2018.07.24, мягмар ~ №143 (942) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихааС ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Бүх оршихуй бусдаас хамаарч, бусдад шүтэж оршиноД.Нямсамбуу

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2463.24 363.32 39.01

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД ХУРАЛДАй БОНД

108.320.13%

94.500.14%

61471.3%

ГЭРЭГЭ БОНД

95.1200.15%

1230.000.09%

Энэ жил ахиад л цэцэрлэгийн хүүхдүүдийг “ёндоо”-гоор нь өрсөлдүүлнэ

“Монгол базальт” 190.6 сая төгрөгийн алдагдал хүлээв

Тус компани нэгж хувьцаанд 3.38 төгрөгийн алдагдал хүлээсэн байна. > 5

Худалдааны дайн түүхий эдийн зах зээлд ойрын үед огцом уналт дагуулж байгаа. Энэ тэмцлээс Хятадын эдийн засаг алдагдал хүлээж эхэлбэл таваарын зах зээлд сөргөөр нөлөөлнө. 5

онцлох

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 0 9 4 2

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

УЛААНБААТАР2018.07.24

ТүР зУУРыН БоРооТой

26° 14°

УЛс ТөРГүржид болсон “нээлттэй зас гийн түншлэлийн V дээд хэм­жээний чуулга”­д Г.Занданшатар оролцов. УБ-Дарханы замыг өргөтгөж шинэчлэх $ 60 саяын зээлийн хэлэлцээрт гарын үсэг зурлаа. ххААхҮЯ-наас Архангайн дөрвөн суманд тогтоосон шүлхийн хориог цуцалжээ. Ээлжит бус чуулган хуралдах, эсэхийг шийдэх ХЗБХ­ны ирц бүрдэхгүй байна.

эдийН зАсАгДаатгалын банкны зуучлаг-чийн шалгалтад 29 иргэн тэнцлээ. Мөнгөний бодлогын хороо хурал даж, цалин тэтгэврийн зээ­лийн журамд өөрчлөлт орууллаа. Гадаад худалдааны тэнцэл энэ оны эхний хагас жилд 822.2 сая ам.долларт хүрэв. Юанийн ханш ам.доллар, төгрөгийн эсрэг тус тус таван хувиар суларчээ.

Төгрөгтэй харьцах юанийн ханш

370368366364

VI/5 VII/23

Нийгэмцэцэрлэгийн цахим бүртгэл маргааш эхэлнэ. “Таван богд” группийн барил-гад гарсан гал цахилгаанаас үүдэлтэй байх талтай. ЗцГ-ын өмнөх гүүрэн гарцын ашиглалтад орох хугацааг нааш­луулах үүргийг НИТХ­аас өгөв. нийслэлийн иргэдэд хууль, эрх зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө өгөх өдөрлөг маргааш болно.

дэЛхийЕвро комиссын тэргүүн Ж.Юнкер Вашингтонд ирж, худалдааны дай наас зайлсхийх санал тавина. хятадын Ардын банк даваа гарагт 502 тэрбум юанийг банкны системд оруулав. Д.Трамп Иранд хандаж, АнУ-д заналхийлбэл маш хатуу арга хэмжээ авахаа мэдэгдэв. Америкийн номлогчийг хорих шийдвэр гаргасан нь Турк, АНУ­ын харилцааг муутгалаа.

ЦАГ АГААР Их 20-ийн Сангийн сайд нар худалдааны хагарлыг илчлэв

Санамсаргүй түүврийн аргаар “Цахим элсэлт” зохион байгуулна. > 4

ЗГМ©

УЛС ТөР НИйТЛЭЛЧИйН БУЛАН

2

7 3

Судалгаагаар хуульчдын 92 хувь нь ЗЕХ-ийн өөрчлөлтийг эсэргүүцжээ

Дотоодын жуулчлал орон нутагт орлогын шинэ эх үүсвэр болж байнашүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс

2018 оны эхний хагаст шүүхээр хянан шийдвэрлэсэн хэргүүдийг төрлөөр нь ангилан танилцуулав.

үүнээс анхаарал татсан тоо, баримт харагдсан нь Захиргааны хэргийн шүүхийн хянан шийдвэрлэсэн байдал. 2018 оны эхний хагаст Захиргааны хэргийн шүүх 786 хэргийг хянан шийдвэрлэжээ. Энэ нь өмнөх оныхоос 24.5 хувь буюу 192 хэргээр бага байгаа юм. Захиргааны хэргийн шүүхээр

Нийслэлийн авто замын ачаалал наадмын дараагаас үлэмж багассан нь өглөө, орой ажилдаа явахад илт мэдрэгдэж байгаа. хүмүүс энэ сард л ээлжийн амралтаа авч орон нутгийг зорих нь их. тиймдээ ч хотын хөл хөдөлгөөн татарч, гэр бүлээрээ эсвэл найз нөхөд нийлж монгол орноо аялахыг илүүд үзэх болж. ялангуяа, хөвсгөл болон архангай, хэнтий, Булган, дорноговь аймаг дотоодын аялагчдын зорьж очдог гол цэг болоод байна. Эдгээр аймаг дээр нэмэгдээд 2017 оноос Завхан, увс дотоодын жуулчдын ээлжит маршрутад орсон. орон нутгийн авто замын нөхцөл байдал бага багаар сайжирч, дээрх аймагт хүрэх саад тотгор багассан. ингэснээр дотоодын жуулчлал эрчимтэй хөгжих хөшүүрэг болоод байна. үүнийг дагаад орон нутгийн зам дагуу шатахуун түгээх станц болон нийтийн хоолны газар, гэр буудал шинээр нээгдэж, орон нутгийн иргэд цагаан идээ болон гар урлалын бүтээгдэхүүнээ зарж, улмаар өрхийн орлогоо нэмэх боломж бүрдсэн.

Крис Жайлсдэлхийн худалдааны харил­

цаанд хагарал гарсныг Буонес айрест болсон их 20­ийн Сан гийн сайд нар ба төв банк­ны захирлуудын уулзалтаас мэдэгд лээ. иймэрхүү худалдааны сөр гөлдөөн дэлхийн эдийн засгийг бусниулж болзошгүй гэж тэд анхааруулав. Францын Сангийн сайд Бруно ле мэр трампын түрэмгий байр суурийн талаар “Европын холбоо толгойдоо аНу­аар буу тул гуулчихаад хэ лэлцээ хийх гүй” гэжээ. аНу­ын Сангийн сайд Стивен мнучин

П.БатбөхЗГМ

Б.Баяртогтох @bayartogtokhZGM

шийдвэрлэгдсэн нийт хэрэг 23.5 хувийг төрийн албаны, 22 хувийг газрын, 25 хувийг ашигт малтмалтай холбоотой маргаан эзэлж байна.

хэдийгээр 2018 оны эхний зургаан сарын байдлаар Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхэд хандсан нэхэмжлэгчийн тоо өмнөх оноос 24.5 хувиар буурсан ч үүнийг Засгийн газар түүний харьяа байгууллага албан тушаалтнуудын хуульд нийцсэн үйл ажиллагаа сайжирсан гэж эндүүрэх хэрэггүй.

чөлөөт худалдааны гэрээ бай­гуулахад бэлэн гэсэн боловч Европын комиссоос америкийн мотоцикль, вискинд ногдуулсан тариф манай эдийн засагт хохирол учруулаагүй хэмээв.

их 20­ийн сайд нар “худал­дааны асуудлаар яриа хэлэлцээг өрнүүлж, эрсдэлийг зөөллөх ба итгэлийг сэргээх арга хэмжээ шаардлагатай” гэсэн хамтарсан мэдэгдэл гаргасан. гэвч ху дал­дааны сөргөлдөөнийг нам жаах талаар тохиролцоонд хүүрч чадсангүй.

ЗГМ: ИНфОГРАфИК

НЭГ өрХИйН САрыН дУНдАж МөНГөН орлоГо

өрХИйН БүлЭГлЭлТ, мөнгөн орлогоор

хҮн АМын АМьЖИрГАА

үСХ©

FINANCIAL TIMES-ИЙн ШИлДЭГ нИЙТлЭлҮҮД ТАнД хҮрЧ БАЙнА

ZGM

DAIL

Y

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 6> 7

Цалин хөлс517 121

Мөнгөн орлого936 187

▲ ▲

▲▲▲

Тэтгэвэр, тэтгэмж

Хүнсний зүйлийн зарлага

1 600 001­2 100 000 ₮

1 100 001­1 600 000 ₮

900 001­1 100 000 ₮

700 001­900 000 ₮ 500 001­700 000 ₮

300 001­500 000 ₮

300 001 хүртэл ₮

2 100 001 дээш ₮

Хүнсний бус бараа, үйлчилгээний зарлага

Бусдад өгсөн бэлэг, тусламж

182 497

227 385

6.8

15.5

10.4

14.3 17.7

16.5

12.8

6.0

743 825 21 855

өрхийн үйлдвэрлэл,

үйлчилгээний орлого

153 270

Бусад83 299

₮

НЭГ өрХИйН САрыН дУНдАж МөНГөН ЗАрлАГА

Мөнгөн зарлага993 065

%

S&P

Gol

dman

Sac

hs C

omm

odity

Inde

x

ХУДАЛДААНы ДАйН ТүүХИй ЭДИйНХАНшИД СөРГөөР НөЛөөЛНө

457

458

2017 онд захиргааны хэргийн шүүхэд 1772 нэхэмжлэл иржээ

Улс төр

2 2018.07.24, мягмар ~ №143 (942)

◄1Энэ нь Засгийн газрын бо­

лон харьяа агентлаг албан тушаалт нуудын буруу шийдвэр буурсан гэхээсээ илүү сонгуу­лийн мөчлөгтэй холбоотой гэж ойлгож болно. 2016, 2017 онд Захиргааны ерөнхий хуулийн зөрчил нэмэгдэж Захиргааны хэргийн шүүхэд хандсан ир­гэдийн тоо огцом өссөн нь улс төрийн зорилгоор төрийн албан тушаалтныг хоморголон халж байсны тод илрэл. харин өнөө жилийн бууралтад энэ ангиллын хэрэг, маргаан “зүгширсэн” нь сацуу сонгуульгүй ганц жил тохиож буй нь нөлөөлсөн байх талтай.

Судалгаагаар хуульчдын 92 хувь нь ЗЕХ-ийн өөрчлөлтийг эсэргүүцжээ

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

Зөвлөхшатарбалын ДАвААДОРЖ

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн алба

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Б.Энхжаргал

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

рЕДАКц

ЗАр сУрТАлЧИлГАА

хАЯГ

цАхИМ хУвИлБАр

0 0 9 4 2

Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхэд хандсан дээрх 786 нэхэмжлэгчийн 705 нь анхан шатны шийдвэрийг үл хүлээн зөвшөөрч Захиргааны хэргийн давж заалдах шатанд хандсан. тэдгээрээс 333 хэрэгт давж заалдах шатны шүүгч захирамж гаргасны 283 нь одоо хяналтын шатны шүүхэд очоод байгаа юм. хэрэв Засгийн газрын өргөн барьсан захиргааны ерөнхий хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөл биеллээ олбол Засгийн газар түүний харьяалах албан тушаалтнуудын шийдвэрийн улмаас хохирсон иргэдэд “зөрчигдсэн эрхээ хаалгуулах” боломж энэ хэрээр хумиг­дахыг дээрх тоон үзүүлэлтээс тодорхой харж болно. мөн нэг зүйлийг нэмж тодотгоход Захиргааны хэргийн шүүхээр хянан шийдвэрлэгдсэн хэргийн тоо буурч байгаа ч Засгийн газар болон түүний харьяалах байгууллага албан тушаалтнууд хохирсон иргэн, ааН­ийн тоо буураагүй гэдгийг хуульчид баримтаар ярьсаар байгаа. 2018 оны эхний хагаст танил­цуулагдсан дээрх статистик сүүлийн хагаст хэд дахин өсдөг талаар хуульч, өмгөөлөгчид хэлж байна. Энэ сарын эхээр Нээлттэй нийгэм форумаас зохион байгуулсан ЗЕх хийгээд Захиргааны хэргийн шүүх иргэдийн эрхийг хэрхэн хангаж байгаа тухай хэлэлцүүлэгт энэ талаар тодорхой тоо баримтаар харуулсан.

2017 оны байдлаар Нийс­лэлийн захиргааны хэргийн шүүх төрийн байгууллага, албан тушаалтны гаргасан шийдвэр­тэй холбогдох 1772 нэхэмжлэл хүлээн авч, түүнээс 1060 хэргийг шийдвэрлэсэн аж. Нийт хянан шийдвэрлэсэн хэргийн 54.4 хувь нь төрийн байгууллага, албан тушаалтны шийдвэр хууль, хүний эрхийг зөрчсөн болохыг тогтоожээ. үүнээс Засгийн газарт холбогдох хэрэг 19, Засгийн газрын гишүүнтэй холбоотой 66, яамтай холбогдох 70, Зг­ын агентлагийн албан тушаалтан­тай холбоотой 572, яамны харьяа байгууллагын 125 маргаан шийдсэн байна. Энэ бол 2017 онд зөвхөн Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхээр шийдвэрлэ­сэн хэргийн тоо. үүнээс гадна аймаг, орон нутгийн захиргаа, удирдлагын гаргасан шийдвэр­тэй холбоотой хэргийг нэмбэл олон иргэн, ааН­ийн эрх ашиг хөндөгдсөн тоо гарна. ийм л учраас хуульчид их чуулганаараа хэлэлцэж захиргааны ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулахыг эсэргүүцэж дийлэнх олон­хоор гарын үсэг зураад байгаа хэрэг. хуульч дын холбоо ны салбар хариуц сан тэргүүн д.түвшинтамир “Форумд оролцсон 400 гаруй хуульчийн 92 хувь нь Засгийн газрын Захиргааны ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулахаар өргөн барьсан хуулийн төслийн эсрэг гарын үсэг зурж хууль зүйн

байнгын хороонд хүргүүлсэн. хуульчдын форум дээр хурц шүүмжлэлд өртсөн хуулийн өөрчлөлтийг уих баталвал холбооны зүгээс тодорхой хэмжээнд эсэргүүцлийн арга хэмжээ зохионо” гэж мэдэгдээд байгаа. харин хЗдх­ийн сайд Ц.Нямдорж ирэх намрын чуулганаар захиргааны ерөнхий хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах шинэ хувилбар бэлдээд байгаа тухай хуульчдын холбооныхон ярьж байсан. хэрэв салбарын сайдын хүслийг хангавал захиргааны хэргийн шүүхээр хэлэлцэгдэх хэрэг маргааны тоон үзүүлэлт оны сүүлээр сүрийг үзүүлэх биз.

шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн танилцуулгын нэг сэдвийг хөндөхөд ийм байна. харин 2018 оны эхний хагасын байд­лаар эрүү, иргэний хэргийн талаар товч өгүүлбэл өссөн дүн харагдаж байна.

золиосолжээ. хохирлын мөнгөн дүнг 11.2 тэрбум төгрөг болсон гэж шүүхийн ерөнхий зөвлөл тооцсон байна. дээрх хохирлыг үүсгэсэн 6322 хүн шүүхээс ял шийтгүүлсэн байна.

харин иргэний хэргийн анхан шатны шүүхээр хянан шийдвэрлэсэн хэрэг 25438 байна. үүнээс давж заалдах шатны шүүх 1967 хэрэг, хяналтын шатны шүүх 1043 хэргийг хянан шийдвэрлэсэн байна. иргэний хэргийн анхан шатны шүүхээр хэлэлцэгдсэн нийт хэрэг маргааны 10444 нь

иргэний эрх зүйтэй холбоотой. тэдгээрээс худалдах, худалдан авах гэрээний маргаан 32 хувь, зээлийн гэрээний маргаан 30 хувь, банкнаас олгосон зээлтэй холбоотой есөн хувь, ББСБ олгосон зээлийн маргаан 10 хувь, ажил гүйцэтгэх гэрээ дөрвөн хувь, түрээсийн гэрээ дөрвөн хувь байна. мөн гэр бүлийн тухай хуулиар 2285 хэрэг шийдвэрлэсний гэр бүл цуцлах хэрэг 1300, эцэг тогтоолгох 190, эцэг, эх байх эрх хассан долоо, хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах 549 хэргийг шийдвэрлэжээ.

мүЭ­ийн холбооноос хөдөлмөр, нийгмийн зөвшлийн гурван талт улсын хэлэлцээрийн хэрэгжилтийг хангуулах, төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэгдүүлэх асуудлаар сүүлийн жилүүдэд тэмцлийн арга хэмжээнүүдийг шат дараатайгаар өрнүүлж, хуулийн хүрээнд ажиллан хүлээцтэй хандаж буй. гэвч 2018 он гарсаар энэхүү тэмцэл хүрээгээ тэлж, зарим салбарт ажил хаялтын хэмжээнд хүрээд байгааг бид харж буй. Энэ тэмцэл зөвхөн үЭ­ийн гишүүдэд хамаатай бус ажил хөдөлмөр эрхэлж буй хүн бүрт хамаатай үйл явц тул маргааш эхлэх монгол улсын засгийн газар, оуВС­гийн ажлын хэсгийн уулзалтаас ямар үр дүн гарах нь ард түмэнд хүлээлт үүсгээд байна.

ирэх есдүгээр сард ажил хаялт хийх шийдвэрээ албан ёсоор илэрхийлсэн боловсролын салбар, эмч, эмнэлгийн ажилчид гээд мүЭ­ийн холбооны гишүүн байгууллагууд оуВС­тай энэ сарын 25­нд хийх хэлэлцээрийг чагнан сууна. тэдний зорилго нь ажил хаялт бус төрийн албан хаагчдын цалин хөлсийг нэмэгдүүлэх. харин оуВС­гийн зөвшөөрөлгүйгээр хөдөлж чадахгүй байгаа. монгол улсын Засгийн газар хэлэлцээрийнхээ үүргийг биелүүлэх чадамжгүй байгаагаас улсын хэлэлцээрээр тохиролцсон амлалтаа үл биелүүлж ийн нөхцөл байдлыг хурцдуулж орхиод байна.

монгол улсын Засгийн газар мүЭ­ийн шахалтаар цалин хөлс нэмэгдүүлэх асуудлыг дахин авч үзэхээр Сангийн сайд болон хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайдын хамтарсан тушаалаар төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэгдүүлэх асуудлаар 2018 оны тавдугаар сарын 23­нд нэгэн ажлын хэсэг байгуулан гал унтраах арга хэмжээ авсан нь өдийг болтол дүгнэлт, санал гаргаагүй л байна. ийн албан тушаалтнууд цаас шидэлцэх зуур төрийн албан

хаагчдын цалинг нэмэгдүүлэх асуудлаар 2014 онд шийдвэр гаргаснаас хойш эдийн засгийн үзүүлэлтүүдийг авч үзвэл инфляци 30.6 хувь өссөн. амьжиргааны доод түвшин хангайн бүсэд хамгийн өндөр 22.1 хувь нэмэгдсэн, ядуурал найман пунктаар нэмэгдэж 29.6 хувь, хөдөөгийн ядуурал 34.9 хувь болсон, дНБ 17.3 хувиар өссөн байгаа тоон баримтуудыг энд дурдах нь зөв болов уу. дээр нь наадмын дуулианаар бензин шатахууны үнэ нэмэгдсэн.

мүЭ­ийн холбооноос оуВС­нд төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллахыг санал болгон 2018 оны тавдугаар сарын 22­нд бичгээр хандсан бол оуВС­гаас мүЭ­ийн холбооны тавьж байгаа төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэгдүүлэх асуудлаар яриа хэлэлцээгээ энэ оны 7 дугаар сарын сүүлээр хийхээ мэдэгдээд буй аж. Засгийн газрын зүгээс оуВС­тай “өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”­ийн хүрээнд 2018 оны 07 дугаар сарын 25­нд хийх хэлэлцээгээ үр дүнтэй хийж, төрийн албан хаагчдын цалин орлогыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр санаачилгатай ажиллах, улсын хэлэлцээрээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж, төрийн албан хаагчдын салбарыг ажил хаялтад хүргэхгүйгээр аль болох асуудлыг хурдан шийдвэрлэх шаадлага зүй ёсоор тулгараад байгааг монгол улсын Засгийн газар эрх биш ойлгож буй биз ээ. Энэ бол Засгийн газарт ард иргэдээс өгөгдөж буй том даалгавар гэж ойлгоход буруудаад байх зүйлгүй. яагаад гэвэл тэдэнд асуудлыг шийдэх эрх мэдлийг ард түмэн атгуулсан. одоо харин тэд энэ эрх мэдлээ хэрхэн хэрэгжүүлэх ур чадвар, арга ухаанаа ард олондоо харуулах том боломж басхүү дүн тавиулах хариуцлагатай мөч ирээд байна. түмэн олон бүсээ чангалан хүлээж байна.

Т.Дөлгөөн

“АрД ТҮМЭн” 7 сАрын 25-нД ЗАсГИЙн ГАЗАрТ ДҮн ТАвИнА

ЗГМ ТОвЧХОН» ПАрлАМЕнТУИХ­ын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороо 2018 оны хаврын чуулганаар хийсэн ажлаа тайлагналаа. Тус байнгын хороо ээлжит чуулганы хугацаанд 13 удаа, Тусгай хяналтын дэд хороо хоёр, Цахим бодлогын түр хороо нэг удаа хуралдаж, 26 асуудал хэлэлцэн УИХ­ын нэгдсэн хуралдаанд 17 хууль, гурван тогтоолын төсөл оруулж батлуулжээ. » ЗАсГИЙн ГАЗАрЗасгийн газраас энэ онд Улаанбаатар­дархан чиглэлийн замын өргөтгөл шинэчлэл, дархан­Алтанбулаг чиглэлийн замыг засварлахаар шийдвэрлэсэн. үүний санхүүжилт болгож Азийн хөгжлийн банкнаас 60 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээл авахаар Сангийн сайд , Азийн хөгжлийн банкны Монгол дахь суурин төлөөлөгч нар зээлийн хэлэлцээрт өчигдөр гарын үсэг зурлаа.

» ЯАМХХААХүЯ­наас Архангай аймгийн дөрвөн суманд тогтоосон шүлхийн хориог цуцлах шийдвэр гаргажээ. Архангай аймгийн долоо, өвөрхангай аймгийн гурван суманд гарсан малын гоц халдварт шүлхий өвчний тархалтыг зогсоохоор хорио цээр, хязгаарлалтын дэглэм хэрэгжүүлж байсан бөгөөд энэ сарын 20­ноос эхлэн Архангай аймгийн өгийнуур, Ихтамир, Батцэнгэл, өлзийт суманд тогтоосон хорио цээрийн дэглэмийг цуцалсан аж.

Эрүүгийн хэргийн анхан болон давж заалдах, хяналтын шатны шүүхээр нийт 32437 хэрэг хянан шийдвэрлэжээ. Энэ тоо өмнөх оныхоос илт өссөн дүн юм. Эрүүгийн хэргийн шүүхээр Эрүүгийн хуулиас гадна Зөрчлийн хуулийн хэргүүдийг шийдвэрлэх болсноор энэ төрлийн хэрэг өмнөх оныхоос 64 хувиар өсөх шалтгаан болсон аж. үүний улмаас 239 хүний амь нас хохирч, 3919 хүний эрүүл мэнийг

Б.Батдорж / ЗГМ©

• Засгийн газарт холбогдох хэрэг 19, Засгийн газрын гишүүнтэй холбоотой 66, яамтай холбогдохтой 70, ЗГ-ын агентлагийн албан тушаалтантай холбоотой 572, яамны харьяа байгууллагын 125 маргаан шийдсэн байна.

• 2018 оны эхний зургаан сарын байдлаар гэр бүл цуцлах 1300 хэрэг, маргаан Иргэний хэргийн шүүхээр хянан шийдвэрлэгджээ.

• Эрүүгийн хэргийн шүүхээр Эрүүгийн хуулиас гадна Зөрчлийн хуулийн хэргүүдийг шийдвэрлэх болсноор энэ төрлийн хэрэг өмнөх оныхоос 64 хувиар өсөх шалтгаан болсон аж.

нийтлэлчийн булан

3ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН2018.07.24, мягмар ~ №143 (942)

◄1 тэрчлэн морь, тэмээ унуулах

үйлчилгээ орон нутагт дэлгэрсэн бөгөөд энэ төрлийн аяллын бүтээгдэхүүний худалдан авагч нь голдуу монголчууд өөрсдөө байгаа юм. хэдий орон нутгийн төсөвт тэрбумаар хэмжигдэх их мөнгө аялал жуулчлалаас төвлөрөхгүй ч бэлэн мөнгөний урсгал орон нутгийг чиглэж байна. тухайлбал, хөвсгөл аймагт жилд аялал жуулчлалаас 100 гаруй сая төгрөг орон нутгийн төсөвт төвлөрдөг аж. үүнийг тав дахин нэмэгдүүлэх боломж байгааг орон нутгийн удирдлага хэлж байна. гэвч хөвсгөл далайг түшиглэсэн

жуулчдад худалдан борлуулж эхэлсэн. ингэснээр малчид нэгдсэн зохион байгуулалтад орж хоршооны зарчмаар ажиллах болсон байна. орон нутаг өөрийн орлогоо нэмэгдүүлэх гарцаа аялал жуулчлал гэж үзсэн нь энэ.

монголд саатах жуулчдын нэлээд хэсэг нь говийг зорьдог. өмнөговь, дорноговь гадаад, дотоодын жуулчдыг татах зүйлээр баялаг. дотоодын жуулчид хэсэг бүлгээрээ дорноговь аймаг руу олноор аялдаг гэсэн статистик үзүүлэлт бий. Жилийн дөрвөн улиралд энэ урсгал зогсолтгүй үргэлжилдэг бөгөөд шашны аялал жуулчлал Энергийн төв, хамрын хийд түшиглэн хөгжиж байна. ялангуяа, зуны эхэн сар болон намрын улиралд Сайншандыг

зорих дотоодын жуулчид огцом өсдөг. үүнтэй холбогдуулан аяллын галт тэрэг энэ урсгалын багагүй ачааллыг үүрдэг билээ. дорноговь аймгийн төсөвт аялал жуулчлалаас жилд 170 гаруй сая төгрөг төвлөрч байна. үүний ард 300 орчим байнгын болон түр ажлын байр бий болдог аж. тус аймагт жилд давхардсан тоогоор дотоодын 95 мянган жуулчин аялдаг. дотоодын аялал жуулчлал эрчимжих хэрээр энэ нь аймгуудад шинэ орлого болж, нийгэм, эдийн засгийг нь тэтгэх болжээ.

аяллын компаниуд дотоодын жуулчдад зориулсан шинэ бүтээгдэхүүн санал болгох нь нэмэгдэж байгаа. тухайлбал, “монгол аялал” компани дотоод­доо 10 гаруй чиглэлээр аялал гаргадаг болжээ. хөвсгөл далай, тэрхийн цагаан нуур, хэнтий, төвхөн хийд гээд аяллын чиглэлээ шинээр баяжуулсан байна.

орон нутгийг зорих жуулчдыг зорилгоор нь ангилж үзэхэд олонх нь амралт жуулчлалаар явдаг аж. тэгвэл үлдсэн хэсэг нь, аав ээждээ очих, аймаг, сум, сургуулийн ой болон төрж өссөн нутаг орноо эргэж тойрохоор очдог байна.

манай улс жилд гаднаас 400 гаруй мянган жуулчин хүлээн

авах гэж дор бүрнээ эрвийх дэрвийхээрээ хөдөлдөг. тэгвэл үүний 60 гаруй хувьтай тэнцэх хэмжээний дотоодын жуулчид эх орныхоо үзэсгэлэнт газраар аялж байна. Энэ нь аялал жуулчлалын салбарт орхиж болохгүй хэсэг бол дотоодын аялал жуулчлал гэдгийг илтгэх аж. дотоодын жуулчдын тоог яв цав нарийн гаргах боломжгүй гэдэг. гэхдээ 2017 оны байдлаар тусгай хамгаалалтын газруудад 250 мянга гаруй монгол иргэн нэвтэрсэн гэсэн тоо баримт байдаг. Нийслэл тойрсон дотоодын жуулчлал улирлын нөлөөнд авталгүй хөгжиж буй. горхи­тэрэлжийн цогцолбор газар, аглаг бүтээлийн хийд хот орчмын аялал жуулчлал цөм хэсэг нь болж байна. дотоодын аялагчдад тулгарч буй нийтлэг бэрхшээл нь аяллын зардал өндөр буй явдал. Энэ байдлаас үүдээд хил орчмын аяллыг илүүд үзэх хандлага бас ажиглагдах болсон. тухайлбал, аяллын компаниудын санал болгож буй үнээс харахад, Байгаль нуур үзэх нь хөвсгөл явахаас хамаагүй хямд өртөгтэй байгаа юм.

гэхдээ л эдийн засаг сэргэж, уул уурхайн томоохон төслүүд урагшилж, иргэдийн орлого

нэмэгдэх хэрээр дотоодын жуулч­лал илүү өргөжих хандлагатай байна.

иргэдийн хувьд аялалд гарах нь хөдөлмөрийн бүтээмж нэмэгдэх төдийгүй гэр бүлийн уур амьсгал сайжрах, эх орноороо бахархах, байгаль дэлхийтэй зөв харилцах соёлд сургадаг олон давуу талтай билээ. тэрчлэн аялал нь иргэдийг өрхийн төсвөө зөв захиран зарцуулах, хуримтлал үүсгэх зэрэг санхүүгийн ухаалаг соёлд сургаж байгааг монголын аялал

жуулчлалын холбоо, монголбанк, Нийслэлийн аялал жуулчлалын газар оролцсон судалгаанд дурдсан удаатай. монголын аялал жуулчлалын холбооны ерөнхийлөгч д.гантөмөр “Жуулчны төлж буй ам.доллар 20­30 салбарт түгээгддэг” хэмээн өгүүлсэн. үүнд маш олон салбарт багтаж байна. тухайлбал, малчны хотоос эхлээд урлаг, соёлын үзвэр, үйлчилгээ хүртэл бүхэлдээ ордог. тэрчлэн түлш шатахуун, бэлэг дурсгал энд мөн хамаарч байгаа юм.

гаднын жуулчнаас дутахгүй эерэг нөлөөг эдийн засагт дотоодын жуулчид авчирч байна. тодруулбал, зуны улиралд зочид буудал, агаарын болон төмөр замын ачаалал нэмэгддэг. тэрчлэн худалдааны салбарт багагүй өөрчлөлт гардаг. Жишээлбэл, усны гутал, майхан, загас агнуурын хэрэг сэл, аяллын сандал, ширээ зэрэг зүйлсийн борлуулалт хам­гийн өндөр дүнтэй байдаг. мөн худалдаа, үйлчилгээний салбарт ус, ундаа, шар айраг зэрэг шингэн хүнсний борлуулалт эрс нэмэгддэг билээ. Жил ирэх тусам тэлж буй дотоодын жуулчлал дНБ­ий өсөлтөд хүч нэмэхээр “бяр” сууж байгаа нь энэ.

Дотоодын жуулчлал орон нутагт орлогын шинэ эх үүсвэр болж байна

Аялал нь хуримтлал үүсгэх зэрэг санхүүгийн ухаалаг соёлд иргэдийг сургаж байна

С.ЦОГТБАяР ЗУРЖ БАйНА

жуулчны баазуудын дийлэнх нь нийслэлд бүртгэлтэй тул татвар, хураамж нь орон нутагт үлддэггүй, дүүргүүдэд татагддаг гэв. хэрэв жуулчны баазууд орон нутагтаа “иргэншил”­тэй бол дээрх 100 орчим сая төгрөг хагас тэрбумд хүрэх боломжтой юм байна. хэдий тийм ч нутгийн иргэдэд аялал жуулчлалын хаялга тодорхой хэмжээгээр ирж, амьжиргаанд нь дэм болдог.

хөвсгөлд зуны гурван сарын хугацаанд нийт 800 гаруй түр ажлын байр бий болж байна. монголчууд өөрсдийн аймаг, нутгаас брэнд гэж тодотгох бүтээгдэхүүнийг нь худалдан авах нь элбэг. үүнд, утсан болон даршилсан загас, жимсний чанамал, ааруул, өрөм, зөөхий, айраг, хоормог, арвайн гурил багтаж байна. 21 аймгийн дийлэнх нь эдийн засгийн тэргүүлэх салбараараа аялал жуулчлалыг тодорхойлсон байдаг.

дотоодын жуулчид хамгийн ихээр зорчдог газрын нэг бол архангай. тус аймаг орон нутгийн өмчит аялал жуулчлалын мэдээллийн төв гэж шинээр байгуулсан. Энэ төвөөр дамжуулан орон нутгаа сурталчлахаас гадна архангайн брэнд бүтээгдэхүүнээ

С.Батсайхан / ЗГМ©

• хөвсгөлд зуны гурван сарын хугацаанд нийт 800 гаруй түр ажлын байр бий болж байна.

• 21 аймгийн дийлэнх нь эдийн засгийн тэргүүлэх салбараараа аялал жуулчлалыг тодорхойлсон байдаг.

• Дорноговь аймгийн төсөвт аялал жуулчлалаас жилд 170 гаруй сая төгрөг төвлөрч байна.

Аялал жуулчлалын салбарт орхиж

болохгүй хэсэг бол дотоодын аялал

жуулчлал

ЗГМ ТОвЧХОН» ӨДӨрлӨГ Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар Монголын Хуульчдын холбоотой хамтран энэ сарын 25­нд “Нийслэлийн иргэдэд хууль, эрх зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө өгөх өдөрлөг”­ийг зохион байгуулах гэж байна. өдөрлөг нийслэлийн үйлчилгээний нэгдсэн төвийн дөрвөн салбар дүнжингарав, драгон, Мишээл, оргил­ын байранд болох юм.

» сТАТИсТИК

7.8 Хувь. Улсын хэмжээнд энэ оны эхний хагас жилд 38055 эх амаржиж, 38310 хүүхэд төрүүлсэн нь өмнөх оны мөн үеэс амаржсан эх 7.8 хувиар нэмэгдсэн байна.

» ҮЙлЧИлГЭЭМонголын хараагүйчүүдийн үндэсний холбоо, БНСУ­ын Хараагүйчүүдийн халамжийн байгууллагатай хамтран “Харааны бэрхшээлтэй иргэдийн ажлын байрыг нэмэгдүүлэх төсөл”­ийг хэрэгжүүлж буй. Энэхүү төслийн хүрээнд харааны бэрхшээлтэй иргэдийг ажлын байраар хангах анхны “Cafe more Улаанбаатар” кофе шоп Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны дэргэд нээлтээ хийлээ.

» ЭрҮҮл МЭнДХепатиттай тэмцэх дэлхийн өдрийг тохиолдуулан энэ сарын 27­нд холбогдох албаныхан нээлттэй өдөрлөг зохион байгуулахаар боллоо. Энэ үеэр элэгний В, С вирусын түргэвчилсэн шинжилгээ үнэ төлбөргүй хийж, мэргэжлийн эмч зөвлөгөө өгнө гэв.

4 ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН 2018.07.24, мягмар ~ №143 (942)

нийгэм

1. “МИАТ” ТөХК нь сургалтын төвийн дэргэд баригдах өргөтгөлийн барилга, орчны төлөвлөгөө, гадна дотор инженерийн шугам сүлжээний ажлын зураг төсөв боловсруулах зөвлөх үйлчилгээг хэрэгжүүлэх зорилгоор зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулах гэж байгаа тул зөвлөхийн үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй этгээдийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.

2. Энэхүү зөвлөх үйлчилгээ нь сургалтын төвийн дэргэд баригдах өргөтгөлийн барилга, орчны төлөвлөгөө, гадна дотор инженерийн шугам сүлжээний ажлын зураг төсөв боловсруулах зөвлөх үйлчилгээний ажил болно.

3. Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй этгээд нь ТБоНөХБАүХАТ Хуулийн 14­ 16 дугаар зүйлд заасан шалгуур үзүүлэлт, шаардлагуудыг хангаж буйг нотлох баримт бичгийг хавсарган ирүүлнэ. Үүнд:

­Байгууллагын ерөнхий танилцуулга, байгууллагын улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, дээрх зураг төслийг боловсруулахад шаардагдах тусгай зөвшөөрлийн хуулбар.

­Хийж гүйцэтгэсэн ижил төстэй ажлын сүүийн 2 жилийн туршлагын талаарх мэдээлэл, нотлох баримт /гэрээ, ажил хүлээлцсэн акт/ ирүүлэх ба тендерийн үнэлгээнд харгалзан үзнэ.

­2016, 2017 он тус бүр санал болгож буй үнийн дүнгийн 100 хувиас багагүй дүнтэй ижил төстэй ажил гүйцэтгэсэн байх /ажил хүлээлцсэн актын хамт ирүүлэх/

­Зөвлөх багийн боловсон хүчний чадавхын талаарх мэдээлэл, багийн ахлагч болон, мэргэжилтний туршдага ур чадварын мэдээлэл /дипломны хуулбар, зэргийн үнэмлэхний хуулбаруудыг ирүүлэх/

­2016, 2017 он тус бүр ашигтай ажилласан байх.­Монгол Улсын, эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын хуулийн дагуу татвар хураамж, төлбөрөө

тухайн тендер нээсэн өдрийн байдлаар бүрэн төлсөн байна. Татварын ерөнхий газрын www.e­tax.mta.mn сайтыг ашиглан цахим системээс тодорхойлолтыг хэвлэн авч ирүүлнэ. ­Тодорхойлолт нь тендер нээсэн өдрийн байдлаар хүчин төгөлдөр байна.

­2016, 2017 он тус бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгийн 100 хувиас багагүй байна.

­Харьяалагдах банк, Нийгмийн даатгал, Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн төрөлжсөн архивын лавлагаа болон Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн тодорхойлолт ирүүлнэ.

­Тодорхойлолтууд тус тендер зарлагдсан өдрөөс хойш гаргаж ирүүлэх­Шаардлагатай тусгай зөвшөөрлийн хуулбар. Үүнд:

• дулааны шугам гол сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн ажлын зураг боловсруулах тусгай зөвшөөрлүүд• Усан хангамж, ариутгах татуургын гол шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн ажлын зураг төсөл• Цахилгаан дамжуулах гол шугам, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн ажлын зураг• 1­16 давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилга зохион байгуулалтын зураг төсөл • Барилга байгууламжийн тоног, төхөөрөмж, инженерийн байгууламжийн зураг төсөл, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл • дотор усан хангамж, ариутгах татуурга, халаалт, салхивч агаар сэлгэлт, хөргөлтийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл байгууламжийн технологийн зураг төсөл, дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, дохиолол, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл

Сонирхсон этгээд мэдүүлгээ худалдан авах ажиллагааны цахим систем www.tender.gov.mn хаягаар 2018 оны 08 дугаар сарын 07­ны өдрийн 09:00 цагаас өмнө ирүүлнэ үү.

Монгол улс, Улаанбаатар хот, 17120 хан-Уул дүүрэг 45, “МИАТ” ТӨхК-ийн байр, хангамж, үйлчилгээний хэлтсийн 205 тоот өрөө.

харилцах утас: 70049860

ЗӨвлӨх ҮЙлЧИлГЭЭнИЙ ТУхАЙ ЗАрлАл2018 оны 07 дугаар сарын 23 өдөр

Наадмын дараа намар гэдэг. хэдий зуны сар ид дундаа орж байгаа ч ирэх намар хүүхдээ аль сургууль, цэцэрлэгт оруулах тухай асуудал өрх бүрийн тулгамдсан сэдэв болдог. Сүүлийн жилүүдэд нийслэлийн хэмжээнд цэцэрлэг ховрын бараа болж, найман сарын дундаас цэцэрлэгийн гадаа эцэг эхчүүд хонон өнжин оочирлож байж хүүхдээ сая өгдөг болсон. тэгвэл энэ жилээс дээрх байдал өөрчлөгдөж, цэцэрлэгийн насныхан цахим бүртгэлд

“даншиг наадам­хүрээ цам 2018” шашин соёлын наадам ирэх сарын 4­5­нд хүй долоон худагт болох гэж байна. Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, монголын Бурхан шашинтны төв гандантэгчэнлин хийдтэй энэхүү наадмыг дөрөв дэх жилдээ хамтран зохион байгуулах гэж байгаа нь энэ. Жил бүрийн наймдугаар сарын эхний долоо хоногийн амралтын өдрүүдэд зохиогддог тус арга хэмжээний үеэр лам нарын дунд ном хаялцах, мэтгэлцэх, балин тосон урлалын тэмцээн болох юм.

мөн цам харайх, маань татах, Соёмбот туг залах, шашны сүлд дуулал эгшиглүүлэх зэрэг олон сонирхолтой үйл

явдал өрнөдөг. мөн 256 хүчит бөхийн барилдаан, морь харвааны тэмцээн, их насны болон жороо морины уралдаан энэ үеэр болдог. даншиг наадам нь анх 1639 онд өндөр гэгээн Занабазарыг монгол түмний шашны тэргүүн, анхдугаар Богд Жавзандамба хутагтын ширээнд өргөмжлөн залах үеэс эхлэлтэй баяр. монголын шашин соёл нь үндэсний уламжлалт

хэв шинжийг хадгалан үлдсэн өөрийн гэсэн өвөрмөц онцлогтой тул дэлхий дахины сонирхлыг ихэд татдаг. Нийслэлийн аялал жуулчлалын газраас “даншиг наадам нь монголын соёл, шашны зан үйлийг аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн болгон хөгжүүлж олон улсын жуулчдыг татах өндөр ач холбогдолтой арга хэмжээ” хэмээн онцлов.

Бидний сайн мэдэх хуучнаар “Сүхбаатар хэвлэх үйлдвэр”­ийн барилгыг нээлттэй дуудлага худалдаагаар “таван Богд” групп 2015 онд өөрийн эзэмшилд авсан. тус групп үйлдвэрийн барилгыг сэргээн засварлаж, Galleria Ulaanbaatar нэртэйгээр худалдаа, үйлчилгээний төвийг нээн ажиллуулахаар төлөвлөж буйгаа өмнө нь мэдээлсэн. тэгвэл даваа гарагийн өглөө тус барилгад гал гарч, Нийслэлийн онцгой байдлын албан хаагчид ажиллаж, галыг унтраалаа.

урьдчилсан байдлаар гал цахилгааны утаснаас үүдэлтэй байж болзошгүй гэсэн таамаг гаргасан бөгөөд одоогоор гал юунаас болж гарсан шалтгааныг нарийн тогтоохоор ажиллаж байна.

галын дүгнэлт гарсны дараа хэчнээн төгрөгийн хохирол учирсан нь тодорхой болох юм. төрийн ордны зүүн талд байрлах хуучин хэвлэх үйлдвэр зориулалт нь өөрчлөгдөж, шинэ өнгө төрхөөр ирэх сарын 10­нд ашиглалтад орох байсан.

гэвч галын шалтгааны улмаас ашиглалтад орох хугацаа хойшлох эрсдэлтэй туллаа. Энэ талаар тус группээс тодруулахад галын дүгнэлт гарсны дараа албан ёсоор мэдээлэл өгнө гэв. одоогоос жил гаруйн өмнө “таван Богд” группийн “говь” компанийн үйлдвэрийн байрны дээврийн хэсэг шатаж, 1.8 сая ам.долларын хохирол учирсан байдаг. дээрх харамсалтай тохиолдол нь тус группийн хувьд хоёр дахь нь болж байна.

Энэ жил ахиад л цэцэрлэгийн хүүхдүүдийг “ёндоо”-гоор нь өрсөлдүүлнэ

Санамсаргүй түүврийн аргаар “Цахим элсэлт” зохион байгуулна

Б.Баяртогтох@bayartogtokhZGM

хамрагдахаар болж байна. тодруулбал, энэ хичээлийн жилд төрийн өмчийн цэцэрлэгт шинээр элсэх бүх хүүхдийн бүртгэл, элсэлтийн үйл явцыг цахим хэлбэрээр зохион байгуулахаар болсныг Нийслэлийн боловс­ролын газраас мэдэгдлээ. Энэ жилийн хувьд зөвхөн хоёр настнууд бус 2­5 настай шинэ болон өмнө жилийн элсэгчид бүгд цахимаар бүртгүүлэх болсноороо онцлог.

өмнө нь цэцэрлэгт хамраг­даж байсан 3­5 насны хүүх дийн бүртгэлийг цахимаар батал­гаажуулах юм байна. ингэснээр нийслэлийн төрийн өмчийн цэцэрлэгийн бүртгэл, элсэлт цахим хэлбэрт шилжиж байна гэсэн үг. Цахим бүртгэл энэ сарын 25­наас ирэх сарын 23­ны өдрийг дуустал 30 хоног үргэлжилнэ. Цахим элсэлт ирэх сарын 24­ний баасан гарагийн 09.00 цагт нийслэлийн хэмжээнд нэгэн зэрэг явагдах юм шинээр элсэх хүүхдийн бүртгэлийн тоо нь хяналтын тооноос хэтэрсэн тохиолдолд тухайн цэцэрлэгийн элсэлтийн комисс систем дээр санамсаргүй түүврийн

аргаар “Цахим элсэлт”­ийн үйл ажиллагааг иргэд, эцэг эхчүүдэд нээлттэйгээр зохион байгуулахаар төлөвлөсөн байна. өөрөөр хэлбэл, энэ жил ахиад л цэцэрлэгийн хүүхдүүдийг “ёндоо”­гоор нь өрсөлдүүлэх нь.

Нийслэлийн хэмжээнд 2018­2019 оны хичээлийн жилд урьдчилсан байдлаар төрийн болон төрийн бус өмчийн 672 цэцэрлэгт сургуулийн өмнөх насны 146 мянга орчим хүүхдээс 114 мянга нь хамрагдах төлөвтэй. Цэцэрлэг “горилох” 10 хүүхэд тутмын хоёр нь гэртээ үлдэхээр байна. тодруулбал, нийслэлийн хэмжээнд цэцэрлэгийн насны нийт хүүхдийн 80 орчим хувь нь энэ намар цэцэрлэгийн босгох алхах нь. “Цахим элсэлт”­ээр хүүхэд цэцэрлэгт элсэх боломжтой

болсон эсэхийг бүртгэл хийхдээ ашигласан гар утасны дугаарт зурвасаар илгээж мэдээлэх юм байна. шинээр цэцэрлэгт элсэж буй хүүхдийг бүртгүүлэхдээ tsetserleg.ulaanbaatar.mn системд нэвтрэн орж хүүхдийнхээ регистрийн дугаар болон доор гарч ирэх нэг удаагийн нууц түлхүүр үргийг бичиж нэвтрэх товчийг дарна.

Нэвтэрч ороход таны хүүхдийн мэдээлэл, оршин сууж байгаа хаягийн мэдээлэл, хамран сургах тойргийн цэцэрлэгийн дугаар гарч ирнэ. хүүхдийнхээ хаягийн мэдээллийг үнэн зөв эсэхийг шалгаад холбогдох гар утасны дугаараа оруулж, бүртгэлийн дугаар авах ногоон өнгийн товч дээр дарна. таны гар утсанд бүртгэлийн таван оронтой дугаар очих бөгөөд тус дугаарыг “Бүртгэлийн дугаар” хэсэгт бичиж, бүртгэлийн баталгаажуулах товчийг дарснаар “амжилттай баталгаажлаа” гэсэн хариу мэдэгдэл гарч ирнэ. Цахим системд бүртгүүлэх боломжгүй иргэд энэ сарын 25­наас зөвхөн ажлын өдрүүдэд тухайн дүүргийн Боловсролын хэлтэст, ирэх сарын

13­наас хамран сургах тойргийн цэцэрлэгт өөрийн биеэр очиж бүртгүүлэх боломжтой.

тэгвэл өмнөх хичээлийн жилд төрийн өмчийн цэцэрлэгт хамрагдаж байсан хүүхдийн бүртгэлийг дараах зааврын дагуу баталгаажуулах юм байна. Баталгаажуулахдаа мөн tsetserleg.ulaanbaatar.mn систем рүү орж хүүхдийнхээ регистрийн дугаар болон доор гарч ирэх нэг удаагийн нууц түлхүүр үгийг бичиж нэвтрэх товчийг дарснаар “таны хүүхэд.... цэцэрлэгт бүртгэлтэй байна. Баталгаажуулна уу” гэсэн мэдээлэл гарч ирнэ. үүний дараа эцэг эх, асран хамгаалагч нь холбогдох гар утасны дугаараа оруулна. Бүртгэлийн дугаар авах товчийг дарснаар таны гар

утсанд таван оронтой дугаар ирнэ. тус дугаарыг системд оруулснаар бүртгэл баталгаажих аж. Бүртгэлийн дугаараа батал­гаажуулаад ирэх сарын 27­29­ний өдрүүдэд харьяа цэцэрлэг дээр очиж гэрээгээ сунгуулах юм байна. харин тусгай, сувиллын, 24 цагийн цэцэрлэгт элсэж байгаа болон зорилтот бүлгийн хүүхдийн бүртгэлийг цахимаар бус уламжлалт аргаар бүртгэхээр болжээ. Цэцэрлэгийн хүртээмж тааруу байгаагаас гадна улсын хэмжээнд 200 орчим цэцэрлэгийн барилгын насжилт хэтэрсэн гэсэн салбарын яамны мэдээлэл бий. 2018­2019 оны улсын төсөвт 52 цэцэрлэгийн өргөтгөл багтсан ч энэ намар шинээр нэмж цэцэрлэг ашиглалтад орохгүй нь.

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

Galleria Ulaanbaatar-ийн ашиглалтад орох хугацаа хойшлох эрсдэлтэй туллаа

“Даншиг наадам-Хүрээ цам 2018” дөрөв дэх жилдээ болноБ.МөнхЗГМ

С.Батсайхан / ЗГМ©

ЗГМ©

Хүүхдээ tsetserleg.ulaanbaatar.mn хаягаар нэвтрэн

бүртгүүлнэ

ХөДөө аж аХуй Буурцаг, шош, маалинга, мах

зэрэг аНу­ын хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн импортын өндөр тарифтай хятад улсад нийлүүлж буйд америк фермерүүд ууртай байгаа бол Бразилынх баяртай байгаа аж. аНу тарифын өндөр босготой нүүр тулсныг ашиглан Бразил улс хятадтай хөдөө аж ахуйн салбарын түншлэлээ илүү бэхжүүлэхээр яарч эхэлжээ.

хятадтай хэдэн далайгаар алслагдсан Бразил улс ийнхүү хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнээ ахиу борлуулахаар яарч байхад хаяанд нь байдаг монголд бүр ч илүү боломж нээгдэнэ. ялангуяа, сүүлийн жилүүдэд урд хөршийн иргэдийн амьжиргаа дээшилж, үхрийн махны эрэлт мэдэгдэхүйц өсчээ. БНхау жилд аНу, шинэ Зеланд зэрэг үхрийн махны экспортлогчдоос 10 тэрбум ам.долларын бүтээгдэхүүн авдаг байна. тэгвэл эдгээрийн нэг тоглогч нь тарифын саадтай нүүр тулсан тул үхрийн сайн чанарын махны экспорт хийх орон зай бидэнд үүсчихээд байгаа аж.

Хөнгөн үйлДвэрлэл дэлхийн түүхий ноолуурын зах

зээлийн хамгийн том нийлүүлэгч хятад гол худалдан авагч болох

2018.07.24, мягмар ~ №143 (942)

Эдийн засаг

5ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН

хэн хэнийгээ тарифаар торгох аНу, хятадын худалдааны дайн эхлээд хагас сарыг үдлээ. Цэнхэр гарагийг хэрж буй худалдааны чөлөөт урсгалыг хумих энэ зөрчил илааршиж буй дэлхийн эдийн засгийг сэдрээнэ гэж олон улсын элит шинжээ чид анхааруулж байна. тэгвэл дэлхийд халтай гэх энэ дайн манайд хэрхэн нөлөөлөх бол. дэлхийн худалдааны байгуул лагын гишүүн, чөлөөт эдийн засгийн шилдэг сурагчдын нэг монгол улсыг энэ өөрчлөлт тойролгүй дайрах нь тодорхой. харин сайн, саарын алийг нь илүү дагуулах бол.

Хариу мэХ Юун түрүүнд, өнгөрсөн хуга­

цаанд хоёр улс ямар хариу мэх хийцгээснийг цухас сөхье. Энэ сарын 6­наас хятадын 818, аНу­ын 545 нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүнд импортын шинэ тариф үйлчилж эхэлсэн. Эдгээр бараа бүтээгдэхүүний нийт дүн нь 70 тэрбум ам.доллараар хэмжигдэж буй юм. гэхдээ торгууль ингээд дуусахгүй бөгөөд аНу­ын 114, урд хөршийн 200 гаруй бүтээгдэхүүний тарифыг чангална гэдгээ хоёр тал мэдэгдсэн. одоогоор хятадын ган, хөнгөн цагаан, нэхмэл сүлж мэл эдлэл тэргүүтэй бараа бүтээг дэхүүн аНу­ын тарифын өндөр босготой нүүр тулсан. харин аНу­ын хөдөө аж ахуйн мах, шош, буудай, далайн бүтээгдэхүүн, автомашин тэргүүтэн багтчихаад байгаа юм.

монгол улс экспортын ор­ло гынхоо 90 орчим хувийг хя та даас олдог. харин урд хөрш экспортынхоо хамгийн их буюу 20 орчим хувийг аНу­тай хийсэн худал даанаас олдог байна. манай улсын хэтэвч нь хятад гэж үзвэл өмнөд хөршийн худалдааны тү­рийвч нь аНу. монгол, хятад, америк нь худалдааны ийм гин жин хэлхээтэй. тэгвэл худал­дааны маргаанаас үүдэн хятадын хэтэв чийн хэмжээ багасах нь. Энэ хэрээр өмнөд хөршийн эрэлт буурч, үүнийг дагаад манай нийлүүлэлт хумигдах эрсдэл бий. гэхдээ энэ сүүдрийг эс тооцвол хоёр хүчний тэмцэл бидний зах зээлийг тэлж, өрсөлдөх чадварыг өсгөхөөр байна.

Ухаалгаар ашиглаж чадвал худалдааны дайн Монголын уул уурхайн бус экс­портыг дэмжинэ

Худалдааны дайн түүхий эдийн ханшид сөргөөр нөлөөлнө

ЗГМ ТОвЧХОН

АНУ­ын доллар 2,463.24

Евро 2,889.63

Японы иен 22.20

оХУ­ын рубль 39.01

БНХАУ­ын юань 363.32

БНСУ­ын вон 2.18

вАЛЮТыН ХАНш

» хУДАлДАА Худалдааны тарифыг өсгөх нь дэлхийн эдийн засагт сөргөөр нөлөөлнө гэж оУВС­гийн тэргүүн К.лагард мэдэгдлээ.

» ТӨлӨв

1.6Бразилын Засгийн газар энэ оны дНБ­ий өсөлтийн төлөвөө 0.9 хувиар бууруулж, 1.6 хувьд хүргэв.

» ТҮҮхИЙ ЭД

84Ам.доллар. БНХАУ­ын Засгийн газар нүүрсний нийлүүлэлтийг дэмжих бодлого баримталж эхэлснээр эрчим хүчний нүүрсний жишиг үнэ буурлаа. Тус улсын голлох боомтуудад эрчим хүчний нүүрсний үнэ 0.01 юаниар буурч, 84 ам.доллар буюу 569 юаньд хүрсэн байна.

» хӨрӨнГӨ орУУлАлТ

8.9Хувь. БНХАУ­ын хувийн салбар дахь хөрөнгө оруулалт энэ оны эхний улиралд 8.9 хувиар, үл хөдлөх салбарын хөрөнгө оруулалт 10.4 хувиар тус тус нэмэгджээ.

» ҮЙлДвЭрлЭл

6.8Хувь. Уул уурхайн бус салбар сүүлийн зургаан улирал дараалан өсөж буй ч өсөлтийн хурд нь саарч 6.8 хувьд хүрлээ. Уул уурхайн бус салбарын өсөлтөд томоохон төслүүд дэмжлэг болж байна гэж шинжээчид үзэж байна.

» УУл УУрхАЙ

11Цент. WTI төрлийн газрын тосны ханш гурван центээр өсөж, 68.24 ам.долларт хүрсэн байна. Харин Brent­ийн ханш 11 центээр өсөж, 73 ам.доллар давав.

аНу­тай дэгдээсэн тарифын маргаанд оёмол сүлжмэл эдлэл багтаж байгаа. Энэ хэрээр америкийг зорих хятадын оёмол бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадвар буурч, зах зээлийн бусад тоглогчдод таатай нөхцөл бүрдсэн. тэгвэл энэ боломжийг илүү тодотгохоор монгол ул­сын Ерөнхийлөгч х.Баттулга мон голын оёмол, сүлжмэл бүтээг дэхүүнийг татвараас чөлөөлөх хүсэлтийг аНу­ын Конгресс болон Ерөнхийлөгч дональд трампт хүргүүлсэн. мөн энэ чиглэлээр Конгресст том лобби бүлэг үүсээд буй. хэрэв аНу нааштай хариу илэрхийлбэл 325 сая хүн амтай зах зээлд бид экспортын хөнгөлөлт эдлэх юм.

түүнчлэн өндөр тарифтай нүүр тулсан БНхау ноолуурын салбараа дэмжихийн тулд хамтрах санал манай улсад тавиад байгаа. дэлхийн түүхий ноолуурын зах зээлийн 90 орчим хувийг хангадаг монгол, БНхау хүч хавсарбал дийлдэшгүй баг болно. ингэснээр дэлхийд үнэ лэгдэхүйц бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж олон улсад гаргах боломжтой аж. мөн ноолуураас гадна урд хөр шийн арьсан гар цүнх, товч зэрэг бүтээгдэхүүн аНу­ын жаг­саалтад багтсан. тиймээс манай

арьс ширний салбарынханд ч бо ломж нээлттэй байгаа аж.

аНу, хятадын худалдааны дайн манай нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг дэмжих таатай таамаг байна. хэрэв бид дэлхийн худалдааны чиг хандлагыг ухаалгаар ашиг лаж чадвал хөдөө аж ахуй, үйлд­вэрлэлийг тэтгэх аж. үйлдвэрлэл нь өнөөг хүртэл хөлд ороогүй монгол улсад уул уурхайн бус эскпор тыг нэмэгдүүлж, нэмүү өртөг шингэсэн үйлдвэрлэлийг дэмжих таатай боломж олгож байна.

ТүүХий эД хэдийгээр худалдааны дайн

түүхий эдийн зах зээлд ойрын үед огцом уналт дагуулж байгаа ч алсдаа өсөлтийн суурь болно гэж шинжээчид үзэж буй. гэхдээ энэ тэмцлээс хятадын эдийн засаг алдагдал хүлээж эхэлбэл энэ нь харин таваарын зах зээлд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй. Citigroup­ийн тооцоогоор богино хугацаанд таваарын хан­шид халтай ч алсдаа ханшийг дэмжихээр байна. гэх дээ алт, газрын тосны ханшид дарамт болох хэдий ч хэтдээ үйлд вэр­лэлийн металлын үнэ өсөх суурь болно гэж шинжээчид үзэж байна.

үндэсний үйлдвэрлэлээ хам­гаалж, экспортыг хийсэн энэ бод лого нь хөгжингүй болон хөг жиж буй орнуудад харил­цан адилгүй нөлөөлөхөөр бай на. ялан гуяа, нийт 1.7 тэрбум хэрэг лэгчтэй хоёр том зах зээл харилцан худалдааны урсгалаа хааснаар шинэ тоглогчдод сул орон зай аль аль талд нь үүснэ. ялангуяа, үйлдвэрлэл сул хөгжсөн, хөгжиж буй орнууд эдгээр аварга зах зээлд нэвтрэ­хэд илүү дөхөм болно хэмээн Кембрижийн их сургуулийн судлаачид үзэж байна.

олон улсын эрсдэлийн үнэл­гээний S&P агентлаг “америк, хятадын маргаан олон улсын гео политикийн эрсдэлийг өдөөх хэдий ч азийн зарим зах зээлд харьцангуй сул сөрөг нөлөөтэй гэж дүгнэсэн байна. ийм зах зээлээр аНу, хятадын аль алинынх нь ойрын түнш тайвань, БНСу­ыг нэрлэжээ. ялангуяа, хөгжиж буй орнууд нь аНу, хятадтай улс төр, эдийн засаг, газарзүйн байршлын хувьд ойр дотно бол өрсөлдөх чадварыг нь илүү дэмжинэ гэж үзжээ. ингэснээр улс орнуудын хооронд үүссэн худалдаа, үйлдвэрлэлийн тэгш бус байдлыг тэгшитгэх талтай байна.

БИЗНЕС ЭРХЛЭЛТ

“Говь” борлуулалтаа 64 хувиар өсгөв

“Монгол шуудан” ашгаа 50 хувиар нэмэгдүүлжээ

“Монгол базальт” 190.6 сая төгрөгийн алдагдал хүлээв

монголын хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй компаниудын эхний хагас жилийн онцлох үзүүлэлтийг хүргэж байна. хөнгөн үйлдвэрийн салбарын “говь” компани өнгөрсөн хагас жилд борлуулалтын орлогоо 64 хувиар өсгөжээ.

өнгөрсөн оны эхний хагаст 33.95 тэрбум төгрөгийн борлуу­

лалт хийсэн тус компани энэ оны эхний хагаст 55.65 тэрбум төгрөг олсон байна. ингэснээр ашиг нь 883.5 сая төгрөг буюу 26 хувиар өссөн. Компанийн цэвэр ашгийн хэмжээ 4.29 тэрбум төгрөгөөр хэмжигдэж буй бөгөөд нэгж хувьцаанд ногдох ашиг нь 566.26 төгрөгт хүрсэн байна.

“монгол шуудан” компани энэ оны эхний хагас жилд 7.79 тэрбум төгрөгийн борлуулалт хийж, 906.68 сая төгрөг буюу нэгж хувьцаанд 9.1 төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллалаа. Компанийн орлого өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 1.89 тэрбум төгрөг буюу 32.1 хувиар өссөн бол ашиг нь 303.1

сая төгрөг буюу 50 хувиар өсчээ.

“монгол шуудан” компани бүтээгдэхүүний өртгийн хэмжээг өмнөх оны мөн үеэс хоёр орчим хувиар буу­руулсан бол түрээсийн үйл ажиллагаанаас 50.9 сая төгрөг, хүүнээс 402.3 сая төгрөгийн орлого олжээ.

дотоодын хөрөнгийн зах зээлд IPO гаргаад удаагүй “монгол базальт” компани 2018 оны эхний хагас жилд 639.3 сая төгрөгийн борлуулалтын орлого олсон ч 190.6 сая төгрөгийн алдагдалтай ажиллажээ. тус компани нэгж хувьцаанд 3.38 төгрөгийн алдагдал хүлээсэн байна. тус компани өнгөрсөн тавдугаар сард

дотоодоос 6.43 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт татсан бөгөөд хагас жилийн тайлангаар мөнгөн хөрөнгийн үлдэгдэл 4.95 тэрбум төгрөгт хүрчээ. “монгол базальт” ирэх таван жилийн санхүүгийн төсөөлөлдөө 2018 онд 2.4 тэрбум төгрөгийн борлуулалт орлого олж, 37.4 сая төгрөгийн ашигтай ажиллахаар тусгасан юм.

Г.Байгал @baigalZGM

“Говь” компанийн хувьцааны ханш(нэгжээр)

26k

24k

22k

20k2018 II III IV V VI VII

“Монгол шуудан” компанийн хувьцааны ханш (нэгжээр)

650

600

550

5002018 II III IV V VI VII

“Монгол базальт” компанийн хувьцааны ханш (нэгжээр)

420

400

380

360V.28 VI VI.11 VI.18 VI.25 VII VII.9 VII.16

ХУДАЛДАА

Монгол Улсын АнУ-ыг чиглэсэн экспорт (мянган ам.доллараар)

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

2008 2010 2012 2014 20162009 2011 2013 2015 2017

Монгол Улсын БнхАУ-ыг чиглэсэн экспорт(мянган ам.доллараар)

0

1 сая

2 сая

3 сая

4 сая

5 сая

6 сая

2008 2010 2012 2014 20162009 2011 2013 2015 2017

S&P Goldman Sachs Commodity Index

458

457

456

45512.00 Pm 3.00 Pm

6 2018.07.24, tUeSdaY ~ №143 (942)

ZGM DAILYthe OffICIal Gazette

B.Dulamkhorloo@Dulamkhorloo

786 administrative cases closed at court in H1, 2018

Batdorj. B / ZGm©

ZGM: HIGHLIGHTS

Martial law still effective in three subdivisions of Arkhangai province

Global copper market sees 50,000 ton surplus

Food and mouth disease continues to mongo­lia’s meat export.

Copper price hovers around 6,000 mark.

One day left before kinder garden registration begins

Fire breaks out at Galleria Ulaan-baatar

Kinder garden availability can facilitate 78 percent.

Reason and consequence of the fire not yet finalized.

POLITICS Constitutional court of mongolia will discuss the “Resolution to approve the date of re­election” passed by the Parliament. A number of citizens believe the resolution violated the Election Law by fixing the re­election in October.

Ulaanbaatar City mayor’s office will organize a workshop to advise citizens on legal issues. The event will take place this Saturday at four different locations; Dunjingarav, Dragon, misheel and Orgil shopping centers.

mongolian ministry of Finance and ADB signed a USD 60 million soft loan agreement to finance repairs for Ulaanbaatar­Darkhan, Darkhan­Altanbulag roads. Construction of the 310 km road will commence this year.

ECONOMY mongolia expects to receive a total of USD 836 million financing within the frame of ImF funded Extended Fund Facility Program from IFI’s including the ADB and the World Bank Group this year.

S&P: Trade dispute may hurt smaller Asian economies more.

Top 20 index ends the weeks first trading down by 0.18 percent at 19,597.68. market cap stands at mNT 2.4 trillion.

Stocks worth of mNT 166.4 million changed hands at the mSE on monday.

And Energy JSC, the only company traded at the mSX releases its first half financial report. The company’s sales revenue rose 62 percent to mNT 629 million, with net profit doubling to mNT 99 million.

mongolbank expects to buy 10% more gold in 2018 from domestic entities compared to 2017.

SOCIETY metropolitan Professional Inspection Department has issued a petition to terminate special permits of five schools and 17 kinder gardens. metropolitan Department of Education will finalize the petition before August 15.

mongolian Labor Union: ImF agreed to discuss public servants’ salary raise on July 25th meeting with mongolian government.

martial law imposed on 4 subdivisions of Arkhangai province has been lifted, with that of three other subdivisions remaining in place due to the Food and mouth (FmD) disease. mayor’s office of Ulaanbaatar had issued a decree to intensify efforts to contain the spread of the FmD after frequent outbreaks have taken a toll on mongolia’s meat exports. The decree will remain effective until August 15.

Emergency management agency officials rescued six people in two separate incidents near Nalaikh district on Sunday. Authorities warned of continued risk due to increased water levels, and reminded citizens to remain cautious.

fx market

(3 months to date)Gold

(1 month to date)USD/CNY

6203.00

6410.00

6617.00

6.556.45

6.656.75

6.85(1 month to date)Copper

23/07/2018 1.228.90 6147.50 close: 6.79548 low: 6.74218 high: 6.79553

1,280

1,260

1,240

1,220

according to the Judicial Gen­eral Council of Mongolia, a total of 32,437 cases were finalized by the Supreme Court of Mongolia in the first half of this year. To put this into perspective, the total number of cases solved increased by over 10 percent year on year. Analysts put this jump down to deterioration in livelihoods and decrease in household earnings. A separate report released by the National Statistics Office last week showed the growth was mainly driven by theft, robbery and fraud – those that authorities classify as ravenous acts.

total cost incurred due to criminal acts reached MNt 103.4 billion, less than 15% of which have been compensated, says NSO.

a trend to note was the slump of administrative court decisions. administrative court finalized a total of 786 cases in the first six months of this year. This is down by 26.5% compared to last year and twice as less than that of 2016. the preceding couple of years were

remarkable as Parliamentary and Presidential elections took place, sparking rise in such cases led by government officials, most of whom claimed to be fired illegally as a result of change in administration. according to the information provided at

the Judicial General Council’s website, only election related administrative cases totaled 72 in 2016, when the Parliamentary election took place. the statis­tics come out at a controversial time when amendments to the General administrative law is

being highly debated. 92 percent of lawyers oppose the expected amendment to the law as it aims to free the Government from all judicial parties. This will mean citizens and entities will no longer be able to turn to court to claim their rights.

according to frontclear, a land­mark transaction between State Bank of Mongolia, eBRd and ING have been facilitated. “frontclear arranged and structured the USd 30 million cross­border collateral swap with the european Bank for Reconstruction and development (eBRd), enabling a further repo transaction between the Mongolian State Bank and ING Bank. It is the first time in Mongolia that a repo or collateral swap transaction has been done with local currency collateral cross border and a first such deal involving a commercial bank”, says frontclear.

In this transaction, frontclear borrowed USd 30 million in US Treasury bonds from the EBRD and then on­lent them to the State Bank llC in Mongolia against Mongolian local currency government bonds in a collateral swap transaction. front­clear guaranteed the transaction to eBRd. With the US treasuries in hand, State Bank llC borrowed funds in a repo transaction with ING Bank N.V. Singapore branch. "State Bank is delighted for successfully executing this inaugural transaction that provides possibilities to prac­tice the financial instrument in line with international best practice and facilitates development of interbank money market in broader perspec­tive in Mongolia" said Chinbat lkhagvasuren, director General of Treasury Department at the State Bank of Mongolia. State bank of Mongolia expects the long term, USD denominated financing will help increase affordable business loans in Mongolia.

State bank raises USD 30 million through collateral swap transaction

finance

fire breaks out in a former printing factory

DevelopinG Story

A fire broke out in a former printing factory only a few meters east of the government building yesterday. According to the Cap­ital’s Emergency Management Agency, the fire broke out at around 6aM, and the team put it out in 10 minutes upon arrival at the site. authorities have not yet finalized the reason, but a preliminary inspection suggests this may be due to electric wiring.

the building which was pre­

viously known as the printing factory of Ulaanbaatar Times newspaper had been abandoned for over three years until it was sold in an auction in late 2015 for MNt 23.8 billion. tavan Bogd Group, the new owner of the property is building a 100 meter long building, known to public as Galleria Ulaanbaatar, which will consist of Ulaanbaatar museum and a mall displaying brands such as Gobi cashmere.

Galleria Ulaanbaatar was ex­pected to launch this fall, but little is known on how much the fire has affected the construction.

this is the second time a subsid­iary of the Tavan Bogd Group has been affected by fire, and for the second consecutive summer. fire broke out at the factory building of Gobi JSC last summer, costing the company USD 1.8 million. One million of the total cost was covered by Tenger insurance.

VII/23VII/16VII/9VII/2VI/25 VII/23VII/16VII/9VII/2VII/25

Тор-20 index(percent)

19,597.6810,00015,00020,00025,00030,000

Metropolitan department of education informed that state owned kinder garden registration will begin tomorrow, and con­tinue for 30 days until August 23. Between 2018­2019, 114,225 children are expected to enroll in pre­school education at 672 public and private kinder gardens. That is almost three dozen short of the total of 146,000 in need.

Contrary to previous years when parents had to spend night

and day outside kinder gardens just to have their children reg­istered, they will use digital registration platform. But the agony of having to wait for a lottery where parents had to count on their luck to enroll their children remains effective.

Children born in 2016 are eligi­ble for the registration. and those between the ages of three and five will be registered depending on the availability.

Ulaanbaatar’s kinder gardens can facilitate only eight out of 10 children

Preliminary inspection suggests fire was caused by electric wiring.

92 percent of lawyers oppose amendment to General administrative law

Питер КемпбеллFiat Chrysler­ийн удирдах зөвлөлийн дарга жон Элканн ажиллагсдад хандаж, урт хуга­цаанд ерөнхий захирлаар ажилласан ноён Сержио Марчионне мэс заслын хүндрэлийн улмаас ажилдаа буцаж орохгүй байх гэж хэлжээ. Тус компанийн гуравны нэгийг эзэмшдэг аж үйлдвэрийн ахмад удирдагч ноён Элканн 236,000 ажиллагсдад мэдээлэл хийхдээ 66 настай захирлын эмчилгээний сүүлийн мөчид хүндрэл гар санд харамсаж буйгаа илэрхийлэв. Fiat Chrysler­ийн захир­луудын зөвлөл бямба гарагт яаралтай ху рал даж, ноён Марчион негийн оронд Jeep брэндийн тэргүүн Майк Мэнлиг нэр дэв шүүл­сэн байна. олон жилийн турш ком панийг удирдсан Марчионне Италийн Fiat­ийг дампуурлаас аварч, Америкийн Chrysler­тай нэгтгэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн хүн юм.

Катрин ХиллеВладимир Путин, дональд Трамп нар долоо хоногийн өмнө Хельсинкид болсон дээд хэмжээний уулзалтын үеэр хоёр улсын хооронд худалдаа, хөрөнгө оруулалтын асуудлаар бизнесийн удирдагчдын ажлын хэсэг байгуулахаар тохиролцсон. Гэвч оросын эсрэг үзэл болон оросын бизнесийнхэнтэй ярилцах хүртэл шүүмжлэлтэй тулгарч буйн улмаас оросын албаны болон бизнесийн хүмүүс уг санаа хэрэгжинэ гэдэгт ихээхэн эргэлзэж байна. Вашингтонд суугаа оХУ­ын Элчин сайд Анатолий Антонов “Бид ийм эдийн засгийн бүтэц буюу комисс байгуулахыг Америкийн түншүүддээ итгүүлж чадвал том амжилт болно. Энэ бүх хориг байгаа цагт ахиц гарахгүй байна” гэжээ. Түүнчлэн Америкийн түншүүд нь оросуудтай уулзахаас айж байгаа талаар албаны хүмүүс ярилаа.

Жим БрандсенБрекситийн дараа лондоны санхүүгийн төв Европын зах зээлд хэрхэн оролцох талаар Британийн саналыг Брюссель няцаасан байна. Ерөнхий сайд Тереза Мэйн санал болгосон санхүүгийн үйлчилгээний тухай төлөвлөгөө Европын холбоо бие даан шийдвэр гаргахад саад учруулна гэж Европын албаныхан үзсэн байна. Брекситийн асуудлаар хэлэлцээн дэх ЕХ­ны төлөөлөгчдийн ахлагч Мишел Барнер Британийн Ерөнхий сайдын санал нь холбооны санхүүгийн үйлчилгээний зах зээлийн журмыг зөрчиж буйг онцлов.

Fiat Chrysler-ийн захирал эргэж ирэхгүй

орос, АнУ-ын бизнес уулзалт болох эсэх нь эргэлзээтэй

Европын холбоо Британийн саналыг няцаажээ

◄1Ноён ле мэр хаалтын хэв­

лэлийн бага хурал дээр “Би аНу­ыг эрүүл ухаан руу эргэж ирээч гэж уриалж байна. ширэнгийн хууль биднийг эмх замбараагүй байдалд хүргэнэ” хэмээн анхааруулав. Бразилын Сангийн сайдын орлогч мар селло Эстевао “Сөргөлдөөн хэнд ч сайн зүйл авчрахгүй “ гэсэн нь олон улсын худалдааны зөвшилцөлд ахиц гараагүйд сэтгэл зовнисон хэрэг байв.

Европын холбооны эдийн засаг, санхүүгийн асуудал ха­риуц сан дээд төлөөлөгч Пьер московиц хүнд сорилтын цаг үед худалдааны сөргөлдөөн

хур цадлаа гээд олон талын ха­рил цаанд томоохон дарамт учирч байгааг сэрэмжлүүлсэн байна. австралийн сайд Скотт моррисон аргентинаас мор­до хын өмнө ft сонины сур­валжлагчид “улс бүр өөрийн аминч зорилгоо хойш тавих ёстойг бүгдээр ойлгож байгаа”­г тэм дэглээд яриа хэ лэл цээ зөр­чилтэй гэхээс илүү ду лаан, ажил хэрэгч, шударга уур амьс галд болж өнгөрснийг дурдав.

дэлхийн эдийн засаг эрүүл өсөлттэй хэвээр байгаа боловч харилцан тариф тогтоох арга хэмжээ болон зарим шинэ зах зээлд гарсан хүндрэл ахиц дэвшилд аюул учруулж байгааг

их 20 мэдээлжээ. мэдэгдэлд дурдсанаас үзвэл “өсөлтөд учирч болзошгүй эрсдэл дотор санхүүгийн эмзэг байдал, худалдаа ба геополитикийн сөргөлдөөн, дэлхийн тэнцвэргүй, тэгш бус байдал, бүтцийн хувьд сул өсөлт зэрэг орж байна” хэмээжээ. өнгөрсөн баасан гарагт аНу­ын Ерөнхийлөгч дональд трамп хятадын бүх импортод тариф тогтооно гэж сүрдүүлсний дараа Вашингтон бусад орнуудын худалдааны практикт анхаарлыг шилжүүлэхийг оролдож байна.

Ноён мнухин ган ба хөнгөн цагааны тарифт Ех­ны зүгээс авсан хариу арга хэмжээ жи­жиг салбарыг эс тооцвол аме­

рикийн эдийн засагт онц нөлөө үзүүлээгүйг мэдэгдэв. тэрбээр Ех­нд хандаж транс номхон далайн чөлөөт худалдааны гэрээ байгуулах, тарифын хаалт ба та таасыг цуцлах асуудлаар хэлэлцээнд орохыг уриаллаа. гэвч Европын төлөөлөгчид уг сана лыг хүйтнээр хүлээн авчээ. тухайлбал, Европын зөвлөлийг төлөөлж буй австрийн Сангийн сайд хуберт Фукс “аНу­ын Сан­гийн сайд хүртэл чөлөөт, шударга худалдааг дэмжинэ хэмээн ярьж байна. гэвч асуудлын гол нь аНу чөлөөт, шударга ху дал даа гэдгийг өөрөөр ойлгож байгаа явдал” хэмээн өгүүлсэн байна.

АНУ­ын сайд ЕХ­нд хандаж Атлантыг дам­насан чөлөөт худалдааны гэрээ байгуулах, тарифын хаалт ба та­таасыг цуцлах асуудлаар хэлэлцээнд орохыг уриаллаа.

Рожер Блицхятадын мөнгөн тэмдэгт

суларснаар саяхныг хүртэл тогтвортой байсан азийн хэд хэдэн валютын тоглолтод нөлөөлж эхэллээ. тухайлбал, Солонгосын вон, тайванийн доллар, Сингапур доллар зэрэг валют шинэ зах зээ лүүдийн эмзэг орон зайд орж ирсэн явдал ам.доллартай харьцуулсан ханш нь суларч буй мөнгөн тэмдэгтүүдийн дунд шинэ үзэгдэл боллоо. ам.долларын чангаралт энэ онд эргэлтийн мөнгөний дутагдалд орсон аргентин, турк, өмнөд аф рикийн эмзэг байдлын гол шалтгаан болсон.

хөрөнгө оруулагчдын хувьд валютын сулралын сүүлийн үзүүлэлт өргөн зах зээл, эдийн засгийн цочрол өсөж буйг харуулж байна. өнгөрсөн долоо хоногийн сүүлээр аНу­ын Ерөнхийлөгч хятадын 500 тэрбум ам.долларын бараанд тариф тогтооход бэлэн байна гэж мэдэгдсэн. тэрбээр ам.доллар чангарахаас сэргийлж байгаа бол холбооны нөөц хүүгийн бодлогоо мөн чангатгах талаар мэдээлсэн. худалдааны дайнаас хятадын бүс нутгийн түншүүд хамгийн ихийг алдана. үүнд австрали улс багтах бөгөөд тус улсын мөнгөн тэмдэгтийн ханш юанийн хэлбэлзлээс ихээхэн хамаарах болжээ. Энэ нь азийн валютууд үнэн хэрэгтээ хятадын ардын банкны шийдвэрээс хамаарна гэсэн үг.

Их 20-ийн Сангийн сайд нар худалдааны хагарлыг илчлэв

Юанийн сулрал Азийн валютуудын тоглолтыг өөрчлөх нь

ВВМ©

amundi сангийн ажилтан Жеймс Квок “Эдийн засгийн жингээрээ азийн валютуудын тулгуур болж буй хятадын юань тэдний зүг чигийг зааж байна” хэмээн дүгнэсэн юм. Жишээ нь, Солонгосын вон худалдааны сөргөлдөөнөөс бага хохиролтой гарах эсэх нь ардын банк юанийн ханшийг сулруулсан хүчин зүйлийг хэрхэн зохицуулахаас хамаарна. хөрөнгө оруулагчид ардын банк юанийн уналтыг ямар түвшинд хүргэхийг нарийн

ажиглаж буй. Зургадугаар сараас хойш юанийн ам.долларт харьцуулсан ханш таван хувь доошилсон. хятадын мөнгөн тэмдэгт одоо нэг ам.доллартай 6.8­аар харьцаж байгаа нь жилийн доод үзүүлэлт юм.

үүнийг дагаад зэс, тугалга, цайр гэх мэт аж үйлд вэрийн металлуудын үнэ эрс унаж, дэлхий даяар уул уур хайн хувьцаанд цохилт боллоо. хятадын ханшийн зохицуу лагчид валютыг тогтмол барихад оролцоно гэж

Огноо: 2018.07.24

Тендер шалгаруулалтын нэр: Агаарын хөлгийн бизнес ангиллын үйлчилгээний шилэн эдлэлТендер шалгаруулалтын дугаар: MIAT/201801095b

МИАТ ТөХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Агаарын хөлгийн бизнес ангиллын зорчигчийн үйлчилгээний шилэн эдлэл –ыг нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөл­тэйгээр иж бүрдэлээр нь 50000 (тавин мянган) төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ: 200 сая төгрөг Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах

боломжтой зээлийн хэмжээ: 150 сая төгрөг Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан

ирүүлэх жилийн тоо: 2016, 2017 онууд Бараа бүтээгдэхүүний нэр төрөл тус бүр дээр загвар ирүүлнэ

Тендерийн хамт 3 000 000 /гурван сая/төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ.

Тендерийг 2018 оны 9 дүгээр сарын 3­ны өдрийн 14:00 цагаас өмнө tender.gov.mn хаягаар ирүүлэх ба тендерийг 2018 оны 9 дүгээр сарын 3­ны өдрийн 14:10 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэйдотоодны давуу эрх тооцохгүй

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг tender.gov.mn хаягаар авч болно.

хУД, 10-р хороо, Буянт-Ухаа, МИАТ ТӨхК-ийн төв байрхарилцах утас: 70049860

ТЕнДЕрИЙн УрИлГА

мэдэгдсэнийг үл харгалзан юанийн үнэ доошилсон. Societe Generale банкны шинжээч Кит Жакс “хятадын эрх баригчид юань доошилж буйг зогсоохгүй бол азийн валютын бүсэд бүхэлд нь нөлөөлнө” хэмээв. Merrill Lynch-ийн тооцоолсноор сул юань хятадын импортлогчдын хүчин чадлыг бууруулах ба 2018 оны үлдсэн хугацаанд бүс нутгийн экспортлогчдын өсөлт хумигдах аж.

ам.доллар чангарахтай зэрэг­цэн суларч буй юанийг даган хэлбэлзэж буй азийн валютын жагсаалт нэмэгд сээр байгаа. Солонгосын вон, Сингапурын долларын сүүлийн хөдөлгөөн үүнийг харуу лав. Oxford Eco­nomics­ийн страте гич гуарав Саролиа “макро түвшний уялдаа асар чухал. тэд хятадтай бүх талаар холбогддог” хэмээв. Ноён Жаксын хэлснээр австрали, шинэ Зеландын доллар, малай­зын ринггит, индонезийн рупии хийгээд японы иен хүртэл хамааралтай гэнэ. тэрбээр “япон дэлхийн худалдаанаас аНу­аас илүүтэй хамаардаг” хэмээн тайлбарлав. Нөгөө талаас юанийн азийн валютуудтай харьцуулсан ханш бас суларч байгаа аж. аНу протекционизмын бодлогоо үргэлжлүүлэх шийдвэр төгс байгаа тул хятад ямар хариу арга хэмжээ ава хаас их зүйл шалтгаалах болоод байна.

72

70

68

66

64I 2018 VII

FT©

JPMorgan-ы шинэ зах зээлүүдийн валютын индех(нэгжээр)

өмнөх дугаарын хариу / 07.23

8 ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН 2018.07.24, мягмар ~ №143 (942)

Өдрийн хэмнэл

ЗГМ: үГИйН СүЛЖЭЭ ЗГМ: СүДОКү

ЦАГ АГААР

УВС 30o

17o

ХОВД 28o

17o

ЗАВХАН 28o

12o

БАЯНХОНГОР 30o

14o

ГОВЬ-АЛТАЙ 27o

12o

ӨВӨРХАНГАЙ 27o

13o

АРХАНГАЙ 26o 10o

ХӨВСГӨЛ 29o

14o

БУЛГАН 28o

12o

ТӨВ 25o

13o

ДУНДГОВЬ 28o 15o

ӨМНӨГОВЬ 32o

18o

ГОВЬ-СҮМБЭР 25o

15o

ДОРНОГОВЬ 27o

18o

СҮХБААТАР 22o

16o

ХЭНТИЙ 24o

14o

СЭЛЭНГЭ 31o

16o

ОРХОН27o

13o

ДАРХАН-УУЛ31o

16o

ДОРНОД 21o

17o

БАЯН-ӨЛГИЙ 24o

15o

УЛААНБААТАР vii.26 30o

19o 8 м/с

6 м/с

Үүлшинэ Түр зуурын бороо

vii.25 29o

16o 7 м/с

5 м/с

Бага зэргийн бороотой

vii.24 26o

140 7 м/с

6 м/с

vii.28 12o

23o 9 м/с

6 м/с

Үүлшинэ

vii.27 21o

15o 8 м/с

7 м/с

Бага зэргийн бороотой

ЗУРХАй

Билгийн тооллын 12Зуны адаг шарагчин хонь сарын найман цагаан мэнгэтэй улаагчин могой өдөр. Үс засуулбал: өвчин эмгэг ирнэ.наран ургах, шингэх: 05.19­20.34 Барилдлага: ТүлэхШүтэн барилдлага: Төрөн түгэхүйсуудал: Уул

Аргын тооллын долдугаар сарын 24, Ангараг гараг. Билгийн тооллын 12, эрхтэний тэнгэрт одтой, улаагчин могой өдөр.өдрийн наран 05.19 цагт мандан, 20.34 цагт жаргана. Тухайн өдөр үхэр жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр гэмтнийг шийтгэх, сан тавиулах, угаал үйлдэх, газар лусын зан үйл хийх, өр барагдуулах, гэр бүрэхэд сайн. Ургаа мод таслах, газрын ам нээх, сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу. өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун хойш мөрөө гаргавал зохистой. үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

7 8 4 5 2 3 6 9 1

3 6 9 4 1 7 8 2 5

9 2 5 1 6 4 7 3 8

5 7 2 3 8 9 1 6 4

1 4 8 6 5 2 9 7 3

4 5 1 2 9 6 3 8 7

6 1 3 9 7 8 5 4 2

2 9 7 8 3 5 4 1 6

8 3 6 7 4 1 2 5 9

9 6 4

7 5 6

2 3 5

3 6 1 7

1 9 8

4 5 1 2

1 5

7 8 9

9 5 7 6

(өмнөх дугаарын хариу)

Тв ХөТөЛБөР

08.00

13.20

10.10

15.40

19.30

13.50

20.00

21.10

“өглөө” хөтөлбөр

Эх орны төлөө

“Ертөнц” концерт 2014 он

Бахархал: “3 х 3”

Элэг бүтэн Монгол: “C вирус”

“Хүний мөс” Хятадын олон ангит уран сайхны кино 7­р анги

“Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөр

“Цаг үе, үзэл бодол” /шууд/

07.05 "Хөгжилтэй математикууд" хүүхэлдэйн кино 17, 18­р анги

09.00

11.20

09.40

14.05

16.05

"Монголчууд XX зууны эхэнд" нэвтрүүлэг

үүнийг хэрхэн хийдэг вэ?

"Аугаа уран зургууд" цуврал нэвтрүүлэг

"Та 5 дугаар ангийн хүүхдээс ухаантай юу?" шоу нэвтрүүлэг

Хэрэглээний Хятад хэлний хичээл № 1, 2

21.50

22.50

"Нууц материалууд" оАК 5.12­р анги

"Көсем" оАК 1.14­р анги

фОТО АГшИН

Б.Батдорж / ЗГМ©

Hotel Transylvania 3: “Зуны амралт” хүүхэлдэйн кинохаана: “өргөө” ImAXхэзээ: 2018.07.11­26 ндТасалбарын үнэ: ^ 10­25 мянга

“Best overtures of the world” тоглолт хаана: Улсын филармони хэзээ: 2018.11.09Тасалбарын үнэ: ^25 мянга

"Баянмонгол-50 жил" баярын концерт хаана: Соёлын төв өргөө хэзээ: 2018.11.23 Тасалбарын үнэ: ^ 15­30 мянга

Улсын Филармонийн үзвэрийн 47 дахь жилийн нээлтийн тоглолтхаана: Улсын филармонихэзээ: 2018.10.12­ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 25 мянга

хүн шоргоолж 2 кинохаана: “өргөө” ImAXхэзээ: 2018.07.06­26 ндТасалбарын үнэ: ^ 10­25 мянга

09.30

17.30

13.30

20.00

06.00

21.30

23.30

01.30

"Тог тог тог" /season­5/ 9­р хэсэг

"Чассс…COOK SHOW" 7­р хэсэг

"Ялагдашгүй Брюс" УСК

"Миний алтан амьдрал" СоАК 30­р анги

"Сонсъё, Суръя, дагая" /season­2/ 20­р анги

"24" оАК /season­2/ 23­р анги

"Зохицуулагч" УСК

Миний Монголын соёл

БосооГоор:2. охиноос төрсөн хүүхэд4. "Яг түүн шиг" шоуны шүүгч6. ... саар8. Тортог9. "Аяыг..." телевизийн нэвтрүүлэг

10. Солонгосын харгис шашин11. Байлдааны хүчирхэг машин

хӨнДлӨнГӨӨр:1. Хамгийн олон хүн амтай тив3. Чулууны нэртэй жимс

5. жижиг мэрэгчээр хооллодог ховор шувуу7. АХ­ын 95 жилийн баяр наадмын их насны морины уралдаан

түрүүлсэн төрийн түмэн эхийн эзэн уяач10. Ааштай аварга агсан12. Танилцуулах материал

1 2 3 6

7 8

10

9

11

12

4 5

ОНЦЛОХ үЗвЭР

“Соёлын биет бус өвийн их наадам”, “үндэсний спортын VI их наадмыг хамтатгасан “Нүүдэлчин монгол” фестивалийг ирэх сарын 11­15­нд “Хүй долоон худаг”­т зохион байгуу­лах гэж байна. 21 аймаг, нийслэлийн есөн дүүргийн соёлын биет бус өвийг өвлөн уламжлагч 400 гаруй ардын авьяастан, гар урчууд болон

2000 орчим үндэс ний спортын тамирчид уг арга хэм жээнд оролцох юм. Тэд хүй манд лын зүлэг ногоон дэвжээнд нутаг нутгаараа отоглон бууж хүч чадал, оюун ухаан, авьяас билэг, ур чадвараа гайхуулан таван өд рийн турш өрсөлдөж шилдгүүдээ тодруулах аж. Мөн соёлын биет бус өвийн таван

ай савын хүрээнд мартагдсан өвийг сэргээсэн, язгуур хэв намбыг хадгалсан, өвийн ур чадварын гүйцэт гэлийг өндөр түвшинд үзүүл сэн өвлөн уламжлагчдыг бүртгэн, хадгалж хамгаалах, дэм­жин хөгжүүлэх, судалж сурталч лах нь уг арга хэм жээний гол зорилго юм.

Нүүдэлчин Монгол: Таван ай савын өв

Г Н

УЛ

У

А

И

ХА

А

Б

Д

АГ

ДНА

Р

АМ

Й

ОХУ

Ц

чАА

РОМ

ГАН

В

А

ОМО

А

Р

ж

ИнТро олон Улсын Электроник хөгжмийн наадамхаана: Монгол шилтгээнхэзээ: 2015.08.04­05­ндТасалбарын үнэ: ^ 30­100 мянга

Циркийн урлагийн үндэсний өвөрмөц төрөл уран нугаралтын гайхамшигт бүтээлүүд Монголын нүүр царай болсоор байна. AFIS 2018