ÇORLU TİCARET VE SANAYİ ODASI

GÜRCİSTAN ÜLKE RAPORU

GENEL BİLGİLER Resmi adı: Gürcistan Yönetim şekli: Cumhuriyet Cumhurbaşkanı: Giorgi Margvelashvili

Yüzölçümü: 69.700 km2 Nüfus: 4,9 milyon (Temmuz 2016) Nüfus artış hızı: -0.05% (2016 verileri) Nüfus dağılımı (dini): Ortodoks(%83,4), Müslüman(%10.9), Diğer(%4.1) Nüfus dağılımı (etnik): Gürcü(%86.8), Azerbaycanlı(%6.3), Ermeni(%4.5), Diğer(%2.3) Okuma yazma oranı: %99.8 Konuşulan diller: Gürcüce(%86.7), Azerbaycan Türkçesi(%6.2), Ermenice(%3.9),Diğer(%2.2) Başkent: Tiflis Başlıca büyük şehirler: Tiflis, Batum, Kutaisi Para birimi: Gürcistan Larisi (26 Haziran 2018 itibarıyla 1 USD = 2.45 GEL) Saat dilimi: Türkiye saati +1 saat Üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar: Birleşmiş Milletler (UN), Uluslararası Para Fonu (IMF), Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası(IBRD), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Interpol, vd. İdari yapı:

9 Bölge, 2 Özerk Cumhuriyet

Komşuları: Azerbaycan, Ermenistan, Rusya, Türkiye

Resmi tatiller: Yılbaşı(1 Ocak), Noel(7 Ocak), Dünya Kadınlar Günü(8 Mart), Paskalya (Nisan ayında, günü her yıl değişiklik göstermektedir), Bağımsızlık Günü(26 Mayıs)

1

MEVCUT SİYASİ VE İDARİ YAPI Sovyetler Birliği’nin dağılma süreciyle beraber Gürcistan bağımsızlığını ilan etmiş, 31 Mart 1991’de yapılan referandum ve 9 Nisan 1991’de kabul edilen bağımsızlık yasası ile bağımsız, üniter ve bölünmez bir devlet olarak kurulmuştur. Yeni anayasası 24 Ağustos 1995’te Parlamentoda kabul edilmiş ve aynı yıl yürürlüğe girmiştir. Ülkenin yönetim şekli demokratik cumhuriyettir. Gürcistan’ın idari yönetim birimleri, 9 bölge (Samegrelo-Zemo Svaneti, Guria, Raca-Leçhumi ve Kvemo Svaneti, İmereti, Samtshe-Cavaheti, Şida Kartli, Mtsheta-Mtianeti, Kvemo Kartli, Kaheti), başkent Tiflis ile Abhazya Özerk Cumhuriyeti ve Acara Özerk Cumhuriyeti’nden oluşmaktadır. 27 Ekim 2013 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde halen iktidarda olan Gürcü Rüyası koalisyonunun adayı Giorgi Margvelashvili, geçerli oyların yaklaşık %62’sini alarak Mikheil Saakashvili’nin yerine Cumhurbaşkanı seçilmiştir. 17 Kasım 2013 tarihinde yeni Cumhurbaşkanının göreve başlamasıyla, anayasada parlamenter sisteme geçişe ilişkin olarak 2010 yılında yapılan değişiklikler de yürürlüğe girmiştir. Hükümet, ülkenin iç ve dış siyasetinden sorumlu ana yürütme organı haline gelmiştir. Bu çerçevede, Cumhurbaşkanının yetkileri önemli ölçüde azaltılırken, Başbakan, Hükümet ve Parlamentonun yetkileri artırılmıştır. Gürcistan Parlamentosu tek kamaralı olup, 150 üyeden oluşmaktadır. Parlamento seçimleri dört yılda bir düzenlenmektedir. Üyelerden 77’si nispi temsil (çoğunluk partisi dışındaki partilerin de kuvvetleri oranında üye seçmelerini sağlayan seçim biçimi), diğer 73’ü ise çoğunluk sistemine göre seçilmektedir. 8 ve 30 Ekim 2016 tarihlerinde iki tur halinde gerçekleştirilen parlamento seçimlerinde Gürcü Rüyası Koalisyonu 115, Birleşik Ulusal Hareketi 27, Milliyetçiler İttifakı 6 ve diğerleri 2 sandalye sahibi olmuşlardır. Gürcü Rüyası Koalisyonu adayı Giorgi Kvirikashvili, geçerli oyların yaklaşık %48,7’sini alarak tekrar Başbakan seçilmiştir. 13 Haziran 2018 tarihinde Gürcistan Başbakanı Giorgi Kvirikashvili görevinden istifa etmiştir. Bahse konu gelişmenin ardından 20 Haziran 2018 tarihinde Maliye Bakan Vekili Mamuka Bakhtadze Parlamento tarafından Gürcistan’ın yeni Başbakanı seçilmiştir. Sovyetler Birliği’nin dağılması üzerine, Abhazya ve Güney Osetya Gürcistan’dan sözde bağımsızlıklarını ilan etmişler, akabinde çatışmalar yaşanmıştır. Gürcistan’ın de facto yönetimler ve Rusya Federasyonu’yla arasındaki gerilim 2008 yazında artış göstermiş, Güney Osetya ve Gürcü yönetimi arasında sıklaşan çatışmalar, beş gün süren Ağustos 2008 savaşına yol açmıştır. Savaş, 12 Ağustos 2008 tarihinde, AB’nin arabuluculuğuyla sağlanan ateşkes anlaşmasıyla sona ermiş ve Rus birlikleri 2008 Ekim ayında Abhazya ve Güney Osetya dışında işgal ettikleri Gürcü topraklarından çekilmişlerdir. Savaştan sonra Rusya Federasyonu, Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlıklarını tanıma kararı alarak Abhazya ile 24 Kasım 2014 tarihinde “Stratejik Ortaklık ve İttifak Anlaşması”, Güney Osetya ile de 18 Mart 2015 tarihinde “İttifak ve Entegrasyon Anlaşması” imzalamıştır. Gürcistan, Abhazya ve Güney Osetya’nın 2008 yılından beri Rusya’nın işgali altında olduğunu belirtmekte ve Rusya’dan bu işgaline son vermesini talep etmektedir. Abhazya ve Güney Osetya’nın sözde “bağımsızlığı” Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmamaktadır. Gürcistan’ın güneybatısında bulunan ve yüzölçümü yaklaşık 3.000 km2 olan (Gürcistan yüzölçümünün %4,2’ine tekabül etmektedir) Acara Özerk Cumhuriyeti’nin (AÖC) 400.000 üstünde olan nüfusunun %82’sini Gürcüler oluşturmaktadır. AÖC başkenti Batum şehri olmak üzere, Keda, Kobuleti, Helvaçavuri, Şuahevi ve Hulo idari bölgelerinden oluşmaktadır. Gürcistan’ın özerk bir bölgesi olan ve bu bağlamda kendi bayrağı da bulunan AÖC’nin, bir Başkan ve 4 Bakandan (Maliye ve Ekonomi,

2

Tarım, Sağlık ve Sosyal Güvenlik, Eğitim Kültür ve Spor) oluşan bir hükümeti ve bu hükümete bağlı milletvekillerinden oluşan ve Yüksek Konsey olarak adlandırılan bir yasama organı bulunmaktadır.

GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM

Temel Makroekonomik Göstergeler 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

GSYİH (milyar $, resmi kurla) 11.6 14.4 15.8 16.1 16.5 13.9 14.3 15.1

Fert Başına Milli Gelir ($) 2623.0 3230.7 3523.4 3599.6 3676.2 3743 2806 4067.7

Reel Büyüme Oranı, % 6,2 7,2 6,4 3,4 4,6 2,9 2,8 5,0

Enflasyon Oranı (TÜFE %) 7,1 8,5 -0,9 -0,5 3,1 4 2,1 2,5

Dış Ticaret Hacmi (milyar $) 6,8 9,1 10,3 10,9 11,3 9,9 11,9 10,6

Toplam İhracat (FOB,milyar 1,6 2,1 2,3 2,9 2,8 2,2 2,1 2,7

$)

Toplam İthalat (CIF, milyar $) 5,2 7,0 8,0 8,0 8,5 7,7 9,8 7,9

Denge (milyar $) -3,6 -4,9 -5,7 -5,1 -5,7 -5,5 -7,7 -5,2

İşsizlik, % 16,3 15,1 15 14,6 12,4 12 11,8 13,9

Kaynak: Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi Gürcistan’ın Sovyetler Birliği döneminde sahip olduğu güçlü ekonomi dağılma süreciyle yüksek enflasyon, kayıt dışı ekonominin ciddi oranda büyümesi, istikrarsızlık gibi sorunlarla karşı karşıya kalmış ve sanayi sektörünün GSYİH’daki payı azalırken, hizmet sektörünün payı artış göstermiştir. 2004 yılından itibaren büyük bir kararlılıkla kayıt dışı ekonomi ve yolsuzlukla mücadeleye girilmiş, vergi oranlarını düşürülmüş, firmaların kuruluş işlemleri kolaylaştırılarak bir başarı hikayesi gerçekleştirilmiştir. Dünya Bankasının ‘İş Yapma Kolaylığı 2018’ raporuna göre Gürcistan 190 ülke arasından 9. sıraya yükselmiştir. Gürcistan’ın; Türkiye, Azerbaycan, Belarus, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna ile ‘Serbest Ticaret Anlaşması’ (STA), Avrupa Birliği ile 2014 yılında imzalanan ve aynı yıl yürürlüğe giren ‘Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması’ bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, Norveç ve İsviçre ile imzalanan ‘Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Anlaşması’ sayesinde 3.400 kadar ürün daha düşük gümrük tarifeleri ile ihraç

3

edilebilmektedir. Liberal ticaret rejimi sayesinde Gürcistan’la ticaret yapmak kadar, Gürcistan’da üretilen ürünlerin söz konusu ülkelere ihracatı da cazip hale gelmiştir. Aralık 2015 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti ile müzakeresi başlanan Serbest Ticaret Anlaşması, 13 Mayıs 2017 tarihinde imzalanmıştır. Gürcistan Hükümetinin uzun vadeli ekonomik stratejisi makroekonomi bazlı, sürekli ve kapsamlı bir büyüme olarak belirtilmektedir Hükümet ihtiyatlı mali ve parasal politikalar destekli sağlam makroekonomik ortamı sürdürmeyi amaçlamaktadır. Yönetim kalitesini ve istihdamı arttırmak amacıyla yapılacak yapısal reformlar, yoksulluğu düşürmek için atılacak adımlar Gürcistan Hükümeti’nin öncelikleri arasında yer almaktadır. Yetkililer şeffaf ve etkili bir hükümet destekli, sağlam ve bağımsız bir özel sektör kurmak amacıyla çalışmalarına hızla devam etmektedir. Hem iç piyasada hem de uluslararası anlamda güçlü ve rekabetçi bir özel sektör kurmak Gürcistan Hükümeti’nin öncelikli amacı olarak görülmektedir.

Gürcistan Hükümeti ülkenin makroekonomik yapısını sağlam bir şekilde değiştirmeyi amaçlayan iki ayaklı uzun vadeli büyüme stratejisi geliştirdi (Georgia 2020). Bahse konu stratejiyle lgili bilgilendirme raporuna https://www.adb.org/sites/default/files/linked-documents/cps-geo-2014-2018-sd-01.pdf bağlantısı üzerinden ulaşılabilmektedir. Gürcistan Hükümeti, Gürcistan 2020 planı doğrultusunda, yoksulluğu düşürerek, çalışma ve yaşama koşullarını geliştirerek, sosyal koruma programı tesis ederek, ve beşeri sermayeyi geliştirerek kapsamlı bir ekonomik büyüme elde etmeyi amaçlamaktadır. Sektörel gelişim politkları doğrultusunda, Gürcistan Hükümeti turizm, tarım, ulaşım ve hidro enerji alanlarında büyümeyi teşvik ederek, bu alanlardaki ihracatını büyük ölçüde arttırmayı amaçlamaktadır. Kaynak: Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi

4

Doğrudan Yabancı Yatırım, Önde Gelen Ülkeler (bin USD)

# Ülkeler 2013 2014 2015 2016 2017 Toplam

1 Azerbaycan 81.940,10 341.401,30 549.575,10 621.702,60 482.135,00 2.076.754,10

2 Hollanda 153.184,80 373.740,80 155.351,80 62.679,20 224.294,70 969.251,30

3 İngiltere 55.171,30 107.580,90 386.013,70 119.641,80 250.409,50 918.817,20

4 Lüksemburg 142.545,00 109.633,10 105.959,00 88.380,50 25.278,00 471.795,60

5 Türkiye 42.757,70 63.110,10 72.546,90 205.194,10 278.969,90 662.578,70

6 Çin Halk Cumhuriyeti 89.874,20 217.944,40 66.947,60 27.433,30 51.851,50 454.051

7 Amerika Birleşik

44.813,00 181.866,70 18.449,40 56.411,60 74.391,80 375.932,50 Devletleri 8 Rusya Federasyonu 2.047,30 82.242,00 46.328,80 36.784,80 32.880,90 200.283,80

Kaynak: Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi

Doğrudan Yabancı Yatırım, Sektörel Bazda (bin USD) Sektörler 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Toplam 814.496,60 1.117.244,10 911.564,30 941.902,60 1.758.422,90 1.564.499,80 1.602.850,60 1.861.901,30

Tarım, Balıkçılık 8.631,90 14.907,60 16.119,30 11.857,40 12.290,30 14.577,60 8.337,90 3.569,80

Madencilik 53.435,90 40.219,60 4.862,20 43.704,90 42.781,50 88.027,80 50.001,30 54.022,40

Üretim 175.334,50 120.339,70 167.906,50 99.765,10 205.417,40 67.174,60 128.801,60 74.711,40

Enerji 21.877,90 203.951,60 179.402,60 244.745,10 189.945,00 123.663,80 117.121,40 188.551,20

İnşaat 4.705,90 48.112,20 41.839,20 49.847,50 316.588,10 110.678,40 137.660,70 294.592,40

Otel ve Restoranlar 17.121,80 22.705,60 17.652,30 -13.360,10 124.851,80 138.815,30 56.939,00 89.996,40

Ulaşım ve İletişim 215.116,20 126.517,20 72.828,90 140.104,40 433.654,70 584.648,70 677.486,10 527.069,90

Sağlık ve Sosyal 1.182,40 16.827,00 17.550,80 720 -9.507,60 140.325,60 28.599,00 3.313,50

İşler

Gayrimenkul 119.253,00 224.776,30 52.805,60 42.294,60 138.654,80 89.940,40 95.167,20 159.783,50

Finansal Hizmetler 107.406,40 167.701,80 162.552,20 166.386,30 115.322,60 178.553,50 153.932,90 304.336,60

Diğer 90.430,70 131.185,50 178.044,80 155.837,40 188.424,20 28.094,10 148.803,30 161.954,00

Kaynak: Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi

5

Gürcistan’ın İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler (bin USD)

# Ülke 2017 Payı 2018 (Ocak- Mayıs) Payı

1 Türkiye 1.374.644,40 17,28% 578.833,10 16,03%

2 Rusya Fed. 798.721,30 10,04% 377.180,90 10,45%

3 Çin Halk Cum. 732.323,40 9,20% 340.040,10 9,42%

4 Azerbaycan 573.401,00 7,21% 267,773,1 7,42%

5 Ukranya 445.241,60 5,60% 195.986,50 5,43%

6 Almanya 433.444,80 5,45% 170.003,00 4,71%

7 Ermenistan 281.272,00 3,54% 117.978,10 3,27%

8 ABD 267.238,00 3,37% 134.298,50 3,72%

9 İtalya 217.382,10 2,73% 91.693,40 2,54%

10 Romanya 191.014,90 2,40% 81.093,20 2,25%

Diğer Ülkeler 2.630.081,00 33,18% 1.256.043,50 34,76%

Toplam 7.956.246,70 3.610.923,40

Kaynak: Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi

Gürcistan’ın İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler (bin USD)

# Ülke 2017 Payı 2018(Ocak-Mayıs) Payı

1 Rusya 397.225,00 14,54% 171.005,90 13,31%

2 Azerbaycan 272.172,50 9,97% 162.743,60 12,67%

3 Türkiye 216.567,10 7,93% 135.993,10 10,59%

4 Ermenistan 209.374,70 7,67% 97.217,70 7,57%

5 Çin Halk Cum. 207.218.0 7,59% 58.813,50 4,58%

6 Bulgaristan 178.827,40 6,55% 96.741,60 7.53%

7 Ukranya 124.449,80 4,56% 61.316,90 4.77%

8 ABD 121.794,20 4,46% 65.490,00 5,10%

9 İran 76.326,90 2,79% 26.920,00 2,10%

10 Romanya 75.023,60 2,75% 27.375,00 2,13%

Diğer Ülkeler 852.178,00 31.19% 314.490,60 29,65%

Toplam 2.731.157,30 1.284.700,20

Kaynak: Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi

6

Potansiyel Yatırım, Hizmet ve Ticaret Fırsatları

Enerji: GSYİH’nın artışıyla doğru orantılı olarak ülke içinde enerji ihtiyacı ve tüketimi son 10 yıl içinde belirgin bir şekilde artmaya başlamış ve hali hazırda buluna Hidro Elektrik Santrallerinin (HES) rehabilitesinin yanısıra yeni HESlerin kurulumu gerçekleşmeye başlamıştır. Gürcistan uzun yıllar elekrik enerjisi ithal ederken yaklaşık 10 yıl boyunca ihracatını yapmıştır. Hem Gürcistan’ın hem komşu ülkelerin ihtiyacının artması sebebiyle yeni enerji santrallerinin kurulumu teşvik edilmektedir. Turizm, Eğlence ve Gayrimenkul: Deniz, kayak, casino, spa gibi çeşitli turizm ve eğlence alternatiflerinin olduğu Gürcistan’da uluslararası otel zincirleri bulunmakta ve gelişmeye devam etmektedirler. Üretim: Türkiye ve BDT ülkeleriyle STA, AB ile Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması, ABD ile Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Anlaşması bulunan Gürcistan’da ayrıca kurulan Serbest Sanayi Bölgeleri çeşitli teşvikler ve imkanlar sunmaktadır.

Potansiyel Yatırım, Hizmet ve Ticaret Alanları Yüksek Teknoloji Sera Tarımı

Şarap ve Alkollü İçkiler Süt Ürünleri Kültür Balıkçılığı Taze ve Mineral Su Hayvancılık ve Kümes Hayvancılığı

7

Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler

İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller

Anlaşma İmza Tarihi

Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması 30.07.1992

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Antlaşması 30.07.1992

İkili Hava Ulaştırma Anlaşması 30.07.1992

Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması 30.07.1992

Gümrükler Alanında İşbirliği Anlaşması 28.01.2005

4. Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı Protokolü 14.09.2005

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 21.11.2007

Serbest Ticaret Anlaşması 21.11.2007 (1 Kasım 2008 tarihinde yürürlüğe girdi)

Türkiye-Gürcistan Ortaklık Komitesi 1. Toplantısı Mutabakat 24.02.2009

Zaptı

Türkiye-Gürcistan Ortaklık Komitesi 2. Toplantısı Mutabakat 29.06.2009

Zaptı

Türkiye ile İkili Ticaret (milyon USD)

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge

2005 272 303 575 -31

2006 408 345 753 63

2007 646 290 936 357

2008 998 525 1.523 473

2009 766 285 1.052 481

2010 770 291 1.060 479

2011 1.092 314 1.406 778

2012 1.254 180 1.434 1.073

2013 1.246 201 1.448 1.045

2014 1.444 232 1.676 1.212

2015 1.109 223 1.332 885,9

2016 1.081 204 1.285 877

2017 1.209 215 1.425 994

2018(Ocak- 528 155 683 373

Mayıs)

Kaynak: TÜİK

8

Türkiye’nin Gürcistan’a İhracatında Başlıca Ürünler (USD) 2014 2015 2016 IHRACAT IHRACAT IHRACAT

GTIP Dörtlü GTIP Dörtlü Adı Değer (000000, $) Kodu

7308 DEMİR VEYA ÇELİKTEN İNŞAAT VE İNŞAAT AKSAMI, İNŞAATTA

35,0

33,4 42,1 KULLANILMAK ÜZERE HAZIRLANMIŞ DEMİR VEYA ÇELİK

7306 DEMİR VEYA ÇELİKTEN DİĞER İNCE VE KALIN BORULAR VE İÇİ BOŞ

33,9

24,8 36,3 PROFİLLER

9619 HİJYENİK HAVLULAR VE TAMPONLAR, BEBEK BEZLERİ VE BENZERİ

31,2

29,7 31,0 HİJYENİK EŞYA

8544 İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE DİĞER ELEKTRİK İLETKENLER;

30,5

20,9 30,8 TEK TEK KAPLANMIŞ LİFLERDEN OLUŞAN FİBE

3917 PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR VE BAĞLANTI ELEMANLARI

32,6

34,7 28,1 (MANŞON, NİPEL, DİRSEK, FLANŞLAR, VB.)

6109 TİŞÖRTLER, FANİLALAR, ATLETLER, KAŞKORSELER VE DİĞER İÇ GİYİM 23,0 21,4 24,7 EŞYASI (ÖRME)

3402 YIKAMA, TEMİZLEME MÜSTAHZARLARI (SABUNLAR HARİÇ) 26,3 28,2 23,9

702 DOMATES (TAZE/SOĞUTULMUŞ) 8,2 6,5 23,3

9403 DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI 27,4 17,7 17,3

4410 AĞAÇTAN VE DİĞER ODUNSU MADDELERDEN YONGA LEVHA,

25,7

16,0 17,2 ORİENTED STRAND BOARD (OSB), VB. LEVHALAR

806 ÜZÜMLER (TAZE/KURUTULMUŞ) 0,3 0,1 16,9

8418 BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE DİĞER SOĞUTUCU VE

25,2

16,5 16,6 DONDURUCU CİHAZLAR VE ISI POMPALARI

3923 PLASTİKLERDEN EŞYA TAŞINMASINA VEYA AMBALAJLANMASINA

24,0

15,5 14,8 MAHSUS MALZEME, TIPA, KAPAK, KAPSÜL VE DİĞER KAPAK

2523 ÇİMENTO 17,0 11,8 14,7

7208 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YASSI HADDE ÜRÜNLERİ

5,6

5,7 14,4 (GENİŞLİK >= 600 MM) (SICAK HADDELENMİŞ) (KAPLANM

3004 TEDAVİDE VEYA KORUNMADA KULLANILMAK ÜZERE HAZIRLANAN

12,2

11,5 12,7 İLAÇLAR (DOZLANDIRILMIŞ)

7604 ALUMİNYUMDAN ÇUBUKLAR VE PROFİLLER 14,8 13,2 12,4

3920 PLASTİKTEN DİĞER LEVHA, PLAKA, ŞERİT, FİLM, FOLYE 16,8 13,4 12,0 (GÖZENEKSİZ)

3916 PLASTİKTEN MONOFİLLER, İNCE VE KALIN ÇUBUKLAR VE PROFİLLER 22,3 14,8 12,0 (ENİNE KESİTİNİN EN GENİŞ YERİ > 1MM)

8504 ELEKTRİK TRANSFORMATÖRLERİ, STATİK KONVERTÖRLER 6,4 3,0 11,4 (ÖRNEĞİN; REDRESÖRLER) VE ENDÜKTÖRLER

Genel Toplam 1.443,8 1.108,7 1.177,1 Kaynak: TÜİK

9

Türkiye’nin Gürcistan’dan İthalatında Başlıca Ürünler (USD) 2014 2015 2016

ITHALAT ITHALAT ITHALAT

GTIP Dörtlü GTIP Dörtlü Adı Değer (000000, $) Kodu

2301 ET, SAKATAT, DENİZ HAYVANI VS. (YEMEYE UYGUN OLMAYAN) UNU, 15,6 28,5 36,1 PELLETİ, KIKIRDAKLARI (DONYAĞI TORTUSU)

6109 TİŞÖRTLER, FANİLALAR, ATLETLER, KAŞKORSELER VE DİĞER İÇ GİYİM

31,0

26,9 34,7 EŞYASI (ÖRME)

1504 BALIKLARIN VEYA DENİZ MEMELİLERİNİN KATI VE SIVI YAĞLARI 8,9 13,5 18,5

8901 YOLCU, GEZİNTİ GEMİLERİ, FERİBOTLAR, YÜK GEMİLERİ, MAVNALAR

-

- 15,3 VE İNSAN VEYA YÜK TAŞIMAYA MAHSUS BENZER

7214 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN ÇUBUKLAR (DÖVÜLMÜŞ, SICAK

1,3

10,6 11,9 HADDELENMİŞ, HADDELEME İŞLEMİNDEN SONRA BURU

7202 FERRO ALYAJLAR 12,2 4,9 11,6

6103 ERKEKLER VE ERKEK ÇOCUKLAR İÇİN TAKIM ELBİSE, TAKIM, CEKET,

9,3

9,2 11,0 BLAZER, PANTOLON, TULUM VE ŞORT (ÖRME)(Y

7207 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YARI MAMULLER 34,4 22,4 10,9

2716 ELEKTRİK ENERJİSİ 17,0 22,8 9,4

3102 AZOTLU MİNERAL VEYA KİMYASAL GÜBRELER 49,9 11,7 8,6

7801 İŞLENMEMİŞ KURŞUN 4,4 4,9 5,7

6206 KADINLAR VE KIZ ÇOCUKLAR İÇİN BLUZLAR, GÖMLEKLER VE GÖMLEK-

5,1

4,7 4,3 BLUZLAR 7108 ALTIN (PLATİN KAPLAMALI ALTIN DAHİL) (İŞLENMEMİŞ VEYA YARI 0,1 0,5 3,5

İŞLENMİŞ YA DA PUDRA HALİNDE)

6105 ERKEKLER VE ERKEK ÇOCUKLAR İÇİN GÖMLEKLER (ÖRME) 2,1 10,9 2,1

6204 KADINLAR VE KIZ ÇOCUK İÇİN TAKIM ELBİSE, TAKIM, CEKET, BLAZER,

3,4

3,7 2,0 ELBİSE, ETEK, PANTOLON ETEK, VB.(YÜZM

7601 İŞLENMEMİŞ ALUMİNYUM 2,6 3,2 2,0

2837 SİYANÜRLER, OKSİSİYANÜRLER VE KOMPLEKS SİYANÜRLER 4,0 2,7 1,6

302 BALIKLAR (TAZE VEYA SOĞUTULMUŞ) 0,7 2,1 1,4

910 ZENCEFİL, SAFRAN, ZERDEÇAL, KEKİK, DEFNE YAPRAKLARI, KÖRİ VE

1,6

3,2 1,3 DİĞER BAHARAT 4403 YUVARLAK AĞAÇLAR 1,3 2,3 1,3

Genel Toplam 232,6 223,1 211,7

Kaynak: TÜİK

10

FAYDALI BİLGİLER

1. Vergi ve Gümrük Uygulamaları Kurumlar Vergisi 15%

Gelir Vergisi 20%

KDV 18%

Gümrük/İthalat Vergisi %0, %5, %12

Tüketim Vergisi Ürüne göre değişmekte

Emlak Vergisi %1'e kadar

Bordro ve sosyal güvenlik vergisi uygulanmamaktadır.

Sermaye kazançları vergisi uygulanmamaktadır.

Servet ve veraset vergisi uygulanmamaktadır.

Hisse, kar payı ve imtiyaz haklarına %5 gelir vergisi uygulanmaktadır.

Bireylerin dış kaynak gelirleri tamamen vergiden muaftır.

52 ülke ile karşılıklı ticarette kolaylık için imzalanmış Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması bulunmaktadır.

2. Tercihli Ticaret Rejimleri

Gürcistan’ın Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleri (Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kazakistan

vb.) ve Türkiye Cumhuriyeti ile Serbest Ticaret Anlaşması(STA) bulunmaktadır. Türkiye ile Gürcistan arasında 21 Kasım 2007 tarihinde imzalanan STA, 1 Kasım 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) son dönemde gerek gelişmiş ülkeler arasında, gerekse kuzey-güney ve güney-güney ticari ve ekonomik ilişkilerinde yaygınlaşmıştır. Ülkeler arasındaki STA ağının genişlemesi ile birçok ülke mal tedarikini STA ortaklarından temin etmeye başlamıştır.

Avrupa Birliği(AB) ve Gürcistan arasında 27 Haziran 2014 tarihinde Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma 1 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu anlaşmayla birlikte AB ve Gürcistan karşılıklı olarak pazara girişi kolaylaştırmıştır.

Gürcistan’ın ABD, Norveç, İsviçre, Kanada ve Japonya ile Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Anlaşması vardır.

Gürcistan 2000 yılından itibaren Dünya Ticaret Örgütü’nün üyesidir.

Basit ve hizmet odaklı gümrük politikaları bulunan Gürcistan’da gümrük işlemleri 15 dakika sürmektedir.

İthal malların %80’i vergiden muaf tutulmaktadır.

İthal mallara miktar kısıtlaması bulunmamaktadır.

11

3. Vize Uygulamaları

Umuma Mahsus Pasaport hamilleri bir yıla kadar seyahatlerinde vizeden muaftır. Ayrıca T.C. vatandaşlarının Gürcistan’a geçerli kimlik belgeleri ile vizesiz olarak seyahat edebilmeleri mümkündür.

4. Devlet Teşvikleri

Gürcistan Devlet Teşvikleri Gürcistan Hükümeti ülke turizm sektörünü ve bölge ekonomisini canlandırmak için yatırımcılara 2 adet Serbest Turizm Bölgesi ilan etmiştir(Karadenize kıyısı bulunan Anaklia ve Kobuleti kasabaları). Bu bölgede

Turizm Bölgeleri

yatırımcılara ; ücretsiz arazi tahsisi, 15 yıl süre ile emlak ve kâr vergisinden muafiyet ve 80 oda barajını aşan tüm otellere ücretsiz olarak casino ruhsatı verilmesine ilişkin teşvikler ilan edilmiştir.

Gürcistan Hükümeti 4 adet Serbest Sanayi Bölgesi belirlemiştir. Bu bölgeler bir liman kenti olan Poti, 3. en büyük şehir olan Kutaisi ve başkent Tiflis'de

Sanayi Bölgeleri kurulmuştur. Bu alanlarda üretim yapan yatırımcılar gelir vergisi(%20) dışında kalan tüm vergilerden

muaftırlar. Yapılacak ödemeler için cazip kredi fırsatları sağlanacaktır. Fabrika inşaatı için gerekli olan arazi tahsisi ücretsiz olarak sağlanacaktır. Yapılacak ödemeler için cazip kredi fırsatları

Tarım ve İşlenmiş Gıda sağlanacaktır. Gıda işleme fabikaları için hibe dağıtılacaktır.

12

DEİK / TÜRKİYE─GÜRCİSTAN İŞ KONSEYİ KÜNYESİ

Künye Bilgileri

DEİK/Türkiye-Gürcistan İş Konseyi 1992 yılında itibaren Avrasya İş Konseyleri bünyesinde faaliyet göstermektedir. Gürcistan ile Türkiye arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi sürecine katkıda bulunmak, Türkiye özel sektörünün Gürcistan'da daha fazla varlık göstermesi ve stratejik projelerde yer alması için çalışmalar yapmak İş Konseyi'nin başlıca hedefleri arasındadır. Gürcistan'da yeni turizm ve eğlence alanlarının inşası, hidroelektrik santralleri kurulumu projelerinde ülkemiz firmalarının daha fazla yer alabilmesi adına Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı ve Gürcistan Milli Yatırım Ajansı ile ortak çalışmalar yapılmaktadır.

İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyeleri

NO İSİM/SOYİSİM FİRMA FİRMA ÜNVAN KONSEY ÜNVAN

Cemal Yangın Fatsa Dış Ticaret İnşaat ve Yön. Kur. Bşk. & Gen.

İş Konseyi Başkanı 1 Turizm Ltd. Şti. Müd.

Güçlü Batkın

Tav Havalimanları Holding Direktör İş Konseyi Başkan Yardımcısı

2 A.Ş.

Serdar Ünsal

Best Elektrik Taahhüt ve Genel Müdür İş Konseyi Başkan Yardımcısı

3 Ticaret A.Ş.

Ahmet Naci Türkiye İş Bankası A.Ş. Bölge Satış Müdürü İş Konseyi YK Üyesi

4 Narşap

Selçuk Akat

Adco Petrol Katkıları Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı İş Konseyi YK Üyesi

5 Tic. A.Ş.

6 Mustafa Koçak Gedik Holding A.Ş. CEO İş Konseyi YK Üyesi

Ali Serhat Cesur Teknokon Makina İmalat ve

Firma Ortağı İş Konseyi YK Üyesi 7 Montaj A.Ş.

8 Mehmet Uçar T.C. Ziraat Bankası A.Ş. CEO İş Konseyi YK Üyesi 9 Barış Altıparmak Tekfen İnşaat ve Tesisat A.Ş. Müdür İş Konseyi YK Üyesi 10 Mustafa Okutan Kalafatoğlu Koll. Şti. Yönetim Kurulu Başkanı İş Konseyi YK Üyesi

Abdurrahman Zivella Mobilya İnşaat Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı İş Konseyi YK Üyesi

11 Uzun Ticaret Ltd. Şti

Karşı Kanat Muhatap Kuruluş Bilgileri

İş Konseyi Karşı Kanat Başkanı: Cemal İnaişvili

Karşı Kanat Kuruluşu: Gürcistan Ticaret ve Sanayi Odası SON DÖNEM FAALİYETLERİ

Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan V. İş Forumu, 17 Şubat 2017, İstanbul

Deik Eylem Planı Çerçevesinde Gürcistan Ziyareti, 22-24 Ağustos 2016, Tiflis – Batum Jetro İşbirliğinde Gürcistan Semineri, 24 Haziran 2016, İstanbul

Gürcistan Ekonomi Bakanı Sayın Dimitri Kumsişvili’nin Turizm ve Ağırlama Sektörü Temsilcileri ile İkili Görüşmeleri, 25 Şubat 2016, İstanbul

Gürcistan Ekonomi Bakanı Sayın Dimitri Kumsişvili’nin Katılımıyla Gürcistan-Türkiye Tekstil Alanında

Yuvarlak Masa Toplantısı, 24 Şubat 2016, İstanbul

Tiflis İpek Yolu Forumuna Katılım, 15-16 Ekim 2015, Tiflis

13

DEİK Çalışma Seyahati, 12-13 Ağustos 2015, Tiflis

Gürcistan Gazeteciler Heyeti ile Görüşme, 18 Haziran 2015 Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan IV. İş Forumu, 6 Mart 2015,Batum

Gürcistan Acara Özerk Cumhuriyeti Hükümet Başkanı Katılımı ile Acara’da İş ve Yatırım Olanakları Toplantısı, 22 Ocak 2015, İstanbul

Avrupa Birliği-Gürcistan İş Konseyi ile Türkiye-Gürcistan İş Konseyi Çalışma Yemeği, 1 Aralık

2014 Gürcistan TSO Başkanı ile Toplantı, 12 Mayıs 2014

T.C. Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül’ün Tiflis Seyahatine Katılım, 7 Mayıs 2014

FAYDALI BİLGİLER T.C. Tiflis Büyükelçiliği Fatma Ceren YAZGAN, T.C. Tiflis Büyükelçisi Adres: Chavchavadze Cad No:35 Tiflis / Gürcistan Tel: + 995 32 225 20 72 -73-74-75-76, Faks: + 995 32 222 06 66 E-posta: embassy.tbilisi@mfa.gov.tr T.C. Tiflis Ticaret Müşavirliği Beşir İYİDİKER, T.C. Tiflis Ticaret Müşaviri Adres: Chavchavadze Cad No:35 Tiflis / Gürcistan Tel: +995 32 225 12 89 /222 13 36 Faks: + 995 32 225 12 98 / 222 06 66 E-posta: tiflis@ekonomi.gov.tr T.C. Batum Başkonsolosluğu Makbule KOÇAK, T.C. Batum Başkonsolusu Adres: Ninoshvili Cad. No:9,Batum,Acara Özerk Cumhuriyeti,Gürcistan Tel: + 995 422 25 58 00 / 422 27 47 89 / +90 466 213 15 00 Faks: +90 466 213 15 05 / + 995 422 25 5 810 E-posta: consulate.batumi@mfa.gov.tr Görev Bölgesi: Acara Özerk Cumhuriyeti, Guria, Poti ve İmereti Bölgeleri T.C. Batum Ticaret Ataşeliği Mikail DEVELİOĞLU, T.C. Batum Ticaret Ataşesi Adres: Ninoshvili Cad. No:9,Batum,Acara Özerk Cumhuriyeti,Gürcistan Tel: + 995 422 27 66 38, Faks: + 995 422 27 06 63 E-posta: batum@ekonomi.gov.tr Gürcistan Yatırım Ajansı Web: www.investingeorgia.org/en/ Tel: +995 322 960 010, dah.: 1663 E-posta: enquiry@investingeorgia.org Gürcistan Ticaret ve Sanayi Odası Web: www.gcci.ge

Tel: +995 322 694 747 info@gcci.ge

Gürcistan Milli İstatistik Kurumu Web: http://www.geostat.ge/?lang=eng

14

E-posta:

15