Σκοπός της Διδακτικής Ενότηταςusers.sch.gr/karakousis/epimorfosi/eikonikes-EKPAIDE… · Web view1Ο ΕΠΑΛ – ΤΕΕ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΩΝ (ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ) ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΙΚΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

1Ο ΕΠΑΛ – ΤΕΕ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ ΣΑΚΗΣ

ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 1Ο ΕΠΑΛ – ΤΕΕ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣΣελίδα 1 από 180


Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Σκοπός της Διδακτικής Ενότητας

Σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να μας εξοικειώσει με την έννοια της ¨Εικονικής Επιχείρησης¨ και πως η έννοια αυτή βρίσκει εφαρμογή στα πλαίσια της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης (Τ.Ε.Ε). Η κατανόηση και αφομοίωση των διαδικασιών που ακολουθούνται σε ένα τέτοιο εγχείρημα αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της ενότητας. Παράλληλα, κύριο μέλημα εξακολουθεί να είναι, για τους σκοπούς αυτής της ενότητας, η σπουδαιότητα της εφαρμογής των προγραμμάτων εικονικής επιχείρησης για την επιμελέστερη και ολοκληρωμένη εκπαίδευση των συμμετεχόντων στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Παρουσιάζονται, τα οφέλη της εφαρμογής των εικονικών επιχειρήσεων, οι βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές αλλά και το μοντέλο των 11 βημάτων που εφαρμόζεται για την υλοποίηση της εικονικής επιχείρησης. Η χρήση παραδειγμάτων θα βοηθήσει σημαντικά στην κατανόηση των παραπάνω εννοιών.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα

Όταν ολοκληρωθεί η παρουσίαση της ενότητας θα είστε σε θέση να:

γνωρίζετε την έννοια της «Εικονικής Επιχείρησης» κατανοείτε τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή της «Εικονικής Επιχείρησης» αναλύετε τις βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές, οι οποίες χρησιμοποιούνται στην υλοποίηση των

εικονικών επιχειρήσεων αναγνωρίζετε τι δεν είναι εικονική επιχείρηση εκτιμάτε τον ρόλο της τεχνολογίας στην εφαρμογή μιας εικονικής επιχείρησης γνωρίζετε τους ρόλους που μπορούν να παιχτούν στα πλαίσια των εικονικών επιχειρήσεων

απαριθμείτε και να αναλύετε τα 11 βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν προκειμένου να

τρέξουμε ένα πρόγραμμα εικονικών επιχειρήσεων στην Τ.Ε.Ε.



Έννοιες-Κλειδιά

Εικονική πραγματικότητα Διαδραστική σχέση Εκπαιδευτικό λογισμικό Προσομοίωση Υλοποίηση Επιχειρηματικότητα Μεθοδολογία Επαγγελματική εμπειρία Εκπαιδευτικές τεχνικές

Project

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις

Οι «Εικονικές Επιχειρήσεις» αποτελούν έναν πρωτότυπο και φιλόδοξο πρόγραμμα το οποίο στοχεύει στην εξοικείωση των μαθητών, μέσα από προσομοιωμένες συνθήκες επιχειρηματικού και εργασιακού περιβάλλοντος, με μεθόδους και διαδικασίες της αγοράς εργασίας. Η εφαρμογή εννοιών που συναντώνται στην θεωρία στα πλαίσια του περιβάλλοντος μιας επιχείρησης, αναμφισβήτητα αποτελεί έναν δημιουργικό τρόπο εξοικείωσης των μαθητών με το πρακτικό μέρος του αντικειμένου που έχουν επιλέξει να ασχοληθούν και μια καλή ευκαιρία να αποκτήσουν μια πρώτη εμπειρία στο αντικείμενο αυτό. Θεωρείται πολύ σημαντικό, οι απόφοιτοι-και ενδεχομένως μελλοντικοί επιχειρηματίες-της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης να έχουν δοκιμαστεί, έστω και εικονικά, σε περιβάλλον επιχείρησης προκειμένου να αναπτύξουν τις δεξιότητες και γνώσεις που διαθέτουν, αποκτώντας ταυτόχρονα μια ολοκληρωμένη πληροφόρηση για τον κλάδο μέσα στον οποίο ενδέχεται να δραστηριοποιηθούν.

Μέσα σε ένα περιβάλλον που θέτει σε εφαρμογή βασικές οικονομικές έννοιες, αλλά και ευθύνες, οι μαθητές καλούνται να δράσουν ως επαγγελματίες, να ξεδιπλώσουν τις ικανότητες τους αλλά και να αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες τους.

Στην πρώτη ενότητα θα ασχοληθούμε με την έννοια της «εικονικής επιχείρησης», με τις έννοιες που συγχέονται με την εικονική επιχείρηση, τα γενικά χαρακτηριστικά της εικονικής επιχείρησης καθώς και τα οφέλη που προκύπτουν από την λειτουργία της.

Στην δεύτερη ενότητα θα ασχοληθούμε με το γενικότερο θεωρητικό πλαίσιο της εφαρμογής των «Εικονικών Επιχειρήσεων», τους άξονες πάνω στους οποίους βασίζεται, τα βασικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας και τις δύο βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην υλοποίηση των εικονικών επιχειρήσεων.

Στην τρίτη ενότητα θα αναλύσουμε το μοντέλο των έντεκα βημάτων που θα πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να τρέξουμε ένα πρόγραμμα εικονικών επιχειρήσεων στην δευτεροβάθμια τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση.



1. 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ «ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ» ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Στην υποενότητα αυτή θα αναφερθούμε:

στην έννοια της «εικονικής επιχείρησης», στις έννοιες με τις οποίες δεν πρέπει να συγχέουμε την εικονική επιχείρηση, στον τρόπο εφαρμογής της εικονικής επιχείρησης σε μια σχολική μονάδα,

στα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή της εικονικής επιχείρησης

1.1 Τι ορίζουμε ως «εικονική επιχείρηση»

Αναφέροντας τον όρο «εικονικές επιχειρήσεις» εννοούμε τις επιχειρήσεις εξομοίωσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Οι μαθητές εργαζόμενοι σε ομάδες, αναλαμβάνουν την υλοποίηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου «project» , αναπαριστούν διαδικασίες, διαδρομές και αντικείμενα μιας πραγματικής επιχείρησης. Οι μαθητές έχουν την ευθύνη των δραστηριοτήτων της επιχείρησής τους, ενώ πάντα βρίσκονται υπό την εποπτεία των υπεύθυνων εκπαιδευτικών. Παράλληλα οι μαθητές έρχονται σε επαφή με πραγματικές επιχειρήσεις προκειμένου να αντλήσουν πληροφόρηση και να καθοδηγηθούν με βάση τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς .

Οι εικονικές επιχειρήσεις μαθητών είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο βασιζόμενο στην πρακτική

εμπειρία μέσω της υλοποίησης ενός πλήρους επιχειρηματικού σχεδίου και στη διαδραστική

σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον , δηλαδή τον κόσμο των επιχειρήσεων και την τοπική κοινότητα.

Οι Εικονικές Επιχειρήσεις θα παράγουν εικονικά «προϊόντα» ή θα παρέχουν εικονικές «υπηρεσίες», με εικονική αμοιβή για την αντιμετώπιση των λειτουργικών ή άλλων εξόδων των επιχειρήσεων, αλλά και για την εξοικείωση των μαθητών με τις σύγχρονες μεθόδους πωλήσεως προϊόντων.


http://estia.elke.uoa.gr/estia/lesson/Virtual/v1/index1_1.jsp#link%23link


1.2 Τι δεν είναι «εικονική επιχείρηση»

Η έννοια της εικονικής επιχείρησης δεν θα πρέπει να συγχέεται με έννοιες παρεμφερείς, οι οποίες, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζουν το περιεχόμενο της εικονικής επιχείρησης. Θα πρέπει, λοιπόν, πριν προχωρήσουμε να διαχωρίσουμε επιγραμματικά το τι δεν είναι εικονική επιχείρηση. Πιο συγκεκριμένα εικονική επιχείρηση δεν είναι:

Ένα Σεμινάριο Διοίκησης Επιχειρήσεων Ένα ακόμη μάθημα στη Τάξη Μια Ενδοσχολική Δραστηριότητα εντός του σχολικού ωραρίου Μια πραγματική επιχείρηση που λειτουργεί εικονικά Η παρουσίαση θεωρητικών θεμάτων Μια «Θεατρική Παράσταση» αναπαράστασης ρόλων στελεχών και υπαλλήλων

1.3 Η εφαρμογή της εικονικής επιχείρησης στις σχολικές μονάδες

Λόγω του εξαιρετικά σύνθετου ρυθμιστικού -κανονιστικού περιβάλλοντος της Ελλάδος είναι αδύνατον οι μαθητές να αναπτύξουν πραγματική οικονομική δραστηριότητα, πουλώντας προϊόντα και υπηρεσίες, εκδίδοντας παραστατικά και ρευστοποιώντας την εικονική επιχείρηση στο τέλος των μαθημάτων. Στην παρούσα μεθοδολογία υλοποίησης θα ακολουθηθεί το μοντέλο της προσομοίωσης οικονομικής δραστηριότητας με την παράλληλη χρήση προσομοίωσης ηλεκτρονικού υπολογιστή. Οι μαθητές με τη βοήθεια των καθηγητών τους, θα υποδύονται τους ρόλους των στελεχών μιας επιχείρησης -που είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία της- σε πλήρη εικονική λειτουργία. Τα προϊόντα, οι υπηρεσίες όπως και οι αμοιβές είναι εικονικά, ενώ κατά τη λειτουργία των εικονικών επιχειρήσεων, καθώς και στην αξιολόγηση της λειτουργίας τους, θα συμμετέχουν και στελέχη πραγματικών επιχειρήσεων.



Κάτι που θα πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ότι η μεθοδολογία οργάνωσης των εικονικών επιχειρήσεων θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε τα εργαλεία και οι τεχνικές να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην οργάνωση και λειτουργία πραγματικών επιχειρήσεων (μη ψηφιακών εικονικών επιχειρήσεων). Με άλλα λόγια οι εικονικές επιχειρήσεις θα πρέπει στα πλαίσια της τοπικής κοινωνίας να φαίνεται ότι λειτουργούν σαν πραγματικές.

1.4 Τα οφέλη από την εφαρμογή των εικονικών επιχειρήσεων.

Από τη λειτουργία των εικονικών επιχειρήσεων αναμένεται να προκύψουν τα παρακάτω οφέλη:

Καλλιέργεια επιχειρηματικού πνεύματος στους μαθητές. Συμβολή στην απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας μέσα από την πρακτική ενασχόληση με

ένα συγκεκριμένο είδος επιχείρησης. Απόκτηση ολοκληρωμένης πληροφόρησης για έναν επαγγελματικό κλάδο που μπορεί να

απορροφά αποφοίτους της Σχολής. Ανάπτυξη δεξιοτήτων, γνώσεων και εμπειριών, στοιχεία απαραίτητα για τη

μετάβαση του μαθητή από το σχολείο στην εργασία.



Μπορούμε, επομένως, να αντιληφθούμε από τα παραπάνω πόσο σημαντική είναι η εφαρμογή εννοιών σε ένα προσομοιωμένο περιβάλλον το οποίο προετοιμάζει τους μαθητές για τους ρόλους που ενδεχομένως να αναλάβουν, όταν εισέλθουν στην αγορά εργασίας.

2. ΤΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ «ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

Στην υποενότητα αυτή θα εξετάσουμε:

τους άξονες που στηρίζουν το θεωρητικό πλαίσιο της εφαρμογής των εικονικών επιχειρήσεων, τα βασικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας πάνω στην οποία θα στηριχθεί το

μοντέλο της υλοποίησης των εικονικών επιχειρήσεων στην Τ.Ε.Ε, τις δύο βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές οι οποίες αναμένεται να χρησιμοποιηθούν, και τέλος

τον ρόλο της τεχνολογίας στο πρόγραμμα της εικονικής επιχείρησης.

2.1 Οι άξονες στήριξης του θεωρητικού πλαισίου, στην εφαρμογή των εικονικών επιχειρήσεων

Η προτεινόμενη μεθοδολογία ανάπτυξης και εφαρμογής των εικονικών επιχειρήσεων στην Τ.Ε.Ε βασίζεται σε ένα θεωρητικό πλαίσιο που προσδιορίζεται από τους κάτωθι άξονες:



I. Τη χρησιμοποίηση των κατάλληλων και αποδεκτών παιδαγωγικά εκπαιδευτικών τεχνικών οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν στην υλοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

II. Τον προσδιορισμό των θεωριών και των αποτελεσμάτων έρευνας, που αναφέρονται στην αποτελεσματική διδασκαλία της επιχειρηματικότητας και των δράσεων αυτής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

III. Την αξιοποίηση των συμπερασμάτων έγκυρων εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της επιχειρηματικότητας στην εκπαίδευση. Ειδικότερα θα αξιοποιηθούν τα συμπεράσματα του προγράμματος BEST : "Μίνι Εταιρείες Μαθητών στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Τελική Έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων"

IV. Τη χρησιμοποίηση της τεχνολογίας η χρήση της οποίας επικεντρώνεται κυρίως στην χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού και στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων του διαδικτύου.

V. Την αξιοποίηση της εμπειρίας της Σιβιτανιδείου Σχόλης στα πλαίσια του Έργου «Αναβάθμιση Σιβιτανιδείου Σχολής» (1998-2000) που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΠΕΑΕΚ Ι (ενέργεια 1.2.γ) και συγκεκριμένα του υποέργου της Πρακτικής Ασκησης, στο πλαίσιο του οποίου υλοποιήθηκαν μια σειρά από αντίστοιχες δράσεις που στόχευαν στην ανάπτυξη προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων στη σχολή.

VI. Τον προσδιορισμό των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων σε επίπεδο γνώσεων - δεξιοτήτων - στάσεων που θα αποκομίσουν οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα εικονικών επιχειρήσεων.

2.2 Τα βασικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας πάνω στα οποία θα στηριχθεί το μοντέλο υλοποίησης των εικονικών επιχειρήσεων στα Τ.Ε.Ε είναι τα εξής:

Οι μαθητές θα εργάζονται ομαδικά σε ένα επιχειρηματικό σχέδιο, στο εσωτερικό της

οργανωτικής δομής μιας εικονικής εταιρείας O αριθμός μαθητών ανά πρόγραμμα εικονικής επιχείρησης, προσδιορίζεται στους 8 - 15 θα δίνεται η δυνατότητα σε περισσότερους από έναν μαθητές να υποδύονται τον ίδιο ρόλο

εναλλάξ στην ίδια επιχείρηση Οι μαθητές μέσω του Η/Υ με τη χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού θα προσομοιώνουν

επιχειρηματικά σενάρια



Μπορούν να λειτουργούν συγχρόνως περισσότερες από μία ίδια ή διαφορετική εικονική

επιχείρηση σε ένα σχολείο Θα υπάρχει διαδραστική σχέση μέσα και έξω από το σχολείο με στελέχη επιχειρήσεων,

επιχειρηματίες της τοπικής κοινωνίας Μεταξύ διαφορετικών μαθητικών επιχειρήσεων & σχολείων θα υπάρχει δικτύωση μέσω της

ιστοσελίδας (portal) Οι εικονικές επιχειρήσεις θα μπορούν να λειτουργούν ως μικτές ή μη ψηφιακές Οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν, καθοδηγούν τους σπουδαστές, φέρνοντάς τους

αντιμέτωπους κάθε φορά με διαφορετικά προβλήματα που οι ίδιοι κατασκευάζουν. Με αυτό το τρόπο τους μεταφέρουν εμπειρία και τους υποδεικνύουν τα λάθη στις προηγούμενες επιλογές τους.

Στο τέλος κάθε συνάντησης, δηλαδή στο τέλος της εβδομάδας, οι εκπρόσωποι κάθε εικονικής

τάξης παρουσιάζουν τα αποτελέσματα και την πορεία της επιχείρησης τους παρουσιάζοντας και αιτιολογώντας τα αποτελέσματα των επιλογών τους.



2.3 Οι βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν

Οι βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές οι οποίες αναμένεται να χρησιμοποιηθούν στην υλοποίηση των εικονικών επιχειρήσεων είναι:

Το παίξιμο ρόλων- προσομοιώσεις Η εργασία σε ομάδες

2.3.1 Το παίξιμο ρόλων- προσομοιώσεις

Στα πλαίσια αυτής της εκπαιδευτικής τεχνικής του παιξίματος ρόλων, οι μαθητές υποδύονται ρόλους που συνδέονται με τα καθήκοντα που θα πρέπει να αναλάβουν στα πλαίσια της διοίκησης μιας εικονικής επιχείρησης. Όπως μια πραγματική εταιρία, έτσι και η εικονική επιχείρηση είναι οργανωμένη σε τμήματα (μάρκετινγκ, πωλήσεις, λογαριασμοί, υλικοτεχνική υποδομή) και οι μαθητές μπορούν να αναλάβουν όλους τους διοικητικούς ρόλους που εμπεριέχονται σε αυτά. Μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες, που αποκτούν οι μαθητές, μπορούν να κατανοήσουν πολύ καλύτερα τις πραγματικές καταστάσεις που υφίστανται στις επιχειρήσεις. Η σημαντικότερη συμβολή των προσομοιώσεων είναι ότι κινητοποιούν το ενδιαφέρον των μαθητών, διότι προσωποποιούν την κατάσταση ή το εξεταζόμενο θέμα, με τον μαθητή στο ρόλο του συμμετέχοντα, συμβάλλουν στην εξοικείωση των μαθητών μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να κάνουν ευθύτερη κριτική στις απόψεις ο ένας του άλλου, καθώς και στις απόψεις του καθηγητή.



2.3.2 Η εργασία σε ομάδες

Η δεύτερη τεχνική που αναμένεται να χρησιμοποιηθεί είναι οι ομάδες εργασίας. Ουσιαστικά πρόκειται για τη συνέχεια της προηγούμενης εκπαιδευτικής τεχνικής. Πρόκειται για την εκπαιδευτική τεχνική όπου οι διδασκόμενοι κατανεμημένοι σε ομάδες εργασίας ανταλλάσσουν εμπειρίες, λαμβάνουν αποφάσεις στα πλαίσια της εικονικής επιχείρησης τους, φτιάχνουν αναφορές και εισηγήσεις για την πορεία της εικονικής επιχείρησης, αξιοποιώντας το διδακτικό υλικό και τις παρατηρήσεις του καθηγητή τους. Μέσα από αυτή την τεχνική εξασφαλίζεται η ενεργή συμμετοχή και αναπτύσσεται ουσιωδώς η επικοινωνία μεταξύ των εκπαιδευομένων.

2.4 Η χρήση της τεχνολογίας στις εικονικές επιχειρήσεις

Στη μεθοδολογία που θα εφαρμοστεί, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση οι μαθητές να εργάζονται ομαδικά και να υπάρχει διαδραστική σχέση μέσα και έξω από το σχολικό περιβάλλον με εκπαιδευτικούς μέντορες, επιχειρηματίες ή την τοπική κοινότητα γενικά. (Βλέπε έκθεση Best, Μίνι Εταιρείες στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) και για το λόγο αυτό συμπεριλαμβάνεται και η χρήση προσομοίωσης μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Κατά συνέπεια η τεχνολογία η οποία θα χρησιμοποιηθεί θα είναι κυρίως υποστηρικτική της διαδικασίας και θα αφορά τη δημιουργία εκπαιδευτικού λογισμικού στα πλαίσια του οποίου οι μαθητές - επιχειρηματίες θα μπορούν να δημιουργήσουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο, πάνω στο οποίο θα κινηθούν και το οποίο συνεχώς θα ενημερώνουν με τις νέες εξελίξεις, που θα προκύπτουν κατά τη διάρκεια εξέλιξης του εκπαιδευτικού σεναρίου. Οι αποφάσεις και οι εξελίξεις αυτές θα αποτυπώνονται ποσοτικά μέσα στο λογισμικό δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές να βλέπουν ανά πάσα στιγμή τη θέση της επιχείρηση τους στον κλάδο που δημιουργείται.

Όπως θα αναλυθεί και στα χαρακτηριστικά του μοντέλου υλοποίησης των εικονικών, οι επιχειρήσεις των μαθητών θα μπορούν να λειτουργήσουν είτε ως μικτές (ψηφιακές και μη ψηφιακές), είτε ως μη ψηφιακές. Σε καμία περίπτωση βεβαίως δεν θα λειτουργήσουν ως αμιγώς ψηφιακές. (Βλέπε και έκθεση Best)



Η πρακτική εφαρμογή αυτού το μοντέλου εξειδικεύεται σε 11 βήματα τα οποία πρέπει να ακολουθηθούν ανεξάρτητα από το είδος και τον τομέα στον οποίο θα δραστηριοποιηθεί η εικονική επιχείρηση.

3. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΩΝ 11 ΒΗΜΑΤΩΝ


αναλυτικά στα έντεκα βήματα που συνθέτουν το μοντέλο των έντεκα (11) βημάτων που πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου να τρέξουμε ένα πρόγραμμα εικονικών επιχειρήσεων σε μία δευτεροβάθμια τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση.

3.1 Τα έντεκα βήματα που συνθέτουν το μοντέλο των 11 βημάτων.

Τα έντεκα (11) βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να τρέξουμε ένα πρόγραμμα εικονικών στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (Τ.Ε.Ε) είναι τα εξής:

1. Προετοιμασία Εκπαιδευτικού πριν

Η προετοιμασία του εκπαιδευτικού πριν μπει στην τάξη για να τρέξει ένα πρόγραμμα εικονικών επιχειρήσεων περιλαμβάνει τα εξής:

Σκέψεις - Ιδέες - Αντικείμενο των Εικονικών Ενημέρωση για το νομοθετικό πλαίσιο των επιχειρήσεων της ειδικότητας Ενημέρωση σε θέματα οικονομικής δραστηριότητας Προσωπική έρευνα για τα ανωτέρω θέματα και συγκέντρωση πληροφοριών για τον

κλάδο Επικοινωνία με πραγματική επιχείρηση που αντιστοιχεί στο αντικείμενο της εικονικής Ενημέρωση της σχολικής μονάδας για την πρόθεση υλοποίησης ενός τέτοιου

προγράμματος

Καθορισμός αρχικού χρονοδιαγράμματος

2. Επιλογή Εναλλακτικών Ιδεών

Επανεξέταση της ιδέας Εντοπισμός προβλημάτων που θα ανακύψουν Εναλλακτικές προτάσεις για επιχειρήσεις των οποίων το αντικείμενο εργασιών είναι

κοντά στην ειδικότητα

Εξέταση της πιθανότητας από κοινού συνεργασίας ειδικοτήτων μέσα στην σχολική μονάδα

3. Καταγραφή Αναγκών

1. Τι θα χρειαστώ από την υποδομή της σχολικής μονάδας (εργαστήρια, γραφεία κ.α)2. Σε ποιες ώρες θα χρησιμοποιηθούν αυτές οι υποδομές;3. Αναλώσιμα και Γραφική Ύλη που χρειάζομαι4. Προϋπολογισμός Εξόδων5. Επικοινωνία με πραγματική επιχείρηση (π.χ επίσκεψη)6. Έλεγχος του Εργαστηρίου και των υπολογιστών που θα χρησιμοποιηθούν7. Επικοινωνία με Διαχειριστική αρχή και οργάνωση της γραφειοκρατικής δουλειάς

4. Προσδιορισμός Ρόλων



Στα πλαίσια της εφαρμογής των εικονικών επιχειρήσεων μια ιδιαίτερα δημοφιλής τεχνική είναι το παίξιμο ρόλων. Οι διδασκόμενοι υποδύονται ρόλους που συνδέονται με μια εξεταζόμενη κατάσταση που αφορά ένα οικονομικό φαινόμενο ή κατάσταση με στόχο μέσα από το βίωμα να κατανοήσουν βαθύτερα τόσο την κατάσταση όσο και τις αντιδράσεις απέναντι της. Η εκπαιδευτική αυτή τεχνική εφαρμόζεται κυρίως όταν επιδιώκεται η ανάλυση προβληματικών ή συγκρουσιακών καταστάσεων που αφορούν στις ικανότητες, στις στάσεις, στην επικοινωνία, στην συμπεριφορά. Ενδεικτικά ορισμένοι ρόλοι που μπορούν να παιχτούν στα πλαίσια των εικονικών επιχειρήσεων είναι οι εξής:

Υπάλληλος Λογιστηρίου Στέλεχος Προώθησης και μάρκετινγκ Υπεύθυνος Πωλήσεων Διευθυντής Παραγωγής Υπάλληλος Γραμματειακής Υποστήριξης Υποδοχή Πελατών Γενικός Διευθυντής Υπεύθυνος Προσωπικού Διαχείριση Πελατών Service Πελατών Υπάλληλοι Γραμμής Παραγωγής

Στέλεχος Μηχανογράφησης

5. Επιλογή Σεναρίου

Το σενάριο αναφέρεται στο μίγμα μαθήματος - δράσης το οποίο θα ακολουθήσει ο καθηγητής. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα:

Μία ώρα μάθημα και δύο ώρες δράση... Δύο ώρες την ημέρα η επιχείρηση είναι ανοιχτή και οι υπάλληλοι -στελέχη και

εργαζόμενοι παίζουν τους ρόλους τους Στις δύο πρώτες συναντήσεις αναλυτική περιγραφή της εικονικής, καθώς και του είδους

της επιχείρησης που μπορεί να φτιάξουν τα παιδιά. Σε επόμενη συνάντηση ο επιχειρηματικός σχεδιασμός. Από την τέταρτη και μετά ξεκινάει η λειτουργία της

Την δεύτερη μέρα επισκέπτεται το σχολείο ο πραγματικός επιχειρηματίας και εξηγεί στα παιδιά τις ιδιομορφίες

Αναπτύσσεται μια κεντρική ιστορία -σήριαλ πάνω στην οποία χτίζεται η καθημερινότητα της επιχείρησης. Δύο ώρες την ημέρα η επιχείρηση είναι ανοιχτή και οι υπάλληλοι -στελέχη και εργαζόμενοι παίζουν τους ρόλους τους.

Αναπτύσσονται παράλληλα δύο εικονικές επιχειρήσεις όπου η μία εξυπηρετεί τις ανάγκες της άλλης.

6. Συζήτηση με τους Μαθητές

Ο καθηγητής είναι πλέον έτοιμος να εμπλέξει τα παιδιά στην υλοποίηση του προγράμματος. Τα σημεία που θα πρέπει να δώσει έμφαση είναι τα εξής:

1. Οργάνωση Συνάντησης στην Τάξη2. Παρουσίαση της ιδέας στα παιδιά3. Ανάλυση των Ωφελειών για τους μαθητές4. Προβολή της Ανάπτυξης Δεξιοτήτων5. Παρουσίαση Ρόλων6. Απόφαση για την έναρξη της εικονικής επιχείρησης

7. Εκπαίδευση Μαθητών



Η υλοποίηση του προγράμματος και η επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων απαιτεί την εκπαίδευση - καθοδήγηση των μαθητών στα παρακάτω θέματα

Παρουσίαση αποτελεσμάτων προσωπικής έρευνας Αναλυτική παρουσίαση του κάθε ρόλου Παρουσίαση των βασικών λειτουργιών της εικονικής επιχείρησης Ξενάγηση και εγκατάσταση με τους μαθητές Εκπαίδευση στην χρήση του λογισμικού Προετοιμασία των χώρων της εικονικής σε συνεργασία με τους μαθητές Επίσκεψη στην πραγματική επιχείρηση Μέντορα Επίσκεψη Στελεχών της Πραγματικής Επιχείρησης

Βασικά Θέματα Οργάνωσης και Δημιουργίας μιας επιχείρησης

8. Χρήση Λογισμικού

Όπως ήδη έχει αναφερθεί το εκπαιδευτικό λογισμικό θα λειτουργεί υποστηρικτικά στην εκπαιδευτική διαδικασία και πάντοτε ως αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας που έχει προηγηθεί από τους μαθητές σε συνεργασία με τον υπεύθυνο καθηγητή. Στην εν λόγω προτεινόμενη τεχνολογική εφαρμογή διακρίνονται τρεις βασικές κατηγορίες χρηστών:

ο καθηγητής, ο οποίος συμμετέχει στο σύστημα για να διαμορφώσει τις κατάλληλες γενικότερα συνθήκες με στόχο το βέλτιστο παιδαγωγικό αποτέλεσμα, αλλά και για να αποτιμήσει το βαθμό συμμετοχής και συμπεριφοράς των μαθητών,

οι μαθητές, οι οποίοι συμμετέχουν ως παίκτες της εικονικής πραγματικότητας και διαχειρίζονται τις δικές τους εικονικές επιχειρήσεις και

ο διαχειριστής του συστήματος, που μπορεί να είναι ο καθηγητής ή οι άλλος καθηγητής ο οποίος εξασφαλίζει την αδιάλειπτη λειτουργία και ακεραιότητα του συστήματος.

Η εικονική πραγματικότητα που θα δημιουργηθεί, εξασφαλίζει την απαραίτητη λειτουργικότητα και για τις τρεις προαναφερθείσες κατηγορίες παικτών. Επίσης, ενσωματώνει μια σειρά από τεχνολογίες αιχμής σε ό,τι αφορά την επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο, κρατώντας παράλληλα την πολυπλοκότητα σε λογικά επίπεδα. Αυτό αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα χρηστικότητας του συστήματος, αφού επιτρέπει στους χρήστες να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στην εφαρμογή, που αποτελεί τη βάση της μάθησης, και όχι στη λειτουργία της.Επιπλέον, το σύστημα θα παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε έναν οδηγό χρήσης της εφαρμογής, ο οποίος πέρα από της οδηγίες πλοήγησης στην εφαρμογή θα παρέχει και μια βάση πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές στόχο αφενός τη σύνδεση του εκπαιδευτικού υλικού του εγχειριδίου του μαθητή με την εφαρμογή και αφετέρου την σωστή και ρεαλιστική εκπόνηση του επιχειρηματικού σχεδίου.

9. Λειτουργία Εικονικής στο σχολείο

Η λειτουργία της εικονικής επιχείρησης περιλαμβάνει την οργάνωση μια καθημερινής ή εβδομαδιαίας δραστηριότητας που καλύπτει τόσο την υλοποίηση των εικονικών οικονομικών δραστηριοτήτων όσο και τις εκπαιδευτικές συναντήσεις με τους καθηγητές. Ενδεικτικά ορισμένες δράσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στη λειτουργία της εικονικής επιχείρησης είναι οι εξής:

Εγκαίνια Εικονικής Επιχείρησης Συναντήσεις με Μαθητές Οργάνωση Λειτουργίας Καθημερινή Δραστηριότητα Σύνταξη Αναφορών Ενημέρωση Λογισμικού

Εξέλιξη Σεναρίου



10. Αλλαγή Ρόλων

Για την διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών αλλά και την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων του προγράμματος οι μαθητές θα πρέπει να εναλλάσσονται στο παίξιμο των ρόλων. Μέσα από αυτή την διαδικασία θα γνωρίσουν ακόμη περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες ενώ θα αποκτήσουν ολοκληρωμένη εμπειρία σχετικά με τα διαφορετικά είδη θέσεων εργασίας που υπάρχουν σε μια επιχείρηση.

11. Ολοκλήρωση Εργασιών

Ολοκλήρωση Εργασιών Ανοιχτή Συζήτηση με τα παιδιά Αξιολόγηση Καταγραφή -Συγκέντρωση Υλικού Ενημέρωση Διαχειριστικής Αρχής Επίσκεψη στην επιχείρηση Μέντορα

Συνολική παρουσίαση Αποτελεσμάτων

Σύνοψη

Μετά το πέρας της μελέτης της παρούσας ενότητας είστε σε θέση να γνωρίζετε ότι:

Με τον όρο "εικονικές επιχειρήσεις" εννοούμε τις επιχειρήσεις εξομοίωσης της οικονομικής

δραστηριότητας. Οι Εικονικές Επιχειρήσεις θα παράγουν εικονικά "προϊόντα" ή θα παρέχουν εικονικές

"υπηρεσίες", με εικονική αμοιβή. Η "εικονική επιχείρηση" δεν είναι ένα σεμινάριο διοίκησης επιχειρήσεων, ούτε μία ένα ακόμη

μάθημα στην τάξη. Οι εικονικές επιχειρήσεις θα πρέπει στα πλαίσια της τοπικής κοινωνίας να φαίνεται ότι

λειτουργούν σαν πραγματικές. Από τη λειτουργία των εικονικών επιχειρήσεων αναμένεται να προκύψουν τα παρακάτω οφέλη: Καλλιέργεια επιχειρηματικού πνεύματος στους μαθητές Συμβολή στην απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας Απόκτηση ολοκληρωμένης πληροφόρησης για τον κλάδο. Ανάπτυξη δεξιοτήτων, γνώσεων και εμπειριών Οι βασικές εκπαιδευτικές τεχνικές οι οποίες αναμένεται να χρησιμοποιηθούν στην υλοποίηση

των εικονικών επιχειρήσεων είναι: Το παίξιμο ρόλων- προσομοιώσεις Η εργασία σε ομάδες Στα πλαίσια της εκπαιδευτικής τεχνικής του παιξίματος ρόλων, οι μαθητές υποδύονται ρόλους

που συνδέονται με τα καθήκοντα που θα πρέπει να αναλάβουν στα πλαίσια της διοίκησης μιας εικονικής επιχείρησης.

Πρόκειται για την εκπαιδευτική τεχνική όπου οι διδασκόμενοι κατανεμημένοι σε ομάδες

εργασίας ανταλλάσσουν εμπειρίες. Η τεχνολογία η οποία θα χρησιμοποιηθεί θα είναι κυρίως υποστηρικτική της διαδικασίας

υλοποίησης της εικονικής επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις των μαθητών θα μπορούν να λειτουργήσουν είτε ως μικτές (ψηφιακές και μη

ψηφιακές), είτε ως μη ψηφιακές, όμως σε καμία περίπτωση δεν θα λειτουργήσουν ως αμιγώς ψηφιακές.



Τα έντεκα (11) βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να τρέξουμε ένα

πρόγραμμα εικονικών στα ΤΕΕ είναι τα εξής: Προετοιμασία Εκπαιδευτικού πριν Επιλογή Εναλλακτικών Ιδεών Καταγραφή Αναγκών Προσδιορισμός Ρόλων Επιλογή Σεναρίου Συζήτηση με τους Μαθητές Εκπαίδευση Μαθητών Χρήση Λογισμικού Λειτουργία Εικονικής στο σχολείο Αλλαγή Ρόλων Ολοκλήρωση Εργασιών

Βιβλιογραφία Κουτούζης Μ., (1999), «Γενικές Αρχές Μάνατζμεντ». Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο,

Πάτρα Λιοναράκης Α., (1998) « Η Πρώτη Επαφή Διδάσκοντος - Διδασκομένων» στο Κόκκος Α. και Α.

Λιοναράκης, «Ανοικτή και Εξ' Αποστάσεως Εκπαίδευση: Σχέσεις Διδασκόντων - Διδασκομένων - Τόμος Β», Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο κεφ. 3, σελ. 103 - 123.

Πετράκης Π.Ε. & Μπουρλετίδης K. (2004), «Η ανάπτυξη και εφαρμογή προγράμματος e-

Learning στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών», Περιοδικό «Επιστήμες της Αγωγής», Ειδική Έκδοση με θέμα "Δια βίου και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση στην Κοινωνία της Πληροφορίας", Πανεπιστήμιο Κρήτης, σελ. 127-139.

Race, P.H., (1999), «Το εγχειρίδιο της ανοιχτής εκπαίδευσης», Εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα Whitehead-Μακρίδου-Μπούσιου (2004) «Οικονομική Εκπαίδευση Διδακτική

των Οικονομικών», Εκδ Gutenberg, Αθήνα.

Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 10 ] Με τον όρο «εικονικές επιχειρήσεις» εννοούμε τις επιχειρήσεις εξομοίωσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 15 ] Οι Εικονικές Επιχειρήσεις θα παράγουν πραγματικά «προϊόντα» και θα παρέχουν πραγματικές «υπηρεσίες».

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 15 ] Οι μαθητές στην εικονική επιχείρηση λειτουργούν αυτόνομα, χωρίς την επίβλεψη των εκπαιδευτικών.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 20 ] Η χρήση της τεχνολογίας στις εικονικές επιχειρήσεις περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στη δημιουργία εκπαιδευτικού λογισμικού.

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 20 ] O αριθμός μαθητών ανά πρόγραμμα εικονικής επιχείρησης, προσδιορίζεται σε:

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 15 ] Η εργασία σε ομάδες αποτελεί:

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 15 ] Ποιος από τους παρακάτω μπορεί να θεωρηθεί ότι κατέχει τον ρόλο συμβούλου-μέντορα στην αξιολόγηση της λειτουργίας της εικονικής επιχείρησης;



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΛΩΝ ΠΡΑΚΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΕΙΚΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟΗ ΕΥΡΩΠΗ


Πρωταρχικός σκοπός της ενότητας είναι να μας ενημερώσει σχετικά με καλά πρακτικά προγράμματα τα οποία είχαν ως αντικείμενο μελέτης τις "εικονικές επιχειρήσεις" στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η ολοκληρωμένη θεώρηση της δομής και λειτουργίας προγραμμάτων τα οποία έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία καθώς και η βαθύτερη κατανόηση της σημασίας των θετικών αποτελεσμάτων που επιφέρουν, αποτελεί και βασικό στόχο της συγκεκριμένης ενότητας. Παρουσιάζονται αναλυτικά, το πρόγραμμα "Αναβάθμιση Σιβιτανιδείου Σχολής" ΕΠΕΑΚ 1-ενέργεια 1.2.γ, το πρόγραμμα διαδικασίας Best: "Mini εταιρίες μαθητών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση", την εφαρμογή των προγραμμάτων στην Ευρώπη καθώς και την διαδικασία αξιολόγησης τους.



γνωρίζετε το περιεχόμενο του προγράμματος "Αναβάθμιση Σιβιτανιδείου Σχολής"

ΕΠΕΑΚ 1-ενέργεια 1.2.γ γνωρίζετε την μεθοδολογία εφαρμογής και λειτουργίας των προγραμμάτων να απαριθμείτε τις εικονικές επιχειρήσεις οι οποίες είχαν σχεδιαστεί για την λειτουργία

του παιγνίου ορίζετε το περιεχόμενο και τον τρόπο λειτουργίας των προγραμμάτων "μαθητικής

εργασίας" που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα το πρόγραμμα Best: "Mini εταιρίες μαθητών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση"

εκτιμάτε τους παράγοντες που προκαλούν την διαφοροποίηση της εφαρμογής των

προγραμμάτων "εταιρικής μάθησης" από ΄χώρα σε χώρα

να γνωρίζετε τον τρόπο που διεξάγονται οι αξιολογήσεις των προγραμμάτων και την

σημασία τους.




Παίγνιο Εργαστηριακή εμπειρία Υποσύστημα Επιχειρηματικότητα Προσομοίωση Εκπόνηση Εξομοίωση Επιχειρηματική Κουλτούρα Προσομοίωση Χρηματοδότηση

Κεφάλαιο


Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη αποτελεί κοινή πεποίθηση η άποψη ότι προκειμένου να οδηγηθούμε σε ένα ευοίωνο επιχειρηματικό μέλλον, θα πρέπει να αρχίσουμε να επενδύουμε στην καλλιέργεια μιας βαθύτερης επαγγελματικής κουλτούρας της νέας γενιάς μέσω της σχολικής εκπαίδευσης. Ήδη, σε αρκετές χώρες εφαρμόζονται με μεγάλη επιτυχία προγράμματα που εξυπηρετούν τον συγκεκριμένο σκοπό και συνίστανται στην σύσταση μιας υποτιθέμενης εταιρίας όπου οι μαθητές καλούνται να αναλάβουν ρόλους και να την διαχειρισθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αποκτώντας με αυτόν τον τρόπο επιχειρηματικές γνώσεις και εμπειρία. Παρ' όλα αυτά μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητό το γεγονός ότι κάθε χώρα εφαρμόζει με σημαντικές διαφοροποιήσεις τα προγράμματα αυτά των "μαθητικών εταιριών", αν αναλογιστούμε τις διαφορές που παρατηρούνται από χώρα σε χώρα και οι οποίες αφορούν παράγοντες όπως το νομοθετικό πλαίσιο ή την αντίληψη της επιχειρηματικότητας και του τρόπου διδασκαλίας της. Τα προγράμματα αυτά, τέλος, τίθενται υπό αξιολόγηση προκειμένου να εκτιμηθεί η επίδρασή τους πάνω στους μαθητές.

Στην πρώτη υποενότητα παρουσιάζεται συνοπτικά το πρόγραμμα "Αναβάθμιση της Σιβιτανιδίου Σχολής" ΕΠΕΑΕΚ1-ενέργεια 1.2.γ, η μεθοδολογία πάνω στην οποία στηρίχθηκε η οργάνωση και λειτουργία των εικονικών επιχειρήσεων καθώς και τα είδη των εικονικών επιχειρήσεων που μπορούμε να συναντήσουμε.

Στην δεύτερη υποενότητα εξετάζονται οι εξελίξεις στην Ευρώπη σχετικά με την δημιουργία προγραμμάτων, στις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην Ευρώπη αλλά και στις "Μαθητικές εταιρίες" που εντάσσονται στο πρόγραμμα BEST.

Η τρίτη ενότητα αναφέρεται στην εφαρμογή του προγράμματος BEST και στις διαφοροποιήσεις που το χαρακτηρίζουν ανάλογα με την χώρα που εφαρμόζονται.

Η τέταρτη υποενότητα παρουσιάζει στις θετικές επιπτώσεις που επιφέρει η υλοποίηση των προγραμμάτων, τις μεθόδους αξιολόγησης των προγραμμάτων που χρησιμοποιούνται καθώς και τον αντίκτυπο που έχουν αυτές.



1. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ "ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΣΙΒΙΤΑΝΙΔΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ" ΕΠΕΑΕΚ1-ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1.2.Γ


συνοπτικά στο πρόγραμμα "Αναβάθμιση της Σιβιτανιδίου Σχολής" ΕΠΕΑΕΚ1-ενέργεια 1.2.γ στην παρουσίαση του μοντέλου που χρησιμοποιήθηκε για τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος

του παιγνίου στις εικονικές επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν και τέλος

στη μεθοδολογία που εφαρμόζεται στο παίγνιο.

1.1 Συνοπτική παρουσίαση του προγράμματος "Αναβάθμιση Σιβιτανιδείου Σχολής" ΕΠΕΑΕΚ Ι - ενέργεια 1.2.γ

Το μοντέλο παιγνίου εικονικών επιχειρήσεων το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Σιβιτανίδειο Δημόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων αποτέλεσε καινοτόμο πρωτοβουλία στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών της σχολής και οδήγησε στην απόκτηση εργαστηριακής εμπειρίας ενσωματώνοντας στοιχεία επιχειρηματικότητας στην πρακτική άσκηση. Το σκεπτικό λειτουργίας του μοντέλου βασίστηκε στην δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος μέσα από το οποίο οι σπουδαστές θα μπορούσαν να ιδρύσουν και να στεγάσουν εικονικές επιχειρήσεις οι οποίες μετά από μια περίοδο εκπαίδευσης θα λειτουργούσαν μιμούμενες τις συνθήκες λειτουργίας αντίστοιχων πραγματικών επιχειρήσεων.

Ο βασικός σκοπός του μοντέλου του παιγνίου ήταν η καλλιέργεια του επιχειρηματικού πνεύματος το οποίο θα οδηγούσε στην κατανόηση του τρόπου σκέψεως ενός επιχειρηματία-ιδιοκτήτη μιας μικρής επιχείρησης, του τρόπου λειτουργίας του οργανισμού της, καθώς και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

Από την επίτευξη του σκοπού αυτού προέκυψαν δύο κατηγορίες οφελών:

Ο σπουδαστής-εργαζόμενος στην εικονική επιχείρηση κατανόησε τον τρόπο σκέψης καθώς και

τα προβλήματα ενός εργοδότη όπως αυτά προκύπτουν υπαγορευόμενα από το περιβάλλον της επιχείρησης.

Ο σπουδαστής-εργαζόμενος στην εικονική επιχείρηση είχε τη δυνατότητα να παρακολουθεί και να συμμετέχει σε όλες τις οργανικές θέσεις της επιχείρησης ως εργαζόμενος. Από την διαδικασία αυτή και από τα προβλήματα που



αντιμετώπισε κατά την διάρκεια της λειτουργίας της εικονικής επιχείρησης απέκτησε την πολυπόθητη εργασιακή εμπειρία.

1.2 Παρουσίαση μοντέλου (Concept) για το σχεδιασμό παιγνίου

Για τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος του παιγνίου προτάθηκαν μοντέλα το οποία αποτελούνταν από δύο κατηγορίες λειτουργικών οργάνων ή μονάδων. Η κάθε μία από αυτές στοιχειοθετούσε από μόνη της ένα υποσύστημα του μοντέλου. Οι σχέσεις επικοινωνίας μεταξύ των δύο υποσυστημάτων είχαν την μορφή δράσεων και αναδράσεων και συνέθεταν την λειτουργία του μοντέλου του παιγνίου. Τα δύο υποσυστήματα είναι τα εξής:

Περιβάλλον ελέγχου του παιγνίου Περιβάλλον λειτουργίας του παιγνίου

1.2.1 Περιβάλλον ελέγχου του παιγνίου

Το πρώτο υποσύστημα (Περιβάλλον ελέγχου του παιγνίου) στελεχώθηκε από καθηγητές της σχολής και ήταν υπεύθυνο για την παραγωγή όλων των σεναρίων και εντολών τα οποία είχαν ως στόχο την εξομοίωση της πραγματικότητας, καθώς και τον έλεγχο των αναδράσεων του δεύτερου υποσυστήματος

1.2.2 Περιβάλλον λειτουργίας του παιγνίου

Το δεύτερο υποσύστημα (Περιβάλλον λειτουργίας του παιγνίου), στελεχώθηκε από τους εκπαιδευόμενους σπουδαστές της σχολής και ήταν υπεύθυνο για τις δράσεις των εικονικών επιχειρήσεων καθώς και για την προώθηση της επικοινωνίας από και προς το πρώτο υποσύστημα.

Τόσο το περιβάλλον ελέγχου όσο και το περιβάλλον λειτουργίας του παιγνίου τμηματοποιήθηκαν οργανικά σε λειτουργικές μονάδες ή όργανα τα οποία ήταν:


http://estia.elke.uoa.gr/estia/lesson/Virtual/v2/index1_2_2.jsp#link%23link


Μονάδα τεκμηρίωσης Μονάδα Ενεργοποίησης

1.3 Εικονικές επιχειρήσεις

Οι εικονικές επιχειρήσεις οι οποίες είχαν σχεδιαστεί για τις πρώτες λειτουργίες του παιγνίου καθώς και οι ειδικότητες που θα συμμετείχαν και τα case studies (μελέτες περιπτώσεων) τα οποία εκπονήθηκαν ήταν:

Διαιτολογικό Ινστιτούτο για διαιτολόγους (παροχή ειδικών διαιτολογικών υπηρεσιών με χρήση

ΗΥ) Εταιρεία Σίτισης και Εφοδιασμού για χημικούς, υπάλληλους οικονομίας και διοίκησης

(οργάνωση δεξιώσεων, κατασκευή θερμιδικών γευμάτων) Λογιστικό - Φοροτεχνικό γραφείο για υπάλληλους οικονομίας και διοίκησης, φοροτεχνικούς

(ενάρξεις επιχειρήσεων, τήρηση βιβλίων, φορολογικοί έλεγχοι) Διαφημιστικό Γραφείο για διαφημιστές, υπάλληλους διοίκησης, γραφίστες (κατασκευή εταιρικής

ταυτότητας) Εταιρεία Πληροφορικής για προγραμματιστές Η/Υ, τεχνικούς Η/Υ (Μηχανοργάνωση υπηρεσιών

- οργανισμών, εγκατάσταση Ιντερνετ) Εταιρεία Συμβούλων για υπάλληλους οικονομίας και διοίκησης (υποβολή προσφορών,

οργάνωση γραφείου, δημόσιες σχέσεις) Κέντρο Ελέγχου και Επισκευής Αυτοκινήτων για μηχανικούς και ηλεκτρολόγους αυτοκινήτων

(διενέργεια service, αντιμετώπιση βλαβών, προγραμματισμός και κοστολόγηση εργασιών) Τεχνικό Εργοληπτικό Γραφείο για δομικούς, σχεδιαστές, διακοσμητές (έκδοση οικοδομικής

άδειας, αποτύπωση χώρων, κοστολόγηση εργασιών) Μηχανολογική - Κατασκευαστική εταιρεία για μηχανολόγους (κοστολόγηση και

προγραμματισμός έργων μεταλλικών κατασκευών) Εμπορική εταιρεία συστημάτων Κλιματισμού για μηχανολόγους, ψυκτικούς, υδραυλικούς,

υπάλληλους οικονομίας και διοίκησης (οργάνωση αποθήκης, παραγγελιών - πωλήσεων, χρήση συστήματος Η.Υ)

1.4 Μεθοδολογία εφαρμογής

Στα πλαίσια του έργου ελήφθη μέριμνα για την εκπόνηση από ειδικούς μελετητές ενός αρχικού πλήθους οδηγών οργάνωσης και λειτουργίας εικονικών επιχειρήσεων, καθώς και εκπαιδευτικού υλικού τα οποία



χρησιμοποιήθηκαν στις πιλοτικές εφαρμογές του παιγνίου. Ένας πλήρης κύκλος λειτουργίας του παιγνίου περιλάμβανε τρεις φάσεις υλοποίησης.

Φάση Προετοιμασίας (Φάση 0). Φάση Εκπαίδευσης (Α΄ φάση). Φάση λειτουργίας (Β΄ φάση).

1.4.1 Φάση προετοιμασίας

Η φάση προετοιμασίας απευθύνονταν στην εκπαιδευτική κοινότητα της Σιβιτανιδείου σχολής και είχε σκοπό την ενημέρωση του πληθυσμού των καθηγητών της για το θεσμό και την αναγκαιότητα της εφαρμογής του παιγνίου εικονικών επιχειρήσεων στο εκπαιδευτικό περιβάλλον της σχολής.

1.4.2 Φάση εκπαίδευσης

Η φάση εκπαίδευσης απευθύνονταν στη μαθητική κοινότητα της Σιβιτανιδείου σχολής και είχε σκοπό την ενημέρωση του πληθυσμού των μαθητών της σχολής για το θεσμό του παιγνίου και τα πρακτική οφέλη του. Σκοπός της Α΄ φάσης ήταν να προσελκύσει σπουδαστές της Σιβιτανιδείου σχολής στο παίγνιο.

1.4.3 Φάση λειτουργίας

Είναι η φάση της πραγματικής λειτουργίας του παιγνίου. Σκοπός της φάσης αυτής ήταν η καλή λειτουργία του παιγνίου. Η συγκεκριμένη φάση κατέληγε με αξιολόγηση του παιγνίου. Σκοπός της αξιολόγησης ήταν η βελτίωση του επόμενου κύκλου του παιγνίου.

Στις επιχειρήσεις συμμετείχαν 49 μαθητές και 18 εκπαιδευτικοί

2. ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ "ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ" ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ- ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ BEST: "MINI ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ"

Στην παρούσα υποενότητα θα αναφερθούμε:



γενικά, στην εξελίξεις που έχουν συντελεστεί στην Ευρώπη, σχετικά με την καλλιέργεια

επιχειρηματικής κουλτούρας στους νέους στο τι ισχύει σήμερα στην Ευρώπη

στις "Μαθητικές εταιρίες" που εντάσσονται στο πρόγραμμα BEST.

2.1 Οι εξελίξεις στον Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό χώρο

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2000 στη Λισσαβόνα αποφασίστηκε πως η Ευρώπη πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη γνώση και την καινοτομία για να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις του μέλλοντος. Για το λόγο αυτό, η καλλιέργεια μιας επιχειρηματικής κουλτούρας στις νέες γενιές, με την αρχή να γίνεται από τους νέους και τη σχολική εκπαίδευση, κρίθηκε αναγκαία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάλιστα συνέταξε μια έκθεση, στα πλαίσια του προγράμματος διαδικασίας Best "Εκπαίδευση και Κατάρτιση για την Επιχειρηματικότητα" σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. (αλλά και σε κράτη όπως η Νορβηγία, τα οποία είναι μέλη της Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών) ως προς την ανάπτυξη προγραμμάτων εικονικών επιχειρήσεων- "μίνι εταιρειών" από μαθητές.

2.2 Τι ισχύει στην Ευρώπη σήμερα

Κάθε χρόνο, τουλάχιστον 200.000 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπολογίζεται ότι λαμβάνουν μέρος σε προγράμματα "μαθητικών εταιρειών" στην Ε.Ε. των 25 και τη Νορβηγία. Βέβαια, οι μαθητές που συμμετέχουν στα προγράμματα αυτά συνεχίζουν να αποτελούν μειοψηφία, καθώς στις περισσότερες χώρες το ποσοστό μαθητών είναι μικρότερο του 1%. Ωστόσο, σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ο αριθμός σχολείων που προσφέρουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα συνεχώς αυξάνεται. Στο συγκεκριμένο ποσοστό υπερέχουν η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου εκτιμάται ότι συμμετέχει ποσοστό μεταξύ 40% και 50% όλων των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Κάποιες χώρες σημειώνουν επιδόσεις γύρω στο 30% των σχολείων, ενώ στις περισσότερες το ποσοστό συμμετοχής των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκτιμάται μεταξύ 3% και 15%, ποσοστό το οποίο πρέπει να αυξηθεί. Σε σχέση με τη συμμετοχή ανά φύλο, προκύπτει ότι υπάρχει γενικά ισορροπία μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.



2.3 Οι "μαθητικές εταιρίες" και η λειτουργία τους

Όσον αφορά στις "μαθητικές εταιρείες", σε άλλες περιπτώσεις πρόκειται για εταιρείες οι οποίες αναπτύσσουν πραγματική οικονομική δραστηριότητα σε μικρή κλίμακα ενώ σε άλλες περιπτώσεις πρόκειται για εταιρίες οι οποίες προσομοιώνουν ρεαλιστικά την οικονομική δραστηριότητα.

Πιο αναλυτικά για τις δύο αυτές κατηγορίες μαθητικών εταιριών ισχύουν τα παρακάτω

2.3.1 Mini εταιρίες που αναπτύσσουν πραγματική οικονομική δραστηριότητα σε μικρή κλίμακα.

Στην πρώτη περίπτωση οι μίνι εταιρείες λειτουργούν σε προστατευμένο περιβάλλον, παράγουν και πωλούν πραγματικά προϊόντα ή υπηρεσίες. Οι μαθητές αποφασίζουν για το προϊόν, επιλέγουν τα διευθυντικά στελέχη, συγκεντρώνουν κεφάλαιο και εκπονούν επιχειρηματικό σχέδιο, στρατηγική μάρκετινγκ κτλ. Στη συνέχεια οι μαθητές πωλούν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους στο σχολείο ή εκτός του σχολικού περιβάλλοντος και τηρούν λογαριασμούς. Στο τέλος του έτους η εταιρεία ρευστοποιείται.



2.3.2 Mini εταιρίες που προσομοιώνουν ρεαλιστικά την οικονομική δραστηριότητα.

Σε αυτή την περίπτωση οι μίνι εταιρείες είναι προσομοιώσεις που έχουν στόχο να αντιγράψουν τη λειτουργία μιας πραγματικής εταιρείας. Οι δραστηριότητες μπορούν να βασίζονται σε εργαλεία πληροφορικής (όπως συμβαίνει με το πρόγραμμα "Managing Firm" στην Πολωνία) και να υλοποιούνται κατά κύριο λόγο με τη χρήση "επιχειρηματικών παιχνιδιών" στον υπολογιστή ή οι μαθητές να προχωρούν στη σύσταση μιας "εικονικής εταιρείας", οργανωμένης σε τμήματα όπως μια πραγματική εταιρεία και να αναλαμβάνουν οι ίδιοι όλους τους διοικητικούς ρόλους. Ακόμα και στην περίπτωση της προσομοίωσης αναγκαία προϋπόθεση είναι οι μαθητές να εργάζονται ομαδικά και να υπάρχει κάποια διαδραστική σχέση με την επιχειρηματική αλλά και την τοπική κοινότητα.

3. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ BEST ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ


στις διαφοροποιήσεις που εντοπίζονται στην διδασκαλία της επιχειρηματικότητας από χώρα σε

χώρα στο θεσμικό πλαίσιο με βάση το οποίο λειτουργεί το πρόγραμμα BEST σε διαφορετικές χώρες

και τέλος,

στην εφαρμογή του προγράμματος σε κάθε χώρα ξεχωριστά.

3.1 Διαφοροποιήσεις στην διδασκαλία της επιχειρηματικότητας από χώρα σε χώρα

Υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις στη διδασκαλία της επιχειρηματικότητας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στις διάφορες χώρες. Οι διαφορές εστιάζονται κυρίως στη διάρκεια του μαθήματος, στο κατά πόσο η διδασκαλία εντάσσεται στο κανονικό πρόγραμμα ή εκτός αυτού, στο θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι εικονικές επιχειρήσεις στα σχολεία και στους τρόπους χρηματοδότησης των προγραμμάτων αυτών. Ωστόσο, βασικό κοινό σημείο είναι πως η "εταιρεία μαθητών" είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο το οποίο βασίζεται στην πρακτική εμπειρία μέσω της υλοποίησης ενός επιχειρηματικού σχεδίου είτε στα πλαίσια πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας (όταν δηλαδή οι εταιρείες παράγουν ή/και πωλούν πραγματικά προϊόντα και υπηρεσίες, μέσα σε ένα προστατευμένο



βέβαια περιβάλλον) είτε χρησιμοποιώντας προσομοίωση (εικονικές επιχειρήσεις). Και στις δύο περιπτώσεις όμως πρέπει να εξασφαλίζεται διαδραστική σχέση με το εξωσχολικό περιβάλλον και οι μαθητές να έρχονται σε επαφή με πραγματικές εταιρείες ή να βρίσκονται σε συνεργασία με επιχειρηματίες.

3.2 Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του προγράμματος «μαθητικών εταιριών»

Το θεσμικό πλαίσιο με βάση το οποίο λειτουργούν τα προγράμματα «μαθητικών εταιρειών» διαφέρει από χώρα σε χώρα. Τα περισσότερα προωθούνται από οργανισμούς που είναι μέλη κάποιου ευρωπαϊκού δικτύου, ιδίως των δικτύων Junion Achievement-Young Enterprise Europe και EUROPEN. Οι ώρες διδασκαλίας και οι ηλικίες των παιδιών στα οποία απευθύνεται το πρόγραμμα ποικίλλουν, όπως ποικίλλει και το αν το μάθημα εντάσσεται στο κανονικό πρόγραμμα σπουδών -επομένως είναι θεσμικά κατοχυρωμένο και από το Υπουργείο Παιδείας κάθε χώρας- ή παρακολουθείται εθελοντικά από τους μαθητές, ως εξωσχολική δραστηριότητα.

3.3 Η υλοποίηση του προγράμματος "μαθητικών εταιριών" από χώρα σε χώρα

Κάθε χώρα υλοποιεί το πρόγραμμα "μαθητικών εταιριών" με διαφορετικό τρόπο από τις υπόλοιπες χώρες λόγω διαφοροποιήσεων τόσο στο θεσμικό πλαίσιο, όπως προαναφέραμε, αλλά και λόγω διαφορετικής αντίληψης της διδασκαλίας της επιχειρηματικότητας και γενικότερα ακολουθώντας την δική της επιχειρηματική κουλτούρα. Θα εξετάσουμε τώρα την εφαρμογή του προγράμματος σε κάθε χώρα ξεχωριστά:

1. Βέλγιο

Στο Βέλγιο το σχέδιο "La mini-entreprise en classe" υλοποιείται κατά τη διάρκεια πέντε ωρών του εβδομαδιαίου σχολικού προγράμματος, με τους συμμετέχοντες να είναι μαθητές γενικής, τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης ηλικίας από 16 ως 19 ετών. Η δραστηριότητα λαμβάνει χώρα στην τάξη, στα πλαίσια του θεσμοθετημένου προγράμματος σπουδών, αλλά συνεχίζεται και εκτός του σχολείου ως εθελοντική δραστηριότητα των μαθητών, με τις δραστηριότητες πωλήσεων να οργανώνονται κυρίως τα απογεύματα ή τα Σαββατοκύριακα. Το πρόγραμμα υλοποιείται από μια ομάδα εκπαιδευτικών, στους οποίους παρέχεται υποστήριξη από

το σωματείο "Les Jeunes Entreprises", το οποίο προσφέρει τεκμηρίωση και οδηγούς, διοργανώνει σεμινάρια κτλ. Κάθε μίνι εταιρεία στηρίζεται από έναν ή δύο συμβούλους από το χώρο των επιχειρήσεων, ενώ για αποτελεσματική αξιολόγηση χρησιμοποιούνται τα εργαλεία του σωματείου, σε συνδυασμό με έγγραφα και δελτία αξιολόγησης που ετοιμάζουν οι εκπαιδευτικοί και με τελικές εξετάσεις που πραγματοποιούνται στο τέλος του έτους. Αν η



δραστηριότητα της μαθητικής εταιρείας κρίνεται θετική από εκπαιδευτικούς και εξωτερικούς συμβούλους το σχολείο χορηγεί πιστοποιητικό "επιτυχούς ανάπτυξης του σχεδίου", ενώ υπό ορισμένες προϋποθέσεις το σωματείο "Les Jeunes Entreprises" χορηγεί πιστοποιητικό "νέου επιχειρηματία".

2. Φιλανδία

Στη Φιλανδία, οι επιχειρήσεις πρακτικής εξάσκησης χρησιμοποιούνται σε εθνικό επίπεδο στη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση, και προωθούνται από το FINPEC (Φιλανδικό Κέντρο Επιχειρήσεων Πρακτικής Εξάσκησης). Η διάρκεια της κατάρτισης κυμαίνεται από τρεις μήνες μέχρι ένα έτος. Ωστόσο, στην περίπτωση της Επαγγελματικής Σχολής Merikoski τυπικά μαθήματα του προγράμματος σπουδών αντικαταστάθηκαν από ένα σχέδιο επιχείρησης πρακτικής εξάσκησης το οποίο καθοδηγεί τους μαθητές καθόλη τη διάρκεια των σπουδών τους (3 έτη). Τα δύο πρώτα έτη αφιερώνονται στο σχεδιασμό και την

προετοιμασία, ενώ το τρίτο στη δραστηριότητα της επιχείρησης πρακτικής εξάσκησης. Το επιχειρηματικό σχέδιο αναπτύσσεται σε συνεργασία με τη συνεργαζόμενη εταιρεία και τον χρηματοδότη, και εκπρόσωποι των εταιρειών συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο της επιχείρησης, καθοδηγώντας τη λειτουργία της και προσφέροντας έτσι επιπλέον κίνητρα για την άσκηση. Οι μαθητές μάλιστα πωλούν τα προϊόντα της συνεργαζόμενης εταιρείας, ενώ πραγματοποιούν και ένα είδος δοκιμαστικής έρευνας αγοράς για την εταιρεία αυτή σε διεθνείς εκθέσεις επιχειρήσεων πρακτικής άσκησης. Αυτές οι διαδικασίες δημιουργούν εμπειρίες ιδιαίτερα αποτελεσματικές για τη διαδικασία εκμάθησης των μαθητών.

3. Ιρλανδία

Στην Ιρλανδία το πρόγραμμα "Get up and Go" εξελίχθηκε σταδιακά και λειτούργησε στα πλαίσια του προγράμματος Transition Year. Το Transition Year προσφέρεται στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών από το 70% του συνόλου των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ιρλανδία προκειμένου να διευκολύνει τη μετάβαση από τον Αρχικό στον Προχωρημένο Κύκλο, προετοιμάζοντας τους μαθητές για τον κόσμο της εργασίας, μέσω της ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα "Get Up and Go" είναι μια δραστηριότητα του προγράμματος σπουδών, η οποία μπορεί να διαρκέσει από 10 εβδομάδες ως ένα

πλήρες έτος, και στο οποίο συνίσταται να συμμετέχει ολόκληρη η τάξη του Transition Year. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού έχει δημιουργηθεί διδακτικό εγχειρίδιο, και οι μαθητές συμμετέχουν σε εμπορικές εκθέσεις, διαγωνισμούς και εργασίες.

4. Γερμανία

Στη Γερμανία λειτουργεί το πρόγραμμα μαθητικών εταιρειών JUNIOR, όπου συμμετέχουν μαθητές της 9ης ή επόμενων τάξεων όλων των τύπων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η μίνι εταιρεία διαιρείται σε διάφορα τμήματα, και κάθε μαθητής αναλαμβάνει μια συγκεκριμένη θέση και λειτουργία. Κάθε επιχείρηση είναι υπεύθυνη για το μάρκετινγκ, τις προμήθειες, τα λογιστικά και τη χρηματοδότηση. Τα προϊόντα των μαθητικών εταιρειών JUNIOR είναι καινοτόμα, ευθυγραμμισμένα με την αγορά και προσανατολισμένα στις τιμές της, και μετά από ένα σχολικό έτος η εταιρεία ρευστοποιείται και ο μέτοχος λαμβάνει μέρισμα. Στο πρόγραμμα εντάσσονται εκδηλώσεις όπως εμπορικές εκθέσεις ή εθνικοί και περιφερειακοί διαγωνισμοί, όπου οι εταιρείες

JUNIOR έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τον εαυτό τους και τα προϊόντα τους και να έρθουν σε επαφή με άλλες μαθητικές εταιρείες.

5. Γαλλία

Στη Γαλλία λειτουργεί το πρόγραμμα "Une entreprise dans votre lycee", στο οποίο μπορούν να συμμετάσχουν όλα τα ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τα οποία υπάγονται στην Εκπαιδευτική Επιθεώρηση της Rennes, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων ενιαίας, τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Κάθε χρόνο πραγματοποιείται διαγωνισμός με δέκα ομάδες μαθητών (12 μαθητές ανά ομάδα κατά μέσο όρο) ενώπιον επιτροπής επαγγελματιών. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών εξασφαλίζεται από το Rectorat και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, και δημιουργούνται ποιοτικές

συμπράξεις με τοπικές εταιρείες, που στηρίζουν τους μαθητές μέσω χορηγιών, συμβουλών



και συνεργασίας. Οι μαθητές έχουν μια πρώτη ιδέα για κάποιο προϊόν ή υπηρεσία, καταθέτουν το φάκελό τους σε επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους των εταίρων της δράσης και συστήνουν διοικητικά και νομικά μια εικονική εταιρεία. Στη συνέχεια κατανέμονται τα καθήκοντα βάσει συγκεκριμένου οργανογράμματος, γίνεται έρευνα αγοράς, καταχώρηση της εταιρικής επωνυμίας, δημιουργία λογότυπου, τεχνική ανάπτυξη, διαπραγματεύσεις με προμηθευτές και εργολάβους, μάρκετινγκ και πωλήσεις κτλ. Οι τρεις καλύτερες εταιρείες βραβεύονται από το περιφερειακό συμβούλιο.

6. Ουγγαρία

Στην Ουγγαρία, μια σχολή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Business Polytechic) δημιούργησε ένα πρωτοποριακό ολοκληρωμένο σύστημα επιχειρηματικής εκπαίδευσης: οι μαθητές 16 ετών (2η τάξη) παίρνουν μέρος στο πρόγραμμα μαθητικών εταιρειών Young Enterprise, στα πλαίσια του οποίου δημιουργούν και διευθύνουν την εταιρεία τους στη διάρκεια ενός σχολικού έτους, εκλέγουν διοικητικό συμβούλιο, συγκεντρώνουν μετοχικό κεφάλαιο, διαθέτουν στην αγορά προϊόν ή υπηρεσία, συναλλάσσονται με πραγματικό χρήμα, συμμετέχουν σε εμπορικές εκθέσεις και στο τέλος του έτους ρευστοποιούν την εταιρεία και υποβάλλουν έκθεση

και λογαριασμούς. Το επόμενο στάδιο (17-18 ετών) υλοποιείται μέσω θεωρητικών σπουδών διοίκησης επιχειρήσεων, ενώ στο τρίτο (19 ετών) οι μαθητές συμμετέχουν σε επιχείρηση πρακτικής εξάσκησης προκειμένου να αποκτήσουν ειδικές επαγγελματικές γνώσεις. Τέλος, η σχολή διαθέτει και φυτώριο επιχειρήσεων και πρόγραμμα που προσφέρει στους μαθητές τη δυνατότητα να αναπτύξουν τη δική τους πραγματική επιχείρηση.

7. Εσθονία

Στην Εσθονία το πρόγραμμα εταιρειών προσφέρεται από το πρόγραμμα Junior Achievement Estonia. Συμμετέχουν μαθητές κυρίως της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (16-18 ετών) αλλά και της κατώτερης (13-15 ετών). Το πρόγραμμα διαρκεί κανονικά πέντε μήνες, αλλά μπορεί να παραταθεί μέχρι ένα έτος. Οι μαθητές εργάζονται υπό την επίβλεψη συμβούλου ή εκπαιδευτικού, αποφασίζουν το προϊόν, επιλέγουν τα στελέχη και συγκεντρώνουν το κεφάλαιο. Παράγουν ή παραγγέλνουν το προϊόν σύμφωνα με δικά τους σχέδια, πωλούν το προϊόν και τηρούν λογαριασμούς, ενώ συμμετέχουν και σε τοπικές και εθνικές εμπορικές εκθέσεις μαθητικών εταιρειών. Στο τέλος της περιόδου παρουσιάζουν την έκθεσή τους στο JA Estonia. Τα

σχολεία και οι εκπαιδευτικοί προετοιμάζονται από το Junior Achievement Estonia, το οποίο προσφέρει επιμόρφωση, συμβουλές και διδακτικό υλικό. Πρέπει να τονισθεί πως σημαντική είναι η συνδρομή στην επιτυχία του προγράμματος εθελοντών επιχειρηματιών που ήταν παλιά μαθητές του προγράμματος και επιστρέφουν για να προσφέρουν στήριξη στους εκπαιδευτικούς. Πρόσφατα εγκαινιάστηκε και ένα νέο πρόγραμμα που τους διδάσκει πώς να γίνουν βοηθητικοί σύμβουλοι των νεότερων στο σχολείο, πρόγραμμα που αναμένεται να έχει διπλό όφελος, καθώς οι μαθητικές εταιρείες θα αποκτήσουν νέα εμπειρία και ταυτόχρονα οι παλιοί μαθητές θα έχουν την πρώτη διδακτική τους εμπειρία.

8. Ισπανία

Στην Ισπανία η κυβέρνηση της αυτόνομης περιφέρειας Asturias περιέλαβε το πρόγραμμα Empresa Joven Europea (ευρωπαϊκή νεανική επιχείρηση) στο πρόγραμμα σπουδών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως μάθημα επιλογής από το σχολικό έτος 2003/4. Η κυβερνητική εταιρεία Valnalon (που ανήκει στο Υπουργείο Εργασίας και Βιομηχανίας) σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Κατάρτισης εκπονεί και υλοποιεί τα προγράμματα επιχειρηματικότητας στις διάφορες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές 12-16 ετών, διαρκεί ένα χρόνο και στη διάρκειά του οι μαθητές ιδρύουν και διευθύνουν εταιρείες εισαγωγών-εξαγωγών που ασκούν πραγματική εμπορική δραστηριότητα με μαθητικές εταιρείες στο

εξωτερικό. Οι μαθητές επικοινωνούν μέσω τηλεδιάσκεψης και ηλεκτρονικών μηνυμάτων με τις εταιρείες του εξωτερικού με τις οποίες συνεργάζονται, τοποθετούν και αποστέλλουν παραγγελίες και πωλούν τα εισαγόμενα εμπορεύματα στην τοπική εμπορική έκθεση. Τα τυχόν κέρδη διανέμονται μεταξύ των εταίρων, ενώ ένα μέρος τους προσφέρεται σε ΜΚΟ ή άλλο πρόγραμμα της κοινότητας. Στη Σουηδία εφαρμόζεται σε περιφερειακό επίπεδο το σχέδιο Summerentrepreneur στην κομητεία Vasternorrland. Διαρκεί 8 εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών και απευθύνεται σε νέους 17-19 ετών. Στη Σουηδία οι δήμοι προσφέρουν στους νέους δουλειά κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών, και στα πλαίσια αυτά εντάχθηκε και το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που προβλέπει εισαγωγικά μαθήματα δύο εβδομάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες εισπράττουν επίδομα από το δήμο, και στη συνέχεια δημιουργία και διεύθυνση δικής τους εταιρείας για έξι εβδομάδες. Χορηγείται μάλιστα ειδική φορολογική άδεια λειτουργίας εταιρείας από τις αρχές Ιουνίου



μέχρι τα τέλη Αυγούστου, οπότε οι "καλοκαιρινοί επιχειρηματίες" ρευστοποιούν την εταιρεία και υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

9. Μεγάλη Βρετανία

Στη Μεγάλη Βρετανία το πρόγραμμα εταιρειών Young Enterprise έχει τις ρίζες του σε ένα παλιό δίκτυο που κάλυπτε ολόκληρη τη χώρα και που είχε οδηγήσει στη δημιουργία δομών συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιου τομέα για την παροχή πόρων χρηματοδότησης, εγκαταστάσεων, ανθρώπων και υλικού. Το πρόγραμμα Young Enterprise στοχεύει σε μαθητές ηλικίας 15-19 ετών στους οποίους εθελοντές σύμβουλοι από επιχειρήσεις δίνουν συμβουλές για τη δημιουργία μιας δικής τους εταιρείας. Οι μαθητές εκλέγουν Διοικητικό Συμβούλιο μεταξύ των συμμαθητών τους, συγκεντρώνουν μετοχικό κεφάλαιο, χρηματοδοτούν και διαθέτουν στην αγορά το προϊόν ή την υπηρεσία που επιλέγουν και

καταστρώνουν επιχειρηματικό σχέδιο και πολιτική μάρκετινγκ. Κατά τη διάρκεια του έτους, το Τοπικό Συμβούλιο Young Enterprise αναλαμβάνει τη διοργάνωση μίας τουλάχιστον εμπορικής έκθεσης, ενώ υπάρχουν και μεγαλύτερες περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές εκθέσεις, στις οποίες οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με άλλες μαθητικές εταιρείες και να πωλήσουν τα προϊόντα τους. Στο τέλος του έτους η εταιρεία ρευστοποιείται και οι μαθητές υποβάλλουν έκθεση και λογαριασμούς στους μετόχους τους.

10. Σουηδία

Στη Σουηδία εφαρμόζεται σε περιφερειακό επίπεδο το σχέδιο Summerentrepreneur στην κομητεία Vasternorrland. Διαρκεί 8 εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών και απευθύνεται σε νέους 17-19 ετών. Στη Σουηδία οι δήμοι προσφέρουν στους νέους δουλειά κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών, και στα πλαίσια αυτά εντάχθηκε και το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που προβλέπει εισαγωγικά μαθήματα δύο εβδομάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες εισπράττουν επίδομα από το δήμο, και στη συνέχεια δημιουργία και διεύθυνση δικής τους εταιρείας για έξι εβδομάδες. Χορηγείται μάλιστα ειδική φορολογική άδεια

λειτουργίας εταιρείας από τις αρχές Ιουνίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου, οπότε οι "καλοκαιρινοί επιχειρηματίες" ρευστοποιούν την εταιρεία και υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

4. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΩΝ "ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ"


στις θετικές επιπτώσεις που επιφέρει η υλοποίηση των προγραμμάτων, στα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την επιτυχία ενός προγράμματος, στις μεθόδους αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται,

στον αντίκτυπο των προγραμμάτων.

4.1 Οι θετικές επιπτώσεις του προγράμματος των "εικονικών επιχειρήσεων"

H συμμετοχή των μαθητών σε προγράμματα "μαθητικών εταιρειών" και "εικονικών επιχειρήσεων" έχει ως βασικό σκοπό να εμφυσήσει στους μαθητές επιχειρηματικό πνεύμα και να τους βοηθήσει να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητά τους, να αναπτύξουν ενθουσιασμό και αυτοπεποίθηση και πνεύμα συνεργασίας. Ο κατάλογος των ιδιοτήτων και δεξιοτήτων που ένας μαθητής μπορεί να αναπτύξει με τη συμμετοχή του σε μίνι εταιρεία είναι μακρύς, και περιλαμβάνει τόσο προσωπικές όσο και επιχειρηματικές ιδιότητες.



Στις προσωπικές εντάσσονται η δημιουργικότητα, η ομαδική εργασία, η κριτική σκέψη, η ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών, η αύξηση της αυτοπεποίθησης, η διαχείριση σχεδίων, οι δεξιότητες ομιλίας και παρουσίασης ενώπιον ακροατηρίων κτλ.

Στις επιχειρηματικές περιλαμβάνονται η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας μιας επιχείρησης, η εμπειρία σε βασικές επιχειρηματικές λειτουργίες, η ανάπτυξη έρευνας αγοράς και επιχειρηματικού σχεδίου, η εμπειρία σε οργάνωση επιχειρήσεων και διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, στη διαφήμιση του προϊόντος, στις τεχνικές πωλήσεων, τις λογιστικές διαδικασίες και το μάρκετινγκ.

4.2 Τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την επιτυχία ενός προγράμματος

Η επιτυχία ενός προγράμματος "μαθητικών εταιρειών" σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως είναι: σε ποιο βαθμό οι εθελοντές και οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι συμμετέχουν έχουν τα κατάλληλα προσόντα και την επιμόρφωση για το θέμα, αν έχει παραχθεί ειδικό διδακτικό υλικό, αν υπάρχει συμμετοχή από συμβούλους και μέντορες από τον κόσμο των επιχειρήσεων, αν το πρόγραμμα έχει τη στήριξη της τοπικής κοινότητας και αν οργανώνονται εκδηλώσεις εκτός του σχολείου, όπως εμπορικές εκθέσεις κτλ. Στα πλαίσια αυτά, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η αξιολόγηση των προγραμμάτων.

4.3 Οι μέθοδοι αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται

Αξιολόγηση είναι η μέτρηση ή εκτίμηση των ικανοτήτων που αποκτούν οι μαθητές, των στάσεων και των προθέσεων που αναπτύσσουν απέναντι στην επιχειρηματικότητα και της γενικότερης εντύπωσης που αποκομίζουν για το πρόγραμμα.

Τακτική αξιολόγηση δε διενεργείται για όλα τα προγράμματα μαθητικών εταιρειών, παρόλο που στις περισσότερες περιπτώσεις συγκεντρώνονται πληροφορίες από εκπαιδευτικούς και μαθητές κατά τη διάρκεια του προγράμματος ή/και στο τέλος του. Συνήθως μέθοδοι αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται είναι η αυτοαξιολόγηση από τους μαθητές μέσω ερωτηματολογίων, η εκπόνηση κατά τη διάρκεια του σχεδίου εγγράφων και εκθέσεων τα οποία αξιολογούνται από εκπαιδευτικούς ή/και επιχειρηματικούς συμβούλους και οι επισκοπήσεις των επιδόσεων των μαθητών και της μίνι εταιρείας συνολικά από εκπαιδευτικούς και συμβούλους. Ορισμένα προγράμματα συνδυάζουν δύο από αυτά τα εργαλεία αξιολόγησης. Είναι πάντως προτιμότερο η αξιολόγηση και η έρευνα για τους συμμετέχοντες μαθητές να διενεργείται τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της δραστηριότητας προκειμένου να μπορούν να μετρηθούν οι αλλαγές της στάσης τους κατά τη διάρκεια του προγράμματος.

Τα προγράμματα που λειτουργούν στο πλαίσιο της δομής του εθνικού προγράμματος σπουδών έχουν περισσότερες πιθανότητες να αξιολογούνται τακτικά, για παράδειγμα μέσω εξετάσεων (όπως π.χ. στην Αυστρία, όπου τα προγράμματα αποτελούν μέρος των απολυτηρίων εξετάσεων).

Εργαλεία αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται σπανιότερα είναι οι εξετάσεις στο τέλος του προγράμματος ή η αξιολόγηση από ανεξάρτητο φορέα ή επιτροπή. Εξαίρεση αποτελούν οι Διεθνείς Εξετάσεις Young Enterprise που διοργανώνονται από το τμήμα Διεθνών Εξετάσεων του Πανεπιστημίου του Cambridge για να μετρηθούν οι δεξιότητες που αποκτώνται από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα εταιρειών Young Enterprise.

4.4 Ο αντίκτυπος των προγραμμάτων



Οι κύριοι δείκτες που προτείνονται για την ανάλυση του αντίκτυπου είναι η στάση που αναπτύσσουν οι μαθητές απέναντι στην επιχειρηματικότητα αλλά και ο αριθμός των μαθητών που ιδρύουν εταιρείες μετά τις σπουδές τους.

Παρόλο που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επαρκής έρευνα στην Ευρώπη όσον αφορά στον αντίκτυπο των προγραμμάτων μίνι εταιρειών για τους μαθητές και μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί ελάχιστες έρευνες σε εθνικό επίπεδο, οι λίγες έρευνες που έχουν γίνει συνηγορούν υπέρ της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων αυτών για την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος των νέων. Για παράδειγμα, το 2002 το πρόγραμμα Young Enterprise Sweden πραγματοποίησε έρευνα με θέμα τους μαθητές που είχαν συμμετάσχει στο πρόγραμμα από το 1980, και διαπίστωσε ότι το 7% των μαθητών που είχαν συμμετάσχει στο πρόγραμμα συνέχιζαν να διευθύνουν εταιρεία ενώ το 13% είχε σε κάποια φάση ιδρύσει δική του εταιρεία. Μάλιστα στις ηλικίες άνω των 29 ετών το ποσοστό αυτό έφτασε το 19%. Οι περισσότεροι από τους μαθητές επίσης (87%) πίστευαν πως με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα αύξησαν τις γνώσεις τους όσον αφορά στον τρόπο λειτουργίας μιας επιχείρησης αλλά και την ικανότητά τους να επιλύουν προβλήματα και να συνεργάζονται με τρίτους.

Κατά ανάλογο τρόπο, μεταγενέστερη έρευνα του προγράμματος Young Enterprise Norway έδειξε πως το 9.7% των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα ίδρυσαν δική τους εταιρεία ενώ το ποσοστό ανεβαίνει στο 20.5% στις ηλικίες μεταξύ 25 και 34 ετών, τη στιγμή που σε εθνικό επίπεδο στη Νορβηγία το ποσοστό ατόμων που ίδρυσαν δική τους εταιρεία στις ηλικίες αυτές ήταν μόλις 4.5%. Μάλιστα το 30% όσων ίδρυσαν δική τους εταιρεία ήταν γυναίκες, όπως και το 50% των διευθυντικών στελεχών. Στο Βέλγιο επίσης τα αποτελέσματα έρευνας στη Φλαμανδική Κοινότητα αποκάλυψαν πως 9 στους 10 μαθητές που είχαν πάρει μέρος στο πρόγραμμα μίνι εταιρειών αντιμετωπίζουν πολύ θετικά τον κόσμο των επιχειρήσεων, και 1 στους 5 δήλωσε πως θα επιθυμούσε να ιδρύσει δική του επιχείρηση τα επόμενα χρόνια.

Τέλος, στη Γερμανία από τα αποτελέσματα εσωτερικής αξιολόγησης μεταξύ των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα JUNIOR το σχολικό έτος 2003/4 προκύπτει πως περισσότεροι από το 80% πιστεύουν πως κατανοούν καλύτερα τα οικονομικά και επιχειρηματικά ζητήματα, ενώ 1 στους 3 μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του να ιδρύει δική του επιχείρηση.

Σύνοψη Ο βασικός σκοπός του μοντέλου παιγνίου εικονικών επιχειρήσεων το οποίο

πραγματοποιήθηκε στην Σιβιτανίδειο Δημόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων ήταν η καλλιέργεια του επιχειρηματικού πνεύματος.

Τα δύο υποσυστήματα που χρησιμοποιήθηκαν για τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος του

παιγνίου είναι τα εξής: Περιβάλλον ελέγχου του παιγνίου Περιβάλλον λειτουργίας του παιγνίου Ένας πλήρης κύκλος λειτουργίας του παιγνίου περιλάμβανε τρεις φάσεις υλοποίησης. Φάση προετοιμασίας (Φάση 0). Φάση Εκπαίδευσης (Α΄ φάση). Φάση λειτουργίας (Β΄ φάση). Κάθε χρόνο, τουλάχιστον 200.000 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπολογίζεται ότι

λαμβάνουν μέρος σε προγράμματα "μαθητικών εταιρειών" στην Ε.Ε. Οι "μαθητικές εταιρείες" διακρίνονται σε δύο περιπτώσεις εταιρείες οι οποίες αναπτύσσουν πραγματική οικονομική δραστηριότητα σε μικρή κλίμακα εταιρίες οι οποίες προσομοιώνουν ρεαλιστικά την οικονομική δραστηριότητα.



Η "εταιρεία μαθητών" είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο το οποίο βασίζεται στην πρακτική

εμπειρία μέσω της υλοποίησης ενός επιχειρηματικού σχεδίου είτε στα πλαίσια πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας.

Το θεσμικό πλαίσιο με βάση το οποίο λειτουργούν τα προγράμματα "μαθητικών εταιρειών"

διαφέρει από χώρα σε χώρα. Οι ιδιότητες και δεξιότητες που ένας μαθητής μπορεί να αναπτύξει με τη συμμετοχή του σε μια

μίνι εταιρεία είναι μακρύς, και περιλαμβάνει τόσο προσωπικές όσο και επιχειρηματικές ιδιότητες.

Οι κύριοι δείκτες που προτείνονται για την ανάλυση του αντίκτυπου είναι η στάση που

αναπτύσσουν οι μαθητές απέναντι στην επιχειρηματικότητα αλλά και ο αριθμός των μαθητών που ιδρύουν εταιρείες μετά τις σπουδές τους.








Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 15 ] Το πρώτο υποσύστημα για τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος του παιγνίου στελεχώθηκε από εκπαιδευόμενους σπουδαστές.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 10 ] O αριθμός σχολείων που προσφέρουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα «μαθητικών εταιριών» συνεχώς αυξάνεται.

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 10 ] Ένα από τα στοιχεία διαφοροποίησης της εφαρμογής των προγραμμάτων από χώρα σε χώρα είναι το θεσμικό πλαίσιο της χώρας.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 20 ] Εργαλεία αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι οι εξετάσεις στο τέλος του προγράμματος ή η αξιολόγηση από ανεξάρτητο φορέα ή επιτροπή.

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 20 ] Σε ποια χώρα εφαρμόζεται το πρόγραμμα «μαθητικών εταιριών» με την ονομασία «Get up and Go»

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 15 ] Ποια από τις παρακάτω αποτελεί λειτουργική μονάδα του παιγνίου;

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 15 ] Τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής μαθητών στα προγράμματα «μαθητικών εταιριών» κατέχουν



ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ


Σκοπός της παρούσας διδακτικής ενότητας είναι η εξοικείωση του αναγνώστη με τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται στις δραστηριότητες προσομοίωσης των επιχειρηματικών και οικονομικών δραστηριοτήτων στην εκπαίδευση. Η μεταφορά γνώσεων σχετικά με πρακτικές και διαδικασίες που οφείλουν να τηρούνται προκειμένου τα προγράμματα των "εικονικών επιχειρήσεων" να έχουν επιτυχή έκβαση, αποτελεί και έναν από τους βασικούς στόχους της ενότητας.

Παρουσιάζονται, οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα πρέπει να στηριχθεί η εκπαιδευτική μεθοδολογία, η σημασία της διατήρησης του ενδιαφέροντος των μαθητών για το πρόγραμμα και η συμβολή των καθηγητών προς τον σκοπό αυτό καθώς και οι διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν οι μαθητές μεταξύ τους, σε αντίληψη και γνώσεις.




γνωρίζετε τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η εκπαιδευτική

μεθοδολογία των εικονικών επιχειρήσεων εκτιμάτε τη σημαντικότητα της διατήρησης του ενδιαφέροντος των μαθητών κατά την

διάρκεια διατήρησης του προγράμματος των εικονικών επιχειρήσεων. καταδεικνύετε την ενδεικτική στάση που πρέπει να τηρεί ο καθηγητής απέναντι στους

μαθητές προκειμένου να διατηρεί το ενδιαφέρον τους εξηγείτε τους λόγους που οι μαθητές παρουσιάζουν διαφοροποίηση στο επίπεδο

γνώσης και αντίληψης

γνωρίζετε τις πρακτικές προκειμένου να αντιμετωπιστεί η διαφοροποίηση αυτή μεταξύ

των μαθητών.



Επιχειρηματική Ευκαιρία Διοίκηση Επιχειρήσεων Καινοτομία Επιχειρηματικότητα Εκπαιδευτικοί Στόχοι Διαφοροποίηση Μαθητών Επιχειρηματική Εμπειρία Αποτελεσματική Σύνθεση Λογισμικό

Επιχειρηματικό Σχέδιο


Προκείμενου το πρόγραμμα των "Εικονικών Επιχειρήσεων" να εφαρμοστεί και να λειτουργήσει με επιτυχία, είναι απαραίτητα η εφαρμογή μιας μεθοδολογίας πάνω στην οποία θα στηριχθεί η λειτουργία του προγράμματος. Η μεθοδολογία αυτή στηρίζεται σε άξονες όπως η διαδικασία αναζήτησης επιχειρηματικών ευκαιριών, η χρήση καινοτομιών ή η ενίσχυση της επιχειρηματικής κουλτούρας κ.α. Χωρίς όμως την διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών, για το πρόγραμμα, σε αμείωτο επίπεδο, η επιτυχία του προγράμματος διακυβεύεται. Για αυτό το λόγο οι καθηγητές οφείλουν να κρατούν το ενδιαφέρον των μαθητών ¨ζωντανό¨, όπως επίσης οφείλουν να προσπαθούν να εξαλείφουν τυχόν διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται μεταξύ των μαθητών σε επίπεδο γνώσης και αντίληψης. Επομένως, πέρα από τον ρόλο που διαδραματίζει η τεχνολογία στην επιτυχή έκβαση του προγράμματος της "Εικονικής Επιχείρησης", τονίζεται και η συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα και πιο συγκεκριμένα αυτή του καθηγητή.

Στην πρώτη ενότητα αναφερόμαστε στους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η εκπαιδευτική μεθοδολογία έτσι ώστε το πρόγραμμα της εικονικής επιχείρησης να οδηγηθεί σε επιτυχία, καθώς επίσης και στα μεθοδολογικά ζητήματα που προκύπτουν στην διδασκαλία της επιχειρηματικότητας στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Στην δεύτερη υποενότητα ορίζεται το ενδιαφέρον των μαθητών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του προγράμματος και εξετάζονται οι τρόποι που μπορεί να το επιτύχει αυτό ο καθηγητής με την στάση την οποία ενδείκνυται να τηρεί απέναντι τους. Επίσης αναφέρεται η σημασία της θεωρίας για την απάντηση τυχόν ερωτημάτων των μαθητών αλλά και τα θέματα διδασκαλίας που αφορούν τις εικονικές επιχειρήσεις.

Η τρίτη ενότητα ασχολείται με τις διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται ανάμεσα στους μαθητές σε επίπεδο γνώσης και αντίληψης. Εξηγεί τους λόγους που συμβαίνει κάτι τέτοιο και προτείνει πρακτικές με τις οποίες μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό από τους καθηγητές. Τέλος δίνεται ένα υπόδειγμα εκπαιδευτικού σεναρίου, το οποίο περιγράφει αναλυτικά τη οργάνωση και λειτουργία της εικονικής επιχείρησης καθ' όλη τη διάρκεια εφαρμογής της στη σχολική μονάδα.

1. ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ




στην σημασία της Επιχειρηματικότητας για την κατανόηση της εκπαιδευτικής μεθοδολογίας

πάνω στην οποία θα στηριχθεί η "Εικονική Επιχείρηση" στους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα πρέπει να στηριχθεί η εκπαιδευτική

μεθοδολογία έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος "εικονική επιχείρηση" στον τρόπο εφαρμογής της εικονικής επιχείρησης σε μια σχολική μονάδα,

στα μεθοδολογικά ζητήματα στην διδασκαλία της επιχειρηματικότητας στην Τεχνική

Επαγγελματική Εκπαίδευση

1.1 Η σημασία της Επιχειρηματικότητας για την δημιουργία της εκπαιδευτικής μεθοδολογίας

Η λέξη Επιχειρηματικότητα προέρχεται από το ρήμα "επιχειρώ", που σημαίνει ενεργώ με συγκεκριμένο στόχο. Ο στόχος είναι η δημιουργία και διάθεση μελλοντικών προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα για το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειας. Η επιχειρηματικότητα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας κάθε χώρας, οδηγεί σε βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, σε αύξηση της απασχόλησης και στην ανάπτυξη της οικονομίας γενικότερα. Από τα παραπάνω μπορούμε να κατανοήσουμε ποιοι λόγοι συνιστούν την ανάγκη καλλιέργειας του επιχειρηματικού πνεύματος στο σχολείο, την στιγμή μάλιστα που οι μικρές επιχειρήσεις αναγνωρίζονται από την Ευρώπη ως η βασική πηγή επιχειρηματικού δυναμισμού και καινοτομίας. Επομένως είναι λογικό οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η εκπαιδευτική μεθοδολογία των Εικονικών Επιχειρήσεων να στοιχειοθετούνται σε μεγάλο βαθμό από έννοιες που αφορούν την επιχειρηματικότητα.

Εάν, λοιπόν θέλουμε να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που ήδη υπάρχουν ή να οδηγηθούμε στην δημιουργία νέων επιχειρήσεων και κατ' επέκταση θέσεων εργασίας, θα πρέπει να προσανατολιστούμε στην αξιοποίηση και ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού της χώρας μας και ο καλύτερος τρόπος να οδηγηθούμε σε αυτή την κατεύθυνση είναι μέσω της αξιοποίησης προγραμμάτων όπως οι εικονικές επιχειρήσεις, στα πλαίσια της σχολικής εκπαίδευσης.

1.2 Οι άξονες στήριξης της εκπαιδευτικής μεθοδολογίας

Η εφαρμογή προγραμμάτων εικονικών επιχειρήσεων βασίζεται σε ένα σύνολο αξόνων, οι οποίοι περιγράφονται αναλυτικά στις παραγράφους που ακολουθούν:



1.2.1 Επικέντρωση στην διαδικασία αναζήτησης επιχειρηματικών ευκαιριών

Η δραστηριότητα εκπαίδευσης θα πρέπει να προσανατολίζεται προς την κατανόηση της διαδικασίας εύρεσης, αξιολόγησης, αξιοποίησης ευκαιριών και όχι μόνο στην διδασκαλία θεμάτων διοίκησης επιχειρήσεων, επιχειρηματικού σχεδιασμού και διαδικασίες έναρξης επιχειρήσεων (Charney & Liebecap 1999). Η επιχειρηματική ευκαιρία μπορεί να προέλθει είτε από τη δυνατότητα να ικανοποιήσουμε μία ανάγκη της αγοράς με την παραγωγή ενός νέου προϊόντος είτε από τη δυνατότητα δημιουργικού συνδυασμού υποαπασχολούμενων πόρων, ώστε να παραχθεί ένα καλύτερο προϊόν, το οποίο και αυτό καλύπτει μία ανάγκη της αγοράς [Ardichvili, Cardoso και Ray,(2003)].

Υπάρχουν παραδείγματα (Charney & Liebecap 2000) προγραμμάτων επιχειρηματικότητας τα οποία δείχνουν ότι η διδασκαλία θεμάτων διοίκησης επιχειρήσεων, χωρίς έμφαση στην αναζήτηση επιχειρηματικών ευκαιριών δεν οδηγεί στην βελτίωση της εικόνας που έχουν οι μαθητές-φοιτητές για την επιχειρηματικότητα καθώς και την τόνωση της επιθυμίας να ξεκινήσουν ναι δική τους επιχείρηση ακριβώς γιατί λείπει η "ιδέα" που μπορεί να αποτελέσει την βάση της ευκαιρίας.





1.2.2 Ενίσχυση της επιχειρηματικής κουλτούρας ή ενθάρρυνση δημιουργίας νέων επιχειρήσεων

Με την εισαγωγή δραστηριοτήτων εικονικών επιχειρήσεων και επιχειρηματικότητας στην ΤΕΕ μας ενδιαφέρει τόσο η βελτίωση της επιχειρηματικής κουλτούρας της κοινωνίας όσο και η αύξηση του ρυθμού δημιουργίας νέων επιχειρήσεων (startups) μέσω της άμεσης στροφής των νέων προς την αυτοαπασχόληση.

Σε κοινωνίες όπου οι πολιτιστικές αξίες και η κουλτούρα είναι θετικές απέναντι στην επιχειρηματικότητα υπάρχει η απαίτηση από το εκπαιδευτικό σύστημα να προωθήσει προγράμματα σπουδών πάνω στην επιχειρηματικότητα που να παρέχουν στους νέους τις κατάλληλες γνώσεις.(Shane, Locke, Collins 2003). Η μελέτη των Solomon, Sally, Tarabishy (2002) καταγράφει μία μικρή αύξηση των προγραμμάτων εκπαίδευσης στην επιχειρηματικότητα ως αποτέλεσμα των πιέσεων που ασκεί η Αμερικανική κοινωνία η οποία χαρακτηρίζεται από επιχειρηματική κουλτούρα.

Οι παρεμβάσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα δεν περιορίζονται μόνο στην εισαγωγή μαθημάτων επιχειρηματικότητας αλλά και υιοθέτηση μιας σειράς καλών πρακτικών που ενισχύουν και τονώνουν την εικόνα που έχει μια κοινωνία για την επιχειρηματικότητα. (Baughn & Neupert 2003).

1.2.3 Καινοτομία ή αναπαραγωγή του υπάρχοντος παραγωγικού μοντέλου

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που πρέπει να επιλυθεί κατά την εφαρμογή και υλοποίηση δραστηριοτήτων επιχειρηματικότητας σχετίζεται με την τάση για αναπαραγωγή της υπάρχουσας οικονομικής διάρθρωσης και πραγματικότητας σε αντίθεση με την προτροπή για την εισαγωγή καινοτομιών και νέων προϊόντων. Η καινοτομία όμως, σύμφωνα με το Schumpeter (1934), μπορεί να έχει τη μορφή είτε μίας βελτίωσης σε ένα υπάρχον προϊόν ή σε μία υπάρχουσα παραγωγική διαδικασία είτε της δημιουργίας ενός ολοκληρωτικά νέου προϊόντος ή διαδικασίας παραγωγής. Συνεπώς η εκπαιδευτική δραστηριότητα προσομοίωσης οικονομικών δραστηριοτήτων δεν πρέπει να δίνει την εντύπωση ότι περιορίζεται στον όρο καινοτομία και αναφέρεται μόνο στις εφευρέσεις. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στο πως μέσα από την καθημερινή λειτουργία μιας επιχείρησης ο επιχειρηματίας παρατηρεί




αναλύει και τελικά ανακαλύπτει είτε νέα προϊόντα είτε βελτίωση υπαρχόντων προϊόντων και υπηρεσιών που δίνουν την αίσθηση ότι προσφέρει κάτι καινούριο.

Το περιεχόμενο του μαθήματος συμφιλιώνει τους εκπαιδευόμενους με την αναζήτηση του καινούριου. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η αναζήτηση καινοτομιών αποτελεί στρατηγικής σημασίας επιλογή για την επιβίωση μιας επιχείρησης ώστε να αντέξει στον ανταγωνισμό και στις αλλαγές του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. (Jacobson 1992, Kirzner 1985 & Schumpeter 1936).

Συνεπώς είναι απαραίτητο στα πλαίσια διδασκαλίας του μαθήματος να συνδεθεί η αναζήτηση επιχειρηματικών ευκαιριών με την ανάπτυξη καινοτομιών στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Ο εκπαιδευτικός στόχος δεν είναι "η καινοτομία για την καινοτομία" αλλά "η καινοτομία ως καθημερινή ενασχόληση και πρακτική που οδηγεί σε επιχειρηματική ευκαιρία".

1.2.4 Κοινωνική ευθύνη ή μεγιστοποίηση κερδών

Η κοινωνική ευθύνη του επιχειρηματία, είναι απαραίτητη όπως και η ευαισθησία του σε θέματα που αφορούν το κοινωνικό σύνολο (Azjen, 1991). Στόχος μιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας προσομοίωσης οικονομικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να είναι η ανάδειξη αυτής της ευθύνης χωρίς να αποθαρρύνεται ο επίδοξος επιχειρηματίας μέσω της επιβολής στόχων που είναι άσχετοι με την επιχειρηματική δραστηριότητα. Μέσα από αυτήν την προσέγγιση θα αποφευχθεί η δημιουργία της εικόνας ενός επιχειρηματία ο οποίος στα πλαίσια της στρατηγικής μεγιστοποίησης του κέρδους και ελαχιστοποίησης του κόστους λαμβάνει αποφάσεις που σε πρώτη φάση βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο και σε δεύτερη τον ίδιο τον επιχειρηματία μέσα από τις νομικές και ηθικές προεκτάσεις τους. (Brennan 1995).



Έτσι λοιπόν το περιεχόμενο της δραστηριότητας

α) θα προσδιορίζει μια σειρά αντικειμένων τα οποία αποτελούν αντικείμενο κοινωνικής ευθύνης αλλά και βάση για επιχειρηματικές ευκαιρίες

β) έναν κώδικα δεοντολογίας που θα πρέπει να ακολουθεί ο επίδοξος επιχειρηματίας για να μην έρθει σε σύγκρουση με το κοινωνικό σύνολο με επιζήμια για αυτόν αποτελέσματα.

1.3 Μεθοδολογικά ζητήματα στην διδασκαλία της επιχειρηματικότητας στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (Τ.Ε.Ε)

Μελετώντας τις θεωρίες επιχειρηματικότητας, την εμπειρία από την υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης επιχειρηματικότητας και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων προσομοίωσης οικονομικών δραστηριοτήτων στην δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση αλλά και τις αντιλήψεις των εμπλεκομένων στην διαδικασία για το τι και πως πρέπει να διδαχθεί οδηγηθήκαμε στον προσδιορισμό των διδακτικών ενοτήτων αλλά και των εργαλείων που έχουν στα χέρια τους οι εμπλεκόμενοι στην εκπαιδευτική διαδικασία προκειμένου να οδηγηθούν στην αποτελεσματική διδασκαλία της επιχειρηματικότητας. Η ανάλυση δεν περιορίζεται στο τι πρέπει να διδαχθεί αλλά και στο πως θα διδαχθεί. Με άλλα λόγια προκύπτει μια σειρά ζητημάτων και θεμάτων διδακτικής της επιχειρηματικότητας οι οποίες αφορούν στον εκπαιδευτή - καθηγητή και στην μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθήσει για να επιτύχει τους διδακτικούς του στόχους.

Τα θέματα αυτά επικεντρώνονται στον ρόλο του καθηγητή μέσα στην τάξη διδάσκοντας επιχειρηματικότητα, το πώς θα αντιμετωπίσει το διαφορετικό επίπεδο αλλά και τις διαφορετικές στάσεις και αντιλήψεις των φοιτητών απέναντι στην επιχειρηματικότητα, το πώς θα εφαρμόσει νέες καινοτόμες εκπαιδευτικές τεχνικές, οι οποίες δεν περιορίζονται στην χρήση της τεχνολογίας, σε αντιπαραβολή με την παραδοσιακή από έδρας διδασκαλία και το πώς θα αξιολογήσει την πορεία των μαθητών του στο μάθημα της επιχειρηματικότητας.



2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ


στη διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την

διδασκαλία του μαθήματος στην ενδεικτική στάση που πρέπει να τηρεί ο καθηγητής απέναντι στους μαθητές προκειμένου

να διατηρεί το ενδιαφέρον τους στα θέματα προς διδασκαλία, που αφορούν τις εικονικές επιχειρήσεις

στη θεωρία ως εργαλείο για να απαντηθούν οι ερωτήσεις των μαθητών.

2.1 Η διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την διδασκαλία του μαθήματος

Ένα σημαντικό πρόβλημα στην διδασκαλία τόσο της Επιχειρηματικότητας όσο και στην εφαρμογή οποιουδήποτε μαθήματος είναι ότι οι μαθητές βρίσκουν την τάξη, τα μαθήματα και τους καθηγητές αρκετά βαρετά. Πολλές φορές όμως το πρόβλημα δεν είναι η θεωρία ούτε το υλικό το οποίο έχει δοθεί στους εκπαιδευόμενους αλλά η ίδια η διδακτική μέθοδος, η οποία μπορεί να είναι βαρετή. Έτσι και αλλιώς το να διδάσκει ένας εκπαιδευτικός θεωρία φαίνεται μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Η εκπαιδευτική δραστηριότητα των εικονικών επιχειρήσεων μπορεί πραγματικά να αποτελέσει μια εναλλακτική δυνατότητα μαθησιακής δράσης με εξασφάλιση υψηλού βαθμού ενδιαφέροντος



Αυτό που θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό στην εφαρμογή μιας τέτοιας δραστηριότητας είναι το πώς αναλύεται και εφαρμόζεται στους μαθητές. Πιο συγκεκριμένα, οι καθηγητές που θα εφαρμόσουν ένα πρόγραμμα "Εικονικών Επιχειρήσεων" μπορεί να γίνουν εξαιρετικά βαρετοί όταν θεωρήσουν ότι η συγκεκριμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα είναι ένα ακόμη μάθημα στην τάξη στο οποίο θα αναλωθούν κυρίως στο να παρουσιάσουν έννοιες σχετικά με την δημιουργία μιας επιχείρησης ή σχετικά με την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων. Ο τρόπος αυτός διδασκαλίας είναι προβλέψιμος και οι μαθητές δεν "ξαφνιάζονται" ευχάριστα (O. Fiet 2001). Αυτό δε σημαίνει ότι στα πλαίσια αυτής της εκπαιδευτικής δραστηριότητας υπάρχει μόνο δράση και όχι διδασκαλία.

2.2 Η ενδεικτική στάση που συνίσταται να τηρεί ο καθηγητής απέναντι στους μαθητές

Η διδασκαλία θα πρέπει να οριστεί σε ένα άλλο πλαίσιο όπου η εκπαιδευτική συνάντηση θα είναι προσεκτικά ορισμένη και δεν θα αναλώνεται σε μονόλογο - εισήγηση του καθηγητή.

Πιο συγκεκριμένα εντός της τάξης ο καθηγητής θα πρέπει να:

I. Oρίζει προσεκτικά την "ατζέντα" της συνάντησης με τους μαθητές έχοντας προσδιορίσει τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της θεωρίας, μελέτες περιπτώσεων που συναντούν τους εκπαιδευτικούς στόχους και κινούν το ενδιαφέρον της τάξης. Εάν ο στόχος είναι οι μαθητές να εκπαιδευτούν σε θεωρητικά θέματα, η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος είναι η διαμόρφωση ενός αποδεκτού συστήματος συναντήσεων με τους μαθητές όπου αυτοί θα εκπαιδεύονται σε συγκεκριμένα ζητήματα

II. Mπορεί να χωρίσει τους μαθητές σε ομαδικές δραστηριότητες (group-activities), να αναθέσει σε κάθε ομάδα κάποια δραστηριότητα και να αναπτυχθεί μία δημιουργική αντιπαράθεση μεταξύ των ομάδων σχετικά με κάποιο θέμα που αφορά την επιχειρηματικότητα.

III. Eνδιαφέρεται όχι για το τι θα διδάξει στην τάξη, αλλά σε τι δραστηριότητες θα εντάξει τους μαθητές αν συμμετάσχουν δίνοντας τους τον πρώτο λόγο και αυξάνοντας τον βαθμό συμμετοχής τους. Ο δάσκαλος είναι ο εισηγητής της γνώσης την οποία μεταφέρει στους μαθητές. Οι μαθητές έχουν την τάση να αποφεύγουν το πολύ διάβασμα και την εξάσκηση στο σπίτι. Έτσι ο καθηγητής εκμεταλλευόμενος το πλούσιο υλικό του υποχρεωτικού τμήματος θα πρέπει να μειώσει τον δικό του χρόνο συμμετοχής αυξάνοντας τον χρόνο συμμετοχής των μαθητών του.



2.3 Τα θέματα προς διδασκαλία σε μια δραστηριότητα επιχειρηματικότητας

Τα θέματα προς διδασκαλία σε μια δραστηριότητα επιχειρηματικότητας όπως οι εικονικές επιχειρήσεις θα πρέπει να συνδέονται στενά με σημαντικές προσωπικές ανάγκες και συναισθήματα των διδασκομένων. Μόνο αν οι τελευταίοι αισθάνονται πως σχετίζονται με το αντικείμενο θα έρθουν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Έτσι, η μάθηση εμπλέκεται στενά με τις άμεσες, συγκεκριμένες και επίκαιρες εμπειρίες των μαθητών, πάνω στις οποίες αμέσως μετά οικοδομούνται οι αφηρημένες έννοιες. Όπως θα περίμενε κάποιος, οι έρευνες δείχνουν πως οι μαθητές μαθαίνουν καλύτερα μέσα από τις άμεσες εμπειρίες. Αυτό προϋποθέτει βέβαια πως οι εκπαιδευτικοί είναι προετοιμασμένοι να μιλούν λιγότερο και να ακούν περισσότερο μέσα στην τάξη, αλλά και έξω από αυτήν (Lozzi, 1989).

2.4 Ο ρόλος της θεωρίας ως εργαλείο για την απάντηση ερωτημάτων

Οι καθηγητές δεν πετυχαίνουν το σκοπό τους όταν αποτυγχάνουν να χρησιμοποιήσουν την θεωρία ως εργαλείο για να απαντηθούν οι ερωτήσεις των μαθητών. Οι καθηγητές πολλές φορές πέφτουν στην παγίδα να μην αναφέρονται στην θεωρία που επεξηγεί θέματα επιχειρηματικότητας γιατί φαίνεται ότι δεν έχει πρακτικό ενδιαφέρον. Ξεχνούν μια βασική αρχή σύμφωνα με την οποία "...η θεωρία είναι το πλέον πρακτικό θεματικό αντικείμενο που μπορούμε να διδάξουμε..." (Kuhn 1970). Το βάρος της αποτυχίας εάν η θεωρία δεν διδαχθεί σωστά και δεν εξιτάρει τους μαθητές βαραίνει τους καθηγητές και όχι το κοινό δηλαδή τους μαθητές.



3. ΤΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ


στο πως εξηγείται η διαφοροποίηση που παρουσιάζουν οι μαθητές στο επίπεδο γνώσης και την

αντίληψη. στην εφαρμογή πρακτικών προκειμένου να αντιμετωπιστεί η διαφοροποίηση αυτή

σε ένα υπόδειγμα εκπαιδευτικού σεναρίου για την υλοποίηση του προγράμματος.

3.1 Οι λόγοι που ερμηνεύουν την διαφοροποίηση μεταξύ μαθητών σε επίπεδο γνώσης και αντίληψης

Στα πλαίσια της εφαρμογής ενός προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων ο καθηγητής αντιμετωπίζει ένα ευρύτατο φάσμα μαθητών οι οποίοι διαφοροποιούνται ανάλογα με τις γνώσεις και εμπειρίες τους. Μερικοί από αυτούς είναι ήδη επιχειρηματίες, κάποιοι από αυτούς θέλουν γίνουν, μερικοί θα γίνουν μετά το τέλος των μαθημάτων ενώ υπάρχουν και αυτοί οι οποίοι δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με την φιλοσοφία της επιχειρηματικότητας και παρακολουθούν το μάθημα επειδή είναι υποχρεωτικό. Οι λόγοι που εξηγούν αυτό το γεγονός είναι οι ακόλουθοι:

I. Ο πρώτος λόγος σχετίζεται με τα διαφορετικά προγράμματα, εμπειρίες και προσλαμβάνουσες που είχαν οι μαθητές στα πλαίσια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τους.

II. Έχει παρατηρηθεί ότι στην τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση οι μαθητές από πολύ νωρίς σκέφτονται την προοπτική της δημιουργίας μιας δικής τους επιχείρησης αφού πρώτα θητεύσουν ως πρακτική άσκηση ή μαθητεία σε κάποια επιχείρηση του τομέα που σπουδάζουν.

III. Πολλοί μαθητές είναι ήδη εξοικειωμένοι με την ιδέα και την σημαντικότητα της επιχειρηματικότητας και των επιχειρήσεων δουλεύοντας στην οικογενειακή επιχείρηση ή part -time το καλοκαίρι. Σε μερικές περιπτώσεις έχουν ξεκινήσει ήδη την δική τους επιχειρηματική προσπάθεια. (Charney-Liebecap 2000). Στην τελευταία αυτή κατηγορία ανήκει και μια ομάδα μεγαλύτερης ηλικίας μαθητών ΤΕΕ πάνω από 20-22 ετών οι οποίοι επιλέγουν να παρακολουθήσουν έναν κύκλο σπουδών στα ΤΕΕ προκειμένου να βελτιώσουν το επίπεδο της επαγγελματικής τους επάρκειας.



IV. Μια κατηγορία μαθητών της δευτεροβάθμιας Τεχνικής Εκπαίδευσης έχει συμμετάσχει σε εξωσχολικές δραστηριότητες που στηρίζονται σε ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας (ΕΠΕΑΕΚΙΙ), και σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την επιχειρηματικότητα. Ως παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε τα "θερινά σχολεία επιχειρηματικότητας", τις "εκπαιδευτικές επισκέψεις μαθητών ΤΕΕ", σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Κατά συνέπεια έχουν μια διαφορετική αντίληψη για την έννοια των επιχειρήσεων και την επιχειρηματικότητα η οποία διαφοροποιείται εντελώς από την αντίληψη ενός μαθητή ο οποίος δεν έχει εμπλακεί σε τέτοιες δράσεις.

3.2 Το εκπαιδευτικό σενάριο για την υλοποίηση ενός προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων

Για να μπορέσει ο εκπαιδευτικός να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους ζητήματα αλλά και για να διευκολύνουμε το πρόβλημα της διαφοροποίησης του επιπέδου των μαθητών σε σχέση με το επίπεδο των γνώσεων που διαθέτουν και την στάση τους απέναντι την επιχειρηματικότητα, προτείνουμε την εφαρμογή και τήρηση των ακόλουθων πρακτικών:

Τήρηση Εκπαιδευτικού Συμβολαίου Παρουσιάσεις Επιχειρήσεων των φοιτητών - επιχειρηματιών στους υπόλοιπους Διαμόρφωση Μεικτών Ομάδων

3.2.1 1η Πρακτική: Τήρηση Εκπαιδευτικού Συμβολαίου

Ο καθηγητής ξεκαθαρίζει από την αρχή τους εκπαιδευτικούς στόχους του προγράμματος. Αυτοί οι στόχοι αποτυπώνονται σε ένα είδος εκπαιδευτικού συμβολαίου που ο εκπαιδευτής δεσμεύεται να εκπληρώσει μέχρι το τέλος του εξαμήνου να το τηρήσει απαρέγκλιτα. Το περιεχόμενο αυτού του συμβολαίου εξειδικεύεται στην "agenda" κάθε συνάντησης.. Για ζητήματα που αφορούν μαθητές - επιχειρηματίες ή μαθητές οι οποίοι επιθυμούν να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα θα υπάρχει ξεχωριστός χρόνος διαφορετικός από αυτόν της εκπαίδευσης στην τάξη, είτε στο γραφείο του καθηγητή είτε μετά το μάθημα. Έτσι και ικανοποιείται η ανάγκη των μαθητών που ήδη τρέχουν μια επιχείρηση για καθοδήγηση και αυτών που δεν έχουν γνώση και εμπειρίες να τις αντλήσουν μέσα από το μάθημα.

3.2.2 2η Πρακτική: Παρουσιάσεις Επιχειρήσεων των φοιτητών - επιχειρηματιών στους υπόλοιπους




Ο καθηγητής αναθέτει στους μαθητές που έχουν ήδη εμπειρία να κάνουν μια παρουσίαση των επιχειρήσεων που έχουν φτιάξει, ή στις επιχειρήσεις στις οποίες δούλεψαν. Οι υπόλοιποι μαθητές οι οποίοι δεν έχουν επιχειρηματική εμπειρία, θα έχουν μελετήσει εκπαιδευτικό υλικό αλλά και υλικό που αφορά την υπό παρουσίαση επιχείρηση ώστε να κάνουν σημαντικές ερωτήσεις που θα οδηγήσουν σε μια εκπαιδευτική αλληλεπίδραση. Η μια πλευρά θα νοιώσει ότι αποκτά την εμπειρία και την γνώση, η άλλη πλευρά μέσα από τις δύσκολες ερωτήσεις που θα δεχθεί θα νοιώσει ότι υπάρχουν και πράγματα που έχει σκεφτεί και τέτοιες ενέργειες είναι χρήσιμες.

3.2.3 3η Πρακτική: Διαμόρφωση Μεικτών Ομάδων

Στις ομάδες εργασίας που δημιουργούνται στα πλαίσια του μαθήματος, για παράδειγμα στην σύσταση μιας εικονική επιχείρησης η οποία θα τρέξει για ένα εξάμηνο, ο καθηγητής θα πρέπει να φροντίσει ώστε να υπάρχει αποτελεσματική σύνθεση. Η αποτελεσματική σύνθεση σημαίνει ότι τοποθετούμε στις ομάδες μαθητές διαφόρων βαθμών εμπειρίας σε σχέση με την επιχειρηματική - εργασιακή δράση. Δεν τοποθετούνται για παράδειγμα μόνο με κριτήριο όπως: ο Γιάννης είναι φίλος μου και τον ξέρω άρα μπορώ να δουλέψω καλύτερα.

3.3 Ένα υπόδειγμα εκπαιδευτικού σεναρίου

Το εκπαιδευτικό σενάριο περιλαμβάνει 48 ώρες για την υλοποίηση του προγράμματος μοιρασμένες σε εβδομαδιαίες συναντήσεις. Παρακάτω παρουσιάζεται ένα ενδεικτικό πρόγραμμα 16 εβδομαδιαίων συναντήσεων, το οποίο στηρίζεται στο μικτό μοντέλο, με εφτά εκπαιδευτικές περιόδους-συναντήσεις.

1η Συνάντηση

Στην πρώτη συνάντηση ο καθηγητής εισάγει τους μαθητές που θα συμμετάσχουν στην εικονική επιχείρηση στους σκοπούς του προγράμματος, παρουσιάζει αναλυτικά τα οφέλη από την συμμετοχή σε αυτή την δράση, ενώ δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να εκφράσουν τις απόψεις και τις προσδοκίες τους σχετικά με το πρόγραμμα. Αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει το λογισμικό ο καθηγητής μπορεί εφόσον το κρίνει σκόπιμο να δώσει κάποιες ανοιχτού τύπου ερωτήσεις οι οποίες θα λειτουργήσουν ως ένα διαγνωστικό εργαλείο, που θα βοηθήσει τον καθηγητή να αντιληφθεί προς τα πού θα πρέπει να κατευθύνει το δημιουργικό ενδιαφέρον των παιδιών.


Οι μαθητές παρουσιάζουν τις σκέψεις και τις ιδέες σχετικά με το είδος της επιχείρησης που επιθυμούν να

αναλάβουν. Ο καθηγητής δίνει διευκρινήσεις για τις διαφορετικές νομικές μορφές και είδη των επιχειρήσεων,

ενώ χωρίζει τα παιδιά της εικονικής σε υποομάδες και εφαρμόζει τεχνικές βιωματικής μάθησης με εννοιολογικό

άξονα την "Επιχειρηματική Ευκαιρία". Οι μαθητές παρουσιάζουν στην ολομέλεια τις ιδέες που θεωρούν

επιχειρηματικές ευκαιρίες







Ο καθηγητής διαμορφώνει τις συνθήκες της αγοράς στην οποία πρόκειται να δραστηριοποιηθεί η εικονική επιχείρηση, για παράδειγμα δίνει τα όρια που μπορεί να κινηθεί ένα μέγεθος, και ένα ιδανικό εύρος, ανάλογα με την κατάσταση του κλάδου, όπως π.χ.για τις δαπάνες διαφήμισης: όρια 5 - 20 %, ιδανικό εύρος 5-8% ή 16-20% ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς.Ο Καθηγητής παρουσιάζει τους ρόλους στελεχών και υπαλλήλων που μπορούν να παίξουν οι μαθητές στα πλαίσια της εικονικής επιχείρησης. Εάν οι μαθητές χρησιμοποιήσουν το εκπαιδευτικό λογισμικό, θα έχουν την δυνατότητα να εισάγουν ορισμένα στοιχεία για την επιχείρηση που επιθυμούν να φτιάξουν. Επομένως, τη στιγμή που ο μαθητής υποβάλλει τα στοιχεία του πρώτου έτους, διαφαίνονται κάποια πρώτα αποτελέσματα που μπορούν να θεωρηθούν μια βάση αξιολόγησης.1. Η βαθμολογία σε ένα εισαγωγικό τεστ -παιχνίδι2.Η συνάφεια των απαντήσεων του με αυτό που συμπλήρωσε στα πεδία και3.Η επιτυχία τους να κινηθούν στο ιδανικό εύρος στα διάφορα πεδία.Έτσι, η πιο επιτυχημένη εικονική επιχείρηση θα έχει το καλύτερο μέγεθος αξιολόγησης, το οποίο ενδεικτικά μπορεί να είναι η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων, ή η αποτίμηση της εταιρείας σε σχέση με το αρχικό κεφάλαιο, το ποσοστό του κέρδους κτλ.


Ο καθηγητής παρουσιάζει τα βασικά σημεία ενός επιχειρηματικού σχεδίου, έτσι ώστε να συνταχθεί το βασικό εργαλείο πάνω στο οποίο θα στηριχθεί το επιχειρηματικό παιχνίδι. Οι μαθητές αναλαμβάνουν τους ρόλους και πραγματοποιούν την πρώτη εταιρική συνεδρίαση τους, στην οποία αποφασίζουν σχετικά με το επιχειρηματικό τους σχέδιο και κρατούν πρακτικά. Το επίσημο πρακτικό τους θα παραδοθεί μέχρι την επόμενη συνάντηση στον καθηγητή.


Αφού οι μαθητές έχουν αποφασίσει στο ερώτημα του τι είδους επιχείρηση θέλουν να δημιουργήσουν, θα πρέπει να συγκεντρώσουν μία σειρά στοιχείων που καλύπτουν όλες τις λειτουργίες, τις δραστηριότητες, αλλά και τις προοπτικές της επιχείρησης τους. Η λίστα που ακολουθεί μπορεί να χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς, καθόσον αφορά όλα τα στοιχεία που θα πρέπει να περιέχει ένα επιχειρηματικό σχέδιο για να είναι πλήρες. Αν περιληφθούν τα στοιχεία αυτά στη σύνθεση του επιχειρηματικού σχεδίου (Business Plan), τότε η προετοιμασία, η ανάγνωση, η κατανόηση και αξιοποίησή του γίνεται πιο εύκολη και αποτελεσματική.




Πίνακας-1. Στοιχεία που πρέπει να συγκεντρωθούν για να δημιουργηθεί το επιχειρηματικό σχέδιο

Σε αυτή τη φάση οι μαθητές, αφού εισέλθουν στο λογισμικό, μπορούν να μελετήσουν ορισμένα βασικά στοιχεία της αγοράς, στην οποία θα κινηθούν. Τέτοια ενδεικτικά στοιχεία αποτελούν: το μερίδιο αγοράς του κλάδου στη συνολική αγορά, η κατανομή των μεριδίων αγοράς στον κλάδο που ανήκει η συγκεκριμένη επιχείρηση, οι συνολικές πωλήσεις του κλάδου και οι πωλήσεις ανά επιχείρηση, τα συνολικά λειτουργικά έξοδα και μη λειτουργικά έξοδα του κλάδου και ανά επιχείρηση, το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του κλάδου και ανά επιχείρηση. Αυτά τα στοιχεία θα δώσουν στους μαθητές και επίδοξους επιχειρηματίες μια πρώτη εικόνα του κλάδου στον οποίο σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν. Θεωρείται,



δηλαδή, ότι υπάρχει μία αγορά ενός προϊόντος, με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, για παράδειγμα η αγορά του παιδικού γάλακτος, η αγορά του γιαουρτιού, η αγορά του αυτοκινήτου κλπ. στην οποία θα κινηθεί η εικονική επιχείρηση του μαθητή.

Με την είσοδό στην εφαρμογή, ο μαθητής βλέπει τα ακόλουθα :

οδηγίες, την εικόνα του κλάδου, λοιπές πληροφορίες και περιορισμούς καθώς και τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις που αφορούν γενικότερα την οικονομία και ειδικότερα τον

κλάδο στον οποίο ανήκει η δική του εικονική επιχείρηση.

Ακολούθως, καλείται να κάνει μερικές βασικές επιλογές, όπως η νομική μορφή της εταιρείας (Ανώνυμη Εταιρία, Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης, Ομόρρυθμη Εταιρία κτλ), οι οποίες παραμένουν σταθερές για όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Οι εν λόγω επιλογές βασίζονται αφενός στις γνώσεις που έχει αποκτήσει ο μαθητής από τη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος και αφετέρου στις γενικές κατευθύνσεις του καθηγητή.


Πίνακας-2. Τα τμήματα μιας εικονικής επιχείρησης

Στη συνέχεια, παρουσιάζουν ως στελέχη το επιχειρηματικό τους σχέδιο στον καθηγητή, καθώς και στα μέλη της επιχειρηματικής κοινότητας, που λειτουργούν ως σύμβουλοι μέντορες. Λαμβάνουν συμβουλές, σχόλια και κάποιες διορθώσεις και καλούνται μέχρι την επόμενη εβδομάδα να διορθώσουν το σχέδιο και να το παραδώσουν στον καθηγητή τους.


Αφού οι μαθητές ολοκληρώσουν τη μελέτη και συλλογή των στοιχείων και λάβουν υπόψη τις διορθώσεις και τις παρατηρήσεις, εισέρχονται στο λογισμικό για να συμπληρώσουν το επιχειρηματικό τους σχέδιο.

Οι μαθητές μπορούν να συμπληρώσουν συγκεκριμένα πεδία στο πλαίσιο μιας φόρμας επιχειρηματικού σχεδίου, που τους δίνει το λογισμικό, σε συνεργασία πάντα με τον καθηγητή τους και να λάβουν έτοιμο,



κατόπιν αυτόματων υπολογισμών, τον οικονομικό προγραμματισμό του επιχειρηματικού τους σχεδίου. Το λογισμικό αποτελεί έναν οδηγό πλοήγησης ο οποίος δίνει κατευθύνσεις στους μαθητές για την εκπόνηση των επιχειρηματικών σχεδίων (business plans -projects), που πρέπει να υποβάλλουν στο τέλος της περιόδου.

Με βάση τα στοιχεία που έχουν δηλωθεί και ορισμένες βασικές λογιστικές παραδοχές προκύπτουν στοιχειώδεις ισολογισμοί. Επί τη βάσει των ισολογισμών αυτών, μπορεί στη συνέχεια ο καθηγητής, σε συνεργασία με τους μαθητές, να αναλύσει τα ισχυρά και αδύνατα σημεία της επιχείρησης τους, για παράδειγμα χαμηλό ταμείο σε συνδυασμό με υψηλές απαιτήσεις από πελάτες. Επίσης, μπορεί να δει τη μεταβολή των μεγεθών της επιχείρησής του από τη μεταβολή των πωλήσεων. Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την εκτίμηση του κινδύνου που φέρει το επενδυτικό σχέδιο.

Κατά τη συμπλήρωση των στοιχείων (πωλήσεις, τιμή διάθεσης του προϊόντος, ίδια κεφάλαια κτλ) του επιχειρηματικού σχεδίου, ο παίκτης καλείται να συμπληρώσει τη φόρμα με τα στοιχεία που ζητούνται. Τα πιο βασικά στοιχεία που ζητούνται να συμπληρωθούν -για να δώσουμε μια πιο πλήρη εικόνα- αφορούν τις προβλέψεις για τις πωλήσεις, τα κεφάλαια που θα συνεισφέρει ο επιχειρηματίας στην επιχείρηση, την πολιτική δανειοδοτήσεως που θα ακολουθήσει η επιχείρηση, την πολιτική ως προς τους πελάτες και τους προμηθευτές, τον αριθμό των υπαλλήλων που θα απασχολεί η επιχείρηση, τα έξοδα για τους μισθούς αυτών, τα έξοδα για διαφήμιση και προώθηση του προϊόντος.

Σε ορισμένα κρίσιμα πεδία, υπάρχουν συγκεκριμένα όρια, τα οποία πρέπει να τηρηθούν, για παράδειγμα, δαπάνες προβολής και διαφήμισης μεταξύ 5 - 20% του τζίρου που έχει δηλωθεί.

Ο παίκτης βαθμολογείται ξανά, ανάλογα με το κατά πόσον η συμπλήρωση των πεδίων συνάδει με τις απαντήσεις που έδωσε στις πρώτες ερωτήσεις. Αυτό μπορεί να γίνει τεχνικά, δίνοντας για παράδειγμα, την αντιστοιχία που παρακολουθούμε στο ακόλουθο παράδειγμα.

1. Περιεχόμενα - Περίληψη και συνοπτική περιγραφή

2. Περιγραφή της επιχείρησης

Τόπος Εγκατάστασης της επιχείρησηςΠροϊόντα και υπηρεσίες που παράγει η επιχείρησηΜέγεθος της επιχείρησηςΧώροι που διαθέτει η επιχείρησηΕμπειρία του επιχειρηματία

3. Ανάλυση Κλάδου - Αγοράς

Η επιχείρηση και ο κλάδος στον οποίο ανήκει Η γενική κατάσταση της αγοράςΑνταγωνισμός

4. Το σχέδιο Μάρκετινγκ (Marketing Plan)

Τιμολογιακή Πολιτική & ΠωλήσειςΔιαφήμιση & Δημόσιες Σχέσεις

5. Διοίκηση & Λειτουργική Διαχείριση (Management Plan)

Οργάνωση παραγωγήςΔιοίκηση/ Διαχείριση (Management)Ανθρώπινο Δυναμικό



6. Οικονομικός Σχεδιασμός και Χρηματοοικονομική κατάσταση

Διάρθρωση ΧρηματοδότησηςΠροϋπολογισμοί Έναρξης & ΛειτουργίαςΠροϋπολογισμός Ταμειακής ΡοήςΠροβλεπτικοί Ισολογισμοί & καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσης (τριετίας)

7. Παράρτημα

Ενδεικτικά περιεχόμενα επιχειρηματικού σχεδίου



Έχοντας τα στοιχεία της αγοράς στην οποία θα δραστηριοποιηθούν, καθώς και το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) της επιχείρησης τους, καλούνται να πάρουν αποφάσεις. Αφού πάρουν τις αποφάσεις τους, μπορούν να δουν, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις τους, το τι θα προκύψει στα μεγέθη της επιχείρησης.

Οι αποφάσεις αυτές στηρίζονται σε ειδήσεις που φέρνει ο καθηγητής στην τάξη, καθώς και σε νέα που καταγράφονται μέσα στο λογισμικό. Η ομάδα της εικονικής συνεδριάζει και λαμβάνει αποφάσεις πάνω στα θέματα που τέθηκαν. Συμπληρώνει πρακτικά και επεμβαίνει στο λογισμικό, για να περάσει τα νέα δεδομένα που προέκυψαν. Με τον τρόπο αυτόν η εφαρμογή μπορεί να επαναληφθεί όσες φορές κρίνει ο καθηγητής σκόπιμο. Η αξιολόγηση της Εικονικής Επιχείρησης πραγματοποιείται ως εξής :

1. Ανάλογα με τις απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις του καθηγητή.2. Ανάλογα με το αν οι μαθητές έκαναν προσαρμογές στα μεγέθη της επιχείρησης σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσε.3. Ανάλογα με το αν οι προσαρμογές που πραγματοποίησαν στα διάφορα μεγέθη βρίσκονται στο ιδανικό εύρος των μεγεθών των πεδίων.



Οι μαθητές λαμβάνουν από το σύστημα διάφορες ειδήσεις, οι οποίες αφορούν συγκεκριμένα την επιχείρηση τους, τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση τους ή την οικονομία γενικότερα.

Τέτοιες ειδήσεις μπορεί να αφορούν τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης για την πορεία της οικονομίας της χώρας την επόμενη χρονιά και την τάση να δείξει την πολιτική της. Αν για παράδειγμα η κυβέρνηση, σε συνεννόηση με την Κεντρική τράπεζα, αποφασίσει να μειώσει τα επιτόκια, συνεπάγεται ότι στοχεύει στην άνθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η μείωση των επιτοκίων θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης των δανείων για ανάληψη επενδυτικών αποφάσεων και σχεδίων. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στη μείωση της ανεργίας. Η μείωση της ανεργίας μπορεί με τη σειρά της να οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης του παραγόμενου προϊόντος, συνεπώς αύξηση της παραγωγικότητας - με βάση πάντα τις διαθέσιμες πλουτοπαραγωγικές πηγές και πόρους- και φυσικά αύξηση των πωλήσεων και του τζίρου. Η αύξηση της παραγωγής και η πρόσληψη



νέων εργαζομένων θα οδηγήσει σε αύξηση των λειτουργικών και μη λειτουργικών εξόδων. Παρατηρούμε λοιπόν ότι μια είδηση μπορεί να επηρεάσει βασικά στοιχεία του επιχειρηματικού σχεδίου.

Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι μια καινοτομία και μια τεχνολογική αλλαγή θα δώσουν ώθηση σ' εκείνη την επιχείρηση που θα την πραγματοποιήσει και θα την βάλουν σε θέση οδηγού σε σχέση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις του κλάδου, αφού θα τη βοηθήσουν να αυξήσει την παραγωγή της, τις πωλήσεις της, τα έσοδά της, να μειώσει τα έξοδά της και κατά συνέπεια να αυξήσει το τελικό καθαρό αποτέλεσμα και να διογκώσει το μέγεθος του μεριδίου αγοράς.

10η έως 15η Συνάντηση

10η έως 15η Συνάντηση

1. Αλλαγή ρόλων: Η ομάδα των μαθητών αλλάζει και υποδύεται τους ρόλους των άλλων2. Παίξιμο ρόλων που στηρίζεται σε συγκεκριμένα θεατρικού τύπου επεισόδια. Για παράδειγμα επίσκεψη πελάτη για να ψωνίσει, επίσκεψη πελάτη για να εκφράσει τα παράπονα του, σχεδιασμός και εκτέλεση διαφήμισης κ.α3. Εικονική παραγωγή δείγματος του προϊόντος ή της υπηρεσίας. 4. Συζήτηση - αλλαγή απόψεων.



Στην τελευταία συνάντηση γίνεται μια συνολική αποτίμηση και αξιολόγηση της δουλειάς που έγινε στα πλαίσια της εικονικής επιχείρησης αλλά και μια αξιολόγηση. Η διαδικασία βασίζεται τόσο σε ελεύθερη συζήτηση με τους συμμετέχοντες, όσο και σε συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου που καλύπτει όλο το εύρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Ακολουθεί μια μελέτη περίπτωσης όπου θα δούμε πως εφαρμόζονται όσα αναφέραμε παραπάνω για το περιεχόμενο των Συναντήσεων. Η μελέτη Περίπτωσης αναφέρεται στο Πρόγραμμα Εικονικής Επιχείρησης "ΚΛΙΜΑΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ" η οποία πραγματοποιήθηκε στο 3ο Τ.Ε.Ε της Σιβιτανιδείου Σχολής και αφορά την σύσταση τεχνικής εταιρείας Συστημάτων Κλιματισμού.

Μελέτη Περίπτωσης 1: ΚΛΙΜΑΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ

Στα πλαίσια της πρώτης συνάντησης, αναπτύχθηκαν οι στόχοι αυτού του εγχειρήματος και ορίστηκε ο τόπος και χρόνος των τακτικών συναντήσεων καθηγητή-μαθητών ενώ οι μαθητές έδωσαν το στίγμα των προθέσεων τους και εξέφρασαν τις προσδοκίες τους για το πρόγραμμα αυτό.

Συζητήθηκαν μάλιστα κάποιες έννοιες που αναμενόταν να απασχολήσουν τους μαθητές κατά τη διάρκεια του προγράμματος:



Ορίστηκε η Επιχειρηματικότητα και τι περιλαμβάνει. Αναπτύχθηκε επίσης, η έννοι των πόρων

και η διαφορά τους από τους συντελεστές παραγωγής Αποσαφηνίστηκαν οι διαφορές ανάμεσα στις έννοιες της επιχειρηματικότητας, του

επιχειρηματία, της επιχείρησης, του ιδιοκτήτη της επιχείρησης και της διοίκησης της επιχείρησης.

Τονίσθηκαν τα βασικότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του να είσαι επιχειρηματίας

Τέλος δόθηκε μια αναλυτική παρουσίαση της διαδικασίας του επιχειρείν σημειώνοντας τα πέντε σημεία-κλειδιά (το περιβάλλον, την ευκαιρία, το σχεδιασμό, την εξασφάλιση των απαραίτητων πόρωνκαι την λειτουργία της νέας επιχείρησης) για το ξεκίνημα της νέας επιχείρησης

Στην δεύτερη συνάντηση στόχος ήταν να αποφασιστεί το είδος της επιχείρησης που θα λειτουργήσει. Οι μαθητές οργανώθηκαν σε ομάδες, συζήτησαν τις ιδέες τους και ανέπτυξαν τα επιχειρήματα τους σχετικά με το είδος της επιχείρησης που θα λειτουργούσε. Τελικά αποφασίστηκε να λειτουργήσει μια εταιρεία που θα ασχολείται με το εμπόριο, τις εγκαταστάσεις και την συντήρηση κλιματιστικών μονάδων για οικιακές και εμπορικές εφαρμογές. Κατόπιν αναπτύχθηκαν προβληματισμοί που έχουν να κάνουν με τα βήματα που οδηγούν στην ίδρυση της επιχείρησης όπως:

Ο τρόπος που θα οργανωθεί τελικά η επιχείρηση Η επιλογή του τόπου εγκατάστασης Η κατάλληλη νομική μορφή για την εταιρεία Οι διαδικασίες ίδρυσης της επιχείρησης Την επιλογή του κατάλληλου χρόνου για την είσοδο στην αγορά

Στην τρίτη συνάντηση συγκεντρώθηκαν εκπαιδευτικός και μαθητές για να αποφασιστούν ποιο ρόλο θα αναλάβει κάθε ένας από τους συμμετέχοντες. Έπειτα από σύμπτυξη των διαφόρων απόψεων, συμφωνήθηκε να λειτουργήσουν οι παρακάτω ρόλοι:

Γενικός διευθυντής Στέλεχος προώθησης και Μάρκετινγκ Υπεύθυνος Πωλήσεων Υπάλληλος Λογιστηρίου Υπάλληλος Γραμματειακής υποστήριξης Διαχείριση Πελατών Υποδοχή Πελατών Υπεύθυνος Προσωπικού Τεχνικός Προϊστάμενος Τεχνίτης Ψυκτικός Βοηθός Ψυκτικού

Με βάση τους ρόλους αναπτύχθηκε το οργανόγραμμα της επιχείρησης.

Στην τέταρτη συνάντηση που είχε ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές, οι τελευταίοι χωρίστηκαν σε ομάδες και ανέλαβαν να προσδιορίσουν από μία σειρά στοιχείων του επιχειρηματικού πλάνου. Ορίστηκε, επίσης πως:

Το Διοικητικό Τμήμα θα αναλάβει να γράψει το επιχειρηματικό σχέδιο σύμφωνα με τις

εισηγήσεις που έγιναν αποδεκτές από την εταιρική συνεδρίαση Το Οικονομικό Τμήμα θα διαμορφώσει τα έντυπα για τις οικονομικές συναλλαγές της εταιρείας



Το Τεχνικό Τμήμα θα δημιουργήσει τα έντυπα που αφορούν την εσωτερική οργάνωση Το Τμήμα Προώθησης θα αναλάβει να δημιουργήσει την αφίσα των εγκαινίων και διαφημιστικά

έντυπα για προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρει η επιχείρηση

Στην πέμπτη συνάντηση παρουσιάστηκαν τα στοιχεία που είχαν αναλάβει να υλοποιήσουν οι δύο από τις τέσσερις ομάδες εργασίας της προηγούμενης συνάντησης

Το Διοικητικό Τμήμα εξέθεσε το επιχειρηματικό σχέδιο, σύμφωνα με τις εισηγήσεις που είχαν

γίνει αποδεκτές Το Τεχνικό Τμήμα έδειξε και αιτιολόγησε τη μορφή των εντύπων που αφορούν την εσωτερική

οργάνωση και διαχείριση των συνεργείων

Στην έκτη συνάντηση παρουσιάστηκαν τα στοιχεία που είχαν αναλάβει να υλοποιήσουν οι δύο υπόλοιπες ομάδες εργασίας της προηγούμενης συνάντησης

Το Οικονομικό Τμήμα παρουσίασε τα έντυπα που έφτιαξε για τις οικονομικές συναλλαγές Το Τμήμα Προώθησης παρουσίασε την αφίσα των εγκαινίων, το εμπορικό σήμα και το πρώτο

διαφημιστικό έντυπο της επιχείρησης.

Μετά τις παρουσιάσεις συμφωνήθηκαν οι λεπτομέρειες τόσο για τα οικονομικά όσο και για τα θέματα marketing.

Στην έβδομη συνάντηση η επιχείρηση ΚΛΙΜΑΤΕΧΝΙΚΗ παρευρέθηκε στα εγκαίνια της εικονικής επιχείρησης των μηχανικών αυτοκινήτων που δραστηριοποιούταν στη Σιβιτανίδειο Σχολή σε μια προσπάθεια ενθάρρυνσης των παιδιών που τη λειτουργούν αλλά και στο πνεύμα ανταλλαγής απόψεων σχετικά με τα προβλήματα, τις προοπτικές και άλλα σχετικά θέματα με τις εικονικές επιχειρήσεις.

Στην όγδοη συνάντηση ένας επιχειρηματίας ο οποίος δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο ίδιο πεδίο δράσης με την εν λόγω εικονική επιχείρηση προσήλθε προσκεκλημένος στον σχολικό χώρο και κατόρθωσε να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών που συμμετέχουν στην εικονική επιχείρηση. Ο επιχειρηματίας τους ανέπτυξε την δική του επιχειρηματική ιστορία, τα επιχειρηματικά βήματα που έκανε, τις δυσκολίες που συνάντησε καθώς επίσης και τις ιδέες αλλά και τα οράματα που είχε για την επιχείρηση του. Όλα αυτά και πολλά αποτέλεσαν αφορμή για εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ των μαθητών, σχετικά με τις απαντήσειςκαι τις θέσεις που τους εξέθεσε ο επιχειρηματίας.

Στην ένατη συνάντηση είχαμε τα εγκαίνια της επιχείρησης, προσκλήθηκαν συμμαθητές των παιδιών που συμμετείχαν στην επιχείρηση, συνάδελφοι καθηγητές του μηχανολογικού τομέα καθώς και παιδιά που συμμετείχαν στις άλλες εικονικές επιχειρήσεις της Σιβιτανιδείου Σχολής.

Σκοπός των εγκαινίων ήταν να δημοσιοποιηθεί η δράση αυτή καθαυτή αλλά και να επιτευχθεί ένας γόνιμος διάλογος, μαθητών και καθηγητών, σχετικά με την σκοπιμότητα της Εικονικής Επιχείρησης.

Στην δέκατη συνάντηση τα παιδιά υποδύθηκαν τους ρόλους που είχαν αναλάβει. Το σενάριο που είχε κανονιστεί για την συνάντηση ήταν το εξής: Οι μαθητές χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες -υπάλληλος υποδοχής, πελάτης, τεχνικός υπεύθυνος, διοικητικός υπάλληλος- και διάλεξαν από έναν εκπρόσωπο.

Ένας πελάτης, τον οποίο έπαιξε ένας μαθητής, προσήλθε στην έδρα κουβαλώντας ένα

κλιματιστικό μηχάνημα για επισκευή.



Ο υπάλληλος υποδοχής διαπίστωσε τι χρειάζεται, του εξήγησε τη διαδικασία επισκευής και τον

αποχαιρέτησε. Κατόπιν κάλεσε τον τεχνικό υπεύθυνο και του παρέδωσε το μηχάνημα αφού διαπίστωσε ότι

του παρείχε τις πληροφορίες που χρειαζόταν. Αφού αποκαταστάθηκε η βλάβη ο πελάτης κλήθηκε να παραλάβει το μηχάνημα του.

Μετά το τέλος του παιξίματος των ρόλων, οι μαθητές συζήτησαν και αξιολόγησαν την δράση καθενός από τους παίκτες, επικροτώντας και απορρίπτοντας κάποιες από τις τεχνικές επικοινωνίας που αναπτύχθηκαν.

Στην ενδέκατη συνάντηση τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες που ασχολήθηκαν με τα αντίστοιχα θέματα:

Η πρώτη ομάδα είχε ως θέμα το "πρόβλημα" της εμφάνισης ενός νέου ανταγωνιστή που προσφέρει παρόμοια προϊόντα και υπηρεσίες στην τοπική αγορά που δραστηριοποιείται η ΚΛΙΜΑΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ. Κλήθηκαν, λοιπόν να συζητήσουν και να καταλήξουν σε διάφορα συμπεράσματα-αποφάσεις που έχουν να κάνουν με την διαφοροποίηση της εταιρείας, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της και την προσπάθεια να μην χάσει μερίδιο από την αγορά. Η δεύτερη ομάδα είχε ως θέμα συζήτησης το ενδεχόμενο συνεργασίας με εξωτερικό συνεργείο ψυκτικών λόγω αυξημένων υποχρεώσεων της ομάδας εργασίας. Χρειάστηκε να αναζητηθούν κοστολόγια, ωράρια εργασίας, τρόποι πληρωμής και όλα τα σχετικά με την υπόθεση θέματα.

Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές μπόρεσαν να εξοικειωθούν με επιχειρηματικές αποφάσεις που είναι πολύ πιθανόν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον δουλεύοντας ομαδικά πάνω σε αυτά τα θέματα.

Στην δωδέκατη και τελευταία συνάντηση που πραγματοποιήθηκε για αυτό τον κύκλο λειτουργίας των εικονικών επιχειρήσεων, έγινε μια αποτίμηση της επιχείρησης ΚΛΙΜΑΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ. Τονίστηκε η αξία της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα στον μηχανολογικό τομέα, καταγράφηκαν τα προβλήματα συντονισμού και λειτουργίας της επιχείρησης αυτής και παρουσιάστηκαν τα οφέλη καθενός εκ των συμμετεχόντων στην εικονική επιχείρηση. Γενική εκτίμηση ήταν πως η δράση αυτή είναι μια επιτυχημένη ιδέα που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να εισαχθούν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στον επιχειρηματικό τομέα. Οι μαθητές, μάλιστα, εξέφρασαν την επιθυμία να συνεχιστούν τέτοιου είδους προσπάθειες που ξεφεύγουν από τα στενά όρια του τυπικού προγράμματος σπουδών.

Η εργασία σε ομάδες μπορεί να εφαρμοστεί ευέλικτα, σε κάθε διδακτική ενότητα και σε κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης ενηλίκων.

Μια συχνά χρησιμοποιούμενη εφαρμογή της εργασίας σε ομάδες είναι η εξής:

Προηγείται μια εισήγηση διάρκειας περίπου 20΄, και στην συνέχεια οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε μικρές ομάδες όπου είτε σχολιάζουν την εισήγηση, είτε επεξεργάζονται ένα σχετικό με αυτήν ζήτημα ή μια άσκηση που προτείνει ο εκπαιδευτής. Στην συνέχεια, οι ομάδες παρουσιάζουν το προϊόν του προβληματισμού τους στην ολομέλεια.

Πολλές μορφές ασκήσεων είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν κατά ομάδες. Στις περιπτώσεις αυτές, ο εκπαιδευτής δίνει οδηγίες για την άσκηση και κατάλληλο υλικό, που επεξεργάζονται οι ομάδες. Στην έναρξη ενός προγράμματος, οι εκπαιδευόμενοι συγκροτούν ομάδες όπου εκφράζουν τους στόχους και τις προσδοκίες από το πρόγραμμα. Στο τέλος ορισμένων διδακτικών ενοτήτων οι εκπαιδευόμενοι



συγκροτούν ομάδες όπου επεξεργάζονται εκ νέου το μαθησιακό αντικείμενο, διαμορφώνουν σχόλια, αντλούν συμπεράσματα, καταγράφουν ζητήματα που χρειάζονται διευκρινίσεις ή περαιτέρω μελέτη.

Στο πλαίσιο προγραμμάτων με σχετικά μεγάλη διάρκεια, συγκροτούνται ομάδες που λειτουργούν επί αρκετό χρονικό διάστημα με σταθερή σύνθεση και επεξεργάζονται ένα θέμα ή συγγράφουν μια μελέτη. Στην περίπτωση αυτή, ο εκπαιδευτής φροντίζει να δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την μάθηση, εφοδιάζει τους εκπαιδευόμενους με πηγές και υλικό και συντονίζει την σταδιακή προσέγγιση των ζητημάτων.

Σύνοψη

Μετά το πέρας της μελέτης της παρούσας ενότητας είστε σε θέση να γνωρίζετε ότι:

Η εφαρμογή προγραμμάτων εικονικών επιχειρήσεων βασίζεται σε ένα σύνολο αξόνων: Επικέντρωση στην διαδικασία αναζήτησης επιχειρηματικών ευκαιριών Ενίσχυση της επιχειρηματικής κουλτούρας ή ενθάρρυνση δημιουργίας νέων επιχειρήσεων Καινοτομία ή αναπαραγωγή του υπάρχοντος παραγωγικού μοντέλου Κοινωνική ευθύνη ή μεγιστοποίηση κερδών Με την εισαγωγή δραστηριοτήτων εικονικών επιχειρήσεων και επιχειρηματικότητας στην ΤΕΕ

μας ενδιαφέρει τόσο η βελτίωση της επιχειρηματικής κουλτούρας της κοινωνίας όσο και η αύξηση του ρυθμού δημιουργίας νέων επιχειρήσεων (startups) μέσω της άμεσης στροφής των νέων προς την αυτοαπασχόληση.

Ένα σημαντικό πρόβλημα στην διδασκαλία τόσο της Επιχειρηματικότητας όσο και στην

εφαρμογή οποιουδήποτε μαθήματος είναι ότι οι μαθητές βρίσκουν την τάξη, τα μαθήματα και τους καθηγητές αρκετά βαρετά.

Η εκπαιδευτική δραστηριότητα των εικονικών επιχειρήσεων μπορεί πραγματικά να αποτελέσει

μια εναλλακτική δυνατότητα μαθησιακής δράσης με εξασφάλιση υψηλού βαθμού ενδιαφέροντος.

Στα πλαίσια της εφαρμογής ενός προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων ο καθηγητής

αντιμετωπίζει ένα ευρύτατο φάσμα μαθητών οι οποίοι διαφοροποιούνται ανάλογα με τις γνώσεις και εμπειρίες τους.

Για την αντιμετώπιση της διαφοροποίησης που παρατηρείται μεταξύ των μαθητών προτείνεται

η εφαρμογή και τήρηση των ακόλουθων πρακτικών από τους καθηγητές: Τήρηση Εκπαιδευτικού Συμβολαίου Παρουσιάσεις Επιχειρήσεων των φοιτητών - επιχειρηματιών στους υπόλοιπους Διαμόρφωση Μεικτών Ομάδων Το εκπαιδευτικό σενάριο περιλαμβάνει 48 ώρες για την υλοποίηση του προγράμματος

μοιρασμένες σε εβδομαδιαίες συναντήσεις. Η αξιολόγηση της Εικονικής Επιχείρησης πραγματοποιείται ως εξής :

1. Ανάλογα με τις απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις του καθηγητή.2. Ανάλογα με το αν οι μαθητές έκαναν προσαρμογές στα μεγέθη της επιχείρησης σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσε.3. Ανάλογα με το αν οι προσαρμογές που πραγματοποίησαν στα διάφορα μεγέθη βρίσκονται στο ιδανικό εύρος των μεγεθών των πεδίων.

Βιβλιογραφία



Κουτούζης Μ., (1999), «Γενικές Αρχές Μάνατζμεντ». Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο,







Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 15 ] Το γεγονός ότι οι μαθητές βρίσκουν συχνά βαρετό το μάθημα και την τάξη, οφείλεται αποκλειστικά στο υλικό το οποίο τους έχει δοθεί.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 10 ] Οι μαθητές σκέφτονται αρκετά νωρίς την προοπτική της δημιουργίας μιας δικής τους επιχείρησης, όταν έχουν θητεύσει σε πρακτική άσκηση μιας επιχείρησης του τομέα που σπουδάζουν.

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 15 ] Στην πρακτική Διαμόρφωσης Μικτών Ομάδων ο καθηγητής αναθέτει στους μαθητές που ήδη έχουν εμπειρία να κάνουν μια παρουσίαση των επιχειρήσεων στις οποίες έχουν, ως τώρα, δουλέψει.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 10 ] Η συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα, αποτελεί έναν από τους λόγους διαφοροποίησης των μαθητών σε επίπεδο γνώσης.

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 15 ] Πoια από τις παρακάτω δεν αποτελεί πρακτική για την αντιμετώπιση των διαφοροποιήσεων των μαθητών;

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 20 ] Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί άξονα στήριξης της εκπαιδευτικής μεθοδολογίας;



ΠΑΙΞΙΜΟ ΡΟΛΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣΣκοπός της Διδακτικής Ενότητας

Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η ανάλυση και παρουσίαση της εκπαιδευτικής τεχνικής της προσομοίωσης και του παιξίματος ρόλων μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία στα πλαίσια της τάξης


Όταν θα έχετε μελετήσει αυτό το κεφάλαιο θα μπορείτε να:

Αναλύετε τις έννοιες «Παίξιμο Ρόλων» και «Προσομοίωση» Περιγράψετε το πώς υλοποιείται η τεχνική αυτή Δώσετε παραδείγματα σχετικά με την εφαρμογή της τεχνικής αυτής στην διδακτική των

οικονομικών Παρουσιάσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της

Προτείνετε τρόπους βελτίωσης της εφαρμογής της


Παίξιμο Ρόλων Εικονικές Επιχειρήσεις Βιώματα Προσομοίωση Παίκτες

Σύνθεση Απόψεων


Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα αναλύεται μια άλλη εκπαιδευτική τεχνική: Το παίξιμο ρόλων και η προσομοίωση. Η ενότητα αποτελείται από τρεις υποενότητες

Στην πρώτη υποενότητα γίνεται μια εισαγωγή στην έννοια της τεχνικής και περιγράφονται τα βασικά βήματα υλοποίησης της. Η δεύτερη υποενότητα αναλύει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της.

Η τρίτη υποενότητα αποτελείται από δύο μέρη: στο πρώτο μέρος αναλύεται η τεχνική της προσομοίωσης μέσω του παραδείγματος των εικονικών επιχειρήσεων. Οι εικονικές επιχειρήσεις είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο βασιζόμενο στην πρακτική εμπειρία μέσω της υλοποίησης ενός πλήρους επιχειρηματικού σχεδίου και στην διαδραστική σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον . Το δεύτερο μέρος της υποενότητας περιγράφει το εκπαιδευτικό σενάριο που εκπονείται για την υλοποίηση ενός προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων.



Για την καλύτερη κατανόηση στο τέλος της ενότητας υπάρχουν παραδείγματα και μια ενδιαφέρουσα μελέτη περίπτωσης.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ


την έννοια της τεχνικής

τα βασικά βήματα υλοποίησης της

1.1 Το παίξιμο ρόλων και προσομοιώσεις

Στα πλαίσια της διδασκαλίας οικονομικών μαθημάτων μια ιδιαίτερα δημοφιλής τεχνική είναι το παίξιμο ρόλων (role playing).Πρόκειται για μια πολύ ισχυρή μέθοδο για την εκπαίδευση ομάδων. Οι διδασκόμενοι υποδύονται ρόλους που συνδέονται με μια εξεταζόμενη κατάσταση που αφορά ένα οικονομικό φαινόμενο ή κατάσταση με στόχο μέσα από το βίωμα να κατανοήσουν βαθύτερα τόσο την κατάσταση όσο και τις αντιδράσεις απέναντι της. Η εκπαιδευτική αυτή τεχνική εφαρμόζεται κυρίως όταν επιδιώκεται η ανάλυση προβληματικών ή συγκρουσιακών καταστάσεων που αφορούν τις ικανότητες τις στάσεις, την επικοινωνία, την συμπεριφορά. Η ουσιαστική συμβολή αυτής της τεχνικής είναι ότι χαρακτηρίζεται από δράση και δεν περιορίζεται σε μια απλή συλλογή δεδομένων.

1.2 Τα βασικά βήματα υλοποίησης της τεχνικής

Ο καθηγητής δημιουργεί μια ιστορία, η οποία αντανακλά την κατάσταση που επιδιώκεται να αναλυθεί. Στην ιστορία εμπεριέχονται δύο ή περισσότεροι ρόλοι. Οι θέσεις και το περιεχόμενο των ρόλων οδηγούν σε αντιθέσεις ή συγκρούσεις. Ο διδάσκων παρουσιάζει το πλαίσιο της ιστορίας και δίνει στοιχεία για τα πρόσωπα - ρόλους. Στην συνέχεια διηγείται την ιστορία, δίνει διευκρινήσεις και απαντά σε ερωτήσεις.



Οι συμμετέχοντες καλούνται να επιλέξουν ποιους ρόλους θα παίξουν. Κάθε ρόλος μπορεί να παιχτεί από περισσότερα του ενός άτομα, έτσι ώστε να εκφραστούν όλες οι απόψεις σχετικά με τον ρόλο και να αποτυπωθούν όλες οι διαστάσεις.

Πριν ξεκινήσουν να συνεδριάζουν ο διδάσκων ζητά από τους παίκτες να συνεδριάσουν σε απομονωμένους χώρους. Εκεί θα έχουν την δυνατότητα να αναλύσουν και να σκεφθούν την κατάσταση και να προγραμματίσουν την όποια μελλοντική τους συμπεριφορά . Με άλλα λόγια ο παίκτης καλείται να αποφασίσει ποια στάση θα κρατήσει απέναντι στους άλλους ρόλους όταν έρθει η ώρα της παρουσίασης.

Οι παίκτες υποδύονται πλέον τους ρόλους. Μιλούν στο πρώτο πρόσωπο, δεν επιτρέπονται σε αυτό το στάδιο αναλύσεις και σχολιασμοί. Η «θεατρική παράσταση» θα ολοκληρωθεί μέχρι το εξεταζόμενο θέμα να βρει λύση. Ο καθηγητής στην πραγματικότητα σε αυτή την φάση λειτουργεί ως επόπτης συντονιστής. Δεν ελέγχει την συζήτηση, δεν κρίνει αυτά που λέγονται. Έτσι προκύπτουν ιδέες για να υπάρξει συζήτηση. Επεμβαίνει όπου είναι αναγκαίο για να επαναφέρει την ιστορία εκεί που πρέπει ή να δώσει το λόγο σε κάποιον παίχτη που εμποδίζεται να μιλήσει. Εξάλλου ένας από τους λόγους της άσκησης είναι κι αυτός: να νιώσουν οι μαθητές υπεύθυνοι για τις όποιες αποφάσεις τους και φυσικά για τις συνέπειες αυτών.

Πριν τελειώσει η άσκηση ο εκπαιδευτής πρέπει να βεβαιωθεί ότι βρέθηκε λύση που ικανοποιεί όλους τους συμμετέχοντες όλους τους «παίκτες». Γι αυτό θα πρέπει να ερωτηθούν όλοι εάν πιστεύουν ότι το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε επαρκώς ή πρέπει να συνεχιστεί το παίξιμο ρόλων μέχρι να βρεθεί λύση. Ο προσδιορισμός της κατάλληλης στιγμής για το τέλος της άσκησης εμπεριέχει μια δυσκολία.H εμπειρία έχει δείξει ότι μια τέτοια άσκηση πάντα διαρκεί περισσότερο από τον αρχικό σχεδιασμό. Τελικά όμως αποδεικνύεται ότι είναι προτιμότερο να υπάρχει ένα ποιοτικό δεκάλεπτο παιχνιδιού παρά ένα μισάωρο μέτριας άσκησης.




Στο τελευταίο στάδιο οι συμμετέχοντες «βγαίνουν» από τους ρόλους τους και μπορούν να σχολιάσουν την εμπειρία και τα βιώματα τους που προκύπτουν από:

(α) Τα βιώματα από την υπόδυση του ρόλου (β) Την δυναμική των σχέσεων ανάμεσα στα πρόσωπα της ιστορίας (γ) Την σύνδεση της άσκησης με τα θέματα που αποτελούν το αντικείμενο μάθησης

Ο διδάσκων σχολιάζει με την σειρά του, συνοψίζει εφόσον θεωρεί σκόπιμο τα κύρια σημεία της συζήτησης τα οποία γράφει στον πίνακα και προβαίνει στην τελική σύνθεση και εξαγωγή συμπερασμάτων.

2. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ


τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της συγκεκριμένης τεχνικής

2.1 Τα πλεονεκτήματα

Τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής είναι τα εξής:

1. Προκαλείται η πλήρης ενεργοποίηση των εργαζομένων

2. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί η έκφραση των συναισθημάτων

3. Αναπτύσσεται η ικανότητα διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας των εκπαιδευόμενων ενώ εξοικειώνονται με το κοινό.

4. Μέσα από το παίξιμο ρόλων μπορούμε να επέμβουμε αποτελεσματικά στο επίπεδο αλλαγής των στάσεων. Μέσα από το βίωμα του ρόλου οι συμμετέχοντες είναι πιθανό να διαπιστώσουν ότι δεν αντιμετωπίζουν ορθά κάποιες καταστάσεις ή δεν κατανοούν πλήρως τις απόψεις των άλλων οπότε οδηγούνται σε επανεξέταση των αντιλήψεων και της συμπεριφοράς τους







5. Η τεχνική αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολύ αποτελεσματικά σε μαθητές διαφορετικών ικανοτήτων και ηλικιών.

2.2 Τα μειονεκτήματα

Στα μειονεκτήματα αυτής της τεχνικής θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής:

1. Η επιτυχία της τεχνικής αυτής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την διάθεση και τον ενθουσιασμό των συμμετεχόντων

2. Ο διδάσκων πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τις αρχές της επικοινωνίας και της δυναμικής των ομάδων.

3. Η αλλαγή στάσεων μπορεί να είναι προσωρινή και να αλλάζει βαθμιαία μετά την απομάκρυνση από την τάξη.

4. Υπάρχει κίνδυνος όσοι δεν παίξουν ρόλους να μείνουν ανενεργοί.

5. Η τεχνική μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση άλλων καθηγητών οι οποίοι θεωρούν ότι οι δραστηριότητες αυτές αποτελούν απλή διασκέδαση των συμμετεχόντων με αμφίβολή εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα.

3. ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ: Η ΈΝΝΟΙΑ ΤΩΝ «ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»







τις προσομοιώσεις μέσω των εικονικών επιχειρήσεων

3.1 Προσομοιώσεις: Η Έννοια των «Εικονικών Επιχειρήσεων»

Οι εικονικές επιχειρήσεις μαθητών είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο βασιζόμενο στην πρακτική εμπειρία μέσω της υλοποίησης ενός πλήρους επιχειρηματικού σχεδίου στην διαδραστική σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον, δηλαδή τον κόσμο των επιχειρήσεων και την τοπική κοινότητα. Λόγω του εξαιρετικά σύνθετου κανονιστικού-ρυθμιστικού περιβάλλοντος της Ελλάδας είναι αδύνατον οι φοιτητές να αναπτύξουν πραγματική οικονομική δραστηριότητα, πουλώντας προϊόντα και υπηρεσίες εκδίδοντας παραστατικά και ρευστοποιώντας την εικονική επιχείρηση στο τέλος των μαθημάτων. Στα πλαίσια αυτής της εκπαιδευτικής τεχνικής οι φοιτητές-με την βοήθεια των καθηγητών τους- υποδύονται ρόλους που συνδέονται με τα καθήκοντα που έπρεπε να αναλάβουν στα πλαίσια της διοίκησης μιας εικονικής επιχείρησης. Οι εικονικές επιχειρήσεις θα παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες με εικονική αμοιβή για την αντιμετώπιση των λειτουργικών ή άλλων εξόδων των επιχειρήσεων αλλά και για την εξοικείωση των φοιτητών με τις σύγχρονες μεθόδους πώλησης και διοίκησης. Μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες που αποκτούν οι φοιτητές μπορούν να κατανοήσουν πολύ καλύτερα τις πραγματικές καταστάσεις που υφίστανται στις επιχειρήσεις. Η σημαντικότερη συμβολή των προσομοιώσεων είναι ότι κινητοποιούν το ενδιαφέρον των φοιτητών, διότι προσωποποιούν την κατάσταση ή το εξεταζόμενο θέμα, με τον φοιτητή στο ρόλο του συμμετέχοντα, συμβάλλουν στην εξοικείωση των φοιτητών μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να κάνουν ευθύτερη κριτική στις απόψεις ο ένας του άλλου καθώς και στις απόψεις του καθηγητή.

3.2 Το εκπαιδευτικό σενάριο για την υλοποίηση ενός προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων

Παρακάτω παρουσιάζεται ένα ενδεικτικό πρόγραμμα 12 εβδομαδιαίων συναντήσεων για την υλοποίηση ενός προγράμματος εικονικών επιχειρήσεων. Το πρόγραμμα αυτό στηρίζεται ουσιαστικά σε ένα μικτό μοντέλο προσομοίωσης και υπόδησης ρόλων.

1η Συνάντηση (Δημιουργία του Σεναρίου)

Στην πρώτη συνάντηση ο καθηγητής εισάγει τους φοιτητές που θα συμμετάσχουν στην εικονική επιχείρηση στους σκοπούς του προγράμματος, παρουσιάζει αναλυτικά τα οφέλη από την συμμετοχή σε αυτήν την δράση ενώ δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να εκφράσουν απόψεις και τις προσδοκίες τους σχετικά με το πρόγραμμα.

2η Συνάντηση (Πληροφόρηση των συμμετεχόντων Ι)



Οι φοιτητές παρουσιάζουν τις σκέψεις τους σχετικά με το είδος της επιχείρησης που θέλουν να αναλάβουν. Ο καθηγητής δίνει διευκρινήσεις για τις διαφορετικές νομικές μορφές και τα είδη των επιχειρήσεων, ενώ χωρίζει τα παιδιά της εικονικής επιχείρησης σε υποομάδες και εφαρμόζει τεχνικές βιωματικής μάθησης με εννοιολογικό άξονα την «Επιχειρηματική Ευκαιρία».

3η Συνάντηση (Πληροφόρηση των συμμετεχόντων ΙΙ)

Σε δεύτερη φάση ο καθηγητής διαμορφώνει τις συνθήκες της αγοράς στην οποία επρόκειτο να δραστηριοποιηθεί η εικονική επιχείρηση, για παράδειγμα δίνει τα όρια μέσα στα οποία μπορεί να κινηθεί ένα μέγεθος και ένα ιδανικό εύρος ανάλογα με την κατάσταση του κλάδου. Για παράδειγμα: Οι δαπάνες της διαφήμισης θα μπορούν στα όρια 5%-20%, το ιδανικό εύρος θα είναι 5%-8%.

4η Συνάντηση (Κατανομή των ρόλων)

Ο καθηγητής παρουσιάζει τους ρόλους των στελεχών και των υπαλλήλων που μπορούν να παίξουν οι μαθητές στα πλαίσια της εικονικής επιχείρησης. (Διευθυντής Παραγωγής, Διοικητικοί Υπάλληλοι, Στελέχη στο τμήμα Marketing, Managers, Στελέχη στο τμήμα του Ανθρωπίνου Δυναμικού Στελέχη Λογιστηρίου).

5η Συνάντηση (Προσομοίωση των εικονικών)

Οι φοιτητές συνεδριάζουν έχοντας αποφασίσει τους ρόλους που θα παίξουν στα πλαίσια της εικονικής επιχείρησης. Οι ρόλοι αυτοί αντιστοιχούν στα καθήκοντα των στελεχών στα επιμέρους τμήματα της εικονικής επιχείρησης. Οι φοιτητές μελετούν ορισμένα βασικά στοιχεία της αγοράς στην οποία θα κινηθούν. Τέτοια ενδεικτικά στοιχεία είναι το μερίδιο της αγοράς το μερίδιο του κλάδου στην συνολική αγορά. Οι φοιτητές - στελέχη της εικονικής επιχείρησης καλούνται να φτιάξουν το οργανόγραμμα του αντίστοιχου τμήματος του οποίου προΐστανται ή υπηρετούν.

6η Συνάντηση (Συνέχεια της προσομοίωσης)

Οι φοιτητές - στελέχη των εικονικών επιχειρήσεων παρουσιάζουν στην τάξη την δική τους συμμετοχή και τον ρόλο τους στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. Υποδύονται τους ρόλους τους παρουσιάζουν τα σχέδια τους τα οποία συνθέτουν την γενικότερη στρατηγική της επιχείρησης.


Στην συνάντηση αυτή οι φοιτητές-στελέχη των εικονικών επιχειρήσεων καλούνται να πάρουν αποφάσεις πάνω στα θέματα της εικονικής επιχείρησης που έχουν τεθεί.

8η - 11η Συνάντηση

1. Αλλαγή ρόλων. Η ομάδα των φοιτητών-στελέχη των εικονικών επιχειρήσεων αλλάζει και υποδύεται τους ρόλους των άλλων «στελεχών», πελατών.

2. Παίξιμο ρόλων που στηρίζεται σε συγκεκριμένου θεατρικού τύπου επεισόδια. Για παράδειγμα επίσκεψη πελάτη για να ψωνίσει, επίσκεψη πελάτη για να εκφράσει τα παράπονα του, σχεδιασμός και εκτέλεση διαφήμισης.

3. Εικονική παραγωγή δείγματος του προϊόντος ή της υπηρεσίας. 4. Συζήτηση-αλλαγή απόψεων.




Στην τελευταία αυτή συνάντηση οι φοιτητές βγαίνουν από τον ρόλό τους ως στελέχη των εικονικών επιχειρήσεων και επανέρχονται στον βασικό τους ρόλο αυτόν του εκπαιδευόμενου. Γίνεται μια αποτίμηση και αξιολόγηση της δουλειάς που έγινε στα πλαίσια της εικονικής επιχείρησης αλλά και ταυτόχρονα κατόπιν μιας συζήτησης με τον καθηγητή μια αξιολόγηση της. Η διαδικασία μπορεί να στηριχτεί τόσο σε ελεύθερη συζήτηση με τους συμμετέχοντες όσο και κατόπιν απαντήσεων σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που θα τεθούν από τον καθηγητή.

Μελέτη Περίπτωσης 1. Ασκηση Προσομοίωσης - Παίξιμο Ρόλων στα πλαίσια ενός υποθετικού εκπαιδευτικού οργανισμού

Ο εκπαιδευτικός όμιλος «Αϊνστάιν» αποτελεί ένα υποθετικό παράδειγμα εκπαιδευτικού οργανισμού ο οποίος εμφανίζει μια εικοσαετή πορεία στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ο εκπαιδευτικός αυτός όμιλος διαθέτει τρεις ΕΜ, (Εκπαιδευτικές Μονάδες), οι οποίες είναι οι εξής:

1. Το ΙΕΚ «Αϊνστάιν» με 10 διαφορετικές ειδικότητες και 500 σπουδαστές ετησίως 2. Το ΤΕΕ «Φιλόσοφος» το οποίο προσφέρει 4 ειδικότητες Α΄ και Β΄ Κύκλου με 180 μαθητές ΤΕΕ 3. Το ΚΕΚ «Ακμων» το οποίο μέχρι σήμερα έχει υλοποιήσει 20 προγράμματα εκπαίδευσης

ενηλίκων έχοντας υποβάλλει προτάσεις στο Υπουργείο Εργασίας, ενώ έχει επιδοτηθεί για την δημιουργία των υποδομών του και είναι πιστοποιημένο από το ΕΚΕΠΙΣ

Η πολύπλευρη δραστηριότητα του εκπαιδευτικού αυτού οργανισμού οδήγησε στην τα τελευταία χρόνια στην δημιουργία μιας εντυπωσιακής υποδομής για τα δεδομένα ενός ιδιωτικού ομίλου η οποία θα μπορούσε να αποτυπωθεί στα εξής:

Τρία μοντέρνα κτίρια υψηλής αισθητικής κει λειτουργικότητας με 30 αίθουσες σεμιναριακού

τύπου πλήρως εξοπλισμένες Τέσσερα αμφιθέατρα πανεπιστημιακών προδιαγραφών στα οποία εκτός των άλλων μπορούν

διοργανωθούν και σεμινάρια - συνέδρια - ημερίδες Έξι πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών Πέντε εργαστήρια ειδικοτήτων για την κάλυψη των αναγκών των ΙΕΚ και ΤΕΕ Μία υπερσύγχρονη βιβλιοθήκη Χώροι άθλησης και περιπάτου

Η ομάδα διοίκησης σε συνεργασία με τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ομίλου είχαν καταρτίσει ένα πολύ προσεχτικό σχεδιασμό ο οποίος εξασφάλιζε την πλήρη αξιοποίηση των υποδομών αυτών από τις 07:30 το πρωί μέχρι τις 22:00 το βράδυ έτσι ώστε παράλληλα και χωρίς να δημιουργούνται προβλήματα επικαλύψεων να καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες και των τριών εκπαιδευτικών μονάδων. Τα στελέχη διοίκησης είχαν εκπαιδευτεί ώστε να μπορούν να χειρίζονται διεξοδικά τις υποθέσεις που αφορούσαν τόσο το ΤΕΕ όσο και το ΙΕΚ και το ΚΕΚ (π.χ. ενημέρωση των καρτελών των σπουδαστών του ΙΕΚ και ταυτόχρονα προετοιμασία των τριμηνιαίων δελτίων ενημέρωσης του Υπουργείου Εργασίας για τα έργα που υλοποιούσε το ΚΕΚ).

Η βασική στρατηγική του ομίλου για την στρατηγική του ανάπτυξη αποτυπωνόταν στα εξής σημεία:



1. Παροχή πολλών και διαφορετικών προγραμμάτων εκπαίδευσης - κατάρτισης - επιμόρφωσης σε τρεις διαφορετικές βαθμίδες (μαθητές - σπουδαστές ΙΕΚ - ενήλικες καταρτιζόμενοι του ΚΕΚ.

2. Συνέργιες και οικονομίες κλίμακας: ο σημερινός μαθητής ΤΕΕ αυριανός σπουδαστής ΙΕΚ, και μελλοντικά καταρτιζόμενος στο ΚΕΚ

3. Διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος μέσα από την ενίσχυση της υποδομής.

Η πορεία όμως του ομίλου τα τελευταία πέντε χρόνια είναι μάλλον ανησυχητική. Παρατηρείται μια μείωση των εγγραφών αλλά και αύξηση των «διαρροών», δηλαδή μείωση των σπουδαστών που επανεγγράφονται στο δεύτερο έτος. Παράλληλα παρατηρήθηκε μια αθρόα αποχώρηση των νέων καθηγητών, δηλαδή καθηγητών οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει πάνω από τρία χρόνια στον οργανισμό με οικειοθελή αποχώρηση παρουσιάζοντας ως βασική αιτία τον διορισμό σε δημόσιο σχολείο ή σε κάποιο δημόσιο ΙΕΚ. Μία προσεχτική ανάλυση των επιστολών παραίτησης αλλά και κάποιες συζητήσεις που διενέργησε ο διευθυντής του οργανισμού με τους νεότερους που αποχώρησαν οδήγησε στις εξής διαπιστώσεις:

1. Μερικοί αποχώρησαν διότι ποτέ δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν και να νοιώσουν κομμάτι του οργανισμού.

2. Δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν εύκολα τις υποδομές διότι.είχαν διαφορετικό ωράριο με τους διοικητικούς υπαλλήλους των εργαστηρίων και της βιβλιοθήκης

3. Δεν υπήρχαν επιμορφωτικά προγράμματα στα οποία να μπορούσαν να συμμετάσχουν αλλά ούτε και ενθάρρυνση συμμετοχής σε συνέδρια.

4. Βρίσκονταν σε κόντρα με τους παλαιότερους καθηγητές οι οποίοι αντιδρούσαν στις όποιες προτάσεις για καινοτομίες στην εκπαιδευτική διαδικασία

5. Ένοιωθαν ότι φθείρονται και δεν εξελίσσονται και σε πολύ λίγο χρόνο θα είχαν γίνει δημόσιοι υπάλληλοι χάνοντας το ενδιαφέρον τους για εξέλιξη.

Με βάση την παραπάνω ιστορία καλείστε να χωριστείτε σε ομάδες των οκτώ ατόμων οι οποίες θα παίξουν τους ακόλουθους ρόλους:

Ομάδα Διοίκησης Οργανισμού Συμβούλιο Καθηγητών Συμβούλιο Εκπαιδευομένων Ομάδα Συμβούλων Εκπαίδευσης Νέοι Εκπαιδευτικοί Ιδιοκτήτες

Με βάση τον χωρισμό που κάναμε η ομάδα διοίκησης συνεδριάζει αξιολογεί την κατάσταση και συντάσσει ένα πρώτο πόρισμα αναθέτοντας σε ομάδα συμβούλων εκπαίδευσης την πλήρη ανάλυση του προβλήματος. Η ομάδα συμβούλων θα επικοινωνήσει τόσο με τους νέους εκπαιδευτικούς στην μονάδα όσο και με το συμβούλιο των παλαιών καθηγητών που δεν δείχνουν συναισθάνονται το πρόβλημα. Για το ίδιο θέμα θα επικοινωνήσουν και με το συμβούλιο των εκπαιδευόμενων. Θα εντοπιστούν προβλήματα και θα προταθούν λύσεις οι οποίες θα δοθούν στους ιδιοκτήτες

Σύνοψη Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα αναλύθηκαν τα βασικά στοιχεία της εκπαιδευτικής

τεχνικής της προσομοίωσης καθώς και το παίξιμο των ρόλων Τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής είναι: α) η ενεργοποίηση των εργαζομένων β) η έκφραση

των συναισθημάτων



Τα μειονεκτήματα αυτής της τεχνικής είναι: α) εξαρτάται από την διάθεση των συμμετεχόντων

β) ο διδάσκων πρέπει να ξέρει πολύ καλά τις αρχές της επικοινωνίας.








Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 2 ] Στο παίξιμο ρόλων δεν είναι απαραίτητο να βρεθεί στο τέλος λύση που ικανοποιεί όλους τους συμμετέχοντες παίχτες.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 2 ] Ο καθηγητής δημιουργεί μια ιστορία στα πλαίσια της τεχνικής παίξιμου ρόλων η οποία δεν οδηγεί τους παίχτες σε αντιθέσεις ή συγκρούσεις

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 2 ] Η τεχνική παίξιμο ρόλων βοηθάει ιδιαίτερα στην αλλαγή των στάσεων των εκπαιδευόμενων.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 2 ] Η επιτυχία της τεχνικής αυτής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την διάθεση των συμμετεχόντων .

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 2 ] Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση της τεχνικής παίζει η έκφραση των συναισθημάτων.

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 2 ] Είναι απαραίτητη η σύνδεση της άσκησης με τα θέματα που αποτελούν το αντικείμενο μάθησης.

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 5 ] Μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες της προσομοίωσης εικονικών επιχειρήσεων οι εκπαιδευόμενοι;

Ερώτηση 8 : [ Βαθμός: 15 ] Αντιστοιχίστε



Η ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT, Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ


Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η ανάλυση και παρουσίαση τριών εκπαιδευτικών τεχνικών: της ''Μεθόδου Project", της «Πρακτικής Ασκησης» και της «Μελέτης Περίπτωσης »


Όταν θα έχετε μελετήσει αυτό το κεφάλαιο θα μπορείτε να:

αναλύετε τις έννοιες της πρακτικής άσκησης και της μελέτης περίπτωσης περιγράψετε το πώς υλοποιούνται οι δύο τεχνικές δώσετε παραδείγματα σχετικά με την εφαρμογή των δύο αυτών τεχνικών στην διδακτική των

οικονομικών παρουσιάσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τους

προτείνετε τρόπους βελτίωσης της εφαρμογής των συγκεκριμένων τεχνικών


Πρακτική Ασκηση Μαθητής Σύνδεση Θεωρίας - Πράξης Μελέτη Περίπτωσης Προετοιμασία

Ενεργητική Συμμετοχή


Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα αναλύονται τρεις εκπαιδευτικές τεχνικές με συγγενές περιεχόμενο: Η μέθόδος Project, η τεχνική της πρακτικής άσκησης και η τεχνική της μελέτης περίπτωσης. Η ενότητα αποτελείται από τρεις υποενότητες.

Η πρώτη υποενότητα αναφέρεται στην μέθοδο Project . Ποια είναι η μέθοδος Project; Ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτή αναπτύσσεται; Η μέθοδος Project είναι μια μορφή εκπαιδευτικής διαδικασίας, που έχει σαν αφετηρία της κάποιους προβληματισμούς μεμονωμένων ατόμων ή του συνόλου της διδακτικής ομάδας. Η επιλογή και ο σχεδιασμός του μαθήματος γίνεται με ευθύνη της ομάδας, μέλος της οποίας είναι και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός.



Η δεύτερη υποενότητα αναλύει την τεχνική της πρακτικής άσκησης. Δίνεται ο ορισμός της και ένα παράδειγμα για την καλύτερη κατανόηση του πλαισίου της εκπαιδευτικής τεχνικής. Στην συνέχεια αναπτύσσεται η μεθοδολογία εφαρμογής της πρακτικής άσκησης καθώς και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα από την χρήση της πρακτικής άσκησης στην διδασκαλία των οικονομικών.

Στην τρίτη υποενότητα περιγράφεται η εκπαιδευτική τεχνική της Μελέτης Περίπτωσης. Μετά τον ορισμό της περιγράφονται οι βασικοί θεματικοί άξονες οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν την πηγή για ανάπτυξη μελετών περιπτώσεως στην διδασκαλία των οικονομικών. Αναπτύσσεται το μεθοδολογικό πλαίσιο εφαρμογής των Μελετών Περίπτωσης, ενώ στην συνέχεια αναφέρονται και αναλύονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης μελετών περίπτωσης στην διδασκαλία των οικονομικών.

Η διδακτική ενότητα τελειώνει με την παρουσίαση μιας πολύ ενδιαφέρουσας Μελέτης Περίπτωσης.

1. Η ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT

Στην υποενότητα αυτή θα εξετάσουμε :

τον ορισμό της μεθόδου Project την μεθοδολογία εφαρμογής της μεθόδου Project τα πλεονεκτήματα της χρήσης της μεθόδου Project στην διδασκαλία των οικονομικών

τα μειονεκτήματα της χρήσης της μεθόδου Project στην διδασκαλία των οικονομικών

1.1 Τι είναι η μέθοδος Project

Το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, στη χώρα μας, χαρακτηρίζεται από ένα έντονο κρατικό παρεμβατισμό. Τα κλειστά αναλυτικά προγράμματα αλλά και τα βιβλία δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για έρευνα, δράση και ανάπτυξη της κριτικής σκέψης στα παιδιά. Ο μαθητής καλείται να απομνημονεύσει μια σειρά από γνώσεις και να συμμετάσχει σε έναν αγώνα δρόμου για να προλάβει να τελειώσει την ύλη πριν τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Αυτός ο «αγώνας δρόμου» παρασέρνει και τον εκπαιδευτικό να χρησιμοποιεί πολλές φορές δασκαλοκεντρικές μορφές διδασκαλίας με τις οποίες ο μαθητής μετατρέπεται σε έναν παθητικό δέκτη πληροφοριών.



Αυτή την αρνητική εικόνα μέσα στη σχολική τάξη μπορούμε να την ανατρέψουμε με μαθητοκεντρικές μεθόδους διδασκαλίας, όπως η μέθοδος Project. Η μέθοδος Project είναι μια μορφή εκπαιδευτικής διαδικασίας, που έχει σαν αφετηρία της κάποιους προβληματισμούς μεμονωμένων ατόμων ή του συνόλου της διδακτικής ομάδας. Η επιλογή και ο σχεδιασμός του μαθήματος γίνεται με ευθύνη της ομάδας, μέλος της οποίας είναι και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός. Η λέξη Project προέρχεται από τη λατινική «projicere» που σημαίνει σχεδιάζω, σκοπεύω, βάζω κάτι στο μυαλό μου. Χρησιμοποιήθηκε από τους παιδαγωγούς στις αρχές του 20ου αιώνα. Με τον όρο λοιπόν αυτό εννοούμε έναν τρόπο ομαδικής διδασκαλίας, όπου συμμετέχουν όλοι οι μαθητές και η διδασκαλία διεξάγεται από όλους.

1.2 Η μεθοδολογία εφαρμογής της μεθόδου Project

Η όλη διαδικασία της μεθόδου Project χωρίζεται σε τέσσερα μέρη:

α) Προβληματισμός: Στη φάση αυτή γίνεται ο εντοπισμός του θέματος που θα γίνει αντικείμενο επεξεργασίας και θα πρέπει να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών.

β) Προγραμματισμός των διδακτικών δραστηριοτήτων: Στο στάδιο αυτό γίνεται ο σχεδιασμός δράσης της κάθε ομάδας.

γ) Διεξαγωγή των δραστηριοτήτων: Είναι η φάση της έρευνας, συνεργασίας και υλοποίησης του σχεδιασμού.

δ) Αξιολόγηση: Στο στάδιο αυτό γίνεται έλεγχος αν υλοποιήθηκαν οι στόχοι που τέθηκαν και αυτοκριτική.

Το ουσιαστικό γνώρισμα αυτού του μοντέλου εντοπίζεται στα σχέδια εργασίας που χαρακτηρίζονται από την εντελώς αντίθετη διαδικασία από εκείνη του μοντέλου προγραμματισμένης διδασκαλίας. Τα σχέδια αυτά καταρτίζονται με βάση τα κέντρα ενδιαφέροντος των μαθητών, δε λειτουργούν στη βάση των χωριστών τμημάτων και το περιεχόμενο διδασκαλίας ενοποιείται γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα ή πρόβλημα το οποίο προσεγγίζεται διαθεματικά και σφαιρικά. Οι μαθητές θέτουν το πρόβλημα, το σχεδιάζουν και το αξιολογούν.

Τα γνωρίσματα που ακολουθούν είναι χαρακτηριστικά στη Μέθοδο Project ενώ ταυτόχρονα αποτελούν τα διαφοροποιητικά της στοιχεία με τη μορφή της προγραμματισμένης διδασκαλίας. Όσοι επομένως συμμετέχουν σε ένα Project :

Yιοθετούν την πρόταση που διατύπωσε ένας συμμαθητής τους για τη διεξαγωγή ενός Project, Συζητούν και επεξεργάζονται την αρχική πρωτοβουλία ώστε να έχει λογικό περιεχόμενο, Αυτοοργανώνονται μέσα σε ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα, Εφαρμόζουν το χρόνο που προκαθόρισαν και κατανέμουν τις εργασίες, Ανταλλάσσουν πληροφορίες σε τακτά χρονικά διαστήματα και συζητούν ομαδικές - ατομικές

διαδικασίες που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του Project, Εντοπίζουν εντάσεις και συγκρούσεις που τυχόν εμφανίζονται κατά την πορεία του Project και

επιχειρούν να τις διευθετήσουν, Αντιμετωπίζουν επίκαιρα θέματα που απασχολούν και τους ίδιους, Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Project πραγματοποιείται και το διάλειμμα ενημέρωσης.



1.3 Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της μεθόδου

Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι τα εξής:

Η διδακτική πράξη μετασχηματίζεται. Μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων μεταφέρονται έξω

από το σχολείο, στην κοινωνία, όπως επίσης και η κοινωνία μπαίνει μέσα στο σχολείο. Η μάθηση επιτυγχάνεται μέσα από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.

Καλλιεργείται στα παιδιά η κριτική και δημιουργική σκέψη. Τα παιδιά αποκτούν γνώσεις και

δεξιότητες. Οι μαθητές διαμορφώνουν θετική στάση απέναντι στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού αναβαθμίζεται. Δεν επιβάλλει γνώσεις και ιδέες, αλλά γίνεται

συντονιστής και καθοδηγητής την ανακάλυψη της γνώσης από τα παιδιά.

1.4 Τα κυριότερα μειονεκτήματα της μεθόδου

Βασικό μειονέκτημα της μεθόδου είναι οι αργές διαδικασίες. Είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί κάτω από την πίεση του σχολικού χρόνου, των κλειστών αναλυτικών προγραμμάτων, του ενός και υποχρεωτικού σχολικού εγχειριδίου και της τυποποιημένης διδασκαλίας, που επιβάλλεται με το βιβλίο του δασκάλου.

Τα αποτελέσματα της μεθόδου αυτής όμως, είναι μακροπρόθεσμα και ποιοτικά ανώτερα. Κόντρα στην εκπαιδευτική ομοιομορφία, αυτό που προσφέρει το Project, είναι η πνοή, η δράση και η συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία.



2. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ


τον ορισμό της Πρακτικής Ασκησης την μεθοδολογία εφαρμογής της Πρακτικής Ασκησης τα πλεονεκτήματα της χρήσης της Πρακτικής Ασκησης στην διδασκαλία των οικονομικών

τα μειονεκτήματα της χρήσης της Πρακτικής Ασκησης στην διδασκαλία των οικονομικών

2.1 Ο Ορισμός της Πρακτικής Ασκησης

Η πρακτική άσκηση αποτελεί ατομική ή συλλογική εργασία και μπορεί να πάρει ποικίλες μορφές. Συνίσταται είτε στην επεξεργασία ενός ζητήματος είτε στην επίλυση κάποιου προβλήματος ή τεστ αξιολόγησης, είτε στην διεξαγωγή ενός πειράματος πάντοτε κάτω από την επίβλεψη του διδάσκοντα. Στόχος είναι να εμπλακούν οι συμμετέχοντες στην πρακτική άσκηση σε δράση που την ακολουθεί ανάλυση αποτελεσμάτων, άντληση γενικών αρχών, διασύνδεση με συστήματα γνώσεων.

2.2 Μεθοδολογία Εφαρμογής Πρακτικής Ασκησης

Οι οδηγίες για την εκπόνηση της πρακτικής άσκησης πρέπει να είναι σαφείς και να διατυπώνονται γραπτά είτε στον πίνακα είτε σε ένα φύλλο χαρτιού που θα μοιραστεί στους εκπαιδευόμενους. Με άλλα λόγια θα πρέπει σε αυτό το χαρτί να αποτυπώνεται τι θα κάνουν οι εκπαιδευόμενοι, σε ποια ερωτήματα θα απαντήσουν, ποιες πηγές να χρησιμοποιήσουν και πόσο χρόνο έχουν στην διάθεση τους για να εργαστούν.

Σκόπιμο είναι να δίνεται ένα συγκεκριμένο έναυσμα προκειμένου να υποκινείται η δραστηριοποίηση των διδασκομένων.



Ιδιαίτερα σημαντικό είναι τίθενται από τον εκπαιδευτή ποσοτικά όρια της εργασίας σε ομάδες, με κριτήρια και δείκτες που κάθε φορά θα πρέπει να εκτιμηθούν.

Είναι πολύ πιθανό κάποια παιδιά να μην επιθυμούν να δημοσιοποιήσουν την άποψη τους για αισθάνονται ανασφάλεια και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ο διδάσκων σεβόμενος την ανάγκη τους δεν θα ρωτήσει ποιος διατύπωσε κάθε άποψη που παρουσιάζεται στην ολομέλεια. Αυτό το νόημα έχει εξάλλου το γεγονός ότι κάθε ομάδα εργασίας, προσδιορίζει η ίδια τον εκπρόσωπο της στην ολομέλεια.

2.3 Πλεονεκτήματα της Χρήσης της Πρακτικής Ασκησης στην Διδασκαλία των Οικονομικών

Τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα είναι:

συνδέεται η θεωρία με την πράξη προωθείται η ενεργός συμμετοχή των διδασκομένων οι διδασκόμενοι αποκτούν υψηλότερη υπευθυνότητα και αυξάνεται η αυτοπεποίθηση τους μετά

την αντιμετώπιση προβλημάτων η πρακτική άσκηση δεν απαιτεί ιδιαίτερο χρόνο και μπορεί να προωθήσει συγκεκριμένους

εκπαιδευτικούς στόχους.

2.4 Μειονεκτήματα της Χρήσης της Πρακτικής Ασκησης στην Διδασκαλία των Οικονομικών

Τα βασικά μειονεκτήματα της πρακτικής άσκησης είναι ότι:

απαιτείται προσεκτική προετοιμασία και εποπτεία από τον διδάσκοντα, ένα ζήτημα δεν μπορεί να εξεταστεί εξονυχιστικά μέσω της άσκησης όπως για παράδειγμα

γίνεται στην μελέτη περίπτωσης.



3. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ


τον ορισμό της Μελέτης Περίπτωσης την μεθοδολογία της εφαρμογής των Μελετών Περίπτωσης τα πλεονεκτήματα της χρήσης Μελετών Περιπτώσεως στην διδασκαλία των Οικονομικών

τα μειονεκτήματα της χρήσης Μελετών Περιπτώσεως στην διδασκαλία των οικονομικών

3.1 Ορισμός της Μελέτης Περίπτωσης

Οι μελέτες περίπτωσης αποτελούν ιδιαίτερα διαδεδομένη εκπαιδευτική τεχνική η οποία αποτελεί σύνθετη μορφή πρακτικής άσκησης επιτρέποντας την εφαρμογή των γνώσεων που έχουν αποκομίσει οι εκπαιδευόμενοι σε πρακτικά θέματα μέσα από την ανάλυση ρεαλιστικών πραγματικών καταστάσεων.

Ιδιαίτερα στον τομέα των οικονομικών οι μελέτες περίπτωσης αποτελούν πραγματικές ή υποθετικές ιστορίες που αναφέρονται σε οικονομικά φαινόμενα και μεγέθη, σε σημαντικά πρόσωπα, σε επιχειρηματίες ή επιχειρήσεις, οι οποίες έδρασαν με τρόπο που επιβεβαιώνει τα θέματα που παρουσιάστηκαν στην θεωρία. Μέσα από την παρουσίαση δηλαδή αυτών των επιχειρηματικών ιστοριών αντανακλάται μια ευρύτερη κατάσταση στους εκπαιδευόμενους με στόχο να αναλυθεί σε βάθος και να διερευνηθούν εναλλακτικές λύσεις στα οικονομικά προβλήματα που αναδύονται.

Οι μελέτες περίπτωσης αναπτύσσονται και εφαρμόζονται με δύο τρόπους:

Γίνεται εφαρμογή των γνώσεων που έχουν παρουσιαστεί στην θεωρία, με στόχο την σύνδεση

θεωρίας πράξης. Χρησιμοποιείται όταν δεν έχει παρουσιαστεί ακόμη το σύνολο των θεωρητικών γνώσεων έτσι

ώστε να κεντρίσουμε την φαντασία των μαθητών και να υποκινηθεί η ευρετική πορεία προς την γνώση

Και στις δύο εκδοχές μέσα από την ενδελεχή διερεύνηση της «επιμέρους» περίπτωσης, εξάγονται συμπεράσματα ή διατυπώσεις για την λειτουργία του «όλου».



Ενδεικτικά υπάρχουν συγκεκριμένοι θεματικοί άξονες οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν την πηγή για ανάπτυξη μελετών περιπτώσεως στην επιχειρηματικότητα.

3.2 Μεθοδολογία Εφαρμογής των Μελετών Περίπτωσης

Οι μελέτες περίπτωσης πρέπει να συνοδεύονται από ερωτήσεις και δραστηριότητες έτσι ώστε οι εκπαιδευόμενοι να αλληλεπιδράσουν δημιουργικά με το εκπαιδευτικό υλικό και να μην περιοριστούν στην απλή ανάγνωση της ιστορίας.

Τα στάδια που ακολουθούνται στην μελέτη περίπτωσης είναι τα ακόλουθα:

Ο Καθηγητής επιλέγει μια μελέτη περίπτωσης πολύ κοντά στην

πραγματικότητα. Οι μαθητές πρέπει να έχουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες που να τους επιτρέπουν να ανταποκριθούν με επιτυχία στην άσκηση. Η μελέτη περίπτωσης πρέπει να παρουσιάζεται με τρόπο που να κινεί το ενδιαφέρον τους.

Ο Καθηγητής παρουσιάζει στους διδασκόμενους την προς μελέτη περίπτωση καθώς και το

πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται. (Ιστορική αναδρομή, παρούσα συγκυρία). Η παρουσίαση της μελέτης μπορεί να γίνει με την μορφή προφορικού λόγου, γραπτού φιλμ, κασέτας ήχου.

Ο Καθηγητής παρέχει διευκρινήσεις: Για ποιο σκοπό μελετάται η

συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης, ποια αποτελέσματα αναμένονται, πως θα πραγματοποιηθεί η εργασία των διδασκομένων. Απαντά σε τυχόν απορίες και εξακριβώνει εάν η άσκηση έγινε κατανοητή. Δεν εκθέτει τους διδασκόμενους εκθέτοντας προσωπικές απόψεις. Ορίζει το χρόνο για την εκπόνηση της άσκησης.

Οι μαθητές εκτελούν την άσκηση. Κατά προτίμηση αυτό γίνεται σε ομάδες

εργασίας ώστε να υπάρχει αλληλεπίδραση. Χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που έχουν πάρει και τις εμπειρίες τους προκειμένου να επιλύσουν το πρόβλημα και να καταλήξουν σε προτάσεις.

Στην συνέχεια οι μαθητές μέσω εκπροσώπων παρουσιάζουν στην τάξη

τα συμπεράσματα της εργασίας τους, την πορεία που ακολούθησαν, τις δυσκολίες που συνάντησαν, τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν.

Ο διδάσκων συνθέτει τα βασικά σημεία που παρουσιάστηκαν σχολιάζει -

διασαφηνίζει, διατυπώνει συμπληρωματικές παρατηρήσεις. Ύστερα βοηθά στην διατύπωση γενικών συμπερασμάτων και συνδέει την συγκεκριμένη περίπτωση με το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο υπάγεται.

3.3 Πλεονεκτήματα της Χρήσης Μελετών Περιπτώσεως στην Διδασκαλία των Οικονομικών

Τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα από την ανάπτυξη και χρησιμοποίηση μελετών περιπτώσεως στην διδασκαλία των οικονομικών είναι τα εξής:




κύριος παράγοντας της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην μελέτη περίπτωσης γίνονται οι

μαθητές. Πρέπει να διαβάσουν την μελέτη, να επισημάνουν πράγματα που θα τους ζητηθούν, να απαντήσουν σε ερωτήσεις,

αναπτύσσεται η ενεργοποίηση και η συμμετοχή των διδασκομένων, η ικανότητα

τους να επιλύουν προβλήματα καθώς και η κριτική και αναλυτική τους σκέψη. Συνεπώς οι μαθητές διεισδύουν μέσα από την πράξη και όχι μέσα από την παρακολούθηση,

η χρήση μελετών περιπτώσεως με συγκεκριμένα παραδείγματα

από το οικονομικό περιβάλλον συμβάλλει στον θετικό μετασχηματισμό των στάσεων και αντιλήψεων των μαθητών απέναντι στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι μαθητές τα οικονομικά φαινόμενα,

από το επιμέρους παράδειγμα γίνονται αναγωγές σε ευρείς γνωστικούς τομείς. Κάτω από αυτό το πρίσμα, εκτός από το παιδαγωγικό πλεονέκτημα γίνεται και εξοικονόμηση του χρόνου διδασκαλίας.

3.4 Μειονεκτήματα της Χρήσης Μελετών Περιπτώσεως στην Διδασκαλία των Οικονομικών

Τα μειονεκτήματα αναφέρονται κυρίως στην περίπτωση που ο καθηγητής είτε επιλέξει να διδάσκει και να παρουσιάζει μόνο «μελέτες περιπτώσεων» είτε δεν υπάρχει αντιστοιχία της ιστορίας που παρουσιάζεται με κάποια θεωρία. Η διδασκαλία αυτοτελών ιδανικών καταστάσεων στους μαθητές, χωρίς την αναφορά σε κάποιο μοντέλο ή θεωρία μπορεί να τους αποθαρρύνει, διότι αναδεικνύει αφενός το «τυχαίο» στις επιλογές του επιχειρηματία ή το ταλέντο που τον διακρίνει.

Σύμφωνα με τους Fiet (2001) και Brown (2002), οι πλέον σημαντικοί λόγοι για τους οποίους οι μαθητές πρέπει να διδάσκονται μέσα από το υλικό τους το θεωρητικό υπόβαθρο των οικονομικών και όχι απλά πρακτικά θέματα και μελέτες περίπτωσης είναι οι εξής:



οι μαθητές είναι απίθανο να συναντήσουν στην ζωή τους όλες τις καταστάσεις που

περιγράφονται στα μαθήματα οικονομικών. Συνεπώς θα πρέπει να είναι πολύ περισσότερο προετοιμασμένοι από την πραγματικότητα που θα συναντήσουν,

η ύπαρξη μιας διαδικασίας εκπαίδευσης η οποία αντιστοιχεί σε ένα θεωρητικό πλαίσιο

προσδιορίζει πολύ ευκολότερα τους εκπαιδευτικούς στόχους και την κατεύθυνση ενός προγράμματος οικονομικών,

η διδασκαλία αυτοτελών ιδανικών καταστάσεων στους μαθητές, χωρίς

την αναφορά σε κάποιο μοντέλο ή θεωρία μπορεί να τους αποθαρρύνει, διότι αναδεικνύει αφενός το «τυχαίο» στις επιλογές για παράδειγμα ενός επιχειρηματία ή το ταλέντο που τον διακρίνει,

μελετώντας συνεχώς μελέτες περιπτώσεων (case studies)

συνηθισμένων επιχειρήσεων που «πέτυχαν», θα βγάλουμε από το εκπαιδευτικό σύστημα προβλέψιμους επιχειρηματίες και στελέχη επιχειρήσεων οι οποίοι θα επιτύχουν μέτρια κοντά στο μέσο όρο αποτελέσματα,

το μεγάλο ποσοστό αποτυχίας που εμφανίζουν οι νέες επιχειρήσεις θα πρέπει να αναγκάσει

τους μαθητές να μελετήσουν όλα τα θεωρητικά ρεύματα που επεξηγούν τα θέματα οικονομίας και επιχειρήσεων, ώστε όταν κάποια στιγμή πρέπει να λάβουν αποφάσεις σε δύσκολες καταστάσεις ή να κάνουν προβλέψεις να μην νοιώθουν ότι πάσχουν από γνωστικό έλλειμμα.

Μελέτη Περίπτωσης 1. Η Πολιτική ημερομισθίου που ακολούθησε ο Henry Ford

Στην συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης παρουσιάζεται, επιτρέψτε μας την ταυτολογία, μια μελέτη περίπτωσης η οποία αναφέρεται στην πολιτική υψηλού ημερομισθίου που ακολούθησε ο γνωστός επιχειρηματίας Henry Ford προκειμένου να βελτιώσει την αποδοτικότητα της επιχείρησης του. Η μελέτη περίπτωσης επιλέχθηκε από έναν εισηγητή ο οποίος παρουσιάζει σε ένα κοινό πρωτοετών φοιτητών μια διδακτική ενότητα ης Μακροοικονομικής θεωρίας που φέρει τον τίτλο «Ανεργία» και έχει συνολική διάρκεια τέσσερις (4) ώρες. Η ενότητα ξεκινά με μια εισαγωγή σε βασικές έννοιες, όπως αυτή του φυσικού ποσοστού ανεργίας, του ποσοστού απώλειας και του ποσοστού εύρεσης εργασίας, καθώς και του χρήσιμου νόμου του «Okun». Επιπλέον, γίνεται αναφορά στα αίτια και τις ταξινομήσεις της ανεργίας. Το κόστος της ανεργίας, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς και τα μέτρα κυβερνητικής πολιτικής για τη ρύθμιση του ποσοστού ανεργίας είναι το επόμενο θέμα της ενότητας, η οποία ολοκληρώνεται με μια αναφορά σε βασικά εργαλεία αξιολόγησης της ανεργίας (ύψος φυσικού ποσοστού ανεργίας, διάρκεια ανεργίας). Στο τέλος παρατίθεται αυτή η μελέτη προκειμένου να επιτευχθούν ορισμένοι διδακτικοί στόχοι στο επίπεδο των γνώσεων - δεξιοτήτων και στάσεων.

Οι διδασκόμενοι καλούνται να μελετήσουν μια ρεαλιστική κατάσταση και να διακρίνουν σε αυτή τα όσα προηγουμένως ειπώθηκαν από τον εισηγητή τους. Στη συνέχεια καλούνται να απαντήσουν σε μια ερώτηση του εισηγητή. Με τον τρόπο αυτό, αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα των εκπαιδευόμενων και δημιουργείται κλίμα συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ τους. Η παρουσίαση μετατρέπεται σε περισσότερο συμμετοχική διαδικασία, οι εκπαιδευόμενοι προσεγγίζουν το ζήτημα της ανεργίας μέσα από την πράξη και όχι μέσα από την παρακολούθηση και η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται πολύ πιο ενδιαφέρουσα.

Ακολουθεί η μελέτη περίπτωσης

.........



Αφού διαβάσετε την παρακάτω Μελέτη Περίπτωσης, εξηγήστε με ποιο τρόπο η συμπεριφορά του ιδιοκτήτη της Ford Motor Company μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία ανεργίας και ποιο είδος ανεργίας είναι αυτό (ανεργία τριβής ή ανεργία αναμονής).

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ

Το Ημερομίσθιο 5 Δολαρίων του Henry Ford

Το 1914, η Ford Motor Company άρχισε να πληρώνει στους εργάτες της ημερομίσθιο 5 δολαρίων. Καθώς το ημερομίσθιο που επικρατούσε τότε στην αγορά εργασίας ήταν 2 και 3 δολάρια, το ημερομίσθιο που έδινε ο Henry Ford ήταν αρκετά πάνω από το επίπεδο ισορροπίας. Δεν ήταν, λοιπόν, καθόλου παράλογο που έξω από τις πύλες του εργοστασίου του Ford εργάτες σχημάτιζαν μακριές ουρές, με την ελπίδα ότι θα προσλαμβάνονταν και θα αμείβονταν με αυτό το υψηλό μεροκάματο.

Ποιο ήταν όμως το κίνητρο του Ford; Ο ίδιος ο Henry Ford έγραψε αργότερα για την πολιτική αυτή τα εξής: «Θέλαμε να δίνουμε αυτούς τους υψηλούς μισθούς ώστε η εταιρία μας να στηρίζεται σε στέρεες βάσεις. Οικοδομούσαμε για το μέλλον. Μια επιχείρηση που δίνει χαμηλούς μισθούς είναι πάντοτε ανασφαλής... Δίνοντας ημερομίσθιο 5 δολαρίων, για οκτώ ώρες εργασίας, ήταν μια από τις πιο έξυπνες και αποτελεσματικές κινήσεις μείωσης του κόστους που κάναμε ποτέ».

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η εταιρία, δίνοντας στους εργάτες της έναν τόσο υψηλό μισθό, πράγματι ωφελήθηκε. Σύμφωνα με την έκθεση των μηχανολόγων της εταιρίας, που συντάχθηκε εκείνη την εποχή, «το υψηλό ημερομίσθιο που έδωσε η Ford στους εργάτες, αντιμετώπισε την αδράνεια και τις αντιστάσεις του εργατικού δυναμικού της εταιρίας. Οι εργάτες της εταιρίας είναι τώρα απόλυτα πειθαρχικοί και οι απουσίες από την εργασία μειώθηκαν κατά 75%, γεγονός που δείχνει ότι καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια από την πλευρά των εργαζομένων.

Αφού ολοκληρωθεί η επεξεργασία της μελέτης περίπτωσης και συζητηθούν στην τάξη τα αποτελέσματα ο εισηγητής καταγράφει σε ποιους διδακτικούς στόχους συνέβαλλε η συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης. Ενδεικτικά καταγράφει τους εξής:

Γνώσεις:

Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να:

Απαριθμούν τα διαφορετικά είδη της ανεργίας και τα αίτια που οδηγούν σε καθένα από αυτά Κατανοήσουν τόσο το πλαίσιο γύρω από το οποίο διαμορφώνονται τα αίτια που προκαλούν

ανεργία, όσο και τους λόγους για τους οποίους τα αίτια αυτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε οικονομίας της ελεύθερης αγοράς

Εμβαθύνουν σε βασικές διαρθρωτικές έννοιες της αγοράς εργασίας, (π.χ. εργατικά συνδικάτα,

νομοθεσία για κατώτατα ημερομίσθια, μισθοί αποδοτικότητας) με σκοπό να κατανοήσουν τη συμβολή τους ως δυνητικά αίτια ανεργίας

Δεξιότητες:

Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να αναπτύξουν τις ακόλουθες δεξιότητες:



Να μπορούν να διακρίνουν τα διαφορετικά είδη ανεργίας και να τα κατονομάζουν χωρίς να τα

συγχέουν Να αντιστοιχίζουν τα εκάστοτε αίτια με τον τύπο ανεργίας που το καθένα προκαλεί Να είναι σε θέση να εντοπίζουν τα αίτια της ανεργίας με απώτερο στόχο να μπορούν

μελλοντικά να αξιολογούν την ορθότητα των προτεινόμενων μέτρων αντιμετώπισης της ανεργίας και να επισημαίνουν τυχόν λανθασμένες επιλογές

Στάσεις:

Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν στο επίπεδο των στάσεων να:

Αποδεχθούν το γεγονός ότι σε μια μεταβαλλόμενη οικονομία είναι αναπόφευκτο να

εμφανίζονται κάποια είδη ανεργίας (π.χ. η λεγόμενη ανεργία τριβής) Υποκινηθούν στη χρησιμοποίηση των γνώσεων που θα αποκομίσουν από τη συγκεκριμένη

διδασκαλία, ώστε να εντοπίζουν ποιο στοιχείο προκαλεί την ανεργία και άρα τι είδος ανεργίας έχουμε κάθε φορά, προτού προτείνουν πολιτικές για την αντιμετώπιση της.

Προσεγγίζουν το ζήτημα της ανεργίας με περισσότερο ώριμη και κριτική σκέψη

Σύνοψη

Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα:

Αναλύσαμε τις έννοιες τριών εκπαιδευτικών τεχνικών: της μεθόδου Project, της πρακτικής

άσκησης και της μελέτης περίπτωσης, Περιγράψαμε τον τρόπο υλοποίησης των τριών εκπαιδευτικών τεχνικών. Δώσαμε παραδείγματα σχετικά με την εφαρμογή αυτών των τριών τεχνικών Παρουσιάσαμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα και των τριών τεχνικών. Βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου Project είναι ότι η διδακτική πράξη μετασχηματίζεται και η

μάθηση επιτυγχάνεται μέσα από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Βασικό μειονέκτημα της είναι οι αργές διαδικασίες.

Βασικό πλεονέκτημα της τεχνικής της πρακτικής άσκησης είναι επιτυγχάνεται η σύνδεση της

θεωρίας με την πράξη και ταυτόχρονα προωθείται η ενεργός συμμετοχή των διδασκομένων. Αντίθετο βασικό της μειονέκτημα είναι η πολύ απαιτητική και προσεκτική προετοιμασία και εποπτεία από τον διδάσκοντα.

Βασικό πλεονέκτημα τεχνικής της μελέτης περίπτωσης είναι το γεγονός της ανάδειξης των

μαθητών σε κύριο παράγοντα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Με τον τρόπο αυτό αναπτύσσεται η ενεργοποίηση και η συμμετοχή των διδασκομένων, η κριτική τους ικανότητα να επιλύουν προβλήματα καθώς και η κριτική και αναλυτική τους σκέψη.

Προτείναμε τρόπους βελτίωσης της εφαρμογής των συγκεκριμένων τεχνικών.

Βιβλιογραφία Anderson, M. & Lindeman E, (1927), "Education through Experience", Workers Education

Bureau, New York. Barr, R. & Tagg, J. (1995), "From Teaching to Learning- A new Paradigm for undergraduate

education", Change, November - December Belbin, E. & Belbin, R.M. (1972), "Problems in Adults Retraining", Heinerman, London. Brookfield,S. (1983), "Adult Learners, Adult Learners, and the Community". Milton Keynes: Open University Press



Freire, P., (1972), "Pedagogy of the Oppressed", Harmondsworth: Penguin. Jarvis, P., (1985), "Adult and Continuing Education", Croom Helm, London

Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 2 ] Μέσα από την μελέτη περίπτωσης γίνεται εφαρμογή των γνώσεων που έχουν παρουσιαστεί στην θεωρία με στόχο την σύνδεση θεωρίας και πράξης.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 2 ] Από το επιμέρους παράδειγμα μέσα από την μελέτη περίπτωσης γίνονται αναγωγές σε ευρύτατούς γνωστικούς τομείς.

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 2 ] Μελέτη περίπτωσης δεν είναι η παρουσίαση των ιστορικών επιχειρήσεων ενός κλάδου.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 2 ] Στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης ο διδάσκων σέβεται την ανάγκη των παιδιών που δεν επιθυμούν να δημοςιοποιήσουν την άποψη τους και δεν θα ρωτήσει ποιος διατύπωσε την κάθε άποψη που διατυπώθηκε σ6την ολομέλεια.

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 2 ] Η πρακτική άσκηση αποτελεί αποκλειστικά ατομική εργασία.

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 2 ] Η πρακτική άσκηση απαιτεί τουλάχιστον 35 λεπτά για να υλοποιηθεί μέσα στην σχολική αίθουσα.

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 5 ] Το πρώτο στάδιο που ακολουθείται στην μελέτη περίπτωσης

Ερώτηση 8 : [ Βαθμός: 25 ] Αντιστοιχίστε:



ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ, ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΥ ΙΔΕΩΝ


Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι η ανάλυση και παρουσίαση τεχνικών οι οποίες στηρίζονται στην λεκτική αντιπαράθεση και τον διάλογο.


Όταν θα έχετε μελετήσει αυτήν την διδακτική ενότητα θα μπορείτε να:

αναλύετε τις τεχνικές των ερωτήσεων απαντήσεων, της συζήτησης, του καταιγισμού ιδεών και

της επίδειξης, περιγράψετε το πώς υλοποιούνται αυτές οι τεχνικές, δώσετε παραδείγματα σχετικά με την εφαρμογή αυτών των τεχνικών στην διδακτική των

οικονομικών, παρουσιάσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τους,

προτείνετε τρόπους βελτίωσης της εφαρμογής των συγκεκριμένων τεχνικών.


Συζήτηση Επίδειξη Συγκέντρωση Απόψεων Ερωτήσεις - Απαντήσεις Καταιγισμός Ιδεών

Σχολιασμός


Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα θα κάνουμε μια αναλυτική προσέγγιση σε τέσσερις σημαντικές εκπαιδευτικές τεχνικές:

στις τεχνικές της «συζήτησης», των «ερωτήσεων - απαντήσεων», του «καταιγισμού ιδεών» (brainstorming) και της «επίδειξης».

Η πρώτη υποενότητα αναλύει την τεχνική των «ερωτήσεων - απαντήσεων». Τι είναι ακριβώς αυτή η τεχνική ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα της καθώς και προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή της τεχνικής αυτής σε ένα μάθημα οικονομικών.



Στην δεύτερη υποενότητα παρουσιάζεται με παρόμοια δομή (ορισμός - πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα - προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή της τεχνικής αυτής σε ένα μάθημα οικονομικών) η τεχνική της Συζήτησης.

Στην τρίτη και τέταρτη υποενότητα παρουσιάζονται η τεχνική του «Καταιγισμού Ιδεών» και η τεχνική της επίδειξης αντίστοιχα.

Ιδιαίτερη σημασία έχει στην ενότητα αυτή η ύπαρξη τεσσάρων μελετών περίπτωσης που βοηθούν στην καλύτερη αφομοίωση του περιεχομένου των τεχνικών αυτών.

1. Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ


τον ορισμό της τεχνικής των ερωτήσεων και των απαντήσεων τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνικής αυτής

προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή αυτής της τεχνικής στην διδασκαλία των οικονομικών

1.1 Ορισμός της τεχνικής των Ερωτήσεων - Απαντήσεων

Η εκπαιδευτική τεχνική των ερωτήσεων - απαντήσεων μπορεί να εφαρμοστεί με αρκετή ευελιξία σε οποιοδήποτε στάδιο της διδασκαλίας ενός μαθήματος οικονομικών. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη πολυάριθμων εκπαιδευτικών στόχων (κινητοποίηση μαθητών, έλεγχος για την κατανόηση τους) . Συνίσταται στο ότι η πρόσβαση προς το αντικείμενο μάθησης γίνεται μέσω ερωταποκρίσεων. Για πολλούς οι ερωτήσεις-απαντήσεις αποτελούν το πιο ενδιαφέρον τμήμα στην διδασκαλία ενός μαθήματος οικονομικών. Κι αυτό γιατί μέσω των ερωτήσεων μπορούν να προστεθούν πληροφορίες από τον καθηγητή ή να υπογραμμιστούν τα σημεία εκείνα που θεωρεί ως κύρια. Οι ερωτήσεις τίθενται από τον καθηγητή, χωρίς να αποκλείεται η δυνατότητα στους μαθητές και φοιτητές να θέσουν και εκείνοι ερωτήματα. Θα πρέπει να συνδυάζεται και να εναλλάσσεται και με μία άλλη τεχνική ώστε να υπάρχει ποικιλία και ενδιαφέρον στην μαθησιακή διαδικασία.



1.1.1 Πλεονεκτήματα της τεχνικής των Ερωτήσεων - Απαντήσεων

Στα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής:

Προωθείται σε μεγάλο βαθμό η αυτενέργεια των διδασκομένων, ο οποίοι παρακινούνται σε

σκέψη προκειμένου να δώσουν απαντήσεις. Δημιουργείται κλίμα επικοινωνίας και συμμετοχής Αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα των διδασκομένων Γίνεται λεπτομερής και εις βάθος ανάλυση ενός ζητήματος Ο καθηγητής έχει την δυνατότητα να διαπιστώσει το βαθμό κατανόησης των

εννοιών από τους διδασκόμενους ενώ παράλληλα μπορεί να εντοπίσει και τις περαιτέρω ανάγκες των μαθητών απέναντι στο αντικείμενο της μάθησης.

1.1.2 Μειονεκτήματα της τεχνικής των Ερωτήσεων - Απαντήσεων


Επειδή απαιτείται πολύς χρόνος για τις ερωταποκρίσεις, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην μπορέσει

ο εκπαιδευτής να παρουσιάσει όλα τα θέματα που έχει προβλέψει στο συγκεκριμένο χρόνο που διαθέτει.

Είναι πολύ πιθανό να ακουστούν ερωτήσεις και να γίνουν παρεμβάσεις εκτός θέματος. Το ότι εφαρμόζεται αυτή η τεχνική δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα συμμετέχουν όλοι στην

διατύπωση απαντήσεων και στην συζήτηση. Η τεχνική αυτή βασίζεται κυρίως στον λόγο και όχι στο να κάνουν κάτι οι διδασκόμενοι, δηλαδή

δεν βασίζεται στην πράξη. Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να γνωρίζουν ήδη ορισμένα πράγματα για το

θέμα που θα διδαχθεί



1.2 Προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή της τεχνικής σε ένα μάθημα οικονομικών

Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη υποενότητα ο ρόλος των ερωτήσεων απαντήσεων είναι να προωθούν τον προβληματισμό, την κριτική σκέψη και την ενεργό συμμετοχή. Για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή της τεχνικής αυτής στην διδασκαλία των Οικονομικών:

Οι ερωτήσεις να συνοδεύονται όπου είναι δυνατόν από βοηθητικά μέσα, (σχήματα στον πίνακα, εικόνες κ.α), ώστε να εξασφαλίζεται το ενδιαφέρον των εμπλεκομένων.

2. Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ


τον ορισμό της τεχνικής της τεχνικής της συζήτησης, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνικής αυτής,

προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή αυτής της τεχνικής στην διδασκαλία των οικονομικών.



2.1 Ορισμός της τεχνικής της συζήτησης

Η τεχνική αυτή μοιάζει πολύ στην τεχνική των ερωτήσεων απαντήσεων. Συνίσταται στην ανταλλαγή απόψεων μέσα στην τάξη ή στο τμήμα, γύρω από ένα θέμα ή πρόβλημα με στόχο να προκύψουν εναλλακτικές λύσεις ή συμπεράσματα. Η συζήτηση μπορεί να διεξαχθεί είτε μεταξύ όλων των διδασκόμενων, είτε μέσα σε ομάδες εργασίας, είτε ανάμεσα στον καθηγητή και έναν ή δύο διδασκόμενους.

Ο καθηγητής συντονίζει την συζήτηση ακολουθώντας τις παρατηρήσεις που κάναμε στην τεχνική των ερωτήσεων απαντήσεων. Βασικό στοιχείο και σημείο κλειδί στην επιτυχία αυτής της τεχνικής είναι η καλή προετοιμασία του εκπαιδευτικού. Πιο συγκεκριμένα, δεν αρκεί η διατύπωση μιας ερώτησης - θέματος προς συζήτηση και η αναμονή της ανταπόκρισης των μαθητών, αλλά η προετοιμασία μιας διαδικασίας υποκίνησης, εμψύχωσης και ανατροφοδότησης ώστε οι εκπαιδευόμενοι να μπορούν να ιεραρχήσουν τα δεδομένα να συμμετάσχουν και να αιτιολογήσουν την γνώμη τους.

2.1.1 Πλεονεκτήματα της τεχνικής της συζήτησης

Στα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής:

Αναπτύσσεται η ικανότητα συνεργασίας των εκπαιδευομένων για την επίλυση ζητημάτων Δημιουργείται κλίμα επικοινωνίας και συμμετοχής Αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα των διδασκομένων Γίνεται λεπτομερής και εις βάθος ανάλυση ενός ζητήματος Ο καθηγητής έχει την δυνατότητα να διαπιστώσει το βαθμό κατανόησης των

εννοιών από τους διδασκόμενους ενώ παράλληλα μπορεί να εντοπίσει και τις περαιτέρω ανάγκες των μαθητών απέναντι στο αντικείμενο της μάθησης.



2.1.2 Μειονεκτήματα της τεχνικής της συζήτησης


Προϋποτίθεται αρκετή γνώση των συμμετεχόντων σχετικά με το θέμα της συζήτησης Παρουσιάζεται το φαινόμενο της διατύπωσης υποκειμενικών μη τεκμηριωμένων απόψεων

βασισμένες στον εμπειρισμό, δηλαδή στην διάθεση να ανάγουμε ένα προσωπικό παράδειγμα ή εμπειρία σε γενική θεωρία.

Επειδή απαιτείται πολύς χρόνος για την συζήτηση, όπως και στις ερωτήσεις και απαντήσεις,

ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην μπορέσει ο εκπαιδευτής να παρουσιάσει όλα τα θέματα που έχει προβλέψει στο συγκεκριμένο χρόνο που διαθέτει.

Είναι πολύ πιθανό η συζήτηση να οδηγήσει σε απόψεις εκτός θέματος Δεν οδηγούμαστε σε πλήρη συμμετοχή όλων των διδασκομένων. Η τεχνική αυτή βασίζεται κυρίως στον λόγο και όχι στο να κάνουν κάτι οι διδασκόμενοι, δηλαδή

δεν βασίζεται στην πράξη.

2.2 Προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή της τεχνικής σε ένα μάθημα οικονομικών

Για να έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα η εξεταζόμενη τεχνική απαιτείται:

Καλή προετοιμασία του διδάσκοντος και των διδασκομένων. Το θέμα της συζήτησης θα πρέπει

να συνδέεται με το μάθημα που έχει ήδη διδαχθεί, ώστε να αντιστοιχεί σε προσλαμβάνουσες παραστάσεις των μαθητών και να οδηγεί σε διεύρυνση του γνωστικού τους ορίζοντα

Προτού ξεκινήσει η συζήτηση ο καθηγητής θα πρέπει να εξηγήσει πλήρως την χρονική

διάρκεια της συζήτησης, την μεθοδολογία και τα στάδια που θα ακολουθηθούν. Στο τέλος ο εκπαιδευτής θα πρέπει να περάσει στο στάδιο της σύνθεσης. Ο εκπαιδευτής

αφού άφησε να εξελιχθεί ένα έντονο brainstorming μεταξύ των μελών των ομάδων, αποτυπώνει με ένα μαρκαδόρο στο χαρτί του εποπτικού πίνακα ή και προφορικά τα κύρια συμπεράσματα της συζήτησης τα οποία θα πρέπει να συνδέονται με τα αντικείμενα και τους στόχους του μαθήματος.



Μελέτη Περίπτωσης 1. Χρήση της συζήτησης στα πρώτα λεπτά ενός μαθήματος

Ας πάρουμε το παράδειγμα της χρήσης της συζήτησης στα πρώτα λεπτά της πρώτης διδακτικής ενότητας σε ένα πρόγραμμα εκμάθησης μαθηματικών. Στόχος του εκπαιδευτή είναι να κατανοήσουν οι εκπαιδευόμενοι το αντικείμενο του προγράμματος να μειωθεί το άγχος σχετικά με το αν θα μπορέσουν να το παρακολουθήσουν καθώς και να διαπιστώσουν πως μπορούν να επωφεληθούν από τις πρακτικές του εφαρμογές. Οι ερωτήσεις που θα μπορούσε να θέσει ο εκπαιδευτής ως έναυσμα για την συζήτηση θα ήταν:

Τι είναι τα μαθηματικά; Μπορείτε να τα ορίσετε με δικά σας λόγια, βασιζόμενοι στην εμπειρίας

σας; Πως εσείς οι ίδιοι χρησιμοποιείτε τα μαθηματικά στην καθημερινής σας ζωή; Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε, επειδή ακόμα δεν μπορείτε να χρησιμοποιείτε άνετα τα

μαθηματικά; Ποια χρήση των μαθηματικών κάνετε στην εργασία σας, στο σπίτι; ποια χρήση τους γίνεται

από τα προγράμματα της τηλεόρασης, τις εφημερίδες Μπορείτε να δώσετε παραδείγματα ανθρώπών που χρησιμοποιούν τα μαθηματικά και για ποιο

σκοπό το κάνουν;

Μελέτη Περίπτωσης 2. Χρήση των ερωτήσεων ως έναυσμα για συζήτηση



Ας εξετάσουμε τώρα ένα παράδειγμα ερωτήσεων/ εναυσμάτών για συζήτηση που μπορούν να τεθούν κατά την διάρκεια μιας διδακτικής ενότητας ενός προγράμματος μουσικολογίας. Το θέμα που ο εκπαιδευτής θέλει να προσεγγίσει είναι άγνωστο στους περισσότερους εκπαιδευόμενους: Η λαϊκή μουσική στην Ιρλανδία. Στόχος των ερωτήσεων είναι να εμπλακούν ενεργητικά οι εκπαιδευόμενοι στην εσωτερική λογική του μαθησιακού αντικειμένου, αξιοποιώντας όσα τυχόν γνωρίζουν ήδη, άμεσα ή έμμεσα, γι' αυτό. Οι απαντήσεις του σε αυτές τις ερωτήσεις θα τους βοηθήσουν να διεισδύσουν πιο ενεργητικά στο σκεπτικό των λιγότερο γνωστών θεμάτων που τίθενται με τις ερωτήσεις 4-9.

Ερωτήσεις που θέτει ο εκπαιδευτής:

(Είναι ευνόητο ότι ο εκπαιδευτής εξηγεί πρώτα στους εκπαιδευόμενους ότι πιθανότατα δεν θα μπορέσουν να απαντήσουν σε όλες τις ερωτήσεις, ωστόσο τους παρακινεί να δοκιμάσουν).

Από ποια περιοχή κατάγεστε; Ποια είναι τα γεωπολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της; Ποια είναι η λαϊκή μουσική αυτής της περιοχής; Ποια τα χαρακτηριστικά της σε επίπεδο

σύνθεσης, ενορχήστρωσης στίχου; Με ποιες εκδηλώσεις της ζωής συνδέεται; Ποία υποθέτετε ότι είναι η επίδραση των χαρακτηριστικών της περιοχής καταγωγής σας στη

λαϊκή της μουσική; Ποια πιστεύετε ότι είναι τα είδη της ιρλανδικής λαϊκής μουσικής; Επικεντρώνεται περισσότερο

σε χορούς, σε τραγούδια ή και στα δύο; Σε ποια θέματα κυρίως αναφέρεται; Γιατί; Ποια μπορεί να είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της μουσικής σε επίπεδο σύνθεσης,

ενορχήστρωσης, στίχου; Τι επίθετα θα χρησιμοποιούσατε για να την περιγράψετε; Έχετε ακούσει ηχογραφήσεις αυτής της μουσικής; Αν ναι, μπορείτε να αναφέρετε τίτλους

τραγουδιών ή/ και ονόματα μουσικών; Αν όχι που μπορείτε να τα βρείτε;



Έχετε διαβάσει άρθρα ή βιβλία για την μουσική αυτή Αν ναι, ποια; Αν όχι, που μπορείτε να

βρείτε; Ποιο είναι το ενδιαφέρον σας για την ιρλανδική λαϊκή μουσική; Τι θα σας χρησιμεύσουν όσα θα

μάθετε γι' αυτήν; Σας ενδιαφέρει η σύγκρισης της με την λαϊκή μουσική μιας περιοχής της χώρας σας;

3. Η ΤΕΧΝΙΚΗ «ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ» (BRAINSTORMING)


τον ορισμό της τεχνικής του καταιγισμού ιδεών τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνικής αυτής


3.1 Ορισμός

Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών συνίσταται στην εξέταση ενός ζητήματος, μιας έννοιας της οικονομικής επιστήμης, ενός νόμου ή ενός διαγράμματος μέσω της υποκίνησης των εκπαιδευόμενων σε ελεύθερη, ανεμπόδιστη και αυθόρμητη έκφραση ιδεών. Δεν είναι ζητούμενο όπως στις προηγούμενες τεχνικές η γνώση του θέματος. Με άλλα λόγια δεν χρειάζεται να ξέρουν οι εκπαιδευόμενοι για το θέμα το οποίο θα παρουσιαστεί στην τάξη αλλά θα πρέπει να συμβάλλουν στην εξέταση και ανάλυση του με όποια σκέψη, ιδέα, ή πρόταση έρχεται στο μυαλό τους. Δεν έχει σημασία εάν οι σκέψεις αυτές φαίνονται τολμηρές - φανταστικές ή απραγματοποίητες. Σημασία έχει η ελεύθερη διατύπωση απόψεων και η συμμετοχή των εκπαιδευομένων. Υπάρχουν ορισμένα βασικά βήματα που ακολουθούνται στον καταιγισμό ιδεών.

3.1.1 Τα Πλεονεκτήματα της τεχνικής του Καταιγισμού Ιδεών



Τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής εντοπίζονται:

Στον υψηλό βαθμό συμμετοχής των εκπαιδευομένων Στην αξιοποίηση της δημιουργικότητας και των εμπειριών των συμμετεχόντων στην διαδικασία Στην ανάπτυξη της συνεργασίας, της ελεύθερης έκφρασης των εκπαιδευόμενων

3.1.2 Τα Μειονεκτήματα της τεχνικής του Καταιγισμού Ιδεών

Τα μειονεκτήματα αυτής της τεχνικής εντοπίζονται σε δύο επίπεδα:

Ο «καταιγισμός ιδεών» μπορεί να διολισθήσει σε επίδειξη φαντασίας και όχι σε δημιουργική

έκφραση Υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο ορισμένοι εκπαιδευόμενοι να μην συμμετάσχουν

Μελέτη Περίπτωσης 3. Η έννοια της δημιουργικότητας στην διδασκαλία των νηπιαγωγών

Ας πάρουμε ως παράδειγμα, την περίπτωση όπου ένας καθηγητής σε πρόγραμμα εκπαίδευσης νηπιαγωγών αποσκοπεί στο να γίνει επεξεργασία της έννοιας δημιουργικότητας. Ο Καθηγητής δεν θέλει να αναπτύξει με μονόλογο τα στοιχεία που συναποτελούν την εξεταζόμενη έννοια. Επιζητεί να εμπλέξει τις σπουδάστριες στην επεξεργασία της έννοιας μέσα από την χρησιμοποίηση του καταιγισμού ιδεών. Εξηγεί αυτές τις προθέσεις του και στη συνέχεια ζητά από τις σπουδάστριες να αναφέρουν ποιες λέξεις έρχονται συνειρμικά στο νου τους, όταν ακούν τη λέξη «δημιουργικότητα».

Το πιο πιθανό είναι οι σπουδάστριες να αναφέρουν λέξεις όπως «παιχνίδι», «έκφραση», «χαρά», «γέλιο», «πρωτοτυπία», «τέχνη», «συνεργασία». «σύνθεση»,«εφαρμογή»,«ευελιξία». Οι λέξεις αυτές είναι άκρως αξιοποιήσιμες γιατί αποτελούν (έστω κι αν δεν είναι όλες εύστοχες) έννοιες που συναποτελούν την έννοια «δημιουργικότητα». Ο καθηγητής ή (κάποια σπουδάστρια) γράφει τις λέξεις αυτές στον πίνακα με την σειρά που ακούγονται χωρίς να σχολιάζει αλλά και ούτε να διακόπτει. Είναι προφανές ότι, όσο σκέφτονται οι σπουδάστριες τις λέξεις, αρχίζουν να διεισδύουν στην επεξεργασία των στοιχείων που συγκροτούν την έννοια της δημιοργικότητας. Στην συνέχεια, ο καθηγητής μεθοδεύει την βαθύτερη επεξεργασία του ζητήματος ως εξής: κατατάσσει τις λέξεις που γράφτηκαν στον πίνακα σε κατηγορίες. Όπου χρειάζεται, προσθέτει άλλες λέξεις. Στην συνέχεια εξηγεί τις διασυνδέσεις που έχει κάθε κατηγορία με την θεωρητική ανάλυση της έννοιας «δημιουργικότητα». Είναι αναμενόμενο οι σπουδάστριες να κατανοήσουν τώρα με άνεση αυτή τη θεωρητική προσέγγιση, δεδομένου ότι συνεισέφεραν στην πορεία της σταδιακής επεξεργασίας της.

4. Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ «ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ»


την έννοια της τεχνικής της επίδειξης



τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνικής αυτής


4.1 Η τεχνική της επίδειξης

Μέσα από την εφαρμογή της τεχνική της επίδειξης οι διδασκόμενοι μαθαίνουν παρατηρώντας πρώτα τον καθηγητή να εκτελεί ή να παρουσιάζει μια εκπαιδευτική πράξη και ύστερα επαναλαμβάνοντας οι ίδιοι υπό την καθοδήγηση του, την πράξη της οποίας υπήρξαν θεατές. Η εκπαιδευτική αυτή τεχνική εφαρμόζεται για την απόκτηση συγκεκριμένων πρακτικών γνώσεων και αποτελεί συνέχεια ή συνδυασμό και άλλων εκπαιδευτικών τεχνικών όπως εισήγηση, συζήτηση, ερωτήσεις απαντήσεις κ.α

4.2 Τρόποι υλοποίησης της τεχνικής της επίδειξης. Πλεονεκτήματα-Μειονεκτήματα

Για να μπορέσει να υλοποιηθεί σωστά αυτή η τεχνική εκπαίδευσης και ιδιαίτερα σε διδασκαλία άλλων αντικειμένων και όχι τόσο των οικονομικών:

Είναι απαραίτητη η εξασφάλιση του απαραίτητου εξοπλισμού για όλους τους συμμετέχοντες, ο

οποίος θα βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Καλό θα είναι να υπάρχει και βοηθητικό υποστηρικτικό υλικό, όπως έντυπα οδηγιών, φωτογραφίες, διαφάνειες, εκπαιδευτικές ταινίες που μπορούν να λειτουργήσουν και ως υποκατάστατα του εξοπλισμού.

Πρέπει να έχει εξασφαλιστεί ο κατάλληλος χώρος αλλά και ο αναγκαίος χρόνος ώστε να

μπορούν ελεύθερα και απρόσκοπτα να εξασκηθούν οι εκπαιδευόμενοι. Ο Εκπαιδευτής - Καθηγητής φροντίζει για την ενεργοποίηση όλων. Υποστηρίζει και εμψυχώνει

τους συμμετέχοντες, σέβεται το δικαίωμα του λάθους, τον ρυθμό και την ιδιαίτερη οπτική γωνία κάθε εκπαιδευόμενου. Για παράδειγμα εάν κάποιοι ολοκληρώσουν πιο γρήγορα από τους άλλους την άσκηση, για να μην χάσουν το ενδιαφέρον τους για το μάθημα, μπορούν να αξιοποιηθούν ως «βοηθοί» του καθηγητή στους υπόλοιπους που δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει.

Πλεονεκτήματα της επίδειξης είναι το γεγονός ότι η μάθηση επιτυγχάνεται μέσα από την πράξη, ότι παρουσιάζονται ανάγλυφα στους διδασκόμενους οι σωστές και λανθασμένες πράξεις, οι εναλλακτικές λύσεις και όλες οι διαδικασίες. Επίσης κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, είναι το γεγονός ότι εξασφαλίζεται η ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος όλων των συμμετεχόντων.

Μειονεκτήματα της επίδειξης είναι αφενός ο δαπανηρός και δύσκολα μετακινούμενος εξοπλισμός ο οποίος απαιτείται συχνά σε αυτήν την τεχνική εκπαίδευσης και αφετέρου η έλλειψη επικοινωνίας και πρωτοβουλίας για τους συμμετέχοντες. Οι εκπαιδευόμενοι επαναλαμβάνουν τυποποιημένες κινήσεις και η μαθησιακή διαδικασία εξαρτάται από τις πράξεις του διδάσκοντος.

Μελέτη Περίπτωσης 4. Εφαρμογή Τεχνικής Συζήτησης στην εκπαίδευση στελεχών σε θέματα μάνατζμεντ



Στην μελέτη περίπτωσης που ακολουθεί θα παρουσιαστεί ένα παράδειγμα εφαρμογής της εκπαιδευτικής τεχνικής της συζήτησης στην εκπαίδευση στελεχών επιχειρήσεων τα οποία παρακολουθούν ένα πρόγραμμα ΜΒΑ. Τα στελέχη βρίσκονται στο στάδιο της παρακολούθησης ενός μαθήματος που ονομάζεται «Διαχείριση Επιχειρηματικών Προκλήσεων». Ο εισηγητής έχει παρουσιάσει μια σειρά τεχνικών οι οποίες χρησιμοποιούνται στην αξιολόγηση στρατηγικών προγραμματισμού και εναλλακτικών δράσεων. Συγκεκριμένα έχει παρουσιάσει τις τεχνικές PEST (Political, Economic, Sociocultural and Technological Factors), SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) και το Υπόδειγμα Porter. Στη συνέχεια μοιράζει το κείμενο που ακολουθεί και αφορά μια ταξιδιωτική επιχείρηση που βρίσκεται μπροστά στην κρίσιμη επιλογή μεταξύ δύο στρατηγικών επιλογών που θα κρίνουν την επιβίωση της εταιρίας τα επόμενα χρόνια. Αφού δώσει μερικά λεπτά στα στελέχη να μελετήσουν την ιστορία θα εφαρμόσει την τεχνική της συζήτησης με την μεθοδολογία που θα παρουσιαστεί πιο κάτω.

Το κείμενο που μοιράζει ο εισηγητής στους σπουδαστές

Η Ιστορία της A Travel

H A travel είναι μικρό ταξιδιωτικό γραφείο και πρακτορείο. Αυτό σημαίνει ότι πουλάει δικά του ταξιδιωτικά πακέτα τουρισμού αλλά και πακέτα άλλων πρακτορείων. Τα τέσσερα βασικά στελέχη της επιχείρησης συζητούν για το μέλλον της εταιρείας

Ο Μάρτιν Ντίμονς είναι διευθυντικό στέλεχος και δηλώνει ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση γι αυτόν είναι απλά μια πηγή σημαντικού εισοδήματος και τίποτα παραπάνω. Της είναι ευγνώμων για τα λεφτά που έβγαλε όλα αυτά τα χρόνια όμως πιστεύει ότι τα έχει δουλέψει μέχρι δεκάρας.

Η Μπάρμπαρα Χάμσει Χρηματοοικονομική Υπεύθυνος δηλώνει ότι σκοπός της επιχείρησης είναι η παροχή υψηλής ποιότητας ταξιδιωτικών υπηρεσιών στους πελάτες του οι οποίοι όντας ευχαριστημένοι και ξανάρχονται και συστήνουν την επιχείρηση σε άλλους. Το παν δεν είναι το χρήμα. Το χρήμα είναι το μέσο να λειτουργήσουμε την επιχείρηση.

Ο διευθυντής λογιστηρίου Πήτερ Λιούις δηλώνει ότι στόχος της επιχείρησης πρέπει να είναι το να αλλάζει να αναπτύσσεται και να προσαρμόζεται στις αλλαγές του περιβάλλοντος διότι αλλιώς θα κλείσει και όλοι θα μείνουν χωρίς δουλειά άρα χωρίς χρήματα

Η βοηθός διευθύνοντα συμβούλου κυρία Χωλ δηλώνει ευθαρσώς ότι κύριο μέλημα της εταιρίας θα πρέπει να είναι το να προσέχει τους υπαλλήλους της, το ανθρώπινο δυναμικό της ώστε και αυτοί να δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό.

Στο τέλος μιας κουραστικής μέρας γίνεται σύσκεψη. Ο λογιστής αναφέρει ότι μελετώντας τα βιβλία της επιχείρησης παρατηρεί μια πτώση των κερδών του μοναδικού προϊόντος της επιχείρησης του πακέτου διακοπών στην Πορτογαλία. Η ανάλυση του δείχνει ότι σε δύο χρόνια θα υπάρξει μια έντονη κρίση για την επιχείρηση, οποία αντί να ηγείται του κλάδου είναι κομπάρσος. Θα πρέπει λόγω της κυκλικότητας του προϊόντος να βρεθούν και άλλες δραστηριότητες ή να αξιοποιηθεί το διαδίκτυο προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι μη αναστρέψιμα.

Ο διευθύνων σύμβουλος θεωρεί ότι οι εικασίες είναι υπερβολικές.. Το φαινόμενο της πτώσης των πωλήσεων είναι παροδικό, απλά θα πρέπει να σφίξουμε τα ζωνάρια λίγο και να περιμένουμε την αντιστροφή του κλίματος. Ο λογιστής ζητάει να εισαχθεί η χρήση της τεχνολογίας των on - line κρατήσεων και να μην περιορίζεται η εταιρία στην χρήση μια απλής ιστοσελίδας. Η βοηθός θεωρεί και τις δύο απόψεις ακραίες και το γεγονός ότι αυτή βρίσκεται κάπου στην μέση.



Ο Πήτερ προτείνει την εξαγορά μιας επιχείρησης της GTravel η οποία δραστηριοποιείται στην παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, βρίσκεται σε μια πολύ φτωχή περιοχή το Depford και θα μπορούσε κάλλιστα να εξυπηρετήσει τους στόχους της A travel....Σημασία δεν έχει η τοποθεσία και το γεγονός ότι στην περιοχή κατοικούν φτωχοί άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν λεφτά για να αγοράσουν ταξιδιωτικά πακέτα. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της G travel είναι η προηγμένη τεχνολογία που διαθέτει στις on - line κρατήσεις. Αυτό το πλεονέκτημα καταργεί το μειονέκτημα του location, διότι όταν κάποιος κλείνει ένα πακέτο μέσω διαδικτύου δεν τον ενδιαφέρει που βρίσκεται το κτίριο της εταιρία αλλά η ευκαιρία στο site.

O Πήτερ προσπαθεί να πείσει την Μπάρμπαρα να της κάνει μια επίδειξη της ευκολίας με την οποία κάποιος μπορεί να κλείσει τις διακοπές του μέσω διδικτύου, της εξηγεί επίσης ότι επειδή η δική τους ιστοσελίδα δίνει μόνο πληροφορίες ο επισκέπτης δεν μπορεί να γίνει εκείνη την ώρα πελάτης. Επιμένει ότι πρέπει να καταφύγουν στην τεχνολογία διότι είναι θέμα επιβίωσης για την A travel . Η Mπάρμπαρα εντυπωσιάζεται μεν δεν πείθεται δε..Πιστεύει ότι το ιντερνετ αποτελεί βραχυπρόθεσμη λύση μια ασπιρίνη η οποία όμως δεν συνάδει με την εικόνα που έχει δώσει μέχρι τώρα η εταιρία στους πελάτες της. Δεν αμφισβητεί τις καλές ιδέες και προθέσεις του Πήτερ έχει όμως το δικό της πλάνο.

Πιο συγκεκριμένα έχει και αυτή το δικό της πλάνο επιβίωσης της εταιρίας το οποίο όμως βασίζεται σε μια εντελώς άλλη λογική. Στην παραγωγή μια καινούριας υπηρεσίας η οποία αποτελεί συμπληρωματική αυτής των ταξιδιωτικών υπηρεσιών στην Πορτογαλία. Η υπηρεσία αυτή συνίσταται στην παραγωγή και διάθεση αναμνηστικών προϊόντων όπως π.χ. μπρελόκ, ρολογιών και στυλό σε συνεργασία ή με εξαγορά μιας επιχείρησης την οποία έχει μια φίλη της Μπάρμπαρα. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αυτής της επιχείρησης έγκειται στο γεγονός ότι διαθέτει σημαντικό πελατολόγιο σε πολλές χώρες.

Η Μπάρμπαρα πηγαίνει τον Πήτερ στην συγκεκριμένη επιχείρηση η οποία κυρίως φτιάχνει στυλό πάνω στα οποία μπαίνουν λογότυπα εταιριών, διαφημιστικά μηνύματα κ.α. προωθώντας το μάρκετινγκ καλλιέργειας σχέσεων. Ο ισολογισμός δείχνει ότι πηγαίνουν πολύ καλά διότι οι πωλήσεις είναι πολύ περισσότερες από τα κόστη παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων και η πελατειακή βάση ισχυρή. Η Μπάρμπαρα δείχνει στον Πήτερ μια μακέτα για ένα στυλό που έχει το λογότυπο της A travel. Το μόνο πρόβλημα που φαίνεται να υπάρχει είναι η χρηματοοικονομική ρευστότητα της. Διότι παράγει μεν μεγάλες ποσότητες από την υπάρχουσα γραμμή παραγωγής όμως πληρώνεται όταν παραδοθεί το προϊόν στον πελάτη με αποτέλεσμα ενδιάμεσα να έχει πρόβλημα στην πληρωμή λογαριασμών ή στην αγορά νέου εξοπλισμού.

Η A travel από την άλλη πλευρά έχει ρευστότητα και αποθέματα βλέπει όμως την κερδοφορία της να μειώνεται. Εάν συνεργαστούν οι δύο εταιρίες θα είναι επωφελές και για τις δύο. Η εταιρία αναμνηστικών έχει μια αποθήκη γεμάτη εμπορεύματα που αποτελεί πάγιο σημαντικής κεφαλαιακής επάρκειας. Ο Πήτερ αναρωτιέται αφού πηγαίνουν τόσο καλά τι χρειάζονται εμάς; Η απάντηση είναι απλή κατά την Μπάρμπαρα και συνοψίζεται στο ότι η G travel μπορεί να τους δώσει τα μετρητά που τους λείπουν κάθε φορά που τρέχουν μια νέα γραμμή παραγωγής και να συμμετέχουν στα κέρδη. Κατά συνέπεια θα είναι μια πολύ καλή επένδυση για την A travel. H μαγική λέξη είναι η συνέργια.

ΣΧΕΔΙΟ 1: ΕΞΑΓΟΡΑ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Γνωρίζουν την ταξιδιωτική αγορά Εκμετάλλευση του Διαδικτύου



ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Η Εταιρία που αγοράζουν δεν είναι κερδοφόρα. Μήπως πετούν χρήματα; Επίσης αποτελεί όντως μειονέκτημα η τοποθεσία;

ΣΧΕΔΙΟ 2: ΕΞΑΓΟΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΕ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ ΔΩΡΑ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Η Επιχείρηση είναι κερδοφόρα Μπορεί να υπάρξει συνέργια με την A travel Υπάρχει και προσωπική σχέση με την Μπάρμπαρα

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Διαφορετικός κλάδος από τον ταξιδιωτικό και δεν τον γνωρίζουν Το πρόβλημα της σχέσης της A travel με το διαδίκτυο παραμένει Η επιχείρηση έχει πρόβλημα ρευστότητας Υπάρχει και προσωπική σχέση με την Μπάρμπαρα

Πραγματοποιείται συνάντηση της ομάδας των στελεχών με τον Μάρτιν. Ο Μάρτιν αργεί επιδεικτικά κάτι που φορτίζει με αρνητική ενέργεια την ατμόσφαιρα και όταν έρχεται προφασιζόμενος την κίνηση στο δρόμο δείχνει μάλλον αδιάφορος. Η Μπάρμπαρα τοποθετείται ξεκινώντας από την πρόταση του Πήτερ. Βρίσκει πολύ ενδιαφέρουσα την προοπτική επέκτασης σε άλλες δραστηριότητες όμως όχι στην εξαγορά μιας άλλης επιχείρησης η οποία δραστηριοποιείται στις ταξιδιωτικές υπηρεσίες μέσω διαδικτύου. Ναι μεν παραδέχεται ότι θα αυξάνεται μελλοντικά ο αριθμός αυτών των ανθρώπων δεν είναι όμως το κοινό που ψάχνουμε.

Αναπτύσσει την πρόταση της και ο Μάρτιν γίνεται έξαλλος. Βρίσκει αρχικά ότι είναι γελοίο και λάθος η εξαγορά μιας επιχείρησης που πουλάει μπρελόκ και στυλό. Ιδιαίτερα όταν ακούει ότι θα συμμετάσχει οικονομικά προκειμένου να αυξηθεί η κερδοφορία των άλλων. Η Μπάρμπαρα εξηγεί ότι οι άνθρωποι αγοράζουν αναμνηστικά στις διακοπές τους ο δε κλάδος είναι κερδοφόρος. Ο Μάρτιν βλέποντας την Μπάρμπαρα να επιμένει σε ήρεμο τόνο της λέει ότι και το κουρείο είναι κερδοφόρο όμως δεν το αγοράζει.

Ο Μάρτιν ρωτά ποιος την πλησίασε και μόλις συνειδητοποιεί ότι το έκανε μια φίλη της με ειρωνικό τρόπο προσπαθεί να την πείσει ότι η φιλία έχει επηρεάσει την κρίση της. Εκείνη σε έντονο ύφος του υπενθυμίζει ότι επέλεξαν την Πορτογαλία ως τόπο προορισμού και προσφοράς των υπηρεσιών διότι οι φίλοι του έχουν εκεί λέσχες γκολφ. Εκείνος αφοπλιστικά απαντά ότι κανείς από αυτούς δεν είναι ιδιοκτήτης της Πορτογαλίας.

Η συζήτηση τραβάει σε μάκρος και δεν φαίνεται να υπάρχει λύση. Η Χωλ τοποθετείται λέγοντας ότι πρέπει να καταλήξουν κάπου. Ανησυχεί για το μέλλον της εταιρίας, για τις θέσεις εργασίας των ανθρώπων και φοβάται μήπως αφενός η A travel υπερεκτιμά τις δυνατότητες της αφετέρου μήπως κάποιο από τα δύο πλάνα οδηγεί σε πτώχευση την εταιρία και τότε καταστραφούν όλοι. Ο Μάρτιν δείχνει να συμφωνεί απόλυτα με αυτή την άποψη ζητά να παραμείνουν σε αυτό που ξέρουν καλά και επιμένει ότι η πτώση είναι προσωρινή.. Η Μπάρμπαρα δηλώνει ότι πρέπει να σκέπτονται και να αποφασίζουν υπέρ του κάθε κερδοφόρου σχεδίου και δηλώνει ότι είμαστε ομάδα και εγώ σκέπτομαι τους υπόλοιπους.



Μετά την συνάντηση η Χωλ λέει ότι δεν πρέπει να επεκτεινόμαστε σε κλάδους που δεν γνωρίζουμε. Θεωρεί ότι ο Μάρτιν μπορεί να δείχνει άσχετος ή αδιάφορος αλλά είναι καλός επιχειρηματίας αλλιώς η επιχείρηση δεν θα τα είχε πάει τόσο καλά όλα αυτά τα χρόνια.

Ο Μάρτιν δηλώνει ή μαζέψτε λεφτά να με εξαγοράσετε ή να πάψει η κριτική προς το πρόσωπο του. Η Μπάρμπαρα δηλώνει πως δεν είναι το πρόβλημα της το εάν θα γίνει αποδεκτή ή όχι η πρόταση της αλλά η υιοθέτηση μιας αδρανούς στάσης απέναντι στα προβλήματα της εταιρείας.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ

Ο Εισηγητής ανακεφαλαιώνει το περιεχόμενο του κειμένου-μελέτης. Εξηγεί ότι η συζήτηση δεν

θα ξεπεράσει τα 20 λεπτά και αναφέρει εξαρχής ότι στόχος της είναι η ελεύθερη κατάθεση απόψεων παρότι ακόμα δεν έχουν αφομοιωθεί πλήρως οι τεχνικές που διδάχθηκαν

Χρησιμοποιεί χιουμοριστικές αναφορές σχετικά με τα προϊόντα τύπου μπρελόκ και

διαφημιστικού χαρακτήρα ενώ για να χαλαρώσει το κλίμα ζητά από τους σπουδαστές να του αναφέρουν εάν έχουν μαζί τους τέτοια προϊόντα

Ανάλογα με την αντίδραση των σπουδαστών θέτει το βασικό θέμα της συζήτησης που είναι

ποια εκ των δύο επιλογών πιστεύουν διαισθητικά ότι βολεύει την εταιρία Στη συνέχεια φτιάχνοντας ένα πίνακα SWOT συζητά και καταγράφει με βάση αυτή τη τεχνική

τις απόψεις των σπουδαστών για την κάθε στρατηγική ξεχωριστά. Ελέγχει σε συνεργασία με τα στελέχη - σπουδαστές εάν η αρχική διαισθητική άποψη συνάδει

με τα επιστημονικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την εφαρμογή της τεχνικής SWOT. Στο τέλος ο εισηγητής περνάει στο στάδιο της σύνθεσης. Με ένα μαρκαδόρο αποτυπώνει στον

εποπτικό πίνακα τα κύρια συμπεράσματα της συζήτησης.

Σύνοψη

Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα:

Αναλύθηκαν οι εκπαιδευτικές τεχνικές των ερωτήσεων απαντήσεων, της συζήτησης, του

καταιγισμού ιδεών και της επίδειξης. Έγινε περιγραφή του τρόπου υλοποίησης αυτών των τεχνικών. Δόθηκαν παραδείγματα σχετικά με την εφαρμογή αυτών των τεχνικών στην διδακτική των

οικονομικών. Βασικό πλεονέκτημα της τεχνικής των ερωτήσεων-απαντήσεων είναι η προώθησης σε μεγάλο

βαθμό της αυτενέργειας των διδασκομένων, οι οποίοι παρακινούνται σε σκέψη προκειμένου να δώσουν απαντήσεις, ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται κλίμα επικοινωνίας και συμμετοχής.

Βασικό μειονέκτημα αυτής της τεχνικής είναι η απαίτηση αρκετού χρόνου για τις

ερωταποκρίσεις. Ελλοχεύει έτσι ο κίνδυνος να μην μπορέσει ο εκπαιδευτής να παρουσιάσει όλα τα θέματα που έχει προβλέψει στο συγκεκριμένο χρόνο που διαθέτει.

Βασικό πλεονέκτημα αυτής της τεχνικής της συζήτησης είναι ότι αναπτύσσεται η ικανότητα

συνεργασίας των εκπαιδευομένων για την επίλυση ζητημάτων και η δημιουργία κλίματος επικοινωνίας και συμμετοχής

Βασικό μειονέκτημα αυτής της τεχνικής είναι ότι απαιτείται αρκετή γνώση των συμμετεχόντων

σχετικά με το θέμα της συζήτησης Το βασικό πλεονέκτημα της τεχνικής του καταιγισμού ιδεών είναι ο υψηλός βαθμός συμμετοχής

των εκπαιδευομένων και η αξιοποίηση της δημιουργικότητας και των εμπειριών των συμμετεχόντων στην διαδικασία



Το βασικό μειονέκτημα της τεχνικής αυτής συνίσταται στο ότι ο «καταιγισμός ιδεών» μπορεί να

διολισθήσει σε επίδειξη φαντασίας και όχι σε δημιουργική έκφραση. Το βασικό πλεονέκτημα της τεχνικής της επίδειξης είναι το γεγονός ότι η μάθηση επιτυγχάνεται

μέσα από την πράξη και ότι παρουσιάζονται ανάγλυφα στους διδασκόμενους οι σωστές και λανθασμένες πράξεις, οι εναλλακτικές λύσεις και όλες οι διαδικασίες.

Το βασικό μειονέκτημα της επίδειξης είναι αφενός ο δαπανηρός και δύσκολα μετακινούμενος

εξοπλισμός ο οποίος απαιτείται συχνά σε αυτήν την τεχνική εκπαίδευσης και αφετέρου η έλλειψη επικοινωνίας και πρωτοβουλίας για τους συμμετέχοντες.

Προτάθηκαν τρόποι βελτίωσης της εφαρμογής των συγκεκριμένων τεχνικών.

Βιβλιογραφία Βεργίδης Δ., Λιοναράκης Α., Λυκουργιώτης Α., Μακράκης Β., Ματραλής Χ. (1998),

Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση . Εκδ. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Jaques, D. (2004), «Μάθηση σε ομάδες», Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα. Κόκκος Α., (1998), «Η Προετοιμασία των Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων» στο

Κόκκος Α. και Α. Λιοναράκης, «Ανοικτή και Εξ' Αποστάσεως Εκπαίδευση: Σχέσεις Διδασκόντων - Διδασκομένων - Τόμος Β», Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο κεφ. 4, σελ. 125 - 153.

Κόκκος Α., (1998), «Η Έναρξη της Πρώτης Ομαδικής Συμβουλευτική Συνάντησης» στο Κόκκος

Α. και Α. Λιοναράκης, «Ανοικτή και Εξ' Αποστάσεως Εκπαίδευση: Σχέσεις Διδασκόντων - Διδασκομένων - Τόμος Β», Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο κεφ. 5, σελ. 155 - 184.

Κόκκος Α., (1998), «Τεχνικές Εκπαίδευσης στις Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις» στο


Κόκκος, Α. (1999), «Εκπαίδευση Ενηλίκων», Τόμος Α΄ Το Πεδίο, οι Αρχές Μάθησης, οι Συντελεστές, Εκδ. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πάτρα.

Κουτούζης Μ., (1999), «Γενικές Αρχές Μάνατζμεντ», Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό

Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Λιοναράκης Α., (1998), «Η Πρώτη Επαφή Διδάσκοντος - Διδασκομένων» στο Κόκκος Α.

και Α. Λιοναράκης, «Ανοικτή και Εξ' Αποστάσεως Εκπαίδευση: Σχέσεις Διδασκόντων - Διδασκομένων - Τόμος Β», Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο κεφ. 3, σελ. 103 - 123.

Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 2 ] Για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή των ερωτήσεων-απαντήσεων θα πρέπει οι ερωτήσεις να συνοδεύονται από τεχνικά μέσα.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 2 ] Η τεχνική των ερωτήσεων έχει το πλεονέκτημα ότι βασίζεται κυρίως στον λόγο και όχι στην πράξη.

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 2 ] Μέσα από την τεχνική της συζήτησης γίνεται λεπτομερής και εις βάθος ανάλυση ενός ζητήματος.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 2 ] Οι ερωτήσεις που θέτει ο εκπαιδευτής θα πρέπει να εκπαιδεύονται μόνο μια απλά απάντηση (ναι-όχι)

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 2 ] Στα πλαίσια του καταιγισμού ιδεών δεν γίνεται κριτική όσο παρουσιάζονται ιδέες των μαθητών

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 2 ] Η τεχνική της επίδειξής δεν απαιτεί την εξασφάλιση εξοπλισμού για όλους τους συμμετέχοντες .

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 5 ] Κοινό σημείο των τεχνικών που αναλύθηκαν σε αυτή την ενότητα είναι

Ερώτηση 8 : [ Βαθμός: 20 ] Αντιστοιχείστε



ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣΣκοπός της Διδακτικής Ενότητας

Σκοπός της διδακτικής ενότητας είναι η παρουσίαση των προδιαγραφών για την εφαρμογή της τεχνικής των ομάδων στην διδασκαλία οικονομικών μαθημάτων.


Όταν θα έχετε μελετήσει αυτήν την διδακτική ενότητα θα μπορείτε να:

παρουσιάσετε τον ορισμό της τεχνικής σε ομάδες περιγράψετε τις προδιαγραφές για την εφαρμογή της τεχνικής των ομάδων στην διδασκαλία

οικονομικών μαθημάτων δώσετε παραδείγματα σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εκπαίδευσης σε

ομάδες εξηγήσετε τον ρόλο του εκπαιδευτή στην υλοποίηση της τεχνικής αυτής

διακρίνετε τον ρόλο του καθηγητή σε εισηγητή και εμψυχωτή.


Διδασκαλία σε Ομάδες Εκπαιδευτής Στάδιο Προσανατολισμού Αλληλεγγύη Αυτορύθμιση Εμψυχωτής «Σωτήρας» Σύνθεση Χώρος

Αντίσταση στις Αλλαγές.


Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα πραγματοποιείται μια εισαγωγή σε μια ακόμη εκπαιδευτική τεχνική, εκείνη των «ομάδων εργασίας». Ουσιαστικά η τεχνική αυτή συνίσταται στην ανταλλαγή εμπειριών από τους εκπαιδευόμενους οι οποίοι βρίσκονται κατανεμημένοι σε ομάδες εργασίας εκπονώντας ασκήσεις με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της ύλης.

Παρατίθενται οι βασικές προδιαγραφές για την εφαρμογή της τεχνικής των ομάδων στην διδασκαλία των οικονομικών τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνικής αυτής καθώς και οι βασικές αρχές



κοινής λογικής εμψύχωσης στην εκπαίδευση σε ομάδες και ο ρόλος του εκπαιδευτή. Στο τέλος της ενότητας τονίζεται ιδιαίτερα η διαφοροποίηση στις έννοιες του εκπαιδευτή και του εμψυχωτή.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ


τα γενικά χαρακτηριστικά της τεχνικής των ομάδων,

τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνικής αυτής,

1.1 Ορισμός- Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα

Πρόκειται για την εκπαιδευτική τεχνική όπου οι διδασκόμενοι κατανεμημένοι σε ομάδες εργασίας ανταλλάσσουν εμπειρίες και εκπονούν ασκήσεις με σκοπό την πληρέστερη επεξεργασία της διδακτέας ύλης. Η βασική προτεραιότητα αυτής της μεθόδου δεν είναι η κάλυψη της ύλης αλλά η ποιότητα της συνεργασίας, το κλίμα στην ομάδα και τα αποτελέσματα - συμπεράσματα που προκύπτουν.

Η εργασία σε ομάδες αποτελεί την κατεξοχήν εκπαιδευτική τεχνική που είναι δυνατόν να εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και σε όλες τις ηλικίες. Μέσα στις ομάδες οι εκπαιδευόμενοι συσκέπτονται, εκπονούν ασκήσεις, εκτελούν πειράματα, επιλύουν προβλήματα, γράφουν, διαβάζουν αντλούν συμπεράσματα. Η εργασία σε ομάδες συμβάλλει στην ολοκλήρωση κάθε μαθησιακής διεργασίας.

Πλεονεκτήματα:

Στα πλεονεκτήματα των ομάδων ως τεχνική αναφέρεται η εξασφάλιση της ενεργούς συμμετοχής των εκπαιδευομένων και η ανάπτυξη της επικοινωνίας μεταξύ τους. Η ομαδική εργασία απαλλάσσει τους συμμετέχοντες από τον φόβο της αποτυχίας, γιατί πλέον η δουλειά είναι ομαδική. Το ανταγωνιστικό πνεύμα δίνει την θέση του στην αλληλοβοήθεια.

Μειονεκτήματα:



Μειονεκτήματα στην τεχνική των ομάδων προκύπτουν από την μη τήρηση των προδιαγραφών της τεχνικής, τις οποίες θα δούμε στην συνέχεια, καθώς και από ορισμένα ελαττώματα που μπορεί να παρουσιάσει ο εκπαιδευτής απόρροια είτε του χαρακτήρα του είτε της έλλειψης εμπειρίας. Πιο συγκεκριμένα ο εκπαιδευτής θα πρέπει να αποφύγει την βιασύνη και την ανυπομονησία, να μην είναι συγκεντρωτικός με τάση να ελέγχει τα πάντα και σαφέστατα θα πρέπει να εμπιστεύεται τους εκπαιδευόμενους του.

2. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ


την σύνθεση και τον αριθμό των ομάδων τις οδηγίες προς τις ομάδες

την παρακολούθηση της ομάδας- Παρουσίαση - Σύνθεση

2.1 Προδιαγραφές για την εφαρμογή της τεχνικής των ομάδων στην διδασκαλία των οικονομικών

Για την ουσιαστική εφαρμογή της τεχνικής των ομάδων στην διδασκαλία των οικονομικών θα πρέπει να τηρούνται κάποιες προδιαγραφές .Αυτές αφορούν την σύνθεση και των αριθμό των ομάδων, συγκεκριμένες οδηγίες που θα πρέπει να ακολουθούνται από τις ομάδες καθώς και τον τρόπο παρακολούθησης των ομάδων.

2.2 Σύνθεση και αριθμός ομάδων

Δεν υπάρχει ένα μοναδικό γενικά αποδεκτό μέγεθος ομάδας που να εξασφαλίζει πάντα τη μέγιστη αποτελεσματικότητα. Όταν, όμως, ορίζει ομάδες, η εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να ακολουθεί κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές:




Μια ομάδα δεν πρέπει να είναι πολύ μικρή. θα πρέπει να έχει επαρκείς ανθρώπινους πόρους

για την ολοκλήρωση της εργασίας που έχει αναλάβει. Μια ομάδα δεν πρέπει επίσης να είναι πολύ μεγάλη. τα πολλά άτομα δυσκολεύουν την

αποτελεσματική επικοινωνία και καθοδήγηση της ομάδας. Το ιδανικό μέγεθος ομάδας επιτρέπει στα άτομα να γνωρίζονται καλά μεταξύ τους και να

βασίζονται το ένα στο άλλο. αν υπάρχουν πολλά μέλη σε μια ομάδα, τότε ορισμένοι θα παραμείνουν ξένοι μεταξύ τους.

Τα μέλη θα πρέπει να αισθάνονται κάποια υποχρέωση απέναντι στην ομάδα. Αν η ομάδα γίνει πολύ μεγάλη, αυτή η αίσθηση υποχρέωσης χάνεται.

Η τεχνική των ομάδων μπορεί να εφαρμοστεί σε τάξεις ή τμήματα τα οποία δεν ξεπερνούν τα τριάντα άτομα. Οι ομάδες δεν μπορεί να είναι παραπάνω από έξι, εάν ξεπεράσουν αυτό τον αριθμό η φασαρία που θα δημιουργηθεί και η έλλειψη χρόνου δεν θα βοηθήσει στο να προωθείται η διεργασία θέση - αντίθεση - σύνθεση.

Κατά συνέπεια ο ιδανικός αριθμός μελών σε κάθε ομάδα είναι τα πέντε άτομα. Αν σε μια ομάδα υπάρχουν τρία μέλη η ανταλλαγή απόψεων κινδυνεύει να εξαντληθεί σύντομα. Σε ομάδα των τεσσάρων ελλοχεύει ο κίνδυνος του αδιεξόδου. (Δύο εναντίον δύο). Σε ομάδες με περισσότερα από πέντε μέλη δύσκολα συντελείται ολοκληρωμένη ανταλλαγή, λόγω πολλαπλών παρεμβάσεων σε συνδυασμό με την πίεση χρόνου.

Καλή πρακτική μπορεί να αποτελέσει η σύνθεση μικτών ομάδων από άτομα με διαφορετική ηλικία, εμπειρία, γεωγραφική προέλευση και φύλο.

2.3 Οδηγίες προς τις ομάδες

Ο διδάσκων καθηγητής θα πρέπει να δίνει με σαφήνεια, ακρίβεια και αργό ρυθμό τις οδηγίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ζητά να εργαστούν οι ομάδες. Θα πρέπει να φροντίσει για τα εξής:

Πρώτα να διαμορφωθούν οι ομάδες, να κατανεμηθούν στο χώρο και ΜΕΤΑ να δώσει οδηγίες.

Έτσι οι συμμετέχοντες εφαρμόζουν πιο ενεργητικά τις οδηγίες, εφόσον γνωρίζουν που και με ποιους θα συνεργαστούν,

θα πρέπει οι βασικοί στόχοι της ομαδικής εργασίας να είναι αποτυπωμένοι σε ένα κομμάτι

χαρτί ή στον πίνακα, είναι απαραίτητο να υπάρχει σαφές χρονικό όριο για την εργασία των ομάδων, η παρότρυνση των μελών να καθίσουν όσο πιο άνετα μπορούν μέσα στο χώρο είναι

απαραίτητη προκειμένου να μπορέσουν να συνεργαστούν αποτελεσματικά,



να ειδοποιήσει τις ομάδες ώστε να ορίσουν έγκαιρα εκπροσώπους που θα παρουσιάσουν το

αποτέλεσμα της εργασίας στην ολομέλεια.

2.4 Παρακολούθηση της ομάδας- Παρουσίαση - Σύνθεση

Την ώρα που οι ομάδες εργάζονται ο καθηγητής είναι σε ετοιμότητα ώστε να συνεισφέρει στην καλή λειτουργία τους. Πηγαίνει τακτικά από την μία στην άλλη για να δώσει διευκρινήσεις πρόσθετες πληροφορίες και βέβαια για να τις εμψυχώσει. Η τήρηση του χρόνου αποτελεί μέρος της άσκησης και η τήρηση του ευνοεί την δημιουργικότητα.

Τα μέλη της ομάδας έχουν την ανάγκη να παρουσιάσουν τις απόψεις τους στην ολομέλεια, να ακούσουν τους άλλους και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους μέσα από τον αλληλοσχολιασμό. Δεν πρέπει να δημιουργηθεί η εικόνα ότι δούλεψαν άδικα και δεν πρόλαβαν να παρουσιάσουν την δουλειά τους. Γι αυτό ο καθηγητής πρέπει με προσοχή να συντονίσει το τελικό στάδιο σύνθεσης ώστε να αξιοποιηθεί η εργασία που προηγήθηκε ακολουθώντας συγκεκριμένα βήματα.

Όταν έρθει η ώρα να παρουσιάσουν οι εκπρόσωποι των ομάδων θα πρέπει να περιστοιχίζονται από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας έτσι ώστε να αφενός να αισθάνονται όλοι υπεύθυνοι και αλληλέγγυοι και αφετέρου να γίνονται ευέλικτα συμπληρώσεις, εάν χρειαστεί. Ο καθηγητής ζητά να ξεκινήσουν οι παρουσιάσεις από όποιον εκπρόσωπο βρίσκεται σε ετοιμότητα. Αφού ο εκπρόσωπος ολοκληρώσει μπορεί να γίνουν παρεμβάσεις από άλλα μέλη της ομάδας για να συμπληρώσουν. Ακολουθεί ο εκπρόσωπος της άλλης ομάδας κ.οκΑφού τελειώσει η παραπάνω διαδικασία ο διδάσκων φροντίζει για την πραγματοποίηση της σύνθεσης και για την εξαγωγή συμπερασμάτων, αξιοποιώντας την γνώμη των συμμετεχόντων.

3. ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΜΨΥΧΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ

Στην συγκεκριμένη υποενότητα θα εξετάσουμε:

τις βασικές αρχές της κοινής λογικής και της εμψύχωσης στην εκπαίδευση σε ομάδες




τα βασικά στάδια της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής τακτικής

τον ρόλο του εκπαιδευτή σε αυτήν την εκπαιδευτική τεχνική

3.1 Οι βασικές αρχές της εκπαιδευτικής τεχνικής των ομάδων

Σε όλα τα στάδια της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής πρακτικής της ασκήσεως σε ομάδες, θα πρέπει να εφαρμόζονται τόσο οι βασικές αρχές της κοινής λογικής όσο και οι κύριες αρχές της ψυχοκοινωνιολογίας. Δύο θα πρέπει να είναι οι βασικοί άξονες-αρχές που διαπνέουν την εξέλιξη της εκπαιδευτικής τεχνικής σε ομάδες.

Ο εκπαιδευτής αφήνει την ομάδα ελεύθερα να δράσει, δίνοντας καθοδήγηση για την μορφή και τους κανόνες της άσκησης στα πλαίσια της ομάδας, και όχι για τα αποτελέσματα που πρέπει να προκύψουν. Ο εκπαιδευτής αξιοποιεί το γεγονός ότι κάθε ομάδα διανύει πολλά στάδια κατά την διάρκεια της ζωής της. Έτσι μια συγκεκριμένη ομάδα θα περάσει το στάδιο του προσανατολισμού, θα οδηγηθεί σε αντιπαράθεση, μέσω των δικής του συνεισφοράς θα οδηγηθεί σε σύνθεση ώστε η άσκηση με το σχοινί να οδηγήσει σε συμπεράσματα που καθιστούν τον τερματισμό επωφελή.

Ο εκπαιδευτής πριν αποχωρήσει από την αίθουσα, για να σιγουρευτεί ότι είχε διασφαλιστεί

πλήρως το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα δουλέψει η ομάδα, προσπαθεί να εξασφαλίσει ορισμένες βασικές αρχές. Η εξασφάλιση των δύο ανωτέρω αρχών οδηγεί στο στάδιο του προσανατολισμού. Είναι λογικό να υπάρχει μια αμηχανία στην αρχή και κάθε φορά που κάποιος παίρνει τον λόγο να εμφανίζεται ένας «αντίπαλος», ο οποίος θα έλεγε την ακριβώς αντίθετη άποψη, ενώ κάποιοι ακόμη δεν έχουν καταλάβει ή δεν συμμετέχουν ή θέτουν διευκρινιστικές ερωτήσεις.Κατόπιν παρατηρούμε ότι στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διεργασίας, μετά την πρώτη αμηχανία, εφαρμόστηκε η αρχή της αλληλεγγύης. Οι εκπαιδευόμενοι ωθούνται σε μια εκπαιδευτική δραστηριότητα είτε τους ενδιέφερε ιδιαίτερα, ή μπορεί να έχουν αντιστάσεις ή δεν έχουν κατανοήσει τον εκπαιδευτικό στόχο. Ξεπερνούν τους αρχικούς δισταγμούς και τελικά οργανώνονται στα πλαίσια ομάδων ώστε να επιλύσουν την δυνητική άσκηση. Για να επιτευχθεί η αλληλεγγύη, η ομάδα θα πρέπει να μείνει λίγο μόνη της, έτσι ώστε να αναπτυχθεί ο απαραίτητος διάλογος.





Στο δεύτερο στάδιο όπου οι ομάδες βρίσκονται σε ξεχωριστούς χώρους και συνεδριάζουν

εφαρμόζεται η αρχή της αυτορύθμισης. Στο τρίτο στάδιο όπου οι ομάδες βρίσκονται ολοκληρώνουν την συνεδρίαση και βρίσκονται μαζί

στον ίδιο χώρο ουσιαστικά συνθέτουν μια νέα ομάδα προκειμένου να παρουσιαστούν οι προτεινόμενες λύσεις. Η παρουσίαση των προτεινόμενων λύσεων θα οδηγήσει στην σύνθεση της τελικής λύσης που θα εφαρμοστεί και θα οδηγήσει στην λύση του προβλήματος. Η βασική αρχή της κοινής λογικής η οποία εφαρμόζεται σε αυτό το στάδιο είναι ότι η αντίσταση στις αλλαγές είναι φυσιολογική και για να πειστούν οι συμμετέχοντες να αλλάξουν την λύση που προτείνουν θα πρέπει να εφαρμοστεί για κάθε πιθανή λύση η παρουσίαση των τριών παιδαγωγικών σταδίων διεύρυνση - επίδειξη και εφαρμογή ώστε να καθησυχαστούν όλοι και να μειωθούν σταδιακά οι αντιστάσεις τους απέναντι σε λύσεις που δεν θεωρούν ελκυστικές. Εδώ πλέον αναδεικνύεται ο ρόλος του εκπαιδευτή. Στα πλαίσια της ανοιχτής αντίληψης για τη μάθηση ο εκπαιδευόμενος νοιώθει ότι έχει περισσότερη ευθύνη για την μαθησιακή διαδικασία ενώ παίρνει και σημαντικές αποφάσεις για το τι ακριβώς θα μάθει και πως θα το μάθει. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να εντοπίσει και να αντλήσει το νόημα κατά την διεργασία της μάθησης. Για να επιτευχθεί αυτή η οπτική ο εκπαιδευτής δεν θα πρέπει απλά να διδάσκει καλά, να γνωρίζει το επιστημονικό αντικείμενο και να είναι καλός εισηγητής αλλά να είναι "εμψυχωτής". (Courau 2000).

3.2 Παραδείγματα συνεργασίας στα πλαίσια των ομάδων

Κλασσικές είναι οι περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες οι ομάδες καλούνται να εκτελέσουν κάποιο έργο ανταγωνιστικά (π.χ η συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου με περίεργες ερωτήσεις). Πιο κάτω αναφέρονται μερικά παραδείγματα ομαδικής εργασίας.

3.2.1 Super team

Πρόκειται για ένα κλασσικό παράδειγμα συνεργασίας στα πλαίσια των ομάδων. Ο εκπαιδευτής χωρίζει το ακροατήριο σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων και σε κάθε ομάδα δίνει τέσσερα διαφορετικά έντυπα (ένα για κάθε μέλος της ομάδας) με οδηγίες. Σκοπός είναι η κάθε ομάδα μέσα από συνεργασία επειδή οι πληροφορίες που έχουν είναι διαφορετικές να βρει έναν κρυμμένο θησαυρό. Η διάρκεια είναι 45 λεπτά περίπου και έχει μεγάλη κινητικότητα στο εκπαιδευτικό κέντρο.





3.2.2 Το παράδειγμα της πρωτοβουλίας

Ένα ακόμη παράδειγμα που αναδεικνύει την συνεργασία στα πλαίσια των ομάδων εργασίας. Αφορά μια υποθετική κατάσταση σε μια εταιρεία. Λόγω μιας βλάβης στην γραμμή παραγωγής η παραγγελία έχει φτάσει οριακά στην ημέρα παράδοσης της. Ακύρωση της δεν μπορεί να γίνει γιατί υπάρχουν μεγάλες ρήτρες για την εταιρεία στην περίπτωση αυτή. Ο εκπαιδευτής χωρίζει το ακροατήριο σε ομάδες. Κάθε ομάδα πρέπει να επεξεργαστεί ένα υποθετικό σενάριο - πρωτοβουλία, για την έξοδο της εταιρείας από την κρίση. Μετά την πάροδο 20 λεπτών η κάθε ομάδα καταθέτει τις απόψεις της.

4. ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΔΕΩΝ-Η ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ


Τα βασικά στάδια διαμόρφωσης και ανάπτυξης ομάδων

Την ενθάρρυνση της εποικοδομητικής διαφωνίας και της χρησιμοποίησης των λαθών

4.1 Τα στάδια διαμόρφωσης και ανάπτυξης ομάδων

Οι περισσότερες ομάδες δημιουργούνται και αναπτύσσονται με όμοιο τρόπο. Θα ήταν, όμως, λάθος να υποθέσουμε ότι για να δημιουργηθεί μια ομάδα είτε στην εκπαιδευτική διαδικασία είτε σε οποιοδήποτε άλλο επίπεδο της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, αρκεί να καθοριστεί ένα πρόβλημα ή ένας στόχος από την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία ή από τον εισηγητή και να επιλεγούν τα μέλη της. Αυτή είναι μια εσφαλμένη και πολύ απλοποιημένη θεώρηση του τρόπου διαμόρφωσης των ομάδων.



Οι ομάδες εξελίσσονται και ειδικά οι εκπαιδευτές και τα στελέχη της εκπαίδευσηςπρέπει να κατανοούν αυτήν τη διαδικασία εξέλιξης. Γενικά, οι ομάδες εξελίσσονται σε τέσσερα στάδια: Patrick G.Montana (1993).

4.1.1 1ο Στάδιο: Η Επιλογή των Μελών

Μετά την επιλογή των μελών, μια ομάδα πρέπει να αποκτήσει ταυτότητα. Είναι φανερό ότι αυτή η ταυτότητα θα σχετίζεται άμεσα με την εργασία που έχει αναλάβει η ομάδα, αλλά η αφομοίωση αυτής της εργασίας απαιτεί κάποιο χρόνο. Αφού καθοριστούν τα μέλη της ομάδας και η εργασία τους, στη συνέχεια απαιτείται χρόνος για να γνωριστούν τα μέλη μεταξύ τους και να κατανοήσουν τις ικανότητες, τη μόρφωση, και την εμπειρία των υπολοίπων. Αυτή η φάση ονομάζεται στάδιο αμοιβαίας αποδοχής, γιατί κατά τη διάρκειά του τα μέλη συναντιούνται και γνωρίζονται μεταξύ τους. Η διαδικασία αμοιβαίας αποδοχής είναι χρονοβόρα, και ο εκπαιδευτής δε θα πρέπει να περιμένει ότι ένα σύνολο μεμονωμένων ατόμων θα γίνει αμέσως μια λειτουργική ομάδα. Δηλαδή, θα πρέπει να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα ώστε τα μέλη της ομάδας: (1) να γνωριστούν, (2) να απαλλαγούν από τις αμφιβολίες τους, (3) να διαπιστώσουν τις ικανότητες και τις γνώσεις των υπολοίπων, και (4) να αρχίσουν να εμπιστεύονται και να βασίζονται ο ένας στον άλλον.

Μερικές φορές, η πρώτη φάση διαμόρφωσης μιας ομάδας είναι πολύ δύσκολη, επειδή τα άτομα που συμμετέχουν σ' αυτήν δεν είναι βέβαια για την επάρκεια των ικανοτήτων τους. Δηλαδή, μπορεί να μην έχουν κατανοήσει πλήρως την εργασία που τους έχει ανατεθεί, να μην είναι βέβαια για την επάρκεια των διαθέσιμων πόρων, και να μη γνωρίζουν αν είναι ικανά να ολοκληρώσουν τη συγκεκριμένη εργασία. Οι ομάδες θα πρέπει να αναπτύσσουν ένα δικό τους τύπο ηγεσίας και διαδικασίες συμμετοχής - δηλαδή, μια ταυτότητα ομάδας. Αυτή η ταυτότητα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της σχέσης που δημιουργείται ανάμεσα στα άτομα και στην εργασία που έχουν αναλάβει. Στο τέλος της πρώτης φάσης, τα άτομα αποτελούν μια ομάδα με ξεκάθαρη ταυτότητα. Επίσης, τα μέλη έχουν αρχίσει να εμπιστεύονται το ένα το άλλο και μπορούν τώρα να αντιμετωπίσουν την εργασία με αυξημένη αυτοπεποίθηση. Ωστόσο, οι ομαδικές διαδικασίες βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη και θα πρέπει να συμβούν ορισμένα ακόμα σημαντικά γεγονότα πριν μπορέσει η ομάδα να ασχοληθεί ενεργά με την εργασία της.

Καθώς η ομάδα αναπτύσσει κάποιες δραστηριότητες, ανακύπτουν σοβαρές προσωπικές και επαγγελματικές διαφορές. Μια από τις βασικές ευθύνες του ηγέτη της ομάδας είναι να εξομαλύνει τις διαφορές απόψεων και να περιορίζει την επίπτωση των προσωπικών διαφωνιών. Η ομάδα θα πρέπει να επινοήσει κάποιο μηχανισμό λήψης αποφάσεων και επίτευξης συμφωνιών. Αυτός ο μηχανισμός



μπορεί να έχει δικτατορικό χαρακτήρα όταν υπάρχει ένας απολυταρχικός ηγέτης. διαφορετικά, μπορεί να εφαρμόζεται η αρχή της πλειοψηφίας όταν υποστηρίζονται δημοκρατικές διαδικασίες. Αν επιλεγεί η δεύτερη μέθοδος για τη λήψη αποφάσεων, τότε θα πρέπει το πλήθος των μελών της ομάδας να είναι μονός αριθμός για να αποφεύγεται η ισοψηφία. Στη δεύτερη φάση, οι βασικές λειτουργίες της ομάδας είναι η επίλυση του προβλήματος και η λήψη αποφάσεων.

4.1.2 2ο Στάδιο: Η Λήψη Αποφάσεων από την Ομάδα

Αφού η ομάδα έχει μια διακεκριμένη ταυτότητα, και τα μέλη της έχουν μάθει να εμπιστεύονται και να υποστηρίζουν το ένα το άλλο και έχουν κατανοήσει το αντικείμενό τους, τότε η ομάδα μπαίνει στη δεύτερη φάση. Σ' αυτό το στάδιο λειτουργίας της ομάδας επιλύονται προβλήματα και λαμβάνονται αποφάσεις. Τα μέλη έχουν ήδη γίνει ομάδα, βασίζονται το ένα στο άλλο, και συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της εργασίας. Στη συνέχεια, η ομάδα ορίζει το πρόβλημα και αρχίζει να προσδιορίζει τις εναλλακτικές λύσεις. Σ' αυτό το σημείο, τα μέλη χρειάζονται και συλλέγουν τις κατάλληλες πληροφορίες για αξιολόγηση.

Η ομάδα πρέπει, ταυτόχρονα, να ελέγχει τα όρια των πόρων που της έχουν διατεθεί. Αν οι πόροι είναι ανεπαρκείς, τότε η ομάδα πρέπει είτε να διαλυθεί είτε να ζητήσει περισσότερους πόρους από τη διοίκηση.

Αυτή η συνεργασία έχει σαν αποτέλεσμα να γνωρίζονται τα μέλη καλύτερα μεταξύ τους και να διαπιστώνουν τους περιορισμούς των ανθρώπινων πόρων ως προς τις ικανότητες, τη μόρφωση, και την προηγούμενη εμπειρία τους. Τα μέλη της ομάδας συνδέονται όλο και περισσότερο μεταξύ τους, η ταυτότητα της ομάδας ενισχύεται, και το εσωτερικό περιβάλλον της χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη εμπιστοσύνη. Σαν αποτέλεσμα της ανταλλαγής εμπειριών, η ομάδα αναπτύσσει αποτελεσματικές μεθόδους και διαδικασίες για την επίλυση προβλημάτων. Σ' αυτό το στάδιο μπορεί να εξακολουθεί να παραμένει κάποιος ανταγωνισμός μεταξύ των μελών της ομάδας. Όταν αυτός ο ανταγωνισμός αντικατασταθεί από τη συνεργασία, τότε η ομάδα προχωρά στο επόμενο στάδιο εξέλιξης.

4.1.3 3ο Στάδιο: Ωριμότητα Ομάδας



Η μετατροπή του ανταγωνισμού των ατόμων σε συνεργασία χαρακτηρίζει το στάδιο ωριμότητας της ομάδας. Η ταυτότητα της ομάδας σταθεροποιείται και τα μέλη της δουλεύουν με τη μέγιστη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα. Επίσης, τα μέλη γνωρίζονται καλά μεταξύ τους, και οι προσωπικές διαφορές, που τυχόν παραμένουν, θεωρούνται πια ασήμαντες. Η ταυτότητα της ομάδας ενισχύεται από την ανταλλαγή εμπειριών και από τη δημιουργία "εσωτερικής ιστορίας", η οποία μπορεί να εκφράζεται με διάφορους τρόπους, όπως ρητά, συνθήματα, και λογότυπα σε μπλούζες. Τα μέλη έχουν αποκτήσει μια συνείδηση σκοπού, καθώς υπάρχει πια κοινή κατεύθυνση στις προσπάθειές τους. Τέλος, δείχνουν μια αυξανόμενη υπευθυνότητα και μια γενική προθυμία διάθεσης περισσότερου χρόνου και προσπάθειας στην ομάδα.

4.1.4 4ο Στάδιο: Φάση Ελέγχου

Η τελευταία φάση εξέλιξης μιας ομάδας ονομάζεται φάση ελέγχου. Η ομάδα έχει ήδη πάρει την τελική της μορφή: τα άτομα που δεν ταίριαζαν με την ομάδα έχουν αποχωρήσει κι εκείνα που παρέμειναν έχουν συνδεθεί στενά μεταξύ τους. Αυτό το στάδιο είναι παρόμοιο με το προηγούμενο, της ωριμότητας, αλλά διαφέρει στο ότι λειτουργεί πια κανονικά. Δηλαδή, η ομάδα έχει σταθεροποιηθεί και εφαρμόζονται κανόνες που προσδιορίζουν την αναμενόμενη συμπεριφορά. Οι κανόνες ομάδας (group norms) είναι τρόποι συμπεριφοράς, ιδέες, ή γνώμες που αναμένεται να είναι αποδεκτοί και επιθυμητοί μέσα σε μια ομάδα. Η ομάδα είναι σε θέση να επιβάλλει κυρώσεις όταν αυτοί οι κανόνες παραβιάζονται. Αυτές οι κυρώσεις μπορεί να κυμαίνονται από απλές συστάσεις στα μέλη μέχρι και μεγάλες πιέσεις. Τα μέλη της ομάδας έχουν μάθει να βασίζονται το ένα στο άλλο.

Η διοίκηση ενός οργανισμού πρέπει να γνωρίζει σε ποιο στάδιο εξέλιξης βρίσκεται μια ομάδα. Αν μια ομάδα βρίσκεται στο στάδιο της ωριμότητας ή του ελέγχου, τότε μπορεί να ολοκληρώσει κάποια εργασία δυσκολότερη από εκείνη που μπορεί να αναλάβει μια ομάδα που βρίσκεται σ' ένα προγενέστερο στάδιο.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι ομάδες που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο εξέλιξης λειτουργούν πιο αυτόνομα, αποδοτικά, και αποτελεσματικά. Αυτή η διαπίστωση δε σημαίνει ότι οι ομάδες που είναι στα πρώτα στάδια εξέλιξης δεν μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αντίθετα, κάθε ομάδα συμβάλλει με το δικό της τρόπο, και η διοίκηση μπορεί να ενισχύσει την εξέλιξη και την ωριμότητα μιας ομάδας αναθέτοντας προσεκτικά σ' αυτήν εργασίες με αυξανόμενο βαθμό πολυπλοκότητας και υπευθυνότητας.

4.2 Η Ενθάρρυνση της εποικοδομητικής διαφωνίας και της χρησιμοποίησης των λαθών

Οι διαμάχες όταν εμφανίζονται σε ένα πλαίσιο συνεργασίας, μπορούν να παρακινήσουν την ομάδα σε νέες καινοτομίες και παράλληλα να δώσουν στα άτομα τη δυνατότητα να αλλάξουν την γνώμη της πλειοψηφίας με το να εκφράζουν με συνέπεια και επιμονή τις διαφωνίες τους.

Μόνον οι ομάδες που συζητάνε ανοιχτά αντιλαμβάνονται τις αιτίες των λαθών τους και παίρνουν μέτρα για την αποφυγή επανάληψης τους και όχι αυτές στις οποίες κάθε μέλος κρατάει τα λάθη για τον εαυτό του.



Οι εκπαιδευόμενοι πολύ συχνά έχουν ιδέες για την βελτίωση των θέσεων εργασίας τους, τις διαδικασίες που ακολουθούνται, τα προϊόντα που παράγουν και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Πόσες φορές, όμως τους δίνεται η δυνατότητα να συζητήσουν και να θέσουν σε εφαρμογή αυτές τις ιδέες; Όταν το κλίμα στην εκπαιδευτική διαδικασία χαρακτηρίζεται από έλλειψη επικοινωνίας, προσωπικές αντιπάθειες, περιορισμένη αυτονομία και με ξεκάθαρους στόχους, τότε η εφαρμογή αυτών των ιδεών αναχαιτίζεται.

Οι περισσότερες εκπαιδευτικές διαδικασίες περιλαμβάνουν μια δέσμευση για εφαρμογή εκπαιδευτικών καινοτομιών στη φιλοσοφία τους, αλλά η πρακτική εφαρμογή αυτής της δέσμευσης αποδεικνύεται φτωχή.

Μελέτη Περίπτωσης 1

Η εργασία σε ομάδες μπορεί να εφαρμοστεί ευέλικτα, σε κάθε διδακτική ενότητα και σε κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης ενηλίκων.

Μια συχνά χρησιμοποιούμενη εφαρμογή της εργασίας σε ομάδες είναι η εξής:

Προηγείται μια εισήγηση διάρκειας περίπου 20΄, και στην συνέχεια οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε μικρές ομάδες όπου είτε σχολιάζουν την εισήγηση, είτε επεξεργάζονται ένα σχετικό με αυτήν ζήτημα ή μια άσκηση που προτείνει ο εκπαιδευτής. Στην συνέχεια, οι ομάδες παρουσιάζουν το προϊόν του προβληματισμού τους στην ολομέλεια.

Πολλές μορφές ασκήσεων είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν κατά ομάδες. Στις περιπτώσεις αυτές, ο εκπαιδευτής δίνει οδηγίες για την άσκηση και κατάλληλο υλικό, που επεξεργάζονται οι ομάδες. Στην έναρξη ενός προγράμματος, οι εκπαιδευόμενοι συγκροτούν ομάδες όπου εκφράζουν τους στόχους και τις προσδοκίες από το πρόγραμμα. Στο τέλος ορισμένων διδακτικών ενοτήτων οι εκπαιδευόμενοι συγκροτούν ομάδες όπου επεξεργάζονται εκ νέου το μαθησιακό αντικείμενο, διαμορφώνουν σχόλια, αντλούν συμπεράσματα, καταγράφουν ζητήματα που χρειάζονται διευκρινίσεις ή περαιτέρω μελέτη.

Στο πλαίσιο προγραμμάτων με σχετικά μεγάλη διάρκεια, συγκροτούνται ομάδες που λειτουργούν επί αρκετό χρονικό διάστημα με σταθερή σύνθεση και επεξεργάζονται ένα θέμα ή συγγράφουν μια μελέτη. Στην περίπτωση αυτή, ο εκπαιδευτής φροντίζει να δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την μάθηση, εφοδιάζει τους εκπαιδευόμενους με πηγές και υλικό και συντονίζει την σταδιακή προσέγγιση των ζητημάτων.

Σύνοψη

Στην συγκεκριμένη διδακτική ενότητα



παρουσιάστηκε ο ορισμός της τεχνικής σε ομάδες, περιγράφτηκαν οι προδιαγραφές για την εφαρμογή της τεχνικής των ομάδων στην διδασκαλία

οικονομικών μαθημάτων, δόθηκαν παραδείγματα σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εκπαίδευσης σε

ομάδες, εξηγήθηκε ο ρόλος του εκπαιδευτή στην υλοποίηση της τεχνικής αυτής, έγινε διάκριση του ρόλου του καθηγητή σε εισηγητή και εμψυχωτή.

Βιβλιογραφία Κόκκος, Α., (1998), «Τεχνικές Εκπαίδευσης στις Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις» στο


Κόκκος, Α. (1999), «Εκπαίδευση Ενηλίκων», Τόμος Α΄ Το Πεδίο, οι Αρχές Μάθησης, οι

Συντελεστές, Εκδ. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πάτρα. Κουτούζης Μ., (1999), «Γενικές Αρχές Μάνατζμεντ». Εκδόσεις Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο,

Πάτρα Λιοναράκης Α., (1998), «Η Πρώτη Επαφή Διδάσκοντος - Διδασκομένων» στο Κόκκος Α. και Α.


Rogers, A. (1999), «Η Εκπαίδευση Ενηλίκων», Εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα

Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 2 ] Σε ομάδα των τεσσάρων μελών ελλοχεύει ο κίνδυνος του αδιεξόδου.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 2 ] Σε ομάδα με τρία μέλη η ανταλλαγή απόψεων εξαντλείται σύντομα.

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 2 ] Σε ομάδες με περισσότερα από πέντε μέλη πολύ εύκολα γίνονται ανταλλαγές απόψεων λόγω μηδενικών παρεμβάσεων.

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 2 ] Ο εκπαιδευτής πρέπει να εξηγεί με ιδιαίτερη λεπτομέρεια το τι πρέπει να γίνει στην άσκηση της ομάδας

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 2 ] Στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διεργασίας μετά την πρώτη αμηχανία η ομάδα οδηγείται στο στάδιο του προσανατολισμού.

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 5 ] Στο Δεύτερο στάδιο όπου οι ομάδες βρίσκονται σε ξεχωριστούς χώρους και συνεδριάζουν εφαρμόζεται η αρχή

Ερώτηση 8 : [ Βαθμός: 20 ] Αντιστοιχίστε:



ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ


Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να δείξει με τρόπο σαφή και κατανοητό τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να οργανωθεί μια επιχείρηση, την επιλογή του κατάλληλου τόπου εγκατάστασης, την νομική μορφή που θα υιοθετήσει.


Όταν θα έχετε ολοκληρώσει την μελέτη της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας θα είστε σε θέση :

να κατανοήσετε τους διαφορετικούς τρόπους οργάνωσης μίας επιχείρησης να γνωρίζετε τις διαφορετικές μορφές επιχειρήσεων να αναλύετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε νομικής μορφής να μπορείτε να προβείτε στη δημιουργία της δικής σασ επιχείρησης ακολουθώντας τα

προτεινόμενα βήματα

να αντιληφθείτε ότι υπάρχουν διαδικασίες, συχνά γραφειοκρατικές, οι οποίες πολλές φορές

λειτουργούν ανασχετικά.


Τρόπος Οργάνωσης Επιχείρησης Τόπος Εγκατάστασης Καινοτομία Εξειδικευμένη Αγορά Εξαγορά Επιχείρησης Νομική Μορφή Ατομική Επιχείρηση Ομόρρυθμη Εταιρία Ετερόρρυθμη Εταιρία Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης Ανώνυμη Εταιρία

Διαδικασίες Ίδρυσης Επιχείρησης


Η ενότητα με τίτλο «Τα πρώτα βήματα μίας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας» καλύπτει τις βασικές έννοιες που πρέπει να γνωρίζετε και τις διαδικασίες που απαιτούνται για να ξεκινήσετε τη δική σας



επιχείρηση. Παρουσιάζονται αναλυτικά τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο επίδοξος επιχειρηματίας και, πιο συγκεκριμένα, η επιλογή του πώς θα οργανωθεί η επιχείρηση και η επιλογή του τόπου εγκατάστασης και της νομικής μορφής. Ακόμη, παρουσιάζονται οι διαδικασίες έναρξης που απαιτούνται στις διάφορες μορφές επιχείρησης, καθώς και η επιλογή του κατάλληλου χρόνου για την είσοδο της επιχείρησης στην αγορά.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

Στην υποενότητα αυτή θα εξετάσουμε

το θεωρητικό υπόβαθρο που επεξηγεί τα πρώτα βήματα μιας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας

1.1 Εισαγωγή στα Πρώτα Βήματα μιας Επιχειρηματικής Πρωτοβουλίας

Η εκκίνηση μίας νέας επιχείρησης και τα πρώτα της βήματα χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα. Ο σχηματισμός και η ύπαρξη της επιχειρηματικής ιδέας και η ικανότητα εκκίνησης μίας μακροπρόθεσμα επιτυχημένης επιχείρησης επηρεάζονται άμεσα από μία σειρά παραγόντων, που περιλαμβάνουν την επαγγελματική εμπειρία του επιχειρηματία, το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο και την ανάπτυξη των προσωπικών του ικανοτήτων. Αυτή η συσσώρευση γνώσης, ικανοτήτων και εμπειρίας ορίζεται ως «ανθρώπινο κεφάλαιο». Η διαμόρφωση της επιχειρηματικής ιδέας επηρεάζεται από τους παράγοντες αυτούς, καθώς και από την αναγνώριση του γεγονότος, από την πλευρά του επιχειρηματία, ότι το ένα οποιοδήποτε προϊόν θα μπορούσε, κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, να είναι πιο βελτιωμένο και ανταγωνιστικό σε σχέση με τα υποκατάστατά του στην αγορά. Η ιδέα αυτή αποτελεί και το «εναρκτήριο λάκτισμα» που κρύβεται πίσω από πολλές επιχειρηματικές ιδέες. Η ανάπτυξη του ανθρωπίνου κεφαλαίου, σύμφωνα με τον Gressy (1996), αποτελεί έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες της διαδικασίας έναρξης μίας μικρής επιχείρησης.

Για τους μικρότερους ηλικιακά επιχειρηματίες, που συνήθως δεν διαθέτουν μεγάλα κεφάλαια εκκίνησης για την υλοποίηση της επιχειρηματικής τους ιδέας, ένας σημαντικός παράγοντας που ευνοεί τη διαμόρφωση επιχειρηματικών ιδεών είναι η εκπαίδευση και το επίπεδο μόρφωσης του επιχειρηματία. Οι



νέοι επιχειρηματίες έχουν δύσκολα πρόσβαση στις πηγές χρηματοδότησης της επιχείρησης. Το περιορισμένο περιθώριο των μικρών επιχειρηματιών για τη διαμόρφωση και ανάπτυξη της επιχειρηματικής τους ιδέας αποτελεί μία τροχοπέδη η οποία, σε συνάρτηση με τη μικρή επιχειρηματική εμπειρία που διαθέτουν, θα μπορούσε να αναστείλει την εκμετάλλευση των κατάλληλων ευκαιριών που προκύπτουν για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής τους ιδέας.

Υπάρχουν, πολύ γενικά, δύο είδη κινήτρων που ωθούν στην επιχειρηματική δραστηριότητα, τα οποία καλούνται κίνητρα ώθησης και κίνητρα έλξης (push and pull motivations).

Τα κίνητρα ώθησης προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον του ατόμου και το σπρώχνουν στην επιχειρηματική δράση. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν:

τις συνθήκες στις οποίες το άτομο δεν μπορεί να βρει εργασία την ενδεχόμενη ανταπόκριση σε κυβερνητικές χρηματοδοτήσεις που αφορούν την ανάληψη

επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

Τα κίνητρα έλξης πηγάζουν από την προσωπική ανάγκη του νέου επιχειρηματία και, όπως έχουμε δει και σε προηγούμενες ενότητες, περιλαμβάνουν:

την ανάγκη για ανεξαρτητοποίηση (συνήθως οικονομική) την υψηλή ανάγκη επίτευξης των στόχων (need for achievement - NAch) την επιθυμία συσσώρευσης χρήματος και πλούτου την έλξη ως προς ένα συγκεκριμένο τύπο εργασίας.

Είναι δύσκολο να διακρίνουμε πάντα με σαφήνεια μεταξύ αυτών των κινήτρων και να τοποθετηθούμε με ακρίβεια ως προς τη σημασία τους. Οι πολιτιστικές διαφορές επηρεάζουν την ανάγκη για επίτευξη. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι, σε περιόδους μεγάλης ανεργίας, το 50% των επιχειρηματιών είχαν οδηγηθεί στη δημιουργία της δικής τους επιχείρησης εξαιτίας των συνθηκών.

Η απόφαση του επιχειρηματία να ξεκινήσει μία επιχείρηση είναι μία γνωστική διαδικασία. Το γνωστικό μοντέλο του επιχειρηματία διαμορφώνεται από τις κοινωνικο-πολιτιστικές του καταβολές, καθώς επίσης και από τις προσωπικές του προτιμήσεις. Έχουμε ήδη εξετάσει, σε προηγούμενες ενότητες, την επίδραση του περιβάλλοντος και των κοινωνικών παραγόντων σε σχέση με την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας. Οι παρακάτω παράγοντες παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην πυροδότηση και το σχηματισμό των επιχειρηματικών κινήτρων:

Το κοινωνικό κύρος του επιχειρηματία

Η ύπαρξη ευρείας τοπικής επιχειρηματικής παράδοσης Η αφθονία κεφαλαίου και άλλων πόρων Το αν είναι κανείς μέλος μίας κοινωνικής μειονότητας Το οικογενειακό επιχειρηματικό παρελθόν Το επίπεδο μόρφωσης.

Αφού έχει ολοκληρωθεί ο επιχειρηματικός σχεδιασμός, ο επιχειρηματίας θα πρέπει να κινηθεί έτσι ώστε η επιχειρηματική του πρωτοβουλία να πάρει σάρκα και οστά. Ήδη έχει συγκεκριμένη επιχειρηματική ιδέα, πιστεύει ότι ξέρει πώς θα την πραγματοποιήσει, έχει συγκεντρώσει τους απαραίτητους πόρους και είναι έτοιμος να κάνει τα πρώτα του βήματα ως «επιχειρηματίας».






Τα βήματα αυτά που οδηγούν στην ίδρυση της επιχείρησης περιλαμβάνουν:

1. τον τρόπο που θα οργανωθεί τελικά η επιχείρηση2. την επιλογή του τόπου εγκατάστασης3. το ποια είναι η κατάλληλη νομική μορφή για τον επιχειρηματία4. τις διαδικασίες ίδρυσης της επιχείρησης5. την επιλογή του κατάλληλου χρόνου για την είσοδο στην αγορά.

2. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΟΡΓΑΝΩΘΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ


τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται μια επιχείρηση στα πρώτα της βήματα

τους βασικούς εναλλακτικούς τρόπους στην οργάνωση μιας επιχείρησης

2.1 Ποιος Είναι ο Τρόπος που θα Οργανωθεί η Επιχείρηση

Το πρώτο βήμα που θα πρέπει να κάνει ο επίδοξος επιχειρηματίας, προσπαθώντας να φτιάξει τη δική του επιχείρηση, είναι να απαντήσει στο «ποιος είναι ο τρόπος» που θα οργανώσει την επιχείρησή του. Αποφάσεις σχετικά με το τι θα παραχθεί, πώς θα παραχθεί, πώς θα διαφημιστεί το προϊόν, πώς θα τιμολογηθεί αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της οργάνωσης της επιχείρησης.



Ο Karl Vesper (1990) (Βέσπερ) προτείνει «4 τρόπους εισόδου» ή στρατηγικές τις οποίες μπορεί να ακολουθήσει η επιχείρηση προκειμένου να εισέλθει στην αγορά:

Την εισαγωγή ενός νέου προϊόντος ή μίας υπηρεσίας

Τον παράλληλο ανταγωνισμό Τη μέθοδο του franchising Την απόκτηση μίας υφιστάμενης επιχείρησης.

Ας δούμε περιληπτικά καθεμία από τις παραπάνω στρατηγικές οργάνωσης και ανάπτυξης επιχειρηματικότητας για κάποιον επιχειρηματία που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της επιχειρηματικής του δράσης.

2.2 Θα Οργανωθεί η Επιχείρηση Επικεντρώνοντας τη Δράση της σε ένα Συγκεκριμένο Προϊόν ή Υπηρεσία;

Οι επιχειρήσεις αυτού του τύπου αποτελούν τον πλέον διαδεδομένο τύπο οργάνωσης επιχειρηματικής δράσης. Συνήθως ασχολούνται με την προώθηση ενός συγκεκριμένου τυποποιημένου προϊόντος ή υπηρεσίας και δημιουργούνται για να εξασφαλίσουν αφ' ενός την επιβίωση του επιχειρηματία, αφ' ετέρου το έλλειμμα προσφοράς αυτού του προϊόντος και της υπηρεσίας σε μία συγκεκριμένη αγορά ή μία γεωγραφική περιοχή.

Ο δεύτερος τρόπος εισόδου που προτείνει ο Vesper είναι η προσέγγιση «me-too», όπου ο επιχειρηματίας «μιμείται» τον ανταγωνισμό. Συχνά, όσοι εισέρχονται σε μία νέα βιομηχανία ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία, καθώς και όσοι προτιμούν τις πιο παραδοσιακές μεθόδους εκκίνησης. Οι επιχειρηματίες που επιλέγουν να μιμηθούν τον ανταγωνισμό χτίζουν την επιχείρησή τους στις καλές πελατειακές τους σχέσεις, σε έναν τομέα στα πλαίσια του οποίου διαθέτουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, ή βρίσκουν τρόπους αξιοποίησης των ανεκμετάλλευτων πόρων. Στον παράλληλο ανταγωνισμό, η νέα επιχείρηση εισέρχεται σε μία αγορά η οποία δεν έχει επεκταθεί ιδιαίτερα και, ενώ το επίπεδο ζήτησης είναι υψηλό, η προσφορά είναι χαμηλή.

2.3 Θα Οργανωθεί η Επιχείρηση γύρω από μία Καινοτομία ή θα Εξυπηρετεί μία Εξειδικευμένη Αγορά;

Η εισαγωγή ενός νέου προϊόντος ή υπηρεσίας στην αγορά συνιστά μία καινοτομία, η οποία δίνει μεγάλο περιθώριο για την οργάνωση επιχειρηματικής δράσης. Η παραγωγή ενός πραγματικά καινοτόμου



προϊόντος είναι ένα εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο στην επίτευξή του, αφού ενέχει ένα πολύ μεγάλο επίπεδο κινδύνου. Ωστόσο, στην περίπτωση που το προϊόν επιτύχει το στόχο του και κερδίσει την αγορά, πραγματοποιεί μία ριζική τομή και επιφέρει μεγάλα κέρδη.

Ένας τύπος οργάνωσης επιχειρηματικής δράσης, με ιδιαίτερες απαιτήσεις για τον επιχειρηματία και τα στελέχη του, αναφέρεται στις επιχειρήσεις που εξυπηρετούν μία συγκεκριμένη εξειδικευμένη αγορά. Στην περίπτωση αυτή, μία επιχείρηση παρέχει ένα πολύ ακριβό προϊόν ή υπηρεσία σε ένα μικρό αριθμό πελατών, που είναι διατεθειμένος να πληρώσει αρκετά για να αποκτήσει αυτό το προϊόν, ζητώντας πολύ υψηλή ποιότητα.

2.4 Θα Οργανωθεί η Επιχείρηση μέσω Franchising (Δικαιόχρησης);

Η δικαιόχρηση (franchising) αποτελεί μία μέθοδο μετάδοσης ενός δοκιμασμένου επιχειρηματικού συστήματος και μίας επιτυχημένης τεχνογνωσίας. Με τη μέθοδο αυτή, μία νέα ή μία εν λειτουργία επιχείρηση εντάσσεται στην "ομπρέλα" μίας φίρμας και λειτουργεί με την ίδια επωνυμία, τους ίδιους κανόνες και στρατηγικές που καθορίζονται από τη διοίκηση της μητρικής εταιρείας. Μία τυπική συμφωνία franchising (δικαιόχρηση ή δικαιοχρησία) αφορά τη συμφωνία ανάμεσα στον πωλητή και τον αγοραστή, η οποία επιτρέπει στον αγοραστή (δικαιοδόχος) να πουλήσει το προϊόν ή την υπηρεσία του πωλητή (δικαιοπάροχος).



2.5 Μήπως είναι Καλύτερα για τον Επιχειρηματία να Εξαγοράσει μία Υπάρχουσα Επιχείρηση;

Η εξαγορά μίας υπάρχουσας επιχείρησης αποτελεί έναν ακόμη τύπο οργάνωσης της επιχειρηματικής δράσης. Ένας επιχειρηματίας, αντί να δημιουργήσει εξαρχής μία επιχείρηση, αγοράζει μία επιχείρηση που λειτουργεί ήδη. Έτσι, παραλαμβάνει ένα επιχειρηματικό σχήμα που ήδη υπάρχει, είναι γνωστό στην αγορά, έχει τους δικούς του πελάτες και μπορεί να λειτουργήσει ως έχει, ή, αν ο νέος επιχειρηματίας επιθυμεί, να υπάρξουν αλλαγές και βελτιώσεις.

Αρχικά, φαίνεται πως αυτός ο τύπος οργάνωσης της επιχειρηματικής δράσης δεν προσφέρει πολλά περιθώρια δημιουργίας μίας γρήγορα αναπτυσσόμενης επιχείρησης. Παρ' όλα αυτά, δεν είναι ασυνήθιστο για έναν ικανό επιχειρηματία να εξαγοράσει μία επιχείρηση και να επιτύχει τη γρήγορη ανάπτυξή της, στην περίπτωση που δεν τα έχει καταφέρει ο προκάτοχός του.

3. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΤΟΠΟΥ


Την σημασία της επιλογής του κατάλληλου χώρου για την δημιουργία μιας επιχείρησης

3.1 Η Επιλογή του Κατάλληλου Τόπου

Ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για τη δημιουργία μίας επιχείρησης είναι η επιλογή της τοποθεσίας στην οποία θα εγκατασταθεί η επιχείρηση. Η επιλογή της τοποθεσίας είναι ζωτική για ορισμένου τύπου επιχειρήσεις σε σχέση με κάποιες άλλες.



Η τοποθεσία μίας επιχείρησης αποτελεί σημαντικό στοιχείο, που μπορεί να κρίνει την επιβίωσή της ή όχι. Το πρώτο στοιχείο που θα πρέπει να καθορίσει ο επιχειρηματίας είναι εάν οι πελάτες πρέπει να επισκέπτονται την επιχείρηση ή ο επιχειρηματίας τους πελάτες.

Μία άλλη παράμετρος σημαντική για τον επιχειρηματία, σε σχέση με την τοποθεσία, είναι το εάν η επιχείρησή του είναι εμπορική ή παραγωγική. Εάν, με άλλα λόγια, θα πρέπει να εγκαταστήσει μία μονάδα παραγωγής, ένα εργοστάσιο παραγωγής του προϊόντος, ή απλά να εισάγει το προϊόν, να το αγοράζει από παραγωγούς και να το διαθέτει ως έμπορος στην αγορά. Η διαδικασία για την επιλογή τοποθεσίας εγκατάστασης παραγωγικής μονάδας είναι περισσότερο πολύπλοκη. Εδώ ο επιχειρηματίας θα πρέπει να ισορροπήσει τρεις παράγοντες επιλογής:

Πιθανά έσοδα - Κόστος Παραγωγής - Κόστος Μεταφοράς.

Επιπλέον, θα πρέπει να εξετάσει παράγοντες όπως το εργατικό δυναμικό, τα μεταφορικά μέσα, τη ρύπανση του περιβάλλοντος, το φορολογικό περιβάλλον και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης.

Για να απαντήσουν σε αυτά τα θέματα, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να πραγματοποιήσουν μία πολύ καλή έρευνα αγοράς. Μόνο μετά από τέτοια έρευνα μπορούν να επιλέξουν μία γεωγραφική περιοχή, μία πόλη μέσα στη γεωγραφική περιοχή, μία συνοικία μέσα στην πόλη και, τελικά, μία συγκεκριμένη τοποθεσία μέσα στη συνοικία.

Πριν ξεκινήσετε τις διαδικασίες σύστασης, βεβαιωθείτε ότι στο χώρο που επιλέξατε επιτρέπεται η εγκατάσταση της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Αυτό αφορά την προδιαγεγραμμένη χρήση γης της συγκεκριμένης περιοχής, στις περιπτώσεις των βιομηχανικών δραστηριοτήτων, και ελέγχεται στις υπηρεσίες πολεοδομίας. Στην περίπτωση όπου η εταιρεία σας θα εγκατασταθεί σε πολυκατοικία, δεν πρέπει να αμελήσετε να ελέγξετε ότι ο κανονισμός της πολυκατοικίας επιτρέπει την εγκατάσταση της συγκεκριμένης δραστηριότητας.

4. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ




Την σημασία επιλογής της κατάλληλης νομικής μορφής και τις διαδικασίες σύστασης μιας

επιχείρησης

4.1 Η Επιλογή της Κατάλληλης Νομικής Μορφής και οι διαδικασίες Σύστασης της Επιχείρησης

Μία από τις πλέον σημαντικές αποφάσεις τις οποίες θα πρέπει να λάβει ο επίδοξος επιχειρηματίας για να υλοποιήσει το επιχειρηματικό του εγχείρημα είναι η επιλογή του κατάλληλου εταιρικού σχήματος, δηλαδή της νομικής μορφής που θα έχει η επιχείρηση. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν υπάρχει το «ιδανικό» επιχειρηματικό σχήμα. «Ιδανική» μορφή είναι αυτή που ταιριάζει στις ανάγκες, τους στόχους και τα κεφάλαια, αλλά και στις σχέσεις των προσώπων, νομικών και φυσικών, που δημιουργούν την επιχείρηση.

Η βασική διάκριση, που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις διαφορές των μορφών επιχειρήσεων και την επιλογή της κατάλληλης για την υλοποίηση ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος, είναι ανάμεσα στην ατομική επιχείρηση και στην εταιρεία.

Και, εφόσον ο κύβος ριφθεί και οι διαδικασίες για την ίδρυση μίας επιχείρησης ξεκινήσουν, τι γίνεται; Συνήθως ένας μικρός πανικός, αφού η γραφειοκρατία ακόμα καλά κρατεί. Τα περιττά δρομολόγια (Δ.Ο.Υ., νομαρχίες, επιμελητήρια κ.λπ.) και ο συνεπαγόμενος εκνευρισμός είναι ικανά να εξουθενώσουν και το στωικό φέρελπι επιχειρηματία. Εάν πρόκειται για ατομική επιχείρηση, τα πράγματα είναι απλά.

Για τις υπόλοιπες, όμως, νομικές μορφές (ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη, ανώνυμη κ.λπ.) απαιτείται να γίνουν ενέργειες που, στην καλύτερη των περιπτώσεων, είναι χρονοβόρες. Και, επειδή η γνώση είναι καλός σύμβουλος, ας δούμε τις διαδικασίες αναλυτικά.

Ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για τη δημιουργία μίας επιχείρησης είναι η επιλογή της τοποθεσίας στην οποία θα εγκατασταθεί η επιχείρηση. Η επιλογή της τοποθεσίας είναι ζωτική για ορισμένου τύπου επιχειρήσεις σε σχέση με κάποιες άλλες.



5. Η ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ


τα βασικά σημεία της νομικής μορφής της ατομικής επιχείρησης

τις διαδικασίες ίδρυσης μιας ατομικής επιχείρησης

5.1 Ορισμός και Βασικά Χαρακτηριστικά

Η ατομική επιχείρηση, όπως φανερώνεται και από το όνομά της, ταυτίζεται με ένα μόνο άτομο, που είναι ο ιδιοκτήτης της. Με άλλα λόγια, ατομικές επιχειρήσεις είναι αυτές των οποίων ο ιδρυτής και ο ιδιοκτήτης είναι ένα μόνο άτομο, που ασκεί μία επαγγελματική δραστηριότητα και έχει την ευθύνη όλων των αποφάσεων και των συνεπειών τους. Η ατομική επιχείρηση συνδέεται στενά με το πρόσωπο του ιδιοκτήτη και, εάν δεν μεταβιβαστεί σε κάποιο άλλο πρόσωπο, παύει να υπάρχει με τη συνταξιοδότηση ή το θάνατο του ιδιοκτήτη της. Δεν απαιτείται κάποιο ελάχιστο κεφάλαιο για την ίδρυσή της, παρά μόνο η άσκηση κάποιας επαγγελματικής δραστηριότητας.

Τα πλεονεκτήματα της ατομικής επιχείρησης είναι τα εξής:

Εύκολη μορφή οργάνωσης. Τα μοναδικά στοιχεία που χρειάζονται είναι η απόκτηση των

απαιτούμενων παραγωγικών συντελεστών (κτίρια, μηχανήματα, προσωπικό).

Ο ιδιοκτήτης της ατομικής επιχείρησης είναι κύριος του εαυτού του. Το στοιχείο αυτό συνεπάγεται απόλυτη ελευθερία δράσης.

Τα μειονεκτήματα της ατομικής επιχείρησης είναι τα εξής:

Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η απεριόριστη ευθύνη του ιδιοκτήτη. Η ευθύνη του για τις

υποχρεώσεις της εταιρείας προς τους πιστωτές της επεκτείνεται και στα προσωπικά του περιουσιακά στοιχεία, όταν αυτά της επιχείρησης δεν επαρκούν.



Τα χρηματικά κεφάλαια ενός μόνο ατόμου είναι ανεπαρκή για την παραπέρα ανάπτυξη της

επιχείρησης. Περιορισμένη ικανότητα δανεισμού από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

5.2 Διαδικασίες Ίδρυσης Ατομικής Επιχείρησης

Για να ιδρυθεί μία Ατομική Επιχείρηση, θα πρέπει:

1 Nα υπάρχει ή να εξευρεθεί ο χώρος εγκατάστασής της.Η ύπαρξη επαγγελματικής εγκατάστασης αποδεικνύεται είτε με συμβόλαιο ιδιοκτησίας ακινήτου, είτε με μισθωτήριο, είτε με παραχωρητήριο.

2 Να ασφαλισθεί ο επιχειρηματίας στο Υποχρεωτικό Ασφαλιστικό Ταμείο που υπάγεται.Ανάλογα με τη δραστηριότητα της υπό ίδρυση επιχείρησης, θα πρέπει ο επιχειρηματίας να ασφαλιστεί στο ΤΑΕ ή το ΤΕΒΕ.

3 Να πάρει ο επιχειρηματίας από το οικείο Επιμελητήριο «Βεβαίωση για το δικαίωμα χρήσης της Επωνυμίας και του Διακριτικού Τίτλου» που προτίθεται να χρησιμοποιήσει στην επιχείρησή του. Η Βεβαίωση εκδίδεται από το οικείο (ανάλογα με τη δραστηριότητα της επιχείρησης) Επιμελητήριο (Εμπορικό & Βιομηχανικό ή Βιοτεχνικό ή Επαγγελματικό κ.λπ.).

4 Ο επιχειρηματίας να λάβει «ΒΕΒΑΙΩΣΗ Έναρξης Δραστηριότητας» και Α.Φ.Μ. από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., στην περιφέρεια της οποίας θα εγκατασταθεί ή υπάγεται η επιχείρησή του. 5 Να Εγγραφεί η επιχείρηση στο οικείο Επιμελητήριο.Η εγγραφή στο οικείο Επιμελητήριο είναι υποχρεωτική και θα πρέπει ο επιχειρηματία»" από το οικείο Επιμελητήριο, το οποίο θα χρησιμοποιήσει στη Δ.Ο.Υ. για τη θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων της Επιχείρησης.

6 Να θεωρηθούν ως έγκυρα τα Βιβλία & Στοιχεία του ΚΒΣ από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., στην περιφέρεια της οποίας θα εγκατασταθεί ή υπάγεται η επιχείρησή σας.

7 Να Εκδοθεί «'Aδεια λειτουργίας», που απαιτείται να εκδοθεί για τις περιπτώσεις άσκησης συγκεκριμένων εργασιών από την επιχείρησή σας.



6. Η ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ


τον ορισμός των εταιρειών τα Χαρακτηριστικά των εταιρειών

τις προσωπικές και κεφαλαιουχικές εμπορικές εταιρείες

6.1 Ορισμός

Εταιρεία είναι η σύμβαση με την οποία δύο ή περισσότερα πρόσωπα (φυσικά ή νομικά) αναλαμβάνουν αμοιβαία υποχρέωση να επιδιώξουν, με κοινές εισφορές, κοινό σκοπό, οικονομικό ή άλλον (άρθρο 741 ΑΚ).

Η έννοια της εταιρείας είναι ευρεία. Ο σκοπός ο οποίος επιδιώκεται από την εταιρεία μπορεί να είναι όχι μόνο εμπορικός, αλλά και οικονομικός ή ακόμη καθαρά ιδεολογικός. Οι διατάξεις για τις εταιρείες περιλαμβάνονται στον Εμπορικό Νόμο, τους Νεότερους Εμπορικούς Νόμους και τον Αστικό Κώδικα. Οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα που ρυθμίζουν την αστική εταιρεία (άρθρα 741-784) εφαρμόζονται και στις προσωπικές εμπορικές εταιρείες, εφόσον δεν τροποποιούνται από τις ειδικότερες διατάξεις της εμπορικής νομοθεσίας.

6.2 Χαρακτηριστικά των Εταιρειών

(1ον) Εμπορικότητα της εταιρείαςΗ εταιρεία διακρίνεται σε αστική και εμπορική. Η διάκριση γίνεται με τα ίδια κριτήρια που γίνεται η διάκριση των φυσικών προσώπων σε εμπόρους, δηλαδή με το ουσιαστικό και το τυπικό σύστημα.

Κατά το ουσιαστικό σύστημα, εμπορικές εταιρείες είναι οι προσωπικές εταιρείες. Έτσι, η ομόρρυθμη εταιρεία και η ετερόρρυθμη εταιρεία είναι εμπορικές, με την προϋπόθεση ότι διεξάγουν εμπορικές πράξεις. Κατά συνέπεια, οι εταιρείες αυτές είναι εμπορικές, εφόσον ο σκοπός τους είναι τα



επιχειρηματικά πρωτότυπα εμπορικών πράξεων. Κατά το τυπικό κριτήριο, εμπορικές εταιρείες είναι η ανώνυμη εταιρεία, η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και οι συνεταιρισμοί.

Οι συνέπειες του χαρακτηρισμού της εταιρείας ως εμπορικής συμπίπτουν με τις συνέπειες της εμπορικής ιδιότητας φυσικού προσώπου.

α. Οι εμπορικές εταιρείες, εφόσον έχουν νομική προσωπικότητα, μπορούν να κηρύσσονται σε πτώχευση.

β. Οι εμπορικές εταιρείες υποχρεούνται σε τήρηση εμπορικών βιβλίων.

γ. Οι αστικές πράξεις των εμπορικών εταιρειών, εφόσον έχουν σχέση προς την εμπορία τους, καθίστανται εμπορικές (τεκμήριο εμπορικότητας). Οι πράξεις, όμως, της εταιρείας η οποία είναι κατά το τυπικό κριτήριο εμπορική (Α.Ε., Ε.Π.Ε., συνεταιρισμός) είναι πάντοτε εμπορικές, αδιάφορα από το σκοπό της.

δ. Η ευθύνη των εταίρων έναντι τρίτων για τις υποχρεώσεις της εταιρείας διαφέρει κατά τον εταιρικό τύπο.

ε. Στις ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες εταιρείες, ο εμπορικός χαρακτήρας αυτών προσδίδει την ιδιότητα του εμπόρου στις ομόρρυθμες εταιρείες.

στ. Οι εταίροι της ανωνύμου εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης και οι ετερόρρυθμοι της ετερορρύθμου δεν αποκτούν την εμπορική ιδιότητα λόγω της συμμετοχής τους σ αυτές τις εταιρείες. Αντιθέτωοι συμπλοιοκτήτες είναι έμποροι.

ζ. Η εταιρεία υπόκειται στις υποχρεώσεις που ορίζονται από το νόμο για τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια (Ν. 1089/1980)

(2ον) Νομική προσωπικότηταΝομική προσωπικότητα δεν έχουν όλες οι εταιρείες. Νομικά πρόσωπα είναι η ανώνυμη εταιρεία, η Ε.Π.Ε., ο συνεταιρισμός, η ομόρρυθμη εταιρεία και η ετερόρρυθμη εταιρεία. Δεν είναι νομικά πρόσωπα η αφανής εταιρεία και η συμπλοιοκτησία. Η αστική εταιρεία δεν έχει νομική προσωπικότητα. Μπορεί, όμως, να αποκτήσει νομική προσωπικότητα, εφόσον επιδιώξει σκοπό οικονομικό και τηρεί τις διαπιστώσεις δημοσιότητας οι οποίες προβλέπονται από τον εμπορικό νόμο για τις ομόρρυθμες εμπορικές εταιρείες.

Από τη νομική προσωπικότητα απορρέουν ποικίλες συνέπειες. Το νομικό πρόσωπο της εταιρείας είναι νέο πρόσωπο, ανεξάρτητο από τις εταιρείες. Το νομικό πρόσωπο της εταιρείας έχει ανάγκη εξατομίκευσης, ανάλογα με εκείνες του φυσικού προσώπου. Έτσι, η εμπορική εταιρεία έχει ίδιο όνομα (επωνυμία), ίδια κατοικία (έδρα) και ίδια εθνικότητα. Ειδικότερα, έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

α. Ικανότητα δικαίου, δηλαδή ικανότητα να είναι φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

β. Ικανότητα να είναι διάδικος και να παρίσταται στο δικαστήριο ιδίω ονόματι (άρθρο 62 εδ. α 63 παρ.1 εδ. α Κ Ποκ. Δ).

γ. Πτωχευτική ικανότητα, αν έχει εμπορική ιδιότητα.

δ. Επωνυμία. Η επωνυμία αποτελεί μέσο εξατομiκευσης του εμπόρου στις εμπορικές συναλλαγές. Με την επωνυμία και τη μορφή του φυσικού ή νομικού προσώπου, που αποκτά κατά τις συναλλαγές, ο έμπορος υπογράφει και συναλλάσσεται, ενάγει και ενάγεται. Το νομικό πρόσωπο που δεν είναι έμπορος εξατομικεύεται με ονομασία και όχι με επωνυμία.

ε. Έδρα. Στην κατοικία του φυσικού προσώπου αντιστοιχεί η έδρα του νομικού προσώπου. Κατά το άρθρο 64 ΑΚ, το νομικό πρόσωπο έχει έδρα στον τόπο όπου λειτουργεί η διοίκηση αυτού. Από την έδρα καθορίζονται κυρίως η γενική δωσιδικία της εταιρείας, ήτοι το δικαστήριο στο οποίο ανάγεται η εταιρεία





(άρθρο 25 παρ. 2 Κ πολ Δ), η ιθαγένεια της εταιρείας, το αρμόδιο για την κήρυξη της πτώχευσης δικαστήριο (526 εδ. γ' ΕΜπΝ), το επιμελητήριο όπου γίνονται η αναγγελία και η εγγραφή της επωνυμίας (άρθρο 4 Ν. 1089/1980) και διάφορες άλλες δημοσιεύσεις.

στ. Ιθαγένεια. Ο όρος ιθαγένεια χρησιμοποιείται στα φυσικά πρόσωπα και σημαίνει την ιδιότητα του προσώπου ως πολίτη ορισμένης πολιτείας. Για τα νομικά πρόσωπα, και ιδίως για τις εταιρείες, ο νόμος χρησιμοποιεί τις λέξεις ιθαγένεια, εθνικότητα, ελληνική και αλλοδαπή εταιρεία. Η εταιρεία θεωρείται ότι έχει την ελληνική ιθαγένεια όταν έχει την έδρα της διοίκησής της στην Ελλάδα (άρθρο 10 ΑΚ).

ζ. Περιουσία της εταιρείας. Το νομικό πρόσωπο της εταιρείας έχει δική του περιουσία (εταιρική περιουσία), διάφορη της «ατομικής περιουσίας των εταίρων». Εξ αυτών συνάγεται:

αα. Η εταιρική περιουσία ανήκει στο νομικό πρόσωπο της εταιρείας. Το δικαίωμα των εταίρων στην εταιρική περιουσία είναι ιδιόρρυθμο ενοχικής φύσης, ακόμα και αν οι εισφορές αποτελούνται από ακίνητα. H ιδιορρυθμία συνίσταται στο ότι ο εταίρος δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως δανειστής της εταιρείας για το ποσόν της εισφοράς του και ούτε μπορεί να ζητήσει τη διανομή της εταιρικής περιουσίας πριν από το πέρας της εκκαθάρισης (άρθρο 761 ΑΚ).

ββ. Η εταιρική περιουσία είναι υπέγγυα αποκλειστικά στους εταιρικούς δανειστές. Αυτοί δεν μπορούν να επιληφθούν για την ικανοποίησή τους τις ατομικές περιουσίες των εταίρων, εκτός αν πρόκειται για ομόρρυθμους εταίρους.

γγ. Συμψηφισμός μεταξύ απαιτήσεων της εταιρείας κατά τρίτων και απαιτήσεων τρίτων κατά των εταίρων αποκλείεται. Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα.

6.3 Προσωπικές και Κεφαλαιουχικές Εμπορικές Εταιρείες

Οι εμπορικές εταιρείες διακρίνονται σε προσωπικές και κεφαλαιουχικές:

Στις πρώτες λαμβάνεται υπ' όψη το προσωπικό κυρίως στοιχείο, τα πρόσωπα των εταίρων.

Στις δεύτερες λαμβάνεται υπ' όψη το κεφαλαιουχικό στοιχείο, δηλαδή το μέγεθος των

εισφορών των εταίρων.

Προσωπικές εταιρείες είναι η ομόρρυθμη, η ετερόρρυθμη και η αφανής εταιρεία (βλ. Ρόκα Ν., Εμπορικές εταιρείες, σελ. 4). Οι κανόνες σύστασης και λειτουργίας των προσωπικών εταιρειών διέπονται από τις διατάξεις του αστικού κώδικα για τις εταιρείες (βλ. άρθρο 18 ΕμπΝ).

Κεφαλαιουχικές εταιρείες είναι η ανώνυμη εταιρεία και η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, η οποία, όμως, παρουσιάζει και προσωπικά στοιχεία (βλ. Βούτση, Εταιρείες εμπορικού δικαίου, 1986), και ο συνεταιρισμός (βλ. Ρόκα Ν, ό.π., σελ. 4).

7. ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (Ο.Ε.)




τον ορισμός των εταιρειών τα Χαρακτηριστικά των εταιρειών

τις προσωπικές και κεφαλαιουχικές εμπορικές εταιρείες

7.1 Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε)

Η ομόρρυθμη εταιρεία είναι προσωπική εμπορική εταιρεία της οποίας όλα τα μέλη, οι ομόρρυθμοι εταίροι, ευθύνονται απεριόριστα με όλη τους την περιουσία και σε ολόκληρο (αλληλέγγυα) για τις εταιρικές υποχρεώσεις (άρθρο 20 και 22 ΕμπΝ).

Τα χαρακτηριστικά της ομόρρυθμης εταιρείας είναι τα εξής:

α. Εμπορική εταιρεία. Η ομόρρυθμη εταιρεία είναι εμπορική εταιρεία κατά το ουσιαστικό σύστημα. Κατά τη κρατούσα άποψη, την εμπορική ιδιότητα έχουν και οι ομόρρυθμοι εταίροι (βλ. Ρόκα Ν., Εμπορικές εταιρείες, σελ. 65).

β. Νομική προσωπικότητα. Η ομόρρυθμη εταιρεία έχει νομική προσωπικότητα (βλ. άρθρο 784 ΑΚ).

γ. Επωνυμία. Η ομόρρυθμη εταιρεία έχει επωνυμία, με την οποία εμφανίζεται στις εμπορικές συναλλαγές. Η επωνυμία της, σε εταιρική (επωνυμία), σχηματίζεται από τα ονόματα των (ομόρρυθμων) εταίρων, όλων ή μερικών ή ενός. Στη τελευταία περίπτωση, τα παραλειπόμενα ονόματα δηλώνονται με την προσθήκη των λέξεων «και Συντροφιά» («και Σία»).

δ. Εταιρική περιουσία. Η ομόρρυθμη εταιρεία έχει δική της ξεχωριστή εταιρική περιουσία.

ε. Ευθύνη εταίρων. Οι ομόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται απεριόριστα για τις εταιρικές υποχρεώσεις. Η ευθύνη εταίρων για τα εταιρικά χρέη είναι απεριόριστη, με την έννοια ότι αυτοί ευθύνονται, όχι μόνο με τις μέχρι τώρα τις εισφορές τους, αλλά και με τις ατομικές τους περιουσίες που δεν έχουν εισφέρει στην εταιρεία.

Η ευθύνη για τα εταιρικά χρέη των εταίρων είναι και εις ολόκληρο, δηλαδή δεν ευθύνεται μόνο το νομικό πρόσωπο της εταιρείας με την εταιρική του περιουσία, αλλά και κάθε εταίρος με την ατομική του περιουσία (βλ. άρθρο 48 ΑΚ).

7.2 Τα πλεονεκτήματα της Ομόρρυθμης Εταιρείας

Τα πλεονεκτήματα της ομόρρύθμης εταιρείας είναι τα εξής:

Απλή μορφή εταιρείας. Εύκολη σύσταση.



Επιτυχής καταμερισμός εργασίας της διοίκησης της εταιρείας, ανάλογα με τα προσόντα και τις

ειδικές ικανότητες των εταίρων. Μεγαλύτερη δυνατότητα δανεισμού από τις τράπεζες σε σχέση με την ατομική επιχείρηση. Η Ο.Ε. έχει χαμηλό συντελεστή φορολόγησης (25% επί του φορολογητέου εισοδήματος το

2002).

7.3 Τα Μειονεκτήματα της Ομόρρυθμης Εταιρείας

Τα μειονεκτήματα της ομόρρυθμης εταιρείας είναι τα εξής:

Η απεριόριστη και εξ ολοκλήρου ευθύνη των εταίρων.

Επειδή η εταιρεία βασίζεται στην καλή συνεργασία των εταίρων, είναι εύκολο να υπάρξουν

αντιπαραθέσεις και εντάσεις μεταξύ τους, οι οποίες να οδηγήσουν και στη διάλυση της εταιρείας. Η προσωπικότητα των εταίρων έχει τεράστια σημασία για την επιχείρηση, τόσο για τη ζωή της, όσο και για την επιχειρηματική της δράση.

Η εταιρική σύμβαση μπορεί να προβλέπει ότι η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων θα ασκείται από έναν ή περισσότερους διαχειριστές. Διαχειριστής μπορεί να διορισθεί εταίρος ή τρίτος, μη εταίρος. Συνήθως, το καταστατικό ορίζει έναν ή περισσότερους εταίρους διαχειριστές και καθορίζει τον τρόπο ενέργειας αυτών ή λήψης αποφάσεων, ατομικώς ή συλλογικώς, κατά ομοφωνία ή κατά πλειοψηφία. Ο διορισμός των διαχειριστών υπόκειται σε διατυπώσεις δημοσιότητας.

Ο διαχειριστής έχει την επιμέλεια των υποθέσεων του νομικού προσώπου της εταιρείας και την αντιπροσώπευση αυτού, δηλαδή έχουν την αρμοδιότητα δικαστικά να διευθύνουν, να διοικούν και να υπογράφουν επ' ονόματι της εταιρείας. Ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των διαχειριστών, εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις περί εντολής του αστικού κώδικα (68, 154, 713-723 ΑΚ).

8. ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (Ε.Ε.)


τα βασικά χαρακτηριστικά της ετερόρρυθμης εταιρείας

τις διαδικασίες ίδρυσης ομόρρυθμης και ετερόρρυθμης εταιρείας

8.1 Ορισμός και Βασικά Χαρακτηριστικάς

Ο τύπος αυτός εταιρείας προτιμάται όταν μεταξύ των εταίρων περιλαμβάνονται και πρόσωπα που δεν επιθυμούν να ευθύνονται αλληλέγγυα και απεριόριστα, δηλαδή με ολόκληρη την προσωπική τους περιουσία. Τα μέλη αυτά λέγονται ετερόρρυθμα και ευθύνονται για τα χρέη της επιχείρησης μόνο μέχρι του ποσού της εισφοράς τους.



Ετερόρρυθμη είναι η εμπορική εταιρεία της οποίας ο ένας ή περισσότεροι εταίροι ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τις εταιρικές υποχρεώσεις (ομόρρυθμοι εταίροι), ενώ ένας ή περισσότεροι εταίροι ευθύνονται σε μικρότερο βαθμό, συνήθως μέχρι του ποσού της εισφοράς τους (ετερόρρυθμοι εταίροι) (ΕμπΝ 23-24).

Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό, χαρακτηριστικά της ετερόρρυθμης εταιρείας είναι η εταιρική επωνυμία, η περιορισμένη ευθύνη ενός ή περισσότερων εταίρων και η απεριόριστη και σε ολόκληρο βαθμό ευθύνη ενός ή περισσοτέρων εταίρων. Ειδικότερα:

α. Επωνυμία. Η επωνυμία της Ε.Ε. σχηματίζεται μόνον από τα ονόματα των ομόρρυθμων εταίρων, όλων ή μερικών ή ενός (ΕμπΝ 23). Το όνομα ετερόρρυθμου εταίρου δεν μπορεί να υπάρχει στην εταιρική επωνυμία (ΕμπΝ 25). Οι ετερόρρυθμοι και οι ομόρρυθμοι εταίροι των οποίων το όνομα δεν περιλαμβάνεται στην εταιρική επωνυμία υποδηλώνεται με την προσθήκη των λέξεων «και Σία». Αν, παρά την απαγόρευση του νόμου, περιληφθεί το όνομα ετερόρρυθμου εταίρου στην επωνυμία, αυτός ευθύνεται ως ομόρρυθμος.

β. Ευθύνη των ομορρύθμων εταίρων. Οι ομόρρυθμοι εταίροι της ετερόρρυθμης εταιρείας ευθύνονται για τις εταιρικές υποχρεώσεις, όπως ακριβώς και οι εταίροι της ομόρρυθμης εταιρείας.

γ. Περιορισμένη ευθύνη των ετερόρρυθμων εταίρων. Στο ΕμπΝ (άρθρο 23, 24) o ομόρρυθμος εταίρος χαρακτηρίζεται και ως απλός χρηματοδότης. Οι ετερόρρυθμοι εταίροι πρέπει, πάντως, να θεωρηθούν κατά κυριολεξία εταίροι, εφόσον η Ε.Ε. πρέπει εξ ορισμού να έχει τουλάχιστον έναν ομόρρυθμο και έναν ετερόρρυθμο εταίρο. Ο ετερόρρυθμος εταίρος μπορεί να εισφέρει στην εταιρεία όχι μόνο χρήματα, αλλά και καθετί το οποίο έχει περιουσιακή αξία, (κινητά, ακίνητα δικαιώματα κ.λπ.).

Δεν μπορεί να εισφέρει την εργασία του (ΕμπΝ. 27). Η εισφορά σε είδος αποτιμάται στο καταστατικό. Το τμήμα του κεφαλαίου το οποίο συγκροτείται από εισφορές των ετερορρύθμων εταίρων πρέπει ν' αναγράφεται στο καταστατικό, αλλιώς ο οριζόμενος σε αυτό ως ετερόρρυθμος εταίρος θεωρείται ομόρρυθμος εταίρος.

Αν ο ετερόρρυθμος εταίρος καταβάλει την εισφορά του, ουδεμία προσωπική ευθύνη έχει έναντι των εταιρικών δανειστών. Οι ετερόρρυθμοι εταίροι είναι μόνον εταίροι, αλλά η ευθύνη τους για τις εταιρικές υποχρεώσεις είναι περιορισμένη. Αυτοί ευθύνονται, συνήθως, μέχρι της εισφοράς τους (ΕμπΝ 26) ή μέχρι του μεγαλύτερου ποσού το οποίο ορίζεται στο καταστατικό. O ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει εμπορική ιδιότητα, όπως ο ομόρρυθμος εταίρος (βλ. Ρόκα Ν, ό.π., σελ. 83 επ.).

Αν κάποιος εταίρος αποχωρήσει από την επιχείρηση, τότε αυτή μπορεί να διαλυθεί ή να έχει μία διαφορετική τύχη, σύμφωνη με αυτά τα οποία ορίζει το καταστατικό. Είναι δυνατή η μεταβίβαση μεριδίων ορισμένων εταίρων, όταν για μία τέτοια μεταβίβαση συμφωνούν όλοι οι υπόλοιποι εταίροι.

Ο νόμος (ΕμπΝ 27) απαγορεύει στον ετερόρρυθμο εταίρο να κάνει πράξεις διαχείρισης της εταιρείας. Η διαχείριση της εταιρείας ανήκει στους ομόρρυθμους εταίρους, ενώ οι ετερόρρυθμοι αποκλείονται αυτής (άρθρο 24 ΕμπΝ). Γίνεται, όμως, δεκτό ότι στην απαγόρευση εμπίπτουν γενικά οι λεγόμενες πράξεις «εξωτερικής διαχείρισης», δηλαδή οι πράξεις με τις οποίες η εταιρεία υποχρεούται έναντι των τρίτων (αγορές, πωλήσεις, υπογραφή συναλλαγματικών, δάνεια για λογαριασμό της εταιρείας κ.λπ.). Τις πράξεις αυτές δεν μπορεί να τις εκτελεί ο ετερόρρυθμος εταίρος, ούτε κατ' εξουσιοδότηση ή εντολή του διαχειριστή.



Πράξεις, όμως, εσωτερικής διαχείρισης μπορεί να τις εκτελεί και ο ετερόρρυθμος εταίρος. Έτσι, έχει δικαίωμα ψήφου, γνώμης, παροχής συμβουλών, εποπτείας και ελέγχου, καθώς και συμμετοχής στις διασκέψεις των εταίρων για τη λήψη απόφασης, τροποποίησης του καταστατικού, συγχώνευσης ή μετασχηματισμού της εταιρείας, αντικατάστασης ή ανάκλησης των διαχειριστών.

Τα βασικά μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα της ομόρρυθμης εταιρείας ισχύουν και στην περίπτωση της ετερόρρυθμης εταιρείας.

8.2 Διαδικασίες Ίδρυσης Ομόρρυθμης & Ετερόρρυθμης Εταιρείας

Εφόσον έχει επιλεχθεί η επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος της νέας εταιρείας και ο επιχειρηματίας γνωρίζει το σκοπό και τον τύπο της, είναι σκόπιμο να επισκεφθεί το οικείο Επιμελητήριο, για να βεβαιωθεί ότι η συγκεκριμένη επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος δεν έχουν ήδη δοθεί σε κάποια άλλη Ομόρρυθμη ή Ετερόρρυθμη Εταιρεία και είναι σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου. Κατά την επίσκεψη αυτή στο Επιμελητήριο, πρέπει να καταθέσει συμπληρωμένη μία αίτηση και ένα παράβολο. Εάν η επιλεγμένη επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος είναι αποδεκτά, θα του δοθεί βεβαίωση Προέγκρισης Επωνυμίας.

Στην περίπτωση όπου η επωνυμία που έχει επιλέξει ήδη χρησιμοποιείται ή δεν είναι συμβατή με τις απαιτήσεις του νόμου, ο επιχειρηματίας θα πρέπει να επιλέξει νέα επωνυμία. Το στάδιο αυτό της Προέγκρισης Επωνυμίας δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά είναι χρήσιμο να γίνει πριν από τη σύνταξη και υπογραφή του καταστατικού, για να βεβαιωθεί ο επιχειρηματίας ότι η επωνυμία που επέλεξε είναι δεκτή και να μη χρειαστεί να κάνει αλλαγές στο καταστατικό.

Στη συνέχεια, πρέπει να προχωρήσει στη σύνταξη του ιδιωτικού συμφωνητικού - καταστατικού της εταιρείας. Το καταστατικό αποτελεί το έγγραφο της σύστασης της εταιρείας, αλλά επίσης προδιαγράφει και όλα τα βασικά θέματα που αφορούν τις σχέσεις των μετόχων, τη διοίκηση της εταιρείας, θέματα που αφορούν τη διάρκεια ζωής της, αλλά και τη διάλυσή της. Το καταστατικό υπογράφεται από όλους τους εταίρους και δεν χρειάζεται να συνταχθεί από, ή να υπογραφεί σε, συμβολαιογράφο.

Οι συμβαλλόμενοι εταίροι μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Το έγγραφο αυτό απαιτείται για την απόδειξη και όχι για τη σύσταση της εταιρείας (βλ. άρθρο 39 ΕμπΝ - βλ. όμως και Ρόκα Ν., ό.π., σελ. 76). Επομένως, η εταιρεία συνιστάται άτυπα με μόνη τη συναίνεση των μερών, εκτός αν η τήρηση τύπου απαιτείται από άλλες διατάξεις, όπως για την εισφορά ακινήτου (άρθρο 369 ΑΚ).

Το καταστατικό περιλαμβάνει το όνομα και τη κατοικία των εταίρων, την εταιρική επωνυμία, το όνομα των διαχειριστών, το είδος και την αξία των εισφορών και τη διάρκειά της (πρβλ. άρθρ. 43 ΕμπΝ). Εκτός αυτών, το καταστατικό πρέπει να περιέχει τουλάχιστον τον εταιρικό σκοπό και το χαρακτήρα της εταιρείας.

Το Επιμελητήριο, εφόσον ελέγξει την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο, θεωρεί το καταστατικό για τον έλεγχο του δικαιώματος χρήσης της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου.

Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού, πρέπει να καταβάλλει στη Δ.Ο.Υ. έδρας το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου (ΦΣΚ), ο οποίος ανέρχεται σε 1% επί του ύψους του μετοχικού κεφαλαίου. Για την καταβολή του ΦΣΚ πρέπει να προσκομίσει δύο αντίγραφα του καταστατικού (εκ των οποίων το ένα είναι αυτό που έχει θεωρηθεί από το επιμελητήριο), επιταγή με το προδιαγραμμένο ποσό και δήλωση ΦΣΚ εις διπλούν. Θα θεωρηθεί το καταστατικό και θα του επιστραφεί, επίσης, το διπλότυπο



καταβολής και το ένα από τα δύο αντίγραφα της δήλωσης ΦΣΚ. Στη συνέχεια, πρέπει να θεωρήσει το καταστατικό στο Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων, όπου καταβάλλονται ποσά 0,5% και 1% επί του εταιρικού κεφαλαίου αντίστοιχα.

Δύο αντίγραφα του θεωρημένου καταστατικού από το Επιμελητήριο, τη Δ.Ο.Υ. κατά την καταβολή του ΦΣΚ, το Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων κατατίθενται στο Πρωτοδικείο έδρας για δημοσίευση. Η δημοσίευση αυτή αποτελεί την πράξη ίδρυσης σύστασης της Ο.Ε. ή της Ε.Ε.M

Εντός δύο μηνών από τη σύσταση της εταιρείας, πρέπει να εγγραφεί η εταιρεία στο οικείο Επιμελητήριο. Για την εγγραφή πρέπει να προσκομιστούν δικαιολογητικά για τα οποία μπορείτε να πληροφορηθείτε στα κατά τόπους Επιμελητήρια. Το επόμενο βήμα στη διαδικασία σύστασης της Ο.Ε ή της Ε.Ε. είναι η έναρξη εργασιών στη Δ.Ο.Υ. έδρας. Στη συνέχεια, ο επιχειρηματίας θα προχωρήσει στις απαραίτητες διαδικασίες για τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων.

9. ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (Ε.Π.Ε.)


Τα βασικά χαρακτηριστικά της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.)

τη διαδικασία ίδρυσης μιας Ε.Π.Ε.


Η Ε.Π.Ε. είναι εταιρεία εμπορική, με νομική προσωπικότητα, της οποίας το κεφάλαιο διαιρείται σε ίσα τμήματα, τα εταιρικά μερίδια, που δεν μπορούν να παρασταθούν με μετοχές, και της οποίας οι εταίροι ευθύνονται περιορισμένα μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. Η Ε.Π.Ε. αποτελεί εταιρεία κεφαλαίου ή κεφαλαιουχικού τύπου. Επιλέγεται όταν κανένας εταίρος δεν δέχεται να διακινδυνεύσει την προσωπική του περιουσία. Το κεφάλαιο που απαιτείται για την ίδρυση μίας Ε.Π.Ε. είναι μικρό (το λιγότερο 600 ευρώ). Ο φορολογικός συντελεστής είναι 35% επί των κερδών.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της Ε.Π.Ε. είναι τα εξής:

α. Η περιορισμένη ευθύνη όλων των εταίρων.

β. Η Ε.Π.Ε. για την επιδίωξη του σκοπού της χρησιμοποιεί κεφάλαιο. Το κεφάλαιο διαιρείται σε εταιρικά μερίδια. Όμως, κάθε εταίρος, ανεξάρτητα από τα μερίδια τα οποία ανήκουν σε αυτόν, έχει μία μόνο μερίδα συμμετοχής. Δεν επιτρέπεται, όμως, η παράσταση των εταιρικών μεριδίων σε μετοχές (άρθρ. 1 Ν. 3190/1985).

γ. Η Ε.Π.Ε. έχει νομική προσωπικότητα.

δ. Είναι εμπορική από το νόμο (τυπικό κριτήριο), ακόμη και αν ο σκοπός της δεν φανερώνει εμπορική



επιχείρηση.

ε. Έχει επωνυμία, η οποία σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσοτέρων εταίρων, είτε από το είδος της ασκούμενης επιχείρησης. Πάντως, στην επωνυμία πρέπει να περιέχονται ολογράφως οι λέξεις «εταιρεία περιορισμένης ευθύνης».

στ. Η Ε.Π.Ε. συνδυάζει και το προσωπικό στοιχείο (προσωπική εταιρεία) και το κεφαλαιουχικό (Α.Ε.).

Το εταιρικό κεφάλαιο διαιρείται σε ισότιμα μερίδια, τα εταιρικά μερίδια. Τα εταιρικά μερίδια δεν μπορούν να ενσωματωθούν σε έγγραφο τίτλο ο οποίος έχει το χαρακτήρα αξιόγραφου (άρθρ. 27 παρ. 2). Τα εταιρικά μερίδια δεν μπορούν να έχουν αξία μικρότερη των δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών, μπορούν, όμως, να έχουν ονομαστική αξία πολλαπλάσια του ποσού αυτού (20.000, 30.000).

Κάθε εταίρος μετέχει στην Ε.Π.Ε. τουλάχιστον με ένα εταιρικό μερίδιο. Μπορεί, όμως, να μετέχει και με περισσότερα. Το εταιρικό μερίδιο ή τα τυχόν περισσότερα εταιρικά μερίδια κάθε εταίρου αποτελούν τη μερίδα συμμετοχής (άρθρο 27 παρ. 1 Ν. 3190/55). Επομένως, κάθε εταίρος έχει μία μόνο μερίδα συμμετοχής, μπορεί, όμως, να έχει περισσότερα εταιρικά μερίδια. Το εταιρικό μερίδιο είναι μεταβιβάσιμο με πράξη εν ζωή, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο καταστατικό. Η μεταβίβαση του εταιρικού μεριδίου γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, με εγγραφή στο βιβλίο των εταίρων και τήρηση διατυπώσεων ή δημοσιότητας (άρθρο 28 παρ. 3 και 31 παρ. 2). Ο νόμος απαγορεύει να τεθεί στο καταστατικό διάταξη η οποία ν' αποκλείει τη μεταβίβαση εταιρικών μερίδων λόγω αιτίας θανάτου. Μπορεί, όμως, να ορισθεί ότι στις περιπτώσεις αυτές το εταιρικό μερίδιο θα εξαγοράζεται από πρόσωπο το οποίο υποδεικνύεται από την εταιρεία (άρθρο 29).

Η μερίδα συμμετοχής υποδηλώνει το σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων κάθε εταίρου στην Ε.Π.Ε. Ο νόμος περιέχει λεπτομερείς διατάξεις, οι οποίες είναι, κατά κύριο λόγο, ενδοτικού δικαίου και μπορούν να τροποποιούνται από το καταστατικό.

Η Ε.Π.Ε. έχει δύο υποχρεωτικά όργανα, τη συνέλευση των εταίρων και τους διαχειριστές. Μετά τη τροποποίηση του Ν. 3190/55 από το ΠΔ 319/1986, οι μεγάλες Ε.Π.Ε. πρέπει να έχουν υποχρεωτικά και ελεγκτές.

Η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και η εκπροσώπηση του νομικού προσώπου της εταιρείας ανήκει στους διαχειριστές. Αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, η διαχείριση και εκπροσώπηση ανήκει σε όλους τους εταίρους, οι οποίοι δρουν συλλογικά - νόμιμη διαχείριση (άρθρο 16).

Η νόμιμη διαχείριση αποκλείεται, αν με το καταστατικό ή με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων, η οποία λαμβάνεται με τη συνήθη πλειοψηφία, η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και η εκπροσώπηση της εταιρείας ανατέθηκε σε έναν ή περισσότερους διαχειριστές. Αυτοί μπορεί να είναι εταίροι ή μη εταίροι, να διορίζονται για ορισμένο χρόνο ή αόριστο (άρθρο 17 παρ. 1).

Ο διορισμός του διαχειριστή με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων υπόκειται στις διατυπώσεις δημοσιότητας (άρθρο 8).

Οι διαχειριστές εκπροσωπούν το νομικό πρόσωπο της Ε.Π.Ε. και έχουν την εξουσία να ενεργούν στο όνομά της κάθε πράξη διαχείρισης και διάθεσης, εφόσον ανάγεται στο σκοπό της εταιρείας. Εξαιρούνται τα θέματα για τα οποία έχει αποκλειστική αρμοδιότητα η συνέλευση των εταίρων (14 παρ. 2).



Στη νόμιμη διαχείριση οι διαχειριστές ενεργούν συλλογικά και απαιτείται σύμπραξη όλων των διαχειριστών - εταίρων για τη δέσμευση της εταιρείας.

Από τα καθαρά κέρδη αφαιρείται ετησίως το 1/20 για το σχηματισμό αποθεματικού. Η αφαίρεση αυτή παύει να είναι υποχρεωτική όταν το αποθεματικό φθάσει το 1/3 του κεφαλαίου. Μετά την αφαίρεση του αποθεματικού, το απομένον διανέμεται μεταξύ των εταίρων κατά το λόγο των εισφορών τους (άρθρο 35 παρ. 1).

9.2 Διαδικασία Ίδρυσης Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.)

Τα βήματα για την ίδρυση μίας Ε.Π.Ε. είναι τα ακόλουθα:

(1) Σύνταξη ΚαταστατικούΣτο καταστατικό περιέχονται υποχρεωτικά ορισμένα στοιχεία, όπως το όνομα, το επάγγελμα, η κατοικία και η ιθαγένεια των εταίρων, η έδρα της εταιρείας, η επωνυμία της, το κεφάλαιό της και ο σκοπός αυτής, η διάρκεια και ορισμένα άλλα στοιχεία (άρθρο 6 παρ. 2 Ν. 3190/85).Ο νόμος, όμως, επιτρέπει να περιληφθούν στο καταστατικό και άλλες συμφωνίες, όπως για συμπληρωματικές εισφορές, απαγόρευση μεταβίβασης εταιρικών μεριδίων, έλεγχο διαχείρισης και άλλα τα οποία απαριθμούνται στο άρθρο 633 (δυνητικά στοιχεία).

(2) Προέγκριση επωνυμίας

(3) Καταβολή στο Δικηγορικό Σύλλογο γραμματίου προείσπραξης:για το συμπράττοντα δικηγόρο, ο οποίος θα παρίσταται υποχρεωτικά στην υπογραφή του καταστατικού στο συμβολαιογραφείο.

(4) Υπογραφή του καταστατικού συστάσεως της ΕΠΕ ενώπιον συμβολαιογράφου:θα πρέπει να προσκομιστούν το σχέδιο καταστατικού, τα Α.Φ.Μ. των μετόχων και οι ταυτότητές τους και το γραμμάτιο προείσπραξης από το Δικηγορικό Σύλλογο. Το καταστατικό υπογράφεται από τα ιδρυτικά μέλη της Ε.Π.Ε. και το δικηγόρο, ο οποίος παρίσταται.

Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 2081/92, το υπογεγραμμένο καταστατικό της συστηνόμενης Ε.Π.Ε. σε δύο αντίγραφα προσκομίζεται στο οικείο επιμελητήριο, μαζί με τον αύξοντα αριθμό κράτησης επωνυμίας (αν έχετε πάρει από το επιμελητήριο τέτοιον αριθμό), δύο χαρτόσημα και μία αίτηση.

Το επιμελητήριο, εφόσον ελέγξει την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο, θεωρεί το καταστατικό για τον έλεγχο του δικαιώματος χρήσης της επωνυμίας και διακριτικού τίτλου.

(5) Καταβολή Φόρου στη Δ.Ο.Υ. Έδρας & Θεώρηση Καταστατικού στο Ταμείο Νομικών & το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων

Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού, πρέπει να καταβάλει ο επιχειρηματίας στη Δ.Ο.Υ. έδρας το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου (ΦΣΚ), ο οποίος ανέρχεται σε 1% επί του ύψους του μετοχικού κεφαλαίου. Επίσης, θα πληρώσει παράβολο Δημοσίου και ΤΑΠΕΤ, το κόστος των οποίων ανέρχεται σε 350 ευρώ περίπου. Το παράβολο αυτό αφορά τη μετέπειτα δημοσίευση της ανακοίνωσης της εταιρείας από το Εθνικό Τυπογραφείο.




Για την καταβολή του ΦΣΚ πρέπει να προσκομίσει ο επιχειρηματίας δύο αντίγραφα του καταστατικού (εκ των οποίων το ένα είναι αυτό που έχει θεωρηθεί από το επιμελητήριο), επιταγή με το προδιαγραμμένο ποσό και δήλωση ΦΣΚ εις διπλούν. Θα θεωρηθεί το καταστατικό και θα του επιστραφεί, επίσης, το διπλότυπο καταβολής και το ένα από τα δύο αντίγραφα της δήλωσης ΦΣΚ. Στη συνέχεια, πρέπει να θεωρήσει το καταστατικό στο Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων, όπου καταβάλλονται ποσά 0,5% και 1% επί του εταιρικού κεφαλαίου αντίστοιχα.

(6) Επίσκεψη στο ΠρωτοδικείοΜέσα σε ένα μήνα από την υπογραφή του καταστατικού της εταιρείας, ο επιχειρηματίας πρέπει να το καταθέσει στο Πρωτοδικείο έδρας για την έγκριση της σύστασής της.

Στο Πρωτοδικείο πρέπει να καταθέσει:

1. δύο αντίγραφα του καταστατικού, θεωρημένα από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την καταβολή του ΦΣΚ και το οικείο επιμελητήριο για την επωνυμία,

2. παράβολο και ΤΑΠΕΤ,

3. περίληψη καταστατικού και

4. αίτηση.

Στη συνέχεια, εκδίδεται η απόφαση με την οποία εγκρίνεται η σύσταση της εταιρείας και καταχωρείται στο Μητρώο Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης.

(7) Δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και ολοκλήρωση των τελευταίων βημάτωνΗ αρμόδια αρχή που εκδίδει την απόφαση έγκρισης της σύστασης της εταιρείας αποστέλλει στο Εθνικό Τυπογραφείο ανακοίνωση περί της σύστασης της εταιρείας προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Εντός δύο μηνών από τη σύσταση της εταιρείας, πρέπει να εγγραφεί η εταιρεία στο οικείο επιμελητήριο. Για την εγγραφή πρέπει να προσκομισθούν δικαιολογητικά για τα οποία μπορείτε να πληροφορηθείτε στα κατά τόπους Επιμελητήρια.

Εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία που εκδίδεται από την αρμόδια αρχή η απόφαση σύστασης της εταιρείας, πρέπει να κάνει έναρξη εργασιών στη Δ.Ο.Υ. έδρας. Στη συνέχεια, θα προχωρήσει στις απαραίτητες διαδικασίες για τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων.

10. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (Α.Ε.)


τα βασικά χαρακτηριστικά της ανώνυμης εταιρείας (Α.Ε.)

τη διαδικασία ίδρυσης Α.Ε




Η Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) είναι μία εμπορική κεφαλαιουχική εταιρεία της οποίας το κεφάλαιο διαιρείται σε ισότιμα και μεταβιβάσιμα μερίδια (μετοχές) και στην οποία όλοι οι εταίροι (μέτοχοι) ευθύνονται μέχρι του ποσού της εισφοράς τους.

α. Η Α.Ε. είναι εταιρεία κεφαλαιουχική. Η Α.Ε., για την επιδίωξη του σκοπού της, χρησιμοποιεί απαραίτητα κεφάλαιο ορισμένο αριθμητικώς και διαιρούμενο σε μερίδια ελεύθερα μεταβιβάσιμα. Τα μερίδια ενσωματώνονται σε τίτλους (έγγραφα) και καλούνται μετοχές. Οι εταίροι της Α.Ε. καλούνται μέτοχοι.

β. Η Α.Ε. έχει νομική προσωπικότητα. Επομένως, έχει και δική της περιουσία, η οποία διακρίνεται πλήρως της περιουσίας των μετόχων. Για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνον η εταιρεία, αποκλειόμενης της ευθύνης των μετόχων. Ένα νομικό πρόσωπο υπάρχει και λειτουργεί ανεξάρτητα από τη ζωή και τη δράση των εταίρων. Στις προηγούμενες μορφές εταιρειών, όπως είδαμε, η βιωσιμότητα της εταιρείας βρισκόταν σε συνάρτηση με τη ζωή των εταίρων. Στην ανώνυμη εταιρεία, οι εταίροι μπορεί να πεθάνουν ή να αποχωρήσουν, μεταβιβάζοντας ή πουλώντας τις μετοχές τους. Η υπόσταση της εταιρείας, όμως, δεν επηρεάζεται. Έχει άλλωστε ειπωθεί πως η ανώνυμη εταιρεία είναι νομικά αθάνατη.

γ. Η Α.Ε. είναι εταιρεία εμπορική. Είναι έμπορος από το νόμο (τυπικό σύστημα) , ακόμη και αν ο σκοπός αυτής δεν είναι εμπορική επιχείρηση, ακόμα και στην περίπτωση κατά την οποία ο σκοπός της είναι καθαρά ιδεολογικός (ΚΝ 2190/1920 άρθρο 1).

δ. Η Α.Ε. έχει επωνυμία. Η επωνυμία σχηματίζεται από το είδος της ασκούμενης επιχείρησης. Μπορεί, όμως, να τεθεί και το όνομα ιδρυτή ή άλλου φυσικού προσώπου, πάντως, πρέπει να περιέχονται σε αυτήν οι λέξεις «ανώνυμη εταιρεία» (άρθρο 5).

ε. Η ευθύνη των μετόχων είναι περιορισμένη μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. Η ευθύνη του κάθε εταίρου της ανώνυμης εταιρείας περιορίζεται μέχρι του ποσού της εισφοράς του και δεν αφορά σε καμιά περίπτωση την προσωπική του περιουσία.

στ. Η μεταβίβαση της εταιρικής ιδιότητας είναι καταρχήν ελεύθερη και οποιαδήποτε μεταβολή στο πρόσωπο των εταίρων (θάνατος, πτώχευση, απαγόρευση) δεν επιδρά στην εταιρεία.

ζ. Η Α.Ε. έχει ίδια όργανα διοίκησης. Τα όργανα αυτά είναι η γενική συνέλευση των μετόχων, το διοικητικό συμβούλιο και οι ελεγκτές.

Το κεφάλαιο της εταιρείας είναι χωρισμένο σε ίσα μερίδια, τις μετοχές. Κάθε εταίρος έχει έναν αριθμό μετοχών, μικρό ή μεγάλο. Τις μετοχές αυτές ο μέτοχος μπορεί να τις μεταβιβάσει σε οποιοδήποτε πρόσωπο, είτε αυτό είναι φυσικό, δηλαδή κάποιο άλλο άτομο, είτε είναι νομικό, δηλαδή κάποια άλλη εταιρεία. Ο όρος «μετοχή» σημαίνει το τμήμα του εταιρικού κεφαλαίου, δηλαδή το δικαίωμα του μετόχου και το έγγραφο στο οποίο ενσωματώνεται το δικαίωμα αυτό.

α. Αξία. Το κεφάλαιο της Ανώνυμης Εταιρείας διαιρείται σε ισότιμα μερίδια, τις μετοχές. Η μετοχή εκφράζει ορισμένο χρηματικό ποσό, δηλαδή την ονομαστική της αξία. H ονομαστική αξία όλων των μετοχών που έχουν εκδοθεί από την εταιρεία ισούται προς το μετοχικό κεφάλαιο π.χ. 5.000 : 500 μ.=10 Ευρώ

Η ονομαστική αξία της μετοχής ορίζεται στο καταστατικό, δεν μπορεί όμως να είναι κατώτερη των 100 δρχ. και ανώτερη των 30.000 δρχ. (άρθρα 14 και 30 παρ. 2 Ν. 2190/20). Η ονομαστική αξία της μετοχής δεν συμπίπτει, συνήθως, προς την πραγματική της αξία.



Ανάλογα με την έκβαση των εταιρικών υποθέσεων, η πραγματική αξία της μετοχής (εσωτερική αξία) μπορεί να είναι ανώτερη ή κατώτερη της ονομαστικής αξίας. Διάφορη της ονομαστικής και εσωτερικής αξίας είναι η αγοραία (η χρηματιστηριακή) αξία.

Όλες οι μετοχές της ίδιας σειράς έκδοσης έχουν ίση ονομαστική αξία (αρχή της ισότητας). Τα δικαιώματα τα οποία απορρέουν από κάθε μετοχή είναι ίσα με εξαίρεση τις προνομιούχες μετοχές.

β. Δικαίωμα μετόχων. Η μετοχή υποδηλώνει το σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του μετόχου. Τα δικαιώματα του μετόχου μπορούν να διακριθούν σε περιουσιακά (συμμετοχή στα κέρδη, στο προϊόν της εκκαθάρισης) και προσωπικά (δικαίωμα συμμετοχής και ψηφοφορίας στη γενική συνέλευση). H υποχρέωση του μετόχου συνίσταται στην καταβολή της εισφοράς του.

γ. Αξιόγραφο. Η τρίτη έννοια του όρου μετοχή σημαίνει τον έγγραφο τίτλο (χαρτί) στον οποίο ενσωματώνεται το δικαίωμα του μετόχου. Από την άποψη αυτή, η μετοχή έχει το χαρακτήρα αξιόγραφου. Η άσκηση των δικαιωμάτων του μετόχου προϋποθέτει τη νόμιμη κατοχή από αυτόν του τίτλου της μετοχής.

Οι μετοχές διακρίνονται από τη άποψη του δικαιώματος το οποίο περιέχεται σε αυτές και από τον τρόπο μεταβίβασής τους:

Διάκριση από 'Aποψη περιεχομένου

Διάκριση μετοχών από άποψη τρόπου μεταβίβασης

Η Γενική Συνέλευση (Γ.Σ.) των μετόχων είναι το ανώτατο όργανο της εταιρείας και δικαιούται ν' αποφασίζει για κάθε εταιρική υπόθεση. Οι αποφάσεις αυτές υποχρεώνουν και τους απόντες και τους διαφωνούντες μετόχους (άρθρο 33 Ν. 2190/20).

Έχει αποκλειστική αρμοδιότητα ν' αποφασίζει για τις τροποποιήσεις του καταστατικού, την εκλογή του Διοικητικού Συμβουλίου και των ελεγκτών, έγκριση του ισολογισμού και διάθεση κερδών, έκδοση δανείων με ομολογίες, συγχώνευση, παράσταση ή διάλυση της εταιρείας, διορισμό εκκαθαριστών (άρθρο 3 Ν. 2190/20).

Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι το όργανο το οποίο διοικεί, διευθύνει και εκπροσωπεί την Α.Ε. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είναι τουλάχιστον τρία. Μπορεί να είναι μέτοχοι ή μη μέτοχοι, να λαμβάνουν αντιμισθία ή να μην λαμβάνουν (31i ΕμπΝ και άρθρο 24 Ν. 2190).Η θητεία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των 6 ετών, ούτε βραχύτερη της μίας εταιρικής χρήσης (άρθρ. 21). Όμως, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είναι επανεκλέξιμα.

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκλέγονται από την τακτική Γενική Συνέλευση με τη συνήθη απαρτία και πλειοψηφία, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο καταστατικό. Από αυτόν τον κανόνα υπάρχουν οι εξής εξαιρέσεις:

Η θητεία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου λήγει με το θάνατο, την παραίτηση, τη λήξη της θητείας ή την ανάκληση του μέλους του. Η ανάκληση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου γίνεται ελεύθερα και χωρίς αιτιολογία από τη Γενική Συνέλευση (31 ΕμπΝ). Εφόσον, όμως, τα μέλη έχουν διορισθεί από ορισμένο ή ορισμένους μετόχους, η ανάκληση μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

α. Από τους μετόχους οι οποίοι τους διόρισαν, ελεύθερα και χωρίς αιτιολογία.




β. Από το δικαστήριο για σπουδαίο λόγο, με αίτηση μετόχων οι οποίοι εκπροσωπούν το 1/10 του καταβεβλημένου εταιρικού κεφαλαίου (άρθρ. 18 παρ. 4).

Η Α.Ε. έχει τη δυνατότητα άμεσης αύξησης των κεφαλαίων της με την έκδοση νέων μετοχών και την πώλησή τους στο κοινό. Με άλλα λόγια, η ανώνυμη εταιρεία έχει άμεση πρόσβαση στις αποταμιεύσεις ενός μεγάλου αριθμού νοικοκυριών και άλλων αποταμιευτών. Το στοιχείο αυτό αποτελεί ταυτόχρονα πλεονέκτημα και για τους επενδυτές, αφού, σε απλούς όρους, ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο μπορεί να συμμετάσχει σε μία εταιρεία χωρίς να απαιτείται η ενεργός συμμετοχή στη διοίκησή της, αλλά και χωρίς να απαιτείται η καταβολή χρηματικού ποσού, αφού η κάθε μετοχή αντιπροσωπεύει ένα πολύ μικρό μέρος του όλου κεφαλαίου.

Ο μέτοχος έχει τη δυνατότητα να αποδεσμεύσει το κεφάλαιό του, μεταβιβάζοντας, δηλαδή πουλώντας, τη μετοχή του σε κάποιο άλλο πρόσωπο, φυσικό ή νομικό.

Το κύριο μειονέκτημα της ανώνυμης εταιρείας είναι το ότι το κόστος ίδρυσης είναι μεγάλο και από το νόμο καθορίζεται κατώτατο χρηματικό ποσό το οποίο απαιτείται για τη σύσταση μίας ανώνυμης εταιρείας.

10.2 Διαδικασία Ίδρυσης Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Ε.)

Οι διαδικασίες σύστασης μίας Ανώνυμης Εταιρείας ξεκινούν από τη σύνταξη του Σχεδίου του Καταστατικού της εταιρείας και την Προέγκριση Επωνυμίας.

Στη συνέχεια, και πριν προχωρήσει η υπογραφή του καταστατικού ενώπιον συμβολαιογράφου, πρέπει να καταβληθεί στο Δικηγορικό Σύλλογο γραμμάτιο προείσπραξης για το συμπράττοντα δικηγόρο, ο οποίος θα παρίσταται στην υπογραφή του καταστατικού. Η παρουσία του δικηγόρου κατά την υπογραφή του καταστατικού της Ανώνυμης Εταιρείας είναι υποχρεωτική από το νόμο.

Το ύψος του γραμματίου προείσπραξης για την αμοιβή του δικηγόρου είναι 1% για τα πρώτα πέντε εκατομμύρια του μετοχικού κεφαλαίου και 0,5% για όλο το υπόλοιπο ποσό.

Υπογραφή Καταστατικού ενώπιον συμβολαιογράφουΤο επόμενο βήμα είναι η υπογραφή του Καταστατικού Σύστασης της Ανώνυμης Εταιρείας ενώπιον συμβολαιογράφου. Στο συμβολαιογράφο πρέπει να προσκομίσετε το Σχέδιο Καταστατικού, τα Α.Φ.Μ. των μετόχων και τις ταυτότητές τους, καθώς και το γραμμάτιο προείσπραξης από το Δικηγορικό Σύλλογο.

Στην περίπτωση που κάποιος ή κάποιοι από τους ιδρυτές της εταιρείας είναι άλλες εταιρείες, πρέπει να προσκομίσετε και τα αντίστοιχα νομιμοποιητικά τους έγγραφα.

Το καταστατικό υπογράφεται από τα ιδρυτικά μέλη της ανώνυμης εταιρείας και το δικηγόρο, ο οποίος παρίσταται και έχει συντάξει το σχέδιο καταστατικού. Οι ιδρυτές μπορούν να παρίστανται και να υπογράψουν όλοι αυτοπροσώπως, ή να αντιπροσωπευθούν με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο από άλλα πρόσωπα. Το ύψος της αμοιβής του συμβολαιογράφου για ένα απλό συμβόλαιο σε 4 αντίγραφα ανέρχεται σε 600-620 ευρώ περίπου (ΚΥΑ 74084/23-10-96).



Θεώρηση Καταστατικού & Έγκριση Επωνυμίας στο ΕπιμελητήριοΤο υπογεγραμμένο καταστατικό της συστηνόμενης Α.Ε. σε δύο αντίγραφα προσκομίζεται στο οικείο επιμελητήριο, μαζί με τον αύξοντα αριθμό κράτησης επωνυμίας (αν έχετε πάρει από το επιμελητήριο τέτοιον αριθμό), δύο χαρτόσημα Δημοσίου και μία αίτηση. Το επιμελητήριο, εφόσον ελέγξει την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο, θεωρεί το καταστατικό για τον έλεγχο του δικαιώματος χρήσης της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου.

Καταβολή ΦΣΚ Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού, πρέπει να καταβάλετε στην οικεία ΦΑΕΕ/ΦΑΒΕ το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου (ΦΣΚ), ο οποίος ανέρχεται σε 1% επί του ύψους του μετοχικού κεφαλαίου (άρθρα 17-31, Ν. 1676/86). Για την καταβολή του ΦΣΚ πρέπει να προσκομίσετε δύο αντίγραφα του καταστατικού (εκ των οποίων το ένα είναι αυτό που έχει θεωρηθεί από το επιμελητήριο), επιταγή με το προδιαγραμμένο ποσό και δήλωση ΦΣΚ εις διπλούν.

Θα θεωρηθεί το καταστατικό σας και θα σάς επιστραφεί, επίσης, το διπλότυπο καταβολής και το ένα από τα δύο αντίγραφα της δήλωσης ΦΣΚ.

Καταβολή σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. ποσού για το παράβολο Δημοσίου

Σε οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. θα πληρώσετε παράβολο Δημοσίου και εισφορά υπέρ ΤΑΠΕΤ, σύνολο περίπου 514 ευρώ. Το παράβολο αυτό αφορά τη μετέπειτα δημοσίευση της ανακοίνωσης της εταιρείας από το Εθνικό Τυπογραφείο.

Κατάθεση ποσού υπέρ της επιτροπής ανταγωνισμούΣτην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος (Ε.Τ.Ε.) θα καταθέσετε ποσό ύψους ενός τοις χιλίοις (0,001) επί του μετοχικού κεφαλαίου υπέρ της Επιτροπής στον Ειδικό Λογαριασμό της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Κατάθεση Καταστατικού στη Νομαρχία ή τη Γ.Γ. Εμπορίου

Το επόμενο βήμα για τον επιχειρηματία είναι να καταθέσει στην αρμόδια αρχή το καταστατικό της εταιρείας για την έγκριση της σύστασής της. Η αρμόδια αρχή είναι:

Η Νομαρχία στην οποία υπάγεται η έδρα της εταιρείας

Η Δ/νση Α.Ε. και Πίστεως της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.

Στην αρμόδια αρχή πρέπει να καταθέσετε το ακόλουθα: δύο αντίγραφα του καταστατικού, το ένα θεωρημένο από το οικείο επιμελητήριο για την

επωνυμία, δήλωση του ΦΣΚ, παράβολο και ΤΑΠΕΤ, παραστατικό του γραμματίου είσπραξης της Εθνικής Τράπεζας, σχέδιο της ανακοίνωσης για τη σύσταση της εταιρείας εις τριπλούν (δεν είναι υποχρεωτικό) και

αίτηση.

Στη συνέχεια, εκδίδεται η απόφαση με την οποία εγκρίνεται η σύσταση της εταιρείας και καταχωρείται στο Μητρώο Ανώνυμων Εταιρειών (Μ.Α.Ε.).

Ανακοίνωση στην Εφημερίδα της ΚυβερνήσεωςΗ αρμόδια αρχή που εκδίδει την απόφαση έγκρισης της σύστασης της εταιρείας αποστέλλει στο Εθνικό



Τυπογραφείο ανακοίνωση περί της σύστασης της εταιρείας προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Εντός δύο μηνών από τη σύσταση της εταιρείας, πρέπει να εγγραφεί η εταιρεία στο οικείο επιμελητήριο. Για την εγγραφή πρέπει να προσκομισθούν δικαιολογητικά για τα οποία μπορείτε να πληροφορηθείτε στα κατά τόπους επιμελητήρια.

Έναρξη Εργασιών στη ΦΑΕΕ/ΦΑΒΕΕντός δέκα ημερών από την ημερομηνία που εκδίδεται από την αρμόδια αρχή η απόφαση σύστασης της εταιρείας, πρέπει να κάνετε έναρξη εργασιών στη ΦΑΕΕ/ΦΑΒΕ. Εφόσον οι διαδικασίες σύστασης της Α.Ε. έχουν ολοκληρωθεί και πριν αρχίσει να λειτουργεί η ανώνυμη εταιρεία, χρειάζεται να γίνει η συγκρότηση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας σε σώμα.

Για την έναρξη εργασιών, πρέπει να προσκομισθούν στη ΦΑΕΕ/ΦΑΒΕ τα ακόλουθα δικαιολογητικά (τα δικαιολογητικά αυτά πρέπει να είναι πρωτότυπα ή επικυρωμένα):

1. Έγκριση Νομαρχίας

2. Ανακοίνωση Νομαρχίας

3. ΤΑΠΕΤ

4. Καταστατικό (με τυχόν τροποποιήσεις)

5. Τίτλος Κυριότητας ή μισθωτήριο επαγγελματικής εγκατάστασης

6. Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86 από τον εκπρόσωπο της Α.Ε. (με την οποία θα δηλούται ότι θα προσκομισθεί σε δύο αντίτυπα το ΦΕΚ στο οποίο καταχωρείται η σύσταση της Α.Ε. αμέσως μετά τη δημοσίευση)

7. Αντίγραφο της δήλωσης καταβολής φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και το διπλότυπο πληρωμής

8. Δήλωση έναρξης με τα έντυπα Μ3, Μ6 και Μ7

9. Τέλος έναρξης δραστηριότητας (Ν. 1882/90 άρθρο 19) 660 ευρώ σε επιταγή

10. Εξουσιοδότηση του εκπροσώπου, θεωρημένη για το γνήσιο σε περίπτωση που η δήλωση υποβάλλεται από τρίτο πρόσωπο.

11.1 Σύγκριση Ατομικών Επιχειρήσεων & Εταιρειών

Είναι γεγονός ότι η νομική μορφή της εταιρείας παρουσιάζει διάφορα πλεονεκτήματα σε σχέση με το σχήμα της ατομικής επιχείρησης. Η συγκέντρωση μεγάλων κεφαλαίων, η παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων (δηλαδή παράγουν με χαμηλό κόστος και, για το λόγο αυτό, πωλούν τα προϊόντα σε πιο φθηνή τιμή), η δημιουργία εικόνας στην αγορά, η πιστοληπτική ικανότητα με την οποία μπορούν να πετύχουν χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις, η ορθολογικότητα των αποφάσεων αποτελούν μερικά από αυτά.



Οι εταιρείες, όμως, υστερούν σε κάποιους τομείς σε σχέση με τις ατομικές επιχειρήσεις Αργούν να πάρουν αποφάσεις, λόγω των πολλών οργάνων που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, και έχουν δυσκολία στη διαχείριση των εργαζομένων, των καταστημάτων, καθώς και των συστημάτων παραγωγής και ελέγχου, διότι ο αριθμός τους είναι μεγάλος.

Θα επιμείνουμε, όμως, στην άποψη ότι «ιδανική» νομική μορφή είναι εκείνη που ταιριάζει με τα σχέδια του επιχειρηματία, τον βοηθά να επιτύχει τους στόχους του με το μικρότερο δυνατό κόστος και, βέβαια, δεν αποκλείει τη δυνατότητα επέκτασής του μέσα από αλλαγή της νομικής μορφής της επιχείρησής του. Για παράδειγμα, ένας επιχειρηματίας ο οποίος θέλει να επεκτείνει τις δραστηριότητές του μπορεί να αποκτήσει συνεταίρους και να αλλάξει την επιχείρησή του, μετατρέποντάς την από «ατομική» σε «ομόρρυθμη», με βάση τις διαδικασίες που προβλέπει η νομοθεσία.

12. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Σε αυτή την τελευταία υποενότητα θα αναφερθούμε:

στην επιλογή του κατάλληλου χρόνου

12.1 Η επιλογή του Κατάλληλου Χρόνου

Πολλοί επιτυχημένοι επιχειρηματίες θεωρούν ότι το πιο σημαντικό στοιχείο για την επιτυχία μίας επιχείρησης, ειδικά όταν αυτή βρίσκεται στα πρώτα της βήματα, είναι ο παράγοντας «χρόνος». Με άλλα λόγια, αυτό που αναφέρεται στη λαϊκή ρήση «κάθε πράγμα στον καιρό του». Οι καλές ιδέες είναι αναπόσπαστο στοιχείο μίας επιτυχημένης επιχειρηματικής προσπάθειας.

Πότε, όμως, πρέπει χρονικά η ιδέα να γίνεται πράξη; Πρέπει ο επιχειρηματίας να βιαστεί από το φόβο μήπως τον προλάβουν οι ανταγωνιστές του, εάν έχει κάτι εντελώς καινούργιο να προσφέρει στην αγορά;

Ο επιχειρηματίας θα πρέπει να κινείται γρήγορα μεν, αλλά όχι με προχειρότητα. Θα πρέπει να σχεδιάσει προσεκτικά τις κινήσεις του, ώστε να μη βρεθεί προ εκπλήξεων. Σχεδιάζοντας, θα υπολογίσει την κατάλληλη χρονική στιγμή με βάση την οποία θα πρέπει να μπει στην αγορά. Πολλές φορές, οι επιχειρηματίες μπλέκουν την έννοια του χρόνου με γενικότερα ζητήματα που αφορούν την παραγωγή και προώθηση ενός προϊόντος ή μίας υπηρεσίας.

Ο επιχειρηματίας δεν θα πρέπει να αγνοεί και αυτό που ονομάζουμε «οικονομική συγκυρία», δηλαδή σε τι κατάσταση βρίσκεται γενικότερα η οικονομία όταν αυτός αποφασίζει να κάνει το δικό του επιχειρηματικό εγχείρημα και κατά πόσον οι συνθήκες ευνοούν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, σε περιόδους ύφεσης και υψηλής ανεργίας παρατηρείται μία προσπάθεια από την πλευρά της πολιτείας για ενίσχυση του πνεύματος της επιχειρηματικότητας και αυτοαπασχόλησης ως αντίδοτο στην ανεργία. Σε περιόδους άνθησης υπάρχει ένα κλίμα ευφορίας που πολλές φορές οδηγεί σε επιπόλαιες κινήσεις, οι οποίες καταλήγουν σε αποτυχία.

Συνεπώς, ο χρόνος συνδέεται ιδιαίτερα με την ύπαρξη και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων μίας επιχείρησης, καθώς και με τον αποτελεσματικό επιχειρηματικό σχεδιασμό.




Από τα Λαδάδικα στο Καλοχώρι

Η ελληνική επιχειρηματική ιστορία είναι γεμάτη από περιπτώσεις επιχειρήσεων που ξεκίνησαν από ένα πολύ φτωχό, αλλά φιλόδοξο νέο άνθρωπο που στα πρώτα του βήματα δεν είχε τους απαραίτητους πόρους, αλλά μεγάλα όνειρα, διάθεση για σκληρή δουλειά και ένστικτο στο να ακολουθήσει τα βήματα που περιγράψαμε στη διδακτική ενότητα. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα επιχείρησης, που κυριολεκτικά ξεκίνησε από το μηδέν, είναι αυτή της οικογένειας Χατζόπουλου, που το 1931 κατασκεύαζε χειροποίητες χαρτοσακούλες και έχει πλέον δώσει τη θέση της σε ένα εργοστάσιο, ο μηχανολογικός εξοπλισμός του οποίου ανέρχεται σήμερα σε 1.320.616 ευρώ.

Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι ένα προσφυγόπουλο από τη Μικρά Ασία, όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 δημιουργούσε στα Λαδάδικα της Θεσσαλονίκης, θα έθετε ουσιαστικά τις βάσεις για να γεννηθεί, αρκετές δεκαετίες αργότερα, η μεγαλύτερη βιομηχανία παραγωγής εύκαμπτης συσκευασίας της ελληνικής αγοράς Παράλληλα, μπορούμε να πούμε ότι επιβεβαιώνεται η αντίληψη πως, κατά την εποχή του Μεσοπολέμου, ολοκληρώνεται και η αστικοποίηση των παραγωγικών σχέσεων του ελληνικού χώρου.

Η σημερινή βιομηχανία Α. Χατζόπουλος Α.Ε. ιδρύθηκε πριν από 70 ολόκληρα χρόνια. Η μικρή οικοτεχνία που δημιούργησε στα Λαδάδικα, στην οδό Εδέσσης 5, περιόριζε τότε, αλλά και για αρκετά χρόνια αργότερα, τη δραστηριότητά της στη χειροποίητη κατασκευή χαρτοσακουλών. Ο Αθανάσιος Χατζόπουλος, Μικρασιάτης πρόσφυγας και γόνος πολυμελούς οικογενείας, αποφάσισε να τραβήξει το δικό του δρόμο, έχοντας την ιδέα ότι «Πρέπει να προσφέρει στην αγορά, όπου όλα πουλιόντουσαν χύμα, μία σωστή και εύχρηστη λύση που θα βοηθούσε αποτελεσματικά τον πωλητή και τον αγοραστή», κερδίζοντας ταυτοχρόνως ο ίδιος. Πράγματι, το κατάφερε!

Σώζεται, μάλιστα, στο ιδιότυπο μουσείο που δημιούργησε προς τιμήν του ο γιος του και συνεχιστής της οικογενειακής επιχείρησης, κ. Ελ. Χατζόπουλος, το πρώτο ημερολόγιο με την ένδειξη «Πελάτες - 25 Νοεμβρίου 1931».

Έως το 1935, η παραγωγή είναι εξ ολοκλήρου χειροποίητη. Το 1935 τοποθετείται η πρώτη σακουλοποιητική μηχανή και ένδειξη πως οι εργασίες της μικρής εταιρείας βαίνουν καλώς αποτελεί το γεγονός ότι το 1939, παραμονές του πολέμου, τοποθετείται η δεύτερη σακουλοποιητική μηχανή.

Η περίοδος της κατοχής πέρασε και από το 1945 έως το 1961 η δραστηριότητα αναπτύσσεται, λαμβάνοντας πλέον σαφή βιοτεχνικά χαρακτηριστικά. Σε αυτά τα 16 χρόνια τοποθετούνται συνολικά 11 τέτοιες μηχανές, από τις οποίες οι έξι είναι εγκατεστημένες στην αρχική διεύθυνση της επιχείρησης, την οδό Εδέσσης στον αριθμό 5, και οι άλλες πέντε στη γωνία Βοΐου και Λυκούργου. Κάτι τέτοιο συνέβη λόγω του γεγονότος ότι σε όλο αυτό το διάστημα οι δουλειές πήγαιναν κατ' ευχήν και το μικρό κατάστημα της οδού Εδέσσης δεν μπορούσε να καλύψει τις νέες ανάγκες που είχαν δημιουργηθεί. Και το δεύτερο αυτό κατάστημα, βέβαια, βρισκόταν στην περιοχή των Λαδάδικων, εκεί όπου μέχρι και τη δεκαετία του 1960 χτυπούσε η οικονομική καρδιά της πόλης.



Το 1961 αποτελεί χρονιά-τομή στην ανάπτυξη της εταιρείας. Είναι τότε που κάνει το άλμα και, από βιοτεχνική, μετασχηματίζεται σε βιομηχανική μονάδα. Κτίζεται καινούργιο εργοστάσιο στην οδό 26ης Οκτωβρίου 162, εκεί όπου ακόμα και σήμερα είναι η έδρα και οι εγκαταστάσεις της. Λίγα χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1965, συντελείται και η διαδοχή. Τη διεύθυνση της νέας πλέον βιομηχανίας αναλαμβάνει ο κ. Ελ. Χατζόπουλος, γιος του ιδρυτή. Όλη την περίοδο που ακολουθεί, από το 1968 έως και το 1975. η επιχείρηση εκσυγχρονίζεται. Αντικαθίστανται όλες οι παλιές μηχανές με ό,τι πιο σύγχρονο υπήρχε τότε στον τομέα της σακουλοποίησης. Τελικά, το 1975, η έως τότε ατομική επιχείρηση μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία, με την επωνυμία πλέον «Αθανάσιος Ελ. Χατζόπουλος - Βιομηχανία Επεξεργασίας Χάρτου Α.Ε.».

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1979, ο ιδρυτής Αθανάσιος Χατζόπουλος πεθαίνει και η δραστηριότητα της επιχείρησης επεκτείνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα και όχι μόνο στη Μακεδονία. Από τα καφεκοπτεία του Ηρακλείου και του Ρεθύμνου στα κεντρικά καφεκοπτεία της Αθήνας - του Λουμίδη και του Bravo - ως τη Θράκη, η χαρτοσακούλα Χατζόπουλου κυκλοφορεί ευρύτατα. Η παραγωγή της επιχείρησης, την εποχή εκείνη, καταλάμβανε το 70% της συνολικής αγοράς χαρτοσακούλας.

Ωστόσο, τότε ήταν ακριβώς η περίοδος που η εταιρεία ετοιμαζόταν να κάνει το μεγάλο άλμα και από την παραγωγή της παραδοσιακής χαρτοσακούλας να προχωρήσει στην παραγωγή νέων υλικών για αεροστεγείς συσκευασίες. Επενδύθηκε, τότε, ένα εκατομμύριο δολάρια, ενώ στη συγκεκριμένη αγορά κυριαρχούσαν ήδη δέκα εταιρείες. Μέσα σε διάστημα λιγότερο των 10 χρόνων, δηλαδή γύρω στο 1989, η καινοτόμος τότε απόφαση έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Από την 11η θέση που κατείχε η εταιρεία στο νέο κλάδο που είχε μπει, βρέθηκε στην 3η θέση, κερδίζοντας παράλληλα το πανευρωπαϊκό βραβείο εύκαμπτης συσκευασίας για το σχεδιασμό πρωτοποριακής συσκευασίας των κατεψυγμένων λαχανικών. Δύο χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1991, η εταιρεία κατακτά την κορυφή του συγκεκριμένου κλάδου και το 1993 η διοίκηση της εταιρείας πραγματοποιεί μία επένδυση συνολικού ύψους 440.205 ευρώ, εγκαθιστώντας «τη μεγαλύτερη ως τότε μονάδα στην Ελλάδα, με 8 εκτυπωτικούς πύργους».

Τη διετία 1993-1994 γίνονται νέες επενδύσεις για την επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων και, ταυτοχρόνως, για τοποθέτηση νέου τεχνολογικού εξοπλισμού, οι οποίες διπλασίασαν την παραγωγική ικανότητα του εργοστασίου.

Η σημαντικότερη όμως χρονιά στην ιστορία της εταιρείας του κ Χατζόπουλου υπήρξε το 1996, όταν πλέον, όντας στην κορυφή του κλάδου - με προσωπικό 100 εργαζομένων -, η διαφορά της από τη δεύτερη εταιρεία του κλάδου ήταν σημαντική, ενώ στο πελατολόγιό της περιλαμβάνονταν όλες οι πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα, καθώς και οι μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες τροφίμων. Παράλληλα, την τριετία 1996-1998 υλοποιήθηκε η μεγαλύτερη επένδυση της εταιρείας και η πρώτη στον κλάδο. Δημιουργείται και δεύτερο εργοστάσιο, στην περιοχή Καλοχωρίου της Θεσσαλονίκης, και τοποθετείται παραγωγικός εξοπλισμός προηγμένης τεχνολογίας.

Το Νοέμβριο του 1999, η εταιρεία βραβεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια του προγράμματος «Safe» για την πρόληψη σχετικά με τις πρακτικές και τις μεθόδους που εφαρμόζει σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας. Συνολικά, πάντως, σε διάστημα 5 χρόνων η εταιρεία υλοποίησε επενδύσεις συνολικού ύψους 1.320.616 ευρώ, ενώ το 50% των πωλήσεών της φέτος θα προέλθει από τη διεθνή αγορά (Ουκρανία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία και Ρουμανία). Ενδεικτικά, οι πωλήσεις της εταιρείας κατά το 2000 ήταν περίπου 1.320.616 ευρώ.

Έτσι, λοιπόν, από τα Λαδάδικα της Θεσσαλονίκης, εκείνες τις «πικρές ημέρες» του Μεσοπολέμου και τις χειροποίητες χαρτοσακούλες μίας μικρής οικοτεχνίας, 70 χρόνια αργότερα η οικογένεια Χατζόπουλου βρέθηκε στην κορυφή ενός κλάδου, κατέχοντας εργοστάσια εξοπλισμένα με προηγμένη τεχνολογία και



διαπιστώνοντας πως τα ελληνικά όρια είναι περιορισμένα για όσα σχεδιάζει η εταιρεία αυτή για το μέλλον.

Σύνοψη

Με την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής, γνωρίσατε:

τον τρόπο δημιουργίας μίας νέας επιχείρησης, την επιλογή της κατάλληλης μορφής επιχείρησης (ατομική επιχείρηση, ανώνυμη εταιρία, εταιρία

περιορισμένης ευθύνης), την επιλογή της κατάλληλης τεχνολογίας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί, την επιλογή του κατάλληλου τόπου που θα εγκατασταθεί η επιχείρηση, τις διαδικασίες ίδρυσης επιχειρήσεων και των δικαιολογητικών που απαιτείται να

συγκεντρωθούν


Θωμαδάκης Σ. Β. (1990), «Σημειώσεις Οικονομικής των Επιχειρήσεων», Πανεπιστήμιο

Αθηνών, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Αθήνα.

Λαμπρόπουλος Παναγιώτης (1998): «Εγχειρίδιο Επιχειρηματικότητας», εκδόσεις

Προπομπός, Λαμπρόπουλος Παναγιώτης (1998): «Εγχειρίδιο Επιχειρηματικότητας», εκδόσεις

Προπομπός. Μάλλιαρης, Γ. Π., (1990), «Εισαγωγή στο Marketing», Εκδόσεις Σταμούλη, Πειραιάς Ναούμ, Β. Χ., (1994), «Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική», (2η έκδοση), Ναούμ,

Αθήνα. Νιάρχος, Α. Ν., (1994), «Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων», (4η

έκδοση), Εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα. Πετράκης Π. Ε. (1996), «Επιχειρηματικότητα & Ανάπτυξη», Εκδόσεις Παπαζήση. Πετράκης Π. Ε. (1998), «Αξιολόγηση και Χρηματοοικονομική Διοίκηση», τόμοι Α, Β και Γ,

εκδόσεις Ε.Κ.Π.Α., Αθήνα. Σιρόπολις Ν. (2001): «Διοίκηση Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων», Εκδόσεις Παπαζήση. Σκουλάς Νίκος (2002): «Το εγχειρίδιο του μικρού και μεσαίου επιχειρηματία», Εκδόσεις

Ελληνικά Γράμματα

Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 2 ] Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού μίας Α.Ε., πρέπει να καταβάλλεται ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου (Φ.Σ.Κ.), ο οποίος ανέρχεται στο 3% επί του ύψους του μετοχικού κεφαλαίου.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 2 ] Το υπογεγραμμένο καταστατικό της συστηνόμενης A.E. σε δύο αντίγραφα προσκομίζεται προς έγκριση από το οικείο επιμελητήριο, μαζί με τον αύξοντα αριθμό κράτησης επωνυμίας, δύο χαρτόσημα Δημοσίου και μία αίτηση

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 2 ] Ο ιδιοκτήτης μίας ατομικής επιχείρησης Β συνταξιοδοτήθηκε έπειτα από 35 χρόνια εργασίας από το ΤΕΒΕ. Δεν μεταβίβασε την επιχείρησή του σε άλλο πρόσωπο. Η επιχείρησή του, όμως, θα συνεχίζει να υπάρχει και στο μέλλον;



Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 2 ] Το πρώτο βήμα για την ίδρυση μιας επιχείρησης είναι η δημοσίευση της πρόθεσης στην εφημερίδα της κυβερνήσεως;

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 5 ] Η «επιλογή του κατάλληλου χρόνου» για την επιτυχία ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος συνίσταται:

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 5 ] Για να ιδρυθεί μία ατομική επιχείρηση, πρέπει, εκτός των άλλων:

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 5 ] Το καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας υπογράφεται:



ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣΣκοπός της Διδακτικής Ενότητας

Σκοπός της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας είναι να γίνει με τρόπο σαφή και κατανοητό, η σημασία του επιχειρηματικού σχεδιασμού και του επιχειρηματικού σχεδίου ως εργαλείου επιχειρηματικότητας


Όταν ολοκληρωθεί η παρουσίαση της ενότητας θα είστε σε θέση:

να κατανοήσετε τη χρησιμότητα του επιχειρηματικού σχεδιασμού να συνειδητοποιήσετε τη χρηστικότητα του επιχειρηματικού σχεδίου ως εργαλείου

επιχειρηματικότητας να μπορείτε να προβείτε στην κατάρτιση ενός υποθετικού επιχειρηματικού σχεδίου βασισμένου

σε δική τους επιχειρηματική ιδέα

να αντιληφθείτε τη διασύνδεση επιχειρηματικού σχεδιασμού και επιχειρηματικής βιωσιμότητας.


Επιχειρηματικός Σχεδιασμός Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ανάλυση Κλάδου - Αγοράς Ανάλυση SWOT Σχέδιο Μάρκετινγκ Διοίκηση & Λειτουργική Διαχείριση Οικονομικός Σχεδιασμός Διάρθρωση χρηματοδότησης /li> Αποτελέσματα χρήσεως

Επιχειρηματική Βιωσιμότητα


Η ενότητα με τίτλο «Επιχειρηματική Βιωσιμότητα & Επιχειρηματικός Σχεδιασμός» αποτελείται από έξι υποενότητες, που αναφέρονται στην έννοια του επιχειρηματικού σχεδιασμού, την κατάρτιση επιχειρηματικού σχεδίου, τα περιεχόμενα και την ενδεδειγμένη μορφή του, την επιλογή των στόχων της επιχείρησης και τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται στο επιχειρηματικό σχέδιο και τέλος, τη σύνδεση της επιχειρηματικής βιωσιμότητας με τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού επιχειρηματικού σχεδίου.



Στη συγκεκριμένη διδακτική ενότητα γίνεται ανάλυση του επιχειρηματικού σχεδίου και των στοιχείων που αυτό περιλαμβάνει. Η επιλογή των στόχων της επιχείρησης και η απεικόνισή τους στο επιχειρηματικό σχέδιο είναι το επόμενο θέμα αυτής της ενότητας. Αμέσως μετά, αναφέρονται οι μορφές και η διάρθρωση του επιχειρηματικού σχεδίου, όπως και η ανάλυση των επιμέρους τμημάτων του. Τέλος, δίνεται η σύνδεση της επιχειρηματικής βιωσιμότητας με το επιχειρηματικό σχέδιο.

1. Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ


την ανάγκη για την εκπόνηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου

τι είναι το επιχειρηματικό σχέδιο

1.1 Η Ανάγκη του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού

Επιχειρηματικός σχεδιασμός σημαίνει ότι ο επιχειρηματίας αποφασίζει τι θα κάνει, πώς θα το κάνει και πότε θα το κάνει και οργανώνει προσεκτικά μία σειρά ενεργειών για την υλοποίηση αυτών των αποφάσεων.

Η ίδια η πράξη της προετοιμασίας επιχειρηματικού σχεδιασμού αναγκάζει τους επιχειρηματίες να σκεφθούν τα μέτρα που πρέπει να πάρουν, από τη στιγμή που θα αποφασίσουν να ανοίξουν δική τους επιχείρηση και σε όλα τα χρόνια που θα αφιερώσουν ως ενεργοί επιχειρηματίες στο εγχείρημα τους. Η αξία του επιχειρηματικού σχεδιασμού είναι αδιαμφισβήτητη και προκύπτει από:

1. Την ίδια τη φιλοσοφία του σχεδιασμού, δηλαδή η αποδοχή του ή όχι διαχωρίζει τις επιτυχημένες επιχειρηματικές δραστηριότητες από τις ανεπιτυχείς.

2. Το γεγονός ότι, καταστρώνοντας επιχειρηματικό σχεδιασμό, δημιουργούνται εναλλακτικές λύσεις δράσης στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα προκύψουν στην πορεία.

3. Την αξιοποίηση πολύ περισσότερων στοιχείων που αφορούν την επιχείρηση και το περιβάλλον που κινείται, σε σχέση με τον επιχειρηματία που επιμένει στη φιλοσοφία «εγώ ξέρω - εγώ αποφασίζω».



4. Το ότι οι επιχειρηματίες αποκτούν έναν οδηγό πλεύσης, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα.

«Ο σχεδιασμός είναι σήμερα τόσο σημαντικός, ώστε να διεκδικεί ένα μεγάλο μέρος του χρόνου των πιο επιτυχημένων επιχειρηματιών…Ο σχεδιασμός μάς επιτρέπει να ελέγξουμε την αλλαγή. Μας αναγκάζει να οργανώσουμε τις προσδοκίες μας και να αναπτύξουμε προγράμματα υλοποίησης τους. Ο σχεδιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να βγάλουμε στην επιφάνεια τον καλύτερό μας εαυτό, τον καλύτερο τρόπο σκέψης μας, τα καλύτερα ενδιαφέροντα και στόχους μας και να αναπτύξουμε τον πιο αποτελεσματικό τρόπο επίτευξης της ανάπτυξής μας. Harold Blancke», "The will to manage", New York: McGraw Hill, 1966, σελ. 46.

Διάγραμμα 1



Το διάγραμμα 1 παρουσιάζει το πλέγμα των σχέσεων που καλείται να αποσαφηνίσει η επιχείρηση και να παρουσιάσει τα συνθετικά κομμάτια του ως ανεξάρτητες πλευρές των επιχειρήσεων, για λόγους καθαρά μεθοδολογικούς.

Η ανάλυση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος αναφέρεται στα βασικά μεγέθη της οικονομίας και την επίδρασή τους στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, αναλύεται η επίδραση του πληθωρισμού, της μεταβολής των επιτοκίων, των συναλλαγματικών ισοτιμιών, αλλά και της νομοθεσίας, στην καθημερινότητα της επιχείρησης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε θέματα ανταγωνισμού και στη δυνατότητα εισόδου νέων επιχειρήσεων στον κλάδο. Η ανάλυση αυτή είτε οδηγεί σε θετικά, είτε σε αρνητικά συμπεράσματα. Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψη στις εταιρικές επιδιώξεις, στις στρατηγικές και τακτικές που θα ακολουθήσει η επιχείρηση, στη χρηματοδότηση και γενικότερα στο μάνατζμεντ και στη διοίκηση. Μεταβολή των στοιχείων του μακροοικονομικού περιβάλλοντος οδηγεί σε μεταβολή αυτών των στρατηγικών επιλογών και τακτικών.

Οι στρατηγικές και οι τακτικές προσδιορίζονται, όμως, μέσα από τις αλλαγές και τις εξελίξεις στο μικροοικονομικό περιβάλλον της επιχείρησης. Η ανάλυση σε μικροοικονομικό επίπεδο περιλαμβάνει αποφάσεις για την παραγωγή, την τιμολόγηση των προϊόντων, τις μεθόδους προώθησης που θα ακολουθηθούν, τις πηγές και τις χρήσεις των κεφαλαίων που θα χρησιμοποιήσει η επιχείρηση, αλλά και τη διαχείριση του ανθρώπινου παράγοντα. Γενικότερα, αποφάσεις και επιλογές που αφορούν την επιχείρηση και δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στο μακροοικονομικό περιβάλλον καλύπτονται από τη μικροοικονομική ανάλυση και αποτελούν αποφάσεις του επιχειρηματία και της διοίκησης.

Και εδώ οι προσωπικές επιδιώξεις του επιχειρηματία, οι επιδιώξεις της επιχείρησης, οι στρατηγικές και οι τακτικές που θα υιοθετηθούν επηρεάζονται από τις συνθήκες που επικρατούν στο εσωτερικό της επιχείρησης, τις διαδικασίες που ακολουθούνται σε όλους τους τομείς της λειτουργίας της και στους στόχους που τίθενται για επίτευξη. Επίσης, όλες αυτές οι επιδιώξεις πρέπει να είναι ρεαλιστικές και σύμφωνες με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά, δηλαδή στο μακροοικονομικό περιβάλλον. Έτσι συνδέονται οι αλλαγές στο μακροοικονομικό περιβάλλον με τις αποφάσεις, στρατηγικές και συνθήκες που επικρατούν στο μικροοικονομικό περιβάλλον.

Με άλλα λόγια, το ζητούμενο είναι να οριστεί το σημείο όπου βρίσκεται η επιχείρηση την περίοδο που καταρτίζεται το επιχειρησιακό σχέδιο και το σημείο που επιθυμεί να φτάσει.



1.2 Τι είναι το Επιχειρηματικό Σχέδιο

Βασική έκφραση και εργαλείο του επιχειρηματικού σχεδιασμού αποτελεί το επιχειρηματικό σχέδιο (Business Plan). Πριν ληφθούν δεσμευτικές αποφάσεις για τη δημιουργία μίας νέας επιχείρησης, αλλά και πριν προχωρήσει ο επιχειρηματίας σε ριζικές αλλαγές σε μία εν λειτουργία επιχείρηση, μία πολύ χρήσιμη και απαραίτητη ενέργεια είναι η εκπόνησή του.

Το επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί μία πρακτική που βοηθά τον επιχειρηματία-ιδιοκτήτη μίας επιχείρησης (ή το διοικητικό της συμβούλιο), να αποκρυσταλλώσει τις ιδέες και να επικεντρώσει την προσοχή του στην εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών που θα οδηγήσουν στην υλοποίηση των ιδεών αυτών. Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι μία γραπτή έκθεση με την οποία ο επιχειρηματίας παρουσιάζει όλα τα σχετικά δεδομένα που αφορούν την υπό ίδρυση ή την υπό λειτουργία επιχείρηση του.

Σε πολλά σημεία το επιχειρηματικό σχέδιο θυμίζει οδικό χάρτη, που πληροφορεί τους επιχειρηματίες ποιος είναι ο καλύτερος δρόμος για να φτάσουν από το Α στο Ω. Οι επιχειρηματίες μπορεί να σκεφτούν: «Γιατί να χάσω το χρόνο μου καταστρώνοντας ένα επιχειρηματικό σχέδιο». Η απάντηση είναι πως δεν μπορούν να μην το καταστρώσουν. Έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές που ο καθένας μπορούσε να ξεκινήσει ένα εγχείρημα με μόνο όπλο τη διάθεση για δουλειά, τις ικανότητες, την ενεργητικότητα και τη νοημοσύνη. Η τεχνολογία, η αγορά, ακόμη και ο τρόπος που σκέπτονται οι άνθρωποι, έχουν γίνει περισσότερο πολύπλοκοι τα τελευταία 30 χρόνια.

Στην περίπτωση που ο επιχειρηματίας ιδρύει μία καινούργια επιχείρηση, το επιχειρηματικό σχέδιο περιλαμβάνει το «πώς» και το «γιατί» θα ιδρυθεί, καθώς και το «πού» επιθυμεί να φτάσει αυτή η επιχείρηση. Στην περίπτωση που ο επιχειρηματίας συντάσσει επιχειρηματικό σχέδιο για μία επιχείρηση



που ήδη λειτουργεί, περιγράφει το ιστορικό της επιχείρησης, το πού βρίσκεται τώρα και το πού θέλει να φτάσει αυτή η επιχείρηση μετά τις αλλαγές και τις επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν.

2. Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ


την χρησιμότητα του επιχειρηματικού σχεδίου,

τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει το επιχειρηματικό σχέδιο

2.1 Η Χρησιμότητα του Επιχειρηματικού Σχεδίου

Μερικοί από τους βασικούς λόγους που οδηγούν έναν επιχειρηματία για τη σύνταξη και αξιοποίηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι οι εξής:



1. Παρέχει ένα είδος «χάρτη» που καθοδηγεί την πορεία του επιχειρηματία και του επιτρέπει να τροποποιήσει τα σχέδιά του, ανάλογα με τις αλλαγές στο περιβάλλον και τις δυσκολίες που ενδεχομένως θα εμφανιστούν στο δρόμο.

2. Βοηθά τον επιχειρηματία στην εξασφάλιση χρηματοδότησης. Οι τράπεζες και τα άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν ανάγκη από το αίσθημα της σιγουριάς που τους δίνει η γνώση ότι ο επιχειρηματίας ξέρει ακριβώς πού είναι και ποιες οι προοπτικές της επιχείρησης του.

3. Πληροφορεί για τα επενδυτικά κεφάλαια και το κεφάλαιο κίνησης που θα χρειαστεί ο επιχειρηματίας για το επιχειρηματικό του εγχείρημα, πότε θα το χρειαστεί και με ποιο τρόπο θα το αποκτήσει.

4. Τον βοηθά να κατανοήσει και να αναλύσει με οργανωμένο τρόπο το είδος της επιχείρησης που ξεκινά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.

5. Τον αναγκάζει να καταγράψει και να αναλύσει τον ανταγωνισμό.

6. Εισάγει ένα σύστημα ελέγχου και παρακολούθησης των αποτελεσμάτων της επιχείρησης, κατά τρόπο που προλαμβάνονται λάθη και αστοχίες.

7. Προστατεύει τον επιχειρηματία από τον κίνδυνο να μπει στα τυφλά σε μία επιχειρηματική διαδικασία, όταν του λείπουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες.

8. Στην περίπτωση αγοράς μίας υφιστάμενης επιχείρησης.

9. Στην περίπτωση εισόδου της επιχείρησης και σε άλλα αντικείμενα δραστηριότητας, είτε στον ίδιο τομέα, είτε σε κάποιον άλλο.

10. Δίνει μία δραστική απάντηση στο ερώτημα, εάν πρέπει κανείς να ξεκινήσει μία επιχείρηση ή όχι, μέσα από οργανωμένη παράθεση και ανάλυση των στοιχείων και προγραμματισμό των ενεργειών.

Η ιδέα του επιχειρηματικού σχεδίου δεν είναι καινούργια. Οι μεγάλες επιχειρήσεις καταστρώνουν επιχειρηματικά σχέδια κάθε χρόνο, ιδιαίτερα για την προώθηση νέων προϊόντων, την εξαγορά άλλων επιχειρήσεων ή την παγκόσμια επέκταση τους. Αυτό που θεωρείται καινούργιο είναι η αυξανόμενη χρήση τέτοιων σχεδίων από μεμονωμένους επιχειρηματίες.

Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι σχετικά απλό στην εκπόνησή του. Ωστόσο, χαίρει ιδιαίτερης προσοχής ο τρόπος με τον οποίο η επιχείρηση περνά στην εφαρμογή του. Κάθε επιχείρηση, είτε πρόκειται για μία



μικρή βιοτεχνία, είτε για μία μεγάλη πολυεθνική εταιρεία, έχει την υποχρέωση να καταστρώνει και να εφαρμόζει ένα επιχειρηματικό σχέδιο.

2.2 Τα Στοιχεία που Πρέπει να Περιλαμβάνει το Επιχειρηματικό Σχέδιο

Όταν ο επιχειρηματίας παίρνει την απόφαση να φτιάξει ένα επιχειρηματικό σχέδιο, θα πρέπει να έχει κατασταλάξει σε τρία βασικά σημεία, που θα αποτελέσουν και τους βασικούς άξονες δημιουργίας του επιχειρηματικού σχεδίου

Τι θα παράγει η επιχείρηση

Πόσο θα παράγει η επιχείρηση Πώς θα το παράγει.

Τα παραπάνω θα τον βοηθήσουν να ξέρει πολύ καλά εκ των προτέρων τι χρειάζεται σε διαδικασία, μηχανήματα, πρώτες ύλες και εργατικό κόστος για να παραχθεί μία μονάδα προϊόντος και σε τι ποσότητα και τιμή πρέπει να πουληθεί, ώστε να φέρει κέρδος.

Ο προσδιορισμός του Τι, Πόσο, Πώς βοηθά τον επιχειρηματία να γνωρίζει από πρώτο χέρι:

Το σχεδιασμό της κατάλληλης παραγωγικής διαδικασίας

Την εκτίμηση των αναγκαίων πρώτων υλών

Το βαθμό ανταπόκρισης της αγοράς μέσω της ικανοποίησης των υφισταμένων αναγκών της.

Αφού δώσει τις απαντήσεις στο ερώτημα τι, πώς, πόσο, ο επιχειρηματίας θα πρέπει να συγκεντρώσει μία σειρά στοιχείων που καλύπτουν όλες τις λειτουργίες, τις δραστηριότητες, αλλά και τις προοπτικές της επιχείρησης του. Η λίστα που ακολουθεί μπορεί να χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς, καθόσον αφορά όλα τα στοιχεία που θα πρέπει να περιέχει ένα επιχειρηματικό σχέδιο για να είναι πλήρες. Αν περιληφθούν τα στοιχεία αυτά στη σύνθεση του επιχειρηματικού σχεδίου (Business Plan), τότε η προετοιμασία, η ανάγνωση, η κατανόηση και αξιοποίησή του γίνεται πιο εύκολη και αποτελεσματική.







Στοιχεία που πρέπει να συγκεντρωθούν για να δημιουργηθεί το επιχειρηματικό σχέδιο:

Στοιχεία για την επιχείρηση Περιγραφή της επιχείρησης και των προϊόντων της Μάρκετινγκ Αγορά και Ανταγωνισμός Λειτουργικές - Παραγωγικές Διαδικασίες Τόπος Εγκατάστασης Η Τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί Ανθρώπινο Δυναμικό Οικονομικά Στοιχεία Διάρθρωση Χρηματοδότησης Εκτίμηση πωλήσεων Κατάσταση Εξοπλισμού Ισολογισμός τριών έως πέντε τελευταίων ετών Προβλέψεις για τις πωλήσεις και τα κέρδη για την επόμενη τριετία Προϋπολογιστικά Αποτελέσματα Χρήσης για τα επόμενα τρία χρόνια με προβλέψεις που

στηρίζονται σε συγκεκριμένες παραδοχές-υποθέσεις Προϋπολογιστική Ταμειακή Ροή για τα επόμενα τρία χρόνια. Συμπληρωματικά στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνονται στο παράρτημα και τα αναφέρουμε πιο

κάτω

3. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

Στην υποενότητα αυτή θα εξετάσουμε::

τα βασικά στάδια προετοιμασίας του επιχειρηματικού σχεδίου

3.1 Προετοιμάζοντας το Επιχειρηματικό Σχέδιο

Στην προηγούμενη υποενότητα έγινε αναφορά στα στοιχεία που πρέπει να συγκεντρώσει ο επιχειρηματίας, προκειμένου να καταρτίσει ένα αποτελεσματικό επιχειρηματικό σχέδιο. Ποια, όμως, είναι τα βασικά βήματα, οι «φάσεις» τις οποίες πρέπει να περάσει ο επιχειρηματίας για να αποκτήσει το επιχειρηματικό του σχέδιο την τελική του μορφή; Οι «φάσεις» αυτές αποτελούν τη διαδικασία υλοποίησης του σχεδίου. Θα μπορούσαμε να χωρίσουμε αυτά τα βήματα σε «στάδια». Μόλις ολοκληρώσει ο επιχειρηματίας αυτά τα στάδια, ουσιαστικά έχει συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία που έχουμε αναφέρει πιο πάνω και καταρτίζει πλέον το επιχειρηματικό του σχέδιο.



Στάδιο 1: Ανάληψη της Επιχειρηματικής ΔέσμευσηςΗ ανάληψη της δέσμευσης δημιουργίας επιχείρησης δεν απαιτεί ιδιαίτερη έρευνα στοιχείων. Θα πρέπει, απλά, ο επιχειρηματίας να είναι απόλυτα βέβαιος για την ιδέα του και αποφασισμένος να την υλοποιήσει. Επίσης, θα πρέπει η επιθυμία του να είναι εργοδότης του εαυτού του να ξεπερνά την επιθυμία να δουλέψει για κάποιον άλλο.

Στάδιο 2: Ανάλυση του επιχειρηματικού μας προφίλΗ ανάλυση των προσωπικών προτερημάτων και ελαττωμάτων δεν αποτελεί ιδιαίτερη έρευνα στοιχείων από τον επιχειρηματία. Πρέπει, απλά, ο επίδοξος επιχειρηματίας να κάνει μία προσεκτική καταγραφή, δίνοντας έμφαση στην πείρα και την εκπαίδευση που έχουν. Στο τέλος, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να αναλύσουν την ετοιμότητά τους σχετικά με την έναρξη μίας επιχείρησης.

Στάδιο 3: Ανάλυση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγει η επιχείρησηΤο προϊόν θα είναι κάτι εντελώς καινούργιο, ή μία επανάληψη των ήδη κυκλοφορούντων προϊόντων με ορισμένες βελτιώσεις και αλλαγές, μικρές ή μεγάλες. Η ανάλυση του προϊόντος φέρνει στην επιφάνεια, εκτός από τις αναγκαίες πρώτες ύλες, και τις απαιτούμενες φάσεις εργασίας.Σε σχέση με τον προσδιορισμό των προϊόντων και των υπηρεσιών που σκοπεύει να παράγει η επιχείρηση, ο επιχειρηματίας πρέπει να θέσει τα εξής ερωτήματα:1. Τι ακριβώς θα παράγει η επιχείρηση;2.Σε τι τιμή θα πουλήσει η επιχείρηση το προϊόν της, ούτως ώστε αυτό να καταστεί προσιτό σε σχέση με τις τιμές των ανταγωνιστών της;3. Είναι σκόπιμο για την επιχείρηση να προβεί σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης καινοτομιών, έτσι ώστε να οδηγηθεί σε κάποια μορφή διαφοροποίησης του υπάρχοντος πετυχημένου προϊόντος της (Το ερώτημα αυτό τίθεται στην περίπτωση που η επιχείρηση δραστηριοποιείται ήδη σε έναν τομέα με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξή της)4.Εκτίμηση των απαιτούμενων πρώτων υλών.Η ποιότητα και η κατηγρία των πρώτων υλών καθορίζεται από το τι θα παράγει η επιχείρηση και η ποσότητα η οποία απαιτείται καθορίζεται από το πόσο. Η επιλογή προϊόντος ή υπηρεσίας αναγκάζει τους επιχειρηματίες να εξετάσουν προσεκτικά τις ικανότητές τους και τις τάσεις της αγοράς, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν είναι σε θέση να τα βγάλουν πέρα. Θα πρέπει, λοιπόν, να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο επιχειρηματικής επιτυχίας ή αποτυχίας τους, σε σχέση με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θέλουν να προσφέρουν.

Στάδιο 4: Ανάλυση των φάσεων εργασίας για την παραγωγή του προϊόντος







1.Καθορίζει τη λογική σειρά διαμόρφωσης του προϊόντος2. Ανάλογα με την παραγόμενη ποσότητα των παραγόμενων τεμαχίων του προϊόντος, καθορίζει:

Ποιες φάσεις θα υλοποιούνται εντός της επιχείρησης Ποιες φάσεις θα υλοποιούνται εκτός (υπεργολαβίες) Ποιες φάσεις θα καλύπτονται με την αγορά ενδιαμέσων προϊόντων

3. Καθορίζει (ανάλογα με τις πραγματοποιούμενες φάσεις εντός της επιχείρησης): Τον απαραίτητο εξοπλισμό Τις αντιστοιχούσες θέσεις εργασίας Τις απαραίτητες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.

Οι υπεργολάβοι θα καλύψουν τις εκτός επιχειρήσεως πραγματοποιούμενες παραγωγικές φάσεις. Για την επιλογή τους θα ληφθούν υπόψη:

Η τεχνολογική τους επάρκεια Η αξιοπιστία τους Η προσφερόμενη τιμή

Οι χώροι διακίνησης αποστολών και συσκευαστηρίου

Στάδιο 5: Έρευνα Αγοράς & Ανταγωνισμού

Για μία επιχείρηση η οποία δραστηριοποιείται σε ένα ευρύτατο οικονομικό χώρο, όπως αυτό της αγοράς, οι διασυνδέσεις μεταξύ των επιλογών - στρατηγικών της και του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι ομοειδείς ανταγωνιστικές επιχειρήσεις θεωρούνται αυτονόητες. Για να εκπονηθεί ένα πλήρες επιχειρηματικό σχέδιο, θα πρέπει ο επιχειρηματίας να προβεί σε εκτεταμένη έρευνα αγοράς, χωρίς να λυπηθεί τα έξοδα στην αναζήτηση των στοιχείων. Όσα περισσότερα γνωρίζει για την αγορά, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να εξασφαλίσει κέρδος. Οι ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν αφορούν τέσσερις έννοιες κλειδιά: Τον πελάτη, την επιχείρηση τον ανταγωνισμό, την τεχνολογία και, τέλος, την οικονομία ως σύνολο.

Πολύ συχνά, οι επιχειρηματίες δεν τα καταφέρνουν καλά σε αυτό το ζωτικό τομέα: βασίζονται σε φήμες και όχι σε γεγονότα και δεν έχουν την παραμικρή ιδέα προσέγγισης πελατών. Πολλά νέα εγχειρήματα είναι θνησιγενή, επειδή οι επιχειρηματίες δεν κατορθώνουν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα στοιχεία και πληροφορίες που χρειάζονται για να διαθέσουν τα προϊόντα τους. Μία βασική διαδικασία έρευνας αγοράς περιλαμβάνει τέσσερα στάδια:

Τι είδους στοιχεία χρειάζομαι Πού και πώς θα εντοπίσω αυτά τα στοιχεία Ανάλυση των στοιχείων Απόφαση για δράση.

(α) Ανάλυση ΠελατολογίουΣτη διαδικασία της έρευνας αγοράς, είναι λογικό ο επιχειρηματίας να ξεκινάει ρωτώντας Ποιοι είναι οι πελάτες μου;. Θέλει να προσδιορίσει:1. Σε ποιες κατηγορίες πελατών απευθύνεται η επιχείρηση; Ποια είναι η αγορά-στόχος της επιχείρησης (ποιο είναι, δηλαδή, το λεγόμενο target group της επιχείρησης);2.Τι προσδοκούν οι πελάτες από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της επιχείρησης 3. Πόσο σημαντικά για τον πελάτη είναι τα ζητήματα ποιότητας και τιμής4. Από πού προμηθεύεται ο πελάτης ανάλογα ή όμοια προϊόντα με αυτά της επιχείρησης που θέλει να φτιάξει ο επιχειρηματίας5. Γιατί ο πελάτης επιλέγει το συγκεκριμένο προϊόν της επιχείρησης και όχι κάτι παρόμοιο μίας ανταγωνίστριας επιχείρησης 6. Ποιες μεταβολές στην ανάπτυξη του προϊόντος έχουν παρατηρηθεί διαχρονικά




7. Είναι σε θέση η διοικητική μονάδα της επιχείρησης (management team) να εκτιμήσει το μέγεθος αγοράς της επιχείρησης (συνολικά και ανά προϊόν) και να προβεί σε εκτιμήσεις για τη μελλοντική εξέλιξή του

Ο επιχειρηματίας που αποφασίζει ότι το «ένα εκατομμύριο των κατοίκων της πόλης θα θέλει το προϊόν μου» υιοθετεί μία ανεύθυνη προσέγγιση, που θα δυσχεράνει τις προσπάθειές του αργότερα, όταν αποφασίσει να καταστρώσει μία στρατηγική μάρκετινγκ. Αντίθετα, εάν ο επιχειρηματίας εξασφαλίσει στοιχεία γύρω από τα σημεία που οι πελάτες ζουν και ψωνίζουν, γύρω από το μέσο εισόδημά τους, γύρω από τις τιμές και τους λόγους που τους ωθούν να αγοράσουν, θα γνωρίζει καλύτερα τι αρέσει στους πελάτες και τι όχι, τις προτιμήσεις και τις προσδοκίες τους και την αντίδρασή τους απέναντι στις μεταβολές των τιμών των προϊόντων που πουλά η επιχείρηση. Η διαδικασία αυτή θα αποκαλύψει στον επιχειρηματία :Εάν αρέσει ή όχι το προϊόν στο κοινό Ποιο είναι το κομμάτι των καταναλωτών στο οποίο απευθύνεται η επιχείρηση (νέοι, μέση ηλικία κλπ).

(β) Έρευνα για τον κλάδο-ανταγωνισμό

Σκοπός αυτού του τμήματος της έρευνας είναι να προσδιοριστεί ο κλάδος στον οποίο κινείται η επιχείρηση, ποια η θέση της μέσα σε αυτόν και ποιες οι προοπτικές του, ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί ανταγωνιστές της επιχείρησης και η επιχειρηματική τους συμπεριφορά.

Για να μπορέσει ο επιχειρηματίας να καταγράψει και να αναλύσει τη θέση της επιχείρησης μέσα στον κλάδο και το συνακόλουθο ανταγωνισμό, θα πρέπει να καταγράψει, να κωδικοποιήσει και να αναλύσει, όσο πιο αντικειμενικά μπορεί, τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες της επιχείρησης, ακολουθώντας την ανάλυση «SWOT» (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats), η οποία θεωρείται διεθνώς απαραίτητο στοιχείο του επιχειρηματικού σχεδίου.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται κάποιοι δείκτες μίας επιχείρησης και του μέσου κλαδικού όρου. Οι αναλυτές των στοιχείων μπορούν να διακρίνουν ότι υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης της επιχείρησης, εάν ακολουθήσει αποτελεσματική στρατηγική. Οι δείκτες στους οποίους αναφερόμαστε θα αναλυθούν παρακάτω.

Πίνακας 2: Μέτρα Σύγκρισης της Επιχείρησης με τον κλάδο

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΕΣΟΥ ΚΛΑΔΙΚΟΥ ΟΡΟΥ

ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ -9,46 % -11,60%

ΜΙΚΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΣ 16,76 % 22,46%

ΚΑΘΑΡΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΣ 4,65% 3,99%

ΞΕΝΑ ΠΡΟΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1,73:1 1,51:1

(γ) Έρευνα για την τεχνολογίαΕίναι γεγονός ότι ελάχιστοι επιχειρηματίες μπορούν να μην χρησιμοποιούν υπολογιστή στο εγχείρημα τους. Αυτό, όμως, που ενδιαφέρει στο συγκεκριμένο σημείο του σταδίου έρευνας αγοράς και ανταγωνισμού είναι εάν:1. Αλλάζει η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία στον κλάδο που δραστηριοποιείται η επιχείρηση2. Αν ναι, ποιες είναι οι αλλαγές που υφίσταται3. Τι ρόλο παίζει η εφαρμογή της τεχνολογίας στην ανάπτυξη προϊόντος ή τη βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας;4. Η επιχείρηση πραγματοποιεί βασική ή εφαρμοσμένη έρευνα;5. Την περίοδο που καλύπτει το επιχειρησιακό σχέδιο, η επιχείρηση θα έχει δικό της τμήμα R & D, για την ανάπτυξη της επιδοτούμενης καινοτομίας, ή θα αναζητήσει την καινοτομία έξω από την επιχείρηση;

(δ)Ανάλυση μακροοικονομικού περιβάλλοντοςΠροκειμένου ο επιχειρηματίας να απαντήσει στις συγκεκριμένες ερωτήσεις, θα πρέπει να πραγματοποιήσει






μία μεθοδική και αναλυτική επισκόπηση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο θα δραστηριοποιηθεί η επιχείρηση. Κάτι τέτοιο θα συμπεριλαμβάνει την ανάλυση μεταβλητών όπως είναι οι προοπτικές μεγέθυνσης της οικονομίας, η εξαγωγική δραστηριότητα, η υπάρχουσα νομοθεσία που θέτει φραγμούς στις αυθαιρεσίες και οι τιμές των πρώτων υλών που θα χρησιμοποιήσει η επιχείρηση. Πρέπει, δηλαδή, ο επιχειρηματίας να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα:1. Ποιες είναι οι προοπτικές μεγέθυνσης της Οικονομίας 2. Υπάρχουν προοπτικές για την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας;3. Επηρεάζονται οι στρατηγικές επιλογές της επιχείρησης από κανονιστικές ρυθμίσεις ή αλλαγές στη νομοθεσία4. Πώς θα κινηθούν οι τιμές των πρώτων υλών τις οποίες χρησιμοποιούμε στην παραγωγική διαδικασία

Στάδιο 6: Πρόβλεψη Κύκλου εργασιών (Τζίρου)Αφού υπολογίσουν τη δυναμικότητα της αγοράς, οι επιχειρηματίες πρέπει να εκτιμήσουν τι ποσοστό της αγοράς θα κερδίσουν, με άλλα λόγια να προσεγγίσουν τι κύκλο εργασιών πιστεύουν ότι θα έχουν. Κύκλος εργασιών είναι το σύνολο των πωλήσεων που πραγματοποιεί η επιχείρηση μέσα σε ένα έτος. Για να εκτιμήσουν ρεαλιστικά τον κύκλο εργασιών, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να λάβουν υπ όψη τον αριθμό και το μέγεθος των ανταγωνιστών και το χρόνο που θα απαιτηθεί για να φτάσουν στο στόχο τους. Στη συνέχεια, το αναμενόμενο μερίδιο της αγοράς θα πρέπει να εκφραστεί σε όρους επί των πωλήσεων. Ένας χρήσιμος κανόνας είναι να υπολογίσει ο επιχειρηματίας τα έσοδα των πωλήσεων σε μία περίοδο τριών ετών με την εξής ανάλυση:

Πρώτος Χρόνος - Κάθε μήνα Δεύτερος Χρόνος - Κάθε τέσσερις μήνες Τρίτος Χρόνος - Μία φορά το χρόνο.

ΠαράδειγμαΓια το λογιστικό γραφείο που αναφέραμε, η επιχειρηματίας πρέπει να υπολογίσει το μερίδιο αγοράς που της αναλογεί ως εξής:α. Συνολικός Τζίρος Αγοράς = 12.000.000 ευρώβ. Αριθμός Ανταγωνιστών = 59γ. Αριθμός Ανταγωνιστών μαζί με την επιχειρηματία = 60δ. Μερίδιο Αγοράς (α:γ) = 200.000 ευρώ.Στη συνέχεια, πρέπει να υπολογίσει πόσος χρόνος θα περάσει μέχρι να φτάσει σε αυτό το επίπεδο πωλήσεων. Μία ρεαλιστική εκτίμηση είναι τα τρία χρόνια.

Στάδιο 7: Ανάλυση τόπου εγκατάστασης (α) Εκτίμηση των απαιτούμενων κτιριακών εγκαταστάσεωνΑυτό το οποίο πρέπει να εκτιμηθεί είναι ο χώρος στον οποίο η επιχείρηση θα στηθεί, δηλαδή οι κτιριακές εγκαταστάσεις. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να εκτιμηθεί αν είναι προτιμότερο για την επιχείρηση να προβεί στην ανέγερση, την αγορά ή τη μίσθωση κάποιου κτιρίου. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, είναι αναγκαία προϋπόθεση το ακίνητο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί από την επιχείρηση να είναι προσαρμοσμένο στις λειτουργικές απαιτήσεις της μονάδας. (β) Επιλογή και πρόκριση οικοπέδουΣτην περίπτωση που η επιχείρηση αποφασίσει την ανέγερση δικών της κτιριακών εγκαταστάσεων, θα πρέπει να συνυπολογίσει την αγορά ενός οικοπέδου που να καλύπτει τόσο τις παρούσες ανάγκες της επιχείρησης, όπως αυτές έχουν ήδη εκτιμηθεί (χώροι κτιρίων, για μανούβρες, για υπαίθριες αποθηκεύσεις), αλλά και για προβλεπόμενες ανάγκες μελλοντικής επεκτάσεως.(γ) Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρουΠέρα από τις απαιτούμενες χωματουργικές εργασίες για τη βελτίωση του οικοπέδου ως και την εσωτερική οδοποιία, αλλά και την περίφραξη, θα πρέπει να ληφθεί υπ όψη η κατασκευή κόμβου συνδέσεως με το οδικό δίκτυο, σύμφωνα βέβαια πάντα και με την επιτρεπόμενη νομοθεσία.(δ) Εκτίμηση αποθηκευτικών χώρωνΜε βάση το τι και το πόσο θα παράγει η επιχείρηση, τη μορφή και τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, εκτιμάται και προσδιορίζεται η ανάγκη σε αποθηκευτικούς χώρους. Ειδικότερα, συνεκτιμώνται: Τα αναγκαία αποθέματα πρώτων υλών και ο χρονισμός παραγγελίας-παραλαβής Τα αναγκαία αποθέματα ημικατεργασμένων προϊόντων Οι ιδιαίτερες συνθήκες αποθήκευσης (ψύξη, υγρασία, εξαερισμός κ.λπ.)Οι χώροι συσκευαστηρίου και διακίνησης αποστολών.

Στάδιο 8: Καταγραφή Αναγκών παραγωγικού και λοιπού εξοπλισμού

Στάδιο 8: Καταγραφή Αναγκών παραγωγικού και λοιπού εξοπλισμού





(α) Επιλογή-πρόκριση παραγωγικού εξοπλισμούΗ επιχείρηση θα προμηθεύεται τον κατά περίπτωση απαιτούμενο εξοπλισμό για εκείνες και μόνον τις φάσεις που θα πραγματοποιούνται εντός αυτής και με τα εξής βασικά κριτήρια:

Ύπαρξη service και ανταλλακτικών

Αξιοπιστία Τιμή και διακανονισμός.

(β) Προσδιορισμός ηλεκτρομηχανικών εγκαταστάσεωνΜε βάση τις απαιτήσεις του εξοπλισμού, ορίζονται οι απαιτούμενες σχετικές ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. Οι απαιτήσεις του εξοπλισμού συνήθως αφορούν:

Τις κατηγορίες ηλεκτρικής ενέργειας

Τις κατηγορίες λοιπών καυσίμων Τη αναγκαία περιοδική συντήρηση Βοηθητικά της παραγωγής συστήματα.

(γ) Εκτίμηση αναγκών σε μεταφορικά μέσαΗ εκτίμηση των αναγκών σε μεταφορικά μέσα είναι συνάρτηση των εξής πραγμάτων:

Της μορφής του προϊόντος

Της ποσότητας των πωλούμενων Των συνθηκών που επικρατούν (ποιος θα αναλάβει τη μεταφορά)

Εξετάζεται από την επιχείρηση αν θα πρέπει να ανατίθενται οι μεταφορές σε τρίτο μεταφορέα.

(δ) Αξιολόγηση εγκαταστάσεων και εξοπλισμούΓια την καλύτερη εκτίμηση της οικονομικής αξίας των παγίων, τίθενται ερωτήσεις όπως:

1. Πόσο παλιός είναι ο εξοπλισμός, τα μηχανήματα και οι κτιριακές εγκαταστάσεις

2. Ποιος είναι ο προσδοκώμενος κύκλος ζωής τους

3. Πόσο αποδοτικά θεωρούνται στη διαδικασία παραγωγής

(ε) Εκτίμηση αναγκαίου προσωπικούΤο προσωπικό που χρειάζεται προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της επιχείρησης είναι μία παράμετρος ιδιαίτερα σημαντική, αφού το ανθρώπινο δυναμικό είναι εκείνο το οποίο ενεργοποιεί τις δραστηριότητες μίας επιχείρησης και αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση όλων των λειτουργιών της.

(στ) Προϋπολογισμός των κεφαλαίων κάλυψης παγίωνΣτην περίπτωση που η επιχείρηση αποφασίσει να στηθεί σε δικό της κτιριακό εξοπλισμό, τότε έχουμε να κάνουμε με μία πιο σύνθετη μορφή, που αφορά την ανέγερση ιδίων εγκαταστάσεων. Στην περίπτωση αυτή, τα απαιτούμενα κεφάλαια ορίζονται από:

Το οικόπεδο



Τον εξοπλισμό Τη διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου Τα κτίρια και τις κτιριακές εγκαταστάσεις.

Τα κεφάλαια παγίων είναι εκείνοι οι χρηματικοί πόροι οι οποίοι απαιτούνται για την απόκτηση του οικοπέδου, του εξοπλισμού και των κτιριακών εγκαταστάσεων μίας επιχείρησης.

(ζ) Προϋπολογισμός των κεφαλαίων κίνησης έναρξης (ή εκκίνησης)Από τα πιο σημαντικά κεφάλαια στη εκπόνηση του σχεδίου για τη δημιουργία της επιχείρησης. Αφού έχει ολοκληρωθεί το σχέδιο μελέτης λειτουργίας της επιχείρησης και αυτή είναι έτοιμη να τεθεί σε κίνηση, θα πρέπει να βρεθούν τα χρήματα που θα την εκκινήσουν. Τα χρήματα, δηλαδή, με τα οποία η επιχείρηση θα αγοράσει τις πρώτες ύλες, θα πληρώσει το προσωπικό της, τους λογαριασμούς στη ΔΕΗ και τον ΟΤΕ. Όταν μία επιχείρηση τίθεται σε κίνηση, εννοούμε ότι ξεκινά την παραγωγική της διαδικασία: δουλεύουν οι μηχανές της, μπαίνουν στην παραγωγική διαδικασία οι πρώτες ύλες, υπάρχει κίνηση στο προσωπικό και τα προϊόντα.

Τα κεφάλαια κίνησης μίας επιχείρησης είναι οι χρηματικοί πόροι τους οποίους πρέπει να διαθέτει η επιχείρηση προκειμένου να καλύψει τα έξοδα που είναι αναγκαία για να κινείται και να λειτουργεί.

Στάδιο 9: Έρευνα για τη χρηματοδότηση Στάδιο 9: Έρευνα για τη χρηματοδότηση

1. Πώς σκοπεύει η επιχείρηση να χρηματοδοτήσει την παραγωγή της (και, γενικότερα, στο παρελθόν πώς έχει χρηματοδοτήσει ανάλογα προγράμματα);

2. Ποια είναι τα κέρδη και οι ταμειακές ροές της επιχείρησης για την περίοδο που καλύπτει το σχέδιο

3. Ποιες κατηγορίες προϊόντων ή υπηρεσιών καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων

4. Πόσο «ενθαρρυντικός» είναι ο ισολογισμός της επιχείρησης

5. Ποιες εναλλακτικές πηγές κεφαλαίου είναι διαθέσιμες

6. Ιδρυτικά κεφάλαια

Τα ιδρυτικά κεφάλαια μίας επιχείρησης ορίζονται ως το άθροισμα των παγίων κεφαλαίων και των κεφαλαίων εκκίνησης, δηλαδή:

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΑΓΙΩΝ + ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ = ΙΔΡΥΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Τα ιδρυτικά κεφάλαια πρέπει να εκτιμώνται με ακρίβεια και αυστηρότητα προτού η επιχείρηση ξεκινήσει τη λειτουργία της και αφού έχει εφαρμόσει σωστά το επιχειρηματικό της σχέδιο. Τα ιδρυτικά κεφάλαια μίας επιχείρησης πρέπει από κάπου να αντληθούν, προκειμένου να ξεκινήσει η επιχείρηση τη λειτουργία της. Οι συνήθεις χρηματοδοτικές πηγές είναι οι εξής:



ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (αυτοχρηματοδότηση)

ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ (συνήθως από τράπεζες) ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ

Παράδειγμα

Έστω μία επιχείρηση η οποία αποφασίζει να παράγει αλουμίνιο. Καταστρώνει, λοιπόν, ένα επιχειρηματικό σχέδιο και κάνει μία αρχική εκτίμηση της χρηματοδοτικής της κάλυψης, προκειμένου να δει από πού θα αντλήσει τα κεφάλαιά της για να προβεί σε επενδυτικές κινήσεις. Για τον ηλεκτρομηχανολογικό της εξοπλισμό διαθέτει σε ίδια κεφάλαια 5.000.000, ενώ τα κεφάλαια εκκίνησής από τα ίδια κεφάλαια είναι τρία εκατομμύρια. 'Aλλα δύο εκατομμύρια είναι η επιχορήγηση από το κράτος για τον εξοπλισμό, ενώ το δάνειο που παίρνει από την τράπεζα φθάνει το 1.000.000 για τον εξοπλισμό και 2.000.000 για το κεφάλαιο εκκίνησης. Οι πιστώσεις από τους προμηθευτές είναι 2.000.000 για τον εξοπλισμό και 1.000.000 για τα κεφάλαια εκκίνησης. Συνοπτικά, η κατανομή των κεφαλαίων της επένδυσης απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα (τα στοιχεία παρουσιάζονται σε χιλιάδες δραχμές).

Στάδιο 10: Η επιλογή των στόχων της επιχείρησης, η απεικόνισή τους στο επιχειρηματικό σχέδιο

Ένα πολύ σημαντικό σημείο στο οποίο θα πρέπει να δώσει έμφαση ο επιχειρηματίας δημιουργώντας το επιχειρηματικό του σχέδιο είναι η επιλογή των στόχων της επιχείρησης. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να φαίνονται πολύ καθαρά μέσα στο σχέδιο, για να τους καταλάβουν άμεσα και εύκολα οι ενδιαφερόμενοι..

Για να είναι αποτελεσματικό το επιχειρηματικό σχέδιο, οι στόχοι πρέπει να είναι:

Ποσοτικοποιημένοι. Να μπορούν, δηλαδή, να εκφραστούν σε μετρήσιμα μεγέθη

Χρονικά Εφικτοί: Να μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσα στα χρονικά όρια που θέτει το σχέδιο.

Ρεαλιστικοί και Επιτεύξιμοι: Οι στόχοι θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από ρεαλισμό. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να καθορίζονται με βάση όχι αυτό που θα ήθελε ο επιχειρηματίας να επιτευχθεί, αλλά αυτό που είναι δυνατό να επιτευχθεί με βάση τις συνθήκες που αντιμετωπίζει η επιχείρηση στην αγορά.

Παίζουν το ρόλο «δεικτών» γι' αυτούς που εξετάζουν την πορεία της επιχείρησης.

Θέτουν και ποιοτικά κριτήρια: Όπως είναι προφανές, οι στόχοι δεν περιλαμβάνουν μόνο την επίτευξη καλύτερων «Χρηματοοικονομικών Αποτελεσμάτων», αλλά επίσης την επίτευξη κάποιων μη μετρήσιμων πραγμάτων σε επίπεδο ποιότητας, εξυπηρέτησης πελατών, μάρκετινγκ και προώθησης, βελτίωσης του εργασιακού περιβάλλοντος κ.λπ.

Πολλοί επιχειρηματίες συμπεριλαμβάνουν, είτε μπροστά στο εξώφυλλο, είτε στην παρουσίαση της επιχείρησης, μία «καταστατική δήλωση», ένα βασικό σκοπό ύπαρξης, που στην αγγλική ορολογία αναφέρεται ως Mission Statement.



Η καταστατική αυτή δήλωση δεν ξεπερνά τη μία παράγραφο και αποτελεί μία σύντομη απεικόνιση, που προσδιορίζει το είδος της δραστηριότητας την οποία αναλαμβάνει η επιχείρηση. Ουσιαστικά, είναι το εργαλείο το οποίο καταδεικνύει τα όρια της επιχείρησης εντός των οποίων θα κινηθεί.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι τα εξής: Πρέπει να είναι προσεκτικά διατυπωμένο, ώστε να δίνει τις σωστές κατευθύνσεις, επισημαίνοντας τα

σημεία στα οποία θα επικεντρώσει την προσοχή και την προσπάθειά του ο επιχειρηματίας. Θα πρέπει, ωστόσο, να είναι αρκετά ανοιχτό σε επαναπροσδιορισμό της θέσης της επιχείρησης, έτσι

ώστε να υπάρχει η δυνατότητα εκμετάλλευσης των ευκαιριών που θα οδηγήσουν σε μεγέθυνση της εταιρείας.

Δεν θα πρέπει να είναι περιοριστικό, ώστε να μη λειτουργεί ανασταλτικά στην ανάπτυξη της επιχείρησης, αλλά ούτε και πολύ ευρύ και γενικό, διότι έτσι καθίσταται άνευ σημασίας.

Θα πρέπει να περιέχει στοιχεία και αναφορές που να θέτουν τους επιδιωκόμενους στόχους που θέλει να φτάσει η επιχείρηση. Τέτοιας μορφής στοιχεία αποτελούν οι αναφορές σε επιδιωκόμενους δείκτες μεγέθυνσης, κερδοφορίας, επιδιωκόμενο ποσοστό αύξησης των πωλήσεων κ.λπ.

Πρέπει να μεταδίδει μία εικόνα, ένα όραμα το οποίο οι εργαζόμενοι να μπορούν εύκολα να κατανοήσουν και να εργαστούν για την καλύτερη δυνατή επίτευξή του. Το όραμα αυτό πρέπει να έχει μία ποσοτική διάσταση, αλλιώς κανείς δεν θα γνωρίζει πότε και εάν έγινε δυνατή η επίτευξή του. Επίσης, θα πρέπει να είναι ρεαλιστικό, αλλιώς κανείς δεν θα ενδιαφέρεται για την επίτευξή του.

Αρκετοί επιχειρηματίες αρκούνται σε μία περίληψη του εγχειρήματος στην αρχή του επιχειρηματικού σχεδίου και όχι στη διατύπωση ενός Mission Statement. Θα πρέπει να τονιστεί ότι καλό θα ήταν να υπάρχει μία τέτοια «καταστατική δήλωση», η οποία, ανάλογα με την ευρηματικότητά της, μπορεί να κινήσει από την πρώτη στιγμή τα ενδιαφέρον του υποψήφιου χρηματοδότη και επενδυτή.

4. Η ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ


την μορφή και την διάρθρωση του επιχειρηματικού σχεδίου

4.1 Η Μορφή και Διάρθρωση του Επιχειρηματικού Σχεδίου

Ένα επιχειρηματικό σχέδιο διαθέτει κάποια ενδεδειγμένη μορφή ως προς την κατάρτισή του, η οποία ακολουθεί κάποιους γενικούς κανόνες μεθοδολογίας. Κάθε επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει μεν να έχει εύρος, ώστε να καλύπτει όλα τα εξεταζόμενα αντικείμενα, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να είναι και περιεκτικό, ώστε να διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Στην κατηγορία αυτών που θα το διαβάσουν ανήκουν κρατικοί φορείς, που μπορεί μέσω ενός αναπτυξιακού νόμου να χρηματοδοτήσουν μίαν επένδυση που προβλέπει το επιχειρηματικό σχέδιο, ή μία τράπεζα, η οποία πρόκειται να χρηματοδοτήσει μέσω δανεισμού τον επιχειρηματία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι επιχειρηματίες μπορεί να συντάξουν επιχειρηματικά σχέδια της τάξης των πενήντα (50) σελίδων. Συνήθως, τα επιχειρηματικό σχέδια καλύπτουν είκοσι (20) σελίδες, χωρίς να υπολογίζεται το υλικό που μπαίνει στο παράρτημα.




Μία ενδεικτική παρουσίαση ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι η ακόλουθη:

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

1. Περιεχόμενα - Περίληψη και συνοπτική περιγραφή

2. Περιγραφή της επιχείρησης

Προιόντα και υπηρεσίες που παράγει η επιχείρηση

Τόπος Εγκατάστασης της επιχείρησης

Μέγεθος της επιχείρησης

Χώροι που διαθέτει η επιχείρηση

Εμπειρία του επιχειρηματία

3. Ανάλυση Κλάδου - Αγοράς

Η επιχείρηση και ο κλάδος στον οποίο ανήκει

Η γενική κατάσταση της αγοράς

Ανταγωνισμός

4. Το σχέδιο Μάρκετινγκ (Marketing Plan)

Τιμολογιακή Πολιτική & Πωλήσεις

Διαφήμιση & Δημόσιες Σχέσεις

5. Διοίκηση & Λειτουργική Διαχείριση (Management Plan)

Οργάνωση παραγωγής



Διοίκηση/Διαχείριση (Management)

Ανθρώπινο Δυναμικό

6. Οικονομικός Σχεδιασμός και Χρηματοοικονομική κατάσταση

Διάρθρωση Χρηματοδότησης

Προϋπολογισμοί Έναρξης & Λειτουργίας

Προϋπολογισμός Ταμειακής Ροής

Προβλεπτικοί Ισολογισμοί & καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσης (τριετίας)

7. Παράρτημα

5. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ


τα επιμέρους τμήματα του επιχειρηματικού σχεδίου τα βασικά σημεία του management plan

τους βασικούς αριθμοδείκτες

5.1 Περιεχόμενα - Περίληψη και Συνοπτική Περιγραφή

Το τμήμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, εάν αναλογιστούμε ότι δίνει σε αυτόν που θα το διαβάσει μία πρώτη εμπεριστατωμένη εικόνα για την επιχείρηση και το εγχείρημα που θα φέρει εις πέρας ο επιχειρηματίας. Αποτελείται από 3-4 σελίδες και περιλαμβάνει:

Το εξώφυλλο, στο οποίο αναγράφονται το όνομα, η διεύθυνση, το τηλέφωνο της επιχείρησης, τα ονόματα του επιχειρηματία και των άλλων μετόχων, εάν υπάρχουν, η νομική της μορφή και, εάν είναι δυνατόν, ένα mission statement.

Τον Πίνακα περιεχομένων, με ακριβή διάρθρωση των σελίδων, ώστε ο ενδιαφερόμενος να μπορεί κατευθείαν να διαβάσει τη σελίδα που τον ενδιαφέρει.

Μία Ανακοίνωση, για να πληροφορηθούν όλοι όσοι ενδιαφέρονται για το επιχειρηματικό σχέδιο (όπως, π.χ, τράπεζες, προμηθευτές) και σε τι αποσκοπεί (όπως, π.χ., χρηματοδότηση δημιουργία νέου προϊόντος κ.λπ.).

Μία Περίληψη, συνοπτική περιγραφή της κεντρικής ιδέας του σχεδίου, με ξεκάθαρη αναφορά στους



σκοπούς και τους στόχους του σχεδίου, καθώς και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιχείρησης που θεωρούμε ότι η πελατεία θα βρει ενδιαφέροντα. Η περίληψη αυτή θα πρέπει να δίνει μία πειστική απάντηση στο ποιος είναι ο επιχειρηματίας και τι θέλει η επιχείρηση να πετύχει μέσα από τη δράση της.

Εξυπακούεται ότι η συγκεκριμένη περίληψη γράφεται από τον επιχειρηματία στο τέλος, αφού έχει ολοκληρωθεί η σύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου.

5.2 Περιγραφή της Επιχείρησης

Στο συγκεκριμένο τμήμα του επιχειρηματικού σχεδίου γίνεται μία λεπτομερής περιγραφή της επιχείρησής μας. Ουσιαστικά, απαντάμε στο θεμελιώδες ερώτημα «ποια είναι η δουλειά μας» και η απάντηση θα πρέπει να περιλαμβάνει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρονται από την επιχείρηση, το μέγεθος της επιχείρησης με βάση τις εισπράξεις και τον κύκλο εργασιών, το χώρο που θα εγκατασταθεί η επιχείρηση και, γενικότερα, την τεχνογνωσία που διαθέτει. Στα πλαίσια αυτού του τμήματος, λοιπόν, θα πρέπει να απαντηθούν οι εξής ερωτήσεις:

Ποιο είναι το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης; Είναι εμπορική (λιανική πώληση, χονδρεμπόριο, εισαγωγικό, εξαγωγικό εμπόριο, κ.λπ.), βιομηχανική, βιοτεχνική, ξενοδοχειακή τουριστική, παροχής υπηρεσιών, κ.λπ.);

Είναι νέα υπό σύσταση επιχείρηση, είναι εξαγορά υπάρχουσας επιχείρησης, αποτελεί επέκταση επιχείρησης που λειτουργεί ήδη ή εντάσσεται σε ένα σύστημα δικαιόχρησης (franchising);

Ποια είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που πουλάμε;

Τι προσφέρουν στον πελάτη;

αυτά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες αναμένεται να έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση;

Γιατί ο επιχειρηματίας πιστεύει ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση θα είναι κερδοφόρα και βιώσιμη και τι περιθώρια ανάπτυξης υπάρχουν;

Η επιχείρηση θα είναι 12μηνης ή εποχικής λειτουργίας και ποιες μέρες και ώρες θα είναι σε λειτουργία;



Τι χώρους χρειάζεται η επιχείρηση, σε τι είδους περιοχή θα βρίσκεται, εάν είναι εύκολα προσβάσιμη με αυτοκίνητο και συγκοινωνία και διαθέτει χώρους στάθμευσης κ.λπ.;

5.3 Ανάλυση Κλάδου - Αγοράς

Ποιος είναι ο κλάδος στον οποίο κινείται η επιχείρηση, ποια η θέση της μέσα σε αυτόν και ποιες οι προοπτικές του;

Ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί ανταγωνιστές της επιχείρησης;

Ποια τα αδύνατα και δυνατά τους σημεία και ποια η στρατηγική την οποία θα ακολουθήσουμε απέναντι τους;

Ποια είναι η τάση των πωλήσεών τους (αυξητική, φθίνουσα, σταθερή);

Υπάρχει αναπτυγμένο δίκτυο προμηθευτών;



5.4 Το σχέδιο Μάρκετινγκ (Marketing Plan)

Ο ρόλος του μάρκετινγκ στην επιτυχία της επιχείρησης είναι ιδιαίτερα σημαντικός, διότι αφορά το πιο νευραλγικό κομμάτι, τις πωλήσεις, την αποτελεσματική προώθηση τους και τη σωστή τιμολόγηση των προϊόντων που πουλάμε.

Με βάση τα συμπεράσματα από την έρευνα αγοράς και από την ανάλυση SWOT, ο επιχειρηματίας αναλύει το σχέδιο μάρκετινγκ, στο οποίο αποτυπώνονται τα εξής:

Ποια είναι η αγορά στην οποία κινείται και ποιο το προφίλ των πελατών της;

Ποια είναι η τιμολογιακή πολιτική που θα ακολουθήσει η επιχείρηση, δηλαδή πόσο θα πουλά το προϊόν ή την υπηρεσία που προσφέρει, θα παρέχει ή όχι εκπτώσεις ανάλογα με την ποσότητα που αγοράζει ο πελάτης, θα τιμολογεί πάνω, κάτω ή στο ίδιο επίπεδο με τον ανταγωνισμό;

Ποιος είναι ο τρόπος διακίνησης των προϊόντων και ποια τα κανάλια διανομής;

Ποιο είναι το πλάνο διαφήμισης, το budget που θα διατεθεί, οι προωθητικές ενέργειες δικτύωσης και δημοσίων σχέσεων;

Ποιοι είναι οι στόχοι για τις μελλοντικές πωλήσεις;



5.5 Διοίκηση & Λειτουργική Διαχείριση (Management Plan)

Στο κομμάτι αυτό του επιχειρηματικού σχεδίου αναλύονται μία σειρά πραγμάτων που αφορούν:

Την παραγωγική διαδικασία που ακολουθείται για την παραγωγή των προϊόντων της επιχείρησης.

Το μηχανολογικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται, τις δυνατότητές του κ.λπ.

Την εφαρμογή ελέγχου «ποιότητας» όλων των διαδικασιών της επιχείρησης.

Την οργανωτική δομή της επιχείρησης.

Την ικανότητα και την εμπειρία των στελεχών της διοικητικής ομάδας.

Τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις των ατόμων στην οργανωτική δομή της επιχείρησης.

Την ύπαρξη ή όχι τμήματος έρευνας και ανάπτυξης.

Τις διαδικασίες εκπαίδευσης του προσωπικού.

Ο ρόλος της διοίκησης/ διαχείρισης είναι από τη φύση του σημαντικός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να επικεντρώνουμε όλη μας την προσοχή μας σε αυτό το σημείο. 'Aλλωστε, από τη φύση της η κατάρτιση ενός επιχειρησιακού σχεδίου βελτιώνει την ποιότητα των υπηρεσιών management που παρέχονται στην επιχείρηση.



Το συγκεκριμένο τμήμα αποτελεί ιδιαίτερο σημείο προσοχής, όταν η επιχείρηση βρίσκεται στα πρώτα της βήματα. Οι υποθετικοί επενδυτές ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τον τρόπο που ελέγχονται και αξιολογούνται οι managers, καθώς βέβαια και για την ικανότητα να προσεγγίζουν τους στόχους που έχουν τεθεί.

5.6 Οικονομικός Σχεδιασμός & Χρηματοοικονομική Κατάσταση

Πριν ξεκινήσει κάποιος μία νέα επιχείρηση, είναι απαραίτητο να ετοιμάσει ένα σωστό ρεαλιστικό προϋπολογισμό, τόσο για τα πραγματικά ποσά που χρειάζονται για την εκκίνηση της επιχείρησής του (επενδυτικά κεφάλαια, έξοδα εγκατάστασης κ.λπ.), όσο και για τα ποσά που θα χρειαστούν για να συνεχιστεί η λειτουργία της (έξοδα λειτουργίας, κεφάλαιο κίνησης κ.λπ.). Το πρώτο βήμα στην κατάρτιση ενός σχεδίου οικονομικής διαχείρισης είναι ο «προϋπολογισμός έναρξης»,.

Εκτός από τα στοιχεία που ακολουθούν, περιλαμβάνει και τα εφάπαξ ποσά που απαιτούνται για την εκκίνηση, όπως εξοπλισμοί, προκαταβολές, εγγυήσεις για ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.Τι Περιλαμβάνει ο Προϋπολογισμός Έναρξης:

Κόστος Προσωπικού (προ έναρξης) Αμοιβές συνεργείων και δαπάνες υλικών Νομικές και άλλες επαγγελματικές αμοιβές Ενοίκια και άλλες δαπάνες επαγγελματικής στέγης Εξοπλισμούς Υλικά Συσκευασίας, εφόδια, είδη γραφείου κ.λπ. Δαπάνες για ενέργεια, τηλέφωνα, νερό κ.λπ. ¶δειες Λειτουργίας Ασφάλιση μέχρι να ανοίξει η επιχείρηση Προβολή και διαφήμιση.

Ο «προϋπολογισμός λειτουργίας» καταρτίζεται πλέον όταν η επιχείρηση είναι έτοιμη να αρχίσει να λειτουργεί. Ο προϋπολογισμός αυτός θα αποτελέσει αντανάκλαση των προτεραιοτήτων μας ως προς το τι δαπάνες θα έχουμε και από πού θα προέλθουν τα χρήματα με τα οποία θα τις καλύψουμε. Στις δαπάνες αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνονται:

Τι Περιλαμβάνει ο Προϋπολογισμός Λειτουργίας:




Κόστος Προσωπικού (μισθοί, υπερωρίες, ημερομίσθια, bonus, εργοδοτικές εισφορές

Ενοίκια και δαπάνες κοινόχρηστων χώρων.

Κόστος Προμηθευτών.

Υλικά Συσκευασίας και εφόδια γραφείου

Συνδρομές, δωρεές κλπ

Δαπάνες Επισκευών Συντήρησης και καθαρισμού

Προβολή και Διαφήμιση

Αμοιβές Λογιστών για την τήρηση βιβλίων και αμοιβές φοροτεχνικών συμβούλων

Τόκους Δανείων και Διάφορους Τόκους

Αποσβέσεις

Ασφάλιστρα πυρός, κλοπής και ζημιών προς τρίτους

Διάφορες και Απρόβλεπτες Δαπάνες.

Στο κομμάτι του οικονομικού σχεδιασμού συμπεριλαμβάνονται:

Προβλεπτικοί ισολογισμοί και αποτελέσματα χρήσης

Προϋπολογισμός Ταμειακής Ροής (Cash Flow Analysis).

Ο προϋπολογισμός αποτελεσμάτων χρήσης, αλλά και ο προϋπολογισμός ταμειακής ροής, είναι σκόπιμο να καλύπτουν τα τρία πρώτα χρόνια, για μεν τον πρώτο χρόνο σε μηνιαία βάση, για το δεύτερο και τον τρίτο σε τριμηνιαία βάση. Για να είναι εύκολη η ερμηνεία των καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσης, τόσο από την τράπεζα, όσο και από τον επιχειρηματία, τα ποσά που αναφέρονται σε απόλυτους αριθμούς θα πρέπει απαραιτήτως να εκφράζονται και ως ποσοστά επί των πωλήσεων. Ένα πολύ σημαντικό τμήμα της χρηματοοικονομικής ανάλυσης είναι η ανάλυση «Νεκρού Σημείου»

Νεκρό σημείο μίας επιχείρησης ονομάζεται το σημείο της παραγωγής όπου τα συνολικά έσοδα της επιχείρησης είναι ίσα με το συνολικό κόστος. Ο επιχειρηματίας, για να μπορέσει να το υπολογίσει σωστά και ρεαλιστικά, θα πρέπει να έχει εκτιμήσει τα σταθερά και μεταβλητά κόστη, αλλά και τις πηγές εσόδων του. Συνήθως εμφανίζεται ως ποσοστό του κύκλου εργασιών.




Οι απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα είναι κρίσιμης σημασίας και προσφέρουν στον επιχειρηματία χρήσιμες πληροφορίες ως προς τα κεφάλαια που θα χρειαστεί για να ανοίξει και να συνεχίσει τη λειτουργία της επιχείρησής του.

Πόσα χρήματα διαθέτεις τα οποία είναι δικά σου και δεν τα οφείλεις σε κανένα;

Πόσα θα χρειαστείς για να ανοίξεις την επιχείρηση;

Πόσα θα χρειαστεί να δανειστείς και πώς θα καλύψεις τους τόκους και τις δόσεις του κεφαλαίου;

Τι κεφάλαιο κίνησης θα χρειαστείς για να καλύψεις τις ανάγκες του 1ου έτους (σε σχέση με τον



προϋπολογισμό αποτελεσμάτων χρήσης);

Ποιοι είναι οι στόχοι για τις πωλήσεις, το μικτό κέρδος, τις λειτουργικές δαπάνες και το καθαρό κέρδος;

Στον οικονομικό σχεδιασμό θα πρέπει να παρέχονται εξηγήσεις με τη μορφή σχολίων για το πώς προκύπτουν τα μεγέθη και τις υποθέσεις πάνω στις οποίες στηρίχτηκαν.

Στο επιχειρηματικό σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνονται και μία σειρά αριθμοδείκτες. Αριθμοδείκτης είναι η απλή σχέση ενός κονδυλίου του ισολογισμού ή της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσης με κάποιο άλλο. Στη ουσία, αποτελεί κλάσμα που μετρά πόσες φορές καλύπτει (είναι δηλαδή μεγαλύτερος) ο αριθμητής τον παρανομαστή.

Το μέτρο σύγκρισης για κάθε αριθμοδείκτη δεν είναι ενιαίο, ούτε δεδομένο. Εξαρτάται κάθε φορά από την κλαδική και μακροοικονομική συγκυρία, καθώς επίσης και από το μακροοικονομικό χαρακτήρα ορισμένων ιδιοτυπιών. Οι αριθμοδείκτες τους οποίους χρησιμοποιούμε πολύ συχνά σε ένα επιχειρηματικό σχέδιο είναι αριθμοδείκτες:

1. ρευστότητας

2. δραστηριότητας

3. αποδοτικότητας και βιωσιμότητας.

Οι αριθμοδείκτες αυτοί κρίνεται απαραίτητο να συμπεριλαμβάνονται σε κάθε επιχειρηματικό σχέδιο. Ωστόσο, δεν εμπίπτει στα πλαίσια της συγκεκριμένης ενότητας η ανάλυσή τους.

Δεδομένου ότι η αξιολόγηση γίνεται πάντα σε σχέση με κάποια βάση (διαφορετικά δεν μπορεί να γίνει), οι δείκτες απόδοσης λειτουργούν συγκρινόμενοι με στοιχεία που είναι δύσκολο να βρεθούν, όπως τα στοιχεία του κλάδου, των ανταγωνιστών, αλλά και γενικότερα στοιχεία εθνικής οικονομίας.

Οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να είναι ίδιοι ή να έχουν θετικές αποκλίσεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάσταση στην αγορά. Σε περίπτωση που η επιχείρηση έχει δείκτες με αρνητική απόκλιση, τότε θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή τον κύκλο σχεδιασμού της, διότι ακριβώς οι δείκτες είναι αυτοί που δείχνουν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η επιχείρηση και την πορεία της. Στον Πίνακα 3 παρουσιάζονται οι σπουδαιότεροι δείκτες απόδοσης, τους οποίους εύκολα μπορεί ο καθένας να χρησιμοποιήσει.



Πίνακας 3: ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

5.7 Παράρτημα



Το παράρτημα περιλαμβάνει όλα τα συνοδευτικά στοιχεία που αφορούν τις διαδικασίες της επιχείρησης, αλλά και τα πρόσωπα που την αποτελούν. Πιο συγκεκριμένα, περιέχει:

Αντίγραφα φορολογικής δήλωσης των κύριων μετόχων για τα τελευταία τρία έτη.

Στοιχεία προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης και βιογραφικό του επιχειρηματία και των κυριότερων μετόχων, εάν υπάρχουν.

Στην περίπτωση της ανάπτυξης μέσω franchising (Δικαιόχρησης), αντίγραφο σχεδίου Σύμβασης Δικαιόχρησης και άλλου πληροφοριακού υλικού.

Αντίγραφο του (υπό διαπραγμάτευση συνήθως) μισθωτηρίου συμβολαίου, ή συμβολαίου αγοράς για επαγγελματική στέγη.

Αντίγραφα Αδειών (Πολεοδομίας κ.λπ.) και άλλα νόμιμα έγγραφα σχετικά με την υπό σύσταση ή εν λειτουργία επιχείρηση.

Μνημόνια προτεινόμενης συνεργασίας με προμηθευτές ή μεγάλους πελάτες.

'Aλλα δικαιολογητικά.


Η ακόλουθη μελέτη περίπτωσης αφορά μία επιχείρηση πώλησης παιδικών ρούχων που ζητά δάνειο από μία τράπεζα. Τα στοιχεία και η τοποθεσία είναι υποθετικά

Mickey Παιδικά ρούχα

Συντάκτες:



Κώστας Αναγνωστόπουλος

Εγνατίας 45

Eπωνυμία της επιχείρησης : Mickey , παιδικό ρούχο

Διεύθυνση της επιχείρησης : Εγνατίας 45, Θεσσαλονίκη

Τύπος της επιχείρησης : Λιανική πώληση παιδικών ενδυμάτων

Περιεχόμενα

1. Εισαγωγική περίληψη

2. Στόχοι της επιχείρησης

3. Στοιχεία για την επιχείρηση

4. Προϊόντα

5. Αγορά και ανταγωνισμός

6. Μάρκετινγκ

7. Χρηματοπιστωτικές πληροφορίες

1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Α. Ζητείται από την τράπεζα ενυπόθηκο δάνειο ύψους 69.640 ευρώ. Περίοδος αποπληρωμής 18 έτη.

Β. Η επιχείρησή μας σκοπό έχει να επεκτείνει τους χώρους της. Γι' αυτό το λόγο, θα πρέπει πρώτα το σημερινό κτίριο να αγορασθεί. Το δάνειο θα μας βοηθήσει να υλοποιήσουμε το στόχο μας.

Γ. Η επέκταση του χώρου θα χρησιμοποιηθεί για αύξηση των χώρων λιανικής πώλησης υποδημάτων.

2. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Α. Βραχυπρόθεσμοι στόχοι (έως 6 μήνες)

Βραχυπρόθεσμος στόχος μας είναι να εδραιώσουμε την τωρινή μας θέση και να προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Να επιτύχουμε αύξηση των εργασιών κατά 3%.

Β. Μεσοπρόθεσμοι στόχοι (1 χρόνος έως 3 χρόνια)

Να αυξήσουμε τον κύκλο εργασιών μας στα 298.459 ευρώ περίπου και να επιτύχουμε αύξηση του σημερινού κύκλου εργασιών τουλάχιστον κατά 50% έως το τέλος του 2003.

• Να επιτύχουμε ακαθόριστο περιθώριο κέρδους τουλάχιστον 45%.



• Να επιτύχουμε ακαθάριστα κέρδη ύψους 142.597 ευρώ

• Να επιτύχουμε καθαρά κέρδη 59.692 ευρώ (περίπου).

Γ. Να επεκτείνουμε το χώρο του καταστήματος που διατίθεται σε πωλήσεις στα 700 τετρ. πόδια.

Δ. Να αυξήσουμε τις πωλήσεις υποδημάτων τουλάχιστον κατά 100% έως το 2003, φτάνοντας σε πωλήσεις τα 72.957 ευρώ περίπου, που θα αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών (298.459 ευρώ).

Ε. Μεσοπρόθεσμες χρηματοοικονομικές προβλέψεις

Οι προβλέψεις για τα προσεχή τρία έτη αντιπροσωπεύουν τους αναπτυξιακούς επιχειρηματικούς στόχους και υπολογίζονται με βάση την αύξηση του κύκλου εργασιών , του μικτού και του καθαρού κέρδους , ως εξής:

2000 Κύκλος εργασιών 147.563 ευρώ

Μικτό κέρδος 56.375 ευρώ

Καθαρό κέρδος 16.581 ευρώ










ΣΤ. Μακροπρόθεσμοι στόχοι (3 χρόνια έως 10 χρόνια)

• Να χρησιμοποιήσουμε τα μη διανεμόμενα κέρδη για μελλοντική επέκταση και για μείωση του δανεισμού.

• Να διπλασιάσουμε τον αριθμό των πελατών στον ταχυδρομικό μας κατάλογο σε 1500.



• Να γίνουμε σημαντικό όνομα στον τομέα των παιδικών ενδυμάτων και υποδημάτων.

3. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Α. Επωνυμία της επιχείρησης: Mickey , παιδικό ρούχο . Το όνομα της επιχείρησης θέλαμε να είναι αντιπροσωπευτικό των προϊόντων που πουλά και να προσδίδει μία νότα από παιδικά κινούμενα σχέδια.

Β. Η επιχείρηση λειτουργεί ως προσωπική εταιρεία, με δύο εταίρους, τον Κώστα Αναγνωστόπουλο και τη σύζυγό του, Μαρία.

Γ. Η επιχείρηση πήρε εταιρική μορφή όταν προσχώρησε σε αυτή ο Κώστας Αναγνωστόπουλος, το 1990. Έως τότε, τη διαχείριση της επιχείρησης είχε η σύζυγος, Μαρία Αναγνωστοπούλου.

Δ. Ιστορία της επιχείρησης

Η Μαρία Αναγνωστοπούλου αγόρασε την επιχείρηση από τον προκάτοχό της, Δημήτρη Παπανικόλα, το 1987, σε τιμή 33.162 ευρώ, η οποία περιλάμβανε τα εναπομείναντα εμπορεύματα, το βοηθητικό εξοπλισμό, τον «αέρα» και την αναδοχή του μισθωτηρίου συμβολαίου. Τα εμπορεύματα εκτιμήθηκαν σε 17.576 ευρώ, ενώ η αξία του βοηθητικού εξοπλισμού σε 3.814 ευρώ.

Ε. Το προσωπικό περιλαμβάνει τους δύο εταίρους, ενώ τρεις υπάλληλοι παρέχουν εκ περιτροπής εργασία μερικής απασχόλησης 12 ωρών την εβδομάδα.

ΣΤ. Η επιχείρηση μισθώνει το κτίριο από την αρχή της λειτουργίας της. Το ετήσιο μίσθωμα έχει ως εξής:

1997 -4.500 ευρώ

1998 -5.803 ευρώ

1999 -6.881 ευρώ

200 0 -9.534ευρώ

Έχει ξεκινήσει η διαδικασία αγοράς του κτιρίου, η οποία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2001, έναντι 99.486 ευρώ. Ζητείται ενυπόθηκο δάνειο για την αγορά.

Ζητείται ενυπόθηκο δάνειο 69.641 ευρώ για περίοδο 18 ετών.

Ποσόν 29.846 ευρώ δανειστήκαμε από διάφορους συγγενείς:

από τον αδελφό του Κώστα Αναγνωστόπουλου 15.000 ευρώ

από τη μητέρα της Μαρίας Αναγνωστοπούλου 14.846 ευρώ

Αποπληρωμή χωρίς σταθερή ημερομηνία. Στους δανειστές έχει συμφωνηθεί να πληρωθεί τόκος με ετήσιο επιτόκιο 10%.



Το ποσόν της ίδιας συμμετοχής των 29.830 ευρώ δεν ήταν δυνατό να εξευρεθεί παρά με οικογενειακό δάνειο, δεδομένου ότι δεν διαθέτουμε πλεονάζοντα κεφάλαια.

Ζ. Το σημερινό ενοίκιο που πληρώνουμε είναι 9.534 ευρώ ετησίως.

4. ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Α. Η Mickey , παιδικό ρούχο ανέκαθεν παρείχε παιδικά ρούχα και παπούτσια πολυτελείας.

Β. Ρούχα

Αντιπροσωπεύουν το 80% του σημερινού κύκλου εργασιών μας. Μόνο το 10% των αποθεμάτων μας κατασκευάζονται στην Ελλάδα.

Τα υπόλοιπα ρούχα μας προέρχονται από τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Γ. Παπούτσια

Αυτή τη στιγμή, παπούτσια εισαγάγουμε από τη Γερμανία και τη Γαλλία. Οι πωλήσεις παπουτσιών αντιπροσωπεύουν το 20% του κύκλου εργασιών μας. Το μερίδιό τους παρουσιάζει ανοδική τάση:

1998 15% 1999 18% 2000 20%

Στόχος μας για το 2003 είναι να φτάσουν το 25% του κύκλου εργασιών, δηλαδή σε 72.957 ευρώ.

Οι τιμές μας είναι συγκριτικά υψηλές. Στόχος μας είναι να κερδίσουμε και τον πιο απαιτητικό πελάτη. Πολλοί είναι οι πελάτες μας οι οποίοι διανύουν αρκετά χιλιόμετρα, προκειμένου να αγοράσουν ρούχα για το παιδί τους από εμάς.

5. ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Αγορά

Η εν δυνάμει αγορά μας είναι όλοι γονείς και παιδιά έως 13-14 ετών. Στοχεύουμε σε πελάτες με υψηλό σχετικά εισόδημα. Ωστόσο, μας ενδιαφέρει και το μερίδιο εκείνο των πελατών το οποίο κάνει περιστασιακές, αλλά ακριβές αγορές. Διατηρούμε ταχυδρομική επαφή με τους πελάτες μας. Ο κατάλογος παραληπτών μας αυτή τη στιγμή αριθμεί 500 πελάτες. Οι πελάτες μας είναι πρόθυμοι να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να έρθουν σε εμάς. Ωστόσο, είναι πολλοί και οι πελάτες μας οι οποίοι μένουν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και δεν χρειάζεται να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να έρθουν σε εμάς.

Οι ομάδες-στόχοι των πελατών μας είναι:

• Αυτοαπασχολούμενοι

• Ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων



• Μεσαία στελέχη επιχειρήσεων

• Ελεύθεροι επαγγελματίες

• Ανώτεροι ιδιωτικοί υπάλληλοι

• Ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι.

Ανταγωνισμός

Ο ανταγωνισμός από τα πολυκαταστήματα και τις αλυσίδες είναι χαμηλός. Δεν φοβούμαστε την προσφορά μέσης ποιότητας σε μεσαίες τιμές. Υπάρχουν αρκετοί ανταγωνιστές μας, οι οποίοι βρίσκονται στο κέντρο της πόλης. Ακολουθεί η αξιολόγηση των ανταγωνιστών μας:

Πολυκατάστημα παιδικών ρούχων: Ουράνιο τόξο

Εδρεύει στην Καλαμαριά, σε μία ακριβή περιοχή με κατοίκους υψηλών εισοδημάτων. Διαθέτει ποικιλία ρούχων και προσελκύει τους εύπορους γονείς. Έχει πολύ καλή βιτρίνα και χώρο στάθμευσης για τα αυτοκίνητα.

Είναι ένας από τους δυνατούς μας ανταγωνιστές. Παρ' όλα αυτά, κρίνουμε ότι η ποιότητα των ρούχων είναι σχετικά χαμηλότερη από τη δική μας, σε σχέση ταυτόχρονα και με την τιμή. Η εξυπηρέτηση των πελατών είναι άριστη.

1. Ο κοντορεβιθούλης

Βρίσκεται στη Βασιλίσσης Σοφίας, σε έναν από τους κεντρικότερους δρόμους της Θεσσαλονίκης, γι' αυτό και η πελατεία του είναι αρκετά μεγάλη. Πρόσφατα, ανακαινίστηκε εσωτερικά και εξωτερικά.

Διαθέτει πολύ ευγενικό προσωπικό και απευθύνεται σε πελάτες αποκλειστικά υψηλών εισοδημάτων. Οι τιμές του είναι ιδιαίτερα υψηλές. Ένα από τα μεγάλα του ατού είναι οι μεγάλες περίοδοι εκπτώσεων που έλκουν πελατεία.

2. Η Χιονάτη και τα καλά της ρούχα

Βρίσκεται πολύ κοντά μας στην Εγνατία Οδό. Είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στα παιδικά ρούχα. Πολύ καλό ρεπερτόριο για αγόρια και κορίτσια έως 12 ετών. Εκτός από ρούχα, πουλάει και παπούτσια για μικρά παιδιά, χωρίς ωστόσο να έχει ιδιαίτερη ποικιλία. Πολύ ισχυρός ανταγωνισμός, λόγω θέσης, αλλά και λόγω ποιότητας ρούχων, ποικιλίας και αναλογίας ποιότητας-τιμής.

3. Πινόκιο

Εδρεύει στην Ανω Τούμπα. Διαθέτει καλούς χώρους στάθμευσης. Βρίσκεται σε καίρια θέση και επωφελείται από τους περαστικούς πελάτες. Δεν έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένο δικό του πελατολόγιο. Οι τιμές του είναι σχετικά χαμηλές και τα ρούχα του δεν διακρίνονται για την υψηλή τους ποιότητα. Δίνει έμφαση στα ρούχα για τα αγοράκια μέχρι επτά ετών και μέχρι την εφηβεία για τα κορίτσια. Έχει, επίσης, και ρούχα για τη μητέρα. Δεν πουλά παπούτσια. Πολύ καλό προσωπικό, ευγενικό και άκρως εξυπηρετικό.



4. Μαίρη Πόπινς

Βρίσκεται στην Τσιμισκή, ιδιαίτερα πολυσύχναστο δρόμο της Θεσσαλονίκης. Απευθύνεται σε τάξεις μεσαίου και υψηλού εισοδήματος και διαθέτει μεγάλη ποικιλία για τα κορίτσια μέχρι 14 ετών. Διαθέτει, επίσης, ποικιλία παπουτσιών, τόσο για αγοράκια, όσο και για κορίτσια. Πολύ νεαροί πωλητές, γεμάτοι ζήλο, με πολύ καλή τεχνική πωλήσεων. Έχει μεγάλη και πολύ ελκυστική βιτρίνα. Κάνει εκπτώσεις στις τιμές για μεγάλες χρονικές περιόδους.

6. ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

Α. Διαφήμιση: κατάλογος παραληπτών

Η Mickey , παιδικό ρούχο διαφημίζεται ως εξής:

Έχουμε κατάλογο παραληπτών για 750 διευθύνσεις. Στον κατάλογο περιλαμβάνονται οι σταθεροί πελάτες μας.

Στέλνουμε ενημερωτικό φυλλάδιο στους πελάτες μας μία φορά το μήνα, πληροφορώντας τους για τα νέα είδη που παραλάβαμε, τα ωράρια λειτουργίας και τις προσφορές μας.

Β. Συστάσεις

Μέσω των συστάσεων, έχουμε αποκτήσει πολλούς πελάτες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο σημαντικότερος πελάτης μας ήρθε συστημένος από κάποιον άλλο. Αυτό δείχνει ότι η φήμη για την καλή ποιότητα του καταστήματός μας διαδίδεται.

Γ. Διαφήμιση σε έντυπα

Πρόκειται για ένα νέο τομέα για μας, ο οποίος πιστεύουμε ότι θα μας βοηθήσει να καθιερώσουμε το όνομά μας στην αγορά και να γίνουμε ευρύτερα γνωστοί. Σκοπεύουμε να παρακολουθήσουμε ποιο θα είναι το όφελος για την επιχείρηση. Προς το παρόν, διαφημιζόμαστε σε δωρεάν διανεμόμενες εφημερίδες.

Δ. Επιδείξεις μόδας

Συμμετέχουμε σε μία καλοκαιρινή και μία χειμωνιάτικη επίδειξη μόδας για το παιδικό ρούχο. Τα μοντέλα μας είναι μαθητές δημοτικών και γυμνασίων της Θεσσαλονίκης.

Ε. Διαφημιστικός προϋπολογισμός

Οι ετήσιες δαπάνες ανέρχονται σε 10.000 ευρώ και αναλύονται ως εξής:

κατάλογος παραληπτών: 4.000

περιοδικά - έντυπα: 3.000

επιδείξεις μόδας: 3.000

Σύνολο: 10.000



Στ. Ο πελάτης της Mickey , παιδικό ρούχο

Καταρτίζουμε αναλυτική κατάσταση των πελατών ανά γεωγραφική περιοχή, αλλά δεν προφθάσαμε να τη συμπεριλάβουμε στο παρόν επιχειρηματικό σχέδιο. Το βέβαιο είναι ότι ορισμένοι πελάτες μας διανύουν έως και 50 χλμ., προκειμένου να μας επισκεφθούν. Έχουμε μία ευρεία γκάμα πελατών από πολλές περιοχές της Θεσσαλονίκης.

7. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝ0ΜΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Α. Στοιχεία

Τα περιθώρια μικτού κέρδους [Σύμφωνα με τον Ναούμ (1994) «Μικτό κέρδος είναι η διαφορά μεταξύ των εσόδων από πωλήσεις εμπορευμάτων ή προϊόντων και του κόστους των πωληθέντων εμπορευμάτων ή προϊόντων»] είναι μεταβλητά. Στα πρώτα χρόνια της επιχείρησης, τα μικτά περιθώρια αυξάνονταν σταθερά, φτάνοντας την ανώτατη τιμή του 48% το 1996. Όμως, η χρονιά αυτή απεδείχθη εξαίρεση. Σήμερα τα μικτά περιθώρια κέρδους κυμαίνονται γύρω στο 20%. Κατά το 2000 ανήλθαν σε 21%, ενώ τα τρία προηγούμενα χρόνια είχαν ως εξής:

1997 27 %

1998 23 %

1999 19 %

Τα μικτά περιθώρια κέρδους μειώθηκαν εξαιτίας του συνδυασμού ύφεσης και ανταγωνισμού. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός δεν είναι άμεσος, δεδομένου ότι προέρχεται από καταστήματα με μέση κατηγορία τιμών.

Όπως φαίνεται, έχουμε πελάτες που κατά περιόδους διαθέτουν λιγότερα χρήματα για την αγορά παιδικών ρούχων. Δεν τους χάνουμε από πελάτες επειδή αγοράζουν από αλλού.

Οι περίοδοι εκπτώσεων των ανταγωνιστών μας ξεκινούν νωρίτερα από τις δικές μας και τις διατηρούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ' ό,τι εμείς.

Αναγκασθήκαμε να ακολουθήσουμε τους ανταγωνιστές μας στις εκπτώσεις, διότι μείωσαν τα περιθώρια κέρδους μας. Προτιθέμεθα να αυξήσουμε το μικτό ποσοστό κέρδους μας από το 90% στο 115% για τα περισσότερα ρούχα.

Σε όλα τα παπούτσια θα αυξήσουμε το μικτό ποσοστό κέρδους από 75% σε 110%.

Οι πιστοί πελάτες μας αγοράζουν με κριτήριο την καλή ποιότητα και την άριστη εξυπηρέτηση που προσφέρουμε, γι' αυτό και δεν φοβόμαστε την απώλεια πελατών ύστερα από μία αύξηση της τιμής στα είδη μας.

Οι εκπτώσεις μελλοντικά θα γίνονται ύστερα από την απαίτηση των πελατών μας.

Εκπτώσεις θα γίνονται μόνο σε πελάτες που ξοδεύουν πάνω από 1.172 ευρώ τη σαιζόν ή πάνω από 249 ευρώ σε μία αγορά τους, μόνον εφόσον το ζητήσουν και με ανώτατο όριο 10%.

Β. Τρέχουσα χρηματοοικονομική κατάσταση



Τελευταίο οικονομικό έτος 2000:

Κύκλος εργασιών: 147.572 ευρώ

Μικτά κέρδη: 56.376 ευρώ

Καθαρά κέρδη: 16.581 ευρώ

Ισολογισμός

τρέχον ενεργητικό: 40.362 ευρώ

τρέχον παθητικό: 30.968 ευρώ

Τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού περιλαμβάνουν τον «αέρα», τις εγκαταστάσεις του καταστήματος, τα συστήματα συναγερμού, το αυτοκίνητο.

Σύνολο παγίων στοιχείων 35.394 ευρώ

Γ. Οικονομικό έτος 2001

Εκτιμήσεις για τον κύκλο εργασιών και τα κέρδη:

Κύκλος εργασιών: 198.973 ευρώ

Μικτά κέρδη: 81.247 ευρώ

Καθαρά κέρδη: 33.162 ευρώ

Γίνεται η παραδοχή ότι η αξία των προμηθευτών θα είναι κατά πάσα πιθανότητα χαμηλότερη. Ο ισολογισμός θα βελτιωθεί με την αγορά του οικοπέδου και του κτιρίου, κάτι που θα ενισχύσει τα περιουσιακά στοιχεία μας. Προσπαθούμε, επίσης, να μειώσουμε τις υπεραναλήψεις μας. Βλ. παρακάτω.

Δ. Κεφάλαιο κίνησης

Έχουμε τη δυνατότητα ανάληψης έως και 34.189 ευρώ, πέραν του υπολοίπου του λογαριασμού του, δυνατότητα την οποία χρησιμοποιούμε για κεφάλαιο κίνησης. Ως εγγύηση για τη δυνατότητα αυτή, προσφέρουμε το σπίτι μας, αξίας 182.392 ευρώ. Έχουμε συνάψει ενυπόθηκο δάνειο για το σπίτι μας και απομένουν προς εξόφληση 97.872 ευρώ.

Ουσιαστικά, η δυνατότητα ανάληψης πέραν του υπολοίπου του λογαριασμού έχει μετατραπεί σε ένα είδος παγίου δανείου. Σκεπτόμαστε να συνάψουμε λογαριασμό δανείου 19.897 ευρώ για δεκαετή περίοδο αποπληρωμής.

Ε. Τρέχουσα υπερανάληψη

Η υπερανάληψή μας ανέρχεται αυτή τη στιγμή σε 27.359 ευρώ και τον Ιούλιο θα ανέλθει περίπου στα 34.820 ευρώ. Στο τέλος του χρόνου θα πέσει περίπου στις 17.410 ευρώ



6. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ


Την σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην βιωσιμότητα και το επιχειρηματικό σχέδιο

6.1 Επιχειρηματική Βιωσιμότητα & Επιχειρηματικό Σχέδιο

Το επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί ένα πολύ καλό εργαλείο στα χέρια του επιχειρηματία, εάν το φτιάξει σωστά και, κυρίως, εάν το τηρήσει πιστά. 'Aλλωστε, αυτό που επιθυμεί είναι η «βιωσιμότητα» της επιχείρησής του, το να μπορέσει δηλαδή να την κρατήσει ανοιχτή, να πραγματοποιεί κέρδη και όχι ζημιές και να δανείζεται κεφάλαια τα οποία να μπορεί να επιστρέψει ξανά, χωρίς να πνίγεται από τους τόκους.

Όπως για ένα μωρό παιδί οι πρώτες ημέρες της ζωής του είναι σημαντικές για την επιβίωσή του, έτσι και για την επιχείρηση τα πρώτα δύο έως τρία χρόνια είναι τα πιο σημαντικά για τη βιωσιμότητά της. Ο επιχειρηματίας θα πρέπει να προσέξει πολύ καλά μέσα από το επιχειρηματικό σχέδιο που θα εκπονήσει ώστε:

(α) Να μην ξεφύγουν από τα κόστη τα οποία έχουν υπολογίσει και κάνουν αλόγιστες δαπάνες, οι οποίες τους ρίξουν έξω.

(β) Οι πωλήσεις να μην είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό επί πιστώσει επειδή έχει ανάγκη από εξασφάλιση πελατών. Εάν δεν πάρει μετρητά στα χέρια του, ο επιχειρηματίας θα πρέπει να δανειστεί για να πληρώσει τους προμηθευτές και τις τράπεζες και να επιβαρυνθεί με τόκους και έξοδα που δεν είχε προβλέψει.

(γ) Να κατανοήσει ότι τα «δάνεια» είναι χρήματα που πρέπει μία μέρα να τα επιστρέψει πίσω στους «δανειστές», συνεπώς δεν πρέπει να τα ξοδέψει άσκοπα, αλλά να τα χρησιμοποιήσει σε ενέργειες που θα του αποφέρουν τα πολλαπλάσια.

(δ) Να μην υποτιμήσει τον ανταγωνισμό και την αντίδρασή του, ιδιαίτερα όταν το προϊόν είναι καινούργιο



και πρωτοποριακό. Πρέπει να προβλέψει στο επιχειρηματικό του σχέδιο την αντίδραση των άλλων, εάν αυτός, για παράδειγμα, κάνει εκπτώσεις, και την επίδρασή της στα δικά του έσοδα.

(ε) Να κατανοήσει ότι τα χρήματα που μπαίνουν στο ταμείο της επιχείρησης είναι της επιχείρησης και όχι δικά του. Πρώτα θα εξασφαλίσει τη λειτουργία της επιχείρησης και ύστερα θα ξοδέψει χρήματα για εκείνον.

Σύνοψη

Με την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής, γνωρίσατε:

τον τρόπο ανάλυσης και συγκέντρωσης στοιχείων για την αγορά στην οποία κινείται μία

επιχείρηση

πώς να προβαίνετε στο σχεδιασμό των κινήσεων μίας επιχείρησης ακολουθώντας τις βασικές

αρχές του επιχειρηματικού σχεδιασμού τις φάσεις, αλλά και τη μεθοδολογία κατάρτισης ενός επιχειρηματικού σχεδίου.


Θωμαδάκης Σ. Β. (1990), «Σημειώσεις Οικονομικής των Επιχειρήσεων», Πανεπιστήμιο

Αθηνών, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Αθήνα. Πετράκης Π. Ε. (1998), «Αξιολόγηση και Χρηματοοικονομική Διοίκηση», τόμοι Α, Β και Γ,

εκδόσεις Ε.Κ.Π.Α., Αθήνα. Πετράκης Π. Ε. (1996), «Επιχειρηματικότητα & Ανάπτυξη», Εκδόσεις Παπαζήση. Σιρόπολις Ν. (2001): «Διοίκηση Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων», Εκδόσεις Παπαζήση. Σκουλάς Νίκος (2002): «Το εγχειρίδιο του μικρού και μεσαίου επιχειρηματία», Εκδόσεις

Ελληνικά Γράμματα Λαμπρόπουλος Παναγιώτης (1998): «Εγχειρίδιο Επιχειρηματικότητας», εκδόσεις Προπομπός, Μάλλιαρης, Γ. Π., (1990), «Εισαγωγή στο Marketing», Εκδόσεις Σταμούλη, Πειραιάς Βούτση Κ. (1986), «Εταιρείες εμπορικού δικαίου» Εκδόσεις Σάκκουλα Γεωργακόπουλου Λ., «Το δίκαιον των εταιριών», τ. Ι-ΙΙΙ, 1965-1974 Ρόκα Ν., «Εμπορικές εταιρίες», 1989 Εκδόσεις Σάκκουλα. Λαμπρόπουλος Παναγιώτης (1998): «Εγχειρίδιο Επιχειρηματικότητας», εκδόσεις Προπομπός. Ναούμ, Β. Χ., (1994), «Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική», (2η έκδοση), Ναούμ,

Αθήνα.



Νιάρχος, Α. Ν., (1994), «Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων», (4η έκδοση), Εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα.

Ερώτηση 1 : [ Βαθμός: 2 ] Επιχειρηματικό σχέδιο συντάσσουμε και όταν πρόκειται να υποβάλλουμε αίτημα για χρηματοδότηση σε τράπεζα.

Ερώτηση 2 : [ Βαθμός: 2 ] Το εάν θα επιβιώσει ή όχι μία επιχείρηση δεν έχει καμία σχέση με τις διαδικασίες επιχειρηματικού σχεδιασμού

Ερώτηση 3 : [ Βαθμός: 24 ] Αντιστοιχίστε τα δεδομένα της στήλης Α με τα δεδομένα της στήλης Β

Ερώτηση 4 : [ Βαθμός: 32 ] Αντιστοιχίστε τα δεδομένα της στήλης Α με τα δεδομένα της στήλης Β

Ερώτηση 5 : [ Βαθμός: 5 ] Να επιλέξετε ποια από τις παρακάτω απαντήσεις είναι σωστές

Ερώτηση 6 : [ Βαθμός: 5 ] Ο επιχειρηματίας θα πρέπει να προσέξει πολύ μέσα από το επιχειρηματικό σχέδιο που θα φτιάξει ώστε:

Ερώτηση 7 : [ Βαθμός: 5 ] Ποια από τις παρακάτω απαντήσεις είναι η σωστή;


Documents

Σκοπός της Διδακτικής Ενότηταςusers.sch.gr/karakousis/epimorfosi/eikonikes-EKPAIDE… · Web view1Ο ΕΠΑΛ – ΤΕΕ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΡΑΚΟΥΣΗΣ