8/3/2019 nuoi tom

1/18

TM SINH THI

Thy sn l mt trong nhng ngnh kinh tem li kim ngch xut khu cao cho

Vit Nam,vi tc tng trng bnh qun 18%/nm.in hnh l mt hng tm,so vi

10 thng u nm 2008 lng xut khu tm ng lnh v hng kh tng mnh,t 6,4%

v 15,6%.Trong khi ,c tra,c basa,mt hng xut khu ch lc trong nhm sn phm

xut khu chnh ca Vit Nam li gim 8,6%.Tuy nhin,ngnh thy sn cng gp phikhng t kh khn thch thc ln ,nhiu hgia nh mi nui tm nn khng hiu r

cch thc tt nht nui tm t hiu qu cao v nhiu nguyn nhn khc cng gy nh

hng xu n vic nui tm,c thnh sau:

Mi trng nc nhim bn l mt nguyn nhn lm tm cht

Thi tit nhiu bin ng tht thng,nhit tng cao l nguyn nhn nh hng

trc tip ti ma v tm

Theo nh gi ca cc chuyn gia,tht bi ca ngnh nui tm l h qu tt yu ca

nui tm cng nghip c theo phng thc siu thm canh,ngha l nui qu dy t 40-

50 con /m2.Trong khi trnh thm canh ca b con cn yu,c sh tng km,mi

trng xung cp trm trng

Kiu ao hc btr dy c trn vng nui tp trung khng phi l him.H thng

cp thot nc li ph thuc vo ngun thy triu tnhin,t thay v cha c x l

trc khi cp vo ao nui.Cht lng con ging v thc n cng cha c la chn k

cng.Mc bi tit ca tm nui th khng ngng tng ln,trong khi chu k lm sch

y ao cha c coi trng v phng thc xl mi trng khng hiu quNhiu h

li mo him nui tm hai v(trong khi lu nay vng chnui tm c mt

v/nm).Kt qu l tm chm ln,bn v dch bnh trn lan.Ngi nui khng hong

s dng c thuc b,bnh gan,tiu chy dng cho ngi cha bnh cho tm.

8/3/2019 nuoi tom

2/18

Ga nguyn liu u vo qu cao:

- Ga tm nguyn liu Vit Nam ang cao hn so vi cc nc trong khu vc 1,0-1,5

USD/kg,gy nh hng ln n hot ng ch bin xut khu v khnng cnh tranh ca

tm Vit Nam trn Th Giows.-Nhng do sn xut cha n nh v ngh nui cn km bn vng,nn c nghch l l

ngi nui tm li khng tht sc hng li t mc gi cao ny.

C th nu mt s nguyn nhn chnh gy nn tnh trng ny,gm cht lng tm ging

thp;sn xut nui tm manh mn,k thut thp;gi thc n cao v khng c kim

sot.

- Cht lng tm ging thp.

Ngi nui tm hiu rt r,ging tt l mt trong nhng yu t quyt nh hiu qu nuitm.V th,ci thin cht lng ging c xc nh l mt trong cc mc tiu quan

trng nht trong nh hng phat trin thy sn Vit Nam.Tuy nhin hin nay cha c c

sno Vit Nam c u t ng mc nghin cu gi ha,chon lc di truyn v

sn xut tm b m cht lng cao,sch bnh(SPF)phc v cho sn xut.Vic kim sot

nhp khu tm b m,c bit l tm chn trng (TCT),cha cht ch nn rt nhiu tm

b m cht lng thp,gi r,c a vo Vit Nam sn xut ging.

- Thm ch,mt s tri cn s dng tm tao nui thng phm lm tm b m,nhmgim gi thnh m khng quan tm n s nhim bnh v s sinh sn cn huyt ca qun

n tm.

- Kt qu l thtrng tm ging trnn hn lon,mt lng tm ging cht lng

km,khng sch bnh v ng huyt c tung ra thtrng vi gi rt r so vi tm sn

xut t ngun tm b m SPF,cht lng cao nhp t cc cng ty chuyn sn xut tm b

m ni ting ca Th Giowis.Chnh ngun tm ging cht lng km ny l nguyn nhn

dn n bt n cho ngh nui tm Vit Nam,tm nui chm ln,dch bnh lan trn.

- Bn cnh ,c quan chuyn ngnh tra lng tng trong phng thc qun l cht

lng con ging,ch th bung lng,ch th chng cho nhau,quy nh khng thng

nht,mi tnh lm mt kiu.Do hiu qu qun l rt km,nhiu k h,khng qun l

c cc tri ging km cht lng,gy kh khn cho cc cng ty,tri ging lm n chn

8/3/2019 nuoi tom

3/18

chnh.

- Ngoi ra,h thng cc phng xt nghim bnh tm cha c chun ha,kt qu xt

nghim khng chnh xc dgy hoang mang cho ngi nui tm v ngi sn xut

ging.iu ny cng gp phn lm gia tng chi ph xt nghim v i khi gy thit hiln cho cc nh sn xut ging.

Nui tm manh mn,kthut nui thp :

- Ngh nui tm thc cht l mt ngh nng nghip k thut cao,hay chinh xc hn l

mt hot ng cng nghip,i hi mc u t tng i ln v trnh qun l k

thut,ti chnh cao hn so vi cc ngnh nng nghip khc.Trong khi ,hot ng nui

tm ca Vit Nam li rt manh mn,lm n nh l vi hng triu hgia nh nui,mi h

mt vi ao.Do vy skh c iu kin p dng k thut cao c kt qun nh v bnvng.Vic sn xut nh l lm cho gi thnh sn xut cao,nn mc d gi bn tm

nguyn liu cao,ngi nui vn ch c li nhun rt thp v nhiu ri ro quy hoch nui

tm khng bi bn v cha c u t ng mc(v d,thiu u t cho thy li).Do

vy,vic qun l vng nui v kim sot cht thi gy nhim v dch bnh gn nh

khng th thc hin c.

ng thi,tm nguyn liu gom t ngun manh mn nh vy s c cht lng khng

ng nht,rt kh kim sot d lng ha cht,khng sinh b cm v khng th truy xutc ngun gc.Ngun nguyn liu nh vy rt kh s dng ch bin hng xt khu

cao cp nn hiu qu ch bin xut khu khng cao,lm cho cc nh ch bin xut khu

kh t hiu qu tt.

- Ga thc n lun tng,khng c kim sat.

y l yu t rt quan trng lm tng gi thnh tm nui ca Vit Nam.Ga thc n nui

tm Vit Nam cao hn hu ht cc nc trong khu vc v lnh vc ny gn nh hon

ton nm trong tay cc cng ty c vn u t nc ngoi.Ga thc n lin tc tng m

cha thy c bin php qun l no hiu qu bo vngi nui tm.Cnh trnh khng

lnh mnh trong thu mua,ch bin,xut khu.

Do kh khn trong khu nguyn liu,cc nh my phi cnh tranh khc lit,ng thi

phi khng ngng ci tin k thut ch bin hiu quhn tn ti v pht trin.Tuy

8/3/2019 nuoi tom

4/18

nhin ,khng phi ai cng lm c nh vy.Mt s nh my c hnh vi cnh tranh

khng lnh mnh,nh bm chch tp cht.Nhiu nh my c quy m qu nh,khng c

iu kin u t cng ngh mi nn phi sn xut hng km cht lng vi gi r,lm

mt uy tn bn tm Vit Nam trn thtrng ThGiowis

Lng nui tm hm Ph Yn m Mn.

T ph tm hm Tm Mu trong nim vui cng vic.

8/3/2019 nuoi tom

5/18

Hiu c nhng kh khn vng mc cng nh mt s rc ri thng gp i vi cc

hgia nh ang v s sinh sng bng ngh nui tm Vit Nam chng ta cn c

nhng gii php nng cao nng sut v hiu qunui tm h sau:

xut gii php nng cao v pht trin ngnh nui tm:

- Phng php ci thin trong cng vic nui tm sinh thi:Do trong qu trnh nui tm thi ra cc cht hu c vi thi gian kh di(gn 10

thng ) v vy chng ta cn phi sn vt lp bn di y ao trnh hin tng

d y v pht sinh cc cht c nh:NH3,H2S

ng thi to nn lp t mi cho to v cc sinh vt pht trin nhm lm giu

Ch ni mang thc n, nhu yu phm n bn tn b tm.

Nim vui tm hm sp ma thu hoch.

8/3/2019 nuoi tom

6/18

dinh dng trong ao v to thc n cho tm.

1. Cch thc sn vung:

Vt lp bn di y ao vi b su khong 20cm-30cm trnh vt qu su v vng

t ngp mn c tng phn tim tng hot ng nm cch mt t ch khong50cm.

Trong qu trnh sn khi vt n 1/3 chiu di vung ta s vt su khong 40-60cm

so vi y ao vi chiu di khong 30-60m ty theo chiu di vung tm di hay

ngn(nu trng hp vung tm qu di th ta vt su 40cm-60cm khong 1/3

vung tm v 2/3 vung tm), ng thi vt su 40cm cc gc ao. (Nhm to

ni c tr cho tm khi ta xvung n cn nc).

Trng hp vung qu cn th ta phi a c gii(xng) v ci to ao nui.

8/3/2019 nuoi tom

7/18

2.Xl nc:

Sau khi sn vt y ao xong th phn,cht cn btch ty ao qu nhiu m nhng

cht ny rt c hi vi tm trong qu trnh nui.V vy chng ta cn phi xl nc cho

ng phng php nhm lm sch y ao nh sau:

i vi trng hp sn vung cn di 30cm bng tay th ta ch cn tho nc ra vnhiu ln cho n khi y ao sch nhm to lp ph sa bi lng hn chv ngn nga

vic x phn ty ao ng thi to mi trng nc trong ao tt v ph hp cho tm

sinh trng v pht trin.

Trong trng hp vung c ci to su >40cm bng tay hoc cgii (xng) th ngoi

8/3/2019 nuoi tom

8/18

vic tho nc ra v nhiu ln ta cn phi kt hp s dng vi CaCO3 vi liu lng 15-

20kg/1000m3 nc v trong nhng cn ma u ma th ta bn 15-20kg/1000m2 bbao

nhm trnh hin tng tri phn xung ao lm gim ph trong ao nui tm.

Phng php ly nc: ra sch phn v cc cht cn b di y ao sau khi sn hay trog khi nui tm ta cn

phi to dng chy trog ao cho tht mnh trong vung tm bng cch cho mc nc

bn ngoi vung tm cao hn mc nc bn trong vung tm (7 tt) 70cm n mt m th

ta mi tho ht cng (git ht bng mt ln) khng h (xung). L cho nc tng tht

mnh vo ao cho n khi nc chy gim mnh th ta mi h (xung) l. Khi xnc ra

ta ch vic xbnh thng ng thi h (xung) l thu hoch tm.

3. Dit c tp:Tuy trng hp trong vung c nhiu c d hay khng m ta dit c bng cc hnh thc

sau: s dng thuc c day ( khng s dng saponin) vi liu lng 5-7kg/1000m3 nc

(phi bit r dy thuc c) hoc dit c bng cch nh: cu,ging liNn gi li cc

loi c: i, Phi, Nu lm sch mi trng nc ng thi c them thu nhp ph

Co lng lm v sinh.

8/3/2019 nuoi tom

9/18

Bt c bin nui trong lng chun b cho mt ba lin hoan.

4. Chn ging:

Chn nhng con ging khe khng nhim virut t cc tri sn xut c uy tn. Tt nht

nn th tm cPL12-PL15. Phng php chn ging nh sau:

- Phng php cm quan:

Tm ging khe c mu sc trong sng, khng thng tch, u c, hot ng nhanh

nhn. Kch cnh nht trn 1.2cm. Tm bt t 15 ngy tui thng c gi l PL15.

Tm thon, di, ui xe hnh qut khi li ru khp hnh ch v. C thnh gi sc khe

tm bng cch dng thau nc cho tm vo, quay trn nc, tom khe s bm vo thnh

thau, li ngc dng nc, tm yu s b gom vo gia thau, khi g nh vo thnh thau,

tm kho s phn ng bng nhy nhanh, ngoi ra c th kim tra bng sc mn.

- Phng php gy sc bng mn:

Ly 100 con tm ging cho vo ly nc v cho nc ngt vo ly nc cn li

thi gian 45 pht-1 gi. Nu tm cht di 5 con th c th chn ging o v th nui.

5. Th v luyn ging

8/3/2019 nuoi tom

10/18

- Luyn ging

iu quan trng l cht thi trong ao v nc trong ti ng con ging phi gn ging

nhau v mn,phTt nht l trc khi th ging xung vung tm ta phi thun

mn.

+ Phng php thun ( mn,ph,nhit ) ti nh:Cho tt ctm v nc

trong bao tm vo thng nha 60 lt sau ta ly nc trong vung tm (5 pht 1

lt) vo thng nha c cha tm ging,hoc dng bc nc treo trn ming thng v cho

nc chy t tvo thng.n khi no nc y thng th ta c th tin hnh th tm

xung ao nui tm.

V d:

Vo ma ma em 10 bao tm ging vta cho vo thng 60 lt ng thi ly 40 lt nc

trong vung cho vo thng 60 lt ang cha tm ging (5 pht mt lt) n khi ht 40

8/3/2019 nuoi tom

11/18

lt nc trong vung th tacos th tin hnh th tm xung vung .

Vo ma nng ta ch cn p dng phng php 1:1 (trong bao tm c bao nhiu lt nc

th ta cho by nhiu lt nc trong vung tm vo thng thun tm).

+ Nu tm khng c thun ( mn,ph,nhit )ti nh th khi em ging vn vung nui tm phi tin hnh thun nhit bng cch th bao tm ging xung

vung khong 20-30 pht trc khi mming bao.

- Th ging:

Nn th tm trn gi,tt nht l th tm khong chiu di vung tm cho n hu

vung ( trnh lc xnc tm ging b cun tri ra khi ao),th lc sng sm hoc

chiu ti (khng th tm lc tri ma ln).

Khuyn co : Nn th ging 1 thng 1 ln (slng ging nhiu t ty theo din tchvung ca mi gia nh ) chng ta c th thu hoch quanh v.

6. Qun l mi trng trong vung tm :

Do hnh thc nui tm ca ta l nui qung canh rng tm kt hp nn rt kh qun l

cc yu tnh: kim,oxy ha tan,nhit ,kh c NH3 v H2SV vy ta ch c th

qun l c cc yu tnh :ph,trong v mu nc.Trong vung tm l iu kin tt

cho cc loi vi sinh vt v to pht trin,v vy ty theo loi to no chim a s th s

lm cho mu nc khc nhau v cng lm nh hng khc nhau n tm nui:Nc mu vng nu:Ch yu l to khu gy ra,y l to lm thc n tt cho

tm.

Nc mu xanh nht:do cc li to lc gy nn y cng l thc n tt nht cho

tm.

Nc mu xanh m:do to lam gy ra,loi to ny khng tt cho tm sinh trng

(tm chm ln)v gy nn hin tng tm c mu xanh.(X l bng cch thay 30-

50% nc trong ao).

Nc c mu nu en:Do to gip gy ra.To ny c thlm cho mi trng

nhim bn,rt c hi i vi tm nui.(Xnc ra v lin tc lm sch mi

trng kt hp vi dng vt vt cc Lap Lap trong ao em ln b).

8/3/2019 nuoi tom

12/18

Nc mu vng:Do to vng gy ra.To ny c thlm cho mi trng thiu dinhdng nn tm s chm ln v t l sng thp.( X l bng cch thay 30-50%

nc trong ao v bn vi CaCO3 vi liu lng 15-20kg/1000m3 nc).

Nc trong sut c mu vng rst: do t phin to thnh nn ph rt thp. To tpht trin, tm thiu thc n, chm ln v t l sng thp.( dng phng php thay

nc ra v lin tc ra phn v cha nc trong vung tht cao to pht

trin).

n nh cht lng nc trong ao tm ta cn phi ch n ngun nc ly

vo, khng ly nc vo ao khi nc ngoi knh (sng) qu cu c, phi x

nc mt trong vung tm ng thi bn vi CaCO3 15-20 kg/1000m2 trn b

bao vo nhng lc tri ma ln. Tt nht nn s dng vi CaCO3 15-20kg/1000m3 sau khi kt thc t thu hoch nhm dit tp, kh trng, kch thch

to pht trin v trnh tm c th b sc do ph thay i.

7. Qun l thc n trong ao tm:

Do ta nui di hnh thc rng tm kt hp vi mt di 15 con/m2 nn ta khng s

dng thc n vin (to v cc vi sinh vt ph du) sn c trong vung tm. b sung

thc n cho tm nui ta c th cho vo vung tm cc loi l cy nh: l c, l

Mm(c hm lng m cao nht), .D, Gi, c di, dy leoV vi khun phn hy ccloi l ny l thc n tt cho tm nui, ng thi y cng l ngun phn xanh gip ci

thin mu nc trong vung tm v to iu kin cho cc loi to c li sinh trng v

pht trin. Nhng cn phi lu nu th cc nhnh cy ny qu nhiu vi mt dy s

lm gim lng oxi ha tan trong nc va mi trng vung tm s b nhim do thi

nc, v vy ta ch cho cc l cy vo ao tm vi mt hp l(15-30m cm 1 nhnh dc

theo chiu di knh mng).

8. Qun l dch bnh:

y l mt trong nhng vic rt kh trong qu trnh nui tm rng, v ta nui vi mt

thp trong din tch rng nn khng th da vo cc phng php s l bng thuc v

ha cht m ta ch vn dng quy trnh sinh hc v c hc vn c trong vung tm v

8/3/2019 nuoi tom

13/18

khng chc dch bnh qua cc yu tu vo. y chng ta cha ra mt slu

ngi nui tm c th hn chc dch bnh trong qu trnh nui tm:

Ci to vung ng k thut.

Chn v th nhng ging tt Vn dng phng php ly v xnc qua cng x lm sch mi trng nc. Trong trng hp tm gp s c ta phi h thp mc nc trong vung tm xung

cn 1/3 trong thi gian t 15-30 ngy ng thi dng phng php th cng(

lm, nht cc con tm bnh) nhm trnh lan trn dch bnh.

9. Thu hoh v bo qun tm sau thu hoch:

- Thu hoch:

Sau khi tm t t 4-5 thng tui th tm s di chuyn ra bin theo chu k sinh trng ca

tm, da vo yu t ny m ta c th thu hoch tm bng cc hnh thc nh: t ui

chut, x tm qua cng xnhng c th thu hoch cng nh ly v xnc theo

mun th ta cn phi ch trng vo vic lm cng xnh sau:

Nn cng s bng btng ct thp, chiu di ca cng cng di cng tt(tytheo iu kin kinh t ca mi gia nh) nhng chiu di ti thiu ca cng x l

12m.

8/3/2019 nuoi tom

14/18

Chiu di ti thiu bn ngoi (pha ui l nm trn cng khi x )phi di hnchiu di ca l x tm nhm trnh tnh trng Treo L khi x tm thu

hoch.(Chiu di t rnh L n cui ming ngoi ca cng t nht l 8m)

c thm cc ging loi khc vo vung sinh sng ta phi ly nc vo banm,cho cc u trng :tm th,tm bc,tm ch(t),c,cuatheo dng nc vo

vung tm.(phng php ly nc v x vung ging nh phng php nu

mc trn.

Khuyn co:Thi gian thu hoch nn bt u t ngy 12 m lch (hoc ngy 18

m lch) sau 2 ngy x tm ta nn ngh x t 1-2 ngy ( cho tm lt c thi gian

lm v) sau x tip n khi no nc ngoi knh(sng)co enth ngng thu

hoch.-Bo qun tm sau thu hoch:

Khi thu hoch tm ln b, tm ln bt nilon phn loi tm,cua ,cra tngloi ring bit.

Sau khi phn loi ra tm li bng nc sch. Vt nhtm ra v a tm vo thng xp cch nhit mui tm vi t leej1 tm

1 .

Ch :cc thao tc la tm,mui tm phi nhnhng,trnh trng hp b long

u,xy xc.

Ch cn chng ta vn dng tt cc phng php k thut ny trong mi trngthin nhin rt thun li vng rng ngp mn th b con c thnui tm

quanh vtng thm thu nhp.(Thay v phng php nui truyn thng ch t 1-

2 v).

Tuyt i khng da tp cht vo tm nguyn liu. Khng s dng thu,ha cht trong qu trnh nui v bo qun tm nguyn liu. Tuyt i khng s dng thc n cng nghip.

Mt shnh minh ha:

8/3/2019 nuoi tom

15/18

- Cc phng php nng cao vpht trin:

Th nht,cn c chin lc pht

trin lu di chng ngun tmb m v nng cao hiu qu ca ngh

nui tm Vit Nam.C th l:

Khuyn khch pht trin v y

nhanh cc chng trnh gia ha v

chn lc di truyn cho chai i tng

tm nui ch lc v tm s v TCT.

Gim slng,nang cao cngsut tri ging,v ch nhng tri ln mi sc u t nng cp k thut sn xut ra

con ging cht lng cao,sch bnh,ng thi vic qun l cht lng ging n gin v

hiu quhn.

Chun ha cc th tc hnh chnh trong qun l,bo m cht nhng khng cn tr

vic sn xut ca cc cng ty ging.

Chun ha h thng phng xt nghim bnh tm trnh gy nhng tn tht khng

cn thit cho ngi nui v ngi sn xut ging.Th hai,cn hon thin quy hoch pht trin nui tm cng nghip.Thi Lan co din

tch nui nhhn Vit Nam nhng sn lng nui ln hn nhiu v ngh nui bn vng

hn nhquy hoch tt v u t bi bn.Do vy,nh nc cn hon thin quy hoch,u

t xay dng nhng vng nui ln ngi nui tm u thu thu t.Thc y qu trnh

tch tt xy dng nhng trang tri ln thng qua hnh thc hp tc x,hip hi cc

cng ty c phn,vv

Th ba,xy dng quy trnh nui chun.Nh nc u t hnh thnh nhng tri thc

nghim,cng cc vin,trng v cc cng ty nui tm ln xy dng quy trnh nui

chun,qun l cht lng theo tiu chun Quc Tnh GAP,BAPH,COC,vvkhuyn

khch cc doanh nghip ln u t nghin cu xy dng quy trnh nui nng sut cao v

bn vng khuyn co cho ngi nui.C th ly v d t cng ty CPH ca Thi Lan,

8/3/2019 nuoi tom

16/18

u t rt nhiu cho nghin cu nui tm vi s h trca nh nc.

Tht,v thc n nui tm,hin nay Vit Nam c rt t doanh nghip sn xut c

cng sut ln,sn phm t cht lng cao.Trong cc cng ty nc ngoi,ch c vi ba

n vc nng lc sn xut ln,sn phm t tiu chun,cn li l nhng cng tynh,nng lc thp,ch yu nhp khu sn phm phn phi.Cc n v ln c th lin

kt khng ch thtrng,cng nhau tng gi,trc li,gy thit hi ln cho ngi

nui.V vy,cn c chch sch khuyn khch u t trong nc xy dng nh my thc

n cng sut ln, tiu chun v lm i trng c vi cc cng ty nc ngoi chng

c quyn.Lin kt lm gi.ng thi,cn ban hnh quy chun thc n nui tm,theo

ch nhng doanh nghip t tiu chun v nhn lc,vn,cng ngh mi c sn xut

thc n nui tm,trnh tnh trng u t trn lan,manh mn,nh l,sn xut thc n khngng tiu chun v cc k kh kim sot gy thit hi v lm nn lng cc nh u t

tm huyt,nh hng xu ti pht trin ngnh nui tm bn vng.Ngi nui cng c

ngun thc n m bo tiu chu,hiu qu cao.

V cui cng,cc doanh nghip ch bin tm xut khu cn tch ly vn pht trin

cng ngh,nhm gia tng t l sn phm GTGT,hn ch xut khu sn phm th v bn

thnh phm.Cn quy nh ch doanh nghip c vn,dy chuyn cng ngh,c c cu

sn phm xut khu t ti thiu 50% hng GTGT mi c hot ng.Do c thngnh tm mang tnh ma v rt cao nn cn to c ch thng thong cho vic nhp khu

nguyn liu ch bin,sn xut hng GTGT ti xut khu, to cng n vic lm thng

xuyn,n nh cho ngi lao ng.

y l nhng gii php thit thc v cp bch,rt mong cng ng doanh

nghip,cc nh sn xut v cc c quan qun l hu ch tip tc xem xt thc hin

ngnh tm Vit Nam pht trin bn vng,t c mc ch pht trin ca ngnh thy

sn ti nm 2020 nh ra.

8/3/2019 nuoi tom

17/18

Mt shnh nh minh ha v ngnh nui tm Vit Nam:

8/3/2019 nuoi tom

18/18