Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
3-6-2016
1
Onlinehulp in GGZ in 2026 5 UITDAGINGEN VOOR BLENDED HULP IN DE GEESTELIJKE GEZ ONDHEIDSZ OR G IN VLAANDEREN
H E R W I G C L A E Y S , D A N I Ë L L A P R O V O S T, P H I L I P P E B O C K L A N D T
Wat u mag verwachten: 5 uitdagingen met telkens: Een idee Enkele vragen Welke aanzetten zijn daarvoor reeds
zichtbaar ? Wat zijn bevorderende factoren? Wat zijn belemmerende factoren?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 2
3-6-2016
2
Uitdaging 1: Wat als in 2026 de helft van de zorgtrajecten online of blended plaatsvinden?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 3
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 4
50 % zorgtrajecten online of blended Stel je even voor …
Marjan heeft last van angst en paniekaanvallen. Ze
ging hiervoor in begeleiding bij een CGG. Eerst vulde
ze een online screening in, kort daarna volgde het
eerste contact. In het begin zag Marjan haar therapeut
wekelijks. Nu is ze ook buiten de therapie aan de slag
via een online programma dat zowel op haar laptop als
haar smartphone bereikbaar is. Af en toe stuurt haar
therapeut haar een aanmoedigend bericht of herinnert
haar aan enkele ‘tips voor noodgevallen’ die ze samen
opstelden. Ze heeft al geruime tijd geen wekelijkse
afspraak meer nodig. In plaats daarvan voelt ze zich
voldoende geholpen door een kort chatgesprek of een
beeldbel sessie.
Ze ondervindt ook heel wat steun van haar vriendinnen
op het forum, waarmee ze ervaringen uitwisselt.
Ze weet ook dat haar therapeut een oogje in het zeil
houdt, omdat ze dagelijks op een willekeurig moment
een stemmingsmeter invult over hoe het met haar gaat.
3-6-2016
3
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 5
Peter heeft al enkele weken last van vermoeidheid en een
sombere stemming. Hij sleept zich elke dag naar het werk en
thuis is hij snel geïrriteerd wanneer de kinderen drukte
maken. Hij wil een afspraak bij zijn huisarts. Hij surft naar
de online afsprakenmodule en doorloopt een korte vragenlijst.
Het antwoord is duidelijk: het is aanbevolen om op consultatie
te komen want hij vertoont tekens van burn-out of beginnende
depressie.
De huisarts heeft echter niet onmiddellijk ruimte vrij in zijn
agenda. Gelukkig kan Peter snel een afspraak maken met een
eerstelijnspsycholoog om te beeldbellen, hoewel die niet in
zijn regio werkzaam is. De psycholoog biedt een luisterend oor
en vraagt enkele bijkomende tests in te vullen. Na het gesprek
geeft Peter toestemming om de bevindingen van de psycholoog in
het online dossier van Peter te noteren.
Korte tijd later neemt de huisarts, die toegang heeft tot het
dossier, contact op om een afspraak vast te leggen.
50 % zorgtrajecten online of blended Stel je even voor …
Enkele vragen
Is je vertrouwen in deze ontwikkeling eerder groot of eerder klein ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 6
50 % zorgtrajecten online of blended
Wat vind je het grootste voordeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Wat vind je het grootste nadeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
3-6-2016
4
Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?
Drie voorbeelden:
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 7
50 % zorgtrajecten online of blended
Online aanmelden in CGG http://www.caw.be/chat-met-een-hulpverlener https://www.fitinjehoofd.be/de-10-stappen
Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 8
50 % zorgtrajecten online of blended
18%
8%
64%
26%
10%
33%
33%
3%
15%
10%
21%
13%
23%
31%
18%
10%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Chat
Groeps-chat
Forum
Voice over IP
SMS
Sociale netwerksites
Webinar
reeds beschikbaar overwogen of gepland
Percentage respondenten uit de ambulante GGZ en verslavingszorg dat communicatietools inzet of overweegt
3-6-2016
5
Wat zijn bevorderende factoren ?
Steeds meer mensen hebben vlot toegang tot internet
Mensen zijn steeds meer online … ook op zoek naar gezondheids- en welzijnsinfo
Overheidsbeleid heeft intentie om belemmerende regelgeving weg te werken … zowel Vlaams als Federaal
Er zijn steeds meer goed werkende, stabiele, beveiligde onlinehulptoepassingen beschikbaar
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 9
50 % zorgtrejecten online of blended
Wat zijn belemmerende factoren ?
Vele cliënten en hulpverleners kennen online mogelijkheden niet
Wet- en regelgeving houdt weinig rekening met online mogelijkheden (o.a. vergoedingen zijn niet geregeld)
Hulpverleners vrezen voor ‘ontmenselijking’
Er zijn zorgen rond privacy
Ontwikkelen van onlinehulpaanbod vraagt inspanning
Implementeren van onlinehulpaanbod is nog een grotere uitdaging
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 10
50 % zorgtrajecten online of blended
3-6-2016
6
Uitdaging 2: Wat als in 2026 alle cliënten gezondheids-waarden zelf meten en zelf diagnoses stellen?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 11
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 12
Stel je even voor … Cliënten meten zelf Kristel is aan het herstellen van boulimia, maar heeft
ook diabetes waardoor ze steeds op haar voedingspatroon
moet letten. Vroeger moest ze steeds prikken om haar
bloedsuikerwaarden te meten. Nu registreert een slimme
pleister dat automatisch voor haar.
Met een voedselscanner kan ze haar eetpatroon opvolgen.
Na het scannen krijgt ze onmiddellijk feedback over het
aantal calorieën en de voedingswaarde.
Om een nieuwe beweeggewoonte aan te leren draagt ze
slimme shirts die haar activiteit, hartslag en ademhaling
monitoren. Via de bijhorende app krijgt ze een overzicht
van haar beweegpatroon. Ze stelt de app in om haar te
stimuleren elke dag minstens een uur te wandelen of te
fietsen.
Kristel krijgt steeds beter in de gaten hoe haar
dagindeling en eet- en beweegpatroon haar gezondheid en
welbevinden beïnvloeden. Haar hulpverlener kijkt vanop
afstand mee, stuurt regelmatig een aanmoedigend bericht
of stelt voor om een afspraak te maken.
3-6-2016
7
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 13
Stel je even voor … Cliënten meten zelf
David is in behandeling geweest voor depressie. Bij de
afronding is besproken dat herval in depressie vaak
voorkomt, maar dat David zelf een belangrijke rol kan
spelen om dit te voorkomen. Via een app op zijn smartphone
krijgt hij dagelijks op willekeurige momenten een korte
vragenlijst aangeboden. Via ‘experience sampling’
registreert de app zijn stemming en welbevinden in
allerlei omstandigheden. David kan online grafieken
bekijken van deze registraties. Na korte tijd ziet hij
verbanden tussen zijn stemming, gedrag en situaties. Hij
ontdekt o.a. dat actieve ontspanning hem meer goed doet
dan passief rusten en past zijn gedrag aan.
Een smartwatch geeft hem een seintje wanneer het tijd is
om op te staan en een wandeling te maken. De smartwatch
geeft ook het afbouwschema voor zijn medicatie weer en
registreert wanneer deze genomen wordt.
Alle registraties worden automatisch opgeslagen in het
online gezondheidsdossier van David, waar ook zijn
hulpverleners toegang toe hebben. Indien nodig stellen ze
voor om een afspraak te maken.
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 14
Stel je even voor … Cliënten meten zelf
Frank werkt als zelfstandige en heeft net een scheiding
achter de rug. Die ging gepaard met heel wat conflicten en
stress. Zo lang hij aan het werk is, vindt hij voldoende
afleiding, maar eens alleen thuis krijgt hij het moeilijk.
Bijna elke dag drinkt hij dan enkele glazen om zichzelf tot
rust te brengen. Dat werkte vaak goed, maar de gewoonte om
te drinken begint zich uit te breiden. Hij drinkt steeds
meer en steeds vaker. Hij kan moeilijker doorslapen en
overdag voelt hij zich niet fit en somber.
Omdat hij er met niemand over durft te praten zoekt hij
online naar informatie. Hij voert een zelftest uit die hem
meedeelt dat zijn drinken riskant aan het worden is.
Frank start een online zelfhulpprogramma. Het minderen met
alcohol verloopt minder vlot dan hij eerst hoopte. Het wordt
echter wel duidelijk dat er een verband is tussen drinken,
slaapproblemen en somberheid. Via het forum van het
programma kan hij anoniem contact hebben met andere
deelnemers. Die raden hem aan een periode volledig te
stoppen met alcohol. Maar ook om niet alleen te blijven
zitten met zijn problemen…
3-6-2016
8
Enkele vragen
Is je vertrouwen in deze ontwikkeling eerder groot of eerder klein ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 15
Wat vind je het grootste voordeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Wat vind je het grootste nadeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Cliënten meten zelf
Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?
Drie voorbeelden:
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 16
Cliënten meten zelf
https://onlinedagboek.be http://www.alcoholhulp.be/ Quantified self
3-6-2016
9
Wat zijn bevorderende factoren ?
Patiënten en cliënten willen meer zelf de regie over hun gezondheid nemen
Zorgverleners kunnen gerichter advies geven omdat ze een vollediger en meer continu beeld hebben van de patiënt of cliënt
Tijsbesparing omdat monitoren en overzichten maken automatisch gebeurt.
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 17
Cliënten meten zelf
Wat zijn belemmerende factoren ?
Zorgverleners vrezen voor onnodig angstige patiënten en cliënten
Twijfel over de betrouwbaarheid van zelfmeettools
Twijfel over de zelfmeetvaardigheden bij cliënten
Overaanbod van apps en tools (‘de bomen en het bos’)
Ontbreken van een ‘koppeltaal’ om applicaties met elkaar te verbinden
Zorgen over de privacy: van wie zijn de zelfmeetdata en waarvoor worden ze gebruikt?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 18
Cliënten meten zelf
3-6-2016
10
Uitdaging 3: Wat als in 2026 cliënten eigenaar zijn van hun gezondheids- dossier en zelf beslissen met wie ze dit delen ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 19
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 20
Stel je even voor … Cliënt beslist over dossier
Yoeri kende als 18-jarige een eerste psychotische episode. Omdat hij in
zijn waan zichzelf iets dreigde aan te doen werd hij gedwongen opgenomen.
Hij reageerde goed op de behandeling en de medicatie, en kwam in
aanmerking voor begeleid zelfstandig wonen.
Via ‘experience sampling’ op een smartphone app, krijgen Yoeri en zijn
hulpverleners een beter beeld van zijn stemming en belevingswereld. Na
ontslag uit de instelling moet hij nog geruime tijd stabiliserende
medicatie nemen. Dit is slimme medicatie die een signaal uitzendt wanneer
ze wordt ingenomen. Zo weten Yoeri, zijn begeleider en zijn psychiater of
de medicatie regelmatig wordt genomen en zelfs wat de effecten zijn van
de dosering. Af en toe heeft de psychiater hierover een overleg met Yoeri
via een beeldgesprek. Nieuwe medicatie kan Yoeri in de online apotheek
bestellen, waarna die de volgende dag aan huis geleverd wordt.
Alle verzamelde informatie komt samen in het persoonlijke
gezondheidsdossier van Yoeri. Zo heeft hij een totaaloverzicht van zijn
gezondheid. Die kan hij delen met wie hij wil, zoals bijvoorbeeld met een
arts in het buitenland wanneer hij op reis is.
3-6-2016
11
Enkele vragen
Is je vertrouwen in deze ontwikkeling eerder groot of eerder klein ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 21
Wat vind je het grootste voordeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Wat vind je het grootste nadeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Cliënt beslist over dossier
Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?
Drie voorbeelden:
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 22
Cliënt beslist over dossier
Welkom op mijn CGG …
Mijn CGG … in ontwikkeling Mijn doelen stellen … cliënt bepaalt met wie hij deze deelt
3-6-2016
12
Wat zijn bevorderende factoren ?
Er wordt ingezet op online gegevensdeling in zorg en welzijn
Veel mensen willen inzage in hun gezondheids- en welzijnsgegevens
Cliënt wordt gestimuleerd om zelf verantwoordelijkheid voor eigen gezondheid en welzijn op te nemen
Zorgverleners zien meer en meer het belang in van inter- en multidisciplinair werken
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 23
Cliënt beslist over dossier
Wat zijn belemmerende factoren ?
Een groot deel zorgverleners is niet enthousiast over het geven van inzage in ‘hun’ dossiers
Business case voor epd is nog niet volledig uitgewerkt
Welzijns- en gezondheidsgegevens worden nog niet gestandaardiseerd (of met dezelfde standaarden) vastgelegd
Veiligheid en betrouwbaarheid van informatie-uitwisseling
Zorgverleners vrezen overkill door administratie
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 24
Cliënt beslist over dossier
3-6-2016
13
Uitdaging 4: Wat als in 2026 mensen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen met online hulpmiddelen en domotica?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 25
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 26
Stel je even voor … Elly begint begint tekenen van dementie te vertonen en woont
alleen. Haar familie is bang dat ze zal vergeten wanneer er
eten staat op te warmen of dat ze ‘s nachts zou gaan
ronddwalen. Toch wil Elly zelfstandig blijven wonen in haar
vertrouwde omgeving waar ze goede contacten heeft in de
buurt.
In overleg met de huisarts, de familie en de thuisverpleging
wordt besloten om domotica en ‘zorg-op-afstand’ in te
zetten. De domotica zorgt er o.a. voor dat de temperatuur
geregeld wordt, dat het fornuis zich automatisch uitschakelt
na een bepaalde tijd en dat een robotstofzuiger dagelijks de
vloer doet. Camera’s en sensoren in huis registreren wanneer
er ongewone beweging is en sturen dan een signaal door naar
de familie of de thuisverpleger.
Via een handige tablet kan Elly contacten onderhouden met
mensen die verder weg wonen. Maar ook een boodschappenlijst
doorgeven aan de supermarkt of beeldbellen met de
verpleegkundige als ze zich ergens zorgen over maakt.
Thuis met domotica
3-6-2016
14
Enkele vragen
Is je vertrouwen in deze ontwikkeling eerder groot of eerder klein ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 27
Wat vind je het grootste voordeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Wat vind je het grootste nadeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Thuis met domotica
Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?
Drie voorbeelden:
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 28
Thuis met domotica
Domoticamogelijkheden zijn er http://youtu.be/10yAER8MeOU
Online buurten https://youtu.be/an4nmRUV4m8
3-6-2016
15
Wat zijn bevorderende factoren ?
Nieuwe generatie ouderen wordt of is gewend aan online technologie
Domotica maakt burger minder afhankelijk van zorgverleners en welzijnswerkers
Vermaatschappelijking van de zorg stimuleert langer thuis blijven
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 29
Thuis met domotica
Wat zijn belemmerende factoren ?
Hulpverleners, zorgverstrekkers en cliënten kennen online hulpmogelijkheden niet of zijn er niet vertrouwd mee
Zorgverleners zijn bang dat zorg minder persoonlijk wordt
Zorgaanbieders investeren slechts met mondjesmaat in het ontwikkelen van online en domotica-aanbod
Het ontstaan van verschillende domotica systemen die niet op elkaar afgestemd zijn
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 30
Thuis met domotica
3-6-2016
16
Uitdaging 5: Wat als in 2026 cliënten de kwaliteit van geboden hulp online evalueren?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 31
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 32
Stel je even voor … Cliënten evalueren hulp
Zohra heeft net een vervolgafpraak gehad met haar begeleider
van het ambulante centrum. Zoals de keren daarvoor is ze
achteraf niet tevreden over het gesprek. Haar hulpverlener
toonde weinig interesse en leek haar niet ernstig te nemen. Hij
zat ook meer op zijn computerscherm te kijken dan dat hij haar
aankeek.
Via de website van het centrum krijgt ze nadien de vraag of ze
tevreden is over het gesprek. Ze kan verschillende aspecten
beoordelen: of de begeleider goed luisterde, of ze tevreden is
over de werkwijze en of ze bruikbare informatie kreeg. Deze
keer vindt Zohra dat het tijd is om haar ervaring te delen met
anderen.
Als het centrum herhaaldelijk gelijkaardige klachten verneemt
van andere cliënten, dan zal de betreffende hulpverlener
hierover worden aangesproken. Bovendien volgt de inspectie van
de gezondheidszorg de beoordelingen op. Bij toenemende klachten
wordt er contact opgenomen met het centrum.
3-6-2016
17
Enkele vragen
Is je vertrouwen in deze ontwikkeling eerder groot of eerder klein ?
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 33
Wat vind je het grootste voordeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Wat vind je het grootste nadeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?
Cliënten evalueren hulp
Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?
Drie voorbeelden:
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 34
Cliënten evalueren hulp
Feedbackformulier na chat met Tele-Onthaal
Overzichtsite met gezondheidsapps met cliëntenwaardering
Beoordeling ziekenhuizen medira.be & zorgkwaliteit.be
3-6-2016
18
Wat zijn bevorderende factoren ?
Zorg en hulp worden (nog) meer cliëntgericht
Ook in andere sectoren groeit transparantie over de kwaliteit van de dienstverlening
Mensen worden stilaan vertrouwd met keuzes maken op basis van online ‘gebruikers-’beoordelingen
Steeds meer organisaties schakelen vorm van tevredenheidsbevraging in om kwaliteit te bevorderen
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 35
Cliënten evalueren hulp
Wat zijn belemmerende factoren ?
Weinig hulpvragers maken zelf actief een keuze voor een hulpverlener of zorgverstrekker
Beoordelingen door cliënten zijn anoniem en ongecontroleerd … is de info betrouwbaar?
Naast subjectieve beoordelingen blijft objectieve kwaliteitsinfo nodig om kwaliteit van de zorg en hulpverlening te beoordelen
Zorgverstrekkers en hulpverleners hebben weerstand tegen deze ratings
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 36
Cliënten evalueren hulp
3-6-2016
19
Waar haalden we onze mosterd:
Grutters, I., van Rest, B. & Cath, G.-J. (2015) Spelen met de zorg van morgen. Trendboek eHealth in de eerste lijn. Den Haag: Nictiz
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 37
Waar haalden we onze mosterd:
Bocklandt, P. & Vanhove, T. (2015) Onlinehulp in verscheidenheid – onlinehulptoepassingen voor welzijn en gezondheid in Vlaanderen anno 2015 in kaart. Leuven: Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 38
3-6-2016
20
Voor meer info
Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 39
Diksmuidelaan 36a, 2600 Berchem
www.knooppunt-online.be
facebook.com/knooppunt.online
@knoopptonline