ĐỜI SỐNG THẦN BÍ KI-TÔ GIÁO QUA CẢM NGHIỆM CỦA THÁNH … · 2020. 11. 1. · Người ấy như chết lặng vì được Đấng V ... Tuy nhiên, thật sai lầm

ĐỜISỐNGTHẦNBÍKI-TÔGIÁOQUACẢMNGHIỆMCỦATHÁNH

TÊRÊSAAVILAVÀTHÁNHGIOANTHÁNHGIÁ(Phần1)

WrittenbylcdonThángTư20th,2015.PostedinTâmlinh,ThiênPhong

GIỚITHIỆU

Ai từngmột lần chạmđếnVôBiên chắc cả ngàn năm sau cũng chẳng quênđượcgiâyphúthạnhphúcngấtngâyấy.Dườngnhưtrongthờikhắcđóngườiấykhôngcònsốngtrongthânxác,bởitoànthânđanghợpnhấtvớiCõiThiêng.Hệquảgiácquancảmnhậnđượclàtoànthânnóngvàsánglên;contimđậpmạnhhơn,tríóckhôngsaokiểmsoátđược.NgườiấynhưchếtlặngvìđượcĐấngVôBiên yêu thương quá sức. Hạnh phúc quá đỗi! Người ấy như vừa “từ trờixuống”.Mộtcáchđơnsơ,ngườitagọicáichạmnhẹấylàcảmnghiệmthầnbí.

Ngườitasẽkhátkhaotìmkiếmcáihạnhphúcngấtngâyấynếunólàthựctạicóthểchiếmhữuđược.Tuynhiên,thậtsailầmchongườidámđemthânhữuhạnchiếmđoạtcõivôbiên,bởichínhkhátvọngvĩnhcửuấycũngđếntừĐấngVĩnh

http://xuanbichvietnam.net/trangchu/author/lcd/

http://xuanbichvietnam.net/trangchu/category/tam-linh/

http://xuanbichvietnam.net/trangchu/category/tac-gia/thien-phong/

Cửu,vàhạnhphúcvĩnhcửuchỉđượcbanchongườibiếtđónnhậnvàkếthợpvớiNgài trongtìnhyêu.Vậynên,ngườikhátkhaovĩnhcửulàngườibiếtđónnhậncuộcsốngnàytrongniềmvuivĩnhcửu.

Ngườiki-tôhữuýthứcsựcaocảcủamìnhtronghướngđíchkếthợpvớiThiênChúa,hayđượcthầnhóa.Họsốngởtrầngianmàcõilòngchạmtớitrờicao,vìđược chínhĐấng là Thiên đàng yêu thương quá đỗi, ngay trong những nhọcnhằnvàgaigóccủaphậnngười.Ngườiki-tôhữutrongthếgiớitụchóahômnaycàngcầnđượckhíchlệđểbiếtđivàovớisựhuyềnnhiệmnơiThiênChúa.

Cóhaiconngười,mộtnammộtnữ.Họđãsốngcuộcđờirấtbìnhdịtrongkhônggian chật hẹp của đan viện Cát-minh Tây Ban Nha, thế mà tâm hồn họ lạithườngxuyênvượtkhônggianđếntậncõivôbiên.Trongcõihuyềnnhiệmấy,ThiênChúathôngtruyềnchohọchínhNgàivàkếthợpđặcbiệtvớihọtrongtìnhyêu.VìđượckếthợpvớiThiênChúa,họcũnghòahợpvớinhaucáchhoànhảovềcảđời sống,côngviệc,giáo thuyết.Haiconngườivĩđạicủa lịchsửKi-tôgiáothếkỉXVIấylàTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá.CảmnghiệmthầnbímàcácngàiđểlạiđãlàmchocácngàiđượcnhìnnhậnlànhữngvịthánhthầnbícủaHộiThánhCôngGiáo.

LinhmụctựcăntínhnhờhiệuquảcủabítíchTruyềnChứcThánhđượctrởnênmộtAlterChristus–ChúaKi-tôkhác–đượcnênđồnghìnhđồngdạngvớiĐứcKi-tômụctử.LinhmụcthihànhchínhsứvụcủaChúaKi-tôlàkếthiệpmuôndânvớiThiênChúaCha.Hơnbấtcứngườinào,linhmụcmangtrongmìnhsựthánhthiêngcủaThiênChúa,ngàiphảinỗlựcsốngvàlàmlantỏatìnhyêuthánhthiêng ấy.Nếuđức áimục tử là nguyên lý thốngnhất đời sốngvà sứvụ linhmục,[1]vàdođólàconđườngnênthánhcủalinhmục,thìđiềuquyếtđịnhlàsựkết hợp giữa linhmục vàĐứcKi-tô, và quaĐứcKi-tô linhmục kết hợp vớiThiênChúaCha, trongChúaThánhThần.Kếthợpnhưvậy là“thầnbí” trongnghĩarộngnhấtvàdễtiếpcậnnhấtcủatừnày.

TỔNGQUANVỀTHẦNBÍKI-TÔGIÁO

TrongthếkỷXX,cónhiềucuộctranhluậnthầnhọcvềthầnbíKi-tôgiáoxoayquanhhaivấnđềchính:Ki-tôgiáocóphảilàđạothầnbíkhông?Vàphảichăngtấtcảcácki-tôhữuđềuđạtđếntrìnhđộthầnbí?[2]Thiếttưởng,trướckhitìmhiểusựkếthợphuyềnnhiệmgiữaconngườivàThiênChúa,cầnphảinhậnrõnềntảng,bảnchấtvàđặctrưngcủathầnbíKi-tôgiáo.Tiếpđến,việcphântíchhànhtrìnhthầnbísẽgiúpkhámpháracáchthứcThiênChúabanơnđểkếthợp

http://xuanbichvietnam.net/trangchu/wp-admin/post-new.php


conngườivớiNgài.Cuốicùng,mốiquanhệgiữa thầnbívàhoàn thiệnKi-tôgiáolàchủđềđángquantâmhơncả.

I.NỀNTẢNGVÀBẢNCHẤTTHẦNBÍKI-TÔGIÁO

ĐểhiểubảnchấtthầnbíKi-tôgiáo,cầntruytìmnguyênngữcủatừthầnbí.Rồitừđó tìmhiểunhữnghiện tượngthầnbínhưxuất thần,ngất trí….ỞđâyviệckhámphánềntảngThánhKinhvềthầnbícótầmquantrọng,vìnhờđómớicóthểhiểuđặctrưngcủathầnbíKi-tôgiáo.

1.Kháiniệmthầnbí

1.1.Từngữ

Thần bí (hay huyền bí, huyền nhiệm) được dịch bởi từ mystica trong tiếngLatinh,tiếngAnhlàmysticism,tiếngPháplàmysticisme.DanhtừmysticakhôngxuấthiệntrongThánhKinh.[3]Hiểunhưtínhtừthìmysticabắtnguồnbởiđộngtừmyo(che,bịt,giấu),hoặcbởidanhtừmysterium(huyềnbí,mầunhiệm).

TrongThánhKinh,thánhPhaolôcódùngtừmysteriumđểnóivềchươngtrìnhcứuđộnơiĐứcKi-tô,nhưngkhôngnóiđếncảmnghiệmhuyềnbíkhibànvềsựkếthợpvớiNgài.NhưvậycóthểnóimặckhảiKi-tôgiáokhôngbiếttớithầnbívàchiềukíchhuyềnbíchủyếulàyếutốngoạilaidunhậpvàoKi-tôgiáo.Tuynhiên,vềthựcchấtthầnbílàsựkếthợpgiữaThiênChúavàconngười,điềunàyđượcdiễntảmứctộtđỉnhnơiĐứcGiêsuKi-tô,theonghĩanàythìthầnbínằmởtrungtâmcủamặckhảiThánhKinh.

TronglịchsửKi-tôgiáo,từthầnbícũngđượcápdụngvàonhiềuthựctạikhácnhau.ThờicácGiáophụ,thựctạithầnbíđượcgắnliềnvớimầunhiệmcănbảnlàĐứcKi-tô.Đếnthờicậnđại,thầnbíđượchiểuvềmộtcảmnghiệmhiệpnhấtvớiThiênChúa.Cảmnghiệm thườngđượcdiễn ra trongkhungcảnhcầunguyện,đưađếnxuấtthần.[4]Sangthờihiệnđại,thựctạithầnbíđượcđồnghóavớicáchiệntượngthầnbí,ngườitathườngchúýđếnnhữngngườiđượcthịkiếnhoặcđượcindấuthánh(stigmata).

Ngàynay,giớinghiêncứuthườngchiacácnhàthầnbíthànhbaloại:thầnbítâmcảm, tiêubiểu là thánhPhanxicôÁtsisi; thần bí trí năng, với đại diện là thánhGioan Thánh Giá và TêrêsaAvila; và thần bí định hướng tông đồ với thánhPhaolôvàthánhInhaxiôLôyôlalàđạidiện.[5]




Trong luận văn này, từ “thần bí” được dùng hoặc theo nghĩa hẹp hoặc theonghĩarộng.NghĩahẹplàsựkếthợpđặcbiệtgiữaThiênChúavàconngườinơiĐứcGiêsuKi-tô, thường gắn liền với những hiện tượng ngoại thường.NghĩarộnglàsựkếthợpgiữaThiênChúavàconngườihiểunhưlàbảnchấtđờisốngtâmlinhcủamọiki-tôhữu,vàbấtcứki-tôhữunàocũngđượcmờigọiđàosâuvàvunxớisựkếthợpnày.

1.2.Kinhnghiệm,cảmnghiệmvàđờisốngthầnbí

1.2.1.Kinhnghiệmthầnbí

Xétnhưmột thực tại tâm linh, kinhnghiệm thầnbí làmộtnhận thứcvềhoạtđộngThiênChúatronglinhhồn.Kinhnghiệmthầnbí làmộtkinhnghiệmthụđộng,vìchỉcóChúaThánhThầnmớicóthểtạorakinhnghiệmnàytrongngườitabằng sựhoạtđộngcácânhuệcủaNgài.[6]Nhữngkinhnghiệmnàycókhiđượcghilạicókhikhông.Nhữngkinhnghiệmthầnbíđượcghilạisẽtrởthànhcảmnghiệm thầnbíđượcchia sẻ củangườiđó,vàhọđượcgọi lànhữngnhàthầnbí.

Ngườitakhôngđồnghóanhàthầnbívớitácgiảthầnbí.NhàthầnbísốngkinhnghiệmkếthợpvớiThiênChúa,nhiềukhihọgiữkínmối tìnhthânmậtnàychứkhôngquảngcáorầmrộ.Lýdocủasựkínđáođókhôngchỉdođứckhiêmnhường thúcđẩynhưng còndo chínhbản chất của sựkết hợp thầnbí.[7]CáctuyệtphẩmthầnbícủaTêrêsaAvilađềurađờitừđứcvânglờicủangàivới các chagiải tội.Cũng thế, các tuyệt tác thầnbí củaGioanThánhGiá chỉđượchoànthànhdosựkhẩnnàicủamônsinhvàconcáithiêngliêngcủangài.Họthựclàcácnhàthầnbítrứdanh.Trongkhiđó,nhiềutácgiảthầnbícóthểchẳngcótíkinhnghiệmthầnbínàocả.Họnghiêncứucáctácphẩmcủacácnhàthầnbí,phântíchvàđốichiếucáccảmnghiệm,rútranhậnxétdùngchoviệcgiảnghuấn.

Nhưvậy,kinhnghiệmthầnbícầnđượcxácnhậnbởicảmnghiệmvềThiênChúavàcáchthứctruyềnđạtcảmnghiệmđóchongườikhác.

1.2.2.Cảmnghiệmthầnbí

Khôngchỉ trongKi-tôgiáomàngaycảnơicác tôngiáokhác,cácnhàthầnbíđềuđồngýrằngđặcđiểmcănbảncủacảmnghiệmthầnbílàtínhkhôntả.Cảmnghiệmthầnbíkhácxavớicáccảmnghiệmthườngnhật,nênkhôngthểdùngngônngữ thông thườngmàdiễn tả.[8]Hơnnữa,cảmnghiệmthầnbí thuộcvề




thế giới siêuviệt, thuộcvề tâm tìnhhơn là ý tưởng.Cókhi nhà thầnbí nhậnđược cảm nghiệm cách bất chợt,mà không giải thích nổi nguồn gốc của nó.ThánhPhaolôcũngngậpngừngkhithuậtlạicảmnghiệmthầnbícủamình.[9]

Thựcvậy,cónhiềungườisốngkếthợpmậtthiếtvớiThiênChúa,màchẳngthổlộchoaibiếthoặckhôngthểthổlộ.Nhưvậy,cóthểnóirằngngườitasẽchẳngbiếtgìvềthầnbínếukhôngcócảmnghiệm,hoặcnhữngngườiđãcảmnghiệmkhôngchia sẻ cảmnghiệmđócủamình.ThánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáthuộcvàosốnhữngngườivừacócảmnghiệmthầnbí,vừakểlạinhữngcảmnghiệmấybằngngônngữthầnhọcquaviệcmôtảhìnhảnhvàtiếntrìnhđãtrảiqua.ThánhTêrêsagọiđólàânbanđặcbiệtcủaThiênChúa.[10]

Nóitắt,cảmnghiệmthầnbílàânhuệThiênChúaban,đểconngườinhậnbiếtsựkếthợpvớiNgàiđồngthờicóthểlưulạicảmnghiệmấychongườikhác.

1.2.3.Đờisốngthầnbí

NếuhiểuthầnbílàsựkếthợpvớiThiênChúa,thìmọiki-tôhữuđềuđượcgọivàođời sống thần bí.Đó là sự kết hợp thần bí nhờ thôngdựvàomầunhiệmChúaKi-tôquacácbítích,vàtrongNgườithamdựvàomầunhiệmBaNgôiChíThánh.[11]

Đờisốngthầnbílàkếtquảcủacảmnghiệmthầnbí.Chínhnhữngcảmnghiệmthần bí biến đổi đời sống con người, không những làm cho họ thuộc trọn vềChúamàcòntrởnêngiốngChúa.NgườiđólàmmọiviệctrongtìnhyêuChúa.Chonên,đờisống thầnbí làđờisống trongChúa, thuộcvềChúavìđượcnênmộtvớiNgài.

Ngoài ra,nhiềusách tuđứccònđềcậpđếnhànhvi thầnbívà tình trạng thầnbí.Hànhvi thầnbí làmộthoạt động ít nhiềumạnhmẽcủamột ânhuệChúaThánhThần.Cóthểvínhưmộttrậnmưa.CòntìnhtrạngthầnbílàhoạtđộngcủacácânhuệChúaThánhThầntheocáchthứcthầnlinh.Hoạtđộngđótrongtìnhtrạng ổn định vững chắc, thường xuyên và đều đặn, được biểu hiện cách trổivượt và rõ rệt hơn việc thực hành các nhân đức phú bẩm theo cách thức conngười.Tìnhtrạngthầnbíđượcvínhưcảmùamưa.[12]

1.3.Cáchiệntượngthầnbí[13]

Cáchiệntượngthầnbí làcáchiệntượngvật lýkhácthường,gặpthấynơicácthánh nhân, hoặc những người được Chúa tác động cách đặc biệt. Các hiện






tượngnàyđượcphânchiatheobaquannăngcủaconngườilàtritrức,tìnhcảmvàthânxác.

Trướchết,nhữnghiệntượngthuộcloạitrithứcbaogồm:Thịkiến,siêungôn,mặckhải,phânđịnhtinh thầnvà thiêncảm.Thịkiến làhiện tượngnhìnthấymột đối tượngmàmắt thườngkhông thể nhận thức được, nhưnhìn thấyChúaGiêsu,ĐứcMẹMaria,cácthánhhaycácthiênthần.ThánhTêrêsaAvilaphânbiệtthịkiếntrithứcvàthịkiếntưởngtượng:ThịkiếntrithứclàhiệntượngthấyrõChúaKi-tôởgầnmìnhdầukhôngthểthấyNgườidướiconmắtxácthịthaylinhhồn.Thịkiếnkéodàinhiềungày,linhhồnngheđượctiếngChúanóimàkhông thấyhay tảđượcThiênChúanhư thếnào.Còn thị kiến tưởng tượng làhiện tượngThiênChúa tỏmình ra cho linhhồn theo cáchmà linhhồnkhôngthấy (có hình ảnhmà không nhìn thấy) về chínhNhânTính Thánh thiện củaChúaGiêsu.Hìnhảnhđókhắcghirấtsâuvàotrítưởngtượng,khônggìcóthểxóanhòađược.[14]

Siêungônlàhiệntượngnghethấymộttiếngnói,mộtsứđiệp.Tiếngnóiđócóthểphátratừbênngoàingườinghehoặcđượcphántừnộitâm.Mặckhải:thịkiếnlàthấy,siêungônlànghe.Cóhiệntượngvừanghevàthấythựctạithầnlinhgọilàmặckhải.Tuynhiên,haihiệntượngcóthểtáchrờinhau,nhưchỉthấymộthìnhảnhhaychỉnghemộttiếngnói.Thầnhọcđặttênchohiệntượngnàylà“mặc khải tư” để phân biệt với “mặc khải công” đã trọn vẹn nơi ĐứcGiêsu.Phânđịnhtinhthầnlàơnbangiúpphânbiệtđiềutốtđiềuxấuvàơnđọcđược tư tưởngcủangườikhácdùhọmuốngiấukín.ThánhGioanVianneyvàthánhPioPietrelcinakhingồitòagiảitộiđãnhắcnhởhốinhânkhihọchủtâmkhôngxưngthú.Linhgiáclàkhảnăngnhìnthấytínhcáchlinhthiêngcủamộtđốivật,nhưbiếttấmbánhđãđượctruyềnphéphaykhông.

Thứđếnlànhữnghiệntượngthầnbítronglãnhvựccảmxúccóxuấtthầnvàlửamến.Xuấtthầnnghĩalàrakhỏimình.Đâylàhiệntượngđươngsựbịthuhútbởiđối tượngchiêmngắm,đếnnỗimấthết tươngquanvới thếgiớihiện tại.Xuấtthần là hiện tượng thần bí được nói nhiều hơn hết trong cảmnghiệm thần bí.Hiệntượngnàycóthểxảyrachớpnhoánghaykéodài,tiệmtiếnhayđộtngột.Khixuấtthầnđươngnhiênxẩyratìnhtrạngngấttrí.

Theo thánh TêrêsaAvila, ngất trí là hiện tượng ân huệ Thiên Chúa tác độngmạnhmẽtrênlinhhồn,làmchocácgiácquanngừnghoạtđộng,tayvàthânthểcứnglạnh,cókhithởcókhikhông.Hiệntượngchỉkéodàitrongkhoảnhkhắc.HậuquảcủahiệntượnglàýchíhoàntoànbịThiênChúathuhút,tríthứchoàn


toàn được biến đổi. Thánh nhân cũng cho rằng cómột loại ngất trí khác gọilàphóngtâm–linhhồnnhậnthấymộttácđộngmạnhmaulẹđếnnỗitâmlinhdường như đem vụt đi. Linh hồn cảm thấy mình ở trong một thế giới khác.Tronggiâylátlinhhồnbiếtđượcnhiềuđiềumàtrítưởngtượngvàsuyluậnmấtnhiều năm cũng không hiểu đượcmột phần nghìn điều đó. Đó là cách Chúathôngđạt cho linh hồnkhôngqua lời.Ở trong cơnngất trí này, Têrêsa cũngkhôngchắclinhhồncócònởtrongthânxácnữakhông[15].HậuquảcủahiệntượnglàmýchíhoàntoànbịThiênChúathuhút,tríthứchoàntoànđượcbiếnđổi.Lửamếnlàhiệntượngámchỉngọnlửatìnhyêubừngcháytrongcontimvàtùytheonồngđộlantỏaramôitrường.

Cuốicùnglànhữnghiệntượngthầnbíảnhhưởngđếnthânxác.Hiệntượngnàythườnggâyấn tượngvớingườixungquanh,dễquansát.Nóbaogồm:dấuấnthánh, khinh hóa và các hiện tượng phát quang.Dấu ấn thánh là hiện tượngđương sựmang trênmình những thương tích củaChúaGiêsu.Chúng ta thấychứngtíchđầutiênnơithánhPhanxicôÁtsisi,ngày17tháng9năm1224.RồinơithánhAnne-CatherineEmmerick(1774-1824),thánhGemmaGalgali(1878–1903),thánhPiôNămDấu(1887–1968).NổitiếnghơncảlàthánhCatarinathànhSiena.Khinhhóalàtìnhtrạngthânthểđượcnhấcbổnglênkhỏimặtđất,cókhỉchỉvàigangtay,cókhicaohẳnnhưbaybổng.TrườnghợpnổitiếngnhấtlàthánhGiuseCopertino(1603-1663),thánhnhânkhôngnhững“baycao”vượtnócnhàthờmàcònxẩyrakhoảng70lầntrongsuốtcuộcđời,cólầntrướcsựchứngkiếncủaĐứcGiáohoàngUrbanôVIII.Cũngcónhữnghiệntượngtươngtựnhưdichuyểnnhanhnhưbay,hoặchiệndiệnmộtlúcởhainơi.Sauhếtlàcáchiệntượngphátquanghoặcpháthương,nghĩalàsaukhichếtcơthểphátramộtluồngsánghayhươngthơmđặcbiệt.Hiệntượngnàyxẩyranơirấtnhiềungườichứkhôngduychỉcácvịthánhđãđượctuyênphong.

Điều quan trọng đáng lưu tâm không phải cứ người có hiện tượng thần bí làngườiấyđượcơncảmnghiệmthầnbí.Hiệntượngthầnbíkhôngthuộcvềbảnchất của thầnbí, cũngkhôngđồngnhất với việc kết hợpvớiThiênChúa.Cóngười chẳng có dấu hiệu gì về hiện tượng thần bí, nhưng lại tiến rất xa trênđườngtrọnlành,vàluônsốngtrongsựkếthợpvớiThiênChúa.

2.NềntảngthầnbíKi-tôgiáo

2.1.ThánhKinh

Nhưđãnói,dùThánhKinhkhôngdùngtừthầnbíđểchỉsựkếthiệpvớiThiên


Chúa,nhưngthựcchấtcủathầnbílàsựkếthiệpvớiThiênChúanơiĐứcGiêsulại là trọngtâmcủamặckhảiThánhKinh.Vì thế,muốnhiểunềntảngthầnbíKi-tôgiáochúngtakhôngthểkhôngtìmvềnguồngốccủasựkếthợpnàytrongThánhKinh.

TânƯớc trình bầy cho chúng tamột khuônmẫu vô song về sự kết hợp nênmộtvớiThiênChúalàĐứcGiêsu.Sựkếthợptrêncảbìnhdiệnhữuthểvàtâmthức.[16]Đượcmời gọi tiến sâu trong sự kết hợp này, thánhGioan và thánhPhaolôTôngĐồgiúptahiểugiátrịsựhiệpnhấtđótrongtầmtaycủaconngười.

ThánhPhaolô,quacác thưcủamìnhđãđặtnền tảngđạo lýcho thầnbíKi-tôgiáokhi nói đến sựkết hợpgiữa các tín hữuvớiĐứcKi-tô.[17] Chính thánhnhânkểlạicảmnghiệmthầnbínhưhiệntượngxuấtthầndùkhônghứngthú:

Phảitựhàoư?Nàocóíchgì!Dùthế,tôicũngxinnóivềnhữngthịkiếnvàmặckhảiChúađãbancho tôi.TôibiếtcómộtngườimônđệĐứcKi-tô, trướcđâymườibốnnămđãđượcnhắclêntớitầngtrờithứba–cóởtrongthânxáchaykhông,tôikhôngbiết,cóởngoàithânxáchaykhông,tôicũngkhôngbiết,chỉcóThiênChúabiết.Tôibiếtrằngngườiấyđãđượcnhắclêntậnthiênđàng–trongthânxáchayngoàithânxác,tôikhôngbiết,chỉcóThiênChúabiết–vàngườiấyđãđượcnghenhữnglờikhôntảmàloàingườikhôngđượcphépnóilại(2Cr12,1-5).

Tuynhiên,biếncốĐa–mátđượccoinhư“tiếngséttìnhái”làmặckhảivớiđầyđủ ý nghĩa của hiện tượng thần bí, được thánhPhaolô kể lại với cả tấm lòngthànhtriân.BiếncốnàyđãghisâuvàtâmkhảmPhaolô,nênhễcódịplàthánhnhân kể lại cho người khácnhư hồng ân.[18]Kể từ ngày đó,mối tương quansốngđộngmạnhmẽvàthântìnhgiữaPhaolôvàĐứcKi-tôđượcthiếtlập.Đểrồitheo thời gian,mối tương quan đó trở thành sự hiệp thông nênmột, đến nỗiPhaolôkhôngngạingùngtuyênbố:“Tôisống,nhưngkhôngcònphảilàtôi,màlàĐứcKi-tôsốngtrongtôi”(Gl2,20).

ThánhGioan,ngườiđặtnền tảngchosựkếthợp thầnbíKi-tôgiáokhikhẳngđịnhThiênChúađãđếngặpconngườinơiĐứcKi-tô:“NgôiLờiđãlàmngườivàởgiữachúngta”(Ga1,14).DùkhôngdùngtừthầnbíđểchỉsựkếthợpgiữaThiênChúavàconngười,nhưngthựcchấtthánhnhânđãmôtảsựkếthợpnhưcuộcgặpgỡtrongýthứcvàyêumến.[19]

ThánhnhânnóivềsựkếthợpvớiThiênChúanơiĐứcGiêsunhưcànhnhovới





thânnho,vàviệcởlạitrongChúasẽlàmchongườimônđệsinhnhiềuhoatrái.[20]ViệckếthợpvớiĐứcGiêsucũngđồngnghĩavớiviệcđónnhậnNgài,nhờđómàđượcởlạitrongChúa:“Aiănthịtvàuốngmáutôi,thìởlạitrongtôi,vàtôiởlạitrongngườiấy.”(Ga6,56).KhingườitatiếpnhậnĐứcGiêsubằngviệc“ăn thịt và uốngmáuNgười” thìmột cuộc trao đổi kỳ diệu đã xẩy ra: khôngnhữngngười ta đượcở lại trongNgười,mà chínhNgười chuyểnban sự sốngthầnlinhchota:“nhưChúaChalàĐấnghằngsốngđãsaitôi,vàtôisốngnhờChúaCha thếnào, thìkẻăn tôi,cũngsẽnhờ tôimàđượcsốngnhưvậy” (Ga6,57).VớithánhGioan,việcởlạitrongChúađượcthựchiệnkhôngchỉnhờviệcđónnhậnNgài,nócònđượcbiểulộqualòngyêumến:“ChúaChađãyêumếnThầythếnào,Thầycũngyêumếnanhemnhưvậy.AnhemhãyởlạitrongtìnhthươngcủaThầy.NếuanhemgiữcácđiềurăncủaThầy,anhemsẽởlạitrongtìnhthươngcủaThầy,nhưThầyđãgiữcácđiềurăncủaChaThầyvàởlạitrongtìnhthươngcủaNgười.”(Ga15,9-10).

Caođiểmcủasựhợpnhấtđược thánhGioanđặt trong lờinguyệnhiến tế,khiĐứcGiêsucầuxinchomônđệđượcnênmộtvớiThiênChúaCha:“ConởtronghọvàChaởtrongcon,đểhọđượchoàntoànnênmột.”(Ga17,23).Nhưthế,sựkếthợpgiữaconngườivớiThiênChúarõràngđượcthánhGioankhẳngđịnhlànhờĐứcGiêsu.

Ngoàira,khinóiđếncácnhàthầnbíTânước,khôngthểkhôngnóivềĐứcMariavàthánhGiuse.VềsựkếthợpvớiThiênChúa,chắckhôngaicóthểvượtquađượcĐứcMaria.ThửhỏicóaiđãgầnChúaGiêsuhơnMẹ;aihiểuĐứcGiêsuhơnMẹ,cũngchẳngcóaiđãyêumếnChúaGiêsubằngMẹMaria;vàaiđãthihànhýmuốnThiênChúanhưMẹMaria.Nhưngcũngchưacóaiđãtrảiquađêmtối tâmlinhmạnhmẽvàquyết liệtnhưĐứcMaria.CácnhàchúgiảiThánhKinhchorằngMẹMariabướcvàođêmtốitâmlinhngaysaukhisứthầntừbiệtMẹrađi trongngàyTruyềntin,nókéodàiđếnkhiMẹđứngdướichânthánhgiá.

VớithánhGiuse,sựkếthợpvớiThiênChúađượcbiểulộquasựvângphụcthánhýNgàitrongthinhlặngvàhànhđộngcủađứctin.CóthểnóingoàiĐứcMaria chẳng ai đã đồng hành vớiChúaGiêsu sát cho bằng thánhGiuse,nhưngcũngchẳngcóaibướcđitrongđêmtốicủađứctinmạnhmẽvàquyếtliệtchobằngthánhnhân.Nếuđêmtối thanhluyệngiácquanvàtâmlinhngườitabằngsựvắnglặngvàẩngiấucủaThiênChúa,thìđêmtốiấylạithanhtẩytâmhồn thánhGiusebằngsựhiệndiệngầnsátcủaNgôiLờiConThiênChúanơi


ĐứcGiêsu“ngườicon”hợpphápcủathánhnhân.Sựthanhluyệnnàymớithựclàkhủngkhiếp,và trongcuộcthanhluyệnấyThiênChúachỉchothánhGiusethấyánhsángcủaNgàitrongmơ.[21]

2.2.GiáoPhụ

NếuThánhKinhTânƯớc,cụthểlànơithánhGioanvàthánhPhaolônhấnmạnhsựkếthợpvớiThiênChúađượcthựchiệnnơiĐứcKi-tô, thìsangthờicácGiáophụđềtàikếthợpvớiThiênChúađượcđặcbiệtquantâm.

Trướchết,điềunàyđượcghinhânnơicáctôngphụ,đạidiệnlàthánhInhaxiothànhAntiokiavàthánhPolycarpo.Tưtưởngcủacácngàivọnglạigiáohuấncủacáctôngđồ:ki-tôhữulàngườichiasẻsựchếtvàsốnglạicủaĐứcKi-tô.ThánhInhaxiocoitửđạolàbiểuhiệncaonhấtcủaviệckếthợpvớiĐứcKi-tô.VìsựtửđạoliênkếtngườitínhữuvớiĐứcKi-tôquaviệchọalạigươnghysinhtraohiếncủaNgười.ĐócũnglàtâmtìnhcủathánhPolycarpokhibịthiêusống :“Con xin chúc tụngChúađã khứngban cho conhômnay và tronggiờnày,đượcnhậpvàosốcácvịtửđạomàdựphầnchéncủaĐứcKi-tôđểđượchưởngơnphụcsinh,vàơnkhônghềhưnátnhờThánhThầnmàsốngđờivĩnhcửu”.[22]

MộtbậcthàykhácviếtvềthầnbíKi-tôgiáolàOrigen.[23]Origenmờigọicáctínhữuhãy tìmhiểumầunhiệmcao siêucủaThiênChúabằngcách suygẫmThánhKinh.Tuynhiên,phảiđọcThánhKinhtrongtâmtìnhcầunguyện,nhờđókhámpháranghĩathầnbí,ẩnsaunghĩavănchương.ÝnghĩabachặngđườngcủahànhtrìnhthầnbíđượcOrigengiảithíchkhiđốichiếuvớibatácphẩmthiphúcủaThánhKinh:sáchChâmNgôndạyluânlývàcáchthựchànhnhânđức,ứng với giai đoạn thanh luyện; sáchGiảngViên dạy cách chiêm ngắmThiênChúađólàgiaiđoạnchiếusáng;vàsáchDiễmCadạycáchkếthợpvớiThiênChúatronggiaiđoạnkếthợp.KhichúgiảisáchDiễmca,Origenđãđểlạichohậu thếhình ảnhkết hợpvớiThiênChúađượcví nhưcuộckết hônnhiệm lạgiữalinhhồnvàĐứcKi-tô.[24]

HầuhếttrườngpháilinhđạoKi-tôgiáothờiTrungcổ,ngaycảcảmnghiệmthầnbícủa TêrêsaAvilavàGioanThánhGiáđềumangâmhưởngquanniệmnày.VàcũngtừcảmnhậncủaOrigencácgiáophụdầndầnpháttriểncáchọcthuyếtkhácnhauvềsựkếthợpvớiThiênChúa.

Tiếpđến,vịgiáophụđạidiệntiêubiểuchothầnhọcthầnbíTâyphương





làthánhAugustinô.ĐặctrưngcủađạolýthánhAugustinôvềconđườnglêntớiThiênChúalàtrởvềvớinộitâm.NhờsựhồitâmconngườinhậnthứcsựhiệndiệncủaThiênChúa.Ngườiki-tôhữunhờLờiChúamàtrởvềvớilòngmình,đểgặpgỡvàđàmđạovớiThánhLinh,Đấngngựtronglinhhồnvàlàthầydạynộitâm.

TheothánhAugustinôkhinhậnthứcđượcsựhiệndiệnThiênChúatrongmình,linhhồncảmthấyanvuidịungọt,vàdầndầnđượcChúachonếmhưởngcảmgiácnhưhạnhphúcThiênđàng.ĐểcóđượccảmnghiệmấyconngườicầnluônmongmỏiđượcvàonhàChúa,khaokhátđượcnhìnngắmdungnhanNgài,mặcdùchínhChúakhơilênniềmkhaokhátấy.Từcảmnhậnnày,thánhnhânđãđểlạilờicầunguyệnbấthủ:“LạyChúa,ChúađãdựngnênchúngconchoChúa,vàtâm hồn chúng con không được yên nghỉ cho đến khi được yên nghỉ trongChúa”.[25]

ThánhAugustinômô tảhành trình lênđếnThiênChúacó tínhcách tiệm tiến,baohàmnhiềucấpđộ.TrongtácphẩmDeverareligione,hànhtrìnhđóđượcsosánhvớibảylứatuổitrongđờingười;còntrongquyểnDesermoneDominiinmonte,bảycấpđộấyđượcđốichiếuvớicácchânphúcvàbảyơnChúaThánhThần.[26]

Nhưvậycóthểnói,caođiểmcủađờisốngnộitâmlàtrởvềcôtịchlòngmìnhđểkếthợpvớiThiênChúa,đólàtưtưởngtuđứccủathánhAugustinôkhimớitrởlạiđạo.Vớithờigian,tưtưởngấythayđổi,bởithánhnhânđãcảmnhậnđượcgiátrịcủaviệctìmkiếmChúatrongcộngđoàn,vìcộngđoànmớilànơitathựchiệnđứcái,cốtyếucủasựkếthợpvớiThiênChúa.Điềutuyệtvờinhấtlàthánhnhânđãđềcaovai tròcủaânsủngThiênChúa tácđộng trênconngười tronghànhtrìnhkếthợpnày.

Cuối cùng, với các giáo phụ bênĐông, truyền thống nhấnmạnh nội tại siêuhình, điển hình là Grêgôriô Nyssa và Điônysius Areopagita. Hai tác giả theokhuynhhướngthầnbíđêmtối.Hànhtrìnhtâmlinhđượcvínhưtiếntrìnhtừhữuhìnhđếnvôhình.

GrêgôriôNyssađãtrìnhbàyhànhtrìnhđilênThiênChúakhôngchỉtừ“tốiđếnsáng”,màcòn“từsángđếntối”.Quảvậy,tronggiaiđoạnđầucủahànhtrìnhtâmlinh,conngườiphảiđitừtămtốicủatộilỗiđếnánhsángcủađứctin.ÁnhsángđứctingiúpconngườihiểubiếtThiênChúa.Nhưngmuốnbiếthơn,conngườilạiphảihànhtrìnhtừánhsángđếnđêmtối.Vìcàngmuốnbiếtthêm



vềThiênChúaconngườilạicàngthấybấtlực,khôngtàinàohiểuđượcsựcaosiêu của Ngài. Đứng trước mầu nhiệm khôn dò của Thiên Chúa, trí tuệ conngườinhưrơivàotốitămmùmịt.[27]

Người được nhắc tới nhiều trong thần bí Ki-tô giáo là ĐiônysiusArêôpagita, bởi tác phẩm văn chương Ki-tô giáo đầu tiên là Thần học thầnbíđượcgánchoông.[28]Ảnhhưởngcủaôngtớithầnhọcthầnbírấtsâuđậm.TheoĐiônysius,ThiênChúađượcnhậnbiếtquathếgiớihữuhình,quathụtạo.ChínhmặckhảicủaThiênChúacũngđượcdiễntảbằngngônngữloàingười.Vìthế nómang dấu tích của sự bất toàn. Ông đề nghịmột cách thức nhận biếtThiênChúakhôngbắtđầutừthụtạomàbằngnẻođườngcủatốitămthinhlặng.BởiThiênChúalàĐấngSiêuViệttuyệtđối,chonêntrítuệloàingườikhôngthểbiếtđượcNgài.Cáchduynhấtđể“biết”ThiênChúalà“khôngbiết”.Cóđiều,sự“khôngbiết”ởđâykhôngphảilàngudốtumê,nhưnglàmộtcấpđộcaocủasự“biết”Chúa:“biết”quacảmnghiệmthầnbí.[29]Chonên,hànhtrìnhtiếnđếnsựkết hợp với Thiên Chúa được ví như đi vào tăm tối, bởi chính sự tăm tốilinhdiệuđómanglạiánhsáng.ĐiềumàĐiônysiusgọilà“tiasángcủatốităm”.

CósửgiachorằngthầnhọcthầnbíKi-tôgiáobắtđầutừĐiônysius.Cóýkiếnkhác:thầnbíKi-tôgiáobắtnguồntừTânƯớc,nhưngđếnĐiônysiusmớiđượcphântíchbằngphạmtrù“thầnbí”.Cóđiều,tácphẩmcủaĐiônysiusảnhhưởnglớnđếnthầnhọckinhviệnTâyphương,vàcólẽcảnơithánhGioanThánhGiávớitácphẩmĐêmtốicủangài.[30]

2.3.GiáohuấnHộiThánh

GiáohuấncủaHộiThánhkhôngtrựctiếpnóivềthầnbí,nhưngCôngđồngVaticanôIItrongHiếnchếLumenGentiumđãkhẳngđịnh:“tấtcảcácKi-tôhữutheobấtcứbậcsốnghayđịavịnào,đềuđượckêugọitiếntớisựviênmãncủađờisốngKi-tôgiáovàđếnsựtrọnlànhcủađứcái”.[31]NênthánhlàkếthợpvớiThiênChúavà trởnêngiốngNgài, là sống tươngquan sốngđộngvàthântìnhvớiNgài,vàđólàthầnbí.

Đểđạtđượcsựtrọnlànhấy,Côngđồngkhuyếndụ:“phảisửdụngnhữngsứclựccủaChúaKi-tôđãbannhiềuíttùyýNgườiđểtrởnêngiốngNgườikhitheovếtchânNgười,vàthựchànhthánhýChúaChatrongtấtcảmọisự,họsẽhếtlònglàmvinhdanhThiênChúavàphụcvụthanhân”.[32]Côngđồngxácquyếtmọiki-tôhữuđềuđượckêumờivàcóbổnphậnnênthánh,nêntrọnlànhtheobậcsốngcủamình.Tựbảnchấtviệcnênthánhlàmột,dùđườnglốinênthánhthì







nhiều.Mỗingười tùy theoơnChúaban, theoơngọi,môi trườngsốngmàđạtđượcmụcđíchnày.[33]

Theođườnghướngấy,sáchGiáoLýHộiThánhCôngGiáokhẳngđịnhrõràngkhiviết:“ThiênChúakêugọitấtcảchúngtađếnsựkếthiệpmậtthiếtvớiNgài,mặcdùnhữngân sủngđặcbiệt vànhữngdấuchỉngoại thườngcủađời sốngthầnbíchỉđượcbanchomộtsốngười,đểbiểulộhồngânnhưngkhôngđượcbanchomọingười”.[34]Nhưvậy, giáohuấn củaHộiThánhđãdunghòahaiquanniệmchorằng:tấtcảki-tôhữuđềuđượcđượckêugọivàođờisốngthầnbí,vàơngọithầnbílàmộtđặcânchỉdànhriêngchorấtítlinhhồnưutuyển.

3.BảnchấtvàđặctrưngthầnbíKi-tôgiáo

3.1.BảnchấtthầnbíKi-tôgiáo

Bảnchất thầnbíKi-tôgiáo là sựkếthợpgiữaconngườivớiThiênChúanơiĐứcGiêsuKi-tô.NétđộcđáothầnbíKi-tôgiáolànơiĐứcGiêsuchínhThiênChúađếngặpconngườivàmờigọihọkếthợpvớiNgài.

NơiĐứcGiêsuThiênChúađãlàmngườiđểởvớiconngười.[35]ĐứcGiêsuđãmởđườngđểngườimônđệcóthể“ởlại”trongNgài,[36]vàchínhThiênChúađếncưngụnơingườiấy:“AiyêumếnThầy,thìsẽgiữlờiThầy.ChaThầysẽyêumếnngườiấy.ChaThầyvàThầysẽđếnvàởlạivớingườiấy”(Ga14,23).Đólàsựkếthợptrongtìnhyêu.SựkếthợpấyởđỉnhcaođượcdiễntảbằngcuộckếthônnhiệmlạgiữaThiênChúavàlinhhồn.Tuynhiên,đểkhỏirơivàoảotưởngtình cảm, các nhà thần bíKi-tô giáo không quên lưu ý rằng việc kết hợp vớiThiênChúa không phải là chuyện tình cảm, nhưng tiên vàn là kết hợp ý chí,[37]theogươngĐứcKi-tô,ngườiđếnđểthihànhýmuốncủaCha.[38]

3.2.ĐặctrưngthầnbíKi-tôgiáo

Cónhiềukhuynhhướng thầnbíKi-tôgiáogiải thíchbản chất sựkết hợpvớiThiênChúa,nhưthầnbíánhsángvàđêmtối,thầnbígiaoduyên,thầnbíbảnthểhayvắnglặng.[39]CóthểghinhậncácđặctrưngcủathầnbíKi-tôgiáonhưsau:

3.2.1.Mầu nhiệm Thiên Chúa được tỏ hiện nơi Đức Giêsu Ki-tô và HộiThánh

ThiênChúacủaKi-tôgiáođượcmặckhảilàĐấngSángTạo,vừasiêuviệtvừanộitạitrongvạnvật.Hơnnữa,Ngàicònđượctỏbàylà“ThânPhụĐứcGiêsu”








vàlàChacủatấtcảmọingười.[40]

ThiênChúamuốnmọingườiđượcnhậnbiết tình thươngcủaNgườivàhưởnghạnh phúc vĩnh cửu đã dành cho những ai kết hợp vớiNgài.NơiĐứcKi-tô,ThiênChúatỏbàykếhoạchtìnhthươngđó,[41]bởichínhNgài làĐườngdẫnnhân loại về với Cha.[42] Cho nên, chìa khóa của thực tại thần bí Ki-tôgiáokhôngphải làconngườiđi tìmgặpThiênChúamàchínhThiênChúađếngặpconngườivàbàytỏchoconngườitìnhyêuhợpnhấtvớiNgài.

ChiêmngắmmầunhiệmThiênChúa,thầnbíKi-tôgiáotránhchủtrươngvôtrivànhânhìnhvềNgài,nênthâmtín:mộtđằngThiênChúađãđượctỏbàynơiĐứcKi-tô,vìthế,kếthợpvớiThiênChúabaohàmsựhợpnhấtvớiĐứcKi-tô,cả nhân tính và thiên tính. Đàng khác, vì Thiên Chúa là Đấng siêu việt, conngườiđượcmờigọikếthợpvớiNgài,nhưngmãimãiconngườivẫnlàthọtạokhông thể nào đồng hóa với Thiên Chúa. Bao lâu còn sống ở trần gian, conngườivẫnkhátkhaotìmkiếmvàkếthợpvớiNgàitrongđêmtối.[43]

LàbítíchcứuđộcủaChúaKi-tô,HộiThánhđónnhậnvàchuyểnthônghồngânđóchoconngườibằngLờiChúavàcácbítích.NhờHộiThánh,đờisốngthầnbíngườiki-tôhữuđượcnuôidưỡngquaviệc lắngngheLờiChúavà thamdựcácbítích,nhấtlàbítíchThánhThể.[44]

3.2.2.KếthiệpthầnbívớiThiênChúabiểuhiệnquađứcmến

Đứcái làđiềurăncaotrọngnhấtđượcchínhChúaGiêsudạy.[45]Đứcáitrọnhảocómẫuchunglà“yêunhưThàyđãyêu”(Ga,13,35).KếthợpthầnbíkhôngdẫnđếnhủydiệtcánhântrongThiênChúa,nhưngbiểuhiệnqualòngmến,làđỉnhcaocủasựhoànthiệnki-tôhữu.LòngmếnChúatràoralòngmếnthanhân.YêumếnThiênChúabaogồmcả việc yêumếnnhữngngười thuộc vềChúa,nhấtlànhữngngườibénhỏhiệnthâncủaChúaKi-tô.Sựkếthợpthầnbícũngđikèmtheomộtđờisốngđạohạnh.NgườitakhôngthểdunghòaviệckếthợpvớiThiênChúamàlạisốngnếpsốngvôluân,tráctáng.VìtựbảnchấtđờisốngthầnbíhọalạidungnhanthánhthiệncủaĐứcKi-tô.[46]

Tìnhyêuđòihỏingườitaluônthăngtiến.Hơnnữa,tronghànhtrìnhthiêngliêngaikhôngtiếntứclàđanglùi.

3.3.3.Đờisốngthầnbígắnchặtvớiđờisốngki-tôhữu

Đờisốngngườiki-tôhữuđãmangtínhthầnbítừkhởiđầu,bởivìkhilãnhnhận








bítíchThánhtẩy,ngườitínhữuđượcliênkếtvàoĐứcKi-tô,trởthànhchithểcủaNgười[47]. Thánh Thần đã biến đổi họ thành nghĩa tử của Thiên Chúa,[48]được thông phần vào bản tính Thiên Chúa,[49] và thành đền thờ ChúaThánhThần.[50]Tuynhiên,đómớilàơn“nềntảng”,“mầmgiống”củađờisốngthầnbí.[51]Mầmgiốngthầnlinhđãđượcbanchongườiki-tôhữunhờbítíchThánh tẩy nhưng nó chưa được kiện toàn. Vì thế, trong suốt cuộc đời mình,ngườiki-tôhữucầnphảisốngcáchcóýthứchơnbảntínhthầnbítrongmình,vàpháttriểnmầmgiốngthầnlinhđãđượclãnhnhậnấy.

Ởđâymộtlầnnữacầnphânbiệtđờisốngthầnbívàcảmnghiệmthầnbí.Tấtcảcácki-tôhữuđềuđượcmờigọiđónnhậnvàpháttriểnđờisốngthầnbí.Đâylàtiến trình hoàn thành ơn gọi làm conThiênChúa.Cảm nghiệm thần bí là ơnđượcbanchomộtsốngười,họcảmnhậnđượcsựkếthợpgầngũivớiChúa.Tấtnhiêncảmnghiệmđókhôngnhấtthiếtkéodàicảđờingười.

Nhưthế,rõràngcóhainghĩacủathầnbíngườitaphảixácnhận:nghĩarộnglàơngọicủamọiki-tôhữudohiệuquảcủabítíchThánhTẩy;nghĩahẹplàđặcânđượcbanchomộtsốítngườicócảmnghiệmđặcbiệtvềsựhiệndiệncủaThiênChúa,cũngnhưnhữngbiểuhiệntrongsựkếthợpvớiNgài,đểminhchứngchohồngân thầnhóadànhchomọingười,như trườnghợp thánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiámàđềtàinàyquantâm.

II.HÀNHTRÌNHTHẦNBÍKI-TÔGIÁO

Hànhtrìnhthầnbívốnhuyềnnhiệmvàkhótả, trongquátrìnhtăngtrưởnglạicóquánhiềusắctháidohoạtđộngcủaChúaThánhThầnnơimỗitâmhồnmỗikhác.TruyềnthốngthầnhọctâmlinhchiahànhtrìnhthầnbíhayconđườnghoànthiệnKi-tôgiáothànhbagiaiđoạn.DùtêngọivàcáchthứctiếpcậnkhácnhaunhưngbảnchấtvẫnlàsựkếthợpvớiThiênChúa.Hiệnnay,chưacóphươngpháptrìnhbàynàođượccoi là tốiưu.Ởđây,cóthểghinhậnbaquanđiểm, cũng là ba phương pháp tiêu biểu là: hành trình ba giai đoạn của quanđiểmcổ truyền;hành trìnhđứcáihoànhảo theo thánhTômaAquinôvàhànhtrìnhtòalâuđàinộitâmcủathánhTêrêsaAvilamàbàiviếtnàytậpchúnhiềuởPhần2.

1.Quanđiểmcổtruyền

Quanđiểmcổtruyềnchiahànhtrìnhthầnbíthànhbagiaiđoạnlà:thanhluyện,chiếusángvàkếthợp,cũngđượcgọilàthanhđạo,minhđạovàhiệpđạo.






[52]Trongmỗigiaiđoạnnàyngườiki-tôhữunhậnratìnhtrạng,phươngthếvàmụcđíchđểhướngđến.

1.1.Giaiđoạnthanhluyện

Gọilàthanhluyện,vìgiaiđoạnnàydànhchonhữngngườikhởiđầu,họmuốnsốngchân thànhđời sốngngườiki-tôhữu.Tuy sống trongânnghĩavớiChúanhưnghọvẫncònquyếnluyếnvớicáctộinhẹ.Mụcđíchthanhluyệnlàgiúphọthốnghốicáclỗilầmtrongquákhứ.Thựctậpkhổhạnhđểtránhcámdỗvànguycơphạmtội.Nhữngngườiởgiaiđoạnnàycóthểđạtmụcđíchbằnghaiphươngthế:cầunguyệnđểđượcơnChúavàkhổhạnhđểlãnhnhậnơnChúa.

1.2.Giaiđoạnchiếusáng

Giaiđoạnnàyđượcgọilàchiếusángvìtậptrungvàosốngtheogươngnhânđứccủa Chúa Giêsu là ánh sáng. Điều kiện để vào giai đoạn này là linhhồn[53]thườngxuyêntrongtìnhtrạngânsủng,gớmghéttộinhẹvàmọinguycơphạmtội,làmchủcácdụcvọng,thâmtíncácđạolýđứctin.NhắmmụcđíchnêngiốngChúaGiêsu,linhhồnphảiđặtChúalàmtrungtâmđờisống,đểChúađiều khiểnmọi tư tưởng, tình cảm. Phương thế thực hiện là cầu nguyện, suyngắmtâmtìnhhơnlàsuylý.Linhhồnkhátkhaotìmhiểu,yêumếnChúaGiêsuvàthựchànhcácnhânđứctheogươngNgài.

1.3.Giaiđoạnkếthợp

Saukhiđã trảiquahaigiaiđoạn thanh luyệnvàchiếusáng, linhhồn tiếnvàogiaiđoạnkếthợp.NgườiđãtiếnvàobậcnàyđượckếthợpvớiChúacáchmậtthiếtvàthườngxuyên.LinhhồntanbiếntrongChúa,chỉsốngbởiChúavànhờChúa.Cuộcsốngcủahọđượcđứcmếnthôithúc,họquênmình,tậptrungtấtcảtưtưởng,tâmtìnhvàhànhđộngvàolòngmếnChúa.Hiệuquảđạtđượccủabậcnàylà:linhhồnthoátlythụtạo;lòngmếnChúađãtrởnênnhucầusống;đờisốngcầunguyệntrởthànhviệcchiêmngắmChúaliênlỉtrongtìnhyêuvàhằngtuânphụcthánhýChúa.[54]

Nhiềutácgiảtuđứcchorằnggiaiđoạnthanhluyệnvàchiếusánglàthờikỳkhổchế,khiđạttớigiaiđoạnkếthợplàbắtđầuthờikỳhiệpnhấtthầnbí.[55]Nhưthế,tiếntrìnhkếthợpcủaconngườivớiThiênChúađượchiểucáchkháclàtừkhổchếđếnthầnbí.

2.QuanđiểmcủathánhTômaAquinô





Đứcáilàmốidâyliênkếtđiềuthiệnhảo,[56]cũnglàơncaotrọngvàtrổivượt.[57]ThánhTômaAquinôđãmôtảhànhtrìnhkếthợpvớiThiênChúatheosựtiếnbộcủađứcái.

2.1.Đứcáikhởiđầu

Đờisốngthiêngliêngphátsinhnhờhiệuquảcủađứcái.Bởithế,vớingườimớikhởiđầutrênđườngtâmlinh,thánhTômachorằng:“bổnphậnđầutiênvàchínhyếucủaconngườilàtránhtộilỗivàchốnglạicácdụcvọngnơimình,vìnó thúcđẩyconngười làm tráingượcvớiđứcái”.[58]Những thanhluyệnvàhãmmìnhtựnókhôngphảilàcùngđích,nóchỉlàphươngthếđểgạtđicáctrởngạingăncảnsựtăngtrưởngđứcái.

2.2.Đứcáitiếnbộ

Ởbậcnày, theo thánhTôma, linhhồnphảichủ tâmtiếnbước trongđườnglành.Đứcáigiatăngvàthêmvữngmạnh.[59]ĐểmặclấyĐứcKi-tôvàtrởnêngiốngNgười,cầncónhữngphươngthếtíchcực,nhờđó,ơnthánhvàđứcáimớicóthểtăngtrưởng.Cácphươngthếấylàcácbítích,cácviệclànhphúcđứcvàcầunguyện.

2.3.Đứcáihoànhảo

Bậcnàytươngđươngvớigiaiđoạnkếthợphayhiệpđạo.Ởtìnhtrạngnày,linhhồnquantâmđặcbiệtđểkếthợpvớiChúa:“mongướcđượcrađiđểđượcởvớiĐứcKi-tô”.[60]ThánhTôma,trongmởđầuluậnđềĐứcáicủaTổngluậnThầnhọc,đãxácđịnh:ĐứcáilàtìnhbạngiữaThiênChúavàconngười.ĐứcáihoànhảokếthợpmậtthiếttavớiThiênChúa,bởihànhviyêumếnlàmchoýchíthoátrakhỏichínhmìnhđểđếncưngụnơiThiênChúa.[61]

Nhưvậy,vớithánhTômahànhtrìnhkếthợpthầnbíhệtạiởviệcgiatănglòngmếnChúa.YêumếnChúalàmụcđíchtốihậuvàhạnhphúctuyệtđốicủaconngười.NhờyêuChúa,ngườitasẽyêuthanhânvàyêuchínhmìnhvìđượcthôngphầnvàobảntínhcủaThiênChúa.

III.THẦNBÍVÀHOÀNTHIỆNKI-TÔGIÁO

Hoànthiệnlàtìnhtrạnghayđiềukiệnhiệnhữuđãhoàntấthayđãchấmdứtmàkhôngdưthừahaythiếubấtcứđiềugì.BảnchấtcủasựhoànthiệnKi-tôgiáohệtạisựliênkếtmậtthiếtvớiThiênChúanhờđứcáitrọnhảo.Điềunàycó







thểđạtđượcngaytrongcuộcsốngđờinàyvàđượcdiễntảquacuộchônnhânhuyềnnhiệmhaysựkếthợpsiêubiến.[62]Nhưthế,giữathầnbívàhoànthiệnKi-tôgiáocómốiquanhệđặcbiệt.TrạngtháithầnbívàhoànthiệnKi-tôgiáocóthểchỉlàcáchgọitênkhácnhaucủacùngmộtthựctạilàkếthợpvớiThiênChúa.Vàcùngđíchđờisốngki-tôhữucũnglàđiểmtớimàđứcáihoànhảovàthầnbíhướngvề.

1.ThầnbívàhoànthiệnKi-tôgiáo

Đờisốngthiêngliênglàmộttiếntrìnhtiệmtiếntừbìnhthườngđếnkhổchế;từkhổchếđếnthầnbí,domọingườiđượcmờigọinênhoànthiệnnhưChatrên trời là Đấng hoàn thiện,[63]vì“ý muốn của Thiên Chúa là anh em nênthánh”.[64]Tuynhiên,trênconđườnghoànthiệncósựkhácbiệtcảkháchquanlẫnchủquan.

KháchquanvìThiênChúamuốnchomỗingườimỗikhác:“trongnhàChaThầy,cónhiềuchỗở.”(Ga14,2).ChủquanvìhoànthiệnKi-tôgiáohệlạitạiởđứcái,nênmức độ của đức ái làmức độ của hoàn thiện.Một người yêumếnThiênChúavàthanhânđượckểlàngườihoànthiệntheonghĩathựcchấtcủatừnày.[65]Cóđiều,hoànthiệnKi-tôgiáochỉtrọnvẹntrongđứcáiviênmãnnhờânhuệChúaThánhThần.[66]Một cách hiểu khác là hoàn thiệnKi-tô giáo nhấtthiếtđòitìnhtrạngthầnbí.[67]Chonên,vấnđềđặtralàkhinàolinhhồnđivàotrạngtháithầnbí?Thầnhọcthầnbícónhiềuquanđiểmkhitrảlờicâuhỏinày.

Theo chaAumann linh hồn đi vào trạng thái thần bí khi đức ái phát triển tớiđiểmhoàntoàntừbỏmìnhđểtheosựhướngdẫncủaChúaThánhThần.[68]Tuynhiên,ThiênChúacóthểđặtmộtlinhhồnvàotrạngtháithầnbíngaychínhgiaiđoạnđầucủađờisốngthiêngliêng.Vìthế,cóngườiởgiaiđoạnthanhtẩymàvẫncónhữnghànhvithầnbí.Tráilại,ngườiđãbướcvàotrạngtháithầnbímàvẫnthựchànhnhữngviệcởgiaiđoạnthanhtẩy.Bởivậy,trạngtháithầnbíthìâmthầmtronggiaiđoạnkhổhạnh;chạydàitrongđờisốngthiêngliêngvàbiểuhiệnrõnéttronggiaiđoạnkếthợp.

TheochaJuanArinterotrạngtháithầnbíkhởiđầuởgiaiđoạncầunguyệntìnhcảm.[69]Vì bằng trái tim người ta chiếm ngay đượcChúa.Với thánhTêrêsaAvilathìconđườnghoànthiệnđạtđượctrongcấpđộcầunguyệnhiệpnguyện,khiđólinhhồnsốngtrạngtháithầnbí.[70]CòntheothánhGioanThánhGiákhilinhhồnđạtđếnkếthợpsiêubiến,thìsựkếthợpnàytạonênsựhoànthiệnKi-tôgiáotrọnvẹn.Muốnkếthợpsiêubiến,linhhồnphảitrảiquathanhtẩythụđộng










củađêmtối,đểlòngmếnChúađượcnênhoànhảo.[71]DùthếnàothìngườitacầnnhớrằngtácnhânchínhtrongđờisốngtâmlinhlàChúaThánhThần,Đấngkhôngbaogiờbịgiớihạnbởicácchỉ thịvàkết luậncủa thầnhọc.[72]Vì thếngườimuốntiếnbướctrênđườngtrọnlànhthìnhấtthiếtphảiluônsốngtheosựhướngdẫnvàđónnhậnânhuệNgàiban.

VậycóthểhiểuhoànthiệnKi-tôgiáovàthầnbígặpnhaukhilinhhồnkếthợpsiêubiến,hayởtìnhtrạngcầunguyệnhiệpnguyện.Vàsựviênmãnởđờinàylàtrạngtháithầnbí,khiconngườikếthợptrọnvẹnvớiThiênChúa,đólàđỉnhcaocủahoànthiệnđứcái.

2.VaitròcủakhổhạnhvàânhuệChúaThánhThầntrongthầnbí

Nhìnchung,cácnhàthầnhọclinhđạoquanniệmvềđờisốngtâmlinhgồmhaichiềukíchkhổhạnhvàthầnbí.TrongkhiđónhậnthứcvềhoạtđộngcủaânhuệChúaThánhThầnlàmộtđặcđiểmkhácnhaucănbảngiữakhổhạnhvàthầnbí.Nếukhổhạnhlàcáchthứcthuầntúycủaconngườisửdụngđểthăngtiếnthiêngliêng,nhờsựsoidẫncủađứctinvàđứcmến,thìânsủnglạilàhoạtđộngcủaThiênChúacáchthụđộngtrênlinhhồnởtìnhtrạngthầnbí.

Quảvậy,đượcthôithúcbởilòngmếnChúanhữngngườimớibướcvàohànhtrìnhtâmlinhthườngvui thíchthựchànhkhổhạnhđểchứngtỏtìnhyêuvớiNgài.Đâylàđặctínhcủatìnhtrạngkhổhạnh, thờikỳThiênChúathườngbanơnanủithiêngliêng,mờigọiconngườitiếnđếnkếthợpvớiNgài.Đócũnglàhoạtđộngcủa ânhuệ củaChúaThánhThần trong thờikỳ thanh luyệnchủđộng.Tuynhiên,chínhkhicácânhuệChúaThánhThầnđếnthườngxuyênvàlặpđilặplại,đếnlúcchếngựviệcthựchànhcácnhânđứcphúbẩmtheocáchthứccủaconngười, thì linhhồnbắtđầuđivào tình trạng thầnbí,[73] thườngđượcbiểuhiệnbằngtìnhtrạngkhôkhankéodài.ThánhGioanThánhGiágọiđólà đêm tối, nóbắt đầu thời kỳ thanh tẩy thụđộng.Đêmnày thanh luyệngiácquanvàtâmlinhđểkếthợpconngườivớiThiênChúa.

NhưnglàmthếnàocácânhuệChúaThánhThầntạorađượckinhnghiệmthầnbí, và tại sao lại ngưng ban những an ủi thiêng liêng trong lúc thanh tẩy thụđộng?VìânhuệChúaThánhThầncấuthànhnênchínhbảnchấtthầnbí,[74]lạivìhoạtđộngcủacácânhuệđó theocách thứcThiênChúa, trổivượthơncácnhânđứcphúbẩmtheocáchthứcconngườinhưtìnhtrạngkhổhạnh.Hơnnữa,trongsuốtthờigianthanhtẩythụđộng,cácânhuệChúaThánhThầnvậnhànhđúngmụcđích:vừathanhluyệnlinhhồnkhỏinhữngràngbuộc,vừalấyđikhỏi





nóbấtcứcảmnghiệmvuisướngnàovềThiênChúa,thậmchícònmangđếncholinhhồnkinhnghiệmvềsựkhiếmdiệnvàruồngbỏcủaNgười,[75]đóchínhlàđaukhổnộitâm.

TheothánhGioanThánhGiá,cóđaukhổnộitâmvìThiênChúasiêuvượthơnlinhhồnvàvìlinhhồnhènyếunênđaukhổvàtốităm.[76]Cuộcthanhtẩycủađêm tối nàydù làđaukhổđốivới conngườinhưngđócũng là ânhuệThiênChúaban,vìnhờcóthanhtẩylinhhồnmớicóthểkếthợpvớiNgài.

Nhưvậy,ânhuệChúaThánhThần là tácnhânchínhyếu trênđường tiến tâmlinhcả trongkhổhạnhvà thầnbí.Vì thế,để tiếnbước trênđườnghoàn thiện,người takhông thểbỏquakhổhạnh, lạiphảikhiêmnhườngđónnhậnânhuệChúaThánhThần,vìmiệtmàitìmkiếmlàvôíchnếu“từnguồn”khôngban.

3.Cùngđíchcủađờisốngki-tôhữu

Mụcđíchlàđiềutrướctiênphảihướngtớitrongýđịnhvàlàđiềusaucùngđạtđượctrongthựchiện.Thầnhọcđờisốngtâmlinhchỉrabamụcđíchrõràngcủađờisốngki-tôhữu,đúnghơnlàchỉcómộtmụcđíchtốihậuvàhaimụcđíchgầnhayphụ thuộc.Mụcđích tốihậu làvinhquangThiênChúa,haimụcđíchkialàsựthánhhóavàơncứuđộ.[77]

VinhquangnộitạilàTìnhyêuthầnlinhBaNgôiThiênChúa.ĐólàmầunhiệmkhôntảvàvẻđẹpvôhạncủavinhquangNgài.Vinhquangấyhoànhảo,khôngthiếuđiềugìvàcũngkhôngthểthêmđượcgì.[78]Sángtạolàgiaiđiệungoại tạiphảnchiếuvinhquangThiênChúa tuôntràochomuônloài.Làđỉnhcao của công trình sáng tạo, nên tự bản chất con người phản chiếu ánh vinhquangThiênChúa.Khisangãphạmtội,nguyêntổđãlàmmấtđivẻđẹprạngngờicủaánhvinhquangấy.ThiênChúađãphụchồivẻđẹpvinhquangchoconngườibằngơncứuđộnhờsựchếtvàphụcsinhcủaChúaKi-tô.Vìthế,đểđạtmụcđíchđờisốngconngườiphảiđónnhậnơnthánhhóacủaThiênChúanơiĐứcKi-tô,bằngđờisốngthánhthiệntrongđứcáitrọnhảo.

ThánhI-rê-nêđãnói:“VinhquangThiênChúalàconngườisốngvàsựsốngcủaconngườilàchiêmngắmvinhquangThiênChúa”.[79]Tuynhiên,conngườichỉphảnánhvinhquangThiênChúakhikếthợpvớiNgài,nghĩalàđượcơnthánhhóa,đượcnênthánh,màconngườichỉnênthánhkhiđãđónnhậnơncứuđộcủaChúaKi-tô,quabítíchThánhtẩy.Trongnghĩanày,cácki-tôhữulàngườiphảnánhvinhquangThiênChúa,cóđiềuvinhquangấykhôngphải là






khotàngđượcbanchođểgiữlấymàlàhạtgiốngânsủngđượcgieotrồngđểđượclớnlêntrongđờisống,điềumàhọphảitrảlạichoThiênChúavìđãlãnhnhậnsựsốngthầnlinhtừNgài.[80]

Khisốngđờithánhthiện,ngườiki-tôhữuđượckếthợptrọnvẹnvớiThiênChúa.Đó làđíchđiểmcủacảmnghiệm thầnbí.Tuyvậy,dùđã tiếnxatrênđường trọn lành,vàngaycảhạnhphúc trọnvẹn trênThiênđàng thìcũngchưaphảilàmụcđíchtốihậuđờisốngngườiki-tôhữu,đóchỉlànhữngphươngthế tuyệt hảo và có hiệu quả nhất đem lại vinh quang Ba Ngôi Thiên Chúa.Chứngnghiệmđiềunày, thánhGioanThánhGiákhivẽsơđồcuộchành trìnhlênđỉnhhoànthiện,trênmútcùngđóngàiviết:“nơiđây,trênđỉnhcaonàychỉcódanhdựvàvinhquangThiênChúa”.[81]

Kếtluận

BảnchấtthầnbíKi-tôgiáo,tứcsựkếthợpconngườivớiThiênChúanơiĐứcKi-tô,làtrọngtâmcủamặckhảiThánhKinh.NhưthếKi-tôgiáolàđạothầnbí.Cũngtừbảnchấtcủasựkếthợpnàycóhainghĩacủatừthầnbíđượcxácnhận:nghĩarộngđượchiểulàmọiki-tôhữunhờbítíchThánhTẩyđềucóơngọiđờisốngthầnbí;nghĩahẹplàmộtsốngườiđượcThiênChúabanchoơnđặcbiệthọcảmnghiệmđượcsựkếthợpthầnlinhvớiNgài,dùnhữnghiệntượngthầnbíthìkhôngthuộcvềbảnchấtsựkếthợpnày.

Hànhtrìnhthầnbícũnglàhànhtrìnhđờisốngtâmlinhdùcónhiềucáchgọikhácnhaunhưngđềutrảiquabagiaiđoạn:thanhtẩy,soisángvàkếthợp,hoặctừthôngthườngđếnkhổhạnh;từkhổhạnhđếnthầnbí.KếthợpvớiThiênChúanhờđứcáitrọnhảolàđíchđiểmcủahoànthiệnKi-tôgiáo,cũnglàsựviênmãnởđờinàydotrạngtháithầnbímanglại.Tấtcảnhắmđếnmụcđíchtốihậucủađời sốngngườiki-tôhữu làvinhquangThiênChúa.MuốnđượcnhưvậyngườitaphảiđónnhậnơncứuđộcủaChúaKi-tôvànênthánh.

[CòntiếpPhần2và3]

PHÊRÔTẠVĂNTUÂN

[1]Pastoresdabovobis,số23.

[2]PhanTấnThành,Đờisốngtâmlinhtập4,Rô-ma2004,tr.153.





[3]Ibid.,tr.154.

[4]Ibid.,tr.156.

[5]Cf. InhaxioLoyola,Nhậtkýnhữngrungcảmnội tâm,Antôn&Đuốc sáng2007,tr.9–10.

[6]Cf.JordanAumann,OP.Thầnhọcvềđờisốngtâmlinh,tập1,tr.195.



[9]Cf.2Cr12,2-5.

[10]TêrêsaAvila,Tiểusửtựthuật,Nxb.SheedandWard–London,tr.141.

[11]Cf.sáchGLHTCGsố2014.

[12]Cf.JordanAumann,OP.Thầnhọcvềđờisốngtâmlinhtập1,tr.206–207.

[13]Cf.PhanTấnThành,Đờisốngtâmlinhtập4,Rô-ma2004,tr.229–231.

[14]TêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedandWard–London,tr.139.



[17]Ibid.,tr.161.

[18]Cf.1Cr9,1;15,8.2Cr4,6.Pl3,7.Ep3,8.1Tm1,16.

[19]Cf.PhanTấnThành,Đờisốngtâmlinhtập4,Rô-ma2004,tr.169.

[20]Cf.Ga15.

[21]Cf.Mt1,18-24;2,14-15.


[23]Idib.,tr.177.

[24]Ibid.,tr.178.























[25]ThánhAugustinô,Confessiones,1,1,1:CCL27,1.



[28]Cf.Ibid.,tr.188.


[30]Cf.Ibid.,tr.190–191.

[31]VaticanoII,Lumengentium,số40.

[32]Ibid.,số40.

[33]VaticanoII,Lumengentium,số42.

[34]SáchGLHTCG,số2014.

[35]Cf.Ga1,14.

[36]Cf.Ga14,20.


[38]Cf.Dt10,7.


[40]Cf.2Cr1,3;Rm1,7.

[41]Cf.Ep1,3-10.

[42]Cf.Ga14,6.


[44]Cf.Ga,15.

[45]Cf.Mc12,28-34.


[47]Cf.1Cr6,15.
























[48]Cf.2Cr5,17.

[49]2Pr1,4.

[50]Cf.1Cr6,19.


[52]Cf. JordanAumann,OP.Thần học về đời sống tâm linh tập 2, phần dẫnnhập.

[53]Theothóiquencủacáctácgiảtuđứccổđiển,từ“linhhồn”đượcdùngđểchỉconngườitoàndiện,trongtưcáchlàchủthểcủađờisốngtâmlinh.Nhiềuchỗkháctrongluậnvănnàytừ“linhhồn”cũngđượcdùngtheonghĩanóitrên.

[54]Cf.MinhVận,CMC.Tuđứchọc:giáokhoađàotạothánhnhân,bảndịch,tr.420.


[56]Cf.Cl3,15.

[57]Cf.1Cr13.

[58]Tô-ma,TổngluậnThầnhọc,II–II,.24,.9.

[59]Cf.Ibid.,II–II,.24,.9.

[60]Pl1,23.

[61]Cf.JordanAumann,OP.Thầnhọcvềđờisốngtâmlinhtập1,tr.102.


[63]Mt5,48.

[64]1Tx4,3.


[66]Ibid.,tr.193.

[67]Ibid.,tr.210.























[69]JuanArintero,TheMysticalEvolutionquyển2,tr.427.


[71]GioanThánhGiá,Đêmdày,chương3,số3;chương7,số5.


[73]Ibid.,tr.196.

[74]JordanAumann,OP.Thầnhọcvềđờisốngtâmlinhtập1,tr.196.

[75]Ibid.,tr.199.

[76]GioanThánhGiá,Đêmdày,Nxb.CátHạnh,chương5,tr.142-143.


[78]Ibid.,tr.49.

[79]I-rê-nê,Chống ngộ đạo IV,20,7, dịch theo SourcesChrétiennes, tr. 647 –649.


[81]Ibid.,tr.52.
















WrittenbylcdonThángTư22nd,2015.PostedinTâmlinh,ThiênPhong

Nhưđãđềcập,nhữngngườiđượcơnkếthợpđặcbiệtvớiThiênChúathườnggiữkínvìhailýdo:tựbảnchấtcảmnghiệmthầnbímangtínhkhôntả,vàdođứckhiêmnhườngthúcđẩyhọgiữriêngmìnhvớiChúa.ThánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáthuộcvếsốítngườivừađượcơncảmnghiệmthầnbí,vừacóthể diễn tả những cảm nghiệm đó cho người khác. Tìm hiểu về hai vị thánh,ngườitacóthểkhámphánhữngcungbậccảmxúcthầnlinhtrongcảmnghiệmthầnbí,cũngnhưnétđặcsắccủacảmnghiệmnơihaivịthánhnày.

I.ĐỂHIỂUTHÁNHTÊRÊSAAVILAVÀTHÁNHGIOANTHÁNHGIÁ

Conngười làmnên lịchsử.Đối lại, lịchsửcũnggópphầnđịnhvịconngười.Muốnhiểumột con người, phải hiểu bối cảnh lịch sử người đó sống.Thế kỷXVIđánhdấunhiềuthayđổitrongthếgiớivàHộiThánh.Nhữngkhámphámớicủaconngườitrongnhiềulãnhvựcđãlàmthayđổinhậnthứcvềnhữnggiátrịtâmlinh.Tìnhtrạngluânlýđạođứcởtrênđàsuythoái.HiệntượngthầnbíTâyBanNhalàmnẩysinhnhiềuvấnđề.Hoàncảnhấykhôngchỉgópphầntạonên,màcòngiúpnhậnhiểuhaiconngườivĩđạicủalịchsửthầnbíTâyBanNhavàHộiThánhCôngGiáo.

1.Bốicảnhlịchsử

1.1.Hoàncảnhthếgiới

ThếkỷXVI, thếgiớibướcvàogiaiđoạnđầuthờihiệnđạixétvềmọiphươngdiện.Thếgiớiđược“mở rộng” từ lụcđịanày sang lụcđịakhác.NhữngcuộcthámhiểmđãkhámpháraBắcMỹ,Mêhicô,PhiLuậtTân.Thếgiớiđượcbiếtđếnnhưmộtquảcầutròn.Vàngbạcchâubáumangvềtừ“thếgiớimới”đãlàmcho“thếgiớicũ”giầucóhơn.

Quyềnlựctrởthànhlýtưởngchongườithíchchinhphụcthốngtrịthếgiới.Kéotheo đó, hiện tượng tục hóa lan tràn, luân lý cổ truyền đang dần bị phá vỡ.Nhữngchântrờikiếnthứcxưachỉhoàimongnayđãđượckhámphá.Mộtthếgiớicủakhoahọcvàhiểubiếtđượckhaimở.Sựthậtcủavạnvậtđangđượctỏlộ.[1]





Rượumớicầnbầudamới.Thếgiớimớicầncóconngườitâmlinhmới.TêrêsaAvilavàGioanThánhGiálàhaiconngườiđượcbanchothếgiớimớinày.Quảthế,khicácnhàthámhiểmtìmranhữngvùngđấtmớithìcácngàiđãtìmthấycõivôbiên;khithếgiớiđượccaitrịbằngquyềnlực,cácngàigiớithiệumộtthếgiớinội tâmngựtrị trongkhiêmhạ.Cácnhàkhoahọc tìmrachân lýbằng trithứccủagiácquan,thựcnghiệm,đolường,cònhaivịđónnhậnSựThậttrongthịkiến,xuấtthầnvàkinhnghiệmthầnhiệpvượtngoàitầmkiểmsoátcủagiácquan.Copernicuskhámpháramặttrờilàtrungtâmcủavũtrụ,Têrêsakhámphákhoathiênvăncủalinhhồn,nơisâuthẳmlòngngườicóThiênChúangựtrịlàmặt trời củamọimặt trời.[2]KhiKepler tìm ra định luật hấp dẫn vật thể thìTêrêsaAvilavàGioanThánhGiákhámpháranguồnsốngcuốnhút linhhồn;lần đầu tiên nhà giải phẫuVesalius nghiên cứu các bộ phận trong cơ thể conngười,cònhaingàithìphơitrầntâmhồn,đặtnềnmóngvữngchắcchosựpháttriểnđờisốngtâmlinhvàngànhtâmlýchiềusâu.Tronglãnhvựcvănhọc,nềnvănchươngcủaTâyBanNhasẽmãighidanhnhàvănTêrêsaAvilavànhàthơthầnbíGioanThánhGiá.

NhưsựquanphòngcủaThiênChúatoànnăng:tronghoàncảnhthếgiớimới,Ngài cho xuất hiện những con người có kinh nghiệm tâm linhmới, đểThiênChúatiếptụcđếnvới,ởcùng,thánhhóaconngườiquaconngười.

1.2.HoàncảnhHộiThánh

LịchsửHộiThánhthếkỷXVIghinhậnsựlunglaycủaquyềnlựcgiáoquyền.SựsađọacủahànggiáosĩtừthờiTrungcổnayđãchínmùi.Đờisốngđạocủagiáodângặpnhiềukhủnghoảng.HộiThánhphải chuẩnbịđểđươngđầuvớimộtthếgiớiđangthayđổi.

ChỉsaukhiTêrêsaAvilachàođờihainăm,ngày31tháng10năm1517linhmụcLuthercôngbốlykhaivớiHộiThánh,thànhlậpGiáoHộiTinLành.Vàinămsauđó,CalvinmuốnbiếnGơneve thànhRômathứhai.[3]Không lâusau,vuaHenriVIIIcủaAnhquốcđãthànhlậpGiáohộiriêng,đồngthờinữhoàngMarycủaXcốtlen đã khiêm tốn thần phục nhữngmệnh lệnh của nhà lạc giáo JohnKnox.Cácphongtràolykhaithànhhìnhvàlớnmạnh.

TrongHộiThánh,đờisốngđạođứccổtruyềnđãmấtđinhiềusứcmạnhdosựcôngkíchdữdộicủakhoahọcvàthếlựctụchóa.ĐểbảovệđứctinCôngGiáo,côngđồngTrentôđãnhómhọptừnăm1545đếnnăm1563.Côngđồngnàyđưaranhữngphánquyếtvềtínlý.Trongtìnhtrạngkhủnghoảngniềmtinấy,mộtđội



quâncó tổ chứcđượccha InhaxiôLôyôlaqui tụhăng say ra chiến trậnnhằmchốnglạithếlựccủaCảiCách.Hơnlúcnàohết,HộiThánhđangrấtcầnnhữngchứngnhâncóthếgiávềđờisốngthiêngliêngđểngănchặnsựtụchóa,hầuvãnhồisựtinhtuyềnvàsựlinhthiêngvốncócủađứctinCôngGiáo.

TrongbốicảnhđócủalịchsửHộiThánh,TêrêsaAvilavàGioanThánhGiáxuấthiện,nhưbằngchứngsựchămsócâncầncủaThiênChúatìnhyêu.

1.3.TìnhhìnhthầnbíTâyBanNhathếkỷXVI

Theo cha Jordan Aumann,“một số tuyên bố trong các tác phẩm của thánhTêrêsavàGioanThánhGiácó thểmởrachosựdiễndịchsai lầmnếungườiđọckhônglưuýđếntìnhhìnhởTâyBanNhavàothếkỷXVI”.[4]Quảvậy,đểhiểuđúngvềhaivịthánhcảitổCát-minh,cầnnắmhiểutìnhtrạngđờisốngki-tôhữuTâyBanNhađươngthời.

ThờiấyởTâyBanNha,cónhiềungườichorằngmìnhđượcbanchonhữngmặckhảivàthịkiến,nhờvàonhữnghiệntượngthầnbínàyhọsẽđượcngưỡngmộvànhiềungườibiếtđến.Vìthế,nhiềungườikhaokhátcầuxinchođượcơnthịkiến. Nó hoàn toàn trái ngược với cảm nghiệm thần bí tinh tuyền nơi thánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá:thầnbílàmộtânban.Hơnnữa,cóngườicòngiả vờđược in các vết thương củaChúahayơn thị kiếnđể tạo ấn tượng choquầnchúng.[5]Trongcácđanviện thì tinh thần tu trìsasút.Các tusĩmặcdùvẫncốgắngđểđạtđượctìnhtrạngthánhthiệntrổivượtnhưnglạingạihysinhvàkhổhạnh.KhoathầnbígiảhiệunàylàđốitượngthườngxuyêncủaTòaĐiềuTraTâyBanNha,[6]khốcliệtđếntànnhẫn.

TìnhtrạngđókhiếnchoTêrêsavàGioanThánhGiáphảichịunhiềuđaukhổdoTòaĐiềuTraliênquanđếnnhữngcảmnghiệmthầnbícủamình.Ngoàira,cũngphải nói đến những ảnh hưởng của trào lưu khai sáng của những ngườiAlumbrados,tưtưởngvôvicủanhómCảiCáchlàmchotưtưởng,tinhthầnconngườiđươngthờikhógạnđụckhơitrong.

2.Đôinétvềtiểusử

Cónhiềucáchđểhiểumộtconngười.Vớimộtthánhnhân,ngoàiviệctìmhiểuconngười,sựnghiệpvàảnhhưởngcủahọ,cầnkhámpháracáchthứcânsủngThiênChúabiếnđổimộtngườitrởnênthánhtheoýNgài.

2.1.ThánhTêrêsaA-vi-la




2.1.1.Conngười

BiếncốngãngựatrênđườngĐa-mát[7]đãchiađôicuộcđờicủamộtconngười:SauncủaDo-tháigiáothànhPhaolôcủaKi-tôgiáo.Cũngvậy,thịkiếnhìnhảnhđầu tiên[8]cũng làmchoTêrêsaAvila–conngườicủa thếgian, trở thànhmộtTêrêsaGiêsu–ngườicủaThiênChúanhưthế.[9]

Ngườiconcủa thếgianấychàođờingày18 tháng3năm1515 trongmộtgiađìnhquítộc,tạiLaMonedagầnAvila,vớitêngọilàTeresaSanchezdeCepedayAhumada.ThânphụcủaTêrêsalàôngAlonsoSanchezdeCepeda,mộtngườiđạođứcvàthíchđọcsách,nhấtlàsáchđạođức.ThânmẫulàbàBeatrizd’AvilaYAhumada,mộtphụnữnhânđức,đoantrang,tiếthạnhvàthíchđọctiểuthuyếttrinhthám.[10]SựkhácbiệtcủachamẹđãtạonênmộtTêrêsavừakhátkhaosựthánhthiệnvừamuốnsốngsựđàicáccủamộttiểuthưlãngmạn.

NgườidânthànhAvilagọicôlàcôngnươnglộnglẫyTêrêsaAhumađaCepeda.NhữnglờitándươngchúctụngcủanhữnganhchàngsimêTêrêsachỉkếtthúccôkhiđượcmườibatuổi.Thânmẫuquađời, thânphụđãgửiTêrêsavàomộttrườngnộitrúdocácnữtudòngthánhAugustinôđiềukhiển.Vàosốngnộitrútrong tu viện theo ý của người cha,Têrêsa không hề nghĩ sẽ trở thành nữtu.Nàngchỉmongsớmhếtnămđểtrởlạivớicuộcsốngvốnthuộcvềmình.Tuynhiên,tiếngChúamờigọithathiết,mãnhliệt,khiếncôkhôngcưỡnglạiđược.Saumộtthờigiangiằngcochiếnđấu,TêrêsađãhiếnmìnhchoChúatrởthànhnữtudòngkínCát-minh,khicô21tuổi.

TrongtuviệnNhậpThểởAvila,sơTêrêsanhanhchónghòanhịpvớicácnữtukhácsốngtinhthầnbộluậtkhoannhượngcủadòngkínđãđượcphêchuẩn.Vớiluậtđãđượcgiảmnhẹ,cácnữtucógiờtròchuyện,tiếpkhách,nêncáchnàođótinh thầncủa thế tụcđã từ từđivàođanviện.Têrêsacảm thấynhưbịxâuxétrongnộitâmbởikhátkhaomãnhliệt thuộcvềChúalúccầunguyệnvớiNgàitrongtuphòngcủanộivi,nhưnglạihàohứngphấnchấntronggiờtiếpchuyệnvớingườitatạiphòngkhách.VàđiềuChúamuốnNgàisẽthựchiện.TrongmộtthịkiếnxẩyrakhichịđangcầunguyệntrướctượngChúaGiêsuđầythươngtích.Cảm nhận cái nhìn mãnh liệt của Chúa, Têrêsa rơi vào tình trạng xuất thần.Trongcơnxuấtthầnnày,ChúachiếmđoạtchịvàbắtđầuthờikỳcủaNgàitrongngườinữtubénhỏnày.

CôngnươnglộnglẫyTêrêsaAhumađaCepedađãtrởthànhmộtTêrêsaGiêsu,nồngnàntậnhiếnđểthựchiệncôngviệccủaChúa.Từgiờphútấy,cuộcđờichị





khôngcònlàcủamìnhnữa,nhưnglàcủaChúaGiêsuởtrongchị.ChúaGiêsungàycànghiệndiệnsốngđộng,mạnhmẽtrongđờichị,đếnnỗichịtiếptụcnghĩđếnNgàicảtronggiấcngủ.Trướcbaoânsủngtuônđổnhưthácxuốngtâmhồn,contimTêrêsangàycànggắnbóvớicontimcủaChúaGiêsu,NgườiBạnTình,đến độ chị không còn tìm kiếm gì khác ngoài “danh giá” và “quyền lợi” củaNgườiBạnấy.

Bao nhiêu khó khăn gian khổ trong công việc cải tổ dòng kín ngành nữ vànam,TêrêsahoàntoànbuôngmìnhđểChúathựchiệnthờikỳcủaNgài.Trongchiêmniệm,cầunguyệnvàxuấtthần,Chúakhôngngừnghướngdẫnvàbansứcmạnhđểchịcanđảmthihành.Khicầncộngtác,Ngàiđãgửingườiđầynhiệthuyết,lònghăngsayvàkhátkhaosốngtinhthầnCát-minhvềnguồnlàlinhmụctrẻGioan.Vớisự trợ lựcmạnhmẽnày,Têrêsa hăngsaykhôngmệtmỏi thựchiệnđiềuChúamuốnchođếnhơithởcuốicùng.Ngàiquađờingày4tháng10năm1582trongcuộchànhtrìnhthànhlậpđanviệnmớiởAlbadeTormes.

2.1.2.Sựnghiệp

Têrêsakhôngphải lànhàvăn, cũngkhôngmuốnđể lại giáo thuyếtgì.Ba tácphẩmlớncủangàiđềurađờitừđứcvânglờicácchagiảitội,vàlàcảmnghiệmcủaTêrêsatrướcânhuệcủaThiênChúa.Nhưngkhitìmhiểucáctácphẩmnày,ngườitalạikhámpháramộtTêrêsabậcthàytrongconđườngtuđức,đờisốngthiêngliêngvàcảmnghiệmthầnhiệp.

TiểusửTựthuật,tácphẩmđầutaycủaTêrêsaAvila,đượcviếttrongthờigianrấtngắn,theosựvânglờichaGarciadeToledo,hoànthànhtháng6năm1562.Tácphẩm trình bầy rất chân thực đời sống thiêng liêng và kinh nghiệm thần hiệpcủaTêrêsa.Đườnghoànthiện là tácphẩmthứhaicóthếgiá trongthầnbíhọc,đượcTêrêsaviếtkhônglâusauTiểusửTựthuật.TácphẩmđượcchínhchaD.Banez, linhhướngcủangài,côngbố là :“Tiếngnói củacon timđãđượccảmnghiệmvàlàsựtrìnhbàycủamộtlýtríđãđượctraudồibởihọchỏi,đọcsáchvàchuyệnvãnthánhthiện”.[11]CuốnsáchchứađựngnhữnglờikhuyêncụthểvànhữnghướngdẫnkhaitâmvàođờisốngcầunguyệndànhchocácnữtuvàconcáicủaTêrêsaCả.

TácphẩmthứbađượccoinhưkiệttácthầnbícủaTêrêsalàLâuđàinộitâm, viếtnăm1577.Tuyệtphẩmmô tảhành trình linhhồnkếthợpvớiThiênChúa qua bảy cư sở của tòa lâu đài nội tâm.Khác với các khảo luận về cầunguyệntrướcđó,cáctácphẩmcủaTêrêsacótínhthựchànhhơnlàlýthuyết,mô


tảhơnlàgiảithích,nhấtlànhữngánhsángtâmlýhọcvôgiárúttừkinhnghiệmcánhânvàsựquansátsâukỹhànhvicủangườikhác.[12]Nhìnchung,cáctácphẩm củaTêrêsa rất chuyênmôn, được viết ra từ những cảmnghiệm thần bíthâmsâu.KhiđọccáctácphẩmnàyđộcgiảvừanhưđượcđụngchạmtớihuyềnnhiệmcaosiêunơiThiênChúa,lạivừatìmđườngnẻotiếnbộtrongcầunguyệnđểkếthợpvớiNgài.

Ngoàicáctácphẩm,sựnghiệpcủaTêrêsacònbiếtđếnquacảitổdòngCát-minhvàcácđanviệnngàithànhlập.Chỉtrongkhoảng15năm,từnăm1567đếnnăm1582ngườiphụnữbénhỏnàyđãbấtchấpmọikhókhăngiankhổđikhắpTâyBanNha,thànhlập17đanviệnnữCát-minhvềnguồn[13].Tuynhiên,sựnghiệpvĩ đại nhất củaTêrêsaAvila là trở thànhBạnTrămNămcủaĐấngTìnhQuânmìnhyêumến, tôn thờ.Têrêsađã sống cuộcđời xứngvới têngọiTêrêsaGiêsu.Năm1622, sau 40 năm từ giã cuộc đời ngài đượcphong thánhcùngvớihaitổphụdòngTênlàInhaxiôLôyôlavàPhanxicôXavie.

2.1.3.Ảnhhưởng

ẢnhhưởngcủathánhTêrêsaAvilavượtquanhữnggìngườitacóthểnghĩvềmộtnữtudòngkín.Mộttướchiệuképdochỗđứngcủangàitronglịchsửlinhđạo:nhàcảicáchdòngCát-minhvàngườigiữthẩmquyềnvôsongtrongthầnhọcvềcầunguyện.[14]Quảvậy,ảnhhưởngcủaTêrêsakhôngchỉdừnglạinơidòngCát-minh.Riêngvềlãnhvựccầunguyện:“chưatừngcóaisánhvaivớiTêrêsa,càngkhôngcóaivượtquaTêrêsatrongtưcáchlàngườigiảnggiảicácgiaiđoạncầunguyện”.[15]Cóthểnói,kểtừthờiTêrêsađếnnay,hễnóivềcầu nguyện, chiêmniệmhay thần bí là người ta nhắc đếnTêrêsaAvila.Ngàiđượcgọibằngcái tên thân thương làvị thánhhayxuất thần.Nhìnchung,cácnềnlinhđạoKi-tôgiáosauđócáchnàođóđềuchịuảnhhưởngbởicáctácphẩmcủangài.

Năm1970,ĐứcGiáohoàngPhaolôVIđãphongthánhTêrêsaAvilatướchiệutiếnsỹHộiThánh.Thánhnhânlàngườiphụnữđầutiênđượcnhậndanhhiệucaoquínày.[16]

2.2.ThánhGioanThánhGiá

2.2.1.Conngười

Có ba danh xưng để gọi con người vĩ đại này: Gioan Yepes ; Gioan ThánhMátthiavàGioanThánhGiá.Cáctêngọiấytươngứngvớibagiaiđoạntrêncon






đườngnênthánhcủangài:GioanYepes–conngười;GioanThánhMátthia–tusĩvàGioanThánhGiá–nhàthầnnhiệm.

GioanYepeschàođờingày24tháng6năm1542tạiCastille,làhoatráicủacuộctình nhiều hy sinh của ông Gonzalo de Yepes với bà Catarina Alvarez. ÔngGonzalo de Yepes xuất thân từ gia đình có thế giá ở Toledo. Bà CatarinaAlvarez,xinhđẹptốtlành,vừadiễmlệvừacaoquínhưngconnhànghèovàmồcôi.Họyêunhauvàthànhvợchồngbấtchấpmọikhókhănmônđănghộđối.KhiGioanYepeslên4tuổi,sựrađicủangườichađãđẩycảgiađìnhvàotìnhtrạngkhốncùng.Nhờtìnhyêuthươngvàsựkhônngoancủamẹ,Gioanđượcđihọc tại trườngdànhchocác trẻmồcôi.Ở tuổiniên thiếucậuđãđi chămsócbệnh nhân tại bệnh viện để kiếm sống. Trong thời kỳ này, người ta thấymộtGioanYepesđạođức,cólòngyêuthươngngườinghèovàtìnhthầnsaymêhọctập.

Năm1563,khiđược21tuổi,GioanquyếtđịnhdângmìnhchoChúatrongdòngCát-minh nam.Vào năm 1564,GioanYepes tuyên khấn với tên gọi làGioanThánhMátthia.Nhận ra sự thôngminhvàhamhọccủa tu sĩ trẻ tuổinày,nhàdòngđãgửithàyGioantớihọcvănchương,triếthọcvàthầnhọctạitrườngđạihọcdòngTênSalamanca.Tháng7năm1567,thàyGioanthụphonglinhmụcvàtrởvềAviladânglễmởtay.Tạiđây,chaGioanđãgặpthánhTêrêsa.Cuộcgặpgỡngắnngủinhưngđầyhứahẹn,nómởrachochaGioanmộttươnglaiđầylýthúdùchưathấyrõ.Quaviệckếthợpsâuxavàcộngtácchânthành,chaGioanvàmẹTêrêsa thựchiệncuộccải tổdòngCát-minh,điềumàThiênChúaquanphòngđãchuẩnbịchohaivị.

Trong công việc cải tổ dòng kín ngành nam, kịch tính nhất là giai đoạn chaGioanbịcácanhemcùngdòngcoilàphảnloạn,bắtgiamtạiToledotừtháng12năm1577đếntháng8năm1578.Thờigiannày,ngàiđượcbiếtđếnvớitưcáchlànhàđàotạo,ngườisốngvàdạyngườikhácsốngthầnhiệp.Cũngtừđây,danhxưngGioanThánhGiáđượctỏlộ.Cóthểnói,thửtháchđauthươngởToledođãchiađôiđờitucủangài:14nămtrướcđó,năm1563cậuGioanvàodòngCát-minh,và14nămsau, năm1591GioanThánhGiá chết tạiUbeda.[17]Mặcdùthânxácbịgiamcầm,nhưngtâmhồnthánhnhânthìtrànngậpThiênChúa.Điềuđóchứngthực:“ânsủngđãbaotrùmlênmộtconngườimàchínthángđịangụcđãtrởthànhcơnđauchuyểncữđểsinhramộtthụtạomới,cảvềnhâncáchvàtâmlinh”.[18]

2.2.2.Sựnghiệp



ChínthángtùgiamtạiToledo,GioanThánhGiáđãđểlạinhữngángthơthầnbíbấthủ,khiếnngàitrởthànhnhàthơthầnbívĩđạikhôngchỉcủaTâyBanNhamà cho toàn thế giới.Các tác phẩmhaynhất về thầnbíKi-tô giáo của thánhnhâncũngrađờitừviệcminhgiảicácángthơnày.

Bốn tác phẩm lớn của Gioan Thánh Giá là: Lên đỉnh Cát Minh (1579 –1585);Đêm tối linhhồn (1582–1585);Khúc linh ca (biên soạn lần đầu năm1584vàlầnhainăm1586và1591);Ngọnlửatìnhnồng(biênsoạnlầnđầugiữanăm1585vànăm1587,lầnthứhaigiữanăm1586và1591).Ngoàiracòncó10bài thơTìnhkhúc; khoảng200 câu châmngônvềÁnh sáng và tình yêu cùngnhữngLờikhuyên;NhữnglờiCảnhbáovàbốnLờikhuyêngửimộttusĩvà34láthư.[19]Đọcnhữngtácphẩmnày,ngườitathấyrõmộtGioanThánhGiáxứngvớidanhhiệunhàvăn,nhàthơthầnbí.Quảvậy,đờisốngnộitâmvàsựkếthiệpthầnnhiệmgiữalinhhồnvàThiênChúađượcngàimôtảbằngnhữnghìnhảnhrấtsốngđộng,lãngmạnnhưmộtcuộctình.

Trongsựnghiệpcảitổdòngkín,sứmạngcủathánhGioanThánhGiárấtrõnét:làtậpsư,lànhàđàotạotâmlinhvàthàydạysốngthầnhiệp.Năm1570họcviệnđầu tiên của dòng Cát-minh cải tổ được thành lập, Gioan Thánh Giá là việntrưởng.Vớitri thứcvàkinhnghiệmngàihọcđượctừđạihọcSalamanca,việcđàotạocáctusỹsinhviêncủahọcviệnđemlạichocôngcuộccảitổnhữngtậpsư đầu tiên thật sáng giá. Sau đó, thánhGioanThánhGiá cộng tác với thánhTêrêsaAvilatạituviệnNhậpThểvớivaitròchalinhhướngchocácnữtu.

Nếuthànhcôngcủađờingườilànênthánh,thìGioanYepesđãđạtđượckhi trởthànhthánhGioanThánhGiá.Ngàiđãsốngcuộcđờixứngvới têngọinày. Vào năm 1726 Đức Giáo Hoàng Bênêdictô XIII đã tuyên phong GioanThánhGiálênbậchiểnthánh.

2.2.3.Ảnhhưởng

ChaThomasMerton đã nhận định thánhGioanThánhGiá là nhà thần bí lớnnhấttrongtấtcảcácnhàthầnhọcthầnbí.[20]NgàicùngvớithánhTêrêsaAvilatraochoGiáohộigiáothuyếtvềlinhđạochưatừngbịvượtqua.[21]CáchriêngvớidòngCát-minh,GioanThánhGiácùngvớiTêrêsaAvilalàhaicộttrụ,trênđó trườngphái linhđạoCát-minhđượcdựngxâyvàphát triểnvữngchắcchođếnngàynay.[22]

TrongdòngCát-minh,khôngchỉcáctusỹnam,nữmàngaycảthánhTêrêsaCả





cũngđược thăng tiếnnhờsựchỉdẫn thiêng liêngcủa thánhGioanThánhGiá.Cóthểnóilinhđạo“conđườngthơấuthiêngliêng”củathánhTêrêsaHàiĐồngGiêsu,cũngchỉlàcáchgọikháccủalinhđạo“tậptrungvàotìnhyêu”màthánhGioanThánhGiáđãsống.GioanThánhGiáđãsốngtrọnvẹnơngọicủadòngCát-minhVềNguồn.

Vớinhữngngườikhác,ảnhhưởngcủaGioanThánhGiálớnđếnđộchỉnguyênsựhiệndiệncủathánhnhâncũngđủđểquitụmộtđoànngười,từkẻhènmọnđếnnhữngngườitrọngvọngbậcnhấttrongxãhội.Đặcbiệtlàtấtcảhọ,namlẫnnữđềusốngmốitươnggiaonghĩathiết, thântìnhvớiThiênChúa.[23]BàquảphụAnadePẽnalosađãcoithánhnhânnhưlàngườicha,ngườithày.BàđãthựcthigiáohuấncủathánhnhâncáchhoànhảođếnnỗingàicóthểviếttặngbàtácphẩmcaosiêubậcnhấtcủamìnhlàNgọnlửatìnhnồng.

CũngkhôngquákhisosánhảnhhưởngcủabộTổng luận thầnhọccủa thánhTômaAquinôxétvềtầmmứcphổquáttronglãnhvựctrithứcthuầntúyvớicáctácphẩmcủaGioanThánhGiátronglãnhvựctrithứcthựchành.Quảthế,cáctácphẩmbànvềđờisốngtâmlinh,hoặckhíacạnhnàođótrongđờisốngtâmlinh,hayvềmộtcáchthứcnàođótrongviệckếthợpvớiThiênChúangườitađãbiết,đềuphảiđượcđọcdướiánhsángcácnguyêntắcvịthánhtiếnsĩđãđềra.[24]Tướchiệu“tiến sĩ thần bí” đượcHội Thánh phong tặng cho thánhGioanThánhGiángày24tháng8năm1926,khẳngđịnhảnhhưởngcủangàitrongđờisốngthầnbíKi-tôgiáo.

3.Sựkếthợphoànhảo[25]

Trong Hội Thánh thời ấy, người ta đã biết đến sự kết hợp thánh thiện giữaPhanxicôÁtsisivàClara.VớiTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá,mộtmẫugươngsựkếthợphoànhảokhácđượclộdiện.Sựkếthợpkhôngchỉtrongcuộcsống,côngviệcmàcảgiáothuyết,đếnđộmuốnhiểungườinàyphảihiểungườikia.

3.1.Trongcuộcsống

CóbaođiềukhácbiệtgiữaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá.Khácbiệtvềgiớitính,tínhcách,tuổitác,trìnhđộhọcvấn,địavịgiađình…,nhưnggiữahọcómộtđiểmchung,chỉcầnđiểmchungnàycáckhácbiệtđượchợpnhấtcáchhoànhảo:cảhaingườiđềusaymêThiênChúa.

CuộcgặpgỡđầutiêngiữaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiádiễnranăm1567,khiấychaGioanmới25tuổi,cònTêrêsađãsangtuổi52,thếmànhưhọđãgặp




nhaulâurồi.Saucuộcgặpgỡđó,TêrêsacóđượccâutrảlờichobaonhiêukinhnguyệnxinChúabanchongườicókhảnăngthựchiệncuộccảitổ.ChaGioanchính là câu trả lời tuyệt diệu củaThiênChúa đáp lại khát vọng đó.Đối vớiTêrêsa,chaGioanlà“mộttrongnhữnglinhhồnthanhkhiếtnhấtvàthánhthiệnnhấtThiênChúacóđượctrongHộiThánh”.[26]Bởithế,TêrêsacoiGioannhưmột người vừa là “con củamẹ” vừa là “cha linh hồn của tôi”.[27] Thật vậy,chính thời gian chaGioan làm linh hướng tại tu việnNhậpThể,Têrêsa nhậnđượcơnkếthôn tâm linhvớiChúaKi-tôvàcũng tạiđây,chaGioanđược thịkiến thấyChúaGiêsuchịuđóngđinh.Và trongngày lễChúaBaNgôi,cảhainhàcảitổcùngxuấtthần.[28]

NếuTêrêsatừngnóirằngtrongkhắpcảvùngCastille,ngàikhôngtìmđượcmộtainhưchaGioan,[29]thìchaGioancũngkhôngtìmđượcmộtaikhácgiầukinhnghiệmthầnhiệpnhưmẹ.Quảthế,muốncốgắngđàosâuvềmẹTêrêsahãyđếnvớichaGioanvàkhitìmhiểuchaGioanthìsẽkhámphávẻđẹpnơitâmhồnmẹTêrêsa.[30]

3.2.Trongcôngviệc

SựcộngtácgiữaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáđếnđộhoànhảolàtrongthờigianTêrêsalàmBềTrêntạituviệnNhậpThể,cònchaGioanlàmlinhhướng.Chính trong thờigiannày,mốiquanhệ tâmlinhgiữahainhàcải tổđượcđàosâu.ChaCrisogononóirằngmẹTêrêsavàchaGioantựanhưhaibàntaylàmviệctrêncùngmộtdựphóng.[31]Chúađãkêugọihaivịđếntuviệnnàyđểlàmmộtcôngviệcduynhấtlàbiếnđổi130nữtuởđây.Cóthểnói,chỉtrừkhoảngthờigianchaGioanbịgiamtạiToledo,côngcuộccảitổdòngkínngànhnữvànamđượcthựchiệnbởihaiconngườimàchỉmộtcôngviệc.

3.3.Tronggiáothuyết

SựkếthợphoànhảogiữahaivịthánhđặtnềntảngchonềnlinhđạoCát-minhđượckếttụtronggiáothuyếtvềđờisốngtâmlinhhọđểlạichohậuthế.GiáothuyếtcủaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiábổsungchonhaucáchthiếtyếu.Tất cảđượchàmchứa trong tìnhyêu, sựkhónghèo,đứckhiêmnhường,đaukhổvàthầnbí.

Trướchết,phảinóingaylàgiáothuyếtcủahaivịdànhchocáctusỹCát-minhvà những người sẵn sàng và can đảm đón nhận con đường hẹp của thập giá.Nhữngngườikhiêmnhườngthẳmsâu,biếtbuôngmìnhđểchoChúasửdụng;







họmuốnđiquasựtrầntrụicủatâmlinh,nhữngngườisaymêsựthánhthiệnhayítlàcóthểđiđếnsựsaymêđó.Phươngpháptuđứccủahọchủyếuhướngđếnthầnbí,vìthếgiáothuyếtmangtínhkiênquyết,khôngkhoannhượng.[32]Thậtvậy,conđườngtâmlinhvềđứcnghèokhóvàtrôngcậylànềnmónghọcthuyếtcủaGioanThánhGiá,cònđứckhiêmnhườngvàcầunguyệnlànềntảngcủahọcthuyếtmàTêrêsađãđểlạichoHộiThánh.Nhưngsựnghèokhótâmlinhphảiđược hiểu trong đức khiêm nhường, và thái độ trông cậy tuyệt đối nơi ThiênChúalạiđếnnhờphútgiâyđắmchìmtrongcầunguyện,chiêmngắm.

Rồinữa, để tiếnbước trênđường tâm linh,TêrêsaAvilavàGioanThánhGiámờigọingườitađivàoconđườngthanhluyện.Giáothuyếtcủahaivịlấytìnhyêuđểhiểuđaukhổ,thanhluyệnbằngtìnhyêu,vìtìnhyêukếthợpconngườivớiThiênChúacáchnhiệmlạ.

Cuốicùng,họcthuyếttâmlinhcủahaivịkhônghìnhthànhtừsuytưcủalýtrímàđếntừcảmnghiệmcủacontim,trongcầunguyện,chiêmniệmvàxuấtthần.NgôiLờiThiênChúađượccảmnhậnnơiĐứcGiêsulàmngườinhưmộtĐấngTìnhQuân,BạnTình–NgườiYêuDấurấtgầngũi,thântìnhchứkhôngphảilàĐứcKi-tôcủamônKi-tôhọc.

Nhưvậy,ngườitakhôngthểphủnhậnsựkếthợphoànhảovềgiáothuyếtcủahai vị thánh đặt nền tảng cho nền linh đạo Cát-minh. Quả thực, người ta sẽkhôngthểđónnhậnsựkhónghèotrầntrụicủacontimmàthánhGioanThánhGiámờigọi,khichưasống tháiđộkhiêmnhường thẳmsâu,nền tảngsự tăngtrưởngđờisốngnộitâmthánhTêrêsađãtrìnhbày.Cũngthế,ngườitasẽchẳngthể bước vào cuộc thanh tẩy bằng đêm tối, được coi là trung tâm học thuyếtthánhGioanThánhGiá,nếuchưalặnglẽvàkiêntrìthựchànhviệccầunguyệncủabậcthàyTêrêsa.VàđiềucóýnghĩanhấtlàsựkếthợpnênmộtgiữalinhhồnvớiThiênChúacuộchônphốithầnlinh,đượcthánhTêrêsacảmnghiệmởcưsởthứ bảy củaLâu đài nội tâm, sẽ đượcminh giải nơiNgọn lửa tình nồng củathánhGioanThánhGiá.

II.CẢMNGHIỆMTHẦNBÍCỦATHÁNHTÊRÊSAAVILAVÀGIOANTHÁNHGIÁ

Cảmnghiệmthầnbí làânbancủaThiênChúa, là thựctạikhôntả,khôngthểtrình bày bằng quan sát, phân tích hiện tượng.Trong Tiểu sử Tự thuật, thánhTêrêsaviết:“ĐượcChúabanchoơnnàyđãlàmộthồngânrồi.Nếuhiểuđượchồngânvàânsủnglàgìthìlạilàmộtơnhoàntoànkhác.Cóthểtrìnhbàyvà


giải thíchơnmìnhđượcnhận lãnh lại làmộtơnkhácnữa”.[33]ThánhTêrêsaAvila vàGioanThánhGiá đã được “ơn kép” ấy, vì khôngnhững các ngài đãnhậnđượccảmnghiệmthầnbí,lạicòndùngngônngữthầnhọcđểdiễntảnó.Bằngcảvănvầnvàvănxuôi,cácngàiđãmôtảthựctạithầnbíbằngcáchìnhảnh,quamộtcuộchànhtrình,đểtấtcảquihướngvềtìnhyêuvớiĐứcKi-tô–NgườiYêuDấucủalinhhồn.Quađó,chẳngnhữngcácnétchínhyếucủabảnchấtthầnbí,màcảnhữngcungbậcvitếnhấttrongbảngiaohưởngtìnhyêugiữaThiênChúavàlinhhồnđượctỏlộ.

1.Môtảquacáchìnhảnh

Bằngcáchìnhảnhđốilậpnhưbóngtốivàánhsáng,ngọnlửavàcủikhô,nhấtlàhìnhảnhvếtthươngtìnhái,thựctạithầnbíđượcthánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiámôtảhếtsứcsinhđộng.NhữnghìnhảnhhữuhìnhnàysẽgiúpnhậnhiểuthựctạivôhìnhlàânsủngvàtìnhyêuThiênChúa.

1.1.Bóngtốivàánhsáng

Bóng tốivàánhsáng làhìnhảnhđối lậpsắcnétnhấtgiúpnhậnhiểuânsủngThiênChúatácđộngtrênthânphậnconngườitrongthựctạithầnbí.Từbóngtốicủa giác quan cần được ánh sáng chiếu tỏa, đến bóng tối tâm linh phải đượcchiếurọibằngânsủngvàtìnhyêucủaThiênChúa.Đểquađóconngườinhậnrasựthậtlàhọkhôngchỉcầnánhsángmàcònphảihọcbiếtyêubóngtối.

Cóbóngtốicủatộilỗi,kiêungạocầnánhsángcủaânsủngtìnhyêuchiếurọi.Có bóng tối giác quan, bóng tối tâm linh ướcmong ánh sáng của an ủi, khátkhaokếthợp.Cóbóngtốicủađaukhổbệnhtật,ganhtị,bỏrơi,phảiđượcrọisángbởibìnhan,quảngđại,chữalành.Cóbóngtối trongthanhtẩykhôkhan,ánhsánglàmthanhkhiết,bừngcháy.Bóngtốibởiẩnkhuấtchegiấu,ánhsángtronggặpgỡ,kếthợp.Tuynhiên,bóngtối lớnnhất,đaukhổlớnnhấtkhi linhhồnkhắckhoảilomìnhđãđánhmấtThiênChúa,hoặcbịđãThiênChúabỏrơi.Tựa tâm trạngcủaĐứcGiêsu trên thậpgiá:“LạyThiênChúa, lạyThiênChúacủacon,saoNgàibỏrơicon?”(Mt27,46).Bóngtốibởiquáyêumàkhôngthểngaylậptứclấpđầykhátvọnghợpnhấtcủacontim.Cóđaukhổlàbởiđaukhổấyđếntừtìnhyêu.

Mộtthựctếkhánghiệtngã,hễaimuốncuộcđờimìnhtrởthànhánhsángchongườikhác,thìngườiấyphảichấpnhậnđitrongbóngtối.BóngtốikhủngkhiếpnhấtkhôngphảilàđaukhổvìvắngbóngChúa,nhưnglàsựkhátkhaogặpChúa


màkhônggặpđược.VàđauđớnhơncảbóngtốichínhlàcơnkhátvềNgười.ĐócũnglàcảmnghiệmcủavịthánhthànhCalcuttacủathếkỉ20:

Chínhcáicảmgiácmấtmátkhủngkhiếpnày,bóng tốikhôncùngnày,nỗicôđơnnày,sựkhaokhátChúavôtậnnàyđãkhiếnlòngconđauđớnvôcùng.Bóngtốiđếnnỗiconkhôngthấyđược,cảbằngcontimlẫnlýtrí.VịtrícủaChúatrongcontimconbịbỏtrống.Khinỗiđauquálớn,conchibiếtmongmỏi,mongmỏiChúa.[34]

Cóbóngtốiđểgiúpngườitanhậnraánhsáng.Chúadùngchínhkinhnghiệmbóngtốinơingườinàyđểchiếusángcuộcsốngchongườikia.KhinhậnracáchThiên Chúa hành động trên cuộc đời mình, Mẹ Têrêsa Calcutta đã khiêmnhườngbàytỏướcnguyện:“Nếutôiđượctrởthànhmộtvịthánh,chắcchắntôisẽlàvịthánhcủa‘bóngtối’.TôisẽtiếptụcởxaThiênđàngđểthắpsángchonhữngconngườiđangphảisốngtrongbóngtốitrêntráiđấtnày”.[35]

KhibóngtốitạonêndonỗiđautrongcontimbởikhátkhaotìmkiếmmàNgườiYêuDấucứnhưvắngmặt.Khisựnhớnhungtưởngchừngnhưkhônggì thỏalấpđượckhátvọngcủacontim,thìbấtngờChúalạiđến,tuônđổânsủngtìnhyêucủaNgàicholinhhồn.Cuộcgặpgỡtrongtìnhyêukhôngaicóthểthaythếđược:“Aimàtronggiâylátcóthểđổchanhòaánhsángvàotâmhồntămtốidàyđặcnhưthế.Ngườilàmmềmmộttráitimcoinhưbằngđá,vàđổtrànnướcmắt dịu dàng vàomột nơimà từ lâu sự khô khanđã tàn phá”.[36]Trong ánhsángânsủngấy,linhhồnướcaođượcnhìnthấyChúabằngchínhđôimắtcủamình:

“VàướcgìđôimắtemđượcthấyNgười

VìNgườilàánhsángcủađôimắtấy”(khúcca10).

Hẳnnhiên,ThiênChúalàánhsángsiêunhiêncủađôimắtlinhhồn.Thiếuánhsángấy,linhhồnsẽrơivàotốităm.Vìthế,linhhồnướcmongđượctrôngthấyNgười,vìchỉmỗimìnhNgười làánhsángđểđôimắtấynhìnvào.Nókhôngmuốn sử dụng đôi mắt ấy vào chuyện gì khác ngoài việc ngắm nhìn Người.[37]Bởivì:“Ngàiquảlànguồnsống,nhờánhsángcủaNgàichúngconđượcnhìnthấyánhsáng”(Tv36,10).

ĐiềulạlùngđốivớiconngườilàThiênChúađãdùngbóngtốiđểchiếusáng,vàbiếnánhsángthànhđêmtốiđểthanhluyệnhọtrongđaukhổ.Cảmnghiệmđiềuấy,tácgiảthánhvịnhtựnhủ:“Ướcgìbóngtốibaophủtôivàánhsángquanh





tôithànhđêmtối!NhưngđốivớiNgài,tốitămchẳngcóchimùmịt,vàđêmđensángtỏnhưbanngày,bóngtốivàánhsángcũngnhưnhau”(Tv138,11-12).Đêmđenlàđêmtốitâmlinh,đêmchiêmniệmsẽbùnglênthànhbanngày,trởthànhánhsángchiếusoitríhiểuvàthanhtẩylòngmuốnconngười,đểhọxứngđángkếthợpnênmộtvớiThiênChúa.

Nhưvậy,trongcuộchànhtrìnhthiêngliêngconngườikhôngchỉyêuánhsángmàcònphải“thích”bóng tối.Chỉkhibiếtđónnhậnbóng tốimớicóhyvọngđượcchiếusáng.

1.2.Ngọnlửavàcủikhô

ThánhGioanThánhGiáđãdùnghìnhảnhngọnlửavàcủikhôđểmôtảcáchthứcThiênChúathanhtẩylinhhồnđểbiếnđổinónênmộtvớiNgài.Nhưngọn lửa tácđộng lêncủi,đốtcháyvàbiếncủi thành lửa,ThiênChúabanânsủngtrênlinhhồn,thanhluyệnvàbiếnđổinóthànhchínhChúa.

Hànhtrìnhbiếncủithànhlửađượcthánhnhânmôtả:khilửatápvàocủithì trướchếtnó làmchocủiphảikhôđi, rồi tốngkhứthứẩmướt trongcủi rangoài,củiphảitràorasốnướccòntồnđọngbêntrong.Tiếpđến,lửathuichocủithànhđenđủi, xấuxí, thậmchí cònbốcmùikhóchịu.Càng làmchocủikhôdần, lửacànglôicủivềphíaánhsáng, loạibỏhếtmọi thứlinhtinhxấuxavàtăm tối nghịch với lửa. Cuối cùng, lửa bén vào củi đốt cháy, biến củi thànhlửavàlàmchonóxinhđẹpnhưlửa.[38]Cũngvậy,trướckhicholinhhồnđượchiệpnhấtvớiThiênChúa,lửathầnlinhcủatìnhyêuThiênChúaphảithanhtẩynókhỏimọixấuxađốinghịch.Lửalàmchonhữngđiềuxấuxacủalinhhồnbậtrangoài,khiếnlinhhồnđenđủi,tốitămđếnnỗicóvẻnhưtồitệ,thậmchíđángtởmhơn trước.ThiênChúadùng “ánh sáng tối tăm” củaơn chiêmniệm thầnlinh chiếu rọi, giúp linh hồn thấy rõmình quá xấu xa, đến nỗi không nhữngchẳngđángThiênChúađoái thương,màcònđángThiênChúaghê tởm.Linhhồnnhờđótrởnêndịuhiền,khiêmnhườngvìnhậnbiếtsựthậtnơimình.“Ánhsángtốităm”chínhlàđêmtốigiácquanvàtâmlinh.Bằngkhôkhan,trốngrỗng,ThiênChúathanhtẩyhếtnhữnggìnhơbẩnvàcảmgiácnơilinhhồn,NgàibiếnđổinónêngiốngNgài,xứngđángđónnhậnvànênmộttrongtìnhyêu.

Ởđờinàyngọnlửathanhluyệnlinhhồnđạtsựhoànhảocủatìnhyêugâyđauđớn,vìcònmangtínhthiêuđốtvàtànphá.Giốngnhưlửathiêucháycủivàlàmchocủithànhlửarồithànhthan.Mặcdùthanđượcbiếnđổithànhđồngdạngvớilửa,nhưngkhithiêuđốtthan,lửacũnghủydiệtvàbiếnthanthànhra


tro.TrongKhúclinhca39,thánhGioanThánhGiácònnóivề“ngọnlửathiêuđốtmàkhônggâyđauđớn”,đólàlửatìnhyêuChúaThánhThần.Lửathiêuđốtđểđưađếnkếtthúcvàhoàntấtmỹmãntrongtìnhyêumàkhônggâyđauđớn.Vìmuốnchohoànhảo, tìnhyêuphảicóhaiđặc tính :vừa thiêuđốt linhhồn;vừabiếnđổilinhhồnthànhThiênChúa.[39]Điềunàychỉcóđượckhiđãđạttớitìnhtrạngtoànphúc,khingọnlửakiachỉcònlàtìnhyêuhoanlạc.Vìkhilinhhồnđãđượcbiếnđổi trongngọn lửaThánhThần thì được trởnênđồnghìnhđồngdạngvớiĐứcKi-tô,cùngmãnnguyện tronghạnhphúcvớiThiênChúa.Khôngcònđauđớn,khổtâmdobênhơnbênkém,nhưkhilinhhồnchưađượcthanh luyện đạt tới tình yêu hoàn hảo. Bởi tình yêu hoàn hảomang đặc tínhngang hàng.Ở tình trạng này, ThiênChúa đã biến đổi và đặt linh hồn nganghàngvớiNgàiđểyêunó.ĐólàcảmnghiệmđượcthánhGioanreolêntrongtácphẩm“Ngọnlửatìnhnồng”:

Ôingọnlửatìnhyêuhằngsống!

Thiêuhủytôi,Ngàilàmtôibiếnđổi

TừcáichếtNgàilàmnênsựsống

Ôinhữngngọnđèncháysáng!

Chiếuhuyhoàngvàohanghốcgiácquan,

Nơitrướcđâytămtốimùlòa,

Naychuyểnhóathànhnhữngđiềutuyệthảo,

Thànhsứcnóngvàthànhánhsáng

ChoĐấngChíÁitôiyêu.[40]

Mượnhìnhảnhngọnlửađốtcháycủikhô,thánhGioanThánhGiámờigọichúng tachiêmngắmngọn lửa tìnhyêu thanh luyệnvàbiếnđổi linhhồn.Quađó,mộthànhtrìnhthầnbíđượchémở:từtămtốithànhsứcnóngvàánhsáng;từthanhtẩyđếnchiếusáng,từchiếusángđếnhợpnhấtnênmộtvớiThiênChúa.

1.3.Vếtthươngtìnhái

VếtthươngtìnháilàhìnhảnhthầnbíthểhiệnrõnétsựkếthợphoànhảovềgiáothuyếtgiữaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá.Quảthật,thịkiếnvếtthươngtình



áiđượcTêrêsamôtảtrongTiểusửTựthuậtvàLâuđàinộitâmsẽdễhiểukhiđượcchiếurọiquacảmnhậncủaKhúclinhca.Têrêsathuậtlạithịkiếnấynhưsau:

Conthấycómộtthiênthầnlấyhìnhngười,ởbêntaytráicon…ChắcđâylàvịngườitavẫnthườnggọilàThầnSốtMến,taycầmmộtcâygiáobằngvàng,nơiđầumũigiáobằngsắt,con trông thấyhìnhnhưcó lửa.Ngàiđâmmũisắtnàyvàotimconmấylần,thấutậntạngphủcon.KhiNgàirútra,concảmthấynhưngàirútcảtâmcanconratheo,bấygiờconbừngcháylửayêumếnChúa.[41]

Lẽthườngkhicơthểngườitatrúngthương,vếtthươngcàngsâuthìcàngđauvàkhóchữa.Tráilại,vếtthươngtìnhTêrêsađãtrúngthìnỗiđauđớnmãnhliệtđólạigâynênsựngọtngàolớnlao:“nógâychoconphúclạclớnlaohơnbấtcứniềmhoanlạcnàomàtoànthểvụtrụnàycóthểtạonên”.[42]Tạisaovậy?TheothánhGioanThánhGiá,vếtthươngtìnhchínhlànỗinhớNgườiYêuDấusayđắm,bởiđãđượcNgàiđónnhậnvàhémởchobiếttìnhyêuvôtậnvàvẻđẹptuyệthảocủabảnthểNgài.Nỗinhớấylàmchongườibịtrúngthươngkhôngthểđượcchữalànhnếukhôngđượcgặpmặtchínhngườiđảthương.Tuynhiên,vếtthươngđócàngsâubaonhiêuthìngườibịtrúngthươngcàngsướngkhoáibấynhiêuvàlạiướcmongnókhônglànhlại.[43]

Vếtthươngấyxuấthiệnsaumộtlầnxuấtthần:khiNgườiYêuDấuđemngườimình yêu đếnmột nơimà chẳng ai khác có thể đến được để thổ lộ tâm tình,[44]hémởchonómộtchútvẻđẹpđíchthựccủaBảnThểNgài, thôngtruyềncholinhhồnchínhNgài,tựanhưtrongmộtcuộcđínhhônnhiệmlạ.Dùchỉxẩyratrongkhoảnhkhắcnhưngcảngànnămsaulinhhồncũngchẳngthểnàoquên.ChânlývềchínhbảnthểNgàiđượcmặckhảicholinhhồnlớnlaođếnnỗi tríkhônconngườicóhọcbiếtcảngànnămcũngkhôngthểbằngmộtchútmặckhảiấy.Vìthế,linhhồnmongướcvếtthươngấykhônglànhchotớikhinóđượchợpnhất nênmột vớiNgườiYêuDấu trong cuộc kết hôn thần bí.Điềumà thánhnhângọilà“vếtphỏngêmái”.

ThánhGioanThánhGiáchorằngcósựbìnhđẳng trong tìnhyêugiữaNgườiYêuDấuvà linhhồn.[45]Trongsựbìnhđẳngấy,chínhNgườiYêuDấucũngtrúngthương,bởichínhNgườinhớthươngvàkhátkhaohợpnhấtnênmộtvớilinhhồn.Sựđauđớnvìvếtthươngcủangườiyêucũngchínhlànỗikhátkhaochịukhổcủangườiđượcyêu.Vìkhiđócảhaiđãthuộcvềnhau,làcủanhaurồi.Còn linh hồn, vì đã hoàn toàn dứt khoát không nhậnmột bạn tình nào khác,nhưngĐấngLangQuânlạikhôngmàngđếnnhữngướcmuốnmãnhliệtlễđính






hônsớmđượchoànthànhcủahọ,[46]nênđaukhổkhônnguôi.Cóđiềutạisaocảhaiđềukhátkhaoyêuthươngmàlạikhôngthểthỏamãntìnhyêu?ChínhsựkhácbiệtvềhữuthểkhiếnchoNgườiYêuDấukhôngthểhiệpnhấtnênmộtvớingườimìnhyêu,khichưađượcthanhluyện.

TheothánhGioanThánhGiá,cầnphảicótiasángcủađêmtốithanhluyệntâmhồnngườiyêunêntrongsạch,tinhtuyềnmớicóthểxứngđánghợpnhất.Chínhvìthế,vếtthươngtìnhlàmchongườiđượcyêuđaukhổmàchẳngcónguồnanủinàocóthểthỏalấp,nếukhôngcósựhiệndiệncủaNgườiYêuDấu.Chonên,vết thương tìnhchính làquà tặngmàNgườiYêuDấu traobanchongườiyêutrướckhicócuộchợpnhấttrọnvẹn.Ngườichưa“yêuvàđượcyêu”khómàcảmnghiệmđượcnỗikhổcủakẻyêumàkhôngthểgặpgỡ,cũngkhôngthểngaylậptức lấp đầy khát vọng của con tim.Cũng chẳng có thày thuốc nào chữa lànhđượcvếtthươngtình,chẳnggìcóthểlàmchongườiyêuđượcthỏamãnngoàichínhngườimìnhyêu.ChỉtrênThiênđàngvếtthươngấymớiđượcchữalành.

Vếtthươngtìnhlàmộtânhuệ,nênchẳngaicóthểđòihỏihayướcmongđượctrúngvếtthươngấy.NgườiYêuDấuhoàntoàntựdotraobanchoai,vàolúcnàoNgàimuốn,vàluôntraobancáchnhiệmlạ.Vìthế,cóngườibịtrúngthươngmàkhôngbiếtaiđãlàmvàvếtthươngđónhưthếnào.CóđiềuchắcchắnlàNgườiYêuDấuchỉtraobanchoaiđãhoàntoàntraohiếntrọnvẹntráitimchoNgười.

2.Quamộtcuộchànhtrình

CảTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáđềumôtảtiếntrìnhthầnbíquacuộchànhtrìnhlinhhồnkếthợpvớiThiênChúa.Dùcáchgọitên,hìnhảnhmôtảkhácnhau,nhưngbảnchấtvẫnlàviệcThiênChúathanhluyệnđểconngườixứngđángkếthợpnênmộtvớiNgài.Hành trìnhbảycưsở trongLâuđàinộitâmđượcsoisángnhờcầuthangmườibậccủaKhúclinhca,vàngượclại.

2.1.Lâuđàinộitâm–hànhtrìnhbảytầng

TêrêsaAvilađãphântíchcáccấpđộđờisốngtâmlinhcũngnhưnhữnghiện tượng kèm theo cách hết sức rõ ràng. Trong“Lâu đài nội tâm”, nhữngchặngđườngcủađờisống thầnbí từkhởiđầuchođếnkhikếthiệpvớiThiênChúa,được thánhnữmô tảquabẩycưsở (phòng, tầng,bậc)của tòanhà tâmlinh.Trongmỗicưsởđó,ThiênChúathôngbanânhuệ,vàNgàitraobanchínhNgài cho linh hồn ở cư sở cuối.Mỗi người tùy theo ân huệ và lòng nhân từThiên Chúa ban, cùng với tâm hồn khiêm nhường tiến vào đón nhận, chiêm


ngưỡng,sốngtrongcáccưsởđó.

Ởcưsở thứnhất,vẻđẹpcủa linhhồnđượcmô tảnhưmột tòa lâuđàipha lêtrong suốt và tinh tuyền.Linh hồnngười công chính thì chính làThiên đàng.Ngườitatiếnvàocưsởnàybằngsuyniệmvàcầunguyện,cảkhẩunguyệnvàtâmnguyện.CũngtrongcưsởnàyThiênChúatỏcholinhhồnbiếtNgàicaocả,vàsựyếuhèncủamình,nêncầnkhiêmnhườngtintưởngvàoquyềnnăngThiênChúa.Aimuốnvàocưsởthứhaiphảidẹpbỏnhữngcôngviệcvàbậntâmkhôngcầnthiết.

Ởcưsở thứhai linhhồnbắtđầu thựchànhviệcnguyệngẫm.Linhhồnmuốntiếnxanhưnglạikhôngkiênquyếtđủ,khôngxatránhcácdịptộinênrấtnguyhiểm.ChínhChúa tìmmọidịp,mọicơhộiđểkhôngngừng thúcđẩy linhhồnkhaokhátvàcốgắngsốngtìnhbạnvớiNgài.Trongcưsởnàysẽcócuộcgiaotranhkhủngkhiếpgiữalinhhồnvàmaquỉ,gâynênnhiềuđaukhổcholinhhồn.Trongcuộcchiếnnàykiên trìcầunguyện là tốicầncho linhhồn.Nếubỏcầunguyện,linhhồnsẽcàngngàycàngxaChúa.Hơnnữa,vìcửadẫnvàolâuđàilàcầunguyện.

NhờlòngthươngxótcủaThiênChúa,kiêntrìcầunguyệnvàchiếnđấuvớicámdỗ,linhhồntiếnvàocưsởthứba.ThánhTêrêsachorằngởtrầngiannhiềulinhhồn đã vào được cư sở này.[47]Ở cư sở này linh hồn được ThiênChúa bannhữngơntrọngđại.KhiấylinhhồnướcmuốnkhôngxúcphạmđếnThiênChúa,tránhphạm tộinhẹ, thích làmviệchãmmình,hồi tâm lâugiờ, thihànhnhiềuviệcbácái.Tuynhiên,trướckhichiếmđoạtlinhhồn,ThiênChúađểchocóthờikỳcầunguyệnkhôkhankéodài,quađóNgàithanhluyệnlinhhồn.Cókhôkhanlà để linhhồnnhận ra cáchThiênChúa thanh luyệnvàbiết kiểmđiểmchínhmình.Ngàitạmrútơnanủithiêngliêngđểlinhhồnnhậnragiớihạncủamình,đồngthờibiếtkhiêmnhườngtintưởngvàoThiênChúa.Thờigiannàylinhhồncầnbềnchívàkhiêmnhườngtuyệtđối,biếtvuivẻđónnhậnđiềuThiênChúabanvàcảđiềuNgàikhôngban.

Khitiếnvàocưsởthứtư,linhhồnbắtđầuthựchànhviệcnguyệngẫmantĩnh.[48]NơiđâycáctàinăngcủalinhhồnđềubịthuhútvàoThiênChúa.LinhhồnởtìnhtrạngnàykhôngđượctìmkiếmanủithiêngliêngmàcứkhiêmnhườngđónnhậnđiềuChúaban.Vìlaonhọctìmkhiếmlàvôíchnếutừnguồnkhôngban.Ởtìnhtrạngnày,linhhồncósứccuốnhútngườikhácnênsẽđemlạilợiíchlớnlaochoHộiThánhvàgâyhạinhiềuchomaquỉ,chonênmaquỉhànhđộngráoriếtđểtiêudiệt.Chínhvìthế,linhhồnphảikhiêmnhườngphóthácvàkhông



đượcháodanh.Cưsởthứtưlàkhúcrẽquantrọngtronghànhtrìnhthiêngliêng,bắtđầu tình trạng thầnbí.TừđâyThiênChúachủđộng thanh luyện linhhồn,linhhồnthụđộngđónnhậnơnNgàiban.

Ởtrongcưsởthứnăm, linhhồnthựchànhviệcnguyệngẫmkếthợp.[49]KhiđóThiênChúakếthợpvớilinhhồntrongchínhlinhhồn,theoýNgàimuốn,tựdoravàovàbanơn.Chúavàothâmsâulinhhồnkhôngquagiácquanvànộiquannào.ThiênChúabiếnđổilinhhồntừcontằmxấuxítrởthànhconbướmtrắngđẹp.CònlinhhồnsungsướngđượctiêuhaovàchếtđingànlầnvìNgười,khátmongđượcchịuthửtháchnặngnề,nónglònglàmnhữngviệchãmmình,ởtrongcôtịchđểchomọingườinhậnbiếtChúa.Khôngcógìởtrầngianlàmcholinhhồnthỏamãn.Ngaycảmốidâycốtnhục,bạnhữukhôngcònràngbuộcđượclinhhồn.Linhhồnđượcbìnhansâuthẳm.

Trongcưsởthứsáu,linhhồnđượcmangvếtthươngtìnhnêncóđaukhổnộitâm.Đây làcáchThiênChúa thanh luyện linhhồn,gọi là thanh tẩy thụđộng.VếtthươngtìnhlàviệcThiênChúabấtngờđếnnhưmộttiasángchiếurọiđâmthấu tâmhồn làmlinhhồn tỉnh thức.Linhhồnhạnhphúcvàsẽ rấthạnhphúcnếuvết thươngđókhông lành lại.Trong tình trạngđóThiênChúanói lờiyêuthươngbằngthứvôngôn.ThiênChúacholinhhồnnhậnthứcNgàiđanghiệndiệnnhưngkhôngtỏlộđểcholinhhồnhưởngNgài.Hạnhphúcnàycònsướngkhoáihơncơnngâyngấttrongbậcnguyệnngắmantĩnh.Vìtrongcưsởnàylinhhồnthựchànhcầunguyệntậnhiệp.[50]Trongtìnhtrạngđóthườngdiễnracơnngấttrí.

CưsởthứbảycònđượcgọilàThiênđàngthứhai.ThiênChúanhậnlinhhồn làmhôn thê.Trướckhihoàn tất lễ thànhhôn thiêng liêng,ChúađemlinhhồnvàotrongcungđiệncủariêngNgười.Trongđó,Chúakếthợpvớilinhhồntrongchínhmìnhvàlàmcholinhhồnnhưcâmnhưmù,nhưNgườiđãhoáncảiPhaolô.[51]

Chúa đưa linh hồn vào cư sở này bằngmột thị kiến tri thức. Trong đó chínhChúaBaNgôi tựmặckhảichínhNgàicho linhhồn.Linhhồnnhậnbiếtđượcnhờnhìnthấy,dùcảconmắtxácthịtvàconmắtlinhhồnđềuchẳngtrôngthấygì.Linhhồn“nhìnthấy”vìcảBaNgôiđềuhiệpthôngvớilinhhồn.Trướckhidiễnracuộcthànhhônthiêngliêngcólễđínhhônthiêngliêng.ĐínhhônthiêngliênglàtìnhtrạngThiênChúavàlinhhồnkhôngliêntụcởbênnhau.CònthànhhônthiêngliêngthìThiênChúavàlinhhồnnênmột.Đúnghơn,linhhồnkhôngcòn cảm thấymìnhmà chỉ cóChúa.Chúa và linh hồn vui hưởng nhau trong




thinhlặngthẳmsâu.Chúadạydỗvàlàmcholinhhồntrởnêngiầucócáchêmđềmlặnglẽ.ChúabancholinhhồnnụhônmàhônthêcầuxinĐứcLangQuân.Khi ấy linh hồn quênmình hoàn toàn, ướcmuốn chịu đau khổmãnh liệtmàkhônglàmcholinhhồnrốiloạn,khátkhaoýChúađượcthểhiện.Chúacólàmgìthìlinhhồncũngcholàtốt.Chúamặckhảichínhmìnhcholinhhồnvàđemlinhhồnvàomộtnơimaquỉkhôngvàođược.Trongcưsởnàykhôngcònngấttrínữa.

Ởtìnhtrạngnàylinhhồnphảilàmgì?LinhhồncầnnhớtấtcảnhữngơnChúaban cho không phụ thuộc vào hoạt động củamình,mà hệ tại ở việc linh hồnhoàntoànkhiêmnhườngphóthácmìnhchoThiênChúa.Vìnềntảngcủacảlâuđài là sự khiêm nhường. Đời sống thiêng liêng tiến bộ bằng cách chế ngự ýriêng.NgườitasốngđờithiêngliêngthựcsựkhitrởthànhnôlệchoThiênChúa.ĐượcThiênChúađóngdấuhiệulàthánhgiáChúaKitô.ĐólàbảochứngtađãtraotựdochoNgài.

TronglờitáibúttácphẩmLâuđàinộitâm,thánhTêrêsađãkhéonhắccácnữtucũngnhưcácđộcgiả:chínhÔngChủmớicóthểdẫncácchịvàođượctòalâuđài.[52]VìÔngChủhoàntoàntựdoravàolâuđàivàbanơn,choai,khinào,cách nàoNgàimuốn.Cho nên, để tiến bước con người phải ngoan ngùy đónnhậnđiềuThiênChúabanvàcảkhiNgàikhôngban,vì“Giómuốnthổiđâuthìthổi”(Ga3,8).

VớiLâuđàinộitâm,thánhTêrêsađãmôtảcuộchànhtrìnhthầnbíthậtrõràng.Theođó,ânsủngThiênChúavẫnkhôngngừngmờigọiconngườivươncaotrênđỉnhhoànthiện.Dùmỗingườimỗicách,thờinàothánhđó.Tuynhiên,nhữngkinhnghiệmthầnhiệpthánhTêrêsaAvilađểlại,nhưmộtbảnchỉđườngchođờisốngthiêng liêngcủaaibiếtkhiêmnhườngvàngoànngùytheosựhướngdẫncủaThiêný.

2.2.Đêmtốilinhhồn–cầuthangmườibậc

Trong tácphẩmĐêmdày, thánhGioanThánhGiáđãmôtả thật tuyệtvời tiếntrìnhthầnhiệpbằnghìnhảnhcầuthangbímật.Ngàicũnggọiđólàchiếcthangchiêm niệm, phát xuất từ Thiên Chúa. Cầu thang ấy được gợi hứng từ chiếcthangtổphụGiacópđãthấytronggiấcmơ.[53]Chiếcthangđượcbắctừđấtlêntrời.TrênthangcócácthiênthầnlênlênxuốngxuốngvìThiênChúaởtrênđỉnhthang.Chiếcthangcómườibậc,làkhoahọcyêumến.[54]NơiđóThiênChúabanơnhiểubiết thầnphúđể:“vừa soi sáng linhhồn, vừakhiến linhhồnđắm




đuốiyêuthương,vàtừngbướcnânglinhhồnlêntớiThiênChúa,vìchỉcótìnhyêumới nối kết được linh hồn với ThiênChúa”.[55]Bằng tình yêu, linh hồnbướctừngbậclêntớiđỉnhthangđểđượcnênmộtvớiThiênChúa.Thánhnhâncũng trìnhbàynhữngdấuhiệuvàhiệuquảmỗi bậc, linhhồn theođóđểbiếtmìnhđangởbậcnàotrongmườicungbậctìnhyêunày.

Bậctìnhyêuthứnhất,linhhồnphải“gầymòntiềutụy”vìnỗinhớThiênChúa.TìnhNươngtrongsáchDiễmCađãdiễntảbậctìnhyêunày:“NàythiếunữGiêrusalem,tôivannàicácbạn:gặpngườitôiyêudấu,xinchonhắnrằng:tôiđangốmtươngtư”(Dc5,8).Nhưmộtngườiốm,linhhồntựakẻsitình,mấtđisựhứngthúđốivớimọisự.Đóchínhlànỗinhớngườiyêu,nhớtình,ốmvìyêu.Trongcơnbệnhnàylinhhồnkhôngcòntìmthấysựnươngtựa,thúvui,anủihaynghỉyênnơibấtcứđiềugì.[56]Đây làơn thanh tẩybằngchiêmniệm,dấuhiệukhởiđầucuộchànhtrìnhhiệpnhấtthầnlinh.Chonêntừbậcthangnàylinhhồnsẽtiếnngaylênbậcthứhai.

Bởiđã“ốmvìyêu”vàsẽchếtnếukhôngđượcchữalành,nênởbậcnàylinhhồnliênlỉtìmkiếmThiênChúatrongmọisự.Mọitưtưởng,lờinóihaytraođổi,dùăn,ngủ,thứchoặclàmbấtcứviệcgìlinhhồnđềuquyhướngvềNgườiYêuDấu.[57]Đâylànỗikhắckhoảicủatìnhyêu.Chínhnhờtìnhyêunày,linhhồnđượcphụchồivà lấy lạiđược sứcmạnhđể tiếp tục tiếnbước trongcuộcthanhtẩythiêngliêngthầnnhiệm.

Trongbậcthứbacủachiếcthangyêuthương,linhhồnđượcthúcđẩyhoạtđộngkhôngbiếtmỏimệtvìThiênChúa.Bởilòthanhừnghựcyêuthươngđangkhiếnlinhhồnnóngbỏng,nên:“Dùcó làmđượcnhữngviệc lớn laochoNgườiYêuDấu,linhhồnvẫncoilànhỏnhoi,dùlàmđượcnhiềunóvẫncoilàítỏi, thời gian phục vụNgài tuy dài nó vẫn coi là ngắn”.[58]Vớimột tình yêunồngnànvàmãnhliệtđếnthế,linhhồnsẽmuộnphiềnvàđớnđaukhôntảkhinhậnramìnhđãlàmđượcquáítchoThiênChúa.LinhhồnsẽđượcanủibiếtbaonếuđượcchếtđingànlầnvìThiênChúa.[59]Tácđộngcủatìnhyêumãnhliệtnàylàmphátsinhnơilinhhồnhiệuquảlạlùng:linhhồnthấymìnhthựcsựtộilỗihơnmọingườikhác.VìtìnhyêuđangdạycholinhhồnbiếtThiênChúađángyêukínhvôngầnvàtuylinhhồnđãlàmđượcnhiềuviệcchoThiênChúa,nhưngnólạithấytấtcảđềubấttoàn,thiếusót,nênkhiếnthêmđaubuồnvàxấuhổ.[60]Nhờthanh luyệnnày, linhhồnđãxakhỏi thóiháodanh, tựphụvà tậthaykếtánkẻkhác[61]nênlinhhồnnhẹnhàngtiếnlênbậcthangkếtiếp.

Trongbậcthangthứtư,linhhồncókhảnăngchịuđaukhổvìNgườiYêu








Dấucáchthườngxuyênvàkhôngmệtmỏi.Tìnhyêukhiếnchomọigánhnặngdùtolớnvàvấtvảtrởthànhnhẹnhàng.[62]Bởivì,linhhồnthấyrõThiênChúabanchomìnhvôvànhồngân,chonên“tấtcảnỗilolắngcủalinhhồnlàlàmthếnàocóthểlàmhàilòngThiênChúa,dùphảitrảgiátớiđâuđinữa”.[63]Lạinữa,ởbậcthangnàylinhhồnluônbướctheoThiênChúavớimộttìnhyêuchânthựcvàướcmuốnchịuđaukhổvìNgài, nênđượcThiênChúa thườngxuyênviếngthămkhiếnlinhhồntrànngậpniềmhoanlạckhôntả.[64]Vìthế,linhhồnkhaokhátThiênChúacáchmãnhliệtvàđượcNgàiđưalênbậcthangthứnăm.

Vìquáyêu,quákhaokháthiểuNgườiYêuDấuvàmongđượchiệpnhấtvớiNgài,nêntrongbậcthangtìnhyêunàylinhhồnsẽmệtmỏivàngộtngạtnếusựtrìhoãndùchỉtrongchốclát.[65]SựkhaokhátlênđếncựcđộvìlúcnàolinhhồncũngnghĩđếnviệcđượcgặpNgườiYêuDấu.Vànếukhôngđạtđượcniềmaoướcấynónhưngấtđi,bởi:“kẻđangyêusẽchếtmấtnếuchẳngđượcthấyngườiyêu”.[66]ThánhGioanThánhGiáchorằngtrongbậcthangnàylinhhồnđượcvỗbéotrongtìnhyêu,[67]nothỏacơnđóikhátấy,linhhồnchạynhanhlênbậcthangthứsáu.

NhờnhiềulầnđượcThiênChúa“chạmđến”nêntrongbậcthangthứsáunày,tìnhyêulàmtăngsứcmạnhkhiếnlinhhồnbaylênnhẹnhàngđểchạynhanhđếnThiênChúa.[68]TiêntriIsaiađãcảmnhậnvềtìnhtrạngnàykhiviết :“Nhữngngười cậy trôngĐứcChúa, thì được thêm sứcmạnh.Như thể chim bằng, họtungcánh.Họchạyhoàimàkhôngmỏimệt,vàđimãimàchẳngchùnchân”(Is40,31).Lýdokhiếnlinhhồntrởnênnhanhnhẹnlàvìđứcáiđãtriểnnởvàlinhhồnhầunhưđãđượchoàntoànthanhtẩy.[69]

Trongbậcthangtìnhyêuthứbẩysựbạodạnquyếtliệtlàânbancholinhhồn.Aiđãtiếnvàođếntìnhtrạngnày,đứcáilàmchohọtintưởngtấtcả,hyvọngtấtcả,chịuđựngtấtcả[70]nơiThiênChúa.TựanhưôngMôsêmạnhdạncầuxinThiênChúathachodânnếukhôngthìNgàihãyxóatênôngtrongsổhằngsống,[71]Tình Nương cũng bạo dạn thốt lên:“Ước gì chàng hôn ta những nụ hônchínhmôimiệngchàng”(Dc1,1).Làmsaomàlinhhồndámbạodạnnhưthế?VìlinhhồnđãthấyĐứcVuadủlòngthươngvànângcaophủviệthướngvềnó,[72]nênnhững linhhồnđượcdiễmphúc tiếnvàobậcnàyphải luôn luôngiữlòngkhiêmnhường.

NhờsựbạodạnvàtựtinđượcThiênChúabancho,linhhồntiếnđếncùngNgàivớitìnhyêucuồngnhiệt.Đólàtìnhtrạngởbậcthangthứtám,nơiđâylinhhồnmạnhmẽtiếntớiômghìlấyNgườiYêuDấu,vàsẽchẳngchịubuôngrachođến












khi hiệpnhất vớiNgài.[73]TìnhNương trong sáchDiễm ca đã thể hiện cảmnghiệmấy:“Vừarờihọmàđi,tôiđãgặpngườilòngtôiyêudấu.Tôivộiníulấychàng và chẳng chịu buông ra, cho đến khi đưa vào nhà thânmẫu, tới khuêphòngngườiđãcưumangtôi”(Dc3,4).Nơibậcthangnàytìnhtrạnghiệpnhấtlàmcholinhhồnđượcmãnnguyện,nhưngkhôngliêntục,vìvẫnchưađạtđượcsựhoàn thiện trọn hảo, linh hồnvẫn chưa được thanh luyện trọn vẹn, nên dễdàngbằnglòngvới tìnhtrạngvuisướngnàymàkhôngcanđảmbướctiếplênbậcthanghoànthiện.

Ởbậcthangthứchíncủatìnhyêu,linhhồnlìakhỏixác,bốccháythậtdịudàngtrongThiênChúa.Đâylàtìnhtrạngcủanhữngngườihoànthiện,ởtrầngianrấtítngườiđãvàođượcbậcthangnày.[74]SựdịudàngvàđầyhoanlạclàquàtặngcủaChúaThánhThầnbancholinhhồn,bởilinhhồnđãđượcơnhiệpnhấtvớiThiênChúa.Quảthật,nhữngơnlànhmàThiênChúabancholinhhồnthìnhiềuvôkể.Bởitrongbậcthangnày,linhhồnđượcthanhtẩykỹlưỡngbằngtìnhyêuchonênkhôngphảithanhluyệnởluyệnngục.[75]Vàtừđây,linhhồnsẽtiếnvàobậcthangcuốicùng,bậcthangkhôngcònthuộcvềcõiđờinàynữa.[76]

Nơibậc thang thứmười, linh hồn được hoàn toàn đồng hóa với ThiênChúa,được hưởng kiến Thiên Chúa cách tỏ tường và trực tiếp.[77] Như lời thánhGioan, linhhồnhoàn toànnêngiốngThiênChúa:“chúng ta sẽnêngiốngnhưNgười,vì Người thế nào, chúng ta sẽ thấy Người như vậy” (1Ga 3,2).Sự nêngiống Thiên Chúa không có nghĩa là linh hồn có được những khả năng nhưThiênChúa,màlàthựcsựtrởnêngiốngThiênChúabằngcáchthamdựvàobảntínhcủaNgài.[78]

Đíchđiểmcuộchànhtrìnhcũnglàđỉnhcủachiếcthang,nơiThiênChúangự,ởđólinhhồnđượckếthợpnênmộtvớiThiênChúa,thôngphầnvàobảntínhthầnlinhcủaNgài.Đâycũnglàýnghĩacủacuộcthanhluyện,ThiênChúathanhtẩyđểconngườixứngđángtrởnêngiốngNgài,dohiệuquảcủaơnthầnhóa.

2.3.Hànhtrìnhcuộchônphốithầnlinh

CácnhànghiêncứuthầnbíđềuchorằngthánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá thuộcvề trườngphái thần bí hônphối thiêng liêng.Quả thật, cảmnghiệmthầnbícủacácngàichochúngtathấyrõsựkếthợpnênmộtgiữalinhhồn vớiThiênChúa đượcmô tả như cuộc tình thần linh.Trong cuộc tình ấy,







ĐấngTìnhQuânThiênChúa“tìmmọicách”đểkếthônvớiTìnhNương linhhồn;cònlinhhồnkhátkhaođếnốmliệtvìyêu.Tấtnhiên,cuộchônphốithầnlinhphảitrảiquagiaiđoạnđínhhôntrướckhiđượcthànhhônthiêngliêng.

Nhưmộtcuộctình,ThiênChúađibướctrướckhơilênlòngkhaokhátmãnhliệthiệpnhấtnênmộtnơi linhhồn.Phầnlinhhồn,mộtkhiđã trúngvếtthươngtìnhcủaThiênChúa,khôngmỏimệtlênđườngtìmkiếmchođếnngàyhợpnhất.TheothánhGioanThánhGiá,saukhiđãtrảiquanhiềuthaoluyệntâmlinh,ThiênChúađưa linhhồnvàomột trạng tháicaovờiđểkếthợpnênmộttrongyêu thương.Nơiđódiễn racuộcđínhhôn thiêng liênggiữa linhhồnvàNgôiLời,ConThiênChúa.[79]Với thánhTêrêsaA-vi-la, cuộc đính hôn nàydiễnraởcưsởthứsáucủalâuđàinộitâm.ThiênChúađưalinhhồnvàođínhước này trong cơn ngất trí, khi linh hồn không còn lệ thuộc vào giác quan.[80]Nhưhaingườinamnữkhiđínhhônthuộcvềnhau,linhhồnthuộcquyềnsởhữuriêngcủaThiênChúa,làhônthêcủaNgười.

Tựanhưcôgáitrongngàyđínhhôn,ThiênChúacũng“tiếtlộ”cholinhhồnnhữngđiềulớnlaovềNgười.Tôđẹpcholinhhồnsựcaocảuynghi,trangsứcchonónhữngântứvànhânđức,mặccholinhhồnnhậnthứcvềThiênChúavàdanhdựcủaNgười.Linhhồnbắtđầumộttìnhtrạnganbình,hoanlạcvàdịungọt của tìnhyêu.[81]Trongniềmvui sướng ấy, linhhồn chẳng làmgì ngoàiviệckểlạivàcahátnhữngđiềucaocảcủaNgườiYêuDấu:“ỞđóChàngđãchotôihếtlònghếtdạ.Đãdạytôimộtkhoahọchếtsứcdịungọt.VàtôiđãthựcsựhiếndângchoChàngtấtcả,khôngtrừlạigì.ỞđótôiđãcùngChàngkếttócxetơ”.[82]

Trong cuộc đính hôn thiêng liêng này,ThiênChúa ban cho linh hồn tình yêuNgài,dạychonàngsựkhônngoanvàhuyềnbí.Cònlinhhồn,nàngcũngthựcsựtraodângtấtcảchoChàng,khônggiữlạigìchomìnhvàchobấtcứai.Hailòngmuốn đã thuộc về nhau, buôngmình cho nhau,mãn nguyện đến nỗi bên nàykhôngtừchốibênkiađiềugì.Tuynhiên,nhưhaingườiyêusaungàyđínhhôn,họthuộcvềnhaunhưngkhôngliênlỉởbênnhauvìcóthểxanhau.Cũngthế,vớilễđínhhônthiêngliêng,linhhồnvẫnchưaliênlỉởtrongThiênChúa,vìsựnênmộtchưađượcliêntục.Tấtcảlàtìnhyêuvàmongđợilễthànhhônthiêngliêng.

Hồngâncủalễthànhhônthiêngliênglàmcholinhhồnliênlỉởlạitrongthâmcung lòngmìnhvớiThiênChúa.ThiênChúađưa linhhồnvào lễ cưới thiêngliêngbằngthịkiếntrithức,đượcdiễnratrongcưsởthứbảycủatòalâuđàinội





tâm.[83]Nơi đó ThiênChúaBaNgôi tự thông ban chínhNgài cho linh hồn.Ngàibiểulộcholinhhồnthấyvinhquangtrêntrờiquamộtthểthứctuyệtdiệuhơnbấtkỳmộtanủithiêngliêngnào.LinhhồncảmthấykhoáitráđếnnỗichínhthánhTêrêsacũngkhôngbiếtlấygìđểdiễntả,vàđiềucóthểhiểulàlinhhồnnênmộtvớiThiênChúa.[84]VìnhưlờithánhPhaolô:“AiđãkếthợpvớiChúa,thìnênmộttinhthầnvớiNgười”(1Cr6,17).Trongcuộchônphốithiêngliêngnày,linhhồnnhậnđượcnụhônmànàngđãcầuxinĐứcLangQuân.[85]

ThánhGioanThánhGiádiễntảhônphốithiêngliêngnàytrongKhúccathứ38.LinhhồncầuxinđượcyêumếnThiênChúacáchtinhtuyềnvàhoànhảo,nhưcáchNgàiđãyêumếnnó,vàxinNgàihãybanchonóvinhquangNgàiđãtiềnđịnhtrongvĩnhcửu:

VàởđóxinNgườitỏchoem

Điềuhồnemhằngkhaokhát

Vàrồi,hỡiNgườilàsựsốngcủaem

ỞđóxinNgườihãychoem

ĐiềuNgườiđãchoemtừngàyấy.

LinhhồnthấychưathỏalòngdùđãđạtđượcsựbiếnđổinơiThiênChúaởđờinày,dùtìnhyêuđãthậtbaola,linhhồncũngkhôngthểyêuThiênChúabằngmột tìnhyêuhoànhảonhưNgàiđãyêu.Điều linhhồnkhátkhao làđạtđượctìnhyêunganghàngvớiThiênChúa.Đólàsựbìnhđẳngtrongtìnhyêu.Quảthế,mộtngườiđangyêuchỉcóthểhàilòngkhicảmthấymìnhđãyêunhiềunhưmìnhđãđượcyêu.“Điềuấy”chínhlàvinhquangtốihậu,tứclàthấyđượcchínhBảnThểThiênChúa.Vìhạnhphúcconngười làđượcnhìn thấyThiênChúa.Cóđiều,tạisaoởđâylinhhồnlạibảorằngướcvọngcủanólàyêumếnChúa,chứkhôngphảilàđượcnhìnthấyNgài.Cóhailýdotrảlờichovấnnạnnày.

Thứnhất, vì tất cả là tìnhyêumà tìnhyêu lạinằmdướiquyềnkiểmsoát củalòngmuốn,vàđặcđiểmcủatìnhyêulàchochứkhôngphảinhận.Cònđặcđiểmcủatríhiểu,vốnlàchủthểcủacáivinhquangtốihậulạilànhậnchứkhôngphảicho.Ởđây,vìlinhhồnđangsaysưayêunênkhôngđặtưutiênvàovinhquang




màThiênChúasẽban,nhưnglạiquantâmđếnsựhiếnmìnhchoNgàibằngmộttìnhyêuđíchthực,nênchẳngmànggìđếnlợiíchriêng.

Thứhai,vìướcvọngnhìnthấyThiênChúađượcbaohàmtrongướcvọngyêumếnNgài.VìvớitìnhyêulinhhồntrảchoThiênChúanhữnggìnómắcnợNgài(nợtình),đangkhivớitríhiểulinhhồnchỉnhậnlãnhmàthôi.[86]Chonênlinhhồn khao khát xin được yêuChúa nhưChúa đã yêumình:“Những điềuNgàikhao khát con cầu xin, con sẽ xin; và những gì Ngài không khao khát, concũngkhôngthểkhátkhao.Thỉnhnguyệncủacongiờđâylàđượcnênđángquí,đángyêutrướcmặtNgài,vìnhữngthỉnhcầucủaconđếntừNgài,vàchínhNgàikhiếnconthựchiệnnhữngthỉnhnguyệnnày”.[87]

Nhưvậy,điềumàlinhhồnhằngkhaokhátthìđãrõ,nhưngcòn“ngàyấy”màlinhhồnmuốnnóiởđâylàngàynào?Và“điềuấy”đượcthựchiệnthếnàotrong“ngàyấy”.NgàyấylàngàyvĩnhcửucủaThiênChúa,ngàyThiênChúađãtiềnđịnhchoconngườiđượchưởngvinhquang.NgàycửhànhhônlễChiênThiênChúa,bởiHiềnThêcủaNgàiđãđiểmtranglộnglẫy.[88]NgàylinhhồnsẽđượcsởhữuvĩnhviễnđiềuchínhThiênChúađãtiềnđịnhtừvĩnhcửu,khiquyếtđịnhtạo dựng nên nó.Điều thánhPhaolô bảo là:“mắt chẳng hề thấy, tai chẳng hềnghe,lòngngườichẳnghềnghĩtới”(1Cr2,9).Vìthế,ởđâylinhhồnnhưmuốnnói:

ÔiĐứcLangQuâncủaem,điềuNgườiđãchoemchínhlàsứcnặngcủavinhquangNgười.Vậyhãychoemđiềuấytrongngàyđínhhônvàhônlễcủaem,ngàyđótâmhồnemchanchứavuimừng,khiemđượcrờikhỏixácthịtvàbướcvào những hang động thật cao của loan phòngNgười.Người sẽ biến đổi emthànhNgườimộtcáchvinhquang,vàchúngtasẽcùnguốngchấtngọttưnhữngquảlựungọtngào.[89]

Nhưvậy,dùtìnhtrạnghônphốithiêngliêngđemlạicholinhhồnsựbiếnđổihoàntoànngayởđờinày,thìlinhhồnvẫnkhôngcóđượcsựhoànhảocủatìnhyêuvĩnhcửu.ChonênđiềuấychỉcóthểđạtđượctronghạnhphúcThiênđàng,khidiệnđốidiệnvớiThiênChúa,linhhồnmớibiếtvàyêuNgàinhưNgàibiếtvàyêunó.

Cảmnghiệmthầnhiệptrongtìnhtrạnghônphốithiêngliêngnóitrênđãchứngminhgiảthuyếtnêuratrongphầndẫnnhập:đíchcùngcảmnghiệmthầnbílàkếthợpnênmộtvớiThiênChúaởđờinàychưaphảilàvinhquangtốihậu,hạnhphúctuyệtđối,đíchcùngcủaKi-tôgiáo.Cảmnghiệmthầnbíchỉ là“khaivị”





vàođời sốngvĩnhcửu.Kếthợp thầnbí là cách thứcThiênChúađếnvới conngười, cũng là khát vọng của conngười hợpnhất vớiThiênChúangay trongcuộcsốngtrầngian.Cònhạnhphúcvĩnhcửuconngườichỉđạtđượctrongcuộcsốngđờisau.

3.TậptrungvàoĐứcGiêsuKi-tô

BảnchấtcủathầnbíKi-tôgiáolàkếthợpvớiThiênChúanơiĐứcGiêsu.Trongcảmnghiệmthầnbí,thánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáchothấysựkếthợpcaosâunàynơiĐứcGiêsuKi-tônhưmộtTìnhQuân–NgườiYêuDấu.CảmnghiệmấyđượcchiêmngắmtrongnhântínhvàcuộctửnạncủaNgài.Quađó,dungnhanVịThiênChúaTìnhYêuđượckhắchọa rõ nét và thuầnkhiết nơiĐứcGiêsu.

3.1.ĐứcGiêsuđượccảmnghiệmnhưmộtTìnhQuân–NgườiYêuDấu.

Cùngthuộctrườngpháithầnbíhônphốithiêngliêng,haivịthánhcủanềnlinhđạoCát-minhcóchungcảmnghiệmvềĐứcGiêsunhưmộtTìnhQuân–NgườiYêuDấu, là đối tượngkết hợpnênmột trong tìnhyêu của linhhồn.Tình yêu hoàn hảo có đặc tính làm cho người yêu ngang hàng với đối tượngđượcyêuvàtìnhyêunhưtìnhbạn.

Ngay cakhúcđầu tiên củaKhúc linhca, thánhGioanThánhGiá đã say đắmLangQuâncủamình làNgôiLời,ConThiênChúa,vàkhátkhaokếthợpnênmộtvớiNgười.[90]Linhhồnđãlênđườngtìmkiếm,vàchỉnghỉyênkhiđãgặpđượcNgườiYêuDấu.Saukhi đã trải quabaovất vả trong cuộc tiến sâuvàotrongThiênChúa,khikhátkhaocủalinhhồnđượchòahợpvớikhátkhaocủaThiênChúa.LinhhồnyêuChúavớitìnhyêuthanhkhiết,nónói:

“HỡiNgườiYêuDấu,tahãycùnghânhoan

HãyrađimànhìnngắmtrongvẻđẹpcủaNgười”(Khúcca36).

Sựêmáingọtngàocủatìnhyêukhôngchỉcóđượckhiđôibêntâmđầuýhợp,màcòntuôntràoratừbêntrongquanhữnghànhvitrìumếncủalòngmuốn,vàquanhững côngviệcphụng sựNgườiYêuDấuởbênngoài.Để làm saonhờviệcthểhiệntìnhyêunóitrênlinhhồnđạttớichỗnhìnthấychínhmìnhtrongvẻđẹpcủaNgười,trongcuộcsốngđờiđời.Khiđó:

Em được biến đổi trong vẻ đẹp củaNgười, để khi đã được nên giốngNgười


trongvẻđẹp,cảhaisẽthấynhaunơivẻđẹpcủaNgười,cóđượcchínhvẻđẹpcủaNgười;đếnnỗi,khingắmnhìnnhau,mỗibênđềuthấybênkiavẻđẹpcủamình,bởithậtra,cảhaibêncũnglàmộtvẻđẹpduynhất,vẻđẹpcủaNgười,vìembịmấthúttrongvẻđẹpcủaNgười.Dođó,emsẽthấyNgườinơivẻđẹpcủaNgườivàNgườicũngthấyemnơivẻđẹpcủaNgười.RồiemsẽthấychínhemnơiNgườitrongvẻđẹpcủaNgười.Vànhưthế,emđượcnêngiốngNgườitrongvẻđẹpcủaNgườivàNgườicũngnêngiốngemnơivẻđẹpcủaNgười.Và,vẻđẹpcủaemhãylàvẻđẹpcủaNgười,vàngượclại,vẻđẹpcủaNgườicũnghãylàvẻđẹpcủaem.Nhưthế,emsẽlàchínhNgườinơivẻđẹpcủaNgườivàNgườisẽchínhlàemcũngnơivẻđẹpcủaNgười;bởichínhvẻđẹpcủaNgườisẽlàvẻđẹpcủaem.Vànhưthế,chúngtasẽnhìnthấynhautrongvẻđẹpcủaNgười.[91]

Tìnhyêukếthợphaingườikhácbiệtnênmột,bởichỉcònmộtvẻđẹp,vẻđẹpcủaNgười.VìyêuchúngtaChúađãtựhạmìnhnganghàngvớichúngta.NgàicũngbiếnđổichúngtanêngiốngNgài.Tìnhyêuđíchthựcxóabỏmọikhoảngcách,vàlàmchohaingườiyêutrởnênnhưbạn,bạntình,bạntrămnăm.ThánhTêrêsaAvilacảmnghiệmđượcyêuvàsốngtìnhyêuvớiĐấngTìnhQuâncủamìnhnhưbạn.

Đặctínhcủatìnhbạnlàsựtrungthành.ThánhTêrêsađãướcaocóaiđócôngbốchokhắphoànvũbiết sự trung thànhcủaChúađốivớicácbạnhữuNgài.[92]ChínhthánhnhânđãlàmcôngviệcấybằngsốngtìnhbạntrungthànhvớiChúa. Tình bạn giúp cho hai người hiểu nhau như hai linh hồn ở trên Thiênđàng.Trongmặckhảilúcxuấtthần,TêrêsacũngcảmnghiệmđượcsựhiểunhaugiữaThiênChúavàlinhhồn,đếnđộkhôngcầndùngphươngtiệnnàođểdiễntả,vì tìnhbạnđượchiểu trong tìnhyêu :“nêndùNgài làChúacủacon,convẫnmuốntâmsựvớiNgàinhưvớimộtngườibạn”.[93]

TrongTânƯớc, thánhGioanTẩyGiảđãsốngniềmvuingườibạncủaChàngRể,khiChàngcướiCôDâu:“Aicướicôdâu,ngườiấylàchúrể.Cònngườibạncủachúrểđứngđónghechàng,thìvuimừnghớnhởvìđượcnghetiếngnóicủachàng” (Ga 3,29). Chính tác giả TinMừng thứ tư đã sống cảm nghiệm củangườiyêutựađầuvàolòngChúa,nhưtìnhbạn.ĐólàtâmtìnhThàyChíThánhmuốncácmônđệmìnhsốngkhicôngbố:“Thàygọianhem làbạnhữu” (Ga15,15).Haingườinamnữkhiyêu,họgọinhaucáchthânmật:chàng,nàng;anh,em.Tìnhyêucủaanhtraohiếnchoem;tìnhyêucủaemdângtặnganhđượcgọilà tìnhyêu của chúng ta.Tuynhiên, khi đãkết hôn thànhvợ chồng, nênmột




trongđờisốnghônnhân,họgọinhaulàmình,làbạntrămnăm.Tìnhyêumuônthủaấygiờđâyđượcgọibằngtìnhbạntrămnăm.Cũngthế,tronghồngâncủahônphốithiêngliêng,thánhTêrêsađãướcaosốngchoxứngđángvớiBạnTình,ĐấngPhuQuân,BạnTrămNămcủamình.[94]

TrongnềnvănhóaÁĐông,tìnhbạntrungthànhcủaTrungthầnvàtìnhyêuthủychungcủaÁiphivớiđứcVuaphảnánhphầnnàocảmnghiệmnày.Mộtvịvuamuốnthànhcôngtrongviệctrịnước,luôncầncảtìnhbạncủaTrungthầnvàtìnhyêucủaÁiphi.ĐứcGiêsulàĐứcVua,ngài“cần”cảtrungthầnvàáiphi,trongcuộcchinhphụccáclinhhồnchovươngquốccủaNgài.ThánhGioanThánhGiávàTêrêsaAvilaquảđã tôn thờChúaKi-tônhưĐứcVuacủa lòngmình,cũngyêumếnNgàinhưlàBạnTình.

3.2.Quanhântínhvàcuộctửnạn

MộttruyềnthốngphổbiếncủalinhđạoTrungcổcoisựkếthợpvớiThiênChúanơiĐứcGiêsuchỉthựchiệnđượctrongThiênTínhcủaNgôiLờiNhậpThể,chứkhôngthểđạtđượcbằngchiêmngắmNhânTính.Quanđiểmtuđứcnàykhiếnchonhiềutâmhồnkhátkhaothánhthiệnkhôngthểthăngtiếntrênđườngtrọnlànhvìkhôngđượcsuyniệm,chiêmngắmNhânTínhCựcThánh.CảmnghiệmthầnbícủathánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiámởracáchhiểukhácvềsựkếthợpnày.

ThánhTêrêsakhôngchịunổiviệcngườitachorằngphảihoàntoàntáchmìnhkhỏiĐứcKi-tô,vàcoithânxácThầnLinhcủaNgườicũngnganghàngvớithânxáccủacáctạovật.[95]Từđónhữngaimuốntiếnsâutrongđườngthiêngliêngphảitừbỏnhữnggìliênquanđếnthểxác.BởiThiênChúalàĐấngthiêngliêng,nênđiềugìtráingượcvớisiêunhiênsẽđưangườitaxaChúa.Bằngkinhnghiệmđauthươngcủamình,khitrongcầunguyệnthánhnhânđãtừngcốgắngbỏquanhữnggìthuộcvềthểxác,cũngđãtừngcoiNhânTínhlàchướngngạichoviệcsiêuthăngtâmtrí.Tuynhiên,khiđượcchagiảitộichobiếtđólàmộtsailầm,thánhnhânđã thúnhận :khôngkhinàonhớ lạiýnghĩđómàngàikhôngđauđớn,vàtinlàmìnhđãphảnbộiChúacáchnặngnề,dùchỉvìkhôngbiết.[96]Từđó,thánhnhânđềcaoviệcsuyngắmcuộcthươngkhó,vàcoiđónhưlàphươngthếthăngtiếntrênđườngtâmlinh,ngaycảkhiđãtiếnxatrênhànhtrìnhnày.

Thánhnhânkhuyênrằngtrongbấtcứtrườnghợpnàongườitacũngphảiômlấythậpgiá.Trongthờikỳkhôkhancủacuộcthanhtẩy,hãychiêmngắmĐứcKi-tônhưmộtconngười.[97]Vớicácnữtu,ngàikhuyênhọ,mỗikhivấtvả,khónhọc





hayphiềnmuộn,hãyngắmnhìnChúaGiêsutrênđườngđếnvườnDầu.Hãycảmnghiệm sự đau khổ cực độ đang chiếm đoạt tâm hồn Người, hãy ngắm nhìnNgườivácthậpgiá.ChúađãquênnhữngđaukhổcủaNgườiđểanủichịemmỗikhichịemtìmđếnanủiNgười.[98]Nhờviệcsuyniệm,chiêmngắmcuộckhổnạnChúa,người takínmúcđượcsứcmạnhchocuộcđờivấtvảcủamình.VìThiênChúamặckhảichínhmìnhquaNhânTínhcựcthánhĐứcGiêsu.[99]

VớithánhGioanThánhGiá,NhậpThểlàcôngtrìnhkỳdiệucủatìnhyêuThiênChúa,đượccoinhưlàhônlễgiữaĐứcKi-tôvànhânloạisangã.[100]NgôiLờiThiênChúaxuống thế làmngười, trải qua cuộc thươngkhó, cái chết vàphụcsinh,rồitrởvềvớiChúaChamangtheomìnhnhânloạiđãđượccứuchuộcvàthầnhóa.NgôiLờilàmngườitrongNhânTínhĐứcGiêsuđểtìmkiếmlinhhồn,là hiền thê củaNgài, biến đổi nó, cho được dự phần vào sự sống của ThiênChúa.Quảthật,ThiênChúathầnhóaconngườitrongnhântínhcủaChúaGiêsu.

ThậpgiáĐứcGiêsuđíchthựclàđường,làchiếcthangđểnơiđócácthiênthầnvà con người lên lên xuống xuống trên Con Người mà đến cùng Chúa Cha.[101]Khiphụcsinh,thânxácđượcvinhquang,Nhântínhtrởnênnganghàngvới thần tính có thể sai Chúa Thánh Thần đến với nhân loại. Nhân tínhĐứcGiêsugiờđâyđờiđờilàThiênChúa.Bởithế,mỗingườiđềucóchỗtronggiađìnhThiênChúaBaNgôi,vìNgôiLời làmngườiđãđảmnhậnnhân tính.Vìvậy,việcchiêmngắmnhân tính,cuộckhổnạncủaĐứcGiêsukhôngchỉgiúpngườitađếngầnChúaGiêsumàcònđivàotronglòngThiênChúaBaNgôi.

Ngàynay,trongkhithầnhọchiệnđạitìmmọicáchđểdunghòagiữaĐứcGiêsulịchsửvàĐứcKi-tôsiêuviệt,thìngườitalạiquênrằngtrongcảmnghiệmthầnbí,thánhTêrêsaAvilađãnhậnđượcơnkếthợpvớiThiênChúanơiNhânTínhĐứcGiêsu.Chính từviệcsaymêNhânTínhcực thánhcáchmãnhliệtmàthánhnhânhợpnhấtnênmộtvớiNgôiLời.Vìchẳngthểnàophânchiađược Đức Giêsu thành Na-gia-rét và Ngôi Hai Thiên Chúa. Hơn nữa, theoTêrêsa,ThiênChúachỉbannhữngơntrọngđạiquaNhânTínhrất thánhthiệncủaChúaKi-tô.[102]

3.3.ThiênChúanơiĐứcGiêsu

BảnchấtcủathầnbíKi-tôgiáolàkếthợpnênmộtvớiThiênChúanơiĐứcGiêsu.VìnơiĐứcGiêsu,ThiênChúađãlàmngườiđểyêuconngườibằngtìnhyêuconngười.ĐểthựchiệnđiềuấyThiênChúamộtđằngđãtựhạmình,đằngkhácnângconngườilênnganghàngvớiNgàiđểyêuthương.Cảmnghiệm






thầnbí của thánhGioanThánhGiá vàTêrêsaAvila cho thấy cuộcgặpgỡVịThiênChúacủagiaoướctìnhyêuhônnhân,trongĐấngTìnhQuânGiêsu.

ThánhGioanThánhGiáđãchiêmngắmvàtônthờĐứcGiêsubằngmộttráitimtrầntrụi,nhưchínhtráitimcủaĐấngtreotrênthậpgiá.ChúaGiêsutrênthậpgiábiểulộchotasứcmạnhcủaThiênChúatrongsựtrầntrụicủatráitimyêuthương.Mượnhìnhảnhchúbéchăncừu,thánhnhânmôtảĐấngchấpnhậnkhổđau,lẻloi,dùbị“côbéchăncừuxinhđẹp”quênlãng,nhưngvẫnmiệtmàitìmkiếm,thậmchíbịđánhtảtơi,tấtcảchỉvìyêu,chođếnngàyChàngdangđôitaytrênmộtthâncây,hiếnchođờitráitimtannátvìyêu.[103]

NơiĐứcGiêsu,ngườitađượcchiêmngắmtuyệtmỹThầnLinhtrongthảmkịchThậpGiá.NơiNgài,ngườitathấymộtThiênChúađaukhổvìyêuconngười.

Với thánhTêrêsaAvila,ThiênChúa nơiĐứcGiêsu được cảmnghiệmnhưĐấngTìnhQuân,BạnTìnhTrămNămcủalinhhồn.NgườiBạnnàyquảlà“khóchơi”nhưnglạikhôngthểtáchrakhỏi,bởiNgàiquáđángyêu.Chonên:“chúngtahãynênđiêndạivìmếnĐấngđãbịngườitagọilàđiêndạivìyêuchúngta”.[104]TêrêsađãtônthờvàyêumếnĐấngTìnhQuâncủamìnhvàthuộctrọnvềNgàicảxáchồn.Tìnhyêumãnhliệtđượccamkếtbởicuộchônphốithầnlinh,Chúavàlinhhồnthuộcvềnhau.NhưdấuchỉtìnhyêulớnlaoChúadànhchovịhônthê,NgàithườngxuyênnóivớiTêrêsa:“TừnayconlàcủaChavàChalàcủacon”.[105]Khiấy Têrêsa thườngđáplại:“LạyChúa,concóquan tâmgìđến con hay sự gì khác ngoài Chúa đâu”.[106] Quả là nơi Đấng TìnhQuânGiêsu,ThiênChúađãyêuconngườivàmuốnhọđáplạitìnhyêuNgàibằngtìnhyêucủaconngười.Tìnhyêu làmchoconngười chỉ còn tìmdanhdựvàvinhquangchoĐấngmìnhyêumến,tônthờ.

CảmnghiệmthầnbíthánhTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáđãkhắchọadungnhanThiênChúaTìnhYêu, biểu lộ nơiĐấngTìnhQuânGiêsu.Mối tình cóhươngvịngọtngàocủahônlễthầnlinh,cũngcóvịcayđắngcủalãngquên,bỏrơi.Mốitìnhđómờigọiconngười trungthànhvớigiaoướctìnhyêu,bởi tráitimĐấngThánhđãtannátcũngvìyêu.

III. NÉT ĐẶC SẮC TRONG CẢM NGHIỆM THẦN BÍ CỦA THÁNHTÊRÊSAAVILAVÀGIOANTHÁNHGIÁ

ÂnsủngThiênChúatácđộngtrênmỗingườimỗikhác,chonêncảmnghiệm thần bí cũng có nét riêng.Nét đặc sắc trong cảmnghiệm thần bí của





thánhTêrêsaAvila vàGioan ThánhGiáminh chứng sự kết hợp nênmột vớiThiênChúa làmột ânban.VìnếuThiênChúakhông tựbanchínhmình, conngườichẳngcóđượccuộckếthợpnày.Linhhồnmuốntiếnbước,phảitrảiquacuộcthanhluyện“chítử”đượcThiênChúadọnsẵnchongườiNgàiyêu.ĐiềuthánhGioanThánhGiágọilàđêmtối.Vàmộtnétđặcbiệtnữacủacảmnghiệmthầnbí,đó làdùnóđến trongcầunguyện,chiêmniệm,xuất thần,nhưnghiệuquảcủanólànhiệttâmtôngđồ.

1.Kếthiệpthầnbílàmộtânban

ĐứcGiáoHoàngBênêdictôXVIđãkhẳngđịnhđứctinKi-tôgiáotựnềntảnglàđiềuđượcnhậnlãnh.Vàconngườikhôngthểđạttớiýnghĩalàmngườisâuxanhất bằng những gì mình làm được cho bằng những gì mình nhận lãnh.[107]Quảvậy,muônvànhồngântalãnhnhậnđềudolòngnhânhậuChúaban.Tấtcảđượcban trongĐứcKi-tô,bởi:“TừnguồnsungmãncủaNgười, tất cảchúngtađãlãnhnhậnhếtơnnàyđếnơnkhác”(Ga1,16).CảmnghiệmthầnbícủahaivịthánhcảitổCát-minhcũngchothấyxácquyếtnày.

1.1.ThiênChúaBaNgôitựthôngbanchínhmìnhcholinhhồn

Cuộctựthôngbanđượcdiễnratrongtìnhtrạngkếthôntâmlinh.Theothánh Gioan Thánh Giá, nó diễn ra ở“giường hợp cẩn”, là chính Đức LangQuân,NgôiLờiThiênChúa trong“nơihầmrượubên trong”.Khi đó :“ChínhThiênChúa tự thông truyền chínhmình cho linhhồnbằngcáchbiếnđổi linhhồnthànhNgàitrongvinhquangtuyệtvời”.[108]VớithánhTêrêsa,sựthôngtruyềnnàychỉdiễnra trongcưsởthứbảy.Ởđó,ThiênChúaBaNgôi tựmặckhảichínhmìnhvànênmộtvớilinhhồntrongNhânTínhCựcThánh.[109]

CáchthứcThiênChúathựchiệncuộckếthợplàtựbanchínhmìnhcholinhhồn,khôngquabấtkỳtrunggiannào,thậmchílàcácthiênthần.Cácgiácquanbênngoài cũngnhưnộiquanđềuvôphươngcảm thấu,vì chỉ“mộtmình vớimộtmình”.[110]Nơiấymaquỷcũngkhôngvàođược,chỉcóChúavàlinhhồnvuihưởngnhautrongthinhlặngthẳmsâu.

TheothánhGioanThánhGiá,nét táobạo thuộcvềbảnchấtcủa tìnhyêugiữaThiênChúavàlinhhồnlàsựbìnhđẳng,nganghàng.Xétvềbảntính,muônđờiconngười là thụ tạo,khôngthểnganghàngvớiThiênChúa.Nhưngvì“ThiênChúa làTìnhyêu”(1Ga4,8.16) nênNgài chẳng thể yêu cái gì ngoài tình yêuNgài.NgàiyêutấtcảđềuvìNgàilàtìnhyêu.Bởivậy,Ngàicũngchẳngthểyêu





thứgìkémhơnyêuchínhNgài.Chonên,đốivớiThiênChúa,yêumộtlinhhồnlàđặtlinhhồnấyvàotrongchínhNgài,làmchonónganghàngvớiNgài.[111]

Vềhiệuquảcuộcthôngtruyềnnày:thứnhất,linhhồnnhậnbiếtcáchchắcchắnvàchânthậtBaNgôicùngmộtbảnthể,mộtquyềnnăng,mộtsựthôngsuốtvàlàmộtThiênChúaduynhất.Điềungườitanhậnbiếtnhờđứctin,giờđâylinhhồnnhậnbiếtbằngtrôngthấy,dùcảconmắtgiácquanvàtâmlinhkhôngthấygì.Đólàsựthôngtruyềnsiêugiácquan,vìởđâycảBaNgôiđềuthônghiệpvớilinhhồn.[112]

Hiệuquảthứhai,ChúaChathôngtruyềncholinhhồntìnhyêuNgàiđãthôngtruyềnchoChúaCon,dùkhôngtheobảntính,nhưngbằngtìnhyêu,vìsựnênmộtđượcbiếnđổitrongtìnhyêu.Nhưthế,nhữngđiềuChúaConcóđượctheobảntínhthìlinhhồncóđượcnhờdựphần.Dođó,conngườithậtsựlàthầnlinhdo được dự phần vớiConThiênChúa.[113]Đó là ướcmong củaĐứcGiêsutronglờinguyệnhiếntế:“ConởtronghọvàChaởtrongcon,đểhọđượchoàntoànnênmột;nhưvậy,thếgiansẽnhậnbiếtlàchínhChađãsaiconvàđãyêuthươnghọnhưđãyêuthươngcon.”(Ga17,22-23).

Thứ ba, linh hồn được dự phần vào chính Thiên Chúa, nghĩa là sẽ cùng vớiThiênChúathựchiệnnơiNgàicôngviệccủachínhBaNgôi.DùsựnênmộttậnbảnthểgiữalinhhồnvàThiênChúachỉthựchiệnđượcởđờisau,thìtrongđờinày,ởtìnhtrạngđangđềcập,linhhồnnhậnđượcbảochứngvàđượcnếmtrướchươngvịcủaơnnênmộtđó.[114]CảmnghiệmcủathánhPhê-rôxácnhậnđiềunày:“nhờ vinh quang và sứcmạnh củaĐấng chịu đóng đinh, ThiênChúa đãtặngbantặngchochúngtanhữnggìrấtquíbáuvàtrọngđạiNgàiđãhứa,đểnhờđó,anhemđượcthôngphầnvàobảntínhThiênChúa”(2Pr1,2-4).

Ơnbanthứtư:nhờ“hơithởthầnlinh”ChúaThánhThầnnânglinhhồnlêncáchcao vời, làm cho nó có khả năng yêuChúaCha và ChúaCon bằng tình yêuthươngcủachínhThánhThần.ThiênChúađãdùnghơithởThánhThầnnơilinhhồnđểbiếnđổinónênchínhNgài.Đâythựcsựlàmộthoanlạccaovời,tinhtếvàsâuxađếnnỗitríhiểuconngườikhôngthểnắmbắttígì.BởikhiđãđượcnênmộtvớiThiênChúavàđượcbiếnđổithànhThiênChúatrongtìnhyêu,linhhồncóthể thởra trongThiênChúavàchoThiênChúachínhhơi thởthầnlinhmàThiênChúa thở ra từ chínhNgài, cho linh hồn được biến đổi nên nhưNgài.[115]Cầnphảibiếtrằngtrongcuộcbiếnđổinày, linhhồnhoàntoànthụđộngbởivìChúaThánhThầnthựchiệntấtcảvàhướnglinhhồntớinhữnghoạtđộngđó.Theođótấtcảhoạtđộngcủalinhhồnđềuthiêngliêng,đólàhoạtđộngcủa






ThiênChúatrongThiênChúa.[116]

VớicuộctựtraobanThiênChúabiếnđổilinhhồnthànhchínhNgài,đếnnỗitấtcảcơnăngcủalinhhồnđềulàcủaThiênChúa:

TrínăngcủalinhhồnlàtrínăngcủaThiênChúa;ýchícủanólàýchícủaThiênChúa;kýứccủanólàkíứcvềThiênChúa;vàniềmhoanlạccủanólàhoanlạccủaThiênChúa.MặcdùbảnthểcủalinhhồnkhôngphảilàbảnthểcủaThiênChúa,vìnókhôngthểtrảiquacuộcbiếnđổibảnthểvàoThiênChúađược.LinhhồnđãtrởthànhThiênChúathôngquaviệcthamdựvàoThiênChúa,đượckếthợpvớiNgàivàđượchấpthụtrongNgài.Ởtrongtìnhtrạngnày,linhhồncóthểnóiđượcnhưthánhPhaolô:“Tôisống,nhưngkhôngcònlàtôi,màlàĐứcKi-tôsốngtrongtôi(Gl2,20)”.[117]

1.2.ThiênChúahiệndiệnvàẩnkhuất

CảmnghiệmthầnbícũngchothấymộtThiênChúahiệndiệnvàẩnkhuất.Ngàivừasiêuviệtvừanộitại,vừagầngũivừaxacách.Ngàivượtxathụtạongàntrùng,nhưnglạigầngũithânthươngởgiữaconngười.NgàiđángyêunhưvịHônPhunhưngcũngkhókiếmtìmnhưgiónhẹ.NênđểtìmkiếmChúa,cólúcngườitacầnphảivươnlêncao,cókhiphảixuốngtậnđáyhồnmình,hànhuyêntâmsựvớiĐấnghiệndiệntrongsâuthẳmcõilòng.

TrongKhúclinhca,ngaykhúccađầu,thánhGioanThánhGiáđãnóivềmộtThiênChúaẩnmình:Ngườiẩnnơinao,hỡiNgườiYêuDấu.Nóinhưthế,linhhồnbàytỏnỗikhátkhaoNgườiYêuDấulàNgôiLờiThiênChúabiểulộyếutínhthầnlinhcủaNgài,đểnóđitìm.TheoTinmừngGioan,NgôiLờivốnlàThiênChúa,hằngởnơicunglòngChúaCha(x.Ga1,18),tứcyếutínhNgàilàThiênChúa.Yếutínhđóxalạvớimắtphàmvàẩnkhuấtđốivới tríhiểuloàingười.[118]TiêntriIsaiacũngtuyênbốnhưthếkhithưavớiChúa:“LạyThiênChúacủaÍt-ra-en,lạyĐấngCứuĐộ,NgàiquảthậtlàThiênChúaẩnmình”(Is45,15).Chonên,đốivới conngườiThiênChúa luôn luônẩnkhuất, tìmkiếmNgàinhưtìmĐấngẩnmặt.HệluậnlàdùconngườicócảmnhậnđượcsựhiệndiệncủaThiênChúacáchmạnhmẽ, cũngkhôngvì thếmàcho rằngmìnhđãchiếmhữuđượcChúa,đãđượcthấyNgàicáchtỏtường.

Vớilinhhồn,dùđượcbanchomộtvàitiasángvềsựtuyệthảocủaThiênChúa, thì vẻđẹpSựThiệnTốiCaoấyvẫnẩnkhuấtvớinó.Bởinơi linhhồnThiên Chúa hiện diện bằng ba cách.[119] Thứ nhất, hiện diện theo yếu tính.





Bằngcáchnày,ThiênChúahiệndiệntrongmọingười,ởmọinơivàtrongmuônvật.Ngàibanchomuônloàisựsốngvàhữuthể.Thiếusựhiệndiệnnày,muônloài sẽ thành hư không. Cách thứ hai, hiện diện bằng ân sủng, nhờ đó ThiênChúacưngụnơilinhhồncáchthíchthúvàhàilòng.Cókhilinhhồncảmnhậnđượccũngcókhikhông.Aiphạmtộitrầmtrọngsẽmấtsựhiệndiệnnày.CáchhiệndiệnthứbalàdolòngChúaưuái.Nơinhữnglinhhồnthánhthiện,ThiênChúahiệndiệnvàbanchocảmthứctâmlinhkhiếnnóthíchthú,hoanlạcvàvuithỏa.

Tuynhiên,cáccáchhiệndiệnnàyđềumangtínhẩnkhuất,bởiởđóThiênChúavẫnchẳngtỏmìnhnhưyếutính,cũngdothânphậnyếuhènởđờinàykhôngchophépngườitacóđượcđiềuđó.VìthếđếnKhúcca11,linhhồnđãcầuxin:“HãytỏchothấyNgườiđanghiệndiện”.Vềđiềunày,cảmnghiệmcủaMôsêtrênnúiXinaisẽgiúpngườitahiểurằngởtrướcnhanThiênChúa,MôsêđãthoángthấybiểuhiệnquácaovờivàthẳmsâucủavẻđẹpthầntínhcònẩnkhuấtcủaNgài.Khaokhátchiêmngắmmạnhmẽkhôngthểchịunổi,Môsêđã“XinNgàithươngchoconđượcthấyvinhquangcủaNgài”(Xh33,18).Nghĩalàôngxinchođạtđược tình yêu trọn vẹn của vinh quang Chúa. Và Thiên Chúa đã trả lờiông:“NgươikhôngthểxemthấytônnhanTa,vìconngườikhôngthểthấyTamàvẫnsống”(Xh33,20).Cáchkhác,ThiênChúamuốnbảoông:hỡiMôsê,ngươiđãxinTamộtđiềuthậtkhókhăn.VìvẻđẹpcủaTaquácaovời,vàniềmhoanlạcđượcnhìnthấytaquálớnđếnnỗilinhhồnngươikhôngthểnàochịunổiđiềuấytrongkiếpsốngcủangươi.[120]Chonên,cảmnghiệmcủalinhhồntrướcvẻđẹp,tìnhyêuvàbảnthểChúa,ởđờinàydùthếnàovẫnlàmầunhiệmẩngiấu.ĐếnnỗichỉmộtcáinhìnâuyếmcủaChúađãkhiếnlinhhồnsuynhược,ốmvìyêu.Cảmbiếtđượcđiềunày,câuthơtiếptheolinhhồnđãthốtlên:“ĐểcáinhìnvàvẻđẹpcủaNgàigiếtchếtemđi”.VìchỉquacáichếtconngườimớiđượcchiêmngắmChúacáchtuyệtđốivàvĩnhviễn.

ThánhTêrêsa cũng cho thấynỗi cựchìnhkhốnkhổkhi cóđược chút khoảnhkhắcđểởvớiChúathìNgài lạiẩnmìnhđi.YêuChúavới tìnhyêumãnhliệt,chânthànhnhưtìnhbạn,thánhnhândídỏmthưavớiNgài:“LạyChúa,continrằng,nếuconcóthểẩnmìnhkhuấtmặtChúanhưChúađãẩnmìnhkhuấtmắtcon,thìtìnhChúayêuconsẽkhôngthểchịunổiđâu.XinChúahãyxétcoi,đốixửnhưthếvớikẻyêumếnNgàinhiềunhưvậythìthậtlàbấtcông”.[121]

Vậynên,sốngởtrầngiantacócảmnghiệmsựhiệndiệncủaChúacáchsốngđộngqua thiênnhiên,conngười,nơiHộiThánhvà trongcácbí tích;dù



Ngài vẫn đến với ta gần gũi thân thương như người Cha Hiền, người Thày,ngườiBạn,ngườiTình,thìsựhiệndiệnấycũngkhôngtrọnvẹnbảnthểNgài.ThiênChúavẫnnhưxacáchngàn trùng,vẫnmãiẩnkhuấtđốivớiconngười.Chínhvìthế,cònsốnglàcònthờigiantìmChúa,tìmkiếmliênlỉbằngđứctinvàtìnhyêu.

Ởđâycầnlưuýcáchkiếmtìm,kẻomiệtmàitìmmàkhônggặp,nhưnhàthầnbíbản thểEckhart cảnhgiác:“Bất cứai tìm kiếmThiênChúa thôngqua ‘nhữngnẻođường’thìchỉtìmthấy‘nhữngnẻođường’vàđangđánhmấtThiênChúa,Đấngẩnnúptrongnẻođường.NhưngaitìmkiếmThiênChúavượtngoàinhữngnẻođường, thìsẽ tìm thấyNgàinhưNgàiở trongchínhmình,vàngườiđósẽsống với Người Con vì Người Con là sự sống”.[122]Vì với Đấng chịu đóngđinh,VịThiênChúaẩngiấunaytỏlộchonhânloạichiêmngắm.

1.3.ThiênChúatựdo–conngườitựdo

Trongcảmnghiệmthầnbí,TêrêsaAvilavàGioanThánhGiánóivềmộtThiênChúatựdo,conngườitựdolàtrởthànhnộlệ,nôlệtìnhyêu.Đólàđặctínhcủatìnhyêuhoànhảo“TìnhyêuhoànhảokhôngmuốnlấykhôngmuốnnhậnthứgìlàmcủariêngmìnhnhưngchỉmuốnquytấtcảchoNgườiYêuDấu”.[123]Tìnhyêuchânthậtbiểulộbằnghànhđộngđiênrồ.

Quảthật,sựđiênrồcủathậpgiá[124]màthánhPhaolôcangợiđãchẳngdiễntảmộttìnhyêunhưđiêndạicủaĐấngChịuĐâmThâuđósao.ThánhTêrêsaAvilathìkhẳngđịnh:

NgườitasốngđờisốngthiêngliêngthựcsựkhitrởthànhnôlệcủaThiênChúavà đượcChúa đóng dấu hiệu tức là dấu thánh giá củaNgười.Dấu ấy là bảochứngrằngtađãtraophótựdocủamìnhchoNgười.BâygiờNgườicóthểbánhọ,nhưbánnôlệchocảthếgiớinhưchínhNgườiđãbịbán.[125]

ConngườilànôlệcủaThiênChúa,điềunàydễhiểu:làthụtạokhinhậnratìnhyêuvôbiêncủaĐấngTạoThành,tâmtìnhyêumếnvàkhiêmnhườngthúcđẩytakhaokhátđượcphụcvụThiênChúanhưmộtnôlệyêumến,phụctùngChủ,dùsựthậtchúngtalàconThiênChúa.[126]ĐócũnglàtâmtìnhcủaĐứcMariatrongngàyTruyềntin,khiMẹđónnhậnthánhýChúa:“Vâng,tôiđâylànữtỳcủaChúa,xinChúacứ làmcho tôinhư lời sứ thần truyền”.[127]Trongdòngcảm thức ấy, thánh Phaolô cũng tự hào nhận mình là tôi tớ của Đức Ki-tô,[128]vàlàtùnhâncủaNgài:“Tôi,Phaolô,ngườitùcủaĐứcKi-tôGiêsu.”(Ep








3,1). Tuy nhiên, điều thánh Têrêsa cảm nhận khá bất ngờ : bởi chínhNgười(ThiênChúa)cũngđãbịbánnhưmộtnôlệ.PhảichăngđâythựclàsựtựdocủaThiênChúa?

Khiviếtđiềuấy,chắchẳnthánhTêrêsanghĩđếnđoạnThánhKinhChúaGiêsubịGiuđa bán với giá 30 đồng bạc.[129] Cần phải đẩy xa vấn đề, bởi sự thậtkhôngchỉcóthế.ChínhsựđiêndạicủatìnhyêuThiênChúa,đượcbiểulộnơiChúaGiêsutrongmầunhiệmtựhủy(kenosis)mớithậtlàbấtngờ:

ĐứcGiêsuKi-tôvốndĩlàThiênChúamàkhôngnghĩphảinhấtquyếtduytrìđịavịnganghàngvớiThiênChúa,nhưngđãhoàntoàntrútbỏvinhquangmặclấythânnôlệ,trởnêngiốngphàmnhânsốngnhưngườitrầnthế.Ngườilạicònhạmình,vânglờichođếnnỗibằnglòngchịuchết,chếttrêncâythậptự.(Pl2,6-8).

Chúađãmặclấythânnôlệ,vẫnchưahết,cònchếtvìta.Làmsaotahiểuđượcsựtựdothâmsâunày!LặngtheokinhnghiệmthầnbímàthánhGioanThánhGiámôtả,ngườitacóthểcảmnhậnphầnnào.Trong“NhữngcakhúcgiữalinhhồnvàNgườiYêuDấu”thứ31,ngàiviết:

Ngườiđãnhìnchỉmộtsợitócấy

Baytrêncổem

Ngườiđãnhìnnónơicổem

VàNgườiđãbịbắttùởlạiđó

VàNgườiđãbịthươngvìchỉmộtliếcmắtem.[130]

Bịcầmtùlàmấttựdo,cóđiềuaicóthểcầmtùđượcThiênChúa.Ngườitanóirằngchỉmộtsợichỉnhỏcũngcầmbuộcđượcconchimphượnghoàng,khiếnnókhông thể bay cao, bay xa.Cònở đây thì:“Tình yêu làmối dây liên kết điềuthiệnhảo”(Cl3,14).SựthiệnhảolànênmộtvớiThiênChúa.Đóphảilàmộttình yêumãnh liệt, tạo ra từ sứcmạnh của các nhân đức, sau khi đã trải quamuônngànthanhluyệngiankhổ,khiếnnótrởnênthanhkhiếttinhtuyền.ThiênChúayêumếntìnhyêumãnhliệtấynơilinhhồn,nênNgài“ngắm”nó.Sợitóctượngtrưngsứcmạnhcủatìnhyêuthuầnkhiết,đãlàmcholinhhồnnênmộtvớiThiênChúa.ThiênChúađãbịcầmtùvìsợitóctìnhyêuấy.

TìnhyêumàChúaChavôbiên,vôlượngthiếtđãivàtônvinhlinhhồnhènmọnvàsayđắmnàychânthựcđếnnỗichínhNgàilụyphụclinhhồnđểsuy



tônnó,nhưthểNgài làđầytớvàlinhhồnlàchủnhâncủaNgài.Chúaâncầnthếtđãi linhhồnnhư thểNgài lànô lệcủa linhhồncòn linhhồn làChúacủaNgài.[131]TìnhyêutrungthànhtrongthửtháchcósứcmạnhđếnnỗicóthểcầmtùđượcchínhThiênChúa,Đấngcảvũtrụkhôngchứanổi.Khiminhgiảikhúccanày, thánhnhânđã reo lên:“Ôi thậtđángmọi khâmphụcvàmừngvuibiếtbaokhimộtvịThiênChúamàlạibịcầmtùnơimộtsợitóc!”.[132]TìnhyêucủatôitớtrungthànhkhôngnhữngđượcThiênChúayêuthươngmàcònđượcchínhNgàiphụcvụ:“chủsẽthắtlưng,đưahọvàobànăn,vàđếnbêntừngngườimàphụcvụ”(Lc12,36).Đúnglàcósựchuyểnđổivịtríbởitìnhyêulàmnênmuônđiềukỳdiệu,vìđặctínhcủatìnhyêuchânthựckhônggiữlạigìchomìnhmàlàmtấtcảchongườimìnhyêu.Điềunàydiễn tảnơihìnhảnhThàyGiêsucúixuốngrửachânchocáchọctròcủamình.[133]

KhichiêmngắmĐấng“khôngcòngì”trênthậpgiá,GioanThánhGiátuyênbố:“mộttráitimtrầntrụilàtráitimtựdovàmạnhmẽ”.[134]TựdotraohiếncủaThiênChúagặptựdotừbỏtrọnvẹnđếntrầntrụiđểthuộcvềNgàicủaconngười.Muốntựdohãytrởthànhnôlệ,nôlệtìnhyêu.

2.Tiếnbướctrongthầnbíbằngthanhluyện

TronghànhtrìnhLênĐỉnhCát-minh,ThánhGioanThánhGiámôtảcuộcthanhtẩychủđộngcủaconngười,cònĐêmTốilàcôngcuộcthanhluyệnthụđộngđến từThiênChúa.Trong tácphẩmĐêmTối,[135]cùngmột bài thơthầnbí,đượcthánhGioanThánhGiádùngđểminhgiảihaicuộcthanhluyện.Đêmtốigiácquanthanhluyệnphầncảmgiácvàđêmtốitâmlinhtôiluyệnlinhhồn,đểlinhhồntrởnêntinhtuyềnxứngđánghợpnhấtvớiThiênChúa.Theothánhnhân,đêmgiácquanlàkinhnghiệmchungxẩyđếnchonhiềungười,cònđêmtâmlinhchỉxẩyđếnchorấtítngười.[136]

2.1.Đêmtốigiácquan

Cuộcthanhtẩygiácquanliênquanđếncácnếtxấuchínhyếucủaconngười.Dựatheobảymốitộiđầu,thánhGioanThánhGiámôtảcáctậtxấutâmlinh, khiến linhhồnkhông thể tiếnxa trên conđường thánh thiện, nếukhôngđượcthanhtẩy.

Mốitộiđầutiênlàsựkiêungạotâmlinh.Đôikhimộtsốtiếnbộbướcđầulàmchongườitakiêungạocáchthầmkín[137].Thứhailàtậthàtiệntâmlinh.[138]Đâylàsựhammêcủacải thiêngliêng.Thựcra, lòngsùngmộđích









thựcphảixuấtpháttừtâmhồn,ngườirachỉnhìnvàochânlývàbảnchấtsâuxacủathựctại.Thứbalàtậtmêtàdâmtâmlinh.[139]Biểuhiệncủabấttoànnàynhiềukhixẩy ravượtkhỏi tầmkiểmsoátcủađươngsự.Nódấy lênnơiphầnnhụccảm,phátsinhnhữngrungđộngvàhànhviôuế.Vìbảntínhconngườiyếuđuốivàmỏngdòn,khiếnchútbiếnchuyểncũnglàmrốiloạn,nênrấtcầnthanhluyện.Thứtưlàtậtnónggiận.[140]Cóthểdongườitacảmthấyhụthẫng,dẫnđếncáugiậnvìchuyệnkhôngđâu.Cóngườichưathấymìnhhoànthiệnlạicáugiậnvớichínhbản thân.Nóngnẩymuốnnên thánh trongmộtngày,họchẳngkhiêmnhườngvàcũngkhôngnhẫnnại.Tậtmêăntâmlinh[141]lànếtxấuthứnăm.Dobịquyếnrũbởicáchươngvịvàthíchthúđạtđượckhithựchànhtâmlinh, làmchongười ta cứmảimê tìmkiếmhươngvị đóhơn là sự tinh tuyềntrongkếthợpvớiThiênChúa.Chínhnhữngmêthíchnàykhiếnchongườitanhunhượcvàươnhènkhibướcvàoconđườngcamgocủathậpgiá,cũngkhóchấpnhậnđượccáixótxacủaviệcbỏmình.Ghentịvàlườibiếngtâmlinh[142] lànếtxấuthứsáuvàthứbảy,cầnđượcđêmdàythanhluyện.Ngườighentịcảmthấykhóchịutrướcnhữngđiềutốtlànhcủangườikhác.Họbuồnkhithấyngườikháctiếnbộhơnmìnhtrênđườnghoànthiện.Điềunàytráivớiđứcáitrọnhảo.[143] Cũng thế, tật lườibiếng tâm linhkhiếnngười tachánngánnhữngviệctâmlinhvìchúngđingượcvớinhữngthíchthúkhảgiác.Cầunguyệnmàkhôngcóanủitâmlinhlàhọchánnản,bỏcuộc,nghĩalàngườitamuốnbướcđitrênconđườngtâmlinhcáchdễdãi,họkhóchấpnhậngiankhócủathậpgiá.

Nhữngtậtxấunàycầnphảicósựkhôkhanthuầntúyvàbóngtốinội tâmcủađêmdàythanhtẩy.CóbadấuhiệuchứngtỏsựkhôkhanthuầntúykéodàiấylàcáchThiênChúathanhluyệnlinhhồntrongđêmtốigiácquan.

Thứnhất,linhhồnkhôngthấyđượcthúvịvàanủinàotừThiênChúavàcácthụtạo.VìkhiThiênChúađưalinhhồnvàođêmtốinày,Ngàidậptắtcácmêthíchkhảgiáckhiếnlinhhồnkhôngcòntìmđượchươngvịvuisướngnào.Điềuấychứngtỏsựkhôkhanvôvịnàykhôngphátsinhtừtộilỗihaybấttoàncủaconngười.[144]Thứhai,linhhồnsẽbiếtchắcmìnhđangtrảiquacuộcthanhluyệnnàynếutrongkhôkhanmàlinhhồnvẫntưởngnhớđếnThiênChúa.Vìsựkhôkhankhácvới tậtnguội lạnh.ỞđâyThiênChúađangchuyểnđổicácđiều tốtlinhhồntừgiácquansangtâmlinh.Dấuhiệuthứba,dùlinhhồncócốgắnghếtsứccũngkhôngsaocầunguyệnbằngsuyniệmhaysuyluậnhoặctưởngtượngđược. Vì từ đây, Thiên Chúa bắt đầu thông truyền chính Ngài cho linh hồnkhôngtheongảgiácquanmàbằngconđườngthuầntúytâmlinh.Điềumàcácnhàtuđứcgọilàtừsuyniệmtớichiêmniệm.Aiđượcdẫnvàotìnhtrạngnày,







thánhGioanThánhGiákhuyênhọhãykiêntrìnhẫnnại,đừngdằnvặtmình,hãytintưởngvàoThiênChúa.[145]

Cuộcthanhluyệnkhôkhantămtốinàyđemlạicholinhhồnbaonhiêulợiích.Ơntrọngyếulàlinhhồnhiểuchínhmìnhvànỗikhốncùngcủamình.[146]CũngnhờbiếtsựcaocảcủaThiênChúa,linhhồnbiếtxửsựvớiNgàicáchlịchthiệpvàtrọngkínhhơn.Từnhữngkhôkhanvàtrốngvắngcủađêmtối,linhhồnđượcthanhtẩykhỏimọithóixấutâmlinhnhưkểtrên.Đượcrènluyệncùnglúctoànbộcácnhânđức,linhhồntrởnêntinhtuyền,trongtrắng.

Cũngtrongđêmthanhluyệnnày,vàonhữnglúcbấtngờnhất,ThiênChúathôngbancho linhhồnsựdịungọt tâm linhvàmột tìnhyêu rất tinh tuyền.Đểcuốicùng, linhhồnđạtđược tựdo tâm linh, lãnhnhậnđượcmườihaihoa tráicủaChúaThánhThần.Đồngthời,linhhồnđượcgiảithoátcáchkỳdiệukhỏibàntaycủamaquỉ,thếgianvàxácthịt.[147]Sựkhôkhancủađêmdàycũngdậptắtcácdụcvọng thânxác,giải thoát linhhồnkhỏisự tróibuộcvàkhốngchếcủamêthích.Đólàniềmhạnhphúcmàđêmdàymanglại,khiếnlinhhồnreolên“Ôi!vậnmaydiễmphúc”vìgiờđây:“Máinhàtôithậtyênhàn”.

Đêmtốigiácquanchỉđểchuẩnbịchođêmtốitâmlinh,điềukhôngphảidànhchomọingười.[148]ThờigianmàlinhhồnphảithanhtẩytrongđêmgiácquankéodàibaolâuthìhoàntoàntheoýThiênChúavàmứcđộbấttoàncầnthanhtẩycủamỗingười,cũngnhưcấpđộhiệpnhấttrongtìnhyêuvớiNgài.Hơnnữa,sựthanhluyệnkhôngxẩyracùngmộtcáchnơimọingười.

2.2.Đêmtốilinhhồn

ĐêmtốitâmlinhđượchiểulàcuộcthanhluyệnthụđộngđúngnghĩanhấtmàThiênChúadànhchonhững linhhồnNgàimuốnđưahọ tiếnxa trênconđườnghoànthiện.Lẽdĩnhiênđâylànhữnglinhhồnđãtrảiquacuộcthanhluyệncủađêmgiácquan.Đêm tâm linhđượccoi là tâmđiểmcủahọc thuyếtGioanThánhGiá.[149]Bướctheothánhnhântrongđêmnày,ngườitasẽđượckhámphánétvĩđạicủacảmnghiệmthầnbí,quacáchthứcngàimôtảnhữngcặpđốilập.

TheothánhGioanThánhGiá,cuộcthanhtẩygiácquanchỉlàcửangõvàbướcđầucủaơnchiêmniệmđểdẫnvàocuộcthanhtẩytâmlinh.Hơnnữa,vìnhữngngườiđãquacuộcthanhluyệngiácquanvẫncònnhữngbấttoàncốhữuvàmớinhiễmnêncầnđêmthanhluyệntâmlinh.[150]







Trongđêmtâmlinh,cáchthầmkínThiênChúadạydỗvàgiáohóalinhhồnvềsựhoànthiệncủatìnhyêu.Đólàơnchiêmniệmthầnphú,tạonênhaihiệuquảchínhnơilinhhồn:vừathanhtẩyvừasoisáng,chuẩnbịchosựhiệpnhấttrongtình yêu đối vớiThiênChúa.Nhưngvì sao ân sủng thanh tẩy và soi sáng lạiđượclinhhồngọilàđêmtối tăm?TheothánhGioanThánhGiá,ơnthầnlinhnàyvới linhhồnkhôngchỉ tối tămmàcònđớnđauvàcựchình,vìhai lýdo.Thứnhất,đây làsựcaovờicủaơnKhônNgoanthần linh,vượtquákhảnăngcủaconngười,nênlàtốitămvớilinhhồn.Thứhai,vìsựthấphènvànhơnhớpcủaconngười,nênsựkhônngoanấylạitrởthànhđauđớn,phiềnmuộnvàcũnglàtốitămvớilinhhồn.[151]

Ơnchiêmniệmnàyđượcgọilàđêm,đólàthầnhọcthầnbí,làsựkhônngoanbímậtvàẩngiấucủaThiênChúa.Trongchiêmniệm,ThiênChúadạybảolinhhồncáchlặnglẽvàthầmkín,chínhlinhhồncũngchẳngbiếtbằngcáchnào,vìchẳngcómộtchútđộngtịchcủangôntừ,chẳngcósựhỗtrợcủabấtkỳgiácquanthểxáchoặctâmlinhnào,hoàntoàntốitămđốivớikhảgiáctựnhiên.Thầnhọctâmlinhgọisựchiêmniệmnàylà“hiểubằngcáchkhônghiểu”[152].Bằngcáchthụđộnglinhhồnnhậnlấyđiềuđượcbancho.CóđêmtốilàđểChúađưataraánhsáng.

ĐâylàcáchThiênChúatỏlòngthươngxótvớilinhhồnđểthanhtẩynó.Ngàikhiếncácquannăngnộitạicủalinhhồnthànhtốităm,làmchúngtrốngrỗnghếtmọichuyệntrầngian.Ngàichếngựvàdậptắtnhữngnghiêngchiềukhảgiácvàtâmlinh.Ngàilàmsuyyếunhữngnănglựctựnhiêncủalinhhồn,khiếnlinhhồnchếtđivớitấtcảnhữnggìkhôngphảilàThiênChúa.Linhhồntrởnêntrầntrụi,trútbỏmọiyphụcvàđồtrangđiểmtrầngian,đểđượcThiênChúavậnchonóyphụcmới,làânsủngvàtìnhyêuđểsốngvĩnhcửu.Vìnhờcuộcthanhluyệnnày,tríhiểuconngười trởnên thần linhnhờhiệpnhấtvớiThượngTrí; lòngmuốnđược đổimới và hiệp nhất với lòngmuốn và tình yêuThiênChúa; cả kí ức,nghiêng chiều và mê thích được biến đổi theo ý Thiên Chúa cách thần kỳ.[153]TừđâylinhhồnthuộcvềtrờicaohơnlàtrầngianvàchỉcònChúalàniềmvuituyệtđỉnhcủamình.

Làmthếnàolinhhồncóthểvượtquađượcđêmnày?TheothánhTêrêsaAvila,linhhồnphảikhiêmnhường, tincậy tuyệtđối lòng thươngxótcủaChúa,biếtngoanngùyđónnhậnđiềuChúabanvàcảđiềuNgàikhôngban,đónnhậnsựthanhluyệnnhưmộtânbantừtìnhyêucủaThiênChúa.

2.3.Đaukhổvàthầnbí




Cómốiliênhệsâuxagiữađaukhổvàthầnbí.Dườngnhưđaukhổlàđiềukiệnđểđượcơncảmnghiệm thầnbí.Lờimờigọibỏmình,vác thậpgiátheoThàyGiêsuchothấyaimuốnnênmộtvớiNgàitrongtìnhyêuthìphảinênmộtvớiNgàitrongđaukhổ.NhữngđaukhổtrongcuộcđờicủaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiáchứngthựcchocảmnghiệmthầnbícủacácngài.

VớithánhGioanThánhGiá,đaukhổlàphươngtiệngiúplinhhồntiếnsâuhơnvàotrongsựkhônngoanđầyhoanlạccủaThiênChúa.Đaukhổcàngtinhtuyềnthìsựhiểubiếtcàngthâmthúyvàtinhrònghơn.[154]Kinhnghiệm“tửnạnvàphục sinh” trongbiếncốđau thươngcủa“cuộcchiếnhuynhđệ”giữaanhemGốcvàanhemVềNguồn[155]khôngchỉindấuấntrêncuộcđời,cáctácphẩmmàcònlàmnênkinhnghiệmthầnhiệpcủathánhnhân.Quảvậy,bịgiamtrongphòngchỉdàibamét,rộnghaimét,vớimộtcáilỗnhỏxíuđủđểchoánhsánglọtvào.Ngàibịhoàntoàncáchli,cănphònggiamkhắcnghiệtấychỉcóChúamớivàođược.[156]Chínhtrongnhữnggiờcôtịch,chiêmniệmvàđauthươngấy,tấtcảsựhiểubiết,kinhnghiệmcủathánhnhântậptrungvàoThiênChúa,Đấngtrởnên tấtcảchođờingài.Từsự trần trụicủacon tim,ngàiđãkinhquađêmtốigiácquanvàtâmlinh,đểhoàntoànthụđộngphótháctuyệtđốiđịnhmệnhđờimình trong tayThiênChúa.Đốivới thánhnhân,đaukhổở tù làquà tặngcủaThiênChúa.Quađaukhổ,ThiênChúacóthểthựchiệnnơingườitanhữngđiềukỳdiệu.

Từkinhnghiệmbảnthân, thánhGioanThánhGiánêubàihọcsốngtình trạngđaukhổ,chịuđựngnótrongkiênnhẫnvớilòngtin.[157]LinhhồnnàothậtsựkhátkhaosựkhônngoancủaThiênChúa,phảiđónnhậnđaukhổ,bướcvàosựthẳmsâucủathậpgiá.

NếuđaukhổđếnvớithánhGioanThánhGiábởitùđày,bịanhemcoinhưkẻphảnloạn,thìnólạiđếnvớithánhTêrêsaquabệnhtật.TrongTiểusửTựthuật,thánhnữđãghilạinhữngcơnđaudữdộiđếnđộngấtđivàcứbấttỉnhnhưthếgầnbốnngày.MộttìnhtrạngmàchỉcóChúamớibiếtthánhnhânđauđớnthếnào:

Trong tình trạngấyngười ta tưởng tôiđã chết.Họđãđọcđiđọc lạikinhTinKínhbêntaitôi,đốtnếnđểrơisáptrênmímắttôi.TrongtuviệnNhậpThểcácnữtuđãđàohuyệtchônxáctôi,ởcáctuviệnnamcùngdòngđãcửhànhlễcầuchokẻquađời.NhưngChúachotôihồisinhtừcõichết.[158]

BệnhtậtđãlàmchocuộcđờiTêrêsathànhdạnghếtsứcđặcbiệtcủasự






trọnlành, trongđó,đaukhổtrở thànhchìakhóacủasựvĩđại;bệnhtật thànhchìakhóasựthánhthiện.Nhữngcơnđauxénátdathịt,đãkhôngchothánhnhânhưởngthụcuộcsốngtrầntụcmàhướngtưtưởngngàivàoniềmhoanlạcvĩnhcửu.Ýchíbịmấtđitrongcơnbấttỉnh,trởnênsẵnsàngchoýmuốnsiêuviệtcủaThiênChúahướngdẫn.[159]Cơnbấttỉnhbốnngàyđã“thanhtẩy”thểxác,làm cho giác quan nhậy cảm, dễ tiếp thu những kinh nghiêm siêu giác quantrongnhữnglầnxuấtthần,ngấttrí.ChínhtừnhữngđaukhổhằngngàymànữtuTêrêsaGiêsuđãtrởthànhvịthánhcủanhữngcơnxuấtthần.[160]

Nhưvậy,đaukhổcógiátrịthanhluyệnýchívàcontim,đểbiếnđổicáitự nhiên của con người thành siêu nhiên trong sự kết hợp với Chúa. Có đauthương thậpgiámớicóniềmhoan lạcphụcsinh.Vì thế,khôngcóconđườngnênthánhchoaichốibỏđaukhổ.

3.Hiệuquảcảmnghiệmthầnbílànhiệttâmtôngđồ

ViệctôngđồtheolinhđạoCát-minhđượckínmúctừlòngnhiệtthànhcủavịTổphụÊlia:“LòngnhiệtthànhđốivớiĐứcChúa,ThiênChúacácđạobinh nung nấu con”(1V 19,10). Nó cũng phát sinh từ trong chiêm niệm, vìchiêmniệmmàkhôngbốclửanhiệttìnhtôngđồsẽcónguycơtìmkiếmchínhmình.[161]CảmnghiệmthầnbícủathánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiáminh chứng choquanđiểmnày.Quả thật, có sự liên hệ sâu xa giữa cảmnghiệmthầnbívànhiệttâmtôngđồ.VìkhiđãđượcThiênChúachiếmđoạtvàtỏbàyyêuthương,điềulàmlinhhồnhạnhphúclàđượccảngànkiếpsốngđểphụngsựNgài.NócũngướcaomọisựởtrầngianđềuthànhmiệnglưỡiđểchúctụngChúa.[162]

3.1.NơithánhTêrêsaAvila

Trongviệccảitổdòng,dườngnhưmọiquyếtđịnhvàsứcmạnhthihành,vị thánhCảCát-minh đều nhận từThiênChúa trong chiêmniệm, thị kiến vàxuấtthần.BởichínhChúalàtácgiảcủacôngviệccònthánhnhânchỉlàngườithựcthi.

Quảthực,biếtbaogiankhổđượcthánhTêrêsakểtrongKísựthànhlậpcácĐanviệnkhôngchỉchothấylòngnhiệtthànhtôngđồcủathánhnhân,màcònchứngminhcáchThiênChúachinhphụcmột tâmhồnvà làmchonónênkhícụcủaNgài.TrongvaitròcủaMẹBềTrên,TêrêsakhôngnhữngđãsốngtriệtđểtinhthầnCát-minhvềnguồnmàcònhướngdẫncácnữtukhácnhưngườimẹgương





mẫuchocáccon.Ngoài ra, thánhnhâncòn làmẹ thiêng liêngcủanhững tâmhồn thánh thiện khác.Nhiều tâmhồn đã được thăng tiến cao trên đường trọnlành nhờ sự hướng dẫn thiêng liêng củamẹ.Trong đó nổi trội hơn cả là ôngFranciscodeSalcedovàbàquảphụGuiomardeUlloa.

Vớilòngnhiệttâmtôngđồ,TêrêsađồngcảmvớiHộiThánh.KhinghenóiđếnhằngtriệulinhhồnởẤnĐộđanghưmấtvìthiếulinhmục.Ngàiđãlánhvàomộttuthất,khóclócthảmthiếtvìcảmthấybấtlựckhônglàmđượcgìchonhữnglinhhồnbịlạcmấtấy.Ngàiđaukhổvìlạcthuyếtvàlygiáođangxẩyra.Mặcdù trở thànhnạnnhâncủa sựhiểu lầmvềphíagiáoquyềnnơiTòaĐiềuTra,nhưngTêrêsavẫnkhôngngừngthấyHộiThánh,hiềnthêcủaĐứcKi-tôxinhđẹp tinh tuyền.Vì thế, thánhnhân tìmmọicáchgópphầnxâydựngHộiThánh,bằngcầunguyệnvàmốiưutưtruyềngiáo.[163]

Tắtmộtlời,đểđáplạikhátvọngmãnhliệtcủaTêrêsamuốncứugiúpcáclinhhồn,ThiênChúađãchongàitrảiquakinhnghiệmthầnhiệp,trongđóChúahứabancho thánhnhânnhữngđiều lớn lao.Càng thêmkinhnghiệmvềThiênChúavàHộiThánh,tinhthầntôngđồcủaTêrêsacàngđượcđàosâu.

3.2.NơithánhGioanThánhGiá

NhờnhữnggiâyphútđắmchìmbênChúa,trongđêmtốithanhluyệnvàsựtừbỏtrầntrụicủacontim,lòngnhiệttâmtôngđồnơithánhGioanThánhGiáđượcnhìnnhận trongviệc cải tổdòngkín, làmnhàđào tạovà thàydạy sốngthầnhiệp.

LàcộngtácviênxuấtsắcnhấtcủamẹTêrêsatrongcôngviệccảitổdòngCát-minh,chaGioannhiệttâmdànhtrọncuộcđờilinhmụccủamìnhchocáctusỹnamnữcủadòng.Ngàitậntụyphụcvụhọvớisựdịudàng,êmáivàtếnhịtuyệtvời.[164]Trongvai trò là chaBềTrênvà thầydạy sống thầnhiệp, ngàicươngquyếtvàkhônngoanhướngdẫnconcáimìnhhướngđến sự trọn lành.Vớisựnhạybéntrướcnỗiđaukhổcủangườikhác,chaGioanâncầnnângđỡủianhọ,nóichohọbiếtniềmvuiđượcchịuđaukhổvìtìnhyêu.Ngàithấuhiểucáctâmhồn,quantâmđếnnhữnggìThiênChúathựchiệnnơihọ.NgườitađếnvớiNgàiđểthúnhậnlàmìnhkhôngcònsứcchịuđựngđaukhổ,nhưngkhirờingàihọlạiaoướcđượcđaukhổnhiềuhơnchoĐứcKi-tô.[165]

ĐiềuvĩđạicósứclôicuốnhơncảnơithánhGioanThánhGiáchínhlàmộtcuộcsốngthánhthiện.Thánhnhânđãtraonólạichobấtcứaigặpgỡ,cũng




nhưđónnhậngiáohuấnthầnnhiệmcủangài.Đólàsứcmạnhtôngđồlớnnhấtthánhnhânđểlạichonhữngtâmhồnkhátkhaosựtrọnlành.

3.3. Sự khác biệt trong cảm nghiệm thần bí giữa Têrêsa Avila và GioanThánhGiá

Mặcdùcósựkếthợphoànhảotrongđờisống,côngviệcvàgiáothuyếtgiữaTêrêsaAvilavàGioanThánhGiá.Tuynhiên,trongcảmnghiệmthầnbínơihaivịvẫncónhữngkhácbiệt.NhữngkhácbiệtấychứngtỏThiênChúahoàntoàntựdobanơnvàconngườicũnghoàntoàntựdođónnhận,mỗingườimỗicách.

Trước hết, thánh TêrêsaAvila dành vị trí quan trọng choĐứcGiêsu, cả khíacạnh nhân tính và thiên tính. Đức Giêsu trở nên người bạn thân tình để hànhuyêntròchuyện,vàlàtrunggiandẫnđếnThiênChúa.[166]Điềunàycólẽphátxuấttừbảnchấtnữtínhcủangài.Vớibảnchấtnày,ngườitakhôngngạcnhiênkhingàigọiĐứcGiêsulàBạnTình,NgườiChồng,BạnTrămNăm,ĐứcLangQuân,ĐứcVuacủalòngem.CònthánhGioanThánhGiálạigiảithíchbảnchấtsựkếthợp thầnbíbằngngôn từcủa tìnhyêu.Linhhồnmặc lấy tâm tìnhcủaTìnhNươngtrongsáchDiễmCađểgiãibàynỗikhátmongnhớnhung,miệtmàitìmkiếmvàchỉthỏamãnkhigặpNgườiYêuDấu.Vàhợpnhấtnênmộttrongcuộc kết hôn vớiNgôiLời,ConThiênChúa, được biến đổi nên giốngThiênChúa.[167]

Thứđến,tuycảhaivịđềulấytìnhyêulàmmốidâykếthợpconngườivớiThiênChúanhưngnẻođườngtrọnlànhđốivớithánhTêrêsalàđứckhiêmnhườngcònvớithánhGioanThánhGiálàsựkhónghèotrầntrụicủatâmlinh.

Cuốicùng,nếucảmnghiệmthầnbíđượcthánhTêrêsaAvilaghilạiquanhữnglầnxuấtthần,ngấttrí,thìtalạiíttìmthấyhiệntượngthầnbíấynơithánhGioanThánhGiá.Thậmchí thánhnhâncòncảnhgiácchúng tabao lâucònsốngởtrầngiannày,hãytìmkiếmThiênChúabằng“đêmtốiđứctin”,chứđừngnắmbắtNgàiquanhữnghiệntượngkhảgiác.Vớithánhnhâncảmnghiệmthầnbíkhônggìkháclàsựbướcđitrongđêmtốicủathanhluyện.ĐâycóthểlàsựkhácbiệtlớnnhấttrongcảmnghiệmthầnbícủahaivịthánhcảitổdòngCát-minh.

Kếtluận

BằngnhữngcảmnghiệmcủamìnhthánhTêrêsaAvilavàthánhGioan



ThánhGiáđã trao lạichoHộiThánhcách thứchợpnhấtvớiThiênChúa.Kếthợplàmộtânban,conngườichỉcầnkhiêmnhườngđónnhận.ThiênChúaBaNgôi tự thôngbanchínhmìnhcho linhhồn trong tình trạngcủanhữngngườidám tiếnxa trênđườnghoàn thiện.Cuộc thôngbannày thườngdiễn ra trongcuộckếthônnhiệmlạ.KhiđólinhhồnnênmộtvớiThiênChúa,thuộctrọnvẹnvềNgài.

NétđặcsắcthuộcvềbảnchấttáobạocủatìnhyêuhoànhảogiữaThiênChúavàconngườilàsựnganghàng.ĐểyêuconngườiThiênChúađãđặtconngười ngang hàng vớimình. Lẽ dĩ nhiên con người phải trải qua cuộc thanhluyệnđượcgọilàđêmtốigiácquanvàđêmtốitâmlinh.Quađêmtốinày,ThiênChúathanhluyệnconngườiđểnótrởnêntinhtuyềnxứngđángnênmộtvànêngiốngNgàitrongtìnhyêu.KếtquảcuộckếthợplàlinhhồnđượcbiếnđổithànhchínhThiênChúa.Dùởtrầngiansốlinhhồnđượcơntrọngđạinàythậtítỏi,nhưngđâylàbảochứngchắcchắnhạnhphúcThiênđàngmaisau.

CảmnghiệmthầnbímộtlầnnữakhẳngđịnhcáinghịchlýcủaTinMừng:sựsốngphátsinhtừsựchết.Trênconđườngtuđứcluôndiễnracáinghịchlýcủamộtsựsốngdosựchếtmangđến.Đólà thử tháchcủađêmtối; làcáigiáphảitrảchomộtcôngtrìnhmàigiũarấttốtđẹp;làtiếngnổlốpđốpmùmịtkhóivàkhétlẹtcủakhúcgỗ,ứarịnnhữngdòngnhựađenđủiđểbắtđầubiếnthànhlửa;lànỗiđauứađọngkhônggìhàngắncủatráitimbịtrúngvếtthươngtình,khao khát tìmkiếm chữa lành; là cái chạmnhẹmàđã nếmđược cõi đời đời.Trongthửtháchtiếnxanhấtcủađờithầnbí,nóchiếurõcáikhổmàcáclinhhồnphảiđónchịuvìtìnhyêu,đauđớnnhưmộtcuộctrởdạmớiđemlạisựkhaihoanởnhụylàsựsống,hợpnhấtthầnlinh.[168]

NhữngcungbậcvitếcủabảngiaohưởngkếthợpThiênChúavàlinhhồntrongcảmnghiệmthầnbíkhôngchỉminhchứngsựkếthợphoànhảogiữahaivịthánhcảitổCát-minh,màcònkhẳngđịnhgiáothuyếtvôsongcácngàiđểlạichoHộiThánhvềcầunguyện, tuđứcvàkinhnghiệmthầnhiệp.Đólàsảnnghiệpcaoquícủangườibiếtbuôngmìnhtheosựhướngdẫn“khủngkhiếp”củaThiênChúa.

PHEROTAVANTUAN(contiepphan3)

[1]Cf.RenéFülöp-Miller,TêrêsaVịthánhhayxuấtthần,Nxb.Tôngiáo2009,tr.



13.

[2]RenéFülöp-Miller,TêrêsaVị thánhhay xuất thần,Nxb.Tôngiáo 2009, tr.14.

[3]Ibid.,tr.16.

[4]JordanAumann,OP.LịchsửLinhđạoCônggiáo,Nxb.PhươngĐông2012,tr.365.

[5]Cf.Ibid.,tr.365.

[6]TòaĐiềuTraDịGiáođượcĐứcGiáoHoàngGhegorioIXlậpnăm1232đểxửcácvụántôngiáovàchỉgiaochocácchadòngĐaminhlàmthẩmphánnăm1233. Tòa điều tra Tây Ban Nha thành lập năm 1478, do hoàng đếFerdinandovàđượcĐứcGiáoHoàngSixtôIVnhìnnhận.Tòabịtốcáolàtànnhẫnđếnkinhkhủng.

[7]Cv9,1-19.

[8]Hiệnnaycáchọcgiảvẫnchưathốngnhấtlàthịkiếnấyxẩyranăm1558hay1560.

[9]ĐiềunàyđượcchínhthánhnhânkhẳngđịnhtrongTiểusửTựthuật,tr.262.Và trong René Fülöp-Miller, Têrêsa Vị thánh hay xuất thần, Nxb. Tôn giáo2009,tr.74:ThờicủachịvàthờicủaChúa.

[10] Thân phụ Têrêsa có hai đời vợ và 12 người con, bà Beatriz d’Avila YAhumadalàngườivợthứhai.Têrêsalàconthứ3trongsố9ngườiconcủabàmẹnày.

[11]Cf.TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,dịchtừbản“ObrasdeSantaTeresadeJesus”,Nxb.Editorialde“ElMonteCamelo”,Burgos,1945,tr.231.


[13]TêrêsaAvila,Kísựthànhlậpcácđanviện,Nxb.Washington,D.C1985,tr.7.















[15]Ibid.,tr.357.

[16]NữtriếtgiagốcDotháiEdithStein,trởthànhnữtuCát-minh,làmộttrongnhữngngườiconbộclộnhiềuảnhhưởngcủathánhTêrêsaCả.

[17]Cf.MaryTeresa ofCrucifiedHeart,OCD,Cuộc đời ThánhGioan ThánhGiá,Nxb.CátMinh,tr.61.

[18]Cf.Ibid.,tr.70.

[19]Cf.MaryTeresaofCrucifiedHeart,OCD,CuộcđờiThánhGioanThánhGiá,Nxb.CátMinh,tr.110.

[20]Gioan Thánh Giá, Lên đỉnh Cát-men, Nxb. Christian Classics EtherealLibrary,tr.2.


[22]Ibid.,tr.364.

[23]Cf.Dẫnvàođọccác tácphẩmcủaGioanThánhGiá.Khúc linhca, Nxb.Tôngiáo2003,tr.409.


[25]GợihứngtừsựkếthợphoànhảocủacáctácphẩmcủaGioanThánhGiávàTêrêsa Avila theoJordan Aumann, OP. Lịch sử Linh đạo Công giáo, Nxb.PhươngĐông2012,tr.364.

[26]ThưTêrêsaCảgửichoDonPhanxicôdeSalcedonăm1568.


[28]Cf.Ibid.,tr.49.

[29]Láthư261.

[30]Cf.MaryTeresaofCrucifiedHeart,OCD,CuộcđờiThánhGioanThánhGiá,NxbCátMinh,tr.48.

[31]Ibid.,tr.48-49.


















[32]Dẫnvàođọccác tácphẩmcủaGioanThánhGiá.Khúc linhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.417–418.

[33]TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,chương17,số5,tr.141.

[34]MẹTê-rê-sa,HãyđếnlàmánhsángcủaTa,Nxb.Vănhọc2008,tr.7.

[35]Ibid.,tr.253.

[36]TêrêsaAvila,Tiểusửtựthuật,Nxb.SheedandWard–London,chương25,số19,tr.231.

[37]GioanThánhGiá,Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.123-124.

[38]GioanThánhGiá,Đêmdày,Nxb.CátHạnh2009,tr.179.

[39]GioanThánhGiá,Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.398.

[40]JohnoftheCross,TheLivingFlameOfLove,bảndịchcủaVĩnhAn.

[41]TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,tr.273.

[42]Ibid.,tr.274.

[43]TêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedandWard–London,cưsởthứ6,chương2,tr.122.

[44]Cf.Hs2,16:“Tasẽquyếnrũnó,đưanóvàosamạc,đểcùngnóthổlộtâmtình”.



[47]Cf.TêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedandWard–London,cưsởthứ3,chương2,tr.42.

[48]Nguyệngẫman tĩnh làhình thứccầunguyện thầnbí, trongđónhận thứcsâuxavềsựhiệndiệncủaThiênChúasẽlàmchoýchíngấtngâyvàđổđầyhồnxácsựngọtngàovàvuisướngkhôntả.


















[49]Nguyệngẫmkếthợp làhình thứccầunguyện thầnbí, trongđómọiquannăngnộitại(cảkýứcvàtưởngtượng)đềudầndầnđượcThiênChúachiếmlấyvàlàmchongấtsay.

[50]ĐâylàhìnhthứccầunguyệnliênkếtmậtthiếtlinhhồnvớiThiênChúa,làhìnhthứccuốicùngcủacầunguyệnthầnbí.

[51]Cf.Cv9,1-19.


[53]Cf.St28,10-22.

[54]Cf.GioanThánhGiá,Đêmdày,Nxb.CátHạnh2009,tr.235.

[55]Ibid.,tr.235.


[57]Cf.Ibid.,tr.238

[58]Ibid.,tr.239.

[59]Cf.Ibid.

[60]Cf.Ibid.,tr.239–240.

[61]Ibid.,tr.240.

[62]Cf.Augustinô,Bàigiảng70.




[66]Ibid.,tr.243.

[67]Cf.Ibid.


[69]Ibid.






















[70]Cf.1Cr13,7.

[71]Cf.Xh32,32.

[72]Cf.Et5,2;8,4.






[78]Cf.Ibid.

[79]Cf.GioanThánhGiá,Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.160.

[80]Cf.TêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedandWard–London,Cưsởthứ6,chương4,tr.137,143.


[82]Ibid.,tr.291.

[83]Cf.TêrêsaAvila,Lâuđàinội tâm,NxbSheedandWard–London,Cưsởthứ7,chương2,tr.210-211.


[85]Cf.Ibid.,tr.222;Cf.Dc1,1.

[86]Cf.GioanThánhGiá,Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.382-383.

[87]JohnoftheCross,TheLivingFlameOfLove,chương1,số36.

[88]Cf.Kh19,8.



[91]Ibid.,tr.363.























[92]Cf.TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,tr.230.


[94]Cf.TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,chương13,số3,tr.72.

[95]Cf.TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,tr.189.



[98]Cf.TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,chương26,số5,tr.136.

[99]Cf.TêrêsaAvila,Tiểusửtựthuật,Nxb.SheedandWard–London,tr.209.

[100]Cf.MaryTeresaofCrucifiedHeart,OCD,CuộcđờiThánhGioanThánhGiá,Nxb.CátMinhtr.74.

[101]Cf.Ga1,51.

[102]TêrêsaAvila,TiểusửTự thuật,Nxb.SheedandWard–London, chương22,số6,tr.193.

[103]GioanThánhGiá,bàithơChúbéchăncừu.


[105]Ibid.,chương39,số21,tr.405.

[106]Ibid.

[107]ĐứcGiáoHoàngBênêdictôXVI,ĐứcKi-tôhômquahômnay,Nxb.Tôngiáo2009,tr.284.


[109]TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,Cưsởthứbảy,chương1,2,tr.206,209.


[111]Cf.GioanThánhGiá,Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.335-336.

[112]TêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedandWard–London,Cưsởthứ






















bảy,chương1,2,tr.206.


[114]Ibid.,tr.392.

[115]Ibid.,tr.389.

[116]JohnoftheCross,TheLivingFlameOfLove,chương1,số4.

[117]Ibid.,chương2,số34.


[119]Cf.Ibid.,tr.128.



[122]Edmund Colledge, và Bernard McGinn, dịch và giới thiệu, MeisterEckhart,NewYork,1981,tr.183–184.


[124]Cf.1Cr1,22-25


[126]Cf.1Ga3,1.

[127]Lc1,38.

[128]Cf.Pl1,1.

[129]Cf.Mt26,1-5.14-16;Mc14,1-2.10-11;Ga11,45–53.


[131]Ibid.,ghichúmởđầukhúcca27.

[132]Ibid.,tr.329.

[133]Cf.Ga13,1-11.






















[134]MaryTeresaofCrucifiedHeart,OCD,CuộcđờiThánhGioanThánhGiá,Nxb.CátMinh,tr.48.

[135] “Darknight”đượcdịchgiảViệtNamdịch là “đêmdày’ cóý chơi chữ.Trongluậnvănngườiviếtsửdụngbảndịchnàyđểthamchiếu.


[137]Ibid.,tr.55.

[138]Ibid.,tr.62.

[139]Ibid.,tr.66.

[140]Ibid.,tr.73.

[141]Ibid.,tr.tr.75.


[143]Cf.1Cr13,6.


[145]Ibid.,tr.98-99.

[146]Ibid.,tr.107.


[148]Ibid.,tr.125.

[149]Ibid.,phầndẫnnhập,tr.26.

[150]Ibid.,tr.133.


[152]Ibid.,tr.396.

[153]Cf.Ibid.,tr.205-206.


[155]ĐâylàcáchgọikhôihàicủahainhómCát-minh:NhómđigiầyvàNhóm























chântrần.Ởđây,thayvìgọiCát-minhĐiGiầy,sẽgọilàCát-minhGốc,vàCát-minhChânTrầnđượcgọilàCát-minhVềNguồn.


[157]GioanThánhGiá,Ngọnlửatìnhnồng,chương2,số28.

[158]Cf.TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,tr.36-37.

[159]Cf.RenéFúlóp-Miller,TêrêsaVịthánhhayxuấtthần,Nxb.Tôngiáo2009,tr.55.

[160]RenéFúlóp-Miller,TêrêsaVịthánhhayxuấtthần,Nxb.Tôngiáo2009,tr.58.

[161]Cf.Anne–ElisabethSteinmann,Đêmtốivàngọnlửa,tr.232.

[162]TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,cưsởthứsáu,chương4,tr.145.


[164]Cf.Dẫnvàođọccác tácphẩmcủaGioanThánhGiá,Khúc linhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.437.

[165]Cf.Ibid.,tr.438.


[167]Cf.Ibid.,tr.212.

[168]Cf.Dẫnvàođọccác tácphẩmcủaGioanThánhGiá.Khúc linhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.445.
















WrittenbylcdonThángTư22nd,2015.PostedinTâmlinh,ThiênPhong

Giá trị người ki-tôhữuhệ tại điềuđượcban cho.LàmconThiênChúa, đượcthamdựvàosựsốngthầnlinhlàbảnchấtngườiki-tôhữu.Nhưvậy,tựcăntínhđờisốngngườiki-tôhữulàơngọi thầnbí.Nhậnbiếtvàsốngthầnbíchínhlàsốngniềmvuivàhạnhphúccủaơnlàmcon.Đểsốngânhuệđó,cảmnghiệmcủanhữngngườiđượcơnđặcbiệtvềsựhiệndiệncủaThiênChúalàsựchỉdẫnhữuhiệugiúpngườitacóthểvượtquaranhgiớicủasựhiểubiết,lòngđạođức,vươntớikếthợpvớiNgài.

I.ƠNGỌIKI-TÔHỮUVÀĐỜISỐNGTHẦNBÍ

1.Tựbảnchấtơngọiki-tôhữumangtínhthầnbí

Mọingười tínhữuđềuđượckếthợpnênmộtvớiĐứcKi-tônhờlãnhnhậnbítíchThánhTẩy.ĐólàhồngânlàmconThiênChúa,đượcnêngiốngThiênChúa,trởnên“đồnghìnhđồngdạngvớiĐứcKi-tô”(Rm8,29).

BítíchThánhTẩyvừathanhluyệnconngườikhỏimọitìốcủatội,vừainvàolinhhồndấuấnkhôngthểtẩyxóalàhìnhảnhThiênChúaBaNgôi.Từđâyđờisốngmới đã khởi đầu trong sựkết hợpvớiThiênChúa.Quanhệ làmconđãđượcgieovàotâmhồnngườiki-tôhữudướidạngânsủng.Tuynhiên,đómớilà“mầmgiống” củađời sống thầnbí.[1]Mầmgiống thần linh đã được ban chonhưngchưakiệntoàn.CáctântòngsaukhiđãlãnhnhậnbítíchThánhTẩytrongđêmvọngPhụcsinhbắtđầubướcvàomộtgiaiđoạngọilàtruyềnbípháp,đểdẫnvàosốngcácmầunhiệmKi-tôgiáo.Vìthếtrongsuốtcuộcđờimình,ngườiki-tôhữucầnphải sốngcáchcóý thứchơnbản tính thầnbí trongmình,bằngcáchpháttriểnmầmgiốngthầnlinhnhờđờisốngđứchạnh.

Cuộc đời người ki-tô hữu là tiến trình “đi lên” như ôngMôsê lên núi để gặpThiênChúa.[2]Hành trình ấy chắc chắn sẽ gặp nhiều gian lao vất vả, nhưngniềmhyvọngkhôngbaogiờ laychuyển làcóThiênChúaởkhởiđầuvàđíchcùngcủahànhtrình.Nhưđãtrìnhbày,hànhtrình“đilên”ấycũngđượcthánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiághilạirất tỉmỉvàsốngđộngquabẩy






tầngcủaLâuđàinộitâmvàcầuthangtìnhyêumườibậc.Ngườiki-tôhữucóthểmentheohànhtrìnhđómàtiếnbước,đểnhờThiênChúagiúpcóthểhoànthànhđiềuNgàimuốntrongphẩmgiácaocảmàơnlàmconmanglại.

2.Ơngọithầnbí

Ơngọithầnbíđượchiểutheohainghĩa:tựbảnchấtKi-tôgiáolàmầunhiệmĐứcKi-tô,làkếhoạchThiênChúathựchiệnnơiNgười,nhờcáichếtvàsựphụcsinhcủaNgườimànhânloạiđượcthầnhóa.ThiênChúathựchiệnkếhoạchấynơiĐứcKi-tôngangquacácbítích,chonênđờisốngngườiki-tôhữugắnliềnvớicácbítích,nhấtlàbítíchThánhTẩyvàThánhThể.CácbítíchbanânsủnggắnkếtngườitínhữuvớiChúaKi-tôvànhờNgườihọliênkếtvớiThiênChúaBaNgôi.

NhưvậyơngọithầnbíđồngnghĩavớiơngọilàmconThiênChúa.Dođó,tấtcảcácki-tôhữuđượcmờigọivàcóbổnphậntiếnđếnsựthánhthiệndokếthợpvớiThiênChúa.ThánhÊlisabétChúaBaNgôisaukhiđọctácphẩmcủathánhGioanThánhGiáđãtómtắtmụcđíchơngọiki-tôhữucủamình:“Uớcmơcủatôi là trở thànhChúaGiêsu, đểNgài lặp lại ở nơi tôi tất cảmầu nhiệm củaNgài”.[3]Vìmỗitínhữuđềutiềmtànglàmộtnhàthầnnhiệm,khiđượctiếpxúcvớinhữngtâmhồntaonhãđềucảmthấynỗiđóikhátThiênChúanơimìnhdângcao.[4]Đólàơngọithầnbícủamọiki-tôhữu.

Tuy nhiên, khi hiểu thần bí nhưmột ơn sủng đặc biệt biểu hiện qua các hiệntượngthầnbínhưthịkiến,xuấtthần,hayơnchiêmniệmthiênphúthìđólạilàđặc ân Thiên Chúa ban cho một số người. Tất nhiên những hiện tượng nàykhôngphảilàbảnchấtcủakếthợpthầnbí.ThánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiálàchứngnhânđặcbiệtcủanhữngânhuệđó.Cảmnghiệmthầnhiệpcủacácngàiminhchứngkếthiệp thầnbí làơn sủngđặcbiệt.Cóđiềunhữngcảmnghiệmđókhônglàmlumờơngọithầnbícủamọiki-tôhữumàtrái lại,nhưgiáohuấncủaHộiThánhkhẳngđịnh :“Nhữngdấuchỉngoại thườngcủađời sống thần bí chỉ được ban chomột số người, để biểu lộ hồng ân nhưngkhôngđượcbanchomọingười”.[5]Quảvậy,nhữngkinhnghiệm thầnbí củacácngài sẽgiúp ích chohành trình thăng tiến tâm linhcủacácki-tôhữu.ĐóphảichăngcũnglàcáchThiênChúalôikéoconngườivươnlênđỉnhcaohoànthiện.




Trongthựctế,khiphongthánhchomộttínhữuHộiThánhkhôngđòihỏingườiấyphảicónhữnghiện tượngxuất thần,ngất tríhayđãđạtđếnsựchiêmniệmthiênphúmàchỉdựavàotínhcáchanhhùngcủaviệcthựchànhcácnhânđứctheogươngChúaGiêsu.[6]Nhưthế, thánhnhânlàngườiđã thực thicácnhânđứccáchphithường.HọlànhữngngườiđểchoChúaThánhThầndẫndắttrênđườnghoànthiện,vànhưvậyhọlànhữngnhàthầnbíđíchthực.HọlàmsánglênchânlýquantrọngcủađờisốngtâmlinhKi-tôgiáo:ChúaThánhThầncómuôn vàn cách dẫn người ta đến đỉnh cao sự trọn lành. Thời nào thánh đó,vì“giómuốnthổiđâuthìthổi”(Ga3,8).

Cáctusĩlànhữngngườiki-tôhữuđặcbiệt.Họkhátkhaosựtrọnlànhvàquyếttâm đạt được bằng cách bước theo sát Đức Ki-tô qua việc thực hiện các lờikhuyênPhúcÂm.Theonghĩađó,cáctusĩcũnglànhững“nhàthầnbí”,bởisựtựdochọnlựayêuvàtựhiếnchoĐứcKi-tô,Đấnglàtấtcảcủađờimình.Cuộcsốngcủangườitusĩhômnayloanbáohạnhphúcnướctrờimaisau.HọlàcácÁiphivàcácTrungthầncủaĐứcKi-tô,họyêuvàlàmchứngchoNgài trongcuộcsốngmỗingày.

3.Chứclinhmụcvàthầnbí

Linhmụcnhờ sự thánhhiếnđã lãnhnhậnquabí tíchTruyềnChứcThánh,đượcsaiđibởiChúaCha,nhờĐứcKitô,vàmộtcáchđặcbiệtđượcnênđồnghìnhđồngdạngvớiNgài,ĐấnglàĐầuvàMụcTử,đểsốngvàhoạtđộng,trongsứcmạnhcủaChúaThánhThần,nhằmphụcvụHộiThánhvàcứuđộthếgiới.[7]

Đặcsủngcủalinhmụcthúcđẩyngườilinhmụcsốngkinhnghiệmkếthiệp với ThiênChúa cách thật sâu xa. Linhmục thi hành sứmạng củaChúaGiêsutrongvaitròlàĐầuvàMụcTử,linhmụclàtrunggianvàcầunốidânvớiThiênChúa.Qualinhmục,ChúaGiêsutiếptụcđigiữa thếgianđểgiảngdạy,thathứ,yênủi,hầunốilạimốidâytìnhyêukếthợplòngThiênChúavớitráitimconngười.Quađứcáimụctử,linhmụcphảnchiếudungnhanthánhthiệncủaChúaGiêsu,Đấngđếnđểphụcvụvàhiếnthânlàmcủalễ,đócũnglàconđườngnênthánhcủalinhmục.

NgườitakhócóthểdunghòasứmạngcủalinhmụcvớimộtđờisốnglinhmụcthiếusựkếthợpvớiThiênChúa.LinhmụclàmsaocóthểthihànhsứmạngcứuđộcủaChúaGiêsunếuchínhmìnhchưađắmchìmtrongĐấngCứuĐộ ; linhmụclàmsaocóthểdânglễtếthánhthiệnlàMìnhvàMáuChúaKi-tôlênThiên



ChúaChanếulinhmụcchưadânghiếnsựtrongtrắngcủacontimmình;linhmục làmthếnàođểdẫnđoànchiênđếnNguồnSuốinếumìnhchưađónnhậndòngnướcmáttừNguồnSuốiấy.Vàlinhmụclàmsaocóthểbanlờithatộikhimìnhchưanghiệmđượchồngânthứtha.

ThánhGioanThánhGiátrướckhinhậnđượcđặcsủngkếthợpthầnbívớiThiênChúađãsốngđặcsủngđờilinhmục.Nhữngcảmnghiệmthầnbíđượcbanchongài trongkhi thi hành sứvụmục tử.Sự thánh thiêng củađời sống linhmụcchiếu tỏa sự thánh thiêng của sứvụ lãnhnhận.Sự thánh thiện củangười linhmục phản chiếu sự thánh thiện của ThiênChúa, đó là đời sống thần bí đúngnghĩamàkếtquảnómanglạilàsựnênthánhcủangườigiáodân,nhữngngườimangtrongmìnhgiòngmáuthầnlinhđượclinhmụcchămsóc.

Ngàynay,hơnlúcnàohếtsựthánhthiêngcủađờisốngvàsứvụlinhmụcđanggặptháchđốmạnhmẽbởitràolưuthếtục,nếpsốngbuôngthảvôluân.Ngườilinhmục có thể bị cuốn theo đà danh vọng, quyền lợi và lạc thú, quên đi sựthánhthiệncầnphảicócủađờilinhmục.Tuynhiên,nócũngcóthểlàcơhộiđểơnChúavàsựcộngtáccủangườilinhmụcchothấyrằngchỉcóTìnhYêu,sựThánhThiệnvàVẻĐẹpcủaThiênChúamớilàmnothỏacơnkhátvĩnhcửucủalòngngười.

II.NHẬNBIẾTVÀSỐNGTHẦNBÍ

“Anhemlàgiốngnòiđượctuyểnchọn,làhàngtưtếvươnggiả,làdânthánh,dân riêngcủaThiênChúa,để loan truyềnnhữngkỳ côngcủaNgười”.[8]LàmconThiênChúa, thuộcvềdònggiống thần linh làơncao trọngđượcbanchongườiki-tôhữu,vàhọcầnphảinhậnraơncaotrọngấy.Việcnhậnbiếtvàsốngsựsống thần linh trongmìnhđượckể làmục tiêuquan trọngvàcóýnghĩanhấtđốivớingườiki-tôhữu.ĐólàkhôngngừngsốnggiaoướcPhépRửabằngmộtđờisốngcầunguyệnvàkhátkhaokếthợpvớiThiênChúa.

1.GiaoướcquaPhépRửa

GiaoướcThậpgiá,ThiênChúađãthựchiệnmộtlầnthaychotấtcảkhidùngchínhMáuvàNước từcạnh sườncủaĐấngbịđâm thấumà tuônđổânsủngNgài cho conngười qua bí tíchThánhTẩy.Giaoướcđóđã khaimở sựthánhthiêngthầnbíchoconngười.


Người ki-tô hữu có tráchnhiệmkhôngngừng sốnggiaoước thánh thiêngđó,làm cho nó triển nở trong đời sống thánh thiện tròn đầy. Trong Thiên Chúangười ta đượcgọi là ki-tô hữu, với sự tự do chọn lựa, ngàyquangàyhọ tiếnbước trên con đường tình yêu, theo khuôn mẫu của Đức Ki-tô.[9] Niềm vuithánhthiệncủaơnlàmconphảiđượccôngbốchomọingười,đólàsứmạngcủamột ki-tô hữu.Chứcvụ làmconThiênChúa caoquí hơn tất cả địa vị xã hộingười ta có được.Chính khi sống giaoướcThánhTẩy, người ki-tô hữu ngheđượclờiThiênChúaChacôngbốvềChúaGiêsu“ConlàConyêudấucủaCha,ChahàilòngvềCon”(Mc1,11).

VớithánhGioanThánhGiá,sốngơnlàmnghĩatửcủaThiênChúalànhậnravẻđẹp của Ngài ở trong mình, nhờ đó thực sự thưa được với Thiên Chúa Chanhững lờiChúaGiêsuđã thưa trong lờinguyệnhiến tế:“TấtcảnhữnggìcủaconđềulàcủaCha,tấtcảnhữnggìcủaChađềulàcủacon”(Ga17,10),bởichínhNgườiChađãcôngbố:“Conà,lúcnàoconcũngởvớicha,tấtcảnhữnggìcủachađềulàcủacon” (Lc15,31).Đólàgiasảnlớnhơntấtcảnhữnggìlòngngườiướcmong.

2.Đờisốngcầunguyện

ChúaGiêsu đãmặc khải sự vĩ đại của cầu nguyện:“Nếu chị nhận ra ân huệThiênChúaban” (Ga4,10).Cầunguyện làmộtânhuệThiênChúaban,chonêntháiđộtốtnhấtcủatâmhồncầunguyệnlàsựkhónghèotrầntrụinộitâm,điềuđượcthánhGioanThánhGiánhấnmạnh.Quảthật,tâmtìnhkhiêmnhườngvàviệcdâng lễvật lênThiênChúa làhaibàn tay trắngmớidiễn tảđúngthânphậnconngười.BởinếungườitađãđầytrànthìThiênChúachẳngthểđổthêmđượcgìnữa.[10]

CầunguyệntheothánhTêrêsaAvilakhônghệtạiởcácýtưởngnhưnghệtạiởyêumến,[11]vìbằngtráitimngườitachiếmngayđượcChúa.Cóđiều,ngườitacầnnhớ:“Tìnhyêucốtởđiềunày:khôngphảichúngtađãyêumếnThiênChúa,nhưngchínhNgườiđãyêuthươngchúngta”.[12]Chonên,điềuquantrọngvàhữuíchchongườicầunguyệnlàýthứcrằngmìnhđượcThiênChúayêuthươngcáchsâuxanhất,vàtìnhyêucủamìnhchỉlàphảnchiếuánhsángtừtìnhyêuvàquyềnnăngvôbờcủaThiênChúa.[13]Nhưthế,cầunguyệnlàđàotạođíchthựcthái độ làm con, và việc luôn ý thứcmình đang ở với Đấng là Cha để thưachuyệnvớiNgàilàđiềucốtyếukhicầunguyện.[14]

Lời cầu nguyện của người ki-tô hữugắn liền với cuộc sống.Vũ trụ được tạo







dựngđểphảnchiếuvinhquangvàtìnhyêuThiênChúa,aiởtrongvũtrụngườiđóởtrongThiênChúa.Nhưcásốngtrongđạidương,conngườikhôngthểsốngngoàiThiênChúa.Nêndùởđâu,làmviệcgìconngườicũngsốngtrongThiênChúavàlàmviệcvớiNgài.Nhưthế,đốivớingườiki-tôhữucầunguyệnvàcuộcsốngchỉlàmột.Sốnglàcầunguyệnvàcầunguyệnlàsống.Tấtnhiên,trongmỗingàysốngvẫncónhững“thìmạnh”củacầunguyện,ấylàkhithamdựthánhlễ,cử hành bí tích, suy niệm Lời Chúa…, những “thì mạnh” đó thống nhất đờisống,nốikếtmọicôngviệc, làmnênýnghĩamỗingàydânghiến.Phầnkhác,chínhnhữnglotoanvấtvảgiãinắngdầmmưa,nhữnglaotácđểlàmramanháohạtcơmlạilàmnênchấtliệucholờicầunguyện,vàtrởnênhylễdângtiếntrongsươngchiều.

Nhưvậy,cầunguyện là thểhiệnphẩmgiácaocảcủangườiki-tôhữu, làchìakhóađểkếthợpvớiThiênChúa, là cửadẫnvàoLâuđàinội tâm,[15] là điềuthiếtyếuđểthăngtiếntrênđườngtrọnlành,dùvẫnbiếtrằngơnkếthợptiênvànlàânhuệThiênChúaban.

3.Khátkhaohợpnhất

Conngườiđượctạodựngtrongtìnhyêuvàsốngchoyêuthương,bởithếngườita sẽ chẳngbaogiờdập tắt đượcnỗi khát khaođượchội ngộvàkết hiệpvớiThiênChúa.ChínhThiênChúađãđặttrongconngườikhátvọngchânlývàđiềuthiệnmàchỉcóNgàimớicóthểthỏamãn.[16]

Khát khao hợp nhất với ThiênChúa là hoài niệm về vớiCộiNguồn của conngười,làkhátkhaosựthánhthiệnphátxuấttừThiênChúa.Khátvọngcủaconngười trở thànhviênmãnkhiThiênChúa traoban chínhNgài cho conngườinhưmộtquàtặngtựdo.Vìthế,tựbảnchấtconngườicókhảnăngkhaimởravớivôbiênnhưlàcùngđíchtốihậu.ThiênChúađãkhơidậynơiconngườikhátvọngtựnhiênđốivớiNgười,mộtkhátvọngbấtkhảkháng,muốnhiểubiếtvàyêumến.ChonêntấtcảhiệnhữucủaconngườitựbảnchấtđượcchiasẻvàotìnhyêuvôđiềukiệncủaThiênChúa.ThựcchấtlàsựkhắckhoảicủatìnhyêutrongTráiTimThiênChúa luôn tìmkiếm trái timconngười, đểdẫnđưa conngườivàotrongTráiTimThiênChúa.Trongnỗithathiếtkhôncùngđó,ThiênChúađãtuôntrànânsủngđểthănghoacuộcsốngtựnhiêncủaconngười,đểnhưmộtnănglựcvôbiên,cuốnhútvàkhaimởconngườihướngvềChânThiệnMỹ.[17]

ThánhTêrêsaAvilađãtâmsựrằngngàikhaokháthạnhphúcvĩnhcửuvàquyết




chiếmlấyhạnhphúcấybằngbấtcứphươngtiệnnào.[18]ĐólàkhátkhaotìmkiếmvàchỉthỏamãnkhiđãgặpđượcĐấngTìnhQuân.Điềumàlinhhồnkhátkhaotìmkiếmngaytừrạngđông,vàmònmỏiđợitrôngđếnốmmệtvìyêu,vàchỉmongđượcgắnbóvớiNgàitrótcảcuộcđời.[19]

Đểnhậnbiếtvàsốngđờithầnbí,ngườiki-tôhữuphảikhôngngừngkhơilênnỗikhát vọng thánh thiệnnày, và luônđặtmục tiêu nên thánh làm trung tâmđờisốngmình.VìchỉcóThiênChúamớithỏamãnđượckhátvọngcủađờingười.VàmỗikhikhátkhaodângtràohọcóthểnghelờiĐứcGiêsu:“Aikhát,hãyđếnvớitôi,aitinvàotôi,hãyđếnmàuống”(Ga7,37),cóthếngườitamớixoadịu“cơnkhát”củaNgài trên thậpgiá,vì“Aiđếnvới tôikhônghềphảiđói,ai tinvàotôichẳngkhátbaogiờ”(Ga6,35).

III.‘KHOẢNGLẶNG’CỦASỰHIỂUBIẾT,LÒNGĐẠOĐỨCVÀCẢMNGHIỆMTHẦNBÍ

Cómộtranhgiớigiữasựhiểubiết,lòngđạođứcvàcảmnghiệmthầnbítạmgọilà“khoảnglặng”.[20]“Khoảnglặng”baotrùmlêntoànbộđờisốngconngười,nóchiphốisựhiểubiếttôngiáo,đờisốngluânlývàkinhnghiệmthầnbí.KhivượtquaranhgiớiđóngườitasẽmởravớivôbiênvàđivàokếthợpthântìnhvớiThiênChúa.Tuynhiên,khiởtrongsựkếthợpthântìnhvớiThiênChúangườitacàngkhátkhaoimlặngvàthờlạy.Vìlýtríkhiđitìmsựhiểubiếtđãkhám phá ra sự thật là không thể biết vềThiênChúa, đơn giản vìmuốn biếtThiênChúathìphải làThiênChúa.[21]Cảmnghiệmthầnbícủa thánhTêrêsaAvilavà thánhGioanThánhGiágiúpngười ta“biết”ThiênChúa trongThiênChúa.ChínhviệcởtrongThiênChúađemlạichosựhiểubiếtvàđạođứcconngườimộttầmmứcmới,tầmmứccủahữuthểtựdo,vàkhảnăngyêumếnĐấngVôBiên,Đấngkhôngthểđạtthấu.“Khoảnglặng”ấymangtênlàânsủng,đứctinvàtìnhyêu.

1.Khoảnglặngcủaânsủng

Ân sủng là sự sống củaThiênChúa, sự sống được ban cho con người, đó làcáchThiênChúađưaconngườivàosiêunhiên.Đâykhôngphảilàsựtanbiếnvàomộtđạidươngvôdanhcủa“thầntính”nhưnglàsựhợpnhất“ngôivị”tạonênbởitìnhyêu,làthầnhóa.

Đờisốngngườiki-tôhữu,đượcsinhratừdòngsuốiânsủng,làđờisốngtrong





ThầnKhí.ChínhânsủngtạonênmốihiệpthôngsâuxagiữaThiênChúavàconngười.Khimởlòngrađónnhậnvàchìmsâutrongânsủng,trongnguồntìnhyêuvĩnhhằng,conngườiđượcbiếnđổi,nhờđócóthểsốngnhữngkhoảnhkhắcsiêuviệt,vàyêumếnnhữnggìlàcaoquíthiệnhảo.[22]

Ânsủngkhôngđếntừsựhiểubiết,nócũngkhôngphảilàđốitượngcủasựhiểubiết.Ân sủng là quà tặng nhưng không của ThiênChúa.Khoảng lặngmà ânsủngtạorakhôngthểđolườngđượcbằngsựhiểubiết,cũngkhôngthểdùngsựhiểubiếtđểvượtquaranhgiớimànótạonên.Ngườitakhôngthểhiểuđượcânsủngkhichưađónnhậnvàsốngtrongânsủng.

ChỉcóânsủngThiênChúamớilàmcholinhhồntronggiâyláthiểuđượcnhữngđiềumàtríkhônphảimấtcảngànnămcũngkhôngsaohiểuđược.ThánhTêrêsaAvilaghilạicảmnghiệmđóởcưsởthứnămcủaLâuđàinộitâm,khidiễnracuộcgặpgỡngắngiữaThiênChúavà linhhồn.TuyngắnnhưngThiênChúalàmcho linhhồn am tườngnhữngđiềumà cảngànnămcácgiácquanvà tàinăngkhông thểhiểu.[23]Ân sủng lôi cuốnngười ta khaokhát đếnvớiThiênChúavàhợpnhấtvớiNgài,nhưsựtuầnhoàncủadòngmáumàThiênChúanhưlàTráiTim.[24]Trongkinhnghiệmthầnbí,ânsủnggiúpngườitanhậnbiếtĐứcKi-tôvàcoitấtcảnhữngsựbiếtkháclàbấtlợi,làthuathiệttrướccáilợituyệtvờilàđượcbiếtĐứcKi-tô.[25]

Hơncảsựhiểubiết làđờisốngđạođứcđượcxâydựngtrênnềntảngcủaluậtluânlý.Đạođứcvẫnthườngđượchiểucáchphiếndiệnlàviệcchămchỉđinhàthờ,giữcácđiềurăn,siêngnăngLầnhạt,chịukhóhysinhhãmmình.NhữngviệcthựchànhtôngiáođódiễntảđạođứcnhưlàmộtýmuốncủaThiênChúatráingượcvớiýmuốnngườita,nhưlàtínhsiêuviệtcủaThiênChúatốgiáccáihưvôcủahiệnhữuvà công trình của conngười.[26]Vàđểđượcgọi là “đạođức” người ta phải gồngmình lên thực thi những điều “trái ngược” đó. Cảmnghiệm thầnbíKi-tôgiáođem lại quanniệmmớivề tính siêuviệt củaThiênChúa,đểđitớimộtsựhiểubiếtsángsủavềđạođức.

Khônghềđèbẹpconngười,thôngđiệpTânướcđưaconngườilêntầmcaomớicủasựtựdonộitâmvàlòngquảngđạivôbờ.SựthánhthiệncủaThiênChúalôicuốnngườitasốngthánhthiện.NhờânsủngtràotuônnơithậpgiáĐứcKi-tô,conngườiđónnhậngiátrịcủahiệnhữulàyêuthương,từđâyđạođứccótêngọimớilàyêuthương,vàaiyêuthươngngườiấyđạođức.

2.KhoảnglặngcủaĐứctinvàtìnhyêu






2.1.Đứctinlàquàtặng

Đứctinlàmộtânbanchứkhôngphảilàmộtthànhtựu,cũngkhôngphảilàkhảnăngthuầntúycủasựhiểubiếtdotrithứcmanglại,màlàcảmnhậnsựhiệndiệncủaThiênChúatronglinhhồn.

Ki-tôhữulànhữngngườicóphúcvìđãtin.[27]Đứctinmanglạiniềmvuivàơncứuđộ.Đứctingiúptađónnhậnchânlý,chânlýđượcmặckhảichonhữngngườibémọn.[28]NhậnrasựhiệndiệncủaThiênChúavàyêumếnNgàilàthànhquảcủađứctin.

Đứctingiúpngườiki-tôhữubướcđitrongđếmtốicủathanhtẩyđểxứngđángkếthợpvớiChúa,nhưngchínhđứctincũngcầnđượcthanhluyệnđểtrởnêntìnhtuyềncósứcmạnhđưaconngườivữngvàngtrongthửthách,vìđứctincóđượcthửtháchmớisinhralòngkiênnhẫn.

2.2.Tìnhyêulàtấtcả

Đời sống người ki-tô hữu đích thực là nhận ra Thiên Chúa là suối mạch vànguồngốccủatìnhyêu.[29]TrongcuộctiếnvàosâutrongThiênChúa,khiBaNgôiThiênChúathôngbanchínhNgàichoconngười,conngươiđượcbiếnđổitrởnênThiênChúavì thamdựvào thần tínhcủaNgài,khiđómọihànhđộngcủaconngườiđềulàhànhđộngcủaThiênChúatrongThiênChúa.Tìnhyêuđãlàmthayđổitấtcả.

NhưlờidạycủaChúaGiêsuvềngàyphánxét,[30]khiấyVịThẩmPhánchỉhỏingườitacóyêuthanhânvàphụcvụhọkhông,vìChúađồnghóaNgàitrongconngười, nhất là những người nghèo khổ, do đó phục vụ con người là phục vụChúa, yêu mến con người là yêu mến Chúa. Cũng trong cảm thức đó thánhGioanThánhGiáchorằngkhichiềuvềngười tađượcxétxửvề tìnhyêu,bởitìnhyêubaotrùmtấtcảcuộcsống,tìnhyêulàtấtcả.

Tómlại,ânsủngnângconngườirakhỏiđạidươngcủasựhiểubiếtđểvươnlênđónnhậnĐấngkhông thểhiểu thấu.Tìnhyêu làmchongười tavượtquagiớihạncủalềluậtvàsợhãicủatộiđểsốngtrongbìnhanvàyêuthương.ĐứctindẫnconngườivàohưởnghạnhphúcThiênđàng,nơihọđượcdiệnđốidiệnvớiThiênChúa,đượcthỏalòngchiêmngắmdungnhanTìnhYêuvàThánhThiệnNgài.

2.3.Vượtquaranhgiới





Cómộtranhgiớicầnphảivượtquađểđưaconngườitừsựhiểubiếtđếnđờisốngđạođức;từđạođứcđếnkinhnghiệmthầnbí làsự“bừngtỉnhthiêngliêng”,cũngđượcgọilà“cúnhảycủađứctin”.

Bởi lẽđời sống thiêng liêngkhôngchỉ làđời sống tôngiáo,biểuhiệnqua sựhiểubiếtvàluậtthờphượng,hayđờisốngđạođức,biểuhiệnquaviệcgiữluậtluân lý, đời sống thiêng liêng chínhyếu là sựmở ra vớiThiênChúavà sốngdưới sựsoidẫncủaChúaThánhThần.Như thế,chínhviệccăngmình rađónnhậnThiênChúangườitamớithựchiệnđượcsựbừngtỉnhthiêngliêng.

Ranh giới cần được xé thủng phía bên này đến từ sự tự do nội tâm của conngười,nhưngquan trọnghơn từphíabênkia làýmuốncủaThiênChúa.ĐứcGiêsu,conngườiđãcăngmìnhgiữatrờivàđấttrongsựtựdotrọnvẹncủacontimtraohiếntheoýChúaCha.Ngàiđãxétoangranhgiớigiữavôbiênvàhữuhạn,giữavĩnhcửuvàthờigian,giữaThiênChúavàconngười.CũngnhờcuộchiếntếđóĐứcGiêsuđãpháhủymọisựràngbuộccủa“lềluật”vàtộilỗi,xénátđườngbiêntáchbiệtcủasựthánhthiện,pháđổnghilễthờphượnghìnhthứcnạivàolễvậtvànơichốn.Ngàicôngbốcáchthứcthờphượngđíchthựctrongtinhthầnvàsựthật.Ngàitraobantìnhyêuvàânsủng,tựdovàsựsốngmớichoconngườitrongniềmvuicứuđộ.ĐólàđiềumànghilễvàLềLuậtkhôngthểlàmđượcvì“LềLuậtchỉpháchoạlờmờnhữngphúclộccủathếgiớitươnglai,chứkhôngphảnánhchínhxácnhữngthựctạiđó.Chonên,LềLuậtkhôngbaogiờcó thể làm cho những người tiến lại gần Thiên Chúa được nên hoàn thiện”.[31]Vàbaolâungười tacònsốngnạivàonhữngnghi lễhìnhthức,chămchúgiữLuậtvìsợ tội,người tacònsợhãivàbịkìmgiữbởisứcmạnhcủa tội,vàkhôngthểtiếnlạigầnThiênChúađểyêumếnNgài.Cáchtốtnhấtđểphábỏlốisốngnàylàmởlòngrađónnhậnânsủng,tìnhyêuvàsựtựdocủaconcáiThiênChúa.

Đểvượtquaranhgiới,người tacầnđónnhậnChúaGiêsuvàbước theoNgài,sốngniềmvuicủangườiđượccứuđộ.ĐólàtháiđộcủangườibuôngmìnhđểchoânsủngThiênChúatựdochiếmhữuvàsiêuthăngtâmtrí.ẤycũnglàtrạngtháixuấtthầncủathánhTêrêsaAvilakhichiêmngắmChúaGiêsuchịuthươngtích,haylàlúcngấttrícủathánhGioanThánhGiángàylễChúaBaNgôi,hoặclà“tiếngsétáitình”củathánhPhaolôtrênđườngĐamát,cũnglàphútgiâytựađầuvàolòngChúacủathánhGioantrongBữaTiệcLy,vàcũngsẽlàphútgiâyđắmmìnhtrongChúa,khiđónnhậnThánhThể,khinguyệncầucủamỗiki-tôhữu.CũngcókhiChúađếnvàlàmchongườitabừngtỉnhsaucơnbệnh,hayqua


cácsựkiện,cácbiếncốtrongđời,nêuđiềucầnlàcótâmhồnnhạycảmvớiơnChúa.

Nhữngkhoảnhkhắcđóđemlạisựbửngtỉnhthiêngliêng,nólàmchongườitavượtquaranhgiớicủasựhiểubiếtđểđụngchạmđếnĐấngkhôngthểđạtthấubởitrítuệconngười.KếtquảcủasựbừngtỉnhlàngườitathựcsựthờphượngThiênChúatrongThầnKhívàSựThật.

3.YêumếnĐấngkhôngthểđạtthấu

KhiconngườiđếngầnThiênChúa,vàtưởngrằngmìnhđangômghìđượcNgườitrongmốithântìnhthiếtyếunhất,lúcấyhọmớihiểurằngmốithântìnhđangmời gọi họ còn caoxa và sâukín hơnvô cùng.Vì cànggầnThiênChúangườitacàngkhámphárasựsiêuviệttuyệtđốikhôngthểvươntớiđược.[32]

VìkhôngthểđạtthấuThiênChúa,nhưngkhingườitabuôngmìnhđểchoNgàichạm thấu thì bằng con tim người ta lại cảmnghiệmđược sự hiện diện sốngđộng củaNgài, sựhiệndiệnmạnhmẽvàgầngũi hơn cảmìnhở trongmình.Đấngkhôngthểđạt thấuchỉcóthểyêumếnmàthôi.KhiđếnvớiThiênChúabằngmộttìnhyêuchânthànhđãđượctôiluyệntrongthửthách,ngườiki-tôhữusẽ biết Chúa bằng cách không biết. ChínhChúa biến đổi người ta nên giốngNgài,khiđónhữnggìngườitabiếtvềChúalàdođượcthamdựvàosựsốngcủaChúa.ChonênnhờyêumếnĐấngkhôngthểđạtthấu,ngườitacóthểbiếtThiênChúatrongThiênChúa,đólàcáchbiếtThiênChúakhi“làThiênChúa”.

3.1.YêumếnĐấngVôHình

Yêumộtngườikhônggặpmặtđãlàkhó,yêuĐấngVôHìnhthìcònkhóhơn gấp bội, thậm chí là không thể với những người chưa có đức tin. CảmnghiệmthầnbícủathánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiáchothấyrằngconngườicóthểkhôngchỉchiêmngắmmàcònyêumếnĐấngVôHìnhvớitìnhyêucủaconngười.

VớimầunhiệmNhậpThể,Đấngvôbiênđãtrởnênhữuhạnđểcáihữuhạnđivàovôbiên.ĐấngVôHìnhđãtrởnênhữuhìnhđểloàihữuhìnhđượcthamdựvàosựsốngVôHình,nhờđómàyêumếnĐấngVôHình.Tuynhiên,dùcóthểcảmnhậnsựchânthậtcủatìnhyêuấy,nhưngnóvẫnluôntốitămvớiconngười,nênlòngmếnđượckiệntoànnhờlòngtin.


Nhưvậy,việcgắnbótronglòngcáchtốitămvớiĐấngVôHìnhmớilànềntảngcủatôngiáothật,vàlàngọnlửatácđộngtrêntoànbộđờisốngngườita.[33]VànếukhôngngừngđivàothếgiớivôhìnhnơiThiênChúangự,tấtcảnhữngkhíacạnhkháccủaviệclàmmônđệChúaKi-tôsẽthànhvôvị.[34]BởiChúaKi-tôlàđườngdẫnngườitađếnChúaCha,ĐấngVôHình.

3.2.Tìnhyêukhôngbiêngiới

Cảmnghiệmthầnbívềtìnhyêuchânthậtcóđặctínhnganghàng,vàtìnhyêu như tình bạn của thánhTêrêsaAvila và thánhGioan ThánhGiá làm choquanniệmvề tìnhyêuvượtquabiêngiới tưởngchừngnhưchỉphùhợp trongtìnhyêugiữaconngườivớinhau,thìlạisángđẹphơntrongtìnhyêugiữaThiênChúavàconngười.

Quảthật,“ThiênChúalàtìnhyêu”,[35]vàNgàichẳnglàmgìkhácngoàihànhđộng yêu thương.Đối với ThiênChúa yêumột người là đặt người đó nganghàngvớiNgàiđểyêu.Cảmnghiệmnàychophépngườitanóivềmộttìnhyêukhôngbiêngiới,đúnghơnlàtrongtìnhyêumọibiêngiớiđềubịxóabỏ.

LàmsaocóthểkểhếtnhữngkhoảngcáchmàbiêngiớigiữaThiênChúavàconngườitạora:nólàvôbiênvàhiệnhữu,làtrờivàđất,làĐấngsángtạovàloàithụtạo,làtuyệtđốivàtươngđối,làvĩnhcửuvàthờigian,làtoànthiệnvàtộinhân,làTấtcảvàhưkhông…Chẳngcótrítuệnàodámdunghòanhữngkhácbiệtđó.TrongĐứcGiêsu,điềuconngườicònkhôngdámmơđãtrởthànhhiệnthực.NhờmầunhiệmNhậpThể,ThiênChúađãtựhủymìnhđi,Đấngvĩnhcửuđivàothờigian,Đấngvôhạntrởnênhữuhạn,ĐấnglàTấtCảtrởthànhthiếuthốn,ThiênChúađãthayđổitấtcả.TìnhyêuThiênChúađãxóabỏmọikhoảngcách,nốiliềncácbiêncương,sanbằngnhữngvựcthẳmnhờmộtvựcthẳmvôbiênlàtìnhyêuvàlòngthươngxótcủaNgài.Khôngcònbiêngiớichỉcònbênnhau,khôngcònkhoảngcáchvìđượcnốiliền,khôngcònlàhaivìđãnênmột,khôngcònxa lạmàlàgầngũi,khôngcònsợhãi,chỉcònyêuthương.Thật làmầunhiệmvàcaocả!

3.3.Từhữuhìnhđếnvôhình

Conngườitựbảnchấtlàhữuthểcókhảnăngmởravớivôbiên.Cảmnghiệmthầnbíchophépngườitađónnhậnnhữngthựctạisiêunhiênvượttrênbìnhdiệntựnhiên.ĐiềunàyphảnánhtínhnăngđộngcủasựsốngThiênChúatronglinhhồnvànơivạnvật.Nhữnghìnhảnhhữuhìnhquacảmnghiệmthầnbítrởnên




như cách thức thực sựmà ân sủng Thiên Chúa thông truyền xuống trên conngười.[36]

ThánhTêrêsaAvilamô tảđờisốngcầunguyệnnhưchămsócmột thửavườn.Vớingườilàmvườn,điềuquyếtđịnhchocâysinhhoakếttráilànước.Biếtcáchlấy nước và tưới nước sẽ quyết định hiệu quả cây trồng.Cũngvậy, trong đờisốngcầunguyệnviệcđónnhậnânsủngsẽquyếtđịnhsựthăngtiếncủađờisốngtâmlinh.Bốncáchlấynướctừchủđộngđigầnđếnthụđộng,tươngứngvớitiếntrìnhcầunguyện.[37]

TrongtácphẩmĐườnghoànthiện,thánhnhâncòndùngthuậtchơicờđểdiễn ta đức khiêmnhường, nền tảng thăng tiến đời sống tâm linh.Ngài ví sựkhiêmnhườngchiếmhữuđượcThiênChúanhưsứcmạnhcủaquânhậu trongbàncờvua.[38]Vìkhôngcó“bàhoàng”nàocósứcthắngchobằngđứckhiêmnhường.BởiđứckhiêmnhườngđãkéoChúatừtrờixuốnglòngĐứcTrinhNữthếnào,thìnhờnhânđứcấyngườitacũngkéoNgườixuốnglòngmìnhdễnhưnhổmộtsợitóc.[39]Nhưthế,cóthểnóinhờkhiêmnhườngngườitachiếmngayđượcChúa,vàaisốngkhiêmnhườngsẽđượcNgàinânglên.[40]

ThánhGioanThánhGiátrongtácphẩmĐêmdàyđãdùnghìnhảnhmẹcondiễntảcuộcthanhluyệntrongđêmtốicủaThiênChúa.[41]ThôngthườngkhingườitađãcươngquyếtquaytrởvềphụngsựvàyêumếnThiênChúa,Ngàisẽchămsóchọ,chobúmớmvềmặttâmlinhchẳngkhácnàomộtbàmẹđầyyêuthươngxửsựvớiđứaconbébỏngcủamình:bàấpủnótronglòng,nuôidưỡngnóbằngsữangọtngàovà thứcănngonmềm,đồngthờinângniubồngẵmnótrêntay.Tuynhiên,vừakhiđứabélớnlênhơnngườimẹliềnthôikhôngnựngchiềuvuốtve,bàkhôngcòntỏradịudàngâuyếm,bàbôilôhộiđắngtrênnúmvúcủamìnhchonóthôibú,bàkhôngcònbồngẵmmàđặtnóxuốngđấtchonótậpđi,đểgiúpnólớnlên.

Cũng thế, ân sủng của Thiên Chúa tác động trong linh hồn như bà mẹ yêuthương.Saukhi cho linhhồnhồi sinhvới lòngnhiệt thànhhăng sayphụcvụNgài,ThiênChúabannhữnganủithiêngliêngnhưdòngsữatâmlinhthơmthongọtngào,khiếnlinhhồnsaysưathíchthúthựchànhtâmlinh.Nhưngđểthanhluyệnlinhhồnvàgiúpnó“lớnlên”,ThiênChúarútnhữngsựdịungọttâmlinh,nhưbàmẹthôikhôngchoconbúvàthayvàođóbàchoănthứcănkhôvàrắn,Thiên Chúa cũng làm cho linh hồn có thời gian khô khan kéo dài trong cầunguyệnđểthanhtẩyvàlàmchonómạnhsức.ĐiềuđóchứngtỏânsủngThiênChúachẳngkhácnàongườimẹhiềnâuyếmyêuthươngcon.







HìnhảnhmẹconnóitrênchothấysựchămsócâncầncủaThiênChúavớiconngười,điềuđóchứng tỏ thánhGioanThánhGiáđã cảmnghiệmđượccảmộtdòngmáuthầnlinhlưuchuyểntrongtâmhồn.[42]

CònmộthìnhảnhcũngsốngđộngkhácđượcthánhGioanThánhGiádùngđểmôtảcácmầunhiệmĐứcKi-tô,nhữngphánquyếtkhônngoancủaThiênChúa,nhữnguylựcvànhữngthuộctínhcủaThiênChúa,đólàquảlựu.[43]Trongquảlựucónhiềuhạtnhỏ,đượctạothànhvànuôidưỡngbêntrongmộtlớpvỏhìnhtròn, cũng thế,mỗimột phán quyết và uy lực củaThiênChúa cũng chứa nơichúngvôsốnhữnglớplangkỳdiệuvànhữnghiệuquảtuyệtvời.[44]Khingườitaănquảlựu,từnhiềuhạttrongquảlựuchỉtuônramộtthứnướcmàthôi,tươngtựnhưvậy:tấtcảnhữngđiềukỳdiệuvàcaocảcủaThiênChúacũngchỉphátsinhmộtthứhoatráivàhoanlạctìnhyêu,làthứcuốngcủaThánhThần.[45]

Từnhữnghìnhảnhhữuhình,bằngcảmnghiệmthầnbíngườitanhưthấyĐấngvôhìnhđanghiệndiệncáchsốngđộng trongconngườivàvạnvật.Tấtnhiên,đểthấyĐấngvôhình,ngườitaphảicótâmhồntrongsạch,vì:“Phúcthayaicótâmhồntrongsạch,vìhọsẽđượcnhìnthấyThiênChúa.”(Mt5,8).

Tómlại,điềuđượccảmnghiệmthìvượtquasựhiểubiếtcủatrítuệ,vàđiềuđónnhậntrongânsủngthìthuộcvềtâmthức,nólàtiếngnóicủacontim,vượtquanghilễvàđạođức.Điềuvĩđạithuộcvềbảnchấtngườiki-tôhữulàchứcvụlàmconThiênChúa.Nhờhồngâncaocảnày,ngườiki-tôhữuđượcânsủngChúakhaimởravớivĩnhcửuvàluônkhaokháthợpnhấtvớiĐấnglàVĩnhCửu,từđóhọsốngtrongniềmvuivàhạnhphúccủangườiđượcchọn,đượcyêu thương.Trongcầunguyện,chiêmngắmnhữngthựctạihữuhình,họyêumếnĐấngVôHình,dùkhôngthểđạtthấubằngsựhiểubiết,nhưngbằngtìnhyêungườitacóthểbiếtNgàibằngcáchkhôngbiết,khiđểchoânsủng,tìnhyêuNgàichiếmlấy.

Chiềukíchhuyềnbí tạonêncốt lõi tinh túycủamột tôngiáo.VớiKi-tôgiáocảm nghiệm thần bí đưa tâm hồn con người lên với chínhThiênChúa là cộinguồnvàđíchđiểmcủamình,vànơiấykhôngcòngìnữa,chỉcóNgàimàthôi.





KẾTLUẬNCHUNG:

NHỮNGRUNGCẢMNỘITÂM

DòngchảythầnlinhsẽchẳngbaogiờcạntronglòngcủangườiyêuVĩnhCửu,vàlàmsaocóthểnóihếtcảmnghiệmthầnbívốnkhôntả,nhưngngườitavẫnmuốnngừnglạiđểtạmluivàotrongthinhlặngmàthỏalòngtậnhưởnghồngânđãđượcbantặng.

1.Nhữngđiềukỳdiệuđượctỏbàyquacảmnghiệmthầnbí

CuộckếthônthiêngliêngdiễntảcáchtốithượngsựkếthợpvớiThiênChúa.Đólàsựtriểnnởtếnhịcủatìnhyêuphuthê,đượcthánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiá tỏbàynhưbàicahônướccủa linhhồnnépmìnhvàolòngChúa.Niềmhạnhphúc lớn laokhônggì tảxiết trongcuộc traohiến tìnhyêu làNgườiYêuDấu,ĐấngTìnhQuân,NgôiLờiThiênChúa trở thànhPhuQuâncủaTìnhNươnglinhhồn.Kếtquảlàcảhaicùngnênmộtlòngmộtý,mộtvẻđẹp,vẻđẹpcủaNgười,mộtTìnhNươngđượcbiếnđổinênTìnhQuân.

Đólàmốitìnhtừmuônthủa:“TrongĐứcKi-tô,Ngườiđãchọntatrướccảkhitạothànhvũtrụ,đểtrướcthánhnhanNgười,tatrởnêntinhtuyềnthánhthiện,nhờtìnhthươngcủaNgười”.[46]ThánhGioanThánhGiákhiđắmmìnhtrongChúacũngcảmnghiệmcuộctraođổikỳdiệuvềmốitìnhnày:

Conhỡi!ChamuốntặngCon

MộtvịHônthêyêuconsayđắm,

ĐểnhờCon,Nàngxứngđượcsốngbởichúngta.

Ngồicùngbàn,ăncùngbánhcủaCha,

HiểubiếtrằnghoanlạcđờiChachínhlàConđó.

VàcùngCha,NàngtậnhưởngphúclộcvàdũngkhícủaCon.

VângthưaCha,Conxinđatạ,

VịHônthêChasẽtặngban

TấtcảrạngrỡcủaConthuộcvềNàng.

ĐểNàngđượcthấyChacủaConlàvôgiá,


RằngthânConđâydoChamàcó.

TrêncánhtayCon,NàngômtrọntìnhChanhânái.

Trongdiệuvợingànđời,NàngtántụnglòngtốtcủaCha.

Cứnhưthếlàxong,mốitìnhConthôiđãđủrồi.

TrongkhinóinhữnglờinàyNgàiđãtạothànhvũtrụ.[47]

TiếnsâuvàotrongThiênChúa,saukhiđãtrảiquamuônvànđaukhổcủađêmtốithanhluyện,linhhồntrởnêntinhtuyềnthánhthiện,BaNgôiThiênChúatựtrao ban chínhNgài cho linh hồn. Thiên Chúa biến đổi linh hồn thành chínhNgài,khiđólinhhồnchỉcònkhátkhaođiềuChúakhaokhát.

Thiên Chúa, Đấng không thể đạt thấu, Vị Thiên Chúa ẩn khuất được chiêmngắm và yêumến quaĐấng chịu đóng đinh. Tuyệtmỹ thần linh được chiêmngắmtrongdungnhan trần trụicủaĐấngkhôngcòngì.Tấtcảđểdiễn tảmộtThiênChúayêuconngườivìconngười.

MộthànhtrìnhđờisốngtâmlinhcũngđượckhắchọaquabảycưsởcủaLâuđàinộitâmhaycầuthangmườibậctìnhyêu.ĐiềuchắcchắntronghànhtrìnhlàcóThiênChúaởcùngđíchvàởđóngườilữhànhkhôngchỉđượcchiêmngắmmàcòn được kết hợp vớiNgài.Những cung bậc vi tế kỳ diệu nhất của bản giaohưởng tìnhyêuThiênChúavà conngườiđượchòa tấu trong cuộchành trìnhnày.Tuynhiên,lờikhuyêncóthểcầnchotâmhồnkhátkhaothánhthiệnlàđừngcốépđờisốngtâmlinhcủamìnhvàomộtcuốnsách,dùlàsáchdomộttiếnsỹHộiThánhviếtra,nhấtlàđừngcốgắngbắtchướcmộtcáchgiảtạo,nhữngđiềumàngườitachỉcóthểđónnhậnmộtcáchkhiêmnhường.[48]

Cómột sự kết hợp khó phủ nhận giữa hai con người : thánhTêrêsaAvila vàthánhGioanThánhGiá.SựkếthợpđóminhchứngtìnhyêulàmốidâyliênkếtđiềuthiệnhảovàThiênChúalàđiểmhộitụcủamọikhácbiệt.VàcảmnghiệmthầnbícácngàiđểlạichoHộiThánhđếnnayvẫncòngiữđịavịvôsong.

2.Phẩmgiácaocảcủangườiki-tôhữu

Phẩmgiácaocảcủangườiki-tôhữuđượcbiểulộngaytronglờikinhđọchằngngày : “LạyCha chúng conở trên trời”.Ý thức và sống lời cầu nguyện này



cũng là điềumà kinh nghiệm thần bí của thánh TêrêsaAvila và thánhGioanThánhGiátỏbày.VìlàconCha,cũngcónghĩalàemcủaChúaGiêsu,ngườiki-tôhữu sẽhằngkhátkhaoở trongnhàCha, sẽvui sướngphụcvụCha,khôngghentỵđòiChacondênhỏđểănmừngvớibạnbèvìnhậnbiếtrằngtấtcảcủaChalàcủacon.[49]CómọisựvìlàconCha,đólàđiềutuyệthảodođịavịlàmconmanglại.Điềutuyệthảođókhôngphảichỉởdướiđấtmàcònlàđiềuvĩnhcửutrêntrời,bởiđómớilàNhàCha.

Ki-tô giáo không bao giờ quên giá trị vĩnh cửu củamình trong Thiên Chúa.NhiệmvụcủaKi-tôgiáolàđemcái tựnhiênhợpnhấtvớisiêunhiênvìThiênChúalàmchủlịchsửvàvũtrụ,Ngàilàkhởiđầuvàtậncùngcủamọisự.Vàmỗiki-tôhữuphảiđạttớisựhoànthiệnnhưChatrêntrời,đểchiếutỏavinhquangNgàichoconngườihômnay.Đólàhàmnghĩacủaơngọilàmcon.ĐóchínhlàniềmvuicủaTinMừng.

3.Điềulòngngườikhaokhát

CảmnghiệmthầnbícủathánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiámộtlầnnữathôithúccontimngườitakhaokhátVĩnhCửu,ướcmonghợpnhấtvớiCõiThiêng,trởvềvớiCộiNguồn.KhaokhátấychỉđượclấpđầybởiThiênChúa,ĐấnglàVĩnhCửu,làCõiThiêngvàCộiNguồn.KhátkhaoThiênChúalàmchocuộcsốnghiện tại trởnênýnghĩanhất,bởi trongchínhnhững thăngtrầmcủacuộcsốngThiênChúađưatavàochiềusâucủahiệnhữu,chiềucaocủaniềmtin,chiềudàicủahyvọngvàchiềurộngcủatìnhyêuđểđạtsựkhônngoancủatâmhồn.[50]VàchỉcóThiênChúamớilàmnothỏakhátvọngtrongtimconngười

4.Sựthánhthiệntỏahương

Dođứckhiêmnhườngthúcđẩy,nhữngngườiđượcơncảmnghiệmthầnbíthườnggiữriênggiữamìnhvớiChúa.Tuynhiên,sựthánhthiêngtựnócósứclôicuốnmạnhmẽ,vàhồngânđượclãnhnhậnnhưngkhôngthìcũngphảitraobannhưngkhông,vìthế,thậtlàýnghĩakhinhữnggiátrịthánhthiêngnàyđượcchiasẻ.

Khátkhaothánhthiệnlànhucầutựbảnchấtconngười.Xãhộicàngvănminhhiệnđạiconngườicàngkhátmongsựthiện.Hơnlúcnàohếtthờiđạihômnaycầnnhữngnhàthầnbí,cầnsựthánhthiệnvàkinhnghiệmthầnhiệpthánhTêrêsaAvilavà thánhGioanThánhGiáchiếusáng.Cónhững tâmhồnđã lún



sâuvàothóihưtộilỗi,chỉcóthểchỗidậychiếnđấukhiđượckhíchlệbởinhữngnguồnsinhkhímãnhliệtthổiđếntừđỉnhcaothánhthiệnmàcácngàimanglại.Đốivới tâmhồnđãrớtxuốngvựcthẳmkhásâu,chỉcóvẻhuyhoàngcủađờisốngkếthợpvớiThiênChúamớiđủsứclàmđốitrọngkhửđượchấplựcmãnhliệtcủahốthẳmtộilỗi.[51]

Tuynhiên,thựctếlàcóquáítngườiđượcơnthầnbíhaycókhảnăngsốngđờithầnbí,phải chăngvìngười tađãquá ítđềcậpvề thầnbí,vềhọc thuyết củathánhTêrêsaAvilavàthánhGioanThánhGiá.Hơnbấtcứngườinào,cáclinhmụcphảicó tráchnhiệm làmchonhữngkhátkhao thánh thiệncủaconngườiđượcthựchiện.Vìtựbảnchấtlinhmụclànhàthầnbíthựchành.LinhmụcphảnchiếudungnhansốngđộngvàtrongsuốtcủaChúaKi-tôquachínhnhữngmầunhiệmlinhthiêngngàicửhành.

Thườngkhiconngườinođủvậtchấtthìhọlạiđóikháttâmlinh,vìđólàmốibậntâmtốihậu.Chỉcósựthánhthiện,đờisốngthầnbí,mớinângconngườilên.Chỉcótìnhyêutinhtuyền,sứcmạnhnộitâmmớixoadịunhữngđauthươngmấtmát.VàchínhThiênChúa,Đấnglàtìnhyêu,mớicứuđộthếgiớinày.

PHEROTAVANTUAN(THANIV,DCVHANOI)

THƯMỤCSÁCHTHAMKHẢO

1.AUGUSTINO,Confessiones,NxbTôngiáo2007.

2.JORDANAUMANN,OP.LịchsửLinhđạoCônggiáo,Nxb.PhươngĐông2012.

3.JORDANAUMANN,OP.Thầnhọcvềđờisốngtâmlinh,tậpI,II,Luânđôn1993.BảndịchViệtngữnăm1994và1995.

4.PHANTẤNTHÀNH,Đờisốngtâmlinh, tậpII, III, IV,Rô-ma2002,2003,2004.

5.MINHVẬN,CMC.Tuđứchọc:giáokhoađàotạothánhnhân,bảndịch.

6.MICHAELCASEY,ConngườitrọnvẹnThiênChúatrọnvẹn,Nxb.Tôngiáo2009.

7.THOMAAQUINO,TổngluậnThầnhọc.

8.JUANARINTERO,TheMysticalEvolutionquyển2.


9.HENRIBOULAD,SJ.Tấtcảđềulàânsủng,Nxb.TônGiáo2010.

10.RENÉFÜLÖP-MILLER, Têrêsa:Vị thánhhayxuất thần,Nxb.Tôngiáo2009.

11.MARYTERESAOFCRUCIFIEDHEART,OCD.Cuộc đời ThánhGioanThánhGiá,Nxb.CátMinh.

12.INHAXIOLOYOLA,Nhậtkýnhữngrungcảmnộitâm,Antôn&Đuốcsáng2007.

13.MẸTERESA,HãyđếnlàmánhsángcủaTa,Nxb.Vănhọc,2008.

14.JOSEPHRATZINGER–ĐứcGiáoHoàngBênêdictôXVI,ĐứcKi-tôhômquahômnay,Nxb.Tôngiáo2009.

15. EDMUND COLLEDGE AND BERNARD MCGINN, dịch và giớithiệu,MeisterEckhart,NewYork,1981.

16.ANNE–ELISABETHSTEINMANN,Đêmtốivàngọnlửa.

17.CORNADDEMEESTER,ÊlisabétChúaBaNgôi:Chúacómặtlàconvui,Nxb.Tôngiáo2012.

18.ThánhGiáoHoàngGIOANPHAOLÔII,Pastoresdabovobis.

19.JAMESW.KINN,ThePracticeofcontemplationaccordingtoJohnOfTheCross,InstituteofCarmeliteStudiesWashington,DC,2009.

20.IRENE,ChốngngộđạoIV,dịchtheoSourcesChrétiennes.

21.VŨCHÍHỶ,Cánhchungvàânsủnghọc,ĐạichủngviệnHàNội2012.

22. STANROUGIER,Những cuộc hẹn của Thiên Chúa, Nxb. Phương Đông2013.

23.MAURICEZUNDEL,ĐạođứcvàThầnbí,Nxb.Tôngiáo2004.


[2]Cf.Xh19,3.



[3]CornadDeMeester,ÊlisabétChúaBaNgôi:Chúacómặtlàconvui,Nxb.Tôngiáo2012,tr.58.



[6]PhanTấnThành,Đờisốngtâmlinhtập4,Rôma2004,tr.362.

[7]ThánhGiáoHoàngGioanPhaolôII,Pastoresdabovobis,số12.

[8]1Pr2,9.

[9]Cf.JamesW.Kinn,ThePracticeofcontemplationaccordingtoJohnOfTheCross,InstituteofCarmeliteStudiesWashington,Dc,2009,tr.28.

[10]Cf.HenriBoulad,SJ.Tấtcảđềulàânsủng,Nxb.TônGiáo2010,tr.193.

[11]TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,chương5,số2.

[12]Cf.1Ga4,10.


[14]Cf.TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,chương22,số1.

[15]ThánhTêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedAndWard–London,Cưsởthứ2,tr.33.


[17]Cf.VũChíHỷ,Cánhchungvàânsủnghọc,ĐạichủngviệnHàNội2012,tr.236.

[18]TêrêsaAvila,TiểusửTựThuật,Nxb.SheedAndWard–London,chương5,số2,tr.31.

[19]Cf.Tv.62.

[20]Ngườiviếtdùng từ“khoảng lặng”đểchỉ ranhgiớigiữasựhiểubiết, lòngđạođứcvàkinhnghiệmthầnbí.

[21]StanRougier,NhữngcuộchẹncủaThiênChúa,Nxb.PhươngĐông2013,tr.




















13.


[23]TêrêsaAvila,Lâuđàinộitâm,Nxb.SheedandWard–London,Cưsởthư5chương4,tr.105.


[25]Pl3,8.

[26]MauriceZundel,ĐạođứcvàThầnbí,Nxb.Tôngiáo2004,tr.4-5.

[27]Cf.Lc1,45.

[28]Cf.Mt11,25.


[30]Cf.Mt25.

[31]Dt10,1.

[32]StanRougier,NhữngcuộchẹncủaThiênChúa,Nxb.PhươngĐông2013,tr.20.

[33]Cf.MichaelCasey,ConngườitrọnvẹnThiênChúatrọnvẹn,Nxb.Tôngiáo2009,tr.263.


[35]1Ga4,8.16.

[36]Cf.DẫnvàođọccáctácphẩmcủaGioanThánhGiá,Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.450.

[37]TêrêsaAvila,TiểusửTựthuật,Nxb.SheedandWard–London,chương11,số7,tr.87-88.

[38]TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,chương16,số2,tr.81.

[39]TêrêsaAvila,Đườnghoànthiện,chương16,số2,tr.81.



















[40]Cf.Lc1,52.

[41]GioanThánhGiá,Đêmdày,Nxb.CátHạnh2009,tr.52-53.

[42]Cf.DẫnvàođọccáctácphẩmcủaGioanThánhGiá.Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.450–451.

[43]GioanThánhGiá.Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.375.

[44]GioanThánhGiá.Khúclinhca,Nxb.Tôngiáo2003,tr.376.

[45]Ibid.,tr.377.

[46]Ep1,4.

[47]GioanThánhGiá,Tập tình ca số4, trong :StanRougier,Những cuộchẹncủaThiênChúa,Nxb.PhươngĐông2013,tr.13.

[48]DẫnvàođọccáctácphẩmcủaGioanThánhGiá,Khúclinhca,tr.452.

[49]X.Lc15,32.

[50]VũChíHỷ,Cánhchungvàânsủnghọc,ĐạichủngviệnHàNội2012, tr.228.

[51]DẫnvàođọccáctácphẩmcủaGioanThánhGiá,Khúclinhca,tr.419.













Documents

ĐỜI SỐNG THẦN BÍ KI-TÔ GIÁO QUA CẢM NGHIỆM CỦA THÁNH … · 2020. 11. 1. · Người ấy như chết lặng vì được Đấng V ... Tuy nhiên, thật sai lầm