ÐoạnTìnhHồBiểuChánh

Nguồn:VNthuquan

Tạolại:VănCường.

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

MụclụcChương1Chương2Chương3Chương4Chương5Chương6Chương7Chương8Chương9Chương10Chương11Chương12Chương13

TiểuthuyếtgiaNamBộcónhiềutácphẩmnhấtnước.

HồBiểuChánh(1885-1958),cũngđượcđưavàosáchKỷlụcViệtNambởivìcụđãsángtácmộtkhốilượnglớntácphẩmbaogồm64tiểuthuyết,12truyệnngắn,12vởkịchkểcảtuồnghát,5tậpthơ,8tậpký,28tậpbiênkhảophêbình,mộtsốtruyệndịchvàphóngtác.Trướckhicụmất,năm1957cótớigần10cuốntiểuthuyếtcủacụđượcxuấtbảnvànămcụquađờilạicóthêmmộttácphẩmđượcincótên“Lừnglẫyhàokhí”.Tấtcảtácphẩmcủacụkhixuấtbảnđềughinơicưngụ,cónghĩalànơicụsángtácnêntathấycụcómặtgầnnhưởkhắpcáctỉnhNamBộ.Cuốntiểuthuyếtđầutaycótựađề“Ai làmđược”ởCàMau,nơicụngồighếquận trưởngnhưngphải tới10nămsaucụmớichoxuấtbản.

Cụxứngdanhlàmộttiểuthuyếtgiacótầmcỡ.Thếnhưng,cụlạilàmộtnhàquảnlýhànhchính.ThuởnhỏcụhọcchữNhotrườnglàngrồichữPháptrườngTây.Sauđó,cụthiđậuTrihuyệnrồithănglênTriphủ,làmĐốcphủsứ,cólúclàmviệcởTòabốGiaĐịnh,vănphòngThốngđốcNamKỳlàmNghịviênSàiGòn,ChánhvănphòngcủaChínhphủthờiNguyễnVănThinhchóngvánh.Khiôngnàytựtửthìcụtừbỏhẳncuộcđờicôngchức(1946).

CụHồBiểuChánhtênthậtlàHồVănTrungsinhtrưởngtrongmộtgiađình nghèo ở tỉnh Gò Công. Cụ đã từng làm quận trưởng ở nhiều quận,huyện thuộc các tỉnh Nam Bộ nên có nhiều cơ hội và điều kiện gần gũingườidânlaođộng,nôngdânnghèokhổbịnhiềutầngápbứcbóclộtvìcụlàmột nhàNho cóTâyhọc, tuy là quan chứcnhưng cụ sống thanhbạch,liêm chính quan tâm tới cuộc sống nghèo khổ (như lao động, tá điền), bịngườigiàucó,địachủcậythếỷquyềnhiếpđáp.Sáchcủacụsángtácbánrấtchạyvìđượcmọi thànhphầntrongxãhộiưa thích.NhàphêbìnhvănhọcVũNgọcPhantừngnhậnxétvềcụ:“TiểuthuyếtcủaHồBiểuChánhlạilànhữngtiểu thuyếtcó tínhchấtbìnhdân,bìnhdâncả từnhânvậtôngchọnđếnnhữnglờivănôngviếtnữa.Hạngngườiôngtảlàhạngtiểucôngchức,tiểuphúhàohayhạngthuyềnthợ,hạngdânquê.”

VănchươngchữnghĩacủaHồBiểuChánhcâuchữhếtsứcgiảndị,đơnsơ,mộcmạcđếnnỗingườiđọccócảmgiáccụviếtnhưnói,kiểunóibìnhdâncủadânNamBộxưa,nặngvềmô tảđiệubộ,cửchỉ,phongcáchcủanhânvật.

Mộthội thảokhoahọcvềHồBiểuChánhđượcBanTuyênhuấnTiềnGiangtổchứcthuhúttới30thamluậncủacácgiáosư,nhàvăn,nhànghiêncứu,phêbìnhvănhọc.TiếnsĩLêNgọcTràchorằng:“Cáiđộcđáovàgiátrị

nhấtcủa tiểu thuyếtHồBiểuChánhkhôngphảiởchỗnómôtảphongtụchaytuyêntruyềnđạolýmàởchỗnómôtảphongtục,kếthợptưtưởnglàchủnghĩahiệnthực…,vănhọcdễbiếnthànhdântộchọc.Ôngnóichuyệnđạolýđikèmvớichuyệnđời,kểlạinhữngchuyệnđờikhácnhaucóthểlàkhônggắngìvớicácbiếnđộngchínhtrị,kinhtếvàxãhộinhưnglạigắnvớiđời người, lại là nội dung của cuộc sống hằng ngày”. Nhà nghiên cứuNguyễnNgọcThạchviết:“Trênnửathếkỷtrước,HồBiểuChánhđãpháchọađượcbứctranhhiệnthựcvềkiếpsốngngườibầncốnôngdướichếđộthực dân nửa phong kiến ởmột vùng đồng bằng sôngCửuLong.Ông đãdựnglạicảnhsốngvấtvả,cựcnhọcđóicơm,rácháo,bịđànápnhụcmạ…củangườinôngdânnghèo”.NhànghiêncứuTrịnhHoàngMaiviết: “ThếgiớinhânvậttrongtiểuthuyếtcủaHồBiểuChánhbướccuốicùngbaogiờcũngtrởvềnhàsaumộtthờigianbachìmbảynổi.Nóirộngra,cáithiệnbaogiờcũng thắng.Đólàniềmmơướcvềmộtxãhộicôngbằng,mộtđạo lý,hơnnữamộtniềmtin…”

CụHồBiểuChánhtừlúcnghỉhưutớingàyquađờiởvới8ngườiconcùngsốngtrongngôinhàcạnhconđườngnayđượcmangtêncụthuộcquậnPhúNhuận, thànhphốHồChíMinh.ỞquậnGòVấp, trongAnTấtViên,ngôimộcủacụđẹpvàsạchđược treorấtnhiềugiòphong lan,chậucảnh.Trênmộcókhắc8tựađềtiểuthuyếtcủacụvàhaibênhôngcótên8cuốnnữa.Dướichâncụcócâu:“Treotranhchìmnổi,nhắcchuyệnxagần”.Bêncạnhmộcụônglàmộcụbà.Nơiđâykhôngxavớingôichùavànghĩatrangnghệsĩthànhphố,nhàlưuniệmcủanhàthơNguyễnBính

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương1

ChẳngluậnngườiViệtNam,ngườiPháphayngườiTàu,aicóxehơi thẩyđềubiếthãng“ThuầnHoà”ởSàiGòn,tạiđườngPhanThanhGiản.Hãngấychoántrọnmộtdẫyphố5căn:cănđầuthìbánvỏruộtcùngcácđồphụtùngxehơi;cănkếđóthìchiaphòngchoôngChủhãngvớimấythầycôlàmviệcgiấy;cònbacănchótthíchứamườimấycáixehơimớitinhđểbán,lớncónhỏcó,thứnàocũngđẹp.Ởphíasaulạicòncómộtcáixưởngrộnglớn,trongấycóđủmáyđểsơnxevàtiệnhoặcđúccácđồphụtùngtheomáymócxehơi.Thầy thợ trong hãng đông đầy,mà khách tớimua đồ, coi xe hoặc sửa xecũngnườmnượp,trướchãngthườngcóđôibachiếcxehơiđậuluônluôn.Mộtbuổichiều,Thuầnlàchủhãng,mìnhmặcáosơmicụttay,điquađilạimộtmìnhtrongphònglàmviệc,bộnhưsuynghĩmộtviệcgìquanhệ lắmvậy.Thuầnmới28tuổi,lạinhờhồinhỏcótậpluyệnthểthaonhiều,nênvaingựcnởnang,taychâncứngcỏi,tướngmạocoirấtmạnhmẽ.Thuầnkhôngưanóinhiều,songưasuynghĩ.Gươngmặtnghiệmnghịmàônhoàvuivẻ,làm cho ai ngó thấy cũng biết liền là người chân chất mà quyết đoán.Chuôngđiệnthoạireorengreng.Thuầnbướclạiđứngdựabànviết,mộttaythọcvàotúiquầntây,mộttaynắmốngdâythépnóikềvàotaimàngherồinói:“Alô!…Phải,đâylàhãngThuầnHoà…Phảitôi….Còntôiđượchânhạnhmàngheainóiđó?..À!Tôikínhchàongài…À…được,đượclắm…Ngàinóichỗnào?…ÐườngQuảnHạtsố1,chỗGõÐôi?…Tôibiết,tôibiết,đườngđiTâyNinh,khỏingãbaBàÐiểmmộtchútđómà…Ðược, tôi sẽbiểuđiliền,xinngàiantâm…Chàongài”.ThuầngácốngnóirồibướcrangoàicửaphòngkêuthầyhaiTịnh,làngườitrộngtuổi,làmQuảnlýtronghãng,mànói:-ThầyHai,ôngÐốctờHuỳnhkêudâynóichotôihayrằngxecủaôngchết

máynằmtrênđườngđiTâyNinh,tạichỗGòÐôi,vàôngcậyhãngchoxelênkéovềmàsửachoông.Thầylàmơnbiểudướixưởngchomộtcáixeđiliềnkẻotối.ÔngHộiđồngBínhởGòcông,lúcấyôngđươngbướcxuốngxehơimàvôhãng.Thuầnquenbiếtnhiều,nênlậtđậtđiracửatiếpđón.-Ôngmớilên?Xưarầylâugặpôngdữ…-Tôilênhồitrưa.MấythángnaykhôngcóviệcchinêntôikhôngcóđiSàiGòn.-Ôngmuaxehơimớimàđi,xecủaôngcữrồi,đicoixưaquá.-Thôi,bềnàocũngtiếng“cóxehơi”,mớicũngcũngvậy;xemớinhiềutiềnlắm.-Ôngđổithìtôitínhgiánhẹcho.-Không.Cáixecủatôihênlắm.Tôiđemlêntínhcậyhãngsơnlạichomớimàthôi.-Ðược.Xeôngđểcũquá.Phảisơnchothườngkẻothùngbịsétrồimụchết.-Xetôinướcsơncòntốtlắmmà.Tôigiữkỹlắm,hễđivềthìtôibiểurửachùilausạchsẽrồibỏmùngxuốngbaotrùmhết,bụicátkhôngđóngđược,bởivậy4nămnaytôikhôngsơnmàvẫncòntốt.Sơnxecủatôiđógiábaonhiêu?-Ôngmuốnsơncọhaylàsơnmáy?-Sơncọlàsơncáchnào?-Sơntay…Sơnmáytốthơn.-Vậythìsơnmáy.-Sơnmáythìmắchơn.-Baonhiêu?-Ôngđừng lo giá cảmà.Hãng tôi khôngbaogiờ tínhmắcđâu.Xin ôngbướclạiđâyrồithầyhaitínhgiácho.Thuần dắt ông hội đồngBính lại giao cho thầy haiTịnh rồi đi vô phòng.Thấycohaiphongthơđểtrênbànviết,Thuầnliềnngồixébaothơmởthơramàđọc.BứcthơđầulàthơcủaôngVõÐạiÐộ,điềnchủÔMôn,hỏimuốn

đổixecũlấyxemớivàhỏiphảibùchohãngbaonhiêu.Cònbứcthơsaulàthơcủa thầynămThiện,ởdướicoi ruộngchoThuầndướiCáiBègửichohayruộngnướclớnquá,đãngậplúahaingàyrồi,sợmùanàythấtnhiềuvàhỏicónênralúachotáđiềnmượnănnữahaylàphảingừnglại.ThuầnngồichốngtaynơitránmàsuynghĩmộthồilâurồibướcrangoàiđưahaibứcthơchothầyhaiTịnhvàdạytrảlờiliềnvớiôngVõÐạiÐộ,xinôngđemxecũngcủaônglênchohãngxemrồimớiđịnhgiácảđược;cònvớithầynămThiệnthìbiểuthầycứphátlúachotáđiềnmượnănnhưthường,nếumùanàyrủithất,họkhôngtrảđược,thìđểchohọthiếuđó,chớnếubặtlúaăn,thìtáđiềntảnlạchết,rồimùatớicònaimàycàycấy.thuầndặnviếtnãovàbiểuđánhmáyký têngởi trongbuổichiềuấy, rồiThuầnđixuốngxưởngmàxemxétcôngviệccủathợlàm.Mặttrờigầnlặn,Thuầntrởlênphònglàmviệc.CôNhư,làngườiđánhmáytronghãng,đánhhaibức thơ trả lờivừaxong,nêncầmvàochoThuầnkýtên.Thuầnđọcmỗibứcthơ,kýtênrồi traolạichocôNhư,tuycômới21tuổi,gươngmặtsángrỡ,mắthữutình,miệnghữuduyênnhưngmàThuầnkhôngngócôvàcũngkhôngmộttiếngchichovuilòngcôđứngchờđợi.CôNhưbướcrathìthấyhaiTịnhliềnvàonói:-ChínSungsửaxecủaônghuyệnHộimớirồinóđemrachạythửmáyrủicánmộtthiếmxẩmtrênđườnghaimươi.Bầytrẻmớivềnóicánnặnglắm.Thuầnđứngdậynói:-ChínSungkỹlưỡnglắmmà;tạisaochạyxelạicánngườitakìa?-Gặprủiro,biếtlàmsaođược.-Ðểtôilênđótôicoithửcoi.Cántrênđườnghaimươimàlốinào?-Bầytrẻnóingangxómlaođộng.-Tôiđi…Nếutrễthìtôivềluôntrongnhà.Thuầnlấyáobận, lạiđứngngaycáigươngmàchải tócsửa“régate”rồirađườngleolêncáixeriêngcủamìnhcầmbánhmàchạyquađườngVerdun,đặnglênđườnghaimươi.Lêntớixómlaođộng,khôngthấygìhết.Thuầnbènngừngxengangmộtcáiquánmàhỏithăm.mấyngườiởđóchỉchỗxe

cánchoThuầncoi,nóilỗitạithiếmxẫmchớkhôngphảitạisớp-phơbởivìthiếmgánhnướcđimộtbênđườngthìphảilắmchừngxehơitớigần,thiếmvụtbăngngangqualộ,sớp-phơkhôngthểtránhhaylàngừngkịp,tựnhiênphảiđụngthiếm.HọlạinóixehơichởthiếmxẫmvớichồngthiếmvàonhàthươngChợRẫyrồi.Họcònnghịluậnvềsựxehơicán.Cóngườinói:“Hễnghecótainạnxehơithìaicũngđịnhlỗitạixe,bởivìxechaỵmaunênmớicánngườita.Songtôithường thấynhiềungườiđiđườnghọkỳ lắm:cóngườihọđigiữa lộ,chớkhôngchịuđimộtbên,cóngườihọmuốnđâmngangqualộthìhọđâmđạikhông thèm ngó trước ngó sau. Còn có bọn đi ba bốn người họ đi dăngngang bít đường hết, xe kéo la, hoặc xemáy reo chuông, họ không thèmtránh.Ðiđườngnhưvậykhôngbịđụng,khôngbịcánsaođược.TôitưởngởSàiGònnàynhànướcnênralệnhchomấythầyđộigácđườngphảigiacôngmàdạycáchđibộmớiđượchaylànhànướclậpluậtđịnhcáchđibộaiđisái luật thìphạtchohọ thậtnặng, thờimaymớibớt tainạnvềxedựngxecán”.Thuầnnghenhữnglờiấy thìchúmchímcười.Vìphảiđi riếtvônhàthươngmà thăm bệnh tình thiếm xẫm thế nào, nênThuần xinmấy ngườitrongquánnếucòbópcóđòi,thìlàmchứnggiùmchocôngbình,rồileolênxeđiChợLớn.VônhàthươnggặpchínSunghỏilại,thìchínSungcũngthuậtviệcrủiroynhưlờicủamấyngườitrongquánngangxómlaođộngnóihồinãy.Ðốctờkhámbệnhthiếmxẩmrồinóithiếmgẫyhếtmộtcáixươngốngchântrái,cólẽphảinằmnhàthươngmộtthángmớimạnh.Thuầnliềnđóngtiềnnhàthươngmộtthángchothiếmxẩm,lạiđưa10đồngbạcchochúkháchchồngthiếmxẩm,mànói:-Nịlấytiềnđâyđặngđixeravôthămvợ.Ðểmaisớp-phơlênnhànịtínhtoán,đừngcóđithưacòbópthấtcông.Khôngbiếtchúkháchnàyvìnghĩxeđụnglỗitạivợchú,haylàvìthấy2tấmgiấybạc5đồngmàchoámắt,màchúlấybạcrồichúcườingỏnngoẻnnói:-Ồ!Ðượcmà,hôngcósao…Thưacòbóplàmchi.

ChínSungnói:-HồiđụngrồiđócóthầyÐộilạibiênsốxe,biêntênhọcủatôi,thầybiếttôilàmtronghãngThuầnHoà,nênkhôngbắttôi,biểutôichỏothiếmxẩmvônhàthươngmàthôi.ThuầngậtđầubiểuchínSungđemxevềhãng.Thuầnlênxeriêngmàchạythẳngvềnhà.Hồichiềuhay tin lúabịngập,bâygiờ lại thêmvụxecán thiếmxẩmnữa.Trongmộtbuổichiềumàxayratớihaiviệchại, thếthìvui làmsaođược,bởivậyThuầncầmtaybánhchoxechạymàtrílơlửngkhôngan.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương2

NhàriêngcủaThuầnởtrongđườngCâyQuéo,thuộctỉnhGiaÐịnh.Mộttoànhàlầucấtkiểutốitân,giữamộtcáivườnrộngrãi.Ðưòongxevônhà dọn trịch qua bên phía tay phải bởi vậy trước nhà còn nguyên mộtkhoảngđấtrộnglớn.TronghàngràođúcsạnràodọctheolộCâyQuéo,màđốivớicửacáitrongnhàngaybót,thìcócâyxoàithậtlớn,gốccảôm,tànchầnvần, láxumxuê, dướigốc cây cổ thụ ấy cómột cái băngđá, để lúcchiều mát, hoặc trăng trong, ngồi mà hứng gió. Sân thì xẻ đường ngangđườngdọc, dài theomỗi đường thì đắp lề thành liếp, rải phân rồi khoảngtrồng hường, khoảng trồng gấm, khoảng trồng chuối nước, khoảng trồnggấm,khoảngtrồngchuốinước,khoảngtrồngcẩmnhung.Dàitheođườngxevôvàtrongmấyvuôngđấttrướcsântrìtrồngmíttốnữ,sabôchê,mãngcầuxiêm,lu-cu-ma,tuycâycònnhỏnênchưacótrái,songnhờcógiếngđàotạigốcrào,nướccósẫnchogiađình tướihàngngày,nêncây lênsởnsơ,đọtđơmmạnhmẽ.Còntrongnhà,từngdưới,màphíatrước,thìđểtrọnlàmphòngtiếpkhách,phíatrong,màchínhgiữalàphòngăncơm,bêntaymặtlàphòngkháchđànbà,bêntaytráilàphòngđọcsách.Phíasaunữa,mộtbênlàphòngrửamặt,cònmộtbênlàphòngtắm,haiphòngnàycóđặtmáynướckimthời.Từngtrênlầu,phíatrướcdọnchỗthờôngbà,phíasaudùnglàmbuồngngủ,trướcsauđềukhoảngkhoátmátmẻ.Cuộcởđẹpđẽrộngrãinày,Thuầnmớitạoravừamộtnămnaymàthôi,vềmuađất,vềcấtnhà,tốngần40ngànđồngbạc.Thuầnthuộcvềhạngtânhọc,cóchílàmănlớn.Cách6nămtrước,ThuầnhọcbênPhápthiđậubằngBácvậtrồitrởvềlậphãngxehơivàcướivợ,thìquyếtdùnghếtnghịlựcvàtrínãomàtranhlợiquyềnchớkhôngtínhhưởngmùisungsướngcủatiềnbạc.Nhờ cuộc làm ăn càng ngày càng thêm thạnh phát, tiền bạc du dả nhiều.

thuầnthấyvơconmướnnhàởngoàiSàiGònchậthẹp,nựcnội,nênmớitạocuộcnàychovợconvuihưởngchútthanhnhànhạnhphước,đặngmìnhanlòngmàtranhđấutrongtrườngthươngmạikỹnghệvớithiênhạ.HômnayThuầnvềnhàđãquá7giờrưỡitốirồi,mệttrínhọclòngcảngày,tínhsẽhiệpvớivợconđặngvuithúgiađìnhmàtạmquêncácviệclolắng.Thuầnchoxechạy thẳngvônhàsaumàcất.ThằngbéHậu làconcủavợchồngThuần,nămnayđãđược4tuổi,đươngchạychơitrêncácsângạchởphíasau,cóconxẩmgiữrằngtheomộtbênmàcoichừng,nóthấyxecủabanóvềthìlăngxăngchạylạikêu:“Ba…Ba…”inhỏi,conxẩmphảinắmtaymàngừngbớtnólại,Thuầncấtxerồibướcra.BéHậualạiômchânchamàmừng, tócbayphấtphơ,miệngcườihịthạt.Thuầncuíxuốngômconmàhônmấycáirồibồngluônđilạicửasaumàvônhà.vợcủaThuầnlàcôHoànămnayđãđuợc25tuổi.Vìcóthainghénhơn5tháng,nênkhôngtrangđiểm,cômặcquầnlụatrắngvớiáo“pijama”lụamàuhường,nghechồngvềthìcôrađứngdựacửasaumàchờ.Thuầnbồngconxâmxâmbướclênthềm,ngóthấyvợthìthầmmongvợnóimộtvàicâuvuivẻmàtỏýthânthiếtáiân,đặngmìnhquênhếtnhữngnỗimệtnhọc.Tráivớisựmơướccủachồng,côHoàđãkhônggiảiphádùmnỗilochoThuần,màcôlạicaumàyquạuquọnói:-Ðiđâumàchừngnàymớivề,đểngườitaởnhàđợichờđóibụngmuốnrãruột.Muốntabàthìítnữacũngphảinóitrướcchongườitabiếtchớ.MấylờitráchcayđắngấylọtvàotaiThuầnchẳngkhácnàomộtthùngnướclạnh xối vào tâm can, bởi vậyThuần thở dàimột cái để con đứng xuốnggạchmànói:-Bầytrẻsửaxerồichochạythửmáy,rủiđụngngườitagẫychân,tôiphảilođiđiềuđìnhvụấychoêmchớđiđâu.Ởnhàđóibụngsaokhôngăncơmtrướcđi,chờlàmchi.CôHoà dường như khôngmuốn để ý tới vụ chồng nói đó, cô không hỏithăm,màcôlạikêungườinhàbảodọncơmchomau.Thuầncổiáomángtrêngiárồivôphòngrửamặtmàgội rửachomátmẻ.

ChừngThuần trở ra thì thấy côHoà đã ngồi tại bàn ănmà ăn trướcmộtmình,gươngmặtđiềmnhiên.Thuầnkhôngbiếtđóibụnghếtmuốnăncơm,đithẳngracửatrướcđứngngómộng,tronglòngbànghoàng,ngoàimặtlơlửng.BéHậuđitheo,vóiníutaychamàhỏi:-Saobakhôngđiăncơmvậyba?Máănkia,bavôănvớimáđi.Thuầnchúmchímcườivàvỗđầuconmàđáp:-Ðểbanghỉchútrồibasẽăn.Conăncơmrồihaychưa?-Conănrồihồichiều.-Conmuốnănthêmhaykhông?-Không.Connolắm.-Conbuồnngũhaychưa?-Chưa.-Thôi,convôđâycoibamáănchơi.Thuầnnắmtaydắtcontrởvôbànăn,đểconngồitrêncáighếtạiđầubàn,rồimìnhngồingangmặtvợmàăn,conngồichínhgiữa.Ðènkhíchiếutrongnhàsángtrưnglàmchocáiquangcảnhcóvẻrấtđẹpđẽmàcũngrấtđầmấm.Trongnhàbànghếrựcrỡ,lạithêmvợchồngvớiconsumhiệpmộtbàn,cảnhhạnhphúcnàobằngcảnhgiađìnhphongphúhoàhiệpnày.Tiếcthaybềngoàithìlàvậy,vìcôHoàkhôngvuirồilàmThuầncũngkhôngvui,bởivậycáihạnhphúcgiađìnhcủaThuầnđãđầycôngtạonóvẫnphảngphấtlờmờ,chớkhônghiệnratỏrõđược.Thuầnđangngồiănmà trong lòng lạnhngắt, thình lìnhnghe tiếngxehơichạyvôsânrồingừng.Khônghiểuxeaiđến,vợchồngThuầnchămchúngóracửa.VợchồnggiáosưKiểmlàbạnhọccủaThuầnhồiởbênBaLê,hămhởbướcvô.Giáo sưKiểm thấyvợchồngThau62nđươngcơm thì la lớn:“Ngườitamời8giờrưỡidựtiệcđámcướimàsaolạilénăncơmvậy?”VợchồngThuầnbuôngđũađứngdậychàomừngkháchvàmờingồi.Thuầnbợngợnói:-Ma-phăm có nghén không đi đám cưới được, cònmoa thì công việc đa

đoanmệtquá,nênhồisớmmơimoađãcóviếtthơchoThậmmàcáotừrồi.GiáosưKiểmlắcđầunóigiọngquảquyết:-Khôngđược,khôngđược!Anhemđãnhứtđịnhkhôngaiđượctrốnởnhà.Ma-phămThuầncóthainghéncõlẽđượcviệncớấymàcáotừ,tuybaogiờbọntânhọcchúngtakhôngcốchấpmấytụclệdịđoanhủbạiđónữa.Cònphầntoathìtoakhôngđượcphépkiếmcớmàtrốnanhem.Thậmmờiđámcướinócónói:BọntânhọcchúngtaởbênPháptrởvềxứ,aicũngmắclochứcnghiệp,nênítcódịphộinhaumàđàmluậnvuichơi.Nhânlễcướicủanó,nókiếmmờiđủanhemhết thẩyđặnghộinhauvuichơimộtđêm.NórướcbannhạcMa-Nítàitình;nólạicònkêubọnxẩmkhiêuvũThượngHãi,đểănuốngxongrồichúng tanhảyđầmchơi tớisáng.Nócócáihảoývớichúngtanênmớisắpđặtnhưvậyđó,anhemaicũnghứađihếtthảy,saotoalại thối tháckhôngmuốnđi?Toa tínhphân rẽbạnxưamàchơi riênghả?Ðừngcólàmnhưvậyanhemphiền.Toathayđồchomauđặngđivớimoa,kẻotrể.CôHoàhỏiKiểm:-ÔngThậmlàmđámcướimàđãitiệcởđâu?-ÐãitiệctrongChợLớn,tạitửulầu“TiểuÐịaVõng”.-NhàtôicónóivớitôisựôngThậmmờiđámcưới,songtôikhôngnhớmờibữanào.Phậntôicómangnênkhôngthểđiđượctôitưởngnhàtôiđimộtmình,chóotôicódècáotừđâu.-Thôima-đamởnhà,đểThuầnđivớitôinghehông.-Nhàtôiphảiđichớ,trốnởnhàcoisaođược.KiểmdayquanóivớiThuần.-Thuần,ma-phămcũngxửtoaphảiđi,toacónghehaykhông?Đithayđồđichomau,alê!Thuầnđãcháncảnhgiađìnhbuồnhiuhồinãy,rồinghenhữnglýluậncủaKiểmtrưngramàépđi,lạicònthấyývợmuốnthôithúcmìnhnữa,bởivậychàngđãxiêulòng,songcòngượngmàcãivớiKiểm:-Anhembàyđặtbuộcphảibậnáidài,bịtkhănđen.Moakhôngcókhănđen

áodàinênmoađikhôngđược.-Phải,anhemnghĩbọnlãothànhthủcựuhọkhinhbỉnhómthanhniêntânhọcchúngta,họthườngchêchúngtahọctheoÂuTâyrồivongbổn.Anhemmuốnphảnđốilờichêkhờkhạoấy,nênnhứtđịnhhễtrongnhómthanhniêntânhọcchúngtamàcõlễquanhôntangtế,thìchúngtaphảigiữlễnghicủanướcnhà,chúng taphảimặcquốcphục,khênđenáodàiđànghoàng.Tuyanhemđịnhnhưvậy,songmìnhkhôngsẵnkhănđenáodài,mìnhmuasắmkhôngkịp,thìmìnhmặcÂuphụcchớbiếtlàmsao.ToathayđồTâymàđi,moacũngmặcđồtâyđâyvậy.-Moamệtquánênkhôngmuốnđi.Moa tính ăn cơm rồi thì chạyxemộtvònghứngmátvàgiảitríđặngngũchokhoẻ.KiềmđưahaitaynắmvaiThuầnmàxômànói:-A-Lông,a-lông!Ðithayđồchomau,đừngcónhiềuchuyệnnữa.Nếutoacòndụdựnữa,thìmoadẽbắttróitoamàbỏlênxerồimoachởtoađiđa.CôHoàtiếplời:-Mìnhphảithayđồđivớiônggiáosưchớ.Chẳngnênvắngmặtmàlàmchoanhemphiền.Thuầnrùnvairồiđilênlầumàthayyphục.CôHoàmờivợchồngKiểmuốngtràvàhỏiKiểm:-KhôngbiếtôngThậmcướivợởđâuvậy?-CướiconmộtvịthươnggiangoàiSàiGòn.-Chắcbênvợônggiàulắmhả?-Tựnhiên.Bọnthanhniênđờinayhọnghĩnếucướivợnghèolàđemcáihoạlớnvàonhà,còncướivợxấuthìphảichịutiếngnhạobángtrọnđời,bởivậyaicũngphảirángmàkiếmvợgiàu,vợđẹp.-Nếuvậycongáinghèovớicongáixấulàmsaocóchồngchođược?Kiểmrùnvaitiếp:-Họlàmsaođượcthìhọlàm,hơinàomìnhlọchohọ.BảKiểmtiếplời:-Ðời nay hễ có tiền nhiều dầu không có sắc đẹp cũng dễ lấy chồng, chớ

khôngcótiền,dầucósắchaycóhạnhcũngkhôngmongcóchồngđược.Kiểmlậtđậtkếtluậncâuchuyện:-Nóitómlại,thìđờinàygiấyxăngquýhơntài,sắc,đức,hạnhhếtthảy!Bangườicườixoà.Thuầnthayđồrồiởtrênlầulontonđixuống,chânmanggiàydalángngời,mìnhmặcbộđồxăntungthậtkhéo,cổthắtnơđenđànghoàng.VợchồngKiểmđứngdậythúcThuầnraxemàđiliền.CôHoàđưarasân,xechạyđãlâumàcôvẫncứthơthẩnhoài,khôngchịuđinghỉ.Vôtớitửulầu“TiểuÐịaVõng”,Kiểmđậuxesáttronglềđưòong,khoámáykỹlưỡng,kéoốngquầnsửabâuáo,rồidắtvợvàThuầnlênlầu;nhạcđánhrậprình.LúclênthangThuầnđưađồnghồtayramàcoirồinóivớiKiểm:-Ðã8giờ40rồi.Mìnhđitrễmộtchút.Kiểmdaylạimàđáp:-Thiếpmời8giờ30mìnhđến8giờ40màtrễnỗigì?-Trễ10phút,chớsaolạikhôngtrễ.-Toaquêmùaquá.TheolễnghicủaViệtNambâygiờ,tiệcmời8giờ30,nếumìnhđếnđúnggiờ thìmình lànhàquê.Ngườisang trọng thượng lưuphảiđể9giờrồisẽđến.Ðểlênlầurồi toasẽbiết,mìnhđếnđâysớmhơnngườitanhiều.-Lễnghigìmàkỳvậy!Kháchmờiđôngngười,chớkhôngphảimộtmìnhmình.Nếumìnhđitrễđểngườitachờđợithìmìnhthấtlễquá.-Ấy!Bựcsangtrọngthìphảilàmnhưvậy,phảiđểchongườitachờđợi,rồihọđóibụnghọhỏicònchờainữa,đặngchochủtiệcnói:“Cònchờôngnày,cònthiếuôngkia”,làmthếấymớicódanh,hiểuchưa?-Danhgìvậy?…danhthấtgiáohả?-Không.Họtínhlàmquảngcáochotêntuổicủahọchớ.-Gớmquá!-Cònnhiềucáigớmhơnnữakiachớ!YnhưlờicủaKiểmđoántrước,lêntớiphòngtiệcthậtquaThuầnchưathấymộtbạnnàohết.

ThậmmặcquốcphụcvừathấyThuầnvớivợchồngKiểmthìlậtđậtchạyracửamờivào.ThậmnóivớiThuần:-Hồisớmmaimoađượcthơtoakiếutừ,moagiậnlunglắm.Nếuchiềunaykhông cómặt toa, thìmoa sẽ tuyệt giao với toa. Toa vô đây làmay lắm.Thôi,ngồiuốngrượukhaivịmàchờanhem.Kiểmnói:-Thuầntínhtrốn.Moaghénhàmoabắtnênmớiđivớimoađó.Thuầngậtđầucười.Thuầnđứngngócùngkhắp trongphòng tiệc, thấydọnhaibànsongsong,bànnàocũngchưngbông rực rỡ, cũngcóđể rượuêhề, songmộtbàn thìkháchngồigầnđủ,cònmộtbànthìcòntrốngtrơn,chưacóaingồihết.Ðầungoài,gầnchỗnhạc,lạicódọnthêmmộtcáibànngangđểchođànbàngồi,bànấycũngcókháchđủrồi,cóbàgià,cóđànbà,cócongái,ngườinàoyphụccũngxinhđẹp.ThậmcắtnghĩachoThuầnvớivợchồngKiểmhiểurằngkháchngồimộtbàndàivớimộtbànnganglàđằnggái,còncáibànchưaaingồilàbàncủakháchđằngtrai.ThuầnliếcthấyhọđằnggáicóvàingườiPháp,cóviênquanViệtNam,cóítvịHộiđồng,cóvàivịthivănsĩ,cònbaonhiêuđềulàthươnggiacótêntuổitrong xã hội SàiGòn.Trong đámkhách ấy chỉ cómột ông giàmặc quốcphục,cònbaonhiêuđềumặcÂuphục.ThuầnvớiKiểmthấyhọđằngtraichưatớinênkhôngchịungồi,dắtnhaurangoàiđứngngóxuốngđườngchơi,đểmặcchoThậmthongthảmàsắpđặtcuộctiếpkhách.Quá9giờ,họđằngtraimớilầnlượtđến,cóngườidắtvợ,songphầnnhiềuthìđimộtngười,màhầuhếtđềlàhạngthanhniêntânhọc,duycóvàivịmặcÂuphục,còngần30vịbịtkhănđen,mặcáodài,cũngnhưchàngrễ.Haihọngồiriêng,nênkhôngaichàoai,bởivậytuyhộichungmộtphòng,haibàncáchnhauchừngvàithước,màcũngnhưcóváchtườngphânrẽhaylàcóđườngmươngcảnngăn.

Mấy vị mặc quốc phục buộc mấy vị mặc Âu phục phải ngồi riêng mộtkhoảngvớiphụnữ,đểchohạnggiữlễxưangồichungvớinhau.Thuầnkhônglàmtheophầnđôngnêntronglòngáingại,songthầmnghĩbànbênkiacủahọđằnggáiđềumặcyphụcnhưmình,thìchắcmìnhkhôngđếnnỗithấtlễ.Kháchngồivừayênthìbồibưngrượumờikhaivị.Mấyvịtânhọcmặcquốcphục,vịnàocũngbiểurót rượumạnhthậtđậm,rồicụnglyvớinhau.Banđầucòncó thứ tự,câuchuyệnngheêmái.Uốngđượcvài tuầnrồi,khônghiểuvìbịôngmenhành,hayvì lànhớlễnghĩaquenthuởnay,màmỗivịđềulớntiếngomsòm,aicũngnóihết thảy, tuyaikhôngthèmngheai,kẻnóingườila,chẳngkhácnàotrongsânđábanh,thiênhạnhốnnhaolúcbanhlọtvôlướivậy.Thuầnthấytháiđộhaibànkhácnhau,mộtbênồnàomộtbêntrầmtĩnh,thìtronglòngkhóchịu,radấuvợchồngKiểmbảoravề.Kiểmchaumàysuynghĩ,cólẽthầmtínhthoátthân.Maytiệcgầnmãnmấyôngquốcphụcbâygiờmuốnkhiêuvũ,nênxinmấybàngồicáibànngangđứngdậyđặng lodọnchotrốngchỗmànhãy.Bànkhiêngđirồi,bồichưakịpquét,màhọđãđốcnhạcđánhlên,rồicóôngthìcặpđànbà,cóôngthìcặpanhembạnmànhảy.Cómộtđiềurất tứccười, làcóhaiôngômnhaunhẩyrồi té lăngcùđùng,gâymộttrậncườichobọntửubảochina.Cònmộtđiềuđángtứccườihơnnữa,làcómộtvịtânhọcmặcáobàbatrắngquầndimôdiphụnữmànhảy,sắcmặthânhoannhưthường,khôngdèviệcmìnhlàmđólàmộtviệcnhụcnhã,nhụcnhãchomình,nhụcnhãchođiệukhiêuvũlàcáiđiêuchơithanhnhãcủangườiÂuchâu.Nhờcókhiêuvũlộnxộn,nênThuầnmớikêuvợchồngKiểmmàrủvề,rồidắtnhauđiêm,khôngthèmgiãtừaihết,dườngnhưchạytrốnchokhỏicáichốnnhụcnhãgớmghiếcấy.KiểmchoxechạylênđườngBìnhhoà,tínhvềngãLănChaCả,đặnghónggiómộtchút.ThuầnngồimộtbênKiểm,cáiquangcảnh tồi tệdơdáyhồi

nẫycònchàngràng trướcmắt, làmcho trong lòngkhóchịu,nênbuồnhiukhôngnóichihết.Chừngxeratớiđườngtrống,KiểmmớinóivớiThuần:-Mớilầnthứnhấtmoathấytiệccướinhưvậyđó.Nếumoabiếttrước,dầuThậmnólạymàmời,moacũngkhôngthèmđi.Moaxintoathacáitộimoaépbuộctoađivớimoađó.Ma-đamThuầnởnhàthậtlàmaylắm.BàKiểmngồimộtmìnhởphíasau,màtứcgiậnquá,dằnlòngkhôngđượcnênbànóilớn:-Khốnnạnhếtsức!Tôithềtừrầysắplêntôikhôngdựtiệcvớinhữngngườiấynữa.Họkhôngbiếtlễnghĩagìhết,khôngphảiTâymàcũngkhôngphảiViệtNam.ThuầndaylạinóivớibàKiểm:-Bàgiậnđánglắm,bởivìngườitathấtlễvớiphụnữnhiều.Màhaianhemchúngtôiđâythuộctrongbọntânhọc,chúngtôicòngiậnnhiềuhơnnữa.Họlàmnhụclâycảbọnchúngtôihếtthẩy.-Phải,họlàmxấuchungchocảbọn.-Chớchỉtrongtiệcduycóbọnchúngtôimàthôi,thìhọmuốnvuichơicáchnàocũngđược.Ngặtvìtrongtiệccócảtrămngười,cóđànbà,cóngườisangtrọngtửtế,cómấyngườiPháp,cómộtđámtửubảo,rồiđâynhữngngườiấyhọsẽbìnhphẩmvềnhâncách,vềgiáodụccủabọnchúng tôimới làkhổ.Thuở nay bọn chúng tôi thường khoe khoang: “Thanh niên tân học là hyvọngcủanướcnhà,làhoathơmcủanonsông”.Chắctừrầyngườitasẽlấyquangcảnhbữatiệcnàylàmbằngcớmànói:“Nonsôngcónhữngđámhoanhưvậycoidơchứkhôngđẹp;nướcnhàcóthanhniêntânhọcnhưvậyắtthấtvọngchớkhônghyvọng”.Họnóinhưvậyrồichúngtôilàmsaomàcãivớihọ?KiểmliềnthởramàđápvớiThuần:-Maytrongbọntânhọccònnhiềungườikhácnữachớchẳngphảibaonhiêuđó.-Nóingay ra thì anh emhọphiền, chớmoacoi trongbọnmìnhcónhiều

ngườikhôngkểluânlýkhôngbiếtgiáodụcgìhết,họchỉtrùnghĩphươngchướclàmchocótiền,dầuphảidùngphươngphápnàocũngđược,cótiềnchonhiềuđặnghưởng,đặngsungsướngxácthịt,đặngloèloẹtbềngoài,họkhôngkểgìđếnmạngvậncủanhànước,đếnluânlýcủaxãhội,đếnquyềnlợicủachủngtộc.-Toanóitrúnglắm.Moacũngthấynhưtoavậy.Moalạithấycáilànsóngvôluânlý,vôgiáodụcnàynócànglênmạnhthêmhoài;nếukhôngaitìmphươngmàngăncản,thìnósẽtrànkhắptrongnướcrồicáixãhộiViệtNam,khixưatôntrọngđạođứcnênđượccaothượngcứngcỏi,sẽthànhramộtxãhộihỗnđộnthamlam,nênphảithấphènyếuớt.Nềnluânlýxưacủachúngta đã xiêu ngã, bây giờ cần phải bồi đắp lại chomau, phải tập cho ngườimìnhcócáióctấnthủchocứngcỏi,cócáichílậpgiađìnhchovữngchắc,cólòngáiquốcnồngnàn,thìhoạmaymớikhỏihổvớithiênhạ.-Toalàmgiáosư,toacóthiênchứcgiáodục.Ðólàphậnsựcủatoa.-Mộtmìnhmoamàchốngmuônxesaonổi?-Toacũngphảiráng,chẳngnênthốichí.Câuchuyệnmớitớiđ1othìxeđãtớinhàThuần,nênngừng.ThuầntừgiãvợchồngKiểmrồimởcửaràođivô,đườngkianẻonọngổnngangtrongtrí.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương3

ThườngngàycôHoàngủđến7giờcômớithứcdậy.Màbữanàocũngvậy,hễcôdậythìcôthấyThuầnđãdậytrướcrồikhiđi thơthẩnngoàisânmàxembông,khithìluicuixáchnướctướikiểng,khithìdắtconđilênxuốngngoàilộ.Bữanayđúng7giờcôcũngthứcdậy,nhưngmàcôthấyThuầnvẫncònnằmngủimlìm.VìhồihômThuầnvềcôkhônghay,côtưởngăntiệcrồiởkhiêuvũchơiđếngầnsáng,nênmớingủtrưanhưvậy,bởivậycôđinhẹxuốnglầu,cóýmuốnđểêmchoThuầnnghỉ.Côcoichobồi lượccàphê,nướngbánhmì,soạnhộtgà,đặngchoThuầnthứcdậycósẵnmàđiểmtâm.Quá8giờThuầnmớidậy.ThấyThuầnxuốnglầu,côHoàmớihỏi:-Thếkhigầnsángmớivềhaysaonênngủtrưadữvậy?-Không.Hồihômtôivềnhàmới11giờ10.Vìtôiphiềnquá,nênnằmtrằntrọchoài,gần4giờtôimớingủđược,nênsángmệt,dậykhôngnổi.-Phiềnai?-Anh emdự tiệc đámcưới họ trửnggiỡnđồi bại, làmxấuhổ cảbọnhếtthẩy.Tôicáotừkhôngchịuđithìhayquá,tạianhKiểmđốcđi,nêntôimớithấyviệckhốnnạnnhưvậy.-Họlàmsaomàphiềnmình?-Ðểtôicórảnhrồitôisẽthuậtlạichomìnhnghe.CôHoàkhônghỏinữa,cômởmáylạnhmàlấybơlạt,bưngthịtđùiheora,kêubồibiểuluộchộtgà,phacàphê,rồikêubéHậulạiđặngănlótlòngvớichamẹ.Thuầnngóđồnghồ,thấyđã8giờ30,nênănriếtđặngthayđồmàrahãng.ChừngThuầnsửasoạnralấyxemàđi,côHoàbènnói:-ChịVângởithơnóichịlênởchơivớitôiítbữa,songtừkhimìnhcấtnhà

rồitớinaychịkhôngcólên,chịkhôngbiếtmìnhởchỗnào,nênchịbiểutôi11giờtrưanàyragaxelửađónchị.Chừng10giờmìnhbiểusớp-phơđemxevềchotôiđiđượckhông?-Ðượcchớ,hễtôiratớiSàiGòn,tôibiểuđemxevềliền.-Thôimìnhđợitới10giờtôiđimộtlượtvớimình.-Tôiphảiratrướcngoàihãngcoicóviệcgìhaykhông,nhấtlàphảilotínhvụxeđụngthiếmxẩm.-Mìnhmuốnđigấpthôithìđiđi.Thuần rađi.CôHoàphiền, vì cô thầmnghĩ trong trímàcho sự chồngđitrướcđólàcốýkhôngmuốnđichungvớimình.Tuyvậymàcôkhông lộsựphiềnấychongười trongnhàbiết,côvẫncoichomấyđứaởquétnhà,laughếchùitủ,dọndẹpnhưmỗingày.Chưatới9giờ30màsớp-phơđãđemxevềrồi.CôHoàkêuconxẩmmàbiểutắmgộivàthayđồchobéHậurồicôlênlầusửasoạnđặngđiSàiGòn.Vìcó thainghénnêncôkhôngmặcđồmầu,cômặcmộtbộđồ trắngmớimay, côdồiphấn thiệt khéo, côgỡđầu thiệt láng, rồi côđeohộtxoànvônữa,nêndầutướngmạocủacôkhôngcódángthanhnhã,songcũngcócáivẻsangtrọng.Quá10giờcôdắtbéHậulênxe,biểuconởlênngồiphíatrướcvớisớp-phơ,rồi dặnxe chạy ranhàgaxe lửaMỹTho.Ra tới ga thấy còndư thời giờnhiều,côbènxuốngxeđidàitheomấytiệm,biểuconxẩmbồngbéHậuđichơi, coiđồbánchơi.Cômuachoconcômộtcáikèn,một tráibanh, lẩnquẩnđợigần11giờcômới trở lạinhàga,biểuconxẩmmuagiấyrồidắtnhauvôtgrongvòngchỗxeđậumàđóncôVân.Nghesíp-lêmộtchútrồingóthấyxelửarầnrầnchạytới.BéHậumừngrỡnênđứngvỗtaylaomsòm.Xeđậuyênrồi,hànhkháchtuônxuống.CôHoàkiếmthấycôVâncònđứngyêntrênxe,lóđầuracửasổmàngóng,thìcôngoắcvàkêu.CôVâncười rồi lấyđồđặngxuốngxe.CôHoàdắt con lạiđứngtạicửaxemàchờ.CôVântaycầmdù,tayômchoàngmàxuốngxe,anhcu-lyxáchva-lytheosau,chịemgặpnhauvuikểkhôngxiết.

CôVânngóbụngcôHoàvàhỏi:-Chịcónghénnữaà?Cóphướcquá!Ðượcmấythángđây?-Hơnnămtháng.-Tôimừngchochị.CôVânlạithấybéHậunắmtayđứngbêncôHoàthìhỏi:-Cháuđấyphảikhông?-Phải.-Hainămnaytôikhônggặp,bâygiờchútrộngcẩy.Dễthươngquá.CôVânômmặtbéHậumàhônrồichịemdắtnhauđiracửa,biểungườicu-lyxáchva-lychocôVânđitheo.CôVânlàchịembạnhọccủacôHoàhồitrước,cũngđồngthờimộttuổivớicôHoà.VìcôHoàcóchồngnênthôihọctrước,côVânởlạihọthêm,cáchhainămđãthiđậubằngthànhchung,nênvềởnhàvớimẹlàbàchủHào,mộtbàsươngphụgiầucóởdướiKỳSơn,thuộctỉnhTânAn.CôVânhìnhvócchắcchắnmạnhmẽ,bộđiđứnggọngàngbặtthiệp,nướcda trắng,gươngmặt tròn,vănnóibãibuôi, tưcách thanhnhã.Cômặcáomầunướcbiển,áomaykhéo,lạimầuhợpvớinướcdanênlàmchodángđẹpcôcàngđẹphơnnữa.Khiratớiđường,côVânthấyxehơithìcườivànói:-Chịsắmxetốtquá.Ðểđồlênxexongrồi,côVânmớihỏicôHoà:-Nămngoái chị gởi thơnói chị đãvềnhàmóoiởđườngCâyQuéo,CâyQuéolàchỗnào?-Nhàquêqua!ÐườngCâyQuéoởtrongGiaÐịnh.-À!Nẫygiờquênhỏicoianhmạnhgiỏithếnào?-Cámơn.Nhàtôimạnhluônluôn.-Cóanhởnhàhaykhông?-Cóchớ,songbanngàyởngoàihãngxehơi.-HãngcủaanhởđườngPhanThanhGiảnphảikhông?Tôichưabiếthãng.Thôi,mìnhlạiđóđặngthămanhvàcoihãngchơimộtchútrồisẽvềđượckhông?

-Ðược.Lạiđórồitôirướccảnhàtôivềluônthể.Haichịemlênxerồibiểusớp-phơchạylạihãng,chừngxengừngcôVânbướcxuốngthấytrướchãngcótấmbảngđềchữlớn:ThuầnHoàHãngxehơiThìcôcườivànói:-Haiôngbàlấytênmìnhmàđặthiệuchohãngthậthayquá.thuầnHoàhaichữsongsong…Haiôngbàkhắngkhítvớinhaumàlạicóconsớm,thếthìhãngphảivữngbền,màrồiđâysẽcóchinhánhthêmnữa.CôHoànghekhenthìvuilòng,nênchúmchímcườivànói:-Tôicầuchúccholờichịnóiđócóynhưvậy.Haichịemsongsongbướcvônhàgiấycủahãng,cônxẩmdắtbéHậutheosau.ThầyhaiTịnhthấybàchủhãngthìlậtđậtđứngdậytiếpchào,mấythầylàmviệctronghãngcũngđứngdậyhếtthảy.CôHoàkhôngthấychồng,thìhỏithầyhaiTịnh:-Nhàtôiđâu,thầyHai?-Ôngchủđươngcoithơtrongphòng.Mờibàđithẳngvôtrong.CôHoàđilạicáicửagió,đưatayxôcánhcửamàdòmvôphòng,thìthấyThuầnmặcáosơmiđươongngồitạibànviếtmàkýtên.CócôNhưthơkýđánhmáyđứngmộtbên.CôHoàđứngkhựnglạivàchaumày,khôngbướcvô.Thuầnngướcmắtlênngóthấyvợthìcườivàhỏi:-MìnhcórướccôVânhaykhông?CôHoàđáp:-Cóchớ.Tôidắtchịlạithămmìnhđây.Thuần nghe nói như vậy thì buông cây viết, đưa giấy tờ cho côNhư, rồiđứngdậybướclạicửaphòngmàtiếpkhách.CôNhưcúiđầuchàocôHoàvàcôVânrồicầmgiấy tờđi rangoài.ThuầnchàocôVânvàmờivôphòng,lăngxăngnhắcghếchovợvàchocôVânngồitrướcbànviết,rồinóivớicô

Vân:-Côlâulênchơiquá,nhàtôinhắccôhoài.Bàởdướinhàmạnh?-Cámởanh.Máemmạnh.Ðã2nămnayemkhôngcóđiSàiGòn.-Tôinhớlúccôthiđậu,côratrườngởchơivớinhàtôimộtbữa,rồitừấyđếnnaytôikhôngcógặpcônữa,phảikhông?-Thưaphải.Từngàyemthiđậurồivềtớinayemkhôngcólêntrênnàynữa.-Dữhông!DướiTânanlênđâylàbaoxa,saokhônglênchơi.Côởdướiruộngthétrồithànhgáinhàquêchomàcoi.-Phậnemcóhaimẹconmàthôi.Nếuemđichơithìmáemởnhàtiuhiumộtmình,sợmáembuồn,vìvậyemkhôngmuốnđiđâuhết.Cònemmờimáemđichơivớiem,thìmáemnóilênSàiGònxecộrầnrần,máemmệtlắm,nênkhôngchịuđi.Tạinhưvậyđó,nênemthànhgáinhàquêthiệt.Emquê,hễđixaemsợquá,nênemmớigởithơtrướcmàxinchịHoàragarướcdùmem.CôHoànẫygiờngồilặngthinh,songcôliếcmắtngócùngtrongphòngnhấtlà ngó cái ghế “canapé” để dựa vách tường, chỗ Thuầnmáng áo. ChừngnghecôVânnóitớitêncô,thìcômớinói:-Tôiđượcthơcủachịnóichịmuốnlênởchơivớitôiítngày,thìtôimừngquá.Chịphảiởchơivớitôicómaulắmlàmộttháng,chớtôikhôngchochịvềsớmđâu.CôVâncườivàđáp:-Ởlâusợkhôngđược.Tôinóivớimátôichừngnămbữatôivề.Chuôngđiệnthoạireorengreng.Haicôdaylạingó.Thuầnvộilấyốngnóikềvàotaimàngherồinói:“Alô…Phải,đâylàhãngThuầnHoà…Phải….Tôi…còntôihânhạnhmàtiếpchuyệnvớiaiđó?A!BonjourThoại…Cámơnmoamạnhluôn,còntoa?..Cóviệcchivậy?Hộilàmgì?…Chừngnào?…Tốinay…tốinaykhôngđược,mà tốibữanàocũngkhôngđượchết thẩy.Moabậnviệclắm,khôngthểđihộigìđượchết…Phải,moalàmviệcchotớibanđêmnữa…Anhemaimuốnnóithếnàomoacũngchịuhết…Thâykệ…Moakhôngcần…Aurevoir”.

Thuầnbuôngốngnóimànhưcósắcgiận.Thìnhlìnhnghephíangoàicókènthổitete.Thuầnhỏivợ,mớihaycóconởngoàithìcười,rồiđứngdậynóivớivợ:-Thôi,mìnhrướccôVânvềtrongnhàđặngcônghỉ,côđixelửađãmệtrồi.CôVânnói:-Emmuốnđixemhãngcủaanhmộtchút,anhchophéphaykhông?Thuầnđáp:-Ðượclắm,đượclắm,đểtôidắtđi.Thuầnbèndắt hai cô ra phòng làmviệcgiấy, thấy conxẩmbồngbéHậuđươngđứngcoicôNhưđánhmáy,thìbươmbảbướclạiômconmàhôn,rồibồngluônconmàđivớihaicô.Dắtcoinhữngxehơimớiđểđầybacăn,rồidắtquacoichỗbánđồphụtùng,điđếnđâucôVâncũngđềuthấycáchsắpđặtcóthứtự,nêncôtrầmtrồkhenngợikhôngngớt.Thuầnmởcửasauchỉchohaicôthấycáixưởngsửaxeđươngrầnrộ,màkhôngchịudắtxuốngđo,vìnghĩchỗấydầumỡbụibặm,sợhaicôxuốngđódơáodơquần.ÐicoicùnghếtrồiThuầnmớiđưahaicôraxe.CôHoànói:-Gần12giờrồithôithìmìnhvềluônmàăncơm,chớcònởlạihaysao?Thuầncoiđồnghồtay,thấyđã11giờ45thìgậtđầuđápvớivợ:“Ừ,thôi,đểtôivềluônthể.Mìnhchờtôivôlấyáodặnthầyhaimộtchútrồitôivềvới”.ThuầnđểbéHậulênxe,rồitrởvôhãng.CáchmộtlátThuầntrởravừađivừabậnáo.Thuầnbảoconxẩmkéoghếtrongmàngồi.ThuầnbướclêncầmtâybánhđểbéHậungồimột bên, còn sớp-phơngồi bênkia, rồimởmáychạyvềCâyQuéo.Lúcxequanhvôcửa,côVânthấyvườnhoađẹpđẽ,nhàlầunguynga,thìcônóilớn,cốýchoThuầnngồiphíatrướcnghe:-Ô!Anhchịsắmchỗởxinhđẹpquá!Emkhôngdèchútnàohết.Tốtquá,banngàyanhđiloviệcthươngmạicôngnghệ,banđêmvềsumhọpvớivợnơicảnhnàythìvuilắm,hạnhphúcnhưvầycònhạnhphúcnàohơn.Thuầnngừngxe tại cửa trước,ngóvợmàcười,mởcửaxechovợvới côVânxuống,dạysớp-phơcoiđemđồvônhà,rồichạyxevônhàxemàcất.BéHậuvônhàbiểuconxẩmđưacáikènrồithổitete,bộđắcýlắm.CôVân

ngóvợchồngThuầnrồingóbéHậumàcười,tronglòngrấtmừngchongườibạnyêuđượchưởnggiađìnhhạnhphúc.CôHoàkêubồibếpmàdạydọncơm,rồimờicôVânđithẳnglênlầu,nóirằngđãdọnphòngriêngchokháchởtừngtrên.ThuầnbiểuconxẩmthayđồchobéHậurồiThuầnđirửamặt.chừnghaicôtrởxuốngthìthấyThuầnvớiHậu,haichaconđươnghấttráibanhlănqualănlạingoàihàngba,conlaomsòm,chacườingảngớn,cảnhcoithuậnhoàđầmấmlắm.Cơmdọnrồi,bốnngườingồilạiăn,haicôngồimộtbên.Cô Vân cứ ngó Thuần và ngó bé Hậu mà cười hoài lại khen Hậu giốngThuầnnhưmộtkhuôn.CôHoàhỏichồng:-Hồinẫyngoàihãngcóaikêudâynóimờimìnhđihộigìđóphảikhông?-Ừ,mông-xừThoạimờitốinaynhómtạinhàhàngCửuLongđặngbàntínhgomhếtbạnthanhniêntríthứcmàlậpmộthộiáihữu.Tôixinkiếu,khôngdámhộihiệpvớimấybácđónữa.-Mấybácđólậphộiđặngănuốngsaysưalàmviệctồibại,chớphảilậphộiđặnglocôngíchgìhayhomàtheo.-Mìnhlàmtráiýanhem,rồihọtẩychaymìnhchớ.-Ô…Từhồihômtôiđãnhấtđịnhtẩychayhọrồi,mìnhkhỏilohọtẩychaytôi.-Tạisaomìnhnghịchvớianhemdữvậy?-Chớchihồihômcómìnhđidựtiệcđámcưới thìmìnhcũngnghịchnhưvậy…Khốnnạn,xấuhổilắm…Thôiđừngcókểthanhniêntríthứcgìnữa.DầuởxứViệtNam,dầuởbênTầu,hay làởbênTâycũngvậy,những lễquanhôntangtếlàlễtrọng.Mìnhđidựmấytiếcấy,thìphảimặcyphụcchotrúng lễ, ngồi ănmìnhphảigiữ lễ chohẳnhòi, sớt đồ ănkhôngđược lựamiếngngon,nóichuyệnphải lựa lờikhôngđượckêunóivói.Cáchítnămnaytôicóđimộtđámcưới,thấycómộtnhómthểthaogiahọđếndựtiệchọmặcyphụccũngnhưđiđábanhhaylàđánhtennisvậy,chừngngồi,họlộtáorồimặxsơmilòicánhtaycũngnhưngồiăntheomấyquánchungquanh

chợ.Hồihômnàynhómthanhniêntríthứcdựtiệcđámcướihọmặcyphụctrúnglễ,songchừngngồiănhộlộtkhănđenrồidùngđựngđồmàăn,hộvậtlộnráchcảáodài,rồichừngkhiêuvũhọmặcáobàbamànhảy.Ðó,tấnbộvănminhlàvậyđó!…Tôingánquá…Thôi,tôilàmdãmanchokhỏihổ.Từrầytôicứlolàmăn,córảnhthìtôivuichơivớivợconmàthôi,tôikhôngdámbèbạnvớiaihết.CôVâncườimànói:-AnhlậptâmnhưvậythìchịHoàvàcháuHậuhữuhạnh,cònxãhộithìvôphướclắm.Thuầnsuynghĩmộtchútrồiđáp:-Sanhnhằmđờihỗnđộn,nếuailogiữthândanhcủamìnhchovẹntoàn,thìngườiấylàthượngtrí.ĂncơmrồiThuầnlênlầunghỉtrưa.Haicôvàophòngkháchđànbànằmnóichuyện.GầnbagiờThuầnthứcdậytắmgộirồithayđồmàđirahãng.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương4

Bốngiờrưỡichiều,mặt trời trịchxuốngkhuấtngọncây,hếtdọinắngvàovườnhoanữa.Gióchướngthổi loaxaoxôlácâylúclắc, lạiđưahơinắnghồitrưađimấthết.CôHoàmờicôVânratrướcsânmàxemcâytrồng,nhấtlàthưởnghoanởchơichomát.Haicôdắtnhauđidàitheomấyliếpbông,lúccúixuốngngửibônghườngvừachớmnở,khiđứngtrầmtrồbôncẩmnhungtươi tốt.Mùihaophalộnvớimùithơmcủahaicô, làmchoquangcảnhrựcrỡlại thơmthobátngát.Ði tớicâyxoài lớndựa rào,haicôbènngồixuốngcáibăngdướigốccâyxoài,dâmặtvônhà.Trướcmặtmộtcáisânhoanởđủcácmàuphalộnnhau.Ngóxavônữathìmộttoànhànguyngađẹpđẽ.CôVânngắmcảnhmộthồi,côsanhcảmtronglòngnêncôdayquanóivớibạn:-Chịcóphướclắm.Tôithấychịđượcnhưvầythậttôimừngbiếtchừngnào.NgườitanóimấyônghọcbênTây,nếuhọvềxứmàhộlậpgiađình,thìchủýkiếmtiềnchonhiềuđặngănchơisungsướng.AnhThuầnkhôngcóýđó,anhlậpgiathấtđặnglolàmăn, làmănchocótiềnđặngbồiđắpnềnhạnhphúcchovợconhưởng.Đànbàcongáicóchồngnhưvầy thìphỉnguyệnrồi.Tôimừngchochịlắm.CôHoàchaumàylặngthinhmộtchútrồithủngthẳngđáp:-Ởđờichẳngcóhạnhphúcnàomàđượchoàntoànbaogiờ,hễđượccáinàythìmấtcáikia…-Chịkhóquá!Vậychớchịcònmuốnthếnàomóoigọi làhoàntoànhạnhphúc?-Tôicómuốngìđâu?thếnàotôicũngbằnglònghếtthẩy…Nhưngmàtôinghĩhạnhphúcgiađìnhởchỗnàochóokhôngphảinhờnhàđẹp,xetốt,ănngonsungsướng,bạctiềnđầydẫy,màgâyrađược.cóngườilấychồngrồiở

trongmộtcáichòitranhmàhọcònvuivẻhơnnhiều…Nghemấylờiấy,côVânlấylàmlạ,nênngósữngbạnrồihỏinhonhỏ:-AnhThuầnkhôngthươngchịhaysao?-Thương chớ, vợ chồng ở với nhau hơn 5 năm đã có con có cái, sao lạikhôngthương.-Vậythìsaochịlạinóinhưcóýphiềnanh?Anhcókhinhrẻchịhaykhông?-Không,trọngtôilắmchớ.-À,nếuvậythìtôikhônghiểuýchịrồi.-Ðểthủngthẳngrồitôinóiviệcnhàcủatôichochịhiểu.-Ðược.Màtôimuốnhiểuliềnbâygiờ,bởivìtôithươngchịnhưruộtthịt,nếuchịbuồntôichịukhôngđược.-Không,tôichưađếnnỗibuồn….Tôimớikhôngđượcvuimàthôi.-Khôngvuithìlàbuồnchớgì.CôHoàchúmchímcười,rồikhôngmuốnnóiviệcriêngcủamìnhnữa,nênxoaycâuchuyệnmàhỏiVân:-Chịthiđậuvềnhàđãhainămrồi,saochịchưachịulấychồng?CôVâncườingấtmàđáp:-Chồngkhôngchịucướithìtôilàmsaomàlấychồngđược?-Saolạikhôngchịucưới?-Họkhôngchịucưới,nghĩalàkhôngchịucướichớcósaođâu?-Chịnóikhóhiểuquá.chịcứgiễucợthoài.Nóirõchotôinghenào.-Tâmsựcủachịthìchịmuốngiấu,chịkhôngchịunóithậtchotôibiết,saochịlạiéptôiphảinóitâmsựcủatôichochịnghe?Chịnóithậtchuyệncủachịtrướcđi,rồitôisẽnóichuyệncủatôi.-Chuyệncủatôinhỏmọn,khôngcógìđángnghe.Chuyệncủachịlàquantrọng,chịphảinóitrước.-Cógìđâumàquantrọng.-Chồngnói rồi nói hồi, nókhông thèmcưới, chuyệnnhưvậymàchịnóikhôngquantrọng,vậychớcònđợisaonữa?-Quantrọnglắmhaysao?Tôicholàviệcnhỏmọn,tôikhôngđểýchútnào.

Chịmuốnbiếtthìtôinóichochịbiết…Tronglàngcủatôicómộtvịhươngchứccóítmẫuruộng,càycấyđủăn,chớkhôngphảinhàgiầu.NhưngmàôngcómộtngườicontraitênlàToàn,họcgiỏi,mới20tuổiđãthiđậutútài,tronglàngaicũngkhengiỏi.ToànmuốnđiquaTâymàhọcthêmnữa,ngặtvìchamẹkhôngđủsứcchịutốnhao,nênToànbuồnlắm.Lúcấytôimới19tuổiđươnghọctrênSàiGòn.MátôinghechuyệnToànmuốnđihọcnữamàkhôngtiền,thìmờichamẹToànxuốngnhàhỏithăm,rồinóinếuhaiôngbàhứalàmsuithìmátôisẽratiềnchotoànđihọc,chừngnàothànhdanhtrởvềrồisẽlàmlễcướitôi.Hiôngbàmừngnênhứalàmsuiliền.Cáchítngày,nhândịplễnghỉhọc,tôivềthămnhà.Mátôichochamẹtoànhay,rồihaiôngbàdắtToànxuốngnhàtôiđặngchotôivớitoànbiếtnhau.Trong ít bữa sauđó,má tôi đưamộtngànđồngbạc choToànđiTây.Từngàyrađi,mỗithángToànđềucógửimộtbứcthơvềmàthămmávàtôi,thơgởingaychomá,vàviếtthơcũngkêumátôibằngmánhưconrểvậy.Toànhọcykhoa,mỗibứcthơđềunóisựhọcchomátôibiết.MátôithươngToànlunglắm,hễtôivềnhàthìmátôiđưahếtthơcủaToànchotôicoi,rồikhenngợiToànvàkhuyêntôiphảirángmàhọcchogiỏi,rángtậprèncông,dung,ngôn,hạnh,đặngngàysaulàmvợmộtvịÐốc–tơchoxứngđáng.Trong5nămtrường,hễvàibathángthìmátôiđưa300đồngbạcchoônggiàToànđặnggởiquachoToànănhọc.NămngoáigởithơvềnóiđãđậuthibằngÐốc–tơđượcrồi,songcònphảirángởhọcthêmnữa,họcchuyênmônvề bệnhmắt.Má tôi lấy làmvui lòng nên cũng cứ đưa bạc đặng gởi choToànhoài.Thìnhlìnhhômthángchạpnămngoái,ônggiàToànxuốngnhàđưamộtbứcthơcủaToànchomátôicoi,trongthưToànnóivìlỡthươngcôđầm,ănởvớinhauđãđượcmộtmặtcon,khôngthểrứtđược,nêncậychamẹxinlỗidùmvớimátôivàkhuyêntôiđừngtrôngđợi,bởivìToànkhôngthểvềcướitôiđược!CôHoànghethuậtchuyệntớiđóthìcônổigiận,dằnlòngkhôngđược,côvụtnói:-Ngườigìmàvongânbộinghĩaquánhưvậy?

CôVânvỗvaicôHoàcườimàđáp:-NgườiViệtNamchớngườigì.Ngườithanhniêntríthứcđờinayđó.-Khốnnạn,khốnnạnlắm,khôngcóluânlýgìhết!Thuậtchuyệnnhưvậymàchịcườiđược,thậttôikhônghiểuchịlàngườigì!-TôicũnglàngườiViệtNamchớngườigì?-Saochịkhôngnổigiận.-Giậnai?GiậntoànhaylàgiậnngườiToànyêu?-Giậnhếtthẩy.-Chịnóngnảyquá.Traihọcócáiócmới,thìmìnhcũngphảicócáiócmớinhưhọvậychớ,giậnlàmchi.Tôicười,chớtôikhônggiận.Chịnghĩkỹlạicoi.Toànrèntậptheocáchgiáodụckiếmăn,thìtựnhiêntrínãotánhtìnhnhư vậy, có gì lạ.Mình có giận thì giận cách giáo dục kiếm ăn đó, chớkhôngnêngiậnToàn.CònngườiToànyêuvàyêuToànđó, thìhọcóbiếtmìnhđâumàmìnhgiậnhọ.-Ngườitagiựtchồngchịmàchịnóinghenhưchơi…-Chớchịbảotôiphảikhóc,phảilahaysao?-Phảilàmsao,chớđểêmđềmsaođược.-Ngườitakhôngcướithìthôi,chớlàmsaobâygiờ?Tôichắctạitôikhôngcó duyên nợ với toàn, nên trời khiến như vậy đó đa chị.Mà tôi khỏi kếtduyênvớiToàncólẽđólàcáimaycủatôi,biếtchừngđâu.CôHoàngồitrầmngâmsuynghĩmộthồirồinói:-Tôihiểurồi,mấtchồngmàchịkhôngtứcgiận,ấylàtạichịkhôngcótìnhvớiToàn,chớkhôngphảilàduyênnợhaylàtạicớnàokhácphảikhông?CôVângậtđầuđáp:-Cólẽchịnóitrúng.-CôHoàvộilấymộtnhánhcâykhôcầmmàvẽtrêncátrồihỏitiếp:-Bâygiờchịtínhlẽnào?Thôi,lấychồngkhácphứtđi,kẻohọtưởnghễhọkhôngcướithìchịếchồng.-Chồngởđâumàlấy?Màlấychồngcóíchgìhaysao,nênchịkhuyêntôiphải lấychồng?Lẽtrờivà tụcngườiđềubuộccongái lớnlên thìphải lấy

chồng.Tôiđãvângtheolẽtrờivàtụcngườirồi;nếungườitakhôngcướithìlỗi tại người ta chớkhôngphải tại tôi.Trả nợhồng trần theophậngái đãxongrồi,bâygiờ tôiđược thong thảmàhọcvẽhọcđờn, tập làmthichơi,khỏilophảilàmmọingườitanữa,thìtôivuilắmvậy.-Chịnóinhưvậymàtôichắcbềnàorồiđâychịcũngphảilấychồng.Chịưađờnưavẽưangâmthìtựnhiênchịsẵncócáitâmhồnlãngmạn,thìdễcảmáitìnhlôicuốn,rồidầuchịkhôngmuốn,chịcũngphảicóchồng.-Thuởnaytôichưabiếtáitìnhlàcáigì,màdầutìnhấycóphátra,tôicũngkiếmthếxalánh,chớtôikhôngchonólàmlụycáitựdocủatôi.-Chịkhôngchịulấychồngmàsaochịthấycóchồngcócon,chịlạikhentôicóphước?-Tạiýchịkháchơnýtôi;chịthíchgiađìnhhơntựdo.Naychịđượchưởnggia thấtđầmấm, thì tôimừngchochịchớsao.À,hồinãy tôikhenchịcóhạnhphướcgiađìnhthìchịnóihạnhphướcấykhônghoàntoàn,tạisaovậy?Tôitỏtâmsựcủatôirồibâygiờchịphảinóiviệcnhàcủachịchotôinghemộtchút.- Việc của tôi khó nói ra được…Mà việc cũng không đáng nói nên chịchẳngcầnbiếtlàmchi.-Chịcứgiấuhoài!Chuyệntuykhôngđángnóimàtôimuốnnghe.vậychịphảinói…Anhchơibờihaymèochuộtnênchịghenchớgì,phảinhưvậykhông?CôHoàcúiđầulặngthinhkhôngchịuđáp.CôVânchưachắclờimìnhnóiđãtrúngýbạn,cômuốndọlòngthêmnữanêncônóitiếp:“Ðờinayđànônghọrộngđườnggiaothiệp,nhấtlàbậctríthướccóanhemnhiều,dầukhôngmuốnchơibời,màcũngphảiéplòngđichơivớianhem.Làmđànbàchẳngnêncốchấptháiquá;phảiđểchochồngthongthả,miễnhọgiữtrọnđạolàmchồngthìthôi.Tôitưởngvợchồngnếungườinàycóquấychútđỉnh,ngườikiaphảinhắmmắt,đừngthèmngó,thìgiađạomớihoàthuậnvữngbền.CôHoàchâumàymànói:

-Chịchưacóchồng,chịkhônghiểutìnhvợchồnglàthếnào,nênchịmớinóidễnhưchuyệnchơi.Ðểchừngchịcóchồngrồichịsẽbiết.Cónhiềucáinólàmchomìnhmuốnđiên,muốnchếtđachị.BâygiờcôVânbiếtmìnhđãrờnhằmchỗđaucủabạnrồi,bởivậycôcườingấtmàhỏi:-Chịghen lắmhả? chị bị chứngghenhèn chi chị khôngvui.Màchịbiếtchắcanhcóvợbéhaylàcómèoởđâukhôngmàchịghen?-Nếutôibiếtthìtôiphanhthâynóliền,tôicóđểyênđâumànói.-Chịkhôngbiếtmàchịghennỗigì?-Bởikhôngbiếtnênmớitứcchớ?-Nếuchịkhôngbiếtthìphảilậpthếđặngbiết,rồichịghenmớicócớchứ.Tôi khuyên chị đừng nói chi hết, chị cứ vui vẻ như thườngmà dọ dẫm.chừngnàochịbiếtanhcótìnhvớiairôì,chĩsẽtonhỏmàkhuyênlơnanh.Theoconmắttôithấy,thìanhlàngườibiếttrọnggiađình,chớkhôngphảilàngườihoangđàng.Nếurủianhcólỡđichơilầmđườngquấy,chịêmáimàcắtnghĩachoanhnghe,tôichắcanhsẽbỏliền,chịchẳngcầnphảiômấpsựphiềnnãotronglòngchị.-Hễtôinhớtớisựđó,thìtôibựctứcsùngsụctronglòng,khôngvuiđượcthìlàmsaomàêmái.-Màcữchỉcủaanhthếnàonênchịghennhưvậy?-Tôinóithậtvớichị,nhàtôiđớivớimẹconthìđúnglắm,tôikhôngcóchỗnàomàtráchđược.Tôiphiềncómộtđiềulàcứđihoài,bỏmẹcontôitiuhiuởnhànhưvãigiữchùa,đitốingày,cókhicònđithâmtớibanđêmnữa.Tôibuồnlàbuồnchỗđó.-Anhlàmchũhãng,tựnhiênanhphảibổnthânquảnxuất.Nếuanhlơmơởnhàhoài,khôngxemxétviệctronghãng,thìcuộclàmănhưhạicòngì.Chịtráchanhvềkhoảnđótôiequáđáng.-Nóirangoàihãng.Màtôicóbiếtrađóhaylàđiđâu?-Chịnghiquávậysaođược.Vợchồngphảitinbụngnhauthìởđờivớinhaumớiđượcchớ.

-Tôibiếtbụngtôi,chớlàmsaotôibiếtbụngnhàtôiđượcmàtin.-Ồ!Cáinhiệtđộvềsựghencủachịcaoquá!Chịphảinguộibớt,chịphảidằnxuốngchớ.-Tôidằnhếtsứcđachị.Nếutôikhôngdằnthìcócònvợchồnggìnữađâu.Nhưhồitrưamìnhghéngoàihãngđó,chịthấyhaykhông?-Thấyviệcgì?-Hồihaichịemmìnhxôcửavôphònglàmviệccủanhàtôiđó,chịkhôngthấygiốnggìhaysao?Cóconđan1hmáynóởtrongphòngvớinhàtôiđó.-Ngườiphụsựđemđồvôchochủkýtên,ấylàsựthường,cólạgìđâu.-Mướnngườiphụsựmàmướnđànbàcongáichivậy,thiếugìmấythầysaokhôngmướn?-Chachả!Chịghentớikèphụsựcủaanhà?chịđểýtớichỗđóthìtôisợnhẹdanhgiáchoanh.-Chỗnàotôicũngđểý,màdầuaitôicũnghgenhếtthảy.Ngườigiúpviệcthìmướncongái; trongphòng làmviệc lạicósắmghế“canapé”, làmnhưvậybiểuđừngnổixungsaođược.Tôinóithiệtvớichị,giađạocủatôingườingoàidòmvôaicũngcholàcóphướchếtthảy.Nhưngmàtôibuồnlắm.Tuyởnhàlầuđixehơi,đeohộtxoàn,muốnvậtchicũngcó,songtôikhôngbiếtvuichútnàohết.Tôisợmộtngàykiatôiphảitựvậnmàchết,bằngkhôngchếtthìtôicũngđiên.CôHoànói tớiđâythìsắcmặtcôrấtbuồnbực.CôVânthấybạnđauđớnnhưvậy,thìcôkhôngdámgiễucợtnữa,cônghiêmsắcmặtmànói:-ChịHoà,chịbịbệnhghennặngquá.Tôibiếtvìchị thươngchồngnhiềunênchịmớighen.Nhưngmàbệnhghenlàcáihoạlớntronggiađình.Vậyphảilàmthếnàomàtrừchogấp,nếuđểdâydưasợnóphágiađìnhrờirã.Naytôibiếtchứngbệnhcủachịrồi,khônglẽtôilàmlơ,đểchogiađìnhchịxàoxáo.Thôi,đểmaimốttôithừadịpnàoanhThuầnrảnh,tôisẽtỏbàynỗiphiềnnãocủachịchoanhhaybiết,đặnganhliệuđườnglàmchịhếtghen.Chịchophéptôinóithiệtvớianhkhông?CôHoàdodựmộtchútrồimớiđáp:

-Cólẽnhàtôiđãdưbiếtnỗibuồncủatôi;songmuốnđểnhưvậychotôichếtđặngcướivợkhác!-Ồ!SaochịcoianhThuầnrẻquávậy?anhlàngườibiếttrọnggiađình,nêntuymắc lo làmăn, song cũng sắmnhà cửa tử tế đặngvợ conở cho sungsướng.Ngườicóýtốtnhưvậy,lẽnàolạicócáiýxấunhưvậy.-Thôichịmuốnnóithìnói,nóithửcoinhàtôiđápthếnào?-Chịchophépphảikhông?-Tôicho.-Màtôinóichuyệnvớianh,tôisợchịghentớitôinữa!CôVânnóicâunàyrồicườingất.CôHoàcũngcườimàđáp:-Tôivớichị thươngnhaunhưruột thịt.Có lẽnàochịđànhgiựtchồng tôihaysaomàtôighen.Haicôcườixoà.Thuầnởngoàihãngvề,ngừngxetrướcthềmnhà.BéHậuđươngchơiphíasauchạyramừngcha,rồichaconômnhaumàhôn.CôHoàvớicôVânđứngdậythủngthẳngđivônhà.Thuầnngóvợmànói:-Mới6giờ15,thayđồđichơimộtvòng,chừng7giờ30sẽăncơm.ÐiđặngchocôVânhứnggiómộtchút.HaicôthayđồrồidắtbéHậulênxe.ThuầncầmtaybánhchoxechạyquaphíaGòVấp.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương5

Quangàysau…Gần3giờchiều,Thuầnsửasoạnlênxeđirahãng.CôHoàkêuchồngmàdặnhễratớihãngrồithìbiểusớp–phơđemxevềliềnđặncôvớicôVânđiSàiGònmuađồ,đúng5giờcôsẽlạihãngrướcthuầnđiThủÐứcănnemchơimộtbữa.thuầnlàmytheolờivợdặn.Coiđồnghồđã5giờ,ThuầnrữamặtcchảiđầurồibậnáorangoàiđứngnóichuyệnvớithầyhaiTịnhmắtcứngóchừngngoàiđường,cóýtrôngxelại,đặngđichơimộtvòng.Ðợiđến5giờrưỡicũngchưathấyxelại,Thuầnlấylàmlạ,bènbướcrangoàicửađilênđixuốngmàchờ.Chờhoàikhôngthấy,bâygiờThuầnbắtđầulo,vìkhôngbiếtcósựrủirochihaykhông.Ðến6giờ,Thuầnnóngnâỷquá,khôngthểchờnữađượcbèntrởvôhãngdặnthầyhaiTịnh,nếucoxecôHoàlạithìnóithuầnchờkhôngđược,nênđãvềtrongnhàrồi.DặnxongthuầnmớivôtrongxưởnglấymộtcáixecũmàvềCâyQuéo,thầmtínhnếuvềnhàmàkhônggặpvợthìsẽchạyramàkiếm.Xevôtớisân,ThuầnliềnthấycôVânđươngnắmtaydắtbéHậuđidàitheomấyliếpbôngmàchơi.Thuầnhếtlonữa,songkhônghiểutạiduyêncớnàomàvợthấtước,nênvừabướcxuốngxevừahỏicôVân:-Hẹn5giờlạihãngrướctôimà,tôichờhoàikhôngthấy,tôiloquá,khôngbiếtcógặpviệcrủirogìhaykhông.NhàtôikhôngcóđiSàiGònvớicôhaysao?CôVâncườirấthữuduyênmàđáp:-XinanhthalỗichochịHoà.ThiệtcũngvìcómộtsựrủinênchịHoàmớithấtướcvớianhnhưvậyđó.-A!Rủisaođó?-Hồixếxetrởvề,haichịemtôisửasoạnđiSàiGònmuađồchơi.Chịemtôichưakịpđi,thìcómộtngườiđemthơcủachịhaiởtrongRạchCátnói

chịhaibịnhvàmờichịHoàvônóichuyện.ChịHoàdụcdặcmuốnđểsángmaisẽđi.Emnóichuyệnmìnhđichơikhôngquanhệgì,bữanayđikhôngđượcthìmaisẽđi,chớcònchịhaicóbịnhđãsaingườirakêu,nếukhôngđiliềnthìlỗilắmvậy.EmépchịHoàphảiđiRạchCátnênmớilỗihẹnvớianhđó.-À,màcóđiRạchCátthìghéhãnhnóichotôihaymộtchútrồisẽđi;khôngthèmnóitrước;làmchotôiloquá.-ChắcchịHoàgấpđinênkhôngkịpnói,xinanhchớphiền…EmquenvớichịHoàthuởnaymàemchưachodịpgặpchịhailầnnào.Khôngbiếtchịhaibịnhsaođó?-Chịhaicủanhàtôitráitimyếulắm,nênhaymệt.Thuởnaycóchứngbịnhđómàuốngthuốchoàikhôngdứtđược.-Bịnhđóhiểmnghèolắm.-Phải.Ðautimthìkhôngđượcgiận,khôngnênlo.BéHậu thấyconxẩmở trongnhàđi ra, liềnkêumàbiểudắtđi rađườngchơi.Thuầnbiểubồinhắcmộtcáibànnhỏvớihaicáighếđểgiữahaoviên rồiđemnướcđá,nướccamrauốngchơichomát.ThuầnmờicôVânngồi,rótnướccammờicôVânuống.CôVânvuivẻhỏiThuần:-ChịhaigốcởChợLớn.thếchồngchịgốcởRạchCáthaysaonênchịphảivềRạchCátmàở?-Không.AnhgốcởCầnÐước.anhđặtnhàmáyxaygạo trongRạchCát,nênvợchồngphảivềtrongmàở.AnhtênNămQuyền.ChồngtênQuyền,vợtênQuý,rồilậpnhàmáyđặthiệulà“QuyềnQuý”.–Cũngnhưanhđặthiệu“ThuầnHoà”chohãngcủaanhđóchớgì.-Phải.Hồitôilậphãng,ởnhàtôibắtchướctheocáchcủaanhhaichịhaitôi,nênbiểutôiđặthiệunhưvậyđó.-NếuvậythìchịHoàvớichịQuýchắctìnhýgiốngnhaulắm,phảikhông?-Cáiđó tôi khônghiểuđược, bởivì tôi ít gầngũivới chị hai tôi, nên tôi

khôngbiếttánhýchị.-Tuyemchưabiếtchịhai,màchắcchịghenlunglắm.-Tạisaocôdámnóichắcnhưvậy?Tôicũngkhôngbiếtcóbịnhghenhaykhông.Màanhlàmchủnhàmáylớn,anhlobạcđầu,cóchơibờichiđượcđâumàchịghen.-Ghenlàmộtchứngbịnh,hễaimangchứngbịnhấythìghentựnhiên,chớkhôngphảiđợichồngchơibờimớighen.Thuầnngẫmnghĩmộtchútrồicườimàhỏi:-Tạisaocôđoántìnhýnhàtôigiốngtìnhýchịhai,rồicôlạinghichịhaiQuýcóbịnhghen?Tuycônóivòngởngoài,songcũngđủlàmchotôihiểurằng,côtỏýchênhàtôicóbịnhghen,phảinhưvậyhaykhông.CôVânlắcđầu,đáp:-Không.Lờianhnóiđó trúngcóphânnửa thôi.AnhnóiembiếtchịHoàghen thì không trúng, còn anh nói em chê chịHoà ghen thì không trúng.Bịnhghen là bịnh chung của các đàn bà có chồng, trừ ra ai có chồngmàkhông thươngchồng thìmớikhỏi chứngbịnhấy.Ấyvậydầu embiết chịHoàghenemcũngkhôngphépchêchị.Chịthươnganh,nênchịmớighen,thếthìlàmsaomàemchêchịđược.-Phải.Ðànbàvìthươngnênmớighen,bởivậythgóiquencóthểdungchếđược.Nhưngmà,khônghiểuđànbàghenhọcóbiếtrằngnhiềukhihọlàmchochồngbuồnbựcchánngánlắmhaykhông?-Nếuvợghenmàchồngbuồn,thìchồngkhôngbiếtphươngphápnàolàmchovợkhỏighenhaysao?-Phươngphápnào?-Mìnhđừnglàmnhữngviệcgìcócớchovợghenđược.-Vợchồngphảitinbụngnhauthìgiađìnhmớiđượcđầmấm.Nếumỗigiâyphútđềuphảichútâmvềsựvợghen,đặngcứlomàtránh,thìđiđứngmấttựdo,làmănhếtphấnchấn,rồigiađìnhcũnghếtvuivẻ.-Emhỏithiệtanh,vậychớanhcóbiếtchịHoàghenhaykhông?-Cólẽnàotôikhôngbiết.

-Nếuanhbiếtthìanhphảilàmsao,chớkhônglẽđểchịghen,chịphiềnnão,anhbựcbộitrọnđờihaysao?-Biếtlàmsaobâygiờ…?thuầnthanmấytiếngrồichaumàyngồibuồnhiu.CôVânđãhứakiếmphươngthếgỡmốisầudùmchobạn,naygặpcơhộinàycômuốntỏtâmhồncủacôHoàchoThuầnhiểu,rồikhuyênThuầnphảisửađổicáchđốixửđặngchogiađạobìnhan,màcôtưlựkhôngbiếtphảimởđầunóithếnàochokhỏimangtiếngthàylay.Thuầnngướcmặtngómôngngoàiđườngrồithởdàimànói:-Tôithuộcvềhạngtânhọc.Nếutôicướivợ,ấylàtạitôikhôngcótínhhamchơibờinhưchúngbạn,tôiquyếtlậpgiađìnhđặngcósẵncáicơsởvữngchắc, an ổn ở trong, rồi phấn chí tranh đấu về cuộc làm ăn ở ngoài. Tôitưởng từngày tôi cướivợcho tớibâygiờ tôi chẳnghềcómộtchút lỗigìtrongđạo làmchồng.Thếmàvợ tôi nókhônghiểubụng tôi, nó cứngấmngầmghentuônghoài,nhiềukhinólàmchotôichánngánhếtmuốnlàmăn,hếtvuivớisựsốngnữa.Bâygiờtôimớihiểucáihạnhphúcgiađìnhthiệtkhótạo,dầumìnhcóchímuốntràntrề,dầumìnhcóbạctiềnđầydẫy,mìnhcũngkhôngdễmuacáihạnhphúcấyđược.Tôiđãthấycáiđờicũatôihỏngrồi.Nếutôisốbng,ấylàvìlẽtrờinênphảisống,sốngđặnglàmtôimọichođờinhưtriệuứcngườikhác,chớkhôngcóvuivẻgìmàmong.-Anhchẳngnênthốichí;bâygiờanhtiếcsựanhcướivợhaysao?-Ngórađường trướcmặtbuồnhiu, làmsaomàkhông thốichíchođược!Nhớtớisựmơướcthìnónhưgiấcmộng,làmsaomàkhỏiănnănchútđỉnh.-Chachả!EmkhôngdèchịHoàghenđếnnỗilàmchoanhchánngánquánhưvậy.Emxintỏthiệtvớianh,emlênởchơihaibữarày,emnóichuyệnvớicôHoà,emdòmthấychịvìbịnhghennêntronglòngkhôngđượcvui.Emdọýchịthìemhiểuchịphiềnlàtạianhhamlolàmănhơnlàưavuivớivợcon,chớchẳngcócớchikhác.Phiềnnhưvậycũngdễdãi,chóokhôngphảikhó.Emxinanhhãyvìgiađìnhmàsửađổibềcưxửlạimộtchút,đặnganhhưởnghạnhphúcchohoàntoàn.

-Tôiphảiđóngcửahãng,đừnglàmănnữa,đặngởnhàvớivợconhaysao?-Khôngcầnphảithôilàmăn.Emtưởnganhmướnmộtngườilàmtổnglýcoihãngthếchoanh,rồimỗibữaanhrahãngchừngmộtvàigiờđặngxemxétcũngđược,chẳngcầnphảiởtốingàyngoàihãng.-Aichobằngmìnhđượcmàmìnhdámphóthác.-Ðãbiếtnhưvậy,songxinanhhãynghĩlại,dầuhãngcóthấtlợibaonhiêuđinữanhẩmcũngíthạihơnlàgiađìnhxàoxáo.-Tựnhiên.Nhưngmàsự làmviệc là cái thúvui của tôi,nếu tôiởkhôngchắclàtôihếtvui.-Anhcũnglàmviệcchớ,songlàmởnhà.-Làmngườimàcâuthúcnhưvậythìsựsốngcóthúvuigìđâu.-Xinanhnhớ,ởđờiphảicócựcmớicóvui.Phảitìmmàmuacáivui,chớcóbaogiờngườitađemcáivuidưngchomìnhđâu.-Côluậnđứnglắm,màtôiralàmchủhãng,tôichịucựcthânnhọctríhếtsức,đặngchovợconđượcsungsướng,côngcủatôiđókhôngđủmuavuiđượchaysao?-Tạingườibáncáivuichoanhhọkhôngchịugiáđó,họđờigiákhác,nếuanhmuốnmuathìanhtheoýngườibánmờimuađượcchớ.-Người tanóichốndươngtrầnlàkhổải,nghĩ thiệt trúnglắm,phảikhôngcô?-Phải.Màmìnhkiếmthếquachokhỏibiểnkhổmớigiỏichứ.Emcònmuốntỏvớianhmộtchuyệnnữa,songemsợnóiraanhphiền.-Côcứnói,đừngngạichihết.-EmcoiýchịHoàkhôngvừalòngvềsựanhmướnđànbàncongáigiúpviệctronghãng.-Ồ!Vợtôighenđếnngườibộhạcủatôinữaà?-Emđãnóighenlàmộtchứngbịnhmà.Nhưmụnghẻ,dầuchỗnàonómọccũngđược,chớkhôngphảinólựatrênmặthoặctrênvainómớimọc.-CôNhưđánhmáychữtronghãnglàemgáicủamộtngườibạnthiếtcủatôi.Bạntôisuysụpnênhômthángtrướcđememlạihãngxinvớitôiđểem

phụsựtronghãngđặngmỗithángcóítchụcđồnglươngmànuôisựsống.Vìvậynêntôiphảichovàolàm,chớnàophảitôicóýxấunênmướncongáiđâu.Khôngđược,khôngđược,ghenđếnthếthìnhụcchotôiquá.-Thấykhônghồinãyemcónóitrước,emsợlàhễnóirathìanhphiền,téranóitrướcmàcũngkhôngkhỏi.Bâygiờtrờiđãtốirồi,tuymặttrăngđãmọclênởhướngđông,nhưngcònbịcâyángnênhoaviênvẫnlờmờchưađượcsáng.Thuầnđứngdậyđiquađi lại, khôngnói chuyệnnữa.CôVân tháyThuầnbuồnthìáingại, tưởngThuầnđãmuốndứtcâuchuyện,nêncôcũngđứngdậytínhđivônhà.Ýthuầnmuốnlưucôlại,nênnói:-Côlàbạnthânthiếtvớinhàtôi.Nhàtôitinbụngcôlắmnênmớitỏtâmsựchocôbiếtđó.Tôichắctronglúcnóichuyện,nhàtôiphiềntráchtôinhiềulắmphảikhông?-CôVânđứngngótrânThuầnmàđáp:-Có.ChịHoàcótráchanh.Màchịtráchlàtráchanhhamlobềlàmăn,cònítưavuithúvợchồngchớkhôngcótráchanhđiềuchikhác.Ấyvậynếuanhsửatánhýmộtchút,thìvợchồngsẽthuậnhoàvuivẻ,khôngcóchikhó.-Ngườicóhọcaicũngcóchủ trươngriêng.Mỗingườiđềuđeođuổi theochíhướngcủamình,phấnchấnlàmchođạtđượcmụcđích,đặngvừalòngphỉdạ.Mìnhđươnghămhởđitrongmộtcáiđườngmìnhvuithíchđó,bâygiờ người ta buộcmình phải ngừng lại, rồi bắtmình phải qua con đườngkháclàconđườngmìnhkhônghamkhôngmộ:mìnhgặpcáihoàncảnhnhưvậytựnhiênphảilơlửngchánngán.Tiếcđườngcũ,chêđườngmới,thếthìlàmsaomàvuiđược.Chớchingườivợhiểutínhýcủamình,rồisửađổitâmhồnmàtheomộtchíhướngvớimình, thìvuibiếtchừngnào…CôVân,côthươngnhàtôikhông?-Trongbọnchịembạnhọc,cómộtmìnhchịHoàemthươngnhiềuhơnhết.-Nếucôcóthươngnhàtôi, thìxincôlàmơnkhuyêndùmnhàtôisửađổitánhnếtlại,phảitincáitìnhcủatôi,đừngnghingờnữa,phảibiếtvuiviệctôivui,phảibiếtbuồnchỗtôibuồn.Côlàmthànhđượcviệctôicậyđóthìtôi

mangơncôlắm.-Vâng.EmhứachắcsẽhếtlòngkhuyêngiảichịHoàđặngchịlàmchoanhvui.Màemxinanhcũngnhượngbộmộtchút,kiếmthếlàmchocôHoàhếtnghingờ,đặnghếtbuồnbực.Anhchịunhậnlờixinhaykhông?Thuầncúimặtngóxuốngđấtmàsuynghĩmộtchút rồinóivớigiọngquảquyết.-Tôisẽránglàmchovừalòngvợtôi.-Emcámơnanh.Nếuđượcvậythìemvuilắm.-ÐểtôikiếmngườitôicậylàmTổnglýtronghãngđặngtôirảnhmàvuivớivợcon.Tôinghĩlạitừngàytôicóvợthìtôimắchamlàmănrồitôiphếcácsự lại.Bắtđầu từsángmaiđây tôisẽcho tiềnrồibiểucôNhưđikiếmsởkháclàm.Tôisẽtậntâmlàmđủcáchchonhàtôihếtcócớmàghen,rồicoicònphiềntráchchitôihaykhông.-Nghelờianhnóiemnghĩanhgiậnlẩy.Nếunhưanhgiậnlẩynênanhđổicáchcưxử,thìsựsửađổiấykếtquảkhônghayhogìhết.-Không.Khôngphảitôigiậnlẩy.Vìtôicócáióctrọnggiađình,vìtôinặnglòngthườngvợcontôilắm,nêntôimớinhấtđịnhnhưvậychớ.Côcóbiếttạicớnàomàtôitrọnggiađình,vìýgìmàtôithươngvợhaykhông?-Chắclàtạianhcảmnhiễmgiađìnhgiáodục;tuytheohọcthứcmớisongvẫntrọngluânlýxưa,nênanhmớiyêugiađìnhnhưvậy.-Cólẽcũngtạinhưvậy.Màcáiduyêncớlớnnhứtlàthếnày:Ngàytôihọcthànhcôngrồitôitrởvềxứ,tôithấyxãhộimìnhtôichánngán,hếtmuốnloviệckhaihoá.Cônghĩlạicoi,ởđờinàycónhiềungườinghịlựcyếuớt,tinhthầnvắnghoe,bậcthượnglưutríthứcthìchămlocầuquyền,nhúutlàchămlokiếm tiềnđặngănchơicho thân sungsương;bậc trung lưu thìhíhahíhửngnhưkẻkhônghồn,cònbậchạlưuthìvấtvảlờđờ,aibiểuđâuđiđó,khôngbiếtnhụcvinh,khônghiểulợihạichihết.Ởgiữamộtxãhộinhưvậy,thìvuisướngchỗnàođâu?Vìvậynêntôichánngán,tôiquyếtlậpgiađìnhđặngtôivuithúgiađình,tôiquyếtlậpcuộclàmănđặngtôichútâmvàođó,chotôikhỏibuồnkhỏitứcvìxãhội.Tôitrọnggiađình,tôihamlàmănlàtại

nhưvậyđó.Haicảnhấylàchỗđễchotôitránhmàkéodàisựsống,côhiểuchưa?-Emhiểurồi,emhiểurồi.Emkhôngdèanhbịcáitâmhồnbấtmãnnólàmchoanhphảikhốnkhổvềphầntríđếnthế.AnhcótỏniềmriêngấychocôHoàhiểuhaykhông?-Tôicótỏnhiềulần,màdòmthấynhàtôikhônghiểu…hoặckhôngmuốnhiểu.CôVânchaumày thởdài.Liềnkhiấy thấyánhđènxehơi rọisángngoàiđườngrồivộivôsân.CôVânnói:-XecôHoàvề.Thiệtquảxengừng,côHoàbướcxuống.Thuầnhỏivợ:-ChịHaiđausaođó?-Cũngbịcũ,tráitimyếunênmệt.ÐốctơbiểuchịphảiđiLongHảimàtịnhdưỡngíttuầnlễ.Chịchokêutôivềđặngrũđivớichị.-Chừngnàochịđi?-Sángmai.-Mìnhcóhứađivớichịhaykhông?-Không.Tôinóitôicókhách.Tôikhuyênchịđitrưóocrồiítbữatôisẽrathăm.BữanàocórảnhmìnhđưatôivớichịVânđiLongHảiđượckhông?-Ðược.Mìnhnhứtđịnhbữanàođithìmìnhnóitrướcđặngtôisắpđặtcôngviệctronghãngrồitôiđivới.Bangườidắtnhauvônhà.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương6

Vìđãnhấtđịnhtrướcrồi,nênsángbữachủnhậtcảnhàThuầnđềuthứcdậysớm,đặngsửasoạnđiLongHảithămcôQuý.Thuầnthayđồrồitrước,dòmcôHoàvớicôVâncòntrangđiểm,coithếcảgiờnữasắpđặthànhlýcũngchưaxong,thuầnbènlấyxechạyraSàiGòn.CôHoànghexechạythìhỏi:-Ủa!Ðiđâuđóvậykìa?CôVânsợbạnphiềnnênnóibừa:-ChắcanhThuầnđổxăngthêmhaylàrahãnglấyđồchớgì.-Hồihômcónóiđổxăngđầyrồimà.-Nếuvậythìchắcanhđilấyđồgìđó…Chịthấykhông.Bữahômtôimớinói sơ sịa,màanhđãđổiýbộn rồi.Anhhứavới tôi anh sẽđuổi côđánhmáy,thiệtquabữasauanhđuổiliền.HômquaanhlạinóianhđươngkiếmngườimàphúquyềnTổnglýtronghãngđặnganhrảnhrangmàlochovợcon.Anhđốiđãivớichínhưvậyđóthìđủthấyanhyêuchịlunglắm.Vậychịchẳngnênphiềntráchanhnữamàanhbuồn.-Tôicảmơnchịnhiềulắm.Nhờcóchịnóinênbữaràymớiđượcnhưvậyđó,chứhồitrướccoibộnhưquênvợconhết.-Tạianhmắcchămchúvềcuộclàmăn,anhkhôngđểýtớiviệckhác.Chịcó chỗnàokhôngvui thì chị tỏ thiệt cho anhhaybiết.Nếu chị phiềnmàkhôngchịunóirathìanhbiếtngứachỗnàomàgãi.-Nóilàmchi.Ngườicóhọcthức,tựnhiênbiếtphânbiệtchỗphảichỗquấy,ngườithiệtcólòngthưongvợcon,tựnhiênlochovợconluônluôn,cầngìphảinhắc!-Vợ chồng phải đồng tâm, đồng chí, đồng ý, đồng tình, thì gia đạomớithuậnhoà,làmănmớiphấnchấn.Vậytôixinchịcũngphảiđổitánh,hễcóviệcchikhôngvừalòng,thìnhỏnhẹmàtỏvớianh,chớđừnghờnmátgiẫn

lẩyrồiômấpphiềnnãotronglòng.-Tánhtôikháchơnngườitalắm,tôiphiền,tôikhôngmuốnnóira.-Vớithiênhạthìkhônghạigì,chớđốivớivợchồngmàchịphiềnchịkhôngchịunóira,thìvợchồnglàmsaovuivẽmàởđờivớinhauchođược.Màbâygiờchịcònphiềnanhvềchỗnàonữahaykhôngnè?-Không.Bâygiờtôikhôngcònphiềnnữa.-Ờ,nếuđượcvậythìtôimừnglắm.Từràysắpvềsauhễdcóphiènthìnóingayrachoanhbiết.Haicôsửasoạnrồi,conxẩmthayđồchobéHậucũngvừaxong,thìxecủaThuầntrởvềtới.-Thuầnvônhàcườingỏnngoẻnvàhỏi:-Sửasoạnđãxongrồihaychưa?Bẩygiờrồi,đisớmchokhỏibịnắng.CôHoàđáp:-Chịemtôixongrồihết.Tạimìnhcònđitabànêntrễ,chớcóphảitạichịemtôiđâu.-TôichạyraSàiGònmuabánhmìsốtđemtheoraLongHảiăn.Hồihômtôithấyđồhộpmìnhmuaítqua,nêntôiphảimuathêm,chớởchơiđôibabữamàmuacómấyhộp,ănsaođủ?-Mìnhtínhởchơilâuhaysao?-Tựýmình,muốnởbabốnbữacũngđược.-Vậytôitưởngrachơimộtbữarồisángmaivề,tôicódèđâu.Ởbabốnbữarồimìnhbỏhãngaicoi?-TôidặnthầyhaiTịnhrồihết,thầythếđỡchotôiđược.Cònnhưcóviệcgìquanhệthìthầykêudâythépnóichotôihay.-Nếuđượcnhưvậythìtiệnlắm.Ởchơivớichịhaivàibabữchochịvui.BâygiờcôHoàhếtquạunữa,côkêubồibếpmàdặncoinhà,rồihốicôVânđi.Bồivớisớp-phơđemvalylênxe.Thuầnsắpconxẩmngồitrướcvớisớpphơ,cònThuầnngồiphíasauvớivợconvàcôVân.Xerakhỏinhà,Thuầnkêusớpphơmàdặn:-Tưa,chạychokỹlưỡng,nghekhông.Cômàycobầuđừngcóchạymau

lắm.CôVânngócôHoàcườivànói:-anhThuầnbiếtlochovợlắmchớ.Thuầncưòoimàđáp:-Ấylàphậnsựcủangườichồng,cóchilạđ6au.CôHoàngồilặngthinh,chồnglochocômàcoibôcôkhôngcảmtìnhchútnàohết.Vìxechạychậmnên9giờ rưỡimới ra tớiLongHãi.XeghévônhàmátMinhNguyệt,làchỗcôQuýmướnhứnggió.CôQuýrachàomừng.CôHoàtiếndẫncôVânchochịbiết.CôQuývuivẻtiếpkhách,ômbéHậumàhôn,rồimờihếtvônhà;câuchuyệnhànhuyệnnóivừaxong,thìbacôsangquacâuchuyệnquầnáo,coithếkhódứt.Thuầnkhôngcầnphảibiếttiệmnàobánhàngrẻ,thợnàomayáokhéo,bởivậyngơngáomộthồirồiđộinóndắtbéHậurabãibiểnđichơichođến11giờcôHoàsaiconxẩmđikêu,chaconmớichịtrởvềăncơmtrưa.Gần 4 giờ chiều, nước lớn, gió ngoài khơi thổi vô lao xao cuốnmặt biểnthànhvòngrượtnhautấplênbãirồirãtanphunbọttrắngxoá.Namthanhnữtú, tốp5 tốp3,dắtnhauđidọc theobãimàchơi,ngườinóicườicười,kẻkiếmcuakiếmốcmàcũngcóngườiđứngimlìmngómôngrabiển,dườngnhưmuốntínhcoitrờicaomấyđộ,biểnrộngmấyngàn.Thuầnbènrủmấycôxuốngbãiđihứnggió,ThuầndắtbéHậuđitrướcbacôthủngthẳngtheosau.Xuốngtớiménước,béHậumuốnchạytheohớtbọtmàchơi.ThuầnbiểuconXẩmlộthếtquầnáogiầyvớcủacon,rồiđểthongthảchogiỡnvớinước,cứđitheocoichừng,đừngchonórangoàisâumàthôi.Trướcmặtsóngbủalaoxao,bênmìnhgióphấtmátmẻ.Thuầnvớibacôđichơi,tronglòngkhoẻkhoắn,ngoàimặttươicười.ÐiđượcmộthồibỗnggặpÐốctờHuỳnh.Thuầnquennênbắttaychàovàhỏi:-Xecủaôngsửarồi,bâygiờmáychạyêmkhông?-Êmlắm,khôngcódụcdặcnữa.Tôicámơnông.

-Ôngrangoàinàyhồinào?-Tôirahồihôm.ÐốctơHuỳnhnóichuyệnmàmắtngócôVântrântrân.Ônglàmộtngườivuivẻ,lạicótánhưanóichuyệnvớiđànbàcongái,bởivậyôngxinThuầnlàmơntiếndẫnbacôchoôngbiết,Thuầnliềntrìnhdiệnchịvàvợ.ChừngtớicôVân,Thuầnnói:-CôVânđâylàchịembạnhọcvớinhàtôi;côởdướiTânAnlênthăm,rồinhàtôimờirangoàinàyhứnggióchơiítbữa.ÐốctơHuỳnhcúiđầuchàotừcô.ChừngtớicôVân,ôngngheThuầntiếndẫnnhưvậy,thìôngcườimànóivớicôVân:-Tôilấylàmmaymắnmàđượcbiếtcô.Xinlỗicô,khôngbiếtcôởTânanvậycôởtạichợhaylàởtronglàng?-Dạ,thưaemởdướiKỳsơn.-KỳSơn…KỳSơnlàchỗnàomàtôikhôngbiết?-ThưaKỳSơnởtheođườngThamNhiên,cáchChâuThànhTânAn5câysố.-Chắcôngởnhàlàđiềnchủ,nêncômớiởtrongruộngnhưvậychớgì.-Thưaemkhôngcóôngnhànàohết.-A,xinlỗicôtôiđoánlầm.Tôikhôngdècôchưacóchồng.-Thưa,ôngcólỗichiđâumàxin.Theođờinaymấyôngcóhọcthứcđềubuở chốn thị thành hết thảy. Ông nghe em ở trong ruỗng rẫy, tự nhiên ôngtưởngchồngcủaemlàôngchủnhàquê,nghĩkhônglạgì.-Tôitưỡnglầm,màtôimừnglắmđócô!-Xinôngchoembiếtcoitạisaoônglầmmàônglạimừng.-Tôimừnglàvìtướngmạothanhnhãnhưcôrủicóchồngởdướiruộngthìuổnglắmvậy.-Theolýthuyếtcủaông,thìngườiởruộngkhôngđượcphépcướivợthanhnhãhaysao?-Tôinói“uỗng”,chớkhôngphảinói“khôngđượcphép”.-Ởđâucũngcókẻkhônngườidại,chớkhôngphảingườiởruộngđềudại

hết, hay là ở thành thị đều khôn hết. Em xin ông đừng khinh bỉ người ởruộngtộinghiệpchohọ.-Côbinhvựcmấycậunhàquêquá!Tôichắccôsẽlấychồngnhàquê.-Luậnnhânvậtlàmộtviệc,cònlấychồnglàmộtviệckhácnữa.haiviệcấykhôngdínhlíugìvớinhauhết.-Nếuvậy thì tuy cô binh vực người nhà quê, song lấy chồng thì sẽ chọnngườitríthứcphảikhông?-Sựlấychồngemchưanghĩtới,màchắcdầuđếnchừngnàoemcũngkhôngnghĩtớilàmchi.-Côtínhtuhaysao?-Cólẽ.-Uổnglắm,uổnglắm!-Ôngnóinhưvậyemlấylàmtộinghiệpchoông.-Tạisaomàcôtộinghiệpchotôi?-Ônglàmộtvịbácsĩ,ôngđứngvàohàngthượnglưutríthức.Ngheemtỏýmuốnbướcvàochánhđạo, lẽ thìôngphảinângcao trídục lòngdùmchoem,làmnhưvậyôngmớixứngđángvớiđịavịcủaông,chớngheemtỏýnhưvậy,rồiôngthanuổngnghĩalàôngcảntrở,thiếthìôngthiếuđạođứcnhiềulắm.Emtộinghiệpchoônglànhưvậyđó.ThuầnvỗvaiôngHuỳnhcườivànói:-CôVântuyởruộng,songcôcóhọcthức,chớkhôngphảigáiquê.Ôngcãikhônglạiđâu.BacôcúiđầuchàoôngHuỳnhrồidắtnhauđitớitrước.ÔngHuỳnhnắmtayThuầnkéolại,haingườiđứngnóichuyệnmộtchútrồithủngthẳngđitheosauxaxa,chớkhôngđichungvớibacô.ÔngHuỳnhnóivớiThuần:-CôVânđãcósắcđẹp,màvănnóilạikhônngoannữa.bôcôtrộngtuổirồi,màsaochưacóchồng?-Cômắclohọc,mớithiđậuvềnhàchừngvàinămnay?-Thiđậutrườngnào?

-Côthiđậubằngthànhchung.-Chàchà!Hènchicônóichuyệnlanhquá.Màthiđậuhainămrồisaochưalấychồng?-Tôinghenhàtôinóihồitrướcbàgiàcôcóhứagảcôchomộtanhhọcsinhnàođókhôngbiết, rồibaoanhquaPháphọc thêm.Anhhọcxong rồianhcướiđầm,bởivậycôVânlỡduyênrồichánngánkhôngmuốnlấychồng.-Tộinghiệpdữkhông!Thếkhi chamẹcôgiầu lắmhay saonênbaochongườiđihọcđặngsaugảcon?-CôVânmồcôicha,côcònbàmẹ,màkhôngcóanhemchihết.Bàgiàcôlàbàchủgìđókhôngbiếtnghenóigiầulớn,nhàtôibiếtchớtôikhônghiểurõ.-Conmộtcủanhàgiầulóon,màlạicóhọcthứcconhansắcnữathìquýbiếtchừngnào.Anhhọcsanhnàođósao lạibỏngười ta,khờquá.vợ tôichếtmấy năm nay, tôi tính cưới vợ khác, nhưng chưa thấy chỗ nào vừa conmắt… Tôi muốn cưới cô này phứt cho xong… Thiệt bà già cô giầu haykhông?-Cáiđókhôngdámchắc.Nhàtôibiết,chớthiệttôikhônghiểu.-ÔnglàmơnhỏithămmađamlạichochắcthửcoibàgiacôVâncóđượcbaonhiêuruộngđất.-Ðểrồitôihỏilạinhàtôi.-Vínhưtôixincưới,ôngnghĩthửcoicôVânchịuhaykhông?-Cáiđótôibiếtsaođược.-Ôngdọtrướcýcôthửcoi,đượckhông?-Ðược.Ðểtốinayhoặcngàymaitôithủuýcôrồitôisẽchoôngbiết.-Ôngcũngnhớdọdùmbàgiàcôcóđứngbộruộngđấtđượcbaonhiêunhé.-Tôinhớ.Tôisẽhếtlònggiúpông.-Cámơn.Ôngcònởngoàinàyítbữachớ?-Phải.Thứbahoặcthứtưtôimớivề.-Tôicũngởtớisángmốtmớivề.Thôi,tôitừgiãông.Xinôngnhớdọgiùmrồichiềumaichúngtarađâygặpnhau,ôngsẽnóilạichotôirõ.

-Vâng.Hai người bắt tay từ giã nhau rồiThuầnđi theo ba cô,miệng chúmchímcười.CôHoàthấychồngtheokịpthìhỏi:-Thằngchadêđócóchuyệngìmànóidaidữvậy?-Saomàmìnhkêungườitalà“thằngchadê”.-Gặpđànbàthìliếcngó,rồikiếmlờimàtrêughẹonguyệt,ngườiđànôngnhưvậythìlàdêchớgì.-Theolễnghĩađờinayhễđànônggặpđànbàthìphảighẹochọcnhưvậymớitrúngcáchlịchsựvềxãgiao.ÔngÐốctơHuỳnhnoitheolễnghĩaấy,chớphảidêđâu.-Thiệtlễnghicủamấyônglàvậyđóhaysao?-Phải.-Mìnhcũngthuộcvềhàngtríthức,téramìnhcũngphảiănởtheolễnghĩađóhaysao?-Kểtôi làmchi.Tuytôicũngởtronghàngtrí thức,songtôi thuộcphetríthứcnhàquê,nêntronggiaothiệptôikhôngbiếtlàmnhưmấyông.CôQuýnói:-Dượngbađâucóănởkỳcụcnhưhọvậy.Tôicoiđờinayngườicóhọchọkhôngkểphonghoágìnữahết,họ làmnhiềuviệc tồibạiquáchừng.Ðànôngnóichuyệnvớiđànbàthìhọlẳnglơghẹochọcmàđànbàgặpđànônghọcũng thông thảnói cười.Tạinhưvậyđónênbâygiờmớicónhiềunhàhoặc chồng bỏ vợ, hoặc vợ bỏ chồng, con cái bơ vơ, gia đình tan rã.Tôitưỡng chừng ít năm nữa, trong nướcmình, hai chữ “vợ chồng” không cónghĩalýgìnữa.CôVângậtđầunói:-Lòoichịhainóiđóthậtđúnglắm.Ngườimìnhbâygiờcóhọcthứcnhiều,tiếc vì sự học của người mình không giống với sự học của người khác.Người ta học đặngmởmang trí thức, học đặngmỹ tục thuần phong, họcđặngcảilươngnghiệpnghệ.Cònmìnhhọclàhọcđểnóichuyệnnghecho

lanhlợi,họcđặngmặcyphụcngồixehơichokhỏiquê,họcđặngkiếmtiềnmàănchơichosungsướng.Tạihọcsaiđườngnhưvậynênphonghoásuyđồirồi,mànaymaiđâygiađìnhcũngsẽtiêutannữa.Chịhainóitrúnglắm.CôHoànói:-Ối!Họlàmsaomặckệhọ,hơinàomàlobaođồng;miễnmìnhgiữphậnmìnhchoxongthìthôi.Thuầnđáp:-Dầumìnhcólocũngkhôngbỗíchchútnào;bởivìphầnđôngngườitachocái tồibại làcáicao thượng, thế thìmìnhcócãi lẽchohếtnướcmiếngđinữa,người tacũngchêmìnhnóibậy.NhưhồinẫyôngHuỳnhnóichuyệnvớitôi,ôngthổlộvớitôinhiềucâuthôbỉquáchừng,nhưngmàôngnóitựnhiên,khôngrụtrèáingạichihết.Tôilấylàmhổthẹnchoônghếtsức,nhưngmàtôinghĩnhữnglờiôngtỏvớitôiđó,muônngànngườikháccũngnóiinnhưôngvậ,chớkhôngphảimộtmình ông, thế thì tôi cãi làm sao được, bởi vậy tôi giả ngu đứng lóng tainghe,khôngthèmcãi.CôHoàhỏi:-Ônghỏigiốnggì?-Dàilắm,đểvềnhàtôisẽthuậtlạichomànghe.-ChắcôngcậymìnhlàmmaichịVânchoôngchớgì.-Mìnhđoánnhằm,songkhôngtrúngchánh…Thuầnmớinóitớiđó,kếconxẩmdắtbéHậulại,rồibéHậuníumẹômchanóilănglíulàmcâuchuyệnbứtngang.Trờiđãchạngvạngtối.CôQuýthanlạnh,nênmấyngườidắtnhautrởvềnhàmát.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương7

Ăncơmtốirồi,mặttrănglênđãcao,rọinhữnglượnsóngngoàibiểnsángloà.Thuầnmờimấy cô xuốgn bãi đi chơi. CôQuý sợ lạnh, côHoà thanmõichân,nênkhôngchịuđi.Thuầnbènkêubồibiểunhắcghếđểngoài trướcsânđặngmấycôhúunggióngótrăng,nhìntrờixemnước.CôQuýnằmtrêncáighếbốđểphíatrong.CònThuầnvớicôHoàvàcôVânngồiphíangoài.Gióthổihiuhiu,trăngsoivàngvặc,cảnhmátmẻnàylàmchomọingườithưtháitronglòng.CôHoàvụthỏichồng:-HồichiềumìnhnóiôngÐốctơHuỳnhcậymìnhlàmmai.Vậychớôngnóisaođâumìnhthuậtlạinghethửcoi.CôVânvỗvaicôHoàmànói:- Thôimà! Thuật chuyện đó làm chi. Chuyện không đáng nghe, nên anhThuầnkhôngmuốnnóilại,chịkhôngthấyhaysao?Thuầnchúmchímcườimànói:- Không. Chuyện cũng đáng nghe lắm chớ.Mà dầu không đáng nghe tôicũngphảinói,bởivìôngHuỳnhcậytôinêntôikhôngnóikhôngđược.CôHoàmuốnnghe,nênhỏiriếttới:-Ôngcậysao,mìnhnóiphứtchotôinghemộtchút.KhônglẽôngmớigặpchịVânrồiôngcậylàmmailiền.-BanđầuôngkhencôVâncónhansắcmàthêmkhônngoan,rồiônghỏitạisaocôVâncoibộtrộngtuổimàchưacóchồng.TôitỏthiệtcuộccănduyênlỡdởcủacôVânchoôngnghe.ÔnghỏitôivậychớbácởdướigiầulắmhaysaonêndámbaochorểquaTâymàhọc.Tình thiệt tôi tỏ thiệt, tôinói tôinghebácgiầu,songtôikhônghiểubácgiầuđếnbựcnào.-Ôngtínhđoạtcủangườitahaysao,nênhỏingườitagiầubựcnào?-Ôngsuynghĩmộtchútrồiôngnóivợôngchếtđãlâurồi.Ôngmuốnchắp

nối,songmấynămnaychưathấyaivừaconmắt.NaygặpcôVân,ôngnghechuyện của cô ông cảm, nênmuốn cưới cô, song không biết cô ưng haykhông.ÔngcậytôihỏichuyệnthứnhấtlàdọdùmcoiBácdướinhàđứngbộđượcbaonhiêuruộngđất,thứnhìdọýcôVâncoinhưôngxincưới,côVânưnghaykhông.CôQuýnghenhưvậythìcôcườilớn:-Ôngcậydượnghaiviệc,màcậycóngầnlắm.Phảidọcoiruộngđấtnhiềuhayítđã.Nhưítthìtôi,cònnhưnhiềuthìsẽdothêmýcôVâncoicôưnghaykhông.Saodượnglạinóiluônhaikhoảnmộtlượt?CôHoàgiậnnênlalớn:-Thằngđiếm!CôVâncancôHoà:-Xin chị đừng có giận.Người ta hỏi đàng hoàng,mình phải trả lời đànghoàng.Ngườitamuốnbiếtmìnhsợgìmàgiấu.EmxinanhThuầnnhưcógặp ôngÐốc tơHuỳnh, thì anh làmơn trả lời từ khoảng cho rành rẽ.Vềkhoảnthứnhứt,thìanhnóimáemđứngbộtrên5trămmẫuruộng,ruộngởtrong tỉnhTânAnhết thẩy, ruộng thượnghạngvới hạngnhứt, chớkhôngphảiruộngThápMười.Huêlợimỗinămmáemgóptrên20ngàngiạ lúa.Emlàconmột,nênruộngđấtấyngàysausẽvềemhưởnghết.Cònvềkhoảnthứnhìn, thìanhnóiemcámơnôngcó tìnhchiếucố, songemkhông thểưng ông được. Em không ưng là tại em nhứt định không lấy chồng, chớkhôngphải emdámchêông.Emxin anhnói lại vớiông chođànghoàngrànhrẽnhưvậy.CôQuýnói:-Dượngbanói lạinhưvậy, tôisợôngHuỳnhngherồiôngmangbịnhholao.Màônglothìôngchịu,chớôngcậydọgiùm,bâygiờdượngkhôngtỏchoôngbiếtsaođược.Thuầnchaumàynói:-TôixincôVânđừngphiền,côphảisuynghĩlại,chẳngnêntrảlờigấpvềkhoảnthứnhì.

CôVâncườimàđáp:-Tại saomàanhkhuyênemphải suynghĩ?Ngườicócáióc thamtiềnđêtiệnnhưvậy,dầuemmuốnlấylàmchồngđinữa,emcũngkhôngthểưngđược,cầngìphảisuynghĩ.-ÔngHuỳnhhamtiềnthật.màđờinayaicũnghamtiền,chớcóphảimộtmình ông đâu. Những lời ôngHuỳnh nói thì nghe thô bỉ thật, nhưngmàtrongchỗthôbỉấynócócáiýcanđảm,lạicócáinétthànhthật.NgườitacũnghamtiềnnhưôngHuỳnh,songngườitanhútnhát,sợthiênhạchêcười,nên phải giả dối, làm mặt quân tử đặng che đậy cái óc tiểu nhânb. ÔngHuỳnhcứngcỏi,khôngsợaichêcười,khôngchịugiảdối,ôngnóingayra,nếucôcónhiềuruộngthìôngsẽxincưới,cáitháiđộcủaôngnhưvậykhôngphảihơnngườitahaysao?-Anh là trạng sưhaydữ!Saohồi trước anhkhônghọc luật khoa, lại hộcnghềbácvậtlàmchi?-KhôngphảitôibàochữachoôngHuỳnh,tôilấytâmlýmàluậnnhântìnhchớ.Côphảisuynghĩlại.-Emnhấtđịnhrồi,khỏisuynghĩnữa.-NếucôchêôngHuỳnhvềkhoảnnàokhácthìtôikhôngdámcãi.Cònnếucôchêôngthamtiềnthìtôikhôngchịu.Tôiđãcónóiđờinàyaicũngthamtiềnhếthtẩy,màaicũngcướivợđượchết,cóaibịđànbàcongáichênêncướivợkhôngđược,phảichịuphậncôthântrọnđờiđâu.Sanhđờinàophảiởtheođờinấy.Nhữngphụnữđờinayaicũngcóchồngthamtiềnhếtthảy,cóaichêaiđượcmàcôphảiáingại.-ChịHoàcũngmắcchồngthamtiềnnữahaysao?-Phải.Ðờinàylàđờikimtiền,aicũngmắcchứngbệnhthamtiềnhếtthảy,nhàtôilấychồngthìlàmsaomàchạykhỏingưòoichồngthamtiềnđược.-Trờiơi!AnhThuầnlàngườithamtiền,vậymàmấynămnaytôicódèđâu!-Tôicũnghtamtiềnnhưhọvậy,songtôithamtheocáchcủatôi.-EmkhôngưacáicáchthamtiềncủaôngHuỳnh.Emchophépanhlậpylờinóicủaemlạichoôngnghe.

-Việctrămnămcủacôthìtựýcôquyếtđịnh.Tôiluậnnhântìnhthếtháimàchơiđóthôi,chớtôiđâudámépcô.Songtôikhuyêncôphảisuynghĩ,trongítbữa,hoặcphảidọtánhtìnhôngHuỳnhchokỹrồisẽquyếtđịnh.Chuyệnnàykhônggấpgì.CôVânlặngthinh,khôngcãinữa.CôHoànói:-Nhàtôinóiphảilắm.ChịVânphảisuynghĩlại.CôVânliềnđứngdậyvừacườivừanói:-Ngộquá!Emlênthămchơi,bâygiờanhchịmuốnbắtemmàgảhaysao?Ainấyđềutứccười.Thuầnđốtmộtđiếu thuốcmàhút, rồi thủng thẳngđimộtmìnhxuốngbãibiển.BacônóichuyệnchơimộthồinữarồicôHoàvớicôQuýthanbuồnngủnênrủnhauđingủ.ThuầnđiquađilạidướibãimấyvòngrồitrởlênnhàthấycómộtmìnhcôVânnằmtrêncáighếbốthìhỏi:-Chịhaivớinhàtôiđiđâurồi?-Haichịbuồnngủnênđingủnẫygiờ.-Ngũsớmquá.Giờimáttrăngtỏ,cảnhnhưvầyphảithứcmàthưởng,saolạingủđi.-ChịHaitrongmìnhkhôngđượcgiỏi,cònchịHoàcóbầutựnhiênmệtmỏi,nênbuồnngủsớm.Thuầnvônhàrótnướcuống,rồitrởrakéoghếngồingaytrướcmặtcôVânmànói:-HễlênÐàLạtthìbanđêmtôingủsớmlắm,ăncơmtốirồiđirađivômộtlátthìtôingủliền.CònhễraLongHảihoặcNhaTrangmàhứnggióbiển,nếugặpđêmcótrăngthìtôithứchoài,khôngbiếtbuồnngủ.-Tạianhthíchthanhphongminhnguyệt,gặpcảnhnhưvậyanhsanhcảmtronglòng,nênkhôngbuồnngủchớgì.-Cólẽ…Thấygiómáttrăngtrong,rồitronglòngthưtháivuivẻ,quênhết

cácchuyệnlolắngởđời.-Emcũngvậy,tánhemcũngưatrănglắm.Ởdướinhàem,trongmấyđêmtrăngtỏ,emnhắcghếnằmngoàisânmàchơiđếnkhuyaemmớivô.-Côởdướiruộngvớibác,khôngcóchịemđặngnóichuyệnchơi,chắccôbuồnlắmhả?-Phải.Nhiềukhiemngụđượcmộtýgìlạ,màkhôngcóngườichoembầytỏ,thìembuồnthiệt.Anhbiếtembuồnrồiemlàmsaokhông?-Không.-Embuồnrồiemhọcđờn,emtậpvẽ,emtậplàmthiemchơi.Ðêmkhuyathanhvắngmộtmình,nằmmàđờnvàibài,tiếngđờntonhỏ,rỉrả,nódắttâmhồnmìnhlêntrênmâyxanh,hoặcchơivơivàochốnnoncaonướcbiếc,làmcholòngmìnhthanhnhànanổnkhôngbiếtchừngnào.Mìnhthấymộtcảnhđẹplàmchomìnhsanhcảm,mìnhmuốnlưucáicảnhấytrongtrí,thìmìnhhoạnóratrêngiấyrồilúcbuồnmìnhlấyramàngắm,làmnhưvậycũngđủchomìnhthưtháihếtbuồn.Mìnhthấymộtviệcgìnólàmchomìnhcảmxúctronglòng,mìnhtảrathànhmộtbàithiđểngâmngachơi,thiệtlàthúlắm.Nhờemlàmnhưvậynênemítbuồn.-Tâmhồnmỹthuật!-Anhlàngườihamlàmăn,nghĩalàngườiưathựchành,anhthấytâmhồnmơmộngcủaemnhưvậychắcanhghétlắmhả?-Không.Mọingườiđềucóýtríriêng,màýtrícủacôlàýtrícaothượng,tôinghetôikínhphụclắmchớ.Tôithấycónhiềungườihọcócáitâmhồnmỹthuậtmàvì nghèonênphải đi làmcựcxácđặng có tiềnmànuôi sự sốnghàngngày.Songbanđêmrảnh rang,họcòn lọmọ thứcmàđờn,hoặcvẽ,hoặcviếtvănchơicho thoả thíchýnguyện.Côđãcógiờrảnh, lạikhỏi lonuôisựsống,nếucôtraodồimỹthuật,thìsựchơicủacôthanhnhãvàhữuíchquá.Tôirấttiếcphụnữtrongxứmìnhhọkhôngchịuchơinhưcôvậy,họcứđánhbài,hoặccángựa,hoặckhiêuvũ,hoặcngồinhàhàng,họ làmcho chồngphải buồn,mà có nhiều khi còn làm chogia đình nghiêng ngảnữa.

-Nếuhọkhôngchơinhưemthìcólẽtạichamẹhoặctạichồnghọkhôngmuốnchohọchơicáchđó.-Khôngphảichạmẹhaylàchồngmuốnđược.Sựưathíchcủangườitadễgìmàépuổngđượcđâucô.-Haylàtạigiađìnhgiáodục?-Phải.Tríýtangàynaysangãvàonhữngchỗchơiđêtiện,ấylàtạithiếugiađìnhgiáodục.Conngườihồinhỏkhôngaitậpluyệngiùmtínhtìnhchocaothượng,đểlớnrồilàmsaomàtậpluyệnchođược.-Nếuvậytrongnướcmìnhcầnphảilậpnhiềutrườngđểluyệntậpcongáichocótínhtìnhcaothượng,chobiếttôntrọnggiađình,chobiếtđườngphảimàđi,đườngquấymàtránhmớiđược.-Tôiaoướcsựấylắm.Congáicủamìnhphảivàonhữngnhàtrườngấymàrèntậptrínão,thìngàysaucóchồngmớicóthểxâyđắpnềnhạnhphúcchogiađìnhđược.Màaixướnglênlậpnhàtrườngấybâygiờ…?Phảingườicóchívàcótiềnthìmớilàmđược…CôVânnằmlặngthinh,trongtrísuynghĩ.Thuầnđứngdậy,điquađilạimộthồirồinóitiếp:-Chớchỉcôlấychồng,thìcólẽcôlàmsựấyđược?-Tạisaoemphảilấychồngemmớilàmđược?-LậpnhàtrườngnhưvậyphảilậpởSàiGòn.CôkhôngcóchồngthìcôphảiởdướiKỳSơn,làmsaomàlậpđược.-Lờianhnóiđóemsợsailầm.Hễemcóchồngthìmấtquyềntựdo,cóthểnào em làm theo ý emmuốn được. Có chồng thì phải được người chồngđồngtâmđồngchíkia.Màbaogiờcóchồngđượcnhưvậymàmong.Emcótiền,hễemlấychồngthìchồngemnóbuộcemphảiđểtiềnchonóxài,chớnócóchịuchoemlàmviệccôngíchmànókhôngđượchưởngđâu.Thuầnchaumày,trongtrícôngnhậnlờinóicủacôVânlàchánhđáng,nênkhôngphảnđốiđược.CôVânnóitiếp:-AnhbiểucôHoàxướngralàmđi.

Thuầnrùnvai,trềmôi,màđáp:-Khôngcócáichínhưvậythìlàmsaođược.Thuầnbuồnhiu,khôngnóichuyệnnữa,cứcúimặtxuốngđấtđiquađi lạihoài.CôVânbịcáivấnđềkhókhănấynólàmchotrícôphảinghĩngợi,nêncôcũnghếtvui.Cônằmlặngthinhmàngótrăngmộthồirồiđivônhàmàngủ.Thuầncứthơthẩntrướcsân,đến2giờkhuyarồimớichịudẹpghếđóngcửanhànghỉ.Sángbữa saubacôngồixehơiđiquaPhướcHảikiếmcángonmàmua.thuầnxuốngbãibiểnthơthẩnmộtmình,hễnhớtớinhữngcâuchuyệnnóivớicôVânhồihômquathìthởdàirồiđứngngómôngrangoàikhơi,miệngchúmchímcười,miệngcườimàcặpmắtcócáivẻbuồnlotỏrõ.chừngbacôvề,Thuầncũngkhôngchịutrởvônhàmát,dườngnhưmuốnxalánhmọingườiđặngtríthongthảmànghĩngợiviệcriêng.Ðếntrưasớp-phơphảiđikiếmThuầnmờivềdùngcơm,Thuầnmớichịuvề.MàbữanayThuầntrầmtĩnh,ítnóiítcười,chớkhôngphảihớnhởsốtsắngnhưmấyngàytrước.CôHoàvôý,nênkhôngthấysựthayđổitháiđộcủachồng, còncôVân làngười có tánhưaquan sát tựnhiênbởivậyngồi ăncơmthìcôliềnthấytâmhồncủaThuầnđãkhác,nêncôcứliếcngóThuần,ýmuốnhiểuthấuchỗkínđáocủatâmhồnấy.MàThuầnvẫngiữcửchỉtrầmtịnhchẳngbaogiờngócôVân,ăncơmrồikiếm thếđứngngồi riêngmộtmình,làmchocôVânthấtvọng,vìkhônghiểusựbuồnlocủaThuầnởchỗnào.BuổichiềuThuầncũngdắtmấycô rabãibiểnđichơnhưbữa trước.GặpôngHuỳnh,Thuầnliềntáchramàđinóichuyệnvớiông.Mấycôkhônghiểuhaingườinóichuyệngì,mànóiđếntốihaingườimớiphânrẽ.NgàysaukhôngthấymặtôngHuỳnhnữa.ThuầnởchơitớibữathứtưrồimớitrởvềSàiGònvớivợconvàcôVân.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương8

ỞLongHảitrởvềnhàmấybữarầy,mỗingàyThuầnđirahãngmộtlầnthôi,hoặcđibuổimơi,hoặcđibuổichiều,màđilầnnàocũngởchừngmộtvàigiờrồivề,chớkhôngởtrọnbuổinhưtrướcnữa.MàhễỏonhàthìThuầnhoặclosănsóchoaviênhoặctậpconnóichuyện,chớkhôngchịuđàmluậnvớivợvàcôVân,nhứtlàcóýtránhmấyviệcphảimộtmìnhđốidiệnvớicôVân.Mộtbữa,đươngngồiăncơmtối,côHoàhỏichồng:-Ngàymaimìnhcócầndùngcáixehaykhông?-Xeđểđirangoàihãngvậythôi,chócócầndùnglàmviệcgìkhácnữađâu.Mìnhhỏichivậy?Mìnhmuốnđiđâuhaysao?- Chị Vân tính sáng nay chị về. Tôimuốn lấy xe đưa chị và luôn dịp đixuốngKỳsơnchơichobiếtnhàchị.-Ðượclắm.Mìnhlấyxemàđiỏonhàtôicóđiđâuthìtôilấyxecũngoàihãngtôiđicũngđược.MàsaocôVânkhôngởchơi,lạitínhvềgấpvậy?CôVânngóngayThuầnvừacườivừađáp:-Emhứavớimáemchắcchắnemđichơichừngnămbữaemvề.Emlênởchơivớianhchịđãgầnhai tuầnlễrồi,mesợmáemởnhàtrông,nênemkhôngdámởnữa.BâygiờThuầnmớingócôVân,haicặpmắtgặpnhauhẳnhòi,khôngaichịtrốntránhai.CôHoànói:-CóchịVânởđâyhổmnaytôivuiquá.Tôimuốncầmchịỏochơiíttuầnnữa.Ngặt sợbác trôngnên tôikhôngdámép.Màchị tacóhứachừng tôisanhsẽlênởchơilâu.Ðểtôixuốngdướitôixinphéptrướcvớianh.CôVânnghiêmnétmặtmànói:-Tôihứachứcmà.Chừngchị sanhchị cho tôihay, tôi sẽ lênởchơimột

thángmàgiúpchị.Màchịphải sanhcho tôimộtđứaemgáinghekhông,sanhemgáiđặngtôihiệpvớichịmàdạydỗnóchonóthànhmộtphụnữcóđủtưcáchmàchốngchỏivớithờiđạikimtiềnhỗnđộnnầy.CôngừngmộtchútrồingóThuầnmànóitiếp:-EmxinmờianhThuầnnhândịpnàyđivớichịHoàxuốngnhàemchơimộtlầnđặngbiếtmáem.Anhchịxuốngchơichắcmáemmừnglắm.Thuầnchaumàydụdựmộtchútrồimớiđáp:-Cámơncô.Tôicũngmuốnxuốngthămchobiếtbác,ngặvìlúcnàyngoàihãngcóviệcnhiềucầnphảicótôiởnhà,vậyđểmộtmìnhnhàtôiđi,phậntôixinđìnhlạidịpkhác.-Emnghĩanhkhôngmuốnđi,chớkhôngcóviệcgìhết.anhnóingoàihãngcóviệcnhiều,màsaohômrầymuỗingàyanhracóvàigiòomà thôi.Nhưanhmuốnđithìsángmaianhraghéhãngsắpđặtmộtchútrồiđi,chiềuvềanhghémộtchútnũuacũngđược.ÐâyxuốngKỳsơnmàxaxôigì,xechạychừngmộtgiờthìtới.-Xincôthalỗi.Tôiliệuđikhôngtiện.Ðểkhikhácrồitôisẽđi.-Anhnóichắckhông?-Chắc.-Anhphảinhớlờihứa.MàsauanhvớichịHoàcóđithìphảixuốngởchơicómaulắmítnũualàmộtngàyvớimộtđêmnghekhông.-Ðược.-Ðểemliệulúcnàocótrăngtỏ,emsẽlênemmời.CôHoànói:-Chịvềởdướiruộngbuồnchết.Thôi,chilấychồngrồivềSàiGònởđặngchịemgầnnhauchơichovui,chịVân.-Chồngđâumàlấy?-ƯngôngÐốctơHuỳnhchorồiđi.-Cámơn…Mìnhbằnglònglàmvợngườinàothìtrướchếtmìnhphảikínhphụctàiđức,phảiyêumếntínhtìnhcủangườiấy,rồimìnhmớibằnglòngđược.Tôi tuy chưa biết ôngHuỳnh, nhưngmà theo những lời anhThuần

thuậtcáicáchôngmuốncướitôi,thìđủchomìnhthấynhânphẩmcủaôngrấttầmthường,tàiđứcchửađủchomìnhkínhtrọng,tánhtìnhkhôngđángchomìnhyêumến,thếthìtôilàmbạntrămnămvớiôngsaođược.Vợchồngmàkhôngkính,khôngthươngnhauthìlàmthùđịchchớnàophảivợchồng.Giađìnhmàvợkhinhbỉtánhchồng,chồngcướpgiựtcủavợ,ấylàcáicảnhđịangục,hoặcchốnsơntrại,cóvuivẻgìmàmongtạolập.Màcóchồngrồilợiíchgìsaochịcứtheogiụctôilấychồnghoàivậy.-Lấychồngđặngchịemmìnhgầnnhau,đặngcóconnuôichovui.-Ðể tôivề tôiđốcmá tôimuamộtchiếcxehơi.Cóxehơisẵn thì tôi lênthămchịthườngthườngcũngđược,chẳngcầnphảilấychồng.Cònconthìsẵncóconcủachịđó,hoặctôisẽxinconnhànghèotôinuôi,đặngtôilodạydỗcũngđược,chẳngcầnphảicóconriênglàmchi.-Phậnsựcủađànbàcongáilàgiúpvớiđànôngcontraimàlậpgiađình.Tôikhônghiểutạisaomàchịlạicóýmuốntrốnlánhcáiphậnsựcủatrờiđấtsắpđặtchobọnmìnhđó.-Hômtrướctôiđãcócắtnghĩavớichịmộtlầnrồi,chịquênhaysao?Cũngnhưcácchịemkhác,tôiđãvângtheomạngtrờivàtụcngườimàlãnhchức“vợ”mộtlầnrồi.Cólẽtạitrờiphậtthươngtôi,khôngmuốnbắttôilàmtôimọiđànôngnênânxáchotôi.Ấyvậynợquầnthoatôiđãtrảrồi,tôicógiấychuẩnmiễnrànhrẽ,chịkhôngphépbuộctôinữađược.-Bâygiờtôilonuôimẹgià,cógiờrảnhtôitĩnhtâmdưỡngchí.Chừngnàomá tôi trăm tuổi già rồi thì có lẽ tôi sẽ hiến thân cho xã hội phụ nữ. Tôitưởng chưong trình về sự sống của tôi như vậy dầu không rực rỡ bằngchương trình của chị em, song cũngkhôngđến nỗi lem luốc danhdự củađoànphụnữ.NghecôHoàvớicôVânđàmluận.Thuầnngồitưlựkhôngmuốnchenvômàcãiđặngphánđoánainóiphải,aitínhquấy.ThìnhlìnhcôHoàhỏichồng:-MìnhnghechịVânnóiđóhaykhông?Chịquyếtđộc thânởđời,khôngthèmlấychồng.Theoýmình,chịvântínhnhưvậyphảihaylàquấy.

Thuầnnghiêmchỉnhđáp:-CôVânlậpcáichươngtrìnhchosựsốngcủacônhưvậythìcóýnghĩacaothượnglắm,caothượngđếnnỗisợtrongđoànphụnữđờinaykhôngcómộtainóitới,màcũngsợcôVânkhôngđủnghịlựccanđảmmàtánthànhcáihy vọng của cô được.Tôi còn lomột nỗi nầy nữa: đeo đuổi theo cái chủnghĩaphi thường,khókhănquánhưvậy, tôi sợcáiđờicủacôVânchẳngkhỏiphảichịuthốngkhổlunglắm,màthốngkhổvềtâmhồnnócàngđauđớn bằngmười thống khổ xác thịt. Tôi khuyên côVân nên suy nghĩ lại.Theoýtôi,thìcôVânphảilấychồgn,ấylàcáiđườngthuậntiệndễđihơnhết.CôVânvộivãđáp:-Nữa!Haiôngbàđồngtâmhiệpýquá!AnhmuốnépemưngôngHuỳnhphảikhông?-Không.Côtựdochọnlựa,nênưngaithìcôưng.Tôikhuyêncôlấychồng,chớkhôngphảitôibuộccôphảiưngôngAhayôngBnàohết.-Emhiểuýanhrồi…anhsợemnóihaymàlàmkhônghay,rồihoáradởtệ…Cámơnanh…Emcóđứctinvềnghịlựccủaem.Màvídầunghịlựcấykhôngđủsứcchịunổicáichủnghĩatốicaokia,côphảisụmgiữađườngđinữa,thìemsẽlậpthếmàcứuvớtcáithândanhcủaem,emkhôngđểnósangãđâumàanhsợ.-Tôimonglắm,ngặtsợsựmongấykhôngthành.-Anhphảiránggiúpemmàlàmchothànhmớihay.-Tôisợquá…-Saomàsợ?…Ởđờiđừngsợgiốnggìhếtchớ.-Tôisợmênhmông,khôngbiếtsợgiốnggìmànói.Thuầnbuôngđũathôiănrửatayvàuốngnướcrồirangoàihoaviênđithẩnthơmộtmình.CôVânnóilénvớicôHoà:-LênởchơihaituầnnaytôikhảocứutâmhồncủaanhThuầnrấtkỹlưỡng.Anhlàngườichánngáncuộcđời,chớkhôngphảianhkhôngthươngvợcon.

Nếungàytrướcanhcướingườinàokhácchớkhôngcướichị,thìcửachỉcủaanhcũnggiốngnhưvậy.Chịphải bỏ tánhghen, ráng làmchoanhThuầnbiếtyêucuộcđờihếtchánngánnữa, thìgiađìnhcủachịvuivẻ lắm.AnhThuầngiáo dục hoàn toàn học rộng, chí cao, chớkhôngphải nhưđám tríthứclạmxạmkiavậyđâu.CôHoàgậtđầuđáp:-Cámơnchị,nhờchịlênchơimấyhômnaymàgiađìnhtôihếtbuồnnhưhồitrước.Xinchịrảnhlênchơichothườngđặnglàmtrunggiangiùmchotôivớinhàtôiđượchoàthuận.Tôitrôngcậychịlắm.CôVâncườingấtvàđáp:-Trờiơi,tôinghĩgiùmchỗbấtmãncủahaiôngbàđặngthấymàlophươngmà chữa cho hết nghi kỵ nhau, chớ tôi ở hoài trên này với chị sao được.Thôi,đểtôixinmátôimuaxehơirồitôisẽlênthường.Thuầnbướcvôlấythuốcđốtmàhút,làmchohaicôphảingừngcâuchuyệnriêng.Sángbữasau,ThuầnthayđồrồixuốnglầuhứahễratớihãngthìbiểusớpphơcầmbánhxeđemvềliềnđặnghaicôđiKỳSơn.ThuầnthấycôVânyphụcđoantrang,đươngđứngmộtmìnhtạibànăn, thìngócôtrântrânrồinói:-Côvềdướimạnhgiỏi.Tôikínhlờithămbác.CôVâncườivàđáp:-Cámơnanh,hễchịHoàsanhthìanhphảichoemhayliềnnghekhông?Thuầngiảkhôngnghe,nênkhôngtrảlời,xâylưngđiliềnranhàsaulấyxemàđi,côVânlạicửasauđứngngótheo,miệngchúmchímcười,màtronglòngbângkhuângdườngnhưcóviệcchibấtmãn.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương9

CôHoà sanh đã được hai ngày rồi, cô sanh đứa con gái phương phi ngộnghĩnh,tạiViệtNamYViệnngoàiSàiGòn.Buổisớmmơi,CôQuýratạiyviệnthămem.CôthấycôHoàkhoẻkhoắn,thấyemnhỏcứngcátthìcômừng,rồicônói:-Emđãđượchaiđứaconrồi;cònchịchưacóđứanàohết.chớchichịcóđượcmộtđứacongáinhưvầythìchịvuilắm.CôHoàcườimàđáp:-Chịkhôngchịuđẻ,làmsaomàcóconđược.-Sao lạikhôngchịu?Tạikhôngđẻbiết làmsao.Chị tưởngcóconhay làkhôngconđềulàsốmạng,chớnàophảimuốnthìđược,cònkhôngmuốnthìkhôngđượcsao.-Emnóichochịgiữmình,nếuchịkhôngchịuđẻ,đốkhỏianhcướivợbéchomàcoi.-Ðâudám!Lấplữngchịphanhthâyđichớ.-Anhcướilén,chịlàmsaomàbiếtđược.-Khôngdámđâu…Emnằmtrongnầybanđêmdượngbacóvôởvớiemhaykhông?-Không.Cóngườinuôihọởvớiem,chớbắtnhàemởthìcóchỗđâumàngũ.-Nếuchịsanhthìchịbắtanhhaiemphảiởnuôichị,chớchịkhôngchịuainuôihết.-Anhmắccôngviệclàmăn,anhnuôisaođược.-Bỏhết,làmviệcgìcũngphảibỏ.-Chịkhóquá.Chịsợđểanhởnhàanhđichơiphảikhông?-Vợđẻchồngphảichịucực,chớkhôngphảisợđểhọỏonhàrồihọtabà.Màđànônghọcótánhxấulắm,trôngvợđẻđặnghọthongthả,mìnhcũng

phảingừachỗđó.-Chịnóiphải.Ðànônghọcócáitậtđódễghétlắm.Màbìnhthườngmìnhkhônggiữhọđược,đếnchừngnằmcomộtchỗ,thìlàmsaomàgiữ.CôHoànóitớiđórồisắcmặtbuồnhiu.CôQuýbướclạigầncáinôi,vẹtmùnglênmàdòmemnhỏrồinói:-Dượngbahamconkhông?-Embiếtsaođược.Hễvôthìdởmùngdòmrồithôi,cónóigìđâu.-Dượngkhôngbồngẵmhaysao?-Không.-Chịthấyđànônghọhễvợđẻthìhọbồngconnòngnòngtrêntaytrái,coibộhọmừnglắm.-Nóilọttaylọtchânbồngkhôngđược.-Nếuvậythìchắcdượngnàykhônghamcon.MàsaocoibộdượngcưngbéHậulắmmà.-Làmbộchứcưnggiốnggì.HaichịemnóichuyệntớiđóthìThuầnxôcửabướcvô.ThuầnthấycôQuýliềnhỏi:-Emchàochịhai.Chịrahồinào?-Ranãygiờ.Hômnayanhsớpphơvôchohay,chịkhôngđượckhoẻ,nênkhôngdámđiliền.Bữanaykhoẻkhoắn,nênchịrángrathămmộtchút.Mẹconnógiỏichịmừnglắm.-Nhàemsanhlầnnày,nhờchuyểnbụngmaunênítmệthơnlầntrước.EmmớigặpôngÐốctờ,ôngnóikhoẻnhưthường,khôngcóchilạhết.-Tuyvậymàdượng cũngphải vô thămcho thưòong cho conba nói vui,đừngbỏnónằmmộtmìnhnóbuồn.-Emvôhoàichớ,mỗibữaemvôhaibalần.-Chắcsanhcongáidượngítmừnghả.-Connàocũnglàcon,contraihaylàcongáicũngvậy.CôHoàhỏichồng:-Mìnhởtrongnhàrahayởngoàihãngvề?

-Tôiởngoàihãngvề.-SaohồisớmmaimìnhđimìnhkhôngđembéHậurađâynóchơi,đểnóởnhàmộtmìnhchắcnóbuồnlắm.-Hồisớmmaitôiđisớm,nếuđemnórađâynólàmommìnhnghỉkhôngđược.Tôimớibỉểuxevềrướcnórồi.-Tộinghiệpquá!Nếukhôngmuốnđemnórađâythìdắtdùmnórangoàihãng…Ðểnóởnhàcómộtmình,tôiloquá,làmsaotôinằmyênđược.-Ngoàihãngngườitarầnrần,lộnxôn,đemnórađósaođược.-Cóconxẩmchoichừngnómàhạigì.Thuầnrùnvairồibướclạicửasổngórasân.ConxẩmdắtbéHậubướcvôphòng.BéHậuthấymẹnằmtrêngiườngthìchạyriếtlạiômmừngnóilăngxăng.CôHoàbiểucon:-Conlạithưadìhaikiacon.BéHậulạiđứngngaytrướcmặtcôQuýrồikhoanhtaycúiđầumàchào.CôQuýômmàhunrồinắmtaynólạicáinôichỉemnhỏmàhỏi:-Conthươngemhaykhông?-Conthươnglắm.Chừngnàobiếtđi,condắtemđichơi.CondắtemđiraSàiGònconmuabánhchoemăn.Thuầnđứngngóhaiđứacon,miệngchúmchímcười.CôQuýnói:-Haiđứanhỏcómộtmặt,giốngdượngbanhưkhuônđúc.BéHậukéotayemnhỏmàhôn,làmchoThuầncảmxúchếtsức.CôQuýchơimộtchútrồitừgiãvợchồngThuầnlênxemàvề.Thuần nói với vợ để béHậu ở đây chơi đặng thuần xuống hãng dầu nóichuyệnmộtlátrồiThuầnsẽtrởlạimàrước.ThuầnrađichưađượcbaolâuthìconxẩmbướcvôphòngnóivớicôHoà:-Cócôhailại.-Côhainào?-Côhaiởdướichỗgìmàmấythángtrướclênởnhàmìnhchơirồicôlấyxe

đưavềđó.-ChịVânphảikhông?-Ồ,phải,phải…côVânạ.CôVânđứngngoàicửadòmvôphòng,thấyconxẩmvớibéHậuthìchẳngcònnghingạigìnữa,nênxốcvôlalớn:-ChịHoàchịsanhhồinào?Tôiđãdặnchịmàsaochịkhôngchotôihay?CôHoàchưakịptrảlời,thìcôVânđãômbéHậumàhônvàhỏilăngxăng:-Cháunhớdìhaykhông?Emcháuđâu?Traihaygái?CôHoàcườimàđáp:-Congái.-Tốtquá!Vừaýtôimuốnlắmrồi.Ðâuđểtôicoicongáitôirasao.CôVânvénmùngbồngemnhỏramànhìn.Côrờtayrờchân,dởmũramàcoiđầucoitaicùnghếtrồinói:-Conphảilớnchomaunghekhông,lớnđặngmávớidìdạyconhọc,làmchocontrởnênmộtphụnựViệtNamđứngđắnđủcácphươngtiện.CôHoàvuivẻnói:-Chịgiỏilắm.CóbéHậulàcontraichoanhThuầndạyrồi, thìphảisanhcongáichochịemmìnhdạychớ.Tôimừngquá.Màchịsanhđượcmấybữarồi,saochịkhôngchotôihay?-Tôisanhhồi2giờtrưahômkia.Sanhrồitôicónhắcnhàtôiđánhdâythépchochịhay,màchịkhôngđượcdâythéphaysao?-Không.Tôicóđặngthơhaylàdâythépgìđâu?-Chắchọđemdâythéptrễchớgì.-Nếuđánhgiâythépbuỗichiềuhômkiathìngàyhômquatôiphảiđược.Màsaotớisớmmainàytôicũngchưathấygìhết.-Nếuchưađượcdâythépmàsaochịhaychịlênđây?-Tôilênthìnhlình,tôicódèđâu.Tôiđixelửalêntớitôikêuxekéochạythẳngvônhà.Tôihỏibồinóinóichị sanh,xehơimớivề rướccháuHậu,rồinóichĩchỗtôimớibiếtmàrađây.-Térachịđithìnhlìnhmàgặp,thiệtlàmay.

-Maylắm…Chịsanhlầnnàyăncơmcóbiếtnganvànghetrongmìnhcókhoẻhaykhông?-Tôiănngonlắm,trongmìnhkhoẻnhưthường.TạiôngÐốctơcấm,ôngkhôngchongồi,chớbâygiờtôingồidậytôiđicũngđược.-Ý!Khôngnênđâuchị.Ðừngcóỷsức,chịphảinằm,chừngnàođốctơchophépchịmớingồidậy.-TôinóichochịhiểusứcmạnhcủatôichớtôiđâudámcãiÐốctơ.Chịcoiconnhỏnógiốngaivậychị?Hồinãychịhaitôinóinógiốngchanó.Chịcoinócógiốngtôichútnàohaykhông.CôVânkéobéHậulạiđứnggần,cônhìnmặthaiđứanhỏmàsosánhmộthồirồinói:-GươngmặtnógiốnghệtcháuHậu,nghĩ làgiốnganhThuần.Nhưngmàbàntaybànchânvớicáicằmnógiốngchị.-Chắchaykhông?-Chắcchớ.Chịkhôngtinthìđợiítbữachịngồidậyrồichịcoi.Anhđặttêngìđây?-Chưakhaisanh.TôimuốnđặttêntheoTây,mànhàtôikhôngchịutínhđặttênViệtNam.-MìnhViệtNamthìlựatênViệtNammàđặtphảihơn.-TênViệtNambâygiờbiếtđặtchữgì?-Ðểthủngthẳngtôikiếm.Ðặttênquanhệlắm,phảilựatênchotốtvàcóýnghĩamàđặ,thìsaunàynómớiphátđạt,mớithanhnhã.-Chịkiếmtêngiùmđi.rồinóichonhàtôibiếtmàkhaisinh.-BiếtanhThuầnchophéphaykhông.Ðànônghọcóquyènlàmchamạnhlắm.- Sao lại không cho.Tôi làmmẹ tôi cũng có quyền vậy chớ.Tôi nhượngquyềnđặttênchochịđa.CôVânngóemnhỏmàcườivànói:-Ðược.Ðểtôikiếmtênchotốtmàđặtchocontôi.Côđểemnhỏnằmêmáilạitrongnôi,kéomùngkínđáorồiđứngngócùng

trongphòng.CôHoàmờikéoghếlạingồiđặngnóichuyệnchơi.Côvânliềnnhắcghếđểkhítbêngiườngmàngồi,đỡbéHậulênngồitronglòngcô,rồicôhỏicôHoà:-Chịsanhcongái,chắcanhThuầnmừnglắmhả?-Coibộkhôngmừnggì?-Saovậy?Térahaiôngbàchưahếtnghikỵnhauhaysao?- Lúc chị lên chơi, nhờ chị khuyên lơn, nên nhà tôi đổi tánh chút đỉnh.Chừngchịvềrồi, thì tánhcũ trở lại lần lần,cũngnhưchịkhôngcónóigìhết.-Hứ!anhnàykỳdữkhôngkìa!-Mấythángnay,nhiềukhitôibuồn,tôimuốnlấyxeđixuốngdướichịđặngxinphépbácmờichịlênởchơivớitôilâulâu.Màtôinghĩbáccómộtmìnhchị,nếuchịđichơithìbácởnhàtiuhiu,tạivậynêntôimuốnmàtôikhôngdámlàm.Chớchichịcóxehơi,chịlênxuốngthường,thìchịgiúpíchchotôikhôngbiếtchừngnào.Xemớixecũngoàihãngthiếugì,tôibiểuchịcoichiếcnàovừaýthìlấymàdùng.Tạisaochịkhôngchịkhôngbiết.-Khôngphảitôikhôngchịu.Tạimátôikhôngmuốnsắmxehơichớ.Hômchịxuốngnhàtôichơi,chịnóichuyệnđó,mátôitrảlờigắtquá,chịkhôngnhớhaysao?Mátôinóikhôngphảisợtốntiền,ngặtvìđixehơisợrủiraquá,nênmátôikhôngmuốn.-Thiênhạđixehơihếtthảy,cósaođâumàsợ.-Mấybàgiànhát lắm.bậnđóchịvề rồi tôiđốchết sức,màmá tôi cũngkhôngchịu.-Chịlêntôimừngquá.Mấythángnaykhônggặpđượcchịtôibuồndữ,cónhiềuchuyệnkhôngbiếtnóivớiai.-Mấythángnaymắcgiúpmátôithâugóplúaruộngnênkhôngđiđâuđược.Mớirảnhmấybửanầynêntôi tínhchạylêntrướcthămcoichừngnàochịsanh,sauhỏithămanhThuầnmộtvàicôngchuyệncủatôi.-Chịphảiởchơivớitôilâulâu.

-Chachả,tôihứavớimátôingàymốttôisẽvề,ởlâukhôngtiện.-Chịviếtthưgởivềxinphépvớibácđặngởchơi.Chịcóhứahễtôisanhchịlênởnuôitôimộttháng.Hômxuốngdướinhàtôicũngđãxinphépbácrồi.Bâygiờchịvềcóđượcđâu.CôVânngồilặngthinhsuynghĩ.CôHoànóitiếp:-Tôimắcnằmởđây,mànhàtôicứđirahãng,bỏthằngnhỏởnhàbơvơ,buồnhếtsức.Chịởchơi,đặngởnhàgiùmvới thằngnhỏ,cho tôian lòngmộtchút.Tôimuốnchịlấyxechạyvềdướithưachobáchayrồitrởlên.Ðâyxuốngđó,điítgiờđồnghồ,chớxaxôigì.Chịởđâychơi,đợinhàtôitrởlạirướcvôtrongnhàăncơmrồichịlấyxechịđi.CôVânlàngườibặtthiệp,mànghemấylờicủacôHoànhưvậythìbốirối,khôngbiếtphảinhứtđịnhlẽnào.Côđứngdậybướclạigầncáinôimàdòmemnhỏ,tínhlậpthếsuynghĩrồisẽtrãlời.BéHậuđươngđứngmộtbêncô,vụtlalớn:“Ba”.Thuần bước vô phòng, thấy côVân thì chưng hửng, nên nói được có haitiếng:“côVân”.CôVânchúmchímcườivànói:-Emmừngchoanhđượchạnhphúchoàntoàn,cócontraicongáiđủhết.Thuần cũng chúm chím cười, chóo không cám ơnmà cũng không hỏi côVânlênhồinào.CôHoàhỏichồng:-Trưahômkiasanhrồi,tôinhắcmìnhđánhdâythépchochịVânhay.Mìnhcóđánhhaykhôngmàchịnóichịkhôngcóđượcdâythép:Thuầnúớđáp:-Tôi…quên.CôHoàchaumàymàtráchchồng:-Haydữ!Trímìnhmắctưởngviệcgìởđâukhôngbiếtmàtôicậycómộtchútđócũngkhôngnhớmàlàm!-Mìnhbiểuđánhdâythép.Tôinghĩchuyệnkhônggấpgìnêntôitínhđểviết

thơcũngđược.Téralộnxộnrồitôiquênlửng.MàcôVânđãlênđâyrồithìviệccũngxong.CôVânmuốnchovợchồngdứtcãinhau,nêncônóivớiThuần:-Anhnóiphải,việcđãxongrồithìkhôngcầntráchanhlàmchi.Anhquênđánhdâythépchoem,thìbấtquáanhmấtmộtdịplãnhlờicámơncủaemmàthôi,chớkhôngquanhệchiđó,phảikhông?-Côtráchthếnàotôicũngvângchịuhếtthảy.Màtôiquênchocôhay,vậychớtạisaocôhaynênlênthămđây.-EmvớichịHoàlàbạnđồngthinhđồngkhí.BởivậychịHoàcóviệcthìtráitimcủaemnómáchchoemhay,chớkhôngnhòoaihết.Thôichuyệnđóbỏđi.BâygiòoemthưachoanhhaychịHoàđãphúchoemtrọnquyềnlựatênmàđặtchoemnhỏ.Anhcólờigìngăncảnxinnóingayra.-Nhàtôimuốnthếnàocũngđược,tôingăncảnlàmchi.-Nếuvậyanhcũngchophépemnữahaysao?-Tôicũngchophép.-Cámơn.Theotụcthườnghễcontraithìđặttheotêncha,còncongáithìđặttheotênmẹ.AnhtênThuần,sanhcontraiđặttênHậu,thìphảilắm.VợtênHoà,bâygiờchịsanhcóngái, thìđặtnótênHảo.Ðặtnhưvậythìbênphenam“ThuầnHậu”,bênphenữ“HoàHảo”,anhnghĩthửcoiđượchaykhông?-Ðượclắm,đượclắm.-CònchịHoà?Chịchịuhaykhông?CôHoàgậtđầumàchịu.CôVânlấylàmđắcýnêncôvuivẻmànói:-Tronggiađìnhmàđượcthuầnhậu,hoàhảo,thìcóchiquýbằng.Sángmaikhaisinhchoemđi.ConxẩmbướcvôtớinóivớicôVân:“Anhkéoxemượntôihỏicôcoianhphảichơcônữahaylàđemđồvô”.CôVângậtđầubiểuphảichờ.CôHoàchưnghửnghỏicôVân:

-Chịneoxenẫygiờhaysao?-Phải.Ðểnóchờ…-Cóxenhà,cònbiểunóchờlàmchi?Trảtiềnchonóđiđi,rồiđixehơimàvềtrongnhà.-Tôicònđểvalytrênxekéo.-Ủa!Hồinãyvôtrongnhàsaokhôngđểvalyởtrong,lạichởtheorađâylàmchi?-Ðểmộtchútrồitôiđinữa.-Chịđiđâu?-Tôiđicóchuyệnriêng.-Khôngđược.Dầucóđiđâuthìcũngđemđồvôtrongnhàăncơmvànghỉtrưarồixếmátlấyxemàđi,chớđiđâubâygiờ.CôVânbợngợ,khôngbiếtlờigìmàcãinữa.CôHoànóitiếp:-Chịlênđâythìphảiởtạinhàtôichớkhôngđượcphépởchỗkhác.ChịởđặngcoichừnggiùmbéHậuchotôichớ.CôvừanóivừathòtaydướigốilấymộtđồngbạcđưachoxẩmbiểuratrảtiềnxekéorồixáchđồcủacôVânđemquaxehơi.CôVânnghegiọngbuồncủacôHoàthìđộnglòng,nêncảnkhôngchoconxẩmlấytiền,rồibổnthâncôrađườngtrảtiềnxekéovàbiểuconxẩmxáchvalyđểlênxehơicủaThuần.Lúcấy,ởtrongphòng,côHoànóivớiThuần:-CóchịVânlêntôimừngquá.Chịlênthìnhlìnhmàthiệtlàmay.Chịnóichịkhôngdènênkhôngcónóitrướcvớibácmàởlâuđược.Mìnhrángcầmchịởlạinghekhông.-Mìnhcầm,chớtôilàmsaomàcầmcôđược.-Tôicónóirồi,màchịcòndụcdặcchưanhứtđịnh.-Côkhôngnóitrước,nếumìnhcầmcôởlại,sợdướibàgiàcôtrôngnhớ.-Buổichiềunaymìnhcórảnhhaykhông?-Mìnhhỏichivậy?

-Tôimuốnnếumìnhcórảnh thìxếmátmình lấyxeđivớichịxuốngKỳSơnxin phépvớimá chị đặng cậy chị ở dùm trên nhàmình chơi với tôi,chừngtôicứngcátrồichịsẽvề.-Tôiđikhôngtiện.-Tôicậymìnhviệcgìcũngkhôngđượchết thẩy.Ngộquá!khôngbiết tạisaomàkhôngchịulàmchotôivuilòngmộtchút.-Thuầnchaumàysuynghĩmộtchútrồiđáp:-TôimắchẹnlỡvớiônghộiđồngBạcLiêubuổichiềunayphảiởnhàđặngnóichuyệnvớiông.ThôiđểtôibiểusớpphơđưacôVânvềdướiđặngcôchobàgiàcôhayrồitrởlênđượckhông?-Nếumìnhđiđượcthìquýhơn.Nhưmìnhcóviệcthìbiểusớpphơđưachịđicũngđược.-Ðểtôinóivớicôrồibiểusớpphơđưađi.-ChịcómuốndắtbéHậuđitheochơi,thìbiểuconxẩmsửasoạnchoemrồiđivớinó.CôHoàthấycôVântrởvôliềnnói:-ChịVânnè,tôitínhđểxếmátrồinhàtôilấyxehơiđivớichịvềdướinhàđặngthưavớibácchophépchịtrởlênởvớitôiítngày.Rủinhàtôimắcviệcnênđikhôngđược.Thôi,đểsớpphơđưachịđinghekhông.ChịdắtbéHậuđivớichị.CôVânáingạiđáp:-Chachả,lúcnàytôicóviệc,sợởchơivớichịkhôngtiện.-Chịhếtthươngtôirồihaysao?-Chịhỏikỳquá!Saolạihếtthương?-Chịthươngtôi,màsaotôimuốncómộtchútđó,chịlạidụcdặc,kiếmthếtừchối?Màviệcđóchịđãcóhứatrướcvớitôi,nêntôimớidámchậychớ.Tôinóithiệt,nếuchịkhôngchịuởtrênnàyítngày,trướcnóichuyệnchơichovui, sau coi chừnggiùmbéHậu, thì tình chị em sẽdứt, bởivì chị cóthươngtôiđâumàtôidámlàmchịemvớichịnữa.-Tôimuốnđểtôithămchịmộtchútrồitôivề;khinàochịvềnhàrồitôisẽ

lênởchơilâulâu.-Tôicầncóchịbâygiờđâychớ.Nằmtrongnàybuồnquá,phảicóchịvôranóichuyệnchơitôimớivui.CôVânngóngayThuầnmàhỏi:-ChịHoàéptôiphảiởchơivớichị,màanhThuầnbằnglònghaykhông?Thuầnxâymặtchỗkhácmàđáp:-Nếuđượcvậythìtôimangơncôlắm,saolạikhôngbằnglòng.Tiếngchuôngnhàthờđổvangrân.CôHoànóivớichồng:-Mườihaigiờ rồi.Thôimình rướcchịVânvớiemvềăncơmđikẻođóibụng.ChịVânxếmátlấyxeđivớibéHậuvềKỳsơnnghekhông.Thưavớibácrồichịtrởlênghéchotôihaytrướcđặngtôimừng.Thuầntừgiãvỡ,dặnngườinuôilodọncơmchovợăn,rồimớiraxemàvềCâyQuéovớicôVânvàbéHậu.BồibếpdọncơmrồiThuầnmờicôVânđiăn.TronglúcăncơmThuầnítnóichuyện,màcoibộnhưcóviệcgìlàmchotríThuầnlora.Chừngăncơmrồi,Thuầnthanmệt,nênxinlỗicôVânđặnglênlầumànghĩliền.ÐúnghaigiờrưỡiThuầntínhlấyxemàđi,hứavớicôVânhễratớihãngsẽbiểusớpphơđemxevềliềnđặngcôđiKỳSơnvớibéHậu.CôVânhỏi:-Emđimộtlượtvớianh,rahãnganhxuốngrồibiểusớpphơđưaemđiKỳSơnkhôngđượchaysao,nênphảibắtxechạyrachạyvônhiềubận?-Côđibâygiờcònnắnglắm.-Xemuimànắnggiốnggì,đisớmđẵngvềsớm.-Cômuốnđimộtlượtcũngđược.CôVânbiểuconxẩm thayđồchoBéHậu rồidắtnhau lênxemàđimộtlượt.Ðến6giờchiềucôVânđiKỳSơnvàghéViệtNamYViện,côHoàvừathấybạnvớiconbướcvôphòng,liềnhỏi:-ChịvềKỳSơnmớitrởlênphảikhông?-Phải.Tôimớilêntớiđây.

-Báccóvuilòngchophépchịởtrênnàychơivớitôikhông?-Bàgiàcho,songdụcdặclắm.-Tạisaobácdụcdặc?-Má tôi nói chị mắc nằm trong nhà tương, tôi ở nhà một mình với anhThuầnthìcoikhôngđược.-Mấybàgiàxưatắtvềphonghoáquá.Contraivớicongáikhôngđượctraođồchonhautrêntay,khôngđượcngồichungmộtchiếcchiếu,khôngđượcănchungmộtmâmcơm.-Theophonghoáxưathìvậyđó.Màởtronglàngphầnnhiềuhọcũngcòngiữchínhchắnlắmchị.-Chúngtahọctheomới,nênquentheophonghoámới,chúngtakhôngkểnhữngtụcxưanữa.chịđimộtxe,chịởmộtnhàvớichồngtôi,rồisaomàkhócoi?Chịlàbạnthiếtcủatôi,lạiđếnởtrongnhàtôi,chồngtôilàngườicóhọcthức,dầuchocómáudêtràntrềtrongtráitimđinữa,cũngkhônglẽdámchọcghẹochị.Chịcócắtnghĩachobáchiểuhaykhông?-Cóchớ.Mátôinóinhưvậy,chớkhôngcócản.-Ồ,được…Tôinóiriêngchochịbiết:Tôinănnĩxinchỉởtrênnàychơilàcóýmuốnchịgiảngnghĩagiùmcáiđạolàmchồngchonhàtôibiếtmàđổitánhlại.Chuyếntrướcchịnóisơquamàcoicókếtquảbộn.Lầnnàychịởlâu,chịnóinhiều,chắcnhàtôihếtlàmchotôicựclòngnữa.Chịởnhàmộtmình,chịnóitiệnlắm.Xinchịlàmơnrángnóigiùm,mỗibữachịnóimộtchút,chắcnhàtôinghe.-Tôisẽhếtlònglàmchovừaýchị.-Tôicámơnlắm.Thôi,chịdắtbéHậuvềtrongnhàmànghỉ.Nhàtôicóghéhồinãy,đãvềtrongrồi,chắcđợichịvềăncơm.CôVânlạicáinôimàdòmemnhỏ,rồidắtbéHậuraCâyQuéo.Thuầnmặcđồmátđi thơ thẩn tronghoaviên,ngó thấyxecôVân, lậtđậtbướcrachàorồihiệpnhauđivônhà.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương10

BéHậuyêucôVân.HồitrưanónghenóisẽđượcđivớicôxuốngKỳSơnchơi, thì rộn rực trong lòng, ngủ trưakhôngđược.Ăncơm tối rồi nó liềnbuồnngủ,nênnókêuthiếmxẩmbiểuđemnólênlầuđặngnóngủ.ThuầnkêuconnhỏởbiểunólogiăngmùngtrongphòngkháchởtừngdướichosẵnđặngcôVânnghỉbởivìđilênđixuốngKỳsơnhailầnchắccômệt,nênphảinghỉsớm.ThuầnlạimắccóviệcphảiđiSàiGònmộtchút,rồixinlỗivớicôVânlênxemàđi.CôVânởnhàcómộtmìnhcôbuồn,nênbiểubồiđóngcửarồicôvôphòngđọc sách của thuầnmà ngồi xem nhật báo. Ngồi lâumỏi lưng, nên ngheđồnghồgõ10giờ,côbèntắtđènvômùngnằmrồingủquên.Thuầnvềhồinàocôkhônghay.Sángbữasau,lúcănđiểmtâm,côVânhỏiThuần:-Hồihômanhđitớimấygiờanhmớivề?-Tôivềhồi12giờ.-anhcóghéngoàiViệtNamYViệnhaykhông?-Có.Tôiranóichuyệnchơivớinhàtôitrótgiờ.- Hồi hôm em có ý chờ anh về đặng em hỏi ý kiến anh vềmột việc emđươngtínhmàlàm.Téraemnằmngủquên,anhvềemkhônghay.-Cômuốnhỏiviệcchi?-Khônggấpgìmàvội.Thôi,đểtốinayanhcórảnhrồiemsẽnóichoanhnghe.-Ðược…Tôisẽđểxeriêngcủatôiởnhà.Bấtluậngiờnào,cômuốnrayviệnmàthămnhàtôihaylàmuốnđiđây,thìcôbiểusớpphơcầmbánhchocôđi.-Cònanh,xeđâuanhđi?-Tôicósekhác,xecũngoàihãngthiếugì.

ĂnrồiThuầnlấyxecũmàđi.CôvânbiểuthiếmxẩmthayđồchobéHậurồicôcũngdắtnólênxemớimàraYViệnthămcôHoà.Buổisớmmaihômđóđãvậy,màbuổichiềucũngvậy,côHoàthấycôVânvớibéHậuthìcôvuivẻvôcùng,mẹconmừngnhau,chịemtròchuyệnvớinhaukhôngdứt.Tốibữaấy,ăncơmrồi, côVân thấyThuầncũngsửasoạnnhưbữa trước,dườngnhưmuốnđiđâuthìcôhỏi:-Anhmuốnđiđâuhaysao?Thuầndụdựmộtchútrồiđáp:-TôimuốnđimộtvòngraSàiGòn.-Ðêmnàoanhcũngđi,nếuchịHoàhay,chắcchịsẽghenchomàcoi.Thuầnchaumàysuynghĩ.CôVâncườinóitiếp:-Emtínhtốinayemhỏithămanhmộtviệc,téraanhmắcđithìthôi.Thuầnkéoghếngồivàhỏi:-Cômuốnhỏithămviệcgì?-Việcnàyphảinóidàilắm,màcólẽphảicãi,phảibàntính,bởivậynếuítgiờthìnóikhôngtiện.-Việcquanhệlắmhaysao?-Quanhệlắm.-Tôiđichơi,chớkhôngcóviệcgìgấp.Nếucômuốnnóichuyện,thìtôisẽởnhà,khônghạichi.-Nếuanhbằnglòngởnhà,thìanhthayđồmátchothongthả,rồiemsẽnóichoanhnghe.ThuầnngócôVânmàthởdài,rồiđithayđồmát.CôVânquaphòngđọcsáchmàngồicóýmuốnThuầncũngvôđóđặngđàmluậnthongthả.Thuầnthayđồrồi,ở trênlầuđixuốngdòmthấycôVânđươngngồi trongphòngkhách,nétmặtnghiêmnghịlàmchotướngmạothanhnhãxinhđẹpcàngthêmkhảái, thìchaumàyrồidụdựkhôngmuốnbướcvô.Thuầnlấy

mộtgóithuốcvớimộthộpquẹtracửađứngđốtthuốcmàhútdườngnhưcầnphảiđịnhtâmđịnhtrímộtchútrồimớihãngtrởvô.CôVânchỉcáighếdựabànviếtmàmờiThuầnngồingaytrưócmặtcô,đặngnóichuyệnchotiện.ThuầnngồingócôVânrồinghiêmchỉnhhỏi:-Côcóchuyệnchiđâunóiphứcchotôinghethửcoi.CôVântrầmngâmmộtchút,duduatayvuốtmáitócxemrấtdịudàng,nhíchmiệngmàtrổmộtnụcườirấthữuduyênrồichậmrãinói:-Bướcchânvàothếcuộcaicũngphảivẽmộtcáiđườngtrướcchosẵnđểnoitheođómàđi,nếumaynhằmđườngbằngthẳng,haylàrủigặpđườngchônggai,cũngphảirángđichocùngchotột.Phậnemlàgái,lúcnhỏphảitùngquyềnchamẹ,bởivậycáchnămnămtrướcmáemđịnhcănduyênchoem,nghĩalàvẽsẵnconđườngđờiđểchoembướctới,khỏiphảinhọclòngtìmkiếm.Emnóithiệt,dầuemkhôngcótìnhgìvớingườihứahôncùngem,nhưngmàcănduyêncủamẹđịnh,thìemphảighitâmkhắccốt,bởivậytrót5nămtrườngemkhắctrongtríhìnhdángngườiấylàbạntrămnămcủaem,emrènlòngtậptínhđặnglàmvợngườichoxứngđáng.Chẳngdècáchmộtnămnayngườiấygởithơxinhồihồn!…vìemkhôngcótìnhtrước,nênsựhồihônkhôngđộngtâmloạntríemđược.Tuyvậymàsựmơtưởngcủaemthìnhlìnhvỡtan,cảnhgiađìnhemtoansắpđẵttrướcthìnhlìnhsậpnát,rồiphậnemcũngnhưchiếcthuyềnragiữabiểnmàgẫybánhlái,cáiđườngđờicủaemcũngnhưđãbítngang.Anhnghĩđómàcoicáikhổvềphầntrícủaemđếnbựcnào!…Mayemcóhọc thức,mà lại khôngnhiễmái tình củangười hứahôn;may em lập tìmxuhướngvềmỹ thuật, khôngkểđếngiađìnhnữa,nênmộtnămnayemmớiđượcvuivớisựsốngmàlobáohiếuchomẹgià.Nhưngmàcóđêmemngồiđóngiótrăngmàsuynghĩ,thìemthấyđờicủaem,tuythưthái,songtrốngrỗng.Ởđờiphảilàmchosựsốngcóýnghĩa, phải làmviệc gì cho có ích, chớmà sốngmàhưởnggió vui trăng,sốngđặngănngonnủkhoẻ,thìsốnglàmgì,cáiđờicủachịHoàcómụcđíchrõràng:chịsốngđặnglàmvuichochồng,sốngđặngnuôiconchokhônlớn

màduytrìxãhội.Còncáiđờicủaemcómụcđíchgìđâu?NẫygiờThuầnchămchúngócôVânmànghecônói.Chừngnghetớiđóthìcúimặtxuốngbàn,chốngtaylêntránmàthởra.CôVânngóngayThuầnmànóitiếp:-Nếukhinàoembuồnlàbuồnởchổđó,buồnmàkhôngbiếttỏvớiaiđược.Máemgiàcả,cóhiểutâmhồnemđượcđâumàemnói…ÐêmnọởngoàiLongHải,emđượcđàmluậnviệcđờivớianh.Tronglúcnóichuyệnanhcóthanrằngđờinàycongáixứmìnhhamsựgiáodụcvềtríthức,màthiếugiáodụcvềgiađình,bởivậychừngcóchồngkhôngbiếtxâynềnmóngchohạnhphúcgiađìnhvữngbền.Anhướcaongườicótiềncóchíxướngralậpnhàtrườngchuyệndạycongáichotánhtìnhcaothượng,chobiếttôntrọnggiađình,chobiếtđườngphảimàđi,đườngquấymàtránh.Anhlạitỏýmuốnchoemralàmviệcấy,anhnhớhaykhông?Thuầngậtđầu,đáp:-Tôinhớ.Côcứnóitiếpđi.-Xưarầyvềnhà,emsuynghĩlại,thiếtlậpnhàtrườngmàdạynhưvậy,làmmộtđiềuhữuíchđệnhấttrongbuổinày.Làmviệcđólàxâynềnhạnhphúccho tương laimọigiađình.Mỗinhàđềucómộtngườivợhiềnchuyên logiúpvui,giảibuồn,trưởngchíchochồng,chuyênlonuôidưỡngsắcsóc,dạydỗcon,chochồngrảnhtrímàcạnhtranhvớithiênhạởngoài,nếugiađìnhhết thẩyđềuđượcnhưvậyphonghoámới thuầnmỹ,xãhộimới tấnphát.Em có tỏ việc ấymá em nghe, rồi em xin phép cho em lập thửmột nhàtrườngtạiSàiGònđặngemgiúpíchchođờivàlàmchosựsốngcủaemcóýnghĩa.Máemvuilòngchophépemrồi.Emmừnglắm.Emlênđâylàcóýcậyanhgiúpemtánhthànhviệcấy.Anhphảigiúpemkiếmnhàmuahoặcmướnnhàhay làphố, chỗnàomátmẻ thanh thịnhđểmởnhà trườnganhcũngphảigiúpemsắpđặtcáichươngtrìnhgiáodụcchocóthểthứcrànhrẽvàcầníchđặngđichokhỏilạcđường.Phảicóanhgiúpsứcthìemmớilàmđược.Vậychớanhsẵnlònggiúpemhaykhông?Thuầnbiếnsắc,đứngdậyđitớiđiluitrongphòng,khôngdámngócôVân,

màcũngkhôngbiếtphảitrảlờithếnào.CáchmộthồilâuThuầnmớiđứnglạimàhỏi:-Côđãcótỏsựcôtínhđóchonhàtôinghechưa?-Không.ChịHoàkhôngưaloviệcbaođồng,màlúcnàychịmắcsanh,nếunóichochịbiếtthìrộntríchịchớkhôngíchgì.Emmuốntínhriêngvớianhmàthôichừngnàoxong,rồisẽchochịHoàhay,nghĩkhôngmuộngì.Thuầnđốtthuốcmàhútrồiđitớiđiluinữa,sắcmặtcóvẻlolắnglắm.CôVânbướcrangoàimàuốngnướcrồirótbưngvômộttáchnướctrànóngchoThuầnuống.ThấyThuầnlơlửngthìcôhỏi:-Bộanhkhôngsốtsắnggiúpem.Tạisaovậy?Thuầnngóngaycômàđáp:-Côkhônghiểutạicớnàomàtôikhôngsốtsắnghaysao?-Không.Anhnóichoemnghethửcoi.-Xincôđừngbuộctôiphảinói…Tôisợtôikhôngcóthểgiúpcôđược,nóibaonhiêuđóthìđủrồi.CôVâncườimànói:-Emđãnhứtđịnhrồi.Dầuanhkhôngchịugiúpemcũnglàm.Hễemlàmrồithìtựnhiênanhphảichỉbảo,chớkhônglẽanhlàmlơđược.Thuầnrùnvailắcđầumànói:-Khóhếtsức!Xincôđểtôisuynghĩmộtvàibữarồitôisẽtrảlời.NóidứtlờiThuần liềnbước rangoài rồiđi thẳng ra sân,dườngnhưmuốn tìmcáikhông khí khác đặng khoẻ trí, muốn nhìn cái quang cảnh khác đặng nhẹlòng.Trongbangàysau,Thuầncứ lập thếmà lánhkhôngdámngócôVân,màcũng không muốn nói chuyện với cô. Ðến bữa ăn, phải ngồi chung, thìThuần ép con lên ngồi đặng chọc con nói hoang đàng cho khỏi phải đàmluậnvớicôVânvềcâuchuyệnmìnhkhôngmuốnđộngđếnnữa.Một đêm, trong nhà vắng hoe, trên dưới im lìm,màThuần nằm trằn trọchoài,khôngngủđược.Thuầnkhoácmùngchunra,đốtthuốcmàhútrồinhènhẹ xuống thang lầu, tính xuống phòng đọc sách kiếmmột cuốn sách lên

xem đặng dỗ giấc ngủ. Chẳng dè xuống phòng độc sách lại thấy cô Vânđươngngồitạibànviếtmàviết,cáiđènđứng,baochụpmầuxanh,đểtrênbànrọimặtcôsángrỡ.Thuầnđứngdụdựngoàicửa,dườngnhưmuốnthốilui;màrồikhôngbiếtThuầnnghĩthếnàomàThuầnchaymàyhămhởbướcnhầuvôvàđứngdựabàn,gầnmộtbêncôVânmàhỏi:-Khuyarồisaocôchưangủ?Côcònviếtgiốnggìđó?CôVânngólên,thấyThuầnthìcườimàđáp:-Emtínhđặtcáichươngtrìnhgiáodụcchonhàtrườngcủaem.Anhkhôngchịugiúpemthìemlàmmộtmình.Ðểemsắpđặtxongrồiemđọcchoanhnghevàcậyanhbìnhphẩm.Dầuanhkhônggiúpsonganhcũngbìnhphẩmchútđỉnhchớ,phảikhông?Thuầnkhôngtrảlời,bướclạivặncáiđènplafondbựtcháylênsángloàrồingồitạicáidivancólótnệmxanhdựaváchtườngmàngócôVântrântrân.CôVânhỏi:-Từhồihômtớibâygiờanhđãngủhaychưa?-Chưa.-Saoanhbiếtemcònthứcmàanhxuốngđây?Sựlậpnhàtrườngnólàmrộntríemngủkhôngđược.Hồi10giờ,emnghetrênlầuimlìm,emtưởnganhđãngũrồi,nênemlénvôđâyvặncáiđènnhỏmàđặtthửchươngtrình.Emkhôngdèanhcònthức.-Ðêmnaytôingủkhôngđược,tínhxuốngkiếmmộtcuốnsáchmàđọcđặnggâygiấcngủ.Tôicũngkhôngdècôcònthức.-Anhmuốnuốngcaphềkhông?Ðểemkêuconnhỏởđâynấunướcrồiemlàmcàphêchoanhuống.-Thôiđừngkêuđểchonóngủ.Tôicóđènnấunước,đểtôilấymànấucũngđược.Thuầnđứngdậybướcrangoàiphòngăn,mỏotủrượulấyđồlộpcộp.CôVânđứngngócùngtrongphòngđọcsách.Cômặcmộtbộđồmátbằnglụatrắng,vìlụamỏngnênnótỏbàycáihìnhvócyểuđiệukhảáicủacôcàngthêmrõràng,vìáobâunhỏnênnóđểchothấycổ,cáiótcủacôtrắngtrong

mềmmại.CáiphòngđọcsáchcủaThuầndọncũngthiệtđẹp,làmchocảnhvớingườixứngnhauvôcùng.Phòngrỗngrãi,phía trongđểcáibànviết;phíangoàimàđốidiệnvớibànấy,thìlótcáidivanđểnghỉtrưa.Dướicửasổ,bêntaymặtcóđểmộtcáibànbátgiácthấpvớihaicáighếxíchđuđặngnằmlúclắcmàgiải trí.Trênvách tườngphía saubànviết có treomộtcáikhuônhìnhlớn,vẽbằngdầu,vd4hìnhgiaquyếncủaThuần;côHoàngồiômbéHậuvịnghếmiệngchúmchímcười,tỏvẻbảohộchovợconluônluôn.CôVânđươngđúngmàxemtờgiấycôđãviết,thìThuầntrởvô,taybưngmộtmâmcóđủbìnhcàphê,bìnhđường,đènnấunước,venướcvớihaicáililọccàphê.Thuầnđểmâmtrênbànbátgiácdướicửasổrồiquẹthộpquẹtđốtđènnấunước.CôVânbướclạiđứngmộtbênvànói:-Anhsắmđủhết.-Banđêm tôihay thứckhuyađọcsách.Tôi sắmđồsẵnđặng làmcàphê,hoặcnấutràmàuống,khỏiphảikêuđứaởlàmmấtgiấcngũcủanó.-Bữanayanhđểemlàmcho.CôVândànhrótnướclạnhvàoấmmàđặtlêncáiđèn.Côrangoàilấycáikhănbànmàlauly;côlàmlăngxăng,chờnướcsôiđặngchếcàphê.Thuầnlạidivanmàngồi,chốngtaytrêngối,mắtngócôVân;vóccôthanhnhãgọngàngmặtcôsángrỡvuivẻ,taycôdịunhiễutrắngtrong;hìnhdungđẹpđẽấyởtrongthơphòngthanhnhãnày,làmchorựcrỡ.Ngóngười,ngócảnhlòngThuầnngẫnngơ,lạithêmđêmkhuyavắngvẻimlìmgâyrakhôngkhíchứa chan tình tứ, nênThuầnngẩnngơ rồi cảmxúc,Thuầnnhớ có nhiềuđêmThuầncũngngồitạiđâymàđọcsách,côHoàcũngvôđâyrồikhithìngồi, khi thì đứngmànói chuyệnvớiThuần, nhưngmà chẳng có lầnnàoThuầncảmxứcnhưbâygiờ,vừavuivẻvừabuồnbực,ngổnngangtrămmốitronglòng,muốnnóira,nóikhôngđược,muốnxalánh,xakhôngnỡ.Nướcsôi,côVânxúccàphêđổvô ly lọc rồichếnướcvô,mátchămchúngó,taydãnhmấyngón,cặpmắtrấthữutình,ngóntaynhỏmức.Làmxong,côđứngngắmnghíarồikéomộtcáighếphôtơilạiđểngaytrướcmặtThuần

vànói:-Ðểcàphêxuốngrồiemsẽbưnglạichoanhuống.Thuầnlặngthinh.CôVân trở lạibànbátgiác,cúidòmhaicái lycoicàphênhễu thônghaykhôngvànóitiếp:-ChịHoàvẫnphiềnanhhoài.Chịthanvớiemnữa.Emxinanhphảithươngchị.Nếuanhcứlơlãng,làmchochịkhôngthoãmãnvềđạovợchồngthìembuồnlắmvậy.Thuầncũngcứlặngthinh.CôVânthấycàphêxuốnggầnđầyly,cômớibưngmộtlyđemlạiđểtrênghếphôtơi,trướcmặtThuần,rồilạilấybìnhđườngvớicáimuỗngrồihỏi:-Anhmuốnmấymiếngđường?Cô thấyThuầnđươngcầmkhănmusoamàchậmnướcmắt, thì côchưnghững,đứngngóThuầnmàhỏi:-Cóchuyệnchimàbữanayanhbuồndữvậy?Thuầncứchậmnướcmắt,khôngtrãlời.CôVânđểbìnhđườngdựabênlycàphêchoThuần,rồixâylưngđilạibànbátgiác,vừađivừanói:“Ởđờiviệcnàonócũngcóthểlàmchomìnhchánngánđượchết thảy.Mìnhphải lấycặpmắthiền triếtmàkhinh thịnó,màphảilấylòngđạođứcmàphânxửnó,thìmìnhmớikhỏibuồn”.-Anhbuồnvềviệclàmănhaybuồnvềviệcnhà?BâygiờThuầnmớithởdàimàđáp:-Vềviệclàmănthìtôiđắcýlắm,cóchiđâubuồn.Tôibuồnlàbuồnvềviệcnhà,vìnókhônglàmchotôivuisướngchổnàohết.CôVândaylạihỏi:-TéraanhcũngcònphiềnchịHoànữahaysao?-Tôikhôngphiềnaihết.Tôibuồnvềmạngsốcủatôimàthôi.-Anhbuồnvềkhoảnnào?AnhcótỏchochịHoàbiếthaykhông?-Tỏlàmchi?Nhàtôicóhiểutâmhồncủatôiđâumàphảitỏ.-Vợchồngởvớinhauđãcóhaimặtcon,lẽnàochịHoàkhônghiểutánhý

anh.-Thiệtnhàtôikhônghiểutâmhồncủatôi,hoặckhôngmuốnhiểu.Côlênchơimớivàilầnmàcólẽcôhiểuhơn.-Phải.Emhiểulắm.EmtưởngchịHoàcònhiểunhiềuhơnemchớ.-Không.Khôngphảivậyđâu.Côhiểutôi,chớnhàtôikhônghiểu.-Emhiểuanh,vậythìanhbuồnvềchỗnàoanhtỏchoemnghemộtchút.-Khónóilắm.CôVânbưnglycàphêlạiđểgầnlycủaThuầnrồicônhắcmộtcáighếphôtơinữađemđểtrướcdivanmàngồivànói:-TạichịHoàkhôngchịubỏcáithóighen,nênanhcựclòngphảikhông?Thuầnbỏvàimiếngđườngvôlycàphê,màcầmmuỗngvừakhuấyvừađáp:-Thóighenđãlàmchotôibựcmìnhrồi,màcũngcònnhiềuthóikhácnữa,chớkhôngphảighenmàthôi.-Chịcònlàmsaonữa?-Tôiđã tỏvớicôhômnọ, tôi làngườichánđời.Tôiphảimượncảnhgiađìnhvớicuộclàmănmàlàmchỗđểtrốnđặngkéodàisựsống.Cônhớhaykhông?-Emnhớlắm.Emcũnghiểutạinhưvậynênanhđểhết tâmchívàocuộclàmănđặngkhỏisuynghĩvềviệckhác;tạinhưvậynênanhloxâynềnhạnhphúcgiađìnhđặngvuihưởngmàquênhếtviệckhác.-Rõràngcôhiểu,cònnhàtôikhônghiểu,bởikhônghiểunêncứtheocằnnhằnvềsựtôihamlàmăn,cứtheophiềntráchđặng.Thuầnbưnglycàphêuống,côVânđưataylênvuốtmáitócmàsuynghĩ,rồinóigiọngrấtbuồn:-Tạigiáodụcbấtđồng,tâmchíbấthiệpnênmớiranhưvậyđó.-Phải.Cônóiphảilắm.Giáodụcđãkhác,màtâmchícũngkhác,bởivậytuyvợchồngởvớinhauđãcóhaimặtcon,màkhôngđượcmộtdịpnàovuivẻhết.Chớchỉnhà tôinócógiáodụcnhưcô,nó tâmchínhưcô, thìhânhạnhsungsướngbiếtchừngnào.-Vềcănduyênanhchẳngnênănnăn.

-Nói thiệtchocônghe,chớkhôngphảiănnăn.Trongđạovợchồng,gặpmaythìnhờ,gặprủiphảichịu,ănnănsaođược.Huốngchiđãcóconlòngthòngrồi,rứtbỏsaođànhmàănnăn.-Khóquá!GặpchịHoàthìnghechịtráchanh;gặpanhthìngheanhtráchchịHoà.Embiếtliệuthếnàobâygiờ;emphảiởgần,emmớigiảilòngnghikỵchohaiôngbàđược.Vậy thì anhgiúpem lậpnhà trườngchomauđi,đặngemvềSàiGònemở,rồiemlậpthếlàmchohaiôngbàthuậnhoà.Thuầnlắcđầu:-Xincôđừngnhắctớiviệcđó…Việcđólàviệctôilosợlunglắm.-Saovậy…?Anhsợnỗigì…?-Côgầntôithìtôicàngbuồnnhiềuhơnnữa.CôVânđươngbưnglycàphêmàuống,côngheThuầnnóinhưvậy,thìcôlấylàmlạ,nêncôngóThuầntrântrân.thuầnđốtthuốchútvàhỏi:-Côcóhiểutạicớnàomàtôikhôngmuốngầncôhaykhông?-Không…-ÐêmởngoàiLongHải,côđàmluậnviệcđờivớitôi,côlàmchotôithấyrõcôcũnglàmộtngườichánđờinhưtôi,côcũngcócáitâmhồngiốnghệtnhưtôi.Côvớitôithiệtlàđồngtâmđồngchí.Nghecônóichuyệnrồitôisanhmốicảmtìnhtronglòng.Tạisựcảmtìnhấymàtôilosợ,khôngmuốngầncô,côhiểuhaykhông?- CôVân biến sắc, ngướcmắt ngó ngay Thuần, Thuần cũng ngó cô.Haingườinhìnnhau rồidườngnhưhổ thẹn,nênThuầnđứngdậymàđi trongphòng,côVânthìcúimặt,lấycáimuỗngkhuấycàphêmàsuynghĩ.Thuầnđiquađilạimộthồirồinói:“Cônhớlạimàcoi,từđêmấytrởvềsau,tôikhôngdámngồimộtmìnhvớicô, tôikhôngdámđàmluậnvớicônữa.Hiểutâmhồnnhau,màkhôngtỏniềmriêngvớinhauđượcthìngồichungvớinhaurấtkhóchịu,đàmluậnvớinhaurấthiểmnguy.Thấyhìnhdạngcô,nghecâuchuyệncônói tựnhiên tôiphải so sánh trong trí.Hễsosánh thìquấylắm,hạilắmcôhiểukhông?…Tôisợlắm,tôilolắm,bởitôisợ,tôilo,

nên lần trước tôinàinỉxincô lấychồng…Côcóchồng, thìhoặcmay tôimớiyênlòngyêntríđược.Bâygiờcôhiểuđượcýtôichưa?Tôilosợnênhômcô lên lầnnày tôi khôngvui;màhômnay tôi cứ tránh cô, tôi khôngdámnóichuyện,tôikhôngmuốnchocôlậpnhàtrường,ấylàtạinhưvậyđócôhiểuchưa…?CôVânxâyghếlạingồingóThuầnmàhỏi:-Anhcóbiếtnhữnglờianhnóivớiemnãygiờnólàmembuồnnhiềulắmhaykhông?-Tôibiếtlắmchớ.Tuybiếtmàtôiphảinói,ấylàvìtôimuốnchocôhiểurõtâmhồncủa tôi,đặngchúngta liệuphươngtránhchokhỏicáihoạ tannátcửanhàhưhạidanhdự.-Emphảilàmsaobâygiờ?…-Tôicũngkhônghiểutôiphảilàmsao!…Phảichungchạvớingườikhôngđồng tâmđồngchí, cònphảixa lánhngườiđồnggiáodục,đồng tâmhồn,sống với cảnh đời như vậy, thì có thú vị gì mà sống! Có lẽ chết là mộtphươnggiảithoáthaynhứt…-AnhThuần,anhđừngcónghĩnhưvậychớ.Anhquênhaiđứaconcủaanhhaysao?-Tôinhớlắmchớ.Bởitôinhớ,nênthàtôichịuthốngkhổvềtâmhồnnhưvầyđâychớtôikhôngdámthươngngườitôithương.Côcònmuốnchotôiphảilàmnữa?-Emmuốnanhcoiemnhưemruộtcủaanh:anhđừngnuôiýgìkhác.-Tôicũngmuốnnhưvậylắm,ngặtvìcáibịnháitìnhnólậmvàotráitìmtôirồi,làmsaomàđemramắt.CôVânbốirốitrongtríquá,nênrưngrưngnướcmắt.Thuầnchaumàymànóitiếp:-Tôivớicôlàmộtcặpvợchồngmớiphải.Tạisaotrờilạikhiếnbàgiàhứagảcôchongườivôtìnhbấtnghĩađặngngàynaycôthấtchíchánđời.TạisaohồitôiởbênTâyvề,trờikhiếntôilậtđậtcướivợlàmchi,nêntôiphảichịucảnhđờivôvị?Ôngtrờivôýlắm!Nếuônghữuý,ôngbiếtthươngloài

người,thìônglựacặpđồngtâmđồngchínhưtôivớicôđâymàchokếttóctrămnăm,thìcảnhđờivuivẻbiếtchừngnào!Banngàytôirangoàilocạnhtranhcùngthiênhạ,côởnhàlonuôiconlodạycon,losắpđặtviệcnhàchothanhthản,đặngchiềutôivềtôicósẵncảnhvuivẻmàthưỏongthứcchohếtmệt trínhọclòng.Banđêmhoặcngồichungvớinhautrongphòng,rồi tôiđọcsáchchocônghe,côngâmthichotôihứng,vợchồngluậnđàmthếsựbìnhphẩmnhântình,hoặcdắtnhaurahoaviênmàhứnggióxemtrăng,rồicôđờnmộthaibàichotôinghe,tôibẻvàiđoáhoamàthưởngcôgiữađámhoa thơm,chồngmêmẩn thúái ân,dướibóng trăng tỏ,vợnhỏ to lờiđạonghĩa.Giađìnhnhưvậylàgiađìnhxuấtchúng.Cảnhđờinhưvậylàcảnhđờithầntiên,Tạisaomàôngtrờikhôngchochúngtalậpgiađìnhấy,khôngchochúngtahưởngđờiấy?Tứclắm!Tứclắm!CôVânlàgáiđatìnhđacảm,nghenhữnglờilãngmạnnhưvậythìcôdằnlòngkhôngđược,nêncôkêulớn:-AnhThuần,nínđiđừngcónóinữa!Thuầnngósữngcôrồibiểntìnhlailángtronglòng,khôngcònkểphảiquấygìnữa,nenvộivãbướclạiđứngmộtbêncômànói:-Tứcquá,khôngthểnínđược!Ðãkhôngđượclàmvợchồngvớinhaubâygiờnóichuyệnchohảhơicũngkhôngđượcphéphaysao?CôVânxúccảmquánênkhôngnóiđượcnữa,côngồingoẻođầunhắmmắtmàgiọtlệchanhoà.Thuầncũngvừakhoankhoái,vừacảmđộng,vừadandíu,vừamêmẩn,nênđứngimlìm,khôngnóimộttiếngnàonữahết.Cáchmộthồilâu,côVânmởmắtra,chợtthấycáikhuônhìnhgiađìnhcủaThuầntreotrênvách,thấyhìnhcôHoàngồiômcontronglòngmàcặpmắtngócôtrântrân,thìcôvừakinhkhủng,vừahổthẹn,táimặtruntay,côlậtđậtxôThuầndangraxa,rồichỉkhuônhìnhvừakhócvừanói:-Chết,chết,còngì,anhThuần!…chịHoàngồingóchúngtakiakìa…!Nhơnhuốclắm,xấuhổlắm!Thuầncũngngướcmặtnhìnhkhuônhình,thấycảnhgiađìnhcủamìnhsum

vầy,thìbủnrủntaychân,rốiloạntâmthần,nênđứngchầnngầnnhưngườimấttrí.CôVânđứngdậybướclạibànviếtrồilấykhănlaunướcmắtvànói:-Chúngtađãquấynhiềulắmrồi.Anhnênlêntrênlầumànghỉđi…Sángmai em về liền, không thể ở nữa được… Chúng ta phải xa nhau; từ rầychúngtaphảitránhnhau,nếucòngầnnhaunữasợchẳngkhỏimangtaihoạ.Thuầnchaumàysuynghĩ,màhaihàngnướcmắtnhễu ròng ròng,chắc làtronglòngtứcgiậnmàlạiđauđớnlắm.SuynghĩmộthồilâurồiThuầndaylạimànóiquảquyết:-Xưar6àytôitưởngmộtmìnhtôicảmmếntánhtìnhtâmchícômàtôi,chótôikhôngdècôcũngcảmnhưtôivậy.Hômnaychúngtabiếtđưọoctìnhcủanhaurồi,thếthìchúngtaphảinuôimốithâmtìnhấy,dạigìphảitrốnlánhmùitrikỷtriâm,đặngmangmãinỗisầunỗithảm.-AnhThuần,đừngnóiquấynữa,anhquêngiađình,anhquênhaiđứaconcủaanhhaysao?-Giađình!…Con!…Tôimuốnbỏhếtcảnhđờicũmà lậpcảnhđờimóoichothíchhợpvớitâmhồncủatôi,đặngtôihếtcựclòngnhọctrínữa.-Anhđiênrồihaysao?Haiđứanhỏlàmáuthịtcủaanh.ChịHoàlàngườianhhứahẹntrămnăm.Anhkhôngđượcphépkhinhrẻ.Emkhôngchoanhphạmđiềubấtnghĩaấy.Emkhuyênanhcócanđảmmàđoạntìnhvớiemđi.Ðạonghĩavàphonghoáđềubuộcanhphảilàmnhưvậy.Cửchỉcủachúngtahồinẫyđãtráiđạonghĩa,đãphạmluânlýnhiềulắmrồi.ÐốivớichịHoàemđãhổthầmkhôngbiếtchừngnào.Từrầyemhếtdámngóngaychịnữa.Nếu anh có chút cảm tình với em, thì xin ráng giữ cho cái tình ấy caothượng,xinanhtránhđểchodanhdựcủaemvẹntoàn,đừngchothấphèn,đừnglàmdanhdựcủaemlemluốc.Chúngtaphảiquyếtđịnhđoạntìnhcủachúngtaliềnbâygiờ,đoạntìnhđặnglàmvữnggiađìnhcủaanh,đoạntìnhđặngbảohộdanhdựcủaem.Nếuchúngtadụcdặckhôngđànhxanhau,thìanh sẽ lỗiđạovợchồng, emsẽphụnghĩa chị em:mà rồi còngây tạihoạkhácnữa, làgiađìnhanhnát tandanhgiáemnghiêngngả.Vìemthương

anhlắm,nênemmớikhuyênanhnhưvậy.Nếuanhthươngem,thìanhphảinghelờiem.Thuầnđứngtrầmngâmmộtchútrồigụcgặtđầumàđáp:-Tôirấtcámơncôvềmáylờichánhđángcômớinóiđó.Thếtôiđiên,điênvìtình,nêntôikhôngkểphảiquấychihết.Cônóiphải,chúngtakhôngnêngầnnhau,gầnnhauắtchẳngkhỏitaihoạ.Xưarầytôilosợhếtsức,màlosợrồi cũng không khỏi.Hồi nẫy vì dằn lòng không đậu nên tôi bày tỏ niềmriêngcủatôi,rồilàmchocôcảmđộngmàphảihổthầm,hổvớitìnhnghĩachịemmàcũnghổvớidanhdựnhinữ.Tôixincôthalỗichotôi…Thiệt,tôikhôngđượcphépđánhđổdanhdựcaothượngcủacô.Vậytôivânglờimàđoạntình,đọnliềnbâygiờ…Nhưngmà…trướckhitừbiệtnhau,tôixintỏthiệtcùngcô,vìgiađình,vìdanhdựnêntôiphảiđoạntìnhtrikỷ;songtôisẽômchặtkhốitìnhấytronglòngtôichotớigiờtôithởhơicuốicùng,tôicũngômtheoxuốngcửutuyền,khôngailàmsaomàgỡrađược.Nghenhững lờiđa tìnhđauđớnấy,côVâncảmxúchếtsức,nêncôchảynướcmắtmàđápnhonhỏ.-Emcũngvậy.Thuầnngóngaycômànói:“Cámơn”.Nóicóhai tiếngấy, rồiThuầncúiđầuxâylưngthủngthẳngbướcrakhỏiphòngmàđilạithanglầu.CôVânngótheo,mừngvìgiữvẹndanhdự,màđauvìđoạnmốichungtình,bởivậycôngaongántronglòng,rồituônrơigiọtlụy.Sángbữasau.CôVânthứcdậythìThuầnđãđirangoàihãngbaogiờrồicôkhônghay.CôthấybéHậuxẩnbẩnmộtbênthìcôômnómàhôn,màvìhônnàylàhôntừbiệt,nêncôứanướcmắt.Côthâuxếpyphụcbỏvàovaly,ănlótlòngrồicôdặnthiếmxẩmởnhàcoiem,cômớikêusớpphơbiểuđemxeđưacôraViệtNamYViện.VìhổthầmnênvừabướcvôthềmthìcôliềnnóivớicôHoàrằngcômớitiếpđượcthơởdướinhàchobaybàgiàcôcóbịnhvàbiểucôphảivềliền,nêncôratừgiãcôHoàđặngđixelửavề.CáitinquanhệtấylàmộtcớlàmchocôHoàhếtdámcầmởđược,bởivậycôHoànhắnlời thăm,songbuộccô

VânphảiđểxehơiđưacôvềKỳSơnchomau,chớkhôngchịuchocôđixelửa.CôVânnhận lời rồi tùgiãmàđi.Songra tớicửaphòngcô lạidụdựmộtchútrồitrởvônóivớicôHoà.-Tôivềsợbậnviệcnhàrồi lênnữakhôngđược.Vậytôichúcchịvớihaicháuởtrênnàymạnhgiỏi.TôikhuyênchịphảiránglấytínhhoànhãmàđốiđãivớianhThuần,chẳngnênghentuôngphiềntráchmàlàmchoanhbuồn.Anhlàngườiđứngđắn,chẳngtrọngchihơngiađình,chẳngthươngaihơnvợcon.Chịđừngnghikỵnữa.CôHoàgậtđầumàcười,làmchocôVânhổthầm,nênlậtđậtrađi,khôngkịphônemHảonằmloinhoitrongnôi.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương11

Ngàylụnthángqua,tróthơnmộtnămrồicôVânkhôngdámlênSàiGòn,vìsợ gặpmặt cô Hoà thì phải thẹn lòng hổmặt, nhất là sợ gặp Thuần, rồiThuầnkhêugợilửatìnhphừnglênlầnnữa,màsanhchuyệnlôithôi.Côcứxẩnbẩnởnhà,hằngngàychămlothờmẹđặngphôiphacáivếtthươngtâm,canhkhuyacôbuồnthìmượnthúcầmthimànângcaotìnhtứ.TuynhữnglờithanthởcủaThuầnhômnọnócònvăngvẳngbêntaicôhoài,tuycáicảnhdandiúvớiThuầnvẫncũngcònphảngphấttrongtrícôhoài,nhưng từngàyđoạn tìnhđặngcáchbiệtnhau,Thuầnđãkhônggởi thơ lạicũngkhônglàmcáchgìđểtỏýthấymặtcônữa.Hômthángtrước,nhândịpănthôinôichobéHảo,côHoàcógởithơmờivàtrongthơcótráchcôVânvềsựlạtlẽotìnhchịem,khôngchịulênchơinữa.CôVânhồiâm,trongthơcômượncớbậnviệcnhànênkhôngthểđiđược.ÐoạntìnhđặngchốngvữnggiađìnhchoThuầnlàngườiyêu,đoạntìnhđặnggiữvẹndanhdựchomìnhlàgáicóhọcthức.Nhớtớihaiýnghĩacaothượngấy, thì côVân thườngđắc chí thoả lòng,mừng thầmđã tránh khỏi nhuốcnhơ,màlạicònlàmđượcmộtviệcđạinghĩa.BâygiờtâmhồncôVânanổnbìnhtĩnhtâmhồnấyphátralàmchogiọngđờncủacôtrongveo,làmchocâuvăncủacôthanhnhã.Mộtbuổichiềucôthấytrờitronggiómát,cômớibướcrahàngbarồinằmtrênghếxíchđudựacửanhàngõrasân.Chimbayvềổkêunhauchéochét;gióthổiđầunhànhlayláphấtphơ.Mặttrờichenlặnnhuộmmấycụmcâyởhướngtâyramầuhồnghồng,aosennướcđầy,đưanhữngđoáhoalêntrêncaonêncoilốxố.CôVânnằmngắmcảnhrồiđộngtình.Côvôtrongnhàlấycâyđờncầmômra,rồinằmmàđờnkhúc“Ðoạntình”,làkhúccôđặtratrongđêmtrước.côvừađờnvừangâmnhonhỏnhưcôkhôngmuốnchongườikhácnghe.Khúc

đoạntìnhcôngâmnhưvầy:Biểnáivừaxaođộng,Giựtmìnhemđoạntình,Kiếptrầndầugiấcmộng,Emkhỏithẹngươngtrinh.Biểnáivừaxaođộng,Dànlònganhđoạntình,Dầndầnimlượnsóng,Anhchốngvữnggiađình.Giađình,danhdựđềutròn,Tâmhồnthưthái,nướcnonrõràng,Tiếngngâmvớigiọngđàntonhỏ,Xétlòngemrấtvuilòng.CôVân ngâmvừa tới đó, thì có người trạm làng thường bữa đi phát thơ,bước lên thềmmà trao cho cômột tờ nhật báo vớimột phong thơ lớn vànặng.Côtỏlờicámơn,miệngchúmchímcườirấthữuduyên.Ngườitrạmxâylưngtrởxuốngsân,vừađivừanói:-Bữanayaigửithơchocômàdáncònhiềudữ.-Thơnặngnênphảidáncònhiềuchứsao.Ngườitrạmnóitựnhiên,chớkhôngcóýmuốnbiếtthơcủaailàmchi.CôVâncũngđáptựnhiên,côchưahiểuthơcủaai,vàthơnóichuyệngìmàviếtnhiều,nênnặngquálệthườngnhưvậy.Ngườitrạmđirồi,côliềndựngcâyđờndựacánhcửarồicầmbaothơmàcoi.Côthấytuồngchữđềbao,lạithấycondấuđóngtrêncòlàcondấucủanhàthơSàiGòn,thìcônghiêmsắcmặt,nghitronglòng,nênthủngthẳngmởbaothơrấtkỹlưỡng.Trong bao cómột bức thơ viết dày hai trương giấy vớimột tập giấy nhỏđóngbìađẹpđẽbằnggiấymầukhóinhang.Lúcấytrờiđãchạngvạngtối,

nhưngmàcôxembứcthơthìthấyrõràngchữThuầnviếtvàkýtên,còntậpgiấynhỏthìngoàibìađềbốnchữ“Ðoạntìnhnhựtký”.Côchaumàyngẫmnghĩ.Cólẽcônghibứcthưvàtậpnhựtkýnàycóchứanhiềucâuchuyệnlàmmấtsựanổnbìnhtĩnhcủacôhaysao,nêncôsuynghĩrồixếpmàđúthếtvôbaolại,côkhôngchịuđọc.Côđểbaoấytronglòngrồicôvớilấycâyđờnmàđờnnữa,đờnđặngquênbớtlolắng.Trờitối,trongnhàđốtđènđãlâurồimàcôcứnằmhoài.BàchủHào,làmẹcôVân,bướcrahỏi:-Bửanaytrạmđãphátnhựttrìnhrồihaychưa?Saoconkhôngđọcchománghe?ChừngấycôVânmớichịuthôiđờnvàlấycáibaothơvớitờnhựttrìnhmàđivônhà.Dựacửasổbêntaytráicólótmộtbộváncẩmlai,trướcbộváncócáighếghỉđểtrầunướcchobàchủdùng.Banngàybàchủthườngngồitạiđó;banđêmbàchủcũngnằmtạiđómàngheconđọcnhựttrìnhhaylàđọctruyện.CôVânđithẳngvàophòngriêngcủacômàđểcáibaothơtrênbànviếtrồicầmtờnhựtbáotrởra.Thấymẹnằmsẵntrênbộváncẩmlai,lạicũngcósẵncáiđèntrênghếnghi,cômớiđilạiđóngồiđọcnhựttrìnhchomẹnghe.Bàchủchưađược50tuổi,sứccònkhoẻmạnh,tóccònđenhuyền.Bànằmngheconđọc,mắtngóconmặtvuivẻônhoà,bộkhônglobuồnvềviệcgìhết.CôVânđọchếtmụcthờisựrồiquatiểuthuyết.Bàchủthấyconđọcmàtrídườngnhưlora,bàtưởngconmệt,nênbiểuthôi,đểsángmaisẽđọctiếp.Bàuốngnướcrồibađivôphòngmànghỉ.CôVânkêungườiởđóngcửarồicôbưngcáiđènđemvôphòngriêngcủacômàđểtrênbànviết.Thấyphongthơ cô cầm lên đưa gần đènmà xemngoài bao thơ nữa.Xembaomá côkhông chịumở ramà đọc thơ, cô bỏ lại trên bàn, vặn đèn lu lu, rồi quagiườngnằm,gáctayquatrán,cặpmắtlimdim.Bâygiờtrongnhàvắngteo.Chỉngoàiđườngcótiếngdếgáyréorắt,vàđằngsớmcótiếngchósủaxaxamàthôi.CôVântrongtríbứtrứtkhóchịu,bởi

vậycônằmmộthồirồicôvụtđứngdậyđilạibànviếtngồivặnđènsángloàvàmạnhdạnrútbứtthơvàtậpnhựtkýtrongbaora.Côxembướcthơtrước,thơviếtnhưvầy:CôVânơi!Bứcthơnàytớitaycôthìtôixacáchquêhươngđãngàndặmrồi,dầucôcótộinghiệpchogiađìnhcủatôi,haylàcôcólosợvềbướcphiêulưucủatôi,côcũngkhôngbiếtlàmsaomàcảnđườngtôiđược.Tạisaomàtôiphảibỏvợconlìaxứsở?Tâmsựcủatôidàilắm,khóviếtrachohếtđược.Từngàyđôitaquyếtđịnhphảiphânlyđặngbảotoàndanhdự,chốngvữnggiađình,thìtôiliềnmởmộttập“Ðoạntìnhnhựtký”đểghichépniềmriêngcủatôi,khinàotronglòngtôicảmxúc.Naytôigởitậpấylạiđâychocô.Côxemrồithìcôsẽthấuhiểutâmhồncủatôitrongkhoảngmộtnămnay,màcôcũngsẽrõbiếttạicớnàotôiđoạntìnhđoạnnghĩa.CôVânơi,đêmnọcôvừalămlehạnhphúcchotôithấyrồicôliềnlấylạimàkhuyêntôihaiđiều:1.Phảitrọngdanhdự.2.Phảiyêugiađình.Tuytôiđauđớnlunglắm,nhưngvìtôitrọngcô,tôiyêucôquánêntôiphảiéplòngmàvânglờicôliền.Danhdựthìtôiđãlotròn,giữchocô,màcũnggiữchotôinữa.Còngiađình….Làcáigốccủaxãhội, làmụcđíchcủa luân lý, làcái tôikínhtrọngtừlúccònthơngâymàcũnglàcáitôiđãphínhiềucôngphumớigâydựngrađược,cólẽnàotôilạiđànhxôchonósậpngã.Ngặtvìcảnhgiađìnhcủatôinónghịchtìnhnghịchýtháiquá,tôirángđãhếtsứcrồi,khôngcònthểgiữgìnchovữngchắcnữađược,bởivậytôiphảichịuthấtướcvớicô.Tôi xincô tha lỗi cho tôi.Tôiđãxét kỹ rồi, tôi không làm theo lời côkhuyênđược,chẳngphảilàlỗitạinơitôi,màchínhlàtạingườibạnnộitrợcủatôi, thiếugiađìnhgiáodục,khôngbiếtđạolàmvợ,nênđãkhônglàmchotôihưởnghạnhphúcmà,lạicònlàmchotôiphảichịuphiềnnãođêmngày.Ðêmđôitađàmluậnvớinhaungoàimébiển,côđãcôngnhậnphụnữcủa

nướctaphầnnhiềuthiếugiađìnhgiáodục,rồicôtỏýmuốnlậpnhàtrườngchuyêndạyvềkhoaấy,dạychonhinữViệtNambiếtđạolàmvợ,biếtđạolàmmẹ,đặngchừngxuấtgiá thì cóđủ tàiđủđứcmàxâydựngnềnhạnhphúcchogiađình,làmchogiađìnhvữngbền,vuivẻ.Tôiướctrôngcôđừngđốicáihảoýấy,côrángthựchiệncáclýtưởngmàcôđãbàytỏvớitôinămngoái,đượcnhưvậythìsaunàygiađìnhnhờlắm,xãhộinhờnhiều.Thôi,tôiviếtmấyhàngnàyđểlạichocô,gọilàlễtừbiệtnhau,từbiệtmàtrongtrítôichẳngbaogiờquênhìnhdạngcô,chẳngbaogiờhếtkínhmếncô,làbạntriâmtrikỷtrămnămcủatôi.Thuầnkínhthơ,Banđêmtrờimát,nhưngmàcôVânđọcthơrồithìcôtoátmồhôi.GiađìnhcủaanhThuầnđãtannátrồi!AnhThuầnđiđâu?ChịHoàliệuthếnào?Haiđứanhỏralàmsao?ẤylàmấycâucôVântựhỏithầmtrongtrí,hỏimàkhôngđápứng,chỉnhìnngọnđèn,nướcmắtchảyròngròng.Theolờinóitrongthơ,thìtạivợchồngkhôngđồngtâmhiệpý,nêngiađìnhmớitanrã.Nhưngmàvợchồngởvớinhauđãnăm,sáunăm,đãcóhaimặtcon,vìcớigìanhThuầnđànhđoạntìnhchồngvợ,đànhdứtnghĩachaconnhưvậy?CôVânsuynghĩrồimuốnbiếtcáiduyêncớấynêncôlaunướcmắtvàdởtập“Ðoạntìnhnhậtký”củaThuầnramàđọc:ÐoạnTìnhNhựtKý10Mars-Mấybữatrướclượnsóngtìnhdồndậpầmầm,nungnấutrongtâmcantôi,nólàmchotôinằmhayngồicũngcứbângkhuângtưlự,khóchịuhếtsức.Ðêmhômqua,chịukhôngđượcnữa,tôimớimổphứtnhọtkínấychorồi.Mayquá!NhờcôVâncódiệuthuật,côsẵncóthuốcđểtrịbệnhtìnhcủatôi,côliềnđâmnhỏhaihoànlinhdượcmàrắcvàocáivếtthươngtâmcủatôi.Haihoànlinhdượcấycôđặthiệumộthoànlà“giađình”,mộthoànlà“danhdự”.Thuốc thiệt làhay! thuốc rắc rối, tuyvết thương tâmchưa lành liềnđược,songsựđauđớnđãtiêuhết.Bữanaylòngtôiantĩnh,trítôithơtháivôcùng,

ngóvợbiếtvuinhìnconbiếtcảm.Giađình!…Danhdự!…Sốngtrongcáiđờithiênhạđềutrọngkimtiềnhơnluânlý,đềuhàmsựvuisướnghơnmùiđạođức.Sốngtrongcáibuổi thiênhạđều lo tranhđấumàđoạtchođượckimtiền,đểmuasựvuisướng,giầyđạphếtthẩyđạođứcluânlýdướichân.Thấyđờinhưvậy,tôichánngánquá,tínhkiếmchỗmàtrốn,đặng khỏi nghe những việc trái tai khỏi gặp những điều gaimắt. Tôi suynghĩkỹlưỡngrồi,tôinhấtđịnhgâydựnggiađìnhđểvuivớivợconmàdẹpmốibuồnriêng.Lậpcuộcthươngmạiđểhộitríđặnghếtnhớcácviệcnàokhác.Áitìnhquýbáugì,hayhogìmàsaymê,đểnódắtđườngchomìnhđi,rồinólàmmìnhgầnphảisangã!Tiếttrinhvớitrungtínhlàhaiđứclớncủađànbàcongái.Phụnữmàthiếuhaiđứcấythìchẳngcógiátrịgìhết.CôVânbiếtgiữtiếttrinhcủacô,biếtgiữtrungtínvớibạn,rõràngcôlàgáicaothượng.Hômquacôlấylờichánhđángmàkhuyêntôi.Tôichịunghetheo,thiệtlàmaylắm.Nếutôiđểáitìnhbừnglên;nóchàđạpđạonghĩa,thìthấphènhơncôVânnhiềulắmvậy.TôirấtcámơncôVânvạchdùmconmắtchotôithấyđườngphảimàđi.Màtôicũngmừngchotôibiếtdừngtrước,khỏilạcvàonẻoquấy.TừrầytôichẳngdámquêncôVân,tôiphảinhớcôluônluônnhớđặngkínhđứccủacô,nhớđặngvữngchícủatôi.15Avril-Hồichiềutôingồidướibóngcâyxoài lớnmàngắmxemkỳhoađuanởtrongvườn.Ngọngióhiuhiu,mùihoangàongạt, làmchotôicảmxúc. Tôi nhớ hồi năm ngoái, cũng một buổi chiều như vậy, tôi ngồi nóichuyệnvớicôVântạivườnhoanày.Nhữnglờicôkhuyêntôiphảiđổitánhýđặngvợchồnghoàthuận,vẫncònvăngvẳngbêntaitôi.Giọngcônóinóthanhcaolàmsao,dángcôngồinóđẹpđẽbiếtchừngnào,bâygiờtôitưởngtượnglạimàtronglòngtôivuivẻvôcùng.Tôiđươngsungsướngcảnhhoathơmgíomát,tôiđươngsuyniệmcâuývị

caothâm,rồitâmhồntôimêmẩndườngnhưthoátkhỏicõitrần.Vợtôiởtrongnhàđirahồinàotôicũngkhônghay, thìnhlìnhkêutôimànóilớn:-Mình!Cơmdọnrồinẫygiờ,saokhôngchịuvômàăn,đểnguộilạnhhết.Mấylờiấylàmtôigiựtmình,rồigiấcmộngkhoáilạccủatôivỡtan…CôVânbiếnmất…Uổnghếtsức!2Mai.-bữanaychúanhựt,tôiởnhà.Trírảnhrang,rồisinhbuồnbựckhóchịuquá.Hồichiều tôi rahoaviênxáchnước tướicâychơi,đặnggiảimuộn.vợ tôingồitrênthềmcửa,taybồngbéHảomànựngnịu,lạicóbéHậuômbắpvếđứngmộtbên,mẹhôncon,concườingảngớn,cảnhxemphảicảmxúc.Tôiđứngngóvàocảnhmẹcondandíuấy,tựnhiêntôibồihồitronglòng.Tôimuốnchunghưởngchútđỉnhcáimùigiađình,thânái,nênthủngthẳngtôididvô,rồitaytôivịnvaivợtôi,miệngtôichúmchímcười,tôicúixuốngmàhônbéHảo.Vợtôichaumàykhôngvui,rồilạilấytaymàxôcáiđầutôidangravànói:-Ê!Làmgiốnggìvậynào!Hônconnhỏsổgòmàchomàcoi.Mấylờiấy làmchosựvuicủa tôihoárabuồnliền,chẳngkhácnàothùngnướcđổvàongọnlửamớiphátcháy.MaylúcấynhờcóbéHậuchạylạiômcánhtaytôimànói:“Bahônconnữachớ”.TôilậtđậtbồngbéHậumàhôntrơotrất,mườntìnhchaconnồngnànđểthếchotìnhvợchồnglợtlạt.Tại sao vợ tôi khôngmuốn cho tôi hưởng chút mùi hạnh phúc trong giađình?Tôiphảitìmhạnhphúckhácmàhưởnghaysao?Ngồinhậtkýviệcnày,tôiứanướcmắt?Mạngsốgìmàmuốnvuivẻlạikhôngthểvuivẻđược.5Juin.-Ðêmnaytrờimưarỉrảtừhồimớiđỏđèn.Tôingồitrongthơphòngmàxemxét lạimấycuốnsổthâuxuấtcủahãngtôiđãđemvềhồi tối.Tôiđươgnchămchỉdòmấyhàngsố.Vợtôibướcvô.Tôihay,nhưngvìtrímắcchămlocôngviệctôiđươnglàm,nêntôikhônglưutâmđến.

Vợtôiđilạicáighếxíchđumànằm.Thìnhlìnhvợtôihỏi:-MấythángnaychịVânkhôngđếnnhàmìnhnữa,tạisao,mình?Tôichưnghửng,ngướcmặtlênmàđáp:-Saomìnhlạihỏitôi?-Tôichắcmìnhhiểu,nêntôimớihỏichớsao?-Làmsaomàtôihiểuđược.-Thiệtmìnhkhônghiểuhaysao?-…Không.Vợtôiđứngdậyngótôi,thấytôicứxemxétsổsách,thìbỏđira,mằsắcmặtdầmdầm.TạisaovợtôilạihỏitôivềsựcôVânmấythángnaykhôngđếnnhà?VợtôighenvớicôVânhaysao?NếughenthìtạisaotrongbathángnaykhôngnóiđộngđếncôVân,đợitớibâygiờmớihởmôi?Mấyđứaởtrongnhàkẽvạchhaysao?HaylàhồisớmmaichịQuýrathămrồiđặtđiềusaođó?Juin.-Babữaràytrí tôikhôngan…NếuvợtôighencôVân, thìnhụcchotháiđộcaothượngcủacôlắm.CôVân đã khổ tâm lo chống vững gia đình cho tôi. Nếu cô không đượcthưởngcông,màlạicònphảimangtiếngxấu,thìtộinghiệpchocô,màcũnghổchotôilắm.Không được. Tôi không cho ai được phép nói nhục côVân, là người tôitrọng,màaicũngphảikính.9Juin.-Không thểômấpcáiđiềunghihoặc trong lòngđượcnữa,nên tốinaytôithấyvợtôinằmmộtmìnhtrongphòngkháchđànbà,tôibènhỏi:-TạisaocôVânkhônglênchơinữa,màbữahômmìnhlạihỏitôi?Vợtôingồidậy,rồicườilạtmàđáp:-Tôihỏimình làvì tôinghihômtôi sanh,chịVân lênchơivới tôi,mìnhchọcghẹochị,làmchochịphiềnnênchịkhônglênnữachớgì.Phảivậyhay

không?-Mìnhcoigiátrịcủatôirẻquá.-Thứđànôngthấyđànbàcongáicũngnhưbươmbướmthấyngọnđèn,cứbuvô,kểgìlàphảiquấy.-Téramìnhsắptôitheohạnghạlưukia,thấyaicũngvehếtthẩyhả?-Hạlưuhaylàthượnglưucũngvậy.-Chachả!BâygiờmìnhnghĩtôikếttìnhvớicôVânnữaà?-Không.MìnhlàsaokếttìnhvớichịVânđượcmàtôinghi.Tôilàmchịemvớichịthuởnay,tôibiếtrõtánhchị,nêntôitinchịlắm,tôicónghibậynhưvậyđâu.Tôinghilànghimìnhtrổtàidêvớichị,mìnhlàmchochịbuồnnênchịkhôngthèmtớinhàtanữachớ.-Nhụctôiquá-Nhụcchỗnào?…Tôihỏimình,vậychớmìnhcóbụngmuốnchịVânhaykhôngmìnhnóithiệtđi.Vợtôihỏicâuđómàchongmắtngótôilườmlườm.Tôibối rốihếtsức,khôngbiếtphải trả lời thếnào.Nếu tôichối, thì tôi làngườichồnggiảdối.NếutôichịuthiệttôiyêucôVânthìniềmvợchồngsẽralàmsao?Tôichaumàylưỡnglự.Vợtôihốithúc:-TôimớihỏimìnhcóbụngmuốnchịVânhaykhông?Trảlờiđi.Tôinghiêmsắcmặtmàđáp:-Khôngphải tôimuốncôVân.Vì tôi làngười cógiáodụchoàn toàn, côđồngtâmhiệpývớitôi,nêntôiyêucô,yêumàtôikính,chớkhôngphảitôimuốn.Vợtôinói:-Hừ!Thứđànôngthúi,thấyaicũngmuốnhết.MuốntớichịVân,đókhỏibịchịmắngmàmangxấu.Tôirùnvairồibỏđiquathơphòng.Yếntướckhởitrihồnghộcchí!18Aout.-Tróthaithángnay,tuyvợtôikhôngnhắttớicôVânnữa.Songcứ

ghengióghenmây,theokiếmchuyệngâygỏvớitôihoài,gâychuyệnquávãngrồigâyhờchuyệntươnglai,làmchogiađìnhbuồntanh,buồnđếnnỗitôithấtchí,hếtmuốnloviệcthươngmạinữa.Cảnhđờinhưvậycóthúvịgìđâumàquyếnluyến.Hômnay sao trong trí tôi nẩy ra cái ýmuốnhoặc chết phứt cho rồi đặngthoátkhỏicáivòngkhổnãovềtâmhồn,hoặccạođầuđituđặngxacácthóiđêtiệnởtrầntục.Tôinghĩnhưvậymàtôithấyhaiđứaconcủatôicònngâythơ, thì tội nghiệp cho chúng nó quá, nên tôi không đành chết, mà cũngkhôngnỡđitu.TôibuồnquácôVânôi!Cáiđờicủa tôi thuởnaytôihưởnghạnhphúccómộtvàiphútđồnghồmàthôi,làlúcđôitaphátbiểuáitìnhcùngnhauđêmnọtrongthơphòngđó.Hưởnghạnhphúcđượcbaonhiêuđó,nghĩthiệtlàítlắm.CôVânôi,tôikhổtâmlắm,côcóbiếtgiùmchohaykhông?…Vìgiađình,vìdanhdựmàtôiphảichịuđauđớnbuồnthảmnhưvầy…Cáigiácủatháiđộthanhcaothiệtlàmắc,muốnmuachođượcnó,phảitốnkhôngbiếtbaonhiêunướcmắt,phảimấtkhôngbiếtbaonhiêugiấcngũ.Tôibuồnrầu,chớchicóngườitrikỷởgầnmàkhuyêngiải,cólẽkhuâylãngđược.Ngặtvìngườitrikỷcủatôi,tôikhônggầnđược…Màthiệtkhôngnêngần,bởivìhễgầnnhauthìchắcphảimangtiếngnhơ,khônglàmsaotránhkhỏi.Khổlắm!15Octobre-Vợtôicũngvẫngiữthóighenhoài.Khờkhạoquá!Ðànbànếumuốnchochồngthươngtrọnmộtmình,đừngthươngngườinàokhácnữa,thìphảigiatâmlàmthếnàochochồngvuivớimình.Khôngthểnhớaikhác;chớghenlàmchi,ghenrồinóibậylàmchochồngbuồn,khiếntrínótưởngtớingườikhác,làmsaohiểuthấu.Vợtôicàngghenbaonhiêu,thìtôicàngyêucôVânbấynhiêu.Vọotôicóbiếtđượccáitâmhồncủatôinhưvậyđâu.MàcólẽcôVâncũngkhôngbiết.CôVânbiếthaylàkhôngbiếtcũngkhôngquanhệgì.Tôiyêucô,tôibiếtthìđủrồi,vìyêucôđặngbớtsựbuồnvềgiađình,yêunhaumàchẳnglàmlụy

nhau,thìkhôngphạmdanhphạmnghĩachiđómàsợ.Khôngđưọocyêuvềphầnxác,thìyêuvềphầntrí,aingăncảntôiđược,aibiếtđượcmàchêcười.8Décemre.-Hồitrưa,cómộtngưòoibạnhọcghéthămtôi.Ngườiấythuậttôi nghe một chuyện hết sức. Hai nhà trí trức thân thích với nhau lắm,thườngtới luichơivớinhau,nhiềukhingườinàydắtvợngườikiađixemhát,hoặcngườikiađihónggióvớivợngườinày.Cáchcưxửnhưvậyđãkhônghợpluânlýrồi,màhainhàtríthứcấygầngũinhau,thìlấyvợnhaucònluânlýgìnữamànói!Người ta cómộtđờimỗingày thêmmộtvănminh,màkỳ thiệtmỗingàymộtthoáihoá,trởlạidãman,họkhônghay,bởivìthêmvănminhvềhìnhthức,còntrởlãidãmanvềphongtục.Ðờinhưvậythìcòngìlàdanhdự,cònchilàgiađình.Dưgiáodụctríthức,thiếugiáodụcluânlý,xãhộimớihoáranhưthế.Chánngánquá…!8Janvier-Cómộtquyểntiểuthuyếtmớixuấtbản.Tôibuồnquánênmuamàđọcchơiđặnggiảitrí.Trờiơi!Ðọcquyểntiểuthuyếtấytôirởnóctừnghồi.Gớmquá!Tácgiảtảmộtngườitraitânthời.Ðốivớichamẹthìnóirằngvìchamẹhamvuimàsanhmìnhranênchẳngcóơnnghĩagì;tảmộtcôgáicóchồngrồibỏchồngđitheotrai,lạinóirằngtráitimtựdokhôngaiđượcphépkiềmchế!Khốnnạncựcđiểm!Ðờidườngấycóđángchomìnhquyếnluyếnhaykhông?14 Fevrir- CôVân ôi! Theo ái tình của bậc cao thượng thì thương tưởngnhau,yêumếnnhautrongtrícũngđủchẳngcầnphảiởchungnhàtuyvậymàngườicaothượngcũngcómáuthịtcũngcóruộtgannhưhạngbìnhdân,bởivậynhiềukhicũngbiếtđauđớnvềsựthươngmàkhôngđượcgầnvềsựnhớmàkhôngđượcnóira.Vìtrọngluânlýmàphảithốngkhổnhưvậy.Côthấuhiểuhaykhông,côVân?

25Mars-Ngàynaytôithấyrõgiađìnhcủatôilàcảnhđịangục.Nếulânlaởđóhoài,thìkhổthêmhoài.Vậytôiphảigiảithoátcáivòngkhốnnạnấy,dầuýtôikhôngmuốnvàdầucôVânkhôngvui.Giảithoátcáchnào?Trítôicònlờmờ,chưanhấtđịnh.5Avril-Bữanaytôiquyếtđịnhcáiđườngtươnglaicủatôirồi.Tôisẽbỏhếtmàbướcquađườngấy.Vìgiađìnhcủatôibuồnbực,nêntôiphảilolàmănchomuônngàngiađìnhkhácngàysauđượcđầmấmthuậnhoà.Vìluânlýcủaxãhộisuybại,nêntôiphảilolàmsaomàthuầnmỹluânlýấylại.Việctôitínhlàmđâydầuthànhhaylàkhôngthànhnócũnglàmchotôiquênđượcnhữngnỗibuồnvìgiađìnhvôphước,vìáitìnhbấtmãncủatôi.CôVân đọc dứt tập “Ðoạn tình nhật ký” của Thuần rồi thì cô ngẩn ngơ,tronglòngcàngcảmđộnghơnlàđọcbứcthơhồinẫynữa.Tứbềvắngvẽ,trướcngọnđèndầuleolét,giọtlụytầmtãtuônrơi.CôVânảonãolàvìbiếttrọnmộtnămnayThuầnkhổtâmlunglắm,khổtâmvìgiađìnhbấthoà,màcũngkhổtâmvìáitìnhbấtmãn.CôđãlogiữgiùmchogiađìnhcủacôHoàđượcbềnvững,térachungcuộcrồicũngphảirãrời.Côđãgiữdanhtiếtcủacôđượcvẹntoàn,màrồiThuầnphảikhổtâmthấtchí!Côtựnhậncôcótộiítnhiềutrongsựrờirãgiađạocủabạn,mặcdầutiếtnữnhicủacôvẫnthanhcao,tìnhbằnghữucủacôkhỏihổthẹn.AnhThuầnđãbỏnhàcửavợconđirồi!Ðiđâu?Anhnóianhđilolàmchogiađình tương lạiđượcđầmấm,và lo làmcho luân lýxãhộiđược thanhcao.Anh làmcáchnào?Trí viễnvọng của anh sẽ làmcho anhđược thoảmãn,haylàsẽlàmchoanhthấtchínữa?Bướcphiêusẽđưaanhđếncảnhannhàn,haylàsẽdắtanhvàonơikhổnãokhác?CònanhThuầnđirồi,bâygiờchịHoàvớihaiđứanhỏralàmsao?ChịHoàcóbuồnrầuchăng?Haiđứanhỏnhớchahaykhông?Hãng“ThuầnHoà”aichỉhuysảnxuất?

CôVânáonãovềnhữngnỗiấy,màcôkhócmộthồirồicôlạitứcgiận.AnhThuầncònthấptrí,cònyếutánhquá,vìthấpvàyếunênmớiđểcáitiếtnhỏđètrêntiết lớnđược.Giađìnhlàmộtcơquantrọnghệ.Anhbiếtnhưvậy,nênanhđãdầycônggâydựnggiađình.Màsaoanh lạikhôngbiếtngó lơnhững cái bất hoà nhỏ nhen trong gia đạo, sao anh lại không biết đàn ápmầmái tìnhbấtnghĩa trong thâmtâm,màbáo thùgiađình,để thấtchívềchỗbấthoàcủavợvàbấtmãnvềchỗcaokhiếtcủatình,rồixôngãcảgiađình,cảcuộclàmăn,cảmộtđờisốngchứachanhứahẹn.Dở!Dởlắm!CôVânbứtrứt,khôngngồiyênđượcnữa.Côđứngdậymởcửasổmàngóravườn.Ngoàivườnimlìm.Câycỏsữngsờ,dườngnhưlóngnghetiếngcôVânthởthan,rồichờđợicôxửtrí.Côđứngngóvàocảnhlờmờmộthồirồicôquyếtđịnhphải lênSàiGòn, lêncoigiađạocủaThuần trở ra thếnào,nhấtlàlênđặnganủivàgiúpđỡcôHoà,mặcdầucôkhônghiểumànghĩchotìnhcủamìnhcũngđược.Ðãquyếtđịnhrồi,côVânmớiđóngcửa,bỏthơtừcủaThuầnvàohộctủ,rồilêngiườngmànằm,nhờtríýthanhcao,nênlươngtâmantịnh.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương12

Quabữasau…VìnhàngườianhởdướichợThamNhiêncóđámkỵcơm,nênsớmmaibàchủHảongồixengựaxuốngđómàăngiỗ.CôVânphảiởnhàcoinhà.CôchưakịpphântrầnviệccôHoàchomẹrõ.Ởnhàmộtmìnhcôbuồn,nênvôphòngriêngngồiđọclạibứcthơcủaThuầnmộtlầnnữa.Cácmộthồi,cônghedườngnhưcótiếngxehơingừngngoàingõ,nhưngvìtrí cômắc chăm chỉ về những câu của Thuần viết trong thơ, nên cô làmbiếngbướcracoi.Connhỏởbướcvàophòngmànói:-Thưacô,cócôbaxuống.CôVânchưnghửng,hỏigọngàng:-Côbanào?-CôbaởtrênSàiGòn,nămngoáicóđưaxehơicôvềdướinàyđó.CôVânbiếnsắc,lậtđậtđứngdậyđirangoài.CôHoàđươngbướclênthềm,cặpmắtđỏhoe,sắcmặtbuồnnghiến,mìnhmặcđồđen,khôngsonphấnchútnàohết, sau lưng lạicóconxẩmdắtbéHậuvàconvúbồngbéHảođitheo.CôVânvừangóthấythìlalớn:-ChịHoà!…CôHoàvôngócôVântrântrânvànói:-Tôitưởngkhôngcóchịởnhà.-Tôiởnhàluôn,ítđiđâulắm.CôVânbướclạihônbéHậuvàicái,rồiđưataymàbồngbéHảovànói:-Contôiđãtrộngcáirồi.CôHoàngồitrênmộtcáighế,lấykhănlaunướcmắtvàhỏi:

-Bácđiđâuvắng?-MátôiđiăngiỗdướichợThamNhiên.Mớiđihồinẫyđây.-Bácmạnhhả?-Mạnh,cámơnchị.CôVânmuốndọýcôHoà,nênlàmtuồngnhưkhônghaybiếtviệcThuần.,côbồngbéHảongồimộtbêncôHoàvàhỏi:-Cóchimàcoibộchịbuồndữvậy?CôHoàđáp:-Nhàtôibỏmẹcontôimàđimấtrồi.-Dạ!…anhđiđâu?-Tôicóbiếtđiđâumànói.-Tạisaoanhbỏvợconmàđi?chịbiếtkhông?-Nóivớitôibuồnbựcchịukhôngnổi,nênphảiđi.Ðiênlắm!Hômquatôicóđượcthưgởivềđây.Ðểtôiđưachochịxem.CôHoàmởbóplấyramộtphongthưmàđưachocôVân.CôVântraobéHảolạichovú.RồiđứngdậymờicôHoàđivôphòngriêngcủamìnhmànóichuyệnchotiện.Vôphòngrồi,côVânkéoghếmờicôHoàngồi trướcbànviết.Cômởbétcửasổchosángsửa, rồimớingồingaycôHoà,mởphongthơrađọc.Mìnhơi!Tôiviếtbứcthơnàymàtừbiệtmìnhvàtừbiệthaiđứanhỏ.Tôiphảiđoạntìnhvợchồng,đoạntìnhchacon.Tôiphảibỏcảnhgiađình,bỏcuộcthươngmại,màđặtchốnphiêulưutrongthếgiới,ấylàvìtôithốngkhổvềtâmhồnnhiềuquákhôngthểchịuđượcnữa,nêntôimớiquyếtđịnhphânlynhưvậy.Tôithốngkhổlàtạivợchồnggiáodụcbấtđồng,tâmtánhbấthiệp,nólàmchogiađìnhđãkhôngđượcvuisướngnhưcảnhthiênđàng,màlạicònhoábuồnbựcnhưmiềnđịangục.Cólẽmìnhcũngthấymấynămnaytronggiađình,tôimuốnvuihếtsứcmàkhôngbaogiờvuiđược,tôicũnghếtsứclolàmchomìnhvui,màmìnhcũng

khôngthểvui.Niềmvợchồngnhưvậythìkéodàiranữakhôngíchgì,thàdứtphứtbâygiờlàhayhơn.Tôiviếtthơnầytrítôibìnhtĩnh,khôngphiềntráchmìnhchútnàohết.Tôixinmìnhcũngđừngphiềntráchtôi.Ngàynayvợchồngtaphảirờirã,lỗiấykhông phải tại mình, mà cũng không phải tại tôi. Tôi thấy rõ rồi, lỗi tạiphonghoá của xãhội cứ chăm lo làmconngười vui sướng vềhình thức,khôngchịulobồiđắpnềnluânlý,đểcholuânlýsuysụp,rồilôikéoluôngiađìnhphảingãtheo.Conngườinếukhôngbiếttôntrọnggiađìnhthìcóthểnàomàlàmchogiađìnhvữngchắcđược.Trướckhitôiphếgiađìnhcủatôi,đểlođemluânlýtạichoxãhội,thìtôiđãsắpđặtviệcnhàrànhrẽrồihết.Tôiđãsắmsẵnnhàcửađẹpđẽchắcchắnchomìnhởvớicon.TôiđãkhaikhấnxongsởruộngdướiCáiBèđểchomìnhthâuhuêlợituykhôngnhiềulắm,songcũngđủchomìnhnuôiconănhọc.Cònhãng“ThuầnHoá”thìcuộcthươngmạivẫntấnphátnhưthường,mỗinămdầuthếnàocũngcólợitừnămtớimườingànđồng.TôicólậptờtạiNôTemàgiaoquyềnchomìnhlàmchủhãng.TôicũngcólậptờphúquyềnTổngLýtronghãngchothầyhaiTịnh,thầylãnhlươngmỗitháng,màcuốinămthầycònđượchưỏonghuêhồngtính15phầntrămtrongsốlờilàmnhưvậy đặng thầy tận tâm lo cho hãng. Thầy hai Tịnh đã thông thạomà lạitrungtínnữa.Ngườiđóđángtincậy.Mìnhtựdomuốnsanghãngchongườikháchaylàmuốnđểlàmluôn,cóthầyhaiTịnhquảnxuấtchocũngđược,sựấytôiđểmìnhthongthảmàliệuđịnh.Rađitôilấyđemtheocó20ngànđồngbạcmàthôi,còntôiđểhếtsựsảnlạichomình,đểcótrên100ngàn.Tôixinmìnhránggiữgìnsựnghiệpấymànuôicon.Tôi giao hết hai đứa con chomình dạy dỗ.BéHậu là trai, chừng nó lớnkhôn,xinmìnhrángépnóhọcđặngmởmang trí thức,màcũngphảihọcđặngtôntrọngluânlýnữamớiđược.CònbéHảolàgái,dầugiáodụctríthứcthiếusótđinữacũngchẳnghạigì,chớgiáodụcluânlýcầnphảihoàn

toànnhứtlàtrướckhigảnólấychồng,mìnhphảixemxétlạichokỹnếunóbiếtđạolàmvợbiếtđạolàmmẹrànhrẽrồimìnhsẽgả.Tôicònxinmìnhhãynhớhaiđiềuchótnàynữa:1) Ðừng nghi ngại tình của tôi với cô Vân vì tình ấy là tình tri kỷ caothượng,chớkhôngphảitìnhtheosắcdụcđêtiệnnhưtìnhcủathiênhạ.2)Ðừngtậprènhaiđứacontôichừnglớnkhônchúngnóoánhậntôi,vìconoánchalàđiềuđạiác.Thôitôikhuyênmìnhhãyquêntôiđiđừngthèmkểtớithằngchồngvôtìnhbấtnghĩalàtôinữa.ThuầnKínhthư.CôVânđọcthơ,thấyThuầntuykhôngoánhậncôHoà,songcũngkhôngcótỏmột chút tình nào với côHoàhết, thì cô lấy làm tội nghiệp choduyênphậncủabạn,bởivậykhiđọcdứtrồi,côngướclênthấysắccôHoàảonão,thìcôđộnglòng,nêncôứanướcmắt.CôbướclạinắmcánhtaycôHoàmànói:-TôibiếtđượctâmhồncủaanhThuầnthìtôilosợchocuộctrămnămcủachịhếtsức,màlosợrồicũngkhôngcứuchữađược!Taihoạđãtớirồi,bâygiờchịtínhlẽnào?CôHoàđứngdậychoàntayômngangmìnhcôVânmàkhócvànói:-Tôibâygiờchẳngkhácnàonhưchiếcthuyềnlênhđênhngoàikhơi,màlạibịsónggiódầndập.Tôibốirối,khôngcòntrímàtínhviệcgìđược,lạicũngkhôngbiếtaimàcậytínhgiùm,bởivậytôixuốngđâynhờchịliệugiùmchotôi.CôVânthấybạncònyêumếntintưởngmình,chớkhônglómòinghignờ,thìcôcàngthêmcảmxúc,nêncôhỏi:-ChịkhôngnghitôicótưtìnhvớianhThuầnhaysao?-Trongmộtnămnaythiệttôicólòngnghichútđỉnh.Hômquatôitiếpđượcthưcủanhàtôi,banđầutôinghinhàtôivìthươngchịnênbỏtôi;tôichắcđãdắtchịđirồi,đirakhỏixứđặnglậpcảnhđờikhácvớichị.Tôixuốngđâythiệtcóýmuốndọcoisựtôinghiđócónhằmhaykhông.Chẳngdètôigặp

chịởnhà,tôirấthổthầmvềsựtôinghĩquấy.Xinchịthalỗichotôi.CôVândangra,rồikéoghếngồimộtbêncôHoà.Côngóngangquacửasổ,thấyngoàivườnnắngdọingọncâysángtrưng,gióthổitàuchuốilúclắc.Côsuynghĩmộtchút,rồichậmrãinóivớicôHoà:-AnhThuầnlàngườichánđời.Anhcónóivớitôimấylần,anhlậpgiathấtlàcốýmuốntìmsựvuivớivợconđểgiảibớtnỗibuồnvìxãhội.Anhlậpcuộcthươngmại làcốýmuốnđemhết trínãomàchămlovềsựấy,đặngkhỏinhớtớicáchcưxửđêtiệncủathiênhạ.anhnhưngườicóbệnh,nếuchịbiếtcáchđiềutrị,thìtựnhiênbịnhcủaanhsẽdứt.Tôiđãcốkhuyênchịphảilậpthếlàmchoanhvuilòngluônluôn:hễanhvuilòngthìgiađạovữngbền,chịkhỏilođiềuchikhác.Cólẽtạichịquênlờitôidặnchịđãkhônglàmchoanhvui,màchịcònghentuônghoài,nênanhnãonềcuồngtrírồianhbỏhếtmàđichớgì.-Chịnóiphải.Tạitôikhôngnghelờichịnêngiađạotôimớixàoxáonhưvầy.Chứngbệnhghenthiệtlàkhốnnạn.Tôibiếttôighen,tôilàmchonhàtôibuồnbựclunglắm.Tôimuốnbỏcáithóiấyhếtsức,màkhônghiểutạisaotôibỏkhôngđược,trongtrícứghenngấmngầmhoài,cứlosợnhàtôithươngngườikhácmàbỏmẹcontôi.Chịnóiphảilắm.Tạitôighentôilàmchonhàtôibựclòngcuồngtrí,nênmớiphủihếtmàđi.Tôikhốnnạnlắm.đãbiết vì thương chồng nênmới ghen.Mà thưong chồng lại làm cho chồngbuồnrầu,cáchthươngnhưvậythiệtlàdạiquá.ChịVânôi,bâygiờtôimớibiếttôicólỗivớinhàtôinhiều,tôiănnănlunglắm.Năm,sáunămnaynhàtôilàmcựckhổhếtsứcmớisắmđượcnhàcửatửtế,mớicócáihãngphátđạt.Tạitôimàbâygiờnhàtôiphảibỏhết,khôngthèmhưởng,đemthânlưulạcxứngười,đauốmkhôngainuôi,nghèonànkhôngaigiúp.Tôinhớtớinỗiấy,thìtôimuốnchếtphứtchorồi,chớsốngđặngsungsướngtấmthân,cònnhàtôithìbơvơnơihảingoạithìsốnglàmsaođược.-Hoạchưađếnthìphảilongănngừatrước.Màhễngănngừakhôngđược,đểhoạđếnrồi,thìphảitĩnhtrívữnglòngmàđảmđương,chẳngnênnãonềthấtchí.Thôi,bâygiờchẳngnênbuồnrầulàmchi,chịphảirángbìnhtâm

định trímà lo quản xuất việc nhà, lo nuôi dưỡng sấp nhỏ.Trong thơ anhThuầnkhôngcónóirõđiđâuvàđilàmviệcgì.Vậymàchịcóngheanhtínhđiđâuhaykhông?-Trưa hôm tôi tiếp được thơ rồi, tôi bủn rủn tay chơn.Tôi chạy ra ngoàihãngmàhỏithầyhaiTịnhvớimấythầy,thìainấyđềuchưnghửngkhôngdèchuyệngìhết.Họnóicáchbangàytrướcnhàtôithanmệt,dặnthầyahiTịnhcoihãngđặngnhàtôiraLongHảinghỉítbữa.Tùubữađónhàtôikhôngcóra ngoài hãngnữa.Mà trongba bữa trước nhà tôi cứở trongnhà với tôi,chóokhôngcóđiLongHải.Sớmmaihômquamớiđi,nóiđirahãng.Ðếntrưathìtôiđượcthơ.Tôikhôngđượcđiđâu.-ChịcóhỏithămcoibuổisớmmaihômquacótầuchạyđiTâyhaykhông?-Có.Tôinghenóihồi8giờsánghômquacóhaichiếctàuđòđiquaPháp.TôiquaXómChiếucoisổhànhkháchđihaitầuđó,thìkhôngcótênnhàtôi,màtôihỏiSởMậtThám,thìnhàtôicũngkhôngcóxingiấythônghành.-Nếuvậythìanhđiđườngbộ,chắcanhraHàNội.-HômquatôicócậymộtthầykýtronghãnglấyxechạyraLongHải,NướcNgọt,VũngTàumàkiếm.Hồikhuyathầyvềthầynóikiếmkhôngcó.TôicũngcócậyhaithầykhácmộtthầyđiÐàLạt,mộtthầyđiHồiNộimàkiếmnữa.Tốinayhọsẽđi.-Tôitưỡngkiếmkhôngíchgì.AnhThuầnđãquyếtđi,nênanhsắpđặtcôngviệc nhà rành rẽ hết.Dầumấy người đi kiếm có gặp anh đi nữa, chắc họkhôngtàigìmànóichoanhtrởvềđược.-Cũngphảikiếmchobiếtđiđâuchớ.CôVânsuynghĩmộtchútrồicôchậmrãinói:-Dầukhôngkiếm;rồiđâyanhThuầncũngsẽvề.- Thơ đã nói quả quyết, lại sự nghiệp đã giao hết cho tôi, bởi vậy tôi sợkhôngvềđâu.-Sẽvề.Tôichắcanhvề,làvìanhthưongconvàyêugiađình.Lúccuồngtrí,khôngaianủi,nênanhlàmliều.Rồiđâyanhnhớcon,anhsẽănnănhốihậnmàtrởvề.

-Tôiváicholờichịnóiđósẽcóynhưvậy.Màtừhômquatôiđượcthơrồithìtrònglòngtôibuồnrầulosợquá.-AnhThuầnlàmộtngườicótàinghề,cótríthức,lạicógiáodụchoàntoàn.Tôichắcdầuđếnxứnàoanhcũngkhỏivấtvảcựckhổ,màdầu làmcôngviệcgìanhcũngkhôngchịuđểnhụcnhãthanhdanh.Vậychịchẳngcầnphảilochophậnanh.Màdầuchịmuốnlo,chịcũngcóphươngthếlođược.Tôixinchịphảiđểtrímàlosắpđặtviệcnhà.Nhữngviệcanhphúthácchochịđó,chịtínhlàmthếnàomàtánthànhtheoýanhmuốn?Chịdạydỗhaicháucáchnào?Chịđểhãngmàcaiquảnhaylàchịphảibán.-Tôibâygiờnhưngườikhôngcóhồn,tôikhôngtínhviệcchiđượchết.Tôixinchịthươngtôichịtínhgiúpgiùmchotôi.Việccủatôicũngnhưviệccủachị.Chịliệucoiphảilàmthếnàothìtôisẽtheoýchịđịnh.CôVânnắmtaycôHoàvàngóngaymặtmàhỏi:-Chịtinbụngtôilắmsao?-Nếutôikhôngtinchị,thìcònbiếttinai.-ChịcóbiếtanhThuầncótìnhvớitôi,màtìnhấynặnglắmhaykhông?-Tôiđãnóitôinghi.-Chịphải tinchắcchớđừngcónghinữa.ThiệtanhThuầncó tìnhvới tôinặnglắm.Cótìnhmàvìanhtrọnggiađìnhcủaanh,anhtrọngdanhdựcủatôinênanhkhônggầntôiđược.Sựghentuôngcủachịđãlàmchoanhbuồn,màsựtôigieotìnhcònlàmanhbuồnthêmnữa,nênanhchịukhôngnổianhmớiđiđi.Vìchịtintôi,nêntôiphảitỏthiệtvớichị.Giađìnhcủachịrờirã,tôinghĩlạitôicũngcótộimộtphầntrongđó.CôHoàchưnghửng,ngồingócôVânsửngsốtrồinói:-Cólẽnàomàcóchuyệnkỳcụcnhưvậy.Chịmuốnchọcchotôiphátđiênhaysaochứ.CôVânbướclạikéohộctủbànviếtmàlấyrabứcthơvớitậpnhựtkýcủaThuần,rồiđưahếtchocôHoàvànói.-Chiềuhômquatôicũngcótiếpđượcthơcủaanhtừbiệt.Chịcoithìchịsẽbiếttôinóithiệthaylàphỉnhphờ.

CôHoàmởthơrangồiđọc.Vânlêngiườngnằmrồikéomềnđậymặtmàkhóc.BéHậubiểuconxẩmdắtnórangoàivườnháiổichonóăn,nóicườinóiomsòm,khôngdèchanóđãcáchxadặmngàn,mẹnóđươngưusầunátruột.CôHoàngồichămchỉđọcrấtkỹlưỡng,đọcbứcthơrồiđọcluôntậpnhựtký.ChừngđọcdứtrồicôthấycôVânnằmtrêngiường,côdởcáimềnravừakhócvừanói:-ChịVân,theothơvớilờinhựtkýcủanhàtôigởichochịđó,thìchịcólỗigìđâu.Chịcaothượnglắm,chịhếtlòngchốngvữnggiùmgiađìnhchotôi.Tạitôikhờkhạonênpháhoại;ấylỗitạinơitôimàthôi,chóonàophảitạichị.Tôicámơnnếttốtcủachị, tôikínhphụctháiđộcủachịlắm.Ðọctậpnhựtkýcủanhàtôirồi,tôicàngthấylỗicủatôirõhơnnữa,tôicàngănnănnhiềuhơnnữa.Trướckiachịđãthươngtôi,thìbâygiờchịcònphảithươngtôinhiềuhơnnữa.Ngàynaytôinhưngườitédướigiếng,lạctrongrừng,xinchịkéogiùmtôilên,xinchịchỉđườngchotôira.Nếuchịbỏtôithìchắctôiphảichết.Haicônắmtaynhaumàkhóc.CôVânnói:-Nhìnmặtchịtôihổthẹnquá…!-Tạisaovậy?-Tôiđượcbiết anhThuầncó tìnhvới tôi rồi, thì tôi cũngcó tìnhvớianhnữa.Tuytôiđoạntìnhđược,songtôicũngcólỗivớichị.-Cótìnhmàrồichịđoạntìnhđược,thìcólỗigìđâumàhổthẹn.Ðoạntìnhtức nhiên đau đớn lắm, mà chị có đủ can đảm làm như vậy, thì chị caothượnglắm,ítaisánhkịp.-Thiệtchịkhôngtráchtôihaysao?-Chịcólỗichỗnàomàtôitráchđược.Tôikínhphụcchịlắmchớ.Xinchịđừngáingạinữa.Chịngồiđâymàtínhgiùmcoitôiphảilàmsaobâygiờ.CôVânngồidậy.Haicôlaunướcmắt.CôHoànói:

-Trongbọnchịemthuởnay,tôitinbụngchịhơnhết,tinhơnchịhaitôinữa.Thiệt tôi tinkhông lầm.Chớchi tôiđượcởgầnchị,nhờchịchỉbảohàngngàythìchắcngàynayvợchồngtôikhỏirờirãnhưvầy.-Cáiđókhôngchắc….!CôHoàđươngbuồnrầu,mànghemấylờinàythìcôchúmchímcười.CôVânlơlửngnóitiếp:-Ởgầnnhàuhiểmnghèolắm,bởivậytôisợ,nênhơnmộtnămnaytôilánhmặt,khôngdámlênthămchịnữa,đếnngàyănthôinôichobéHảochịgởithơmời,màtôicũngkhôngdámlên.-Cámơnchị…Chachả,nếuchịkhôngthươngtôi,chịđánhup5vớinhàtôi,thìchắctôitựvậnchếtliền.-Chịthấyhaykhông…?-Bịnhghendữtợnlắm,chịà.-Bâygiờchịbớtghenhaychưa?-Còngìnữamàghen!…-Chắckhông?-Chắc.Chịlàmơntínhgiùmviệcnhàchotôi.-Tínhlẽnào…?AnhThuầnbỏvợconnhàcửamàđi,dầuanhkhôngnóirõ,màanhgiaohếtsựnghiệpchochịtrọnquyềnlàmchủ,thìchomìnhthấyýanhkhôngmuốntrởvề.Tuyvậymàtôitưởng,bâygiờanhđươngbuồntrínênnanhđoạntìnhnghĩavợchồng,đoạnnghĩachaconmàđi,chớmộtngàykiahoặcanh trộng tuổi rồiđổi tánh,hoặcanhgặphoàncảnh làmchoanhnhớlạivợcon,thìcólẽanhsẽtrởvề.Huốngchianhcónóianhđiđặnganhlàmchocácgiađìnhkhácđượcthuậnhoàđầmấm,lolàmcholuânlýcủaxãhộiđược thuầnmỹrõràng.Nếuanhkhôngtrởvề, thìanh làmsaomàđạtđượccáimụcđíchấycủaanh.Vậyxinchịdằnlònganphận.Tôi tinchắcchẳngsớmthìmuộn,thếnàoanhcũngvề.-Tôiváivancholờichịnóiđósẽcóynhưvậy.-Sẽcó.Vậytôikhuyênchịphảigắngchímàgiữgìnchobềnvữngcácsựnghiệpcủaanhsángtạo,đặngngàyanhtrởvềchịkhỏihổvớianh.

-Nhàcửaruộngđấtthìtôichắcgiữvững,duycócáihãngkhóquá,tôisợlokhôngkham.-Saomàchịsợ?Nếuvậyđànbàkhônglàmnổinhữngviệclớnlaohaysao?-Phảicóchịgiúpsứcvớitôi,thìcaiquảnhãngmớiđược.Thôi,chịhùnvốnvô,rồichịđứngcaiquảnthếchotôi.-Ýtôimuốnlolàmviệckhác.-Việcgì?- Trong thơ anh Thuần gởi cho tôi anh có khuyên tôi lập nhà trường đểchuyêndạynhinữavềkhoagiađìnhgiáodục.Ðờinàyngườitahamtríthứcgiáodụctháiquá,hamđếnnỗibỏdẹpgiađìnhgiáodục,bởivậygiađìnhkhôngcóluânlýđểlàmgốc,nênkhôngvữngbền,khôngvuivẽ.Giađìnhcủachịmàbịrờirãđây,ấycũngtạithiếugiáodụcnênmớiranhưvầy.Sựlậpnhàtrườngđótôiđãcóýmuốnlàmtừhồinămngoái.Mátôicũngđãchophéptôirồi.TôichưalàmlàtạitôisợgầnanhThuần,nêntôiphảiđìnhsựấylại.Bâygiờkhôngcòncáisợđónữa,cólẽtôisẽlênSàiGònmàlậptrườngdạytrẻemgáihiểuđạolàmvợ,hiểuđạolàmmẹ,đặngxâynềnhạnhphúcgiađình,choxãhộihưởngngàysau.Làmnhưvậycóbađiềutiệnlợi:mộtlàđạtđượccáimụcđíchcủatôihammuốnthuởnay,hailàvângtheolờikhuyêncủaanhThuần,ba làởgầnchịđặnggiúpsứcchochịcaiquảnhãng“ThuầnHoà”đượcthạnhlợiluônluôn,vàgiúpsứcchochịdạydỗhaiđứanhỏchochúngnóngàysautrởnênngườiđứngđắn,traicótánhnghĩadõnggáicotiếttrungtrinh,traivàgáiđềubiếttôntrọnggiađình,biếtgiữgìndanhdự.-Chịtínhhayquá!Tôimừnglắm.ÐểbácvềchịthưachobáchayrồichịđiliềnvớitôilênSàiGònmàtácthànhviệcấy.-Mờichịởchơi,đợixếmátmátôivề,tôithưalạivớimátôirồitôisẽđivớichị.-Cámơn.Tôicámơnchịlunglắm.-Chịkhỏicámơn.Vìtìnhtrikỷnêntôiphảirángmàlo.-Tôikhôngcầnbiếtchịvìcáigì,tôichỉbiếttrướckiachịcólònglonângđỡ

giađìnhtôi,bâygiờchịlạilocứuvớttôilúctôiđươngnguyngập,nêntôicámơnchị.-Chịđừngghennữanghehôn.-Chịvìtôimàđoạntình,lẽnàotôikhôngvìchịmàbỏghen.Haingườinhìnnhaumàcười,rồiđirangoàichơivớihaiđứanhỏ.ÐếnxếbàchủHàovề thấymẹconcôHoà thìbà rấtvuimừng.Vì ít concháunêngặpbéHậuvớibéHảothìbànậngnịuhoài.CôHoàdạycon,biểukêubằngbàngoại,thìbàcàngvuilòngthêmnữa.CôVânthuậtchuyệncôHoàbịchồngbỏlạichomẹnghevàxinphépđilênSàiGònởítngàyđặngtrướcanủicôHoà,saukiếmnhàlậptrườnghọcluônthể.Bàchủbằnglòngchophépliền.CôHoàvớicôVântừgiãbàchủbồnghaiđứanhỏlênxe,tìnhthânáitràntrề,trítiếnthủhănghái.Xehơiphátchạy,chởtheohaikhốitình,tuytánhchấtkhácnhau,màcũngnồngnànnhưmột.

HồBiểuChánh

ÐoạnTình

Chương13

Mộtnămđãqua.CôHoànhờcôVânanủi,khuyênlơnvàgiúpđỡ,nêncôđãbớtbuồnnỗichồngbỏ,lạihăngháilochohãng“ThuầnHoà”thạnhphátnhưthường,vàlodạydỗnuôidưỡnghaiđứacon,đứanàocũngsởnsơngộnghĩnh.BéHậutừnhỏđãyêumếncha,nênnóthườngnhớvànhắccha.Mỗilầnnóhỏichanóđiđâu,thìcôHoàlạnhngắttronglòng;côkiếmcáchnóigạtconchodứtcâuchuyện,màcặpmắtcôướt rượt.Hễngheconnhắc, thìcôănnăn,côtựnhậntạicômàconphảixacha,chồngphảilưulạc.RồicôđikiếmcôVânmàtỏlờihốihận,đểnghenhữngcâuanủicủabạnđặngvữngchíbềnlòng.CòncôVânbâygiờ côquảnxuấtmộtnhà trường lớngần chợTânÐịnh,trườngấytênlà“ViệtNữHọcÐường”chuyêndạynữhạnhnữcông,gần10cănlầu,chưađếnhaitrămrưỡinữsanhviên.HaihạngthượnglưuvàtrunglưuỏoLụctỉnh,vìáimộtônchỉcủatrường,vànhứtlàkínhmếndunghạnhcủangườisánglập,nênaicũngxingởicongáiởhọc,quyếtđemlạichogiađìnhcáitinhthầnchânchánhthanhcaođểthaythếchonhữngthóivậtdụcgiantà,đêtiệntrótmấynămđãtrànlantrongxãhội.Ðượclòngtínnhiệmcủacôngchúng,côVânrấthàilòngmàcũngrấtlosợ,bởivậyngàyđêmcôphảiđauđầuvớicáithiênchức“đàotạongườivợhiền,vớibàmẹlànhchogiađìnhViệtNam”.TuynhiệmvũcủacôVânrấtnặngnề,nhưngmàcôcònphảilogiữgìntinhthầnchocôHoàvàloquảnxuấtgìumchohãng“ThuầnHoà”bềnvữngnữa.MỗingàycôphảigặpcôHoàmộtlần,nếucôHoàkhôngghétrường,thìcôvôCâyQuéo.Mộtbuổichiềuchúanhựt,côHoàmờicôVânvônhàcôăncơmđặngnóichuyệnchơichovui.

Lúctrờichạngvạng,haicôngồigiữahoaviên,béHậurượtbắtconchóxi,còn béHảo đi lẫm đẫm trướcmặt côVânmà chơi. Thình lình có xe hơingừngngoàingõ,rồimộtngườiđànôngvàmộtngườiđànbàxuốngxeđivô.Vìtrờiđãlờmờ,khóthấyrõđược,nêncôHoàđứngdậy,cóýtrôngkháchlạigầnđặngxemchobiết.ChừngcôthấyrõrànghaivợchồngônggiáosựKiểmcôvừamuốncấttiếngchàomừngthìôngKiểmlalớn:“Maydữ!CómadameThuầnởnhàđây!”CôHoàchàokhách,tiếndẫncôVânchovợchồngôngKiểmbiết,rồimờihếtvônhà.O6ngKiểmcảnmànói:“Khoan.Tôixinmadamechophéptôihỏimộtcâuđã.BạntôilàmôngxừThuầnbỏnhàmàđihơnmộtnămnay,madamecógiậnhaykhông?CâuhỏilạlùnglàmchocôHoàchưnghửng.Côchaumày,dụdựrồithủngthẳngđáp:-Nhàtôigiậnnênbỏmẹcontôi,chớtôicógiậnđâu.-TéramadamekhônggiậnmôngxừThuần.-Thưakhông.-VínhưmôngxừThuầntrởvề.Madamecóvuihaykhông?CôHoàchúmchímcười,chớkhôngtrảlời.Ông Kiểm liền day mặt ra ngoài đường mà kêu lên: “Ê! Thuần, vợ bạnkhôngcógiậnbạn.Vậybạnvôđây?”CôHoàvàcôVânnhìnnhauchưnghửng.BàKiểmngóhaicômàcười.ThiệtquảThuầnxuốngxethủngthẳngđivôsân.BéHậuvừathấydạngcha,thìchạyriếtrađónvàômchamàmừng.Thuầncúixuốngbồngconvừahônvừađivô.Cảnhchaconmừngnhaulàmchoainấyđềucảmxúc,nênđứnglặnglẽmàngó,khôngainóichihết.Thuầnvôtới,ngóthấybéHảođươngđilẫmđẫmđểbéHậuxuống,rồiđưa

tay ẵm béHảo. Tuy cách biết cha con đã hơnmột năm rồi, song béHảodườngnhưcótìnhmáuthịtmáchbảo,nênkhôngnhátđểchoThuầnbồng,lạingóThuầnmàcườingỏnngoẻn.CôHoà cảm động quá, dằn lòng không được vói tay vịn vai côVân,mànướcmắttuôndầmdề.Thuầnbướctớinóivớivợ:“Tôilàmmìnhphảibuồnrầucựcnhọchơnmộtnăm nay, tôi lỗi với mình nhiều lắm. Năm ngoái tôi điên, nên tôi đi lạcđườngxagiađìnhrồi tôimới thấychỗquấycủa tôi.Khôngthểbỏdứtvợconđược,nêntôiphảitrởvềđây,xinmìnhthalỗichotôi”.CôHoàúpmặtvàongựcchồngmàkhóc.ThuầnquayquanóivớicôVân:-TôirấtcámơncôVân,ởnhàhếtlòngbảobọcchogiađạocủatôi.CôVâncườimàđáp:-Tôibiếtanhsẽtrởvề.màcáibệnháitìnhcuaanhđó,anhđãtrịđượchaychưa?Thuầngậtđầuđáp:-Tôitrịđãdứtrồi,từràycôlàemgáiquýcủatôi.CôVânhỏicôHoà:-CònchịHoàđãtrịbệnhghencủachịdứtrồihaychưa?CôHoàcứngcỏiđáp:-Tôihứatôisẽbỏdứttánhcũ,màlàmchochồngvuithúgiađìnhmãnđời.ÔngKiểmvỗtaylalớn:-Haylắm!Haylắm!Tôimừngchochồngvợthuậnhoà,chaconsumhiệp.Ê!Trongnhàđãdọncơmxôngrồikìa,thôivôăncơmchungvớinhaumàmừngngàyphuthêtáihộinè.ThuầnmộttaybồngbéHảo,mộttaydắtbéHậuđitrướccònmấyngườikiađitheosaumàvônhà,cảnhnhàvuivẻđènđốtsángtrưng.Hết.