Embed Size (px)
Citation preview
မသနစမးသ(များ၏အလ.ပအက.င34ငပတသကေသာ ေဝပ.ကျ3;နးထားအပါအဝင
မ(ဝါဒဆ.ငရာ အAကြပC စာတမး
၁. မတဆကြခငး (နဒါနး) ..................................................................................................... 3
၂. မသနစမးသ(များအား အလ.ပခန အပြခငးဆ.ငရာ ြမနမာ3.ငငG4ဥပေဒေရးရာ34င မ(ဝါဒ မ(ေဘာင 5
၃. မသနစမးသ(များ၏ အလ.ပအက.င34ငပတသကေသာ ြမနမာ3.ငငG4 မ(ဝါဒများ ........................ 7
၄. ြမနမာ3.ငငတင ေဝပ.ကျ3;နးထားစနစစတငမတဆကြခငး34င ပတသက၍ ြဖစ3.ငေြခ34င
ထေရာကမ; ......................................................................................................................... 9
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစသည ြမနမာ(%ငင67 မသနစမးသ9 မညမ:အား က9ည(%ငလမ မညနညး။ ..... 10
အလ%ပအက%င 67ာေဖေနေသာ မသနစမးသ9 လ%ပသား အေရအတက ....................................... 12
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစတစခ%အတက EကFတငြပငဆငရန လ%အပချကများသည မညသ%ေသာ
အရာများ ြဖစမညနညး။ ....................................................................................................... 16
၅. ြမနမာ3.ငင၌ မကလ.းအေြခြပCချPးကပနညး တစရပ ြဖစ3.ငမညလား .............................. 21
အခန .................................................................................................................................... 21
အြခားမကလ%းများ ................................................................................................................ 22
၆. မသနစမးသ(များအလ.ပအက.ငအခငအလမးတ.းြမSငေစရနအတက အြခားေသာ 3.ငငများက
မညသ. အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသနညး။ ............................................................... 23
၇. ြမနမာ3.ငငအတက သကေရာကမ;များ - အမျCးသားေကာမတအတက ေရးချယစရာများ ..... 24
ေရးချယမ) (၁) - ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက% ေJKLဆ%ငးြခငး(7င စမးေဆာင(%ငေသာ ပတဝနးကျငက%
ဦးတည ေဆာငရကြခင: ....................................................................................................... 26
ေရးချယမ) (၂) စမးေဆာင(%ငသည ပတဝနးကျငတ%းတကေအာင ြပFလ%ပြခငးအြပင
ေဝပ%ကျ()နးထား စနစက% အစပျFးြခငး(7ငပတသက၍ အPကဉာဏရယ9ြခငး။ ........................... 27
Page 2 of 53
၈. ေနာကဆကတ - အြခား3.ငငများG4 ေဝပ.ကျ3;နးထားG4ြခငး၊ မG4ြခငးဆ.ငရာ ချPးကပမ;များ
အကျPးချCပ ..................................................................................................................... 29
ပ% ၁ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငများ ရ67ေစရန ေလကျငသငPကားေပးြခငး၊ အနးကပ Pကပမတ သငPကားေလကျငြခငး စသည ဝနေဆာငမ)များေပးရာတင အဓကကျေသာ အဖLအစညးများမ7 ရ67ေသာ သတငးအချကအလကများက% အေြခခသည မPကာေသးမက အလ%ပအက%ငများ ရ67သားေသာ မသနစမးသ9များ စာရငး …………………………………………………………………………… 12
ပ% ၂ (၂၀၁၄) မသနစမးမ)အမျFးအစား(7င မသနစမးမ)အတ%ငးအတာ(7ငပတသကေသာ သနးေခါင စာရငး အချကအလကများ …… 14
ပ% ၃ - သမားJ%းကျ အမေထာငစ%များတင အသက ၁၅(7စမ7 ၆၄(7စ အတငး မသနစမးမ) အမျFးအစား၊ မသနစမးမ) အတ%ငးအတာ(7င အလ%ပ67ာေဖေနသ9၊ အချနြပညေကျာငးသား ……………………………………………………………………………………………………………….. 15
Page 3 of 53
၁. မတဆကြခငး (နဒါနး)
ဤစာတမးသည လ9မ)ဝနထမး၊ ကယဆယေရး(7င ြပနလညေနရာချထားေရးဝနEကးဌာန၊ ြပနလည
ထ9ေထာငေရးဦးစးဌာန၏ ေတာငးဆ%မ)ြဖင ြမနမာစးပားေရးကh တာဝနယ9မ)67ေရး အေထာက
အက9ြပFဌာန (MCRB) (7င အက9အညေပးေရး(7ငြပနလညထ9ေထာငေရးအသငး ဂျပန (AAR Japan)
တ%က အလ%ပအက%ငဆပေကာမတတင ေဆးေ(း(%ငရန ြပငဆငထားေသာ စာတမး ြဖစပါသည။
မသနစမးသ9များ၏အခငအေရး ဥပေဒ အခနး (၁၀)67 အလ%ပအက%ငကh ဆ%ငရာ
ြပဌါနးချကများက% လကေတL အေကာငအထညေဖာေဆာင(%ငရန၊ က%မkဏများ အေနြဖင
မသနစမးသ9များက% ပ%မ% အလ%ပခန အပလာေရးအတက တ%ကတနး အားေပးရန ရညရယ၍
ခ%ငမာေသာ မ9ဝါဒ(7င စညးမျlးများ ချမ7တ(%ငေစေရးအတက အPကဉာဏများ ေထာကပေပးရန
ရညရယပါသည။ အလ%ပအက%င ဆပေကာမတအေနြဖင အမျFးသားေကာမတသ% အPကြပFချက
များ တငြပရနအတက ဤစာတမးက အသ%းဝင(%င ပါလမမည။
ဤစာတမးသည (%ငငတကာမ7 အေတLအPကFများ(7င ၂၀၁၉ ခ%(7စ မတလ (7င ၂၀၁၇ ခ%(7စ (%ဝငဘာလ
တင ေအေအအာ ဂျပန (AAR Japan)၊ အ%ငအလအ%(ILO) (7င ြမနမာစးပားေရး တာဝနယ9မ)67ေရး
အေထာကအက9ြပFဌာန (MCRB) တ% ြပFလ%ပခေသာ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%င အခငအလမး
တ%းြမpငေရး(7ငသကဆ%ငသည (နယပယအသးသးမ7) ပါဝငပတသကသ9များ အလ%ပJ%ေဆးေ(းပများ
မ7 အPကြပFချကများက%အေြခခ၍ ြပFစ%ေရးသား ထားပါသည။ ြမနမာစးပားေရးကh တာဝနယ9မ)
67ေရး အေထာကအက9ြပFဌာန (MCRB)၊ အက9အညေပးေရး (7ငြပနလညထ9ေထာငေရး အသငး ဂျပန
(AAR Japan)(7င အြခား ပါဝငပတသကသ9များ၏ ထငြမငယ9ဆချက၊ အြမငများေပqတင က%ယစား
မြပFဘ၊ အြပနအလ7နေဆးေ(းPကရနအတက အPကြပFချကများ၊ သ%ေတသန ေတL 67ချကများက%
ေဖာြပရနသာ ရညရယပါသည။
ဤစာတမးသည ေဝပ%ကျ()နးထားစနစဆ%ငရာ ေရးချယပ%ငခင67သညများက% အဓကထား ဆနးစစ
ေလလာေသာလညး အမျFးသားေကာမတ(7င ြမနမာအစ%းရအေနြဖင ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက%
သတမ7တထားြခငး6767၊ မ6767 မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င အခငအလမးများ တ%းြမpငေရး
အတက လ%အပေသာ ေဆာငရကမ)များအားလ%းက% ထညသငး စlးစားရန အေရးEကးေPကာငး
ေဖာြပထားသည။ အလ%ပ67ငများသည မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%င ခန ထားြခငးက% ကတ
ကဝတြပFရန(7င မသနစမးသ9များအား လ9သားအရငးအြမစများ အြဖစ J)ြမငရန လ%အပပါသည။
Page 4 of 53
၂၀၁၉ (7င ၂၀၁၇ အလ%ပJ%ေဆးေ(းပ တကေရာကလာသ9များသည မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန
ထားရာတင အေထာကအပြဖစေစမည ပတဝနးကျငတစခ% ဖနတးတညေဆာက(%ငေရး အတက
လ%အပချကများအား အဓကထား ေဆးေ(းခPကပါသည။
က။ မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးများ(7င သကဆ%ငေသာ၊ ခြခားဆကဆြခငး မြပFရန
တားြမစထားေသာ လက67ြပဌာနးထားသည မ9ဝါဒများ၊ ဥပေဒများ၊ စညးမျlးများအား အသပညာ
ေပးမ) ြမpငတငရန အစ%းရဌာနများ၊ စးပားေရးလ%ပငနးများ(7င အများြပညသ9က% ဦးတည ေဆာငရက
သငပါသည။
ခ။ ခြခားဆကဆမ)မ67ြခငးက% ေသချာေစရန လက67 ြပဌာနးထားသည မ9ဝါဒများ၊ ဥပေဒများ(7င
နညးဥပေဒများက% အေကာငအထညေဖာ လ%ပေဆာငြခငး
အထ9းသြဖင
o ပညာေရး(7င အသကေမးဝမးေကျာငးသငတနးများက% လကလ7မးမရယ9 သငPကား(%ငြခငး
o အများြပညသ9သ%း သယယ9ပ%ေဆာငေရး စနစက% လကလ7မးမ အသ%းြပF(%ငေစြခငး
o မသနစမးသ9များ မသနစမးမ7တပ%တငရ67ေစရန အ67နအဟ%နြမpင ေဆာငရကြခငး
o အလ%ပအက%ငအမျFးအစားများ အားလ%း (အစ%းရဌာန၊ အစ%းရမဟ%တေသာ အဖLအစညး
များ(7င ပ%ဂsလကကh) တင အလ%ပေလ:ာကလKာေခqယ9ြခငး၊ အလ%ပခန အပ ထားြခငး(7င
ရာထ9းတ%းြမpငြခငးများတင67ေသာ ခြခားဆကဆမ)များက% တနးလ7န ေဆာငရကြခငး
ဂ။ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငအခငအလမးတ%းြမpငေစရန(7င လ%ပငနးခငဝငရန သငေလျာ
ေသာ စမးေဆာငရည တ%းြမpငေစရန အစအမများ(7င လ%ပေဆာငချကများ
o တစဦးချငးစ၏ စတအားထကသနမ)အေပqမ7ာ အေြခခtပး လ9မ7န၊ ေနရာမ7န က%ကညမ) 67ရန
ေဆာငရကြခငး (job matching) ၊ အလ%ပအက%င အခငအလမးြပပ (job fairs) (7င အလ%ပ
အက%င67ာေဖေနေသာ မသနစမးသ9များ၏ အချကအလကများက% စနစတကျ စ%ေဆာငး
ထား67ြခငး၊
o လ%ပငနးဆ%ငရာ ကuမးကျငမ)များ(7င မမတ%အေပq မမတ%ယ%Pကညမ)များ 67လာရန
ေဆာငရကေပးသည အစအစlများ၊ လ%ပငနးခငအEကF(7င လ%ပငနးခငအတငး ေလကျင
သငPကားေပးမ)များ၊ အလ%ပမ67ေသးသ9များက% အလ%ပအက%ငအေတLအPကF ရ67ေစရန
ယာယအလ%ပေနရာ ခန အပထားမ) (7င လ%ပငနးခငအတက အဆငသင ြဖစရန ြပငဆငြခငး၊
Page 5 of 53
o မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး၊ မသနစမးဝယယ9 စားသ%းသ9များအား ဝနေဆာင
မ)များ လကလ7မးမေစေရး လ%ပေဆာငြခငး အပါအဝင မသနစမးသ9များ အားလ%းပါဝငသည
မ9ဝါဒများက% ချမ7တ၍ လကေတLအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေနေသာ က%မkဏများက%
အခနေလျာေပါေပးြခငး(7င အသအမ7တြပF ေပးြခငး။
ဤအစအမများက% အေထာကအပြဖစေသာ လကေတLကျသည အPကြပFချကများက% (၂၀၁၈ခ%(7စ)
တင အဂwလပ/ြမနမာ (7စဘာသာြဖင ထ%တေဝခေသာ မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး -
ြမနမာ(%ငင67 အလ%ပ67ငများအတက လကစစာအ%ပ၌ ပါဝငပါသည။
အထကေဖာြပပါ လ%ပေဆာငချကများသည မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%ငရ67မ)က%
ြမpငတငေပးမည ြဖစေPကာငး(7င ေဝပ%ကျ()နး သတမ7တြခငး67သညြဖစေစ၊ မ67သညြဖစေစ
အဆ%ပါ လ%ပေဆာငချကများက% လ%ပေဆာငရမညြဖစေPကာငး MCRB (7င AAR Japan တ%က
အခ%ငအမာ ယ%Pကညပါသည။
၂. မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန အပြခငးဆ%ငရာ ြမနမာ(%ငင67ဥပေဒေရးရာ(7င
မ9ဝါဒ မ9ေဘာင
ဥပေဒေရးရာမ9ေဘာင
ြမနမာ(%ငငသည က%လသမဂsမသနစမးသ9များဆ%ငရာ သေဘာတ9စာချFပက% ၂၀၁၁ခ%(7စ ဒဇငဘာလ
တင လကမ7တေရးထ%းခပါသည။ ြမနမာ(%ငငသည မသနစမးသ9များ အာဆယဆယစ%(7စ (၂၀၁၁-
၂၀၂၀)ခ%(7စ ၏ အစတအပ%ငးတစခ%ြဖစေသာ မသနစမးသ9များ၏ အခနးကh(7င ပါဝငြခငးက%
ြမpငတငြခငးဆ%ငရာ ဘာလ ေPကြငာချက(7င အာ67ပစဖတ67 မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးများ
ရ67ေရးဆ%ငရာ (၂၀၁၃-၂၀၂၂) အငခuန (Incheon) နညးဗျ�ဟာ က%လညး လကမ7တ ေရးထ%းခပါသည။
၂၀၁၅ ခ%(7စတင က%လသမဂs မသနစမးသ9များဆ%ငရာ သေဘာတ9ညချကက% အေကာငအထည
ေဖာရန အစ%းရက မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးဥပေဒအား ြပဌာနးခသည။ အခနး(၁၀)တင
မသနစမးသ9များအတက အလ%ပအက%ငများလကလ7မးမရ67ရန (7င အလ%ပ67ငများအတက တာဝန
ဝတ� ရားများက% ထညသငးထားပါသည။ ၂၀၁၅ခ%(7စ မသနစမးသ9များ၏အခငအေရးဥပေဒသည
အလ%ပအက%ငခန ထားမ)တင မသနစမးမ)အေပq အေြခခ၍ ခြခားဆကဆြခငးက% တားြမစထား
Page 6 of 53
ပါသည။ ပ%ဂsလက(7င အစ%းရ/ြပညသ9ကh (7စရပစလ%းမ7 အလ%ပ67ငများအေနြဖင အဆ%ပါအချက
က% သတမြပFမPကေသးပါ။
ဤဥပေဒတင က%မkဏများသည ေဝပ%ကျ()နးထား တစခ%ြဖင မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထား
ရမည ြဖစေPကာငး ြပဌာနးထားပါသည။ ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက% အမျFးသား ေကာမတက
သတမ7တေပးရမည ြဖစေသာြငားလညး ယခ%အထ သတမ7တထားြခငး မ67ေသးပါ။ အလ%ပ67င
တစဦးသည သတမ7တထားေသာ ေဝပ%ကျ()နးထား အေရအတကအတ%ငး အလ%ပခန ထားြခငး
မြပF(%ငလ:င မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးများဆ%ငရာ ရနပ%ေငသ% သတမ7တထားေသာ ေင
ပမာဏက% ေဝပ%ကျ()နးထားအေရအတကအတ%ငး ဒဏေPကးေပးသငးရမည။ သတမ7တထားေသာ
ေဝပ%ကျ()နးထားထက ပ%မ% ခန အပလ:င ဥပေဒအရ အခန ေလျာေပါ ေပးရမည။
၂၀၁၇ ခ%(7စ ဒဇငဘာလ တင ြပဌာနးထားေသာ မသနစမးသ9များ အခငအေရးနညးဥပေဒ၊ အခနး
(၈)တင မသနစမးသ9များအလ%ပအက%ငအခငအလမး တ%းြမpငေဆာငရကရန ပါဝငပါသည။
၂၀၁၇ခ%(7စ စကတငဘာလတင ဖLစညးခေသာ အမျFးသားေကာမတ၏ တာဝန(7င ဝတ� ရားများသည
ေအာကပါအတ%ငးြဖစပါသည။
o အစ%းရအဖLအစညးများ၊ ပ%ဂsလကစးပားေရးလ%ပငနးများ(7င အြခားသကဆ%ငေသာ
အဖLအစညးများ(7င ညp( )ငးေဆာငရကရန၊
o အသကေမးဝမးေPကာငးဆ%ငရာ အထ9းသငတနးေကျာငးများတညေထာငြခငး(7င အသက
ေမးဝမးေPကာငး သငတနးများတင မသနစမးသ9များ အကျFးဝင တကေရာက(%ငရနအတက
ပပ%းေပးရန။
o ကuမးကျငမ)ဆ%ငရာ သငတနးများ၊ လ%ပငနးခငဝငသငတနးများ (7င အလ%ပအက%င ရ67ေရး
စမEကးPကပသ9/ ပပ%းက9ညသ9 (job coach) ဆ%ငရာ သငတနးအစအစlများက% ပပ%းေပးရန။
အလ%ပ67ငများသည လစလပေနေသာ အလ%ပေနရာ(7င မသနစမးသ9များမညမ: အလ%ပခန အပ
ထားေPကာငးက% သကဆ%ငရာ tမFLနယ အလ%ပသမားမ7တပ%တငJ%းသ% (၃)လ တစEကမ အစရငခစာ
တငေပးရန လ%အပပါသည။ အလ%ပ67ငများသည လ%ပငနးခငတင မသနစမးသ9များအတက
အဆငေြပသငေလျာေသာပတ၀နးကျငြဖစေစရန လ%အပသလ% ညp( )ငးေဆာငရကေပးြခငးများ
ြပFလ%ပရနလညး လ%အပပါသည။ ဤအခနးတင သတမ7တထားေသာ ေဝပ%ကျ()နးထားအတ%ငး
ြဖညဆညးမေပး(%ငေသာ အလ%ပ67ငတစဦးသည သတမ7တထားေသာ ေငပမာဏအား အစ%းရ၏
Page 7 of 53
မသနစမးသ9များအခငအေရးဆ%ငရာ အကာအကယေစာငေ67ာကေရး ရနပ%ေငသ% ထညဝငရမည
လ%ပငနးစl အေသးစတက%လညး ထညသငးေဖာြပထားပါသည။
က%လသမဂs မသနစမးသ9များဆ%ငရာ အခငအေရး ေကာမတသည က%လသမဂsမသနစမးသ9များ
ဆ%ငရာ သေဘာတ9စာချFပအရ ြမနမာ(%ငငမ7 ကနဦး တငသငးေသာ အစရငခစာအေပq စစစ
သ%းသပချကများက% ၂၀၁၉ စကတငဘာလတင ထ%တြပနခသည။ ြမနမာ(%ငငတင က%လသမဂs
မသနစမးသ9များဆ%ငရာ သေဘာတ9စာချFပ အပ%ဒ ၂၇ အရ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက
ေနေသာ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငအခငအလမးရ67ေရး(7င စပလျlး၍ ေကာမတအေနြဖင
စ%းရမပ9ပနမ)များက% သ%းသပချက စာပ%ဒ(၅၁)တင ေဖာြပခသည -
(က) ဝနထမးေခqယ9ခန အပရာတင မညမ:ြခငး၊ အားလ%းလကလ7မးမ(%ငtပး အဆငေြပသငေလျာ
ေသာ ပတ၀နးကျငအတက ြငငးပယြခငး၊ အြခားသ9(7င( )ငးယ7lလ:င လစာ(7င အလ%ပသမားခစား
ခင ေလျာရ67ြခငးအပါအဝင အလ%ပအက%င(7င ပတသက၍ မသနစမးသ9များက% ခြခား
ဆကဆြခငး။
(ခ) အများြပညသ9/အစ%းရ(7င ပ%ဂsလကကh(7စရပစလ%း၏ လ%ပသားေစျးကက၌ မသနစမးသ9များ
ပါဝငမ)က% ြမpငတငရန ထေရာကေသာ မကလ%းများ(7င တကျေသာ အစအမများမ67ြခငး။
(ဂ) အသက၊ ကျား-မ၊ မသနစမးမ)(7င အလ%ပအက%ငရ67မ)()နး စသညတ%က% တစခ%စ သြခားေဖာြပ
ထားသည အချကအလကများ မ67ြခငး။
ေကာမတ၏ အPကြပFတငြပချကများ အပ%ဒ (၅၂)အား ေအာကေဖာြပပါ အခနး (၆) တင
ေဖာြပထားtပး အလ%ပအက%င ဆပေကာမတအေနြဖင ယငးတ%က% ထညသငးစlးစားသငပါသည။
၃. မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င(7ငပတသကေသာ ြမနမာ(%ငင67 မ9ဝါဒများ
ြမနမာ(%ငင၏ ေရရညတညတခ%ငtမtပး ဟနချကညေသာ ဖL tဖFးတ%းတကမ) စမကနး (၂ဝ၁၈- ၂ဝ၃ဝ)
၏ နညးဗျ�ဟာ(၄.၁.၆) တင အခငမသာသ9များ(7င မသနစမးသ9များ အပါအဝင က%ယစားြပFခရမ)
နညးပါးသ9များအား အဓကထား၍ (TVET) သငတနးတကေရာကခင ပ%မ%ရ67ေစေရး ေဆာငရကရန၊
နညးဗျ�ဟာ(၄.၁.၃)တငလညး ကေလးများအားလ%း အရညအေသးြပညဝေသာ ပညာေရး
အခငအလမး များ လကလ7မးမရ67ေစေရး ေဆာငရကရန1ကတကဝတြပFထားပါသည။ ၂ဝ၁၈ခ%(7စ
1 http://www.tvetmyanmar.gov.mm/en/training-schools/
Page 8 of 53
(%ဝငဘာလတင ကျငးပခေသာ ၃၃Eကမေြမာက အာဆယ ထပသးအစညးအေဝးတင ချမ7တခေသာ
“ အာဆယ စမးေဆာင(%ငေရး မဟာဗျ�ဟာစမကနး ၂၀၂၅ - မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးများက%
အာဆယ စးပားေရး၊ လ9မ)ေရး၊ (%ငငေရး၊ လ%ြခFေရးရာ ရညမ7နးချက လ%ပေဆာငချကအားလ%းတင
ထညသငး အေကာငအထညေဖာေရး“ ASEAN Enabling Master Plan 2025: Mainstreaming
the Rights of Persons with Disabilities” က% အေကာင အထညေဖာေဆာငရန
မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးဆ%ငရာ အမျFးသားအဆင မဟာဗျ�ဟာ အစအစlမ9Pကမးအား
UNICEF ၏ ပပ%းက9ညမ)ြဖင လ9မ)ဝနထမးကယဆယေရး(7င ြပနလညထ9ေထာငေရးဦးစးဌာနမ7
ဦးေဆာင၍ ေရးဆေနပါသည။ မဟာဗျ�ဟာ စမကနးသည အာဆယ လ9မ)-ယlေကျးမ)
အသ%ငးအဝ%ငး (ASCC)(7င အာဆယစးပားေရးအသ%ငးအဝ%ငး(AEC)တ% အေပqတင အေြခြပF
ပါသည။ အထ9းသြဖင ASEAN Enabling Masterplan ၏ အဓက ေဆာငရကရမည အချကများ
(AEC 9,10,11 (7င ASCC 25,26) ြဖစပါသည။
ြမနမာ(%ငင မသနစမးသ9များ ဖL tဖFးတ%းတကေရး အမျFးသားအဆင မဟာဗျ�ဟာ (၂ဝ၁၆-၂ဝ၂၅)
သည ြမနမာ(%ငင၏ ေရ67ညတညတခ%ငtမtပး ဟနချကညေသာ ဖL tဖFးတ%းတကမ) စမကနး (၂၀၁၈-
၂၀၃၀) (7င ချတဆကထားြခငး ြဖစသည။ ဦးစားေပးလ%ပငနးများထမ7 တစခ%သည အလ%ပအက%င
ကh ြဖစသည။
မဟာဗျ�ဟာသည မသနစမးသ9များ လ9မ)ဘဝတင တနးတ9ပါဝင(%ငေစရန ကhအသးသး၌
မသနစမးသ9များက% အသအမ7တြပFရန လ%အပေPကာငး အေလးေပး ေဖာြပထားပါသည။
o သကဆ%ငရာ အဖLအစညးအားလ%း(7င အြပနအလ7န ပ9းေပါငး ေဆာငရကြခငး။
o မသနစမးအဖLအစညးများ(7င မသနစမးသ9များက% စမးေဆာငရညြမpငတငြခငး/ လ%ပပ%ငခင
အပ(7ငးြခငး။
o ကuမးကျငမ)(7င အရညအချငးြပညမေသာ မသနစမးဆ%ငရာ ကuမးကျငသ9များ
ြဖစလာေအာင ေလကျင သငတနးေပးြခငး။
o ြမနမာ(%ငင67 မသနစမးသ9များ အားလ%းလကလ7မးမ7သည အေြခခ အေဆာကအအ%၊
မသနစမးများအားလ%း နယပယအသးသး၌ ပါဝင(%ငေစရန မသနစမး အကျFးဝင မ9ဝါဒများ၊
စနစများ(7င အေလအထများ ေရးဆြခငး။
o မသနစမးသ9များအား လ9မ)ေရး၊ စးပားေရး၊ (%ငငေရး၊ ယlေကျးမ)(7င ြပညသ9ေရးရာ
ကhများတင အြပညအဝ ပါဝငလာရန ေဆာငရကြခငး။
Page 9 of 53
o မသနစမးသ9များအား အလ%ပေနရာချထားြခငး(7င အသကေမးဝမးေကျာငး သငတနးကh
တစရပလ%းက% အဆငြမpငတငေစြခငး။
o စမးေဆာငရညအေပqအေြခခ၍ မသနစမးသ9များအတက အလ%ပအက%င အခင အလမးများ
တ%းြမpငေပးြခငး။
၄. ြမနမာ(%ငငတင ေဝပ%ကျ()နးထားစနစစတငမတဆကြခငး(7င ပတသက၍
ြဖစ(%ငေြခ(7င ထေရာကမ)
ြမနမာ(%ငငအေနြဖင မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငရ67ရနအတက ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက%
ကျငသ%းသင၊ မသင၊ အကယ၍ ကျငသ%းမညဆ%ပါက မညသ% ကျငသ%းမညနညးဆ%သည ေမးခနးက%
မသနစမးသ9များ၏အခငအေရးဆ%ငရာ ဥပေဒ အခနး(၁၀)က% အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန
အတက အမျFးသား ေကာမတက ေြဖ67ငးဖ% လ%အပပါသည။ အာဆယ၏ ဦးတညမ)လမးေPကာငး
သည ေဝပ%ကျ()နးထား စနစဘကသ% ဦးတညေသာလညး မသနစမးသ9များအား အဓပkါယ67ေသာ
အလ%ပများရ67ေစြခငး(7င ပတသက၍ယငးစနစ67ြခငးသည မ67ြခငးထက ပ%မ% အကျFးသကေရာက
မ)67ေPကာငး ေဖာြပသည အေထာကအထားများ မ67ေသးပါ။ (ေနာကဆကတက% J)ပါ)
အမျFးသားေကာမတသည ေအာကေဖာြပပါ အချကအလကများက% ထညသငးစlးစားရန လ%အပ
ပါသည -
(က) (%ငငတကာအေတLအPကF(7ငေဒသဆ%ငရာအေြခအေနများအေပqအေြခခ၍ေဝပ%ကျ()နးထား
သည ြမနမာ(%ငငအတက လကေတLကျtပး ထေရာကေသာ မ9ဝါဒေရးရာ အစအမ ြဖစ(%ငမညလား။
(ခ) ေအာငြမငေသာ ေဝပ%ကျ()နးထားအတက လ%အပချကများမ7ာအဘယနညး။
မညကသ%ေသာ ကhမျFးတင စတငအေကာငအထညေဖာရမညနညး။ ၎ငးတ%က% စတင အေကာင
အထညေဖာေနtပလား။
(ဂ) အကယ၍ ေဝပ%ကျ()နးထားတစခ%က% စတင ကျငသ%းပါက ေအာကတငေဖာြပထားေသာ
အလ%ပ67ငများ လ%ကနာကျငသ%းရပါမည။
o အများြပညသ9/အစ%းရ ေအာကပါတ%အပါအဝင
o လကနကက%ငတပဖLများ
o (%ငငပ%ငစးပားေရးလ%ပငနးများ
o ပညာေရး
Page 10 of 53
o ပ%ဂsလက ကh ေအာကပါတ%အပါအဝင
o က%မkဏEကးများ(7င ၎ငးတ%၏ ကနထJ%ကတာများ
o အေသးစား(7င အလတစား စးပားေရးလ%ပငနးများ (SME)2
o (%ငငတကာ(7င အစ%းရ မဟ%တေသာ အဖLအစညးများ ကသ%ေသာ အစ%းရ မဟ%တသည
နယပယများ
(ဃ) ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ သတမ7တချကအဆငသည မညသ% ြဖစသငသနညး။
(င) မညသညအချနတင မညသ% စတင အေကာငအထညေဖာေဆာငရကသငသနညး။
(စ) ေဝပ%ကျ()နးထားအတ%ငး ြပညမေစရန တ%ကJ%က အလ%ပခန ထားြခငး(7င အြခားေသာ
နညးလမးြဖင အလ%ပခန ထားြခငးက%လညး ခငြပFထားသငပါသည။ (ဥပမာ - မသနစမး သ9များက%
က9ညပပ%းေသာ အဖLအစညးများ(7င မသနစမးသ9များက%ယတ%ငဦးေဆာငေသာ အဖLအစညးများက%
ပပ%းေပးြခငး)
(ဆ) ပတဆ%မ)များ၊ ဒဏေငများ 67သငပါသလား။ 67သငသညဆ%ပါက မညသ%ေသာ အရာများ
ြဖစမည နညး။
(ဇ) စးပားေရးလ%ပငနး67ငများအား မကလ%းေပး လ%ပေဆာငချကများ 67သငပါသလား၊
67သငသညဆ%ပါက မညသ%ေသာအရာမျFး ြဖစသငသနညး။
(ဈ) ေဝပ%ကျ ()နးထားစနစတင အဂတလ%ကစားမ)(7င လမလညမ)က% မညသ% ကာကယရမညနညး။
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစသည ြမနမာ(%ငင67 မသနစမးသ9 မညမ:အား က9ည(%ငလမ
မညနညး။
ြမနမာနငင ၂၀၁၄ သနးေခါငးစာရငး စစတမးအရ ၁၅(7စမ7 ၆၄(7စအတငး မသနစမးသ9များသည
မသနစမးမဟ%တသ9များ(7င ()ငးယ7lလ:င လ%ပငနးခငထတင ပါဝငလ%ပက%ငမ)()နး နညးေPကာငး
ေတL 67ရပါသည။ မသနစမးမဟ%တသ9များ၏ ၆၇.၆% (7င ()ငးယ7lလ:င သားလာေရး အနညးငယ
ခကခေသာ မသနစမးသ9များ၏ ၄၇.၂% သာ လ%ပသားအငအားစ%တင ပါဝငPကသြဖင ရာခ%င()နး
အားြဖင ၂၀ % ကာဟသည။
2 There are 12 different employee thresholds in the Myanmar SME Law alone, and these are not consistent with the definition of ‘small’ in the Myanmar Companies law.
Page 11 of 53
ေဝပ%ကျ()နးထားက% မြဖစမေနကျငသ%းရသည စနစသည တရားဝငအလ%ပအက%င (formal
employment) တငသာ အကျFးဝငပါသည။ ၂၀၁၅ အလ%ပသမားအငအားစစတမး (LFS)က လ9ဦးေရ
၏ ၅.၂သနးခန သည တရားဝငအလ%ပအက%ငများတင လ%ပက%ငေနPကသညဟ% ေဖာြပခသည။
သ%ေသာ ၎ငးတ%ထမ7 အများစ%သည အများြပညသ9/အစ%းရတင လ%ပက%ငေနPကြခငး ြဖစပါသည။
ထ%အြပင ြမနမာြပည67 က%မkဏအများစ%သည အေသးစား(7င အလတစား စးပားေရးလ%ပငနးများ
ြဖစPကသည။ ဤစာတမးအတက ကu(%ပတ% ခန မ7နးထား67သညမ7ာ အများြပညသ9/ အစ%းရ တင
လ%ပသား ၁.၃ သနး673 ေနtပး၊ လ%ပသား ၁၀၀ အထက ပ%ဂsလက စးပားေရး လ%ပငနးEကးများ(7င
အစ%းရမဟ%တေသာအဖLအစညးများတင လ%ပသား ၁.၅ သနး67 ေနပါသည။ ၎ငးတ%အနက ၁.၁
သနးသည အထညချFပကhတငြဖစtပး အထညချFပကh အများစ%မ7ာ ရနက%နတင လညပတ
လျက67သည4။
ဤကနးဂဏနး (၂.၈ သနး) အေပq ေဝပ%ကျ()နးထား ၂ % သတမ7တလ%ကြခငးြဖင မသနစမးသ9
၂၆ဝဝဝ ဦး သည အများြပညသ9/အစ%းရတငလညးေကာငး၊ ၃၀၀၀၀ ဦးသည ပ%ဂsလက စးပားေရး
လ%ပငနးEကးများတင လညးေကာငး၊ စ%စ%ေပါငးမသနစမးသ9သည ၅၆၀၀၀ တရားဝင အလ%ပအက%င
67ာေဖ(%ငမညဟ% ဆ%လ%ရာ ေရာကပါသည။
ဤကနးဂဏနးများသည အPကမးဖျlးအားြဖင ခန မ7နးတကချကမ) တစခ%သာ ြဖစပါသည။
ဆကလက၍ သ%ေသတနများ ြပFလ%ပရန လ%အပပါသည
o အများြပညသ9/အစ%းရ(7င ပ%ဂsလကစးပားေရးလ%ပငနးEကးများ67 အလ%ပအက%င အေရ
အတက၊quota စတင အကျFးဝငမည အလ%ပသမား အေရအတက ပမာဏ ((7ငတညေနရာ)
o အများြပညသ9/အစ%းရ(7င ပ%ဂsလက စးပားေရးလ%ပငနးEကးများတင မသနစမးသ9
မညမ:အား အလ%ပခန အပထားPကtပးtပလ။ ဘယလ% ကuမးကျငမ)(7င ဘယလ%
ေနရာေတမ7ာလ။
o က%ယပ%ငစးပားေရးလ%ပငနး(7င တစပ%ငတစ(%င စးပားေရးလ%ပငနးများတင မသနစမးသ9
မညမ: လ%ပက%ငေနPကသနညး။
o မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%င(7င ပတသကသည လ%လားချကများ၊ စ%းရမမ)များ။
3 In the 2014 Census, 1,347,086 people reported working as a ‘government employee’ Thematic Report on Labour Force”, Volume 4G 2014 Census p XIV. 4 https://investmyanmar2019.com/garment-industry-cmp/myanmars-garment-industry/
Page 12 of 53
အလ%ပအက%င 67ာေဖေနေသာ မသနစမးသ9 လ%ပသား အေရအတက
အက9အညေပးေရး(7င ြပနလညထ9ေထာငေရးအသငး ဂျပန (AAR Japan)၊ ြမနမာ(%ငင မသနစမး
သ9များ ေ67 LေဆာငအဖL (MILI)၊ ြမနမာ(%ငင က%ယအဂw ါ မသနစမး သ9များအသငး (MPHA)၊
ြမနမာ(%ငင မသနစမး သ9များအသငးချFပ (MFPD)(7င ေရKမငးသားေဖာငေဒး67ငး (ြမနမာ) (SMTF
Foundation (Myanmar))အပါအဝင အဖLအစညးအချFLသည လ%ပငနးခငသ%ေရာက67ရန/
အလ%ပအက%ငရ67ရန ၎ငးတ% က9ညေပးေနေသာ (သ% ) က9ညေပးခေသာ မသနစမးသ9များဆ%ငရာ
အချကအလကများအား ထနးသမးထားပါသည။ ထ%အဖLအစညးများ၏ အချကအလကများအရ
မPကာေသးမ (7စများအတငး ထ%အဖLအစညးများသည ၅၅၆ ဦးခန အား အလ%ပအက%င67ာေဖရန
က9ညေပးခtပး လက67အချနတင ၎ငးတ%၏ အချကအလက ြပFစ%ထားမ)အရ အလ%ပ67ာေဖေနသ9
၈၆၁ ဦး ခန 67ပါသည။
ပ% ၁ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငများ ရ67ေစရန ေလကျငသငPကားေပးြခငး၊ အနးကပ Pကပမတ သငPကားေလကျငြခငး စသည ဝနေဆာငမ)များေပးရာတင အဓကကျေသာ အဖLအစညးများမ7 ရ67ေသာ သတငးအချကအလကများက% အေြခခသည မPကာေသးမက အလ%ပအက%ငများ ရ67သားေသာ မသနစမးသ9များ စာရငး
အဖLအစညးအမည အလ%ပအက%င
67ာေဖသ9
အလ%ပအက%ငရ67မ)
(ပ%ဂsလက ကh) ခ%(7စ
အက9အညေပးေရး(7င
ြပနလညထ9ေထာငေရးအသငး ဂျပန (AAR
Japan)
131 120 2016 114 107 2017
115 105 2018
ြမနမာ(%ငငမသနစမးသ9များ ေ67 LေဆာငအဖL
(MILI) 103 50 2016 - 2019
ြမနမာ(%ငင
က%ယအဂw ါမသနစမးသ9များအသငး
(MPHA) 70 50 2010 – 2019
ြမနမာနငင မသနစမးသ9များအသငးချFပ
(MFPD) 75 37 2016 – 2019
ေရKမငးသားေဖာငေဒး67ငး ြမနမာ (Smtf
Myanmar)
75 23 2016 85 19 2017 45 23 2018 48 22 2019
Page 13 of 53
ဤကနးဂဏနးများက ေဖာြပသညမ7ာ အဖLအစညးများ၏ အရငးအြမစအကန အသတ67ေနြခငး(7င
ြဖန ကျကေဆာငရကေသာ ပထဝဝငအေနအထားများေPကာင ဤကသ%ေသာ အဖLအစညးများမ7
အက9အညက%ယ9၍ တကတက¦က¦က အလ%ပ67ာေဖသ9အနညးငယသာ 67ပါသည။
၂၀၁၄ သနးေခါငစာရငး အချကအလကများ5အရ အထ9းသြဖင လ%ပသားအငအား အေPကာငးအရာ
အစရငခစာ၏ ေနာကဆကတ (၁) ဇယား ၁.၁၅ တင သာမန အမေထာငစ%များတင အနညးငယ၊
အလယအလတ/ ြပငးထနေသာ မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%ငအေြခအေန အေသးစတက%
ေဖာြပထားပါသည။ မသနစမးသ9များက% အြမင၊ အPကား၊ လ)ပ67ားသားလာမ) (7င ဉာဏရည
စသညြဖင ပ%ငးြခားထားပါသည။ သနးေခါငစာရငးစစတမးအရ မသနစမးအများစ%သည အဓက
စ%ကပျFးေရး၊ သစေတာ(7င ငါ:ဖမးလ%ပငနးကhများတင အလ%ပလ%ပက%ငPကေသာလညး မသနစမး
သ9များ၏ကhအလ%က အလ%ပလ%ပက%ငမ) အေြခအေန(7ငပတသကေသာ သတငးအချက
အလကများက% မေပး(%ငသြဖင ထပမ၍ ကhအလ%က သ%းသပမ)များ ြပFလ%ပရာတင မေသချာ
မ)များ 67(%ငပါသည6။
ဤအစရငခစာ၏ ဇယား ၃.၆ သည (ေအာကတင ပ% ၂ အြဖစ ြပနလည ေဖာြပထား) မသနစမး
မဟ%တသ9 လ9ဦးေရ(7င ()ငးယ7ltပး မသနစမးသ9များ၏ လ%ပေဆာငမ) အေြခအေနက% ဆနးစစ
ထားသည။ အစရငခစာ၏ဇယား (၁.၁၆)တင အချကအလကများက% ေတL (%ငသည။
5 “Thematic Report on Labour Force”, 2014 Census 66 6 Page 106, Ibid
Page 14 of 53
ပ% ၂ (၂၀၁၄) မသနစမးမ)အမျFးအစား(7င မသနစမးမ)အတ%ငးအတာ(7ငပတသကေသာ သနးေခါင စာရငး အချကအလကများ
7
အများြပညသ9/အစ%းရ(7င ပ%ဂsလကကh အဖLအစညးများတင မသနစမးသ9များက%
အလ%ပခန ထားေသာလညး မသနစမးသ9များသည မသနစမးမဟ%တေသာ အလ%ပလ%ပက%ငသ9
ဦးေရထက နညးပါးေနေPကာငးက% ဤအချကအလကများက ေထာကြပေနပါသည။ သ%ေသာ
မသနစမးအများစ%သည မမက%ယတ%ငအလ%ပ67ငများအြဖစ(သ% ) က%ယပ%ငလ%ပငနး လ%ပက%ငသ9များ
အြဖစသာ လ%ပသားေစျးကကတင တက¦ကစာ ပါဝငေလ67သည။
7 ‘Sought work’ is defined as ‘Not employed, available for work and looking for work’
Page 15 of 53
ပ%(၃) တငေဖာြပထားေသာ သနးေခါငစာရငး အချကအလကများအရ အလ%ပအက%င67ာေဖေနသ9
(7င အချနြပည ေကျာငးသား/သ9များ (အလ%ပအက%င67ာေဖရန အလားအလာ67သ9) ၅၂၈၁၄ ဦး
(၁၅(7စအထက) စ%စ%ေပါငး မသနစမးသ9 ၇၂,၇၇၃ ဦး 67ေPကာငး ေတL 67ရပါသည။ အချနြပည
ေကျာငးသားများက% ဖယထ%တပါက မသနစမးအလ%ပ67ာေဖသ9 စ%စ%ေပါငးမ7ာ ၁၉,၉၅၉ ဦး ြဖစသည။
ပ% ၃ - သမားJ%းကျ အမေထာငစ%များတင အသက ၁၅(7စမ7 ၆၄(7စ အတငး မသနစမးမ) အမျFးအစား၊ မသနစမးမ) အတ%ငးအတာ(7င အလ%ပ67ာေဖေနသ9၊ အချနြပညေကျာငးသား
မသနစမးမ)
အမျFးအစား
ေယာကwျား မနးကေလး
စ%စ%ေပါငး မသနစမးမ)
အနညးငယ
မသနစမးမ)
ြပငးထန/
အလယအလတ
မသနစမးမ)
အနညးငယ
မသနစမးမ)
ြပငးထန/
အလယအလတ
အြမငအာ\.မသနစမး
အလ%ပ67ာေဖသ98 3,863 490 2,225 238 6,816
အချနြပည
ေကျာငးသား9
5,743 1,075 7,424 929 15,171
အAကားအာ\. မသနစမး
အလ%ပ67ာေဖသ9 1,796 532 952 257 3,537
အချနြပည ေကျာငးသား 4,314 933 3,847 830 9,924
က.ယအဂါ မသနစမး
အလ%ပ67ာေဖသ9 2,641 664 1,038 268 4,611
အချနြပည ေကျာငးသား 4,397 1,794 3,889 1,237 11,317
ဉာဏရည မသနစမး
အလ%ပ67ာေဖသ9 2,605 853 1,162 375 4,995
အချနြပညေကျာငးသား 7,287 2,157 5,403 1,555 16,402
အလ%ပ67ာေဖသ9 စ%စ%ေပါငး 19,959
အချနြပည ေကျာငးသား/သ9 စ%စ%ေပါငး 52,814
8 ‘Sought work’ is defined as ‘Not employed, available for work and looking for work’ 9 “Thematic Report on Labour Force”, 2014 Census pp 182-183
Page 16 of 53
၂ဝ၁၄ ခ%(7စ သနးေခါငစာရငး အချကအလကများအရ မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င(7င
လ%ပေဆာငမ)များတင ကာဟမ)များ67ြခငးေPကာင ပ%မ% သ%ေတသနြပFရန လ%အပေPကာငး
o မသနစမးလ%ပသားအငအားထ%(7င ြပညသ9/အစ%းရ(7င ပ%ဂsလကကhအပါအဝင မသနစမး
လ%ပသားအငအားထ%သည မညသညအဖLအစညးများတင လ%ပက%ငရPကသနညး။
o မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င(7ငပတသကေသာ ဦးစားေပးကh၊ တညေနရာ(7င
ကuမးကျငမ)များသည မညသညတ% ြဖစသနညး။
o အလ%ပ67ာေဖေနေသာ မသနစမးသ9 မညမ: 67သနညး။ လာမည(7စများတင မသနစမးမညမ:
လ%ပသား အငအားစ%တင ပါဝငလာမညနညး။
o တရားဝင အလ%ပအက%ငများအတက ေဝပ%ကျ()နးထားစနစသည tမFL ြပေဒသ67 အလ%ပ67င
Eကးများ(7ငသာ အကျFးဝငမညြဖစရာ ထ%အရာများက% ေြဖ67ငးရန သငေလျာမ) 67မ67(7င
သငေလျာမ)67ပါက မညသ%ေသာ အေြခအေနတင 67ပါသနညး။
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစတစခ%အတက EကFတငြပငဆငရန လ%အပချကများသည
မညသ%ေသာ အရာများ ြဖစမညနညး။
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ (အထ9းသြဖင ြပစဒဏေပးြခငး) က% စတငကျငသ%း၊ မသ%းက% မစlးစားမ၊
မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%ငအခငအလမးြမpငတင(%ငမည ေရခ၊ ေြမခ ပတဝနးကျငတစခ% 67၊
မ67က% ဦးစာေလလာဆနးစစရန(7င မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%ငအခငအလမးများ တ%းြမpင
(%ငရနအတက လ%အပသည ကာဟချကများအား ေဖာထ%တေြဖ67ငးရန မြဖစမေန လ%အပ ပါသည။
၂၀၁၉ ခ%(7စ ပါဝငပတသကသ9များ အလ%ပJ%ေဆးေ(းပတင ေဆးေ(းချကများက ေဝပ%ကျစနစက%
စတင ကျငသ%း(%ငရနအတက ေြဖ67ငးဖ%လ%အပေသာ ကစ§ရပများက% ေဖာထ%တေပးခပါသည။
အေPကာငးအရာ
လ%အပချက
(သ% )
လ%လားချက
လက67အေြခအေန
ေ67းဦးဘဝ/ပညာေရး
မသနစမးသ9များ
မ7တပ%တငြခငး
လ%အပချက
၂၀၁၉ ဇ9လ%ငလတင ကျငးပေသာ ၄ Eကမေြမာက
အမျFးသားေကာမတ အစညးအေဝးတင မသနစမး
Page 17 of 53
သ9များ မ7တပ%တငြခငးအေPကာငး ေဆးေ(းခPက
ပါသည10။ အားကစား(7င ကျနးမာေရး ဝနEကးဌာနမ7
အတညြပFေပးရမည မသနစမးမ) အမျFးအစားများက%
အPကမး ြပFစ%ေနေPကာငး လ9မ)ဝနထမး ကယဆယ
ေရး(7င ြပနလည ေနရာချ ထားေရး ဝနEကးဌာန(7င
UNICEF က တရားဝင ေPကညာခပါသည11။ ၂၀၁၉
(7စလယပ%ငးက စ၍ မသနစမးသ9များအား မ7တပ%
တငရန ေ67 LေြပးအကြဖတေမးခနးလKာများက% ရနက%န
တ%ငးေဒသEကး၊ လ)ငသာယာtမFLနယတင လညး
ေကာငး၊ ပခ9းတ%ငးေဒသEကး ေညာငေလးပင
tမFLနယ(7င ကရငြပညနယ၊ ဖားအtမFLနယ
တငလညးေကာငး စမးသပခပါသည။12 စမးသပ
စမကနး၏ တစစတတစပ%ငးအေနြဖင မသနစမး
သ9များအခငအေရးဆ%ငရာ အမျFးသား ေကာမတ(7င
လ9မ)ဝနထမး ကယဆယေရး(7င ြပနလည
ေနရာချထားေရး ဝနEကးဌာနသည ၂၀၁၉ ခ%(7စ
ဒဇငဘာလ ၁၆-၁၉ ေနရကများတင “ မသနစမးမ)
အကြဖတြခငး(7င မ7တပ%တငြခငးဆ%ငရာ ဆရာြဖစ
သငတနး” က%လညး ြပFလ%ပခပါသည။
အေြခခပညာ(7င
တကသ%လပညာက%
လကလ7မးမ
ပညာသငယ9ခင
လ%အပချက
၂၀၁၄ သနးေခါငးစာရငး စစတမးအရ ၅-၉ (7စ
ကေလး ၄၇ သနး အနက ကေလး ၁၁,၀၀၀ ဦး ခန
သည မသနစမးမ) အလယအလတ 67Pကtပး
ေနာကထပ ကေလး ၁၁,၀၀၀ ဦးခန သည မသနစမးမ)
ြပငးထနPကပါသည။ ထ%အြပင ၁၀-၁၃ (7စPကား
ကေလး ၃၉ သနး ထမ7 ၁၀၆၀၀ သည မသနစမးမ)
အလယ အလတသာ 67၍ ၉၄၀၀ သည မသနစမးမ)
တစခ%ထကပ% 67သ9များ ြဖစပါသည။
10 Myanmar Ministry of Information သတငးများ June 2019. 11 Myanmar President Office Three-stage process to identify persons with disabilities for pilot project 6 December 2019. 12 MSWRR (2019) လ9မ)ဝနထမး၊ ကယဆယေရး(7င ြပနလညေနရာချထားေရးဝနEကးဌာန.
Page 18 of 53
ယခ%အချနတင မသနစမးကေလး ၆၇ ရာခ%င()နး
ခန သည ေကျာငးတကြခငးမ67ပါ။ ()ငးယ7l
Pကညပါက မသနစမးမဟ%တေသာ ကေလးများမ7ာ
၁၉ ရာခ%င()နးသာ ေကျာငးတကခင မရPကပါ။
ြဖစစlေလလာမ) ၄၆ခ%တင မသနစမး ကေလးများ
သည ေကျာငးဝငခငမ7 ဖယကျl ခရသည။ ၂၀၁၉
ဇ9လ%ငလ ၂၄ ရကေနတင ပညာေရး ဝနEကးဌာနသည
လ9တ%ငးအကျFးဝငပညာေရးစနစ တစခ% လ%အပ
ေPကာငး အေလးထား ေြပာPကား ခပါသည။ 13ဤပညာသင(7စ (၂၀၁၈-၂၀၁၉)၌ ကချငြပညနယ၊
မ(�ေလးတ%ငးေဒသEကး၊ စစက%ငး မ(�ေလးတ%ငး
ေဒသEကး(7င ရနက%န မ(�ေလး တ%ငး ေဒသEကးတ%တင
မသနစမး ကေလးများသည မ9လတနးတင ၈၄၃ ဦး၊
အလယတနးတင ၃၅၂ ဦး(7င အထကတနးတင ၈၆
ဦး၊ စ%စ%ေပါငး (၁၂၈၁) တကေရာက ပညာ သငPကား
ေနပါသည14။
တကသ%လအဆင ေလကျငေရး(7င ကuမးကျငမ)
နညးပညာ
သကေမးသငတနး
(7င ပညာေရး(7င
ကuမးကျငမ)
ဖL tဖFးေရး
လ%အပချက
အသကေမးဝမးေPကာငးဆ%ငရာ သငတနးများက%
မသနစမးသ9များတကေရာက(%ငရနအတက ယငး
သငတနးများတင မသနစမးသ9များက% ထည သငးရန
မသနစမးသ9များမ7 ေလျာကလKာများက% ၂၀၁၈ ခ%(7စ
ကတညးက အစ%းရနညးပညာသကေမး သငတနး(7င
ပညာေရး(7င ကuမးကျငမ) ဖL tဖFးေရး ေကျာငးများ
(TVET)၌ စတင လကခခပါသည။
သ%ေသာ မသနစမးသ9များထသ% သတငးစကား
ေရာက67ရန မသနစမး အဖLအစညးများမ7တစဆင
ေထာကပေပး ေနပါသည။
13 Myanmar International TV Rights Of PWD: Coordination Meeting Held For Drafting National Action Plan 28 April 2019. 14 The Mirror Daily ေ◌ၾကးမ◌% 25 July 2019.
Page 19 of 53
၂၀၁၉ ခ%(7စ ဇနလတင စကမ)ဝနEကးဌာနသည
မသနစမးသ9များအတက အေြခခ စကမ)လကမ)
သငတနးသငPကားေပး(%ငရနအတက အသကေမး
ဝမးေကျာငးသငတနးဖငလ7စြခငးများက% ြပနလည
ထ9ေထာငေရးဦးစးဌာန(7င ညp( )ငးခ ပါသည။ ေရLလျား
သငတနးဝနေဆာငမ)များ (mobile training service)
ဖငလ7စရနအတကလညး စစlထား ပါသည။
စကမ)ဝနEကးဌာန(7င ြပနလညထ9ေထာငေရး ဦးစး
ဌာနတ%သည လ:ငစစသငတနး၊ ဂေဟ(7င လယယာ
စ%ကပျFးေရးတင အသ%းဝငေသာ ေမာေတာဆ%ငကယ
ြပFြပငြခငးသငတနးများက% သငတနးသား ၃၀ ဦးြဖင
၂ ပတPကာ စတင သငPကား(%ငရန ရညရယထား
ပါသည။ စကမ) ဝနEကးဌာနမ7လညး ထ%သငတနး
များက% အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန
အတက အဓက ေငေPကးေထာကပ ေပးသားမည
ြဖစပါသည။ ြပနလည ထ9ေထာငေရး ဦးစးဌာနသည
သငတနးသားများအား ေဘးကငး လ%ြခFမ)(7င
လကလ7မးမမ)အတက ေသချာေစရန ြပFလ%ပထားtပး
မသနစမးသငတနးဆငးများအား အလ%ပချတဆက
ေပးရန လ%ပေဆာငမညဟ% သေဘာတ9ထား
ပါသည15။
အရညအချငးြပညဝ
သည အလ%ပ
ေလျာကထားမည
မသနစမးသ9များ
လ%အပချက
မသနစမးသ9များသည ပညာေရးကhတင ခြခား
ဆကဆြခငး PကFေတL ခရပါသည။ ၁၀ တနး(သ% ) ဘLရ
သည တရားဝင အလ%ပအက%ငအတက လ%အပ ချက
တစခ% ြဖစပါသည။ ဒဏေPကး ေဆာငရမည
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ ေအာကတင ေဝပ%ကျ()နးထား
ြပညမ7ေစရန ခန အပထားရမည အေြခခ အရည
အချငးြပညမသ9များမ67ပါက၊ ေဝပ%ကျ()နးထား
မြပညမ7၍ ဒဏေPကး ေပးေဆာင ရြခငးအတက
မေကျနပမ)များ 67လာ(%ငသည။
15 Minutes of 1st meeting of the Employment Sub-committee in Naypyidaw on 6th Aug 2019.
Page 20 of 53
တစနညးအားြဖင အလ%ပ67ငများအေနြဖငလညး
စာရကစာတမး ေအာငလကမ7တ၊ ဘLရ မ7တတမး
အစ67သညတ%က% အေရးမထားပ လ%ပက%င(%ငမည
စမးေဆာငရညက%သာ ဦးစားေပး စlးစားေပးရန
တ%ကတနး သငသည။
လကလ7မးမေသာ လ%ပငနးခင
သယယ9ပ%ေဆာင
ေရးလကလ7မးမမ)
(အထ9းသြဖင
tမFL ြပဧရယာ)
လ%အပချက ေဆာကလ%ပေရးဝနEကးဌာနသညေနြပညေတာတင
67ေသာ အပနးေြဖဥယျာl(7င ေဈးEကးများ စေသာ
အများြပညသ9သ%း ေနရာများတင မသနစမးသ9များ
အတက လကလ7မးမေသာ ေ67 Lေြပး ကေနဦး စမကနး
တစခ%ြပFလ%ပရနအတက အဆ%ြပFထားပါသည16။
ြမနမာ(%ငင မသနစမးသ9များ အသငးချFပသည
မသနစမးမ)တစမျFးချငးစ၏ ကြပားသည လကလ7မး
မမ)အေPကာငးက% ေဆးေ(းလျက67သည။
အေထာကအက9ြပF
နညးပညာ၊
အထ9းသြဖင
မျက(7ာြပင
ဖတစက
(computer, phone, etc..)
အြမငအာJ%
မသနစမးသ9
များအတက
လ%အပချက
ယ9နက%ဒေဖာင မျက(7ာြပင ဖတစကက% beta-test
နညးပညာြဖင တထငခပါသည။ (
myanmaratc.org)။ ြမနမာ အများစ%သည ယ9န
က%ဒေဖာငမဟ%တေသာ ေဇာဂျ ေဖာငအသ%းြပF
PကေသာေPကာင ထ%မျက(7ာြပင ဖတစကြဖင
စာဖတလ% မရ(%ငပါ။ မPကာေသးမက အစ%းရသည
အများြပညသ9အား ယ9နက%တက% အသ%းြပFရန
တ%ကတနးခtပး ရနက%န67သ%းစသ9များသည ြမနမာ
စာြဖင မျက(7ာြပငဖတစကက% စတင အသ%း(%ငtပး
ြဖစသည။ သ%ေသာ ထ%နညးပညာသည ေဝးလေသာ
ေဒသများ67 သ%းစသ9များထသ% ေရာက67ရန
လ%အပေနဆြဖစtပး ထ%နညးပညာက% အဆငေြပစာ
အသ%းြပF(%ငရန အတကလညး လ%အပေနဆ
ြဖစသည။
အလ%ပ67ာေဖေန
ေသာ မသနစမးသ9
လ%လားချက ြပညတငးအဖLအစညး အချFLသည အချက အလက
များ ထနးသမးထားပါသည။ (အထကတင Pကညရန)
16 Facebook page, Prof Win Myat Aye, 25 June 2019.
Page 21 of 53
များ၏ အချက
အလက
အလ%ပအက%ငရ67
ေရး စမ
EကးPကပြခငး/
ပပ%းက9ညြခငး
လ%လားချက ေအေအအာ ဂျပန ၊ ေရKမငးသား ေဖာငး ေဒး67ငး
(ြမနမာ)၊ က%ယအဂw ါမသနစမးသ9များအသငး ၊
ြမနမာ(%ငငမသနစမးသ9များအသငးချFပ၊ ြမနမာ(%ငင
မသနစမးသ9များ ေ67 LေဆာငအဖL (7င အနာEကး(7င
မသနစမးမ)
ကာကယေရး(7ငြပနလညထ9ေထာငေရးလ%ပငနးအဖL
(ြမနမာ) တ% ကသ%ေသာ အနညးငယေသာ
အဖLအစညးများသာ အလ%ပအက%ငရ67ေရး(7င
သကဆ%ငသည ပပ%းက9ညမ)များက% ေပး(%ငပါသည။
လ9မ)ေရး/ယlေကျး
မ) အေြပာငးအလ
လ%လားချက မသနစမးသ9များ အြပငထက၍ အလ%ပလ%ပရန
အလနအမငးကာကယေပးေသာ မသားစ%ဝငများ
အပါအဝင J%းရာယlေကျးမ)အတားအဆးကလညး
အားမေပးေPကာငးက% ၂၀၁၉ ဖ%ရမ၌ ေဆးေ(းခPက
သည။
၅. ြမနမာ(%ငင၌ မကလ%းအေြခြပFချlးကပနညး တစရပ ြဖစ(%ငမညလား
အခန
ဥပေဒ အခနး (၁ဝ) ပ%ဒမ ၃၅(ဂ) အရ မသနစမးသ9များ၏ ထ%တက%နများ (သ% ) မသနစမးသ9များက
တညေထာငထားေသာ စးပားေရးလ%ပငနးများမ7 ထ%တလ%ပထားေသာ ထ%တက%နများ၊ စးပားေရး
အကျFးအြမတအတကမဟ%တဘ မသနစမးသ9များ အသ%းြပFရန ြပညပမ7 တငသငးေသာ အေထာက
အက9ြပFပစ§ညးကရယာများ စသညတ%( 7ငစပလျlး၍ အမျFးသား ေကာမတသည သငေလျာေသာ
အခနဦးစးဌာန၊ အြခားေသာ အာဏာပ%ငများ(7င အခနကငးလတခငအတက ပ9းေပါငး ေဆာငရက
ရန(7င ပငလယရပြခားမ7 လ¬ဒါနးမ)များအေပqတင ကငးလတခင အခနများအတက စစlေဆာငရက
ရန တ% ြဖစသည။ သတမ7တထားသည ပမာဏထက ေကျာလန၍ မသနစမးဝနထမးများက% ခန အပ
ထားပါက က%မkဏများ(7င အြခားအဖLအစညးများမ7 အခနသကသာခငရရန ေရးချယခင 67သည။
ေနာကဆကတတငေဖာြပထားေသာ အြခားတ%ငးြပညများ၏ အေတLအPကFများ ေလလာချကတင
လ%ပငနးခင၌ အဆငေြပသငေလျာေသာ ပတ၀နးကျငတစခ% ေဖာေဆာငရန က%နကျစရတ၊
Page 22 of 53
သငတနးပ%ချြခငး၊ လ%ပခက%နကျ စရတ အပါအဝင အခနကငးလတခငများ(7ငသကဆ%ငသည
အယ9အဆ သေဘာထားများက% ေဖာြပထားပါသည။ သ%ေသာ (%ငငတကာ အေတLအPကFများအရ
အခန ကငးလတခငသည မကလ%းတစခ% အေနြဖင အtမတမး မထေရာက(%ငပါ။ အလ%ပ67ငများ၏
လ%ပက%ငပ%နညးလမး၊ အရယအစား၊ တညေနရာအေပqတငလညး မ9တည(%ငပါသည။ ထ%အြပင
ြမနမာ(%ငငအတငး အခနလ%ကနာမ)သည အနမဆ%းအဆငသာ67tပး အခနဥပေဒက% လ%ကနာ
ေဆာငရကမ)များတငလညး ေ67 Lေနာက မညKတမ)များ67ေသာေPကာင မသနစမးသ9များ
တညေထာငသည စးပားေရး လ%ပငနးများ (သ% ) မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င အခငအလမး(7င
ပတသကေသာ မကလ%းေပးြခငးအတက အခနကငးလတခငေပqမ7ာအေြခခေသာ ချlးကပနညး
သည ြမနမာြပည အတငး မေအာငြမင(%ငေသးပါ။
ြမနမာ(%ငင67 စးပားေရးလ%ပငနးများတင မသနစမးသ9များအတက အလ%ပအက%င အခငအလမး
ပ%မ%များြပားေစမည အစအမများ၊ ေဆာငရကချကများ လ%ပေဆာငသငသည(7င ပတသက၍
သ%ေတသနြပFရန လ%အပပါသည။
တစချနတညးမ7ာပင ဝငေငခနဥပေဒအား ြပငဆငေနသညြဖစရာ အခနဆ%ငရာ မကလ%းများ
အေPကာငးက%လညး ြပညတငးအခနများ ဦးစးဌာန(7င ေဆးေ(းသငသည။
အြခားမကလ%းများ
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ67ေသာ(%ငငများတင အသ%းြပFေသာ အြခားမကလ%းများမ7ာ မသနစမးေသာ
ဝနထမးများအား အလ%ပခန အပြခငး၊ အလ%ပခငသငတနးေပးြခငး(7င အေထာကအက9ြပF
ပစ§ညးများ ေထာကပေပးြခငးအတက ေထာကပေငေပးြခငး(7င သကသာခငများ၊ လ9မ)ဖ9လ%ေရး
ဆ%ငရာ ေငေပးေချမ)များအား ေလျာချေပးြခငး၊ ေချးေင(7င ေြမယာ ရ67မ)က% ေဆာငရကေပး
ြခငး(7င အလ%ပသမားဥပေဒ စစေဆးြခငးမ7 ေခတ� ကငးလတခင( 7င အနမဆ%း လ%ပအားခ
ေလ:ာချြခငးစသည ေမးခနးထ%တစရာ မကလ%းများပင 67သည။
ဆ%လာဒ(သ% ) ဝယယ9စားသ%းသ9များ ပ%မ%အားေပးမ)၊ စသြဖင က%မkဏများ၏ ေကာငးမနေသာ
လ%ပေဆာငမ)များက% အသအမ7တြပFြခငးသည ေနာကထပ မကလ%းတစခ% ြဖစသည။ ဘဂwလားေဒ67
(%ငငတင အထညချFပကhမ7 ဝယယ9သ9များ (buyers)သည မသနစမးအလ%ပသမားများ ခန အပ
ထားေသာ ပစ§ညးတငသငးသ9များ (suppliers)ထမ7 အဓကထား မ7ာယ9Pကပါသည။
Page 23 of 53
၆. မသနစမးသ9များအလ%ပအက%ငအခငအလမးတ%းြမpငေစရနအတက အြခားေသာ
(%ငငများက မညသ% အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကသနညး။
အြခားတ%ငးြပညများ၏ ချlးကပပ%ချlးကပနညးများ အကျlးချFပ သ%းသပချကက% ၂၀၁၇ (7င ၂၀၁၉
ခ%(7စတင ကျငးပခသည ပါဝငပတသကသ9များ ဖ%ရမတင မ:ေဝထားေသာ အေတLအPကFများ(7င
အနးလ%ငး သ%ေတသနက% အေြခခ၍ ေနာကဆကတတင ေဖာြပထားပါသည။
တ%ငးြပညအားလ%း၌ မသနစမးသ9များ အလ%ပလ%ပက%ငေနေသာ အေရအတက()နးသည မသနစမး
မဟ%တသ9ထက ပ%၍နညးသည။ အချF Lတ%ငးြပညများတင ေပးကမးစန Eကြခငး နညးလမးြဖင
အေကာငအထညေဖာေနေသာ မြဖစမေနကျငသ%းရသည ေဝပ%ကျ()နးထားစနစများလညး 67သည။
အချFLတ%ငးြပညများသည ခြခားဆကဆမ)မ67သည ဥပေဒြပဌာနး၍ အခငအေရးက% အေြခခေသာ
ချlးကပနညးများက% ချမ7တကျငသ%း Pကသညဟ% ဆ%ပါသည17။
ဥေရာပ(%ငငအများစ%(7င အာ67(%ငငအချFLတင ေဝပ%ကျ()နးထားစနစများ67tပး အချFL (%ငငများတင
ဒဏေPကးေပးရသညများလညး ပါဝင ပါသည။ ဂျာမနသညမသနစမး စစေဘးဒဏခသ9များ(7င
စစမ)ထမးေဟာငးများက% အေထာကအပေပးရန ေဝပ%ကျ()နးထား စနစက% ၁၉၁၉ ခ%(7စတင
စတငခပါသည။ ေြမာကဥေရာပ(7င အဂwလပစကားေြပာေသာ(%ငငများသည ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ
မြပဌာနးထားေသာလညး ခြခားဆကဆမ)မ67ြခငးက% အေြခခေသာ ချlးကပပ%ချlးကပနညး ၊
အမျFးမျFးေသာ အေထာကအပ (သ% ) မကလ%းေပးြခငးက% အေြခခေသာ ချlးကပပ%ချlးကပနညး (7င
လ%ပငနးခငဝငသငတနးများကသ%ေသာ လ%ပသားေဈးကကဆ%ငရာ ချlးကပပ%ချlးကပနညး စသည
ေရးချယမ)ပ%စများစာလညး ကျငသ%း လ%ပေဆာငေနပါသည။
မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%ငရ67ေရးအတက မညသညချlးကပမ)ကမ7 အြပညအဝ
ေအာငြမငြခငးမ67ပါ။ ဥပမာ အားြဖင မသနစမးသ9များက% အလ%ပခန ထားရာတင ေအာငြမင
ေနေသာ တ%ငးြပည(7စခ%မ7ာ ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ67ေသာ ဂျပန(%ငင( 7င ေဝပ%ကျ()နးထား စနစ
မ67ေသာ Pသစလျ(%ငငတ% ြဖစပါသည။ မသနစမးဥပေဒ(7ငစပလျlး၍ တ%ငးြပည(7စခ%စလ%းတင
အြငငးပားမ)များြဖစခပါသည။ ထ%ဥပေဒက% အသ%းချ၍ အလKသ%းစားြပFြခငး၊ မေလျာမကန
သ%းစြခငး(7င လျစလျ�J)ထားြခငးများအား ေတL 67ရပါသည။ ေဝပ%ကျ()နးထား မြပဌာနးထားေသာ
tဗတန(%ငငတင မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င ရ67မ)()နးမ7ာ ၅၁.၇%67tပး ကမ°ာေပqတင
အြမငဆ%း ြဖစသည။
17 iGlobal Law, London-based Law Firm, The World and Disability: Quotas or No Quotas?, December 11, 2013.
Page 24 of 53
အြခား(%ငငများ၏ အေတLအPကFများအရ ေဝပ%ကျ()နးထားသည မသနစမးသ9များအလ%ပအက%င
ရ67မ) အေရအတကက% ြမpငတင(%ငေသာလညး၊ ေကျနပtပး ေပျာရKငစရာေကာငး သည
အလ%ပအက%ငဘကသ% ဦးတညရာ မေရာကသကသ% ြဖစသား(%ငပါသည။ အထ9းသြဖင
အလ%ပ67ငများသည မသနစမးသ9များအား ရညရယ၍ အရညအေသး နမကျေသာ အလ%ပအက%င
များတင လ%ပက%ငေစြခငး (သ% ) မသနစမးသ9များ သးသန လ%ပက%ငရေသာ လ%ပငနးခငများတင
လ%ပက%ငေစြခငးစသည အေြခအေနမျFးများတင ြဖစေစ(%ငပါသည။ အလ%ပ67ငများသည
အလ%ပအက%ငမ67ေသာ မသနစမးသ9များအား အတငးအကျပ အလ%ပအက%ငခန ရမညဆ%ေသာ
အြမငသေဘာထား (7င မသနစမးမ)ဆ%ငရာ အြပFသေဘာမေဆာငေသာ (ေသးသမေစေသာ)
အြမငသေဘာထား (disability-related stigma) က%လညး ေဝပ%ကျ ()နးထားစနစက သတငးေပးရာ
ေရာကပါသည။ ေဝပ%ကျ()နးထား စနစအချFLသည မသနစမးသ9များအား အမ7နတကယ အလ%ပ
ေပးထားြခငး မဟ%တဘ၊ လ%ပခလစာ ေပးထားသည “ဟနေဆာငထားေသာ အလ%ပအက%င
ဖနတးြခငး” (fake employment) က% ကျေရာက(%ငပါသည။
ေနာကဆကတတင ေဖာြပထားေသာ ေဝပ%ကျ()နးထား(7ငြပစဒဏများ67ေသာ (%ငငများစာတင
က%မkဏအများစ%သည မသနစမးသ9များက% အလ%ပခန ြခငးထက ဒဏေငက%သာ ေရးချယPကသည။
ဤအေPကာငးအရာများေPကာင ေနာကထပ အခနဝနထ%ပဝနပ%းအြဖစ J)ြမငPကသည။
ဒဏေPကးများမ7 ရနပ%ေငများက% မသနစမးသ9များအသငးများသ% လKေြပာငးေပးေသာ(%ငငများတင
ဤအသငးများသည ဤရနပ%ေငများအား မ7ခ%မ)များ တ%းပားလာပါသည။ ထ%ေPကာင ၎ငးတ%သည
မသနစမးသ9များအတက အရညအေသး67ေသာ အလ%ပများေထာကပေပး(%ငမ) မ67ေသာလညး
ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက%သာ ဦးတညေဆာငရကေနPကသည။
ဒဏေPကး(7င မကလ%းေပးမ)များသည ဟနေဆာငမသနစမး အလ%ပသမားမ7တပ%တငြခငးကသ%ေသာ
အကျငပျကြခစားမ)အတက အခငအလမးများ ဖငေပးသကသ% ြဖစေနသည။
၇. ြမနမာ(%ငငအတက သကေရာကမ)များ - အမျFးသားေကာမတအတက
ေရးချယစရာများ
ပ%မ%ေကာငးမနေသာ ပတဝနးကျငြဖစသညအချနအထ ြမနမာ(%ငငတင ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက%
ေခတ� မကျငသ%းေသးဘ ေရLဆ%ငးထားသငသလား (သ% ) ကျငသ%းရန ြပငဆငမ)များက% ဆကလက
လ%ပေဆာငသငသလား ဆ%သညက% ေကာမတက စlးစားရန လ%အပသည။ မသနစမးသ9များဆ%ငရာ
Page 25 of 53
သေဘာတ9စာချFပပါ အေကာငအထညေဖာမ)များအား ေစာငPကပPကညJ)သည က%လသမဂs
ေကာမတ သည ေအာကေဖာြပပါအေPကာငးအရာများက% အPကြပFခသည-
(က) တစဦးချငးစအတက သငေလျာက%ကညမည လ%ပငနးခငအေနအထား ပပ%းေပးရန(7င
လ%ေလာကေသာ ေလကျငသငPကားေပးြခငး၊ အစ%းရ(7ငပ%ဂsလက ကhများတင လ%ပငနးခင၌
သငတငေလျာကပတေသာ ပတဝနးကျင ြဖစေစရန ြပငဆငမနးမမ) (reasonable
accommodation) များက% ြငငးပယြခငး အပါအဝင မသနစမးသ9များအေပq ခြခားဆကဆမ)
ပေပျာကေစရန ဥပေဒများ(7င မ9ဝါဒများက% ချမ7တ ြပဌာနးရမည။
(ခ) ပငလငးေသာ အလ%ပသမားေဈးကကတင မသနစမးသ9များ အထ9းသြဖင အမျFးသမးများ(7င
မသနစမးလ9ငယများ၏ အလ%ပအက%ငအခငအလမးအား ြမpငတငရန ထေရာကေသာ “
ခြခားဆကဆ ခရသ9များက% အလ%ပအက%င၊ ပညာေရးစသည ကhတ%၌ ဦးစားေပးသည မ9ဝါဒများ၊
အေရးယ9 ေဆာငရကမ)များ”က% လ%ပေဆာငရန(7င ပငလငးေသာ အလ%ပသမား ေဈးကကတင
အားလ%း လကလ7မးမ7ပါဝင(%ငရန အေရးယ9ေဆာငရကမ)များ ပ%မ%လ%ပေဆာငရန။
(ဂ) အစ%းရ၊ ပ%ဂsလက ကhများ67 အလ%ပအက%ငများတင မသနစမးသ9များပါဝငမ)(7င ပတသက၍
တ%းတကလာသည အေြခအေနက% အသကအရယ၊ လင၊ မသနစမးမ)(7င အလ%ပအက%င
အဆငအတနးလ%က ခြခားြပထားေသာ အချကအလကများက% ေနာကတစEကမ တငြပရမည
အစရငခစာတင ေဖာြပထားရန။
က%လသမဂsသည ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ လ%အပမ)67၊ မ67(7ငပတသကtပး သးြခားသေဘာထား
မ7တချကမ67ေသာလညး မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%င အခငအေရးက% ြဖညဆညးရန
ထေရာကေသာ “ခြခားဆကဆ ခရသ9များက% အလ%ပအက%င၊ ပညာေရးစသည ကhတ%၌
ဦးစားေပးသည မ9ဝါဒများ၊ အေရးယ9 ေဆာငရကမ)များ” (Affirmative Action)က% ြပFလ%ပရန
အားေပးသည။
မသနစမးသ9များ၏ အလ%ပအက%ငအခငအေရးြမpငတငရန အမျFးသားေကာမတသည
ေအာကေဖာြပပါ ေရးချယမ) (7စခ% 67သည။
Page 26 of 53
ေရးချယမ) (၁) - ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက% ေJKLဆ%ငးြခငး(7င စမးေဆာင(%ငေသာ
ပတဝနးကျငက% ဦးတည ေဆာငရကြခင:
၁. ေဝပ%ကျ()နးထားစနစက%ေနာကပ%ငး(7စများတငသာ သတမ7တြခငး(7င မသနစမးသ9များအတက
အလ%ပအက%ငအခငအလမးေကာငးများ တ%းတကေကာငးမနေစရန လ%အပေသာ လ%ပေဆာငမ)များ
က%သာ ဦးတညေဆာငရကသငပါသည။ (နဒါနးက%Pကညပါ)
က။ မသနစမးသ9များ၏အခငအေရးများ(7ငသကဆ%ငေသာ၊ ခြခားဆကဆြခငး မြပFရန
တားြမစထားေသာ လက67ြပဌာနးထားသည မ9ဝါဒများ၊ ဥပေဒများ၊ စညးမျlးများအား အသပညာ
ေပးမ) ြမpငတငရန။ အစ%းရဌာနများ၊ စးပားေရးလ%ပငနးများ(7င အများြပညသ9က% ဦးတည
ေဆာငရကသငပါသည။
ခ။ ခြခားဆကဆမ)မ67ြခငးက% ေသချာေစရန လက67 ြပဌာနးထားသည မ9ဝါဒများ၊ ဥပေဒများ(7င
နညးဥပေဒများက% အေကာငအထညေဖာ လ%ပေဆာငြခငး
အထ9းသြဖင
o ပညာေရး(7င အသကေမးဝမးေကျာငးသငတနးများက% လကလ7မးမရယ9 သငPကား(%ငြခငး
o အများြပညသ9သ%း သယယ9ပ%ေဆာငေရး စနစက% လကလ7မးမ အသ%းြပF(%ငေစြခငး
o မသနစမးသ9များ မသနစမးမ7တပ%တငရ67ေစရန အ67နအဟ%နြမpင ေဆာငရကြခငး
o အလ%ပအက%ငအမျFးအစားများ အားလ%း (အစ%းရဌာန၊ အစ%းရမဟ%တေသာ အဖLအစညး
များ(7င ပ%ဂsလကကh) တင အလ%ပေလ:ာကလKာေခqယ9ြခငး၊ အလ%ပခန အပ ထားြခငး(7င
ရာထ9းတ%းြမpငြခငးများတင67ေသာ ခြခားဆကဆမ)များက% တနးလ7န ေဆာငရကြခငး
ဂ။ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငအခငအလမးတ%းြမpငေစရန(7င လ%ပငနးခငဝငရန သငေလျာ
ေသာ စမးေဆာငရည တ%းြမpငေစရန အစအမများ(7င လ%ပေဆာငချကများ
o တစဦးချငးစ၏ စတအားထကသနမ)အေပqမ7ာ အေြခခtပး လ9မ7န၊ ေနရာမ7န က%ကညမ) 67ရန
ေဆာငရကြခငး (job matching) ၊ အလ%ပအက%င အခငအလမးြပပ (job fairs) (7င အလ%ပ
အက%င67ာေဖေနေသာ မသနစမးသ9များ၏ အချကအလကများက% စနစတကျ စ%ေဆာငး
ထား67ြခငး၊
o လ%ပငနးဆ%ငရာ ကuမးကျငမ)များ(7င မမတ%အေပq မမတ%ယ%Pကညမ)များ 67လာေအာင
ေဆာငရကေပးသည အစအစlများ၊ လ%ပငနးခငအEကF(7င လ%ပငနးခငအတငး ေလကျင
Page 27 of 53
သငPကားေပးမ)များ၊အလ%ပမ67ေသးသ9များက% အလ%ပအက%ငအေတLအPကFရ67ေစရန ယာယ
အလ%ပေနရာခန အပထားမ)(7ငလ%ပငနးခငအတက အဆငသငြဖစေအာငြပငဆငြခငး၊
o (မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး၊ မသနစမးဝယယ9 စားသ%းသ9များအား
ဝနေဆာငမ)များ လကလ7မးမေစေရး လ%ပေဆာငြခငး အပါအဝင) မသနစမးသ9များ
အားလ%းပါဝငသည မ9ဝါဒများက% ချမ7တ၍ လကေတLအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရက
ေနေသာ က%မkဏများက% အခနေလျာေပါေပးြခငး(7င အသအမ7တြပF ေပးြခငး။
ေရးချယမ) (၂) စမးေဆာင(%ငသည ပတဝနးကျငတ%းတကေအာင ြပFလ%ပြခငးအြပင
ေဝပ%ကျ()နးထား စနစက% အစပျFးြခငး(7ငပတသက၍ အPကဉာဏရယ9ြခငး။
အစ%းရ(7င ပ%ဂsလကကhများ67 အလ%ပ67ငများသည မသနစမးမ)အေPကာငး၊ အလ%ပ67ငများမ7
ခြခားဆကဆမ) မြပFလ%ပရဟ9ေသာ တာဝနဝတ� ရားများအေPကာငး(7င ပတသက၍ အသပညာ
အနညးငယသာ67သည။ ြမနမာ(%ငငတင ေဝပ%ကျ()နးထားစနစ အေကာငအထညေဖာရန
ြဖစ(%ငေြခက% ေလလာ(%ငရနအတက အလ%ပ67ငများ (စးပားေရး လ%ပငနးများ(7င အစ%းရ
မဟ%တေသာအဖLအစညးများ)၊ မသနစမးအဖLအစညးများ (7င တ%ငပင ေဆးေ(း၍ ေစေစစပစပ
ပငပင လငးလငး(7င စနစတကျ ြပFစ%ထားသည “Green Paper” (တ%ငပင ေဆးေ(းမ)မ7ရ67ထားေသာ
အေတးအြမင၊ အPကြပFချကများပါဝငသည စာတမး တစေစာင) လ%အပပါသည။ (%ငငတကာ
အေလအကျငေကာငးများအေပq အေြခခ၍ ထ%ကသ% တ%ငပင ေဆးေ(းမ)များသည တစ(7စခန
Pကာြမငသငသည။ ဥပမာ ြပငဆငမ)၊ ေြခာကလ တ%ငပငေဆးေ(းမ) (ဆကသယေရး(7င
လ9ထ%အစညးအေဝးများအပါအဝင၊ အေြဖများအား ြပနလညသ%းသပြခငး(7င စ%စညးြခငး)။
အြပညြပညဆ%ငရာ အေတLအPကFများက% ထငဟပေသာ လ%ပေဆာင(%ငဖယ67သည အမျFးမျFးေသာ
အေရးယ9ေဆာငရကမ)များ(7င၎ငးတ%၏ ြဖစ(%ငေချတ%( 7င ပတသက၍ တကျေသာ ေမးခနးများ
67သငသည။ တ%ငပင ေဆးေ(းမ)များမ7 တစဆင ေအာကပါတ%( 7င စပလျlးသည ဦးစားေပးမ)များ(7င
ြဖစ(%ငေြခအေပq ထငြမင ယ9ဆချက များက% 67ာသင ပါသည။
o ေဝပ%ကျ()နးထား ရာခ%င()နး
o အကျFးဝငမ)(ဥပမာ-အများြပညသ9/အစ%းရ(7ငပ%ဂsလကကh၏မညသညအစတအပ%ငးများ)
o အေကာငအထညေဖာေဆာငရကရန စတငမတဆကြခငးအတက အချနဇယား
o မကလ%းများအတက ေရးချယစရာများ
o ြပစဒဏများအတက ေရးချယစရာများ
Page 28 of 53
o အစရငခရန လ%အပချကများ
o ေစာငPကညေလလာြခငး(7င ြပနလညသ%းသပရနအတက ေရးချယစရာများ
ေအေအအာ ဂျပန (AAR Japan) (7င ြမနမာစးပားေရး တာဝနယ9မ)67ေရး အေထာကအက9ြပF ဌာန
(MCRB) တ%သည ဤကသ% ညp( )ငးတ%ငပငမ) တစခ% လ%ပေဆာင၍ Green Paper (တ%ငပငေဆးေ(းမ)
မ7ရ67ထားေသာ အေတးအြမင၊ အPကြပFချကများပါဝငသည စာတမး တစေစာင) ြပFစ%ရာတင
အလ%ပအက%င ဆပေကာမတက% ေထာကပ(%ငေသာလညး ေနာကထပ ဖL tဖFးေရး မတဖကများ၏
ပပ%းမ)လညး လ%အပေPကာငး အPကြပFလ%ပါသည။
မညသညေရးချယမ)က%မဆ% ေရးချယလ%ပေဆာငပါက အမျFးသားေကာမတသည အစ%းရ၊ ပ%ဂsလက
ကhများ67 အလ%ပအက%ငများတင မသနစမးသ9များပါဝငမ)(7င ပတသက၍ တ%းတကလာသည
အေြခအေနအေပq အသကအရယ၊ လင၊ မသနစမးမ)(7င အလ%ပအက%င အဆငအတနးလ%က ခြခား
ြပထားေသာ အချကအလကများက% စ%ေဆာငးထား67ရန လ%အပပါသည။
Page 29 of 53
ေနာကဆကတ - အြခား(%ငငများ67 ေဝပ%ကျ()နးထား67ြခငး၊ မ67ြခငးဆ%ငရာ
ချlးကပမ)များ အကျlးချFပ
ဤေနာကဆကတသည ၂၀၁၉ Pသဂ%တတင ြမနမာစးပားေရး ကhတာဝနယ9မ)67ေရး အေထာက
အက9ြပFဌာန (MCRB)မ7 ြပFလ%ပေသာ အနလ%ငး သ%ေတတန အေပqအေြခခသည။
ေဝပ%ကျ()နး
ထား67
%အများ
ြပညသ9/
အစ%းရ
%ပ%ဂsလက ြပစဒဏ မကလ%း ေဝပ%ကျ()နထား မ67
အာ67ပစဖတ
ဂျပန
က%းရးယား
တJ%တ
ထ%ငး(%ငင
မေလး67ား
လာအ%
ကေမ°ာဒးယား
ဖလစပ%င
အငဒ%နး67ား
ဗယကနမ
အ(´ယ
နေပါ
၂.၅
၂
၁.၅
၁
၁
?
၂
၁
၂
?
၃
၅
၂.၂
၂
၁.၅
၁
၁
၃
၁
ဝ
၁
၂-၃
၀
၄
67
67
67
67
?
67
မ67
မသ
67
67
မသ
?
67
67
67
67
67
67
67
67
?
?
?
?
စကwာပ9
ေဟာငးေကာင (SAR)
ဘဂwလားေဒ67
ဘJ9(%ငး
အြခားေသာ
ြပငသစ
ဂျာမန
၆
၅
၆
၅
67
67
67
67
tဗတန
အေမရကနြပညေထာငစ%
PသစေPတးလျ
Page 30 of 53
အာ67 - ပစဖတ(%ငငများ
ဂျပန(%ငင (Q)
ဂျပန(%ငငတင ၁၉၆၀ခ%(7စကတညးက J% း၊ က%မkဏများ၊ အစ%းရ(7ငေဒသတငး အာဏာပ%င
အဖLအစညးများအတက မသနစမးသ9များအလ%ပခန ြခငးဆ%ငရာ ေဝပ%ကျစနစ67ခသည။ ဂျပန(%ငင
အစ%းရသည က%လသမဂsမသနစမးသ9များဆ%ငရာ အခငအေရးသေဘာတ9 စာချFပက% ၂၀၁၄ခ%(7စတင
လကမ7တေရးထ%းခသည။
ဂျပန(%ငင၏ မသနစမးသ9များအလ%ပခန ြခငး ဆ%ငရာ ေဝပ%ကျစနစအရ အစ%းရကhတင ၂.၅ရာခ%င
()နး(7ငပ%ဂsလကကhတင ၂.၂ရာခ%င()နး67သည။ ပ%ဂsလကကhတင မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%င
ရ67မ)()နးသည ခန မ7နးေြခအားြဖင ၇.၉ ရာခ%င()နးခန 67သည18။
မသနစမးသ9များအလ%ပအက%ငရ67မ)()နးြမငမားလာေစရန ၂၀၀၉ ခ%(7စမ7 စတငtပး လ%ပငနး67ငများက%
ဂျပနအစ%းရ၏ မကလ%းေပးဆေဆာငမ)များ -
o လ%ပငနး67ငမ7 မသနစမးသ9များအတက အလ%ပလ%ပက%ငရာတင လယက9ေချာေမLေစရန
အတက ပစ§ညးကရယာများ စစlေပးြခငး (သ% ) တပဆငေပးြခငးများေPကာင (ဥပမာ -
လကသေကwတြပ ဘာသာစကား စကားြပန၊ လ%ပငနးခငအတငးအလ%ပသငဆရာများ)
လ%ပငနး67ငများ စးပားေရးအရ ခကခမ)များေလျာချေစ(%ငရန(7င မသနစမးသ9များအား
ဆကလကအလ%ပခန ထား(%ငရန ဂျပနအစ%းရမ7 ေထာကပေငများေထာကပေပးြခငး။
o မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ေသာလ%ပငနး67ငအား အခနေပးေဆာငရာတင သကသာခင
များ ထား67ေပးြခငး။
o က%မkဏခများစာ67ေသာ က%မkဏEကးများတင မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန အပသည
ရာခ%င()နးက% တကချကရာ၌ က%မkဏခများ၏လ%ပငနး67ငတစဦးမ7 မသနစမးသ9များအား
အလ%ပအက%ငရ67ေရးအတက အခငအေရးေပး စတငေဆာငရကခလ:င မခငက%မkဏEကး၏
ေဝပ%ကျစနစစာရငးဝငအြဖစ သတမ7တသည။ ၎ငးက%မkဏခများအတကလညး မကလ%း
ေပးဆေဆာငမ)များ စစlေပးထားသည။
o အနညးဆ%းလ%ပခလစာသတမ7တေပးြခငး၊ အလ%ပ67ငသည မသနစမးသ9တ%၏ စတပ%ငး
ဆ%ငရာ (သ% ) က%ယခ(¶ာပ%ငးဆ%ငရာ အားနညးချက များေPကာင လ%ပငနးခငအတငး အြခား
18 Japan Times, National News, Jiji, Number of people with disabilities working at Japanese firms tops 500,000 for first time, April 10 2019.
Page 31 of 53
သ9များ(7င တနးတ9 လ%ပက%င(%ငစမးမ67သည မသနစမးသ9များအား ဂျပန(%ငင စရင စ%နယ
အလ%ပသမားJ%းမ7 ဒါJ%ကတာ၏ ခငြပFချကြဖင အနညးဆ%းလ%ပခလစာ ေအာက ေလျာtပး
ေပးေချ(%ငသည။
မသနစမးသ9များအလ%ပခန ြခငးဆ%ငရာ ေဝပ%ကျစနစစ()နးက%ချFးေဖာကသည ဝနထမးဦးေရ၁၀၀
ေကျာ67ေသာ လ%ပငနး67ငများသည ေလျာချခန အပေသာ လ%ပသားအေရအတကအတ%ငး
တစေယာကလ:င လစlအေမရကနေဒqလာ ၄၇၀(7ငညမ:ေသာ ဂျပနယနးေင၅၀၀၀၀အထ ြပစဒဏ
ချမ7တြခငးက% ခရသည။ အစ%းရမ7ဝနထမးဦးေရ၁၀၀ေကျာေသာလညး ၂၀၀ မေကျာလနေသာ
က%မkဏများက% အထ9းအချနကန သတချကြဖငေစာငဆ%ငးေပးသည။
၎ငးအလ%ပ67ငများသည မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ြခငးဆ%ငရာ (7စစlအစရငခစာက% ဂျပနအစ%းရ
ထ တငြပရမည။ လ%ပငနး67င၏မသနစမးသ9များအလ%ပခန ( )နးသည ေဝပ%ကျစနစ စ()နးေအာက
ေလျာနညးေနပါက ေဒသတငးဆ%ငရာအလ%ပခန ထားြခငး ဝနေဆာငမ) ဒါJ%ကတာ(7င ေတLဆ%ရမည
ြဖစtပး၊ မသနစမးဝနထမးများ ပ%မ%ခန အပ(%ငရနအတက ၂ (7စ စမကနးက% ေရးဆရမည ြဖစသည။
မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ၂ (7စ စမကနးေရးဆထားtပးေနာက ေဝပ%ကျ စနစအား
မြပညမေသာပ%ဂsလကက%မkဏများက% အများြပညသ9အား အသေပးေဖာြပမည ြဖစသည။
အဆ%ပါစညးမျlးသညအစ%းရကhများတင သကေရာကမ)မ67ပါ။
သ%ေသာလညး မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစသည လကေတL အေကာင
အထညေဖာေဆာငရကရာတင အဆငမေြပမ)များ67ေနဆြဖစေPကာငး သတငးမဒယာများမ7 အPက
ြပFေဖာြပထားသည။ လတတေလာထ%တေဖာေြပာPကားချကများအရ အချFLေသာ ေအဂျငစများ(7င
ဝနEကးဌာနများသည ၁၉၆၀ခ%(7စကတညးကစတင၍ ပငစငအနားယ9သားေသာ သ9များ(7င ေသဆ%း
သားသ9များ၏အမညများအား မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစတင ထညသငး
တငြပြခငးများြပFလ%ပလျကေPကာငးသ67ရသည19။
19 Nikkei Asian Review, Politics Japan ministries inappropriately included 3,700 people to meet disabled quota. 22 October 2018.
Page 32 of 53
ေတာငက%းရးယားသမ·တ(%ငင (Q)
အများြပညသ9(7ငသကဆ%ငေသာ ကhများတင ဝနထမးဦးေရစ%စ%ေပါငး၏ ၂ရာခ%င()နးက% မသနစမး
သ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစအြဖစထား67သည။ လက67ပ%ဂsလကကhတငမ9
စ%စ%ေပါငးဝနထမးအေရအတက ၃၀၀ေကျာ67မ7သာလ:င မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး
ေဝပ%ကျစနစသညသကေရာကမ)67သည။ မသနစမးသ9များအလ%ပအက%ငြမpငတငေရး က%းရးယား
ေအဂျငစ(KEPAD)မ7 မသနစမးသ9များအတက “ဦးတည၍စစlပ%ချ၊ ေလကျငေပးသည အသက
ေမးဝမးေPကာငးဆ%ငရာ ေလကျငသငယ9မ)များ” ရ67ရန(7င ယ7ltပFငမ)များသည ဝနထမးေဈးကက
ထသ% ထ%းေဖာက(%ငရန မသနစမးသ9များအား အသကေမးဝမးေကျာငးဆ%ငရာ ြပနလညထ9ေထာင
ေရး ဝနေဆာငမ)များက% ေထာကပေပးသည။ သ%ေသာြငားလညး ြပငးထနေသာ မသနစမးမ) အေြခ
အေန67သ9များအတက များစာ အေထာကအပ မြဖစေPကာငး ေတL 67ရသည။
က%ရးယားတင၂၀၀၈ခ%(7စမ7စ၍ မသနစမးသ9များအား ခြခားဆကဆမ)ဆန ကျငေရး အကဥပေဒ
ထ%တြပနခသည။ ေတာငက%းရးယား(%ငငအေနြဖင ယငးအကဥပေဒက%ကျငသ%းေနေသာြငားလညး
Samsung, SK, (7င Hanjin ကသ%စးပားေရးဆ%ငရာ ေကာပ%ေရး67ငးက%မkဏEကးများသည မသနစမး
သ9များက% အလ%ပခန အပရန ဝနေလးတ%ဆ%ငးလျက67သည20။
မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစသည လ%ပငနး67င(7င မသနစမးသ9များ
အPကား သေဘာထား ကလtပး အြငငးပားမ)ကစ§ရပများက% ြဖစပားလာေစခသည။ မသနစမးသ9များ
အလ%ပအက%င ြမpငတငေရး က%းရးယားေအဂျငစ(KEPAD)၏ စစတမးများအရ၊ က%းရးယား(%ငင67
၅၀ရာခ%င()နးေသာ ပ%ဂsလကက%မkဏများသည မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး
ေဝပ%ကျစနစက% လ%ကနာ ကျငသ%းေနြခငးမ67Pကပါ21။ မသနစမးဝနထမး အလ%ပခန ထားြခငး()နး
သည သတမ7တထားေသာ ေဝပ%ကျစနစေအာက ေလျာနညးေနပါက ြပစဒဏေပးြခငးစနစသည
စးပားေရးလ%ပငနး67ငများ အတက ပ%မ%ဝနထ%ပဝနပ%း ြဖစေစtပး၊ အစ%းရ၏ မကလ%းေပး
ဆေဆာငေထာကပမ)များမ7ာ အလန နညးလနးေနသညဟ% ထ%တေဖာေြပာဆ%ထားPကသည။ လက67
ဒဏေPကးေငမ7ာ သတမ7တဦးေရ ေအာက တစေယာကေလျာပါက တစလလ:င အေမရကနေဒqလာ
၆၇၀ - ၁၁၁၄ (7င ညမ:ေသာ ေတာငက%းရးယားဝမ ၈၁၂၀၀၀ - ၁၃၅၂၂၃၀ ေပးေဆာငရမည
ြဖစသည။
20 Comparing Employment Quota Systems for Disabled People Between Korea and Japan Asian Journal of Human Services, VOL.10, 12 February 2016. 21 Lessons from the 2017 International Disability Employment Forum in South Korea Seoul Business Disability Forum, 19 September 2017.
Page 33 of 53
ေတာငက%းရးယား(%ငငတင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငးဆ%ငရာ ဝနေဆာငမ)များက% အကျFး
ြမတမယ9ေသာ အဖLအစညးများက စမခန ခလျက67သည။ သ%ေသာလညး လ%ပပ%ငခငများ(7င
စးပားေရးဆ%ငရာ မကလ%းေပးဆေဆာငမ)များ အားနညးြခငးေPကာင အကျFးရလာဒများမ7ာ ေမ:ာမ7နး
ထားသည ရလာဒက%ပင ြပညမြခငးမ67ပါ။ ၎ငးအဖLအစညးများ၏ ၈၀-၁၀၀ ရာခ%င()နးေသာ
ေငေPကးေထာကပမ)များမ7ာ က%းရးယားအစ%းရမ7 ရ67ေနြခငးြဖစသည။ ထ%ေPကာင အဖLအစညးများ
မ7ာ သးြခားရပတည(%ငြခငးမ67ပ က%းရးယားအစ%းရအေပqတငသာ မ7ခ%ေနရဆြဖစသည22။ မသနစမး
သ9များသာ ခန အပထားေသာ အလ%ပJ%များ၏ လ%ပငနးခငအရယအစားမ7ာ ေသးငယ Pကသည။
ပျမးမ:မသနစမး အလ%ပသမား အေရအတက ၃၀ ဦး ေအာကသာ ြဖစသည။
တJ%တြပညသ9သမ·တ(%ငင (Q)
တJ%တ(%ငငမသနစမးသ9များအဖLချFပ (CDPF) သည မသနစမးသ9များ၏အခငအေရး ကာကယ
ေဆာငရကေပးသည လ%ပငနးများက% (%ငငေတာအဆငြဖင ေဆာငရကေနေသာ အဖLအစညးြဖစtပး
မသနစမးသ9များ လ%ပငနးေကာမတ (%ငငေတာေကာငစ၏ အတငးဝနJ%းအြဖစလညး သ67Pကသည။
၎ငးအဖLသည မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငးဆ%ငရာ မ9ဝါဒများ ေဖာေဆာငရန(7င အေကာင
အထညေဖာေဆာငရကရန သကဆ%ငရာဌာနများက% က9ညပပ%း ေပးလျက67သည။ ေဒသတငးအစ%းရ
ဌာနများတငလညး မသနစမးဝနထမးများ ခန အပေရး(7င အြခားေသာ အလ%ပခန ထားြခငး
နညးလမးများက%လညး ြမpငတငေဆာငရကရန လမးKနမ)များ ြပFလ%ပသည။
၂၀၁၇ဒဇငဘာလစာရငးများအရ တJ%တ(%ငငမသနစမးသ9များအဖLချFပ (CDPF) တင မ7တပ%တင
စာရငးသငးထားသည အလ%ပလ%ပ(%ငေသာ အသကအရယ မသနစမးသ9 စ%စ%ေပါငး ၁၇.၅၅သနး
အနက ၉.၄၂သနးမ7ာ အလ%ပအက%ငရ67tပး ြဖစသည။ တJ%တ(%ငငမသနစမးသ9များအဖLချFပ (CDPF)
၏အဆ%အရ တJ%တ(%ငငတင မသနစမးသ9စ%စ%ေပါငးခန မ7နးေချ ၈၅သနးခန 67ရာ အလ%ပအက%ငရ67
ေသာ မသနစမးသ9အေရအတကမ7ာ ၆.၅ ရာခ%င()နးသာ 67သည။ အချFLေသာ အြမငအာJ%အားနညး
ေသာ မသနစမးသ9များမ7ာအေPကာြပငြခငး(သ% )စ(ရားတးြခငးစေသာသမာJ%းကျ သကေမးဝမး
ေPကာငး အလ%ပများက% လ%ပက%ငPကသည။
22 South Korea – Welfare law for Persons with Disabilities. Disability Rights Education & Defense Fund, the Welfare Law for Persons with Disabilities, by the Ministry of Health and Welfare Republic of Korea, Amended as Law No.4179, promulgated on 30 December 1989.
Page 34 of 53
၂၀၀၈ခ%(7စတင တJ%တ(%ငငအစ%းရသည မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစ
ဥပေဒက% ထ%တြပနခtပး၊ ၎ငးဥပေဒအရ အစ%းရ(7ငပ%ဂsလက က%မkဏများသည မသနစမးသ9များ
အတက အလ%ပေနရာအနညးဆ%း ၁.၅ ရာခ%င()နး ထား67ရမည ြဖစသည။ ၎ငးဥပေဒသည ၃ (7စ
ေအာက သကတမး67ေသာ က%မkဏများ(7င ဝနထမးအငအား အေယာက၂၀ေအာက67ေသာ က%မkဏ
များအား သကေရာကမ)မ67ပါ။
ေဝပ%ကျစနစအား မြပညမေသာက%မkဏများအေနြဖင Baozhang Jin ဟ%ေခqေသာ ရနပ%ေငထသ%
ဒဏေPကးေပးေဆာငရမည ြဖစသည။ ေပးေဆာငရေသာ ဒဏေPကးေငပမာဏမ7ာ ေနရာေဒသလ%က
ေြပာငးလမ)67သည။ သ%ေသာက%မkဏအများစ%မ7ာ ရနပ%ေငသ%ထညဝငရန ေရးချယPကသည။
မသနစမးသ9များက% အလ%ပမခန အပလ%ေသာ ေယဘ%ယျအေPကာငးအရငးများမ7ာ မသနစမး
ဝနထမးများက% သငPကားေပးြခငး(7င က%မkဏ၏ဖLစညးပ%တင မသနစမးဝနထမးများအား ထညသငး
၍ ေဆာငရကရန ဝနေလးေသာေPကာငြဖစသည။ တJ%တ(%ငင၏ မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားမ)
()နး ေလျာနညးရြခငးအေPကာငးအရငးမ7ာ အနညးငယေသာ က%မkဏများသာ Baozhang Jin ရနပ%ေင
ကငးလတခင အကျFးအြမတက% အသ%းချPကေသာေPကာင ြဖစသည။
စးပားေရးလ%ပငနးများက% ြပစဒဏများ ချမ7တသည စနစေPကာင မသနစမးသ9များ လ%ပငနးခင
အတငး အဆငေြပေစရန မညကသ%ေဆာငရကရမညက% လ%ပငနး67ငများအား လမးKနမ)များ
ေပးရန ေတာငးဆ%မ)များ67လာခသညဟ% Humanity and Inclusion23 အဖLအစညးမ7 မ7တချကြပF
ထားသည။ ထ%ကသ% အPကဉာဏ ေတာငးေသာ စးပားေရးလ%ပငနးများမ7ာ တJ%တ(%ငငသားပ%င
စးပားလ%ပငနးများထကစာလ:င၊ အများစ%မ7ာ တJ%တြပညမEကး၌ လညပတ လ%ပက%ငေနေသာ
(%ငငေပါငးစ% အေြခစ%ကက%မkဏEကးများ (သ% )ဖကစပစးပားေရးလ%ပငနး က%မkဏများသာြဖစသည။
တJ%တ(%ငငသားပ%င လ%ပငနးများသည ဒဏေငေပးရနအတကသာ ေရးချယPကသည။
တJ%တ(%ငငတငမသနစမးအလ%ပသမားအတက ဦးစားေပးကျငသ%းေနေသာ မ9ဝါဒတင အခန
သကသာခင( 7င/ သ%အြခားကငးလတခငတ%ပါဝငေနေသာလညး အကျFးခစားခငအတက သတမ7တ
ချကများသည အဆ%ပါက%မkဏ၏အရယအစား၊ ဝနထမးအေရအတက(7င ေနရာေဒသေပq မ9တည
tပး ေြပာငးလမ)များ67ပါသည24။
23 Previously known as Handicap International. 24 Briefing by Dezan Shira & Associates| Hiring Disabled Workers in China: Incentives and Challenges, 26 April 2016.
Page 35 of 53
ေဟာငေကာငအထ9းအ%ပချFပေရးေဒသ (SAR) (NQ)
ေဟာငေကာငအထ9းအ%ပချFပေရးေဒသတင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငးဆ%ငရာ ေဝပ%ကျ
စနစ မ67သကသ% ေဟာငေကာငအစ%းရတငလညး ေဝပ%ကျစနစအား စတငေဖာေဆာငရန အစအစl
မ67ပါ25။ ခန မ7နးေြခအားြဖင ေဟာငေကာငြပညသ9ဝနထမးများ၏ ၂ရာခ%င()နးခန သည မသနစမးမ)
တစမျFးမျFး67 ေနသ9များြဖစသည (အေရာငမခြခား(%ငသ9များမပါဝငပါ)။ ေဟာငေကာငအစ%းရ၏
မ9ဝါဒရညရယချကမ7ာ - မသနစမးသ9များအား သ9တ%၏လ%ပ(%ငစမးရညက% အေြခခtပး ကuမးကျင
သငတနးများ(7င ေထာကပေပးမ)များပပ%းေပးtပး လ%ပသားေဈးကကတင အကျFး၊ အြမတ67ေသာ
လ%ပသားများအြဖစ ြမpငတငေပးရနြဖစသည။ ထ%အြပငလ9တ%ငး အကျFးဝငေသာ လ9မ)Lဝနးကျင
တစခ%အြဖစ ြမpငတင(%ငရန လ%ပငနး67ငများက% က9ညလ%ပေဆာငtပး၊ ေထာကပြခငးများ ြပFလ%ပ
သည။
ေဟာငေကာငအစ%းရသည အသကေမးဝမးေကျာငးဆ%ငရာ ြပနလညထ9ေထာငေရး(7င သငတနး
ဝနေဆာငမ)များ၊ လ%ပသားေဈးကကတင က%ကညသငေလျာေသာ အလ%ပများက% 67ာေဖေပးေသာ
ဝနေဆာငမ)များ(7င လ%ပငနး67ငများအား ဆေဆာငမကလ%းေပးြခငး စေသာ အရာများက%
ေဆာငရကသည။ မသနစမးဝနထမး67ေသာ အလ%ပ67ငများအတက လ%ပငနးခင ပတဝနးကျင(7င
ေနရာချထားေရး အစအစlများက% ေဟာငေကာင အလ%ပသမားဌာန(LD) အေနြဖင ပပ%း ေပးလျက
67သည။ လ%ပငနး67ငသည မသနစမးဝနထမး ခန အပထားပါက လစlေထာကပေPကးအြဖစ
အများဆ%းေဒqလာ၅၅၀၀က% အလ%ပခန ေသာ ပထမ ၂လအတငး ခစားခင67သည။ ပထမ၂လ ြပညtပး
ေနာက၊ အလ%ပ67ငသည အလ%ပသမား၏ အမ7နတကယရ67ေသာ လစာ၏သ%းပ% ပ%လ:င (7စပ%(7င
ညမ:ေသာပမာဏ (အြမငဆ%းေငပမာဏမ7ာ တစလလ:င ေဒqလာ ၄၀၀၀ ထကမပ%ေသာ) က% အများ
ဆ%း ၆လအထ ခစားခင67သည။
လ9မ)ဝနထမးဦးစးဌာနသည မသနစမးဝနထမးများအတက က9ညေထာကပြခငးအစအစlြဖင
လ%ပငနးခငအတငး မသနစမးဝနထမးများ အလ%ပလ%ပရာတင ပ%မ%အကျFး67ေစရန ရညရယtပး
လ%ပငနး67ငများအား အေထာကအက9ြပFကရယာများ ဝယယ9ေပးြခငးများ(7င လ%ပငနးခငတင
ြပFြပငမမးမြခငးများ ြပFလ%ပ(%ငရနအတက ေငေPကး က9ညေထာကပေပးသည26။ မသနစမး
25 Government of Hong Kong Special Administrative Region Press Releases, written reply by the Secretary for Labour and Welfare, June 7, 2017 26 Government of Hong Kong, Services and Support for Persons with Disabilities June 2019.
Page 36 of 53
ဝနထမးတစဦးစအတက ေထာကပေငသည အများဆ%းမ7ာေဒqလာ၂၀၀၀၀ြဖစေသာလညး အထ9း
လ%အပချက67ေသာ ကစ§ရပများအတက ေဒqလာ၄၀၀၀၀အထ ေထာကပေပးသည။
ေဟာငေကာငအစ%းရသည မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငးများက% ပ%မ%လ%ပေဆာင(%ငရန
ေအာကေဖာြပပါ စမးသပစမချက (၃) ရပက% ၂၀၁၆ - ၁၇ခ%(7စတင မတဆကခသည။
(က) tပးြပညစ%ေသာ လ9မ)ဖ9လ%ေရးအေထာကအပအစအစlအရ မသနစမးသ9များ၏ ဝငေငက% အခန
တကချကရာတင ထညသငး စlးစားြခငး မြပFရန၊ အများဆ%းဝငေင တစလလ:င ေဒqလာ၂၅၀၀မ7
ေဒqလာ၄၀၀၀ထ တ%းြမpငြခငး။
(ခ) အလ%ပအက%င67၍ အြခားေသာ ဝငေငပမာဏ ကန သတချကများက% ြပညမေသာ ဝငေင
ရ67ေသာ အလ%ပအက%င လ%ပက%ငေနေသာ မသနစမးမ)အတက အေထာကအပများဆ%း ရ67ေနေသာ
မသနစမးသ9များက% လစlအပ%ေထာကပေPကးေင ေဒqလာ၅၀၀၀ေထာကပေပးြခငး၊ မသနစမး
များ၏ လ%ပငနးခင(7င ေနအမသားလာေရးတင က9ညေပးရန(7င လ%ပငနးခငတင အေထာက
အက9ြပF (%ငရန အက9များင7ားရမး(%ငရန ြဖစသည။
(ဂ) အစ%းရမဟ%တေသာ လ9မ)ေရးအဖLအစညးများက% အလ%ပသမားဌာန(LD)မ7 ချတဆကေပးtပး
အလ%ပ67ာေဖေနေသာ မသနစမးသ9များက% စတပ%ငးဆ%ငရာ(7င စတခစားမ)ဆ%ငရာ ေဆးေ(း
တ%ငပငြခငး၊ ဝနေဆာငမ)များပပ%းေပးြခငးြဖင မသနစမးသ9တ%၏ စတခစားမ)ဆ%ငရာ ြပဿနာ
များ(7င က%ယေရးက%ယတာ/ မသားစ%ဆ%ငရာ ြပဿနာများအား ေလျာပါးေစြခငး၊ အလ%ပ67ာေဖေပး
ြခငး(7င အလ%ပသစတင ေနသားတကျြဖစရန က9ညြခငး။
ေဟာငေကာငအစ%းရသည မသနစမးသ9များအား ပ%မ%အလ%ပခန ထား(%ငရန(7င လ%ပငနးခငသငတနး
များ ေပးြခငးတ%အတက လ9မ)စးပားေရးလ%ပငနးများ စတငဖLစညးေဆာငရက(%ငရန အစ%းရ
မဟ%တေသာ အဖLအစညးများက% ေထာကပေငများ ပပ%းေပးသည။ ေဟာငေကာငအမ)ေဆာင
အရာ67ချFပသည အေသးစားစးပားေရးလ%ပငနးများ စမကနးများမ7 တစဆင မသနစမးသ9များအား
အလ%ပခန ထားြခငးက% တ%းြမpင(%ငရနအတက ေဒqလာသနး၁၀၀ထပမထညဝငမညြဖစေPကာငး(7င
မသနစမးသ9များက% ပ%မ%အလ%ပခန ထား(%ငရန(7င လ%ပငနးခငသငတနးအခငအလမးများ ပ%မ%ရ67လာ
ေစရန အစ%းရမဟ%တေသာ အဖLအစညးများက% က9ညေထာကပtပး၊ လ9မ)စးပားေရးလ%ပငနး
စတငဖLစညးလ%ပေဆာင(%ငရန လ%ပငနးတစခ%ချငးစအတက ရနပ%ေငေဒqလာ ၂သနး မ7 ၃သနးအထ
တ%းြမpငေထာကပေပးမညဟ% ၂၀၁၇ခ%(7စ မ9ဝါဒေြဖ67ငးချကတင ေPကြငာချကထ%တြပနခသည။
Page 37 of 53
စငကာပ9သမ·တ(%ငင (NQ)
စငကာပ9သမ·တ(%ငငတင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစကသ% သးသန စနစ
67မေနပါ။ မသနစမးသ9များက% အလ%ပခန ထားြခငး(7ငပတသကtပး မဆယမကလ%းေပးမ)များစာ
67သည။ မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငးဆ%ငရာ(7ငပတသကtပး တကျခ%ငလ%ေသာ
သတငးအချကအလကများ(7င သ%ေတသနများ လ%ေလာကစာ မ67ေသာလညး ခန မ7နးေြခအားြဖင
စငကာပ9(%ငငတင မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး()နးမ7ာ ၄.၈၈ ရာခ%င()နးခန 67သည။
အာ67သတငးJ%ပသလ%ငးမ7 လတတေလာထ%တြပနထားေသာ သတငးေဆာငးပါးအရ မသနစမး
(%ငငသ9/သား ၁၀ေယာကလ:င၃ေယာကမ7ာ အလ%ပအက%ငရ67ေနသည။ အဓကဆေဆာငထားေသာ
မကလ%းမ7ာ ၂၀၁၇ခ%(7စတင ေရးဆထားေသာ အားလ%းလKမးြခF(%ငေသာ တတယ အEကမေြမာက
စမချက (ငါး(7စစမချက)ေPကာင ြဖစသည။ ၎ငးစမချကတင မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%င
အခငလမး(7င ေစာငေ67ာကသ9များအတက ေဒqလာသနး ၄၀၀ အား ထညသငးေရးဆထားသည။
အထ9းသငပညာေရးေကျာငးများမ7 ဘLရများသည အထ9းသငတနးအစအစlများတင ပါဝငရန
သငေလျာပါသည။ စမချကြပFလ%ပြခငးများေPကာင အစ%းရအဖLများ(7င ပ%ဂsလကကhမ7 လ9များ
ပါဝငေသာ အထ9းလ%ပငနးအဖLများသညလညး ေပqေပါကလာခသည။
၂၀၁၉ခ%(7စ ဇနလတင ြပညသ9အငအားဝနEကးဌာန (MOM) (7င SG Enable ေအဂျငစတ% ပ9းေပါငးtပး
က%မkဏများအား မသနစမးဝနထမးများအားက9ညရန လမးKနက% စတငမတဆက လ%ပေဆာငခ
သည။ သနး ၃၀ တခါးဖငအစအစlသည မကလ%းေပးဆေဆာငေသာ အစအစl တစခ%27ြဖစtပး
၎ငးအစအစlအရ အလ%ပ67ငသည မသနစမးဝနထမးများအား သငတနးများ တကေရာကြခငး (သ% )
အဆငေြပလယက9ေစေသာ လ%ပငနးခင ဖနတးရန(7င မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားရန
အဖLအစညး၏အEကးအကများက% အားေပးရန-
o မသနစမး ဝနထမးများအတက လ%ပငနးခငသငတနးများ ေပး(%ငရန(7င အလ%ပတင
မသနစမးသ9များ ေရ67ညလ%ပ(%ငရနလ%အပေသာ ေထာကပေငများ ပပ%းေပးြခငး။
o လ%ပငနးတာဝနများြပနလညေရးဆရာတင ေထာကပေငများ ပပ%းေပးြခငး။
o အေထာကအက9ြပF ကရယာများ ဝယယ9ြခငး(7င လ%ပငနးခငတငး ြပFြပငမမးမ ြခငးများ
ြပFလ%ပ(%ငရန ရနပ%ေငများေထာကပေပးြခငး။
27 The Straits Times, Janice Heng $30 million Job Scheme to help the Disabled, April 27, 2014.
Page 38 of 53
o မသနစမးသ9များအတက စမးရညြမpငသငတနးများ(7င မသနစမးမဟ%တေသာ အလ%ပ
သမားများအတက သငတနးများေပးရနအတကေထာကပေငများပပ%းြခငး။
o ဝနထမးခန အပြခငး(7င လ%ပငနးပ%ငးဆ%ငရာ ေထာကပေပးေသာဝနေဆာငမ)များ။
o SG Enable မ7ြပFလ%ပေသာ မသနစမးမ)ဆ%ငရာ စမခန ခြခငး အလ%ပJ%ေဆးေ(းပများက%
တကေရာကရန အြပညအဝေထာကပေပးြခငး။
စငကာပ9အစ%းရမ7 မသနစမးသ9များ၏ လစာ ရာခ%င()နးအလ%က (၁၆ရာခ%င()နးအထ) ြပနလည
ေပးေချေသာ အထ9းအလ%ပအက%ငဆ%ငရာ အသအမ7တြပFြခငး (SEZ) က%လညး အလ%ပ67ငများ
အေနြဖင ရ67(%ငသည။ လ%ပငနးခငသငတနးများ အစအစlြဖင လ%ပငနး67ငများအား ၎ငးတ%၏
မသနစမးအလ%ပသမားများက% သငတနးများသ% ပ%ေပး(%ငရန ေထာကပေပးသည။ သငတနး
အေထာကအပ အေနြဖင ပျကကကလစာ ၉၅ ရာခ%င()နး ေထာကပေပးသည။
လ%ပငနး67ငများအေနြဖင စငကာပ9 အလ%ပသမား အငအားဖL tဖFးတ%းတကေရး ေအဂျငစမ7
အသအမ7တြပFထားေသာ (သ% ) ေထာကခချကေပးေသာ မညသညသငတနးတငမဆ% မမတ%၏
ဝနထမးများက% စာရငးေပးသငး ထားြခငးြဖင အကျFးအြမတများစာ ရ67(%ငသည။
ထ%ငး(%ငင (Q)
ထ%ငး(%ငင၏ ယlေကျးမ)ဓေလထ%းတမး ယ%PကညချကများေPကာင မသနစမးသ9များသည
အလ%ပအက%င67ာေဖရန EကFးစားသညအခါ ခြခားဆကဆမ)များ PကFေနရသည။ ၂၀၁၉ ခ%(7စ
ဇ9လ%ငလတငထ%တြပနခေသာ အစရငခစာအရ လနခေသာ၉(7စတာကာလအတငး မသနစမးသ9များ
အလ%ပခန ထားြခငး()နးမ7ာ (%ငငလ9ဦးေရ၏ ပ:မးမ:အားြဖင ၁ရာခ%င()နးခန 67tပး၊ မသနစမးသ9များ
အလ%ပလကမ()နးမ7ာ ၇၀ရာခ%င()နးေကျာအထြဖစသည28။
အစ%းရJ%းများ(7င ပ%ဂsလက အဖLအစညးများ (7စရပလ%းတင J% းဝနထမးစ%စ%ေပါငး အေယာက၁၀၀
ေကျာ လနပါက မသနစမးဝနထမးတစေယာက (သ% ) ၁ ရာခ%င()နး ေဝပ%ကျစနစ အချFးြဖင
အလ%ပခန အပ ထားရန ဥပေဒြပ¹ာနးထားသည။ ဥပေဒအရ လ%ကနာေသာအလ%ပ67ငများ(7င
စးပားေရး လ%ပငနးများသည အခနသကသာခငက% ခစားခင67သည။ အထ9းကစ§ရပအေနြဖင၊
အဖLအစညး၏ လ%ပသားအငအားတင ၆၀ရာခ%င(9နး (သ% ) ထ%ထကပ%ေသာ မသနစမးဝနထမး
28 Bangkok Post, Anna Gambles, Disability Inclusive Employment Policies: an opportunity not a handicap for employers, 15 July 2019.
Page 39 of 53
ခန အပထားပါက (ဘhာေရး(7စ တစ(7စအတငး ၆လ အထက အလ%ပခန ထားြခငး)၊ အလ%းစ%
အခနကငးလတခငအား ေတာငးဆ%(%ငသည။
သ%ေသာ အဖLအစညးများသည အစ%းရမ7 သတမ7တေသာ စညးမျlးများက% မလ%ကနာပါက ဘhာ(7စ
တစ(7စေပq အေြခခtပး မသနစမးများ ြပနလညထ9ေထာငေရး (%ငငေတာရနပ%ေငထသ% ထညဝငရန
လ%အပသည။ က9ညေထာကပေPကးေင ပမာဏမ7ာ မသနစမးသ9 အလ%ပသမားတစေယာကအတက
ေပးေချရေသာ အနညးဆ%းလ%ပခလစာ(7င ညမ:သည။ ေငေပးေချရန ေနာကကျေသာ အဖLအစညး
များသည ေထာကပရနပ%ေငသ% မထညဝငေသာ ေငပမာဏေပqမ9တညtပး တစ(7စလ:ငအတ%း(9နး
၇.၅ရာခ%င(9နး အပ%ေပးေဆာငရန သတမ7တြပ¹ာနးထားသည။
ထ%ငး(%ငင၏ မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငးဆ%ငရာေဝပ%ကျစနစ ေဆာငရကရာတင ေတL PကF
ေနရေသာ ြပဿနာများ -
o ထ%ငးအစ%းရသည မသနစမးသ9များ၏ အခငအေရးဥပေဒ(7င ဆကစပေသာ စညးကမး
များက% ြပညစ%လ%ေလာကေသာ သ%ေတသနြပFလ%ပြခငးမ67ပြပဌာနးြခငး။
o ထ%ငး(%ငငတင မသနစမးသ9များအပါအဝင လ9တ%ငး လကလ7မးမ(%ငေသာ စ()နးြဖင
ေဆာကလ%ပထားေသာ အေြခခအေဆာကအအ%များ မ67ြခငး/ 67ေနtပးေသာ အေဆာက
အဦးများမ7ာလညး လကလ7မးမရယ9သ%းစ(%ငမ)မ67ြခငး။
o မသနစမးသ9များက% မသားစ%ဝငများမ7 လ%အပသညထက ပ%tပး ပ%မ%ကာကယမ)များ ြပFလ%ပ
ြခငး။
ထ%ငး(%ငငတင မသနစမးသ9များက% က9ညပပ%းေပးေသာ အဖLအစညးများစာ6729ေနေသာလညး
၎ငးအဖL အစညးများသည ဘhာေရးအပ%ငးတင ေငေPကးေထာကပေသာ အဖLအစညးများ(7င
အလ¬67ငများ အေပqတင မ7ခ%ေနရသည။
မေလး67ား(%ငင (Q)
မေလး67ား(%ငငအစ%းရအေနြဖင အများြပညသ9(7ငသကဆ%ငေသာ က%မkဏများ(7င ပ%ဂsလကက%မkဏ
များတင မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစက% ၁ ရာခ%င()နးခေဝချမ7တtပး မသနစမး
အလ%ပအက%င အခငအလမးများ ြမငတကလာေစရန၊ မသနစမးသ9များက% အလ%ပအက%င ေဈးကက
29 Bangkok Post, Tanyatorn Tongwaranan, Employment quotas for the disabled don't always work. 18 July 2016.
Page 40 of 53
၏ လ%အပချကများ(7င သ9တ%၏စမးရညများ လ%ကေလျာညေထမ)67ေစရန ‘Pusat Latihan
Perindustrian dan Pemulihan’ (PLPP)’ အားဖLစညးခေသာလညး မသနစမးသ9 အများစ%မ7ာ အလ%ပ
လကမ အေြခအေနတငသာ ကျန67ေနဆြဖစသည30။ လက67မ7တပ%တင စာရငးသငးထားေသာ
မသနစမးသ9 ၄၄၅၀၀၀တင အလ%ပရ67မ)()နးမ7ာ ဝ.၇ မ7 ဝ.၈ ရာခ%င()နး သာ67သည။ မသနစမးသ9များ
မ7တပ%တင စာရငးသငးြခငးမ7ာ မမဆ(အေလျာက ြပFလ%ပြခငး ြဖစေသာေPကာင အမ7နတကယ
မသနစမးသ9များအေရအတကမ7ာ လက67ထကပ%မ%များ(%ငပါသည။
မေလး67ား(%ငင ြပညတငးအခနများ ဘ%တအဖL၏ထ%တြပနချကအရ၊ အလ%ပ67ငများသည မသနစမး
ေသာအလ%ပသမားများအား ေပးေသာလ%ပခ၏(7စဆ ေလျာချခင67သည။ အဆ%ပါမသနစမး
အလ%ပသမားများသည လ9မ)ဝနထမးဦးစးဌာနတင မ7တပ% တငထားရမည ြဖစသည။ က%မkဏများ
အေနြဖင ဘhာေရးဝနEကးမ7 ခငြပFထားေသာ သငတနး အစအစlများ(7င ခငြပFချက လကမ7တရ
အဖLအစညးများမ7ေပးေသာ သငတနးများတင မသနစမးသ9များအတက သ%းစခေသာ အသ%းစရတ
များ၏ (7စဆေလျာေပါခင အကျFးအြမတများ ရ67(%ငသည။
က%မkဏများမ7မသနစမးဝနထမးများအား ပပ%းက9ညရန ပစ§ညးကရယာများ ဝယယ9ရာတင က%နကျ
ခေသာ အသ%းစရတများက%လညး အစ%းရမ7ြပနလည ေပးေချမညြဖစသည။ ဥပမာအားြဖင အလ%ပ
စားပခ%၏အြမငအား မသနစမးဝနထမး(7င အဆငေြပေစရန ြပFလ%ပေပးထားြခငး(7င ဘးတပ
က%လားထ%ငများအသ%းြပF(%ငရန ဆငေြခေလ:ာလမးများ ြပFလ%ပထားေပးြခငးတ% ပါဝငသည။
လာအ%ြပညသ9ဒမ%ကရကတစသမ·တ(%ငင (Q)
ယခ%လက67တင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး(7ငပတသကtပး အချကအလကများ67 မေန
ပါ။ လာအ%(%ငင၏ ဥပေဒအရပ%ဂsလကကhတင မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစ
က% ၃ရာခ%င()နးအထ သတမ7တထားသည။ အြပညြပညဆ%ငရာ အလ%ပသမားများ အဖLအစညး (ILO)
၏အချကအလကများအရ မသနစမးသ9များအလ%ပခန အပြခငး ()နးမ7ာ ၂၀၀၉ခ%(7စတင ခန မ7နးေချ
အားြဖင ဝ.၈၄ရာခ%င()နးခန 67သည။ ေဝပ%ကျစနစ၏ သတမ7တချကများ ြပညမေသာ ပ%ဂsလက
က%မkဏများမ7 အလ%ပ67ငများသည အခနသကသာခငများ ေလျာကထား(%ငtပး၊ ေချးေငေလျာကထား
ရာတငလညး အြခားသတမ7တချကမြပညမေသာ စးပားေရး လ%ပငနး67ငများထက အခငအလမး
30 World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Humanities and Social Sciences Vol:6, No:6, The Role of the State towards Employability of Malaysian PWDs – Myth or Reality?, June 2012.
Page 41 of 53
ပ%မ%ရ67Pကသည။ ထ%အြပငအလ%ပ67ငများအေနြဖင အလ%ပသမားအတက သငေလျာေသာ ေြမေနရာ
အား ေရးချယအသ%းြပFရာတင (သ% ) ေြမဌား စာချFပ ချFပဆ%ရာတင အားသာချကများ67သည။
ေဝပ%ကျစနစ၏ သတမ7တချကများမြပညမေသာ ပ%ဂsလကကhမ7 အလ%ပ67ငများအား ဘhာေရး
ဆ%ငရာ စညးPကပမ)များ ြပFလ%ပသည။ အလ%ပ67ငအများစ%မ7ာ ဒဏေPကး ေပးေဆာငရနက%သာ
ေရးချယPကသည။
ကေမ°ာဒးယား(%ငင (Q)
မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစသည အများြပညသ9(7ငသကဆ%ငေသာ က%မkဏ
များတင ၂ရာခ%င()နး(7င ပ%ဂsလကလ%ပငနးများတင ၁ရာခ%င()နးအြဖစ ြပ¹ာနးထားသည။ သ%ေသာ
လညး မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားြခငး()နးမ7ာ မေြပာပေလာကသညအထ နညးပါးလနး
သည။ ခြခားဆကဆြခငး(7င ပညာေရးစမးရညနမကျြခငးများသည မသနစမးသ9များ အလ%ပခန
ထားြခငးတင အဓက အဟန အတားြဖစေစေသာ အေPကာငးအရာများ ြဖစသည။ အလ%ပ67ငများ
ေဝပ%ကျစနစသတမ7တချကြပညမေအာင မေဆာငရကရြခငး၏ အေPကာငးအရငးများမ7ာ-ေဝပ%ကျ
စနစအား လ%ကနာမ)မ67ြခငးအတက ြပစဒဏများချမ7တြခငး၊ အြခားေနာကဆကတအေရးယ9
ေဆာငရကမ)များမ67ြခငး(7င ဥပေဒအရ အေရးယ9ေဆာငရကမ) မ67ြခငးတ% ြဖစသည။
အလ%ပ67ငများအတက အခန(7င အြပညြပညဆ%ငရာအဖLအစညးများမ7 စမးရညြမpငသငတနးများ
ကသ% မကလ%းေပးဆေဆာငမ)များ ေထာကပေပးထားသည။ အြပညြပညဆ%ငရာ အဖLအစညးများ
(7င ေဒသတငးအဖLအစညးများ အတ9တကပ9းေပါငးtပး မသနစမးသ9များအား အလ%ပအက%ငများ(7င
သငတနးအစအစlများေပးရန စးပားေရးအPကေပး ေကာငစက% ၂၀၀၁ခ%(7စတင စတငခသည။
အမျFးသားမသနစမးသ9များစငတာ (NCPD) မ7 မသနစမးသ9များအား (7စသမေဆးေ(းြခငး၊
ရညမ7နးချကပနးတ%ငများ ချမ7တြခငး၊ အလ%ပအက%င67ာေဖြခငးဆ%ငရာ စမးရညြမpငသငတနး
ေပးြခငး(7င အလ%ပအက%ငများရ67(%ငရန ဝနေဆာငမ)များေပးြခငးစသညတ%က% ေထာကပေပးထား
သည။
Page 42 of 53
ဖလစပ%ငသမ·တ(%ငင (Q)
အများြပညသ9(7ငသကဆ%ငေသာ ကh/အစ%းရတင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျ
စနစသည ၁ရာခ%င()နးအြဖစ သတမ7တထားေသာလညး လ%ကနာြခငးမ67ပါက ြပစဒဏေပးြခငးများ
လက67တင ကျငသ%းေနြခငးမ67ပါ။ ပ%ဂsလကက%မkဏများအေနြဖင ေဝပ%ကျစနစအရ သတမ7တထား
ြခငးမ67ေသာလညး ဝနထမးအေယာက ၁၀၀အထက 67ေသာ က%မkဏများသည မသနစမးသ9များ
အား အလ%ပခန ထားြခငးက% ၁ရာခ%င()နးြဖငထား67ရန အစ%းရမ7 တ%ကတနး (9းေဆာထားသည။
မသနစမးများက%အလ%ပသငအြဖစခန ထားေသာအလ%ပ67ငများသည၂၅ရာခ%င()နးအခနသကသာခင
က% ခစားခင67သညအြပင မသနစမးဝနထမးများက% ေပးေချရေသာ စ%စ%ေပါငးလစာေပq မ9တညtပး
အြမငဆ%း၅၀ရာခ%င()နးထ အခနသကသာခငအြဖစ မကလ%းေပးဆေဆာငထားသည။ ပ%ဂsလက
က%မkဏများသည မသနစမးဝနထမးများ အဆငေြပစာ အလ%ပလ%ပ(%ငရနအတက ြပငဆငမ)များ
ေထာကပေပးtပး လ%အပေသာပစ§ညးကရယာများက% ြပငဆငရမညြဖစသည။ ထ%ကသ% ြပငဆငရာ
တင က%နကျေသာစရတအတက အလ%ပသမား(7င အလ%ပအက%ငဌာနမ7 က%နကျစရတ၏ ၅၀ရာခ%င
()နးထ ေထာကပေပးtပး အခနသကသာခငက%လညး ခစားခင ရ67မည ြဖစသည။
မသနစမးသ9များက% ၁ရာခ%င()နးထကမနညးေသာ အချFးြဖငအလ%ပခန ထားေသာ က%မkဏများ
အေနြဖင အလ%ပသမားဥပေဒ(7င က%ကညမ)67/မ67စစေဆးြခငးများက%တစ(7စ ကငးလတခငရ67မည
ဟ% အလ%ပသမားေရးရာအမ)ေဆာငချFပ Silvestre Bello မ7အတညြပFထား သည။ သ%ေသာလညး
က%မkဏများအေနြဖင အလ%ပသမားဥပေဒက% ချFးေဖာကေPကာငး ေနာငတင စစေဆးေတL 67ပါက
ြပစဒဏချမ7တခရမညြဖစသည။
အငဒ%နး67ားသမ·တ(%ငင (Q)
အငဒ%နး67ား(%ငငတင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစက%အများြပညသ9(7င
သကဆ%ငေသာ ကhအတက ၂ရာခ%င()နး(7င ပ%ဂsလက%မkဏများအတက ၁ရာခ%င()နးသတမ7တထား
ေသာလညး မသနစမးသ9များ အလ%ပရ67ေသာ()နး သတငးအချကအလကများ မ67ေသးပါ။
ပ%ဂsလကအလ%ပ67ငများသည ေဝပ%ကျစနစ၏ သတမ7တချကများက% မြပညမပါက ဘhာေရးအရ
Page 43 of 53
ြပစဒဏေပးြခငးများ 67ေသာလညး၂၀၁၅ခ%(7စတင ေတL 67ေသာအလ%ပသမားအငအား ကနးဂဏနး
များအရ မသနစမးသ9များ အလ%ပလကမ()နးမ7ာ ခန မ7နးေြခအားြဖင ၈၀ရာခ%င()နးခန 67သည31။
ဘJ9(9ငးဒါJ%ဆလမ(%ငင (NQ)
အထ9းပညာေရးယ9နစမ7 ေဝပ%ကျ()နးထားသတမ7တရန အဆ%ြပFထားေသာလညး ယခ%ထသတမ7တ
(%ငြခငး မ67ေသးပါ။ အစ%းရတင မသနစမးသ9ေပါငး အေယာက ၆၅၀၆ မ7တပ%တငထားေသာလညး၊
မသနစမး၅၆ေယာကသာလ:င အချနြပညအလ%ပရ67ရန 67ာေဖ(%ငခtပး အစ%းရတင မသနစမးသ9များ
အလ%ပရ67မ)()နးမ7ာ ဝ.၆ရာခ%င()နးေအာက ေလျာနညးေနေသးသည။ က%လသမဂs၏ ခန မ7နးချကအရ
ဘJ9(%ငး(%ငင၏ ၂၀၁၆လ9ဦးေရ (၄၂၃၁၉၆) ၏ ၁၂ရာခ%င()နးခန သည မသနစမးမ)အေြခအေန တစမျFး
မျFး67 ေနသည။ ယခ%(7စတင မသနစမးသ9အေရအတကမ7ာ ၅၀၇၈၃67tပး အစ%းရတင မ7တပ%တငထား
ေသာ အေရအတကထက ၅ဆခန ပင ပ%မ%များြပားေနသည။
ဖL tဖFးတ%းတကေရးဝနEကးဌာနသည၂၀၁၈ခ%(7စတင“မတ9ကြပားေသာစမးေဆာငရညများလမးKန
ချက” (Different Abilities Design Guidelines) စာေစာငက% စတငြဖန ြဖ�းခသည။ ယငးလမးKန
ချကတင မသနစမးသ9များအေနြဖင အေဆာကအဦးများက% အားလ%းလကလမးမ7စာ အသ%းြပF(%ငရန
မ7စတငtပး အစ%းရJ%းများ၊ စးပားေရးလ%ပငနး67ငများ(7င လ9ထ%အေြခြပF အဖLအစညးများ အတ9တက
ပ9းေပါငးtပး အားလ%းအကျFးဝငေသာ လ9မ)အသ%ကအဝနးြဖစလာေစရန အတက အလ%ပ67ငများအား
မကလ%းေပးဆေဆာငရန တ%ကတနး()းေဆာထားသညများ ပါဝငသည။
ဗယကနမဆ%67ယလစသမ·တ(%ငင (Q)
ဗယကနမ(%ငငတင မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငးဆ%ငရာ ေဝပ%ကျစနစ67tပး ၎ငးစနစ
ေအာကတင စးပားေရးလ%ပငနး67ငများအေနြဖင မသနစမးသ9များအား ၃ရာခ%င()နးအထ ခန ထားရန
လ%အပသည။ (အလ%ပPကမးများ(7ငမ%ငးလ%ပငနး၊ ေရန(7ငသဘာဝဓာတေငLလ%ပငနး ကသ% အ(�ရာယ
67ေသာ လ%ပငနးများအတက၂ရာခ%င()နး) ဥပေဒအရလ%ကနာြခငးမ67ေသာ က%မkဏများသည ြပစဒဏ
ေငေပးေဆာငရမည ြဖစသည။ ြပစဒဏေငများသည မသနစမးသ9များ ြပညနယအလ%ပအက%င
ရနပ%ေငထသ% ထညဝငရtပး၊ အသကေမးဝမးေကျာငးသငတနးများ(7င မသနစမးသ9များ အလ%ပ
31 Preliminary Study by the Institute for Economic and Social Research – Universitas Indonesia Persons with Disabilities (PWD) and Labor Force in Indonesia: A Preliminary Study, 2015.
Page 44 of 53
အက%ငရ67ေရးများတင အသ%းြပFသည။ သ%ေသာလညး ေဝပ%ကျစနစ(7င အလ%ပအက%င ရနပ%ေငများ
က% အEကးအကျယလျစလျ�67�ထားPကသည။
မသနစမးသ9များအလ%ပအက%ငရနပ%ေငက% ြပညနယ၈ခ%တင လနခေသာ(7စများစာမ7 စတငခေသာ
လညး ြပညနယ (၃) ခ%ထ၌သာလ:င (ဗယကနမေြမာကပ%ငး67ြပညနယများြဖစေသာ Quang Ning,
Hai Duong, and Bac Ninh) ေဝပ%ကျစနစသတမ7တချကများ ြပညမြခငး67 /မ67စစေဆး ြခငးများ(7င
ဒဏေငများချမ7တြခငးက%သာ လ%ပေဆာငသည32။
အ(´ယသမ·တ(%ငင (Q)
အ(´ယ(%ငင၏ မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး()နးမ7ာ အလနနညးသည။ မသနစမး သ9များ
အတက အလ%ပအက%ငြမpငတငေရး အမျFးသားဗဟ%ဌာန (NCPEDP) ၏အစရငခစာအရ ပ:မးမ:
မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး()နးသည အများြပညသ9/အစ%းရကhတင ဝ.၅၄ရာခ%င()နး၊
ပ%ဂsလကကhတင ဝ.၂၈ရာခ%င()နး(7င (%ငငတကာအေြခစ%က က%မkဏများတင ဝ.၀၅ရာခ%င()နး
67ေPကာငး ေဖာြပထားသည33။ သ%ေသာလညး ၎ငးဂဏနး အချကအလကများမ7ာ ခန မ7နးချကများ
သာြဖစသည။
အများြပညသ9/ အစ%းရကhတင ေဝပ%ကျစနစအရ ၃ရာခ%င()နး သတမ7တထားtပး အဆငအားလ%း
တင ကျငသ%းရန အ(´ယတရားJ%းချFပမ7 ၂၀၁၈ခ%(7စတင သတမ7တခသည (ယခငကအဆငနမ၊
မကuမးကျငအလ%ပသမားအဆင(7င အခ%ငးေစခအဆငများတငသာ ကျငသ%းခသည)။ ထ%၃ရာခ%င()နး
ေဝပ%ကျစနစတင ၁ရာခ%င()နးမ7ာ အြမငအာJ%မသနစမးသ9များ၊ ၁ရာခ%င()နး မ7ာ အPကားအာJ%
မသနစမးသ9များ(7င ကျန၁ရာခ%င()နးမ7ာ က%ယအဂw ါမသနစမးသ9များ(သ9ငယနာအေPကာတငး)အြဖစ
၃ပ%ငး ခြခားထားသည34။
ပ%ဂsလကကhသည ေဝပ%ကျစနစမ7 ကငးလတခငရ67ေသာလညး ခြခားဆကဆြခငးများက% တရား
ဥပေဒအရတားြမစထားသည။ စးပားေရးလ%ပငနး67ငများသညမသနစမးသ9များအတက တ9ညေသာ
အလ%ပအက%င အခငအလမးမ9ဝါဒ(EOP)က% ြပငဆငထား67ရမညြဖစtပး အစ%းရJ%းများတငလညး
32 International Labour Organisation Employment-related services for persons with disabilities in Vietnam June 2011. 33 Disability Advocacy Organisation from India, National Centre for Promotion of Employment for Disabled People (NCPEDP), 1996. 34 Jagran Josh news, Papi Chandra, Determination & Reservation of Disabled Quota in Government Jobs, 6 March 2018.
Page 45 of 53
မ7တပ%တငထားရမညြဖစသည။ ၎ငးမ9ဝါဒတင မသနစမးဝနထမးများအတက အဆငေြပေချာေမL
ေစရန လ%အပေသာပစ§ညးကရယာများ ထား67ြခငး၊ အလ%ပတာဝနအတက အက9ထား67ြခငး၊
သငတနးများေပးြခငး၊ ရာထ9းတ%းြမpငြခငး၊ လ%ပငနးခငအတငး အဆငေြပစာ အလ%ပလ%ပ(%ငရန
စစlေပးြခငး(7င အက9ကရယာများေထာကပေပးြခငး၊ အဟန အတားများ ကငး၍လကလ7မးမေသာ
အလ%ပခငြဖစလာေစရနလ%ပေဆာငြခငးတ%ပါဝငသည။ လ%ပငနး67ငများ အေနြဖင မသနစမးသ9များ
အား အလ%ပခန ရနညp( )ငးေရးအရာ67ခန အပထား67ရမညြဖစtပး မသနစမးသ9များ(7ငသကဆ%ငေသာ
မ7တတမးများက% ထနးသမးထားရမည။ မ7တပ%တငရန ပျကကကြခငး (သ% ) လ%ကနာြခငး မ67ပါက
အေမရကနေဒqလာ၃၄၇(7ငညမ:ေသာ J9ပး၂၅၀၀၀ ဒဏေPကး ေပးေဆာငရမည။ ဒဏေPကး
ေပးေဆာငရနြငငးဆနပါက တစရကလ:င အေမရကနေဒqလာ ၁၄ေဒqလာ(7င ညမ:ေသာ J9ပး ၁၀၀၀
က% ဒဏေPကးအြဖစ ေပးေဆာငရမညြဖစသည35။
၂၀၁၁ခ%(7စတငထ%တြပနေသာ ပညာရပဆ%ငရာ အစရငခစာတင 67ညလျားJ)ပေထးသည လ%ပထ%း
လ%ပနညးများ(7င အြမစတယေနေသာ အကျငပျကြခစားမ)များသည မသနစမးသ9များအား အလ%ပ
ခန ထားရာတငအဟန အတားြဖစေစေသာအဓကအေPကာငးအရာများြဖစေPကာငး မးေမာငးထ%း
ေဖာြပထားသည36။ တကသ%လများတင မသနစမးမ) ၄၀ရာခ%င()နးထက ပ%ေသာသ9များအတက
ဝငခငေနရာများ သးသန ဖယထားေပးရာတင မသနစမးသ9အသအမ7တြပF လကမ7တလမလညမ)
များ 67ေနေPကာငးေတLရသည37။ (ဥပမာ-၂၀၁၈ခ%(7စတင ေဆးပညာသငတနးဘLလနအတက
မသနစမးသ9များ ဝငခငက% ၃ရာခ%င()နးမ7 ၅ရာခ%င()နးအထ တ%းြမpငလ%ကြခငး38)
ဘဂwလားေဒ67(%ငင (NQ)
မသနစမးသ9များ(7ငပတသကေသာ မ9ဝါဒများက% ဘဂwလားေဒ67အစ%းရမ7 ြပFြပငေြပာငးလမ)များ
ြပFလ%ပလျက67သည။ မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစသည အများြပညသ9/
အစ%းရကhတင ယခငက67ခေသာလညး ၂၀၁၆ခ%(7စတင ဖျကသမးခသည။
မသနစမးသ9များ အားလ%းအကျFးဝငေသာ အလ%ပအက%ငအခငအလမးများက% လနခေသာ၁၀(7စခန
ကတညးက အဝတအထညစကJ%လ%ပငနးများတင စတငခtပး၊ ယခ%အချနတငမသနစမးသ9အများစ%
35 Kochhar & Co, India: Rights of Persons With Disabilities Act - A Well Meaning Legislation Albeit With Complex Terms, Anomalies and Aggressive Penal Provisions, 10 October 2017. 36 World Bank, Policies and Institutions for PWDs in India 37 India Times, Sunitha Rao, Disability quota: only 30% of aspirants eligible, 29 July 2018. 38 Mint, Neetu Chandra Sharma, Govt increases quota for disabled people for admission to PG medical courses to 5% 5 March 2018.
Page 46 of 53
အတက အလ%ပအက%ငအခငအလမးများက% ဖနတးေနေသာ ကhတစခ%အြဖစ 67ေနပါသည။
ထ%အြပင၎ငးက%မkဏများသည မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထား(%ငရနအတက ရညမ7နးချက
များထား67 ေဆာငရကေနပါသည။ ဘဂwလားေဒ67(%ငင အေPကာေသမသနစမးသ9များ ြပနလည
ထ9ေထာငေရးဗဟ%ဌာန (CRP) သည Marks and Spencer (7ငသ9တ%၏မတဖကစကJ%၊ အလ%ပJ%
(၇၀)တ%၏က9ညေထာကပေပးမ)ြဖင မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားေရး ပဏာမစမချကက% စတင
အေကာငအထညေဖာခသည။ ဘဂwလားေဒ67(%ငငနညးပညာ(7င အသက ေမးဝမးေကျာငးသငတနး
များတင မသနစမးသ9များ ပါဝငေစမ) ရာခ%င()နး(7ငအည Akhtar Furniture Academy သည
သ9တ%၏သငတနးများတင မသနစမးသ9များက% ၅ရာခ%င()နး အထပါဝငရန ရညမ7နးချက ချထား
သည။ ဘဂwလားေဒ67(%ငင67 Shwapno လကလအေရာငးဆ%ငသည မသနစမးသ9များက% ၎ငးတ%
ဝနထမးအငအား၏ ၁၀ရာခ%င()နးအထ ခန ထားရန ရညမ7နးချက ချမ7တ ထားသည။
နေပါ(%ငင (Q)
၁၉၉၂တငြပ¹ာနးခေသာ နေပါ(%ငင၏ မသနစမးသ9များကာကယေစာငေ67ာကေရး အကဥပေဒအရ
ဝနထမး၂၅ေယာကအထကခန အပသည ပ%ဂsလကက%မkဏတ%ငးသညဝနထမးအေယာက ၂၅ေယာက
ြပညလ:င မသနစမးအလ%ပသမားတစေယာကခန အပရမည ြဖစသည။ သ%ေသာလညး ယငးဥပေဒ
သည အကျFးသကေရာကမ)မ67ပါ39။ အေြခခအားြဖင ြပညသ9ဝနထမးခန ထားရာတင ေဝပ%ကျစနစ
အရ ၅ရာခ%င()နးအထ ပါဝငရမညြဖစသည။
အြခား(%ငငများ
ြပငသစ(%ငင (Q)
အစ%းရJ%းများ(7င ပ%ဂsလကကh(7စခ%လ%းတင အလ%ပသမားအေယာက၂၀ခန အပလ:င ဆရာဝန၏
ေထာကခချကလကမ7တအေပqမ9တညtပး မသနစမးသ9၆ရာခ%င()နး အလ%ပခန ထားရမည ြဖစသည။
၁၉၈၇ခ%(7စကတညးက စတငtပး မသနစမးသ9များအတက အသကေမးေကျာငးသငတနးများ ရနပ%
ေငသ% ြပစဒဏအြဖစ(7စစlထညဝငရသည။
39 National Federation of the Disabled Nepal, Sagar Prasai, Employment for persons with disabilities: a discussion on barriers, achievements and opportunities, 25 July 2017.
Page 47 of 53
အဖLအစညး၏အရယအစားေပqမ9တညtပး ထညဝငရေသာ ေငပမာဏသည မသနစမးအလ%ပသမား
တစေယာက၏ တစနာရအနညးဆ%းလ%ပခ၏အဆ၆၀၀ြဖစtပး ေဝပ%ကျစနစ သတမ7တချကက%
သ%း(7စ ဆကတ%ကမြပညမေသာ အဖLအစညးသည တစနာရအနညးဆ%း လ%ပခ၏ အဆ ၁၅၀၀အထ
ဒဏေPကးအြဖစ ထညဝငရမညြဖစသည။ ဥပမာ - တစနာရအနညးဆ%း လ%ပခေဒqလာ ၁၀ေပးေချ
ရေသာ မသနစမးတစေယာကခန အပရန ပျကကကပါက က%မkဏအေနြဖင တစ(7စ ဒဏေPကး
ေဒqလာ၆၇၁၈ေပးေချရမည ြဖစtပး၊ သ%း(7စဆကတ%က ပျကကကပါက ေဒqလာ၁၆၇၆၉အထ
ထညဝငရမညြဖစသည။ ြပစဒဏေပးေဆာငရန ြပ¹ာနးထားေသာလညး ြပငသစ(%ငင67
အလ%ပ67ငများမ7ာ (7စစlဒဏေPကးေပးေချရနက%သာ ေရးချယေလ67Pကသည။ ြပငသစအစ%းရသည
က%လသမဂsမသနစမးသ9များ အခငအေရးဆ%ငရာ သေဘာတ9စာချFပက% ၂၀၁၀ခ%(7စတင လကမ7တ
ေရးထ%းခသည။
မသနစမးသ9များက% တ%ကJ%ကအလ%ပခန ြခငး(7င မသနစမးသ9များသးသန အလ%ပေပးထားေသာ
အလ%ပJ%များ(7င တစဆငခ စာချFပချFပဆ%ထားြခငးြဖင အလ%ပခန ထားေသာ အလ%ပ67ငများက%
ေထာကပေPကးများေပးသည။ မသနစမးသ9များက% တ%ကJ%က (သ% ) တဆင ၁၂လဆကတ%က
အလ%ပခန ထားေသာ အလ%ပ67ငများအား အပ%ဆ%ေPကးေင ေဒqလာ၁၇၉၀ ေထာကပေပးသည။
မသနစမးသ9များက% အလ%ပခန ြခငး၊ ပစ§ညးကရယာများ(7င အထ9းသငတနးများ ေထာကပေပးြခငး
အတက ြပညသ9ဘhာမ7တစဆင ေထာကပေPကးေင ၈၀ရာခ%င()နးအထ ြပနလညရ67(%ငသည။
ဂျာမန(%ငင
၂၀၁၉ခ%(7စတင ဂျာမန(%ငင၏ မသနစမးသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး()နးမ7ာ ၄၅.၁ရာခ%င()နးြဖင
မသနစမးမဟ%တသ9များ အလ%ပခန ထားြခငး ရာခ%င()နး၇၇.၄ရာခ%င()နးြဖင ()ငးယ7lလ:င ကမ°ာေပq
တင ဒ%တယအြမငဆ%း(%ငငြဖစသည။(UK(%ငငသညပထမအြမငဆ%း(%ငငြဖစသည) လ9မ)ေရးကျငထ%း
၏နဝမေြမာကစာအ%ပ(၂၀၀၁)အရ၊အလ%ပ67ငသညအလ%ပသမားအေယာက၂၀67လ:င ြပငးထနေသာ
မသနစမးမ)အေြခအေန67သ9 လ%ပသား၅ေယာကခန အပသငသညဟ% ေဖာြပထားသည။ သ%ေသာ
လညး ဂျာမန(%ငငတင လ9တစဦး၏ လ%ပ(%ငစမးရညသည ပ:မးမ:အလ%ပလ%ပ(%ငသ9၏ လ%ပ(%ငစမး
ရညေအာက ၅၀ရာခ%င()နး ေလျာနညးမ7သာ ြပငးထနေသာ မသနစမးမ)အေြခအေန67သ9 အြဖစ
သတမ7တသည။ ၂၀၀၀ခ%(7စ အချကအလကများအရ ြပငးထနေသာမသနစမးမ)အေြခအေန67သ9
အလ%ပသမားများ ခန ထားြခငး ()နးမ7ာ ၃.၇ရာခ%င()နး ြဖစသည။
Page 48 of 53
က%မkဏသည ေဝပ%ကျစနစက% လ%ကနာရန ပျကကကပါက လစlြပစဒဏ ချမ7တခရမည။
၅ရာခ%င()နး ေဝပ%ကျစနစက% မြပညမပ သတမ7တထားေသာ()နး ေအာကေလျာနညးေလေလ၊
ေပးေဆာငရေသာ ဒဏေPကးမ7ာ ပ%ြမငေလေလြဖစသည။ ဥပမာ - မသနစမးလ%ပသားအလ%ပခန ()နး
မ7ာ ၃ရာခ%င()နး ြဖစပါက အေမရကန ေဒqလာ၁၁၈(7ငညမ:ေသာ ၁၀၅ယ9J%ေပးေချရမညြဖစသည။
အကယ၍ ၃ရာခ%င()နးေအာက ေလျာနညးပါက ၂၀၂အေမရကနေဒqလာ(7င ညမ:ေသာ ၁၈၀ယ9J%
ေပးေချရမညြဖစသလ% ၂ရာခ%င()နးေအာက ေလျာနညးပါက ၂၉၁အေမရကနေဒqလာ(7င ညမ:ေသာ
၂၆၀ယ9J%ေပးေဆာငရမညြဖစသည။ အလ%ပ67ငအများစ%သည ြပစဒဏေPကးေပးေဆာငရနက%သာ
ေရးချယေလ67သည။ ဂျာမန(%ငင67 အလ%ပ67ငများသည ေဝပ%ကျစနစအား မလ%ကနာေသာေPကာင
ဒဏေPကးေငေပးေချရန တစ(7စလ:င ယ9J%သနး၅၀၀ထ သ%းစေနPကသည40။
ဒဏေPကးေငများက% မသနစမးသ9များအတက အထ9းသငတနးများ ရနပ%ေင၊ သယယ9 ပ%ေဆာငေရး
အခနးကhများတင က9ညပပ%းရန(7င အလ%ပအက%င67ာေဖရာတင ပ%မ%လယက9ရန စေသာ
ေနရာများတင အသ%းြပFသည။ ကာလ67ညအလ%ပလကမ မသနစမးသ9များက%အလ%ပခန ေသာ
အလ%ပ67ငများအတက လ%ပခလစာေထာကပြခငးများ(7င အြခားအလ%ပအက%င အကျFးအြမတများ
က%လညး ရ67(%ငသည။ မသနစမးသ9များ လ%ပခလစာေပးေချရေသာ ပမာဏ၏၇၀ရာခ%င()နးအား
အလ%ပ67ငအေနြဖင ၉၆လအထ ရ67ခစား(%ငသည။ မကလ%းေပးဆေဆာငမ)များ 67ေနေသာလညး
ေငေPကးမကလ%းေပးဆေဆာငြခငးများသည မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားရာတင ေရ67ည
အကျFးသကေရာကမ)67ြခငး မ67ြခငးအတက ခ%ငလ%ေသာ အေထာကအထားမ67ေPကာငး
ဘနးတကသ%လ (University of Bonn) မ7ထ%တြပနေသာအစရငခစာတမးတငေဖာြပခသည41။
ြပငးထနေသာ မသနစမးမ)အေြခအေန67သ9 အလ%ပသမားများသည အလ%ပ67ငမ7 အလ%ပ
ထ%တပယြခငးများက% အထ9းအခငအေရးြဖင အကာအကယေပးထားြခငး ခရသည။ က%မkဏမ7
ြပငးထနေသာ မသနစမးမ)အေြခအေန67သ9 ဝနထမး၅ဦး(7ငအထက ခန ထားပါက (7စသမ
ေဆးေ(းသ9 တစဦးခန ထားရန လ%အပသည။
ဂျာမန(%ငငတင အေထေထ(7စသမေဆးေ(းြခငးမ7 အေသးစတေဆးေ(း(%ငသညအထ မသနစမး
သ9များ (behinderter Menschen) အတက ေကာငးမနေသာ ေထာကပမ)များရ67(%ငသည။
40 Seoul Business Disability Forum Lessons from the 2017 International Disability Employment Forum in South Korea, 19 September 2017. 41 Institute for the Study of Labor, Sher Verick, Do Financial Incentives Promote the Employment of the Disabled? August 2004.
Page 49 of 53
o အြမငအာJ%မသနစမးသ9များ(7င နားမPကားသ9များအတက အPကေပးစငတာများ၊
အလ%ပအက%င အခငအလမးေပါငးစညးေရး အေထာကအပ(7င အလ%ပသင သငတနး
များ (Ausbildungsplaetze)
o မသနစမးကေလးသ9ငယများအတက ေ67းဦးအေထာကပစငတာများ (Frühförderung)
o အထ9းသင(7ငေရာယ7ကမ9လတနးEကFေကျာငးများ (Sonderkindergarten or
Förderkindergarten) o အထ9းသငပညာေရးေကျာငးများ(7င အထ9းသငသကေမးမ)လ%ပငနးေကျာငးများ။ ဥပမာ
- နားမPကားေသာတပညများအတက
o မသနစမးသ9များအားေစာငေ67ာကမ)(7ငလ%ပငနးခငအဆငေြပေချာေမLေစရနအတက
ေထာကပေငများ
o မသနစမးသ9များအတကအလ%ပJ%ေဆးေ(းပများ
o မသနစမးသ9များအတကသယယ9ပ%ေဆာငေရးဝနေဆာငမ)များ
အထကေဖာြပပါသငတနးေကျာငးများ(7ငဝနေဆာငမ)များက%လ9မ)က9ညေရးအဖLအစညးများ
(Caritas, Diakonisches Werk, က%ယထ9က%ယထအဖLများ(7ငမဘဆရာအသငး) မ7 လ%ပေဆာငေနPက
သည။
အေမရကန(%ငင (NQ)
အေမရကန(%ငငတင မသနစမးသ9များအား (%ငငသား အခငအေရးအြပညအဝရ67ြခငး(7င
အြခားသ9များကသ% ခြခားမ)မ67ပ ပါဝင(%ငေPကာငးက% မသနစမးသ9 အေမရကန(%ငငသားများ
အကဥပေဒ (ADA) (၁၉၉၀) (7ငြပနလညထ9ေထာငေရးအကဥပေဒ (၁၉၇၃) တ%တင ေဖာြပထား
သည။ မသနစမးသ9များအကဥပေဒ (ADA) သည အလ%ပ67ငများမ7 မသနစမးသ9များအား
အလ%ပခန ြခငး၊ လ%ပအားခလစာ၊ ရာထ9းတ%းြခငး(7င အလ%ပမ7ထ%တပယြခငး(7င ဆကစပေသာ ခြခား
ဆကဆြခငးများအား ပတပငတားြမစထားtပး ဥပေဒြဖငမသနစမးအလ%ပသမားများအား ကာကယ
ေပးထားသည။ ပ%ဂsလကလ%ပငနး67ငများအေနြဖင အနညးဆ%းဝနထမး၁၅ေယာက67ပါက ၎ငးအက
ဥပေဒက% လ%ကနာရမညြဖစသည။ ယငးဥပေဒအရ အလ%ပ67ငသည လ%ပငနးခငအတငး အဆငေြပ
ေချာေမLေစရနအတက မသနစမးဝနထမးများ၏ လ%အပချကများအား ေထာကပေပးရမည
ြဖစသည။ ၂၀၁၈ဇ9လ%ငလတင ထ%တြပနခေသာ ကနးဂဏနးများအရ မသနစမးသ9များ အလ%ပခန
Page 50 of 53
ထားြခငး()နးမ7ာ ၂၉ရာခ%င()နးြဖစေသာလညး အလ%ပလကမ မသနစမးသ9ဦးေရမ7ာ စ%စ%ေပါငး
၁၀.၇သနးေကျာ ကျန67ေနဆြဖစသည။
အေမရကနမသနစမးသ9များအသငး (AAPD) သည ‘ပ%ဂsလကကhတင မသနစမးသ9များ တနးတ9
ညမ:စာ ပါဝင(%ငမည အKနးကနး’က% စတငမတဆကခtပး ၎ငးအKနးတင မသနစမးသ9များ၏
အလ%ပအက%ငအခငအလမးများရ67ေစရန မသနစမးသ9များအတက အလ%ပလ%ပရန အေကာငးဆ%း
ေနရာများြဖစPကေသာထပတနးက%မkဏများက% အသအမ7တြပFြခငးသည ထေရာကေသာနညးလမး
တစခ%ြဖစသည42။ ထ%နညးတ9စာ မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ရန စးပားေရးလ%ပငနး67ငများက%
အားေပးသညအေနြဖင (%ငငေတာမ7 ဝယယ9ြခငးက% ၂၀၁၃ခ%(7စတငစမးသပခtပး၊ လနခေသာ
ေြခာက(7စ အတငး မသနစမးသ9များပ%ငဆ%ငေသာ စးပားေရးလ%ပငနးများ(7င စာချFပ ချFပဆ%၍
(%ငငအတက လ%အပသညများက% ဦးစားေပး ဝယယ9မည ြပညနယေြခာကခ% (Connecticut, Illinosis,
Ohio, Alaska, Kansas, and Minnesota) တ%းလာသည အထရလာဒေကာငးများ ရ67ခသည43။
‘အလ%ပအက%ငပထမဦးစားေပး’ (၂၀၁၇) သည အလ%ပလ%ပက%င(%ငေသာ အသကအရယ မသနစမး
သ9များက% အလ%ပအက%ငရ67ရန ဦးစားေပးသတမ7တေသာ မ9ဝါဒများအား ေပါငးစညး ထားြခငး
ြဖစသည။ ၎ငးထတင မသနစမးမဟ%တသ9အများစ%67ေသာ လ%ပငနးခငအတငး မသနစမးသ9များ
အတက အလ%ပအက%ငများ ထညသငးေပးရန ေဖာြပထားသည။ သ%ေသာလညး မသနစမးသ9များ
သည ရာထ9း တ9ညေသာ တြခားသ9များနညးတ9 တ9ညေသာ လ%ပအားခ ရ67ရမညြဖစသည။ ‘အလ%ပ
အက%ငပထမဦးစားေပး’သ%မဟ%တ‘အားလ%းပါဝငေသာ အလ%ပအက%ငအခငအလမး’သည ြပညနယ
ေပါငး ၃၂ခ%တင ကျငသ%းေနသည။
ယ9(%ကတကကငးဒမး (United Kingdom_UK) (NQ)
UK တငမသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားြခငး ေဝပ%ကျစနစ67ခေသာလညး မသနစမးသ9များအား
က9ညေထာကပေပးေနေသာ အဖLအစညးများမ7 ေဝပ%ကျစနစသည အကျFးသကေရာကမ)မ67ဟ%
ယ9ဆေသာPကာင၁၉၉၀တင ဖျကသမးခသည44။ ယခ%အခါတင ခြခားဆကဆြခငးမ67ေသာ
42 Disability Equality Index, The 2019 Disability Equality Index Top-Scoring Companies Announced 17 July 2019 43 Employer Assistance and Resource Network, Advancing Economic Opportunities for Business Owners and Jobseekers with Disabilities, October 2013. 44 Management Today, Do we need disability employment quotas? 26 April 2018
Page 51 of 53
ဥပေဒအေပqတငမ7ခ%ေနသည။ မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန ထားရာတင ခြခားဆကဆြခငး(7င
လ%ပငနးခငအတငး မသနစမးသ9များအား ခြခားဆကဆမ)များက% ဥပေဒအရ တားြမစထားသည45။
၂၀၁၀တနးတ9ညမ:ေရးအကဥပေဒ -
o မသနစမးသ9များအားသယဝ%ကေသာနညးြဖငခြခားဆကဆြခငးများဆ%ငရာကhအသစတ
တစခ%ေရးဆခtပး၊ သငေလျာေသာြပFြပငေြပာငးလမ)များြပFလ%ပရန တာဝနက%တ%းချL ြခငး။
o အတအကျ(7င ေဘာငကျlးကျlးကန သတထားေသာ အေြခအေနတစရပမ7 လ၍
ကျနးမာေရး (သ% ) မသနစမးမ)(7ငပတသကေသာ အေPကာငးအရာများက% ေမးြခငးသည
တရားမဝငြဖစသည။ (အလ%ပခန ထားြခငး လ%ပငနးစlတင ခြခားဆကဆြခငးများက%
ေြဖ67ငးရန အေရးတEကးလ%အပသည အချကတစခ%ြဖစ)
ယ9(9ကတကကငးဒမး (UK) တင မသနစမးသ9များ(7ငပတသကtပး အဓပkါယဖငဆ%ချကများ
ကျယြပန စာ67ေနြခငးသည UK အားမသနစမးသ9များက% အလ%ပခန ထား()နး ကမ°ာအြမငဆ%း
(%ငငအြဖစ ရပတညေစသည (၂၀၁၉ခ%(7စအေစာပ%ငး အချကအလကအရ ၅၁.၇ရာခ%င(9နး)။
လတတေလာသ%ေတသနေလလာချကအရ အလယတနးပညာေရးtပးဆ%းေသာ မသနစမး
သ9များသည အလ%ပအက%ငရ67ရန အခငအလမးပ%၍ များေနသညက%ေတL 67ရသည46။ ၂၀၁၇ - ၁၈
“White Paper” တင ပါဝငေသာ မဟာဗျFဟာအရ UK သည ၂၀၂၇ ခ%(7စ အက%နတင မသနစမးသ9
အလ%ပသမားအငအား ၁ သနး အထ တ%းြမpငခန အပ(%ငသညအထ ရညရယထားေသာလညး UK
(%ငင၏ မသနစမးသ9များအလ%ပခန ထားမ) တ%းတကမ)()နးမ7ာ ေ(7းေကးလျက67သည။ ယငးမဟာ
ဗျ�ဟာအရ မသနစမးသ9၁ရာခ%င()နးအတက အလ%ပအက%င67ာေပး(%ငပါက အစ%းရအေနြဖင
ယ9J%သနး၂၄၀ေခuတာ(%ငမညြဖစtပး၊ UK စးပားေရးက% ယ9J%သနး၂၆၀အထ ြမpငတင(%ငမည
ြဖစသည47။ ယခ%လက67တင မသနစမးသ9များအတက အလ%ပအက%င အPကေပးများက%
မသနစမးသ9များအား သငေလျာေသာ အလ%ပအက%ငများရ67ရန က9ညေပး၍ ခန အပလျက
67ပါသည။ (၂၀၁၈ခ%(7စ ဇ9လ%ငတငအPကေပး ပ%ဂsFလဦးေရ ၄၅၈ေယာက67tပ ြဖစသည) အေသးစား
လ%ပငနး67ငများအား နာတာ67ည ကျနးမာေရးမေကာငးသ9များ(သ% ) မသနစမးသ9များအား အလ%ပခန
ထားရာတင ရ67(%ငေသာ အေထာကအပများက% ပ%မ%သ67(%ငရန၊ အသပညာေပး()းေဆာ(%ငရန
ေလကျင သငPကားေပးသ9များ(7င အPကေပးများက%လညး ခန ထားလျက67သည။
45 iGlobal Law, Global Labour Law, Julian Cuppage The World and Disability: Quotas or No Quotas? December 2019. 46 House of Commons Library, People with disabilities in employment. March 2019. 47 UK House of Commons Library Briefing Paper: People With Disabilities in Employment, 8 January 2018.
Page 52 of 53
အလ%ပ(7ငပငစငဦးစးဌာန67 မသနစမးသ9များအေရးကစ§(7င ပတသကေသာ J% း (DWP)သည
မသနစမးသ9များ(7င မသနစမးမဟ%တသ9များအPကား တနးတ9ညမ:မ)67ေစရန မ9ဝါဒများ ေရးဆ
ရာတင ပပ%းေပးသည48။ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%ငရ67ေရး အစအစlအရ (Access to Work)
အလ%ပ(7ငပငစငဦးစးဌာန67 မသနစမးသ9များအေရးကစ§(7ငပတသကေသာ J% း (DWP)သည ဝငေင
ရ67ေသာအလ%ပများလ%ပေနသည မသနစမးသ9များက% မသနစမးမဟ%တသ9များနညးတ9 မမတ%၏
ကuမးကျငမ)များက% အသ%းချ၍ အလ%ပလ%ပ(%င ေစရနအတက အေထာကအပများ ေပးထားပါသည။
စနစထသ% ၁ ေပါင ရငး(7းြမpပ(7လ%ကတ%ငး၊ အခနေဆာငြခငးနညး (သ% ) အြခားေသာ နညးလမး
တစမျFးမျFးြဖင ၁.၄၈ေပါင အစ%းရဘhထသ% ြပနလည ေရာက67ပါသည။
Pသစေတးလျ(%ငင (NQ)
မသနစမးသ9များအား ခြခားဆကဆြခငးအကဥပေဒ _ DDA (၁၉၉၂) သည ခြခားဆကဆြခငး
ကစ§ရပများအား တားြမစထားသည။ Pသစေတးလျ(%ငငတင မသနစမးသ9များက% အလ%ပခန ထားမ)
()နးမ7ာ အေတာပငများပါသည။ (၂၀၁၈ခ%(7စတင၃၉.၈ရာခ%င()နး)
Pသစေတးလျ(%ငငမသနစမးသ9များအတကမဟာဗျFဟာ (၂၀၁၀ - ၂၀၂၀)၏အဓက ရလာဒတစခ%မ7ာ
မသနစမးသ9များအတက အလ%ပအက%ငများရ67မ) လယက9ေစရန သစလငေသာ အလ%ပ၏
လ%အပချကအရ ခန ထားရသည စနစက% ဦးတညေသာ၊ မသနစမးသ9များ အလ%ပအက%င
အခငအလမး ဝနေဆာငမ)များမ7တဆင ရနပ%ေင သနး(၁.၇)ေထာင အသ%းြပFမည ြဖစသည။
အလ%ပအက%င အခငအလမး ပ%မ%ေကာငးမနလာေစရန မသနစမးသ9များက% ခြခားဆကဆြခငး
အချကအလက စာေစာင ကသ%ေသာ မသနစမးသ9များအားအလ%ပခန ထားြခငး၏ အကျFးေကျးဇ9း
များ(7ငပတသကသည အသပညာေပးြမpငတငြခငးများ(7င လ9မ)စးပားေရးလ%ပငနးများမ7တဆင
ပ%မ%ေကာငးမနေသာ ရလာဒများရ67ရန လ%ပငနးခငအဆငေြပေချာေမLလာေစရန(7င အလ%ပအက%င
အခငအလမး က9ည ေထာကပရနတ% အတက အလ%ပ67ငများအား ရနပ%ေငများ ေထာကပေပးြခငးက%
စတငခသည။
မသနစမးပငစငများအား ေထာကပြခငးအစအစlသည Pသစေတးလျအစ%းရမ7 မသနစမး
လ9ငယများ လ%ပငနးခငအတငးသ% ဝငေရာကလာေစရန မကလ%းေပးဆေဆာငထားေသာ အရာ
တစခ%ြဖစသည။ မသနစမးသ9များအာမခအစအစl (NDIS) သည မသနစမးသ9များအားလ%းအတက
48 UK Government, Office for Disability Issues, The Inter-Ministerial Group on Disability and Society, June 2019.
Page 53 of 53
လ%ပငနးခငထသ% ဝငရာတင မ:တtပးတနးတ9ညမ:ြဖစေစရန ေရးဆထားြခငးြဖစသည။
သ%ေသာလညး အထကေဖာြပပါ ပပ%းက9ညမ)များ(7င အြခားေသာ ပပ%းမ)များအား မသနစမး၏
အဖLအစညးများ (DPOs)မ7 ေဝဖနမ)များစာ 67ေနသည49။ မPကာေသးမက ြဖစပားခေသာ အြငငးပား
ဖယရာကစ§တစခ%တင ေထာငေပါငးများစာေသာ မသနစမးအလ%ပသမားသည မသနစမးသ9များ
အာမခအစအစl (NDIS) ထမ7ရ67ေသာ လ9မ)ေရးေထာကပေငမ7ာ သတမ7တ()နးထား ေအာက
ေလျာကျေနtပး၊ အချFLေသာမသနစမးအလ%ပသမားသည တစနာရလ:ငလ%ပခ (၁) ေဒqလာ သာ
ရ67သညဟ% ဆ%သည50။
49 People With Disability Australia (PWDA), Social Security for PWD, 2019. 50 ABC News, Stephanie Dalzell, Calls for action as report reveals NDIS workers underpaid 1 August 2019.
