Τριµηνιαία Έκδοση της ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ Ζαλόγγου 13-15 Τ Κ 106 78 - ΑΘΗΝΑΦΥΛΛΟ 145 Έτος 47 ΙΟΥΝΗΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013 Τιµή φύλλου 0, 01 €

ΠΡΟΣΕΧΕΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΣΤετάρτη 20 Νοεµβρίου 2013

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣΕΛΕΝΗΣ ΤΖΑΤΖΙΜΑΚΗ

Η πατριώτισσά µας ΕλένηΤζατζιµάκη παρουσιάζει έναπρόγραµµα- αφιέρωµα στιςµουσικές του ευρωπαϊκούνότου και της Μεσογείου,

απαγγέλλοντας, εµβόλιµα, ποι-ήµατα από τις δύο προσωπι-κές της ποιητικές συλλογές(“Μετά την ενηλικίωση”,” Η µα-γεία τις Άνωσης”- Εκδόσεις“Μελάνι”).

Μαζί µε τους δεξιοτέχνες µουσικούς Νίκο Παπα-ναστασίου (ακκορντεόν) και Βασίλη Ραψανιώτη(βιολί), η νεαρή ερµηνεύτρια θα επιχειρήσει µια απόκοινού περιήγηση σε τοπία έθνικ και παραδοσιακέςµελωδίες από όλον τον κόσµο, αναδεικνύοντας τηµουσική των λαών ως κοινή, άγραφη γλώσσα ανά-µεσα στους ανθρώπους. Μεξικό, Ισπανία, Γαλλία,Πορτογαλία και Ιταλία συναντούν την Ελλάδα, τηΣµύρνη, την Κύπρο και τα Βαλκάνια σε µια δίωρηµουσική περιπλάνηση µε νοσταλγική διάθεση αλλάκαι πολύ κέφι, µέσα από τη φωνή της Ελένης Τζατζι-µάκη και τη δεξιοτεχνία των δύο σπουδαίων µουσι-κών.

Η Ελένη Τζατζιµάκη, γνωστή από την πρώτη της δι-σκογραφική δουλειά «Κίρκη» καθώς και από το συγ-γραφικό ποιητικό της έργο, στέκεται µε αισθαντικέςερµηνείες αλλά και τρυφερότητα απέναντι στις µου-σικές του κόσµου, σε µια γκάµα που περιλαµβάνειαπό παραδοσιακά fados και ισπανικά boleros µέχριιταλικές ταραντέλες και σµυρναίικους αµανέδες.

Κυριακή 12Ιανουαρίου 2014

ώρα 11:30 π.µ.

Κοπη ΠιταςΚοπη ΠιταςΗ κοπή της τηςΗ κοπή της της πρωτοχρονιάπρωτοχρονιά--τικης πίτας, θα γίνει στην αίτικης πίτας, θα γίνει στην αί--

θουσα της Ένωσης.θουσα της Ένωσης.

Κυριακή 26Ιανουαρίου 2014

ώρα 1:0 µ.µ

ετησιοςετησιος χοροςχοροςΟ Ετήσιος χορόςΟ Ετήσιος χορός θα γίνειθα γίνει

φέτος, στο στο κρητικό κενφέτος, στο στο κρητικό κεν--τρο "τρο "Κάστρο",Κάστρο", Τριπόλεως 3Τριπόλεως 3∆άφνη∆άφνη (απέναντι από τη Γυ(απέναντι από τη Γυ--µναστική Ακαδηµία, πλησίονµναστική Ακαδηµία, πλησίοντου σταθµού ΜΕΤΡΟ ∆άφνηςτου σταθµού ΜΕΤΡΟ ∆άφνης- διαθέτει- διαθέτει parkingparking))Επικοιν.Επικοιν. :: .. Κωσταντουδάκης Ν.

. Θωµάς Βασίλης

. ΜανουσογιαννάκηςΣήφης

Το ποίηµα του Γερµανού Νοµπελίστα ποιητήΓκίντερ Γκρας για την Ελληνική αντίστασηαπέναντι στον οικονοµικό ολοκληρωτισµό

Η Ντροπή της ΕυρώπηςΣτο χάος κοντά, γιατί δεν συµµορφώθηκε στις

αγορές κι Εσύ µακριά από τη Χώρα, που Σου χά-ρισε το λίκνο.Όσα εσύ µε την ψυχή ζήτησες και νόµισες πωςβρήκες, τώρα θα καταλυθούν και θα εκτιµηθούνσαν σκουριασµένα παλιοσίδερα.Σαν οφειλέτης διαποµπευµένος και γυµνός, υπο-

φέρει µια Χώρα κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώπου της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά.

Καταδικασµένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, πουο πλούτος της κοσµεί Μουσεία: η λεία που Εσύφυλάττεις.Αυτοί που µε τη δύναµη των όπλων είχαν επιτε-

θεί στη Χώρα την ευλογηµένη µε νησιά, στονστρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλν-τερλιν.Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όµως οι πραξικοπη-

µατίες της, κάποτε, από Εσένα, ως σύµµαχοι έγι-ναν αποδεκτοί.Χώρα χωρίς δικαιώµατα, που η ισχυρογνώµων

εξουσία ολοένα και περισσότερο της σφίγγει τοζωνάρι.Σ’ Εσένα αντιστέκεται φορώντας µαύρα η Αντι-

γόνη, και σ’ όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός,που Εσένα φιλοξένησε.Όµως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακό-

λουθοι και οι όµοιοί του όλα όσα έχουν τη λάµψητου χρυσού στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυ-λάκιο.Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι

των Επιτρόπων· όµως ο Σωκράτης, µε οργή Σουεπιστρέφει το κύπελλο γεµάτο ώς επάνω.Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι

θεοί, που τον Ολυµπό τους η δική Σου θέληση ζη-τάει ν’ απαλλοτριώσει.

Στερηµένη από πνεύµα, Εσύ θα φθαρείς χωρίςτη Χώρα, που το πνεύµα της, Εσένα, Ευρώπη, δη-µιούργησε”.

Κόντρα στην κοινωνική αποσύνθεση που επιβάλουν τα µνηµόνια!

Άνεµος αντίστασης και δηµιουργίαςστα Σφακιά!

Η λαίλαπα της τρόϊκας και των µνηµο-νίων έχει διαλύσει τους µισθούς, τις συν-τάξεις και τις δουλειές. Γίνεται απειλήεξόντωσης για την οικονοµική κατάστασηκαι επιβίωση, ολοένα και περισσότερωνπολιτών.

Ξεριζώνει και καταστρέφει, κατακτη-µένα µε αίµα δηµοκρατικά δικαιώµατα,αφανίζει δηµόσια και συλλογικά αγαθά. Ηιδιωτικοποίηση του νερού και της ενέρ-γειας, η διάλυση του συστήµατος υγείαςκαι του εκπαιδευτικού συστήµατος, είναιορατές πλευρές της βαθιάς διαδικασίαςφτωχοποίησης των πολιτών, αλλά και τηςγενικευµένης πολιτισµικής φτωχοποίησηςτης κοινωνίας.

Κοινωνικά αγαθά στραγγαλίζονται, συρ-ρικνώνονται και µεταλλάσσονται σε εµπό-ρευµα, που διέπεται από τους σκληρούςκαι απάνθρωπους νόµους της αγοράς.

Η κοινωνία οδηγείται σε αποσύνθεση.Υποχωρούν οι άγραφοι και θεσµοθετηµέ-νοι κώδικες αλληλεγγύης, ανατρέπονταιαξίες και πρότυπα. Επικρατεί η λογική τηςζούγκλας. Ο πολίτης, µετατρέπεται σεάβουλο καταναλωτή υποβαθµισµένωνυπηρεσιών και προϊόντων, φοβισµένοςαπέναντι στην κρίση, αποµονωµένοςµπροστά στα τηλεοπτικά σκουπίδια, πουκι αυτά, καλείται ο ίδιος να πληρώσει...Μέσα σ’ αυτό το σκοτάδι, που µας βου-λιάζει στη συλλογική κατήφεια, την κατά-θλιψη, τον φόβο, την ανησυχία, τη βαθιά

οργή, το γκρέµισµα των ονείρων µας, υπάρ-χει πάντοτε το φως της ελπίδας που φεγγο-βολά µέσα στούς κοινωνικούς αγώνες καιτις συλλογικές δράσεις. Στους αγώνες για τηδηµόσια εκπαίδευση και την υγεία γιαόλους. Για την ελεύθερη πρόσβαση στονερό, και τελικά στην ίδια τη ζωή.

Ένα τέτοιο φως ελπίδας και αισιοδοξίας,λάµπει τα τελευταία χρόνια στα Σφακιά…

Μέσα στα δύσκολα χρόνια της πολυεπί-πεδης ένδειας που βιώνει ο τόπος µας, τοαγωνιστικό κίνηµα της ∆ηµοτικής µαςαρχής, κατάφερε µε τη βοήθεια, τη συµπα-ράσταση και την κινητοποίηση της Σφακια-νής κοινωνίας, να πάρει τις τύχες µας σταχέρια του και να υλοποιήσει ένα µεγάλοέργο αναπτυξιακής προοπτικής των Σφα-κίων.

Με τα µικρά και µεγάλα έργα που γίνον-ται στα Σφακιά, είναι ορατά τα σηµάδια τηςβελτίωσης της ζωής των συµπατριωτώνµας, σε όλους τους τοµείς.Αγροτικοί δρόµοι, δίκτυα ύδρευσης, κατα-

σευή και εξοπλισµός του παρατηµένου Ια-τρείου,κάλυψη σχολικων αναγκών, δηµοτι-κό φροντιστήριο, µέριµνα για την παιδείακαι τους µαθητές, καθαρισµός παραλιών,ηλεκτροφωτισµοί, δενδροφυτεύσεις, οικο-λογικές παρεµβάσεις, αθλητικές και πολιτι-στικές διοργανώσεις, έργα ανάπλασης τωνχωριών µας. Φέτος τα Σφακιανόπουλαείχαν τα πρωτεία σε ποσοστά εισαγωγής

στα ΑΕΙ και ΤΕΙ!Όταν τα µνηµόνια κλείνουν τα Νοσοκο-

µεία στη χώρα µας, στα Σφακιά µπήκαν ταθεµέλια και κατασκευάζεται µε γοργούςρυθµούς, το νέο Πολυδύναµο ΠεριφερειακόΙατρείο Σφακίων, που θα αναβαθµίσειάρδην την πρωτοβάθµια υγεία στην πε-ριοχή. Αλλά δεν τελιώνει εδώ ο κατάλογος...

Όπως ανακοίνωσε και ο Περιφερειάρχηςκ. Αρναουτάκης, στην οµιλία του, στην τε-λετή του θεµέλιου λίθου του Π.Π.Ι.Σφακίων,χρηµατοδοτήθηκαν και άρχισαν να εκτε-λούνται έργα βασικής υποδοµής στην πε-ριοχή µας, που θα αλλάξουν όψη σταΣφακιά:- Ξεκίνησαν τα έργα ασφαλτοστρώσεων

ύψους 500.000 ευρώ, στον παραλιακόοδικό άξονα Σφακίων και σ' άλλα σηµεία,- Υπογράφτηκε η χρηµατοδότηση 115.000ευρώ για τη µελέτη του Βιολογικού καθαρι-σµού στο Φραγκοκάστελο.- Υπογράφτηκε η µελέτη για το κάστρο τουΦραγκοκάστελου ύφους 35.000 ευρώ.- Ξεκίνησε ήδη η κατασκευή της λιµνοδε-

ξαµενής στον Καλλικράτη.- Στην τελική ευθεία βρίσκεται η χρηµατο-

δότηση αρδευτικών έργων, στα χωριά του∆ήµου.

Όταν συναντιούνται δυναµικά, η αντί-σταση, ο αγώνας, η διεκδίκηση, το όραµακαι η συλλογική πάλη, οι κοινωνίες και οι άν-θρωποι έχουν ελπίδα για το µέλλον τους.Ποιό σωστά: ΤΟ ΚΕΡ∆ΙΖΟΥΝ !

Tριµηνιαία έκδοση τηςΈνωσης των Απανταχού Σφακιανών

Ιδιοκτήτης‘‘ Ένωση των Απανταχού Σφακιανών’’

ΕΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ 15ΤΚ 108 78 - Αθήνα

Τηλ. - FAX. : 210 3845143www.ensfakia.gr

E-mail: info@ensfakia.grΕκδότης - ∆ιευθυντήςΒαγγέλης Γουµενάκης

E-mail: vgs@otenet.grΣυντακτική επιτροπή

Βαγγ. Γουµενάκης, Γερωνυµάκη ΚαλλιόπηΓιάν. Πολυράκης, Σ.Μανουσογιαννάκης

Βασ. Θωµάς, Ανδρ. ΚούνδουροςΕπιµέλεια φωτογραφιών

ΒιβλιοπαρουσίασηΣήφης Μανουσογιαννάκης

E-mail: sifis_imbros@yahoo.grΕπιταγές - Εµβάσµατα

Προς : Ένωση Απανταχού ΣφακιανώνPOSTE RESTANTE Κ.Τ.Α. ΑΙΟΛΟΥ 100

Τ.Κ. 10200 - ΑθήναΕπιµέλεια εντύπου -

Ηλεκτρονική σελιδοποίησηΒαγγέλης Γουµενάκης

Σήφης Μανουσογιαννάκης∆ακτυλογράφηση χειρογράφων

∆ιόρθωση κειµένωνΧριστίνα Γερολυµάτου

∆ιαχωρισµός - ΕκτύπωσηΕτικετοποίηση – Συσκευασία

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ - ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ‘’ΑΠΑΡΣΙΣ’’

Μυκηνών 9 - Κεραµεικός ΑΘΗΝΑΤηλ. 210 3455226

E-mail: aparsis.publ@gmail.com

22ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Αγαπητοί φίλοι και Συνεπαρχιώτες

Η Συνταχτική επιτροπή της εφημε-ρίδας μας και το Δ. Σ. της "Ένωσης τωνΑπανταχού Σφακιανών",

ε υ χ α ρ ι σ τ ο ύ ν θερμά όλους όσους ανταποκρίθηκαν στο κά-λεσμα μας και έγιναν συνδρομητές στηνεφημερίδα μας (σας) " ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ".

Ευχαριστούμε περισσότερο, εκεί-νους που μπόρεσαν - πέραν της ετήσιαςσυνδρομής των 10 €, να ενισχύσουν τηνπροσπάθεια μας, με μεγαλύτερα ποσά.Σε κάθε φύλλο, (σελ. 12), δημοσιεύουμετα τελευταία ονόματα των συνδρομη-τών και τα ποσά που ο καθένας έστειλε,για την συνδρομή και οικονομική ενί-σχυση της εφημερίδας.

Ο κατάλογος για τους μελλοντικούςσυνδρομητές,θα συνεχιστεί.

Αγαπητοί φίλοιΔεσμευόμαστε και αγωνιζόμαστε γι

αυτό, ότι δεν θα σταματήσουμε να εκδί-δουμε την εφημερίδα μας, σε πείσμαόλων αυτών, που προσπαθούν να απαλ-λοτριώσουν την εθνική και πολιτισμικήμας ταυτότητα, τα ήθη και έθιμά μας,την ιστορία και την παράδοσή μας, πουονειρεύονται να μας καταστήσουν μιαφοβισμένη, άβουλη και εύκολα χειρα-γωγήσιμη μάζα…

Σ’ αυτόν μας τον αγώνα, χρειαζόμαστετη βοήθεια σας.

Κάνουμε έκκληση στους φίλους καιαναγνώστες της εφημερίδας μας, πουμέχρι στιγμή το αμέλησαν ή έληξε ησυνδρομή τους, να ανταποκριθούν στοκάλεσμα μας, για οικονομική στήριξητης έκδοσης της, με ε τ ή -σ ι α συν-δρομή 10 €.

Σε κάθε φύλλο της εφημερίδας,υπάρχει η φωτογραφία, ενός ΔελταρίουΤΑΧΥΠΛΗΡΩΜΗΣ των ΕΛ.ΤΑ. Κόψτε τοόπως δείχνει ο οδηγός, συμπληρώστε ταστοιχεία σας και το ποσόν που θέλετε ναστείλετε για συνδρομή ή βοήθεια προςτην εφημερίδα και δώστε το στον ταχυ-δρόμο ή το Ταχυδρομικό Κατάστηματων ΕΛ.ΤΑ, χωρίς να πληρώσετε καθό-λου ταχυδρομικά έξοδα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ«ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑ-

ΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ» ΓΙΑ ΤΟΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΚΟ

ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΗΣ ΕΕ..ΡΡ..ΤΤ..Η «Ένωση των Απανταχού Σφακια-νών», ως το πολιτιστικό σωματείο πουαγκαλιάζει τους απανταχού στον κόσμοδιαβιούντες Σφακιανούς, εκφράζονταςτην αδούλωτη ψυχή και τους αγώνες καιτις θυσίες για την ελευθερία και την αν-θρώπινη αξιοπρέπεια, ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ μετον πιοαπερίφρα-στο τρόποτην συστη-ματική επί-θεση στονπολιτισμό,τις τέχνες και τις παραδόσεις του λαούμας, που κορυφώθηκε με το κλείσιμο τηςδημόσιας ραδιοτηλεόρασης και την μα-ζική απόλυση των 2.600 εργαζομένωντης.Το «μαύρο» που προσπαθούν να επι-βάλουν στην ΕΡΤ, είναι «μαύρο» στηνενημέρωση και τον πολιτισμό, είναι ηάνευ όρων παράδοση στις δυνάμεις τουνεοφιλελεύθερου σκοταδισμού, της υπο-τέλειας και της χυδαίας εμπορευματο-ποίησης των δημόσιων αγαθών.Συμμετέχουμε ενεργά στον αγώνα τωνεργαζομένων της ΕΡΤ για το αναφαίρετοδικαίωμά τους στη δουλειά και το δι-καίωμα όλων μας στην αντικειμενικήενημέρωση και την διαφύλαξη της πολι-τιστικής μας ταυτότητας και κληρονο-μιάς.Η ΕΡΤ είναι και θα παραμείνει, ο κατ’εξοχήν εκφραστής των αξιών της ενημέ-

ρωσης, της ψυχαγωγίας και του πολιτι-σμού του ελληνικού λαού, στον αντίποδατων τηλεοπτικών σκουπιδιών, που κατέ-κλυσαν τις οθόνες μας τα τελευταία χρό-νια.ΧΟΡΟΕΣΠΕΡΙ∆Α ΤΟΥΧΟΡΟΕΣΠΕΡΙ∆Α ΤΟΥ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΒΟΡ. ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΤΗΣΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΒΟΡ. ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΤΗΣ“ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ”“ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ”

∆ΙΟΡΘΩΣΗΣτο προηγούµενο φύλλο 144 της

Εφηµερίδας µας “ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ“ σελ.2, στοάρθρο “ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΜΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΑΒΟΥΝΑ...“, έγινε εκ παραδροµής, λανθα-σµένος υποτιτλισµός από τον συντάκτητης εφηµερίδας, στις δύο φωγραφίες πουξαναπαραθέτουµε παρακάτω.

Οι κούµοιαυτοί είναι κα-τασκευασµένοιπ ρ ό σ φ α τ ακαι δεν έχουνσχέση µε Μι-νωικές φρυτω-ρίες.

Ζητάµε συ-γνώµη για τολάθος µας.(Από τη σύνταξη)

Στον περίβολο χώρο του δηµοτικού σχο-λείου Ασκύφου, παρουσιάστηκε το έργοτης ΜΜααρριιννέέλλλλααςς ΒΒλλααχχάάκκηη «Μουτζουρω-τής Χαρτιών» - ένα αφήγηµα για τα παι-δικά χρόνια του ΚΚωωσσττήή ΠΠααλλααµµάά, ενός από

τους σηµαντικό-τερους Πνευµα-τικούς Πατέρεςτης Ελλάδας. Την εκδήλωση

–αφιέρωµα γιατα 70 χρόνιααπό το θάνατοτου ποιητή,διοργάνωσε ηΠεριφερική ενό-τητα Χανίων, ο∆ήµος Σφακίων

και η ακούραστη συµπατριώτισσα µαςΕΕλλιισσάάββεεττ ΒΒεερροούύλληη,, καθηγήτρια –µουσι-κός.

Παρουσιά-στηκε κατ’αρχήν το βιβλίοτης ΜαρινέλλαςΒλαχάκη «Μου-τζουρωτής Χαρ-τιών», από τηνίδια την συγ-γραφέα και στησυνέχεια η θεα-τρική απόδοσητου,µε ερµηνεύ-τρια τη συγγρα-φέα καιηθοποιό Μαρι-νέλλα Βλαχάκη,σε σκηνοθετικήεπιµέλεια τουΚΚωωσσττήή ΚΚααππεε--λλώώννηη και µου-σική - τραγούδιτου ΛΛεεωωννίίδδααΜΜααρριιδδάάκκηη..

Ο ∆ήµαρχος Σφακίων ΠΠααύύλλοοςς ΠΠοολλάά--κκηηςς, στην σύντοµη οµιλία του, αναφέρ-θηκε στη προσωπικότητα του µεγάλουποιητή καιφλογερούπατριώτη καιστην ανα-γκαιότηταπραγµατο-ποίησης τέ-τοιωνεκδηλώσεωνπολιτισµούκαι παιδείας,που έχουµετόσο ανάγκη στη πνευµατική φτώχιαπου βιώνουµε.

Στο µήνυµα της, η προϊσταµένη τουΤµήµατος ∆ια Βίου Μάθησης, Παιδείας& Απασχόλησης της Π.Ε. Χανίων, κ. ΚΚαα--ττεερρίίνναα ΖΖοοµµππααννάάκκηη, τόνισε µεταξύάλλων: “... οι µέρες που βιώνουµε ωςχώρα, επιβεβαιώνουν όλο και περισσό-τερο την επιλογή µας να αναδείξουµεκαι να προβάλλουµε τη δουλειά της δη-µιουργού Μαρινέλλας Βλαχακη, οσοαφορά τον Μεγάλο Ελληνα Κωστή Πα-λαµά που µέσα από το έργο του ανέ-δειξε τις έννοιες της Πατρίδας,τηςΕλευθερίας,της Γώσσας µας, σε δύσκο-λες εποχές για την νεότερη Ελλάδα. Σή-µερα ο Παλαµάς είναι πιο επίκαιροςαπό ποτέ …”

Θεατρική παράσταση στ΄Ασκύφου Σφακίων

70 Χρόνια από το θάνατοτου µεγάλου πατριώτη,

λόγιου και ποιητή Κωστή Παλαµά

ΗΗ ΜΜΑΑΡΡΙΙΝΝΕΕΛΛΛΛΑΑ ΒΒΛΛΑΑΧΧΑΑΚΚΗΗ ΓΓεεννννήήθθηηκκεε σστταα ΧΧααννιιάά

όόπποουυ ζζεειι κκιι εερργγάάζζεεττααιι.. ΑΑππόόττοο 22000000 έέχχεειι ιιδδρρύύσσεειι κκααιι δδιι--εευυθθύύννεειι ττηηνν ΕΕττααιιρρεείίαα ΤΤέέ--χχννηηςς ««ΒΒιιοολλέέτττταα»».. ΣΣκκοοππόόςςττοουυ φφοορρέέαα εείίννααιι ηη οορργγάά--ννωωσσηη πποοιικκίίλλωωνν πποολλιιττιισσττιικκώώννεεκκδδηηλλώώσσεεωωνν,, µµεε έέµµφφαασσηησσττιιςς θθεεααττρριικκέέςς ππααρρααγγωωγγέέςςπποουυ ββαασσίίζζοοννττααιι σσεε λλοογγοοττεε--χχννιικκάά κκεείίµµεενναα.. ΈΈχχοουυνν εεκκδδοο--θθεείί ββιιββλλίίαα ττηηςς ((πποοίίηησσηη,,µµυυθθιισσττόόρρηηµµαα,, ππααρρααµµύύθθιι))..ΩΩςς ηηθθοοπποοιιόόςς έέχχεειι δδοουυλλέέψψεειισσττοο θθέέααττρροο κκααιι ττηηνν ττηηλλεεόό--ρραασσηη..

ΗΗ ΕΕλλιισσάάββεεττ ΒΒεερροούύλληη,, κκααθθηηγγήήττρριιαα -- µµοουυσσιικκόόςς

33Οι Σύλλογοι µαςΟι Σύλλογοι µας

ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΦΑΚΙΩΝΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΦΑΚΙΩΝ

Γράφει ο Τζωρτζάκης Μανώλης - ΠροπονητήςΥ π ε ύ θ . Α κ α δ η µ ι ώ ν Α. Γ. Σ. Σ φ α κ ί ω ν

ΑΝΟ∆ΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΟ∆ΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ

Ο Α.Γ.Σ.Σφακίων πέτυχε τελικά την άνοδο στο Β΄ τοπικό Χανίωναφού παρά την 4η θέση που κατέλαβε, µετά την διάλυση 2 οµάδωνθα αγωνίζεται σε µεγαλύτερη κατηγορία. Για να µπορέσουµε να αν-ταπεξέλθουµε στις απαιτήσεις της νέας περιόδου και µε στόχο την οι-κονοµική ενίσχυση του συλλόγου µας, το καλοκαίριπραγµατοποιήσαµε 2 συναυλίες µε παραδοσιακά συγκροτήµατα(Μαρτσάκης και Παντερµάκια οι οποίοι έπαιξαν αφιλοκαιρδός) και τηνφιλική συµµετοχή του µουσικοχορευτικού συλλόγου Σφακίων και τηςριζίτικης οµάδας, τους οποίους και θερµά!ευχαριστούµε.

Θερµά ευχαριστούµε επίσης τον δήµο Σφακίων και τον δήµαρχοµας Παύλο Πολάκη, καθώς και το ιατρικό προσωπικό του ΙατρείουΣφακίων και τον καρδιολόγο κ. Γαρυφαλάκη, για της ιατρικές εξετά-σεις που έκαναν όλοι οι ποδοσφαιριστές της οµάδας µας.

∆ηµοτικά Γυµναστήρια Σφακίων∆ηµοτικά Γυµναστήρια ΣφακίωνΟ ∆ήµος Σφακίων σας ενηµερώνει ότι από την ∆ευτέρα 07 Οκτω-

βρίου 2013, θα επαναλειτουργήσουν τα ∆ηµοτικά γυµναστήρια σεΝοµικιανά και Ασκύφου!

Το αναλυτικό πρόγραµµα και ωράριο λειτουργίας θα δηµοσιοποι-ηθεί εγκαίρως! Για περισσότερες πληροφορίες στον δήµο Σφακίωνκαι στον υπεύθυνο Γυµναστή Τζωρτζάκη Μανώλη.

Εγγραφές και προπονήσεις των παιδιών Εγγραφές και προπονήσεις των παιδιών για να µάθουν ποδοσφαίρογια να µάθουν ποδοσφαίρο

Εξ άλλου, ο Αθλητικός Γυµναστικός Σύλλογος Σφακίων σας ενη-µερώνει ότι ξεκινούν από το Σάββατο 28 / 09 / 2013 και ώρες 09.00έως 11.00 οι εγγραφές και οι προπονήσεις των παιδιών, στα τµή-µατα εκµάθησης ποδοσφαίρου, για την σεζόν 2013-2014.Οι προπονήσεις θα γίνονται ανά τµήµα τις παρακάτω ώρες και µέρες:

- 1ο Τμήμα Αγόρια 08 έως 10 χρ: Σάββατο 09.00 - 10.20.- 2ο Τμήμα Αγόρια 10 έως 12 χρ: Σάββατο 09.00 - 10.20.

Τετάρτη 15.00 - 16.00.- 3ο Τμήμα Αγόρια 12 έως 15 χρ: Σάββατο 10.15 - 11.45.

Παρασκευή 15.00 - 16.00.- 4ο Τμήμα Αγόρια - Κορίτσια 05 έως 08 χρ: Σάββατο 11.45 - 12.45.- 5ο Τμήμα Κοριτσιών: Σάββατο 11.45 - 13.00.

Οι ώρες ενδέχεται να αλλάζουν ανάλογα τα τµήµατα και την εποχήΤο κόστος της ετήσιας εγγραφής είναι:

1. Για ένα παιδί 50 ευρώ.2. Για δύο παιδιά 90 ευρώ.3. Για τρία παιδιά 120 ευρώ.4. 30 ευρώ για κάθε επιπλέον παιδί.

Τα παιδιά που θα εγγραφούν θα λάβουν δώρο αθλητικό υλικό γιατο 2013 -2014 και µια εκπτωτική κάρτα για τα µαγαζιά που είναι χο-ρηγοί της οµάδας µας.

Οι εγγραφές στα τµήµατα της Ακαδηµίας µας, θα γίνονται δεκτέςγια όλο το χρόνο.

Για την σωστή οργάνωση και λειτουργία της Ακαδηµίας και το καλότων παιδιών σας, θα θέλαµε να µας ενηµερώσετε έγκαιρα για τιςπροθέσεις σας.

Πληροφορίες στα τηλέφωνα 6947573218 και 2825092361

Ο δήµος Σφακίων και αυτό το καλοκαίρι,προχώρησεστη διοργάνωση µιας σειράς αθλητικών γεγονότωνέχοντας ως σκοπό να αναδείξουµε τις δυνατότητες πουέχουµε σαν δήµος στον εναλλακτικό και αθλητικό του-ρισµό, αλλά και την ενασχόληση των δηµοτών µας µετην άθληση!

• Τουρνουά Οµαδικών ΑθληµάτωνΜπάσκετ 14 Ιούλη 2013Beach Volley 21 Ιούλη 2013Beach Soccer 28 Ιούλη 2013Στα τουρνουά αυτά συµµετείχαν πάνω από 40 άτοµα

ενώ είχαµε συµµετοχές µε οµάδες από τα Χανιά και τοΡέθυµνο! Στο τέλος κάθε τουρνουά έγινε η απονοµήτων µεταλλίων στους νικητές ενώ το τουρνουά beachsoccer συνδυαστικέ και µε beach barbeque.

• Πρώτος Παγκρήτιος Αγώνας Φουσκωτών σκαφών

Στις 18 Αυγούστου 2013 στην θαλάσσια περιοχή τηςΧώρας Σφακίων έως το Λουτρό, ο δήµος Σφακίων καιη Λέσχη Φουσκωτών Σκαφών Χανίων, διοργάνωσανγια πρώτη φορά στην Νότια Κρήτη, Παγκρήτιο Πρωτά-

θληµα Φουσκωτών σκαφών. Στους Αγώνες έλαβαν µέρος συνολικά 27 σκάφη σε 4

κατηγορίες: έως 200 ίππους, έως 300 ίππους, δυο µη-χανές και αγωνιστικά σκάφη!

Η πετυχηµένη διοργάνωση έκλεισε µε παραδοσιακόκέρασµα από τον ∆ήµο Σφακίων, συνοδεία παραδο-σιακής µουσικής από το µουσικό συγκρότηµα των Καρ-κάνη Νίκου, Μπουχλάκη Τάσου, ΚαπριδάκηΑλέξανδρου και Χαβαλεδάκη Γιώργου, στο χώρο τουλιµανιού.

Σηµαντικό ρόλο στους αγώνες είχαν οι χορηγοί µι-κροί και µεγάλοι, οι οποίοι βοήθησαν στην πραγµατο-ποίηση των αγώνων, βοηθώντας είτε οικονοµικά, είτευλικά, είτε µε προσωπική εργασία, σε πολύ δύσκολέςεποχές, στις οποίες µόνο µε αλληλεγγύη και συλλογι-κότητα θα µπορέσουµε να αναδείξουµε και να προσφέ-ρουµε στον τόπο µας!

Τα έσοδα των αγώνων διατεθήκαν για τις ανάγκεςτου Ιατρείου Σφακίων.

• ΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ 2013• ΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ 2013Για µια ακόµα χρονιά ο ∆ήµος Σφακίων, πρόσφερε

σε όλα τα παιδιά του δήµου µας, την δυνατότητα τουςκαλοκαιρινούς µήνες, να χαρούν µε ασφάλεια τις πεν-τακάθαρες θάλασσες µας!

Το µακροβιότερο πρόγραµµα του δήµου µας (14χρό-νια) συγκέντρωσε συνολικά 132 µικρούς και µεγάλουςαπό όλα τα χωριά του δήµου µας στην παραλία τουΦραγκοκαστέλου, όπου οι 2 γυµναστές και 2 ναυαγο-σώστες και βοηθοί του προγράµµατος, µάθαιναν κο-λύµπι σε µικρά παιδιά, ενώ ταυτόχρονα έπαιζανδιάφορα παιδαγωγικά παιχνίδια, περνώντας ένα ευχά-ριστο καλοκαιρινό 2-ωρο στην παραλία!

ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ∆ΗΜΟ ΣΦΑΚΙΩΝΑΠΟ ΤΟΝ ∆ΗΜΟ ΣΦΑΚΙΩΝ

Από τον Τζωρτζάκη Μανώλη ∆εύτερος Αγώνας Τοξοβολίας ∆εύτερος Αγώνας Τοξοβολίας

στο ∆άσος της Ανώποληςστο ∆άσος της ΑνώποληςΣτις 25 Αυγούστου 2013, το Μεσογει-

ακό Αγρονοµικό Ινστιτούτο Χανίων(Μ.Α.Ι.Χ.) και ο ∆ήµος Σφακίων, µε τηνσύµφωνη γνώµη της ∆ιεύθυνσης ∆ασών

Χανίων, διοργάνωσαν τον 2ο Αγώνα Τοξοβολίας καιπαράλληλα το 2ο Σεµινάριο Τοξοβολίας στο δάσος τηςΑνώπολης!

Φέτος για πρώτη φορά έγινε ο 1ος αγώνας τοξοβο-

λίας για αρχάριους, υπό την αιγίδα του ΣκοπευτικούΣυλλόγου Χανίων (ΣΚΟΛΕΚ)!

Στους αγώνες έλαβαν µέρος 8 αθλητές, 11 παιδιάκαι 25 ενήλικες!

Για την ιστορία, πρώτοι στους µικρούς ήταν:Μπαουράκης Μάνος µε 27βΠολάκη Πέρσα µε 27βΜιχελιουδάκης Νίκος µε 27β

Στους ενήλικες πρώτοι ήταν:Παπασηφάκης Γιάννης µε 30βΛύκος Γιάννης µε 28βΚαλαϊτζής Χάρης µε 27β

Οι αγώνες έγιναν στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προ-γράµµατος SylvaMED "Μεσογειακά ∆άση για Όλους",που συγχρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση(MED 2007 -13) και εθνικούς πόρους, και επικεντρώ

νεται στην ενσωµά-τωση δασικών περιβαλλοντικών πολιτι-κών, στις περιφερει-ακές πολιτικές καιστη βελτίωση του

πλαισίου διαχείρισης των δασών (ιδιωτικών και δηµό-σιων).

Παράλληλα, επιδιώκει την ανάδειξη και αξιοποίησηδιαφόρων υπηρεσιών και µη ξυλωδών προϊόντων πουαναπτύσσονται σε σχέση µε το δάσος και την ανά-πτυξη και εφαρµογή µηχανισµών ανταποδοτικώντελών, για τη χρηµατοδότηση ενεργειών αειφόρου δια-χείρισης και προστασίας του δάσους.

Για το λόγο αυτό τα έσοδα από την συµµετοχή τωνδιαγωνιζόµενων, θα διατεθούν για τη χρηµατοδότησηενεργειών προστασίας – διατήρησης του δάσους.

Μερικά από τα φουσκωτά που πήραν µέρος στουςαγώνες στην Χ. Σφακίων.

Εθελοντική αιµοδοσία στα Σφακιά Εθελοντική αιµοδοσία στα Σφακιά Με επιτυχία πραγµατοποιήθηκε στα Σφακιά τον Αύγουστο, η δεύτερη

για φέτος, εθελοντική αιµοδοσία στα Σφακιά. Ο σύλλογος Εθελοντών αι-µοδοτών Χανίων ευχαρι-στεί µε ανακοίνωση τουγια την συνεργασία τουςτο νοσοκοµείο Χανίων,τον δήµαρχο Σφακίων κ.Π. Πολάκη - Ιατρό εντατι-κολόγο χειρουργό, τηνΙατρό κα ∆ήµητρα Καλε-µάκη, την νοσηλεύτρια καΕιρήνη Σάρα καθώς καιόλους τους ανώνυµους

εθελοντές αιµοδότες που έδωσαν το παρών για Τρίτη συνεχή χρονιά .

∆ήλωση του ∆ηµάρχου Π. Πολάκη

ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Ο ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑΜιλώντας στην τελετή του θεµέλιου λίθου, για το Π.Π.Ια-

τρείο Σφακίων, ο ∆ήµαρχος Π. Πολάκης, έθεσε τον επόµενοστόχο της δηµοτικής αρχής, που είναι «...η συγκρότηση ∆ηµο-τικού Οργανισµού Υγείας και η προσπάθεια σύνδεσης τωνΣφακίων, µε τον Ιατρικό τουρισµό. Γιατί τα Σφακιά να µηναποκτήσουν µονάδα χρόνιας αιµοκάθαρσης προκειµένου ναφιλοξενούνται ξένοι επισκέπτες ή να µην µπορούν να γίνουνµικρές επεµβάσεις ;» κάνοντας λόγο για εφικτό στόχο.

Π Ο Ι Η Σ ΗΤο Ψωµί

'Ενα τεράστιο καρβέλι, μια πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί, είχε πέσει στο δρόμο από τον ουρανό,ένα παιδί με πράσινο κοντό βρακάκι και με μαχαίριέκοβε και μοίραζε στον κόσμο γύρω,όμως και μια μικρή, ένας μικρός άσπρος άγγελος κι αυτή μ' ένα μαχαίρι έκοβε και μοίραζεκομμάτια γνήσιο ουρανόκι όλοι τώρα τρέχαν σ' αυτή, λίγοι πηγαίναν στο ψωμί,όλοι τρέχανε στον μικρόν άγγελο που μοίραζε ουρανό!Ας μην το κρύβουμε.Διψάμε για ουρανό.

Μίλτος Σαχτούρης

Πως µας θέλει η «αληθὴς δηµο-κρατία»

Να μην ακούω και να μη βλέπω να πατώ.Να μη νογάω και να ‘χω το στόμα βουλωτό.Να μη με φαρμακών’ η μπόχα του καιρουμου.Χωρίς αυτιά και μάτια, μύτη και μυαλό,μουγκός να πηαίνω, οποτε μου ‘ρθει, προςνερου μου,κι άμα τσινάει ο γάϊδαρος να μη γελώ.Και σα με καρυδώνουνε μουνουχο σκλάβοοι Αμερικάνοι, εγώ να βλαστημάω το Σλάβο.

Κώστας Βάρναλης

44

Κόψτε µε ψαλίδι πάνω στη διακεκοµµένη

ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Συνεχίζονται τα έργα ανάπλασης

στα Σφακιανά χωριάΤα χωριά των Σφακιών, άρχισαν να ξαναπαίρ-

νουν το χαµένο παραδοσιακό χρώµα, µετά απόπολλά χρόνια εγκατάλειψης.

Η βίαιη εισβολή του τσιµέντου, η χωρίς σχεδια-σµό και αισθητική, οικιστική ανάπτυξη τους τα τε-λευταία πενήντα χρόνια, αφαίρεσε το παραδοσιακόχρώµα τους.

Τα δυό τελευταία χρονια, ξεκίνησαν από τον∆ήµο, οι παρεµβάσεις ανάπλασης στα Σφακιανάχωριά. Αναπλάθονται οι κοινόχρηστοι χώροι, οιπλατείες, τα γραφικά δροµάκια. Κατασκευάζονταιπέτρινα τοιχία, καλντερίµια, πλακόστρωτα, πεζο-δρόµια, φυτεύονται δέντρα. Βελτιώνεται η αισθη-τική των χωριών µας.

Η χρηµατοδότηση γίνεται από κονδύλια του προ-γράµµατος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης«Αλ. Μπαλτατζής».

Οι πρώτες αναπλάσεις έχουν ήδη ολοκληρωθείστα χωριά Πατσιανός, Καψοδάσος, Αργουλές, Ιµ-προς, Ασκύφου, ενώ η δεύτερη φάση που ολο-κληρώνεται σύντοµα, αφορά τις αναπλάσεις σταχωριά Ανώπολη, Χώρα Σφακίων, Σκαλωτή, Νοµι-κιανά, Αγ Νεκτάριο, µε µεγαλύτερο προυπολογι-σµό.

Με χρήµατα του ∆ήµου, όπως αναφέρει ο Αν-τιδήµαρχος Μανούσος Χιωτάκης και υπεύθυνοςτων τεχνικών έργων του ∆ήµου, έγιναν αναπλά-σεις στη Χώρα Σφακίων και στο Λουτρό, όπουκατασκευάστηκαν καλντερίµια ,πλακοστρώθηκαν

και διαµορφώθηκαν πλατείες και τοποθετήθηκεκαι φωτισµός.

Για να γίνουν όλα αυτά που αλλάζουν την ει-κόνα των χωριών των Σφακιών, καταβλήθηκε τε-ράστια προσπάθεια από τη ∆ηµοτική αρχή καιιδιαίτερα από τον ακάµατο Αντιδήµαρχο Μα-

νούσο Χιω-τάκη.

Επιπλέονείναι και ένακίνητρο σεπ ο λ λ ο ύ ςσυµπατριώ-τες µας, νακτίσουν πα-ρ α δ ο σ ι κάστίτια ή νααναπαλαι-ώσουν ταπ α τ ρ ι κ άτους.

Σ-ΜΑΝ

Το έργο θα ολοκληρωθεί σε περίπου επτά µήνες και θα αναβαθµί-σει σηµαντικά τη δηµόσια υγεία και την πρωτοβάθµια περίθαλψη στηνευρύτερη περιοχή των Σφακίων.

Μπήκε επιτέλους, ο θεµέλιος λίθος που σηµατοδοτεί και την έναρξητων εργασιών µε το σύνολο των τοπικών φορέων να εκφράζουν τηνικανοποίηση τους για αυτή την εξέλιξη.

Ο προϋπολογισµός του έργου, µαζί µε τον απαραίτητο εξοπλισµό,είναι 855.000 ευρώ. Το έργο χρηµατοδοτείται από το ΕΣΠΑ και συγ-κεκριµένα από τα Ολοκληρωµένα Σχέδια Ανάπτυξης Περιοχών Υπαί-θρου.

Κατά την τοποθέτηση του θεµέλιου λίθου, ο περιφερειάρχης Κρή-της, Σταύρος Αρναουτάκης, αναφέρθηκε στον κοινωνικό και ανα-πτυξιακό χαρακτήρα του έργου. «Η αγωνία όλων των κατοίκων τηςπεριοχής, της δηµοτικήςαρχής, των αντιπεριφερειαρ-χών αλλά και των τεχνικώνυπηρεσιών, ήταν από τηνστιγµή που ολοκληρωθούν οι

µελέτες, πού θα βρεθεί η χρηµατοδότηση. Όµως µε επιµονή, συστη-µατική εργασία, και έχοντας την πολιτική βούληση, καταφέραµε ναβρούµε τη χρηµατοδότηση µέσα από τα ΟΣΑΠΥ, γιατί ο σχεδιασµόςµας είναι να αλλάζουµε συνεχώς την εικόνα της ενδοχώρας της Κρή-της κάτι που υλοποιούµε µε συνεχή έργα και παρεµβάσεις» σηµείωσεχαρακτηριστικά.

Ο ∆ήµαρχος Σφακίων, Παύλος Πολάκης, ο εµπευστής και δια-πρύσιος οραµατιστής του, ευχαρίστησε τον περιφερειάρχη Κρήτης καιτους συνεργάτες του για την εξασφάλιση της χρηµατοδότησης του Πο-λυδύναµου Ιατρείου και την ένταξη του στο ΕΣΠΑ και τόνισε: «Ένα αί-τηµα δεκαετιών για τον τόπο µας παίρνει σάρκα και οστά. Έγινε έναςπολύ µεγάλος αγώνας για να φτάσουµε σε αυτό το σηµείο που βρι-σκόµαστε σήµερα, και θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα για τη σηµερινήεξέλιξη τον περιφερειάρχη Κρήτης» τόνισε ο δήµαρχος Σφακίων.

Ο κ. Πολάκης επεσήµανε το γεγονός ότι το πρώτο ΚέντροΥγείας στην Κρήτη λειτούργησε το 1983 στο Σπήλι και σήµερα 30 χρό

νια µετά, όπως είπε, τα Σφακιά αποκτούν µια σηµαντική

µονάδα που θα εξυπηρετεί τους κατοίκους και τους επι σκέπτες της περιοχής.

Το κτίριο έχει έκταση 300 τετραγωνικών µέτρων και κατασκευάζεται σε δηµοτική έκταση 4 στρεµµάτων.

Αµέσως µετά την κατασκευή του, θα γίνουν ενέργειες ώστε να προσληφθεί το γρηγορότερο δυνατό το αναγκαίο προσωπικό.

ΜΜππήήκκεε οο θθεεµµέέλλιιοοςςλλίίθθοοςς γγιιαα ττηηνν

ααννέέγγεερρσσηη ττοουυ ΠΠ..ΠΠ..ΙΙααττρρεείίοουυ ΣΣφφαακκίίωωνν

55ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

∆ηµογραφία των Σφακίων 1900 - 2011Μειώθηκε στο µισό ο πληθυσµός της επαρχίας µας τα τελευταία 100 χρόνια

Λιβανιανά και Λουτρό) και ΑγίουΙωάννη (Άγιος Ιωάννης, Αγία Ρου-µέλη, Αράδαινα και Σαµαριά).

Κατά την απογραφή του 1900, ονοµός Σφακίων αριθµούσε 24.957κατοίκους και το 1913 είχε 25.027κατοίκους.

Στην απογραφή του 1920, ο Βα-τουδιάρης µε την Κράπη, αποτελούναυτοτελή κοινότητα ενταγµένη στηνεπαρχία Σφακίων και µετά προσαρ-τάται στην Επαρχία Αποκορώνου.

Η νήσος Γαύδος στις απογραφέςτου 1920 και 1940 ανήκει στηνΕπαρχία Σφακίων και µετά αποσπά-ται και εντάσσεται στην επαρχία Σε-λίνου.

Κατά την απογραφή του 1920, ονοµός Σφακίων έχει καταργηθεί και ηΕπαρχία έχει ενταχθεί στο νοµό Ρε-θύµνου και από το 1928 εντάσσεταιστο νοµό Χανίων.

Το 1928 η Αγιά Ρουµέλη και η Σα-µαριά είναι ενταγµένη στην κοινό-τητα Αγίου Ιωάννου και από το 1940και µετά, η Αγιά Ρουµέλη και η Σα-µαριά αποτελούν αυτοτελή κοινό-τητα.

Η αυξοµείωση του πληθυσµού κυ-ρίως στα χωριά Ίµπρος, Βρασκάςκαι Ασφένδου, Βουβάς, οφείλεται σεποιά περίοδο γινόταν η απογραφήχειµώνα ή καλοκαίρι και αυτό µέχριτα 1951, διότι από τότε και µετά γίνε-ται απογραφή κάθε 10 χρόνια κατάτον µήνα Μάρτιο ή Απρίλιο, ύστερααπό οδηγία του Ο.Η.Ε. σε όλες τιςχώρες Μέλη του, οπότε σταθεροποι-είται η κατάσταση.

Στην απογραφή του 1940 αναφέρε-ται ο πληθυσµός µόνο ανά Κοινό-τητα, διότι η απογραφή δεν ολοκλη-ρώθηκε λόγω του πολέµου.

Στις απογραφές από το 1913 έωςκαι το 1940 στ' Ασκύφου αναφέρεταιο συνολικός πληθυσµός της Κοινότη-τας, ενώ από τις επόµενες απογρα-φές 1951 και µετά, αναφέρονταιχωριστά οι συνοικισµοί που αποτε-λούν την Κοινότητα Ασκύφου.

Τα παραπάνω στοιχεία, µας πρό-σφερε ο συντοπίτης µας Παντελής Κρια-ράς, τον οποίο και ευχαριστούµε.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία απογραφής αφο-ρούν τον πραγµατικό (De Facto) πληθυσµό τηςΕπαρχίας Σφακίων από το 1900 µέχρι σήµερακαι αντλήθηκαν από την Εφηµερίδα της Κυβέρνη-σης(Φ.Ε.Κ,) στην οποία καταχωρούνται τα απο-τελέσµατα των απογραφών που διενεργεί ηΕ.Σ.Υ.Ε. (σήµερα Εθνική Στατιστική Αρχή).

Μέχρι το 1887 η Κρήτη χωριζόταν σε τρείς Νο-µούς: Χανίων, Ρεθύµνου και Ηρακλείου. Τότε µενόµο δηµιουργούνται άλλοι δύο νοµοί Λασιθίου καιΣφακίων.

Ο νοµός Σφακίων αποτελείται 1) Από τηνΕπαρχία Αποκορώνου µε τους ∆ήµους Γεωργιου-πόλεως, Φρέ, Βάµου και Αρµένων και 2) από την

Επαρχία Σφακίων µε τους ∆ ή µ ο υ ς: Χώρας Σφα-κίων (Χ. Σφακίων ή Μπρόσγιαλος, Μουρί και τηννήσο Γαύδο), Νίµπρου (Αφέντου-Κολοκάσια, Βουβάς-Νοµικιανά και Νίµπρος-Βρασκάς), Ασκύφου (Καρές,Κωστό, Αµουδάρι, Στραβοράχη, Πετρές, Έξω Γωνί καιΜέσα Γωνί),Καλλικράτη (Αργουλές, Καψοδόσος, Πα-τσιανός και Σκαλωτή), Ανώπολης (Ανώπολη,

ΚΑΙ ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΙΑΣ

Να λυθεί επιτέλους το πρόβληµα τηςµόνιµης ιατρικής κάλυψης των χιλιάδων

επισκεπτών του Εθνικού µας ∆ρυµούΠαρά τους χιλιάδες επισκέπτες που κατα-

φθάνουν καθηµερινά στον Εθνικό ∆ρυµό Σα-µαριάς, σ’ ολόκληρη τη διάρκεια τουκαλοκαιριού, η πολιτεία παραµένει διαχρο-νικά ασυγκίνητη στο αίτηµα για ιατρική κά-λυψη αλλά και για έγκαιρες προσλήψειςεποχικού προσωπικού.

Φέτος δεν υπήρξε καµία πρόβλεψη για ια-τρική κάλυψη - την οποία παρέχουν περιστα-σιακά εθελοντές γιατροί (!) - ενώ η πρόσληψητου εποχικού προσωπικού που απαιτείται γιανα καλυφθούν ζωτικής σηµασίας πόστα,πραγµατοποιήθηκε 3 µήνες µετά την έναρξηλειτουργίας του Εθνικού ∆ρυµού(!).

Ας σηµειώσουµε ότι ο ∆ρυµός εξακολου-θεί να αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες Έλ-ληνες και ξένους επισκέπτες πουκαταφθάνουν στην Κρήτη για να γνωρίσουναπό κοντά την µοναδική οµορφιά του φα-ραγγιού της Σαµαριάς. Μάλιστα, σύµφωνα µετα επίσηµα στοιχεία του ∆ασαρχείου Χανίων,τον Ιούλιο που πέρασε καταγράφηκε αύξησηστην προσέλευση των επισκεπτών στον

Εθνικό ∆ρυµό κατά 33% συγκριτικά µε τηναντίστοιχη περίοδο πέρυσι.

Ο ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΣΦΑΚΙΩΝΤην αύξηση που σηµειώθηκε στους επι-

σκέπτες στον Εθνικό ∆ρυµό αλλά και ευρύ-τερα στην περιοχή των Σφακίων σχολίασε µεδηλώσεις του προς τους δηµοσιογράφους ο∆ήµαρχος Σφακίων Παύλος Πολάκης, απο-δίδοντας, µεταξύ άλλων, την αυξηµένη επι-σκεψιµότητα στην δραστηριοποίησηαεροπορικών εταιριών χαµηλού κόστους.«Αυτό οφείλεται σε ένα πολύ µεγάλο βαθµό

στην εταιρεία Rain-Air η οποία φέρνει πάραπολύ κόσµο και κόσµο χωρίς βραχιολάκιαπου να κλείνεται σε κάποιο ξενοδοχείο τηςβόρειας ακτής. Επίσης, έχουν αλλάξει και οιεθνικότητες των τουριστών που έρχονται κιαυτός είναι και ένας λόγος που έχει αυξηθεί οτουρισµός της Σαµαριάς καθώς πολλοί απότους δυτικοευρωπαίους που έρχονταν ταπροηγούµενα 30 χρόνια, έχουν περάσει τοφαράγγι. Τώρα όµως έρχονται άλλες εθνικό-τητες. Εκείνο όµως που είναι πραγµατικά

πολύ λυπηρό είναι η µεγάλη µείωση απόΈληνες διότι µετά από 3 χρόνια µνηµόνιο δενυπάρχει διαθέσιµο εισόδηµα να ξοδευτεί γιαδιακοπές», είπε, µεταξύ άλλων, ο κ. Πολάκης.

Η ∆ΑΣΑΡΧΗΣ ΧΑΝΙΩΝ Ερωτηθείσα από τους δηµοσιογράφους η η

δασάρχης Χανίων κ. Σκλαβάκη για τα προ-βλήµατα,σχολίασε: «Επίσηµα αυτή τη στιγµήγιατρός δεν υπάρχει, υπάρχουν εθελοντές -και πρέπει να τους ευχαριστήσουµε - πουέχουν έρθει είτε µέσω του Φορέα είτε µέσωτης δικής µας Υπηρεσίας και όσο τους το επι-τρέπει ο χρόνος τους βρίσκονται στον χώροκαι παρέχουν τις πρώτες βοήθειες σε όσουςέχουν προβλή¬µατα. Μόνο αν όλοι οι φορείςτων Χανίων διεκδικήσουν να ρυθµιστούν ορι-στικά τα προβλήµατα σχετικά µε την έλλειψηιατρικής κάλυψης αλλά και µε τις µεγάλες κα-θυστερήσεις που παρατηρούνται στην πρόσ-ληψη εποχικού προσωπικού τότε µόνο θαµπορεί να υπάρξει αποτέλεσµα».

Πόλος έλξης για χιλιάδες Έλληνες και ξένουςεπισκέπτες, είναι το Φαράγγι της Σαµαριάς, γιανα γνωρίσουν την µοναδική οµορφιά του.

Η πολιτεία παραµένει ασυγκίνητη στο αί-τηµα για ιατρική κάλυψη αλλά και για έγ-καιρες προσλήψεις εποχικού προσωπικούστο Φαράγγι της Σαµαριάς.

66 ΙστορίαΙστορία ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Η οικογένεια των ΜανουσογιαννάκηδωνΓράφει ο Σήφης Μανουσογιαννάκης - Αντιναύαρχος Π.Ν ε.α

Η οικογένεια των Μανουσογιαννάκηδων µεταξύπολλών άλλων οικογενειών έχει να επιδείξει αξιοµνη-µόνευτα µέλη που συνέβαλαν στους αγώνες και τηδόξα των Σφακιών της Κρήτης και της Ελλάδας.

Πολλά από τα µέλη της οικογένειας αυτής κατα-γράφηκαν στην ιστορία. Αναφορά για τη ζωή και τοέργο τους µπορούµε να βρούµε σε εγκυκλοπαίδειες,σε ιστορικά βιβλία, αλλά και σε προφορικές παραδό-σεις του τόπου.

Η πολιτεία έχει τιµήσει την οικογένεια αυτή είτε µεονοµασίες δρόµων σε µεγάλες πόλεις (Αθήνα, Θεσ-σαλονίκη, Χανιά και αλλού) είτε µε προτοµές.

Με αφορµή την τοποθέτηση δύο προτοµών Μανου-σογιαννάκηδων στην γενέτειρα τους, στο χωριό Ίµ-προς Σφακίων, θεώρησα σκόπιµο να γράψω λίγαλόγια για τη ζωή και το έργο, κυρίως αυτών που απει-κονίζουν οι προτοµές.

Το επώνυµο Μανουσογιαννάκης καταγράφεται γιαπρώτη φορά στην Ίµπρο των Σφακιών περί το 1750.Τότε γεννήθηκε ο Γιάννης Παττακός γιός του Μανού-σου Παττακού, που λόγω της σωµατικής του διάπλα-σης εκκαλείτο Μανούσακας.

Οι Παττακοί κατάγονταν από την παλαιά Βυζαντινήοικογένεια των Σκορδυλών και κατά το σύστηµα πουεπικρατούσε στα Σφακιά, προσέλαβαν διάφορα επώ-νυµα υπό τα οποία κατέστησαν γνωστοί ή καταγρά-φηκαν στην ιστορία, όπως Βολουδάκηδες,Κουτρουµπάδες, Μανουσογιαννάκηδες, Πωλογιωργά-κηδες, Μανούσακοι και άλλοι.

Ο Γιάννης σαν γιός, µεταξύ άλλων, του Μανούσουαποκαλείτο - του Μανούσου ο Γιάννης- ή Μανουσο-γιάννης-Μανουσογιαννάκης.

Κατά δίκαιο λόγο γενάρχης των Μανουσογιαννάκη-δων θεωρείται αυτός ο Γιάννης.( Ο πατέρας του Μα-νούσος Παττακός ή Μανούσακας ήτανπρωτοπαλίκαρο του ∆ασκαλογιάννη κατά την επανά-σταση του 1770 και είναι εκείνος που το 1774 πρωτο-στάτησε µαζί µε άλλους Σφακιανούς στην εξόντωση,στον Μπρόσνερο του ισχυρού τοποτηρητή των Τούρ-κων Ιµπραήµ Αλιδάκη).

Ο Γιάννης Μανουσογιαννάκης πέθανε το 1780 στηνακµή της ηλικίας του από ατύχηµα στο Ασκύφου.Άφησε ορφανά τα δύο του παιδιά τον Μανούσο (Ανα-γνώστη) 6 ετών και τον Εµµανουήλ 4 ετών.

Αναµφίβολα ο ενδοξότερος των Μανουσογιαννάκη-δων υπήρξε ο Αναγνώστης που καταγράφηκε από τηνιστορία ως Μανουσαναγνώστης. Παρά ταύτα δεν µπο-ρεί να µην επισηµανθεί η πολύ σηµαντική προσφοράστους εθνικούς αγώνες τόσον του αδελφού του Εµµα-νουήλ όσον και των παιδιών του Εµµανουήλ, Γεωρ-γίου και Ιωσήφ.

Ο αδελφός του Αναγνώστη, ο Εµµανουήλ, ο οποίοςαπέθανε το 1864 υπήρξε µαζί µε τους Γιώργη και Μα-νούσο Κουτρουµπάδες και το ∆ασκαλοσήφη, οι στρα-τιωτικοί βραχίονες του Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη.Από τους γιούς του Μανουσαναγνώστη ο Γιώργης, πέ-θανε σε νεαρά ηλικία αφού είχε διατελέσει πληρεξού-σιος στην γενική Συνέλευση του 1878. Ο Εµµανουήλείχε υπογράψει περί τα µέσα του 1866 την «επί τηςνήσου Κρήτης και των εξαρτηµάτων αυτής» κατάρ-γηση της Τουρκικής εξουσίας ως ένας από τους αρχη-γούς των επαναστατών.

Ο Ιωσήφ διετέλεσε επίσης αρχηγός στην ΜεγάληΚρητική Επανάσταση του 1866-1869, εκπρόσωπος τ

ης επαρχίας Σφακιών στην επαναστατική συνέλευσηκαι µέλος της επαναστατικής κυβερνήσεως.

Αναγνώστης (Μανούσος) Μανουσογιαννάκης

Ο Αναγνώστης (Μανούσος) Μανουσογιαννάκης γεν-νήθηκε στην Ίµπρο των Σφακιών το 1786. Αναφέρεταιστην Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδειαως «Μία εκ των αξιόλογων και ηρωικότερων µορφώντης Κρήτης κατά τας από του 1821 και εντεύθεν επα-ναστάσεις της Μεγαλονήσου». Είχε µυηθεί εις τα τηςΦιλικής Εταιρείας µαζί µε άλλες δεκαεννέα προσωπι-κότητες εκ Κρήτης, όπως σηµειώνει ο ιστορικός «Ο εκτων Παττακών µοναδικός εν Ίµβρω Σφακίων πατριώ-της και γενναιότατος αρχηγός Αναγνώστης Μανουσο-γιαννάκης ών προ πολλού µεµυηµένος έχων και τοαξίωµα παρά της Φιλικής Εταιρείας του Αιδεσίµου ιε-ρέως……». Ξεχωρίζει από τους άλλους καπεταναίους,Έχει τα προσόντα εκείνα που χρειάζονται για να τρα-βήξει κανείς µπροστά και να αρχηγέψει σε ένα τρανόλαό. Ήταν συνετός στρατιωτικός και µειλίχιος στουςτρόπους, µολονότι ορεσίβιος. Σ΄αυτό οφείλεται και ηµεγάλη του δηµοτικότητα µεταξύ των συµπολεµιστώντου. Εκτός των ψυχικών του αρετών τον υποβοηθούσεπάρα πολύ και η εξωτερική του εµφάνιση. Ήτο υψη-λόσωµος, ρωµαλέος µε µορφή αρρενωπή και εµπνέ-ουσα από την πρώτη στιγµή τον σεβασµό.

Έλαβε µέρος στην προπαρασκευή και την έκρηξητης επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Συµµετείχε ωςαρχηγός των Ιµπριωτών στις πολεµικές επιχειρήσειςστις δυτικές επαρχίες του νησιού. Υπήρξε σύµβουλοςκαι υποστηρικτής των προσπαθειών του Χατζή ΜιχάληΝταλιάνη το 1828. Μετά τον θάνατο του Νταλιάνη, οορισθείς από την Ελληνική κυβέρνηση ως αντιπρό

σωπος της στην Κρήτη Συνταγµατάρχης Ράινεκ συγ-κρότησε, εκτός της πολιτικής αρχής µε τίτλο «ΚρητικόΣυµβούλιο» και στρατιωτική αρχή µε τίτλο «Στραταρ-χείο» εκ πέντε µελών, που ονοµάστηκαν Στρατάρχες,τους Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη, Μανούσο Βαρ-δουλάκη (εκ Σφακίων αµφοτέρους) Βασίλη Χάλη (εκΧανίων) Γεώργιο Τσουδερό (εκ Ρεθύµνης) και Πανα-γιώτη Ζερβουδάκη (εξ Ηρακλείου). Σ΄αυτόν ανακοί-νωσε ο Πλοίαρχος του Ρωσικού πλοίου πουκατέπλευσε επί τούτου στην Κρήτη το 1830 την από-φαση των Μεγάλων ∆υνάµεων ότι και πάλι η Κρήτηθα έµενε στην Τουρκία.

Το 1833 συµµετείχε στην επανάσταση εναντίον τηςαυστηρής εξουσίας του Μεχµέτ Αλή της Αιγύπτου στονοποίο είχε παραχωρηθεί η Κρήτη από τους Τούρκους.

Συµµετείχε στις επαναστάσεις του 1841, του 1858υπό την ιδιότητα Γενικού Αρχηγού απάσης της Κρήτηςκαι του 1866-1869. Κατά την έναρξη της τελευταίας εξε-λέγη παµψηφεί Πρόεδρος της γενικής συνελεύσεωςτων επαναστατών, τιµή που αποποιήθηκε λόγω τηςπροχωρηµένης του ηλικίας.

Ο µεγάλος δρυγιάς της Ίµβρου «ο επιφανής αγωνι-στής και πολύαθλος πατριώτης το πρότυπον τούτο τηςαρετής τελεύτησε, εν απορία σχεδόν, τη 12 Νοεµβρίου1881 εν Ίµβρω ακούσας µόνον ότι αι Χριστεπώνυµοι∆υνάµεις ηυδόκησαν να δώσωσιν και εις την πεφιλη

µένην πατρίδα του ψυχίον τι την περίπτυστον Σύµβα-σιν της Χαλέπας».

Εµµανουήλ ΜανουσογιαννάκηςΟ Στρατηγός Εµµανουήλ Μανουσογιαννάκης γεννή-

θηκε στην Ίµπρο Σφακίων το έτος 1853. Ήταν γιός τηςκόρης του Στρατάρχη Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη.Η εξ Ίµπρου επίσης οικογένεια του πατέρα τουΙ.Στ.Συγκελάκη µετοίκησε στον Άγ.Νικόλαο Κρήτης.

Υιοθετήθηκε από τον εκ µητρός παππού του Στρα-τάρχη Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη και µε το νέοναυτό επώνυµό του εισήχθη στην Σχολή Ευελπίδωνπρονοµιακώς ως εισήρχοντο τότε τα τέκνα των αγω-νιστών.

Ήρθε σε γάµο µε την Μαρία Α.Αρεάλη αδελφή τουγνωστού δικηγόρου της Σµύρνης Αντώνη Α. Αρεάλη.

Ταγµατάρχης το 1897 κατήλθε επικεφαλής εθελον-τικού σώµατος στην Κρήτη για να υποστηρίξει την τε-

λευταία επανάσταση κατά των Τούρκων. Ότανκατήλθε ο Συνταγµατάρχης Τιµολέων Βάσσος, τάχ-θηκε αµέσως υπό τις διαταγές του υποστηρίζοντας τονστην µάχη των Βουκολιών καθώς και στις επιθέσειςτης Κανδάνου και της Μαλάξας τις οποίες διεύθυνε οίδιος.

Το κίνηµα στο Γουδί το 1909 τον βρίσκει ΥπουργόΣτρατού. Ο ∆ιοικητής κυβερνητικών δυνάµεων Ζαφει-ρόπουλος ζητά έγγραφη διαταγή του Υπουργού Στρα-τού όταν διατάχθηκε από τον Πρωθυπουργό ∆.Ράλληνα χτυπήσει τους επαναστάτες. Ο Μανουσογιαννάκηςως Υπουργός αρνήθηκε να εκδώσει τέτοια διαταγή λέ-γοντας στον Πρωθυπουργό «όχι κύριε Πρόεδρε δενυπογράφω διαταγή αδελφοκτόνου αιµατοχυσίας» καιαποχώρησε υποβάλλοντας την παραίτηση του.

Το 1911 τοποθετήθηκε ∆ιοικητής της Ιης Μεραρχίαςη οποία εθεωρείτο η ισχυρότερα και αποκαλείτο « Σι-δηρά» την οποία διοίκησε και στους δύο Βαλκανικούςπολέµους. Όταν το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1912ο Αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού ∆ιάδοχοςΚωνσταντίνος εισερχόταν θριαµβευτικά στην Θεσσα-λονίκη, τιµής ένεκεν, ετέθη επικεφαλής της Ιης Μεραρ-χίας. Προήχθη σε Υποστράτηγο µετά τη συµµετοχή τουστις νικηφόρους µάχες της Ελασσόνας του Σαραντα-πόρου και των Γιαννιτσών και της καταλήψεως τηςΘεσσαλονίκης.

Κατά την διάρκεια του Β Βαλκανικού πολέµου ήταν∆ιοικητής της 1ης και της 6ης Οµάδας Μεραρχιών κατάτην προέλαση της Κρέσνας προς Σιµιτλή. ∆ιεξήγαγε µετις δυνάµεις που διοικούσε και κέρδισε µε αυτές θριαµ-βευτικά την µάχη του Λαχανά την δίωξη του εχθρούπρος ∆εµίρ Ισάρ την εκπόρθηση του στενού της Κρέσ-νας και τις περί την Άνω Τζουµαγιάν και το Σιµιτλί επι-χειρήσεις. Το 1913 προήχθη σε Αντιστράτηγο και µετάτο τέλος των Βαλκανικών πολέµων τοποθετήθηκε ∆ι-οικητής του Β σώµατος Στρατού (πρώτη φορά παρου-σιάζονται στον Ελληνικό Στρατό τόσο µεγάλεςµονάδες) στην Πάτρα.

Ο Στρατηγός πέθανε στην Πάτρα στις 24 Ιουλίου1916 από καρδιακή προσβολή εν ενεργεία ∆ιοικητήςτου Β’ Σώµατος Στρατού. Ειπώθηκε τότε ότι στον θά-νατο του συνετέλεσε και ο κλονισµός που προκάλεσεστην ψυχή του θερµού αυτού πατριώτη και ισχυρούστρατιώτη, η οδύνη από την εθνική διαίρεση που ήδηείχε αρχίσει. Η κηδεία του και η ταφή του έγινε στηνΠάτρα µε συµµετοχή όλων των Πολιτικών και Στρα-τιωτικών Αρχών της χώρας. Ο ίδιος ο Βασιλιάς Κων-σταντίνος µαζί µε τον ∆ιάδοχο µετέβησαν µεΑντιτορπιλικό στην Πάτρα και παρακολούθησαν πεζήτην κηδεία.

Οι αντριάντες των: Στρατηγού Εµµανουήλ Μανου-σογιαννάκη (αριστερά) και Οπλαρχηγού ΑναγνώστηΜανουσογιαννάκη (δεξιά), που στήθηκαν πρόσφαταστην Ίµβρο Σφακίων.

ΟΙ ΣΦΑΚΙΑΝΕΣ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΤΟΝ Α∆Η∆ΑΚΗΣυχνά σε δύσκολες στιγµές στους εθνικούς αγώνεςΜέσα στην πρώτη τη γραµµή, µπαίνανε κ’οι κοκόνεςΚαι χαραχτήρα αµυντικό σαν είχανε οι µάχεςΕττολεµούσανε κι αυτές µαζί µε πολεµάρχεςΣαν εχτυπούσαν το χωριό οι σκυλοτουρκαλάδεςΣτη µάχη συµµετείχανε γέροι, παιδιά και γριάδεςΜα ήτανε λίγο σπάνιο και στην τουρκοκρατίατων γυναικών συµµετοχή σαν ήταν εκστρατείαΜα όταν από τα Σφακιά κίνησε µπαϊράκιΚα πάει εις τον Μπρόσνερο να βρει τον ΑληδάκηΉταν γυναίκες δεκοχτώ γνήσιες ηρωίδεςΕκεί ξηµερωθήκανε σαν να 'σαν νυχτερίδες∆ύο κοπέλες απ' αυτές στη λίστα των θυµάτωνΟ λαϊκός µας ποιητής µας λέει τ' όνοµα τωνΗ µια ’τανε Γαρουφαλλιά της Νίµπρος η κοπέλαΣτον πύργο απάνω ανέβηκε κι έβανε τα φουρνέλαΕκεί στου πύργου την κορφή την πέτυχε η σφαίρακαι η ζωή της τέλειωσε εκείνη την ηµέραΚαι η Μπουρµπαχοκατσουλή από τα ΚολοκάσιαΗρωικά επέσανε δυό Σφακιανά κοράσιαΉταν κι αυτές που γύρισαν εξ ίσου ηρωίδεςΉταν πρωτοπαλίκαρα κι ας ήσαν δεσποινίδεςΑν θα το ψηλαφίσαµε, µου φαίνεται εµένα∆εν είναι αυτό το γεγονός απ’ τα συνηθισµέναΉταν στην επιχείρηση και θηλυκά λιοντάριακι επολεµήσανε κι αυτές σαν τα’ άλλα παλικάριαΤους αντρικούς ηρωισµούς παντού τους συναντούµεΜα και των γυναικών συχνά τιµές τωνε χρωστούµε

Κανάκης I. Γερωνυµάκης

Ο Αναγνώστης Μανουσογιαννάκης, από τις πιοηρωικές µορφές στην Κρητική επανάσταση του 1821.Αυτός και ο αδελφός του, Εµµανουήλ, ήταν από τουςπρώτους οπλαρχηγούς της Κρήτης. Μετά τις πρώτεςωµότητες των Τούρκων και όταν συγκροτήθηκε συµ-βούλιο στα Σφακιά, σήκωσε τα όπλα εναντίον των τυ-ράννων. Αναδείχθηκε από την αρχή αρχηγός.Πολέµησε κατά των Τούρκων σε πολλές µάχες και τι-µήθηκε µε τους ανώτατους στρατιωτικούς βαθµούς.Ως χαρακτήρας ήταν συνετός και γλυκός, ψηλόσω-µος, ρωµαλέος και αρρενωπός. Ενέπνεε από τηνπρώτη στιγµή τον σεβασµό.

Ο στρατηγός Εµµανουήλ Μανουσογιαννά-κης (1853-1916)

Η ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΛΗ∆ΑΚΗ

Στις 24-4-2013, παρευρέθηκα στο µαθητικό Συ-νέδριο στην αίθουσα του Πνευµατικού Κέντρου, πουαποτελείτο από κάποια γυµνάσια του νοµού Χανίων.

Συγχαίρω τους εµπνευστές, οργανωτές και εκτε-λεστές του συνεδρίου διότι την ιστορική και την πο-λιτιστική µας κληρονοµιά πρέπει να τις έχοµε σευπόληψη, αφού, αυτές είναι οι ρίζες µας και όπως τοδέντρο, οι ρίζες µας, µας κρατούνε στη θέση µαςκαι δεν πρέπει να ξεριζωθούµε.

∆εν µπορούµε όµως να συγχαρούµε και τους κα-θηγητές που εποπτεύανε στο γυµνάσιο Βάµου, πουµας παρουσιάσανε ότι τον Αληδάκη του Εµπρόσ-νερο τον εξολοθρεύσανε οι Αποκορωνιώτες µετους Σφακιανούς. Τα Σφακιά µε τον Αποκόρωνα,ήτανε και είναι αδελφές επαρχίες, πάντα αγαπη-µένες και πάρα πολλούς αγώνες αγωνιστίκανε απόκοινού. Μα γίνεται λόγος για τη συγκεκριµένη περί-πτωση. ∆εν περιποιεί τιµή για τον Αποκόρωνα να φυ-τρώνουνε όψιµοι καταπατητές της δόξας καικακοποιητές της ιστορίας.

Έχει να παρουσιάσει αυτή η ηρωική επαρχία,πραγµατικές δόξες και πρωτοκλασάτους ήρωες καιδεν έχει ανάγκη να επιχειρούνε κάποιοι να σφετερι-στούνε δόξα από τους Σφακιανούς.

Ο Κ.Κριτοβουλίδης (που ήτανε και Αποκορωνιώ-της), γράφει στην ιστορία των επαναστάσεων τηςΚρήτης, οελ. 282 «…ηνόχλει τους ποιµένας τωνΣφακίων ποικιλοτρόπως, κατελθόντες οι Σφακιανοί,επολιόρκησαν αυτόν εν τω πύργω του και τον κα-τέκαυσαν µετά των ανθρώπων του….»

Στην επιχείρηση αυτή πέσανε δυο γυναίκες πουσυµµετείχαν στην εκστρατία και 18 άντρες, µεταξύτων οποίων δυο παπάδες. Όλοι ήτανε Σφακιανοί.Τον κινητό πλούτο του Αληδάκη, τον µεταφέρανεστο Ασκύφου στο Λιβάδι και τον διαµοιράστηκαν, µαόπως δε συµµετείχανε άλλοι στη µάχη, έτσι δε συµ-µετείχανε ούτε στα λάφυρα.

∆εν είναι πρώτη φορά που εσκεµµένα και προ-µελετηµένα, επιχειρείται η κακοποίηση της ιστορίαςεις ότι αφορά τον Αληδάκη, γιατί κάποιοι πιστεύουνεότι το ψέµα που θα ειπωθεί χίλιες φορές, µπορεί ναπιάσει ρίζες.

Πάντα σε ότι γράφω, παραπέµπω σε ντοκουµέντακαι όποιος διαβάσει το παρόν, µπορεί να διαβάσει:11)) Την Ιστορία της Κρήτης του Β. Ψιλάκη στον τοµ.Γ’ σελ. 1453 22)) Την Ιστορία της Κρήτης του τουΚριάρη έκδοση 1902 σελ. 39 33)) Την Ιστορία τηςΚρήτης του Ι. Μουρέλου τοµ. Α’ σελ. 223, µα καισε όλες τις αξιόπιστες ιστορίες και θα διαπιστώσειότι ΠΟΥΘΕΝΑ ∆ΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝΕ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ταόψιµα ιστορικά κατασκευάσµατα περί συµµετοχήςµη Σφακιανών στην εξολόθρευση του Αληδάκη.

Οι ήρωες αυτοί, δικαιούνται ευγνωµοσύνη καιείναι εντελώς απαράδεχτη η προσπάθεια καταπά-τησης της δόξας τους.

Είµαι υπερβέβαιος, ότι οι αξιοπρεπείς Αποκορω-νιώτες, απεχθάνονται αυτές τις αλχηµείες που επ’ουδενί δεν ευσταθούνε.

Κανάκης Γερωνυµάκης

77

ΧΑΪΝΤΟΥΝΤΗ∆ΕΣΣφακιανοί καπεταναίοι και πειρατές

Πρώτη περίοδος της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη ( Μέρος 3ο)1659: Ο Μπούρµπαγης και η Σοφία. 1672 -1674: Ο Τζουάνος ή Καπετάν Τζοβάνη

Από την Άννα Καλογρίδου, Msc. (Master σε Συστήµατα Πολιτισµ. Πληροφοριών & ∆ιαχειρ. της Πολιτισµικής Κληρονοµιάς – ΠΑΝ/ΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ) Ηλεκτρονικός, Τµηµατάρχης ΥΠΕΘΑ (Ναύσταθµος Κρήτης) Μέλος Ναυτικού Μουσείου Κρήτης Μέλος ICOM

ΙστορίαΙστορία ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Τα πρόσωπαΟ Μουσλή Αγάς ήταν µέλος της ακολουθίας του τρίτου αρ-

χιστράτηγου της Κρήτης, του Πορθητή του Ρεθύµνου, Χου-σεΐν Πασά που ονοµάζεται ∆ελής (Deli που σηµαίνει τρελόςγια το θάρρος και την τόλµη που επιδεικνύει όταν ρίχνεταιστο πεδίο της µάχης). Ο Χουσείν που είναι παντρεµένος µεµία αδελφή του Σουλτάνου Μεχµέτ ∆’, ονοµάστηκε Γαζήςόταν κατέλαβε τα Χανιά και το Ρέθυµνο και πριν ξεκινήσειτην πολιορκία του Χάνδακα στα 1648. Έντεκα χρόνια µετά,τον Αύγουστο του 1658 και µε την πολιορκία του ΜεγάλουΚάστρου ακόµη να συνεχίζεται, ο Χουσείν πασάς ανακαλεί-ται ως Γαζή Καπουδάν Πασάς (Ναύαρχος) στην Κωνσταν-τινούπολη και όχι ως σερασκέρης-αρχηγός στρατιάς, πλέον.Τα πράγµατα είναι µάλλον σκούρα για κείνον.

Ο διακεκριµένος προύχων Μουσλή Σιάχ, είναι κλειδού-χος των νεανιών του εξοχωτάτου και Αγάς. Και οι δύο αυτοίτίτλοι, αυτός δηλαδή που κρατάει τα κλειδιά του χαρεµιούτου Πασά και ο Αγάς, αποδίδονται και σε ευνούχους. Σε έγ-γραφο µε ηµεροµηνία, 13 Αυγούστου 1658 ο Μουσλής δη-λώνει: “...προκειµένου να αναχωρήσω ειςΚωνσταντινούπολην µετά του εξοχωτάτου και ευτυχούς προ-ϊσταµένου µου, καθιστώ πληρεξούσιον επίτροπον ... τον Γι-ουσούφ Εφέντη ... δια το Τσιφλίκιόν µου στον ΠρασσέΡεθύµνης (12)....” Φαίνεται λοιπόν ότι πρέπει να συνοδεύ-σει το χαρέµι του Χουσείν Πασά, στην πρωτεύουσα. Κατάπερίεργο όµως τρόπο τον βλέπουµε τον Ιανουάριο του1659, ακόµη στην Κρήτη, να κατηγορεί τη Σοφία από ταΣφακιά. Αντί του Μουσλή φαίνεται, ότι “ ... ανεχώρησεν ειςΚωνσταντινούπολην συνοδεύων το χαρέµι του ΚαπουτάνΧουσείν Πασά, ο Χατζή Ραµαζάν Αγάς, αφήνοντας το τιµά-ριόν του, αδέσποτον (13)...” Η αναφορά αυτή βρίσκεται σεάλλο έγγραφο µε ηµεροµηνία 12 Σεπτεµβρίου 1658. Αυτή ηκίνηση αποδεικνύεται σωτήρια για τον Μουσλή γιατί σε δύοµήνες από το δικαστήριο της Σοφίας και του Μπούρµπαγη,τον Μάρτιο του 1659, ο Χουσείν Πασάς θα αποκεφαλιστείκαι το συνήθειο εκείνες τις εποχές ήταν, να έχει και η ακο-λουθία του την ίδια τύχη µε τον αρχηγό της. Ο Musli Sah ...εκ των Σπαχήδων Ρεθύµνης ... Αγάς του ιππικού και ... δια-κεκριµένος µεταξύ των οµηλίκων του... γίνεται µέσα σε 10ηµέρες Μουτεβελής Βακουφίου για το Τζαµί Σουλτάν Ιµ-πραχήµ, Ρεθύµνου (14), και Βοϊβόδας επαρχίας Ρεθύµνης(15). Αυτό σηµαίνει ότι παίρνει ένα µισθό από το τζαµί καιταυτόχρονα την προµήθεια που του αναλογεί από την εί-σπραξη των φόρων ολόκληρης της επαρχίας Ρεθύµνης.Από το καλοκαίρι του 1658 και µετά, θα σύρει στα δικαστή-ρια πολύ κόσµο από την επαρχία του.

Για παράδειγµα: ενάγει χωριανούς από τις Σαϊτούρες µετην κατηγορία ότι δεν πιστοποίησαν τον θάνατο της Ζαµ-πετίνας µέσω υπαλλήλου του Ιεροδικείου (εποµένως το Ιε-ροδικείο δεν εισέπραξε το ανάλογο ποσό) καθώς καικατοίκους του χωριού Ρούστικα που δεν δηλώνουν στο Ιε-ροδικείο τον θάνατο του Νικόλαου και του Κωνσταντίνου(16). Αναγκάζει άλλους πάλι από τον νοµό Ρεθύµνης ναπουλήσουν τα παιδιά τους για να πληρώσουν τα χρέη τους(17).

Την ηµέρα δε που εκδικάζεται η υπόθεση της Σοφίας,ενάγονται τρείς ακόµα γυναίκες για υποθέσεις «χρηστώνηθών»: “... η νεάνις Καλή που καταστρέφει και κατεξευτελί-ζει την γυναικείαν αγνότητα και σωφροσύνην... η ΕλένηΞένου ... από το χωριό Κυργιάνα επειδή ... κατέστρεψε τηνπαρθενικότητά της και εξηυτέλισε την γυναικείαν αγνότητακαι σωφροσύνην ... και τέλος ... η Μαρία (του) Γεωργίου...επίσης ... από το χωριό Κυργιάνα, διότι πορνεύεται δηµόσια...” (18)

Το Ιεροδικείο εξετάζει ως µάρτυρες για τη δίκη της Σο-φίας, τον Σπαχή του χωριού Σελί, τον Χουσείν που είναιΜπέης, αξιωµατούχος δηλαδή, τον παπά του χωριού πουείναι ο εκπρόσωπος των Χριστιανών κατοίκων, δύο άτοµαµε όνοµα και επώνυµο άρα προεστούς και πέντε ακόµα πουαναφέρονται µόνο µε το όνοµά τους. Έχει κλητεύσει δηλαδήόλες τις αρχές του χωριού και µε το παραπάνω. Ανάµεσαστους µάρτυρες του Ιεροδικείου, βρίσκονται οι Ιζά Τσελεµπήµπίν Εϋγιούµπ, πιθανότατα άνθρωπος του κλήρου αφούείναι τσελεµπή, δηλαδή ευσεβής και Χασάν Μπέης (υιός)Αµπντουλάχ, αξιωµατούχος επίσης και µάλιστα εξισλαµι-σµένος. Υπάρχουν δύο δραγουµάνοι, ο Αχµέτ και ο Γιου-σούφ Μπέης και ο απαραίτητος δικαστικός υπάλληλος, οΙµπραχήµ µπίν Αλή µπεσέ, πράγµα που δεν συνηθίζεταιγιατί σε πολλά άλλα έγγραφα αναφέρεται µόνο ένας δρα-γουµάνος και αργότερα κανένας.

Ο Μουσλή Αγάς που είναι µάλλον ευνούχος φαίνεται ναδιαχειρίζεται τη δίκη της Σοφίας του Μπούρµπαγη σαν µια

εξαιρετική περίπτωση. Βλέπουµε ότι κατηγορώντας την γιαανηθικότητα, προτείνει ουσιαστικά τον εαυτό του ως Προ-στάτη των Χρηστών Ηθών, εποµένως έχει ηθικό και κοινω-νικό όφελος απέναντι στους οµηλίκους του.

Ταυτόχρονα την χρησιµοποιεί για να ξεφορτωθεί ή για ναβάλει στο χέρι τον Μπούρµπαγη που κατηγορείται για λη-στείες, προτείνοντας τον εαυτό του σαν προστάτη των χω-ρικών του Σελίου, εποµένως έχει επαγγελµατικό όφελοςαφού είναι Βοϊβόδας Ρεθύµνης.

Την ίδια στιγµή όµως χρησιµοποιεί τους χωριανούς σανµάρτυρες εναντίον και του Μπούρµπαγη και της Σοφίας.Έτσι, αφού δήλωσαν επίσηµα ότι αυτός είναι χαϊντούντηςδεν υπάρχει περίπτωση να του παρέξουν ξανά καταφύγιοστο χωριό τους γιατί τώρα κινδυνεύουν και οι ίδιοι. Έτσι εξα-σφαλίζει και την υποταγή του χωριού στην Οθωµανική κα-τοχή.

ΣυµπέρασµαΜια κοπέλα από τα Σφακιά, αναρωτιέµαι, µπορεί έτσι

απλά να την κλέψει ένας µη Σφακιανός ? Με σιγουριά θααπαντήσω : Όχι, σε καµία περίπτωση. Εποµένως οΜπούρµπαγης πρέπει να είναι και αυτός Σφακιανός, αλλά,για να µπορεί να επιστρέφει πίσω στα βουνά δεν πρέπει ναέχει κλέψει κοπελιά από το χωριό του. Αλλιώς, θα είχε νακάνει µε τους δικούς της. Από διπλανό όµως ? ∆εν θα µπο-ρούσε ? Και πάλι όµως θα πρόκειται για κάποια που έχει µεί-νει µόνη της γιατί οι άγραφοι νόµοι των Σφακιανών δενεπιτρέπουν χαλάρωση στα ήθη, αλλιώς θα είχε και πάλι νακάνει µε τους δικούς της.

Εποµένως, ψάχνοντας στον χάρτη µας το κοντινότεροΣφακιανό χωριό στο Σελί, είναι ο Καλλικράτης και το αµέ-σως κοντινότερο, είναι το χωριό Ασφέντου. ∆εν είναι λογικόνα κατάγονται και οι δυό τους από τα δύο αυτά διπλανάχωριά ? Αφού την έκλεψε, έπρεπε να την πάει αρκετά µα-κριά, αλλά όχι πολύ, τόσο όσο να µπορεί και να τη βλέπει.Αν υπολογίσουµε την απόσταση Ασφέντου-Καλλικράτη-Σελίσε τέσσερεις µέρες δρόµο, µέσα από τη διαδροµή Σελί –Καρέ -Αρµένοι - Άνω Βαρσαµόνερο - Αγ. Κωνσταντίνο –Ζουρίδι – Αργυρούπολη –Μυριοκέφαλα – Καλλικράτη –Ασφέντου, τότε φαίνεται να µπορούµε να θεωρήσουµε ότι ήτο ένα ή το άλλο είναι το χωριό από όπου έκλεψε τη Σοφίαο Μπούρµπαγης.

Ταυτόχρονα αφού πρέπει να αφήσει την κοπέλα µόνη τηςσε µια ξένη επαρχία πρέπει και να έχει γνωστούς εκεί, αλλάµάλλον όχι συγγενείς που θα τον µάλωναν για την πράξητου αυτή. Άρα κάποιοι από το Σελί τους παρέχουν καταφύ-γιο εκεί και έχουν και το νού τους στη Σοφία.Ίσως µάλιστα αυτοί να πληρώνονται µιας και τα πράγµαταδεν είναι εύκολα για τους ραγιάδες, µε τους Τούρκους να ζη-τούν συνέχεια φόρους και ένα Σπαχή στο χωριό αρµατω-µένο ανά πάσα στιγµή και έτοιµο να εισπράξει χρήµα γιαλογαριασµό δικό του ή ενός ανωτέρου του.

Από την άλλη, ο Μπούρµπαγης φαίνεται πως έχει χρή-µατα και ίσως γι’ αυτό τον ειδοποιούν έγκαιρα οι γνωστοίτου, που αν θέλαµε να το τραβήξουµε, θα µπορούσε να ήτανακόµα και κάποιοι από τους µάρτυρες που πάνε στο δικα-στήριο! Ίσως αυτοί που καταθέτουν (αρκετά αργά για ναπρολάβει να φύγει όπως φαίνεται) ότι “... αποδειχθείσηςόµως της διαγωγής του ταύτης ...... απέδρασε και εξηφανί-σθη ούτος ... εις τα όρη όπου και περιφέρεται πάντοτε δια-πράττων ληστείες ...” ίσως αυτοί οι ίδιοι τον βοήθησαν νααποδράσει. Το όνοµα του χαϊντούντη, που ο µεταφραστήςτον ονοµάζει Μπούρµπαγη, µοιάζει πάρα πολύ µε το όνοµατης Οικογένειας Μπούρµπαχη-Βούρβαχη-Μπουρµπαχάκη-Βουρβαχάκη που κατάγονται από το χωριό Ασφέντου, Σφα-κίων.

Ίσως λοιπόν ήταν ένας Μπούρµπαχης αυτός για τονοποίο µιλάει το δικόγραφο που εξετάσαµε. Ένας Μπούρµ-παχης που πολεµάει για την επιβίωση και είναι ο ίδιος αφεν-τικό του εαυτού του. ∆εν είναι χαίνης όπως θα ονοµάσουναργότερα οι Τούρκοι τους συµµάχους της Βενετίας, αλλάχαϊντούντης, δηλαδή ληστής για τους Τούρκους γιατί ότανθέλει κάτι, πολύ, απλώς το κλέβει και µετά καταφεύγει στοκαταφύγιό του στη Σφακιανή Μαδάρα. Ίσως.

Τζουάνος ή Καπετάν Τζοβάνη Αρ. Μετάφρασης 630 και 733 Τόµος Β’

Περίληψη εγγράφωνΈγγραφο 630

Στο ιεροδικαστικό έγγραφο µε ηµεροµηνία 4 Αυγούστου1672 περιγράφεται η δίκη στην οποία δηλώνεται ότι δεν ευ-θύνονται οι κάτοικοι της Χώρας Σφακίων (Νέφς Ισφακιά) γιατον θάνατο του Σταµατίου υιού Θεοδώρου από τους Ατσι-πάδες Μονοφατσίου, που πέθανε πριν από επτά µήνες.

Αντίθετα, ή χήρα του η Ζαµπιά το γένος Αντωνίου καιο µεγάλος του γυιός Γεώργιος, δηλώνουν ότι ετραυµατί-σθη και εφονεύθη εν τω δωµατίω του Εµπού ΜπεκήρΜπεσέ, Σούµπαση (19) του χωρίου Νέφς Ισφακιά. Οιδύο συγγενείς του πεθαµένου δηλώνουν επιπλέον ότι δενέχουν άλλη απαίτηση από τους Σφακιανούς και δεν εγεί-ρουν αγωγήν, λόγω φόρου αίµατος. Ενώπιον του Ιεροδι-καστικού Συµβουλίου Χάνδακος, εµφανίζονται εκτός απότη Ζαµπιά και τον γυιό της, ως µάρτυρες κατάθεσης πέντεάτοµα που δηλώνουν κάτοικοι Χώρας Σφακίων οι οποίοικαι έχουν εξουσιοδοτηθεί από τους καπεταναίους Σφα-κίων. Αυτοί, µε τη σειρά αναφοράς τους στο έγγραφο, είναιοι: Σταµάτιος υιός Νικολάου Φραγκιάς υιός ΓεωργίουΙωάννης υιός Μουρή Ιωάννης υιός Μανιού Νικηφόρος υιόςΘεοδώρου.

Ακολουθούν οι 11 Σφακιανοί Καπεταναίοι τους οποίουςαυτοί εκπροσωπούν και πάλι µε τη σειρά αναφοράς τους:Καπετάν Πύργος, Καπετάν Πόλος, Καπετάν Φάτζος, Κα-πετάν Μανόλης, Καπετάν Φραδίκια, Καπετάν Μπίζης, Κα-πετάν Πόλης Μοράκης, Καπετάν Τζιοβάνι, ΚαπετάνΒουροµανώλης,Καπετάν Νικόλας και Καπετάν Νικηφό-ρος.

Άς σηµειωθεί εδώ ότι οι γραµµατείς στο Ιεροδικείο κα-ταγράφουν τα ελληνικά ονόµατα έτσι όπως τα άκουγαν καιέτσι όπως αυτοί µπορούσαν να καταγράψουν τους ξένουςσε αυτούς ελληνικούς φθόγγους , γι’ αυτό κάποια απόαυτά µας ακούγονται παράξενα. Μετά το τέλος των κατα-θέσεων που, καταχωρίζονται στο επίσηµο Ιερό βιβλίο,υπογράφουν και οι πέντε µάρτυρες του Ιεροδικείου. Αυτοίείναι : ο διακεκριµένος προύχων Ραµαζάν Αγάς ,υιός Ελ-χάτζ Αχµέτ, κλητήρ, ο Αχµέτ Εφένδης, υιός Αλή, ο επίλε-κτος των οµηλίκων του, ο Ραµαζάν Αγάς, υιός Αβδουλλάχ,ο Αλή Μπέης, υιός Αβδουλλάχ,ο Γιουσούφ Μπεσέ, υιόςΑβδουλλάχ (διαγγελεύς20-κλητήρας) κ.λ.π.

Έγγραφο 733Στο Ιεροδικαστικό έγγραφο µε ηµεροµηνία, 22 Φε-

βρουαρίου 1674 περιγράφεται η δίκη που βεβαιώνει επί-σηµα την είσπραξη των φόρων που πλήρωσαν οιραγιάδες των Σφακίων και τους οποίους εισέπραξε αντί-στοιχα ο Μουτεβελής του βακουφίου Τεµένους Σουλτάν Ιµ-πραχήµ Χάν, στο Ρέθυµνο, Σπαχής, Αβδουλλάχ Αγάς,υιός Αβδουλλάχ.

Οι εκπρόσωποι και πληρεξούσιοι της Επαρχίας, βε-βαιώνουν την είσπραξη επακριβώς και ανελλιπώς τουφόρου της δεκάτης και των φόρων των ετών 1671 και1672. Βεβαιώνουν επίσης ότι “... ουδεµία αυθαιρεσία του... µουτεβελή παρετηρήθη και τον ευγνωµονούµεν και εί-µεθα ευχαριστηµένοι από αυτόν ... δεν έχοµεν διένεξιν,ούτε αγωγήν ... κατ’ αυτού”. Τα 11 άτοµα από τους ... ρα-γιάδες των Σφακίων ... που ενεφανίσθησαν ενώπιον τουΙερού τούτου Συµβουλίου, στον Χάνδακα, παριστάµενοιαυτοπροσώπως δια τον εαυτόν των και ως πληρεξούσιοιτης Επαρχίας ... είναι οι εξής: Τζουάννος υιός Γιάννη, Κα-σούλης υιός Βάρδα, Πόλος υιός Μεράκη, Νικολός υιόςΠέρου, Κατζανέρος υιός Νικηφόρου,Μιχάλης υιός Γιάννη,Μανώλης Μανιά, Λιόδης υιός Ξηρούχη, Γεώργιος υιός Κα-τσούλη, Ξηρούχης υιός Μιχάλη και ∆ράκος υιός Γεώργη.

Μετά την επικύρωση των καταθέσεων γίνονται οι κατα-χωρήσεις στο Ιερό Βιβλίο και υπογράφουν οι εξής πέντεµάρτυρες του Ιεροδικείου : ο Οµέρ Αγάς, υιός Χιζίρ, ο Χου-σείν Μπέης, υιός Αβδουλλάχ, ο Γιουσούφ Μπεσέ, υιόςΑβδουλλάχ (κλητήρας) ο Χουσείν Μπέης υιός ΜουσταφάΑβάζ Μπέης, υιός Αβδουλλάχ.

Παραποµπές(12) Εγγραφο αρ. 62 (ΣΤΑΥΡ. Α’) (13) Εγγραφο αρ. 101 (ΣΤΑΥΡ.Α’) (14) Εγγραφο αρ. 79 (ΣΤΑΥΡ.Α’) (15) Στοιχείο που προκύπτει από το έγγραφο αρ. 107(ΣΤΑΥΡ.Α’) (16) Εγγραφα αρ. 132 και 133 (ΣΤΑΥΡ.Α’) (17) Εγγραφα αρ. 117,119, 121,123,124 (ΣΤΑΥΡ.Α’) (18) Εγγραφο αρ. 136 και 137 (ΣΤΑΥΡ.Α’)(19) Subashi, ο στρατιωτικός που εισπράττει τους ειδικούςφόρους του Βακουφίου για λογαριασμό του ειδικού φοροει-σπράκτορα ο οποίος διορίστηκε από τον επόπτη του Βακου-φίου. Ο επόπτης στην περίπτωσή μας είναι ο γυιός τουαρχικού Αφιερωτή, Γαζί Χουσείν Πασά.20 Εγγραφο αρ. 640του Β’ τόμου των Μεταφράσεων Σταυρινίδη (ΣΤΑΥΡ.Β’)

(Συνεχίζεται)

88 Κοινωνικά ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

ΓάµοιΓάµοιΓράφει ο Γράφει ο

Σήφης ΜανουσογιάννηςΣήφης Μανουσογιάννης

Την Κυριακή 15 του Σεπτέµβρηστον Ιερό Ναό του Αγίου Κωσταντί-νου στην Ιµπρο Σφακίων ένωσαν τηζωή τους και στέριωσαν την αγάπητους ενώπιων θεού, γονέων συγγε-

νών και φίλων, ο Γιώργος και η Φαίδρα, σε µια όµορφη τελετή µε πα-ραδοσιακό τρόπο. Πάνω σε άλογο η Νύφη συνοδευόµενη από τοπατέρα της το φίλο Γιώργη και αρκετούς καβαλάρηδες σε άλογα, κα-τευθύνθηκε στην Εκκλησία, όπου τη περίµενε ο Γιώργης µε τους συγ-

γενείς του. Μετά την όµορφη τελετή του γάµου και τις ευχές τωνπαρευρισκοµένων το όµορφο ζευγάρι, δεξιώθηκε όλους τους φίλουςκαι συγγενείς στο κέντρο “ΚΟΝΤΑΡΟΣ”. Το γαµίλιο γλέντι, ήταν πλου-σιότατο σε µουσική, εδέσµατα και καλή διάθεση. Ο κόσµος διασκέ-δασε µέχρι τις πρωινές ώρες.

Την προηγούµενη Τετάρτη πριν από το γάµο, έγιναν τα κανίσκια στηΙµπρο, όπου το γλέντι, τα φαγητά, το ριζίτικο και η διάθεση του κό-σµου ήταν τόσο µεγάλη που τελείωσε το πρωί.

Να ευχηθούµε στο Γιώργο και στη Φαίδρα, να ζήσουν ευτυχισµένοι.Στους γονείς, Γιώργο και Σοφία ∆ουρουντάκη,καθώς και Γιώργη καιΜαρία Κωσταντουδάκη, να χαίρονται τα παιδιά τους και να κανακί-σουν εγγόνια. Στους κουµπάρους Γιάννη Κλαράκη και Γιάννη Πούλακα να είναι πάντα άξιοι.

• • • • •Το Σάββατο στις 6 του Ιούλη, στο εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη στο

Στύλο Αποκορώνου, ο Ανδρέας και η Μαζίτα, ένωσαν τη ζωή και τηναγάπη τους, µε την αγάπη των γονιών συγγενών και φίλων σε µιασεµνή τελετή.

Το όµορφο και ευτυχισµένο ζευγάρι, µετά το πέρας της τελετής καιτις ευχές όλων των παρευρισκοµένων, δεξιώθηκε τους συγγενείς καιφίλους στο κέντρο “ΑΡΙΑ∆ΝΗ”, όπου διασκέδασαν οι παρευρισκόµε-νοι µέχρι τις πρωινές ώρες.

Να ευχηθούµε στον Ανδρέα και τη Μαζίνα να ζήσουν ευτυχισµένοι,στους δε γονείς Γιώργη και Ελένη Λεντάρη καθώς και στη ∆έσποιναΖαρόκωστα, να χαίρονται και να καµαρώνουν τα παιδιά τους, να αξιω-θούν να κανακίσουν εγγονάκια. Στους κουµπάρους Κωστή Αρκαλάκηκαι Αθηνά Βακαλοπούλου να είναι πάντα άξιοι.

Επιπλέον στη Μαζίνα, ευχόµαστε να έχει δύναµη και επιτυχία στολειτούργηµα της στην εκπαίδευση των παιδιών, συµβάλλοντας τα µέ-γιστα στη παιδεία των, στα Σφακιά.

• • • • •Το Σάββατο 29 Ιουνίου στον Ιερό Ναό του Αγίου Ραφαήλ

o Γιώργης και η Ειρήνη, σε µια σεµνή και κατανυχτική τελετή έδω-σαν υπόσχεση αιώνιας αγάπης ενώπιον Θεού, συγγενών και φίλων.

Μετά την όµορφη τελετή και τις ευχές των παρευρισκοµένων, τοόµορφο ζευγάρι δεξιώθηκε τους καλεσµένους στο κέντρο”ΠΟΡΤΟ-ΚΑΛΙ” του φίλου Παπασηφάκη. Το κέφι, η περιποίηση, η µουσική ήτανόλα άψογα, όπως αρµόζει σε ένα όµορφο γάµο.Να ευχηθούµε στο Γιώργο και την Ειρήνη να είναι ευτυχισµένοι. Στουςγονείς Γιαννη και ∆έσποινα Κοντορινάκη, καθώς και στο ΓιώργοΠάσχο και Στεργιανή Γκουτγουφέτα, να χαίρονται και να καµαρώνουντα παιδιά τους και να αξιωθούν να κανακίσουν εγγόνια. Στους κουµ-πάρους Μανώλη Μανουσέλη και Γιώργη ΚελαΪδή να είναι πάντα άξιοι.

• • • • •Στις 21 του Ιούνη στον Άγιο Φανούριο στη Κάηνα δυό νέα παιδιά

ο Μανούσος και η Φανή (Φανουρία), ένωσαν την αγάπη τους µε τηνευλογία της Εκκλησίας και την αγάπη συγγενών και φίλων, σε µιασεµνή τελετή.

Μετά το µυστήριο και τις ευχές των παρευρισκοµένων, το νέο ζευ-γάρι δεξιώθηκε τους συγγενείς και φίλους, σε ένα γλέντι πλούσιο καιµε πολύ κέφι στο κέντρο «ΕΣΠΕΡΟΣ».

Στο νέο ζευγάρι ευχόµαστε από καρδιάς να είναι ευτυχισµένο ,στουςδε γονείς Μαρία Γλεντούση και Παναγιώτη και Αµαλία Κατσούλη ναχαίρονται τα παιδιά τους και να κανακίσουν εγγονάκια. Στους κουµ-πάρους Σπύρο Μπούχλη και Γιάννη Ξηραδάκη να είναι πάντα άξιοι.

Την Κυριακή 1η του Σεπτέµβρη στον Ιερό ναό του Αγ Νικολάου στοκτήµα Παυλάκη, στο Ρέθυµνο, ένα όµορφο ζευγάρι ο Γιώργος και ηΣίλβια ένωσε τη ζωή του και έδωσε υπόσχεση αιώνιας αγάπης ενώ-πιον Θεού, συγγενών και φίλων.

Ηλθαν από την Ελβετία, που ζουν, γνωρίστηκαν και αγαπήθηκαν,στη Κρήτη, για να βρεθούν σε ένα φιλικό και όµορφο περιβάλλονστη µεγάλη τους χαρά.

Μετά από µια όµορφη τελετή στο Γραφικό Εκκλησάκι και τις ευχέςόλων µας, µεταφερθήκαµε σε ένα υπέροχο χώρο, που όλα ήταν

έτοιµα για να υποδεχθούν τους καλεσµένους. Με τη µουσική τουφίλου Μαρτσάκη Αντώνη και του συγκροτήµατος του, τα ριζίτικα τρα-γούδια, το πολύ κέφι και τα πλούσια εδέσµατα, η όµορφη παρέακράτησε µέχρι το πρωί. Η νύφη εντυπωσιακή δίπλα στο λεβέντηΓιώργη, σε µια υπέροχη σούστα που χόρεψε, εντυπωσίασε τουςσυνδαιτυµόνες. ∆εν είχε τίποτα να ζηλέψει τις όµορφες Κρητικο-πούλες ξαδέλφες της. Συγκινητικές και οι µαντινάδες της γιαγιάςαδελφής των Γιάννη και Γιώργη Σταγάκη, που µας µετέφερε νοεράστα γλέντια που κάναµε πριν πολλά χρόνια.Ευχόµαστε στο Γιώργο και τη Σίλβια να είναι ευτυχισµένοι και αγα-πηµένοι. Στους γονείς Μαρία Ιωάννου Σταγάκη και Franz Olloz-Monique Olloz, να χαίρονται τα παιδιά τους και να αξιωθούν νακανακίσουν εγγόνια και στους κουµπάρους Σταύρο Τσαπάκη καιFadio Suthi, να είναι πάντα άξιοι

• • • • •Ο Γάµος είναι όµορφος µε άφθονες αξίες

αρκεί να ξέρεις ν’αγαπάς µε σέβος και θυσίες. Μ’ αυτό το δίστιχο αλλά και µε άλλα, κάλεσαν τους φίλους στο

γάµο τους, το Σάββατο 20 Ιουλίου στον Ιερό Ναό του Αγίου Αντω-νίου στο Πρινέ Ρεθύµνου, ο Γιώργης και η Ελένη. Οι συγγενείς,γονείς και φίλοι, ευχήθηκαν στο όµορφο ζευγάρι - µετά τον όρκο αι-ώνιας αγάπης και αλληλοεκτίµησης που έδωσαν, να είναι ευτυχι-σµένο και χαρούµενο. Στη συνέχεια οι νεόνυµφοι δεξιώθηκαν τουςκαλεσµένους, στο κέντρο “ΑΡΙΑ∆ΝΗ”, σε ένα πλουσιότατο τραπέζι,µε αµείωτο κέφι, ριζίτικα, µουσική, τραγούδι και εδέσµατα.

Να ευχηθούµε στο Γώργο και την Ελένη να ζήσουν ευτυχισµένοι,στους δε γονείς Μιχαήλ και Άννα Βυζηράκη καθώς και Ευάγγελοκαι Αννα Μπερνιδάκη, να χαίρονται τα παιδιά τους και να κανακί-σουν εγγονάκια. Στους κουµπάρους Γιάννα Αθανασάκη, ΠαντελήΑυγουστίου και Λυκούργο Τζαρδή, να είναι πάντα άξιοι.

• • • • •To Σάββατο 27 Ιουλίου στο Εκκλησάκι του Αγίου Χριστόφορου

στη Νεραντζιά Βουκολιών (Πάρκο Πολέντα), ένωσαν τη ζωή τους οΝίκος και η Μαρία. Ήταν µια σεµνή τελετή που όλοι οι παρευρι-σκόµενοι καµάρωναν νέο ζευγάρι, που ενώπιον Θεού γονέων συγ-γενών και φίλων έδωσε υπόσχεση αιώνιας αγάπης.

Μετά το µυστήριο και τις ευχές των παρευρισκοµένων, το ζευγάριδεξιώθηκε τους φίλους και συγγενείς στο κτήµα ΝΕΡΑΤΖΙΑ“.

Να ευχηθούµε στο Νικόλαο και τη Μαρία, να ζήσουν ευτυχισµένοι.Στους γονείς Αντώνη και Μαρία Κουφογιαννάκη, καθώς και Ιωάννουκαι Αικατερίνης Ψαρουδάκη, να χαίρονται τα παιδιά τους και να κα-νακίσουν εγγονάκια. Στους κουµπάρους Γεώργιο Μπαρµπόπουλοκαι Ευαγγελία Τσακιράκη να είναι πάντα άξιοι.

• • • • •Στις 18 του Ιουνίου και στον Ιερό Ναό της Παναγίας Λουτρού

δυό νέα Σφακιανόπουλα, ο Ανδρέας Κοντορινάκης και η ΓεωργίαΠατρουδάκη, ένωσαν τη ζωή τους και έδωσαν αιώνια υπόσχεσηαγάπης, ενώπιον Θεού, γονέων, συγγενών και φίλων . Μετά τοµυστήριο του γάµου και τις ευχές των παρευρισκοµένων πήγανστην Ανώπολη, οπου στήθηκε πλούσιο Σφακιανό γλέντι, µε ριζίτικα,χορό και διασκέδαση. µέχρι τις πρωινές ώρες.

Ευχόµαστε στον Ανδρέα και τη Γεωργία να ζήσουν και να είναι ευ-τυχισµένοι. Στις οικογένειες του Μιχάλη Κοντορινάκη και ΜανώληΠατρουδάκη, να καµαρώνουν τα παιδιά τους και να αξιωθούν να κα-νακίσουν εγγόνια,στους δε κουµπάρους Σήφη Σφηνιά και ΠαντελήΜανούσακα να είναι πάντα άξιοι.

• • • • •Στις 8 του Ιουνίου στην Ασή-Γωνιά και στον Ι. Ν. Αγ Γεωργίου,

ένωσαν τη ζωή τους ο Μάρκος Ζερβός και η Ελευθερία Πλυµάκη.Μετά το µυστήριο και τις ευχές συγγενών και φίλων, έγινε παραδο-σιακό γλέντι στη πλατεία του χωριού µε ριζίτικα, µουσική και χορό.Άφθονα τα εδέσµατα και η περιποίηση άριστη, όπως αρµόζει σε πα-ραδοσιακό Σφακιανό µε Αση-Γωνιώτικο Γάµο. Να ευχηθούµε στουςνεόνυµφους Μάρκο και Ελευθερία να ζήσουν ευτυχισµένοι. Στοκουµπάρους Γιανακάκη Χρήστο και Βλαζάκη Αλέκα πάντα άξιοι καιστη µάνα του γαµπρου Φερενίκη Ζερβού να κανακίσει εγγόνια.

Ένα χαµόγελο και µια ευχή από τα αγαπηµένα τους πρό-σωπα είναι αυτό που θέλησαν ο Σήφης και Μανωλία, για τηνοµορφότερη µέρα της ζωής τους.Την Παρασκευή στις 16 Αυγούστου στον Ιερό Ναό Αγίου Εµ-µανουήλ στ’ Ασκύφου, ένωσαν τη ζωή τους και στέριωσαν τηναγάπη τους, ενώπιων θεού, γονέων, συγγενών και φίλων, σεµια σεµνή τελετή. Μετά το µυστήριο και τις έγκάρδιες ευχές τωνπαρευρισκοµένων προς το νέο ζευγάρι και τους οικείους του,το νέο ζευγάρι δεξιώθηκε τους φίλους και συγγενείς, στο κέν-τρο “ΕΣΠΕΡΟΣ”.

Να ευχηθούµε στο Σήφη και τη Μανωλία, να ζήσουν ευτυχι-σµένοι. Στους γονείς Μιχάλη και Αννα Μπούχλη, καθώς και τοΜιχάλη και Ευδοξία ∆εληγιαννάκη, να χαίρονται τα παιδιά τουςκαι να ευτυχίσουν σε εγγονάκια. Στον κουµπάρο ΚωσταντίνοΠολέντα να είναι πάντα άξιος.

• • • • •Στις 19 Ιουλίου στον Ιερό Ναό της Παναγίας στο Πετρέ Ασκύ-

φου, ο Γιώργος και η Γεωργία, ένωσαν την ζωή τους σε µιασεµνή τελετή, µε παρευρισκόµενους γονείς, συγγενείς και φί-λους.

Μετά το µυστήριο και τις ευχές συγγενών και φίλων, τοόµορφο ζευγάρι δεξιώθηκε τους παρευρισκόµενους στη χαράτους , στο κτήµα “ΜΠΑΛΑΝΤΙΝΟΥ”. Εµείς να ευχηθούµε στοΓιώργη και τη Γεωργία και ζήσουν ευτυχισµένοι, στους γονείςτων παιδιών Βαγγέλη και Αµαλία Παπασηφάκη, καθώς καιστο Σταύρο και Αννα Βαλυράκη, να χαίρονται τα παιδιάς τουςκαι να αξιωθούν να κανακίσουν εγγόνια. Στον δε κουµπάροΑντώνη Σταυρουδάκη να είναι πάντα άξιος.

• • • • •Στις 28 του Ιούλη, δυό ερωτευµένα παιδιά, ένωσαν τη ζωή

τους, καλώντας µας να παρευρεθούµε στη χαρά τους µε τουςπαρακάτω στοίχους:

Στο ΚΤΕΟ ερωτευτήκαµε και από ‘κει σας Καλούµε τον Ιούλη στις 28, τιµής µας να σας δούµε.

Στην Αγία-Βαρβάρα στις Μουρνιές στις 7 θ΄ανταµωθούµε ενώπιον Θεού και ‘σας, εµείς θα παντρευτούµε.

Στο Πορτοκάλι στρώσαµε, καλούδια να κερνούµεαγκαλιασµένοι ως την αυγή, όλοι να τραγουδούµε.

Γιώργος και Κρυσταλένια Ένα όµορφο ζευγάρι στο γραφικό εκκλησάκι της Αγ-Βαρβά-

ρας στις Μουρνιές, σε µια κατανυκτική ατµόσφαιρα και µε τιςευχές όλων που παρευρεθήκαµε, στέριωσε την αιώνια ευτυχίατου.

Μετά δεξιώθηκαν τους καλεσµένους στο κέντρο “ΠΟΡΤΟ-ΚΑΛΙ” του φίλου Παπασηφάκη. Η περιποίηση, το κέφι, η µου-σική -από το συγκρότηµα του φίλου Μαγγελάκη Γιώργη, τοχορευτικό συγκρότηµα του Σήφη Παπασηφάκη, τα ριζίτικααπό φίλους ριζίτες, αλλά και η λεβεντιά της νύφης και του γαµ-πρού, όπως και όλους που τους συνόδευσαν στο χορό, κα-τενθουσίασαν τους συνδαιτυµόνες. Το κέφι κράτησε αµείωτοµέχρι τις πρωινές ώρες.

Στα παιδιά Γιώργο και Κρυσταλένια ευχόµαστε να είναι ευ-τυχισµένα, στους γονείς Χαράλαµπο και Ελεονώρα Ραλλάκηκαθώς και του φίλου Σήφη και Βασιλικής Παπασηφάκη, ναχαίρονται τα παιδιά τους και να αξιωθούν να κανακίσουν εγ-γόνια. Στους κουµπάρους Γιώργο Βουράκη και Ευαγγελία Τζι-τζικαλάκη, να είναι πάντα άξιοι

• • • • •Την Κυριακή 30 Ιουνίου στον γραφικό εκκλησάκι της Αγίας

Βαρβάρας στις Μουρνιές, σε ένα κατανυκτικό και όµορφο πε-ριβάλλον κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια, ο Γιάννης και ηΓεωργία, έδωσαν υπόσχεση αιώνιας αγάπης.

Μετά το µυστήριο και τις ευχές των παρευρισκοµένων - συγ-γενών και φίλων, το ζευγάρι δεξιώθηκε τους καλεσµένους σεένα γλέντι τρικούβερτο στη Λιµνούπολη.

Στο Γιάννη και τη Γεωργία να ευχηθούµε να ζήσουν ευτυχι-σµένοι. Στους γονείς των παιδιών ∆ηµήτρη και Αργυρώ Ρε-τουδάκη και στο φίλο Γιώργη και Παγώνα Χαιρέτη, ευχόµαστενα χαίρονται τα παιδιά τους και να αξιωθούν να κανακίσουνεγγόνια. Στους δε κουµπάρους, Αργυρώ Πετράκη και ΓιάννηΦαντάκη, να είναι πάντα άξιοι.

99ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Αυτοί που έφυγαν...Αυτοί που έφυγαν...ΓάµοιΓάµοιΣτις 12 Ιουλίου στον Ιερό Ναό του Αγ. Παντελεήµονα

στο Ασκύφου, ο Στέλιος και η Ειρήνη, έδωσαν ενώ-πιον Θεού, συγγενών και φίλων, υπόσχεση αιώνιαςαγάπης, ενώνοντας τις ζωές τους σε µια σεµνή τελετή.

Μετά το µυστήριο και τις ευχές των παρευρισκοµέ-νων, το όµορφο ζευγάρι δεξιώθηκε τους συγγενείς καιφίλους, στο κέντρο “ΕΣΠΕΡΟΣ”.

Στον Στέλιο και Ειρήνη, να ευχηθούµε να ζήσουν ευ-τυχισµένα. Στους γονείς Νικόλαο και Αφροδίτη Κατσα-νεβάκη, καθώς και Σπύρο και Θεανώ Καρκάνη,ευχόµαστε να χαίρονται τα παιδιά τους και να αξιωθούννα κανοκίσουν εγγόνια. Στον κουµπάρο Γιάννη Ζακυν-θυνάκη να είναι πάντα άξιος.

• • • • •Το Σάββατο 24 Αυγούστου στον Ιερό Ναό του Αγίου

Μανώλη στο Ασκύφου Σφακίων, ένωσαν τη ζωή τουςµε τα ιερά δεσµά του γάµου, σε µια σεµνή τελετή µεπαραδοσιακό τρόπο, ο Σήφης και η Ασηµίνα.

Ο Σήφης µε τους συγγενείς και φίλους, περίµενε τηνύφη που κατέφθασε µε άµαξα, συνοδευόµενη µε τοσυγκρότηµα του Γιώργη Σκορδαλού και λεβέντες κα-βαλάρηδες πάνω σε άλογα. Όµορφες στιγµές που ξε-

διπλώνονται αναµνήσεις από το παρελθόν.Μετά το µυστήριο και τις ευχές συγγενών και φίλων,

οι παρευρισκόµενοι στη χαρά των παιδιών, βρεθήκαµεστο κέντρο Έσπερος, όπου έγινε ένα τρικούβερτογλέντι, µε ριζίτικα από τους λεβέντες συγγενείς καικουµπάρους, µε την εξαίρετη µουσική και το τραγούδιτου φίλου Σκορδαλού Γιώργη και του συγκροτήµατοςτου, το χορό από λεβέντες χορευτές και λυγερόκορµεςκοπέλες και τα πλούσια εδέσµατα. Το γλέντι ήταν αµεί-ωτο µέχρι το πρωί.

Στον Σήφη και την Ασηµίνα, ευχόµαστε να ζήσουν καινα ευτυχίσουν. Στους γονείς Νίκο και Ιωάννα Τσαπάκη,καθώς και στον Ανδρέα Τζουγανάκη, να χαίρονται ταπαιδία τους και να ευτυχίσουν να κανακίσουν εγγόνια.

Στους λεβέντες κουµπάρους Γιώργη Χατζιδάκη καιΑντώνη Πατεράκη να είναι πάντα άξιοι.

• • • • •Το Σάββατο στις 22 Ιουνίου στον Ιερό ναό του προ-

φήτη Ηλία Χανίων, ο Γιάννης και η Γιάννα, ένωσαν τηζωή τους σε µια υπόσχεση αιώνιας αγάπης ενώπιωνΘεού, συγγενών, φίλων και της µικρής τους κόρης.

Μετά το µυστήριο του γάµου, ακολούθησε η βάφτισητης. Το κάλεσµα για τον γάµο και τη βάφτιση, έγινε απότην µικρή, µ΄αυτά τα όµορφα στιχάκια:

Στο γάµο της µανούλας µου και του γλυκού µπαµπά µου,Καλώ όλους εσάς να βρίσκεστε κοντά µου.Εκεί θα βρίσκονται νεράιδες όµορφες,Να υφάνουν το όνοµα µου ,να µου χαρίζουνε ευχές ,Για κάθε πέταγµα µου΄.Νά χω χαρές και αρετές ,Κάτι να µη µου λείψει, να΄ναι οι στιγµές µου διαλεκτές,Το πιο γλυκό χαµόγελο πόνος να µην το αγγίζει.Μαζί µε τούτες τις ευχές ,θέλω και τις δικές σας ,

Αγνές κι αληθινές ,µέσα από τις καρδιές σας”.Μετά τα µυστήρια και τις ευχές των παρευρισκοµέ-

νων, έγινε δεξίωση για τους συγγενείς και φίλους, στοκέντρο “ Ευτυχία Palace”.

Στα παιδιά, ευχόµαστε να είναι ευτυχισµένα, στη νε-οφώτιστh κουκλίτσα Άννα, να είναι καλότυχη.

Στους γονείς ∆ηµήτρη και Άννα Πολέντα, καθώς καιΑντωνίου και Αγγελικής Πετράκη, να χαίρονται τα παι-διά τους. Στους κουµπάρους Μπάµπη και Κατερίνα ∆α-ρατσιανού και στη νονά Ξερογιαννάκη Μελίνα, να είναιπάντα άξιοι.

Γιώργης Ζερβός Γιώργης Ζερβός Κτυπημένος από τα νεανικά του χρόνια (από την επάρατο αρ-

ρώστια σκλήρυνση κατά πλάκας), ο λεβέντης φίλος και συγγενήςΓιώργης, εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο, βυθίζοντας στοπένθος την οικογένεια του.

Την Τετάρτη στις 12 του Ιουνίου στο κοιμητήριο της Καλλιθέαςστην Αθήνα, έγινε η εξόδιος ακολουθία.

Στη χαροκαμένη μάνα και στις αδελφές του, εκφράζουμε ταθερμά μας συλλυπητήρια

Αντιγόνη Μπολιώτη Αντιγόνη Μπολιώτη Έφυγε από τη ζωή η Σφακιανή αρχόντισσα, η Αντιγόνη. Μετά

από μια σύντομη ασθένεια που την ταλαιπώρησε, έφυγε ήρεμα,με την αξιοπρέπεια που την χαρακτήριζε σε όλη της τη ζωή.

Πάντα κοντά στην Ένωση μας. Μέχρι και στη τελευταία μας εκ-δήλωση ήλθε για να βρεθεί κοντά στους ανθρώπους που τόσοαγάπησε και που με τις πράξεις της βοηθούσε. Στο κοιμητήριοτου Κόκκινου Μήλου Αθηνών, εψάλη η εξόδιος ακολουθία, στις14 Ιουνίου.

Εκφράζουμε στους συγγενείς της,τα θερμά μας συλλυπητήρια.

Μανώλης Χαρ. Μανουσέλης Μανώλης Χαρ. Μανουσέλης Ένας καλός φίλος, ο Μανώλης έφυγε από τη ζωή μετά από σύν-

τομη ασθένεια. Ευγενής και αγαπητός σε όλους τους Σφακιανούς,είχε την αρχοντιά που άρμοζε σε λεβέντες και αγαπητούς συμ-πατριώτες μας.

Στο κοιμητήριο της Μεταμόρφωσης Αττικής, εψάλη η εξόδιοςακολουθία το Σάββατο 22 Ιουνίου. Στη σύζυγο, το γιό του καιστους συγγενείς του, εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

Μαρινάκης Βαγγέλης Μαρινάκης Βαγγέλης Ο Βαγγέλης, πολέμησε στην Αλβανία, αγωνιστής στην Εθνική

Αντίσταση, προσωποποίηση της ευγένειας και της καλοσύνης,έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών, αλλά με οξυτάτη διαύγειαπνεύματος.

Ποιος δε θυμάται το Βαγγέλη με τον καλό λόγο, τη λογική καιτην ευγένεια του.

Στο κοιμητήριο στα Νομικιανά, εψάλη η εξόδιος ακολουθία.Στη σύζυγο, τα παιδιά και τους συγγενείς του, εκφράζουμε τα

θερμά μας συλλυπητήρια. Να είναι ελαφρύ το Σφακιανό χώμα που δέχτηκε το αγαπητό Βαγγέλη.

Νίκος Γουμενάκης Νίκος Γουμενάκης Έφυγε για το αιώνιο ταξίδι, ο Νίκος. Η εξόδιος ακολουθία, έγινε

στο κοιμητήριο του Αργουλέ, όπου και ετάφη την 1η Αυγούστου. Ο Νίκος, εργατικός και φιλότιμος πέρασε μοναχικά τη ζωή του

στον Αργουλέ, ήρεμα και φιλήσυχα. Στους συγγενείς του, εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

Περράκης Ιωάννης Περράκης Ιωάννης Αναπάντεχο πλήγμα ήταν ο ξαφνικός θάνατος του Γιάννη. Κτυ-

πημένος με την επάρατο νόσο, δεν πρόλαβε να αντιδράσει καιέτσι ξαφνικά έφυγε από τη ζωή.Εργατικός, πάλευε χρόνια με τα κύματα με το καΐκι του στις θά-

λασσες του Λιβυκού Αγαπητός σε όλους αλλά η μοίρα, του φέρθηκε πολύ σκληρά.Την Παρασκευή στις 23 Αυγούστου στα Νομικιανά Σφακίων, στο

κοιμητήριο, εψάλη η εξόδιος ακολουθία. Στη χαροκαμένη μάνα,τη σύζυγο, τα αδέλφια και τους συγγενείς του καλού μας φίλου,εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

Μανουσέλης Νίκος του Γεωργίου Μανουσέλης Νίκος του Γεωργίου Αποφράδα μέρα για τη κοινωνία των Σφακιών, όταν ανακοι-

νώθηκε ό τι ο Νίκος έχασε τη μάχη της ζωής και έφυγε έτσι ανα-πάντεχα και άδικα από το μάταιο τούτο κόσμο.

Ένα τροχαίο ατύχημα, τον τραυμάτισε βαρύτατα. Έδωσε τημάχη για να κρατηθεί στη ζωή, αλλά η μοίρα επεφύλασσε άλλα.

Ο καλός επιστήμονας, ο άνθρωπος που βοήθησε αρκετούς συν-τοπίτες με τις συμβουλές του σε θέματα προγραμμάτων και οι-κονομικά, ο άνθρωπος που ασχολείτο με τα κοινά στη κοινωνίατων Χανιών αλλά και συνεργάτης σύμβουλος του Δήμου μας,έφυγε αφήνοντας ένα μεγάλο κενό.

Οι δάσκαλοι γονείς του πως θα αντέξουν αυτό το μισεμόπριν να κλείσουν τα μάτια να ζουν με τη θλίψη του γιού τους.Ποιός θα παρηγορήσει τη σύζυγο του, τα παιδιά του, που έφυγεόταν τον είχαν ανάγκη. Όλη η κοινωνία των Χανιών, αλλά και τωνΣφακιών, συνόδεψε με δάκρια στα μάτια το φίλο Νίκο στην εξό-διο ακολουθία που εψάλη στην Ευαγγελίστρια στη Χα-λέπα και στη συνέχεια στο κοιμητήριο του ΑγίουΛουκά, την Τετάρτη 7 Αυγούστου.

Η Ένωση μας εκφράζει το πιο θερμά της συλλυπητή-ρια στα παιδιά του, στη σύζυγο του, στους σεβαστούςγονείς του που αφιέρωσαν τη ζωή τους να μαθαίνουνγράμματα στα παιδιά μας, στο Μανούσο και όλους τουςσυγγενείς του.

Ας είναι ελαφρό το χώμα της Κρητικής γης που τον δέ-χτηκε. Η καλή ανάμνηση είναι το βάλσαμο στο μεγάλοπόνο της οικογένειας του.

Μανουσέλης ΜανούσοςΜανουσέλης ΜανούσοςΧρόνια δάμαζε τη θάλασσα, o Μανούσος, φίλος αγαπητός, καλός

συμπατριώτης, εργατικός. Όλοι είχαν να πουνένα καλό λόγο Αλλά η ζωή δείχνει πολλέςφορές το σκληρό της πρόσωπο και έτσι οφίλος μας αρρώστησε και σε σύντομο διά-στημα μας εγκατέλειψε.

Η γη που τον δέχτηκε, στις 10 του Αυγούστουστην Ελαφόνησο, κοντά στο κύμα της θάλασ-σας που χρόνια ήταν παρέα του, τώρα θα τονσυντροφεύει για πάντα.

Στη σύζυγο, τα παιδιά και συγγενείς του,εκ-φράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.

Κατσανεβάκης ΓιώργοςΚατσανεβάκης ΓιώργοςΈφυγε και ο μπάρμπα Γιώργης πλήρης ημερών. Την Κυριακή 4 του

Αυγούστου στον ιερό ναό Παναγίας στ’ Ασκύφου, εψάλη η εξόδιοςακολουθία .

Ο μπάρμπα Γιώργης κτίστης χρόνια και χρόνια στα Σφακιά, ήτανιδιαίτερα αγαπητός.

Στα παιδιά του και συγγενείς εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπη-τήρια.

Σ-ΜΑΝ

Μαρίκα Βρετουδάκη (γέν. Κουκουβιτάκη)Μαρίκα Βρετουδάκη (γέν. Κουκουβιτάκη)Στις 17 του Αυγούστου, πέθανε στα Χανιά η Μαρίκα, χήρα του

Γεωργίου Βρετουδάκη, από το Ασφέντου, που χάθηκε σε εργατικόατύχημα το 1977, αφηνοντας της δύο ανήλικα κορίτσια.

Η μακαρίτισσα, δούλευε νυχθημερόν υφάντρα στη Σφακιανήτέχνη. Κατάφερε να τα μεγαλώσει, να τα σπουδάσει και να γίνουνχρήσιμα στη κοινωνία. Πρεπίζοντας τα Σφακιά, ήταν μια πραγμα-τική Μάνα κουράγιο.

Αιωνία σου η μνήμη Μαρίκα, Θα σε θυμόμαστε πάντα. Εκεί πουπήγες, δεν θα νιώθεις μοναξιά. Θα ’σαι με τον αγαπημένο σουαδελφό μου. Στρ. Βρετουδάκης

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΜΑΝΟΥΣΕΛΗΣΑνάθεµα τον Χάροντα, όλο αδικίες κάνει,και πάντα στους καλύτερους το βάζει το δρεπάνι. Εκείνους που αξίζουνε, να ζούνε δεν τους θέλει για κείνο τον εθέρισε, το Νίκο Μανουσέλη. Σαν είχε έξι ο Αύγουστος, το δύο δέκα τρία, τα νέα που ακούστηκαν, µαύρα ήτανε και κρύα Ας µην ακούγονταν ποτέ το άσχηµο το νέο, ο Νίκος εσκοτώθηκε, ο µαύρος, σε τροχαίο Κ' ήταν ακόµα απέραστος, ίσα µεσοκαιρίτης, µα θέλησε η µοίρα του, να γίνει µακαρίτης Κρίµα στην καλοσύνη του, κρίµα στην αρχοντιά του κρίµα που τον στερήθηκε η οικογένεια του. Κρίµα που ήρθε το κακό κι εχάλασε ευτυχία λυπούνται όλα τα Χανιά κ’ η Σφακιανή επαρχία. Κρίµα τις ικανότητες και την ευγένειά του λυπούµαι τη γυναίκα του, λυπούµαι τα παιδιά του. Λυπούµαι τους γονέους του, που ‘ταν ευτυχισµένοικαι τώρα στα γεράµατα, θα ζήσουν πληγωµένοι. Ο πόνος που τους έτυχε µε φάρµακα δε γιαίνει θα ζούν κι εκείνοι όπως ζουν, του κόσµου οι πονεµένοι. Με πόνο θα περάσουνε τα ύστερά τους χρόνια µα θ’ απαλαίνουν τον καηµό, καλά παιδιά κι εγγόνια. Εις τα Σφακιά και στα Χανιά, λυπάται η κοινωνία ας ειν’ το χώµα ελαφρύ κ’η µνήµη αιωνία.

Κανάκης Ι.Γερωνυµάκης

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣΣΤΟΝ ΒΟΥΒΑ ΣΦΑΚΙΩΝ

Κάθε χρόνο στις 26 Ιουλίου, γίνεται καλό πανηγύρι, στον Βουβά στη χάρητης Αγίας Πα ρασκευής. Βραστό κρέας, πιλάφι, τυρί, κρασί σε αφθονία. Η Αγ. Πα-ρασκευή είναι πάνω από 1ΟΟΟ χρόνων, διότι είναι η πρώτη εκκλησία του χω-ριού και το χωριό ιδρύθηκε πριν 1200 χρόνια. Η εκκλησία ήτανετοιχογραφηµένη σε όλη την επιφάνεια των εσωτερικών τοίχων της, µα δυστυχώςτώρα είναι καταστρεµµένες και µόνο υπολείµµατα σώζονται ακόµα,

Στην αυλή της εκκλησίας είναι καµάρι, το µνήµα της ιστορικής οικογένειαςτων Λιάπηδων. Ο Λιαποσήφης, το πρωτοπαλλίκαρο της επαρχίας τότε. Εσκο-τώθηκε και τάφηκε στην Αθήνα. Εδώ όµως είναι οι θαµµένοι, οι γονείς και τα’αδέλφια του. Οι Λιάπηδες ήτανε Βολουδιανοί, µε βαθύτερες ρίζες από τους Πατ-τακούς.

Πάντα γινότανε πανηγύρι σ' αυτή την εκκλησία. Το 1549 όταν πέρασε από εδώο περιηγητής Μπελόν, έγραψε στο βιβλίοτου ότι σε χωριό των Σφακίων της Αγ.Πα-ρασκευής είδε που χορεύανε στην αυλήτης εκκλησίας οι Σφακιανοί, µε την κάψατου Ιουλίου, µε τόξο και φαρέτρα στουςώµους τους, όµως µερικοί ήτανε ξυπόλυ-τοι. ∆εν κατονοµάζει το χωριό, µα σίγουραπρόκειται για τον Βουβά, γιατί δεν ξέρωάλλη Αγ. Παρασκευή στα Σφακιά.

Κανάκης Ι. Γερωνυµάκης

ΓέννησηΣτις 5 Αυγούστου, η οικογένεια του αγαπητού µας

φίλου Τζωρτζάκη Μανώλη, έγινε τετραµελής. Η η σύζυ-γος του Μάρα, έφερε στο κόσµο, ένα χαριτωµένο κορι-τσάκι, το δεύτερο στην οικογένεια.

Ο Μανώλης - γυµναστής και προπονητής όχι µόνοστην ακαδηµία ποδοσφαίρου αλλά και υπεύθυνος κάθεαθλητικής δραστηριώτητας στα Σφακιά, έχει προσφέρειπάρα πολλά στη διαπαιδαγώγηση των νέων και νεανί-δων στα Σφακιά.

Η ευτυχής µητέρα Μάρα Ηλιάκη είναι φιλόλογος καιδιδάσκει στο δηµοτικό φροντιστήριο Σφακίων συµβάλ-λοντας τα µέγιστα στην επιτυχία των παιδιών µας σταΑνώτερα και Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύµατα.

Ευχόµαστε ολόψυχα να χαίρονται τις κορούλες τους.

1100 Ελεύθερο Βήµα - ΕπιστολέςΕλεύθερο Βήµα - Επιστολές ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

ΕΝΟΡΙΑ ΧΩΡΑΣ ΣΦΑΚΙΩΝ

Το Εκκλησιαστικό Συµβούλιο της Ενορίας Χώρας Σφα-κίων ευχαριστεί αυτούς που προσφέρουν στο έργο της,όπως: 1) Ντελιγιάννης Γεώργιος του Θεόδωρου δωρεά 20 €2) Ελένη Ανδρέου Βοτζάκη δωρεά 30 €3) Τους προσφέροντας στην εορτή Αγίου Γεωργίου (Γυ-µνάσιο)4) Τους προσφέροντας στην εορτή Ζωοδόχου Πηγής(Μεσοχώρι) Βοτζάκη Νικόλαο (γιδάρης), Βοτζάκη Γεώργιοταβέρνα και άλλοι.5) Τους προσφέροντας στην εορτή Αγίου Κωνσταντίνουκαι Ελένης6) Ιερέα Εµµανουήλ Καγιαφτάκη και την πρεσβυτέραΙωάννα για την προσφορά τους σε είδη γραφείου καιάλλα. 7) Ιωάννα Καγιαφτάκη πρεσβυτέρα δωρεά στον Ιερό ΝαόΧριστού, σκεύος προς εξυπηρέτηση των αναγκών τουναού.8) Ιδιαιτέρως ευχαριστούµε την οικογένεια Μάρκου καιΠαντελίτσας Τσιριντάνη. Έκαναν δωρεά το τέµπλο στονναό της Αγίας Τριάδας αξίας 1500 €, έβαψαν και καθάρι-σαν τον ναό και προσέφεραν πλούσια εδέσµατα στηνεορτή του Αγίου πνεύµατος. Τους ευχόµαστε υγειά, ευλο-γία και στις χαρές των παιδιών τους.9) Γεώργιος και Αργυρώ ∆ουρουντάκη από Αθήνα,δωρεά ένα οριχάλκινο µανουάλι στον Άγιο Νικόλαο Με-σοχώρι10) Τους προσφέροντας στην εορτή Πέτρου και Παύλουστα ∆ιχαλώµατα, οικογένειες: Ιωάννη και Ιωσήφ Μπα-τζέλη και σε όλους που προσήλθαν και προσέφεραν στηνεορτή. 11) Στους προσφέροντας στην εορτή Αγίων Πάντων, οι-κογένεια Μαρίας Μπραουδάκη και οικογένεια ΙερέωςΑθανασίου Κουκουνάρη.12) Γεώργιος Κουκουνάρης από Αθήνα δωρεά 50 €13) Ανώνυµη δωρεά στην ενορία 500 €14) Ιωάννης Χατζηδάκης (νταµάρι οικοδοµικών υλικών)δωρεά ψηφίδα στον Άγιο Νικόλαο Μεσοχώρι. 15) Γεώργιος ∆ουρουντάκης από Αθήνα προσωπική ερ-γασία στον Άγιο Νικόλαο.16) ∆ωρεά 10 ξύλινες καρέκλες στον Άγιο Νικόλαο, οι:Έλσα Νικητοπούλου, Ανθή Βαφειάδη, Μαίρη Καράβελα,Κωνσταντίνος Καλαίµης και Μαρία Καλαίµη.17) Στην εορτή του πολιούχου της Ενορίας και ΙαµατικούΑγίου Παντελεήµονος στις 27 Ιουλίου, προσέφεραν: Βαρ-δουλάκης Μανώλης 60 €, Κελαΐδή ∆έσποινα 50 €, ΜαρίαΒαρδουλάκη στόλισε τον ναό µε λουλούδια. Εδέσµαταπροσέφεραν: Βοτζάκης Νίκος (γιδάρης) δυο χασάπικα,Φυντικάκη Σοφία, Ορφανουδάκης Γιώργος και άλλοι.18) Νικόλαος Βοτζάκης (γιδάρης) µια φορητή εικόναΑγίου Παντελεήµονος.19) Αγιογραφία στον ιερό ναό του Αγίου Παντελεήµονος(την παράσταση της Υπαπαντής του Σωτήρος Χριστού),εις µνήµη Σοφίας Κουκουνάρη, τα παιδιά της: ιερέας Αθα-νάσιος και πρεσβυτέρα Χρυσή Κουκουνάρη, Γεώργιοςκαι Ελένη Κουκουνάρη, Μύρων Μαρία Μαστοράκη,Ιωσήφ ∆ήµητρα Κουκουνάρη και τα εγγόνια.20) Εις µνήµη Σοφίας Κουκουνάρη η οικογένεια της 50 €21) Εις µνήµη Σοφ. Κουκουνάρη, Ελένη Μπασδάνη 50 € 22) Εις µνήµη Σοφίας Κουκουνάρη, Γεώργιος Κουκουνά-ρης 50 €23) Εις µνήµη Σοφίας Κουκουνάρη, Φανή Κουκουνάρη50 €24) ∆ωρεά ανώνυµη Άγιο Παντελεήµονα 50 €25) Στους προσφέροντας στην εορτή του Χριστού 6 Αυ-γούστου26) Στους προσφέροντας στην εορτή 15 Αυγούστου Πα-ναγίας Παύλος Βοτζάκης του Ανδρέα ένα χασάπικο καιάλλοι.27) Στους προσφέροντας στην εορτή του Αγίου Φανου-ρίου που έγινε στον Άγιο Νικόλαο, Γεώργιο και Ρούλα∆ουρουντάκη.28) Στους προσφέροντας στην εορτή Αγίου Ιωάννου τουΡιγολόγου, Γεώργιος και Ελευθερία Ντουρουντού, ΣοφίαΣταµατάκη και άλλοι.29) Ιδιαιτέρα πρέπει να ευχαριστήσουµε τον ΦίλιππαΣαββάκη από το Ηράκλειο Κρήτης, ο οποίος δείχνονταςακόµα µια φορά την αγάπη του προς τα Σφακιά και τηνΕνορία µας, πρόσφερε σε πολύ χαµηλές τιµές για τηναγορά πλακιδίων και ειδών υγιεινής (αγόρασε η ενορίααπό το κατάστηµα του στο Ηράκλειο), για το σπίτι τηςενορίας που φτιάχνεται στην Χώρα Σφακίων.30) Τον Χρήστο Σηφαλό και Μανούσο ∆ουρουντάκη (βεν-ζινάδικο) για δωρεά εργασία και µεταφορά (των πλακι-δίων και ειδών υγιεινής ) στο σπίτι της ενορίας λόγω τούότι το φορτηγό δεν µπορούσε να ξεφορτώσει εκεί.

Ευχαριστούµε όλους όσους προσφέρουν µε οποι-οδήποτε τρόπο και τους ευχόµαστε υγεία ευλογία σε αυ-τούς και τους οικείους τους.

Το έργο της ενορίας είναι για το κοινό καλό και η συνε-χείς προσφορά σας, µας δίνει δύναµη να συνεχίσουµε.

Μετά τιµήςΠρωτ. Αθανάσιος Κουκουνάρης

Εφηµέριος Χώρας Σφακίων

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΣΟΦΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΣΟΦΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥΚΟΥΚΟΥΝΑΡΗΚΟΥΚΟΥΝΑΡΗ

Ξεχωριστές ημέρες για την οικογένεια μας, όταν τελούμετα μνημόσυνα της αγαπημένης μας συζύγου, μητέρας καιγιαγιάς. Νιώθουμε λύπη, πόνο, αναρωτιόμαστε γιατί να συμ-βεί τώρα. Θα μπορούσε να γίνει αργότερα…

Και άλλες σκέψεις που σίγουρα έχουν περάσει και νιώσεικαι άλλοι άνθρωποι που έχουν χάσει δικά τους αγαπημέναπρόσωπα.

Σαν Χριστιανοί όμως, που πιστεύουμε στην Ανάσταση, νιώ-θουμε και χαρά. Ο δικός μας άνθρωπος είναι πλέον κοντάστον Θεό. Αυτός αποφάσισε ότι ήταν η ώρα να την καλέσεικοντά του.

Παρατηρώντας της ημερομηνίες: Εφυγε την ημέρα της Υπα-παντής 2 Φεβρουαρίου, τα εννιάμερα έγιναν στην απόδοσητης εορτής της Υπαπαντής, τα σαράντα την τρίτη Κυριακήτου Τριωδίου που είναι αφιερωμένη στην μέλλουσα κρίση,τα τρίμηνα έγιναν την Μεγάλη Πέμπτη στην Σούδα Χανίων,τα εξάμηνα έγιναν την επόμενη του Αγίου Παντελεήμοναστην Χώρα Σφακίων που πολύ ευλάβεια είχε στον Αγιο Παν-τελεήμονα. Νιώθουμε και πιστεύουμε ότι ήταν θέλημα Θεούαυτό που έγινε.

Πίστευε σαν καλή χριστιανή στον Χριστό και στους Αγίουςτου.

Εμείς σαν οικογένεια ,νιώθουμε την ανάγκη να την ευχα-ριστήσουμε για αυτά που μας πρόσφερε στην ζωή μας .

Ηταν άριστη σύζυγος, άριστη μητέρα που μας έδωσε αρχέςκαι αξίες στην ζωή μας.Για τον καθένα προσπαθούσε ξεχω-ριστά να βοηθήσει ότι μπορούσε.

Ανθρωπος της εκκλησίας, ένιωσε και την χαρά να έχει δικότης παιδί ιερέα. Θυμάμαι πόσο ευχαριστημένη ήταν, ότανέγινε η χειροτονία μου .

Προσωπικά της οφείλω την σταδιοδρομία της ζωή μου,διότι αν δεν υπήρχαν οι βάσεις που μου έδωσε στα παιδικάμου χρόνια, σήμερα δεν θα ήμουν κοντά στην εκκλησία.

Τώρα είμαι ιερέας, υπηρετώ τον Χριστό και τους Αγίουςτου, νιώθω πνευματική πληρότητα και αυτό το οφείλω στηνμητέρα μου που με στήριξε.

Θέλουμε η οικογένεια, να ευχαριστήσουμε Ιερείς, ψάλτεςκαι όλους εσάς, που ήρθατε στα μνημόσυνα τιμώντας τηνμνήμη της.

Ας προσευχηθούμε και ας ευχηθούμε ο θεός να αναπαύσειτην ψυχή της δούλης του Σοφίας και ας την κατατάξει μετάτων εκλεκτών του.

Αιωνία η µνήµη τηςΙερέας Αθανάσιος Κουκουνάρης και η οικογένεια της

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΜε την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου µου µε τίτλο

«ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ∆ΕΝ∆ΡΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΩΝΚΟΥΝ∆ΟΥΡΩΝ» και υπότιτλο «ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟ-ΡΙΑ, ΤΟΝ ΤΟΠΟ, ΤΗΝ ΠΑΡΑ∆ΟΣΗ, ΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΤΟΝ ΠΟ-ΛΙΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ», αισθάνοµαι την ανάγκη ναευχαριστήσω την «Ένωση των Απανταχού Σφακιανών» γιατην τιµητική πλακέτα που µου έδωσαν και την πολύ όµορφηκαι ευχάριστη βραδιά που µας χάρισαν, καθώς επίσης τον πρό-εδρο Σήφη Μανουσογιαννάκη και τον αντιπρόεδρο ΕυάγγελοΓουµενάκη για τις εισαγωγικές οµιλίες τους. Με συγκίνησε ηαναφορά του αντιπροέδρου στον αείµνηστο Πατέρα µου Γε-ώργιο Ανδρ. Κούνδουρο.

Ευχαριστώ επίσης τον εκλεκτό φίλο πρόεδρο της «Παγκρή-τιας Ένωσης» Γιώργο Μαριδάκη για τα καλά του λόγια καθώςκαι όσους µας τίµησαν µε την παρουσία τους.

Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον αντιπρόεδρό και αγαπητό µου φίλο,καθηγητή του Ε. Μ. Πολυτεχνείου, Γιάννη Πολυράκη για τηνεύστοχη παρουσίαση του βιβλίου µου.

Η εργασία µου αυτή έγινε αφορµή να γνωριστούν µεταξύτους όχι µόνο µέλη της οικογένειας των Κουνδούρων αλλά καιάλλοι Σφακιανοί.

Στο βιβλίο µου προσπάθησα, ύστερα από µακροχρόνιαέρευνα, να παρουσιάσω εκτός από τους απανταχού Κούνδου-ρους, την ιστορία, από µια διαφορετική οπτική γωνία και ναπροβάλω τις πιο αξιόλογες τοποθεσίες, που κατοικούσανΚούνδουροι και πρόσωπα που ξεχώρισαν. Παρουσιάζονταιεπίσης γεγονότα και περιστατικά που δεν είναι ευρύτερα γνω-στά.

Αναλυτικότερη περιγραφή έγινε για τα Σφακιά στα οποία πι-στεύεται ότι βρίσκονται οι ρίζες του οικογενειακού µας δένδρου.

Θέλω επίσης να ευχαριστήσω, από καρδιάς, τον εκδότη Αρ-γύρη Καραµήτσο, από την Θεσσαλονίκη και τους συνεργάτεςτου, για την επιµεληµένη εργασία που έγινε κατά την εκτύπωσητου βιβλίου µου.

Ο Αργύρης Καραµήτσος, του οποίου η σύζυγος είναι Χα-νιώτησα, αγαπά την Κρήτη και ιδιαίτερα τα Σφακιά τα οποίαεπισκέπτεται, µε φίλους του, τα καλοκαίρια.

Τέλος ευχαριστώ τον ιδιοκτήτη του τηλεοπτικού σταθµού BlueSky, Νικηφόρο Ηρ. Κισσανδράκη για την αναµετάδοση της πα-ρουσίασης του βιβλίου µου από το κανάλι του.

Γιάννης Γ. Κούνδουρος

Αποχαιρετώντας τονΙωάννη Γ. Προκοπάκη

Με βαθιά συγκίνηση και ειλικρινή αισθήµατα θλίψης οι Σπη-λιανή γη δέχτηκε το περασµένο Σάββατο τη σορό του ΙωάννηΓ. Προκοπάκη.

Στην Αθήνα και στον ιερό ναό του Αγίου Θεράποντος Ζω-γράφου, εψάλη η νεκρώσιµος ακολουθία για τον διαλεχτόαυτό απόδηµο Ρεθυµνιώτη, η ταφή του όµως έγινε στο αγα-πηµένο του Σπήλι.

Για τον Γιάννη Προκοπάκη µίλησε µε ζεστά και ειλικρινήλόγια ο Νίκος Νικολακάκης, τονίζοντας:

«Ξάδελφε και φίλε Γιάννη, µαζευτήκαµε σήµερα εδώ να σ'αποχαιρετήσουµε και φαίνεται να διάλεξες την ώρα που έφυ-γες για να βρεθώ και εγώ στην Κρήτη να 'ρθω να οε τιµήσω.

Ήσουνα γέννηµα του περήφανου Καλλικράτη και από τηγενιά των Σκορδίληδων - Προκόπηδων, που ήταν οι καλύτε-ροι, οι ξεχωριστοί σ' αυτό που κάνανε και όπου βρισκόταν καιθρέµµα της ιερής γης του Σπηλίου και Αγίου Βασιλείου, πουπάντα στήριζε και τροφοδοτούσε τα χωριά του ανατολικούόγκου των Λευκών ορέων και που πότισε µε το αίµα του ο γεν-ναίος πατέρας σου, ο µπαρµπα Γιώργης ο Προκοπογιώργης.

Ήσουν ο καλύτερός µας, µε το λαµπερό καλοσυνάτο βλέµµασου, την ευγένεια, την τετράγωνη λογική σου, τον καλό λογι-σµό και την ανεξάντλητη δραστηριότητά σου, άλλαζες τονκόσµο στο πέρασµά σου. Γι αυτό ανέβηκες στην κορυφή τηςδιοικητικής ιεραρχίας. Αγαπούσες τους δικούς σου ανθρώ-πους αλλά και τους αντιπάλους σου και δεν έκλεινε η πόρτατου γραφείου για να βοηθήσεις, να συµβουλέψεις σοφά, νααγωνιστείς για τα δίκαια των ανθρώπων κυρίως των ταπεινώνκαι των διωγµένων. Και πάντα νικούσες (ήσουν εκεί).

Εµείς που σε γνωρίσαµε από κοντά δεν πιστεύοµε το χαµόσου γιατί σε θεωρούσαµε ανίκητο και από το θάνατο, νικήθη-κες όµως από τον ίδιο τον εαυτό σου, γιατί µε την υπέρµετρηασχολία για τους άλλους τον άφησες τελευταίο, δεν ευκαιρού-σες. Και όταν σου µιλούσαµε ενώ αποδεχόσουν όσα σου λέ-γαµε, δεν τα εφάρµοζες, δεν είχες χρόνο.

Σε λίγο η αγία αυτή γη θα σε σκεπάσει και 'µεις θα σ' απο-χωριστούµε.

Πάντα όµως θα ζεις στην καρδιά µας όσο θα ζούµε.Εύχοµαι στους κοντινούς σου παρηγοριά και στα εγγόνια σουνα κληρονοµήσουν τον πλούτο της ψυχής σου.

Καλό σου ταξίδι αγαπηµένε µας Γιάννη».

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥΜΝΗΣΤΟΡΟΣ ΑΓ. ΙΩΣΗΦ

ΣΤΟΝ ΒΟΥΒΑ Έγινε και φέτος στις 28 Ιουλίου, η εορτή του ΜΜννήήσσττοο--

ρροοςς ΑΑγγίίοουυ ΙΙωωσσήήφφ, στη περιοχή Φωκιές στον Βουβά Σφα-κίων.

Μετά τον εσπερινό, το βράδυ της παραµονής τηςχάρης Του, στρώθηκε πλούσιο δείπνο, στο δρόµο κάτωαπό τον Ιερό Ναό, µε την επιµέλεια του ΣΣήήφφηη ΧΧιιωωττάάκκηη καιτης οικογένειας του, για τους παρευρεθέντες στη χάρητου.

Πολλοί από τους εκκλησιασθέντες, προσέφεραν για τοπανηγύρι, αρκετά εδέσµατα : ΒΒοοττζζάάκκηηςς ΝΝιικκόόλλααςς (γιδάρης)µια γίδα, ΣΣηηφφααλλοουυδδάάκκηηςς ΣΣήήφφηηςς ένα αρνί, ΓΓεερρωωννυυµµάάκκηηςςΓΓιιώώρργγηηςς ενα αρνί, ΧΧιιωωττάάκκηηςς ΜΜααννώώλληηςς του Ιωσήφ ένααρνί, ΣΣφφηηννιιάάςς ΝΝίίκκοοςς ένα αρνί, ΙΙεερρωωννυυµµάάκκηηςς ΠΠρρίίααµµοοςς 40κιλά κρασί, ΚΚααυυκκααλλάάςς ΣΣήήφφηηςς 10 κιλά τυρί, ΑΑφφοοιι ΧΧιιωωττάάκκηησφολιατοειδή εδέσµατα, ΚΚααγγιιααδδάάκκηηςς ΠΠααννααγγιιώώττηηςς το ψυ-γείο του για συντήρηση κρεάτων, ΚΚααττσσττήήµµαατταα ΧΧααιιρρέέττηηΗράκλειο είδη καθαρισµού, ΒΒιιζζυυρράάκκηηςς ΑΑννδδρρέέααςς 100€,ΜΜααρριιννάάκκηηςς ΜΜααννώώλληηςς (Ηράκλειο) 100€, ΣΣααββββάάκκηηςς ΜΜππάάµµ--ππηηςς 50€. Την επόµενη µέρα, τελέστηκε η θεια λειτουργιά και έγινε

αρτοκλασία .Ευχόµαστε µε υγεία να εορταστεί η χάρη του και του

χρόνου.

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΝ∆ΡΕΑ ΣΑΜΑΡΙ- ΤΑΚΗ ΑΝΤΙ ΣΤΕΦΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝΙ. Ν. ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΚΑΛΩΤΗΣ

* Οικογένεια ΘΑΝΟΝΤΟΣ 100 € * Οικ. ∆ΑΜΑΝΑΚΗ ΑΣΗΜΕΝΙΑ Πρεσβ.ΜΙΧΑΗΛ 50 €* ∆ΑΜΑΝΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 50 €* Οικ. ΓΛΥΝΙΑ∆ΑΚΗ ΣΤΕΛΙΟΥ 50 €* Οικ. ΚΑΚΑΝΙΓΑΚΗ 50 €* Οικ. ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗ ΜΑΝΟΥΣΟΥ 50 €* Οικ.ΣΑΜΑΡΙΤΑΚΗ ΣΟΦΙΑΣ και

∆ΡΑΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΑΦΡΟ∆ΙΤΗ 50 €* Οικ. ΠΑΠΑΣΗΦΑΚΗ ΣΗΦΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ 50 € * ΠΑΠΑΣΗΦΑΚΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 50 €* ΠΑΠΑΣΗΦΑΚΗ ΒΑΝΑ ΧΗΡΑ ΗΛΙΑ 50 €* ΘΕΟ∆ΩΣΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 50 €* Οικ. ΣΚΟΥΛΟΥ∆Η 50 €* Οικ. ΣΟΦΟΥΛΗ 50 € * Οικ. ΤΖΩΡΤΖΑΚΗ ΜΑΝΩΛΗ - ΡΟΥΛΑΣ 50 € * Οικ. ΤΖΩΡΤΖΑΚΗ ΜΑΝΩΛΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ 50 €

1111ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

ΕΕππιιττυυχχίίεεςςΣΣφφαακκιιααννόό--

πποουυλλωωνν σσττααΑΑΕΕΙΙ && ΤΤΕΕΙΙ

Η φετινή σχολική χρονιά, ήτανιδιαίτερα καρπερή στις επιτυχίεςτων Σφακιανόπουλων στις Πε-νελλήνιες εξετάσεις. Τα ποσοστάεπιτυχίας τους, ξεπέρασαν το95%, σηµειώνοντας ρεκόρ, ευρύ-τερης πανελλαδικής κλίµακας.Τα πρωτεία επιτυχιών, έχουν οιΣφακιανοπούλες...

Η εφηµερίδα µας τους συγ-χαίρει και τους εύχεται καλή φοί-τηση.

• Τζεράκη Σύση (κόρη Ελένης Βρε-τουδάκη -Τζεράκη), στη Σχολή Ηλε-κτρονικών Υπολογιστών -ΤΕΙΗρακλείου

• Ρουσάκης Ελευθέριος του Ιωάννητο γένος Παπαδόσηφου, στο Πανεπι-στήµιο Τριπόλεως τµήµα Οικονοµικό

• Καρκάνη Νικολέτα του Σπυρί-δωνα, στο Πανεπιστήµιο Ρεθύµνου -Σχολή Ιστορίας και Αρχαιολογίας

• Βυζηράκη Ανδριανή του Μιχαήλ,στη Σχολή Τεχνολόγων Γεωπόνων -ΤΕΙ Κρήτης

• Γιάνναρη Αννα του Ανδρέα, στοΤΕΙ Ηρακλείου - Τµήµα λογιστικής καιΧρηµατοοικονοµικής

• Γλυνιαδάκη Ζαχαρένια του Γεωρ-γίου, στο ΤΕΙ Πύργου - Τµήµα ∆ιοίκη-σης, Οικονοµίας & Επικοινωνίας

• Μπολιώτη Γεωργία-Νεφέλη τουΙωσήφ, στο Πανεπιστήµιο Αιγαίου(Ρόδος) - Σχολή Επιστηµών Προσχολι-κής αγωγής & Εκπαιδευτικού Σχεδια-σµού.

• Τζωρτζάκη Αργυρώ του Ιωάννου,στο Μαθηµατικό τµήµα του Πανεπιστη-µίου Κρήτης (Ηράκλειο)

• Φασουλάκη Ειρήνη - Μαρκέλατου Στυλιανού, στο ΤΕΙ Χανίων - ΤµήµαΗλεκτρονικών Μηχανικών

• Μανουσέλη Σοφία του Νικολάου,στο Πανεπιστήµιο Πατρών - Τµήµα Επι-στηµών της Εκπαίδευσης & της Αγωγήςστη Προσχολική ηλικία

• Γιαννουλάκης Ιωάννης του Θεο-δώρου, στο Πανεπιστήµιο Κρήτης(Ηράκλειο) - Τµήµα ΕφαρµοσµένωνΜαθηµατικών

• Μπραουδάκη Ζαχαρένια του Εµ-µανουήλ, στο Οικονοµικό ΠανεπιστήµιοΚρήτης (Ρέθυµνο)

• Μπραουδάκη Κατερίνα του Εµ-µανουήλ, στο Πανεπιστήµιο Κρήτης -Τµήµα Πολιτικών Επιστηµών (Ρέθυµνο)

(Να σηµειωθεί ότι και ο αδελφός τουςΑνδρέας, πέρυσι εισήχθη στο ΠανεπιστήµιοΗρακλείου - Τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρή-σεων)

• Κλεώ Ζαυνθινάκη του Ιωάννου,στο Τ.Ε.Ι Αγ.Νικολάου - Τµήµα ∆ιοίκη-σης Επιχειρήσεων .

• Σταυρούλα Κορνιζάκη τουΙωσήφ, στη Νοµική Αθηνών µε τη πο-σόστωση 10%, αφού πέρυσι είχε εισα-χτεί στο Πανεπιστήµιο ΘεσσαλονίκηςΝοµική σχολή

• Σταύρος Βοτζάκης του Νταµουλή,στη Σχολή Ηλεκτρολόγων - ΤΕΙ ΧΑ-ΝΙΩΝ

• Βοτζάκη Μαρία του Ανδρέου, στηΣχολή Ιατρικών Εργαστηρίων - ΤΕΙΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

Πήραν ταπτυχία τους• Βάσω Εµµανουήλ Κριαρά

(µέλος του ∆.Σ. της Ενωσης µας), Πο-λιτικός Μηχανικός από Ε.Μ.Π.

• Νίκος Γεωργίου Χαιρέτης (µέλος της Ενωσης µας), ΠολιτικόςΜηχανικός από Ε.Μ.Π.

• Γεωργία Ιωσήφ Μανουσο-γιαννάκη, Αρχιτέκτων ΜηχανικόςΠολυτεχνείου Κρήτης

• Αντιγόνη Χατζιδάκη ΝοµικήΣχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών

Η Ένωση των Απανταχού Σφακια-νών, τους συγχαίρει και τους εύχεταικαλή σταδιοδροµία.

ΣΥΜΑΝΤΙΚΕΣ ∆ΙΑΚΡΙΣΕΙΣΤΟΥ ΠΑΡΗ

ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗΣηµαντικές διακρίσεις και µετάλλια, πέ-

τυχε ο φίλος µας Πάρης Γιαννουλάκης, στοΠανελλήνιο Πρωτάθληµα Κολύµβησης τηςΕΑΟΜΑµΕΑ, όπου συµµετείχε µε την απο-στολή του Αρίωνα.

Συγκεκριµένα ο Πάρης, κατηγορία S12 Y13-14 (αγωνίστηκε open µε τους άντρες), κέρ-δισε την:

1η θέση 100m ύπτιο, µε χρόνο 3.00.63 2η θέση 50m ελεύθερο, µε χρόνο 1.18.86

2η θέση 100m ελεύθερο, µε χρόνο2.59.60 Συγχαρητήρια στο µικρό µας φίλο Πάρη και

στην οικογένεια του! Ευχόµαστε πάντα επι-τυχίες στη ζωή του!

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣΘα ήθελα να εκφράσω τις θερµές

µου ευχαριστίες στο δήµαρχο και για-τρό κ.Παύλο Πολάκη, για τη βοήθειακαι τη στήριξη που µου πρόσφερε τοντελευταίο χρόνο, καθώς στη διάρκειατου 2013 χρειάστηκα δύο χειρουργι-κές επεµβάσεις (ανοικτής καρδιάς καιλαπαροσκοπική χολυκυστεκτοµή).

Και στις δύο περιπτώσεις, ο κ. Πο-λάκης µε την εµπεριστατωµένηγνώση του στάθηκε σπουδαίος σύµ-βουλος, καθοδηγητής και γιατρόςµου.

Στην πρώτη περίπτωση (εγχείρησηανοικτής καρδίας) παρακολουθώνταςσυστηµατικά την εξέλιξή µου, µεσυµβούλεψε και µου σύστησε τονσπουδαίο καρδιοχειρουργό κ. ΠέτροΣφυράκη (επικεφαλής στην οµάδαµεταµοσχεύσεων του Ωνασείου),όπου πραγµατοποίησε την εγχείρησηµε µεγάλη επιτυχία και έχοντας γρή-γορη ανάρρωση.

Στη δεύτερη περίπτωση (χολολι-θίαση), ο κ. Παύλος Πολάκης γνωρί-ζοντας καλά το βεβαρυµµένο ιατρικόιστορικό µου άµεσα - µέσα σε µίαεβδοµάδα - µεταβήκαµε µαζί στονΠειραιά, όπου εκεί ο ίδιος πραγµατο-ποίησε την επέµβαση µε απόλυτηεπιτυχία.

Για όλα αυτά οφείλω ένα µεγάλο ευ-χαριστώ στον ΑΝΘΡΩΠΟ και ΓΙΑΤΡΟΠαύλο Πολάκη.

Εύχοµαι να είναι καλά η οικογένειάτου κι αυτός ώστε να συνεχίσει ναπροσφέρει στην κοινωνία.

Εµµανουήλ Ιωσήφ ΧιωτάκηςΒουβάς

Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗ∆ΕΜΟ-ΝΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΝΑΣΙΟΥ -

ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΦΑΚΙΩΝΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ

Ευχαριστούµε το ∆ήµο Σφακίωνκαι το Πολυδύναµο Ιατρείο, για τηνπροσφορά τους σε όλους τους γονείςπου τα παιδιά τους χρειαζόταν να εξε-ταστούν από οµάδα ιατρών για νασυµπληρωθεί το δελτίο υγείας για τοσχολείο.

Ευχαριστούµε ιδιαιτέρως τη για-τρό κ. Ελευθερία Αργυροπούλου,τη νοσηλεύτρια κ. Ειρήνη Ζάνα, τονκαρδιολόγο κ. Κωνσταντίνο Γαρε-φαλάκη την οδοντρίατρο κ. Αφρο-δίτη Σφηνιά και τον οφθαλµίατρο κ.Ευάγγελο Παπαδογιάννη.

Τέτοιες πρωτοβουλίες είναι αξιέ-παινες και παράδειγµα προς µίµηση.Ευχαριστούµε που τιµάτε τον όρκοσας.

ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΖΩΩΝ ΑΠΟ ΣΦΑΚΙΑΝΟ

Ένας φίλος από τα Σφακιά, ο ΠαύλοςΟρφανουδάκης, άνοιξε φαρµακείο µι-κρών και µεγάλων ζώων.

Μια ενέργεια που, µε τις γνώσεις τουκαι την εργατικότητα του, θα βοηθήσειπολύ τους συµπατριώτες µας σε δύσκο-

λες περι-πτώσεις,µια και ηε πα ρ χ ί αµας σανκ υ ρ ί ω ςκτηνοτρο-φική, έχεια ν ά γ κ ητ έ τ ο ι ω νπ ρ ω τ ο -βουλιών.Ευρίσκε-

ται στηοδό Κισ-σ ά µ ο υ ,

πλησίον του Κλαδισού .Ευχόµαστε στο Παύλο να είναι χρήσι-

µος στην επαρχία µας και καλή σταδιο-δροµία. Σ. ΜΑΝ.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝΚΑΡΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

Σας ενηµερώνουµε ότι από 2 Σε-πτεµβρίου ξεκινάει το πρόγραµµα«ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΠΡΟ-ΣΒΑΣΗΣ», ΚΑΡΤΑ ΥΓΕΙΑΣ.

Μέσω του Προγράµµατος, εκδίδε-ται ένα Εισιτήριο Ελεύθερης Πρό-σβασης (ΕΕΠ) που παρέχει δωρεάνπρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθ-µιας φροντίδας υγείας και πιο συγκε-κριµένα:• ∆ωρεάν επισκέψεις σε ιατρούς• ∆ωρεάν εργαστηριακές εξετάσεις

(κατόπιν παραποµπής από ιατρό).Ο ωφελούµενος θα επιλέγει το

φορέα του ∆ηµοσίου, την ιδιωτική µο-νάδα ή τον ιδιώτη ιατρό, επαγγελµα-τία υγείας (πάροχος υπηρεσιών),στον οποίο θα απευθύνεται για ναεξυπηρετηθεί.

Πληροφορίες για τους δικαιούχουςκαι τις παροχές του Προγράµµατοςδίνονται στην ιστοσελίδα του:www.healthvoucher.grΗ αίτηση αφορά:

1. Άτοµα που ήταν άµεσα ασφαλι-σµένα σε έναν από τους κλάδουςυγείας των ΦΚΑ που υπάχθηκανστον ΕΟΠΥΥ και έχουν χάσει τηνασφαλιστική τους ικανότητα (άµεσαδικαιούχοι),

2. Προστατευόµενα µέλη της οικο-γένειάς των άµεσα ασφαλισµένων(έµµεσα δικαιούχοι).

Το Πρόγραµµα δεν αφορά άτοµαπου δεν υπήρξαν ποτέ ασφαλισµέ-νοι.

Η αίτηση συµπληρώνεται ηλεκτρο-νικά:1. Είτε από τον άµεσα δικαιούχο2. Είτε για λογαριασµό του άµεσα

δικαιούχου από υπάλληλο ΚΕΠ.

Για περισσότερες πληροφορίεςαπευθυνθείτε στο ΚΕΠ Τηλ.2825095490

Π Ο Ι Η Σ Η Ο Γκρεµιστής

Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ' εγώ κι ο κτίστης, ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης. Και θέλει και το γκρέμισμα νου και καρδιά και χέρι. Στου μίσους τα μεσάνυχτα τρέμει ενός πόθου αστέρι.

Κι αν είμαι της νυχτιάς βλαστός, του χαλασμού πατέρας, πάντα κοιτάζω προς το φως το απόμακρο της μέρας. εγώ ο σεισμός ο αλύπητος, εγώ κι ο ανοιχτομάτης του μακρεμένου αγναντευτής, κι ο κλέφτης κι ο απελάτης και με το καριοφίλι μου και με τ' απελατίκι την πολιτεία την κάνω ερμιά, γη χέρσα το χωράφι.

Κάλλιο φυτρώστε, αγκριαγκαθιές, και κάλλιο ουρλιάστε, λύκοι, κάλλιο φουσκώστε, πόταμοι και κάλλιο ανοίχτε τάφοι, και, δυναμίτη, βρόντηξε και σιγοστάλαξε αίμα, παρά σε πύργους άρχοντας και σε ναούς το Ψέμα. Των πρωτογέννητων καιρών η πλάση με τ' αγρίμια ξανάρχεται. Καλώς να ρθει. Γκρεμίζω την ασκήμια.

Είμ' ένα ανήμπορο παιδί που σκλαβωμένο το 'χει το δείλιασμα κι όλο ρωτά και μήτε ναι μήτε όχι δεν του αποκρίνεται κανείς, και πάει κι όλο προσμένει το λόγο που δεν έρχεται, και μια ντροπή το δένει.Μα το τσεκούρι μοναχά στο χέρι σαν κρατήσω, και το τσεκούρι μου ψυχή μ' ένα θυμό περίσσο. Τάχα ποιος μάγος, ποιο στοιχειό του δούλεψε τ' ατσάλι και νιώθω φλόγα την καρδιά και βράχο το κεφάλι, και θέλω να τραβήξω εμπρός και πλατωσιές ν' ανοίξω, και μ' ένα Ναι να τιναχτώ, μ' ένα Οχι να βροντήξω; Καβάλα στο νοητάκι μου, δεν τρέμω σας όποιοι είστε γκρικάω, βγαίνει από μέσα του μια προσταγή: Γκρεμίστε!

Κωστής Παλαµάς

1122

∆ Ω Ρ Ε Ε Σ ΓΙΑ ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΦΑΚΙΩΝ

ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Το Πολυδύναµο Περιφερειακό Ιατρείο Χ. Σφακίων.

Nέοι συνδροµητές καιδωρεές προς την

εφηµερίδα µας• Μαραβελάκη Ζαµπία - Χανιά 20 €• Ζουριδάκη Ελένη - Χανιά 10 €• Ζερβός Κωνσταντίνος - Χαλάνδρι 10 € • Σαβιολής Γεωργ. Ανδρέας - Λουτρό Σφακίων 20 €• Παπασηφάκη Ζαχαρένια - Ανώπολη Σφακίων 20 €• Κριαρά Παύλου Γεωργία - Ανώπολη Σφακίων 20 €• Εργαζάκης Αντώνης - Ν.Ηράκλειο 20 €• Στουπάκης ∆ηµήτριος - Ταύρος 20 €• Κακέβελα Στέλλα - Μαρούσι 50 €• Βαρυµποπιώτη Ζηνοβία - Αθήνα 50 €• Γλυνιαδάκης Γεώργιος - Λάκοι Σφακίων 20 € • Γρυλάκη Έφη - Χαλάνδρι 50 €• Καγιαδάκης Βασίλης - Βουβάς Σφακίων 10 €• Σήφαλουδάκης Ιωσήφ - Βουβάς Σφακίων 10 €• Ξηραδάκης Ιωσήφ (Στρατίκος) - Χανιά 20 €• Ξηραδάκης Παύλος - Χανιά 20 €• Καγιαδάκης Νικ.Παναγιώτης - Βουβάς Σφακίων 20€• Παπαδόσηφος Ιωάννης - Χανιά 10 €• Ψαρουδάκης Γεώργιος - Χανιά 10 €• Bυζηράκης Σταύρος - Αθήνα 20 €• Γερωνυµάκη Ζιζή - Ν.Κηφισιά 30 €• Ανδρουλακάκης Εµµανουήλ - Λουτρό Σφακίων 30 €• Μπελιβάνης ∆ηµήτρης - Καλλιθέα 20 €• Γερωνυµάκης Κανάκης - Βουβάς Σφακίων 20 €• Ξερουδάκης Παύλος - Χανιά 20 €ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟ-ΣΩΠΩΝ ΕΣΤΕΙΛΑΝ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣΕΦΗΜΕΡΙ∆ΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΣ

• Καραδάκη Νίκη - Ασκύφου Σφακίων 50 €, στηµνήµη του συζύγου της Ιωσήφ Β.Καραδάκη• Μανουσέλη - Κοντάτου Πόπη - Αθήνα50 €, στηµνήµη του συζύγου της Μανούσου Μανουσέλη

Στη μνήμη του Μαρινάκη Ευάγγελου προσφέρθηκανγια το Ιατρείο Σφακίων:• Οικογένεια του εκλιπόντος 250 €• Δήμος Σφακίων (τιμής ένεκεν ως τ. Πρόεδρος της Κοινό-τητας Ασφένδου ) 100 €• Βαριδάκης Χρήστος του Γεωργίου 200 €• Βαριδάκης Σήφης του Γεωργίου 50 €• Μαρινάκης Ευάγγελος του Γεωργίου 150 €• Χιωτάκης Μανούσος του Ιωσήφ 50 €

Στη μνήμη της εκλιπούσης Αντιγόνης Μπολιώτη προσέ-φερε για το Ιατρείο Σφακίων:• Μπολιώτης Προκόπης 500 €

Στη μνήμη Γεωργίου Ζερβού προσέφερε για το ΙατρείοΣφακίων:• Η οικογένεια του 100 €

Στη μνήμη της Αργυρώς Κριαρά κατέθεσαν, αντί στεφά-νου,για το Ιατρείο Σφακίων:• Μαρία και Ελένη Ζερβού, Κατερίνα Ζερβού, Αννα και Αν-δρέας Κοντορινάκης 150 €

Στη μνήμη της Αικατερίνης Βιγλάκη προσέφεραν τατέκνα της, για το Ιατρείο Σφακίων:• Ρούσσος,Σπύρος, Γιώργης και Μανώλης 500 €

Στη μνήμη του Νικολάου Γ. Μανουσέλη, προσέφεραν,για το Ιατρείο Σφακίων:• Ο Δήμος Σφακίων (για την πολύτιμη συνεργασία του μετον Δήμο) 100 €• Οικογένεια Γεωργίου και Κατερίνας Παπακωσταντή 150 €

Οι συμετέχοντες στους Αγώνες φουσκωτών σκαφώνστις 17/8/2013, προσέφεραν για το Ιατρείο Σφακίων: 350 €

Στη μνήμη του Μαλεφάκη Ιωάννη προσέφερε αντί στε-φάνου, για το Ιατρείο Σφακίων: • Η οικογένεια του 300 €

Στη μνήμη του Γιάννη Περράκη προσέφεραν αντί στεφά-νου, για το Ιατρείο Σφακίων:• Περράκη Μαρία 100 €• Περράκη Γεωργίου -Κούλα 100 €• Ελένη και Αργύρης Τσάπρα 50 €• Μαρία και Δημήτρης Αποστολάκη 50 €• Μανώλης και Σούλα Ρισσάκη 50 €• Εμμάμουήλ και Ρούλα Τζωρτζάκη 100 €• Αγγελάκης Γεώργιος και Ντανιέλα 50 €• Αγγελάκης Νικόλαος και Ελευθερία 50 €• Αγγελάκης Γιάννης και Μαρία 50 €• Περράκης Γεώργιος του Σταύρου 50 €• Περράκης Σταύρου του Σταύρου 50 €• Περράκης Χαράλαμπος 50 €• Περράκης Αριστοτέλης και Σοφία 50 €• Ιωάννα Γεραρχάκη - Περράκη 50 €• Αγγελάκη Παγώνα 50 €• Αγγελάκης Ανδρέας 50 €

ΣΧΟΛΗ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΟ ∆ΗΜΟ ΣΦΑΚΙΩΝ

Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2013 -2014, θα λει-τουργήσουν οµάδες επιµόρφωσης και ψυχολογικής υποστή-ριξης γονέων στο ∆ήµο Σφακίων, από το πρόγραµµα «ΣχολέςΓονέων» που υλοποιεί το ΙΝΕ∆ΙΒΙΜ στο Νοµό Χανίων.

Στόχος των οµάδων που θα συσταθούν είναι η ενηµέρωσηκαι η στήριξη των γονέων, προκειµένου να ανταπεξέλθουν στοδύσκολο έργο της διαπαιδαγώγησης των παιδιών σε διάφο-ρες φάσεις της ανάπτυξής τους.

Η συγκεκριµένη δράση πραγµατοποιείται σε συνεργασία µετο ∆ήµο Σφακίων, την Α/βάθµια, την Β/Βάθµια εκπαίδευση Χα-νίων και εντάσσεται στην Ειδική Υπηρεσία ∆ιαχείρισης Ε.Π(Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Εκπαίδευση και ∆ια Βίου Μάθηση)του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευµάτων, Πολιτισµού καιΑθλητισµού µε τίτλο Πράξεων «Σχολές Γονέων ΑΠ7, ΑΠ8 καιΑΠ9» και συγχρηµατοδοτείται από το Ε.Κ.Τ. (Ευρωπαϊκό Κοι-νωνικό Ταµείο) και το Ελληνικό ∆ηµόσιο.

Τα προγράµµατα που παρέχονται είναι τα εξής:1. Η οικογένεια στην σύγχρονη εποχή (50 ώρες)2. ∆ιαπροσωπικές σχέσεις (25 ώρες)3. Ανάπτυξη στην Τρίτη ηλικία (25 ώρες)4. Συνεργασία εκπαιδευτικών-οικογένειας (25 ώρες)5. Ψυχολογική υποστήριξη και αγωγή υγείας ευάλωτων κοι-

νωνικών οµάδων (25 ώρες)6. Συµβουλευτική γονέων Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες (25

ώρες)7. Στερεότυπα και διακρίσεις στην οικογένεια (25 ώρες)

Το πρόγραµµα απευθύνεται σε γονείς παιδιών όλων των ηλι-κιών, κάθε εθνικής προέλευσης, ηλικίας και µόρφωσης, σεµελλοντικούς γονείς, γονείς ατόµων µε ειδικές ανάγκες, εκ-παιδευτικούς, εργαζόµενους, άτοµα τρίτης ηλικίας, ευάλωτεςκοινωνικές οµάδες κ.α.

Για την ένταξη των ενδιαφεροµένων σε τµήµατα της ΣχολήςΓονέων απαιτείται η συµπλήρωση µίας απλής αίτησης (χωρίςκατάθεση δικαιολογητικών), η οποία έχει αναρτηθεί:

• Στην ιστοσελίδα του ∆ήµου Χανίων www.chania.gr ∆ιαβίου Μάθηση - Εκπαίδευση ενηλίκων και• Στις ανακοινώσεις της ιστοσελίδα της Α/Βάθµιας Εκπαίδευ-

σης Χανίων www.dipechan.grΕπίσης, αιτήσεις διατίθενται και κατατίθενται συµπληρωµέ-

νες• Στα γραφεία του ∆ήµου Σφακίων, στην Ελένη Καστανιώτου

τηλ. 28250 91540-1.• Ή στους διευθυντές των σχολείων που ενδιαφέρονται να

συµµετάσχουν στο πρόγραµµαΓια πληροφορίες και εγγραφές απευθυνθείτε στην Υπεύ-

θυνη Σχολής Γονέων στο Νοµό Χανίων, Ψυχολόγο, ΚτιστάκηΜαρία, Τηλ.6932211303, Εmail: ktistaki@hotmail.com καιτην ιστοσελίδα www.facebook.com/sholesgoneonchanion

Κλιµάκιο γιατρών στα Σφακιά 18 και 19 ΙούληΜΜεεγγάάλληη ππρροοσσέέλλεευυσσηη σσττοονν ππρροολληηππττιικκόό

ιιααττρριικκόό έέλλεεγγχχοο ττωωνν ΣΣφφαακκιιααννώώνν Με επιτυχία ΄΄εγινε η επίσκεψη κλιµακίου γιατρών δια-

φόρων ειδικοτήτων που διοργάνωσε η 7η Υ.ΠΕ Κρήτης στις18 και 19 Ιουλίου στη χώρα Σφακίων, στο πλαίσιο των δρά-σεων πρόληψης και ελέγχου υγείας πληθυσµών αποµα-κρυσµένων περιοχών της Κρήτης.

Η δραστηριότητα υλοποιήθηκε µε ευθύνη του Υποδιοι-κητή της 7ης Υ.ΠΕ Κρήτης, Γιώργου Νεοφώτιστου, οοποίος συνόδευσε το επιστηµονικό κλιµάκιο στα Σφακιά καισυµµετείχε ως γιατρός, εξετάζοντας παθολογικά περιστα-τικά.

Η επίσκεψη πραγµατοποιήθηκε κατόπιν σχετικού αιτή-µατος του Περιφερειακού Ιατρείου Σφακίων προς την 7ηΥ.ΠΕ Κρήτης, µε τη συνεργασία της Περιφέρειας Κρήτης,του ∆ήµου Σφακίων, του Γ.Ν. Χανίων, του ΠΑΓΝΗ-Γ.Ν.Η.Βενιζέλειο και του Κέντρου Υγείας Βάµου κι είχε ως στόχο

την παροχή υπηρεσιών Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας,πρόληψης, παρακολούθησης και καταγραφής προβληµά-των υγείας του τοπικού πληθυσµού.

Η συµµετοχή και η προσέλευση του κόσµου για εξέτασηήταν ιδιαίτερα µεγάλη σε όλα τα ιατρεία. Συγκεκριµένα µε τηβοήθεια και τη συµβολή των γιατρών των Π.Ι. Σφακίων καςΕλευθερίας Αργυροπούλου, Ανώπολης ∆ήµητρας Καλε-µάκη και της εθελόντριας νοσηλεύτριας Ειρήνης Ζάρα,από το επιστηµονικό κλιµάκιο που επισκέφθηκε τα Σφακιά,εξετάσθηκαν και πραγµατοποιήθηκαν οι ακόλουθες εξετά-σεις ανά ιατρείο:

• Από την Κινητή Μονάδα Μαστογραφίας ΠεριφέρειαςΚρήτης, πραγµατοποιήθηκαν 45 µαστογραφίες

• Στο Παθολογικό Ιατρείο από τον Γιώργο Νεοφώτιστο,Ιατρό - Υποδιοικητή της 7ης Υ.ΠΕ Κρήτης, εξετάσθηκαν 25άτοµα

• Στο Καρδιολογικό Ιατρείο και από τον Αθανάσιο Πρά,Ιατρό Καρδιολόγο, Συντονιστή ∆/ντή Καρδιολογικής Κλινι-κής Γ.Ν. Χανίων, εξετάσθηκαν 50 άτοµα και εκδόθηκαν 10πιστοποιητικά υγείας παιδιών.

• Από τον Νίκο Χαρουλάκη, Ιατρό Ακτινολόγο, Συντονιστή∆/ντή Γ.Ν. Ηρακλείου Βενιζέλειο, πραγµατοποιήθηκαν 80υπερηχογραφήµατα Άνω και Κάτω κοιλίας, Θυρεοειδούς, ου-ροποιητικού κ.α.

• Στο Πνευµονολογικό ιατρείο από τον Μοσχονά Μιχάλη,∆/ντή Ιατρό Πνευµονολόγο, Πνευµονολογικής κλινικής Γ.Ν.Χανίων, εξετάσθηκαν 25 άτοµα

• Στο Ορθοπεδικό Ιατρείο τον Βασίλειο Πετρουλάκη, ΙατρόΟρθοπεδικό, Συντονιστή ∆/ντή Ορθοπεδικής Κλινικής Γ.Ν.Χανίων, εξετάσθηκαν 25 άτοµα

• Στο Γυναικολογικό Ιατρείο από τον Καµπανιέρη Μιχάλη,Ιατρό Γυναικολόγο Επιµελητή Α΄ Γ/Μ Κλινικής Γ.Ν. Χανίων,εξετάσθηκαν 30 γυναίκες, ενώ από τη Μαία του Κ.Υ. Βάµουκα ∆έσποινα Ντάγκα ελήφθησαν 15 τεστ ΠΑΠ

• Στο Ενδοκρινολογικό Ιατρείο από την Τζουτζουράκη Πα-ρασκευή, Επιµελήτρια Α΄ Ενδοκρινολογίας Γ.Ν. Χανίων µετη βοήθεια της κας Σαργέντη Σοφίας, Επισκέπτριας ΥγείαςΓ.Ν. Χανίων εξετάσθηκαν 35 άτοµα.

∆εδοµένων των δυσκολιών και των µόνιµων φυσικών αν-τιξοοτήτων που αντιµετωπίζουν οι κάτοικοι αποµακρυσµένωνπεριοχών, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, δεν είναι ηπρώτη φορά που η 7η Υ.ΠΕ Κρήτης αναπτύσσει συντονι-σµένα µια τέτοια πρωτοβουλία, υποστηριζόµενη επιστηµο-νικά από γιατρούς και επιστηµονικό προσωπικό τωννοσοκοµείων ευθύνης της, στο πλαίσιο των δράσεων ανά-πτυξης και βελτίωσης της Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείαςκαι στην προσπάθεια ισότιµης πρόσβασης τους στις υπηρε-σίες υγείας.

Στόχος της 7ης Υγειονοµικής Περιφέρειας Κρήτης αποτελεί

ο σχεδιασµός και η συνέχιση παρόµοιων δράσεων συντονι-σµένα, προσφέροντας όσα περισσότερα, στη σύγχρονη ια-τρική, πρόληψη και θεραπεία.

Η 7η Υ.ΠΕ Κρήτης ευχαριστεί θερµά τον ∆ήµαρχο κ. Π.Πολάκη και τον Αντιδήµαρχο Σφακίων κ. Μ. Χιωτάκη για τηνφιλοξενία, τη συνεργασία τους, µα κυρίως για τη µεγάλη ευαι-σθησία κι ενδιαφέρον τους σε θέµατα υγείας της περιοχήςτους.

Ο Συντονιστής ∆ντής Καρδιολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Χανίων Αθανάσιος Πράς

Γυναικολο-γικό Ιατρείοαπό τον Γυναι-κολόγο του Γ.Ν.Χανίων Καραµ-πινιέρη Μιχάληκαι τη µαία τουΚ.Υ. Βάµου ∆έ-σποινα Ντάγκα

ΗΗ ““ΕΕΝΝΩΩΣΣΗΗ ΤΤΩΩΝΝ ΑΑΠΠΑΑΝΝΤΤΑΑΧΧΟΟΥΥ ΣΣΦΦΑΑΚΚΙΙΑΑΝΝΩΩΝΝ”” εευυχχααρριισσττεείί θθεερρµµάά ττοοννΓΓιιάάννννηη ΚΚοούύννδδοουυρροο,, γγιιαα ττηηνν δδ ωω ρρ εε άά νν δδιιάάθθεεσσηη µµεεγγάάλλοουυ ααρριιθθµµοούύ αανν--ττιιττύύππωωνν ττοουυ ββιιββλλίίοουυ ττοουυ,, σσττηηνν ΈΈννωωσσηη µµααςς.. ΤΤαα έέσσοοδδαα ααππόό ττηηνν ππώώ--λληησσηη ττοουυςς,, εεννίίσσχχυυσσαανν,, µµέέχχρριι σσττιιγγµµήήςς ττηηνν ΈΈννωωσσηη µµααςς,, µµεε ττοο πποοσσόόννττωωνν 775500 ΕΕΥΥΡΡΩΩ..

1133Τα εν ∆ήµω...Τα εν ∆ήµω... ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Η επέτειος της καταστροφήςΗ επέτειος της καταστροφήςτου Αληδάκη στο Αµουδάριτου Αληδάκη στο Αµουδάρι

Ασκύφου ΣφακίωνΑσκύφου ΣφακίωνΣτο Αµουδάρι Σφακίων, στο Μνηµείο που έχει αναγερθεί, έγινε µια σεµνή τε-

λετή στη Μνήµη των πεσόντων Σφακιανών, που έλαβαν µέρος στην επιδροµήπου πραγµατοποίησαν, στον Μπόσνιερο Αποκορώνου το 1774, κατά του φο-βερού δυνάστη Γενίτσαρου Ιµπραήµ Αληδάκη .

Μετά την επιµνηµόσυνη δέηση, ο ∆ήµαρχος Σφακίων Παύλος Πολάκης, στονσύντοµο χαιρετισµό του, αναφέρθηκε στα γεγονότα, αλλά δεν παρέλειψε ναυπενθυµίσει και τη βαριά κληρονοµιά που µας άφησαν οι ένδοξοι πρόγονοι µας,

πού αν και κατεστραµµένοι απότην επανάσταση του ∆ασκαλο-γιάννη το 1770 (έγινε 4 χρόνιαπριν),αποφάσισαν, άνδρες, γυ-ναίκες, ιερείς και νέοι, να επιτε-θούν και να καταστρέψουν τονΑληδάκη και τους υποτακτικούςτου, να αρπάξουν όλη του τη πε-ριουσία, καταστρέφοντας καιτον πύργο του.

Την κύρια οµιλία για τα γεγο-νότα της περιόδου εκείνης έκανεο κ. Γιάννης Πολυράκης Γεω-πόνος - Συγγραφέας και ∆ιευ-θυντής της ΑΤΕ Χανίων .

Αναφέρθηκε στην οµορφιάτης Σφακιανής γης και στις αλό-γιστες και πανούργες σκέψεις,του δυνάστη να καταλάβει τα

ήδη κατεστραµµένα Σφακιά, την δύναµη που είχε αναπτύξει ο φοβερός δυνά-στης και τις απέραντες εκτάσεις που κατείχε ,από τα σύνορα των Σφακιών, µέχρι

τη Μαλάξα και από τον Οµαλό µέχρι τα Ρεθεµιώτικα όρια.Αλλά πριν ακόµα πραγµατοποιήσει τις βλέψεις του και επιτεθεί στους “κακούς”

του γείτονες τους Σφακιανόύς, εκείνοι πιο έξυπνοι τον πρόλαβαν.Με απόφαση που πήραν στο Ασκύφου, στο Αρχοντικό στις Καρρές, επιτέθη-

καν στο πύργο του στο Πρόσνιερο και σε µια φονικότατη µάχη, ο φοβερός Γενί-τσαρος σκοτώθηκε καθώς και οι υποτακτικοί του, η δε περιουσία του δηµεύτηκεαπό τους Σφακιανούς.

Στη µάχη αυτή, καθοριστική ήταν η συµβολή του Μα-νούσακα, πρωτοπαλίκαρου του ∆ασκαλογιάννη. Γενναία

πολέµησαν και οι γυναίκεςπου συµµετείχαν στη µάχη.

Μετά την κατάθεση τωνστεφανιών στη µνήµη τωνπεσόντων, µεταβήκαµε στοσκοπευτήριο του Ασκύφου,του φίλου Στρατή Βαλυράκη,όπου διεξήχθησαν αγώνεςσκοποβολής στη µνήµη τωνπεσόντων στη µάχη αυτή το1774.

Σήφης Μανουσογιάννης

Το µνηµείο πεσόντων, στο Αµουδάρι Ασκύφου, στοοποίο έγινε η εκδήλωση για την καταστροφή του Αλη-δάκη, στήθηκε επί προεδρίας και ενεργιών του Μα-νούσου Αθητάκη, το οικόπεδο παραχωρήθηκε απότον Αρτέµη Καρκάνη και η δαπάνη του έργου, έγινεαπό από τους Αδελφούς Βαρδινογιάννη στη µνήµητου πατέρα τους Ιωάννη.

ΟΡΟΠΕ∆ΙΟ ΟΜΑΛΟΥ: Γιορτα-σµός των 100 χρόνων από την

Ένωση της ΚρήτηςΟρµητήριο Επαναστάσεων της Κρήτης

για την Ελευθερία και την Ενωση αποτελείτο Οροπέδιο του Οµαλού, στο οποίοπραγµατοποιήθηκε στις 18 Αυγούστου, ηγιορτή ιστορικής µνήµης για τα 100 χρόνιατης Ενωσης.

Στά πλαίσια των εκδηλώσεων, ξεχωριστήτιµή έγινε στον Χατζηµιχάλη Γιάνναρη, τονεπαναστάτη που πολέµησε και έζησε τηνΕνωση και ο τάφος του είναι στο Οροπέδιο,ενώ έγινε και έπαρση Σηµαίας από µεγά-λους σε ηλικία κατοίκους της περιοχής. Μετη συµµετοχή πολλών παιδιών και νέωνπραγµατοποιήθηκαν αθλητικοί αγώνες, ενώοι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν µε µουσική

και παραδοσιακό κέρασµα.Για την ιδιαιτερότητα του Οµαλού ως

τόπου, από όπου ξέσπασαν όλες οι επανα-στάσεις της Κρήτης,µίλησε στο χαιρετισµότου ο ∆ήµαρχος Πλα-τανιά κ. Γ. Μαλανδρά-κης, επισηµαίνονταςτην φιλοπατρία τωνΚρητικών που παρότιη Κρήτη δεν είχεακόµα ενωθεί µε τηνηπειρωτική Ελλάδα,πολέµησαν στους Μα-κεδονικούς αγώνες.«Νοµίζω ότι είναι και-ρός η τοπική µας ιστο-ρία να αρχίσει ναδιδάσκεται στην πρω-τοβάθµια και την δευ-τεροβάθµια εκπαίδευση» ανέφερε ο∆ήµαρχος Καντάνου - Σελίνου κ. Γ. ∆ερµι-τζάκης.

Πολιτική σηµασία στον χαιρετισµό του ∆η-µάρχου Σφακιών Π. Πολάκη. Ανέφερε µε-ταξύ άλλων: «Σίγουρα οι πρόγονοι µας απόόλη την Κρήτη και την Ελλάδα που την λευ-τέρωσαν και την ένωσαν δεν πάλεψαν καιδεν οραµατίστηκαννα ζούµε σήµερα σεµια Ελλάδα όπωςαυτή που ζούµε τατελευταία 3 - 4 χρό-νια. Που κουµάντοκάνει η τρόικα, πουέχουµε γεµίσει µε1.5 εκ. άνεργους.Πρέπει να αλλά-ξουµε την Ελλάδακαι αυτό το χρω-στάµε και το οφείλουµε στους προγό-νους µας και σταπαιδιά µας, πουπρέπει να ζήσουνσε µια Ελλάδα ελεύθερη και δηµοκρατικήπου κουµάντο θα κάνει ο λαός της».

«Όπου και να σταθεί κανείς στην Κρήτηστέκεται σε τόπο ιστορικό. Όµως µερικοίτόποι έχουν µια ιδιαιτερότητα και ένας τέ-τοιος τόπος είναι το Οροπέδιο του Οµαλού,που αποτέλεσε τη µάνα των εξεγέρσεωντης Κρήτης» υπογράµµισε ο βουλευτής τηςΝ.∆. κ. Μ. Βολουδάκης.

Στην ιστορική προσωπικότητα του Χ.Γιάνναρη αναφέρθηκε ο κ Απ. Βουλγα-ράκης. «Ήταν η σηµαντικότερη µορφή τωνΚρητικών αγώνων - εµβληµατική φυσιο-γνωµία όλων των επαναστάσεων που έγιναν στο νησί µας για την απελευθέρωσητου, αλλά και εκείνος που συνδέθηκε µετην πραγµατοποίηση του ονείρου και την

ύψωση της σηµαίας στο Φιρκά» είπε.«Ο ρόλος του Βενιζέλου στην

Ένωση ήταν αποφασιστικός, ήταν ησύνοψη όλων αυτών που είχαν προ-ηγηθεί. Η παρουσία του Ελ. Βενιζέλουτόσο στην Κρητική όσο και στην Ελλη-νική πολιτική ζωή σήµανε το πέρασµααπό τους επαναστατικούς αγώνεςστον πολιτικό αγώνα» υπογράµµισε ογεν. διευθυντής του Ιδρύµατος "Ελ. Κ.Βενιζέλος" κ. Ν. Παπαδάκης, ενώ οπρόεδρος του Συλλόγου Επιστηµό-νων Σελίνου, Λουκάς Μπασιάς, επε-σήµανε τον ρόλο των Σελινιωτών καιτη σηµαντική τους δράση σε όλες τιςεπαναστάσεις.

Στα γεγονότα από την επανάστασητου 1866 µέχρι την Ένωση αναφέρ-θηκε ο π.Μιχαήλ Βλαβογιλάκης, εκ-παιδευτικός - συγγραφέας.

Τις εκδηλώσεις πραγµατοποίησαν οιτρείς ∆ήµοι (Πλατανιά, Καντάνου - Σε-λίνου, Σφακίων), η Π.Ε. Χανίων και τοίδρυµα "Ελ. Κ. Βενιζέλος".

H παρουσία των συλλόγωνΞεχωριστή ήταν η παρουσία των παρα-

δοσιακών συλλόγων από τα Χανιά και την

υπόλοιπη Ελλάδα στις εκδηλώσεις. Χαρα-κτηριστικά συµµετείχε ο πολιτιστικός σύλ-λογος Σύµης από το νησί των∆ωδεκανήσων, αλλά και σύλλογος από τηνΒόρεια Ελλάδα.

Τα µέλη τους παρέλασαν στον κεντρικόδρόµο του Οµαλού και στη συνέχεια χόρε-ψαν στην κεντρική σκηνή που είχε τοποθε-

τηθεί στο χώρο ανάµεσα στα εστιατόριατου Οµαλού

“Πρέπει να αλλάξουµε την Ελλάδα και αυτό το χρωστάµε και τοοφεί λουµε στους προγόνους µας και στα παιδιά µας, που πρέπει ναζήσουν σε µια Ελλάδα ελεύθερη και δηµοκρατική ‘’, τόνισε µεταξύάλλων ο ∆ήµαρχος Σφακίων Π. Πολάκης.

Παρέλαση της σηµαίας του ∆ήµου Σφακίων

Πληθος κόσµου συµµετείχε στην γιορτή µνήµης στον Οµαλό.

Ο ∆ήµαρχος Π. Πολάκης (αριστ.),δεν παρέλειψε να υπενθυµίσει και τη βαριά κληρονοµιάπου µας άφησαν οι ένδοξοι πρόγονοι µας. Ο κ. Γιάννης Πολυράκης (δεξ.), ήταν ο κεντρικός

οµιλητής στην εκδήλωση µνήµης.

1144 ΒιβλιοπαρουσιάσειςΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Στην αίθουσα της Ένωσης µας

Παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη ΚούνδουρουΠαρουσιάστηκε, στις 28 του Ιουνίου, στην αίθουσα της Ένω-

σής µας, το βιβλίο του Γιάννη Γ. Κούνδουρου, «Το γενεαλογικόδένδρο της οικογένειας των Κουνδούρων. Συσχέτιση µε τηνιστορία, τον τόπο, την παράδοση, την πολιτική, τον πολιτισµόκαι τις τέχνες» (εκδόσεις Αργύρη Καραµήτσου, πρόλογος Θεοχάρη∆ετοράκη).

Στο πυκνό ακροατήριο διακρίνονταν, εκτόςαπό τον συγγραφέα, τη σύζυγο και τα παιδιάτου, σύσσωµο το ∆.Σ. της Ένωσης, ο πρό-εδρος της Παγκρητίου Γιώργος Μαριδάκης,εκπρόσωποι κρητικών σωµατείων, ο Γιώρ-γος Βαρδινογιάννης και πολλοί άλλοι, Σφα-κιανοί και φίλοι των Σφακιών και του Γιάννη.

Ανάµεσα στα παρόντα µέλη της οικογέ-νειας, οι εγγονές του Μανούσου Κούνδου-ρου, ∆έσποινα και Χρυσηίδα, ο σκηνοθέτηςΝίκος Κούνδουρος, ο Τίτος Ρούσου Κούν-δουρος.

Μετά το καλωσόρισµα από τον Πρόεδρόµας Σήφη Μανουσογιάννη, σύστησε τονσυγγραφέα στο κοινό ο Αντιπρόεδρος τηςΈνωσης, Βαγγέλης Γουµενάκης.

Μίλησε για τον πολιτικό µηχανικό, φιλοτε-λιστή και ιστοριοδίφη Γιάννη και τους άµε-σους προγόνους του, µέχρι τον προπάπποτου Γεώργιο Μανούσου Κουντουράκη,οπλαρχηγό-πεντακοσίαρχο στην επανά-σταση του 1858 και πληρεξούσιο της ΧώραςΣφακίων (Εµπρόσγιαλου) στην επανάστασητου 1866.

Για το βιβλίο µίλησε ο, επίσης Αντιπρό-εδρος της Ένωσης και παλιός φίλος του συγ-γραφέα, Γιάννης Πολυράκης,αναδεικνύοντας σε οθόνη κάποιες από τιςχαρακτηριστικότερες φωτογραφίες της έκδο-σης.

Ο κεντρικός οµιλητής της εκδήλωσης παί-νεψε τη βιβλιογραφική πληρότητα του πονή-µατος και στάθηκε ιδιαίτερα στη φωτογραφίατου εξωφύλλου που απεικονίζει τη Χώρα,όπως ήταν γύρω στο 1900, ερειπωµένη, µεχέουσες τις πληγές από τις αλλεπάλληλεςεπαναστάσεις που η σκληρή καταστολή τουςανάγκαζε, όσους το µπορούσαν, να ξενι-τεύονται. Ο Γιάννης Πολυράκης, στην πα-ρουσίαση του βιβλίου, ανέφερε: “ Είναιµεγάλη µας χαρά που έχουµε σήµερα κοντάµας και τιµούµε έναν ευγενή Σφακιανό τον κ.Γιάννη Κούνδουρο για το βιβλίο του «Το Γε-νεαλογικό ∆ένδρο της Οικογένειας Κούνδου-ρων»

Όταν πήρα στα χέρια µου το βιβλίο µε τηνιδιόχειρη αφιέρωση του Συγγραφέα «Στονπολύ αγαπητό φίλο..» µε τη πρώτη µατιά µεεντυπωσίασε ο όγκος της δουλειάς και η ποι-ότητα που αποπνέει το έντυπο.

Στο εξώφυλλο κυριαρχεί η εντυπωσιακήφωτογραφία, της Χώρας των Σφακιών µιασπάνια φωτογραφία του 1900 όπου διακρί-νονται ακόµη ερειπιωµένα σπίτια στον οµ-πρόσγιαλο από τις καταστροφές πουακολούθησαν τις επαναστάσεις του ∆σασκα-λογιάννη την επανάσταση του 1821 και του1866.

Το βιβλίο αυτό δεν είναι ένα απλό οικογε-νειακό λεύκωµα. Είναι συγχρόνως κείµενοεπιστηµονικό όπου ο συγγραφέας µε την ικα-νότητα το πρακτικό πνεύµα και ντην επιµονήπου τον διακρίνει αλλά και την έντονη αγάπητου για τα Σφακιά παρουσιάζει ένα άρτιο κεί-µενο όπου περιγράφει την ιστορία της οικο-γενειάς του, παράλληλα µε την ιστορία και τοπολτισµό της περιοχής όπου έζησαν οι διά-φοροι κλάδοι της οικογένειας.

Έτσι το βιβλίο αυτό περιέχει ενδιαφέρονταιστορικά στοιχεία πολλά από τα οποία τουλά-χιστον για µένα ήταν άγνωστα, ή είχα την ευ-καιρία να τα γνωρίσω και υπό άλλη , πλήρως

τεκµηριωµένη, οπτική. Ο τίτλος «Το Γενεα-λογικό ∆ένδρο της Οικογένειας Κούνδου-ρων» και ο υπότιτλος «Συσχέτιση µε τηνισορία, τον τόπο, την παράδωση, τον πολιτι-σµό και τις τέχνες» εκφράζει µε ακρίβεια τοπεριεχόµενο και τους στόχους του βιβλίου,ένα ακόµη δείγµα της οξυδέρκειας του συγ-γραφέα και της ακρίβειας που κυριαρχεί σεολόκληρο το βιβλίο.

Το κείµενο στηρίζεται σε πλήθος επιστηµο-νικών και βιβλιογραφικών πηγών. Μέτρησαστα περιεχόµενα, 125 βιβλιογραφικές αναφο-ρές και ιστορικές πηγές από όπου αντλούνταιτα στοιχεία του βιβλίου. Μεταξύ αυτών ανα-φέρω κάποιες στάνταρντ όπως η ιστορία τωνΣφακίων του Παπαδοπετράκη, η ιστορία τηςΚρήτης του Ψιλλάκη, η ιστορία της Κρήτης

του ∆ετοράκη , και το πλήθος των έργων τουΣταύρου και Παρη Κελαϊδή.

Όµως υπάρχουν πολύτιµα στοιχεία από τοΙστορικό αρχείο Κρήτης, τη Βικελαία Βιβλιο-θήκη Ηρακλείου, και το Γενικό αρχείο τουκράτους και δηµοτολόγια δήµων και κοινοτή-των.

Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ένα πλήθοςαπο πολύ σπάνιες και ειδικές βιβλιογραφι-κές πηγές οπως π.χ. το άρθρο «Σφακιά καιΣφακιανοί» του Ιωάννη Τσίβη ∆ικηγόρου –Ιστορικού των Χανίων στο περιοδικό ΚρητικήΕστία , το άρθρο στο περιοδικό Ελλοπία «Οιεκλιπόντες πολιτικοί από τα Σφακιά» του Ευτ.Μαλεφάκη, καθηγητή της ιστορίας στο Α’ Γυ-µνάσιο Αρρένων Χανίων επιστήµονα µε βα-θειές γνώσεις στην ιστορία της Κρήτης.

∆εν µπορώ να παραλείψω να αναφερθώστο πρόλογο του βιβλίου γραµµένο από τονΚαθηγητή Πανεπιστηµίου και Ιστορικό τηςΚρήρης Θεοχάρη ∆ετοράκη όπου φαίνεται ηβαθειά εκτίµηση του κ. ∆ετοράκη στον Συγ-γραφεα αλλά και η εξαιρετική γνώµητου για την επιστηµονική και ιστορικήαξία αυτής της προσπάθειας.

Στον πρόλογο, τα λόγια του ∆ετο-ράκη δεν είναι άχρωµα και ουδέτεραοπως σε πολλές τέτοιες περιπτώσειςαλλά είναι ουσιαστικά και δείχνουνπραγµατική εκτίµηση προς το συγ-γραφέα και το έργο του.

Εκτενής αναφορά γίνεται στοναρχηγό της τελευταίας επανάστα-σης που απελευθέρωσε τη Κρήτητον Μανούσο Κούνδουρο γιατίόπως γράφει ο συγγραφέας, πι-στεύεται οτι η προσφορά του δεν εχει ανα-γνωρισθεί όπως θα έπρεπε.

Ο κύριος κορµός της οικογένειας Κούν-δουρου µετανάστευσε σταδιακά απο τη Χώρατων Σφακιών γύρω στα 1880 στο Αγιο Νικό-λαο. Όπως αναφέρεται και στο βι-βλίο, οι Κούνδουροι θεωρούνται οιπρώτοι κάτοικοι (ιδρυτές) του Αγ.Νικολάου και η οικογένεια αυτήέπαιξε κεντρικό ρόλο στην οικονο-µική πολιτιστική και πολιτική ζωήτης περιοχής.

∆εν θα µπώ σε ονοµατολογία καισε οικογενειακές λεπτοµέρειες ανκαι θα µπορούσε κάποιος να ανα-φέρει σηµαντικά ονόµατα όπως αυτό του σκηνοθέτη Νίκου Κούν-δουρου, από τις µεγαλύτερες προσωπικότητες του σύγχρονου Ελληνικού κινηµατογρά-φου.

Ο Γιάννης Κούνδουρος µε το έργο τουέκανε κάτι πολύ σηµαντικό. Έγραψε την ιστο-ρία µιας οικογένειας αλλά παράλληλα προ-σφέρει στους ιστορικούς του µέλλοντοςµιασηµαντική πηγή πληροφοριών. Ας σκε-φτούµε πόσο σηµαντικό ρόλο παίζουν πολύπιο φαινοµενικά ασήµαντα πράγµατα, όπως

τα διάφορα συµβόλαια αγοραπωλησιών ταπροικοσύµφωνα τα πρακτικά δικαστηρίων ταδηµοτολόγια κ.α. για τους µετέπειτα ιστορικούςκαι πως µε τα στοιχεία αυτά διασταυρώνουν,συνθέτουν και τεκµηριώνουν τα γεγονότα.

Αλλά και από κοινωνιολογικής πλευράς ένατέτοιο βιβλίο είναι επίσης µια σηµαντική πηγήπληροφοριών που δείχνει σε βάθος χρόνουπως οι κοινωνικές, γεωπολιτικές και οικονοµι-κές συνθήκες επηρεάζουν τη συµπεριφοράτων κοινωνιών και δηµιουργούν τις µετανα-στευτικές ανάγκες του κόσµου και επίσης πωςοι κοινωνίες επηρεάζονται από την οικονοµικήκατάσταση, την ειρήνη και τους πολέµους.

Η φωτογραφία του εξώφυλλου µε τα κατά-λοιπα των ερειπιωµένων σπιτιων στη Χώρατων Σφακιών είναι χαρακτηριστική, όπου φαί-νεται γιατί οι Κούνδουροι, αλλά και τόσες άλλεςΣφακιανές οικογένειες εγκατέλειψαν το Σφακιά,που πριν την επανάσταση του ∆ασκαλογιάννηάκµαζαν, και αναζήτησαν άλλες πατρίδες όπου και µεγαλούργησαν. Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω προ-

σωπικά τον εκλεκτό φίλο Γιάννη Κούνδουρο για

το εξαιρετικό ιστορικό κείµενο που είναι αποτέ-λεσµα επίπονης και µεθοδικής προσπάθειαςµιας δεκαετίας. Επισκέφτηκε και είχε προσω-

πικές επαφές µε όλα τα άτοµα που σχετίζονταιµε την οικογένεια αλλά και µε κάθε άλλο άτοµοαπό το οποίο θα µπορούσε να αντλήσει πλη-ροφορίες και κατάφερε να ανακάλυψε κλά-δους της οικογένειας ακόµη και µακρινή στηΓεωργία. Θα µπορούσα να πω πολλά για τον Γιάννη. Η

ποιότητα του έργου που παρουσιάζουµε σή-µερα είναι ο καλύτερος δείκτης της προσωπι-κότητας και της λεβεντιάς του Συγγραφέα.Ο Γιάννης είναι ένας σπουδαίος, ευγενής Σφα-κιανός”.

Τον λόγο και την εικόνα διάνθισαν µε τη µου-σική τους ο Μιχάλης Πολυχρονάκης και ηπαρέα του, µε τη διακριτική παρουσία συνερ-γείου βιντεοσκόπησης απ’ τον τηλεοπτικόσταθµό Blue Sky, του φίλου Νικηφόρου Κισ-σανδράκη.

Συγκινηµένος ο Γιάννης Κούνδουρος παρέ-λαβε από τα χέρια του Σήφη Μανουσογιάννη,τιµητική πλακέτα, προσφορά της Ένωσής µας,και συµµετείχε στο κέρασµα που ακολούθησε.

Ο Γιάννης Κούνδουρος µεγάλωσε στοΛασίθι, σπούδασε στο Μετσόβιο Πολυτε-χνείο και εργάστηκε, µε µεγάλη επιτυχία,ως πολιτικός µηχανικός για πάνω από 50χρόνια, διαπρέποντας, παράλληλα, και ωςφιλοτελιστής.

Τα τελευταία χρόνια αφοσιώθηκε στηναναζήτηση και ανάδειξη του γενεαλογικούτου δέντρου, από τη σφακιανή ρίζα ως τιςαπολήξεις των πολυάριθµων διακλαδώ-σεών του.

Με αφετηρία τα Σφακιά και ασίγαστο µε-ράκι ο Γιάννης Κούνδουρος όργωσε τηνΚρήτη απ' άκρου σ' άκρο, αναζητώντας καικαταγράφοντας ιστορικά και ανθρωπογεω-γραφικά στοιχεία και πληροφορίες, απλώ-νοντας την έρευνα του, στις εσχατιές τουΕλληνισµού: Στη Σικελία, στη Μικρασία καιστη µακρινή Γεωργία.

Σε βιβλιοθήκες και αρχεία, συναντήσειςκαι συνοµιλίες, εντόπισε και συνέδεσε τε-λικά τις εκατοντάδες ψηφίδες ενός πολύ-χρωµου µωσαϊκού, µε συνεκτικό ιστό έναεπώνυµο που εβλάστησε στα Σφακιά καιαπλώθηκε ως εκεί που ακτινοβολεί η Επαρ-χία.

Απ' τη σφακιανή ρίζα ως τη λασιθιώτικηκορφή, ο Γιάννης Κούνδουρος, αποτύπωσεστο βιβλίο του ως και τη πιο µικρή φυλλω-σιά του οικογενειακού του δέντρου.

Ταυτόχρονα όµως, µε την υποµονή καιτην εργατικότητα του µυρµηγκιού, µαςάφησε ένα πλούσιο προσωπογραφικόυλικό, σύγχρονων και παλαιότερων σφα-κιανών, και όχι µόνο, µε στοιχεία, πληρο-φορίες, εικόνες, φωτογραφίες.

Το αποτέλεσµα: θαυµαστό! «Ο καθέναςπου γυρνά στον τόπο του δεν είναι νικητής.Αλλά κανένας δεν είναι νικητής, σα δε γυρνάστον τόπο του» όπως έλεγε ο µεγάλοςΜπρέχτ.

Ο Γιάννης γύρισε στα Σφακιά, νικητής!

Γιάννης Κούνδουρος

Ο κεντρικός οµιλητής Αντιπρόεδρος της Ένω-σης και παλιός φίλος του συγγραφέα, ΓιάννηςΠολυράκης έκανε την παρουσίαση του βιβλίου.

Τον λόγο και την εικόνα διάνθισε µε τη µου-σική του,το συγκρότηµα ο Μιχ. Πολυχρονάκη

Σ’ ένα πυκνό ακροατήριο, έγινε στα γραφεία της Ενωσης µας, η παρουσίαση του βιβλίου τουΓιάννη Κούνδουρου

Συγκινηµένος ο Γιάννης, παρέλαβε από τα χέριατου Σήφη Μανουσογιάννη, τιµητική πλακέτα, προ-σφορά της Ένωσής µας.

1155ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

Για 16η χρονιά, αφιερωµένη στη Γυναίκα της ΚρήτηςΣΦΑΚΙΑ: “Συνάντηση µε την παράδοση”

Σφακιά θα πει παράδοση και δόξα στο λαό µας, υπεύθυνοι στις ρίζες µας και στο πολιτισµό µας (Γιάννης Βάρδας )

Με µεγάλη επιτυχία έγινε και φέτος στις 17 Ιουλίου στη Χώρα Σφακίων, η ετή-σια διοργάνωση του “Μουσικοχορευτικού Συλλόγου Σφακίων”, ΣΦΑΚΙΑ: “Συνάν-

τηση µε την παράδοση”.Η εκδήλωση ήταν αφιερωµένη στη Γυ-

ναίκα της Κρήτης.Την παρουσίαση έκανε ο λαογράφος και

καλός µαντιναδολόγος Γιώργος Βιτώρος.Τιµήθηκαν για τη προσφορά τους στη Κρη-τική µούσα οι κυρίες: Κατερίνα Αεράκη,∆έσποινα Ξερουδάκη και Στέλλα Καρτάκη.

Επίσης τιµήθηκαν οι κυρίες: ΧρυσούλαΣηφογιωργάκη και η Ασπασία Παπαδάκη,για τη µεγάλη προσφορά τους στο χώροτης παραδοσιακής Κρητικής µουσικής. Τιµήθηκε ακόµα η κα ∆ήµητρα Κτιστάκη,για το µεγάλο ζήλο της να διατηρήσει καιαναδείξει την παραδοσιακή Κρητική φορε-σιά.

Την εκδήλωση πλούτισαν µε τραγούδικαι µουσική, οι κυρίες: Κατερίνα Γαργα-νουράκη, Γεωργία Νταγάκη, Σούλα ∆α-

σκαλοµαρκάκη και Μαρία Σκουλά.Ήταν µια υπέροχη βραδιά, µε µεγάλη κοσµοσυρροή και πολύ κέφι.

Ευχόµαστε, οι οραµατιστές του θεσµού, ο ακούραστος Σήφης Παπασηφάκηςυπεύθυνος χοροδιδάσκαλος και συνδιοργανωτής, µαζί µε τον πρόεδρο του “Μου-σικοχορευτικού Συλλόγου Σφακίων” Μανώλη Φασούλάκη και όλα τα παιδιά πουβοήθησαν στην επιτυχία της εκδήλωσης, να µας χαρίζουν κάθε χρόνο, αυτές τιςυπέροχες βραδιές, µε τον τρόπο που αυτοί ξέρουν να τις διοργανώνουν.

Η βραδιά που ηταν αφιερωµένη στην Γυναικα της Κρήτης, πλαισιώθηκε από τις πιο γνω-στές Κρητικες Καλλιτεχνιδες: Γ. Νταγάκη, Μ. Σκουλά, Σ. ∆ασκαλοµαρκάκη και Κ. Γαργανου-ράκη, που µε τα τραγούδια τους ξεσήκωσαν τους ντόπιους αλλά και τους εκατοντάδεςεπισκέπτες.

Γιορτή της γραβιέρας Στις 15 Αυγούστου στην Ανώπολη ΣφακίωνΜε µεγάλη επιτυχία πραγµατοποιήθηκε και φέτος η γιορτή της Γραβιέρας στην Ανώπολη

Σφακίων, µε την συµµετοχή πλήθους κόσµου, από τη περιοχήτων Σφακίων αλλά και πολλών φίλων από όλη τη Κρήτη καιΑθήνα.

Τα παιδιά του “Πολιτιστικού Συλλόγου Ανώπολης”, είχανετοιµάσει πλουσιοπάροχα, εξαιρετικές νοστιµιές, µε Σφακιανό τσι-γαριαστό κρέας, στιφάδο,παραδοσιακό βραστό µε πιλάφι, νοστι-µότατη Ανωπολίτικη γραβιέρα και µέλι. Οι τάβλες τους, αρχοντικάστρωµένες.

Η όµορφη βραδιά πλαισιώθηκε από τα παιδιά του “Μουσικο-χορευτικού Συλλόγου Σφακίων”,που χόρεψαν κατενθουσιάζονταςτους παρευρισκοµένους.

Η υπέροχη µουσική και το τραγούδι του συγκροτήµατος τωνΝίκου και Ζήνου Περουλάκη και των συνεργατών τους, κράτησαν

το κέφι ζωντανό µέχρι το πρωί.Ο Γιώργης Πρωτοπαπαδάκης, πρόεδρος του “Πολιτι-

στικού Συλλόγου Ανώπολης”, στη σύντοµη οµιλία του,αφού µας καλωσόρισε, αναφέρθηκε “...στη προσπάθειαπου κάνουν οι κτηνοτρόφοι και αγρότες, για να κρατήσουνζωντανή την ύπαιθρο, προπαντός οι νέοι και να µπορέσουννα επιβιώσουν, προσφέροντας αγνά προϊόντα της µάναςΣφακιανής γης...”και συνέχισε: “ Εκ µέρους όλων τωνµελών του συλλόγου µας, σας καλωσορίζουµε και στη φε-τινή µας γιορτή γραβιέρας. Εσείς ήρθατε για να γιορτά-

σετε µαζί µας παρά τους χαλεπούς καιρούς και τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει το κάθενοικοκυριό. Γι’αυτό και µείς, από τη Λευκορίτικη Ανώπολη, σας λέµε δεν υπάρχει καιρός γιαχάσιµο. Αν έχουµε κάτι στα χέρια µας που µπορεί να µας κρατήσει ζωντανούς και που σεκάθε γωνιά της Ελλάδας γνωρίζουµε να καλλιεργούµε και από αυτό να παράγουµε διατηρών-τας τη ταυτότητα µας ως Έλληνες είναι η Γή µας 7”

Και καταλήγοντας, ανα-φέρθηκε στη παραγωγήτου ονοµαστού Σφακιανούµελιού και την συµβολήτων κτηνοτρόφων στην ξα-κουστή παραγωγή τυροκο-µικών προϊόντων.

Τέλος, αναφέρθηκε καιστη συµβολή του νεοσύ-στατου συνεταιρισµού καιστη ανάγκη επιτυχίας τουγια την στην ανάπτυξη τουπερήφανου και φιλόξενουτόπου µας. Σ. Μαν

Ο Γιώργης Πρωτοπαπαδάκης, (επάνω), πρόεδρος του “Πολιτιστικού Συλλόγου Ανώπολης”,καλωσόρισε τους εκατοντάδες του κόσµου που παραβρέθηκε στην φετινή Γιορτή Γραβιέρας. Οιτάβλες τους, ήταν αρχοντικά στρωµένες, µε όλα τα παραδοσιακά φαγητά και προιόντα της πε-ριοχής.

Η όµορφη βραδιά πλαισιώθηκε από τα παιδιά του “Μουσικο-χορευτικού Συλλόγου Σφακίων”, που χόρεψαν κατενθουσιάζον-τας τους παρευρισκοµένους.

Πολιτιστικό Καλοκαίρι στα ΣφακιάΜε το κάλεσµα της δηµοτικής αρχής και τις ευχές

όλων µας στους χαλεπούς καιρούς που ζούµε όχιµόνον της οικονοµικής ένδειας, αλλά και της πολιτιστι-κής υποκουλτούρας, στα Σφακιά πραγµατοποιήθηκαντο καλοκαίρι, αρκετές πολιτιστικές και αθλητικές εκδη-λώσεις, µε επίκεντρο το Ιστορικό Κάστρο του Φραγκο-κάστελλου .. ΣΣττιιςς 2255 ΙΙοουυλλίίοουυ µαθητική συναυλία από σπουδαστές

του δήµου Σφακίων, µε τη καθοδήγηση της κας ΕΕλλιισσάά--ββεεττ ΒΒεερροούύλληη - καθηγήτριας µουσικής (κιθάρα, πιάνο)και του ΓΓιιώώρργγοουυ ΜΜααγγγγεελλάάκκηη Λύρα.. ΣΣττιιςς 4 ΑΑυυγγοούύσσττοουυ συναυλία παραδοσιακής µουσι-

κής µε το ΓΓιιώώρργγοο ΜΜααγγγγεελλάάκκηη και το συγκρότηµα του... ΣΣττιιςς 66 ΑΑυυγγοούύσσττοουυ ο καταξιωµένος ΣΣττέέλλιιοοςς ΜΜππιικκάάκκηηςς

σε συναυλία, παραδοσιακής Κρητικής µουσικής . ΣΣττιιςς 8 ΑΑυυγγοούύσσττοουυ τοπικά συγκροτήµατα Σφακίων µε

µουσική ριζίτικο και χορό, µε τους: Γιώργο Χαιρέτη,Κωσταντίνο Σκουλούδη, Γιώργο Μαγγελάκη, ΝίκοΚαρκάνη, Τάσο Μπούχλη, Αλέκο Καπριδάκη, ΓιάννηΓιανουλάκη, Πέτρο Σοφούλη, Μανούσο Σφηνιά και τηΡιζίτικη οµάδα Ασκύφου.

..

1122 ΑΑυυγγοούύ--σσττοουυ Θεα-τρικήπαράστασηκαραγκιόζη““ΗΗ µµααγγεεµµέέννηηββαασσιιλλοοπποούύλλαα””για τους µι-κρούς µας φί-λους .

ΣΣττιιςς 1133 ΑΑυυ--γγοούύσσττοουυ ο µε-γάλος ΝΝίίκκοοςςΣΣκκοουυλλάάςς σεµια ανεπανά-ληπτη βραδιά.

ΣΣττιιςς 1177--2255ΑΑυυγγοούύσσττοουυ έκ-θεση φωτο-

γραφίας Ιστορικός και Θρησκευτικός Τουρισµός

Η εκδήλωση αυτή, πραγµατοποιήθηκε από το∆ήµο Σφακίων, τη κοινωφελή επιχείρηση του ∆ήµουσε συνεργασία µε Κρητικό επιχειρηµατικό περιοδικόκαι την Οµοσπονδία Κρητικών Σωµατίων .

ΣΣττιιςς 2255 ΑΑυυγγοούύσσττοουυ πραγµατοποιήθηκε στις 8 τοβράδυ, στο Φραγκοκάστελλο, εκδήλωση µε οµιλίεςγια τον Ιστορικό Θρησκευτικό τουρισµό και τη Κρη-τική διατροφή. Μίλησαν η αντιπεριφεριάρχης κοινω-νικής πολιτικής ΘΘεεααννώώ ΒΒρρέέννττζζοουυ και ο Λέκτορας τουΠολυτεχνείου Κρήτης ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΑΑττσσααλλάάκκηηςς. Χαιρετι-σµό απεύθυνε ο δήµαρχος Π. Πολάκης και ο Πρό-εδρος της Οµοσπονδίας Κρητηκών Σωµατείων κ.ΠΠααττεερράάκκηηςς ΜΜααννώώλληηςς συνδιοργανωτής της εκδήλω-σης που συµµετείχε η οµοσπονδία.

Η εκδήλωση πλαισιώθηκε µουσικά και χορευτικάαπό τα παιδιά του Ασκύφου

Τέλος πραγµατοποιήθηκε µεγάλη συναυλία µε τοΜΜιιχχάάλληη ΤΤζζοουυγγααννάάκκηη, τα έσοδα της οποίας διετέθη-σαν για το Περιφερειακό Πολυδύναµο Ιατρείο Σφα-κίων

1166 ΙΙΟΟΥΥΝΝΗΗΣΣ -- ΑΑΥΥΓΓΟΟΥΥΣΣΤΤΟΟΣΣ 22001133

. Αδελφοποίηση ∆ήµων:Σφακίων και Πωγωνίου. Τιµές στον ήρωα Χατζη-

µιχάλη Νταλιάνη

Τιµήθηκε η Επανά-σταση του

∆ασκαλογιάννη

Το Σάββατο 22 Ιουνίου και ώρα 19:30 πραγ-µατοποιήθηκε στο Φραγκοκάστελλο Σφακίων, ηηααδδεελλφφοοπποοίίηησσηη ∆∆ήήµµοουυ ΣΣφφαακκίίωωνν κκααιι ττοουυ ∆∆ήήµµοουυΠΠωωγγωωννίίοουυ.

Ένα περίπου χρόνο πριν, είχε γίνει στο ∆ελβι-νάκι της Ηπείρου, η αδελφοποίηση του ∆ήµουΠωγωνίου, µε τον ∆ήµο Σφακίων.

Ως γνωστόν το ∆ελβινάκι του ∆ήµου ΠωγωνίουΙωαννίνων, είναι ο τόπος καταγωγής του ΧΧααττζζηη--µµιιχχάάλληη ΝΝττααλλιιάάννηη,, ο οποίος ηγήθηκε της επανά-στασης των Κρητών κατά του τουρκικού ζυγούκαι άφησε την τελευταία του πνοή στη Μάχη τουΦραγκοκαστέλλου στις 18 Μαίου του 1828.

Το εορταστικό µέρος ξεκίνησε µε επιµνηµό-συνη δέηση στη προτοµή του Χατζηµιχάλη Ντα-λιάνη, υπογραφή πρωτόκολλου αδελφοποίησης∆ήµου Σφακίων και ∆ήµου Πωγωνίου, χαιρετι-σµός από επισήµους, καθώς και η κεντρική οµι-λία από τον κ. ΠΠοολλέένντταα ΜΜααννοούύσσοο -- Υποστράτηγοε.α. πρό εδρο της Ένωσης Αποστράτων Αξιω-µατι-κών Ν. Χανίων. Ο κ. Πολέντας, στην εµπε-ριστατωµένη οµιλία του, αφού έδωσε τηνανθρωπογεωγραφία της πατρίδας του ΧΧααττζζηηµµιι--χχάάλληη ΝΝττααλλιιάάννηη -- το ∆ελβινάκι, έκανε µια σύντοµηαναδροµή στην ιστορία της Κρήτης, από τουςπροϊστορικούς χρόνους µέχρι την έλευση τουΝταλιάνη στη Γραµβούσα, εξιστόρησε µε γλα-φυρότητα τα γεγονότα της αναµέτρησης του Χα-τζηµιχάλη Νταλιάνη µε τον Μουσταφά πασά,στον κάµπο του Φραγκοκαστέλου, αναφέρθηκεστον ονοµαστό θρύλο των ““∆∆ρροοσσοουυλλιιττώώνν”” κατέ-ληξε την οµιλία του, λέγοντας “... κλείνοντας θαήθελα να αναφέρω ότι, σήµερα ήρθαµε εδώ,

για να τιµήσουµε αυτή τηνηρωική µορφή, τον αθά-νατο και λεοντόθυµοήρωα Χατζηµιχάλη, αυτόν

που

Τιµήθηκαν δυό µεγάλοι ήρωες από το πάνθεον της νεότερης Ελληνικής ιστορίας στα Σφακιά, το Σάββατο22 και την Κυριακή 23 Ιουνίου. Ο Χατζηµιχάλης Νταλιάνης από την Ηπειρο,ο ένας, που έπεσε µαχόµενος στο

Φραγκοκάστελλο και ο Γιάννης Βλάχος ή ∆ασκα λογιάννης, ο επαναστάτης από την Ανώπολη Σφακίων.που σφράγισε µε το σφρίγος και την ορµή τηςλεβεντιάς του, το κάστρο στο οποίο βρισκόµα-στε σήµερα και να ανάψουµε µια λαµπάδα γιατην ψυχή του ίδιου και των συµπολεµιστώντου, αυτόν που η πατρίδα µας δεν τον έχει τι-µήσει, όσο εκείνος την τίµησε.Στα καλέσµατα του Μουσταφά για να εγκατα-λείψει το νησί, ο Χατζηµιχάλης, όπως προανα-φέρθηκε, απάντησε, «Μουσταφά, Ηλθα ειςτην Κρήτη να πολεµήσω τους Τούρκους µε ταπαλικάρια µου και όπου θέλει ο Θεός ας δώσειτην νίκη". Η απάντηση αυτή, τον κατέστησανέναν σύγχρονο Λεωνίδα. Το παράδειγµά τουστο δρόµο της εθελοθυσίας, ακολούθησαν οιαγωνιστές της Κρήτης και οι αγωνιστές τουΟΧΙ του 40, που όρθωσαν το ανάστηµά τουςσε δύο αυτοκρατορίες.

Ο ηρωικός αγώνας και η θυσία τουΧατζηµιχάλη και των υπερασπιστών του κά-στρου, τροφοδότησαν τις δεκάδες κινήµατατων υποδούλων. Η συνθηκολόγηση θα ήτανανεξίτηλη ντροπή. Ενώ η ηρωική άµυνα γέν-νησε την υποµονή, την ελπίδα, την προσδοκία. Όµως και σήµερα µας πολιορκούν και µαςαπειλούν. Οι σηµερινές πολιορκίες, είναι µικρέςκαι καθηµερινές, ωστόσο ύπουλες και εξίσουεπικίνδυνες. Η υπονόµευση της γλώσσας µας,η άγνοια της ιστορίας µας, η ξενοµανία, η κα-τακρήµνιση των αξιών, ο αποπροσανατολισµόςτων νέων µε τα λάθος ινδάλµατα και τα λάθοςµηνύµατα, αυτά και άλλα πολλά αποτελούν µι-κρές πολιορκίες. Η αντιµετώπισή τους απαιτείγνώση, δηλαδή παιδεία και ισχυροποίηση τουκυττάρου που λέγεται Ελληνική οικογένεια. Ακόµη, σήµερα, που η οικονοµική κατάσταση,η δική µας και της χώρας µας, είναι δύσκολη,ένα είναι σίγουρο, ότι εµείς οι Έλληνες ξέρουµε

να πολεµούµε σταδύσκολα και να µηνπτοούµεθα από αν-τιξοότητες. Έτσιλοιπόν και τώρα θατα καταφέρουµε,αρκεί να είµαστεενωµένοι, να αντλή-σουµε από τιςαστείρευτες δυνά-µεις που έχουµεσαν Λαός µέσα µαςκαι να πιστέψουµεσ’ αυτές”.

Η τελετή συνεχί-στηκε µέσαστο Φρούριοτου Φραγκο-καστέλου, µεοµιλίες των∆ η µ ά ρ χ ω ν ,α ν τ α λ α γ έ ςδώρων καιπαραδοσια-κούς χορούςαπό τηνΉπειρο καιτην Κρήτη.

Η εκδήλωση στην Ανώπολη άρχισε τοπρωί της Κυριακής, µε επιµνηµόσυνηδέηση στον ανδριάντα του ∆∆αασσκκααλλοο--γγιιάάννννηη στην πλατεία του χωριού.

Συµµετείχαν πολιτικές, εκκλησιαστι-κές και στρατιωτικές Αρχές, άγηµα τουΠολεµικού Ναυτικού και η µπάντα της5ης Μεραρχίας Κρητών.

Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υφυ-πουργός Μανούσος Βολουδάκης, ενώχαιρετισµό απηύθυναν ο δήµαρχοςΣφακίων Παύλος Πολάκης και ο αντιπε-ριφερειάρχης Χανίων Απόστολος Βουλ-γαράκης. Σύντοµη οµιλία παρέθεσε οκαθηγητής του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Από-στολος Παπαϊωάνου ενώ κκεεννττρριικκόόςς οοµµιιλληηττήήςςήταν ο πρόεδρος της Ενωσης Απανταχού Σφα-κιανών Σήφης Μανουσογιαννάκης.

Ακολούθησαν καταθέσεις στεφάνων, ενός λε-πτού σιγή, ριζίτικα τραγούδια και χορός από τονΜουσικοχορευτικό Σύλλογο “Τα Σφακιά".

ΟΟ ∆∆ΗΗΜΜΑΑΡΡΧΧΟΟΣΣ ΣΣΦΦΑΑΚΚΙΙΩΩΝΝΣτην οµιλία του ο ∆ήµαρχος Σφακίων, είπε, µε-

ταξύ άλλων: ”... η θυσία του ∆ασκαλογιάννηείναι ένας φάρος που µένει στους αιώνες και µετον οποίο πρέπει να µπολιαστεί η καινούργιαγενιά µε το εξεγερτικό πνεύµα της εποχής πουλίγοι άνθρωποι µπορούν να τα βάλουν µε πολ-λούς που φαίνονται ανίκητοι κάτι που και σή-µερα πρέπει να βρει εφαρµογή στα µνηµονιακάδεινά που περνά η χώρα µας».

ΟΟ ΣΣ.. ΜΜΑΑΝΝΟΟΥΥΣΣΟΟΓΓΙΙΑΑΝΝΝΝΑΑΚΚΗΗΣΣΣτην οµιλία του, ο πρόεδρος της ΈΈννωωσσηηςς ττωωνν

ΑΑππααννττααχχοούύ ΣΣφφαακκιιααννώώνν, Σήφης Μανουσογιαν-νάκης, αναφέρθηκε στην µεγάλη προσωπικό-τητα του ∆ασκαλογάννη,επισηµαίνοντας ότι «... δεν είχευπηρετήσει ποτέ στις αυλές τωνπασάδων, όπως άλλοι πρωτο-καπετάνιοι του 1821, ούτεστρατεύθηκε σαν αρµατολός».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στιςκοινωνικές και πολιτικές συνθή-κες τις εποχής, επισηµαίνονταςότι οι Σφακιανοί του τότεσύµ¬φωνα µε τις ιστορικέςπηγές, «ήταν άνδρες ωραίοι, ευ-σταλείς, γενναίοι και σχετικώςευκατάστατοι, µε την ευφυΐα,την εργατικότητα και την ευελιξία τους. ∆ηµι-ουργούσαν περιουσίες και σχέσεις και ξεχώριζανστις κοινωνίες που ζούσαν σε όλες τις εποχές».

Όσον αφορά το σχεδιασµό της επανάστασης,εξήγησε πως «ο ∆ασκαλογιάννης, όντας άριστοςγνώστης της κατάστασης που επικρατούσε στηνσκλαβωµένη από τους Τούρκους Κρήτη, πρέπεινα γνώριζε σίγουρα ότι οι πεδινοί Κρητικοί δενθα σηκώνονταν µαζί του.Ήταν άλλωστε, έναναιώνα άοπλοι και άµαθοι των όπλων, σε αντί-θεση µε τους Σφακιανούς που οπλοφορούσαναπό νήπια». Εξιστορώντας τα γεγονότα, τον σχε-διασµό και την έναρξη της Επανάστασης ο

Σήφης Μανουσογιαννάκης ανέφερε ότι «κατά τατουρκικά αρχεία, στις 28 Μαΐου ο αρχηγός τουστρατού που είχε εντολή να χτυπήσει τους επα-ναστάτες, αναφέρει ότι, οι προσπάθειές του ναησυχάσει τους Σφακιανούς απέτυχαν.

Ο ηγούµενος του Πρέβελη και ο επίσκοποςΑρκαδίας (Μεσαράς) που έστειλε για συµφωνίεςεκδιώχθηκαν από τον ∆ασκαλογιάννη».

Αναφορικά µε τις µάχες, ο οµιλητής σηµείωσεότι «η υπεροχή των Τούρκων σε αριθµό και ηαπουσία βοήθειας, ανάγκασαν τον ∆ασκαλο-γιάννη να αναδιπλωθεί στα βουνά και τα περά-σµατα. Ο αρχηγός, απογοητευµένος από τηναπατηλή στάση των Ρώσων, συγκέντρωσε όλατα τµήµατα στις πύλες των Σφακιών, όπου οτόπος ευνοούσε τους επαναστάτες καθώς οιΤούρκοι έπρεπε να περάσουν από φαράγγια καιάνυδρα βουνά. Οι Σφακιανοί τούς περίµενανπαντού, τους αιφνιδίαζαν, κυλούσαν ακόµη καιβράχους από τις πλαγιές και τους αποδεκάτι-ζαν. Οι στρατιώτες που προχωρούσαν συντε-ταγµένοι µαζί µε τα υποζύγια δεν µπορούσαν νααµυνθούν σ' αυτή την πρωτοφανή µορφή πολέ-µου. Οι µέρες περνούσαν. ∆ίψα και ζέστη βα-σάνιζε τους εισβολείς. Οι Σφακιανοί έδιδαν καιµάχες στην είσοδο κάθε χωριού. Οι Τούρκοι περ-νούσαν αφήνοντας εκατοντάδες νεκρούς στα

λαγκοπεράµατα και στα ποροφάραγγα.Αλλά και οι Σφακιανοί βρίσκονταν σε τραγική

θέση, Όλα τα χωριά καµένα. Τα κοπάδια, τα σπί-τια, οι σοδειές λεηλατηµένες. Και έφταναν οιψυχρές µέρες του Φθινοπώρου».

Φτάνοντας στην παράδοση του ∆ασκαλο-γιάννη, ο οµιλητής ανέφερε ότι «παρά τις αντι-δράσεις των πρωτοκαπετάνιων του, αποφάσισενα παραδοθεί. Τον συνόδευσαν µάλιστα τιµη-τικά και αρκετοί από τους συντρόφους του ωςτα σύνορα των Σφακιών. Αλλά οι Τούρκοι τουςπαγίδευσαν όλους και τους οδήγησαν στο Με-

γάλο Κάστρο, όπου βασανίστηκαν απάν-θρωπα στον λιµανόπυργο του Κάστρου, καιτελικά όσοι επέζησαν δραπέτευσαν. Στις17 Ιουνίου 1771 το πρωί, ο ∆ασκαλογιάν-νης βρήκε φρικτό θάνατο από τα βασανι-στήρια”

Κλείνοντας την οµιλία του, ο Σ. Μανουσα-γιαννάκης ανέφερε: ««ΑΑςς ττοονν έέχχοουυµµεε ππάάνντταασσττηη σσκκέέψψηη µµααςς ττοονν ∆∆αασσκκααλλοογγιιάάννννηη κκααιιοοδδηηγγόό µµααςς κκααιι ααςς γγοοννααττίίσσοουυµµεε εευυλλααββιικκάάµµππρροοσσττάά σσττοο µµεεγγααλλεείίοο ττοουυ,, σσττηη µµεεγγάάλληηθθυυσσίίαα κκααιι ππρροοσσφφοορράά ττοουυ γγιιαα ττοο γγέέννοοςς µµααςς......

ΑΑςς ααννααλλοογγιισσττοούύµµεε όόττιι όότταανν κκάάννεειιςς µµιιααεεππααννάάσστταασσηη δδεενν γγννωωρρίίζζεειιςς ττοο ααπποοττέέλλεεσσµµαα,, ααλλλλάάααξξίίαα έέχχεειι νναα ττοολλµµάάςς...... ΑΑςς ττοολλµµήήσσοουυµµεε λλοοιιππόόνν ννααδδιιααννθθίίσσοουυµµεε ττηη ζζωωήή µµααςς µµεε ππρράάξξεειιςς γγεεννννααίίεεςς,,πποουυ θθαα ττοονν κκάάννοουυνν υυππεερρήήφφααννοο γγιιαα ττοουυςς ααπποογγόό--ννοουυςς ττοουυ......»»

Ο κεντρικός οµιλητής της εκδήλωσης, Πρόεδρος τηςΈνωσης των Απανταχού Σφακιανών Σ. Μανουσογιάννης

Κατάθεση στεφάνων στην αντριάντα του ∆ασκαλογιάννη απότους ∆ηµάρχους Σφακίων Π. Πολάκη και Πωγωνίου κ. Καψάλη.

Ακολούθησε ένα παραδοσιακό κέρασµα στουςπροσκεκληµένους από τον ∆ήµο Σφακίων.

Κατάθεση στεφάνων στοναντριάντα του ΧατζηµιχάληΝταλιάνη, από τους δηµάρχουςτων αδελφοποιηµένων δήµωνΠωγωνίου - Σφακίων, κ. Κα-ψάλη και Π. Πολάκη.

Απίστευτα µεγάλη ήταν ησυµµετοχή των Σφακιανών,στις εκδηλώσεις αδελφοποί-ησης των ∆ήµων. Στιγµιό-τυπο, µέσα στο Φρούριο τουΦραγκοκαστέλου.

Ανταλλαγή δώρων ανάµεσαστους δηµάρχους των αδελφο-ποιηµένων δήµων Σφακίων -Πωγωνίου.