Upload
szymon-drobina
View
226
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
„Oryginalne palety i opakowania” to szósta edycja dodatku do czasopism branżowych Magazynowanie i Dystrybucja oraz Top Logistyk. Publikacja została stworzona w celu upowszechniania wiedzy na temat oryginalności palet drewnianych typu Euro i zasad funkcjonowania pooli paletowych. Podobnie jak rynek palet ewoluuje również nasza publikacja, która otwiera się na alternatywne nośniki logistyczne jakimi oprócz palet drewnianych są ekologiczne i higeniczne palety kartonowe, plastikowe, metalowe i inne. Nieodłącznym elementem składowania towarów na paletach są różnego rodzaju akcesoria pomocnicze jak nadstawki paletowe, siatki, kontenery, obudowy skrzyniopaletowe itp., którym zostanie poświęcony osobny dział publikacji. W szóstej edycji dodatku kontynuujemy poszerzenie obszaru tematycznego o technikę opakowaniową – dział poświęcony różnego rodzaju opakowaniom wykorzystywanym w logistyce od kartonów, poprzez opakowania plastikowe, pojemniki logistyczne po techniki ich wypełniania.
Citation preview
Magazynowanie_made by Wanzl
Nadstawki paletowe PAX
Magazynowanie_made by Wanzl
Nadstawki paletowe PAX
MAGAZYNOWANIE
4
Twarde dane
– Dlaczego najtrudniej zrozumieć rzeczy najprostsze? Tak brzmią-ce pytanie można przyłożyć do wielu obszarów naszej gospodarki, gdzie zasada działania i efekt wydają się oczywiste na pierwszy rzut oka, a jednak nie docierają do naszej logiki. W ten sposób można również opisać dyskusję na temat wyższości pooli otwartych nad zamkniętymi lub na odwrót. Poza klasycznym argumentem, że nie zawsze można zastąpić jeden z konkretnych modeli wykorzystania opakowań zbiorczych drugim, kiedy wchodzimy głębiej, zaczynają się schody. Co stoi na przeszkodzie w analizie „za i przeciw”, z którą każdy przedsiębiorca powinien sobie poradzić bezbłędnie? Jak wyni-ka z przeprowadzonych kilka lat temu badań firmy DGL Doradztwo Gospodarcze i Logistyczne na zlecenie CHEP, przedsiębiorstwa nie obliczają całkowitych kosztów związanych z zarządzaniem paletami. Zatem po pierwsze brak świadomości kosztów własnych oddala od zrozumienia ekonomicznego efektu korzystania z poola zamkniętego. Po drugie termin „zarządzać” – oznacza aktywne podejście do wyko-nania określonych czynności, przy zachowaniu poprawnej relacji mię-dzy nakładem i efektem pracy, co oznacza minimalizowanie kosztów. W końcu istota zarządzania polega na planowaniu, organizowaniu, kierowaniu i kontroli. Na tym właśnie opiera się funkcjonowanie mo-delu poolowego, w którym nie chodzi o doliczenie do faktury klienta kosztów palety, którą zabiera z towarem i zakup w potrzebie nowej sztuki. Zarządzanie w tym przypadku oznacza balansowanie kosztami własnymi i kooperantów oraz troska o wspólny majątek i wydatki na jego utrzymanie i odtworzenie. Dochodzimy zatem do sedna dla-czego najtrudniej zrozumieć rzeczy najprostsze: często kryją w sobie matematyczny algorytm, który wymaga twardych danych.
Więcej o zarządzaniu poolami w artykule pt: „Zamknięte i otwar-te”, s. 6.
Krzysztof Pograniczny – redaktor naczelny
WydawcaMedialog Sp. z o.o.ul. Wyspiańskiego 14/1560-750 Poznańwww.logistyczny.com
Redakcjaul. Wyspiańskiego 14/15 60-750 Poznań tel. 61 866 79 18/19 fax 61 862 12 20
Redaktor Naczelny Krzysztof Pograniczny502 60 10 [email protected]
Zespół redakcyjny Piotr Bachorz, Michał Jurczak, Mariusz Rester, Piotr Adamczewski, Joanna Hernik, Łukasz Wojciechowski, Adam Wojciechowski
Dział Promocji i Reklamy Michał Klecha tel. 796 777 [email protected] Drobinatel. 664 467 [email protected] Częszaktel. 783 235 160 [email protected]
Serwis zdjęciowy: Fotolia
Na okładce: reklama Wanzl
DTP JACOB Druk INTERAK
Redakcja zastrzega sobie prawo do re da go wa nia oraz skracania tekstów. Redakcja nie od po wia da za treść za miesz czo nych reklam.
SPISTREŚCI
Zamknięte i otwarte 6
Plastikowe życie 12
Kolor przyciąganiauwagi 14
Fala oszczędności 18
Operacja paleta 24 Sylwetka nieobciążona 26
Wieża palet 30
Eksportowe pakowanie 32
Odziaływanie 34
SKRZYNIOPALETYHIGIENICZNE
SKRZYNIOPALETYNA OWOCE I WARZYWA
SKRZYNIOPALETYPRZEMYSŁOWE
POJEMNIKITRAPEZOWE
POJEMNIKIDYSTRYBUCYJNE
WALIZKIKURIERSKIE
POJEMNIKI KLT VDA 4500GALIA ODETTE
EUROPOJEMNIKIUNIWERSALNE
POJEMNIKIUN-ADR
POJEMNIKI NA PIASEK I SÓL
POJEMNIKIOTWARTE
SKRZYNIEALUMINIOWE
PALETO-KONTENERY IBCWANNY OCIEKOWE
POJEMNIKI i WKŁADYIZOTERMICZNE PZH
PALETYPRZEMYSŁOWE
PALETY ALUMINIOWE DOWOLNE WYMIARY
PALETYHIGIENICZNE PZH
BUDECO SYSTEMY MAGAZYNOWANIA I TRANSPORTU
ul. Żwanowiecka 26 04-849 Warszawa tel. 22 612 67 79 fax 22 872 04 02www.budeco.com.pl e-mail: [email protected]
BUDECO – największa oferta palet, skrzyniopalet i pojemników z tworzyw sztucznych
SKRZYNIOPALETY SKŁADANEPOJEMNIKI SKŁADANE
6
Zamknięte i otwartePoole paletowe gwarantują racjonalną gospodarkę opakowaniami zbiorczymi w zgodzie z jakością, bezpieczeństwem i ekonomią
Popyt na usługi związane z wynajmem palet rośnie. Dzieje się to jednak powoli, podobnie jak powoli rośnie świadomość szefów przedsiębiorstw na temat tego, z jak wysokimi kosztami wiąże się samodzielne zarządzanie własnym poolem paletowym. Obrót paletami jest wbrew pozorom dość skomplikowanym przedsię-wzięciem. Poza emiterami, transporterami i dystrybutorami uczestniczą w nim również dostawcy palet, a w całym procesie występuje szereg inspekcji związa-nych z weryfikacją standaryzacji palet, kontrolą jakości itp.
W większości krajów zachodniej Europy udział zamkniętych pooli paletowych w łańcuchach dostaw stanowi nieco ponad 50 proc. całego rynku palet. Do rekordzistów należy Wielka Brytania, gdzie
udział ten sięga 90 proc. Pol-sce na razie trudno równać się nawet z europejskimi średnia-kami. Rozwiązanie, zdaniem analityków, jest jednak „skaza-ne na sukces”, pomimo tego, iż znacznie różni się od stoso-
wanych dotychczas sposo-bów obrotu paletami. Chodzi głównie o kwestię własności. W typowym modelu użytkow-nik palet sam dokonuje ich zakupu, stając się tym samym ich właścicielem. Palety wraz
© KX
7
z towarem podróżują następ-nie pomiędzy kontrahentami, a sposoby ich zwrotu lub rozli-czenia są kwestią indywidual-nych umów. Jeśli użytkownik decyduje się na korzystanie z usług poolu paletowego nie staje się właścicielem palet, a jedynie (za stosowną opłatą) wykorzystuje je do realiza-cji swych bieżących zadań. To rolą operatora poolu jest natomiast dostarczenie, na mocy odpowiedniej umowy, palet w określone miejsce, a także ich późniejszy odbiór. Udostępnione konkretnemu użytkownikowi palety wysy-łane są do kontrahentów wraz z towarem, a informację o ilo-ści tych palet przekazywane są operatorowi poolu.
Tłuste lata i bariery Marek Parkot, wiceprezes Zarządu, EP Serwis podkre-śla, że rozwój pooli paleto-wych w Polsce w istocie ma miejsce od momentu ścisłego egzekwowania jakości pa-let, a to nastąpiło w latach 2008–2009. Nie oznacza to, że rozwój ten odbywa się bez przeszkód. – Barierą rozwoju jest konserwatyzm klientów, obawy przed ujawnieniem in-formacji i chęć samodzielnego prowadzenia tego typu dzia-łalności. Badania pokazują, że firmy niechętnie zmieniają nawet dostawców palet, a tym samym z rezerwą podchodzą do outsourcingu palet – zazna-cza M. Parkot.
Istotne bariery dostrzega też Roman Malicki, Pre-zes Zarządu PKN EPAL. Zdaniem naszego rozmów-
cy, największą z tych barier, ograniczających rozwój pooli paletowych, w każdej formie, zarówno otwartej, jak i zamkniętej, jest istnienie ciągle bardzo znaczącej, zresztą nadal rosnącej, tzw. szarej strefy i wprowadzanie na rynek podrabianych palet. – To nie tylko nieuczciwa konkurencja wobec legalnie działających przedsiębiorstw, ale także ogromne zagrożenie dla przewożonych ładunków, często o wysokiej wartości. Europaleta EPAL to przecież nie tylko wymiar i wygląd, ale przede wszystkim ścisłe standardy dotyczące jakości surowca, sposobu montażu konstrukcji, obróbki termicz-nej. To dlatego, jako Polski Komitet Narodowy EPAL, tak ogromne wysiłki skupiamy na kwestiach kontroli produk-cji, edukacji użytkowników,
a nawet współpracy z policją w celu eliminowania zagrożeń wprowadzania do pooli pale-towych nielegalnych opako-
wań – podkreśla R. Malicki. Za niezwykle ważne narzędzie ułatwiające gospodarkę pale-tową i służące eliminowaniu z pooli „czarnych palet” uznać należy Karty Oceny Palet. Jest to swoiste kompendium wiedzy na temat typów, prawidłowego cechowania, dopuszczalnych uszkodzeń i niedopuszczalnych wad, co ułatwia ocenę legalności jakości palet (rekomendowa-ne przez EPAL, ECR oraz POHiD).
Dostawcy proponująEP Serwis to firma o ugrun-
towanej pozycji na polskim rynku paletowym. Działa od niemal dwudziestu lat. M. Parkot podkreśla, że reprezen-towany przez niego operator stanowi integralne ogniwo łańcucha dostaw palet, wy-korzystywanych potem przez
SIŁA W WYMIENNOŚCI– Poole paletowe bazujące na wymienności palet o tym samym standardzie
to jedno z najciekawszych rozwiązań logistycznych ostatnich lat, które ułatwiło funkcjonowanie wielu firmom, szczególnie działającym globalnie. Tym, co może ograniczać rozwój swobodnej wymiany i tym samym stanowić barierę dla przed-siębiorstw korzystających z palet, jest tworzenie wielu pooli zamkniętych, w któ-rych palety, choć są wymienne w ramach danego poolu, zarządzane są przez operatora, a nie samych nadawców towarów. Inaczej jest w przypadku pooli otwartych, takich jak pool paletowy EPAL. Do zadań organizatora poolu należy przede wszystkim stanie na straży wysokiej jakości palet cechowanych znakiem EPAL w owalu. Jako organizacja nie jesteśmy jednak właścicielem europalet – należą one do przedsiębiorców.
Roman Malicki, Prezes Zarządu PKN EPAL
8
producentów do transportu swoich ładunków. – Nasza rola nie ogranicza się wy-łącznie do zagwarantowania przepływu palet, ale także do odzysku i recyklingu wszel-kich opakowań drewnianych. Oferowana przez firmę EP Serwis usługa wynajmu oparta o palety EPAL przynosi korzy-ści zarówno producentom, jak i ich klientom. Inne przesłanki, dla których warto wybrać nas na swojego partnera to: polski kapitał firmy i posiadane za-soby finansowe oraz ogromne doświadczenie w usługach związanych z obrotem pa-letowym – argumentuje M. Parkot.
Blisko 70-letnią histo-rię ma firma CHEP. Działa w czterdziestu sześciu krajach Europy. Wszędzie tam posiada składy (zwane centrami serwi-
sowymi) sprzętu służącego do przechowywania i dystrybucji towarów. Obecnie z systemu korzysta ponad 300 tys. przed-
siębiorstw zaopatrywanych w nośniki z poolu obejmują-cego ponad 300 mln wysokiej i standardowej jakości palet, pojemników i kontenerów. Funkcjonowanie systemu opiera się na wynajmie sprzętu firmom produkcyj-nym i dystrybucyjnym. Rola CHEP polega na dostarcze-niu palet do producenta lub importera towaru, po ich wy-korzystaniu w magazynowa-niu i transporcie, na odbiorze z miejsca rozładunku. W cen-trach serwisowych palety pod-dawane zostają szczegółowej kontroli jakości i naprawie, co zapobiega ewentual-nym uszkodzeniom samych towarów. Zatem CHEP jest właścicielem sprzętu, który oddaje w krótko-, lub dłu-goterminowy najem i jako operator systemu, zarządzania
nimi przejmując szereg admi-nistracyjnych obowiązków od klienta użytkującego palety. Palety krążą między centrami
serwisowymi, a klientami i od-biorcami tych klientów. Będąc w ciągłym obiegu, znajdują się jednak pod stałą kontrolą ilości, jakości oraz lokalizacji, w której się w danym momen-cie znajdują. Palety CHEP stanowią alternatywę dla sto-sowanych na rynku polskim wymiennych i jednorazowych palet białych. Firma oferuje nośniki o wymiarach 1200 x 800 mm (standard palety EURO), 1200 x 1000 mm (pa-leta przemysłowa), 800 x 600 mm (paleta drewniano-meta-lowa) oraz 600 x 400 mm (pla-stikowa paleta wystawowa).
Ciekawe rozwiązanie ma w ofercie też firma Bec-ker (posiada w swej gamie m.in. higieniczne europalety z atestem PZH dla przemysłu spożywczego, wykonane z po-lietylenu, charakteryzujące
KOSZTY W DÓŁ– Główną zaletą systemu wynajmu palet jest możliwość zminimalizowania
kosztów inwestycyjnych związanych z ich kupnem. Producent nie staje wówczas przed koniecznością zakupu opakowań służących do składowania i transportu produkowanych towarów. Ilość i rodzaj potrzebnych palet ulegać może zmianom zależnym od modyfikacji profilu lub wielkości produkcji. Zakup nośników, które po czasie stają się bezużyteczne, a już zdecydowanie nigdy nie wracają do firmy w stanie, w jakim zostały wysłane w rynek, naraża firmę na niepotrzebne straty. Zamiast inwestować w tego typu sprzęt, przedsiębiorstwo może skupić się na swej podstawowej działalności. Wydzielenie zarządzania sprzętem pod załadun-kiem z całości łańcucha dostaw i zlecenie go firmie zewnętrznej przyczynia się zatem do znacznego obniżenia kosztów.
Marta Górska, CHEP Polska
9
się relatywnie dużą wytrzy-małością), która postanowiła zbudować własny system obrotu paletami plastikowymi (SOPP). Na związaną z tym systemem procedurę składają się cztery główne elementy. Początek cyklu wyznacza za-mówienie przez klienta SOPP określonej ilości palet, które następnie dostarczane są we wskazane przez niego miejsce (koszty transportu zależą od ilości zamawianych palet). W momencie gdy klient przesyła załadowane palety do hurtowni czy magazynów regionalnych, informuje o tym centralę SOPP. To w oparciu o te informacje centrala SOPP skontaktuje się następnie z hurtownią lub magazynem regionalnym, aby ustalić termin odbioru pustych palet. Palety wracają do magazynu
SOPP, gdzie są przygotowy-wane (sprawdzenie stanu technicznego, mycie) do kolej-nej wysyłki.
Wybór i argumentyWielu korzystających z pa-
let zadaje sobie w pewnym momencie swojej działalności pytanie: czy warto zdecydo-wać się na wynajem palet i czy decyzję o rezygnacji z własnych palet i korzysta-niu z pooli paletowych należy podjąć już teraz, a może z jej podjęciem jeszcze trochę po-czekać. Gotowych recept nie ma, dostrzegane są natomiast na rynku zjawiska, które taką decyzję pomagają podjąć.
Prawidłowością jest bo-wiem, że firmy zużywają coraz więcej palet i nie ma to bezpośredniego związku np. ze zwiększeniem obrotów, ale
głównie z tym, że otrzymywa-ne palety są coraz marniejszej jakości. Mówi się już o pladze kradzieży palet. Poniekąd przedsiębiorcy sami się do tego przyczyniają, bo w wielu firmach nikt się analizą gospo-darki paletami nie zajmuje. Pomimo tego, jak przyznają ankietowani przez DGL, nie-mal 95 proc. podmiotów uży-wających kupuje więcej palet niż wynikałoby to z faktycznie istniejących potrzeb będących rezultatem aktualnie prowa-dzonej działalności. Rysuje się zatem ogólny obraz, że w wie-lu przedsiębiorstwach brakuje ciągle rozeznania w faktycz-nych przepływach oraz w tzw. bilansowaniu palet. To zaś może prowadzić do wniosku, iż dystrybutor nie jest w stanie sam poradzić sobie ze zwro-tem palet stara się przerzucić ten obowiązek na dostawców. Idzie oczywiście o pieniądze. W istocie konsekwencje pono-si jedynie końcowy nabywca, to on bowiem pokrywa koszty paletowego bałaganu.
Nie ma wątpliwości co do tego, że decyzja nie powinna być podejmowana pochop-nie, a poprzedzić ją winna analiza obejmująca nie tylko koszty obrotu nośnikami, ale opisująca też strukturę i procesy w łańcuchu dostaw wymagające zaangażowania działu logistyki. Czynnikami, które będą skłaniały firmy do przejścia na outsourcing palet, są: złożone struktury
© KX
10
łańcucha dostaw, ilość fabryk, magazynów oraz punktów dostaw oraz korzystanie z usług zewnętrznego prze-woźnika, co wpływa na koszt odbioru pustych palet z sieci dystrybucji. Doświadczenie pokazuje też, że na wynajem palet częściej decydują się również firmy, które prowadzą aktywną politykę w zakresie ochrony środowiska i przykła-dają dużą wagę do współpra-cy z dostawcami rozwiązań wspierających działania z tego zakresu. Nierzadko pojawia się pytanie o to jaki pool wybrać: otwarty czy zamknię-ty. Zdaniem M. Parkota (EP Serwis), z punktu widzenia klienta lepszym rozwiązaniem jest pool otwarty, oparty o pa-
lety EPAL, ponieważ zawsze klient może w miarę płynnie bez wywracania swojego systemu logistycznego i umów handlowych wrócić do wła-snej gospodarki paletowej opartej o palety EPAL. W po-olach zamkniętych klient tego nie może zrobić, ponieważ nie może być właścicielem tych
palet i jest zawsze na słabszej pozycji, a powrót do polu paletowego EPAL wymagać będzie dużych jednorazowych nakładów na zakup palet.
Rewolucji nie byłoPolska jest czołowym w Eu-
ropie „graczem” na paleto-wym rynku. Roczna produkcja szacowana jest na ponad 18 mln sztuk. Wszystkie zmiany dotyczące tego rynku są zatem bardzo wnikliwie analizowa-ne. Dotyczy to np. obowiązu-jącej od sierpnia br. decyzji o tym, że palety produkowane przez członków EPAL mają jedynie oznaczenie tej organi-zacji, a nie jak było dotychczas oznaczenia EPAL oraz EUR w owalu (zastrzeżony znak towarowy Międzynarodowej Unii Kolejowej UIC). Oba-wiano się nawet perturbacji na rynku.
R. Malicki (EPAL) zazna-cza, że zmiany, jakie nastą-piły po 1 sierpnia w zakresie cechowania europalet EPAL, nie wywołały żadnych perturbacji, a wręcz prze-ciwnie spotkały się z bardzo pozytywnymi reakcjami rynku. Wielu przedstawi-cieli sieci handlowych od dawna postulowało bowiem ujednolicenie znakowania na wszystkich wspornikach, co ułatwia im identyfikację palet w trakcie rozładunku. To także spore ułatwienie dla samych producentów, którzy w nowej rzeczywistości nie muszą od-
dzielnie segregować wsporni-ków zewnętrznych z różnymi oznakowaniami. – Ziściło się to, co zapowiadaliśmy już kilka miesięcy temu: następuje swobodna wymiana europa-let ze starym oznakowaniem EPAL-EUR z wyproduko-wanymi po 1 sierpnia 2013 r. europaletami EPAL. W dużej mierze to zasługa bardzo do-brej współpracy EPAL z PO-HiD, ECR oraz pozytywnej reakcji sieci handlowych tj. Je-ronimo Martins, Real czy Ma-kro, które w swych oficjalnych
W większości krajów za-chodniej Europy udział zamkniętych pooli pa-letowych w łańcuchach dostaw stanowi nieco ponad 50 proc. całego rynku palet. Do rekor-dzistów należy Wielka Brytania, gdzie udział ten sięga 90 proc.
11
oświadczeniach opowiedziały się za wymiennością europalet ze starym oznakowaniem i no-wym – podkreśla M. Malicki.
Także M. Parkot (EP Serwis) uspokaja, że nie ma problemów z wymianą palet EPAL na palety kolejowe i odwrotnie. – O całym pro-cesie wymiany palet decydują klienci, każdy w łańcuchu dostaw działa racjonalnie. Użytkownicy otwartego poolu paletowego EPAL wydają palety i przy zwrotach chcą mieć palety o podobnych
cechach, a jakość palet EPAL czy kolejowych jest ta sama, ponieważ produkowane są one w oparciu o tę samą normę techniczną – mówi M. Parkot.
Również dla klientów CHEP wprowadzenie zmian na rynku paletowym nie po-woduje żadnych perturbacji, użytkownicy palet niebieskich nie muszą obawiać się jakich-kolwiek problemów z uwagi na fakt, iż palety CHEP są wszędzie akceptowane, ich identyfikacja jest prosta (w oparciu o kolor palety) a znaki towarowe widoczne i wszystkim znane. – Nie będą mieli problemów z wymianą i akceptacją palet – z pew-nością ominą ich problemy administracyjne związane z identyfikacją palet ich reje-strowaniem i skomplikowaną wymianą dokumentacji paleto-wej z przewoźnikami i sieciami dystrybucji – a to dzięki temu, że CHEP przejmuje za nich odpowiedzialność za zarzą-dzanie paletami, ich odbiór z dystrybucji, weryfikację jakości i ich naprawę – pod-kreśla Marta Górska (CHEP Polska).
Co dalej?W dość zgodnej opinii
specjalistów, wynajem palet jest w stanie bronić się sam, bo oznacza m.in. niższe koszty wynikające z kalkulacji wynaj-mu oraz zakupu palet; mniej-sze zaangażowanie kapitału klienta (możliwość odkupu
posiadanych przez klienta pa-let); minimalizowanie zaanga-żowania pracowników klienta; poprawę standardu współpra-cy z klientami; ograniczenie ryzyka prawnego związanego z obrotem paletowym; brak opłat produktowych związa-nych z zakupem palet. Wyna-jem stanowi też rozwiązanie, pomagające w rozwiązaniu nadal często występujących problemów związanych z za-mianą palet podczas trans-portu, brakiem kontroli nad paletami, złą segregacją czy niewłaściwą naprawą. Poja-wiają się obawy, że interesy polskich producentów i ope-ratorów zakłócić może zapo-wiadane stworzenie własnego poolu paletowego przez UCI. Szef PKN EPAL nie zamierza jednak wypowiadać się na temat palet, które nie istnieją. – Taki jest aktualny stan, UIC nie wyprodukowało w ramach zapowiadanego poolu ani jednej palety, a próby kontak-tu z przedstawicielami UIC pozostają bez odpowiedzi. Jak zatem możemy odnieść się do ewentualnej współpracy czy wymienności tychże palet? Nie znamy ich jakości, wymia-rów, nie mamy gwarancji, że spełnią standardy, które są dla nas najwyższą wartością, na której zbudowaliśmy zaufanie milionów użytkowników na całym świecie – podkreśla R. Malicki.
Michał Jurczak
© CHEP
12
Plastikowe życieTworzywo sztuczne w roli materiału konstrukcyjnego palet radzi sobie bardzo dobrze
Najbardziej istotną cechą palet z tworzyw sztucznych jest korzystna relacja ceny do trwałości. Niektóre mają standardowy okres użytkowania nawet dziesięć razy dłuższy niż typowe palety drewniane.
Palety produkuje się już nie tylko z drewna. Coraz częściej w obrocie znajdują się palety wykonane z innych materia-łów, np. tworzyw sztucznych. Bazują najczęściej na surow-cach powstających w wyniku recyklingu, odpadowych two-rzywach (pomieszane: poliety-
len, polipropylen i poliamid). Tomasz Budrewicz (Fach-Pak) podkreśla, że w wielu przypad-kach, w procesie produkcyjno-
-magazynowo-transportowym tworzywo sztuczne nie ma sobie równych. Jest bardzo higieniczne, nie nasiąka wodą oraz wilgocią, jest bardziej odporne na uderzenia oraz warunki atmosferyczne, a jego żywotność jest o wiele dłuższa niż drewna.
Istotne waloryW firmie Rotom podkre-
ślają, że czynnikiem mają-cym istotny wpływ na wybór konkretnej palety jest towar, który się na niej znajduje oraz łańcuch logistyczny, które-go częścią jest dany proces (paleta). Niektóre towary „nie tolerują” drewnianych palet niepoddanych obrób-
ce fitosanitarnej (spożywcze, farmaceutyczne), a inne nie potrafiłyby bez nich istnieć. Innym czynnikiem jest obieg palet, szczególnie palet zwrot-nych, który przy racjonalnej gospodarce potrafi znacząco obniżyć koszty. Ze względu na obowiązujące przepisy sanitar-ne, palety transportowe z two-rzyw sztucznych obligatoryjnie znajdują zastosowanie przy transporcie artykułów spożyw-czych i niebezpiecznych oraz w tranzycie dalekomorskim. Wśród najważniejszych cech palet plastikowych specjali-ści z Krakmaru wymieniają też niski koszt zakupu przy relatywnie długim okresie użytkowania; olbrzymią wy-trzymałość na odkształcanie, zginanie, przeciążenie i od-działywanie mechaniczne; ko-rzystne warunki użytkowania (palety plastikowe są odporne na zmienność i niekorzystny wpływ warunków atmosfe-rycznych); łatwość utrzymania w czystości (ze względu na gładką powierzchnię można je łatwo czyścić, a nawet dezyn-fekować i odkażać). Nie wchła-niają wilgoci, nie pleśnieją, nie posiadają gwoździ, są odporne na kwasy, oleje i promienie
Tworzywa sztuczne coraz częściej wypie-rają drewno jako ma-teriał do produkcji palet, skrzyniopalet czy pojemników
© MJ
13
ultrafioletowe. Walorem jest też możliwość szerokiego wy-korzystania tego rodzaju palet w nowoczesnych systemach obrotu (np. firma Becker, posiadająca w swej gamie m.in. higieniczne europalety z atestem PZH dla przemy-słu spożywczego, zbudowała własny system obrotu paletami plastikowymi).
Na rynkuProducenci i dystrybutorzy
oferują pełną gamę palet pla-stikowych, najpopularniejszy-mi są europalety (1800 x 1200 mm) oraz palety przemysło-we (1200 x 1000 mm), a także półpalety (800 x 600 mm). Szeroki jest też wachlarz palet niestandardowych. BM Serwis ma w ofercie kilka typów palet plastikowych. AEG higieniczne posiadają gładki blat i spód. Całość umieszczono na trzech pło-zach. Podstawowe parametry techniczne: ładowność sta-tyczna – 3500 kg; ładowność dynamiczna – 700 kg; waga – 17 kg. Paleta może odpo-wiednio spełniać swą funkcję w temperaturze od –40°C do +60°C. Nieco odmien-na jest konstrukcja palety pełnej. Dzięki grubościennej konstrukcji, z antypoślizgową powierzchnią, jest odporna na uderzenia. Ładowność sta-tyczna – 5000 kg; dynamicz-na – 1500 kg, a waga – 18 kg. Zakres temperatur: od –30°C do +70°C.
Wśród relatywnie nowych produktów jest MV-800, paleta wielowersyjna, formowana metodą wtryskową jako jeden element, przy zastosowaniu pianki konstrukcyjnej. Jej producent, Dolav Plastic Pro-ducts, ma też w swej ofercie palety skrzyniowe typu 800 Tri-Hi, oferowane zarówno w wersji pełnej, jak i perfo-rowanej. Z kolei Georg UTZ oferuje m.in. palety UPAL-H, całkowicie zamknięte, w któ-rych zarówno dolna, jak i górna powierzchnia jest gładka. Są szczególnie godne polecenia w strefach o podwyższonych wymaganiach dotyczących czystości. Gama obejmuje też palety UPAL-V z siedmioma profilami wzmacniającymi, z powierzchnią szczelinową, na stopach bądź płozach. Wszędzie tam, gdzie koszt transportu powrotnego pustej palety przewyższa jej wartość, nadają się palety jednorazowe UPAL-E.
Więcej niż paleta W magazynowaniu i dys-
trybucji ciężkich materiałów i produktów szczególnie dobrze spisują się wykonane z tworzyw skrzyniopalety. Ich konstrukcja umożliwia ponadto wykorzystanie w zautomatyzo-wanych systemach produkcji i transportu. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku typowych palet, również tu mamy do czynienia z kilkoma zasadniczymi, znacznie różnią-
cymi się od siebie, wersjami. Skrzyniopaleta może mieć zatem ściany lite lub ażurowe; może posiadać uchylną klapę na jednym lub na kilku bokach; może posiadać atest pozwalają-cy na jej kontakt z produktami żywnościowymi. Podstawę skrzyniopalety stanowić mogą stopy, płozy lub koła. Coraz większym powodzeniem cieszą się składane skrzyniopalety, pozwalające np. na uzyskanie sporych oszczędności miejsca. Niektóre dają możliwość łatwego piętrowania (dzięki występom na górnej krawędzi oraz odpowiadającym im otwo-rom w podstawie płóz).
Firma Georg UTZ oferuje m.in. serię Kolox, obejmującą skrzyniopalety w wersji bazo-wej (najmniejszy o rozmiarze: 800 x 600 mm – wysokość 530, 770 mm, największe o rozmia-rze 1200 x 1000 mm – wyso-kość 900, 975 mm), jak również w wersji specjalnej (nawet w rozmiarze 1300 x 1200 mm – wysokość 600, 975 mm). Seria Palox ma z kolei zarówno parametry do mniejszych, jak i do dużych obciążeń (również w wariancie z trzema płozami wzdłużnymi, dnem szczeli-nowym itp.), występuje także jako Palox podwójny (trzy płozy wzdłużne, wykonanie z bokiem zabezpieczającym na krawędzi, pełne dno), o mak-symalnym obciążeniu 600 kg i pojemności 1120 l.
Adam Brzozowski
14
Kolor przyciągania uwagi
Jak zaoszczędzić i zwiększyć sprzedaż dzięki zastosowaniu palet wystawowych?
Rozwój rynku i dużych sieci handlowych, rosnąca ilość dyskontów, a także coraz mniejsza powierzchnia sprzedaży w sklepach małoformatowych zmuszają firmy do elastycznej adaptacji rozwiązań w zakresie logistyki produktów. Znajduje to odzwierciedlenie w zwiększonym zapotrzebowaniu na nowe formaty palet, w tym przede wszystkim pół- i ćwierćpalet. Sprawdzają się one doskonale jako nośnik transportu i magazynowania oraz ekspozycji towarów na terenie sklepu.
Zadania, przed jakimi stoi większość producentów i dystrybutorów, wiążą się z koniecznością przyspiesze-nia procesów dystrybucji, zwiększeniem kontroli nad poszczególnymi ogniwami łańcucha oraz wzro-stem skali
usług na rzecz odbiorców. Oznacza to konieczność zapewnienia odpowiednie-go poziomu zapasów przy jednoczesnej optymalizacji zarządzania produktami.
Działy logistyki, sprzedaży i marketingu również ocze-kują od palet coraz więcej.
Zależy im na przyciąganiu uwagi klientów do produk-tów wystawianych na palecie, spełnianiu wymogów ekolo-gicznych oraz zwiększaniu
funkcjo-nalności palety. W obszarze paletyzacji towarów odpo-wiedzią na wymogi rynku jest dziś paleta wystawowa, zaprojektowana tak, aby zre-
dukować koszty, zwiększając zarazem sprzedaż.
Opakowanie pełni obecnie nie tylko funkcję logistyczną, ale jest również środkiem
przekazu. Co
więcej, nowoczesna
dystrybucja wyma-ga standaryzacji syste-
mów, ulepszeń operacyjnych oraz zapewnienia odpo-wiedniego poziomu bezpie-czeństwa. Tradycyjne palety (1200 x 800 mm), których od dziesięcioleci używano do produkcji, przechowywa-
© CHEP
15
nia, transportu i dystrybucji towarów, ewoluowały dziś w nowe podgrupy formatów. Dziś palety to potężne narzę-dzie nie tylko logistyki, ale także marketingu i sprzedaży. Półpalety (palety o wymiarze 600m x 800 mm) i ćwierćpa-lety (palety o wymiarze 400 x 600 mm) stają się podstawą systemów paletyzacji.
Na rynku pojawia się wiele alternatyw wśród palet o rozmiarze 800 x 600 mm. Dostępne modele różnią się zarówno budową, jak i no-śnością oraz faktyczną wy-trzymałością palety w trakcie jej użytkowania. Do nie-dawna najpopularniejszym modelem była drewniana paleta DHP, której najwięk-szą zaletą stanowiła cena, konkurencyjna wobec ceny standardowej palety o roz-miarze EUR. Niski koszt tego nośnika był wynikiem zastosowania niskiej jakości komponentów, które spra-
wiały, że w praktyce paleta uznawana za wymienną, sta-wała się paletą jednorazową. Największym mankamentem
„białych” palet typu DHP są metalowe wsporniki – zbyt cienkie dla stosowanych na palecie obciążeń. Wsporniki
o grubości 1,5 mm często ulegają deformacji w trakcie obsługi wózka widłowego, co wpływa na bezpieczeństwo ładunku oraz osób pracują-cych z towarem na tego typu palecie. Proces naprawy i re-cyklingu uszkodzonej palety
DHP jest złożony, a w wielu przypadkach – z uwagi na skalę uszkodzeń – niemoż-liwy do wykonania. Koszt
przywrócenia jej pierwotne-go kształtu oraz właściwo-ści często przewyższa cenę nowej palety.
Doskonałą alternatywną dla białych palet DHP jest niebieska półpaleta CHEP, która cieszy się wśród użyt-kowników coraz większym zainteresowaniem. Swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim solid-nej konstrukcji. Półpale-ta CHEP wykonana jest według wysokich standar-dów jakościowych z trzech rodzajów materiałów – drewna, stali oraz plastiku. Wsporniki w paletach CHEP mają grubość 3,5 mm, co gwarantuje dużą odporność palety na uderzenia wideł wózka paletowego. Dzięki temu ładunek znajdujący się na palecie CHEP jest sta-bilny i zabezpieczony przed zniszczeniem w trakcie
Dzięki paletom CHEP możliwe jest obniżenie kosztów operacyjnych ,,ostatniej mili”. Zastosowa-nie tego rozwiązania pozwala w pierwszej kolejno-ści na redukcję kosztów operacji magazynowych (łatwość w identyfikacji towarów w magazynie i skrócenie czasu wyłożenia produktu), wpływa również na zwiększenie sprzedaży, ponieważ pro-dukty obsługiwane przy użyciu palet wystawowych są lepiej eksponowane.
© CHEP
16
transportu i magazynowania. Czterowejściowa konstrukcja palety ułatwia jej użytkowa-nie i swobodne przemiesz-czanie ładunku. Maksymalna nośność na poziomie 500 kg sprawia, że jest chętnie uży-wana w łańcuchach dostaw branży napojowej i innych produktów ciężkich.
Gwarancja wysokiej jakości palety umożliwia wykorzystanie jej na liniach automatycznego pakowania, bez obawy o przestój spo-wodowany krzywizną palety lub brakiem elementów konstrukcyjnych.
Palety wystawowe CHEP to również efektywne narzę-
dzia zwiększenia sprzedaży. Są estetyczne, a ze względu na niewielki rozmiar mogą zostać umieszczone w kilku miejscach w sklepie, zapew-niając sprzedaż tam, gdzie dotąd nie było to możliwe i nie zakłócając procesu za-kupów. Pozwala to na maksy-malizację obszaru promocji, który jest zwykle całkowicie zapełniony.
Aż 65 proc. kosztów w łańcuchu dostaw zostaje poniesionych w ostatnim od-cinku dostarczenia, zwanym ,,ostatnią milą’’. Określenie to odnosi się do końcowego
etapu logistycznego, zanim produkt trafi do przestrze-ni sklepowej.
Dzięki paletom CHEP możliwe jest obniżenie kosz-tów operacyjnych ,,ostatniej mili’. Zastosowanie tego roz-wiązania pozwala w pierw-szej kolejności na redukcję kosztów operacji magazy-nowych (łatwość w identyfi-kacji towarów w magazynie i skrócenie czasu wyłożenia produktu), wpływa również na zwiększenie sprzedaży, po-nieważ produkty obsługiwane przy użyciu palet wystawo-wych są lepiej eksponowane. Dodatkowo proces uzupełnia-nia zapasów jest realizowany
szybciej i zwiększa się jego efektywność. Maleją koszty bezpośrednie, a zapotrzebo-wanie na obsługę ręczną ulega redukcji. Zmniejszone zostają również koszty związane z uszkodzeniami produktów, recyklingiem i naprawą uszko-dzonych palet.
Zwykłą praktyką w ra-mach łańcucha dostaw jest paletyzacja towarów przez dostawcę za pomocą ćwierć-palet. Po wykonaniu tej operacji, dostawca umiesz-cza je na niebieskiej palecie o rozmiarze 1200 x 800 mm, aby zapewnić efektywność
Wysoka jakość palet CHEP umożliwia wykorzysta-nie ich na liniach automatycznego pakowania, bez obawy o przestój spowodowany krzywizną palety lub brakiem elementów konstrukcyjnych.
© CHEP
17
procesu w trakcie trans-portu towarów do centrum dystrybucji. Na miejscu, paleta drewniana ułatwia składowanie i przeładowa-nie produktów. Dostawy do sklepów są na ogół realizo-wane indywidualnie, aby zapobiec niepotrzebnemu przewożeniu i przeładunko-wi towarów.
Po wykorzystaniu, palety wystawowe CHEP można łatwo układać w stosy (w przypadku palet plastiko-wych – jedna w drugiej), co pozwala oszczędzić miejsce w magazynie.
Wszystkie te działania logistyczne można przepro-wadzić przy zastosowaniu standardowego sprzętu (wózki widłowe itd.), który umożliwia stosowanie palet w ramach wtórnych sys-temów pakowania, co jest zgodne z filozofią opakowań gotowych na półkę.
Korzyścią płynącą z wyko-rzystania palet wystawowych CHEP jest również wzrost rozpoznawalności marki, po-nieważ produkty na paletach wystawowych są rozmiesz-czone w strategicznych punktach na terenie sklepu, charakteryzujących się wyso-ką ekspozycją, a łatwość ich przemieszczania zwiększa możliwość wprowadzania modyfikacji na obszarze sklepu. Nie jest to możliwe w przypadku palet o więk-szych formatach.
18
Fala oszczędnościInnowacyjna technologia RFID w systemie zaopatrzenia produkcji zmniejsza ryzyko niedoborów komponentów
W latach 80. ubiegłego stu-lecia grupa Böllhoff rozpoczęła dostarczanie klientom usług logistycznych, a od roku 1994 realizuje innowacyjne oraz indy-widualne rozwiązanie – ECOSIT (ECOnomic Supply In Time). Koncentruje się ono na logistyce tzw. elementów klasy C, które charakteryzują się niewielką war-tością, przy stosunkowo wysokich kosztach procesów związanych z ich zaopatrzeniem.
Wysokie koszty zaopatrze-nia powstają z powodu dużej ilości wewnętrznych procesów, które stale się powtarzają, a w dodatku zawsze odnośnie tych samych artykułów.
Znaczny potencjał oszczęd-ności znajduje się w procesach operacyjnych takich jak:• dysponowanie,• dokładne planowanie,• zamówienia,• przyjęcia towarów,• dystrybucja wewnętrzna • magazynowanie,• dystrybucja do pro-
dukcji. (fot. 1)Wdrożenie systemu umożli-
wia obniżenie samych kosztów o nawet 50 proc. Prezentowany system ma na celu optymaliza-cję procesów występujących
u klienta, co w efekcie przekłada się na obniżenie wewnętrznych kosztów oraz wzrost efektywności wielu procesów administracyj-nych i logistycznych. Funkcjo-nuje on niezależnie od branży przedsiębiorstwa.
Skutkiem zawirowań gospo-darczych ostatnich kilku lat była duża zmienność w planowa-niu produkcji. Dlatego dzisiaj, bardziej niż kiedykolwiek, ważne jest zapewnienie ciągłości produkcji poprzez odpowiednie planowanie w procesie zaopatrze-nia, a szybka i elastyczna reakcja oraz dostawy elementów klasy C są kwestią szczególnie ważną dla bezpieczeństwa produkcji. Proszę sobie wyobrazić, że linia
produkcyjna staje tylko dlatego, że zabrakło właściwej śruby.
Zastosowanie technologii RFID w systemach zaopatrzenia
Technologia RFID (Radio Frequency Identification) jest stosowana w niemal wszystkich dziedzinach życia. Za przykład niech posłużą systemy zabez-pieczające przed kradzieżą w sklepach, immobilizery samo-chodowe czy karnety narciarskie. Dotychczas powszechnie stoso-wane były systemy opierające się na kodach kreskowych. Dane z ręcznie skanowanych etykiet były automatycznie przesyłane i przetwarzane przez system do-
stawcy. Zbieranie i przetwarzanie danych odbywało się w określo-nych odstępach czasu. Problem
Fot 1. Procesy operacyjne związane z zaopatrzeniem
19
pojawiał się, jeżeli pomiędzy jednym a drugim skanowaniem nastąpił znaczny wzrost zapotrze-bowania na dany komponent na linii produkcyjnej.
W skrajnym przypadku mogło się okazać, że puste pojemniki oczekiwały na wypełnienie przez dwa cykle logistyczne.
Grupa Böllhoff jako pierwsza opracowała system zaopatrzenia w elementy klasy C oparty na technologii RFID. Skutkiem jego wdrożenia są szybsze i bardziej elastyczne dostawy, obniżone koszty i mniejsze ryzyko niedobo-rów zaopatrzeniowych.
Działanie systemuSystem jest prosty i niezawod-
ny. Wszystkie istotne dane są przechowywane na nadajnikach (tagach) RFID, umieszczonych w etykietach pojemników. System występuje w dwóch wariantach. W pierwszym z nich, ECOSIT RFID Bin,
puste pojemniki są gromadzo-ne w specjalnym pojemniku zbiorczym, zlokalizowanym za lub obok regału (fot. 4). W wa-riancie drugim, ECOSIT RFID
Box, etykieta ze zintegrowanym nadajnikiem RFID z kieszeni opróżnionego pojemnika (fot. 5) wrzucana jest do specjalnej skrzynki zainstalowanej na rega-le (fot. 6). Skrzynka zaopatrzona jest w oprzyrządowanie potrzeb-ne do zintegrowania z syste-
mem. W obu przypadkach dane są automatycznie odczytywane i przesyłane do systemu ERP
dostawcy. Zajmuje to kilka se-kund, a czynności wykonywane manualnie zostają ograniczone do minimum. Skróceniu ulega okres pomiędzy opróżnieniem pojemnika a otrzymaniem przez dostawcę informacji na ten temat, która jest równoznaczna z automatycznie generowa-nym zamówieniem.
Szczególnie istotne jest to, że dotychczasowa infrastruktura, systemy składowania elementów na regałach oraz proces produk-cyjny mogą pozostać utrzyma-ne w niezmienionej postaci. Wdrożenie systemu nie wiąże się z obciążeniem pracowników
dodatkowymi czynnościami. Jedyne zmiany związane z wdro-żeniem to zamiana dotychczas
Fot 2. Potencjał oszczędności w pro-cesach związanych z zaopatrzeniem
Fot 3. Pojemnik z etykietą ECOSIT RFID Bin
© Bollhoff Technika Łączenia
20
stosowanych etykiet na te z wbudowanymi nadajnika-mi RFID oraz zainstalowanie skrzynki z oprzyrządowaniem (wariant RFID Box) lub zbior-czego pojemnika z tworzywa sztucznego (wariant RFID Bin) wraz z odbiornikiem (anteną) fal radiowych. Dzięki rozwiąza-niom zastosowanym przez firmę
Böllhoff transfer fal radiowych przebiega bez zakłóceń. System zostaje zintegrowany z istniejącą infrastrukturą i może być oddany do użytku w ciągu kilku minut po implementacji.
Kontrola i przejrzystośćPrzedsiębiorstwo, które
zdecyduje się wdrożyć system
ECOSIT RFID, ma pełny dostęp do informacji na temat aktualnego, jak i historyczne-go zużycia komponentów, co gwarantuje pełną przejrzystość i umożliwia dokładne planowa-nie produkcji z wykorzystaniem elementów złącznych. Ponadto system gwarantuje bezpie-czeństwo przepływu danych dzięki szyfrowaniu w systemie 128-bitowym.
Firmy wdrażające ECOSIT RFID odnoszą korzyści w za-kresie oszczędności i bezpie-czeństwa ze względu na krótki czas realizacji dostaw, jedno-cześnie zmniejszając obciążenie administracyjne. Konsekwencją jest spójna orientacja na klienta, optymalizacja procesów, a co za tym idzie – obniżenie kosztów oraz poprawa pozycji konkuren-cyjnej na rynku.
System ECOSIT RFID sukcesywnie zastępuje mniej dokładne systemy bazujące na wagach elektronicznych. Do-tychczasowe systemy wagowe, dość kosztowne w implementacji i utrzymaniu, a przy tym mocno awaryjne, nie pozwalają na pełną identyfikowalność produktów z uwagi na ciągłe uzupełnianie
tych samych pojemników kom-ponentami z nowych dostaw.
Systemy wagowe nie spraw-dzają się w przemyśle motory-zacyjnym i wszędzie tam, gdzie wysoka jakość wymaga pełnej identyfikacji wykorzystywa-nych komponentów.
Korzyści wynikające z za-stosowania technologii RFID w systemach ECOSIT:• zmniejszenie zapasów –
mniejszy stopień „za-mrożenia” aktywów,
• zmniejszenie powierzch-ni magazynowej,
• elastyczny charakter wysyłek,
• krótszy czas reakcji,• ograniczenie procesów
manualnych,• zwiększenie bezpie-
czeństwa dostaw,• pełna identyfikowalność
dostarczanych produktów• automatyczna aktywacja
systemu,• optymalizacja łańcucha
dostaw,• wysoka przejrzystość
i łatwa kontrola.
Arkadiusz OrzechBollhoff Technika Łączenia
Fot 4. Pojemnik zbiorczy na pojemniki ECOSIT RFID Bin
Fot 5. Etykieta ECOSIT RFID Box
Fot 6. Skrzynka ECOSIT RFID Box
© Bollhoff Technika Łączenia
© B
ollh
off T
echn
ika
Łącz
enia
© Bollhoff Technika Łączenia
© Bollhoff Technika Łączenia
22
Palety plastikowe swymi parametrami higienicznymi i użyt-kowymi znacznie przewyższają palety drewniane.
W przeciwieństwie do palet drewnianych, nie wchłaniają wody, dzięki czemu ich waga jest stabilna. Palety plastikowe są łatwe do utrzymania w czystości. Można je łatwo personali-zować poprzez stosowanie indywidualnych kolorów, oznaczeń w postaci logo bądź też nazwy firmy, jak również poprzez nu-merowanie czy zastosowanie nowoczesnych technologii RFID. Wysoka jakość palet POOL produkowanych z polipropylenu
High Impact zapewnia wy-soką odporność na udarność palety. W technologii produkcji palet POOL wykorzystywany jest gaz (technologia Gas Assist), dzięki czemu uzyskujemy lekką i bardzo mocną paletę. Waga palety 120 x 80 cm wynosi tylko 18 kg. Ugięcie palet w regałach używanych w poolingu jest niewielkie i zapewnia bezpieczne składowanie nawet przy obcią-żeniu 1000 kg. Kształt płozy zaprojektowany został tak, aby płynnie przemieszczała się po przenośnikach rolkowych, a zarazem istniał swobodny dostęp do palety z każdej strony. Wieloletnie doświad-czenie zaprocentowało wysoką jakością oferowanych palet. Wyniki świadczą same za siebie. Po roku intensywnego użytkowania palet liczba uszkodzonych pa-
let wynosi 0,5 proc. Palety drewniane wypadają bardzo słabo, straty sięgają nawet 35 proc.
Jako odpowiedź na potrzeby rynku został zaprojektowany model do średniej rotacji. Charakteryzuje się on niską wagą i ergonomiczną konstrukcją. Model Universal przenosi obciążenia do 1500 kg – dynamicznie i 600 kg – w regale. Palety firmy IPS charakteryzuje wysoka jakość wykonania oraz żywotność.
Firma KRAKMAR w swojej ofercie posiada również palety higieniczne oraz palety H1, stosowane w przemyśle spożywczym. Palety te spełniają normy zgodne z dyrektywą 90/128 EC wraz ze wszystkimi aneksami oraz dyrektywą 2002/72 EC dotyczącą produktów mających bezpośredni kontakt z żywnością.
Palety plastikowe to również inwestycja w bezpieczeństwo. Po przeanalizowaniu widzimy, że ryzyko uszkodzenia towarów jest dziesięć razy mniejsze podczas używania palet plastikowych.
Palety plastikowe nadają się w 100 proc. do przetworzenia, co pozwala nam chronić naturalne środowisko.
KRAKMAR – profesjonaliści dla profesjonalistów
Zalety palet plastikowych KRAKMAR
30-732 Kraków, ul. płk. Dąbka 10tel. 12 650 71 10, 12 650 71 11fax 12 653 18 80e-mail: [email protected]
23
Skrzyniopalety plastikowe są pojemnikami o dużej pojemności, wykonanymi z tworzywa sztucznego, jak polietylen czy polipropylen. Wykorzystywane są one w procesach technolo-gicznych oraz jako kompletne opakowanie trans-portowo-magazynowe. Charakteryzują się dużą wytrzymałością konstrukcji, która zapewnia ich stabilne sztaplowanie w stosy, jak również dużą odpornością na działanie czynników zewnętrznych i chemicznych. Odporne są na promieniowanie ultrafioletowe, kwasy i zasady. Dostosowane są
do pracy z wózkami podnośnikowymi paletowymi i widłowymi, a także do składowania w regałach i transportu wewnętrznego. Ich wysokości dobrane są tak, aby jak najlepiej wykorzystać powierzchnię przy transporcie pojemników pojazdami typu TIR. Skrzyniopalety plastikowe dostępne są w wielu rozmiarach i typach. Standardowa skrzyniopaleta ma podstawę europalety 1200 x 800 mm lub palety przemysłowej 1200 x 1000 mm. W naszej ofercie posiadamy również pojemniki o innych wymiarach (np. 800 x 600 mm, 1300 x 1150 mm). Występują one w wersji na stopach, płozach oraz kołach. Ścianki skrzyniopalety mogą być pełne lub ażurowe, co
zapewnia lepszą wentylację składowanych w nich produktów. Skrzyniopalety mogą być wyposażone w pokrywę, korek lub zawór spustowy w celu spuszczenia wody. Warto zaznaczyć, że skrzyniopalety przy swojej nie-wielkiej wadze potrafią przenosić naprawdę duże obciążenia. W poszczególnych typach jest to zakres od 200 do 7000 kg nośności dy-namicznej. Do transportu płynów nadają się tylko skrzyniopalety o podstawie na płozach. Należy pamiętać, że ich nośność jest z reguły mniejsza niż pojemność, w związku z czym nie należy przekraczać maksymalnego obciążenia podanego przez producenta.
Inni mogą być tańsi ale nie lepsi!
Skrzyniopalety plastikowe
FHU KRAKMAR s.c. • 30-732 Kraków • ul. płk. Dąbka 10 • tel. 12 650 71 10 • fax 12 653 18 80 • www.krakmar.pl
24
Przechylarka palet BPL 90°
Operacja paletaUrządzenia pomocne w magazynie i hali produkcyjnej są w zasięgu ręki
Żyjemy w świecie postę-pującej specjalizacji. Trudno robić wiele różnych rzeczy bardzo dobrze lub choć-by dobrze. Każdy jednak może osiągnąć mistrzostwo w swojej dziedzinie. Dlatego rosnącą popularnością cieszą się wyspecjalizowane urzą-
dzenia do wykonywania wie-lu czynności powtarzalnych, w każdym rodzaju działalno-ści gospodarczej.
W przypadku towarów przewożonych na paletach, takimi czynnościami jest choćby potrzeba przechy-lania ładunków na paletach o 90°. Na przykład, gdy
chcemy zmienić pozycję du-żej roli materiału z pionowej na poziomą lub odwrotnie. Wiele firm rozwiązuje ten problem po swojemu. Jednak rosnącą popularnością cieszą się urządzenia przeznaczo-ne właśnie do tego celu. Żeby nie być gołosłownym
zamieszczamy obok zdjęcie przechylarki palet. Istotą przedstawionego rozwią-zania autorstwa firmy BPL jest przechylanie palet bez specjalnego podnoszenia. Wystarczy tylko wózek pod-nośny do za- i wyładunku. Taką przechylarkę można łatwo zintegrować z istnie-jącym systemem transpor-towym. Szczególnie często potrzeba przechylania palet
o 90°, ma miejsce w przy-padku dużych, ciężkich rolek z materiałem w przemyśle papierniczym, drukarskim oraz przy produkcji folii. Ale nie tylko. Istnieje wiele innych miejsc, w których takie urządzenia efektywnie ułatwiłyby pracę czy popra-wiły bezpieczeństwo, np. w magazynach.
W wielu przypadkach istnieje potrzeba wykonywa-nia trudniejszych operacji, w tym obrócenia palety o 180°. Oczywiście, jak wia-domo, pojęcia „łatwiejszy” i „trudniejszy” są pojęciami względnymi. Dla kogoś, kto zgubił klucz, wejście do własnego mieszkania jest „trudne”. Natomiast dla wy-specjalizowanych urządzeń obracanie palet do „góry no-gami” jest czynnością bardzo prostą. Wówczas wymiana np. uszkodzonej palety, zamiana drewnianej na pla-stikową lub zamontowanie standardowej dla danego ma-gazynu, jest bezproblemowe i nie wymaga przeładunku towaru. Taka obracarka nadaje się do wszystkich standardowych i nietypo-wych palet. W przypadku materiałów sypkich najlep-szym rozwiązaniem może być przesypanie towaru do
© Emipak
25
nowego pojemnika. W takiej sytuacji lepiej pomyśleć o urządzeniu wysypującym. Za pomocą takiego urządze-nia produkowanego m. in. przez firmę BPL można tak-że przesypać towar do leja zasypowego znajdującego się obok. Dzięki temu materiały sypkie mogą być dodatkowo rozdzielane bądź przesypy-wane pod kontrolą.
W ten sposób wysypy-wany materiał może być dozowany bezpośrednio do linii produkcyjnej lub maszyn pakujących. W urzą-dzeniu wysypującym, takie parametry jak: odmierzenie objętości, kąt zsypu, typ leja i stopień automatyzacji, można łatwo dopasować do bieżących potrzeb.
Innym problemem jest sytuacja, kiedy istnie-je potrzeba precyzyjne-go i szybkiego ułożenia zapakowanych towarów na paletach. Służą do tego albo wyspecjalizowane roboty, albo tzw. paletyza-tory. Paletyzatory Ehcolo potrafią układać worki na palecie w dowolny, wcze-śniej zaprogramowany, spo-sób. Większe modele mają możliwość zapamiętania nawet kilkuset wariantów wzorów układania różnych produktów na paletach. Roboty Ehcolo służą do układania i rozładunku praktycznie wszystkich zapakowanych produktów,
w tym worków i kartonów o różnych wymiarach.
Można oczywiście układać worki na paletach ręcznie. Jednak rozwiązania automatyczne zapewniają nie tylko nieporównanie wyższą wydajność, a także istotnie obniżają koszty takich operacji. Ich ważną cechą jest także precyzja pracy, zapewniana przez specjalny system układania i dociskania. Ta sama firma oferuje także bardzo ciekawe systemy do ścisłego układa-nia worków lub załadunku artykułów sypkich bezpo-średnio w kontenerach, przy 100-procentowym ich wypełnieniu pod sufit.
Wszyscy w codziennej pracy spotykamy się z pro-blemami nie do rozwiąza-
nia przez nas samych. Na szczęście jednak żyjemy w czasach, kiedy rozwiąza-nie wielu trudnych pro-blemów jest dostępne na wyciągnięcie ręki. Istnieją bowiem wyspecjalizowane firmy, które na bazie swoich codziennych obserwacji, badań i informacji pocho-dzących od wielu firm na całym świecie, opracowują rozwiązania wysoce efek-tywne i niezwykle przy-datne w codziennej pracy produkcyjnej, w większości zakładów pracy. Do takich specjalistycznych firm nale-żą właśnie BPL i Ehcolo.
Dariusz SkrętowskiEmipak Sp. z o.o.
Paletyzator Ehcolo
© Emipak
26
Dla niektórych przedsię-biorstw, charakteryzujących się przede wszystkim specyficz-nymi procesami, istotna jest wysoka elastyczność oraz możliwość integracji także pro-cesów pobocznych. Zupełna automatyzacja nie jest zatem
korzystna dla wszystkich firm, a rozwiązania automatycz-ne i technologiczne oraz ich zakres powinny być indywi-dualnie dopasowane. Z tych względów SSI SCHÄFER oferuje swoim klientom także
elastyczne, ergonomiczne oraz innowacyjne systemy półautomatyczne.
W sytuacjach, gdy procesy nie mogą być wykonywane automatycznie bez udziału pracowników, potrzebna jest specjalistyczna analiza oraz
optymalizacja interfejsów człowiek-maszyna. Procesy i środowisko pracy muszą być dostosowane do pracownika i redukować jego obciąże-nie fizyczne. Czynność jest wydajna dopiero wtedy, gdy
wykonywana jest bez wysiłku i wynika z prostych procesów. Praca manualna wiążąca się z wysokim obciążeniem pra-cownika prowadzi do spadku wydajności, częstych pomyłek oraz urazów i chorób.
Wysokie wyzwania dla organizacji stanowiska pracy stawia coraz częściej rozwój demograficzny oraz starzenie się społeczeństwa. – Brak siły roboczej oraz skutki zmian demograficznych wymagają elastycznych, nie obciążających fizycznie, ergonomicznych
oraz nie szkodzących zdrowiu rozwiązań w pracy – wyjaśnia Elmar Issing, Kierownik Dzia-łu Nowych Technologii i Roz-wiązań w SSI SCHÄFER, Giebelstadt/Niemcy. – Aby sprostać tym wyzwaniom,
Sylwetka nieobciążonaAutomatyzacja na wymiar: półautomatyczne ergonomiczne stacje robocze
Dla branży logistycznej coraz ważniejsze jest optymalne wykorzystywanie dostęp-nej powierzchni, szybszy transport towarów oraz optymalizacja kosztów względem wydajności. W tym celu firma SSI SCHÄFER oferuje swoim klientom szeroką gamę w pełni zautomatyzowanych rozwiązań logistycznych, od zaplanowania odpowiedniej przestrzeni, przepływu materiału oraz strategii komisjonowania, po automatyczne systemy Case Picking oraz zrobotyzowaną paletyzację pod konkret-ne filie (store friendly).
W ergonomicznych stacjach roboczych SSI SCHÄFER podnosze-nie i dźwiganie zostało zastąpione wyciąganiem i przesuwaniem© SSI SCHÄFER
reklama
firma SSI SCHÄFER stworzyła w ramach programu ergono-mics@work!® specjalne stacje do komisjonowania oraz stano-wiska pracy, które umożliwiają pracownikom osiąganie naj-wyższej wydajności – dodaje.
Nowe, wielofunkcyjne stacje manualnej paletyzacji i depa-letyzacji SSI SCHÄFER zo-stały skonstruowane w oparciu o zasadę towar-do-człowieka i spełniają wysokie wymagania odnośnie ergonomii, bezpie-czeństwa i zdrowia pracowni-ków. Największe zagrożenia ergonomiczne w centrach dystrybucyjnych, zajmujących się wysyłką do konkretnych filii, pojawiają się w szczególności podczas transportu, paletyzacji, depaletyzacji, komisjonowania
i przemieszczania artykułów. Obciążenie pracowników pod-czas podnoszenia/dźwigania/przenoszenia w tym wypadku zostało znacznie zredukowane. W skonstruowanych przez SSI SCHÄFER stacjach roboczych podnoszenie i dźwiganie zostało zastąpione przez ergonomiczne podnoszenie i przesuwanie, a pracownik instruowany jest przez intuicyjny i inteligentny system komunikacyjny. Indy-widualne możliwości dopaso-wania oferują ponadto wysoki poziom bezpieczeństwa.
Cecha szczególna systemu: stacje robocze charakteryzują się nowymi i innowacyjnymi ergonomicznymi cechami, które zostały potwierdzone oraz są rekomendowane przez
ekspertyzy z zakresu medycy-ny pracy. Specjaliści potwier-dzają, że stacje robocze SSI SCHÄFER mają znaczący wpływ na ergonomię w maga-zynach wysokiego składowania i w dużych halach. Odciążają one bowiem nie tylko zdrowie zatrudnionych osób, ale są same w sobie odpowiedzią na pytanie, jak projektować stano-wiska pracy dla coraz starszych pracowników na pograniczu pracy manualnej i automatyki magazynowej. Takie inicjatywy powinny być wdrażane także w innych obszarach pracy.
Aby przeanalizować odpo-wiednie zastosowanie stacji roboczych, przeprowadzono wspólnie z niemiecką instytucją ubezpieczenia wypadkowego
manipulatory przemysłowe, przechylarki i obracarki palet
paletyzatory, roboty, ładowarki, systemy opróżniania kontenerów, kompletne linie do pakowania produktów w worki
EMIPAK Sp. z o.o.02-486 WarszawaAleje Jerozolimskie 202
tel. + 48 22 874 01 45kom. + 48 506 579 703
od 2001 roku
28
dla sektora handlu i dystrybu-cji (BGHW) badanie ergo-nomicznych stanowisk pracy. Instytucja posiada ok. 4,1 mln ubezpieczonych od wypadków w ponad 410 000 przedsiębior-stwach w takich branżach, jak handel detaliczny lub hurtowy oraz dystrybucja towarów. Ce-lem przeprowadzonej analizy było porównanie obciążenia systemu mięśniowo-szkieleto-wego osoby komisjonującej za-mówienia zwykłymi technikami komisjonowania zgodnie z zasa-dą człowiek-do-towaru a stacja-mi roboczymi SSI SCHÄFER
opartymi na zasadzie towar--do-człowieka. Pracownik został ubrany w specjalny kombinezon sensoryczny, który dokonywał pomiaru wszystkich ruchów oraz wywołanych przez nie obciążeń. W teście komi-sjonowano identyczną paletę najpierw w tradycyjny sposób, potem przy ergonomicznej stacji do paletyzacji.
Test oraz pozostałe badania wykazały, że stacje robocze SSI SCHÄFER znacznie przewyższają oczekiwania nawet instytucji zawodo-wych. W ekspertyzie BGHW możemy przeczytać, że
pozycje, w jakich znajduje się sylwetka człowieka przy manualnym komisjonowaniu w stacji do paletyzacji, można przyporządkować do grupy 1. Co oznacza, że czynności wykonywane przez pracow-nika zostały zakwalifikowane jako „nie obciążające”. Posta-wa podczas komisjonowania
jest tutaj lepsza względem tradycyjnego komisjonowa-nia, ponieważ zredukowano pochylenia górnej części ciała. Postawy ciała znacznie obciążające sylwetkę zostały przy komisjonowaniu SSI SCHÄFER wyeliminowane.
Inteligentne połączenie auto-matyki i elastyczności pomaga zatem w znacznej optymalizacji strategii komisjonowania. Naj-ważniejsze jest, aby osiągnąć ra-cjonalne, dopasowane zarówno do klienta, jak i jego procesów rozwiązanie, a założone cele powinny dążyć do indywiduali-zacji stopnia automatyzacji oraz
zmiennej zleceń, artykułów oraz ich cech fizycznych. Dzię-ki temu innowacyjnemu roz-wiązaniu firmy SSI SCHÄFER wzrosło znaczenie takich aspektów, jak: humanitaryzm, zdrowie, zadowolenie pracow-ników, rentowność i bezpie-czeństwo pracy. Koncepcja umożliwia ponadto cieszące
się dużym zainteresowaniem w handlu komisjonowanie palet mieszanych bezpośrednio pod konkretne filie (store friendly). Pracownik komisjonujący zlecenia ma większą wydaj-ność, zerowy odsetek błędów, zwiększoną produktywność, wyższą jakość i zwartość palety, a efekty widoczne są już po krótkiej fazie wdrażania. Dzięki temu nowemu produktowi firma SSI SCHÄFER ustala nowe kryteria w obszarze er-gonomicznych stacji roboczych i podkreśla swoją mocną pozy-cję w zakresie rozwiązań dla branży logistycznej.
Postawy ciała znacznie obciążające organizm prowadzą do zmniejszo-nej wydajności, zwięk-szonej liczby błędów, urazów i chorób
© SSI SCHÄFER
30
Wieża paletMagazyny palet pozwalają na racjonalne składowanie i gospodarowanie paletami
Problem składowania pustych palet bywa uciążliwy, gdyż zabierają one drogie i potrzebne miejsce w magazynie. Zjawisko to może zostać wyeliminowane poprzez zastosowanie automatycznego magazynu do składowania palet, co przy okazji znacznie poprawia organizację pracy. W dodatku przy obecnej cenie drewnianych palet stanowi to doskonałe zabezpieczenie przed ich kradzieżą.
Urządzenie Paltower, stworzone przez nie-mieckiego producenta Maurer Industrieproduk-te GmbH, to wygodny w użyciu automatyczny magazyn do składowania pustych palet. Przy jego użyciu można zmaga-zynować w stosie do 50 europalet, z których każda pojedyncza sztuka dostępna jest od razu. Urządzenie to samo na bieżąco kontroluje ilość przechowywanych we-wnątrz palet, dostarczając informacji o wielkości buforu pustych opakowań zbiorczych w magazynie.
Obsługa Paltowera jest bardzo prosta. Może jej dokonywać każdy pra-cownik bez konieczności legitymowania się upraw-nieniami do prowadzenia wózka widłowego, co już jest konieczne w przy-padku tradycyjnego pię-trzenia palet w stosach. W celu wykonania ope-racji wystarczy na panelu
31
wcisnąć numer odpowiadający liczbie palet, które chcemy wyjąć lub włożyć do środka. Następnie trzeba odczekać od 2 do 6 sekund (w zależności od podanej liczby sztuk) aż urządzenie przygotuje się do wykonania polecenia. Należy unieść drzwi otwierane w płaszczyźnie pionowej i za pomocą zwy-kłego wózka paletowego wyjąć lub umieścić wewnątrz określoną liczbę palet. Jednocze-śnie podczas każdej takiej operacji można wkładać lub wyjmować do pięciu palet.
Niewątpliwą zaletą tego magazynu jest elastyczność i szybka dostępność palet. Urządzenie pozwala piętrzyć w bezpiecz-nym stosie taką liczbę palet, której ułoże-nie bez jego użycia byłoby niemożliwe. Tym samym oszczędza drogocenne miej-sce w magazynie. Jedynym ograniczeniem lokalizacji maszyn jest wysokość hali, poza tym można je umieścić w każdym miejscu, gdzie palety są najczęściej potrzebne. Jedno konkretne i stałe miejsce składowania spra-wia, że nie trzeba tracić czasu na szukanie wolnych palet, co zwiększa uporządkowanie
procesu magazynowego. Wieża do składo-wania palet może być także ustawiona na zewnątrz hali. Pozwalają na to odporne na działanie czynników atmosferycznych me-chanizmy i instalacja elektryczna sprzętu. Wówczas skutecznie chroni on drewniane palety przed negatywnym oddziaływaniem warunków atmosferycznych, jak również eliminuje ryzyko kradzieży, na co narażo-ne są palety wolnostojące w stosach poza zamkniętą halą.
Konstrukcja urządzenia waży ok. 750 kg i swobodnie można je przestawiać z miejsca na miejsce. Aby zadziałało, potrzebne jest elektryczne źródło zasilane prądem trójfazo-wym o napięciu 400 V. Przemieszczanie palet wewnątrz wieży zapewnia silnik o mocy 2,2 kW. Wysokość i pojemność magazynu nie jest sztywno określona. Najniższa wersja wie-ży potrafi pomieścić 10 palet przy własnej wysokości 1,96 m. W kolejnych modelach pojemność zwiększa się co cztery sztuki, aż do górnej granicy 50 sztuk. Taka najwyższa wieża do składowania palet ma 7,66 m.
Paltower idealnie sprawdza się w miej-scach, gdzie nieustanie rotują puste i pełne palety. Korzystają z niego firmy, którym zależy na sprawnym i z góry zaplanowanym obrocie paletami oraz na bezpieczeństwie i porządku związanym z ich użyciem. Sięgają po niego również ci, którzy chcą zapewnić sobie wysoką jakość palet dzięki odpowied-niej ochronie.
Michał Klecha
Magazyn palet pozwala zgromadzić w stosie do 50 europalet. Urządzenie umożliwia piętrzenie w bezpiecznym stosie takiej liczby palet, której ułożenie bez jego użycia byłoby niemożliwe. Tym samym oszczędza drogocenne miejsce w magazynie.
W zakresie pakowania eksportowego Antalis ofe-ruje kompleksową usługę – począwszy od analizy aktualnych zabezpieczeń ładunków, poprzez doradz-two w optymalizacji pro-cesu oraz szkolenia kadry, również świadcząc usługi kompleksowego pakowania.
Ładunki najczęściej ulegają uszkodzeniom podczas transpor-tu lądowego
oraz morskiego, dlatego tak ważne jest jego odpowied-nie przygotowanie. Antalis oferuje szeroki asortyment produktów, dzięki którym klienci unikają kosztów reklamacji. Począwszy od czujników wstrząsu i wskaźników pochyłu, spe-cjalistycznych rozwiązań barierowych, po systemy
wypełnień, amortyzacji i stabilizacji. Produkty pozostają bezpiecznie i do-brze umocowane na swoim miejscu.
Antalis specjalizuje się również w przygotowaniu przesyłek niestandardo-wych do transportu, także morskiego. Kilkunastooso-bowy zespół jest w stanie
dotrzeć w każde miejsce na świecie, aby
profesjonal-
Eksportowe pakowanieAntalis Poland specjalistą w dziedzinie pakowania eksportowego
Antalis Poland skutecznie od kilku lat wdraża swoją strategię w dziedzinie pakowania. Mając wsparcie takich organizacji, jak Antalis Verpackungen (były Brangs and Henrich) czy Pack 2000 w Niemczech, Ambasador w Wielkiej Brytanii oraz Branopac Czechy, Antalis stał się największym ekspertem na rynku w dziedzinie zabezpieczania produktów oraz ładunków eksportowych.
© Antalis
32
33
nie zapakować towar. Z wykorzystaniem m.in. transportu morskiego wykonano, na przykład, przeprowadzkę dużej fabryki z USA do Europy. Wśród innych wyzwań, podejmowanych przez firmę, wymienić można prowadzenie obsługi czeskiej armii w zakresie pakowania sprzętu wojskowego, produkcję specjalistycznych opakowań na potrzeby przemysłu motoryzacyjnego oraz stałą współpracę z wieloma firmami branży maszynowej.
W stałej ofercie znajdują się papie-ry i folie antykorozyjne, folie barierowe, laminaty, taśmy spinające, urządzenia do pakowania i wiele innych. Działania te są wspierane przez inżynierów projektujących
indywidualne opakowania, ekspertów asy-stujących podczas procesu przygotowania opakowania oraz przez wyspecjalizowane laboratorium, w którym przeprowadzane
są testy wytrzymałościowe i jakościowe opakowań.
Odpowiednie zaprojektowanie i prze-prowadzenie procesu pakowania musi uwzględniać specyfikę środka transportu, jak i samego produktu. Usługa pakowania oferowana przez Antalis projektowana jest od podstaw według wymagań pakowanego produktu, z uwzględnieniem środka trans-portu, czasu jego trwania i późniejszego magazynowania przesyłki. Firma oferuje również usługę optymalizacji opakowań,
gdzie zastosowanie odpowiednich mate-riałów gwarantuje dotarcie przesyłki do adresata w oczekiwanym stanie.
Antalis oferuje kompleksową usłu-gę – począwszy od analizy aktualnych zabezpieczeń ładunków, poprzez do-radztwo w optymalizacji procesu oraz szkolenia kadry, również świadcząc usługi kompleksowego pakowania.
© Antalis
© A
ntal
is
34
OddziaływanieBezpieczna obsługa jednostek ładunkowych w statycznych instalacjach regałowych
Paletowe jednostki ładun-kowe stanowią współcześnie najpopularniejszą formę nośnika asortymentów prze-znaczonych do składowania w statycznych instalacjach regałowych. Fakt ten wy-nika z różnych przesłanek, spośród których należy na pewno wyróżnić aspekt mię-dzynarodowej standaryzacji palet pod względem zarówno konstrukcyjnym (kwestie stosowanych materiałów, budowy samej palety, jej
nośności, właściwości wy-trzymałościowych itp.), jak i bardziej eksploatacyjnym (związanym np. z zagad-nieniem oceny uszkodzeń i ewentualnego serwisowania lub wycofania palet z obro-tu). Standaryzacja palet do-tyczy przede wszystkim tych ich rodzajów, które okazały się optymalne konstrukcyj-nie w stosunku do urządzeń infrastruktury logistycznej. W praktyce najczęściej wykorzystywane są palety
o powierzchni płyty nośnej 800 x 1200 mm, których wykonawstwo (a w rezultacie także możliwość stosowania oznaczenia EUR) usankcjo-nowano w dwóch podstawo-wych opracowaniach: karcie Międzynarodowego Związku Kolejowego UIC 435-2:2005 oraz europejskiej normie, która w polskiej symbo-lice oznaczana jest jako: PN-EN- 13698-1:2005.
Niezależnie jednak od tego, czy do składowania
© KX
35
w regale wykorzystywana jest konstrukcja znormali-zowana, czy też nie, należy zwrócić uwagę na szereg podstawowych wymagań decydujących o bezpieczeń-stwie i efektywności realizo-wanych prac magazynowych. Zagadnienie to jest o tyle istotne, że dotyczy potrójnej interakcji na linii: urządze-nie transportowe – paletowa jednostka ładunkowa – in-stalacja regałowa. Dopiero uwzględnienie wzajemnych oddziaływań tych obiektów pozwala osiągnąć odpo-wiedni poziom techniczny bezpieczeństwa wykonywa-nych czynności.
W praktyce logistycznej najczęściej wykorzystywane są palety typu EUR, których konstrukcja wykonywana jest z drewna i właśnie ten materiał determinuje to, w jaki sposób paleta po-winna być zaprojektowana i wykorzystywana w regale. Właściwą orientacją palety w regale jest ułożenie w tzw. układzie prostopadłym, tj. krótszym bokiem do frontu rzędu regałowego. Elementy
nośne palety wykonywane są w układzie deska dolna – klocek – deska górna (jak ma to miejsce w palecie
typu EUR – patrz rys. 1) lub z elementów pełnych. Pamiętać trzeba jednak o tym, że punkty podparcia na poprzeczkach nośnych muszą być umiejscowione na wysokości klocków paleto-wych – w innym przypadku może dojść do złamania
dolnej deski palety i jej upadku z gniazda regało-wego. Zagadnienie to, choć może wydawać się prozaicz-ne, ma jednak swoje istotne znaczenie dla projektowania
pojedynczego gniazda i jest związane z doborem tzw. przewisu palety. Przewis to niewielka odległość, na jaką
paleta powinna wystawać poza obrys poprzeczki no-śnej w kierunku poprzecz-nym do korytarza roboczego, jeśli regał obsługiwany jest przez wózki podnośniko-we. Podstawowe zadania związane ze zastosowaniem przewisu dotyczą: ułatwienia
operatorowi wózka podejmo-wania paletowych jedno-stek ładunkowych z gniazd (poprawa pola widzenia dolnej powierzchni palety) oraz zmniejszenia ryzyka nieprawidłowego ułożenia palety (ponieważ odległość między przednią a tylną poprzeczką jest mniejsza niż długość palety, trud-niej o nietrafienie na obie podpory). Dla wszystkich klas regałów obsługiwa-nych przez wózki (zgodnie z terminologią normatywną:
Rys. 1. Paleta drewniana płaska typu EUR z za-znaczonymi elementami przeznaczonymi do kon-taktu z poprzeczkami nośnymi regału ramowego (www.epal-pallets.de)
Przewis to niewielka odległość, na jaką paleta powinna wystawać poza obrys poprzeczki nośnej w kierunku po-przecznym do korytarza roboczego, jeśli regał obsługiwa-ny jest przez wózki podnośnikowe.
© KX
36
klasy 300A, 300B i 400), wartości przewisów powinny wynosić co najmniej 50 mm (zgodnie z PN-EN 15620). W praktyce należy jednak
pamiętać o tym, że miejsce podparcia palety (np. typu EUR) powinno być właśnie w miejscu montażu klocka. Dlatego też niewskazane jest pochopne zwiększanie przewisu, ponieważ może to doprowadzić do utraty punk-tu podparcia palety o od-powiedniej wytrzymałości. Warto także podkreślić, że – w przeciwieństwie do np. luzów wzdłużnych do kory-tarza roboczego – przewis (oznaczany w normach sym-bolem „Z2”) mierzony jest zawsze od krawędzi palety, a nie od ładunku. Dotyczy to także sytuacji, w których ładunek wystaje nieznacz-nie poza obrys powierzchni nośnej palety. Graficzną interpretację luzu Z2 poka-
zano na rys. 2 – uwzględ-niając zarówno przypadek, na którym ładunek poza powierzchnię palety wysta-je, jak i nie. Z przewisem
związane są także inne luzy poprzeczne do korytarza roboczego, które pokazano na rys. 2 i oznaczono sym-bolem Z1. Luzy Z1 dotyczą odległości pomiędzy tylnymi powierzchniami palet lub ładunków na nich umiesz-
czonych w regałach dwu-rzędowych lub odległości pomiędzy tylną powierzch-nią palety lub ładunku na niej umieszczonym a znajdu-jącą się za nim ścianą lub stężeniem wzmacniającym regał. Dla porządku stosowa-nych współcześnie oznaczeń
należy zwrócić uwagę, że drugi z tych luzów w normie PN-EN 15620 oznaczany jest symbolem Z3 (natomiast rys. 1 pochodzi z dyrektywy FEM 10.2.03, która była me-rytoryczną podstawą tekstu tej normy).
Uwzględniając powyższe założenia, proces odkła-dania paletowej jednostki ładunkowej powinien odby-wać się zgodnie z ramo-wą procedurą:• wózek podnośnikowy
podjeżdża z paletową jednostką ładunkową na-przeciw kolumny rega-łowej z wolnym gniaz-dem do składowania;
• jednostka ładunkowa podnoszona jest do góry bez jakiegokolwiek kon-taktu z konstrukcją in-stalacji regałowej;
• po osiągnięciu żądanej wysokości jednostkę ła-dunkową ustawia się na środku szerokości gniazda
i nad poprzeczką, na któ-rą ma zostać położona (ale tylko o tyle, o ile można to zrobić, uwzględniając luz konstrukcyjny górny);
• jednostka ładunkowa opuszczana jest ostrożnie na poprzeczki nośne – po osiągnięciu kontaktu z po-
Rys. 2. Luzy poprzeczne do kierunku korytarza roboczego między regałami ramowymi (FEM 10.2.03)
Punkty podparcia na poprzeczkach nośnych regałów mu-szą być umiejscowione na wysokości klocków paletowych – w innym przypadku może dojść do złamania dolnej deski palety i jej upadku z gniazda regałowego.
37
przeczkami nie powin-na być już przesuwana;
• po wyciągnięciu zę-bów wideł spod ładun-ku widoczna dla ope-ratora powinna być część dolnej powierzch-ni palety (wykorzysta-nie luzu przepisowego).Problematyka korela-
cji paletowej jednostki ładunkowej z regałem oraz urządzeniem transportu wewnętrznego nie dotyczy tylko stricte paletowych regałów ramowych. Innym typem statycznej instalacji regałowej przeznaczonej właściwie tylko do składo-wania paletowych jedno-stek ładunkowych są regały wjezdne. Także i dla tego rodzaju regałów można uporządkować procedurę odkładania ładunku:• wózek podnośniko-
wy podjeżdża z paleto-wą jednostką ładunko-wą naprzeciw kolum-ny regałowej z wolnymi miejscami składowymi;
• jednostka ładunkowa pod-noszona jest do góry na właściwy poziom skła-dowania przed wjazdem do wybranej kolumny;
• stosując poziomy prze-suw wideł, jednostka ła-dunkowa jest centralizo-wana pomiędzy słupami wyposażonymi w pod-pory (szyny robocze);
• wózek wjeżdża do kolum-ny i jedzie aż do miej-
sca, w którym ma zostać odłożona paletowa jed-nostka ładunkowa (po-mocny w tym procesie może być układ prowad-nic w dolnej części rega-łu, w które wprowadza-ne są specjalne boczne/poziome kółka wózka);
• jednostka ładunkowa po-winna zostać ostrożnie i możliwie symetrycznie
położona na podporach bez kontaktu z innymi pa-letami i konstrukcją regału – osiągnięcie symetrii uło-
żenia ładunku można uzy-skać, stosując dodatkowe skośne prowadnice monto-wane na podporach i wy-muszające określone poło-żenie (po osiągnięciu kon-taktu palet z podporami, jednostki ładunkowe nie powinny być przesuwane);
• widły są wysuwane spod ładunku i opuszczane pod-czas powrotnego ruchu
wózka podczas wyjazdu z kolumny regałowej.Bardzo ważną kwestią
obsługi regałów wjezdnych
Rys. 3. Procedura załadunku (b) i rozładunku (a) regału wjezdnego (na podst. EN 15635)
38
jest także kolejność ich zała-dunku i rozładunku. Zgodnie z przyjętymi zasadami opera-cje te powinno się realizo-wać zgodnie z procedurą pokazaną na rys. 3. Podczas załadunku jednostki ładun-kowe odkładane są od dołu do góry i od tyłu do przodu. W przypadku rozładunku procedura jest dokładnie odwrotna – jednostki ładun-kowe wyjmowane są z góry na dół oraz od przodu do tyłu. Taka konstrukcja regału i specyficzna procedura jego napełniania/opróżniania wpływają na ograniczoną stosowalność regałów wjezd-nych. Technologią składowa-nia, częściej wykorzystywaną w przypadku regałów wjezd-nych, jest zasada LIFO, a więc jednostka ładunkowa, która jako ostatnia została umieszczona w gnieździe, opuszcza je jako pierwsza. Takie rozwiązanie nie jest korzystne dla tych branż, w których istotna jest data przydatności produktu do wykorzystania (a więc np. branża spożywcza, farmaceu-tyczna itp.). Wyjątkiem może być tutaj tylko sytuacja, kiedy jednostki ładunkowe rotują nie pojedynczo, ale całymi kolumnami. Wyeli-minowane jest w ten sposób niebezpieczeństwo „zalega-nia” jednostek ładunkowych z produktami o stosunkowo krótkim terminie przydatno-ści w głębi gniazda regału.
Techniczną alterna-tywą jest regał wjezdny obustronny, czyli taki, w którym dostęp do gniazd z jednostkami ładunkowy-mi możliwy jest z dwóch stron regału (regał z jednej strony jest zasilany jed-nostkami ładunkowymi, z drugiej natomiast są one odbierane). Praca odbywa się wtedy zgodnie z zasadą FIFO, czyli jednostka ła-dunkowa umieszczona jako pierwsza w gnieździe rega-łu, jako pierwsza jest także z niej odbierana.
Założenia teoretyczne wskazują na to, że elimi-nacja korytarzy roboczych, typowych dla regałów ramowych, pozwala w przy-padku regałów wjezd-nych uzyskać stosunkowo wysokie wartości wskaź-nika zagospodarowania powierzchni składowania. W praktyce jednak śred-nie wypełnienie regałów zblokowanych wynosi zaledwie ok. 50 proc., co wynika m.in. z wymagań obsługowych i ograniczeń związanych z bezpieczną pracą wózków.
Konkludując zagadnie-nie interakcji paletowej jednostki ładunkowej z re-gałem wjezdnym, należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden kluczowy problem. Rozstaw podpór, na któ-rych odkładana jest paleta, musi być tak dobrany, aby
nie była możliwa sytuacja, w której operator niezgod-nie z wcześniej przedsta-wioną procedurą odłoży paletę skrajnie na lewej lub prawej podporze i unie-możliwi podparcie drugiej strony jednostki ładunko-wej. Odległość pozosta-wiona między podporami musi być na tyle duża, żeby nawet w takiej sytuacji, jak opisana powyżej, paleta była podparta z obu stron. Dodatkowo, norma EN 15635 wprowadza wymóg, zgodnie z którym minimal-na odległość, na jakiej pa-leta powinna być podparta na obu podporach regału wjezdnego, wynosi 20 mm.
Przedstawione wyma-gania dotyczące lokaliza-cji paletowych jednostek ładunkowych w regałach ramowych i wjezdnych dotyczą przede wszystkim związanych z nimi czyn-ności załadowczo/wyła-dowczych. Dlatego też nie wyczerpują ogólnych wyma-gań dotyczących projekto-wania gniazd regałów tego typu, które uwzględniają chociażby nieprezentowa-ne tutaj kwestie z luzami konstrukcyjnymi: bocznymi, górnymi czy też wewnętrz-nymi (pomiędzy paletami).
dr inż. Łukasz WojciechowskiInstytut Maszyn Roboczych
i Pojazdów Samochodowych, Politechnika Poznańska