Upload
olga-watkins
View
119
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Ödev/Makale/Tez Yazma Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel. Plan. Giriş Konu Seçimi Araştırma Kaynakları Argüman Oluşturma Akıl Yürütme Biçimleri Yazma Stili Kaynak Gösterme. GİRİŞ Kuşbakışı Özet ve Pratik İlkeler. Amaç: Ödev/Tez yazarken dikkat edilecek noktaların öğrenilmesi - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Ödev/Makale/Tez Ödev/Makale/Tez Yazma Yazma
TeknikleriTeknikleri
Prof. Dr. Hüseyin Özel
20.04.23 1HÜSEYİN ÖZEL
PlanPlan
1. Giriş2. Konu Seçimi3. Araştırma Kaynakları4. Argüman Oluşturma5. Akıl Yürütme Biçimleri6. Yazma Stili7. Kaynak Gösterme
20.04.23 2HÜSEYİN ÖZEL
GİRİŞGİRİŞ
Kuşbakışı Özet ve
Pratik İlkeler
20.04.23 3HÜSEYİN ÖZEL
Amaç: Amaç:
Ödev/Tez yazarken dikkat edilecek
noktaların öğrenilmesi
Aşamalar: Aşamalar:
İyi tanımlanmış bir araştırma hipotezi ortaya koymak;
Bu hipotezin nasıl desteklendiğini gösteren bir tez önerisi
geliştirmek;
Konuyu araştırıp öneriyi ayrıntılandırmak.
Rapor ya da tezi yazma süreci (Birden fazla müsvedde
gerekir);
Geri bildirimleri alıp bunlara dayanarak gereken
düzeltmeleri yapmak;
20.04.23 4HÜSEYİN ÖZEL
Sorunlar: Sorunlar:
İyi tanımlanmış bir konu nasıl anlaşılır?
Elinizin altında ne tür kaynaklar var?
Rapor ya da tezi nasıl organize edip
kurmak gerekir?
İyi bir yazım stili için gerekli unsurlar
nelerdir?
20.04.23 5HÜSEYİN ÖZEL
İyi bir Ödev/Tez yazmanın İyi bir Ödev/Tez yazmanın sırrı nedir? sırrı nedir?
Yazmak; Yazmak; Yine yazmak ....
Yazmak sizin hatırlamanızı sağlar
Yazmak sizin anlamanızı sağlar.
Yazmak sizin ufkunuzun genişmesini sağlar.
O halde bol bol yazın....
“Türk aydınının okuması vardır; yazması yoktur”....
20.04.23 6HÜSEYİN ÖZEL
İlk Müsveddeyi Yazmaya Hazır İlk Müsveddeyi Yazmaya Hazır mısınız?mısınız?
Elinizde bir hipotez varsa bu hipotezi destekleyeceğinizi düşündüğünüz deliller bulunuyorsa, o zaman;
Önce, bir iki cümleyle hipotezinizi dile getirmeyi deneyin.
Hipotezi , kararlı, ancak elinizdeki kanıtlar hakkında merak uyandırıcı biçimde dile getirmeye çalışın.
Tezinizin temel kavram ve terimlerini açık seçik ortaya koyun.
“İlginç”, “önemli”, “anlamlı”, “X ve Y arasındaki ilişki”, ya da “X’in Y üzerindeki etkisi” gibi sözleri aşırı kullanmaktan kaçının.
20.04.23 7HÜSEYİN ÖZEL
•Yazmadan Önce Bir Plan Çıkarın: Yazmadan Önce Bir Plan Çıkarın: Böylece tezinizin temel konusunun bütün yönlerini görmeye çalışın .
•Bir Soru Ortaya Atın:Bir Soru Ortaya Atın:Genel bir konunun ilişkili pek çok yönü bulunur. Bunlardan birisini
(ya da üzerinde durmak istediklerinizi seçin). Öteki konular daha
sonraki çalışmaların konusu olabilir. Teziniz süresince bu konu, sizin
bütün çalışmalarınızın odağı olsun:
•OdaklanınOdaklanın::
Araştırdığınız her konuyu listeleyin. Ancak, sizin sorunuza yanıt
olabilecek olanları bir araraya getirin; bunun dışındakileri bir kenara
bırakın.
•İddialarınız; İddialarınız; Yüzeysel olmamalı; öze ait olmalı.
Tartışılabilir olmalı;
Spesifik olmalı;20.04.23 8HÜSEYİN ÖZEL
Ödev/Tez BölümleriÖdev/Tez Bölümleri
1.Başlık:
Bilgi verici olmalı;
Basit olmalı;
Okuyucunun gözüne
çarpmalı;
Sıkıcı olmamalı;20.04.23 9HÜSEYİN ÖZEL
2. Abstract:
Tezin temel argümanını
(sorusunu, bu soruya yanıtı,
kanıtları) içermeli;
Kısa olmalı (200 – 500 sözcük);
Okuyucunun ilgisini çekmeli;
okumaya yöneltmeli.20.04.23 10HÜSEYİN ÖZEL
3. Giriş:
Tezin içinde neler olduğunu
göstermeli.
Gerekliliğini göstermeli (neden
okuyalım?)
Yapılan çalışmaları özetlemeli:
Sizin katkınızı göstermeli;
Bulgularınızı ortaya koymalı;
Tezin organizasyonu içermeli;20.04.23 11HÜSEYİN ÖZEL
4. Ana Metin:Sizin iddialarınız içermeli;
Kanıtlarınızı (itirazlar ve savunmalarla) içermeli;
Olabildiğince açık seçik olunmalı;
Şekil ve Tabloların kolayca anlaşılabileceği biçimde düzenlenmeli;
Metnin değişik bölümleri, ya da metin arasındaki gidip gelmeler olabildiğince azaltılmalı. 20.04.23 12HÜSEYİN ÖZEL
5. Sonuç:
Tezin temel sorununu tekrar edin;
Sizin katkınızı gösterin;
Bulgularınız özetleyin;
Güçlü ifadeler kullanarak bitirin.
20.04.23 13HÜSEYİN ÖZEL
6. Dipnotlar ve Kaynakça;
Standart dipnot kurallarını kullanın;
Aşırı dipnottan kaçının;
Metin içerisinde atlama yaratabilecek parçaları dipnota alın;
Kaynakçada uluslararası kurallara (örneğin AER sistemi) dikkat edin.20.04.23 14HÜSEYİN ÖZEL
Yazma Aşaması: Yazma Aşaması:
“Dummy’ler” için yazdığınızı unutmayın (yazdığınızı babaanneniz
anlamıyorsa yeterince açık değilsiniz demektir).
Okuyucunuzun sizin neden sözettiğinizi bilmediğini; meşgul
olduğunu ve aynı paragrafı iki kere okumayacağını varsayın.
Kendinizi Geri Planda tutun.
Planınıza sadık kalın.
Açık seçik yazın
Aktif cümleleri kullanın (pasif cümle yapısından kaçının);
Pozitif ifadeler kullanın (negatif ifadelerden kaçının);
Çok ve karmaşık yazmayın (Occam’ın usturası: “Basit olan iyidir”.
Vurgularınız abartmayın .
Ekler yoluyla yeni sözcükler uydurmayın; Türkçe’nin kurallarına sadık
kalın (her zaman imla kılavuzu ve sözlüğe danışın).
20.04.23 15HÜSEYİN ÖZEL
Düzeltme ve Yeniden Yazma:Düzeltme ve Yeniden Yazma:
Düşüncelerinizi yazın.
Özü ortaya koymak için yeniden yazın:
Elinizdeki malzemeye yenilerini ekleyin; çıkarın;
yeniden düzenleyin:
Açık hale getirmek için bir kez daha yazın:
Daha iyi sözcükler seçin; gereksiz sözcük ve sözleri
atın.
Mükemmellik için bir kez daha yazın:
İmlanızı, grameri, noktalamaları kontrol edin.
İntihal (Aşırma) yapmaktan kaçının !20.04.23 16HÜSEYİN ÖZEL
1. Bölüm1. Bölüm
Ödev/Tez Yazma İncelikleri
20.04.23 17HÜSEYİN ÖZEL
PlanPlan
1. Konu Seçimi
2. Araştırma Kaynakları
3. Argüman Oluşturma
4. Akıl Yürütme Biçimleri
5. Yazma Stili
6. Kaynak Gösterme20.04.23 18HÜSEYİN ÖZEL
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 19
1. Konu Seçimi
BAŞLARKEN: En zor bölüm, başlamaktır. Eğer elinizin
altında açık seçik bulunan bir konu olsaydı, şaşırtıcı olurdu.
Başlarken bunun zor bir süreç olduğunu unutmayın.
KONU ALANI: Sizi ilgilendiren bir konu alanını, olasılıkla
bilgi sahibi olduğunuz ve daha fazlasını öğrenmek istediğiniz
bir alanı seçin.
Örnek: Klasik iktisatta faiz oranı
ODAKLANIN: Konuyu daraltın. Bu sonuçta bir Ödev/Tez;
yaşamınız boyunca sürdüreceğiniz cilt cilt kitap değil.
Örnek: Adam Smith’de faiz yasaları
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 20
1. Konu Seçimi
SORULAR: Odaklandığnız konuya ilişkin
olarak, birer cümleyle dile getirebileceğiniz
sorular ortaya atmaya çalışın. Bunlar sizin
problematiğinizi tanımlamanızı
kolaylaştırcaktır.
Örnek: Adam Smith’in serbest piyasa
görüşleri ile faiz yasaları nasıl bağdaşır?
Faiz yasalarının gerekçeleri nelerdir?
Bu konuda Adam Smith’in düşünceleri
nelerdir?
Bu düşüncelerin ne gibi etkileri olmuştur?
1. Konu SeçimiARAŞTIRMA:
Bu konuda daha önce yapılmış araştırmalar hangileridir? Bu araştırmaların, sizin sorduğunuz sorulara verdiği
yanıtlar nelerdir? Bu sorular ya da yanıtlar sizinkilerden farklı mıdır?
Örnek: Adam Smith’e göre algı sapmaları faiz oranlarını nasıl etkiler?
HİPOTEZ:
Araştırmaya dayanarak, sizin sorularınıza nasıl bir yanıt verilebilir? Bu sizin kanıtlamaya yönediğiniz hipotezdir. Bu hipotez öze ilişkin olmalıdır. “Adam Smith’de faiz yasaları” gibi genel bir başlık yerine Smith’in görüşlerinde ilginç ya da yararlı olan nedir sorusuna verilen yanıt sizin hipoteziniz olacaktır.
Örnek: Adam Smith, piyasaların bilgi eksikliği yüzünden iyi işlememesine çare olarak faiz yasalarını savunmuştur.
20.04.23 21HÜSEYİN ÖZEL
1. Konu Seçimi
BAŞLIK: ortaya attığınız iddia bir başlığı ortaya çıkarmalıdır.
Başlık, bilgi verici, basit ve teknik jargondan uzak olmalıdır.
Örnek: Piyasa Başarısızlıkları ve Adam Smith’in Faiz
Yasaları üzerine Düşünceleri
Ödev/Tez ÖNERİSİ: sorununuzu ve hipotezinizi kısa (bir
sayfalık) bir yazıya dönüştürün. Kısaca argümanınızın
aşamalarını ve bu argümanı destekleyecek veriler ya da
kanıtları ortaya koyun. Bu ileride, sizin tezinizin girişi
olabilir.
20.04.23 22HÜSEYİN ÖZEL
2. Araştırma Kaynakları Kütüphane: Kitap, dergi, databases.
Internet: ◦ Genel iktisat Linkleri
Dr. T’s Econlinks econlinks.com WebEc www.helsinki.fi/WebEc AEAweb www.aeaweb.org ECONbase www.elsevier.com/locate/econbase Archives of Papers and books
◦ EconLit (on-line bibliography) www.econlit.org
◦ Social Sciences Citation Index: webofscience.com
◦ Social Science Research Network www.ssrn.com
◦ EconWPA (working paper archive) econwpa.wustl.edu
◦ JSTOR (on-line journal archive) www.jstor.org
◦ Library of Economics and Liberty www.econlib.org
◦ Research Papers in Economics: http://repec.org/
◦ Kamu Kaynakları
◦ Öteki Siteler Economic Time Series www.economagic.com World Bank econ.worldbank.org
◦ Genel Arama Motorları www.yahoo.com; www.google.com; www.webcrawler.com;
www.hotbot.com; www.altavista.digital.comernet
20.04.23 23HÜSEYİN ÖZEL
3. Argüman Oluşturma
Yapı:
Bir Ödev/Tez, bir argüman (mantıksal bir
açıklama, bir savunma ve merkezi bir
iddianın temellendirilmesi) olarak
kurulmalıdır. Tezinizi okuyan için önemli
olan sizin verdiğiniz emekten (zaman,
kaynak vs.) çok malzemelerinizi tutarlı bir
bütün olarak ortaya koyup
koymamanızdır. 20.04.23 24HÜSEYİN ÖZEL
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 25
3. Argüman Oluşturma
Argümanlar:
“Argüman” ille de bir düşünceyi,
karşısındakinin kafasına vura vura
anlatmak değildir; daha çok yeni bir
düşünce ortaya koymak için bir ölçüde
kuşkucu bir meslekdaşınızı ikna etmek
için giriştiğiniz bir tür karşılıklı konuşma
gibi olmalıdır. Bu konuşmayı monolog
olmaktan çıkarmak, yani karşıdakinin
anlamadığı, itiraz ettiği ya da karşı
çıktığı noktaları dikkate almak gereklidir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 26
3. Argüman Oluşturma
Argümanın Unsurları:
İddia: Ortaya attığınız ve savunmaya çalıştığınız açık bir
ifade.
Destek: İddianıza destek sağlayan kanıtlar ya da düşünsel
temeller.
Kanıtlar açık seçik olarak ortaya konmalı.
Neden bu kanıtların geçerli/gerekli olduğu açıklanmalı
Kullandığınız kanıtlar ikna edici olmalı.
Bunların doğruluğu ve gerçekliği kontrol edilmeli.
Kaynakların alındığı otoritelerin güvenirlik derecesine
dikkat edilmeli (örneğin birincil, ikincil kaynaklar; bilimsel
eserler ile gazete yazıları vs.).
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 27
Argümanın Unsurları:
Olası itirazlar: Argümanınıza yönelik olası itirazları
öngörebilirseniz onları da yanıtlayabilirsiniz.
Bilgili bir okurun (tezinizi okuyan herkes) düşünce/iddialarınıza
ilişkin olarak ortaya atabileceği itirazları düşünün ve bunların
neden potansiyel olarak tezinize zarar veremeyeceğini açıklayın.
Yaptığınız genellemelere ilişkin karşı örnekler bulmaya çalışın.
Bu tür örneklerin neden zararlı olmadığını açıklayın.
Bu tür karşı düşünce ya da örneklerin aranması, sizi iddianızı
daha sağlam temellere oturtmaya yöneltecektir.
Bütün bunlara rağmen potansiyel bir argümanı
yanıtlayamıyorsanız, bunu gözardı etmek yerine açıkça kabul
edin; öbür türlü size daha fazla zararı dokunur.
3. Argüman Oluşturma
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 28
3. Argüman Oluşturma
Argümanın Unsurları:
Sınırlar: İddianızın geçerli olduğu koşulları ve durumları ortaya koymalı,
bu sınırların nereden kaynaklandığını göstermelisiniz.
Pek çok iddia, kapsam bakımından genel değildir; belirli durum ya da
koşullara uygundur; ya da belirli sınırlar içinde geçerlidir.
“Genellikle”, “muhtemelen”, ve “-bilir” türü sözcük ve ekler, iddialarınızı
sınırlamakta yararlı olabilir. Ancak bunları çok fazla kullanmayın (o
zaman hiçbir iddianız kalmayabilir); çok az da kullanmayın.
İktisatta nedenler ve etkiler karmaşık ve içiçe geçmiştir. Bunlar ancak
tamamlayıcı olay ya da koşullarla birlikte anlam kazanır. Bu koşul ve
olayları açıkça ortaya koyun. Neden-etki bağıntılarınızı ortaya koyarken
karmaşıklıkların farkında olduğunuzu gösterin.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 29
Argümanınızı oluşturur ya da sunarken, onu
olabildiğince “görselleştirmeye” çalışın. Bunun
da en iyi yolu, bir sınıflama belirlemek ve bu
sınıflama temelinde argümanınızı tablolaştırmak
ya da şekille ifade etmektir.
Bu hem sizin düşüncelerinizi yöntemli bir
biçimde geliştirmenizi, hem de okuyanların
düşüncelerinizi daha kolay izlemesini sağlar.
3. Argüman Oluşturma: Sınıflama
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 30
SENKRONİK DİYAKRONİK DİNAMİK/EVRİMCİ
ANALİZ ÇERÇEVESİ
Statik Karşılaştırmalı Statik
Dinamik
DENGE KAVRAYIŞI
Statik Denge(“Dinlenme”
Durumu)
“Kayan Denge” “Geçici Denge”
Yapısal Değişme Yokluğu
YÖNTEM Mekanik Mekanik Organik/Evrimsel
DEĞİŞMENİN KAYNAĞI Sistem Dışı
Sistem Dışı(“Kaydırma” Değişkenleri)
İçsel/Yapısal(“Yaratıcı Yıkım”)
DÜZEN Görünmez El/ (İstikrarlı)
Görünmez El (İstikrarsız)
“Evrimsel El)Kaybolan
(Dissipative)(İstikrarsız)
3. Argüman Oluşturma: Sınıflama
Örnek: Üç “Koordinasyon” Çerçevesi
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 31
3. Argüman Oluşturma: Sınıflama
Yine de, unutmayınız ki, her sınıflama, ister istemez
bir ölçüde keyfidir;
Bu yüzden, sınıflamada kullandığınız ölçütleri
oluştururken, benimsediğiniz genel “vizyonun”
farkında olun.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 32
“Belirli bir Çin Ansiklopedisi”ne göre Hayvanların
Sınıflanması: (Borges)
a)İmparatora ait olan,
b)Mumyalanmış,
c)Evcil,
d)Domuz kanı emen,
e)Deniz kızları,
f)Efsanevi,
g)Sokak köpekleri,
h)Mevcut sınıflandırmada yer alanlar,
i)Öfkeli,
j)Sayısız,
k)Çok ince deve kılı fırça ile resmi yapılanlar,
l)Ve saire,
m)Su testisini az önce kırmış olanlar,
n)Sineklere yakından uzaktan benzemeyenler
3. Argüman Oluşturma: Sınıflama
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 33
3. Argüman OluşturmaSINIFLAMA KURALLARI
1. Eşitlik Kuralı: Sınıflama işleminden elde edilen
kümelerin toplamı, sınıflaması yapılan terime (bütüne)
eşit olmalı (dışarıda kalan olmamalı):
Canlılar, “bitkiler” ve “hayvanlar” biçiminde
sınıflanmalı;
2. Girişik Olmama Kuralı: Sınıflaması yapılan
terimi oluşturan kümelerin, birbirinin içine girmemesi
gerekir.
“Uzaylılar da insandır” (C. Yılmaz).
4. Akıl Yürütme BiçimleriBilgi Edinme Biçimleri:
A. Tecrübi (Deneye Dayalı) Bilgi: Duyu deneyleri ile elde edilen bilgi:
Örnek: “Bütün kuzgunlar siyahtır”
Empirisizm: Bilgimizin asıl kaynağı duyu deneyleridir.
B. Akli (Akılyürütmeye Dayalı) Bilgi: Belirli ilkelerden başlayarak akıl yürütme sonucu elde edilen bilgi.
Örnek: Euclid Geometrisi (10 aksiyom üzerine temellenmiştir).
Rasyonalizm: Bilgimizin asıl kaynağı, akılyürütme sonucunda elde edilir.
20.04.23 34HÜSEYİN ÖZEL
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Mantık Kuralları:
A = A (Özdeşlik)
1. A ≠ - A (Farklılık)
2. Ya A, ya da – A; ikisi birden olamaz (Üçüncü halin olanaksızlığı)
20.04.23 35HÜSEYİN ÖZEL
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 36
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Önerme Biçimleri:
1. Analitik (A priori) Önermeler: Öznesi yüklem tarafından içerilen önermeler. Bunlar ya tanım gereği, ya da kabul gereği doğrudurlar:
Örnek: “Bütün bekarlar evli değildir”.
2. Sentetik (A posteriori) Önermeler: Öznesi yükleminde içerilmeyen önermelerdir; dünyaya ilişkin yeni şeyler söylerler.
Örnek: “Bütün bekarlar evlenmek ister”.
Empirisistler bilgimizde sentetik önermelerin önemli olduğunu söylerler; rasyonalistler buna karşı çıkarlar.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 37
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Tümevarım:
Tikel önermelerden genel önermelere geçiş.
Örnek: “Bütün kuzgunlar siyahtır” önermesine ulaşabilmek için, tek tek kuzgunların renklerine bakılır.
gördüğüm ilk kuzgun siyah.gördüğüm ikinci kuzgun siyah.gördüğüm üçüncü kuzgn siyah.....gördüğümüz bütün kuzgunlar siyah.
O halde,
Bütün kuzgunlar siyah
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 38
4. Akıl Yürütme Biçimleri
2. Tümdengelim: Genel önermelerden tikel önermelerin türetilmesi.
Örnek:
Bütün insanlar rasyoneldirHüseyin Özel de insandır;
o halde
H. Özel de rasyoneldir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 39
4. Akıl Yürütme Biçimleri
J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:
1.Anlaşma Yöntemi (The Method of Agreement): “Eğer incelenen
olgunun iki ya da daha fazla örneği (instance) yalnızca tek bir ortak
koşula (circumstance) sahipseler, tüm örneklerin üzerinde anlaşma
halinde olduğu bu tek koşul, olgunun nedenidir (ya da sonucudur).
Örnek Başlangıç koşulları Olay
1. A B E F a b c
2. A C D a c d
3. A B C E a f g
O halde, A, a’nın nedenidir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 40
4. Akıl Yürütme Biçimleri
J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:
2. Farklılık Yöntemi (The Method of Difference): “Eğer, incelenen
görüngünün içerisinde, yalnızca bir tane koşul dışında bütün koşullarda
bir örnek gerçekleşiyor ve bir başkası gerçekleşmiyorsa, iki örneğin
farklılaştığı bu tek koşul, olgunun sonucu ya da nedeni, ya da nedenin
ayrılmaz bir parçasıdır.”
Örnek Başlangıç koşulları Olay
1. A B C a
2.B C -
O halde, A, a’nın nedeninin zorunlu bir parçasıdır.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 41
4. Akıl Yürütme Biçimleri
J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:
3. Kalanlar Yöntemi (The Method of Residues): “Daha önceki
tümevarımlar yoluyla, belirli önkoşulların sonucu olduğu bilinen
bölümleri bütün olgulardan çıkardığımızda, olgunun geri kalan
bölümleri, geri kalan önkoşulların sonucu olacaktır.”
Örnek Başlangıç koşulları Olay
1. A B C a b c
2. B, b’nin nedenidir;
3. C, c’nin nedenidir;
O halde, A, a’nın nedenidir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 42
4. Akıl Yürütme Biçimleri
J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:
4. Birlikte Değişme Yöntemi (The Method of Concomitant
Variations): “Bir başka olgu belirli bir yönde değiştiği zaman, herhangi
bir biçimde değişen olgu, bu öbür olgunun nedeni ya da sonucudur, ya
da bu olguyla bir nedensellik ilişkisi youluyla bağlantılıdır.”
Örnek Başlangıç koşulları Olay
1. A ↑ B C a ↑b
2. A º B C a º b
3. A ↓B C a ↓ b
O halde, A, a’nın nedenidir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 43
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Örnek: Geçen akşam ailecek gittiğimiz yemekte güzel zaman
geçirdik, ancak dönüşte eşim ve benim midemiz bozuldu. Benim
durumum daha kötüydü. İki oğlumuzun hiçbir şeyi yoktu.
O zaman bu durumu nasıl ele almalıyız?
Bizler yemekte, çorba, salata ve tavuk yedik; çocuklar ise çorba
salata ve et yediler. Hepimiz ayran içtik. Ayranın zehirlenmeye
neden olmadığını da biliyoruz Ben daha çok yediğimden benim
durumum da daha kötüydü. Bu durumda, sorun yalnız ikimizde
olduğundan, ikimizin yediği bir şey neden olarak görünüyor. O da
tavuk olmalı.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 44
4. Akıl Yürütme BiçimleriTümevarım Biçimleri:
1. Tümevarımsal Genellleme: Bir örneklem hakkındaki bir öncülden yığın hakkındaki bir sonuca ilerlemektedir.
Örnek: Bir örneklemin Q kadarlık bölümü, A özelliğine
sahiptir; O halde
Yığının Q kadarlık bölümü, A özelliğine sahiptir.
2. İstatistiksel Kıyas (Tasım): Bir genellemeden bir birey hakkında sonuç çıkarmaktır.
Örnek: Yığın P’nin Q kadarlık bölümü A özelliğine sahiptir. Birey I, yığın P’nin bir üyesidir.
O halde, Birey I’nın A özelliğine sahip olma olasılığı Q’dur.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 45
4. Akıl Yürütme Biçimleri3. Basit Tümevarım: Bir örneklem grubu hakkındaki bir öncülden, bir
başka birey için sonuç çıkarmaktır. Örnek:
Yığın dan gelen bilinen örneklerin Q kadarı, A özelliğine sahiptir. Birey I bu yığının bir başka üyesidir.
O halde, I bireyinin A özelliğine sahip olma olasılığı Q’dur.
Bu özellik, genelleme ile istatistiksel kıyasın karışımıdır; genellemenin sonucu, aynı zamanda istatistiksel kıyasın ilk öncülüdür.
4. Benzeşimden (Analoji) Argüman: Bir tümevarımsal benzeşim, iki şey arasındaki bilinen benzerliklerden yola çıkarak bu iki şeyde bulunan bir başka özelliğe ilişkin sonuç çıkarır.
Örnek: P, Q’ya benzemektedir. P’de A özelliği vardır.
O halde, Q’da A özelliği vardır.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 46
4. Akıl Yürütme Biçimleri5. Nedensel Çıkarım: Bir etkinin ortaya çıkış koşullarına
dayanarak bu koşullarla etki arasında nedensellik bağıntısı
kurmaktır.
David Hume’a göre nedensellik: “Her A olayı olduğunda ardından
B olayı geliyorsa, bu iki olay arasında nedensellik ilişkisi var
demektir.”
6. Öndeyi (Prediction): Geçmişteki bir örneklemden geleceğe
yönelik bir sonuç çıkarmaktır.
Örnek:
Grup G’nin gözlenen üyelerinin Q oranında A özelliği
vardır.
O halde,
Grubun öteki üyeleri gelecekte gözlendiğinde, bunların
da A özelliğine sahip olma olasılıkları Q kadardır.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 47
4. Akıl Yürütme BiçimleriTümdengelim Yöntemleri:
Kıyas (Tasım – Syllogism): Bir ana öncül ve bir ikincil öncülden yola çıkarak bir sonuca varmaktır:
Ana öncül: Bütün M’ler P’dir.Ara öncül: bütün S’ler M’dir.Sonuç: Bütün S’ler P’dir.
Örnek: Bütün insanlar ölümlüdür.Socrates bir insandır.
O halde, Socrates de ölümlüdür.
Ya da , Bütün ölümlü şeyler ölür. Bütün insanlar ölümlüdür.
O halde, Bütün insanlar ölür.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 48
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Tümdengelimsel Mantık:
Tümdengelimsel mantıkta tümdengelimin geçerliliği, öncül
ya da sonucun doğruluğunu gerektirmez.
Örnek: Bütün ateş soluyan tavşanlar Mars’ta yaşar. Bütün insanlar ateş soluyan tavşanlardır.
O halde, Bütün insanlar Mars’ta yaşar.
Bu argüman geçerli olsa da, anlamlı değildir. dolayısıyla
tümdengelimin anlamlı olması için, geçerli olması ve
öncülün doğru olması gerekir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 49
4. Akıl Yürütme Biçimleri
“Pozitivizm”in On Kuralı
i.Dünya hakkındaki bilgi savları, yalnızca duyulara dayanarak gerekçelendirilebilir.
ii.Duyularla bilinebilen her şey, başka türlü olabilirdi.
iii.Bilişsel bakımdan anlamlı her önerme ya analitik, ya da sentetik önermelerdir;ikisi birden olamaz.
iv.Yadsımaya açık nitelikte olan sentetik önermeler, a priori olarak bilinemez.
v.Analitik önermelerin olgusal içeriği yoktur.
vi.Analitik önermeler teamüllere (convention) dayanarak doğru kabul edilirler.
vii.Bilinen bir nedensel yasa, yeterince iyi bir biçimde doğrulanmış bir deneysel (empirical) hipotezdir.
viii.Bir teorinin başarısı, öndeyilerinin başarısıdır.
ix.Değer yargılarının bilimlerde yeri yoktur.
x.Bilimler yöntemlerine göre değil, konularına göre birbirlerinden ayrılırlar.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 50
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Bilimin Yöntemi: Hipotetiko – Dedüktif Yöntem
1. Önce verileri toplayın ( bilinmeyenler, açıklanamayan ya da yeni şeyler hakkında);
2. Bu gözlemleri açıklayabilecek bir açıklama geliştirin.
3. Bu açıklamadan tümdengelim yoluyla bir öndeyi oluşturun
4. Bu öndeyiyi doğrulamaya çalışın (tümevarım yoluyla),
5. Doğrulama sözkonusu ise, 3. aşamaya gidip yeni öndeyiler üretin. Doğrulama yoksa, hipoteziniz yanlışlanmıştır. 2. Aşamaya gidin.
Yani, bilim yapısı gereği tümdengelimseldir (teori ve öndeyi süreci), ilerleyişi bakımından da tümevarımsaldır (sınama, doğrulama aşaması).
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 51
4. Akıl Yürütme BiçimleriBilimsel Açıklama: Dedüktif – Nomolojik Model
Başlangıç koşullarını tanımlayan doğru önermeler} Explanan
Genel Yasalar__________________________________________Açıklanacak deneysel görüngünün betimlenmesi Explanandum
Çizgi, mantıksal tümdengelimi temsil etmektedir.
Yani, “Açıklanan açıklayanın mantıksal bir sonucu olmalı; başka deyişle,
açıklayanda verilen bilgilerden mantıksal olarak türetilebilmeli, çünkü aksi halde
açıklayan açıklama için uygun bir temel oluşturmayacaktır.”
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 52
4. Akıl Yürütme Biçimleri
Akılyürütme Hataları
1.Tümevarım Problemi:
“Şimdiye kadar gördüğümüz bütün kuğuların beyaz
olması, bundan sonra göreceğimiz bütün kuğuların
da beyaz olacağını gerektirmez. Ek kanıtlar her
zaman gereklidir.
2. Yanlış öncüllerden sonuç çıkarma:
bkz. “Bütün ateş soluyan tavşanlar Mars’ta yaşar”.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 53
4. Akıl Yürütme BiçimleriAkıl Yürütme Hataları
3. Yanılma (öncül yerine sonucu doğrulama):
Eğer A doğruysa, B de doğrudur.B doğrudur;
O halde A da doğrudur.
Örnek:Ahmet bilim adamı ise titizdir.Ahmet titizdir,O halde Ahmet bilim adamıdır.
4. “Parça Bütün Yanılması” (Fallacy of Composition)
Tekil düzeyde geçerli olan bir argüman, toplu düzeyde de geçerli olmak
zorunda değildir.” Örnek: Keynes’in Tasarruf paradoksu (tek tek bireyler için tasarruf,
servet ve gelir artışı demektir; ancak bütün bireyler tasarruf yaparsa milli gelir düşer).
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 54
4. Akıl Yürütme Biçimleri
5. “Bundan sonra, o halde bu nedenle” (Post hoc, ergo propter hoc) : A olayı B’den sonra ortaya çıkıyorsa, ille de B, A’nın nedeni olmak zorunda değildir.
Örnek: Memur maaşlarının artışının ardından içki tüketimi artıyorsa, içki tüketimi artışını memur maaşlarına bağlamak.
4. “Benzeşim Yoluyla Akılyürütme”:
İki şeyin belirli bakımlardan birbirine benziyor olması bütün
bakımlardan da benzeyeceği anlamına gelmez.
Örnek: “Toplumlar da insana benzer” yaklaşımı, insan organlarının toplumsal karşılığının aranması sonucunu verebilir.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 55
4. Akıl Yürütme Biçimleri6. “Otoriteye Başvurma” : Düşüncenizi temellendirmek için
seçtiğiniz otoriteler yeterince “güvenilir” olmayabilir.
7. İsteğe Bağlı Düşünme (“Wishfull thinking”): ‘Öyle olmasını istemeniz, öyle olmasını gerektirmez.
8. “Kişiye yönelik akılyürütme” (ad hominem): Karşıdakinin beğenmediğiniz özelliklerini onun düşüncelerini çürütmek için kullanma.
9. Çevrimsel Akıl Yürütme (Circular Reasoning):
“Para arzı ile nominal gelir arasında nedensellik ilişkisi
vardır.”
“Para nasıl tanımlanır?”
“Nominal gelir ile en yüksek korelasyon ilişkisine sahip
varlıklar paradır”.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 56
5. Yazma Stili: Okuyucular
Tezinizi yazarken dilbilgisi kuralları ile noktamalama
işaretlerine dikkat edin.
Okuyanlara tezinizi ilginç biçimde sunmalısınız. Sorunu açık
seçik biçimde ortaya koymalısınız.
Argümanlarınızı mantıksal aşamalar halinde ortaya koyun.
Atlamalar, ya da sıçramalardan kaçının.
Elinizdeki kanıtları öne çıkarmaya çalışın. Yalnızca argümanı
güçlendirecek kanıtları kullanın.
Okuyucunuzu, uzun uzun açıklamalarla, gereksiz tartışmalar
ve tablo, şekil vs. ile sıkmayın.
Sonuç olarak: açıklık, mantıklılık, cesaret, konuyla ilgili olmak, uygun dilbilgisi, anlamlı noktalama ve okuyucuyu eğlendirmek...
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 57
5. Yazma Stili: Tezin FormatıBaşlangıç Sayfası: Tezin Başlığı, Yazarı, Hazırlama Yılı
Teşekkür Sayfası: Size yardımcı olanlara teşekkür (isterseniz).
Abstract: Hipotezinizi ve kanıtlarınızı, insanları tezinizi okumaya yöneltecek biçimde, kısaca (200 sözcüğü aşmadan) sunmak.
İçindekiler: Tezinizin yapısının zihinsel resmini sunar.
Giriş: Tezinizin başlangıcıdır; olabildiğince açık ve zorlayıcı (düşünmeye yöneltici) biçimde yazmaya çalışın.
Ana Metin: iddialarınız için kanıtları sunacağınız, artalanı oluşturacağınız, ilgili çalışmaları özetleyeceğiniz, argümanlarınızı geliştireceğiniz yer. Ana metni kısa, açıklayıcı başlıklarla bölüm ve altbölümlere ayırın. Aşırı dipnot kullanmaktan kaçının. Tezle doğrudan ilgili olmayan ama sizin için önemli olan düşünce, tablo vs. için Apendiks kullanın.
Sonuç: İddianızı yeniden dile getireceğiniz, argümanınızı savunacağınız bölüm.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 58
Tezlerde genellikle üç ana bölüm (ve bunlara karşılık gelen
genellik düzeyleri) bulunur:
1.Bölüm, sorunun tanımlandığı bu sorunun biçimlendiği
problematiğin (vizyonun, anlayışın vs.) açıklanmasının verildiği
yerdir; ayrıca bu soruna ilişkin farklı bakış açılarının varlığı en
genel düzeyde tartışılır. Buradaki tartışma genel terimlerle ve
daha somut düzeyde yapılır.
2.Bölümde bu sorunu ele alan başka teoriler vs. dikkate
alınarak bunların değerlendirmesi yapılır; genellik düzeyi biraz
daha azaltılıp spesifik noktalar öne çıkarılır.
3.Bölüm, sizin asıl katkınızın gerçekleştirileceği yerdir. Tezin
belki de en spesifik tartışmaları burada yapılır. Sizin sözkonusu
sorunu nasıl ele aldığınızı ve bu ele alış biçiminin neden en iyisi
olduğunu tartışmanız beklenir.
5. Yazma Stili: Genellik Düzeyi
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 59
1. İstatistiksel/Ekonometrik Tezler:
İlk bölümde somut durum ele alınarak tezin sorunu
tanımlanır; ayrıca tezin sorununa ilişkin bir literatür
taraması yapılması beklenir;
2. bölümde bu ele alınan yaklaşımlar temelinde modelin
nasıl tanımlanması gerektiği ve yapılan ampirik
araştırmalarda ne tür modeller kullanıldığı gösterilerek
hangi modelin seçileceği belirlenir ya da yeni bir modelin
kurulması gerekiyorsa bu modelin kurulması
(gerekçeleriyle) gerçekleştirilir;
3. Bölümde belirlenen model tahmin edilerek sorunlar
varsa giderilmeye çalışılır ve bu sonuçların neden
ötekilerden daha iyi (ya da farklı) olduğu ortaya konur.
5. Yazma Stili: Genellik Düzeyi
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 60
2. Derlemeler (Surveys):
İlk bölümde tezin sorunu ve neden bu soruna ilişkin
çalışmalara bakılması gerektiği açıklanır. Ele alınacak
teori/yaklaşımların hangileri olduğu, hangi ölçütlere göre
seçildiği, karşılaştırma standartlarının ne olduğu tartışılır;
2. bölümde, literatürde varolan değişik yaklaşımların
incelenmesi gerçekleştirilir; buradaki en önemli nokta, bu
yaklaşımlar aralarındaki ilişki ve farkların açıkça ortaya
konmasıdır.
3. Bölüm, genel değerlendirme ve sizin kendi
düşüncelerinizi öne çıkardığınız bölümdür. Burada ele
alınan teori/yaklaşımların genel bir sınıflaması ve
değerlendirmesi yapıldıktan sonra başlangıçta tanımlanan
soruna yanıt verme bakımından üstünlükleri/eksiklikleri
tartışılarak sizin kendi anlayışınız ya da senteziniz ortaya
konur.
5. Yazma Stili: Soyutlama Düzeyi
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 61
3. Somut Analiz ve Politika Önerileri:
İlk bölümde, somut analiz yapılarak tezin sorunu ortaya
konur; bu sorundan yola çıkarak genel çerçeve çizilir;
2. bölümde, soruna yönelik olarak gerçekleştirilen
uygulamalar ile literatürde varolan değişik yaklaşımların
incelenmesi gerçekleştirilir.
3. Bölümde, genel değerlendirme sizin önerileriniz ve bu
önerilerin yaşama geçmesi için gerekli düzenlemelerin ve
dönüşümlerin neler olacağı ortaya konur.
5. Yazma Stili: Soyutlama Düzeyi
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 62
5. Yazma Stili
SINIFLAMA YÖNTEMLERİ (İÇİNDEKİLER)
I.I.YÖNTEM: YÖNTEM: I.
A. 1.
A)(1)
i)
II. YÖNTEM: II. YÖNTEM: 1. (ya da I)
1.1.1.1.1.
1.1.1.1.1.1.1.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 63
Atıf Biçimleri:
1. Metin içinde: “Ancak bu uzun dönem bugünü anlamak için yanıltıcı bir rehberdir. Uzun dönemde hepimiz ölmüş olacağız.” (Keynes 1923: 80)
Tezin Kaynakçasında: Keynes, John Maynard (1923) A Tract on Monetary ReformLondon:Macmillan.
2. Dipnotta: (metin içinde aynı alıntı varsa),“Ancak bu uzun dönem bugünü anlamak için yanıltıcı bir rehberdir. Uzun dönemde hepimiz ölmüş olacağız.”*
Dipnot:* Keynes, John Maynard (1923) A Tract on Monetary ReformLondon:Macmillan, s.80.
6. Kaynaklar: Atıf Verme
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 64
6. Kaynaklar: Atıf Verme
“Görünmez el”, insandaki, çıkar dürtüsünden kaynaklanan değiş tokuşa yönelik olan doğal eğilime, çıkar dürtüsüne dayanmaktadır. Smith’in ünlü deyişiyle, “yemeğimizi kasabın, biracının ya da fırıncının merhametine değil, onların kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz. Onların insanlığından değil, kendilerini sevmelerine sesleniriz; onların gereksinimlerinden değil, elde edecekleri avantajdan sözederiz”. [i] B
1. Alıntı üç satırdan az ise metin içinde göstermek gerekir.
...“Görünmez el”, insandaki, çıkar dürtüsünden kaynaklanan değiş tokuşa
yönelik olan doğal eğilime, çıkar dürtüsüne dayanmaktadır. Smith’in ünlü
deyişiyle, “yemeğimizi kasabın, biracının ya da fırıncının merhametine değil,
onların kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz. Onların insanlığından değil,
kendilerini sevmelerine sesleniriz; onların gereksinimlerinden değil, elde
edecekleri avantajdan sözederiz” (Smith 1776: 18). Böyle bir bakış açısı,
toplumsal düzenin sadece insanlar arasındaki “duygudaşlığın” ötesinde,
tümüyle değiş tokuşa dayanan ilişkilerin ve bunların sonucunda ortaya çıkan
toplumsal işbölümünün bir sonucu olduğu anlamına gelmektedir.
Kaynakçada:
Smith, A. (1776), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of
Nations. E. Cannan (ed.), New York: Modern Library Edition, 1937.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 65
2.Alıntı üç satırdan fazla ise blok alıntı biçiminde göstermek gerekir:
Piyasa sisteminin işleyebilmesi için, iki tarafın da birbirini anlaması, karşısındakine güvenmesi gereklidir; tıpkı David Hume’un söylediği gibi:
Senin tahılın bugün olgunlaştı; benimki de yarın olgunlaşacak. Bugün benim sana yardım etmem, yarın da senin bana yardım etmen ikimiz için de karlı. Sana karşı nazik olmak değil amacım; senin de bana karşı olmadığını biliyorum. Bu yüzden senin hesabına acı çekecek değilim; senin için, bir karşılık bekleyerek emeğimi ortaya koysaydım, düşkırıklığına uğrayacağımı biliyorum, dolayısıyla senden bana minnet duymanı boşuna bekleyeceğimi de. O yüzden seni kendi emeğinle başbaşa bırakıyorum. Sen de bana karşı aynı biçimde davranıyorsun. Mevsimler değişiyor; her ikimiz de birbirimizden karşılıklı güven ve emniyet beklediğimizden ürünümüzü kaybediyoruz. (Aktaran: Putnam 1994: 5-6).
Smith’e dönersek, “görünmez el”in, ya da piyasa mekanizmasının kendisinin, “düzen sorununu”, dışarıdan herhangi bir müdahale ya da otorite olmadan çözebildiği görülecektir.
6. Atıflar ve Kaynak Gösterme
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 66
6. Kaynak Gösterme Sistemi: 1American Economic Review
(http://www.aeaweb.org/sample_references.pdf)Makaleler: Yazar soyadı, İlk adı. Yıl. “Makalenin Başlığı.” Dergi Adı, cilt no, sayı no, sayfa no. Örnek: Acemoglu, Daron. 2002. “Technical Change, Inequality, and the Labor Market.” Journal of Economic Literature, 40(1): 7–72.
Kitaplar
A) Tek YazarYazar soyadı, İlk adı. Yıl. Kitabın Başlığı. Basım Yeri: Yayıncı. Örnek: Friedman, Thomas L. 2005. The World Is Flat: A Brief History of the Twenty-First Century. New York: Farrar, Straus and Giroux.
B) İki YazarÖrnek: Helpman, Elhanan, and Paul Krugman. 1985. Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition, and the International Economy. Cambridge, MA: MIT Press.
Yayınlanmamış MakalelerÖrnek: Ausubel, Lawrence M. 1997. “An Efficient Ascending-Bid Auction for Multiple Objects.” University of Maryland Faculty Working Paper 97–06.
Web Siteleri Web Site Adı. Erişim Yılı. Yayıncı/Şirket. URL (erişim tarihi). Örnek: Factiva. 2006. Dow Jones Reuters Business Interactive LLC. www.factiva.com (erişim tarihi 5 Mayıs, 2008).
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 67
6. Kaynak Gösterme Sistemi: 210. Yazılarda verilecek dipnotları, yazının sonuna kaynakçadan önce eklenmelidir.
11. Kaynaklara göndermeler, metnin içinde açılacak ayraçlarla yapılmalıdır. Ayraç içindeki
sıra şöyle olmalıdır: yazar(lar)ın soyadı, kaynağın yılı, sayfa numaraları. Karşılaşılabilecek farklı
durumlar şöyle örneklenebilir:
��.ifade edilmiştir (Alkin, 1982).
��..belirtilmiştir (Alkin, 1982: 210-215).
..........Griffin (1970a: 15-20) ileri sürmektedir.
(Gupta vd., 1982: 286-287).
(Einstein ve Amir, 2003: 399-432; Dornbusch, 1980: 19-23).
Metinde gönderme yapılan bütün kaynaklar, kaynakçada belirtilmeli; gönderme
yapılmayan kaynaklar, kaynakçaya konmamalıdır. Kaynaklar, ayrı bir sayfada alfabetik sırayla
yazılmalıdır. Dergi ve derlemelerdeki makalelerin sayfa numaraları kesinlikle belirtilmelidir.
Kaynakçada, aşağıdaki örneklenen biçim kurallarına uyulmalıdır:
Kitaplar: Kenen, P.B. (1989) The International Economy, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-
Hall, Inc.
Dergiler: Langeheine, B. and U. Weinstock (1985) “Graduate Integration”, Journal of
Common Market Studies, 23(3), 185-97.
Derlemeler: Krugman, P. (1995) “The Move Toward Free Trade Zones”, in P. King (ed.),
International Economics and International Economic Policy: A Reader, New York: McGraw-
Hill, Inc., 163-82.
Diğer Kaynaklar: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2001) 2002 Yılında Para ve Kur
Politikası ve Muhtemel Gelişmeler, Basın Duyurusu, 2 Ocak, Ankara. http://www.tcmb.gov.tr/
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yazım Kurallarından
http://hmbs/yazim_kurallari.pdf
6. Kaynak Gösterme Sistemi: 2
6. Kaynak GöstermeLatince Kısaltmalar
Ibid.: Aynı yer (aynı sayfa); ibid., s.
İnfra.: Bundan sonraki bölümlere bakınız.(İngilizcede ff.)
Supra.: Bundan önceki bölümlere bakınız.
Passim.: Çalışmanın bütününe bakınız.
Op. Cit.: Aynı kaynağa 2. atıf yapılırken araya başka kaynak girerse kullanılır.
Loc. cit.: Aynı yazarın atıf yapılan birden fazla kitabı varsa; atıf yapılan en sonuncusunu gösterir.
Et al.: ve diğerleri.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 70
6. Kaynaklar
Kaynak Göstermede dikkat edilecek
hususlar:
1.Kaynak göstermedeki amacınız, argümanınızı
desteklemektir. Kaynaklarınızı açıkça göstermeniz sizi daha
az orijinal kılmaz. Tam tersine, sizin dürüst bir araştırmacı
olduğunuzu gösterir. O yüzden intihal (aşırma)
yapmayın.
2.Bir kaynağı çok fazla kullanmayın. Bir kaynaktan
doğrudan alıntı yapmak yerine argümanı özetleyerek
sunmak daha iyi olur. Unutmayın amacınız kendi
argümanınızı desteklemek, yoksa onun yerine ötekini
koymak değil.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 71
6. Kaynaklar
Kaynak Göstermede dikkat edilecek
hususlar:
3. Kaynak malzemelerin metinde ayırdedilmesini sağlayın.
Sizin sözünüzün bitip ötekinin başladığı yeri açıkça
gösterin. Özet veriyorsanız da kimin düşüncesinin hangisi
olduğunu açıkça gösterin.
4.Kaynaklarınızı kendi argümanınızla ilişkilendirin.
Okuyucunun sizin kaynağınızın düşüncelerinin sizin
iddianızı desteklediğine ikna edin.
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 72
Kaynak Göstermede dikkat edilecek hususlar:
4. Kaynaktan aldığınız düşüncenin ya da argümanın
anlamını çarpıtmayın. Alıntıları, bağlam dışında
kullanmayın.
5. Atıf vermenin anlamı, kaynağınızı göstermekle
sınırlıdır. Okuyucunun ayrıca eğer isterse düşünceyi
kendisinin de o kaynaktan bulabilmesini sağlar. O
yüzden örneğin kitabın tümü yerine, sözü geçen
düşüncenin kitaptaki tam yerini gösterin.
6.Bir kaynağa atıf vermenin birden çok yolu vardır;
hangisini kullandığınız farketmez. Ancak tutarlı olun
ve verdiğiniz atıf okuyucunun doğru kaynağa ve
yere ulaşmasını sağlasın. .
6. Kaynaklar
SonsözSonsöz
Tezi yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar
20.04.23 73HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar
Raporunuzun/tezinizin amacını ya da
“problematiğini” ve kapsamını açık bir biçimde
belirtin.
Ödev/Tez yazmanın en önemli (ve en zor)
kısmı, kapsamını belirlemek ve sınırlarını
çizebilmektir. Bu bakımdan her zaman raporun
kapsamı (genişliği) ile derinliği arasında bir seçim
yapmak zorunda olduğunuzu unutmayın. Rapor,
ne çok genel, ne de anlamsız derecede yüzeysel
olmalıdır. Bu yüzden, olabildiğince spesifik olun. 20.04.23 74HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar
Tezinizi başlangıçta tanımladığnız
problematik çerçevesinde ve belirli
spesifik temalar ya da sorunlar
etrafında organize edin; böylece
yazdıklarınız kapsam bakımından
sınırlı, ancak daha yüksek bilgi
içeriğine sahip olacaktır.
20.04.23 75HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar
Tezlerinizde, ele aldığınız konuya ilişkin
belirli bir bakış açısına sahip olduğunuzu ve
bu konuyla ilgili sorunlardan haberdar
olduğunuzu gösterin. Tezde savunulan bakış
açısı ve önermeler, sizin bu konudaki
düşüncelerinizi açıkça ortaya koymalıdır.
Her zaman kendi bakış açısınızı açıkça
gösterin ve raporda bu bakış açısına sadık
kalın.
20.04.23 76HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar:noktalar:
Teziniz, kabul edilebilir (mantık kuralları
bakımından) bir akıl yürütmeye
dayanmalıdır.
Bu yüzden, Rapordaki ifade, yorum ya
da önermelerinizin anlamına dikkat edin;
mantık kurallarına bağlı kalın (örneğin
başlangıç önerme ya da varsayımlarının
içermediği bir sonuca ulaşmaya kalkmayın).
20.04.23 77HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar
Ayrıca, tezinizi yazarken her zaman şunu
düşünün: Eğer raporunuzun sağlayacağı bir
yarar yoksa (düşünce, bilgi, yorum vs.)
neden insanlar onu okusun ki?
Unutmayın ki insanların vakitleri de en az
sizinkiler kadar değerlidir; o yüzden aynı
paragrafı yalnızca bir kez okurlar. İlk
paragraftan itibaren de onları sıkmak
istemeyiz.
20.04.23 78HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar
Tezde kullandığınız kaynakları ve sayfa
numaralarını mutlaka belirtin (hem yazının içinde,
hem de sonuna eklenecek bibliyografyada).
Başkalarından aldığınız düşüncelerin sahiplerini ve
yerlerini zikretmemek, intihal (aşırma) anlamına
gelir ki, bilgisizlikten kaynaklanıyor olsa bile,
akademik dünyada bu bir suçtur.
20.04.23 79HÜSEYİN ÖZEL
Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalarnoktalar
Bir tezde eleştirilecek üç temel nokta vardır:
Başlangıç varsayımları ya da kabulleri; “So what” sorusunun ve yanıtının açıkça ortaya
konmaması, Kullanılan destek, kanıt ve verilerin geçerliliği;
Ayrıca, düşüncelerinizi organize etme (“tezin omurgası” ve sunma biçiminiz de tezinizin başarısında önemli bir yer tutar.
20.04.23 80HÜSEYİN ÖZEL
Kıssadan Hisse:Kıssadan Hisse: İyi bir Ödev/Tez, herşeyden önce sizin
yaratıcılığınıza bağlıdır; yaratıcılığınızı kısıtlamayın ve kendinizi ortaya koyun.
Sorununuzu ve tartışmanızı açık seçik ortaya koyun; argümanlarınızı farklı anlamlara çekilmeyi en aza indirecek biçimde yazın (“Occam’ın Usturası”).
Tezinizdeki tartışmaların soyutlama ve genellik düzeylerini birbirine karıştırmadan sunun.
Unutmayın; iyi bir Ödev/Tez yazmanın tek kuralı vardır:
yazmak, yazmak, yine yazmak....20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 81
TeşekkürlerTeşekkürler........
Soru, yorum ve düşünceleriniz için,
20.04.23 HÜSEYİN ÖZEL 82