OÓI NGHÈO - VAN DE TOAN CÀU TRONG THÈ KY 21

Nguyén Anh Thu Ban Qiian he Quóc té- DHQG Ha Nói

KHAIQUAT

The ky XX da khép lai vdi nhiéu bién dong Idn lao anh huòng tdi dòi song nhàn loai. Mò d iu là hai cuòc chié'n t ranh thè gidi tàn khó'c, tiép theo là sU dòi d iu chinh tri Dòng- Tày vdi nhiing cuòc chay dua vii trang phàt trién vù khi gié't ngUdi bang loat roi dén sU phàn cUc Bàc - Nam trong tié'n trình phàt trién kinh té' dudi tén goi "toàn eau boa". He qua cùa nhutng bién dong Idn lao dd dang dat ra nhiing thàch thùc vò ciing to Idn cho an ninh the gidi ngay trong nhiing nam d iu cùa théky 21 nhU: chié'n tranh, dich benh, ddi nghèo... Nhiing và'n de này dà vUdt ra ngoài pham vi quòc già va mang tinh toàn c iu cao dò.

Và'n de ddi nghèo dudc dac biet luu y, nhà't là tai càc dién dàn da phUdng, tiéu biéu là Hòi nghi ThUdng dinh thièn nién ky ve phàt trién ben viing tai Johanesburg (Nam Phi) nam 2002. Trong tié'n trình phàt trién cùa nhàn loai, và'n de ddi nghèo khòng co gì mdi, né'u khòng muò'n nói là dà tón tai tu rà't làu. Vày ly do gì làm cho và'n de ddi nghèo thu hùt sU quan tàm cùa thè' gidi dé'n nhU vay trong bòi eành kinh tè' thégiói khòng ngìfng tàng truòng, cùa cài vàt chà't ngày càng nhiéu va phong phù?

NgUdi ta ed the nhàn thà'y rò ràng r i n g vdi sU phàt trién cùa khoa hoc còng nghe, cùa cài trén thè gidi dà tàng lén theo cà'p so' nhàn trong khi ty le ddi nghèo khòng he giàm. Day là nghieh ly cùa tié'n trình phàt trién do nhiéu yéu to'tao nén. Hdn thé'nùta, ddi nghèo ngày càng tra nén pho bién khòng chi tao ra khoàng càch giiìa càc quoc già

729

ma con tao nén bà't bình dang ngay trong long mòi quò'c già, ké cà càc nUóc còng nghiep phàt trién. Ben canh dò, ngUdi ta ngày càng y thùc dUdc tàc dong cùa tinh trang bàn cùng boa tdi ddi sò'ng nhàn loai do nhiing mòi lién he tdi xung dot vii trang, dich benh phàt trién, tài nguyén can kiet, mòi trUdng hi tàn phà, làn song di dàn tàng lén gay bà't on dinh chinh tri xà bòi cho nhiéu quò'c già... Chinh vi vay, và'n de dói nghèo da nàm trong chUdng trình nghi sU cùa nhiéu bòi thào, boi nghi quò'c tè'.

Tuy nhién, de di dén mot giài phàp hùtu hieu cho và'n de ddi nghèo con là cà mot chàng dUdng diy khó khan ma quan trong hdn cà là nhiing cam ké't chinh tri va viec thuc hién nhiing cam ké't dò cùa tà't cà càc quò'c già, cà phàt trién va dang phàt trién. Dà ed rà't nhiéu nghién cùu ve thUc trang, nguyén nhàn cùa tinh trang dói nghèo va nhiing tàc dòng cùa chùng nhàm di dén nhiing giài phàp mang tinh toàn ciu.

THl/C TRANG DÓI NGHÈO TRÈN TRÉ GIOÌ

De dành già dUdc tinh trang dói nghèo trén thè gidi, trUdc hét cin phài co nhiing tiéu chi bay khài niem tUdng dòi nhàm xàc dinh so' lUdng va ty le dói nghèo. Diéu dò rà't khó khan vi nhiing tiéu chi này phài mang tinh quò'c té trong khi diéu kién sò'ng giiia càc quò'c già hoàn toàn khàc nhau va giùta nhùtng nhóm ngUdi trong tiing quò'c già ciing khàc nhau. Theo tiéu chuan quò'c t é d u a trén nhiing nghién cùu sinh hoc, con ngUÒi de tón tai dUdc can co mot lUdng calo tòi thiéu là 2.100 calo/ngày. Tu dò ngUdi ta sé tinh ra dUdc lUdng lUdng thUc cin thiét ma mot ngUdi tiéu dùng va mùc thu nhap tòi thiéu de dàp ùng nhu ciu Cd bàn ve lUdng thUc. Tuy nhién Ngàn hàng The gidi dà dUa ra mot càch tinh khàc, mot dUdng gidi han thu nhap ed the àp dung chung cho nhiéu nude, nhiéu khu vUc khàc nhau. Theo dd, nhQng ngUdi dUdc coi là nghèo kho khi co thu nhap thà'p hdn Idò-la/ngày (càch tinh này àp dung cho càc nude dang phàt trién va kém phàt trién). Cùng theo nhùng nghién cùu cùa Ngàn hàng Thè gidi thì the gidi hién co khoàng 1,3 ty ngUdi song vói dUdi 1 dò-la/ngày trén tong

730

so'hdn 5 ty dàn. Nhu vày, khoàng 1/4 dàn so' thè gidi dang sò'ng ò mùc nghèo khò, khòng dUdc tiép can vdi nude sach, dich vu chàm sóc sue khoè, giào due... va dong thdi cùng là nhùng nhdm ngUdi de bi tòn thUdng nhieu nhà't khi ed thièn tai, thàm hoa va dich benh. Con so này vàn khòng ngùng già tàng va tàp trung chù yéu ò khu vUc chàu Phi, Nam A va mot sò'nUdc thuòc Lién Xò cu. Cùng theo thò'ng ké cùa Ngàn hàng Thè gidi, trong hai thàp ky qua, ty le dói nghèo ò càc nude dang phàt trien co giàm di nhUng ve con so tuyét dòi lai tàng lén.

Và'n de dói nghèo lién quan dén hàng loat eàc yéu to' khàc nhU: viec làm, y té', giào due, gidi tinh, tòn giào... Nói dén ddi nghèo, ngUdi ta khòng chi hình dung ra nhùng thiéu thò'n ve lUdng thUc va nhùng nhu ciu Cd bàn cho cuòc song ma quan trong hdn là nhùng ngUdi nghèo mà't di nhùng ed bòi tiép can vdi y té', giào due,... va nhùng quò'c già nghèo cùng eó rà't it ed hòi de theo kip trình dò phàt trién cùa thè giói. Trong so' 1,3 ty ngUÒi song vói duói 1 dò-la/ngày thì hàng nàm it nhà't 8 triéu tre em ché't vi dich benh lién quan dén nude bàn va khòng khi ò nhiém, 7 triéu ngUÒi ché't vi nhùng dich benh ed thè phòng tranh dUdc, 50 triéu tré em thiéu nàng vi thiéu dinh dUdng va 130 triéu tre em khòng co may man dUdc dén trUdng ... NgUdi ta con ed thè thòng ké ra hàng loat nhùng con so'khàc de nói lén ràng tinh trang dói nghèo dà ngày càng tra nén tram trong hdn va khòng con là dòc quyén cùa càc nude kém phàt trién. Ngay tai eàe nUdc phàt trién, mot ho phan dàn chùng cùng dang nghèo di, tà't nhién là né'u so vdi gidi han thu nhàp do Ngàn hàng Thè gidi dat ra thì mùc sò'ng cùa ho khòng thà'p nhUng so vdi mùc dò phàt trién cùa quò'c già do thì ed sU chénh lenh rà't lón giùa nhùng ngUÒi giiu va nhùng ngUdi nghèo. Ngay tai My, ty le thà't nghiep cùng lén tói 7% va ty le ngUdi nghèo là 14%, ty le thà't nghiép ò Lién minh chàu Àu lén tói 11%^. Tuy nhién, à nhùng nUóc này, do co tiém luc kinh té' manh nén nhùng chUdng trình phùc Idi xà bòi cùng ph in nào giài quyèt dUdc tinh trang nghèo khó va khòng de tao ra nhùng thàm boa nhU nan dói bay dich benh lan tran. Vi vày, và'n de dói nghèo dUdc de cap dén trong càc chUdng trình nghi sU cùa

^ Poverty Reduction and the World Bank, Progress and Challenges in the 1990s. 2 Nguyén Tran Que, NhUng vàn de toàn càu ngày nay. NXB Khoa hoc Xà hòi, 1999.

731

càc bòi nghi quò'c té chù yéu bàn ve tinh trang b i n cùng è càc nUóc dang va kém phàt trién.

NGUYÉN NHÀN CÙA TÌNH TRANG DÓI NGHÈO TRÉN THÈ GIOÌ

NgUdi ta van luòn nói dén sU phàt trién kinh tè t h i n ky cùa kinh té thè giói nùa sau thè ky XX. Chi trong vòng 2 thàp nién 80 va 90, mùc thu nhap bình quàn d iu ngUÒi tai càc nude dang phàt trién dà tàng gà'p dòi, trong khi de dat dUdc diéu dò, nUdc My c in 40 nàm va nUóc Anh cin 60 nàm^. Thòng qua càc con so' thò'ng ké lién quan dé'n thu nhàp, sue khoè, trình dò hoc và'n, rò ràng ràng dàn cU ò thè giói dang phàt trién dUdc song tò't hdn, làu hdn va tiép càn vdi giào due nhiéu hdn. Tuy nhién, thành qua cùa tàng trUÒng kinh té' khòng dUdc phàn bò' dong déu cho càc quò'c già va giùa càc nhóm ngUdi trong tùng quó'c già. Con so' ngUdi nghèo tuyét dòi dà khòng he giàm di tai càc nUóc này ma thàm chi con tàng lén. Nghieh ly này vàn dang ton tai bà't chà'p ly thuyèt cho ràng tàng trUÒng luòn di lién vói giàm dói nghèo.

Ké tu sau Chié'n tranh Thè' giói l in thù II ké't thùc, càc vòng dàm phàn thUdng mai da phUdng dUdc khòi dong va di dé'n sU hình thành nén To chùc ThUdng mai Thè gidi da dành dà'u mot chang dUdng phàt trién rUc rò cùa thUdng mai toàn cau. Tié'n trình toàn c iu ngày nay co su tham già cùa hdn 3 ty ngUdi va dang tao ra mot qua trình bòi nhap manh me vói sU phàn còng lao dong quò'c t è va chuyén mòn boa cao do. Càc dòng chu chuyén vò'n, hàng boa, khoa hoc còng nghe va nhàn còng lao dòng dà cài thien mot càch dàng ké nhiéu nén kinh t è quò'c già. Nhd dò, nhiéu nude nghèo dà tàn dung dUdc khà nàng tiém tàng cùa nguòn lao dòng phong phù de thàm nhap vào càc thi trUdng toàn ciu dòi vdi nhùng hàng boa che tao hay dich vu. Càc hàng boa che tao tàng tu chua diy 1/4 ty trong xuà't khau cùa càc nUóc dang phàt trién trong nàm 1980 lén hdn 80% vào nàm 199844 Toàn cau boa, tàng trUÒng va nghèo dói - Xày dUng mot nén kinh tè hòi nhap, Ngàn hàng The giói 2002.

^ Poverty Reduction and the World Bank - Progress and Challenges in the 1990s.

732

Trong khi càc nude mdi toàn cau boa dang bàt d iu duòi kip càc nude phàt trién thì ph in Idn thè giói dang phàt trién con lai vdi khoàng 2 ty dàn dang bi gat ra ngoài le cùa qua trình phàt trién, trong dò co nhiéu nude ò chàu Phi va Lién Xó cu. Xuà't khau cùa nhùng nUóc này tbuòng chi han che' trong mot danh muc han hep càc hàng boa sd che. Ty le tàng trUdng trung bình cùa nhóm này trén thUc té thàm chi con co già tri àm trong thàp ky 90.

Mac dù, càc thiét che' tài chinh quò'c tè quan trong nhU Quy Tién te Quò'c tè, Ngàn hàng Thè gidi hay To chùc ThUdng mai Thè gidi co' gang chùng minh ràng toàn ciu boa dang làm thay dói thè' giói theo huóng tòt dep hdn nhUng càc cuòc bòi nghi cà'p cao cùa càc tò chùc này luòn phài dòi dién vdi nhùng cuòc biéu tinh r i m rò co quy mò ngày càng lón. Su chò'ng dòi manh me này xuà't phàt chinh tu sU bà't bình dàng dang già tàng do nén kinh tè thè gidi dang bi mot so' nude gi iu va càc tàp doàn da quò'c già thao tùng trong khi p h i n con lai cùa thè giói trò nén khành kiet. Nhùng cuòc dàm phàn da phUdng trong nùa thè ky qua dà giùp giàm manh hàng rào quan thué va giùp eàc nude dang phàt trién tiép can vdi thi trUdng thè' gidi nhUng càc nude này vàn phài dòi mat vdi chù nghìa bào ho tu càc nude gi iu thòng qua càc hàng rào tai eàc linh vUe ma eàc nUóc này ed Idi thè so sành nhu nòng nghiep va càc san phàm che tao su dung nhiéu lao dòng, nhà't là càc tiéu chuàn ve y tè, lao dòng, mòi trUdng va quyén so hùu tri tue.

Tà't nhién khòng thè phù nhàn dUdc thành qua à'n tUdng cùa mot sò'nUóc trong viec cài càch kinh té, bòi nhàp quò'c té'va giàm dói nghèo, trong dò co Trung Quò'c, An Do va Viet Nam. NhUng tai lue dia den va mot so quò'c già khàc thì tinh trang tra nén toi te do tut hau qua xa ve trình dò phàt trién. Diéu này dac biet nguy hiém khi nhàn loai dang hudng tdi mot nén kinh tè tri thùc, trong dò chi ed chà't xàm mdi là Idi thè so sành dàng ké nhà't. NhU vày, con eó nhùng yéu tò' khàc gay ra tinh trang dói nghèo pho bién tai nhiéu nude chù khòng chi riéng qua trình toàn cau boa.

Mot trong nhùng nguyén nhàn quan trong khàc nùa dàn dé'n tinh trang b in cùng là sU yéu kém cùa thè che. Mac dù chàu Phi là ndi co nguón tài nguyén phong phù nhà't, nhàn dUdc vien trd nUdc ngoài

733

nhiéu nhà't nhUng lai là ndi tàp trung dói nghèo cao nhà't. Mot phin là bàn thàn he thò'ng quàn ly nhà nUóc yéu kém, tham nhùng phàt trién, mot ph in là chinh sach àp dat cùa càc nhà tài trd khòng thUe té va khòng phàt buy hieu qua nén nguón vò'n d iu tu thUc sU khòng ed y nghìa dòi vdi viec nàng cao mùc song cùa nhàn dàn.

Nhùng diéu kién tién quyèt cho phàt trién nhU vò'n, còng nghe, nhàn lUc chà't lUdng cao, thè che chinh sach... déu yéu va thié'u ò nhiéu nude nén tinh trang ddi nghèo dUdng nhU khòng tìm thà'y Idi thoàt va ngày càng t r im trong hdn làm ành buòng nghiém trong dé'n boa bình va an ninh thè gidi.

TÀC DONG CÙA DÓI NGHÈO TÒI DÒI SONG QUÓC TÉ

Khòng ai co the phù nhàn dUdc mòi lién he qua lai màt thiét giùa tinh trang nghèo kho va nhùng và'n de chinh tri xà bòi khàc nhU xung dot vù trang, dich benh, mòi trUdng xuò'ng cà'p, tài nguyén can kiet... NgUdi ta nhàn thà'y rat rò ràng ph in Idn càc cuòc noi chié'n ò chàu Phi co sU tàc dòng quan trong cùa nhùng thà't bai ve kinh té', trình dò nhàn thùc kém do giào due han che. Mòi trUdng cùng là mot nan nhàn cùa su dói nghèo ma sU buy hoai dang tàc dòng trd lai tdi cà nhàn loai. Con càc dai dich AIDS, sò't rét, lao hay càc bénh truyén nhiém déu khòng dUdc ngàn chan hay phòng trành do thié'u d iu tu. Ngay cà chù nghia khùng bò' quò'c té' mói noi lén gin day cùng eó mot p h i n tàe dòng tu tinh trang ban cùng boa cùa mot bò phàn dàn cU.

Rò ràng ràng tinh trang dói nghèo trén thè giói dà khòng chi diifng lai d và'n de lUdng tbUe hay thuò'c men ma co ành hUÒng manh me tói càc linh vite khàc cùa ddi sò'ng xà boi. Cùng rà't khó dành già dUdc tinh trang nghèo kho là nguyén nhàn hay ké't qua cùa eàe và'n de khàc. Dudng nhu day là mot cài vòng luan quan ma càc nUdc nghèo déu khòng the trành khòi. Nhùng anh hUÒng cùa sU b i n cùng cùng khòng dùng lai trong pham vi bién gidi quò'c già ma co tàc dòng tdi cà càc nude khàc, ké cà còng nghiep phàt trién. NgUdi ta vàn vi thè giói ngày nay nhU mot ngòi làng toàn ciu va da so' càc quò'c già khòng con là nhùng he thò'ng khép kin ma deu phài tìcb cUc bòi nhàp nén nhùng

734

tàc dòng cùa dói nghèo cùng mang tinh toàn ciu. Chàng han nhU dich benh d chàu Phi ed thè lan sang chàu Au, chàu My... do sU di chuyén nhàn lUc ngày càng Idn, mòi trUdng bi tàn phà vdi nhùng cành rùng bi phà buy ò Nam A là mot trong nhùng nguyén nhàn làm trai dat nòng lén bay luóng di cU bà't hdp phàp tu càc nude nghèo sang càc nude phàt trién cùng là mot và'n de nòng bòng...

Ngoài ra, dói nghèo con mang mau sàc chinh tri rà't dae trUng, nhà't là sU mac cà cùa càc chinh phù trong càc và'n de quò'c tè'. Càc quò'c già nghèo khò thUdng khòng eó tiéng nói trén càc dién dàn quò'c té', khòng tham già dUdc vào càc và'n de toàn cau va cùng luòn phu thuòc vào quyé't dinh cùa càc nUdc Idn de dòi là'y vien trd hay sU ùng bò chinh tri. Day là và'n de nhày càm va luòn ton tai trén bàn ed chinh tri quò'c tè nhUng rà't it quò'c già dang phàt trién co khà nàng thay doi dUdc tinh thè.

Nhu vay, ddi nghèo khòng con là mot và'n de riéng le, mang tinh quoc già ma dà dUdc nàng lén tam quò'c tè. Dành già dùng thUe trang, tìm ra nguyén nhàn va de ra dUdc nhùng giài phàp cu thè hùu hieu là nhùng và'n de vUdt qua khà nàng cùa mòi quò'c già ma phu thuòc rà't lón vào su hdp tàc quò'c tè.

NHCNG GIÀI PHÀP MANG TÌNH TOÀN CAU

Mot quò'c già muò'n phàt trién phài dUa trén bò'n tru còt chinh là chinh sàch kinh té (i), nguón nhàn lue eó sue khoè va hoc và'n (ii), trình dò khoa hoc còng nghe (iii) va diéu chinh ed cà'u, da dang hoa xuà't khau (iv). Trén thUe tè, xét ve càc phUdng dién này thì eàc nUdc kém phàt trién dang phài dòi dién vdi nhùng thàeh thùc nan giài:

(i) Ve chinh sach kinh té: càc nUdc nghèo déu phu thuòc rà't lón vào nguón vò'n tu ben ngoài va sU bièn dòng cùa thi trUdng thè' gidi nén càc chinh sàch kinh tè thUdng khòng nhà't quàn, khòng hieu qua va khòng co tinh thìch ùng nhanb vói nhùng thay doi cùa mòi trUÒng quò'c té'.

(ii) Ve nguòn nhàn lite co sue khoè va hoc van: Càc nUdc chàu Phi

dang phài dòi phó vói thàm boa cùa dai dich AIDS, tuoi tho bình

735

quàn chUa dat tdi 50, 40% tré em suy dinh dUdng va trén 50% so dàn mù chù .

(iii) Ve trình do khoa hoc, còng nghe: co the coi day là dac quyén cùa càc nude còng nghiep phàt trién vdi chi tiéu cho nghién cùu ed bàn lén tdi nhiéu ty dò-la. Mot so' nUóc mói phàt trién dà bàt d iu thu hep dUdc khoàng càch ve khoa hoc còng nghe nhUng càc nUóc nghèo thì hoàn toàn khòng eó khà nàng bàt kip dUdc toc dò phàt trién trong lình vUc này do thié'u d iu tu va nguón lUc.

(iv) Ve diéu chinh c<J cau: càc chUdng trình diéu chinh ed cà'u do Ngàn hàng Thè giói de xuà't va àp dat cho càc nUdc dang phàt trién trong thàp ky 80 dà thà't bai nàng né, nhà't là tai chàu Phi. Càc diéu chinh ed cà'u hién nay con khó khan hdn nùa do nhùng dòi hòi khàt khe va tinh canh tranh cao cùa thi trUdng thè gidi.

Nhu vày, nhùng chié'n lUdc giàm dói nghèo cùng sé phài dUa vào

nhùng tru còt trén vdi nhùng cam ké't ho trd cu thè cùa eàe chinh phù.

TrUóc hét, càc nUóc nghèo cin dUdc trd giùp de boi nhàp vdi thi trUdng

thè gidi, nhùng rào càn cùa chù nghìa bào ho phài dUdc càt giàm, tàng

cUdng thàm nhap thi trUdng giùa càc nUdc Nam - Nam nhàm giàm

thiéu nhùng nguy ed va rùi ro cùa qua trình toàn c iu hoà.

Mot chUdng trình bànb dòng mang tinh quò'c té' là e in thièt de ngàn chan thàm boa diet chùng do dich benh, xung dot va mòi trUÒng xuò'ng cà'p tai càc quò'c già kém phàt trién. Nhùng trd giùp tu ben ngoài cho viec dàm bào cung cà'p dich vu còng trong lình vUc y tè, giào due co thè mang lai Idi ich cho mot bò phàn Idn dàn cU va làm tàng Idi ich cùa sU tàng trudng tu bòi nhàp.

Càc quò'c già kém phàt trién cùng cin dUde chù dòng boach dinh

chinh sàch dUa trén nhùng nhu ciu va dac diém thUc té'. Nhùng ho trd

tu ben ngoài chi mang tinh chà't tU và'n chù khòng phài là sU àp dat

nhàm nàng cao nàng lue diéu bànb cùa chinh phù, tàng cUdng cài càch

the che, kiém che tham nhùng, cài thièn dàn chù.

3 Tuduy mài ve phàt triin cho thé'ky 21. Trung tàm KHXH&NVQG, NXB Chinh tri Quoc già 2000.

736

De giài quyèt tinh trang dói nghèo e in tói nhiéu giài phàp dong bg hùu hieu mang tinh quò'c già va quò'c té. Nhùng cam ké't va thUc hién cam ké't tu phia càc nude phàt trién là rà't quan trong nhUng quan trong hdn là tu chinh phù cùa mòi nUdc cho và'n de dói nghèo.

KÉT LUAN

Nhàn loai bude vào thè' ky 21 vói hàng loat nhùng khó khan, thàch thùc de doa dé'n hoà bình, on dinh va an ninh thè' gidi. Và'n de dói nghèo ehi là mot trong nhùng thàch thùc dò nhUng lai thu hùt dUdc sU chù y dac biet chinh vi pham vi ành bUÒng va tàc dòng cùa và'n de này dòi vdi eàe lình vUe khàc trong cuòc song, ò eà nUóc gi iu va nude nghèo. Tùy theo mùc dò quan tàm dòi vdi và'n de dói nghèo giùa càc chinh phù khàc nhau ma ké't qua dat dUdc trong viec xoà dói giàm nghèo cùng khàc nhau d mói quò'c già.

Cd nhiéu y kién cho ràng chinh toàn c iu hoà da làm t r i m trong thém tinh trang ban cùng trén thè gidi. Day chinh là ly do ed bàn d i n dén nhùng cuòc phàn dòi toàn c iu hoà r i m rò trUdc thém càc cuòc bòi nghi cap cao cùa Tò chùc ThUdng mai Thè giói. Mot sò'y kién khàc lai cho ràng nhùng chinh sàch noi dia sai l im, thè che' yéu kém di kém vói he thò'ng tham nhùng cùa mòi quò'c già là nhùng nguyén nhàn chinh d i n dén ddi nghèo. Dù cho nhùng y kién khàc nhau, thàm chi trai ngUdc nhau thì v i n eó mot diém chung là: và'n de dói nghèo dang ngày càng t r i m trong hdn, tiém an nhùng mòi hiém hoa to Idn dòi vdi ddi sò'ng loài ngUdi va nhà't thièt phài tìm ra nhùng giài phàp hùu hieu de giàm d i n khoàng càch gi iu nghèo giùa càc quò'c già va han che tói mùe thà'p nhà't nhùng thiét hai do tinh trang b i n cùng gay ra.

Gin day, tai eàe dién dàn da phUdng, càc nUdc phUdng Nam dà eó tiéng nói manh me hdn, thu hùt dUdc sU quan tàm nhiéu hdn cùa dU luan quò'c té'. Dac biet là tai Hòi nghi ThUdng dinh thién nién ky ve phàt trién ben vùng tai Johanesburg (Nam Phi) nàm 2002, nhùng ké't qua khà quan dat dUdc thòng qua bàn tuyén bò'chung cùa càc nguyén thù quò'c già trong dò cam ké't ho trd manh me hdn nùa cho càc nude nghèo bang càch xoà nd, cài thién mòi trUdng d iu tu, trd giùp tu và'n

737

vò'n, còng nghe,.. dà cho thà'y mot tiéng nói chung cùa càc quò'c già trong quyé't tàm giàm dói nghèo dù ràng mùc dò ed thè khàc nhau. Tuy nhién, tu nhùng cam ké't bièn thành nhùng bànb dòng cu thè thièt thuc con là cà mot chàng dUdng khó khan cin dé'n sU dà'u tranh va doàn ké't manh me hdn nùa cùa càc chinh phù, càc tò chùc phi chinh phù, càc tò chùc quò'c té' va nhàn dàn trén toàn thè' gidi.

TÀI LIÈU THAM KHÀO

1. Daniel Cohen, Cdc quò'c già nghèo khó trong mot thè giài thinh vUOng. NXB Chinh tri Quò'c già, 2001.

2. Nguyén Tr in Què, Nhùng vàn de toàn cali ngày nay. NXB Khoa hoc Xà bòi, 1999.

3. Ngàn hàng Thè giói, Toàn cau hoà, tàng trUÒng va nghèo dói - Xày dUng mot nén kinh té thè giài hai nhàp, NXB Vàn hoà Thòng tin, 2002.

4. Ngàn hàng Thè gidi, Viet Nam, Dành già si/ nghèo dot va chieh lUOc.

5. Traddeus C. Trzyna, Thè giài ben vùng - dinh nghìa va trac litOng phàt trién ben vùng, Vien Nghién cùu Chié'n lUdc va Chinh sàch khoa hoc còng nghe, 2001.

6. Trung tàm Khoa hoc Xà bòi va Nhàn vàn Quò'c già, Tuduy mài ve phàt trién cho théky XXI. NXB Chinh tri Quò'c già, 2000.

7. The World Bank, Poverty Reduction and the World Bank -Progress and Challenges in the 1990s, Washington D.C 1996.

738