KÖKTÜRK, Erol, “Ahmet AKSOY’a Bütüncül Bir Bakış Denemesi”, TUJK 2008 Yıllık Bilimsel Toplantısı, Koordinat Sistemleri, Prof. Dr. Ahmet AKSOY’un Jeodezi’ye Katkıları Oturumu, 19-21 Kasım 2008.

Prof. Dr. EROL KÖKTÜRK- Sevgili öğretmenim, değerli ailesi, değerli meslektaşlarım; bir

yazılı metinle geldim karşınıza, bir hazırlık yaptım. İki tane usta konuşmacının arkasından söz

almanın zor olacağını önceden düşünerek, işimi böyle kolaylaştırabilirim diye düşündüm:

Yükü Ahmet hocamızın üzerine yıkarak işimi kolaylaştırmaya karar verdim. Sunumumda da

göreceğiniz gibi, aslında değerli öğretmenimin anlatımlarını temel aldım ve bunlardan bazı

çıkarsamalar yapmaya çalıştım.

Sunumumun başlığı:

AHMET AKSOY’A BÜTÜNCÜL BİR BAKIŞ DENEMESİ

OO,, BBiizziimm AAhhmmeett AAKKSSOOYY’’uummuuzz

Çekerek (Yozgat) Köyü Muhtarı, Ahmet AKSOY; Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat

Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi, Prof. Dr. Ahmet AKSOY; Gazi Üniversitesi

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü öğretim üyesi, Prof. Dr. Ahmet AKSOY;

Şair Ahmet AKSOY; İzmir`in Karşıyaka ilçesinde ayağından vurulan avukat Ahmet

AKSOY; Mersinli Gölge Oyunu Ustası Ahmet AKSOY; A Milli Basketbol Takımımıza

destek vermek için Palma De Mallorca`ya akın eden yüzlerce Türk seyircisinden birisi olan

Ahmet AKSOY; Op. Dr. Ahmet AKSOY; AKSOY Züccaciyenin sahibi Ahmet AKSOY;

Wanted (Aranıyor) Ahmet AKSOY; YYÜ Güvenlik Görevlisi Ahmet AKSOY, Amiral

Ahmet AKSOY…

Internette yapılacak kısa bir gezintide, görüldüğü gibi ülkemizde sayısız Ahmet AKSOY

varlığı ortaya çıkmaktadır.

Ama bizim, haritacıların bir tane Ahmet AKSOY’u var!..

Ben O Ahmet AKSOY‟a bir bakış denemesinde bulunacağım…

GGeenneell

Öncelikle TUJK‟un 2008 Yıllık Bilimsel Toplantısı‟nın Ahmet Öğretmene armağan edilerek

düzenlenmiş olmasından dolayı mutlu olduğumu belirtmeliyim. Bu değerbilirliği düşünenlere

ve karar verenlere kendi adıma teşekkür ediyorum.

Ahmet Öğretmen her birimiz bir diyalektik bütün. O bütünün yalnızca bazı öğelerini görmek,

diğerlerini görmemek ya da görmezlikten gelmek veya bazı öğelerini abartılı biçimde ele

almak diyalektik yaklaşım açısından doğru olmaz. O nedenle, Ahmet Öğretmenle ilgili bazı

noktaları, onu mutlaklaştırmadan sizlerle paylaşmak istiyorum. Hepsine değinmem ise zaman

açısından olanaklı değil.

Kuşkusuz farklı bir insan. İçimizden kaç tanesi, acaba 76 yaşında yine de zamanının büyük

bölümünü mesleğini düşünerek, bir şeyler yazarak, söyleyerek, kafa yorarak geçirecek?

Mesleği için üzülecek, gerilim yaşayacak, ufak-tefek olumluluklar için mutlu olacak? Sanırım

çok fazlamız değil. İşte O, bu nedenle, azlardan bir tanesi. Bundan dolayı da farklı.

Ahmet Öğretmenim, birlikte birçok çalışmanın içinde bulunduğum bir kişi: Komisyonlar,

çalışma grupları, düzenleme kurulları ve raporlamalar gibi… Bu birlikteliklerde kendisinden

çok şey öğrendim.

Ayrıca kendisiyle yaptığım 170-180 sayfayı bulan, yaklaşık 10 saat süren söyleşiler var.

Ama bu vesileyle O‟nu sizlere şikayet etmek istiyorum. Çünkü son zamanlarda tembelleşti…

4 ay önce tüm metinleri düzeltmesi için kendisine verdim. Bugüne kadar sonuçlandırmadı…

Bu konuda yaşını ileri sürerse, asla kabullenmem. Bir tek neden var, kabul edebileceğim,

sağlık nedenleri… Bu vesileyle sevgili Öğretmenime sağlıklı bir gelecek diliyorum…

Bu kayıtlı görüşmeleri yaparken kendisini, çocukluğundan başlayarak bugüne kadarki yaşamı

içinde tanıma fırsatım oldu. Zor bir yaşamın aktörü olduğunu gözledim. Zorlukların

üstesinden gelmek için harcadığı enerjileri gözledim. Acılarına ve mutluluklarına tanıklık

ettim. Yaşamının hep mücadele içinde geçtiğini gözledim. Hazır ve çabasız bir şeylerin sahibi

olmadığını gözledim.

Kazandıklarını, kazanamadıklarını, yitirdiklerini, hayal ettiklerini, ulaşamadığı hedeflerin

acılarını gözledim.

Bunları süzdüğüm zaman görüyorum ki, Samuel SMILES, “Dünyada insana yardım eden şey,

rastlantı değil azim ve sebattır,” sözünü sanki Ahmet AKSOY için söylemiştir.

Bu sunuşumda söyleşilerden bazı bölümleri sizlerle paylaşmak istiyorum.

Ama hemen söylemeliyim ki, Ahmet Öğretmenim, harita sektörünün yakın tarihinin, yani son

55 yılının en önemli tanıklarından bir tanesidir. Yalnızca tanığı da değildir; aynı zamanda bu

tarihin yapıcılarından birisidir.

Bu nedenlerle bazı şeyleri söyleme konusunda bana bu fırsatı veren değerli meslektaşlarıma

bir kez daha teşekkür ediyorum.

Ahmet Öğretmen, bende 3 döneme ayrılıyor:

Öğrencisi olduğum dönem,

Yeniden tanıma ve birbirimizi anlama dönemi,

Ve artık paylaştığımız dönem…

Öğrencisi olduğum dönem, 1973-1974 yılları, korkma ve çekinme öğelerinin baskın olduğu

bir dönem.

1980‟li yıllar yeniden tanıma ve birbirimizi anlama dönemi olarak geçti.

1990‟lardan bu yana artık paylaştığımız, ama keyifle paylaştığımız dönemi yaşıyorum…

Birbirimizi, 1990‟lı yılların başlarında yeniden tanımış olduk. O zamandan bu yana da

tanışırız… Ve bu tanışıklık bugünlere kadar zevkle geldi.

ÖÖğğrreenncciilliikk YYııllllaarrıımm

Öğrenciliğimde belleğime çizilmiş olan, disiplinli bir öğretmen oluşu, biraz da sert oluşu…

Yani belirttiğim gibi, korktuğumuz, çekindiğimiz bir kişilik…

Öyle ki, bir sınavda soru sormuştu. İlk bakıldığında son derece kolay bir soruydu. Altından

girdim, üstünden çıktım. Bir bit yeniği aradım. Ahmet Öğretmen bu kadar kolay bir soru

soramazdı. Bir zaman sonra emin olabildim. Soru kolaydı, bir püf noktası yoktu, bir tuzak

yoktu… Çözdüm.

Belki de içinde bulunduğumuz öğrencilik yıllarında bu disiplinli ve katı yaklaşım, onun

derslerini ciddiye almamızı sağlamıştır. Salt bir olumsuzlama içinde değilim. Bu da bir tarz

çünkü… Kendisi bunu bilinçli olarak da yeğlemiş olabilir. Ya da yaşadıklarının doğal uzantısı

olarak böyle davranmıştır.

MMeesslleekkii UUğğrraaşşllaarrıı

Değerli Öğretmenimin mesleki uğraşlarını 4 başlık altında topluyorum:

Kendi uzmanlık alanındaki üretimleri

Sektörde yapılanma konusundaki çabaları

Mekansal Bilgi Sistemleri konusundaki uğraşları

Kadastro ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü konusundaki bitmez tükenmez

emekleri

Birinci başlık üzerine konuşmam söz konusu olamaz. Hele bu konuda birçok uzman

meslektaşımın bulunduğu ortamda bu bana düşmez…

Diğer 3 konu benim de kafa yorduğum konular. Kadastro ise doğrudan Arazi Yönetimi

Anabilim Dalı‟nın konusu olması nedeniyle uğraş alanımda yer alıyor.

Ben yine de mesleki uğraşlarını ve katkılarını ele alırken kadastroda yoğunlaşacak, diğer

ikisine biraz değinmekle yetineceğim.

AAmmaa ÖÖnnccee KKiimm AAhhmmeett AAKKSSOOYY??

Bu konuyu ele alırken yapacağım hataların kareleri toplamının minimum olması için,

yaptığım söyleşi metinlerinin tümünü yeniden gözden geçirdim. Karesel ortalama hatadan

sapmaları ise, Ahmet Öğretmenim hoş görecektir.

Kendisi ile ilgili nitelemeleri, bir anlamda kendi gözüyle Ahmet AKSOY‟u sizlerle

paylaşmanın doğru olacağına karar verdim.

Kayıtlardaki doğum tarihi: 20.12.1932… Kendisine göre bu, birkaç ay sapma içeren bir

tarihtir.

Hep “Anneciğim” diye söz ettiği Edaviye Hanım, doğduğunda “Kara dutlar olgundu”

demektedir. Onun doğduğu yerlerde, Niksar‟da kara dutlar birkaç ay olgun kalır… Ve bu

aylar Haziran, Temmuz aylarıdır…

Ahmet AKSOY kim? Kendinizi nasıl tanımlıyorsunuz?

- Çok zor bir soru.

Yaşama nasıl bakar, insanlara nasıl bakar, topluma nasıl bakar, ülkesine nasıl bakar?

Ahmet AKSOY’un bu noktalardaki bakışları neler?

- Zor bir soru yahu.

- Neden?

- Ben kendimi nasıl tanıtayım ki? Nasıl bakar? Merhametlidir. Bak, bunu özellikle

söyleyeyim. Film seyrederken ağlar, gözü yaşlıdır.

- Biraz da hırçındır.

- Nasıl hırçın?

- Yani günlük hayatında olumsuzluklardan tepkilenir ve bu tepkiyi açığa vurur. Yani sokakta

sinirlenirim bazı şeylere ve sabretmem.

- Söylersiniz.

- Söylerim, yani açığa vururum düşüncelerimi.

Ama neyin ne zaman, nasıl olacağı belli değil. Bazen makul oluyorum, bazen de demek ki

kendime hakim olamıyorum.

Bu diyalogdan O’nun merhametli, ama biraz hırçın, tepki veren ve tepkisinin nedenini

söyleyen özellikleri ortaya çıkıyor…

- Benim yapım biraz şey galiba, yani biraz agresif mi desem...

- Öyle misiniz?

- Agresif demeyelim de, heyecanlıyımdır.

- Neye karşı?

- Düşüncelerimi savunma konusunda daha ılımlı olabilirim belki.

Agresif… Evet bence de Ahmet AKSOY agresiftir… Ketum bir biçimde de düşüncelerinin

arkasındadır. Ama bu, ortak kanının oluşması noktasında uzlaşmaya dönüşebilir…

- Bir defasında, 77‟nin sonlarına doğru…

- Sıkıntılı yıllar.

- Çok sıkıntılı yıllar. Yıldız‟da dersim var. Öğrenciler birbirlerine girdiler, kafa göz yarıyorlar.

Hasan KIRAN‟ın gizli odası vardı; oraya gittik, yani sığındık. Baktım Hasan bembeyaz

olmuştu. Hasan‟a dedim ki, “Hasan, bembeyaz olmuşsun.” Bana, “Aynaya bak” dedi. Bu,

sadece korku değil; çok derin bir üzüntü.

Neyse, aradan zaman geçti, yine ders yapıyoruz iç bahçeye bakan kısımda. Aşağıdan bir

gürültü koptu. Pencereye koştular öğrenciler. Aynı sınıfta, bu tarafta sağ, bu tarafta sol.

Kapıya yeltendiler, çıkacaklar, oraya katılacaklar. Hemen gittim, kapıyı tuttum, “Oturun

yerinize” dedim sert bir şekilde. Kuzu gibi oturdular kardeşim. Aşağıdaki gürültü yatışıncaya

kadar kapıda bekledim. Ders de yapamadık tabii. O havada ders mi yapılır?! Ondan sonra

sakinleşti ortam, “Haydi, gidin, ders yok” dedim, gittiler. Orada benim bir taraf tuttuğumu

bilseler, böyle bir durum olsa, beni dinlemezler.

- Taraflardan birisi tepkisini koyacak ve sizin otoriteniz bitecek orada.

- Kesinlikle. Ama biz hocayız, bu durumda böyle bir ortamı sağlamamız lazım diye

düşünüyorum.

Akşam bir öğrencim geldi eve.

- Öğrenciler evinize gelir miydi?

- Çok değil, ama gelen olurdu.

“Hocam, şu arkadaş önde oturuyordu derste, onu alıp götürdüler 1. Şubeye. Gidip eğer

söylerseniz, „O benim dersimdeydi‟ derseniz, bırakacaklar. Yoksa sabaha kadar işkence

yaparlar” dedi. “Tamam evladım, haydi gidelim” dedim. Sirkeci‟ye gittik.

Gittim, komisere anlattım durumu, “Böyle böyle oldu. Bu öğrenci dersteydi. O olay nedeniyle

tutuklamanız doğru değil,” dedim. Hemen bıraktı adam. Yani bu da bir görev. Mademki böyle

bir haksızlık oldu, benim yapacağım bir şey varsa onu yapmak mecburiyetindeyim. Bu benim

görevim. Ne olursa olsun, sonu nereye giderse gitsin. Yani ister o çocuk solcu olsun, ister

sağcı olsun...

- Siz, insan diye bakıyorsunuz.

- Tabii. Bir insanın haksız yere böyle bir muameleye tabi tutulması, bir hukuk meselesi.

- Yani buradan hak severliğiniz çıkıyor ortaya aslında, haksızlığa karşı

tahammülsüzlüğünüz çıkıyor ortaya.

- O kesin, yani haksızlığa karşı tahammülsüzüm. Onu söyleyebilirsin özellik olarak.

Bu diyalogdan, öğretim üyesinin ideolojiler karşısında sınıfta yansız olan, ama

öğrencilerini sahiplenen, onları koruyan ve kollayan, haksızlıklara tahammül göstermeyen,

giderilmesi için elinden geleni yapan yapısal özellikleri öğreniyoruz…

Ahmet Öğretmenim alim bir insandır. Bunu hepiniz biliyorsunuz. Ama O alim olmanın yanı

sıra, alem de bir insandır. Bunu ise herkes bilmez. İki örnekle ve kendi anlatımıyla bunu

paylaşmak istiyorum.

“Sormayın Kardeşim… Bir kez Almanya‟da nişan yaptılar ben yokum.

Ben askerdeyken Etta Ankara‟ya geldi. Orada bir nişan yapalım dedik. Benim sütdayımın

evinde toplandık. Benim bir teybim var. İstiyorum ki o teypten müzik çalsın. Açayım derken,

bir de baktım ki teyp bozulmuş. Oturdum, onu tamir etmeye başladım. Başımı bir kaldırdım ki

millet gitmiş. Gelmişler, nişan yapmışlar, eğlenmişler ve gitmişler. Ben farkında bile değilim.

Benim bir hastalığım var: Bir işe daladım mı, isterim ki o iş bitsin… O iş bitmeyince başka

işe konsantre olamıyorum.”

Bu anlatıdan, onun sorunların bir parçası olmaktan duyduğu rahatsızlığı, çözümlerin

parçası olma istemini anlıyoruz.

Alem yapının yansıması bu…

Sahi siz Onun maceracı bir insan olduğunu bilir misiniz? Almanya‟da iken Erdoğan

ÖZBENLİ ile örneğin bir motosikletle Almanya turu yaptığını… Ama ikisi de inatçıdır…

Yolda zaman zaman tartışmalar çıkar aralarında. Özellikle de kavşaklara geldiklerinde. Birisi

“bu yöne gitmeliyiz,” demektedir; öbürü, diğer yöne… İkisinin ayrı yollara gittikleri de

söylenmektedir…

Atatürkçü…

Tam bir Atatürkçüyüm, belki de fanatik. Çünkü onun yaptıklarına bakıyorum, onun yapmak

istediklerine bakıyorum... Medeni alemi de gördüm, yaşadım. Atatürk'ün “Muasır medeniyet”

dediği şey... Bu, herkesin yapacağı bir şey değil, herkesin düşüneceği bir şey de değil.

Büyük İskender ve Cengiz Han filmlerini izledim. Bunların hepsi büyük liderler. Ama

gelmişler, geçmişler. Büyük İskender ne olmuş; dünyanın büyük bir kısmına hâkim olmuş.

Ama ne olmuş; öldükten sonra gitmiş. Halbuki Atatürk'ün gücü, Kurtuluş Harbini -ki, “Şu

Çılgın Türkler”de okuyorsunuz- başlatmak değildi; onu herhangi bir komutan yapabilirdi

belki. Tabii, ikna gücü olacak, inandırıcı olacak… Ama onun ötesinde yaptığı şeyler; yani o

kadroyu kurabilmesi, o insanları ikna edebilmesi ve kendisini destekleyecek bir ekibi

oluşturabilmesi, bu hiç kolay bir şey değil. Onun reformları var, onun ilkeleri var; bunlar beni

çok etkiliyor. Hep onun özlemini çekiyorum Avrupa'yla ilişkilerde.

Ahmet AKSOY, Atatürk değerlerine, Cumhuriyet değerlerine bağlıdır…

Bu, sanki benim günlük yaşantımın içerisinde; yani gelecek nesle güzel şeyler bırakmak. Tüm

mücadelemde de bu düşünce hâkimdir; güzel olsun, örnek olalım. Meslek hayatımda da, özel

hayatımda da çok önem verdiğim bir husus vardır; davranışlarımla öğrenciye iyi örnek olmak.

Adil olacaksın, taraf tutmayacaksın, ayrım gözetmeyeceksin, görevini yapacaksın,

yapabildiğince doğru yapacaksın görevini.

Örnek bir insan olma, model olma, yaşamı ve mesleği bu nedenle ciddiye alarak, doğru

şeyler yapma özelliği… Ayrıca çıkaracağımız bir diğer nokta şu ki, Ahmet AKSOY, bir

görev insanıdır…

Bilemiyorum. Çünkü insanın belli bir karakteri var; o çizgiyi de o karakter belirliyor. Bazı

şeylerde nasıl davranırım, bilmiyorum; ama yaşımın verdiği bir sabır, bir olumluluk ve

anlayış var; onun etkisi olurdu diye düşünüyorum. Tabii, öyle sanıyorum ki, bazı noktalarda

biraz atılgan hareket ettim. Ama bu, benim kişisel beklentilerim için olan bir şey değildi,

mesleğim için olan bir şey. Hiçbir zaman zaten sorunları kişiselliğe dökmedim, mesleğim

neyi gerektiriyorsa o şekilde hareket ettim.

Geçmişi sorgulama, dersler çıkarma, öznellikten arınma çabalarını görüyoruz…

Çünkü ben hep şunu düşünmüşümdür: Ben hiç kimseye kulluk etmem, hiç kimseye

çalışmıyorum; çünkü ben bu topluma çalışıyorum. Benim mesleğim bu, bu meslekte belli bir

noktaya gelmişim, o statüde hizmet etmek istiyorum. Bu toplum, hizmet etmeye değer ve

muhtaç bir toplumdur.

Ahmet AKSOY’un kendisini bağlayan, toplumsal sorumluluk düşüncesidir. Toplumsal

gelişmeye yapacağı katkılardır. Onun dışında özgürdür. Çıkarları var diye eğilip bükülmez,

dik durur.

Yapısal Özelliklerin Kökeni

- Neleri öğrenmiş oldunuz ortaokulu bitirinceye kadar?

- Önce sorumluluk tabii; yani okumak gerekiyor, çalışmak gerekiyor.

- Okumak gerektiğine karar verdiniz.

- Kesinlikle.

- Niksar’dan kurtulmanız için okumanız gerekiyor.

- Tabii.

- Ortaokulu bitirdiğiniz döneme kadar, mutlaka okumanız gerektiğini öğrenmiştiniz. Başka

neler öğrenmiştiniz? Mutlaka okumanız gerekiyordu, öğreniminizi sürdürmeniz

gerekiyordu. Sizi oluşturan başka neler vardı?

- Onun için de çalışmam gerekiyordu.

Ahmet AKSOY’u disiplinli, çalışkan kılan nedensellik, çocukluk ve ilk gençlik yıllarının

yaşam koşullarında bulunmaktadır… Yaşamı rastlantılara bırakmamış bir kişidir Ahmet

AKSOY… Yaşamı tasarlamıştır. Hedefler koymuştur. Erişmeye çalışmıştır.

MMeesslleeğğiiyyllee BBaağğllaarrıı

- Ahmet AKSOY, mesleğine hangi bağla bağlı?

- Bu benim hayatım.

- Öyle mi tanımlıyorsunuz?

- Tabii. Ben bu misyonu üstlenmişim. Başkasının beklentilerini hayal ederek, o beklentileri

karşılama çabası içerisinde olmak durumundayım. Yani ben, işimi adam gibi yapmak

çabasındayım. Ama nasıl olur? Mesela, ben bir hatip değilim, iyi konuşamam; ama o çabanın

içerisindeyimdir. Anlatabildim mi? Ben bu işi ciddiye alıyorum ve de gösteriş dışında.

Gösterişten de nefret ederim.

O bir meslek misyoneridir. Bitmez tükenmez bir çabayla bu misyonunu gerçekleştirmeye

çalışmıştır.

İTÜ Yılları (1970-1999)

1970 yılından sonra İTÜ Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü içinde yer alır…

Emekli olduğu 1999 yılına kadar da oradadır. Bunun üzerine uzun konuşmalar yaptım

kendisiyle. Bir anlamda Bölüm tarihi konuşmaları oldu. Ama kafama takılan birçok soru

vardı:

Şöyle bir şey sormak isterim: Siz, İstanbul Teknik Üniversitesinde niye hiç yönetici

olamadınız? Olmadınız mı, olamadınız mı?

- Olamadım demek lazım; çünkü ben hiçbir hizmeti geri tepmedim, verilen görevleri yapmaya

çalıştım.

Bakınız, iki şey çok zordur; birincisi, insanları alışkanlıklarından kurtarmak, onlara yeni

ufuklar açmak, değişimleri benimsemelerini sağlamak; ikincisi de, bir kuruluşun kuruluş

sancıları, bunlar önemli ve zor şeyler.

İTÜ‟deki Bölüm üzerine konuşurken bir yerde, “Birden alevlendim, vurdum masaya elimi,”

der…

(Ben başka alanlarda da daha sık masaya yumruğunu vurmasını bekledim… Çünkü sektör

içindeki koordinatları ona bu hakkı veriyor…)

YÖK‟ün yürürlüğe girmesinden sonra Bölümdeki gelişmeler üzerine yaptığımız

görüşmeden…

- Yani taraf olmuşsunuz. Bunda ne var, ne sakıncası var?

- Taraf olmamalıydım diyorum ben de.

- Ahmet AKSOY’un genel yapısı mıdır taraf olmamak ya da Ahmet AKSOY neyin tarafı

olur?

- Gerçeğin tarafı mutlaka.

- Ama herkese göre değişiyor gerçek. Sizin gerçeğiniz ne o zaman?

- Erol, gerçekten benim hep, “Nerede hata yaptım? Şunu şöyle yapmasaydım” dediğim anlar

oluyor. Görüyorum ki, yaptığım şey taraf tutarak değil; inandığım için, yani bu mesleğin

geleceği için düşündüğüm şeyler.

- Yani siz, düşüncenizin odağına mesleği mi koyuyorsunuz?

- Öyle.

- Ona göre taraf oluyorsunuz ya da olmuyorsunuz.

- “Madem buraya geldim, benim görevim var,” diyorum ve benim başka beklentim de yok.

Tüccarlık yapmıyorum, müteahhitlik yapmıyorum; öğretim üyesiyim. O halde, doğrusu neyse,

yapmam gereken neyse onu yapmak durumundayım. Bu kadar basit. “Bu meslek şöyle olursa

daha ileri gider,” diye düşünüyorum.

Mektuplar Üzerine

Ahmet AKSOY değişik dönemlerde kurumlarda yetkili noktaya gelen kişilere mektuplar

yazmıştır. Sektörün sorunlarını, beklentilerini, değişim gereklerini anlatmaya çalışmıştır. Yine

mesleki sorumluluk ön plandadır. Ama…

- Peki, geri döner miydi bu mektup yazdığınız kişiler?

- Hayır, hayır.

- Hiç geri dönen olmadı mı?

- Hiç geri dönen olmadı.

- Yani hiç aranmadınız.

- Hayır.

- Peki, bunlar sizin umutlarınızı kırdı mı?

- Yok, hayır

İşte ilginçlik… Mücadeleye devam inancı…

KKaaddaassttrroo vvee TTKKGGMM

Bildiğiniz gibi kadastro konusu Arazi Yönetimi (Kamu Ölçmeleri) uzmanlık dalının önemli

alanlarından birisi… Ama Ahmet AKSOY‟un en çok kafa yorduğu, çaba harcadığı alanlardan

birisidir kadastro konusu… Bunun nedenleri vardır…

- Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün bir kurumu olan Kadastro Lisesine geldik. Geldikten

sonra, artık annemiz de, babamız da, kardeşimiz de, en yakın dostumuz da Tapu Kadastro

Genel Müdürlüğü oldu. Özellikle Mümtaz TARHAN‟ın zamanında, orada el üstünde

tutulduk.

Bir bağ, bir gönül bağı böyle başlıyor…

- Benim Tapu ve kadastro Genel Müdürlüğü ve faaliyetlerine olan yakın ilgim iki nedenden

kaynaklanıyor: Birincisi, Tapu ve Kadastro Lisesinde parasız yatılı olarak okudum. Bu genel

müdürlük daha sonra verdiği bursla yüksek öğrenimimi finanse etti. Bu kuruma bağlılık

duymamız ve faaliyetleri ile ilgilenmemiz doğaldır, değerbilirliktir. Bu his, hayatınız boyunca

sürer, sizi etkiler. Birinci ilişkim, yani kuruma gösterdiğim ilginin birinci nedeni bu. Ben

nerede olursam olayım, ne yapmış olursam olayım, kendimi hep Tapu ve Kadastro Genel

Müdürlüğünün bir mensubuymuşum gibi düşündüm, öyle hissettim.

Bu bağ böyle bir bağa bürünür.

- İkincisi ama, ve sanırım daha önemlisi; ben kadastro hizmetlerinin mesleğimizde bir temel

yapı oluşturduğu kanısındayım.

- Bu nedenlerle, “Bir akademisyen olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü‟nün hizmet ve

faaliyetlerine ilgi duymanın ve kendime göre değerlendirip, oluşan görüş ve önerilerimi fırsat

buldukça açığa vurmanın görevim olduğunu,” düşünmüştür, düşünmektedir.

- Benim üzerinde durduğum, üretimin niceliği değil, niteliğidir. Bu bir anlayış meselesidir.

“Kadastro nedir?”i doğru anlamadan, “Kadastro plandır” dediniz mi, zaten orada, bir bakıma

yanlış bir görüşe sahip olmuş olursunuz. Kadastro, plan değildir. Kadastro, planın oluşmasını

sağlayan bilgilerdir, dokümanlardır, ölçüdür, ölçü krokisidir. Kadastro, yaşatılma zorunluluğu

olan bu bilgi ve belgelerin bütünüdür.

- Odanın hazırladığı “Kadastro Raporu” sorunları geniş ayrıntıda ele alan, tutarlı ve çok

önemli bir dokümandır. Bu rapordan başka kişisel ve birçoğunda benim de katıldığım ekip

çalışması olarak Harita ve Kadastro Sektörünün sorunlarına ilişkin bildiriler verilmiş raporlar

hazırlanmıştır.

- Fakat bütün bu önlem ve çabalar Harita ve Kadastro hizmet ve faaliyetlerinde

yetersizliklerin, tutarsızlıkların ve faaliyet bindirmelerinin önüne geçememiştir.

- Sorun teknoloji kullanımı sorunu değildir. Sorun prensipler, ilkeler, anlayış, yönetim ve

organizasyon sorunudur. Gelişmiş teknoloji ile üretim artışı da bence birinci derecede önemli

değil. Sorun “harita ve kadastro faaliyetleri”nde eşgüdümü ve standardı sağlamaktır.

- Önce ben, Harita ve Kadastro Sektöründeki çarpık gelişmeden sadece Tapu ve Kadastro

Genel Müdürlüğünü sorumlu tutmak istemiyorum. Ancak inanıyorum ki bu genel müdürlük

misyonunun bilincine varmış olsaydı, olumsuz gelişmeler büyük bir oranda önlenmiş olurdu.

Neden bir şey olmuyor sorusuna gelince, mutlaka bir şeyler oluyor, ama bunlar günü

geçiştirmek için. Bizim istediğimiz, bizim beklediğimiz alışılmışların terk edilerek sektör

faaliyet ve hizmetlerinin çok gerekli gördüğümüz disipline sokulmasıdır. Yani radikal

değişimlerdir.

Bilim adamı olarak hep aklınızla düşüneceksiniz; ama Tapu Kadastro Genel

Müdürlüğünün özellikle 1960’tan sonraki dönemine baktığınızda ve bugün gelinen noktayı

değerlendirdiğinizde, hangi duygular içindesiniz?

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, üstlendiği görevler nedeni ile ülkemizin en uç köşelerine

yayılmış çok önemli bir “hizmet kurumu”dur. Ama önemini yansıtamamıştır. Görev alanının

tamamen dışında düşündüğü diğer büyük ölçekli harita çalışmalarına ilgisiz kaldığı ve

kadastro çalışmalarında da kendisine saygınlık kazandıracak bir başarıya ulaşamadığı için, atıl

bir kurum olma özelliğinden kurtulamamış, kendisini yenileyememiş, büyük ölçekli harita

çalışmalarında alması gereken yönlendirici ve belirleyici yerini alamamıştır. Bu durumunun

bu sektöre, sektör çalışanlarına çok olumsuz bir etkisi vardır. Büyük ölçekli Harita ve

Kadastro hizmetlerinin disiplin altına alınamamış olması, sektör hizmetlerinin, diğer hizmetler

yanında saygınlık kazanmasını güçleştirmekte, bu hizmetlerde, özellikle özel sektörde bilgi ve

emeğin karşılığı alınamamakta, kurumsallaşma sağlanamamaktadır.

HHAAKKAARR ÜÜzzeerriinnee

- Burada değinmeliyim. Daha çalışmaların başlangıcında “Arkadaşlar bu bir misyondur. Bu

çalışmayı mesleğimize karşı borçluyuz ve mesleğimiz için her ne pahasına olursa olsun

sonuçlandıracağız,” dediğimi hatırlıyorum. Bu açıklamam coşkumuzu belirtmek içindir.

- Bu proje sadece Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün faaliyet ve hizmetlerini büyüteç

altına almıyor, tüm Harita ve Kadastro Sektöründeki sorunların incelenmesi ve çözüm

önerilerinin oluşturulmasını amaçlıyordu. Ayrıca bu sektörün faaliyet ve hizmetlerinin

düzelmesinde ve geleceğe yönelik çalışmaların da düzgün ve verimli olmasında kadastronun

rolü bilindiği için, çalışmalarımızın bu kuruma odaklandığı görünümü vardı. Bunun da

ötesinde bizlerden sağlıklı bir kadastronun kısa zamanda oluşturulması için yol ve

yöntemlerin saptanması ve zaman planlaması da isteniyordu. Biz bu çalışmalara çok emek

verdik.

- Önce mevcut durumu belirleme hususunda ciddi çalışma yaptık. İkinci aşama, Harita

Kadastro Sisteminin oluşturulması ve hizmete sunulmasında gerekli örgütlenme ve

organizasyonun belirlenmesi idi.

- Biz, HAKAR‟ı 4 aşamada ele aldık:

1. Aşama, mevcut durumun saptanmasını ve yapılması gerekenleri belirlemeyi hedefliyordu.

2. Aşama, teşkilatlanmayı ve bilgi sisteminin oluşturulmasındaki prensipleri ve ilkeleri

kapsıyordu.

3. Aşamada bir master plan yapılacaktı. Bizim öngördüğümüz biçimde kadastronun

bitirilmesi ve devam edebilmesi için mevcut duruma dayalı olarak, Türkiye genelinde bir

master planın mutlaka yapılması lazımdı.

4. Aşama, eylem aşamasıydı. Bu aşamada bir eylem planı ortaya konacak, faaliyetler ve

zamanlamaları planlanacaktı.

Bu bütün gerçekleşmedi. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü insan kaynakları anlamında,

kurumsal refleksler anlamında o zamanlar, böylesi bir bütüncül değişikliği kabul edecek

noktada mıydı? Ya da ters bir soru sorayım, bununla bağlantılı olarak, siz fazla mı

akademik kaldınız? Çünkü bu proje bir aşamada durduğu zaman, meslek kamuoyu

tarafından sahiplenilmedi? Yani ne oldu orada?

Bize hiçbir tepki gelmedi, hiç kimse “öngörülen çözüm şekli uygun değildir” demedi,

diyemedi. Yani bunu sezinleseydik belki ona göre görüşlerimizi savunurduk. Buna karşılık

genelde, hatta meclis kürsüsünde bu projenin önemine ilişkin görüşler söylendi, yayınlandı.

Bizim önerdiğimiz şey, “büyük ölçekli harita” çalışmalarını “kadastro” ile bütünleştirmek ve

yaşayabilirliğini sağlamaktı. Sanıyorum ki, yeni bir örgütlenmenin öngörülmesi ve “büyük

ölçekli harita ve kadastro hizmetleri”nin disiplin altına alınması bazı çevrelerce sıcak

karşılanmadı. Sessiz muhalefet etkili oldu.

Fakat benim çok üzüldüğüm bir şey var. Meslek camiası buna sahip çıkmadı. Sahip

çıkamazdı, çünkü bilgilendirilmedi. Biz o raporları, Harita-Kadastro Mühendisleri Odasına

gönderdik. Meslektaşların bilgilenmesi için mutlaka çoğaltılıp dağıtılmasını istedik. Bu

yapılmadı… Çünkü bu düşünce ve öngörülen önlemleri meslektaşların benimsemesi ya da

eleştirmesini çok önemli görüyorduk. Ve başarının meslektaşlarımızın sorunlara sahip

çıkmasıyla mümkün olacağını düşünüyorduk. Mükemmel olmayabilirdi, fakat projede 20‟nin

üstünde deneyimli ve bilgili meslektaşın görüş ve emeği vardı. Tartışılmalı, eleştirilmeliydi.

Kadastro ve toprağa ilişkin temel bilgi olarak düşünülecek bilgilerin bir sistem yaklaşımı ile

oluşturulması ve hizmete sunulmasının, bu bilgilere dayalı tüm çalışmalarda temel

oluşturması bizce gerçek ve akılcı bir değişimdi. Böyle bir oluşumun bugün değişik adlar

altında gündemleri oluşturan “Mekansal Bilgi Sistemleri” için yaşamsal önemini belirtmeye

gerek var mı?

Birkaç Söz De Mekansal Bilgi Sistemleri ve Sektörel Yapılanma Üzerine

- Bizde aslında böyle olmasına karşılık, bugün haritacılığın modern ve sonuç ürünü olarak

bildiğimiz mekânsal bilgi sistemlerinin oluşturulmasında ve hizmete sunulmasındaki

dağınıklık ve özellikle tutarsızlık, sektörümüz açısından pozitif bir görünüm vermiyor ne

yazık ki.

- Her kurum kendine göre mekânsal bilgi sistemi üretemez, mümkün değil. Altyapısının belli

bir kamu kurumu tarafından üstlenilmesi şarttır. O kurum, standartlarını belirleyecek, yolunu

yöntemini belirleyecek, bilgi transferini ortaya koyacak, “Şu formatta olacak” diyecek, “Şu

özelliklerde, şu koşullarda olacak” diyecek. Diğer kurumlar sadece kendilerini ilgilendiren

bazı bilgileri tamamlamak için devrede olacaklar.

- Hantal bir devlet yapısı var. Bürokrasi kendi kendisini yenileyemiyor. Zaten yetki ve

sorumlulukların dağılımı da buna uygun değil. Bir Genel Müdürün kendi kurumunda reform

yapması mümkün mü? Politik mekanizmalar da isteneni veremiyor. Konunun açıklıkla ortaya

konulabilmesi çok önemli. Ayrıca idareci ile politikacının yakın işbirliği gerekir. Sorunları

derinine bilmek, anlamak gerekir. Örneğin Kadastroyu yöneten bir bakanın bilgilenmeye

gönüllü olması, içerden ve dışardan bilgi kaynaklarını önyargısız kullanması gerekir. Benim

ilgili bakan ve üst düzey bazı yöneticilere yazdığım mektuplar var. O mektuplarda ben hep

kısa gerekçelerle değişimin önemi ve gereğini dile getirmeye çalıştım. Hiçbir yankı

göstermedi. Bunca çabaya karşın, hiç olmazsa birisi çıkıp görüşlerin doğru değil dese. Türk

idarecilerinin sanırım genel bir kanaati var. Açık söylemeseler bile, davranışları ile bunu

yansıtıyorlar: “Bu bilim adamları boşa konuşurlar, teorik konuşurlar, gerçekçi değildirler,

devlet kurumlarındaki işleyişi bilmezler, olmayacak şeyleri isterler.” Bu, sağlıksız ve haksız

bir yargı, tutarsız bir görüş. Biz gereksiz ve gerekçesiz konuşmayız. En güzelini isteriz,

doğrudur bu. Gelişmeleri evrensel boyutta izler, bunların ülkemizde de uygulanmasını isteriz.

Ama Türkiye o düşünceleri uygulama aşamasında değildir. Önerilerin olabilirliği tartışılmaz.

Neden? Çünkü ufuk genişliği ve vizyon zenginliği yoktur ya da yöneticiler günlük işlere

boğulmuşlardır.

Hocam, bugün geldiğiniz noktada, meslek yaşamınız boyunca verdiğiniz bunca emeğin

sonucunda, bu duygularda mısınız gerçekten?

Ne yazık ki evet. Sana bir anımı anlatayım; 1964 ya da 1965 yılında idi. Rahmetli Macit ve

Burhan Hocalarla Ekrem Hoca ve Muhittin ARAN Bey, benim de çağrıldığım, İstanbul‟un

“halihazır harita” sorunları için Belediyede toplandık. Nirengi ve nivelman altyapısının

ağırlıklı olduğu sorunlar tartışıldı. Doğal olarak İstanbul Kadastrosu sorunları ile örtüşen

sorunlar. Ben söz aldım ve “nasıl olur da bu ortak soruların çözümü kadastro sorunlarından

ayrı düşünülür. Bu davranış akılcı değil,” dedim. Muhittin Aran Bey bana, “Ahmet Bey, siz

daha çok gençsiniz, şu tozlu rafları araştırsanız, sizin görüşleriniz paralelinde birden fazla

rapor bulursunuz. Biz de şimdi bazı görüşlerimizi içeren bir rapor hazırlayacağız. O da

raflarda yerini alacak,” dedi. Yani bana, “boşuna nefes harcıyorsun,” demek istedi. Ben o

günden bu güne, sektör hizmetlerinin iyileşeceği ümidini yitirmeden, bence boşuna

olmadığını düşündüğüm girişimlerde bulundum. Şu anda gelinen nokta beklentileri

karşılamıyor. Gelinen noktaya bakıyorum. Bundan 40 yıl önce ne söylenmişse, bugün de aynı

şeyleri söylüyoruz. Ama kağıt üstünde bile olsa, tüm büyük ölçekli harita ve kadastro

çalışmalarında ülke ağlarına bağlanma zorunluluğu ve Tapu ve Kadastro Genel

Müdürlüğü‟nün, taşınmazların mülkiyet durumları yanında toprağa ilişkin başkaca bilgileri

toplamaları ve büyük ölçekli harita çalışmalarında yönlendirici ve belirleyici bir fonksiyonları

olduğu yasaya konmuştur. Bu gelişmeler, ümitleri devam ettirmek için hiç de

küçümsenmeyecek gelişmelerdir. Sizler olumlu gelişmeleri yaşayacaksınız. Buna inanıyorum.

MMuuttlluulluukkllaarr……

Bu mücadeleler içinde, mutlu olduğu anlar mutlaka var… Ama büyük hayaline fazlaca

yaklaşıldığını söylemek ise zordur…

Kendisiyle yaptığımız ortak çalışmalardan birisi, 2005 yılında 5304 sayılı yasayla yapılan

Kadastro Yasası değişikliğine öneriler hazırlama çalışmasıdır. Zamanın İzmir milletvekili

meslektaşımız Erdal KARADEMİR‟in de girişimleriyle TBMM alt komisyonunda Odamız

adına bir sunuş yapma olanağı yaratılmıştır. Bu nedenle İstanbul Şubesinde birkaç gün

çalıştık.

Amacımız kuruluş kadastrosu sürecinin kurallarını koyan bir yasada yapılacak değişikliklerle

geçiş döneminin kurallarını koydurtmaya çalışmaktı.

5 tane temel önerimiz vardı. Ancak bunlar kabul görmedi… Bu öykünün başka yanlarına

burada değinecek değilim…

Ama Amaç maddesine konulan “mekansal bilgi sistemlerinin altyapısını oluşturmak,”

tümceciği ile 41. Maddeye konulan “değişiklik işlemleri sırasında ortaya çıkan yüzölçümü

farklılıklarından, kadastronun dayandığı teknik kurallarda belirtilen hata sınırları içinde

kalanların re’sen düzeltilmesine kadastro müdürlükleri yetkilidir,” nitelemeleri onu mutlu

etmişti.

Böyle küçük kazanımlarda mutluluk aramak zorunda kalmıştı…

BBeenniimm BBaazzıı ÇÇııkkaarrssaammaallaarrıımm

Ahmet Öğretmeni bütünü içinde gözlemeye çalıştım.

Mücadele etti, üretti; ama kafasında kurduğu hayal bir türlü gerçekleşmedi… O küçük

şeylerle yetinmek zorunda kaldı…

Kendisi disiplinli, çalışkan ve üretken bir insan oldu. Yaşamının zorunlu kıldığı bir gerçekti

bu. Ayakta kalmak için, başarmak için elindeki en önemli kozu, yaşamı ciddiye almaktı ve

çalışmaktı… İşte bu kozu hep kullanmak zorunda kalmıştı.

Yaşamı ve mesleği karşısında edilgen bir konumu asla benimsemedi.

Toplantılara hazırlıksız geldiğini görmedim. Söyleyeceklerini, söylemek istediklerini önceden

hazırlayan, konu üzerine mutlaka düşünmüş bir katılımcıdır, Ahmet AKSOY. Hep etkin

katılımcıdır, edilgen değil.

Tartışmacı yanı ilginçtir. En aykırı düşünceleri de sabırla dinler. Kendi savunduklarının,

ketum biçimde arkasında durur. Ama oluşan ortak kanıya da saygı duyar. Zaman zaman da

benimser onu…

Ahmet AKSOY, radikal bir insan değildir. Aykırılıkları vardır. Ama uç fikirlerin insanı

değildir… O, toplumsal ortalamayı arayan bir insandır… Bu, zaman zaman uzlaşmacı bir

kişilik olarak, zaman zaman pragmatik bir kişilik olarak karşımıza çıkar…

Tartışabilirsiniz… Ahmet AKSOY, tartışılabilir bir insandır. Varın aykırı şeyler tartışın…

Çünkü O, küsmez, darılmaz, kırılmaz… Kolay değil böyle olmak… Benimsemediği

düşünceler karşısında, “Kardeşim,” diye başlayarak sizi ikna etmeye koyulur…

Yüz yüze en son LİHKAB Paneli sırasında görüşmüştük. Geçmişte yaptıklarını gözden

geçirdiğini, ama son yıllarda aynı şeyleri savunduğunu fark ettiğini söylüyordu. Üzgündü.

Bazı şeylerin yıllar içinde onun özlediği yönde değişmemiş olması onu rahatsız ediyordu. Bu

yanıyla baktığımızda, Ahmet AKSOY, sektörde değişmemenin de tanığı, biraz da simgesidir.

Kadastroya tutkunluk, kadastro konusundaki duyarlılık, onun belirleyici özelliklerindendir.

Kadastro konusunda hep söyleyecek şeyleri olmuştur ve bugün de vardır.

“Kadastro” denilince hemen hareketlenenler arasında Onur GÜRKAN da vardır. Baktığınız

zaman, Kadastro Lisesi kökenli oldukları ortaya çıkar… Kadastroya eğilmeleri, bir gönül

borcu ödeme çabasıdır… Bu alandaki gelişmelerle mutlu olurlar… Bunu net olarak

görürsünüz…

Bugün de bıraksanız onları, sabaha kadar kadastro üzerine konuşabilirler…

AKSOY Öğretmenimin yaşadıklarından çıkardığım bazı sonuçlar da var. Hepsine değinmem

bugünün atmosferiyle örtüşmez.

Kendisi üzerine yaptığım çalışmada, yayınlarını hazırlamasını da istemiştim. Sözünü ettiğim

en son görüşmede bunu anımsattım. Yine “Kardeşim” diyerek başladı, ve yayınlarını

derlemenin zorluğunu dile getirdi. Kendisine kaç kere söyledim. “Hocam, her şeyi siz yapmak

zorunda değilsiniz ki. Bizlere, birkaç meslektaşa görev verin… Bizler toparlayalım, siz son

biçimini verin…”

Olur mu? Olur mu hiç! Olmaz! Çünkü her şeyi kendisi yapacak…

Başka bir örnek de Hakemli Dergi… Bunun kendisini ne kadar uğraştırdığını, nitelikli yazı

gelmemesinin de ne kadar üzdüğünü kaç kere paylaştık. Hakemli Dergiyi neredeyse tek

başına çıkarmaya çalışıyor…

Bu kadar fazla enerji bulabilmesi kuşkusuz sevindirici. Ama bu kadar enerji tüketmesi doğru

bence değil.

Biz kendisinden birikimlerini, bugün verdiği konferans gibi üretimlerle meslektaşlarına

aktarmasını bekliyoruz…

Çünkü o birikimler kolay oluşmadı… Kadastro Lisesine girişi başlangıç alırsak, arkasında 60

yıllık bir meslek yaşamının zorlukları, acıları, çabaları, özverileri var…

Ben Hocamızın boş yere tüketilecek enerjisi olmadığını düşünüyorum. Enerjisini daha fazla

üretime dönüştürmesini de bekliyorum…

Dedim ya ben onu mutlaklaştırmadan, yaşamının önemli bazı anlarına, değerlerine, çabalarına

ışık tutmak istedim. Hepsine değinmem olanaklı değildi zaten…

Sonuçta Ahmet AKSOY,

Güzel bir insandır.

İyi bir dosttur.

Özverili ve çalışkan bir meslektaş ve bilim insanıdır

Sorumlu ve çağdaş düşünceli bir yurttaştır.

Eşi kolay bulunmaz bir eş ve babadır.

Tonton bir dededir.

Kendisine, Etta Hanımla, kızıyla-damadıyla ve torunlarıyla, ama ille de bizlerle daha nice

yıllar, esenlikler diliyorum.

Saygılarımı ve sevgilerimi sunuyorum.