OpiniaRG Mcfadden

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    1/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 1/24

    OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGOMACIEJA SZPUNARA

    przedstawiona w dniu 16 marca 2016 r.(1)

    Sprawa C‑484/14

    Tobias Mc Faddenprzeciwko

    Sony Music Entertainment Germany GmbH

    [wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Landgericht München I(sąd okręgowy Monachium I, Niemcy)]

    Odesłanie prejudycjalne – Swobodny przepływ usług społeczeństwa informacyjnego – Dyrektywa 2000/31/WE – Artykuł 2 lit. a) i b) – Pojęcie „usługi społeczeństwa

    informacyjnego” – Pojęcie „usługodawcy” – Usługa o charakterze gospodarczym – Artykuł 12 – Ograniczenie odpowiedzialności podmiotu świadczącego usługi zwykłego przekazu – 

    Artykuł 15 – Wyłączenie ogólnego obowiązku w zakresie nadzoru – Przedsiębiorcaudostępniający publicznie i bezpłatnie lokalną sieć bezprzewodową z dostępem do Internetu – 

    Naruszenie prawa autorskiego i praw pokrewnych dokonane przez użytkownika będącego osobą trzecią – Nakaz sądowy nakładający obowiązek zabezpieczenia łącza internetowego hasłem

    I – Wprowadzenie

    1. Czy przedsiębiorca, który w ramach swojej działalności jest operatorem lokalnej siecibezprzewodowej z dostępem do Internetu (zwanej dalej „siecią Wi‑Fi”(2)), dostępnej publicznie

    i bezpłatnej, świadczy usługi społeczeństwa informacyjnego w rozumieniu dyrektywy2000/31/WE(3)? W jakim zakresie ograniczona jest jego odpowiedzialność za naruszenia prawaautorskiego popełnione przez użytkowników będących osobami trzecimi? Czy taki operatorpublicznej sieci Wi‑Fi może zostać zobowiązany w drodze nakazu sądowego do zabezpieczeniadostępu do swojej sieci hasłem?

    2. Pytania te opisują problematykę podniesioną w sporze pomiędzy T. Mc Faddenema Sony Music Entertainment Germany GmbH (zwaną dalej „Sony Music”), dotyczącympowództwa odszkodowawczego i powództwa o wydanie nakazu sądowego w związkuz udostępnieniem do pobrania utworu muzycznego chronionego prawem autorskim poprzez

    publiczną sieć Wi‑Fi, której operatorem jest T. Mc Fadden.II – Ramy prawne

    A –   Prawo Unii

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    2/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 2/24

    1. Uregulowanie dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego

    3. Dyrektywa 2000/31, zgodnie z jej motywem 40, zmierza między innymi do harmonizacjiprzepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności usługodawców będących pośrednikamiw celu umożliwienia sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku usług społeczeństwainformacyjnego.

    4. Zgodnie z art. 2 dyrektywy 2000/31, zatytułowanym „Definicje”:

    „Do celów niniejszej dyrektywy następujące pojęcia oznaczają:

    a) »usługi społeczeństwa informacyjnego«: usługi w rozumieniu art. 1 ust. 2 dyrektywy

    98/34/WE[(4)] zmienionej dyrektywą 98/48/WE[(5)];

    b) »usługodawca«: każda osoba fizyczna lub prawna, która świadczy usługę społeczeństwainformacyjnego;

    […]”.

    5. W art. 12–14 dyrektywy 2000/31 określono trzy kategorie usług pośredniczących,mianowicie, odpowiednio, „zwykły przekaz”, „caching” i „hosting”.

    6. Artykuł 12 dyrektywy 2000/31, zatytułowany „Zwykły przekaz”, stanowi:

    „1. Państwa członkowskie zapewniają, żeby w przypadku świadczenia usługi społeczeństwainformacyjnego polegającej na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanychprzez usługobiorcę lub na zapewnianiu dostępu do sieci telekomunikacyjnej usługodawca niebył odpowiedzialny za przekazywane informacje, jeżeli:

    a) nie jest inicjatorem przekazu;b) nie wybiera odbiorcy przekazu; oraz

    c) nie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie.

    […]

    3. Niniejszy artykuł nie ma wpływu na możliwość wymagania od usługodawcy przez sąd luborgan administracyjny, zgodnie z systemem prawnym państw członkowskich, żeby przerwał onnaruszenia prawa lub im zapobiegł”.

    7. Artykuł 15 dyrektywy 2000/31, zatytułowany „Brak ogólnego obowiązku w zakresienadzoru”, przewiduje w ust. 1:

    „Państwa członkowskie nie nakładają na usługodawców świadczących usługi określonew art. 12, 13 i 14 ogólnego obowiązku nadzorowania informacji, które przekazują lubprzechowują, ani ogólnego obowiązku aktywnego poszukiwania faktów i okolicznościwskazujących na bezprawną działalność”.

    2. Uregulowanie dotyczące ochrony własności intelektualnej

    8. Artykuł 8 dyrektywy 2001/29/WE(6), zatytułowany „Sankcje i środki naprawcze[prawne]”, stanowi w ust. 3:

    „Państwa członkowskie zapewnią, aby podmioty praw autorskich mogły wnioskować o wydanienakazu przeciwko pośrednikom, których usługi są wykorzystywane przez stronę trzecią w celu

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    3/24

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    4/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 4/24

    obwarowanego odpowiednią karą umowną zobowiązania do zaniechania.

    […]

    3) Jeżeli wezwanie do zaniechania naruszenia jest zasadne […], można żądać zwrotuwydatków koniecznych […].

    […]”.

    3. Orzecznictwo

    15. Z postanowienia odsyłającego wynika, że odpowiedzialność w przypadku naruszeniaprawa autorskiego lub praw pokrewnych może w prawie niemieckim mieć charakter zarównobezpośredni („Täterhaftung”), jak i pośredni („Störerhaftung”).

    16. Paragraf 97 Urheberrechtsgesetz interpretowany jest przez sądy niemieckie w ten sposób,że odpowiedzialność w przypadku naruszenia może ponosić osoba, która nie będąc sprawcą naruszenia ani pomocnikiem, przyczynia się w jakikolwiek sposób do jego popełnienia poprzezrozmyślne działanie pozostające w wystarczającym związku przyczynowym z naruszeniem

    („Störer”).

    17. W tym względzie Bundesgerichtshof (trybunał federalny) orzekł w wyroku z dnia12 maja 2010 r., Sommer unseres Lebens (I ZR 121/08), że osoba prywatna będąca operatoremsieci Wi‑Fi z dostępem do Internetu może zostać uznana za „Störer”, jeśli nie zabezpieczyłaswojej sieci hasłem, pozwalając w ten sposób osobie trzeciej na naruszenie prawa autorskiegolub praw pokrewnych. Zgodnie z tym wyrokiem od takiego operatora sieci można w rozsądnysposób oczekiwać, że wprowadzi on środki zabezpieczające takie jak system identyfikacji zapomocą hasła.

    III – Spór w postępowaniu głównym

    18. Powód w postępowaniu głównym prowadzi działalność gospodarczą, w ramach którejsprzedaje i wynajmuje sprzęt oświetleniowy i nagłaśniający przeznaczony na różneuroczystości.

    19. Jest on właścicielem i operatorem łącza internetowego działającego poprzez sieć Wi‑Fi.W dniu 4 września 2010 r. przez to łącze został bezprawnie udostępniony do pobrania utwórmuzyczny.

    20. Sony Music jest producentem fonogramów i podmiotem praw do tego utworu. Pismem

    z dnia 29 października 2010 r. spółka Sony Music wysłała do T. Mc Faddena wezwanie dozaniechania naruszenia jej praw.

    21. Jak wynika z postanowienia odsyłającego, T. Mc Fadden podnosi w tym względzie, żew ramach swojej działalności gospodarczej jest on operatorem sieci Wi‑Fi, dostępnej dlawszystkich użytkowników, nad którą nie ma on żadnej kontroli. Świadomie nie zabezpieczył jejhasłem, aby umożliwić publiczny dostęp do Internetu. Tobias Mc Fadden twierdzi, że niedokonał zarzucanego naruszenia, ale nie może wykluczyć dokonania naruszenia przez jednegoz użytkowników jego sieci.

    22. W wyniku wezwania do zaniechania naruszenia T. Mc Fadden wniósł do sąduodsyłającego powództwo o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego lub prawa („negativeFeststellungsklage”). Spółka Sony Music wniosła powództwo wzajemne o zaniechanie ipowództwo o odszkodowanie.

    23. Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2014 r., wydanym zaocznie, sąd odsyłający oddalił żądanie

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    5/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 5/24

    T. Mc Faddena i uwzględnił powództwo wzajemne, wydając nakaz sądowy wobecT. Mc Faddena z tytułu jego bezpośredniej odpowiedzialności za rozpatrywane naruszenie orazzasądzając od niego odszkodowanie, a także zwrot kosztów wezwania do zaniechanianaruszenia i kosztów postępowania.

    24. Tobias Mc Fadden wniósł sprzeciw od tego wyroku zaocznego. Utrzymywał onw szczególności, że jego odpowiedzialność była wyłączona na mocy przepisów prawaniemieckiego dokonujących transpozycji art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31.

    25. W ramach postępowania w sprawie sprzeciwu spółka Sony Music żądała utrzymaniawyroku zaocznego w mocy, a posiłkowo orzeczenia nakazu sądowego oraz zasądzenia odT. Mc Faddena odszkodowania i zwrotu kosztów wezwania do zaniechania naruszenia napodstawie jego odpowiedzialności pośredniej („Störerhaftung”).

    26. Sąd odsyłający wskazuje, że na tym etapie nie uważa on, iż T. Mc Fadden jestbezpośrednio odpowiedzialny, jednak zamierza stwierdzić jego odpowiedzialność pośrednią („Störerhaftung”) z tego powodu, że jego sieć Wi‑Fi nie była zabezpieczona.

    27. W tym względzie sąd odsyłający skłania się do zastosowania przez analogię wyrokuBundesgerichtshof z dnia 12 maja 2010 r., Sommer unseres Lebens (I ZR 121/08), uznając, żewyrok ten, jakkolwiek odnoszący się do osób prywatnych, dotyczy tym bardziej przedsiębiorcybędącego operatorem publicznie dostępnej sieci Wi‑Fi. Zdaniem sądu odsyłającego ustalenieodpowiedzialności z tego tytułu byłoby jednak wykluczone, gdyby okoliczności faktyczne sporuw postępowaniu głównym objęte były art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31, wdrożonym do prawaniemieckiego przez § 8 ust. 1 Telemediengesetz z dnia 26 lutego 2007 r., zmienionej ustawą z dnia 31 marca 2010 r.

    IV – Pytania prejudycjalne i postępowanie przed Trybunałem

    28. W tych okolicznościach Landgericht München I (sąd okręgowy Monachium I)postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniamiprejudycjalnymi:

    „1) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] w związku z art. 2 lit. a) [tej dyrektywy]w związku z art. 1 pkt 2 dyrektywy [98/34] zmienionej dyrektywą [94/48] należyinterpretować w ten sposób, że »normalnie za wynagrodzeniem« oznacza, iż sąd krajowymusi stwierdzić, czy:

    a) dana osoba, która powołuje się na właściwość usługodawcy, oferuje konkretną usługę normalnie świadczoną za wynagrodzeniem, lub

    b) istnieją w ogóle dostawcy na rynku, którzy oferują te lub porównywalne usługi zawynagrodzeniem, lub

    c) większość tych lub porównywalnych usług oferowana jest za wynagrodzeniem?

    2) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] należy interpretować w ten sposób, że»zapewnianie dostępu do sieci telekomunikacyjnej« oznacza, iż zgodne z dyrektywą zapewnienie dostępu zależy jedynie od tego, że próba się powiedzie w ten sposób, żedostęp do sieci telekomunikacyjnej (np. Internetu) jest dostarczony?

    3) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] w związku z art. 2 lit. b) [tej dyrektywy]należy interpretować w ten sposób, że dla »świadczenia« w rozumieniu [omawianegoart. 2 lit. b)] wystarczające jest, że usługa społeczeństwa informacyjnego faktyczniezostanie udostępniona, tj. w konkretnym przypadku zostanie udostępnione

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    6/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 6/24

    niezabezpieczone Wi‑Fi, czy np. wymagane jest oprócz tego również »promowanie«?

    4) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] należy interpretować w ten sposób, że »niebył odpowiedzialny za przekazywane informacje« oznacza, iż wszelkie roszczeniao zaniechanie, odszkodowanie, zapłatę kosztów wezwania do zaniechania naruszeniaoraz opłat sądowych osoby, której dotyczy naruszenie praw autorskich, przeciwkodostawcy dostępu są co do zasady lub w każdym razie w odniesieniu do pierwszegostwierdzonego naruszenia praw autorskich wykluczone?

    5) Czy art. 12 ust. 1 [dyrektywy 2000/31] w związku z art. 12 ust. 3 tej dyrektywy należyinterpretować w ten sposób, że państwa członkowskie nie mogą zezwolić sądowikrajowemu, aby wydał on w postępowaniu głównym zarządzenie przeciwko dostawcydostępu, zgodnie z którym zaniecha on w przyszłości umożliwiania osobom trzecimudostępniania poprzez konkretne łącze internetowe określonego utworu chronionegoprawem autorskim do pobierania poprzez internetową giełdę wymiany?

    6) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] należy interpretować w ten sposób, żew okolicznościach takich jak w niniejszej sprawie przed sądem odsyłającym należy

    zastosować regulację z art. 14 ust. 1 lit. b) [tej dyrektywy] odpowiednio do roszczeniao zaniechanie?

    7) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] w związku z art. 2 lit b) [tej dyrektywy]należy interpretować w ten sposób, że wymagania stawiane usługodawcy są spełnionew przypadku, gdy usługodawcą jest każda osoba fizyczna lub prawna, która dostarczausługi społeczeństwa informacyjnego?

    8) W przypadku odpowiedzi przeczącej na pytanie [siódme]: jakie dodatkowe wymaganianależy ustanowić względem usługodawcy w ramach interpretacji art. 2 lit. b) dyrektywy[2000/31]?

    9) a) Czy art. 12 ust. 1 […] dyrektywy [2000/31] przy uwzględnieniu obowiązującegopodstawowego prawa ochrony własności intelektualnej, które wynika z prawawłasności (art. 17 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, zwanejdalej »kartą«), a także przy uwzględnieniu [regulacji zawartych w dyrektywach2001/29 i 2004/48], a także przy uwzględnieniu wolności wypowiedzii informacji oraz praw podstawowych Unii Europejskiej w zakresie prowadzeniadziałalności gospodarczej (art. 16 [karty]) należy interpretować w ten sposób, żenie jest on sprzeczny z orzeczeniem sądu krajowego w postępowaniu głównym,

     jeżeli w tym orzeczeniu dostawca dostępu pod karą grzywny zostanie

    zobowiązany do tego, aby w przyszłości zaniechać umożliwiania osobom trzecimudostępniania przez konkretne łącze internetowe określonego utworu chronionegoprawem autorskim lub jego części do pobierania poprzez internetową giełdęwymiany, i tym samym dostawcy dostępu zostanie pozostawiony wybór co dotego, jakich konkretnie środków technicznych użyć, aby spełnić to zarządzenie?

      b) Czy obowiązuje to również wtedy, gdy dostawca dostępu może spełnić zakaz sądowyfaktycznie tylko w ten sposób, że zablokuje łącze internetowe lub zabezpieczy jehasłem, lub też skontroluje całą komunikację przekazywaną przez to łącze podkątem tego, czy określony utwór chroniony prawem autorskim jest ponowniebezprawnie przekazywany, przy czym jest to pewne od samego początku, a nie

    wychodzi na jaw dopiero w ramach postępowania egzekucyjnego lubpostępowania o ukaranie?”.

    29. Postanowienie odsyłające z dnia 18 września 2014 r. wpłynęło do sekretariatu Trybunałuw dniu 3 listopada 2014 r. Uwagi na piśmie zostały przedłożone przez strony w postępowaniu

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    7/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 7/24

    głównym, rząd polski oraz Komisję Europejską.

    30. Strony w postępowaniu głównym oraz Komisja wzięły udział w rozprawie, która odbyłasię w dniu 9 grudnia 2015 r.

    V – Analiza

    31. Pytania prejudycjalne można pogrupować ze względu na podnoszone w nich dwa

    zagadnienia.

    32. Z jednej strony w pytaniach od pierwszego do trzeciego sąd odsyłający zmierza doustalenia, czy przedsiębiorca taki jak w sprawie głównej, będący w ramach swojej działalnościgospodarczej operatorem publicznej i bezpłatnej sieci Wi‑Fi, jest objęty zakresem stosowaniaart. 12 dyrektywy 2000/31.

    33. Z drugiej strony, na wypadek gdyby art. 12 dyrektywy 2000/31 miał zastosowanie, sądodsyłający w swoich pytaniach od czwartego do dziewiątego zwraca się do Trybunałuo dokonanie wykładni przewidzianego w tym przepisie ograniczenia odpowiedzialnościusługodawcy będącego pośrednikiem.

    A –   W przedmiocie zakresu stosowania art. 12 dyrektywy 2000/31

    34. W trzech pierwszych pytaniach sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czyprzedsiębiorcę będącego w ramach jego działalności gospodarczej operatorem publiczneji bezpłatnej sieci Wi‑Fi należy uważać za podmiot świadczący usługę polegającą nazapewnianiu dostępu do sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu art. 12 ust. 1 dyrektywy2000/31.

    35. Sąd odsyłający zadaje w tym względzie dwa pytania, dotyczące z jednej strony

    gospodarczego charakteru tej usługi, a z drugiej strony okoliczności, że operator sieci Wi‑Fimoże po prostu ją publicznie udostępnić, nie określając siebie wyraźnie wobec potencjalnychużytkowników jako usługodawcy.

    1. Usługa o „charakterze gospodarczym” (pytanie pierwsze)

    36. Jeśli chodzi o pojęcie „usługi”, art. 2 lit. a) dyrektywy 2000/31 odsyła do art. 1 ust. 2dyrektywy 98/34(10), który dotyczy „każd[ej] usług[i] społeczeństwa informacyjnego, toznaczy każd[ej] usług[i] normalnie świadczon[ej] za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie odbiorcy usług”.

    37. Warunek, aby dana usługa była świadczona „normalnie za wynagrodzeniem”, zostałzaczerpnięty z art. 57 TFUE i odzwierciedla utrwalone w orzecznictwie stwierdzenie, zgodniez którym tylko usługi o charakterze gospodarczym objęte są postanowieniami traktatu FUEdotyczącymi rynku wewnętrznego(11).

    38. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie działalności gospodarczej i pojęcieświadczenia usług w kontekście rynku wewnętrznego należy interpretować szeroko(12).

    39. W tym względzie sąd odsyłający zastanawia się nad gospodarczym charakteremrozpatrywanego świadczenia, wskazując jednocześnie, że jego zdaniem zapewnianie dostępu doInternetu, nawet bezpłatne, stanowi działalność gospodarczą, ponieważ zapewnianie takiegodostępu stanowi normalnie usługę świadczoną za wynagrodzeniem.

    40. Pragnę zauważyć, że jak zostało wskazane przez sąd odsyłający oraz, z wyjątkiem SonyMusic, przez większość stron i zainteresowanych, zapewnianie dostępu do Internetu stanowinormalnie działalność gospodarczą. Stwierdzenie to dotyczy także zapewniania takiego dostępu

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    8/24

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    9/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1751… 9/24

    dostęp do publicznej sieci, wpisując ją jednocześnie w kontekst gospodarczy.

    53. Uznanie danej działalności za „usługę” ma bowiem obiektywny charakter. Moimzdaniem nie jest zatem niezbędne, aby dana osoba określała się wobec odbiorców jakousługodawca ani aby wyraźnie promowała swoją działalność u potencjalnych klientów.

    54. Co więcej, zgodnie z orzecznictwem dotyczącym art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29okoliczność świadczenia usług pośredniczących należy rozumieć szeroko i nie wymaga ona

    istnienia stosunku umownego pomiędzy usługodawcą a użytkownikami(16). Pragnę ponadtozauważyć, że kwestia istnienia stosunków umownych podlega wyłącznie prawu krajowemu.

    55. Tymczasem z pytania siódmego wynika, że sąd odsyłający ma wątpliwości co do tejostatniej kwestii ze względu na okoliczność, iż niemiecka wersja językowa art. 2 lit. b)dyrektywy 2000/31, definiującego pojęcie „usługodawcy” („Diensteanbieter”), odnosi się doosoby, która „świadczy” („anbietet”) usługę, z użyciem terminu, który może być rozumiany

     jako wymagający aktywnego promowania usługi wobec klientów.

    56. Takie rozumienie terminu „świadczyć [usługę]”, poza okolicznością, że nie jest poparteprzez inne wersje językowe(17), nie wydaje mi się uzasadnione w świetle orzecznictwadotyczącego art. 56 TFUE, opierającego się na szerokiej wykładni pojęcia usługii niezawierającego warunku aktywnego promowania(18).

    3. Wniosek częściowy

    57. Wobec powyższych rozważań uważam, że art. 2 lit. a) i b) oraz art. 12 ust. 1 dyrektywy2000/31 należy interpretować w ten sposób, iż mają one zastosowanie do osoby będącejakcesoryjnie wobec swojej głównej działalności gospodarczej operatorem publiczneji bezpłatnej sieci Wi‑Fi z łączem internetowym.

    B –   Wykładnia art. 12 dyrektywy 2000/31

    1. Uwagi wstępne

    58. Z uwagi na ich złożoność, zagadnienie podniesione w pytaniach od czwartego dodziewiątego chciałbym usystematyzować.

    59. Pytania czwarte i piąte, które proponuję rozpatrzeć łącznie, dotyczą zakresuodpowiedzialności podmiotu świadczącego usługę zwykłego przekazu, jaki wynika z art. 12ust. 1 i 3 dyrektywy 2000/31.

    60. Sąd odsyłający zastanawia się w szczególności nad możliwością wydania, wobecusługodawcy będącego pośrednikiem, nakazu sądowego, zasądzenia odszkodowania orazzapłaty kosztów pozasądowych i kosztów postępowania w przypadku naruszenia prawaautorskiego popełnionego przez osobę trzecią. Ponadto zmierza on do ustalenia, czy sądkrajowy może nakazać usługodawcy będącemu pośrednikiem powstrzymanie się od działańumożliwiających osobom trzecim popełnianie danego naruszenia.

    61. W razie gdyby wobec usługodawcy będącego pośrednikiem nie przysługiwały żadneskuteczne środki, sąd odsyłający zastanawia się nad możliwością ograniczenia zakresu art. 12dyrektywy 2000/31 w oparciu o odpowiednie zastosowanie warunku przewidzianego w art. 14

    ust. 1 lit. b) tejże dyrektywy (pytanie szóste) lub w oparciu o inne, niewynikające z treścidyrektywy, warunki (pytania siódme i ósme).

    62. Pytanie dziewiąte dotyczy natomiast granic nakazu sądowego, jaki może zostaćorzeczony wobec usługodawcy będącego pośrednikiem. Aby udzielić na to pytanie użytecznej

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    10/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 10/24

    odpowiedzi, należy odnieść się nie tylko do art. 12 i 15 dyrektywy 2000/31, ale także doprzepisów dotyczących nakazów sądowych zamieszczonych w dyrektywach 2001/29 i 2004/48w dziedzinie ochrony własności intelektualnej, jak również do praw podstawowych leżącychu podstaw równowagi wprowadzonej przez ogół tych przepisów.

    2. Zakres odpowiedzialności usługodawcy będącego pośrednikiem (pytania czwarte i piąte)

    63. Artykuł 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 ogranicza odpowiedzialność podmiotu

    świadczącego usługę zwykłego przekazu za bezprawną działalność inicjowaną przez osobętrzecią w odniesieniu do przekazywanych informacji.

    64. Jak wynika z prac legislacyjnych do tego aktu ustawodawczego, omawiane ograniczenieobejmuje w sposób horyzontalny wszelkie formy odpowiedzialności za bezprawną działalnośćkażdego rodzaju. Chodzi więc o odpowiedzialność zarówno karną lub administracyjną, jaki cywilną, oraz o odpowiedzialność zarówno bezpośrednią, jak i wtórną za czyny popełnioneprzez osoby trzecie(19).

    65. Zgodnie z art. 12 ust. 1 lit. a)–c) dyrektywy 2000/31 działanie tego ograniczenia zależyod spełnienia trzech kumulatywnych warunków stanowiących, że podmiot świadczący usługęzwykłego przekazu nie jest inicjatorem przekazu, że nie wybiera on odbiorcy przekazu oraz żenie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie.

    66. W ten sposób zgodnie z motywem 42 dyrektywy 2000/31 wyłączenia w dziedzinieodpowiedzialności dotyczą jedynie działalności czysto technicznej, automatycznej i biernej, cooznacza, że usługodawca nie posiada wiedzy o informacjach przekazywanych lubprzechowywanych ani kontroli nad nimi.

    67. Pytania zadane przez sąd odsyłający oparte są na założeniu, że warunki te są w niniejszejsprawie spełnione.

    68. Pragnę zauważyć, że z łącznej lektury ust. 1 i 3 art. 12 dyrektywy 2000/31 wynika, iżprzepisy te ograniczają odpowiedzialność usługodawcy będącego pośrednikiem zaprzekazywane informacje, ale nie chronią go przed nakazami sądowymi.

    69. Podobnie, zgodnie z motywem 45 dyrektywy 2000/31 ograniczenia odpowiedzialnościusługodawców będących pośrednikami nie mają wpływu na możliwość dochodzenia roszczeń ozaniechanie naruszeń, które mogą w szczególności prowadzić do wydania orzeczeń sądów lubdecyzji organów administracyjnych wymagających przerwania wszelkiego naruszenia lubzapobieżenia mu.

    70. Artykuł 12 dyrektywy 2000/31, odczytywany w całości, wprowadza zatem rozróżnieniepomiędzy powództwami odszkodowawczymi a powództwami zmierzającymi do uzyskanianakazów sądowych, które należy wziąć pod uwagę przy wyznaczaniu granic odpowiedzialnościokreślonych w tym artykule.

    71. W niniejszej sprawie sąd odsyłający zastanawia się nad możliwością orzeczenia wobecusługodawcy będącego pośrednikiem z tytułu jego odpowiedzialności pośredniej(„Störerhaftung”) środków wynikających z następujących żądań:

     – nakazu sądowego, którego wykonanie jest zabezpieczone grzywną, zmierzającego do

    niedopuszczenia, aby osoby trzecie naruszały prawa do konkretnego chronionegoutworu;

     – zasądzenia odszkodowania;

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    11/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 11/24

     – zwrotu kosztów wezwania do zaniechania naruszenia, mianowicie kosztówpozasądowych związanych z wezwaniem do zaniechania naruszenia stanowiącymobowiązkową czynność poprzedzającą wniesienie powództwa z zamiarem uzyskanianakazu sądowego, oraz

     – zasądzenia kosztów postępowania przed sądem w ramach powództwa zmierzającego douzyskania nakazu sądowego i zasądzenia odszkodowania.

    72. Sąd odsyłający sam uważa, że na mocy art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 T. Mc Faddennie może zostać obciążony odpowiedzialnością wobec spółki Sony Music w odniesieniu docałości jej żądań ze względu na to, iż nie jest odpowiedzialny za informacje przekazywane przezosoby trzecie. W tym względzie przeanalizuję w pierwszej kolejności możliwość dochodzeniaroszczeń pieniężnych, w niniejszej sprawie roszczenia odszkodowawczego, zwrotu kosztówpozasądowych i zwrotu kosztów postępowania, a w drugiej kolejności możliwość żądaniawydania nakazu sądowego, którego wykonanie jest zabezpieczone grzywną.

    a) Roszczenie odszkodowawcze i inne roszczenia pieniężne

    73. Pragnę przypomnieć, że art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 ogranicza odpowiedzialnośćcywilną usługodawcy będącego pośrednikiem, wyłączając wszelkie powództwoodszkodowawcze oparte na jakiejkolwiek formie odpowiedzialności cywilnej(20).

    74. Moim zdaniem to ograniczenie obejmuje nie tylko żądanie odszkodowawcze, ale takżewszelkie inne żądania pieniężne wymagające stwierdzenia odpowiedzialności za naruszenieprawa autorskiego w odniesieniu do przekazywanych informacji, takie jak żądania dotyczącezwrotu kosztów pozasądowych lub kosztów postępowania.

    75. W tym względzie nie jestem przekonany o trafności argumentu Sony Music, zgodniez którym słuszne byłoby obciążenie kosztami wynikającymi z naruszenia „osoby, która je

    popełniła”.

    76. Na mocy art. 12 dyrektywy 2000/31 podmiot świadczący usługę zwykłego przekazu niemoże zostać obciążony odpowiedzialnością za naruszenie prawa autorskiego w odniesieniu doprzekazywanych informacji. Co za tym idzie, nie można go obciążyć kosztami pozasądowymiani kosztami postępowania przed sądem związanymi z takim naruszeniem, którego nie możnamu przypisać.

    77. Pragnę ponadto zauważyć, że obciążenie kosztami pozasądowymi oraz kosztamipostępowania związanymi z takim naruszeniem mogłoby podważyć cel, do którego zmierzaart. 12 dyrektywy 2000/31, a który polega na nieograniczaniu niepotrzebnie wykonywania danejdziałalności. Obciążenie kosztami wezwania do zaniechania naruszenia i kosztamipostępowania ma potencjalnie ten sam penalizujący skutek co orzeczenie obowiązku zapłatyodszkodowania i może w ten sposób być przeszkodą w rozwoju usług pośredniczących.

    78. Co prawda art. 12 ust. 3 dyrektywy 2000/31 przewiduje możliwość nałożenia przez sądlub organ administracji na usługodawcę będącego pośrednikiem pewnych obowiązkóww następstwie popełnionego naruszenia, w szczególności poprzez nakaz sądowy.

    79. Jednakże w kontekście art. 12 ust. 1 tej dyrektywy orzeczenie sądowe ani decyzjaadministracyjna, które nakładają na usługodawcę pewne obowiązki, nie mogą być oparte na

    stwierdzeniu odpowiedzialności tego ostatniego. Usługodawca będący pośrednikiem nie możezostać obciążony odpowiedzialnością za niezapobieżenie ewentualnemu naruszeniu z własnejinicjatywy ani za naruszenie obowiązku bonus pater familias. Nie może zostać uznany zaodpowiedzialnego, zanim nie zostanie na niego nałożony szczególny obowiązek przewidzianyw art. 12 ust. 3 dyrektywy 2000/31.

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    12/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 12/24

    80. W niniejszej sprawie moim zdaniem art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 stoi zatem naprzeszkodzie zasądzeniu od usługodawcy będącego pośrednikiem nie tylko odszkodowania, aletakże zwrotu kosztów wezwania do zaniechania naruszenia i kosztów postępowania w związkuz naruszeniem prawa autorskiego popełnionym przez osobę trzecią w odniesieniu doprzekazywanych informacji.

    b) Nakaz sądowy

    81. Obowiązek przewidzenia przez państwa członkowskie nakazu sądowego wobecusługodawcy będącego pośrednikiem wynika z art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29, a takżez przepisu w istocie identycznego zawartego w art. 11 zdanie trzecie dyrektywy 2004/48.

    82. Możliwość wydania nakazu sądowego wobec pośrednika, dostawcy dostępu do Internetu,którego usługi są wykorzystywane przez osobę trzecią do naruszenia praw autorskich lub prawpokrewnych, wynika także z orzecznictwa dotyczącego tych dwóch dyrektyw(21).

    83. Dyrektywa 2001/29 zgodnie z jej motywem 16 nie narusza przepisów zawartychw dyrektywie 2000/31. Niemniej jednak na mocy art. 12 ust. 3 dyrektywy 2000/31 ograniczenieodpowiedzialności usługodawcy będącego pośrednikiem nie ma natomiast wpływu namożliwość dochodzenia roszczeń o zaniechanie zmierzających do tego, aby ten pośrednikprzerwał naruszenie lub mu zapobiegł(22).

    84. Wynika z tego, że art. 12 ust. 1 i 3 dyrektywy 2000/31 nie sprzeciwia się orzeczeniunakazu sądowego wobec podmiotu świadczącego usługę zwykłego przekazu.

    85. Ponadto warunki i zasady wydania takich nakazów sądowych objęte są prawemkrajowym(23).

    86. Pragnę jednak przypomnieć, że na mocy art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 wydanie

    nakazu sądowego nie może wymagać stwierdzenia odpowiedzialności cywilnej usługodawcybędącego pośrednikiem, bez względu na jej formę, za naruszenia prawa autorskiegodokonanego w odniesieniu do przekazywanych informacji.

    87. Ponadto art. 12 tej dyrektywy, w związku z innymi właściwymi przepisami prawa Unii,określa pewien zakres tych nakazów sądowych, który zbadam w ramach analizy dziewiątegopytania prejudycjalnego.

    c) Sankcja towarzysząca nakazowi sądowemu

    88. W celu udzielenia użytecznej odpowiedzi na zadane pytania należy jeszcze ustalić, czy

    art. 12 dyrektywy 2000/31 ogranicza odpowiedzialność usługodawcy będącego pośrednikiemz tytułu sankcji za naruszenie nakazu sądowego.

    89. Z postanowienia odsyłającego wynika, że wykonanie nakazu sądowego rozważanegow postępowaniu głównym byłoby zabezpieczone grzywną mogącą wynosić do 250 000 EUR,z możliwością zamiany na karę pozbawienia wolności. Zastosowanie tych środków dotyczyprzypadków niewykonania takiego nakazu.

    90. W tym względzie uważam, że o ile art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 wyklucza jakiekolwiek orzeczenie wobec usługodawcy będącego pośrednikiem środków w związku

    z naruszeniem prawa autorskiego w odniesieniu do przekazywanych informacji, o tyle przepisten nie ogranicza jego odpowiedzialności za naruszenie nakazu sądowego wydanego w związkuz tym naruszeniem.

    91. Skoro chodzi o odpowiedzialność akcesoryjną wobec powództwa o zaniechanie, której

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    13/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 13/24

    cel ogranicza się do zapewnienia skuteczności tego nakazu sądowego, jest ona objęta art. 12ust. 3 dyrektywy 2000/31, zgodnie z którym sąd może zobowiązać usługodawcę będącegopośrednikiem do przerwania naruszenia lub zapobieżenia mu.

    d) Wniosek częściowy

    92. Uwzględniając powyższe, uważam, że art. 12 ust. 1 i 3 dyrektywy 2000/31 stoi naprzeszkodzie orzeczeniu wobec podmiotu świadczącego usługę zwykłego przekazu środków

    wynikających z jakiegokolwiek żądania wymagającego stwierdzenia odpowiedzialnościcywilnej tego podmiotu. Przepis ów sprzeciwia się więc zasądzeniu od usługodawcy będącegopośrednikiem nie tylko odszkodowania, ale także zwrotu kosztów wezwania do zaniechanianaruszenia i kosztów postępowania w związku z naruszeniem prawa autorskiego dokonanymprzez osobę trzecią w odniesieniu do przekazywanych informacji. Ten sam przepis nie stoi naprzeszkodzie wydaniu nakazu sądowego, którego wykonanie jest zabezpieczone grzywną.

    3. Ewentualne dodatkowe warunki dotyczące ograniczenia odpowiedzialności (pytania odszóstego do ósmego)

    93. Pragnę zauważyć, że w swoich pytaniach szóstym, siódmym i ósmym sąd odsyłającywydaje się wychodzić z założenia, zgodnie z którym art. 12 dyrektywy 2000/31 wykluczawszelkie powództwo przeciwko usługodawcy będącemu pośrednikiem. Zastanawia się onw konsekwencji nad zgodnością takiej sytuacji z właściwą równowagą pomiędzy różnymiścierającymi się interesami, wymienioną w motywie 41 dyrektywy 2000/31.

    94. To najwyraźniej z tego powodu sąd odsyłający zwraca się do Trybunału z pytaniemo możliwość ograniczenia zakresu art. 12 dyrektywy 2000/31 za pośrednictwem odpowiedniegozastosowania warunku przewidzianego w art. 14 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2000/31 (pytanieszóste) lub poprzez dodanie innego warunku nieprzewidzianego w tejże dyrektywie (pytaniasiódme i ósme).

    95. Zastanawiam się, czy te pytania prejudycjalne nie stracą na znaczeniu, w razie gdybyTrybunał orzekł, zgodnie z moją propozycją, że art. 12 dyrektywy 2000/31 pozwala co dozasady na wydanie nakazu sądowego wobec usługodawcy będącego pośrednikiem.

    96. W każdym razie uważam, że na niniejsze pytania, w zakresie, w jakim zakładają onemożliwość ograniczenia stosowania art. 12 dyrektywy 2000/31 poprzez pewne dodatkowewarunki, należy od razu udzielić odpowiedzi przeczącej.

    97. Artykuł 12 ust. 1 lit. a)–c) dyrektywy 2000/31 poddaje ograniczenie odpowiedzialnościpodmiotu świadczącego usługę zwykłego przekazu pewnym kumulatywnym, jednakwymienionym enumeratywnie warunkom(24). Dodanie innych warunków do stosowania tegoprzepisu wydaje mi się wykluczone ze względu na jego wyraźne brzmienie.

    98. Jeśli zatem chodzi o pytanie szóste, dotyczące możliwości odpowiedniego zastosowaniawarunku przewidzianego w art. 14 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2000/31, pragnę zauważyć, że przepisten przewiduje, iż podmiot świadczący usługę hostingu nie jest odpowiedzialny zaprzechowywane informacje, pod warunkiem że podejmuje niezwłocznie odpowiednie działaniaw celu ich usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do nich, gdy tylko dowie się o bezprawnymdziałaniu.

    99. Pragnę w tym względzie przypomnieć, że art. 12–14 dyrektywy 2000/31 dotyczą trzechodrębnych kategorii działalności i poddają ograniczenie odpowiedzialności usługodawcyróżnym warunkom z uwzględnieniem charakteru każdej konkretnej działalności. Skoroodpowiednie stosowanie skutkowałoby zrównaniem warunków odpowiedzialności dotyczącychtych działalności, jasno rozróżnionych przez prawodawcę, jest ono sprzeczne z systematyką 

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    14/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 14/24

    tych przepisów.

    100. Jest tak zatem tym bardziej w postępowaniu głównym, ponieważ jak zauważa Komisja,czynność zwykłego przekazu uregulowana w art. 12 dyrektywy 2000/31, która ogranicza się doprzekazywania informacji, odróżnia się poprzez swój charakter od czynności uregulowanejw art. 14 tejże dyrektywy, polegającej na przechowywaniu informacji dostarczonych przezusługobiorcę. Ta ostatnia czynność wymaga pewnego stopnia uczestnictwa w przechowywaniuinformacji, a więc pewnego stopnia kontroli, na co wskazuje hipoteza zawarta w art. 14 ust. 1

    lit. b) dyrektywy 2000/31, zgodnie z którą nie jest wykluczone, że podmiot świadczący usługęprzechowywania dowie się o okolicznościach wskazujących na bezprawną działalność oraz żepowinien zadziałać w tym względzie z własnej inicjatywy.

    101. Jeśli chodzi o pytania siódme i ósme, sąd odsyłający zastanawia się nad tym, czy warunkiprzewidziane w art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31, a także te wynikające z definicji zawartychw art. 2 lit. a), b) i d) tejże dyrektywy mogą zostać uzupełnione innymi niepisanymi warunkami.

    102. Z postanowienia odsyłającego wynika, że dodatkowym warunkiem mógłby być naprzykład wymóg ścisłego związku pomiędzy główną działalnością gospodarczą a zapewnianiem

    bezpłatnego dostępu do Internetu w ramach tej działalności.103. Pragnę przypomnieć, że z brzmienia art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 wynika, iż trzywarunki dotyczące stosowania tego przepisu zostały wymienione enumeratywnie. W zakresie,w jakim niniejsze pytania dotyczą wykładni pojęć usługi i działalności gospodarczej, pozwolęsobie odesłać do analizy dotyczącej trzech pierwszych pytań(25).

    104. W świetle tych uwag jestem zdania, że warunki przewidziane w art. 12 ust. 1 lit. a)–c)dyrektywy 2000/31 są wymienione enumeratywnie i nie pozostawiają miejsca dlaodpowiedniego stosowania warunku przewidzianego w art. 14 ust. 1 lit. b) tejże dyrektywy aniinnych dodatkowych warunków.

    4. Zakres nakazu sądowego (pytanie dziewiąte)

    105. W pytaniu dziewiątym sąd odsyłający zwraca się do Trybunału o wyjaśnienie, czy art. 12ust. 1 dyrektywy 2000/31, biorąc pod uwagę inne przepisy prawa Unii towarzyszące jegostosowaniu, stoi na przeszkodzie wydaniu nakazu sądowego nakazującego usługodawcybędącemu pośrednikiem powstrzymanie się w przyszłości od umożliwiania osobom trzecimnaruszania określonego chronionego utworu poprzez łącze internetowe tego usługodawcy, jeślinakaz ten umożliwia usługodawcy wybór środków technicznych, jakie należy zastosować[pytanie dziewiąte lit. a)]. Zastanawia się on ponadto, czy taki nakaz sądowy jest zgodnyz omawianym przepisem, jeśli zostało od początku ustalone, że adresat będzie mógł w praktycezastosować się do tego nakazu sądowego jedynie poprzez blokadę łącza internetowego,zabezpieczenie go hasłem lub badanie całej komunikacji przekazywanej przez to łącze [pytaniedziewiąte lit. b)].

    a) Granice nakazu sądowego

    106. Jak wynika z mojej analizy pytań czwartego i piątego, art. 12 dyrektywy 2000/31 nie stoico do zasady na przeszkodzie wydawaniu nakazów sądowych takich jak przewidziane w art. 8ust. 3 dyrektywy 2001/29 i art. 11 zdanie trzecie dyrektywy 2004/48 wobec podmiotuświadczącego usługę zwykłego przekazu.

    107. Wydając taki nakaz, sąd krajowy powinien jednak uwzględnić ograniczenia wynikającez tych przepisów.

    108. W tym względzie środki przewidziane w zastosowaniu art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    15/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 15/24

    i art. 11 zdanie trzecie dyrektywy 2004/48 powinny, z uwzględnieniem art. 3 tej ostatniejdyrektywy, być sprawiedliwe i słuszne, nie mogą być nadmiernie skomplikowane czykosztowne ani też pociągać za sobą nierozsądnych ograniczeń czasowych czy nieuzasadnionychopóźnień. Powinny one także być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, i stosowane w takisposób, aby zapobiec tworzeniu ograniczeń handlu prowadzonego zgodnie z prawem i zapewnićzabezpieczenia przed ich nadużywaniem(26). Wydanie nakazu sądowego wymaga ponadtowyważenia interesów zainteresowanych stron(27).

    109. Co więcej, biorąc pod uwagę, że stosowanie dyrektywy 2001/29 nie może naruszaćstosowania dyrektywy 2000/31, sąd krajowy, wydając nakaz sądowy wobec podmiotuświadczącego usługę zwykłego przekazu, powinien uwzględnić ograniczenia wynikające z tejostatniej dyrektywy(28).

    110. W tym względzie z art. 12 ust. 3 i art. 15 ust. 1 dyrektywy 2000/31 wynika, że obowiązkinałożone na tego usługodawcę w ramach powództwa o zaniechanie powinny zmierzać doprzerwania naruszenia lub zapobieżenia określonemu naruszeniu i nie mogą obejmowaćogólnego obowiązku w zakresie nadzoru.

    111. Przy stosowaniu tych przepisów należy również uwzględnić zasady i prawa podstawowechronione w prawie Unii, w szczególności wolność wypowiedzi i informacji, a także wolnośćprowadzenia działalności gospodarczej, ustanowione odpowiednio w art. 11 i 16 karty(29).

    112. Skoro ograniczenia tych praw podstawowych zostały wprowadzone w celu wdrożeniaprawa do ochrony własności intelektualnej, ustanowionego w art. 17 ust. 2 karty, ich ocenawymaga poszukiwania właściwej równowagi pomiędzy ścierającymi się prawamipodstawowymi(30).

    113. Mechanizmy umożliwiające znalezienie tej równowagi są z jednej strony zawartew samych dyrektywach 2001/29 i 2000/31, jako że przewidują one pewne granice środków

    skierowanych do pośrednika. Z drugiej strony mechanizmy te powinny wynikać ze stosowaniaprawa krajowego(31), w szczególności z uwagi na to, że prawo to określa szczególne zasadydotyczące roszczeń o zaniechanie.

    114. W tym względzie do organów i sądów państw członkowskich należy nie tylko dokonaniewykładni ich prawa krajowego w sposób zgodny z omawianymi dyrektywami, ale takżenieopieranie się na takiej wykładni tych dyrektyw, która kolidowałaby z mającymi zastosowanieprawami podstawowymi(32).

    115. W obliczu tych rozważań sąd krajowy, wydając nakaz sądowy wobec usługodawcybędącego pośrednikiem, zobowiązany jest się upewnić, że:

     – rozpatrywane środki są zgodne z art. 3 dyrektywy 2004/48, a w szczególności że są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające,

     – mają one na celu przerwanie określonego naruszenia lub zapobieżenie mu i nie pociągają za sobą ogólnego obowiązku w zakresie nadzoru zgodnie z art. 12 ust. 3 i art. 15 ust. 1dyrektywy 2000/31,

     – stosowanie tych przepisów, a także innych zasad przewidzianych na mocy prawakrajowego, zapewnia właściwą równowagę pomiędzy mającymi zastosowanie prawami

    podstawowymi, w szczególności chronionymi z jednej strony przez art. 11 i 16,a z drugiej strony przez art. 17 ust. 2 karty.

    b) Zgodność ogólnie sformułowanego nakazu sądowego

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    16/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 16/24

    116. Sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy art. 12 dyrektywy 2000/31 nie stoi naprzeszkodzie ogólnie sformułowanemu nakazowi sądowemu, pozostawiającemu adresatowimożliwość wyboru konkretnych środków, jakie należy zastosować.

    117. I tak, środek rozważany w postępowaniu głównym polega na nakazaniu usługodawcybędącemu pośrednikiem powstrzymania się w przyszłości od umożliwiania osobom trzecimudostępniania przez konkretne łącze internetowe określonego chronionego utworu do pobraniapoprzez internetową giełdę wymiany. Kwestia wyboru środków technicznych pozostaje otwarta.

    118. Pragnę zauważyć, że nakaz sformułowany ogólnie, bez przewidzenia konkretnychśrodków, stanowi potencjalnie źródło znacznej niepewności prawnej dla adresata. Możliwośćwykazania przez adresata w postępowaniu dotyczącym zarzucanego naruszenia tego nakazusądowego, że podjął on wszelkie rozsądne środki, nie może w pełni wyeliminować tejniepewności.

    119. Ponadto, z uwagi na to, że wybór właściwych środków, jakie należy zastosować, wymagaposzukiwania właściwej równowagi pomiędzy różnymi prawami podstawowymi, rolę tępowinien odgrywać sąd i nie może ona być w całości przeniesiona na adresata nakazu

    sądowego(33).120. Co prawda Trybunał orzekł już, że nakaz sądowy skierowany do dostawcy dostępu doInternetu pozostawiający swojemu adresatowi określenie konkretnych środków, jakie należyzastosować, jest co do zasady zgodny z prawem Unii(34).

    121. Rozwiązanie to oparte jest w szczególności na przekonaniu, zgodnie z którym nakazsądowy sformułowany ogólnie ma tę przewagę, że umożliwia swojemu adresatowi wybórśrodków, które są najlepiej dostosowane do jego zasobów i możliwości i które są zgodne z jegoinnymi obowiązkami wynikającymi z przepisów(35).

    122. Nie wydaje mi się jednak, że rozumowanie to można zastosować odpowiednio doprzypadku, takiego jak w postępowaniu głównym, w którym samo istnienie właściwychśrodków, które należy podjąć, podlega dyskusji.

    123. Możliwość wyboru najlepiej dostosowanych środków może w pewnych sytuacjach byćzgodna z interesem adresata nakazu sądowego, jednak nie jest tak w sytuacji, gdy wybór ten jestźródłem niepewności prawnej. W takich okolicznościach pozostawienie w całości po stronieadresata odpowiedzialności za wybór właściwych środków, jakie należy zastosować,podważałoby równowagę pomiędzy wchodzącymi w grę prawami i interesami.

    124. Uważam zatem, że jakkolwiek art. 12 ust. 3 dyrektywy 2000/31 i art. 8 ust. 3 dyrektywy2001/29 nie stoją co do zasady na przeszkodzie wydaniu nakazu sądowego pozostawiającego

     jego adresatowi wybór konkretnych środków, jakie należy zastosować, to jednak do sądukrajowego, do którego wniesiono żądanie wydania nakazu sądowego, należy upewnienie się, żeistnieją właściwe środki, zgodne z ograniczeniami wynikającymi z prawa Unii.

    c) Zgodność z prawem Unii środków rozważanych w niniejszej sprawie

    125. Sąd odsyłający zmierza następnie do ustalenia, czy trzy środki wymienione w pytaniudziewiątym lit. b), mianowicie blokada łącza internetowego, zabezpieczenie go hasłem lubkontrola całej komunikacji przekazywanej przez to łącze, mogą zostać uznane za zgodne

    z dyrektywą 2000/31.126. W tym względzie, o ile stosowanie ograniczeń wynikających z dyrektyw 2001/29i 2000/31, a także wymogu właściwej równowagi pomiędzy prawami podstawowymi należyw konkretnym przypadku do sądu krajowego, o tyle Trybunał może udzielić użytecznych

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    17/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 17/24

    wskazówek.

    127. I tak, w wyroku Scarlet Extended(36) Trybunał orzekł, że właściwe przepisy dyrektyw2001/29 i 2000/31 z uwzględnieniem mających zastosowanie praw podstawowych stoją naprzeszkodzie skierowanemu do dostawcy dostępu do Internetu nakazowi wdrożenia systemufiltrowania, stosującemu się do wszystkich połączeń elektronicznych, wobec wszystkich jegoklientów, w celach zapobiegawczych na wyłączny koszt dostawcy i bez ograniczeń w czasie.

    128. W wyroku SABAM(37) Trybunał orzekł, że omawiane przepisy prawa Unii stoją naprzeszkodzie analogicznemu nakazowi skierowanemu do podmiotu świadczącego usługihostingowe.

    129. W wyroku UPC Telekabel Wien(38) Trybunał orzekł, że przepisy te nie stoją naprzeszkodzie, pod pewnymi warunkami, środkowi nakazującemu dostawcy dostępu do Internetuzablokowanie użytkownikom dostępu do określonej strony internetowej.

    130. Uważam, że w niniejszej sprawie od razu narzuca się niezgodność z prawem Uniipierwszego i trzeciego ze środków wymienionych przez sąd odsyłający.

    131. Środek nakazujący zablokowanie łącza internetowego jest w oczywisty sposób niezgodnyz wymogiem właściwej równowagi pomiędzy prawami podstawowymi, ponieważ narusza onistotną treść prawa do wolności prowadzenia działalności gospodarczej przysługującego osobie,która choćby jedynie akcesoryjnie prowadzi działalność gospodarczą polegającą na dostarczaniudostępu do Internetu(39). Taki środek byłby przy tym sprzeczny z art. 3 dyrektywy 2004/48, namocy którego sąd wydający nakaz powinien czuwać nad tym, aby orzekane środki nieprowadziły do tworzenia ograniczeń handlu prowadzonego zgodnie z prawem(40).

    132. Jeśli chodzi o środek nakazujący właścicielowi łącza internetowego kontrolowaniewszelkiej komunikacji przekazywanej przez to łącze, środek taki jest w sposób oczywisty

    sprzeczny z zakazem nakładania ogólnego obowiązku w zakresie nadzoru, przewidzianymw art. 15 ust. 1 dyrektywy 2000/31. W celu ustanowienia obowiązku nadzoru „mającegozastosowanie do przypadków szczególnych”(41), dopuszczalnego na mocy tego przepisu,rozpatrywany środek należy bowiem ograniczyć co do przedmiotu i okresu trwania nadzoru, conie ma miejsca w przypadku środka polegającego na kontrolowaniu całej komunikacjiprzekazywanej przez sieć(42).

    133. Niniejsza dyskusja koncentruje się więc na drugiej hipotezie, dotyczącej ustalenia, czyoperator publicznej sieci Wi‑Fi może zostać zobowiązany w drodze nakazu sądowego dozabezpieczenia dostępu do swojej sieci.

    d) Zgodność obowiązku zabezpieczenia sieci Wi-Fi

    134. Omawiana kwestia wiąże się z prowadzoną w kilku państwach członkowskich dyskusją dotyczącą stosowności obowiązku zabezpieczenia sieci Wi‑Fi w celu ochrony własnościintelektualnej(43). Dyskusja ta dotyczy w szczególności osób, które abonują dostęp do Internetui zapewniają ten dostęp osobom trzecim, oferując publicznie dostęp do Internetu poprzez swoją sieć Wi‑Fi.

    135. Chodzi zresztą o aspekt dyskutowany w ramach procesu ustawodawczego toczącego sięw Niemczech, zainicjowanego w ramach rządowej „Digital Agenda”(44), zmierzającej do

    wyjaśnienia regulacji odpowiedzialności operatorów publicznych sieci Wi‑Fi w celu uczynieniatej działalności bardziej atrakcyjną(45).

    136. Jakkolwiek dyskusja ta koncentruje się na pośredniej odpowiedzialności w prawieniemieckim (Störerhaftung), podniesione kwestie mają potencjalnie szersze zastosowanie,

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    18/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 18/24

    biorąc pod uwagę okoliczność, że prawo krajowe niektórych innych państw członkowskichtakże zawiera instrumenty pozwalające na obciążenie odpowiedzialnością właściciela łączainternetowego ze względu na niepodjęcie właściwych środków zabezpieczających w celuuniemożliwienia ewentualnych naruszeń dokonywanych przez osoby trzecie(46).

    137. Pragnę zauważyć, że obowiązek zabezpieczenia dostępu do takiej sieci potencjalnienapotyka na szereg zastrzeżeń natury prawnej.

    138. W pierwszej kolejności wprowadzenie obowiązku zabezpieczenia podważa potencjalniemodel handlowy przedsiębiorstw oferujących dostęp do Internetu akcesoryjnie wobec swoichinnych usług.

    139. Z jednej strony bowiem niektóre z tych przedsiębiorstw nie będą już skłonne dooferowania tej dodatkowej usługi, jeśli będzie ona pociągała za sobą inwestycje i ograniczeniaregulacyjne związane z zabezpieczeniem sieci i zarządzaniem użytkownikami. Z drugiej stronyniektórzy odbiorcy tej usługi, na przykład klienci fast foodu lub sklepu, zrezygnują z jejużywania, jeśli będzie obwarowana systematycznym obowiązkiem podania swojej tożsamościi wprowadzenia hasła.

    140. W drugiej kolejności pragnę zauważyć, że nałożenie obowiązku zabezpieczenia sieci Wi‑Fioznacza dla operatorów tej sieci, zamierzających oferować dostęp do Internetu swoim klientomoraz publicznie, konieczność identyfikacji użytkowników i przechowywania ich danych.

    141. W tym względzie Sony Music wskazuje w swoich uwagach na piśmie, że aby mócprzypisać naruszenie „zarejestrowanemu użytkownikowi”, operator sieci Wi‑Fi powinienprzechowywać adresy IP i porty zewnętrzne, przez które zarejestrowany użytkownik ustanowiłpołączenia internetowe. Identyfikacja użytkownika sieci Wi‑Fi odpowiada w istocie przypisaniuadresów IP przez dostawcę dostępu. Operator sieci Wi‑Fi mógłby więc posłużyć się systememinformatycznym, który zdaniem Sony Music nie jest zbyt kosztowny, pozwalającym na

    rejestrację i identyfikację użytkowników.

    142. Pragnę zauważyć, że obowiązki rejestrowania użytkowników i przechowywaniaprywatnych danych są charakterystyczne dla regulacji dotyczących działalności operatorówsieci telekomunikacyjnych i innych dostawców dostępu do Internetu. Nałożenie takichadministracyjnych wymogów wydaje mi się natomiast wyraźnie nieproporcjonalne, jeśli chodzio osoby oferujące swoim klientom lub potencjalnym klientom poprzez sieć Wi‑Fi dostęp doInternetu w sposób akcesoryjny wobec ich głównej działalności.

    143. W trzeciej kolejności, jakkolwiek obowiązek zabezpieczenia sieci Wi‑Fi w ramachszczególnego nakazu sądowego nie jest sam w sobie równoważny ogólnemu obowiązkowinadzorowania informacji lub aktywnego poszukiwania faktów i okoliczności wskazujących nabezprawną działalność, zakazanemu na mocy art. 15 dyrektywy 2000/31, to jednak uogólnienieobowiązku identyfikowania i rejestrowania użytkowników może prowadzić do systemuodpowiedzialności usługodawców będących pośrednikami, który nie będzie już zgodny z tymprzepisem.

    144. W ramach ścigania naruszeń prawa autorskiego zabezpieczenie sieci nie jest bowiem celemsamym w sobie, ale stanowi jedynie wstępny środek pozwalający operatorowi na sprawowaniepewnej kontroli nad czynnościami dokonywanymi w sieci. Przypisanie aktywnej i prewencyjnejroli usługodawcom będącym pośrednikami sprzeciwiałoby się ich szczególnemu statusowi,

    chronionemu dyrektywą 2000/31(47).

    145. Wreszcie w czwartej kolejności pragnę zauważyć, że rozpatrywany środek nie jest samw sobie skuteczny, a więc jego stosowność, a w konsekwencji jego proporcjonalność są wątpliwe.

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    19/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 19/24

    146. Należy wskazać, że środki zabezpieczające z uwagi na łatwość ich obejścia nie są skuteczne dla zapobieżenia określonemu naruszeniu chronionego utworu. Jak wskazujeKomisja, wprowadzenie hasła ogranicza potencjalnie krąg użytkowników, ale nie wykluczacałkiem naruszenia chronionego utworu. Co więcej, jak zauważa rząd polski, dostawcy usługzwykłego przekazu mają ograniczone możliwości śledzenia wymiany ruchu peer‑to‑peer,którego kontrolowanie wymagałoby stosowania zaawansowanych i kosztownych rozwiązańtechnicznych mogących rodzić poważne zastrzeżenia z punktu widzenia ochrony prywatnościi tajemnicy komunikowania się.

    147. Wobec całości powyższych rozważań jestem zdania, że nałożenie obowiązkuzabezpieczenia dostępu do sieci Wi‑Fi jako metoda ochrony prawa autorskiego w Internecie niespełniałoby wymogu właściwej równowagi między z jednej strony ochroną prawa własnościintelektualnej, z której korzystają podmioty prawa autorskiego, a z drugiej strony ochroną wolności prowadzenia działalności gospodarczej, z której korzystają podmioty świadczące daneusługi(48). Ograniczając dostęp do komunikacji zgodnej z prawem, środek ten pociągałby zasobą ponadto ograniczenie wolności wypowiedzi i informacji(49).

    148. Bardziej ogólnie rzecz ujmując, pragnę zauważyć, że ewentualne szerokie stosowanie

    obowiązku zabezpieczenia sieci Wi‑Fi, jako metoda ochrony prawa autorskiego w Internecie,mogłoby mieć niekorzystne skutki dla społeczeństwa jako całości, które mogłyby przewyższyć jego potencjalne korzyści dla podmiotów tych praw.

    149. Z jednej strony publiczne sieci Wi-Fi użytkowane przez znaczną liczbę osób mają stosunkowo ograniczoną szerokość pasma, a w konsekwencji nie są bardzo narażone nanaruszenia utworów i przedmiotów chronionych prawem autorskim(50). Z drugiej stronypunkty dostępu Wi‑Fi stanowią niewątpliwie znaczny potencjał innowacyjny. Każdy środekmogący zahamować rozwój tej działalności należy zatem starannie badać pod kątem jegopotencjalnych korzyści.

    150. W świetle całości tych rozważań jestem zdania, że art. 12 ust. 3 i art. 15 ust. 1 dyrektywy2000/31, interpretowane z uwzględnieniem wymogów wynikających z ochrony mającychzastosowanie praw podstawowych, stoją na przeszkodzie wydaniu nakazu sądowegopolegającego na nałożeniu na operatora publicznej sieci Wi‑Fi, dla którego ta działalność jestakcesoryjna wobec jego głównej działalności gospodarczej, obowiązku zabezpieczenia dostępudo tej sieci.

    VI – Wnioski

    151. Wobec powyższych rozważań proponuję, aby Trybunał odpowiedział na pytania

    prejudycjalne przedstawione przez Landgericht München I (sąd okręgowy Monachium I)w następujący sposób:

    1) Artykuły 2 lit. a) i b) oraz art. 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiegoi Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usługspołeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynkuwewnętrznego (dyrektywy o handlu elektronicznym), należy interpretować w ten sposób,że mają one zastosowanie do osoby będącej akcesoryjnie wobec swojej głównejdziałalności gospodarczej operatorem publicznej i bezpłatnej lokalnej siecibezprzewodowej z dostępem do Internetu.

    2) Artykuł 12 ust. 1 dyrektywy 2000/31 stoi na przeszkodzie orzeczeniu wobec podmiotuświadczącego usługę zwykłego przekazu środków wynikających z jakiegokolwiekżądania wymagającego stwierdzenia odpowiedzialności cywilnej tego podmiotu. Przepisów sprzeciwia się więc zasądzeniu od podmiotu świadczącego takie usługi nie tylkoodszkodowania, ale także zwrotu kosztów wezwania do zaniechania naruszenia

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    20/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 20/24

    i kosztów postępowania w związku z naruszeniem prawa autorskiego lub prawpokrewnych popełnionym przez osobę trzecią w odniesieniu do przekazywanychinformacji.

    3) Artykuł 12 ust. 1 i 3 dyrektywy 2000/31 nie stoi na przeszkodzie wydaniu nakazusądowego, którego wykonanie jest zabezpieczone grzywną.

    Wydając taki nakaz, sąd krajowy zobowiązany jest upewnić się, że:

     – rozpatrywane środki są zgodne z art. 3 dyrektywy 2004/48/WE ParlamentuEuropejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania prawwłasności intelektualnej, a w szczególności że są skuteczne, proporcjonalnei odstraszające;

     – mają one na celu przerwanie określonego naruszenia lub zapobieżenie mu i niepociągają za sobą ogólnego obowiązku w zakresie nadzoru zgodnie z art. 12 ust. 3i art. 15 ust. 1 dyrektywy 2000/31 oraz że

     – stosowanie tych przepisów, a także innych zasad przewidzianych na mocy prawakrajowego zapewnia właściwą równowagę pomiędzy mającymi zastosowanieprawami podstawowymi, w szczególności chronionymi z jednej strony przezart. 11 i 16 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a z drugiej strony przezart. 17 ust. 2 tej karty.

    4) Artykuł 12 ust. 3 i art. 15 ust. 1 dyrektywy 2000/31, interpretowane z uwzględnieniemwymogów wynikających z ochrony mających zastosowanie praw podstawowych, niestoją co do zasady na przeszkodzie wydaniu nakazu sądowego pozostawiającegoadresatowi wybór konkretnych środków, jakie należy zastosować. Do sądu krajowegorozpatrującego wniosek o wydanie nakazu sądowego należy natomiast upewnienie się co

    do istnienia odpowiednich środków zgodnych z ograniczeniami wynikającymi z prawaUnii.

    Omawiane przepisy stoją na przeszkodzie wydaniu nakazu sądowego skierowanego do osobybędącej akcesoryjnie wobec swojej głównej działalności gospodarczej operatorempublicznej lokalnej sieci bezprzewodowej z dostępem do Internetu, jeśli adresat nakazusądowego może się do niego zastosować wyłącznie:

     – blokując łącze internetowe lub

     – zabezpieczając je hasłem, lub

     – kontrolując całą komunikację przekazywaną przez to łącze pod kątem tego, czyokreślony utwór chroniony prawem autorskim nie jest ponownie bezprawnieprzekazywany.

    1 – Język oryginału: francuski.

    2 – Określenie „Wi-Fi”, które stało się powszechnie używanym terminem określającym siećbezprzewodową, jest znakiem towarowym (Wi‑Fi) odnoszącym się do najbardziej rozpowszechnionej

    normy sieci bezprzewodowej. Ogólny termin określający wszystkie typy sieci bezprzewodowych to„WLAN” (Wireless local area network).

    3 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    21/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 21/24

    aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznegow ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) (Dz.U. L 178, s. 1).

    4 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającaprocedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych (Dz.U. L 204, s. 37).

    5 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r. zmieniająca dyrektywę98/34/WE (Dz.U. L 217, s. 18).

    6 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacjiniektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.U. L 167,s. 10).

    7 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawieegzekwowania praw własności intelektualnej (Dz.U. L 157, s. 45).

    8 – Ustawa z dnia 26 lutego 2007 r. (BGBl. I, s. 179), zmieniona ustawą z dnia 31 marca 2010 r.(BGBl. I, s. 692).

    9 – Ustawa z dnia 9 września 1965 r. (BGBl. I, s. 1273), zmieniona ustawą z dnia 1 października2013 r. (BGBl. I, s. 3728).

    10 – Zmienionej dyrektywą 98/48. Definicja ta została powtórzona w art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy(UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej proceduręudzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usługspołeczeństwa informacyjnego (Dz.U. L 241, s. 1), która uchyliła dyrektywę 98/34.

    11 – Wyroki: Smits i Peerbooms, C‑157/99, EU:C:2001:404, pkt 58; a także Humbel i Edel,263/86, EU:C:1988:451, pkt 17.

    12 – Zobacz wyrok Deliège, C‑51/96 i C‑191/97, EU:C:2000:199, pkt 52 i przytoczone tam

    orzecznictwo.

    13 – Zobacz podobnie, w odniesieniu do przypadków bezpłatnej usługi dostarczania informacjionline, jednak finansowanej przez dochody pochodzące z reklam rozpowszechnianych w witrynieinternetowej, wyrok Papasavvas, C‑291/13, EU:C:2014:2209, pkt 29, 30 i przytoczone tamorzecznictwo. Z prac legislacyjnych nad dyrektywą 2000/31 wynika, że obejmuje ona także usługi, zaktóre nie płacą odbiorcy, jeśli są one świadczone w ramach działalności gospodarczej {zob. wniosekdotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych aspektów prawnychhandlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego [COM(1998) 586 wersja ostateczna, Dz.U.

    C 30, s. 4, a w szczególności s. 15]}.

    14 – Pojęcie „działalności gospodarczej” w rozumieniu postanowień traktatu FUE dotyczącychrynku wewnętrznego wymaga dokonania oceny konkretnego przypadku z uwzględnieniem kontekstu

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    22/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 22/24

    wykonywania danej działalności. Zobacz podobnie wyroki: Factortame i in., C‑221/89,EU:C:1991:320, pkt 20–22; a także International Transport Workers’ Federation i Finnish Seamen’sUnion, C‑438/05, EU:C:2007:772, pkt 70.

    15 – Jak zauważa Komisja, sieć Wi-Fi z łączem internetowym stanowi „sieć łącznościelektronicznej” w rozumieniu art. 2 akapit pierwszy lit. a) dyrektywy 2002/21/WE ParlamentuEuropejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług

    łączności elektronicznej (dyrektywy „ramowej”) (Dz.U. L 108, s. 33), zmienionej dyrektywą 2009/140/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2009 r. (Dz.U. L 337, s. 37).

    16 – Zobacz podobnie wyrok UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 34, 35.

    17 – Zobacz w szczególności wersje: w języku hiszpańskim („suministre [un servicio]”),angielskim („providing [service]”), litewskim („teikiantis [paslaugą]”) i polskim („świadczy[usługę]”).

    18 – Zobacz pkt 38 niniejszej opinii.

    19 – Zobacz wniosek dotyczący dyrektywy COM(1998) 586 wersja ostateczna, s. 27.

    20 – Zobacz wniosek dotyczący dyrektywy COM(1998) 586 wersja ostateczna, s. 28.

    21 – Wyroki: Scarlet Extended, C‑70/10, EU:C:2011:771, pkt 31; SABAM, C‑360/10,EU:C:2012:85, pkt 29; UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 26.

    22 – Zobacz także wniosek dotyczący dyrektywy COM(1998) 586 wersja ostateczna, s. 28.

    23 – Zobacz motyw 46 dyrektywy 2000/31 i motyw 59 dyrektywy 2001/29, a także wyrok UPCTelekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 43, 44.

    24 – Zobacz wniosek dotyczący dyrektywy COM(1998) 586 wersja ostateczna, s. 28.

    25 – Zobacz pkt 55 niniejszej opinii.

    26 – Zobacz podobnie wyroki: L’Oréal i in., C‑324/09, EU:C:2011:474, pkt 139; a także ScarletExtended, C‑70/10, EU:C:2011:771, pkt 36.

    27 – Zobacz co do tej zasady A. Jakubecki, Dochodzenie roszczeń z zakresu prawa własnościprzemysłowej, w: System prawa prywatnego, t. 14b, Prawo własności przemysłowej, Warszawa, CHBeck, Instytut Nauk Prawnych PAN 2012, s. 1651.

    28 – Wyrok Scarlet Extended, C‑70/10, EU:C:2011:771, pkt 34.

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    23/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=175… 23/24

    29 – Zobacz w tym względzie motywy 1 i 9 dyrektywy 2000/31.

    30 – Wyrok UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 47.

    31 – Zobacz podobnie wyrok Promusicae, C‑275/06, EU:C:2008:54, pkt 66.

    32 – Wyroki: Promusicae, C‑275/06, EU:C:2008:54, pkt 68; UPC Telekabel Wien, C‑314/12,EU:C:2014:192, pkt 46.

    33 – Zobacz w tym względzie opinia rzecznika generalnego P. Cruza Villalóna w sprawie UPCTelekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2013:781, pkt 87–90.

    34 – Wyrok UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 64.

    35 – Wyrok UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 52.

    36 – Wyrok C‑70/10, EU:C:2011:771.

    37 – Wyrok C‑360/10, EU:C:2012:85.

    38 – Wyrok C‑314/12, EU:C:2014:192.

    39 – Zobacz a contrario wyrok UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 50, 51.

    40 – Zobacz podobnie wyrok L’Oréal i in., C‑324/09, EU:C:2011:474, pkt 140.

    41 – Zobacz motyw 47 dyrektywy 2000/31.

    42 – W ramach prac przygotowawczych Komisja przytacza jako przykład szczególnegoobowiązku środek polegający na nadzorze nad określoną witryną internetową przez określony czasw celu zapobieżenia szczególnej bezprawnej działalności lub przerwania jej [wniosek dotyczącydyrektywy COM(1998) 586 wersja ostateczna, s. 30]. Zobacz także w tym względzie opinia rzecznikageneralnego N. Jääskinena w sprawie L’Oréal i in., C‑324/09, EU:C:2010:757, pkt 182.

    43 – Poza procesem ustawodawczym toczącym się w Niemczech, wymienionym poniżej, odsyłam

    do dyskusji towarzyszącej przyjęciu Digital Economy Act w Zjednoczonym Królestwie, a także dokonsultacji publicznych przeprowadzonych przez Ofcom (organ regulacji telekomunikacji) w 2012 r.dotyczących obowiązków nałożonych na dostawców usług internetowych i potencjalnie naoperatorów publicznych sieci Wi‑Fi (zob. „Consultation related to the draft Online Infringement ofCopyright Order”, pkt „5.52”, http://stakeholders.ofcom.org.uk/consultations/infringement-notice/).

  • 8/19/2019 OpiniaRG Mcfadden

    24/24

    16.03.2016 CURIA - Dokumenty

    We Francji od czasu przyjęcia szeroko dyskutowanych ustaw loi no 2009‑669, du 12 juin 2009,favorisant la diffusion et la protection de la création sur internet (ustawy nr 2009‑669 z dnia12 czerwca 2009 r. wspierającej rozpowszechnianie i ochronę twórczości w Internecie, JORF z dnia

    13 czerwca 2009 r., s. 9666) i loi no 2009‑1311, du 28 octobre 2009, relative à la protection pénale dela propriété littéraire et artistique sur internet (ustawy nr 2009‑1311 z dnia 28 października 2009 r.dotyczącej ochrony karnej własności literackiej i artystycznej w Internecie, JORF z dnia29 października 2009 r., s. 18290) abonenci Internetu, a w tym operatorzy sieci Wi‑Fi, zobowiązani są 

    do zabezpieczania swojego łącza Wi‑Fi w celu uniknięcia obciążenia ich odpowiedzialnością zanaruszenia chronionych utworów i przedmiotów popełnione przez osoby trzecie.

    44 – Jeden z celów „Digital Agenda” rządu niemieckiego zmierza do upowszechnienia dostępu doInternetu poprzez sieci Wi‑Fi (zob. http://www.bmwi.de/EN/Topics/Technology/digital-agenda.html).

    45 – Entwurf eines Zweiten Gesetzes zur Änderung des Telemediengesetzes (wniosek drugiejustawy zmieniającej ustawę o mediach elektronicznych) (BT‑Drs 18/6745). W swojej opinii o tymwniosku (BR‑Drs 440/15) Bundesrat zaproponował wycofanie przepisu nakładającego na operatorów

    sieci Wi‑Fi obowiązek podjęcia środków zabezpieczających.

    46 – Zobacz w prawie francuskim art. L. 336‑3 code de la propriété intellectuelle (kodeksuwłasności intelektualnej), przewidujący obowiązek osoby posiadającej dostęp do Internetuzapobieżenia temu, aby dostęp ten był wykorzystywany do naruszenia chronionych utworówi przedmiotów.

    47 – Zobacz P. Van Eecke, Online service providers and liability: A plea for a balanced approach,

    Common Market Law Review, 2011, vol. 48, s. 1455–1502, a w szczególności s. 1501.

    48 – Zobacz podobnie wyroki: Scarlet Extended, C‑70/10, EU:C:2011:771, pkt 49; SABAM,C‑360/10, EU:C:2012:85, pkt 47.

    49 – Zobacz podobnie wyroki: Scarlet Extended, C‑70/10, EU:C:2011:771, pkt 52; SABAM,C‑360/10, EU:C:2012:85, pkt 50.

    50 – Zobacz w tym względzie opinia Bundesrat (BR-Drs 440/15, s. 18); a także konsultacjeOfcom, pkt 3.94–3.97 (zob. przypisy 43 i 45 do niniejszej opinii).