2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208) YНЭ: 1000₮~ МоНгол хүН Бүр БАяжигтуН ~

ЗГМ

Хавдар, ДОХ-той өвчтөнд ДНХ-ийн засвар хийлээ

Инфляц 8.9 хувьд хүрлээУнгар, Австри, АХБ-наас авах зээлүүдийг дэмжив

CRISPR технологиор засвар оруулсан эсийг өвчтөнд амжилттай суулгалаа.

Үүнд мах, махан бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт түлхэц үзүүлжээ.

Эдийн засгийн байнгын хороо дээрх гурван зээлийн хэлэлцээрийг тус бүрт нь дэмжлээ.

ОНцлОХ

улс төрл.Болд, Ж.Батзандан нарын байгуулсан ШИНЭ намыг Улсын дээд шүүх бүртгэлээ. ЗТЯ-ны Авто тээврийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Доржхандыг хорино. “Монгол Улс ардчиллын замаар 30 жил” онол практикийн бага хурал болно. Ард нийтийн санал асуулгын зардлыг хоёр дахин нэмсэн гэж Ардчилсан нам мэдэгдэв.

эдийн засагИнфляцын түвшин өнгөрсөн сарын байдлаар 8.9 хувьд хүрчээ. “Говь” ХК АНУ-д охин компаниа байгуулахаар болжээ. Монгол Улс гадаад худалдаанаас 1.3 тэрбум ам.долларын ашиг хүртсэн байна. Топ 20 индекс нэг хувиар буурч, 19,231.79 нэгжид хүрлээ.

Топ 20 индекс(нэгжээр)

19,231.7910,000

15,000

20,000

25,000

30,000

нийгэм2019 оны эхний найман сард 51.5 мянган эх амаржиж, 51.9 мянган хүүхэд мэндлэв. Токио-2020-д оролцох тамирч-дын өмсөх хувцасны зардалд 394.3 сая төгрөг зарцуулна. Ням гарагт төв замыг хаах тул нийтийн тээврийг Нарны зам, Их тойруугаар зорчуулна.Хоолны хордлого авсан “Уудам Монгол” сургуулийн 22 сурагчийн 17 нь ХӨСҮТ-д эмчлүүлж байна.

дэлхийАНУ цахим тамхины худалдаанд хязгаарлалт тогтоохоор төлөвлөж байна. Террористод тусалсан хэрэгт-нийг Швейцар улс иргэншлээсээ хаслаа. АНУ-ын импортын зарим бараа бүтээгдэхүүнийг Бээжин нэмэлт татвараас чөлөөлнө. Үүдэл эсээс ургуулсан нүдний эвэрлэг бүрхэвчийн мэс засал дэл-хийд анх удаа амжилттай болов.

Өөрчлөлт шинэчлэлт бол зайлшгүй байдаг чухал зүйл. Үргэлж шинийг эрэлхийл

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 5> 8> 7> 2

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,671.57 374.49 40.76

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД ХУРАЛДАй БОНД

110.700.12%

98.7000.13%

5,772.500.90%

ГЭРЭГЭ БОНД

99.3300.12%

1502.220.34%

#18 Робсон Валтон $37.9 тэрбум

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 2 0 8

улаанБаатар2019.09.13

Цэлмэг

24° 10°

ЦАГ АГААР

Хятадын зах зээлд цаашид тоогоор бус чанараар өрсөлдөх ёстой юм байна гэдгийг дор бүрнээ анзаарч, хамгийн гол хэрэглэгч орны таашаалд бүтээгдэхүүнээ нийцүүлэхээр шамдаж байна. 3

С.Эрдэнэ: Ардчилсан нам парламентын засаглалыг хамгаална

“Ягааны гудамж”-ийг хуулиар хүлээн зөвшөөрье

Монгол ноолуураа гэгээлгээр таниулах нь бидний даалгавар

Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрч­лөлт оруулах асуудлаар Ард нийтийн санал асуулга авах шийдвэрийг УИХ­аас гаргасан. Харин Ардчил сан нам санал асуулгын эхийг зөвшилцөх Ажлын хэсгийг бай гуул жээ. Энэ талаар болон бусад асууд­лаар Ардчилсан намын дарга С.Эрдэнэтэй ярилцлаа.

-Ардчилсан намын улс тө-

Садар самууныг сурталчиллаа гэж намайг буруутгахаас тань өмнө хэдэн тоо баримт танил­цуулъя. 2018 онд хүчингийн гэмт хэрэг улсын хэмжээнд 519 бүртгэгджээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 38 хувиар өссөн дүн юм. харин 2019 оны эхний найман сард хэдийн 385

Б.Энхжаргал @enkhjrglZGM

Г.Байгал@baigalZGM

Г.Баярсайхан @bayarsaikhanZGM

УЛС ТөР ҮЗЭЛ БОДОЛ

ЭДИйН ЗАСАГ

рийн зөвлөл хуралдаж, Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлттэй холбоотой шийдвэр гаргалаа. Энэ талаар мэдээлэл өгөхгүй юү?

­Ардчилсан намын улс төрийн зөвлөл хуралдаж, өнөөдөр үүсээд буй нөхцөл байдлыг хэлэл цэн, үнэлэлт дүгнэлт өг­лөө. Энэ хурлаар хэлэлцсэн гол асуудал нь үндсэн хуульд нэмэлт, өөрч лөлт оруулах асууд­лаарх Ардчилсан намын баримт­лах байр суурь юм.

4

7

2

Мөнхийн хөршүүд ноолуурын зах зээлд хүчтэй өрсөлдсөөр байна. Дэлхийн зах зээл дэх 10 кг ноолуур тутмын есийг нь нийлүүлдэг Монгол, хятад улс зөөлөн алт гэгддэг энэ таваараар ширүүхэн өрсөлдөөд цөөнгүй жилийг үдэж буй. гэхдээ сүүлийн жилүүдэд урд хөрш илүүрхэж, зах зээлийн өрсөлдөөнд бидний урд гишгэх болсон.

БНХАУ Дэлхийн ноолуурын хамгийн

том экспортлогч тус улс жилд

32 мянган тонн ноос, ноолууран бүтээгдэхүүнийг дэлхийн 40 гаруй улсад нийлүүлж, энэ зах зээлд манлайлагчийн байр сууринаас оролцож байна. 120 сая ямаан сүрэгтэй хятад улс 2018 онд дэлхийн ноолуурын эрэлтийн 60 хувийг хангажээ. урд хөршийн Шаньси, ӨМӨЗо зэрэг нутаг ноолуурын гол түшиц хэсэгт тооцогддог бөгөөд хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийг бүсчлэн хөгжүүлэхээр зорьж байгаа юм.

гэхдээ ямаан сүргийн тоо толгой өсөн нэмэгдэхийн хэрээр бэлчээрийн даац, байгаль орчны доройтол хүрээгээ тэлж эхэлжээ.

ТОО ЯРИХААСАА өМНө ЧАНАР ЯРЬЯ

С.Батсайхан / ЗГМ©

хүчингийн хэрэг бүртгэгдлээ. Ерөн хийлөгчийн тамгын газрын албан ёсны сайтад дурдсанаар зөвхөн 2018 онд 298 хүүхэд бэл­гийн хүчирхийлэлд өртсөн байна.

Өөр нэгэн статистикаар 2018 онд улсын хэмжээнд бэлгийн замын халдварт өвчний 16,130 тохиолдол бүртгэгдсэн нь өмнөх оны мөн үеэс таван хувиар нэмэгдсэн дүн юм. Нийт өвчлөлийн 38 хувийг тэмбүү, 33 хувийг заг хүйтэн, 28 хувийг трихомониаз эзэлж байгаа

аж. ялангуяа, 2010 оноос хойш тэмбүүгийн өвчлөл нэмэгдсээр байгаа нь анхаарал татах ноцтой асуудал болтлоо хүндэрсэн. 2015 онд тэмбүү өвчний 7678 тохиолдол бүртгэгдсэн нь 10 жилийн өмнө­хөөс 2.8 дахин өндөр үзүүлэлт юм.

жигшүүрт гэмт хэрэг, элдэв муу өвчнийг онцолж бичээд таныг эвгүйцүүлсэн ч үүнийг дурдахаас аргагүй нь.

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

нам хувь хүний эрх, эрх чөлөө, хуулийн засаглалыг дээдэлсэн, парламентын ардчиллыг улам төгөлдөржүүлэхийн төлөө тэмцэх баруун төвийн нам байхаа баталсан. Энэ үзэл баримтлалаа цаашид ч хамгаалах болно. тиймээс Ардчилсан нам цаашид сонгодог парламентын төлөө тууштай ажиллана.

-Ажлын хэсэг ямар бүрэл-дэхүүнтэй ажиллах бол?

­Ажлын хэсгийг уих­ын гишүүн З.Нарантуяа ахална. харин дэд даргаар нь хуульч х.тэмүүжин болон Д.Эрдэнэбат, Б.Пүрэвдорж нарын гишүүн бүрэлдэхүүнд нь орсон. Ажлын хэсгийн үндсэн үүрэг нь ард нийтийн санал асуулгын эх загварыг эрх баригчидтай зөвшилцөх юм. Аль болох зөвшилцөлд хүрэхийг үүрэг болгосон.

-Ард нийтийн санал асуул-гын эхийг өчигдөр УИХ-ын нэгдсэн чуул ганаар баталсан. Одоо танай намын Ажлын хэсэг зөвшилцлөө гэхэд эхийг өөрчлөх хууль эрх зүйн болол-цоо бий юу?

­Санал асуулгын эхийг баталсан өчигдрийн хувилбар үндсэн хуульд өөрчлөлт оруу­лах шаардлагыг хангахгүй. тэр хувилбараа эрх баригчид хүч түрэн зүтгүүлнэ гэвэл бид зөвшилцөхгүй. харин зөвшил­цөлд хүрээд, үнэхээр ард нийтийн хүлээлтийг хангасан өөрчлөлтийг оруулбал хамтрахад бэлэн. үндсэн хуулийн хэлэлцүүлэг

2 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Улс төр

◄1Ардчилсан намын улс төрийн

зөвлөлөөс уих дахь Ардчилсан намын зөвлөлд чиглэл өгсөн. Ард нийтийн санал асуулга дээр намын байр суурийг нэгтгэж, Ажлын хэсгийг томилсон. Ажлын хэсэг үндсэн хуулийн эхэд дүгнэлт гаргах юм. Өөрөөр хэлбэл, ард нийтийн санал асуулгыг ямар эх хувиар явуулах вэ гэдэгт тодорхой шийдэл хайна. үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хоёр дахь хэлэлцүүлэг дууссан. Ардчилсан нам хоёр дахь хэлэлцүүлгийн төслийг 100 хувь үгүйсгэж байгаа. учир нь анх уих­ын 62 гишүүний өргөн барьсан төсөл, Ардчилсан нам, Ерөнхийлөгчөөс өгсөн санал үүнд тусгагдаагүй. хоёрдугаарт, үндсэн хуулийг өөрчлөх анхны зорилтоосоо өнөөдөр байгаа төсөл ухарсан. одоо байгаа төсөл нь үндсэн хуулийг өөрчлөх шаардлагыг хангаж чадахгүй гэж үзсэн учраас хоёр дахь төслөөс санал асуулга явуулахыг эсэргүүцэж байгаа юм.

-Ардчилсан нам хэлэл-цүүлгээс гарч буйгаа өмнө нь мэдэгдсэн. Тэгэхээр одоо буцаад хэлэлцүүлэгт оролцоно гэсэн үг үү?

­Бид аливаа асуудлыг мухар­далд оруулахгүйн тулд үндсэн хуу лийн өөрчлөлтөөр ард ний­тийн санал асуулга явуулахыг судалж, эрх баригчидтай зөвшил­цөх зорилгоор энэ Ажлын хэсгийг байгуулж байгаа юм. Бид өнөөдрийг хүртэл аль болох зөвшилцөх байр суурьтай байсан. Өнөөдөр ч , цаашид ч энэ байр суурь дээрээ зогсоно.

-Ерөнхийлөгч ард нийтийн санал асуулгыг явуулахдаа засаглалын хэлбэрийг асуухыг санал болгосон. Танай нам Ерөнхийлөгчийн саналыг дэмжиж байгаа юу?

­Монгол улсын Ерөнхий­лөгчөөс гаргаж байгаа аливаа санал, санаачилгыг Ардчилсан намд хамаатуулах оролдлого их гарч байна. Бид үүн дээр хатуу байр суурь баримталж байгаа. 2018 онд болсон Ардчилсан намын IX их хурлаар үзэл баримтлалаа баталсан. улмаар уДШ­д анх удаа үзэл баримтлалаа бүртгүүлсэн улс төрийн хүчин болсон. үүгээр Ардчилсан

С.Эрдэнэ: Ардчилсан нам парламентын засаглалыг хамгаална СЕХ-ноос ирүүлсэн зардлын хэмжээг УИХ хоёр дахин нэмсэн гэв

парламентаар эхлэхээс өмнө Ардчилсан нам ард нийтийн санал асуулга явуулахыг санал болгосон. Эхлээд ард түмнээсээ асуух тэр саналыг маань эрх баригчид дэмжээгүй.

харин оронд нь Зөвлөлдөх санал асуулга гэсэн хууль бус бүтцийг бий болгож, зөвхөн төрийн албан хаагчдын дунд явуулсан. Би өнгөрсөн зун 21 аймгаар явж ажиллалаа. ихэнх газарт ард нийтийн зөвлөлдөх санал асуулгад оролцсон иргэд тун цөөн байсан. гэтэл үүн дээр тулгуурлаж үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн хэлэлцүүлгийг эхлүүлсэн. харин өнөөдөр тэр төсөлд үндсэн хуулийг өөрчлөх шаардлагыг хангасан нэг ч зүйл алга.

-Ард нийтийн санал асуул-гыг 29 тэрбум төгрөгөөр зохион байгуулахаар УИХ хэлэлцэж байна. Энэ төсвийн талаар Ардчилсан намын байр суурь ямар байгаа вэ?

­СЕх­ноос 12.5 тэрбум төгрөгт багтаан ард нийтийн санал

ЗГМ ТОвЧХОН» УлААНБААТАр Энэ сарын 15 буюу ирэх ням гарагийг автомашингүй өдөр болгосон. Тухайн өдөр баруун дөрвөн замаас зүүн дөрвөн зам, хүүхдийн 100, Энхтайвны өргөн чөлөө, МУИС, Залуучуудын гудамжны замыг 07.00-18.00 цаг хүртэл хаах юм.

» ТОО

51.9 Мянга. Улсын хэмжээнд энэ оны эхний найман сард 51.5 мянган эх амаржиж, 51.9 мянган хүүхэд төрүүлснийг Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээллээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад амаржсан эх 180, амьд төрсөн хүүхэд 250-аар нэмэгдсэн үзүүлэлт аж.

» ЗөрчИл "Уудам Монгол" ахлах сургуулийн зарим сурагч хоолны хордлого авч, ХӨСҮТ-д хүргэгджээ.Хоолны хордлого байж болзошгүй тохиолдлоор хандсан сурагчийн тоо 22 байсан бөгөөд тэдний 17 нь хэвтэн эмчлүүлж буй аж.

» ШҮҮХ Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд Нийслэлийн Прокурорын газраас ЗТЯ-ны Авто тээврийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Доржхандыг цагдан хорих, таслан сэргийлэх арга хэмжээ авахуулах санал ирүүлжээ. Үүнийг шүүх хэлэлцээд ирүүлсэн саналыг хэвээр баталсан байна.

Харин ЭМДЕГ-ын дарга Ч.Алтанхуяг болон бусад хүмүүст цагдан хорих үндэслэл бүхий баримт тогтоогдохгүй байна гэж үзээд хэрэгсэхгүй болгожээ.

» НАМУУД УИХ-ын гишүүн Л.Болд, Ж.Батзандан нарын байгуулсан ШИНЭ намыг УДШ бүртгэж авлаа. Ийнхүү ШИНЭ нам албан ёсны бүртгэлтэй 34 дэх улс төрийн хүчин болж байгаа бөгөөд даргаараа УИХ-ын гишүүн Ж.Батзанданг сонгосон байна.

» СпОрТ “Токио 2020” олимпын наадамд оролцох Монголын тамирчдын спортын болон ёслолын хувцасны загварыг тодруулая. Токио-2020 Олимп, Паралимпийн наадамд оролцох баг тамирчдын өмсөх спортын болон ёслолын хувцасны зардалд 394.3 сая төгрөг гаргах бөгөөд “Токио Олимп Сан”-гаас санхүүжилтийг шийдвэрлэнэ.

» ЭрҮҮл МЭНД ХДХВ/ ДОХ-ын халдвараар Улаанбаатар хотод дахин гурван тохиолдол нэмж бүртгэгдсэн байна. Ингэснээр өнгөрсөн наймдугаар сарын байдлаар ХДХВ/ДОХ-ын тохиолдол улсын хэмжээнд 280 болов.

асуулгыг зохион байгуулъя гэдэг саналаа уих­д ирүүлсэн юм билээ. үүн дээр уБЕг, цагдаа зэрэг байгууллагаас нэмэлт зардлын санал ирж, гурван тэрбум төгрөг нэмсэн байна. үндсэндээ 15 гаруй тэрбум төгрөгөөр энэ санал асуулгыг явуулах боломжтой гэсэн үг. гэтэл эрх баригчид ямар үндэслэлээр энэ төсвийг бараг хоёр дахин нэмж, 29 тэрбум төгрөг болгов. үүн дээр нэмэлт гурван тэрбумыг мөн суулгана гэж байна. Эцсийн дүндээ 32 тэрбум төгрөг болж байгаа юм. Энэ бол нөгөө л мөнгө угаадаг, магадгүй мөнгө тарааж ард нийтийн санал асуулгын ирцийг хангах гэсэн оролдлого гэж би хардаж байгаа юм. ЗгхЭг­ын дарга л.оюун­Эрдэнэ энэ санал асуулгыг явуулах хөрөнгө Засгийн газрын нөөцөд байхгүй гэсэн. Бас Сангийн сайдын дампуу мэдэгдэл байна. “Бид хэмнэлт гаргах замаар энэ санхүү­жилтийг бүрдүүлэх ёстой” гэсэн. улсын төсөв гэдэг хөдөлшгүй баримт бичиг байдаг. гэтэл Сангийн сайд ийм хариуцлагагүй мэдэгдэл хийж байгаа нь буруу. Цалин тэтгэвэр нэмэх, сургууль цэцэрлэг барих, хүүхдийн мөнгө өгөх гэхээр мөнгө байхгүй гэдэг хүн шүү дээ. гэтэл өөрийн намын бодлогыг санхүүжүүлэх болохоор баталсан төсвийг хэмнэнэ гээд зогсож болохгүй.

-Санал асуулгын эхэд яг ямар саналыг тусгах ёстой гэсэн байр суурийг баримталж байгаа юм бэ?

­уих­ын гишүүн давхар дээлгүйгээр зөвхөн хууль боловсруулах, батлах чиг үүргээ дангаар биелүүлэх ёстой гэдэг байр суурь ганц Ардчилсан намынх биш. Ард нийтээрээ үүнийг шаардаж байна. Засаглалын хямрал юунаас болж бий болдог, уих­ын гишүүдийн үүрэг хариуцлага яагаад унаад байна гэдгийн буруу нь давхар дээлтэй болсных гэдгийг бүгд хэлж байна. харамсалтай нь, эрх баригчид энэ зорилгоос буцлаа. Сонгодог парламентын зарчим буюу гүйцэтгэх засаглал нь бие даасан үйл ажиллагаа явуулдаг байх нөхцөл байдлыг хангах нь Монголд ус агаар шиг хэрэгтэй байгаа юм.

-Сэдэвтэй хамаагүй нэг асуулт байна. Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхбол-дыг Ардчилсан намын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга болно гэсэн мэдээлэл байна. Энэ хэр бодит мэдээлэл вэ?

­тийм шийдвэр огт гараагүй. Ардчилсан намын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ц.туваан ажил үүргээ хэвийн гүйцэтгэж байна. Энэ хүний талаар манай намын дотоод хяналтын байгууллагаас үнэлэлт дүгнэлт гаргаагүй, алдаа дутагдал гаргасан гэх гомдол санал ирээгүй. тиймээс энэ хүн томилгоот албан тушаалаа хэрэгжүүлж байгаа. Намын удирдлагын түвшинд Ерөнхий нарийн бичгийн томилгоотой холбоотой юу ч яриагүй.

Ажлын хэсэг санал асуулгын эхийг

эрх баригчидтай зөвшилцөх

үүрэгтэй

БАйНГыН ХОРОО

Унгар, Австри, АХБ-наас авах зээлүүдийг дэмжив

төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар Монгол улсын Засгийн газар бусад орнууд болон олон улсын байгууллагаас авах хэд хэдэн зээлийн талаар хэлэлцлээ.

Эхнийх нь унгар улсаас авах 57 сая ам.долларын зээл. хоёр тал 2016 онд байгуулсан Санхүүгийн хамтын ажиллагааны Ерөн­хий хөтөлбөрийн тухай хэлэл­цээрт заасан Сонгино дахь “Биокомбинат” утүг­ын шинэчлэлийн төслийн төсөвт өртгийг 25 сая ам.доллараас 57 сая ам.доллар болгон нэмэг­дүүлэхээр тохиролцоод байна.

уг зээл нь хүүгүй, эргэн төлөл­тийн хугацаа 17.5 жил, үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа дөрвөн жил, хөнгө лөлтийн түвшин 40.5 хувьтай юм.

Дараагийнх нь Монголын Засгийн газар Азийн хөгжлийн банк хамтран хэрэгжүүлэх “Эмзэг бүлгийн иргэдийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулах хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр”­ийн Санхүүжилтийн

ерөнхий хэлэлцээрийн төслийн зөвшилцөх асуудлыг хэлэлцлээ.

хөтөлбөрийг Азийн хөгж­лийн банкны 158.3 сая ам. долларын энгийн эх үүсвэр болон энгийн хөнгөлөлттэй эх үүсвэр, харилцан кредит олгох механизмын японы сангийн

3.48 сая ам долларын буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр тус тус хэрэгжүүлнэ.

харин эцэст нь Австри улсын Засгийн газар болон Монголын Засгийн газар хоорондын Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн

төслийг зөвшилцөх асуудлыг хэлэлцэв.

Санхүүжилтийн хэмжээ нийт 40 сая евро. хүүгүй, хугацаа нь 16­26,5 жил, үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа 5­12 жил байна гэж талууд тохиролцжээ. харин нөхцөл нь Австрийн гарал үүсэлтэй бараа, үйлчилгээг худалдан авахад зээлийн хөрөнгийн 50­иас доошгүй хувийг ашиглах ёстой аж. хөнгөлөлттэй зээлээр дэд бүтэц, хотын усан хан гамж,ариун цэвэр, бохир ус, хог хаягдал, төмөр зам болон замын хөдөлгөөний аюулгүй байдал, боловсрол, мэргэжлийн боловсролын сургалт, эрүүл мэнд, нийгмийн хамгаалал, хөдөө аж ахуй, бусад гэсэн салбарын дэд бүтцийг санхүүжүүлнэ.

Эдийн засгийн байнгын хороо дээрх гурван зээлийн хэлэлцээрийг тус бүрт нь дэмжлээ.

УЛСТөРЧ ЯРЬж БАйНА

ТОДрУУлГА & ЗАлрУУлГА

Уншигч та манай сонины мэдээ, нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай

санал, хүсэлт байвал

› INFO@zASAG.cO

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

Б.Сэлэнгэ ЗГМ

С.Батсайхан / ЗГМ©

Дэлхийн өнцөг булан бүрээс хүрэлцэн ирсэн эрхмүүд цагийн зөрүүнд хэмнэлээ алдаж, гархилсан нүдтэй, гартаа баримт бичгийн хавтас барьсаар хар өнгийн Mer­cedes маркийн суудлын тэрэгнээс буув. Зарим нь ганц, хоёр туслах дагуулсан харагдана. Бээжингийн чанх төвд, Засгийн газрын ордноос нь ердөө тав хүрэхгүй километрийн зайд оху, Австрали, Монгол, индонез, Энэтхэг, АНу тэргүүтэй орны нүүрсний салбарынхан хоёр өдөр өөрсдийн өмнө тулгарч буй асуудлаа ярилцахаар ирж байгаа нь энэ. уул уурхайн бизнес эрхлэхийн зовлон, жаргалыг ойлгож, мэддэг эдгээр эрхмүүд гол худалдан авагч БНхАу­ын нийслэлд нүүрс хэр ирээдүйтэй болохыг тандахаар яваа гэж хэлж болно.

Дэлхийн уур амьсгалын өөрч­лөлт, үүний эсрэг их гүрнүүдийн авч хэрэгжүүлж буй бодлого нүүрсээр амьдрах орнуудад тун хүндхэн тусахаар байгаа. ялангуяа, дэлхийн тэргүүлэх том эдийн засаг болох БНхАу олон улсын байгууллагын өмнө хүлээсэн үүргээ ягштал биелүүлж, ногоон үйлдвэрлэлд аажмаар шилжих болсон нь дээрх орнуудад шууд мэдрэгдэж буй. Бохирдол их гаргадаг дотоодын үйлдвэрүүдээ хүртэл захиргааны аргаар хааж, аж үйлдвэрлэлийн салбараа дахин шинээр байгуулахаар өмнөд хөрш нутаг зааж эхэлсэн. Энэхүү өөрчлөлт, шинэчлэл нүүрсний салбарт томоохон доргилт авчрах нь тодорхой болж, компаниуд ч шинэ бүхэнд бэлэн байх гэж эрмэлзэх болов.

тэгвэл нөхцөл байдалд дасан

3ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Нийтлэлчийн буланНүүрсний экспортын биет хэмжээгээ бид өсгөхийг илүүд үзэх бол харин бусад нь чанарт ач холбогдол өгч байна

тус улс өнөөдөр нүүрсний асар их нөөцтэй орнуудын шүтээн гэгдэж, ахиу нүүрс зарчих юмсан гэсэн нэгнийх нь их хүслийн оройд заларна. Наймдугаар сарын цухал халууныг тэвчин нүүрсний салбарынхан уулзахдаа нэг зүйлийг сүрхий гэгч нь ойлгож авчээ. Энэ нь чанар.

хятадын зах зээлд цаашид тоогоор бус чанараар өрсөлдөх

зохицох үүднээс ган үйлд вэр­лэгчид техник технологийн дэвшил рүү хөрөнгө оруулалт хийж байна. худалдан авч буй бүтээгдэхүүндээ ч чанар бас дахин чанар ярьдаг боллоо. Австралийн нүүрс илүү чанартай, сайн чанарын ган үйлдвэрлэхэд тохиромжтой гэх бол тэндээс манайх илүү гэж нэг Монгол өндөлзөх. тэдний яриан дундуур индонез мөн орж ирэх бөгөөд БНхАу­ын зах зээлд их гурвал болсон эдгээр орнуудтай зэрэгцэн оху гэсэн шинэ тоглогч дуугаа бас хадаах. Өмнөд хөршийн нүүрсний импорт хэмжээтэй. Энэ зах зээлд байр сууриа бататгах “амбиц”­аа хойд хөрш өрсөлдөөнөөс гадна улс төрийн аргаар дэмжлэг авах гэж оролдож буй. Энэ эриний эдийн засгийн чиг хандлагыг тодорхойлох өмнөд хөрш 2010 онд японыг гүйцэж, дэлхийн нөлөө бүхий хоёр дахь эдийн засагтай орон болсон.

С.Батсайхан / ЗГМ©

Б.Баяртогтох ЗГМ

ёстой юм байна гэдгээ дор бүрнээ анзаарч, хамгийн гол хэрэглэгч орны таашаалд бүтээгдэхүүнээ нийцүүлэхээр шамдаж байна.

Энэ сарын эхээр улаанбаатарт болсон олон улсын Coal Mongolia чуулга уулзалтын үеэр нүүрсний боловсруулалт мөн л судлаач, шинжээчдийн ярианы сэдэв болсон юм. Манай улс гэхэд энэ онд 42 сая тонн нүүрс өмнөд хөршид борлуулахаар төлөвлөсөн. Нүүрсний экспортын биет хэмжээгээ бид өсгөхийг илүүд үзэх бол харин бусад нь чанарт ач холбогдол өгч байна. үүний тод жишээ Австрали, оху.

Компаниуд зөвхөн нүүрсээ олборлох бус боловсруулах, тоос шорооноос нь хүртэл салгаж, ангилж байж өмнөд хөршийн зах зээлд өрсөлдөх эрхтэй болох нь ээ. худалдан авагчийн хүсэл, дэлхийн нийтийн шаардлага нүүрсийг нүүрсээр нь бус нэмүү

өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн болгох “хувьсгал” руу хөтөлж байна. Монголын баяжуулагчдын холбооны ерөнхийлөгч Б.Чинзориг “Чанар багатай нүүрсийг баяжуулж, хэрэглэгчдийн шаардлага, стандартад нийцсэн бүтээгдэхүүнийг зах зээлд нийлүүлэх замаар экспортын орлогоо нэмэгдүүлэхээр цөөнгүй үйлдвэрүүд ажиллаж байна” хэмээн онцолсон. тэгвэл байгаа хэддээ бардах бус ахиад л боловсруулалт, баяжуулалтын талаар ярихаас аргагүй болж байна. хувийн хэвшлүүд олборлосон бүтээгдэхүүнээ боловсруулж байхад төрийн өмчит “Эрдэнэс тавантолгой” тэргүүтэй компаниуд баяжуулах үйлдвэр барина гэж хэлээд арав гаруй жилийг үдэж байна. хэрэв олон жил дамнасан баяжуулах үйлдвэр ашиглалтад орчихвол өмнөд хөршийн зах зээлд бидний орон зай тэр хэрээр тэлж,

чанараар бид илүүрхэнэ гэсэн үг. Нүүрсээ боловсруулж,

баяжуулснаар байгаль орчинд хүртэл үзүүлэх сөрөг нөлөө буурна. тоосжилт дарагдаж, авто замын эвдрэл хүртэл багасна. Эдийн засгийн бодит үр ашиг энд бий болно. Монгол улс нүүрсний эх орон гэвэл дэгсдэхгүй. Шинжлэх ухааны доктор Д.Бат­Эрдэнийн судалгаагаар манай улсын газар нутгийн хэмжээнд 12 нүүрсний сав газарт илрүүлэх боломжтой нүүрсний геологийн нөөц баялгийг 150 орчим тэрбум тонн гэж тооцоолсон бол өнөөдрийн байдлаар улсын нөөцийн санд 32.6 тэрбум тонн нүүрсний баттай нөөц байна. Нөөц баялгаа эдийн засгийн эргэлтэд оруулахад зөвхөн олборлоод зөөх хангалттай биш болчихлоо. харин тодорхой хэсгийг нь боловсруулж байж өрсөлдөөнт зах зээлд өнгөлөх боломж бидэнд бүрдэх нь.

Тоо ярихаасаа өмнө чанар ярья

Огноо: 2019 оны 9 дүгээр сарын 13-ны өдөр.

ТеНДер ШАлГАрУУлАлТыН НЭр: XI.1.98 “Халуун усны байрын барилга /Баян-өлгий, Ногооннуур сум/” төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТеНДер ШАлГАрУУлАлТыН ДУГААр: ТӨБЗГ-2019/XII.1.1.173

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос: XI.1.98 “Халуун усны байрын барилга /Баян-өлгий, Ногооннуур сум/” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендер шалгаруулалтыг Сангийн сайдын 2013 оны 07 дугаар тушаалаар батлагдсан “Цахим тендер шалгаруулалт зохион байгуулах журам”-ын дагуу зохион байгуулж байна.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх шаардлагатай.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд:Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь

батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн нийт дүн батлагдсан

төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна. Сүүлийн 3 жил буюу зөвхөн 2016, 2017, 2018 оны аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан

төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас доошгүй хэмжээний ижил төстэй барилга угсралтын ажлын гэрээ байгуулж ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажилласан байна.

Дараах тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай:БА-2.1. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт,

өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил,БА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ,

тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.2. Барилгын барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ,

тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт,

тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.4. Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах

болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,

БА-8.1. Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил.Тендерийн баталгааны дүн: 3,600,000.00 (Гурван сая зургаан зуун мянган) төгрөг. Монгол

Улсын хуулийн этгээд тендерийн баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын бонд, эсхүл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрсөн үнэт цаасны хэлбэрээр ирүүлж болно.

Тендерийг 2019 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 10.30 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газраас зохион байгуулдаг цахим худалдан авах

ажиллагааны төлбөргүй сургаалтанд хамрагдахыг зөвлөж байна. Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч

болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, ТөрИЙН өМчИЙН БОДлОГО, ЗОХИцУУлАлТыН ГАЗАр,

Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,

Нэг цэгийн үйлчилгээ, Утас: 263014, 267435цахим хаяг: www.tender.gov.mn, www.pcsp.gov.mn

ТеНДерИЙН УрИлГА

Хятадын зах зээлд тоогоор бус

чанараар өрсөлдөх шаардлагатай

боллоо

Монголд 19 мянга гаруй биеэ үнэлэгч байдаг тухай НҮБ-ын тайланд дурджээ

◄1гэхдээ өнөөгийн Монгол

бэлгийн замбараагүй амьдрал, аймшигт хүчирхийлэл, халдварт өвчний үүр болсоор буйг эдгээр тоо баримт хангалттай нотолно. хүчирхийлэл, бэлгийн замын

халдварт өвчнийг бууруулах талаар яам агентлагаас авахуулаад улсын тэргүүнийхээ хэмжээнд хүртэл ярьдаг ч байдал дээрдээгүйгээр барахгүй улам гаарах шинжтэй. тиймээс энэ чиглэлээр төр болоод төрийн бус байгууллагуудын хийж буй тэмцэлд хошуу нэмж, нэгэн санаа дэвшүүлье. Миний хэлэх гэсэн санааг гарчигнаас минь ерөнхийдөө ойлгосон байх. Арай боловсноор хэлбэл “ягааны гудамж”, шуудхан хэлбэл биеэ үнэлэлтийг албан ёсоор зөвшөөрч, хууль, журмаар зохицуулаад өгвөл яадаг юм гэсэн санаа л даа. ингэж бичихээр садар самууныг сурталчиллаа гэж шүүмжлэх хүн хар мянгаараа бий. гэхдээ асуудлыг арай өөр өнцгөөс хараад үзвэл яаж байна. Бидний даган дуурайж, үлгэр жишээ авдаг барууны хөгжилтэй орнууд үүнийг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөөд буйн учир шалтгааныг бодолцох л учиртай.

лондоны эрүүл ахуй, халуун орны анагаах ухааны сургуулийн хамт олон 1990­2018 онд дэлхийн 33 улсад хийгдсэн 130 гаруй судалгааг нэгтгэн дүгнэсэн байна. Судалгаанд нийт 100 орныг хамруулснаас 65 нь биеэ үнэлтийг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрсөн улс байв. тус судалгааг нэгтгээд

дүгнэхэд биеэ үнэлэлтийг хүлээн зөвшөөрөхгүй, боож хаах тусам бэлгийн замын өвчлөл, гэмт хэрэг, хүчирхийлэл нэмэгддэг нь тогтоогджээ. харин албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч, хуульчилсан улс орнуудад бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол 50 хувиар буурсан дүнтэй байв. “Биеэ үнэлэлт хууль бус улс оронд бэлгийн болон биеийн хүчирхийлэл гурав дахин өндөр байна. Албан ёсоор хуульчлахгүй бол эрэлтээ дагаад гэмт хэрэг, хүчирхийлэл нэмэгддэг нь судалгаагаар тогтоогдсон” хэмээн лондоны эрүүл ахуй, халуун орны анагаах ухааны сургуулийн хэвлэлийн төлөөлөгч Ники Адамс тайлбарлажээ.

угаас хорьж, хаах тусам тухайн зүйл далд хэлбэрт шилжиж, гэмт хэргийг өөхшүүлдэг нь өнгөрсөн үеийн түүхээс тод харагддаг. Америкчууд 1930­аад онд согтууруулах ундааг хориглосон “хуурай хууль” гэгчийг гаргаад яалаа. хууль хэрэгжсэн арваадхан жилийн хугацаанд архины наймаа далд хэлбэрт орж, үүнийг дагасан мафийн сүлжээ улс орныг бүхэлд нь хэрсэн байдаг. улмаар америкчууд архи, согтууруулах ундаатай хүчээр тэмцээд амжилтад хүрэхгүйгээ ойлгож, өнөөх хуулиа цуцалсан түүхтэй.

“Ягааны гудамж”-ийг хуулиар хүлээн зөвшөөрье

яг л үүнтэй адил дүр зураг өнөөгийн Монголд харагдаад байгаа юм даа.

Бид биеэ үнэлэлтийг хүчээр дарж хориод үр дүнд хүрсэн бил үү. Өмнө нь улаанбаатар зочид буудлын өмнө зогсдог байсан охид, бүсгүйчүүд арга барилаа өөрчилж, цахим орчинд шилжсэнээс өөр онцын ялгаа алга. охидын биеийг үнэлүүлэх зар сошиалаар зураг хөрөгтэйгөө дүүрэн байгааг хууль хяналтынхан мэддэг л байх. хэдэн сарын өмнө Английн Telegraph сонинд Монголын биеэ үнэлэгчдийн тухай нийтлэл гарсан нь нэг хэсэгтээ л шуугиан дэгдээсэн. тэнд бичсэнээр бол сүүлийн үед эмэгтэйчүүд улаанбаатарт төвлөрөхөө больж, Өмнөговьд олноороо очих болжээ. тэнд байдаг тээврийн жолооч нарт шатахуунаар биеэ үнэлдэг тухай ичиж зовмоор зүйл тус нийтлэлд бичигдсэн. НүБ­ын тооцоолсноор Монголд 19 мянга гаруй биеэ үнэлэгч байдаг гэнэ. Эрээнд гэхэд монгол охид хэдэн зуугаараа биеэ үнэлж байгааг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр бичиж, сурвалжилсаар байгаа ч үүний араас ямар нэг арга хэмжээ авч, шийдэлд хүрсэн нь үгүй. Нэгэнт хууль хүчнийхэн хяналтаа тавьж чадахгүй,

хорьж цагдаж чадахгүй байгаа юм чинь албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөөд, хуульчилвал яасан юм бэ. угаас дэлхий нийт хорьж цагдаж чадаагүй байхад бид мянга хориод ямар ч нэмэр алга. тиймээс албан ёсны зөвшөөрлийг нь өгөөд дэлхийн том хотуудад байдаг шиг “ягааны гудамж”­ийг байгуулчихья. тэндээ эрүүл мэндийн хяналтаа маш сайн тавьдаг байх ёстой. ингээд татвар хураамжаа аваад явбал болохгүй ч юм алга. Муу нуухаар сайн илчил гэдэг дээ.

Сингапурыг өнөөгийн өндөрлөгт хүргэсэн домогт удирдагч ли Куан Ю хүртэл өөрийн дурсамж номондоо “хэрэв Сингапур улс олон улсын бизнес, санхүүгийн төв болох гэж байгаа юм бол биеэ үнэлэлтийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой” хэмээн бичиж байв.

“ягааны гудамж”­тай болох нь хүчирхийлэл, бэлгийн замын халдварт өвчнийг бууруулах төгс шийдэл биш л дээ. гэхдээ хүч хүрэхгүй зүйлээ хорьж боохын оронд бусад улс орон шиг хүлээн зөвшөөрчихвөл зах замбараагүй байдал бага ч атугай цэгцэрнэ. ядаж л гаднын хэвлэл дээр “Монголчууд шатахуунаар биеэ үнэлж байна” гэж бичүүлэхгүй юм даа.

Албан ёсны зөвшөөрлийг нь өгөөд дэлхийн том хотуудад байдаг шиг “Ягааны гудамж”-ийг байгуулчихья. Тэндээ эрүүл мэндийн хяналтаа маш сайн тавьдаг байх ёстой. Ингээд татвар хураамжаа аваад явбал болохгүй ч юм алга.

Үзэл бодол

4 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАвААДОРж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн алба

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Л.Сугармаа

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

реДАКц

ЗАр СУрТАлчИлГАА

ХАЯГ

цАХИМ ХУвИлБАр

0 1 2 0 8

• Биеэ үнэлэлтийг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч, хуульчилсан улс орнуудад бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол 50 хувиар буурсан байна.

• Хорьж, хаах тусам тухайн зүйл далд хэлбэрт шилжиж, гэмт хэргийг өөхшүүлдэг. • “Хэрэв Сингапур улс олон улсын бизнес, санхүүгийн төл болох гэж байгаа юм бол биеэ үнэлэлтийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой” хэмээн ли Куан Ю дурсамж номдоо бичжээ.

Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар нь сонгогдсон эрх бүхий тендерт оролцогчдоос XVII.1.40 “Сумдын эрүүл мэндийн төв, боловсрол, соёлын байгууллагын ариун цэврийн байгууламж” /Дорнод/ Багц-2: Сумдын эрүүл мэндийн төв, боловсрол, соёлын байгууллагын ариун цэврийн байгууламж (Дорнод, Баян-Уул, Дашбалбар, Чулуунхороот сум)-ийн ажлыг гүйцэтгэх тухай үнийн санал ирүүлэхийг урьж байна.

Иймд дээрх ажлын төсөвтэй танилцан барилгын засварын ажлыг хийж гүйцэтгэх саналаа Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 14-16 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангаж байгааг нотлох баримтууд болон дараах холбогдох материалыг ирүүлнэ үү. Үүнд:

1. Үнийн санал,

2. Байгууллагын ерөнхий танилцуулга, байгууллагын гэрчилгээний хуулбар, ажил гүйцэтгэх тусгай зөвшөөрлийн хуулбар,

3. Сүүлийн 3 жилд гүйцэтгэсэн ижил төстэй ажлын туршлагын талаарх мэдээлэл /гэрээ, ажил хүлээлцсэн актыг хавсаргана/,

4. Ажиллах боловсон хүчний чадавхийн талаарх мэдээлэл /голлох

инженер техникийн ажилчдын ур чадварын мэдээлэл, туршлага/,

5. Гэрээг гүйцэтгэхэд ашиглагдах санал болгож буй үндсэн машин механизм, тоног төхөөрөмжийн жагсаалт,

6. Ажил гүйцэтгэх график, төсөв.

Үнийн саналыг 2019 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 11.30 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 12.00 цагт нээнэ.

Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг,

ТөрИЙН өМчИЙН БОДлОГО, ЗОХИцУУлАлТыН ГАЗАр,

Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо,

Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,

Нэг цэгийн үйлчилгээ, Утас: 263014, 263033

цахим хаяг: www.tender.gov.mn

ҮНИЙН САНАл АвАХ УрИлГА2019 оны 09 дүгээр сарын 13-ны өдөр

ZGM DAILY2019.09.13, FrIdaY ~ №156 (1208) The oFFICIal gazeTTe

Hai Bi Oil JSc’s net income in-creases to MNT 59 million in H1

Mining sector faces need to serve sustainable development

Changes in international mineral prices might affect the economy of Mongolia.

Top 20 index falls 1.09 percent, to 19,231.79 points

zinc exports decline in the third quarter as price drops

Market cap stands at MNT 2,47 trillion. The company exported 62,000 tons of zinc concentrate in the first eight months of 2019.

zGM: HIGHLIGHTS

PoliticsParliament approves the draft resolution on the adoption of the amendment of the Consti-tution of Mongolia.

EconomyKhanate Resource Holding S.A.R.L, the largest shareholder of Berkh Uul JSC, has an-nounced its decision to hold an extraordinary shareholder meeting on August 18.

Tsairt Mineral LLC reports that the exports have declined in the third quarter due to a decrease in zinc price. The company exported 62,000 tons of zinc concentrate in the first eight months of this year, which is 10 percent higher than the previous year.

LendMN NBFI JSC to draw loan from domestic commercial banks to finance its opera-tions.

Top 20 index falls 1.09 percent, to 19,231.79 points. MSE A index decreases 0.36 percent, to 8,964.89 points. MSE B index drops 1.01 percent, to 7,610.96 points. Market cap stands at MNT

sociEtyArtists perform a Mongolian opera during a cultural week between China and Mongolia held in Hohhot, capital of north China's Inner Mongolia Autonomous Region.

Hai Bi Oil was included in the renewed MSE Top 20 index.

Aminaa.UZGM

The economic downturn of 2015-2016 triggered poverty and in-equality to increase

transformative role and serve as a catalyst to ensure the realization of economic, social and cultural rights, and spur human development. Changes in international mineral prices can affect the economy of Mongolia and consequently human rights. The economic downturn of 2015­2016, due to a sharp fall in commodity prices, contributed to an increase in both poverty and inequality.

The tax stabilization clause tar­geting the mining industry must not allow the private sector to fully appropriate windfall profits which are produced at the expense of Mongolia’s natural resources.

Implementing a floating royalty system with a rate that changes according to the market should be considered as well.

“Mongolia is rich in natural resources which can be both a blessing and a curse. Its current economic model is based on min­eral extraction and the exploitation, management, and sharing of mineral revenue should help to secure the realization of rights,” said the In­dependent expert on foreign debt and human rights, Juan Pablo Bo­hoslavsky.

The current public debt of 58.9 percent of gdP is not alarming. however, debt sustainability anal­

ysis should include a human rights dimension by the relevant financial authorities, the survey states. It also recommended the government to establish a permanent multi­stake­holder platform to discuss environ­mental claims in the mining sector.

Mongolian laws oblige the gov­ernment to conduct an environmental impact assessment that also includes a social dimension before granting mining licenses. according to the study, the tax stabilization clause targeting the mining industry must not allow the private sector to fully appropriate windfall profits which are produced at the expense of Mon­golia’s natural resources.

The UN study on Mongolia’s financial and economic issues em­phasized that the mining sector in Mongolia should play a positively

Mining sector faces need to serve sustainable development

Tsairt Mineral llC has reported that the exports have declined in the third quarter due to a decrease in zinc price. The company exported 62,000 tons of zinc concentrate in the first eight months of this year, which is 10 percent higher than the previous year.

however, exports were higher in the first half of 2019, but supply dropped 14­15 percent only in au­gust from a year earlier. zinc price is expected to increase in Septem­ber and october, according to the director­general of Tsairt Mineral llC.

Tsairt Mineral llC supplies about 75 percent of Mongolian zinc exports and Chinese invested Xin Xin llC accounts for the remaining 25 percent. experts believe that zinc extraction in China has increased, as reserves in the london Metal exchange (lMe) grew. however, the prices are expected to decline, according to the analysts of deut­sche Bank and Morgan Stanley.

The reserves in lMe dropped to the lowest level since april, with zinc price recovering and reaching the highest level in one month. The price of zinc per ton stands at USd 2,357.

MArkets

tsairt Mineral: exports declined as zinc price dropsNamun.AZGM

Алтны үнэ сүүлийн 6 жилийн хамгийн өндөр түвшинд хүрлээ МөНГөНИй БОДЛОГО

• 2019/06/11 ­АНу Мексик улсаас импор­

толдог бараа, бүтээгдэхүүнд 5%­ийн тариф ноогдуулах шийдвэр 6­р сарын 10­наас хэрэгжиж эхлэхээр хүлээгдэж байсан ч ану­ын Ерөнхийлөгч тарифын арга хэмжээг цуцалснаа мэдээлж, зах зээлд эерэг хүлээлт үүссэнээр алтны эрэлт тодорхой хэмжээгээр буурсан.

• 2019/06/20 ­ АНу­ын хНБ­ны холбооны

нээлттэй захын зөвлөлийн 6­р сарын 18­19­нд болсон ээлжит хурлаар бодлогын хүүг 2.5%­д хэвээр үлдээх шийдвэр гаргасан. мөн уг хурлаар нэгэн тодорхой дохиог өгсөн нь хнб бодлогын хүүгээ хамгийн багадаа 25 суурь нэгжээр бууруулахад нээлттэй буйг илэрхийлсэн юм. үүний зэрэгцээ тус улсын инфляци 5­р сард жилийн дүнгээр 1.8%­тай гарч зорилтот түвшин 2%­д хүрээгүй, шинэ ажлын байрны тоо төсөөллөөс доогуур байгаа зэрэг нь эдийн засгийн идэвхжил саарч байгаагийн том дохио хэмээн шинжээчид үзэж байгаа бөгөөд бодлогын хүүг бууруулах нөхцөлийг бүрдүүлсэн дохио болов.

• 2019/06/25 ­иран улс болон АНу

хоорон дын харилцаа огцом муудаж ойрх дорнодын аюулгүй байдал хүндэрсэн, их британи улсын шинэ Ерөнхий сайд хэн болох нь тодорхой бус, хонг конг хотод эх газарлуу хэрэгтэн шилжүүлэх хуулийг эсэргүүцсэн том хэмжээний бослого гараад байгаа зэрэг үйл явдлууд дэлхий дахинд геополитикийн эрсдэлийг нэмэгдүүлж алтны ханш огцом өслөө.

• 2019/07/01 ­Зургадугаар сарын 28, 29­

ний өдрүүдэд болсон “их 20”­ийн уулзалтаар худалдааны маргаанд нааштай үйл явдлууд болж, сүүлийн саруудад уналттай байсан хөрөнгийн

зах зээлд сэргэлт гарч эхлэв. учир нь уулзалтын үеэр д.трамп болон Ши жинпин нар худалдааны маргааны талаар хэлэлцэн, хэлэлцээрийг дахин үргэлжлүүлэхээр болсон. үүний хүрээнд ану­ын зүгээс hua­wei­д тавьсан хоригоо цуцлах, нэмж $325 тэрбумын бараанд тариф ногдуулахгүй байхаар тохиролцов. хариуд нь бНхАу

АНу­аас импортлох хүнсний ногооны худалдааг дэмжихээ мэдэгдэв.

• 2019/07/18 ­ иран улсын дроныг АНу­ын

байлдааны хөлөг онгоц буудан унагааж, иранд үүсээд буй нөхцөл байдал улам даамжирч газрын тосны нийлүүлэлт тасалдах эрсдэл үүссэн. хНБ

бодлогын хүүг 7 дугаар сарын эцсийн хурлаар 50 хүртэл суурь нэгжээр бууруулах хүлээлттэй байсан. улмаар АНу­ын мөн­гөний бодлого цаашид сулрах, ам.долларын ханш буух нөхцөл байдал үүсээд байлаа.

• 2019/07/31 ­ хНБ 7­р сарын 30­31­ний

өдрүүдэд болсон нээлттэй захын

зөвлөлийн хурлаар бодлогын хүүгээ 25 суурь нэгжээр буу­рууллаа. Энэ нь 2008 оны их хям ралаас хойш бодлогын хүүгээ буулгаж байгаа анхны тохиолдол юм. гэсэн хэдий ч цаашид мөнгөний зөөлөн бодлого үргэлжлэх талаар тодорхой чиглэл өгөөгүй нь мөнгөжсөн алтны үнэ буурахад нөлөөлөв.

• 2019/08/01 ­Шанхай хотноо хоёр орны

төлөөлөгчид худалдааны мар ­гааны асуудлаар ээлжит уулзал­тыг 7­р сарын 31­нд хийв. уг уулзалтын дараагаар трамп БНхАу­аас импортлох 300 тэрбум ам.долларын бараанд нэмэлт 10%­ийн татварыг 9­р сарын 1­ний өдрөөс эхлэн ноогдуулахаар болоод байна. учир нь БНхАу “их 20”­ын уулзалтын үеэр АНу­аас импортлох хөдөө аж ахуйн барааны худалдааг дэмжинэ гэсэн тохиролцоондоо хүрээгүй, мөн хэлэлцээрийн нөхцлийг дахин хэлэлцэх хүсэлт тавьсны улмаас уг шийдвэрийг гаргах болсон хэмээн мэдэгдлээ.

• 2019/08/07 ­ хятадын ардын банкнаас

юанийн ам.доллартай харьцах ханшийг 7­гоос хэтрүүлэлгүй хатуу барьдаг байсан БНхАу­ын эрх баригчид ханшийг суллаж, зориудаар унагасан нь сүүлийн 11 жилийн түүхэнд анхны тохиолдол боллоо. ингэснээр бнхау­ын тарифын арга хэмжээнээс үүдэн экспортод ирэх дарамтыг бууруулж байна. Энэхүү явдлыг трамп харахдаа хятадууд юанийн ханшаар тоглож, “currency manipulator” буюу валютын ханшийг удирдах замаар гадаад худалдаанд өөртөө давуу тал бий болгох гэж байна хэмээн мэдэгдсэн. ингэснээр ану­ын хөрөнгийн зах зээлийн гол индексүүд огцом унаж, энэ оны хамгийн доод хэмжээндээ хүрсэн бол алтны ханш огцом өсөхөд нөлөөлөв.

• 2019/08/13 ­хонг Конг улсад 10 долоо

хоногийн турш өрнөж буй жагсаалын байдал хүндэрч, олон улсын нисэх буудлын үйл ажиллагааг бүрэн зогсооход хүрэв. мөн аргентин улсын Ерөнхийлөгчийн анхан шатны сонгуулийн үр дүн урьдчилан таамаглаж байснаас өөр байсан нь эдийн засагт шок өгч, хувьцааны зах зээл 30 хувиар буурсан, үндэсний мөнгөн тэмдэгт песо 36 хувиар суларсан зэрэг сөрөг үр дүнд хүргэв. уг эрсдэлүүд нь алтны үнэ сүүлийн 6 жилийн дээд хэмжээнд хүрч өсөхөд голлон нөлөөлөв.

• 2019/08/14 ­АНу­ын Ерөнхийлөгч

трамп БНхАу­ын 265 тэрбум ам.дол ларын бараанд импортын нэмэлт тариф ноогдуулахаар шийдвэрлэсэн байсан боловч 156 тэрбум ам.доллартай тэнцэх электрон бараа, тоглоом зэрэг зарим барааны хувьд тус нэмэлт татвараа хойшлуулан, 2019 оны 12 дугаар сарын 15­ны өдрөөс хэрэгжүүлж эхлэхээ мэдэгдэв. учир нь уг гэнэ­тийн шийдвэрээс шалтгаалан БНхАу­аас бараа импортлодог АНу­ын компаниудад их хэмжээний хохирол үүсэх өндөр магадлалтай байсан. иймд худалдааны компаниудын хамгийн идэвхитэй улирал буюу баярын улирлыг тооцоолон худалдааны тарифын арга хэмжээг түр хугацаагаар хойш­луулаад байна. худалдааны маргааны хурцадмал асуудал түр хугацаанд шийдэгдсэнээр алтны ханш эргэн буурч эхлэв.

томоохон орнуудын хооронд гадаад худалдааны асуу дал үүссэн, улс орнуудын төв бан­кууд бодлогын хүүгээ буу­руулж эхэлсэн, геополи тикийн тодорхой бус байдал хадга­лагдсаар байгаа зэрэг эрсдэлийг тооцоолон зах зээлд оролцогчид өндөр эрсдэл хүлээж байгаа учир алтны эрэлт нэмэгдэж, ханш өсөх хандлагатай байна.

Алтны үнэ сүүлийн 2 сарын хугацаанд огцом өсөхөд голлон нөлөөлсөн хүчин зүйлс болон онцлох үйл явдлыг дараах дүрслэлд харуулан, дэлгэрэнгүй байдлаар тайлбарлав.

Дэлхийн эдийн засгийн өсөл тийн хурд саарч байгаа, АНУ болон бНХАУ-ын хооронд үүсээд буй худалдааны маргаан, дэлхийн томоохон орнуудын Төв банк мөнгөний бодлогоо зөөлрүүлэх хандлагатай байгаа, геополитикийн эрсдэлээс үүдсэн тодорхой бус байдал зэргээс шалтгаалан эрсдэл багатай хөрөнгө оруулалт буюу алтны үнэ 2019 онд нийт 17 хувиар өсч, 1500 ам.доллар/унци-д хүрсэн нь сүүлийн 6 жилийн хамгийн өндөр үзүүлэлт юм.

өдрийн хэмнэл

6 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Тв ХөТөЛБөР

ЗУРХАй

Билгийн тооллын 14Намрын илүү тэргүүн сарын зургаан цагаан мэнгэтэй харагчин үхэр өдөрҮс засуулбал: Эд мал арвиднаНаран ургах, шингэх: 06.23-19.08Барилдлага: ШидШүтэн барилдлага: ТөрөхүйСуудал: Уул

Аргын тооллын есдүгээр сарын 13, Сугар гараг. Билгийн тооллын давхарласан 14, чөдөр одтой, харагчин үхэр өдөр. Өдрийн наран 06.23 цагт мандан, 19.08 цагт жаргана.Тухайн өдөр тахиа, могой жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлд шамдах, бүтээл туурвил эхлэх, худалдаа арилжаа хийх, бизнэс эхлэх, зэрэг дэвших, угаал үйлдэх, мал арилжих, гэр бүрэхэд сайн. Улааны үйлд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд, мал арвижна.

10.00 120/80 эрүүл мэндийн нэвтрүүлэг

15.00 “Хүрээлэн” амьд ертөнцийн цуврал

16.50 “Баримт” эрэн сурвалжлах нэвтрүүлэг

18.30 “Олон нийтийн цаг” /шууд/

21.10 “Зогсошгүй” цохивор хөгжимчин Б.Ганхүлэг

21.55 “София” Оросын олон

ангит кино 5 дугаар анги

08.00 Daybreak Asia

09.00 "Бизнесийн хэмнэл" мэдээний хөтөлбөр

11.00 "Дэвид Рубенштэйний шоу" нэвтрүүлэг

17.00 Bloomberg Technology

21.00 "Мөнгөний урсгал" мэдээний хөтөлбөр

22.00 "Инновац 2050" нэвтрүүлэг

08.55 Хөгжмийн цаг

11.15 "Өндгөн толгойт" МУСК бүтсэн түүх

12.05 "Аугаа зуун" ОАК 2-р бүлэг 19-р анги

14.05 "Аяыг таа" шоу нэвтрүүлэг

16.10 "Ээж" ОАК 14-р анги

20.40 "Хайр гэж" тоглолт /МУГЖ Ж.Алтанцэцэг/ 2-р хэсэг

00.05 Монголчууд XX зууны эхэнд нэвтрүүлэг

12.30 "Авьяаслаг Монголчууд-1" шоу нэвтрүүлэг 5-р хэсэг

12.00 Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

13.30 "Ан амьтдын ертөнцөөр" /season-8/ 12-р хэсэг

16.00 "Sky шилтгээн" СОАК 5-р анги

19.20 "Ирээдүй 2.0: Гүний уурхайг хэрхэн цогцлоодог вэ?" төлбөртэй нэвтрүүлэг

22.00 "Тэрбумын ертөнц" ОАК /season-1/ 5-р анги

00.00 "Чимээгүй номын сан-2" шоу нэвтрүүлэг 1-р дугаар

ЗГМ: СҮДОКҮ

897132546

386297154

213654798

571463289

942581673

428716935

654978321

135829467

769345812

(өмнөх дугаарын хариу)

3

6

7

72

74

4

3

7

9

81

67

5

196 8

4

5

4

6

фОТО АГШИН

ЗГМ: ҮГИйН СҮЛжЭЭ

БОСООГООр:1. Ойр2. Монголчуудын эрт үеэс шүтэж ирсэн уламжлалт шашин3. Урлаг, соёлын салбарын дээд шагнал (товчилсон нэр)5. Эдэлгээний үхрийг хамраас нь

хөтлөх оосор7. Өчиж хэлэх үг8. Зургаан метрийн өндөр дээгүүр анхлан харайсан алдарт тулгууртай харайгч9. Монгол бичгийн нэгэн бүрэлдэхүүн хэсэг

Есдүгээр сарын 11-ний эмгэнэлт үйл явдлаас хойш 18 жил өнгөрчээ. Энэ өдрийг эргэн сануулсаар Пентагоны төв байранд АНУ төрийн далбаагаа дэлгэв.

УВС 28o

9o

ХОВД 28o

10o

ЗАВХАН 26o

6o

БАЯНХОНГОР 25o

8o

ГОВЬ-АЛТАЙ 23o

9o

ӨВӨРХАНГАЙ 23o

9o

АРХАНГАЙ 24o 9o

ХӨВСГӨЛ 21o

8o

БУЛГАН 19o

8o

ТӨВ 20o

6o

ДУНДГОВЬ 23o 9o

ӨМНӨГОВЬ 24o

15o

ГОВЬ-СҮМБЭР 22o

9o

ДОРНОГОВЬ24o

12o

СҮХБААТАР 20o 9o

ХЭНТИЙ 20o

8o

СЭЛЭНГЭ 24o

9o

ОРХОН 22o

7o

ДАРХАН-УУЛ 25o

9o

ДОРНОД 20o

8o

БАЯН-ӨЛГИЙ 26o

9o

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР IX.17 11o

2o9 м/с

7 м/с

Үүлшинэ

IX.14 16o

5o6 м/с

6 м/с

Багавтар үүлтэй

IX.13 14o

3o8 м/с

6 м/с

Бага зэргийн бороотой Үүлшинэ

IX.15 11o

4o 8 м/с

5 м/с

7 м/с

7 м/с

Үүл багасна

IX.16 15o

1o

ОНЦЛОХ ҮЗвЭР

12. Аварга загас13. Газар тариалан14. Холбоос үг

ХөНДлөНГөөр:1. Саран хэрж буй 28 одны нэг. Бага морь од2. Урамшуулал4. Өдөр дунд 6. Цагаантантай байлдаж

гавъяа байгуулсан улаан цэргийн даргад монголчуудын өгсөн нэр10. Таван метрийн өндөр дээгүүр харайсан эмэгтэй тамирчин 11. Дундад Азид улсаа байгуулсан Чингис хааны хүү15. МҮОХ-ны дээд шагнал

өмнөх дугаарын хариу / 09.12

“Анима” арт студи болон “Корпорейт конвейшн центр” хамтран дуу авианы бүтээл, модерн бүжиг, уран зургийн үзэсгэлэн, ХХ зууны модернизм урлагийн уран бүтээлчдийн намтар, уран бүтээлийн тухай сонирхолтой лекц болох “Синдром” арт лекцийг ирэх сарын 10-нд “Корпорейт конвейшн

центр” event hall-д зохион байгуулах гэж байна. 120 минут үргэлжлэх энэхүү арга хэмжээ нь 25 мянган төгрөгний үнэтэй аж. Тус арга хэмжээнд урлаг судлаач М.Аминаа сонирхолтой лекц толилууллахаас гадна ДБЭТ-ийн балетын жүжигчин Б.Төгөлдөрийн Сальвадор Далигийн уран бүтээлээс сэдэвлэн бүтээсэн

модерн бүжиг, саунд артист уран бүтээлч Ц.Даваажаргалын саунд арт бүтээл, төрийн соёрхолт ардын жүжигчин Ү.Ядамсүрэнгийн нэрэмжит “Анима” ДУДС-ийн уран зургийн үзэсгэлэн болон PSYCHE-DELICPRISM /DEMI MOORS/, leather nation нарын DJ-н сетийг хүргэнэ. Урлагт хайртай хэн бүхний зорьж очих газар юм.

“Синдром” арт лекц Монголд анх удаа

Xinhua©

УБ - БЭЭЖИН 17.55 20.10БЭЭЖИН - УБ 21.10 23.40УБ - БЕРЛИН 11.05 13.35БЕРЛИН - УБ 14.55 04.30УБ-ТОКИО 07.45 13.40ТОКИО-УБ 14.40 19.15УБ - МОСКВА 07.30 09.10МОСКВА - УБ 20.35 07.50

УБ-МОСКВА 13.50 14.28ЭРЭЭН-УБ 18.00 10.25УБ-БЭЭЖИН 07.15 14.04УБ-ХӨХХОТ 20.00 20.49ХӨХХОТ-УБ 22.50 11.15УБ-ЭРХҮҮ 21.10 02.40ЭРХҮҮ-УБ 15.35 06.20

Хар зүрхний хөх нуурын аялалХаана: UBH CenterХэзээ: 2019.09.13Тасалбарын үнэ: ^85 мянга

"Надтай үлдээч" уянгын драмХаана: УДЭТХэзээ: 2019.09.06-15Тасалбарын үнэ: ^10-25 мянга

Галзуу хот шоу драмХаана: МҮЭСТОХэзээ: 2019.09.11-15-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^15-18 мянга

"Naki's Special Night & New Album Release Party" шоуХаана: On'n Off Production HouseХэзээ: 2019.9.14-ний 20.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 40 мянга

чамдаа яараад байна тоглолтХаана: Улаанбаатар паласХэзээ: 2019.09.27-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^20 мянга

Urban Live GIGХаана: Хар сувд хөлөг онгоцХэзээ: 2019.09.13-ны 18.00 цагт Тасалбарын үнэ: ^20 мянга

С

А

И

М

Х

О УУ

Х

А

К

Р

А

Т У В М К йЭ Е

У Ж А

А А И

С У

А

Н

Р

О

А Ө

О

й

З

А

Х

Д М

Т

А

А

Р

Н

"Шүн Жиэ ложистик" ХХК нь Хувийн хэргийн дугаар: 9019085102,

Регистрийн дугаар: 6225195 нэрээ солиод "Хүлэгт Говь" ХХК болсон.

1

6 7

10

11 12 13

14

15

8 9

2 3 4 5

НЭр СОлИХ

"Яашин Ундраа Консалтинг" ХХК нь хувийн хэргийн дугаар:9019088103,

регистрийн дугаар:6319939 нэрээ сольж "Жонгшан Хас" ХХК болсон.

2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Эдийн засаг

7ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН

ЗГМ ТОвЧХОН» АЖ ҮЙлДвЭр

1.4 Хувь. Аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэгчийн үнийн индекс наймдугаар сард 135.5 хувь болж, долдугаар сарынхаас 0.5 хувиар буурчээ. Харин өмнөх оны мөн үеэс 1.4 хувиар өссөн байна.

» ХөДөө АЖ АХУЙ

200Мянган төгрөг. Нас гүйцсэн эр хонины дундаж үнэ Орхон, Дархан-Уул аймаг, Улаанбаатар хотод хамгийн өндөр буюу 200 мянган төгрөгт хүрчээ. Харин Говьсүмбэр аймагт хамгийн бага буюу 126.7 мянган төгрөгийн үнэтэй байна.

» ҮЙлДвЭрлЭл “Говь” хувьцаат компани гадаад зах зээлээ тэлэх зорилгоор АНУ-д охин компаниа байгуулахаар боллоо. Уг компаниа АНУ-ын Лос-Анжелес хотод байгуулах аж.

» САНХҮҮ

127 Сая төгрөг. Хог хаягдал цуглуулах, ариутгах, боловсруулах үйл ажиллагаа явуулдаг “Хай Би Ойл” хувьцаат компанийн орлого 2019 оны эхний хагаст 127 сая төгрөг болж, 2018 оны хоёрдугаар хагасаас 63 хувиар буурсан байна.

» ҮЙлчИлГЭЭ Улаанбаатар хотод автомашины түлхүүр хувилах, шинээр хийдэг бизнест одоогоор 2-3 компани тогтвортой үйл ажиллагаа явуулж байна.

» ХөДөө АЖ АХУЙ

14.1 Мянган тонн. Монгол Улс есдүгээр сарын 1-ний байдлаар 10 мянган тонн төмс, 14.1 мянган тонн хүнсний ногоо хурааж аваад байна. Мөн 248.7 мянган тонн өвс хадлан, 1.2 мянган тонн гар тэжээл бэлтгэжээ.

» ҮЙлДвЭрлЭл

1.5 Их наяд төгрөг. Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2019 оны эхний найман сард урьдчилсан гүйцэтгэлээр 11.4 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеэс 1.5 их наядтөгрөгөөр өслөө.

» ТЭЭвЭр

18Сая тонн. Төмөр замаар тээсэн ачаа өнгөрсөн сарын байдлаар 18 сая тоннд хүрчээ. Харин давхардсан тоогоор 1.9 сая хүн зорчсон нь өмнөх оны мөн үеэс 122.2 мянгаар өссөн үзүүлэлт аж.

АНУ-ын доллар 2,671.57

Евро 2,947.28

Японы иен 24.98

ОХУ-ын рубль 40.76

БНХАУ-ын юань 374.49

БНСУ-ын вон 2.24

вАЛЮТыН ХАНШ

боломжтой.гэхдээ баярлах болоогүй. улс

хоорондын улс төр, геополи­ти кийн харилцаа бидэнд шат ахих боломж олгож байгаа ч энэ “шар тос”­ыг ашиглах эсэх нь бид нээс шалтгаална. тогтвортой хөгж лийг тэргүүнд тавьж буй орчин цагийн дэлхий ертөн цөд ноолуурын салбар нь уур амьсгалын өөрчлөлтийг өдөөгч гол үйлдвэрлэлийн нэг боллоо. Мөн сүүлийн үед цахим ертөн цөд шуугиан тарьж буй амьтны эрхийг хамгаалахтай холбоотой шүүмжлэлийг орхиж болохгүй. Эдгээрт бид анхаар­лаа хандуулахгүй бол эргээд хэрэглэгчид ноолууран бүтээгдэ­хүүнээс татгалзах, зах зээл дэх борлуу лалтаа алдах гээд бодит эрсдэл дагуулахыг үгүйсгэхгүй. иймд монгол ноолуурыг дэлхийтэй эергээр нийцүүлж, гэгээлгээр танилцуулах нь бидний хийх эхний даалгавар болох нь. Цаашлаад ноолуурын үйлдвэрлэлээ байгаль болон ан амьтанд ээлтэй болгон загварчилж, ногоон хөгжил рүү чиглүүлэхгүйгээр урт хугацаанд бид зөөлөн алтаа “чулуу” болгож чадахгүй. Энэ мэт ноолуурын салбарт шийдлээ хүлээж буй олон сорилт байна. Ар араасаа ундарч буй эдгээр асуудлыг шийдэхийн тул хувь, хувьсгалаар хуваагдалгүй, Монгол хэмээх нэг хөмсөг дор нэгдэж, монгол ноолуурыг дэлхийн брэнд болгох шаардлага үүсэж байна.

Ноолууран цамц 20 саяыг борлуу-лахад одоо гийн орлогоос 4-5 дахин их мөнгө олно

үйлдвэрлэлээ бүрэн ашиглаж чаддаггүй гээд энэ зах зээлийн бодит боломжоо бүрэн дүүрэн ашиглаж чадалгүй олон жилийг үдсэн хэвээр.

гэтэл их гүрнүүдийн дунд үүссэн худалдааны дайн монгол ноолуур олон улсын өрсөлдөөнд автоматаар оноо авах боломжийг олгов. үүнээс өмнө Монгол улсын Засгийн газар уул уурхайн бус үйлдвэрлэлийг дэмжихийн тулд ноолуурын салбарт зориулсан тусгай хөтөлбөр хэрэгжүүлж эхэлсэн. ингэж энэ салбарын хүчин чадлыг тэтгээд зогсохгүй үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ зарах борлуулалтын сувгийг нээхээр эрчтэй ажиллаж байгаа.

Монгол улс ардчилал, зах зээлийн эдийн засаг зэрэг үнэт зүйлээрээ ижилссэн АНу­тай харилцаагаа идэвхтэй өргөжүүлж, Монголын ноолуурт давуу тал олохоор зорьж эхэлсэн нь дэлхийн худалдааны хувьсал, өөрчлөлтийг соргогоор мэдэрсэн мэргэн нүүдэл болсон юм. 3.2 тэрбум ам.доллараар хэмжигддэг АНу­ын ноолуурын зах зээлийн 90 хувийг итали болон хятад улс хуваан эзэмшдэг. Америкийн тарифын босгоос үүдэн хятадын бүтээгдэхүүн өрсөлдөөнөөс шахаг­даж эхэлбэл монгол ноолуурт орон зай үүсэх нь дамжиггүй. Монгол улс дэлхийн зах зээл ноолууран цамц 20 сая ширхгийг борлуулахад энэ салбарын олж буй одоогийн орлогоос 4­5 дахин их мөнгө олох

1тиймээс урд хөршийн Засгийн

газар байгаль орчноо хамгаа­лахын тулд ямааны тоо толгойн өсөл тийг хязгаарлахаар зорьж байгаа нь ноолуурын үнэ өсөхөд түлхэц үзүүлж байгаа юм. үүний зэрэгцээ тус улс ноолуурын үйлд вэр лэлээ тогтвортой хөгж­лийн бод логотой уяж, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй хэв загварт шилжүүлэхээр зорьж байна.

урд хөршийн үйлдвэрлэгчид дэлхийн зах зээл дэх ноёрхлоо хадгалж, орлогоо ахиулах амбиц тай төлөвлөгөө хэдийн боловсруулжээ. БНхАу­ын ноо­луу рын гол бүс болох ӨМӨЗо гэхэд улаанхад хотыг энэ үйлдвэрлэлийн төв болгож, ойр орчмын Шилийн гол, хянган аймаг, хөлэн буйр зэрэг зүүн бүсдээ төвлөрсөн парк байгуулна. ийн үйлдвэрлэлээ өргөжүүлээд зогсохгүй ухаалаг болгохоор зорьж буй. Ноолууран бараа бүтээгдэхүүний нэгдсэн худалдааны платформ байгуулж, дата мэдээллийг ноолуурын үйлдвэрлэл, худалдаанд ашиг­лах аж. Мөн урд хөрш хойд бүс нутгийнхаа үйлдвэрлэгчдийг Монгол, хятад, оху­ын эдийн засгийн коридороор дамжуулан ноолууран бүтээгдэхүүнээ оху, Европын орнуудад нийлүүлэхээр зураглажээ.

ийнхүү Монгол улсын гол өрсөлдөгч болох хятадын үйлд­вэрлэгчид хэдийн үйлдвэрлэлээ өөдрөгөөр зураглаж эхэлтэл тус улсын томоохон худалдан авагч АНу нийлүүлэлтэд саад учруулах нь тэр. худалдааны дайны хүрээнд Америк улс урд хөршийн ноолуу­ран бүтээгдэхүүнд 25 хувийн импортын босго тогтоосон нь хятадын үйлдвэрлэгчдэд томоохон цохилт болж байна. тиймээс тэд үйлд вэрлэлээ авч үлдэх зам хайхаас өөр аргагүйд хүрээд байна.

МОНгОл УлС гэтэл БНхАу­ын гол өрсөл­

дөгчийн нэг Монгол улсад АНу

С.Батсайхан / ЗГМ ©

Монгол ноолуураа гэгээлгээр таниулах нь бидний даалгавар

Инфляц 8.9 хувьд хүрлээ Засгийн газрын 21 бондын хугацаа дуусна

МАКРО ЭДИйН ЗАСАГ ҮНЭТ ЦААС

Монгол улсын макро эдийн засгийн гол үзүүлэлтүүдийг үндэсний статистикийн хороо танилцууллаа. Өнгөрсөн сарын байдлаар инфляцын түвшин 8.9 хувьд хүрээд байна. үүнд мах, махан бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт түлхэц үзүүлжээ. Мөн хувцас, бөс бараа болон согтууруулах ундаа, тамхины үнэ

Монгол улсын Засгийн газрын дотоодын зах зээлд арилжсан 21 бондын хугацаа энэ онд дуусах гэж байна. Нийт 86.9 тэрбум төгрөгийн үнийн дүн бүхий эдгээр бонд нь 2017 он буюу Сангийн яам дотоодод үнэт цаас арилжихаа зогсоохоос өмнө борлуулсан үнэт цаас аж. Бондын хугацаа дууссанаар үлдсэн хүү болон үндсэн төлбөрийг энэ онд барагдуулна. харин ирэх

давхар нөлөөлсөн байна. тэгвэл эдийн засгийн судсаар урсах мөнгөний нийлүүлэлт өнгөрсөн сарын эцэст 20.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс гурван их наяд төгрөгөөр өссөн байна. Энэ хугацаанд төсвийн орлого 6.9 их наяд төгрөгт хүрсэн бол зарлага 6.3 их наяд төгрөгтэй тэнцжээ. ингэснээр улсын төсвийн тэнцэл 549.7 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарсныг үндэсний статистикийн хороо мэдээллээ.

тэгвэл төгрөгийн ханшид

онд 59.2 тэрбум төгрөгийн 17, 2023 болон 2024 онд 10 жилийн хугацаатай тус бүр хоёр бондын хугацаа дуусах юм. Дотоодын хөрөнгийин зах зээлд гаргадаг Засгийн газрын үнэт цаасны арилжаа одоогоор зогсоод буй ч Сангийн яамнаас ирэх онд Монголын хөрөнгийн бирж болон блокчейн технологид суурилсан биржид бонд гаргахаар төлөвлөж байгаа билээ.

Дональд Трамп ба түүхий газрын тос

ЗГМ: ГРАфИК

Wall Street­ийн хамгийн том хоёр банкны нэг болох JP Morgan АНу­ын Ерөнхийлөгч Дональд трампын жиргээний нөлөөллийг илтгэх Volfefe индекс тооцож эхэллээ. Америкийн төрийн тэргүүнээр сонгогдсоноосоо хойш Ерөнхийлөгч трамп твиттер хуудсаа ашиглан сан­хүүгийн зах зээлийг урьдчилан таамаглахын арга гүй болгосоор ирсэн. харин үүнийг нь тооцоолох, зах зээл дэх тодорхой байдлыг бууруулахын тулд JP Morgan жишиг индекс тооцож эхэлсэн байна. Дональд трамп

2016 онд АНу­ын төрийн тэргүүн болсноос хойш тус улсын хө рөнгийн зах зээлийн S&P 500 жишиг индекс 35 хувиар өсөөд байгаа юм.

Дэлхийн топ эдийн зас гийн ерөнхийлөгчийн шийдвэр болон жиргээ олон улсын газ­рын тосны зах зээлд хамгийн хүчтэй нөлөөлдөг. тэгвэл АНу­ын төрийн тэргүүнээр Дональд трамп сон гог дож, БНхАу­ын бараа бүтээг дэхүүнд тариф ногдуулснаас хойш газрын тосны ханш хэрхэн хэлбэлзсэнийг харна уу.

Гадаад худалдааны дайн хүндрэв

10% тариф $200 тэрбум

Гадаад худалдааны дайн улам хүндрэв

10% тариф $300 тэрбум

Гадаад худалдааны дайн улам хүндрэв

25% тариф

Гадаад худалдааны дайн эхлэв 10% тариф $34 тэрбум

Трамп ерөнхийлөгчөөр

сонгогдов

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

85

75.0864.72

74.57

45.77

62

2016/09/04 2018/06/04 2019/08/04

ҮйЛДвЭРЛЭЛ

Брент газрын тосны үнэам.доллар

таатай боломж олгох яриа хэлэлцээ үргэлжилж буй. Монгол ноолуур АНу­ын зах зээлд нэвтрэхэд “0” хувийн татвар ногдуулах гуравдагч хөршийн худалдааг дэмжих тухай хуулийн төсөл Цагаан ордны босгыг хэдийн давж, тус улсын албаныхан энэ чиглэлээр судалгаа хийж байна.

Монгол улс дэлхийн түүхий ноолуурын эрэлтийн 40 хувийг хангадаг ч тус түүхий эдийг боловс руулж, нэмүү өртөг шингэ­сэн бүтээгдэхүүн болгохдоо тааруу. Нийт ноолуурынхаа ердөө 10 хувийг боловсруулаад, үлдсэнийг нь түүхийгээр нь гадагш гаргаж буй. Бас боловсруулах

Экспортын бүтэц дэх ноолуурын хэмжээ (2018 он, сая ам.доллар)

Ноолуурын суурилагдсан хүчин чадлын ашиглалт (хувиар)

Мах

Ноолуур

Чулуун нүүрс

Зэсийн баяжмал

2,786

160

390.2

2,012

ХХААХҮЯ ©

Угаах Самнах Ээрэх Сүлжих Нэхэх

82

3340

60 65

100

80

60

40

20

0

Улс төр, геополитикийн харилцаа бидэнд шат

ахих боломж олгож байгаа ч энэ “шар

тос”-ыг ашиглах эсэх нь биднээс шалтгаална

Bloomberg ©

голлох үүрэг гүйцэтгэдэг төлбө­рийн тэнцэл долдугаар сарын байдлаар 760.6 сая ам.долларын алдагдал хүлээгээд байна. гэхдээ төлбөрийн тэнцлийн алдагдал өмнөх оны мөн үеэс 192.0 сая ам.доллараар буурсан аж. Мөн Монгол улсын нийт бараа эргэлт өнгөрсөн сард 9.5 тэрбум ам.долларт хүрсний 5.4 тэр­бумыг экспорт бүрдүүлж байна. одоогоор Монгол улс гадаад худалдаанаас 1.3 тэрбум ам.дол­ларын ашиг хүртээд байна.

Г.ИлчЗГМ

8 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Эдийн засаг

T. Rowe Price активын менежментийн компани Хятадын үнэт цаас авахыг зөвлөж байна.

CRISPR технологиор

засвар оруулсан эсийг өвчтөнд

амжилттай суулгалаа

Мишель Кортез БНхАу­ын судлаачид хДхВ

(хүний дархлал хомсдлын вирус), лейкеми буюу цусны хавдартай өвчтөнд генийн засвар оруулсан үүдэл эсийн эмчилгээ хийлээ. уг эмчилгээ нь жилийн өмнө өөр нэг хятад эрдэмтэн ижил технологи ашиглаж генийн засвар оруулсан нялхас хорвоод мэндэлж шуугиан тарьснаас хойш шинжлэх ухааны салбарт гарч буй нэг дэвшил болов.

лхагва гарагт New england Journal of Medicine­д гарсан судал гаа нь эмч нар өвч төнийг анагаахын тулд CrISPr тур шил ­тын хэрэглүүрээр ДНх­ийн зас вар оруулсан тухай тайланг шинж лэх ухааны сэтгүүл анх удаа то дор хой ний тэлсэн тохиолдол юм.

генийн засвар нь хятадад эхний дуулиант туршилт болохоос өмнө ч эрдэмтдийн дунд маргаан, зөрчил, болгоомж төрүүлсээр байсан.

Өвчтөнд Дох, хорт хавдар гэсэн хоёр өвчин хавсарсан нь Бээжин­гийн их сургуулийн үүдэл эсийн судалгааны төвийн судлаачдаас

генийн засвар оруулах эмчилгээ хийхэд хүргэжээ. Эрэгтэй өвчтө­ний цусны хорт хавдрын шалтгаан болж буй гэмтэлтэй эсүүдийг үүдэл эсээр солих шаардлагатай байв. Эрдэмтэд донор эсийн CCr5 хэмээх генийг хДхВ­т тэсвэртэй болгохын тулд засвар оруулжээ.

“Энэ нь генийн засварын салбарт ногоон гэрэл асаасан үйл явдал” хэмээн Пенсильванийн их сургуульд генийн засварын аргаар эмчлэх судалгааг тэргүүлж буй Карл жюн үнэлж байна. тэрбээр дээрх судалгааны тайлангийн хавсралт материалын зохиогч нь юм.

урьд нь БНхАу­ын эрдэмтэн хө жянькуй нялх хүүхдүүдийг

хДхВ­д тэсвэртэй болгохоор үр хөврөл байхад нь ДНх­ийн засвар оруулсан удаатай. Энэ нь олон улсын хэмжээнд шуугиан тарьж CrISPr технологийг ДНх өөрч лөхөд, ялангуяа үр хөврөлийн ДНх өөрчлөхөд ашиглахыг түр хугацаагаар хориглохыг эрдэмтэд уриалсан юм.

илүү гүнзгий түвшинд хийсэн энэ удаагийн эмчилгээ хууль ёсны хүрээнд, дэлхийн шинжлэх ухааны тэргүүлэх сэтгүүлийн дэмжлэгтэй болов.

Бээжингийн их сургуулийн Дэн хункуй тэргүүтэй эрдэмт­дийн ажил нь жилийн өмнөх туршилтаас хэд хэдэн зарчмын ялгаатай. Өвчтөний зөвшөөрөл­

тэйгөөр, зөвхөн сонгож авсан эсийн хүрээнд генийн засвар, хийж, үр дүнг нь нийтэд ил тод дэлгэжээ.

туршилтын эмчилгээ сайн болон саар үр дүн дагуулсан. Эмчил гээнээс хойш 19 сарын дараа залуу эрийн хорт хавдар – ужиг лимфобластик лейкеми багасаж, засвартай эсүүд бие махбодид нь нэгдэн үлдэж чаджээ. харин Дох­ыг нь анагаах оролдлого амжилтгүй төгсөв. Өвчтөний халдвартай тэм цэгч лимфоцитын дөнгөж тав орчим хувь нь хДхВ­т тэсвэртэй байгаа тул вирусын эсрэг эмчилгээ үргэлж лүүлэх шаардлагатай хэвээр.

гэхдээ эмчилгээний үр дүн CrISPr ашиглан өөрчилсөн эсийг хүнд шилжүүлэн суулгаж болно, суулгасан эс удаан хугацаанд оршиж чадна гэдгийг баталлаа хэмээн Дэн хункуй цахим захидлаар асуусан асуултад хариулжээ.

Энэ удаагийн туршилтыг “шинж лэх ухааны судалгаанд гарч буй томоохон дэвшил хэмээн хүлээн авбал зохино. Ёс суртахуунтай, аюул гүй хүрээнд туршиж чадсан юм чинь анагаах ухаанд хувьсгал гарах нь гарцаагүй” хэмээн Чика го гийн их сургуулийн шашин, ёс зүйн профессор лори Золот тайлбарлав.

одоогоор өвчтөнд генийн зас­

ва раас үүдэлтэй харш нөлөө, өөрийнх нь ДНх гэмтэж, хэвийн бус болсон шинж тэмдэг илрээ гүй. гэхдээ судалгааны дүнг баталгаа­тай болгохын тулд өөрчлөлттэй эсүүдийг хамруулсан илүү өргөн хүрээтэй судалгаа чухлыг Дэн анхааруулав.

CrISPr­ээр засвар оруулсан эсийн эмчилгээ хийлгэж байгаа гурван өвчтөний талаарх нарийв­чилсан тайланг Пенсильва нийн их сургууль ирэх арванхоёрдугаар сард Америкийн хематологийн нийгэм лэгийн хуралдаанд танил­цуулна. уг туршилт нь АНу­д генийн засварын эмчилгээ хийж буй анхны тохиолдол байж болзошгүй юм.

Хятадын хувьцаа авч, Америкийнхийг хаяхыг зөвлөв

softBank-ын бондыг 146 секундэд зарж дуусгав

шалтгаалан Citigroup зэрэг санхүү­гийн зарим аварга фирмийн страте­гич нар АНу­ын үнэт цааснаас зай барьж буйтай уялдан S&P 500

индекс ердөө хоёр хувиар өссөн юм.

Бараг 333 тэрбум ам.долларын хөрөнгө хариуцдаг T. rowe Price

Хавдар, ДОХ-той өвчтөнд ДНХ-ийн засвар хийлээ

P/E Ratio – Хувьцааны зах зээлийн үнийг нэгж хувьцаанд оногдох ашигт харьцуулсан харьцаа

20.0

18.0

16.0

14.0

12.0

10.0

8.0

Адам Хэйхөрөнгө оруулагчид өндөр

үнэтэй АНу­ын хувьцааг анхаарахаа больж, хөшүүргийн бодлогоор ашгийг нь өсгөх хятадын ижил төстэй атлаа хямд хувьцааг авах нь өлзийтэй хэмээн T. rowe Price зөвлөж байна.

хятадын хувьцааны үнэ хямдарч, дэлхийн хоёр дахь том эдийн засгийн удирдлага зээлийн урсгалыг дэмжих бодлого баримталж байгаа нь ашиг гаргах таатай нөхцөл хэмээн хонконг төвтэй, нийт нэг их наяд ам.долларын активын менежментийн фирмийн Ази­Номхон далай хариуцсан захирал томас Пуль тайлбарлав. харин АНу­ын хувьцаа үнэтэй, холбооны нөөцийн системийн түлхэц өгөх бодлого хөрөнгө оруулагч нарт үр өгөөжөө тултал нь өгснийг тэрбээр нэмж дурдсан юм.

“хятад бол үнэлгээний хувьд ч, түлхэц өгөх бодлого нь ашиг орлогыг ахиу өсгөх талаасаа ч та бид илүүд үзэх учиртай ганц газар” хэмээн тэрбээр утсаар ярилцлага өгөхдөө анхаарууллаа. “хятад нь одоогийн циклийг бодлогын арга хэмжээ авах замаар маш хянуур удирдаж буй улс.”

Shanghai Composite өнгөрсөн сард ес орчим хувиар өссөн нь дэлхийн ижил төрлийн индексүүдэд тэргүүлэх үзүүлэлт болсны зэрэгцээ хонконгоор дамжин хятадын үнэт цаасны зээлд мөнгө урсан орох нь ихэссээр. Нөгөө талд, худалдааны дайн, эдийн засгийн нөхцөлөөс

нь АНу, Европ, японы хувьцаанд доогуур болон хөгжиж буй зах зээлийнхийг ахиу анхаарал хандуулах байр суурь баримталдаг. гэтэл энэ жил хөгжингүй зах зээлийн хувьцаа хөрөнгө оруулагч нартаа хөгжиж буй зах зээлийн ижил төстэй хувьцааныхаас хоёр дахин их ашиг өгсөн нь уг байр сууринд чухал шалгуур болов.

“Аргентин зэрэг улсад тохиолд­сон явдлыг тооцох аваас хүнд цаг үе. харин БНхАу бусдадаа дэмжлэг болж байдлыг залруулж чадна” хэмээн Пуль үзэж байна.

хятадын эрх баригчдын түлхэц өгөх бодлогыг одоогоор хөрөнгө оруулагч нар дутуу үнэлж байгааг тэрбээр анхааруулсан юм. харин АНу­д холбооны нөөцийн системийн бодлогын дэмжлэг чинээндээ тулсан хэмээн захирал тайлбарлав.

Трамп Хятадад оноох тарифаа хоёр долоо хоногоор хойшлууллаа

жон ХарниБНХАУ-ын бараа бүтээгдэхүүнд дахин таван хувийн тариф нэмж оноохоо хоёр долоо хоногоор хойшлуулж буйгаа АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп мэдэгдлээ. “БНХАУ-ын Ерөнхий сайдын орлогч Лю Хөгийн хүсэлт болон аравдугаар сарын 1-нд Хятад улс 70 жилийн ойгоо тэмдэглэх гэж байгааг харгалзан, сайн санааны илрэл болгон 250 тэрбум ам.долларын бараа бүтээгдэхүүний тарифыг 25 хувиас 30 болгож өсгөх арга хэмжээг ирэх сарын 1-15 болгож хойшлууллаа” хэмээн Трамп Twitter-т бичжээ.

БНХАУ гадаадын хөрөнгө оруулалтад тавьдаг хязгаарлалтаа цуцлав

Гадаадын сангууд Хятадын үнэт цаас, бонд худалдаж авахын тулд квотын зөвшөөрөл авах шаардлагагүй болж байгааг урд хөршийн Улсын валютын хэрэг эрхэлсэн хороо мэдэгдлээ. Энэхүү шийдвэр нь БНХАУ-ын эрх баригчид олон улсын гүйлгээнд юанийн хэрэглээг ихэсгэх, төлбөрийн тэнцэл бариулахын тулд гадаадын капитал татах зорилготой шинэ арга хэмжээ болж байна. Хөрөнгө оруулалтад тавьдаг квот алга болсон нь нөгөө талаар Хятадын санхүүгийн тогтолцоог дэлхийд нээлттэй болгох бодлого тодорхойлогчдын хүчин чармайлтын үр дүн юм.

Номхон далайн бяцхан улс дижитал валют гаргана

жоанна ОссингерНомхон далайн алслагдмал, 75 мянган хүн амтай бяцхан улс криптовалютын орон зайд байр суурьтай болохоор шийдлээ. Маршаллын арлууд блокчэйн технологид суурилсан үндэсний валют – Маршализ суверен буюу SOV хэмээх дижитал зоос гаргахаар бэлтгэж байгааг Маршаллын Арлуудын Бүгд Найрамдах Улсын Ерөнхийлөгчийн шадар сайд, тус улсын байгаль орчны сайд Дэвид Пол лхагва гарагт Сингапурт болсон хурал дээр зарлав.

АНУ-д орлогын өсөлт саарсан, хувьцааны үнэ нэмэгдсэн хэмээн T. Rowe Price үзэж байна

MSCI China индекс S&P 500 индекс

Такахико Хиугаяпоны Monex group Inc­

ийн онлайн брокерын компани даваа гарагт SoftBank group Corp­ын 500 сая иенийн (4.6 сая ам.доллар) бондыг тус улсын иргэдэд гурав хүрэхгүй минутын дотор борлуулжээ. уг арилжаа нь SoftBank саяхны зарим эргэлзээтэй хөрөнгө оруулалтыг үл харгалзан конгломератын өр эрэлт ихтэй байгааг харууллаа.

токиод төвтэй Monex нь бондын арилжааг даваа гарагийн өглөөний 09.00­д эхэлж 2.26

минутын дараа дууссаныг тус фирмийн бүтээгдэхүүн хариуцсан хэлтсийн захирал Шиничиро ямада мэдэгдлээ. японыг далайн гамшигт хар салхи дайрч, галт тэрэг, нисэх онгоцны зорчих хуваарь тасалдсан өдөр уг арилжаа болсон юм. Ердийн нөхцөлд ийм хэмжээний бондыг тус фирм ойролцоогоор хоёр долоо хоногт арилждаг ажээ.

утасгүй холбооны үйлчил­гээ эрхэлдэг, саяхнаас Uber Technologies Inc, WeWork зэрэг стартап компанид хөрөнгө

оруулдаг болсон SoftBank­ыг үндэслэгч Масаёши Сон дотоодын хөрөнгө оруулагч нар, тэр тусмаа иргэдийн хүчинд тулгуурлах сонирхолтой.

SoftBank нь Monex зэрэг брокерын фирмээр дамжуулан явуулсан бондын арилжаагаар долоон жилийн хугацаатай 1.38 хувийн хүү бүхий нийт 400 тэрбум иенийн бонд борлуулаад байна. тус компани энэ оны дөрөвдүгээр сард 500 тэрбум иенийн бонд арилжсан.

SoftBank бондын арилжаа

явуулахын тулд брокерын 12 фирм хөлсөлсний дотор орон нутгийн үнэт цаасны болон онлайн брокерын компа ниуд багтжээ. японд брокерын үйл­чилгээгээр тэргүүлдэг Nomura Securities Co нийт 90.5 тэрбум иенийн бондыг нь борлуулав.

Конгломератын бондыг худалдан авч буй хөрөнгө оруулагч нар нь харьцангуй хөгшин, эмэгтэйчү үдээс илүү, эрчүүд зонхилж байгааг судалгааны Yamada компани онцолж байна.

2009 2011 2013 2015 2017 2019

Bloomberg ©

Weekend

Махны экспорт өөдөл-дөггүйн учир▶11

Эхнэрээ хөнөөсөн саятан чемодан мөнгөтэй зугтжээ▶10

Нүцгэн гангарааг анх дэлгэ-рүүл сэн түүх▶10

Шинэ амьдрал эхлэхээсээ өмнө хүүхдүүдтэйгээ ярилц-Би 43 настай, одоо дөрвөн хүүхэдтэй. хүүхдүүд маань Бүгд өөр өөр эцэгтэй. эцгүүдээс нь салахдаа их хөрөнгө авч үлддэг. эцэг ондоо Болохоор ч тэр үү хоорондоо таарамжгүй Байх нь ажиглагддаг. Би дахин шинэ нөхөртэй Болох Бодолтой Байгаа. энэ шийдвэр маань зөв Болов уу?

-Гэр бүл оршин тогтноход хоорондын зөвшилцөл маш чухал. Тиймээс хүүхдүүдтэйгээ хамт

сэтгэл зүйн зөвлөгөө авах хэрэгтэй. Шинэ амьдрал эхлэхээсээ өмнө заавал хүүхдүүдтэйгээ ярилцаарай гэж зөвлөмөөр байна. Яагаад гэвэл, амьдралд нь дахин өөр ертөнц, өөр хүн нэвтэрнэ гэдэг тэдэнд ямар байхыг нь мэд-сэнээр цаашдын ирээдүй тань тодор хой-лог дох болно. Үлдсэн амьд-ралдаа байнга хамт байх хүнийг сонгохгүй л бол шинэ нө-хөртэй бо-лох хэрэг-г ү й б о л о в уу.- ▶11

Гурван гишүүнээ шалгаж чадах уу

Интернэтээр ижлээ хайвал ихрүүд болж болзошгүй

Эцгийн хайр халамж гэр бүлд ус агаар юм

УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо түүхэндээ ганц удаа 2013 онд С.Баярцогтын Хөрөнгө орлогын мэдүүлэг (ХОМ), оффшор данстай холбоотой хэргийг дэнсэлж, чуулганаар эцэслэсэн билээ. Харин энэ удаа “Бид уучлахгүй” хөдөлгөөнийхөн гишүүн Л.Болд, М.Оюунчимэг, Ж.Мөнхбат нарын орлого сүүлийн жилүүдэд огцом өссөн нь албан тушаалаа ашиглан “цавчаа” хийсэн байх магадлалтай гэж үзээд тус дэд хороонд шалгуулахаар хүсэлт гаргажээ. Гэтэл гэнэт баяжсан гишүүдээ Б.Бат-Эрдэнэ даргатай Ёс зүйн дэд хороо шалгах эсэх

нь тодорхойгүй байна. Учир нь өнгөрсөн өвөл тус хорооны дарга асан С.Бямбацогт ЖДҮХС-гаас зээл “хуссан” гишүүдийг хэлэлцэх гэж долоон удаа тов зарласан ч ирцээ бүрдүүлж чадаагүй удаатай. Тиймээс сонгогдоод удаагүй аварга маань “түрийвчээ” зузаалсан гэж хардагдсан гурван гишүүнээ шалгаж чадахгүй бол ЖДҮ-чин гишүүдийг өмөөрсөн гэдэг парламентын хар толбо дээр “цавчаа”-г хүлээн зөвшөөрсөн парламент гэдэг шүүмжлэлд өртөж УИХ-ын нэрийг “шороотой хутгах” биз ээ.

Европын хамгийн түгээмэл хувцас юу вэ

▶10

Ану: Бал сараа Европын орнуудаар усан онгоцоор аялж өнгөрөөнө

▶10

Lyst сайтын менежерүүд дэлхийн янз бүрийн оронд ямар хувцсыг хамгийн их худалдан авдаг талаар судалгаа явуулжээ. Тэд өөрийн платформын хэрэглэгчдийн хайлтад суурилан дүгнэлтээ гаргасан байна.

Жишээ нь, Итали э м э г т э й ч ү ү д

буса д х увцас хэрэгслээс илүү бүсэл-

дэг цүнхийг илүүд үздэг байна. Герман бүс-

г ү й ч ү ү д и й н дунд винилээр

хий сэн эд зүйл эрэлттэй байдаг бол Данийн эмэгтэйчүүд С к а н д и н а -вын брэн-дүүдийг илүү

сонирхдог аж. Хувцасны хувьд тэд цэц-гэн хээ тэй мини даашинз, нейлон цүнх, даавуун шаахайг эрж хайдаг болол той.Испанийн эмэг-тэйчүүд амьтны арьс, үсийг дуурайлгасан

материал хийгээд ногоон даашинз, улаан шаахайд дурладаг гэнэ. Харин Оросын

бүсгүйчүүд бүс, үүрдэг цүнх, пүүз, спортын өмд,

зузаан арьсан хүрэм мэтийн хувцсыг

худалдан авах дуртай. Европт х а м г и й н түгээмэл брэнд

нь Gu- cci хэвээр байгаа аж. Энэ компани Их Британи, Грек, Дани, Швейцар, Швед ул сад нэг-дү гээрт бичигд-

дэг хэвээр. Араас нь Balenciaga, Off-White, Nike, Dolce & Gabba-na гэх мэт б р э н д ү ү д х а м г и й н түгээмэлд тооцогд дог байна.

Ертөнцийн сонин

10 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Ирландын иргэн Ним Жини нийгмийн сүлжээн дэх зургаар ижил царайтай хүмүүсийг хайгаад гурван адил бүсгүй олсон нь амьдралыг харах үзлийг нь эрс өөрчилсөн байна. 2015 оны гуравдугаар сард 26 настай Жини найз Гарри Инглиш, Теренс Мансанг нарын хамт туршилт хийхээр шийджээ. Гэтэл сарын дараа ойролцоо амьдардаг 29 настай Карен Бриниган хэмээх өөрийнхөө “хуулбарыг” олсон байна. Дублин хотод телевизийн хөтлөгчөөр ажилладаг Жини анхны уулзалт ямар болох бол гэж жаахан сэтгэл зовсон гэнэ.Тэрбээр “Эхлээд би түүнийг хараад л байсан. Зүс царай, нүүрний хувирлыг ажиглах завсраа бурхан минь, энэ чинь миний тусгал байна ш дээ гэж бодсон. Гайхалтай санагдсан” хэмээн дурсав. Жини “ихэртээ” ижил хувцаслаж, үсээ засахыг санал болгосноор тэд бүр ч адилхан болсон байна. Ингэж авхуулсан зургаа Facebook дээр тавьсныг үзсэн ээж нь ихэд

цочирдсон гэнэ. Адал явдал үүгээр дууссангүй Италийн Генуя хотоос Луиза Гиззарди гэдэг бас нэг ижил бүсгүй олджээ. Жини түүнтэй уулзахаар очтол Луиза гадаад төрх төдийгүй, нүүрний хувирал, инээд нь хүртэл адилхан байгааг бас мэдэв.Дараа нь бүсгүйчүүд ДНХ-ийн сорилт хийлгэж үзэхэд тэд генетикийн холбоогүй болох нь тогтоогдсон байна. Жинигийн гайхалтай түүх хэвлэл, мэдээллээр түргэн тархаж, сүлжээний хэрэглэгчид ижлээ олохоор хайх моод дэлгэрэв. Үүнд суурилан Ним, Гарри, Теренс нар Twin Strangers буюу “Үл таних ихэр” нэртэй онлайн платформ ажиллуулж эхэлжээ. Тэдний үндэслэсэн апплейкшныг ашиглан генетикийн бус “ихрээ” олсон тохиолдол цөөнгүй байна. Гэвч Жинийн ярьснаар “Ямар нэг хэмжээгээр өөртэйгөө адил хүмүүстэй уулзахад зан чанар нь ялгаатай байв. Бас яг адилхан харагдавч янз бүрийн хандлагатай байсан” аж.

Интернэтээр ижлээ хайвал ихрүүд болж болзошгүй

Түүхэн дэх хамгийн баян хүн Жефф Безос биш

Америкийн эдийн засагчдын тооцоогоор Amazon-ы эзэн Жефф Безосын нэр түүхэн жагсаалтад Жон Рокфеллер, Эндрю Карнеги, тэр ч байтугай Британийн Вильгелм хааны дүүгийн дараа бичигдэх ёстой боллоо. Хуучны баячуудын хөрөнгийн хэмжээг гаргахдаа мэдээж валютын ханшийг тооц дог. B loomberg-ийн мэдээлснээр эдийн засагчид Measuring Worth хэмээх аргыг зохиож, тухайн хүний хөрөнгийг улс орны ДНБ-тэй харьцуулжээ.Энэ аргаар тооцож үзэхэд түүхэнд хамгийн баян хүнээр Standard Oil нефтийн компанийг

үндэслэгч Жон Рокфеллер шалгарсан байна. 1937 оны байдлаар Рокфеллерын хөрөнгө 1.5 тэрбум ам.доллар буюу одоогийн ханшаар 26 тэрбум байжээ. Энэ нь Безосын 117 тэрбум ам.доллараас хавьгүй бага сонсогдож байж магадгүй. Гэвч тухайн үед Рокфеллерын хөрөнгө АНУ-ын ДНБ-ий 1.6 хувийг эзэлж байв. Хэрвээ тэрбээр өнөө үед ийм хэмжээний капитал эзэмшиж байсан бол 331 тэрбум ам.доллартой буюу Безосоос гурав дахин баян хүн байх байжээ.Түүхэнд хоёрт бичигдэх баян хүнээр XIX ба XX зууны эхэн

үеийн ган үйлдвэрлэгч Эндрю Карнеги 321 тэрбумаар жагссан бол XIX зууны төмөр зам, хөлөг онгоцны магнат Корнелиус Вандербильт 238 тэрбум ам.доллараар гуравт орсон байна. Судалгааны багийнхан XI зуунд амьдарч асан догшин Вильгелм хааны үеэл дүү 203 тэрбумаар үнэлэгдэх газар эзэмшиж байсныг тогтоожээ. Түүнчлэн Спартакийн бослогыг дарсан Ромын консул Марк Красс өнөөгийн ханшаар 210 тэрбум ам.доллараар үнэлэгдэх эд баялагтай байсан нь бас л Безосоос илүү баян гэж үзэхэд хүргэж байгаа юм.

Нүцгэн гангарааг анх дэлгэрүүлсэн түүх

Орчин үеийн бикинг хэрэглээнд нэвтрүүлсэн түүх маш тодорхой. 1946 оны тавдугаар сард загварын хувцасны сүлжээ дэлгүүрийн эзэн Жак Эйм Канн шинэ улиралд зориулан хоёр хэсгээс бүрдэх Atome брэндийн усны хувцас санал болгожээ. Ийм нэртэй хувцас биеийн багахан хэсгийг л халхална гэдгийг илэрхийлсэн бололтой. Тухайн үед энэ шинэ бүтээгдэхүүнийг “Дэлхийд хамгийн жижиг усны хувцас” хэмээн сурталчилж байв.Гэвч Эйм анхдагчаар удсангүй, долдугаар сард Францын өөр нэг дизайнер Луи Рир бүр жижигхэн усны хувцас зохион бүтээж, Америкийн атомын бөмбөг туршсан арлын нэрээр Bikini хэмээн нэрлэжээ. Рир

энэхүү ил шахам хувцсаа “Дэлхийд хамгийн жижиг усны хувцаснаас ч жижиг” хэмээн сурталчилж олны анхаарлыг татсан аж. Тэрбээр далайн эрэг дээр эмэгтэйчүүд биеэ наранд шарахын тулд Atome-ыг энд

тэндээс нь хуйлж, нугалсан байхыг хараад бүр жижигхэн усны хувцас хийхээр зориглосон гэдэг. Эймийн хувцасны хөхөвч нь том, агтавч нь бараг шорт мэт хүйс болон хөлийн дээд хэсгийг халхалж байжээ.Харин Bikini эмэгтэйчүүдийн биеийг ил болгох тал дээр бүр үсрэлт хийж, хоёр гурвалжин даавуугаар хөхийг нуусан бол ахиад хоёр гурвалжнаар өгзөг, давсгийг халхалсан төдий болоод хүйсийг ил гаргжээ. Гэтэл сүүлийн нээлтийг, өөрөөр хэлбэл хүйс ил гарсныг олон нийт хамгийн завхай, задгай явдал гэж үзэж байжээ. Гэхдээ бүр манай эриний 300-аад оны үед Ромд эмэгтэйчүүд бикини маягийн хувцас өмсөж байсныг дүрсэлсэн ханын зураг бий.

Эхнэрээ хөнөөсөн саятан чемодан мөнгөтэй зугтжээ

нь тусалжээ. Тэрбээр тэдний эхийг Малайзаас ирсэн эелдэг зантай Кви Чу Лим гэдгийг сайн мэддэг байж. Гаднаас нь харахад өөлөх юмгүй жаргалтай амьдрал харагдана.Гэвч эхнэр нь нэг юм буруу яваад байгааг мэдэрчээ. Чинээлэг бизнесмений хүү Питер Британиас АНУ-д ирж суурьшсанаас хойш үл хөдлөхөд хөрөнгө оруулж, ажил хэрэг нь цэцэглэсэн тул эднийх юугаар ч гачигдалгүй амьдарч байлаа.

Гэтэл нэг өдөр нөхөр Кви нь сүлжээнээс юу хайдгийг олж мэдэв. Иллэг хийлгэх, дагалдах үйлчилгээ гэх мэт нь үнэндээ биеэ үнэлэгч хайсан хэрэг юм. Эмэгтэй уйлж унжсан боловч амьдралынх нь зорилго болох хоёр хүүдээ хохирол учруулахгүйн тул салах тухай бодохыг ч хүссэнгүй.Ийм эх хүүхдээ гудамжинд орхихгүй нь мэдээж. Гэтэл эцэг эх нь ирээгүй учир хөрш нь хүүхдүүдийг гэртээ аваачиж,

Ухаалаг утас авахаар хүүхдээ худалдсан эхийг шүүнэХятадын Чецян мужид нялх хүүхдээ хүнд өргүүлэх нэрээр худалдсан эхийг баривчиллаа. Уг хэрэг 2018 онд болсныг Asia-One сайтад бичсэн байна.

Эмэгтэйн ярьснаар өрөнд баригдаж, мөнгөний гачаалд орсон тул ийм хэрэг үйлдсэн гэнэ. Хүүхдийнх нь эцэг хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзаж, зугтааснаас гадна түүний эцэг эх туслаагүй тул гэр бүлээс гадуур хүүхдээ төрүүлжээ. Бүсгүй ихэр хүүхдүүдээ худалдаж 65000 юань авсан байна.Түүнийг хүүхдийг “өргүүлсний” дараа эцэг нь эргэж ирэхдээ мөнгөнөөс нь хуваалцаж өр ширээ дарахыг хүссэн гэнэ. Эмэгтэй ятганд автан мөнгөнөөсөө залууд өгч, үлдсэнээр нь өрөө дараад, гар

утас худалдан авчээ. Азаар цагдаа нар өөр хэрэг мөрдөх явцдаа энэ хэргийг илрүүлж, худалдагдсан хүүхдүүдийн эцэг эхийг баривчилсан байна. Ихрүүдийг Аньхай мужаас үрчилж авсан эцэг эхээс нь буцаан авчирч, эхийнх нь асрамжид өгчээ. Хонконгийн жүжигчин Жордан Чань олон жилийн өмнө нэг дүүг нь мөнгөөр хүнд үрчлүүлснийг дурсан яриад дараа нь дүүгээ хайсан боловч олж чадаагүй хэмээн ярьсан удаатай.

хооллох завсраа Кви, Питер нар руу залгасан боловч утсаа авахгүй байв. Ингээд цагдаа руу утасдахаас аргагүй болов. Байшинд нь үзлэг хийхэд эмх замбараагүй тараасан юмс угтсан боловч эзэд нь байсангүй. Нэг өдрийн дараа Питер Мексикийн хил дээр цагдаа руу утасдаж, эхнэрийнх нь цогцсыг хэн нэгэн аваад явсан талаар ойлгомжгүй юм ярьсан байна.Түүнийг баривчилсан боловч сая долларын барьцаа төлж, хоёр жил орчим шүүх хурлыг хүлээв. Гэвч 2015 оны нэгдүгээр сард товлогдсон шүүх хурлын өмнө Питер сураггүй алга болжээ. Түүний талаар мэдээлэл өгсөн хүнд АНУ-ын Маршаллын алба 25000, хувь хүмүүст 75000 ам.доллар амласны эцэст Чедвикийг наймдугаар сард Мексикээс баривчлав. Баривчилгааны үеэр түүнээс их хэмжээний бэлэн мөнгө, хуурамч бичиг баримтууд хураан авчээ. Удахгүй шүүх хуралдаж, Чедвикийн гэм буруу нь тогтоогдвол 25 жилийн ял авах аж. Харин энэ удаад барьцаагаар суллахаас татгалзсан тул шүүх хурал болтол тэр торны цаана суух аж.

Түүнийг Украин, Япон гээд дэлхий даяар хайсан гэнэ. Оргодол баривчилгаанаас зугтахын тулд үйлчлэгчээр ажиллаж, тагнуулын дүрд хувилж байв.Питер Чедвик 2012 оны аравдугаар сарын 10-нд хоёр хүүгээ сургуулиас нь авсангүй.

Эцэг нь тэднийг авдаг байсан ч тэр өдөр ирсэнгүй. Утсаар асуухад хэн ч хариулахгүй байв. Хоёр хүүд хөрш эмэгтэй

Өнөөгийн зэрэглэлээр дэлхийн хамгийн баян хүмүүсийн жагсаалтад бичигдэж байгаа тэрбумтнууд үнэндээ түүхэн дэх тэргүүн баячууд биш юм.

Сэтгэл зүйн булан

112019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

ZGM weekend мэргэжлийн сэтгэлзүйчийн зөвлөгөөг цувралаар хүргэсээр байна.

Энэ удаа Гэр бүл, хүүхдийн сэтгэл зүйн боловсролыг дэмжих төвийн сэтгэлзүйч

Б.Сайнзаяа уншигчдын асуултад хариулт өглөө. Хэрвээ танд гэр бүл, сэтгэл зүйн тулгамдсан асуудал байгаа бол

манай сонинд хаяглан ирүүлээрэй.

гэр Бүлийн гишүүд нэгнийхээ сонирхдог зүйлсийг мэддэг Байх хэрэгтэй

-нөхөр маань намайг мэдлэггүй гэж дээрэлхэх хандлагатай Болчихоод Байна. уг нь Би өөрийгөө гайгүй гэж Боддог. энэ Байдлыг нь яах вэ, Би мэдлэгээ сайжруулах ёстой юу?

-Гэр бүлийн гишүүд ижил түвшний мэдлэгтэй байх нь харилцаанд эергээр нөлөөлдөг тал бий. Харилцан адилгүй, өөр өөр төрлийн мэдлэг гэж байхаас мэдлэгт илүү дутуу түвшин гэж байдаггүй. Ижил төстэй чиглэлийн мэдлэг мэдээллийг нь илүү сонирхож, нөхрийнхөө дуртай, мэддэг зүйл сийг хамтран судалж сурал цаарай. Гэр бүлийн гишүүд бие биенийхээ сонирхдог зүйлсийг мэддэг байх нь чухал шүү.

гадна орчны сэтгэл зүйн эмгэгийг засах Боломжтой

-эхнэр Бид хоёр эрүүл саруул, сэтгэл зүйн ямар нэг өөрчлөлтгүй. гэтэл манай 18 настай охин их сульдаа, дэндүү ноомой. эмнэлэгт үзүүлэхээр эрүүл Байна гэдэг. аргаа Бараад Бөөд үзүүлсэн чинь сахиусаа ав гэх юм. яах ёстой вэ?

-Та охиноо өөр хэд хэдэн зөнч үзмэрч, бөө зэрэг далд мэдрэхүйн чадамжтай хүмүүст үзүүлээрэй. Сүүлийн үед сэтгэл зүйн гаралтай, онош нь тодордоггүй өвчлөлүүд бий болж байгаа. Үүнийг сэтгэл

зүйн ухаанд хотжилт болон цахим хэрэглээ, хоол хүнс, гэр бүлийн харилцаа зэрэг олон шалтгаанаас үүдсэн өвчин мэдрэх эмгэг гэж үздэг. Тиймээс анагаах ухаан, уламжлалт анагаах ухаан болон зөн билгийн ухаан, сэтгэл зүйн ухааны хавсарсан эмчилгээгээр дээрх эмгэгийг илааршуулж болно.

гэр Бүл хэзээд нэгдүгээрт Байх ёстой

-эхнэр Бид хоёр ажлаа нэгдүгээрт тавьдаг. гэр Бүлдээ цаг зав гаргасан ч Байнга ажлын талаар утсаар яриастай Байдаг. сүүлдээ Бүр хүүхдүүд маань эмээ, өвөөгөө гээд Бид хоёрыг тоохоо ч Байжээ. аз жаргалтай Байсан үеэ яаж эргүүлэн олж авах вэ. ажил, амьдралынхаа алийг нь нэгдүгээрт тавих ёстой юм Бол?

-Ажил дээрээ байвал ажил нэгдүгээрт, гэртээ гэр бүлээ нэгдүгээрт тавина гэсэн зарчмыг баримтлах хэрэгтэй. Ажил болон амьдралын зааг алдагдах буруу зуршил олон гэр бүлд тохиолддог. Гэртээ орохоосоо өмнө босгоны цаана ажлаа үлдээх хэрэгтэй. Бусад нь аяндаа шийдэгдээд халуун дулаан, аз жаргалтай сайхан мөч тань эргээд сэргэх болно. Ажил, хувийн амьдралаа холих тусам аль нь ч урагшлахгүй дордсоор байдгийг санах хэрэгтэй.

хоёр талын гэр Бүлээ хайрлах хэрэгтэй

-эхнэртэй Болох гэж өөрийн эцэг эх Болон хадмуудтайгаа Багагүй маргах хэрэгтэй Болж Байсан. одоо тусдаа сайхан амьдарч Байгаа ч хоёр талын гэр Бүлийн шүүмж Байнга ирэх юм. үүнээс Болж Бид үнэхээр их стресстэж сүүлдээ маргалддаг Боллоо. яаж тайван амьдрах вэ?

-Та хоёр эхлээд маш тайван бөгөөд нэг нэгнээ гэсэн бат бөх хайрыг бүтээх хэрэгтэй. Цаг хугацаа өнгөрөхийн хэрээр аав ээжүүд тань хэрхэн амьдарч байгаагаар хүлээн авч, харилцах байдал нь өөрчлөгдөх болно. Мөн өөрсдийн хайраа бэхжүүлэхийн хажуугаар хад мууддаа хандах хандлага, хүнд лэл, хайр халамж, анхаарлаа байнга нэмэгдүүлж байгаарай.

өөрийгөө өөрчлөхөд оройтохгүй

-Би ар гэрийн Боломжгүй Байдлаас Болоод есдүгээр ангиасаа сургуулиа орхиж, хар Бор ажил хийсэн. 18 настайдаа гайгүй амьдралтай айлын Бэр Болж, хадмууд маань дээд сургуулийн диплом танил талаараа олоод өгсөн. гэвч ажилд орохоор юу ч хийж чаддаггүй, одоо зөөгч л хийж Байна. нөхөртөө гологдохгүйн тулд яаж өөрчлөгдөх вэ?

-Та их сургууль, хэлний дамжаа, сургалтын төв, МСҮ Т, ака де ми зэрэг мэргэжлийн үнэмлэх, диплом олгох сургалтад суралцах хэрэгтэй. Боломжгүй байвал

-Та ажлын цагаа буруу зохицуулж байж болно. Алинд нь илүү их цаг зарцуулна тэр нь үлддэг. Тиймээс та гэр бүлдээ бага багаар цаг болон анхаарал халамж, холбоо, дотно хайраа өгөөрэй. Таны хүч оролцоо, нөмөр, хайр хүндлэл гэр бүлд тань ус агаар юм.

Эцгийн хайр халамж

гэр бүлд ус, агаар юм

Та бусадтай харилцахдаа өөрийгөө ямар хүн гэж үнэлж, дүгнэдэг вэ? Хэрвээ тодорхойлж чадахгүй байгаа бол дараах сэтгэл зүйн тестийг бөглөөд үзээрэй. Магадгүй энэхүү тест таныг шинэ ажилд ороход тань, шинэ хамт олон, шинэ орчин нөхцөлд хурдан дасан зохицоход туслах байх. Дараах асуултад хариулахдаа, Тийм бол 2 оноо, Үгүй бол 0 оноо, Заримдаа гэвэл нь 1 оноог өгч дүнг нэгтгэн гаргаарай.

1. Ажил хэргийн уулзалт хийх тохиолдолд хүлээлтийн үедээ сэтгэл чинь догдолдог уу?

2. Эмчид үзүүлэхээ хойшлуулсаар байгаад тэсвэрлэшгүй болохоор нь очдог уу?

3. Ямар нэг хурал зөвлөгөөнд илтгэл тавих, үг хэлэх үедээ тэвдэж, эвгүйрхэх сэтгэгдэл төрдөг үү?

4. Таныг урьд нь очиж үзээгүй газар руу томилолтоор явуулах гэвэл татгалзах оролдлого хийдэг үү?

5. Сэтгэлийн зовлонгоо хэн нэгэнтэй хуваалцах дуртай юу?6. Хэрэв танихгүй хүн гудамжинд юм гуйвал эвгүйцдэг үү?7. Эцэг эх, үр хүүхдийн хооронд ч юм уу, насны зөрүүтэй хүмүүсийн

хооронд ойлгойлцохгүй асуудал байх ёстой гэдгийг зөвшөөрдөг үү?

8. Та бусдад зээлүүлсэн мөнгөө өөрөө сануулахаасаа зовдог уу?9. Зоогийн газар муудсан хоол авчирч өгвөл та юм хэлэлгүйгээр

орхин гарч чадах уу?10. Танихгүй хүнтэй хамт байхдаа та дуугардаг уу. Тэр хүн яриа

эхлэвэл төвөгтэй санагддаг уу?11. Дэлгүүр, касс зэрэгт урт дараалалд хүлээхээс халшраад

яваад өгдөг үү?12. Ямар нэгэн маргаан таслах комисст орохоос та эмээдэг үү?13. Урлаг, уран зохиол, соёлын бүтээлийг зөвхөн өөрийнхөөрөө

үнэлдэг ба бусдыг тоодоггүй юу?14. Таны хажууд хүмүүс сайн мэдэх асуудлаар чинь буруу, алдаатай

юм хэлэлцэж байвал маргаанд оролцохгүй дуугүй байж чадах уу?

15. Сургалт, албан ажлын асуудлаар хэн нэгэнд туслахыг хүсэхэд танд төвөгшөөх сэтгэгдэл төрдөг үү?

16. Өөрийн үзэл бодлыг ярихаас илүү бичгээр илэрхийлэх дуртай юу?

Онооны дүнг харцгаая.30-32 оноо: Таны харилцааны чадвар их сул юм, үүнээсээ болж

их зовдог.25-29 оноо: Та зожиг, үг дуу цөөтэй, ганцаараа байх дуртай. Тиймээс

найз нөхөд ч бас цөөнтэй хүн юм.19-24 оноо: Хангалттай нийтэч, танихгүй газарт ч итгэлтэй өөртөө

байж чаддаг. Та заримдаа бусдыг доог тохуу хийдэг ба үүнийгээ засах хэрэгтэй шүү.

14-18 оноо: Таны харилцах чадвар хэвийн байна. Янз бүрийн юманд сэтгэл зоволгүйгээр шинэ ажил хэрэг эхэлж, хүмүүстэй танилцдаг. Тэгэхдээ та нүүрэмгий хүмүүст дургүй, олон үг ярианд эвгүйцдэг нэгэн.

6-13 оноо: Хаана ч өөриймсөг байдаг, ямар ч асуудлаар, тэр ч бүү хэл өнгөцхөн мэддэг зүйлийнхээ талаараа ч дуртай ярьдаг. Бас ямар ч ажлыг гүйцэтгэхээр авдаг хэдий ч тэр бүр дуустал нь хийхгүй байх талтай учир энэ тал дээрээ бодож үзэхэд гэмгүй.

5-аас доош оноо: Хэтэрхий нүүрэмгий, яриасаг, олон үгтэй. Ямар ч хамаагүй хэрэгт оролцдог сул талтай. Түргэн зантай тул тантай харилцахад хэцүү байдаг.

өөрийн дуртай мэргэжлийн ур чадваруудын талаарх ном, сурах бичиг, бичлэг зэргээр өөрийгөө тогтмол цэнэглэх хэрэгтэй. Аливаа зүйлд хүч хөдөлмөр, хичээл зүтгэл гаргах тусам тухайн зүйл амьдралд тань нөлөө үзүүлнэ. Есдүгээр ангиа төгсөөд хийсэн ажил бүхэн танд туршлага болсон гэж бодоорой.

эцгийн хайр халамж гэр Бүлд ус агаар юм

-Би их хожуу, 40 насандаа өөрөөсөө таван насаар эгч хүнтэй суусан. хоёул нэг, нэг дагавар хүүхэдтэй. ажил маань орой тардаг Болохоор хүүхдүүд ээждээ илүү дасчихсан Байна. Би гэдэг хүн Бараг танихгүй ах шиг нь санагдах Боллоо. эхнэр, хүүхдүүдээ яаж өөртөө татах вэ?

СОнЖОО:

Харилцах чадварыг тодорхойлох тест

1. шаардлагагүй стресс үүсгэгчээс зайлсхийх

Хүмүүст “үгүй” гэж хэлж сур Хэн нэгэн таны амьдралд төвөг удаад байвал тэр хүнээс харилцаагаа тасла

Хүрээлэн буй орчноо хяналтдаа ав

Халуун сэдвийн талаар ярихаас татгалз

Хийх ажлын жагсаалтаа багасга

2. та стресстэй нөхцөл Байдлаас зайлсхийж чадахгүй Бол үүнийг өөрчлөөд үз

Мэдрэмжээ нуухын оронд илэрхийл

Амлалт өг. Та хэн нэгнийг зан аашаа өөрчлөөсэй гэж хүсдэг шигээ өөрийнхөө зан аашийг бас өөрчил.

Илүү эрч хүчтэй, өөртөө итгэлтэй бай. Амьдралдаа битгий хойш суу.

Цагаа илүү үр дүнтэй ашигла.

Цагийн муу менежмент стрессийн үндсэн шалтгаан болдог.

3. стресс үүсгэж Буй хүчин зүйлийг өөрчилж чадахгүй Бол дасан зохиц

Стресстэй нөхцөл байдлыг илүү эерэг талаас нь олж харах

Төгс зүйл рүү тэмүүлэх нь стрессийн үндсэн нөхцөл болдог. Төгс төгөлдөрийн шаардлагад нийцээгүйн улмаас өөрийгөө доош хийдгээ таслан зогсоо.

Эерэг зүйлд анхаарлаа хандуул. Стресст орох үедээ амьдралын үнэт зүйлс, өөрийн давуу талууд болон авьяас билгээ эргэцүүлэн бод.

4. өөрчилж чадахгүй зүйлээ хүлээн зөвшөөр

Хянаж чадахгүй зүйлээ хянах

гэж бүү оролд Сорилттай тулгарах үедээ тэдгээрийг цаашид өсөж хөгжих боломж гэдэг талаас нь харах хэрэгтэй.

Мэдрэмжээ хуваалц. Итгэлтэй найзуудтайгаа ярилц эсвэл сэтгэлзүйчид ханд.

Уучилж сур. Бодит байдал дээр хүн бүхэн алдаа хийдэг, төгс бус дэлхий дээр амьдарч байгаа гэдгээ хүлээн зөвшөөр.

5. хөгжилдөх, чөлөөт цаг гаргахад анхаарлаа хандуул

Өөртөө эерэг хандлагыг бий болгосноор өөрийгөө хүмүүжүүлж, амьдрал дахь стрессээ багасгаж чадна. Өөртөө хөгжилдөж амрах цаг гаргаж байвал стрессийг даван туулах чадвартай болно.

Стрессээ даван туулах аргууд

ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН

Махны экспорт өөдөлдөггүйн учир

Чононд хонь хадгалуулжээ

Үндсэн хуулийн төслийн “эх баригч” тодорхойгүй боллоо

Оросын эрэн сурвалжлах сэтгүүлчид тус улсын махны бизнесийн хамгийн том компани Ерөнхий сайд Д.Медведевийн эхнэрийнх нь ахын нэр дээр байдгийг илрүүлжээ. Манайд ч гэсэн Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайдын хадам дүү нь махны экспортын компанитай. Уг нь х а м г и й н ашигтай нь м а л ы н м а х н ы экспорт гэдгийг С . Б а я р

ОХУ-д Элчин сайдаар суухдаа арав гаруй жилийн тэртээгээс хөөцөлдөж, бүр улс төрөөс гарч хувийнхаа бизнес болгохоор ярьж явсан гэдэг. Гэвч тухайн үед намын даалгавраар сонгуульд оролцож, махных нь бизнес "ума хум" болов. Тиймээс улс төрийн оролцоо их энэ бизнесийг эрх баригчид эзэмшиж, улсын төлөө биш, хувьдаа овоо мөнгө өвөртлөх гэсэн сэдлээс нь болж экспорт хөгждөггүй байна. Ийм шунал зөвхөн манайд ч биш, дарангуйлагч төртэй орнуудад элбэг байдаг гэнэ.

Цуутай хуримын сонин сайхнаас

Ану: Бал сараа Европын орнуудаар усан онгоцоор аялж өнгөрөөнө

12 ЗАСгийН гАЗрыН МЭДЭЭ СоНиН 2019.09.13, БААСАН ~ №156 (1208)

Хуримын өнгө төрх, үйл ажиллагааг бүхэлд нь “Эх дэлхийгээ хайрлая” гэсэн агуулгаар зохион байгуулсан

Өнгөрсөн даваа гарагт дуучин Ану буюу Ч.Уранхолбоо, Б.Түвшинбаяр нар таван охиноороо гэрчлүүлэн, хуримын ёслолоо хийсэн нь өнөөдрийг хүртэл олны дунд яригдсаар байна. Түүнтэй хуримынх нь сонин сайхнаас ярилцсанаа хүргэе. -юуны өмнө танай гэр Бүлд Баяр хүргэе. хуримын зар тарснаас хэдхэн хоногийн дараа өндөр зохион Байгуулалттай, чамБай хурим хийлээ. зохион Байгуулагчдын талаар сонирхмоор Байна?-Бид хуримаа хийхээр шийдсэнээсээ хойш маш богино хугацаанд олон ажил амжууллаа. Гэхдээ өөрсдөө дангаараа зүтгэсэн бол яагаад ч амжихгүй нь тодорхой байсан. Тиймээс богино хугацаанд зөв менежменттэй ажилладаг MCP компанид хандсан юм. Бид тус тусын ажлаа өдөр нь амжуулаад орой нь цуглаж хуралддаг байсан. Хуримын өнгө төрх, үйл ажиллагааг бүхэлд нь “Эх дэлхийгээ хайрлая” гэсэн агуулгаар зохион байгуулсан. Тиймээс тиффани ногоон өнгөөр хуримын бялуу, бэрийн цэцэг, бусад чимэглэл, зангилаа гээд бүх зүйлийг шийдсэн. Бид өдөрт 3-4 цаг унтаж, бусад цагт нь ажлуудаа амжуулсан. Өдөр бүр төлөвлөсөн ажлуудынхаа хажуугаар хуримын бэлтгэлээ базааж байлаа. Бид хоёроос гадна аав ээж, найз нөхөд, Buzy mom влогийн хамт олон гээд маш олон хүний сэтгэл зүтгэл, гар бие оролцсон. Өнөөдөр нэг хийчихээд сарын дараа ч юм уу, илүү сайжруулаад дахин хийх боломжгүй шүү дээ. Тиймээс маш сайн бэлтгэх хэрэгтэй байсан. Зохион байгуулагч маань энэ үүргээ нэр төртэй гүйцэтгэж өгсөнд маш их баярлаж байна.

-хуримын цомгийн зургаа хэзээ авахуулав. хаана зураг авалтаа хийсэн Бэ?-EXA агентлагаар хуримын зургаа авахуулж, видео цомгоо хийлгэсэн. Хэдийгээр бид завгүй ажилтай ч Филиппин явж цомгоо хийлгэсэн юм. Тэнд нар үүрийн таван цагт мандаж, 17 цагт жаргадаг. Энэ хугацаанд зургаа авахуулах гэж их ачаалалтай явж ирсэн. Надаас илүү хань минь хичээл зүтгэл гаргаж, хуримын цомгоо сайхан хийлгэсэн. Өнөөдрөөс (баасан гарагаас) эхэлж хуримын видео маань цацагдана.

-сюрприз ихтэй сайхан хурим Болсон гэж хүмүүс ам сайтай Байна. та өөрөө нөхөртөө зориулж дуулсан гэх мэт сонирхуулах зүйл ихтэй Байсан Бололтой?-Үнэхээр олон сюрприз барьсан. Гэр бүлийн найз дуучин

П.Баярцэнгэл маань бидний анхны бүжгийн дуу болгож For you гэж сайхан дууг зориуллаа. Зууны манлай дуучин, гавьяат Б.Сарантуяа эгч аз жаргалын бэлгэдэлтэй үнэхээр сайхан үг хэлж, ая дуугаа өргөсөн. Миний хувьд нөхөртөө зориулж “Гала” хамтлагийн “Хөвгүүн” дууг шинээр бичүүлж, “Аймар продакшн”-ы залуустай бүжиглэж дуулж өгч сюрприз барьсан. Учир нь миний хань намайг анх энэ дуугаа дуулж байхад харж дурласан учраас бидний хувьд нандин мөч минь байлаа. Бид үргэлж хамтдаа бэлтгэл ажлаа хийж байсан ч дундуур нь “бултаж”, нууцаар очиж хоолойгоо бичүүлсэн. Маш богино хугацаанд, бүр 5-10 минутад тасалж бичүүлсээр бэлгээ бэлдсэн л дээ. Үүнд New star продакшны С.Гантөр, Л.Мандах нар их тусалсан.

-нөхөр чинь харин танд ямар Бэлэг Барьсан Бэ?-Миний энэ аз жаргалтай амьдрал, таван сайхан гүнж, үргэлж намайг дэмждэг түшиг тулгуур, насны хань минь байна гэдэг өөрөө маш том бэлэг. Яг хуримын үеэр надад шилэн хоргонд хийсэн мөнхүүлсэн сарнай бэлэглэсэн.

-хуримын даашинз үнэхээр тансаг харагдаж Байна лээ. хаана захиалсан Бэ?-Хуримын даашинзаа Pre-cious fashion house хувцас загварын салоноор хийлгэсэн. Дэлхийн болон олон улсын миссийн тэмцээнд явсан гоо бүсгүйчүүдийн даашинзыг урладгаар нь мэдэх байх. 4-5 дизайнер бүтэн сарын турш сууж хийсэн. Хээ угалз нэг бүрийг нь гараар урлаж бүтээсэн. Даашинзаа би өөртөө хадгалж үлдээд, том охиноо хуримаа хийхэд нь бэлэглэнэ.

-хэдэн хувцас сольсон Бэ. үс засалт, загварыг хэн хариуцсан Бэ?-”Монгол костюмс”-ийн дизайнер Кадрын загвараар даашинзуудаа хийлгэсэн. Нийт таван даашинз сольж өмссөн. Дизайнер Кадр хувцас болгоноо өргөн агууламжтайгаар урладаг. Миний “Алдарт эх”-ийн одон гардахдаа өмссөн дээлийг “Байгаль эх” гэж нэрлэдэг. Энэ удаад мөн “Хөөрхөн дэлхий” нэртэй номин ногоон даашинзаар нь гоёлоо. “Галагийн Ану” нэртэй даашинз ч бий. Мөн хуримын цомогтоо энэ мундаг дизайнерийнхаа урлаж өгсөн үндэсний хувцсыг өмссөн.

Таван янзын даашинзад тохируулж үс засалтыг минь хийж өгсөн Хуландаа маш их баярлаж байна. Өнгөрсөн жил олон улсын ур чадварын тэмцээнээс хүрэл медаль хүртэж байсан. Энэ жилийн тэмцээн нь яг одоо болж байгаа. Яг миний хуримын өглөө буюу 9-нд нисэх ёстой байсан ч хойшлуулаад миний болон охидын минь үсийг гоёж, гоодож өгөөд шөнөдөө өөр нислэгээр

явсан. Ингэж их сэтгэл гаргаж тусалсан Хулангаа энэ удаад алтан медаль аваад ирээсэй гэж маш их хүсэж байна.

-нийт хэчнээн зочин таны хуримд оролцсон Бэ. өөрийн чинь талаас урлагийнхан их ирсэн Байх?-Бид анх 300 гаруй зочин төлөвлөж байсан ч 500 болж нэмэгдсэн. Зохион байгуулагчид маань сайн ажиллаж, "Скай" ресортын хамт олон ч шуурхай арга хэмжээ авч, хүлээн авалтыг сайхан өрнүүллээ. Зочдын 60 орчим хувь нь ханийн минь талаас ирсэн. Харин манай талын зочдын тал орчим нь урлагийнхан байсан. Би хуулийн сургууль төгссөн. Ангийнхан маань бүгд ирсэн. Дүүрэг дүүргийн

шүүгч, хуульч нар гээд бүтцийн хувьд содон л зочидтой байлаа.

-уучлаарай, Бэлгийн талаар сонирхъё. ямар Бэлэг сонирхолтой, дурсамжтай Байв?-Ихэнх нь гэр бүлийн эрүүл мэнд, сайн сайхны төлөөх бэлэг байсан. Үндэсний үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн түлхүү байгаа нь сайхан санагдсан. Тухайлбал, нөхрийн маань найзын гэр бүлээс “Гоёо” брэндийн ноолууран хөнжил бэлэглэсэн. Онцлог нь Уранхолбоо, Түвшинбаяр гээд бидний нэрийг ерөөлийн хамт томоор бичиж, зориулж нэгхэн хувь хийсэн байсан. Мөн “Байгаль” брэндийн монгол ахуйг шингээсэн аяга тавагны цуглуулга гээд үндэсний брэндүүдийн бүтээгдэхүүн хүндтэй бэлэг болох хэмжээнд хөгжиж ирсэн нь сайхан санагдсан. Мөн эрүүл ахуй талаас Amway брэндийн тос, ус хэрэглэхгүй ч түлэгдэж, наалддаггүй, мах, ногоо орц бүр нь өөрийн амт, витаминлаг чанараа хадгалж үлддэг хоолны савны ком бас бэлгэнд ирсэн. Одоо энэ савандаа эрүүл хоол хийж байна даа. Мэдээж үнэт эдлэл, бэлэн мөнгө ирсэн. Үүнийг тодотгоод байх шаардлагагүй байх аа.

-нууц Биш Бол нийт хэчнээн төгрөгийг хуримандаа зарцуулсан Бэ? -Өөрсдөөс гарсан нь л нэлээд их болсон юм чинь хуримын дийлэнх хэсгийг хариуцсан хадам аав ээж минь чамгүй мөнгө гаргасан байх аа. Би өмнө нь хуриманд уригдаж л байсан болохоос нарийн ширийнийг мэддэггүй байжээ. Ширхэг бүрт нь анхаарч, тэр болгонд цаг зав, ухаан, зохион байгуулалт гээд маш их хүч шаарддаг юм байна. Гэхдээ хурим хийхээр шийдсэн залуустаа зөв зүйлд зорьж байгаад нь баяр хүргэж, талархмаар байна. Гэр бүлд

нь төдийгүй хүрээлэн буй хүмүүст нь амьдралын туршид сайхан дурсамж үлдээдгээрэй үнэ цэнтэй сайхан үйл хэрэг юм байна.

-таны хуримын нэг анхаарал татсан

зүйл сүйх тэрэг Байсан. хаана захиалж

хийлгэсэн Бэ?-Английн

язгууртны хэв маягийг оруулсан

загвараар гадаадад захиалж хийлгэсэн.

Гэрчүүддээ зориулж бас нэгийг хийлгээд хоёр сүйх тэрэг хуримандаа хөлөглөсөн. Зохион байгуулсан эгчдээ энэ сүйх тэргүүдээ үлдээнэ. Цаашдаа олон хосын амьдралаа эхлүүлэх хуримын нандин замыг энэ сүйх тэргээр туулаасай гэж аз жаргал шингээн ерөөж байгаа юм шүү.

-их “ажлын” ард гарсан хос Бал сараа хаана хийхээр төлөвлөсөн Бэ?-Миний нэг мөрөөдөл бол усан онгоцоор аялах. Бид бал сараа ирэх аравдугаар сард төлөвлөсөн. Итали, Грек, Хорват улсын долоон хотоор аялах хөтөлбөртэй Монголынхоо аяллын компаниар үйлчлүүлнэ. Эдгээр хотоос Грекийн түүх, соёл миний сонирхлыг маш их татдаг.

-шинэ хосоос ялгаатай нь та хоёр таван охинтой. тэд хуримын хөлд хэр “дарагдсан” Байна?-Би өөрөөсөө илүү охидоо гоёход догдолсоор байсан. Тэд маань жаахан болохоор бас ядралгүй яахав. Том болсон хойноо аавынхаа шийдэж, зорьж хийсэн энэ хуримыг ойлгох байх. Манай том охин дөнгөж энэ жил сурагч болж байгаа. Япон "школь" бусдад дараа болохгүй зөв хүн төлөвшүүлдэг учраас “Сакура” сургуулийг сонгосон. Бид бал сараа хойшлуулсан шалтгаан нь охиноо сурагч болоход нь дасгах, стресст автуулахгүй сурах эхлэлийг нь тавих гол асуудалтай холбоотой. Өдөр бүр бүр ээж нь амин дэмтэй хоол өгч, бактертай тараг уулгах, энергитэй усанд оруулах, аав нь тайван хөгжим сонсгож сургуульд нь хүргэж өгөх, шинэ содон бүх зүйлийнх нь талаар ярилцах гээд зайлшгүй хамт байх үе ирээд байна. Тиймээс бид хоёр охиноо сургуульд нь дасгаж, жигдрүүлчихээд бал сарын аялалдаа мордоно доо.

ЭМДЕГ-ын дарга Ч.Алтанхуягийг авлигын хэрэгт сэжигтнээр тооцож баривчилсан нь чононд хонь хадгалуулсны үлгэр шиг юм боллоо. Түүнийг даатгалын сангийн үлдэгдэл мөнгийг арилжааны банкинд байршуулахдаа хүүгийн орлогыг нь хувьдаа завшсан байж болзошгүй гэх үндэслэлээр саатуулсан.

Бидний татварын 140-өөд тэр-бум төгрөг “Капитал” банкинд данс лагдаж, дампуурлын шуурганд хийсэн одсон. Тэр үед Ч.Алтанхуягийг нэхэмжлэгчээр томилж, төрийн мөнгийг олж авахыг даалгаж байв. Гэтэл эрх хүлээн авагч Монголбанкнаас 138.5 тэрбум төгрөг нэхэмжлэн даналзаж байсан залуу хадгалуулсан мөнгийг завшиж, торны цаана хоригдчихлоо. Төрийн мөнгийг байршуулсан банкнаас хүүг нь гудардаг уламжлалт аргыг хурган дарга нар андахгүй. Үүний төлөө мөнгөөр “зодож” даргын суудалд тухалдаг болсныг “60 тэрбумын хэрэг” илчилсэн.

Шинэ ардчилсан Үндсэн хуулийн “эх баригч” нь Б.Чимэд агсан гэдгийг монгол түмэн мэднэ. Харин энэ удаад УИХ-ын 62 гишүүн эцэг хуулийн өөрчлөлтийн төслийг өргөн барихдаа Д.Лүндээжанцан гишүүнийг “эх баригчаар” өргөмжилсөн. Гэвч сүүлийн үед өргөмжит “эх баригч”-ийн тайлбар бүдгэрч, ажлын хэсгийн гишүүн хуульч О.Мөнхсайханы “дуу чангарах” болов. Төрийн ордонд хэлэлцүүлэг өрнөхөд тэрбээр бусдын амыг юу ийхийн зуургүй таглаж байсан атлаа “давхар дээл”-ийг тайлах, Ерөнхий сайдад эрх мэдэл өгөх зэрэг тун чухал заалтууд

унасныг нийтээрээ шүүмжилж байхад харин ч илүү сайжирсан мэтээр дулдуйдсан зан гаргаж байлаа. Гэтэл гэнэт ухаан орсон гишүүд анх өргөмжилсөн “эх баригч”-аа хайтал хэзээний таг чиг болжээ. Тэгэхээр Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн “эх баригч” хэн болох вэ гэсэн эргэлзэх асуулт үүсэж байна.

Даашинзаа би өөртөө хадгалж

үлдээд, том охиноо хуримаа

хийхэд нь бэлэглэнэ