Upload
lyphuc
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Budowa anatomiczna:
• macica
• pochwa
• jajniki
Jajniki:
okres płodowy
• formowanie pęcherzyków pierwotnych
• zatrzymanie podziału mejotycznego komórki jajowej
okres dojrzałości płciowej
• rekrutacja
• selekcja
• dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego dominującego
• owulacja
• ciałko żółte
Podwzgórze – Przysadka - Jajnik
Podwzgórze
Przysadka
Jajnik
GnRH
FSH
LH
GnRH
dekapeptyd
wydzielany pulsacyjnie, cykliczne
faza folikularna 70 min.
faza lutealna 240-320 min.
LH, FSH
glikoproteiny
zbudowane z dwóch podjednostek: i
miejsce działania – komórki pęcherzykowe warstwy ziarnistej FSH
LH miejsce działania – komórki tekalne i komórki ciałka żółtego
Rekrutacja pęcherzyków
ow
ula
cja
- 85 dni
proces rekrutacji
pro
ce
s s
ele
kcji
pę
ch
erz
yka
do
min
ują
ce
go
Rozwój pęcherzyków zależny od gonadotropin
Przyspieszenie wzrostu
grupy pęcherzyków z puli
wolno rosnących
pęcherzyków antralnych
zakończone atrezją lub
owulacją
1 5 14
dzień cyklu
10-20 pęcherzyków
65 dni powolnego wzrostu
pęcherzyków antralnych
FSH
II połowa fazy lutealnej
poprzedniego cyklu
1 5/7 14
dzień cyklu
Selekcja
Pęcherzyk o największej
wrażliwości na gonadotropiny
wydzielanie FRP –
białka regulacji pęcherzyka
hamowanie
biosyntezy E w
pozostałych
pęcherzykach
ATREZJA
OWULACJA
Największe stężenie FSH i E w
płynie pęcherzykowym
Największy indeks mitotyczny
komórek ziarnistych
Estradiol
dalszy wzrost
komórki tekalne
cholesterol
testosteron (T) androstendion (A)
LH
FSH
FSH FSH
T
estradiol (E2)
aromataza
komórki ziarniste
A
estron (E1)
A T
E1
aromataza
aromataza
E2
FSH aktywuje
aromatazę
jama pęcherzyka
Owulacja
Estradiol
Przysadka LH, FSH
36-42 h
FSH + LH
cAMP
Zaniknięcie połączeń
pomiędzy komórkami
ziarnistymi
Wrastanie naczyń
włosowatych do
warstwy ziarnistej
kwas hialuronowy
Progesteron
brak OMI
• skurcz naczyń
• niedokrwienie
• zmiany nekrotyczne
Aktywator
plazminogenu
•plazmina
•kolagenaza
PGF2
Uwolnienie
enzymów
lizosomalnych z
komórek zrębu
Nadtrawienie szczytu pęcherzyka
7 14 dzień cyklu
Wzrost ciśnienia
wewnątrzpęcherzykowego
obrzęk pecherzyka
Luteinizacja komórek
ziarnistych
Biosynteza steroidów (faza lutealna)
LH-receptor
cholesterol pregnenolon
LH
progesteron
hydroksyprogesteron
Komórka lutealna
Komórka paralutealna
estradiol
estron
LH-receptor
LH
cholesterol pregnenolon progesteron
hydroksyprogesteron
4
androstendion
testosteron
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Podstawowe poziomy hormonów
FSH, LH P
f. folikularna okołowul. f. lutealna
FSH (mIU/ml) 1,5 – 10
LH (mIU/ml) 1,5 – 10
estradiol (pmol/l) 37 – 285 290-1621 51 - 875
progesteron (ng/ml) 0,03 –1,35 1,84 – 30,2
prolaktyna (ng/ml) 5 – 20
testosteron (nmol/l) do 1,4
FTI do 8 (5)
LH/FSH ≤ 1
Cykl jajnikowy ( syn. cykl płciowy, cykl miesiączkowy)
• cykliczne dojrzewanie i uwalnianie komórek jajowych
• cykliczne wytwarzanie hormonów płciowych
m
Faza folikularna Faza lutealna
Ow
ula
cja
wzrost pęcherzyka jajnikowego ciałko żółtego
Estradiol Progesteron Estradiol
m
• rozwój i utrzymanie czynności wewnętrznych
i zewnętrznych narządów płciowych
• regeneracja i wzrost błony śluzowej macicy
• gotowość skurczowa macicy, jajowodów
• rozrost krypt szyjkowych i produkcja śluzu
szyjkowego przenikliwego dla plemników
• regeneracja nabłonka pochwy
• rozrost tkanki gruczołowej sutka
• popęd płciowy
• nasilanie krzepnięcia
• metabolizm kości (+)
Działanie hormonów steroidowych jajnika
Estradiol Progesteron
• zmiany doczesnowe endometrium
• zmniejsza gotowość skurczową macicy
• działanie antyestrogenowe
− produkcja śluzu szyjkowego
nieprzenikliwego dla plemników
− rozrost przewodów mlecznych sutka
− zmiany nabłonka pochwy
• działanie antyandrogenowe
• nasilenie metabolizmu organizmu
• podwyższenie podstawowej temperatury ciała
Faza folikularna Faza lutealna
Ow
ula
cja
Estradiol Progesteron Estradiol
nabłonek niski
komórki urzęsione rzadkie
dużo komórek klinowych
wzrost wysokości komórek nabłonka,
gromadzenie wydzieliny w komórkach
bezmigawkowych
duża aktywność wydzielnicza regresja nabłonka
Czynność motoryczna
błony mięśniowej jajowodu
fale powolnych skurczów od części
macicznej do przejścia cieśni w
bańkę
brak fali skurczów fale powolnych skurczów od przejścia
cieśni w bańkę do części macicznej
Jajowód
m m
Faza folikularna Faza lutealna
Ow
ula
cja
Estradiol Progesteron + estradiol
Macica
regeneracja zmiany doczesnowe m m
Śluz szyjki macicy
0
100
200
300
400
500
600
700
1 10 13 15 18 28
20 mg/dobę 400-700 mg/dobę
Komórki nabłonka pochwy Faza folikularna:
proliferacja
namnażanie warstw komórek
Faza lutealna:
złuszczenie nabłonka
zwijanie komórek,
grupowanie się w skupiska
Warunki pomiaru temperatury do określenia krzywej BBT
Pomiar wykonuje się:
• w naturalnym otworze ciała
• przed wstaniem z łóżka
• po co najmniej 3-godzinnym śnie
• o tej samej porze
• tym samym termometrem
36
36,2
36,4
36,6
36,8
37
37,2
37,4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
linia
pokrywająca
miesiączka m
1
2
3
4
5
6
1
2 3
wzrost temperatury
co najmniej o 0,2°C
termogenne właściwości progesteronu
dni płodne
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
menses
1
2 3 4 5
m
6