Onderwijsregeling Opleiding Elektrotechniek Voltijd...De opleiding Elektrotechniek kent een brede vaktechnische basis en deze is opgenomen in de eerste twee jaren van het curriculum

Onderwijs- en examenregeling 2018-2019 – Elektrotechniek (Voltijd) 1

Onderwijsregeling

Opleiding Elektrotechniek

Voltijd

Majoren Elektronica, Mechatronica en Sensor Technology

Hanzehogeschool Groningen

Onderwijs- en examenregeling opleiding Elektrotechniek (croho: 34267), majoren Elektronica, Mechatronica en Sensor

Technology

Vastgesteld door de Dean van het Instituut voor Engineering op 23 augustus 2018.

Deze regeling treedt in werking op 1 september 2018.


Gegevens opleiding Postadres Hanzehogeschool Groningen, Instituut voor Engineering Groningen Opleiding Elektrotechniek voltijd, majoren Elektronica en

Mechatronica t.a.v.: Peter-Jan Hagedoorn Postbus 3037 9701 DA GRONINGEN Bezoekadres Hanzehogeschool Groningen, Instituut voor Engineering Groningen Van DoorenVeste (gebouw M),

Zernikeplein 11 9747 AS Groningen

Secretariaat Van DoorenVeste, kamer C1.09 Groningen E-mail [email protected] 050 – 595 4016 Post- en bezoek- Opleiding Elektrotechniek voltijd, major Sensor Technology adres Assen t.a.v.: Peter-Jan Hagedoorn

Industrieweg 34A 9403 AB ASSEN

Secretariaat Assen, kamer 1.10 Assen E-mail [email protected] 050 – 595 7600


Voorwoord De Hanzehogeschool kent een HG-brede en voor alle opleidingen bindende Examenregeling. Deze Examenregeling is opgenomen in het Studentenstatuut (zie bijlage 1). Daarnaast heeft elke opleiding zijn eigen opleiding specifieke Onderwijsregeling. De Onderwijsregeling Elektrotechniek Voltijd 2018-2019 is van toepassing op alle studenten die in cursusjaar 2018-2019 ingeschreven staan bij de opleiding. Eventuele verschillen per instroomcohort staan expliciet vermeld in deze Onderwijsregeling; dat geldt ook voor eventuele overgangsregelingen van oud naar nieuw programma. De onderwijsbeschrijvingen die in Osiris staan, maken onderdeel uit van deze Onderwijsregeling. De Examenregeling vormt samen met de opleiding specifieke Onderwijsregeling de OER (Onderwijs en Examenregeling, grijs gearceerd in onderstaande figuur).

O nderwijsregeling Met de Osiris-

onderwijsbeschrijvingen

E xamen R egeling (hoofdstuk 4)

Studentenstatuut


Inhoudsopgave 1. Opleiding ........................................................................................................................................ 5

1.1 De opleiding Elektrotechniek van de Hanzehogeschool Groningen .................................. 5 1.2 Examencommissie en toetscommissie .................................................................................. 6 1.3 Toelatingscommissie ................................................................................................................. 6 1.4 School/Academie/Instituutsmedezeggenschapsraad .......................................................... 7 1.5 Opleidingscommissie ................................................................................................................ 7

2. Beoogde Leerresultaten (eindniveau) ....................................................................................... 8 3. Opbouw van de studie ............................................................................................................... 11

3.1 Karakterisering van de opbouw: duaal, voltijd, deeltijd ................................................. 11 3.2 Majoren, afstudeerprogramma, vrije keuzeruimte & excellentieprogramma’s .......... 11 3.3 Studieroutes ......................................................................................................................... 15 3.4 Excellentie ............................................................................................................................ 15 3.5 Aanwezigheidsplicht ........................................................................................................... 16 3.6 Curriculumoverzicht en studieprogramma ...................................................................... 17

4. Studieprogramma ....................................................................................................................... 29 4.1 Programma Propedeuse .................................................................................................... 29 4.2 Programma post-propedeutische fase ............................................................................ 29 4.3 Excellentieprogramma’s .................................................................................................... 29 4.4 Anderstalige onderdelen in het programma ................................................................... 31 4.5 Afstudeerprogramma .......................................................................................................... 31

5. Toelatingseisen ........................................................................................................................... 32 5.1 Profiel- of vakkenpakketeisen m.b.t. de toelating tot een opleiding ............................ 32 5.2 Toelating op grond van andere diploma’s (dan vwo, havo en mbo) ........................... 32 5.3 Toelating op grond van buitenlands diploma .................................................................. 33 5.4 Toelatingsonderzoek (de zogenaamde 21+ regeling)................................................... 34 5.5 Toelating na toepassen fixus met decentrale selectie .................................................. 34 5.6 Bijzondere nadere vooropleidingseisen .......................................................................... 34 5.7 Aanvullende eisen .............................................................................................................. 34 5.8 Toegang tot de post-propedeutische fase met onvolledige propedeuse ................... 34 5.9 Rechtstreekse toelating tot de post-prop. fase zonder prop. getuigschrift................. 34 5.10 Eisen werkkring (alleen bij deeltijdopleidingen) ............................................................. 35

6. Tentamens ................................................................................................................................... 36 6.1 Volgtijdelijkheid tentamens ................................................................................................ 36 6.2 Aantal tentamens ................................................................................................................ 36 6.3 Anti-plagiaatregels .............................................................................................................. 38 6.4 Vrijstellingen ........................................................................................................................ 38 6.5 Tentamen doen in het buitenland ..................................................................................... 38

7. Studieadvies ................................................................................................................................ 39 7.1 Gevolgen afwijzend bindend studieadvies voor de inschrijving .................................. 39 7.2 Kwalitatieve vereisen voor het studieadvies ................................................................... 39 7.3 Studieadvies in de deeltijdopleidingen ............................................................................ 39

8. Stages, excursies en afstuderen .............................................................................................. 40 8.1 Stages (uitsluitend voor de majoren Elektronica / Mechatronica) .............................. 40 8.2 Excursies en werkweken ................................................................................................... 40 8.3 Afstuderen ............................................................................................................................ 40

9. Studiebegeleiding ....................................................................................................................... 41 10. Cum laude .................................................................................................................................... 42 11. Eigen bijdrage van studenten ................................................................................................... 42 12. Algemene informatie over rechten en plichten ....................................................................... 42 Bijlages ................................................................................................................................................. 43


Onderwijsregeling Opleiding Elektrotechniek 1. Opleiding 1.1 DE OPLEIDING ELEKTROTECHNIEK VAN DE HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN De opleiding Elektrotechniek is onderdeel van het Instituut voor Engineering, één van de schools van de Hanzehogeschool Groningen. Het instituut bestaat uit de voltijdopleidingen Elektrotechniek, Industrieel Product Ontwerpen/Human Technology, Technische Bedrijfskunde, Werktuigbouwkunde. Daarnaast worden Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Technische Bedrijfskunde en de Associate Degree Projectleider Techniek en Associate Degree Systeemspecialist Automotive als deeltijdopleiding aangeboden. De deeltijdopleidingen kennen een eigen onderwijsregeling. Alle bachelor afgestudeerden ontvangen de titel Bachelor of Science (BSc). Naast de bacheloropleidingen kent het instituut ook een aantal masteropleidingen. Dit zijn niet alleen doorstroommasters voor bachelorstudenten van de Hanze zelf, maar staan ook open voor studenten van andere hogescholen en universiteiten, van zowel binnen als buiten Nederland. De masters die de school aanbiedt zijn European Master in Renewable Energy, European Master in Sustainable Energy System Management, Sensor System Engineering en Energy for Society. Alle master afgestudeerden ontvangen de graad Master of Science (MSc). Eén opleiding Elektrotechniek met drie majoren De opleiding Elektrotechniek kent twee vestigingsplaatsen: Groningen en Assen. Het onderwijs in majoren Elektronica en Mechatronica is grotendeels Nederlandstalig, terwijl het onderwijs in1 de major Sensor Technology Engelstalig is. De majoren Elektronica en Mechatronica worden grotendeels in Groningen aangeboden en de major Sensor Technology grotendeels in Assen. De opleiding Elektrotechniek kent een brede vaktechnische basis en deze is opgenomen in de eerste twee jaren van het curriculum. Deze brede basis dekt de inhoud van de Basis-BoKS, zoals deze door het landelijk overleg elektrotechniek is vastgesteld d.d. 11 november 2016. De majoren lopen als leerlijnen door het curriculum heen, maar zijn inhoudelijk gerelateerd aan de BoKS (Body of Knowledge & Skills) zoals het landelijk overleg elektrotechniek heeft vastgesteld. De BoKS is een beschrijving van de minimale gemeenschappelijke basis van alle elektrotechniekopleidingen in Nederland. Zo is de major Sensor Technology geborgd met de specialistische BoKS “Embedded Systems”, Mechatronica met de specialistische BoKS “Industriële Automatisering” en de major Elektronica tenslotte met de specialistische BoKS “Elektronica” (zie figuur 1). Samengevat: De opleiding Elektrotechniek biedt studenten de mogelijkheid zich zowel in het vakgebied te verdiepen als te verbreden. Ze leren hun eigen discipline goed te beheersen én ze leren uitstekend samenwerken in (interdisciplinaire) projectteams.

1 Zie: http://www.hbo-engineering.nl/_asset/_public/competenties/BOKS_elektrotechniek_met_specialisaties_def_11nov2016.pdf


Studenten worden gestimuleerd het beste uit zichzelf te halen. Innovatie, kwaliteit, individuele ontplooiing, verantwoordelijkheid zijn kernwaarden van de opleiding. Ontplooiing tot beroepscompetente professional staat centraal.

Figuur 1: Opbouw opleiding Elektrotechniek en landelijke BoKS 1.2 EXAMENCOMMISSIE EN TOETSCOMMISSIE De examencommissie bewaakt het niveau van de opleiding door intern toezicht te houden op de tentaminering en examinering qua inhoud, werkwijze en niveau. De examencommissie heeft de taak om vast te stellen of de afgestudeerde de in de onderwijs- en examenregeling beschreven beoogde leerresultaten (eindniveau) gerealiseerd heeft. De leden van de examencommissie worden benoemd door de Dean. De toetscommissie heeft als taak om onder verantwoordelijkheid van de examencommissie onderzoek te doen naar de kwaliteit van tentamens en examens. Het Instituut voor Engineering heeft één centrale examencommissie voor alle opleidingen van het instituut. De examencommissie is te bereiken via [email protected]. Informatie over de samenstelling en werkwijze van de examencommissie is te vinden op: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/organisatie/commissies/examencommissie-engineering 1.3 TOELATINGSCOMMISSIE De toelatingscommissie adviseert de Dean over de toelating van studenten. De leden van de toelatingscommissie worden benoemd door de Dean. Informatie over de samenstelling en werkwijze van de toelatingscommissie is te vinden op Hanze.nl:

https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/elektronica/organisatie/commissies/toelatingscommissie (Elektronica / Mechatronica)

https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/sensor-technology/organisatie/commissies/commissies (Sensor Technology - NL)


https://www.hanze.nl/eng/education/engineering/school-of-engineering/programmes/bachelor/sensor-technology/organisation/committees/committees (Sensor Technology - ENG)

1.4 SCHOOL/ACADEMIE/INSTITUUTSMEDEZEGGENSCHAPSRAAD De School/Academie/Instituutsmedezeggenschapsraad is het democratisch gekozen orgaan van de School/Academie/ het Instituut. De raad bestaat voor de helft uit studenten en voor de helft uit medewerkers. Informatie over de samenstelling en werkwijze van de SMR is te vinden op Hanze.nl:

https://www.hanze.nl/nld/organisatie/hanzehogeschool/medezeggenschap/medezeggenschapsraden/techniek/instituut-engineering

1.5 OPLEIDINGSCOMMISSIE De opleidingscommissie is het orgaan dat advies uitbrengt over het bevorderen en waarborgen van de kwaliteit van de opleiding. Daarnaast brengt zij desgevraagd of ongevraagd advies uit aan de Dean van de opleiding over alle aangelegenheden betreffende het onderwijs in de desbetreffende opleiding. De commissie heeft advies- en instemmingsrecht op de onderwijsregeling. De opleidingscommissie bestaat voor de helft uit studenten; de leden van de opleidingscommissie worden benoemd door de Dean tot het moment dat zij verkozen worden middels verkiezingen. Informatie over de samenstelling en werkwijze van de opleidingscommissie is te vinden op Hanze.nl:

https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/elektronica/organisatie/commissies/opleidingscommissie


2. Beoogde Leerresultaten (eindniveau) Beroepscompetenties (landelijke beroepsprofiel) en beroepsvereisten De eindkwalificaties van de opleiding Elektrotechniek zijn afgeleid van het Bachelorprofiel Engineering (januari 2016). Het Bachelorprofiel Engineering is de generieke beschrijving van de eindcompetenties van alle engineeringopleidingen en beschrijft tegelijkertijd de startcompetenties van afgestudeerde engineers. Het profiel van het Domein Engineering omvat acht domeincompetenties: 1. Analyseren 2. Ontwerpen 3. Realiseren 4. Beheren 5. Managen 6. Adviseren 7. Onderzoeken 8. Professionaliseren Voor elk van de domeincompetenties is tevens afgesproken welk eindniveau (1, 2 of 3) minimaal gehaald dient te worden. Voor nadere toelichting en uitleg van domeincompetenties en niveaus: zie bijlage 2. De opleiding heeft ervoor gekozen om het landelijke Elektrotechniekcompetentieprofiel aan te houden als het gaat om het te behalen eindniveau van de competenties. Dit is weergegeven in Figuur .

Figuur 2: eindniveau competenties bachelor Elektrotechniek Bron: hbo-opleidingen Elektrotechniek. (januari 2014). Landelijk Competentieprofiel Elektrotechniek. Dublin descriptoren Binnen Europa zijn afspraken gemaakt over het algemene niveau van de Bachelor. Deze afspraken zijn vastgelegd in de zogenaamde Dublin descriptoren. In het landelijk profiel van Elektrotechniek wordt de relatie gelegd met de Dublin descriptoren. In totaal zijn er vijf descriptoren benoemd:

1. Kennis en inzicht 2. Toepassen kennis en inzicht 3. Oordeelsvorming 4. Communicatie 5. Leervaardigheden


Hierna worden de Dublin descriptoren voor de Bachelor toegelicht. 1. Kennis en inzicht

Heeft aantoonbare kennis van en inzicht in een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop, met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen, waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is.

2. Toepassen kennis en inzicht Is in staat om zijn kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied.

3. Oordeelsvorming Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en te interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten.

4. Communicatie Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten en/of niet-specialisten.

5. Leervaardigheden Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan.

In Tabel 1 wordt de relatie aangeven tussen de Dublin descriptoren en de domeincompetenties.

Dublin descriptoren Domeincompetenties

Kennis en inzicht

Toepassen kennis en

inzicht

Oordeels-vorming

Communi-catie

Leervaardig-heden

1. Analyseren X X a,b c,d 2. Ontwerpen X X a,e f 3. Realiseren X a,b c d 4. Beheren X X c d 5. Managen X a b c,d,e 6. Adviseren X d c a,b,d,e 7. Onderzoeken X a b c,d,e e 8. Professionalisere

n X X a,b,c d,f X

De ‘x’ houdt in dat alle gedragskenmerken van de betreffende domeincompetentie bijdragen aan de invulling van de Dublindescriptor. Een letter (bijv. ‘a’) geeft aan dat het specifieke gedragskenmerk van die domeincompetentie bijdraagt aan invulling van de Dublindescriptor. Zie bijlage 2 voor de uitgebreidere betekenis van de letters a t/m f. Tabel 1: relatie tussen de Dublin descriptoren en de domeincompetenties. Bron: Bachelor of Engineering - Een competentiegerichte profielbeschrijving (bijlage II), januari 2016


Profilering De opleiding Elektrotechniek van de Hanzehogeschool Groningen heeft gekozen voor majoren: de major Elektronica, de major Mechatronica en de major Sensor Technology. Binnen elke major is het mogelijk en deels verplicht om verdiepende of verbredende minoren te volgen, zie hoofdstuk 3.2. Beroepsperspectief De elektrotechnische hbo-engineer heeft een gedegen basiskennis en bezit vaardigheden om deze kennis direct te kunnen inzetten op het gebied van hardware (hoog en laag vermogenelektronica, sensoren) en software (procedurele talen en object georiënteerde talen), met name op het gebied van embedded systems en medische toepassingen. Van afgestudeerde elektrotechnische ingenieurs wordt verwacht dat zij/hij met haar/zijn theoretische achtergrond praktische, op de toepassing gerichte vraagstukken kan oplossen.


3. Opbouw van de studie 3.1 KARAKTERISERING VAN DE OPBOUW: DUAAL, VOLTIJD, DEELTIJD De opleiding Elektrotechniek kent drie majoren: Elektronica, Mechatronica (Nederlandstalig in Groningen) en Sensor Technology (Engelstalig in Assen). Major Elektronica en Mechatronica, vanaf cohort 2016-2017, Sensor Technology vanaf cohort 2015-2016. De opleiding kent geen duale route. Er is ook een deeltijd opleiding Elektrotechniek, deze heeft zijn eigen Onderwijs en Examenregeling (OER). De voltijd opleiding Elektrotechniek is een vierjarige opleiding. De totale studielast van de opleiding bestaat uit 240 studiepunten, waarvan 60 studiepunten in de propedeutische fase en 180 studiepunten in de hoofdfase. De studielast wordt uitgedrukt in European Credits (EC). Elk studiejaar bestaat uit 60 studiepunten, verdeeld over 2 semesters van elk 30 studiepunten. De semesters zijn samenhangende studieonderdelen waarin een beroepstaak in een bepaalde context onderwezen wordt. 3.2 MAJOREN, AFSTUDEERPROGRAMMA, VRIJE KEUZERUIMTE EN

EXCELLENTIEPROGRAMMA’S De voltijdopleidingen binnen de Hanzehogeschool Groningen hebben een major-minor structuur. Dat betekent dat de student naast de major (hoofdrichting) een minor kan volgen. De student kan kiezen uit een minor binnen en/of buiten de opleiding. Majoren De opleiding Elektrotechniek kent drie majoren: Elektronica, Mechatronica en Sensor Technology. De majoren zijn 210 studiepunten en er is 30 studiepunten keuzeruimte om een verdiepende of verbredende minor te volgen. In Groningen worden de majoren Elektronica en Mechatronica aangeboden. Sensor Technology wordt in Assen aangeboden. De majoren Elektronica en Mechatronica zijn vanaf cohort 2017-2018 opgebouwd uit:

Jaar 1 en 2: vier semesters (120 EC) Jaar 3: vrije keuzeruimte (minor) (30 EC) en vaktechnische stage (30 EC) Jaar 4: verplichte, verdiepende minor (30 EC) en afstuderen (30 EC)

De major Sensor Technology is vanaf cohort 2017-2018 opgebouwd uit:

Jaar 1, 2 en 3: zes semesters (180 EC) Jaar 4: minor (30 EC) en afstuderen (30 EC)

In het eerste jaar wordt het fundament van de opleiding gelegd, met elementaire vakken op het gebied van elektrotechniek, wiskunde, programmeren en natuurkunde. Er is ruime aandacht voor professionele vorming van de student en voor de uitvoering van projecten en maken de studenten voor het eerst kennis met de major van hun keuze: Elektronica, Mechatronica of Sensor Technology. De volgende tabellen 2 en 3 geven de opbouw van de majoren weer.

In de propedeutische fase zijn de leeruitkomsten voor alle majoren gelijk (52 EC), met uitzondering van 8 EC’s, die studenten verwerven in hun eigen major (zoals aangegeven tijdens de inschrijving). Studenten kunnen zonder studievertraging na één semester wisselen van major. Indien de student na twee semesters (één jaar)


wisselt van major, dan volgt de student de missende 8 EC van deze major in een volgend studiejaar. In het tweede jaar wordt voortgeborduurd op het eerste jaar. Naast verdieping op de eerder genoemde elementaire vakken, wordt de gekozen major in het tweede jaar belangrijker. Er zijn 20 EC major-specifiek ingevuld, waardoor de studenten meer kennis en vaardigheden opdoen in een specifiek deelgebied van de elektrotechniek. Uiteraard is er volop aandacht aan professionele vorming en projectonderwijs. In het tweede jaar maken studenten in de projecten zoveel mogelijk kennis met opdrachtgevers vanuit het bedrijfsleven. Het derde jaar staat voor de majoren Elektronica en Mechatronica in het teken van een minorprogramma die de studenten zelf mogen kiezen (zie hoofdstuk 8) en de stage. Tijdens de stage doen de studenten veel praktijkervaring op. De major Sensor Technology heeft ervoor gekozen de specifieke beroepscompetenties ‘onderzoek’ en ‘adviseren’ door te ontwikkelen door projecten in samenwerking met het bedrijfsleven uit te voeren. Het derde jaar is een samenhangend programma waarin verdieping en verbreding op het gebied van sensortechnologie wordt aangeboden. In het vierde jaar kiezen de studenten van de majoren Elektronica en Mechatronica een verdiepende minor. De minoren zijn allemaal Engelstalig. In het tweede gedeelte van het vierde jaar vindt het afstuderen plaats. Studenten (Elektronica en Mechatronica) kunnen ook voor een andere minor kiezen mits ze in het derde jaar reeds een verdiepende minor hebben gevolgd. Binnen de major Sensor Technology kiest de student een minor in het eerste semester van het vierde jaar. Bij alle majoren is het afstuderen geprogrammeerd in het tweede semester van het vierde jaar. De minoren BioMedical Engineering en Industrial Automation worden in 2018-2019 in het tweede semester aangeboden. Hierdoor is toegestaan dat studenten (majoren Elektronica en Mechatronica) die ten behoeve van het behalen van het bachelor-diploma enkel nog een verdiepende minor en afstuderen hoeven te volgen eerst afstuderen alvorens zij één van deze twee verdiepende minoren volgen (zie ook entreevoorwaarden afstuderen in paragraaf 8.3). Bij elke major wordt ten minste 60 studiepunten ingevuld met de beroepspraktijk: de vaktechnische stage (30 EC) in het derde studiejaar (Elektronica en Mechatronica) en tijdens het afstuderen in het vierde studiejaar (30 EC). Voor Sensor Technology geldt het volgende: in het derde jaar wordt intensief samengewerkt met bedrijven die de opdrachten voor het project aanleveren. Ook Sensor Technology vult 30 studiepunten in met de beroepspraktijk tijdens het afstuderen in het vierde jaar. De entreevoorwaarden voor de vaktechnische stage en het Afstuderen (alleen majoren Elektronica en Mechatronica) zijn opgenomen in hoofdstuk 8.


Major Sensor Technology cohort 2018 - 2019

Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 st

ud

ieja

ar

1 Semester 1: Health

Semester 2: Energy

stu

die

jaar

2

Semester 3: System Monitoring and Control

Semester 4: Robotics and Signal Processing

stu

die

jaar

3

Semester 5: Research & Development

Semester 6: Internet of Things

stu

die

jaar

4

Semester 7: Minor options

Semester 8: Graduation

Tabel 2: opbouw major Sensor Technology 2018-2019 Majoren Mechatronica en Elektronica, cohort 2018-2019

Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4

stu

die

jaar

1

Semester 1: Besturing

Semester 2: Embedded Systems

stu

die

jaar

2

Semester 3: Besturingssystemen

Semester 4: Dynamische systemen

stu

die

jaar

3

Semester 5: Minor

Semester 6: Vaktechnische stage*

stu

die

jaar

4

Semester 7: Verplichte, verdiepende minor*

Semester 8: Afstuderen

Tabel 3: opbouw majoren Mechatronica en Elektronica 2018-2019 * Semester 5, 6 en 7 mogen worden omgewisseld.


Verdiepende Minoren Binnen de majoren Elektronica en Mechatronica volgt de student minimaal één verdiepende minor in jaar drie of jaar vier. Een verdiepende minor is een samenhangend pakket van 30 studiepunten waarmee een student verdieping aanbrengt binnen zijn opleiding. De studenten van alle drie de majoren zijn toelaatbaar tot de door de opleidingen Elektrotechniek aangeboden verdiepende minoren:

Electronic Product Design and Engineering (EPDE) BioMedical Engineering (BME) Flexible Energy Technology (FET) Industrial Automation (IA)

Voor bovenstaande minoren is een minimaal aantal deelnemers van 15 studenten bepaald. Bij een lager aantal aanmeldingen kan worden besloten om deze minoren niet door te laten gaan. Er gelden instapvoorwaarden voor de verdiepende minoren: om te mogen starten met een verdiepende minor heeft de student de propedeuse afgerond en in de hoofdfase zijn ten minste 45 studiepunten uit het tweede jaar behaald. De peildatum voor het aantal studiepunten is 31 augustus van het jaar voorafgaande aan de verdiepende minor. Vrije Keuzeruimte (minor) In de minor (30 EC) kan de student kiezen tussen verbreding of verdieping binnen de hogeschool of buiten de hogeschool.

https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/onderwijsoverzicht/minoreninfo (NL) Buiten de hogeschool kan de student bijvoorbeeld:

een schakelprogramma naar een masteropleiding volgen; een minor bij een andere hogeschool (via Kies op Maat), of een vergelijkbaar

programma bij een instelling in het buitenland volgen. Voor een externe minor (buiten de HG) dient de student vooraf toestemming te vragen bij de examencommissie. Voor studenten die een extra stage willen doen in hun vrije ruimte, geldt dat deze alleen voorafgaand van de vaktechnische stage worden gevolgd. Een extra stage mag alleen na akkoord met de SLB’er worden gevolgd. De student moet hierbij motiveren waarom hij/zij deze extra stage wil volgen in zijn vrije keuze ruimte. De student dient de keuze altijd te overleggen en te verantwoorden bij de studieloopbaanbegeleider, met inachtneming van hoofdstuk 3 van het studentenstatuut.


Instapvoorwaarden minoren en vrije keuzeruimte Voor studenten die studeren in het buitenland willen kiezen als vrije keuzeruimte geldt dat de propedeuse volledig moet zijn afgerond (geldt voor cohort 2017-2018 en eerder). Bij de toewijzing van de beschikbare plaatsen wordt gekeken naar de totale studieprestatie. Hoe beter deze prestaties (nominaal studeren, hoogste cijfers), hoe groter de kans op toewijzing van een plek. Zie ook: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-

engineering/opleidingen/bachelor/elektronica/studieloopbaan/studeren-in-het-buitenland/study-abroad (Elektronica/Mechatronica)

https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/sensor-technology/studieloopbaan/studeren-in-het-buitenland/study-abroad (Sensor Technology - NL)

https://www.hanze.nl/eng/education/engineering/school-of-engineering/programmes/bachelor/sensor-technology/study-progress/internationalisation/study-abroad (Sensor Technology - ENG)

3.3 STUDIEROUTES De opleiding Elektrotechniek, major Elektronica, Mechatronica en Sensor Technology kent geen verkorte routes.

3.4 EXCELLENTIE De Hanzehogeschool Groningen streeft naar een ambitieuze studiecultuur en biedt extra uitdaging aan studenten die uitblinken. Studenten die het beste uit zichzelf willen halen en zich graag laten uitdagen kunnen binnen het Instituut voor Engineering en de opleiding terecht. In het kader van excellentiebeleid biedt de Hanzehogeschool de volgende door het CvB vastgestelde typen honoursprogramma’s aan:

Het honours talentprogramma Het honours opleidingstraject De honoursminor Individueel traject: (honoursproject, honoursstage, honours-

afstudeertraject/meester-gezeltraject, studentassistentschap) Overige, door het CvB vastgestelde programma’s

In paragraaf 4.3 van deze onderwijsregeling zijn de Honoursprogramma’s van de opleiding verwoord. Honoursminoren worden evenals reguliere minoren hogeschoolbreed aangeboden en staan open voor studenten van verschillende schools. Informatie over alle honoursminoren die binnen de hogeschool worden aangeboden is te vinden in Osiris. Voor de Honoursprogramma’s worden studenten geselecteerd. Meer informatie over deze programma’s, de toelatingsvoorwaarden en de selectieprocedure is te vinden in hoofdstuk 4 (paragraaf 4.3). Kenmerken van honoursprogramma’s van de Hanzehogeschool Kenmerken van honoursprogramma’s van de Hanzehogeschool zijn: 1. Een honoursprogramma is een onderscheidend programma, leidend tot een

honoursniveau. Dit blijkt uit de volgende kenmerken: ‐ Het programma is gebaseerd op een profiel van de excellente professional. ‐ De complexe problematiek die in het programma en de opdrachten centraal

staat. ‐ De holistische, interdisciplinaire of multidisciplinaire benadering.


‐ De aandacht voor de maatschappelijke context en eventuele ethische dilemma’s.

‐ De ruimte voor zelfsturing en eigen initiatief van de student. ‐ Het stimuleren van kritisch reflectief vermogen en de vorming van een eigen

visie van de student. Op die wijze stimuleert het honoursprogramma de eigen ontwikkeling van de student, leidend tot een onderscheidend niveau. Waar mogelijk komt de honoursstudent op basis van onderzoek tot duurzame en innovatieve oplossingen die van belang zijn voor de praktijk.

2. Honoursstudenten worden geselecteerd op basis van expliciete criteria, waaruit blijkt dat het gaat om ambitieuze en bijzonder getalenteerde studenten.

3. Docenten hanteren binnen het programma de kenmerken van honoursdidactiek, waarin voor de student ruimte is voor zelfsturing en eigen initiatief.

4. Honoursstudenten en –docenten vormen een ambitieuze, stimulerende community.

5. De kwaliteit van het programma wordt geborgd door een adequaat systeem van kwaliteitszorg.

6. Het onderscheidend eindniveau wordt geborgd door een adequaat systeem van toetsing en beoordeling.

3.5 AANWEZIGHEIDSPLICHT De opleiding kent diverse practica, trainingen en groepsbijeenkomsten waarvoor aanwezigheid noodzakelijk is om aan de opdracht, of opdrachten te kunnen voldoen. Redenen daarvoor zijn o.a. de beschikbaarheid van (externe) practicumruimtes en het aantonen van vaardigheden in de groep (denk aan presentatietrainingen). In voorkomende gevallen zie Osiris. Een student die niet aanwezig is, kan het betreffende onderdeel niet afronden. Hij zal gebruik moeten maken van een herkansingsmogelijkheid.


3.6 CURRICULUMOVERZICHT EN STUDIEPROGRAMMA De volgende tabellen geven het curriculum van het 2018/19 weer. Overzichten van afgelopen jaren zijn terug te vinden in de OER’en van afgelopen jaren en staan op de webpagina: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/elektronica/regels-en-regelingen/regels-en-regelingen/onderwijs-examenregeling In de volgende tabellen worden de volgende afkortingen gebruikt: EC European Credit (studiepunten in ECTS; 1 EC = 28 studiebelastinguren) T Toetsvorm S/O, met

S = Schriftelijk tentamen (eventueel i.c.m. andere toetsvormen) en O = Overige toetsvormen

Opleiding Elektrotechniek (voltijd) Propedeuse Major Elektronica & Mechatronica 2018-2019

Stu

diej

aar

1

Semester 1: Besturing EC T Semester 2: Embedded Systems EC T

Project Semester 1 Introductie Elektrotechniek

- Introductie (opdracht) - Labskills (vaardigh.t.)

Analoge Elektronica & Natuurkunde 1 - theorie - vaardigheidstoets

Digitale techniek - theorie - vaardigheidstoets

Wiskunde 1 Basisvaardigheden programmeren Engels 1 Professionele vaardigheden 1

- SLB 1 - SLB 2 - Presenteren

- Nederlands

ELVP17GPRJ1 4 O Project Semester 2 Analoge Elektronica & Natuurkunde 2

- theorie - vaardigheidstoets

Analoge Elektronica & Natuurkunde 3 - theorie - vaardigheidstoets

Wiskunde 2 Computer Architectuur - theorie - vaardigheidstoets Energievoorziening Toegepaste Mechanica Technisch Tekenen - opdracht - verslag Professionele vaardigheden 2

- SLB 3 - SLB 4 - Rapporteren

ELVP17GPRJ2 6 O

ELVP18GIE 2 ELVP17GAEN2 4 - 1 ec O - 4 ec S - 1 ec O - 0 ec O

ELVP17GAEN1 ELVP17GAEN3 4

- - 4 ec 4 - 4 ec S - 0 ec S - 0 ec O ELVP17GDIG O ELVP18GWIS2 4 S - 4 ec 4 ELVP16GCA 4

- 0 ec S - 2 ec S ELVP18GWIS1 O - 2 ec O ELVP17GBP 4 S ELVP16GEV 4 S ELVP17GENG1 4 O ELVP16GTM 4 S ELVP17GPV1 4 S ELVP16GTT 4 - 1 ec 4 - 2 ec O

- 1 ec O - 2 ec O - 1 ec O ELVP17GPV2 4 - 1 ec O - 1 ec O S - 1 ec O

- 2 ec O

Totaal 30 Totaal 30 Major Elektronica - Major Mechatronica

Tabel 4: curriculumtabel propedeuse major


Opleiding Elektrotechniek (voltijd) Major Elektronica & Mechatronica 2018-2019 S

tudi

ejaa

r 2

Semester 3:Besturingssystemen EC T Semester 4: Dynamische Systemen (Control Systems) EC T

Project Semester 3 Voortgezet programmeren (OOP) Robotica PLC besturing Communicatietechniek Databases Mechanische aandrijvingen 1 Wiskunde 3 Entrepreneurship Professionele Vaardigheden 3

ELVH17GPRJ3 ELVH17GOOP ELVH17GROB ELVH17GPLC ELVH17GGCT ELVH17GDB ELVH17GMA1 ELVH17GWIS3 ELVH17GENT ELVH17GPV3

7 2 4 4 5 2 2 3 1 2

O O S O S O S S O O

Project Semester 4 Regeltechniek Simulatietechniek Telecommunicatie Vermogenselektronica Materialen Mechanische Aandrijvingen 2 Health Challenge Elektrische aandrijvingen Digitale Signaalbewerking Engels 2

ELVH17GPRJ4 ELVH17GREG ELVH17GST ELVH17GTC ELVH17GVE ELVH17GMAT ELVH17GMA2 ELVH17GHC ELVH17GEA ELVH17GDSB ELVH17GENG2

6 5 2 3 3 4 4 1 5 3 2

O S O S O S S O S S O

Totaal 30 Totaal 30

Stu

diej

aar

3

Semester 5: keuzeruimte EC T Semester 6: Vaktechnische stage EC T

Minor (mag ook in het buitenland) 30 S/O Stage (mag ook in buitenland) ELVH2VSTG 30 S/O

Totaal 30 Totaal 30

Stu

diej

aar

4

Semester 7: Verdiepende minor EC T Semester 8: Afstuderen EC T

zie paragraaf 3.2 30 S/O Afstuderen (mag ook in het buitenland) ELVH17GAF 30 S/O

Totaal 30 Totaal 30 Major Elektronica - Major Mechatronica

Tabel 5: curriculumtabel hoofdfase major Elektronica en major Mechatronica


Tabel 6: curriculumtabel propedeuse major Sensor Technology

Opleiding Elektrotechniek (voltijd) Propedeuse Sensor Technology 2018-2019

stud

ieja

ar 1

Semester 1: Health EC T Semester 2: Energy EC T

Project Semester 1 Introduction to Electrical Engineering -Introduction week / Elect. Engineering Day -Lab skills Analogue Electronics & Physics 1 - Theory -Labs Fundaments of Programming Digital Electronics -Theory -Labs English 1 Mathematics 1 Professional Skills 1 -Presentation -Portfolio -End Meeting

ELVP17APRS1 4 O Project Semester 2 Analogue Electronics & Physics 2 -Theory -Lab Analogue Electronics & Physics 3 -Theory -Lab Mathematics 2 Chemistry 1 -Theory -Lab Biology 1 - Theory -Labs -Presentation Professional Skills 2 -Report -Portfolio -End meeting

ELVP17APRS2 6 O

ELVP18AITEE 2 ELVP16AEAP2 4 - 1 ec O - 4 ec S - 1 ec O - 0 ec O

ELVP16AEP1 4 ELVP16A3AEP3 4 - 4 ec S - 4 ec S - 0 ec O - 0 ec O

ELVP17AFPRO 4 O ELVP18AMATH2 4 S ELVP15ADIGE 4 ELVP18ACHEM1 5

- 4 ec S - 5 ec S - 0 ec O - 0 ec O

ELVP15AENG1 4 S ELVP15ABIOL1 3 ELVP18AMATH1 4 S - 1,5 ec S ELVP16APFS1 4 - 0,75 ec O

- 4 ec O - 0,75 ec O - 0 ec O ELVP17APFS2 4 - 0 ec O - 2 ec O

- 2 ec O

- 0 ec O

Totaal 30 Totaal 30


Tabel 7: curriculumtabel hoofdfase major Sensor Technology

Opleiding Elektrotechniek (voltijd) Major Sensor Technology 2018-2019 st

ud

ieja

ar 2

Semester 3: Monitoring and Control EC T Semester 4: Robotics and Signal Processing EC T

Project semester 3 Mathematics 3 Object Oriented Programming Control Systems Entrepreneurship 1 Modelling and Simulation Biology 2 Chemistry 2 Professional skills 3

ELVH17APRS3 ELVH16AMATH3 ELVH17AOOP ELVH17ACS ELVH17AENT1 ELVH16AMS ELVH17ABIOL2 ELVH17ACHEM2 ELVH17APFS3

7 3 2 5 1 4 3 3 2

O S O S O O S S O

Project semester 4 Health Challenge Digital Signal Processing 1 Data Communication Robotics and Physics Databases Statistics Digital Signal Processing 2 Professional Skills 4

ELVH17APRS4 ELVH16AHC ELVH16ADSP1 ELVH17ADC ELVH17ARP ELVH16ADB ELVH17ASTA ELVH16ADSP2 ELVH17APFS4

6 1 3 5 4 2 4 2 3

O O S S S O S S O

Totaal 30 Totaal 30

stu

die

jaar

3

Semester 5: Research and Development EC T Semester 6: Internet of things: EC T

Project Semester 5 Entrepreneurship 2 Design Methodology Research Skills Embedded Systems Continuous Time Signal Processing Professional Skills 5

ELVH17APRS5 ELVH17AENT2 ELVH17ADM ELVH17ARESS ELVH17AEMB ELVH16ACTSPELVH17APFS5

8 4 5 2 5 4 2

O O S O S S O

Project Semester 6 Entrepreneurship 3 Advanced Filters Mathematics 4 Internet of Things Computer vision & Image processing Community Contribution Professional Skills 6

ELVH17APRS6 ELVH17AENT3 ELVH17AAF ELVH17AMATH4 ELVH17AIOT ELVH17ACVIP ELVH17ACOC ELVH17APFS6

8 2 2 4 5 4 2 3

O O O S O S O O

Totaal 30 Totaal 30

stu

die

jaar

4

Semester 7: Minor EC T Semester 8: Graduation EC T

S/O Graduation project

ELVH18AGP

30

O

Totaal 30 Totaal 30


min

or

Fle

xib

le E

ner

gy

Tec

hn

olo

gy

Periode 1&2 EC T

Project FET Power system design Power system components Renewable energy Power conversion & power quality in energy technology Professional skills FET

ELVH18PRJF ELVH18PSD ELVH18PSC ELVH18REN ELVH18PCPQ ELVH18GPSKF

8 5 5 5 5 2

O S S O O O

Totaal 30

min

or

EP

DE

Periode 1: EPDE 1 EC

T Periode 2: EPDE 2 EC

T

Project 1 Embedded System - opdracht 1 - opdracht 2 - opdracht 3 - opdracht 4

DSP Telecom EMC

ELVH0PRJ1 ELVH16GEBS ELVH0DSP ELVH16GTEL ELVH6HWEB

3 5

2 3 1

O

O O O O S S O

Project 2 VHDL VHDL Labs RF Technology Professional Skills EPDE

ELVH0PRJ2 ELVH8VHDL ELVH8VHDLP ELVH16GRFT ELVH18GPSKE

8 2 2 2 2

O S O S O

Totaal 15 Totaal 15

Tabel 8: curriculumtabellen minor FET en minor EPDE

De gedetailleerde currciulum overzichten voor de BioMedical Engineering en Industrial Automation minoren worden in de loop van semester 1 bekend gemaakt. Deze zijn nog in ontwikkeling.


min

or

Sen

sor

Sym

En

gin

eeri

ng

(S

SE

)

Periode: 3&4 Doelgroep: HG breed, Exchange, certificate students, KOM

EC

T

Project SSE Mathematics 4 Statistics Computer vision and Image processing Professional skills SSE Electives Electives: Sensor Basics SSE Programming SSE Mathematics SSE Digital Signal Processing 1 Data Communication Advanced Filter Internet of Things Robotics and Physics Digital Signal Processing 2 Databases

ELVH17APSSE ELVH17AMATH4 ELVH17ASTA ELVH17ACVIP ELVH18APSKS ELVH18ASBS ELVH18APRS ELVH18AMATHS ELVH16ADSP1 ELVH17ADC ELVH17AAF ELVH17AIOT ELVH17ARP ELVH16ADSP2 ELVH16ADB

6 4 4 4 2

10 2 2 2 3 5 2 5 4 2 2

O S S S O

O O S S S O O S S O

Totaal 30

Min

or

Tec

hn

olo

gy

to

Cre

ate

(TtC

)

Periode: 1&2 EC T

1.1 Creative Design 1.1a Creativity 1.1b Sustainability 1.1c Ullman Design Methodology 1.1d Mini project 1.2 TtC Project part 1 1.3 TtC Project 2 1.4 Electives (from TtC or ST programme)

ELVH16ACRE ELVH16ASUS ELVH17AUDM ELVH17AMP ELVH17ATTC1 ELVH16ATTC2

1 1 4 4 6 9 5

O O O O O O O

Totaal 30

Tabel 9: curriculumtabellen minor TTC en minor SSE


Conversietabel Majoren Electronica en Mechatronica Alleen als er wijzigingen in Osiris-codes hebben plaatsgevonden, wordt dit hieronder vermeldt Semester 1

2018-19 2017-18 2016-17

ELVP18GIE ELVP16GIE Introductie Elektrotechniek

ELVP17GAEN1

ELVP16GAEN1A ELVP16GAEN1B

Analoge Elektronica & Natuurkunde 1

ELVP17GBP ELVP16GBP Basisvaardigheden programmeren

ELVP17GDIG

ELVP16GDIG1A ELVP16GDIG1B

Digitale techniek

ELVP17GENG1

ELVP16GENG1A ELVP16GENG1B

Engels 1

ELVP18GWIS1 ELVP16GWIS1 Wiskunde 1

ELVP17GPV1

ELVP16GPV1N ELVP16GPV1S1 ELVP16GPV1P ELVP16GPV1S2

Professional Skills 1

ELVP17GPRJ1 Project Semester 1

Semester 2

2018-19 2017-18 2016-17

ELVP17GAEN2 ELVP16GAEN2A Analoge Elektronica & Natuurkunde 2

ELVP17GAEN3 ELVP16GAEN2B Analoge Elektronica & Natuurkunde 3


ELVP17GPV2

ELVP16GPV2R ELVP16GPVS3 ELVP16GPVS4

Professionele vaardigheden 2

ELVP18GWIS2 ELVP17GWIS2 ELVP16GWIS2A ELVP16GWIS2B

Wiskunde 2

ELVP17GPRJ2

ELVP16GPRJ2A ELVP16GPRJ2B

Project Semester 2

ELVP16GCA Computer Architectuur

ELVP16GEV Energievoorziening

ELVP16GTM Toegepaste Mechanica

ELVP16GTT Technisch Tekenen oude code Vak Conversie - nieuwe code Mech. kw 5,6 ELVH9MPA Project Home Automation geen nieuwe code – vervangende opdracht ELVH3PGM3 Programmeren in C ELVP17GBP ELVH3DTI1 Communicatietechniek ELVH17GCT ELVH16GPR Presenteren ELVP17GPV1 ELVH16WIS5M Wiskunde 5 ELVH17GWIS3 ELVH16GSTB5 Studieloopbaanbegeleiding thema 5 ELVH17GPV3 ELVH3PBS Project Besturingssystemen geen nieuwe code – vervangende opdracht ELVH0PLC PLC besturing ELVH17GPLC

ELVH6ADT1T Aandrijfsystemen ELVH17GEA ELVH16GAD1P Practicum Aandrijfsystemen ELVH17GEA

ELVH4LAS Lassen WBVH8LAS

ELVH4MTK Materiaalkunde ELVH17GMAT Mech. kw 7, 8 ELVH0HYB Project Systeemgedrag geen nieuwe code – vervangende opdracht

ELVH16GADR Aandrijvingen WBVH0ADR ELVH16GDSG Dynamisch Systeemgedrag WBVH0DSG


ELVH4DSB1 Digitale Signaalbewerking ELVH17GDSB ELVH16GTM4 Toegepaste Mechanica 4 WBVH15STME4 ELVH16GMO Machineonderdelen WBVH15MO1 WBVH2PPS Project Productiestart WBVH2PPS WBVH0INS Informatiesystemen WBVH0INS WBVH15STA Statistiek WBVH15STA WBVH15SPC Statistical Process Control WBVH15SPC WBVH0POG Productieorganisatie WBVH0POG ELVH0ENG3 Engels 3 ELVH17GENG2

ELVH16GSTB8 Studieloopbaanbegeleiding thema 8 ELVH17GPV3 oude code Vak Conversie - nieuwe code E. kw 7, 8 ELVH2PSA Project sturen op Afstand geen nieuwe code – vervangende opdracht ELVH16GTC Telecommunicatie ELVH17GTC ELVH2NWT Netwerktheorie ELVP16GAEN3 ELVH2PNWT Practicum Netwerktheorie ELVP16GAEN3 ELVH2WIS5 Wiskunde 5 ELVH17GWIS3 ELVH16GSTB7 Studieloopbaanbegeleiding thema7 ELVH17GPV3 ELVH2PDS Project Dynamische Systemen geen nieuwe code – vervangende opdracht ELVH2RT1 Regeltechniek 1 ELVH17GREG ELVH16GPRT1 Practicum Regeltechniek 1 ELVH17GREG ELVH2DSB Digitale Signaalbewerking ELVH17GDSB ELVH2ST Simulatietechniek ELVH17GST ELVH2WIS6 Wiskunde 6 ELVH17GWIS3 ELVH16GSTB8 Studieloopbaanbegeleiding thema 8 ELVH17GPV3 E. kw9, 10 ELVH3PRJC Project Home Automation geen nieuwe code – vervangende opdracht ELVH3DTI1 Communicatietechniek ELVH17GCT ELVH3PGM3 Programmeren in C ELVP17GBP ELVH3PM3 Programmeren 3 ELVH17GOOP ELVH16GSTB9 Studieloopbaanbegeleiding thema 9 ELVH17GPV3 ELVH6PRJD Project Loopcatbesturing geen nieuwe code – vervangende opdracht


ELVH6ADT1T Aandrijfsystemen ELVH17GEA ELVH16GADT1P Practicum Aandrijfsystemen ELVH17GEA ELVH6BSS1 PLC Besturingssystemen ELVH17GPLC ELVH6STB10 Studieloopbaanbegeleiding thema 10 ELVH17GPV3 Major Sensor Technology Alleen als er wijzigingen in Osiris-codes hebben plaatsgevonden, wordt dit hieronder vermeldt. Semester 1

2018-19 2017-18 2016-17 ELVP18AITEE ELVP17AITEE ELVP16AITEE Introduction to Electrical Engineering

ELVP16AEP1 Analogue Electronics & Physics 1

ELVP17AFPRO ELVP15AFPRO Fundaments of Programming

ELVP15ADIGE Digital Electronics

ELVP15AENG1 English 1

ELVP18AMATH1 ELVP15AMATH1 Mathematics 1

ELVP16APFS1 Professional Skills 1

ELVP17APRS1 ELVP16APRS1 Project Semester 1

Semester 2

2018-19 2017-18 2016-17

ELVP16AEAP2 Analogue Electronics & Physics 2

ELVP16AEAP3 Analogue Electronics & Physics 3

ELVP17APFS2 ELVP16APFS2 Professional Skills 2

ELVP18AMATH2 ELVP15AMATH2 Mathematics 2

ELVP17APRS2 ELVP16APRS2 Project Semester 2

ELVP18ACHEM1 ELVP17ACHEM1 ELVP15ACHEM1 Chemistry 1

ELVP15ABIOL1 Biology 1


Semester 3

2018-19 2017-18 2016-17

ELVH17APFS3 ELVH16APFS3 Professional skills 3

ELVH16AMATH3 Mathematics 3

ELVH16AOOP Object Oriented Programming

ELVH17ACS ELVH16ACS Control Systems

ELVH17APRS3 ELVH16APRS3 Project semester 3

ELVH17AENT1 ELVH16AENT Entrepreneurship

ELVH16AMS Modelling and Simulation

ELVH17ABIOL2 ELVH16ABIOL2 Biology 2

ELVH17ACHEM2 ELVH16ACHEM2 Chemistry 2

Semester 4

2018-19 2017-18 2016-17

ELVH17APRS4 ELVH16APRS4 Project semester 4

ELVH16AHC Health Challenge

ELVH16ADSP1 Digital Signal Processing 1

ELVH17ADC ELVH16ADC Data Communication

ELVH17APFS4 ELVH16APFS4 Professional Skills 4

ELVH17ARP ELVH16ARP Robotics & Physics

ELVH16ADB Databases

ELVH17ASTA ELVH17ASTAT Statistics

ELVH16ADSP2 Digital Signal Processing 2


Semester 5

2018-19 2017-18 2016-17

ELVH17APRS5 Project Semester 5

ELVH17AENT2 Entrepreneurship 2

ELVH17ADM Design Methodology

ELVH17ARESS Research Skills

ELVH17AEMB Embedded Systems

ELVH16ACTSP Continuous Time Signal Processing

ELVH17APFS5 Professional Skills 5

Semester 6

2018-19 2017-18 2016-17

ELVH17APRS6 Project Semester 6

ELVH17AENT3 Entrepreneurship 3

ELVH17AAF Advanced Filters

ELVH17AMATH4 Mathematics 4

ELVH17AIOT Internet of Things

ELVH17ACVIP Computer vision & Image processing

ELVH17ACOC Community Contribution

ELVH17APFS6 Professional Skills 6


4. Studieprogramma De onderwijseenheden van het studieprogramma zijn beschreven in het onderwijsplanningsysteem (Osiris) en maken onderdeel uit van deze regeling. https://www.hanze.nl/nld/organisatie/stafbureau/financieel-economische-

zaken/producten-en-diensten/osiris/osiris (NL) https://www.hanze.nl/eng/organisation/staff-office/financial-economic-

affairs/products-and-services/osiris/osiris/osiris (ENG) 4.1 PROGRAMMA PROPEDEUSE De majoren Elektrotechniek, Mechatronica (Nederlandstalig) en Sensor Technology (Engelstalig) kennen een gemeenschappelijke propedeuse. De leeruitkomsten voor alle majoren zijn gelijk, met uitzondering van acht studiepunten, die major specifiek zijn.

4.2 PROGRAMMA POST-PROPEDEUTISCHE FASE De opleiding Elektrotechniek biedt in Groningen twee majoren aan: de major Elektronica en de major Mechatronica. Binnen beide majoren is er een keuze uit de verschillende verdiepende minoren (30 EC) en vrije keuzeruimte (minor) van 30 EC. In Assen wordt de major Sensor Technology aangeboden en deze biedt een verdieping van de kennis rond om sensortechnologie in het tweede en derde jaar. In het eerste semester van het vierde jaar is er een vrije keuzeruimte (minor) van 30 EC (verdiepend of verbredend). Binnen de major Elektronica of Mechatronica volgt een student minimaal één verdiepende minor; hieronder wordt een samenhangend pakket van 30 studiepunten waarmee een student verdieping aanbrengt binnen zijn opleiding verstaan. Een student kan ervoor kiezen om deze verdieping binnen de hogeschool of buiten de hogeschool te doen, zie paragraaf 3.2. De door de opleiding Elektrotechniek aangeboden verdiepende minoren zijn:

Electronic Product Design and Engineering (EPDE) BioMedical Engineering (BME) Flexible Energy Technology(FET) Industrial Automation (IA)

4.3 EXCELLENTIEPROGRAMMA’S Het Instituut voor Engineering biedt de volgende honoursprogramma’s aan:

Het honours talentprogramma Engineering; Individueel traject: De honours stage

Honours talentprogramma Engineering Het honours talentprogramma Engineering start in het eerste semester van het tweede jaar en is gespreid over de opleiding. Het honours talentprogramma omvat 30 extra EC’s, in aanvulling op het reguliere studieprogramma van de bacheloropleiding. Het honours talentprogramma kent een verbredende en een verdiepende lijn. Van het honours talentprogramma wordt het grootste deel ingevuld door de school: 20 ec voor de verdiepende lijn. Daarnaast wordt 10 ec besteed aan de verbredende lijn. Voor de verbredende lijn worden op Hanzebreed niveau multidisciplinaire thema’s en projecten aangeboden. De extra studielast zal zoveel mogelijk worden gespreid over de semesters. Het programma richt zich met name op de volgende onderwerpen: duurzaamheid, energie, health en sensortechnologie. Het niveau van de opdrachten en activiteiten wordt beoordeeld door de honourscoördinator en een vakspecialist.


Het honours talentprogramma wordt bij afstuderen vermeld op het getuigschrift en het diplomasupplement. Criteria voor toelating zijn:

propedeuse is in één jaar gehaald (vóór 1 september) nominaal (blijven) studeren overtuigende motivatie voor deelname (o.b.v. brief en gesprek) positief advies van een docent en/of mentor/SLB’er.

De selectie vindt plaats in het 2e halfjaar van jaar 1 van de studie. Cijfers zijn niet van doorslaggevende betekenis, maar wel degelijk een belangrijke indicatie. Een handleiding van het Honours talentprogramma is beschikbaar en op te vragen bij de honourscoördinator, mevrouw Lineke Pronk ([email protected]). Honourstage In studiejaar 2018-2019 wordt naast het Honours Talent Programma ook de mogelijkheid geboden tot het volgen van een honoursstage. De majoren E & M kennen een reguliere stage van 30 EC. Een stage kan worden beschouwd als een honours-stage, wanneer de werkplek en de stageopdracht als complex kunnen worden beschouwd. De grootte van de organisatie en de vestiging (meer dan 100) waar de student komt te werken zijn hierbij van belang. Voldoende afdelingen moeten te maken hebben met de geformuleerde opdracht, waardoor de stageopdracht complex wordt. De honoursstagiair werkt naast het dagelijks meewerken in de (complexe) beroepspraktijk ook aan een zelf-geformuleerde opdracht ter bevordering van valorisatie. Te denken valt aan:

Presenteren van resultaten of product aan studenten; Presenteren van een eigengemaakte professionele film; Het schrijven van een artikel voor een vakblad.

De student formuleert zelf één of meerdere leerdoelen voor de extra activiteit en reflecteert hierop in zelf gekozen vorm tijdens een Criterium Gericht Interview (CIG) aan het einde van de stage. Ook levert de student één proces- en reflectieverslag op dat ingaat op het honoursprofiel van de excellente engineer. Randvoorwaarden voor het met goed gevolg afronden van de honoursstage: *De student mag geen vertraging oplopen tijdens zijn stage. *De student moet voldoende zelfstandig hebben gewerkt aan de opdracht. *Geen incidenten mogen hebben plaatsgevonden gedurende de stage die duiden op niet professioneel handelen van de student.  *De begeleidende docent van de stage moet het stageverslag met een voldoende hebben beoordeeld. Studenten die in aanmerking willen komen voor een honoursstage dienen uiterlijk twee maanden voorafgaande aan het stagetraject hun sollicitatie in bij de honourscoördinator. Studenten die solliciteren tonen aan dat zij aan de selectiecriteria voldoen door middel van een overtuigende motivatiebrief, een cv, een aanbevelingsbrief van een docent en een cijferlijst. De student wordt uitgenodigd voor een gesprek met de honourscoördinator en de stagecoördinator van de opleiding waaraan hij/zij studeert. Gezamenlijk besluiten zij of student wordt toegelaten tot het programma. De student wordt binnen twee weken na het gesprek geïnformeerd of hij/zij in aanmerking komt voor een honoursstage. Daarbij is de gespreksleidraad met criteria voor de toelating ingevuld (nog te ontwikkelen). De student dient een plan in voor de honoursstage dat voldoet aan de criteria die hiervoor zijn opgesteld. De student is zelf verantwoordelijk voor het aantonen van het honoursniveau. De honourscoördinator overlegt met de stagecoördinator van de betreffende opleiding of het plan van de student voldoet aan de criteria voor de


honoursstage. Indien aanpassing noodzakelijk is, wordt dit met de student besproken. Zodra het plan van de student is geaccepteerd, zorg de stagecoördinator van de opleiding voor een begeleider en informeert de begeleider over de inhoud van de honoursstage. Beoordeling Het stageverslag wordt beoordeeld door de begeleidend docent. Het proces- en reflectieverslag en de (creatieve) reflectie op de extra opdracht worden door de honoursdocent en de begeleidend (stage)docent beoordeeld tijdens een Criterium Gericht Interview (CGI). De honoursdocent en begeleidend (stage) docent voeren overleg over het eindproduct. 4.4 ANDERSTALIGE ONDERDELEN IN HET PROGRAMMA Voor de majoren Elektronica en Mechatronica kan het voorkomen dat enkele vakken in het Engels gegeven worden mede door/afhankelijk van de taalkennis van de docent. Omdat de Hanze internationalisering tot speerpunt heeft gemaakt worden de verdiepende minoren van Elektrotechniek volledig in Engels aangeboden. Deze minoren zijn: Electronic Product Design and Engineering (EPDE), BioMedical Engineering (BME), Flexible Energy Technology (FET) en Industrial Automation (IA). Deze minoren zijn Engelstalig. Tevens wordt gebruik gemaakt van Engelstalige literatuur. Het afstuderen bij de majoren Elektronica en Mechatronica mag zowel in het als Nederlands of in het Engels worden gedaan. De keuze van de taal voor het rapporteren en presenteren wordt bepaald bij het vaststellen van de afstudeeropdracht. Zie de Afstudeerhandleiding. De major Sensor Technology is volledig Engelstalig. 4.5 AFSTUDEERPROGRAMMA In Semester 8: tijdens het afstudeerprogramma toont de student aan dat hij of zij beschikt over de eindkwalificaties van de opleiding.


5. Toelatingseisen Er is één instroommoment per jaar – dit is op 3 september 2018. 5.1 PROFIEL- OF VAKKENPAKKETEISEN M.B.T. DE TOELATING TOT EEN OPLEIDING Havo Voor studenten met een havo-diploma geldt: • Natuur & Techniek – direct toelaatbaar • Natuur & Gezondheid – alleen toelaatbaar met Natuurkunde of Natuur, Leven

en Technologie • Economie & Maatschappij – niet toelaatbaar • Cultuur & Maatschappij – niet toelaatbaar Vwo Voor studenten met een vwo-diploma geldt: • Natuur & Techniek – direct toelaatbaar • Natuur & Gezondheid – alleen toelaatbaar met Natuurkunde of Natuur, Leven

en Technologie • Economie & Maatschappij – Natuurkunde • Cultuur & Maatschappij – niet toelaatbaar Mbo Voor studenten met diploma mbo niveau 4 gelden aanvullende eisen voor de mbo domeinen 'Handel & Ondernemerschap' of 'Economie en Administratie': • Mbo 4 domein Handel & Ondernemerschap – Wiskunde B • Mbo 4 domein Economie & Administratie – Wiskunde B Studenten met een mbo niveau 4 diploma uit de overige Mbo-domeinen zijn direct toelaatbaar. Buitenlands diploma Studenten met een buiten Nederland afgegeven diploma worden verwezen naar

paragraaf 5.3. Toelatingstoetsen Voldoe je niet aan de toelatingseisen en wil je toch aan de opleiding Elektrotechniek volgen, dan kun je contact opnemen met de toelatingscommissie (zie punt 5.4.B). Ga voor meer informatie over de toetsen wiskunde B en/of natuurkunde en hoe je je kunt voorbereiden naar www.toelatingstoetsen.nl. 5.2 TOELATING OP GROND VAN ANDERE DIPLOMA’S (DAN VWO, HAVO EN MBO) Studenten die in Nederland een International Baccalaureate in de Engelse taal behaald hebben, zijn toelaatbaar tot de major Sensor Technology mits zij wiskunde B en natuurkunde in hun pakket hadden. Scheikunde en biologie sterkt tot aanbeveling voor toekomstige studenten.


5.3 TOELATING OP GROND VAN BUITENLANDS DIPLOMA Voor de majoren Elektronica en Mechatronica geldt: Studenten met een buiten Nederland afgegeven diploma dienen om te worden toegelaten aan een Nederlandstalige opleiding aan de volgende drie eisen te voldoen: 1. De student moet kunnen aantonen dat hij in het bezit is van het diploma

Staatsexamen NT2-II bestaande uit vier deelcertificaten. In bijzondere gevallen kan de Dean de student vrijstellen van deze eis. Vrijgesteld van deze eis worden studenten die beschikken over een in Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Suriname afgegeven diploma vooropleiding indien deze vooropleiding in het Nederlands is genoten.

2. Het diploma vooropleiding is naar het oordeel van de Dean ten minste gelijkwaardig aan een vwo-, havo- of mbo4-diploma. Als bij het vwo- of havo-diploma nadere eisen zijn gesteld aan het profiel of de vakken, dan kunnen deze eisen ook worden gesteld aan het buitenlands diploma. De Dean kan ter zake een advies van de NUFFIC inwinnen. Toelating kan tevens plaatsvinden op basis van het getuigschrift van het Voorbereidend Jaar van het Alfa-college met het juiste vakkenpakket.

3. De student dient te beschikken over een geldige verblijfsstatus voor het volgen van een studie in Nederland.

Voor nadere informatie moet de student contact opnemen met STAD. Voor de major Sensor Technology geldt: Studenten met een buiten Nederland afgegeven diploma dienen om te kunnen worden toegelaten aan een Engelstalige opleiding aan de volgende eisen te voldoen: 1. De student die bij aanmelding een buiten de EER afgegeven diploma vooropleiding

overlegt, dient een score van minimaal 6.0 op een IELTS-test de kunnen overleggen of een vergelijkbare score voor zover een andere taaltoets wordt gebruikt. De student dient aan te kunnen tonen dat de taaltoets niet langer dan twee jaar geleden is afgelegd.

2. De student die bij aanmelding beschikt over een binnen de EER afgegeven diploma vooropleiding dat voorkomt op de in opdracht van de verenigingen van instellingen hoger onderwijs opgestelde diplomalijst, zoals deze op de website van de Gedragscode Hoger Onderwijs is gepubliceerd (http://internationalstudy.nl/sites/default/files/Diplomalijst.pdf) is vrijgesteld van de taaleis.

3. Vrijgesteld van de taaleis is de student met een diploma dat behaald is in de Verenigde Staten, Canada, Australië, Nieuw Zeeland, Groot-Brittannië of Ierland. Tevens vrijgesteld van de taaleis is de student die beschikt over een diploma vooropleiding International Baccalaureate of European Baccalaureate. Ook is de student met een buiten de EER afgegeven diploma vooropleiding vrijgesteld, indien deze aan de hand van een verklaring van de instelling kan aantonen dat de vooropleiding in het Engels is genoten. De Dean kan ter zake een advies van de NUFFIC inwinnen.

4. Het diploma vooropleiding is naar het oordeel van de Dean ten minste gelijkwaardig aan een vwo-, havo- of mbo4-diploma. De Dean kan ter zake een advies van de NUFFIC inwinnen.

5. De student dient te beschikken over een geldige verblijfsstatus voor het volgen van een studie in Nederland.

Voor nadere informatie moet de student contact opnemen met het International Student Office.


5.4 TOELATINGSONDERZOEK (DE ZOGENAAMDE 21+ REGELING) a. Studenten van 21 jaar en ouder die niet voldoen aan de vooropleidingseisen,

kunnen hiervan worden vrijgesteld na een onderzoek door een toelatingscommissie die door de Dean is ingesteld. De toelatingscommissie brengt een advies uit aan de Dean.

b. Bij het toelatingsonderzoek worden de volgende eisen gesteld: a. Voldoende kennis van de Nederlandse/Engelse taal (minimaal mbo 4- of

havo-niveau) b. Kennis van de vakken wiskunde en natuurkunde: minimaal mbo4- of havo

niveau. c. Aan de eisen bedoeld onder b. wordt voldaan door het met goed gevolg afleggen van

- de taaltoets (bestaande uit het schrijven van een motivatiebrief in het Nederlands/Engels),

- de toets van het deficiëntieprogramma en/of de instroommodule voor wiskunde,

- de toets van het deficiëntieprogramma natuurkunde, en op basis van een gesprek met een of meer leden van de toelatingscommissie.

Onderdeel van het toelatingsonderzoek kan ook zijn dat de student een portfolio samenstelt, waarbij dit portfolio de basis vormt voor een af te nemen assessment. Onderdeel van het portfolio kan een ervaringscertificaat zijn. 5.5 TOELATING NA TOEPASSEN FIXUS MET DECENTRALE SELECTIE Toelating na toepassen fixus is niet van toepassing. 5.6 BIJZONDERE NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN Bijzondere, nadere vooropleidingseisen zijn niet van toepassing. 5.7 AANVULLENDE EISEN Aanvullende eisen zijn niet van toepassing. 5.8 TOEGANG TOT DE POST-PROPEDEUTISCHE FASE MET ONVOLLEDIGE

PROPEDEUSE Hier geldt de algemene regel uit artikel 4.3 van het studentenstatuut 5.9 RECHTSTREEKSE TOELATING TOT DE POST-PROPEDEUTISCHE FASE ZONDER

PROPEDEUTISCH GETUIGSCHRIFT Studenten die voldoen aan één van onderstaande eisen komen in aanmerking voor een rechtstreekse toelating tot de postpropedeutische fase (hoofdfase):

- een afgeronde propedeuse Elektrotechniek van een andere Hbo-instelling - een afgeronde HBO-propedeuse van een verwante technische opleiding - een afgeronde WO-propedeuse van een verwante technische opleiding

De toelatingscommissie beoordeelt of de student de competenties van de propedeuse in voldoende mate heeft behaald en adviseert de Dean over de toelating. Er zijn dan drie mogelijkheden:

1. voldoende: rechtstreekse toelating tot de hoofdfase


2. grotendeels: een individuele studieroute, met daarin opgenomen enkele onderdelen van de propedeuse

3. onvoldoende: alleen toelating tot de propedeuse

Bij 2. komt het voor dat in de hoofdfase kan worden gestart, maar dat toch nog enkele propedeusevakken verplicht afgerond moeten worden. In dat geval geldt voor de propedeusevakken de regeling met betrekking tot het studieadvies. 5.10 EISEN WERKKRING (ALLEEN BIJ DEELTIJDOPLEIDINGEN) Niet van toepassing.


6. Tentamens 6.1 VOLGTIJDELIJKHEID TENTAMENS Binnen de opleiding geldt de volgende opbouw van de studie: (1) Vaktechnische stage komt altijd na het afronden van de Propedeuse en altijd voor

het afstuderen. (2) De verdiepende minor in studiejaar 3 en 4 komt altijd voor het afstuderen.

Uitzondering: In collegejaar 2018-2019 wordt een uitzondering gemaakt voor studenten die de verdiepende minor BioMedical Engineering of Industrial Automation willen volgen en nog geen andere verdiepende minor hebben gedaan: deze groep studenten is toegestaan om het afstuderen te doen alvorens zij de verdiepende minor volgen. (zie ook 3.2)

Voor de stage, de verdiepende minoren en het afstuderen gelden entreevoorwaarden (zie hoofdstuk 8). De data en tijden van alle schriftelijke tentamens staan vermeld in het tentamenjaarrooster van de opleiding Elektrotechniek (alleen voor de majoren Elektronica en Mechatronica). https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/technische-bedrijfskunde/praktische-zaken/roosters-en-planningen/tentamens Overige informatie voor alle drie majoren: zie Studentenstatuut hoofdstuk 5 (tentamenprotocol studenten) en hoofdstuk 6 (studentenvoorzieningen): https://www.hanze.nl/nld/studiekeuze/hanzehogeschool/studentenstatuut

6.2 AANTAL TENTAMENS Alle tentamens worden twee keer per jaar aangeboden (zie tentamenrooster): een eerste gelegenheid en een tweede gelegenheid. Van schriftelijk tentamens mag de student zowel de eerste gelegenheid (eerste

kans) als de tweede gelegenheid (herkansing) benutten. Voor schriftelijke tentamens wordt de nabespreking/inzage van de eerste gelegenheid door de opleiding ingeroosterd. Voor inzage van de tweede gelegenheid kan de student een individuele afspraak maken met de betreffende docent.

Voor (onderdelen van) professionele vaardigheden/studieloopbaanbegeleiding, de stage(s) en de afstudeeropdracht gelden eveneens twee gelegenheden. Voor inzage/nabespreking kan de student een individuele afspraak maken met de betreffende docent.

In de tweede helft van augustus wordt, voor schriftelijke tentamens, eventueel een derde mogelijkheid aangeboden. Zie hieronder de voorwaarden waaronder deelgenomen kan worden aan deze extra herkansingen: Toetsen, die door de opleiding aangeboden worden: Tentamens die worden aangeboden omdat een onderwijseenheid of een deel

daarvan in de daarop volgende studiejaren niet langer wordt aangeboden, dan wel ingrijpend zal worden gewijzigd (zie artikel 4.5.2 van het Studentenstatuut).

Indien met 1 extra toets het bachelor getuigschrift kan worden behaald. Procedure

de student dient een verzoek voor een extra toets per e-mail in bij het secretariaat van de opleiding.


Het verzoek dient vergezeld te gaan met een compleet overzicht, waaruit duidelijk blijkt dat met slechts 1 toets het bachelor getuigschrift kan worden behaald.

De deadline voor indienen van het verzoek is vrijdag 28 juni 2019. Tentamendata

De tentamens vinden in beginsel plaats in de week 34 (19 augustus 2019 – 23 augustus 2019) en week 35 (26 augustus t/m 30 augustus 2019),

Tentamens die worden aangeboden omdat een onderwijseenheid of een deel daarvan in de daarop volgende studiejaren niet langer wordt aangeboden, dan wel ingrijpend zal worden gewijzigd, kunnen daarbij ook eerder in het jaar worden aangeboden.

Voor verzoeken om extra mogelijkheden, die hierboven niet genoemd zijn, ligt het besluit altijd bij de examencommissie. Zij bepaalt ook de termijn waarop de herkansing georganiseerd wordt. Dit kan (maar hoeft niet) in de tweede helft van augustus zijn. Toetsen, die door de examencommissie verleend worden: Extra herkansingen vanwege bijvoorbeeld een onregelmatigheid die moet

worden hersteld. Deelname aan een extra herkansing staat open voor alle studenten die voor het betreffende tentamen stonden ingeschreven. Dit onverlet het bepaalde in artikel 4.14.5 van het Studentenstatuut.

Een extra (derde) kans: deelname aan een extra (derde) kans staat open voor één of enkele studenten, deelname wordt toegekend op grond van bijzondere omstandigheid of andere persoonlijke redenen.

In overige gevallen/situaties. Procedure

Voor verzoeken om extra toetsen, die hierboven niet genoemd zijn, ligt het besluit altijd bij de examencommissie. De student dient hiervoor een verzoek in bij de examencommissie. Voor informatie over het indienen van een verzoek, zie Hanze.nl (https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/organisatie/praktische-informatie/examencommissie-engineering-verzoek). Tentamendata

De examencommissie bepaalt ook de termijn waarop de herkansing georganiseerd wordt. Dit kan (maar hoeft niet) in de week 34 (19 augustus 2019 – 23 augustus 2019) en week 35 (26 augustus t/m 30 augustus 2019).

Toetsen, die al worden aangeboden (door opleiding of examencommissie bepaald): Indien de student een positief studieadvies heeft, mag een student een verzoek

indienen om aan maximaal 2 extra toetsen deel te nemen, voor zover die georganiseerd worden en het roostertechnisch mogelijk is.

Procedure De student dient een verzoek voor een extra toets per e-mail in bij het

secretariaat van de opleiding. De deadline voor indienen van het verzoek is vrijdag 12 juli 2019.

Tentamendata De tentamens vinden in beginsel plaats in de week 34 (19 augustus 2019 –

23 augustus 2019) en week 35 (26 augustus t/m 30 augustus 2019).


6.3 ANTI-PLAGIAATREGELS De opleiding Elektrotechniek toetst het ingeleverde werk van studenten op plagiaat. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de module voor plagiaatdetectie binnen Blackboard. In het menu van een course in Blackboard is een link toegevoegd naar een pagina waar studenten zelf digitale documenten kunnen uploaden. 6.4 VRIJSTELLINGEN De examencommissie kan aan een student op zijn/haar (schriftelijke) verzoek vrijstelling verlenen van het afleggen van één of meer tentamens, op grond van het bezit van een akte, diploma, getuigschrift of ander geschrift waarmee de student kan aantonen reeds aan de vereisten van het tentamen, te hebben voldaan. Beoordeeld wordt of de student reeds aan de vereisten van het tentamen heeft voldaan. Meer informatie over de examencommissie is te vinden op: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/organisatie/praktische-informatie/examencommissie-engineering-verzoek#/veelgesteld 6.5 TENTAMEN DOEN IN HET BUITENLAND Studenten kunnen, indien ze in het buitenland zijn voor activiteiten van de opleiding, maximaal twee keer per semester in het buitenland deelnemen aan een tentamen. Een aanvraag hiervoor moet uiterlijk 20 werkdagen voor afname van het tentamen binnen zijn bij het secretariaat van de opleiding. Vakantiedagen worden niet geteld als werkdagen (zie HG-jaarrooster). De student dient een aanvraag in middels het aanvraagformulier Tentamen alternatieve toetslocatie. Voor Engelstalige supervisors wordt het Engelstalige formulier gebruikt. Beide formulieren zijn te vinden op https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/technische-bedrijfskunde/praktische-zaken/roosters-en-planningen/tentamens. Let op: gaat het om meer dan twee tentamens per semester, dan dient de student een aanvraag in bij de Examencommissie via het formulier op https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/organisatie/praktische-informatie/examencommissie-engineering-verzoek. Het Aanvullend Tentamenprotocol Tentamen in het Buitenland biedt verdere regels en is te vinden op https://www.hanze.nl/assets/instituut-voor-engineering/Documents/Hanze-PL-ST/Tentamenrooster/Aanvullend%20tentamenprotocol%20tentamen%20in%20het%20buitenland%202017-2018.pdf.


7. Studieadvies Het bindend studieadvies bestaat uit kwantitatieve eisen (centraal afgesproken, vastgelegd in het Studentenstatuut art. 4.14 t/m 4.16) en kwalitatieve eisen (opleidingsspecifiek, zie paragraaf 7.2). 7.1 GEVOLGEN AFWIJZEND BINDEND STUDIEADVIES VOOR DE INSCHRIJVING Bij een afwijzend bindend studieadvies kan de desbetreffende student zich niet meer inschrijven voor de opleiding Elektrotechniek aan een hogeschool die hetzelfde CROHO- nummer voert als de opleiding Elektrotechniek van de Hanzehogeschool Groningen. 7.2 KWALITATIEVE VEREISEN VOOR HET STUDIEADVIES Naast de kwantitatieve norm van 48 EC is een kwalitatieve eis van toepassing. Ongeacht het aantal behaalde studiepunten kan een afwijzing aan het studieadvies worden verbonden bij studenten die na vier onderwijsperiodes (twee semesters) de volgende onderwijseenheden met een onvoldoende hebben afgesloten:

Voor de Major Sensor Technology: ELVP18AMATH2 – Mathematics 2 (4 EC) Voor de Major Mechatronica / Elektronica: ELVP18GWIS2 – Wiskunde 2 (4

EC) 7.3 STUDIEADVIES IN DE DEELTIJDOPLEIDINGEN Niet van toepassing.


8. Stages, excursies en afstuderen Zowel voor de vaktechnische stage en het afstuderen gelden entreevoorwaarden. 8.1 STAGES (UITSLUITEND VOOR DE MAJOREN ELEKTRONICA / MECHATRONICA) De studieloopbaanbegeleider geeft advies over het plannen van de vaktechnische stage. Daarnaast accordeert de studieloopbaanbegeleider de aanvraag voor stage. De stagecoördinator toetst namens de examencommissie of aan de entreevoorwaarden is voldaan. Indien dit niet het geval is, kan de coördinator alsnog besluiten om géén toestemming te geven voor stage. Om aan de vaktechnische stage te beginnen moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden: 1. De Propedeuse is volledig afgerond; 2. Van de semesters 3 en 4 zijn ten minste 45 studiepunten behaald. 3. Het behalen van een basis-VCA (Veiligheid Checklist Aannemers) certificaat wordt dringend aanbevolen en wordt door veel technische bedrijven vereist, bedoeld om veiliger te werken en ongevallen te voorkomen. In de Stagehandleiding staan alle overige zaken (organisatie, eisen aan stageplaats, begeleiding, beoordeling en inhoudelijke zaken) rondom de stage beschreven. De handleiding is te vinden via de Blackboardcourse “Stagecourse Elektrotechniek”. Afhankelijk van het cohort waarin de student is gestart (voor of na cohort 2016) en het semester waarin de stage (september-januari of februari-juni) wordt gelopen, is er een andere stagehandleiding van toepassing:

‐ Voor studenten uit cohort 2016, die op stage gaan in de periode september 2018 – januari 2019, en studenten uit cohort 2015 en eerder geldt de stagehandleiding volgens de oude competenties vastgesteld op 1 december 2016.

‐ Voor studenten uit cohort 2016, die niet op stage gaan in de periode september 2018 –januari 2019 geldt de stagehandleiding volgens de nieuwe competenties (in ontwikkeling)

8.2 EXCURSIES EN WERKWEKEN Tijdens de opleiding worden excursies gemaakt. Studenten kunnen gevraagd worden een bijdrage te leveren in de kosten. 8.3 AFSTUDEREN Voor het afstuderen voor alle majoren gelden entreevoorwaarden. De student mag beginnen met het afstuderen als hij aan de volgende voorwaarden voldoet: 1. Aan de verplichtingen van de vaktechnische stage is voldaan (alleen voor de

majoren Elektronica en Mechatronica) 2. Alle practica, projecten en andere groepswerkvormen van de gehele opleiding

zijn afgerond. 3. Bij de start van het afstuderen zijn ten minste 143 EC uit de hoofdfase behaald. Als richtlijn geldt dat 133 EC uit de hoofdfase is behaald (inclusief de tot dan toe behaalde punten in het eindjaar) op de peildatum medio december resp. begin juli. Ad 3 - Uitzondering: In collegejaar 2018-2019 wordt een uitzondering gemaakt voor studenten die nog geen verdiepende minor hebben gedaan en die de verdiepende minor BioMedical Engineering of Industrial Automation willen volgen: deze groep studenten is toegestaan om het afstuderen te doen alvorens zij de verdiepende minor volgen. Dit betekent dat deze groep studenten bij aanvang van het afstuderen


tenminste 113 EC uit de hoofdfase behaald moet hebben bij de start van het afstuderen. De studieloopbaanbegeleider geeft via de studieovereenkomst advies voor het plannen van het afstuderen. Daarnaast accordeert de studieloopbaanbegeleider de aanvraag voor afstuderen. De afstudeercoördinator/committee toetst namens de examencommissie of aan de entreevoorwaarden is voldaan. Indien dit niet het geval is, kan de coördinator/committee alsnog besluiten om géén toestemming te geven voor het afstuderen. Een student die niet aan de entreevoorwaarden voldoet maar wel afstuderen wil, kan een verzoek daartoe indienen bij de examencommissie. Dit verzoek dient schriftelijk te worden ingediend, voorzien van een duidelijke motivatie. De examencommissie vraagt, voordat zij een besluit neemt, de studieloopbaanbegeleider en de afstudeercoördinator om advies. Voor studenten van de majoren Elektronica en Mechatronica (cohort 2015-16 en eerder) geldt de Afstudeerhandleiding, vastgesteld op 1 september 2017 door de Dean. Deze is gebaseerd op de oude competenties. In deze handleiding staan alle overige zaken (organisatie, begeleiding, beoordeling en inhoudelijke zaken) rondom het afstuderen beschreven. Voor studenten van de major Sensor Technology (cohort 2015-16) volgen de handleiding gebaseerd op de nieuwe Engineering competenties. Deze wordt definitief gemaakt voor de studenten beginnen met afstuderen en zou beschikbaar zijn op de afstudeercourse ST op Blackboard. De handleiding is te vinden op Elektronica: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/elektronica/studieloopbaan/afstuderen/afstuderen Mechatronica: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/mechatronica/studieloopbaan/afstuderen/afstuderen Sensor Technology: nog niet beschikbaar. Studenten van de Bachelor opleiding “Advanced Sensor Application”, die nog moeten afstuderen, volgen de Afstudeerhandleiding vastgesteld op 1 september 2017. Bepalingen rond om het afstuderen voor deze studenten is te vinden in een eigen OER. 9. Studiebegeleiding Bij het begin van de studie krijgt elke student een studieloopbaanbegeleider toegewezen. Deze begeleidt een student in principe gedurende zijn gehele studietijd bij de studievoortgang en het studiesucces. De studieloopbaanbegeleider bespreekt de studievoortgang met de student. Voor de majoren Elektronica en Mechatronica is de studieloopbaanbegeleider verder ook betrokken bij (een deel van) de studieonderdelen Professionele Vaardigheden en Studieloopbaanbegeleiding. Verder is zij/hij de eerstelijns opvang bij (persoonlijke) problemen met betrekking tot de studie. Zie Studentenstatuut (artikel 3.16.4). Studenten met studiebeperkingen kunnen rekenen op extra begeleiding. Een student die grote studievertraging oploopt (5 jaar of langer in de opleiding) krijgt een speciale studiebegeleider (aandachtsfunctionaris) toegewezen. De examencommissie kan de studieloopbaanbegeleider in voorkomende gevallen om advies vragen bij verzoeken van de student (bijvoorbeeld bij het studieadvies).


10. Cum laude De opleiding Elektrotechniek hanteert de cum laude regeling conform het studentenstatuut (artikel 4.13). 11. Eigen bijdrage van studenten Een belangrijk uitgangspunt van het onderwijsbeleid is de toegankelijkheid. De inschrijving voor een opleiding mag niet afhankelijk worden gesteld van andere geldelijke bijdragen dan het collegegeld (artikel 7.50, eerste lid, van de WHW). De student heeft na inschrijving recht op voorzieningen (artikel 7.34 van de WHW). Daaronder vallen onder andere het volgen van het onderwijs, het afleggen van tentamens, de toegang tot de gebouwen en verzamelingen en gebruikmaking van studentenvoorzieningen en studiebegeleiding. Voor dergelijke voorzieningen mogen geen extra bijdragen van studenten worden verlangd. Hieronder is een opsomming gegeven van alle eigen bijdrages voor de studenten in elk leerjaar. Extra-curriculaire activiteiten

In de eerste collegeweek wordt er een bijdrage gevraagd voor introductie-activiteiten:

Majoren Elektronica/Mechatronica: ± €50,- Major Sensor Technology: €40 (introcamp)

Verder is het mogelijk dat er een bijdrage in kosten wordt gevraagd voor vrijwillige excursies.

Curriculaire activiteiten

Boeken en onderwijsbenodigdheden

Meer informatie met betrekking tot leermiddelen en de boekenlijst is te vinden op: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/techniek/instituut-voor-engineering/opleidingen/bachelor/mechatronica/praktische-zaken/start-studie/startstudie-propedeuse Naast de boekenlijst woord de student zeer geadviseerd om het volgende aan te schaffen:

‐ Majoren Electronica/Mechatronica: veiligheidsschoenen (~€25,-),

‐ Majoren Electronica/Mechatronica: gereedschapskoffer min. €100,00

‐ Major Sensor Technology: toolbox €152,- Digitale middelen Zie boekenlijst.

Verbonden aan practica School stelt een budget beschikbaar voor het uitvoeren van een project. Studenten dragen er wel zorg voor dat zij de beschikking hebben over deze projectmaterialen.

12. Algemene informatie over rechten en plichten Algemene, voor alle studenten geldende rechten en plichten zijn opgenomen in het Studentenstatuut. Denk aan algemene regels over collegegeld, algemeen geldende regels bij tentamens en voorzieningen voor studenten. In het studentenstatuut staat in hoofdstuk 10 (Rechtsbescherming) ook vermeld wat de student moet doen als deze het niet eens is met een beslissing van de examencommissie of een beslissing van de Dean.


Bijlages 1) HG-brede onderwijsregeling 2) beroepsprofiel engineer 3) Labregels 4) Afkortingen


Bijlage 1 - HG-brede examenregeling (Hoofdstuk 4 studentenstatuut - Examenregeling Bachelor opleidingen HG) Artikel 4.1 Algemene bepalingen 4.1.1 Dit is de examenregeling als bedoeld in artikel 7.13 van de Wet op het hoger

onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (Whw), voor iedere Bachelor- en Associate-degree opleiding van de Hanzehogeschool Groningen.

4.1.2 Deze examenregeling vormt tezamen met de onderwijsregeling zoals die wordt bekendgemaakt op intranet van de desbetreffende opleiding, de onderwijs- en examenregeling als bedoeld in artikel 7.13 van de Whw die bij de opleiding hoort.

4.1.3 Op de inschrijving voor een bachelor- of Associate-degree opleiding van de Hanzehogeschool Groningen zijn naast het in deze examenregeling bepaalde de rechten en verplichtingen van toepassing die staan beschreven in het Studentenstatuut van de Hanzehogeschool Groningen en in de onderwijsregeling zoals bedoeld in artikel 3.11.1.

4.1.4 Onder een tentamen wordt in deze examenregeling verstaan: een onderzoek naar kennis, inzicht en/of vaardigheden van de student. Een tentamen kan de vorm aannemen van een schriftelijk, mondeling of computertentamen, een tentamen door middel van een practicum, een praktijktentamen, assessment, (project-) opdracht, groepsopdracht of door middel van een andere door de examencommissie goedgekeurde vorm van toetsing. Ook indien er sprake is van een groepsopdracht, worden studenten individueel beoordeeld. Een tentamen kan ook als toets worden aangeduid.

4.1.5 Voor de toepassing van deze regeling wordt een schriftelijk verzoek of een schriftelijke mededeling gelijkgesteld met een verzoek of mededeling die langs elektronische weg wordt bekendgemaakt.

4.1.6 Waar in deze examenregeling sprake is van studiepunten worden European Credits bedoeld. Eén studiepunt vertegenwoordigt 28 uren studielast.

4.1.7 Indien zich bij toepassing van de examenregeling of van het tentamenprotocol zoals opgenomen in hoofdstuk 5 van dit statuut onbillijkheden van overwegende aard voordoen, kan de examencommissie afwijken van deze regel.

4.1.8 In de gevallen waarin de examenregeling of van het tentamenprotocol zoals opgenomen in hoofdstuk 5 van dit statuut niet voorziet, beslist de examencommissie.

Artikel 4.2 Curriculum 4.2.1 Het studiejaar kent 42 studieweken die verdeeld zijn over twee semesters van

ieder twee onderwijsperiodes. In iedere onderwijsperiode is een tentamenperiode opgenomen. De jaarplanning van de opleiding wordt gepubliceerd op intranet en in de onderwijsregeling van de desbetreffende opleiding. In afwijking van het bepaalde in de eerste volzin kent het studiejaar bij de bacheloropleidingen Dans, Docent Dans en Vormgeving, alsmede bij de Associate-degree opleiding Dans vijf onderwijsperiodes.

4.2.2 Het studiejaar is het tijdvak dat aanvangt op 1 september en eindigt op 31 augustus van het daarop volgende jaar. In afwijking hiervan wordt voor de student die zich inschrijft met ingang van februari van enig studiejaar bij de toepassing van het bindend studieadvies het studiejaar geacht te beginnen op 1 februari, waarbij niet eerder dan na 31 januari van het daarop volgend jaar een bindend studieadvies kan worden uitgebracht.

4.2.3 Het onderwijs wordt aangeboden in de vorm van onderwijseenheden. De studielast van de onderwijseenheden wordt uitgedrukt in hele studiepunten. De studielast van de gehele opleiding bedraagt 240 studiepunten, waarvan 60


studiepunten in de propedeutische fase van de opleiding en 180 studiepunten in de post-propedeutische fase van de opleiding. Indien de studielast van de gehele opleiding 180 bedraagt, bedraagt de omvang van de post-propedeutische fase 120 studiepunten.

4.2.4 In afwijking van het bepaalde in artikel 4.2.3 bedraagt de studielast van een Associate-degree opleiding 120 studiepunten.

4.2.5 De onderwijseenheden die tot de opleiding behoren zijn opgenomen in een curriculumoverzicht. Het aantal studiepunten dat aan de onderwijseenheden van het curriculumoverzicht is toegekend correspondeert met de studielast die voor de onderwijseenheden is vastgesteld. Het curriculumoverzicht van de opleiding wordt gepubliceerd op intranet van de desbetreffende opleiding.

4.2.6 Indien voor een onderwijseenheid instapvoorwaarden gelden, wordt dit vermeld in de onderwijsregeling.

Artikel 4.3 Examens 4.3.1 De Bachelor opleiding bestaat uit een propedeutische fase en een post-

propedeutische fase. Aan iedere fase is een examen verbonden. Een Ad-opleiding kent geen propedeutische fase.

4.3.2 Indien de tentamens van de tot een opleiding of propedeutische fase van een Bachelor opleiding behorende onderwijseenheden met goed gevolg zijn afgelegd, is het examen behaald.

4.3.3 De examencommissie kan een student op diens schriftelijk verzoek reeds de toegang tot het afleggen van één of meer door de examencommissie te bepalen onderdelen van het afsluitend examen verlenen, voordat die student het propedeutisch examen van de desbetreffende Bachelor opleiding met goed gevolg heeft afgelegd.

4.3.4 Onverminderd het bepaalde in artikel 4.14 wordt een student, die na vier onderwijsperiodes van het eerste jaar van inschrijving in de propedeutische fase van zijn Bachelor opleiding, de tentamenperiode daarin begrepen, 40 of meer studiepunten heeft behaald, geacht toestemming van de examencommissie te hebben tot het afleggen van onderdelen van de post-propedeutische fase, tenzij de examencommissie anders bepaalt. In afwijking van het bepaalde in de eerste volzin kent het studiejaar bij de bacheloropleidingen Dans, Docent Dans en Vormgeving, alsmede bij de Ad-opleiding Dans vijf onderwijsperiodes.

Artikel 4.4 Tentamens 4.4.1 Aan iedere onderwijseenheid zijn één of meer tentamens verbonden. 4.4.2 Een tentamenresultaat leidt tot een geregistreerde beoordeling in Osiris. De

aan een tentamen verbonden studiepunten worden toegekend als het tentamen is behaald. Er is geen compensatie mogelijk tussen de resultaten van tentamens. Indien aan een onderwijseenheid meerdere tentamens zijn verbonden, is de onderwijseenheid pas behaald als alle tentamens zijn behaald. In dat geval kan de Dean in de onderwijsregeling bepalen dat de tentamenresultaten aan het einde van het hogeschooljaar komen te vervallen indien niet alle tentamens behorend bij de onderwijseenheid zijn behaald. De Dean draagt daarbij zorg voor een onderwijskundige onderbouwing.

Artikel 4.5 Herkansingen 4.5.1 Bij deelname aan een herkansing in enig tentamen is het hoogst behaalde

resultaat geldig. Een herkansing na een behaalde voldoende is eenmaal toegestaan, mits de herkansing plaatsvindt binnen één kalenderjaar nadat het tentamen is behaald. Voor studenten die gedurende het in de vorige zin bedoelde jaar in verband met de opleiding in het buitenland verblijven, wordt de termijn waarbinnen de herkansing dient plaats te vinden, verlengd met de


duur van het verblijf in het buitenland. Een herkansing na een behaalde voldoende is niet toegestaan, indien het een behaalde praktijktoets is, dan wel een groepsopdracht een stage of een afstudeeropdracht. De Dean kan in de Onderwijsregeling opnemen voor welke onderwijseenheden deze bepaling geldt. In bijzondere gevallen kan de examencommissie in afwijking van het hiervoor bepaalde een extra herkansing toestaan.

4.5.2 Indien in een studiejaar wordt vastgesteld dat een onderwijseenheid of een deel daarvan in de daarop volgende studiejaren niet langer wordt aangeboden, dan wel ingrijpend zal worden gewijzigd, wordt aan belanghebbenden voorafgaand aan het studiejaar waarin het onderdeel niet langer of gewijzigd wordt aangeboden, ten minste éénmaal een extra gelegenheid geboden om het desbetreffende tentamen of de desbetreffende tentamens af te leggen. De mogelijkheid tot herkansing wordt ten minste drie maanden voorafgaand aan de herkansing en uiterlijk 1 mei van het lopende studiejaar bekend gemaakt.

Artikel 4.6 Vrijstellingen 4.6.1 De examencommissie kan aan een student op diens schriftelijk verzoek

vrijstelling verlenen van het afleggen van één of meer tentamens, op grond van een assessment, of van het bezit van een akte, diploma, getuigschrift of ander geschrift waarmee de student kan aantonen reeds aan de vereisten van het tentamen, te hebben voldaan. Het verzoek kan ook langs elektronische weg worden ingediend. Een vrijstelling wordt uitgedrukt als VR.

4.6.2 Indien een examencommissie, na een advies van de betrokken examinator te hebben ingewonnen, de gevraagde vrijstelling verleent, zendt de commissie de verzoeker binnen vier weken, gerekend vanaf de dag van ontvangst van het verzoek, een bewijs van vrijstelling. Dit bewijs vermeldt de datum waarop de vrijstelling is verleend en het tentamen of de tentamens waarop de vrijstelling van toepassing is. Het bewijs van een vrijstelling wordt ondertekend door de voorzitter van de examencommissie.

4.6.3 De examencommissie is bevoegd vrijstelling te verlenen van de verplichting tot het deelnemen aan de praktische oefeningen, al dan niet onder oplegging van vervangende eisen.

4.6.4 Er wordt geen vrijstelling gegeven voor een of meer onderdelen van een minor die wordt gevolgd buiten de opleiding waar de student staat ingeschreven.

Artikel 4.7 Geldigheidsduur 4.7.1 Onverminderd het bepaalde in artikel 4.4.2 is de geldigheidsduur van

examens en resultaten van tentamens in beginsel onbeperkt, tenzij kennis, houding en/of vaardigheden naar het oordeel van de examencommissie aantoonbaar zijn verouderd. Voor de student die ononderbroken aan de opleiding heeft ingeschreven gestaan, kan aan de geldigheidsduur van toegekende studiepunten en vrijstellingen geen beperkingen worden gesteld, tenzij de inschrijving de periode van de nominale studieduur vermeerderd met twee jaren overschrijdt.

Artikel 4.8 Afleggen van tentamens 4.8.1 Bij de beschrijving van de onderwijseenheden van de opleiding op intranet

van de desbetreffende opleiding, staat vermeld in welke van de in artikel 4.1.4 genoemde vormen een onderwijseenheid of de onderdelen daarvan wordt getentamineerd alsmede de wijze waarop de uitslag van het tentamen zoals bedoeld in artikel 4.9.4 wordt uitgedrukt.


4.8.2 Tot het afleggen van tentamens wordt in ieder studiejaar ten minste tweemaal de gelegenheid gegeven. De momenten waarop tentamens plaatsvinden, worden in het begin van het studiejaar door de Dean bekendgemaakt.

4.8.3 Met inachtneming van het bepaalde in het vorige lid kan de Dean in de onderwijsregeling vastleggen dat voor bepaalde onderwijseenheden een maximum aantal kansen geldt. Het beperken van het aantal kansen mag daarbij niet leiden tot een verzwaring van de normen die gelden voor het studieadvies als bedoeld in artikel 4.14. Voorts blijft het bepaalde in artikel 5.3.1 betreffende een overmachtssituatie onverminderd van toepassing.

4.8.4 Voor de deelname aan een tentamen door een student met een functiebeperking dan wel een taalachterstand is het bepaalde in artikel 5.8 van toepassing.

Artikel 4.9 Tentamenuitslag 4.9.1 De uitslag van een tentamen wordt vastgesteld door de desbetreffende

examinator(en). Indien de uitslag van een tentamen door meer dan één examinator wordt vastgesteld, geschiedt de vaststelling in onderling overleg. De examencommissie stelt richtlijnen vast ten aanzien van de wijze waarop het cijfer tot stand komt indien er sprake is van twee of meer examinatoren, waarbij deze richtlijnen tevens kunnen inhouden wanneer en op welke wijze een derde examinator wordt ingeschakeld.

4.9.2 Zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk vijftien werkdagen na afloop van een tentamen en uiterlijk vijf werkdagen vóór een eventuele herkansing, wordt het resultaat van de beoordeling vastgesteld en aan de student bekend gemaakt. Tenzij de examencommissie anders bepaalt, wordt de uitslag van een mondeling tentamen bekend gemaakt op dezelfde dag dat het tentamen werd afgenomen.

4.9.3 De uitslag van mondelinge, schriftelijke en computertentamens wordt langs elektronische weg bekendgemaakt.

4.9.4 De uitslag van een tentamen wordt uitgedrukt in een cijfer van 1 tot en met 10 met ten hoogste één decimaal dan wel een kwalificatie waar uit blijkt dat een resultaat voldoende is, dan wel blijk geeft van een onvoldoende resultaat. Een 5,5 of hoger wordt beoordeeld als een voldoende resultaat, alle resultaten beneden een 5,5 worden beoordeeld als een onvoldoende resultaat. Bij deelname aan een tentamen krijgt de student ten minste het cijfer 1 of de kwalificatie onvoldoende.

Artikel 4.10 Inzage tentamenwerk 4.10.1 De examencommissie draagt er zorg voor dat de student het door hem

gemaakte schriftelijke werk kan inzien binnen twintig werkdagen na de laatste dag van de onderwijsperiode. Voor zover een eventuele herkansing wordt aangeboden, wordt deze termijn verkort tot vijf werkdagen voor deze herkansing. De student wordt daarbij tevens in de gelegenheid gesteld om kennis te nemen van gestelde vragen en van de normen aan de hand waarvan de beoordeling heeft plaatsgevonden.

4.10.2 Plaats en tijdstip waarop inzage wordt geboden, worden ten minste vijf werkdagen van te voren bekendgemaakt.

4.10.3 De examencommissie kan ter zake nadere regels stellen die onder meer kunnen inhouden dat het verboden is bij de inzage in het bezit te zijn van ingeschakelde foto- en/of opnameapparatuur. Het overtreden van deze regels wordt aangemerkt als een onregelmatigheid als bedoeld in artikel 5.6.


Artikel 4.11 Registratie studievoortgang 4.11.1 Uiterlijk vijf werkdagen nadat het tentamenresultaat is bekend gemaakt heeft

de student de mogelijkheid van inzage in de op basis van het tentamenresultaat verwerkte studievoortgang in het registratiesysteem Osiris.

4.11.2 Indien de student van oordeel is dat de studievoortgang zoals die blijkt uit Osiris niet overeenkomt met zijn tentamenresultaten, doet hij daarvan binnen twintig werkdagen na de in artikel 4.9.2 bedoelde bekendmaking van het tentamenresultaat schriftelijk mededeling aan de desbetreffende examinator. De examinator beslist zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen tien werkdagen, of de registratie in Osiris dient te worden aangepast en doet daarvan schriftelijke mededeling aan de student.

4.11.3 Indien de examinator van oordeel is dat de studievoortgang zoals die blijkt uit Osiris niet overeenkomt met het tentamenresultaat, doet hij daarvan binnen twintig werkdagen na de in artikel 4.9.2 bedoelde bekendmaking van het tentamenresultaat schriftelijk mededeling aan de desbetreffende student. Nadat de student in de gelegenheid is gesteld om zijn zienswijze hierover te geven beslist de examinator zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen tien werkdagen, of de registratie in Osiris dient te worden aangepast en doet daarvan schriftelijke mededeling aan de student.

Artikel 4.11a Verlening van graden 4.11a1 De Dean verleent de graad Bachelor aan de student die het afsluitend

examen van een bacheloropleiding met goed gevolg heeft afgelegd. De Dean verleent de graad Associate degree aan de student die het afsluitend examen van een Associate-degree opleiding met goed gevolg heeft afgelegd. Het College van Bestuur kan bepalen dat een andere functionaris dan de Dean bevoegd is om de graad te verlenen.

4.11a2 Degene aan wie op grond van 4.11a.1 een graad is verleend, is gerechtigd die graad in de eigen naam tot uitdrukking te brengen.

Artikel 4.12 Getuigschrift 4.12.1 Op grond van de uit het studievoortgangsregistratiesysteem overlegde

bewijsstukken stelt de examencommissie de einduitslag van het examen vast. Indien de uitslag luidt dat het examen met goed gevolg is afgelegd, reikt de examencommissie het getuigschrift uit. Het getuigschrift wordt niet uitgereikt zo lang de Hanzehogeschool Groningen openstaande vorderingen bij de student heeft uitstaan.

4.12.2 Op het getuigschrift behorende bij het afsluitende examen wordt in ieder geval vermeld: - welke opleiding het betreft; - welke onderdelen het examen bevatte; - in voorkomende gevallen, welke bevoegdheid daaraan is verbonden; - welke graad is verleend; - de laatste accreditatietermijn van de opleiding; - indien van toepassing: het met goed gevolg afgelegde honours talentprogramma; - indien van toepassing: Cum Laude, zoals bedoeld in artikel 4.13.

4.12.3 Bij het getuigschrift behorende bij het afsluitende examen wordt een diplomasupplement met inbegrip van een transcript of records gevoegd. Het diplomasupplement is gesteld in de Engelse taal.

4.12.4 Op verzoek van de student wordt door de studentenadministratie tegen een vergoeding van €25,- andermaal een diplomasupplement met inbegrip van een transcript of records alsmede een gewaarmerkte kopie van het getuigschrift verstrekt.


Artikel 4.13 Cum Laude 4.13.1 De examencommissie verbindt aan de uitslag van het propedeutisch en/of

post-propedeutisch examen het judicium “Cum Laude”, waarbij het totaal van de resultaten binnen het betreffende examen moet voldoen aan de volgende voorwaarden: a. niet meer dan een derde deel van het totaal aantal studiepunten binnen het betreffende examen is verkregen door middel van vrijstellingen; b. de onderwijseenheden moeten binnen de nominale studieduur met een voldoende zijn afgesloten; c. per tentamen mag de student niet meer dan twee kansen hebben benut; d. waar gewerkt wordt met cijfers moet het gemiddelde van de resultaten met ten minste een 8,0 zijn afgesloten, mag geen der cijfers lager dan 7,0 bedragen en dient de student binnen de nominale studieduur te zijn afgestudeerd. Het gemiddelde zoals bedoeld in het voorgaande lid onder d wordt berekend via een Weighted Grade Point Average systematiek, die ertoe strekt dat een gewogen gemiddelde wordt berekend waarbij de weegfactor wordt gevormd door de omvang van de onderwijseenheid in ECTS-credits.

4.13.2 De Dean kan in de onderwijsregeling in aanvulling op het vorige lid vastleggen dat een bepaalde onderwijseenheid met ten minste een 8,0 is afgesloten.

4.13.3 De student aan wie door de examencommissie een maatregel is opgelegd waarbij aan die student het recht is ontnomen om één of meer tentamens of examens aan de instelling af te leggen, kan geen rechten doen gelden op het judicium “Cum Laude”.

4.13.4 Van het bepaalde in het eerste lid onder b en c kan de examencommissie in bijzondere gevallen vrijstelling verlenen.

Artikel 4.14 Studieadvies in de propedeuse 4.14.1 De examencommissie brengt aan elke student uiterlijk en niet eerder dan aan

het einde van diens eerste jaar van inschrijving voor de propedeutische fase, dan wel -in geval van een Ad-opleiding- voor de eerste 60 studiepunten van een voltijdse, deeltijdse of duale opleiding een schriftelijk advies uit over de voortzetting van de studie binnen of buiten de opleiding, tenzij in de onderwijsregeling van de deeltijdopleiding is vastgelegd dat dit advies op een ander moment dan aan het einde van het eerste jaar van inschrijving wordt gegeven.

4.14.2 Aan het studieadvies kan door de Dean een afwijzing worden verbonden. Aan de afwijzing kan een termijn worden verbonden. Het advies kan worden uitgebracht zolang de student het propedeutische examen, danwel –in geval van een Ad-opleiding- de eerste 60 studiepunten nog niet met goed gevolg heeft afgelegd.

4.14.3 Tot afwijzing wordt overgegaan, indien de student de propedeutische fase dan wel –in geval van een Ad-opleiding- de eerste 60 studiepunten nog niet heeft voltooid en met inachtneming van zijn persoonlijke omstandigheden niet geschikt moet worden geacht voor de opleiding, doordat zijn studieresultaten niet voldoen aan de vereisten zoals genoemd in artikel 4.14.4. De persoonlijke omstandigheden die in aanmerking worden genomen staan beschreven in artikel 4.16.1.

4.14.4 a. Voor een voltijd- of duale bacheloropleiding, met uitzondering van de duale opleidingen Management in de Zorg en Verpleegkunde, met een totale studielast van 240 studiepunten of 180 studiepunten, dan wel Associate-degree opleiding met een totale studielast van 120 studiepunten wordt een afwijzing aan het studieadvies verbonden bij studenten die na vier onderwijsperiodes, de tentamenperiode daarin begrepen, minder dan 48


studiepunten hebben behaald, al dan niet geheel of gedeeltelijk door vrijstellingen verkregen. Onverminderd het bepaalde in de eerste volzin kan aan de student een afwijzend studieadvies worden uitgebracht zo lang de student het propedeutisch examen, dan wel –in geval van een Ad-opleiding- de eerste 60 studiepunten niet heeft behaald. In afwijking van het bepaalde in de eerste volzin kent het studiejaar bij de bacheloropleidingen Dans, Docent Dans en Vormgeving, alsmede bij de Associate-degree opleiding Dans vijf onderwijsperiodes. b. Voor een deeltijdse bacheloropleiding, met inbegrip van de duale opleidingen Management in de Zorg en Verpleegkunde, met een totale studielast van 240 studiepunten of 180 studiepunten, danwel deeltijdse Associate-degree opleiding met een totale studielast van 120 studiepunten wordt een afwijzing aan het studieadvies verbonden indien en op de gronden zoals in de onderwijsregeling van de opleiding vermeld. De te stellen norm is daarbij niet hoger dan 48 studiepunten.

4.14.5 Indien en voor zover de opleiding een op de laatste tentamenperiode aansluitende herkansingsmogelijkheid aanbiedt, wordt de student die in het eerste jaar van inschrijving in de propedeutische fase, danwel –in geval van een Ad-opleiding- binnen de eerste 60 studiepunten, is ingestroomd met ingang van september van het studiejaar en aan wiens studieadvies op grond van het bepaalde in artikel 4.14.4 een afwijzing dient te worden verbonden, in de gelegenheid gesteld deel te nemen aan deze mogelijkheid, voor zover door die deelname op grond van het maximaal te behalen aantal studiepunten het uitbrengen van een bindend studieadvies zou kunnen worden vermeden.

4.14.6 Een bindend studieadvies kan niet worden uitgebracht aan de student die op 1 februari van diens eerste jaar van inschrijving niet meer staat ingeschreven. Aan de student die in het eerste jaar van inschrijving op 1 februari werd ingeschreven kan geen bindend studieadvies worden uitgebracht als die inschrijving voor of op 1 september beëindigd werd.

4.14.7 Voordat de Dean tot een afwijzing overgaat, geeft deze de desbetreffende student een schriftelijke waarschuwing onder bepaling van een redelijke termijn waarbinnen de studieresultaten moeten zijn verbeterd.

4.14.8 Alvorens tot een afwijzing over te gaan, stelt de Dean de student in de gelegenheid te worden gehoord. De Dean is bevoegd om het horen op te dragen aan een functionaris of orgaan binnen de School.

4.14.9 Indien een student zich beroept op zijn persoonlijke omstandigheden, wordt tot een afwijzing niet overgegaan dan nadat de desbetreffende decaan en/of studiebegeleider gehoord is. De persoonlijke omstandigheden die in aanmerking worden genomen staan beschreven in artikel 4.16.1.

4.14.10 Een bindend studieadvies wordt de student schriftelijk en met redenen omkleed medegedeeld, onder vermelding van de mogelijkheid van beroep bij het College van Beroep voor Studenten.

Artikel 4.15 Kwalitatieve vereisten bij studieadvies Onverminderd het bepaalde in artikel 4.14.4 kan aan het studieadvies een afwijzing worden verbonden indien de studieresultaten niet voldoen aan in de onderwijsregeling bekendgemaakte kwalitatieve vereisten. Deze vereisten kunnen onder meer inhouden dat één of meer tentamens of onderwijseenheden voor een peildatum dienen te zijn behaald. De kwalitatieve eisen worden opgenomen in de onderwijsregeling van de betreffende opleiding en staan, indien van toepassing, op intranet van de desbetreffende opleiding vermeld. Artikel 4.16 Persoonlijke omstandigheden bij studieadvies 4.16.1 De persoonlijke omstandigheden als bedoeld in artikel 4.14.3 zijn:

- ziekte van betrokkene;


- lichamelijke, zintuiglijke of andere functiestoornis van de student; - zwangerschap van betrokkene; - bijzondere familieomstandigheden; - het beoefenen van topsport; - het lidmaatschap van de HMR, een SMR of een opleidingscommissie; - het lidmaatschap van het bestuur van een erkende studentenorganisatie zoals bedoeld in de in de bijlagen 2a en 2b opgenomen Gezamenlijke Regeling bestuursbeurzen, respectievelijk regeling Profileringsfonds II.

4.16.2 Indien een student zich beroept op een persoonlijke omstandigheid als bedoeld in het vorige onderdeel dient hij deze omstandigheid tijdig, zo mogelijk direct bij het optreden daarvan en voorafgaand aan het uitbrengen van het studieadvies aan de decaan en/of studiebegeleider mee te delen.

4.16.3 De student dient de examencommissie tijdig schriftelijk melding te maken van de mededeling als bedoeld in 4.16.2.

Artikel 4.17 Rechtsbescherming (Zie ook hoofdstuk 10 Rechtsbescherming.) De student kan tegen beslissingen inzake de uitvoering van de examenregeling in beroep gaan bij het College van Beroep voor Studenten. (Hoofdstuk 5 studentenstatuut - Hoofdstuk 5 Tentamenprotocol studenten) Artikel 5.1 Algemeen 5.1.1 Dit hoofdstuk bevat regels met betrekking tot de goede gang van zaken

tijdens de tentamens als bedoeld in artikel 7.12 Whw. 5.1.2 De examinator bepaalt:

- de voor het afleggen van het tentamen beschikbare tijdsduur of de uiterste datum van inlevering van te beoordelen opdrachten; - de hulpmiddelen waarvan de student tijdens het afleggen van het tentamen gebruik kan maken.

5.1.3 De examinator stelt de opdrachten, opgaven en beoordelingsnormen op, neemt het tentamen af en stelt de uitslag daarvan vast.

5.1.4 In beginsel mag niet meer dan vijf procent van een tekst, bijlagen uitgezonderd, uit citaten bestaan, tenzij dat in de opdracht anders is bepaald. Citaten en parafraseringen dienen als zodanig duidelijk herkenbaar te zijn waarbij de juiste bron dient te worden vermeld.

5.1.5 Het afnemen van een mondeling tentamen is openbaar. De examinator dan wel de examencommissie kan, als bijzondere omstandigheden daartoe aanleiding geven, bepalen dat een mondeling tentamen niet in het openbaar wordt afgelegd. De examencommissie kan tevens bepalen dat bij het mondeling tentamen een tweede examinator aanwezig is. Op verzoek van de student is bij het mondeling tentamen een tweede examinator aanwezig. Indien hierin niet kan worden voorzien, wordt het tentamen opgenomen. De student dient een dergelijk verzoek uiterlijk vijf werkdagen voor het tentamen in bij de examencommissie.

Artikel 5.2 Procedure inschrijving tentamens 5.2.1 De student dient voor tentamens als bedoeld in artikel 3.8, tweede en derde

lid in te schrijven en wel via Osiris. De termijn waarbinnen intekening dient plaats te vinden, wordt via intranet bekend gemaakt.

5.2.2 Bij de start van hogeschooljaar wordt bekend gemaakt op welke datum welk tentamen plaatsvindt, voor zover dit tentamen plaatsvindt in de eerste of tweede onderwijsperiode. Bij de start van de tweede onderwijsperiode wordt bekend gemaakt op welke datum welk tentamen plaatsvindt, voor zover dit tentamen plaatsvindt in de derde onderwijsperiode. Bij de start van de derde onderwijsperiode wordt bekend gemaakt op welke datum welk tentamen


plaatsvindt, voor zover dit tentamen plaatsvindt in de vierde onderwijsperiode. Bij de bacheloropleidingen Dans, Docent Dans en Vormgeving, alsmede bij de Associate-degree opleiding Dans wordt bij de start van de vijfde onderwijsperiode bekend gemaakt op welke datum welk tentamen plaatsvindt, voor zover dit tentamen plaatsvindt in de vijfde onderwijsperiode.

5.2.3 Het rooster, waarop per tentamen het tijdstip van aanvang en einde en de plaats worden vermeld, wordt minimaal tien werkdagen voor aanvang van de tentamens door de Dean bekend gemaakt. Bij herkansingen gedurende een onderwijsperiode geldt een termijn van minimaal vijf werkdagen.

5.2.4 De student die zich als gevolg van een situatie van overmacht niet tijdig op een tentamen heeft kunnen inschrijven kan de examencommissie van de opleiding onder opgaaf van de reden van de overmacht verzoeken alsnog op de intekenlijst van het tentamen te worden geplaatst.

5.2.5 De student die zich niet conform de bepalingen in dit artikel heeft ingetekend, is uitgesloten van deelname aan het tentamen.

5.2.6 Indien inschrijving via Osiris om technische redenen niet mogelijk is, dient de student, met inachtneming van termijnen zoals vermeld in artikel 5.2.1, contact op te nemen met de opleiding.

5.2.7 Een student die zich voor een tentamen heeft ingeschreven, kan de inschrijving via Osiris ongedaan maken uiterlijk twee dagen voorafgaand aan de dag waarop het tentamen plaatsvindt.

Artikel 5.3 Verhindering 5.3.1 De student die recht heeft op deelname aan een tentamen en door overmacht

verhinderd is om aan het tentamen deel te nemen, heeft recht op een extra tentamenkans indien het afwijzen van een daartoe strekkend verzoek een onbillijkheid van overwegende aard zou opleveren.

5.3.2 Teneinde dit recht te behouden dient de student een schriftelijk verzoek in, zo mogelijk met bewijsstukken bij de examencommissie. De examencommissie beslist op het verzoek en deelt zijn beslissing schriftelijk aan betrokkene mede, onder vermelding van de redenen bij afwijzing en de datum, tijd en plaats van de nieuwe gelegenheid bij inwilliging van het verzoek.

5.3.3 Het verzoek als bedoeld in het vorige lid dient niet later te worden ingediend dan twee weken nadat de student als gevolg van overmacht niet aan het tentamen heeft kunnen deelnemen. Indien de overmachtssituatie langer duurt dan de in de vorige volzin gegeven termijn, vangt de termijn van twee weken aan daags nadat de overmachtssituatie zich niet langer voordoet.

Artikel 5.4 Gang van zaken 5.4.1 De student dient vijf minuten voor aanvang van het tentamen in de

tentamenzaal aanwezig te zijn en plaats te nemen. Indien noodzakelijk wijst de surveillant hem/haar een plaats aan.

5.4.2 De student is verplicht de aanwijzingen van de examencommissie, de examinator of de surveillant die voor de aanvang van het tentamen zijn bekendgemaakt, alsmede aanwijzingen die tijdens het tentamen en onmiddellijk na afloop daarvan worden gegeven, op te volgen.

5.4.3 Volgt de student één of meer aanwijzingen als bedoeld in het tweede lid niet op, dan kan hij door de examencommissie, de examinator of de surveillant worden uitgesloten van de verdere deelname aan het betreffende tentamen. De uitsluiting heeft tot gevolg dat geen uitslag wordt vastgesteld van het tentamen. Voordat een besluit tot uitsluiting wordt genomen, wordt de student in de gelegenheid gesteld door de examencommissie te worden gehoord.

5.4.4 In spoedeisende gevallen kan de examencommissie een voorlopige beslissing tot uitsluiting nemen op grond van een mondeling verslag van de examinator of de surveillant. Indien mogelijk wordt de student gehoord


alvorens de voorlopige beslissing tot uitsluiting wordt genomen. De commissie draagt er zorg voor dat het verslag van de examinator of de surveillant terstond na afloop van het tentamen op schrift wordt gesteld en in afschrift aan de student wordt verstrekt.

5.4.5 De student heeft een geldige studentenkaart van de Hanzehogeschool Groningen bij zich en legt deze, ten behoeve van de controle door de surveillant, zichtbaar voor zich op tafel. Als een student zijn studentenkaart niet kan tonen, is legitimatie ook mogelijk door middel van een geldig rijbewijs, paspoort, dan wel een geldige identiteitskaart, verblijfsvergunning of geldige persoonlijke OV-chipkaart. De student die zich niet kan legitimeren volgens één van de in de vorige volzin aangegeven methodes dient de zaal te verlaten en wordt van deelname aan het tentamen uitgesloten. De surveillant zal hiervan melding maken in het protocol. Indien de student weigert de tentamenzaal te verlaten, zal de surveillant hiervan eveneens melding maken in het protocol. Dit protocol zal naar de examencommissie van de opleiding van de betrokken student worden gestuurd.

5.4.6 Indien de student als gevolg van een overmachtssituatie niet beschikt over een geldig legitimatiebewijs, volstaat een door de gemeente opgemaakte Verklaring van Vermissing van het legitimatiebewijs.

5.4.7 De student dient de presentielijst te tekenen. In geval van een computertentamen kan er sprake zijn van digitale registratie.

5.4.8 De student dient bij ontvangst van de tentamenopgave van een schriftelijk tentamen te controleren of hij een juist en volledig exemplaar heeft ontvangen.

5.4.9 De student dient op de tentamenuitwerking van een schriftelijk tentamen te vermelden: - naam, - studentnummer, - (onderdeel)onderwijseenheid (code), - naam docent van het betreffende onderdeel, - datum waarop aan het tentamen is deelgenomen.

5.4.10 Als een student van het schriftelijk tentamen of computertentamen de opgaven heeft ontvangen en/of de presentielijst heeft getekend, danwel zich bij een computertentamen digitaal geregistreerd heeft, wordt hij geacht aan het tentamen te hebben deelgenomen.

5.4.11 Gedurende de eerste 30 minuten mag geen der studenten de tentamenzaal verlaten.

5.4.12 Indien een student niet meer dan 15 minuten te laat is, mag hij nog deelnemen aan het desbetreffende tentamen.

5.4.13 De student dient het gemaakte schriftelijk tentamenwerk, voor het verlaten van de zaal in te leveren bij de surveillant. Ook de opgave en/of het gebruikte kladpapier dient bij het verlaten van de zaal te worden ingeleverd indien dit vermeld staat op de tentamenopgave.

5.4.14 Na afloop van de tentamentijd mogen studenten de tentamenzaal pas verlaten nadat de surveillanten al het gemaakte tentamenwerk hebben opgehaald.

5.4.15 Voor regelingen betreffende extra tentamentijd en/of extra faciliteiten geldt het bepaalde in artikel 5.8.

Artikel 5.5 Verboden en overlast 5.5.1 Bij een schriftelijk tentamen is het niet toegestaan om het tentamen te maken

op ander dan door de surveillant uitgedeeld papier. Wanneer de student extra papier nodig heeft, dient hij dit aan de surveillant kenbaar te maken door handopsteken. Nooit haalt hij zelf papier op.


5.5.2 Indien een schriftelijk tentamen met potlood wordt geschreven, vervalt het recht op beoordeling (antwoordformulieren voor de optische lezer moeten wel met potlood worden ingevuld).

5.5.3 Tijdens tentamens is elke vorm van communicatie tussen studenten onderling verboden. Ook is het niet toegestaan dat studenten werk van elkaar bekijken of praten. Gebruik van een telefoon is niet toegestaan. Mobiele telefoons dienen te zijn uitgeschakeld en te worden bewaard in een gesloten tas of koffer. Het afgaan van een mobiele telefoon wordt beschouwd als overlast en leidt tot verwijdering uit de tentamenzaal. Het dragen van een horloge of geluidsdragers, zoals hoofdtelefoons kan worden verboden.

5.5.4 Het is niet toegestaan dat studenten een boek of rekenmachine van elkaar lenen. Voor het overige is het toegestaan na overleg met de surveillant die door middel van handopsteken wordt gewaarschuwd.

5.5.5 Het gebruik van studieboeken, wetboeken, woordenboeken, diskettes, elektronische rekenmachines, grafische rekenmachines, mini-PC’s, vertaalapparaten, smartwatches en dergelijke in de tentamenzaal is niet toegestaan, tenzij dit is vermeld op de tentamenopgave. Indien gewenst informeert de student zelf ruim voorafgaand aan het tentamen welke hulpmiddelen zijn toegestaan.

5.5.6 Zaken die niet zijn genoemd als hulpmiddel zoals bedoeld in het vorige lid, mogen, met inachtneming van het bepaalde in artikel 5.8, tijdens het tentamen niet op tafel liggen.

5.5.7 De student die tijdens het tentamen overlast veroorzaakt dan wel fraude als bedoeld in artikel 5.6 pleegt, wordt uit de tentamenzaal verwijderd. Indien een student binnen 15 minuten na aanvang van het tentamen wordt verwijderd, wordt hij door de surveillant begeleid naar een daartoe door de studentenadministratie aangegeven plaats. De surveillant zal hiervan melding maken in het protocol. Indien de student weigert de tentamenzaal te verlaten, zal de surveillant hiervan eveneens melding maken in het protocol. Dit protocol zal naar de examencommissie van de opleiding van de betrokken student worden gestuurd.

5.5.8 Indien de student uit de tentamenzaal wordt verwijderd, wordt het gemaakte werk ingenomen. De examencommissie kan een maatregel treffen, waarbij tevens een beslissing wordt genomen over het ingenomen werk. Het bepaalde in de artikelen 5.6.3 tot en met 5.6.6 is daarbij van overeenkomstige toepassing.

Artikel 5.6 Fraude 5.6.1 Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van een student of

extraneus dat er op is gericht het vormen van een juist oordeel omtrent zijn kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Onder fraude wordt tevens verstaan het handelen of nalaten van een student of extraneus dat er op is gericht het vormen van een juist oordeel omtrent de kennis, het inzicht en de vaardigheden van een andere student of extraneus geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Plagiaat wordt ook aangemerkt als fraude.

5.6.2 Plagiaat is het overnemen van andermans werk en dat laten doorgaan voor eigen werk. Bij een vermoeden van plagiaat wordt de examencommissie altijd op de hoogte gesteld.

5.6.3 In geval van fraude door de student of extraneus kan de examencommissie maatregelen treffen die kunnen inhouden dat de student of extraneus gedurende een door de examencommissie te bepalen termijn van ten hoogste één jaar wordt uitgesloten van deelname aan één of meer daarbij aan te wijzen tentamens of examens aan de instelling of delen daarvan af te leggen.


5.6.4 Bij herhaling van fraude kan de examencommissie een zwaardere maatregel treffen, met inachtneming van de maximale termijn zoals genoemd in het vorige lid.

5.6.5 Bij ernstige fraude kan het College van Bestuur op voorstel van de examencommissie de inschrijving van de student of extraneus definitief beëindigen.

5.6.6 Voordat de examencommissie een beslissing neemt als bedoeld in het derde, vierde of vijfde lid, stelt de commissie de student of extraneus in de gelegenheid te worden gehoord.

5.6.7 In spoedeisende gevallen kan de examencommissie een voorlopige beslissing tot uitsluiting nemen op grond van een mondeling verslag van de examinator of de surveillant. Indien mogelijk wordt de student of extraneus gehoord alvorens de voorlopige beslissing tot uitsluiting wordt genomen. De commissie draagt er zorg voor dat dit verslag terstond na afloop van het tentamen op schrift wordt gesteld en in afschrift aan de student of extraneus wordt verstrekt.

5.6.8 Indien de onregelmatigheid eerst na afloop van het examen wordt ontdekt, kan de examencommissie de student of extraneus het getuigschrift onthouden of kan zij bepalen dat de betrokken student of extraneus het getuigschrift slechts kan worden uitgereikt na een hernieuwd examen in de door de examencommissie aan te wijzen tentamens en op een door de examencommissie te bepalen wijze. Voordat de examencommissie een dergelijke beslissing neemt stelt de commissie de student of extraneus in de gelegenheid te worden gehoord.

Artikel 5.7 Faciliteiten in en bij de tentamenzaal 5.7.1 Toiletbezoek tijdens tentamens is, na melding bij en onder begeleiding van

een surveillant, toegestaan. Er mag niet meer dan één student tegelijk buiten de tentamenzaal zijn. Toiletbezoek is niet toegestaan gedurende de eerste zestig minuten en gedurende de laatste dertig minuten van het tentamen. Voor studenten die recht hebben op extra tentamentijd is toiletbezoek in de extra tentamentijd niet toegestaan.

5.7.2 De tentamentafels dienen op minimaal 75 cm. zijwaartse afstand tot elkaar te zijn geplaatst.

5.7.3 Eten en drinken is tijdens een schriftelijk tentamen toegestaan, mits de student daarbij geen overlast veroorzaakt.

5.7.4 Eventueel meegebrachte tassen dienen gesloten op een door de surveillant aangewezen plaats te worden neergezet.

Artikel 5.8 Studeren met een taalachterstand of een functiebeperking 5.8.1 De regelingen voor schriftelijke tentamens zijn als eerste van toepassing. 5.8.2 Aan studenten die het Nederlands niet als moedertaal hebben, doch wel

voldoen aan de NT2-toelatingseis, wordt gedurende het eerste jaar van inschrijving het recht op extra tentamentijd verleend. Op een verzoek om extra tentamentijd wordt door de examencommissie een schriftelijk besluit genomen. De examencommissie zendt een afschrift van het besluit aan het tentamenbureau van de studentenadministratie.

5.8.3 Aan studenten die het Nederlands niet als moedertaal hebben, doch wel voldoen aan de NT2-toelatingseis, wordt het recht toegekend op het gebruik van vertalende woordenboeken tijdens tentamens. Op een verzoek om gebruik van vertalende woordenboeken wordt door de examencommissie een schriftelijk besluit genomen. De examencommissie zendt een afschrift van het besluit aan het tentamenbureau van de studentenadministratie.

5.8.4 Indien een student in verband met een (tijdelijke) functiebeperking meent beroep te kunnen doen op het recht tot extra tentamentijd of andere


faciliteiten tijdens een tentamen, moet een afspraak worden gemaakt bij één van de decanen.

5.8.5 De student moet naar deze afspraak meenemen: - bij dyslexie: een officiële dyslexieverklaring; - bij overige functiebeperkingen: een verklaring van een arts.

5.8.6 De student met een functiebeperking dient een verzoek tot extra tentamentijd en/of andere faciliteiten tijdens een tentamen uiterlijk 4 weken voor aanvang van het desbetreffende tentamen in bij de examencommissie van zijn opleiding. De examencommissie beslist op het verzoek met inachtneming van het advies van de decaan. Indien het een chronische functiebeperking betreft wordt het verzoek niet per tentamen doch eenmalig gedaan.

5.8.7 Als het verzoek van de student door de examencommissie van zijn opleiding wordt ingewilligd, ontvangt de student van de examencommissie een schriftelijk besluit waarin het recht op extra faciliteiten is vastgelegd. De examencommissie zendt een afschrift van het besluit aan het tentamenbureau van de studentenadministratie.

5.8.8 Voor aanvang van de tentamenperiode moet de student via Osiris aangeven welke tentamens de student wil gaan maken.

5.8.9 De opgave als bedoeld in het vorige lid moet uiterlijk tien werkdagen voor aanvang van elk tentamen plaatsvinden

Artikel 5.9 Rechtsbescherming (Zie ook hoofdstuk 10 Rechtsbescherming.) De student kan tegen beslissingen inzake de uitvoering van het tentamenprotocol in beroep gaan bij het College van Beroep voor Studenten.


Bijlage 2 – Beroepsprofiel engineer en Domeincompetentie engineering Inleiding In dit hoofdstuk worden de domeincompetenties voor Engineering benoemd en toegelicht. De context waarbinnen deze domeincompetenties spelen is die van het maakproces van producten m.b.v. technologische kennis. Tegelijk met deze domeincompetenties zijn er nog twee belangrijke standaarden waaraan de beginnende beroepsbeoefenaar op hbo-niveau dient te voldoen: Dublindescriptoren (zie hoofdstuk 2); De hbo-standaard. Het profiel van het Domein Engineering omvat acht domeincompetenties: 1. Analyseren 2. Ontwerpen 3. Realiseren 4. Beheren

5. Managen 6. Adviseren 7. Onderzoeken 8. Professionaliseren

Deze domeincompetenties worden in de volgende paragrafen gedefinieerd en verder uitgewerkt in gedragskenmerken en gekoppeld aan een Body of Knowledge & Skills (BoKS). De gedragskenmerken zijn zodanig geformuleerd dat zij gelden voor startbekwame beroepsbeoefenaars. Alvorens deze competentieniveaus en de domeincompetenties verder uit te werken, wordt eerst de structuur van het totale competentieprofiel uitgewerkt (zie § 5.2). Deze bepaalt immers de onderlinge samenhang en relatie tussen de competenties, gedragskenmerken, competentieniveaus en de BoKS-onderdelen. Structuur van het competentieprofiel Engineering Het competentieprofiel bevat een eenduidige structuur die het mogelijk maakt om op diverse aggregatieniveaus wijzigingen aan te brengen: - Landelijk Bachelor of Engineering-niveau: alle engineeringopleidingen in

Nederland; - Landelijk niveau per opleiding / CROHO: alle opleidingen met eenzelfde CROHO; - Opleiding/CROHO van één specifieke hogeschool. Op landelijk niveau liggen de acht domeincompetenties (zie hierboven) vast. Deze domeincompetenties vormen het uitgangspunt voor alle aangesloten hbo-engineering opleidingen. Iedere domeincompetentie bestaat uit één of meerdere gedragskenmerken. Ook deze gedragskenmerken worden in dit landelijk Bachelor of Engineering-profiel gedefinieerd. Een gedragskenmerk concretiseert een competentie: een student laat zien dat hij over de competentie beschikt door op een bepaalde wijze te handelen. Ook op landelijk niveau, maar dan per opleiding, worden (minimum) competentieniveaus gekoppeld aan de domeincompetenties en kan een Body of Knowledge & Skills (BoKS) gedefinieerd worden. Het resultaat hiervan vormt het landelijk opleidingsprofiel. Een mogelijkheid om hierover overeenstemming te krijgen, is door een landelijk opleidingsoverleg te initiëren. De landelijke profielen van twee verschillende engineeringopleidingen kennen dezelfde domeincompetenties, maar hebben in de regel andere competentieniveaus en een andere BoKS hieraan gekoppeld.


Als laatste kan een opleiding binnen een specifieke hogeschool zich profileren door focus aan te brengen. Dit kan zowel door het verhogen van competentieniveaus als door een specifieke invulling van een BoKS. In dit document verstaan we onder een BoKS een groepering van kennis en vaardigheden die in een engineeringopleiding aan de orde komen. Deze kennis en vaardigheden dienen studenten zich eigen te maken om competent te worden in het beroep. Dit impliceert dat iedere opleiding een eigen BoKS kan definiëren (in bijvoorbeeld het opleidingsprofiel), maar ook kunnen een aantal BoKS-componenten op landelijk niveau afgestemd worden. De opleiding helpt de studenten deze kennis en vaardigheden te verwerven. Ook toetst de opleiding of de kennis en vaardigheden op het voor het beroep gewenste eindniveau liggen. De kennis en vaardigheden zijn grofweg op te delen in drie onderdelen: Basis: elementaire kennis, basiswetten en basisvaardigheden/methodieken, funderend voor iedere afgestudeerde binnen het vakgebied. Deze basics zijn de meest voor de hand liggende BoKS-onderdelen om op landelijk niveau afstemming over te bereiken. Visies: de belangrijkste theorieën en methoden vanuit de engineeringpraktijk en de wetenschap en als zodanig voortbouwend op de basis. Trends: de actuele en toekomstgerichte ontwikkelingen & stromingen in de beroepspraktijk en de wetenschap. Hiermee kan de student op het scherpst van de engineering- en wetenschappelijke snede de ontwikkelingen in het vakgebied volgen. Deze onderdelen zijn niet richtinggevend bij de indeling van een BoKS, maar kunnen helpen bij het identificeren van de BoKS-componenten. De BoKS is, gezien de snelle ontwikkelingen in de vakgebieden, meer in beweging dan de engineeringcompetenties. Dit geeft ruimte aan hogescholen en opleidingen om keuzes te maken in specifieke visies en trends, in voorbeelden en bronnen. Hoofdstuk 7 geeft een voorbeeld van een BoKS en hoe deze aan de domeincompetenties gekoppeld kan worden. In het opleidingsprofiel kan een opleiding verder invulling hieraan geven en duidelijk maken welke en hoeveel BoKS-componenten benodigd zijn om een competentie op een bepaald niveau te krijgen. Definitie van Competentieniveaus Naast het eindniveau van een pas afgestudeerde bachelor (niveau III), zijn er nog een aantal lagere niveaus geformuleerd, namelijk 0, I en II, waarvan niveau 0 het pre-hbo-niveau is (ook wel instroomniveau genoemd). In tabel 5.3 worden deze niveaus nader toegelicht. De volgende factoren zijn van invloed op deze niveaus a. Omvang en complexiteit van de taak b. Complexiteit van de professionele situatie c. Mate van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid Tabel 5.3 werkt deze factoren verder uit, waarbij opgemerkt wordt dat niveau I in het hbo het eindniveau van een mbo-opleiding (zie ook bijlage VI) overstijgt. Opleidingen kunnen door middel van de indeling in competentieniveaus een keuze maken voor bepaalde accenten in het opleidingsprofiel. Een sterk op productontwerp gerichte opleiding zal er waarschijnlijk voor kiezen om de hbo-bachelor op te leiden voor niveau III voor de competenties ‘Analyseren’ en ‘Ontwerpen’. Zo kan een landelijk overleg per opleiding ook overwegen om een domeincompetentie (zoals bijv. ‘Onderzoeken’) een hoger minimumniveau af te spreken.


Tabel 5.3: Definitie van competentieniveaus

Niveau

0 Instroomniveau (havo-5 / mbo-4 eindniveau)

I Aard van de taak: eenvoudig, gestructureerd, past bekende methoden direct toe volgens vaststaande normen Aard van de context: bekend; eenvoudig, monodisciplinair Mate van zelfstandigheid: sturende begeleiding

II Aard van de taak: complex, gestructureerd, past bekende methoden aan wisselende situaties aan Aard van de context: bekend; complex, monodisciplinair, in de praktijk onder begeleiding Mate van zelfstandigheid: Begeleiding indien nodig

III Aard van de taak: complex, ongestructureerd, verbetert methoden en past normen aan de situaties aan Aard van de context: onbekend; complex, multidisciplinair in de praktijk Mate van zelfstandigheid: zelfstandig

Als richtlijn geldt dat voor het bereiken van een niveau minimaal twee van de drie factoren dat niveau moeten hebben, bijv. de ‘aard van de taak’ en de ‘mate van zelfstandigheid’. Bij het koppelen van competentieniveaus aan de acht domeincompetenties worden de volgende suggesties gedaan: - De som van de acht competentieniveaus dient minimaal 18 te zijn; - Een domeincompetentie kan niet weggelaten worden (minimum is niveau I). Dit document beschrijft primair het bachelor niveau. De hier gedefinieerde domeincompetenties en de competentieniveaus lenen zich ook voor de beschrijving van andere kwalificatieniveaus zoals: - Associate Degree (AD): een AD-opleiding maakt in principe deel uit van een

bacheloropleiding, maar kent een lager eindniveau (EQF niveau 5). - Professional Master: hiermee wordt een hbo-master (EQF niveau 7) bedoeld.

Hiertoe zou een vierde competentieniveau gedefinieerd kunnen worden. Definitie van Domeincompetenties In deze paragraaf is voor elke competentie aangegeven welke betekenis dit heeft voor het type werkzaamheden van een engineer en welke gedragskenmerken hierbij horen. 1. Analyseren Het analyseren van een engineeringvraagstuk omvat de identificatie van het probleem of klantbehoefte, de afweging van mogelijke ontwerpstrategieën/oplossingsrichtingen en het eenduidig in kaart brengen van de eisen / doelstellingen / randvoorwaarden. Hierbij wordt een scala aan methoden gebruikt, waaronder wiskundige analyses, computermodellen, simulaties en experimenten. Randvoorwaarden op het gebied van o.a. (bedrijfs)economie & commercie, mens & maatschappij, gezondheid, veiligheid, milieu & duurzaamheid worden hierbij meegenomen. Hij laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken a. selecteren van relevante aspecten met betrekking tot de vraagstelling; b. aangeven wat de mogelijke invloed is op bedrijfseconomische, maatschappelijke en tot het


vakgebied gerelateerde aspecten; c. formuleren van een heldere probleemstelling, doelstelling en opdracht aan de hand van de

wensen van de klant; d. opstellen van een programma van (technische & niet-technische) eisen en dit vast kunnen

leggen; e. modelleren van een bestaand product, proces of dienst. 2. Ontwerpen Het realiseren van een engineeringontwerp en hierbij kunnen samenwerken met engineers en niet-engineers. Het te realiseren ontwerp kan voor een apparaat, een proces of een methode zijn en kan meer omvatten dan alleen het technisch ontwerp, waarbij de engineer een gevoel heeft voor de impact van zijn ontwerp op de maatschappelijke omgeving, gezondheid, veiligheid, milieu, duurzaamheid (bijv. cradle-to-cradle) en commerciële afwegingen. De engineer maakt bij het opstellen van zijn ontwerp gebruik van zijn kennis van ontwerpmethodieken en weet deze toe te passen. Het te realiseren ontwerp is gebaseerd op het programma van eisen en vormt een volledige en correcte implementatie van alle opgestelde eisen. Hij laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken: a. in staat zijn om vanuit de opgestelde eisen een conceptoplossing (architectuur) te

bedenken en te kiezen; b. maken van gedetailleerde ontwerpen aan de hand van de gekozen conceptoplossing

(architectuur); c. rekening kunnen houden met de maakbaarheid en testbaarheid van het ontwerp; d. het verifiëren van het ontwerp aan de hand van het programma van eisen e. selecteren van de juiste ontwerphulpmiddelen f. opstellen van de documentatie ten behoeve van het product, dienst of proces. 3. Realiseren Het realiseren en opleveren van een product of dienst of de implementatie van een proces dat aan de gestelde eisen voldoet. De engineer ontwikkelt hiervoor praktische vaardigheden om engineeringproblemen op te lossen en voert hiervoor onderzoeken en testen uit. Deze vaardigheden omvatten kennis van het gebruik en de beperkingen van materialen, computer simulatie modellen, engineeringprocessen, apparatuur, praktische vaardigheden, technische literatuur en informatiebronnen. De bachelor is ook in staat om de (veelal niet-technische) gevolgen te overzien van zijn werkzaamheden, bijv. op het gebied van ethiek, maatschappelijke omgeving en duurzaamheid. Hij laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken: a. passend gebruik maken van materialen, processen, methoden, normen en standaarden; b. assembleren van componenten tot een integraal product, dienst of proces; c. verifiëren en valideren van het product, dienst of proces t.o.v. de gestelde eisen; d. documenteren van het realisatieproces. 4. Beheren Het optimaal laten functioneren van een product, dienst of proces in zijn toepassingscontext of werkomgeving, rekening houdend met aspecten op het gebied van veiligheid, milieu, technische en economische levensduur. De engineer laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken:


a. invoeren, testen, integreren en in bedrijf stellen van een nieuw product, dienst of proces b. een bijdrage leveren aan beheersystemen en/of onderhoudsplannen, zowel correctief

(monitoren, signaleren en optimaliseren) als preventief (anticiperen); c. de performance van een product, dienst of proces kunnen toetsen aan kwaliteitscriteria d. terugkoppeling kunnen verzorgen n.a.v. gewijzigde omstandigheden en/of performance

van een product, dienst of proces. 5. Managen De engineer geeft richting en sturing aan organisatieprocessen en de daarbij betrokken medewerkers teneinde de doelen te realiseren van het organisatieonderdeel of het project waar hij leiding aan geeft. Hij laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken: a. opzetten van een (deel)project: kwantificeren van tijd en geld, afwegen en kwantificeren

van risico’s, opzetten van projectdocumentatie en het organiseren van resources (mensen & middelen);

b. monitoren en bijsturen van activiteiten in termen van tijd, geld, kwaliteit, informatie en organisatie

c. taak- en procesgericht communiceren d. begeleiden van medewerkers, stimuleren van samenwerking en kunnen delegeren; e. communiceren en samenwerken met anderen in een multiculturele, internationale en/of

multidisciplinaire omgeving en het voldoen aan de eisen die het participeren in een arbeidsorganisatie stelt.

6. Adviseren De engineer geeft goed onderbouwde adviezen over het ontwerpen, verbeteren of toepassen van producten, processen en methoden en brengt renderende transacties tot stand met goederen of diensten. Hij laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken: a. zich inleven in de positie van de (interne of externe) klant; b. verhelderen van de behoefte van de opdrachtgever c. in overleg met relevante partijen de klantbehoefte vertalen naar technisch & economisch

haalbare oplossingen; d. kunnen onderbouwen van een advies en de klant hiervan overtuigen; e. relaties met klanten op een adequate wijze onderhouden. 7. Onderzoeken De engineer maakt gebruik van geschikte methoden en technieken m.b.t. het vergaren en beoordelen van informatie, om toegepast onderzoek uit te kunnen voeren. Deze methoden kunnen zijn: literatuuronderzoek, het ontwerp en de uitvoering van experimenten, de interpretatie van data en computer simulaties. Hiervoor worden databanken, standaarden en (veiligheids)normen geraadpleegd. Hij laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken: a. de doelstellingen van een gewenst onderzoek vanuit de vraagstelling opstellen; b. zelfstandig (wetenschappelijke) literatuur en eigen / andere informatiebronnen selecteren

en verkrijgen om zich verder in de vraagstelling te verdiepen, daarbij de betrouwbaarheid van de verschillende informatiebronnen kunnen valideren;


c. de resultaten samenvatten, structureren en interpreteren en conclusies trekken in relatie tot de onderzoeksvraag;

d. resultaten te rapporteren volgens de in het werkveld geldende standaard e. op basis van de verkregen resultaten aanbevelingen te doen voor vervolgonderzoek. 8. Professionaliseren Het zich eigen maken en bijhouden van vaardigheden die benodigd zijn om de engineeringcompetenties effectief uit te kunnen voeren. Deze vaardigheden kunnen ook in breder verband van toepassing zijn. Dit omvat onder meer het hebben van een internationale oriëntatie en het kunnen plaatsen van de nieuwste ontwikkelingen, bijvoorbeeld in relatie tot maatschappelijke normen, waarden en ethische dilemma’s. De engineer laat dit zien m.b.v. de volgende gedragskenmerken: a. op zelfstandige wijze een leerdoel en een leerstrategie bepalen en uitvoeren en het

resultaat terugkoppelen naar het leerdoel; b. zich flexibel opstellen in uiteenlopende beroepssituaties c. bij beroepsmatige en ethische dilemma’s een afweging maken en een besluit nemen,

rekening houdend met geaccepteerde normen en waarden; d. op constructieve wijze feedback kunnen geven en ontvangen, zowel op gedrag als inhoud; e. kunnen reflecteren op eigen handelen en denken; f. kunnen gebruiken van diverse communicatievormen en -middelen om effectief te kunnen

communiceren in het Nederlands en Engels.


Bijlage 3 Laboratoriumregels voor de labs en practicumruimtes Elektrotechniek heeft twee laboratoria in Groningen (EAE – Energielab - en D1.68/D1.70 - Algemene Elektrolab) en één practicumruimte (Lokaal D1.58). In Assen zijn twee laboratoria (3.45 – Chemisch/biologisch lab – en 3.31 – Elektro/projectlab) en vier practicumruimtes (3.04, 3.41, 3.43 en 3.47). 1. Algemene regels Orde en netheid

Wees zuinig op al het materiaal (apparatuur, gereedschap, onderdelen) Werk netjes en volgens de voorschriften Gebruik de veiligheidsmiddelen juist Communiceer Eerst denken, dan doen!

Persoonlijke hygiëne Eten, drinken en roken is verboden in de labs/practicumruimte, Indien de huid met chemicaliën in aanraking is geweest, moet deze met veel

water direct worden gereinigd. Veiligheid De student is verplicht, zich op de hoogte te stellen van de aanwezigheid en

werking van brandblussers en van de vluchtwegen. Studenten die door hun gedrag een gevaar vormen voor zichzelf of de

medestudenten, worden niet toegelaten tot de labs en practicumruimte, of worden eruit verwijderd.

Netheid en rust zijn noodzakelijk om veilig te kunnen werken. Veilig werken is het resultaat van aandacht en concentratie en storende factoren moeten worden vermeden. Het is daarom niet toegestaan om in de labs/practicumruimte muziek te maken. Ook het dragen van een koptelefoon is verboden.

Hinder je medestudenten niet en wijs medestudenten erop wanneer die onveilig bezig zijn.

De studenten hebben toegang tot het uitvoeren van practica in het energielab onder toezicht, na het volgen van een verplichte veiligheidsinstructie.

Verantwoordelijk omgaan met apparatuur Alvorens gebruik te maken van een apparaat is de student verplicht zich op de

hoogte te stellen van de werking en mogelijke gevaren. De student moet zich ervan overtuigen dat de opstelling waarmee hij werkt veilig is en dat de omgeving geen gevaar loopt. Bij twijfel is hij verplicht personeel van Engineering te raadplegen.

In het energielab mag de practicumproef pas ingeschakeld worden, na goedkeuring van de practicumbegeleider.

Wees voorzichtig in de omgeving van apparaten in werking. Waarschuw je medestudenten als die in de buurt zijn, voordat je de machine start. Verlaat nooit een apparaat dat die in werking is. Schakel onmiddellijk een apparaat uit bij abnormale werking (ongewoon lawaai, te traag of te snel draaien enz.) en waarschuw de begeleidende docent/medewerker van Engineering.

Opruimen Gebruikte apparatuur en gereedschap dient in goede staat te worden achtergelaten, direct na beëindiging van de werkzaamheden. Voor vertrek uit het lokaal dient alle materiaal, gereedschap en apparatuur op de daarvoor bestemde plaatsen te worden


opgeruimd. Een opstelling mag alleen blijven staan na toestemming van de betreffende lab assistent/beheerder. Melden van schade Tijdens het werken geconstateerde schade of defecten moeten onmiddellijk aan de medewerkers van Engineering en de verantwoordelijke docent worden gemeld. Bij schade/defecten mag niet met de apparatuur/opstelling gewerkt worden en dient te worden uitgeschakeld. Bij nalatigheid kan de student persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade. 2. Specifieke Laboratorium regels De laboratoria zijn ruimtes waar alleen onder direct toezicht gebruik van kan worden gemaakt. Toezicht bij de werkzaamheden in de laboratoria is opgedragen aan de daarvoor aangewezen medewerkers van Elektrotechniek. Het verrichten van werkzaamheden in de laboratoria door studenten is slechts toegestaan:

tijdens practica onder leiding van de volgens collegerooster verantwoordelijke docent.

buiten practicumverband voor het werken aan projecten of opdrachten onder direct toezicht van een van de daarvoor aangewezen medewerkers van Elektrotechniek.

Werken zonder direct toezicht Een student mag uitsluitend zonder direct toezicht werkzaamheden verrichten indien aan de volgende punten wordt voldaan, uitgezonderd het energielab: 1. De student is in het bezit van zijn Vca-certificaat; 2. De student is niet alleen in de ruimte werkzaam; 3. Het gaat om werkzaamheden in het kader van de onderwijs (er is dus een docent

bij betrokken) 4. De betrokken docent is van mening dat, gezien de aard der werkzaamheden en

de vaardigheid van de student, aan het zonder toezicht werken geen aanmerkelijk groter risico verbonden is dan wanneer dit werk in groepsverband zou plaatsvinden;

5. De betrokken docent heeft vooraf toestemming gegeven en dit ook vooraf afgestemd met de teamleider

6. Dit moet schriftelijk worden vastgelegd en ondertekent door docent en teamleider.

Een student, die zonder toestemming zonder direct toezicht in de laboratoria aan het werk is, is in overtreding. Hij is persoonlijk aansprakelijk voor de eventueel aangerichte schade en er kunnen disciplinaire maatregelen tegen hem worden genomen. Practica in groepsverband hebben voorrang op individuele werkzaamheden. Werk in Chemisch/biologisch lab Assen en gebruik van Etsmachine (in D1.70) Bij het gebruik van de Etsmachine en bijbehorende apparatuur (printknipschaar en ontwikkelbak) en andere chemische/biologische labwerkzaamheden is het dragen van een veiligheidsbril en een laboratoriumjas verplicht. Bij gebruik van de etsmachine is het gebruik van handschoenen verplicht.


De laboratoriumjas moet altijd goed gesloten zijn; men mag geen loshangende kleding of loshangend lang haar dragen. Het is niet toegestaan te werken in korte broek en/of open schoenen in het laboratorium

De student is verplicht zich op de hoogte te stellen van de aanwezigheid en werking van de oogdouche en de nooddouche en van de vluchtwegen.

De gebruikte chemicaliën (spuitbussen) na gebruik altijd terugzetten in de daarvoor bestemde kast! Op deze kast hangt een lijst met alle middelen en waar ze in deze kast horen te staan. Voor het milieugevaarlijk chemisch afval mag niet in de gootsteen

weggespoeld of in de afvalbak worden gedeponeerd.

Werken in het energielab EAE Het energielab is een elektrotechnische beproevingsruimte volgens NEN/EN 50191. Deze ruimte mag daarom alleen betreden worden na uitdrukkelijke toestemming van één van de toezichthouders/practicumbegeleiders. Dit geldt voor studenten, personeel en bezoekers. Zelfstandig werken door de student is niet toegestaan, zonder schriftelijke toestemming van de docent. Hierbij gelden dezelfde voorwaarden als “Werken zonder direct toezicht” voor de andere laboratoria, aangevuld met de volgende voorwaarde: De student beschikt over een geldig certificaat NEN3140.


Bijlage 4 – Afkortingen en abbreviations

NAMES and ABBREVIATIONS

ENGLISH DUTCH

Ad Associate degree programme Ad Associate degree opleiding BSA Binding Study Advice BSA bindend studieadvies COMM Community strand COMM community-lijn C/R Compulsory/Recommended V/A Verplicht/Aanbevolen CROHO Register Central Register of

Higher Education Programmes CROHO Centraal Register Opleidingen

Hoger Onderwijs DUO Education Executive Agency DUO Dienst Uitvoering Onderwijs E Examination * T tentamen Educational Framework Expert Group Expertisegroep Onderwijskader HAVO senior secondary general

education HAVO hoger algemeen voortgezet

onderwijs HBO higher professional education HBO hoger beroepsonderwijs HMR University Representative

Council HMR

Hogeschoolmedezeggenschapsraad

INTD interdisciplinary strand INTD interdisciplinaire lijn MBO senior secondary vocational

education MBO middelbaar beroepsonderwijs

MR Representative Council MR medezeggenschapsraad ONDL Research strand ONDL onderzoekslijn O&O Teaching and Research

Department O&O Stafbureau Onderwijs en

Onderzoek P/F Pass/Fail o/v onvoldoende/voldoende

Note: v = voldoende = Pass PDP Personal Development Plan POP Persoonlijk Ontwikkelingsplan Programme Committee OC Opleidingscommissie SMR School Representative Council SMR Schoolmedezeggenschapsraad STAD Student Administration STAD Studentenadministratie Teaching Consultation Group PO Onderwijs TER Teaching and Examination

Regulations OER Onderwijs- en Examenregeling

thesis phase afstudeerprogramma UAS University of Applied Sciences HG hogeschool unit of study OE onderwijseenheid VWO Pre-university education VWO voorbereidend wetenschappelijk

onderwijs W/O Written/Other S/O schriftelijk/overig WBL Work-based learning duaal duaal onderwijs * As opposed to a final examination, which is afsluitend examen or simply

examen in Dutch, or eindexamen when referring to secondary education.