OCAK 2017 / ISSN 1302-1435 - roketsan.com.tr · Lockheed Martin ile SOM-J Füzesi geliş-tirme süreci çerçevesinde, Airbus De-fence and Space ile Airbus keşif ve nakliye uçağındaki

Roketsan, bir TSKGV kuruluşudur.

OCAK 2017 / ISSN 1302-1435

SAYI

10

29.yıl

• ROKETSAN, KADININ GÜÇLENMESİ PRENSİPLERİ İMZACISI• ATAMIZI ZİYARET

içindekiler

3

içindekiler 3

başkan’ın mesajı 4

genel müdür’ün mesajı 5

yayın kurulu’ndan 6

roketsan 1 numara 7

tasarım ve

mühendislik gücümüz 8-16

fuar ve organizasyonlar 17-29

roketsan’dan haberler 30-46

roketsan’lı olmak 47-53

geçmiş zamanda roketsan 54-55

roketsan ve hobi 56-59

basın’da roketsan 60-63

OCAK 2017 - SAYI 10 - 6 AYDA BİR YAYIMLANIRISSN 1302-1435

Roketsan Adına SahibiSelçuk YAŞAR

Sorumlu Müdür (Yazı İşleri)Dr. Yavuz AKA

Yayın KuruluDr. Hüdai ÖZDAMAR

İclal DURALEsra DOĞU

Mustafa Akın ERDEM Gamze ÖZTÜRK

Ali Şimşek TEKEREK Osman ÇELEBİOĞLU

Tuğçe ŞENOL Nazlı ÖZDER

Kapak TasarımıHarun VURGUN

Tasarım - Grafik UygulamaEtkileşim Grafik Tasarım

Halit Ziya Sk. No: 26/3 Çankaya / AnkaraTel: +90 (312) 441 71 93

Basım YeriAnkara Ofset

Sanayi 1 Cd. Necatibey İş Hanı 93/44İskitler / Ankara

Tel: +90 (312) 384 50 63

Yönetim YeriRoketsan A.Ş.

Kemalpaşa Mah. Şehit Yüzbaşı Adem Kutlu Sk.No: 21, 06780 Elmadağ / Ankara

Tel: + 90 (312) 860 55 00Faks: + 90 (312) 863 42 [email protected]

[email protected]@roketsan.com.tr

[email protected]•

Bu dergide yayımlanan tüm yazıların ve fotoğrafların her türlükullanım hakkı Roketsan A.Ş.’ye aittir. Yazılar ve fotoğraflar re-ferans gösterilmeden ve Roketsan A.Ş. yazılı izni alınmadankullanılamaz, basılamaz, kopyalanamaz ve paylaşılamaz. Yazı-lar, yazılarda yer alan düşünce ve önerilerle kullanılan kaynak-ların doğruluğuna ilişkin her türlü sorumluluk yazar(lar)a aittir.Bu kapsamda Roketsan A.Ş. sorumlu tutulamaz. Dergide yeralan yazı ve makaleler Roketsan A.Ş. ve/veya atıf yapılan diğerkurum ve kuruluşların görüşlerini değil, sadece yazarın kendikişisel düşüncesini yansıtmaktadır.

sayı 10 ocak 2017

4

roketsan dergisi

Gelişen ülkemizin huzur ve istikrarınıhedef alan olaylar karşısında ortak bir dilve iradeyle karşı duruş sergileyerek vedaima çalışarak kısa sürede bu zorlu gün-leri atlatacağımıza Roketsan ailesi olarakinancımız tam.

Ülkelerin ulusal ve uluslararası platform-larda ekonomik gelişme sağlaması ve var-lığını sürdürmesi teknolojik gelişmeleriyakından takip etmesiyle doğrudan ilişki-lidir. Giderek daha karmaşık hale gelenküresel rekabet ortamında hayatta kala-bilmenin en önemli yolunun bilgi oldu-ğuna inanıyoruz. Bu bağlamda,savunma sanayiine yaptığımız her katkı-nın ülkemizin ekonomik ve siyasal gü-cüne doğrudan artı değer sağladığınınbilincindeyiz. Türk Silahlı Kuvvetlerini ileriteknoloji ürünlerle teçhiz etmek üzere ih-tiyaç duyulan kritik teknolojilerin azami öl-çüde yurt içinden karşılanarak dışabağımlılığın azaltılabilmesi için var gücü-müzle çalışıyoruz. Roketsan, öz kaynaklarıile geliştirip ürettiği birçok projeyi Türk Si-lahlı Kuvvetlerinin hizmetine sunarak, milliönceliklerimizin paralelinde savunma sa-nayiinin geleceğine ışık tutmaya ve ulu-sumuza hizmet etmeye devam edecektir.

Değerli Okurlarımız ,

başkan’ın mesajı

2016 yılı içerisinde Mini Akıllı Mühim-mat Projesi’nin konfigürasyonu olanMAM-L, hızla kalifiye edilerek envanteredahil edildi. Kasırga Füze ve Silah Siste-mi’ni yıl sonunda TSK hizmetine sun-duk. HİSAR-A ve HİSAR-O Alçak/Ortaİrtifa Hava Savunma Füze Sistemleri’ningeliştirme çalışmalarında bu konudadünyanın sayılı firmalarının arasında ye-rimizi alarak büyük bir ivme kaydettik.MSB ve Hv.K.K.lıgı ile yuruttüğümüzcalısmalar cercevesinde, TEBER Proje-si’nin F-16 savas ucakları sertifikasyo-nuna yönelik uçuş testlerini ve OrtaMenzilli Tanksavar Füze OMTAS Projesikapsamında ürün ve üretim hattı kalifi-kasyon testlerini başarıyla tamamladık.SOM Seri Üretim Projesi’nin ise hat kali-fikasyonu çalışmalarını bitirdik, teslimat-larımıza devam ediyoruz.

Lockheed Martin ile SOM-J Füzesi geliş-tirme süreci çerçevesinde, Airbus De-fence and Space ile Airbus keşif ve nakliyeuçağındaki sistemlerin birleştirilmesi konu-sunda, Raytheon ile su üstü platformlar-dan füzelere karşı savunma amaçlı atılanyarı aktif güdümlü bir füze olan ESSM Pro-jesi kapsamında ve Coorstek firması ile

kompozit zırh üretimi hakkında çözüm or-tağı olarak anlaşmalar imzaladık.

2017 yılının Roketsan’ın özgün ürünleri-nin seri üretimine hız verdiği, üretim veinovasyonda atılım yılı olacağına inanıyo-ruz. Teknolojik kazanımların yanı sıra, bilgibirikimini üst düzeye çıkarmak ve toplum-sal farkındalığa katkıda bulunmak ama-cıyla kurumsal sosyal sorumlulukprojelerine de ağırlık veriyoruz. BirleşmişMilletler bünyesinde yürütülen önemli birgirişim olan “Kadının Güçlenmesi Prensip-leri”nin imzacısı olarak şirketimizde top-lumsal cinsiyet eşitliğine duyduğumuzsaygıyı uluslararası platforma taşımaktanmutluluk duyuyoruz.

Yeni yılın ülkemize ve dünyaya barış, sağ-lık ve huzur getirmesini diliyorum.

Saygı ve Sevgilerimle,

Emin AlpmanYönetim Kurulu Başkanı

5

genel müdür’ün mesajı

Ülkemizde son dönemde yaşanan üzücüterör olayları hepimizi derinden etkile-mektedir. Ülkemizin bu kötü günleri birlikve beraberlik içerisinde en kısa zamandaatlatacağına olan inancımız tamdır.

Son yıllarda sürekli değişim ve gelişimgösteren, özgün teknoloji kazanımlarınıürüne dönüştürerek hem ülke savunma-sına hem de dünya barışına hizmet edenRoketsan, yurt dışı pazarda yerini sağlam-laştırarak bu sektörde önceden yol almışdünya şirketleri ile kıyasıya rekabet ederkonumdadır. Teknolojik alandaki başarı-mızı ihracat çalışmalarımıza da yansıtarakbu yıl ilk kez ulaştığımız 1 Milyar TL üze-rindeki ciromuz ile ülkemize sağladığımızkatma değer, önümüzdeki dönemde ar-tarak devam edecektir.

Savunma sanayiinde dışa bağımlılığınsona ermesi hedefiyle, tamamen millikaynaklar ile geliştirerek ürettiğimiz karahedeflerine karşı kullanılan 120 km Men-zilli Füze ve Silah Sistemi’ni, Milli SavunmaBakanımız Fikri IŞIK’ın teşrifleriyle, Türk Si-lahlı Kuvvetleri envanterine teslim ettik.Kritik nokta hedeflerini yoğun ve etkili bi-çimde ateş altına alabilme özelliğinesahip olan bu sistem; doğru ve yüksek

ateş gücü sağlayarak manevra birliklerineateş desteği vermek için tasarlanmıştır.Yine, Kara Kuvvetleri Komutanlığının ihti-yacını karşılamak amacıyla ülkemizinhava savunmasında önemli görevler üst-lenecek olan milli Alçak/Orta İrtifa HavaSavunma Füze Sistemleri HİSAR-A veHİSAR-O’nun test füzesi atışlarını başarıylagerçekleştirdik. Türkiye’de ilk kez çift dar-beli roket motoruna sahip bir füzenin ba-şarıyla dik fırlatılmasıyla ülkemizindünyada bu teknolojiye sahip sayılı ülke-ler arasında yer almasını sağladık.

Türk savunma sanayiinin gelişimindeönemli rol oynayan Roketsan olarak,uluslararası pazarda lider firmalarla sür-dürülebilir ortaklıklarımızı korumaktayız.Dünyanın en büyük havacılık fuarların-dan Farnborough Airshow’da, LockheedMartin firmasıyla süregelen güç birliğimizidevam ettirmek üzere, F-35 programıkapsamında SOM-J Füzemizin geliştirmesürecini tamamlamak amacıyla yeni biranlaşma imzaladık. Airbus Defence andSpace firması ile Airbus keşif ve nakliyeuçağındaki çeşitli silah sistemlerinin bir-leştirilmesi konusunda iş birliğine vararakönemli adımlar attık. Yine dünyanın bir-çok bölgesinde katıldığımız fuarlarda ül-

kemizin gücünü en iyi şekilde göster-meye devam ediyoruz.

Üniversiteler ve savunma sanayii sektörü-nün gelişmesinde mutlak rol oynayan fir-malar ile bilgi ve fikir paylaşımlarına,önümüzdeki dönemde de devam edece-ğiz. Özellikle genç kuşağın, üniversite-lerde yürüttükleri çalışmalara destekolmak ve bu konuya yakından şahitliketmek bizleri son derece mutlu ediyor.

Kırşehir’de rastladığımız ve uzmanlar ta-rafından dünyanın bilinen ilk astronomiokulu olduğu öne sürülen Cacabey Med-resesi, medresede bulunan roket figürlerive astronomi çalışmaları yapıldığını kanıt-layan unsurları ile hem bizlere ilhamverdi hem de medreseyi daha yakındantanımamıza vesile oldu.

2017 yılının başta ülkemiz olmak üzeretüm dünyaya huzur ve mutluluk getirme-sini diler, tüm okurlarımıza sevgi ve say-gılarımı sunarım.

Selçuk YaşarGenel Müdür

Sayın Okurlarımız ,

sayı 10 ocak 2017

yayın kurulu’ndan

6

roketsan dergisi

Roketsan ailesi olarak, ülkemizin yaşadığıkaranlık günlerin bir an önce son bulma-sını diliyor, tüm halkımıza baş sağlığı vegeçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.

Şirketimiz adına verimli ve başarılı bir yılıuğurlarken tüm dünyaya sevgi, barış vemutluluk getirmesini ümit ettiğimiz yeniyılı karşılamanın heyecanı ile kısa zamanönce 1’inci sayımızı hazırlamanın telaşıiçindeyken bugün 10’uncu sayımızı siz-lerle buluşturmanın mutluluğunu yaşıyo-ruz.

Son sayımızdan bu yana sizlerle paylaş-mak için sabırsızlandığımız haberlerimiz,bazı ilklerimiz var. Geçtiğimiz dönem yineönemli işbirlikleri ve anlaşmalar gerçek-leştirdik. Ulusal ve uluslararası birçok plat-formdaki katılımlarda ülkemizde teknolojive inovasyonun geldiği son noktayı an-

latma fırsatı yakaladık. Ürünlerimiz ve ça-lışmalarımız ile yerli ve yabancı basınıngündeminde yer aldık. Roketsan tarafın-dan geliştirilen füze, fırlatma aracı, ko-muta aracı ve taşıma yükleme aracındanoluşan Karadan Karaya Güdümlü 300mm Sistemi kalifikasyonunu tamamladık.Alçak/Orta İrtifa Hava Savunma Füze Sis-temleri HİSAR-A ve HİSAR-O’nun test atış-larını başarıyla gerçekleştirdik. Busayımızda da alanında uzmanlaşmış ar-kadaşlarımızın dikkat çeken içeriklerdekimakalelerine yer vermeyi unutmadık.

10’uncu sayımızda yalnızca Roketsan’ınson aylarda neler yaşadığına şahit ol-makla kalmayacak, geçmişe göz kırpanbir hikayeyi ‘Geçmiş Zamanda Roketsan’ıfarklı ve samimi bir kalemden okuyabile-ceksiniz.

Değerli Okurlarımız ,

‘Roketsan ve Hobi’ bölümümüzde ise bukez sizleri yelkenli teknelerden zirveleredavet ediyor ve dağcılık sporunu bir debizden dinlemenizi tavsiye ediyoruz. Yenisayımızı keyifle okumanız dileğiyle.

İnanıyoruz ki, başarmak için iyi bilmek,çok çalışmak ve denemek gerekir. Bizler,her geçen gün hep daha ilerisini hedef-liyor ve üzerimizdeki sorumluluğun bilin-ciyle tüm mücadelemizi ülkemizi hep biradım daha ileri taşımak için veriyoruz.

Saygılarımızla,

Yayın Kurulu

“Bilmek yetmez uygulamalıyız. İstemek yetmez, gerçekleştirmeliyiz.” GOETHE

roketsan 1 numarasayı 10 ocak 2017

roketsan’dan kara kuvvetleri içinyeni füze ve silah sistemi

biçimde ateş altına alabilme yeteneğinesahiptir. Bu üstün özellikleri ile; zama-nında, doğru ve yüksek ateş gücü sağ-layarak manevra birliklerine mükemmelateş desteği verecektir.

Aşağıda halkımızdan gelen tebrik mesaj-ları yer almaktadır:

Karadan, kara hedeflerinekarşı kullanılan 120 kmMenzilli Füze ve SilahSistemi’nin ilk kafile üretimitamamlandı.

Milli Savunma Bakanı Fikri IŞIK’ın teşrifle-riyle 18 Kasım 2016 tarihinde Roketsantesislerinde gerçekleştirilen teslim töre-ninde; fırlatma aracı, taşıma-yüklemearacı, komuta aracı ve füzeler RoketsanGenel Müdürü Selçuk YAŞAR tarafından58. Topçu Tugay Komutanı TuğgeneralAykut TONBUL’a teslim edildi.

Milli Savunma Bakanı Fikri IŞIK; “Ülkemi-

zin milli kuruluşlarından Roketsan'ı ziya-ret ederek yürüttüğümüz projeleri elealdık. Bakanlığımızca başlatılan ve Roket-san tarafından yürütülen Kasırga FüzeSistemi'ni TSK'ya teslim ettik. Ülkemize vemilletimize hayırlı olsun. Türk mühendis-lerinin yerli ve milli imkânlarla geliştirdiğisavunma teknolojilerimiz, dosta güvendüşmana korku veriyor.” açıklamalarındabulundu.

Roketsan tarafından milli imkân ve kabi-liyetler kullanılarak tasarlanan, geliştirilenve üretilen Füze ve Silah Sistemi, yüksekisabet ve tahrip gücü sayesinde 30km’den 120 km mesafeye kadar kritiknokta hedeflerini yoğun ve etkili

7

roketsan dergisi

tasarım ve mühendislik gücümüz

Roketsan tarafındangeliştirilen, Karadan KarayaGüdümlü 300 mmSistem’in kalifikasyonutamamlandı!

Roketsan, 2010 yılında başlattığı Kara-dan Karaya 300 mm Güdümlü Sistemgeliştirme çalışmalarını 2015 yılı sonunakadar sürdürdü. Füze, fırlatma aracı, ko-muta aracı ve taşıma yükleme aracındanoluşan sistemin tasarım kalifikasyonufaaliyetlerinin en önemli adımı 2016 yı-lında gerçekleştirilen uçuş testleri ile ba-şarılı bir şekilde tamamlandı. Beş yıl gibi

karadan karaya300 mmgüdümlü topçusistemi

Şekil 2: Kalifikasyon Uçuş Testi Sonrası

Şekil 1: 300 mm Güdümlü Topçu Sistemi

8

9

tasarım ve mühendislik gücümüzsayı 10 ocak 2017

testleri yapılmıştır. Füze için özel gelişti-rilen 7 serbestlik dereceli sistem benze-tim programı ile uçuş test sonuçlarıkarşılaştırılarak performans analizi içinkullanılan tasarım aracının geçerlemesiyapılmış, farklı uçuş senaryolarındakifüze performansı bu araç ile analiz edi-lerek eniyilenmiştir.

Yapılan atışlı testler sırasında, kamera, te-lemetre ve radar verilerine ek olarakElektro Optik Sistemler (EOS) kullanılarakilk kez ses hızının iki katından yüksek birhızdaki uçuşun yaklaşık son 10 km’likkısmı kamera ile görüntülenmiştir. Tümbu çalışmalar ile tasarım doğrulama vekalifikasyon süreci başarılı bir şekilde ni-hayetlendirilmiştir.

Geliştirilen füze, Kasırga benzeri 300mm/302 mm roket/füze fırlatma yetene-ğine sahip sistemlerden de atılabilmek-tedir. Füzenin bu amaçla yurt dışınapazarlama faaliyetleri de hızla devam et-mektedir.

Fırlatma Aracı

300 mm füzenin fırlatma platformu ola-rak tasarlanan 6x6 taktik tekerlekli araçüzerinde; silah yönetim sistemi, haber-leşme sistemi, güç sistemi, hidrolik sis-

kısa bir sürede geliştirilen sistem, günü-müz modern teknolojilerine dayanan enyeni alt sistemlerle donatıldı.

Üstün performansı ile göz dolduranyeni sistem için ilk ihracat sözleşmesi deşimdiden imzalandı.

300 mm Füze

Füze; yaklaşma ve çarpma fonksiyonla-rına sahip tapa, küresel konumlama sis-temi destekli ataletsel seyrüsefer ünitesiile elektromekanik kontrol sisteminesahip güdüm kontrol bölümü, yüksekinfilaklı çelik bilyalı harp başlığı, katı yakıtlıroket motoru ve serbest dönüşlü katlanırkuyruklardan oluşmaktadır (Şekil 3).

Kırılgan ön ve arka kapağa sahip iki adettek kullanımlık kompozit tüpten oluşanfüze podu, füzenin taşınması, depolan-ması ve fırlatılmasında görev yapmakta-dır (Şekil 4).

Üzerindeki tüm yazılımların Türk mühen-disler tarafından geliştirildiği sistem, ka-radan karaya ve karadan denize yapılangeliştirme ve kalifikasyon atışlarında 30km ile 110 km arasındaki menzillerdenokta hassasiyette vuruş performansısergilemiştir (Şekil 5). 2016’da yapılan

testlerde, azami menzil hedefi olan 120km’ye de atış denemesi yapılmış ve ba-şarılı sonuç alınmıştır.

Beş yıllık geliştirme süresince sırasıyla; kav-ramsal tasarım, ön tasarım, detay tasa-rım, tasarım doğrulama ve kalifikasyonaşamaları tamamlanmıştır. Yapılan detaylıyapısal, termal ve dinamik analizler ile altsistemlerin, gövde elemanlarının, füzekomplesinin ve podun yük altında davra-nışı ele alınmıştır. Sistemin aerodinamikkonfigürasyonu; aerodinamik analizler(Şekil 6), rüzgar tüneli testleri ve uçuş test-leri ile doğrulanmıştır.

Performans doğrulama amacı ile motorstatik ateşleme testi, harp başlığı arenatesti, döngüde donanım testi ve uçuş

Şekil 3: 300 mm Füze

Şekil 4: Füze PoduŞekil 5: Düşme Bölgesindeki Yüksek Hızlı Kamera Görüntüsü (İşaret direkleri arası mesafe 10 m’dir).

Şekil 6: Aerodinamik Analizler

roketsan dergisi


tem, kara navigasyon sistemi ve kundakalt sistemleri bulunmaktadır (Şekil 7). Fü-zede olduğu gibi araçta da tüm yazılım-lar Türk mühendisler tarafındangeliştirilmiştir.

Tasarım sırasında makine-insan etkileşimiaçısından optimum çözümler geliştiril-miştir. Araç üzerindeki silah yönetim sis-teminin kullanıcı dostu arayüzleri ilesistem çok kısa sürede atışa hazır halegetirilmektedir. Bir fırlatma aracındandört füze, tek tek ya da salvo (2’li, 3’lüya da 4’lü) görev tanımlanarak belirle-nen farklı hedeflere kısa süre içinde fırla-tılabilmektedir.

Fırlatma aracı üst yapısı, füzenin lançer-den çıkışı esnasında oluşacak atış yüklerigöz önünde bulundurularak tasarlan-mış, daha sonra yapılan yapısal ve dina-mik analizler ve atışlı testlerde alınan çoksayıda veri ile bu özellik doğrulanmıştır.

Kullanıcıya esneklik sağlayacak olankabin içi atış kabiliyeti, uçuş testleri ön-cesinde kabin içine kurulan sistemler ileses, gaz ve şok ölçümleri alınarak doğ-rulanmıştır (Şekil 8).

Komuta Aracı

Dokuz adet fırlatma aracının görev plan-lamasının yapılabildiği komuta aracı;6x6 taktik tekerlekli araç, silah yönetimsistemi, haberleşme sistemi, güç sistemi,hidrolik sistem, kara navigasyon sistemive şelterden oluşmaktadır (Şekil 9). Kul-lanıcının görevi en rahat koşullar altındaen hızlı şekilde planlamasına uygun ola-rak tasarlanan yerleşim ve arayüzleresahip şelter, teknolojik olarak en yenidonanımları içermektedir.

Taşıma Yükleme Aracı

Taşıma yükleme aracı; 6x6 taktik teker-

lekli araç, hidrolik sistem, vinç, taşımaplatformu, titreşim sönümleyiciler ve ha-berleşme sisteminden (opsiyonel) oluş-maktadır (Şekil 10). Araç dört adet 300mm füzenin (2 pod) taşınması ve yüklen-mesi gereksinimlerine uygun olarak ta-sarlanmıştır. Tasarlanan özel titreşimsönümleyiciler ile nakliye sırasında füze-lere gelecek etkiyi en aza indirmek içinoptimizasyon yapılmıştır.

Selim SELVİBalistik Sistemler MühendislikDirektörlüğüYönetici Mühendis

Şekil 7: Fırlatma Aracı Şekil 8: Kabin İçi Ölçümler

Şekil 9: Komuta Aracı Şekil 10: Taşıma ve Yükleme Aracı

10

11


Üretilen her ürünün birgün arızalanmasıkaçınılmazdır. Düşükmaliyetli ve basit yapıyasahip ürünlerin,arızalandığında onarılmasıyerine yenisini almak bazıdurumlarda maliyet etkinolabilmektedir.

Ancak; uçak, gemi, füze sistemleri gibiyüksek maliyetli ve karmaşık ürün yapı-sına sahip silah sistemleri arızalandığında,arızanın giderilmesi tek seçenek olarakkarşımıza çıkmaktadır. Karşılaşılan arızamiktarı arttıkça ürünün işletme ve idamemaliyetleri de artmakta, ürünün arızalıkaldığı sürede sistemin kullanımı müm-kün olmamaktadır.

Silah sistemleri, ömür döngüleri bo-yunca sistemin geliştirilmesi, üretilmesi,işletilmesi ve elden çıkarılması gibi süreç-lerden geçerler. Üretilen sistemin özellik-lerine göre değişkenlik göstermeklebirlikte, genel olarak bir silah sistemi or-talama 20-30 yıllık bir ömür devri düşü-nülerek tasarlanır ve üretilir. Bu süreiçerisinde işletme ve lojistik destek sürecihem kapsadığı süre hem de maliyet açı-sından en büyük payı alır. Ömür devrisüresince yapılan toplam harcamaların%30’unun üretim ve yatırım maliyetleriiçin, geri kalan %70’inin ise işletme veidame kapsamında yapıldığı söylenebilir.

Silah sistemlerinin etkin bir şekilde hiz-met verebilmesi için bakımlarının zama-nında ve eksiksiz yapılmasıgerekmektedir. Bu kapsamda uygula-nan bakımlar, planlı bakım ve plansızbakım olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.Planlı bakımlar, önleyici bakım, kestirimci

bakım ve periyodik bakım şeklinde uygu-lanır. Plansız bakım ise sistemde beklen-medik bir arıza olduğunda arızanıngiderilmesi için yapılan faaliyetlerin top-lamıdır. Sistemlerin servis dışı kalması ge-nelde beklenmedik zamanlardakarşılaşılan arızalar nedeniyle gerçekleşir.Bu gibi servis dışında kalma durumundakullanıcıların karşılaştıkları maliyetler deoldukça büyük olmaktadır.

Silah sistemlerinin ömür devri süresincelojistik destek ihtiyaçlarının sağlıklı bir şe-kilde karşılanması Entegre Lojistik Des-tek (ELD) faaliyetleri vasıtasıyla sağlanır.ELD, projenin kavramsal tasarım aşama-sında başlayan ve ömür devri süresincedevam eden bir süreçtir. ELD faaliyetle-rinin en önemli amaçlarından birisi sis-temlerin istenilen hazır bulunmaoranlarını en düşük maliyetle gerçekleş-tirmektir. ELD faaliyetleri kapsamında;lojistik destek analizi, teknik doküman-tasyon, yedek parça desteği, yer destekve test ekipmanı desteği, kullanıcı eği-timleri vb. hizmetler üretici firma tarafın-dan sağlanır.

İhtiyaç sahibi birimler, sistemlerin lojistikdestek ihtiyacını ELD faaliyetleri süre-since kazandıkları yetenekleri kullanarakgidermeyi tercih edebilir. Buna alternatifolarak, bu ihtiyacı üreticiden aldığı per-formansa dayalı lojistik destek uygula-maları gibi hizmet alımı sözleşmeleri ilede karşılamayı tercih edebilir. Bu ne-denle, bir silah sisteminin ömür devri bo-yunca maruz kalacağı bakım onarımlaraait maliyetler, enküçüklenmesi arzulananve tasarım aşamasından itibaren değer-lendirilmesi gereken önemli bir faktörolarak ortaya çıkmaktadır.

Ürün Ağacı ve Bakım Ağı Yapısı

Silah sistemleri Şekil 1’de belirtildiği gibibaba oğul ilişkisine sahip çok kademeliürün ağacı yapısına sahiptirler. Her bir

silah sistemi bir veya birden fazla HattaDeğiştirilebilir Üniteden (Line Replace-able Unit (LRU)), her LRU’da bir veya bir-den fazla atölyede DeğiştirilebilirÜniteden (Shop Replaceable Unit (SRU))oluşmaktadır. Silah sisteminde mey-dana gelen arızalar genellikle arızalıLRU’nun sistemden sökülmesi ve faal biryedeği ile değiştirilmesi şeklinde gideri-lir. Arızalı LRU ya onarılmakta ya da hur-daya ayrılmaktadır. LRU hurdayaayrılacaksa yerine yenisinin tedarik edil-mesi gerekmektedir. Eğer onarımı yapı-lacaksa LRU’nun arızalı SRU’sununçalışan bir yedeğiyle değiştirilmesi gere-kir. Bu durumda SRU’nun da onarımı yada hurdaya ayrılması söz konusu olur.

Gündeme gelen diğer bir konu ise buonarımların nerede yapılacağıdır. Karşı-laşılan arızaların onarımları veya yedekparçaların stoklanması sistem için tanım-lanmış bir onarım ağında bulunanbakım noktalarında yapılmaktadır. Örne-ğin bir füze silah sistemi için onarım faa-liyetleri, meydana gelen arıza çeşidinegöre sahrada, bakım merkezinde ya daana üretici firma tesislerinde yapılabilir.Bu tip çok aşamalı onarım kademe ağı-nın örnek gösterimi Şekil 2’dedir. Onarı-mın belirli bir yerde yapılması kararı,karşılanması gereken sabit ve değişkenmaliyetleri gündeme getirmektedir. Ula-şım maliyetleri, yedek parça maliyetleri,işçilik maliyetleri gibi maliyetler değişkenmaliyetlere; özel test ekipmanları, tesismaliyetleri, yedek parça tutma maliyet-leri gibi maliyetler de sabit maliyetlereörnek olarak verilebilir.

Yüksek miktarda yedek parça stoklan-ması ya da onarım tesisi sayısının çoğal-tılması gibi mevcut kaynakların artırılmasıyönünde alınacak tedbirler ile onarımsürelerini kısaltmak ve silah sistemlerininhazır bulunma oranını artırmak müm-kündür. Ancak, bu tip kaynak artırımları-nın ilave maliyetler doğuracağı

silah sistemleri için ömür devri maliyetive hazır bulunma oranı

12

roketsan dergisi


munda, arızalı alt bileşenin onarılıp ona-rılmaması ile ilgili kararın verilmesi ve buişlemlerin hangi onarım kademesindeyapılacağı sorularının cevabı lojistik des-tek analizi faaliyetleri kapsamında yapı-lan Onarım Seviyesi Analizi (Level ofRepair Analysis (LORA)) ile belirlenir.Onarım Seviyesi Analizi, sistemin ömürdevri süresince lojistik destek faaliyetleri-nin en düşük maliyetle gerçekleştirilmesiamacını gütmektedir.

Faal durumdaki bir silah sisteminin arıza-lanması durumunda ilk olarak bu siste-min tekrar nasıl çalışır durumagetirileceğinin belirlenmesi gerekir. Birarıza ile karşılaşıldığında arızanın çeşi-dine ya da ihtiyaç duyulacak yedekparça vb. ihtiyaçlara bakılmaksızın ilk ola-rak arızalı LRU sistemden sökülür vemevcut ise çalışan bir yedeği ile değişti-rilir. Eğer yedekte çalışır durumda birLRU yok ise o zaman sistem, arıza gide-rilene kadar hizmet dışı kalır. Hizmet dışıkaldığı sürede operasyonda aktif kullanıl-mamasından kaynaklanan ciddi maliyet-ler ortaya çıkacaktır. Bu nedenle sisteminuzun süre hizmet dışı kalması istenen birdurum değildir. Arızanın en kısa za-manda giderilmesi için arızalananLRU’nun neden arızalandığı tespit edilirve onarım için ya LRU’nun kendisi ya daarızalı SRU’su ilgili onarım kademesinesevk edilir. Hangi onarım kademesinesevk edileceği kararı ise yapılan LORA ilebelirlenmektedir. Bazı durumlarda ilgiliparçanın onarımının yapılması yenisi iledeğiştirilmesinden daha maliyetli olabilir.Bu durumda, arızalı parça hurdaya ayı-rılarak elden çıkarılır ve yenisi piyasadantedarik edilir. LRU ile SRU arasında bulu-nan baba oğul ilişkisi nedeniyle SRU’larınonarım seviyeleri ile LRU’ların onarım se-viyeleri tutarlı olmalıdır. Her SRU’nunonarım seviyesi bileşeni olduğu LRU ileeşit ya da yüksek olmak durumundadır.

Yedek Parça Stok Seviyesi

LORA kapsamında verilen kararlara ilaveolarak ömür devri maliyetini direk etkile-yen ve kesinlikle göz önünde bulundu-rulması gereken diğer bir husus dadepolanacak yedek parça miktarlarının

kaçınılmaz bir gerçektir. Bu durum, iş-letme idame maliyetleri ile ürünlerinhazır bulunma oranı arasında bir ödün-leşme olduğunu göstermektedir.

Son yıllarda, özellikle gelişmiş ülke eko-nomilerinde, ömür devri maliyeti, ürün-lerin satın alma kararları için önemli birdeğerlendirme ölçütü olarak kullanıl-maktadır. Sadece tedarik maliyetlerineodaklanmak yerine ihtiyaç sahibi ma-kamlar, satınalma kararlarında ömürdevri maliyetini de değerlendirmektedir-ler. Bu husus, ABD Savunma Bakanlığıtarafından yayınlanmış askeri standart-larda da (MIL-STD-1388-1A) yer almak-tadır. Tedarik edilecek sistemlerin ömürdevri maliyeti önem kazandıkça üreticifirmaların lojistik destek konusundakibakış açılarını değiştirmeleri gerekmek-tedir.

Silah sistemlerinin lojistik ihtiyaçları çeşitlişekillerde karşılanabilmektedir. Bunlar-dan biri de yurt dışında 1990’lı yıllarınbaşından beri uygulanan, Türkiye’de deson dönemde Savunma Sanayii Müste-şarlığı tarafından desteklenen, Perfor-mansa Dayalı Lojistik DestekSözleşmeleri’dir. Bu sözleşmeler aracılı-ğıyla müşteri tarafından belirlenen per-formans hedeflerini karşılayacak lojistikhizmet bir performans paketi olarak satın

alınmaktadır. Performansa Dayalı LojistikDestek Hizmeti bir yandan arzu edilenhazır bulunma oranını sağlamayı hedef-lerken, diğer yandan da bu hizmeti endüşük maliyetle sağlayarak kârlılığı artır-mayı hedefler. Bu tip sözleşmelerin zararetmeden yönetilebilmesi için firmalarınömür devri maliyetini ve istenilen hazırbulunma oranlarının karşılanması içinyapılacak harcamaları iyi bir şekilde he-saplayabilmeleri gerekmektedir.

Onarım Seviyesi Analizi(Level of Repair Analysis (LORA))

Yukarıda yapılan açıklamalardan da an-laşılabileceği gibi hem kullanıcılar hemde üreticiler açısından bir sistemin ömürdevri maliyetinin hesaplanması ve en-küçüklenmesi büyük önem teşkil etmek-tedir.

Ömür devri maliyeti ve hazır bulunmaoranı üzerinde en büyük payı beklenme-dik anlarda karşılaşılan arızalara ait ona-rımlar almaktadır. Maliyet ve zamanaçısından değerlendirildiğinde bu tip arı-zaların en hızlı şekilde ve en düşük mali-yetle giderilmesi için bazı kararlarınalınması gerekmektedir.

Silah sistemlerinde beklenmedik bir za-manda arıza ile karşılaşılması duru-

Şekil 1: Ürün Ağacı Yapısı

13


belirlenmesidir. Herhangi bir arıza ilekarşılaşıldığında arızalanan LRU ilgili ona-rım kademesine gönderilir ve sevk edilenonarım kademesinde onarımı başlatılırya da bir üst onarım kademesine onarımiçin gönderilir. Bu aşamada arızanın ya-şandığı birlik seviyesinde yedekte bulu-nan çalışır durumdaki LRU takılarak ilgilisilah sitemi hizmete döndürülür. Bu gibidurumlar ile karşılaşıldıkça LRU’nun birlikseviyesindeki stok seviyesi azalır. Özelliklesevk süresi ve onarım süresi uzun olanLRU’nun bir süre sonra stoku tükenir.Arıza ile karşılaşılması durumunda birlikseviyesinde stoku bulunmayan LRU birüst seviye bakım kademesinden ya dastok noktasından talep edilir. Üst seviyebakım kademesinde ya da stok nokta-sında çalışır durumda bir LRU mevcut isekullanıcı birliğe sevk edilir. Şayet çalışırdurumda LRU yok ise tedarik talebi açılırve talep karşılanana kadar LRU gereksi-nimi devam eden sistem hizmet dışıkalır. Karşılanamayan talep miktarı art-tıkça sistemlerin hazır bulunma oranı daaynı doğrultuda düşecektir. Yedekte tu-tulan LRU, SRU ve diğer yedek parçala-rın büyük maliyetler doğurmasınedeniyle belirli bir bütçe kısıtı altında eniyi stok miktarlarının belirlenmesi hazırbulunma oranı açısından büyük önemtaşır.

Sonuç ve Değerlendirme

Silah sistemlerinin artan işletme veidame maliyetlerini düşürmek için gele-neksel çözümlere alternatif olarak üreti-len yeni lojistik çözümlerden biri deyukarıda bahsedilen Performansa DayalıLojistik Destek Yaklaşımı’dır. Bu yaklaşımile ihtiyaç makamı tarafından belirli birperformans ölçütü ortaya konur ve üre-tici firma silah sistemlerini bu performansölçütlerine uygun olarak destekler. Hiz-met satışının kârlı olduğu bilinen bir ger-çektir. Bu nedenle üretici firmalar,ürünlerinin lojistik desteğini sağlayarakgelir kazanmak isterler. Çoğu zamanmüşteri tarafından belirlenen perfor-mans ölçütü, sistemlerin belli bir hazırbulunma oranına sahip olması şeklindekarşımıza çıkar. Buna dayalı olarak yürü-tülen Performansa Dayalı Lojistik DestekSözleşmeleri’nin zarar etmeden yönetile-bilmesi için üretici firmalar, lojistik deste-ğini sağladıkları sistemlere yönelik hangihazır bulunma oranı için ne kadar mali-yete katlanmaları gerektiğini bilmek ister-ler. LORA en düşük maliyetli onarımağını araştırırken, belirlenen yedek parçastok miktarları bekleyen talep miktarınıdüşürmeyi amaçlamalıdır. Bekleyentalep miktarını düşürmek için yedekparça stok miktarlarını artırmak gerekir.

Bu da maliyetlerin yükselmesine nedenolur.

Görüldüğü gibi LORA ve yedek parçastok miktarları arasında bir ödünleşmesöz konusudur ki karar vericiler için buödünleşmenin önemi çok büyüktür. Buiki kavram arasındaki ilişkinin sayısal ola-rak belirlenmesi ve aralarındaki ödün-leşme eğrisinin ortaya konulması üreticifirmalara büyük avantajlar sağlayacaktır.Bunun yapılabilmesi için LORA ve yedekparça stok miktarının aynı anda ele alın-ması ve ömür devri maliyeti ile hazır bu-lunma oranlarının eş zamanlı olarakoptimize edilmesi gerekmektedir. Silahsistemlerin lojistik desteğinin belirli bütçekısıtları altında talep edilen hazır bu-lunma seviyesi ile sağlanması gündemegeldiğinde bu yaklaşım büyük önem arzedecektir.

Bu hususlara ilave olarak, PerformansaDayalı Lojistik Destek Yaklaşımı’nın da bukapsamda irdelenmesine gerek duyul-maktadır. Uzun süreleri kapsayan Perfor-mansa Dayalı Lojistik DestekSözleşmeleri, talep edilen performansınhangi maliyetler ile karşılanabileceği so-rusu gündeme geldiğinde, üretici firma-lar açısından büyük belirsizlikleriçermektedir. Bu nedenle, iki kavramarasındaki ilişkinin sayısal olarak ortayakonması Performansa Dayalı Lojistik Des-tek Sözleşmeleri’nin daha belirgin şartlaraltında yönetilmesi açısından büyük katkısağlayacaktır.

İsmail BIÇAKCIBalistik Sistemler EntegrasyonDirektörlüğüKıdemli Uzman Mühendis

Şekil 2: Bakım Ağı Yapısı

roketsan dergisi


14

Dünyadaözelliklehavacılık vesavunmasanayii

sektöründeürünün ve

çalışma ortamının mümkünolan en üst seviyedegüvenilirliğinin sağlanmasıamacıyla uygulananYabancı Madde Hasarı(FOD) önleme çalışmalarıbüyük önem kazanmıştır.

Yabancı Madde Hasarı ÖnlemeNedir?

Ürüne ait olmayan ve hasar verme riskioluşturan her türlü parça, madde veyacisimler Yabancı Madde Döküntüsü ola-rak tanımlanmaktadır.

Bu Yabancı Madde Döküntüleri’ndenkaynaklı ve ürünün performans ve gü-venlik koşullarını olumsuz etkileyen hertürlü hasar ise Yabancı Madde Hasarıolarak tanımlanmaktadır.

Yabancı Madde Hasarını Önleme ise;üretim, test, montaj, paketleme ve sev-kiyat aşamalarında ürünü yabancımadde kaynaklı hasarlardan korumakolarak tanımlanan bir havacılık terimidir.FOD Önleme Programı dünya gene-linde başta hava alanları olmak üzerebirçok yerde kullanılmaktadır. Yabancımadde hasarı; savunma, havacılık veuzay sektörlerinde önemli bir risk kay-

nağı olarak kabul edilmekte, Boeing,Honeywell, Raytheon vb. büyük firma-lar tarafından yaygın olarak kullanılmak-tadır. Son yıllarda önem kazanan bukonu ile ilgili Amerika Birleşik Devlet-leri’nde her yıl Ulusal Havacılık ve UzayFOD Önleme Konferansı yapılmaktadır.

FOD önleme eksikliği, teslim edilen ürü-nün kalitesi ve/veya maliyeti ile ürün vepersonel güvenliği açılarından önemlisorunlara yol açabilmektedir.

Yabancı madde oluşumunu ve riskiniönlemek amacıyla FOD uygulamaları-nın paylaşılması, firma ve tedarikçilerininkalitesini artırmak için gereklidir.

FOD’un Yararları

• Potansiyel riskleri tanımlar,• Risklere göre ürünün/malzemenin

bulunduğu alanların sınıflandırılma-sını sağlar,

• Olası yabancı madde hasarlarındankorur,

foreign object damage prevention (fod) yabancı madde hasarı önleme

• Sürekli temizlik prensibinin yayılma-sını sağlar,

• Kullanılan takımların ve donanımlarınkontrolünü sağlar,

• Yüksek hasar maliyetlerinin ve perso-nel yaralanma olasılığının azalmasınısağlar,

• Ekipman, malzeme ve parçalara aituygun depolama, sevkiyat ve taşıma-nın belirlenmesine yardımcı olur.

Etkili FOD Önleme programını oluştur-mak ve sürdürmek için Şekil 1’de göste-rilen ve proaktif FOD olaylarını ele alan"Sürekli İyileştirme" döngüsü yaklaşımı-nın kullanılması gerekmektedir.

Yabancı maddeler; el aleti, toz, kir, yağ,metal talaşı, kaybolan cıvata, somun,çivi, kurşun ve tükenmez kalem, paket-leme malzemeleri vb. birçok şekil veformda olabilir.

Yabancı Madde (FO) ve Yabancı MaddeDöküntüsü (FOD); yüksek maddi hasarve ölümlerin meydana geldiği, motorhasarlarına, sıvı kirlenmelerine, kontrolvanası arızalarına, yangınlara vb. diğerönemli olaylara sebep olmaktadır.

FOD şirketin mali ve itibar kaybına, bir-çok hata ve arızaya sebep olabilir amahepsinden kötüsü yaralanmaya veinsan yaşamının bile kaybına neden ola-bilir. FOD sebebiyle meydana gelenmaddi kayıplar, yabancı madde hasa-rından kaynaklanan kayıpların %10’unuoluştururken, iş kaybı, itibar kaybı, yara-lanma ve ölümler %90’lık kısmını oluş-turmaktadır.

Yabancı Madde Hasarı (FOD) Örneği;

Şekil 2’de gösterildiği üzere pompaŞekil 1: Sürekli İyileştirme Döngüsü


15

sayı 10 ocak 2017

montajı yapılırken Yabancı Madde (FO)olarak unutulmuş sıkışmış vidalar (sağ-daki resim) FOD’a yol açarak (soldakiresim) görüleceği üzere pompanın pat-layıp kullanılamaz hale gelmesineneden olmuştur.

Küçük parçacıklar bazı ürünler için FODdeğildir, ancak diğer ürünler için ha-taya ve tahribata neden olabileceğin-den Yabancı Madde olarak tanımlanır.Yani FOD nesne ve ürün gereksinimle-rini etkileyen potansiyel hata türü ola-bilir.

Kir ve toz küçük nesneler için FOD’aneden olabilirken, büyük ekipmanlariçin problem olmamaktadır. Bu nedenleFOD engelleme faaliyetleri gerçekleşti-rilirken tanımlama aşamasında birçokfaktör ve değişkenin hesaplanmasıönemlidir.

FOD’un azaltılabilmesi için, mühendislikanalizleri yapılırken Hata Türü ve EtkileriAnalizi (FMEA) ve risk analizi yapılmasıönerilmektedir.

Temel FOD Önleme Adımları

1. FOD kapsamındaki sorumluluklar;Çalışma Alanı Personeli, Kalite SistemPersoneli ve FOD Odak Noktası (Üre-tim ve Proses sorumlusu) olmaküzere üç temel başlıkta oluşturulmuş-tur.

2. Eğitim verilerek çalışanların farkında-lığının artırılması, aktif katılımlarınınsağlanması ve şirket içinde bir kültüroluşturulması amaçlanmaktadır.

3. Alan Yeri/Tipi, Proses Türü, Proses Se-

viyesi ve Proses/Ürün’ün FO/FODoluşturma olasılığına göre alan sınıf-landırılması yapılarak her bir bölgeiçin Şekil 4’te gösterilen farklı kontrolseviyeleri oluşturulmaktadır.

4. Firmaya ve çalışanlarına uygun FODÖnleme yöntemi oluşturulmasıönemlidir. Yerinde kullanılmayanFOD önleme yöntemleri bir süresonra çalışanların bıkkınlığına ve işgücü kaybına yol açar.

5. Yabancı madde/kirlenme durumuFOD tespiti muayenesi sırasında gö-rülürse raporlandırılır ve düzeltici/ön-leyici faaliyet başlatılır.

FOD Oluşumu Önleme Yöntemleri

Ürün gruplarına göre belirlenen proses-lere ait operasyonlar ayrıştırılarak (mon-taj hattı, paketleme hattı vb.), kullanılansarf malzeme kontrolleri yapılarak, belir-lenen bölgelere hazneler yerleştirilerek,potansiyel yabancı maddeler biriktirilipbelirli aralıklarla boşaltılarak FO/FODoluşumu engellenebilir. İlk hedef FODoluşmasını engellemektir ancak FODoluşumunu engelleyemiyorsak yayılma-sının ve hasar vermesinin önüne geç-mektir.

Başlıca FOD Önleme Prensipleri

• Sürekli temizlik prensibi kapsamında,üretim alanında ortaya çıkan parça-cıkların ürüne hasar verme riskinin ol-

Şekil 3: FOD Önleme Süreci

Şekil 4: FOD Alan Sınıflandırması

Şekil 2: Yabancı Madde Hasarı Örneği

roketsan dergisi


16

duğu durumlarda alan hemen temiz-lenir, düşen maddeler kaldırılır, işindevam etmesini engelleyen durum-larda ürün çevresi temizlenir, üretimsonrası muayenede önce ürününçevresi ve her vardiya sonunda üre-tim alanı temizlenir.

• Sarf malzemeler ve ömürlü malzeme-ler kapsamında, sayılabilen ve stokla-nan sarf ve ömürlü malzemelerinkullanılmalarından sonra oluşabile-cek yabancı madde oluşum riskiniengellemek ve/veya en aza indirmek-tir.

• Takım yönetimi kapsamında, üre-tim, test, montaj ve operasyonel or-tamlarda ürüne zarar veren yasaklıaletlerin kontrolü prensibi sağlan-maktadır.

Tüm bu FOD engelleme prensiplerininuygulanması uygun ve zamanında ra-porlamayla ve geri beslemelerle siste-min sürekliliğinin ve iyileştirilmesinindevamlılığıyla tamamlanmış olur. Rapor-lamalar aynı zamanda çalışanların siste-min işlediğine dair somut kanıtlargörmesi ve motivasyonu açısından daönemlidir.

Dünyada sektörün önde gelen büyükfirmaları tarafından titizlikle uygulananFOD önleme uygulamaları Türkiye’debaşta havacılık sektöründe olmak üzereyaygınlaşmaktadır.

Roketsan dört yılı aşkın bir süredir atöl-yelerde ve çalışma ortamlarında verim-liliği artırmak için 5S uygulamalarınısürdürmektedir. FOD önleme faaliyet-leri 5S kapsamındaki çalışma alanlarındaverimlilik çalışmalarına ilave olarak ürü-nün güvenliği ve güvenilirliğine odak-landığından, daha ileri bir teknik olarakgelişmemize katkı sağlayacaktır.

Roketsan bünyesinde FOD önleme faa-liyetlerine pilot projeler kapsamında

başlanmıştır. Yapılan bu uygulamanınbaşarılı olması sonucunda genel talimathazırlanmış, uygulamanın tüm Roket-san’a yaygınlaşması amaçlanmıştır. İle-riki zamanda FOD önlemefaaliyetlerinin tüm Roketsan’a yayılma-sıyla; üretim ve kalitesizlik maliyetlerindegözle görülür bir azalma, iyileştirilmişsüreçlerin uygulanması ve yönetilmesiiçin maksimum fayda elde edilerek Ro-ketsan’ın rekabetçi gücü artacaktır.

Referanslar

• NAS 412 Foreign ObjectDamage/Foreign Object Debris(FOD) Prevention Standart Practise,September 2013

• Site Quality Practise for FOD Pro-cess, Raytheon-Louisville, Septem-ber 2005

• www.ittaerospace.com, Internatio-nal Aerospace Quality Group, Fore-ign Object Debris/Foreign ObjectDamage (FOD) Prevention TrainingProgram.

• http://en.wikipedia.org/wiki/Fore-ign_object_damage

Seda KANCAÜrün ve Süreç KalitesiDirektörlüğüKıdemli Uzman Mühendis

M. Yavuz ERKALÜrün ve Süreç KalitesiDirektörlüğüKıdemli Uzman Mühendis

17

fuar ve organizasyonlarsayı 10 ocak 2017

roketsan farnborough airshow’dagilediği ürün ve yetenekleri ile ilk gün-den büyük ilgi toplamayı başaran Ro-ketsan, üst düzey heyetleri standındaağırlayıp, savunma sanayiinin öndegelen firmalarıyla görüşmeler gerçek-leştirdi.

Roketsan, 11-17 Temmuz2016 tarihleri arasındaFarnborough İngiltere’dedüzenlenen dünyanın enbüyük havacılık fuarlarıarasında yer alan

Farnborough Airshow’akatıldı.

Fuarda dünya devi firmalarla önemli işbirliği anlaşmalarına imza atan ve ser-

Roketsan Ekibi

Airbus Firması Yetkililerinin Standımızı Ziyareti

Brezilya Heyetinin Standımızı Ziyareti

T.C. Milli Savunma Bakan Yardımcısı Şuay ALPAY’ın Standımızı Ziyareti

kokpit.aeroFarnboroughShowdaily

Sabah

18

roketsan dergisi

fuar ve organizasyonlar

Airbus Defence and Spaceve Roketsan, Airbus C295WKeşif ve Nakliye Uçağı’ndakiçeşitli silah sistemlerininbirleştirilmesi konusunda biriş birliği anlaşması imzaladı.

Farnborough Airshow’da imzalanan an-laşma çerçevesinde, Roketsan’ın mevcutürün yelpazesindeki çeşitli silahların ta-sarım, montaj ve ilk test aşamaları konu-sunda iş birliği gerçekleştirilecek.

Lazer Güdümlü CİRİT Füzesi, Lazer Gü-dümlü Uzun Menzilli Tanksavar Füze L-UMTAS ve Lazer Güdüm Kiti TEBER;C295W’ya entegre edilecek sistemlerarasında bulunuyor.

Gelecek dönemde başlayacak çalışma-larda, Airbus Defence and Space’in ge-liştirme uçağı kullanılarak silah taşıma vefırlatma denemeleri de yapılacak.

Airbus Defence and Space Askeri UçakBaşkanı Fernando ALONSO, “C295Wiçin yeni uygulamaların geliştirilmesine

devam etmek ve piyasadaki lider konu-munu muhafaza etmesini sağlamak içinmevcut sistemlerimizi güçlendirme ko-nusunda son derece kararlıyız” dedi.

Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı EminALPMAN, “Uygun maliyetli, genel amaçlıuçaklara yönelik küresel talebin karşılan-ması konusunda bir fırsata sahibiz. Dostve müttefik ülkelerin silahlı kuvvetlerineyeni çözümler sunmak için Airbus De-fence and Space ile Roketsan’ın ürünyelpazesi ve kanıtlanmış uzmanlığını bir-leştirmeye hazırız.” dedi.

airbus defence and space ve roketsan’dan,c295w iş birliği anlaşması

Roketsan ve Sierra NevadaCorporation (SNC),havacılık ve uzay alanındageniş iş birliği alanlarınınaraştırılması konusundaFarnborough Airshow’da işbirliği anlaşması imzaladı.

Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı EminALPMAN, “İki şirket arasında güçlü yönler-den yararlanılması konusundaki fırsatlarıaraştıracağız. Potansiyelimizin, uzmanlığı-mız ile birlikte daha ileriye ulaşmamızaimkân vereceğine inanıyoruz.” dedi.

roketsan ve sierra nevada corporation iş birliğianlaşması imzaladı

19


Lockheed Martin (NYSE:LMT) ile Roketsan, F-35programının Türkiye ayağıkapsamında JSF uyumluHassas Güdümlü Akıllı FüzeSOM-J’nin geliştirmesürecini tamamlamakamacıyla yeni bir anlaşmaimzaladı.

SOM-J’nin geliştirilmesine yönelik ortakçalışmalar 2014’te başladı. SOM-J; hemF-35’in iç istasyonlarında hem de bazısavaş uçaklarının dış istasyonlarında akıllı

silahlar için kullanılmak üzere birliktegeliştirilip üretilecek.

Anlaşma kapsamında, nihaiürün geliştirme, entegrasyonve test desteği konularında işbirliği yapılarak kalifikasyonsüreci 2018 yılının başlarındagerçekleştirilecek.

Roketsan Yönetim Kurulu Baş-kanı Emin ALPMAN; “Savaşuçaklarının büyük değişimlergeçirdiği bu dönemde F-35,sahip olduğu kabiliyetler ve tek-nolojiler ile standartları belirle-yebilecek konumdadır.

Hedeflerini büyük hassasiyetle vura-bilme, beka ve manevra kabiliyetlerinigeliştirerek SOM-J’yi, farklı görevler içinoptimum çözümler sunan ve tercih edi-len bir silah sistemi olarak sunmak isti-yoruz. Bugün attığımız bu adımlaLockheed Martin ile olan ortaklığımızıçok daha ileriye taşıyacağız.” dedi.

Törende söz alan Lockheed Martin Mis-siles and Fire Control firması Başkan Yar-dımcısı Frank St. JOHN; “LockheedMartin ve Roketsan arasındaki ortaklık,uzak mesafelerden hedefleri büyük has-sasiyet ile vurma kabiliyetine sahip sonderece etkili bir silah elde edilmesini sağ-

layacaktır. İç istasyon-larında taşınabilmeözelliğine sahip bufüzenin sadece F-35müşterilerinin değil,aynı zamanda onudış silah istasyonla-rında kullanmak is-teyen müşterilerinde ilgisini çekece-ğini düşünüyo-ruz.” dedi.

MSI

lockheed martin ve roketsan, f-35 programıkapsamında som-j füzesini geliştirmek için güçbirliğine devam ediyor

mspo fuarı’nda en iyi stant ödülü roketsan’ın Roketsan, 6-9 Eylül 2016tarihleri arasındaPolonya’da düzenlenenMSPO Fuarı’na katılımsağladı.

Katar Silahlı Kuvvetleri Yetkilisinin Standımızı ZiyaretiEn İyi Stant Ödülü Töreni

MSPOWojsko I Technika

MSPOShow Daily

Polonya Heyetinin Standımızı Ziyareti SSM Heyetinin Standımızı Ziyareti

dında Polonya, Suudi Arabistan, Katarve Amerika gibi çeşitli ülkelerin delegas-yonlarını ağırladı.

30 ülkeden yaklaşık 600 firmanın katılımsağladığı MSPO Fuarı’nda “UluslararasıEn İyi Stant Tasarımı Ödülü”ne layık gö-rülen Roketsan, fuar süresince stan-

20

roketsan dergisi


21


roketsan aad fuarı’nda

Güney Afrika Heyetinin Standımızı Ziyareti

BAE Heyetinin Standımızı Ziyareti

Nijerya Heyetinin Standımızı Ziyareti

Güney Afrika Bakan Yardımcısı Kebby MAPHATSOE’ninStandımızı Ziyareti

AADShow Daily

başta olmak üzere, Güney Afrika, Sene-gal, Birleşik Arap Emirlikleri, Nijerya, İran,Pakistan ve Senegal gibi çeşitli ülkelerindelegasyonları bulunuyor.

Roketsan 14-18 Eylül 2016tarihleri arasında Pretorya,Güney Afrika’dadüzenlenen AAD 2016Fuarı’nda son teknoloji

ürün ve sistemlerinisergiledi.

Roketsan standını ziyaret edenler ara-sında T.C. Milli Savunma Bakan Yardım-cısı Şuay ALPAY ve beraberindeki heyet

22

roketsan dergisi


roketsan adex fuarı’nda göz doldurdu

Asian DefenceTechnology

ADEX Exhibtion News

Azeri DefenceADEX

Roketsan Ekibi

Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir HASANOV’un Standımızı Ziyareti

BAE Savunma İşlerinden Sorumlu Devlet BakanıMohammed Ahmed Albowardi ALFALACY’nin Standımızı Ziyareti

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sn. İlham ALİYEV veBeraberindeki Heyetin Standımızı Ziyareti

ederek ürün ve sistemler hakkında bilgialdı.

Roketsan’ın ağırladığı heyetler arasındaBAE, Bosna Hersek, Kuveyt gibi çeşitli ül-kelerin delegasyonları da bulunuyor.

T.C. Milli Savunma Bakanı Fikri IŞIK, MilliSavunma Bakan Yardımcısı Şuay ALPAYve Savunma Sanayii Müsteşarı Prof. Dr.İsmail DEMİR, fuarın açılışına katılım sağ-layarak Roketsan standını ziyaret etti. Evsahibi ülke Azerbaycan’dan Cumhurbaş-kanı Sn. İlham ALİYEV ve çok sayıda üstdüzey yetkili Roketsan standını ziyaret

Roketsan, 27-30 Eylül 2016tarihleri arasında Bakü,Azerbaycan’da bu yıl ikincisidüzenlenen ADEXFuarı’nda güçlü ürünportföyü ile dikkat çekti.

23


roketsan ausa fuarı’nda

aldığı fuarda Roketsan tarafından yeniiş birliklerine yönelik önemli görüşmelergerçekleştirildi.

Roketsan, 3-5 Ekim 2016tarihlerinde, Vaşington DC,Amerika BirleşikDevletleri’nde düzenlenenAUSA 2016 Fuarı’na katılım

sağladı.

Son teknoloji ürünlerini sergileyen Ro-ketsan birçok üst düzey delegasyonaürünler ve projeler hakkında bilgi verdi.Savunma sanayii sektör devlerinin yer

T.C. Vaşington Buyukelçisi Serdar KILIÇ’ın Standımızı Ziyareti Vaşington Askeri Ataşesi Tuğg. Umut YILDIZ’ın Standımızı Ziyareti

Honeywell Firma Yetkililerinin Standımızı Ziyareti Raytheon Firma Yetkilisinin Standımızı Ziyareti

Roketsan Ekibi Standımızın Genel Görünümü

24

roketsan dergisi


roketsan uzak doğu’da

düzey delegasyonlarına ürün ve yete-neklerini sundu.

Roketsan, 2-5 Kasım 2016tarihleri arasındaEndonezya’da düzenlenenINDODEFENCE Fuarı’na4’üncü kez katılım sağladı.

Fuarda son teknoloji ürünlerini sergile-yen Roketsan; Endonezya, GüneyKore, Suudi Arabistan ve Pakistan’ın üst

Suudi Arabistan Heyetinin Standımızı Ziyareti

IndodefenceShow Daily

Standımızın Genel Görünümü

JanesIndodefence

Çin Heyetinin Standımızı Ziyareti

Guney Kore Heyetinin Standımızı Ziyareti

25


roketsan high tech port fuarı’nda

Savunma ve havacılık sektöründen firma-ların yer aldığı fuarda Roketsan, çeşitli üstdüzey delegasyonları standında ağırla-yarak son teknoloji ürünleri ve kabiliyet-leri üzerine tanıtım ve sunumlargerçekleştirdi.

Roketsan, Müstakil İşAdamları Derneği’nin(MÜSİAD) 9-12 Kasım 2016tarihleri arasında CNR Expo

Center, İstanbul’dadüzenlediği High Tech Portby MÜSİAD Fuarı’na katılımsağladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat ALBAYRAK'ın Standımızı Ziyareti Savunma Sanayii Musteşarı Prof. Dr. İsmail DEMİR'in Standımızı Ziyareti

MÜSİAD Başkanı Nail OLPAK'ın Standımızı Ziyareti Endonezya Heyetinin Standımızı Ziyareti

Online ShowDaily News

Avustralya Heyetinin Standımızı Ziyareti

26

roketsan dergisi


roketsan ideas fuarı’nda

Pakistan Heyetinin Standımızı Ziyareti

T.C. Donanma Komutanı Veysel KÖSELE ve Hava Kuvvetleri LojistikKomutanı Yılmaz ÖZKAYA’nın Standımızı Ziyareti

Avustralya Heyetinin Standımızı Ziyareti

Pakistan Başbakanı Nawaz SHARIF ve Savunma Üretim BakanıRana Tanveer HUSSAIN’in Standımızı Ziyareti

IDEASShow Daily

Roketsan 22-25 Kasım2016 tarihleri arasındaKaraçi, Pakistan’dadüzenlenen IDEAS 2016

Fuarı’nda son teknolojiürün ve sistemlerinisergiledi.

Roketsan standını ziyaret edenler ara-sında Pakistan, Avustralya, Ürdün gibiçeşitli ülkelerin delegasyonları bulunu-yor.


27

sayı 10 ocak 2017

ile iş birliği görüşmeleri gerçekleştirdi.

ankara savunma ve havacılıkta endüstriyel iş birliğigünleri (ossa icdda)Roketsan, 11-13 Ekim 2016tarihleri arasında, üreticilerve satın almacılar içintedarik zinciri odaklı iş birliğive iş fırsatları yakalamakamacıyla oluşturulan birplatform olan AnkaraSavunma ve HavacılıktaEndüstriyel İş BirliğiGünleri’ne katılım sağladı.

Üç gün süren etkinlik kapsamında Ro-ketsan, birçok ulusal ve uluslararası firma

Roketsan, 27-28 Eylül 2016tarihlerinde CongresiumAnkara’da düzenlenen“5’inci Özel Sektör Ar-GeMerkezleri Zirvesi”ne katılımsağladı.

İki gün boyunca devam eden etkinli-ğin ilk gününde, Bilim, Sanayi ve Tek-noloji Bakanı Dr. Faruk ÖZLÜ,Roketsan standını ziyaret ederek ileriteknoloji ürünler ve sistemler hakkındadetaylı bilgi aldı.

roketsan ar-ge merkezleri zirvesi’nde

içeren bildirilerin tartışılması, ulusal stra-teji ve politika düzeyindeki önceliklerinaçılış oturumu ile panellerde yönetseldüzeyde değerlendirilmesi amacıyla dü-zenlenen SAVTEK Kongresi’ne katılımsağladı.

Genel Müdürümüz Selçuk YAŞAR’ın açı-lış oturumunda konuşma yaptığı kong-renin kapanış oturumunda GenelMüdür Yardımcısı ve Operasyonlar veEnerjik Sistemler (OES) Grup BaşkanıHayri TORUN’a plaket takdim edildi.

Roketsan; 12-14 Ekim 2016 tarihleri ara-sında TSK, üniversite ve savunma sana-yii temsilcilerinin biraraya gelmesi,

savunma teknolojilerine yönelik mü-hendislik, temel bilimler ve yönetim bi-limleri alanlarında Ar-Ge çalışmalarını

savtek 2016

28

roketsan dergisi


Konferans, sempozyum, eğitim program-ları, ulusal ve uluslararası iş görüşmeleri-nin gerçekleştirildiği etkinlikte Roketsanstandını Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanıDr. Faruk ÖZLÜ ziyaret ederek ürün vesistemlere yönelik bilgi aldı.

roketsan global satshow’daGlobal SatShow, 29-30Kasım 2016 tarihlerindeİstanbul Haliç KongreMerkezi'nde gerçekleştirildi.

Roketsan, 7-8 Kasım 2016tarihleri arasında, ODTÜKültür ve KongreMerkezi’nde düzenlenen3’üncü Kara SistemleriSemineri’ne oturumsponsoru olarak katılım

sağladı.

Etkinliğin ilk günü, Yapısal Analiz ve TestLideri Tarık OLĞAR “ÇNRA Silah SistemiFırlatma Aracı Yapısal Tasarım SürecindeAnaliz ve Test Çalışmaları” konulu birsunum gerçekleştirdi.

Roketsan, 15-17 Kasım2016 tarihlerinde Prag ÇekCumhuriyeti’ndegerçekleştirilen “CombatHelicopter” Konferansı’nakatılım sağladı.

Başta Doğu Avrupa ülkeleri olmak üzerebirçok ülkenin silahlı kuvvetlerinden tem-silcilerin katılım sağladığı konferansta Ro-ketsan, helikopter platformlarına yönelikürün ve sistemlerini sergiledi.

roketsan 3’üncü kara sistemleri semineri’nde

Türkiye İhracatçılar Meclisitarafından düzenlenenTürkiye İnovasyon Haftası,8-10 Aralık 2016tarihlerinde İstanbul’dagerçekleşti.

Kamu kurum ve kuruluşlarının temsilci-

leri, iş adamları ve üniversiteler ile inovas-yon alanında uzman konukların yer al-dığı etkinlikte Roketsan, ürün veyetenekleriyle katılımcıların beğenisinitopladı.

Üç gün süren etkinlikte, T.C. EkonomiBakanı Nihat ZEYBEKCİ, Roketsan stan-dını ziyaret ederek ürün ve sistemler hak-kında bilgi aldı.

roketsan, türkiye inovasyon haftası’nda

roketsan “combat helicopter” konferansı’nda

29


Türkiye Kalite Derneği(KalDer) tarafından 6 Ekim2016 tarihinde ODTÜKültür ve KongreMerkezi’nde düzenlenenKalite Çemberleri PaylaşımKonferansı’nda, RoketsanBalistik Sistemler FüzeEntegrasyon Kaizen Ekibiyaptıkları sunumla beğenitopladı.

Konferansta yapılan sunuma, GenelMüdür Yardımcısı ve Balistik Sistemler(BLS) Grup Başkanı Yavuz AKA, Ürün veSüreç Kalitesi Direktörü Ercan KANSU,İnsan Kaynakları ve Eğitim DirektörüDevrim SİMAV UYSAL ve Kalite SistemYönetimi Müdürü Yavuz AKKURT katıldı.

KalDer’in 19’uncu kez gerçekleştirdiğiKalite Çemberleri Paylaşım Konferan-sı’nda Roketsan’ı temsilen BLS Entegras-yon Direktörlüğü bünyesindeki FüzeEntegrasyon Birimi’nden Kenan ÖZYER,Fahrettin GÖRÜR, Metin BAL, MustafaÖZKAN ve Selahattin PEHLİVAN ile Ürünve Süreç Kalitesi Direktörlüğü bünyesin-deki Kalite Sistem Yönetim Müdürlüğün-

den Serkan ERDURAL ve Merih BÜYÜK-SEYMEN’in oluşturduğu yedi kişilik ekipçalışmalarını sundu.

Farklı atölyelerde gerçekleştirilen birçokproje içinden seçilen “Füze Kanat Komp-lesi Üretim Verimliliğinin Artırılması” baş-lıklı proje, Kaizen felsefesine uygunolarak BLS Entegrasyon Atölyesi teknis-yenleri tarafından “Roketsan Öneri Sis-temi” aracılığıyla bildirilerek tamamlandı.

2015 yılı Mart ayında başlatılan ve Mayısayında tamamlanan projede üretimoperasyonları yalınlaştırılmak suretiyle iş-çilik, 79.5 adam x saatten, 22.4 adam xsaate düşürüldü ve kazanç sağlandı.

roketsan kaizen ekibi kalder’de

30

roketsan dergisi

roketsan’dan haberler

Türkiye’nin önemlifirmalarının üst düzeyyöneticileri ve CHRO’larınıbuluşturan CHRO Summitve En Etkin 50 CHRO ÖdülTöreni, 15 Kasım 2016tarihinde BMI (BusinessManagement Institute)koordinasyonundaİstanbul’da gerçekleştirildi.

İnsan Kaynaklarının artan önemine veetkisine odaklanan zirveye, Yönetim Ku-rulu Başkanı Emin ALPMAN, Yönetim

Kurulu Başkanı Vekili Ergüder TOPTAŞ,İnsan Kaynakları ve Eğitim DirektörüDevrim SİMAV UYSAL ve İnsan Kaynak-ları Müdürü İklim KESKİNTAŞ katılım gös-terdi.

Etkinlik kapsamında Teşvik ve Takdir Me-kanizmalarına Dair Pratik Uygulamalar,İşveren Markasında Kritik Başarı Faktör-leri vb. konularda oturumlar düzenlene-rek; Yönetim ve İcra Kurullarında İK’nınRolü, Yetenek Savaşlarında Yeni DönemYetenek Kazanımı, Yetenek Yönetimi, Şir-ket Bağlılığı Sağlama ve Yetenek Geliş-tirme, İş’te Gelecek Endüstri 4.0 & İK’daDijitalleşme Etkisi gibi konularda panel-ler gerçekleştirildi.

chro summit 2016 ve en etkin 50 chro ödül töreni

Dünyanın önde gelen füzeşirketlerinden ABD’deyerleşik Raytheon firması ileRoketsan arasında sözleşmeimzalandı.

ESSM Projesi’nde uzun zamandırdevam etmekte olan iş birliği kapsa-mında ilave mekanik, kompozit ve ener-

jik alt komple üretimini içeren sözleşme,firmaya yapılan ziyaret sırasında imza-lanmış olup, 2017 ve 2018 yılları tesli-matlarını içeriyor.

Yönetim Kurulu Başkanı Emin ALPMAN,Genel Müdür Selçuk YAŞAR ve GenelMüdür Yardımcısı ve OES Grup BaşkanıHayri TORUN’dan oluşan heyet,4 Kasım 2016 tarihinde Raytheon firma-sının Tucson, Arizona’da bulunan tesis-lerini ziyaret ederek şirketin üst düzey

roketsan raytheon ile sözleşme imzaladıyöneticileriyle görüşmelerde bulundu.Raytheon yöneticileri Roketsan ile yürü-tülmekte olan iş birliğinden memnuni-yetlerini bildirerek ilişkilerin geliştirilmesinitalep etti.

Ayrıca, Roketsan’ın Raytheon‘ın enerjiksistemler konusunda çözüm ortağıolmak istediği hususu üst düzeyde ya-pılan görüşmelerde gündeme getirile-rek Raytheon tarafından da olumluolarak değerlendirildi.

Dünyanın ileri teknoloji ve teknik sera-mik alanlarında önemli malzeme geliş-tirme kaynaklarından birisi olan ABD’deyerleşik Coorstek firması tesislerinde, Ro-ketsan Yönetim Kurulu Başkanı EminALPMAN, Genel Müdür Selçuk YAŞAR

ve Genel Müdür Yardımcısı ve OESGrup Başkanı Hayri TORUN; 3 Kasım2016 tarihinde incelemelerde bulundu.

Bu kapsamda kompozit zırh üretimle-rinde kullanılmak üzere malzeme temini

dahil; ABD, Türkiye ve üçüncü ülkeleriçin birlikte zırh malzemesi geliştirilmesihususlarını içeren bir iş birliği anlaşması(MoU) imzalandı.

roketsan altay tankı zırh sistemi içincoorstek ile masaya oturdu

31

roketsan’dan haberlersayı 10 ocak 2017

“Savunma Sanayii için Araştırmacı Yetiş-tirme Programı (SAYP)”, Savunma Sana-yii Müsteşarlığının yönlendirmesiyle;savunma sanayii şirketleri ile üniversite-ler arasındaki bilgi transferinin daha sis-tematik hale getirilmesi, savunmasanayii şirketlerinde çalışanlar tarafın-dan ünivesitelerde yapılan lisansüstütezlerin şirketlerin Ar-Ge ihtiyaçlarına yö-nelik olacak şekilde yapılandırılması ve

savunma sektörünün öncelikli alanla-rına yönlendirilmesi, lisansüstü eğitimalacak olan öğrencilerin, savunma sa-nayii şirketleri tarafından sağlanan ola-naklarla savunma alanında nitelikliAr-Ge elemanı olarak yetiştirilmesi amaç-larıyla sürdürülüyor.

Savunma Sanayii Müsteşar YardımcısıDr. Celal Sami TÜFEKÇİ ve Çankaya Üni-

sayp’ta yeni imzalar atıldı

Roketsan; Universum firması tarafın-dan gerçekleştirilen ve Harvard Busi-ness Review Türkiye’nin Eylül ayındayayınlanan araştırmada, Mühendis-lik/IT alanında, aralarında Google,Microsoft, Apple gibi dünyaca ünlüşirketlerin de yer aldığı 100 firmaarasında “Öğrencilere Göre Tür-kiye’nin İdeal İşverenleri 2015” sıra-lamasında, 9’uncu sırada yer alıyor.

Farklı sektörlerden dünyaca ünlü şirket-lerin bulunduğu listede ilk 10’da yer al-ması, Roketsan’ın genç mühendisadayları arasında tercih edilen ve çalış-mak için hedeflenen bir firma olduğunun önemli bir göstergesidir.

Roketsan, milli değerlerine bağlı, yüksekeğitim düzeyine sahip, çalışkan ve inan-çlı personeli ile tarihinden aldığı güçlesektörde güvenilir ve tercih edilir bir iş-veren markası olma yolunda dahaönemli adımlar atacaktır.

versitesi Rektörü Prof. Dr. Hamdi MOL-LAMAHMUTOĞLU ile firmaların üstdüzey yöneticileri, akademisyenler veöğrencilerin de katılım sağladığı tö-rende yeni imzalar; SSM, Çankaya Üni-versitesi, Roketsan, Aselsan, Tusaş,Havelsan, Anova, Bites, Nurol Makinave STM tarafından 10 Ekim 2016’daÇankaya Üniversitesi Merkez Kampü-sünde atıldı.

roketsan, 2016 ideal işverenleraraştırması’nda 9’uncu sırada

HarvardBusiness Review

32

roketsan dergisi


İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mühen-dislik Bölümü öğrencilerinin gönüllügrup çalışmaları gerçekleştirdiği birtakım olan İTÜ PARS Roket Grubu, 2012yılından beri yapmış olduğu çalışmalarkapsamında özgün motor kovanı üre-timi, fırlatma rampası inşası, yapısal an-lamda gerekli malzemelerin temini ilebirlikte birçok sistem tasarımının gerçek-leştirilmesi ve raporlama faaliyetlerininsürdürülmesi konularında çalışmalarınadevam ediyor.

Geçmiş yıllarda Roketsan bünyesinde

yaptıkları staj kapsamında kendi roketmotorlarını başarı ile tasarlayan PARSRoket Grubu, 2015 yılında Roketsan’ındesteğiyle birlikte üretim çalışmalarını ta-mamladı.

Türkiye'nin ilk yüksek itkili öğrenci tasa-rımı katı yakıtlı motor kovanını ve yakıtınıüreten ilk takım olmakla birlikte Türki-ye’nin ilk Uluslararası Sivil Roketçilik Ser-tifikası Seviye 2’yi elde etti.

PARS Roket Grubu, 2016 yılında, tümdünyadan saygın üniversitelerin yer al-

dığı "Intercollegiate Rocket EngineeringCompetition" yarışmasına gelişmiş kate-goride katılan ilk Türk takımı olarak Tür-kiye'nin öğrenci tasarımı, herhangi biralevli bileşen içermeyen, tamamen elek-tromekanik ayrılma sistemine sahip ilk ikikademeli roketini inşa ederek yarıştı. Ya-rışma sırasında başarılı bir kalkış ve stabilbir uçuşun yanı sıra başarılı bir kurtarmada yaparak MIT ve Yale gibi saygın üni-versiteleri geride bıraktı. İTÜ Pars RoketGrubu, sıralamada ülkemizi Kanada’dansonra derece elde edebilen ikinci ülkekonumuna getirerek 6’ncı sıraya yerleşti.

Grup, 2017 yılında yarışmaya yine ilklerigerekleştirecek bir tasarım ile katılmayıplanlıyor. Roketsan olarak uzun yıllardırdestek sağladığımız PARS Roket Gru-bu’na başarılar diliyor, yaptıkları çalışma-larla gurur duyuyoruz.

itü pars roket grubu’naroketsan’dan tam destek

problemleri olabildiğince küçük parça-lara ayırarak, yalın olarak çözüzyoruz.Bunları çözerken sürecimizin diğer aşa-malarında da olduğu gibi iteratif bir yak-laşım benimsiyoruz. Her problem içinbirden fazla çözüm üretip en iyi olanıtatminkâr olana kadar geliştiriyoruz.Daha sonra teker teker bulduğumuz altproblemlerin çözümlerini bütünleşik birbiçimde çalışabilecek şekilde tek bir sis-teme entegre etme süreci başlıyor. Yazı-lım olarak geniş bir yelpaze kullanıyoruz.

Neden Pars Roket Grubu’nda yeralmak istediniz?

Bütün bölümleri mühendislik olan birüniversitenin öğrencileri olarak, mühen-disliğe de ilgi duyuluyorsa bunun gibibir proje takımının içinde yer almakbizim için kaçınılmazdı. Ekibimizin bütünüyeleri kelimenin tam anlamıyla roket-lere ve ekstrem mühendislik uygulama-larına aşık bireylerdir. Bundan dolayıderslerde görülen teorik bilgilerin mü-

hendislik perspektifinde, en zorlu koşul-lara dayanacak şekilde uygulama imkânısunan “PARS Roket Grubu” bizim için eşibenzeri bulunmaz bir seçenek oluyor.

Roket tasarım problemine yaklaşı-mınız nasıl oluyor? Kullandığınızyazılımlar neler?

Problemlere ilk yaklaşımımız hedefi tamolarak belirlemek oluyor. Bundan sonrazorlu hedefleri ulaşılabilir kılmak için

pars roket grubu’na sorduk…

sayı 10 ocak 2017


33

Roket tasarı-mında mühen-dislik açısından

baktığınızda sizi ençok neler zorluyor?

Sınır şartlarını bildiğimiz problemlereçözüm üretmek bizi zorlamıyor. Dört yıl-lık proje ekibimizde olan tasarım açısın-daki en büyük mücadeleler dışarıdantedarik edilmesi gereken parçalarda veliteratürde örneği olmayan kendi siste-mimize terzi işi bir çözüm üretmek iste-diğimiz durumlarda yaşanıyor.Birincisinde maalesef eski yıllarda Türki-ye’de üretemediğimiz, dışarıdan getir-mek zorunda kaldığımız parçalaroluyordu ve bu parçaların toleranslarıbelli olmuyordu. Tasarımların bir sonrakiaşamaları tedarik sağlanana kadar yapı-lamıyordu. Bu da bizi zamansal sıkıntı-lara sokuyordu. İkinci büyük problemgenel olarak sınır şartlarını bilmediğimizdurumlara yönelik standart olmayan ta-sarımlar yapılması gerektiği zamanlardaortaya çıkıyor. Örneğin, yanma odasınınbasıncını ölçmek için kullanılacak basınçduyargalarının sisteme montajı bizi ol-dukça zorlayan bir konuydu.

Uçak, helikopter gibi amatör sevi-yede parça tedariki görece basit sis-temler yerine roket/füze sistemlerigibi parça tedariki zor sistemlerle ilgi-lenmenizin temel nedenleri nelerdir?

Biz her zaman zor olanın peşinde koşanbir ekibiz. Yeni ekip arkadaşları alırken detemel olarak insanların normalde kaça-cağı hedeflerin peşinde koşan arkadaş-lara olumlu bakıyoruz. Ekiparkadaşlarımız, basit sistemlerle uğraş-maktan tatmin olmayıp, ülkemizde üni-

versite çapında roketçiliğin öncüleri ol-maktan gurur duyduklarından dolayı ro-ketçilikle ilgilenmektedir. Zatenokulumuzun en eski takımlarından biriolmamızı da buna borçluyuz. Diğerbütün takımlar kendilerini yarışma takımıolarak nitelendirirken biz kendimizeproje takımı olarak bakıyoruz. Bundandolayı yarışmalarda kullanılamayacakteknolojileri de kendi imkânlarımızla ta-sarlayıp üretmeye uğraşıyoruz. Bu pers-pektif doğrultusunda İTÜ PARS RoketGrubu, ülkemizdeki ilk öğrenci tasarımıve üretimi hibrit roket motoru tasarlayıpateşledi. Aynı şekilde kanatçık kontrolü ileirtifa kontrolü için çalışmalara devam et-mekteyiz.

Türkiye’de tedarik etmekte en çokzorlandığınız parçalar nelerdi?

Katı yakıt ve istediğimiz çapta ve cidardaüretilecek gövde bulmakta ve tedarik et-mekte çok zorlanıyoruz. Yine çift çıkışlıbasınçlı tank üretimi konusunda halabüyük sıkıntı çekiyoruz.

Deneme yaparken atış alanı bul-makta zorlanıyor musunuz? Büro-kratik engellerle karşılaşıyormusunuz?

Ülkemizde öğrenci yapımı ilk fırlatmarampasını üretmemize karşın maalesef kibu güne kadar çok sınırlı sayıda atışyapma fırsatı bulduk. Bürokratik engelleriaşmak çok zor oluyor. Aşıldığında da be-lirli bir irtifa sınırı oluyor ki bu sınır bizimsistem kapasitemizin beşte biri olduğun-dan henüz tam ölçekte bir deneme ya-pamadık. Geçen sene ülkemize, ülkebazında ikinciliği getirdiğimiz Üniversite-ler Arası Roket Mühendisliği Yarışma-

sında (IREC) kullandığımız “İstiklal” adlı ro-ketimizin ilk atışını yarışma sırasında ger-çekleştirdik. Buna rağmenhedeflediğimiz gibi 0,84 Mach hıza ve11.254 feet’e çıktı. Bu sene ülkemizdeatış yapmayı planlıyoruz.

Roket tasarım ve üretimi mühendisolarak size mesleki tatmin sağlıyor mu?

Roket tasarımı ve üretimi bizim deyim ye-rindeyse âşık olduğumuz bir konu ol-duğu için bizlere kesinlikle mesleki tatminsağlıyor. Canlıların dayanamayacağı yük-sek ivmelere çıkan sistemleri tasarlayıp,gözünüzün önünde gök gürültüsündendaha şiddetli bir sesle sizden uzaklaşma-sını izlemek bizim için paha biçilmez birmanzara. Uçuş esnasında tasarladığımızbütün alt sistemlerin çalışmasını ve roke-tin durumunu telemetri ile görmek bizebaşka hiçbir mesleğin sağlayamayacağıbir tatmin sağlıyor.

Roket gönüllüleri olarak Roket-san’ın çalışmalarını takip ediyor mu-sunuz?

Roketsan bizim birçok konuda doğrudanörnek aldığımız ve ülkemizde bu konuylauğraşan tek kuruluş. Bundan dolayı Ro-ketsan’ın çalışmalarını doğrudan takipediyoruz.

Bugüne kadar roketler ile ilgili çalış-malarınız sonucunda bu alanda birkariyere devam etmeyi düşünüyormusunuz?

Birçok ekip üyemiz mesleklerine roketveya roket alt sistemleri tasarım mühen-disi olarak devam etmek istiyor.

Roketsan’da aday mühendis/mü-hendis olarak çalışmayı istiyor mu-sunuz?

Birçok ekip üyelerimiz Roketsan’da stajyapmak ve meslek hayatlarına Roket-san’da devam etmek istiyor. Aday mü-hendislik İstanbul’dan gidip gelmek zorolduğundan çok tercih edilmese de Ro-ketsan’da mühendis olarak çalışmak bir-çoğumuzun hayallerini süslüyor.

roketsan dergisi

34

rafından düzenlenen Türkiye Mühendis-lik Kariyer Fuarı (TÜMKAF 2016) 14-15Kasım 2016 tarihlerinde İstanbul’da ger-çekleştirildi.

Roketsan standını ziyaret eden öğrenci-lere ve yeni mezunlara işe alım süreç-leri, çalışma alanları, staj, adaymühendislik, RockET Programı detaylarıaktarıldı.

ODTÜ Kariyer Fuarı

ODTÜ Kariyer Planlama Merkezi tarafın-dan 3-4 Kasım 2016 tarihlerinde gerçek-leştirilen ODTÜ Kariyer Fuarı’na katılımsağlayan Roketsan, standında baştagenç mühendis adaylar olmak üzerefarklı bölümlerde okumakta olan pekçok öğrenciyi ve yeni mezunu ağırladı.

Staj, aday mühendislik, RockET (Engi-neering Trainee) Programı ve işe alımkoşulları hakkında detaylı bilgilerin pay-laşıldığı etkinlikte, Roketsan standına ilgioldukça büyüktü.

TÜMKAF 2016

Kariyer ve Yetenek Yönetimi Derneği ta-

kariyer fuarlarında genç yetenekler ilebuluşmaya devam ediyoruz…

ODTÜ Kariyer Fuarı

TÜMKAF 2016

lum genelinde toplumsal cinsiyet eşitli-ğinin sağlanması için dikkate almalarıgereken önemli noktaları sunuyor.

Dünya çapında 1.200’den fazla imzacısıbulunan platformda Türkiye, en fazlaWEPs imzacısına sahip olan üçüncü ül-kedir.

Yönetim Kurulu Başkanımız Emin ALP-MAN’a bu imza ile toplumsal cinsiyeteşitliğine gösterdiği duyarlılık için teşek-kür ediyoruz.

Roketsan; kadınların, tümsektörlerde ve her düzeyde,ekonomik yaşamın içindeyer alabilmelerini sağlamakamacıyla çalışmalarınıyürüten KadınınGüçlenmesi Prensipleri

(Women’s EmpowermentPrinciples - WEPs) platformuimzacıları arasında yeralıyor.

2010 yılında Birleşmiş Milletler Küresel İl-keler Sözleşmesi (UN Global Compact)ve Birleşmiş Milletler Toplumsal CinsiyetEşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi (UNWomen) ortak girişimi olan WEPs plat-formu; iş yerlerinde, piyasalarda ve top-

roketsan, kadının güçlenmesi prensipleri (women’sempowerment principles - weps) imzacısı!


35

sayı 10 ocak 2017


kutladı ve “Türkiye için Savunma sistem-lerinde kritik olan bileşenlerin yerli imkân-larla geliştirilmesinin “vatan borcu” ve“tek yol” olduğunu vurguladı. “Bunugerçekten iyi eğitim almış değerli arka-daşlarımız yapacak. Bizler de sizlerin sü-rekli önünüzü açacağız, sizleridestekleyeceğiz. Çalışmalarınıza maddive manevi her türlü katkıyı vereceğiz.” di-yerek yüksek desteğini tekrar aktardı.

Halihazırda, tasarım aşamaları tamamla-nan projenin alt sistem doğrulama ve sis-tem entegrasyonu faaliyetlerinebaşlandı. Roketsan sorumluluğunda 14alt sistemin performans ve çevre koşulutestlerinin Mart 2017’ye kadar tamam-lanması planlanıyor. Şimdiye kadar ger-çekleştirilen füze atışlı testleri ile eldeedilen başarılı sonuçlar, toplanan veriler,test ve entegrasyon yer testleri, dön-güde donanım test merkezinde icra edi-len test faaliyetlerinde kullanılıyor. 2017yılının ilk yarısında gerçekleştirilmesi he-deflenen arayıcı başlıklı füze atışlı testi ilede önemli bir aşamanın daha tamamlan-ması planlanlanıyor.

Hava savunma füze sistemlerinde füzesisteminin geliştirilmesindeki rolüyle bualanda sağladığı başarıyı sergileyen Ro-ketsan, bundan sonraki yerli ve dahabüyük hedeflerin gerçekleştirilmesindeüstlendiği sorumlulukları eksiksiz yerinegetirmeye devam edecektir.

Roketsan, HİSAR ProjeleriAralık 2016 TestKampanyası’nda ilk kez çiftdarbeli roket motorunasahip bir hava savunmafüzesinin dik atışınıgerçekleştirerek, dünyadabu konudaki sayılı firmanınarasında haklı yerini aldı.

Kara Kuvvetleri Komutanlığının hava sa-vunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere2020 yılından itibaren envantere girmesiplanlanan ve Savunma Sanayii Müsteşar-lığı tarafından yürütülmekte olan HİSARProjeleri kapsamında, Türkiye’nin havasavunmasında önemli görevler üstlene-cek olan Alçak/Orta İrtifa Hava SavunmaFüze Sistemleri, HİSAR-A ve HİSAR-O’nuntest atışları 23 Kasım - 8 Aralık 2016 ta-rihleri arasında Roketsan tarafından ku-rulan Aksaray Atış Alanı’nda başarıyla icraedildi.

HİSAR-A ve HİSAR-O Füzelerinin farklı se-naryolar altında test edildiği deneme-lerde; HİSAR-A Füzesinin dik atışlı testi detamamlandı. Testte, lançerden dik olarakateşlenen füze, birinci darbe motoru ile

kanisterinden başarılı bir şekilde ayrılarak,programlanan manevralarla uçuşunadevam etti ve ikinci darbe motorunu dahavada ateşledikten sonra %100 başarıile uçuşunu tamamladı. Ayrıca, yapılantestlerde füze ile füze fırlatma sistemi en-tegrasyon testleri de başarı ile nokta-landı.

Türkiye’de ilk kez çift darbeli roket moto-runa sahip bir füzenin dik olarak başa-rıyla fırlatılmış olmasıyla, Roketsan buteknolojiye sahip dünyadaki sınırlı sayıdafirma arasında gururla yerini aldı. Buatışlı testler sonucunda, Türkiye’nin ilk“Yerli Hava Savunma Füzesi” geliştirmefaaliyetleri alanında önemli bir kilometretaşı daha geride bırakıldı.

Gerçekleşen test kampanyasında, 07Aralık 2016 tarihli testlere, Milli SavunmaBakanı Fikri IŞIK, Savunma Sanayii Müs-teşarı Prof. Dr. İsmail DEMİR ve berabe-rinde MSB, SSM ve KuvvetKomutanlıklarından pek çok seçkin göz-lemci katılım sağladı. Yapılan bilgi arzısonrasında Bakan IŞIK, atışlı testleri ko-muta merkezinden izleyerek atış heyeca-nımıza ortak oldu.

Bakan IŞIK, test atışının ardından füze atı-şının gerçekleştirildiği “FırlatmaNoktası”na da giderek görevli personeli

hisar projelerinde bir ilk daha

36

roketsan dergisi


Şirketimizde Operasyonlar veEnerjik SistemlerDirektörlüğü’nde Mühendisolarak görev yapançalışanımız Hasan ÇağrıKAHRAMAN’ın duyarlılığı ilebaşlatılan “Kitap Kampanyası”sayesinde 2.320 adet kitap;Güneydoğu AnadoluBölgesi’ndeki askeri birlikleregönderildi.

Mehmetçiğe moral ve motivasyon des-teği vermek amacıyla düzenlenen bukitap kampanyası ile Güneydoğu Ana-dolu Bölgesi’ndeki askeri birliklere 2.320adet kitap yollandı. Bu desteğimiz karşılı-ğında Hakkâri-Yüksekova 3. Topçu AlayKomutanlığı’ndan alınan teşekkür yazısıbizleri çok mutlu etti. Çalışanımız HasanÇağrı KAHRAMAN’ın bu konuya ilişkinolarak kaleme aldığı duygularını siz oku-yucularımız ile paylaşmak istiyoruz.

“Şirketimizin projeleri kapsamında icraedilen keşif çalışmaları amacıyla 2015 yılıson çeyreğinde Güneydoğu AnadoluBölgesi’ndeki sınır illerde bulunan askeribirlikleri ziyaret ettim ve bu ziyaretler sıra-sında askerlerimizin hudutta ne kadar zorkoşullarda görev yaptığına birinci eldenşahit oldum. Keşif çalışmaları sırasında,askerlerimizin kendi imkânlarıyla internetüzerinden kitap aldıklarını ve kütüphanekurduklarını gördükten sonra ülke gü-venliğini sağlamak görevini üstlenenMehmetçiğimize destek olmak ve askeri-mize hobiler yaratmak için Roketsan Aile-si’nin kitap desteğinde bulunabileceğinidüşündüm. Kara Kuvvetleri Komutanlığıbilgisi dâhilinde kütüphaneleri doldur-mak amacıyla şirket içi kitap toplama or-ganizasyonu yapılmasını önerdim. BaştaEğitim Müdürlüğü ile Kurumsal Hizmet-ler Direktörlüğü ve Genel Sekreterlik tem-silcileri olmak üzere, tüm birimler bu fikirile yakından ilgilendiler. Konuyla ilgiliGenel Müdürümüz Selçuk YAŞAR, yeni ki-taplar alınarak gönderilmesi konusundagörüş bildirdi. Bu destekleyici süreç ile

roketsan her zaman her yerdemehmetçiğin yanında...

İşveren Markalama;günümüz şirketlerinde hergeçen gün önem kazananbir kavram olarak şirketlerinhem potansiyel adaylarınzihinlerinde hem demevcut çalışanlarındeneyimlerinde “en iyilerinçalıştığı ve en iyilerinçalışmak istediği yer”algısının yaratılabilmesidir.

Bu doğrultuda, yaptığı araştırmalar vebaşarılı çalışmalarıyla tanınan UniversumGlobal tarafından 2016 yılında yaklaşık37.000 öğrencinin ve iş hayatından12.000 çalışanın katılımıyla gerçekleştiri-len “İşveren Marka Araştırması 2016”yagöre; mühendis ve IT öğrencileri ile pro-fesyonellerinin gözünde Roketsan, sa-

vunma sanayii firmaları arasında 3. ve ençok çalışılmak istenen firmalar arasında9. olmanın mutluluğunu bizlere yaşattı.

Ekim ayında şirketimiz içerisinde ayrıcagerçekleştirilen “Roketsan İşveren MarkaAraştırması Anketi” ile potansiyel adayla-rımızın şirketimizi layık gördüğü bu de-ğerli konumun çalışanlarımızın görüşleriile birleştirmesi hedeflendi. Bu hedef çer-çevesinde, tüm sonuçların Çalışan Mem-nuniyeti Anketi sonuçları ile birliktedeğerlendirilerek aksiyon planlarına yan-sıtılması çalışmaları devam ediyor.

birlikte, yeni kitaplar tedarik edilerek ihti-yaç sahibi birliklere ulaştırıldı. Ülke savun-mamız için her platformda eşsiz ürünlertasarlayan ve üreten şirketimiz; sadeceürünleri ile değil, fikir ve hassasiyeti ile deMehmetçiğimize her alanda destek ola-cağını bir kez daha gösterdi. Bu organi-zasyon ile Mehmetçiğimiz, kitap okumaimkânı bulmanın yanı sıra arkalarında birmilletin desteğini hissetmenin haklı guru-runu yaşamaktadır.

Organizasyonda emeği geçen tüm ça-lışma arkadaşlarıma ve Genel Müdürü-müz Selçuk YAŞAR’a verdikleridesteklerden ötürü saygı ve şükranlarımısunarım.”

Hasan Çağrı KAHRAMANOperasyonlar ve Enerjik Sistemler ÜretimDirektörlüğü, Mühendis

savunma sanayii firmaları arasındaki“ideal işverenler” arasında 3’üncü sıradayız!

37

sayı 10 ocak 2017


Roketsan olarak, geleceğişekillendirecek insankaynağına destek vermekamacıyla 2013 yılındabaşladığımız Meslek LisesiKoçları Projesi kapsamında;89 Roketsan Gönüllü Koçuile birlikte 774 öğrenciyeulaşmış olmanın gururu vemutluluğunu yaşamaktayız.

Roketsan Gönüllü Koçları, iki sene bo-yunca “Sınırları Tanımlanmış Koçluk Mo-deli” çerçevesinde, 10-12 öğrencidenoluşan öğrenci grupları ile bir araya ge-lerek ilk sene kişisel gelişim içerikli buluş-malar gerçekleştirip, ikinci seneöğrencilerin profesyonel hayata hazırlan-malarını destekleyecek konular paylaştı.“Meslek Lisesi Koçları Projesi”nde; Roket-san Gönüllü Koçları, rol model olarak öğ-rencilerin hayatlarına dokunurken özelsektörde edindikleri becerileri değerlen-direbildikleri ideal bir gönüllülük dene-yimi de edindiler.

2015-2016 eğitim ve öğretim yılındaprojeye başlayan 27 Roketsan GönüllüKoçu, Kasım ayında Özel Sektör Gönül-lüleri Derneği Proje Sorumlusu ÇağrıKÖSE ile birlikte projenin 2. dönemindehangi konu başlıklarının ele alınacağınadair hazırlıklarını tamamladılar. Bu kap-

samda “Ekip Çalışması Buluşması” ile El-madağ Şehit Sertaç Uzun Mesleki ve Tek-nik Anadolu Lisesi’nde okuyan öğrencigruplarıyla bir araya gelmeye başladılar.

Projeye bu yıl katılan 23 yeni RoketsanGönüllü Koçu ise, Kasım ayında gerçek-leştirilen “Gönüllü Koçluk Eğitimi” ileproje hakkında detaylı bilgiye sahip olur-ken “Koçluk Nedir ve Nasıl Yapılır?” soru-larına cevap bularak yeni dönem içinhazırlıklarını tamamladılar.

Projenin yeni dönemi 13 Aralık 2016 ta-rihinde Elmadağ Şehit Sertaç Uzun Mes-leki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin evsahipliğinde gerçekleştirilen ve ElmadağBelediye Başkanı Gazi ŞAHİN, Elmadağİlçe Milli Eğitim Müdürü İlhan ERANIL,Roketsan İnsan Kaynakları ve Eğitim Di-rektörü Devrim SİMAV UYSAL, RoketsanEğitim Birim Yöneticisi Tuğçe KAYA BALA-MAN, Elmadağ Şehit Sertaç Uzun Mes-leki ve Teknik Anadolu Lisesi Okul

roketsan gönüllüleri “meslek lisesi koçları projesi” ileöğrencilerin hayatlarına ışık tutmaya devam ediyor

Müdürü Sakin ÇIPLAK ile okul yöneticileri,öğretmenleri, 10. sınıf öğrencileri ve Ro-ketsan Gönüllü Koçlarının katılım göster-diği “Yeni Dönem Açılış Toplantısı” ilebaşladı.

Projeye katılan öğrencilerimizin başarı hi-kayeleri ve Roketsan Gönüllü Koçları’nınheyecanı bizleri daha çok gönüllü koç ilebirlikte daha çok öğrenciye ulaşmak içinmotive ediyor. Bu motivasyon sayesinde,her yıl öğrencilerimizin hayatına ışık tut-maya çalıştığımız “Meslek Lisesi KoçlarıProjesi”nde bizden değerli destekleriniesirgemeyen Elmadağ Belediye BaşkanıGazi ŞAHİN’e, Elmadağ İlçe Milli EğitimMüdürü İlhan ERANIL’a, Elmadağ ŞehitSertaç Uzun Mesleki ve Teknik AnadoluLisesi Okul Müdürü Sakin ÇIPLAK ile okulyöneticileri ve öğretmenlerine, Özel Sek-tör Gönüllüler Derneği temsilcilerine, Ro-ketsan Üst Yönetimi’ne ve RoketsanGönüllü Koçları’na teşekkürlerimizi sunu-yoruz.

Roketsan’ın yürütmekteolduğu iddialı tasarım veteknoloji geliştirmeçalışmalarının sonuçlarıulusal ve uluslararasıalandaki akademiketkinliklerde de kendisinibaşarıyla ortaya koyuyor.

Roketsan çalışanları, 2012-2016 yıllarıarasında katılım sağladıkları birçok pres-tijli konferans ve sempozyumda, 55 ta-nesi 2016 yılında olmak üzere toplam151 adet yayın sundu. Bunlar arasındabirçok makale önemli ödüllere layık gö-rüldü.

Söz konusu yayınlar; Güdüm, Navigas-yon ve Kontrol Teknolojileri, Modellemeve Simülasyon, Yapısal-Isıl-Dinamik, Ae-

rodinamik Analiz ve Test, Malzeme Tek-nolojileri, Enerjik Malzemeler, Harp Baş-lığı ve Piroteknik Teknolojileri, ArayıcıTeknolojileri, İtki Teknolojileri ve Su AltıTeknolojileri ile ilgilidir.

Bunların dışında sistem mühendisliğin-den sinyal işleme teknolojilerine, elektro-optik teknolojilerinden haberleşmeyekadar birçok farklı disiplini içeren makalede yayınlandı.

uluslararası akademik etkinliklerde roketsan

38

roketsan dergisi


Orta Anadolu İhracatçıBirlikleri verilerine göremerkezi ve üretimiAnkara’da bulunan ve ençok ihracat gerçekleştirenfirmalar arasında yer alanRoketsan, Ankara SanayiOdası (ASO) tarafındangerçekleştirilen “53. YılÖdülleri Töreni”nde “İhracatÖdülü”ne layık görüldü.

Teknolojik alandaki başarısını ihracat ça-lışmalarına da yansıtan Roketsan, bu yıl

ilk kez ulaştığı1 Milyar TL üzerindeki ci-rosu ile ülkemize önümüzdeki dö-

nemde de katma değer sağlamayadevam edecektir.

aso’dan roketsan’a ihracat ödülü

39

sayı 10 ocak 2017


Roketsan Çözüm OrtağıArayışına Yönelik Ortak AkılToplantısı, SAHA İstanbulSavunma Havacılık ve UzayKümelenmesi ile koordineliolarak, 23 Aralık 2016tarihinde Teknoparkİstanbul’da gerçekleştirildi.

Ülkemizde özveri ile çalışan, düşünce veyatırımlarıyla ekonomimize değer katanyerli sanayicilerimizi savunma sanayiinedâhil etmek amacıyla düzenlenen top-lantıya, Roketsan Yönetim Kurulu Baş-kanı Emin ALPMAN, Yönetim KuruluÜyeleri ve üst düzey yöneticiler katılımsağladı.

2015 yılından itibaren Roketsan tarafın-dan tespit edilen, Türkiye Odalar veBorsalar Birliği, Türkiye Sanayi Odaları,

Bölgesel Savunma Sanayii, Havacılık veUzay Sanayii saha oluşumlarından alı-nan bilgiler doğrultusunda ülkenin herbölgesindeki fabrika ziyaretleri iledevam eden yeni konseptin bu ilk top-lantısında, Yönetim Kurulu BaşkanıEmin ALPMAN, çözüm ortaklığı konsep-tinin, ülkemiz ve Roketsan için muhte-mel yararları hakkında bilgi verdi. GenelMüdür Selçuk YAŞAR, Roketsan’ın yete-nekleri ile stratejik ürünleri hakkında bil-giler vererek çözüm ortaklığı konsepti ileülkemizin ve Roketsan’ın kazanacağıfaydayı dile getirdi.

SAHA İstanbul Yönetim Kurulu BaşkanıHasan BÜYÜKDEDE ise Marmara hav-zasının savunma sanayii açısından öne-mine değindi. Roketsan TedarikDirektörü Ali ŞARLAK, çözüm ortaklığıkonseptinin ana hatlarını anlatarak sü-recin nasıl işleyeceğini, dünyada çözümortağı uygulama örnekleri, seçim özel-likleri ve Roketsan’da yürütülen çalışma-lar hakkında bilgi verdi.

roketsan çözüm ortağı arayışına yönelikortak akıl toplantısı

Toplantıda edinilen bilgiler ve devameden ziyaretler sonrasında, 2017 yılınınilk çeyreğinde daha çok katılımcınındavet edileceği ikinci bir çalıştayın yapıl-ması planlandı.

40

roketsan dergisi


atamızı ziyaret

Türkiye CumhuriyetiDevleti’nin kurucusu BüyükÖnder Mustafa KemalATATÜRK’ün aramızdanayrılışının 78’inci yıldönümünde, bir kez dahaAtamızın huzurundaydık.

Roketsan ailesi olarak, bizlere emanetedilen Türkiye Cumhuriyeti’ni sonsuzadek yaşatmanın azim ve kararlığıyla 29Kasım 2016 tarihinde Anıtkabir’de ger-çekleştirdiğimiz törende, Büyük ÖnderMustafa Kemal ATATÜRK’ü saygı ve öz-lemle andık.

Roket ve füze konularında Türkiye’nin vedünyanın takip ettiği lider bir kurum ola-rak, Atamızın emanetine sahip çıkmak-tan dolayı gururluyuz. Gösterdiğihedefe emin adımlarla ilerliyoruz.

41

roketsan’dan haberlersayı 10 ocak 2017

42

Roketsan ailesi olarak,Türkiye Cumhuriyeti’ninkurucusu ve mimarı UluÖnder Gazi Mustafa KemalATATÜRK’ün ebediyeteintikal edişinin 78’inci yıl

dönümünü törenler ileandık.

Elmadağ ve Lalahan yerleşkelerimizdedüzenlenen törenler; saygı duruşu ve İs-tiklal Marşı’mızın okunmasının ardındangünün anlam ve öneminin belirtildiği

atamızı, aramızdan ayrılışının 78’inci yılındasaygı ve özlemle andık

Vatanımızın kurtarıcısı vekurucusu Gazi MustafaKemal ATATÜRK, 19 Eylül1921 tarihinde TürkiyeBüyük Millet Meclisinin

kararıyla gazilik unvanınıaldı.

Bu kapsamda, 2002 yılında çıkarılanyasa ile 19 Eylül günü, Gaziler Günü ola-rak kabul edildi.

Roketsan’da çalışan gazilerimiz, GenelMüdür Yardımcısı ve OES Grup BaşkanıHayri TORUN, Kurumsal Hizmetler Di-rektörü ve Genel Sekreter Kürşat YİĞİT-BAŞI, 19 Eylül Gaziler Günü’ndeAtamızın huzurundaydı.

konuşmalarla son buldu.

Cumhuriyet’imizin kurucusu, milletimizinunutulmaz lideri, büyük komutan GaziMustafa Kemal ATATÜRK'ü; O'nun şah-sında dava ve silah arkadaşlarını, İstiklalMücadelemizin tüm kahramanlarını, Ro-ketsan ailesi olarak her zaman her yerdesevgi, saygı, rahmet ve şükranla anacağız.

gaziler gününde anıtkabir’de

roketsan dergisi


43

sayı 10 ocak 2017


Cacabey Medresesi’ni, Genel Müdürü-müzün Kırşehir’e yapmış olduğu bir gezisırasında fark ettiğini ve araştırılmayadeğer bulduğundan bahsetmesi üze-rine öğrendik.

“Caca Bey” adıyla ün kazanmış bir devletadamı olan Nureddin Cebrail Caca Beyve yine kendi adıyla anılan medresesinintanınması ve tanıtılmasını önemli buldu-ğumuzdan, dergimizde bu konuya yerverme gereği duyduk. Çünkü bu med-rese, yalnızca yapıldığı söylenen gökbi-lim çalışmaları bakımından değil, aynızamanda XIII. yüzyıldan bu yana Türkkültür ve yaşamına dair pek çok şeyi ol-dukça iyi korunmuş yapısıyla bize anlat-ması açısından da oldukça önemli.

Merakımızı gidermek ve daha ayrıntılıbilgi alabilmek için Aralık ayında küçükbir ekiple Cacabey Medresesi’ne bir se-yahat düzenledik. Roketsan Elmadağyerleşkesinden yaklaşık 2.5 saat sürenyolculuğun ardından ulaştığımız Kırşe-hir’de, Kırşehir İl Kültür ve Turizm Mü-dürü Vekili Yıldız ERASLAN ve Ahi EvranÜniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğ-retim Üyesi Doç. Dr. Nihat ARIKAN tara-fından karşılandık ve Medrese hakkında

kaynağından bilgiler edindik.

Caca Bey’in döneminde Anadolu’da ya-şanan Moğol istilası ile ortaya çıkan oto-rite boşluğu, karışıklık ve karmaşayaneden olmuş ancak onun sayesinde budönemde Kırşehir huzur ve sükûn içindeolabilmiştir. Caca Bey yalnızca Kırşehir’ingüvenliği ve asayişini sağlamakla kalma-mış; birçok eğitim, bilim ve imar faaliyet-lerinde de bulunmuştur. Bugün,inşasından bu yana yaklaşık 735 yıl geç-miş olmasına rağmen, dimdik ayaktaduran bu Medrese, Caca Bey’in eserle-rinden en önemlisidir.

Mimari Bilgi

Bu eser, görkemli yapısıyla şehrin mima-risinde de oldukça belirleyici bir rol oy-namış, hatta şehir yapılanırken buyapının etrafında gelişmiştir. Bunun ya-nında Medrese, dönemine ait Selçuklumimarisinin tipik özelliklerini belirgin ola-rak taşımaktadır. İnce taş oyma sanatı, il-ginç sütun yapıları, büyük taş kemerlerive kubbeleri ilk dikkatimizi çeken özellik-ler oldu. Girişteki iki renkli, kesme taştanyapılmış ve tipik Selçuklu sanatının izle-rini taşıdığı söylenen taçkapı ile arka

planda gözüken ve ana yapıdan farklılıkgösteren minare bu bakımdan oldukçadikkat çekiciydi.

Ana yapı kesme taşlarla kurulmuş olma-sına rağmen minarenin kırmızı ve kahve-rengi sırlı tuğlalardan örülerek yapılmışolması hemen ilgimizi çekti. Hemen ar-dından yetkililere bunu sorduğumuzda,bugün minare olarak kullanılan yapınınaslında bir minare değil, yıldızların göz-lenmesine yönelik kullanılan bir rasat ku-lesi olduğunun düşünüldüğünüöğrendik. Ayrıca, bu durumu savunan-ların çok güçlü iki de nedeni var. İlki, bukulenin yapıdan bağımsız olması, diğeriise medrese ve camilerde bulunan mi-narelerin, bu kulenin aksine yapıların gü-neybatısında olmaması gerektiğiymiş.

Medresede en çok ilgi gösterdiğimizunsur ise yapının girişinde, sağlı sollu ikiköşesinde ve de sağ duvarın tam orta-sında bulunan üç adet sütun oldu. Busütunlar adeta birer roketi andırıyorduve her birinin alt kısımlarındaki işlemelerbirbirinden farklıydı. Biri sanki roketin ilkateşleme anını, diğeri rampadan çıkışanındaki alev yapısını, üçüncüsü ise hı-zını almış gökyüzünde süzülen bir roket

cacabey medresesi

Gezi Ekibi Cacabey Medresesi Taçkapı ÖnündeCacabey Medresesi’nin Taç Kapısı(Fotoğraf: Nalan ALİKAŞİFOĞLU ÖZFİDAN)

gibi geldi gözümüze. Kim bilir belki degerçekten öyle idi, ya da Roketsan’dauzun süredir çalışmış olmanın verdiğişartlanmış bir bakıştı bizimkisi! Merakımızıgidermek için hemen rehberlerimize sor-duk. Onlar da binanın aynı zamanda birrasathane olarak kullanıldığına ve bu sü-tuncaların da bir roketi sembolize etti-ğine inanıldığını belirttiler. Tarihteki ilkroketlerin 1230’larda Çin orduları tara-fından Moğollara karşı kullanıldığı vesonrasında Moğol ordularının bu tekno-lojiyi aldığı bilinmektedir. Cacabey’in deMoğol kökenli olması roket teknolojisineaşina olabileceği ve bunu Medrese’nindış yüzeyindeki yapıya yansıtmış olabile-ceği ihtimalini kuvvetlendiriyordu.

Taçkapı kemeri üzerindeki inanılmaz de-taylı, üç boyutlu Selçuklu oyma taş mo-tifleri altından geçerek; oldukça ağır veyoğun işlemeli ahşap kapıdan girdiği-mizde ortadaki mermer şadırvan bizi kar-şıladı.

Tam karşımızda, sağında ahşap minberolan namaz kılınan bölüm bulunuyordu.Sağ tarafımızda ise medrese olarak kul-

lanıldığı bilinen derslikler vardı.

Başımızı yukarı kaldırdığımızda ise yapı-nın en karakteristik özelliklerinden biriolan açık kubbesini gördük. Camla kaplıolan bu açıklık günümüzde aydınlatmaişlevi görüyor.

Geçmişte ise kubbe açıklığının tam al-tında yer alan şadırvanın olduğu yerdebir su kuyusu bulunduğu biliniyor. Birgörüş bu kısmın aynı zamanda bir rasat-hane olarak kullanıldığı, kuyudaki suyunayna işlevi gördüğü ve kubbedeki açık-lıktan yansıyan gökyüzünün aksi incelen-diği yönünde. Bir başka görüş ise buaçıklığın, içine giren yağmur sularınınkuyuda toplanmasını sağlamak amacıylakullanıldığı.

Bir diğer dikkatlerimizi üzerine toplayanözellik ise kürelerin ve konilerin üst üstebindiği hissini veren ve güneş sistemin-deki gezegenleri sembolize ettiği iddiaedilen iki ayrı yapıda sütunların bulun-ması oldu.

Medresenin içinde kesme taşların yon-

44

roketsan dergisi


Cacabey Medresesi’nin Ön Cepheden Görünümü (Fotoğraf: Nalan ALİKAŞİFOĞLU ÖZFİDAN)

Bugün Minare Olarak Kullanılan Kule(Fotoğraf: Nalan ALİKAŞİFOĞLU ÖZFİDAN)

sayı 10 ocak 2017

45


Cacabey Medresesi’nde Yer Alan Roketi Benzeyen Sütunlar (Fotoğraf:Selçuk YAŞAR)

Açık Kubbe (Fotoğraf: Selçuk YAŞAR)

tulmasıyla yapılmış birçok figür olmasınakarşın oldukça da sade bir görünümüvardı.

Medresenin Gökbilim ile İlgisi

Medresenin gökbilim öğretiminde kul-lanıldığına dair bina üzerinde yazılı birbilgi bulunmamakla beraber, 1325 yılıtarihli bir Ankara Salnamesi’nde (senelikhadiselerin devlet tarafından kayıt altınaalındığı yıllık) astronomi çalışmaları ya-pıldığına yönelik bilgiler yer almaktadır.Günümüzde medresenin ortasında yeralan ve “rasat kuyusu” olduğu ileri sü-rülen yapının, 1940’ların başına kadarmevcut olmadığı biliniyor. Durumböyle olunca, hem astronomi çalışma-ları konusundaki rivayetler hem de Sal-name’deki bilgiler ışığında, 1947 yılında

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğ-rafya Fakültesi Öğretim Üyeleri Dr.Aydın SAYILI ve Dr. Walter RUBEN Med-rese içerisinde bir arkeolojik kazı başlat-mış ve kazı sonucunda geçmiştengelen sözel bilgilerin doğru olduğu an-laşılmıştır. Çalışmalar sırasında ağız bö-lümü 180 cm çapında olan ve aşağıyadoğru genişleyen bir kuyu ortaya çıka-rılmış, 7.5 metre derinliğe kadar devameden kazı çalışması su ile karşılaşılıncadurdurulmuştur. Ortaya çıkan su tah-liye edilemeyince kuyu 3 metre derin-liğe kadar tekrar doldurulmuş vefaaliyet tamamlanmıştır. Kazı esnasındaçeşitli geometrilerde küpler ve satıh taş-ları da ortaya çıkarılmıştır. Bu taşlardanbazılarının kuyunun içine inmek için ba-samak olarak kullanıldığı düşünülmekteve bu da kuyunun gökbilim çalışmala-

rında kullanılmış olabileceği tezini kuv-vetlendirmektedir. Öte yandan yakınzamanda Doç. Dr. Nihat ARIKAN tara-fından yapılan araştırmalar ve Harvardgibi yurt dışı üniversitelerle olan yazış-malar kapsamında, eski tarihlerdekigökbilim çalışmalarında tuz bazlı mal-zeme yapısına sahip büyük lenslerinkullanıldığı öğrenilmiştir. Bu kapsamdaCacabey Medresesi’nde yürütüldüğüdüşünülen gökbilim çalışmaları tezinidesteklemeye yönelik kuyu tabanındanalınacak toprak numunesinde tuz bu-lunmasının oldukça güçlü bir delil sayı-lacağı düşünülmekte ve bununla ilgilikazı izni için süreç halen devam etmek-tedir.

Uzay ile ilişkili çalışmalar yapılan birMedrese binasının dış yüzeyine roket

sembolü olabileceği düşünülen sütun-caların yerleştirilmiş olması bizler için ol-dukça heyecan vericiydi. Bir yandanda, Cacabey Medresesi’nin gökbilimeğitimi ve araştırmaları için kullanıldığı-nın kanıtlanmasının bilim tarihimizin ay-dınlatılması açısından oldukça önemliolduğunu düşünüyoruz. Medrese hak-kında daha da derin ve kapsamlı aka-demik çalışmaların yapılması kim bilir netür keşfedilmemiş, gizli bilgileri ortayaçıkaracaktır.

Hem mimari hem işlevsel hem de tarihiaçıdan bu medrese Kırşehir’in simgesiolmanın yanında bilim tarihimizin desimgesi olmaya adaydır. 735 yıllık birgeçmişe sahip bu yapıda, gök bilimleridersleri verildiğini, astronomi alanındaçalışmalar yapıldığının tahminleri, in-sanları buraya çekmektedir. Artık dahada fazla anlatmayalım diyor, sizleri buyapıyı mutlaka görmeye davet ediyo-ruz. Bize çok değerli vakitlerini ayırıp,

Cacabey Medresesi’ni gezdiren ve çokdeğerli bilgiler paylaşan Kırşehir İl Kültürve Turizm Müdürü Vekili Yıldız ERAS-LAN’a ve Ahi Evran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Nihat ARIKAN’a teşekkür ediyoruz.Ayrıca böyle kültürel değeri fark etme-mizi sağlayan ve dergide bu konuyayer vermemizi destekleyen Genel Mü-dürümüz Selçuk YAŞAR’a da teşekkürediyoruz.

Referans

• Y. KANSU, S. ŞENSÖZ, Y. ÖZTUN;“Havacılık Tarihinde Türkler”; Hava Kuv-vetleri Basım ve Neşriyat Müd., 1971

• A. SAYILI ve W. RUBEN; “Türk TarihKurumu Adına Kırşehir’de CacabeyMedresesi’nde Yapılan Araştırmanın İlkKısa Raporu”; Sayfa 673-691, Cilt:11,Sayı 44, Belleten, Türk Tarih Kurumu,Ekim 1947

46

roketsan dergisi


Üç Boyutlu Selçuklu Oyma Taş Motifleri(Fotoğraf: Nalan ALİKAŞİFOĞLU ÖZFİDAN)

Cacabey Medresesi’nin Ana Eyvanı ve Mermer Şadırvan(Fotoğraf: Nalan ALİKAŞİFOĞLU ÖZFİDAN)

Medresedeki Mescidin İki Yanında BulunanSütunlar (Fotoğraf: Nalan ALİKAŞİFOĞLUÖZFİDAN)

47

sayı 10 ocak 2017

roketsan’lı olmak

vation” programına katılım sağladı.

Bu sayede, liderlik ve stratejik inovasyonkonuları ile ilgili güncel bilgilere sahipolan yöneticilerimiz aynı zamanda farklıkültürlere ve çalışma deneyimlerinesahip diğer program katılımcıları ile pay-laşımda bulunma şansı yakaladı.

Roketsan, yöneticilerinin ge-lişimine destek vererek,dünyanın önde gelen eği-tim kurumlarıyla çalışmayadevam ediyor.

Eylül ayında; Genel Müdür Yardımcısı veOES Grup Başkanı Hayri TORUN Har-vard Business School’da gerçekleştirilen“Authentic Leadership Development”programına; OES Mühendislik DirektörüMurat KURTULUŞ ve İleri Teknolojiler Di-rektörü Bülent SEMERCİ, MIT Sloan’dagerçekleştirilen “Driving Strategic Inno-

harvard business school vemit sloan eğitimleri devam ediyor

roketsan kütüphanesi yenilendiKütüphanemiz artık dahamodern, daha keyifli, dahakonforlu…

Roketsan’ın bilgiye açılan kapısı olan vekoleksiyonu ile her geçen gün büyüyenKütüphanemiz, A’dan Z’ye yepyeni birfiziksel ortama kavuştu. Yeni hali iledaha ferah ve aydınlık okuma salo-nuna, bireysel çalışma odasına ve inter-net erişimli bilgisayar alanına kavuşankütüphanemiz ile tüm çalışanlarımızahizmet vermeye devam ediyoruz.

Profesyonel Sporcu ve Sağlıklı YaşamKoçu Fırat ÇAKIR’ın sunumuyla gerçek-leşen seminerden tüm çalışanlarımızmemnun ayrıldı.

Ağır iş temposu nedeniylehem özel hayatımızdanhem de sağlığımızdanferagat etmek durumundakalabiliyoruz.

Bu nedenle, zaman içinde yaşanmasıkaçınılmaz fiziksel, mental ve ruhsal ra-hatsızlıklar yaşıyoruz. Yıllarca kariyer ba-samaklarında ilerlemek için çabalıyoruzancak daha sonra da zaman zamangörmezden geldiğimiz sağlık sorunları-mızdan kurtulmak için çaba harcıyoruz.

Sonuç olarak, temeli sağlık üzerine ku-rulmayan bir kariyer çökmeye mahkûmoluyor. Tecrübelerimizden yola çıkarakdiyebiliriz ki, iş verimliliğinin artmasındayalnızca mesleki ve teknik eğitimler ye-terli olmuyor. Özel, aile ve iş hayatındasorunlar yaşayan bir çalışan tecrübele-rini ve bilgilerini gerektiği ölçüde çalışmaarkadaşlarına ve kuruma aktaramayabi-liyor.

Bu vesileyle, daha sağlıklı çalışanlardanoluşan, daha verimli işleyen bir kurumyaratmak amacıyla 19 Kasım tarihinde“Artık Sağlıklı Yaşa” Semineri düzenlendi.

“artık sağlıklı yaşa” semineri

48

roketsan dergisi


Roketsan Takdir veÖdüllendirme Yönetmeliğikapsamında, kurumunsürdürülebilir başarısınıpekiştiren ve insan, kalite, işgüvenliği gibi yaklaşımlarlakurum aidiyetinigüçlendiren girişimlerinödüllendirilmesi amacıylaverilen “Başarı ve Ar-Ge

2015 başarı ve ar-ge ödülleri töreni

Emin ALPMAN, firmamızda çalışırkenhayatını kaybeden ancak aramızda ol-saydı ödülünü almaya hak kazanacakpersonellerimizin ailelerine de hizmetödüllerini takdim etti.

Nice Senelere!

Roketsan Takdir veÖdüllendirme Yönetmeliğikapsamında, çalışmalarıylaRoketsan’a 5, 10, 20 ve 25yıldır hizmet verençalışanlarımızınbağlılıklarınınödüllendirilmesi amacıylabeş farklı oturumda“Roketsan Hizmet ÖdülleriTöreni” gerçekleştirildi.

Eylül ayında düzenlenen “5. ve 10. YılHizmet Ödül Töreni”nde İnsan Kaynak-ları ve Eğitim Direktörü Devrim SİMAVUYSAL’ın konuşmasının ardından grupbaşkanları tarafından çalışanlara hizmetplaketleri ile birlikte ödülleri takdimedildi.

Kasım ayında düzenlenen “20. ve 25.Yıl Hizmet Ödülleri Töreni”, Yönetim Ku-rulu Başkanımız Emin ALPMAN, Yöne-

tim Kurulu Başkanı Vekilimiz ErgüderTOPTAŞ, Genel Müdürümüz SelçukYAŞAR, Genel Müdür Yardımcımız veBLS Grup Başkanımız Dr. Yavuz AKA, üstdüzey yöneticilerimiz ve çalışanlarımızınkatılımlarıyla gerçekleştirildi. Törende;kaybettiğimiz çalışanlarımız da kısa filmile anılırken, Yönetim Kurulu Başkanımız

2016 hizmet ödül töreni

sayı 10 ocak 2017

49


Başarı Ödülü BireyselKağan ELİAÇIK, Tolga ÖZKAYA, Aydın ACAR, Murat BAŞKÖSE, Hamit Berkant BEKBULAT, Caner GENÇOĞLU, Ferhat TÜZER,Erkan UZ, Ali YETGİN, Kenan Can TAŞAN, Celal ERTUĞRUL, Dinçer ACER, Arif AÇAR, Hüseyin ALTINTAŞ, Kenan BULUT, SerdalKALKAN, Ferit ELBER, Hasan Çağrı KAHRAMAN, Eser GÜREL, Tuğer Emre DEMİRCİ, Hatice ACAY, Erkan ÇAKIR, Uğur ÇANDIRLI,Vedat DEMİR, Sabahattin GÜLEŞİR, Mustafa DEMİRKAN, Ergün DERİNYAR, Harun VURGUN, Ahmet Turgay AKGÜL, OrçinKURT, Sabahat Tuğçe BADEMCİ, Sezgi KUMRU, Koray KUŞDEMİR, Anıl TOKSOY, Emrah TUFAN, Sadık Erdem YALÇINKAYA,Merve Begüm AKINCIOĞLU.

Başarı Ödülü TakımMiyase Melike ŞEKERCİ, Yiğit SARAÇÖZ, Bünyamin KAYA, Halil CESUR, Uğur AKKOCA, Hasan Alper GÜRKÖK, Fatih CANBOLAT,Zuhal İŞLER, Mustafa İNAN, Hasan YAVUZ, İlyas ÖZATA, Erkan SEVİNÇ, Demokan DEMİRAY, Erol Sertaç SEZGİN, Suzan KA-RAMAN, Ali BİÇER, Gökben ÖZZAMAN, Çakır VURAL, Eshabil DEMİR, Mehmet Volkan DEMİRKAYA, Fevzi İLHAN, Haldun ÜLKE,Erhan UZUN, Hasan GÜNGÖR, Selahattin YAMAN, Hakan GEZER, Ali KÜÇÜKKARADUMAN, Burhan HASİPEK, Fatih KÜÇÜK-SEYMEN, Murat EROĞLU, Rıdvan GÖKSU, Serkan KÜÇÜKSEYMEN, Samet GÜRBÜZ, Ahmet Kaan TOKSOY, Merday DALCI,Yağmur Alp OZ, Zeynep Ruzin KAL ÖĞÜTÇÜ, Mehmet Akif KOCA, Lisan Ozan YAMAN, Fatih ÖZCAN, Ege Arkın DİLEKLİOĞLU,Eyyüp Sabri KÜRÜM, Sinem ÖN AKTAN, Yasin AĞIRTOPÇU, Buse Hilal AKCAN.

Ar-Ge ÖdülüGüzide ÖZEN, Koray Savaş ERER.

Ödülleri” 23 Ağustos 2016tarihinde yapılan törenlesahiplerini buldu.

Başkanlığını Genel Müdür Yardımcısı veTaktik Füze Sistemleri (TFS) Grup Baş-kanı Dr. Necip PEHLİVANTÜRK’ün yap-tığı jürinin birden çok defa bir arayagelerek ortak kanıya vardığı 36 bireysel

ödül, dokuz takım ödülü ve iki Ar-Geödülü olmak üzere toplam 84 çalışanı-mıza plaketleri takdim edildi.

Kutluyoruz.

50

roketsan dergisi


sağladık.

Proje kapsamında sigaradan rahatçakurtulmayı başaran çalışanlarımızdanbazılarının uygulama hakkındaki gö-rüşleri aşağıdadır;

Sigara, belki de bizi sinsisinsi ölüme her gün biradım daha yaklaştırdığıhalde onsuz yaşamayıdüşünemediğimiz tek şey!

İşte bu nedenle sigarayı bırakmak iste-yen fakat bir türlü buna cesaret edeme-yenlerin herhalde en çok çekindiğikonu, sigarayı bıraktıktan sonra hayattankeyif alamama ve stresle mücadele ede-meme gibi korkulardır. Sigara içenler,genellikle sigarayı bırakmanın çok zor,hatta imkânsız olduğunu düşünürler.Üstüne üstlük birkaç başarısız bırakma gi-rişimi de olduysa, sorun beynimizde ta-mamen bir kâbusa dönüşür.

Roketsan olarak bu zararlı alışkanlığı bı-rakmak isteyen ama farklı nedenlerden

ötürü bunu bir türlü başaramayan çalı-şanlara yardımcı olabilmek için bu ko-nuda uzman bir firma ile gerçekleştirilentanıtım toplantıları ve 17 seminer ile 160Roketsan çalışanının bu yöntem yoluylasigara alışkanlıklarından vazgeçmelerini

sigarayı bırakmak artık kâbus değil!

“Ben de tüm bağımlılar gibi si-garadan keyif aldığımı, sigaranınbana hayat kattığını sanan insan-

lardandım. Ta ki, bacak damarım tı-kanıp canım yanmaya başlayana kadar…Şirketimin bizler için sigara bırakma semineridüzenlediğini duyduğumda fazla ümitli ol-masam da katılmaya karar verdim. Sigara ba-ğımlılığımdan kurtulalı sekiz aylık bir süreolmasına rağmen sadece 1,5 kilo almış du-rumdayım. Hiç sigara içmemiş bir insan gibihayattan çok keyif alıyorum ve çok sağlıklı-yım. Bizlere bu fırsatı sunduğu için öncelikleGenel Müdürümüz Selçuk YAŞAR’a ve EğitimMüdürlüğündeki değerli arkadaşlarıma teşek-kür ederim.”Hasan GENÇER, Tedarik Direktörlüğü

“Sigara ile ilişkim 18 yıldırdevam ediyordu. Dönüp haya-tıma baktığımda hiçbir şeye bu

kadar kesintisiz ve bu kadar sevgiylebağlanmadığımı gördüm. Bu seneler içeri-sinde sigarayı bırakmayı hiç düşünmedim vehatta sigara içmeyi nasıl artırabilirim diye yön-

temler bile bulmaya çalıştım. Sigara bırakmaseminerlerinin düzenlenmeye başladığınıduyduğumda “Şu an sigarayı bırakmak gibibir düşüncem yok ama hayatımızın bir evre-sinde bırakmamız gerekecek, madem böylebir fırsat ayağıma geldi denemekten zarargelmez!” düşüncesi ve şirketteki arkadaşları-mın da teşvik etmesiyle ilk yapılacak seminerekatılım için adımı yazdırdım. Seminer sabahı“Ya gerçekten sigarayı bırakırsam” korkusuylaseminere gittim. Seminer sonunda ise, korku-mun ne kadar yersiz olduğunu ve iyi ki katıl-dığımı düşünerek oradan ayrıldım. Yedi aydırsigara içmiyorum! Bu sürede benim geçirdi-ğim değişime şahit olan arkadaşlarımın da si-garayı bırakmasına sebep olabildiğim içinayrıca gururluyum.”Özden SERTEL, İnsan Kaynakları Müdürlüğü

“Sigaraya 2001 yılında başla-dım ve babamı akciğer kanserin-den kaybetmeme rağmen eşimle

tanıştığım 2011 yılına kadar sigarayıbırakmak gibi bir düşüncem hiç olmadı. Eşi-min sigara içmemesi sebebiyle sigarayı bı-

rakma konusunda üzerimde baskı oluştu vedefalarca başarısızlıkla sonuçlanan sigara bı-rakma girişimim oldu (sakız, hap, bant, bio-rezonans, vb.) Bu beş yıl içerisinde yatartışmalar içerisinde ya da gizli gizli sigara iç-meye devam ettim. Yine sigarayı bırakmayıdenediğim bir dönemde şirketimizde sigarabırakma seminerlerinin düzenlendiğini öğ-rendim ve hemen çıkıp bir sigara yaktım. Se-minerden fazla bir beklentim yoktu; amaönyargısız katıldım ve seminer sırasında mu-cize vaat edilmediğini, mantıklı şeyler anlatıl-dığını gördükçe, neden sigara içtiğimikavradıkça ve kurtulmaya yönelik ipuçlarınıduydukça bırakabileceğimi düşünmeye baş-ladım, anlatılanları uygulamaya değer bul-dum. İyi ki de öyle yapmışım, en fazla beşgün uzak kalabildiğim sigaraya 16 Mart 2016tarihinden bu yana elimi sürmedim. O gün-den beri beni tanıyan herkesi şaşırttığım için,sevenlerimi mutlu ettiğim için ve en önemlisiözgürlüğüme kavuştuğum için mutluyum.Bizlere bu fırsatı sunan Eğitim Müdürlüğü ça-lışanlarına ve terapistimiz Aydoğan Bey’e son-suz teşekkürler.”N. Emrah MERTER, Yakıt Üretim Müdürlüğü

Turnuvaya katılan ve azimle yarışan tümtakımlarımıza ve onları yalnız bırakma-yan izleyicilerimize teşekkür ederiz.

Şirket İçi Voleybol Turnuvasıfinal maçı, 9 Eylül 2016’daElmadağ tesislerinde ger-çekleşti. Seyircilerin deyoğun katılımıyla oldukçaçekişmeli geçen maçı, “Lala-han Rockets” takımı kazana-rak turnuvayı birinci olaraktamamladı.

Şampiyon takımın oyuncularına ödülleriGenel Müdür Selçuk YAŞAR tarafındantakdim edildi.

İkincilik kupasını Genel Müdür Yardımcısıve BLS Grup Başkanı Dr. Yavuz AKA’danalan takım “Ambargo” oldu. Üçüncüolan “Göktaşı” takımı ise ödüllerini Genel

Müdür Yardımcısı ve İleri Teknolojiler veSistemler (İTS) Grup Başkanı Dr. SartukKARASOY’un elinden aldı.

şirket içi voleybol turnuvası

sayı 10 ocak 2017

51


roketsan dergisi

52


Roketsan Masa Tenisi Oyun-cuları, Elmadağ İlçe Gençlikve Spor Müdürlüğünün dü-zenlediği Masa Tenisi Tur-nuvası’na damgasını vurdu.

Çiftler ve tekler dalında yarışan tümsporcular madalya sahibi oldu.

• Tek Erkekler Birincisi, Mustafa SÜTÇÜ-OĞLU

• Tek Erkekler İkincisi, Sadettin DOĞAN• Tek Erkekler Üçüncüleri, Muammer

ÖZKORUL ve Ziya AKBIYIK• Çift Erkekler Birincileri, Muammer ÖZ-

masa tenisi turnuvasıKORUL ve Sadettin DOĞAN

• Çift Erkekler İkincileri, Mustafa SÜTÇÜ-OĞLU ve Recep AKBAŞ

• Çift Erkekler Üçüncüleri, Hikmet

Roketsan’da ilk defa düzen-lenen “Şirket İçi Tenis Turnu-vası” “Tek Erkekler”, “YeniBaşlayan Erkekler” ve “TekBayanlar” kategorilerindegerçekleştirildi.

Elmadağ tesisi kortlarında gerçekleştiri-len final ve ödül töreninde dereceyegiren sporcularımıza ödülleri Genel

şirket içi tenis turnuvasıMüdür Yardımcısı ve BLS Grup BaşkanıDr. Yavuz AKA ve Genel Müdür Yardım-cısı ve OES Grup Başkanı Hayri TORUNtarafından takdim edildi.

Tek Bayanlar Klasmanı Birincisi,Naz Tuğçe ÖVEÇTek Bayanlar Klasmanı İkincisi,Nazlı YILMAZ MUHARREMOĞLUTek Erkekler Klasmanı Birincisi,Tamer YILMAZTek Erkekler Klasmanı İkincisi,

GÜÇLÜ ve Cemil AKYILDIZ

Roketsan’ı başarıyla temsil eden arkadaş-larımızı tebrik ederiz.

Can GÜNDAYYeni Başlayan Erkekler Klasmanı Birincisi,Emre GÜNGÖR

Roketsan, KastamonuGençlik Hizmetleri ve Spor İlMüdürlüğü tarafından dü-zenlenen İstiklal Yolu YarıMaratonu’nda yer aldı.

Milli mücadelenin ruhunu genç nesilleredaha iyi duyurabilmek için düzenlenenmaraton renkli görüntülere sahne oldu.

1’inci istiklal yolu yarı maratonu tamamlandı

53


2016 Elmadağ Kaymakam-lığı Voleybol Turnuvası’ndaşampiyon olan Voleybol Ta-kımı oyuncuları, Genel Mü-dürümüz ve yöneticilerimizile öğle yemeğinde birarayageldi.

Şampiyonluk hediyelerini Genel Müdü-rümüz Selçuk YAŞAR’ın elinden alanoyuncularımızı tekrar tebrik ediyoruz.

voleybol takımı öğle yemeğinde

sayı 10 ocak 2017

Çanakkale Savaşı’nın yaşan-dığı Gelibolu Yarımada-sı’nda bu yıl ikincisidüzenlenen Turkcell Geli-bolu Maratonu, binlerce ka-tılımcıyla dört ayrı disiplindegerçekleşti.

gelibolu maratonu tamamlandıRoketsan Spor Kulübü adına maratonakatılan Ergün KIZILASLAN, Mustafa BİL-GİN ve Mehmet YILMAZER kendi kate-gorilerinde başarılı sonuçlar elde etti.

42,195 km’lik maraton parkurunda ko-şuya katılan Ergün KIZILASLAN 40-44yaş kategorisinde üçüncü olarak Roket-san bayrağı ile kürsüye çıktı.

Roketsan Futbol Takımı, 25Eylül - 27 Ekim 2016 tarih-leri arasında düzenlenenAnkara Sanayi Devleri

roketsan futbol takımından eğitime destekFutbol Turnuvası’nda eği-time destek için yer aldı.

Sosyal sorumluluk projesi kapsamında,Gaziantep’e bağlı Nizip İlçesi Dayıdağıİlkokulu - Ortaokulu, Adaklı İlkokulu - Or-

taokulu, Tatlıcak İlkokulu - Ortaokulu,Boyluca İlkokulu - Ortaokulu ve Güderİlkokulu - Ortaokulu’na eğitim desteğivermek amacıyla katılım sağlanan turnu-vada ter döken, vakit ve emek harcayantüm takım oyuncularımıza ve yöneticile-rimize teşekkür ediyoruz.

Ankara’daki iş hayatım1986 yılında MAN KamyonFabrikasında başladı. Dokuzay süren Ankara maceramaüç yıllık Asil Çelikdeneyimim ile ara verdimve 1989 yılında tekrarAnkara’ya döndüm.Aselsan’da dört ay gibi kısabir çalışma sürecininardından Roketsan’dalimana yanaştım.

İlk zamanlar ofislerimiz İskitler’deydi. El-madağ yerleşkemiz kuruluş aşamasındaolduğundan dolayı her yer şantiye ha-lindeydi. Sadece 90/91 no’lu binalar bit-mişti. Her gün İskitler’den Elmadağ’aminibüs ile gidip dönüyorduk. Hatta birKurban Bayramı’nın ertesinde bindiği-miz minibüs yoğun şekilde koyun koku-yordu. Sonradan minibüsün bayramdakoyun taşımacılığı için kullanıldığını öğ-renmiştik.

Laboratuvar binamız inşa aşamasındaolduğu için, çekme test cihazımız bu-günkü Komponent Muayene Birimindekuruluydu. Bu Roketsan’ın ilk test ciha-zıydı. Bu cihazı Asil Çelik’de olduğumdönemde kataloglarda görmüş ve al-mayı düşünmüştük. Şimdi kullanmayıçok istediğim o cihaz karşımdaydı.

Sinan HATİPOĞLU cihazın eğitimini İn-giltere’de almıştı. Yurt dışına Stinger eği-timine gitmeden bir gün önce de banaanlatmaya çalışmıştı. İlk defa bilgisayarile tanışma fırsatı bulmuştum. Cihazı mıyoksa bilgisayarı mı öğrenecektim? Bir-kaç gün sonra o zaman ki Yönetim Ku-rulu Üyeleri ve Genel Müdür

Yardımcımız Hüseyin BAYSAK atölyeyigezmeye geldiler. Benden bir test yap-mamı istediler. Ben ise biraz utangaçbiraz da mahcup bir hisle, sadece bilgi-sayarı açabilmiş ve cihaza enerji verebil-miştim. O an hissettiğim tek şey isebaşımdan kaynar suların aktığı idi. Hü-seyin Bey benim mahcubiyetimi anlamışolmalı ki kendisi ile benim için bir eğiti-min uygun olacağını konuştuk…

Bilindiği üzere ilk kuruluş yıllarında Stin-ger Projesi tek projemizdi ve tüm çalı-şanlar onu gerçekleştirmek ve başarılıolabilmek için çaba sarf ediyordu. Uçuşmotoru gövde kalifikasyonuna hazırlanı-yorduk. Isıl işlem yapılan gövdelere aitçekme test kuponları hemen test edilipuygunluğuna karar veriliyordu. SinanHATİPOĞLU başroldeydi. Isıl işlem son-rasında uzama değerlerini sağlarkenmukavemet değerlerinde hep isterlerinaltında kalıyorduk. Sürekli tekrarlar, so-nucu değiştirmiyordu. Sonunda testlerinTSE‘de yapılmasına karar verildi. Benzerbir cihaz orada da vardı. Testler tekrar-landı ve sonuçlar isterleri karşılamıştı. Ha-tanın kaynağı bir yanlış kullanımdı.Bütün gecikmelerin sorumlusu olarakkendini gören Sinan Bey istifa etmeyidüşünmüş ancak gitmemesi için iknaedilmişti. Olayın sonu inanılmaz komikve mutluluk vericiydi. Sonunda başar-mıştık.

Şirketimizin kuruluş aşamasında yaşadı-ğımız diğer bir zorluk da hemen hementüm çalışanların o pozisyonda tek olmasıve işleri devredecek ikinci bir kişinin ol-mamasıydı. Böyle olunca da izin almakoldukça sorunluydu. Hatta izinliyken bir-kaç kez acil bir iş çıktığında yoldan dön-düm, birkaç kez de izinden geriçağrıldım. Şehirden uzakta çalışan bizleriçin fatura ödeme bile büyük zorluk olu-yordu. Ulaşım zordu. Servisler çok sınır-lıydı ve çoğumuzun özel aracı yoktu.Kreşe ilk bırakılan ve en son alınan ço-

cuklar bizim çocuklarımız oluyordu.

Personel sayısının az olmasının, zorluk-ları yanında çok eğlenceli tarafları davardı. Örneğin mesai sonrası İskitlerdeyapılan çiğ köfte partileri. Bunları düzen-leyen şirketimizin güler yüzlü Zeki Abisini(Zeki ÇAVUŞOĞLU), köfteleri yapan, terakıtan Fehmi Ustamızı (Fehmi EVRAN)anmadan geçemeyiz. Bir başkası FüsunYEŞİLOĞLU’nun (BUHARALI) yılbaşla-rında düzenlediği hediye çekilişleri, eğ-lencelerdi. Zeki ÇAVUŞOĞLU’nu veFüsun BUHARALI’yı rahmetle anıyorum.İlk yıllarda, özel arabalar ile şirket içinegirilmesi ve şirket içi ulaşımda kullanıl-ması bizim için büyük bir nimetti. Arabasahibi arkadaşlar arabalarını bölümleri-nin önüne çekiyor, fırsat buldukça ara-balarını yıkıyor ve küçük bakımınıyapıyorlardı. Yemeklerimiz daha sonraambulansa dönüştürülecek minibüs ileAselsan’dan getiriliyordu ve 90/91 no’lubinanın girişindeki küçücük odada neşeiçerisinde yeniyordu. Sabahları ofisleri-mizde buram buram kokan taze keklerve çay dört gözle beklediğimiz bir tabloidi. Ayrıca ofislerde çay belirli saatlerdeiçilebilirdi. Bazen de kaçamak yapılırdı.Telefon görüşmeleri için ise hat istemekve beklemek durumundaydık.

1992 yılında o zamana kadar zarf içindealdığımız maaşlarımız artık bankaya yat-maya başlamıştı. Bu yeni bir durumdu.İzinlerimizin bir kısmını da bankacılık iş-lemleri için kullanmaya başladık. Birkaçyıl sonra internet bankacılığı ile tanıştık.Ancak o günün koşullarında bilgisayarve internet bağlantısı çok sınırlı olduğuiçin rahmetle andığımız Ahmet YİĞİN’inodasında internet kuyruğuna giriyor-duk.

1994 yılına gelindiğinde bizler içinbüyük bir yenilik söz konusu oldu. İlk kezözgün bir ürünün tasarımı ve sonra-sında üretimi bizleri çok heyecanlandır-

geçmiş zamanda roketsan

54

roketsan dergisi


mıştı. Bu 122 mm’lik Topçu Roketi (Mız-rak) projemizdi. 1998 yılında StingerProjesi bitmiş, Mızrak ile daha ne kadaridare ederiz derken K-Projesi imzalan-mıştı. Yeni bir kültür ile tanışıyorduk vemenzilimizi iki katına çıkarmanın heyeca-nını yaşıyorduk. Yurt dışındaki eğitimi-mizde çok kötü koşullarda yaşayan, azile yetinen ama üreten insanlar ile tanış-mıştık ve güzel bir deneyim olmuştu.

2002 yılında aynı kültürle bir kez dahayan yana geliyor ve füze teknolojisi iletanışıyorduk. Aynı yıl ne yazık ki çok sa-yıdaki arkadaşımız ile yollarımız ayrılmıştı.Bir cuma akşamı iş çıkışı nizamiyede ağ-layan bir arkadaşımı görmüştüm (Rah-metli Halit SERT). İşini kaybettiğinidüşünmüş bir yandan onu teselli et-meye çalışırken aynı üzüntüyü yaşıyor-dum. Sonradan Halit’in işini kaybedenbir başka arkadaşımız için gözyaşı dök-tüğünü öğrenmiştim.

2000’li yılların ortalarında laboratuvarı-mızın hatta şirketimizin en renkli simala-rından olan Sinan HATİPOĞLU bazıkimyasalların laboratuvar ölçekli üretim

denemelerine başlamıştı. Bunların üreti-minde heyecanlı anlar olmuyor değildi.Bir keresinde ufak çaplı bir alevlenmeolmuş ve biz de almış olduğumuz yan-gın söndürme eğitimlerinin bir uygula-masını yapmıştık. Sentez laboratuvarınınkurulmasında ve kimyasalların pilot öl-çekli üretiminde büyük emeği geçenSinan HATİPOĞLU arkasında çok büyükbir boşluk bırakarak 2010 Nisan ayındaaramızdan ayrıldı. 2012 yılında da uzunbir süre beraber çalıştığımız çok değerliarkadaşımız Mehmet EYSEN’i emekliği-nin sonrasında kaybetmenin üzüntü-sünü yaşadık. Diktiği onlarca ağaçbugün çevremizde boy atmış yaşamak-tadır. Bu vesile ile şu anda aramızda ol-mayan tüm arkadaşlarımızı rahmet vesaygıyla anmak isterim.

Çılgın Roketçiler’de bir bölümde Roket-san’ın bizim için ne ifade ettiği sorulu-yordu. Ben bunu ‘’Aile, teknoloji vehayat’’ olarak ifade etmiştim. Geriyedönüp baktığımda bir çırpıda yazdığımşeylerin ne kadar doğru olduğunu gö-rüyorum. Çünkü burada çok güzel dost-luklar kurdum. Unutulmaz anılar

yaşadım. Her zaman teknolojiyi yakala-dım. Hayatımın büyük bir kısmını bu-rada geçirdim. 28 yıl önce Almanya’daaldığım bir eğitimde aynı ofiste 25 yılınıdolduran bir kişi ile tanışmış ve bununinanılmaz bir şey olduğunu düşünmüş-tüm. Şimdi ise, Roketsan’ın başarılarladolu geçen 26 yılına şahit olarak, kat-kıda bulunmanın gururunu ve onurunuyaşıyorum.

Sevgi ve Saygılarımla,

Haluk TANSUÜrün ve Süreç KalitesiDirektörlüğüYönetici Mühendis

sayı 10 ocak 2017

55


Roketsan Elmadağ Tesisleri

Dağcılığa ilgi duyanlar öncelikle doğadagiyinme, beslenme, kampçılık ve ilk yar-dım gibi temel eğitimlerin ardındanhafta sonları günü birlik yürüyüşlerle bukeşif dolu serüvene ilk adımlarını atarlar.Zamanla elde ettikleri tecrübeler üzerinekazma/krampon kullanımı, kaya tırma-nışı, donmuş şelale/buz tırmanışı eğitim-leri gibi uygulamalı teknik eğitimler deeklenince zorlu zirvelere giden yol, dahada aydınlanır. Bilinçli bir dağcı, öğren-diği teknik bilgileri, değişken ve zorluşartlar altında tam performanslı bir şe-kilde uygulayabilmek için zihinsel kon-santrasyon yöntemleri konusunda da

kendisini geliştirir. Çünkü stres altındakorkunun kontrol edilmesi ve tümgücün karşılaşılan zorluğa odaklandırıl-ması çok önemlidir. Zorlu koşullar; dik-kat, sabır ve disiplinle yönetilmeyeçalışılırken, yapılacak olan küçük bir ha-tanın dağda telafisi pek mümkün olma-yabilir. Uygulamalı eğitimlerin sonunda,dağcının kendisine olan cesareti ve zorşartlar altındaki teknik kapasitesi şekillen-miştir. Artık sıra dağcılığın mühendislikkısmına gelmiştir.

Dağcılık tam olarak bir takım sporu ol-duğu için öncelikle bir takım oluşturul-ması gerekmektedir.

Takımın ortak kararıyla, tırmanışın yapı-lacağı dağ seçilir. Bu dağ bazen Tür-kiye’de dağcılık okulu sayılan Aladağlarda olabilir, Afrika kıtasında yer alan Atlas

Dağları da… Bu seçimle birlikte yoğunbir planlama çalışması yapılır. Zirveye va-rılması planlanan gün sayısı, hava du-rumu, taşınması gereken besin miktarı,mevsime bağlı olarak değişen dağdakisu kaynağı gibi parametrelerin her biritırmanıştan önce araştırılarak çeşitli kay-naklardan ve yerel halktan alınan bilgilersonucunda planlanır, karşılaşılması ön-görülen tehlikelerle ilgili risk ve müda-hale yönetimi geliştirilir.

Zirve yolunun uzunluğuna ve yüksekli-ğine göre kurulacak olan kamp sayısı dadeğişir. Bazen tek kamp ile tamamlanantırmanış, Ağrı Dağı gibi yüksek bir zirveiçin iki kamp ile hatta Himalayalar’dakibirçok zirve için beş kamp ile tamamla-nabilir. Çünkü irtifa arttıkça, solunan ok-sijen yoğunluğu azalmakta ve kaslaraçok daha az miktarda ulaşmaktadır.

roketsan ve hobiroketsan dergisi

dağcılık

Dağlar, gökleri delenürkütücü zirveleriyle, aynıgün içinde karşılaşılanbirçok zorlu havakoşullarıyla vebilinmezlikleriyle pek çokinsanın tutkusu olmuş,dağcılık sporu ise fizikseletkinliğin ötesinde“başlayanın aslabırakamayacağı” bir yaşambiçimi halini almıştır.

56

Ara Kamp4.200 m/Ağrı Dağı

Toubkal Zirvesi4.167 m/Kuzey Afrika ve Atlas Dağları'nın En Yüksek Zirvesi, Fas

Hasan Dağı Zirvesi3.268 m

kaplı uçsuz bucaksız bir vadide, nazlınazlı akan bir derenin kenarından, miskokulu çiçeklerin, rengârenk kanatlarıylapoz veren kelebeklerin eşliğinde yüksel-meye devam edilir. Bulutların arasındanbakan güneşin aydınlattığı patikanın so-nunda kamp alanına vararak çığ ve taşdüşmesi, rüzgâr alma durumu gibi pa-rametreleri de değerlendirerek tekrar ça-dırlar kurulur. Harcanan enerjinin yeriyüksek kalorili besinlerle, kaybedilensuyun yeri ise buzulların beslediği akar-sularla doldurulur.

Gün doğumuyla birlikte çadırlar topla-narak ikinci kamp alanına doğru yola çı-kılır. Vahşi ormanların içerisindebaşlayan yolculuk yükseklikle birlikte ye-rini kayalara ve buzullara bırakır. On bin-lerce seneden beri yeryüzündeki tümcanlılara tatlı su deposu olan ve hayatın

başladığı yer olarak kabul edilen buzul-ların yüzeyine gizlenmiş, metrelerce de-rinlikteki çatlakların üzerinden dikkatlicegeçilir. Yükseklikle birlikte, kar yağışınınşiddeti ve rüzgârın hızı daha da artar-ken, hissedilen sıcaklık düşer. Bu durum,doğru kıyafet seçimleri yapılarak kontrolaltına alınabilir. İkinci kamp alanına ula-şıldığında günün armağanı olarak gü-neşin bulut denizine battığı masalsı birgün batımına tanıklık edilebilir.

Zirve sabahı öncesi zirveye gidecek olanfarklı rotaların güncel durumlarına görezaman ve teknik malzeme seçimi yapılır.Alınan çığ eğitimlerinden hangi rotanıntırmanışa daha uygun olduğuna kararverilir ve planlama yapılarak çantalar ha-zırlanır. Enerji verecek besinler ve kar eri-tilerek elde edilen su da özenleyerleştirilir. Geceleri, şehrin ışıklarından

roketsan ve hobi

Alçak irtifaya alışkın olan vücudun kade-meli olarak yüksekliğe uyumu, dahafazla sayıda ve farklı yüksekliklerde kuru-lacak kamplarda zaman geçirilerek sağ-lanır.

Ardından, düzenli olarak koruyucu ba-kımı yapılan teknik malzemelerle birliktetırmanış çantası hazırlanır. Artık ekipçeyola çıkma vakti gelmiştir. Saatlercesüren yolculuğun sonunda ulaşılandağın eteğinden, zirveyi görmek inanıl-maz heyecan verici bir duygudur.

Zirveden dönüş gününe kadar sabırlabu heyecanı saklayarak, hava kararma-dan çadırlar uygun bir yere kurulur.Artık araç, gürültü, insan kalabalığı yok-tur. Atılan her adım medeniyetten birazdaha uzaklaştırır. Sanki bir kartpostalıniçinde dolaşırcasına, yemyeşil kırlar ile

Qoruldi Buzul Gölü2.850 m Kafkas Dağları/Gürcistan

Lahitkaya Zirve3.150 m/Aladağlar

sayı 10 ocak 2017

57

Lauterbrunnenİsviçre

Erciyes Dağı Zirvesi3.917 m

Geyikbayırı/Antalya

58

roketsan ve hobiroketsan dergisi

Gito Yaylası'nda Bulut Denizine Gün BatımıRize

Kaldı Dağı TırmanışıAladağlar

fark edilmeyen yıldızlar, kayarken yaptık-ları danslarıyla görsel bir resital sunarlar.Hızıyla kayaları sarsan rüzgârın kulaklarıtırmalayıcı uğultusuna, yüksek irtifanınvücuttaki etkilerine ve hayallere bukadar yaklaşmış olmanın verdiği heye-cana rağmen uyuyup enerji depolanır.

Artık zaman gelmiştir. Havanın, karın vebuzun en istikrarlı olduğu zamanda,saat 02:00 civarında, bazen kasklara ta-kılan fenerin, bazen de dolunayın ay-dınlattığı yolda rotaya girilir. Tekniktırmanış öncesi kemerler takıldıktansonra ip arkadaşına, aslında hayatabağlayacak düğümler atılır. Düğümlerkontrol edildikten sonra artık bir ipinucunda iki hayat vardır. İpin üzerindengeçen enerji ve hissedilen duygularıtarif etmek imkânsızdır. Lider her hamleson hamleymiş gibi çok dikkatli bir şe-kilde tırmanışa başlar. Tam o sırada şid-detini daha da artıran rüzgâr, limitleridaha da fazla zorlamaya teşvik edicisözler fısıldar kulaklara... Sabırla, tümzorluklar aşılırken hayallere bir adımdaha yaklaşılır. Artık zirveyle arada, sağısolu uçurum olan ve yalnızca iki adımınyan yana sığabileceği donmuş bir sırthattı kalmıştır. Boşluk hissini kontrol ede-bilmek için yalnızca basılan yere odak-lanarak yapılan son hamleler ile zirveyeulaşılır. Tam olarak yolculuğa başlama-dan önce hayal edilen yerdesinizdir.İşte o anda hayat durmuştur; ne geç-mişte kalan pişmanlıkların ne de gele-cekteki planların bir önemi yoktur; her

59

roketsan ve hobisayı 10 ocak 2017

şey yalnızca o andadır. Bu mutlulukkimi zaman gözlerden akan bir damlayaş ile kimi zaman da takım arkadaşla-rına sarılarak atılan sevinç çığlıklarıylapaylaşılır.

Kaybedilen güç daha fazlasıyla yerinegelir; ama hala oyun bitmemiştir.Çünkü zirve heyecanını kontrol ederekgeride bırakılan tüm tehlikelerle bir kezdaha yüzleşip, oldukça dikkatli ve kont-rollü bir şekilde başlangıç yerine dön-mek gerekir.

Doğayla mücadele ederek değil, değiş-ken şartlar altında ancak ve ancak onauyum sağlayarak zirveye çıkılabildiğininbilinciyle, içinizdeki merak duygusunuen güçlü haliyle keşfetmeye devamedersiniz.

Hayalleri gerçekleştirmenin mutlulu-ğuyla, dorukların birlikte adımlandığı,zorlukların el ele aşıldığı; ekip arkadaşla-rıyla bir sonraki sefer buluşmak üzere ve-dalaşılır.

Yoğun bir temponun sonrasında birikenanılar yine aynı heyecanla aile ve dost-larla paylaşılır. Hikâyeyi öğrenenler isesize şu soruyu sorabilir.

“Bu kadar tehlike neyin uğruna? İnsan-lar bu kadar enerjiyi dünyanın ihtiyacıolan şeylere adamalılar… Dağlara tırma-nıp yine aynı yere dönünce; ele ne ge-çiyor?”

Cevap açıktır:

“Kendinize, dünyanın neyeihtiyacı olduğunu değil,size yaşama sevinci verecekşeyin ne olduğunu sorunve hiç zaman kaybetmedengerçekleştirin. Çünküdünyanın ihtiyacı olan şeyyaşama sevinci doluinsanlardır.”Howard THURMAN

"Makalede yer alan tüm fotoğraflar UtkuOLGUN’a aittir.*

Utku OLGUNOperasyonlar ve EnerjikSistemler MühendislikDirektörlüğüKıdemli Uzman Mühendis

Dachstein Dağı2.190 m/Avusturya

Tunç Dağı Zirvesi2.650 m/Antalya

basın’da roketsanroketsan dergisi

60

Savunmave Havacılık

C4Defence

TRT Haber

basın’da roketsan

61

MSI

sayı 10 ocak 2017

AzeriDefence

basın’da roketsanroketsan dergisi

62

Dünya Star

AMAC

basın’da roketsan

63

Vatan Sabah

HürriyetDaily News

Milliyet

sayı 10 ocak 2017

Documents

OCAK 2017 / ISSN 1302-1435 - roketsan.com.tr · Lockheed Martin ile SOM-J Füzesi geliş-tirme süreci çerçevesinde, Airbus De-fence and Space ile Airbus keşif ve nakliye uçağındaki