Opera Seria i Opera Buffa

8/17/2019 Opera Seria i Opera Buffa

1/18

OPERA SERIA I OPERA BUFFA

Magdalena Piątak


2/18

Opera seria - początki• W piśmiennictwie pojawia się na przełomie

XVIII i XIX wieku• Dzisiaj oznacza najstarszy, istniejący od chwii

narodzin opery !atunek muzyczno"dramatyczny • #$%& r' ( powołanie )kademii )rkadyjskiej


3/18

Akademia Arkadyjska

• stowarzyszenie, kt*re!o ceem +yłozreormowanie i+rett operowych i oczyszczenieich z wszekich niepo-ądanych eement*w

• członkowie )kademii to m'in' i+reciści .ietro/tto+oni, )postoo 0eno, 1ian Vicenzo 1ra2izia,3i2io 3tampi!iia i .ietro 4etastasio

• kompozytorzy związani z )kademią )rkadyjską" )essandro 3caratti, 1io2anni 5ononcini,6eonardo Vinci


4/18

Generacje kompozytorów oper seria• I " )essandro 3caratti, 6eonardo Vinci, 6eonardo 6eo,

7icoa .orpora, 8ohann )doph 9asse, 1io2anni5attista .er!oesi (I połowa XVIII wieku)

• II " 8ohann )doph 9asse :p*;niejsza tw*rczoś 8ommei, ?ommaso ?raetta, 1ian @rancesco de4ajo, Ahristoph Wii+ad 1uck, Da2id .erez, Domin!o4i!ue 5erna+e ?erradeas, 8ohann Ahristian 5ach

• III " (piszący nie tylko opery seria, ale równieżkomiczne) 1io2anni .aisieo, Wo!an! )madeusz4ozart, )ntonio 3aieri, 1iuseppe 3arti, )ntonio3acchini


5/18

Cechy charakterystyczne opery seria

wykształcone na początku XVIII wieku

• akcja skupiona wok*ł jedne!o +ohatera• nie więcej ni- B postaci ( p*;niej o!raniczono do

$• arystoteesowska zasada jedności czasu i miejsca• tematyka ( mitoo!ia, historia antyczna u+

wczesnośredniowieczna• dominacja modeu trzyaktowe!o• moraizatorski charakter• eiminacja +aetu i ru+asznych eement*w


6/18

on!i"uracja postaci !unkcjonujących w ramach systemu akcji #w" $ietra %estasia

• primo uomo i prima donna ( wysokie !łosy • secondo uomo i seconda donna• piąta posta< ( Cuache re ( zazwyczaj tenor

• sz*sta posta< ( utima parte ( persona dea core


7/18

&ypy arii• )ria canta+ie• )ria di portamento• )ria di mezzo carattere• )ria parante• )ria di +ra2uradi a!iitE

• Aa2atina• )ria simie


8/18

'kład utworów w o(r)(ie opery seria

• Fozdział arii na postaci w! hra+ie!o .rata

• 7aturanoś< języka w ramach języka wysokie!o• Versi scioti :wersy swo+odne=• Fecitati2o sempice :secco=

• Fecitati2o accompa!nato :stromentato=


9/18

Aria da capo *at +, XVIII wieku

5udowa ) 5 )#• A0GH )J" orkiestrowy ritorne :kr*tki, kikutaktowy

instrumentany ustęp= ( zawierał często dewizę arii" pierwsza stanza• A0GH 5J"

poprzedzona kr*tkim instrumentanym postudium" dru!a stanza• A0GH )#J" pierwsza stanza powt*rzona z improwizowanymi przez

śpiewaka ornamentami


10/18

George Friedrich Händel – ariaSesta „Svegliatevi nel core” z

op. Giulio Cesare (17!"

.F0KLM)D )FII D) A)./ 06)? N&' XVIII WIOLP


11/18

Aria da capo *at ., XVIII wieku• o!raniczano motywikę ( skracanie części )#• w wyniku modyikacji arii da capo powstaje aria

da se!no• ata Q&' ( zanik arii da capo i pojawienie się arii

trzyczęściowej o +udowie ) )# 5 )N )R u+ ) )#

5 )N• popuarnoś< arii rond>wych


12/18

#$%FG&'G &&)*+S, $,&- –

aria /-/)&* „ Gi0 di piet0 ispoglio” z op. itridate2 r3 di 4onto(1775"

.F0KLM)D )FII D) A)./ 06)? $&'Q&' XVIII WIOLP


13/18

Opera (u!!a - początki• zjawisko przełomowe ( oicjane uznanie

dopuszczaności eement*w komicznych woperze

• ;r*dło ( średniowieczne dramaty itur!iczne• koniec XVII wieku " intensywny rozw*j

!atunk*w komicznych w 7eapou ( ?eatro dei@iorentini• naturany rozw*j !atunku


14/18

Cechy charakterystyczne opery (u!!a• tematyka pastorana i wątki rustykane :wiejskie=• zdecydowane rozdzieenie recytatyw*w sempice i stromentanto od arii i

scen z+iorowych• $"Q postaci• do+*r !łosu na zasadzie naturaności u+ parodii• większa dowonoś< w do+orze arii ni- w operze seria• dwa typy meodyczne ( dekamacyjny oraz parante• poszcze!*ne typy arii przypisane do odpowiednich typ*w +ohater*w

• du-o mniejszy skład orkiestry ni- w operze seria• większe odcinki instrumentane pojawiają się w ceu odmaowania nastroju• kikutempowa aria da capo o prostszej +udowie :np' aria 3erpiny S)

3erpina pensereteT z intermezza La serva padrona 1' 5' .er!oesie!o• 7aj+ardziej roz+udowane ansam+e w operze +ua to sceny inałowe


15/18

/odzaje !inałów w operze (u!!a• inał wodewiowy ( przekomponowany (

opracowanie zwrotkowo"rerenowe• inał łaUcuchowy ( poszcze!*ne azy są ze so+ą

skontrastowane• inał rondowy

• dominują inały wodewiowe i łaUcuchowe


16/18

$ostaci w operze (u!!a

• podział na maski powa-ne i komiczne :schemat postaci=, np'Loom+ina, )rekin

• topos słu-ące!osłu-ącej czasem r*wnie-

o!rodnikao!rodniczki• posta< cyruika• tworzenie imion słu-ących w! specyiczne!o kucza (

powiązanie z Loom+iną• !rzecznościowa orma DonDonna ( postaci z wy-szych ser

• imiona pochodzenia rzymskie!o u+ z dzieł )riosta ( postaciz wy-szych ser

• +rak udziału kastrat*w • +as jako !łos charakterystyczny da opery +ua


17/18

Intermezzo• reorma 0ena i 4estasia• od ok' #QN& r' zaczęto umieszcza< komiczne

intermezza

• opera komiczna 7IO pochodzi od intermezza• jednoaktowe• często +yły przekształcane w opery +ua i na odwr*t• nie więcej ni- R" postaci ni-szy stopieU trudności

partii• np' La serva padrona 1'5'.er!oesie!o wykonywana

między aktami opery Il prigonier superbo


18/18

on!*ikt pomi)dzy operą seria i (u!!a0

• narodziny Foenachu ( specjaizacja w wykonawstwie operowym XVIII wieku

• Sśpiewacy +ua nie są w stanie wyrazi< wszystkich tajemnic sztuki i skar+*w umysłuT (@rancesco 4iizia

• su+sydia od władz na wystawianie oper seria

• zr*wnanie pozycji opery +ua z operą seria wcią!u # at i wyparcie opery seria w cią!unastępnych # at

Documents

Opera Seria i Opera Buffa