یﺪﻨﺑﺮﮑﯿﭘ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ حﺮﻃ دراﺪﻧﺎﺘﺳاCDM-PJT CDM Project Management Process and Task Reference, Oracle Corporation, 1999 RUP-V2 Rational Unified

فاز دوم–نظام مهندسی و استانداردهای تولید و توسعه نرم افزار

استاندارد طرح مدیریت پیکربندی

NMTN.STD.CMP :شناسه سند 2 :اصالحیه

10/9/83 :تاریخ آخرین تغییراتدر این سند قالب و محتوای ضروری طرح های مدیریت :چکیده

.ریح شده استتشپیکربندی برای پروژه های نرم افزاری

شرکت مهندسی نرم افزاری گلستان

.ه و به صورت محدود تکثیر شده استی تهپروژه نظام مهندسی و استانداردهای تولید و توسعه نرم افزار به عنوان یکی از گزارش هایاین سند منحصراً

2 فاز –) نماتن( نرم افزار نظام مهندسی و استانداردهای تولید و توسعه 49 از 2صفحه

NMTN.STD.CMP استاندارد طرح مدیریت پیکربندی 10/9/1383: تهیه تاریخ

مدیر پروژه

رضا کرمی

کمیته فنی

ر عرب، محمود کریمیسعید زرگری، خدایا

ویراستار

آروین بابویه

کمیته نظارت

شرکت همکاران سیستم..................................آزاده داننده

شرکت مهندسی نظام اندیشه.................مهرداد ذوالفقاریان

شرکت ثنارای....................................سپهر رشید صفری

انجمن شرکتهای انفورماتیک......................علی اکبر صابری

شرکت داتا..............................................ساسان شیردل

شرکت پارس سیستم..................................بهروز کتانچی

شرکت حساب و اندیشه.............)دبیرکمیته (د یوسفیان محم



تاریخچه

اصالحیه تاریخ شرح

0 20/5/83 نسخه اولیه

رفع اشکاالت اعالم شده از سوی کمیته محترم نظارت، .شد

20/8/83 1

کمیته محترم 4/9/83اشکاالت اعالم شده در جلسه مورخ .نظارت، رفع شد

10/9/83 2



فهرست مطالب

5........................................................................................................مقدمه. 1

5................................................................................................ هدف1-1

6...................................................................................... دامنه کاربرد1-2

6............................................................................................. تعاریف1-3

8........................................................................................ اختصارات1-4

9.................................................................................... منابع و مراجع1-5

10.........................................................................قالب طرح مدیریت پیکربندی. 2

14............................................................................................. مقدمه2-1

16........................................................................................... مدیریت2-2

17......................................................................... فعالیت های پیکربندی2-3

21................................................................................... برنامه زمانی2-4

21............................................................................................. منابع2-5

22............................................................ردها ابزارها، روش ها و استاندا2-6

22........................................................................................ پیوست ها2-7

23................................................نمونه ای از یک طرح مدیریت پیکربندی) 1پیوست

41...................................................ارتباط با سایر استانداردهای مرجع) 2پیوست



بسم اهللا الرحمن الرحیم

مقدمه. 1

نظام مدیریت پیکربندی از مجموعه گزارشهای خروجی پروژه طرح استاندارد این سند، .بر دارد در را 2 فاز –) نماتن(اردهای تولید و توسعه نرم افزار مهندسی و استاند

فرآیند مدیریت پیکربندی یکی از فرآیندهای پشتیبان مهم در زیستچرخ توسعه نرم افزار است که به منظور برنامه ریزی و کنترل فعالیت های الزم در آن، تهیه طرح مدیریت

ر می توان برای یکسان سازی قالب و از استاندارد حاض . پیکربندی ضروری می باشد .محتوای اینگونه طرح ها استفاده کرد

هدف 1-1

در 1سند به منظور تعیین سرفصل ها و محتوای طرح مدیریت پیکربندی این پروژه های نرم افزاری تهیه شده است و در آن حداقل مطالب الزم برای تهیه و ارائه

ه این استاندارد، یکسان سازی طرح های هدف از تهی . اینگونه طرح ها تشریح شده است مدیریت پیکربندی در پروژه های نرم افزاری، و فراهم آوردن امکان ممیزی و کنترل

.کیفیت این گونه طرح هاست

1 CMP: Configuration Management Plan



دامنه کاربرد 1-2

استاندارد ارائه شده در این سند، مطالب الزم برای تهیه و ارائه طرح مدیریت . دربرمی گیردپیکربندی در پروژه های نرم افزاری را

در مورد پروژه های نرم افزاری که قالب ارائه شده در این استاندارد برای تهیه طرح مدیریت پیکربندی در آنها استفاده می شود، هیچ گونه محدودیتی از نظر حجم پروژه، نوع نرم افزارهای تولیدشده در جریان پروژه، متدولوژی و مدل فرآیند انتخاب شده و

. گرفته شده برای تولید نرم افزار وجود نداردابزار بکار

از استاندارد ارائه شده در این سند می توان برای تهیه طرح مدیریت پیکربندی برای که ممکن است پروژه (پروژه هایی که به صورت زیرپروژه ای از یک پروژه اصلی

.اجرا می شوند، نیز استفاده نمود) نرم افزاری نباشد

تعاریف 1-3

:ارش این طرح، از اصطالحات زیر استفاده شده استدر نگ

منظور از پروژه در این سند، هر پروژه نرم افزاری است که از قالب : پروژه 1- 3- 1ارائه شده در این استاندارد، برای تهیه طرح مدیریت پیکربندی در آن استفاده

.می شود

از پروژه ای است که موضوع آن انجام همه یا بخشی : پروژه نرم افزاری 2- 3- 1 . باشد2فعالیت های زیستچرخ توسعه نرم افزار

بخشی از یک پروژه، که با توجه به دامنه، اهداف، نتایج و یا : 3زیرپروژه 3- 3- 1 . منابع مورد نیاز، بتوان آن را به صورت یک پروژه مستقل در نظر گرفت

شخص حقیقی یا حقوقی است که پروژه به درخواست و سفارش او : کارفرما 4- 3- 1 .اجرا می شود

شخص حقیقی یا حقوقی است که نسبت به اجرای پروژه متعهد : 4کارگزار 5- 3- 1 .گردیده است

شخص حقیقی یا حقوقی است که انجام بخشی از پروژه از : 5کارگزار فرعی 6- 3- 1 .سوی کارگزار به او واگذار شده است

2 Software Development Lifecycle 3 Sub-project 4 Contractor 5 Subcontractor



.هر یک از افرادی که پس از تهیه نرم افزار، از آن استفاده خواهند نمود: کاربر 6- 3- 1

چارچوبی شامل فرآیندها، فعالیت ها و وظایفی که در طی مراحل : دمدل فرآین 1-3-7 6.توسعه، بهره برداری و نگهداری از یک فرآورده نرم افزاری اجرا می شوند

بررسی رسمی فرآورده ها و فرآیندهای پروژه : 7)بازنگری فنی (بازنگری 8- 3- 1ای پروژه برای اطمینان از تطابق این فرآورده ها و فرآیندها با استاندارده

یا نیازهای کاربران، که به شکل گروهی و در طی جلسات رسمی انجام /وموضوع هر بازنگری فنی ممکن است بررسی و ارزیابی یک . می گردد

8.فرآورده یا فرآیند خاص پروژه باشد

بررسی رسمی فرآورده ها یا فرآیندهای پروژه برای ارزیابی تطابق : 9ممیزی 9- 3- 1یا نیازهای کاربران، که /ها با استانداردهای پروژه و این فرآورده ها و فرآیند

توسط شخص یا گروهی مستقل از تهیه کنندگان فرآورده ها یا مجریان 10.فرآورده ها انجام می شود

منظور محلی است که نرم افزار پس از تهیه در آن نصب و : محیط عملیاتی 10- 3- 1ن، در آن صورت راه اندازی شده و استفاده عملی از نرم افزار توسط کاربرا

.می گیرد

مجموعه مستندات، ابزارها و اجزای نرم افزاری که یک نسخه : پیکربندی 11- 3- 1 .خاص از یک نرم افزار را مشخص می کند

مجموعه ای از مستندات، نرم افزارها یا : )CI( 11قلم پیکربندی 12- 3- 1 . سخت افزارهایی که در مدیریت پیکربندی به عنوان یک واحد تلقی می شوند

فرآیند شناسایی اقالم پیکربندی، کنترل ارائه و : CM(12 (یکربندیمدیریت پ 13- 3- 1تغییرات این اقالم در طول زیستچرخ توسعه نرم افزار، ثبت و گزارشدهی وضعیت اقالم پیکربندی و درخواست های تغییر، و تصدیق صحت اقالم

.پیکربندی را مدیریت پیکربندی می نامیم

6 ISO-12207: p.3 (Life cycle model) 7 Technical review 8 IEEE-1028: p.5 (Technical Review) 9 Auditing 10 IEEE-1028: p.4(Audit) 11 CI: Configuration Item 12 CM: Configuration Management



ک پروژه نرم افزاری که به طور رسمی مجموعه ای از فرآورده های ی : 13مبنا 14- 3- 1مرور شده و به عنوان پایه ای برای انجام مراحل بعدی زیستچرخ توسعه

.نرم افزار از آنها استفاده می شود

عمل تبدیل بخشی از فرآورده های یک پروژه نرم افزاری به : 14مبناگذاری 15- 3- 1 .مبنا را مبناگذاری می نامیم

کربندی که مبناگذاری شده و به صورت مجموعه ای از اقالم پی : کتابخانه 16- 3- 1 .فیزیکی در یک محل نگهداری می شوند

فرآیند تصدیق تطابق اقالم پیکربندی واقعی با مشخصات : ممیزی پیکربندی 17- 3- 1 . فیزیکی و کارکردی ثبت شده را ممیزی پیکربندی می نامیم

الم فرآیند بررسی، تائید یا رد، و هماهنگ کردن تغییرات اق : کنترل پیکربندی 18- 3- 1 .پیکربندی پس از مبناگذاری آنها را کنترل پیکربندی می نامیم

فرد یا گروه خاصی که مجاز به بررسی : )CCB( 15مرجع کنترل پیکربندی 1-3-19و تائید یا رد تغییرات درخواست شده، و کنترل پیاده سازی تغییرات

. تائیدشده می باشد اختصارات 1-4

:ده شده استدر نگارش این طرح، از اختصارات زیر استفا

1 -4 -1 CM :مدیریت پیکربندی

1 -4 -2 CMP : طرح مدیریت پیکربندی

1 -4 -3 CI : قلم پیکربندی

1 -4 -4 CCB :مرجع کنترل پیکربندی

1 -4 -5 PMP :طرح مدیریت پروژه

1 -4 -6 QA : تضمین کیفیت

1 -4 -7 QAP :طرح تضمین کیفیت پروژه

1 -4 -8 MDD : سند توصیف متدولوژی

13 Baseline 14 Baselining 15 CCB: Configuration Control Board



منابع و مراجع 1-5

:ه شده است استاندارد استفادتهیه اینجع زیر برای ااز مر

مشخصات شناسه

IEEE-828 ANSI/IEEE Std 828-1998, IEEE Standard for Software Configuration Management Plans, 1998

ISO-12207 Information technology- Software Lifecycle processes, ISO-IEC 12207, 1st Edition, 1999

ISO-15846 Information technology- Software Lifecycle processes- Configuration Management, ISO-IEC TR 15846, 1st Edition, 1998

BERSOFF-97 Bersoff, E.H., Elements of Software Configuration Management, in THAYER-97

MIL-61A Configuration Management Guidance, US Department Of Defense, 2001

SEI-CM04 Tomayko, J.E., Software Configuration Management, CMU-SEI Curriculum Module, 1990

CDM-PJM CDM Project Management Method Handbook, Oracle Corporation, 1999

CDM-PJT CDM Project Management Process and Task Reference, Oracle Corporation, 1999

RUP-V2 Rational Unified Process, Version 2003, Rational Inc.

LYON-00 Lyon, D.D, Practical CM: Best Configuration Management, Butterworth-Heinemann, 2000

ESA-76 نیا و مرآت.ا: ـ آژانس فضایی اروپا، ترجمهافزار استانداردهای مهندسی نرم

1376و اطالعات وزارت کشاورزی ـ نیا، اداره کل آمار مرآت.ن



قالب طرح مدیریت پیکربندی. 2

در استفاده از قالب . مدیریت پیکربندی در این فصل ارائه می شود طرح استانداردقالب :استاندارد ارائه شده باید به نکات زیر توجه نمود

o حداقل سرفصل های ارائه شده در قالب استاندارد، باید به عنوان سرفصل های به این ترتیب افزودن سرفصل های دیگر به طرح های مدیریت . تلقی گردد

در این . پیکربندی، به دلیل الزامات قراردادی یا دالیل دیگر مجاز می باشد صورت توصیه می گردد افزودن مطالب اضافی بگونه ای صورت پذیرد که

شماره گذاری سرفصل های موجود در این استاندارد، با همین ترتیب و همین .قابل تشخیص باشد

o مشخص ) *(برخی از سرفصل های ذکر شده در قالب استاندارد، با عالمتذکر مطالب ذیل این سرفصل ها در طرح، برخالف سایر سرفصل ها . شده اند

اجباری نیست و می توان به دلیل حجم پروژه، توافق کارفرما و کارگزار، یا با توجه به موضوع پروژه، چنین بالموضوع بودن مطالب آن سرفصل

سرفصل هایی را از یک طرح حذف نمود، بی آنکه تطابق آن طرح با این در صورت حذف مطالب این سرفصل ها از یک . استاندارد خدشه دار گردد

طرح، عناوین سرفصل های حذف شده باید در طرح ذکر شده و دالیل و . توجیهات حذف هر سرفصل بیان گردد

o و » ...باید«، »...ضروری است «طالب استاندارد، از واژه های در تشریح مرعایت موارد . برای بیان ضرورت و الزام استفاده شده است » ...نباید«

مشخص شده با این واژه ها برای تطابق یک طرح با این استاندارد ضروری .است

o دی برای بیان موار » ...شایسته است «و » ...توصیه می شود «همچنین از واژهاستفاده شده است که رعایت آنها برای تطابق یک طرح با این استاندارد

.ضروری نیست، اما رعایت آنها توصیه می گردد

o رعایت . نیز برای بیان موارد اختیاری استفاده شده است » ...می توان«واژهموارد مشخص شده با این واژه برای تطابق یک طرح با این استاندارد

.ضروری نیست

o ر صورت توافق کارگزار با کارفرما، می توان طرح مدیریت پیکربندی را ددر این صورت هریک از سرفصل هایی . به صورت تدریجی تکمیل و ارائه کرد



در «که در اصالحیه های بعدی طرح تکمیل خواهد شد، باید با عباراتی نظیر .، مشخص گردد»اصالحیه های بعدی تکمیل خواهد شد

o در هر سند 16یی هر طرح که به منظور کنترل مستندات قسمت های ابتدا ، فهرست 19، تاریخچه 18، تائیدیه 17مانند صفحه روکش (گنجانده می شود

، جزء الزامات این استاندارد نبوده و مشمول ضوابط عمومی ...)مطالب و . مستندسازی هر پروژه می باشد

16 Document Control 17 Cover Page 18 Approval 19 History



]صفحه روکش[

]تائیدیه[

]تاریخچه[

]فهرست مطالب[

مهمقد . 1

هدف 1-1


تعاریف 1-3

اختصارات 1-4

اسناد مرتبط1-5

* مرور طرح1-6

* روش تغییر طرح1-7

مدیریت . 2

سازمان اجرایی 2-1

وظایف و مسئولیت ها 2-2

ارتباطات 2-3

فعالیت های پیکربندی . 3

شناسایی 3-1

کنترل پیکربندی 3-2

گزارش وضعیت پیکربندی 3-3

ارزیابی پیکربندی 3-4

نسخه برداری 3-5

هاکنترل واسط 3-6

*کنترل تامین کنندگان 3-7

برنامه زمانی . 4

منابع . 5

نیروی انسانی 5-1

سخت افزار 5-2

نرم افزار 5-3

*سایر منابع 5-4

ابزارها، روش ها و استانداردها . 6

پیوست ها . 7

*واژه نامه 7-1



باید توجه نمود که . در این بخش هریک از سرفصل های قالب یادشده تشریح می گردد خص شده است، و سایر عباراتی که در سرفصل های استاندارد، با عبارات زیرخط دار مش

.توضیح هر مطلب ذکر شده اند، جزء قالب استاندارد نمی باشند ]صفحه روکش[

:در صفحه روکش طرح حداقل مطالب زیر باید ذکر شده باشد

o طرح مدیریت پیکربندی«عنوان«

o عنوان کامل پروژه

o عنوان کارفرما

o عنوان کارگزار

o تاریخ تهیه طرح

o به انضمام شماره اصالحیه(شناسه سند(

o تعداد صفحات سند

]تائیدیه[

:در قسمت تائیدیه، حداقل مطالب زیر باید ذکر شده باشد

o سند) یا تهیه کنندگان(نام، سمت و امضای تهیه کننده

o مسئول کنترل کیفی سند) یا افراد(نام، سمت و امضای فرد

o یب سندمسئول تائید و تصو) یا افراد(نام، سمت و امضای فرد

o تاریخ بررسی و تائید سند توسط هریک از تائیدکنندگان

]تاریخچه[

:در قسمت تاریخچه، حداقل مطالب زیر باید ذکر شده باشد

o هر یک از اصالحیه های پیشین و 20شماره و تاریخ تصویب اصالحیه فعلی

o شرح مختصری از دالیل صدور هر اصالحیه و شماره صفحات یا .ر کرده استشماره بندهایی که تغیی

]فهرست مطالب[

:در فهرست مطالب، حداقل مطالب زیر باید ذکر شده باشد

o شماره بندهای سند

20 Approval



o عنوان کامل هر بند

o شماره صفحه شروع هر بند

توصیه می گردد در نسخه الکترونیکی سند، عنوان هر بند با استفاده از .ود، به ابتدای بند مربوطه در سند متصل ش21امکان اتصال ابرمتنی

مقدمه .1

:مقدمه طرح باید حداقل شامل بندهای زیر باشد

هدف 1-1

می توان به . در این بند، هدف از تهیه طرح به طور خالصه ذکر می گردد مواردی از قبیل نام پروژه ای که طرح برای آن تهیه می شود، اهداف کلی از

.تهیه طرح و ضرورت تهیه آن اشاره نمود


موارد زیر . ح به طور دقیق باید در این بند تشریح گردد دامنه کاربرد طر :باید مورد اشاره قرار گیرد

o یا اجزای نرم افزاری مشمول در دامنه طرح) ها(نام نرم افزار

o فعالیت های پیکربندی که در طرح ضوابط اجرای آنها تشریح شدهشناسایی، نگهداری، کنترل، گزارش وضعیت، بازنگری و (است

...)بندی، کنترل واسط ها، کنترل تامین کنندگان، ممیزی پیکر

در صورتی که ضوابط مدیریت پیکربندی بخش هایی از فرآورده ها یا ابزارهای پروژه در سایر اسناد پروژه تشریح شده باشد، این اسناد باید

. مشخص گردند

تعاریف 1-3

کلیه واژگان تخصصی و اصطالحاتی که در تهیه طرح از آنها استفاده ده است، باید در این قسمت ذکر شده و برای هریک تعریف روشنی ش

. ارائه گردد

پروژه تهیه شده است، 22درصورتی که سند دیگری به عنوان واژگان .می توان به جای تکرار مطالب آن در این بند، به آن سند ارجاع داد

21 Hyperlink 22 Glossary




فهرست مورداستفاده در طرح، باید ) های23کوته نوشت(کلیه اختصارات .شده و تشریح گردند

اسناد مرتبط 1-5

:در این بند فهرست و مشخصات اسناد زیر باید ذکر شود

o منابع و مراجعی که برای تهیه طرح از آنها استفاده شده است ...)کتابهای مرجع، اسناد قراردادی و قانونی، (

o سایر اسناد پروژه که در این طرح به آنها ارجاع داده شده است.

o حاضراستاندارد

برای هر سند فهرست شده در این بند، مشخصات کامل سند، تا حدی که در مورد . شناسایی سند به صورت یگانه ممکن باشد، باید ذکر گردد

، ناشر، نوبت چاپ و تاریخ )یا نویسندگان (کتابها، ذکر عنوان، نام نویسنده سند، در مورد سایر اسناد، عنوان کامل، شناسه . انتشار توصیه می شود

.و تاریخ انتشار باید قید گردد) درصورت وجود(شماره اصالحیه

*مرور طرح 1-6

در این بند، قسمت های مختلف طرح و محتوای اجمالی هر قسمت، باید .به صورت گذرا تشریح گردد

*روش تغییر طرح 1-7

. در این بند، روش و ضوابط تجدیدنظر و تغییر طرح باید تشریح گردد :یر تشریح گرددتوصیه می شود موارد ز

o رویدادهایی که منجر به تغییر و اصالح طرح خواهد شد.

o با ذکر تاریخ های (مقاطع زمانی پیش بینی شده برای اصالح طرح )مشخص یا با ارجاع به مراحل و مقاطع پروژه

o ،مرجع یا مراجع تصمیم گیری برای تجدیدنظر، تغییر، کنترل، تائید دی بع) های (تصویب و انتشار اصالحیه

o کسانی که در صورت تغییر طرح، نسخه تغییریافته را دریافت .خواهند کرد

23 Abbreviations (Acronyms)



مدیریت .2

:بخش مدیریت باید حداقل شامل بندهای زیر باشد


در این بند بخشی از واحدها و عناصر موجود در ساختار سازمانی پروژه ر تشکیالتی که در فرآیند مدیریت پیکربندی موثرند، باید درقالب یک نمودا

ضوابط ترسیم این نمودار به استانداردهای سازمانی . تشریح گردند 24 :کارگزار بستگی دارد، اما رعایت نکات زیر ضروری است

o برای هر یک از عناصر سازمانی موجود در نمودار، عنوان کامل و .گویایی باید ذکر شود

o اسبی از باید به نحو من ...) کمیته، گروه، واحد، (واحدهای سازمانی .متمایز گردند...) مدیر، مسئول، (افراد

o خطوط فرماندهی و گزارش دهی باید به طور مشخص و بدون ابهام .ترسیم شده باشند

ذکر اسامی افرادی که در ساختار سازمانی پروژه نقش دارند، ضروری نیست، مگر آنکه بنابر الزامات قراردادی کارگزار موظف به ذکر اسامی

ن می توان فهرست اسامی عناصر کلیدی پروژه را به صورت همچنی. باشد .فهرست به انتهای طرح افزود، و در این بند به آن ارجاع داد

در صورتی که ساختار سازمانی پروژه در طرح مدیریت پروژه تشریح شده باشد، می توان مطالب این بند را به بند متناظر در طرح مدیریت پروژه

.ارجاع داد

سئولیت هاوظایف و م 2-2

در این بند، وظایف، اختیارات و مسئولیت های هریک از واحدها یا پست های سازمانی درگیر در فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه، که در بند

مندرج (ذکر شده اند، در اجرای فعالیت های مدیریت پیکربندی ) 2-1( . باید تشریح گردد) طرح3دربخش

ارتباطات 2-3

حوه برقراری ارتباطات بین اعضای تیم کارگزار و عوامل دراین بند، باید ن همچنین توصیه می شود اطالعات الزم برای برقراری . کارفرما تعیین گردد

24 Organization Chart



نشانی، تلفن، نمابر، پست الکترونیکی، ساعات تماس و (ارتباط با هر عضو .ذکر گردد...)

اد مشابه مطالب این بند را می توان به طرح مدیریت پروژه یا سایر اسن .ارجاع داد

فعالیت های پیکربندی .3

:این بخش باید حداقل شامل بندهای زیر باشد

شناسایی 3-1

در این بند ضوابط حاکم بر شناسایی اقالم تحت مدیریت پیکربندی پروژه :این ضوابط باید حداقل موارد زیر را دربرگیرد. باید تشریح گردد

o اده در فرآیند توسعه کدامیک از فرآورده ها یا ابزارهای مورداستفنرم افزار تحت مدیریت پیکربندی قراردارند؟ توصیه می شود

نرم افزار، بانکهای (فهرست تفصیلی این اقالم به تفکیک نوع .ارائه گردد...) اطالعاتی، مستندات، ابزارهای توسعه،

o نحوه مبناگذاری اقالم پیکربندی، شامل رویدادهایی که باعثاقالمی که در هر مبناگذاری تحت کنترل قرار مبناگذاری می شوند،

مبناگذاری با تعیین مسئولیت ها و ) گردش کار(می گیرند، رویه .وظایف هر یک از عناصر درگیر در فرآیند مدیریت پیکربندی

o نحوه نامگذاری هر یک از اقالم تحت مدیریت پیکربندی و ارتباط مختلف در مراحل CIبین نام نسخه های تغییریافته از هر

.مبناگذاری

o نحوه نگهداری اقالم پیکربندی تحت کنترل در هر مبناگذاری در .کتابخانه ها و محل های فیزیکی نگهداری


در این بند، ضوابط حاکم بر تغییرات اقالم تحت مدیریت پیکربندی که این ضوابط باید حداقل موارد زیر . مبناگذاری شده اند، باید مشخص گردد

:را دربرگیرد

o نحوه درخواست تغییر، شامل عناصر مجاز به درخواست، نحوهاعالم و ثبت درخواست، فرم ها و رویه های مورد استفاده در ثبت

و نگهداری سوابق درخواست



o نحوه تائید یا رد درخواست تغییر، شامل عناصر مجاز به بررسی و نگهداری و اعالم نظر، فرم ها و رویه های مورداستفاده در ثبت

سوابق بررسی و تصمیم گیری در مورد تائید یا رد درخواست تغییر

o نحوه پیاده سازی و اعمال تغییرات تائیدشده، نحوه کنترل و تائید تغییرات صورت گرفته، و نحوه مبناگذاری نسخه های جدید

ضوابط و اطالعات ارائه شده باید به گونه ای باشد که بتوان سوابق، های مبناگذاری شده را دقیقاً ردیابی CIتایج هر تغییر در تاریخچه و ن

.نمود


ضوابط حاکم بر فعالیت گزارش وضعیت پیکربندی در فرآیند مدیریت این ضوابط باید حداقل . پیکربندی پروژه باید در این بند تشریح گردد

:موارد زیر را دربرگیرد

o ربندیعناوین گزارش های وضعیت پیک

o رویدادهایی که باعث تولید هر گزارش می شود یا تناوب زمانی تولید گزارش

o اقالم موجود در هر گزارش(محتوای اطالعاتی گزارش (

o عناصری که اجازه دسترسی و استفاده از گزارش را دارند

در صورتی که برای نگهداری اطالعات و استخراج گزارش های وضعیت فرم های خاصی استفاده می شود، این ابزارها و پیکربندی از ابزارها یا .فرم ها باید معرفی گردد


، یعنی اطمینان از تطابق اقالم پیکربندی با 25روش ارزیابی پیکربندی . مشخصات کارکردی و فیزیکی آنها باید در این بند تشریح گردد

استفاده در صورتی که برای ارزیابی پیکربندی از جلسات بازنگری :می شود، اطالعات حداقل زیر باید مشخص گردد

o هدف از بازنگری

o اقالم پیکربندی که بازنگری در مورد آنها انجام می شود

25 Configuration evaluation



o برنامه و رویه انجام بازنگری

o شرکت کنندگان

o رویه مستندسازی نتایج

o رویه گزارش مغایرت و اقدامات اصالحی

o معیار تائید و پذیرش نتایج بازنگری

که برای ارزیابی پیکربندی از ممیزی استفاده می شود، در صورتی :اطالعات حداقل زیر باید مشخص گردد

o هدف از ممیزی

o اقالم پیکربندی که ممیزی در مورد آنها انجام می شود

o برنامه و رویه انجام ممیزی

o رویه مستندسازی نتایج

o رویه گزارش مغایرت و اقدامات اصالحی

o ج ممیزی معیار تائید و پذیرش نتای

مدیریت انتشار 3-5

نرم افزار باید در این قسمت تشریح 26روش ها و ضوابط مدیریت انتشار :مدیریت انتشار شامل تمهیدات زیر می گردد. شوند

o اطمینان از اینکه کتابخانه های حاوی اقالم پیکربندی و محیطتوسعه نرم افزار در صورت لزوم، در آینده قابل بازسازی هستند،

ای که در هر زمان بتوان به هریک از نسخه های به گونه .مبناگذاری شده قبلی و محیط توسعه آن، دسترسی یافت

o اطمینان از اینکه کتابخانه های حاوی نسخه های مبناگذاری شده .به شکل مطمئنی نگهداری می شوند

o اطمینان از اینکه تکثیر و بسته بندی نرم افزار به روش مطمئنی .صورت می گیرد

خه بردارینس 3-6

در این بند ضوابط نسخه برداری کتابخانه ها و عناصر مبناگذاری شده و حداقل اطالعات زیر باید . نگهداری اطالعات این نسخه ها باید تشریح گردد

:مشخص شود

26 Release management



o برنامه زمانی یا رویدادهای فعال کننده نسخه برداری

o روش نسخه برداری

o برداریفیزیکی مورداستفاده در نسخه ) های(رسانه

o تعداد نسخه های تهیه شده

o روش مستندسازی و شناسایی نسخه ها

o محل نگهداری هر نسخه

o روش کنترل دسترسی به اطالعات نسخه برداری شده

o رویه بازیابی اطالعات نسخه برداری شده

o مدت زمان نگهداری اطالعات نسخه برداری شده

کنترل واسط ها 3-6

نرم افزاری خارج از دامنه منظور از واسط ها، عناصر سخت افزاری یا های تحت CIمدیریت پیکربندی پروژه است که تغییر آنها ممکن است در

این عناصر ممکن است شامل موارد . مدیریت پیکربندی پروژه موثر باشد :زیر باشد

o سخت افزارهای مورداستفاده برای توسعه نرم افزار

o مدیریت پایگاه نرم افزارهای پایه شامل سیستم عامل، نرم افزارهای 27داده ها، نرم افزارهای سیستمی، میان افزارها

o نتایج سایر پروژه های مرتبط

در این بند باید فهرست واسط های موثر بر اقالم تحت مدیریت پیکربندی های پروژه با تغییر CIهمچنین نحوه ارتباط تغییر در . پروژه ارائه گردد

.در هر یک از این واسط ها باید مشخص گردد

*کنترل تامین کنندگان 3-7

در این بند ضوابط و اقدامات الزم برای هماهنگ سازی و ادغام اجزای یا خرید نرم افزارهای 28نرم افزاری که از طریق انعقاد پیمان های فرعی

آماده، خارج از محیط پروژه تولید شده و از آنها برای توسعه نرم افزار . بندی پروژه باید تشریح شود استفاده می شود، در فرآیند مدیریت پیکر

27 Middleware 28 Sub-Contract



درمورد هر نرم افزاری که از طریق پیمان های فرعی تامین می شود، باید :موارد زیر مشخص گردد

o الزامات مدیریت پیکربندی که در اسناد قراردادی پیش بینی شده .است

o نحوه پایش، کنترل، بازنگری و ممیزی فرآیند پیکربندی کارگزار فرعی

o ون، پذیرش و ادغام نرم افزارهای تامین شده از نحوه دریافت، آزم طریق کارگزار فرعی در نرم افزار اصلی

o رویه کنترل پیکربندی و تغییرات در مورد نرم افزارهای تامین شده

در مورد نرم افزارهای آماده خریداری شده، باید نحوه دریافت، آزمون، و رات این نرم افزارها با ادغام آنها در نرم افزار اصلی، همچنین ارتباط تغیی

.تغییرات نرم افزار اصلی مشخص شود

برنامه زمانی .4

در این بخش برنامه زمانی اجرای فعالیت های مدیریت پیکربندی، از طریق ارائه تاریخ های مشخص یا با ارجاع به سایر رویدادهای پروژه باید

.تشریح گردد

منابع .5

:این بخش باید حداقل شامل بندهای زیر باشد


نیروی انسانی الزم برای انجام فعالیت های مدیریت پیکربندی برحسب . و زمان موردنیاز باید تعیین گردد تخصص


فهرست و مشخصات تجهیزات سخت افزاری الزم برای انجام فعالیت های مدیریت پیکربندی، به همراه مدت زمان استفاده از این تجهیزات باید ارائه

.ددگر


نرم افزارهای الزم برای انجام فعالیت های مدیریت پیکربندی باید مشخص .گردد



*سایر منابع 5-4

تجهیزات، (در صورتی که برای انجام فعالیت های مدیریت پیکربندی، منابع -5(تا ) 1-5(دیگری غیراز موارد مذکور در بندهای ...) امکانات، تسهیالت،

.منابع باید مشخص گردندمورد نیاز است، این ) 3

ابزارها، روش ها و استانداردها .6

در این بخش، فهرست و مشخصات ابزارها، روش ها و استانداردهای الزم .برای انجام فعالیت های مدیریت پیکربندی باید تشریح گردد

پیوست ها .7

کلیه مطالب کمکی که ذکر آنها برای فهم مطالب طرح الزم است، باید به بویژه وجود پیوست زیر در . به انتهای طرح افزوده شود صورت پیوست

:انتهای طرح توصیه می شود

*واژه نامه 7-1

کلیه واژگان و اصطالحات فنی استفاده شده در طرح باید در این بخش 29برای هر واژه، ذکر برابر انگلیسی و کوته نوشت . توضیح داده شوند

حروف الفبای واژه نامه باید برحسب . ضروری است ) درصورت وجود (فارسی نیز -توصیه می شود واژه نامه انگلیسی . فارسی مرتب شده باشد

.ارائه گردد

29 Abbreviation



نمونه ای از یک طرح مدیریت پیکربندی )1پیوست

در این قسمت نمونه ای از یک طرح مدیریت پیکربندی برای یک پروژه نرم افزاری فرضی

روشن ساختن کاربرد استاندارد حاضر توجه کنید که این مثال تنها برای . ارائه می گردد همچنین در پاره ای از موارد، برخی . تهیه شده و صحت محتوای آن مورد نظر نبوده است

مشخص ]...[مطالب به دلیل رعایت اختصار حذف شده است، که این موارد با عالمت .گردیده است



»الف«سازمان

معاونت برنامه ریزی

مدیریت آمار و اطالعات

طرح مدیریت پیکربندی

پروژه تهیه نرم افزار جمع آوری و انتشار آمارهای فصلی

AMAR.CMP.1: شناسه سند

1: شماره اصالحیه

31/3/83: تاریخ انتشار

50: تعداد صفحات

»ب«شرکت

هرگونه تکثیر و . با کارفرما قابل انتشار و توزیع استاین سند صرفاً در محدوده توافق شده

.توزیع همه یا بخشی از این سند در خارج از این محدوده ممنوع می باشد



تائیدیه

نام و نام خانوادگی سمت تاریخ امضا

تهیه کننده عباس عباسی مسئول پیکربندی 25/3/83

کنترل کیفیت علی علوی QA مسئول 30/3/83

تصویب کننده حسین حسینی مدیر پروژه 31/3/83

تاریخچه

شماره اصالحیه تاریخ انتشار توضیحات

0 15/1/83 نسخه اولیه

1 31/3/83 . بند مسئولیت ها تغییر کرد– 3ص



فهرست مطالب

1.............................................................................................مقدمه . 1

2........................................................................................هدف 1-1

3..............................................................................دامنه کاربرد 1-2

4.....................................................................................تعاریف 1-3

4.................................................................................اختصارات 1-4

5.............................................................................. اسناد مرتبط 1-5

6............................................................................... مرور طرح1-6

7........................................................................ روش تغییر طرح1-7

8..........................................................................................مدیریت. 2

9..........................................................................سازمان اجرایی 2-1

10....................................................................................وظایف 2-2

11.............................................................................. مسئولیت ها 2-3

14........................................................................فعالیت های پیکربندی . 3

]...[

45..........................................................................................پیوست ها. 7

48..................................................................................واژه نامه 7-1



مقدمه .1

هدف 1-1

آوری و انتشار تهیه نرم افزار جمع این سند دربردارنده طرح مدیریت پیکربندی پروژه هدف از تهیه این طرح، پیش بینی و برنامه ریزی . می باشد» الف« سازمان آمارهای فصلی

اقدامات الزم برای فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه، شامل شناسایی، کنترل، گزارش .وضعیت، بازنگری و ممیزی پیکربندی نرم افزار تولیدشده می باشد


تهیه نرم افزار جمع آوری و ه در این طرح، همه مراحل اجرای پروژه ضوابط بیان شد را از مرحله برنامه ریزی تا پایان مرحله انتقال » الف« سازمان انتشار آمارهای فصلی

این طرح، در فرآیند مدیریت ) 3(کلیه فعالیت های تشریح شده در فصل . دربرمی گیردکاربرد این طرح، همه عناصر پیکربندی پروژه دامنه . پیکربندی پروژه پیش بینی شده است

.طرح مشخص شده اند، دربرمی گیرد) 1-3(را که در بند

تعاریف 1-3

:در نگارش این طرح، اصطالحات زیر مورد استفاده قرار گرفته است

منظور از پروژه، پروژه تهیه نرم افزار جمع آوری و انتشار آمارهای فصلی : پروژه 1-3-1 .می باشد

.می باشد» الف«منظور از کارفرما، دفتر آمار و اطالعات سازمان : کارفرما 1-3-2

.می باشد» ب«منظور از کارگزار، شرکت : کارگزار 1-3-3

منظور هر شخص حقیقی یا حقوقی است که انجام بخشی از پروژه : کارگزار فرعی 1-3-4 . از سوی کارگزار به او واگذار شده است، یا خواهد شد

1-3-5 ]...[


:در نگارش این طرح، اختصارات زیر مورد استفاده قرار گرفته است

1-4-1 PMP :طرح مدیریت پروژه

1-4-2 CMP : طرح مدیریت پیکربندی

1-4-3 ]...[

اسناد مرتبط 1-5

o طرح مدیریت پروژه، به شناسهAMAR.PMP.1

o طرح تضمین کیفیت پروژه، به شناسهAMAR.QAP.1

o ی پروژه، به شناسه شیوه نامه مستندسازAMAR.DOC.1



o استاندارد طرح مدیریت پیکربندی، از مجموعه استانداردهای نظام مهندسی و NMTN.STD.CMP، به شناسه )نماتن(استانداردهای تولید و توسعه نرم افزار

o ]...[

مرور طرح 1-6

مدیریت فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه، شامل سازمان 2پس از این مقدمه، در فصل .اجرایی، وظایف و مسئولیت ها ارائه خواهد شد

به تشریح فعالیت هایی که در فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه انجام خواهد شد 3فصل .اختصاص دارد

. توضیح داده شده است4برنامه زمانی انجام این فعالیت ها در فصل

. شده است، منابع الزم برای اجرای فرآیند مدیریت پیکربندی، ارائه5در فصل

به تشریح ابزارها، روش ها و استانداردهای مورد استفاده در فرآیند مدیریت 6فصل . پیکربندی پروژه اختصاص یافته است

واژه نامه ای مشتمل بر واژگان تخصصی بکاررفته در این طرح به انتهای طرح افزوده شده .است

روش تغییر طرح 1-7

مراحل پروژه، و پس از تحویل فرآورده های به طور منظم در پایان هریک از CMPطرح مرحله، باید توسط مدیر پروژه و مسئول پیکربندی پروژه مورد بازنگری و تجدیدنظر

.قرار گیرد

پس از هر تغییر . هرگونه تغییر در مفاد این طرح، باید توسط مدیر پروژه تصویب گردد صورت گرفته ) ات( تغییر طرح، مدیر پروژه موظف است از آگاهی همه نفرات ذینفع در

.اطمینان حاصل نماید

همچنین تغییرات طرح که منجر به صدور اصالحیه جدید می گردد، همزمان با مبناگذاری، .باید به صورت رسمی برای کارفرما و ناظر پروژه ارسال گردد

. مشمول طرح مدیریت پیکربندی پروژه می باشدCMPسایر ضوابط تغییر در



مدیریت .2


ساختار واحدها و عناصر درگیر در فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه در نمودار زیر ارائه . واحدها با کادر مضاعف و افراد با کادر ساده مشخص شده اند. شده است

وظایف و مسئولیت ها 2-2

در ) 1-2( بند در فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه، وظایف هریک از عناصر ذکر شده در :این طرح به شرح مندرج در جدول زیر است) 3(اجرای فعالیت های مذکور در فصل

ردیف فعالیت مسئولیت مشارکت

1 شناسایی پیکربندی مسئول پیکربندی مدیر فنی

مدیر پروژه

مدیر فنی

کمیته فنی

2 کنترل پیکربندی مسئول پیکربندی

3 دیگزارش وضعیت پیکربن مسئول پیکربندی

مسئول پیکربندی

مدیرفنی 4 ارزیابی پیکربندی QAمسئول

5 مدیریت انتشار مسئول پیکربندی

6 نسخه برداری مسئول پیکربندی

مدیر پروژه

مدیر فنی

کمیته فنی QAمسئول

مسئول پیکربندی



ارتباطات 3- 2

ارتباط داخلی بین اعضای تیم پروژه به صورت شفاهی و یادداشت غیررسمی صورت صدور هر یادداشت یا نامه به منظور سرعت در برقراری ارتباط، همزمان با . می گیرد

.رسمی، یک نسخه الکترونیکی از آن به نشانی پست الکترونیکی گیرنده ارسال می شود

:نام، نشانی و روش تماس با هریک از ارکان پروژه در جدول زیر آورده شده است

زمان تماس نحوه تماسنام و نام خانوادگی

سمت

نشانی ... ط –... پ –... خ –تهران

تلفن 3333333

نمابر 3333334

همراه 09121111111

[email protected] ا.پ.

مدیر پروژه ......................... 20:00 الی 8:00

]...[

فعالیت های پیکربندی .3

شناسایی، : فعالیت هایی که در فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه انجام خواهد شد عبارتست از ضوابط . رش وضعیت، ارزیابی، نسخه برداری، کنترل واسط ها و کنترل تامین کنندگان کنترل، گزا

. انجام هر فعالیت در این فصل تشریح خواهد شد

شناسایی 3-1

:اقالم زیر تحت مدیریت پیکربندی پروژه قرار خواهند گرفت

مستندات 3-1-1

ن به عنوا سند توصیف متدولوژی یا طرح مدیریت پروژه کلیه مستنداتی که در فرآورده های میانی یا نهایی پروژه ذکر شده اند، تحت مدیریت پیکربندی پروژه

مستندات تحت مدیریت پیکربندی پروژه، در پایان مرحله ای که . قرار می گیرند منجر به تولید آنها شده است، و بالفاصله پیش از تحویل فرآورده های آن مرحله

.به کارفرما، مبناگذاری می شوند

اسه گذاری هر یک از مستندات تحت مدیریت پیکربندی پروژه به صورت نحوه شن :زیر است

.AMAR .s aaa شناسه پروژه

شناسه مرحله

شناسه سند



است که مشخص کننده پروژه تهیه نرم افزار AMARشناسه پروژه، عبارت ثابت

.ع آوری و انتشار آمارهای فصلی می باشدجم

شناسه مرحله، حرف مشخص کننده مرحله ای از زیستچرخ توسعه نرم افزار این شناسه مطابق جدول زیر . می باشد که سند موردنظر در آن تولید شده است

:تعیین می شود

که 12 و حداکثر 3عددی به طول حداقل -ند، رشته ای است حرفی شناسه س این رشته بنابه نظر مسئول پیکربندی پروژه تعیین . محتوای سند را تعیین می کند

.و منتسب می شود

همه مستنداتی که تحت مدیریت پیکربندی پروژه قرار می گیرند، به صورت نسخه . نگهداری می شوندVisio یا ،Word ،Excelدیجیتالی، در قالب فایل های

فرآورده های نرم افزاری 3-1-2

اعم از کد اصل، کدهای کمپایل شده، یا برنامه های (کلیه فرآورده های نرم افزاری به عنوان سند توصیف متدولوژی یا طرح مدیریت پروژه که در ) اجرایی

روژه فرآورده های میانی یا نهایی پروژه ذکر شده اند، تحت مدیریت پیکربندی پ این گونه فرآورده های نرم افزاری، در پایان مرحله ای که منجر به . قرار می گیرند

تولید آنها شده است، و بالفاصله پیش از تحویل فرآورده های آن مرحله به .کارفرما، مبناگذاری می شوند

نحوه شناسه گذاری هر یک از اجزای نرم افزاری تحت مدیریت پیکربندی پروژه :یر استبه صورت ز

]...[

بانکهای اطالعاتی 3-1-3

]...[

منابع اطالعاتی 3-1-4

مرحله شناسه

A تحلیل

D طراحی

P تولید

T انتقال



که از ...) فرم ها، گزارش ها، (کلیه مدارک و مستندات جمع آوری شده از کارفرما آنها برای شناخت و تحلیل نیازهای سیستم استفاده می شود، باید تحت مدیریت

.اگذاری می شونداین منابع بالفاصله پس از جمع آوری، مبن. پیکربندی قرار گیرند

نحوه شناسه گذاری هر یک از منابع اطالعاتی تحت مدیریت پیکربندی پروژه :به صورت زیر است

]...[

همه منابع اطالعاتی جمع آوری شده به صورت فایل های دیجیتال نگهداری خواهند درصورتی که دسترسی به نسخه دیجیتال هریک از منابع اطالعاتی . شد

هردلیل امکان پذیر نباشد، اوراق منبع موردنظر اسکن شده و جمع آوری شده، به . نگهداری خواهد شدBMPدر قالب تصویری

]...[

نرم افزارهای پایه و ابزارهای توسعه 3-1-5

و ابزارهای ) MS-SQL Serverسیستم عامل، نرم افزار (کلیه نرم افزارهای پایه ذکر شده است، باید توسعه نرم افزار که فهرست آنها در طرح مدیریت پروژه

این منابع، یکبار در پایان مرحله برنامه ریزی . تحت مدیریت پیکربندی قرار گیرند درصورت تغییر هریک از این نرم افزارها در طول . پروژه مبناگذاری می شوند

اجرای پروژه، نرم افزار تغییریافته در اولین مبناگذاری پس از تغییر، همزمان با . ها، مبناگذاری می شودCIمبناگذاری سایر

]...[

اقالم مبناگذاری شده بر روی دیسک سخت دستگاه سرور اختصاص یافته به پروژه، در :دایرکتوری هایی با ساختار زیر نگهداری خواهد شد

AMAR_CM\ محل نگهداری اقالم پیکربندی

CM_yy_mm_dd\ مبناگذاری به تاریخyy/mm/dd

DOC\ مستندات

SOFT\ های نرم افزاریفرآورده

DB\ بانکهای اطالعاتی

RESOURCE\ منابع جمع آوری شده از کارفرما

TOOLS\ نرم افزارهای پایه و ابزارهای توسعه

CM_yy_mm_dd\ مبناگذاری به تاریخyy/mm/dd

…




:یر طی شودپس از مبناگذاری اقالم تحت مدیریت پیکربندی، برای تغییر آنها باید مراحل ز

درخواست تغییر 3-2-1

تغییر در اقالم مبناگذاری شده ممکن است توسط هر یک از اعضای تیم توسعه درخواست کننده موظف است برای هر تغییر یک فرم . نرم افزار درخواست شود

. تکمیل و برای مسئول پیکربندی پروژه ارسال نماید ) CR (درخواست تغییر . وارد شودTracerProد در نرم افزار همزمان اطالعات این فرم بای

بررسی و تائید تغییر 3-2-2

درخواست های تغییر با اولویت حیاتی و فوری، بالفاصله و درخواست های با روز کاری پس از اعالم باید به اطالع مدیرفنی پروژه 1اولویت عادی حداکثر

:تصمیم گیری در مورد تغییرات درخواست شده تابع ضوابط زیر است. برسد

o تصمیم گیری در مورد تغییرات جزئی که منجر به تغییر فرآورده های .تحویل داده شده به کارفرما نمی شود، در صالحیت مدیرفنی پروژه است

o تصمیم گیری در مورد تغییراتی که منجر به تغییر فرآورده هایتحویل داده شده خواهد شد، باید در جلسه کمیته فنی پروژه طرح و مورد

..رار گیردتصویب ق

o تصمیم گیری در مورد تغییراتی که مربوط به نیازهای اعالم شده .کارفرماست، باید حتماً با اطالع و تصویب مدیر پروژه باشد

درهرصورت، پس از تصمیم گیری در مورد رد یا پذیرش تغییر درخواست شده، فزار مربوطه و در نرم ا CRنتیجه باید توسط مدیر فنی پروژه همزمان در فرم

TracerProوارد شود .

اعمال تغییر 3-2-3

در صورت تائید اعمال تغییر درخواست شده، همزمان مسئول انجام تغییر نیز مسئول تعیین شده موظف است پس از انجام تغییرات، فهرست . مشخص می گردد

CI های تغییریافته و شرح تغییرات را در فرم گزارش اصالح(MR) وارد کرده و پروژه موظف است از QAمسئول . پیکربندی پروژه برساند به اطالع مسئول

الزم برای اطمینان از صحت تغییرات انجام شده V&Vانجام کلیه اقدامات .مطمئن شده و تغییرات را مورد تصویب قراردهد...) بازنگری، آزمون، (

صدور اصالحیه 3-2-4

های تغییریافته توسط مسئول CIدر صورت تائید تغییرات، نسخه جدید .پیکربندی پروژه مبناگذاری خواهد شد




مسئولیت استخراج و توزیع این . گزارش های زیر از وضعیت پیکربندی تولید می گردد گزارشها برعهده مسئول پیکربندی پروژه بوده و کلیه گزارش ها با استفاده از نرم افزار

TracerProتولید می گردد .

مبناگذاری شدهگزارش فهرست اقالم 3-3-1

تولید و دراختیار مدیر فنی پروژه قرار ) ماهیانه(این گزارش به صورت منظم :اطالعات مندرج در گزارش عبارت است از. می گیرد

o عنوانCI

o تاریخ آخرین مبنا گذاری

o شماره آخرین اصالحیه

o محل نگهداری فیزیکی

o بتدرحال تغییر، درحال بررسی درخواست تغییر، ثا(وضعیت فعلی(

گزارش وضعیت تغییرات جاری 3-3-2

]...[


سایر . بازنگری ها و ممیزی های زیر در فرآیند مدیریت پیکربندی پروژه پیش بینی شده استطرح ممیزی غیر از ضوابط مصرح در این بند، مطابق /ضوابط برگزاری هر بازنگری

. می باشدتضمین کیفیت پروژه

بازنگری قبل از ارائه 3-4-1

ل از ارائه رسمی هر یک از فرآورده های تحویل دادنی پروژه به کارفرما، قببازنگری پیکربندی، باهدف اطمینان از مطابقت فرآورده های تحویل شده، با

مسئولیت این . های مبناگذاری شده متناظر باید برگزار شود CIمشخصات . می باشدQAبازنگری، به عهده مسئول

) V&Vطرح . ک.ر (V&Vفرم های ثبت نتایج فعالیت های نتایج بازنگری باید در .ثبت شده و به امضا برسد

همچنین رویه رفع اشکال و اقدامات اصالحی این بازنگری تابع ضوابط ذکر شده . می باشدطرح تضمین کیفیت پروژهدر

ممیزی پیکربندی 3-4-2

رش در هر ماه حداقل یکبار، یک نوبت ممیزی باهدف اطمینان از مطابقت گزا های مبناگذاری شده متناظر و همچنین CIوضعیت پیکربندی، با مشخصات

QA توسط مسئول پیکربندی، باید توسط مسئول CMPرعایت سایر ضوابط .اجرا شود

ثبت شده و گزارش V&Vنتایج این ممیزی باید درفرم های ثبت نتایج فعالیت های .شود



ممیزی تابع ضوابط ذکر شده همچنین رویه رفع اشکال و اقدامات اصالحی این . می باشدطرح تضمین کیفیت پروژهدر

]...[

مدیریت انتشار 3-5

به منظور اطمینان از قابلیت دسترسی و بازیابی نسخه های مبناگذاری شده، فهرستی از اقالم پیکربندی موجود در هر کتابخانه، به همراه مشخصات محیط نرم افزاری توسعه

با هر مبناگذاری باید توسط مسئول پیکربندی در دو نسخه شامل مشخصات زیر، همزمان :تهیه شود

o شماره گونه سیستم عامل به همراه شمارهService Packمربوطه

o ]...[

کپی شده CDنسخه های نرم افزار که برای تحویل به کارفرما تکثیر می شوند، باید برروی :و با الصاق برچسبی حاوی اطالعات زیر مشخص گردند

o م و شناسه سیستمنا

o شماره نسخه نرم افزار

o تاریخ تکثیر

o ]...[

نسخه برداری 3-6

به منظور حفاظت از کتابخانه های مبناگذاری شده درمقابل تخریب های احتمالی، اطالعات در سرور اختصاص یافته به پروژه مطابق AMAR_CMموجود بر روی دایرکتوری

:برنامه زیر نسخه برداری می شود

o س از هر مبنا گذاری، شاخه مربوطه نسخه برداری خواهد شدبالفاصله پ.

o ماه یکبار، کل محتوای 3هر AMAR_CMنسخه برداری خواهد شد .

o در صورت لزوم اعمال هرگونه تغییر در محیط سخت افزاری یا نرم افزاری سرور AMAR_CM، کل محتوای )تغییر سخت افزار، تغییر سیستم عامل (پروژه

.هد شدنسخه برداری خوا

o در هر نوبت نسخه برداری، دو نسخه از اطالعات موردنظر بررویCD کپی یکی از نسخه ها نزد مسئول پیکربندی پروژه، و نسخه دوم نزد مسئول . می گردد

.نگهداری اسناد شرکت نگهداری خواهد شد



o بر روی هر مجموعه نسخه برداری شده، برچسبی حاوی اطالعات زیر الصاق :خواهد شد

»ب«رکت ش

پروژه تهیه نرم افزار جمع آوری و انتشار آمارهای فصلی

»الف«سازمان

نسخه برداری از اقالم تحت مدیریت پیکربندی

o نسخه برداری کلی

o نسخه برداری جزئی

_____/_____/____: تاریخ نسخه برداری

نسخه2 از ______نسخه

______________________: نسخه برداری توسط o ی جزئی تا زمان اولین نسخه برداری کلی بعد نگهداری و پس از آن امحا نسخه ها

.خواهد شد

o سال پس از پایان پروژه نگهداری خواهد شد2نسخه های کلی تا مدت .

o دسترسی به اطالعات نسخه برداری شده تنها با تائید مدیرفنی پروژه مجاز خواهد . بود

کنترل واسط ها 3-7

کن است باعث تغییر در اقالم تحت مدیریت پیکربندی پروژه تغییر در واسط های زیر مم :گردد

o شامل همه (در محیط توسعه ) سرور و ایستگاههای کاری (نرم افزار سیستم عامل )OSسرویس های اصلی و جانبی

o نرم افزارMS-SQL Server

o کتابخانه نرم افزاریAdvanced UI Maker

o ]...[

. ن نرم افزارها در طرح مدیریت پروژه ذکر شده استمشخصات نسخه های اولیه هریک از ای) 5-3(و ) 2-3(در صورت تغییر در هریک از این نرم افزارها، ضوابط ذکر شده در بندهای

.باید رعایت گردد

کنترل تامین کنندگان 3-8

سیستم به کارگزار فرعی، اقدامات (web interface)با توجه به واگذاری تهیه واسط وب راری هماهنگی فعالیت های انجام شده توسط این کارگزار فرعی و فعالیت های زیر برای برق

.مدیریت پیکربندی باید انجام گیرد



o بالفاصله پس از عقد قرارداد با کارگزار فرعی، طرح مدیریت پیکربندی پروژهباید از ) نماتن(واگذارشده، مطابق با استاندارد طرح مدیریت پیکربندی

از نظر تطابق و هماهنگی با طرح مدیریت پیکربندی پروژه، کارگزارفرعی اخذ و .به صورت رسمی بازنگری گردد

o بار درطول اجرای پروژه تهیه واسط کاربر، از فرآیند مدیریت پیکربندی 3حداقل ممیزی ) 4-3(انجام شده توسط کارگزار فرعی، مطابق ضوابط مندرج در بند

.پیکربندی به عمل آید

o سخه از فرآورده نهایی پروژه تهیه واسط کاربر، و قبل از پس از تحویل هر نمبناگذاری فرآورده های تحویلی در کتابخانه های پروژه، باید حداقل یک جلسه

.برگزار گردد) 4-3(بازنگری پیکربندی، مطابق با ضوابط مندرج در بند

برنامه زمانی .4

: زیر ارائه شده استبرنامه زمانی انجام فعالیت های مدیریت پیکربندی در جدول

ردیف فعالیت مقاطع زمانیپایان هر مرحله و همزمان با تحویل

فرآورده ها به کارفرما

پس از هر بار تغییر اقالم پیکربندی

1 مبناگذاری فرآورده ها

2 بازنگری مبناگذاری قبل از هر مبناگذاری

]...[ 3

منابع .5

:ی، منابع زیر مورد نیاز استبرای انجام فعالیت های مدیریت پیکربند


یک نفر کارشناس تمام وقت با مشخصات زیر، از پایان ماه اول اجرای پروژه تا پایان :پروژه، به عنوان مسئول پیکربندی پروژه موردنیاز می باشد

o آشنایی با مفاهیم مهندسی نرم افزار

o سابقه کارعملی در زمینهCM سال3 به مدت حداقل

o یی با نرم افزار آشناTracerPro


یک دستگاه کامپیوتر با مشخصات زیر، از پایان ماه اول اجرای پروژه تا پایان پروژه، :برای اجرای فعالیت های مدیریت پیکربندی پروژه موردنیاز می باشد

]...[




ایستگاه کاری، 5 با اجازه استفاده همزمان در حداقل TracerProیک نسخه نرم افزار از پایان ماه اول اجرای پروژه تا پایان پروژه، برای اجرای فعالیت های مدیریت

.پیکربندی پروژه موردنیاز می باشد

سایر منابع 5-4

.)مورد خاصی وجود ندارد(

ابزارها، روش ها و استانداردها .6

فرآیند مدیریت فهرست و مشخصات ابزارها، روش ها و استانداردهای مورد استفاده در اجرای :پیکربندی پروژه در جدول زیر ارائه شده است

ردیف نوع عنوان شرح 1 فرم فرم درخواست تغییر 2پیوست . ک.ر

2 فرم فرم گزارش اصالح 3پیوست . ک.ر

)4-1(بند . ک.راستاندارد طرح مدیریت

)نماتن(پیکربندی 3 استاندارد

4 ابزار TracerProنرم افزار -

]...[ 5

پیوست ها .7

واژه نامه 7-1

]...[



فرم درخواست تغییر 7-2

»ب«شرکت

»الف«پروژه تهیه نرم افزار جمع آوری و انتشار آمارهای فصلی سازمان

فرم درخواست تغییر اقالم پیکربندی

:عنوان قلم پیکربندی :شناسه :اصالحیه

:درخواست کننده :تاریخ درخواست

o عادی o فوری o اولویت حیاتی:

:علت درخواست

:تغییرات پیشنهادی

o مدیرپروژه o کمیته فنی o مرجع بررسی کننده مدیرفنی:

o رد o تاریخ بررسی :نتیجه بررسی قبول:

:شرح

:مسئول انجام تغییر :مهلت انجام تغییر

:شناسه درخواست تغییر



فرم گزارش اصالح 7-3

»ب«شرکت

»الف«افزار جمع آوری و انتشار آمارهای فصلی سازمان پروژه تهیه نرم

فرم گزارش اصالح اقالم پیکربندی

:عنوان قلم پیکربندی :شناسه :اصالحیه

:شناسه درخواست تغییر :تاریخ درخواست

:شرح تغییرات

:مسئول انجام تغییر :تاریخ انجام تغییر



رتباط با سایر استانداردهای مرجعا )2پیوست

استانداردهای مرجع مختلفی برای تهیه طرح های مدیریت پیکربندی پروژه های نرم افزاری

در این پیوست، ارتباط قالب ارائه شده در این . در سطح بین المللی تدوین شده است ستاندارد درمورد هر ا . استاندارد مرجع بین المللی بررسی شده است 4استاندارد با

مرجع، پس از بیان شرح کوتاهی درباره اهمیت و جایگاه آن استاندارد، جدول تناظر .بندهای استاندارد یادشده و بندهای متناظر در این استاندارد ذکر گردیده است

828IEEE-1998استاندارد .1

یکی از قدیمی ترین و حرفه ای ترین (IEEE)موسسه مهندسین برق و الکترونیک سات غیردولتی دنیا در زمینه مهندسی برق، الکترونیک و فناوری اطالعات موساین موسسه که مرکز آن در ایاالت متحده آمریکا قرار دارد، بخش عمده ای . است

از شهرت جهانگیر خود را مدیون فعالیت بی وقفه و حرفه ای در زمینه تدوین و استانداردهای . می باشد ITک و انتشار استانداردهای فنی در زمینه برق، الکترونی

IEEE در بسیاری از زمینه ها و موضوعات عمالً به عنوان استانداردهای مرجع .پذیرفته شده و یا پایه تهیه استانداردهای جهانی قرار گرفته اند

، استانداردهای این موسسه در IEEEیکی از غنی ترین مجموعه استانداردهای ، که بارها مورد تجدیدنظر قرار گرفته و وسیعاً زمینه مهندسی نرم افزار است

.منتشر شده است

استانداردی که در اینجا به عنوان استاندارد مرجع مورد استفاده قرار گرفته است، این 1998در اینجا نسخه سال . این موسسه است 828استاندارد شماره

:استاندارد با مشخصات زیر مورد ارجاع قرار گرفته است

IEEE Std 828-1998: IEEE Standard for Software Configuration Management Plans, The Institute of Electrical and Electronic Engineers, Inc., 1998



متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند IEEEشماره بند استاندارد 1. Introduction )1(

2. SCM management )2(

2.1 Organization )2-1(

2.2 SCM responsibilities )2-2(

2.3 Applicable policies, directives, and procedures

)6(

3 SCM activities )3(

3.1 Configuration identification )3-1(

3.2 Configuration control )3-2(

3.3 Configuration status accounting )3-3(

3.4 Configuration audits and reviews

)3-4(

3.5 Interface control )3-6(

3.6 Subcontractor/vendor control )3-7(

4. SCM schedules )4(

5. SCM resources )5(

6. SCM plan maintenance )1-6(



)ESA(استاندارد آژانس فضایی اروپا .2

استانداردهای مهندسی نرم افزار آژانس فضایی اروپا اساساً بر مبنای تدوین شده است، با این تفاوت که در این استانداردها تاکید IEEEاستانداردهای

نسبتاً شدیدتری بر یک زیستچرخ توسعه نرم افزار مبتنی بر الگوی آبشاری . صورت گرفته است

نیز به دلیل ماهیت فراملی آن از جمله استانداردهای معتبر ESAاستاندارد . منتشر شده است1984مهندسی نرم افزار است که اولین نسخه آن در سال

نسخه مرجع مورد استناد در اینجا، از ترجمه فارسی این استاندارد با مشخصات :زیر مورد ارجاع قرار گرفته است

نیا و مرآت.ا: ـ آژانس فضایی اروپا، ترجمه افزار نرم استانداردهای مهندسی

تا 145 صفحات 1376نیا، اداره کل آمار و اطالعات وزارت کشاورزی ـ مرآت.ن146

متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند ESAشماره بند استاندارد

)1( مقدمه. 1

)1-1( هدف طرح1-1

)2-1( دامنه طرح1-2

)3-1( نامه واژه 1-3

)4-1( مراجع1-4

)2( مدیریت پیکربندی نرم افزار. 2

)1-2( سازمان2-1

مسئولیت های مدیریت پیکربندی 2-2 نرم افزار

)2-2(

)6( سیاست ها، مقررات و روال های اجرایی2-3

)3( فعالیت های مدیریت پیکربندی نرم افزار. 3

)1-3( مشخصات پیکربندی3-1

)2-3( پیکربندی کنترل 3-2

)3-3( گزارش وضعیت پیکربندی3-3

)6-3( کنترل واسط3-4



متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند ESAشماره بند استاندارد )7-3( کنترل تهیه کننده خارجی3-5

)4( زمانبندی مدیریت پیکربندی نرم افزار. 4

)5( منابع مدیریت پیکربندی نرم افزار. 5

RUPاستاندارد .3

است، یک معروف شده RUP که به Rational Unified Processمتدولوژی Rationalمدل فرآیند استانداردشده توسعه نرم افزار است که توسط شرکت

این فرآیند که در طراحی آن بسیاری از . به صورت تجاری پشتیبانی می شود ایده های پیشرفته مهندسی نرم افزار از جمله توسعه تکاملی، نمونه سازی، و

، CASEای از ابزارهای مدلسازی شیءگرا بکارگرفته شده است، با مجموعه به دلیل رواج و . قالب های استاندارد و الگوهای آماده مدلسازی پشتیبانی می شود

دربین مهندسین نرم افزار، قالب های استاندارد این فرآیند نیز RUPمقبولیت عام .وسیعاً مورد استفاده قرار می گیرد

ن استاندارد با ای 2003نسخه مرجع مورد استناد در اینجا، از نسخه سال :مشخصات زیر مورد ارجاع قرار گرفته است

Rational Unified Process, Version 2003, Rational Inc.

متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند RUPشماره بند استاندارد Title page -صفحه روکش

Revision History تاریخچه

Table of Contents فهرست مطالب

1. Introduction )1(

1.1 Purpose )1-1(

1.2 Scope )1-2(

1.3 Definition, Acronyms and Abbreviations

)1-3(

1.4 References )1-4(

1.5 Overview )1-5(



متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند RUPشماره بند استاندارد 2. Software Configuration

Management -

2.1 Organization, Responsibilities, and Interfaces

)2(

2.2 Tools, Environment, and Infrastructure

)6(

3. The Configuration Management Program

)3(

3.1 Configuration Identification )3-1(

3.2 Configuration and Change Control

)3-2(

3.3 Configuration Status Accounting )3-3(

4. Milestones )4(

5. Training and Resources )5(

6. Subcontractor and Vendor Software Control

)3-7(



اوراکلPJMاستاندارد .4

که مکملی برای Oracle Project Management Method (PJM)روش محسوب می گردد، یک روش کنترل پروژه Oracle CDMمتدولوژی معروف

IT های است که توسط شرکت اوراکل برای برنامه ریزی، مدیریت و کنترل پروژه با مجموعه مفصلی از قالب های استاندارد ارائه می گردد PJM. طراحی شده است

که مدیران پروژه های نرم افزاری را قادر می سازد بسادگی و بسرعت اسناد به دلیل رواج و مقبولیت عمومی . مختلفی را در روند اجرای پروژه خود تهیه نمایند

های تولیدکننده نرم افزار، بویژه دربین بسیاری از شرکت CDMمتدولوژی شرکتهایی که در زمینه توسعه سیستم های اطالعاتی فعالیت می کنند، استاندارد

PJM نیز وسیعاً مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان یک استاندارد مرجع درآمده .است

، مطالب مربوط به مدیریت پیکربندی در ضمن طرح PJMدر استانداردهای نسخه مورد استناد در اینجا، از روایت . درج شده است (CR010)پروژه مدیریت

: این استاندارد با مشخصات زیر مورد ارجاع قرار گرفته است1999سال

Oracle Project Management Method Handbook, Release 2.6.0, March 1999, Oracle Corporation

.) فاقد شماره گذاری استPJM در روشCR010توضیح آنکه متن اصلی قالب (

متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند PJMشماره بند استاندارد Title page -صفحه روکش، تائیدیه

Document Control تاریخچه

1. Introduction )1(

1.1 Purpose )1-1(

1.2 Background -

1.3 Scope & Application )1-2(

1.4 Related Documents )1-4(

2. Scope -

2.1 Scope of Project -

2.2 Constraints and Assumptions -



متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند PJMشماره بند استاندارد 2.3 Risks -

2.4 Scope Control -

2.5 Relationship to Other Systems/Projects

-

3. Objectives -

3.1 Mission Statement -

3.2 Critical Success Factor -

3.3 Project Objective -

4. Approach -

4.1 Project Methods -

4.2 Strategy -

4.3 Plans -

4.4 Client Organization -

4.5 Locations and Networks -

4.6 Acceptance -

4.7 Project Administration -

5. Project Tasks, Deliverables, and Milestones

-

5.1 Planning Approach -

5.2 Key Deliverables -

5.3 Milestones -

6. Control and Reporting -

6.1 Control and Reporting Standards and Procedures

-

6.2 Risk and Issue Management -

6.3 Change Control -

6.4 Problem Management -

6.5 Status Monitoring and Reporting -

6.6 Reviews -

6.7 Progress Reporting -



متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند PJMشماره بند استاندارد 7. Work Management -

7.1 Work Management Standards and Procedures

-

7.2 Workplan Control -

7.3 Financial Control -

8. Resource Management -

8.1 Resource Management Standards and Procedures

-

8.2 Staff Resources -

8.3 Project Team -

8.4 Project Roles and Responsibilities

-

8.5 Education and Training -

8.6 Physical Resources -

8.7 Project Software/Tools -

8.8 Hardware -

8.9 Project Environment -

8.10 Software Backup Procedures and System Administration

-

9. Quality Management -

9.1 Quality Management Standards and Procedures

-

9.2 Quality Reviewing -

9.3 Quality Auditing -

9.4 Test Management -

9.5 Test Strategy -

9.6 Test Levels -

9.7 Test Execution -

9.8 Measurement -

10. Configuration Management -

10.1 Configuration Management Standards and Procedures

)6(

10.2 Configuration Definition )3-1(



متناظر در استاندارد حاضر) های(شماره بند PJMشماره بند استاندارد 10.3 Document Control )3-2(

10.4 Configuration Control )3-2(

10.5 Knowledge Management -

10.6 Release Management )3-1(

10.7 Configuration Status Accounting

)3-3(

10.8 Configuration Audit )3-4(

Appendix A – Workplan -

Appendix B – Roles and Responsibilities

-