Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
OPLEIDING
DUURZAME GEBOUWEN
Pierre WILLEM
Modulariteit en flexibiliteit van het gebouw
Wanneer en hoe ze in het gebouw integreren?
BOUWWERVEN IN
CIRCULAIRE ECONOMIE
HERFST 2017
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE2
N Het belang inzien van de concepten afvalbeheer en
materiaalstromen in de bouw
N Begrijpen hoe men deze concepten in het ontwerp- en
gebruiksproces van het gebouw kan concretiseren
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE3
INLEIDING
N Definities
N Chronologie
N Doelstellingen
N Betreft
MODULARITEIT
FLEXIBILITEIT
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
DEFINITIES4
Modulariteit
N De eigenschap modulair te zijn
Modulair
N Opgebouwd uit modules
Module
N Min of meer zelfstandig onderdeel van een groter geheel
N Algemeen aanvaarde maat in de Griekse architectuur, toepasselijk op
verschillende verhoudingen van een gebouw.
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
DEFINITIES5
Flexibiliteit (Van Dale)
N Buigzaamheid, aanpasbaarheid
N Architectuur: het feit dat een ruimte zich kan schikken naar een evolutief of
ander gebruik
Flexibel (Van Dale)
N Wat buigzaam, soepel is
N Soepel in zijn optreden of reactie, niet star
N Makkelijk aan te passen aan wisselende omstandigheden
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
CHRONOLOGIE6
De 3 begrippen
N moeten van bij het eerste ontwerp worden geïntegreerd
N uiten zich op verschillende momenten in de levenscyclus van een gebouw
PREFABRICAGE
MODULARITEIT
FLEXIBILITEIT
SCHETS-
ONTWERP
VOOR-
ONTWERP ONTWERP
INSCHRIJ-
VING UITVOERING OPLEVERING EXPLOITATIE
(S) (VO) (O) (I) (U) (OP) (E)
integreren
integreren
integreren
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
DOELSTELLINGEN7
Modulariteit Prefabricage Flexibiliteit
BEHEER VAN
BOUW- EN
SLOOPAFVAL
Beperken van
resten
Optimalisatie van
materiaal
Behoud van structurele
elementen, makkelijke
demontage van niet-
dragende elementen
INNOVATIEOndersteuning bij
opbouwKwaliteit van de
uitvoering
Evolutie van de
technologieën
NATUUR Bouwhiërarchie
Geringe impact op de
site, beperking van
hinder
Herbestemming
MENSStandaardisering
& herhaling
Anticipatie,
coördinatie &
bouwteam
Evolutie van gewoonten
en tendensen
GRONDSTOF –
MaterialenStandaardisering en beheer van middelen
GRONDSTOF –
Aanpasbaarheid
Mechanische
verbindingen
Vereenvoudigde
transformatie
ENERGIEAangepast beheer
per module
Voordelige
performante isolatie
Bron: CERAA, Benoît THIELEMANS, Eco-construction modulaire et préfabriquée
Définition et contexte général, 07 februari 2012
+ aanpassingen écoRce
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
BETREFT8
Op elk niveau van het gebouw:
N Het materiaal op zich
N De samenstellende elementen
N De binnenruimten
N Het gebouw
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE9
INLEIDING
MODULARITEIT
N Wat?
N Hoe?
N Waarom?
FLEXIBILITEIT
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?10
Veel bouwmaterialen
N Bakstenen
N Blokken
N Holle betonelementen
N Lateien
Recuperatie mogelijk maar niet altijd gemakkelijk
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?11
Talrijke bouwmaterialen
N Houtplaten
N OSB
N MDF
N …
Timmerhout
N Massief hout
N Gelijmd-gelamelleerd hout
N …
Metalen balken
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?12
Bouwelementen
N Tijdelijke werfketen
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?13
Bouwelementen
N Kantoren - woningen
www.madera-construction.com
Modulaire constructie Ligne Progress
Pod Space Limited
ProContain
Aeropolis,
Architectes Associés
Woning Sart-Tilman, Englebert
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?14
Bouwelementen
N Sanitair - meubilair
mo
du
leerb
are
ka
nto
ren
Log
ic.
MC
B
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE15
INLEIDING
MODULARITEIT
N Wat?
N Hoe?
N Waarom?
FLEXIBILITEIT
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?16
Blokken
N Standaardafmetingen (9+1)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?17
Bakstenen
N Steeds groter aanbod standaardafmetingen...
N In de praktijk niet vaak meer gerespecteerd (zichtbaar)
N Lengte “9” +1 afhankelijk van de situatie
Balken en vulpotten
N Standaardafmetingen:
• Breedte: 60 cm
• Spanwijdte +/- gelijk aan
holle betonelementen
Metalen balken
N Talrijke standaardafmetingen (IPE, HEA ...)
N Voor zover mogelijk, afmetingen kiezen die afgestemd
zijn op de drager (blokhoogte)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?18
Massieve stijlen
N Standaardafmetingen
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?19
Massieve stijlen
N Spanwijdte van de elementen
• www.houtinfobois.be (berekeningssoftware voor vloeren, platte en
hellende daken)
Dimensioneringstabel voor I-balken, Bron: Ageka.fr
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?20
Gelijmd-gelamelleerde balken
N Standaardafmetingen
• Breedte: 60 tot 240 mm
• Hoogte: 100 tot 600 mm
• Lengte: tot 40,00 m
I-stijlen
N Standaardafmetingen
• Lijf: 45/60/90 mm
• Hoogte: 240/300/360/400 mm
• Industriële lengte: 13 m
N Bestaat voorgeïsoleerd
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?21
Houtplaten
N Versteviging/verstijving OSB: hartafstand van 62,5 cm optimaal
N MDF of multiplex (meubilair): 244*122 cm (kastdiepte 60 cm)
Breedte afdichtingsmembraan
N 150 cm
N Is bepalend voor de hartafstand van de steunen voor de optimalisatie van
de werken
• (+/- 50 cm, voor inblazing)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?22
Isolatie
N Voordelen
• Minder verspilling (makkelijke recuperatie)
• Gelijkmatige verdeling
N Nadelen
• Resten zijn onvermijdelijk
• Onregelmatigheden zijn mogelijk (drager of uitsnijdingen)
• Aansluiten is noodzakelijk
• 150 cm
• Is bepalend voor de hartafstand van de steunen voor de optimalisatie van
de werken
• (+/- 50 cm, voor inblazing)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?23
Zink (staande naad met hartafstand van 60 cm)
Leien (module afhankelijk van de uitvoering)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE?24
Niet altijd mogelijk al deze systematische keuzes te combineren
Sommige overheersen naargelang de situatie (bakstenen boven OSB)
Aan welke voorrang geven?
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE25
INLEIDING
MODULARITEIT
N Wat?
N Hoe?
N Waarom?
FLEXIBILITEIT
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAROM?26
Voordelen
N Makkelijke controle op plannen
N Makkelijke controles op de bouwplaats
N Esthetisch aspect van het gebouw
Nadelen
N Aan te leren gewoonte
N Eventuele starheid in de opbouw (extra criterium)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE27
INLEIDING
MODULARITEIT
FLEXIBILITEIT
N Wat?
N Waar?
N Hoe?
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?28
Flexibiliteit (Van Dale) - herhaling
N Buigzaamheid, aanpasbaarheid
Flexibel (Van Dale) - herhaling
N Wat buigzaam, soepel is
N Vlot, meegaand
N Soepel in zijn optreden, niet star
N Makkelijk aan te passen aan wisselende omstandigheden
Aanpasbaarheid
N Hoedanigheid van een voorwerp dat makkelijk kan worden gewijzigd in
harmonie met de veranderingen waaraan zijn gebruik wordt of kan worden
onderworpen
N Vermogen om te veranderen, te evolueren, flexibiliteit
Aanpasbaar
N Wat aangepast kan worden, wat zich aan iets kan aanpassen
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?29
Evolutief
N Wat zich geleidelijk kan ontwikkelen, wat geleidelijk kan veranderen
Uitbreidbaar
N Wat uitgebreid kan worden,
N in oppervlakte
N in aantal, hoeveelheid
N in bereik
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?30
Duurzaamheid van deze termen
N Doel 2 HQE (hoge milieukwaliteit): geïntegreerde keuze van de procedés
en bouwmaterialen
• Nadenken over de duurzaamheid en aanpasbaarheid van het gebouw
Levensduur
Draagstructuur
Productie & distributie-installaties
Installatie toestellen
Vaste en mobiele inrichtingen
Afwerkingselementen
: 50 tot 75 jaar
: 15 tot 20 jaar
: 10 tot 15 jaar
: 10 jaar
: ± 5 jaar
Flexibiliteit
(ruimten)
Bepaling van een algemeen inrichtingsprincipe voor alle
systemen van het gebouw
Evolutiviteit Aanpassing aan de technologische evoluties
Uitbreidbaarheid Vergroting van het gebouw
Converteer-
baarheid
Verandering van de bestemming van het gebouw,
gebouw met één functie (huisvesting, hotel, kantoor) of met
gemengde functies
Ontmanteling
Mogelijkheid het gebouw te ontmantelen op het einde van de
levensduur
Scheiding en sortering van de materialen
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAT?31
‘Vrij plan’
N Actuele materialen (hout, beton, staal) met goede prestaties
• tussenmuren en dragende palen
ruimtes onafhankelijk van de structurele belastingen
N = een van de vijf punten van de moderne architectuur zoals in 1926 door Le
Corbusier in 1926 gedefinieerd
Mies Van Der Rohe, Farnsworth House
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE32
INLEIDING
MODULARITEIT
FLEXIBILITEIT
N Wat?
N Waar? De ruimten
De technieken
N Hoe?
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR?33
‘Aanpasbare’ ruimten
N Begrip dat vaak in verband wordt gebracht met toegankelijkheid voor PBM’s
Vincent Snoeck, Directeur Gamah vzw
De ‘aanpasbare’ woning heeft het potentieel om maximaal aangepast te
worden (in termen van oppervlakte, scheidingswanden, elektrische
installatie, leidingen, enz.). Ze is modulair ontworpen om te kunnen
voldoen aan de meeste behoeften. De zogenaamde ‘aangepaste’ woning is
opgebouwd uit modules die beantwoorden aan specifieke behoeften; ze is
op maat ontworpen van bij het begin.
(...) De aanpasbare woning is gewoonweg een intelligente woning: het gaat
erom nu reeds de woning te voorzien waarvan men ‘droomt’, met de
mogelijkheid ze direct aan te passen. Een definitieve, universele woning
bestaat niet.
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – DE RUIMTEN34
‘Aanpasbare’ ruimten
N Voorbeelden
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – DE RUIMTEN35
Vrij plan
N Kantoortuinen (= open space, open platform)
werkruimte zonder scheidingswanden tussen kantoren
Voordelen Nadelen
Plaatswinst Akoestiek
Betere communicatie Minder intimiteit
Volgen van de bedrijfsactiviteit Daling van de productiviteit
Herinrichtingsmogelijkheden Collega's houden elkaar in het oog
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE36
INLEIDING
MODULARITEIT
FLEXIBILITEIT
N Wat?
N Waar? De ruimten
De technieken
N Hoe?
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht37
● Situatie
Lloyd’s (Rogers)
Technische lokalen Technische oppervlakten
doorgangs- en technische ruimtenTechnische schachten
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht38
Positionering
Gecentreerd Intern Aangebouwd
Torre Agbar (Nouvel) Commerzbank (Foster) HK Bank (Foster) Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht39
Grootteorde
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
Technische schachten
van 24 tot 28 m²
Technische schachten
van 34 tot 44 m²
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht40
Evolutiviteit
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
‘Gecentraliseerd’ ‘Gedecentraliseerd’
Sanitair
Verwarming
Hygiënische
ventilatie
De andere schachten (elektriciteit, brand, koeling …) ondergaan doorgaans geen veranderingen.
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht41
Evolutiviteit
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
‘Gecentraliseerd’ ‘Gedecentraliseerd’
Verzonken in een massa
Beaubourg (Piano en Rogers)
Deels toegankelijk via opening
... deels toegankelijk via deurtje
Toegankelijk door demontage van
wand, afneembare wand of deuren =
betere
oplossing!
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht42
Situatie
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
Vrije
ho
og
te
(ve
rblij
fs-
en
do
org
an
gs-
ruim
ten)
Ve
rdie
pin
gsh
oo
gte
Technische hoogte
(deuren, technische
installaties, wanden)
Ruimten ...
voor doorgang, technieken
Dragende elementen,
scheidingselementen ...
Lloyd’s (Rogers)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht43
Situatie
Vrije
ho
og
te
2,6
m v
oo
r ka
nto
ren
2,6
m v
oo
r w
on
ing
en
Technische hoogte(deuren, technische installaties, wanden...)
1 m voor kantoren0,4 m voor woningen
Ve
rdie
pin
gsh
oo
gte
3,6
m v
oo
r ka
nto
ren
3 m
voor
wonin
gen
Technische ruimte bovenaan (verlaagd plafond)
Technische ruimte onderaan (verhoogde vloer)
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht44
Situatie
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
ID ED
ISOD
DMO
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Planaanzicht45
Situatie
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
EP
AIS
SE
UR
DE
LA
CO
UC
HE
EAUX USEES
EAUX PLUVIALES
EAU FROIDE SANITAIRE
EAU CHAUDE SANITAIRE
TRANSPORT DE CHALEUR PAR EAU CHAUDE
TRANSPORT DE FROID PAR EAU GLACEE
TRANSPORT DE GAZ
TRANSPORT D’AIR
CHEMINS DE CÂBLES
Avec une pente 2%
Avec une pente 2%
1<v(m/s)<1,5 1<v(m/s)<1,5
∆T=15K 0,4<v(m/s)<0,8
∆T=5K 0,4<v(m/s)<0,8
v(m/s)=6 v(m/s)=1
(Deux conduits) (Deux conduits) (Deux conduits)
15<ISOD<30mm 30<ISOD<60mm 30<ISOD<60mm 15<ISOD<30mm ISOD=30mm
DN
(mm
)
Dé
bits a
uto
risé
s
(l/s
)
DN
(mm
)
Su
rfa
ce
de
toitu
re d
esse
rvie
(m2)
DN
(mm
)
Dé
bits
(l/m
in)
DN
(mm
)
Dé
bits
(l/m
in)
DN
(mm
)
Pu
issa
nce
(kW
)
DN
(mm
)
Pu
issa
nce
(kW
)
DN
(mm
)
Dé
bits
(m3/h
)
DN
(mm
)
Dé
bits
(m3/h
)
L60
0X
Pxxx
(mm
)
Co
ura
nts
fo
rts
(N.
d’u
nité
s)
Co
ura
Faib
les
(N. d’u
nités)
110 16 à
20
20 16 à
20
2,6 16 à 50
40 L600 x
P50
N ≤
36
N ≤ 90
160 25 à
65
260 16 à
20
20 16 à 20
8 25 à
65
65 65 à
100
150 L600 x
P100
N ≤
72
N ≤
180
210 110 à
125
5,7 (32)
110 à
125
110 80 à
100
750 25 à
50
160 25 à 50
115 65 à
100
150 125 à
160
340 63 à
100
28
260 160 à
200
20 (120)
160 à
200
400 125 1200 65 à
80
390 65 à 80
270 125 230 125 44
310 250 32 (1020)
250 750 160 1800 100 à
125
1200 100 à
125
680 160 330 160 à
200
113
360 315 68 (4620)
315 1350 160 1800 160 1000 250 177
410 315 281
460 355 356
1. Les valeurs entre parentheses sont celles des debits unitaires évacuables dans un conduit. Ces valeurs sont à multiplier par 4 pour les logements et bureaux, par 2 pour les hotels, par 1 pour les toilettes publiques et par 0,7 pour les laboratories.
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Doorsnede46
Evolutiviteit – groepering of niet?
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
Onafhankelijk Verbonden In elkaar grijpend
Aanpasbaarheid en
toegankelijkheid
mogelijk
HK Bank (Foster)
Aanpasbaarheid en
toegankelijkheid beperkt
Centraal Beheer
(Hertzberger)
Aanpasbaarheid en
toegankelijkheid zeer
moeilijk
Yale Gallery (Kahn)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Doorsnede47
Evolutiviteit – schikking van de lagen
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
Bron:
Art&Build (Berlaymont)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Doorsnede48
Evolutiviteit
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
Ingewerkt en onzichtbaar Niet ingewerkt en zichtbaar
Verzonken in een massa
Lloyd’s (Rogers)
Deels toegankelijk via een opening
Toegankelijk door demontage van wand
(verlaagd plafond / verhoogde vloer)
= betere
oplossing!
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Verlichting49
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Verlichting50
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
WAAR? – TECHNIEKEN – Verlichting51
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INHOUDSOPGAVE52
INLEIDING
MODULARITEIT
FLEXIBILITEIT
N Wat?
N Waar?
N Hoe? Voorbeeld: Van Volxem
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem53
N Art and Build, 2009
N Kantooroppervlakken omvormbaar tot woningen
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem54
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem55
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem56
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem57
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem58
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem59
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
INLEIDING MODULARITEIT FLEXIBILITEIT
HOE? – VOORBEELD – Van Volxem60
Bro
n: P
hili
ppe
GR
UL
OO
S,
Les in
sta
llation
s t
echn
iqu
es d
an
s le
bâtim
ent,
me
i 2
00
9
032
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE61
N Het beperken van afval begint bij het ontwerp!
N De modulariteit situeert zich op verschillende niveaus en maakt
schaalvoordelen mogelijk. Het gaat erom systematische keuzes
te vermijden.
N De prefabricage (aan bod gekomen in een vorige presentatie)
biedt heel wat voordelen (snelle uitvoering, valorisatie van afval,
enz.) maar vereist vooruitziendheid en ruimte buiten de
bouwplaats.
N Flexibiliteit heeft een langdurigere invloed op het afvalbeheer
(uitsparen van middelen bij verbouwing)
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
TOOLS62
Gids Duurzame Gebouwen
N Thema Menselijke omgeving
Dossier I Een gebouw ontwerpen dat toegankelijk is voor iedereen
N Thema Materiaal
Dossier I Duurzame keuze van bouwtechnieken en structuurelementen >
Ontwerpen > Ontwerp stappen > Kies voor een flexibel, aanpasbaar
ontwerp
Dossier I Duurzame keuze van de binnenvloerbekleding > Ontwerpen >
Ontwerp stappen > Kies voor een flexibel, aanpasbaar ontwerp
Dossier I Duurzame keuze van niet-dragende muren en tussenwanden>
Kiezen
Case studie I Aeropolis II > Flexibiliteit
MAT
HUM
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
TOOLS63
Websites
N Aanpasbaar bouwen
www.construire-adaptable.be
Actie die bouwheren, architecten en aannemers aanspoort zich aan te
sluiten
- bij een vrijwillige beweging
- erop gericht de uitdaging van de aanpasbare woningen aan te gaan
- met technische steun van deskundigen en opleidingen
Werken
N CCW, Waals Gewest, WTCB, CIFFUL, CawaB, SWL, Guide d’aide à la
conception d’un logement adaptable
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
?
64
?
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN : BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE – HERFST 2017
CONTACT
BEDANKTVOOR UW AANDACHT
65
Pierre WILLEM
Projectingenieur
écorce nv
+ 32 4 226 91 60