Olağandışı Durumlar ve Halk Sağlığı

KONGRE KTABI HASUDER Yaynlar 2015-2

ISBN: 978-605-84926-5-3

Olaand Durumlar ve Halk Sal

ii

18. ULUSAL HALK SALII KONGRE KTABI

HALK SALII UZMANLARI DERNE (HASUDER)

SELUK NVERSTES TIP FAKLTES HALK SALII AD

ISBN: ISBN: 978-605-84926-5-3

05-09 EKM 2015

KONYA


iii

1. KONGRE KTABININ HAZIRLANMASINDA GREV ALANLAR

Prof. Dr. Nilay ETLER

Editr

Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Halk Sal AD

Prof. Dr. C. Tayyar AMAZ

Direktr (Yaz leri Mdr)

Mersin niversitesi Tp Fakltesi Halk Sal AD

Do. Dr. Burcu TOKU

Grafik Tasarm

Trakya niversitesi Tp Fakltesi Halk Sal AD

Yrd.Do.Dr. Hakan BAYDUR

Teknik Destek

Celal Bayar niversitesi Salk Yksek Okulu

Kitap dizgisinin oluturulmasnda katklarndan dolay aada isimleri yer alan Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Halk Sal Anabilim Dal Aratrma Grevlilerine teekkr ederiz.

Dr. Bar Can

Dr. Bayram

Mercimek

Dr. Ebru Karaca

Dr. Hakan Kara

Dr. Hande Cihan

Dr. shak Peynirci

Dr. Osman zkan

Keskin

Dr. zgr Sancar

Dr. zlem Onat

Dr. Tamer nc

Dr. Utku Urgan

2. NDEKLER

Sayfa No

1 Kongre kitabnn hazrlanmasnda grev alanlar iii 2 indekiler iv 3 Dzenleme Kurulu vi 4 Editrler Kurulu vii 5 Bilimsel Kurul vii 6 18. Ulusal Halk Sal Kongre Bilimsel Program viii 7 18. UHSK Bildiri Oturum Program xiii 8 Szl Bildiri Program xiv 9 Poster Ba Tartma Program xx 10 Poster Bildirilerin Panolara Aslma Yer ve Zamanlar xxvi 11 Konumac Metinleri 1 -Afetler: Tanmlar ve Dnyada, Trkiyede Afetler Epidemiyolojisi 2 -Salk Hizmetlerinde Personel Ynetimi Deneyimleri 22

-Toplum Sal Merkezi Deneyimleri 25

- Suriyeli Mlteciler Balamnda Olaand Durumlara Yaklam: Suru Mlteci Kamplarna Salk Hizmetlerinde Toplum Katlm Deneyimi

26

-Suriyeli Mltecilere Merkezi Ynetimin Bak As ve Saha Uygulamalar 37

-Olaanst Hallerden Savan Resim Sanatna Yansmalar 39

-Fotorafta Olaan D Durumlar 52

-Mltecilerin / Snmaclarn Salk Sorunlar ve Hemirelik Yaklam 65

-Ulusal Dzeyde Olaand Durumlarda Halk Sal Hemirelii Yaklam 66

-Olaand Durumlarda Yaklam: Bir rnek 67

-Kadna Ynelik iddet 69

-Afetlerde ocuklarn Sal: Hak Temelli ocuk Odakl Yaklam 71

-Olaan D Durumlarda Engelli Sal 80

-Olaand Durumlarda Yal Sal 84

-Hava Kirlilii le Mcadele: Bursa Deneyimi 86

-denmeyen Salk Faturas

Kmrl Termik Santrallerin Topluma Gerek Maliyeti Nedir?

88

-ok Paydal Salk Sorumluluunun Gelitirilmesi Program 99

-ok Paydal Salk Sorumluluunu Gelitirme Program Uygulama Stratejileri

115

-ok Paydal Salk Sorumluluunun Gelitirme Programnda Acil

Durumlar ve Afetlerin Ynetim

119

-nsan Eliyle Oluturulan Olaand Durumlar 125 -Olaan D Durumlarda Salk Hizmetleri

129

12. Szel Bildiriler 141


v

13. Poster Bildiriler Listesi 260 14. Kongrede Sunulmayan Bildiriler 1139


vi

3. DZENLEME KURULU

Kongre E Bakanlar Prof. Dr. Trkan GNAY

Yrd. Do. Dr. Fatih KARA

Kongre Sekreteri Yrd. Do. Dr. Yasemin DURDURAN

Dzenleme Kurulu

Do Dr. Alpaslan TRKKAN Prof. Dr. Gamze AN

Do. Dr. Burcu TOKU Yrd. Do. Dr. Hasan KKKENDRC

Prof. Dr. C. Tayyar AMAZ Yrd. Do. Dr. Kemal Macit HSAR

Do. Dr. idem ALAYAN Yrd. Do. Dr. Ltfi Saltuk DEMR

Dr. Deniz Utku ALTUN Yrd. Do. Dr. Mehmet UYAR


vii

4. EDTRLER KURULU

PROF. DR. NLAY ETLER

PROF. DR. SEVG CANBAZ

DO. DR. SULTAN AYAZ

DO. DR. EMEL RGL YRD. DO. DR. KEMAL MACT HSAR

5. BLMSEL KURUL (Alfabetik Srayla) Kongre bilimsel kurulu dzenleme kurulunun ars zerine, Prof ve Do akademik nvanna sahip kiilerin gnll katlm ile oluturulmutur. AHMET RUHI TORAMAN F.NUR BARAN AKSAKAL NAZIM ERCMENT BEYHUN ALI CEYLAN FERDI TANIR NECDET AYTA ALI HSAN BOZKURT FERIDE AKSU TANIK NILAY ETILER ALI OSMAN KARABABA FERRUH AYOLU NIMET KARATA ALI ZER FILIZ HISAR NURAN GLER ALIYE MANDIRACIOLU GAMZE CAN NURHAN M ACIMI ALP ERGR GAMZE VAROL SARAOLU NURSEN NAHCIVAN ASLI DAVAS GLSEN GNE NKET PAKSOY ERBAYDAR ATILLA SENIH MAYDA GLSEREN ARIDA ONUR HAMZAOLU AYFER TEZEL GNAY CAN OSMAN GNAY AYE EMEL NAL GNAY SAKA PINAR AY AYE FERDANE OUZNCL HAKAN DEMIRHINDI PINAR OKYAY BAHAR GIZ DOAN HATICE AHIN RAIKA DURUSOY BANU AKIR HATICE IMEK KESKIN RECAI OUR BELGIN NAL HILAL ZCEBE REYHAN UKU BEYHAN CENGIZ ZYURT IIL ERGIN S. ERHAN DEVECI BIRGL ZIRPICI IIL MARAL SARP NER BIRGL PIYAL SKENDER GN SEBAHAT GZM BURCU TOKU KERM HAKAN ALTINTA SONGL VAIZOLU BLENT KILI LEVENT AKIN SULTAN AYAZ CENGIZHAN AIKEL LEYLA KARAOLU AFAK DAHAN IDEM ALAYAN MEDIA SUBAI BAYBUA AFAK TANER DENIZ ALIKAN MELIKAH ERTEM ANDA ALI DILEK ASLAN MELTEM IEKLIOLU ENNUR DABAK EBRU TURHAN MELTEM L TACETTIN NANDI EDIBE PIRINCI MERAL SAYGUN TAYYAR AMAZ ELIN YOLDACAN MERAL TRK TURKAN GUNAY EMEL RGL METIN PIAKIEFE MIT SEVIG EMEL NIMET LLECI MINE ESIN OCAKTAN YASEMIN AIK EMINE DIDEM EVCI KIRAZ MUHSIN AKBABA YETER KITI ERKAN PEHLIVAN MURAT TOPBA Z. AYTL AKMAK ERSIN NAZLICAN MUSTAFA NECMI LHAN ZEYNEP BAYKAN ERSIN USKUN NAILE BILGILI ZEYNEP IMEK ERTAN KARA NALAN AKI ETHEM ERGINZ NAZAN SAVA


viii

6. 18 ULUSAL HALK SALII KONGRE Bilimsel PROGRAMI

6 EKM 2015 SALI

09.00-10.30 Al (Salon A)

10.30-11.00 Kahve Aras 11.00-12.30 Farkl Boyutlaryla Olaan D Durumlar (Salon A)

Oturum Bakan: Prof.Dr. Necati Dedeolu Konumaclar: Olaan D Durumlar Epidemiyolojisi - Prof.Dr. Necati Dedeolu Olaan D Durumlarn Sosyolojik Boyutu- Prof.Dr.Sibel Kalaycolu Olaan D Durumlarn Medya Boyutu- Ersin Altnsoy

12.30-13.30 le Yemei 13.30-15.00 Szl Bildiri Sunumlar (Salon A, B, C, D) 15.00-16.00 Poster Ba Sunumlar 16.00-17.30 Alandan Ynetim Deneyimleri (Salon A)

Oturum Bakan: Prof.Dr. Mustafa ztrk Konumaclar: Salk Hizmetlerinde Personel Ynetimi Deneyimleri- Yrd.Do.Dr. Kemal Macit

Hisar Halk Sal Kurumu Deneyimleri- THSK Temsilcisi Toplum Sal Merkezi Deneyimleri- Uzm.Dr. Gnl Malat

16.00-17.30 Olaan D Durum Srecinde alanlarn Salk ve Gvenlikleri (Salon B) Oturum Bakan: Prof.Dr. Alp Ergr Konumaclar: Olaan D Durumlarda alanlarn Sal le lgili rgtlenme ve Dzenleme

rnekleri- Dr.Turan Sofuolu rnekler ve Olgularla Olaan D Durum alanlarnn Salk ve Gvenlii--

Dr.Zeynep Bakaya Sofuolu

16.00-17.30 Olaan D Durumlarda Trkiye Deneyimleri (Salon C) Oturum Bakan: Yrd.Do.Dr. Hasan Kkkendirci Konumaclar: Olaan D Durumlarda Deprem (Van Deneyimleri)- Prof.Dr. Ali Ceylan Suriyeli Mltecilere Merkezi Ynetimin Bak As ve Saha Uygulamalar-

anlurfa Vali Yrd. Aylin Krc Duman Suriyeli Mlteciler Balamnda Olaan D Durumlara Yaklam- Prof.Dr. Mehmet

Zencir


ix

17.45-19.00 Sanatta Olaan D Durumlar (Salon A) Oturum Bakan: Prof.Dr. Nazmi Zengin Konumaclar: Depremi Trk Roman ve yklerinden Okumak- Prof.Dr. H.Hseyin Polat Olaan D Durumlarn Resim Sanatna Yansmalar- Do.Dr.Zuhal Arda Fotorafta Olaan D Durumlar- Dr.Ergn Karada

17.45-19.00 Danma Kurulu Toplants (Salon B) 7 EKM 2015 ARAMBA

09.00-10.30 Olaan D Durumlar ve Ynetimlerin Yaklam (Salon A) Oturum Bakan: Murat AR (Salkl Kentler Birlii) Konumaclar: Olaan D Durumlara Merkezi Ynetimin Yaklam- AFAD Temsilcisi Olaan D Durumlara Yerel Ynetimlerin Yaklam- Hakan Savac - Edirne Belediye Temsilcisi Metin entrk Glck Belediye Temsilcisi Hasan Maden Hatay Bykehir Belediyesi Temsilcisi

10.30-11.00 Kahve Aras 11.00-12.30 Yeterlik Kurullar almalar (Salon A)

Oturum Bakan: Prof.Dr. Ferda zyurda Konumaclar: Ortopedi Dernei Yeterlik Kurulu almalar - Prof.Dr. Volkan ztuna HASUDER Yeterlik Kurulu almalar Prof.Dr. Reyhan Uku Prof.Dr. evkat Bahar zvar Prof.Dr. Nilay Etiler

11.00-12.30 Olaan D Durumlarda Halk Sal Hemirelii (Salon B) Oturum Bakan: Prof.Dr. Ayfer Tezel Konumaclar: Ulusal Dzeyde Olaan D Durumlara Halk Sal Hemirelii Yaklam lkay

Erten Bucak Mlteciler/ Salk Sorunlar/ Hemirelik Yaklam - Ar. Gr. Aye iek

Korkmaz Olaan D Durumlarda Yaklam: Bir Vaka rnei - r. Gr. Dr. Serpil zdemir

12.30-13.30 le Yemei 13.30-15.00 Szl Bildiri Sunumlar (Salon A, B, C, D) 15.00-16.00 Poster Ba Sunumlar


x

16.00-17.30 Olaan D Durumlarda ne kan Salk Sorunlar (Salon A) Oturum Bakan: Prof.Dr. Aye Yksel Konumaclar: Toplum Ruh Sal Sorunlar- Prof.Dr. Ahmet Tamer Aker Toplum Bulac Hastalk Sorunlar- Prof.Dr. Muzaffer Eskiocak evre Sal Sorunlar- Prof.Dr. Ali Osman Karababa

16.00-17.30 Bir Halk Sal Sorunu Olarak iddet (Salon B) Oturum Bakan: Prof.Dr. Feride Aksu Tank Konumaclar: Kadna Ynelik iddet- Prof.Dr. Nilay Etiler Salk alanlarna Ynelik iddet- Do.Dr. Asl Davas Toplumsal iddet- Prof.Dr. ebnem Korur Fincanc

16.00-17.30 Halk Sal Etii (Salon C) Oturum Bakan: Prof.Dr. Trkan Gnay Konumac: Halk Sal Etik lkeleri altay Szcs

17.30-17.45 Kahve Aras 17.45-19.00 alma Gruplar Oturumu (Salon A) 17.45-19.00 TTB Halk Sal Kolu Oturumu (Salon B)

Oturum Bakan: Do. Dr. Il Ergin Konumac: Prof. Dr. Fuat Ercan

17.45-19.00 Asistan Oturumu (Salon C)

8 EKM 2015 - PEREMBE

09.00-10.30 Olaan D Durumlarda Riskli Gruplar (Salon A) Oturum Bakan: Prof.Dr. Aye Akn Konumaclar: Olaan D Durumlarda Kadn Sal- Dr. Gkhan Yldrmkaya Olaan D Durumlarda ocuk Sal- Prof.Dr. eniz alkan Olaan D Durumlarda Engelli Sal- Do.Dr. Hatice ahin Olaan D Durumlarda Yal Sal- Prof.Dr. ReyhanUku

10.30-11.00 Kahve Aras


xi

11.00-12.30 Hava Kirlilii ile Mcadele ve Temiz Hava Hakk Platformu (Salon A) Oturum Bakan: Do.Dr. idem alayan Konumaclar: Hava Kirlilii Mcadelesinde Yrca rnei ve Temiz Hava Hakk Platformu

Oluumu- Deniz Bayram Bursa Hava Kirlilii Mcadelesi- Prof.Dr. Kayhan Pala Hava Kirliliinin denmeyen Salk Faturas- ev.Mh. Deniz Gmel

11.00-12.30 ok Paydal Salk Sorumluluunu Gelitirme Program (Salon B) Oturum Bakan: Prof.Dr.Seil zkan Konumaclar: ok Paydal Salk Sorumluluunu Gelitirme Programnn Gelitirilme Sreci-

Prof.Dr. Murat Topba ok Paydal Salk Sorumluluunu Gelitirme Programnn Uygulama

Stratejileri- Uzm.Dr. Derya amur ok Paydal Salk Sorumluluunu Gelitirme Programnda Acil ve Afet

Durumlarnn Ynetimi- Dr. Hseyin lter

11.00-12.30 Olaan D Durumlarn Gelecei (Salon C)

Oturum Bakan: r.gr.Dr. Ahmet Soysal Konumaclar: klim deiiklikleri- Dr. mit ahin nsan eliyle oluturulan Olaand Durumlar- Do.Dr. Cavit Ik Yavuz

12.30-13.30 le Yemei 13.30-15.00 Szl Bildiri Sunumlar (Salon A, B, C, D) 15.00-16.00 Poster Ba Sunumlar 16.00-16.45 Panel: HASUDER 20 Yanda (Salon A) 16.00-18.45 Yeterlik Deerlendirme Snav (Salon B) 16.45-18.45 HASUDER Genel Kurulu (Salon A) 20.00- Gala Yemei


xii

9 EKM 2015 - CUMA

09.00-10.30 Olaan D Durumlarda Salk Hizmetleri Ynetimi (Salon A) Oturum Bakan:Prof.Dr. Recep Akdur Konumaclar: Olaan D Durumlarda Salk Hizmetlerinin Ynetimi- Prof.Dr. Recep Akdur Olaan D Durumlarda Acil Salk Hizmetleri- Prof.Dr. Hakan Altnta Olaan D Durumlarda Temel Salk Hizmetleri- Prof.Dr. Melikah Ertem

10.30-11.00 Kahve Aras 11.00-12.30 Kapan Konumalar- Kongre Sonu Bildirgesi (Salon A)

7. BLDR OTURUM PROGRAMI

Szl Bildiri Sunum Program Oturum Bakanlar Tarih / Gn / Saat A Salonu B Salonu C Salonu D Salonu

06 Ekim / Sal / 13:30-15:00 Prof.Dr. Erhan Deveci Prof.Dr. Resul Budayc Do.Dr. Nazan Sava Prof. Dr. Ferruh Ayolu

07 Ekim / aramba / 13:30-15:00 Prof.Dr. anda al Do.Dr. Filiz Abacgil Prof.Dr. Zeynep imek Prof.Dr. Reyhan Uku

08 Ekim / Perembe / 13:30-15:00 Do.Dr. Cavit Ik Yavuz Do.Dr. Nilfer zaydn Do.Dr. Hasan H. Eker Do.Dr. Yonca Snmez

Poster Ba Tartma Oturum Bakanlar Tarih / Gn / Saat Grup - 1 Grup - 2 Grup - 3 Grup - 4 Grup -5 06 Ekim / Sal / 15:00-16:00

Prof.Dr. Gnay Saka

Do.Dr. Gamze V. Saraolu

Prof.Dr. Pnar Okyay

Prof.Dr. Ferdi Tanr

Prof.Dr. Glseren Arda

07 Ekim / aramba / 15:00-16:00

Prof.Dr. Dilek Aslan

Prof.Dr. Osman Gnay Do.Dr. Il Ergin Prof.Dr. Tacettin nand

Prof.Dr. evkat Bahar zvar

08 Ekim / Perembe / 15:00-16:00

Prof.Dr. Erdal Beer Prof.Dr. Ersin Uskun Prof.Dr. Didem Aslanta

Prof.Dr. Nurhan nce Prof.Dr. Meral Saygun


xiv

8. SZL BLDR PROGRAMI Tarih, Saat, Yer Bildiri No YAZARLAR BALIK

06 Ekim 2015 Sal, A Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Erhan Deveci

1 GNE, BREK, SEZEN, TEMEL, DOST,... BR KOHORT ARATIRMASI-RENC YURDUNDA GIDA

2 ZDORU, ZTRK, AKTA, TEMEL,... BAYBURT L MERKEZINDE EBEKE SUYU KAYNAKLI SHIGELLA...

3 BAKAR, CEVZC ANAKKALE L LM NEDENLERNN DAILIMI VE...

4 EMEK, LEK, ATASOYLU, ZBEK, CEYLAN. KIZAMIK SEROPREVALANSI YA DIINDAK SOSYAL...

5 BEER, BAHAR, ZTRK HANEY, GRDES. TBERKLOZ HASTALARINA TOPLUMUN KLTREL YAKLAIMI..

06 Ekim 2015 Sal, B Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Resul Budayc

6 PALA, GEREK, AYDIN TA, AKIR,... BR VEREM SAVA DSPANSERNE BAVURAN TBERKLOZ...

7 ZTRK, PARACIKLI, ATASOYLU, ETN... MANISA LI, KIRKAA LESI, KARAKURT MAHALLESINDE...

8 AVU, AIKGZ, ZBEK, ATASOYLU,... KONJENITAL KIZAMIKIK ELIMINASYON PROGRAMI SRERKEN...

9 DAISTAN, GZM, ILGAZ SOSYOEKONOMIK DZEYI FARKLI KI AYRI BLGEDE YAAYAN...

10 TIRAMPAOLU, DERMEN, OKUR, KARAOLU

RZEDE RENM GREN LSE RENCLERNN GENEL SALIK...


xv

06 Ekim 2015 Sal, C Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Do.Dr. Nazan Sava

11 NER, EKNC, AKTA, AMAZ TOPLUM TABANLI BR ARATIRMA: YETKNLERDE SGARA ME...

12 GZEL, KENDRL, MEK, TOP, GNAY BALOVA BELEDYES SGARA BIRAKMA MERKEZ ALIMALARI...

13 KBAR, ASLAN, ENGELEN, ENGEZER,... ANKARADA BIR DEVLET LISESININ 9, 10, 11. SINIF...

14 ER, ITIL, NDER, BULUT, BTN,... TOKAT LNDE LKOKUL VE ORTAOKUL RENCLERNDE YOT ALIM...

15 Z, METNTA GENC-E-SAGLIK PORTALININ BESLENME BILGISINE ETKISI:...

06 Ekim 2015 Sal, D Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Prof. Dr. Ferruh Ayolu

16 FLAZOLU, GRDES AYDODU SALII GELTRME MODELNE GRE YOKSUL VE YOKSUL OLMAYAN...

17 ZTOPRAK, MEK KESKN OKUL NCES DNEMDEK OCUKLARIN ALELERNE UYGULANAN...

18 ZZETTNOLU, AKIR, YELKAYALI,... SALIIN GELTRLMESNDE FARKLI BR YAKLAIM SALIK...

19 COKUN, GVEN, BEB ADOLESANLARIN SALII GELTRME DAVRANIINA WEB...

20 BAHADIR, KILI, NAL TIP ETMNDE TOPLUM YNELML SALIK YNETM KURSU VE...


xvi

07 Ekim 2015 aramba, A Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. anda al

21 ASLAN, METN, PKN, KESKN, KILI,... HALK SALII ALANINDA WEB TABANLI ALIMALARA LKN...

22 DEMR AVCI, GZM NMEL HASTALARIN BAKIM VERCLER N HAZIRLANAN WEB...

23 ERKN, BAYIK TEMEL HEMIRENIN YRTT EITIM VE ZLEM PROGRAMININ...

24 Yazarn istei ile poster bildiri sunumuna alnmtr.

25 AVAR, AYAZ OKUL AI OCUKLARININ AKRAN 26ZORBALII DURUMLARI VE...

07 Ekim 2015 aramba, B Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Do.Dr. Filiz Abacgil

26 NEN, GNE, GENCER KADINLARIN ALE PLANLAMASI KULL28ANIMI, BAZI KLTREL...

27 VAROL, EKLOLU, CEK, DEMRELZ BR MAHALLEDE DOUM SONRASI DNEMD30E AP YNTEM

28 DVRK GKE, ZLFOULLARI, BAYSAN,...

TOKAT LNDE 2007-2014 YILLARI ARASINDA SAPTANAN

29 LLEC, ADA, KILI TRKYEDE BEBEK LM HIZINI ETKLEYEN FAKTRLER:...

30 ESKOCAK TRKIYEDE BAIIKLAMA HIZMETLERININ TRKIYE NFUS VE...


xvii

07 Ekim 2015 aramba, C Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Zeynep imek

31 SELEKOLU, GNE, SEZEN, BAYKAL,... BIR GIDA SALGINI, KI FABRIKA, KI FARKLI ANALITIK...

32 KSEKAHYA, ZARSLAN, ETN OBAN,... KTAHYA L MERKEZNDE SU KAYNAKLI GASTROENTERT

33 ITIL, NDER, ER, ZER, YILMAZ,... TOKAT LNDE 1., 2. VE 3. KADEME OKULLARDAK RENCLER..

34 AIKGZ, IMRIN, ERGR D VITAMINININ AKCIER, MEME, KOLOREKTAL, PROSTAT VE

35 ARSLANYILMAZ, YAVUZ, KESKN, NGRE,...

YKSEK GERLM HATTINA YAKIN EVLERDE ELEKTRO

07 Ekim 2015 aramba, D Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Reyhan Uku

36 YAPRAK, KILI, MERDAN 1980 2012 YILLARI ARASINDA TRKIYEDE MEYDANA GELEN...

37 KENDRL, UKU DEPREMLERN SALIK SONULARI: TRKYEDE YAPILAN...

38 BA, ARKANT, MUQAT, ARAFA, SPAH,... EDRNEDEK SURYEL SIINMACILARIN DURUMU

39 KARA, AKGN KONYA'YA YERLEEN SURYEL MLTECLERN SALIK...

40 SAVA, ARSLAN, NANDI, YENER,... HATAYDA SURYEL SIINMACILAR VE NVERSTE HASTANES...


xviii

08 Ekim 2015 Perembe, A Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Do.Dr. Cavit Ik Yavuz

41 DURDURAN, NFAL EV KAZALARI SIKLII, EV KAZALARINDAN KORUNMA VE

42 HSAR AFETLERDE SALIK HZMETLER RGTLENMES

43 YARDIM, KIRAN, ZCEBE, BLR TRKIYEDE HANEHALKI TEMELINDE HARCAMA GRUPLARI...

44 ADA, KILI NVERSTE HASTANESNE BAVURAN AKUT KORONER

45 PALA, AKIR, CVANER HEKMLK UYGULAMALARINA YNELK YAKINMALAR: BURSA

08 Ekim 2015 Perembe, B Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Do.Dr. Nilfer zaydn

46 ZTRK EMRAL, IIKTEKN ATALAY,... ORGAN-DOKU BAII VE NAKL KONUSUNDA BLG DZEY

47 MEK, DOAN, ERSN, YILDIRIMKAYA BR L MERKEZNDE YAAYAN 15-49 YALARI ARASINDAK...

48 BAYSAN, ZLFOULLARI, TRK, YRR,...

TOKAT L 2013 YILI LM BLDRM SSTEMNE GRE LM...

49 KUCUK BCER, TELATAR, YAVUZ SARI,... YALI BREYLERNDE RUH SALII SORUNLARI VE ETKLEYEN...

50 SARGIN, BENLOLU, KAVAK, VC,... YONLATIRICI RADYASYON KAYNAI LE ALIANLARIN


xix

08 Ekim 2015 Perembe,

C Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Do.Dr. Hasan Hseyin Eker

51 ELKKALP, YORULMAZ TEKIRDA LINDE GREV YAPAN HAMILE EBE VE HEMIRELER

52 DEMRPENE, UKU BR NVERSTE HASTANESNDEK ARATIRMA GREVLLER

53 YGTBAS, OUZHAN, TERCAN, BULUT, BULUT

MALPRAKTISTE ALGI, TUTUM VE DAVRANILAR: HEMIRELER

54 KILI, PKN, KESKN, ARSLANYILMAZ,... LKELERIN BAZI ZELLIKLERI ILE YARALANMALI KAZASI...

55 YCEL TFEKOLU, KKSAL 3 FARKLI BLGEDEKI ARI MERKEZI ALIANLARINDA GENEL...

08 Ekim 2015 Perembe, D Salonu

Saat: 13:30-15:00

Oturum Bakan:

Do.Dr. Yonca Snmez

56 PINAR, AIKEL, SAYGUN, PINAR,... KIRIKKALE LI SALIK PERSONELININ MARUZ KALDII FIZIKSEL...

57 ZMUSUL, ULUTADEMR, BALSAK ZEL BR HASTANEDE GREV YAPAN HEKM DII SALIK...

58 ENTRK, VAROL SARAOLU TEKIRDADA ALIAN HEKIMLERDE MESLEKI DOYUM,

59 PAKSOY ERBAYDAR, LNGROLU, YAVUZ...

HEMRELK RENCLERNN CNSEL YNELM VE CNSYET...

60 ROLU, EGE, BER, KAYMAZ, ABDKAN,... TRKYE'DE TRAFK KAZALARI ELMNDE BR DEKLK


xx

9. POSTER BAI TARTIMA PROGRAMI Tarih, Saat, Yer Poster No YAZARLAR BALIK

06 Ekim 2015 Sal,

Grup-1

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Gnay Saka

7 AKBABA, NAYIR, KAPLAN, SADIKOLU,... GENLERN BESLENME DURUMLARININ VE

BESLENME BLG...

12 Z, METNTA GENC-E-SAGLIK PORTALININ FIZIKSEL AKTIVITE

VE...

16 MEK, YENTR DON, DOAN, GL... BR L MERKEZNDE REME AINDAK SURYEL

MLTEC...

19 AKDEMR, ERENGN, KETAI,... TIP FAKLTESI BIRINCI SINIF RENCILERININ

BESLENME...

30 GZEL, EKERBER, AKDEMR, DEMRBA,... KIRSAL BR BLGEDE ERKNLERDE OBESTE

LTLERNN...

06 Ekim 2015 Sal,

Grup-2

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Do.Dr. Gamze V.

Saraolu

36 DEMRBLEK, ZTRK, ENOL, ZELK,... DN YEME SONRASI BESN ZEHRLENMES,

AFYONKARAHSAR... 37 Sorumlu yazarn istei ile bildiri geri ekilmitir.

40 ADIGZEL, ERGN, ATASOYLU, SEKRETER,... AILE HEKIMLII SISTEMINDE UYGUN DORUDAN

GZETIMLI TEDAVI...

46 KARA, UYAR, AHNER NAL, AKGN,... BIR NIVERSITE HASTANESINE BAVURANLARDA

KIZAMIK...

47 HEKMOLU, ZBEK, CEYLAN, EMEK,... MANSA LNDE SUE SEROPREVALANSI VE

BAZI SOSYAL...


xxi

06 Ekim 2015 Sal,

Grup-3

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Pnar Okyay

49 SALAM, ZBEK, EMEK, ATASOYLU,... MANSA LNDE KABAKULAK SEROPREVALANSI VE

BAZI SOSYAL... 62 CERT, YUNUSOLU 2014 YILI TBERKLOZ DEERLENDRMES,

65 AKTA, AMAZ, KILINER, MERT,... FZKSEL AKTVTE DZEY VE UYKU KALTES

PREVALANSI LE...

66 SEVN, BYKAKIN, BEKAR, UZUN BIR TIP FAKLTESI RETIM YELERINDE

FIZIKSEL AKTIVITE...

81 YASLI, TURHAN, AKPAK, KABANLI ZMR L ALTINDA BLGESNDE 65 YA ST

BREYLERDE...

06 Ekim 2015 Sal, Grup-4

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Ferdi Tanr

82 YASLI, TURHAN, KABANLI, AKPAK ZMR L ALTINDA BLGESNDE RNER

NKONTNANSLI 65 YA...

83 CEVZC, GAZ, TEMZ, ALTUN, BARUTU,... KALP HASTALARININ BITKISEL RNLERI

KULLANMA SIKLII VE...

89 BAYSAN, ZLFOULLARI, TRK, YRR,... TOKAT LNDE AKTF KANSER KAYITILII

ALIMALARI VE 2013...

90 KARA, ERDODU, ZTRK, TRK DAI BR NVERSTE HASTANES KAN MERKEZNE ...

102 KK, YAPAR TP II DYABETES MELLTSL HASTALARDA

SALIK ALGISI,...

06 Ekim 2015 Sal, Grup-5

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Glseren

Arda

109 KK, YAPAR, DEVECOLU KRONK HASTALIA SAHP BREYLERDE HASTALIK

111 AYGN, YALIN GIDA RETILEN VE SATILAN YERLERININ GIDA

MEVZUATINA...

126 AM ADLESANLARDA YEME BOZUKLUU RSK

YAYGINLII VE BAZI...

140 KILAVUZ IIK, AYAZ OKUL AI OCUKLARININ NTERNET KULLANMA

ILE PSIKOSOSYAL... 147 NDER, ITIL, ER, BOZKURT,... LKRETM RENCLERNDE KEKEMELK

148 BYKAKIN, ERGN 6-24 AYLIK BEBEKLERN LK 6 AY SADECE ANNE

ST ALMA...


xxii

07 Ekim 2015

aramba, Grup-1

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan:


165 SAVA DUMAN, SULUHAN, AKKURT DURDURAN

HEKM DII SALIK PROFESYONELLERNN HZMET ETM...

169 HSAR, NAL BR TIP FAKLTES SON SINIF RENCLERNN

ETMLER VE...

173 ORHAN, GNGR AILARIN BESLENME, BESIN HAZIRLAMA,

PIIRME VE SAKLAMA...

176 BASAN, YARDIM EVRENSEL SALIK KAPSAYICILII: KAVRAMSAL

BIR EREVE

177 TAHRBEGOLL, DNYREK, KIZILAY,... KST HDATK AMELYATI YAPILAN HASTALARIN

HASTANE YATI...

07 Ekim 2015 aramba,

Grup-2

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Osman Gnay

180 ZARSLAN, DUMAN, ETN OBAN, TEMEL,... NDE L BAZI LE OKULLARINDA GRLEN GIDA

KAYNAKLI BR...

200 AYGN, KARATN TARIM ALIANLARININ PESTISIT KULLANIMINDA

KENDILERINI...

202 NECPOLU, ERKN, DAHAN KUZEY KIBRIS TRK CUMHURIYETINDE BIR

NAAT FIRMASINDA... 208 BULUT, KARABACAK, BAYSAK, ABU,... TAKS OFRLERNN ALIMA KOULLARI

211 BAHADIR, UKU ZMRN BR MAHALLESNDE YAAYAN 6-17 YA

ARASINDAK...

07 Ekim 2015 aramba,

Grup-3

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Do.Dr. Il Ergin

213 ZAKN, KESKN, BAYER, PEHLVAN, AKAR,... SALIK HZMETLER MYO RENCLERNN

SALII VE...

219 KARA, MEK GAP LLERNDE PESTST SATI YERLERNDE

ALIANLARIN...

225 YAAYANCAN, ITIL, BOZKURT, NDER, ER TOKAT LNDE IRAKLIK RENCLERNDE

DKKAT EKSKL VE...

226 BA MAMYEV BR ETM ARATIRMA HASTANESNDE ALIAN

HEMRELERDE...

229 ULALI, ULUTADEMR, BALSAK HAFRYAT TOPRAI, NAAT VE YIKINTI

ATIKLARINDA GREV...


xxiii

07 Ekim 2015

aramba, Grup-4

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Tacettin

nand

230 MUTLU, TORAMAN, DNMEZ SALIK ALIANLARINDA E DESTEK ALGISININ

DEERLENDRLMES

235 DELBA, YILMAZ, MAYDA BR NVERSTEDE 4. VE 6. SINIF TIP

RENCLERNN...

247 AIKGZ, ATEKEN, SEVNDK, YILMAZ,... ALE SALII MERKEZNE KAYITLI 0-6 YA ARASI

OCUKLARDA...

248 TEKER, HIDIROLU STANBUL'DA GREV YAPAN HALK SALII

RETM ELEMANI VE...

253 KKKENDRC, ULUSAL, BATI KONYA'DA SALIK ALIANLARININ MLTEC VE

SIINMACILARA...

07 Ekim 2015

aramba, Grup-5

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan:


259 KAYA, ALTINTA SVL SAVUNMA VE TFAYECLK PROGRAMI

RENCLERNN...

272 YAVUZ SARI, ALTINTA ULUSAL HALK SALII KONGRE KTAPLARINDA

BULUNAN AFETLERE...

275 ELEB, UKU KAYSER 112DE GREVL PERSONELN DEPREM

BLG DZEY,...

283 YUKARIKIR, BAHAR ZVARI, GZ... BR NVERSTE HASTANES POLKLNKLERNE

BAVURANLARDA...

284 DEMR ZDENK, ZDENK, NER, ZCEBE NVERSTE RENCLERNN SALIK

OKURYAZARLII VE...


xxiv

08 Ekim 2015

Perembe, Grup-1

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Erdal Beer

298 KK, KK, KK, YAPAR TRKE TWTTERDA HALK SALII LE LGL

BLDRMLERN...

300 ARSLAN, HSAR KIZ RENC YURDUNDA KALAN NVERSTE

RENCLERNN...

302 ABACIGL, HARLAK, OKYAY, EVC KRAZ,... AVRUPA SALIK OKURYAZARLII LE TRKE

UYARLAMASI...

303 MERAL, YELKAYA, YALINTEPE, YNDEM,... TIP FAKLTES DNEM 2-3-4-5 RENCLERNN

SALIKTA...

305 BAHADIR, LLEC 1973TEN BUGNE: HALK SALII UZMANLIK

TEZLERNN KONU...


Grup-2

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Ersin Uskun

306 KKKENDRC, NCESU, YORULMAZ ELEKTRONK (E) REETE UYGULAMASININ ALE

HEKMLER VE...

317 ILGAZ, GZM TARIMDA ALIAN BREYLERN KOLOREKTAL

KANSER TARAMALARINA...

333 BOZKIR, TUTUK KARAGZ, ZER SALIKLI YAAM MERKEZNE BAVURAN

BREYLERN...

341 DKBA, BOZKURT, KILINARSLAN, BOZKURT SGARA BIRAKTIRMA ALIMALARINA YEN BR

KATKI: ORGANZE...

344 ERDODU, KARA, ZTRK, TRK DAI BR NVERSTE HASTANES KAN MERKEZNE

BAVURAN...


Grup-3

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Didem

Aslanta

348 KARAKOYUN, KURER BR YERNDEK LERE VERLEN BREYSEL VE

GRUP SGARA...

350 YORULMAZ, UVADAR, ERGDEN KENDRLNAN

BR SALIK ARATIRMA VE UYGULAMA MERKEZNDE YATARAK...

357 DURUSOY, MANDIRACIOLU, CEK,... BIR TIP FAKLTESININ BIRINCI SINIF

RENCILERINDE...

360 NER, KOA MERSN MEZTL LESNDE 18-49 YA ARASI BR

GRUP KADINDA...

361 NCESU, KKKENDRC, AKIR SEZARYENLE DOUM TERCH: BR KAMU ...


xxv

08 Ekim 2015

Perembe, Grup-4

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan:

Prof.Dr. Nurhan nce

367 ZPINAR NVERSTE RENCLERNN ALE DDET

HABERLER LE...

381 BAHADIR, UKU TANIMLAYICI BR ALAN ARATIRMASI: SURYEL

SIINMACI...

387 NOROUZNA, GRDES AYDODU MEME KANSERI KORKUSUNUN KADINLARIN

ERKEN TANI...

397 KOLAYLI, YELBA NC, TOPBA,... KADINLARIN SERVKS KANSER HAKKINDAK

BLGLER VE...

404 NCESU, BEYLK, KKKENDRC ACL SERVS SALIK HZMETLERNDE BAVURU

TEKRARI SORUNU:...


Grup-5

Saat: 15:00-16:00

Oturum Bakan: Prof.Dr. Meral Saygun

408 TOKU, ESKOCAK, ARKANT, TUNALI OKLUK TRKYEDE ALE HEKML POZSYONLARININ

DAILIMI...

425 KOOLU ALIM, YKSEL, AYHAN, ENEL,... 2011-2014 KOCAEL'DE SRC DAVRANILARINI

GELTRME...

429 BAHADIR, KILI TIP ETMNDE TOPLUMSAL TANI ALIMASI VE

RENCLERN...

443 ENER, YALIN, TARHAN, AYDEMR,... TELEVIZYONLARDAKI SALIK PROGRAMLARININ

KIILERIN SALIK...


xxvi

10. POSTER BLDRLERN PANOLARA ASILMA YER VE ZAMANLARI

06 EKM 2015 SALI GN SAAT 09:00 - 17:00 ARASI POSTER NO PANO NO YAZARLAR BALIK

1 1 ELK SEYTOLU, GNE, AHN MALATYA SITMAPINARI ASMYE BAVURAN 2-4 YA OCUU OLAN...

2 2 OKYAY, SNMEZ, ARIKAN, ABACIGL,...

D HEKML BRNC SINIF RENCLERNN VE ALELERNN AIZ...

3 3 ARIKAN, ZKAN, PRN, ABACIGL,...

SON SINIF HEKM ADAYLARININ AIZ VE D SALII...

4 4 KOAN, AKGL, BEDR, YILMAZ,... ATATRK NVERSTESNDE SALIK LE LGL ETM VEREN...

5 5 DEMR, UYAR, SOANCI, DEMRC,...

MERAM LES ANAOKULU RENCLERNN D FIRALAMA...

6 6 TURHAN, YALIN, AVCU, ACAR VAZOLU

ANTTROMBOTK LA KULLANAN HASTALARDA AIZ VE D...

7 7 AKBABA, NAYIR, KAPLAN, SADIKOLU,...

GENLERN BESLENME DURUMLARININ VE BESLENME BLG...

8 8 AYTA, DEMR, DEMRHND, AKBABA

ADANADA BR MAHALLEDE 20 YA VE ST KADINLARDA OBEZTE...

9 9 USKUN, ZBA, HOCAOLU, KKSOKU,...

ETLEBLR ZHNSEL ENGELL(YET-YTML) OCUKLARIN...

10 10 PRNC, AIK, DEVEC, OUZNCL,...

ELAZI L BR LKRETM OKULU BENC SINIF...

11 11 SAY AHN, FULDEN SARA, NAL,...

65 YA VE ZER BREYLERN ST VE ST RNLER TKETM...

12 12 Z, METNTA GENC-E-SAGLIK PORTALININ FIZIKSEL AKTIVITE VE...

13 13 YILDIRIM, KOLCU, KKKENDRC, UUR

KONYA LI SARAYN LESI ORTARETIM RENCILERINDE...


xxvii

14 14 NAL, ABBASOLU, ASLANER, KSE, GL,...

SLVR LESNDE 18 YA VE ST BREYLERN BESLENME...

15 15 OMA SNMEZ, NAZK, TURKOL NVERSTE RENCLERNN FZKSEL ZELLKLER VE...

16 16 MEK, YENTR DON, DOAN, GL...

BR L MERKEZNDE REME AINDAK SURYEL MLTEC...

17 17 EKNC, COKUN, KAPLAN, KURT BR LSEDEK KIZ RENCLERN KLO DURUMUNA GENEL BAKI 18 18 ZTOPRAK, MEK KESKN OKUL NCES DNEMDEK OCUKLARDA FAZLA AIRLIKLI YA DA... 19 19 AKDEMR, ERENGN, KETAI,... TIP FAKLTESI BIRINCI SINIF RENCILERININ BESLENME... 20 20 Yazarn istei ile bildiri kongremizden geri ekilmitir.

21 21 MEK, AKSOY, KEKLK, KAYMAZ,...

GAP BLGESINDE TARIMDA ALIAN EVL KADINLARDA MKROBESN...

22 22 KESKN, USCA, FLZ, NAMIDURU, AM,...

ANKARADA BR ALE SALII MERKEZNE BAVURAN KADINLARIN...

23 23 ZDEMR, AHNZ, AHNZ, EKER

NVERSTE RENCLERNN ST VE ST RNLER TKETM...

24 24 YAY, ACAR, SAMSUM, AMARNA, ZAKN,...

BR EKOLOJK ARATIRMA: 2014 YILINDA ALIK YZDES 15 VE...

25 25 EKER, MERCAN, MCAZ, SANDIKLI

BR SALIK MESLEK LSESNDE RENCLERN BESLENME

26 26 ZAKN, KILI, KKYILDIZ, KLEK,...

BR ALE SALII MERKEZNDE 0-5 YA OCUKLARDA...

27 27 BORLU, AYKUT, ELK, GN, TMUR, KARACA

TIP FAKLTES 6. SINIF RENCLERNN MEYVE VE SEBZE...

28 28 MEK, ENLK, ZDEMRKAN, BASTEM,...

ANKARA LNDE BESLENME DOSTU OKUL PROGRAMI SONULARININ...

29 29 AKDEMR, ERENGN, SLEM, BOYLUBAY,...

BRNC BASAMAA BAVURAN KADINLARIN GIDA GVENL,...

30 30 GZEL, EKERBER, AKDEMR, DEMRBA,...

KIRSAL BR BLGEDE ERKNLERDE OBESTE LTLERNN...


xxviii

31 31 BAYDUR, SZMEN NVERSTE RENCLERNN YEME ALIKANLIKLARI, FZKSEL... 32 32 AKALI, NAZLICAN, AKBABA SEKS LERNDE CNSEL YOLLA BULAAN ENFEKSYONLAR... 33 33 AKALI, NAZLICAN, AKBABA SEKS LERNN SERVKS KANSER HAKKINDAK BLG, TUTUM... 34 34 ZER, ELK SEYTOLU, BARAN NN NVERSTES TIP FAKLTES RENCLERNN EBOLA...

35 35 NAL, SAY AHN, PEHLVAN STL,...

2007-2015 YILLARI ARASINDAK BURDUR L BRUSELLA...

36 36 DEMRBLEK, ZTRK, ENOL, ZELK,...

DN YEME SONRASI BESN ZEHRLENMES, AFYONKARAHSAR...

37 37 Sorumlu yazarn istei ile bildiri geri ekilmitir. 38 38 NEN, AKYILDIZ BTLS L MERKEZ VE TATVAN LE MERKEZNDEK BERBERLE... 39 39 AKER, AHN KUDUZ RISKLI TEMAS OLGULARININ DEERLENDIRILMESI CANIK...

40 40 ADIGZEL, ERGN, ATASOYLU, SEKRETER,...

AILE HEKIMLII SISTEMINDE UYGUN DORUDAN GZETIMLI TEDAVI...

41 41 ALBAYRAK, KSE, DEMR, PARMAK,...

DNYA SALIK RGT 2013 YILI VERLERNDE KOLERA OLGUSU...

42 42 BABAOLU, DEMR, CEVZC KIREHR LNDE BRUSELLA HAKKINDA BLG, TUTUM VE...

43 43 EN, GNBAKAN, ERBAY DNDAR, ESER,...

MANISA EHZADELER EATSMYE BALI KYLERDE 1-5 YA...

44 44 OKER, HAMZAOLU ALE HEKMLERNN DORUDAN GZETML TEDAVYLE LGL...

45 45 SEVN, ERGN ARSLANTA, ORAL, BALCI,...

KAYSERI LINDE EVLILIK IN BAVURAN IFTLERIN CINSEL...

46 46 KARA, UYAR, AHNER NAL, AKGN,...

BIR NIVERSITE HASTANESINE BAVURANLARDA KIZAMIK...

47 47 HEKMOLU, ZBEK, CEYLAN, EMEK,...

MANSA LNDE SUE SEROPREVALANSI VE BAZI SOSYAL...

48 48 ABACIGL, ULU, PRN, ARIKAN,...

DI HEKIMLII FAKLTESI ALIANLARININ HEPATIT B VIRS...

49 49 SALAM, ZBEK, EMEK, MANSA LNDE KABAKULAK SEROPREVALANSI VE BAZI SOSYAL...


xxix

ATASOYLU,... 50 50 CERT, UUR KIRKLAREL BABAESK LESNDE AKUT BARSAK ENFEKSYONU...

51 51 BALCI, TMUR, KABACAOLU, BORLU

KAYSER LNDE BRNC BASAMAKTA GREV YAPAN SALIK...

52 52 PIAKIEFE, DRGEN AYLAK, SZEN,...

MULADA 2010-2014 YILLARI ARASINDA VEREM SAVA...

53 53 ASR, AHNZ, AHNZ, EKER BR LDEK KIRIM KONGO KANAMALI ATE HASTALII...

54 54 KARADEMR, GNAY, KARAKU, ETN

AYDIN L KIZAMIK KONTROL ALIMALARI

55 55 BAHAR, BEER, GRDES AYDODU, ARKAN,...

AIDS HASTALARINA TOPLUMUN KLTREL BAKII: NTELKSEL BR...

56 56 BORLU, KABACAOLU, TMUR, BALCI

BRNC BASAMAK SALIK PERSONELNN MERS FARKINDALII

57 57 AVDAR, OLAKOLU AKYOL, ETNKAYA...

YEMEK YAPIM VE DAITIMINDA ALIANLARIN PERYODK...

58 58 GNAY, KARADEMR, KARAKU, CANDAL, ETN

AYDIN LI 2011-2014 YILLARI ARASINDA TAKIP EDILEN KIRIM...

59 59 TMUR, AHN, BORLU, DURMU, TMUR,...

KUDUZ RISKLI TEMAS OLGULARININ DEERLENDIRILMESI, KAYSERI...

60 60 GNAY, KARADEMR, KARAKU, CANDAL, ETN

AYDIN LI 2014 YILI KUDUZ PHELI TEMAS OLGULARININ...

61 61 AKIN, PARACIKLI, SLEMI, TEMEL,...

ANTALYA L MURATPAA LESNDE MEVLT YEME SONRASI...

62 62 CERT, YUNUSOLU 2014 YILI TBERKLOZ DEERLENDRMES, KIRKLAREL

63 63 SOHBET, ATEEYAN, KILI, GLER

GAZIANTEP'DE KI MAHALLEDE OCUKLARIN AILANMA DURUMU

64 64 ERGN, UZUN, BOZKURT TIP FAKLTES RENCLERNN DEPRESYON-ANKSYETE-STRES...

65 65 AKTA, AMAZ, KILINER, MERT,...

FZKSEL AKTVTE DZEY VE UYKU KALTES PREVALANSI LE...


xxx

66 66 SEVN, BYKAKIN, BEKAR, UZUN

BIR TIP FAKLTESI RETIM YELERINDE FIZIKSEL AKTIVITE...

67 67 USKUN, DEVRAN, YILDIRIM, BAARAN,...

AKDENZ KIRSALINDA BR KYDE SON ON YILDA GRLEN KANSER...

68 68 UZUN, ZDEMR, ZENCR PAMUKKALE NVERSTES RENCLERNN TUZ KULLANIMI LE...

69 69 KULAKI, KORKMAZ ASLAN, TOKUR KESGN,...

HUZUREVNDE YAAYAN YALILARDA ARI, UYKU VE DME...

70 70 KILI, AKYEL, BAYRAMOLU, ESER,...

BR BELEDYEDE ALIANLARIN ULUSAL KANSER TARAMA...

71 71 MERCAN, AKIR, TARI SELUK FAZLA KLOLU VE OBEZ BREYLERN ZAYIFLAMA DENEYMLER VE... 72 72 AKCAN TOPLUMDA KALP SALII HAFTASI ETKINLIKLERI KAPSAMINDA...

73 73 BURUL, ARSLANTA, ZBABALIK...

BEYLKOVADA 55 YA VE ZER BREYLERDE KOGNTF...

74 74 KAYA CEBOLU, MERCAN NVERSTE RENCLERNDE BESLENME DURUMUNUN

SAPTANMASI... 75 75 KARAASLAN, DEVEC ELAZI L ALE SALII MERKEZLERNDE GREV YAPAN SALIK... 76 76 SAY AHN, NAL BURDUR LNDE YAAYAN 65 YA VE ZER BREYLERDE RNER...

77 77 YALINOLU, MEYDAN ACMS, UZUN,...

BR SAHA PROJES NCESNDE TOPLUM SALII BLGESNDEK...

78 78 TARI SELUK, MERCAN KEMOTERAP TEDAVS ALAN KANSER HASTALARINDA DEPRESYON...

79 79 ZTRK EMRAL, IIKTEKN ATALAY,...

YARI-KIRSAL ALANDA YAAYAN ERKNLERN ORGAN BAII...


HASTANE ALIANLARININ ORGAN BAII VE NAKL KONUSUNDA...

81 81 Kongremize Poster Ba Tartma bildirisi olarak kabul edilen bildiri kongremizde sunulmad. 82 82 Kongremize Poster Ba Tartma bildirisi olarak kabul edilen bildiri kongremizde sunulmad.

83 83 CEVZC, GAZ, TEMZ, ALTUN, BARUTU,...

KALP HASTALARININ BITKISEL RNLERI KULLANMA SIKLII VE...


xxxi

84 84 HEKM, OKYAY FRAMNGHAM RSK SKORU DEERLENDRMES LE 20-79 YA...


YARI-KIRSAL ALANDA YAAYAN HALKIN ORGAN BAII HAKKINDAK...

86 86 MEK, ERSN, KEKLK, AKBABA GNEYDOU ANADOLU BLGESNDE YETKN TARIM...

87 87 BAYSAN, ZLFOULLARI, TRK, YRR,...

TOKAT L 2013 YILI AKTF VE PASF KANSER KAYITILII...

88 88 BULUT, OZAN ELAZI LNDE DABETTE DEPRESYON PREVALANSI VE ETKLEYEN...

89 89 BAYSAN, ZLFOULLARI, TRK, YRR,...

TOKAT LNDE AKTF KANSER KAYITILII ALIMALARI VE 2013...

90 90 KARA, ERDODU, ZTRK, TRK DAI

BR NVERSTE HASTANES KAN MERKEZNE BAVURAN...

91 91 PRNC, YURT, DEVEC, DENZ, ER,...

MUHTARLARDA OBEZITE SIKLII VE ANKSIYETE DURUMLARININ...

92 92 ERENGN, AKDEMR, DALI, YILMAZ,...

BR KENT MERKEZNDE 2 ALE SALIK MERKEZNE BAVURAN...

93 93 PORSUK, CERT, GM LLEBURGAZ TOPLUM SALII MERKEZ OBEZTE BRMNE 2015... 94 94 YGTBAS, DEVEC GMHANE L MERKEZNDE EVDE YAAYAN YALILARDA YET...

95 95 DEMRTA, AIKGZ, ATEKEN, YILMAZ,...

DNYA DYABET GNNDE, DYABET FARKINDALIK ARATIRMASI

96 96 ERDEM, YILMAZ, YILDIRIM, MAYDA, BOLU,...

KANSER VE KANSER RSK FAKTRLER HAKKINDA DZCE HALKININ...

97 97 ZER, CENGZ ZYURT, EN UUR

MANSADA SELEN ALE SALII BRMLERNDE 40-70 YA...

98 98 ORHAN, BEYAZIT, KOLU BR TIP FAKLTES HASTANESNE BAVURAN 40 YA ST... 99 99 KOCADA, YARDIM, KELAT TOPLUM SALII MERKEZLER SALIKLI BESLENME VE OBEZTE...

100 100 SAIROLU, GNAY ALE SALII MERKEZNE BAVURAN 30 YA ST BREYLERDE... 101 101 SAIROLU, GNAY ALE SALII MERKEZNE BAVURAN BREYLERDE... 102 102 Kongremize Poster Ba Tartma bildirisi olarak kabul edilen bildiri kongremizde sunulmad.


xxxii

103 103 IIK, ETN, ZELK, OFLAZOLU,...

EFELER TOPLUM SALII MERKEZINCE SUNULAN EVDE SALIK...

104 104 UNCU, ULA ALE HEKMLKLERNE BAVURAN YETKN BREYLERDE KRONK... 105 105 BULUT, ITIL, NDER, EROL, ER TOKAT LNDE DZENLENEN "CANA CAN KATIN" KAMPANYASININ...

106 106 GZEL, EKERBER, AKDEMR, BEDR,...

SAKARYA L TARAKLI LESNE BALI KYLERDE BAZI KRONK...

107 107 PALANC, AKPOLAT, KAYAALP DICLE NIVERSITESI TIP FAKLTESI HASTANESI KEMIK...

108 108 MEK, KG, ZTOKLU, DRMEE,...

ANKARA L KANSER ERKEN TEHS, TARAMA VE ETM...

109 109 KK, YAPAR, DEVECOLU KRONK HASTALIA SAHP BREYLERDE HASTALIK ALGISI,...

110 110 AKSOY KENDLC, ZER, KENDLC, PEHLVAN

NVERSTE YURTLARINDA KIZARTMALIK YA DENETM, ALIAN...

111 111 AYGN, YALIN GIDA RETILEN VE SATILAN YERLERININ GIDA MEVZUATINA...

112 112 KENDLC, AKSOY KENDLC, ZER

BTLS EREN NVERSTES HEMRELK RENCLERNN TIBB...

113 113 AYGN, BOLAT ADANA LI YREIR LESINDE YAAYAN KIILERIN EVSEL ATIK... 114 114 AYGN, SIRMALI MULA LI FETHIYE LESI TUZLA MAHALLESINDE YAAYAN...

115 115 SKENDER, BOLU, YILMAZ, MAYDA

DZCE LININ1 EKIM 2011-31 MART 2015TARIHLERI ARASINDAKI...

116 116 NAL, KSE, ASLANER, GL, GNGR

SLVR BLGESNDE YAAYANLARIN ME VE KULLANMA SUYU...

117 117 SERT, ELEEN, YKSEL, ETN DALI,...

YAANAN DEPREM SONRASI BAZI LKRETM OKULLARININ EVRE...

118 118 YELBA NC, TOPBA, KOLAYLI,...

TRABZONDA KIRSAL ALANDA YAAYANLARIN KMYASAL GBRE...

119 119 DERMEN, OKUR, TIRAMPAOLU, KARAOLU

RZEDE RENM GREN LSE RENCLERNN EVREYE DUYARLI...

120 120 ER, ABACIGL, APACI, OKYAY, BR NVERSTE HASTANESNDE SALIK ALIANLARININ TIBB...


xxxiii

BEER 121 121 OKUR, ABACIGL E-EITIM MODELI YOLUYLA GVENLI TARIM UYGULAMALARININ...

122 122

slim Sungur, Hatice Berna Yurt, Cansu Helvac..

OLAANST BR SALIK TEHDD: KRONK ARSENK ETKLENM

123 123 HATPOLU, CENGZ ZYURT MANISA EHZADELER LESINDEKI ORTARETIM VE LISELERIN... 124 124 CAMCIOLU STANBUL LELERNDE AVRUPA-ASYA ARASIVE MEVSMSEL HAVA... 125 125 DLZ DOAN, EVC KRAZ BRNCL KORUNMADA HAVA DEKENLERNE YNELK ERKEN... 126 126 AM ADLESANLARDA YEME BOZUKLUU RSK YAYGINLII VE BAZI...

127 127 SEREKU, BAKALE, NC, ZKAN

ANNELERIN ANNE STN SAKLAMA UYGULAMALARININ BELIRLENMESI

128 128 ERGN, GLTEKN, BEKAR, BOZKURT

BIR NIVERSITE HASTANESININ OCUK VE ACIL POLIKLINIINE...

129 129 YILMAZ, AIKGZ, ATEKEN, DEMRTA,...

ALE SALII MERKEZNE BAVURANLARIN OCUK STSMARI...

130 130 SEVN, ARSLANTA, DURMU, TOSUN,...

LYAK HASTALII OLAN OCUKLARIN VE EBEVEYNLERININ...

131 131 BLGN AHN, ERBAY DNDAR, DNEM 6...

MANSADA SELEN BLGELERDE 5-14 YA GRUBUNDA ENREZS...

132 132 ZEN INAR, KARTAL, KORKMAZ ASLAN

ZHNSEL ENGELL KARDE VE NORMAL KARDE OLAN...

133 133 KSE, KK BER, KSE, ZCEBE

FARKLI K HASTANEDE POLKLNKLERE BAVURAN EBEVEYNLERN...

134 134 GR OCUK ENDOKRNOLOJ KLNNE BAVURAN HASTA

YAKINLARININ...

135 135 SALCAN, SALCAN, TURAN, ZKAN, ETN,...

ERZNCAN L OCAK 2013 HAZRAN 2015 TARHLER ARASINDA...

136 136 KARA, UAN, YURDAKUL LK KEZ BEBEK SAHB OLAN BABALARIN BEBEK BAKIMI...


xxxiv

137 137 KARA, UAN, YURDAKUL LK KEZ BEBEK SAHB OLAN ANNELERN BEBEKLERNDE... 138 138 KO LKRETIM RENCILERININ OKUL SALIK KAYITLARININ VE... 139 139 CERT, MUHACR KIRKLAREL LNDE NEONATAL TARAMA PROGRAMI: KSTK... 140 140 KILAVUZ IIK, AYAZ OKUL AI OCUKLARININ NTERNET KULLANMA ILE PSIKOSOSYAL... 141 141 MERT, KADIOLU, AKSAYAN Z-ETKLLK LE OCUK FORMUNUN GEERLK VE GVENRL 142 142 YLMAZ BIR HASTANEDE ALIAN HEMIRELERIN OCUK HMAL VE...

143 143 MEYDAN, KARADEMR, CANDAL, ETN

AYDIN LI 2012-2014 YILLARI ARASINDAKI NEONATAL TARAMA...

144 144 KARADEMR, EREN, MEYDAN, METEOLU,...

AYDIN L 2001-2014 YILLARI ARASINDAK HEMOGLOBNOPAT...

145 145 KARADEMR, MEYDAN, CANDAL, ETN

AYDIN L 2012 2014 YILLARI ARASINDAK YENDOAN TME...

146 146 ERN AHN, GLER AYDIN, MEK,...

SALIK TEDBR UYGULAMALARININ ETKNLNN ARTTIRILMASI...

147 147 NDER, ITIL, ER, BOZKURT,... LKRETM RENCLERNDE KEKEMELK GRLME SIKLII 148 148 BYKAKIN, ERGN 6-24 AYLIK BEBEKLERN LK 6 AY SADECE ANNE ST ALMA...


xxxv

07 EKM 2015 ARAMBA GN SAAT 09:00 - 17:00 ARASI POSTER NO PANO NO YAZARLAR BALIK

149 1 MEYDAN, KARADEMR, PARLAK, CANDAL, ETN

AYDIN LNDE 2012-2014 YILLARI ARASINDA GEREKLEEN...

150 2 DMEZ, KK ADLESANLARDA SOSYAL GRN KAYGISI VE ETKL...

151 3 AKALIN, KAYA, SAVE, OLAK, KAYHAN,...

STANBULUN BR LESNDEK BR DERSHANEYE DEVAM EDEN...

152 4 YKSEL, DAVAS, UNCU, MUT KONAK LESNDE 1-2 YA OCUK ANNELERNN ANNE ST-EK... 153 5 KK, DMEZ ADOLESANLARDA SALIK ALGISI, PSKOLOJK DAYANIKLILIK VE... 154 6 ZDEMR, EROL KIRSAL VE KENTSEL ALANDA YAAYAN YALI BIREYLERDE... 155 7 SELUK, TOKU TRKYEDE SZLK VE NTHAR LKS: EKOLOJK BR... 156 8 TRKOLU SIVAS ILI 2014-2015 YILLARININ ILK 6 AYLIK AIT LM...

157 9 DEMRBLEK, ETN OBAN, TEMEL

HALK SALII ACLLERNE HAZIRLIKLILIK ETM MODL:...

158 10 GKLER, METNTA, IIKLI SALIK DAVRANII TLEYEN EKRAN YZLERNN BAZI...

159 11 AKPUNAR, ALTUNKREK, BEB, EK

NTRN VE STAJYER HEMIRELERIN MESLEE YNELIK KARIYER VE...

160 12 NEN, GNE, AHBAZ ORGAN NAKLNE YNELK BROR YNTEMNN NVERSTE...

161 13 RABAH, PR, EK, YAMN, YILMAZ,...

BIR TIP FAKLTESI SON SINIF RENCILERINDE SANDALYEDE...

162 14 ALTUNTA, EMEKL, ERKAN, GARP,...

BR NVERSTE MERKEZ RENC YURDUNDA KALAN...

163 15 KARA, YALIN, SARI, ENER, TEMJA,...

BEDEN ETM VE SPOR YKSEKOKULU RENCLERNN TEMEL...

164 16 ATEKEN, AIKGZ, YILMAZ, DEMRTA,...

HALK SALII STAJININ NTRNLER TARAFINDAN DEERLENDIRILMESI

165 17 SAVA DUMAN, SULUHAN, HEKM DII SALIK PROFESYONELLERNN HZMET ETM...


xxxvi

AKKURT DURDURAN

166 18 MEK, YCEL, ENLK, KARSA, GNE,...

BR HALK SALII MDRLNDE SALIK PERSONEL OLMAYAN...

167 19 BOYLUBAY, YILDIRIM, USTA, DOAN,...

BRNC BASAMAA BAVURAN 0-6 YA OCUK SAHB KADINLARIN...

168 20 BOYLUBAY, OBAN, BTNER, BNGL,...

BRNC BASAMAA BAVURAN 0-6 YA OCUK SAHB KADIN VE...

169 21 HSAR, NAL BR TIP FAKLTES SON SINIF RENCLERNN ETMLER VE...

170 22 LLEC, BAYRAM, HIDIROLU, ZKAYNAK,...

BR TIP FAKLTESNDE BAZI RENCLERN ZOFREN...

171 23 DURDURAN, KOAK, AHN HEKM DII HASTANE ALIANLARININ AFETE HAZIRLIK VE BLG...

172 24 KALE, TOPU, ERDEM, YAVUZ, GLER...

ANKARA HALK SALII MDRLNE SDGE ETM N...

173 25 ORHAN, GNGR AILARIN BESLENME, BESIN HAZIRLAMA, PIIRME VE SAKLAMA...

174 26 ITIL, OKAN, NDER, ELTEK, SREN,...

TIP FAKLTES RENCLERNN PALYATF BAKIM KONUSUNDAK...

175 27 IIKTEKN ATALAY, KORKMAZ, NSZ,...

TIP FAKLTES NTERN DOKTORLARININ HALK SALII STAJI LE...

176 28 BASAN, YARDIM EVRENSEL SALIK KAPSAYICILII: KAVRAMSAL BIR EREVE

177 29 TAHRBEGOLL, DNYREK, KIZILAY,...

KST HDATK AMELYATI YAPILAN HASTALARIN HASTANE YATI...

178 30 KILI, EDE, DOAN, UZUNAKMAK

OKUL TABANLI ASTIM VE ALLERJI TARAMA ANKETININ TRKE...

179 31 BREK, PARACIKLI, ETN OBAN,...

KAYSERDE RENC YURDUNDA GIDA KAYNAKLI BR SALGININ...

180 32 ZARSLAN, DUMAN, ETN OBAN, TEMEL,...

NDE L BAZI LE OKULLARINDA GRLEN GIDA KAYNAKLI BR...

181 33 KARACA, ZMECOLU, HAMZAOLU

KOCAEL'DE KONJENTAL HPOTROD TARAMASI KAPSAMINDA...


xxxvii

182 34 KESKN, BOYACI, HAMZAOLU OBSTRUKTF UYKU APNE SENDROMLU HASTALARDA RSK...

183 35 CEML GKTA, ZUBAROLU, TUTU,...

BR LETMEDE GRLEN OK ETKENL AKUT GASTROENTERT...

184 36 BULUR, ERDOAN, NSAL, ARSLANTA,...

ESKEHR L MAHMUDYE LE MERKEZNDE 18 YA VE ST...

185 37 ZAY, YILDIZ, ARSLANTA, NSAL, BULUR

ESKEHR L...

186 38 URGAN, HAMZAOLU KOCAEL NVERSTES TIP FAKLTESNDE ALIAN ASSTAN...

187 39 KARA, MEK, DLLOLUGL, HAMZAOLU

RADKAL PROSTATEKTOM OLAN HASTALARDA VCUT KTLE NDEKS...

188 40 ONAT, HAMZAOLU KOCAELDE BR LKOKUL RENCLERNDE HPERTANSYON

SIKLII* 189 41 CHAN, HAMZAOLU KOCAEL'DE BR LKOKULUN RENCLERNDE PEDCLOZS... 190 42 ERKOYUN, UKU BIR BYKEHIRIN BIR LESINDE YAAYAN 65-79 YA... 191 43 KARATEPE SAKARYA LNDE 2013 YILINDA YAPILAN TALASSEM TARAMA...

192 44 BOZ, KARAKU, ZDORU, SEZGN,...

BR SNNET DN YEMENDE MEYDANA GIDA ZEHRLENMES,...

193 45 YILMAZ, ELK, COKUN, KEMK BR LDE 2013-2015 YILLARINDA YAPILAN KOLON KANSER... 194 46 COKUN, YILMAZ, ELK, KEMK MERSNDE 40-69 YA ARASI KADINLARDA 2013-2015 YILLARINDA... 195 47 ELK, COKUN, YILMAZ, KEMK BR LDE 30-65 YA ARASI KADINLARDA 2013-2015 YILLARINDA...

196 48 BOYLUBAY, Dero, rakolu, Baydur,...

BRNC BASAMAA BAVURAN 30 YA VE ST ERKNLERDE...

197 49 AVCI, GZEL, ERGR TRKYE'DE LTERATRE DAYALI OLARAK TOPLUM TABANLI

KOHORT...

198 50 KARADA, GRBEDEN, DEMR, ASLAN, YILMAZ

KAYSER L 2014 YILI KANSER KAYIT VERLERNN...

199 51 ARIDA, KARA TRKYEDE KARDYOVASKLER HASTALIKLARIN ERKEN YALARDA... 200 52 AYGN, KARATN TARIM ALIANLARININ PESTISIT KULLANIMINDA KENDILERINI...


xxxviii

201 53 KULAKI, KUZLU AYYILDIZ, VEREN,...

ZONGULDAK KAMU HASTANELERNDEK EBE VE HEMRELERN...

202 54 NECPOLU, ERKN, DAHAN KUZEY KIBRIS TRK CUMHURIYETINDE BIR NAAT FIRMASINDA... 203 55 YOLDACAN, SOLAK, UAR KARCI ADANA LNDE ALIAN YER HEKMLERNN MESLEK...

204 56 ABACIGL, APACI, BEER, GRCAN,...

SALIK PERSONELLERININ GVENLII ALGISI VE KAZALARI...

205 57 PEHLVAN, TEKN, METE, NACAR BR TIP MERKEZNDE ALIAN ARATIRMA GREVLLER VE... 206 58 GL, KOSE, KOSE BEZDR (MOBBNG) FARKINDALII: TRK BASININDA BEZDR...

207 59 BAHARLI, BLBL, VAROL SARAOLU

TEKIRDADA RENCI VE ALIAN HEMIRELERIN MESLEKI...

208 60 BULUT, KARABACAK, BAYSAK, ABU,...

TAKS OFRLERNN ALIMA KOULLARI

209 61 ELKKALP, YORULMAZ BIR DEVLET HASTANESINDE SEILMI BAZI MESLEKI RISKLERIN...

210 62 GM OTOMOTIV YEDEK PARA MALATI SEKTRNDE FAALIYET

GSTEREN... 211 63 BAHADIR, UKU ZMRN BR MAHALLESNDE YAAYAN 6-17 YA ARASINDAK... 212 64 ZIRPICI, AYDIN BR LEDE TARIM ALIANLARINDA BR YILLIK KAZA NSDANSI

213 65 ZAKN, KESKN, BAYER, PEHLVAN, AKAR,...

SALIK HZMETLER MYO RENCLERNN SALII VE...

214 66 DEMR, KORUK ANLIURFADAK HASTANELERDE FZKSEL ORTAM FAKTRLER...

215 67 AKDEMR, ERENGN, SALMAN, YAA,...

BR TIP FAKLTES DNEM 6 RENCLERNDE KAN TEMASI VE...

216 68 TANIN, KARAKULAK, GNDZZ, BAL, K,...

ANKARA MESLEK HASTALIKLARI HASTANES...

217 69 KARAKULAK, TANIN, GNDZZ, YILMAZ,...

TFAYE ALIANLARINDA...

218 70 UYAR, BOYRAZ, GENAA, AHN MERAM TIP FAKLTESNDE ALIAN ARATIRMA GREVLLERN ... 219 71 KARA, MEK GAP LLERNDE PESTST SATI YERLERNDE ALIANLARIN...


xxxix

220 72 ENOL, DOAN, ARGN NVERSTES HASTANELERNDE ALIAN HEMRELERN ALIAN...

221 73 TMUR, DURMU, KARACA, BALCI, GNAY

ERCYES NVERSTES TIP FAKLTES HASTANELER'NDE HASTA...

222 74 HARLAK SALII VE GVENL (SG)ETM ALMAMI TOPLUM...

223 75 GLER AYDIN, ERN AHN, MEK,...

YERINDE OYNANAN ELENCELI OFIS OYUNLARININ...

224 76 BLGL AYKUT, AKIN ANKARA'DAK BR FABRKADA ALIAN LERN GVENL...

225 77 YAAYANCAN, ITIL, BOZKURT, NDER, ER

TOKAT LNDE IRAKLIK RENCLERNDE DKKAT EKSKL VE...

226 78 BA MAMYEV, BODUR BR ETM ARATIRMA HASTANESNDE ALIAN HEMRELERDE... 227 79 OTLU, TANER HASTANELERDE SALII GVENL KANUNU VE KALTE...

228 80 COKUN, YAPRAK, ZENR, BOZHYK,...

BR DEVLET KONSERVATUVARINDAK AKADEMK PERSONELNN...

229 81 ULALI, ULUTADEMR, BALSAK HAFRYAT TOPRAI, NAAT VE YIKINTI ATIKLARINDA GREV...

230 82 MUTLU, TORAMAN, DNMEZ SALIK ALIANLARINDA E DESTEK ALGISININ

DEERLENDRLMES

231 83 ARSLAN, AMOLU, ATE, BORA, BOZCA,...

ANTALYA AKDENZ SANAY BLGES MOTOR-MADEN-AHAP...

232 84 DEVEC, BAYDUR, SZMEN, AHAN,...

MANSA KAMU HASTANELERNDE ALIAN TEMZLK LERNN...

233 85 USKUN, YILDIRIM, YREKL, ELK, TARCAN

BR L MERKEZNDEK ANAOKULLARINDA BULUNAN 3 YA ST...

234 86 KNC SIINMACILARA TOPLUM SALII MERKEZLERNCE VERLECEK... 235 87 Kongremize Poster Ba Tartma bildirisi olarak kabul edilen bildiri kongremizde sunulmad.

236 88 AYABAKAN OT, YENER, TANIR, AKBABA

TRKYE 2014 YILI TRAFK KAZASI KAYITLARININ...

237 89 KSE, ZBAY, GNGR, VEZROLU, KUDU,...

BR TIP FAKLTESNDE DNEM VI RENCLERNN NKLEER...


xl

238 90 ERBOA, SARAB, KBAR, ASLAN MLTEC, SIINMACI, YERNDEN EDLM K NFUSU ALAN VE...

239 91 AKDOAN, CENGSZ, TANIR, AKBABA

BR TIP FAKLTESNDE RENCLERN OLAAN DII DURUM LE...

240 92 ETN DALI, AKKU, YKSEL, TUNALI...

VAN PEKYOLU LESNDEK ALE SALII MERKEZLERNE...

241 93 YKSEL, ETN DALI, ULU BOTAN,...

SON YILLARIN NEML BR KONUSU: MLTECLER, VAN L G...

242 94 TURHAN, YASLI, KIZILOLU, KABANLI

YALILARDA DME SIKLII VE DME LE LKL FAKTRLER...

243 95 ZCAN, EROL HEMIRELERIN AFETE HAZIR OLMA DURUMU VE HAZIRLIK ALGISI:...

244 96 KO, COAN, BEZRC, BUCAK, KO,...

TRAJI EN YKSEK 3 ULUSAL GAZETEDE MADEN KAZALARI LE...

245 97 KO, ORU, YILDIZ, DUMAN, ALARSU,...

NTERN DOKTORLARIN UMKE HAKKINDA BLGLER VE AFET...

246 98 ETN DALI, TUNALI OKLUK, YKSEL, SERT

VAN DEPREMN YAAYAN TIP FAKLTES RENCLER ZERNDE...

247 99 AIKGZ, ATEKEN, SEVNDK, YILMAZ,...

ALE SALII MERKEZNE KAYITLI 0-6 YA ARASI OCUKLARDA...

248 100 TEKER, HIDIROLU STANBUL'DA GREV YAPAN HALK SALII RETM ELEMANI VE... 249 101 EKER, SAK, DEBK, DOGAN, ACAR OLAAN DII YAAMDA SUDAN NYALA SU SALII ZERNE BR...

250 102 ZKAHRAMAN, KOLSUZ, GRDK, CAN,...

DYARBAKIR BYKEHR BELEDYES ENGALLLER ADIRKENT...

251 103 PORSUK, CERT, SEVAL BR SEL BASKINI SONRASI TEMZ SU TEMNNE YNELK...

252 104 TURAN, KOLSUZ, GRDK, ZKAHRAMAN,...

DYARBAKIR BYKEHR BELEDYES ENGALLLER ADIRKENT...

253 105 KKKENDRC, ULUSAL, BATI KONYA'DA SALIK ALIANLARININ MLTEC VE SIINMACILARA...

254 106 SIRI, KSEOLU, KIRKAN, ALIKAN

BIR OKULDA YAPISAL OLMAYAN NLEMLERIN DEERLENDIRILMESI


xli

255 107 MERCMEK, ALAYAN TRKIYEDE 1900-2015 YILLARI ARASINDA MEYDANA GELEN... 256 108 GZE BANDIRMA'DA MOTORLU TAIT KAZALARININ ARA KULLANAN...

257 109 ZTA, BOZCUK GZELDEMRC, ERCYAS,...

HASTA GVENL KAPSAMINDA HASTA DMELERNN...

258 110 KAYA, KARABABA, AKOK, GM,...

EGE TIP FAKLTESI 3. SINIF RENCILERININ DEPREMDEN...

259 111 KAYA, ALTINTA SVL SAVUNMA VE TFAYECLK PROGRAMI RENCLERNN... 260 112 ALIKAN, ALTINTA GKEADA VE BOZCAADADAN 112 ACIL SALIK HIZMETLERI...

261 113 MEK, ERSN, KARA, GLER, YAAR, DOAN

SURYEL MLTEC KADINLARIN TEMEL SALIK HZMETLERNE...

262 114 ZTA SAVATA OCUK OLMAK:GNE DLEYEN OCUKLAR II

263 115 KOAK, ALTINTA TRKIYE ANA ARAMA KURTARMA KOORDINASYON MERKEZININ

2001...

264 116 BOYLUBAY, Akyol, Kaplan, engn,...

BRNC BASAMAA BAVURAN 0-6 YA OCUK SAHB KADINLARIN...

265 117 YAVUZ SARI, ULUSOY, KELE, ORBA,...

EHRLERARASI OTOBS OFRLERNN KI SEFERLERNE VE...

266 118 KOAK, ALIKAN, CEVZC, BAKAR,...

SALIK YNETCLER N HASTANE ACL DURUM YANITI...

267 119 GRDK, KOLSUZ, KILIN BULUT, TURAN,...

DYARBAKIR ENGALLLER ADIR KENT 0-16 YA OCUKLARININ...

268 120 BULUT, KALL, ITIL, NDER, ER

TOKAT LNDE GEREKLEEN 112 AMBULANS...

269 121 KILIN BULUT, NAN, KAYAALP, KOLSUZ,...

BIR ILDEKI ADIRKENTTE YAAYAN BE YA ALTI OCUKLARDA...

270 122 KESKN, ARSLANYILMAZ, KILI, PKN,...

TRAJI EN YKSEK ALTI GAZETEDE NEPAL DEPREM HABERLERNN...

271 123 YAVUZ SARI, LER, ERDOAN, KESKN,...

BR HUZUREVNDE YAAYAN VE BR SOSYAL DESTEK KULBNE YE...


xlii

272 124 YAVUZ SARI, ALTINTA ULUSAL HALK SALII KONGRE KTAPLARINDA BULUNAN

AFETLERE... 273 125 ULA, UNCU ALE HEKML BRMLERNE BAVURAN BREYLERDE AFET... 274 126 SAKA, YAVUZ, BULUT, CEYLAN ENGAL MLTEC KAPMINDA YAAYANLARIN SALIK SORUNLARI 275 127 ELEB, UKU KAYSER 112DE GREVL PERSONELN DEPREM BLG DZEY,... 276 128 AYGN, BROL SERA ALIANLARININ GNETEN KORUNMA BILGI, TUTUM VE... 277 129 AVCI HEKMLERN TIPTA SOSYAL MEDYA KULLANIMINA YNELK... 278 130 TA, OMA SNMEZ, OKTAY SALIK YKSEKOKULU HEMRELK BLM RENCLERNN...

279 131 DEVRAN, ELK, YREKL, YILDIRIM,...

BR TIP FAKLTES DNEM 1 RENCLERNN SALIKLI YAAM...

280 132 RANA, AVCI GAZETELERDE YER ALAN SALIK HABERLERNN

DEERLENDRLMES

281 133 AKMAKI KARADOAN, NAL, SAY AHN,...

RETMENLERN YAAM KALTES VE TKENMLK DZEYLER VE...

282 134 OKUR, TIRAMPAOLU, DERMEN, KARAOLU

RZE L MERKEZNDEK LSE RENCLERNN SALII...

283 135 Yukarkr, Bahar zvar, Giz... BR NVERSTE HASTANES POLKLNKLERNE BAVURANLARDA...

284 136 DEMR ZDENK, ZDENK, NER, ZCEBE

NVERSTE RENCLERNN SALIK OKURYAZARLII VE...

285 137 EK, ETNKAYA EFAATL LE MERKEZNDEK LSE RENCLERNN SALIKLI...

286 138 YTBA, DEMRBA, BULUT, YEKELER,...

LISANS VE NLISANS DZEYINDE SALIK EITIMI ALAN...

287 139 GK UUR, ILBIR, NER NVERSTE RENCLERNN SGARA VE ALKOL ME... 288 140 ZTA, BOZCUK GZELDEMRC,... SALIK OKUR-YAZARLII PERSPEKTFNDEN, MKERRER ACL... 289 141 ARKAN, BEER, ZTRK SALIK NAN MODELINE GRE NMELI HASTALARIN RINER...

290 142 NFAL, KARA AKEHR LESNDE KAN DONRLER PROFLNN

DEERLENDRLMES


xliii

291 143 KOCADA, YARDIM OKUL ST PROGRAMI 2012-2013 RETM YILI VE 2013-2014...

292 144 ZLFOULLARI, BAYSAN, GKE, TRK,...

TOKAT HALK SALII MDRLNCE ORGANIZE EDILEN...

293 145 ZDEMRKAN, MEK, AKIN ALAKO,...

BR HALK SALII MDRL ALIANLARININ FZKSEL...

294 146 KK, GDK, BATRK, DURU, ZDEMR,...

RETMEN ADAYI NVERSTE RENCLERNDE SALIKLI YAAM...

295 147 MEK, ENLK, ZDEMRKAN, YERTUT,...

BR HALK SALII MDRLNDE OCUK SAHB OLAN...

296 148 KAYA, SAVE, BAYAR, SARI, ARSLANTA,...

MARMARA NVERSTES TIP FAKLTES 1. SINIF VE 6. SINIF...


xliv

08 EKM 2015 PEREMBE GN SAAT 09:00 - 17:00 ARASI BLDR NO PANO NO YAZARLAR BALIK

297 1 SARUHAN BR OBEZTE BRMNE BAVURAN HASTALARIN OBEZTE... 298 2 Kongremize Poster Ba Tartma bildirisi olarak kabul edilen bildiri kongremizde sunulmad. 299 3 BAKIR, HSAR BR HASTANEDEK HEMRELERN EGZERSZE LKN YARAR VE... 300 4 Kongremize Poster Ba Tartma bildirisi olarak kabul edilen bildiri kongremizde sunulmad. 301 5 SOHBET, ZIVDIR GAZIANTEP NIVERSITESI UYGULAMA HASTANESINDEKI...

302 6 ABACIGL, HARLAK, OKYAY, EVC KRAZ,...

AVRUPA SALIK OKURYAZARLII LE TRKE UYARLAMASI...

303 7 MERAL, YELKAYA, YALINTEPE, YNDEM,...

TIP FAKLTES DNEM 2-3-4-5 RENCLERNN SALIKTA...

304 8 KOLSUZ, GRDK, TURAN, ZKAHRAMAN,...

DCLE NVERSTES TIP FAKLTES 2014-2015 YILI...

305 9 BAHADIR, LLEC 1973TEN BUGNE: HALK SALII UZMANLIK TEZLERNN KONU...

306 10 KKKENDRC, NCESU, YORULMAZ

ELEKTRONK (E) REETE UYGULAMASININ ALE HEKMLER VE...

307 11 KAPLAN, AIKEL, ZCEBE TRKIYEDE HANELI HIZMET NUMARALARININ BILINIRLIK...

308 12 SLEM, AVCI, BASMACI, KKAKIN,...

BR NVERSTE HASTANESNE BAVURAN BREYLERN HEKME...

309 13 MERCAN, ARIKAN, SAYGILI, AKBEN

NVERSTE RENCLERNN EVLLK VE ALE YAPISI...

310 14 ESLEK, YILMAZ, AIKGZ, ATEKEN,...

AILE SALII MERKEZINE BAVURANLARDA ALTERNATIF VE...

311 15 EKOLU, IIK, KANBAY, ASLAN,...

NVERSTE RENCLERNN LKYARDIM BLG DZEYLER VE...

312 16 IIK, ASLAN, KANBAY, ERSOY,... HEMRELK RENCLERNN BREYSEL HJYEN DAVRANILARININ... 313 17 KILI, TEKN, BAHADIR, BA, ORKESTRA VE OPERA SANATILARINDA SALIK SORUNLARININ...


xlv

POLAT,... 314 18 NAN, SAKA, KILIN BULUT DYARBAKIR L MERKEZNDE ALE SALII MERKEZNE BAVURAN... 315 19 KARA, YURDAKUL, UAN SALIK YKSEKOKULU RENCLERNN KONTROL ODAI ALGISI VE... 316 20 ORAL, ZTRK, BALCI, SEVN AILE SALII MERKEZINE BAVURANLARIN...

317 21 ILGAZ, GZM TARIMDA ALIAN BREYLERN KOLOREKTAL KANSER

TARAMALARINA...

318 22 ARSLANTA, SEVN, ETNKAYA, AYKUT

KAYSER LNN DRT LESNDE HPERTANSYONLU KLERN...

319 23 GR KAMU HASTANELERNDE ALIAN HEMRELERDE DOYUMU LE...

320 24 IIKTEKN ATALAY, AYHAN, ZTRK...

MEVSMLK TARIM LER VE ALELERNN SALIK...

321 25 BULUT, BULUT, YTBA, TUNCAY

BR DEVLET HASTANESNN YOUN BAKIMINDA ALIAN SALIK...

322 26 EN, CEYLAN, KURT, PALANCI SALIK HZMETLER MESLEK YKSEK OKULU RENCLERNN... 323 27 OLGUN ZMRL, STL, KILIN BR TALASEM TANI MERKEZNDEK 20092014 YILLARI... 324 28 ETLER, YATAR TRKYEDE KADIN VE ERKEKLERN BEDENSEL FAALYETLERN... 325 29 PIAKIEFE, TMUR 1990 VE 2013 YILLARI ARASINDA TALASEMYLE MCADELEDE... 326 30 GER, POLAT, ORAL, GNAY BR FABRKADA ALIAN LERN SALIKLI YAAM BM...

327 31 PIAKIEFE, AKKAYA, ERBA, BALCI

MULA SITKI KOMAN NVERSTES TIP FAKLTES 1.SINIF...

328 32 PIAKIEFE, ERBA, AKKAYA, BALCI

BR TIP FAKLTES 1.SINIF RENCLERNN SOSYO-DEMOGRAFK...

329 33 ENLK, ZDEMRKAN, MEK, BASTEM,...

BR HALK SALII MDRLNDE OCUK SAHB OLAN...

330 34 CEYHAN, DEDE, ZEYROLU, PIAKIEFE,...

MULA MENTEE ETM ARATIRMA TOPLUM SALII MERKEZ...

331 35 ZTA, BOZCUK GZELDEMRC, SOLMAZ,...

KORUYUCU HEKMLKTEK NCL KORUMA VE HASTA GVENL...


xlvi

332 36 NAMAL, OYSUL, ZDEN GLHANE ASKERI TIP AKADEMISI'NDE TEMIZLIK LERI YAPAN... 333 37 BOZKIR, TUTUK KARAGZ, ZER SALIKLI YAAM MERKEZNE BAVURAN BREYLERN...

334 38 TOPOLU, KARAGLLE, USLAY, OKYAY

DEVLET SENFON ORKESTRASINDA ALIAN MZSYENLERN GENEL...

335 39 DEMR, GRBEDEN, KARADA, GNEY,...

KAYSER LNDE BR ALIVER MERKEZNE GELEN MTERLERN...

336 40 PINAR, SAYGUN, AIKGZ, ATEKEN,...

KIRIKKALE L MERKEZ SALIK KURULULARINDA ENGELL...

337 41 AYDIN, NAL, GKLER, METNTA, AYHAN,...

ESKEHR KIRSALINDAK MEVSMLK TARIM LER VE...

338 42 BOZKURT, BOZKURT SGARAYI BIRAKMA BAARISINI BELRLEMEDE FNBTNN... 339 43 KKSOY, POLAT MPOWER R (RAISE) POLTKASININ SGARA EN KLERN AIK...

340 44 TN ARSLAN, PRNC, OKYAY, KACAR DGER

ADNAN MENDERES NVERSTES TIP FAKLTES 1. SINIF...

341 45 DKBA, BOZKURT, KILINARSLAN, BOZKURT

SGARA BIRAKTIRMA ALIMALARINA YEN BR KATKI: ORGANZE...

342 46 DEREBAI, GNEY, AKIN, DABAK, PEKEN

LSE RENCLERNDE TTN RNLER, ALKOL VE BAIMLILIK...

343 47 ADIGZEL, DURUSOY, DAVAS, TRK

BR NVERSTE HASTANESNDE ALIAN HEKMLERDE SGARA...

344 48 ERDODU, KARA, ZTRK, TRK DAI

BR NVERSTE HASTANES KAN MERKEZNE BAVURAN...

345 49 PRNC, DENZ, DEVEC, YURT, ER,...

MUHTARLARDA SIGARA ME DURUMU

346 50 ARSLAN, ZOLU, AN, KASAPOLU

SAMSUN HALK SALII MDRL DUMANSIZ HAVA SAHASI...

347 51 KESKN, AY ELEKTRONK SGARA SATIINA YNELK NTERNET STELERNN... 348 52 KARAKOYUN, KURER BR YERNDEK LERE VERLEN BREYSEL VE GRUP SGARA...


xlvii

349 53 GNE, TEKN, METE, NVER, NACAR

HEKMLERN SGARA ME SIKLII VE SGARA DANIMANLII...

350 54 YORULMAZ, UVADAR, ERGDEN KENDRLNAN

BR SALIK ARATIRMA VE UYGULAMA MERKEZNDE YATARAK...

351 55 GOKTAS, ZENGN 7 VE 17 NUMARALI ALE SALII MERKEZLERNE BAVURAN...

352 56 MEK, ACAR, YCEL, ENLK, TORUN,...

ANKARA HALK SALII MDRLNDE SALIK PERSONEL OLMAYAN...

353 57 ENGEZER, KILI, ASLAN, KBAR,...

ANKARADA BE OKULUN 9. SINIF RENCILERI ARASINDA TTN...

354 58 AYLAK, FDAN, BA, DEMR, KILI,...

NTRN DOKTORLAR TARAFINDAN YAPILMI OLAN SGARA...

355 59 ITIL, NDER, ER, SNMEZGZ,...

LSE RENCLERDE NARGLE ME SIKLII VE LKL FAKTRLER

356 60 PRNC, AKSAKAL, AKKU ELAZI LINDEKI GEBELERDE SIGARA ME DURUMU

357 61 DURUSOY, MANDIRACIOLU, CEK,...

BIR TIP FAKLTESININ BIRINCI SINIF RENCILERINDE...

358 62 NAYR, OKYAY, NAZLICAN, YELYURT,...

MERSINDE KETEM TARAFINDAN YAPILAN SERVIKS KANSERI...

359 63 SEVN, UZUN, ER, ZEN, YAMU, YALVA

BIR NIVERSITE HASTANESI JINEKOLOJI POLIKLINIINE...

360 64 NER, KOA MERSN MEZTL LESNDE 18-49 YA ARASI BR GRUP KADINDA...

361 65 NCESU, KKKENDRC, AKIR SEZARYENLE DOUM TERCH: BR KAMU HASTANES KADIN

DOUM... 362 66 ELK SEYTOLU, GNE NN NVERSTES TIP FAKLTES RENCLERNN TOPLUMSAL... 363 67 KOYUNCU, NSAL, ARSLANTA ORTA YA KADINLARDA MENOPOZ SEMPTOMLARI SIKLII VE...

364 68 YILMAZ, AIKGZ, ATEKEN, DEMRTA,...

KIRIKKALEDE ALE SALII MERKEZNE BAVURAN KADINLARIN...

365 69 URA DKMEN, MEDEN, MEDEN, AYCAN

ANKARADA BAZI ALE SALII MERKEZLERNE BAVURANLARDA...


xlviii

366 70 URA DKMEN, MEDEN, MEDEN, AYCAN

ANKARADAK BAZI ALE SALII MERKEZLERNE BAVURANLARIN...

367 71 ZPINAR NVERSTE RENCLERNN ALE DDET HABERLER LE...

368 72 BABU, GROLU KAYA, ESER, CELAL...

MANSADA 40 YA ST KADINLARDA MEME KANSER ERKEN TANI...

369 73 BABU, ST, GROLU KAYA, CELAL...

MANSADA SELM BR BLGEDE 15-49 YA KADINLARDA ALE...

370 74 KALE, ETN DALI, AKKU, YKSEL, AYDIN

VAN L TUBA LES 1 NOLU ALE SALII MERKEZNE BR...

371 75 TA, GLPAK, OKTAY, DEMR KAHRAMANMARA KADIN DOUM VE OCUK HASTANESNDE

DOUM... 372 76 YAAR, GZKARA MEVSMLK TARIM S GENLERN MENSTREL SKLUS...

373 77 MEK, KEKLK, DEMR, AKBABA, AKIN,...

GAP BLGESNDE TARIMDA ALIANLARIN REME SALII DURUMU

374 78 BULUT, YTBA, BULUT, TUNCAY

POSPARTUM SRETE KADININ KEND SALINI ETKLEYEN...

375 79 TOPBA, YELBA NC, AN, BEYHUN

KADINLAR KULLANDIKLARI ALE PLANLAMASI YNTEMN NEDEN...

376 80 MEK, DOAN, HLAL, ZEK BR L MERKEZNDE YAAYAN 15-49 YA EVL SURYEL... 377 81 ZENGN, ETLER KOCAELI NIVERSITESI ARATIRMA VE UYGULAMA HASTANESINE... 378 82 KARATEPE GEBE ETM SINIFINDA ETM VERLEN GEBE KADINLARDA... 379 83 KARATEPE, NC, EKERBER BR TOPLUM SALII MERKEZNDE OBEZTE POLKLNNE...

380 84 SNMEZ, YREKL, OLGUN ZMRL

BR YKSEKOKULDA OKUYAN RENCLERN CNSEL YOLLA BULAAN...

381 85 BAHADIR, UKU TANIMLAYICI BR ALAN ARATIRMASI: SURYEL SIINMACI...

382 86 OUZNCL, DENZ, DEVEC, AIK, KURNAZ

GEBELERN GEBELK SRECNDE SALIK LE LGL...

383 87 BASAN, ZTRK, KARA, PORHAN, BR NVERSTEDE ALIAN KADIN DAR PERSONELN DOUM...


xlix

ACAR,...

384 88 DEMRTA, AIKGZ, ATEKEN, YILMAZ,...

ALE SALII MERKEZNE BAVURAN KADINLARIN DOUM EKL...

385 89 DEMR, PAK, BEKTA, ALTUN, YILDIRIM

SALIK KURULUUNA BAVURAN KADINLARIN KADINA YNELIK...

386 90 BABU, CENGZ ZYURT, ERBAY DNDAR,...

MANSA EHZEDELER ETM ARATIRMA TOPLUM SALII MERKEZ...

387 91 NOROUZNA, GRDES AYDODU MEME KANSERI KORKUSUNUN KADINLARIN ERKEN TANI... 388 92 KARATEPE HPV DNA TEST POZTF KADIN OLGULARIN PAP SMEAR... 389 93 CERT, MUHACR KIRKLAREL LNDE ALE PLANLAMASI HZMET ETM... 390 94 TUNEZ, UYAR, DEMR, AHN KADINA YNELK ALE DDET: KONYADA KESTSEL BR... 391 95 UYAR, YILDIRIM, AHN BIR TIP FAKLTESINDE NTERN DOKTORLARIN REME SALII,... 392 96 OKYAY, GRSOY TURAN, USLAY BM KADINLARIN NSAN HAKLARININ GELTRLMES ORTAK... 393 97 ZER, ESER MANSADA SELM ALE SALII BRMLERNDE 15-49 YA... 394 98 ZER, ERBAY DNDAR MANSADA SELEN K BLGEDE 30-65 YA ARASINDAK... 395 99 KARATEPE, NC, EKERBER KANSER ERKEN TEHS TARAMA VE ETM MERKEZNE BAVURAN...

396 100 AKDENZ ERKEN, GNAY KAYSERI L MERKEZINDE DOUM YAPAN KADINLARDA DOUM

SONU...

397 101 KOLAYLI, YELBA NC, TOPBA,...

KADINLARIN SERVKS KANSER HAKKINDAK BLGLER VE...

398 102 YIMAZ, ASLAN, KARADA, DEMR,...

KAYSERI LINDE BIRINCI BASAMAK SALIK KURULUUNA BAVURAN...

399 103 ARSLAN, EMEKDAR, ITIL, NDER, ER

DNYA KADINLAR GN KAPSAMINDA TRAJI YKSEK GAZETELERDE...

400 104 SLEM, TI, DURMU, GEZER, KESKN,...

ANTALYADA ALE SALII MERKEZNE BAVURAN KADINLARIN...

401 105 ZMEN, ITIL, BULUT GEBELK DNEMNDE KADINA YNELK DDET VE LKL...


l

402 106 TURGUT, KARA, BUDAK, AHN KONYA LNDE GEBE KADINLARIN GEBELK SREC LE LGL... 403 107 KURT, SEVN DYARBAKIR SELEHADDN EYYB DEVLET HASTANES NDE... 404 108 NCESU, BEYLK, KKKENDRC ACL SERVS SALIK HZMETLERNDE BAVURU TEKRARI SORUNU:... 405 109 AKIL, KKKENDRC LLER ARASI SZLEMEL ALE HEKML YERLETRME... 406 110 KURT, ZTOPRAK DYARBAKIR MERKEZDE BR KAMU HASTANES ALIANLARININ ... 407 111 NFAL, HSAR HASTANEDE ALIAN HEMRELERDE PROFESYONELLEMENN ...

408 112 TOKU, ESKOCAK, ARKANT, TUNALI OKLUK

TRKYEDE ALE HEKML POZSYONLARININ DAILIMI...

409 113 MEK, KEKLK, DEMR, ZDENER,...

GAP BLGESNDE TARIMDA ALIANLARIN SALIK HZMET KULLANIMI

410 114 DURMU, YILDIZ, ST, ETNKAYA

ERCYES NVERSTES HASTANELER POLKLNKLERNE...

411 115 MENTE, BULUT, ITIL, YALIN ALE HEKML UYGULAMASINDA HEKM HAREKETLL VE... 412 116 HSAR BR TIP FAKLTES RENCLERNN KLNK UYGULAMA...

413 117 ENBAYRAM, NAL, AKIROLU, SAY, ZCAN

SALIK ALANINDA ETM GREN NVERSTE RENCLERNN...

414 118 NCEDAL SONKAYA, AKIR HASTANEYE BAVURAN YALI BIREYLERIN AKILCI LA... 415 119 ELK, ERSOY, USKUN, KOLU NVERSTE SINAVINA HAZIRLANAN LSE SON SINIF...

416 120 GKLER, AYDIN, NAL, METNTA

SOSYAL ORTAMLARDA GELIMELERI KAIRMA KORKUSU LEININ...

417 121 TOPALOLU, BOSTANCI, TL RETMEN ADAYLARININ SGARA ME DURUMLARI VE ETKL...


BR NVERSTE HASTANES DESTEK HZMET ALIANLARININ...

419 123 ZVURMAZ, MANDIRACIOLU DNYA DEERLER ARATIRMASINA GRE TRK TOPLUMU YALILIK...

420 124 AKER, BKE, OUZ ZOFRENNN YENDEN ADLANDIRILMASI ZOFREN

HASTALARINA... 421 125 BLGN AHN, CENGZ ZYURT, MANSADA KIRSAL VE KENTSEL K BLGEDE YAAYAN...


li

KIRSAL... 422 126 NAL, ZEN, GKTA SALIK ALANINDA RENM GREN N LSANS RENCLERNN...

423 127 ZLFOULLARI, KORKMAZ, DVRK GKE,...

TOKAT L UYUTURUCU LE MCADELE URASININ...

424 128 GKE, GNE, ELK SEYTOLU NN NVERSTES TIP FAKLTES RENCLERNN...

425 129 KOOLU ALIM, YKSEL, AYHAN, ENEL,...

2011-2014 KOCAEL'DE SRC DAVRANILARINI GELTRME...

426 130 BEYHUN, KOLAYLI, AN, TOPBA NTRN DOKTORLARIN ILA TANITIMLARINA MARUZIYETLERI VE... 427 131 YILDIZ, BLGL ACL SERVSE BAVURAN YALI HASTALARIN BREYSEL...

428 132 BEYHUN, AN, TOPBA, ANKAYA, KETENC

GELECEIN HEKIMLERI BU TEHLIKENIN FARKINDA MI? SENTETIK...

429 133 BAHADIR, KILI TIP ETMNDE TOPLUMSAL TANI ALIMASI VE RENCLERN...

430 134 ERSOY, ERSOY, ELK, USKUN, KOLU

BR NVERSTE HASTANES KARDYOLOJ POLKLNNE...

431 135 GOKTAS, ZDEMR, KULOLU, DNMEZ

BR NVERSTE HASTANES ALKOL VE MADDE BAIMLILII...

432 136 GOKTAS, ENOL AKDENZ NVERSTES HASTANESNDE GREV YAPMAKTA OLAN... 433 137 TUN, ESER BRNC BASAMAK SALIK HZMETLERNDE KURUM DZEYNDE... 434 138 TOP, DURUKAN, KESKN, ERGR BR TIP FAKLTES HEKM ADAYI ARATIRMALARININ... 435 139 KUCUK BCER, PKN, NER NVERSTE YAAMINDA GERLEN BR YILIN RENCLERN RUH...

436 140 TOP, BAHADIR, DEMRPENE, LLEC,...

SON ULUSAL HALK SALII KONGRESNDEK BLDRLERN...

437 141 ZDEN, NAMAL, OYSUL, DEMRTA

HAKEML DERGLERDE YAZILAN HAKEM ELETRLERNDE ORTAYA...

438 142 SAYGI, YARDIM SALIK HABERLER ERSNDE OBEZTE, DYABET VE TUZ...

439 143 YILDIRIM, SAYGIN, BAARAN, KOLU,...

BR TIP FAKLTESNDE GREV YAPAN ASSTAN HEKMLERDE UYKU...


lii

440 144 ERK, EKERBER, NC, DEMRBA,...

SAKARYADA ALE SALII MERKEZLERNDE ALIAN ALE...

441 145 ARIDA, KARA BR TIP FAKLTESNDE VI SINIF RENCLERNN NTERNET... 442 146 SZMEN, CAN, TEKN, TZN HUZUREVNDE YAAYAN YALILARDA SALIK ALGISI LE GNLK...

443 147 ENER, YALIN, TARHAN, AYDEMR,...

TELEVIZYONLARDAKI SALIK PROGRAMLARININ KIILERIN SALIK...

444 148 KURT, ASLAN BIR KAMU HASTANESI EVDE SALIK BIRIMINDEN HIZMET ALAN... 445 149 KARA, SAMANCI TEKN SALIK MESLEK LSES RENCLERNDE NTERNET KULLANIMI VE...

446 150 AKER, AHN, KINALI, MEK.. BRNC BASAMAK SALIK ALIANLARININ BYME GELME...

11. 18. UHSK KONGRE BLDR DLLER BELRLEME YNTEM VE EKB

Kongremizde sunulmak zere kabul edilen szl ve poster bildirilerin iinden En yi Szl ve En iyi Poster Bildiri seimi iin standart bir deerlendirme formu kullanlmaktadr. Szl sunum ve Posterba tartma oturum bakanlar kendi oturumlarnda sunulan bildirileri bu formu doldurarak puanlarlar. Ayn zamanda her szl oturumu izleyip deerlendirmek zere dardan ikinci bir hoca grevlendirilir. Dardan grevlendirilen hoca da sunulan bildirileri deerlendirirken bu standart formu kullanr. Ayn zamanda salonda aslan poster bildirileri deerlendirmek iin tane hoca belirlenir. Aslan posterler de bu hocalar tarafndan standart deerlendirme formu ile deerlendirilir.

Szl oturum bakan ve dardan grevlendirilen hocann deerlendirme formlar dikkate alnarak en ok puan alan (ortalama puan) ilk szl bildiri seilir. Posterba tartma oturum bakannn deerlendirme notlar ile asl posterleri deerlendiren hocalarn deerlendirme formlar dikkate alnarak en ok puan alan (ortamala puan) alan bildiriler arasndan ilk poster bildiri seilir.

En yi Szl ve En yi Poster Bildirileri belirlemede grev alan hocalarmz:

Szl Oturum Bakanlar (Soyadna Gre):

Do.Dr. Filiz Abacgil

Prof. Dr. Ferruh Ayolu

Prof.Dr. Resul Budayc

Prof.Dr. anda al

Prof.Dr. Erhan Deveci

Do.Dr. Hasan H. Eker

Do.Dr. Nilfer zaydn

Do.Dr. Nazan Sava

Do.Dr. Yonca Snmez

Prof.Dr. Zeynep imek

Prof.Dr. Reyhan Uku

Do.Dr. Cavit Ik Yavuz

Dardan Szl Oturumlar Deerlendiren Hocalarmz (Soyadna Gre)


Yrd.Do.Dr. Sibel Cevizci

Do.Dr. idem alayan

Yrd.Do.Dr. Ltfi Saltuk Demir

Prof.Dr. Osman Gnay

Do.Dr. Ertan Kara


Prof.Dr. Sarp ner

Prof.Dr. Aye Yksel

Posterba Tartma Oturum Bakanlar (Soyadna Gre)



Prof.Dr. Didem Aslanta

Prof.Dr. Erdal Beer

Do.Dr. Il Ergin

Prof.Dr. Osman Gnay


liv

Prof.Dr. Tacettin nand

Prof.Dr. Nurhan nce

Prof.Dr. Pnar Okyay


Prof.Dr. Gnay Saka


Prof.Dr. Meral Saygun

Prof.Dr. Ferdi Tanr

Prof.Dr. Ersin Uskun

Salonda Asl Posterleri Deerlendiren Hocalarmz (Soyadna Gre)

Do.Dr. Elin Balc

Uzm.Dr. Gnl Malat

Do.Dr. Ali zer


lv

12. 18. UHSK EN Y SZL VE POSTER BLDRLER a) En yi Szel Bildiriler

1) Szel Bildiri Birincisi: Bu sene En yi Szl Bildiri Birincisi derecesine iki adet bildiri

layk grlmtr. Knyeleri aada grlmektedir.

Mestan Emek, Duygu lek, Gonca Atasoylu, zgen Alpay zbek, Ali Ceylan, Ayla, Akgz, Can

Hseyin Hekimolu, Sema Alp avu, Nur Demirpene, Yasin Salam, Hilal Grgel, mran

Kolukrk, zgr Sekreter, Elif Sanem Baykal, Galip Krolu, Ziya Tay, Mustafa Sertel, Ycel

Demiral, Sevin Ergin, Mehmet Ali ktem, Belgin nal. Kzamk Seroprevalans Ya Dndaki

Sosyal Belirleyicilerden Etkilenmiyor, Manisa 2014. (Szl Bildiri No: 4)

Ayla Akgz, Dilek mrn, Gl Ergr. D Vitamininin Akcier, Meme, Kolorektal, Prostat ve Over

Kanserlerine Etkisinin Belirlenmesi. (Szl Bildiri No: 34)

2) Szl Bildiri kincisi

Fatih z, Selma Metinta. Gen-E-Salk Portalnn Beslenme Bilgisine Etkisi: Randomize

Kontroll alma. (Szl Bildiri No: 15)

3) Szl Bildiri ncs

Msenna Arslanylmaz, Cavit Ik Yavuz, Can Keskin, Ramazan ngre, Celal Bayrak, Songl Acar

Vaizolu, aatay Gler. Yksek Gerilim Hattna Yakn Evlerde Elektro Manyetik Alan

Dzeylerinin Belirlenmesi. (Szl Bildiri No: 35)


lvi

b) En yi Poster Bildiriler

1) Poster Bildiri Birincisi

zge Yavuz Sar, Hakan Altnta. Ulusal Halk Sal Kongre Kitaplarnda Bulunan Afetlere likin

Bildirilerin Deerlendirilmesi (19881-2014) (Poster Bildiri No: 272)

2) Poster Bildiri kincisi

Yasin Salam, zgen Alpay zbek, Mestan Emek, Gonca Atasoylu, Ali Ceylan, Ayla Akgz, Can

Hseyin Hekimolu, Sema Alp avu, Nur Demirpene, Duygu lek, Hilal Grgel, mran Kolukrk,

zgr Sekreter, Galip Krolu, Elif Sanem Baykal, Ziya Tay, Mustafa Sertel, Yucel Demiral, Sevin

Ergin, Mehmet Ali ktem, Belgin nal. Manisa linde Kabakulak Seroprevalans ve Baz Sosyal

Belirleyicilerle likisi, 2014 (Poster Bildiri No: 49)

3) Poster Bildiri ncs

Glcan Demir zdenk, Serhat zdenk, Sarp ner, Ltfiye Hilal zcebe. niversite rencilerinin

Salk Okuryazarl ve Etkileyen Faktrler (2015) (Poster Bildiri No: 284)


1

11. KONUMACI METNLER


2

Afetler: Tanmlar ve Dnyada, Trkiyede Afetler Epidemiyolojisi

Necati Dedeolu Prof.Dr. Bakent niv. Tp Fakltesi, Halk Sal AD Gnmzde afetler nemli bir can ve mal kayb nedenidir. Artan nfus ve kentleme, yok edilen kirletilen evre, iklim deiiklii, sava ve atmalar nedeniyle gelecekte daha da nemli bir sorun olmaya adaydr. Bu yazda baz tanmlamalar ve snflandrmalara deindikten sonra dnyada doal afetler, dier afetler, Trkiyede afetler ve afet ynetimi rgtlenmesi, afet ynetimi ile ilgili sorunlara deinilecektir. TANIMLAR VE SINIFLANDIRMALAR Yazda kullanlan baz terimlerin anlalmalar asndan baz terimlerin tanmlanmas gerekecektir. Aadaki tanmlamalar yapmak iin UNISDR ve AFAD terminoloji szlkleri incelenmitir(1,2).Tanmlarda nem tayan kelimeler tarafmdan koyu yazlmtr

TEHLKE (Hazard): Belirli bir zaman veya corafyada ortaya karak yaam tehdit eden, toplumun sosyoekonomik dzen ve etkinliklerine, doal evreye, doal, tarihi ve kltrel kaynaklara zarar verme potansiyeli olan doa, teknoloji ya da insandan kaynaklanan fiziki olay ve olgu. Tehlike bir risk ifade etmekte olup bir afete yol aabilecek her durum iin kullanlmaktadr

AFET ( Disaster): Toplumun tamam veya belli kesimleri iin fiziksel, ekonomik ve sosyal kayplar douran, normal hayat ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uratan, etkilenen toplumun ba etme kapasitesinin yeterli olmad doa, teknoloji veya insan kaynakl olay. Afet bir olayn kendisi deil, dourduu sonutur.

ACL DURUM ( Emergency): Byk, fakat genellikle yerel imknlarla ba edilebilen apta, ivedilik gerektiren durumlar.

DOAL AFET( Natural disaster): Deprem, sel, heyelan, , kuraklk, frtna, dolu, hortum, kuraklk, gkta dmesi v.b. gibi oluumu engellenemeyen jeolojik, meteorolojik, hidrolojik, klimatolojik, biyolojik ve kayna dnya dnda olan tehlikelerden kaynaklanan doa olaylarnn sonularna verilen genel ad. KARMAIK ACL DURUM ( Complex emergency): Bir lke, blge veya toplumda i ve d atmalar nedeniyle otoritenin ksmen veya tamamen kmesi ile meydana gelen, can ve mal kaybnn nlenebilmesi iin uluslararas mdahaleyi gerektiren durum. ETKLENEN NFUS: Bir afet sonrasnda acil yardm gerektiren insanlar (Yaralanan, evsiz kalan, su, gda barnak, acil tbbi bakm ihtiyac olanlarn toplam)


3

ZARAR GREBLRLK (Vulnerability): Farkl tr ve byklkteki tehlikeler karsnda, insanlarn ve yaam evrelerinin urayabilecei fiziksel, toplumsal, ekonomik veya evresel zarar ve kayplarn ls. Baz yaynlarda, savunmaszlk, krlganlk, hassasiyet gibi terimlerle ifade edilmektedir. AFETE DRENLLK( Resilience): Tehlikelere ak bir sistem, toplum veya topluluun afet tehlikesine kar dayankl olabilme, bununla ba edebilme, afetlerin etkisini ksa srede gidererek iyiletirme kapasitesi. Baka bir ifade ile tehlikeli bir oluumun etkilerini zamannda ve etkili olarak n grme, tahmin etme, uyum salama, nleme, azaltma, ba edebilme ve iyiletirme yetenei. GMEN( Immigrant): Ekonomik nedenlerle, ailenin durumunu dzeltmek amacyla baka bir blge veya lkeye g edenler. SIINMACI,MLTEC ( Refugee):Irk, din, etnisite,veya bir sosyal gurup yelii,politik gr nedeniyle hayati tehlike veya zgrlk kayb nedeniyle lkesinden kaan insanlar. Uluslararas anlamalara gre baka bir lkeye snma hakkna sahiptirler. YERNDEN OLMU ( Displaced): Bir doal afet, atma veya insan haklar ihlalleri nedeniyle evinden, veya lkesinden ksa veya uzun sreliine aniden ayrlmak zorunda kalan siviller ( , d, zorla gibi trleri bulunmaktadr).

Baz meslektalarmz tarafndan kullanlan Olaan D Durum terimi Trke afet terminoloji si listelerinde yer almamaktadr. ngilizce karl olan Extraordinary, exceptional condition terimi de uluslararas afet kaynaklarnda bulunmamaktadr. Bu terim bazen doal afet ( natural disaster), bazen insan kaynakl afet ( man-made disaster), bazen acil durum ( emergency), bazen olay ( Incident), bazense hepsi iin kullanlmakta olduundan ne kast edildiini anlamak g olmaktadr. Oysa yukardaki terimlerin hepsinin ayr anlamlar vardr. Trke szlklerde olaan d terimi Harikulade, Fevkalade kelimeleri ile ifade edilmektedir. Bir deprem harikulade, fevkalade olamad gibi Trkiyenin Avrupa futbol ampiyonu olmas harikulade, fevkalade bir olay ise de bir afet deildir. Afet snflamalarnda nceleri insan kaynakl afetler ayr bir gurup oluturmuyordu ve o zamanlar doal afetler yannda kitlesel nfus hareketleri ve atma sonularn da kapsayan bir terim olarak Olaan D Durum terimi kullanlm olabilir. Ancak gnmzde nsan kaynakl afetler snflandrmada farkl bir afet tr olarak yer almaktadr. Afetler pek ok meslei ilgilendiren bir konudur. Sadece hekimlerin kulland bir terim yaratmak yanl olur. Karkla yol aan bu terim artk kullanlmamaldr.

Afetler deiik ekilde snflandrlabilmektedirler. CRED tarafndan yaplan doal afet snflandrmas aadaki ekildedir (3).

Jeofizik: Deprem Volkan faaliyeti, Heyelan ( Depreme bal), Tsunami, Kaya dmesi Hidrolojik: Sel, Dalga tamas, Toprak kaymas ( Yamura bal) Meteorolojik: Frtna-Kasrga, Scak-souk dalgas, Sis, Dolu Klimatolojik: Kuraklk, Orman-al yangn Biyolojik: Salgn, Bcek istilas, Hayvan hastal Dnya d: Meteor dmesi, Uzay iklimi


4

Ancak bu snflandrma yetersizdir. nk doal afet dndaki afetleri iermemektedir. Daha kapsaml bir snflandrma UNISDR kaynaklarnda mevcuttur. AFAD da bu snflandrmay benimsemitir.

Doal afetler: Yerkrede ve atmosferde meydana gelen doal olaylarn sonucu olarak gelien afetlerdir.

A) HIZLI GELENLER Hidro-meteorolojik afetler: Su basknlar, frtnalar, heyelan dolu, don, kasrgalar,

scak-souk dalgas, orman yangn, . Jeolojik afetler: Depremler, volkanik patlamalar, tsunami, kmeler, kaya dmeleri.

Genelde yer kabuu hareketleri sonucu olan afetlerdir. -Biyolojik afetler: Salgnlar, bcek istilas B) YAVA GELENLER -lleme, kuraklk -Ktlk -klim deiiklii nsan kaynakl afetler. nsan mdahalesi ile gelien afetlerdir. A)TEKNOLOJK -Sanayi kazas -Patlama -Yangn -Zararl madde salnm ( Toksik, radyoaktif) -Bina kmesi, maden kazas -Ulam kazalar B)TOPLUMSAL - Sivil atma -Terrizm -Kitlesel nfus hareketleri C) SAVA

Ancak baz kaynaklar teknolojik afetlerin doal olaylarla da tetiklenebileceini gz nnde bulundurarak onlar ayr bir kategoride deerlendirmektedir. Bu durumda doal, teknolojik, insan kaynakl olmak zere 3 ana gurup bulunmaktadr. Aslnda Doal afet kavramna da itirazlar vardr. Afetlerin doal olmad, deprem gibi doal bir olay sonucu toplumun zarar grebilirlii fazlaysa doal bir olayn ancak o zaman bir afete dnt vurgulanmaktadr. Zara grebilirlik ise insanlarn yaamn biimlendiren, iinde yaadklar evreyi yaratan ekonomik, sosyal, kltrel, politik, kurumsal doal olmayan faktrlere baldr. rnein lkemizde pek ok insann tehlike tayan yerlerde, gvenilmez binalarda yayor olmasn, yoksulluk, nfus art, toprakszlk nedeniyle krsal kesimden g, yasal ve politik etmenler, gevek ynetimler, almayan toplumsal kurumlar etkilemitir.

DNYADA AFETLER

Uluslar aras afet epidemiyolojisi merkezi CRED verilerine gre dnyada son yirmi ylda grlen doal afetlerin pay ekil 1de verilmektedir(3). CRED kaytlarna girebilmesi iin bir afette u koullardan bir veya daha fazlas bulunmaldr: en az 10 lm, en az 100 etkilenen kii, acil durum ilan, uluslararas yardm ars.


5

ekil- 1 1993-2014 Yllar Aras Kresel Doal Afetlerin Afet Trne Gre Dalm ( CRED)

Tablodan da grlebildii gibi son 20 ylda grlen afetlerin neredeyse yars (% 43) sellere aittir. Frtna ve kasrgalar ikinci srada, depremler ise 3. Srada gelmektedir. Ancak afet says ile afet zararlar farkl kavramlardr. Son 20 yldaki afet lmleri ekil 2de gsterilmitir.

ekil -2 1993-2014 Yllar Aras Kresel Doal Afetlerden lmler ( CRED)

Depremlerin sklk asndan 3. Srada olmalarna karn tm doal afet lmlerinin %55inden sorumlu olmalar dikkat ekicidir. kinci srada frtna ve tayfunlar, nc srada souk ve scak dalgalar ile seller bulunmaktadr.


6

te yandan, sadece lmler de bir afetin yaratt felaketi aklamak iin yetersiz kalmaktadr. Aslda bazen yaralanma, bulac hastalk, alk, barnakszlk gibi afet sonras sorunlardan lenler afet srasnda lenlerden fazla olabilmektedir. zellikle seller ykm asndan ne kmaktadrlar. Doal afetlerden etkilenenlerin 2. srasnda kuraklk, 3. Srasnda ise frtna ve tayfunlar yer almaktadrlar (ekil 3) .

ekil- 3 1993-2014 Yllar Aras Kresel Doal Afetlerden Etkilenenler ( CRED) Son 35 yl iinde dnyada olan doal afetler incelendiinde jeofizik afetler ( deprem,volkan, tsunami) dndaki doal afetlerin, ( heyelan,seller, frtnalar ve tayfunlar, kuraklk ve ar iklim olaylar, orman yangn, kitle nfus hareketleri ) sayca giderek artt grlmektedir( ekil- 4). Bu hidro-meteo-klimatolojik olaylarn iklim deiiklii nedeniyle byle arttn ve nmzdeki yllarda saylarnn daha da ykseleceini sylemek yanl olmayacaktr.


7

ekil-4 Dnyada Yllara Gre Doal Afetlerin Saysal Dalm 1980-2014 ( Munich-RE )(4)

CRED verilerine gre afetlerin yer dalm haritasna bakldnda daha ok Asya ktasnda yer aldklar dikkati ekmektedir(3).

ekil -5 Doal Afetlerin Dnya lkelerine Dal 1994-2013 (CRED) in Hindistan, Endonezya, Banglade gibi lkelerde bu 20 yl iinde 243-509 aras doal afet grlmtr. Trkiye 29-87 doal afetle fazla afet grlmeyen lkeler arasnda yer almaktadr.


8

Tablo 1de 2014 ylnda Dnyada grlen doal afetlerin son 10 ylki afet ortalamalar ile karlatrlmas grlmektedir. Anlalan 2014 yl son 10 yln ortalamasna gre doal afetler asndan olduka sakin geen bir yl olmutur. Tablo-1 Dnyada 2014 Ylnda Grlen Afetlerin 2004-2013 Yllar Ortalamas le Karlatrlmas ( CRED)(3) DOAL AFET SAYISI 324 384

LEN 7 823 99 820

ETKLENEN 140 800 000 199 200 000

EKONOMK KAYIP: US $ 99.2 MLYAR 162.5 MLYAR

Dnyada 2014 ylnda en ok can kayb veren 10 lke srasyla aadaki gibidir: N 1441 HNDSTAN 1037 NEPAL 588 AFGANSTAN 575 PERU 554 PAKSTAN 522 FLPNLER 331 SR LANKA 309 JAPONYA 289 NDONEZYA 243 ekil -6da dnyada 2000-2011 yllar arasnda ekonomik kayp, etkilenen insan says ve lenler grnmektedir. 1.1 Milyon insan lm,2,7 Milyar insan etkilenmi, 1,3 Trilyon $ ekonomik kayp olmutur.2004 Hint Okyanusu tsunamisi, 2008 Nargis tayfunu, 2011 Fukuima depremi gibi ok ar felaketlerin neden olduu zirveler dnda erilerde bir eilim grlmemektedir.


9

ekil-6 Dnyada Doal Afetler Nedeniyle Ekonomik Kayp, Etkilenenler ve lmler 2000-2011 (CRED)(3) Yukardaki ekil ve tablolarda doal afetlerle ilgili bilgiler verilmitir. Teknolojik afetlerle ilgili bilgi ise Uluslararas Kzlha ve Kzlay Dernekleri Federasyonu istatistiklerinde bulunmak tadr (5). Bu kaytlara gre2005-2014 arasnda tm afetlerden bir milyara yakn insan lmtr. Bu lmlerde en byk pay jeofizik olaylara baldr. kinci srada Hidro-Klmo- Meteorolojik afetler gelmekte teknolojik afetler ise % 10dan az bir yer igal etmektedirler. Dier afetler yllara gre nemli oynamalar gstermekteyken teknolojik afetler dz bir izgi halinde azalmaktadrlar. lenler dnda, etkilenenlere bakldnda toplam 2 Milyar kiinin btn yllarda %95inin Hidro-Klimo-Meteorolojik afetlere ait olduunu, teknolojik afetlerin ise on binde bir oran tuttuunu grmekteyiz.

YERNDEN OLANLAR

Gnmzde sava, atma veya doal afetler nedeniyle gerek kendi lkesinin iinde gerekse lkesinin iinde yerinden olanlarn, evlerini terk ederek yer deitirmek zorunda kalanlarn trajedisi nemli bir insancl ve uluslararas sorun haline gelmitir. Sadece doal afetler nedeniyle evinden olanlarn says sadece 2014te 19.3 Milyonu bulmutur (ekil 7) ( 6).


10

ekil-7 Dnyada 2014 Ylnda Yerinden Olanlarn lkelere Dalm (IDMC)(6) Afetler nedeniyle yerinden olanlarn yine afetlerin sk grld Asya lkelerinde ve bunun yannda Dou Afrika ve Latin Amerikada younlat grlmektedir. Bu lkeler ya yoksul ya orta halli lkelerdir. ekil -8de 2008-2014 yllar arasnda afetler nedeniyle yerinden olan insan saylar grlmektedir. Ylda ortalama 26.4 Milyon yerinden olan insan vardr. 7 yl iinde toplam 184.6 Milyon kii yerinden olmutur. Yerinden olmalarn ayn etkilenen kii grafiklerinde olduu gibi sel, frtna gibi iklim faktrlerine bal olmas dikkat ekicidir. Yllar iinde rakamlarda oynamalar olmaktadr.

ekil -8 2008-2014 yllar arasnda afetlere bal olarak yerinden olanlar ( 6) ekil 9da 2010-2014 aras doal afetler yannda sava ve atma nedeniyle yerinden olanlarn lkelere dalm verilmitir. Genelde atmalarn da insanlar doal afetler kadar yerinden ettikleri grlmektedir. Pakistan, Sudan, Gney Sudan, Kolombiya, Kenya ve Myanmar da atmalarn yer deitirmede etkisi ok daha fazladr.


11

ekil-9 2010-2018 Yllar Arasnda Doal Afet ve atmalar Nedeniyle Yerinden Olanlar(6) Birlemi Milletler Mlteciler Yksek Komiserliine gre( UNHCR) dnyada 2013 ylnda 40 lkeden (Irak, Suriye, Myanmar, Sudan, Somali, Butan, Kongo, Afganistan, Pakistan, Eritrea, Burundi, Habeistan vd.) 12.5 Milyon snmac vardr. Sadece Suriyeden 4 milyon insan baka lkeler snm durumdadr. ( Trkiyede resmen 1 700 000 Suriyeli snmac bulunmaktadr.)(7) Yine ayn rakamlara gre, 2014 ylnda afetler veya atma nedeniyle yerinden olan 32 Milyon kii vardr. 2014 ylnda insani yardma ihtiyac olan da 80 Milyon kii bulunmakta olup bunlarn kadn ve ocuktur. En byk sknty Ortadoulu ve Kuzey Afrikal snmaclar ekmektedirler. Boulma, akta kalma, a kalma, gvenlik sorunlar, cinsel iddet ve tecavz, kandrlma, aalanma, fuhu, iddet grme, dilencilik dlanma, istenmeme gibi insa

Documents

Olağandışı Durumlar ve Halk Sağlığı