2016-04-07

1

TOCZENIE

Obróbka ubytkowa jest to metoda wytwarzania polegająca na

nadawaniu kształtów, wymiarów i gładkości (chropowatości)

powierzchni półwyrobom metalowym i z innych materiałów

poprzez oddzielenie nadmiaru materiału, tzw. naddatku.

Obróbkę ubytkową można podzielić na:

1. Obróbkę skrawaniem

2. Obróbkę erozyjną

Obróbka skrawaniem dzieli się na:

• Obróbkę wiórową (zdefiniowana geometria ostrza i liczba

ostrzy, np. toczenie, wiercenie,..)

• Obróbka ścierna (nie zdefiniowana geometria i liczba ostrzy,

np. szlifowanie, docieranie,…)

Obróbka skrawaniem

1. Toczenie

2. Wiercenie

3. Frezowanie

4. Dłutowanie

5. Struganie

6. Szlifowanie

7. Inne

2016-04-07

2

2016-04-07

3

2016-04-07

4

2016-04-07

5

Wysokość h i długość l noża

Kierunek ruchu

posuwowego

2016-04-07

6

Podział noży:

Ze względu na przeznaczenie:

1) noże do obtaczania, zwane obtaczakami

Są stosowane do toczenia wzdłużnego powierzchni zewnętrznych. Za ich

pomocą toczy się wałki gładkie, wałki stopniowe, powierzchnie stożkowe

oraz płaskie powierzchnie czołowe tych wałków lub innych przedmiotów

toczonych.

a) nóż lewy

b) nóż prawy

2. noże do wytaczania, zwane wytaczakami

Noże do wytaczania są przeznaczone do toczenia powierzchni

wewnętrznych zarówno wzdłużnych, jak i poprzecznych, o kształtach

walcowych, stożkowych lub płaskich.

3. noże do przecinania, zwane przecinakami

Noże do przecinania służą do cięcia na tokarce materiału w postaci

prętów, odcinania przedmiotu wytoczonego uprzednio z pręta oraz

nacinania rowków zewnętrznych na przedmiotach obrabianych na

tokarce.

4. noże do toczenia kształtowego, zwane nożami kształtowymi

Noże kształtowe o różnym zarysie krawędzi skrawających są

przeznaczone do toczenia np. powierzchni kulistych, do toczenia i

zataczania frezów kształtowych

Ze względu na położenie ostrza:

• noże proste

Mają ostrze, które jest przedłużeniem trzonka i nie jest w stosunku do

jego osi ani przesunięte, ani wygięte.

• wygięte

• odsadzone

Ze względu na sposób zamocowania w tokarce:

• imakowe

Zamocowane bezpośrednio w imaku tokarki.

• oprawkowe

Są uchwycone w specjalnych oprawkach, a dopiero wraz z nimi

mocowane w imaku tokarki.

2016-04-07

7

Ze względu na sposób wykonania:

• jednolite

• niejednolite

Ze względu na rodzaje wykonywanych prac:

• zwykłe

Przystosowane do pracy w normalnych warunkach skrawania.

• wysokowydajne

Gdy konieczne jest zwiększenie wydajności procesu skrawania.

WYTACZANIE

2016-04-07

8

Na tabliczkach znamionowych tokarek i innych obrabiarek podaje się

prędkości obrotowe nominalne, czyli wg określonego ciągu Renarda.

Stanowią one wartości stałe.

Natomiast prędkości rzeczywiste, czyli tzw. efektywne są zmienne i

zależą od dokładności przełożeń mechanizmu napędowego, poślizgu

silnika elektrycznego i poślizgu przekładni pasowych i sprzęgieł.

2016-04-07

9

Wiemy, że

vz

v

nj

nj-1

Δv

DDj

φ iloraz ciągu prędkości obrotowych

Względny spadek prędkości obrotowych

Zmiana prędkości skrawania zależy od φ

dla obrabiarek o tych samych φ jest taki sam

v

D

n1 n2

nj

Mocowanie przedmiotów obrabianych

1. W kłach

2. W uchwycie lub na trzpieniu

3. W uchwycie z podparciem kłem

Ad1. obróbka wałków o średniej długości

Ad.2. uchwyt dwu-, trój, lub czteroszczękowy - mocowanie silne,

stosowane przy obróbce zgrubnej.

Na trzpieniu mocowane są przedmioty, których powierzchnie

zewnętrzne mają być po obróbce współosiowe z uprzednio

obrobionym otworem (tuleje, pierścienie, krążki, koła zębate).

Zamocowanie słabe i stosowane prawie wyłącznie przy obróbce

wykańczającej

Ad.3. zamocowanie silne, obróbka zgrubna wałków o średniej i dużej

długości

2016-04-07

10