OSTEOPOROZ OSTEOPOROZ BELİRTEÇLERİNİN ANALİTİK BELİRTEÇLERİNİN ANALİTİK

VE DİAGNOSTİK PERFORMANSIVE DİAGNOSTİK PERFORMANSI

Dr.Yahya LaleliDr.Yahya LaleliDüzen Laboratuvarlar GrubuDüzen Laboratuvarlar Grubu

Tarih: 10 Eylül 2005Yer: A.Ü.Kastamonu MYO Kongre Merkezi

Osteoporozun tanı ve tedavisinin Osteoporozun tanı ve tedavisinin takibinde klinik laboratuvarın rolütakibinde klinik laboratuvarın rolü

başlangıç dönemindedir.başlangıç dönemindedir.

Bu konuyla ilgimiz ve rolümüz kemik Bu konuyla ilgimiz ve rolümüz kemik biyoloji ve patolojisini bilmemize, tanı biyoloji ve patolojisini bilmemize, tanı ve takip parametrelerini tanımamıza ve takip parametrelerini tanımamıza ve değerlendirmede kullanımımıza ve değerlendirmede kullanımımıza

bağlıdır.bağlıdır.

Osteoporoz tipleri: Osteoporoz tipleri: Birincil Osteoporoz (Primer); Birincil Osteoporoz (Primer); KemikKemik kitlekitle kaybıkaybı veve kemik kırıkkemik kırıklariylalariyla gidengidenggenelde kadınlarda menopozdan sonra ve yaşlı enelde kadınlarda menopozdan sonra ve yaşlı erkeklerde görülmekle beraber erken erkeklerde görülmekle beraber erken dönemdede “başka sebep olmadan” görülen dönemdede “başka sebep olmadan” görülen osteoporoz.osteoporoz.IkincilIkincil OOsteoporoz steoporoz ((SekonderSekonder));;Başka bir hastalık, cerrahi veya ilaca bağlı Başka bir hastalık, cerrahi veya ilaca bağlı olarak yaşa bağımsız kemik metabolik olarak yaşa bağımsız kemik metabolik aktivitesinaktivitesininin ““turnover’ınturnover’ın”” artması haliartması halidirdir..

Primer Osteoporoz:Primer Osteoporoz:

Primer Osteoporoz Tip IPrimer Osteoporoz Tip IPrimer Osteoporoz Tip IIPrimer Osteoporoz Tip IIİdiopatik Osteoporoz İdiopatik Osteoporoz (Çocuk ve genç yetişkin)(Çocuk ve genç yetişkin)

www.scantibodies.com

Tip I ve Tip II Osteoporoz KarakteristikleriTip I ve Tip II Osteoporoz Karakteristikleri

Estrojen noksanlEstrojen noksanlığıığıHiperparatiroidiHiperparatiroidi

Estrojen NoksanlEstrojen NoksanlığıığıMuhtemelMuhtemel MekanizmaMekanizma

Normal Normal ~ ~ ↑↑Normal veya Normal veya ↓↓Sirkadien ritim yokSirkadien ritim yok

PTH düzeyiPTH düzeyi

Minimal Minimal ↓↓↓↓ ↓↓ ↓↓Kemi Mineral Dansite Kemi Mineral Dansite DeğişikliğiDeğişikliği

Artma yok Artma yok (Azalmış osteblast aktivitesi)(Azalmış osteblast aktivitesi)

Artmış Artmış (osteoklast aktivitesi)(osteoklast aktivitesi)

Kemik Kayıp HızıKemik Kayıp Hızı

Vertebral (çoklu kenar kırığı)Vertebral (çoklu kenar kırığı)Proksimal FemurProksimal FemurProksimal HumerusProksimal HumerusPelvisPelvis

VertebralVertebralDistal RadiusDistal RadiusDistal TibiaDistal Tibia

Kırık BölgesiKırık Bölgesi

Trabeküler ve kortikalTrabeküler ve kortikalTrabekülerTrabekülerKemik TipiKemik Tipi

2:12:16:16:1Cins (K/E)Cins (K/E)

>70>705050--7575Yaş (yıl)Yaş (yıl)

Tip IITip IITip ITip I

Primer Osteoporoz Gelişiminin Primer Osteoporoz Gelişiminin Muhtemel SebepleriMuhtemel Sebepleri

Kalsiyum yetersizliğiKalsiyum yetersizliğiVitamin D absorpsiyon ve Vitamin D absorpsiyon ve metabolizmasımetabolizmasıParathormon salınım paterniParathormon salınım paterniEstrojen noksanlığıEstrojen noksanlığıBilinmeyenlerBilinmeyenler

Sekonder Osteoporoz SebepleriSekonder Osteoporoz Sebepleri

Hareketsizlik, romatizmal hastalıklar, kistik fibroz, kronik obstrüktif akciğer hastalıkları, kronik karaciğer hastalıkları, amiloidozis

Diğerleri

Celiac hastalığı, gastrektomi, inflamatuar barsak hastalığı, malabsorbsiyon

Mide Barsak Hastalıkları

Osteogenezis imperfekta, Marfan/Ehler-Danlos sendromları, Glikojen depo hastalığı, Homosistinüri, Multiple Myelom, Lenfoproliferatif hastalık

Kontrektif Doku Hastalıkları

Böbrek yetersizlik veya yetmezliği, Vit D noksanlığı, renal tübüler asidoz ve renal osteodistrofi

Böbrek Hastalıkları

Cushing sendromu, hiperparatiroidi, hiperkalsiüri, hipertiroidi ve tiroid hormonları

Endokrin ve metabolik bozukluklar

Glukokortikoidler, diüretikler, antikoagulanlar, LH-RH agonistleri, antiasit, sigara ve alkol

İlaçlar

Kemik Yapım/Yıkım BelirleyicileriKemik Yapım/Yıkım Belirleyicileri

Yapım BelirleyicileriYapım Belirleyicileri (serum) (serum)

• Kemik Spesifik Alkalen Fosfataz

• Osteokalsin• Pro-kollajen I

• Karboksiterminal (PICP)• Aminoterminal (PINP)

Yıkım Belirleyicileri(serum)

• Tartarat dirençli asit fosfataz• C- Telopeptit (beta CTX)(idrar)

• İdrar kalsiyumu• Kemik sialoproteini• Çapraz-Bağ

• Pridinolin• Deoksipridinolin• N-telopeptid• C-telopeptid• Tip 1 Kollajen

Kemik Alkalen Fosfataz (KAF) İzoenzimiKemik Alkalen Fosfataz (KAF) İzoenzimi

FosfatFosfat,, esteraz grubunda glukoproteinesteraz grubunda glukoproteindir.dir.Kemik, karaciğer, böbrek izoenzimleri aynı gen Kemik, karaciğer, böbrek izoenzimleri aynı gen tarafından kodlanır,tarafından kodlanır,Post translational glikozilayonla farklılaşır,Post translational glikozilayonla farklılaşır,Doğal substratı bilinmiyor,Doğal substratı bilinmiyor,KKAF AF aktivitesiaktivitesi,, pirofosfatazı inhibe ederek pirofosfatazı inhibe ederek mineralizasyonu başlatır ve destekler,mineralizasyonu başlatır ve destekler,Kemik ve karaciğer formlarının ayrımı ideal olarak Kemik ve karaciğer formlarının ayrımı ideal olarak mümkün değil,mümkün değil,Ölçüm için monoklonal antikor kullanımına dayalı Ölçüm için monoklonal antikor kullanımına dayalı immunassay önerilmektedir.immunassay önerilmektedir.

Kemik Alkalen FosfatazKemik Alkalen Fosfataz

48 saat içinde analiz et veya döndür (48 saat içinde analiz et veya döndür (--70 70 ooC)C)Preanalitik önlemPreanalitik önlem

Serum, heparinli plazmaSerum, heparinli plazmaÖrnekÖrnek

19.525(13.2-17.60)Önemli en az değişiklik (%)

-- (5?)4.2Biyolojik Varyasyon (%)

5 – 84 – 6Deney Güvensizliği (%)

3-80

0.4

2-60.31.8

Çapraz Reaksiyonları “%”Karaciğer APPlacental APBarsak AP

15.0 – 41.3 U/L3.7 – 20.9 µg/LErkek

11.6 – 29.6 U/L14.2 - 42.7 U/L

2.9 – 13.5 µg/L3.8 – 22.6 µg/L

Kadın PremenopozPostmenopoz

Metra BAPMetra BAP22Access OstaseAccess Ostase11Referans AralığıReferans Aralığı

ARH

ARH ARH

URHÜRH

ÜRH ÜRH

Sağlıklı Hastalıklı

ARH

FERDE BASLILIK INDEKSI YUKSEK

SAHSA BAGLILIGI YUKSEK, INDEKSI DUSUKSAHSA BAGLILIGI YUKSEK, INDEKSI DUSUKSAHSA BAGLILIGI YUKSEK, INDEKSI DUSUKSAHSA BAGLILIGI YUKSEK, INDEKSI DUSUKSAHSA BAGLILIGI YUKSEK, INDEKSI DUSUK

1.72!16.728.7Sodyum (gunluk)

0.9026.824Sodyum, konsantrasyon

0.9338.836.1Hidroksiprolin/dakika, gece idrarı

0.9715.114.7Deoksipiridinolin/kreatinin

0.482311Kreatinin (gunluk)

0.9824.524Kreatinin konsantrasyonu

--35.1C-Telopeptide tip 1

0.972726.2Kalsiyum (gunluk)

0.7536.627.5Kalsiyum konsantrasyonu

0.7010.7Sodyum

0.909.48.5Fosfor

0.566.43.6Mağnezyum

0.3312.94.3Kreatinin

0.682.81.9Kalsiyum

Şahsa Özgünlük İndeksi

Fertler Arası Değişim%cvG

Fertteki Değişim%cv1Analiz

KAN

İDRAR

LSC*= (1.96)(√2) (√Cvi 2+Cva 2)

T-Score#= (test resultpatient –meanref)/SDref#RSD

*Reference Change Value=RCV%95 GH icin Z degeri=1.96LSC=RCV=?en kucuk onemli fark!

LSC(KAP)=1.96x1.41V(64+64) = 2.7x11.3=%30

OSTEOKALSİN OSTEOKALSİN Intact Intact (BGP(BGP)* )*

RIA, RIA, EIA, IRMA, ELISAEIA, IRMA, ELISADeney FormatıDeney Formatı

2 saat içinde 22 saat içinde 2--8 8 ooC hücrelerden ayır. 4 saat içinde analiz et C hücrelerden ayır. 4 saat içinde analiz et veya dondur <veya dondur <--20 20 ooCC

Preanalitik önlemPreanalitik önlem

5 dk.5 dk.Biyolojik yarılanmaBiyolojik yarılanma

serumserumÖrnekÖrnek

??30%30%En düşük önemli değişimEn düşük önemli değişim

----10%10%Biyolojik VaryasyonBiyolojik Varyasyon (%)(%)

<10%<10%1010Deney Güvensizliği (%)Deney Güvensizliği (%)

3.43.4--9.19.11.11.1--15 (%95<9.2)15 (%95<9.2)ErkekErkek

3.73.7--10100.5 0.5 –– 77

22--24.624.622--1818

Kadın Kadın PremenopozPremenopozPostmenopozPostmenopoz

Metra BAPMetra BAP22Intact moleculeIntact molecule

DSLDSL--76007600Intact molecule, pg/mlIntact molecule, pg/ml

Referans AralığıReferans Aralığı

*BGP=bone gla protein

PROKOLLAJEN IPROKOLLAJEN I

Karboksi terminal (p collKarboksi terminal (p coll--II--C) (PICP)C) (PICP)Amino terminal (p collAmino terminal (p coll--II--N) (PINP)N) (PINP)

KollagenKollagen aktivitesine spesifik peptitler, aktivitesine spesifik peptitler, PagetPaget’’ss, hiperparatiroidi ve adolesan döneminde , hiperparatiroidi ve adolesan döneminde yüksek immunassay ve HPLC metodları var. yüksek immunassay ve HPLC metodları var. Kemik formasyonuyla zayıf korelasyonu var. Kemik formasyonuyla zayıf korelasyonu var. Estrojen ve bisfosfataz tedavisinde baskılanırlar. Estrojen ve bisfosfataz tedavisinde baskılanırlar. Gece daha yüksek.Gece daha yüksek.

İİdrar Kalsiyumudrar Kalsiyumu

Kreatinin düzeyine göre düzeltilmiş 24 saatlik Kreatinin düzeyine göre düzeltilmiş 24 saatlik veya sabah açlık idrarında kalsiyum.veya sabah açlık idrarında kalsiyum.Kalsiyum yetersiz.Kalsiyum yetersiz.Diyetle ilgili (Aç, Protein, Na*)Diyetle ilgili (Aç, Protein, Na*)Atılım PTH, diüretik, E2, Vit D vs. etkisi altındaAtılım PTH, diüretik, E2, Vit D vs. etkisi altında

ASİDİFİYE ETTİKTEN SONRA ÖLÇ.ASİDİFİYE ETTİKTEN SONRA ÖLÇ.

HidroksipirolinHidroksipirolinKemik metabolizması ve dönüşümü incelemek için kullanılan ilk belirleyici

Kollajen yıkım ürünü

Ana kaynağı kemik veya kollajene özgü değil

Osteoporoza özgü değil, paget ve hiperparatiroidi’de ve kemik metastazlarında atılımı yüksektir

Yıkım ürünü olan hidroksiprolin, yapımda kullanılmaz.

HPLC metodu ile

Referans Aralığı 120 – 300 µmol/gün

Analitik Hata %6

Biolojik variasyon %30

Minimum anlamli artis %45

Detection Limit 4.2 mg/dl

Preanalitik önlem

Sabah 2 saatlik örnek toplamadan önceki günden başlayıp hayvani gıdalar ve jelatin ihtiva eden tüm gıdalar yenmemeli

Kemik SialoproteinleriKemik Sialoproteinleri

Osteoblast, osteklast ve odontoblast tarafından Osteoblast, osteklast ve odontoblast tarafından sentezlenen GLIKOPROTEİN’lerdir.sentezlenen GLIKOPROTEİN’lerdir.

OSTEOKLASTIN KEMİK YÜZEYİNE OSTEOKLASTIN KEMİK YÜZEYİNE BAĞLANMASINDA rol alabilir.BAĞLANMASINDA rol alabilir.

Kemik sialoproteini nonKemik sialoproteini non--kollajen kemik dokusunun kollajen kemik dokusunun %5%5--10’nu oluşturur.10’nu oluşturur.

Osteoporozdan daha çok kemik metastazı Osteoporozdan daha çok kemik metastazı mevcudiyetini ve gelişmesini göstermede kullanılır.mevcudiyetini ve gelişmesini göstermede kullanılır.

Kollajen Cross-Links

Tip I kollajenin stabilitesini sağlamak üzere aminoterminal telopeptit ile karboksiterminal telopeptit arasındaki çapraz bağ.

Piridinoline ve Deoksipiridinoline*

Işıktan koru, 2-8 oC de sakla idrar HPLC için örneği kullanmadan asidifiye et!Preanalitik önlemler

İlk veya 2’nci sabah (10.00’dan önce) veya 24 saatlik idrar açlıkÖrnek

4148 ↓↓4035 – 50Değerli değişim düzeyi %

2.0?(10)1.8?Deney güvensizliği %

1515.51515Biyolojik Değişiklik %

6 – 26 (<7)4 – 19 (5.5)

3.0 – 7.42.3 – 5.4

23 – 6518 – 40

16.0 -37.012.8 – 25.6

Kadın PremenopozErkek

pMDRD/mMnMDPD/mMpMPır/mMnMPyr/mM KreatininReferans Aralığı (Unit)

HPLC (F+B)METRAHPLC (F+B)METRADeney

Deoxypiridinolin (İdrar)

Piridinolin (İdrar)

* İdrar ve serum

NN--Terminal Telopeptid Crosslinks (NTx) (İdrar+Serum)Terminal Telopeptid Crosslinks (NTx) (İdrar+Serum)Osteomark (Wampole Laboratories)Osteomark (Wampole Laboratories)

Borik asit veya başka koruyucu yok, ışıktan koru. 2Borik asit veya başka koruyucu yok, ışıktan koru. 2--8 8 ooC de 3 günC de 3 günPreanalitikPreanalitik

İİdrar ilk veya 2’nci sabah (<10.00) veya 24 s. drar ilk veya 2’nci sabah (<10.00) veya 24 s. ÖrnekÖrnek

%55 ?Önemli Küçük değişiklik

15 – 19 Biyolojik Değişim %

15 (CV NTx + %CV kreatinin)Deney güvensizliği %

10 – 65 nµol BCE/nµol kreatinin14 – 93 (?) nµol BCE/nµol kreatinin8 – 63 nµol BCE/nµol kreatinin

Kadın PremenopozPostmenopoz

Erkek

mµol Kemik Kollajen eşdeğeri (BCE) nµol KreatininReferans Aralığı (Birim)

ELISADeney Formatı

C-Terminal Telopeptid Crosslinks (CTx)

Hemolizsiz örnek, 3 saat için ayır. -20 oC de sakla (jelli ayırıcıdan hemen ayır ng/ml)

Preanalitik önlemler

Serum/EDTA plasma, AÇLIKÖrnek

60%40Değerli değişim düzeyi %

10 – 40 (med 18)3 – 12Biyolojik Değişiklik %

<10<10Deney Hatası

0.025 – 0.5730.104 – 1.0080.016 – 0.584

0.5 ± 0.250.3 ± 0.150.3 ± 0.2

Kadın PremenopozPostmenopoz

Erkek

B-CrossLaps Elecsys ImmunassayCrosslaps ElısaReferans Aralığı (ng/ml)

Use of Use of Osteomark in Patients Diagnosed with Paget’s Disease of Bonein Patients Diagnosed with Paget’s Disease of BoneA study was conducted to determine the ability of Osteomark to mA study was conducted to determine the ability of Osteomark to monitor the effect of bisphosphonate onitor the effect of bisphosphonate therapy on bone resorption in patients diagnosed with Paget’s ditherapy on bone resorption in patients diagnosed with Paget’s disease of bone. The following data sease of bone. The following data support the clinical utility of Osteomark to monitor the effect support the clinical utility of Osteomark to monitor the effect of bisphosphonate therapy on bone of bisphosphonate therapy on bone resorption levels in patients diagnosed with Paget’s of bone.resorption levels in patients diagnosed with Paget’s of bone.

-71%-72%-87%Month 6***

-67%-58%-77%Month 3**

-71%-39%-48%Month 1*

PamidronateEtidronateAlendronateVisit

*N = 22, 17 and 20 respectively**N = 28, 23 and 20 respectively***N = 27, 22 and 20 respectively

* Osteomark values should be monitored in Paget’s disease of bone patients treated with antiresorptive therapy to a>30% change or into the normal range.

Objective: Klinisyenin BMD yönünden yetersiz bulduğu fakat laboratuvar testleri bakımından herhangi bir bilgisi olmadığı hastalarında bu testlerin + bulunma ihtimalinin (+LR) belirlenmesidir. “Femur başında osteoporozu olan şahıslarda osteopenisi olanlara nazaran her laboratuvar testinin anormal bulunma şansı” araştırılmıştır. (Analizler düşük kemik mineral yoğunluğu ile beraber vertebral kırığı olanlarda anormal test sıklığı yönünden incelenmiştir.)

Clinical Utility of Laboratory testin in women with Osteoporosis Fracture Intervention Trial. (FIT).Osteoporosis Int.2005;16(5):534-540.

Table : Ability of osteopororsis at the femoral neck to predict the presence of an abnormal laboratory test

Osteoporosis Int.2005;16(5):s.536

Table 5: Prevalence of low TSH among women with and without osteoporosis

Osteoporosis Int.2005;16(5):s.538

Do Bone Effect of Bisphosp Honates Differ ?Do Bone Effect of Bisphosp Honates Differ ?Randomized Double-Blind StudyJ Bone Miner Res. 2005;20(1):141-151

Randomize çift körülü çok merkezli 1053 hasta üzerinde, ALD Randomize çift körülü çok merkezli 1053 hasta üzerinde, ALD ve RSD ilaçlarının kemik mineral dansitesi ve biyokimyasal ve RSD ilaçlarının kemik mineral dansitesi ve biyokimyasal belirleyiciler üzerindeki değişimin incelenmesi, çalışmasıdır.belirleyiciler üzerindeki değişimin incelenmesi, çalışmasıdır.Kırık riskinin dansite değişimi en yüksek düzeye gelmeden, Kırık riskinin dansite değişimi en yüksek düzeye gelmeden, azalması kemik resobsiyonunun engellenmesinin, kırık riskinin azalması kemik resobsiyonunun engellenmesinin, kırık riskinin azalmasında mineral dansite artışı kadar veya daha etken azalmasında mineral dansite artışı kadar veya daha etken olduğunu düşündür.olduğunu düşündür.Kemik dansitesinde %10 artışın (T değerinde 1 unit artış) Kemik dansitesinde %10 artışın (T değerinde 1 unit artış) kırık riskini %50 azalttığını biliyoruz. ALD ile %3.4, RSD ile kırık riskini %50 azalttığını biliyoruz. ALD ile %3.4, RSD ile %2.1 artışın kırık riksini %17 ve %10.5 azaltması lazım ! %2.1 artışın kırık riksini %17 ve %10.5 azaltması lazım ! Bunu teyid eden bilgi yok. %10’luk kırık farkını göstermek Bunu teyid eden bilgi yok. %10’luk kırık farkını göstermek için 50.000 hastada çalışma lazım.için 50.000 hastada çalışma lazım.Biyokimyasal belirleyicilerin tedaviye cevabı erken Biyokimyasal belirleyicilerin tedaviye cevabı erken belirlemeden etkin olabileceğini ortaya koymuştur.belirlemeden etkin olabileceğini ortaya koymuştur.

FIG. Changes in biochemical markers expressed as mean percent change from baseline ± SE at 6 and 12 months (per- protocol approach). (A) Urine NTx corrected for Cr (nmol bone collagen equivalents/mmol of Cr). (B) Serum CTx (ng/ml). (C) Serum BSALP (g/liter). (D) Serum N- terminal P1NP (g/liter). Between- group comparison of ALN vs. RIS: ***p < 0.001.

Biyokimyasal Tanımlayıcıların Biyokimyasal Tanımlayıcıların Klinik Pratikte KullanımıKlinik Pratikte Kullanımı

Osteoporoz Tanı: Hastanın klinik prezentasyonu ve hastanın dansitometrik ölçümleriyle yapılır.

Biyokimyasal Tanımlayıcılar: Hiç biri “bugün için hiçbir kemik metabolik hastalığını osteoporoz dahil belirleme gücüne sahip değildir.

Çünkü:

A. Özgüllüğü azdır.

B. Biyolojik varyasyon/Hasta ve sağlıklı değerlerin örtüşmektedir.

BİYOKİMYASAL TANIMLAYICILARNE ZAMAN NE VERİR

Osteoporoz da kemiğin yeniden şekillenmesindeki Osteoporoz da kemiğin yeniden şekillenmesindeki hatahataylayla ilgiliilgili bilgibilgi verirverir..

Altta yatan hadise, süreç, osteoblastik aktivitenin Altta yatan hadise, süreç, osteoblastik aktivitenin artması ve artması ve artmış dönüşüm ise biyokimyasal artmış dönüşüm ise biyokimyasal belirleyicilerin düzeyi yüksektirbelirleyicilerin düzeyi yüksektir. Eğer hadise . Eğer hadise azalmış döngü yani osteblastik aktivitenin kaviteyi azalmış döngü yani osteblastik aktivitenin kaviteyi dolduramamasıysa normal veya hafif yüksektirdolduramamasıysa normal veya hafif yüksektir..

Günlük veya mevsimlik değişiklikler hadiseyi daha Günlük veya mevsimlik değişiklikler hadiseyi daha komplike kılar.komplike kılar.

Biyokimyasal BelirleyicilerinBiyokimyasal BelirleyicilerinTedavinin Takibinde KullanımıTedavinin Takibinde Kullanımı

Intra,individual variasyon serum/plazmada daha düşüktür.İdrar veya kan, tedavi öncesi tekrarlanmış bazal değerlendirme

örneğine ihtiyaç vardır.ÖNEMLİ EN DÜŞÜK ANALİTİK KONSANTRASYON FARKI (RCV) bilip yorumumuzu

ona gore yapmamiz gerekir.

LSC* = (Z)(√2)(√CVi2+CV2a) Z=Degisim(T1-T2)/V2*V(CVi2+Cva2)Z=1.96 (95%GH)Cvi = Fert içi değişim Cva= Deney güvensizliği (assay imprecision)

Diğer yaklaşım Test Neticesihasta – Ortalamareferans

T-değerlendirmesi T = ——————————————————SDref

T < -2.5 SD osteopeniT >- 2.5 SD osteoporoz

* Referans toplum mutlak tanıtılmalı* Referans toplum mutlak tanıtılmalı+ Netice yorumlanırken metabolizma ve clearance’i etkileyen fakt+ Netice yorumlanırken metabolizma ve clearance’i etkileyen faktörler gözönünde bulundurulmalı.örler gözönünde bulundurulmalı.

2.7 √(T5)2 + (7)2 = 2.7x16.5 = %44.5

Klinik Kullanım Bakımından Biyokimyasal Klinik Kullanım Bakımından Biyokimyasal Belirleyicilerin KullanımıBelirleyicilerin Kullanımı

CAP’in uyguladığı EQA çalışması (NTx, CTx, DCAP’in uyguladığı EQA çalışması (NTx, CTx, D--Pyr) yön Pyr) yön gösterici olacaktır.gösterici olacaktır.BMD kabul edilmiş tanı kriteridir ama biyokimyasal BMD kabul edilmiş tanı kriteridir ama biyokimyasal belirleyicilerle paralel netice vermesi beklenemez.belirleyicilerle paralel netice vermesi beklenemez.Kemik Belirleyicileri (bilhassa rezorbsiyon)Kemik Belirleyicileri (bilhassa rezorbsiyon)–– İskeletteki tüm metabolik aktiviteyi belirli bir zaman İskeletteki tüm metabolik aktiviteyi belirli bir zaman

aralığı için yansıtır.aralığı için yansıtır.–– Hastalığı değerlendirme bilhassa tümör metastazı Hastalığı değerlendirme bilhassa tümör metastazı

yönünden faydalıdır.yönünden faydalıdır.–– Osteoporoz veya diğer metabolik kemik hastalıklarının Osteoporoz veya diğer metabolik kemik hastalıklarının

takibinde kullanılabilir.takibinde kullanılabilir.