PRIJS: 3,40 EURO l Nederland: 3,60 euro l Hoofdredacteur: Yves Desmet l Uitgave: De Persgroep Publishing l De Morgen, Arduinkaai 29, 1000 Brussel l Abonnementen: 02/454.25.91 l Promotie: 02/454.26.83 l Advertenties: 02/454.22.41 l Redactie: 02/556.68.11 l Fax: 02/520.41.92 l E-mail: info@demorgen.be

WEEKEND16.11.2013Onafhankelijk dagblad –www.demorgen.be

Artsen raken het niet eens over behandeling terminale hartpatiënten

Pacemakermaaktsterven‘onmogelijk’

JAN STEVENSBruSSel

Jaarlijks krijgen 11.000Belgeneenpacemakeringeplant,waardoorhunlevensverwachting vaakspectaculair stijgt.Maardiezelfdepacemakerskunnenhartpatiëntenookeenverschrikkelijklevenseindebezorgen,omdatde toestellendedoodsstrijd rekken.Artsen rakenhetnieteensover eenoplossing.

Marcel Van Hoey en ArmandaOufflen waren oud en versletenen verlangden allebei naar dedood,maarhunpacemakerhieldhentothetbittereeinde in leven.“Er waren zoveel momenten

waarop we dachten: ‘Nu is hetvoorbij’”, zegtEmilienneVercau-teren over de laatste dagen vanhaarmanMarcel. “Maarzijnhartbleefkloppen,aangedrevendoorde pacemaker.”

Voor Elsy Vandekerckhovewas het een opluchting toenhaar moeder Armanda na eendoodsstrijd van acht dagen ein-delijk stierf aan een overdosismorfine. “Anderhalve minuutlang lag ze doodstil, tot de pace-maker haar hart weer aan depraat hielp.”

ZowelEmiliennealsElsyvroe-gendecardioloogomdepacema-ker in de laatste levensdagen uittezetten.“Deartswildeniet,wanthijbeschouwdedatalseenvormvan euthanasie.”

Terecht, volgens dokter GuyVan Camp, voorzitter van deBelgian Society of Cardiology.“Als je eerst bij iemand eenlevensreddend apparaat instal-

leert endat lateruitzet, stel jeeenactievedaaddiehet levenseindebespoedigt.Wiegeenwilsverkla-ringvooreuthanasiegeschrevenheeft,maarophet eindevanzijnleven toch zijn pacemaker wil

laten uitzetten, zal eerst allepapieren in orde moetenmaken.”

“Onzin”, zegt dokter GertHuysmans, voorzitter van deFederatie Palliatieve ZorgVlaanderen.“Eenpacemakeruit-zettenisnietsmeerofminderdan

een zinloze medische behande-lingstopzettenwaardoorhetster-venmakkelijkerwordt.Datheeftniets temakenmeteuthanasieofactieve levensbeëindiging.”

onwilDe onduidelijkheid en onenig-heidzorgtbijhuisdoktersencar-diologen soms voor drama’s.EmilienneVercauteren: “Marcelhad eenpapier getekendmet devraagzijn levennietnodeloos terekken.Dat iswél gebeurddoorde onwil van de huisarts en decardioloog.”

ElsyVandekerckhove: “Als zeeen zinloze therapie mogenstopzetten, moet dat met eenpacemaker toch ook kunnen?Waarom weigerden de doktershet levenseinde van mijn moe-der te verlichten? Zo laat je eenhond nog niet doodgaan.”

>>Reporter

Exporttoch goed, er is meer ex-portgeluk dan veldrijden enrode duivels. niet dat hetmarginale werelden zijn,maar een mens wordt wel-eens moe van positiespel,souplesse en acrobatie.iedereen klank van zijneigen te deum, of aanver-wante glorie lucht op.glorie is er voor schrijvererwin Mortier. zijn boekGestameld liedboek.Moedergetijden won deprestigieuze prijs voor hetBeste Buitenlandse Boekin frankrijk. het is eenaangrijpend essay overde gestage achteruitgangvan zijn moeder dieaan alzheimer lijdt.Wanhoopsliteratuur.Wel nog literaire noblesse:stilistisch meesterwerk ineen taal waarvan weinigenwisten dat ze zo rijk was.taal die auteur en lezerverscheurt in gedeeldemachteloosheid.een schreeuw.herkennen we dat geluidnog in de kakofonie vanbankencrises, fabrieks-

sluitingen en pedofilie-gerochel? Worden er nogvragen gesteld die geenantwoord krijgen?Metafysica is uit, alles is nukwantum.je leest dat begrotings-cijfers kloppen en dat derecessie is gekeerd, maartot een splijtende demar-rage van ministers vanCultuur wil het maar nietkomen. Cultuur blijft onver-minderd: twee nieuwevoetbalstadions naastelkaar in het armlastigeBrugge, of all places.Staal en beton.terloops, over alzheimerhoor je ook nog weinig.ineens lijkt het geenmediaziekte meer?vergeten groenten, zoiets?dank meneer Mortier vooruw röntgenfoto van zoveelstilgehouden en verborgenverdriet.

Hugo Camps

5(ELNGGM!VUV[^])+o-g

AFSCHEIDVANHET ‘HIPPIEBUSJE’>>rEportEr

Shokuzai dvd 5

16.11.2013/112

MANNENSPECIAL

_00

_00

Mods&mode

Idris Elba&Mandela

Slimme kleren&gadgets

_10

_18

_28

Het is bewezenMooiemensenzijn slimmer>>4

KoenGeens:‘België nietlanger opeerste plaatsvoorCD&V’>>zEno

NeelieKroes:‘GuyVerhofstadt isonzekandidaat omBarrosoop te volgen’>>focus 12-13

ExtradikkeSpecialMannen

In de studiometHooverphonic>>m2-3

‘Een pacemakeruitzetten heeftniets te makenmet euthanasie’GERT HUYSMANSfederatie palliatieve zorg

Bij afgifte vandeze Bon en€4,95 krijgtu dvd 5 van

Shokuzai.geldig

t.e.m.23/11

Bericht aan de persverkopers: Bij uitputtingvan uw

voorraad, ga naar www.persgroep.be/persverkoper