nnbsUwfmpcjUj bSsjdywb - bpa.ge · i. WilaZe - mmarTvelobiTi aRricxva 1 ggamomcemloba `meridiani~amomcemloba `meridiani~ TTbilisi 2010bilisi 2010 iizolda WilaZezolda WilaZe

1 i. WilaZe - mmarTvelobiTi aRricxva

gamomcemloba `meridiani~gamomcemloba `meridiani~

Tbilisi 2010Tbilisi 2010

izolda WilaZeizolda WilaZe

nnbsUwfmpcjUj

bSsjdywb

tbyfmn[Swbofmp


!!!!!!!!!!!!redaqtorebiredaqtorebi !!!!!!!!Utv!btpdjsfcvmj!qspgftpsj!obob!tsftfmjUtv!btpdjsfcvmj!qspgftpsj!obob!tsftfmj

Utv!btjtufou!qspgftpsj!!{fjobc!hphsjXjbojUtv!btjtufou!qspgftpsj!!{fjobc!hphsjXjboj

!!!!!!!!!!!!recenzentirecenzenti!!!!!!!!!!!!Utv!btpdjsfcvmj!qspgftpsj!!obefKeb!lwbubTj[fUtv!btpdjsfcvmj!qspgftpsj!!obefKeb!lwbubTj[f

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

wignSi gadmocemulia sawarmos (firmis ) ekonomikur saqmianobasTan dakav-

Sirebuli danaxarjebis klasifikaciisa da aRricxvis meTodika. ganxilulia

produqciis (danaxarjTa) erTeulis TviTRirebulebis kalkulaciis meTodebi

da principebi, romlebic saerTaSoriso praqtikaSi warmatebiT gamoiyeneba.

wigni gankuTvnilia ekonomikuri mimarTulebis studentebisa da magistran-

tebisTvis.agreTve praqtikosi buRaltrebis, ekonomistebisa da menejerebisaT-

vis.

UDC (uak) 657.22

W- 462

ISBN 978-9941-10-275-2

© izolda WilaZe© gamomcemloba `meridiani~, 2010


w i n a s i t y v a o b aw i n a s i t y v a o b a

aR ricx vis Ta na med ro ve Te o ri a sa da praq ti ka Si bu Ral tru li aR ricx vis

sis te ma Si ga mo yo fi lia ori qve sis te ma: fi nan su ri da mmar Tve lo bi Ti aR ricx va.

isi ni izo li re bu lad ra Tqma un da ar ar se bo ben, mag ram aR ricx vis obi eq ti Ta

da zo ga do bis xa ris xiT er Tma ne Ti sa gan gan sxvav de bi an.

yo vel me war mes mo ge bis re a lu ri amaR le bis miR we va mxo lod mis xelT ar-

se bu li re sur se bis ma Ra lor ga ni ze bu li mar Tvi sa da kon tro lis me To de biT

Se uZ li a. am mi mar Tu le biT au ci le be lia me nej men ti uz run vel yo fi li iq nas

re sur se bis ar se bo bi sa da ga mo ye ne bis Se de ge bis am sax ve li ifor ma ci u li ba-

ziT, ro mel sac mxo lod mmar Tve lo bi Ti aR ricx va am za debs.

aqe dan ga mom di na re, wi nam de ba re sa xel mZRva ne lo Si gan xi lu lia sa kiTx e bi,

ro mel Ta Ses wav lis Se de gad msme ne li SeZ lebs Ta vi mo u ya ros da na xar jebs

pro duq ci is (an ga we u li mom sa xu re o bis) sa xe e bi sa da kom pa ni is gan yo fi le be bis

mi xed viT, da na xar je bis ope ra ti u li mar Tvi sa da kon tro lis miz niT. igi SeZ-

lebs da na xar jTa er Te u lis TviT Ri re bu le bis Si da an ga riS ge bis mom za de bas,

xar jeb Si war mo So bi li ga dax re bis ga mom wve vi faq to re bis ga mov le nas da Se sa-

ba mi si re ko men da ci e bis Ca mo ya li be bas.

wignSi, fuladi erTeulis _ `laris~ _ aRsaniSnavad xSirad gamoyenebulia

simbolo _ `l~.

amas Tan, av to ri Tvlis rom sa kiTx e bis gad mo ce mi sas Se saZ loa ar se bob des

zo gi er Ti bun do va ne ba an uzus to ba, ris ga moc di di gu lis yu riT elo de ba

yvela saq mi an Se niS vnasa da wi na da de bas, ro mel Tac me o re ga moS ve ba Si ga iT-

va lis wi nebs.


s a r C e v i

Ta vi 1. Se sa va li mmar Tve lo biT aR ricx va Si

1.1. mmar Tve lo bi Ti in for ma ci is ar si ................................................................................................................7

1.2. sa i me do in for ma ci is Tvi se be bi. ......................................................................................................................8

1.3. me nej men tis sa in for ma cio moTx ov ne bi ....................................................................................................10

1.4. mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis Si da da ga re wya ro e bi ......................................................................13

1.5. fi nan su ri da mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis Se da re bi Ti da xa si a Te ba .............................15

Ta vi 2. da na xar je bis kla si fi ka cia

2.1. da na xar je bis mi za ni, da na xar jTa er Te u li da da na xar jTa cen tre bi ....................21

2.2. da na xar jTa kla si fi ka ci is ar si. Se ma va li da ga ma va li xar je bi ..............................22

2.3. da na xar je bis kla si fi ka cia saq mi a no bis sfe ro e bis mi xed viT ........................................24

2.4. Zi ri Ta di da zed na de bi xar je bis ..............................................................................................................25

2.5. pro duq tis da pe ri o dis xar je bi .................................................................................................................26

2.6. pir da pi ri da ara pir da pi ri xar je bi ........................................................................................................27

2.7. da na xar je bis qce va ....................................................................................................................................................27

2.8. re le van tu ri da ire le van tu ri xar je bi ..............................................................................................29

2.9. da na xar je bis da yo fa pe ri o de bis mi xed viT ......................................................................................32

Ta vi 3. war mo e bis mo cu lo bis, da na xar je bis da mo ge bis

da mo ki de bu le bis ana li zi

3.1. mud mi vi da cvla di xar je bis ga mo yo fis mi ni- maq sis me To di ..............................................36

3.2. zRvru li mo ge ba da waugeblobis wertili ........................................................................................38

3.3. zRvru li mo ge bis amo na geb Tan far do bis ko e fi ci en te bi ......................................................41

3.4. war mo e bis usaf rTxo e bis di a pa zo ni. ..........................................................................................................42

3.5. war mo e bis wa u geb lo bis gra fi ke bi. ...............................................................................................................44

3.6. war mo e bis Sem zRud ve li faq to re bi. ...........................................................................................................46

Ta vi 4. pro duq ci is TviT Ri re bu le ba da da na xar jTa

cxri le bi

4.1. pro duq ci is (mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le bis ar si da sa xe e bi ..................................54

4.2. war mo e bis da na xar jTa cxri le bi. .................................................................................................................57

4.3. dam Tav re bu li da da um Tav re be li pro duq ti .....................................................................................61

4.4. da na xar je bis aR ricx vis me To de bi ...............................................................................................................62

4.5. da na xar je bis aR ricx vis zo ga di sqe ma ......................................................................................................63

Ta vi 5. pir da pi ri ma te ri a lu ri da na xar je bis

aR ricx va

5.1. masalebis klasifikacia da Sefaseba. .....................................................................................................71

5..2. ma sa le bis Sek ve Tis, mi Re bis, Se nax vis, xar jvis pro ce du re bi da

do ku men ta cia. ............................................................................................................................................................74

5.3. ma sa le bis da sawy o be ba da Se nax va. .............................................................................................................75

5.4. da xar ju li ma sa le bis da sa bo loo ma ra ge bis Se fa se bis me To de bi .........................77

5.5. ma ra ge bis Se fa se bis gav le na mo ge bis maCvenebelze ...................................................................82

5.6. ma sa lis ma ra gis au ci leb lo ba da mas Tan da kav Si re bu li da na xar je bi ...............83

5.7. ma sa lis ma ra gis mar Tvi sa da kon tro lis for mu le bi ..........................................................87


5.8. ma ra ge bis Se mow me bis me To de bi. .....................................................................................................................88

5.9. ma sa le bis aR ricx vis me To de bi......................................................................................................................90

5.10 ma sa le bis nar Ce ne bi sa da da na kar ge bis aR ricx va ........................................................................91

Ta vi 6. pir da pi ri Sro mi Ti da na xar je bis aR ricx va

6.1. sa mu Sao dro is aR ricx vis do ku men ta cia .............................................................................................97

6.2 pir da pi ri xel fa sis aR ricx va ........................................................................................................................99

6.3. moc de ne bis anazR a u re bis aR ricx va. .........................................................................................................102

6.4. ze nor ma ti u li dro is anazR a u re bis aR ricx va ..............................................................................103

6.5. Sve bu le bis xel fa sis aR ricx va....................................................................................................................105

6.6. mu Sak Ta ma te ri a lu ri wa xa li se bis sis te me bi ................................................................................106

6.7. sa mu Sao Za lis de na do ba. .....................................................................................................................................111

6.8. Sro mis efeq ti a no ba da mwar mo eb lu ro ba ..........................................................................................112

Ta vi 7. zed na de bi xar je bis aR ricx va

7.1. zed na de bi xar je bis kla si fi ka cia .........................................................................................................118

7.2. sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis me To di ka ........................................................120

7.3. sa er To sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le ba ...............................................................121

7.4. mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis ga na wi le bis me To di ka. ......................................125

7.5. sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis faq ti u ri da geg mi u ri

ga nak ve Te bi. ..................................................................................................................................................................131

7.6. sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx vis me To di ka ..............................................................133

7.8. ara sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx vis me To di ka .....................................................136

..

Ta vi 8. pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la cia zRvru li

da na xar je biT da da na xar jTa sru li ga na wi le biT

8.1. TviT Ri re bu le bis kal ku la cia da na xar jTa sru li ga na wi le biT ..........................142

8.2. TviT Ri re bu le bis kal ku la cia zRvru li da na xar je biT .................................................144

8.3. zRvru li da sru li da na xar je biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

kav Si ri mo ge bis maCvenebelTan .................................................................................................................145

8. 4. da na xar jTa sru li ga na wi le biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

mxar dam We ri da sa wi na aR mde go Se xe du le be bi ..............................................................................148

8.5. zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is mxar dam We ri

da sa wi na aR mde go Se xe du le be bi. ................................................................................................................149

Ta vi 9. da na xar je bis aR ricx va gan sa kuT re bu li

da niS nu le bis mi xed viT

9.1. Sek ve Tis TviT Ri re bu le bis kal ku la cia ...........................................................................................158

9.2. na ke To ba Ta par ti is TviT Ri re bu le bis kal ku la cia .............................................................161

9.3. kon traq tis TviT Ri re bu le bis kal ku la cia. ..................................................................................162

9.4. mo ge bis mi kuT vne ba da um Tav re bel kon traq teb ze ......................................................................164

9.5. pir da pi ri, ara pir da pi ri da ze nor ma ti u li da na xar je bis

iden ti fi ka cia................................................................................................................................................................165

9.6. wu ni sa da de feq te bis xar je bis aR ricx va ........................................................................................166

Ta vi 10. kom pleq su ri war mo e bis da na xar je bi sa da

Ta nam de vi pro duq tis aR ricx va

10.1. er Tob li vad war mo e bu li (Se uR le bu li) da Ta nam de vi pro duq ti ......................171

10.2. Se uR le bul pro duq tebs So ris kom pleq su ri xar je bis


ga na wi le bis me To de bi. ........................................................................................................................................172

10.3. Ta nam de vi pro duq te bi, jar Ti da war mo e bis nar Ce ne bi. .......................................................174

10.4. Ta nam de vi pro duq te bis aR ricx va. ..........................................................................................................175

10.5. jar Tis aR ricx va .....................................................................................................................................................177

10.6. war mo e bis nar Ce ne bis (da na kar ge bis) aR ricx va ..........................................................................181

Ta vi 11. da na xar je bis aR ricx va pro ce se bis mi xed viT

11.1. pro ce se bis mi xed viT da na xar je bis aR ricx vis Ta vi se bu re be bi .....................................187

11.2. sa Su a lo Se wo ni li TviT Ri re bu le bis me To di ..............................................................................190

11.3. pro duq ci is TviT Ri re bu le bis ga moT vla Fi Fo me To diT .......................................................192

11.4. nor ma ti u li da ze nor ma ti u li da na kar ge bi, ze nor ma ti u li ga mo sa va li

da ma Ti aR ricx va. ........................................................................................................................................................194

11.5. pro ce sis sxva das xva sta di a ze ga mov le ni li da na kar ge bis aR ricx va .....................196

11.6. da na kar ge bis ga moT vla da um Tav re be li pro duq ci is ar se bo bis dros ..................198

Ta vi 12. mom sa xu re bis TviT Ri re bu le bis

kal ku la cia

12.1. mom sa xu re bis sa xe e bi da da na xar jTa er Te u le bi. .......................................................................210

12.2. mom sa xu re bis da na xar je bis aR ricx va .....................................................................................................212

12.3. sar ki nig zo tran spor tiT mom sa xu re o bis TviT Ri re bu le bis

kal ku la ci is Ta vi se bu re be bi ..........................................................................................................................213

Ta vi 13. da na xar je bis nor ma ti u li kal ku la cia

13.1. da na xar jTa nor ma ti u li kal ku la ci is ar si ...................................................................................225

13.2. nor ma ti ve bis sa xe e bi ................................................................................................................................................228

13.3. Zi ri Ta di ma sa le bis nor ma ti u li da na xar je bis aR ricx va .................................................231

13.4. nor ma ti u li Zi ri Ta di Sro mi Ti da na xar je bis aR ricx va. ....................................................237

13.5. nor ma ti u li cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx va ......................................240

13.6. nor ma ti u li mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx va .......................................244

13.7. gadaxrebis gamomwvevi mizezebi ....................................................................................................................246

Ta vi 14. gamoyenebuli terminebis qarTul-inglisuri leqsikoni ............ 258

CONTENTS

Chapter 1. Introduction to management information ................................................................................. 7

Chapter 2. Cost classification ............................................................................................................................ 21

Chapter 3. Cost - volume - profit analysis ....................................................................................................... 36

Chapter 4. Product costs and tables of costs .................................................................................................. 54

Chapter 5. Accounting of direct materials costs ............................................................................................ 71

Chapter 6. Accounting of direct labour costs ................................................................................................. 97

Chapter 7. Accounting for overheads ............................................................................................................. 118

Chapter 8. Absorption and marginal costing ................................................................................................. 142

Chapter 9. Specific order costing ...................................................................................................................... 158

Chapter 10. Valuig by - products and joint products .................................................................................... 171

Chapter 11. Process costing ............................................................................................................................... 187

Chapter 12. Service costing ................................................................................................................................ 210

Chapter 13. Accounting of standard costs ...................................................................................................... 225

Chapter 14. Dictionary ........................................................................................................................................ 258


Ta vi 1. Se sa va li mmar Tve lo biT aR ricx va Si

fir me bis eko no mi ku ri saq mi a no bis pro ces Si, war mo e bis Zi ri Ta di fi nan su ri

miz nis _ mo ge bis mi sa Re bad, mmar Tvel ma (me ne jer ma) mra va li sxva das xva sa xis

ga dawy ve ti le ba un da mi i Ros. ami saT vis mas sWir de ba in for ma cia re sur se bis

ar se bo bi sa da ga mo ye ne bis Se sa xeb, rom lis mniS vne lo van na wils mmar Tve lo bi-

Ti aR ricx va am za debs.

am Tav Si Tqven Se is wav liT iseT sa kiTx ebs, ro go ri ca a:

mmar Tve lo bi Ti in for ma ci is ar si da mi za ni• mo na ce me bi da in for ma cia• in for ma ci is sa ime do o bis ma xa si a Teb le bi• me nej men tis sa in for ma cio moTx ov ne bi• mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis mi za ni da mi si Si da da ga re wya ro e bi• in for ma ci is war dge na• mmar Tve lo bi Ti da fi nan su ri aR ricx vis Se da re bi Ti da xa si a Te ba•

1. 1. mmar Tve lo bi Ti in for ma ci is ar si

fir mis Si da mar Tvi saT vis sa Wi roa au ci le be li cod na mi si re sur se bis

sa xe e bis, ra o de no bis, mo cu lo bi sa da ga mo ye ne bis xa ris xis Se sa xeb, ra Ta swo ri

ga dawy ve ti le be bi iq nas mi Re bu li. ami tom, me ne je re bi uz run vel yo fi li un da

iq nan sa Ta na do in for ma ci iT.

in for ma cia aris ga da mu Sa ve bu li mo na ce me bi, ro mel sac ga aC nia mniS vne lo-

ba misi mim Re bi saT vis, saWiro gadawyvetilebebis misaRebad

mo na ce me bi aris ricx ve bi, aso e bi, sim bo lo e bi, da u mu Sa ve be li faq te bi, da-

fiq si re bu li mov le ne bi da ope ra ci e bi, rom le bic mi Re bu li a, mag ram jer ar

aris im for miT da mu Sa ve bu li, ro me lic ga dawy ve ti le bis mi sa Re bad ga mod ge-

ba.

mo na ce me bis in for ma ci ad gar daq mni saT vis sa Wi roa ma Ti ga da mu Sa ve ba. mo-

na ce me bis da mu Sa ve bis sa fe xu re bi a:

Se ma va li _ mo na ce me biI.

da mu Sa ve ba _ xe liT an av to ma tu rad. mo na ce me bis da mu Sa-II.

ve ba mo i cavs: maT kla se bad da yo fas, da xa ris xe bas, ga moT-

vlebs, Se ja me bas, da ba lan se bas, in ter pre ta ci ebs, ga nax le bas,

da na wev re bas.

ga mo ma va li _ in for ma ciaIII.

mmar Tve lo bi Ti in for ma ci is mi za nia me ne je rebs sa Su a le ba mis ces, Se as-

ru lon sa mi Zi ri Ta di fun qci a:

ga dawy ve ti le bis mi Re ba _ igi ar Ce va nis ga ke Te bas niS navs. cal ke-1.


u li ga dawy ve ti le bis mi Re ba me ne je ris cod nas, unar sa da ga moc-

di le bas efuZ ne ba. mag ram, ara nak leb mniS vne lo va nia Tu ram de nad

xel mi saw vdo mia me ne je ris Tvis sa Ta na do in for ma ci a.

da geg mva da kon tro li _ am miz niT me ne jer ma un da Se as ru los 2.

Sem de gi sa xis saq mi a no ba:

Ca mo a ya li bos geg ma _ da sa xos sa war moo miz ne bis miR we vis gze bi.• ga we ros geg ma _ ma ga li Tad, daw vri le bi Ti mo na ce me bi war mo e ba Si ga-• mo sa ye ne be li ma sa le bis ra o de no bi sa da xa ris xis mi xed viT.

da ner gos geg ma _ mo ax di nos de le gi re ba per so nal ze.• Se a da ros faq tob ri vi mo na ce me bi da geg mils• mo ax di nos Se fa se ba, ra Ta gan sazR vros, aris Tu ara sa Wi ro ra i me Ro-• nis Zi e be bis ga ta re ba.

ko or di na cia _ fir mis yve la gan yo fi le bis har mo ni u li mu Sa o bis 3.

or ga ni ze ba.

sa i me do in for ma ci is Tvi se be bi1.2.

ga dawy ve ti le bis mim Re bi saT vis au ci le be lia rom in for ma cia iyos Ri re bu-

li. in for ma cia Ri re bu li a, Tu igi mniS vne lo va nia misi momxmareblisTvis.

in for ma ci is Ri re bu le ba (sargeblianoba) war mo iq mne ba ga dawy ve ti le bis

mim Reb Ta qme de bis Se de gad, rom le bic am in for ma ci as mo ge bis ga di de bis miz niT

iye ne ben.

ma ga li Tad: mo u lod ne lad war mo So bi li War bi da na xar je bis kvle vam Se-

iZ le ba ga mo a aS ka ra os uya i ra To da ara e feq tu ri da na xar je bi, rom le bic mo-

ma val Si un da aR mo if xvras. ase ve, re a li za ci is de ta lu ri ana li zi gviC ve nebs

ma Ral mom ge bi a ni pro duq te bis war mo e bis Se sa xeb ga dawy ve ti le be bis mi Re bis

sa Wi ro e bas. da na xar je bis ope ra ti u li kvle vis Se de ge bi re a lu ri geg me bis

Sed ge nis sa Su a le bas iZ le va da a.S.

in for ma cia ag reT ve eko no mi u ri anu ia fi un da iyos. yve la sa war mo Si war-

mo i So ba mo na ce me bi, ro mel Ta in fo ma ci ad gar daq mna da mom xma re bel ze mi wo-

de ba un da mox des yve la ze da bal fa sad.

mo na ce me bis da mu Sa ve ba ise un da mox des, rom mi Re bu li iq nas sa i me do in-

for ma ci a.

sa i me do in for ma cia aris ise Ti in for ma ci a, ro melic sasargebloa misi

mim Re bi saT vis. igi sa sar geb lo a, Tu mis mim Rebs Se uZ lia da ey rdnos mas ga-

dawy ve ti le be bis mi Re bi sas.

sa i me do in for ma cia un da iyos:

sru li;•


re le van tu ri anu saq mes Tan da ka Si re bu li;• dro u li;• rac Se iZ le ba zus ti;• ga sa ge bi;• mniS vne lo va ni;• amaR leb des mom xma reb lis kom pe ten tu ro bas• mi si sa sar geb lo Ri re bu le ba uf ro ma Ra li un da iyos, vid re mi si mo-• po ve bis dana xar je bi. mo na ce me bi un da mog rov des rac Se iZ le ba da ba-

li da na xar je bi sa da ma Ra li si zus tis uz run vel yo fis pi ro beb Si.

in for ma cia un da ga da e ces swo rad Ser Ce ul pirs da ga da ce ma un da mox-

des Se sa fe ri si ar xiT.

ar se bobs in for ma ci is ga da ce mis mra va li ar xi, ro go ri ca a:

sa u ba ri• sa te le fo no za ri•

* kom pi u te ris ek ra ni

eleq tro nu li fos ta• we ri lo bi Ti an ga ri Si• sa fos to ko mu ni ka cia• faq si• “Ta na med ro ve kom pi u te ru li qse le bi”•

in for ma ci is ga da ce mis ar xis Ser Ce va da mo ki de bu lia mra val faq tor ze,

ro go ri ca a:

in for ma ci is bu ne ba• in for ma ci is mox ma re bis six Si re• in for ma ci i s moTx ov nis for ma ti • mom xma reb lis mo ti va cia (sa va ra u dod, ro me li ar xi uf ro wa a xa li sebs • mom xma re bels)

ge og ra fi u li mde ba re o ba (ra man Zil ze un da ga da i ces in for ma ci a)• ko mu ni ka ci is da na xar ji.•

ma ga li Ti:

vTqvaT, sa war mo Si Cnde ba xan Za ri. _ un da mox des in for ma ci is sas wra fo

ga da ce ma sig na li za ci iT an Si da da ga re te le fo ne biT.

mu Sa da nad gar ma mo u lod ne lad mu Sa o ba Tu Sewy vi ta _ daz gis ope ra-

to ri ar un da da e lo dos yo vel kvi re ul Se mow me bas da es, Ta vis ze dam-

xed vels sas wra fod un da ac no bos da a.S.


me nej men tis sa in for ma cio moTx ov ne bi1.3.

tra di ci u lad, men jmen tis saq mi a no bad da geg mva da kon tro li iT vle ba.

da geg mva aris miz ne bis Ca mo ya li be ba da maT mi saR we vad sa Wi ro sa war moo

po li ti kis, stra te gi is, taq ti ki sa da moq me de be bis for mi re ba, Se fa se ba da Ser-

Ce va.

fir mis miz ne bi Se iZ le ba iyos fi nan su ri da ara fi nan su ri.

fi nan sur miz nebs war mo ad ge nen mom ge bi a no ba da maq si mi za ci a.

ara fi nan sur miz nebs war mo ad ge nen:

* war mo e bis zrda

* kon ku ren tu na ri a no ba

* per so na lis in ter se bis dak ma yo fi le ba

* war mo e bis kvle va da gan vi Ta re ba

* umaR le si xa ris xis mom sa xu re o bis ga we va kli en te bi saT vis

* ga re mos dac va

sa war mos po li ti ka aris Ca mo ya li be bu li das kvna, koncefcia ro me lic

war mar Tavs ga dawy ve ti le be bis mim Reb Ta az rov ne bas.

stra te gia aris moq me de be bi sa da re sur se bis ga mo ye ne bis zo ga di prog-

ra ma far To miz ne bis mi saR we vad.

ga nas xva ve ben stra te gi is sam do nes:

kor po ra ci u li stra te gia _ ro ca stra te gi e bis Se mu Sa ve ba I.

xde ba mTe li or ga ni za ci i saT vis

biz nes stra te gia _ ro ca sa war mos Sig niT, Ti To e u li gan-II.

yo fi le ba geg mavs miz ne bis Ses ru le bas

fun qci u ri stra te gi e bi _ mi mar Tu lia iqiT ken, Tu sa war-III.

mos kon kre tu li fun qci a, ro gor uz run vel yofs kor po ra-

ci u li da biz nes stra te gi is mxar da We ras.

fir mis or ga ni za ci u li kon tro li aris saq mi no bis mo ni to rin gi, faq ti u ri

mdgo ma re o bis Se fa se ba, ro me lic uz run vel yofs re a gi re bas Se de geb ze.

da geg mvis pro ce sis pir ve li sta diaa amo ca ne bis Ca mo ya li be ba. imi saT vis, rom

Ca mo va ya li boT amo ca ne bi, mo po ve bul un da iq nas in for ma cia sa war mos ar se bu-

li mdgo ma re o bi sa da Se saZ lo sra te gi is ganxor ci e le bis Se sa xeb. mim di na re

mdgo ma re o ba Si gar kve va ki Si da in for ma ci is ga mo ye ne biT aris Se saZ le be li.

me ne jer Ta sa Ta na do in for ma ci iT uz run vel yo fa un da mox des yve la do ne ze,

ra Ta da ex ma ros maT saq mi ano bis obi eq tur da geg mva sa da kon tro lis gan xor ci-

e le ba Si, ra zec isi ni pa su xis mgeb le bi ari an.

mene jer Ta in for ma ci iT uz run vel yo fis prin ci peb ze moq me di faq to re bi a:

or ga ni za ci is miz ne bi•


sa me ur neo op ra ci e bis mas Sta be bi da sa xe o be bi• mar Tvis struq tu ra• mar Tvis sti li: cen tra li ze bu li da de cen tra li ze bu li, av to ri ta ru-• li Tu ko le gi a lu ri

mi Re bu li ga dawy ve ti le be bis ti pe bi• fir mis, ro gorc Ria sis te mis ur Ti er Tqme de bis do ne ga re mos Tan.•

am ri gad, mmar Tve lo bi Ti in for ma cia Si da mox ma re bi saT vis ga mo i ye ne ba.

am in for ma ci is kla si fi ka cia cno bi lia “en to nis sam kuTx e dis” sa xel wo de biT

(ix. di ag ra ma 1.), rom lis Ta nax mad, ga mo i yo fa in for ma ci is sa mi Zir Ta di sa xe:

stra te gi u li, taq ti ku ri da ope ra ti u li.

stra te gi u li in for ma cia Zi ri Ta dad ga mo i ye ne ba di req to re bi sa da uf rosi

me ne je re bis mi er, or ga ni za ci is er Ti a ni miz ne bi sa da stra te gi is da geg mvi saT-

vis da imis Se sa mow meb lad, nam dvi lad iq na Tu ara miz ne bi miR we u li.

stra te gi ul in for ma ci as ekuT vnis:

Zi ri Ta di biz nes_ seg men tis saq mi a no ba• ar se bu li da po ten ci u ri baz re bis per speq ti ve bi• in ves ti ci e bis Se fa se bis ga mor kve va•

* moTx ov ne bi fu lad sax sreb ze

grZel va di a ni ses xe bis mo po ve bis Se saZ leb lo ba da per speq ti ve bi•

taq ti ku ri in for ma cia ga mo i ye ne ba me ne jer Ta mi er mar Tvis yve la do ne ze,

mag ram, Zi ri Ta dad sa Su a lo do ne ze da geg mvi sa da me ne je ru li kon tro li saT-

vis saq mi a no bis iseT sfe ro eb Si, ro go ri caa fa se bis dad ge na, Ses yid va, ga na wi-

le ba da sa sawy o bo saq mi a no ba. taq ti ku ri in for ma cia mzad de ba re gu la ru lad,

yo vel kvi re u lad da yo vel Tvi u rad. mas mi e kuT vne ba:

ma ra gis do nis kon tro li• Sro mis na yo fi e re bis do ne• moTx ov ne bi mim di na re Ses yid veb ze• bi u je tis kon tro li da ga dax re bis ana li zi• mu Sa xe lis de na do bis sta tis ti ka•

ope ra ti u li in for ma cia _ aris in for ma ci a, ro me lic sa Wi roa yo vel dRi-

u ri ope ra ci e bis mar Tvi sa da kon tro lis gan xor ci e le bi saT vis. ma ga li Tad,

gan yo fi le be bis uf ro se bi yo vel dRi u rad as ru le ben sa qmianobis mar Tvi sa da

zed mxed ve lo bis pro ce du rebs. ope ra ti ul in for ma ci as mi e kuT vne ba:

de bi to re bi sa da kre di to re bis Ca mo naT va li• xel fa sis uwy i sis de ta le bi• moTx ov na ned le ul ze da ned le u lis ga mo ye ne ba• kli en te bis pre ten zi e bis ana li zi•


man qa na- da nad ga re bis war ma do bis sta tis ti ka• mza pro duq ci is yo vel dRi u ri mi wo de bis gra fi ki• sa mu Sao gra fi ki•

ope ra ti u li in for ma ci is war dge na xde ba ara re gu la ru lad: yo vel dRi u-

rad da sa a Te bis mi xed viT an, Se iZ le ba uf ro de ta lu ra dac _ wu Tob ri vad.

ar se bobs mmar Tve lo bi Ti in for ma ci is al ter na ti u li kla si fi ka ci a, (ix.

di ag ram 2), rom lis mi xed viT igi or sa xed iyo fa: da geg mvis in for ma cia da

kon tro lis in for ma ci a.

da geg mvis in for ma cia aris in for ma ci a, ro me lic sa Wi roa sa moq me do al-

ter na ti ul gzebs So ris ar Ce va nis ga sa ke Teb lad da geg me bis Se sa mu Sa veb lad.

ma ga li Tad:

* moTx o ne bis prog no zi

* eko no mi ku ri prog no zi

* da na xar je bis wi nas wa ri prog no zi (xar jTaR ricx va)

* kon ku ren tTa qce vis Se fa se ba

kon tro lis in for ma cia ax dens war su lis faq tob ri vi Se de ge bis Se da re-

bas da sa xul miz neb Tan. ese ni a:

* cvlad da na xar jeb Si war mo So bi li ga dax re bis ana li zi

* re li za ci is ga dax ris ana li zi

* war mo e bis efeq ti a no bis ana li zi

* sa mu Sao ka pi ta lis ana li zi.

in for ma ci is kla si fi ka ci is es ori al ter na ti u li sa xe Se iZ le ba di ag ra-

ma ze Sem deg na i rad vaC ve noT

da geg mvis

in for ma cia

stra-

te gi u li

in for ma cia

taq ti ku ri

in for ma cia kon tro lis

in for ma cia

ope ra ti u li in for ma cia

di ag ra ma 1. di ag ra ma 2.

“en to nis sam kuTx e di” al ter na ti u li kla si fi ka cia

di ag ra me bis ur Ti er TSe da re biT, naT lad sCans, rom ga dawy ve ti le bis mi Re bis


umaR les do ne ze sa Wi roa da geg mvis in for ma ci a. qve da do ne ze ki uf ro me tad

kon tro lis fun qciaa sa Wi ro.

1.4. mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis Si da

da ga re wya ro e bi

mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis mi za nia mo am za dos in for ma cia Si da mox ma re bi-

saT vis, me ne je re bi sa da di req to re bi saT vis swo ri da efeq ti a ni ga dawy ve ti-

le be bis mi sa Re bad.

mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis mi er in for ma ci is mom za de bi saT vis mra va li

Si da wya ro ar se bobs, ro mel Ta gan yve la ver Ca iT vle ba sa aR ricx vo sis te mis

na wi lad. sa aR ricx vo sis te mis sazR vre bi, gan sa kuT re biT mmar Tve lo biT aR-

ricx va Si, xSi rad zus tad ar aris gan sazR vru li.

mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis in for ma ci is Si da wya ro e bi a:

* ga yid ve bis mTa va ri wig ni _ rom lis sa fuZ vel ze mzad de ba in for ma cia

an ga riS -faq tu re bis ra o de no bis,

re a li za ci is mo cu lo bis, mom xma reb le bis

da pro duq ci is sa xe e bis mi xed viT

* Ses yid ve bis mTa va ri wig ni _ mis sa fuZ vel ze mzad de ba in for ma cia

cal ke u li mom wo deb le bis mi xed viT

Ses yid ve bis ga a na li ze bis Se sa xeb.

sa xel fa so uwy i se bi _ iZ le va in for ma ci as Ta nam Sro mel Ta • ra o de no bis, na mu Se va ri sa a Te bis,

miR we u li Se de ge bis da ga moq vi Tu li

ga da sa xa de bis Se sa xeb.

* Zi ri Ta di sa Su a le be bis sis te ma _ iZ le va in for ma ci as ma Ti

Ses yid ve bis Ta ri Ris, sawy i si Ri re bu le bis,

ad gil mde ba re o bis, cve Tis me To de bi sa da

sa war moo sim Zlav re e bis Se sa xeb.

* war mo e bis do ku men ta cia _ ro me lic sa Su a le bas iZ le va mi Re bul

iq nas in for ma cia daxarjuli masalebis da nad ga re bis

moc de ne bis, miR we u li Se de ge bis, wun de-

bu li pro duq ci is Se sa xeb.

re a li za ci i sa da mar ke tin gis do ku men ta cia da re gis tre bi _ iZ le-•


va in for ma ci as mom xma reb le bis ti pe bis,

baz ris kvle vis Se de ge bis da se zo nu ri

va ri a ci e bis Se sa xeb.

mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis ga re wya ro e bi a:

mom wo deb le bi _ pro duq te bis Ta vi se bu re be bi sa da fa se bis

Se sa xeb.

Jur nal _ ga ze Te bi _ kon ku ren teb ze in for ma ci is, aq ci-

aTa fa se bis da teq no lo gi e bis gan vi Ta-

re bis Se sa xeb.

sam Tav ro bo struq tu re bi _ sa ga da sa xa do po li ti ka,

eko no mi kis dar ge bis sta tis ti ka,

in fla ci is ga nak ve Te bi.

mom xma reb le bi _ moTx ov ne bi pro duq teb ze da fa seb ze

mgrZno be lo ba

po ten ci u ri mu Sa xe li _ moTx ov na xel fas ze da sa mu Sao

pi ro be bi.

xel mZRva ne lo bi saT vis in for ma ci is mi wo de ba xde ba an ga ri Se bis war dge-

nis meS ve o biT. an ga ri Si Se iZ le ba mom zad des mra va li for miT, dawy e bu li pe ri-

o du lad na beW di an ga ri Se biT da dam Tav re bu li aR mas ru le be li xe li suf le-

bis mi er, sa in for ma cio sis te ma ze day rdno biT mom za de bu li in di vi du a lu ri

an ga ri SiT.

xel ZRva ne lo bi saT vis war sad ge ni ti pi u ri an ga ri Se bi un da mo i cav des

Sem degs:

1. an ga ri Si ma sa le bi sa da produqciis war mo e bis kon tro lis Se sa xeb _

mo i cavs sa war moo cik li saT vis ma sa le bis wi nas wa ri Cat vir Tvis geg mas; man qa-

na- da nad ga re bis sim Zlav ris prog nozs; gan yo fi le be bis sa o pe ra cio uwy i sebs;

an ga ri Sebs ma ra ge bi sa da da um Tav re be li war mo e bis Se sa xeb, wun de bu li sa qon-

lis Se sa xeb da mu Sa xe lis ga mo ye ne bis Se sa xeb.

2. mar ke tin gi sa da dis tri bu ci is an ga ri Si _ igi mo i cavs baz ris kvle vis

an ga riSs; Sek ve Te bis an ga riSs pro duq teb ze ge og ra ful ad gil mde ba re o be bis

mi xed viT; fas daT mo bis ten den ci ebs; in for ma ci as tran por ti re bi sa da sawy-

ob Si ma ra ge bis Se nax vis xar je bis Se sa xeb; re a li za to re bis saq mi na o bis an ga-

riSs, mom sa xu re bi sa da sxva da ma te bi Ti xar je bis an ga riSs.

3. per so na lis Se sa xeb an ga riS Si mo ce mu li un da iyos: Ta nam Sro mel Ta ra o de-

no ba ka te go ri e bis mi xed viT; zed me tad na mu Se va ri sa a Te bi, avad myo fo ba, moc de na,

dag vi a ne ba; moTx ov na tre nin gze; win svlis per speq ti ve bi; sa mu Sa o ze ay va nis po-

li ti ka; sa mu Sa os aR we ra.

4. fi nan su ri da mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis an ga riS Si Se dis _ wli u ri ofi-


ci a lu ri an ga riS ge ba; bi u je te bi da prog no ze bi; re a li za ci i sa da zRvru li

mo ge bis ana li zi; fu la di sax sre bis mar Tva da sa mu Sao ka pi ta lis Se fa se ba;

ka pi ta lu ri pro eq te bis Se fa se ba; mud mi vi da cvla di xar je bis ana li zi; ukan

dab ru ne bu li Tan xe bis an ga ri Si.

xel mZRva ne lo bi saT vis war sad ge ni an ga ri Se bis mom za de bi sas da cu li un da

iq nas Sem de gi prin ci pe bi:

la ko nu ro ba • go niv ru li struq tu ra _ an ga ri Si un da iyos qve Ta ve bad lo gi ku rad • da la ge bu li da da nom ri li

sti li _ sa sur ve lia gar kve u li eniT gad mo ce mu li mok le wi na da de-• be bi. mo saz re ba mka fi od un da iyos ga mo yo fi li faq te bi sa gan.

pre zen ta cia _ an ga ri Si un da mo i cav des sa Ta urs, mi Ti Te bu li un da • iyos ad re sa ti da yve la pi ri vi sac as li ga eg zav ne ba. igi un da iyos

xel mo we ri li da da Ta ri Re bu li.

gra fi ke bis ga mo ye ne ba uke Te si Tval sa Ci no e bi saT vis _ gra fi ke bi aad-• vi lebs saq mi a no bis Se de ge bis swra fad aR qmas. Se iZ le ba ga mo ye ne bu-

li iq nas mar TkuTxa an wri u li di ag ra me bi, di na mi ku ri gra fi ke bi da

sxva.

1.5. fi nan su ri da mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis

Se da re bi Ti da xa si a Te ba

bu Ral tru li aR ricx va sa war mos ga ni xi lavs ro gorc sa aR ricx vo er Te uls,

rom lis Sig niT Se iZ le ba ga mo yo fi li iq nas aR ricx vis cal ke u li ele men te-

bi. bu Ral tru li aR ricx vis Tval saz ri siT yo ve li sa war mo ga ni xi le ba mi si

mflo be lis, kre di to re bis, kli en te bis da mo sam sa xu re ebi sa gan da mo u ki deb lad.

es imas niS navs, rom sa war mo Si ope ra ci e bi un da gan xor ci el des mflo be le bis

pi ra di fi nan su ri mdgo ma re o bi sa gan da mo u ki deb lad ( ma ga li Tad, Tu pirs ori

sa war mo aqvs: tya vis da lu dis, ma Sin yo ve li maT ga ni cal k-cal ke ga ni xi le ba da

aRi ricx e ba. er Ti Se iZ le ba mom ge bi a ni iyos, me o re _ za ra li a ni).

bu Ral tru li aR ricx va war mo ad gens cod nis iseT dargs, ro mel sac gan sa-

kuT re bu li ro li aqvs sa zo ga do e ba Si. igi au ci le be lia yo ve li or ga ni za -

ci i saT vis, ro mel sac aqvs re sur se bi, xar je bi da mo ge ba. bu Ral te ri as xSi rad

biz ne sis enas uwo de ben.

me war mis eko no mi kur mi zans mo ge bis mi Re ba war mo ad gens. am miz nis mi saR-

we vad igi iZens da xar javs sa Ta na do sa xis re sur sebs, mo i po vebs in ves to rebs,

sa Wi ro e bi sa mebr iRebs ses xebs, xel Sek ru le bebs debs mra val or ga ni za ci as-


Tan. am de nad, sa war mos xel mZRva ne lo ba da in te re se bu lia ga aC ndes uty u a ri

in for ma cia xar je bis, Se mo sav le bis da fi nan su ri Se de ge bis Se sa xeb. ami tom,

me war mis in te res Si Se dis hqon des mo wes ri ge bu li bu Ral te ri a. amiT ag reT ve

da in te re se bu lia aq ci o ne re bi, par tni o re bi, ban ke bi, myid ve le bi da sa xel mwi-

fo.

bu Ral tru li aR ricx vis sis te ma Se iZ le ba ga ni sazR vros ro gorc sa in-

for ma cio sis te ma, rom lis mi za nia Se ad gi nos in for ma cia sa war mos re sur se-

bi sa da ma Ti realuri ga mo ye ne bis Se sa xeb.

bu Ral tru li aR ricx va aris eko no mi ku ri in for ma ci is mi Re bis, da mu Sa ve bi-

sa da ga mo ye ne bis pro ce si da sa bu Te bu li Se fa se be bi sa da ga dawy ve ti le be bis

mi Re bis miz niT.

bu Ral te ria aris er Ta der Ti mo de li, ro me lic iZ le va in for ma ci as sa war-

mos mTe li eko no mi ku ri mdgo ma re o bis Se sa xeb. bu Ral trul aR ricx vas ricx-

ve bis ena ze ga da aqvs sa war mos mTe li sa war mo o, ko mer ci u li da fi nan su ri

ur Ti er To be bi da ma Ti Se de ge bi.

bu Ral tru li aR ricx vis mi za nia ara mxo lod aR ricx os sa war mos sa me ur-

neo eko no mi ku ri ur Ti er To ba, ara med sa Ta na do or ga ni za ci u li we siT mom za-

de bu li in for ma cia mis mom xma reb lebs mi a wo dos.

sa war mos Se sa xeb ar se bu li in for ma ci iT da in te re se bu li mom xma reb le bi

Zi ri Ta dad or jgu fad iyo fa: ga re da Si da mom xma reb le bi. ga mom di na re iqe dan,

rom bu Ral tru li aR ricx vis mi za nia mo am za dos in for ma cia da in te re se bu li

mxa re e bi saT vis, igi fi nan sur da mmar Tve lo biT aR ricx vad iyo fa.

fi nan su ri aR ricx vis mi za nia mo am za dos in for ma cia ga re mom xma reb le-

bi saT vis. ese ni a: aq ci o ne re bi, po ten ci u ri in ves to re bi, sa fi nan so- sak re di to

or ga ni za ci e bi, kre di to re bi, kli en te bi, sa xel mwi fo struq tu re bi da sa zo ga-

do e bis sxva war mo mad gen le bi. Tum ca igi ag reT ve ga mo i ye ne ba Si da mox ma re bi-

saT vis, fi nan su ri gan yo fi le be bis mi er, fi nan su ri ko e fi ci en te bis ana li zi sa

da mom ge bi a no bis amaR le bis Ro nis Zi e be bis Se mu Sa ve bi saT vis

mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis mi za nia mo am za dos in for ma cia mxo lod Si da

mom xma reb le bi saT vis, war mo e bis di req to re bi sa da me ne je re bi saT vis.

da geg mvis pro ce sis dam Tav re bis Sem deg, iwy e ba geg me bis amoq me de ba. geg-

me bis Ses ru le ba ze me ne je re bi axor ci e le ben kon trols, ro me lic oTx sa fe-

xurs mo i cavs:

geg me bis gan xor ci e le bis dawy e ba (a moq me de ba),I.

geg me bis gan xor ci e le bis pro ce sis meT val yu re o ba da am pro-II.

ces Tan da kav Si re bu li uku kav Si ris in for ma ci is mog ro ve ba.

uku kav Si ris in for ma cia ewo de ba in for ma ci as, ro me lic sa Wi roa

fir mis saq mi a no bis Se sa fa seb lad mi si miz ne bis gan xor ci e le bis


pro ces Si.

uku kav Si ris in for ma ci is sa fuZ vel ze da geg mil sa da re a lur III.

Se de gebs So ris war mo So bi li gan sxva ve be bis Se fa se ba anu dad-

ge na imi sa, ro me li ga dax raa sa sur ve li da ro me li ara. aris Tu

ara ga dax re bi da saS veb far gleb Si.

da geg mil sa da faq ti ur Se de gebs So ris ar se bi Ti ga dax re bis IV.

ar se bo bi sas sa Ta na do re ko men da ci e bis Se mu Sa ve ba da gan xor-

ci e le ba.

am ri gad, kon tro lis mTa va ri ele men tia uku kav Si ris in for ma ci is dro u-

lad da sru lad Seg ro ve ba. swo red am in for ma ci as am za debs mmar Tve lo bi Ti

aR ricx va.

zogierTi ekonomisti mmar Tve lo bi Ti aR ricx vi dan ga mo yo fen sa war moo aR-

ricx vas.

sa war moo aR ricx va sa war mos cal ke u li Si da or ga ni za ci ul struq tu ru li

na wi li saT vis gan sazR vravs xar jebs da ax dens maT ana lizs sa Ta na do prin ci-

pe bis, me To de bi sa da teq ni kis ga mo ye ne biT.

sa war moo aR ricx vis sis te ma iZ le va in for ma ci as :

pro duq ci is mom ge bi a no bis de ta lu ri Se fa se bis Se sa xeb1.

ma ra ge bis Se fa se bis Se sa xeb2.

Sro mi Ti da na xar je bis Se fa se bis Se sa xeb3.

zed na de bi da na xar je bis Se sa xeb4.

fa se bis po li ti kis Se sa xeb5.

mmar Tve lo bi Ti aR ricx va uf ro far To cne ba a, ro me lic in for ma ci as am-

za debs mar Tvis yve la do ne ze. aseT in for ma ci as war mo ad gens fi nan su ri da

sa war moo an ga ri Se bi. mmar Tve lo bi Ti aR ricx va Zi ri Ta dad da ka ve bu lia me-

nej men ti saT vis rCe ve bis mi ce miT, rom le bic efuZ ne ba mog ro ve bul in for ma ci as.

agreTve Se iZ le ba mo na wi le ob des ga dawy ve ti le be bis mi Re ba Si, da geg mva Si, biz-

ne sis kon trol Si.

po le mi ka: Cve ni az riT, sa war moo da na xar je bis aRicx vis ga mo yo fa mmar Tve lo bi-

Ti aR ricx vi dan ga mar Tle bu li ara a. mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis ZiriTadi obieqti swo red

da na xar je bis mo wes ri ge bu li aR ricx va da maT Se sa xeb in for ma ci is mom za de ba a, romelic

danaxarjebis dagegmvisa da kontrolis mizniT gamoiyeneba.

fi nan su ri da mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis Se da re bi Ti da xa si a Te ba SeiZleba

war mo dgenili iqnas cxri lis sa xiT.


cxri li 1.1.

fi nan su ri da mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis

Se da re ba

Se da re bis sfe ro-e bi

fi nan su ri aR ricx va mmar Tve lo bi Ti aR ricx va

1.in for ma ci is

Zi ri Ta di mom xma-

reb le bi

2.or ma gi aR ricx vis

sis te mis mi xed viT

3.ar Ce va nis

Ta vi suf le bis

mi xed viT

4. zo mis er Te u le-

bis mi xed viT

5.a na li zis Zi ri Ta-

di obi eq ti

6. an ga riS ge bis

Sed ge nis sax Si re

7. sa i me do o bis xa-

ris xis mi xed viT

8. gax sni lo bis mi-

xed viT

9. ori en ta ci is mi-

xed viT

sa war mos ga re Se iu ri di u li da

fi zi ku ri pi re bi

au ci le be lia ope ra ci e bis

or ma gi aR ricx va

eva le ba aR ricx vis sa er Ta So ri-

so prin ci pe bis dac va

ga mo i ye ne ba fu la di er Te u li

mTli a ni sa war mo

pe ri o du lad da re gu la ru lad

mo iTx ovs obi eq tu ro bas

sa ja ro xa si a Ti saa

asa xavs is to ri ul faq tebs

Si da mom xma reb le bi

ar aris SezR u du li or ma gi aR-

ricx vis sis te miT

ar eq vem de ba re ba sa yo vel Tao nor-

mebs. er Ta der Ti kri te ri u mi sar-

geb li a no baa

iye nebs yve la zo mis er Te uls

sa war mos sxva das xva struq tu ru li

qve da na yo fi

ara re gu le ru lad, ro ca sa Wi roa

men jmen ti saT vis

da mo ki de bu lia da geg mvis miz neb ze,

mag ram ga mo i ye ne ba zus ti mo na ce-

me bi

da xu ru li xa si a Ti saa

mo ma val zea ori en ti re bu li

sa war mo Ta efeq ti a ni mar Tvis miz niT, mmar Tve lebs sWir de baT in for ma cia

ara mxo lod sa war mos mom ge bi a no bi sa da ga dax di su na ri a no bis Se sa xeb, ara med

sWir de baT uam ra vi de ta lu ri Si da in for ma ci ac. gan vi xi loT mo ge ba/ za ra lis

an ga riS ge ba pi ro bi Ti fir mis ma ga liT ze:

mo ge ba/ za ra lis an ga riS ge ba 2010 w.

Se mo sa va li re a li za ci i dan 50 000 l

re a li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:

ma sa lis xar je bi 15 000 l

Sro mi Ti xar je bi 8 000 l

sa war moo zed na de bi xar je bi 5 000 l ( 28 000 l)

--------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba re a li za ci i dan 22 000 l

mar ke tin gis xar je bi (9 000 l)


sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi (4 000 l)

fi nan su ri xar je bi (2 000 l)

---------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba da beg vram de 7 000 l

mo ge bis ga da sa dis xar ji (1 400 l)

----------------------------------------------------------------------------------

wmin da mo ge ba 5 600 l

cno bi li a, rom mo ta ni li an ga riS ge ba, sa ja ro in for ma ci as war mo ad gens,

rad gan, ga re mom xma reb lebs sa war mos mom ge bi a no bis mxo lod Se fa se ba ain-

te re sebT. rac Se e xe ba mo ge bis ga di de bis gze bis Zi e bas da re ko men da ci e bis

Se mu Sa ve bas, igi ga re mom xma reb le bis in te re sis sfe ros scil de ba. es sa war-

mos mmar Tve le bis prob le ma a. maT uam ra vi de ta lu ri in for ma cia sWir de baT.

ker Zod: Tu ro me li pro duq ciaa uf ro mom ge bi a ni, ro me li me xom araa za ra-

li a ni, cal ke u li sa xis pro duq ci is er Te ul ze romeli saxis xarji ga i zar da

an Semcirda, vid re iyo da geg mi li da a.S. msgav si de ta lu ri da ana li zu ri

in for ma ci e bi sa war mo Ta Si da ko mer ci ul sa i dum lo e bas war mo ad gens, ga reT

ar qvey nde ba da swo red mmar Tve lo bi Ti aR ricx va am za debs xel mZRva ne le bi-

saT vis.

amrigad, mmarTvelobiTi aRricxvis sferos warmoadgens saoperacio mogebis

gamoTvla calkeuli saxis produqciis mixedviT, romelTa naerT maCveneblebs

finansur aRricxvas awvdis.

kiTx ve bi TviT Se mow me bi saT vis:

1. ra aris mo na ce me bi

2. ra aris in for ma cia

3. ra aris sa i me do in for ma ci is Tvi se be bi

4. ra aris mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis mi za ni

5. ras axa si a Tebs in for ma ci is kla si fi ka ci is ~en to nis sam kuTx e di~

5. ras ewo de ba stra te gi u li in for ma cia

6. ras ewo de ba taq ti ku ri in for ma cia

7. ras ewo de ba ope ra ti u li in for ma cia

8. Ca moT va leT mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis Si da da ga re wya ro e bi.


amo ca ne bi sa var ji So 1. ga ni xi leT sa ku Ta ri mdgo ma re o ba. Tqven swav lobT aR ricx vis spe ci a lo biT da

gsurT bu Ral tris pro fe si is mi Re ba.

mi u Ti TeT Tqve ni :

miz ne bi• stra te gia• taq ti ka• ope ra ti u li geg me bi•

pa su xi: miz ne bi _ bu Ral tris kva li fi ka ci is mi Re ba da war ma te bu li pro fe si u li ka ri e-

ra

stra te gia _ Se sa ba mi si ga moc de bis Ca ba re ba

taq ti ka _ sa leq cio kur seb ze das wre ba

ope ra ti u li geg me bi _ tes te bis Ca ba re ba da sus ti sfe ro e bis ga mos wo re ba.

sa var ji So 2. Ca moT va leT fir mis ara fi nan su ri miz ne bi:

pa su xi: * war mo e bis zrda

di ver si fi ka cia• si cocx li su na ri a no ba• sa mu Sao Za lis gar kve u li do nis miR we va• li de ro bis miR we va ga mok vle ve bi sa da gan vi Ta re bis sfe ro Si• kli en te bis mom sa xu re bis umaR le si do nis miR we va• ga re mos dac va•

sa var ji So 3. Ca moT va leT mo na ce me bis ga da mu Sa ve bis ope ra ci e bi

pa su xi: mo na ce me bis ga da mu Sa ve bis ope ra ci e bi Se iZ le ba iyos:

kla se bad da yo fa• da xa ris xe ba• ga moT vla• Se ja me ba• in ter pre ta cia• ga nax le ba• da na wev re ba•

sa var ji So 4. Tqve ni az riT, ra Tvi se bebs un da flob des san do in for ma ci a?

pa su xi: san do in for ma cia un da iyos:

re le van tu ri gan xi lu li prob le mis mi marT • sak ma ri sad zus ti da niS nu le bis mi xed viT, rom me ne je ri ey rdno-• bo des mas

da niS nu le bis mi xed viT sru li• mo po ve bu li sa i me do wya ro dan•

* ga da ce mu li Se sa fe ris pi rov ne ba ze, kav Si ris Se sa fe ri si

ar xiT. ma ga li Tad: we ri lo biT, sa te le fo no sa ub riT, faq siT.

ga da ce mu li Se sa ba mis mom xma re bel ze, Se sa fe ris dros da iyos • SeZ le bis dag va rad ga nax le bu li

sak ma ri si, mag ram ar iyos Za li an de ta lu ri• aR qma di mim Re bi pi ri saT vis.•

sa var ji So 5. ra aris in for ma ci is Ri re bu le ba?

pa su xi: in for ma ci is ga mo ye ne ba ga dawy ve ti le bis mim Reb Ta mi er mo ge bis gaz rdis miz niT.

sa var ji So 6. qve moT Ca mo naT va li dan, ro me li war mar Tavs ga dawy ve ti le bis mim Reb Ta az rov-

ne bas?

sxva das xva po li ti kaa.

Ri re bu; le be bib.

stra te gi e bi ( pa su xi: a.)g.


Ta vi 2. da na xar je bis kla si fi ka cia

mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis er T-er Ti mTa va ri amo ca naa gan sazR vros pro-

duq ci a sa da mom sa xu re ba ze ga we u li da na xar je bi ma Ti mar Tvi sa da kon tro lis

miz niT. da na xar je bis aR ricx vis efeq ti a ni or ga ni za ci is da mmar Tve le bi saT-

vis xa ris xi a ni in for ma ci is mom za de bis miz niT, sa Wi roa da na xar je bis kla si fi-

ka cia anu daj gu fe ba ma Ti bu ne bi sa Se sa ba mi sad.

am Tav Si Tqven Se is wav liT Sem deg sa kiTx ebs:

* da na xar je bis mi za ni, da na xar jTa er Te u li da da na xar jTa cen tre bi

* da na xar je bis kla si fi ka ci is ar si, Se ma va li da ga ma va li xar je bi

* da na xar je bis da yo fa saq mi a no bis sfe ro e bis mi xed viT

* Zi ri Ta di da zed na de bi xar je bi

* pro duq tis da pe ri o dis xar je bi

* pir da pi ri da ara pir da pi ri (i ri bi) xar je bi

*da na xar je bis qce va

* da na xar je bis kla si fi ka cia ga dawy ve ti le be bis mi Re ba ze da mo ki de bu le bis

mi xed viT

* re gu li re ba di da ara re gu li re ba di da na xar je bi

* da na xar je bis da yo fa pe ri o di za ci is mi xed viT

2.1. da na xar je bis mi za ni, da ma xar jTa er Te u li da

da na xar jTa cen tre bi

me war me, Ta vi si sa fi nan so -e ko no mi ku ri miz ne bis mi saR we vad, mra va li sa xis

re sur se bis ga mo ye ne bas sa Wi ro ebs. mis in te re seb Si a, flob des zust in-

for ma ci as ro gorc re sur se bis Se Ze nis, ase ve ma Ti ga mo ye ne bis Se sa xeb, ra-

Ta da ad gi nos, re sur se bi ram de nad efeq ti a nad ga mo i ye ne ba, ro me lic, maT

rac Se iZ le ba ma Ra li sar geb li a no biT moxmarebas gu lis xmobs. ami tom, sa-

war mos xal mZRva ne lo bam un da ico des ra miz niT ga i we va xar je bi.

da na xar je bis mi za ni (a nu obi eq ti) aris ne bis mi e ri sa qa mi a no ba, rom lis mi-

xed vi Tac da na xar je bi gan cal ka ve bu lad ga mo i an ga ri Se ba. ma ga li Tad, pro duq-

ci a, kon kre tu li saq mi a no ba an gan yo fi le ba.

me war mes ain te re sebs ico des da na xar je bis mo cu lo ba ama Tu saq mi a ni ba-

ze, pro duq ci a ze mTli a nad da er Te ul pro duq tze. da na xar je bis de ta lu ri

ana li zi sa da Se sa ba mi sad, ma Ra li xa ris xis kon tro lis sa Su a le bas iZ le va

da na xar jTa er Te u le bi.

da na xar jTa er Te u li aris pro duq ci is da mom sa xu re o bis ise Ti um ci re si

ra o de nob ri vi er Te u li, rom lis mi xed viT da na xar je bis aR ricx va da dad ge na

Se saZ le be lia da mi zan Se wo ni li.

da na xar jTa er Te u li Se iZ le ba iyos: ki log ra mi, to na, met ri, sa a Ti, ca li,

sa wol /dRe da a.S.


ma ga li Tad, da na xar je bis da sad ge nad, da na xar jTa er Te u li, vTqvaT ce men tis

qar xa na Si, uf ro mi zan Se wo ni lia da Se saZ le be li, iyos to na, vid re 1 ki log-

ra mi; Ca is mwar mo e bel fab ri ka Si _ 10 ki log ra mi, oq ros war mo e ba Si _ gra mi;

Rvi nis mwar mo e bel sa war mo Si _ 10 de ka lit ri, sas tum ro Si _ sa wol /dRe, tran-

spor tSi _ 10 to na/ ki lo met ri, agu ris qar xa na Si _ 1000 ca li agu ri, qaR lal dis

war mo e ba Si _ ru lo ni, bu Ral trul fir meb Si _ da xar ju li kac /sa a Ti, ma ra ge bis

gan yo fi le ba Si _ mi Re bu li da ga ce mu li moTx ov ne bis do ku men ti, an ga riS -faq-

tu ra, umaR les sas wav le bel Si _ da na xar ji 1 stu den tze da a.S.

am ri gad, da na xar jTa er Te u lis ar Ce va da mo ki de bu lia biz ne sis teq no lo-

gi ur Ta vi se bu re beb ze da ima ze, ram de nad xar jte va dia pro duq ti ( an mom sa-

xu re o ba).

da na xar jTa er Te u lis cod na ar se bi Tia fas dad ge ni sa da pro duq ci is

asor ti men tis Se sa xeb ga dawy ve ti le bis mi Re bi sas, ma ra gis Se fa se bis da bi u je-

ti re bis (da geg mvis) miz niT.

da na xar je bis efeq tu ri da or ga ni ze bu li kon tro li mo iTx ovs da na xar-

je bis dad ge nas ro gorc saq mi a no bis Se de gis ( pro duq te bis), ise saq mi a no bis

ad gi lis ( anu da na xar jTa cen tre bis ) mi xed viT.

da na xar jTa cen tri aris sa war mos gan yo fi le ba, fun qcia an mowy o bi lo ba,

rom lis saq mi a no ba da kav Si re bu lia mxo lod xar je bis ga we vas Tan da mi si me-

ne je ris mu Sa o ba fas de ba da na xar je bis bi u je tis dac viT.

da na xar jTa cen tri Se iZ le ba iyos sa war moo sa am qro e bi, Sem re vi sa am qro,

sawy o bi, ad mi nis tra cia da a.S.

da na xar jTa yo ve li cen tri saT vis da na xar je bis dad ge na au ci le be li a,

ra Ta ga ni sazR vros da na xar je bis cen tris da mo ki de bu le ba da na xar jTa er Te-

ul Tan mi mar Te ba Si, da na xar jTa da geg mvi sa da kon tro li saT vis.

2.2. da na xar je bis kla si fi ka ci is ar si

mom ge bi a ni biz ne si aris mi si mflo be le bis, mas Si da saq me bu li per so na lis,

mom xma reb le bis da TviT sa xel mwi fo bi u je tis fi nan su ri Zli e re bis wya ro.

amas Tan, re sur se bi bu ne ba Si amo wur va dia da ma Ti ra ci o na lu ri da uda na kar go

ga mo ye ne ba mTe li sa zo ga do e bis im te re seb Sic Se dis.

ze moT qmu li dan ga mom di na re, ne bis mi e ri sa xis biz ne sis xal mZRva ne lo ba

ara mxo lod da in te re se bu li a, ara med val de bu li ca a, mis xelT ar se bu li re-

sur se bi ma Ral do ne ze mar Tos da akon tro los. am miz niT, mmarT ve le bi mu dam

un da flob dnen in for ma ci as da na xar je bis Se sa xeb, ro mel sac mmar Tve lo bi Ti

aR ricx va am za debs.

da na xar je bis aR ricx vis mo wes ri ge bi sa da Se sa ba mi sad, da geg mvi sa da mar-

Tvi saT vis, xde ba da na xar je bis kla si fi ka ci a.


da na xar je bis kla si fi ka cia niS navs sxva das xva niS nis mi xed viT, er Tgva ro-

va ni xar je bis lo gi kur daj gu fe bas.

danaxarjebi dajgufeba xdeba Semdegi niSnebis mixedviT:

1. xarjvis mimarTulebis mixedviT;

2. saqmianobis sferoebis mixedviT;

3. ekonomikuri Sinaarsis mixedviT:

4. ekonomikuri elementebis mixedviT;

5. funqciuri daniSnulebis mixedviT;

6. produqciis TviTRirebulebisadmi mimarTebis mixedviT.

7. calkeuli saxis produqciis TviTRirebulebaze mikuTvnebis wesis

mixedviT;

8. gamoSvebuli produqciis moculobaze damokidebulebis mixedviT;

9. gadawyvetilebebis miRebaze damokidebulebis mixedviT;

10. saqmianobis Secvlaze damokidebulebis mixedviT:

11. pasuxismgeblobis centrebis mixedviT;

12. periodulobis mixedviT.

ganvixiloT TiToeuli maTgani cal-calke:

war mo vid gi noT ro me li me ti pis sa war mo ( vTqvaT, fex sac mlis fab ri ka)

mTli a no ba Si da pir ve li ve Se xed viT da vi na xavT, ro gor moZ ra o ben mas Si da-

na xar je bi. ker Zod, sa war mo iZens sxva das xva sa xis re sur sebs: da nad ga rebs da

ma sa lebs, ro mel Ta Ses yid va ze sa Ta na do fu lad xar jebs ewe va. pa ra le lu rad,

sa war mos Sig niT, sawy o be bi dan ga e di ne ba mra va li sa xis ma sa la, rom le bic Se-

sa ba mi si teq no lo gi e bis meS ve o biT ga da mu Sav de ba, war mo e ba Si ixar je ba da mza

pro duq tad gar da iq mne ba.

ma Sa sa da me, xar jvis pro ce sis mi mar Tu le bis mi xed viT, sa war mos ga aC nia Se-

ma va li da ga ma va li xar je bi.

Se ma va li xar je bi is da na xar je bi a, rom le bic re sur se bis mo ma ra ge ba- Ses-

yid va ze iq na ga we u li.

ga ma va li xar je bi is da na xar je bi a, rom le bic pro duq ci is dam za de ba ze da-

i xar ja, mza pro duq ci a Si “ga niv Tda” da me o red war mo e ba Si ve Rar Se va. ami tom

maT amo wu rul xar jeb sac uwo de ben, mi u xe da vad imi sa, rom pro duq ci is re a li-

za ci i dan mi Re bul fu lad Se mo sav leb Si, ga mo ye ne bu li re sur se bis Ri re bu le-

bis wi lic aris da me war mes ukan fu lis sa xiT ub run de ba.

ma ga li Ti: da vuS vaT sa war mom, er Ti Tvis gan mav lo ba Si Se is yi da 35 000 la ris sxva das xva sa-

xis ma sa la. ima ve Tve Si, pro duq ci is dam za de ba ze Tu 30 000 la ris ma sa la da i xar ja, am Sem Txve-

va Si, Se ma va li xar jia 35 000 l da ga ma va li anu amo wu ru li xar jia 30 000 l.

ga ma va li xar je bi igi ve war mo e bis da na xar jebs war mo ad ge nen da da na xar-

je bis Sem dgo mi kla si fi ka ci a, mar Tva da kon tro li, ro gorc ase Ti, swo red am

xar jeb ze vrcel de ba.


po le mi ka: ar se bobs Tval saz ri si, rom er Tma ne Ti sa gan ga i mij nos ter mi ne bi: “xar je bi”

da “da na xar je bi”. ker Zod, Se ma val xar jebs anu im fu lad xar jebs, ra sac me war me re sur se bis

Ses yid va ze xar javs, ewo dos _ xar je bi, xo lo, pro duq ci is war mo e ba ze ga we ul xar jebs anu

ga ma val xar jebs ewo dos _ da na xar je bi. an pi ri qiT.

vfiq robT, ase Ti mid go ma bevr ga u geb ro bas ga mo iw vevs, rad gan az rov ne bi sa da we ris dros

bu neb ri vad iT qme ba, rom vTqvaT, am Tve Si da nad ga ris Ses yid va ze 5000 la ri da i xar ja. an ma-

sa lis Ses yid va ze 2000 la ris fu la di xar jia ga we u li. ori ve ope ra ci is Si na ar si ar siT er-

Ti da i gi ve a. ase ve, cne be bi _ “war mo e bis da na xar je bi” da “war mo e bis xar je bi” _ er Ti da i gi ve

Si na ar sis Sem cvel ni ari an da ma Ti gan sxva ve bis da we se ba Za lin xe lov nu ri iq ne ba da praq ti-

kul eko no mi kur sam ya ro Si mra val ga u geb ro bas ga mo iw vevs.

vfiq robT, sa war mos, fir mis da na xar je bi da sa war mos (an fir mis) xar je bi _ si no ni me bi a. ase-

ve, war mo e bis da na xar je bi da war mo e bis xar je bi _ si no ni me bi a. pir ve li sa war mos _ Se ma va li

da me o re _ ga ma va li xar jia.

2.3. da na xar je bis kla si fi ka cia saq mi a no bis

sfe ro e bis mi xed viT

aR ricx vis stan dar te bis gan mar te biT, xar je bi aris sa war mos eko no mi-

ku ri sar geb lis Sem ci re ba sa an ga riS ge bo pe ri o dis gan mav lo ba Si aq ti ve bis

sa war mo dan gas vlis an val de bu le be bis zrdis sa fuZ vel ze, rac ga mo i xa te ba

sa war mos sa ku Ta ri ka pi ta lis Sem ci re biT, ro me lic da kav Si re bu li araa me sa-

kuT re TaT vis ka pi ta lis ga na wi le bas Tan.

po le mi ka: Cve ni az riT, bu Ral tru li aR ricx vis stan dar teb Si mo ce mu li gad mar te-

ba za ra lis ka te go ri is gan mar te bas uf ro war mo ad gens, vi na i dan war mo e ba ze ga we u li xar je bi

ara vi Tar Sem Txve va Si ar Se iZ le ba Ca iT va los “sa war mos eko no mi ku ri sar geb lis Sem ci re bad”.

pi ri qiT, Tu ki ad gi li ar eq ne ba re sur se bis xar jvas, arc Se mo sav le bi iar se be ben, vi na i dan, swo-

red re sur se bis xar jva am za debs sa mo mav lod Se mo sav le bis zrdas.

ro gorc cno bi li a, sa war mo Ta eko no mi ka Si ar se bobs Si na ga ni eko no mi ku ri wo nas wo ro bis ka-

non zo mi e re ba, rom lis Ta nax mad, sa war mos eko no mi ka Si (a se ve mak ro e ko no mi ka Sic) ara fe ri ikar-

ge ba. sawy o bi dan ma sa lis ga mo ta na, mi si ga da mu Sa ve bis miz niT, mar Ta lia am ci rebs ma rags sawy ob-

Si, mag ram sa war mo dan ar ga dis, mxo lod ima ve sa war mo Si _ war mo e bis pro ces Si ga da ad gil de ba

Se mo sav le bis mom ta ni pro duq ci is da sam za deb lad, ri Tac uz run vel yofs eko no mi ku ri sar geb-

lis zrdas anu Se mo sav le bis mi Re bas mo ma val Si. xolo, zarali aris ek. sargeblis Semcireba.

vfiq robT, xar je bi aris sa war mos eko no mi ku ri sar geb lis mi Re bis miz niT, pro duq ci is

dam za de ba sa da mom sa xu re o bis ga wa va ze mox ma re bu li re sur se bis Ri re bu le ba, rom le bic Se-

mo sav le bis mi Re bas uz run vel yo fen mo ma val Si.

da na xar je bis kla si fi ka cia saq mi a no bis sfe ro e bis mi xed viT, gu lis xmobs

maT daj gu fe bas saq mi a no bis seq to re bis mi xed viT anu ga iT va lis wi ne ba, xar je bi

mo ce mul sa war mo Si Zi ri Tad anu map ro fi le bel saq mi a no ba ze ga i we va Tu dam-


xma re an ara or di na rul Ro nis Zi e beb ze.

saq mi a no bis sfe ro e bis mi xed viT, da na xar je bi iyo fa: sa o pe ra ci o, ara sa o pe-

ra cio da gan sa kuT re bu li sa xis da na xar je bad.

sa o pe ra cio da na xar je bi ise Ti xar je bi a, rom le bic sa war mo Ta Zi ri Ta di

anu map ro fi le be li saq mi a no bis gan xor ci e le ba ze ixar je ba.

sa o pe ra cio xar jebs mi e kuT vne ba pro duq ci is dam za de ba ze an mom sa xu re o-

bis ga we u li ma te ri a lu ri da Sro mi Ti da na xar je bi, ko mer ci u li (mar ke tin gis)

xar je bi da sa er To da ad mi nis tra ci u li xar je bi.

ara sa o pe ra cio xar je bi ise Ti da na xar je bi a, rom le bic mo ce mu li sa war-

mo saT vis dam xma re xa si a Tis saq mi a no ba ze ga i we va. sam rew ve lo fir meb Si aseT

xar jebs mi e kuT vne ba ga dax di li sa i ja ro qi ris Tan xe bi, ses xeb ze ga dax di li

pro cen te bi, sa sa mar Tlo pro ce seb ze ga we u li xar je bi da sxva.

xar je bis ase Ti daj gu fe bis dros au ci leb lad ga saT va lis wi ne be lia biz ne-

sis sfe ros Ta vi se bu re be bi. ma ga li Tad, ban keb Si aRe bu li se se xe bis sap ro cen to

xar ji sa o pe ra cio xar je bi a, rad gan ma Ti Zi ri Ta di saq mi a no ba ses xe bis aReb -mi-

ce mo ba a.

gan sa kuT re bu li xar je bi ise Ti xar je bi a, rom le bic ga mow ve u li iyo

Cve u leb ri vi saq mi a no bi sa gan gan sxva ve bu li sa me ur neo mov le ne bi sa da ope ra-

ci e bi sa gan, rom le bic re gu la ru lad ar xde bi an da Sem Txve vi Ti xa si a Ti sa a.

ase Ti a, aq ti ve bis eq sprop ri a ci a, za ra li sti qi u ri ube du re bi sa gan (mi wis Zvra,

xan Za ri da sxva), agreTve, ga dax di li ja ri me bi.

2.4. Zi ri Ta di da zed na de bi xar je bi

sa o pe ra cio xar je bi eko no mi ku ri Si na ar sis mi xed viT Zi ri Tad da zed na-

deb xar je bad iyo fa.

Zi ri Ta dia ise Ti xar je bi, rom le bic pro duq ci is dam za de bis an mom sa xu-

re o bis ga we vis pro ces Si uSu a lod mo na wi le o ben. Zi ri Ta di xar je bi yo vel-

Tvis ro me li me er Ti kon kre tu li sa xis pro duq ci as Ta naa mib mu li.

Zi ri Tad xar jebs mi e kuT vne ba im ned le u li sa da ma sa lix xar ji, ro me lic

uSu a lod pro duq ci is dam za de ma ze ixar je ba. ag reT ve im mu Se bis xel fa sis

xar ji, rom le bic pro duq ci is dam za de ba ze mu Sa o ben.

zed na de bi xar je bi war mo e bis mar Tvi sa da mom sa xu re bis xar je bi a. isi ni

Ta vis mxriv or jgu fad iyo fi an:

1. sa war moo zed na de bi xar je bi

2. ara sa war moo zed na de bi xar je bi

sa war moo zed na de bi xar je bi ise Ti xar je bi a, rom le bic uSu a lod pro duq-

ci is dam za de bis pro ce sis mom sa xu re ba sa da mar Tva ze ixar je ba. ase Ti a: Zi ri Ta-

di man qa na- da nad ga re bis cve Ti sa da mov lis xar je bi, Zi ri Ta di gan yo fi le be bis

mmar Tve li per so na lis xel fa si, sa war moo da niS nu le bis Se no bis cve Ti sa da


eq splo a ta ci is xar je bi.

ara sa war moo zed na de bi xar je bi sa war mos sa er To mmar Tve lo bi Ti xar je-

bi a, ro go ri caa mar ke tin gis da sa er To _ad mi nis tra ci u li xar je bi.

2.5. pro duq tis da pe ri o dis xar je bi

war mo e bis da na xar je bi mra va li sa xi sa da da niS nu le bis xar je bi sa gan

Sed ge ba, rom le bic pro duq ci is TviT Ri re bu le bi sad mi da mo ki de bu le bis mi xed-

viT or jgu fad ijo fa:

TviT Ri re bu le ba Si Se ma va li anu pro duq tis xar je bi1.

TviT Ri re bu le ba Si ar Se ma va li anu pe ri o dis xar je bi2.

dam za de bu li pro duq ci is an ga we u li mom sa xu re o bis TviT Ri re bu le ba Si

Se ma va li xar je bi a:

Zi ri Ta di ma sa lis xar ji• Zi ri Ta di Sro mi Ti xar ji• sa war moo zed na de bi xar je bi•

mo ge ba/ za ra lis an ga riS ge bis Sed ge nis dros, me war mes uf le ba ara aqvs

pro duq ci is, sa qon lis an ga we u li mom sa xu re o bis TviT Ri re bu le ba Si sxa sa xis

xar ji Se i ta nos.

pe ri o dis xar je bi im xar jebs ewo de ba, rom le bic pro duq ci is TviT Ri re-

bu le ba Si ar Se i ta ne ba. ese ni a:

mar ke tin gis xar je bi• sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi• ara sa o pe ra cio xar je bi• gan sa kuT re bu li xar je bi•

mxo lod, pro duq ci is TviT Ri re bu le bis Si da an ga riS ge bis Sed ge nis dros,

ro ca xel mZRva ne lo ba geg mavs cal ke u li sa xis pro duq ci is ga sa yid sa o ri en-

ta cio geg mur fa sebs an ata rebs yo ve li sa xis pro duq ci is mom ge bi a no bis

ana lizs, ma Sin pro duq ci is ( an mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba

mar ke tin gis da sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bic.

am ri gad, fi nan su ri an ga riS ge bis Sed ge nis miz ne bi saT vis pe ri o dis xar je bi

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si ar Se i ta ne ba da mo ge ba/ za ra lis an ga ri Si dan

Ca mo i we re ba.

gan sxva ve ba pro duq ti sa da pe ri o dis xar jebs So ris au ci le be lia produqciis

ma ra gis Ri re bu le bi sa da mo ge bis maC ve neb lis ga mo saT vle lad.


2.6 pirdapiri da arapirdapiri xarjebi

sa war mo Si, ro de sac ram de ni me sa xis pro duq cia mzad de ba, ar se bobs xar je-

bi, rom le bic kon kre tu lad ro me li me sa xis pro duq tze ixar je ba da xar je bi,

rom le bic er Tdro u lad ram de ni me sa xis pro duq tis dam za de ba ze ixar je bi an.

ami tom gan sxvav de ba, cal ke u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ze, ma Ti mi-

kuT vne bis we si.

pro duq ci is (an mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bis we sis mi-

xed viT ga mo i yo fa pir da pi ri da ara pir da pi ri (a nu iri bi) xar je bi.

pirdapiria iseTi danaxarjebi, romlebic gawevis momentidanve cnobilia

romeli saxis produqciis an momsaxurebis TviTRirebulebas miekuTvnos.

pir da pi ri da na xar je bi a:

Zi ri Ta di ma sa lis xar ji• Zi ri Ta di Sro mi Ti xar ji•

ara pir da pi ria (a nu iri bi a) ise Ti da na xar je bi, rom le bic er Tdro u lad

ram de ni me sa xis pro duq ci a ze ixar je ba, ami tom ga we vis mo men tSi cno bi li araa

ro me li sa xis pro duq ci is TvoT Rre bu le bas mi e kuT vnos da mxo lod ga na wi le-

bis gziT (a nu ara pir da pi ri gziT) Se i ta ne ba pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si.

am ri gad, ara pir da pi ri xar je bis ga i gi ve ba uSu a lod da na xar je bis er Te-

ul Tan an da na xar jTa cen trTan, Se uZ le be li a. maT mi e kuT vne ba sa war moo da

ara sa war moo zed na de bi xar je bi.

am Tval saz ri siT, sa war moo zed na deb xar jeb Si Se dis:

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji• ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji• da nar Ce ni ara pir da pi ri xar je bi•

da na xar je bis da yo fa pir da pir da ara pir da pir xar je bad au ci le be lia cal-

ke u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci i saT vis.

ma Sa sa da me, da na xar jTa er Te u lis TviT Ri re bu le ba mo i cavs pir da pir xar jebs

da sa war moo zed na de bi xar je bis wils, ro me lic sa Ta na do me To de biT ga mo iT-

vle ba. zed na de bi xar je bis ga na wi le bis me To de bi ax sni li iq ne ba calke Tav Si.

2.7. da na xar je bis qce va

war mo e bis da na xar je bi sxva das xva sa xis xar je bi sa gan Sed ge ba, rom le bic

pro duq ci is ga moS ve bis an war mo e bis mo cu lo bis cvli le bi sas sxva das xvgva-

rad ic vle bi an.

da na xar je bis qce va niSnavs Tu ro gor re a gi re ben da na xar je bi war mo e bis

mo cu lo bis cvli le ba ze.

war mo e bis mo cu lo bis cvli le ba ze da mo ki de bu le bis mi xed viT ar se bobs

Sem de gi sa xis xar je bi:


cvla di xar je bi • mud mi vi xar je bi• na xev rad cvla di xar je bi• sa fe xu reb ri vad cvla di da na xar je bi•

cvla dia da na xar je bi, rom le bic mTli a no ba Si, war mo e bis cvli le bis pir da-

pir pro por ci u lad ic vle bi an. ese ni a:

pir da pi ri (Zi ri Ta di) ma sa lis xar ji • pir da pi ri (Zi ri Ta di) Sro mi Ti xar ji•

ma ga li Tad, Tu er Ti ca li pro duq tis dam za de bas 6 la ris ma sa lis xar ji sWir de ba, ma-

Sin ram den je rac me ti pro duq ti dam zad de ba, ma sa lis xar ji im den jer me ti iq ne ba. ase ve, Tu

pro duq tis da mam za de bel mu Sas 1 ca li pro duq tis dam za de ba Si 4 lars ux di an, ma Sin ramdn

er Te ul sac da am za debs, mu Sis xel fa si im den jer 4 la ri iq ne ba.

mud mi via ise Ti da na xar je bi, rom le bic mTli a no ba Si ar ic vle bi an pro duq-

ci is war mo e bis zrdis pro por ci u lad.

ma ga li Tad, Tu mowy o bi lo be bis dazR ve vis xar ji wli u rad 50 lars Se ad gens, igi uc vle li

dar Ce ba imis mi u xe da vad, am mowy o bi lo beb ze 100 ca li pro duq ti dam zad de ba Tu 300 ca li. ag-

reT ve, Tu di req to ris xel fa si Tve Si 800 la ri a, igi uc vle li dar Ce ba, mi u xe da vad imi sa, ama ve

Tve Si 1000 ca li pro duq ti dam zad de ba, me ti Tu nak le bi. es imi tom, rom mmar Tve li per so na li

uSu a lod pro duqts ar am za debs.

da geg mvis sta di a ze, ro ca xar jTaR ricx va dge ba, cvla di da na xar je bi pro-

duq ci is er Te ul ze da mud mi vi da na xar je bis sa er To si di de uc vle lad igu-

lis xme ba.

gan vi xi loT ma ga li Ti:

1 cal 100 cal 200 cal

pro duq tze pro duq tze pro duq tze

1. cvla di xar je bi 10 l 1 000 l 2 000 l

2. mud mi vi xar je bi 800 l 800 l 800 l

3. mud mi vi xar je bi

1 cal pro duq tze 800 l 8 l 4 l

ro gorc ga an ga ri Se bi dan sCans, cvla di xar je bi, ga moS ve bis cvli le bis

pro por ci u lad, mTli a no ba Si iz rde ba, xo lo pro duq ci is er Te ul ze uc vle-

li a. mud mi vi da na xar je bi ki pi ri qiT: ma Ti sa er To si di de pro duq ci is ga-

moS ve bis zrdis mi u xe da vad, uc vle li rCe ba, xo lo pro duq ci is er Te ul ze _

mcir de ba. ma Sa sa da me, rac uf ro iz rde ba war mo e ba, mud miv xar jeb Si me war me


miT met eko no mi as aR wevs.

na xev rad cvla di da na xar je bi iseT xar jebs ewo de ba, ro me lic mud miv da

cvlad xar jebs Se i ca ven. ase Tia sa te le fo no da na xar ji, ro me lic Se i cavs mud-

miv sa a bo nen to ga da sa xa dis xarjs da wu Tob ri vi ga da sa xa dis xarjs. ag reT ve _

sa war moo zed na de bi xar je bi, rom lis Se mad gen lo ba Si cve Tis xar ji da dazR-

ve vis xar ji mud mi vi a, Se ke Te bis xar je bi ki cvla di a.

sa fe xu reb ri vad cvla di da na xar je bi ewo de ba iseT xar jebs, rom le bic mud-

mi vi rCe bi an war mo e bis erT di a pa zon Si, Sem deg nax to mi se bu rad ic vle ba war mo-

e bis axal di a pa zon Si da mudmivi rCeba manam, sanam warmoebis moculoba kvlav

mniSvnlovnad ar Seicvleba.

da vuS vaT, sa am qro Si sa dac 200 ca lam de pro duq ti mzad de ba, er Ti kon-

tro li o ri sak ma ri si a. mag ram Tu ga moS ve ba 400 ca lam de ga iz rde ba, sa Wi ro

gax de ba ori kon tro li o ri da xel fa sis xar ji nax to mi se bu rad or jer ga iz-

rde ba, Sem deg ki uc vle li dar Ce ba sa nam war mo e ba axal di a pa zon Si ar ga da va

da 400 erTeuls ar gadaaWarbebs.

2.8. re le van tu ri da ire le van tu ri xar je bi

ga dawy ve ti le be bis mi Re bi sas, me ne je re bi din te re se bu li ari an im faq to re-

biT, rom le bic ar Ce va nis ga ke Te ba ze gav le nas ax de nen. ram de ni me al ter na ti vi-

dan er T-er Ti va ri an tis ar Ce va cvlis xar jeb sa da Se mo sav lebs. ami tom, ga dawy-

ve ti le be bis mi Re ba ze da mo ki de bu le bis mi xed viT ga nas xva veben re le van tur da

ire le van tur xar jebs.

re le ven tu ria da na xar ji, ro me lic ic vle ba ga dawy ve ti le bis mi Re bis Se-

de gad,

ara re le van tu ria xar ji, ro me lic ar ic vle ba ga dawy ve ti le bis mi Re bis Se-

de gad.

rad gan war su lis Sec vla Se uZ le be li a, ami tom re le van tu ri xar je bi mo-

mav lis xar je bi a. war su lis da na xar ji Se uq ce vad da na xar jad ga ni xi le ba da

ara so des ar iq ne ba re le van tu ri ga dawy ve ti le bis mi Re bi sas.

vi na i dan re le van tu ri xar je bi ga dawy ve ti le be bis Se de gad ic vle bi an, ami-

tom es xar je bi ga saT va lis wi ne be li xar je bi a, xo lo ara re le van tu ri xar je-

bis gaT va lis wi ne ba ga dawy ve ti le bis mi Re bi sas sa Wi ro ara a.

amas Tan, un da gvax sov des, rom re le van tu ri xar ji Se iZ le ba iyos ro gorc

mud mi vi, ise cvla di xar ji.

ma ga li Ti: da vuS vaT ga ni xi le ba ori wi na da de ba: de ta li “a” sa ku Ta ri Za le biT dam zad des

Tu mox des mi si Ses yid va. fir mas we li wad Si 400 ca li ase Ti de ta li sWir de ba.

er Ti de ta lis dam za de bas sWir de ba:


Zi ri Ta di ma sa lis xar ji _ 50 l

Zi ri Ta di Sro mi Ti xar ji _ 40 l

sa war moo zed na de bi xar je bi:

mud mi vi _ 10 l

cvla di _ 15 l

---------------------------------

ja mi _ 115 l

ga re dan Ses yid vis Sem Txve a Si, Ses yid vis fa si iq ne ba 25 000 l. amas Tan, mu Se bis xel fa si

ma inc iar se bebs, wi nas war da de bu li Se Tan xme bis sa fuZ vel ze.

Se va da roT ori al ter na ti vis mo na ce me bi:

war mo e ba sa ku Ta ri de ta lis re le van tu ri xar je bi

Za le biT Ses yid va I II

Zi ri Ta di ma sa le bi 20 000 l _ 20 000 _

Zi ri Ta di xel fa si 16 000 l 16 000 l _ _

sa war moo zed na de bi

xar je bi: mud mi vi 4 000 l 4 000 l _ _

cvla di 6 000 l _ 6 000 _

Ses yid vis xar ji _ 25 000 l _ 25 000

---------------------------------------------------------------------- -------------------------------

ja mi 46 000 l 45 000 l 26 000 25 000

ma Sa sa da me, de ta lis war mo e ba sa ku Ta ri Za le biT 1 000 la riT Zvi ri jde-

ba, vid re mi si Ses yid va. amas Tan, ma ga liT Si mo ta ni lia ga moT vlis ori me To di:

pir ve li, ro ca Se da re ba Si mo na wi le obs yve la sa xis da na xar ji da me o re, ro ca

re le van tu ri xar je bis Se da re ba xde ba da ga mo ricx u lia yve la ara re le van-

tu ri maC ve ne be li.

ro gorc ga an ga ri Se ba gviC ve nebs, sxva o ba da na xar je bis ja mebs So ris, ori ve

me To dis dros er Tna i ri a. me o re me To dis dros mxo lod ga saT va lis wi neb li

xar je bia aRe bu li.

gar da ra o de nob ri vi faq to ri sa, ga dawy ve ti le bis mi Re bis dros men je reb ma

Tvi sob ri vi faq to re bic un da ga iT va lis wi non. ma ga li Tad, mar Ta lia de ta lis

Ses yid va uf ro ia fi jde ba, mag ram de ta lis war mo e bis Sewy ve ta ga mo iw vevs Ta nam-

Sro mel Ta sam sa xu ri dan daTx ov nas da sa war mo da mo ki de bu li gax de ba ga re mom-

wo de bel ze. amitom, SeiZleba sawinaaRmdego gadawyvetileba iqnes miRebuli.

saqmianobis Secvlaze da mo ki de bu le bis mi xed viT xar je bi aR mof xvrad

da ara aR mof xvrad xar je bad iyo fa.

aR mof xvra dia xar ji ro me lic saqmianobis Secvlis Sem deg aRar iar -

se bebs. ami tom es xar je bi ga dawy ve ti le bis mi Re bis dros ga iT va lis wi ne ba.


ara aR mof xvra dia xar ji, ro me lic ga dawy ve ti le bis mi Re bis mi u xe da vad ma-

inc iar se bebs, ami tom ga dawy ve ti le bis mi Re bis dros igi ara ar se bi Ti a.

am ri gad, xar ji aR mof xvra dia Tu araR mof xvra di, dmo ki de bu lia gdawy ve ti-

le bis mi Re ba ze da dro is pe ri od ze. ma ga li Tad, Tu or ga ni za cia ga ni xi lavs

war mo e bis Se Ce re bis sa kiTxs, ma Sin pir da pi ri da ara pir da pi ri xar je bi aRar

iar se be ben. Se no bis ija ra ki nu lo va ni war mo e bis dro sac iar se bebs.

am de nad, aR mof xvra di xar je bi re le van tu ri xar je bi a. xo lo, ara aR mof xvra-

di da na xar je bi ara re le van tu ri xar je bi a.

pa su xis mgeb lo bis cen tre bis mi xed viT da na xar je bi _ re gu li re bad da ara-

re gu li re bad da na xar je bad iyo fa. (pasuxismgeblobis centri SeiZleba iyos:

danaxrjebis centri, Semosavlebis centri, mogebis centri an investiciebis

centri).

re gu li re ba dia da na xar ji, ro me lic kon trol de ba mo ce mu li gan yo fi le bis

me ne je ris mi er mo ce mul dro Si.

ara re gu li re ba dia da na xar ji, ro me lic ar war mo ad gens mo ce mu li gan yo fi-

le bis kon tro lis sfe ros da ami tom ar re gu lir de ba mis mi er.

da na xar je bis ase Ti kla si fi ka cia ga mo i ye ne ba me ne je re bis mu Sa o bis Se sa-

fa seb lad. yve la da na xar ji re gu li re ba dia mmar Tve lo bis ro me li me do ne ze.

me ne je rebs pa su xi mo eTx o ve baT im xar jeb ze, rom le bic ma Ti kon tro lis qveS

im yo fe bi an. me ne jer ma Se iZ le ba da kar gos in ter si da na xar je bis re gu li re ba ze,

Tu aR mo a Cens, rom mi si mu Sa o ba fas de ba im da na xar je bis mi xed viT, rom le bic

mi si kom pe ten ci is sazR vrebs Sor de ba.

sa war mo Si un da Ca tar des re gu li re ba di da na xar je bis de ta lu ri ana li zi,

ra Ta ga ni sazR vros geg mi dan ga dax re bi. mo viy va noT xar jTaR ricx vis geg mis

Ses ru le bis an ga ri Sis ma ga li Ti.

sawarmoo ganyoflebebis xarjebis biujetis Sesruleba

geg mu ri faq ti u ri ga dax ra

xar je bi xar je bi ( +, _ )

re gu li re ba di xar je bi:

Zi ri Ta di ma sa le bi 14 800 15 000 + 200

Zi ri Ta di xel fa si 17 600 16 300 _ 1 300

dam xma re per so na lis

xel fa si 3 000 3 400 + 400

moc de ne bis anazR a u re ba 700 600 _ 100

saw va vis xar ji 800 850 + 50

dam xma re ma sa le bi 400 480 + 80

sa kan ce la rio sa qo ne li 300 250 _ 50

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -

ja mi 37 600 36 880 _ 720


ara re gu li re ba di xar je bi:

dax ma re be bi 7 000 7 000 _

cve Ta 4 500 4 500 _

dazR ve va 1 700 1 900 + 200

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 13 200 13 400 + 200

mo ce mul an ga riS Si geg mi dan ga dax re bia ga moT vli li. gvax sov des, rom

xar jeb Si da de bi Ti niS nis ga dax ra ga da xar jvas niS navs da am de nad ara sa-

sur ve li ga dax ra a. me ne jer ma, ro me lic mo ce mul xar jebs are gu li rebs, un da

da a sa bu Tos, ra tom mox da xar je bis ga da xar jva da geg mil Tan Se da re biT. xo-

lo, uar yo fi Ti niS nis ga dax re bi xar je bis eko no mi as niS navs da am de nad, sa-

sur ve li ga dax ra a. mocemul magaliTze adgili aqvs 200 laris gasaxarjvas

araregulirebad xarjebSi. maSasadame masze sawarmoo ganyofilebis menejeri

pasuxismgebeli araa.

praq ti ka Si, Se saZ loa re gu li re ba di da na xar je bis uf ro de ta lu ri ana li-

zi gax des sa Wi ro, ra TaA uf ro zus tad iq nas ga mok vle u li faq ti u ri da na xar-

je bis, geg mi dan ga dax re bis ga mom wve vi mi ze ze bi.

2.9. da na xar je bis da jgufeba pe ri o de bis mi xed viT

bu Ral tru li aR ricx vis sa er Ta So ri so stan dar te bis er T-er Ti Zi ri Ta di

daS ve bis Ta nax mad, da na xar je bis aRi a re ba un da mox des da ricx vis prin ci piT. am

prin ci pis Ta nax mad, pro duq ti sa da pe ri o dis xar jebs mi e kuT vne ba ama ve pe ri o-

dis xar je bi, rom le mac mim di na re Se mo sav le bis mi Re ba uz run vel yves.

da ricx vis prin ci pis Ta nax mad, da na xar je bi mim di na re da mo ma va li pe ri o-

dis xar je bad iyo fa.

mim di na re pe rio dis xar ji is xar je bi a, rom le bic mim di na re pe ri od Si ga moS-

ve bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba an mo ge ba/ za ra lis an ga ri Si-

dan Ca mo i we re ba, mi u xe da vad imi sa, fu li re alu rad aris Tu ara ga dax di li.

ma ga li Tad, pro duq ci is dam za de ba ze ga we u li ma sa lis xar ji mis TviT Ri re-

bu le bas mi e kuT vne ba, mi u xe da vad imi sa, am ma sa le bis Ri re bu le ba mom wo deb le-

bi sad mi ga dax di lia Tu ara. mu Se bis xel fa sis xar ji maT mi er dam za de bu li

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si ma inc Se i ta ne ba, ima ve mu Seb ze xel fa si ga ce-

mu li romc ar iyos. ase ve, da nad ga re bis dazR ve vis xar ji Tve Si da vuS vaT 50

la ri a. igi Se va mo ce mul Tve Si dam za de bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si,

Tun dac re a lu rad jer gdax di li ar iyos.

momavali periodis xarji anu wi nas war ga we u li xar ji ise Ti da na xar ji a,


ro me lic mim di na re pe ri od Sia ga we u li, mag ram mo ma val Si ga moS ve bu li pro duq-

ci is TviT Ri re bu le bas mi e kuT vne ba an mo ma va li pe ri o dis mo ge bi dan Ca mo i we re-

ba.

da vuS vaT, Zi ri Ta di da nad ga re bis Tvi u ri dazR ve vis xar ji 70 la ri a. mo ce m

ul Tve Si ga dax di li iq na xu Ti Tvis dazR ve vis Tan xa _ 350 la ri. mi u xe da vad

ami sa, ama ve Tvis pro duq ci is TviT Ri re bu le bas mi e kuT vne ba 70 la ri, da nar Ce ni

280 la ri kla si fi cir de ba, ro gorc wi nas war ga we u li xar ji. wi na aR mdeg Sem-

Txve va Si, mim di na re Tvis pro duq ci is TviT Ri re bu le ba xe lov nu rad ga iz rde ba.

da na xar je bis kla si fi ka cia pe ri o di za ci is mi xed viT au ci le be lia pro duq ci is

TviT Ri re bu le bi sa da mo ge bis swo ri Se fa se bi saT vis.

am ri gad, da na xar je bis kla si fi ka ci is gac no bis Sem deg, Tqven uk ve Se giZ-

li aT ax snaT, ra mniS vne lo ba aqvs er Tgva ro va ni xar je bis daj gu fe bas pro duq-

ci is TviT Ri re bu le bis ga moT vlis, da na xar je bis da geg mvis, mar Tvi sa da kon-

tro li saT vis.

da na xar je bis kla si fi ka ci is mi xed viT, er Ti da igi ve sa xis xar ji Se iZ le-

ba sxva das xva Tval saz ri siT iq nas da xa si a Te bu li, ga mom di na re in for ma ci is

mom xma reb lis miz ne bi dan.

ase ma ga li Tad, pro duq ci is dam za de ba ze ga we u li 15 000 laris ma sa lis xar ji

Se iZ le ba Sem deg na i rad ga a na liz des:

eko no mi ku ri Si na ar sis mi xed viT _ igi Zi ri Ta di xar-• ji a;

saq mi a no bis sfe ro e bis mi xed viT _ sa o pe ra cio xar ji;• TviT Ri re bu le bi sad mi da mo ki de bu le bis niS niT _ • TviT Ri re bu le ba Si Se ma va li xar ji;

TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bis we sis mi xed viT _ pir-• da pi ri xar ji;

war mo e bis mo cu lo ba ze da mo ki de bu le bis mi xed viT _ • cvla di xar ji a;

pe ri o di za ci is mi xed viT _ mim di na re pe ri o dis xar ji.•


1. ra aris da na xar je bis mi za ni.

2. ra aris da na xar jTa er Te u li.

3. ra aris da na xar jTa cen tri.

4. ras niS navs da na xar je bis kla si fi ka ci a.

5. ra niS niT ga mo i yo fa (kli si fi cir de ba) pir da pi ri xar je bi.

6. ra niS niT ga mo i yo fa cvla di xar je bi

7. ra niS niT ga mo i yo fa re le van tu ri xar je bi.


amo ca ne bi

amo ca na 1. kom pa nia awar mo ebs da yi dis tan sac mels. qve moT mo ce mu lia am kom pa ni is da na-

xar jTa sa xe e bi, rom le bic ( I –VIII ) kla si fi ka ci ad (jgu fad) iyo fa .a mas Tan igu lis xme ba, rom

yo ve li Ca moT vli li da na xar ji mxo lod erT sak la si fi ka cio jgufs mi e kuT vne ba.

da na xar je bi:

1. sa ke ra vi man qa ne bis sa po xi ma sa le bi

2. ga mom Wre lis xel fa si

3.. Ses ve ne ba ze qar xa na Si ga da ce mu li mu si kis sazR a u ri

4. dis ke te bi sa er To gan yo fi le bis kom pi u te re bi saT vis

5. sa te le fo no ko mu ni ka ci is xar je bi

6. aRe bu li ses xis pro cen ti

7. baz ris moTx ov ne bis Ses wav lis xar je bi

8. sa war moo Se no bis dac vis mu Sak Ta xel fa si

9. Ses yi du li ma sa le bis Si da tran spor ti re bis xar je bi

10. pro duq ci is rek la mis xar je bi

11. pro duq ci is ga um jo be se bi saT vis ga dax di li ho no ra ri

12. sa ke ra vi man qa ne bis dazR ve vis xar je bi

kla si fi ka cia

pir da pi ri ma sa lis xar jiI.

pir da pi ri Sro mi Ti xar jiII.

sxva pir da pi ri da na xar je bi III.

sa war moo zed na de bi da na xar je biIV.

kvle vi sa da gan vi Ta re bis xar je biV.

mar ke tin gis xar je biVI.

ad mi nis tra ci u li xar je biVII.

fi nan su ri xar je biVIII.

moTx ov na: mo ax di neT da na xar je bis kla si fi ci re ba

amox sna:

_ IV 1.

_ II2.

_ IV3.

_ VII4.

_ VII5.

_ VIII6.

_ VI7.

_ IV8.

_ IV9.

_ VI10.

_ III11.

_ IV12.

amo ca na @2. sam rew ve lo fir mis da na xar je bis Se sa xeb ar se bobs Sem de gi in for ma ci a:

* Zi ri Ta di ma sa lis xar ji - 21 300 l

* mowy o bi lo be bis Sem ke Te be li mu Se bis xel fa si - 3 500 l

* Zi ri Ta di mu Se bis xel fa si - 19 800 l

* aRe bu li ses xis pro cen ti - 2 400 l

* ge ne ra lu ri di req to ris xel fa si - 1 500 l

* ofi sis Se no bis ija ra - 1700 l

* ma sa le bis sawy o bis me ne je ris xel fa si _ 600 l

* mza pro duq ci is sawy o bis me ne je ris xel fa si - 1 400 l

moTx ov na: ga moT va leT mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba, ro ca da um Tav re be li pro duq ci is

naS Te bi ar ar se bobs.

amox sna: mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 21 300 + 19 800 + 3 500 + 600 = 45 200 l


amo ca na 3. ro me li ar aris da na xar je bis fun qci o na lu ri ana li zis ma ga li Ti:

zed na de bi da ba xar je bia.

mar ke tin gis da na xar je bib.

re a li za ci is da na xar je big.

d. war mo e bis da na xar je bi

( pa su xi: a. )

amo ca na 4. mo ma va li wli saT vis kom pa nia ga ni xi lavs or al ter na ti vas, ro mel Ta Se sa xeb Sem-

de gi in for ma cia ar se bobs:

I pro eq ti II pro eq ti

lari lari

Zi ri Ta di ma sa lis xar ji 23 100 23 100

Zi ri Ta Ti mu Se bis xel fa si 13 400 14 000


mud mi vi 4 000 4 500

cvla di 5 600 3 000

-----------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 46 100 44 600

moTx ov na: ga moT va leT re le van tu ri xar je bi ori ve pro eq ti saT vis.

amox sna:

re le van tu ri da na xar je bi

I pro eq ti II pro eq ti

lari lari

Zi ri Ta di ma sa lis xar ji _ _

Zi ri Ta di mu Se bis xal fa si 13 400 14 000


mud mi vi 4 000 4 500

cvla di 5 600 3 000

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 23 000 21 500

ma Sa sa da me, mi sa Re bia me o re pro eq ti, rad gan mi si re le van tu ri da na xar je bi uf ro

nak le bi a.

amo ca na 5. sam rew ve lo fir mas ga aC nia 2 500 la ris ma sa la, ro me lic er Ti wlis win iyi da.

sa geg mo pe ri o di saT vis Se iZ le ba es ma sa la ga i yi dos an pro duq tad ga da mu Sav des. ma sa lis

ga yid vis Sem Txve va Si Se mo sa va li Se mo va 2 400 l. xo lo pro duq tad ga da mu Sa ve bas das Wir de ba

5000 l. rom lis ga yid vi dan mi Re bu li iq ne ba Se mo sa va li 6 000 la ri.

mi zan Se wo ni lia Tu ara, ma sa lis ga da mu Sa ve ba?

amox sna:

ned le u lis ned le u lis

ga yid va ga da mu Sa ve ba

l l

ma sa lis Ri re bu le ba 2 500 2 500

ga da mu Sa ve bis xar je bi _ 5 000

Se mo sav le bi 2 400 6 000

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ga dawy ve ti le bis wmin da Se de gi:

mo ge ba

(za ra li) ( 100 ) ( 1 500 )

ma Sa sa da me, ma sa lis ga yid va uf ro nak leb da na kar gebs iZ le va, mag ram, men jmen tma Se iZ le ba

Tvi sob ri vi mxa rec ga iT va lis wi nos, rad gan war mo e bis Sewy ve ta ga mo iw vevs Ta nam Sro mel Ta

sam sa xu ri dan ga Ta vi suf le bas, mom wo deb le bi sa da myid ve le bis wi na Se imi ji sa da ndo bis da-

kar gvas.

mo ce mul ma ga liT Si, ma sa lis Ri re bu le ba aris ara re le van tu ri da amas Tan aR mo uf xvra di

da na xar ji.


Ta vi 3. war mo e bis da na xar je bis, mo cu lo bis da

mo ge bis da mo ki de bu le bis ana li zi

war mo e bis mo cu lo bi sa da da na xar je bis da geg mvis dros me ne je re bi

iT va lis wi ne ben da na xar je bis qce vas. da na xar je bis bu ne bis sa fuZ vel ze mmar-

Tve lebs Se uZ li aT da geg mon sa Wi ro pro duq ci is ra o de no ba sa sur ve li mo ge-

bis mi sa Re bad.

am Tav Si Se is wav le ba Sem de gi sa kiTx e bi:

* mud mi vi da cvla di xar je bis ga mo yo fis mi ni- maq sis me To di

* zRvru li mo ge bis ar si da mniS vne lo ba

* wa u geb lo bis (wo nas wo ro bis) ana li zis ga mo ye ne ba

3.1. mud mi vi da cvla di xar je bis ga mo yo fis

mi ni- maq sis me To di

Cven uk ve ga ve ca niT mud mi vi da cvla di xar je bis bu ne bas. ga ve ca niT ima sac,

rom pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si sxva xar jeb Tan er Tad, Se dis sa war moo

zed na de bi xar je bi, ro me lic na xev rad cvla di xar jia da Se i cavs mud miv da

cvlad xar jebs.

war mo e bis mo cu lo bi sa da sa sur ve li mo ge bis da geg mvis miz niT, war ma te-

biT ga mo i ye ne ba zRvru li mo ge bis maC ve ne be li, ro me lic mo iTx ovs mud mi vi da

cvla di xar je bis iden ti fi ka ci as. Zi ri Ta di ma sa li sa da Zi ri Ta di Sro mi Ti

xar je bi, ro gorc we si cvla di xar je bi a. mag ram, sa war moo zed na de bi xar je-

bi, ro gorc uk ve vi ciT, ori ve sa xis xar jebs Se i cavs da sa Wi ro xde ba ma Ti

er Tma ne Ti sa gan ga mo yo fa. am miz niT ga mo i ye ne ba eg reT wo de bu li mi ni- maq sis

me To di.

mi ni- maq sis me To di gan sazR vravs mud miv da cvlad da na xar jebs saq mi a no-

bis yve la ze ma Ra li da yve la ze da ba li do ne e bis da na xar je bis Se da re biT da

maT So ris ar se bu li gan sxva ve be bis ga a na li ze biT. ami tom, am me Tods me o re na-

i rad di a pa zo nis me Tod sac uwo de ben.

mi ni- maq sis me To di ey rdno ba im daS ve bas, rom ad gi li aqvs wrfiv da mo ki de-

bu le bas da na xar jeb sa da saq mi a no bis do nes So ris. igi ga mo i ye ne ba da geg mvis

miz ne bi saT vis da efuZ ne ba war mo e bis (saq mi a no bis) sxva das xva do ne ze war sul-

Tan da kav Si re bu li da na xar je bis ana lizs.

sa Wi roa Sem de gi sa fe xu re bis gav la:


1. war mo e bis mo cu lo bi sa da da na xar je bis maC ve neb le bi dan maq si ma lu ri da

mi ni ma lu ri mo na ce me bis amor Ce va

2. sxva o bis ga moT vla maq si ma lur da mi ni ma lur maC ve neb lebs So ris

3. cvla di xar je bis ga moT vla pro duq ci is er Te ul ze

4. mud mi vi xar je bis ga mo yo fa.

ma ga li Ti: da vuS vaT ar se bobs gan vli li eq vsi Tvis Se mow me bu li mo na ce me bi:

Tve e bi war mo e bu li er Te u le bi da na xar je bi (l)

iv li si 300 8 150

ag vis to 310 8 350

seq tem be ri 305 8 250

oq tom be ri 320 8 560

no em be ri 325 8 700

de kem be ri 330 8 750

ga mov yoT mud mi vi da cvla di xar je bi.

udi de si 330 8 750

um ci re si 300 8 150

--------------------------------------------------------------------------------------------

sxva o ba 30 600

cvla di xar ji 1 cal ze = 600/30 = 20 l

mud mi vi xar ji = 8 750 _ 330 * 20 l = 8 750 _ 6 600 = 2 150 l

igi ve Se de gi mi i Re ba, Tu ga moT vle bi ga keT de ba um ci res mo na ce meb ze day rdno biT.

mud mi vi xar je bi = 8 150 _ 300 * 20 l = 2 150 l

vi na i dan, mud mi vi xar je bis sa er To si di de ga moS ve bis ra o de no bis cvli le bis pro-

por ci u lad, ar icvleba, Se iZ le ba Ca iT va los, rom yo vel Tve Si mud mi vi xar je bi 2 150 la ri

iq ne bo da.

wrfivi da mo ki de bu le ba da na xar jeb sa da saq mi a no bis do nes So ris ga mo-

i xa te ba for mu liT:

y = a + bx, sadac

y _ aris mTli a ni da na xar je bi (damokidebuli cvladi)

a _ mud mi vi da na xar je bi


b _ pro duq ci is er Te u lis cvla di da na xar ji

x _ war mo e bis mo cu lo ba (damoukidebeli cvladi)

motanili gantolebidan mudmivi da cvladi xarjebi Semdegi formulebiT

gamoiTvalos:

n aris wevrTa ricxvi simravleSi

3.2. zRvru li mo ge ba da waugeblobis wertili

war mo e bi sa da re a li za ci is da geg mvis dros, me ne je reb ma un da gan sazR vron,

pro duq ci is ram de ni er Te u lis war mo e ba da ga yid va mo i tans sa sur vel mo ge bas?

ram de niT un da Se ic va los fa si, rom da i fa ros gaz rdi li da na xar je bi? an ram-

de niT un da ga i zar dos pro duq ci is ga moS ve ba, fa sis uc vle lo bis pi ro beb Si da

ase Sem deg. am gvar kiTx veb ze pa su xis ga ce ma war ma te biT Se iZ le ba da na xar je bis

qce vi sa da wa u geb lo bis ana li zis sa fuZ vel ze.

wa u geb lo ba war mo ad gens im wer tils anu pro duq ci is im ra o de no bas, rom-

lis dro sac re a li za ci i dan amo na ge bi mTli a ni da na xar je bis to lia anu ar

war mo iq mne ba arc mo ge ba da arc za ra li.

wa u geb lo bis da sad ge nad ga mo i ye ne ba da na xar ji_ mo cu lo ba_ mo ge bis ana li-

zis me To di. am me Tod Si ar se bi Tia mo ge bi sa da zRvru li mo ge bis maC ve neb lebs

So ris da, mud miv da cvlad xar jebs So ris ar se bu li gan sxva ve be bis ar sis

ga ge ba.

mo ge ba = Se mo sav lebs _ xar je bi

zRvru li mo ge ba = Se mo sav lebs _ cvla di xar je bi

gan vi xi loT mo ge bis da sa xe le bu li maC ve neb le bis ga moT vle bi war mo e bis

sxva das xva ra o de no ba ze:

1 ca li 100 ca li 500 ca li 1 000 ca li

Se mo sa va li (l) 20 2 000 10 000 20 000

cvla di xar je bi(l) (15) (1 500) (7 500) (15 000)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 5 500 2 500 5 000

mud mi vi xar je bi (500) (500) (500) (500)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba (zarali) (495) 0 2 000 4 500

Σy b*Σx

n na = - n* Σx y - Σx * Σy

n*Σx2- (Σx)2b =


ro gorc ga an ga ri Se be bi dan sCans, Tu fir ma er Ti ca li pro duq tis dam za de ba- re a li za ci iT da-

kav de ba, ma Sin mar Ta lia zRvru li mo ge ba iar se bebs, mag ram sa bo loo Se de gi za ra li iq ne ba. 100

ca li pro duq tis war mo e bis dros arc mo ge ba iq ne ba da arc za ra li, anu ar se bobs wo nas wo ro-

bis, igi ve wa u geb lo bis wer ti li.

ro gorc vxe davT, wo nas wo ro bis wer til Si (w.w.) zRvru li mo ge ba da mud mi vi

xar je bi er Tma ne Tis to li a. es ka non zo mi e re ba ga mo i ye ne ba wa u geb lo bis wer-

til Si arsebuli pro duq ci is ra o de no bis ga mo saT vle lad, ro ca igo cno bi li

araa. am miz niT, ga mo i ye ne ba Sem de gi for mu la:

mud mi vi xar je bi

w.w. = -----------------------------------------

zRvru li mo ge ba 1 cal ze

wonasworobis wertili gviCvenebs produqciis im raodenobas, roca arc

mogeba miiReba da arc zarali. xolo, pro duq ci is ra o de no ba sa sur ve li mo ge-

bis mi sa Re bad (p.s. m.m.), ga mo iT vle ba Sem de gi for mu liT:

mud mi vi xar je bi + miz nob ri vi mo ge ba

p.s.m.m. = -------------------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 1 cal ze

ag reT ve, Se iZ le ba Sem de gi to lo be bis Sed ge na:

mo ge ba = zRvrul mo ge bas _ mud mi vi xar je bi

zRvru li mo ge ba = mud miv xar jebs + mo ge ba

zRvru li mo ge ba = pro duq ci is ra o de no ba * ( 1 ca lis fa si _

_ cvla di xar ji 1 cal ze)

yve la ze moT mo ta ni li for mu la ey rdno ba Sem deg daS ve bebs:

cvla di xar je bi 1 cal pro duq tze uc vle lia1.

mud mi vi xar ji mTli a no ba Si uc vle lia2.

1 ca li pro duq tis fa si uc vle lia3.

4. zRvru li mo ge ba 1 cal pro duq tze uc vle lia

gaxsovdeT, rom Ca moT vli li daS ve be bi ga iT va lis wi ne ba mxo lod da geg mvis

dros. faq ti u ri saq mi a no bis Se de gad ki yve la maT ga ni Se iZ le ba Se ic va los,

mag ram da geg mvis sta di a ze wi nas war mi si gaT va lis wi ne ba Se uZ le be lia da amis


au ci leb lo bac ar ar se bobs. oRond faq ti u ri mdgo ma re o bis ana li zis Se de

gad ga ni sazR vre ba ga dax re bi da ga mov lin de ba ma Ti ga mom wve vi mi ze ze bi.

gan vi xi loT ma ga li Te bi, Tu ro gor Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas ze moT

mo ce mu li for mu le bi.

ma ga li Ti:

sa war mo uS vebs pro duqts, rom lis erT ca lis ga sa yi di fa sia 10 la ri,

cvla di xar ji 6 la ri da mud mi vi xar jia 600 la ri.

we li wad Si ram de ni ca li prodquti un da ga i yi dos wa u geb lo bis mi saR wrvad?1.

wo nas wo ro bis wer ti li = 600l : (10_6) = 150 ca li2.

ma sa da me. 150 ca li pro duq tis war mo e bis Sem deg, da iwy e ba mo ge bis mi Re ba.

Tu mud mi vi xar je bi ga iz rde ba 12 %-iT da sa war mos miz nad aq va wli u rad mi i Ros 3.

1500 la ri mo ge ba, ma Sin ram de ni un da iyos wli u ri war mo e ba?

sa Wi ro pro duq ci is ra o de no ba =[(600 * 112% ) + 1500] : 4 l = 543 ca li

Tu wli u ri war mo e ba 150 ca li a, ma Sin, ram de ni un da iyos er Ti ca li pro duq tis 4.

sa re a li za cio fa si, ra Ta mi Re bu li iq nas mo ge ba 1500 la ri?

ga mo vi ye noT for mu la:

mTli a ni zRvru li mo ge ba = ra o de no ba * ( 1 ca lis fass_1 ca lis cvla di xar ji)

X _ iT aR vniS noT sa re a li za cio fa si.

for mu la Si Cav svaT ricx vi Ti mniS vne lo be bi:

1500 + 672 = 150 * ( X _ 6 )

2 172 = 150 * ( X _ 6 )

( X _ 6 ) = 2 172 : 150

X = 14,48 + 6

X = 20,48 l

ma Sa sa da me, er Ti ca li pro duq tis fa si un da iyos 20,48 la ri. mar Tlac, Se vad gi noT mo ge-

bis geg mu ri angariSgeba:


mogebis gegmuri angariSgeba (lari)

1 cal ze 150 cal ze

Se mo sa va li re a li za ci i dan 20,48 3 072

cvla di xar je bi ( 6 ) ( 900 )

-------------------------------------------------------- -----------------------------

zRvru li mo ge ba 14,48 2 172

mud mi vi xar je bi ( 672 ) ( 672 )

-------------------------------------------------------- ----------------------------

mo ge ba (za ra li) ( 757,52 ) 1 500

am ri gad, gan xi lu li for mu le bis sa fuZ vel ze ad vi lad Se iZ le ba da i geg mos pro duq ci is

war mo e bi sa da mi sa Re bi mo ge bis maC ve neb le bi.

po le mi ka: zo gi erT sa xel mZRva ne lo Si, ga mo ye ne bu lia ter mi ni “ wmin da mo ge ba”, ro me-

lic Se da re bu lia zRvru li mo ge bis maC ve ne bel Tan. sa er Tod, cno bi li a, rom wmin da mo ge ba

aris sxva o ba da sa begr mo ge ba sa da mo ge bis ga da sa xads So ris, ro me lic mTli a nad sa war mos

mas Sta biT ga mo iT vle ba, rac jer er Ti, ar war mo ad gens mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis obi eqts da

me o rec, cal ke u li sa xis pro duq ci is mi xed viT “wmin da mo ge ba”, ro gor ase Ti, ar igeg me ba da

arc ga mo iT vle ba. yo ve li ve es ki mkiTx vel Si dab ne u lo bas iw vevs.

ami tom, vTvliT, rom mo ce mu li sa kiTx e bis gan xil vis dros er Tma neTs udar de ba zRvru li

mo ge bi sa da mo ge bis maC ve neb le bi, rom le bic er Tma ne Ti sa gan mud mi vi xar je biT gan sxvav de bi an

(anu saoperacio mogeba).

3.3. zRvru li mo ge bis amo na geb Tan far do bis ko e fi ci en ti

wi na sa kiTx Si gan xi lul ma ga li Teb Si igu lis xme bo da, rom sa war mo awar mo-

ebs er Ti sa xis pro duqts. Tu sa war mo am za debs or da me ti da sa xe le bis pro-

duqts, ma Sin, bu neb ri via na tu ra lur er Te u leb Si ma Ti ga er Ti a ne ba da uS ve be li a.

Se sa ba mi sad, ver dad gin de ba er Te ul ze zRvru li mo ge bis maC ve ne be li.

mag ram, Ri re bu le biT maC ve neb leb Si, Se iZ le ba ga ni sazR vros zRvru li mo ge-

bis sa Su a lo ko e fi ci en ti sa er To amo na ge bis mi marT ( c/s ) . es ko e fi ci en ti

Se iZ le ba pro cen teb Sic ga mo i sa xos.

mo viy va noT ma ga li Ti:

da vuS vaT fir ma sa mi da sa xe le bis ( a, b da g ) pro duqts am za debs, ro mel Ta Se sa xeb

ar se bobs Sem de gi geg mu ri in for ma ci a:


a b g ja mi

Se mo sa va li re a li za ci i dan (l) 3 072 4000 3 800 10 872

cvla di xar je bi (l) ( 900 ) ( 1 100 ) (1 000) (3 000)

----------------------------------------------------- --------------- ------------ ---------------

zRvru li mo ge ba (l) 2 172 2 900 2 800 7 872

mud mi vi xar je bi (2 000)

----------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 5 872

ko e fi ci en ti ( c/s ) 0,707 0.705 0, 737 0,724

am ri gad, ga mov Tva leT zRvru li mo ge bis amo na geb Tan far do bis sa Su a lo ko e fi ci en ti

_ 0,724. Tu am ko e fi ci ents wo nas wo ro bis wer ti lis for mu la Si Cav svamT, mog vcems re li za ci-

is mo cu lo ba Si wo nas wo ro bis wer ti lis maC ve ne bels (w.w.r.):

w.w.r. = mud mi vi xar je bi : ( c/s ) = 2000 : 0,724 = 2762,4 l

ma Sa sa da me, Se iZ le ba da vas kvnaT, rom re a li za ci i dan mi Re bu li er Tob li-

vi Se mo sav le bi yve la pro duq tis mi xed viT, ro ca ga da a War bebs wo nas wo ro bis

wer tils re a li za ci is mo cu lo ba Si (2762,4 lars), da iwy e ba mo ge bis mi Re ba.

am de nad, es maC ve ne be li ex ma re ba mar ke tin gis gan yo fi le bas, akon tro los da

mar Tos Se mo sav le bi.

ga moT vle bis dros Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas Se mo sav leb Tan mo ge bis far-

do bis ko e fi ci en tic ( p/s ). igi yovelTvis naklebia c/s koeficienze, sadac

C _ aris zRvruli mogeba, P _ aris mogeba, S- Semosavali realizaciidan.

3.4. war mo e bis usaf rTxo e bis di a pa zo ni

sa war mo Ta xel mZRva ne lo bas sWir de ba in for ma cia imis Se sa xe bac, Tu sa nam-

de Se iZ le ba da e ces dagegmili war mo e ba faq ti u ri saq mi a no bis dros. ami saT vis

ga mo i ye ne ba usaf rTxo e bis di a pa zo nis ( igi ve usaf rTxo e bis Su a le dis ) maC ve-

ne be li.

usaf rTxo e bis di a pa zo ni aris sxva o ba geg mu ri amo na ge bis mo cu lo ba sa da

wa u geb lo bis mo cu lo bas So ris.

igi axa si a Tebs pro duq ci a ze moTx ov nis var dnis usaf rTxo e bas da Se iZ le ba

ro gorc ab so lu tur, ise pro cen tul maC ve ne bel Si ga mo i xa tos.

da vuS vaT, wo nas wo ro bis wer ti li aris 500 er Te u li da ama ve pro duq tis geg-

mu ri re a li za ci is ra o de no baa 800 er Te u li. ma Sin usaf rTxo e bis di a pa zo-


ni 300 er Te u li iq ne ba, rac imas niS navs, rom pro duq ci is faqtiuri war mo e ba

gegmurTan SedarebiT Se iZ le ba 300 er Te u liT anu 37,5%-iT Sem cir des. re a li-

za ci is Sem dgo mi da ce ma uk ve za ra lis mi Re bas ga mo iw vevs.

ro gorc uk ve aR vniS neT, usaf rTxo e bis maC ve ne be li Se iZ le ba Ri re bu le biT

for ma Sic ga mo iT va los, ro ca sa war mo mra va li sa xis pro duqts awar mo ebs da

yi dis.

am miz niT ga mo i ye ne ba kav Si ri, ro me lic ar se bobs mo ge bi sa (p/s) da zRvru-

li mo ge bis (c/s) amo na geb Tan far do bis ko e fi ci en tebs So ris:

mud mi vi xar je bi * amo na ge bi

w.w. re a lizaci a Si = ------------------------------------------------ = mud mi vi xar je bi * S/C =

mTli a ni zRvru li mo ge ba

= mud mi vi xar je bi : C/S

(p/s) ko e fi ci en ti = usaf rTxo e bis di a pa zo nis ko e fi ci en ti * (c/s) ko e fi ci en ti

gan vi xi loT ma ga li Ti.

da vuS vaT, sa war mos ga aC nia Sem de gi na er Ti maC ve neb le bi:


(i gi ve amo na ge bi)

cvla di da na xar je bi (8 000 l)

-------------------------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 7 000 l

mud mi vi xar je bi ( 2 000 l )

--------------------------------------------------------------------

mo ge ba 5 000 l

moTx ov na: ga mov Tva loT wo nas wo ro bis wer ti li re a li za ci is mo cu lo ba Si, usaf rTxo-

e bis di a pa zo ni da ko e fi ci en te bi _ c/s da p/s.

pa su xi:

ko e fi ci en ti c/s = 7 000 / 15 000 = 0.467 anu 46,7%

ko e fi ci en ti p/s = 5 000 / 15 000 = 0,333 anu 33,3%

wo nas wo ro bis wer ti li

re a li za ci is mo cu lo ba Si = 2 000 / 0,467 = 4 282,7 l

an

w.w.r. = ( 2000 * 15 000 ) / 7 000 = 4 285,7 l


usaf rTxo e bis di a pa zo ni = 15 000 _ 4 285,7 = 10 714,3 l

anu 10 714,3 / 15 000 =0,714

an ko e fi ci en ti p/s = 0,714*0,467=0,333

3.5. war mo e bis wa u geb lo bis gra fi ke bi

war mo e bis wo nas wo ro bis wer ti li Se iZ le ba ga moT vlil iq nas gra fi ku li

xer xi Tac. am miz niT, ko or di nat Ta sis te mis ho ro zon ta lur Rer Zze ga da iT-

vle ba pro duq ci is ra o de no ba. ver ti ka lur Rer Zze ki ga da iT vle ba Tan xe bi

la reb Si.

di ag ra ma ze mud mi vi xar je bis gra fi ki iq ne ba ho ri zon ta lu ri Rer Zis pa-

ra le lu ri wrfe. mTli a ni xar je bis gra fi ki ai ge ba mud mi vi xar je bis gra fi-

kis sa Ta vi dan. Se mo sav le bis gra fi ki ko or di nat Ta sis te mis sa Ta vi dan ai ge ba.

mTli a ni xar je bi sa da Se mo sav le bis gra fi ke bis ga dak ve Ta Si mde ba re obs wo-

nas wo ro bis wer ti li.

gra fi ku li xer xis upi ra te so ba isa a, rom mas ze ad vi lad Se iZ le ba vi po voT

ne bis mi e ri si di dis mo ge bis mi sa Re bad sa Wi ro pro duq ci is ra o de no ba.

wo nas wo ro bis anu wa u geb lo bis stan dar tu li gra fi ki ai ge ba Sem de gi

Zi ri Ta di daS ve be bis sa fuZ vel ze:

1 ca li pro duq tis fa si uc vle lia1.

mud mi vi da na xar je bi mTli a no ba Si uc vle lia2.

cvla di xar ji 1 cal ze uc vle lia3.

4. zRvru li mo ge ba 1 cal ze uc vle lia

5. war mo e bis di a pa zo ni uc ve lia

6. Se saZ le be lia mud mi vi da cvla di xar je bis da far va

7. da na xar je bi da Se mo sav le bi wrfi vi fun qci e bi a.

ava goT wa u geb lo bis stan dar tu li gra fi ki Sem de gi mo na ce me bis sa fuZ-

vel ze:

* 1 ca li pro duq tis ga sa yi di fa sia 10 l

* cvla di xar ji 1 cal ze _ 4 l

* mud mi vi xar ji _ 1200 l

* pro duq ci is geg mu ri ga moS ve ba _ 400 ca li


la re bi

Se mo sav le bi

4000

mTli a ni xar je bi

2800

1200 mud mi vi xar je bi

usafrTxoe bis

di a pa zoni

100 200 300 400 500 ca le bi

wa u geb lo bis wer ti li

wa u geb lo bis stan dar tu li gra fi ki

mar Tlac, for mu liT Tu ga mov TvliT wo nas wo ro bis wer tils mi vi-

RebT:

w.w. = 1200 l / 6l = 200 ca li

xo lo usaf rTxo e bis di a pa zo ni= 400 _ 200 = 200 ca li

Se iZ le ba age bu li iq nas ag reT ve mo ge bi sa da re a li za ci is mo cu lo bis

da mo ki de bu le bis gra fi ki, ro mel zec Se iZ le ba vi po voT re a li za ci is ne bis-

mi e ri mo cu lo bis dros ram de ni iq ne ba mo ge ba. an pi ri qiT: ama Tu im mo ge bis

si di di saT vis, re a li za ci is ra mo cu lo ba aris sa Wi ro.

mo ge ba- mo cu lo bis gra fi ki Sem deg na i rad ai ge ba:

ho ri zon ta lur Rer Zze ga da iT vle ba Se mo sa va li re a li za ci i dan1.

ver ti ka lur Rer Zze ai Re ba, kor di nat Ta sa Ta vis ze moT _ mo ge ba, 2.

qve moT _ za ra li.

sa Ta vis qve moT ga da i zo me ba za ra li, ro me lic nu lo va ni 3.

war mo e bis dros mud mi vi xar je bis to li a.

wo nas wo ro bis wer ti li ga dav Tva loT ho ri zon ta lur Rer Zze 4.

za ra li sa da wo nos wo ro bis wer ti leb ze ga vav loT wrfe, ro me lic aris 5.


mo ge bi sa da mo cu lo bis da mo ki de bu le bis gra fi ki.

4000

mo ge ba

2000 mo ge ba- mo cu lo bis gra fi ki

1200

1000 2000 3000 4000 5000

-1200 re ali za cia la rebSi

mud mi vi xar je bi

za ra li nu lo va ni re a li za ci is dros

mo ge ba -mo cu lo bis gra fi ki

mo ce mu li gra fi kis dax ma re biT, Seg viZ lia vi po voT re a li za ci is ne bis mi e-

ri mo cu lo bis Se sa ba mi si mo ge ba. ma ga li Tad re li za ci is mo cu lo ba Tu 4000

la ri iq ne ba, ma Sin mo ge bis si di des vi po viT ver ti ka lur Rer Zze, ro me lic 1200

la ri a.

am ri gad, war mo e bis wo nas wo ro bis wer ti li Se iZ le ba ga moT vlil iq nas

cxri lu ri ga moT vle bis (rac me tad Sro ma te va di a), for mu le bis an ga ra fi ke-

bis dax ma re biT. amasTan gaxsovdeT, rom waugeblobis standartuli grafikebi

mxolod gegmuri maCveneblrbis safuZvelze aigeba. faqtiuri maCveneblebiT

agebuli grafikebi xSirad arawrfivia (gamrudebulia).

3.6. war mo e bis Sem zRud ve li faq to re bi

war mo e bis sfe ro Si mra vali sa xis re sur si ga mo i ye ne ba. ese nia dro, ned le u li,

mu Sa xe li, fu li da sxva. es re sur se bi SezR u du lia ma Ti mo cu lo bis mi xed viT.

maT usas ru lo si di de ara aqvT. ami tom me war me e bi iZu le bul ni ari an re sur se-

bi rac Se iZ le ba ma Ra li Se de gi a no biT ga mo i ye non.

re sur se bis SezR u du lo bis ga mo war mo e bas ga aC nia Sem zRud ve li faq to re-


bi. me ne je re bi val de bul ni ari an es ga re mo e ba ga iT va lis wi non da maT xelT

ar se bu li re sur se bi op ti ma lu rad ga mo i ye non.

SezR u du li re sur si aris war mo e bis is ned le u li, rom lis ra o de no ba

Se mo sazR vru lia da mi si nak le bo ba (a mo wur va do ba) zRu davs pro duq ci is war-

mo e bas.

pro duq ci is war me bis ra o de no ba da mo ki de bu lia ar se bul re sur seb ze, ami-

tom ga dawy ve ti le be bis mi Re bis dros au ci le be lia yve la ze op ti ma lu ri, ra ci-

o na lu ri da efeq tu ri Se de gis mom ta ni ar Ce va nis ga ke Te ba.

ma Sa sa da me, ga dawy ve ti le be bis mi sa Re bad me nej men ti ga ni xi lavs Sem zRu dav

faq to rebs, rad gan mi si Zi ri Ta di mi za ni mo ge bis maq si mi za ci a a.

SezR u du li re sur se bis gan sazR vris dros mTa va ria dad gin des war mo e bis

is sak van Zo re sur si, ro me lic yve la ze me tad zRu davs war mo e bis Se saZ leb-

lo bebs.

ma ga li Ti:

sa war mo uS vebs er Ti sa xis pro duqts, rom lis er Te u lis dam za de ba ze ixar je ba 10 la-

ris ned le u li da sa mu Sao dro is 2 sa a Ti. kvi ris gan mav lo ba Si Se iZ le ba da i xar jos 1000 la ris

ned le u li da samuSao dro SezRudulis 60 sT-iT.

im Sem Txve va Si, ro ca war mo e ba maq si ma lu rad iq ne ba dat vir Tu li, mi i Re ba pro duq ci is Sem-

de gi ra o de no ba:

ned le u lis mi xed viT: 1000 l : 10 l = 100 ca li

Sro mis mi xed viT: 60 sT : 2 sT = 30 ca li

ma Sa sa da me, mo ce mul Sem Txve va Si ned le u li ar aris Sem zRvud ve li re sur si, rad gan uf-

ro me tad wa ro e bas sa mu Sao dro zRu davs. ami tom war mo e bis Sem zRud ve li faq to ri sa mu Sao

dro a.

vi na i dan sa war mos Zi ri Tad mo zans mo ge bis maq si mi za cia war mo ad gens, Se sa-

ba mi sad gan xi lul un da iq nas is Se mo sav le bi da xar je bi, rom le bic ga dawy ve-

ti le be bis mi Re ba ze gav le nas ax de nen.. mud mi vi xar je bi Se iZ le ba ugul ve bel-

yo fil iq nas, rad gan isi ni pro duq ci is ga moS ve bis cvli le bis pro por ci u lad

ar ic vle bi an. ami tom, ro ca SezR u du li re sur se bi ga ni xi le ba, mud mi vi xar je-

bi mxed ve lo ba Si ar mi i Re ba. ga moT vleb Si ga mo i ye ne ba zRvru li mo ge bis maC-

ve ne be li. Se iZ le ba iT qvas, rom maq si ma lu ri mo ge bis mi sa Re bad au ci le be lia

zRvru li mo ge bis maq si mi za ci a.

ro ca ar se bobs er Ti sa xis Sem zRud ve li re sur si da sa war mo am za debs mra-

va li sa xis pro duqts, zRvru li mo ge ba ma Sin iq ne ba maq si ma lu ri, Tu war mo e bis

kon cen tra cia im pro duq teb ze mox de ba, rom le bic SezR u du li re sur se bis er-

Te ul ze met zRvrul mo ge bas mo i tans.


ma ga li Ti:

da vuS vaT sa war mo ori sa xis ( a da b ) pro duqtidan apirebs erT-erTis warmoebas,

romelTa damzadebaze ga mo i ye ne ba sa er To sa war moo dro da er Ti da igi ve ned le u li, oRond

sxva das xva pro por ci iT:

pro duq ti _ a pro duq ti _ b

sa mu Sao dro 2 sT 4 sT

ned le u li 1 cal ze 10 l 14 l

kvi ris gan mav lo ba Si sa mu Sao dro SezR u du lia 800 kac /sa a TiT, xo lo ned le u li _ 20000

la riT. kom pa nia 1 ca li “a” pro duq ti dan iRebs _ 5 l da “b” pro duq ti dan _ 6 l mo ge bas.

gan vsazR vroT: 1. SezR u du li re sur se bi

2. ro me li pro duq tis war mo e ba mo i tans sa u ke Te so Se degs.

amox sna

gan vsazR vroT SezR u du li re sur se bi1.

Ti To e li sa xis re sur si war mo e bas zRu davs Sem de gna i rad:

sa mu Sao sa a Te bi _ “a” _ 800 : 2 sT = 400 ca li

“b” _ 800 : 4 sT = 200 ca li

ned le u li _ “a” _ 20 000 l : 10 l = 2 000 cali

“b” _ 20 000 : 14 l = 1429 ca li

ga an ga ri Se bi dan sCans, rom ned le u li ro me li sa xis pro duq tzec ar un da da i xar jos, sa-

mu Sao dro aris war mo e bis Zi ri Ta di Sem zRud ve li faq to ri amitom warmoebis dagegmva mas

unda daeyrdnos.

gan vsaR vroT mo ge ba re sur se bis er Te ul ze: 2.

“a” pro duq ti dan mi i Re ba mo ge ba 1 Sro ma/ sa aT ze = 5 l : 2 sT = 2,5 l

“b” pro duq ti dan mi Re bu li mo ge ba 1 Sro ma / sa aT ze = 6 l : 4 sT = 1,5 l

ma Sa sa da me, kom pa nia ma Ral mo ge bas mi i Rebs “a” pro duq tis war mo e bi sa da re a li za ci is Se de-

gad.

mTli a ni mo ge ba maq si ma lu ria ma Sin, ro ca war mo e ba kon cen tri re bu lia im

pro duq te bis war mo e ba ze, sa i da nac SezR u du li re sur se bis er Te ul ze udi de si

zRvrul mo ge ba mi i Re ba.

zRvru li mo ge bis ga moT vla SezR u du li re sur se bis er Te ul ze, sa Su a le-

bas iZ le va ga ni sazR vros is pro duq te bi, rom le bic yve la ze ma Ral mo ge bas

mo i ta nen.

oRond, es me To di ma Sin ga mo i ye ne ba, ro ca er Ti “re a lu rad” (ar se bi Ti) Sem-

zRu da vi re sur si ar se bobs. xo lo, ro ca war mo e bis Sem zRud ve li er Tze me ti

re sur si ar se bobs, ma Sin wrfi vi prog ra mi re bis me To de bi ga mo i ye ne ba.

wrfi vi prog ra mi re bis ar se bi Ti as peq tia re sur se bis Crdi lo va ni fa si anu

al ter na ti u li Ri re bu le ba (an or ma gi fa si).

re sur se bis Crdi lo va ni fa si aris zRvru li mo ge bis is naz rdi, ro me lic

SezR u du li re sur se bis er Ti er Te u liT gaz rdi sas mi i Re ba.



1. ro dis aris sa Wi ro xar je bis ga mo yo fis mi ni- maq sis me To di.

2. ro gor ga mo i an ga ri Se ba zRvru li mo ge ba.

3. ras niS navs war mo e bis wo nas wo ro bis wer ti li.

4. war mo e bis wo nas wo ro bis wer ti lis ga moT vlis me To de bi.

5. ras axa si a Tebs war mo e bis usaf rTxo bis di a pa zo ni.

6. ras niS navs war mo e bis Sem zRud ve li faq to ri.

7. ra Zi ri Ta di daS ve be bi ar se bobs wo nas wo ro bis da geg mvis dros da ra tom.

amo ca ne bi

amo ca na 1. mo ce mu lia kom pa ni is sa xar jTaR ricx vo ( geg mu ri) in for ma ci a:

erT cal pro duq tze (l):

Se mo sa va li 20

cvla di xar je bi (14)

--------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 6

mud mi vi xar je bi 12 000

kom pa nia geg mavs, mo ce mu li pro duq ti we li wad Si 5 000 ca li da am za dos.

moTx ov na: ga moT va leT: 1. zRvru li da wli u ri mo ge bis maC ve neb le bi

2. ko e fi ci en te bi: c/s da p/s. 3. wo nas wo ro bis wer ti li

4. wo nas wo ro bis wer ti li re a li za ci is mo cu lo ba Si

5. usaf rTxo e bis di a pa zo ni (ca leb Si da la reb Si)

6. pro duq ci is sa Wi ro ra o de no ba mo ge bis 10%-iT gaz rdis

Sem Txve va Si

amox sna:

mo ge bis ga an ga ri Se ba 5000 cal ze:1.

Se mo sa va li 100 000

cvla di xar je bi (70 000)

----------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 30 000


----------------------------------------------------

mo ge ba 18 000

c/s = 30 000 / 100 000 = 0,3 2. anu 30% p/s = 18 000 / 100 000 = 0,1 anu 10%

w.w. = 12 000 / 6 = 2 000 ca li3.

wo nas wo ro bis wer ti li4.

re a li za ci is mo cu lo ba Si = (12 000 * 100 000) / 30 000 = 40 000 l

(an 2 000 ca li * 20 l = 40 000 l, an 12 000 : 0.3 = 40 000 l)

usaf rTxo e bis di a pa zo ni = 100 000 _ 40 000 = 60 000 l5.

usaf rTxo e bis ma ra gi = 60 000 l : 20 l = 3 000 ca li

ma Sa sa da me. war mo e ba Se iZ le ba da e ces 60 000 la riT anu 3 000 ca liT. uf ro me ti

Sem ci re ba ga mo iw vevs za rals.

miz nob ri vi mo ge ba = 18 000 * 1,1 = 19 800 l6.

xo lo sa Wi ro pro duq ci is ra o de no ba = (19 800 + 12 000) / 6 = 5 300 ca li


amo ca na 2. cno bi li a, rom kom pa ni is Se mo sa va li re a li za ci i dan aris 50 000 l.

c/s = 40% , xo lo p/s = 30%. moTx ov na: ga moT va leT: 1. usaf rTxo e bis di a pa zo ni Tan xob ri vad da % - ad.

2. cvla di xar je bi wo nas wo ro bis wer til Si.

amox sna:

ga mov Tva loT zRvru li mo ge ba (1. c) da sa bo loo mo ge ba (p) c / 50 000 = 0,4 aqe dan, c = 50 000 * 0,4 = 20 000 l p / 50 000 = 0,3 aqe dan, p = 50 000 * 0,3 = 15 000 lma Sa sa da me, mud mi vi xar je bi = 20 000 _ 15 000 = 5 000 l

(ga moT vla Se iZ le ba uf ro mok le gzi Tac: mud mi vi xar je bi= 50 000 * (0,4 _ 0.3) = 5000

la ri)

w.w. = 5 000 : 0,4 = 12 500 l

usaf rTxo e bis di a pa zo ni = 50 000 _ 12 500 = 37 500 l anu 75 %

es imas niS navs, rom Tu kom pa ni a Si war mo e ba 75%-ze me tad Sem cir da, igi za ra li a ni gax-

de ba. cvla di xar je bi wo nas wo ro bis wer til Si, Se iZ le ba ga mo iT va los mo ge bis an ga riS ge-2.

bis sa fuZ vel ze:

Se mo sa va li wo nas wo ro bis wer til Si 12 500 l

cvla di xar je bi ?

------------------------------------------------------------------------------



-------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 0

ma Sa sa da me, cvla di xar je bi = Se mo sav lebs _ zRvru li mo ge ba = 7 500 l

amo ca na 3. mo ce mu lia sa war moo kom pa ni is mo ma va li wlis geg mu ri mo ge ba –za ra lis an ga riS-

ge ba, ro mel Sic iva ra u de ba, rom kom pa nia imu Sa vebs sim Zlav re e bis 80%-i a ni dat vir TviT.


( 5000 ca li, Ti To 30 la rad)


Zi ri Ta di ma sa li xar ji 32 000 l

Zi ri Ta di Sro mi Ti xar ji 50 000

sa war moo zed na de bi xar je bi::

mud mi vi 25 000

cvla di 20 000 (127 000)

----------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba re a li za ci i dan 23 000

ad mi nis tra ci u li da mar ke tin gis xar je bi:

mud mi vi 7 000

cvla di 5 000 (12 000)

--------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 11 000

moTx ov na: 1. ga moT va leT wa u geb lo bis wer ti li re a li za ci is mo cu lo ba Si (wwr) Ri re-

bu le biT da ra o de nob ri vad

2. aa geT mo ge ba- mo cu lo bis gra fi ki

3. age bu li gra fi ki dan ga moT va leT mo sa lod ne li mo ge ba Tu kom pa nia sru li dat vir TviT

imu Sa vebs.

amox sna:

(25 000 + 7 000) * 150 000

1. w.w.r. = = 111 630 l

150 000 _ (82 000+20 000+5 000)

w.w. (er Te u leb Si) = 111 630 / 30 l = 3 721 ca li


aa geT mo ge bi sa da re a li za ci is mo cu lo bis da mo ki de bu le bis gra fi ki. ami saT vis, ho-3.

ri zon ta lur Rer Zze ga da zo meT wo nas wo ro bis wer ti li la reb Si. ver ti ka lur Rer Zze

ga daT va leT za ra li ko or di nat Ta sa Ta vis dab la, ro me lic mud mi vi xar je bis to li a.

Sem deg za ra li sa da wo nas wo ro bis wer ti leb ze ga av leT wrfe, ro me lic iq ne ba mo ge bi-

sa da mo cu lo bis da mo ki de bu le bis gra fi ki.

mo ge ba

mo ge ba- mo cu lo bis gra fi ki

28000

111 727,9 187 500

realizacia larebSi

- 32000

za ra li

3. Tu sa war mo sru li dat vir TviT imu Sa vebs, ma Sin mi si re a li za ci is mo cu lo ba iq ne ba:

150 000 / 0,8 = 187 500 l. gra fik ze ga dav zo moT re a li za ci is es mo cu lo ba, rom lis pir da pir, mo-

ge ba- mo cu lo bis wrfe ze myo fi wer ti li dan ga da vi nac vlebT ver ti ka lu ri Rer Zis mi mar Tu le-

biT da vi po viT sa Zi eb li mo ge bis si di des, ro me lic Cvens ma ga liT ze da ax lo e biT 28000 la ri a.

praq ti ka Si, spe ci a lur moili met rov ki an qa Ral deb ze gra fi ke bis age bi sas, zus ti maC ve neb le bis

pov na ad vi li a.

amo ca na 4. kom pa nia “pa lit ra” api rebs yo vel Tvi u ri axa li Jur na lis ga mo ce mas. Jur na lis

ti ra Ji Tve Si na va ra u de via 3 000 ca li. er Ti ca li ga i yi de ba 2 la rad.

mo sa lod ne li a, rom faq ti u ri ga yid ve bi gan sxva ve bu li iq ne ba.

ga ni xi le ba Jur na lis beW dvis ori me To di, ro mel Ta gan ar cer Ti ar sa Wi ro ebs da ma te biT

da na xar jebs. yo vel me Tod ze ad gi li eq ne ba Sem deg da na xar jebs:

I me To di II me To di

l l

cvla di da na xar ji 1 eg zem pli ar ze 0,80 0,95

mud mi vi da na xar je bi Tve Si 700 900

na xev rad cvla di da na xar je bi:

3 500 cal ze 1 900 2 150

4 000 cal ze 2 100 2 400

2 500 cal ze 1 500 1 650

( mud mi vi xar je bi ar ic vle ba mo ce mu li di a pa zo ni saT vis).

uk ve da beW di li da ga yi du lia 1000 ca li Zve li Jur na li, rom lis er Te ul ze:

Se mo sa va li aris _ 1,50 l

cvla di xar je bi _ 0,90 l

mud mi vi xar je bi Tve Si _ 400 l

moTx ov na:

1. beW dvis yo ve li me To di saT vis ga moT va leT kom pa ni is mo ge bis na ma ti axa li

Jur na lis ga mo ce mis Sem deg

2. yo ve li me To di saT vis ga moT va leT ram de ni eg zem pli a riT Se iZ le ba

Sem cir des Jur na lis re a li za ci is mo cu lo ba mo sa lod nel 3000 cal Tan

Se da re biT, ma nam de vid re mi Re bu li iq ne ba da ma te bi Ti mo ge ba axa li

Jur na lis ga mo ce mi dan (u saf rTxo e bis ma ra gi).


amox sna: 1. pir vel rig Si na xev rad cvla di xar je bi dan ga mo yaviT mud mi vi da cvla di

xar je bi:

I me To dis dros: da na xar je bis zrda = 2 100 _ 1 500 = 600 l

war mo e bis zrda = 4 000 ca li _ 2 500 ca li = 1 500 ca li

cvla di xar ji 1 cal ze = 600 l / 1 500 ca li = 0,4 l

mud mi vi xar ji = 2 100 l _ (4000 ca li * 0,4 l) = 500 l

II me To dis dros: da na xar je bis zrda = 2 400 _ 1 650 = 750 l

cvla di xar ji 1 cal ze = 750 l / 1 500 ca li = 0,5 l

mud mi vi xar je bi = 2 400 l _ (4 000 ca li * 0,5 ) = 400 l

ga mov Tva loT zRvru li mo ge ba 1 eg zem pli ar ze:


sa re a li za cio fa si (l) 2,0 2,0

cvla di xar je bi (1,20) (1,45)

xe li dan gaS ve bu li zRvru li

mo ge ba (al ter na ti u li xar ji) _ (0,05) ( 0,6 _ 0,55)

----------------------------------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 0,80 0,50

mo ge bis ga an ga ri Se ba

Zvel 1000 cal ze axal 3000 cal ze


ga yid ve bis ra o de no ba 1 000 3 000 3 000

zRvru li mo ge ba _ 600 2 400 1 500

(0.60 * 1000) (0.80*3000) (0,50*3000)

mud mi vi xar je bi 400 (1200) (1300)

---------------------------------- --------------- -----------------

mo ge ba 200 1 200 200

ma Sa sa da me, beW dvis pir ve li me To di uf ro ma Ral mo ge bas iZ le va.

2. jer ga mo Tva leT wo nas wo ro bis wer ti li:

w.w. I me To dis dros = 1200 : 0,8 = 1500 eg zem pli a ri

w.w. II me To dis dros = 1300 : 0,5 = 2600 eg zem pli a ri

usaf rTxo e bis ma ra gi: I me To dis dros = 3000 _ 1500 = 1500ca li

II me To dis dros = 3000 _ 2600 = 400 ca li

ma Sa sa da me, I me To dis ga mo ye ne bis Sem Txve va Si, 1500 ca li Jur na lis ga yid vis Sem deg

da iwy e ba mo ge bis mi Re ba, xo lo mi si war mo e ba Se iZ le ba da e ces 2500 ca liT. II me To dis ga-

mo ye ne bis Sem Txve va Si _ 2600 ca li Jur na lis ga yid vis Sem deg da iwy e ba mo ge bis mi Re ba da

mo ge bis mi Re bam de Jur na lis ga mo ce ma Se iZ le ba Sem cir des 400 ca liT.

amo ca na 5. mi ni- maq sis me To dis ga mo ye ne biT ga moT vli li mud mi vi xar je bi 3 500 lars Se ad-

gens. cvla di xar ji er Te ul ze 5 la ri a. war mo e bis mi ni ma lu ri do ne 500 ca li da maq si ma lu ri

do ne _ 1500 ca li a.

ga moT va leT da na xar je bis maq si ma lu ri da mi ni ma lu ri mniS vne lo be bi.

amox sna:

maq si ma lu ri da na xar je bi = 3 500 l + (1500 ca li * 5 l) = 11 000 l

mi ni ma lu ri da na xar je bi = 3 500 l + (500 ca li * 5 l) = 6 000 l


amo ca na 6. kom pa nia awar mo ebs da yi dis ori sa xi A da B pro duqts. mo sa lod ne li a, rom wli u-

ri re a li za cia mox de ba Sem de gi pro por ci iT: 2 : 3. wli u ri mTli a ni re a li za cia da geg mi lia

500 000 la ris ode no biT. zRvru li mo ge bis nor ma A pro duq tze aris 35% da B pro duq tze 40%.

wli u ri mud mi vi da na xar je bi iq ne ba 95 000 l.

moTx ov na: ga moT va leT re a li za ci is mo cu lo ba wo nas wo ro bis wer til Si

.

amox sna:

geg mu ri C / S geg mu ri zRvru li

ga yid ve bi l ko e fi ci en ti mo ge ba l

A 2/5 200 000 35% 70 000B 3/5 300 000 40% 120 000 ----------------- -------------- 500 000 190 000

500 000 -is 2/5 = 200 000 500 000 - is 3/5 = 300 000 C/S _ is sa Su a lo Se wo ni li ko e fi ci en ti = 190 000 / 500 000 = 38%

wo nas wo ro bis wer ti li re a li za ci is mo cu lo ba Si = 95 000 : 0,38 = 250 000 l

ma Sa sa da me, re a li za ci i dan mi Re bu li mTli a ni Se mo sav le bi 250 000 lars ro ca ga da a War-

bebs, kom pa ni a Si da iwy e ba mo ge bis mi Re ba.


Ta vi 4. pro duq ci is TviT Ri re bu le ba da

da na xar jTa cxri le bi

pro duq ci is war mo e ba sa da mom sa xu re o bis ga we vas gar kve u li da na xar je bi

sWir de ba. me ne je re bi da in te re se bu li ari an, da na xar je bi rac Se iZ le ba me ti

Se de gi a no biT ga mo i ye non da dam za de bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ga u-

mar Tleb lad ma Ra li ar iyos. TviT Ri re bu le bis Se sa xeb sa Wi ro in for ma ci is

mom za de ba sa da aR qma Si, aR ricx vi sa da mar Tvis mu Sa kebs da na xar je bis kla si-

fi ka ci is ar se bu li me To di ka ex ma re baT, ro mel sac uk ve ga e ca niT. gar da ami sa

sa Wi roa cal ke u li sa xis pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vlis

(kal ku la ci is) me To de bi sa da prin ci pe bis cod na.

am Tav Si Tqven ga ec no biT iseT sa kiTx ebs, ro go ri ca a:

pro duq ci is (mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le bis ar si • da sa xe e bi

pro duq ci is sa si cocx lo cik lis kav Si ri xar jeb Tan• pro duq ci is TviT Ri re bu le bis uwy i si• da na xar je bis aR ricx vi sa da pro duq ci is TviT Ri re bu-• le bis kal ku la ci is me To de bi, prin ci pe bi da teq ni ka

da na xar je bis aR ricx vis zo ga di sqe ma•

4.1. pro duq ci is (mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le bis

ar si da sa xe e bi

ax la, ro ca uk ve iciT da na xar je bis mi za ni da kla si fi ka ci a, Se giZ li aT

ad vi lad Se is wav loT, Tu ro gor axer xe ben ama Tu ti pis biz nes Si, aR ricx on

da ga moT va lon dam za de bu li pro duq tis (an ga we u li mom sa xu re o bis) er Te u-

lis TviT Ri re bu le ba, ra Ta Sem deg mi Re bu li mo ge ba da ad gi non.

pro duq tis (mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le ba aris mis war mo e ba ze ga we u-

li ma te ri a lu ri, Sro mi Ti da fi nan su ri da na xar je bis ja mi fu lad for ma Si.

pro duq ci is (mom sa xu re o bis) TviT Ri re bu le ba ga mo iT vle ba da na xar jTa

fun qci u ri sa xe e bis mi xed viT anu TviT Ri re bu le ba Si Se ma va li xar je bi ma Ti

fun qci u ri da niS nu le bis mi xed viT aris daj gu fe bu li. ese ni a:

* pir da pi ri ma sa lis xar ji

* pir da pi ri Sro mi Ti xar ji

* sa war moo zed na de bi xar je bi:

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji

sxva ara pir da pi ri xar je bi


mxo lod Si da an ga riS ge bis Sed ge nis dros, ra TaA da geg mi li iq nas pro duq ci is

sa o ri en ta cio ga sa yi di fa si, TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba ag reT ve mar ke tin-

gis da sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bi.

ma Sa sa da me, da na xar je bis sxva das xva do ne ze, sxva das xva sa xis TviT Ri re-

bu le ba mi i Re ba. ese ni a:

Zi ri Ta di TviT Ri re bu le ba1.

sa war moo TviT Ri re bu le ba2.

sru li TviT Ri re bu le ba3.

ma ga li Ti:

pir da pi ri ma sa lis xar ji _ 34 000 l

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji _ 40 000 l

-------------------------------------------------------

Zi ri Ta di TviT Ri re bu le ba _ 74 000 l


ara pir da pi ri ma sa lis xar ji _ 7 000 l

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji _ 8 500 l

sxva ara pir da pi ri xar ji _ 3 000 l

----------------------------------------------------------

sa war moo TviT Ri re bu le ba _ 92 500 l

mar ke tin gis xar je bi _ 10 000 l

sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bi _ 15 000 l

--------------------------------------------------------------

sru li TviT Ri re bu le ba _ 117 500 l

TviT Ri re bu le bis sa mi ve sa xe ga mo i ye ne ba sa war mos Sig niT war mo e bis

da na xar je bis mar Tvi sa da da geg mvis miz ne bi saT vis. xo lo, fi nan sur an ga riS-

ge ba Si, ro mel sac sa war mo e bi ga reT ga mo saq vey neb lad am za de ben, mo ge baza ra-

lis an ga riS ge ba Si sa war moo TviT Ri re bu le ba gad mo i ce ma. da nar Cen xar jebs,

me war me TviT Ri re bu le ba Si ver Se i tans. sa aR ricx vo me To di kiT ami si uf le ba

ara aqvs. am ri gad, sam rew ve lo sa war mo Si pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si mxo-

lod sa war moo da na xar je bi Ca iT vle ba, da nar Ce ni pe ri o dis xar je bia da mo ge-

baza ra lis an ga ri Si dan Ca mo i we re ba. sa ca lo an sa bi Tu mo vaW ro bis or ga ni za-

ci eb Si sa qon lis Se Ze na xde ba ga yid vis miz niT da da na xar je bi maT Se Ze na ze,

Se dis sa qon lis TviT Ri re bu le ba Si, xo lo sxva da nar Ce ni xar ji, ro go ri ca a:

ga sav le bi ad mi nis tra ci ul sa Wi ro e beb ze da pro duq ci is ga sa Re ba ze, pe ri o dis

da na xar je bad iT vle ba.

. ro gorc cno bi li a, pro duq ci is sa si cocx lo cik li aris pe ri o di mi si

war mo e bis dawy e bi dan, mis Sewy ve tam de. igi Sem deg eta pebs mo i cavs: da sawy i si,

zrda, sim wi fe, da ce ma da Sewy ve ta.


sawy is sta di a ze ad gi li aqvs da na xar jebs ga mok vle va sa da gan vi Ta re ba ze,

pro duq ci is di za in sa da sa war moo aR Wur vi lo ba- na ge bo beb ze.

pro duq tis aRi a re bis Sem Txve va Si igi ga da dis zrdis sta di a Si, ro ca

xde ba re a li za ci is mo cu lo bis mniS vne lo va ni zrda da er Te u lis TviT Ri re-

bu le ba ik lebs, rad gan ro gorc uk ve vi ciT, mud mi vi da na xar je bis ga na wi le ba

uf ro did mo cu lo ba ze xde ba. am etap ze kvlav grZel de ba mar ke tin gi sa da

sti mu li re bis Ro nis Zi e be bi.

ro de sac ba za ri Se iv se ba da ga yid ve bis zrdis tem pi ik lebs, pro duq ti

sim wi fis sta di a Si Se dis. Tav da pir ve lad mo ge ba kvlav iz rde ba, rad gan war mo-

e bis sawy i si ga mar Tvis xar je bi da mud mi vi xar je bi uk ve da fa ru li a. ag reT ve

miR we u lia eko no mia mar ke tin gi sa da dis tri bu ci is xar jeb Si. Sem deg, fir ma

mi mar Tavs ra axa li kli en te bis Zi e ba sa da fa se bis da we vas kon ku ren ci is ga mo,

mo ge ba Sem ci re bas da iwy ebs.

bo lo sta di a ze iwy e ba pro duq ci is daZ ve le ba, rad gan ba zar ze ga mo va axa-

li da uke Te si al ter na ti u li sa qo ne li. ro ca mo ge ba mniS vne lov nad da e ce ma

da sa Wi ro gax de ba da ma te bi Ti ka pi ta lu ri da na xar je bi, war mo e ba Sewy de ba.

ama so ba Si, au ci le be lia fir mas uk ve Seq mni li hqon des Ca sa nac vle be li pro-

duq ti, rac kvle vis, gan vi Ta re bi sa da pro duq tis war mo e bis ga mar Tvis xar jebs

ga mo iw vevs.

Ta na med ro ve mo wi na ve sa war moo ga re mo Si, da na xar je bis Zal ze di di na wi-

li sawy i si gan vi Ta re bis, di za i ni sa da war mo e bis ga mar Tva ze mo dis. amas Tan,

glo ba lur kon ku ren tul ga re mo Si, pro duq ci is sa si cocx lo cik li mcir de ba,

ro gorc es aris man qa ne bi sa da kom pi u te re bis Ta na med ro ve in dus tri a Si.

vi na i dan, pro duq tis sa si cocx lo cik lis da na xar je bis di di na wi li sawy is

etap ze ga i we va, sa Wi ro gax da ise Ti sa aR ricx vo sis te ma, ro me lic pro duq ti dan

Se mo sul yve la Se mo sa vals yve la da na xarjs Se u da rebs, ro me lic mas ze iq ne ba

ga we u li mTe li sa si cocx lo cik lis gan mav lo ba Si. am miz niT, dge ba sa si cocx-

lo cik lis kal ku la ci a.

sa si cocx lo cik lis da xar jTa kal ku la ci a, Ti To e u li sa xis pro duq tis

mi xed viT, sawy i si eta pi dan bo lo eta pam de ag ro vebs faq tob riv Se mo sav leb sa

da da na xar jebs.

mmar Tve lo biT aR ricx va Si ar se bul tra di ci ul mid go mas, Se iZ le ba igi

Sem deg na i rad Se vu da roT:

*da na xar jTa sa kal ku la cio an ga riS ge bis sis te ma Zi ri Ta dad da fuZ ne bu-

lia pe ri o dul uwy i seb ze, rom le bic pro duq te bis mom ge bi a no bas cal ke ul,

izo li re bul ka len da rul pe ri o deb Si aR ricx a ven, nac vlad pro duq tis sa si-

cocx lo cik lis gan mav lo ba Si, mo ce mul mo men tam de Se mo sav le bi sa da xar je-

bis dag ro ve bi sa;

*pro duq te bis mTe li sa si cocx lo cik lis gan mav lo ba Si ga sa we vi da na xar -


je bi, tra di ci u lad yo vel wli u rad igeg me ba da Sem deg Se is wav le ba ga dax re bi,

pro duq tis mTe li sa si cocx lo cik lis gan mav lo ba Si ga sa we vi da na xar je bis

efeq tu ri ga na wi le bis nac vlad;

*kvle vi sa da gan viT re bis, di za i nis, war mo e bis ga mar Tvis, mar ke tin gis da

kli en tTa mom sa xu re bis xar je bi, trdi ci u lad, yve la pro duq ti saT vis er Ti a-

nad aRi ricx e ba ro gorc pe ri o dis da na xar ji.

sa si cocx lo cik lis kal ku la cia ki am da na xar jebs kval dak val mis devs Ti-

To e ul pro duq tam de mTe li sa si cocx lo cik lis gan mav lo ba Si, ra Ta mog vi-

a ne biT xe li Se ewy os pro duq ti dan Se mo su li mTe li Se mo sav le bi sa da da na-

xar je bis Se da re bas.

pro duq tis sa si cocx lo cik lis gan mav lo ba Si ga we u li da na xar je bis dag-

ro ve bis miz niT ia po ni is gan vi Ta re bul kom pa ni eb Si Se mu Sav da e.w. “da na xar je-

bis wi Te li wig ni”, ro me lic da na xar je bis cxri le bis sa xe o bas war mo ad gens.

mas iye ne ben TviT Ri re bu le bis prog no zi re bi saT vis da da na xar jTa kon tro-

li saT vis pro duq tis mTe li sa si cocx lo cik lis gan mav lo ba Si.

ia po ni a Si ag reT ve Se i mu Sa ves miz nob ri vi TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

me To di ka. miz nob ri vi TviT Ri re bu le ba aris pro duq tis mi ax lo e bi Ti TviT Ri-

re bu le ba, ro me lic mi i Re ba kon ku ren tu li sa baz ro fa si dan sa sur ve li mo ge-

bis mar Jis ga mok le biT.

miz nob ri vi da na xar je bis kal ku la ci is mTa va ri sa kiTxia ara pro duq tis

TviT Ri re bu le bis gan sazR vra, ara med is, Tu ram de ni un da iyos TviT Ri re bu-

le ba.

po le mi ka: vfiq robT, miz nob ri vi TviT Ri re bu le ba igi ve geg mu ri TviT Ri re bu le baa da

mi si ar sic igi ve a. xo lo da na xar je bis bi u je ti re ba maT da geg mvas niS navs da ter mi nis “geg-

me bis” nac vlad ter min “bi u je te bis” Se mo Re ba mar Te bu lad ar mi maC ni a. amas Tan, da na xar je bis

da geg mvis me To di ka Cvens praq ti ka Si di di xa nia ar se bobs.

am ri gad, pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Se iZ le ba iyos prog no zu li (sa va-

ra u do), geg mu ri anu miz nob ri vi da faq ti u ri.

4.2. war mo e bis da na xar jTa cxri le bi

da na xar je bis Tav moy ra au ci le be lia pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re-

bu le bis ga moT vli sa da kon tro li saT vis. amis sa u ke Te so praqtikuli sa Su a-

le baa da na xar jTa cxri le bis ga mo ye ne ba.

da na xar jTa cxri le bi aris (kom pi u te ri ze bu li an xe liT da mu Sa ve bu li)

da na xar jeb Tan da kav Si re bul mo na cem Ta ba za, ro me lic xels uwy obs da na xar


je bis zust, aku ra tul ga an ga ri Se bas pro duq ci is Se mad ge ne li na wi le bis awy-

o bis, sa war moo pro ce se bis da sxva mra va li kom bi na ci e bi saT vis, rc Se iZ le ba

gan xi lul iq nas pro duq ci is di za i nis Seq mni sas. da na xar jTa cxri le bi ga mi o-

ye ne ba ro gorc pro duq ci is war mo e bis dawy e bam de, ase ve war mo e bis dros

da na xar je bis cxri lebs mi e kuT vne ba pro duq ci is TviT Ri re bu le bis uwy-

i se bi, rom le bic jer cal ke u li sa xis pro duq ci is mi xed viT Sed ge ba da Sem deg

maT sa fuZ vel ze na er Ti uwy i si mzad de ba.

pro duq ci is TviT Ri re bu le bis uwy is Si gad mo i ce ma mo ce mul Tve Si ga we-

u li xar je bi ma Ti sa xe e bis mi xed viT da da um Tav re be li pro duq ci is naS Te bi.

ga an ga ri Se be bi saT vis ga mo i ye ne ba Sem de gi for mu le bi:

ma sa le bis sawy i si ma sa le bis ma sa lis sa bo loo

da xar ju li ma sa le bi = naS Ti + Ses yid ve bi _ naS Ti

mza pro duq ci is da um Tav re be li mim di na re da um Tav re be li

TviT Rir bu le ba = pro duq ci is + da na xar je bi _ pro duq ci is

sawy i si naS Ti sa bo loo naS Ti

re li ze bu li mza pro duq ci is mza pro duq ci is mza pro duq ci is

pro duq ci is = sawy i si naS Ti + TviT Ri re bu le ba _ sa bo loo naS Ti

TviT Ri re bu le ba

mza pro duq ci is uwy i si Tvis bo los

S i n a a r s i

Tan xa lker Zo sa er To

.

da um Tav re be li pro duq ci is sawy i si naS Ti 1.

da xar ju li ma sa le bi:2.

ma sa le bis sawy i si naS Ti

Ses yi du li ma sa le bi

ma sa le bis sa bo loo naS Ti

------------------------------------------------

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji3.

sa war moo zed na de bi xar je bi:4.

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji

cve Tis xar ji

da nar Ce ni ara pir da pi ri sa war moo xar ji

----------------------------------------------------------

- ja mi

sa war moo xar je bi sul5.

da um Tav re be li pro duq ci is sa bo loo naS Ti 6.

mza pro duq ci is TviT Ri e bu le ba(2+3+4)_6 7.

2 000

34 000

(5 000)

-------------

31 000

43 000

7 000

9 000

3 000

1 000

-------------

20 000

1000

94 000

(3000)

92 000


TviT Ri re bu le bis uwy i se bi dge ba wli u rad da yo vel Tvi u rad. da na xar je bis

uf ro efeq tu ri mar Tvi sa da kon tro lis miz niT, igi Se iZ le ba mom zad des uf-

ro mok le pe ri o de bis mi xed vi Tac.

produqciis TviTRirebulebis uwyisebis safuZvelze dgeba cal ke u li sa-

xis pro duq ci is mo ge baza ra lis uwy i se bi. am ukanasknelTa sa fuZ vel ze ki

mom zad de ba mo ge baza ra lis na er Ti uwy i si, ro mel Sic mo ce mu li iq ne ba ag reT-

ve ara sa o pe ra cio xar je bis, ara sa o pe ra cio Se mo sav le bis, mo ge bis ga da sa xa-

dis xar jis maC ve neb le bi da ga mo iT vle ba wmin da mo ge bis sa er To si di de

yo ve li Tvi saT vis.

mo ge baza ra lis na er Ti uwy i si mim di na re Tve Si

S i n a a r s i

T a n x a ker Zo sa er To

1. amo na ge bi re li za ci i dan

2. re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:

mza pro duq ci is sawy i si naS Ti

ga moS ve ba mim di na re Tve Si

mza pro duq ci is sa bo loo naS Ti

-------------------------------------------------------------------

mo ge ba re li za ci i dan

24 000

92 000

(17 000)

----------------

110 000

(99 000)

11 000

3. mar ke tin gis xar je bi4. sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi

(3 000)(5 000)

sa o pe ra cio mo ge ba 3 000

da na xar je bis da geg mvis dros xar jTaR ricx va dge ba cal ke u li sa xis pro-

duq ci i saT vis, ra Ta ga ni sazR vros pro duq ci is er Te u lis sa o ri en ta cio fa si

da miz nob ri vi anu geg mu ri mo ge ba. fas war moq mnis miz ne bi saT vis, ro gorc ad re

aRi niS na, pro duq tis sru li TviT Ri re bu le ba ga mo i ye ne ba. ami tom, igeg me ba fas-

na ma tis sap ro cen to ga nak ve Ti. am ga nak ve Tis dad ge ni saT vis ga iT va lis wi ne ba

Sem de gi faq to re bi: sa war moo da na xar je bis do ne, mar ke tin gis da mmar Tve lo bi-

Ti xar je bis do ne, ara sa operacio xar je bis mo cu lo ba da moTx ov na ba zar ze.

pro duq tis sru li TviT Ri re bu le bi sa da fas na ma tis ja mi war mo ad gens

sa va ra u do ga sa yid fass. am de nad, fas na ma ti igi ve mo ce mu li pro duq ti dan mi-

sa Re bi geg mu ri mo ge ba a.

au ci le be lia er Tma ne Ti sa gan gan vas xva oT fas na ma ti da mo ge bis mar Ja

anu mo ge bis nor ma. am maC ve neb lebs pro duq ci is ren ta be lo bis maC ve neb leb sac

uwo de ben da pro cen teb Si ga mo i sa xe ba.

mo ge ba re li za ci i dan * 100%

fas na ma ti =

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba


mo ge ba rea li za ci i dan * 100%

mar Ja =

amo na ge bi re a li za ci i dan

fas na ma ti yo vel Tvis me tia mar Ja ze.

er Ti ca li pro duq tis TviT Ri re bu le bis

geg mu ri kal ku la cia

dna xar jTa mux le bi Tan xa

l

1. pir da pi ri ma sa lis xar ji 10,5

2. pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 11,5

3. sa war moo zed na de bi xar je bi:

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji 3,0

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 2,0

da nar Ce ni ara pir da pi ri xar ji 1,5

--------------------------------------------------------------------

sa war moo TviT Ri re bu le ba 28,5

4. mar ke tin gis xar je bi 2,4

5. sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bi 4,0

--------------------------------------------------------------------------

sru li TviT Ri re bu le ba 34,9

6. fas na ma ti 25% 8,73

7. ga sa yi di sa o ri en ta cio fa si 43,62

mo ta ni li pi ro bi Ti ma ga li Tis Ta nax mad, fas na ma ti = (8,73 *100%) / 34,9 = 25 %;

mar Ja = (8,73 * 100% ) / 43,62 = 20%

da na xar je bis aR ricx vis mo na ce me bis sa fuZ vle ze sa war mo eb Si am za de-

ben er Te u li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis faqtiur kal ku la ci ebs, ro mel Ta

geg mur kal ku la ci eb Tan Se da re bis Sem deg ga mov lin de ba ga dax re bi da na xar-

jeb Si. ma Ti ana li zis sa fuZ vel ze ga ir kve va ga dax re bis ga mom wve vi da de bi Ti

da uar yo fi Ti mi ze ze bi da Se mu Sav de ba sa Ta na do re ko men da ci e bi Sem dgo mi

pe ri o di saT vis.


4.3. dam Tav re bu li da da um Tav re be li pro duq ti

sa war mo Ta mu Sa o bis praq ti ka Si xSi ria Sem Txve va, ro ca dawy e bu li pro duq-

ci is yve la er Te u li pe ri o dis bo lo saT vis sru lad dam Tav re bu li ar aris.

pro duqts, ro mel mac ga i a ra dam za de bis yve la sta di a, mi Re bu lia teq ni ku ri

kon tro los mi er da Ca bar da mza pro duq ci is sawy obs an mi e wo de ba mom xma re-

bels, mza pro duq cia ewo de ba.

pro duq ti, ro me lic pe ri o dis bo lo saT vis dam za de bis ama Tu im sta di a ze

im yo fe ba, da um Tav re bel pro duq ci ad an da um Tav re bel war mo e bad iwo de ba.

ro ca Tvis da sawy is sa da bo los ad gi li ara aqvs da um Tav re bel war mo e bas,

ma Sin er Ti ca li pro duq tis TviT Ri re bu le ba ad vi lad ga mo iT vle ba mim di na-

re Tvis war mo e bis da na xar je bis ga yo fiT pro duq ci is ra o de no ba ze.

ma ga li Ti: da vuS vaT mim di na re Tve Si war mo e bis da na xar jeb ma 20 000 la ri Se da gi na.

ima ve Tve Si da iwyo da dam Tav rda 4000 ca li pro duq ti.

ma Sa sa da me, pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba to lia _ 20 000 / 4000 = 5 l.

mag ram, Tu Tvis bo los da um Tav re be li pro duq cia dar Ce ba, ma Sin erTi

cali produqtis TviTRirebulebis gamoTvlamde, mo ce mul Tve Si ga we u li

war mo e bis da na xar je bi jer un da ga na wil des dam Tav re bul da da um Tav re bel

pro duq ci as So ris. am miz niT, Ca tar de ba da um Tav re be li pro duq ci is in ven-

ta ri za cia da dad gin de ba, ar se bu li da um Tav re be li pro duq ti ram de ni pro-

cen ti Taa dam Tav re bu li. am maC ve neb lis meS ve o biT, da um Tav re be li pro duq cia

ga day va ni li iq ne ba pi ro biT mza pro duq ci is er Te u leb Si, ro mel Tac mza pro-

duq ci is ek vi va len tu ri er Te u le bi ewo de baT.

ma ga li Tad, Tu Tvis da sawy is Si da iwyo 4000 ca li pro duq tis dam za de ba, sa i da nac 3400

ca li das rul da, xo lo 600 ca li dar Ca da um Tav re be li, ma Sin mi si in ven ta ri za cia un da Ca-

tar des. in ven ta ri za ci is Se de gad da vuS vaT aR moC nda, rom Tvis bo los dar Ce ni li 600 ca li

da um Tav re be li pro duq cia dam Tav re bu lia 50%-iT, ma Sin igi iq ne ba 300 dam Tav re bu li mza pro-

duq tis eq vi va len ti. anu, 600 ca li na xev rad dam Tav re bu li pro duq ti, igi vea rac TiT qos 300

ca li mza pro duq ti.

xo lo, war mo e bis Tvi u ri da na xar je bi 20 000 la ri ax la un da ga na wil des dam Tav re bul

da da um Tav re bel pro duqts So ris Sem deg na i rad:

fi zi ku ri dam Tav re bis ek vi va len tu ri

er Te u le bi xa ris xi er Te u le bi

mza pro duq cia 3400 100% 3400

da um Tav re ba li pro duq cia 600 50% 300

----------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi _ _ 3700


Sem deg ga mo iT vel ba er Ti ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba.

1 ekv. erT. TviTR. = 20 000 l / 3700 = 5,405 l. amis safuZvelze:

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 3400 ca li * 5,405 l = 18377 l

da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 300 * 5,405l = 1623 l

---------------

20 000 l

ro ca da um Tav re be li pro duq ci is naS Ti ar se bobs ro gorc Tvis da sawy-

is Si, ase ve Tvis bo los, xo lo, sxva das xva sa xis re sur se bi war mo e ba Si sxva-

das va dros Se dis, ma Sin ga moT vle bis me To di ka rTul de ba, ro mel sac mo ma val

Ta veb Si Se vis wav liT.

4.4. da na xar je bis aR ricx vis me To de bi

da na xar je bis aR ricx vis me To de bi war mo ad gens pro duq ci is (mom sa xu re o-

bis) er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vlis xer xebis erTobliobas war mo e-

bis sxva das xa va ti pis dros.

da na xar je bis aR ricx vis me To de bi igi vea rac pro duq ci is TviT Ri re bu le-

bis kal ku la ci is me To de bi. am me To deb ze gav le nas ax dens war mo e bis or ga ni-

za ci u li da teq no lo gi u ri Ta vi se bu re be bi.

ga nas xva ve ben TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is me To debs, prin ci peb sa da

teq ni kas.

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is me To di aris pro duq ci is (an mom sa xu re-

o bis) er Te u lis TviT Ri re bu le ba ze cal ke u li sa xis da na xar je bis Tav moy ris

we se bis er Tob li o ba, ro me lic war mo e bis Ta vi se bu re be bi Taa gan sazR vru li.

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is me To de bi a:

I. danaxarjebis kal ku la cia gansakuTrebuli daniSnulebiT:

* kal ku la cia Sek ve Te bis mi xed viT

kal ku la cia kon traq te bis mi xed viT• kal ku la cia pro duq ci is par ti e bis mi xed vi.•

II. danaxarjTa operaciuli kalkulacia:

1. kal ku la cia pro ce se bis mi xed viT

2. kal ku la cia mom sa xu re o bis fun qci e bis mi xed viT.

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is prin ci pe bi gan sazR vravs mi si mom xma reb-

lis in te re sebs da miz nebs.

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is prin ci pe bi a:

kal ku la cia zRvru li da na xar je biT1.

kal ku la cia da na xar jTa sru li ga na wi le biT2.


kal ku la cia al ter na ti u li da na xar je biT3.

kal ku la cia saq mi a no bis sa xe e bis mi xed viT4.

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is teq ni ka ki TviT Ri re bu le bis gan sazR-

vris si zus tis xa ris xis kon tro lis for mas war mo ad gens.

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is teq ni kas miekuTvneba:

kal ku la cia nor ma ti u li da na xar je biT1.

kon tro lis bi u je tu ri me To di (i gi mo i cavs da geg mvas,2.

aR ricx vas da kon trols ( anu geg mu ri da faq ti u ri

Se de ge bis Se da re ba da sa Ta na do Ro nis Zi e be bis ga ta re ba)

4.5 da na xar je bis aR ricx vis zo ga di sqe ma

da na xar je bis aR ricx vis mTa va ri mi za nia dam za de bu li pro duq ci is (an

ga we u li mom sa xu re o bis) er Te u lis TviT Ri re bu le bis kal ku la cia (ga moT vla)

da na xar jTa sa xe e bis mi xed viT. ami tom, da na xar je bis aR ricx va da na xar je bis

kla si fi ka ci as efuZ ne ba.

da na xar je bis aR ricx vis zo ga di sqe ma Tval sa Ci nod asa xavs, Tu ra gzebs

ga iv li an da na xar je bi, ra Ta aR ric vam SeZ los pro duq ci is faq ti u ri TviT Ri-

re bu le bis ga moT vla da mo ge bis ga an ga ri Se ba.

ro gorc cno bi li a, fi nan su ri aR ricx vis na wil Si, fi nan su ri Se de ge bis ga-

moT vlis miz niT, yve la sa xis Se mo sa va li da xar ji Tavs iy ris mo ge baza ra lis

an ga riS ze, sa dac isi ni er Tma neTs upi ris pir de bi an da cno bi li xde ba mo ce mu-

li pe ri o dis fi nan su ri Se de gi: mo ge ba an za ra li.

mag ram, ro gorc uk ve vi ciT, mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis mi za nia mo am za dos

de ta lu ri in for ma cia cal ke u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le bi sa da

mi si mom ge bi a no bis Se sa xeb. ami tom Si da aR ricx va Si, da na xar je bis aR ricx vis

ope ra ci e bi Sem deg na i ra daa or ga ni ze bu li:

* Ti To e u li sa xis pro duq ti saT vis cal k-cal ke ix sne ba war mo e bis anu

da um Tav re be li pro duq ci is an ga ri Si da er Ti sa kon tro lo (na er Ti) an ga ri Si

( 1630), war mo e bis bu Ral ters Se uZ lia ko di re ba Ta vad ga a ke Tos. war mo e bis an-

ga ri Sis de bet Si Tvis gan mav lo ba Si aRi ricx e ba pir da pi ri xar je bi:

de be ti _ “a” pro duq tis war mo e ba (1630/a)

de be ti _ “b” pro duq tis war mo e ba (1630/b) da a.S.

kre di ti _ ma sa le bi an ga sa ce mi xel fa si

* ara pir da pi ri xar je bi Tvis gan mav lo ma Si aRi ricx e ba sa war moo zed na de-


bi xar je bis an ga riS ze, ro me lic ix sne ba yve la sa war moo gan yo fi le be bi saT vis

cal -cal ke da er Ti sa kon tro lo an ga ri Si (dauSvaT 710/00):

de be ti _ #1 sa am qros sa war moo zed na de bi xar je bi (710/01)

de be ti _ #2 sa am qros sa war moo zed na de bi xar je bi (710/02)

de be ti _ sawy o bis xar je bi (710/03sawy o bi) da a.S.

kre di ti _ ma sa le bi, ga sa ce mi xel fa si, dag ro vi li

cve Ta da sxva.

* Tvis gan mav lo ba Si, sa xar jTa Rir cxvo ga nak ve TiT, cal ke u li sa xis pro duq-

tze mi kuT vne bu li zad na de bi xar je bis asax va:

de be ti _ “a” pro duq tis da um Tav re be li war mo e ba

de be ti _ “b” pro duq tis da um Tav re be li war mo e ba

kre di ti _ sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo

an ga ri Si

* war mo e bi dan mza pro duq ci is mi Re ba, ro me lic Tvis gan mav lo ba Si ram-

den jer me Se iZ le ba mox des:

de be ti _ mza pro duq cia (1640)

kre di ti _ “a” pro duq tis da um Tav re be li war mo e ba (1630/a)

kre di ti _ “b” pro duq tis da um Tav re be li war mo e ba (1630/b)

* re li ze bu li mza pro duq ci is TviT Ri re bu le bis Ca mo we ra:

de be ti _ re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba (7100)

kre di ti _ mza pro duq cia (1640)

* Tvis bo los, faq ti u ri sa war moo zed na de bi xar je bis ga da ta na sa kon tro-

lo an ga riS ze:

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo

an ga ri Si (710/00)

kre di ti _ #1 sa am qros sa war moo zed na de bi xar je bi (710/01)

kre di ti _ #2 sa am qros sa war moo zed na de bi xar je bi (710/02)

kre di ti _ sawy o bis xar je bi da a.S. (710/03)

amiT es an ga ri Se bi ixu re ba.

* Tvis bo los, dag ro vi li faq ti u ri sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi-

le ba pro duq ci is sa xe ebs So ris, razec buRaltruli muxli aRar Sedegeba.

magram, es monacemebi gamoiyeneba gadaxrebis gamoTvlebisa da analizisaTvis.


* Tvis bo los, re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis an ga ri Sis da-

xur va:

de be ti _ mo ge baza ra li

kre di ti _ re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba

* Tvis bo los, sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o bis Ca mo we-

ra: a). mi kuT vne bis me to bis Ca mo we ra:

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo

an ga ri Si

kre di ti _ mo ge baza ra li

b). mi kuT vne bis da nak li sis Ca mo we ra:

de be ti _ mo ge baza ra li

kre di ti _ sa war moo zed na de bi xar je bis

sa kon tro lo an ga ri Si

Tu kom pa nia mxo lod er Ti da sa xe le bis pro duqts uS vebs, ma Sin ga mar Tle-

bu lia ga mo ye ne bul iq nas ma ra ge bis peridouli aR ricx vis me To di. am me To diT,

war mo e bis pir da pi ri xar je bi, da um Tav re be li pro duq ci is an ga ri Sis nac vlad,

uSu a lod mza pro duq ci is an ga riS ze aRi ricx e ba da pro duq ci is sa xe ebs So-

ris, zed na de bi xar je bis ga na wi le ba sa Wi ro aRa ra a.


1. ra aris pro duq ci is sa war moo TviT Ri re bu le ba.

2. ra aris pro duq ci is sa si cocx lo cik li.

3. da na xar jTa cxri leb Si Se ma va li xar ji ai sa xe ba Tu ga ma va li.

4. ras ewo de ba da um Tav re be li pro duq cia

5. ras asa xavs da na xar je bis aR ricx vis zo ga di sqe ma.

6. ra aris fas na ma ti da ra tom igeg me ba igi.


sqe ma

#1 sa am wros sa war moo #2 sa am qros sa war moo “a” pro duq tis war mo e ba

zed na de bi xar je bi zed na de bi xar je bi 1630

d k d k d k

1. ara pir da pi ri 1. ara pir da pi ri 1. pir da pi ri

ma sa lis xar ji ja mi ma sa lis xar ji ja mi ma sa lis xar ji ja mi

2. ara pir da pi ri 2. ara pir da pi ri 2. pir da pi ri

Sro mi Ti xar ji Sro mi Ti xar ji Sro mi Ti xar ji

3. cve Tis xar ji 3. cve Tis xar ji 3. sa war moo

4. da nar Ce ni 4. da nar Ce ni zed na de bi

----------------- ------------------ xar je bi

sa war moo zed na de bi xar je bis ”b” pro duq tis war mo e ba

sa kon tro lo an ga ri Si 1630

1 .pir da pi ri

mi kuT vne ba ma sa lis xar ji ja mi

2. pir da pi ri

Sro mi Ti xar ji

3. sa war moo

mi kuT vne bis sxva o ba zed na de bi

xar je bi

mza pro duq cia

1640

Mmo ge ba _ za ra li

5330

Dd k

re li ze bu li pro duq ci is

TviT Ri re bu le ba

7100 sa o pe ra cio Se mo sav le bi

6110

ko mer ci u li xar je bi

7300

ara sa o pe ra cio

Se mo sav le bi _ 8100

sa er To ad mi nis tra ci u li

xar je bi _ 7400

gan sa kuT re bu li

Se mo sav le bi - 9110

ara sa o pe ra cio xar je bi

8200

gan sa kuT re bu li xar je bi

9120

sqe ma 1: Dda na xar je bis aR ricx vis sqe ma


amo ca ne bi

amo ca na 1. qve moT mo ta ni li in for ma ci is sa fuZ vel ze mo am za deT sam rew ve lo kom pa ni is mi er

war mo e bu li mza pro duq ci is uwy i si da mo ge baza ra lis uwy i sis frag men ti Tvis bo lo saT vis,

Tu mo ce mu lia rom:

amo na ge bi _ 300 000 lari

Ses yi du li ned le u li _ 96 500 l

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji _ 34 000 l

pir da pi ri Sro mi Ti xar je bi _ 47 000 l

sa war moo Se no bis da na xar je bi _ 45 000 l

sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bi _ 46 000 l

mar ke tin gis xar je bi _ 29 000 l

mo ge bi dan ga da sa xa dis xar ji _ 10 000 l

sxva sa war moo zed na de bi xar je bi _ 18 000 l

ma ra ge bi

sawy i si (l) sa bo loo (l)

ma sa le bi - - - - - - - - 47 500 26 500

da um Tva re be li pro duq cia - - 20 000 19 000

mza pro duq cia - - - - - - 45 000 48 000

amox sna: mza pro duq ci is TviT Ri re bu le bis uwy i si

S i n a a r s i

Tan xa

l

da um Tav re be li pro duq ci is sawy i si naS Ti - - - - -

mox ma re bu li ma sa le bi:

ma sa lis sawy i si naS Ti - - - - - 47 500

ma sa lis Ses yid ve bi - - - - - - - 56 500

ma sa lis sa bo loo naS Ti - - - - - (26 500)

--------------------------------------------------

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji - - - - - - - - - - -


ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji - - - - - 34 000

sa war moo Se no bis xar ji - - - - - - 45 000

sxva sa war moo zed na de bi xar ji - - - - 18 000

-----------------------------------------------------

da um Tav re be li pro duq ci is sa bo loo naS Ti - - -

war mo e bu li mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba - - -

20 000

117 500

47 000

97 000

(19 000)

262 500


mo ge baza ra lis uwy i sis frag men ti

S i n a a r s i

Tan xa l

ker Zo sa er To

amo na ge bi re a li za ci i dan

mza pro duq ci is sawy i si naS Ti

war mo e bu li mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:

da um Tav re be li war mo e bis naS Te bis sxva o ba _ 1 000

pir da pi ri ma sa lis xar ji - - - 117 500

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji - - - 47 000

sa war moo zed na de bi xar je bi - - - 97 000

------------------------------------------------------

mza pro duq ci is sa bo loo naS Ti - - - - - - - - -

re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba - - - - -

mo ge ba re li za ci i dan - - - - - - - - - -

300 000

45 000

262 500

(48 000)

259 500

40 500

amo ca na 2. mo ta ni li in for ma ci is sa fuZ vel ze ga moT va leT da um Tav re be li pro duq ci is sawy-

i si naS Ti:

da um Tva re be li pro duq ci is sa bo loo naS Ti _ 44 000 l

da xar ju li ma sa le bi _ 130 000 l

pir da pi ri Sro mi Ti xar je bi _ 150 000 l

sa war moo zed na de bi xar je bi _ 70 000 l

war mo e bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba _ 400 000 l

amox sna:

sawy i si naS Ti aR vniS noT _ X-iT.

X + 130 000 + 150 000 + 70 000 _ 44 000 = 400 000

X + 306 000 = 400 000

X = 94 000 l

amo ca na 3. kom pa nia “mSe ne be li” am za debs da yi dis da saS lel -a sawy ob ko te jebs. wlis gan-

mav lo ba Si kom pa ni am da iwyo da da am Tav ra 50 sax li. Ti To e u lis TviT Ri re bu le bam 23 000 l

Se ad gi na. dam za de bu li sax le bi dan 42 ga i yi da, Ti To 34 000 la rad. gar da ami sa, dam za de bis

pro ces Si im yo fe ba ki dev 7 ko te ji, ro mel Ta ja mu ri TviT Ri re bu le baa 35 000 l.

ga moT va leT:

war mo e bu li mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba1.

mTli a ni sa war moo da na xar je bi2.

re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba3.

re a li za ci i dan mi Re bu li mo ge ba 4.

amox sna:

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 50 * 23 000 l = 1 150 000 l1.

mTli a ni sa war moo da na xar je bi = 1 150 000 + 35 000 = 1 185 000 l2.

re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 42 * 23 000 = 966 000 l3.

re a li za ci i dan mi Re bu li mo ge ba = 42 * 34 000 _ 966 000 = 462 000 l4.

amo ca na 4. kom pa nia uS vebs er Ti sa xis pro duqts. mi si sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne-

bis nor ma dad ge ni lia pir da pi ri Sro mis 119%.

moTx ov na: ga moT va leT da um Tav re be li da mza pro duq ci is sa bo loo naS Te bis TviT Ri re-

bu le ba Sem de gi in for ma ci is ga mo ye ne biT:

ma ra gis ma sa le bi pir da pi ri Sro ma

ra o de no ba er Te ul ze er Te ul ze

erT. l l

mza pro duq cia 9 000 15 10

da um Tav re be li pro duq cia 1 000 8 6


amox sna:

zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis geg mu ri ga nak ve Ti:

mza pro duq ci is er Te ul ze = 10 * 1,19 = 11,9 l

da um Tav re be li pro duq ci is er Te ul ze = 6 * 1,19 = 7,14 l

ma ra ge bis TviT Ri re bu le ba ( l )

ma sa lis Sro mi Ti sa war moo sul

xar ji xar ji zed na de bi xar ji

mza pro duq ci is naS Ti _ 135 000 90 000 107 100 332 100

da um Tav re be li pro duq ci is

naS Ti _ 9 000 6 000 7 140 21 140

amo ca na 5. mu si ka lu ri in stru men te bis qar xnis mTa va ri bu Ral te ri _ ka ka ba Ze, wlis bo lo-

saT vis av dmyo fo bis ga mo sa a vad myo fo Si mox vda. igi dro e biT Sec va la axal be da bu Ral ter ma,

ro mel mac wlis bo lo saT vis, Sec do miT, Sem de gi sa xis mo ge baza ra lis uwy i si mo am za da:

mu si ka lu ri in stru men te bis qar xnis

mo ge baza ra lis uwy i si

2007 wlis 31 de kem bris mdgo ma re o biT

(la ri)

S i n a a r s i d k

amo na ge bi re li za ci i dan 320 000

re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:

Ses yi du li ned le u li 60 000

ned le u lis tran spor ti re bis xar ji 5 000

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 45 000

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 16 000

sa war moo xa zis amor ti za cia 20 000

ija ra 12 000

dazR ve va 7 000

ko mu na lu ri da na xar je bi 11 000

sxva sa war moo zed na de bi xar je bi 40 000

sxva sa o pe ra cio xar je bi 32 600

ga mocx a de bu li di vi den de bi 22 000

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba 270 600

sa er To mo ge ba 49 400

sa a vad myo fo dan ga mo su li mTa va ri bu Ral te ri ka ka ba Ze cdi lobs Se a swo ros mo ge baza ra-

li uwy i si. man icis, rom ija ris, dazR ve vis da ko mu na lu ri xar je bis 40% sa war moo zed na deb

xar jeb ze mo dis. amas Tan, Ca ta re bu li in ven ta ri za ci is sa fuZ vel ze ka ka ba Zem da ad gi na, rom wlis

bo los ar se bu li naS Te bi a: ned le u li _ 18 000 l, da um Tav re be li pro duq cia _ 10 000 l da mza

pro duq cia _ 50 000 l.

moTx ov na: 1. mo am za deT war mo e bu li mza pro duq ci is TviT Ri re bu le bis uwy i si

2. Se as wo reT axal be da bu Ral tris mi er mom za de bu li mo ge baza ra lis uwy i si


amox sna

mza pro duq ci is TviT Ri e bu le bis uwy i si

T a n x a

S i n a a r s i

ker Zo sa er To

da um Tav re be li pro duq ci is sawy i si naS Ti _

mox ma re bu li ned le u li:

ned le u lis sawy i si naS Ti _

Ses yi du li ned le u li 65 000

ned le u lis sa bo loo naS Ti ( 18 000 ) 47 000

------------------------------------------------------------------------------------

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 45 000


ara pir da pi ri Sro ma 16 000

sa war moo xa zis amor ti za cia 20 000

ija ra 4 800

dazR ve va 2 800

ko mu na lu ri da na xar je bi 4 400

sxva sa war moo zed na de bi xar je bi 40 000 88 000

-----------------------------------------------------------------------------------------

sul sa war moo xar je bi 180 000

da um Tav re be li pro duq ci is sa bo loo naS Ti (10 000)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba 170 000

mo ge baza ra lis uwy i si

S i n a a r s i Tan xa (l)

amo na ge bi re a li za ci i dan 320 000


mza pro duq ci is sawy i si naS Ti _ -

ga moS ve bu li pro duq cia _ 170 000

mza pro duq ci is sa bo loo naS Ti _ (50 000) (120 000)

-------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba re a li za ci i dan 200 000

sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi (18 000)

sxva sa o pe ra cio xar je bi (32 600)

---------------------------------------------------------------------------------

sa o pe ra cio mo ge ba 149 400

ga mocx a de bu li di vi den de bi (22 000)

---------------------------------------------------------------------------------

wmin da mo ge ba 127 400


Ta vi 5. pir da pi ri ma te ri a lu ri da na xar je bis

aR ricx va

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si Se ma va li xar je bi dan, ro gorc uk ve

vi ciT, pir ve li mux li aris pir da pi ri ma sa lis xar ji. ami tom, TviT Ri re bu le-

bis kal ku la ci is Ses wav la ma te ri a lu ri da na xar je bis aR ricx vis gan xil viT

da viwy ebT.

am Tav Si gan xi lu li iq ne ba ma sa le bis moZ ra o bis aR ricx vas Tan da kav Si-

re bu li Sem de gi sa kiTx e bi:

* ma sa le bis Sek ve Tis, mi Re bis, Se nax vis, xar jvis pro ce du re bi da do ku men-

ta ci a;

* da xar ju li da ma rag Si dar Ce ni li ma sa le bis Se fa se bis me To de bi

* ma sa le bis ma ra ge bis mar Tvi sa da kon tro lis for mu le bi

* ma sa le bis da na kar ge bi sa da nar Ce ne bis Se fa se ba da aR ricx va

* ma sa le bis moZ ra o bis aR ricx vis me To de bi.

5.1. ma sa le bis klasifikacia da Sefaseba

war mo e bis pro ce sis Se u fer xe be li gan xor ci e le bi saT vis me war mes sxva-

das xva sa xis ma sa le bi sWir de ba, rom le bic sa war moo ma ra gebs war mo ad ge nen.

maT mi e kuT vne ba: ned le u li da Zi ri Ta di ma sa le bi, dam xma re ma sa le bi, teq ni ku-

ri ma sa le bi, sa Ta da ri go na wi le bi, saT bo bi, sa ku Ta ri war mo e bis na xe var fab ri-

ka te bi, da um Tav re be li war mo e ba, ta ra da ta ris ma sa le bi.

ma sa le bi ma Ti ga mo ye ne bis eko no mi ku ri Si na ar sis mi xed viT Se iZ le ba

iyos Zi ri Ta di an dam xma re.

Zi ri Ta di ma sa le bi ise Ti sa xis ma sa le bi a, rom le bic ga da mu Sav de bi an mza

pro duq tad. Zi ri Ta di ma sa le bi war mo ad ge nen mza pro duq ci is sub stan ci as,

mis niv Ti er sa fuZ vels. ami tom, Zi ri Ta di ma sa le bis xar ji, cal ke u li sa xis

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bis we sis mi xed viT, pir da pi ri xar ji a,

rad gan ma Ti bu ne bi dan ga mom di na re, ma Ti xar jvis mo men ti dan ve cno bi li a, ro-

me li sa xis pro duq ci is dam za de ba zea da xar ju li isi ni.

dam xma re ma sa le bi is ma sa le bi a, rom le bic war mo e bis mom sa xu re o ba ze da

sa war moo mowy o bi lo be bis Se ke Te ba ze ga mo i ye ne ba. ese ni a, sa po xi ze Te bi da

sa Su la be bi, Wan Wi ke bi, xrax ne bi da sxva ma sa le bi, rom le bic uSu a lod pro duq-

ci is dam za de ba ze ar ga mo i ye ne ba, ara med da nad ga re bis na wi le bi a. ase Ti a, sa eq-

splo a ta ci o- teq ni ku ri ma sa la, saw va vi eleq tro ge ne ra to ri saT vis, Se sa fu Ti

ma sa le bi, Sab lo ne bi, in stru men te bi, sa kan ce la rio niv Te bi, dam ca vi tan sac me li,

saw va vi da a.S.

dam xma re ma sa le bi zed na deb xar jebs mi e kuT vne ba. ami tom, cal ke u li sa xis

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bis we sis mi xed viT, isi ni ara pir da pi


ri xar je bi a. am Tav Si gan xi lu lia mxo lod Zi ri Ta di ma sa le bis aR ricx vi sa

da kon tro lis pro ce du re bi.

ma sa lis da na xar je bi xSi rad sa war moo da na xar je bis mniS vne lo van na wils

Se ad ge nen. amas Tan, ma sa le bis xa ris xi mza pro duq ci is xa ris xis er T-er Ti gan-

msazR vre li faq to ri a. aqe dan ga mom di na re, SeZ le bis dag va rad, ma Ra li xa ris xis

ma sa la un da iq nes ga mo ye ne bu li.

ma sa le bis aR ricx vis mo wes ri ge bi sa da ope ra ti u li kon tro lis ga ad vi le-

bis miz niT, ma sa le bis kla si fi ka ci i sa da ko di re bis xer xe bi ga mo i ye ne ba.

ma sa le bis kla si fi ka cia aris ma Ti er Te u le bis lo gi kur jgu fe bad da xa-

ris xe ba ma Ti xa si a Tis an da niS nu le bis gaT va lis wi ne biT.

ko di aris sim bo lo Ta sis te ma, ro me lic mi kuT vne bu lia ma sa le bis kla si-

fi ci re bul er Te ul Ta jgu febs, ma Ti mok le da zus ti da xa si a Te bi saT vis.

ko di re bas aqvs Sem de gi upi ra te so be bi:

* mox ma re ba nak le bad Sro ma te va di a, rad gan aRar ar se bobs er Te ul Ta zus-

ti aR we ri lo bis Ca moT vlis au ci leb lo ba;

* ga mo ricx u lia ra i me ga ur kvev lo ba, rad gan sa war mo Si yve la saT vis cno-

bi li a, ro me li ma sa laa na gu lis xme vi mo ce mu li ricx vi Ti ko dis qveS;

* ga ad vi le bu lia er Te u le bis mo Zeb na da ma Ti da xa ris xe ba;

* ko di re ba mniS vne lo va nia ma sa leb ze mo na ce me bis me qa ni kur an eleq tro-

nul sis te ma Si da mu Sa ve bis dros.

ma ga li Tad, da vuS vaT fir ma am za debs qa li sa da ma ma ka cis fex sac me lebs. maT

Se iZ le ba ga mo i ye non Svid niS na ko di, ro mel Sic pi ve li cif ri aR niS navs pro-

duq ci is sa xe o bas _ qa li saa Tu ma ma ka cis, me o re cif ri Se iZ le ba mi a niS neb des

asaks _ bav Svi saa Tu di dis, me sa me _ ga mo sas vle lia Tu sa Si na o, me oTxe _ tya vis

Tu ti lo si a, me xu Te _ zo mas, me eq vse _ fers, meS vi de _ lan Cis sa xe o ba _ re zi na,

ka u Cu ki, Tu xe lov nu ri.

ko di re bas sa war mo e bi Ta vad ax de nen, ro mel sac mud mi vad ica ven. ko di re bi-

saT vis au ci le be lia Ti To e u li ma sa lis yu radR e biT ga a na li ze ba.

Ses yi du li ma sa le bis TviT Ri re bu le ba Si Se dis mom wo deb lis fa si, gad mo zid-

vis tran spor ti re bis xar je bi, sa ba Jo ga da sa xa di da Se fuT vis xar je bi. Se Ze ni-

li ma sa le bis TviT Ri re bu le ba Si ar Se dis dRg da fas daT mo ba.

mom wo deb leb Tan da de bu li xel Sek ru le biT mxa re e bi Tan xmde bi an sat ran-

spor to xar je bis anazR a u re bis wes ze. tran spor ti re bis xar jebs MmTli a nad

anazR a u rebs myid ve li. oRond, ro ca amas xel Sek ru le ba iT va lis wi nebs, tran-

spor ti re bis xar jebs myid ve lis nac vald, wi nas war mom wo de be li ix dis, ra sac

igi ga mog zav nil an ga riS -faq tu ra Si aR niS navs.

sa er Ta So ri so praq ti ka Si gav rce le bu lia sat ran spor to xar je bis anazR a-

u re bis Sem de gi sa xis Se Tan xme be bi: “fran ko sawy o bi mom wo deb li sa” _ niS navs,

rom tvirTs mom wo deb lis sawy o bi dan myid ve li wa mo i Rebs. “fran ko sad gu


ri mom wo deb li sa” _ niS navs, rom mom wo de be li tvirTs mo i tans mis uax lo-

es sad gu ram de da Sem deg myid ve li wa mo i Rebs; aseT Sem Txve va Si mom wo de be li

Dfa ravs tran spor ti re bis xar jebs Ta vis sad gu ram de, ro mel sac myid ve li sad-

mi ga ga zav nil an ga riS -faq tu ra Si cal ke aC ve nebs da ra Tqma un da, myid ve li

aa nazR a u rebs. “fran ko sad gu ri da niS nu le bi sa” _ niS navs, rom mom wo de be li

tvirTs myid ve lis uax lo es sad gu ram de mo i tans. xo lo “ fran ko sawy o bi

myid ve li sa” _ niS navs, rom tvirTs mom wo de be li myid ve lis sawy ob Si mi i tans

da ma Sa sa da me mTel sat ran spor to xar jebs wi nas war mTli a nad ga da ix dis. is

ax dens an ga riS swo re bas sat ran spor to or ga ni za ci as Tan. ma sa le bis myid ve li

sa war mo ki sat ran spor to xar jebs, ma sa lis Ri re bu le bas Tan er Tad, mom wo de-

bels ux dis.

ro gorc uk ve aR vniS neT, sat ran spor to xar je bi Se dis ma sa le bis faq ti ur

TviT Ri re bu le ba Si. ro ca er Ti sa xis tran spor tiT ram de ni me sa xis ma sa lis

gad mo ta na xde ba, ma Sin sat ran spor to xar je bi maT So ris un da ga na wil des

mom wo deb lis fa sis pro por ci u lad.

ma ga li Ti: da vuS vaT, sa mi sa xis ma sa la Se Ze ni lia er Ti saxis tran spor ti T da ar se bobs

Sem de gi in for ma ci a:

ma sa le bis Ri re bu le ba sat ran spor to

da sa xe le ba l xar je bi l

ma sa la _ “a” 20 100 ?

ma sa la _ “b” 35 200 ?

ma sa la _ “g” 37 500 ?

--------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 92 800 18 560

ga mov Tva loT sat ran spor to xar je bis ga na wi le bis ko e fi ci en ti ma sa le bis Ri re bu le-

bis mi marT:

satr. xar je bis ko e fi ci en ti = 18 560 / 92 800 = 0,2

ma Sa sa da me, sat ran spor to xar je bis ko e fi ci en ti ma sa le bis mom wo deb lis fa sis mi marT,

sa Su a lod aris 0,2 anu 20%. es ko e fi ci en ti ga vam rav loT cal ke u li sa xis ma sa le bis Ri re bu-

le ba ze da mi vi RebT mo ce mu li sa xis ma sa lis kuT vnil sat ran spor to xar jebs.

ma sa le bis Ri re bu le ba ko e fi ci en ti sat ran spor to TviT Ri re-

da sa xe le ba l xar je bi bu le ba

ma sa la _ “a” 20 100 0,2 4 020 24 120

ma sa la _ “b” 35 200 0,2 7 040 42 240

ma sa la _ “g” 37 500 0,2 7 500 45 000

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 92 800 _ 18 560 111 360


5.2. ma sa le bis Sek ve Tis, mi Re bis, Se nax vis, xar jvis

pro ce du re bi da do ku men ta cia

ma sa le bis moZ ra o bas Tan da kav Si re biT ga mo i ye ne ba Sem de gi do ku men te bi:

moTx ov na Sek ve Ta ze, Sek ve Ta Ses yid va ze, Ca na we ri ma sa le bis mi Re ba ze, (Ses yid-

vis) an ga riS -faq tu ra, moTx ov na ma sa lis ga ce ma ze, ma ra gis sa aR ricx vo wig ni.

moTx ov na Sek ve Ta ze _ aris ma sa le bis Ses yid vis moTx ov nis do ku men ti.

ro ca sawy o beb Si ma sa le bis ma ra ge bi amo wur vis gar kve ul do nes mi aR wevs, ma-

Ti uf ro se bi an war mo e bis me ne je re bi mo ma ra ge bis gan yo fi le ba Si ag zav ni an

moTx ov nas sa Ta na do sa xis ma sa le bis Ses yid va ze, ra Ta ga na Tav son Sek ve Ta.

Sek ve Ta Ses yid va ze _ mo ma ra ge bis gan yo fi le bis me ne je ri (mmar Tve li) mi-

i Rebs ra da mow me bul moTx ov nas ma sa le bis Ses yid va ze, Se ar Cevs mom wo debls

war su li ga moc di le bis, mo wo de bis fa sis, xa ris xis da val de bu le bis sa fuZ-

vel ze. Ser Ce ul mom wo deb lTan for mde ba Sek ve Ta Ses yid va ze, ro mel Sic mi Ti-

Te bu lia Sek ve Tis no me ri, mom wo deb lis da sa xe le ba, ma sa lis sa xe, ra o de no ba,

fa si, tran spor ti re bis pi ro be bi , va de bi da san qci e bi Se Tan xme bis dar Rve vis

Sem Txve va Si. Ses yid va ze Sek ve Tis as li ig zav ne ba ma sa le bis mim Reb gan yo fi-

le ba Si, ro gorc mo wo de bis da mam tki ce be li do ku men ti.

mom wo deb li sa gan ga mog zav ni li tvir Ti sa war mom Se iZ le ba Ca i ba ros

ro me li me sad gur ze an uSu a lod sawy ob Si. tvir Tis mi Re bis dros mim Reb ma

gan yo fi le bam ga re ga ni daT va li e re biT un da Se a mow mos ma sa lis ra o de no ba,

xa ris xi da Sek ve Tis no me ri. er Tma neT Tan un da Se a da ron mi Re bu li ma sa le bi

da Tan dar Tu li zed na de bis mo na ce me bi. Sem deg mox de ba Se da re ba Sek ve Tis as-

lTan imis da sa mow meb lad, rom ga mog zav ni li ma sa le bi Sek ve Tas Se e sa ba me ba.

Ca na we ri (or de ri) ma sa le bis mi Re ba ze for mde ba tvir Tis mim Re bis mi er.

mas Si iwe re ba mom wo de be li, ga dam xde li, Ses yid va ze moTx ov nis no me ri, ma sa lis

da sa xel ba, ra o de no ba, fa si, ko di, da wu ne bu lis ra o de no ba, mi Re bis Ta ri Ri da

xel mo we ra. Ca na we ri sa qon lis mi Re ba ze war mo ad gens ma ra ge bis wig nSi ma sa le-

bis Se mo su lo be bis re gis tra ci is sa fuZ vels.

Ses yid vis an ga riS -faq tu ra _ aris mom wo deb li sa gan mi Re bu li do ku men ti

ma sa le bis ma xa si a Teb le bis Se sa xeb, ro me lic Tan ax lavs tvirTs. mas Si mom wo-

de be li mi u Ti Tebs ma sa lis da sa xe le bas, ra o de no bas, fass, da ma te bu li Ri re bu-

le bis ga da sa xads (dRg), sat ran spor to or ga ni za ci is mom sa xu re bis xar jebs.

an ga riS -faq tu ra Si dRg _ s Tan xa Se iZ le ba mom wo deb lis fa si sa gan ga-

mo yo fi li iyos an naC ve ne bi iyos mas Tan er Tad mTli a ni Tan xiT. ma Sin un da

mox des mi si ga mo yo fa Tu myid ve li dRg _ s ga dam xde li a.

ma ga li Ti: an ga riS -faq tu ra Si in for ma cia Se iZ le ba naC ve ne bi iyos ori da er T-er Ti sa-

xiT. ker Zod: 1. mom wo deb lis fa si 10 000 l da dRg (19%) _ 1 900 l. sul ga da sax de lia 11 900

lari.


2. mTli a ni ga da sax de li Tan xa _ 11 900 la ri. am Sem Txve va Si ga mo i yo fa dRg Sem de gi

sa xis ga an ga ri Se biT:

dRg = (11 900 * 19% ) : 119 = 1 900 l.

an, na yi do bis Ri re bu le ba dRg _ s ga re Se = 11 900 l : 1,19 = 10 000 l

roca dRg-s ganakveTi 18%-ia, maSin moxdeba Semdegi gaangariSeba:

dRg = (11 800*18%):118=1800 l.

moTx ov na ma sa lis ga ce ma ze mi i Re ba sa war moo ub ne bi dan. mas Si mo ce mu lia

da na xar jTa cen tris ( gan yo fi le bis ) da sa xe le ba, ma sa lis ko di, sa xel wo de ba,

Ta ri Ri, zo mis er Te u li, fa si, xar jvis nor ma. es do ku men ti sawy o bis gam ges

uf le bas aZ levs gas ces ma sa le bi da war mo ad gens ma ra gis wig nSi Ca na we re bis

sa fuZ vels.

ga mo u ye ne be li ma sa le bis sawy ob Si dab ru ne bi sas ope ra cia re gis trir de ba

sxva fe ris do ku men tze. ase ve, do ku men tu rad un da ga for mdes ma sa le bis, er Ti

sa war moo cik li dan me o re ze ( an er Ti ub ni dan me o re ze) ga das vlis ope ra ci-

e bi.

ma ra gis sa aR ricx vo wig ni _ mas Si Ti To e u li sa xis ma sa la aRi ricx e ba

cal ke ba raT ze, ro mel Sic asa xu lia ma sa le bis mi Re ba, ga ce ma da naS Te bi Tan-

xob ri vad da ra o de nob ri vad, Ta ri Re bis mi Ti Te biT.

5.3. ma sa le bis da sawy o be ba da Se nax va

sa war mo Si uz run vel yo fil un da iq nes ma sa le bis Se nax va da dac va da zi a ne bi-

sa da da ta ce be bi sa gan. ama sa Tan, ma sa le bis Si da tran spor ti re bis xar je bi rac

Se iZ le ba mi ni ma lu ri un da iyos. ami tom, xel mZRva ne le bi cdi lo ben efeq tu rad

da geg mon ma sa le bis sa sawy o bo me ur ne o ba. ami saT vis sa Wi roa Sem de gi prin ci pe-

bis dac va:

ma sa le bi ax los un da iyos im ad gi leb Tan, sa dac yve la ze me tad ga mo-1.

i ye ne ba;

sawy ob Si Ta ro e bi da ga sas vle le bi ise un da iyos mowy o bi li, rom spe-2.

ci a lur me qa ni kur sat vir To- ga da sa zid aR Wur vi lo bas ad vi lad Se eZ-

los ne bis mi er wer ti la ma de mis vla;

sawy o bis si maR lis efeq tu rad ga mo ye ne ba;3.

ma sa le bi Se fu Tul iq nas im ra o de no biT, ro go ra dac isi ni Cve u leb riv 4.

ga i ce ma;

sat vir To qve sa ge be bis ga mo ye ne ba, ra Ta “Can gli a ni” av to ka re biT Se saZ-5.

le be li iyos ma sa le bis Se sa na xad dawy o ba da sawy o bi dan ga mo ta na;

Ta ro e bi da bun ke re bi gu lis yu riT un da iq nas mar ki re bu li, ra Ta sa Wi-6.

ro ma sa la ad vi lad mo i Zeb nos;

ma sa le bi im gva rad un da iq nan da sawy o be bu li, rom Se saZ le be li iyos 7.


Zve li ma sa le bis pir vel rig Si ga ce ma;

fxvi e ri ma sa le bi im gva rad un da iq nan Se na xu li, rom sawy ob Si ma Ti 8.

ra o de no bis gar kve va ad vi li iyos. Se iZ le ba ma Ti pa tar -pa ta ra zo mis

gro ve bad da yo fa, ro mel Ta zo ma cno bi li iq ne ba.

ma sa le bis Si da ga da ad gi le ba, dat vir Tva da gad mot vir Tva Zvi ri jde ba, ami-

tom sa sawy o bo me ur ne o ba ise un da mo ewy os, rom Si da tran spor ti re bis da na-

xar je bi mi ni ma lu ri iyos. am mizniT, sa dac amis sa Su a le bas sa war moo pro ce si

iZ le va, ga mo ye ne bul un da iq nas len tu ri tran spor ti o re bi. xolo sawy o be bis

gan la ge ba gan yo fi le be bis mom sa xu re bis Se sa ba mi sad un da mox des.

cal ke u li sa war mos Ta vi se bu re be bi dan ga mom di na re, praq ti ka Si ga mo i ye ne ba

sa sawy o bo me ur ne o bis cen tra li ze bu li an de cen tra li ze bu li sis te ma. cen-

tra li ze bu li sis te mis dros aris er Ti cen tra lu ri sawy o bi, sa i da nac yve la

gan yo fi le ba Si ga da i ta ne ba ma sa le bi. am dros ma sa le bi uf ro da cu li a, mag ram

di dia Si da tran spor ti re bis xar je bi.

de cen tra li ze bu li sis te mis dros Zvi radR i re bu li ma sa le bi Se i na xe ba cen-

tra lur sawy ob Si, xo lo da nar Ce ni, swra fad mbru na vi ma sa le bi ga na wi le bu lia

pa ta ra sa kuW na o eb Si. de cen tra li ze bul sis te mas aqvs Sem de gi upi ra te so ba:

* Si da tran spor ti re bis da na xar ji mi ni mu ma dea day va ni li. mTa var da dam-

xma re sawy o bebs So ris ma sa le bis ga da ta na xde ba di di mo cu lo biT;

* ma sa lis Se nax va da ga mo ye ne ba xde ba er Tsa da ima ve gan yo fi le ba Si, rac

imas niS navs, rom xel mi saw vdo mi iq ne ba spe ci a lis tis teq ni ku ri dax ma re ba;

* war mo e bi saT vis ma sa lis par ti e bad an kom po nen te bad da xa ris xe ba, Se iZ-

le ba wi nas war mox des.

de cen tra li ze bu li sis te mis uar yo fi Ti mxa re e bi a:

* sa Wi roa uf ro me ti per so na li, ris ga moc dam xma re Sro mi Ti sa mu Sa o e bi

iz rde ba;

* sus tde ba kon tro li ma ra ge bis dac va ze.

am ri gad, sa sawy o bo me ur ne o bis or ga ni za ci u li sa kiTx e bis ga dawy ve ti sas

mTa va ria ma Ti sar geb li a no ba.


5.4. da xar ju li ma sa le bi sa da sa bo loo ma ra ge bis

Se fa se bis me To de bi

masalis xarji produqciis warmoebis xarjebis mniSvnelovan elementia.

nedleuli da masala warmoadgens mza produqciis materialur substancias.

aqedan gamomdinare nedleulisa da masalebis samomxmareblo Tvisebebi da

xarisxi, ZiriTadad gansazRvravs mza produqciis xarisxianobis. sabolood ki

gavlenas axdens warmoebis efeqtianobaze.

kompaniebis menejerebi cdiloben dagegmon saTanado xarisxisa da raodenobis

nedleulisa da masalebis raodenoba warmoebis gegmis Sesabamisad. risTvisac

mgegmavebi iyeneben maragebis marTvis politikas. Tavis mxriv, maragebis

polotika arsebiT rols TamaSobs warmoebis gegmis Sinaarsis gansazRvraSi.

masalis maragebis polotika xSirad asaxavs warmoebis strate giul dones,

rac damaxasiaTebelia maRalkvalificiuri TanamSromlebisgan Semdgar

kompaniebisaTvis an iseTi kompaniebisaTvis, romelTac teqnikuri aRWurvilobebi

mxolod erTi saxis produqciisTvis gaaCnia.

warmoebis strategiuli done naklebad moqnili iqneba, Tuki mas dabali

kvalifikaciis personali daamuSavebs. Warmoebis politikas unda Seesabamebodes

masalis maregebis politika. igi unda akmayofilebdes masalebze moTxovnas

momaval periodSi. aucilebelia gegmuri maragebis done samomavlo danaxarjebs

Seesabamebodes.

warmoebis gegmis SemuSavebis Semdeg, winaswar dadgindeba aucilebeli

resursebis moculoba. muSavdeba organizaciisTvis saWiro nedleulisa da

masalebis Sesyidvebis da xarjvis gegmebi. masalebis danaxarjebi igegmeba

rogorc calkeuli saxis produqciisaTvis, aseve sawarmos TiToeuli

ganyofilebebis mixedviT. amasTan, gaiTvaliswineba saWiro masalebis xarji

moklevadiania Tu grZelvadiani. magaliTad, samrewvelo kompaniebSi, masalis

xarjvis cikli ufro moklea, vidre mSeneblobaSi, radgan am ukanasknelis

produqciis miiRebas ramdenime Tve da SeiZleba wlebic dasWirdes. amdenad,

saWiroa warmoebis ciklis periodis dadgena.

menejerebma gadawyvetilebis misaRebad unda ganixilon rogorc mokle, aseve

grZelvadiani Sedegebi. gavixsenoT, rom saqmianobis moculobasTan dakavSirebiT

masalis xarji SeiZleba iyos cvladi an mudmivi. rogorc wesi, masalis cvladi

xarji gamoSvebuli produqciis raodenobis proporciulad icvleba. Amitom,

am xarjebis racionaluri dagegmva aucilebeli winapirobaa produqciis rac

SeiZleba realuri gasayidi fasis dasdgenad.

amrigad gamomdinare iqedan, rom masalis xarji produqciis TviTRirebulebaSi

Semavali xarjia da gavlenas axdens mis produqciis TviTRirebulebaze, amitom,

daxarjuli nasalebis Rirebulebis Sefaseba-gamoTvla arsebiTi xasiaTis

sakiTxia.


war mo e ba Si sa Wi ro ma sa le bis Ses yid va xde ba sxva das xva dros da sxva das xva

fa siT. pa ra le lu rad xde ba sawy o bi dan ma sa le bis ga ce ma sa war moo gan yo fi le-

beb ze. war mo iS ve ba prob le ma: ro gor Se fas des war mo e a ba Si gaS ve bu li, sxva das-

xva fa siT Se Ze ni li ma sa le bi.

da xar ju li ma sa le bis Se fa se bi saT vis, ar se bobs xu Ti me To di. ese ni a:

individualuri TviTRirebuleba• sa Su a lo Se wo ni li me To di• FIFO• LIFO• NIFO• nor ma ti u li•

sa Su a lo Se wo ni li me To diT, ma sa le bis yo ve li Se Ze nis dros ga mo iT vle ba

sa Su a lo Se wo ni li Ri re bu le ba da Sem deg, ro ca mox de ba sawy o bi dan ma sa lis

ga ce ma, am sa Su a lo TviT Ri re bu le biT Se fas de ba mom dev no par ti is mi Re bam de.

ma sa lis yo ve li Se mos vlis dros sa Su a lo Se wo ni li Ri re bu le ba ga mo iT-

vle ba Sem de gi for mu liT:

naS Tis Ri re bul ;e bas + Se Ze ni lis Ri re bu le ba

naS Tis ra o de no bas + Se Ze ni lis ra o de no ba

me To di _ FIFO _ ey rdno ba im kon cef ci as, rom pir ve lad Se Ze ni li ma sa-

le bi pir ve lad da i xar je ba. ami tom, war mo e ba Si ga ce mu li ma sa le bi Se fas de ba

yve la ze pir ve lad Se Ze ni li ma sa lis par ti is fa siT, am par ti is amo wur vam de.

Tvis bo los dar Ce ni li ma sa lis ma ra gi ki Se fas de ba bo los Se Ze ni li ma sa-

le bis fa siT.

me To di _ LIFO _ ey rdno ba im kon cef ci as, rom TiT qos pir ve lad ixar je-

ba bo los Se Ze ni li (a nu ax lad Se Ze ni li ) ma sa le bi. ami tom, sawy o bi dan ga ce-

mu li ma sa le bis Se fa se ba xde ba bo los Se Ze ni li ma sa le bis fa siT im partiis

amowurvamde. xo lo naS Tad dar Ce ni li ma sa le bis sa bo loo ma ra gi Se fas de ba

yve la ze ad re Se Ze ni li ma sa le bis fa siT.

me To di _ NIFO_ mo iTx ovs, rom sawy o bi dan ga ce mu li ma sa le bi Se fas des

mo ma val Si Se sa Ze ni ma sa le bis mo sa lod ne li fa siT. igi aris ma sa le bis Ca-

nac vle bis Ri re bu le bis msgav si. gan sxva ve bis da ba lan se ba xde ba ma ra gis ko-

req ti re bis an ga ri Si dan.

nor ma ti u li me To dis dros sa war mo Si dad ge ni lia ma sa le bis nor ma ti u li

fa si. sawy o bi dan ga ce mu li ma sa le bis da naS Tad dar Ce ni li ma sa le bis Se fa-

se ba xde ba nor ma ti u li Ri re bu le biT. faq ti ur da nor ma ti ul Ri re bu le bas

So ris gan sxva ve ba ga dax re bis an ga riS ze grov de ba. Tvis bo los ga dax re bis

an ga ri Si mo ge baza ra lis an ga ri SiT da i xu re ba.

gan vi xi loT ma ga li Te bi Ti To e u li me To di saT vis.


sa Su a lo Se wo ni li Ri re bu le bis me To di cxrili 5.1

Ta ri Ri ra o de no ba er Te u lis Ri re bu le ba sa Su a lo Se wo ni li

fa si l TviT Ri re bu le ba l

naS Ti 1.07. 100 1,0 100 1,0

Se Ze na 5.07 600 1,20 720

----------------------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------

naS Ti 700 - 820 820 : 700 = 1,17

ga ce ma 10.07 (400) 1,17 (468)

Se Ze na 15,07 500 1,40 700

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

naS Ti 800 - 1 052 1 052 : 800 = 1,32

ga ce ma 20.07 (400) 1,32 (528)

Se Ze na 25.07 800 1,50 1 200

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

naS Ti 1 200 - 1 724 1 724 : 1 200 = 1,44

ga ce ma 29.07 (1 000) 1,44 (1 440)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

naS Ti 200 1,42 284 284 : 200 = 1,42

sa kon tro lo ga an ga ri Se ba: (100 + 2 620 ) _ 2 436 = 284 l

ma Sa sa da me, da xar ju li ma sa le bi Se fas da _ 2 436 la rad.

me To di FIFO

Ta ri Ri ra o de no ba er Te u lis Ri re bu le ba

ca leb Si fa si l l

naS Ti 1,07 100 1,0 100

Se Ze na: 5.07 600 1,20 720

15.07 500 1,40 700

25.07 800 1,50 1 200

----------------------------------------------------------------------------------------

sul Se Ze na 1900 - 2 620

ga ce ma: 10.07 400 100 * 1.,0 + 300 * 1,2 = 460 l


20.07 400 300 * 1,2 + 100 * 1,4 = 500 l

29.07 1 000 400 * 1,4 + 600 * 1,5 = 1 460 l

------------------------------------------------------------------------------------------

sul ga ce ma 1 800 2 420

naS Ti 200 200 * 1,5 = 300 l

sa kon tro lo ga an ga ri Se ba: (100 + 2 620) _ 2 420 = 300 l

ma Sa sa da me da xar ju li ma sa le bi Se fas da _ 2 420 la rad

me To di LIFO

ga ce ma: 10.07. 400 400 * 1,2 = 480 l

20.07. 400 400 * 1,4 = 560 l

29.07. 1000 800 * 1,5 + 100 * 1,4 + 100 * 1,2 = 1 460 l

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sul ga ce ma 1800 2 500 l

naS Ti 200 100 * 1,2 + 100 * 1,10 = 220 l

sa kon tro lo ga an ga ri Se ba: (100+2620) _ 2500 = 220

ma Sa sa da me, da xar ju li ma sa le bi Se fas da 2500 la rad.

me To di NIFO

am me To diT, da xar ju li ma sa le bis Se fa se ba xde ba Sem dgo mi Se Ze nis fa siT. da vuS vaT cno-

bi li a, rom 29 iv li sis Sem deg ma sa le bis Ses yid va kvlav 1,5 la rad mox de ba. ga an ga ri Se bebs

eq ne ba Sem de gi sa xe:

Ta ri Ri ra o de no ba fa si Ri re bu le ba l

naS Ti 1.07. 100 1,0 100

Se Ze na: 5.07. 600 1,2 720

15.07. 500 1,4 700

25.07. 800 1,5 1200

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

sul Se Ze na 1 300 - 2 620

ga ce ma: 10.07 400 400 * 1,4 = 560

20.07 400 400 * 1,5 = 600

29.07 1 000 1000 * 1,5 = 1 500

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sul ga ce ma 1 800 2 660

naS Ti 200 200 * 1,5 = 300


ga dax ra ma sa le bis Ri re bu le ba Si 240 [(100 + 2 620) _ (2 660 + 300)]

(sak re di to sxva o ba)

ma Sa sa da me, da xar ju li da naS Tad dar Ce ni li ma sa le bis SefasebiTi Ri re bu le ba aRe ma te ba

ma sa le bis sawy i si naS Ti sa da Ses yid ve bis faqtiur Ri re bu le bas 240 la riT. es ga dax ra aRi-

ricx e ba ma sa le bis Ri re bu le bis ko req ti re bis an ga riS ze:

de be ti _ ma sa le bi _ 240 l

kre di ti _ ma sa le bis Ri re bu le bis ko req ti re ba _ 240 l

de be ti _ ma sa lis Ri re bu le bis ko req ti re ba _ 240 l

kre di ti _ mo ge baza ra li _ 240 l

nor ma ti u li Ri re bu le bis me To di

da vuS vaT ma sa le bis nor ma ti u li Ri re bu le ba aris 1,40 la ri. ma Sin, da na xar je bi Se fas de ba

Sem deg na i rad:

naS Ti 1.07. 100 1.,0 100 l

Se Ze na: 5.07 600 1,2 720 l

15.07. 500 1,4 700 l

25.07. 800 1,5 1200 l

------------------------------------------------------------------

sul Se Ze na 1900 - 2620 l

xar jva: 10.07. 400 * 1,40 = 560 l

20.07. 400 * 1,40 = 560 l.

29.07. 1000 * 1,40 = 1400 l

----------------------------------------------------------------

ja mi 2 520 l

naS Ti: 200 200 * 1,40 = 280 l

---------------------------------

2 800 l

sak re di to sxva o ba ma sa le bis Ri re bu le ba Si aris 80 l ( 2720 _ 2800 ).

ma Sa sa da me, da xar ju li ma sa le bis nor ma ti u li Ri re bu le ba faq ti ur Ri re bu le bas aRe ma-

te ba 80 la riT. mox de ba da na xar je bis Ses wo re ba Sem ci re bis mi mar Tu le biT “ma sa le bis Ri re-

bu le ba Si ga dax re bis” an ga ri Sis ga mo ye ne biT.

1. de be ti _ ma sa le bi _ 80 l

kre di ti _ ga dax ra ma sa le bis Ri re bu le ba Si _ 80 l

2. de be ti _ ga dax ra ma sa lis Ri re bu le ba Si 80 l



5.5. ma ra ge bis Se fa se bis gav le na mo ge bis

maCvenebelze

da xar ju li da naS Tad dar Ce ni li ma sa le bis Se fa se bis ze moT gan xi lu li

me To de bi gav le nas ax de nen mo ge bis maC ve ne bel ze. Tu ma sa le bis sa bo loo naS Ti

iz rde ba, ma Sin da xar ju li ma sa le bis ra o de no ba mcir de ba da ma Sa sa da me mo ge ba

gaizr de ba. pi ri qiT: Tu ma sa le bis sa bo loo naS Ti Sem cir de ba, ma Sin da na xar je-

bi ga iz rde ba da Se sa ba mi sad, mo ge ba Sem cir de ba. am ri gad, ma sa le bis sa bo loo

naS Te bis zrda mo ge bas zrdis da naS Te bis Sem ci re ba mo ge bas am ci rebs.

vaC ve noT es ka non zo mi e re ba ma ga liT ze. wi na sa kiTx Si mo ce mu lia ga moT-

vle bi da xar ju li ma sa le bis Se fa se bis sxva das xva me To di saT vis. mis sa fuZ-

vel ze Se vad gi noT mo ge bis ga an ga ri Se ba. Se da re bi Ti da xa si a Te bi saT vis, Se-

mo sa va li re a li za ci i dan, pir da pi ri Sro mi Ti xar ji da sa war moo zed na de bi

xar je bi yve la me To di saT vis uc vle lad ga viT va lis wi noT.

mo ge bis ga an ga ri Se ba sxva das xva me To di saT vis

saS .Sew. FIFO LIFO NIFO nor ma ti u li

Se mo sa va li re li za ci i dan 10 000 10 000 10 000 10 000 10 000

ma sa li sawy i si naS Ti 100 100 100 100 100

Ses yid ve bi 2 620 2 620 2 620 2 620 2 620

sa bo loo naS Ti (284) (300) (220) (300) (280)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

pir da pi ri ma sa lis xar ji 2 436 2 420 2 500 2 420 2 440

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 3 000 3 000 3 000 3 000 3 000

sa war moo zed na de bi xar ji 2 0000 2 000 2 000 2 000 2 000

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

xarjebis jami 7436 7420 7500 7420 7440

ma sa le bis Ri re bu le bis

Ses wo re ba - - - 240 80

mo ge ba re a li za ci i dan 2 564 2 580 2 500 2 820 2 640

10000-(7420-240)=2820

1000-(7440-80)=2640

am ri gad, ma ra ge bis Se fa se bis me To de bi cvli an mo ge bas. sa war mos xel mZRva ne-

lo bis mi er Ser Ce u li me To di ga mo ye ne bul un da iq nas pe ri o dis gan mav lo ba Si.

amas Tan, aR ricx vis sa er Ta So ri so stan dar te biT, re ko men di re bu lia sa Su a lo

Se wo ni li, FIFO da nor ma ti u li Rirebulebis me To de bis ga mo ye ne ba.


5.6. ma sa lis ma ra gis au ci leb lo ba da mas Tan

da kav Si re bu li da na xar je bi

ma sa lis ma ra gi sa war mo eb Si sa Wi roa imi saT vis, rom war mo e bis pro ce si ar

Se fer xdes. saWiro. ma sa le bis ma ra ge bis ar se bo bis Sem Txve va Si sa war mos Se uZ-

lia mom xma re bels mra va li asor ti men tis pro duq cia Ses Ta va zos.

sa sawy o bo me ur ne o bis er T-er Ti mniS vne lo va ni amo ca na ima Si mdgo me re obs,

rom ma rag Tan da kav Si re bu li xar je bi mi ni mu mam de iq nas day va ni li. ma rag Tan

da kav Si re bu li mTli a ni da na xar ji mo i cavs:

ma ra gis Se nax vis da na xar jebs• ma rag ze Sek ve Tis gan Tav se bis da na xar je bs• ma ra gis de fi ci tis da na xar je bs•

ma ra gis Se nax vis da na xar je bi mo i cavs da ka ve bu li far Ti sa da aR Wur vi lo-

bis da na xar jebs, ija ris xarjs, ad mi nis tra ci ul da na xarjs, da zi a ne bis, daZ ve-

le bi sa da ga qur dvis ris kis da na xar jebs. Se nax vis da na xar je bi Sem cir de ba, Tu

sawy ob Si ar se bu li ma ra ge bis si di de mi ni mu mam de iq ne ba day va ni li, anu Tu mox-

de ba Sek ve Ta ma sa le bis mci re par ti eb ze.

Sek ve Tis da na xar ji ar se bobs yo vel Tvis, ro ca ki mox de ba mom wo deb li sa-

gan ma ra gis Se Ze na. Sek ve Tis gan Tav se bis da na xar jebs mi e kuT vne ba sa war mos

Ta nam Srom lis mi er mom wo de bel Tan da xar ju li dro mo la pa ra ke be bi sa da

xel mo we re bi saT vis, sa te le fo no xar je bi, mi Re bis dros ma sa le bis Se mow me bis

xar je bi, ga dawy o bis xar je bi da sxva.

ma ra ge bis de fi ci ti ase ve iw vevs da ma te biT xar jebs axa li mom wo deb lis

mo Zeb na ze.

ar se bobs kon fliq ti ma ra ge bis Se nax vis da Sek ve Tis xar jebs So ris. ker-

Zod, Tu ma ra ge bis Se nax vis xar je bi Sem cir de ba mci re ra o de no biT ma sa le bis

Sek ve TiT, ma Sin ga iz rde ba Sek ve Te bis ricx vi da mi si xar je bi. pi ri qiT, Tu Sek-

ve Te bis ricx vi Sem cir de ba, ma Sin ga iz rde ba ma ra ge bis si di de da ma Ti Se nax vis

xar je bi. ami tom, sa Wi roa zrun va ma ra gis sa er To xar je bis Sem ci re ba ze. igi ve

xde ba ma Si nac, Tu sa Wi ro ma sa le bi sa war mos Sig niT iwar mo e ba. am Sem Txve va Si

ga da sawy ve tia grZe li in ter va le biT awar mo on di di ra o de no bis par ti e bi Tu

mci re par ti e bi mok le in ter va le biT.

ma sa lis wli u ri mox ma re ba Tu Se ad gens 60 000 ki log rams, ma Sin, Sek ve Tis

xuT jer gan Tav se bi sas er Ti Sek ve Tis mo cu lo ba iq ne ba 12 000 kg.

aT jer Sek ve Ti sas er Ti Sek ve Tis mo cu lo ba iq ne ba 6 000 kg da a.S. sa Su a lo

ma ra gi pir vel Sem Txve va Si _ 6000 kg ( 12 000 : 2 ) da me o re Sem Txve va Si _ 3 000

kg iq ne ba ( 6000 : 2 ). Se sa ba mi sad gan sxva ve bu li iq ne ba ma ra gis Se nax vis xar-

je bi.


am ri gad: Sek ve Tis ricx vi = wli u ri moTx ov na / 1 Sek ve Tis mo cu; lo ba

Sek ve Tis wli u ri xar ji = 1 Sek ve Tis Ses ru le bis xar ji *

Sek ve Te bis ricx vi we li wad Si

ma ra gis Se nax vis

wli u ri xar ji =sa Su a lo ma ra gi * ma ra gis er Te u lis sa Su a lo

wli u ri xar ji

sa Su a lo ma ra gi = Sek ve Tis mo cu lo bis na xe va ri.

ma rag Tan da kav Si re bu li xar je bis mi ni mu mam de day va nis miz niT sa Wi roa Sek-

ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo bis ga moT vla. ami saT vis sa mi me To di ar se bobs:

cxri lu ri me To di1.

gar fi ku li me To di2.

ma Te ma ti ku ri for mu lis me To di3.

cxri lu ri me To diT, Sek ve Tis sxva das xva mo cu lo bi saT vis ga mo iT vle ba ma-

ra ge bis Se nax vis da Sek ve Tis xar je bi da dad gin de ba ro dis ari an isi ni mi ni-

ma lur do ne ze.

ma ga li Ti: da vuS vaT war mo e bas we li wad Si 200 000 kg ma sa la sWir de ba. er Ti Sek ve Tis gan-

Tav se bis xar je bi Se ad gens 40 lars. 1 kg ma sa lis sawy ob Si Se nax vis wli u ri xar jia 4 lari.

vi po voT Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba cxri lu ri me To diT

cxri li 5.2.

1. er Ti Sek ve Tis mo cu lo ba (kg) 500 1000 2000 2500 3000 5000

2. Sek ve Tis ricx vi (200000 :1str.) 400 200 100 80 67 40

3. sa Su a lo ma ra gi ( 1 str. : 2 ) 250 500 1000 1250 1500 2500

4. Sek ve Tis wli u ri xar ji l. 16 000 8 000 4 000 3 200 2 680 1 600

( str.. 2 * 40l )

5. ma ra gis Se nax vis xar ji l 1 000 2 000 4 000 5 000 6 000 10 000

( str. 3 * 4 l )

6. ma ra gis mTli a ni xar ji l 17 000 10 000 8 000 8 200 8 680 11 600

( str. 4 + str. 5 )

cxril Si mo ce mu li ga moT vle bis an li zi gviC ve nebs, rom ma rag Tan da kav-

Si re bu li mTli a ni xar je bi ( striq. 6) jer mcirde ba, xo lo, ro ca Sek ve Tis mo-

cu lo ba 2000 ki lo garms ga da a War bebs, xar je bi zrdas iwy ebs (stri qo ni 6). ma Sa-

sa da me, Sek ve Tis yve la ze eko no mi u ri mo cu lo ba aris 2000 kg. anu am Sem Txve va Si


xar je bi yve la ze mi ni ma lu ria _ 8 000 l.

ro gorc uk ve aR vniS neT, Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas gra fi ku li me To di.

am dros ko or di nat Ta sis te mis ho ri zon ta lur Rer Zze ga da iT vle ba Sek ve Te-

bis mo cu lo ba. ver ti ka lur Rer Zze _ xar je bi la reb Si. Sek ve Tis Ses ru le bi sa

da ma ra gis Se nax vis da na xar je bis gra fi ke bis ga dak ve Tis wer til Si ar se bobs

Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba.

10 000 . Se nax vis xar je bi

8000 .

6000 .

4000 .

2000 . . Sek ve Tis xar je bi

.

1000 2000 3000 4000 5000 Sek ve Tis mo cu lo ba kg

ma sa lis Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo bis gra fi ki

gra fik ze Tvlsa Ci nod sCans rom, ma sa le bis Sek ve Ti sa da Se nax vis xar je-

bis ga dak ve Tis wer til Si im yo fe ba Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba _ 2000

kg. gra fik ze ag reT ve, ad vi lad Se iZ le ba mo i na xos xar je bis si di de Sek ve Tis

ne bis mi e ri mo cu lo bi saT vis.

Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo bis gan sazR vris me sa me xer xia ga moT vla ma-

Te ma ti ku ri for mu lis ga mo ye ne biT, ro me lic uf ro mar ti via da zus ti ga moT-

vlis sa Su a le bas iZ le va.

Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba ga mo iT vle ba Sem de gi for mu liT:

2 C *D

EOQ =

H

sa dac:

C _ aris wli u ri moTx ov na ma sa leb ze

D _ aris er Ti Sek ve Tis Ses ru le bis mud mi vi xar je bi


H _ ma sa lis er Te u lis Se nax vis sa Su a lo wli u ri

xar ji

Cvens ma ga liT ze Tu mo vax denT ga moT vlas mar Tlac mi vi RebT:

2 * 200 000 * 40

EOQ = = 2000 kg

4

am ri gad, Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba aris Sek ve Tis yve la ze eko no mi-

u ri mo cu lo ba, ro ca Sek ve Tis da Se nax vis xar je bi mi ni ma lu ri a.

xSi rad, di di mo cu lo bis Sek ve Teb ze xde ba fas daT mo bis Se mo Ta va ze ba. Tu

fas daT mo bas daq vem de ba re bu li Ses yid ve bis mo cu lo ba aRe ma te ba Sek ve Tis op-

ti ma lur mo cu lo bas, ma Sin imis Se fa se bi saT vis, ua ri iT qvas Tu ara fas daT-

mo ba ze, un da Ca tar tdes Sem de gi ga moT vle bi:

1. ga mov Tva loT Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba (EOQ) fas daT mo bis gaT va-

lis wi ne bis ga re Se.

2. Tu ga moT vli li Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba nak le bia im mo cu lo ba-

ze, ro mel zec fas daT mo baa Se mo Ta va ze bu li, ma Sin un da ga mov Tva loT ma ra gis

ja mu ri wli u ri da na xar ji.

3. ag reT ve ga mov Tva loT ma rag Tan da kav Si re bu li wli u ri ja mu ri da na xar-

ji fas daT mo bas daq vem de ba re bu li Sek ve Tis mo cu lo bi saT vis.

4. Se va da roT me o re da me sa me sa fe xu reb ze ga moT vli li da nax rje bi fas-

daT mo bi dan mi sa Reb da na zogs, ris sa fuZ vel ze da vad genT, mi sa Re bia Tu ara

fas daT mo ba.

ma ga li Ti: ze moT mo ce mul ma ga liT ze, da vuS vaT Sek ve Tis 5000 kg mo cu lo bis dros mi i Re ba

3% fas daT mo ba. gan vsazR vroT, am mo na ce me bis gaT va lis wi ne biT, 2000 kg kvlav iq ne ba Tu ara

Sek ve Tis eko no mi u ri mo cu lo ba.

I. wi na ma ga li Ti dan uk ve cno bi li a, rom Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo bis dros ma ra gis

wli u ri da na xar ji aris 8 000 l.

II. 5000 kg Sek ve Tis dros ma ra gis mTli a ni xar ji aris 11 600 l

5000/2 * 4l + 200 000kg/5000kg * 40 l = 11 600 l

ma Sa sa da me, ma ra gis xar je bi ga iz rde ba 3 600 la riT (11 600 _ 8 000 )


III. da vuS vaT 1 kg ned le u lis Ses yid vis fa sia 10 la ri. ma Sin, fas daT mo bi dan mi Re bu li

eko no mia iq ne ba _ 10 l * 3% * 200 000kg = 60 000 la ri, ro me lic mniS vne lov nad aRe ma te ba ma-

ra gis xar je bis zrdas _ 3 600 lars. am de nad, 5000 kg par ti is Sek ve Tis Se de gad me ti eko no mia

mi i Re ba.

5.7. ma sa le bis ma ra ge bis mar Tvi sa da kon tro lis

for mu le bi

war mo e bis pro ce sis Se u fer xe be li gan xor ci e le bi saT vis, sawy ob Si me war-

mes yo vel Tvis un da hqon des ra Rac ra o de no bis ma ra gi. ma ra gis si di de ze gav-

le nas ax dens ma sa lis dRi u ri mox ma re ba, mo wo de bis dRe Ta ricx vi da Sek ve Tis

mo cu lo ba.

Tu yo vel dRi u rad sa Wi roa 20 kg ma sa la da mom wo deb li dan ma sa lis mo-

ta nas 10 dRe sWir de ba, ma Sin war mo e bis da sawy e bad sa Wi roa 200 kg ma sa lis

ma ra gi. mag ram is me ba kiTx va: ro dis gan me or des Sek ve Ta?

200 kg ma ra gi me a Te dRes amo i wu re ba, ami tom Sek ve Tis gan me o re ba un da

mox des im dRes ve, ro ca aTi dRis ma ra gi uk ve ar se bobs. ga ce mu li Sek ve Tis

sa fuZ vel ze axa li Sev se ba me a Te dRes iq ne ba mi Re bu li da kvlav gan Tav sde ba

axa li Sek ve Ta. ma Sa sa da me, 200 kg aris gan me o re bi Ti Sek ve Tis do ne anu Sek ve-

Tis wer ti li.

am ri gad, Sek ve Tis wer ti li aris ma ra gis is do ne, ro mel zec keT de ba ma ra-

gis mo ri gi Sek ve Ta.

Sek ve Tis wer ti li = maq si ma lu ri dRi u ri mox ma re ba X mo wo de bis maq si ma lur dR

ricx vi

mo sa lod ne li a, rom Sek ve Ti li ma sa lis ma ra gi zus tad me a Te dRes ar

mo vi des, ra Rac Se fer xe bis ga mo Se iZ le ba mi Re ba dag vi an des. ami tom, sa Wi roa

gar kve u li mi ni ma lu ri ma ra gi, ro mel sac sa re zer vo ma rags uwo de ben.

mi ni ma lu ri ma ra gi = Sek ve Tis wer ti li _ ( ma sa lis sa Su a lo dR X mo wo de bis dR

mox ma re ba sa Su a lo ricx vi )

mi ni ma lu ri anu sa re zer vo ma ra gi ma ra gis ise Ti do ne a, ro mel zec dab la

sawy ob Si ma ra gi ar un da da vi des.

ma sa le bis sa Su a lo dRi u ri mox ma re ba ga mo iT vle ba maq si ma lu ri dRi u ri

xar ji sa da mi ni ma lu ri dRi u ri xar jis Su a ze ga yo fiT.

mo wo de bis sa Su a lo dRe Ta ricx vi aris ma sa le bis mo wo de bis maq si ma lu ri

da mi ni ma lu ri dRe e bis ja mis na xe va ri.


maq si ma lu ri Sek ve Tis Sek ve Tis op ti ma lu ri mi ni ma lu ri mo wo de bis mi nim.

ma ra gi =

wer ti li + mo cu lo ba

_ ( mox ma re ba X dRe Ta ricx vi )

maq si ma lu ri ma ra gi aris ma ra gis umaR le si do ne, ro mel zec maR la ma ra gi

ar ai wevs. es maC ve ne be li ga mo i ye ne ba sawy o be bis far To bis da sa geg mad.

ma ra gis op ti ma lu ri mo cu lo ba aris ma sa le bis is ra o de no ba, ro mel zec

ga i ce ma Sek ve Ta. mi si ga moT vla yve la ze me tad mo xer xe bu lia ma Te ma ti ku ri

for mu liT, ro mel sac uk ve ga ve ca niT.

Ca moT vli li for mu le bi ex ma re ba me ne je rebs ma ra ge bis kon tro li sa da mar-

Tvi saT vis.

5.8. ma ra ge bis Se mow me bis me To de bi

ma ra ge bis dro u lad Sev se bis miz niT xde ba mud mi vi ze dam xed ve lo ba ma ra-

ge bis ra o de no ba ze. ar se bobs ma ra geb ze dak vir ve bis or bur ke ri a ni, pe ri o du li

da uwy ve ti sis te ma.

or bun ke ri a n sis te ma Si igu lis xme ba ori I da II bun ke ris ar se bo ba. ma-

ra gis ga ce ma iwy e ba I bun ke ri dan, ma ra gis amo wur vam de. Sem deg xde ba Sek ve Ta

op ti ma lu ri mo cu lo biT. Sek ve Tis cik lis gan mav lo ba Si ma sa le bi ga i ce ma II

bun ke ri dan, ro mel Sic aris stan dar tu li ma ra gi. igi aris sa re zer vo ma ra gi sa

da Sek ve Tis va da Si ma sa le bis mo sa lod ne li mox ma re bis ja mi.

ro de sac axa li Sek ve Ti li ma ra gi sa war mo Si Se mo va, pir vel rig Si Se iv-

se ba II bun ke ri stan dar tul ma ra gam de, xo lo da nar Ce ni ma ra gi mo Tav sde ba I

bun ker Si, sa i da nac gag rZel de ba ma ra gis ga ce ma da Sem deg igi ve pro ce si gan-

me or de ba.

or bun ke ri a ni sis te ma ga mar Tle bu lia Txe va di da fxvi e ri ti pis ma sa le bi-

saT vis.

pe ri o du li dak vir ve bis sis te ma Si ma ra ge bis do ne e bis Se mow me ba- Se fa se ba

xde ba fiq si re bu li in ter va liT da Sem deg xde ba ar se bu li ma ra gis Sev se ba wi-

nas war gan sazR vrul do nem de. ma ga li Tad, Tu ma ra ge bis Se mow meba xde ba oTx

kvi ra Si er Txel da Sek ve Tis cik li or kvi ras mo i cavs, ma Sin yo ve li Se mow me bis

Sem deg mox de ba ma ra gis Sev se ba wi nas war gan sazR vrul do nem de, ro me lic un da

iyos Sem dgom dak vir ve bam de da Sek ve Tis cik lSi ma sa le bis mox ma re bis ja mi.

pe ri o du li dak vir ve bis sis te mis upi ra te so ba isa a, rom kon tro lis xar je-

bi mcir de ba da Sek ve Te bi Ta nab rad na wil de ba da da geg mvac uf ro ad vi li a.

uwy ve ti anu mud mi vi dak vir ve bis sis te ma Si uwy ve ti in ven ta ri za ci iT re gu-

la ru lad mow mde ba, ed re ba Tu ara fi zi ku ri ma ra gi, ma ra ge bis wig nSi asa xul

mo na ce mebs.


fi zi ku ri er Te u le bis Se mow me ba xde ba Sem Txve vi Ti Ser Ce vis we siT wlis

gan mav lo ba Si, oRond re ko men di re bu li a:

* ma sa lis yve la er Te u lis Se mow me ba mox des we li wad Si er Txel ma inc;

* gan sa kuT re bu lad xSi ri mox ma re bis ma sa le bis Se mow me ba mi ni mum or jer

we li wad Si;

* Se mow me ba un da mo ax di non im Ta nam Srom leb ma, rom le bic da kav Si re bu li

ar ari an ma sa le bis sawy ob Tan da an ga riS val de bul ni ar ari an mTa va ri bu-

Ral tris an au di to ris wi na Se.

ia po ni a Si war mo iS va ma ra gis kon tro lis axa li sa xe _ “zus tad va da Si”. igi

zus tad asa xavs im mi zans, ris ke nac ma ra ge bis ide a lu ri kon tro lis sis te ma mi-

is wraf vis.

sis te ma ”zus tad va da Si” gu lis xmobs, rom ro gorc ki ma sa lis bo lo er Te-

u li iq ne ba ga mo ye ne bu li, imav dro u lad mo va Sek ve Ti li axa li par ti a.

es sis te ma Se mu Sa ve bu lia to i o tas mi er, ro mel mac ma ra ge bis Za li an da bal

do nes mi aR wia ”er Tgu li” mom wo deb le bis dax ma re biT, rom le bic dRe Si or jer

da sam jer aw vdid nen wun ga re Se ma sa lebs. sis te mis ga moc da mox da did bri ta-

neT Si. mag ram nak le bi efeq tiT.

imi saT vis rom es sis te ma war ma te biT dam kvid rdes, da cu li un da iyos Sem-

de gi pi ro be bi:

*war mo e bis sta bi lu rad ma Ra li mo cu lo ba;

* mom wo deb le bi sa da mom xma reb le bis dRi u ri sa war moo prog ra me bis ko or-

di ni re ba;

* mom wo deb leb Tan Ta nam Srom lo ba, ra Ta dro u lad ga da iW ras man qa na- mowy-

o bi lo be bis mwyob ri dan ga mos vlis prob le ma;

* mox ma re bi saT vis qar xnis xel say re li gan la ge ba;

* mo xer xe bu li, sa i me do sat ran spor to sis te mis ar se bo ba an mom wo deb lis

si ax lo ve mom xma re bel Tan;

* sa sar geb loa mom wo deb lis Ta nam Sro mel Ta sti mu li re ba Si mo na wi le o ba.

praq ti ka Si cno bi lia ag reT ve ABC sis te ma, rom lis Ta nax mad tar de ba

ma sa le bis Ri re bu le bis ana li zi. cal ke jguf de ba Zvi radR i re bu li ma ra gi da

kon tro li Zi ri Ta dad mas ze kon cen trir de ba vid re iaf fa si an ma sa leb ze.


5.9. ma sa le bis aR ricx vis me To de bi

ma sa le bis moZ ra o bis bu Ral tru li aR ricx va Se iZ le ba mo ewy os uwy ve ti an

pe ri o du li me To diT.

uwy ve ti aR ricx vis me To dis dros ma sa le bis Ses yid va da xar jva ma sa le bis

aRicx vis bu Ral trul an ga riS ze aRi ricx e ba. ma sa lis pir da pi ri xar ji war-

mo e bis ( an Sek ve Te bis ) an ga ri Sebs da e we re ba. xo lo, ara pir da pi ri ma sa lis

xar je bi zed na de bi xar je bis aR mricx ve li an ga ri Sis de bet Si aRi ricx e ba. naS-

Tad dar Ce ni li ma sa lis ma ra gi ne bis mi er dros ga mo iT vle ba ma sa le bis aR-

mricx vel an ga riS ze. cal ke u li sa xis ma sa le bis mi xed viT ix sne ba ana li zu ri

an ga ri Se bi.

ma sa le bis pe ri o du li aR ricx vis me To diT, ma sa le bis moZ ra o ba aRar aRi-

ricx e ba ma sa le bis bu Ral trul an ga riS ze. Ses yi du li ma sa le bi aRi ricx e ba

xar jeb Si _ re a li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis an ga ri Sis de bet Si.

yo vel Tvi u rad Ca ta re bu li in ven ta ri za ci is Se de gad dad gin de ba ma sa le bis

sa bo loo naS Ti, rom lis Se sa ba mi sad mox de ba “ma sa lis ma ra gis ko req ti re bis”

an ga riS ze naS Te bis sxva o bis aR ricx va. Sem deg, ma sa lis ma ra gis ko req ti re bis

an ga ri Si da i xu re ba re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis an ga ri SiT.

es uka nas kne li ki mo geb -za ra lis an ga ri SiT ixu re ba.

ma ga li Ti: da vuS vaT ma sa le bis sawy i si naS Ti iyo 5 000l. Tvis gan mav lo ba si Ses yi dul iq na

21 000 la ris ma sa le bi. Tvis bo los in ven ta ri za ci iT ga mov lin da ma sa lis naS Ti 4 000l.

av sa xoT es ope ra ci e bi uwy ve ti aR ricx vis me To diT:

1. ma sa le bis Ses yid va: de be ti _ ma sa le bi _ 21 000 l

kre di ti _ fu li _ 21 000 l

2. ma sa le bis xar jva: de be ti _ da um Tav re be li pro duq cia _ 22 000 l

kre di ti _ ma sa le bi _ 22 000l

igi ve ope ra ci e bi pe ri o du li me To diT:

ma sa le bis Ses yid va: de be ti _ re li ze bu li pro duq ci is TviTR. _ 21 000 l1.

kre di ti _ fu li _ 21 000l

in ven ta ri za ci is sa fuZ vel ze ma sa lis ma ra gis ko req ti re ba:2.

de be ti _ ma sa lis ma ra gis ko req ti re ba _ 1 000 l

kre di ti _ ma sa le bi _ 1 000 l

(vi na i dan ma sa le bis naS Ti Sem cir da 1 000 la riT )


3. realizebuli pro duq ci is an ga ri SiT ma sa le bis ma ra ge bis ko req ti re bis an ga ri Sis da xur va:

de be ti _ re li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba _ 1 000 l

kre di ti _ ma sa lis ma ra gis ko req ti re ba _ 1 000 l

amiT, re ali ze bu li pro duq ci is an ga riS ze ara pir da pir ai sa xe ba da xar ju li ma sa le bis

Ri re bu le ba _ 22 000 l.

po le mi ka. ma sa le bis moZ ra o bis pe ri o du li aR ricx vis me To dis ga mo ye ne ba mo iTx ovs

me ti ope ra ci e bis re gis tra ci as da yo vel Tvi u ri in ven ta ri za cia me tad Sro ma te va di a. ami tom

am me To dis ga mo ye ne ba ga mar Tle bu lia mxo lod ma Sin, ro ca sa war mo er Ti sa xis pro duq ci as

am za debs da mci re da sa xe le bis ma sa las iye nebs.

5.10. ma sa le bis nar Ce ne bi sa da da na kar ge bis

aR ricx va

mo ge bis ga an ga ri Se ba im Sem Txve va Si iq ne ba zus ti, Tu ma sa le bis sa aR ricx vo

mo na ce me bi yve la da sa xe le bis mi xed viT, em Txve va sawy ob Si faq ti u rad ar se-

bul ma ra gebs. zog jer aR moC nde ba, rom faq ti u ri ma ra ge bi sa aR ricx vo mo na ce-

mebs ar em Txve va. amis mi ze zi Se iZ le ba iyos:

* Ca na wa re bi Sec do mi Taa ga ke Te bu li mTa va ri wig nis an ma ra gis sa sa wo bo

ba raT Si;

* ma sa le bi ar ina xe ba iq, sa dac un da mde ba re ob des;

* ariT me ti ku li Sec do me bi an ga ri Se bis da ja me bis dros;

* ma ra ge bis da zi a ne ba da da ta ce ba.

ga dax re bis ga mov le nis dros mTa va ri wig nis Se sa ba mis an ga ri Seb Si Se ta ni li

un da iq nas cvli le be bi. aR mo Ce ni li sxva o ba ma ra ge bis da na ker ge bis mux liT un-

da da e we ros sa war moo zed na de bi xar je bis an ga riSs normativis farglebSi.

da na kar gi or ka te go ri ad iyo fa:

* er Ti, ro me lic Cnde ba qur do bis, da zi a ne bis da sxva mi ze ziT.

* me o re, ro mel sac ad gi li aqvs teq no lo gi u ri mi ze ziT, ro me lic war mo e bis

nar Ce nebs war mo ad gens.

pir ve li sa xis da na kar ge bi Ca mo i we re ba mo ge baza ra li dan an da e we re ba dam-

na Sa ve pi rebs.

rac Se e xe ba war mo e bis nar Ce nebs, maT mi marT Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas

aR ricx vis ori me To di dan er T-er Ti:

Tu nar Ce nebs ara na i ri Ri re bu le ba ar ga aC ni a, ma Sin ma Ti aR ricx va ar 1.

xde ba da ma Ti Ri re bu le ba asa xu lia pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si.

ro ca war mo e bis nar Ce nebs ga aC nia sa re li za cio Ri re bu le ba. am Sem-2.

Txve va Si, am fa siT Se iZ le ba Sem cir des pro duq ci is TviT Ri re bu le ba an

igi mo ge baza ra lis an ga riS ze ai sa xos.


ma ga li Ti: da vuS vaT pro duq ci is da sam za deb lad sa Wi roa 1 to na ned le u-

li, rom lis 2% anu 20 kg nar Ce ne bis sa xiT rCe ba. 1 t ma sa lis Rir bu le ba 2 000

la ri a.

im Sem Txve va Si, Tu 20 kg nar Ce nis ga yid va da ga mo ye ne ba Se uZ le be li a, ma Sin

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si 1 t ma sa lis Ri re bu le ba Se va 2000l. mag ram,

Tu nar Ce ne bi Se iZ le ba 5 la rad ga i yi dos, ma Sin igi ga mo iq vi Te ba ma sa le bis da-

na xar je bi dan an mi e ma te ba pro duq ci is re a li za ci i dan mi Re bul mo ge bas.

ma sa lis nar Ce nebs ro ca Se saZ lo sa re a li za cio fa si ga aC ni a, ma Sin isi ni

dam xma re ma sa le bis an ga riS ze aRi ricx e ba, sa i da nac ma Ti re a li za ci is Se sa ba-

mi sad Ca mo i we re ba.

amas Tan, ma sa le bis faq ti u ri mox ma re bis Se de gad Se iZ le ba ad gi li qon des

ze nor ma ti ul da na kargs, vid re es gaT va lis wi ne bu li iyo. Cvens ma ga liT ze ma sa-

lis da na kar gi 24 kg Tu aR moC nde ba, ma Sin 4 kg ze nor ma ti u li da na kar gi a. xo lo,

war mo e bis nar Ce ni 15 kg Tu aR moC nda, es niS navs rom ned le u lis ga mo sav li no ba

ga i zar da.

ma sa le bis ga mo ye ne ba Si war mo So bi li ga dax re bis aR sa ricx a vad, mmar Tve-

lo biT aR ricx va Si ga mo i ye ne ba _ “nor ma ti u li da na kar ge bis”, “ze nor ma ti u li

da na kar ge bis” da “ze nor ma ti u li ga mo sav li a no bis” aR mricx ve li an ga ri Se bi.

es an ga ri Se bi mo ge baza ra lis an ga ri SiT ixu re ba.


1. Ca moT va leT ma sa le bus moZ ra o bis aR ricx vis pir ve la di do ku men te bi.

2. gan mar teT ma sa le bis tran spor ti re bis xar je bis ga na wi le bis me To de bi.

3. ras niS navs ma sa le bis Se fa se bis sa Su a lo Se wo ni li TviT Ri re bu le bis

me To di.

4. ras niS navs ma sa le bis Se fa se bis me To di FIFO

5. ras niS navs ma sa le bis Sek ve Tis wer ti li.

6. ras ud ris Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba.

7. ras ud ris maq si ma lu ri ma ra gi.

8. ras niS navs ma sa le bis aR ricx vis pe ri o du li me To di.


amo ca ne bi

amo ca na 1. kom pa nia iye nebs ma sa le bis Se fa se bis sa Su a lo Se wo nil me Tods. kvi ris gan mav lo-

ba Si mas lis Ses yid veb sa da sawy o bi dan ga ce mas Sem de gi sa xe hqon da:

ma sa le bis Se Ze na war mo e ba ze ga ce ma

or Sa ba Ti _ 1400 kg sul 1 100 l sam Sa ba Ti _ 1600 kg

xuT Sa ba Ti _ 1600 kg sul 1 500 l pa ras ke vi _ 1400 kg

kvi ris da sawy is Si, ma sa lis naS Ti iyo 2 400 kg ( 1kg fa si 0,70 l).

sam Sa baTs ga ce mu li ma sa li dan oTx Sa baTs sawy ob Si dab run da 50 kg.

or Sa baTs Se Ze ni li ma sa li dan 100 kg mom wo de bels da ub run da xuT Sa baTs,.

kvi ris gan mav lo ba Si Se Ze nil ma sa leb ze an ga riS -faq tu re bi jer ar ga naR dde bu la.

moTx ov na 1. Se ad gi neT ma sa le bis moZ ra o bis cxri li, ro mel Sic mo ce mu li iq ne ba kvi ris gan-

mav lo ba Si ma ra ge bis cvli le ba, er Ti ki log ra mis Ri re bu le ba da sa bo loo ma ra gis do ne;

2. ma sa lis an ga riS ze asa xeT kvi ris ope ra ci e bi da mi u Ti TeT mo ko res po den to an ga ri-

Se bis sa xe le bi.

amox sna: 1. ma sa le bis moZ ra o ba

dro ra o de no ba kg 1 kg fa si Ri re bu le ba sa Su lo Se wo ni li

TviT Ri re bu le ba

sawy i si naS Ti 2 400 0,70 1 680 0,70

or Sa ba Ti _ Se Ze na 1 400 0,79 1 100

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

naS Ti 3 800 - 2 780 2780 : 3800 = 0,73

sam Sa ba Ti _ ga ce ma (1 600) 0,73 (1 168)

oTx Sa ba Ti _ Se Ze na 50 0,73 35

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

naS Ti 2 250 - 1 647 1647 : 2250 = 0,73

xuT Sa ba Ti _ ga ce ma (100 ) 0,79 (79)

Se Ze na 1 600 0,94 1 500

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

naS Ti 3 750 - 3 068 3068 : 3750 = 0,82

pa ras ke vi- ga ce ma (1 400) 0,82 (1 148)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sa bo loo naS Ti 2 350 1 920 1920 : 2350 = 0.82

2.

ma sa lis an ga ri Si

d k

dRe aR we ra la ri dRe aR we ra la ri

naS Ti 1 680 sam Sa ba Ti da um T.war mo e ba 1 168

or Sa ba Ti kre di to ri 1 100 xuT Sa ba Ti kre di to ri 79

oTx Sa ba Ti da um T.war mo e ba 35 pa ras ke vi da um T.war mo e ba 1 148

xuT Sa ba Ti kre di to ri 1 500 ----------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------- brun va 2 395

brun va 2 635

naS Ti 1 920


amo ca na 2. kom pa nia ram de ni me sa xis pro duqts uS vebs, ro mel zec iye nebs X ma sa las. seq tem bris

bo los X ma sa lis ma ra gi 3 400 ki log rams Se ad gen da. in ven ta ri za ci am aC ve na, rom sawy ob Si mxo-

lod 3 300 kg ma sa la iyo.

am ma sa lis sawy i si naS Ti Se ad gen da 2 540 kg, 1kg fa si _ 3,0 l.

7 seq tem bers mom wo deb le bi sa gan Se Ze ni li iq na 1300 kg ma sa la sul 4 160 la rad.

24 seq tem bers ki dev Se i Zi nes ma sa lis axa li par tia 1200 kg, 1 564 la rad.

7 seq tem bers Se Ze ni li ma sa le bi dan da wu ne bu li iq na 80 kg da da ub ru nes mom wo deb lebs..

sxva yve la dar Ce ni li ma sa la aR ricx u lia ro gorc war mo e bis da na xar ji.

moTx ov na:

Tvis gan mav lo ba Si mom xda ri ope ra ci e bi asa xeT ma sa le bis an ga riS ze ra o de nob ri vad da

Tan xob ri vad, mo ko res po den to an ga ri Se bis mi Ti Te biT. da xar ju li ma sa le bis Se fa se bi saT vis

ga mo i ye ne ba me To di FIFO.

amox sna:

ma sa le bis an ga ri Si

d k

Ta ri Ri aR we ra la ri Ta ri Ri aR we ra la ri

naS Ti 7 620 7.09 (dab ru ne ba) kre di to re bi 256

(2540 kg * 3l) (80kg*3,2)

da nak li si 130

7.09 kre di to re bi 4 160 100kg*1,303

(1300 kg * 3,2l) da um Tav re be li war mo e ba 4 680

24.09 kre di to re bi 1 564 ( 1560kg*3l)

(1200 kg * 1,303) --------------------------------------------------------

------------------------------------------------- brun va: 1740 kg 5 066

brun va: 2500 kg 5 724

naS Ti: 3300 kg 8 278

da ma te bi Ti ga an ga ri Se be bi:

naS Te bis Se fa se ba me To diT FIFO: (980 * 3 + 1220 kg * 3,2 + 1100 kg * 1,303 = 8 278 l )

2540 kg _ 1560 kg = 980 kg

1300 kg _ 80 kg = 1220 kg

amo ca na 3. er Ti ca li pro duq tis dam xa de bas 3 kg ned le u li sWir de ba. ned le u lis nor ma ti u li

da na kar gia 10%.

pir vel Tve Si faq ti u rad ga moS ve bu li iq na 3000 ca li pro duq ti, ra zec da i xar ja ned le u


li 8600 kg.. me o re Tve Sic ga moS ve bu li iq na 3050 ca li pro duq ti da da i xar ja 9200 kg ned-

le u li.

moTx ov na: ga moT va leT ned le u lis ze nor ma ti u li ga dax ra pir vel da me o re Tve Si.

amox sna:

pir vel Tve Si faq ti u rad da i xar ja 8600 kg., nor miT, faq ti ur ga moS ve ba ze Se eZ loT da e xar-

jaT: 3000 ca li * 3kg = 9000 kg ned le u li.

ga dax ra ma sa le bis ga mo ye ne ba Si = 8600 _ 9000 = - 400 kg aqe dan nor ma ti u li da na kar gia

10% anu 40 kg.

ma Sa sa da me, ma sa le bis ga mo ye ne ba Si ad gi li aqvs eko no mi as anu ze nor ma ti ul Se mo sa vals

360 kg.

me o re Tve Si _ faq ti u rad da i xar ja 9200 kg ned le u li. nor miT, pro duq ci is faq ti ur ga-

moS ve ba ze Se eZ loT da e xar jaT: 3050 * 3 kg = 9150 kg ned le u li.

ga dax ra ma sa le bis ga mo ye ne ba Si = 9200 kg _ 9150 kg = + 50 kg. ma Sa sa da me, ma sa le bis ga-

mo ye ne ba Si mox da ga da xar jva 50 kg. aqe dan nor ma ti u li da na kar gia 10% anu 5kg, xo lo ze nor-

ma ti u li da na kar gia _ 45 kg ned le u li.

amo ca na 4. kom pa ni a Si ga mo ye ne bu li ma sa lis er Te u lis Ses yid vis fa sia 20 l. er Ti Sek ve Tis

gan Tav se bas 100 l sWir de ba.. ma sa lis er Te u lis Se nax vis sa Su a lo wli u ro xar ji mi si fa sis

5%-i a. we li wad Si ase Ti ma sa la sa Wi roa 46 000 er Te u li.

moTx ov na: ga moT va leT: 1. Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba

2. ma ra gis Sek ve Ti sa da Se nax vis mTli a ni wli u ri xar ji.

amox sna 1.. Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba ( S o m ) ga mov Tva loT for mu liT:

2 * 46000 * 100

S o m = = 3 033 er Te u li

1

2. Sek ve Ti ricx vi = 46 000 / 3033 = 15 -jer

Sek ve Tis wli u ri xar ji = 15 * 100 l = 1500 l

Se nax vis xar je bi = 3033 / 2 * 1 l = 1515l

ma ra gis mTli a ni xar ji = 1500 + 1515 = 3015 l

( Se niS vna: ma ra gis op ti ma lu ri mo cu lo bis dros, ro gorc we si ma ra gis Se nax vi sa da Sek ve-

Tis gan Tav se bis xar je bi er Tma ne Tis to li a. mo ce mul amo ca na Si ar se bu li mci re gan sxva ve ba

ricx ve bis dam rgva le bis Se de gi a).

amo ca na 5. mo ta ni li in for ma ci is sa fuZ vel ze ga moT va leT ma ra gis sa mi nor ma lu ri do ne da

Ca moT va leT Sek ve Tis op ti ma lur mo cu lo ba ze moq me di faq to re bi.

Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo ba _ 3400 kg.

ma sa la ze dRi u ri maq si ma lu ri moTx ov na _ 120 kg

ma sa lis dRi u ri mi ni ma lu ri xar ji _ 100 kg

mo wo de bis maq si ma lur dRe Ta ricx vi _ 12 dRe

mo wo de bis mi ni ma lur dRe Ta ricx vi _ 10 dRe

amox sna:

gan me o re bi Ti Sek ve Tis do ne = 120 kg * 12 dRe = 1440 kg

mi ni ma lu ri ma ra gi = 1440 _ 110 kg * 11 dRe = 1440 _ 1210 = 230 kg

maq si ma lu ri ma ra gi = 1440 + 3400 _ (100 kg * 10 dRe) = 3840 kg

Sek ve Tis op ti ma lur mo cu lo ba ze moq me di faq to re bi a: ma ra gis er Te u lis Se nax vis xar ji,

Sek ve Tis xar ji, wli u ri moTx ov na ma sa la ze, Sek ve Tis si di de ze da mo ki de bu li sa vaW ro Se Ra-

va Te bi.


amo ca na 6. kom pa nia ga ni xi lavs ned le u lis er T-er Ti sa xe o bis Ses yid vis po li ti kas .ned le u li

ro me lic Ta nab rad ga mo i ye ne ba mTe li wlis gan mav lo ba Si ixar je ba er Ti sa xis pro duq ci a ze,

ro me lic we li wad Si 30 000 er Te u li mzad de ba. pro duq tis Ti To e u li er Te u li Se i cavs 0,8 kg

ned le uls. amas Tan, ned le u lis 20% war mo e bis pro ces Si ikar ge ba.

ned le ul ze Sek ve Ta Se iZ le ba gan xor ci el des 1200 kg-is pro por ci u li ra o de no biT. ned le-

u lis Ri re bu le ba da mo ki de bu lia Sek ve Tis mo cu lo ba ze Sem deg na i rad:

Sek ve Tis mo cu lo ba 1 kg Ri re bu le ba

kg l

1 200 1,50

2 400 1,20

3 600 1,00

4 800 0,95

6 000 0,95

Sek ve Tis gan Tav se bis da Ses ru le bis Ri re bu le baa 70 l, sa i da nac 40 l mud mi vi da na xar ji a,

ro mel zec Sek ve Te bis ra o de no ba mo ce mul pe ri od Si gav le nas ar mo ax dens. ma ra gis er Te u-

lis Se nax vis sa Su a lo da na xar ji we li wad Si 2 la ri a, sa i da nac 1,20 la ri ma ra gis mo cu lo-

bis cvli le bis mi xed viT ic vle ba mok le va di an pe ri od Si. ned le u lis Sek ve Tis cik li er Ti

Tve a.

moTx ov na: 1. axseniT mo ce mu li pi ro be bi saT vis Sem de gi mniS vne lo be bi: “cvla di da na xar je bi”,

“na xev rad cvla di da na xar je bi” da “mud mi vi da na xar je bi”.

2. ga moT va leT Sek ve Tis da ma ra gis Se nax vis mi ni ma lu ri da na xar je bi da ur Ci eT kom pa ni is

xel mZRva ne lo bas, Sek ve Tis ro me li mo cu lo bis dros iq ne ba da na xar je bi mi ni ma lu ri.

amox sna: 1. cvla di da na xar je bia _ ned le u lis Ses yid vis fa si, er Ti Sek ve Tis gan Tav se bis _

30 l. da ma ra gis er Te u lis Se nax vis _ 1,20 l.

na xev rad cvla di da na xar je bi _ aris Sek ve Tis gan Tav se bi sa da ma ra gis Se nax vis xar je bi.

mud mi vi da na xar je bia _ Sek ve Tis gan Tav se bis Ri re bu le ba Si 40l da ma ra gis er Te u lis Se nax-

vis wli ur Ri re bu le ba Si 0,80 la ri.

2. ned le ul ze yo vel wli u ri moTx ov na ga mo iT vle ba Sem deg na i rad:

30 000 cali * 0,8 kg * 1,25 = 30 000 kg

vi na i dan, Sek ve Tis da na xar je bi dan 0,40 la ri da ma ra gis er Te u li Se nax vis xar ji dan 0,80

la ri mud mi vi xar je bi a, ami tom ar war mo ad ge nen re le van tur xar jebs Sek ve Tis al ter na ti u-

li zo me bi saT vis da ga da way ve ti le bis mi Re bis dros ar ga iT va lis wi ne ba. ram de na dac, Sek ve-

Tis Ses ru le bis xar je bi mud mi vi si di de ara a, Sek ve Tis op ti ma lu ri mo cu lo bis ga mo saT vle-

lad ma Te ma ti kur for mu las ver ga mo vi ye nebT. ami tom ga mo i ye ne ba ga an ga ri Se bis cxri lu ri

me To di.

Sek ve Tis wli u ri Sek ve Tis wl. da na xar ji ma sa lis ja mu ri

mo cu lo ba kg moTx ov na kg da na xar ji l Se nax va ze l da na xar ji l

1 200 30 000 750 (25 * 30 l) 720 (600 kg * 1,2 l) 1 440

2 400 30 000 375 (12,5 * 30 l) 1 440 (1200 kg * 1,2 l) 1 800

3 600 30 000 249 (8,3 * 30 l) 2 160 (1800 kg * 1,2 l) 2 400

4 800 30 000 188 (6,25 * 30 l) 2 800 (2400 kg * 1,2 l) 3 060

6 000 30 000 150 (5 * 30 l) 3 600 (3000 kg * 1,2 l) 3 750

am ri gad, da na xar je bi mi ni ma lu ria Sek ve Tis 1200 kg mo cu lo bi saT vis.


Tavi^6. pir da pi ri Sro mi Ti da na xar je bis

aR ricx va

pro duq ci is dam za de ba ze ma te ri a lur da na xar jeb Tan er Tad mniS vne lo-

va nia Sro mi Ti da na xar je bi, rom le bic ag reT ve Se i ta ne ba pro duq ci is TviT-

Ri re bu le ba Si. ami tom, au ci le be li xde ba Sro mi Ti da na xar je bi dam za de bul

pro duq ci as an Ses ru le bul sa mu Sa o ebs da vu kav Si roT.

am Tav Si Se is wav liT Sem deg sa kiTx ebs:

* Sro mis anazR a u re bis for mebs;

* Sro mi Ti da na xar je bis do ku men ta ci as;

* gan sxva ve bas Zi ri Tad, ara Zi ri Tad (da ma te biT) da zed na deb xel fass So-

ris;

* Sro mi Ti da na xar je bis aR ricx vas;

* pre mi e bis aR ricx vas;

* mu Sa xe lis de na do bi sa da Sro mis mwar mo eb lu ro bis ga moT vlis meTodikas;

6.1. sa mu Sao dro is aR ricx vis do ku men ta cia

Sro mi Ti da na xar je bis gan sazR vra sa Wi roa Sromis anazR a u re bis ga ce mi-

saT vis, mo ge baza ra lis an ga riS ge ba Si Sro mi Ti da na xar je bis Car Tvi saT vis da

pro duq ci is er Te ul ze Sro mi Ti da na xar je bis mi kuT vne bi saT vis. am miz ne bis

mi saR we vad au ci leb lia ar se bob des in for ma cia da xar ju li dro i sa da Ses ru-

le bu li sa mu Sa o e bis Se sa xeb.

sa war moo cik lis das kvniT do ku ments Sro mi Ti da na xar je bis uwy i si war mo-

ad gens. mas aja me ben da mTa va ri wig nis an ga ri Sis mo na ce mebs uda re ben.

Sro mi Ti re sur se bis mi marT ga mo ye ne bu li po li ti ka mniS vne lo va ni a, rad gan

es mTa va ri “aq ti vi a” ne bis mi e ri sa war mo saT vis, Tum ca es “aq ti vi” fi nan sur an-

ga riS ge ba Si ar Se i ta ne ba.

Sro mis anazR a u re bis cik lis ti pi u ri fun qci e bi a:

mu Sak Ta da qi ra ve ba1. Sro mi Ti ur Ti er To be bis mar Tva2. na mu Se va ri dro i sa da Ses ru le bu li sa mu Sa o e bis aR-3. ricx va

xel fa si s aR ricx va4. xel fa sis fon dis ga na wi le ba5. xel fa sis ga ce ma.6.

xel fa si aris da xar ju li Sro mis Ri re bu le ba fu lad for ma Si. anazR a u-

re bis for me bis mi xed viT ga nas xva ve ben dro iT da sa nar do xel fass.


dro i Ti xel fa si eZ le va mu Saks na mu Se va ri dro i saT vis, mi u xe da vad imi sa,

ra Se de gia miR we u li. Ta vis mxriv dro i Ti xel fa si Se iZ le ba iyos mar ti vi sa-

xis _ ro ca dad ge ni lia sa a Tob ri vi anazR a u re bis ga nak ve Ti da kuT vni li xel-

fa si na mu Se va ri sa a Te bis Se sa ba mi sad ga mo iT vle ba. me o re, pre mi a lu ri dro i Ti

sis te ma _ ro ca dro is eko no mi is Sem Txve va Si ga i ce ma pre mia sa war mo Si mi Re-

bu li we siT.

sa nar do xel fa si mu Saks eZ le va Ses ru le bu li sa mu Sa os ra o de no bi sa da

xa ris xis mi xed viT. am Sem Txve va Si sa war mo Si geg ma ven anazR a u re bis ga nak veTs

pro duq ci is an Ses ru le bu li sa mu Sa os er Te ul ze, da xar ju li dro is mi u xe-

da vad. sa war mo eb ma Se iZ le ba ga mo i ye non sa nar do anazR a u re bis sxva das xva

sis te ma. ker Zod, pir da pi ri sa nar do xel fa si _ ro me lic gu lis xmobs rom

xel fa si ga mo iT vle ba ga moS ve bu li pro duq ci is ra o de no bis Se sa ba mi sad. Tu

ma ga li Tad, sa war mo Si erT cal pro duq tze dad ge ni lia 30 la ri da Tve Si mu-

Sa da am za debs 100 cal aseT pro duqts, mi si Tvi u ri xel fa si 3 000 la ri iq ne-

ba. Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas sa nar do pre mi a lu ri sis te ma, ro ca sa war mos

xal mZRva ne lo bas surs war mo e bis zrdis sti mu li re ba. am Sem Txve va Si pre mia

wes de ba pro duq ci is ga moS ve bis geg mis ga da War be bi saT vis. ar se bobs ag reT ve

Sro mis anazR a u re bis bri ga du li sis te ma dam Tav re bu li sa mu Sa o saT vis. es

sis te ma uf ro xSi rad mSe neb lo ba Si ga mo i ye ne ba, ro ca xel mZRva ne lo ba bri ga-

das Tan debs xel Sek ru le bas, ro mel Sic ga iT va lis wi ne ba Sro mis anazR a u re ba

gar kve u li sa mu Sa os mTli a ni Ses ru le bi saT vis. ma ga li Tad, kar -fan jre bis Cas-

ma, eleq tro gay va ni lo ba da a.S.

am Ja mad, praq ti ka Si ga mo i ye ne ba dro i Ti da sa nar do xel fa sis gar kvu li kom-

bi na ci a, ro ca igeg me ba Sromis anazRaureba pro duq ci is er Te ul ze da pre mia

dro is eko no mi i saT vis ga i ce ma.

am ri gad, ga sa ce mi xel fa sis ga mo saT vle lad sa Wi roa sa Ta na do mo na ce be mi

na mu Se va ri dro i sa da Ses ru le bu li sa mu Sa o e bis Se sa xeb. Sro mi Ti da na xar-

je bis Se sa xeb in for ma ci is mom za de bis miz niT, sa war mo eb Si ga mo i ye ne ba sxva-

das xva do ku men te bi. ese ni a: qro no ba ra Ti, Sek ve Tis sa aR ricx vo ba ra Ti, in di vi-

du a lu ri ga mo mu Sa ve bis ba ra Ti, ta be li da sxva.

qro no ba ra Ti aris do ku men ti, ro mel Sic aR niS nu lia mu Sa xe lis sa mu Sa os

dawy e bi sa da dam Tav re bis dro. igi iv se ba im miz niT, rom da an ga ri Se bu li iq-

nas mo mu Sa vis mi er na mu Se va ri ja mu ri dro. ase Ti do ku men te bi aris dro i Ti

xel fa sis ga an ga ri Se bis sa fuZ ve li.

Sek ve Tis sa aR ricx vo ba ra Ti asa xavs kon kre tul sa mu Sa o ze da xar jul

dros. mas Si mo ce mu lia ra sa xis sa mu Sao Se as ru la mu Sak ma da ra ra o de no-

bis dro da xar ja mas ze. Sek ve Tis ba ra Te bi sxva das xva qar xni saT vis Se iZ le ba

gan sxva ve bu li iyos ga mo saS ve bi pro duq ci is xa si a Ti sa da war mo e bis ti pis

gaT va lis wi ne biT. mas Se iZ le ba er qvas _ ba ra Ti ga mo mu Sa ve ba ze. Sek ve Tis an


ga mo mu Sa ve bis ba ra Ti Sed ge ba bri ga da ze an erT mo mu Sa ve ze.

im Sem Txve va Si, ro de sac Sek ve Ta ze er Ti sa aR ricx vo ba ra Ti ga i ce ma, xel fa-

sis sa er To da na xar je bis ga moT vla uf ro ad vi li a, rad gan Sek ve Ta ze mo mu Sa ve

yve la pi ri mis mi er da xar jul dros erT ba raT Si wers.

im Sem Txve va Si, ro ca yo vel mo mu Sa ve ze er Ti ba ra Ti ga i ce ma, ad vi lia da-

xar ju li dro i sa da Ses ru le bu li sa mu Sa os Se da re ba. mas Si pa su xis mge be li

pi ris mi er Ca i we re ba sa mu Sa os da sa xe le ba, dawy e bis da dam Tav re bis dro. sa-

mu Sa os Ses ru le ba ze da saS ve bi da faq ti u ri dro. xels awers os ta ti an sxva

pa su xis mge be li pi ri. ase Ti sis te ma Sro mis mwar mo eb lu ro bis uf ro daw vri-

le bi Ti ana li zis sa Su a le bas iZ le va, oRond uf ro Zvi ri jde ba.

ta be li _ aris do ku men ti imis Se sa xeb, rom mo mu Sa vem da xar ja sa mu Sao

dro. mom sa xu re per so nal ze da dam xma re mu Seb ze yo vel dRi u rad an yo vel kvi-

re u lad ga i ce ma das wre bis ta be li, ro mel Sic Tavad mo mu Sa ve wers yve la in-

for ma ci as Ses ru le bu li sa mu Sa o sa da da xar ju li dro is Se sa xeb. xels awers

os ta ti. Sek ve Tis sa aR ricx vo ba ra Ti sa gan gan sxva ve biT, das wre bis ta be li uz-

run vel yofs srul Ca na wers imis Se sa xeb, Tu ra ze da xar ja mo mu Sa vem sa mu Sao

dRe an kvi ra. das wre bis ta be lis nak li mas Si mdgo ma re obs, rom Ca na we re bi un da

ga keT des sa mu Sao dRis an kvi ris bo los da ara im dros, ro de sac sa mu Sao da-

iwyo an dam Tav rda.

das wre bis ta be li ise Ti zus ti ar aris, ro gorc Sek ve Tis in di vi du a lu ri

ba ra Ti, ro me lic da u yov neb liv un da dab run des ofis Si gar kve li sa mu Sa os

dam Tav re bis Ta na ve. das wre bis ta be lis ga mo ye ne bis Sem Txve va Si ga mo u ye ne be li

sa mu Sao dro Se iZ le ba aras ru lad iq nas aR ricx u li.

na mu Se va ri dro is aR sa ricx a vad Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas do ku men tu ri

ga for me bis ra i me sxva sis te mac, ro gorc xe liT, ise av to ma tu ri mricx ve le bis

ga mo ye ne biT.

6.2. pir da pi ri xel fa sis aR ricx va

pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is miz ne bi saT vis iden ti fi ci re-

bu li un da iq nas pir da pi ri da ara pir da pi ri xel fa si. ag reT ve, xel fa sis ra

na wi li un da Ca ir Tos pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si da ra na wi li Ca iT vle ba

pe ri o dis xar jad, ro me lic mo ge baza ra lis an ga ri Si dan Ca mo i we re ba. un da ga-

ni sazR vros ise Ti sa xis anazR a u re bis aR ricx vis we se bi, ro go ri caa moc de ne bi,

da na ma te bi ze nor ma ti u li sa mu Sao dro ze, sa xel mwi fo dazR ve va, pre mi e bi da

da ka ve be bi.

pir da pi ria ise Ti xel fa si ro me lic mi e ce ma kon kre tul sa mu Sa o ze mo mu Sa ve

mu Sas. ami tom Sro mis ga we vis Ta na ve cno bi lia es xel fa si ro me li sa xis pro -


duq ci is (an Ses ru le bu li sa mu Sa os) TviT Ri re bu le bas mi e kuT vnos. ma ga li Tad,

ka la to zis xel fa si, mke ra vis xel fa si, sa war moo xaz ze mo mu Sa vis xel fa si

war mo ad gens pir da pir xel fass da pir da pir Ca ir Tve ba pro duq ci is TviT Ri-

re bu le ba Si.

ara pir da pi ri xel fa si ga i ce ma iseT sa mu Sao dro ze, ro me lic kon kre tu lad

ar cer Ti sa xis pro duq ci is dam za de ba ze ar ixar je ba. ma ga li Tad, sa eq splo a-

ta cio in Jin ris xel fa si. eq splo a ta ci is in Ji ne ri mu Sa obs da nad ga reb ze, ro-

mel Ta meS ve o biT mra va li sa xis pro duq cia mzad de ba, ami tom in Jin ris xel fa si

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si un da Se vi des, mag ram, wi nas war cno bi li ara a,

mi si xel fa si kon kre tu lad ro me li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le bas mi-

e kuT vnos. ami tom igi pro por ci u li we siT ga na wil de ba pro duq ci is sa xe ebs

So ris.

pir da pi ri xel fa si aRi ricx e ba uSu a lod da um Tav re be li pro duq ci is an-

ga ri Sis _ de bet Si. ara pir da pi ri xel fa si ki Tvis bo lom de sa war moo zed-

na de bi xar je bis an ga riS ze aRi ricx e ba, xo lo Tvis ganmavlobaSi, mikuTvnebis

ganakveTiT da um Tav re be li pro duq ci is an ga ri Sis de bets da e we re ba.

sa war mos mmar Tve li per so na lis, kad re bis gan yo fi le bis, sa fi nan so gan yo-

fi le bis, rek la mis mu Sak Ta xel fa se bi ara sa war moo anu pe ri o dis xar jia da

mo ge baza ra lis an ga riS ze Ca mo i we re ba.

ma ga li Ti: Sek ve Ti li sa mu Sa os Ses ru le bas 20 sa a Ti sWir de ba. sa a Tob ri vi anazR a u re ba

_ 6 la ri a. am sa mu Sa os mu Sam faq ti u rad Tu 21 sa a Ti mo an do ma, me war mem ma inc 126 la ri (21 *

6) un da ga da u xa dos. ami tom sa mu Sao dro is kon trols di di mniS vne lo ba eni We ba.

am Tan xa ze Sed ge ba Sem de gi bu Ral tru li mux li:

de be ti _ da um Tav re be li pro duq cia _ 126 l

kre di ti _ ga sa ce mi xel fa si _ 126 l

(fi nan su ri aR ricx vis na wil Si, da um Tav re be li pro duq ci is an ga ri Se bis de be-

te bi dan amok re bi li ja mi _ pir da pi ri Sro mi Ti xar jis sa kon tro lo an ga ri Sis

de bet Si da ga sa ce mi xel fa sis sa kon tro lo an ga ri Sis _ kre dit Si ga da i ta ne-

ba. Tum ca Se iZ le ba cal ke u li sa xis pro duq ci i saT vis cal-cal ke ga ix snas pir-

da pi ri ma sa lis xar jis an ga ri Se bi).

zog jer, Se iZ le ba xel fa sis sa er To Tan xis da ricx va mox des bri ga dis mi er

Ses ru le bul sa mu Sa o ze. aseT Sem Txve va Si xel fa si un da ga na wil des bri ga dis

wev rebs So ris. ami saT vis un da ar se bob des in for ma cia bri ga dis Ti To e u li

wev ris mi er na mu Se va ri sa a Te bis Se sa xeb. ga mo iT vle ba sa Su a lo sa a Tob ri vi

xel fa si da gam rav lde ba Ti To e u li mu Sis mi er na mu Se var sa a Teb ze.

ma ga li Ti: bri ga dis mi er Ses ru le bul sa mu Sa o ze da ricx u lia xel fa si _ 11 350 la ri. bri-

ga da Si eq vsi wev ri a, ro mel Ta na mu Se va ri dro kvi ris gan mav lo ba si Se ad gens:


Cin Ca la Ze _ 39 sT oni a ni _ 38 sT

zar na Ze _ 38 sT Zne la Ze _ 38 sT

ma laS xia _ 36 sT oTa raS vi li _ 38 sT

sul na mu Se va ria 227 kac /sa a Ti. ga va na wi loT bri ga dis sa er To xel fa si mis wev rebs So-

ris.

jer ga mov Tva loT xel fa si 1 sa aT ze = 11 350 / 227 = 50 l, rom lis sa fuZ vel ze ad vi lia

bri ga dis Ti To e u li wev ris kuT vni li xel fa sis gan sazR vra.

Cin Ca la Ze _ 39 * 50 l = 1 950 l

zar na Ze _ 38 * 50 l = 1 900 l

ma laS xia _ 36 * 50 l = 1 800 l

oni a ni _ 38 * 50 l = 1 900 l

Zne la Ze _ 38 * 50 l = 1 900 l

oTa raS vi li _ 38 * 50 l = 1 900 l

-------------------------------------------------

11 350 l

ro ca bri ga da Si sxva das xva kva li fi ka ci is mu Sa ke bi ari an, ma Sin sa er To xel fa si bri ga dis

wev rebs So ris sak va li fi ka cio ko e fi ci en te bis ga mo ye ne biT un da ga na wil des. ga moT vle bi

mox de ba Sem deg na i rad:

sak va li fi ka cio xved ri Ti kuT vni li

sa a Te bi ko e fi ci en te bi nam rav li wi li xel fa si

Cin Ca la Ze 39 1,4 54,6 0,187 2122,45

zar na Ze 38 1,2 45,6 0,1562 1772,87

ma laS xia 36 1,0 36,0 0,1233 1399,45

oni a ni 38 1,5 57,0 0,1952 2215,52

Zne la Ze 38 1,6 60,8 0,2082 2363,07

oTa raS vi li 38 1,0 38,0 0,1301 1476,64

------------ ------------ -------------

227 292 11 350

nam rav li: 39 * 1,4 = 54,6; 38 * 1,2 = 45,6 da a.S.

xved ri Ti wi li: 54,6 / 292 = 0,187; 45,6 / 292 = 0,1562 da a.S.

kuT vni li xel fa si: 11 350 * 0,187 = 2122,45; 11 350 * 0,1562 = 1772,87 da a.S.

fir ma, gar da xel fa si sa ewe va mu Sak Ta da qi ra ve bas Tan da kav Si re bul xar-

jebs, ro go ri caa Se na ta ne bi sa xel mwi fo sa dazR ve vo da sa pen sio fon deb Si,

sa kon kur so Ser Ce va da tre nin ge bi. da qi ra ve bas Tan da kav Si re bu li xar je bi


aRi ricx e ba ro gorc sa war moo zed na de bi xar je bi, im na wi liT, rom li Tac isi-

ni mi e kuT vne ba sa war moo da niS nu le bis mu Sebs. zo gi er Ti xar jis mi marT Se iZ-

le ba uf ro mo xer xe bu li iq nas rom ase Ti da na xar je bis sa Su a lo sa a Tob ri vi

si di de mi e ma tos mu Seb ze ga sa ce mi xel fa sis sa a Tob riv ga nak veTs. Sem deg mox-

de ba ma Ti da ka ve ba mu Sak Ta da ricx u li xel fa si dan.

6..3. moc de ne bis anazRaurebis aR ricx va

moc de ne bis qveS igu lis xme ba ga mo u ye neb li anu arap ro duq ti u li, mag ram

anazR a u re ba di dro. es ise Ti moc de na a, ro me lic ga mow ve u li araa mu Sis mi ze-

ziT.

moc de ne bi iw vevs pro duq ci is ga moS ve bis Sem ci re bas. ami tom mniS vne lo va nia

moc de ne bis war mom So bi mi ze ze bis ana li zi, zus ti Se fa se ba da xel mZRva ne lo-

bi saT vis war dge na. dro, ro mel Sic fuls ix di an, mag ram war mo e bi saT vis ga-

mo ye ne bu li ar iyo, or ga ni za ci i saT vis uq mad da kar gu li droa da me nej men tis

mxri dan mkacr kon trols mo iTx ovs. kon tro lis pro ce du rebs xels uwy obs

sa mu Sao dro is aR ricx vis dok men ta ci a_ ta be le bi, moc de nis ba ra Ti da sa mu-

Sao dro is aR ricx vis sxva ba ra Te bi, sa dac zus tad un da iyos da fiq si re bu li

moc de nis sa a Te bi da mi ze ze bi.

moc de ne bis ana li zis mi za nia da ad gi nos, Se iZ le bo da Tu ara ma Ti Ta vi dan

aci le ba.

Ta vi dan aci le ba di anu aR mof xvra di moc de ne bis mi ze ze bi Se iZ le ba iyos:

ma sa le bis uk ma ri so ba, da nad ga re bis da zi a ne ba, sa mu Sa os ara e feq tu ri da geg mva,

sawy ob Si ma sa le bis ma ra ge bis amo wur va, pro duq ci is teq ni ku ri ma xa si a Teb le-

bis amo wur va, kad re bis ga dam za de ba da a.S.

ise Ti moc de ne bis Ri re bu le ba, rom lis Ta vi dan aci le ba Se saZ le be li iyo,

arc un da war mo So bi li yo. am da na xa re bis Car Tva pro duq ci is TviT Ri re bu le-

ba Si, mis ga u mar Tle bel zrdas ga mo iw vevs. ami tom, aR mof xvra di moc de ne bis

da na xar je bi Ca mo we ri li un da iq nas mo ge baza ra lis an ga ri Si dan da un da gan-

xor ci el des maT ze dak vir ve ba, ra Ta mo ma val Si Ta vi dan iq nas aci le bu li ma Ti

war mo qmna.

ise Ti moc de ne bi, ro mel Ta Ta vi dan aci le ba Se uZ le be li iyo, sa war mos

mxri dan ara kon tro li re ba dia da am de nad, au ci le be li, gar da u va li xar ji a. es

Se iZ le ba iyos Ses ve ne bis an das ve ne bis dro. moc de na ga re faq to re bi dan, ro-

go ri caa pro duq ci a ze moTx ov nis ue ca ri da mo u lod ne li da ce ma, ga fic ve bi

mom wo de bel sa war mo eb Si da sxva.

is moc de ne bi, ro mel Ta Ta vi dan aci le ba Se uZ le be li a, sa war mos mxri dan

ara kon tro li re ba di a. ami tom, ma Ti Ri re bu le ba pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si

un da Se vi des ro gorc ara pir da pi ri xar ji. da pro duq ci is TiT Ri re bu le ba Si


Car Tu li iq ne ba ga na wi le bis gziT. arasawarmoo per so na lis mi xed viT ar se bu-

li moc de nis Ri re bu le ba aRi ricx e ba ro gorc pe ri o dis xar ji da mo ge baza ra-

lis an ga ri Si dan Ca mo i we re ba.

ma ga li Ti: da vuS vaT 15 mu Si dan, kvi ra Si Ti To e u li 40 sa aTs mu Sa obs. mTli a ni 600 sa-

a Tis gan mav lo ba Si dam za de bu li un da iq nas 200 er Te u li pro duq ti anu er Te u lis war mo e ba

xde ba 3 sa a Tis gan mav lo ba Si.

re a lu rad mu Seb ma Tu 540 sa a Ti imu Sa ves da 180 ca li pro duq ti da am za des, mi u xe da vad ami-

sa, ma inc 600 sa a Ti saT vis ga da ux di an. 60 sa a Ti war mo ad gens moc de nas.

am ri gad, ro ca sa u ba ria moc de ne bis anazR a u re ba ze, au ci leb lad igu lis xme-

ba ara mu Sis mi ze ziT ga mow ve u li moc de ne bi. moc de ni li dro is anazR a u re ba,

rom lis Ta vi dan aci le ba Se uZ le be li iyo, Sem deg na i rad aRi ricx e ba:

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bi (saw. personaJisaTvis)

de be ti _ sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi (da nar Ce ni

per so na li saT vis)

kre di ti _ ga sa ce mi xel fa si

xo lo, im moc de nis anazR a u re ba, rom lis Ta vi dan aci le ba Se iZ le bo da, aRi-

ricx e ba

1. de be ti _ sa er To ad mi nis tra ci u li xar ji

kre di ti _ ga sa ce mi xel fa si

2. de be ti _ mo ge baza ra li

kre di ti _ sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi

po le mi ka: sa qar Tve lo Si mkvid rde ba man ki e ri praq ti ka imis Se sa xeb, rom ker Zo seq tor Si da-

saq me bul pe so nals sa xel mwi fo ka non mdeb lo biT ga mocx a de bu li das ve ne bis dRe e bis moc de-

nebs ar unazR a u re ben, rac an ti ka no ni e ri da an ti kon sti tu ci u ri qme de ba a.

6.4. ze nor ma ti u li dro is anazR a u re bis

aR ricx va

ze nor ma ti u li dro is dro a, ro me lic ga mo mu Sa ve bu lia dad ge ni li sa mu Sao

dro is ze moT da gaz rdi li ga nak ve TiT anazR a ur deb, rom lis si di des TviT sa-

war mo ad gens.. ze nor ma ti u li sa mu Sao dro Se iZ le ba war mo iS vas sami mi ze ziT:


Se iv sos sa mu Sao pro ces Si war mo So bi li moc de ni li sa mu Sao dro1.

Ses rul des dam kve Tis mi er gaz rdi li sa war moo prog ra ma2.

damkveTma Tu moiTxova SekveTis vadaze adre Sesruleba 3.

war mo e bis pro ces Si aras ru lad ga mo mu Sa ve bu li dro is Sev se bis miz niT

da xar ju li ze nor ma ti u li dro Ta vi dan aci le ba di dro a, ami tom, Tu maT da-

na ma tebs pir da pir pro duqts an Sek ve Tebs mi va kuT vnebT, rom le bic dam za de bu-

lia zed me ti sa a Te bis an Ra mis cvla Si mu Sa o bis dros, ma Sin da na xar je bi am

pro duq ci a ze me ti iq ne ba, vid re im pro duq tze, ro me lic Seq mni lia Cve u leb ri vi,

nor ma ru li sa mu Sao sa a Te bis gan mav lo ba Si. ami tom, ase Ti ze nor ma ti u li sa mu-

Sao dro is anazR a u re ba mo ge baza ra lis an ga ri Si dan Ca mo i we re ba.

xo lo, is ze nor ma ti u li sa mu Sao sa a Te bi, ro me lic ga mo iw via dam kve Tis mi er

Sek ve Tis gaz rdam, sa war mo saT vis war mo ad gens gar da u vals da mi si anazR a u re ba

Se i ta ne ba am pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si. oRond wa na ma ti, Zi ri Tad anazR a-

u re ba ze, aRi ricx e ba zed na deb sa war moo xar jeb Si da Sem deg ga na wi le bis gziT

Se va yve la sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si.

SemkveTis TxovniT SekveTis vadaze adre damTavrebisaTvis daxarjuli

zenormatiuli drois anazRaureba mTlianad miekuTvneba pirdapir xarjebs.


mu Sam kvi ris gan mav lo ba Si 38 sa a Ti Cve u leb riv sa mu Sao dro Si, xo lo 10 sa a Ti ze nor ma-

ti ul dro Si imu Sa va. aqe dan, 3 sa a Ti ga mo ye ne bu li iyo moc de ni li dro is Se sav se bad, da nar Ce ni

dro ki gaz rdi li sa war moo prog ra mis Se sas ru leb lad

.sa a Tob ri vi xel fa si aris 9 la ri. ze nor mti u li dro nazR a ur de ba er Tna xe va ri ga nak ve-

TiT.

mo ce mul si tu a ci a Si xel fa sis kla si fi ci re ba Sem deg na i rad mox de ba:

* pir da pi ri xel fa si = 38 sT * 9l + 7 sT * 9l = 342 l + 63 l = 405 l

* sa war moo zed na de bi (a ra pir da pi ri) xel fa si = 7 sT * 4,5 l = 31,5 l

* pe ri o dis xar ji = 3 sT * 13,5 l = 40,5 l

de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 405 l

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bi _ 30,5 l

de be ti _ sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi _ 40,5 l


am ri gad, mniS vne lo va nia rom, ga ni sazR vros xel fa sis sxva das xva Se mad gen le-

bi da TviT Ri re bu le ba ze ma Ti mi kuT vne bis miz niT ga ni sazR vros: pir da pir

un da mi e kuT vnos pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le bas, un da ga na wil ddes

sxva das xva sa xis pro duq tebs So ris Tu pe ri o dis xar jeb Si Ca mo i we ros.


6.5. Sve bu le bis xel fa sis aR ricx va

mi u xe da vad Sro mis anazR a u re bis for me bi sa, xel fa si Se iZ le ba iyos Zi ri Ta-

di an da ma te bi Ti. Zi ri Ta dia xel fa si, ro me lic mu Saks eZ le va sa mu Sa o ze yof-

nis pe ri od Si. da ma te bi Tia xel fa si, ro me lic mo mu Sa ves eZ le va im dro i saT vis,

ro ca igi sa mu Sa o ze ar im yo fe bo da. ase Ti a, Sve bu le bis xel fa si.

sa qar Tve los Sro mi Ti ka non mdeb lo ba iT va lis wi nebs we li wad Si er Txel

mu Saks mi e ces 24 dRi a ni fa si a ni Sve bu le ba, ro ca igi sa mu Sa o ze ar im yo fe ba.

am miz niT, mu Se bi saT vis Zi ri Tad xel fass ema te ba da na ma ti Sve bu le bis xel-

fa si saT vis. es sa Su a le bas iZ le va mu Sas ga ran ti re bu li hqon des Sve bu le bis

anazR a u re ba.

ma ga li Tad, Tu mu Sas sa aT Si 6 lars ux di an da 40 sa a Ti a ni sa mu Sao kvi ris

pi ro beb Si mas ekuT vnis xuT kvi ri a ni Sve bu le ba we li wad Si, ma Sin mi si Sve bu-

le bis anazR a u re bis Tan xa iq ne ba:

(40 sT * 6 l) * 5 kvi ra = 1 200 l

we li wad Si Tu mu Sa imu Sa vebs 2000 sa aTs, ma Sin Sve bu le bis xel fa si erT

sa aT ze aris: 1 200 l / 2000 sT = 0,6 l. igi mi e ma te ba sa a Tob riv xel fass da

ma Sa sa da me, mu Sas yo vel sa aT Si da e ricx e ba 6,6 la ris ode no bis xel fa si.

muSebis Sve bu le bis xel fa sis aR ricx vi sad mi ori mid go ma ar se bobs:

ro ca Sve bu le bis ga da an ga ri Se bu li si di de mi e ma te ba Zi ri Tad xel fass. 1.

Sem deg mox de ba mi si da ka ve ba xel fa si dan da pa ra le lu rad Se iq mne ba Sve-

bu le bis xel fa sis re zer vi.

ro ca ar da e ma te ba Zi ri Tad xel fass da pir da pir iq mne ba Sve bu le bis 2.

re zer vi.

ze moT mo ta ni li ga an ga ri Se bis sa fuZ vel ze, Se iZ le ba Sem de gi bu Ral tru li

mux le bis Sed ges:

I mid go ma:

1. de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 264 l (6,6 l * 40 sT)

( da an sa war moo zed na de bi xar je bi)


2. de be ti _ ga sa ce mi xel fa si _ 24 l ( 0,6 l * 40 sT )

kre di ti _ Sve bu le bis re zer vi (3165) _ 24 l da a.S.

mim di na re Sve bu le bis xel fa sis da ricx va Sve bu le ba Si mu Sis gas vlis 3.

dros _ 1 200 l

de be ti _ Sve bu le bis re zer vi (3165) _ 1 200 l l

kre di ti _ ga sa ce mi xel fa si _ 1 200 l


Sve bu le bis re zer vi Se iZ le ba aRi ricx os an ga riS ze _ (3165), an da ricx u li val-

de bu le be bis an ga ri Seb Si (3400) _ val de bu le be bi sa war mos per so na lis wi na Se

Sve bu le bi saT vis

II mid go ma:

ana ricx e bi Sve bu le bis xel fa si saT vis _ 24 l1.

de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 24

( da an sa war moo zed na de bi xar je bi)

kre di ti _ val de bu le ba sa war mos per so na lis wi na Se

Sve bu le bi saT vis (3165) _ 24 l da a.S.

ga sa ce mi Sve bu le bis xel fa sis da ricx va _ 1 200 l2.

de be ti _ val de bu le ba sa war mos per so na lis wi na Se

Sve bu le bi saT vis _ 1 200 l


Sve bu le bis xel fa sis Tan xis ga mo saT vle lad, wi na sa mi Tvis xel fa si jer

ga i yo fa sam ze da Sem deg 30 dRe ze. mi Re bu li si di de gam rav lde ba Sve bu le bis

dRe Ta ricx vze (Sa ba Ti sa da kvi ris dRe e bis CaT vliT).

mmar Tve li per so na li saT vis Sve bu le bis xel fa si saT vis wi nas wa ri val-

de bu le be bi ar war mo i So ba, rad gan mmar Tve le bi uSu a lod pro duq tis dam za-

de ba ze ar mu Sa o ben da am de nad ma Ti Sve bu le bi saT vis Tan xe bis wi nas war

dag ro ve ba sa Wi ro ara a. ma Ti Sve bu le bis anazR a u re ba Cve u leb ri vi xel fa sis

sa xiT aRi ricx e ba.

6.6. mu Sak Ta ma te ri a lu ri wa xa li se bis

sis te me bi

re sur se bis efeq tu ri ga mo ye ne ba mo ge bis ga di de bis er T-er Ti mniS vne lo va-

ni mi mar Tu le ba a. es mi za ni yve la ze ukeT ma Si naa miR we va di, ro ca da saq me bu li

per so na li ar se bu li re sur se bis ukeT ga mo ye ne biT da in te re se bu li a. sa er Ta-

So ri so praq ti ka Si am Ja mad moq me debs da saq me bu li per so na lis ma te ri a lu ri

wa xa li se bis sax va das xva me To di, ro mel sac sa war mos xel mZRva ne lo ba prof kav-

Si reb Tan Se Tan xme biT awe sebs.

mu Sak Ta ma te ri a lu ri wa xa li se bis miz niT ga i ce ma pre mi e bi, ro mel Ta ga an-

ga ri Se ba Se iZ le ba sxva das xva we siT mox des.

pre mi e bis ga ce ma war mo e bis Zi ri Tad da dam xma re mu Sa xel ze, ga ni xi le ba

ro gorc Cve u leb ri vi sa war moo da na xar je bi da Se i ta ne ba pro duq ci is TviT Ri-

re bu le ba Si. yve la da nar Cen per so nal ze ga dax di li pre mia war mo ad gens pe ri o-


dis xarjs da mo ge baza ra lis an ga ri Si dan Ca mo i we re ba.

mu Sa xe lis ne bis mi e ri pre mi a lu ri ( anu wa ma xa li se be li ) sis te ma un da ak-

ma yo fi leb des Sem deg moTx ov nebs:

* wi nas wa ri kon sul ta ci e biT unda iyos Se Tan xme bu li Ta nam Srom leb sa

da dam qi ra veb lebs So ris

* mWid rod iyos da kav Si re bu li mu Sa kis Za lis xme vas Tan;

* iyos ga sa ge bi da sa mar Ta vad mar ti vi;

* sa Su a lo mu Sis Tvi sac iyos sar geb lis mom ta ni.

pre mi e bi Se iZ le ba ga ce mul iq nas:L

dro is eko no mi i saT vis1.

sa war moo prog ra mis sru lad an ga da War be biT Ses ru le bi saT vis2.

da ma te bul Ri re bu le ba Si Se Tan xme bu li wi lis mi xed viT3.

cno bi lia dro is eko no mi i saT vis pre mi is ga moT vlis ori sis te ma: hal se is

da ro u a nis.

hal se is sis te miT, mo mu Sa ve pre mi as iRebs na mu Se va ri dro is eko no mi is

50%-s Zi ri Ta di anazR a u re bis sa fuZ vel ze.

pre mia = [(daS ve bul dros _ faq ti u ri dro)] : 2 * sa a Tob rivi ta rif i

ma ga li Ti:

mu Sis Zi ri Ta di sa a Tob ri vi xel fa si - 10 l

1 cal pro duq tze daS ve bu li nor ma ti u li dro - 1 sT

1 cal pro duq tze faq ti u rad da xar ju li dro - 45 wT anu 0,75 sT

ga mo vi an ga ri SoT xel fa si da pre mi a.

dro is eko no mia 1 cal ze = 60 _ 45 = 15 wT

Zi ri Ta di xel fa si = 45 wT * 10 : 60 = 45 wT * 0,17 l = 7,65 l

pre mia = 15 : 2 * 10 : 60 = 7,5 wT * 0,17 l = 1,27

---------------------------

sul 8,92 l

Tval saz ri si: Tu mu Sa erT cal pro duqts 1 sa aTs mo an do meb da, ma Sin pre mi as ar mi i Reb da

mag ram, xel fa si iq ne bo da 1 sT * 10 l = 10 l. ma Sa sa da me, hal se is sis te ma ar iZ le va sti muls

dro is eko no mi i saT vis. oRond, Se iZ le ba vi va ra u doT, rom ga mo Ta vi suf le bul dros mu Sa kul-

tu rul da su li er si ke Te ebs iZens an sxva sa mu Sa os as ru lebs.


ro u a nis sis te miT, pre mi a lu ri anazR a u re ba efuZ ne ba da xar ju li dro is da saS-

veb dros Tan far do bis ko e fi ci ents.

pre mia = da xar ju li dro / da saS ve bi dro * da zo gi li dro * sa ta-

ri fo ga nak ve Ti

ma ga li Ti:

Zi ri Ta di xel fa si = 45 wT * 0,17 l = 7,65 l

pre mia = 45 wT : 60 wT * 15 wT * 0,17 l = 1,91

----------------------------

sul 9,56 l

ax la ga an ga ri Se be bi ga va ke ToT, ro ca faq ti u ri dro aris 20 wu Ti.

am Sem Txve va Si dro is eko no mia yo vel erT cal pro duq tze 40 wT iq ne ba da Sem deg su raTs

mi vi RebT:

hal se is me To diT:

pre mia = (60 _ 20) : 2 * 10 l : 60 = 20 wT * 0,17 l = 3,4 l

Zi ri Ta di xel fa si = 20 wT * 10 : 60 = 20 wT * 0,17 l = 3,4 l

-----------

6,8 l

ro u a nis me To diT:

pre mia = 20 wT : 60 wT * 40 wT * 0,17 l = 2,44 l

Zi ri Ta di xel fa si = 20 wT * 0,17 l = 3,4 l

------------------------------

sul 5,84 l

ma Sa sa da me, dro is eko no mia rac me ti a, mu Sa miT nak leb sa er To anazR a u-

re bas iRebs ori ve me To dis dros. am de nad, es sis te me bi mwa re mo eb lu ro bis

amaR le ba Si mu Sebs ver da a in tre sebs.

Tval saz ri si: Cve ni az riT, uf ro sa mar Tli a ni iq ne ba, hal se is da ro u a nis me To de bi ga-

mo ye ne bu li iq nas ma Sin, ro ca mu Sebs xel fa si eZ le vaT ga moS ve bu li pro duq ci is ra o de no bis

mi xed viT, xo lo pre mia mi e ce maT dro is eko no mi i saT vis.


pre mi is ga dax da sa war moo prog ra mis ga da War be bis yo ve li pro cen ti saT vis,

mu Se bis uf ro met da in te re se bas iw vevs. sa war mo Si Se iZ le ba da wes des, rom

pre mia ga i ce ma sa war moo geg mis ga da War be bis yo ve li pro cen ti saT vis, sa a Tob-

ri vi anazR a u re bis 50% - is ode no biT.

ma ga li Ti: da vuS vaT mu Sam kvi ra Si 40 sT imu Sa va. sa a Tob ri vi xel fa sia 10 l. geg miT un da

ga mo eS va 120 ca li pro duq ti da faq ti u rad 145 ca li da am za da. pre mi is ko e fi ci en ti vTqvaT

dad ge ni lia geg mis yo ve li pro cen tiT ga da War be bi saT vis _ 0,5.

pa su xi: kvi ris Zi ri Ta di xel fa si iq me na 40 sT * 10 l = 400 l

pre mia _ vi na i dan geg ma Ses ru le bu lia 121%-iT (145 ca li * 100% : 120 ca li),

iq ne ba: 21 * 0,5 * 10 l = 1,05 l/sT.

premia iq ne ba 40 sT*1,05 = 42 la ri.

zog jer sa Wi roa jgu fu ri ma te ri a lu ri wa xa li se ba. aseT Sem Txve va Si sa-

Wi roa Sem de gi pro ce du re bi:

* pro duq ci is ga moS ve bis ga da War be bis ko e fi ci en tis dad ge na, ris Tvi sac

ga dax ra pro duq ci is faq ti ur da nor ma ti ul ra o de no bas So ris un da Se e far-

dos nor ma ti ul ra od no bas.

* sa er To pre mi a lu ri ta ri fis ga moT vla

* pre mi is sa er To Tan xis ga moT vla

* bri ga dis wev re bis pre mi e bis ga moT vla

ma ga li Ti: mo ce mu lia bri ga dis mu Sa o bis er Ti kvi ris in for ma cia

na mu Se va ri pro duq cia

dro sT ca leb Si

or Sa ba Ti 95 24 200

sam Sa ba Ti 90 22 100

oTx Sa ba Ti 89 21 000

xuT Sa ba Ti 98 25 000

pa ras ke vi 88 20 400

------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 460 112 700

mo ce mul bri ga da Si 6 mo mu Sa ve mu Sa obs. ro ca bri ga dis mi er erT sa aT Si ga moS ve bu li

pro duq cia 200 cals ga da a War bebs, Ti To e ul mo mu Sa ves eZ le va pre mia Zi ri Tad sa a Tob riv

xel fas ze da ma te bis sa xiT. stan dar tu li sa a Tob ri vi ga nak ve Tia 5 l.

ga vi an ga ri SoT: 1. pre mi a lu ri ta ri fi da pre mi is sa er To Tan xa kvi ris gan mav lo ba Si.

2. ga vi an ga ri SoT gi or gi saT vis ga da sax de li sa er To Tan xa, ro mel mac kvi ra Si 45 sa a Ti


ga mo i mu Sa va da eZ le va 3 la ri sa aT Si. ag reT ve da vi Tis kuT vni li sa er To Tan xa, ro mel mac

imu Sa va 40 sa a Ti da sa a Tob ri vi ga nak ve Tia 4,5 l.

amox sna:

nor ma ti u li ga moS ve ba = 460 sT * 200 ca li = 92 000 ca li1.

faq ti u ri ga moS ve ba kvi ris gan mav lo ba Si _ 112 700 ca li

pre mi a lu ri ta ri fi = (20 700 : 92 000) * 0,5 * 5 l = 0,56 la ri sa aT Si

pre mi is sa er To Tan xa = 460 sT * 0,56 l = 257,6 l

Sem deg ga mo iT vle ba bri ga dis Ti To e u li wev ris xel fa si.

2. gi or gi (l). da vi Ti (l)

Zi ri Ta di xel fa si 45 sT * 3l = 135 l 40 sT * 4,5 l = 180 l

pre mia 45 sT * 0,56 l = 25,2 l 40 sT * 0,56 l = 22,4 l

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sa er To Tan xa 160,2 l 202,4 l

ana lo gi u rad ga mo iT vle ba xel fa si da pre mia bri ga dis yve la wev ri saT vis.

sa er Ta So ri so praq ti ka Si pre mi is ga moT vlis ki dev er Ti xer xia mi Re bu li.

esaa “wi li da ma te bul Ri re bu le ba Si”.

am me To dis dros, sa war mo Si xde ba Se Tan xme ba da ma te bul Ri re bu le ba Si

mu Sak Ta anazR a u re bis 40%-a ni wi lis Se sa xeb. Tu aR moC nda rom, mo mu Sa ve eb ze

ga ce mu li xel fa sis sa er To Tan xa da ma te bul Ri re bu le ba Si dad ge nil wil ze

nak le bi a, ma Sin sxva o bis si di dis to li Tan xis far gleb Si ga i ce ma pre mi a. da-

ma te bu li Ri re bu le ba aris sxva o ba Se mo sa val sa da ma te ri a lur da na xar jebs

So ris.

da vuS vaT ar se bobs Sem de gi in for ,a ci a:

amo na ge bi re a li za ci i dan _ 55 000 l

ma te ri a lu ri da na xar je bi _ ( 20 000 l)

da ma te bu li Ri re bu le ba 35 000 l

35 000-is 40%=14 000 lars

Tu ga ce mu li xel fa si 10 000 la ri aR moC nda. ma Sin mo mu Sa ve eb ze da ma te biT un da ga i ces

pre mia 4 000 la ri (14 000 l _ 10 000 l).

pre mi e bis ga ce mis yve la ze gav rce le bu li me To dia da jil do e ba na mu Se va-

ri dro is eko no mi i sa da Ses ru le bu li sa mu Sa o e bis geg mis Ses ru le bis mi xed-

viT, er Tdro u lad. pre mi re bis me To deb ze gav le nas ax dens yo ve li mo ce mu li


sa war mos teq ni ku ri da teq nlo gi u ri Ta vi se bu re be bi. ami tom, me sa kuT re e bi

da mo mu Sa ve e bi ur Ti er TSe Tan xme bis sa fuZ vel ze iRe ben ga dawy ve ti le bas pre-

mi re bis sis te mis Se sa xeb. mTa va ria pre mi re bis sis te mam mo mu Sa ve e bi sa war mos

ma Ral sa fi nan so -e ko no mi ku ri Se de ge bis miR we va Si da a in te re sos.

6.7. sa mu Sao Za lis de na do ba

sa mu Sao Za lis de na do ba aris sa war mo Si sa mu Sa o dan ga Ta vi suf le bu li mo-

mu Sa ve e bis ra o de no bis Se far de ba da saq me bul Ta sa Su a lo ra o de no bas Tan.

sa mu Sao Za lis de na do ba ga i an ga ri Se ba Sem de gi for mu liT:

ga Ta vi suf le bul Ta ra o de no ba, rom le bic un da Se ic va lon

d = X 100

sa er To da saq me bul Ta sa Su a lo ra o de no ba

sa mu Sao Za lis de na do bis maC ve ne be li Se is wav le ba wi na wleb Tan Se da re-

biT di na mi ka Si. igi Se iZ le ba Se vu da roT ag reT ve sa Su a lo dar gob riv maC ve-

ne bels. es Se da re be bi sa Su a le bas iZ le va ga ni sazR vros ram de nad mi sa Re bia

sa war mo Si ar se bu li sa mu Sao Za lis de na do bis do ne.

kad re bis gan yo fi le bis mTa va ri mi za nia sa mu Sao Za lis de na do bis mi ni mi-

za ci a, rad gan mu Sa xe lis xSi ri cvla iw vevs Sem de gi sa xis da na xar jebs:

* da na xar ji ga Ta vi suf le ba ze _ au ci le be li do ku men te bis ga for me bi sa

da sa mu Sao rit mis Se saZ lo dar Rve vis CaT vliT. gan sa kuT re biT ma Sin, Tu mo-

mu Sa vis da u yov neb liv Sec vla Se uZ le be li a.

* da na xar ji mo mu Sa ve e bis da qi ra ve ba ze, rom lic mo i cavs gan cxa de bis ga-

moq vey ne bis, rek la mis, kan di da tis Ser Ce vis da sa mu Sa o ze ga for me bis xar jebs.

aq Se iZ le ba Se di o des sa a gen to eb ze ga dax di li ho no ra ric.

* da na xar ji swav le ba sa da ga dam za de ba ze _ pro duq ti u lo bis Se saZ lo

Sem ci re ba swav le bis pe ri od Si da mu Sa o bis xa ris xis ga u a re se ba, sa nam axa li

Ta nam Srom le bi sa Wi ro kva li fi ka ci as mi aR we ven.

* dar Ce ni li per so na lis da ba li mo ra lu ri gan wyo bi le ba, ra sac miv ya varT

gac de ne bis ma te bas Tan da ga u a re se bul pro duq ti u lo bas Tan, rad gan isi ni mo

uc le le bi ari an da axa li wev re bis swav le biT da ma te biT it vir Te bi an.

sa mu Sao Za lis de na do bis kon tro li saT vis kad re bis gan yo fi le ba awar mo-

ebs Ca na we rebs, ro mel Ta ana lizs ake Tebs Sem de gi pa ra met re bis mi xed viT:

* pi ra di mo na ce me bi, ro go ri caa sqe si, asa ki, ga naT le ba da a.S.


* gan yo fi le ba an sa am qro, ro mel Sic mu Sa ki mu Sa ob da;

* mo ce mul kom pa ni a Si mu Sa o bis sta Ji;

* sa mu Sa o dan was vlis mi ze ze bi.

ana li zis dros mniS vne lo va nia sa mu Sa o dan was vlis mi ze ze bis ga mov le na.

er Tma ne Ti sa gan un da ga mo i yos Sem Txve ve bi, ro de sac Se saZ le be li iyo daTx-

ov nis Ta vi dan aci le ba da is Sem Txve ve bi, ro de sac es gar da u va li iyo. ase Ti

ana li zi xel mZRva ne lo bas Se saZ leb lo bas aZ levs da ad gi nos is mi ze ze bi, Tu

ra tom to ve ben ada mi a ne bi sam sa xurs da mo mav li saT vis ga a ta ros Se sa ba mi si

Ro nis Zi e be bi sa mu Sao Za lis de na do bis Sem ci re bi saT vis.

sam sa xu ri dan Ta nam Sro mel Ta was vlis mi ze ze bi, ro mel Ta Ta vi dan aci le ba

Se saZ le be li a:

* Sro mis da ba li anazR a u re ba

* cu di sa mu Sao pi ro be bi

* swav le bis ara sak ma ri si Se saZ leb lo ba

* ka ri e ra Si win svlis uper speq ti vo ba.

sa mu Sa o dan Ta nam Sro mel Ta was vlis gar da u va li mi ze ze bi a:

* pen si a ze gas vla

* avad myo fo ba an gar dac va le ba

* oja xu ri pi ro be bi (mag. fex mZi mo ba)

* sacx ov re be li ad gi lis Sec vla

am ri gad, efeq tu ri xel mZRva ne lo ba amu Sa vebs da ik vlevs sa Ta na do in for-

ma ci as, ra Ta sa mu Sao Za lis de na do ba SeZ le bis dag va rad Se am ci ros.

6.8. Sro mis efeq ti a no ba da mwar mo eb lu ro ba

me war me da in te re se bu lia rac Se iZ le ba ma Ra li mwar mo eb lu ro biT ga mo i ye-

nos da qi ra ve bu li Sro ma. am miz niT pe ri o du lad xde ba faq ti u ri Sro mis na yo-

fi e re bis geg mur Tan Se da re ba.

Sro mis na yo fi e re bis (a nu Sro mis mwar mo eb lu ro bis) maC ve ne be li ori me To-

diT Se iZ le ba ga mo iT va los:

prduq ci is er Te ul ze da xar ju li dro iT an 1.

dro is er Te ul Si ga moS ve bu li pro duq ci is ra o de no biT2.

Sro mis na yo fi e re bis (Sro mism war mo eb lu ro bis) ko e fi ci en ti ki aris faq-

ti u ri Sro mis na yo fi e re bis maC ve neb lis far do ba geg mur maC ve ne bel Tan. igi

gviC ve nebs Sro mis mwar meb lu ro bis geg mis Ses ru le bis mdgo ma re o bas.


pro duq ci is er Te ul ze da xar ju li dro rac uf ro nak le bia da geg mil Tan

Se da re biT, miT uf ro efeq ti a na daa Sro ma ga mo ye ne bu li.

pi ri qiT, rac me tia dro is er Te ul Si ga moS ve bu li pro duq ci is ra o de no ba

da geg mlTan Se da re biT, miT uf ro efeq tu ra daa Sro ma ga mo ye ne bu li.

erT sa aT Si ga mo saS ve bi pro duq ci is ra o de no bas ~nor ma ti ul sa aTs” uwo-

de ben.

Sro mis mwar mo eb lu ro bis ko e fi ci en tis ga an ga ri Se ba ori ve me To diT gan vi-

xi loT Sem deg ma ga liT ze.

nor ma ti u li da saS ve bi dro pro duq ci is er Te ul ze _ 40 wT

faq ti u rad ga moS ve bu li pro duq ci is ra o de no ba _ 900 ca li

faq ti u rad da xar ju li dro _ 570 sT

nor ma ti viT gaT va lis wi ne bu li dro _ 560 sT

ga mo vi an gri SoT Sro mis mwar mo eb lu ro bis ko e fi ci en ti ori ve me To diT.

I. dro is er Te ul Si ga moS ve bu li pro duq ci is ra o de no bis mi xed viT, romelic

gamoiTvleba Semdegnairad:

pro duq ci is faq ti u ri ga moS ve ba

faq ti u ri ga moS ve ba nor ma ti u li dro is dac vis Sem Txve va Si

sa war mo Si, 1 ca li pro duq tis dam za de ba ze nor miT daS ve bu li dro _ 40 wT

rom da e xar jaT, ma Sin faq ti u rad na mu Se var 570 sa aT Si ga moS ve bu li iq ne bo da 855

ca li pro duq ti ( 570 sT : 40 / 60 ).

ma Sa sa da me, Sro mis mwar mo eb lu ro bis ko e fi ci en ti =

= 900 : 855 = 1,053 anu 105,3%

radgan koeficienti erTs aRemateba, es niS navs, rom Sro ma uf ro efeq tu ra-

daa ga mo ye ne bu li, vid re da geg mi li iyo.

II. Sro mis mwar mo eb lu ro bis ko e fi ci en tis ga moT vla pro duq ci is er Te ul-

ze da xar ju li dro is mo xed viT:

faq ti u rad gmoS ve bul pro duq ci a ze ga da an ga ri Se bu li

nor ma ti u li dro

faq ti u rad da xar ju li mTli a ni dro

jer ga da vi an ga ri SoT, faq ti u rad ga moS ve bul pro duq ci as ram de ni nor-

ma ti u li dro das Wir de bo da:

900 ca li * 40/60sT = 600 sT


ma Sa sa da me, Sro mis mwar mo eb lu ro bis ko e fi ci en ti =

= 600 sT : 570 sT = 1,053 anu 105,3%

igi ve mi zans Se iZ le ba mi vaR wi oT uf ro mar ti vad, Sro mis mwar mo eb lu ro bis

faq ti u ri da geg mu ri maC ve neb le bis far do biT.

geg mu ri Sro mis mwar mo eb lu ro ba = 1,5 ca li sa aT Si

faq ti u ri Sro mis mwar mo eb lu ro ba = 900 ca li : 570 sT = 1,58 ca li/sT

Sro mis mwar mo eb lu ro bis ko e fi ci en ti = 1,58 : 1.5 = 1.053 anu 105,3%

Sro mis mwar mo eb lu ro bis gan xi lu li maC ve ne be li aris ker Zo maC ve ne be li, ro-

me lic cal ke u li sa xis pro duq ci is mi xed viT ga mo iT vle ba da di di ana li zu ri

mniS vne lo ba aqvs. ma Ra li Sro mis na yo fi e re ba yve la kom pa ni i saT vis xel say re-

lia da mi si zrdis Se saZ leb lo be bis ga mov le na me nej men tis er T-er Ti se ri o-

zu li mi mar Tu le ba a.


1. Ca moT va leT sa mu Sao dro is aR ricx vis do ku men ta ci a.

2. ro me lia pir da pi ri xel fa si.

3. ro dis Se i ta ne ba moc de ne bis anazR a u re ba pro duq ci is

TviT Ri re bu le ba Si

4. ze nor ma ti u li dro is anazR a u re ba ro dis Ca mo i we re ba mo ge baza ra lis

an ga riS ze.

5. ro gor ga mo iT vle ba Sve bu le bis xel fa si.

6. Ca moT va leT mu Sak TaA pre mi re bis sis te me bi.

7. ro gor ga mo iT vle ba sa mu Sao Za lis de na do ba.

8. ro gor ga mo iT vle ba Sro mis mwar mo eb lu ro ba.


a m o c a n e b i

amo ca na 1. ori mu Sis Se sa xeb mo ce mu lia er Ti kvi ris in for ma ci a:

I mu Sa II mu Sa

na mu Se va ri sa a Te bi 45 42

sa a Tob ri vi ga nak ve Ti (l) 4,0 4,50

dam za de bu li pro duq cia ca leb Si 450 504

nor mi re bu li dro 1 cal pro duq tze 10 wT 10 wT

xel fa si 1 cal pro duq tze (4l : 60 wT) * 10 wT= (4,5l : 60wT) * 10 wT =

= 0,67 l = 0,75 l

moTx ov na: ga moT va leT dro i Ti da sa nar do xel fa si

amox sna:

dro i Ti xel fa si: I mu Sis _ 45 sT * 4 l =180 l

II mu Sis _ 42 sT * 4,5 l = 189 l

sa nar do xel fa si I mu Sis _ 450 ca li * 0,67 l = 301,5 l

II mu Sis _ 504 ca li * 0,75 l = 378 l

ko men ta ri: sa nar do xel fa si imi tom aRe ma te ba dro iT xel fass, rom mu Seb ma yo vel erT

cal pro duq tze dro is eko no mi as mi aR wi es, ris Tvi sac maT pre mi ac ekuT vniT.

amo ca na 2. mu Sak Ta Zi ri Ta di sa a Tob ri vi ga nak ve Tia 6 l

sa mu Sa os Tvis daS ve bu li dro 2 sT

sa mu Sa o ze faq ti u rad da xar ju li dro 1,6 sT

moTx ov na: ga moT va leT Zi ri Ta di xel fa si da pre mia hal se is da ro u a nis me To de biT.

amox sna: hal se is sis te miT

Zi ri Ta di xel fa si = 6 l * 1,6 sT =9,6 l

2 sT _ 1,6 sT

pre mia = -------------------------- X 6 l = 1,2 l

2

mTli a ni anazR a u re ba = 9,6 + 1,2 = 10,8 l

ro u a nis sis te miT

Zi ri Ta di xel fa si = 6 l * 1,6 sT = 9,6 l

1,6 sT

pre mia = -------------- * 0,4 sT * 6 l = 1,92 l

2 sT

mTli a ni anazR a u re ba = 9,6 + 1,92 = 11,52

amo ca na 3. sam Se neb lo fir mam 30 mSe ne be li mu Sa da i qi ra va oTxi kvi ris xan grZli o biT. sa aT Si

ux di an 12 lars, 38 sa a Ti a ni sa mu Sao kvi ri saT vis.

mu Se bis mi er faq ti u rad ga mo mu Sa ve bu li iq na 4650 sT. Zi ri Ta di saq mi a no bi dan ga mom di na re,

ki dev ga mo mu Sa ve bu li iq na ram de ni me ze nor ma ti u li sa a Ti, ro mel zec 40%-i a ni da na ma ti ga da-

ix de ba. sam Se neb lo mu Se bis dro is 60 sT da re gis trir da ro gorc moc de na.

moTx ov na: mo ax di neT asa nazR a u re be li xel fa sis ga an ga ri Se be bi da Ca na we re bi da na xar je bis

aR ricx vis Jur nal Si, mo ce mu li pe ri o di saT vis.

amox sna: jer ga mo iT vle ba sa mu Sao sa a Te bi.

Zi ri Ta di nor ma ti u li dro = 38 sT * 4 kvi ra * 30 mu Sa = 4560 sT

ze nor ma ti u li dro = 4650 sT _ 4560 sT = 90 sT

pro duq ti u li dro = 4650 sT _ 60 sT = 4590 sT


Zi ri Ta di xel fa si = 4650 sT * 12 l = 55 800 l _ (60 sT * 12 l ) = 55 080 l

wa na ma ti ze nor ma ti ul dro ze = 90 sT * 12-is 40% = 90 sT * 4,8 l = 432 l

moc de nis anazR a u re ba = 60 sT * 12 l = 720 l

----------------------------------------------------------------------

am ri gad, daq viT vam de da ricx u li xel fa si aris 56 232 l

Ca na wa e re bi da na xar je bis aR ricx vis Jur nal Si:

de be ti _ Dda um Tav re be li war mo e ba _ 55 080 l

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bi _ 1152 l (432 l+ 720 l)


amo ca na 4. fab ri kis da mu Sa ve bis sa am qros sa an ga riS ge bo Tvi saT vis aqvs Sem de gi mo na ce me bi:

Zi ri Ta di mu Se bi dam xma re mu Se bi

sa mu Sa o ze yof nis dro 2 200 sT 1 100 sT

(ze nor ma ti u lis CaT vliT)

pro duq ti u li dro 2 100 sT 1 080 sT

moc de ne bi 100 sT 20 sT

ze nor ma ti u li dro 90 sT 50 sT

Zi ri Ta di sa a Tob ri vi ga nak ve Ti 6 l 4 l

jgu fu ri pre mi e bi 1 400 l 900 l

mo mu Sa ve Ta sa dazR ve vo Se na ta ne bi 670 l 320 l

ze nor ma ti u li sa mu Sao dro anazR a ur de ba 1,5 ga nak ve TiT. amas Tan, ro gorc Zi ri Ta di, ise

dam xma re mu Se bis ze nor ma ti u li dro is 40% dax rju li iq na, ra Ta Ses ru le bu li yo Sem kve Tis

mi er gaz rdi li Sek ve Te bi.

moTx ov na: ga i an ga ri SeT Zi ri Ta di da dam xma re mu Se bi saT vis da ricx u li xel fa si ga moq vi-

Tam de da mo ax di neT bu Ral tru li ga ta re be bi.

amox sna: da ricx u li xel fa sis ga an ga ri Se ba

Zi ri Tad mu Seb ze dam xma re mu Seb ze

sa mu Sa o ze yof nis sa a Teb Si 2200 sT * 6 l =13 200 l 1100 sT * 4 l = 4 400l

pre mia (wa na ma ti) ze nor ma ti ul

sa a Teb ze 90 sT * 3 l = 270 l 50 sT * 2 = 100 l

jgu fu ri pre mi e bi 1 400 l 900 l

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sul da ricx u lia 14 870 l 5 400 l

xel fa sis ana li zi (kla si fi ci re ba)

pir da pi ri xel fa si ara pir da pi ri xel fa si ara sa war moo

(saw. zed nad. xar ji) zed na de bi xar ji

pro duq ti u li dro:

Zi ri Ta di mu Se bi _ 2100 sT*6l=12600 l

dam xma re mu Se bi 1080 sT * 4 l=4 320 l

pre mia (wa na ma ti)

ze nor ma ti ul dro: ze

Zi ri Tad mu Seb ze 270-is 40% = 108 l 270 _ 108=162 l

dam xma re mu Seb ze 100-is 40% = 40 l 100 _ 40 = 60 l

moc de ne bi;

Zi ri Tad mu Seb ze 100 sT * 6 l = 600 l

dam xma re mu Seb ze 20 sT * 4 l = 80 l

jgu fu ri pre mia

Zi ri Tad mu Seb ze 1 400 l

dam xma re mu Seb ze 900 l

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 12 600 l 7 448 l 222 l


de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 12 600 l

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bi _ 7 448 l

de be ti _ sa er To -ad mi nis trci u li xar je bi _ 222 l


amo ca na 5. sa war mo Si sa Su a lod 62 mu Saa da saq me bu li. mim di na re Tve Si sa mu Sao Tor met ma mu-

Sam da to va, rom le bic axa li Ta nam Srom le biT Se ic va la. sa a Tob ri vi xel fa sia 10 l.

sa war mo Si moq me debs pre mi a lu ri anazR a u re bis sis te ma, rom lis Ta nax mad, Sro mis mwar mo-

eb lu ro bis 100%-ze ga da War be bis yo ve li pro cen ti saT vis ga i ce ma pre mia xel fa sis 0,5 ko e fi-

ci en tiT.

mim di na re Tve Si sa war mo Si ga moS ve bu li iq na er Ti sa xis pro duq ti 30 000 ca li, ra zec 9 500

sT da i xar ja. “nor ma ti u li sa a Ti” Se ad gens 3 cal pro duqts erT sa aT Si.

moTx ov na: 1. ga moT va leT sa mu Sao Za lis de na do bis ko e fi ci en ti da da a sa xe leT mu Sa xe lis

de na do bis mi ze ze bi da mas Tan da kav Si re bu li da na xar je bis Sem ci re bis Ro nis Zi e be bi.

2. ga moT va leT pre mi a lu ri da na ma ti sa a Tob riv xel fas ze da ga dax ra pir da pir Sro miT

da na xar jeb Si.

amox sna: 1. sa mu Sao Za lis de na do bis ko e fi ci en ti = 12 : 62 * 100% = 19,3%

sa mu Sao Za lis de na do bis mi ze ze bi Se iZ le ba iyos: Ta nam de bob ri vi win svla sa war mos

Sig niT an ga reT; pi ra di mi ze ze bi (sacx ov re be li ad gi lis ga moc vla, pen si a ze gas vla, fex mZi-

mo ba); xel fa sis do niT an sa mu Sao pi ro be biT uk ma yo fi le ba.

sa mu Sao Za lis de ne do bas Tan da kav Sre biT Se iZ le ba war mo iS vas Sem de gi sa xis da na xar-

je bi: do ku men ta ci is ga for me bis, axa li Ta nam Srom le bis Ser Ce vis, swav le bis , ga dam za de bis,

rek la mis da da ba li xa ris xis mu Sa o bis ga mo.

sa mu Sao Za lis de na do bi sa da mas Tan da kav Si re bu li da na xar je bis Sem ci re ba Se saZ le be-

li a, ro ca Sro mi Ti pi ro be bi da xel fa si Se sa da ri sia sxva fir me bis ana lo gi ur maC ve neb leb-

Tan; ro ca uz run vel yo fi lia per so na lis sa Ta na do mom za de ba da swav le ba; gaT vi lis wi ne bu-

lia Ta nam de bo beb ze win svlis Se saZ leb lo ba.

Sro mis mwar mo eb lu ro bis geg mis Ses ru le ba = da saS ve bi dro / faq ti u ri dro =2.

= (30 000 ca li : 3 ca li ) / 9500 sT * 100% = 105,3%

aqe dan ga mom di na re, sa a Tob ri vi pre mia = 10 l * (5,3 * 0.5) : 100% = 0,265 l

ma Sa sa da me, mim di na re Tve Si sa a Tob ri vi anazR a u re ba = 10 l + 0,265 l = 10,265 l

nor ma ti u li Sro mi Ti da na xar je bi = 10 000 sT * 10 l = 100 000 l

faq ti u ri Sro mi Ti da na xar je bi = 9 500 sT * 10,265 l = 97 517,5 l

ma Sa sa da me ga dax ra 2482,5 l sa war mo saT vis xel say re li ga dax ra a.


Ta vi 7. zed na de bi xar je bis aR ricx va

pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba, ro gorc cno bi li a, mo i cavs pir da-

pir da ara pir da pir da na xar jebs. wi na Ta veb Si uk ve gan xi lul iq na pir da pi ri

da na xar je bi, rom le bic pir da pir da kav Si re bu li ari an pro duq ci is an mom sa-

xu re o bis kon kre tul er Te ul Tan. ara pir da pi ri da na xar je bi ki ga na wi le bis

gziT Se di an pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si.

am Tav Si Se is wav liT:

* sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis pro ce sis aR we ra sa da da sa-

bu Te bas;

* zed na de bi xar je bis ga na wi le bis sa fe xu rebs;

* gan me o re bi Ti ga na wi le bis me To dis ga mo ye ne biT mom sa xu re bis cen tre bis

da na xar je bis ga da na wi le bas;

* sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis me to bi sa da da nak li sis war-

moq mnis mi ze zeb sa da aR ricx vis me To di kas.

7.1. zed na de bi xar je bis kla si fi ka cia

zed na de bi xar je bi war mo e bis mom sa xu re bi sa da mar Tvis xar je bi a. eko no mi-

ku ri Si na ar sis mi xed viT er Tma ne Ti sa gan ga nas xva ve ben sa war moo da ara sa-

war moo zed na deb xar jebs.

fun qci u ri da niS nu le bis mi xed viT ga mo i yo fa sa war mo o, re li za ci is da ad-

mi nis tra ci u li zed na de bi xar je bi.

sa war moo zed na de bi xar je bi uSu a lod pro duq ci is war mo e bis mom sa xu re bis

da mar Tvis xar je bi a. mas mi e kuT vne ba:

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar je bi, ro go ri ca a:a.

_ sa war moo mowy o bi lo be bis mom vle li mu Se bis xel fa si

_ sa am qros uf ro se bis xel fa si

_ sa am qros med per so na lis xel fa si

_ sa am qros usaf rTxo e bis mu Sak Ta xel fa si

sa war moo Se no bis mov lis xar je bib.

_ sa war moo Se no bis cve Tis xar ji

_ sa war moo Se no bis dazR ve va

_ sa war moo Se no bi sa da mi wis ga da sa xa di

_ sa war moo Se no bis gaT bo bis, ga na Te bis, re mon tis xar je bi.

g. sa war moo man qa na- da nad ga re bis mov lis xar je bi

_ mowy o bi lo be bis cve Ta


_ mowy o bi lo be bis dazR ve vis xar ji

_ mowy o bi lo be bis re mon tis ma te ri a lu ri xar je bi

_ mox ma re bu li sa Ta da ri go na wi le bis, sacxi da sa po xi ma sa le bis

xar ji.

g. nor ma ti u li aq te bis moTx ov na Ta dak ma yo fi le bi saT vis ga we u li

xar je bi.

_ eko lo gi u ri da Sro mis usaf rTxo e bis xar je bi

_ fe ka lu ri wyle bi sa da ga mo na bol qvi ai re bis gaw men dis xar je bi.

cal ke u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bis we sis mi xed viT,

zed na de bi xar je bi ara pir da pi ri xar je bi a.

da na xar jTa sa xe e bis mi xed viT sa war moo zed na de bi xar je bi Sem deg mux-

lebs mo i cavs:

* ara pir da pi ri ma sa lis xar ji

* ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji

* sxva ara pir da pi ri ga sav le bi

sa war moo zed na de bi xar je bi sam Zi ri Tad saq mi a no bas Ta naa da kav Si re bu li.

ese ni a:

1. sa war moo saq mi a no ba _ da na xar je bi, rom le bic war mo i So ba sa war moo gan-

yo fi le ba Si, ro go ri ca a: saw va vi, dam ca vi tan sac me li, cve Ta da ze dam xed ve lo-

bis xar je bi.

2. mom sa xu re bis saq mi a no ba _ qar xnis far gleb Si mo mu Sa ve dam xma re gan yo-

fi le be bis an seq ci e bis da na xar je bi. mag., ma sa lis ga da ad gi le bis, pro duq ci is

kon tro lis, mu Sa Ta sa sa di los da na xar je bi.

3. sa me ur neo da na xar je bi _ sa er To sa war moo zed na de bi da na xar jia, ro-

go ri caa qar xnis qi ra, gaT bo bi sa da ga na Te bis xar je bi, sa war mos me nej men tis

xel fa se bi da sxva.

zed na de bi xar je bi yve la gan yo fi le ba Si war mo iq mne ba. zed na de bi da na xar-

je bis ana lizs ori Zi ri Ta di mi za ni aqvs:

1. ga ad vi los pro duq ci is er Te ul ze xar je bis ga na wi le ba.

2. er Tma neTs da u kav Si ros pa su xis mgeb lo ba da da na xar je bi _ kon tro lis da-

ma te bi Ti in stru men tis sa xiT.

3. pro duq ci is ma ra gis Ri re bu le bis ga an ga ri Se ba.

ara sa war moo zed na deb xar jebs mi e kuT vne ba mar ke tin gis anu pro duq ci is re-

a li za ci as Tan da kav Si re bu li xar je bi da sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bi,

rom le bic pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si ar Se i ta ne ba. es xar je bi mxo lod

pro duq ci is ga sa yi di fa sis da geg mvis dros ga iT va lis wi ne ba mis TviT Ri re bu-

le ba Si.


7.2. sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis

me To di ka

sa war moo zed na de bi xar je bi, ro gorc uk ve aRi niS na, cal ke u li sa xis pro-

duq ci is TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bis we sis mi xed viT, ara pir da pi ri xar je-

bi a, rom le bic Ti To e u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si ga na wi le bis

gziT Se i ta ne ba.

sa war moo zed na de bi xar je bi yve la sa war moo gan yo fi le ba Si (sa am qro Si),

ara saw moo zed na de bi xar je bi ki ara sa war moo gan yo fi le beb Si ( sa fi nan so,

mar ke tin gis, kad re bis da a.S.) war mo iq mne ba. am Ja mad mxo lod sa war moo zed na-

deb xar jebs gan vi xi lavT.

vi na i dan, sa war moo zed na de bi xar je bi pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si Se-

ma va li xar ji a, ami tom au ci le be li a, sxva das xva gan yo fi le ba Si war moq mni li

zed na de bi xar ji Ti To e u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le bas mi e bas. Aam

miz niT ma Ti ga na wi le bis sa Ta na do me To di ka ga mo i ye ne ba.

ara pir da pi ri xar je bis ga na wi le bis pro ce du re bis Tan mim dev ro ba Sem de-

gi a:

I. sa war moo zed na de bi xar je bis mux lob ri vi kla si fi ci re ba;

II. da na xar jTa cen tre bis dad ge na anu sad war mo iq mne ba es xar je bi, ro mel-

sac hyavs pa su sis mge be li xel mZRva ne li pi ri;

III. sa er To sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le ba da na xar jTa sa war-

moo cen treb ze;

IV. mom sa xu re cen tre bis ur Ti er Tmom sa xu re o bis xar je bis ga na wi le ba;

V. mom sa xu re cen tre bis xar je bis ga da na wi le ba Zi ri Tad sa war moo gan yo-

fi le beb ze;

VI. Zi ri Tad sa war moo gan yo fi le beb Si Tav moy ri li sa war moo zed na de bi

xar je bis ga na wi le ba pro duq ci is sa xe ebs So ris.

ze moT da sa xe le bu li, ara pir da pi ri xar je bis ga na wi le bis sa fe xu re bis ana-

li zi aC ve nebs, rom da na xar jTa cen tre bis mi xed viT, Se iZ le ba ar se bob des gan-

Tav se bu li da ga na wi le bu li zed na de bi xar je bi.

gan Tav se bu li zed na de bi xar je bi mo ce mul gan yo fi le ba Si war moq mni li

xar ji a. Zi ri Tad sa wa moo gan yo fi le beb Si, sa dac pro duq cia uSu a lod mzad de-

ba, war mo i So ba ro gorc Zi ri Ta di, ise zed na de bi xar je bi. ma ga li Tad, im mu Sis

Sro mis anazR a u re ba, ro me lic pro duq ci as am za debs, Zi ri Ta di anu pir da pi ri

xar ji a. xo lo im mu Sis Sro mis anazR a u re ba, ro me lic mu Sa man qa na- mowy o bi lo-

bebs uv lis, ga a suf Ta vebs, Se ze Tavs, Se a re mon tebs da sxva, aris sa war moo zed-

na de bi anu ara pir da pi ri xar ji. mom sa xu re gan yo fi le beb Si war moq mni li xar-

je bi ki mTli a nad zed na de bi xar je bi a. iq Zi ri Ta di xar je bi ar for mir de ba.

ga na wi le bu li zed na de bi xar je bi ise Ti xar ji a, ro me lic sxva gan yo fi le-


ba Si war mo iq mna da ga na wi le bis Se de gad mi e kuT vna mo ce mul gan yo fi le bas.

sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis bo los, Zi ri Tad sa war moo gan-

yo fi le ba Si Tavs iy ris:

1. gan Tav se bu li sa war moo zed na de bi xar je bi;

2. ga na wi le bu li sa er To sa war moo zed na de bi xar je bis wi li;

3. mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis wi li.

7.3. sa er To sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le ba

ro gorc uk ve aRi niS na, zed na de bi xar je bis ga na wi le ba ra i me ba zis pro-

por ci u lad xde ba. ga na wi le bis ba zis Ser Ce vi sas gaT va lis wi ne bu li un da iq-

nas, Tu ra gziT mi iR we va maq si ma lu ri si zus te da sa mar Tli a no ba. ga na wi le-

bis ba za Se iZ le ba iyos: na mu Se va ri man qa na/ sa a Te bi, Sro ma/ sa a Te bi, pro duq ci is

er Te u li, pir da pi ri xar je bi, gan yo fi le bis far To bi da sxva.

amas Tan, zed na de bi xar je bis ga na wi le ba Se iZ le ba mox des mTli a ni ja mis

mi xed viT an Se mad ge ne li xar je bi cal k-cal ke ga na wil des. ro ca, sa war moo Se-

no ba Si ram de ni me sa war moo gan yo fi le baa gan Tav se bu li, ma Sin, Se no bis mov lis

xar je bi, da vuS vaT ija ris xar ji, yve la gan yo fi le bi saT vis sa er Toa da pir ve-

lad ase Ti xar je bi ga na wil de ba.

zed na de bi xar je bis ga na wi le bis dawy e bis win un da Se ir Ces ma Ti ga na wi-

le bis ba za. zed na de bi xar je bis ga na wi le bis ba za aris sa war mos an mi si gan-

yo fi le bis saq mi a no bis am sax ve li ro me li me maC ve neb li, rom lis sa fuZ vel zec

na wil de ba zed na de bi xar je bi. ma ga li Tad, Se no bis ija ris, dazR ve vis, gaT-

bo bi sa da ga na Te bis xar je bi, uf ro sa mar Tli a ni a, gan yo fi le be bis far To bis

pro por ci u lad ga na wil des. cve Tis xar ji _ mowy o bi lo be bis sa ba lan so Ri-

re bu le bis pro por ci u lad, xel fa sis xar ji _ pir da pi ri xel fa sis pro por-

ci u lad da ase Sem deg. ar Ce va ni war mo e bis bu Ral ter ma yo ve li kon kre tu li

vi Ta re bis ana li zis sa fuZ vel ze un da ga a ke Tos da Sem deg yo vel Tvis igi ve

me To do ga mo i ye nos.

zed na de bi xar je bis Se far de biT, ga na wi le bis ba zas Tan, mi i Re ba ma Ti ga na wi-

le bis ko e fi ci en ti anu gan kve Ti, rom lis sa Su a le biT ga mo iT vle ba da na xar-

jTa cen treb ze an pro duq ci is sa xe eb ze mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi.

gan vi xi loT ma ga li Ti: ro gorc uk ve iciT, Tav da pir ve lad xde ba sa war moo

xar je bis mux lob ri vi Ca we ra. da vuS vaT, sam rew ve lo fir ma Si xu Ti sa war moo

gan yo fi le ba ar se bobs. maT So ris sa mi Zi ri Ta di sa am qro a, ori ki mom sa xu re

gan yo fi le ba a. mo ce mu lia Sem de gi sa xis xar je bi (ix. cxri li 7.1.):


cxri li 7.1.

sa war moo zed na de bi xar je bi

sa war moo zed na de bi xar je bis

Se mad gen lo ba

sa er To

sa war moo

zed .xarj.

gan Tav se bu li sa war moo zed na de bi

xar je bi sul

#1

Zir.g.

#2

Zir .gan.

#3

Zir.g.

teq nik.

gan yof.

1. ara pir da pi ri ma sa lis xar ji

2. ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji

3. Sve bu le bis xel fa sis xar ji

4. da nad ga re bis dazR ve vis xar ji

5. gaT bo ba _ ga na Te bis xar ji

6. cve Tis xar ji

4 800

16 000

4 000

2 500

3 600

2 200

200

8 200

1 600

_

900

2 400

1 000

9 100

1 800

_

1 100

2 700

1 300

10 000

2 000

500

1 200

3 000

600 7 500

1 500

_

800

1 900

200

3 200

800

_

400

700

8 100

54 000

11 700

3 000

8 000

12 900

ja mi 33 100 13 300 15 700 18 800 12 300 5 300 97 700

sa er To sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le ba sa war moo gan yo fi le beb-

ze mox de ba ga na wi le bis Se sa ba mi si ba zis sa fuZ vel ze. ris Tvi sac mo ce mu lia


#1 Zi ri Ta di #2 Zi ri Ta di #3 Zi ri Ta di teq ni ku ri sawy o bi

gan yo fi le ba gan yo fi le ba gan yo fi le ba gan yo fi le ba

far To bi kv.m. 20 22 30 15 12

ki lo vat /sa a Ti 300 250 350 200 150

mowy o bi lo be bis sa ba-

lan so Ri re bu le ba 35 000 40 000 51 000 20 000 15 000

mo mu Sa ve Ta ricx vi 50 45 62 35 20

man qa na/ sa a Te bi 40 000 50 000 _ _ _

Sro ma/ sa a Te bi 65 000 70 000 80 000 _ _

mo ta ni li in for ma ci is sa fuZ vel ze unda ganawildes:

* ara pir da pi ri ma sa lis xar ji _ gan Tav se bu li ara pir da pi ri ma sa lis xar-

jis pro por ci u lad,

* ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji _ gan Tav se bu li ara pir da pi ri Sro mi Ti

xar jis pro po e ci u lad.

* Sve bu le bis xel fa sis xar ji _ mo muSa ve Ta ricx vis pro por ci u lad.

* da nad ga re bis dazR ve vi sa da cve Tis xar ji _ mowy o bi lo be bis sa ba lan so

Ri re bu le bis pro por ci u lad,

* gaT bo ba- ga na Te bis xar ji _ far To bis pro por ci u lad.

sawyobi


ara pir da pi ri ma sa lis xar jis ga na wi le ba ara pir da pi ri Sro mi Ti xar jis ga na wi le ba

-------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------

ga na wi le bis ba za ga na wi le bis ba za ga na wi le bu li

gan Tav se bu li ko e fi- sa er To gan Tav se bu li ko e fi ci- sa er To Sro mi Ti

ma sa lis xar ji ci en ti ma sa lis Sro mi Ti xar ji en ti xar ji

xar ji

#1 sa am qro 200 1,4545 291 8 200 0,4211 3 453

#2 sa am qro 1 000 1,4545 1 454 9 100 0,4211 3 832

#3 sa am qro 1 300 1,4545 1 891 10 000 0,4211 4 210

teq ni ku ri 600 1,4545 873 7 500 0,4211 3 158

sawy o bi 200 1,4545 291 3 200 0,4211 1 347

------------------------------------------------------------------------- __________________________________________

ja mi 3 300 _ 4 800 38 000 _ 16 000

ga na wi le bis ga na wi le bis

ko e fi ci en ti = 4 800 : 3 300 = 1,4545 ko e fi ci en ti = 16 000 : 38 000 = 0,4211

200 * 1,4545 = 291 da a.S. 8200 * 0,4211 = 3453 da a.S.

Sve bu le bis xel fa sis xar jis ga na wi le ba gaT bo ba- ga na Te bis xar jis ga na wi le ba

--------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------

ga naw. ba za ga na wi le bu li ga naw. ba za ga na wi le bu li

mo mu Sa ve Ta ko e fi- Sve bu le- far To bi ko e fi- gaT b.-ga na-

ricx vi ci en ti bis xar ji kv.m. ci en ti Te bis xar ji

#1 sa am qro 50 18,8679 943 20 36,3636 727

#2 sa am qro 45 18,8679 849 22 36,3636 800

#3 sa am qro 62 18,8679 1 170 30 36,3636 1 091

teq ni ku ri 35 18,8679 660 15 36,3636 546

sawy o bi 20 18,8679 378 12 36.3636 436

----------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------

ga mi 212 _ 4 000 99 _ 3 600


ko e fi ci en ti = 4 000 : 212 = 18,8679 ko e fi ci en ti = 3 600 : 99 = 36,3636


da nad ga re bis dazR ve vis xar jis ga na wi le ba cve Tis xar jis ga na wi le ba

------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------

ga na wi le bis ba za: ga na wi le bu li ga na wi le bu li

mowy o bi lo be bis ko e fi- dazR ve vis ko e fi ci- cve Tis

sa ba lan so ci en ti xar ji en ti xar ji

Ri re bu le ba

#1 sa am qro 35 000 0,0155 543 0,01366 478

#2 sa am qro 40 000 0,0155 620 0,01366 546

#3 sam qro 51 000 0,0155 791 0,01366 697

teq ni ku ri 20 000 0,0155 310 0,01366 274

sawy o bi 15 000 0,0155 236 0,01366 205

--------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------

ja mi 161 000 _ 2 500 _ 2 200


ko e fi ci en ti = 2 500 : 161 000 = 0,0155 ko e fi ci en ti = 2 200 : 161 000 = 0,01366

35 000 * 0,0155 = 543 da a.S. 35 000 * 0,01355 = 478 da a.S.

sa er To sa war moo xar je bis ga na wi le bis Sem deg, sa war moo gan yo fi le beb-

Si dag ro vi li, mux lob ri vad daj gu fe bu li xar je bi, mi i Rebs Sem deg sa xes ( ix.

cxri li 7.2.):

cxri li 7.2. (la ri)

#1sa am qro #2 sa am qro #3 sa am qro teq ni ku ri sawy o bi sul

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji 491 2 454 3 191 1 473 491 8 100

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 14 196 15 581 17 380 12 818 5 725 65 700

cve Tis xar ji 2 878 3 246 3 697 2 174 905 12 900

da nar Ce ni ara pir da pi ri xar ji 2 170 2 520 3 582 1 656 1 072 11 000

------------------------------------- ---------- ---------- ---------- ------- ---------

ja mi 19 735 23 801 27 850 18 121 8 193 97 700


7.4. mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis ga na wi le bis

me To di ka

sa er To sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis Sem deg, 7.2. cxri lis mo-

na ce me bis sa fuZ vel ze, mom sa xu re bis gan yo fi le be bis xar je bi: teq ni ku ri gan-

yo fi le bis xar ji _ 18 121 la ri da sawy o bis 8 193 la ri, Zi ri Tad sa war moo gan-

yo fi le beb ze ga da na wil des mTli a ni ja mis an da na xar jTa sa xe e bis mi xed viT

cal k-cal ke. ase ma ga li Tad, teq ni ku ri gan yo fi le bis ara pir da pi ri ma sa lis

xar ji _ 1 473 la ri Zi ri Tad sa am qro ebs So ris ga na wil de ba am sa am qro eb Si

ar se bu li ara pir da pi ri ma sa lis xar jis pro por ci u lad, Sro mi Ti xar ji _

12 818 la ri ga na wil de ba Zi ri Ta di sa am qro e bis ara pir da pi ri Sro mi Ti xar je-

bis pro por ci u lad da a.S.

teq ni ku ri mom sa xu re o bis gan yo fi le bis da sawy o bis ma sa lis xar jis ga na wi le ba

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ga na wi le bis ba za ga na wi le bu li sawy o bis ga naw.

ara pir d.ma sa lis ko e fi ci- teq ni ku ri gan yof. ko e fi- ma sa lis

xar ji en ti ma sa lis xar ji ci en ti xar ji

#1 sa am qro 491 0,24 118 0,08 39

#2 sa am qro 2 454 0,24 589 0,08 196

#3 sa am qro 3 191 0.24 766 0,08 256

---------------------------------------- --------------- -------------- ------------ -----------

ja mi 6 136 _ 1 473 _ 491


ko e fi ci en ti = 1 473 : 6 136 = 0,24 ko e fi ci en ti = 491 : 6136 = 0,08

491 * 0,24 = 118 l da a.S. 491 * 0,08 = 39 l da a.S.

mo ce mul ga an ga ri Se ba Si teq ni kur gan yo fi le ba sa da sawy ob Si war moq mni li

da mi kuT vne bu li ma sa lis xar je bi Zi ri Tad sa am qro ebs So ris ga na wi le bu lia

_ ara pir da pi ri ma sa lis xar jis pro por ci u lad.

ana lo gi u rad, Se sa ba mi si ba zis pro por ci u lad, Zi ri Tad sa am qro eb ze ga na-

wil de ba 7.2. cxril Si mo ce mu li teq ni ku ri gan yo fi le bi sa da sawy o bis da-

nar Ce ni sa xis xar je bi. mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis ga da na wi le bis

Sem deg, Zi ri Tad sa war moo sa am qro eb Si dag ro vi li sa war moo zed na de bi xar je-

bi mi i Rebs Sem deg sa xes (ix. cxri li 7.3.):


cxri li 7.3.

Zi ri Tad sa war moo gan yo fi le beb ze ga da na wi le bu li

sa war moo zed na de bi xar je bi (la ri)

#1 sa am qro #2 sa am qro #3 sa am qro sul

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji 648 3 239 4 213 8 100

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 19 778 21 708 24 214 65 700

cve Tis xar ji 3 780 4 265 4 855 12 900

da nar Ce ni ara pir da pi ri xar ji 2 885 3 352 4 763 11 000

____________________________________________________________

ja mi 27 091 32 564 38 045 97 700

Zi ri Tad sa war moo gan yo fi le beb Si dag ro vi li xar je bi sa bo lo od pro duq-

ci is sa xe ebs So ris ga na wil de ba pir da pi ri ma sa lis xar jis, pir da pi ri Sro mi-

Ti xar jis, man qa na/ sa a Te bis, Sro ma/ sa a Te bis an sxva ba zis pro por ci u lad.

gax sov deT, Zi ri Tad gan yo fi le beb Si, ma ga li Tad, #1 sa am qro Si dag ro vi li _

27 091 la ris sa war moo zed na de bi xar je bi Se i cavs: ad gil ze war moq mnil anu

gan Tav se bul zed na deb xar jebs _ 13 300 l (ix .cxri li 7.1.), sa er To sa war moo

zed na de bi xar je bis wils _ 6 435 l (291+3459+943 + 727+543+478) da mom sa xu re

gan yo fi le be bis xar je bis wils _ 7 356 la ris ode no biT (118 + 39 + da nar Ce-

ni).

Zi ri Tad sa am qro eb Si dag ro vi li sa war moo zed na de bi xar je bi, pro duq ci-

is sa xe ebs So ris, ase ve mux lob ri vad, cal k-cal ke ga da na wil de ba, ga na wi le bis

sxva das xva ba zis pro por ci u lad. ker Zod, ara pir da pi ri ma sa lis xar je bi ga na-

wil de ba pir da pi ri ma sa lis xar je bis pro por ci u lad; ara pir da pi ri Sro mi Ti

xar je bi ga na wil de ba pir da pi ri Sro mi Ti xar je bis an Sro ma/ sa a Te bis pro-

por ci u lad; cve Tis ara pir da pi ri xar je bi ga na wil de ba Zi ri Tad sa am qro eb Si

war moq mni li cve Tis xar jis an man qa na/ sa a Te bis pro por ci u lad;

praq ti ka Si, pro duq ci is sa xe ebs So ris zed na de bi xar jis ga na wi le bis ga-

mar ti ve bi saT vis, yve la sa xis xar jis mi marT, ga na wi le bis ba zad pir da pi ri

ma sa lis xar je bi ga mo i ye ne ba, rom lis Se sa xeb in for ma cia ai Re ba pro duq ci is

war mo e bis da na xar je bis uwy i se bi dan.

da vuS vaT, sa war mo oTxi da sa xe le bis pro duqts uS vebs, ro mel Ta pir da pi ri

ma sa lis xar je bi uwy i se bi dan cno bi li a. Tu ax la, yve la ara pir da pir xarjs

pro duq ci is sa xe ebs So ris ga va na wi lebT pir da pi ri ma sa lis xar jis pro por-

ci u lad, mi i Reb Sem de gi Se de gi (ix. cxri li 7.4.):


cxri li 7.4.

zed na de bi xar je bis al ter na ti u li ga na wi le ba

pro duq ci is sa xe ebs So ris

ga na wi le bis ba za: ga na wi le bu li ga na wi le bu li ga na wi le bul ga na wi le bu li sul

pir da pi ri ma sa- arap. ma sa lis arap. Sro mi Ti cve Tis xar ji da nar Ce ni saw.

lis xar ji xar ji xar ji arap. xar ji zed.x.

pro duq ti _ a 45 000 1 971 15 998 3 141 2 679 23 789

pro duq ti _ b 52 600 2 305 18 699 3 672 3 131 27 807

pro duq ti _ g 47 800 2 095 16 994 3 336 2 845 25 270

pro duq ti _ d 39 400 1 720 14 009 2 751 2 345 20 825

____________________________________________________________________________________________

ja mi 184 800 8 100 65 700 12 900 11 000 97 700

ga na wi le bis ko e fi ci en te bi:

ma sa lis mi xed viT= 8100 : 184 800 = 0,0438; 45 000 * 0,0438 = 1971 l da a.S.

Sro mis mi xed viT = 65 700 : 184 800 = 0,3555; 45 000 * 0,3555 = 15 998 l da a.S.

cve Tis xar jis mi xed viT = 12 900 : 184 800 = 0.0698; 45 000 * 0.0698 = 3141 l da a.S.

da nar Ce ni ara pir da pi ri xar je bi saT vis = 11 000 : 184 800 = 0,05952; 45 000 * 0,05952 = 2 679

l da a.S.

aris Sem Txve ve bi, ro ca mom sa xu re gan yo fi le be bi ara mxo lod Zi ri Tad gan-

yo fi le bebs, ara med er Tma neT sac em sa xu re bi an. aseT Sem Txve va Si sa Wi ro xde ba

jer maT So ris ur Ti er Tmom sa xu re bis ga na wi le ba mox des da amis Sem deg, ma Ti

da na xar je bi Zi ri Tad sa war moo gan yo fi le beb ze ga da na wil des.

mom sa xu re gan yo fi le be bis ur Ti er Tmom sa xu re bis ga na wi le bis er T-er Ti

xer xia ma Ti sa fe xu reb ri vi ga na wi le ba, sa nam xar je bi mi ni mu mam de ar da va.

da vuS vaT, ar se bobs sa war moo zed na de bi xar je bis igi ve mo cu lo ba, ro me lic

7.2. cxril Sia mo ce mu li da mom sa xu re sa am qro e bi da nar Cen gan yo fi le bebs Sem-

de gi pro por ci iT em sa xu re bi an:

gan yo fi le be bi sa war moo gan yo fi le be bi mom sa xu re gan yo fi le be bi sul

-------------------------------------------------- --------------------------------------------- ------------

sa am qro #1 sa am qro #2 sa am qro #3 teq ni ku ri sawy o bi

da na xar je bi (l) 19 735 23 801 27 850 18 121 8 193 97 700

mom sa xu re ba:

teq ni ku ri gan yo fi le bis 20% 30% 40% _ 10%

sawy o bis mom sa xu re ba 40% 20% 25% 15% _

mo ta ni li in for ma ci is Ta nax mad, mom sa xu re gan yo fi le be bi er Tma neT sac em sa xu re bi an. sa-

fe xu reb ri vi ga na wi le bis me To diT, mom sa xu re gan yo fi le bis xar je bi mo nac vle o biT ga da na-

wil de ba..


mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis ga na wi le ba

--------------------------------------------------------------------------------

sa am qro #1 sa am qro #2 sa am qro #3 teq ni ku ri sawy o bi sul

------------------ --------------------- ------------------- ------------------ ------------ -------------

da na xar je bi 19 735 23 801 27 850 18 121 8 193 97 700

teq ni ku ri gan yo fi le ba* 3 624 5 436 7 249 (18 121) 1 812

(20 : 30 : 40 : 10) ------------- --------------

0 10 005

sawy o bi 4 002 2 001 2 501 1 501 (10 005)

(40 : 20 : 25 : 15) --------------- ---------------

1 501 0

teq ni ku ri gan yo fi le ba 300 451 600 (1 501) 150

(20 : 30 : 40 : 10) --------------- ---------------

0 150

sawy o bi 60 30 38 22 (150)

( 40 : 20 : 25 : 15) ------------- --------------

22 0

teq ni ku ri gan yo fi le ba 5 8 9 (22) _

(20 : 30 : 40 : 10) ---------------

0

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sul 27 726 31 727 38 247 0 0 97 700

* ga an ga ri Se be bi: 18 121 _ is 20% = 3 524 l:

18 121 _ is 30% = 5 436 l

18 121 _ is 40% = 7 249 l

18 121 _ is 10% = 1 812 l da a.S.

Mar se bobs mom sa xu re gan yo fi le be bis ur Ti er Tmom sa xu re bis xar je bis ga-

na wi le bis al ter na ti u li me To di gan to le ba Ta sis te mis ga mo ye ne biT, ro me-

lic igi ve pa suxs iZ le va. gan vi xi loT es me To di ze moT mo ce mul ma ga liT ze,

rom lis Ta nax mad, teq ni ku ri gan yo fi le ba Ta vi si saq mi a no bis 10%-s sawy ob Si

as ru lebs. xo lo, sawy o bi teq ni kur gan yo fi le ba Si Ta vi si sa mu Sa o e bis 15%-s

as ru lebs.

teq ni ku ri gan yo fi le bis mTli a ni xar je bi aR vniS noT _ X-iT

sawy o bis mTli a ni xar je bi aR vniS noT _ Y _ iT.

Se vad gi noT gan to le be bi:


X = 18 121 + 0,15 Y

Y = 8 193 + 0,1 X

Cav svaT me o re mniS vne lo ba pir vel Si:

X = 18 121 + 0,15( 8193 + 0,1 X )

X = 18 121 + 1 228,95 + 0,015 X

X _ 0,015 X = 18 940,3

0,985 X = 19 349,95

X = 19 644,62

X-is mniS vne lo ba Cav svaT Y _ is mniS vne lo ba Si:

Y = 8 193 + 0,1 * 19 644,62 = 10 157,5 am ri gad,

19 645 _ is 20% = 3 929 l, mi e kuT vne ba #1 sa am qroe

30% = 5 895 l, mi e kuT vne ba #2 sa am qros


igi ve Se de ge bia mi Re bu li mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis mo nac vle o bi Ti ga na wi le bis

me To dis dros.

#1 sa am qro Si _ 3 624 + 300 + 5 = 3 929 l

#2 sa am qro Si _ 3 436 + 451 + 8 = 5 895 l

#3 sa am qro Si _ 7 249 + 600 + 38 = 7 858 l

Aa se ve: 10 157 _ is 40% = 4 062 l, mi e kuT vne ba #1 sa am qros


25% = 2 539 l, mi e kuT vne ba #3 sa am qros.

dam xma re gan yo fi le be bis ur Ti er Tmom sa xu re bis xar je bis ga na wi le bis yve-

la ze mar ti vi xer xia “xar je bis ga da far vis” me To di. Cvens ma ga liT ze, cno bi-

li a, rom, ori ve mom sa xu re gan yo fi le bis xar jia 26 314 l. aqe dan:

teq ni ku ri gan yo fi le bis xar je bis _ 18 121 la ris 10% ekuT vnis sawy obs.

sawy o bis xar je bis _ 8 193 la ris 15% ekuT vnis teq ni kur gan yo fi le bas.

sxva o ba ur Ti er Tmom sa xu re ba Si aris: 18 121 _ is 10% = 1 812 l.

8 193 _ is 15% = 1 229 l

-------------------------

sxva o ba 583 l

ma Sa sa da me, Zi ri Tad sa am qro eb ze ga da sa na wi le be li a:

teq ni ku ri gan yo fi le bis xar ji _ 18 121 l _ 583 l = 17 538 l

sawy o bis xar ji _ 8 193 l + 583 l = 8 776 l

-----------------

sul 26 314 l

miRebuli xarjebi ganawildeba ZiriTadi saamqroebis xarjebis proporciulad.

am de nad, es me To di gan sxva ve bul Se degs iZ le va.

am ri gad, Cven gan vi xi leT sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis eqvs sa-

fe xu ri a ni pro ce du re bi rac me tad Sro ma te va di a.


praq ti ka Si xSi rad iye ne ben zed na de bi xar je bis ga na wi le bis uf ro mar tiv

mid go mas, ro ca sa er To sa war moo zed na de bi xar je bi da mom sa xu re gan yo fi le-

be bis xar je bi Zi ri Tad gan yo fi le beb ze ar na wil de ba. da na xar je bi igeg me ba da

kon trol de ba ma Ti war moq mnis ad gi lis mi xed viT. geg mu ri da na xar je bi dan faq-

ti u ri xar je bis ga dax re bis sa fuZ vel ze fas de ba im pa su xis mge be li pi ris mu-

Sa o ba, ro me lic mo ce mul xar jebs are gu li rebs,riTac erTmaneTs ukavSirdeba

danaxarjebi da pasuxismgebloba. ro gorc we si, mo ce mul gan yo fi le ba ze ga-

na wi le bis we siT mi kuT vne bul xar jebs mo ce mu li gan yo fi le bis me ne je ri ver

akon tro lebs da mas ze pa su xis mgeb lic ar aris.

sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le bis ga mar ti ve bu li me To diT, Cvens

ma ga liT ze, zed na de bi xar je bis sa er To ja mi 97 700 la ri mTli a nad ga na wil-

de ba pro duq ci is sa xe ebs So ris ro me li me ba zis pro por ci u lad. ker Zod, pir-

da pi ri da na xar je bis an sa a Te bis pro por ci u lad. ma Sa sa da me, sak ma ri sia xar-

je bis er Tsa fe xu ri a ni ga na wi le ba.

Cvens ma ga liT ze ga na wi le ba Ses ru le bu lia pir da pi ri ma sa lis xar jis

pro por ci u lad.

zed na de bi xar je bis ga na wi le ba pro duq ci is cxri li 7.5.

sa xe ebs So ris

ga na wi le bis ba za: ga na wi le bis ga na wi le bu li

pir da pi ri ma sa- ko e fi ci en ti sa war moo zed na de bi

lis xar ji xar ji

pro duq ti _ a 45 000 0,52868 23 791

pro duq ti _ b 52 600 0,52868 27 808

pro duq ti _ g 47 800 0.52868 25 271

pro duq ti _ d 39 400 0,52868 20 830

ja mi 184 800 _ 97 700

Sem deg, cal ke u li sa xis pro duq ci a ze mi kuT vne bu li mTli a ni zed na de bi

xar jeb Si ga mo i yo fa mi si Se mad ge ne li da na xar jTa mux le bi, ma Ti xved ri Ti wo-

ne bis Se sa ba mi sad.

cxri li 7.6.

sa war moo zed na de bi sul xved ri Ti pro duq ti pro duq ti pro duq ti pro duq ti

xar je bi l wi li % a b g d

ara pir da pi ri ma sa la 8 100 8,3 1 975 2 307 2 097 1 729

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 65 700 67,2 15 988 18 689 16 983 13 998

cve Tis xar ji 12 900 13,2 3 140 3 670 3 336 2 749

da nar Ce ni ara pird. xar ji 11 000 11,3 2 688 3 142 2 855 2 354

---------------------------- -------- ----- ------- -------- -------- --------

ja mi 97 700 100 23 791 27 808 25 271 20 830


mo ta nil ga an ga ri Se ba Si, 23 791 la ris 8,3% aris ”a” pro duq tis ara pir da pi ri ma sa lis xar ji

_ 1 975 l; 23 791 la ris 67,2% aris ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji _ 15 988 la ri da ase Sem-

deg. ase ve. ”b” pro duq tis 27 808 la ris 8,3% aris mi si ara pir da pi ri ma sa lis xar ji _ 2 307

l; 27 808 la ris 67,2% aris ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji _ 18 689 la ri da ase Sem deg.

am ri gad, me o re mid go mis Sem Txve va Si, ga moT vle bis teq ni ka mar tiv de ba. Tu

mo vax denT Se da re bas 7.4 cxri lis mo na ce meb Tan, ro mel Sic mo ce mu lia zed na-

deb xar jeb Si Se ma va li cal ke u li sa xis xar je bis ga na wi le bis Se de ge bi sxva-

das xva ba zis sa fuZ vel ze, da vi na xavT rom, gan sxva ve be bi ar se bobs, rac cal ke-

u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le bas cvlis. ami tom, ga na wi le bis ro mel

teq ni ka sac air Cevs war mo e bis bu Ral te ri, mTe li wlis gan mav lo ba Si is un da

ga mo i ye nos.

7.5. sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis

faq ti u ri da geg mi u ri ga nak ve Te bi

zed na de bi xar je bis ga na wi le bis gan xil vis dros, uk ve ga e ca niT, rom ma-

Ti ga na wi le bis meS ve o biT xde ba pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba ze

zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba. mag ram, faq ti u ri zed na de bi xar je bi Tvis bo-

lom de cno bi li ara a. pro duq cia ki Tvis gan mav lo ba Si xSi rad ram den jer me

ga mo dis war mo e bi dan, bar de ba mza pro duq ci is sawy obs da iyi de ba ki dec. ma Sa-

sa da me, Tvis gan mav lo ba Si au ci le be li xde ba mza pro duq ci is TviT Ri re bu le-

bis ga moT vla, ro mel Sic sa war moo zed na de bi xar je bic Se dis. am prob le mis

ga da saW re lad ga mo i ye ne ba sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis geg mu ri

anu sa xar jTaR ricx vo ga nak ve Ti.

mi kuT vne bis sa xar jTaR ricx vo ga nak ve Ti wi nas war da geg mil da na xar je bi sa

da pro duq ci is maC ve neb lebs efuZ ne ba. mi kuT vne bis ga nak ve Ti igeg me ba im miz-

niT, rom mTe li wlis man Zil ze uc vle lad iq nas ga mo ye ne bu li. mas faq ti ur

ga nak ve Tis ga mo ye ne bas Tan Se da re biT ori upi ra te so ba ga aC ni a:

* ara pir da pi ri xar je bi sa da war mo e bis mo cu lo bis cvli le ba wlis gan mav-

lo ba Si pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le bis mer ye o bas ar iw vevs;

* ara pir da pi ri da na xar je bi pro duq ci is er Te uls mi e kuT vne ba ma Sin, ro ca

pro duq ti dam zad de ba da war mo e bi dan ga mo va.

am me To dis nak lia is, rom nak le bad sar wmu no a, geg mur ma ga nak veT ma faq ti u-

ri da na xar je bi zus tad asa xos. mag ram, wlis man Zil ze Se iZ le ba es ga nak ve Te bi

Se mow mdes da xel mZRva ne lo bam maT Si cvli le be bi Se i ta nos.

sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga na ke Ti Se iZ le ba da i geg mos er-

Ti a nad pro duq ci is sa xe e bis mi xed viT an sa am qro e bis mi xed viT cal k-cal ke.

mi kuT vne bis er Ti a ni ga nak ve Tis ga mo ye ne bi sas zed na de bi xar je bis mi kuT vne-

ba gan yo fi le be bis mi xed viT sa Wi ro aRa ra a, rad gan sa war moo da na xar je bis da


war mo e bis mxo lod sa er To ra o de no ba ga mo i ye ne ba. am me To dis uar yo fi Ti mxa-

rea is, rom cal ke u li sa mu Sa o bi saT vis an gan yo fi le be bi saT vis sa eq splo a ta-

cio da na xar jebs ar ga mo yofs.

mi kuT vne bis sa am qro ga nak ve Ti ey rdno ba kon kre tu li gan yo fi le bis da na-

xar jebs da pro duq ci is (sa mu Sa o e bis) mo cu lo bas. es me To di sa Su a le bas iZ-

le va, rom pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si Car Tu li iq nas cal ke u-

li sa am qros da nax rje bi.

zed na de bi xar je bis geg mu ri zed na de bi xar je bi

mi kuT vne bis ga nak ve Ti = ----------------------------------------------------------

war mo e bis ge mu ri in te si o ba

war mo e bis in te si vo bis maC ve ne be li Se iZ le ba iyos man qa na/ sa a Te bi, an Sro ma/

sa a Te bi an pro duq ci is ra o de no ba an pir da pi ri da na xar je bi an sxva.

mi kuT vne bis ga nak ve Ti igeg me ba an la reb Si an pro cen tu lad an ko e fi ci en-

te bis sa xiT.

ma ga li Tad, kom pa ni is me qa ni kur sa am qro Si sa war moo zed na de bi xar je bis mi-

kuT vne bis ga nak ve Ti Se iZ le ba da i geg mos man qa na/ sa a Te bis ba za ze la reb Si. Tu

geg mu ri sa war moo zed na de bi xar ji 45 000 la ria da Se sas ru le bel sa mu Sa o-

eb ze 200 000 man qa na/ sa a Tia da geg mi li, ma Sin mi kuT vne bis ga nak ve Ti iq ne ba:

45 000 l : 200 000 m/sT = 0,225 l.

xe liT da mu Sa ve bis sa am qro Si mi kuT vne bis ga nak ve Ti Sro ma/ sa a Te bis ba za ze

da i geg me ba. ase ma ga li Tad, Tu geg mu ri zed na de bi xar jia 36 000 l da da geg mi-

lia 100 000 Sro ma/sT, ma Sin mi kuT vne bis ga nak ve Ti iq ne ba:

36 000 l : 100 000 Sr/sT = 0,36 l

ro gorc uk ve aRi niS na, sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis geg mu ri

ga nak ve Te bis ga mo ye ne ba, sa Su a le bas iZ le va mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba

ga ni sazR vros mi si dam za de bis Ta na ve, sa nam Tve dam Tav rde ba. ma Sa sa da me, Tvis

gan mav lo ba Si ad gi li eq ne ba pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si ara faq ti u ri

zed na de bi xar je bis Se ta nas, ara med, mi si geg mu ri (i gi ve sa xar jTaR ricx vo)

ga nak ve Te biT mi kuT vne bas.

mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi ud ris war mo e bis faq ti u ri in ten si o bi sa

da mi kuT vne bis geg mu ri ga nak ve Tis nam ravls.

da vuS vaT, ze moT da sa xe le bul me qa ni kur sa am qro Si faq ti u rad Ses ru le bu-

lia 210 000 m/sT da xe liT da mu Sa ve bis sa am qro Si _ 98 000 Sr/sT.

ma Sa sa da me, mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi iq ne ba:

me qa ni kur sa am qro Si _ 210 000 m/sT * 0,225 l = 47 250 l


xe liT da mu Sa ve bis sa am qro Si _ 98 000 Sr/sT * 0,36 l = 35 280 l

Tvis bo los, ro ca zed na de bi xar je bis faq ti u ri si di de uk ve cno bi li gax de ba,

ga mov lin de ba ga dax ra anu ”mi kuT vne bis sxva o ba” _ Tvis gan mav lo ba Si mi kuT vne-

bul da faq ti ur zed na deb xar jebs So ris.

zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba gav le nas ax dens mo ge ba ze. Tu mi-

kuT vne bu li zed na de bi xar je bi faq ti ur ze me ti aR moC nda, war mo iq mne ba zed na-

bi xar je bis mi kuT vne bis me to ba, ro me lic mo ge bas zrdis.

da vuS vaT, me qa ni kur sa am qro Si faq ti u ri zed na de bi xar je bi Tvis bo los

46 000 l aR moC nda. ma Sin,

mi kuT vne bis sax va o ba = 47 250 l _ 46 000 l = 1 250 l. war mo iq mna mi kuT vne-

bis me to ba.

ma Sa sa da me, Tvis gan mav lo ba Si TviT Ri re bu le ba Si uf ro me ti zed na de bi xar-

jia Se ta ni li, vid re faq ti u ri aR moC nda. ami tom, un da mox des xar je bis ko req-

ti re ba anu Sem ci re ba 1 250 la riT, rac, mo ge bas gaz rdis. ami tom, mi kuT vne bis

me to ba zrdis mo ge bas.

xe liT da mu Sa ve bis sa am qro Si, faq ti u ri zed na de bi xar je bi da vuS vaT 36 000

lari aR moC nda.

mi kuT vne bis sxva o ba = 35 280 l _ 36 000 l = -720 l. war mo iq mna mi kuT vne bis

da nak li si.

am Sem Txve va Si, mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi 720 la riT nak le bi aR moC-

nda faq ti ur Tan Se da re biT. ami tom un da mox des xar je bis gaz rda, rac mo ge-

bas Se am ci rebs. am de nad, zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis da nak li si am ci rebs

mo ge bas.

sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba pro duq ci is TviT Ri re bu-

le ba ze ar ai sa xe ba. igi mo ge baza ra lis an ga riS ze Ca mo i we re ba.

7.6. sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx va

sa war moo zed na de bi da na xar je bi, mux le bis mi xed viT, cal ke u li gan yo fi-

le bis da na xar je bis uwy is Si grov de ba. es mux le bi a: ara pir dap ri ma sa lis

xar ji, ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji, cve Tis xar ji da da nar Ce ni ara pir da pi ri

xar ji.

da na xar je bis wig nSi zed na de bi xar je bis aR ricx vi saT vis ga ix sne ba sa er-

To sa war moo zed na de bi xar je bis an ga ri Si, Ti To e u li sa am qros (gan yo fi le-

bis) zed na de bi xar je bis an ga ri Si da er Ti sa kon tro lo an ga ri Si. war moq mni li

zed na de bi xar je biT da de bet de ba Se sa ba mi si gan yo fi le bis zed na de bi xar je bis

aR mricx ve li an ga ri Si. imav dro u lad, Tvis gan mav lo ba Si, pro duq ci is


ga moS ve bis Se sa ba mi sad, da um Tav re be li pro duq ci is an ga ri Sis de bet Si aRi ricx-

e ba pro duq ci a ze geg mu ri ga nak ve TiT mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi, zed na-

de bis xar je bis sa kon tro lo an ga riS Tan ko res po den ci iT.

Tvis bo los Ses rul de ba faq ti u rad ga we u li zed na de bi xar je bis ga na wi-

le bis pro ce du re bi. ga na wi le bis Se de ge bis sa fuZ vel ze, ga tar de ba zed na de-

bi xar je bis an ga ri Se bis da xur vi Ti ope ra ci e bi. sa er To sa war moo zed na de bi

xar je bis an ga ri Si da i xu re ba sa war moo gan yo fi le be bis zed na de bi xar je bis

an ga ri Se biT; Sem deg, mom sa xu re gan yo fi le be bis zed na de bi xar je bis an ga ri Se-

bi da i xu re ba Zi ri Ta di gan yo fi le be bis zed na de bi xar je bis an ga ri Se biT. xo-

lo, Zi ri Ta di sa am qro e bis zed na de bi xar je bis an ga ri Se bi zed na de bi xar je bis

sa kon tro lo an ga ri SiT da i xu re ba.

sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo an ga ri Sis naS Ti war mo ad gens

mi kuT vne bis sxva o bas, ro me lic Cve u leb riv mo ge baza ra lis an ga riS ze ga da i ta-

ne ba. SeiZleba sawarmoo zednadebi xarjebis angariSis naSTi yovelTviurad

Camoiweros mogeba-zaralis angariSze an wlis bolomde gadanili iqnas

momdevno Tveze.

ma ga li Ti:

da vuS vaT, xar jTaR ricx viT da geg mi lia sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis Sem de gi

ga nak ve Te bi:

”a” pro duq tis war mo e ba ze _ 5 l 1 man qa na/ sa aT ze da faq ti u rad na mu Se va ria 4600 m/sT

“b” pro duq tis war mo e ba ze _ 6 l 1 Sro ma/ sa aT ze da faq ti u rad na mu Se va ria 4500 Sr/sT

“g” pro duq tis war mo e ba ze _ pir da pi ri ma sa lis xar jis 50% da faq ti u rad pir da pi ri

ma sa lis xar ji Se ad gens 47 800 l.

“d” pro duq tis war mo e ba ze _ pir da pi ri ma sa lis xar jis 55% da faq ti u ri pir da pi ri

ma sa lis xar jia 39 400 l.

wi na sa kiTx eb Si mo ta ni li zed na de bi xar je bis ricx vi Ti mo na ce me bis ga mo ye ne biT, mim di na re

Tve Si ad gi li eq ne ba Sem deg bu Ral trul ga ta re bebs (an ga riS Ta ko de bis sis te mas Bbu Ral te-

ri Se i mu Sa vebs. Cven vTa va zobT pi ro biT ga dawy ve tas):

1. Tvis gan mav lo ba Si faq ti u rad dam za de bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ze geg mu ri ga-

nak ve TiT mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bis aR ricx va:

de be ti _ ”a” pro duq tis war mo e bis an ga ri Si (1630/a) _ 23 000 l (4600 m/sT*5l)

de be ti _ “b” pro duq tis war mo e ba (1630/b) 27 000 l (4500 Sr/sT*5l)

de be ti _ “g” pro duq tis war mo e ba (1630/g) 23 900 l (47800-is 50%)

de be ti _ “d” pro duq tis war mo e ba (1630/d) 21 670 l (34000-is 55%)

kre di ti _ sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo an ga ri Si _ 95 570 l

(710/00)

2. Tvis gan mav lo ba Si, cal ke ul gan yo fi le beb Si faq ti u rad war moq mni li anu gan Tav se bu li

da sa er To xa si a Tis sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx va:


de be ti _ sa er To sa war moo zed na de bi xar je bi (710) _ 33 100

de be ti _ #1 sa am qros zed na de bi xar je bi (710/01) _ 13 300 l



de be ti _ teq ni ku ri gan yo fi le bis xar je bi (710/04) _ 12 300 l

de be ti _ sawy o bis xar je bi (710/05) _ 5 300 l

kre di ti _ val de bu le be bi, cve Ta da sxva _ 97 700 l (ix. cxrili7.1)

3. Tvis bo los, dag ro vi li sa er To xa si a Tis sa war moo zed na de bi xar je bis ga na wi le ba sa-

war moo gan yo fi le beb ze (gamoTvlebi ix. gv: 122-123 ):

de be ti _ #1 sa am qros zed na de bi xar je bi (710/01) _ 6 435 l (291+3453+943+727+543+478)



de be ti _ teq ni ku ri gan yo fi le bis xar je bi (710/04) _ 5 821 l

de be ti _ sawy o bis xar je bi (710/05) _ 2 893 l

kre di ti _ sa er To sa war moo zed na de bi xar je bi (710) _ 33 100 l

4. mom sa xu re teq ni ku ri gan yo fi le bis zed na de bi xar je bis an ga ri Se bis da xur va:




kre di ti _ teq ni ku ri gan yo fi le bis xar je bis an ga ri Si (710/04) _ 18 121 l

5. sawy o bis zed na de bi xar je bis an ga ri Sis da xur va:




kre di ti _ sawy o bis xar je bis an ga ri Si (710/04) _ 8 193 l

6. Zi ri Tad sa war moo gan yo fi le beb Si dag ro vi li zed na de bi xar je bis Ca mo we ra:

de be ti _ sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo an ga ri Si (710/00) _ 97 700 l

kre di ti _ #1 sa am qros zed na de bi xar je bi (710/01) _ 27 091 l

kre di ti _ #2 sa am qros zed na de bi xar je bi (710/02) _ 32 564 l

kre di ti _ #3 sa am qros zed na de bi xar je bi (710/03) _ 38 045 l (ix.cxrili 7.3)


7. sa war moo zed na de bi xar je bis sa kon tro lo an ga ri Sis naS Tis ga da ta na mo ge baza ra lis an-

ga riS ze:

sa kon tro lo an ga ri Sis mi xed viT, zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba ud ris 95 570

lar sa da 97 700 lars So ris sxva o bas, ris Se de ga dac mi i Re ba mi kuT vne bis da nak li si:

de be ti _ mo ge baza ra li (5330) _ 2 130 l

kre di ti _ zed na de bi xar je bis sa kon tro lo an ga ri Si (710/00) _ 2 130 l

(mo ce mu li ga ta re be bi Ca we reT “ T “ an ga ri Seb Si da gan xi lul sa aR ricx vo Ca na we rebs

uf ro naT lad da i na xavT).

ro ca sawarmoo zednadebi xarjebis ganawilebis ga mar ti ve bu li sis te ma

ga mo i ye ne ba. ker Zod, cal ke ul gan yo fi le beb Si sa war moo zed na de bi xar je bis

an ga ri Si ar ix sne ba. maT nac vlad ga mo i ye ne ba er Ti sa kon tro lo an ga ri Si,

rom lis de bet Si gan yo fi le be bis da na xar je bis uwy i sis sa fuZ vel ze, yve la

ara pir da pi ri xar ji, mi u xe da vad ma Ti war moq mnis ad gi li sa, mux lob ri vad aRi-

ricx e ba sxva das xva sak re di to an ga ri Seb Tan ko res po den ci iT. kre dit Si ki

Tvis gan mav lo ba Si aRi ricx e ba geg mu ri ga nak ve Tis sa fuZ vel ze mi kuT vne bu li

zed na de bi xar je bi. ^Tvis bo los, mi kuT vne bul da faq ti ur zed na deb xar jebs

So ris war moq mni li sxva o ba, mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

7.7. ara sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx va

ara sa war moo zed na de bi xar je bi mar Tvi sa da mom sa xu re bis xar je bi a, rom-

le bic ixar je ba kom pa ni is sa er To mar Tva mom sa xu re bis miz ne bi saT vis. es

xar je bi ar war mo ad ge nen uSu a lod war mo e bis pro ce sis mar Tvi sa da mom sa xu-

re o bis xar jebs. ami tom, ara sa war moo zed na de bi xar je bi pro duq ci is TviT Ri-

re bu le ba Si ar Se i ta ne ba.

ara sa war moo zed na deb xar jebs mi e kuT vne ba mar ke tin gis xar je bi da sa er To

ad mi nis tra ci u li xar je bi.

mar ke tin gis da na xar je bi Se i cavs ga yid ve bis, rek la mi re bi sa da gav rce-

le bis (ga sa Re bis) xar jebs. mar ke tin gis xar je bi Se iZ le ba da i yos mud miv da

cvlad xar je bad ( ma ga li Tad, Se fuT vis, dat vir Tva- gad mot vir Tvis da ad gil-

ze mi ta nis xar je bi).

sa er To ad mi nis tra ci ul xar jebs mi e kuT vne ba kom pa ni is zo ga di mmar Tve-

lo bi Ti da na xar je bi, sam div nos, sa bu Ral tro gan yo fi le bis, ad mi nis tra ci u li

mom sa xu re bis xar je bi im xar je bis ga mok le biT, ro me lic uSu a lod mi e kuT vne-

ba war mo e bas, mar ke tings, ga mok vle vebs an da mu Sa ve bas.

ga mok vle vis da na xar je bi ise Ti xar je bi a, rom le bic war mo iq mne ba axa li an


ga um jo be se bu li pro duq ci is an me To de bis Zi e bi sas.

da mu Sa ve bis da na xar je bi war mo ad gens ga dawy ve ti le bis da ner gva sa da war-

mo e bas So ris sa fe xur ze war moq mnil da na xar jebs.

aR ricx vis stan dar te biT, ara sa war moo da na xar je bi pro duq ci is TviT Ri re-

bu le ba Si ar Se dis. mag ram, Si da miz ne bi saT vis, cal ke u li sa xis pro duq ci is

ga sa yi di fa sis da geg mvi saT vis, ara sa war moo zed na de bi xar je bic Se dis pro-

duq ci is TviT Ri re bu le ba Si.

cal ke u li sa xis pro duq ci is fa se bis gan sazR vris miz niT, sa Wi ro xde ba

ara sa war moo zed na de bi xar je bi ga na wil des pro duq ci is sa xe ebs So ris. ma Ti

ga na wi le bis yve la ze gav rce le bu li xer xia sa war moo TviT Ri re bu le bis pro-

por ci u li ga na wi le ba.

da vuS vaT, sa mi sa xis pro duq ci is war mo e ba igeg me ba. xar jTaR ricx viT, Ti-

To e u lis sa war moo TviT Ri re bu le ba Se sa ba mi sad Se ad gens: 45 000 l, 68 000 l

da 54 000 lars. xo lo sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bis geg mu ri si di dea

20 000 la ri.

sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bis ga na wi le ba Sem deg na i rad mox de ba:

ga na wi le bis ba za sa er To ad mi nis tra-

sa war moo TviT Ri re bu le ba ci u li xar je bi

I pro duq ti 45 000 l (45 000 * 0,11976) = 5 389

II pro duq ti 68 000 l (68 000 * 0,11976) = 8 144

III pro duq ti 54 000 l (54 000 * 0,11976) = 6 467

----------------------------------------- ----------------------------

167 000 20 000

ga na wi le bis ko e fi ci en ti = 20 000 / 167 000 = 0,11976

ana lo gi u rad ga na wil de ba mar ke tin gis xar je bi.

mar ke tin gi sa da sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bis ga na wi le ba bu Ral tru-

lad ar aRi ricx e ba. ma Ti aR mricx ve li an ga ri Se bi mxo lod mo ge ba/ za ra lis

an ga ri SiT ixu re ba.


1. ra to maa au ci le be li zed na de bi xar je bis ga na wi le ba

2. ras ewo de ba gan Tav se bu li zed na de bi xar je bi

3. ras ewo de ba ga na wi le bu li zed na de bi xar je bi

4. ra aris zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti


5. ra to maa au ci le be li zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Tis ga mo ye ne-

ba

6. ro gor ga mo iT vle ba mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi

7. ro dis war mo iq mne ba zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba

8. ro gor aRi ricx e ba zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba

a m o c a n e b i

amo ca na 1. kom pa nia “gagi” iye nebs man qa na/ sa a Te bis ba za ze da geg mil sa war moo zed na de bi xar-

je bis mi kuT vne bis ga nak veTs. 2007 wels sa xar jTaR ricx vo sa war moo zed na de bi xar je bi Se ad-

gen da 845 000 lars. ima ve wels, kom pa ni am faq ti u rad na mu Se var 210 000 man qa na/ sa aTs, 840 000 la ri

sa war moo zed na de bi xar je bi mi a kuT vna.

moTx ov na: ga moT va leT man qa na- da nad ga re bis sa xar jTaR ricx vo dro.

amox sna: zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti = 840 000 l / 210 000 sT = 4 l

geg mu ri man qa na/ sa a Te bi = 845 000 l / 4 l = 211 250 manq/sT

amo ca na 2. kom pa ni is da na xar jTa er T-erT cen trSi war mo e bis sa bo loo sta dia srul de ba. am

da na xar jTa cen tris mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi wi na Tve Si, geg miT Se ad gen da:

ga na wi le bu li zed na de bi xar je bi _ 55 000 l

pir da pi ri (gan Tav se bu li) da na xar je bi _ 62 750 l

mud mi vi zed na de bi xar je bis ga na wi le bis ba zad ga mo i ye ne ba man qa na/ sa a Te bi. da nad ga re bis

mu Sa o bis geg mu ri droa 1 500 sT.

faq ti ur ma zed na deb ma xar jeb ma (ga na wi le bu li da gan Tav se bu li er Tad) Se ad gi na 120 600

lari. war mo e bis mo cu lo bis zrdis gav le nam Se ad gi na 11 775 l.

moTx ov na:

1. ax se niT ”ga na wi le bu li” da ”gan Tav se bu li” zed na de bi xar je bis xa si a Ti.

2. ga moT va leT mud mi vi zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti,

3. ga moT va leT faq ti u ri man qa na/ sa a Te bi,

4. gan sazR vreT mud mi vi zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba.

amox sna:

1. ga na wi le bu li zed na de bi da na xar ji ise Ti da na xar ji a, rom lis gar kve ul cen trze pir-

da pir mi kuT vne ba Se uZ le be li a. gan Tav se bu li anu pir da pi ri zed na de bi xar ji aris mo ce mul

gan yo fi le ba Si war moq mnli zed na de bi xar ji.

2. mud mi vi zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti = 117 750 l / 1500 sT = 78,5 l

3. faq ti u ri man qa na/ sa a Te bi = (117 750 l + 11 775 l) / 78,5 l =

= 129 525 l / 78,5 l = 1 650 manq/sT

mud mi vi zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba = 129 525 l _ 120 600 l = 8925l1.

ma Sa sa da me, ad gi li aqvs zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis me to bas, rac mo ge bas zrdis.

amo ca na 3. kom pa nia awar mo ebs ram de ni me sa xis pro duqts, rom le bic or sa war moo sa am qros

ga iv li an. es ori sa am qro axor ci e lebs Ca mos xmi sa da her me ti za ci is ope ra ci ebs. kom pa ni a Si

ag reT ve aris ori mom sa xu re gan yo fi le ba: teq ni ku ri da sa sa di lo.

zed na de bi xar je bis ga na wi le bis ga nak ve Ti efuZ ne ba Sro ma/ sa a Tebs. wi na Tvis geg mu ri zed-

na de bi da na xar je bi, mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bis Car TviT, Se ad gen da: Ca mom sxmel sa am-

qro Si _ 80 360 lars, her me ti za ci is sa am qro Si _ 51 240 lars.

pir da pi ri Sro mis geg mu ri dro Ca mom sxmel sa am qro Si iyo _ 14 100 sT da her me ti za ci is sa-

am qro Si _ 12 200 sT.

mom sa xu re gan yo fi le be bis zed na de bi xar je bi Sem de gi pro por ci iT na wil de ba:

teq mom sa xu re bis xar je bi: sa sa di los xar je bi

Ca mos xma _ 70% Ca mos xma _ 60%


her me ta cia _ 25% her me ta cia _ 20%

sa sa di lo _ 5% teq mom sa xu re o ba _ 10%

Tvis bo los, faq ti ur ma zed na deb ma xar jeb ma Se ad gi na:

Ca mom sxmel sa am qro Si _ 34 000 l da 14 200 Sro ma/ sa a Ti

her me ti za ci is sa am qro Si _ 31 500 l da 12 000 Sro ma/ sa a Ti

teq mom sa xu re bis gan yo fi le ba Si _ 20 400 l

sa sa di lo Si _ 16 800 l

moTx ov na: a. ga moT va leT Tvis gan mav lo ba Si mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi

b. ga a na wi leT faq ti u ri zed na de bi xar je bi

g. gan sazR vreT mi kuT vne bis sxva o ba.

amox sna: a. mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bis ga mo saT vle lad jer sa Wi roa mi kuT vne bis geg-

mu ri ga nak ve Tis dad ge na, ro me lic sa am qro e bis mi xed viT cal k-cal ke ga mo iT vle ba.

Ca mom sxmel sa am qro Si zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti =

= 80 360l/14 100sT =5,70 l

her me ti za ci is sa am qro Si zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis geg mu ri ga nak ve Ti =

= 51 840 l / 12 200 sT = 4,20 l

mi kuT vne bu li sa war moo zed na de bi xar je bi Sem deg na i rad ga mo iT vle ba:

Ca mom sxmel sa am qro Si: 14 200 sT * 5,70 l = 80 940 l

her me ti za ci is sa am qroS: 12 000 sT * 4,20 l = 50 400 l

b. faq ti u ri zed na de bi xar je bis ga na wi le bi saT vis, mom sa xu re gan yo fi le be bis xar je bi sa-

fe xu reb ri vad ga na wil de ba.

Ca mom sxme li her me ti za ci is teq ni ku ri sa sa di lo sul

gan Tav se bu li 34 100 31 500 20 400 16 800 102 800

ga na wi le ba:

teq ni ku ri (70:25:5) 14 280 5 100 (20 400) 1 020

------------- ----------

0 17 820

sa sa di lo (60:30:10) 10 692 5 346 1 782 (17 820)

-------------- -------------

1 782 0

teq ni ku ri (70:25:5) 1 247 446 (1 782) 89

--------------- -------------

0 89

sa sa di li (60:30:10) 53 27 9 (89)

-------- --------

9 0

teq ni ku ri (70:25:5) 5 4 (9)

----------------- ----------------- -----------

60 377 42 423 0

g. zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba:

Ca mom sxmel sa am qro Si = 80 940 l _ 60 377 l = 20 563 l

her me ti za ci is sa am qro Si = 50 400 l _ 42 423 l = 7 977 l

ma sa sa da me, ori ve sa am qro Si ad gi li aqvs zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis me to bas, rac

mo ge bas zrdis.

amo ca na 4. sam rew ve lo kom pa ni is sa war moo gan yo fi le bis Se sa xeb ar se bobs Sem de gi

in for ma ci a:

sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sa er To gan kve Tia 3 l/kac sa aT Si

na mu Se va ri dro 3 500 kac /sa a Ti

faq ti u ri sa war moo zed na de bi xar je bi 11 200 l

moTx ov na: a. ga moT va leT zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis me to ba an da nak li si

b. aC ve neT, ro go ri Ca na we re bi ga keT de ba sa war moo zed na de bi xar je bis

an ga riS ze.


amox sna: a. mi kuT vne bu li sa war moo zed na de bi xar je bi _ 10 500 l (3500 sT * 3 l)

faq ti u ri sa war moo zed na de bi xar je bi _ 11 200 l

-----------------------------------------------------------

mi kuT vne bis da nak li si 700 l

b. sa war moo zed na de bi da na xar je bis an ga ri Si

d k

l l 2. kre di to re bi 11 200 1. da um Tav re be li war mo e ba 10 500

3. naS Ti (mi kuT vne bis da na-

kli si) _ mo ge ba/ za ra li 700

----------------- ----------------

11 200 11 200

amo ca na 5.

sam rew ve lo kom pa nia am za debs er Ti sa xis pro duqts. mas ga aC nia ori Zi ri Ta di da ori mom-

sa xu re gan yo fi le ba. mo ce mu lia Sem de gi sa xar jTaR ricx vo in for ma ci a:

#1 Zi ri Ta di #2 Zi ri Ta di teq ni ku ri sa sa di lo sul

sa am qro sa am qro gan yo fi le ba

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji (l) 40 000 50 000 20 000 10 000 120 000

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji (l) 35 000 46 000 18 000 9 000 108 000

cve Tis xar ji (l) 25 600

da nar Ce ni ara pir da pi ri xar ji (l) 17 800

man qa na- mowy o bi lo be bis Rir. (l) 39 000 60 000 17 000 5 000 121 000

man qa na/ sa a Te bi geg miT 28 035 30 150 - - -

man qa na/sT faq ti u rad 27 200 30 200 - - -

faq ti ur ma sa war moo zed na deb ma xar jeb ma sul Se ad gi na:

#1 sa am qro Si _ 118 000 l

#2 sa am qro Si _ 151 000 l

zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti Zi ri Tad sa am qro eb Si igeg me ba cal k-cal ke, man-

qa na/ sa a Te bis ba za ze.

moTx ov na:

ga a na wi leT cve Tis xar ji sa war moo gan yo fi le beb ze, man qa na- mowy o bi lo be bis Ri re bu le-1.

bis pro por ci u lad.

ga a na wi leT da nar Ce ni ara pir da pi ri xar je bi ara pir da pi ri ma sa lis xar jis pro por ci-2.

u lad.

teq ni ku ri gan yo fi le bis xar je bi ga a na wi leT Zi ri Tad sa am qro eb ze ara pir da pi ri ma sa-3.

lis xar jis pro por ci u lad.

sa sa di los mom sa xu re bis xar je bi ga a na wi leT Zi ri Tad sa am qro eb ze ara pir da pi ri Sro-4.

mis pro por ci u lad.

ga moT va leT sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba Zi ri Ta di sa am qro e bi-5.

saT vis cal k-cal ke da ga a ke TeT Ses ba mi si ko men ta re bi.


amox sna: ( 1 _ 4 ) _ xar je bis ga na wi le ba la reb Si:

#1 sa am qro #2 sa am qro teq ni ku ri sa sa di lo sul

ara pir da pi ri ma sa lis xar ji 40 000 50 000 20 000 10 000 120 000

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 35 000 46 000 18 000 9 000 108 000

cve Tis xar jis ga na wi le ba 8 251 12 694 3 507 1 058 25 600

(25 600 / 121 000 = 0,21157)

ara pir da pi ri xar je bis ga na wi le ba 5 933 7 416 2 967 1 484 17 800

(17 800 /120 000 = 0,14833)

------------ -------------- ---------------

44 564 21 542 271 400

teq ni ku ri gan yo fi le bis xar je bis

ga na wi le ba (44564 / 90000 = 0,49515) 19 806 24 758 (44 564)

-------------

0sa sa di los xar je bis ga na wi le ba 9 308 12 234 (21 542)

(21 542 / 81 000 = 0,26595) -------------

0

---------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 118 298 153 102

5. sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis geg mu ri ga nak ve Te bi:

#1 sa am qro Si _ 118 298 l / 28 035 m/sT = 4,22 l

#2 sa am qro Si _ 153 102 l / 30 150 m/sT = 5,08 l

mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi faq ti u ri zed na de bi xar je bi sxva o ba

#1 sa am qro 27 900 m/sT * 4,22 l = 117 738 l 118 000 l (262) l

#2 sa am qro 30 200 m/sT * 5,08 l = 153 416 l 151 000 l 3 020 l

Aam ri gad, pir vel sa am qro Si ad gi li aqvs zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis da nak liss,

rac mo ge bas am ci rebs. Mme o re sa am qro Si ki ad gi li aqvs mi kuT vne bis me to bas, rac mo ge bas

zrdis.


Ta vi 8. TviT Ri re bu le bis kal ku la cia zRvru li

da na xar je biT da da na xar je bis sru li

ga na wi le biT

wi na Ta veb Si Tqven uk ve ga e ca niT war mo e bu li pro duq ci is TviT Ri re bu-

le ba Si Se ma va li xar je bis aR ricx vis sa kiTx ebs. aqam de amo ca na mdgo ma re-

ob da ima Si, rom cal ke u li sa xis pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si Seg ve ta na

mis war mo e ba ze ga we u li pir da pi ri xar je bi da sa war moo zed na de bi xar je bi

sax va das xva sa xis pro duq tebs So ris gag ve na wi le bi na. xo lo ara sa war moo

zed na de bi xar je bi ar mi e kuT vne ba pro duq te bis TviT Ri re bu le bas, ara med mo-

ge baza ra lis an ga riS ze Ca mo i we re ba da ma Sa sa da me ga mo i ricx e ba sa sa qon lo-

ma te ri a lu ri ma ra ge bis Se fa se bi dan. da na xar je bis aR ricx vis ase Ti sis te ma

cno bi lia ro gorc TviT Ri re bu le bis kal ku la cia da na xar je bis sru li ga na-

wi le biT, ro ca pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si sa war moo zed na de-

bi xar je bi mTli a nad Se i ta ne ba.

ar se bobs kal ku la ci is al ter na ti u li sis te ma, ro ca war mo e bu li pro-

duq ci is TviT Ri re bu le ba Si mxo lod cvla di sa war moo xar je bi Se i ta ne ba,

ro mel sac uwo de ben pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci as zRvru li

da na xar je biT.

am Tav Si Tqven SeZ lebT Se is wav loT Sem de gi sa kiTx e bi:

* sru li da zRvru li da na xar je biT pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku-

la ci is sis te me bi;


la ci is me To de bis gav le na mo ge bis maC ve ne bel ze;


la ci is me To de bis mxar dam We ri da sa wi na aR mde go Se xe du le be bi.

8.1. TviT Ri re bu le bis kal ku la cia da na xar jTa sru li

ga na wi le biT

pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la cia sru li da zRvru li da na xar je-

biT, ga ni xi le ba ara ro gorc kal ku la ci is me To di, ro gorc ase Ti, ara med, ro-

gorc kal ku la ci is prin ci pe bi. TviT Ri re bu le bis ga moT vli sad mi ase Ti mid go-

me bi gar kve u li moTx ov ne bis Se sa ba mi sad ga mo i ye ne ba. ker Zod, TviT Ri re bu le bis

maC ve ne be li ga reT ga mo saq vey ne be li mo ge baza ra lis an ga riS ge bi saT vis aris

sa Wi ro Tu fir mis Sig niT, ra i me ga dawy ve ti le bis mi sa Re bad.

fi nan su ri an ga riS ge bis miz ne bi saT vis, mo ge baza ra lis an ga riS ge bis mo sam-

za deb lad, war mo e bu li pro duq ci is TvTRi re bu le ba Si pir da pir ma te ri a lur da

Sro miT da na xar jeb Tan er Tad Se i ta ne ba sa war moo zed na de bi xar je bi mTli a-

nad.


ro gorc uk ve iciT, ga moS ve bu li pro duq ci is mo cu lo ba ze da mo ki de bu le-

bis mi xed viT, sa war moo zed na de bi xar je bi cvla di da mud mi vi xar je bi sa gan

Sed ge ba. zed na de bi xar je bis swo red am kla si fi ka ci as ey rdno ba sru li da

zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is sis te me bi.

da na xar jTa sru li ga na wi le biT pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la-

ci is sis te mis Ta nax mad pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba

cvla di da mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi er Tad.

ma ga li Ti:

kom pa ni a Si ga mo saS ve bi er Ti ca li pro duq tis geg mu ri mo na ce me bia (la ri):

ga sa yi di fa si 20

pir da pi ri ma sa lis xar ji 5

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 4


cvla di 2

mud mi vi 1

TviT Ri re bu le ba da na xar jTaA

sru li ga na wi le biT 12

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis do ne erT cal pro duq tze dad ge ni-

lia Tve Si geg miT ga mo saS veb 1000 ca li pro duq tis pi ro beb Si, ro ca mud mi vi

sa war moo zed na de bi xar jia 1000 l.

da vuS vaT, mim di na re Tve Si faq ti u rad ga moS ve bu li iq na 1300 ca li pro duq-

ti da re a li ze bu lia 1 100 ca li. xo lo faq ti ur ma zed na deb ma xar jeb ma 1 200

la ri Se ad gi na. mo vam za doT mo ge baza ra lis an ga riS ge ba da na xar jTa sru li

ga na wi le biT:

la ri la ri

Se mo sa va li re a li za ci i dan (1100 ca li * 20 l) 22 000

ga yid ve bis TviT Ri re bu le ba:

sawy i si naS Ti _

war mo e ba (1300ca li * 12 l) 15 600

sa bo loo naS Ti (200 ca li * 12l) ( 2 400 ) (13 200)

---------------------------------- ----------------------------------------------

mo ge ba re li za ci i dan 8 800

mo kiT vne bu li mud mi vi zedn. xar ji 1300

(1300 ca li * 1 l)

faq ti u ri mud mi vi zed na de bi xar ji (1200)

-------------------------------------------------

mi kuT vne bis me to ba 100

-------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 8 900

ma Sa sa da me, ad gi li aqvs mi kuT vne bu li mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis

me to bas, rac mo ge bas ima ve Tan xiT zrdis.


mi kuT vne bis sxva o ba imi tom war mo iq mne ba, rom pro duq ci is faq ti ur ga moS ve-

ba ze _ 1 300 cal ze mi kuT vne bu li mud mi vi zed na de bi xar je bi ga mo iT vle ba

ro gorc, 1 300 ca li * 1 l = 1 300 l.

mag ram, ro gorc vi ciT, mud mi vi xar je bi ar ic vle ba ga moS ve bu li pro duq ci is

mo cu lo ba ze da mo ki de bu le bis mi xed viT. ami tom, un da mox des mo ge bis ko req ti-

re ba sa war moo zed na de bi xar je bis mud mi vi na wi lis mi kuT vne biT ga mow ve u li

sxva o bis Tan xiT. igi Sem deg na i rad ga mo iT vle ba:

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba =

= (1 300 ca li * 1 l) _ 1 200 l = 100 l

am ri gad, da na xar je bis sru li ga na wi le biT pro duq ci is TviT Ri re bu le bis

kal ku la ci is sis te ma Si sa war moo zed na de bi xar je bi mTli a nad da e we re ba

da um Tav re be li pro duq ci is an ga ri Sis de bets, xo lo, mud mi vi sa war moo zed na-

de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba da e we re ba mo ge baza ra lis an ga ri Sis de-

bets an kre dits. ker Zod, mi kuT vne bis me to ba aRi ricx e ba sa war moo zed na de bi

xar je bis de bet Si da mo ge baza ra lis an ga ri Sis kre dit Si. xo lo, mi kuT vne bis

da nak li si aRi ricx e ba mo ge baza ra lis an ga ri Sis de bet Si da zed na de bi xar-

je bis kre dit Si.

8.2. TviT Ri re bu le bis kal ku la cia zRvru li

da na xar je biT

zRvru li da na xar je biT pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is dros

pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Si mxo lod cvla di xar je bi Se i ta ne ba. xo lo

mud mi vi xar je bi pe ri o dis xar je bad iT vle ba da mo ge baza ra lis an ga ri Si dan

Ca mo i we re ba. ma Sa sa da me, pro duq ci is ma ra gis TviT Ri re bu le ba Si mud mi vi sa war-

moo zed na de bi xar je bi ar Se i ta ne ba.

vi na i dan mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi TviT Ri re bu le ba Si ar Se i ta-

ne ba, ami tom pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba, wi na ma ga li Tis mi xed viT

iq ne ba ara 12 la ri, ara med 11 la ri.

mo ge baza ra lis an ga riS ge ba ki Sem deg sa xes mi i Rebs:

la ri

Se mo sa va li re a li za ci i dan (1100 ca li * 20) 22 000


pro duq ci is sawy i si naS Ti _

war mo e ba (1300 ca li * 11 l) 14 300

sa bo loo naS Ti (200 ca li * 11 l) (2 200) (12 100)

------------------- ----------------------


mud mi vi sa war moo zad na de bi xar je bi (1 200)

----------------------

mo ge ba (za ra li) 8 700

mo ce mul ga an ga ri Se ba Si mi Re bu li mo ge ba 200 la riT nak le bi a, vid re es iyo

sru li da na xar je biT mo ge bis kal ku la ci is dros. es gan sxve va ga mow ve u -


lia imiT, rom mza pro duq ci is dar Ce ni li naS Ti _ 200 ca li pro duq ti pir vel

Sem Txve va Si Se fa se bu lia 12 la riT, me o re Sem Txve va Si ki 11 la riT. anu 200

ca li * 1 l = 200 l.

Se iZ le ba Se vad gi noT mo ge bis maC ve neb le bis Se Tan xme bis an ga ri Si:

mo ge ba da na xar jTa sru li ga na wi le biT 8 900

sa bo loo ma ra gi sru li ga na wi le biT (200 * 12l) _ 2400

sa bo loo ma ra gi zRvru li da na xar je biT (200 * 11 l) _ 2200 (200)

-----------------------------

mo ge ba zRvru li da na xar je biT kal ku la ci i sas 8 700

am ri gad, sru li da zRvru li da na xar je biT pro duq ci is TviT Ri re bu le bis

kal ku la ci is sa fuZ vel ze ga moT vli li mo ge bis maC ve neb lebs So ris gan-

sxva ve ba war mo iq mne ba mxo lod er Ti mi ze ziT _ ara re li ze bu li pro duq ci is

naS Te bis sxva das xva Se fa se biT.

cxa di a, zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le bis kal ku la cia fi nan su ri

an ga riS ge bis Sed ge nis miz ne bi saT vis ga mo ye ne bu li ver iq ne ba, rad gan es aR-

ricx vis sa er Ta So ri so stan dar te biT mi Re bu li ara a. mag ram, sa war mos Sig niT,

ga dawy ve ti le be bis mi Re bis dros, war mo e bi sa da re a li za ci is da geg mvis sta-

di a ze igi Se iZ le ba war ma te biT iq nas ga mo ye ne bu li.

TviT Ri re bu le bis zRvru li anu cvla di da na xar je biT kal ku la ci is dros

cvla di da mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis bu Ral tru li an ga ri Se bi

cal k-cal ke iwar mo e ba. cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi da um Tav re be li

war mo e bis de bets, xo lo mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi _ mo ge baza ra-

lis an ga ri Sis de bets da e we re ba. am de nad, mud mi vi sa war moo zed na de bi xar-

je bi pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si ar Se i ta ne ba.

8.3. zRvru li da sruli danaxarjebiT

TviRirebulebis kalkulaciis kavSiri mogebis maCvenebelTan

wi na ma ga li Te bis gan xil vi dan naT lad sCans, rom pro duq ci is TviT Ri re-

bu le bis kal ku la cia sa war moo zed na de bi xar je bis sru li ga na wi le biT da

zRvru li da na xar je biT, gav le nas ax de nen mo ge bis maC ve ne bel ze. gan vi xi loT

ma ga li Ti imis sa i lus tra ci od, Tu ro gor Se iZ le ba TviT Ri re bu le bis da na-

xar jTa sru li ga na wi le biT kal ku la ci am mo ge bis mcdar si di dem de mig viy va-

nos.

da vuS vaT, kom pa nia erT cal pro duqts 10 la rad yi dis. cvla di da na xar ji

pro duq ci is er Te ul ze 6 la ri a. mud mi vi sa war moo zed na de bi da na xar je bi yo-

vel Tvi u rad 1 500 lars Se ad gens, ro me lic na wil de ba war mo e bis geg mur mo-

cu lo ba ze, Tve Si 500 er Te ul ze, ma Sa sa da me, er Te ul ze _ 3 la ri.

eq vsi Tvis gan mav lo ba Si faq ti ur da na xar jeb Si ga dax ras ad gi li ar hqo ni a.

war mo e bi sa da re a li za ci is maC ve neb le bi iyo Sem de gi:


pro duq tis war mo e ba da re a li za cia

eq vsi Tvis gan mav lo ba Si

maC ve neb le bi I Tve II Tve III Tve IV Tve V Tve VI Tve sul

sawy i si naS Ti ca leb Si war mo e ba ca leb Si

_

400

_

450

150

450

100

500

100 550

300 500

_2 850

ja mi 400 450 600 600 650 800 2 850

sa bo loo naS Ti

re a li za cia ca leb Si

Se mo sa va li re a li za ci-

dan la reb Si

_

400

4 000

150 300

3 000

100 500

5 000

100 500

5 000

300 350

3 500

350 450

4 500

3502 500

25 000

Mmo ta ni li mo na ce me bis sa fuZ vel ze mom za de bu li mo ge baza ra lis an ga riS-

ge ba Ti To e u li Tvis mi xed viT, sa war moo zed na de bi xar je bis sru li ga na wi-

le biT, Sem de gi sa xis iq ne ba:

maC ve neb le bi I

Tve

II

Tve

I I I

Tve

IV

Tve

V

Tve

VI

Tve

sul

Se mo sa va li re a li za ci i dan 4 000 3 000 5 000 5 000 3 500 4500 25000


sawy i si naS Ti

war mo e ba, ca li 9 la rad

sa bo loo naS Ti

_3600

_

_

4050

(1350)

150*9l

1350

4050

(900)

100*9l

900

4500

(900)

100*9l

9004950

(2700)

300*9

2700

4500

(3150)

_

25650

(3150)

TviT Ri re bu le ba 3600 2700 4500 4500 3150 4050 22500

mo ge ba (za ra li) 400 300 500 500 350 450 2600

mud mi vi sa war moo zed na de bi

xar je bis mi kuT vne bis sxva o-

ba: me to ba (da nak li si)

--------------------------------------------

mo ge ba (za ra li)

(300)

100

(150)

150

(150)

350

_

500

150

500

_

450

(450)

2150

vi na i dan, mo ce mu lo bis Ta nax mad, pro duq ci is er Te ul ze cvla di xar je bi

6 la ri a, xo lo mud mi vi sa war moo xar je bi geg mu ri mo na ce me bis Ta nax mad er-

Te ul pro duq tze 3 la ri (1500 l : 500 ca li), ma Sa sa da me, sa war moo zed na de bi

xar je bis sru li ga na wi le biT, pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba 9 la-

ri a. ami tom, cxril Si mo ce mul ga moT vleb Si, pro duq ci is er Te u lis TviT Ri-

re bu le ba Se fa se bu lia 9 la rad, ro mel Sic Se dis mud mi vi sa war moo zed na-

de bi xar je bi 3 la ri. mag ram, ro gorc cno bi li a, mud mi vi xar je bi war mo e bu li

pro duq ci is pro por ci u lad ar ic vle ba. igi mTli a no ba Si uc vle li rCe ba.

rac imas niS navs, rom ram de ni ca li pro duq tic ar un da dam zad des, mud mi vi

sa war moo zed na de bi xar je bi yo vel Tvis 1500 la ri iq ne ba. Tvis gan mav lo ba Si

ga moS ve bu li pro duq ci is yo vel er Te ul ze 3 la ris mud mi vi zed na de bi xar je-

bis mi kuT vne bis Se de gad war mo iq mne ba ga dax ra 1500 la ri dan, ro mel sac, ro-

gorc uk ve iciT, mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba

ewo de ba.


ase ma ga li Tad: pir vel Tves war mo e bu li iq na 400 ca li pro duq ti, ro mel zec

mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi = 400 ca li * 3 l = 1200 l. faq ti u ri zed-

na de bi xar je bi ki 1500 la ri a. ma Sa sa da me, war mo iq mne ba zed na de bi xar je bis

mi kuT vne bis da nak li si 300 la ri (1200 _ 1500), rac mo ge bas am ci rebs.

me o re Tve Si war mo e bu li iq na 450 ca li pro duq ti, ro mel zec mi kuT vne bu-

li mud mi vi zed na de bi xar je bi iq ne ba 450 ca li * 3 l = 1350 l. faq ti ur 1500

lar Tan Se da re biT mi vi RebT mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne-

bis da nak liss 150 lars, ro me lic ama ve si di diT Se am ci rebs mo ge bas da ase

Sem deg.

ax la mo vam za doT mo ge bis an ga riS ge ba zRvru li anu cvla di da na xar je biT,

ro mel sac Sem de gi sa xe eq ne ba:

maC ve neb le bi

I

Tve

II

Tve

III

Tve

IV

Tve

V

Tve

VI

Tve sul

Se mo sa va li re li za ci i dan

cvla di xar je bi (6 la ri re a-

li za ci is er Te ul ze)

4 000

(2400)

3 000

(1800)

5 000

(3000)

5 000

(3000)

3 500

(2100)

4 500

(2700)

25000

(15000)

zRvru li mo ge ba

mud mi vi xar je bi

1 600

(1500)

1 200

(1500)

2 000

(1500)

2 000

(1500)

1 400

(1500)

1 800

(1500)

10000

(9000)

mo ge ba 100 (300) 500 500 (100) 300 1000

ga an ga ri Se be bis Se de ge bis Se da re bas Tu mo vax denT, da vi na xavT, rom:

* I da IV Tve Si mo ge bis maC ve neb le bi kal ku la ci is ori ve sis te miT er Tna-

i ri a, vi na i dan ori ve Sem Txve va Si war mo e ba da re a li za cia er Tma neTs em Txve va

da sawy i si da sa bo loo naS Te bi ar ic vle ba;

* II da V Tve Si da na xar jTa sru li ga na wi le biT TiT qos mo ge ba a, si nam dvi-

le Si ki za rals aqvs ad gi li zRvru li da na xar je biT kal ku la ci is Ta nax-

mad;

* III Tve Si pro duq ci is sa bo loo naS Ti Sem cir da da sru li ga na wi le biT

kal ku la ci is sis te ma Si mo ge ba uf ro da ba li a, zRvru li da na xar je biT kal ku-

la ci i sas ki ma Ra li;

* VI Tve Si sa bo loo ma ra gi ga i zar da da sru li ga na wi le bis kal ku la ci-

is dros mo ge ba uf ro ma Ra li a, vid re zRvru li da na xar je biT kal ku la ci is

sis te ma Si.

am ri gad, da na xar jTa sru li ga na wi le biT kal ku la cia mo ge bis uf ro ma-

Ral maC ve neb lebs iZ le va, vid re kal ku la cia zRvru li da na xar je biT. ma Si nac

ki, ro ca re a li ze bu li pro duq ci is mo cu lo ba ar ic vle ba. uf ro me tic, me o re

Tve Si, pir ve li xer xiT TiT qos sak ma ri sia 300 ca li pro duq tis re a li za ci a,


ra Ta mi Re bu li iq nas 150 la ri mo ge ba. zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le-

bis kal ku la ci is Sem Txve va Si ki ad gi li aqvs 300 la ris za rals. es ga mow ve u-

lia imiT, rom da na xar jTa sru li ga na wi le bi kal ku la ci is Sem Txve va Si me o re

Tvis bo los naS Tad dar Ce nil ma 150 cal ma pro duq tma it vir Ta da na xar je bis

di di na wi li, ris ga moc re a li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Sem cir da

da mo ge ba ga i zar da.

ma Sa sa da me, ar se bobs Sem de gi ka non zo mi e re ba: sru li da na xar je biT pro duq-

ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is sis te ma Se iZ le ba mo ge bas aC ve neb des da

zRvru li da na xar je biT kal ku la cia ki za rals. Mmag ram, ara so des ar iq ne ba

pi ri qiT: sru li da na xar je biT kal ku la cia aC ve neb des za rals da zRvru li

da na xar je biT kal ku la cia mo ge bas. ma Sin es uka nas kne lic za rals aC ve nebs.

swo red am ka non zo mi e re bis ga mo, zRvru li da na xar je biT kal ku la ci is sis te-

ma ga dawy ve ti le be bis mi Re bis sta di a ze sa i me do xerxs war mo ad gens.

8.4. da na xar jTa sru li ga na wi le biT TviT Ri re bu le bis

kal ku la ci is mxar dam We ri da sa wi na aR mde go

Se xe du le be bi

gax sov deT, rom er Ta der Ti gan sxva ve ba da na xar jTa sru li ga na wi le biT da

zRvru li da na xar je biT kal ku la ci is sis te mebs So ris aris mud mi vi sa war moo

zed na de bi xar je bis aR ricx vis me To di.

TviT Ri re bu le bis da na xar jTa sru li ga na wi le biT kal ku la ci is ga mo ye ne-

bis upi ra te so bis ar gu men te bi Sem de gi a:

* mud mi vi sa war moo xar je bi war mo e bis Se de gad war mo iq mne ba da sa war moo

pro ce si maT ga re Se Se uZ le be li a. ami tom, es da na xar je bi Se iZ le ba mi e kuT vnos

sa war moo pro cess da mxed ve lo ba Si iq nas mi Re bu li ma ra gis Se fa se bi sas;

* da na xar jTa sru li ga na wi le biT aR ricx va mi e sa da ge ba aR ricx vis Se sa ba-

mi so bis prin cips imiT, rom sa war moo da na xar je bis na wils pro duq ci is sa bo-

loo ma rags “ga das cems”;

* fi nan su ri an ga riS ge bis Sed ge nis miz ne bi saT vis au ci le be lia mud mi vi

zed na de bi xar je bis Se ta na ma ra gis Ri re bu le ba Si. da na xar jTa sru li ga na wi-

le biT kal ku la ci is mi xed viT, pro duq ci is ma ra gis TviT Ri re bu le ba Se i cavs

mi kuT vne bu li mud mi vi xar je bis na wils;

* pro duq ci is fa se bis gan sazR vri sa da mo ge bis ana li zi sas, pro duq ci is

war mo e bis da na xar jeb Si au ci leb lad un da Se di o des mud mi vi xar je bi. wi na-

aR mdeg Sem Txve va Si Se mo sav le bi ara sak ma ri si aR moC nde ba yve la xar jis da sa-

fa ra vad.


* zed na de bi xar je bis me to ba/ da nak li sis ana li zi sa sar geb loa ara e feq tu-

rad ga mo ye ne bu li re sur se bis dad ge ni saT vis.

da na xar jTa sru li ga na wi le biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is sa wi na-

aR mde go ar gu men te bi:

* mud mi vi da na xar je bis mo cu lo ba ar ic vle ba war mo e bis mas Sta be bis Sec-

vli sas. ami tom ase Ti da na xar je bi ar Se iZ le ba mi e kuT vnos sa war moo da na xar-

jebs da mxed ve lo ba Si ar un da iq nas mi Re bu li ma ra gis Se fa se bi sas;

* mud mi vi da na xar je bis Se ta na ma ra gis TviT Ri re bu le ba Si ewi na aR mde ge ba

win da xe du lo bis kon cef ci as. ami tom, mud mi vi da na xar je bi un da Ca mo i we ros im

pe ri od Si, ro ca isi ni war mo iq mne bi an.

* mo ge bis zrda fiq sir de ba ma Si nac ki, ro ca re li za ci is mo cu lo ba ar ic-

vle ba da re a lur mo ge bas ad gi li ara aqvs.

8.5. zRvru li da na xar je biT pro duq ci is TviT Ri re bu le bis

kal ku la ci is mxar dam We ri da sa wi na aR mde go

de bu le be bi

TviT Ri re bu le bis cvla di da na xar je biT kal ku la cia sa war mos uz run vel-

yofs ga dawy ve ti le bis mi Re bi saT vis sa Wi ro uf ro sa sar geb lo in for ma ci iT.

da na xar je bis da yo fa mud miv da cvlad xar je bad ga dawy ve ti le be bis mi sa Re-

bad au ci le bel in for ma ci as iZ le va. zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le-

bis kal ku la ci as ga aC nia Sem de gi upi ra te so be bi:

* cvla di da na xar je biT kal ku la cia Ta vi su fa lia mud mi vi da na xar je bis ga-

na wi le bis su bi eq tu ro bi sa gan. da na xar jTa sru li ga na wi le bis ga mo ye ne bi sas,

er Te ul ze mo ge bis maC ve ne bel ma Se iZ le ba Sec do ma Si Seg viy va nos. Ama ve Ta vis

me sa me sa kiTx Si mo ce mu li ma ga li Tis mi xed viT, er Te ul pro duq tze er Ti la ri

mo ge ba mi i Re ba imi tom, rom mud mi vi xar je bi 3 la ri er Te ul pro duq tze ga-

moT vli li iq na 500 ca li geg mu ri war mo e bis mo cu lo bi saT vis. Tu sxva sa xis

sa fuZ ve li iq ne ba ga mo ye ne bu li, ma Sin pro duq ci is er Te ul ze mo ge bis maC ve neb-

li iq ne ba gan sxva ve bu li, mi u xe da vad imi sa, rom mud mi vi xar je bi mTli a no ba Si

ar Sec vli la.

* zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is sis te ma Si mo ge ba

Ta vi su fa lia ara re a li ze bu li pro duq ci is naS Te bis cvli le be bis gav le ni sa-

gan;

* cvla di da na xar je biT kal ku la cia sa Su a le bas iZ le va Ta vi ava ri doT

mud mi vi zed na de bi xar je bis ka pi ta li za ci as uC ve u lo (a ra nor mi re bul) ma rag-

Si.

a se ma ga li Tad, iseT pe ri od Si, ro de sac pro duq ci a ze moTx ov na mcir de ba,


kom pa ni as Se iZ le ba da ug rov des zed me ti ma ra gi. da na xar jTa sru li ga na wi-

le biT me To dis ga mo ye ne bi sas, pe ri o dis gan mav lo ba Si kom pa ni is mi er ga we u li

mud mi vi zed na de bi xar je bis mxo lod na wi li iq ne ba mi kuT vne bu li war mo e bis

xar jeb ze, rad gan da nar Ce ni zed na de bi xar je bi Car Tu li iq ne ba ara re a li ze bu-

li zed me ti ma ra gis Se fa se ba Si. ram de na dac Se uZ le be lia zed me ti sa sa qon lo

ma ra gis Ta vi dan mo ci le ba, mim di na re pe ri o dis mo ge bis ga an ga ri Se ba ara zus ti

iq ne ba, rad gan mud mi vi zed na de bi xar je bi ub ra lod ga da ta ni lia mom dev no sa-

an ga riS ge bo pe ri o deb ze.

Se iZ le ba xel mZRva ne lo ba mi vi des das kvnam de, rom ma ra ge bis ga yid va Se uZ-

le be lia fa se bis ar se bi Ti Sem ci re bis ga re Se. aqe dan ga mom di na re, ma ra gi da eq-

vem de ba re ba ga da fa se bas da au ci le be lia ma Ti Ri re bu le bis na wi lis Ca mo we ra

mom dev no sa an ga riS ge bo pe ri od Si. efeq ti mdgo ma re obs ima Si, rom mim di na re

pe ri o dis mo ge bis si di de ga iz rde ba.

* TviT Ri re bu le bis zRvru li da na xar je biT aR ricx vi sas ga mo i yo fa cvla di

da na xar je bi er Te ul ze da mud mi vi da na xar je bi mTli an mo cu lo ba ze. ma Sin,

ro de sac TviT Ri re bu le bis sru li da na xar je biT ga na wi le bis sis te ma Si yve-

la sa war moo da na xar ji er Ti an de ba.

* cvla di da na xar je biT kal ku la cia da kav Si re bu lia war mo e bis mas Sta beb-

ze da ami tom swra fi ga dawy ve ti le be bis mi Re bi saT vis uf ro Se sa fe ri si me To-

di a, vid re da na xar jTa sru li ga na wi le biT kal ku la ci is sis te ma.


1. ras niS navs pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la cia da na xar jTa

sru li ga na wi le biT

2. ra gan sxva ve baa sru li da zRvru li da na xar je biT TviT Ri re bu le bis

Kkal ku la ci is sis te mebs So ris

3. ro me li sis te ma aC ve nebs uf ro ma Ral mo ge bas ro ca mza pro duq ci is

naS Te bi iz rde ba

4. ro dis aC ve nebs ori ve sis te ma er Tna ir mo ge bas

5. ro dis aris mi zan Se wo ni li Ti To e u li sis te mis ga mo ye ne ba.


amo ca ne bi

amo ca na 1. fir ma am za debs er Ti sa xis pro duqts. xar jTaR ricx viT, pro duq ci is er Te ul ze

sa war moo xar je bi Se ad gens:

la ri

pir da pi ri ma sa lis xar ji 20

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 16

cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi 8

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi 5

re a li za ci is xar je bi 3

ad mi nis tra ci u li xar je bi 4

faq ti ur ma mud miv ma sa war moo zed na deb ma xar jeb ma Se ad gi na 15 600 l., faq ti ur ma war mo e-

bam 3000 er Te u li.

mza pro duq ci is sawy i si naS Ti ar yo fi la. sa bo loo naS Ti ki 200 er Te u li a.

moTx ov na: a. da ad gi neT er Ti ca li pro duq tis ga sa yi di fa si Tu fas na ma ti 25%-i a;

b. mo am za deT mo ge baza ra lis an ga riS ge ba zRvru li da na xar je biT da

da na xar jTa sru li ga na wi le biT

g. da a sa bu TeT gan sxva ve ba mo ge bis maC ve neb lebs So ris

amox sna: a. sru li TviT Ri re bu le ba = 20+16+8+5+3+4 = 56 l

fas na ma ti 25% 14 l

-------------------------------------------------------------------------

sa re a li za cio fa si 70 l

b. mo ge baza ra lis an ga riS ge ba

zRvru li da na xar je biT

la ri

Se mo sa va li re a li za ci i dan 196 000

(2800 ca li * 70 l)



war mo e ba (3000 ca li * 44 l) 132 000

pro duq ci is sa bo loo naS Ti (8 800)

(200 ca li * 44 l) 123 200

---------------------------------------------------------------------------------------------------------


mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi (15 600)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 57 200

mo ge baza ra lis an ga riS ge ba

da na xar jTa sru li ga na wi le biT

la ri


re a li za ci is TviT Ri re bu le ba:


war mo e ba (3000 ca li * 49 l) 147 000

pro duq ci is sa bo loo naS Ti (9 800)

( 200 ca li * 49 l) (137 200)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 58 800

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis

mi kuT vne bis sxva o ba [(3000 ca li * 5 l) _ 15 600 l] (600 )

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 58 200


g. 58 200 l _ 57 200 = 9 800 l _ 8 800 l

1000 = 1000

ma Sa sa da me, mo ge bis maC ve neb lebs So ris sxva o ba pro duq ci is sa bo loo naS Te bis Se fa se-

bebs So ris ar se bu li sxva o bis to li a.

amo ca na 2. mo ce mu lia mwar mo e be li kom pa ni is er Ti sa xis pro duq ci is sa xar jTaR ricx vo

in for ma ci a:

erT cal ze

sa re a li za cio fa si 40 l

Zi ri Ta di ma sa lis xar ji 15 l

Zi ri Ta di Sro mi Ti xar ji 10 l

cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi 3 l

-----------------------------------------------

zRvru li TviT Ri re bu le ba 28 l

xar jTaR ricx va iT va lis wi nebs mud miv sa war moo zed na deb xar jebs sul we li wad Si 360 000

la ris ode no biT. war mo e bis geg mu ri do ne wli u rad _ 240 000 er Te u li a.

re a li za ci as Tan da kav Si re bu li sa xar jTaR ricx vo da na xar je bi:

cvla di xar ji _ 1,2 l erT cal ga yi dul pro duq tze

mud mi vi xar ji _ 20 000 l we li wad Si

ad mi nis tra ci u li xar je bi wli u rad da geg mi lia 40 000 l

war mo e bi sa da re a li za ci is mo cu lo bam I kvar tal Si faq ti u rad Se ad gi na:

pro duq ci is sawy i si naS Ti _ 2 500 ca li

war mo e ba _ 70 000 cal

re a li za cia _ 67 500 ca li

sa bo loo naS Ti _ 5000 ca li

moTx ov na: a. mo am za deT mo ge baza ra lis Si da an ga riS ge ba I kvar tli saT vis zRvru li da-

na xar je biT da da na xar jTa sru li ga na wi le biT

da a sa bu TeT ga an ga ri Se bu li mo ge bis maC ve neb lebs So ris sxva o ba.b.

amox sna: a. mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti pro duq ci is er-

Te ul ze = 360 000 l / 240 000 er Te u li = 1,5 l

er Ti ca li pro duq tis sa war moo TviT Ri re bu le ba = 28 l + 1,5 l = 29,5 l

I kvar tlis mo ge baza ra lis an ga riS ge ba da na xar jTa

sru li ga na wi le biT

Se mo sa va li re li za ci i dan (67 500 ca li * 40 l) 2 700 000 l

re a li za ci is TviT Ri re bu le ba:

sawy i si naS Ti (2 500 ca li * 29,5) 73 750 l

war mo e ba (70 000 ca li * 29,5) 2 065 000 l

sa bo loo naS Ti (5000 ca li * 29,5 l) (147 500 l) (1 991 250 l)

--------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba re a li za ci i dan 708 750 l

mi kuT vne bu li mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi _ 105 000 l

(70 000 ca li * 1,5 l)

faq ti u ri mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi _ (90 000 l)

(360 000 l / 4)

------------------------------------------------------------------------

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis me to ba 15 000 l

re li za ci is mTli a ni da na xar je bi (86 000 l)

( 67 000 ca li * 1,2 l) + (20 000 l / 4 )

ad mi nis tra ci u li da na xar je bi ( 40 000 l / 4 ) (10 000 l)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 627 750 l


I kvar tlis mo ge baza ra lis an ga riS ge ba

zRvru li da na xar je biT

Se mo sa va li re li za ci i dan 2 700 000 l

re li za ci is TviT Ri re bu le ba

: sawy i si naS Ti ( 2 500 ca li * 28 l) 70 000 l

war mo e ba (70 000 ca li * 28 l) 1 960 000 l

sa bo loo naS Ti (5000 ca li * 26 l) (140 000 l) (1 890 000 l)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 810 000 l

cvla di ara sa war moo xar je bi (67 500 ca li * 1,2 l) (81 000 l)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sa bo loo zRvru li mo ge ba 729 000 l

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi (360 000 l / 4) (90 000 l)

re li za ci is mud mi vi xar je bi (20 000 l /4) ( 5 000 l)

ad mi nis tra ci u li xar je bi (40 000 l / 4) (10 000 l)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 624 000 l

b. sxva o ba mo ge bis maC ve neb lebs So ris = 627 750 l _ 624 000 l = 3 750 l

igi ga mow ve u lia ma ra ge bis gan sxva ve bu li Se fa se biT.

mar Tlac: mo ce mul ma ga liT Si mza pro duq ci is sa bo loo naS Ti da sawy is Tan Se da re biT

gaz rdi lia 2 500 er Te u liT ( 5000 ca li _ 2500 ca li). Se va fa soT igi sru li da zRvru li

da na xar je biT:

2 500 ca li * 29,5 l = 73 750 l

2 500 ca li * 28 l = 70 000 l

----------------------------------------------

sxva o ba 3 750 l

amo ca na 3. kom pa nia awar mo ebs ori sa xis pro duqts, rom lis Tvi sac er Ti ti pis da nad ga rebs

iye nebs. war mo e bis geg miT gaT va lis wi ne bu lia Sem de gi maC ve neb le bi:

“a” pro duq ti “b” pro duq ti

sawy i si naS Ti ca leb Si 2 000 2 200

ga moS ve ba 10 000 15 000

sa bo loo naS Ti 1 500 3 000

man qa na/ sa a Te bi 20 000 37 500

cvla di xar je bi 1 cal ze 10 l 12 l

er Te u lis ga sa yi di fa si 20 l 25 l

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi we li wad Si da geg mi lia _ 89 700 l, ro me lic na wil-

de ba na mu Se va ri man qa na/ sa a Te bis pro por ci u lad.

sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bi da geg mi lia wli u rad _ 120 000 l, ro me lic na wil de ba

pro duq ci is ra o de no bis pro por ci u lad.

kom pa nia iye nebs da na xar jTa sru li ga na wi le bis sis te mas.

moTx ov na: a. ga moT va leT sa war moo zed na de bi xar je bis da sa er To -ad mi nis tra ci u li xa e je bis

mi kuT vne bis sa xar jTaR ricx vo ga nak ve Ti da mi a kuT vneT isi ni pro duq ci is sa xe ebs;

b. mo am za deT mo ge baza ra lis geg mu ri an ga riS ge ba ori ve sa xis pro duq ci i saT vis;

g. mo am za deT “a” pro duq tis mo ge baza ra lis faq ti u ri an ga riS ge ba, Tu faq ti u rad, “a” pro-

duq tis sawy i si naS Ti aR moC nda 2000 er Te u li, ga moS ve ba _ 15 000 ca li, sa bo loo naS Ti _ 2500

ca li. faq ti u rad na mu Se va ria 21 500 manq/sT. da nar Ce ni maC ve neb le bi faq ti u rad ar Sec vli la

da geg mur do ne ze dar Ca.

d. ga moT va leT, ram de ni ca li “a” pro duq tia sa Wi ro, mi si re li za ci i dan 100 000 la ris mo-

ge bis mi sa Re bad;

amox sna: a. mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti =

= 89700 l : (20 000 m/sT + 37 500 m/sT = 89 700 l : 57 500 m/sT = 1,56 l


sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti =

= 120 000 l : (10 000 ca li + 15 000 ca li) = 120 000 l : 25 000 ca li = 4,8 l

Ggeg mu ri mud mi vi saw rmoo zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba:

“a” pro duq ti _ 20 000 m/sT * 1,56 l = 31 200 l

“s” pro duq ti _ 37 500 m/sT * 1,56 l = 58 500 l

---------------------------------------------------------------

ja mi 57 500 m/sT 89 700 l

geg mu ri sa er To ad mi nis tra ci u li xar je bis mi kuT vne ba:

“a” pro duq ti _ 10 000 ca li * 4,8 l = 48 000 l

“b” pro duq ti _ 15 000 ca li * 4,8 l = 72 000 l

1 ca li “a” pro duq tis geg mu ri sa war moo TviT Ri re bu le ba = 10 l + 1,56 l = 11.56 l

1 ca li “b” pro duq tis geg mu ri sa war moo TviT ri e bu le ba = 12 l + 1,56 l = 13,56 l

b. “a” pro duq tis mo ge baza ra lis “b” pro duq tis mo ge baza ra lis

geg mu ri an ga riS ge ba geg mu ri an ga riS ge ba

la ri la ri

Se mo sa va li re li za ci i dan 210 000 Se mo sa va li re li za ci i dan 355 000

(10 500 ca li * 20 l) (14 200 ca li * 25 l)

re a li za ci is TviT Ri re bu le ba: re a li za ci is TviT Ri re bu le ba:

sawy i si naS Ti _ 23 120 sawy i si naS Ti _ 29 832

(2000 ca li * 11,56 l) (2200 ca li * 13,56 l)

ga moS ve ba _ 115 600 ga moS ve ba _ 203 400

(10000ca li*11,56l) (15000 ca li*13,56)

sa bo loo naS Ti (17 340 ) (121 380) sa bo loo naS Ti (40 680) (192 552)

----------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------

mo ge ba re li za ci i dan 88 620 mo ge ba re li za ci i dan 162 448

mud mi vi sa war moo zed na de bi mud mi vi sa war moo zed na de bi

xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba _ xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba _

ad mi nis tra ci u li xar je bi (48 000) ad mi nis tra ci u li xar je bi (72 000)

------------------------------------------------------------ ----------------------------------------------------------

mo ge ba 40 620 mo ge ba 90 448

g. “a” pro duq tis mo ge baza ra lis

faq ti u ri an ga riS ge ba

la ri


(14 500 ca li * 20 l)

re a li za ci is TviT Ri re bu el ba:

sawy i si naS Ti (2000 ca li * 11,56 l) _23 120

ga moS ve ba (15 000 ca li * 11,56 l) _ 173 400

sa bo loo naS Ti (2500 ca li * 11,56 l) _ (28 900) (167 620)

----------------------------------------------------------------------------------------------


mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis me to ba 2 340

[(21 500 sT * 1,56 l) _ 31 200 l]

ad mi nis tra ci u li xar je bi (48 000)

-------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 76 720

ma Sa sa da me, “a” pro duq tis re li za ci i dan mi Re bu li iq na 36 100 la riT (76 720 l _ 40 620

l) me ti mo ge ba da geg mil Tan Se da re biT, rac Zi ri Ta dad re li za ci is ra o de no bis zrdiT iyo

ga mow ve u li.

d. “a” pro duq tis re a li za ci i dan 100 000 l mo ge bis mi sa Re bad sa Wi ro pro duq ci is ra o de-

no ba:


(48 000 l + 31 000 l) + 100 000 l

pr = ---------------------------------------------------------- = 17 920 ca li

(20 l _ 10 l)

amo ca na 4. sam rew ve lo kom pa nia awar mo ebs da yi dis ori sa xis X da Y pro duqts. mud mi vi sa war-

moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Tia 5 la ri erT man qa na/ sa aT ze, ro me lic war mo e bis

geg mur mo cu lo bas efuZ ne ba.

Mmo ma va li Tvis xar jTaR ricx viT cno bi li a:

pro duq ti X pro duq ti Y

re a li za cia er Te u leb Si 14 500 21 400

1 er Te u lis ga sa yi di fa si (l) 3,0 4,0

war mo e ba er Te u leb Si 15 000 22 000

cvla di sa war moo xar je bi (l) 22 500 35 200

man qa na/ sa a Te bi 2 100 3 520

mza pro duq ci is sawy i si naS Ti 500 800

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi mo ma val Tve Si da geg mi lia 26 133 la ri, ro me lic pro duq-

ci is sa xe ebs So ris na wil de ba man qa na/ sa a Te bis pro por ci u lad da ada mi nis tra ci u li xar je bi

da geg mi lia 9 500 la ri.

moTx ov na: ze moT mo ce mu li in for ma ci is sa fuZ vel ze ga mo i an ga ri SeT geg mu ri mo ge ba Ti To e-

u li na ke To bi saT vis da ja mu rad:

da na xar jTa sru li ga na wi le biTa.

zRvru li da na xar je biTb.

g. da a sa bu TeT mo ge bis maC ve neb lebs So ris gan sxva ve bis mi ze zi.

amox sna: a.

X pro duq tis erT er Te ul ze cvla di xar ji = 22 55 l / 15 000 erT. = 1,5 l

X pro duq tis erT er Te ul ze mud mi vi sa war moo zed na de bi xar ji =

= (2 100 m/sT * 5 l) : 15 000 sT = 0,7 l

-------------

2,2 l

Y pro duq tis erT er Te ul ze cvla di xar ji = 35 200 l / 22 000 erT = 1,6 l

Y pro duq tis erT er Te ul ze mud mi vi sa war moo zed na de bi xar ji =

= ( 3 520 m/sT * 5 l) : 22 000 sT = 0,8 l

----------------

2,4 l

Mmo ge ba/ za ra lis geg mu ri an ga riS ge ba

pro duq ti X pro duq ti Y sul

Se mo sa va li re a li za ci i dan )l) 43 500 85 600 129 100

(14 500 erT. * 3 l) (21 400 erT. * 4 l)

re a li ze bu li pro duq ci is TviT Ri reb. (31 900) (51 360) 83 260

(14 500 * 2,2 l) (21 400 * 2,4 l)

------------------------------------------------------------- -------------- --------------

Mmo ge ba re a li za ci i dan 11 600 34 240 45 840

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis

mi kuT vne bis sxva o ba:

mi kuT vne bu li _ 10 500 17 600

(15 000 erT * 0,7 l) (22 000 erT * 0,8l)

ga na wi le bu li _ (9 765) (16 368)

(26 133/5 620) * 2 100 sT (26 133 / 5 620) * 3 520 sT

------------------------- -------------

mi kuT vne bis me to ba 735 1 232 1 967

------------------------------------------------------------- ----------------- ---------------

sa o pe ra cio mo ge ba 12 335 35 472 47 807

ad mi nis tra ci u li xar je bi - - (9 500)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mu ri mo ge ba 38 307


mo ge ba/ za ra lis an ga riS ge ba cvla di da na xar je biT (l)

X Y sul

Se mo sa va li re a li za ci i dan 43 500 85 600 129 100

cvla di da na xar je bi (21 750) (34 240) (55 950)

(14500erT * 1,5 l) ( 21400 * 1,6l)

------------------------------ ------------ -------------- ---------------

zRvru li mo ge ba 21 750 51 360 73 110

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi - - (26 133)

-------------------------------------- -------------- ---------------- -----------------

mo ge ba - - 37 477

g.

mo ge bis maC ve neb lebs So ris sxva o ba = 38 307 l _ 37 477 l = 830 l

X pro duq tze naS Te bis zrda = 500 er Te u li * 0,7 l = 350 l

Y pro duq tze naS Te bis zrda = 600 er Te u li * 0,8 l = 480 l

--------------

830 l

amo ca na 5. kom pa nia ~luq si~ awar mo ebs AA, B da C pro duqts, ro mel Ta Se sa xeb ar se bobs Sem de gi

in for ma ci a:

A B C

man qa na/ sa a Te bis ricx vi 1 cal ze 6 8 10

kac /sa a Te bi erT cal ze 10 6 4

pir da pi ri ma sa lis xar ji 1 cal ze la reb Si 10 12 10

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji l/sT 8 10 6

cvla di sa war moo zed na de bi xar ji l/sT 4 5 2

------------------------------------ -------- ----------

sul cvla di xar je bi 22 27 18

ga sa yi di fa si l/1 cal ze 30 40 25

zRvru li mo ge ba l/1 cal ze 8 13 7

moTx ov na ga yid veb ze mo ma val kvar tal Si SezR u du lia Sem deg na i rad:

A _ 2 000 ca li

B _ 5 000 ca li

C _ 6 000 ca li

amas Tan, kom pa ni is po li ti ki dan ga mom di na re C pro duq ti un da awar mo on mi ni mum 2 000 ca li.

Sro ma/ sa a Te bi SezR u du lia 80 000 sa a TiT da man qa na/ sa a Te bi _ 71 400 sa a TiT. xo lo, ma sa lis

ma ra gi Se uzR u da vi a.

moTx ov na: da ad gi neT war mo e bis mo cu lo ba sa mi ve pro duq ti saT vis, ro ca mo ge ba maq si ma lu ri

iq ne ba.

amox sna: pir vel rig Si ga moT va leT Sem zRu da vi faq to re bi war mo e bis po ten ci u ri do ni saT-

vis.

Ppo ten ci u ri sul man qa na/ sa a Te bi sul kac /sa a Te bi

Gga yid ve bi ca leb Si

pro duq ti A 2 000 2000 * 6 m/sT = 12 000 2000 * 10 kac/sT = 20 000

pro duq ti B 5 000 5000 * 8 m/sT = 40 000 5000 * 6 kac/sT = 30 000

pro duq ti C 6 000 6000 * 10 m/sT = 60 000 6000 * 4 kac/sT = 24 000

------------- -------------

112 000 74 000

ga an ga ri Se be bis Se da re biT ad vi laT da ad genT, rom Sem zRu da vi faq to ria man qa na/ sa a Te bi,

rad gan 112 000 sT aRe ma te ba 71 400 sT-s.

Aa mis Sem deg ga moT va leT zRvru li mo ge ba 1 man qa na/ sa aT ze:


PA pro duq tis mi xed viT _ 8 l / 6 m/sT = 1,33 l

B pro duq tis mi xed viT _ 13 l / 8 m/sT = 1,625 l

C pro duq tis mi xed viT _ 7 l / 10 m/sT = 0,7 l

am ri gad, yve la ze ma Ra li zRvru li mo ge ba ar se bobs B pro duq tis mi xed viT. Aa mi tom ga yid-

ve bis Se saZ lo maq si ma lur do nem de kom pa ni am jer es pro duq ti un da aiy va nos, rac 5000 er Te-

uls Se ad gens. Sem deg A pro duq ti da bo los C pro duq ti. Mmag ram, kom pa ni is po li ti ki dan

ga mom di na re C pro duq ti mi ni mum 2000 ca li un da dam zad des. am Ffaq to re bis gaT va lis wi ne biT

war mo e bis mo cu lo bis maC ve neb le bi Sem deg sa xes mi i Rebs:

war mo e bu li dag ro vi li nam qa na- Sem zRu da vi

er Te u le bi sa a Te bi faq to re bi

pro duq ti C _ 2 000 2000 * 10 m/sT = 20 000 kom pa ni is po li ti ka

pro duq ti B _ 5 000 5000 * 8 m/sT = 40 000 moTx ov na

pro duq ti A _ 1 900 11 400 man qa na/ sa a Te bi

(71 400 sT _ (40 000 + 20000) = 11 400 sT

11 400 m/sT / 6 m/sT = 1900 ca li

am de nad, ga moT vlas diwy ebT C pro duq ti dan, rad gan igi Se zRu du lia kom pa ni is po li ti kiT;

Sem deg ga moT vliT B pro duq tis war mo e bi saT vis sa Wi ro man qan /sa a Tebs, rad gan mas ze zRvru li

mo ge ba yve la ze ma Ra lia da bo los, dar Ce ni li man qa na/ sa a Te bis far gleb Si ga mo saS ve bi A pro-

duq tis ra o de no bas.


Ta vi 9. da na xar je bis aR ricx va gan sa kuT re bu li

da niS nu le bis mi xed viT

gan sa kuT re bu li da niS nu le biT da na xar jTa kal ku la ci is me To debs mi e-

kuT vne ba: Sek ve Tis, na ke To ba Ta par ti is da kon traq tis TviT Ri re bu le bis kal-

ku la ci a.

gan sa kuT re bu li da niS nu le bis mi xed viT da na xar jTa kal ku la ci i saT vis da-

ma xa si a Te be lia Sem de gi Ta vi se bu re be bi:

* sa mu Sao ga mo i yo fa uwy ve ti na ka dis sa wi na aR mde god,

* sa mu Sa os ga mo yo fa Se iZ le ba spe ci a lu ri mom xma reb lis Sek ve Tis an kon-

traq tis mi xed viT.

da na xar jTa es me To di ga mo i ye ne ba ma Sin, ro de sac fir ma Sem kve Ti saT vis as-

ru lebs da na xar jTa er Ti er Te u lis Sek ve Tas.

Aam Tav Si ga ni xi le ba Sem de gi sa kiTx e bi;

* Sek ve Tis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci a;

* pro duq ci is (na ke To ba Ta) par ti e bis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci a;

* kon traq te bis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci a.

9.1. Sek ve Tis TviT Ri re bu le bis kal ku la cia

Sek ve Tis mi xed viT da na xar jTa kal ku la ci is me To di ga mo i ye ne ba ma Sin, ro-

de sac sa war mo iRebs mom xa reb li sa gan Sek ve Tas da na xar jTa cal ke u li er Te-

u lis sa war mo eb lad.

wvril se ri u li war mo e bis fir me bi in di vi du a lu ri Sek ve Te biT am za de ben

gan sa kuT re bu li da niS nu le bis na ke To bebs, xel sawy o ebs, man qa na- da nad ga rebs,

ma kom pleq te bel na ke To bebs da sxvas. aseT fir mebs Se uZ li aT da ak ma yo fi lon

moTx ov na iseT na ke To beb ze, rom le bic Se e sa ba me ba uf ro ma Ral stan dar tebs,

vid re esaa ma si u rad war mo e bul iden tur pro duq ci a ze. an, moTx ov na Se iZ le ba

im de nad mci re ra o de no ba ze iyos, rom di di fir me bi saT vis mi si da geg mva da

war mo e ba xel say re li ar aris.

Sek ve Teb ze mo mu Sa ve fir me bi Cve u leb riv iye ne ben mra val fe ro van man qa-

na- da nad ga rebs, ra Ta Se as ru lon far To speq tris sa mu Sa o e bi. xSi rad ma Ti

Sem kve Te bi ari an msxvi li fir me bi, rom le bic Ta vi si sa mu Sa o e bis na wi lis

Ses ru le bas sxva fir mebs sTxo ven, rad ga n ar ga aC ni aT sa Wi ro ma te ri a lu ri

da Sro mi Ti re sur se bi, ra Ta awar mo on spe ci fi u ri pro duq cia an ope ra ci e bi.

aqe dan ga mom di na re, Sek ve Te bis Sem sru le be li fir me bi mxo lod mci re si di di-

sa da gan me o re ba di xa si a Tis sa mu Sa o ebs axor ci e le ben, rac ga na pi ro bebs imas,

rom sa war moo geg me bi wi nas war mxo lod ram de ni me kvi ri saT vis an Tvi saT vis

Se iZ le ba mom zad des. am de nad, da geg mva me tad moq ni li un da iyos, ra Ta mzad

iyos sas wra fo Sek ve Tis Ses ru le bi saT vis.


Sek ve Tis, pro duq ci is par ti is an kon traq tis TviT Ri re bu le bis kal ku la-

ci i sas Se iZ le ba ga mo ye ne bul iq nas ro gorc zRvru li da na xar je biT, ise da na-

xar jTa sru li ga na wi le bis prin ci pe bi. ro gorc cno bi li a, aR ricx vis sa er Ta-

So ri so stan dar te bis moTx ov ne bis Ses ba mi sad, TviT Ri re bu le bis kal ku la cia

un da mox des da na xar jTa sru li ga na wi le biT. zRvru li kal ku la cia mxo lod

Si da ga dawy ve ti le bis mi Re bis miz ne bi saT vis Se iZ le ba iq nas ga mo ye ne bu li.

Sek ve Tu ri war mo e bis ti pis dros, yo ve li Sek ve Ti saT vis ga ix sne ba cal ke

sa aR ricx vo ba ra Ti (uwy i si), sa dac Ca i we re ba:

* mo ce mu li Sek ve Ti saT vis spe ci a lu rad Se Ze ni li ma sa lis Ri re bu le ba (ma-

sa lis mi Re ba ze Sety o bi ne bis an mom wo deb lis an ga riS -faq tu ri dan);

* mox ma re bu li ma sa lis Ri re bu le ba (moTx ov nis do ku men te bi dan);

* pir da pi ri Sro mis anazR a u re ba (sa mu Sao dro is ta be li dan, Sek ve Tis sa mu-

Sao ba ra Ti dan);

* sxva pir da pi ri ga sav le bi (an ga riS -faq tu re bi dan da sxva);

* sa war moo zed na de bi xar je bi Sek ve Tis TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba mi-

kuT vne bis ro me li me me To dis Se sa ba mi sad.

sa aR ricx vo pe ri o dis bo lo saT vis Sek ve Ta das ru le bu li Tu ar aR moC nda,

ma Sin, Sek ve Tis sa aR ricx vo ba raT Si am mo men ti saT vis ar se bu li Tan xe bis ja mi

da um Tav re be li war mo e bis maC ve ne be li iq ne ba.

Sek ve Tis da na xar je bi Se iZ le ba Se da re bul iq nas da geg mil Tan, ra Ta ga a na-

liz des da na xar jTa sa xe e bis mi xed viT war moq mni li ga dax re bi. Tu Sek ve Ti li

pro duq cia mra va li sa xis kom po nents Se i cavs, ma Sin uf ro sa sar geb loa yve la

kom po nen tis da na xar je bis cal k-cal ke ana li zi.

Sek ve Tis ga sa yi di fa si efuZ ne ba geg mur da na xar jebs, ro mel Sic sa war moo

da ara sa war moo zed na de bi xar je bi mi kuT vne bis geg mu ri ga nak ve Te biT Se i ta-

ne ba. zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Te bis aras wor ma da geg mvam ki

Se iZ le ba se ri o zu lad da a za ra los biz ne si, rad gan, Tu Sek ve Tis fa si ga da-

War be bu li iq ne ba, mom xma reb le bi Se ec de bi an sxva kli en ti mo na xon. xo lo, Tu

Sek ve Tis fa si Za li an da ba li aR moC nda, ma Sin re a li za ci i dan mi Re bu li Se mo-

sav le bi ver da fa ravs da na xar jebs an ad gi li eq ne ba ara a dek va tur uku ge bas.

ase Ti ara sa sur ve li Se de ge bis Ta vi dan aci le bis miz niT, sa Wi roa zed na de bi

xar je bis ga nak ve Te bis mi kuT vne bis ba zis sa mar Tli a ni Ser Ce va da TviT mi-

kuT vne bis nor me bis op ti ma lu ri si di dis da geg mva teq no lo gi u ri ru ke bi sa da

war su li ga moc di le bis gaT va lis wi ne biT.

Sek ve Tis mi xed viT da na xar jTa kal ku la ci is dros da na xar jTa kal ku la-

cia xde ba yo ve li Sek ve Ti saT vis cal k-cal ke da mTli a ni da na xar je bi un da

Se u dar des mo ge baza ra lis an ga ri Sis na erT maC ve ne bels.

zog jer, Se iZ le ba war mo iq mnas sxva o ba Sek ve Te bis da na xar je bis uwy i se biT

ga moT vli li mo ge bis maC ve ne bel sa da fi nan su ri aR ricx vis na wil Si mom za de


bu li na er Ti mo ge baza ra lis an ga riS ge bis maC ve neb lebs So ris. ami tom, un da

mox des Sek ve Te bis da na xar jTa uwy i si sa da na er Ti fi nan su ri an ga riS ge bis

Se je re ba. maT So ris war mo So bi li sxva o ba Se iZ le ba ga mow ve u li iyos: aRu-

ricx a vi “ma sa leb ze moTx ov ne bis” ar se bo biT, an Sro mi Ti da na xar je bis mcda ri

kla si fi ci re biT (Zi ri Ta di Sro mi Ti da na xar je bis na wi li naC ve ne bi iyos ro-

gorc dam xma re Sro ma) an zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o biT.

ma ga li Ti: da vuS vaT, kom pa nia “gu Ta ni” sa sof lo man qa ne bis sa re mon to sa mu Sa o ebs as ru lebs

da wlis gan mav lo ba Si Sek ve Te bis Ses ru le bis da na xar je bis aR ricx vis ba ra Te bis mo na ce me bi

gan zo ga de bu lia Sem de gi sa xiT:

da xar ju li ma sa le bi 50 000 l

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 44 000 l

zed na de bi da na xar je bi:

ma sa lis xar jis 20% 10 000 l

pir da pi ri Sro mis 80% 35 200 l 45 200 l

----------------------------------------------------------

ga da zid vis xar je bi 1 500 l

mo ge ba _ 25 00 l

amo na ge bi 165 700 l

kom pa ni is mTvar ma bu Ral ter ma wli u ri fi nan su ri an ga riS ge ba Sem de gi sa-

xiT wa rad gi na: lari

re a li za cia 165 700

ma sa li sa da sawy i si da um Tav re be li

war mo e bis naS Ti 15 000

ma sa le bis Ses yid va 62 000

ma sa li sa da da um Tav re be li war mo-

ebis sa bo loo naS Ti (18 000) (59 000)

----------------------------------------------------------------------

sa war moo Sro mi Ti xar je bi (46 000)

sxva sa war moo ga sav le bi (20 000)

-------------------------------------------------------------------------


ofi sis sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi (9 000)

re li za ci is xar je bi (4 000)

ga da zid vis xar je bi (1 500)

----------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 26 200

amas Tan, ar se bobs Sem de gi da ma te bi Ti in for ma ci a:

1 iv ni si 31 de kem be ri

ma sa le bis sawy i si naS Ti 8 000 l 8 500 l

da um Tav re be li war mo e bis naS Ti:

ma sa lis xar ji 6 000 l 7 000 l

Sro mi Ti xar ji 1 000 l 2 500 l

xo lo, sa war moo xel fa si mo i cavs _ 30 000 l pir da pir da 16 000 l ara pir da pir xel fass.

av xsnaT, Sek ve Tis da na xar je bis na erT uwy i seb sa da fi nan sur an ga riS ge ba Si naC ve neb mo ge-

bis maC ve neb lebs So ris sxva o bis mi ze ze bi.


amox sna: ga mov Tva loT ga dax re bi:

fi nan su ri da na xar je bis ga dax ra

an ga riS ge biT uwy i se biT lari

ma sa le bis sawy i si naS Ti 8 000

da umT. war mo e bis sawy i si naS Ti 6 000

ma sa lis Ses yid ve bi 62 000

ja mi 76 000

ma sa le bis sa bo loo naS Ti (8 500)

ma sa le bi da um Tav re bel war mo e ba Si (7 000)

da xar ju li ma sa le bi 60 500 50 000 (10 500)

Sro mi Ti xar ji sawy is da um Tav re bel war mo e ba Si 1 000

pir da pi ri Sro mi Ti xar ji pe ri od Si 30 000

Sro mi Ti xar ji sa bo loo da umT. war mo e ba Si (2 500)

pir da pi ri Sro mi Ti xar je bi 28 500 44 000 15 500

ara pir da pi ri Sro mi Ti xar ji 16 000

sxva sa war moo ga sav le bi 20 000

sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi 9 000

realizaciis xarjebi 4 000

zed na de bi xar je bi 49 000 45 200 (3 800)

ga da zid vis xar je bi 1 500 1 500 _

ja mi 139 500 140 700 1 200

mo ge bis maC ve neb le bis Se je re ba

lari

mo ge ba da na xar jTa ba ra Te biT 25 000

ma sa lis da na xar je bi (10 500)

pir da pi ri Sro mi Ti xar je bi 15 500

zed na de bi xar je bi (3 800)

mo ge ba fi nan su ri an ga riS gbiT 26 200

Sek ve Te bis dam za de ba ze ga we u li da na xar je bi aRi ricx e ba da um Tav re be li

pro duq ci is an ga ri Sis de bet Si. dam Tav re bu li Sek ve Ta Tu pir da pir mi aqvs

Sem kveTs, ma Sin Sem kveT ze dam Tav re bu li Sek ve Tis Ca ba re ba aRi ricx e ba re-

li ze bu li pro duq ci is TiT Ri re bu le bis an ga ri Sis de bet sa da da um Tav re be-

li pro duq ci is an ga ri Sis kre dit Si. Tu dam Tav re bu li Sek ve Ti li pro duq cia

sawy ob Si Se i ta ne ba da Sem kve Ti mas Sem deg wa i Rebs, ma Sin igi mza pro duq ci is

an ga riS ze aRi ricx e ba, sa i da nac Sem kveT ze pro duq ci is Ca ba re bi sas Ca mo i we-

re ba.

9.2. na ke To ba Ta par ti is TviT Ri re bu le bis

kal ku la cia

kom pa ni a, ro me lic par ti o biT awar mo ebs mra val iden tur pro duqts da

myid ve lis mo lo din Si sawy ob Si ina xavs, iye nebs da na xar je bis par ti o bi Ti kal-

ku la ci is me Tods. aseT Sem Txve va Si pro duq ci is yo ve li par tia war mo ad gens

da na xar jTa er Te uls.

ise ve, ro gorc da na xar je bis Sek ve Ti Ti aR ricx vis dros, mo ce mu li pro duq tis


par ti is war mo e bis dros war mo So bi li pir da pi ri da ara pir da pi ri da na-

xar je bis aR ricx vi saT vis ga mo i ye ne ba par ti is sa aR ricx vo uwy i si (an fa i li

kom pi u ter Si). ro ca pro duq ci is par ti is war mo e ba mTav rde ba, mi si da na xar je-

bis aR ricx vis uwy i si ixu re ba da pro duq cia sawy ob Si ga da i ta ne ba.

pro duq ci is par ti is war mo e bis da na xar je bis Se sa xeb in for ma cia au ci le-

be lia da na xar je bis ana li zi saT vis, ma ra gis kon tro li saT vis, fas war moq mna Si

cvli le be bis re gu li re bi saT vis, axa li pro duq ci is da ner gvis an ar se bu li

ope ra ci e bis ga um jo be se bi saT vis.

ro gorc Sek ve Tis, ase ve pro duq ci is par ti is faq ti u ri da na xar je bi un da

Se u dar des geg mur xar jTaR ricx vas da Sem deg, Se is wav le ba aR mo Ce ni li ga dax-

re bis mi ze ze bi.

pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba ga mo iT vle ba par ti is da na xar je bis

ja mis ga yo fiT par ti a Si ar se bu li pro duq ci is ra o de no ba ze. TviT Ri re bu le-

bis ga moT vlis prin ci pe bi igi va, rac Sek ve TiTi war mo e bis dros.

9.3. kon traq te bis TviT Ri re bu le bis kal ku la cia

kon traq tis Ses ru le bis da na xar je bis aR ricx vis meTodi ga mo i ye ne ba Se no be-

bis mSe neb lo bi saT vis an sxva sa am Se neb lo kon traq te bis ga for me bis Sem Txve-

va Si, rom lis Ses ru le ba Tve ebs an wlebs sa Wi ro ebs.

kon traq tsa da Sek ve Tas So ris sxva o ba mdgo ma re obs Ses ru le bis xan grZli-

o ba sa da mo cu lo ba Si. kon traq te bis da na xar je bis aR ricx va mSe neb lo ba Si

ga mo i ye ne ba. sa mu Sa o e bi tar de ba sam Se neb lo uban ze da ara Sem sru le be li

fir mis te ri to ri a ze.

yo ve li kon traq ti iT vle ba ro gorc da na xar jTa da mo u ki de be li er Te u li.

mo ge ba cal ke u li kon traq tis mi xed viT ga mo iT vle ba. msxvi li kon traq te bi-

saT vis Se iZ le ba cal ke u li eta pe bic ga mo i yos.

Ti To e u li kon traq ti saT vis da na xar je bis dag ro ve ba xde ba cal ke ul sa aR-

ricx vo an ga riS ze. pir da pi ri ma sa le bi Se iZ le ba mSe ne be li fir mis sawy o bi dan

iq nas ga ce mu li sam Se neb lo mo ed neb ze an spe ci a lu rad iq nas Se Ze ni li mo ce-

mu li kon traq ti saT vis. ori ve Sem Txve va Si da de bet de ba kon traq tis an ga ri Si

da pir vel Sem Txve va Si dak re dit de ba ma sa lis an ga ri Si, me o re Sem Txve va Si ki

kre di to re bis an fu lis aR mricx ve li an ga ri Se bi.

pir da pi ri Sro mi Ti da na xar je bi mo i cavs na xa ze bis Sed ge na ze, di za in sa da

pro eq ti re ba ze ga we ul Sro mas. ag reT ve, kon traq tis sa mu Sao uban ze Ca ta re-

bul ne bis mi e ri sa xis Sro mas.

ga mo i yo fa sxva pir da pi ri da na xar je bi, ro mel sac mi e kuT vne ba sam Se neb lo

man qa na -aR Wur vi lo be bi da qve sa i ja ro sa mu Sa o e bi.


sam Se neb lo man qa na -aR Wur vi lo be bi Se iZ le ba Ses yi dul iq nas spe ci a lu-

rad kon traq ti saT vis da am Sem Txve va Si ma Ti pir van de li Ri re bu le biT da e-

we re ba kon traq tis an ga ri Sis de bets. Se iZ le ba sam Se neb lo me qa niz me bi sxva

kon traq ti dan iq nas gad mo ta ni li. ma Sin, aR Wur vi lo bis sa ba lan so (nar Ce ni)

Ri re bu le biT da de bet de ba mo ce mu li kon traq tis an ga ri Si da dak re dit de ba

im kon traq tis an ga ri Si, sa i da nac aR Wur vi lo ba iq na gad mo ta ni li. yo ve li fi-

nan su ri pe ri o dis bo los (an kon traq tis dam Tav re bi sas) ne bis mi e ri sa ku Ta ri

sam Se neb lo aR Wur vi lo ba nar Ce ni Ri re bu le biT aRi ricx e ba kon traq tis an ga-

ri Sis kre dit Si (e .i. ro gorc mo ma va li pe ri o dis an ga riS ze an axal kon traq-

tze ga da sa ta ni naS Ti).

ase Ti bu Ral tru li ga ta re be bis efeq ti mdgo ma re obs ima Si, rom mowy o bi-

lo be bis cve Ta av to ma tu rad rCe ba kon traq tis an ga ri Sis de bet Si. Se iZ le ba

mowy o bi lo be bi aRe bul iq nas qi riT. aseT Sem Txve va Si kon traq tis an ga riS ze

mxo lod qi ris Ri re bu le ba aRi ricx e ba.

di di kon traq tis Ses ru le bis pe ri od Si, sam Se neb lo fir mam Se iZ le ba mo iw-

vi os qve mo i ja re e bi, ma ga li Tad, wyal -gay va ni lo bis, ka na li za ci is, eleq tro gay-

va ni lo bis da sxva sa mon ta Jo sa mu Sa o e bis Se sas ru leb lad. am sa mu Sa o e bis Ri-

re bu le ba da e we re ba kon traq tis an ga ri Sis de bets, kre di to re bis an fu la di

Tan xe bis an ga ri Seb Tan ko res po den ci iT.

zed na de bi xar je bi, Zi ri Ta di xar je bis mi marT dad ge ni li pro cen tu li ga-

nak ve TiT da e we re ba ase ve kon traq tis TviT Ri re bu le bas.

Ti To e u li kon traq tis fa si Se Tan xme bu lia fir ma sa da Sem kveTs So ris da-

de bu li sa kon traq to Se Tan xme biT. ro ca kon traq ti ram de ni me Tves da wels

grZel de ba, ma Sin kon traq to ri Sem kve Ti sa gan Su a le dur anazR a u re bas iTx ovs.

ase Ti anazR a u re ba da kav Si re bu lia mo ce mu li mo men ti saT vis Ses ru le bu li

sa mu Sa os mo cu lo bas Tan.

kon traq tis Ses ru le bis gan mav lo ba Si, Sem kve Ti gas cems spe ci a lur mow mo-

bas, ro mel Sic aR niS nu lia mo ce mu li mo men ti saT vis Ses ru le bu li sa mu Sa o e-

bi saT vis asa nazR a u re be li Tan xa. ume tes Sem Txve va Si, kon traq to ri kli en tze

gas cems an ga riS -faq tu ras, ro mel Sic aR niS nu lia ga da sax de li Tan xa.

kon traq to ri Sem kve Ti sa gan mi Re bul mow mo ba Si aR niS nu li Tan xi dan na wils

iRebs kon traq tis dam Tav re bi dan ram de ni me xnis Sem deg, ro ca yve la de feq ti

gas wor de ba. kli en tis mi er jer ki dev ga da ux del am Tan xas da ka ve bul Tan xas

uwo de ben.


9.4. mo ge bis mi kuT vne ba da um Tav re bel kon traq tze

kon traq ti, ro gorc aRi niS na, xan grZliv pe ri ods mo i cavs. ami tom, 31 de kem-

bris mdgo ma re o biT, Tun dac igi dam Tav re bu li ar iyos, kon traq tor ma un da

aRi a ros Se sa ba mi si mo ge ba, vi na i dan, kon traq ti mo ge bas Ses ru le bis mTe li

pe ri o dis gan mav lo ba Si ga mo i mu Sa vebs. ami saT vis ga mo i ye ne ba sa mu Sa os Ses ru-

le bis pro cen tu li me To di.

da um Tav re be li kon traq ti saT vis mi sa kuT vne be li mo ge bis maC ve neb lis ga mo-

saT vle lad gaT va lis wi ne bu li un da iq nas Sem de gi sa kiTx e bi:

* kon traq tis Ses ru le bis xa ris xi adek va tu ri si zus tiT un da Se fas des;

* mo ge ba ga mo iT vle ba mo ce mu li dro i saT vis kon traq tze Ses ru le bu li sa-

mu Sa o e bis pro por ci u lad;

* kon traq ti dan mo sa lod ne li ne bis mi e ri mTli a ni za ra li da u yov neb liv

un da iq nes aRi a re bu li.

da um Tav re bel kon traq tze mi sa kuT vne be li mo ge bis ga mo saT vle lad sa Wi roa

Sem de gi sa fe xu re bis gav la:

1. kon traq tis Se Tan xme bu li fa sis gan sazR vra;

2. kon traq tis Ses ru le bi saT vis sa Wi ro geg mu ri da na xar je bis gan sazR vra.

mo ce mul mo men tSi mTli a ni sa va ra u do da na xar je bi Se ad gens faq ti u ri da-

na xar je bi sa da kon traq tis das ru le bi saT vis sa Wi ro sa mo mav lo xar je bis

jams;

3. mo sa lod ne li geg mu ri mo ge bis ga moT vla;

4. mo ce mu li dro i saT vis da um Tav re bel kon traq tze mi sa kuT vne be li mo ge bis

ga moT vla.

mo ce mu li dro i saT vis ser ti fi ci re bu li

mi sa kuT vne be li (Ca ba re bu li) sa mu Sa os Ri re bu le ba

mo ge ba = * mTli a ni geg mu ri mo ge ba

kon traq tis mTli a ni sa re li za cio fa si

mo ce mul sa an ga riS ge bo wel ze mi sa kuT vne be li mo ge ba dag ro vil mo ge bas

war mo ad gens. ami tom, Tu wi na wels Su a le du ri mo ge ba uk ve aRi a re bu li iyo, ma-

Sin mo ce mul wels ga moT vli li mi sa kuT vne be li mo ge bis si di des ga mo ak lde ba

ad re aRi a re bu li Su a le du ri mo ge ba.

amas Tan, xan da xan xde ba mo ge bis Sem ci re ba pi ro bi Ti maC ve neb liT (ma ga li-

Tad, 10 an 20%-iT), ra Ta win da xe du lo bi dan ga mom di na re, kon traq ti jer dam-

Tav re bu li araa da Se iZ le ba ra i me za rals eq nes ad gi li.

ma ga li Ti: da vuS vaT, kon traq tis Ca ba re bis fa sia 300 000 la ri. sa xar jTaR ricx vo TviT-

Ri re bu le baa _ 210 000 l. ma Sa sa da me, geg mu ri sa er To mo ge ba aris 90 000 l. Tu 31 de kem bris

mdgo ma re o biT, Sem kve Tis mi er mi Re bu lia 130 000 la ris sa mu Sa o, ma Sin, mim di na re wels mi sa kuT-

vne be li mo ge ba Sem deg na i rad ga mo iT vle ba:

mi sa kuT vne be li mo ge ba = 130 000 / 300 000 * 90 000 = 0,43 * 90 000 = 38 700 l.


9.5. pir da pi ri, ara pir da pi ri da ze nor ma ti u li

da na xar je bis iden ti fi ka cia

au ci le be lia ga mo yo fi li iq nas pir da pi ri, ara pir da pi ri da pe ri o dis da-

na xar je bi. ag reT ve, un da ga a na liz des ze nor ma ti u li da na xar je bi da ma Ti

ga mom wve vi mi ze zi.

mo ce mul Sek ve Ta ze an kon traq tze mo mu Sa ve pi re bis mo mu Sa ve mu Sa ke bis

Sro ma aris pir da pi ri da na xar ji. sam Se neb lo man qa ne bis ope ra to re bis xel-

fa si aris zed na de bi da na xar ji, mag ram pir da pi ri xar jia mo ce mu li kon traq-

ti saT vis.

Tu ze nor ma ti u li sa mu Sao au ci le be li iyo Sem kve Tis mi er gaz rdi li Sek-

ve Tis Se sas ru leb lad, ma Sin igi ga ni sazR vre ba ro gorc war mo e bis da na xar ji

da Se i ta ne ba kon traq tis (Sek ve Tis) TviT Ri re bu le ba Si.

Tu ze nor ma ti u li sa mu Sao Ses rul da imi saT vis, rom anazR a ur des da u geg ma-

vi mi ze ziT gac de ni li dro, mag ram, rom lis Ta vi dan aci le ba Se uZ le be li iyo,

ma Sin igi ga ni xi le ba ro gorc sa war moo zed na de bi xar je bi da ga na wil de ba

im Sek ve Teb ze, rom le bic er Tdro u lad srul de ba.

Tu ze nor ma ti u li sa mu Sao Ses ru le bu lia gan sa kuT re bu li Sem Txvev bis

ga mo (ma ga li Tad, wyal di do biT dat bo ri li te ri to ri is gaw men da an Ta vi dan

aci le ba di Ro nis Zi e be bis ga mo) ma Sin, mi si xar ji ar Se i ta ne ba TviT Ri re bu le-

ba Si da mo ge baza ra lis an ga ri Si dan Ca mo i we re ba.

am ri gad, da na xar je bis kon tro lis mi za nia mox des da na xar je bis sa mar Tli-

a ni iden ti fi ka ci a. kon tro li xor ci el de ba Sem de gi mi mar Tu le be biT:

* de ta li ze bu li sa war moo Sek ve Ta _ Sek ve Te bis de ta li ze bu li ana li zi

se ri is nom re biT un da mox des.

* ga nacx a di da ma te biT ma sa leb ze _ da ma te bi Ti moTx ov na ma sa leb ze dak-

ma yo fil de ba mxo lod ofi ci a lu rad da das tu re bu li do ku men tis war dge nis

Sem deg, ro mel Sic da sa bu Te bu li iq ne ba da ma te bi Ti moTx ov ne bis mi ze ze bi.

* teq no lo gi u ri ru ke bi _ yo vel sa war moo Sek ve Tas un da ax ldes teq no lo-

gi u ri ru ka, ro mel Sic mo ce mu lia ope ra ci e bis an eta pe bis zus ti Tan mim dev-

ro ba da Se fa se bu lia Ti To e u li eta pi saT vis an ope ra ci i saT vis sa Wi ro dro.

faq ti u ri dro un da aRi ricx os da dro is ga da xar jvis Sem Txve va Si un da aRi-

niS nos ga mom wve vi mi ze ze bi.

* re gu la ru li an ga riS ge be bi _ an ga riS ge bis mi za ni a, iq sa dac Se saZ le be li a,

Ta vi dan iq nas aci le bu li ara sa sur ve li si tu a ci is gan me o re ba Se sa ba mi si zo-

me bis mi Re bis Sem deg, ro go ri ca a: mox ma re bis Se fa se bis ar se bu li Se fa se bis

me To de bis Sec vla; dam kve Tis Sec vla; mo mu Sa ve Ta swav le ba ze da na xar je bis

gaz rda; yve la ka te go ri is mu Sak Ta wa ma xa li se be li da jil do e bis Se mo Re ba;

man qa na -aR Wur vi lo be bis po fi laq ti ku ri mom sa xu re bis sis te mis ga um jo be se ba.

xel mZRva ne lo ba da in te re se bu lia sxva das xva sa mu Sa o e bis mom ge bi a no bis


er Tma neT Tan Se da re biT, rac ex ma re ba maT pri o ri te te bis Ser Ce va Si: zo gi erT

Sek ve Ta ze ua ri Tqvan an ga das cen Se sas ru leb lad qve mo i ja res. ga dawy ve ti-

le bis mi sa Re bad Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas zRvru li mo ge bis do ne, mag ram

sa bo loo an gri SiT, sa re li za cio fas ma yve la da na xar ji un da da fa ros da

uz run vel yos sak ma ri si mo ge bis mi Re ba.

9.6. wu nis da de feq te bis xar je bis aR ricx va

pro duq ci is war mo e bi sas zog jer ad gi li aqvs wun de bu li pro duq ci is ar se-

bo bas. ami tom, Se iZ le ba sa Wi ro gax des mi si ga mos wo re bis da ma te bi Ti xar je bis

ga we va. war mo e bis uf ro si, teq ni ku ri kon tro lis gan yo fi le bi dan mi Re bu li

aq tis sa fuZ vel ze iRebs ga dawy ve ti le bas imis Se sa xeb, war mo So bi li wu ni Se-

iZ le ba ga mos wor des Tu ga mos wo re ba Se uZ le be li a.

wun de bu li pro duq ci is ga moS ve bas Tan da kav Si re bu li da na xar je bis ga an ga-

ri Se bis dros sa yu ra Re boa ori Zi ri Ta di amo ca na:

1. wu nis do nis kon tro lis gan xor ci el ba da de feq te bis aR mof xvra;

2. ise Ti pi ro be bis Seq mna, rom lis dro sac, sxva faq to reb Tan er Tad, sa re li-

za cio fa si da fa rav da im da na xar jebs, ro me lic Se i cavs da na xar jebs da wu ne-

bu li pro duq ci is nor ma tu i li do ni saT vis da de feq te bis aR mof xvra ze.

Se iZ le ba aR moC ndes, rom uf ro ad vi li da ia fia aras tan dar tu li er Te u-

le bis jar TSi Ca ba re ba da Sem de gi par ti is gaz rda, vid re Ses rul des mci re

Sek ve Ta de feq te bis aR mo saf xvre lad, ro me lic qar xa na Si cal ke un da gan xor-

ci el des.

wun de bul pro duq ci a ze da na xar je bi Se iZ le ba ga mo i yos Sek ve Tis spe ci a lu-

ri nu me ra ci iT, ra Ta da na xar je bi Sek ve Ta ze Se sa ba mi si nom riT da e ricx os. Tu

pro duq cia Ca bar de ba jar TSi, ma Sin, sa kal ku la cio gan yo fi le bis mi er Sed ge-

ni li Ca mo we ris aq tis sa fuZ vel ze, dak re dit de ba Sek ve Tis an ga ri Si da da de-

bet de ba wun de bu li pro duq ci is an ga ri Si. Tu wun de bu li pro duq cia eq vem de-

ba re ba ga mos wo re bas, ma Sin de feq tis ga mos wo re bis da na xar je bi “de feq te bis

aR mof xvris” an ga ri Sis de bet Si aRi ricx e ba. Tu wu ni dan mi Re bul jarTs aqvs

sa re a li za cio Ri re bu le ba, ma Sin, wun de bu li pro duq ci is an ga ri Si dak re dit-

de ba re a li za ci i dan amo na ge bis an ga ri Sis an jar Tis an ga riS Tan ko res po den-

ci iT.

kiTx ve bi TviT Se mow me bi saTvis:

ro dis ga mo i ye ne ba Sek ve Tis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is me To di.1.

ro dis ga mo i ye ne ba kon traq tis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is me To di.2.

ras ud ris wlis bo los da um Tav re be li kon traq tis kuT vni li mo ge ba.3.

ra Ta vi se bu re ba ga aC nia man qa na- me qa niz me bis cve Tis aR ricx vas kon traq-4.

tis xar je bis kal ku la ci is dros.


a m o c a n e b i

amo ca na 1. kom pa nia Sek ve Tis geg mur maC ve neb lebs ad gens Sem de gi prin ci pe bis mi xed viT:

mTli a ni da na xar ji = Zi ri Tad da na xar jebs + 40% zed na de bi da na xar je bi

ga sa yi di fa si = mTli an da na xar jebs + 25% mo ge ba.

ori Sek ve Tis geg mu ri maC ven ble bi Sem de gi a:

“a” Sek ve Ta “b” Sek ve Ta

l l

Zi ri Ta di ma sa le bi 2 000 1 500

Zi ri Ta di mu Se bis xel fa si 2 500 3 000

(4 l 1 sT-Si)

---------------------------------------------------------------------------------------------

Zi ri Ta di xar je bi 4 500 4 500

mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi 40% 1 800 1 800

-------------------------------------------------------------------------------------------------

mTli a ni da na xar ji 6 300 6 300

mo ge ba 25% 1 575 1 575

ga sa yi di fa si 7 875 7 875

ma Sa sa da me, ori ve Sek ve Ta er Tna ir mo ge bas iZ le va, mi u xe davd imi sa, rom me o re Sek ve Ta uf-

ro Sro ma te va di a. es imi Taa ga mow ve u li, rom zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba sa er To ba zis

sa fuZ vel ze mox da.

moTx ov na: ga moT va leT, ra mox de ba, Tu zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba mox de ba ima ve sap ro-

cen to ga nak ve TiT da Zi ri Ta di Sro mi Ti da na xar je bis sa fuZ vel ze. ga a ke TeT ko men ta ri.

amox sna:

“a” Sek ve Ta “b” Sek ve Ta

l l

Zi ri Ta di ma sa le bi 2 000 1 500

Zi ri Ta di mu Se bis xel fa si 2 500 3 000

(4 l 1 sT-Si)

---------------------------------------------------------------------------------------------

Zi ri Ta di xar je bi 4 500 4 500

mi kuT vne bu li zed na de bi xar je bi

(Zi ri Ta di xel fa sis 40%) 1 000 1 200

-------------------------------------------------------------------------------------------------

mTli a ni da na xar ji 5 500 5 700

mo ge ba 25% 1 375 1 425

ga sa yi di fa si 6 875 7 125

ko men ta ri: am ri gad, zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba ro ca Sro mi Ti da na xar je bis pro por ci u-

lad mox da, Sek ve Tebs sxva das xva mo ge ba mo aqvT. pir ve li Sek ve Ta uf ro ia fi a, vid re me o re. es

mxo lod imis Se de gi a, rom zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba sxva das xva ba zis sa fuZ vel ze mox-

da. ami tom, me nej men tis ga dawy ve ti le bas ar se bi Ti mniS ne lo ba aqvs. sa mar Tli a no ba mo iTx ovs,

pro eq ti rac uf ro Sro ma te va di a, miT me ti zed na de bi xar ji mas mi e kuT vnos. Tum ca Se iZ le ba

ba zad ma sa la te va do bac iq nas ar Ce u li.

amo ca na 2. fir ma sa in Jin ro saq mi a no biT aris da ka ve bu li. mi i Ro Sek ve Ta mci re zo mis man qa ne-

bis war mo e ba ze. fir mis Ta nam Srom leb ma mo am za des xar jTaR ricx va, rom lis sa fuZ vel ze da i-

geg ma Sek ve Tis fa si 2 200 l da Se Tan xmda Sem kveT Tan.

Sek ve Tas mi e kuT vna ko di 303. dam za de ba da iwyo iv nis Si da ima ve Tve Si das rul da. dam za-

de ba ze sa mi mu Sa mu Sa ob da. aqe dan ori pir vel da er Ti me o re sa war moo cen trSi mu Sa ob da.

Ti To e ul ma 30 sa a Ti imu Sa va. sa a Tob ri vi anazR a u re baa 5 la ri.

pir da pi ri ma sa lis xar jeb ma 600 la ri Se ad gi na. sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis

ga nak ve Ti, da na xar jTa pir ve li cen tri saT vis aris 3 la ri er Ti Zi ri Ta di Sro ma/ sa a Ti saT vis


da Zi ri Ta di anazR a u re bis 100% _ me o re sa war moo cen trSi.

ad mi nis tra ci u li da sxva zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba xde ba saw rmoo xar je bis 30%-is

ode ni biT.

moTx ov na: mo am za deT Sek ve Tis da na xar je bi sa da mo ge bis an ga ri Si.

amox sna:

303 Sek ve Tis mo ge baza ra lis an ga ri Si

lari

ga sa yi di geg mu ri fa si 2 200

da na xar je bi:

Zi ri Ta di ma sa lis xar ji 600

Zi ri Ta di Sro mis anazR a u re ba (3 * 30sT * 5 l) 450

1 050

sa war moo zed na de bi xar je bi

(2 * 30 sT * 3l) 180

(30 sT * 5l * 100%) 150 330

sul sa war moo da na xar je bi 1 380

ad mi nis tra ci u li da sxva xar je bi 30% 414

--------------------------------------------------------------------

mTli a ni xar je bi (1 794)

------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba Sek ve Ti dan 406

me nej men ti saT vis war dge nil an ga riS Si, geg mu ri maC ve neb le bis gas wvriv ag reT ve mi e Ti Te ba

faq ti u ri maC ve neb le bi, ra Ta ga mok vle ul iq nas war mo So bi li ga dax re bi.

amo ca na 3. kon traq ti #017 Za la Si Se vi da mim di na re wels, rom lis fiq si re bu li fa sia

250 000 la ri.

wlis gan mav lo ba Si kon traq tze ga we ul ma ma te ri a lur ma, Sro miT ma da qve mo i ja re eb Tan da kav-

Si re bul ma da na xar jeb ma 80 000 la ri Se ad gi na. sam Se neb lo man qa na- da nad ga re bi spe ci a lu rad

mo ce mu li kon traq ti saT vis iq na Ses yi du li 25 000 la rad.

pe ri o dis bo lo saT vis re le van tu ri da na xar je bi iyo:

* da nad ga re bis Ri re bu le ba _ 20 000 l

* obi eq tze ga mo u ye ne bi li ma sa lis Ri re bu le ba _ 12 000 l

* Sem kveT ze Ca ba re bu li sa mu Sa os Ri re bu le ba _ 95 000 l

* va ra u do ben, rom kon traq tis da sas ru leb lad, mo ma val Si ga sa we vi xar ji 90 000

la ri iq ne ba.

moTx iv na: ga moT va leT mim di na re wlis mo ge ba.

amox sna:

#017 kon traq tis mo ge bis an ga ri Si l

mim di na re wlis da na xar je bi:

ma sa lis, Sro mis da qve mo i ja ris da na xar je bi 80 000

wlis bo los, obi eq tze dar Ce ni li ma sa la (12 000)

da nad ga re bis cve Ta (25 000 _ 20 000) 5 000

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

kon traq tis mim di na re da na xar ji 73 000

kon traq tis das ru le bis sa mo mav lo da na xar je bi 90 000

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

mTli a ni sa kon traq to sa va ra u do da na xar je bi 163 000

kon traq tis fa si 250 000

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

sa va ra u do (geg mu ri) mo ge ba 87 000

mim di na re wlis mo ge ba (95 000 / 250 000 * 87 000) 33 060


amo ca na 4. sam Se neb lo kom pa ni as, uni ver si te tis la bo ra to ri is mSe neb lo bis kon traq tis mi-

xed viT, ga aC nia Sem de gi sa xis in for ma ci a:

dawy e bis Ta ri Ri _ 2007 wlis 1 iv ni si

dam Tav re bis ga mocx a de bu li Ta ri Ri _ 2008 wlis 31 mar ti

kon traq tis Ri re bu le ba _ 4 500 000 l

2007 wlis 1 iv niss sam Se ne lo mo e dan ze gag zav ni li me qa niz me bis

sa ba lan so Ri re bu le ba 80 000 l

me qa niz me bis amor ti za cia _ 20% we li wad Si

pir da pi ri ma sa le bis mi wo de ba sam Se neb lo mo e dan ze 800 000 l

2007 wlis 31 de kem bri saT vis sam Se neb lo mo e dan ze dar Ce ni li ma sa le bi 300 000 l

pir da pi ri xel fa si: ga dax di li 400 000 l

da ricx u li 2007 wlis 31 de kem bri saT vis 50 000 l

ga dax de bi qve mo i ja re eb ze 300 000 l

da na xar ji ag re ga tis ija ra ze 125 000 l

mTa va ri ofi sis da na xar je bi 200 000 l

da na xar ji da wu ne bul sa mu Sa o ze 150 000 l

2007 wlis 31 de kem bers Sem kve Tis mi er mi u Re be li sa mu Sao 2 000 000 l

mSe neb lo bis da sam Tav reb lad sa Wi ro au ci le be li da na xar je bi 1 500 000 l

moTx ov na: 1. mo am za deT kon traq tis an ga ri Si 2007 wlis 31 de kem bri saT vis

2. ga moT va leT brun va, ro me lic sam Se neb lo kom pa ni am un da Ca we ros Ta vis an ga ri

Seb Si;

3. gan sazR vreT mo ge bis si di de, ro me lic aRi a re bul un da iq nas 2007 wlis 31 de

kem bers;

4. mok led ax se niT win da xe du lo bis prin ci pis gav le na kon traq tis da na xar je bis

Se fa se ba ze.

amox sna: 1. uni ver si te tis la bo ra to ri is mSe neb lo bis kon traq tis bu Ral tru li an ga ri Si

Sem de gi sa xis iq ne ba:

1. de be ti la bo ra to ri is kon traq tis an ga ri Si kre di ti

1. 2007 wlis 1 iv niss obi eq tze sam Se neb lo me qa niz me bi 2007 w. 31./12 70 667 *

gag zav ni li me qa niz me bis sa ba lan so sam se neb lo mo e dan ze dar Ce ni li

Ri re bu le ba 80 000 pir da pi ri ma sa la 2007 w 31/12 300 000

2. pir da pi ri ma sa la 800 000 da na xar ji mi u Re bel sa mu Sa o ze 150 000

3. pir da pi ri xel fa si 450 000 Ca ba re bu li sa mu Sa os TviT Ri re bu le ba 1 434 333

4. ga dax de bi qve mo i ja re eb ze 300 000 (1 955 000 _ 70 677 _ 300 000 _ 150 000)

5. ag re ga tis ija ra 125 000

6. mTa va ri ofi sis da na xar je bi 200 000

--------------------------------------- -----------------------------------------------------

1 955 000 1 955 000

---------------------------------------- -----------------------------------------------------

gad mo ta ni li naS Ti 2008 w. 1 iv niss:

* me qa niz me bis sa ba lan so Ri re bu le ba 70 667

* ma sa le bi sam Se neb lo mo e dan ze 300 000

* da na xar ji mi u Re bel sa mu Sa o ze 150 000

* me qa niz me bis sa ba lan so Ri re bu le ba = 80 000 l _ (80 000 * 20% * 7/12) = 70 667

ro gorc vi ciT, man qa na- me qa niz me bis amor ti za cia kon traq tis an ga riS ze pir da pir ar ai sa xe ba.

2. an ga ri Sis brun va aris 1 955 000 la ri


3. imi saT vis, rom ga mo iT va los mo ge ba, ro me lic aRi a re bul un da iq nas 2007

wlis 31 de kem bri saT vis, jer ga mo iT vle ba:

mo sa lod ne li mo ge ba kon traq ti dan

kon traq tis fa si 4 500 000 l

da na xar je bi:

Ca ba re bul sa mu Sa o ze 1 434 333 l

da wu ne bul sa mu Sa o eb ze 150 000 l

da sam Tav reb lad sa Wi ro da na xar je bi 1 500 000 l

-----------------------------------------------------

3 084 333 l

mo sa lod ne li mo ge ba 1 415 667 l

ax la ga mo iT vle ba mo ge bis si di de, ro me lic aRi a re bul un da iq nas 2007 wlis 31 de kem bers:

mi Re bu li sa mu Sa o e bi (4 500 000-2 000 000 ) 2 600 000 l

TviT Ri re bu le ba (1 434 333 l)

mo ge ba 1 165 667 l

4. win da xe du lo bis prin ci pi dan ga mom di na re, mo ge bis aRi a re ba efuZ ne ba ser ti fi ci re bu-

li sa mu Sa os anu Sem kve Tis mi er mi Re bu li sa mu Sa os da na xar jebs.

amo ca na 5. sam rew ve lo kom pa ni as, Tve Si 10 000 er Te u li pro duq tis war mo e bi sas, rac sim Zlav-

ris 80%-s Se ad gens, Sem de gi geg mu ri mo na ce me bi ga aC ni a:

1 cal ze 10 000 cal ze

amo na ge bi 10,0 100 000

cvla di da na xar je bi:

pir da pi ri Sro mi Ti da na xar je bi 2,0 20 000

pir da pi ri ma sa lis xar ji 3,0 30 000

cvla di sa war moo zed na de bi xar ji 1,0 10 000

----------------------------------------------------------------

zRvru li mo ge ba 4,0 40 000

mud mi vi xar je bi 1,5 15 000

------------------------------------------------------------------

geg mu ri mo ge ba 2,5 25 000

war mo iq mna moTx ov na eq spor tiT 1500 ca li pro duq tis, er Te u lis 7 la rad ga yid veb ze.

moTx ov na: uRirs Tu ara kom pa ni as xel mo we ra am Sek ve Ta ze.

amox sna: a). jer da vad gi noT, ar se bobs Tu ara sa re zer vo sim Zlav re.

vi na i dan, 10 000 ca lis war mo e bi sas sim Zlav re e bi 80%-i Taa dat vir Tu li, ma Sin sim Zlav re e bis

sru li dat vir Tvis Sem Txve va Si, kom pa ni as Se uZ lia da ma te biT 10 000 –is 1/4 anu 2 500 ca li

pro duq ti ga mo uS vas.

b). Se va da roT da ma te bi Ti Se mo sav le bi da xar je bi

da ma te bi Ti Se mos va li 2 500 ca li * 7 l = 17 500 l

da ma te bi Ti xar je bi 2 500 ca li * 6 l = 15 000 l

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mmo ge bis zrda 2 500 l

sa nam da ma te bi Ti Se mo sa va li aWar bebs da ma te biT xar je bs, Sek ve Tis mi Re ba da saS ve bia (mi aq ci eT

yu radR e ba, rom mud miv xar jebs mo ce mul Sem Txve va Si ara aqvs Se xe ba ga dawy ve ti le be bis mi Re-

bas Tan da ami tom Se iZ le ba ma Ti ugul ve bel yo fa).

Dga sa yi di fa si mar Ta lia TviT Ri re bu le ba ze da ba li a, mag ram zRvrul mo ge ba ze ma Ra lia.


Ta vi 10. kom pleq su ri war mo e bis da na xar je bi sa

Dda Ta nam de vi pro duq tis aR ricx va

ned le u lis ga da mu Sa ve bis pro ce sis Se de gad zog jer ram de ni me sa xis pro-

duq ti mi i Re ba, ro mel Ta gan zo gi Zi ri Ta di, zo gi ki nak le bi mniS vne lo bis

pro duq ti a.

am Tav Si gan xi lul iq ne ba Sem de gi sa kiTx e bi:

* Zi ri Ta di da Ta nam de vi pro duq tis Ta vi se bu re ba ni;

* ga yo fis wer ti li da kom pleq su ri xar je bi;

* kom pleq su ri xar je bis ga na wi le bis me To di ka;

* Ta nam de vi pro duq tis aR ricx va.

10.1. er Tob li vad war mo e bu li (a nu Se uR le bu li)

da Ta nam de vi pro duq te bi

er Ti sa xis ned le u lis ga da mu Sa ve bi dan mi Re bul or da met Zi ri Tad pro-

duqts, er Tob li vad war mo e bul pro duq tebs anu Se uR le bul pro duq tebs uwo-

de ben.

er Tob li vad war mo e bul pro duq tebs ga aC ni aT da mo u ki de be li sa re a li-

za cio fa si, ro mel Tac ga dam wyve ti mniS vne lo ba eni We baT kom pa ni is sa fi nan-

so -e ko no mi ku ri si cocx li su na ri a no bi saT vis. Ta nam de vi pro duq ti ki ise Ti

pro duq ti a, ro me lic Zi ri Ta di pro duq te bis war mo e bis pro ces Si war mo i So ba.

igi aris Zi ri Ta di pro duq te bis war mo e bis Ta na Se de gi da gav le nas ar ax dens

ga dawy ve ti le ba ze _ ga mo uS van Tu ara Zi ri Ta di pro duq ti.

war mo e bas, rom lis Se de gad er Ti sa xe o bis ned le u li dan ori an me ti da-

sa xe le bis pro duq ti mi i Re ba, kom pleq su ri war mo e ba ewo de ba. Mmas ag reT ve

mra val pro duq ti an pro cess uwo de ben. er Tob li vad war mo e bu li da Ta nam de vi

pro duq te bi da ma xa si a Te be lia qi mi u ri, sam To, nav Tob ga da ma mu Sa ve be li da sa-

wis qvi lo war mo e bi saT vis. am dar geb Si, er Ti sa xis pro duq tis war mo e bas au ci-

leb lad miv ya varT sxva sa xis pro duq tis war mo e bas Tan.

kom pleq su ri war mo e bis pro ces Si dge ba mo men ti, ro ca sxva das xva pro duq ti

er Tma ne Ti sa gan ga mo i yo fa. am Amo ments ga yo fis wer ti li ewo de ba. ma Sa sa da me,

pro ce sis da sawy is Si, war mo e ba Si Ca it vir Te ba ra er Ti sa xis ned le u li, gar kve-

u li dro is Sem deg ga mo i yo fa ram de ni me sa xis pro duq ti. ga yo fis wer ti lam de

ga we u li war mo e bis xar je bi yve la pro duq ti saT vis sa er Toa da ami tom maT

kom pleq sur xar jebs uwo de ben.


ga yo fis wer ti lis Sem deg mi Re bu li pro duq te bi Se iZ le ba re li ze bul iq-

nan an da eq vem de ba ron Sem dgom ga da mu Sa ve bas. Gga yo fis wer ti lis Sem dgo mi

ga da mu Sa ve bis xar je bi Ta vi suf lad Se iZ le ba mi e kuT vnos ama Tu im sa xis pro-

duqts. mag ram, ga yo fis wer ti lam de ga we u li kom pleq su ri xar je bi un da ga na-

wil des ga moS ve bu li pro duq ci is sa xe ebs So ris.

ga yo fis wer ti lam de ar se bu li kom pleq su ri xar je bi mxo lod Zi ri Ta di

sa xis pro duq tebs anu Se uR le bul pro duq tebs So ris ga na wil de ba da maT

TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba. Gga yo fis wer til Si Ta nam dev pro duqts TviT Ri-

re bu le ba ara aqvs. igi Se fas de ba Se saZ lo sa re a li za cio fa siT. Tu ga yo fis

wer ti lis Sem deg, Ta nam dev pro duqts ga sa yi dad mom za de bi saT vis ra i me xar ji

das Wir de ba, ma Sin igi mis TviT Ri re bu le bas war mo ad gens.

10.2. Se uR le bul pro duq tebs So ris kom pleq su ri

xar je bis ga na wi le bis me To de bi

er Tob li vad war mo e bu li anu Se uR le bu li pro duq te bis TviT Ri re bu le bis

ga moT vlis miz niT, kom pleq su ri xar je bi ga na wil de ba Zi ri Ta di pro duq ci is

sa xe ebs So ris. ga na wi le bis ba zas Se iZ le ba war mo ad gen des: pro duq te bis fi-

zi ku ri er Te u le bi, ga sa yi di fa si ga yo fis wer til Si an ga mo ye ne bu li er Tob-

li vi sa ned le u lo re sur se bis teq no lo gi u ri Ta na far do bis wi li.

gan vi xi loT Ti To e u li me To di:

a. fi zi ku ri er Te u le bis pro por ci u li ga na wi le ba

es me To di ma Sin ga mo i ye ne ba, ro ca ar se bobs pro duq te bis er Ti sa er To er-

Te u liT ga mo sax vis sa Su a le ba. ma ga li Tad, lit ri, ki log ra mi da sxva. amas Tan,

yve la sa xis pro duq ti er Tna i rad mom ge bi a nad iT vle ba.


war mo e bu li re li ze bu li 1 kg ga sa yi di

kg kg fa si l

pro duq ti _ a 200 180 16

pro duq ti _ b 300 250 7

----------- ---------

430500

kom pleq su ri xar je bi Se ad gens _ 4 000 lars.

G1 kg TviT Ri re bu le ba = 4000 l : 500 kg = 8 l

ma Sa sa da me, ori ve sa xis pro duq tis er Te u lis TviT Ri re bu le ba 8 la ri a, rac me o re sa xis

pro duq tis ga sa yid fas ze me tia da za ra li mi i Re ba. amas Tan, au ci le be lia aRi niS nos rom, um-

ci re si Ri re bu le bis prin ci pi dan ga mom di na re, 8 la rad b pro duq tis er Te u lis Se fa se ba

Se uZ le be li a.


ax la, Se va fa soT pro ce si mTli a nad:

amo na ge bi à~ pro duq tis re a li za ci i dan _ 200 kg * 16 l = 3 200 l

amo na ge bi `b~ pro duq tis re a li za ci i dan _ 300 kg * 7 l = 3 100 l

----------------

K ja mi 6 300 l

Kkom pleq su ri xar je bi (4 000 l)

-------------------------------------------------------------------------------

Mmo ge ba 2 300 l

ma Sa sa da me, pro ce si mTli a nad mom ge bi a ni a.

Aax la ga mo vi an ga ri SoT fi nan su ri Se de gi cal ke u li pro duq ci i dan:

pro duq ti a pro duq ti b sul

amo na ge bi re a li za ci i dan 180 * 16 = 2 880 250 * 7 = 1 750 4 630

re li ze bu li pro duq ci is

TviT Ri re bu le ba 180 * 8 = 1 440 250 * 8 = 2 00 3 440

----------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------- -------------------

Mmo ge ba 1 440 (250) 1 190

sa bo loo naS Tis

TviT Ri re bu le ba 20 kg * 8 l = 160 l 50 kg * 8 l = 400 l

ma Sa sa da me, `b~ pro duq ti za ra li a nia kom pleq su ri xar je bis ga na wi le bis ga mo. Mmo ce mul

Sem Txve va Si, pro duq te bis Ta na far do ba Se ad gens 200 : 300, rac niS navs, rom yo ve li ori à~

pro duq tis da sam za deb lad au ci le be lia sa mi `b~ pro duq tis war mo e ba. Aam de nad, Se uZ le be lia

`b~ pro duq tis war mo e bis Se Ce re ba, rad gan à~ pro duq tis war mo e bac Se uZ le be li gax de ba.

am ri gad, Tu er Tdro u lad war mo e bu li pro duq te bis sa re a li za cio fa se bi

gan sxva ve bu li a, ma Sin, cal ke u li sa xis pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le-

bis igiveo bis daS ve ba mig viy vans iqam de, rom ro me li me erT pro duq tze iq ne-

ba ma Ra li mo ge ba, ro me li me sxva ze ki _ za ra li, rac kompleqsuri xarjebis

ganawilebis meTodiT iqneba mxolod gamowveuli.

b. ga yo fis wer til Si sa re a li za cio fa sis proporciuli ga na wi le ba

war mo e ba wi li ga sa na wi le be li 1 kg-ze

sa re li za cio kom pleq su ri la ri

fa siT, l xar je bi, l

pro duq ti à~ 200 kg * 16 l = 3 200 0,7547 3200 * 0,7547 = 2 415 12,075

pro duq ti `b~ 300 kg * 7 l = 2 100 0,7547 2100 * 0,7547 = 1 585 5,283

------- ---------

5 300 4 000

am ri gad, ga yo fis wer til Si ar se bu li ga sa yi di fa sis pro por ci u lad, kom-

pleq su ri xar je bis ga na wi le bis me To diT “b” pro duq tic mom ge bi a ni a. es me-

To di uz run vel yofs TviT Ri re bu le bis uf ro re a lur Se fa se bas, vinaidan

sarealizacio Ffasi rogorc wesi iTvaliswinebs produqciis samomxmareblo

Rirsebas. Tu er Tob li vi pro duq te bi ga yo fis wer ti lis Sem deg mo iTx ovs da-

mu Sa ve bi sa da re a li za ci is xar jebs, ma Sin igi sa re a li za cio fa si dan ga mo iq-

vi Te ba, imi saT vis rom mi vu ax lov deT ga sa yid fass ga yo fis wer til Si.


g. ned le ul Si teq no lo gi u ri wi lis me To di

da vuS vaT, ima ve ma ga liT ze, teq ni ku ri wi lis ko e fi ci en ti ned le u lis xar jSi

Se ad gens: “a” _ 60%, “b” _ 40%. K

Se vad gi noT mo ge bis ga an ga ri Se ba cal ke u li sa xis pro duq ci i saT vis, ro ca

kom pleq su ri xar je bi ga na wi le bu lia teq no lo gi u ri wi lis sa fuZ vel ze:

Mmo ge bis ga an ga ri Se ba

a pro duq ti b pro duq ti sul

l l l

amo na ge bi re a li za ci i dan 2 880 1 750 4 630

kom pleq su ri da na xar je bi

( 4000 la ri dan Ta na far do ba 60:40) 2 400 1 600 4 000

mi nus sa bo loo naS Tis TviT Ri re bu le ba

20 / 200 * 2 400 l (240) (240)

50 / 300 * 1 600 l (267) (267)

re a li ze bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba 2 160 1 333 3 493

---------------------------------------- ------------------- ----------------

mo ge ba re a li za ci i dan 720 417 1 137

am ri gad, kom pleq su ri xar je bis ga na wi le bis sxva das xva me Tods ara er Tna ir

Se de gam de miv ya varT. ami tom, war mo e bis bu Ral te ri me nej men tTan er Tad da ad-

gens ro me li me To di iq nas Ser Ce u li, ro me lic mTe li wlis gan mav lo ba Si unda

iqnes gamoyenebuli.

10.3. Ta nam de vi pro duq te bi, jar Ti da

war mo e bis nar Ce ne bi

war mo e bis pro ce si dan, ned le u lis gda mu Sa ve bis Sem deg, Zi ri Tad pro duq-

tTan er Tad Se iZ le ba ga mo vi des “Ta nam de vi pro duq ti~, ~nar Ce ne bi~ an ~jar Ti~.

maT ga aC ni aT da ba li Ri re bu le ba an sa er Tod ar ga aC ni aT Ri re bu le ba.

Ta nam de vi pro duq ti esaa kom pleq su ri war mo e bis Zi ri Ta di pro duq tis Ta-

na Se de gi, ro me lic mci re ra o de no biT war mo iq mne ba da da ba li Ri re bu le ba

ga aC ni a. mas ar ga aC nia TviT Ri re bu le ba, mag ram aqvs ga sa yi di fa si.

~jar Ti~ ase ve er Tob li vad war mo e bu li pro duq te bis war mo e bis Se degs

war mo ad gens, mag ram, Ta nam de vi pro duq ti sa gan gan sxva ve biT, jar Ti ned le u lis

naS Tia (ma ga li Tad, li To nis bur bu Se la da na xer xi), xo lo Ta nam de vi pro duq-

ti _ uk ve ga da mu Sa ve bu li ned le u li a, ro me lic gan sxvav de ba sawy i si ma sa li-

sa gan. jar Tis ra i me da niS nu le biT ga mo ye ne ba Se iZ le ba, ami tom mas ga sa yi di

fa si ga aC ni a.

jar Ti sa da Ta nam de vi pro duq te bis aR ricx va er Tna i rad xde ba.

~war mo e bis nar Ce ne bi~ aris ga mo ye ne bu li ma sa le bis ise Ti naS Ti, rom lis

Sem dgo mi ga mo ye ne ba da ga yid va Se uZ le be li a. war mo e bis nar Ce ne bi war mo e bis

da na kar ge bi a, ro mel Tac Ri re bu le ba ar ga aC ni aT. ma ga li Tad, ga zi, kvam li, Za-

fis na ku we bi, mav Tu lis nar Ce ne bi da sxva.


10.4. Ta nam de vi pro duq tis aR ricx va

Ta nam de vi pro duq tis Se fa se bis ram de ni me me To di ar se bobs:

I. ga moS ve bu li Ta nam de vi pro duq tis sa re a li za cio fa siT Sem cir des Zi ri Ta-

di pro duq tis TviT Ri re bu le ba.

II. faq ti u rad ga yi du li Ta nam de vi pro duq tis wmin da sa re a li za cio fa siT

(re li za ci as Tan da kav Si re bu li xar je bis ga mok le biT) ga iz rde ba mo ge ba.

Tu Ta nam de vi pro duq ti ga yo fis wer ti lis Sem deg ga da mu Sa ve bis da ma te biT

xar jebs sa Wi ro ebs, ma Sin es xar je bi ga mok le bu li un da iq nas Ta nam de vi pro-

duq tis amo na ge bi dan.


war mo e bis pro ce sis Se de gia 1600 kg Zi ri Ta di da 200 kg Ta nam de vi pro duq ti

18400 larad ga i yi da 1500 kg Zi ri Ta di pro duq ti. ga yo fis wer til Si Ta nam de vi

pro duq tis ga sa yi di fa sia 1,15 l/kg-ze. ga yo fis wer ti lis Sem dgo mi xar je bia

60 l. ga i yi da 180 kg Ta nam de vi pro duq ti. war mo e bis kom pleq su ri xar je bi Se ad-

gens 15 700 lars.

mo vam za doT mo ge baza ra lis an ga ri Si Ta nam de vi pro duq tis Se fa se bis ori ve

me To diT.

mo ge baza ra lis ga an ga ri Se ba

OY I me To di



war mo e bis da na xar ji _ 15 700

Ta nam de vi pro duq ti _ (170)

(200 kg * 1,15 _ 60 l) ------------

15 530

100 kg

sa bo loo naS Ti ------------ * 15 530 = ( 971) (14 559)

1 600 kg ------------------------------

mo ge ba 3 841

Oo pe ra ci e bi Sem deg na i rad aRi ricx e ba:

1. war mo e bi dan Ta nam de vi pro duq tis wmin da sa re a li za cio fa siT Ca mo we ra _

(200 kg * 1,15 l) _ 60 l = 170 l

de be ti _ Ta nam de vi pro duq ti _170 l

kre di ti _ war mo e bis an ga ri Si _ 170 l

2. Ta nam de vi pro duq tis Sem dgo mi ga da mu Sa ve bis da re li za ci is xar je bi _ 60 l

de be ti _ Ta nam de vi pro duq ti _ 60 l

kredi ti _ fu li da sxva _ 60 l

3. Se mo sa va li ga yi du li Ta nam de vi pro duq ti dan _ 180 kg * 1,15 l = 207 l

de be ti _ fu li _ 207 l

kre di ti _ Ta nam de vi pro duq ti _ 207 l

am ri gad, am me To dis dros vi na i dan, Ta nam de vi pro duq tis wmin da sa re a li za cio fa siT, er-

Txel uk ve Sem cir da war mo e bis da na xar je bi, mi si ga yid vis dros sa Wi ro aRa raa mi Re bu li

Se mo sav le bis asax va mo ge baza ra lis an ga riS ze. igi Ca mo i we re ba Ta nam de vi pro duq ci is

an ga ri Si dan, fu lis an ga riS Tan ko res po den ci iT.


Mmo ge baza ra lis ga an ga ri Se ba

II me To di

la ri

Se mo sa va li Zi ri Ta di pro duq ci is re a li za ci i dan 18 400


war mo e bis da na xar je bi _ 15 700 l

ara re a li ze bu li pro duq ci is

TviT Ri re bu le ba _ (981)

(100 kg / 1 600 kg) * 15 700 l ) (14 719))

----------------------------------------------------------------------------------

Mmo ge ba re a li za ci i dan 3 681

wmin da Se mo sa va li Ta nam de vi pro duq cis re a li za ci i dan_ 153

(180 kg * 1,15 l) _ 54 l

-------------------------------------------------------------------------------------

Mmo ge ba 3 834


1. Ta nam de vi pro duq tis ga da mu Sa ve bis xar je bi _ 60 l

de be ti _ Ta nam de vi pro duq ti _ 60 l

kre di ti _ fu li _ 60 l

2. Ta nam de vi pro duq tis re a li za cia (180 kg * 1,15 l) _ 207 l


kre di ti _ Se mo sa va li Ta nam de vi pro duq tis re a li za ci i dan _ 207 l

3. ga yi du li Ta nam de vi pro duq tis da ma te bi Ti xar je bis Ca mo we ra _ 54 l

( 60 l * 180 kg / 200 kg)

de be ti _ Se mo sa va li Ta nam de vi pro duq tis re a li za ci i dan _ 54 l


4. Ta nam de vi pro duq tis re a li za ci is wmin da Se de gis Ca mo we ra (207 _ 54) _ 153 l

de be ti _ Se mo sa va li Ta nam de vi pro duq tis re a li za ci i dan _ 153 l


ro ca dar Ce ni li Ta nam de vi pro duq ti _ 20 kg ga i yi de ba, ma Sin mo ge baza ra lis an ga riS ze ai-

sa xe ba mi si wmin da re a li za ci is Se de gi 17 la ri ( 20 kg * 1,15 l _ 6 l). ase rom, mTli a no ba Si,

Ta nam de vi pro duq tis wmin da re a li za ci a, ori ve me To dis dros aris 170 l.

de be ti _ fu li _ 23 l (20 kg * 1,15 l)


kre di ti _ mo geb -za ra li _ 17 l

gan xi lul me To debs So ris ar Ce va nis ga ke Te ba da mo ki de bu lia ima ze, Tu ro-

gor iyi de ba Ta nam de vi pro duq ti. Tu sa baz ro fa se bi aras ta bi lu ria an Ta nam-

de vi pro duq tis ga yid ve bi Se fer xe be biT xor ci el de ba, ma Sin, uf ro ga mar Tle-

bu li a, wmin da Se mo sa va li Ta nam de vi pro duq tis re a li za ci i dan ma nam ar iq nas

aRi a re bu li, sa nam igi ar ga i yi de ba. xo lo, Tu Ta nam de vi pro duq tis re a li za cia

ga ran ti re bu lia da sa baz ro fa se bis cvli le ba nak le bad sa va ra u do a, an mi si

Ri re bu le ba mci re a, ma Sin um jo be sia Ta nam de vi pro duq ti dan wmin da Se mi sav lis

aRi a re ba war mo e bis pe ri od Si mox des.

war mo e bis sta di a ze wmin da Se mo sav le bis aRi a re bis Zi ri Ta di nak lia is, rom

igi iw vevs mo ge bis ad re aRi a re bas, Ta nam de vi pro duq tis faq tob riv ga yid vam-

de. Mmag ram, Tu ki igi mci re a, ma Sin Se iZ le ba amas yu radR e ba ar mi eq ces.


10.5. jar Tis aR ricx va

ro gorc uk ve aRi niS na, jar Ti aris da xar ju li ned le u lis naS Ti, rom-

lis Sem dgo mi ga mo ye ne ba ra i me da niS nu le biT Se saZ le be lia da ami tom ga-

sa yi di fa si ga aC ni a. am de nad, jar Ti war mo e bis ise Ti da na kar gi a, ro mel sac

sa re a li za cio Ri re bu le ba ga aC ni a. jar Tis aR ricx va Ta nam de vi pro duq ci is

aR ricx vis msgav si a.

jar Tis bu Ral tru li aR ricx vi sad mi ori mid go ma ar se bobs:

war mo e bis da na xar je bi mcir de ba im Tan xiT, ro me lic mo sa lod ne lia 1.

nor ma ti u li jar Tis re a li za ci i dan.

nor ma ti u li jar Tis re a li za ci i dan mo sa lod ne li Se mo sa va li ar ga-2.

mo iq vi Te ba da na xar je bi dan, ara med, uSu a lod mo ge ba/ za ra lis an ga riS-

ze ai sa xe ba.

ro ca war mo e bis pro ces Si CaS ve bu li ned le u li sa da ma sa le bis ga da mu Sa ve-

bis bo los rCe ba ma sa lis bu neb ri vi naS Ti, war mo e bis da geg mvis dros igeg me-

ba mo sa lod ne li jar Tis mo cu lo bac, ro mel sac jar Tis nor ma ti u li si di de

ewo de ba.

ma ga li Tad, Tu war su li ga moc di le bis sa fuZ vel ze, war mo e ba Si ga mo ye ne bu-

li ma sa le bis sa Su a lod 6% jar Tis sa xiT rCe ba, ma Sin war mo e ba Si CaS ve bu li

2000 kg ma sa li dan 360 kg iq ne ba jar Tis nor ma ti u li si di de. Mmag ram, faq ti u ri

ga mo ye ne bis dros Se saZ loa jar Tis ra o de no ba ga i zar dos an Sem cir des. Tu

jar Tis faq ti u ri ra o de no ba da geg mil Tan Se da re biT ga iz rde ba, igi ze nor-

ma ti u li da na kar gia da pi ri qiT, Tu jar Tis faq ti u ri ra o de no ba Sem cir de ba,

igi ze nor ma ti u li mo ge ba a. e.i. ma sa le bi uf ro ma Ra li ga mo sav li no bi Taa ga-

mo ye ne bu li.

jar Tis aR ricx vis me To di kiT, mi si ze nor ma ti u li da na kar gi an mo ge ba pro-

duq ci is erTeulis TviT Ri re bu le ba ze gav le nas ar ax dens. igi mo ge ba/ za ra lis

an ga riS ze Ca mo i we re ba. mxo lod nor ma ti u li jar Tis sa re a li za cio Ri re bu le-

biT Sem cir de ba pro duq ci is TviT Ri re bu le ba.

jar Tis aR ricx vis dros, mmar Tve lo bi Ti aR ricx vis miz ne bi saT vis, cal -cal-

ke ga ix sne ba nor ma ti u li da ze nor ma ti u li jar Tis (an ze nor ma ti u li mo ge bis)

an ga ri Se bi. ma Ti ko di re ba xde ba bu Ral tris mi er. Se iZ le ba 1690/03 iyos Ta nam-

de vi pro duq ti, 1620/04 _ jar Ti, 1620/05 _ war mo e bis nar Ce ni. Yyve la Sem Txve va Si,

es war mo e bis bu Ral tris ga da sawy ve ti a.


war mo e ba Si CaS ve bu lia 4000 kg ma sa la, rom lis 10 % nor ma ti u li jar Tis sa xiT dar Ce ba. 1

kg ma sa li Ri re bu le baa 5 l. Ffaq ti u rad dar Ca 400 kg jar Ti, rom lis ga sa yi di fa sia 0,5 l / kg-

ze. amas Tan, Sro mi Ti xar je bi Se ad gens 9 500 l da sa war moo zed na de bi xar je bi _ 8 320 l.

sa Wi roa Sem de gi sa fe xu re bis gav la:

1. nor ma ti u li da na kar ge bis ga moT vla.

Nnor ma ti u li da na kar gi = 4000 kg-is 10% = 400 kg

ma Sa sa da me, faq ti u ri da nor ma ti u li jar Tis si di de er Tma neTs em Txve va.


2. pro duq ci is ga moS ve bis mo sa lod ne li ra o de no bis ga moT vla, ro me lic ud ris CaS ve bul

ned le uls mi nus nor ma ti u li jar Ti = 4000 kg _ 400 kg = 3 600 kg

3. war mo e bis da na xar je bis ja mi = 20 000 l + 9 500 l + 8 320 l = 37 820 l. xo lo pro-

duq ci is TviT Ri re bu le ba = 37 820 l _ 400 kg * 0,5 l = 37 620 l

4. pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vla

1 kg pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 37 620 l / 3600 kg = 10,45 l

5. war mo e bis pro ce sis an ga ri Sis mom za de ba ( I me To di):

de be ti war mo e bis an ga ri Si kre di ti

Kkg la ri kg 1 kg TR. la ri

CaS ve bu li ned le u li 4000 20 000 mza pro duq cia 3600 10,45 37 620

Sro mi Ti xar je bi 9 500 1. nor ma ti u li jar Ti 400 0,5 200

sa war moo zed na de bi

xar ji 8 320

------------------------------------ --------------- -------------------------- -----------------

ja mi 4000 37 820 ja mi 4000 37 820

de be ti nor ma ti u li jar Tis an ga ri Si kre di ti

kg la ri kg la ri

1. war mo e ba 400 200 2. fu li 400 200

bu Ral tru li ga ta re be bi ki Sem de gi a:

war mo e bi dan nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra ga sa yi di fa siT _ 200 l1.

de be ti _ nor ma ti u li jar Ti _ 200 l

kre di ti _ war mo e ba _ 200 l

jar Tis ga yid vi dan Se mo sav lis mi Re ba _ 200 l2.


kre di ti _ nor ma ti u li jar Ti _ 200 l

me o re me To diT ad gi li eq ne ba Sem deg ga ta re bebs:

war mo e bi dan nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra _ 200 l1.


kre di ti _ mo ge ba/ za ra li _ 200 l

jar Tis re a li za cia _ 200 l2.


kre di ti _ nor ma ti u li jar Ti _ 200l

faq ti u ri jar Tis si di de ro ca me tia nor ma ti ul si di de ze, ma Sin ad gi li aqvs ze nor ma ti ul

jarTs anu ze nor ma ti ul da na kargs.

Aam Sem Txve va Si nor ma ti u li da ze nor ma ti u li jar Ti cal k-cal ke aRi ricx e ba. oRond,

nor ma ti u li jar Ti war mo e bi dan Ca mo i we re ba ga sa yi di fa siT, xo lo ze nor ma ti u li jar Ti Ca-

mo i we re ba mza pro duq ci is TviT Ri re bu le biT. Sem deg, ze nor ma ti u li jar Ti ga sa yi di fa siT

da e we re ba nor ma ti u li jar Tis an ga riSs. ze nor ma ti u li jar Tis an ga ri Sis naS Ti ki mo ge ba/

za ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

Cvens mi er, ze moT mo ta nil ma ga liT Si, da vuS vaT faq ti u rad mi Re bu li iq mna 420 kg jar Ti.

ma Sin ze nor ma ti u li jar Ti anu da na kar gi iq ne ba 20 kg. xo lo pro duq ci is er Te u lis TviT Ri-

re bu le ba kvlav igi ve iq ne ba:

1 kg er Te u lis TviT Ri re bu le ba = 37 620 l / 3600 kg = 10,45 l

war mo e bis pro ce sis an ga ri Si Sem deg sa xes mi i Rebs;


K kg la ri kg 1 kg TR. la ri

CaS ve bu li ned le u li 4000 20 000 mza pro duq cia 3 580 10,45 37 411


sa war moo zed na de bi 2. ze nor ma ti u li jar Ti 20 10,45 209

xar je bi 8 320

------------------------------------ --------------- -------------------------- -----------------

ja mi 4000 37 820 ja mi 4000 37 820


de be ti nor ma ti u li jar Ti kre di ti

kg la ri kg la ri

1. war mo e ba 400 200 5. fu li 420 210

3. ze nor ma ti u li jar Ti 20 10

---------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------

ja mi 420 210 ja mi 420 210

de be ti ze nor ma ti u li jar Ti kre di ti

kg la ri kg la ri

2. war mo e ba 20 209 3. ga sa yi di fa siT 20 10

4. mo ge ba/ za ra li (209_10) 199

------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------

Ja mi 20 209 ja mi 20 209


1. war mo e bi dan nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra _ 200 l


Kkre di ti _ war mo e ba _ 200 l

2. war mo e bi dan ze nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra _ 20 kg * 10,45 l = 209 l

de be ti _ ze nor ma ti u li jar Ti _ 209 l


ze nor ma ti u li jar Tis an ga ri Si dan ga sa yi di fa sis ga da ta na nor ma ti u li3.

jar Tis an ga riS ze _ 20 kg * 0,5 l = 10 l


Kkre di ti _ ze nor ma ti u li jar Ti _ 10 l

4. ze nor ma ti u li jar Tis an ga ri Sis naS Tis ga da ta na mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze _

(209 _ 10) = 199 l

de be ti _ mo ge ba/ za ra li _ 199 l

kre di ti _ ze nor mti u li jar Ti _ 199 l

5. jar Tis ga yid va



faq ti u ri jar Tis si di de ro ca nak le bia nor ma ti ul jar Tze, ma Sin ned le u lis ga mo ye ne ba Si

aris eko no mia da ned le u li dan pro duq ci is ga mo sav li a no ba iz rde ba. ami tom mi i Re ba ze nor-

ma ti u li mo ge ba. igi pro ce sis an ga ri Sis de bet Si aRi ricx e ba.

Mi ma ve ma ga li Tis sa fuZ vel ze da vuS vaT, rom faq ti u rad mi Re bu li iq na 370 kg jar Ti. am Sem-

Txve va Si ad gi li aqcs eko no mi as ma sa lis ga mo ye ne ba Si 30 kg (370kg _ 400 kg) ode no biT.

ga moT vle bis pir ve li oTxi sa fe xu ri kvlav igi ve iq ne ba. Ppro duq ci is er Te u lis TviT Ri-

re bu le bac ar Se ic vle ba, rad gan ze nor ma ti u li ga dax re bi TviT Ri re bu le ba ze gav le nas ar

ax de nen. pro ce sis an ga riS ze Ca na we re bi ki na wi lob riv Se ic vle ba.


kg la ri kg 1 kg TR. la ri

CaS ve bu li ned le u li 4000 20 000 mza pro duq cia 3 630 10,45 37 933,5


sa war moo zed. xar ji 8 320

2. ze nor ma ti u li mo ge ba 30 313,5

------------------------------------ --------------- -------------------------- -----------------

ja mi 4030 38 133,5 ja mi 4030 38 133,5



kg la ri kg la ri

1. war mo e ba 400 200 3. ze nor ma ti u li jar Ti 30 15

5. fu li 370 185

------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------------

ja mi 400 200 ja mi 400 200

de be ti ze nor ma ti u li mo ge ba kre di ti

kg la ri kg la ri

3. nor ma ti u li jar Ti 30 15 2. war mo e ba 30 313,5

4. mo ge ba/ za ra li (313,5 _ 15) 298,5

---------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------

ja mi 30 313,5 ja mi 30 313,5

ad gi li aqvs Sem deg bu Ral trul ga ta re bebs:

1. mza pro duq ci id ga moS ve ba _ 37 933,5 l

de be ti _ mza pro duq cia _ 37 933,5 l

kre di ti _ war mo e ba _ 37 933,5 l

2. war mo e bi dan nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra sa re a li za cio fa siT _ 200 l



3. war mo e bis an ga riS ze ze nor ma ti u li mo ge bis asax va TviT Ri re bu le biT _

30 kg * 10,45 l = 313,5 l

de be ti _ war mo e ba _ 313,5 l

kre di ti _ ze nor ma ti u li mo ge ba (pa si u ri an ga ri Si a) _ 313,5 l

4. ze nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra ga sa yi di fa siT _ 30 kg * 0,5 l = 15 l

de be ti _ ze nor ma ti u li mo ge ba _ 15 l


5. ze nor ma ti u li mo ge bis an ga ri Sis naS Tis ga da ta na mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze

de be ti _ ze nor ma ti u li mo ge ba _ 283,5 l

kre di ti _ mo ge ba/ za ra li _ 283,5 l

6. faq ti u ri jar Tis re a li za cia _ 185 l



Tu ga mo ye ne bu li iq ne ba jar Tis aR ricx vis me o re me To di, ro ca nor ma ti u li

jar Ti sa gan mo sa lod ne li Se mo sa va li uSu a lod mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze

aRi ricx e ba:

de be ti _ nor ma ti u li jarT _ 200 l

kre di ti _ mo ge baza ra li _ 200 l ma Sin,

sa mi ve ze moT gan xi lil Sem Txve va Si, pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba

sxva das xva iq ne ba.

pir vel Sem Txve va Si, ro ca faq ti u ri da nor ma ti u li jar Tis si di de e bi er Tma-

neTs em Txve va:


me o re Sem Txve va Si, ro ca faq ti u ri jar Tis si di de me tia nor ma ti ul ze:


me sa me Sem Txve va Si, ro ca faq ti u ri jar Tis si di de nor ma ti ul ze nak le bi a:



me sa me Sem Txve va Si TviT Ri re bu le ba Sem cir da, rad gan ad gi li hqon da ned-

le u lis ma Ra li ga mo sav li a no biT ga mo ye ne bas. vfiq robT, ase Ti mid go ma uf-

ro ga mar Tle bu li a, rad gan, eko no mia ned le u lis da na xar jeb Si pro duq ci is

TviT Ri re bu le bas am ci rebs da amis ga mo zrdis mo ge bas. Tum ca, sta bi lu ro bis

mi saR we vad, al baT ze moT mo ce mu li me To di ka sjobs.

10.6. war mo e bis nar Ce ne bis (da na kar ge bis)

aR ricx va

gan vi xi loT war mo e bis ise Ti nar Ce ne bis aR ricx va, ro mel Tac Ri re bu le ba ar

ga aC ni aT da Aa mi tom maT war mo e bis da na kar gebs uwo de ben. xSi rad, ned le u li sa

da ma sa le bis ga da mu Sa ve bis dros, ad gi li aqvs iseT bu neb riv nar Ce nebs, ro go ri-

caa ned le u lis nam ce ce bi, na xer xi, bur bu Se la da sxva. ma sa le bis bu neb ri vi da-

na kar ge bi, war su li ga moc di le bis sa fuZ vel ze igeg me ba da ami tom nor ma ti u li

da na kar ge bi ewo de ba. am de nad, nor ma tu li da na kar gi aris gar da u va li da na-

kar gi. mi si ra i me miz niT ga mo ye ne ba Se uZ le be lia da ar ga i yi de ba. nor ma ti u li

da na kar ge bi ifa re ba Zi ri Ta di pro duq ci is ga moS ve bis xar jze.

nor ma ti u li da na kar ge bi ga mo i sa xe ba pro cen tu lad, war mo e ba Si CaS ve bu li

re sur se bi dan. xSi rad, ma sa lis faq ti u ri da na kar ge bi nor ma ti ul da na kar ge ze

me ti an nak le bi a. Tu faq ti u ri da na kar gi nor ma ti ul da na kar geb ze nak le bi a, ma-

Sin iz rde ba ned le u li dan pro duq ci is ga mo sav li a no ba da pro duq ci is mTli-

a ni TviT Ri re bu le ba mcir de ba. Tu ma sa lis faq ti u ri da na kar gi nor ma ti ul ze

me ti aR moC nde ba, ma Sin pro duq ci is ga mo sav li a no ba mcir de ba da mza pro duq ci-

is mTli a ni TviT Ri re bu le ba iz rde ba. a mi tom kom pa ni e bi cdi lo ben war mo e bis

rac Se iZ le ba unar Ce no teq no lo gi e bi ga mo i ye non.

war mo e bis nor ma ti u li da na kar ge bi calke angariSze bu Ral tru lad ar aRi-

ricx e ba, rad gan maT, ro gorc uk ve aRi niS na, Ri re bu le ba ar ga aC ni aT.


da vuS vaT, er Ti Tvis gan mav lo ba Si ad gi li hqon da Sem deg da na xar jebs:

war mo e bis pro ces Si Se ma va li 2000 kg ned le u lis Ri re bu le ba 8 000 l

Sro mi Ti xar je bi 12 000 l

sa war moo zed na de bi xar je bi 9 700 l

ned le u lis mo sa lod ne li da na kar gia 10%, ro mel sac ga sa yi di Ri re bu le ba ar ga aC ni a. pro duq-

ci is faq ti u ri ga moS ve ba Se ad gens 1800 ki log rams.

Se vad gi noT pro ce sis an ga ri Si.

A amox sna:

N na bi ji 1. ga mov Tva loT nor ma ti u li da na kar gis ra o de no ba

Nnor ma ti u li da na kar gi = 2000 kg-is 10% = 200 kg

na bi ji 2. ga mov Tva loT pro duq ci is ga moS ve bis mo sa lod ne li ra o de no ba

Ppro duq ci is ga moS ve bis mo sa lid ne li ra o de no ba =

= war mo e ba Si CaS ve bul re sur sebs _ nor ma ti u li da na kar gi

2000 kg _ 200 kg = 1800 kg


ma Sa sa da me, faq ti u ri da nor ma ti u li da na kar ge bi er Tma ne Tis to li a.

na bi ji 3. ga mov Tva loT war mo e bis ja mu ri da na xar je bi

da na xar je bi= 8 000 l + 12 000 l + 10 000 l = 29 700 l

na bi ji 4. pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vla


Na bi ji 5. war mo e bis pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na

de be ti war mo e bis pro ce sis an ga ri Si kre di ti

kg la ri kg l/kg la riCaS ve bu li ma sa la 2 000 8 000 ga moS ve bu li pro duq cia 1800 16,5 29 700

Sro mi Ti xar je bi 12 000 nor ma ti u li da na kar gi 200 - -

zed na de bi xar je bi 9 700

----------------------------- ------------- ----------------------------------------- --------------------

2 000 29 700 2 000 29 700

rad gan sawy i si da sa bo loo da um Tav re be li pro duq ti ar ar se bobs, war mo e bis pro ce sis

an ga ri Sis de be ti sa da kre di tis brun ve bi er Tma ne Tis to li un da iyos. amas Tan, rad gan nor ma-

ti u li da na kar gi gar da u va li da na kar gia da Tan sa re a li za cio Ri re bu le ba ar ga aC ni a, war-

mo e bis da na xar je bi dan ar ga mo iq vi Te ba. Mmas mTli a nad Zi ri Ta di pro duq ti iRebs tvir Tad.

ax la gan vi xi loT Sem Txve va, ro ca ne de lu lis faq ti u ri da na kar ge bi nak le bia nor ma ti ul

da na kar geb ze.

da vuS vaT, faq ti u rad ga moS ve bu lia 1850 kg pro duq ti. ma Sin:

ned le u lis faq ti u ri da na kar gi = 2000 kg _ 1850 kg = 150 kg.

es niS navs, rom ned le u lis ga mo ye ne ba Si ad gi li aqvs 50 kg eko no mi as da Se sa ba mi sad, pro-

duq ci is ga mo sav li a no bis amaR le bas, rac mo ge bas zrdis. M war mo e bis an ga riS ze mza pro duq-

ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba kvlav geg mu ri ga mo sav li no bis sa fuZ vel ze ai sa xe ba. xo lo,

ze nor ma ti u li eko no mi a, ro me lic ze nor ma ti ul mo ge bas war mo ad gens, war mo e bis an ga ri Sis

de bet sa da mo ge ba/ za ra lis an ga ri Sis kre dit Si ai sa xe ba.

1 kg pro duq tis TviT Ri re bu le ba = 29 700 l / 1800 kg = 16,5 l

Se vad gi noT war mo e bis pro ce sis an ga ri Si.


kg la ri kg l/kg la riCaS ve bu li ma sa la 2000 8 000 ga moS ve bu li pro duq cia 1850 16,5 30 525



ze nor ma ti u li eko no mia 50 825

(50*16,5) (ga mo sa va li)

----------------------------- ------------- ----------------------------------------- --------------------

2050 30 525 2050 30 525

ax la gan vi xi loT Sem Txve va, ro ca ned le u lis faq ti u ri da na kar ge bi nor ma ti ul ze me tia da

pro duq ci is fa qi ti u ri ga moS ve ba Se ad gens, da vuS vaT, 1780 kg _ s.

aseT Sem Txve va Si, faq ti u ri da na kar gi = 2000 kg _ 1780 kg = 220 kg

am de nad, ma sa le bis ga mo ye ne ba Si ad gi li aqvs ned le u lis ga da xar jvas 20 kg ode no biT. e.i.

ned le u li dan pro duq ci is ga mo sav li a no ba da e ca, rac mis TviT Ri re bu le bas gaz rdis, mag ram

igi TviT Ri re bu le ba ze ar ai sa xe ba, ara med, mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba. Aa mi tom, mza

pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba kvlav uc vle li rCe ba.

1 kg pro duq tis TiT Ri re bu le ba = 29 700 l / 1800 kg = 16,5 l

war mo e bis an ga ri Si Sem deg sa xes mi i Rebs:


kg la ri kg l/kg la riCaS ve bu li ma sa la 2 000 8 000 ga moS ve bu li pro duq cia 1780 16,5 29 370


zed na de bi xar je bi 9 700 ze nor ma ti u li da na kar gi 20 16,5 330

----------------------------- ------------- ----------------------------------------- --------------------

2 000 29 700 2 000 29 700


Aam ri gad, ned le u lis ze nor ma ti u li eko no mia da ze nor ma ti u li mo ge ba mza

pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba ze gav le nas ar ax dens. igi Se fas de ba

mza pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le biT da mo ge ba/ za ra lis an ga riSs da-

e we re ba. Aa se ve, TviT Ri re bu el bi dan ar ga mo iq vi Te ba war mo e bis nar Ce ne bi, rad-

gan maT Ri re bu le ba ar ga aC ni aT.


ras ewo de ba Se uR le bu li pro duq te bi. 1.

ras ewo de ba Ta nam de vi pro duq ti.2.

ra aris jar Ti.3.

4. ra aris war mo e bis nar Ce ni.

5. ro dis ar se bobs ma sa lis ze nor ma ti u li da na kar gi.

6. ro dis ar se bobs ma sa lis ze nor ma ti u li ga mo sa va li.

7. ras udris produqciis mosalodneli gamoSveba


amo ca ne bi

amo ca na 1.

Kkom pa nia awar mo ebs à~ da `b~ Se uR le bul pro duqts da `g~ Ta nam dev pro duqts. pro duq ci is

ga moS ve bis Se sa xeb ar se bob sa Sem de gi in for ma ci a:

Ppro duq ti à~ _ 12 000 kg, ga sa yi di fa si 5,40 l / kg –ze

Ppro duq ti `b~ _ 15 400 kg, ga sa yi di fa si 6,50 l /kg _ ze

Ta nam de vi pro duq ti `g~ _ 1 200 kg, ga sa yi di fa si 2 l /kg _ ze

kom ple sur ma xar jeb ma mim di na re Tve Si Se ad gi na 120 500 la ri, ro me lic pro duq ci is sa xe ebs

So ris na wil de ba sa baz ro fa sis sa fuZ vel ze. Kkom pa ni is po li ti kis mi xed viT, Ta nam de vi pro-

duq tis Ri re bu le ba da na xar je bi dan ga mo iq vi Te ba.

moTx ov na: ga moT va leT 1 kg Zi ri Ta di pro duq te bis TviT Ri re bu le ba (me a se dam de

si zus tiT).

amox sna:

ga sa na wi le be li xar ji = 120 500 l _ (1200 kg * 2 l) = 118 100 l. igi ga na wil de ba Se uR le bul

anu Zi ri Tad pro duq tebs So ris.

Gga na wi le bis ba za ga na wi le bis xar je bis

sa baz ro fa si ko e fi ci en ti ga na wi le ba

pro duq ti à~ _ 12000 kg * 5,4 l = 64 800 l 0,7162 46 409

pro duq ti `b` _ 15400 kg * 6,5 l = 100 100 l 0,7162 71 691

----------------------------------------- ---------------------

ja mi 164 900 118 100

ga na wi le bis ko e fi ci en ti = 118 100 / 164 900 = 0,7162

1 kg à~ pro duq tis TviT Ri re bu le ba = 46 409 l / 12000 kg = 3,88 l

1 kg `b~ pro duq tis TviT Ri re bu le ba = 71 691 l / 15400 kg = 4,65 l

Aa mo ca na 2. kom pleq su ri war mo e bis Se de gia er Ti sa xis 3800 ca li Zi ri Ta di pro duq ti da

300 ca li Ta nam de vi pro duq ti, rom lis ga sa yi di fa sia 1,5 l/cal ze, xo lo 1 ca li Zri ri Ta di

pro duq tis ga sa yi di fa sia 5 l.

Kkom pleq sur ma xar jeb ma 14 600 l Se ad gi na. Ta nam de vi pro duq tis Sem dgo mi ga da mu Sa ve bis

xar jia 50 l. ga i yi da 2850 ca li Zi ri Ta di pro duq ti.

Kkom pa ni is sa aR ricx vo po li ti kis Se sa ba mi sad, Ta nam de vi pro duq tis wmin da sa re a li za cio

Ri re bu le ba Zi ri Ta di pro duq tis TviT Ri re bu le bi dan ga mo iq vi Te ba.

moTx ov na: mo am za deT mo ce mu li pro duq ci is mo ge ba/ za ra lis an ga riS ge ba

amox sna:

mo ge ba/ za ra lis an ga riS ge ba

la ri

Se mo sa va li re a li za ci i dan (2850 ca li * 5 l) 14 250


kom pleq su ri xar je bi 14 600 l

Ta nam de vi pro duq ti (400 l)

(300 c * 1,5 l) _ 50 l ---------------

14 200 l

Mmza pro duq ci is sa bo loo naS Ti (3550 l)

(950/3800 * 14 200) (10 650)

---------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 3 600

amo ca na 3. kom pleq su ri war mo e bis Se de gad mi Re bu lia er Ti sa xis 4200 kg Zi ri Ta di pro duq ti

da 400 kg Ta nam de vi pro duq ti, rom lis ga sa yi di fa sia 2 l/kg.

Zi ri Ta di pro duq tis ga sa yi di fa sia 10 l/kg-ze da ara re a li ze bu li dar Ca 504 kg. kom pleq-

sur ma xar jeb ma 32 500 l Se ad gi na.

kom pa ni is sa aR ricx vo po li ti kis Se sa ba mi sad, Ta nam de vi pro duq tis wmin da sa re a li za cio

Ri re bu le ba mo ge ba ze ai sa xe ba.


moTx ov na: mo am za deT pro duq ci is mo ge ba/ za ra lis an ga ri Si

amox sna:

mo ge ba/ za ra lis an ga ri Si

la ri

Se mo sa va li re a li za ci i dan (3700 kg * 10 l) 37 000


kom pleq su ri xar je bi 32 500 l

mza pro duq ci is sa bo loo naS Ti (3 900 l)

(504 kg /4200 kg) * 32 500 l (28 600)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Mmo ge ba re a li za ci i dan 8 400

Ta nam de vi pro duq tis wmin da sa re a li za cio Ri re bu le ba 800

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mmo ge ba 9 200

amo ca na 4. ned le u lis ga da mu Sa ve bis Se de gad mi i Re ba 10 % jar Ti, rom lis ga sa yi di fa sia 3

l/kg. sul ga da mu Sav da 6720 kg ned le u li da mi Re bu li iq na 6000 kg mza pro duq ti. ned le u-

lis Ses yid vis fa sia 5 l /kg. ga da mu Sa ve bis xar jeb ma 12 264 l Se ad gi na. sawy i si da sa bo loo

da um Tav re be li pro duq ti ar yo fi la.

moTx ov na: a). ga moT va leT 1 kg mza pro duq tis TviT Ri re bu. le ba;

b). mo am za deT pro ce sis an ga ri Si;

g). Se ad gi neT Se sa ba mi si sa aR ricx vo ga ta re be bi.

amox sna: ga moT vle bi saT vis sa Wi roa Sem de gi sa fe xu re bi:

a). nor ma ti u li jar Ti = 6720 kg * 10% = 672 kg * 3 l = 2 016 l

pro duq ci is mo sa lod ne li ga moS ve ba = 6720 kg _ 672 kg = 6 048 kg

ze nor ma ti u li da na kar gi = 6 048 kg _ 6 000 kg = 48 kg

ga saT va lis wi ne be li ned le u lis xar ji = [(6720 kg * 5 l) _ 2016 l = 31 584 l

1 kg pro duq tis TviT Ri re bu le ba = (31 584 l + 12 264 l) / 6048 kg = 7,25 l

b). pro ce sis an ga ri Si

de be ti kre di ti

kg la ri kg 1 kg T/R la ri

CaS ve bu li ned le u li 6720 33 600 mza pro duq cia 6000 7,25 43 500

ga da mu Sa ve bis xar je bi 12 264 nor ma ti u li jar Ti 672 3,0 2 016

ze nor ma ti u li jar Ti 48 7,25 348

--------------- --------- ------------ ------------------- -------- -----------

Ja mi 6720 45 864 ja mi 6720 45 864

g). 1. mza pro duq ci is ga moS ve ba _ 43 500 l

de be ti _ mza pro duq ci a(1620) _ 43 500 l

kre di ti _ war mo e ba (1630) _ 43 500 l

2. war mo e bi dan nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra _ 2 016 l

de be ti _ nor ma ti u li jar Ti (1630/021) _ 2 016 l

kre di ti _ war mo e ba (1630) _ 2 016 l

3. war mo e bi dan ze nor ma ti u li jar Tis Ca mo we ra _ 348 l

de be ti _ ze nor ma ti u li jar Ti (1630/022) _ 348 l

kre di ti _ war mo e ba (1630) _ 348 l

4. ze nor ma ti u li jar Tis an ga ri Sis da xur va _ 348 l

de be ti _ nor ma ti u li jar Ti _ 48 kg * 3 l = 144 l

de be ti _ mo ge ba/ za ra li _ 348 l _ 144 l = 204 l

kre di ti _ ze nor ma ti u li jar Ti _ 348 l l

5. jar Tis faq ti u ri re a li za cia _ 2 160 l

de be ti _ fu li _ 2 160 l

kre di ti _ nor ma ti u li jar Ti _ 2 160 l


Aa mo ca na 5. X pro duq tis war mo e ba ze ori _ A da B sa xis ned le u li ga mo i ye ne ba, Ta na far do biT

_ 1 : 2. ned le u lis Ses yid vis fa si a:

ned le u li A _ 3,5 l /kg

ned le u li B _ 4,0 l / kg

war mo e bis pro ce sis gan mav lo ba Si mo sa lod ne lia ned le u lis 5% - ia ni da na kar gi, ro mel sac

ga sa yi di fa si ar ga aC ni a. war mo e bis pro ce sis Se de gad, 6000 kg ned le u li dan ga moS ve bu li iq na

5600 kg X pro duq ti. ga da mu Sa ve bis da na xar jeb ma Se ad gens 14 000 la ri. pe ri o dis da sawy is sa

da bo los da um Tav re be li pro duq ti ar yo fi la.

moTx ov na: a. mo am za deT X pro duq tis war mo e bis an ga ri Si

b. Se ad gi neT Se sa ba mi si sa aR ricx vo ga ta re be bi.A

amox sna:

1. pir vel rig Si un da ga moT va loT da xar ju li ned le u lis Ri re bu le ba, ro me lic to li a:

A ma sa lis xar ji = ( 6000 kg * 1/3 ) * 3,5 l = 2000 kg * 3,5 l = 7 000 l

B ma sa lis xar ji = ( 6000 kg * 2/3 ) * 4 l = 4000 kg * 4 l = 16 000 l

----------------------------------------------------------------------

ja mi 6000 kg 23 000 l

ga da mu Sa ve bis xar je bi 14 000 l

----------------------------------------------------------------------

sul 37 000 l

2. pro duq ci is mo sa lod ne li ga moS ve ba:

ga mo ye ne bu li ma sa le bi _ 6000 kg

nor ma ti u li da na kar gi (5%) _ (300 kg)

----------------------------------------------------------

pro duq cia 5700 kg

3. ze nor ma ti u li da na kar gi:

5700 kg _ 5600 kg = 100 kg

4. da na xar ji pro duq ci is er Te ul ze


5. war mo e bis an ga ri Sis mom za de ba


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

kg la ri kg 1 kg T/R la ri

ned le u li 6000 23 000 mza pro duq cia 5600 6,4912 36 351

ga da mu Sa ve bis xar je bi 14 000 nor mat. da na kar gi 300 - -

ze nor mat. da na kar gi 100 6,4912 649

---------------------------------- -------------------------------------

ja mi 6000 37 000 ja mi 6000 37 000

b. vi na i dan, nor ma ti ul da na kags sa re a li za cio fa si ar ga aC ni a, igi ar aRi ricx e ba, mxo lod

do ku men tu rad ga for mde ba. ze nor ma ti u li da na kar gi ki pro duq ci is TviT Ri re bu le biT Ca mo-

i we re ba da mo ge ba/ za ra lis an ga riSs da e we re ba:

1. de be ti _ ze nor ma ti u li da na kar gi _ 649 l


2. de be ti _ mo ge ba/ za ra li _ 649 l

Kkre di ti _ ze nor ma ti u li da na kar gi _ 649 l


Ta vi 11. da na xar je bis aR ricx va pro ce se bis

mi xed viT

mo ce mu li Ta vis Ses wav lis Se de gad Tqven un da SeZ loT:

pro ce se bis mi xed viT da na xar je bis aR ricx vis Ta vi se bu re be bis ax sna;• war mo e bis pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na;• ek vi va len tu ri er Te u le bis ga mo ye ne biT da um Tav re be li pro duq ci is Se-• fa se ba;

sa war moo pro ces Si da na kar ge bi sa da wu nis Se fa se ba.•

pro ce se bis mi xed viT da na xar je bis aR ricx vis1.1.

Ta vi se bu re be bi

da na xar jTa aR ricx va pro ce se bis mi xed viT ga mo i ye ne ba ma Sin, ro de sac pro-

duq ci is ga moS ve ba xde ba ori an me ti ur Ti er Tda mo ki de bu li pro ce se bis Se de-

gad da mza pro duq ci is yo ve li er Te u li msgav si a. ma ga li Tad, nav To bis ga da mu-

Sa ve ba, sa kon ser vo war mo e ba, ze Tis ga mox da, lu dis war mo e ba, sa Re ba vis war mo e ba

da sxva.

im Sem Txve va Si, ro ca stan dar tu li anu Zi ri Ta di pro duq tis mi Re ba xde ba

er Ti ope ra ci iT, ma Sin da na xar je bi aRi ricx e ba pro duq ci is ga moS ve ba ze. ma ga-

li Tad, sam To mo po ve ba, qvis sam tvre vi.

Ppro ce se bis mi xed viT da na xar je bis kal ku la ci is miz ne bi saT vis, mmar Tve-

lo bi Ti aR ricx va sa Wi ro ebs aR we ril iq nas Sem de gi in for ma ci a:

Zi ri Ta di ma sa li sa da pro duq te bis er Te u le bis CaS ve ba yo vel pro ces-• ze. es in for ma cia un da iyos da re gis tri re bu li ~moTx ov neb Si ma sa lis

ga ce ma ze~ da Se fa se bu li mom wo deb le bis an ga riS -faq tu re bis an ma ra gis

wig nis mo na ce me bis sa fuZ vel ze.

sa mu Sao Za lis da na xar ji yo vel pro ces ze. sa Wi roa sa mu Sao dro is • aRicx vis ba ra Tis an yo ve li pro ce sis ta be lis ga a na li ze ba da da ja me ba,

ra Ta ga ni sazR vros yo vel pro ces ze ga we u li sa mu Sao Za lis da na xar-

ji.

zed na de bi da na xar je bi anu ara pir da pi ri sa war moo xar je bi yo vel pro-• ces ze. am in for ma ci is mo po ve ba Se iZ le ba yo ve li pro ce si saT vis da na-

xar jTa ga na wi le bis ga nak ve Tis meS ve o biT.

pro duq ci is ga da ad gi le ba Sem deg pro ces ze da mza pro duq ci is sawy ob-• Si. bo lo pro ce si dan pro duq ci is ga da ad gi le ba da re gis tri re bul un-

da iq nas an ga riS ge ba Si pro duq ci is ga moS ve bis Se sa xeb.

daw vri le bi Ti cno be bi da um Tav re be li war mo e bis an da wu ne bu li er Te u-•


le bis Se sa xeb. Ees in for ma cia ag reT ve Car Tu li un da iq nes an ga riS ge -

ba Si pro duq ci is ga moS ve bis Se sa xeb. • pro ce su li war mo e bis dros da na xar je bis aR ricx vis miz niT: yo ve li pro-

ce si saT vis ix sne ba cal ke an ga ri Si, rom lis de bet Si aRi ricx e ba pir da pi ri

xar je bi; zed na de bi xar je bi mi kuT vne bis ga nak ve Tis sa fuZ vel ze da e we re ba

pro ce sis an ga riSs; er Ti pro ce si dan me o re pro ces ze ga da ta ni li pro duq tis

er Te u le bi sa da ne bis mi e ri da um Tav re be li er Te u le bis gan sazR vra; yo ve li

pro ce sis da na xar je bi mo ma val pro ces ze ga da i ta ne ba, sa dac da e ma te ba mom dev-

no pro ce sis da na xar je bi; wi na pro ce si dan ga mo su li pro duq ci is TviT Ri re-

bu le ba iq ce va mom dev no pro ce sis da na xar je bad ma nam, sa nam da mam Tav re be li

pro ce si dan ga mo sul pro duq tSi ar dag rov de ba yve la pro ce sis da na xar ji;

bo lo pro ces ze dag ro vi li xar je bi ga i yo fa mza pro duq ci is ra o de no ba ze da

ga ni sazR vre ba pro duq ci is er Te u lis sa Su a lo TviT Ri re bu le ba.

aR niS nu li pro ce du ra rTul de ba Sem de gi faq to re biT:

war mo e bi dan ga mo su li pro duq ci is er Te u le bi Se iZ le ba ar da em Txves • Sey va ni li re sur se bis ra o de no bas, rad gan pro ce sis gan mvlo ba Si mo sa-

lod ne lia dan kar ge bi.

pe ri o dis bo los ad gi li aqvs pro duq tis da um Tav re bel er Te u lebs.• Yyo ve li pro ce sis mi xed viT un da aRi ricx os da na xar je bi, da na kar ge bi • da wu ni.

gan vi xi loT ma ga li Ti: da vuS vaT, qi mi u ri qar xa na am za debs la qis amom yvan xsnars, ros Tvi sac iye nebs Sem de gi sa xis

ned le uls:

X 800 kg. 1,5 l/kg

Y 400 kg. 2 l/kg

wya li 700 lit ri, 0,5 l/lit ri

war mo e ba Si mu Sa obs sa mi mu Sa. Ti To e u lis xel fa si kvi ra Si aris 150 l da Ti To e u li maT-

ga ni kvi ra Si 40 sT mu Sa obs. zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Tia 3 l erT kac /sa aT ze,

maT So ris mud mi vi xar jia 1 la ri. Tve Si dam za de bu lia 1 118 lit ri xsna ri.

Se vad gi noT pro ce sis an ga ri Si da ga mov Tva loT 1 lit ri xsna ris TviT Ri re bu le ba.

Aa mox sna:

de be ti Ppro ce sis an ga ri Si kre di ti

la ri lit ri 1 lit ris la ri

ma sa le bi: TviT Ri reb.

X (800 kg * 1,5 l) 1 200

Y (400 kg * 2 l) 800 ga moS ve ba 1 118 5,0 5 590

wya li (700 lit ri * 0,5 l) 350

Sro mi Ti xar ji 1 800

(4 kvi ra * 3 * 150 l)


(4 kvi ra * 40 sT * 3 * 3 l)

------------------------------------- --------------------- --------------

ja mi 5 590 ja mi 1 118 5 590

mo ce mul ma ga liT ze er Ti lit ri xsna ris TviT Ri re bu le ba = 5 590 l / 1118 lit ri = 5 l.


mo ta ni li ma ga li Ti war mo ad gens yve la ze mar tiv Sem Txve vas, ro ca pe ri o dis

da sawy is sa da bo los ar ar se bob da da um Tav re be li pro duq ti.

ax la, Tu da vuS vebT, rom pe ri o dis bo los dar Ca da um Tav re be li pro duq ti,

ro me lic na wi lob riv aris dam Tav re bu li, ma Sin, war mo e bis da na xar je bi ga na-

wil de ba dam Tav re bul da da um Tav re bel pro duq ci as So ris. ami saT vis au ci-

le be lia da um Tav re be li pro duq te bi ga day va nil iq nan mza pro duq ci is pi ro-

biT anu ek vi va len tur er Te u leb Si.

Yyo ve li Tvis bo los tar de ba da um Tav re be li pro duq ci is in ven ta ri za ci a,

rom lis dro sac ga ir kve va da um Tav re be li pro duq ci is dam Tav re bis do ne anu

ra na wi li Taa igi dam Tav re bu li. am wi lis sa fuZ vel ze, da um Tav re be li pro-

duq ti ga da iy va ne ba mza pro duq ci is ek vi va len tur er Te u leb Si. ase ma ga li Tad,

Tu aR moC nda, rom 300 ca li da um Tav re be li pro duq ti er Ti/ me sa me di Taa dam Tav-

re bu li, ma Sin, igi iq ne ba 100 ca li mza pro duq ci is ek vi va len ti. Sem deg ga mo-

iT vle ba er Ti ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba, rom lis sa Su a le biT

Se fas de ba mza da da um Tav re be li pro duq ci a.

ma ga li Ti: ga da ma mu Sa ve be li kom pa ni is sa war moo gan yo fi le bam, oq tom ber Si sul da iwyo 16 000 er-

Te u li pro duq tis dam za de ba. Tvis bo los hqon daT 300 er Te u li da um Tav re be li pro duq ti.

Ti To e u li maT ga ni dam Tav re bu lia 1/4-iT. war mo e bis mTli an ma da na xar jeb ma Se ad gi na 34 500

la ri.

ga vi an ga ri SoT mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba.

Aa mox sna: er Te u le bi dam Tav re bu lo bis ek vi va len tu ri

xa ris xi er Te u le bi

(a) (b) G(a) * (b)

dawy e bu li da dam Tav re bu li 15 700 1 15 700

da um Tav re be li war mo e ba 300 1/4 75

-------------

15 775

Eek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba = 34 500 l / 15 775 = 2,187

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 15 700 erT. * 2,187 l = 34 336 l

da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 75 ek v.erT. * 2,187 l = 164 l

-----------------

sul pe ri o dis da na xar ji 34 500 l

ma Sa sa da me, Tvis bo los dar Ce ni li 300 er Te u li da um Tav re be li pro duq tis TviT Ri re bu le ba

164 la ria ( sa fuZ vlad aRe bu lia 75 mza ek vi va len tu ri anu pi ro bi Ti er Te u li).

Mmo ce mul ma ga liT Si da um Tav re be li pro duq tis dam Tav re bis xa ris xi

mTli a no ba Sia Se fa se bu li. mag ram, xSi rad aris Sem Txvev bi, ro ca ye la sa xis

re sur sis war mo e ba Si CaS ve ba er Tdro u lad ar xde ba. ma ga li Tad, Mma sa le bis

CaS ve ba war mo e ba Si xSi rad pro ce sis da sawy is Si mTli a nad xde ba. ga da mu Sa ve-

bis xar je bi ki, ro go ri caa Sro mi Ti xar je bi, mTe li Tvis gan mav lo ba Si ga i we va.

ami tom, Tvis bo lo saT vis dar Ce ni li da um Tav re be li pro duq ti ma sa lis mi xed-

viT Se iZ le ba mTli a nad iyos dam Tav re bu li, Sro mis mi xed viT ki na wi lob riv.


Aa mis Se sa ba mi sad, ek vi va len tu ri er Te u le bi re sur se bis yve la kom po nen ti saT-

vis cal k-cal ke un da ga mo iT va los.

ma ga li Ti:

da vuS vaT Tvis bo los dar Ca 600 ca li da um Tav re be li pro duq ti, ro me lic ma sa lis mi xed viT

80%-iT da Sro mis anu ga da mu Sa ve bis mi xed viT 60 %-i Taa dam Tav re bu li. ma Sin, da um Tav re be li

pro duq ci is ga day va na mza pro duq ci is ek vi va len tur er Te u leb Si Sem deg na i rad ga mo iT vle-

ba:

da um Tav re be li pro duq ti:

fi zi ku ri er Te le bi 600

ek vi va len tu ri er Te u le bi:

ma sa lis mi xed viT = 600 * 0,8 = 480

Sro mis mi xed viT = 600 * 0,6 = 360

Eek vi va len tu ri er Te u le bis TviT Ri re bu le bac ma sa le bi sa da Sro mis mi xed viT cal k-cal ke

ga mo iT vle ba, rom lis Ppraq ti ku li ma ga li Te bi Sem deg sa kiTx Si iq ne ba gan xi lu li.

Aam ri gad, Cven ga ve ca niT Sem Txve vebs, ro ca da um Tav re be li pro duq ti an ar

ar se bob da, an mxo lod pe ri o dis bo los hqon da ad gi li.

mag ram, ro ca ad gi li aqvs da um Tav re be li pro duq ci is sawy is da sa bo loo

naS Tebs, ma Sin mza pro duq ci is TviT Ri re bu le bis ga moT vlis pro ce du re bi uf-

ro rTul de ba.

aseT SemTxvevaSi gamoiyeneba mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re-

bu le bis ga moT vlis ori me To didan erT-erTi: sa Su a lo Se wo ni li TviT Ri re-

bu le bis me To di an me To di FIFO. gan vi xi loT Ti To e u li cal k-cal ke.

11.2. sa Su a lo Se wo ni li TviT Ri re bu le bis

me To di

pro ce sul war mo e ba Si mza da da um Tav re be li pro duq ci is sa Su a lo TviT-

Ri re bu le bis me To diT Se fa se bis dros au ci le be lia da um Tav re be li pro-

duq ci is da na xar je bis da yo fa ma sa li sa da ga da mu Sa ve bis xar je bis mi xed viT

cal k-cal ke. amas Tan, in ven ta ri za ci is Se de gad un da Se fas des da um Tav re be li

pro duq ci is dam Tav re bis xa ris xi, Tu ra na wi li Taa igi dam Tav re bu li. gar da

ami sa, da um Tav reb lad dar Ce ni li pro duq ti ned le u li sa da ga da mu Sa ve bis

mi xed viT, Se iZ le ba sxva das xva xa ris xiT iyos dam Tav re bu li. aseT Sem Txve va-

Si, ek vi va len tu ri er Te u le bic cal k-cal ke ga mo iT vle ba da sa Wi roa Sem de gi

sa fe xu re bis gav la:

1. pro duq ci is fi zi ku ri er Te u le bis daT vla;


2. ek vi va len tu ri er Te u le bis daT vla;

3. mim di na re pe ri o dis da na xar je bis Tav moy ra;

4. ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vla;

5. dam Tav re bu li da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis

ga moT vla;

war mo e bis pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na.6.

Ca moT vli li pro ce du re bi ganvi xi loT ma ga li Teb ze.

ma ga li Ti 1. da vuS vaT, Tvis da sawy is Si 5000 ca li da um Tav re be li pro duq ti iyo, sul 10 500 la ris, maT

So ris, ned le u lis xar jia 8 000 l da ga da mu Sa ve bis xar jia _ 2 500 l. ro me lic ned le u lis

mi xed viT mTli a nad, ga da mu Sa ve bis mi xed viT ki 2/5-i Taa dam Tav re bu li.

mim di na re Tve Si da iwyo 30 000 ca li pro duq tis dam za de ba. ama ve Tve Si dam Tav rda 32 000

ca li pro duq ti. Tvis gan mav lo ba Si ga we ul iq na: ma sa lis xar ji _ 25 800 l da Sro mi Ti xar ji

_ 22 000 l. Tvis bo los da um Tav re be li dar Ca 3000 ca li pro duq ti, ro me lic Sro mis mi xed viT

dam Tav re bu lia na xev rad da ma sa lis mi xed viT _ mTli a nad.

ga mov Tva loT mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba sa Su a lo TviT Ri re bu le bis me To diT.

amox sna

fi zi ku ri er Te u le bis na ka de biI.

da cu li un da iyos Sem de gi to lo be bi:

da um Tav re be li pro duq ti Tvis da sawy is Si 5 000 ca li

da iwyo mim di na re Tve Si 30 000 ca li

---------------------------------------------------------------------

35 000 ca li

dam Tav re bu li pro duq ti 32 000 ca li

da um Tav re be li pro duq ti Tvis bo los 3 000 ca li

------------------------------------------------------------------------

35 000 ca li

II. ek vi va len tu ri er Te u le bi ca leb Si

ek vi va len tu ri er Te u le bis daT vli sa Wi roa imi tom, rom da um Tav re be li pro duq cia ga day-

va nil iq nas pi ro biT mza pro duq ci is er Te u leb Si. ker Zod: Tvis bo los dar Ce ni li 3000 ca li

da um Tav re be li pro duq ti, rad gan, ma sa lis mi xed viT sru la daa dam Tav re bu li, ami tom ek vi va len-

tu ri ra o de no ba ma sa le bis mi xed viT igi ve iq ne ba. Sro mis anu ga da mu Sa ve bis mi xed viT ki 3000

ca li da um Tav re be li pro duq ti dam Tav re bu lia na xev rad. ma Sa sa da me, mi si me o re di aris ek vi va-

len tu ri er Te u li.

am de nad, mi i Re ba Sem de gi maC ve neb le bi:

ma sa lis mi xed viT Sro mis mi xed viT

dam Tav re bu li pro duq ti 32 000 32 000

da um Tav re be li pro duq ti Tvis bo los 3 000 1 500

--------------------------------------------- ------------------------

ja mi 35 000 33 500

ga saT va lis wi ne be li war mo e bis xar je bi la reb Si: II.

ma sa lis xar ji Sro mi Ti xar ji sul

sawy is da um Tav re bel pro duq ci a ze 8 000 2 500 10 500

mim di na re Tve Si ga we u li xar je bi 25 800 22 000 47 800

-------------------------------------- -------------------- -------------

ja mi 33 800 24 500 58 300


IV. da na xar je bi erT ek vi va len tur er Te ul ze

ma sa lis xar ji 33 800 l Sro mi Ti xar ji 24 500 l

1 ekv. er Te ul ze = --------------- = 0,9657 1 ekv. er Te ul ze = ------------------ = 0,7313 l

35 000 33 500

V. mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis ga moT vla

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 32 000 ca li * 0,9657 l + 32 000 ca li * 0,7313l=

= 30 903 l + 23 402 l = 54 305 l

da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 3 000 ek v.erT. * 0,9657l +

+ 1500 ek v.erT. * 0,7313 l = 2 897 l + 1 098 l = 3 995 l

-------------------------

ja mi 58 300 l

VI. pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na

de be ti pro ce sis an ga ri Si kre di ti

erT. la ri erT. la ri

sawy i si naS Ti 5 000 10 500 ga moS ve bu lia 32 000 54 305

ma sa lis xar ji 30 000 25 800 ga da sa ta ni naS Ti

Sro mi Ti xar ji 22 000 (sa bo loo da umT.

pro duq ci a) 3 000 3 995

-------------- ------------- ------------- ------------

ja mi 35 000 58 300 35 000 58 300

ro gorc cno bi li a, ga da sa ta ni naS Ti aris igi ve sa bo loo naS Ti, mag ram

Ca we ri lia mo pir da pi re mxa res, an ga ri Sis da ba lan se bi sa da kon tro lis miz-

niT.

11.3. TviT Ri re bu le bis ga moT vla

FIFO me To diT

pro duq ci is TviT Ri re bu le bis ga moT vlis me To di FIFO _ ori Zi ri Ta di Ta-

vi se bu re biT xa si aT de ba.

1. mza pro duq ci as yofs pro duq tad, ro me lic Tvis da sawy is Si iyo dawy e-

bu li da am Tve Si dam Tav rda, rad gan jer ad re dawy e bu li er Te u le bi dam Tav-

rde bo da, da pro duq tad, ro me lic mim di na re Tve Si da iwyo da dam Tav rda.

2. ek vi va len tu ri er Te u le bis ga moT vle bis dros ga iT va lis wi ne ba sawy i si

da um Tav re be li pro duq ci is ara dam Tav re bis xa ris xi, ara med da um Tav reb lo-

bis xa ris xi anu da sam Tav re be li wi li.

ma ga li Tad, Tu Tvis da sawy is Si ar se bu li da um Tav re be li pro duq ti dam Tav-

re bu lia ori- me sa me diT, ma Sa sa da me, sa mu Sa o e bis ori me sa me di wi na Tve Sia Ses-

ru le bu li. da sam Tav re bel er Ti- me sa med ze ki gag rZel de ba mu Sa o ba mim di na-

re Tve Si da ag reT ve da iwy e bo da axa li er Te u le bic. ami tom, es me To di Tvlis,

rom mim di na re Tve Si dawy e bu li pro duq ci is er Te u lebs un da da e ma tos


sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is da sam Tav re be li wi li da ara wi na Tve Si

uk ve Ses ru le bu li na wi li.

gan vi xi loT es me To di wi na mo na ce me bis sa fuZ vel ze.

amo ca nis pi ro bis Ta nax mad, sawy i si da um Tav re be li pro duq cia ned le u lis mi xed viT sru-

la daa dam Tav re bu li, ga da mu Sa ve bis mi xed viT ki 2/5-iT. me To di FIFO gan mar tavs, rom vi na i dan

da um Tav re be li pro duq ti dam Tav re bu li iyo 2/5-iT, ma Sa sa da me, am Tve Si da ma te biT sa Wi roa

Sro mis 3/5. ami tom, xar je bi mi e kuT vne ba pro duq tis am na wils. ga an ga ri Se be bi Sem de gi sa xis

iq ne ba:

I. fi zi ku ri na ka de bi ca leb Si

da um Tav reb li pro duq cia Tvis da sawy is Si 5 000

da iwyo mim di na re Tve Si 30 000

--------------------------------------------------------------------------

ja mi 35 000

mza pro duq ci a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan 5 000

da iwyo da dam Tav rda mim di na re Tve Si 27 000 (32 000 _ 5 000)

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia 3 000

--------------------------------------------------------

ja mi 35 000

II. ek vi va len tu ri er Te u le bi

mza pro duq ci a: ma sa lis mi xed viT ga da mu Sa ve bis

mi xed viT sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan 0 3 000 (5000-is 3/5)

da iwyo da dam Tav rda mim di na re Tve Si 27 000 27 000

da um Tav re be li pro duq cia Tvis bo los 3 000 1 500

------------------------------------------------------ -------------------- --------------

ja mi 30 000 31 500

aq igu lis xme ba, rom vi na i dan sawy i si da um Tav re be li pro duq ti ma sa lis mi xed viT sru lad

dam Tav re bu li iyo, ma Sa sa da me, am Tve Si mas ma sa le bi aRar da e ma te ba da da ma te bi Ti ek vi va len-

tu ri er Te u le bi nu li a. xo lo Sro mi Ti da na xar je bi dar Ce nil 3/5 na wil zea ga i we va.

III. war mo e bis da na xar je bi la reb Si

ma sa lis xar ji Sro mi Ti xar ji sul

sawy is da um Tav re bel pro duq ci a ze _ _ 10 500

mim di na re Tve Si da ma te bu li xar je bi 25 800 22 000 47 800

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 25 800 22 000 58 300

ga moT vle bis am sa fe xur ze, sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ma te ri a lur

da Sro miT da na xar je bad aRar iyo fa. ma Ti ja mi pir da pir ema te ba mim di na re Tvis war mo e bis

da na xar jebs. ase Ti mid go ma am me To dis se ri o zul ne ga ti ur mxa res war mo ad gens, rad gan ma te-

ri a lu ri da Sro mi Ti da na xar je bis re a lur si di des ayal bebs.

IV. da na xar ji erT ek vi va len tur er Te ul ze

25 800 l

ma sa lis xar ji = ------------------ = 0,86 l

30 000

22 000 l

Sro mi Ti xar ji = ----------------- = 0,6984 l

31 500


V. mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba

la ri

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan:

TviT Ri re bu le ba Tvis da sawy is Si 10 500

mi ma te bu li mi di na re Tve Si da mu Sa ve bis

Ri re bu le ba 2 095 ( 3000 * 0,6984 l)

-------------------------------------------------------------

ja mi 12 595

da iwyo da das rul da mim di na re Tve Si:

ma sa lis xar ji (27 000 ca li * 0,86 l) 23 220

Sro mi Ti xar ji (27 000 ca li * 0,6984 l) 18 857

--------------------------------------------------------------------

ja mi 42 077

sul mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba 54 672

sa bo loo da um Tav re be li pro duq ci a:

ma sa lis xar ji ( 3000 ca li * 0,86) 2 580

Sro mi Ti xar ji ( 1500 * 0,6984) 1 048

---------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 3 628

-----------------------------------------------------------------------------------------

sul war mo e bis da na xar je bi 58 300

VI. pro ce sis an ga ri Sis mom za de ba


ca li la ri ca li la ri

sawy i si naS Ti 5 000 10 500 mza pro duq cia 32 000 54 672

ma sa lis xar ji 30 000 25 800 da umT. Pprod -is

Sro mi Ti xar je bi 22 000 ga da sa ta ni naS Ti 3 000 3 628

---------------------------------------- ------------- ------------------------------------------------------ --------------

ja mi 35 000 58 300 35 000 58 300

am ri gad,

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is mTli an

TviT Ri re bu le bas + sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is das ru le bis xar je bi +

+ pe ri od Si dawy e bu li da dam Tav re bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba.

praq ti ka Si aR niS nu li me To di ar ga mo i ye ne ba, rad gan rTu lia da amas Tan, ga-

u mar Tle be lia da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le bis pir da pir mib ma

mim di na re Tvis da na xar jeb Tan.

11.4. nor ma ti li da ze nor ma ti u li da na kar ge bi,

ze nor ma ti u li ga mo sav li a no ba da ma Ti

aR ricx va

wi na Tav Si, kom pleq su ri war mo e bis pro duq te bis aR ricx vis ga ni xil vi sas,

gad mo ce mu lia nor ma ti u li da ze nor ma ti u li da na kar ge bi sa da ze nor ma ti u li

ga mo sav li a no bis aR ricx vis Ta vi se bu re be bi, rac igi vea pro ce se bis mi xed viT

da na xar je bis aRi ricx vis dros. ker Zod, nor ma ti u li da na kar ge bi, Tu maT sa-

re a li za cio fa si ga aC ni aT, da na xar je bi dan ga mo iq vi Te ba. xo lo, ze nor ma ti -


u li da na kar gi (an mo ge ba) pro duq ci is er Te u le bis TviT Ri re bu le bis ga moT-

vla ze gav le nas ar ax de nen, rad gan, pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba

produqtis mo sa lod ne li ga moS ve bis er Te u le bis sa fuZ vel ze ga mo iT vle ba.

pro duq ci is er Te u lis war mo e bis da na xar je bi _ nor ma ti u li da na kar gi ga sa yi di fa siT

TviT Ri re bu le ba = ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

war mo e ba Si CaS ve bu li er Te u le bi _ nor ma ti u li da na kar gi

nor ma ti u li da na kar gi aris war mo e bis pro ces Si mo sa lod ne li (gar da u va li)

da na kar ge bi.

si di de, rom li Tac faq tob ri vi da na kar gi aRe ma te ba nor ma ti uls, ze nor ma-

ti ul da na kar gad iwo de ba. ze nor ma ti u li dna kar ge bis ar se bo bi sas, da na xar-

je bis Ca mo we ra xde ba mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze, ne bis mi e ri nar Ce ne bi dan Se-

mo sav le bis ga mok le biT.

si di de, rom li Tac faq tob ri vi da na kar gi nak le bia nor ma ti ul ze, ze nor ma ti-

u li Se mo sa va li (a nu ze nor ma ti li ga mo sav li a no ba) ewo de ba.

ma ga li Ti:

ga mov Tva loT er Ti to na pro duq tis TviT Ri re bu le ba Sem de gi mo na ce me bis sa fuZ vel ze:

war mo e ba Si CaS ve bu lia 6 500 to na ned le u li 97 500 l

Sro mi Ti da na xar je bi 15 900 l

sa war moo zed na de bi xar je bi 12 000 l

---------------------

125 400 l

nor ma ti u li da na kar gi Se ad gens CaS ve bu li re sur se bis 12%-s da ga aC nia

sa re a li za cio fa si 4 l / to na ze. Ffaq ti u rad ga moS ve bu lia 5 720 kg.

U

amox sna: un da va war mo oT Sem de gi ga moT vle bi:

Mmo sa lod ne li ga moS ve ba = 6500 t * 88% = 5 720 kg

ma Sa sa da me, pro duq ci is faq ti u ri da mo sa lod ne li ra o de no ba er Tma neTs

em Txe va.

Nnor ma ti u li da na kar gi = 6 500 t * 12% = 780 t * 4 l = 3 120 l

ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi = 125 400 l _ 3 120 l = 122 280 l

er Ti to na pro duq tis TviT Ri re bu le ba = 122 280 l / 5 720 kg = 21,378 l

ma Sa sa da me, mo ce mul Sem Txve va Si ze nor ma ti u li sxva o ba ar ar se bobs.

ro gorc cno bi li a, xSi rad, faq ti u ri da na kar ge bi nor ma ti ul da na kar gebs ar em Txe-

va va da maT So ris ga dax ra, ro gor uk ve aRi niS na, Se iZ le ba ze nior ma ti ul da na kar gas

an ze nor ma ti ul gamosavals war mo ad gen des. ma Ti aR ricx va nor ma ti u li da na kar ge bi-

sa gan gan sxvav de ba. am dros ga mo iT vle ba ze nor ma ti u li da na kar gis wmin da TviT Ri re-

bu le ba, ro me lic ud ris sxva o bas mis TviT Ri re bu le ba sa da ga sa yid fass So ris.

ma ga li Ti:

ga mov Tva loT ze nor ma ti u li da na kar gis wmin da TviT Ri re bu le ba Sem de gi in for ma ci is

sa fuZ vel ze:

war mo e ba Si CaS ve bu li ma sa le bi 4500 kg

nor ma ti u li da na kar gi 10%

pro ce sis da na xar ji 54 800 l

faq ti u ri ga mo sav li a no ba 4 000 kg


war mo e bis nar Ce ne bi iyi de ba ki lo grami 2,5 la rad.

Aa mox s na:

Ppro duq ci is mo sa lod ne li ga moS ve ba = 4500 kg * 90% = 4050 kg

Nnor ma ti u li da na ka gi = 4500 kg-is 10% = 450 kg

faq ti u ri da na kar gi = 4500 kg _ 4000 kg = 500 kg

ze nor ma ti u li da na kar gi = 500 kg _ 450 kg = 50 kg

pro duq tis er Te u lis TviT Ri re bu le ba = (54 800 l _ 450 kg * 2,5 l) / 4050 kg =

= 53 675 l / 4050 kg = 13,253 l

Nnor ma ti u li da na kar gis er Te u lis wmin da TviT Ri re bu le ba = 13,253 l _ 2,5 l =

= 10,753 l

ma Sa sa da me, mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze ga da sa ta ni ze nor ma ti u li da na kar gis Ri re bu le baa

50 kg * 10,753 l = 538 l.

nor ma ti u li da ze nor ma ti u li da na kar ge bi Se sa ba mis an ga ri Seb ze cal k-cal ke aRi ricx e ba

da Cvens ma ga liT ze ad gi li eq ne ba Sem deg bu Ral trul ga ta re bebs:

mza pro duq ci is ga moS ve ba _ 4000 kg * 13,253 l = 53 012 l1.

de be ti _ mza pro duq cia _ 53 012 l

kre di ti _ pro ce sis an ga ri Si _ 53 012 l

2. war mo e bi dan nor ma ti u li da na kar gis Ca mo we ra (450 kg * 2,5 l) = 1 125 l

de be ti _ nor ma ti u li da na kar gi _ 1125 l

kre di ti _ war mo e bis an ga ri Si _ 1125 l

3. war mo e bi dan ze nor ma ti u li da na kar ge bis Ca mo we ra (50 kg * 13,253 l) = 663l

de be ti _ ze nor ma ti u li da na kar ge bi _ 663 l


4. ze nor ma ti u li da na kar gis an ga ri Sis da xur va _ 663 l

de be ti _ nor ma ti u li da na kar gi _ 125 l ( 50 kg * 2,5 l)

de be ti mo ge ba/ za ra li _ 538 l ( 663 _ 125)

kre di ti _ ze nor ma ti u li da na kar ge bi _ 663 l

5. war mo e bis nar Ce ne bis faq ti u ri ga yid va _ 1250 l

de be ti _ fu li _ 1 250 l ( 1125 l + 125 l)

kre di ti _ nor ma ti u li da na kar ge bi _ 1 250 l

Tval sa Ci no e bi saT vis, gav xsnaT mxo lod ~ze nor ma ti u li da na kar ge bis~ an ga ri Si.

de be ti ze nor ma ti u li da na kar ge bi kre di ti

3. war mo e bis an ga ri Si 663 4. nor ma ti u li da na kar ge bi 125

4. mo ge ba/ za ra li 538

jami 663

jami 663

ro ca ad gi li aqvs ze nor ma ti ul ga mo sav li a no bas, ma Sin igi pro ce sis an-

ga ri Sis de bet sa da ze nor ma ti u li ga mo sav li a no bis an ga ri Sis kre dit Si aRi-

ricx e ba, ro gorc es gan xi lu lia wi na Tav Si.

D

11.5. pro ce sis sxva das xva sta di a ze ga mov le ni li

da na kar ge bis aR ricx va

da na kar gebs Se iZ le ba ad gi li eq nes pro ce sis gan mav lo ba Si, ro de sac pro

duq ci is er Te u le bi na wi lob ri va daa dam Tav re bu li. aseT Sem Txve va Si, da na kar-

ge bis aR mo Ce nis mo men tSi, er Te ul ze da na xar je bis si di dis Se fa se bi saT vis

ga mo i ye ne ba ek vi va len tu ri er Te u le bi. xo lo, pro duq ci is mo sa lod ne li ga mo-


sav li a no ba to li a: faq ti ur mza er Te u lebs plus ze nor ma ti u li da na kar gi.

gan vi xi loT ma ga li Ti: kom pa nia awar mo ebs qi mi ur niv Ti e re bas. nor ma ti u li da na kar gi CaS ve bu li re sur se bis 7%-i a.

ian vri saT vis in for ma cia Sem de gi a: war mo e ba Si CaS ve bu lia 1000 kg ned le u li. 1 kg-is fa sia

5 l. pir da pi ri Sro mi Ti xar ji da zed na de bi xar je bia 7 800 l. faq ti u rad ga moS ve bu lia

900 kg pro duq ti. Dda na kar gi aR moC nda ma Sin, ro ca pro ce si 60%-i Taa dam Tav re bu li da da-

na kar gebs ga sa yi di fa si ar ga aC ni a. Tvis da sawy is sa da bo los ar ar se bobs da um Tav re be li

war mo e ba.

Se vad gi noT ian vris pro ce sis an ga ri Si.

Aa mox sna:

na bi ji 1. nor ma ti u li da na kar gi = 1000 * 7% = 70 kg.

faq ti u ri da na kar gi = 1000 kg _ 900 kg = 100 kg

ze nor ma ti u li da na kar gi = 100 kg _ 70 kg = 30 kg

na bi ji 2. pro duq ci is ga moS ve bis ek vi va len tu ri er Te u le bis mo sa lod ne li ra o de no bis ga-

moT vla.

Ffi zi ku ri er Te u le bi ek vi va len tu ri er Te u le bi

kg ma sa lis mi xed viT ga da mu Sa ve bis

mi xed viT

mza er Te u le bi 900 900 900

ze nor ma ti u li da na kar gi 30 100% 30 60% 18

---------------------- ----------- --------- -----------

ja mi 930 930 918

na bi ji 3. ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi:

ma sa lis xar ji 1000 kg * 5 l = 5 000 l

pir da pi ri Sro ma da zed na de bi xar je bi _ 7 800 l

------------------

12 800 l

na bi ji 4. ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vla:

ma sa lis mi xed viT = 5000 l / 930 kg = 5,3763 l

ga da mu Sa ve bis mi xed viT = 7 800 l / 918 kg = 8,4967 l

na bi ji 5. pro duq ci is TviT Ri re bu le bis ga moT vla:

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 900 kg * (5,3763+8,4967) = 12 486 l

ze nor ma ti u li da na kar gis TviT Ri re bu le ba = 30 kg * 5,3763 + 18 kg * 8,4967 l =

= 161 l + 153 l = 314 l

--------------

12 800 l

na bi ji 6. pro ce sis an ga ri Sis, nor ma ti u li da ze nor ma ti u li da na kar ge bis an ga ri Se bis Sed-

ge na:


kg l kg l

ma sa la 1000 5 000 mza pro duq cia 900 12 486

ga da mu Sa ve ba 7 800 nor ma ti u li da na kar gi 70 _

ze nor ma ti u li da na kar gi 30 314

-------------------------------- ------------ --------------------------------------- -----------

1000 12 800 1000 12 800

de be ti nor ma ti u li da na kar gi kre di ti

kg l

pro ce sis an ga ri Si 70 _


de be ti ze nor ma ti u li da na kar gi kre di ti

kg l l

pro ce sis an ga ri Si 30 314 mo ge ba/ za ra lis an ga ri Si 314

----- ------ ----- -------

30 314 314

11.6. da na kar ge bis ga moT vla da um Tav re be li

pro duq ci is ar se bo bis dros

a qam de gan xi lu li iyo si tu a ci e bi, ro ca war mo e bis da na kar ge bis aR ricx va

da da um Tav re be li pro duq ci is ek vi va len tu ri er Te u le bi cal k-cal ke iyo mo-

ce mu li war mo e bis er Ti pro ce si saT vis.

ax la gan vi xi loT ma ga li Ti, ro ca ned le u lis ga da mu Sa ve bis er Tze me ti

pro ce si ga mo i ye ne ba da dan kar geb Tan er Tad da um Tav re be li pro duq ci is naS-

Te bic ar se bobs.

wi na pro ce si dan gad mo ta ni li xar je bi Se iZ le ba mTli a nad da e ma tos ma sa-

lis xar jebs an ma sa li sa da Sro miT da na xar jebs cal k-cal ke. an cal ke iq-

nas gan sazR vru li ek vi va len tu ri er Te u le bi saT vis.

Tu da na kar gi war mo iq mne ba pro ce sis sawy is sta di a ze, ma Sin war mo e bis nor-

ma ti u li da na kar gi ga mo iT vle ba mo ce mul pro ces Si CaS ve bu li er Te u le bi dan

da pro duq ci is mo sa lod ne li ra o de no ba to li a: sawy is da um Tav re bel pro-

duq ci as pli us wi na pro ce si dan gad mo ta ni li er Te u le bi, mi nus mi si nor ma ti-

u li da na kar gi da mi nus sa bo loo da um Tav re be li pro duq ci is naS Ti.

xo lo, Tu da na kar gi pro ce sis bo lo sta di a ze war mo iq mne ba, ma Sin da na kar-

ge bi ga i an ga ri Se ba mo sa lod ne li fi zi ku ri er Te u le bis ba za ze da pro duq-

ci is mo sa lod ne li er Te u le bi to li a: sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is

naSTs plus wi na pro ce si dan gad mo ta ni li er Te u le bi, mi nus sa bo loo da um-

Tav re be li pro duq ci is naS Ti da mi nus wi na maC ve neb lis ba za ze ga moT vli li

nor ma ti u li da na kar gis er Te u le bi.

da vuS vaT, sa bo loo pro ces ze ar se bobs Sem de gi mo na ce me bi:

sawy i si da um Tav re be li pro duq cia _ 2000 er Te u li

gad mo ta ni lia wi na pro ce si dan _ 25 000 er Te u li

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia _ 3000 er Te u li

nor ma ti u li da na kar ge bi _ CaS ve bu li er Te u le bis 5%-i a.

ga mov Tva loT pro duq ci is mo sa lod ne li ro de no ba:

a. ro ca da na kar ge bi pro ce sis sawy is sta di a ze war mo iq mne ba:

2000 + 25000 _ 25000-is 5% _ 3000 = 22 750 er Te u li

b. ro ca da na kar ge bi pro ce sis bo lo sta di a ze war mo iq mne ba:

2000 + 25000 _ 3000 _ 24000-is 5% = 22 800 er Te u li

(2000 + 25000 _ 3000 = 24000)


ro ca da na kar ge bi pro ce sis bo los war mo iq mne ba, nor ma ti u li da na kar gi (ro-

ca sa re a li za cio Ri re bu le ba ga aC ni a) fi zi kur er Te u leb Sic da ek vi va len-

tur er Te u leb Sic ga mo iT vle ba, rad gan, sa bo loo da um Tav re bel ma pro duq ci am

mo ma val Si un da mi aR wi os wer tils, sa dac da na kar gi wrmo iq mne ba, ami to mac

un da Se i cav des nor ma ti u li da na kar ge bis Ri re bu le bas. amas Tan, nor ma ti u li

da na kar gi ga mo iT vle ba mo sa lod ne li fi zi ku ri er Te u le bis ba za ze, rad gan

ga moS ve bis na wils jer ki dev ar mi uR we via wer ti li saT vis, sa dac da na kar gi

war mo iq mne ba.

ma ga li Ti:

sa qon lis kom bi ni re bu li sak ve bis da mam za deb li kom pa nia iye ne bes or sa war moo pro cess.

mo ce mu lia in for ma cia mar tis da na xar je bi sa da me o re pro ce sis Se sa xeb:

I pro ce si dan gad mo ta ni li da na xar je bi _ 140 500 l

da ma te bu li ned le u lis xar ji _ 52 600 l

ga da mu Sa ve bis xar je bi _ 64 800 l

sawy i si da um Tav reb lei pro duq ci is TviT Ri re bu le ba _ 5 100 l

sak ve bis war mo e ba ki log ra meb Si:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ti _ 2 140 kg (ma sa lis mi xed viT sru lad da

ga da mu Sa ve bis mi xed viT 40%-iT dam Tav re bu li)

gad mo ta ni lia mar tSi pir ve li pro ce si dan _ 98 200 kg

mza pro duq cia _ 95 500 kg

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia _ 2000 kg (ma sa lis mi xed viT sru lad da

ga da mu Sa ve bis mi xed viT 60%-iT dam Tav re bu li)

ma sa lis da na kar gis nor ma lu ri do ne, ro me lic me o re pro ce sis sawy is sta di a ze war mo i So ba,

pro ces Si Car Tu li ra o de no bis 5%-i a. Dda na kargs sa re a li za cio Ri re bu le ba ar ga aC ni a.

moTx ov na: mo vam za doT me o re pro ce sis an ga ri Si Fi Fo me To diT.

pa su xi: pro ce sis an ga ri Sis mom za de bi saT vis sa Wi roa Sem de gi sa fe xu re bis gav la:

I. fi zi ku ri na ka de bi (kg):

sawy i si da um Tav re be li pro duq cia _ 2 140

gad mo ta ni lia I pro ce si dan _ 98 200

-----------------------------

100 340

mza pro duq ci a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan _ 2 140

da iwyo da dam Tav rda mar tSi _ 93 360 (95 500 _ 2 140)

nor ma ti u li da na kar gi _ 4 910 (98 200-is 5%) _ rad gan

da na kar gi sawy is sta di a ze war mo iq mne ba

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia _ 2 000

ze nor ma ti u li mo ge ba (ga mo sa va li) _ (2 070) [100340_(2140+93360+4910+2000)]

------------------------------------

100 340

ze nor ma ti u li mo ge ba anu ga mo sa va li Se iZ le ba me o re xer xi Tac ga mo iT va los. ker Zod, pro-

duq ci is mo sa lod nel ra o de no ba sa da faq ti ur ga moS ve bas So ris sxva o biT.

Ppro duq ci is mo sa lod ne li ra o de no ba = 2140 + 98200 _ 2000 _ 4910 = 93 430 kg

pro duq ci is faq ti u ri ga moS ve ba ki 95 500 ki log ra mi a. ma Sa sa da me, ze nor ma ti u li mo ge ba anu

ze nor ma ti u li ga mo sav li a no ba = 95 500 _ 93 430 = 2 070 kg

Tu ki, da na kar gebs ad gi li eq ne ba pro ce sis bo los, ma Sin nor ma ti u li da na kar gi ga mo iT vle ba,

ro gorc _ (100 340 _ 2000) er Te u lis 5%.


ek vi va len tu ri er Te u le bi (a nu pi ro bi Ti ki log ra me bi): III.

M ma sa lis ga da mu Sa ve bis

mi xed viT mi xed viT

mza pro duq ci a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan _ 60% 1 284

da iwyo da dam Tav rda mar tSi 100% 93 360 100% 93 360

ze nor ma ti u li ga mo sa va li 100% (2 070) 0% rad gan sawy is

sta di a zea

sa bo loo da um Tav re be li pro duq ti 100% 2 000 60% 1 200

------------------ ---------- -------------

ja mi 93 290 95 844

vi na i dan, da na kar geb Si war moq mni li ze nor ma ti u li ga dax ra, gav le nas ar ax dens er Te u lis

TviT Ri re bu le ba ze, ami tom, ze nor ma ti u li da nak li si ema te ba da ze nor ma ti u li mo ge ba ak le-

de ba ek vi va len tur er Te u lebs.

III. ga saT va lis wi ne be li war mo e bis da na xar je bi (la ri):

Mma sa lis xar ji ga da mu Sa ve ba ja mi

sawy is da um Tav re bel pro duq tze _ _ 5 100

gad mo ta ni lia I pro ce si dan 140 500 _ 140 500

II pro ce sis xar je bi 52 600 64 800 117 400

-------------------------- ---------------- ---------------- --------------

ja mi 193 100 64 800 263 000

IV. ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba (la ri):

M 1 ekv. erT. ma sa lis mi xed viT = 193 100 l / 93 290 kg = 2,0699 l

1 ekv. erT. ga da mu Sa ve bis mi xed viT = 64 800 l / 95 844 kg = 0,6761 l

V. mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:

Mmza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan dam za de bu lis TviT Ri re bu le ba =

5 100 l + 1284 kg * 0,6761 = 5 968 l

mar tSi dawy e bu li da dam Tav re bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba =

= 03 360 kg * (2,0699 + 0,6761) = 256 366 l

-------------------------

ja mi 262 334 l

ze nor ma ti u li ga mo sav lis TviT Ri re bu le ba = 2 070 kg * 2,0699 l = 4 285 l

sa bo loo da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba =

= 2000 kg * 2,0699 l + 1200 kg * 0,6761 l = 4140 l + 811 l = 4 951 l

--------------------------------

sul 263 000 l

VI. pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na:

de be ti II pro ce sis an ga ri Si kre di ti

kg l kg 1 kg T/R l

sawy i si naS Ti 2 140 5 100 mza pro duq cia 95 500 2,746 262 334

gad mo ta ni lia I pro ce si dan 98 200 140 500 nor mat. da nak. 4 910 _ _

da ma te bu li ma sa lis xar ji 52 600 ga da sa ta ni naS Ti 2 000 4 951

ze nor ma ti u li ga mo sa va li 2 070 4 285

--------------------- -------- --------------------- ----------

ja mi 102 410 267 285 ja mi 102 410 267 285

am ri gad, nor ma ti u li da ze nor ma ti u li da na kar gi pro ce sis an ga ri Sis kre-

dit Si, xo lo ze nor ma ti u li ga mo sa va li _ pro ce sis an ga ri Sis de bet Si aRi-

ricx e ba.



1. ro dis ga mo i ye ne ba TviT Ri re bu le bis kal ku la cia pro ce se bis mi xed viT.

2. Ca moT va leT TviT Ri re bu le bis ga moT vlis sa fe xu re bi.

3. ra Ta vi se bu re ba ga aC nia kal ku la ci is me Tods Fi Fo.

4. ras ud ris pro duq ci is mo sa lod ne li ga moS ve ba nor ma ti u li da na kar ge bis

pi ro beb Si.

Aa m o c a n e b i

Aa mo ca na 1.

sam rew ve lo fir ma uS ves er Ti da sa xe le bis pro duqts. 1 seq tem bers da um Tav re be li iyo

400 ca li pro duq ti, ro me lic ma sa lis mi xed viT sru lad da Sro mis mi xed viT 1/4-i Taa dam Tav-

re bu li. mi si TviT Ri re bu le ba 16 200 lars Se ad gen da, sa i da nac, ma sa lis xar jia 10 000 la ri

da Sro mi Ti xar ji _ 6 200 l.

seq tem bris gan mav lo ba Si ki dev da iwyo 20 000 ca li pro duq tis dam za de ba. Tvis bo los da-

um Tav re be li dar Ca 300 ca li, ro me lic ma sa lis mi xed viT sru lad da ga da mu Sa ve bis mi xed viT

1/3-i Taa dam Tav re bu li. ima ve Tve Si war mo e bis da na xar jeb ma 62 400 l Se ad gi na. maT So ris, ma-

sa lis xar jia _ 38 500 l da Sro mi Ti xar ji _ 23 900 l.

pro ces ze da nak rgebs ad gi li ara aqvs.

moTx ov na: a. ga moT va leT mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba sa Su a lo Se wo ni li

me To diT;

b. ga moT va leT mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba Fi Fo me To diT.

Aa mox sna:

ro gorc we si, sa Wi roa eq vsi sa fe xu ris gav la.

a. sa Su a lo Se wo ni li me To diT:

I. fi zi ku ri er Te u le bi (ca leb Si):

sawy i si naS Ti _ 400

da iwyo seq tme ber Si _ 20 000

--------------------------------------

ja mi 20 400

mza pro duq cia _ 20 100 (20 400 _ 300)

sa bo loo naS Ti _ 300

-------------------------------------

ja mi 20 400

II. ek vi va len tu ri er Te u le bi (pi ro bi Ti ca le bi):

Mma sa lis mi xed viT Sro mis mi xed viT

Mmza pro duq cia 100% 20 100 100% 20 100

sa bo loo naS Ti 100% 300 1/3 100

------------------ ------------- -------------

ja mi 20 400 20 200

III. ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi (la ri):

ma sa lis xar ji Sro mi Ti xar ji ja mi

sawy is da umT. pro duq ci a ze 10 000 6 200 16 200

da na xar je bi seq tem ber Si 38 500 23 900 62 400

------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi 48 500 30 100 78 600

IV. ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga moT vla (l):

Mma sa lis mi xed viT = 48 500 l / 20 400 ca li = 2,3775 l

Sro mis mi xed viT = 30 100 l / 20 200 ca li = 1,4901 l


(ricx ve bis dam rgva le bis Se de gad war mo So bi li cdo mi le be bis Ta vi dan aci le bis

miz niT, mZi mis Sem deg ai ReT mi ni mum oTxi ni Sa ni)

V. mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba (l):

Mmza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 20 100 ca li * (2,3775+1,4901) = 77 738 l

da um Tva re be li pro duq ci is T/R = 300 ca li * 2,3775 + 100 ca li * 1,4901 =

= 713 + 149 = 862 l

-------------------------

sul 78 600 l

VI. pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na:


erT. lL erT. l sawy i si naS Ti 400 16 200 mza pro duq cia 20 100 77 738

da iwyo seq tem ber Si 20 000

ma sa lis xar ji 38 500 ga da sa ta ni naS Ti 300 862


------------------------------------- ------------------ ------------------------ --------------------

ja mi 20 400 78 600 ja mi 20 400 78 600

b. Fi Fo me To diT:

I. fi zi ku ri er Te u le bi (ca le bi):


da iwyo seq tem ber Si _ 20 000

------------------------------

ja mi 20 400

mza pro duq ci a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan _ 400

da iwyo da dam Tav rda seq tem ber Si _ 19 700 (20 100 _ 300)

sa bo loo da um Tav re be li war mo e ba _ 300

----------------------------------------------

ja mi 20 400

II. ek vi va len tu ri er Te u le bi:

Mma sa lis mi xed viT Sro mis mi xed viT

Mmza pro duq ci a:

sawy i si da umT. pro duq ci i dan 0 ¾ 3/4 300

da iwyo da dam Tav rda seq tem ber Si 100% 19 700 100% 19 700

sa bo loo naS Ti 100% 300 1/3 100

---------------------------------- ------------ ----------------

ja mi 20 000 20 100

III. ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi (la ri):

ma sa lis xar ji Sro mi Ti xar ji ja mi

sawy is da umT. pro duq tze _ _ 16 200

da na xar je bi seq tem ber Si 38 500 23 900 62 400

------------------------------------------------- -------------- --------------

ja mi 38 500 23 900 78 600

IV. ek vi va len tu ri er Te u li TviT Ri re bu le ba (l):

Mma sa lis mi xed viT = 38 500 l / 20 000 ca li = 1,925 l

Sro mis mi xed viT = 23 900 l / 20 100 ca li = 1,1891 l


V. mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:


sawy i si da um Tav re be li war mo e bi dan 16 200 l

seq tem bris xar je bi sawy i si da umT. pro duq ci is dam Tav re ba ze =

= 300 * 1,1891 l = 356 l

da iwyo da dam Tav rda seq tem ber Si = 19 700 ca li * ( 1,925+1,1891) = 61 348 l

----------------

77 904 l

sa bo loo da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba =

= 300 ca li * 1,925 l + 100 ca li * 1,1891 l = 577 l + 119 l = 696 l

-------------------------

sul 78 600 l

VI. pro ce sis an ga ri Sis mom za de ba:


erT. l erT. l

sawy i si naS Ti 400 16 200 mza pro duq cia 20 100 77 904

da iwyo seq tem ber Si 20 000

ma sa lis xar ji 38 500 ga da sa ta ni naS Ti 300 696


----------------------- ------------- -------------------------------------- -------------------

ja mi 20 400 78 600 ja mi 20 400 78 600

amo ca na 2.

sam rew ve lo kom pa ni a Si, no em ber Si gan xor ci e le bu li sa war moo pro ce sis Se sa xeb, ar se bobs


ma sa lis xar je bi _ 17 450 l

pir da pi ri Sro mi Ti da sa war moo zed na de bi xar je bi _ 26 800 l

no em ber Si war mo e bu lia 15 000 er Te u li pro duq ti, sa i da nac 600 er Te u li Ca mo we ri li iq-

na jar Tis saxT. Cve u leb riv, jar Ti sa war moo pro duq ci is 5%-i a. Se mow me bas ad gi li hqon da,

ro ca pro ce si 60%-iT iyo Ses ru le bu li Sro mi sa da zed na de bi xar je bis mi xed viT. Mma sa lis

Gga mo ye ne ba ki pro ce sis da sawy is Si ve xde ba sru lad. Ca mo we ri li jar Ti mTli a nad iq na re a-

li ze bu li 0,50 la rad ki log ra mi.

sawy i si da sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia ar ar se bobs.

moTx ov na: mo am za deT pro ce sis an ga ri Si.

Aa mox sna:

jer ga mo iT vle ba da na kar ge bi:

nor ma ti u li da na kar gi = 15 000-is 5% = 750 er Te u li

faq ti u ri da na kar gi aris 600 er Te u li, ma Sa sa da me,

ze nor ma ti u li mo ge ba = 750 _ 600 = 150 er Te u li

fi zi ku ri er Te u le bi:


da iwyo no em ber Si _ 15 000

-----------------------------------

ja mi 15 000

dam Tav rda _ 14 400 (15 000 _ 600)

nor ma ti u li da na kar gi _ 750

ze nor ma ti u li ga mo sa va li _ (150)

sa bo loo naS Ti _ 0

----------------------------------------

ja mi 15 000


eki va len tu ri er Te u le bi:

ma sa lis mi xed viT ga da mu Sa ve bis mi xed viT

mza pro duq cia 100% 14 400 100% 14 400

ze nor ma ti u li

mo ge ba 100% (150) 60% (90)

-------------- ------------- ---------------

ja mi 14 250 14 310

ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi (la reb Si):

ma sa lis xar ji ga da mu Sa ve bis ja mi

xar ji

da na xar je bi no em ber Si 17 450 26 800 44 250

nor ma ti u li da na ka gi (375) _ (375)

(750 ca li * 0,5 l)

------------------------------------ ------------------ ----------------

ja mi 17 075 26 800 43 875

Eek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba:

Mma sa lis mi xed viT = 17 075 l / 14 250 = 1,1982 l

ga da mu Sa ve bis mi xed viT = 26 800 l / 14 310 = 1,8728

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 14 400 ca li * (1,1982+1,8728) = 44 223 l

ze nor ma ti u li ga mo sav lis TviT Ri re bu le ba = 150 * 1,1982 l + 90 * 1,8728 l =

= 180 + 168 = 348 l

Dde be ti pro ce sis an ga ri Si kre di ti

erT. l erT. l

da iwyo no em ber Si 15 000

ma sa lis xar ji 17 450 mza pro duq cia 14 400 44 223

ga da mu Sa ve ba 26 800 nor mat. da na kar gi 750 375 (1)

(2) ze nor ma ti u li

ga mo sa va li 150 348

------------------------------- ------------- ------------------------------------ ----------------

ja mi 15 150 44 598 ja mi 15 150 44 598


erT. l l 1. pro ce sis an ga ri Si 750 375 3. ze nor mat. ga mo sa va li 75

5. fu li 300

------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------

ja mi 375 ja mi 375

de be ti ze nor ma ti u li ga mo sa va li kre di ti

l l

3. nor mat. jar Ti (150 * 0,5) 75 2. pro ce sis an ga ri Si 348

4. mo geb /za ra li (348_75) 273

---------------------------------------------------- -----------------------------------------

ja mi 348 ja mi 348


amo ca na 3.

sam rew ve lo kom pa nia awar mo ebs pro duqts, rom lis das ru le bi saT vis sa Wi roa ori pro ce-

si. pir ve li pro ce sis pro duq cia pir da pir ga da i ta ne ba me o re pro ces ze.

Mme o re pro ce sis in for ma cia Sem de gi a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is mo cu lo ba _ 14 000 er Te u li, ro me lic ma sa lis mi-

xed viT 90%-iT da ga da mu Sa ve bis mi xed viT 50%-iT aris dam Tav re bu li.

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba mo i cavs:

Ppir ve li pro ce si dan gad mo su li xar je bi _ 15 840 l

Mme o re pro ces ze da ma te bu li ma sa lis xar ji _ 5 750 l

Dda ma te bu li ga da mu Sa ve bis xar je bi _ 3 200 l

--------------------------

24 790 l

Mmim di na re Tve Si, me o re pro ces ze ga we u li da na xar je bi:

P pir ve li pro ce si dan mi Re bu li _ 86 400 l ( 57 000 er Te u li)

Mme o re pro ces ze da ma te bu li ma sa lis xar ji _ 37 500 l

da ma te bu li ga da mu Sa ve bis xar je bi _ 44 800 l

----------------------

168 700 l

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia dar Ca 12 000 er Te u li, ro me lic ma sa lis mi xed viT

90%-iT da ga da mu Sa ve bis mi xed viT 70%-i Taa dam Tav re bu li.

Ppro ce sis Se mow me ba xde ba mi si dam Tav re bis Sem deg. Tvis gan mav lo ba Si Ca mo we ri li iq na

300 er Te u li wun de bu li pro duq ti, rac daS ve bu li nor mis to li a. war mo e bis nar Ce nebs sa re-

a li za cio Ri re bu le ba ar ga aC ni a.

moTx ov na: a. sa Su a lo Se wo ni li me To diT ga moT va leT me o re pro ce sis pro duq ci is

TviT Ri re bu le ba;

b. mo am za deT me o re pro ce sis an ga ri Si, ris Tvi sac ga mo i ye neT pir vel kiTx va Si

mi Re bu li maC ve neb le bi;

g. ax se niT, ro gor Se ic vle ba pro ce sis an ga ri Si, Tu nor ma ti u li da na kar ge bi

da geg mi li ar iq ne bo da;

d. ax se niT, ro gor Se ic vle bo da pir vel kiTx va Si ga ke Te bu li ga moT vle bi,

Fi Fo me To dis ga mo ye ne bis Sem Txve va Si.

amox sna:

a. I na bi ji: fi zi ku ri er Te u le bis daT vla (er Te u le bi):

sawy i si naS Ti _ 14 000

CaS ve bul iq na II pro ces ze _ 57 000

--------------

71 000

mza pro duq cia _ 58 700 ( 14 000 + 57 000 _ 300 _ 12 000)

Nnor ma ti u li da na kar gi _ 300

sa bo loo da um Tav re be li pro du qia _ 12 000

-----------------

71 000

II na bi ji. ek vi va len tu ri er Te u le bis daT vla:

I pro ce sis ma sa lis ga da mu Sa ve bis

mi xed viT mi xed viT mi xed viT

mza pro duq cia _ 100% 58 700 100% 58 700 100% 58 700

sa bo loo da um Tav re be li

pro duq cia 100% 12 000 90% 10 800 70% 8 400

----------- ------------- -----------

70 700 69 500 67 100

III na bi ji: ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi (la ri):


I pro ce si dan ma sa lis ga da mu Sa ve bis ja mi

Ggad mo su li xar ji xar ji

sawy i si da umT. pro duq cia 15 840 5 750 3 200 24 790

mim di na re Tvis xar je bi 86 400 37 500 44 800 168 700

-------------- -------------- ------------ ---------------

102 240 43 250 48 000 193 490

IV na bi ji: ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba (la ri):

I pro ce sis mi xed viT = 102 240 l / 70 760 = 1,4461 l

ma sa lis mi xed viT = 43 250 l / 69 500 = 0,6223 l

ga da mu Sa ve bis mi xed viT = 48 000 l / 67 100 = 0,7153 l

ma Sa sa da me, ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba= 1,4461+0,6223+0,7153 = 2,7838 l

b. pro ce sis an ga ri Sis Se sad ge nad, sa Wi roa mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri-

re bu le bis ga an ga ri Se ba. xo lo, nor ma ti u li da na kar gi, rad gan sa re a li za cio Ri re bu le ba ar

ga aC ni a, ar Se fas de ba.

Mmza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = 58 700 er Te u li * 2,7838 l = 163 409 l

da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba =

= 12 000 * 1,4461 l + 10 800 * 0,6223 l + 8 400 * 0,7153 l =

= 17 353 l + 6 720 l + 6 008 l = 3 008 l


erT. l erT. l

sawy i si naS Ti 14 000 24 790 mza pro duq cia 58 700 163 409

wi na pro ce si dan 57 000 86 400 nor mat. da na kar gi 300 _

II pro ce si:

ma sa lis xar ji 37 500 ga da sa ta ni naS Ti 12 000 30 081

ga da mu Sa ve bis xar ji 44 800

----------------------------------- ----------------------------------------------------

ja mi 71 000 193 490 ja mi 71 000 193 400

g). da geg mi li Tu ar iq ne bo da nor ma ti u li da na kar gi, ma Sin 300 er Te u li wu ni iq ne bo da

ze nor ma ti u li da na kar gi, rom lis ek vi va len tu ri er Te u le bi mo na wi le o bas mi i Reb da TviT Ri-

re bu le bis ga moT vla Si da am TviT Ri re bu le biT war mo e bi dan Ca mo i we re bo da, ze nor ma ti u li

da na kar gis an ga riS Tan ko res po den ci iT, sa i da nac, mo ge baza ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

d). Tu ki prduq ci is TviT Ri re bu le bis ga mo saT vle lad ga mo ye ne bu li iq ne ba me To di Fi Fo, ma Sin ek vi va len tu ri er Te u le bis ra o de no ba iq ne ba gan sxva ve bu li, rad gan Se ic vle ba sawy i si

da um Tav re be li pro duq ci is ek vi va len tu ri ra o de no ba. Aa mis Se sa ba mi sad, Se ic vle ba er Te u lis

TviT Ri re bu le bac. am me To dis dros ga mo i ye ne ba Sem de gi ga an ga ri Se ba:

mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba = sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is mTli an

TviT Ri re bu le bas + sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is das ru le bis xar je bi +

+ pe ri od Si dawy e bu li da dam Tav re bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba.

amo ca na 4.

sam rew ve lo kom pa ni is oq tom bris Tvis, sa bo loo pro ce sis Se sa xeb ar se bobs Sem de gi in for-

ma ci a:

F fi zi ku ri er Te u le bi:

sawy i si da um Tav re be li war mo e ba 400 kg

wi na pro ce si dan mi Re bu li 7 600 kg

sa bo loo da um Tav re be li war mo e ba 500 kg


da na xar je bi:

sawy i si da um Tav re be li war mo e bis xar ji 2 300 l

wi na pro ce si dan mi Re bu li da na xar ji 19 600 l

D

da ma te bu li ma sa lis xar ji 6 700 l

da ma te bu li ga da mu Sa ve bis xar ji 4 500 l

P pro ce sis das ru le bis do ne:


wi na pro ce sis da na xar jis mi xed viT 100% 100%

da ma te bu li ma sa lis mi xed viT 70% 80%

ga da mu Sa ve bis mi xed viT 40% 60%

pro ces ze ad gi li ara aqvs da na kar gebs. TviT Ri re bu le bis da sad ge nad kom pa nia iye nebs Fi Fo me Tods.

moTx ov na: mo am za deT oq tom bris Tvis war mo e bis sa bo loo pro ce sis an ga ri Si.

amox sna:

I na bi ji: fi zi ku ri er Te u le bi (kg):

sawy i si da um Tav re be li pro duq cia _ 400

wi na pro ce si dan mi Re bu li _ 7 600

---------------------

8 000

Mmza pro duq ci a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan 400

Dda iwyo da dam Tav rda oq tom ber Si 7 100 (7 500 _ 400)

-------------

7 500 ( 8 000 _ 500)

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia 500

----------------

8 000

II na bi ji: ek vi va len tu ri er Te u le bi:

wi na pro ce sis ma sa lis ga da mu Sa ve bis

mi xed viT mi xed viT mi xed viT

Mmza pro duq ci a:

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci i dan 0 30% 120 60% 240

Dda iwyo da dam Tav rda oq tom ber Si _ 7 100 7 100 7 100

sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia 100% 500 80% 400 60% 300

----------- ----------- ----------

7 600 7 620 7 640

III na bi ji: ga saT va lis wi ne be li da na xar je bi (la ri):

wi na pro ce sis ma sa lis ga da mu Sa ve bi ja mi

xar ji xar ji xar ji

sawy is da um Tav re bel pro duq ci a ze _ _ _ 2 300

wi na pro ce si dan gad mo su li 19 660 6 700 4 500 30 800

------------ ----------- ---------- ----------

19 660 6 700 4 500 33 100

IV na bi ji: ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba (la ri):

wi na pro ce sis mi xed viT = 19 600 l / 7 600 kg = 2,5789 l

M ma sa lis mi xed viT = 6 700 l / 7 620 kg = 0,8793 l

ga da mu Sa ve bis mi xed viT = 4 500 l / 7 640 kg = 0,589 l

------------------------------------------------------------

ek vi va len tu ri er Te u lis TviT Ri re bu le ba 4,0472 l

V na bi ji: mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba:



sawy i si da um Tav re be li pro duq cia _ 2 300 l

sawy i si da um Tav re be li pro duq ci is

dam Tav re bis xar je bi _ (120 kg * 0,8793 l + 240 kg * 0,589 l) _ 247 l

oq tom ber Si dawy e bu li da dam Tav re bu li (7 100 kg * 4.0472) _ 28 735 l

-----------------

31 282 l

sa bo loo da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba _ 1 818 l

(500 kg * 2,5789 l + 400 kg * 0,8793 l + 300 kg * 0,589 l)

---------------------

33 100 l

VI na bi ji: pro ce sis an ga ri Sis Sed ge na

de be ti sa bo loo pro ce sis an ga ri Si kre di ti

kg l kg l

sawy i si naS Ti 400 2 300 mza pro duq cia 7 500 31 282

wi na pro ce si dan 7 600 19 600 ga da sa ta ni naS Ti 500 1 818

da ma te bu li ma sa la 6 700

ga da mu Sa ve bis xar ji 4 500

-------------------------------- ----------- ----------------------- --------------

ja mi 8 000 33 100 ja mi 8 000 33 100

amo ca na 5.

sa kon ser vo kom pa nia iye nebs or sa war moo pro cess. Mmo ce mu lia ma i sis Tvis in for ma ci a,

ro me lic ax la xans dam Tav rda. pir vel pro ces ze dawy e bu lia 80 000 er Te u li pro duq ti.

I pro ce si II pro ce si

Zi ri Ta di ned le u li (la reb Si) 150 700 wi na pro ce si dan

Ppro ces ze da ma te bu li ma sa la (l) _ 60 800

Zi ri Ta di Sro mi Ti xar je bi (l) 52 460 39 700

sa war moo zed dna de bi xar je bi

(% Zi riT. Sro mi Ti xar ji dan) 105 110

Nnor ma ti u li wu ni (% Sey va ni li er Te u le bi dan) 2,5 2,0

wu nis er Te u li ga sa yi di Ri re bu le ba (l) 1,50 2,10

Ppro duq ci is ga moS ve ba (er Te u le bi) 77 600 76 200

sawy i si da sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia ar ar se bobs. xo lo, da wu ne bu li er Te u le bi

bo lom dea dam Tav re bu li.

moTx ov na: a. mo am za deT I da II pro ce xix xa kon tro lo an ga ri Se bi sa Su a lo Se wo ni li

me To diT.

b. mo am za deT II pro ce sis an ga ri Si, Tu mas ze iq ne bo da sawy i si naS Ti 2400 erTeuli, 5000

laris. da sa bo loo naS Ti 2500 er Te u li, ori ve na xev rad dam Tav re bu li.

Aa mox sna:

a. vi na i dan sawy i si da sa bo loo da um Tav re be li pro duq ci is naS Te bi ar ar se bobs, ek vi va len-

tu ri er Te u le bis daT vla sWi ro aRa ra a. ga an ga ri Se be bi sak ma ri sia mar ti vi sa xiT. ker Zod:

pro duq ci is mo sa lod ne li ga moS ve ba = 80 000-is 97,5% = 78 000 er Te u li

nor ma ti u li da na kar gi = 80 000-is 2,5% = 2 000 er Te u li

2 000 erT. * 1,50 l = 3 000 l

ze nor ma ti u li da na kar gi = 78 000 _ 77 600 = 400 er Te u li

( an, faq ti u ri da na kar gi = 80 000 _ 77 600 = 2 400 er Te u li

ze nor ma ti u li da na kar gi = 2 400 _ 2 000 = 400 er Te u li)


de be ti I pro ce sis an ga ri Si kre di ti

erT. l erT. l CaS ve bu lia war mo e ba Si 80 000

ma sa lis xar ji 150 700 ga moS ve ba 77 600 253 934

Zi riT. Sro mi Ti xar ji 52 460 (77 600 * 3,27234 l)

saw. zed na de bi xar je bi 55 083 nor ma ti u li da na kar gi 2 000 3 000

(100%) (2000 * 1,5 l)

------------- ---------------- ze nor ma ti u li da na kar gi 400 1 309

80 000 258 243 ( 400 * 3,27234 l) --------------- ---------------

80 000 258 243

Ppro ce sis an ga ri Sis de be tis ja mi aris ga saT va lis wi ne be li xar je bi, nor ma ti u li da na kar ge-

bis sa re a li za cio fa sis ga moq viT viT.

pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba = (258 243 l _ 3 000 l) / 78 000 erT. = 3,27234 la ri,

rom lis sa fuZ vle ze Se a fas de ba ga moS ve bu li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba I pro ce si saT-

vis.

b. me o re pro ce sis an ga ri Sis Se sad ge nad ki sa Wi roa Sem de gi ga moT vle bi:

Ppro duq ci is mo sa lod ne li ga moS ve ba = 77 600-is 98% = 76 048 er Te u li

Nnor ma ti u li da na kar gi = 77 600-is 2% = 1 552 er Te u li

ze nor ma ti u li ga mo sa va li = 76 048 _ 77 200 = - 152 er Te u li

(a nu eko no mi a a)

de be ti II pro ce sis an ga ri Si kre di ti

erT. l erT. l

gad mo ta ni lia I pro ce si dan 77 600 253 934 mza pro duq cia 76 200 395 634

II pro ce sis xar je bi: (76 200 * 5,19205 l)

ma sa lis xar ji 60 800 nor ma ti u li da na kar gi 1 552 3 259

Sro mi Ti xar ji 39 700 (1552 * 2,10)

sa war moo zed na de bi xar ji 43 670

(100%) ---------------

398 104

ze nor ma ti u li ga mo sa va li 152 789

(152 * 5,19205)

-------------------------------------------------- ------------ ----------------------------------- ---------------

ja mi 77 752 398 893 ja mi 77 752 398 893

pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba = (398 104 l _ 3 259 l) / 76 048 erT. = 5,19205 l.


Ta vi 12. mom sa xu re bis TviT Ri re bu le bis

Kkal ku la cia

wi na Ta veb Si gan xi lul iq na biz ne sis sfe ro, sa dac saq mi a no bis Se de gebs

aqvs ~xil va di~ sa xe da ar se bobs spe ci fi ku ri xel mo sa ki di pro duq ti da da-

na xar jTa er Te u li, rom lis Tvi sac ga ni sazR vre ba TviT Ri re bu le ba.

mom sa xu re bis sfe ros spe ci fi ka ki ima Si mdgo ma re obs, rom mis pro duqts

ar ga aC nia fi zi ku ri sa xe da am de nad ad vi li araa da na xar jTa er Te u lis gan-

sazR vra da kon tro li. ma ga li Tad, sas tum ro Si Ra miT dar Ce nis an ma ta reb liT

mgzav ro bis si a mov ne ba da kom for ti Zne lad da saT vle li da Se sa fa se be li a.

mag ram, mom sa xu re bis Se de gi, fi zi ku ri for mis ar qo nis mi u xe da vad, ma inc

da na xar jeb Ta naa da kav Si re bu li da me ne jer ma biz ne sis efeq ti a nad war mar-

Tvi saT vis un da akon tro los es xar je bi. Aam Tav Si gan xi lu li a, Tu ro gor

xde ba amis miR we va. ker Zod:

ro dis ga mo i ye ne ba mom sa xu re bis da na xar jTa kal ku la ci a;• mom sa xu re bis da na xar je bi da da na xar jTa er Te u le bi Ser Ce va;• da na xar je bis ana li zi da aR ricx va mom sa xu re bis sfe ro Si;• Si da mom sa xu re bis da na xar jTa kal ku la ci a.•

12.1. mom sa xu re bis da na xar jTa er Te u le bi

mom sa xu re bis da na xar jTa kal ku la cia ga mo i ye ne ba fi zi ku ri pro duq tis

arar se bo bis Sem Txve va Si.

mom sa xu re bis da na xar jTa kal ku la cia aris TviT Ri re bu le bis kal ku la ci-

is me To di, ro me lic ga mo i ye ne ba mom sa xu re bis yo ve li er Te u lis TviT Ri re bu-

le bis gan sazR vri saT vis im kom pa ni eb Si, rom le bic ewe vi an mom sa xu re bas ga reT

an TviT kom pa ni is Sig niT.

mom sa xu re bis gam we vi or ga ni za ci e bi a:

ko mu na lu ri mom sa xu re ba _ eleq tro ba, ga zi, wya li, te le fo ni.• pro fe si u li mom sa xu re ba _ bu Ral tre bi, ar qi teq to re bi, •

ad vo ka tu ra da a.S.

mgzav rTa ga day vna da tvir Tis ga da zid va• sa sa di lo e bi da res tor ne bi• ra dio da te le ma uwy eb lo ba• sa a vad myo fo e bi• Te at re bi• ga naT le ba•

sa war mos Sig niT sxva das xva sa xis mom sa xu re bis ma ga li Te bia (ro mel Tac ar mo-

aqvs ga re Se mo sa va li):


sa sa di lo e bi• ga dam za de bis gan yo fi le be bi• teq ni ku ri mom sa xu re bis gan yo fi le be bi• ener go sam sa xu ri• da suf Ta ve bis gan yo fi le ba• sa yo facx ov re bo mom sa xu re bis gan yo fi le ba• sawy o be bi•

mom sa xu re bis sfe ros saq mi a no ba Si xSi rad rTu lia da na xar jTa uni ka lu ri

er Te u lis gan sazR vra. mmar Tve lo bam un da ga dawy vi tos, Tu ro gor ga zo mos

war dge ni li mom sa xu re ba da saq mi a no bis Se de gis am sax ve li ro me li maC ve neb-

li uf ro me tad ga mod ge ba da na xar jTa kon tro li saT vis da ro gor Se iZ le ba

da na xar jTa Tav moy ra.

mom sa xu re bis sfe ro Si mo mu Sa ve kom pa ni eb ma, ga we u li mom sa xu re bis Se fa se-

bi saT vis Se iZ le ba gan sxva ve bu li sa aR ricx vo er Te u le bi ga mo i ye non. ma ga li-

Tad:

eleq tro ge ne ra ci a Si da na xar jTa er Te u li Se iZ le ba iyos _ ki lo vat /sa a Ti.

sas di lo eb sa da res tor neb Si -_ mir Tme u li ker Ze bi (sa di li da a.S.);

tran spor tSi _ gar be ni li to na/ ki lo met ri an mgzav r/ki lo met ri;

sa a vad myo fo eb Si _ pa ci en t/dRe e bi an sa wol /dRe e bi;

sas tum ro eb Si _ stu mar /dRe e bi;

fun qci ur sfe ro eb Si (bu Ral tru li fir me bi, ad vo ka tu ra da sxva) _ sa a Te bi.

mmar Tve lo bas sWir de ba gan sazR vros ga we u li mom sa xu re o bis er Te u lis

TviT Ri re bu le ba, ro gorc ga dawy ve ti le be bis mi Re bi sa da Se fa se bi saT vis, ase ve

kon tro lis miz niT.

ga dawy ve ti le be bis mi Re bi sas mom sa xu re bis er Te u lis TviT Ri re bu le ba au-

ci le be lia fa sis da sad ge nad da imis ga da sawy ve tad, Ta vad uz run vel yos sa-

war mom es mom sa xu re ba Tu Se i Zi nos.

da na xar jTa Se fa se bi sa da kon tro lis miz niT, mmar Tve le bi saT vis udi de si

mniS vne lo ba aqvs Se a da ros:

a). sxva das xva wlis er Te u lis TviT Ri re bul ba

b). yo ve li er Te u lis faq ti u ri da geg mu ri TviT Ri re bu le ba

g). da na xar je bis kon tro li pa su xis mgeb lo bis cen tre bis mi xed viT


12. 2. mom sa xu re bis da na xar je bis aR ricx va

kon kre tu li mom sa xu re bis da na xar je bis er Te u lis dad ge nis Sem deg, sa Wi-

roa da na xar je bis Tav moy ra da aR ricx va cal ke u li mom sa xu re bis mi xed viT.

Aam miz niT mox de ba da na xar je bis kla si fi ci re ba da ko de bis mi ni We ba bu Ral-

tris mi er.

Mmom sa xu re bis TiT Ri re bu le bis kal ku la ci is dros, xSi rad, mniS vne lo va nia

da na xar je bis da yo fa mud miv da cvlad xar je bad. ro gorc cno bi li a, rac uf-

ro me tia ga we u li mom sa xu re bis mo cu lo ba, miT uf ro mci re iq ne ba mud mi vi da-

na xar ji er Te ul ze. Mmom sa xu re bis er Te u lis cvla di da na xar je bi me nej ments

mi u Ti Tebs da ma te bi Ti mom sa xu re bis ga we vi saT vis sa Wi ro xar je bis Se sa xeb.

mom sa xu re bis sfe ro Sic ga mo i ye ne ba da na xar je bis uwy i si, ro mel Sic aRi-

ricx e ba Ti To e u li sa xis mom sa xu re bis da nax rje bi. xar jTaR ricx vis gan yo fi-

le bis mi er, yo vel kvi re u lad an yo vel Tvi u rad, mzad de ba da na xar jTa uwy i si,

ro me lic mo i cavs:

a. in for ma ci as da na xar je bis Se sa xeb, Se sa ba mi si sa xis saq mi a no bis mi xed-

viT,

b. da na xar jTa er Te u le bis sta tis ti kur mo na ce mebs,

g. mom sa xu re bis er Te u lis da na xar jis kal ku la ci as, ro me lic ga mo iT vle ba

(a) -Si mo ce mu li mo na ce me bis (b)-s mo na ce meb ze ga yo fiT. amas Tan, da na xar jTaA

sxva das xva ele men ti saT vis Se iZ le ba da na xar jTa sxva das xva er Te u li iq nas

ga mo ye ne bu li, imis ESe sa ba mi sad, Tu ro go ri in for ma cia das Wir de ba me nej-

ments. Se iZ le ba sa Wi ro gax des da ma te bi Ti sa kon tro lo in for ma ci a, ma ga li-

Tad, tran spor tSi mom sa xu re bis da na xar je bi Se iZ le ba ga mo iT va los ki lo met-

re bis an dRe e bis mi xed viT da a.S.

d. da na xar jTa fi zi kur er Te u leb ze da fuZ ne bu li ana lizs.

sat ran spor to mom sa xu re bis da na xar jTa uwy is Si Se iZ le ba ag reT ve mo ce-

mu li iyos dRe Si gan vli li ki lo met re bis ra o de no ba; res tor neb Si _ mir-

Tme u li ker Ze bis ra o de no ba, sa a vad myo fo Si _ pa ci en te bis da sa wol /dRe e bis

ra o de no ba da a.S.

am ri gad, mom sa xu re bis sfe ro Si, ise ve ro gorc pro duq ci is war mo e bis sfe-

ro Si, da na xar je bis bu Ral treb ma un da wa rad gi non in for ma cia mom sa xu re bis

er Te u lis TviT Ri re bu le bis Se sa xeb.

da na xar je bis Se sa xeb an ga riS ge bis mom za de ba xde ba da na xar jTa uwy i se bi-

dan, sxva sa xis mag ro ve be li re gis tre bi dan da ara sa aR ricx vo sa in for ma cio

wya ro e bi da nac.

mmar Tver lo biT aR ricx va Si, cal ke u li sa xis mom sa xu re bis mi xed viT ga ix-

sne ba ~Zi ri Ta di saq mi a no bis~ bu Ral tru li an ga ri Si (1630 an ga ri Sis qve an ga ri-

Se bis sa xiT), rom lis de bet Si pir da pi ri xar je bi uSu a lod aRi ricx e ba.


zed na de bi xar je bi ki cal ke aRi ricx e ba da Sem deg ga na wil de ba mom sa xu re bis

sa xe ebs So ris, ar Ce u li ba zis pro por ci u lad. Tvis gan mav lo ba Si zed na de bi

xar je bis mi kuT vne ba mox de ba mi kuT vne bis ga nak ve Tis sa fuZ vel ze. me nej men tis

moTx ov nis Sem Txve va Si, da na xar je bi war dge ni li iq ne ba mud mi vi da cvla di

ele men te bis mi xed vi Tac.

mom sa xu re bis sfe ro Si me tad aq tu a lu ria da na xar je bis mar Tva da kon tro-

li pa su xis mgeb lo bis cen tre bis mi xed viT. igi uz run vel yofs da na xar je bis

ope ra ti ul kon trols.

mom sa xu re bis er Te u lis TviT Ri re bu le bis kal ku la cia Se iZ le ba mox des

ro gorc da na xar jTa sru li ga na wi le biT, ise zRvru li da na xar je biT, me nej-

men tis moTx ov ne bis Se sa ba mi sad.

kom pa ni e bis um rav le so bas ga aC nia Si da mom sa xu re bis sfe ro e bi., rom le bic

xSi rad pro duq ci is TviT Ri re bu le bis mniS vne lo van na wils war mo ad ge nen. Si-

da mom sa xu re bis gan yo fi le be bi a: teq ni ku ri mom sa xu re ba, sawy o be bi, xa ris xis

kon tro lis la bo ra to ri e bi, ta ris sa am qro da sxva. ase Ti mom sa xu re bis ga re-

Se pro duq ci is war mo e ba an ga re mom sa xu re bis ga we va, Se uZ le be li a. Tu war mo-

e bis pro ce si uz run vel yo fi li ar aris Si da mom sa xu re biT, ma Sin igi ga re dan

un da iq nas Se Ze ni li.

mom sa xu re bis gan yo fi le be bis da na xar je bi ga mo an ga ri Se bul un da iq nas

da na xar jTa kon tro lis miz niT da ag reT ve imis ga da sawy ve tad, esa Tu mos mom-

sa xu re ba sa war mom ga re dan Se is yi dos Tu Si da re sur se biT Ta vad awar mo os.

ag reT ve mom sa xu re bis er Te u lis TviT Ri re bu le bis ga mo saT vle lad.

sa war moo zed na de bi xar je bis aR ricx vis sa kiTx e bis gan xil vis dros, al-

baT gax sovT, mom sa xu re gan yo fi le be bis da na xar je bi ro gor aRi ricx e ba da

na wil de ba Zi ri Tad gan yo fi le beb ze.

ram de ni me sa xis mom sa xu re bis da na xar je bis kal ku la ci is sa kiTx e bi gad mo-

ce mu lia amo ca neb Si, ama ve Ta vis bo los.

12.3. sar ki nig zo tran spor tiT mom sa xu re bis

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

Ta vi se bu re be bi

.

sar ki nig zo tran spor tSi da na xar je bis obi eq te bia tvir Tga da zid ve bi,

mgzav rga day va ne bi da cal ke u li gan yo fi le ba (sam sa xu ri) .Ee feq tu ri mar Tvis-

Tvis au ci le be lia imis cod na, Tu ra jde ba mgzav ris ga day va na an tvir Tis

ga da ta na erT ki lo met rze, rac da na xar je bis mo wes ri ge bu li aR ricx vis gziT

mi iR we va.

sar ki nig zo tran spor tSi da na xar jTa (a nu sa kal ku la ci o) er Te u le bia _

10 to na/ ki lo met ri da 10 mgzav r/ki lo met ri.


Cve ni az riT, sar ki nig zo tran spor tSi, mom sa xu re o bis TviT Ri re bu le ba Si Se-

ma val xar jebs Se iZ le ba sa eq splo a ta cio xar je bi ewo dos.

tvir Tis ga da zid ve bis mi xed viT pir da pi ri sa eq splo a ta cio xar je bi a:

sat vir To ma ta reb le bis mi Re ba- gaS ve bas Tan, for mi re ba- gan for me bas Tan, lo ko-

mo ti ve bis da va go ne bis Se ke Te bas Tan, sa lo ko mo ti vo bri ga de bis eq splo a ta-

ci as Tan, sat vir To ope ra ci e bis gan xor ci e le bas Tan, va go ne bis da sat vir Tad

mom za de bas Tan da kav Si re bu li ma te ri a lu ri da Sro mi Ti xar je bi, ag reT ve sat-

vir To ma ta reb le bis cve Tis xar je bi. ase Ti xar je bis ga we vis mo men ti dan ve

cno bi li a, rom isi ni ga da zid veb ze da i xar ja da ami tom uSu a lod tvir Tis

ga da zid ve bis TviT Ri re bu le ba Si un da iq nas Se ta ni li.

mgzav rTa ga day va nis mi xed viT pir da pi ri xar je bi a: sam gzav ro va go ne bis

Se ke Te bis xar je bi, ma ta reb le bis mom sa xu re bis xar je bi, maT ga sag zav reb lad

ga we u li xar je bi, cve Tis xar je bi da a.S.

ara pir da pi ri sa eq splo a ta cio da na xar je bi ise Ti xar je bi a, ro mel Ta

xar jvis mo men tSi Se uZ le be lia ga ni sazR vros, mgzav rga day va ne bis Tu tvir-

Tga da zid ve bis TviT Ri re bu le bas mi e kuT vnos, vi na i dan, ori ve sa xis saq mi a no ba-

ze er Tdro u lad ixar je bi an. ami tom es xar je bi TviT Ri re bu le ba Si ga na wi-

le bis gziT Se i ta ne ba.

ara pir da pir sa eq splo a ta cio xar jebs mi e kuT vne ba: ma ta reb le bis mo Zra o-

bis or ga ni za ci is xar je bi, kav Sir gab mu lo bi sa da sig na li za ci is me ur ne o bis

eq splo a ta ci is xar je bi, av tob lo ki re bi sa da dis pe Ce rul cen tra li za ci a ze

ga we u li xar je bi, ma Ra li Zab vis xa ze bis, li an da gi sa da sa kon taq to qse lis

mov lis xar je bi, li an da ge bis cve Tis xar ji, gam wva ne bis zo lis xar je bi, sad-

gu re bis movlisa da marTvis xar je bi.

a ra pir da pi ri xar je bis ga na wi le ba ga da zid veb sa da mgzav rga day va nebs So-

ris un da mox des ga na wi le bis ra i me sa mar Tli a ni ba zis pro por ci u lad. ga na wi-

le bis ba za Se iZ le ba iyos pir da pi ri xar je bi, day va ni li to na- ki lo met re bi, na-

mu Se va ri kac /sa a Te bi da sxva. ga na wi le bis ba za Se ir Ce va kon kre tu li vi Ta re bis

Se sa ba mi sad. ma ga li Tad: li an da ge bis cve Tis xar jis ga na wi le ba Se iZ le ba mox-

des day va ni li to na- ki lo met re bis pro por ci u lad. day va ni li to na/ ki lo met ri

aris mgzav r/ki lo met re bi sa da to na/ ki lo met re bis ja mi. ara pir da pi ri xel fa si

Se iZ le ba ga na wil des pir da pi ri xel fa sis prop ro ci u lad da a.S.

rac me ti mgzav ris ga day va na an tvir Tis ga da ta na mox de ba, miT me ti iq ne ba

lo ko mo ti ve bis eq splo a ta ci is xar je bi, ma ta reb le bis mi Re ba- gaS ve bis xar je-

bi da a.S. ami tom isi ni cvlad xar jebs war mo ad ge nen. xo lo ad mi nis tra ci u li

xel mZRva ne le bis xel fa se bi, sad gu ris Se no bis Se nax vis xar je bi, rki nig zis de-

par ta men tis Se nax vis xar je bi da a.S. Ses ru le bu li to na- ki lo met re bis ra o-

de no bis cvli le bis Se sa ba mi sad ar ic vle ba. Aa mi tom isi ni mud mi vi xar je bi a.


sar ki nig zo tran spor tSi da na xar jTa cen trebs mi e kuT vne ba: re mon tis gan-

yo fi le ba, sa lo ko mo ti vo me ur ne o ba, sa va go no, sa li an da go sam sa xu ri, kan ce la-

ri a, aR ricx vis sam sa xu ri, ad mi nis tra cia da a.S. ro me li me cen tri Ta vis mxriv

Se iZ le ba pa su xis mgeb lo bis uf ro mci re cen tre bad da i yos.

sar ki nig zo tran spor tSi sa war moo zed na deb xar jebs Se iZ le ba sa eq splo a-

ta cio zed na de bi xar je bi vu wo doT. maT mi e kuT vne ba: sam gzav ro da sat vir To

ma ta reb le bis moZ ra o bis or ga ni za ci is xar je bi, kav Sir gab mu lo bi sa da sig na-

li za ci is eq splo a ta ci is xar je bi, av tob lo ki re bi sa da dis pe Ce ru li cen tra-

li za ci is xar je bi, ma Ra li Zab vis xa ze bis, li an da gi sa da sa kon taq to qse lis

xar je bi, li an da ge bis cve Tis xar je bi, gam wva ne bis xar je bi, rki nig zis sad gu re-

bis Se nax vis xar je bi.

a ra sa war moo zed na de bi xar je bi ko mer ci ul da sa er To -ad mi nis tra ci ul

xar jebs mo i cavs. ko mer ci ul xar jeb Si rek la mis xar je bi Se dis. sa er To -a di-

nis tra ci u li xar je bi ki rki nig zis de par ta men tis sa er To mar Tvi sa da mom sa-

xu re bis xar je bi a. ro go ri ca a, de par ta men tis mmar Tve lo bi Ti per so na lis da

Se no bis Se nax vis xar je bi, kad re bis mom za de bis xar je bi, ad mi nis tra ci u li Se-

no bis cve Tis xar ji da sxva. ara sa war moo zed na deb xar jebs Se iZ le ba ara sa eq-

splo a ta cio zed na de bi xar je bi ewo dos.

fas war moq mni sa da ta ri fe bis dad ge nis miz ne bi saT vis sat ran spor to mom-

sa xu re o bis TviT Ri re bu le ba Si ko mer ci u li da sa er To -ad mi nis tra ci u li xar-

je bic Se i ta ne ba, ro me lic ga da zid veb sa da ga day va nebs So ris sa war moo TviT-

Ri re bu le bis pro por ci u lad ga na wil de ba. xo lo wli u ri fi nan su ri an ga riS-

ge bis Sed ge nis miz ne bis Tvis es xar je bi TviT Ri re bu le ba Si ar Se i ta ne ba.

da na xar jTa aR ricx va ise un da mo ewy os, rom Se saZ le be li gax des ma Ti

kon tro li ro gorc sam sa xu re bis (pa su xis mge be li cen tre bis) mi xed viT, ise

tvir Tga da zid ve bi sa da mgzav rga day va ne bis TviT Ri re bu le bis mi xed viT.

bu Ral tru li aR ricx vis axa li an ga riS Ta geg mis sa fuZ vel ze xar je bi eko-

no mi ku ri ele men te bi sa da fun qci u ri da niS nu le bis mi xed viT er Tdro u lad

aRi ricx e ba. ami tom bu Ral tru li an ga ri Se bis ko de bi oTx niS na ricx ve bi a. ma-

ga li Tad, an ga ri Sis kod Si _ 7110 pir ve li cif ri sa o pe ra cio xar ji a, me o re cif-

ri mis fun qci ur da niS nu le bas mi u Ti Tebs, anu is TviT Ri re bu le ba Si Se ma va li

xar ji a, xo lo me sa me cif ri eko no mi ku ri Si na ar siT ma sa lis xarjs aR niS navs.

me oTxe cif riT ki Se iZ le ba ma sa lis sa xe e bi aRi niS nos.

sar ki nig zo tran spor tis ama Tu im sam sa xu ris mi xed viT (gan yo fi le beb-

Si) pir da pi ri da ara pir da pi ri xar je bi sa Ta na do ko diT, Se sa ba mis uwyiseb Si

bu Ral tru li ga ta re bis ga re Se grovdeba, rom le bic cen tra lur bu Ral te-

ri a Si ga da ig zav ne ba.

sam sa xu re bi dan (gan yo fi le be bi dan) mi Re bu li in for ma ci is sa fuZ vel ze

cen tra lur bu Ral te ri a Si ga ix sne ba ga day va ne bi sa da ga da zid ve bis uwy i se bi.


maT Si pir da pi ri xar je bi uSu a lod Se i ta ne ba. ara pir da pi ri xar je bi ki cal-

ke u li sam sa xu re bis zed na de bi xar je bis an ga riS ze aRi ricx e ba, sa i da nac zed-

na de bi xar je bis sa kon tro lo an ga riS ze ga da i ta ne ba. amis Sem deg zed na de bi

xar je bi ga da zid veb sa da ga day va nebs So ris day va ni li to na/ ki lo met re bis an

ra me sxva Ser Ce u li ba zis pro por ci u lad ga na wil de ba.

sar ki nig zo tran spor tis da na xar je bis aR ricx vis mo del Si mza pro duq-

ci is bu Ral tru li an ga ri Si ar ga mo i ye ne ba, rad gan aq ar mzad de ba ise Ti

pro duq ti, rom lis da sawy o be ba Se saZ le be li a. ami tom ga da zid veb sa da ga day-

va neb ze ga we u li da na xar je bi Zi ri Ta di saq mi a no bis bu Ral tru li an ga ri Si dan

(1630), re a li ze bu li mom saxu re o bis TviT Ri re bu le bis (7100) an ga riS ze ga da i-

ta ne ba, sa i da nac mo ge baza ra lis an ga riS iT Ca mo i we re ba.

sar ki nig zo tran spor tSi ag reT ve ar ar se bobs da um Tav re be li war mo e-

bis naS Ti, rad gan aq tvir Tga da zid ve bi sa da mgzav rga day va ne bis pro ce se bi

uk ve gan vlil ki lo met rebs efuZ ne ba.

kiTxvebi TviTSemowmebisaTvis:

1. rodis gamoiyeneba momsaxurebis danaxarjTa kalkulaciis meTodi?

2. ra SeiZleba iyos danaxarjTa erTeuli satransporto momsaxurebaSi?

3. ra SeiZleba iyos danaxarjTa erTeuli savadmyofoebSi?

4. vrceldeba Tu ara danaxarjTa klasifikacia momsaxurebis TviTRirebulebis

marTvisa da momsaxurebis sistemaSi?


a m o c a n e b i

Aa mo ca na 1. av to sat ran spor to mom sa xu re ba

kom pa nia awar mo ebs ce me nets da ga aC nia mci re sat ran spor to par ki, rom lis dax ma re biT pro-

duq ci as aw vdis kli en tebs. bo lo xu Ti wlis mi xed viT, dad ge ni lia Sem de gi mo na ce me bi:

we li gar be ni li km da na xar ji

teq mom sa xu re ba ze (l)

1 150 000 15 400

2 160 000 16 700

3 180 000 18 100

4 165 000 15 900

5 170 000 17 800

Kkom pa nia iye nebs xuT sat ran spor to sa Su a le bas, rom lis mu Sa o bis sta tis ti ka Sem de gi a:

sat ran spor to gas vlis ra o de no ba sa Su a lod ga da zi du li sa Su a lo gar be ni li

sa Su a le be bi dRis gan mav lo ba Si to na Ji (t) man Zi li (km)

I 6 5 12

II 5 5 18

III 4 6 30

IV 2 5 25

V 2 6 50

Ti To e u li sat ran spor to sa Su a le ba kvi ra Si 5 dRe mu Sa obs. we li wad Si 52 kvi ra a.

da na xar jTa nor ma ti u li mo na ce me bi Sem de gi a:

Ti To e u li mZRo lis xel fa si kvi ra Si 200 la ri a. cvla Si er Ti mZRo li mu Sa obs, rom lis

xel fa si kvi ra Si 250 la ri a. cve Ta ga i an ga ri Se ba wrfi vi me To diT da ar aris sa lik vi da cio

Ri re bu le ba.

sat vir To aR Wur vi lo bis Ri re bu le baa 120 000 l. sam sa xu ris va da _ 5 w

sat ran spor to sa Su a le bis Ri re bu le baa 35 000 l. sa ma sa xu ris va da 5 w

da na xar ji ben zin sa da zeT ze _ 40 TeT ri km-ze

da na xar ji Se ke Te ba ze _ 10 TeT ri km-ze

wli u ri sat ran spor to li cen zia _ 300 l Ti To man qa na ze

dazR ve vis wli u ri xar ji _ 500 l Ti To man qa na ze

sa bu ra ve bis TviT Ri re bu le ba _ 3 500 l we li wad Si

sxva ma sa le bi _ 2 400 l we li wad Si.

moTx ov na: ga moT va leT sat ran spor to sa Su e le be bis mu Sa o bis nor ma ti u li da na xar ji

1 to na/ ki lo met rze.

Aa mox sna:

pir vel rig Si, teq ni ku ri mom sa xu re bis xar je bi dan un da ga mo i yos mud mi vi da cvla di xar-

je bi. Sem deg ga mov Tva loT mo sa lod ne li ki lo met re bi da to na/ ki lo met re bi.

mud mi vi da cvla di xar je bis ga mo yo fa:

km teq mom sax. xar je bi (l)

maq si mu mi 180 000 18 100

mi ni mu mi 150 000 15 400

---------------------------------- -----------

sxva o ba 30 000 2 700

am de nad, teq mom sa xu re bis cvla di xar ji 1 km –ze = 2 700 l / 30 000 km = 0,09 l

teq mom sa xu re bis mud mi vi xar ji = 18 100 l _ 180 000 km * 0.09 l = 1 900 l

ax la ga mov Tva loT mo sa lod ne li gar be ni li ki lo met re bi:


sat ran spor to gar be ni li man Zi li

sa Su a le be bi km

I 6 * 12 km * 2-jer gar be na iqeT da aqeT = 144 km

II 5 * 18 km * 2 = 180 km

III 4 * 30 km * 2 = 240 km

IV 2 * 25 km * 2 = 100 km

V 2 * 50 km * 2 = 200 km

--------------

sul 864 km * 5 dR * 52 kvi ra * = 224 640 km

M

mo sa lod ne li gar be ni li to na/ ki lo met re bi:

I 6 * 5 t * 12 km = 360 t/km

II 5 * 5 t * 18 km = 450 t/km

III 4 * 6 t * 30 km = 720 t/km

IV 2 * 5 t * 25 km = 250 t/km

V 2 * 6 t * 50 km = 600 t/km

--------------

sul 2 380 t/km * 5 dR * 52 kv = 618 800 t/km

1 t/km nor ma ti u li TviT Ri re bu le ba:

la ri

cvla di sa eq splo a ta cio da na xar je bi:

teq mom sa xu re bis xar je bi 0,09

da na xar ji ben zin sa da zeT ze 0,40

da na xar ji Se ke Te ba ze 0,10

----------

0,59

sul, wli u ri cvla di sa eq splo a ta cio xar je bi:

0,59 l * 224640 km = 132 538 l

mud mi vi xar je bi (la ri):

teq mom sa xu re bis mud mi vi xar je bi _ 1 900

mZRo le bis xel fa se bi _ 52 000

(200 l * 52 kv * 5 muSa)

cvla Si mu Sa o bi saT vis _ 13 000

(250 l * 52 kv)

sat vir To aR Wur vi lo be bis cve Tis xar ji _ 24 000

(120 000 l : 5 w)

sat ransp. sa Su a le be bis cve Tis xar ji _ 35 000

(35 000 l * 5 : 5 w )

sat ransp. sa Su a le be bis li cen zia _ 1 500

( 300 l * 5)

dazR ve vis xar je bi (500 l * 5) _ 2 500

sa bu ra ve bis xar ji _ 3 500

sxva xar je bi _ 2 400

------------

135 800

------------------------------------------------------------------------

(132 538 l + 135 800 l) 268 338

1 t/km nor ma ti u li TviT Ri re bu le ba _ 0,4336

(268 338 l / 618 800 t/km)

Aa mo ca na 2. sa zo ga do eb ri vi tran spor ti

qve moT mo ta ni li in for ma cia Se e xe ba sa mi sa xis sa zo ga do eb ri vi tran spor tis saq mi a no bis

er Ti Tvis pe ri ods:


mom sa xu re bis sa xe e bi

I II III

mgzav ro bi dan mi Re bu li Se mo sa va li (l) _ 100 000 190 000 120 000

sat ran spor to sa Su a le be bis ricx vi _ 10 14 18

mTli a ni sat ran spor to dat vir Tva (km) _ 58 000 96 400 105 800

cvla di sa eq splo a ta cio da na xar je bi (l/km) _ 0.25 0,40 0,30

mud mi vi sa eq splo a ta cio da na xar je bi (l) _ 50 700 55 800 62 900

da ma te biT, ad gi li aqvs sa er To mud miv xar jebs, ro go ri ca a: me nej men tis da na xar je bi, sa er-

To da ad mi nis tra ci u li da na xar je bi. Aam da na xar je bis mi kuT vne ba xde ba mgzav r/km-eb ze me a-

Ti a Ta se dam de si zus tiT. wi nas war da geg mi li mi kuT vne bis ga nak ve Ti ey rdno ba Sem deg geg mur

maC ve neb lebs:

sa er To mud mi vi geg mu ri da na xar je bi _ 32 000 l

sat ran spor to sa Su a le be bis gar be ni geg miT _ 155 000 km

moTx ov na: ga moT va leT, sa zo ga do eb ri vi tran spor tis sa wa mos mi er ga we u li sa mi ve sa xis

mom sa xu re bis mi xed viT:

a. zRvru li mo ge ba da mo ge ba

b. zRvru li mo ge ba 1 ki lo met rze

g. mo ge ba sat ran spor to sa Su a le be bi dan

amox sna:

upir ve le sad, ga moT va leT sa er To mud mi vi xar je bis mi kuT vne bis ga nak ve Ti:

32 000 l / 155 000 km = 0,2064 l

mo ge baza ra lis ga an ga ri Se ba (la ri)

I II III

amo na ge bi 100 000 190 000 120 000

cvla di sa eq splo a ta cio da na xar je bi (14 500) (38 560) (31 740)

------------------------------------------------------------ -------------- -------------

zRvru li mo ge ba 85 500 151 440 88 260

mud mi vi sa eq spla ta cio da na xar je bi (50 700) (55 800) (62 900)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba re a li za ci i dan 34 800 95 640 25 360

(sa er To mo ge ba)

sa er To mud mi vi xar je bi

( 58 000 km * 0,2064 l da a.S. ) (11 971) (19 897) (21 837)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

mo ge ba 22 829 75 743 3 523

zRvru li mo ge ba 1 km-ze 1,474 1,571 0,834

(85 500 l/58 000 km da a.S.)

sa er To mo ge ba 1 man qa na ze 3 480 6 831 1 409

(34 800 l/10 manq. Da a.S. )

mo ge ba sat ran spor to mom sa xu re bis

da na xar je bis 1 lar ze 0,2958 0,6629 0,0302

(22 829 l/14 500 + 50 700 + 11 971 l da a.S.)

ro gorc ga an ga ri Se be bi gviC ve nebs, me o re sa xis tran spor tiT mom sa xu re ba yve la ze ma Ral-

ren ta be lu ri a. Yyo vel erT lar da na xar jeb ze 66,29% mo ge ba mo dis .Aam sa xis tran spor tiT

mom sa xu re ba Se iZ le ba ga i af des ki dec da da saq me bu li per so na lis xel fa se bic ga i zar-

dos.


amo ca na 3. sas tum ro

sas tum ro mo i cavs sam Zi ri Tad gan yo fi le bas (da na xar jTa centrs): sa wo li oTa xe bi, sa sa-

di lo da Sex ved re bis oTa xi.

Mmim di na re Tve Si Zi ri Ta di da na xar je bi iyo:

sa wo li sa sa di lo Sex ved re bis

oTa xe bi oTa xi

sak ve bi da sas me li (l) _ 56 000 _

per so na lis xar ji (l) 95 000 80 500 52 600

sxva pir da pi ri xar je bi 26 700 19 400 17 500

----------- ------------ ------------

121 700 155 900 70 100

sas tum ro Si aris 110 sa wo li oTa xi da dRe- Ra mis sa Su a lo ta ri fia 120 l. mim di na re Tve Si

sa wo li oTa xe bis aT vi se ba iyo 65%.

mom zad da 48 700 ker Zi da sa Su a lo fa si iyo 3 l. ba ris amo na ge bi iyo 21000 l. Sex ved re bi-

dan Se mo sa va li Tve Si iyo 105 800 l.

sas tum ro Si aris ori mom sa xu re bis gan yo fi le ba: sa er To ad mi nis tra ci is da Si da mom sa xu-

re bis. am gan yo fi le beb Si da na xar je bi Se ad gen da:

sa er To ad mi nis tra ci is gan yo fi le ba Si _ 37 250 l

Si da mom sa xu re bis gan yo fi le ba Si _ 25 110 l

sas tum ro Si da ma te bi Ti aT vi se bis xar je bi (qi ra, ko mu na lu ri mom sa xu re ba, gaT bo ba, ga na Te ba,

dazR ve va, sa er To cve Tis xar ji) Se ad gens 60 500 lars. Aam xar je bis ga na wi le ba xde ba far-

To bis mi xed viT. gan yo fi le be bis far To bi Sem deg na i rad na wil de ba:

sa wo li oTa xe bi _ 70%

sa sa di lo _ 10%

Sex ved re bis oTa xi _ 15%

zo ga di ad mi nis tra cia _ 3%

Si da mom sa xu re ba _ 2%

Mmom sa xu re bis ori gan yo fi le bis da na xar je bi na wil de ba Sem deg na i rad:

sa wo li sa sa di lo Sex ved re bis sa er To Si da

oTa xe bi oTa xi ad mi nistr. mom sa xu re ba

sa er To ad mi nis tra cia 30% 20% 40% _ 10%

Si da mom sa xu re ba 60% 15% 20% 5% _

moTx ov na: a. zed na de bi xar je bi ga a na wi leT sas tum ros sam Zi ri Tad

gan yo fi le ba ze

b. ga moT va leT Ti To e u li cen tris fi nan su ri Se de ge bi

g. ko men ta ri ga u ke TeT fi nan sur Se de gebs

amox sna:

a. jer ga na wil de ba sa er To aT vi se bis xar je bi far To bis pro por ci u lad da

Sem deg, gan me o re bi Ti ga na wi le bis me To diT ga va na wi loT mom sa xu re

gan yo fi le be bis xar je bi

(Se iZ le ba ga mo i ye noT gan to le bis me To di. pa suxs igi ves mi i RebT)


sa wo li sa sa di lo Sex ved re bis sa er To Si da ja mi

oTa xe bi oTa xi ad mi nistr. mom sax.

ga na wi le bu li

sa er To aT vi se bis xar je bi 42 350 6 050 9 075 1 815 1 210 60 500

(70:10:15:3:2)

gan Tav se bu li zed na de bi xar je bi 37 250 25 110 62 360

----------- -------------- ------------

39 065 26 320 122 860

mom sa xu re bis xar je bis ga da na wi le ba:

sa er To ad mi nis tra cia 11 720 7 813 15 626 (39 065) 3 906

30:20:40:10 ------------- ----------

0 30 226

Si da mom sa xu re ba 18 136 4 534 6 045 1 511 (30 226)

60:15:20:5 ----------- --------------

1 511 0

sa er To ad mi nis tra cia 453 302 605 (1 511) 151

30:20:40:10

Si da mom sa xu re ba 91 23 30 7 (151)

60:15:20:5 ------------ ---------

7 0

sa er To ad mo nis tra cia

30:20:40:10 2 2 3 (7) _

------------------------------------------ ------------- --------------- ------------ ------------- -------------

ja mi 72 752 18 724 31 384 _ _ 122 860

b. mo ge baza ra lis ga an ga ri Se ba (la ri)

sa wo li sa sa di lo Sex ved re bis ja mi

oTa xe bi oTa xi l

amo na ge bi 257 400 167 100 105 800 530 300

(110 * 120 l * 30 * 65%) (48 700 * 3 l + 21 000)

Zi ri Ta di xar je bi 121 700 155 900 70 100 347 700

zed na de bi xar je bi 77 752 18 724 31 384 127 860

------------------------------------------------ -------------- ------------- -------------

mTli a ni xar je bi 199 452 174 624 101 484 475 560

mo ge ba (za ra li) 57 948 (7 524) 4 316 54 740

ara pir da pi ri xar je bis

kon tri bu cia 135 700 11 200 35 700 _

(a mo na gebs _ pir da pi ri xar je bi)

mo ge bis nor ma (mar Ja) 52,7% 6,7% 33,7% _

g. ro gorc mo ge baza ra lis an ga ri Si dan sCans, sa sa di lo za ra li a ni a. Mmo ge bis ume te so-

bas sas tum ros nom re bi uz run vel yo fen. ro gorc sCans, au ci le be lia kon tro lis gaZ li e re ba

sa sa di los gan yo fi le ba ze. za ra li Se iZ le ba ga mow ve u li iyos kad re bis cu di da geg mviT an

sak ve bis di di da na kar ge biT. Tum ca, ara pir da pi ri xar je bis kon tri bu cia axa si a Tebs gan yo-

fi le be bis sa ku Tar mom ge bi a no bas da vxe davT, rom sa sa di lo mom ge bi a nia (mo ge ba aris 11 200

la ri). mi si za ra li ga mow ve u lia zed na de bi xar je bis ga na wi le biT. ami tom, me tad sa sar geb-

loa da na xar je bis kon tro li psu xis mgeb lo bis cen tre bis mi xed viT. yo ve li gan yof le bis da-

na xar je bi xar jTa sa xe e bis mi xed viT un da Se vu da roT da na xar je bis bi u jets da ga mov le ni li

ga dax re bis sa fuZ vel ze ga ir kve va za ra lis de ta lu ri mi ze ze bi da pa su xis mge be li pi re bi.

amo ca na 4. sas tum ros saq mi a no bis maC ve neb le bi

mo ce mu lia sas tum ros er Ti Tvis in for ma ci a:

or sa wo li a ni er Tsa wo li a ni

nom re bi nom re bi

sas tum ro Si nom re bis sa er To ricx vi 300 120

Se sax le bi saT vis var gi si nom re bis ricx vi 280 100

dRe Si da ka ve bu li nom re bis ricx vi 250 80


stum re bis ra o de no ba pe ri od Si 6 500

dar Ce nis (da ka ve bis) dro 3 dRe

pe ri o dis mTli a ni Se mo sa va li 800 600 l

per so na lis ra o de no ba 270 ada mi a ni

Sro mi Ti xar je bi pe ri od Si 180 000 l

ga recx i li er Te u le bis ra o de ni ba pe ri od Si 20 000

sa recxi sa Su a le be bis xar ji 6 000 l

recx vis mTli a ni da na xar ji 25 400 l

or sa wo li a ni nom re bis re gis tri re bu li dRi u ri ta ri fi 150 l

er Tsa wo li a ni nom re bis re gis tri re bu li dRi u ri ta ri fi 90 l

moTx ov na: ga mo i an ga ri SeT Sem de gi maC ve neb le bi:

oTa xe bis aT vi se bis ko e fi ci en ti1.

sa wo le bis aT vi se bis do ne2.

stum re bis sa Su a lo ga nak ve Ti3.

Se mo sav le bis aT vi se bis ko e fi ci en ti (dat vir Tvis ko e fi ci en ti)4.

dRi u ri sa Su a lo da na xar ji da ka ve bul sa wol ze5.

saw men di sa Su a le be bis dRi u ri xar ji 1 da ka ve bul sa wol ze6.

amox sna:

oTa xe bis aT vi se bis do ne = (250 + 80) / (280 + 100) * 100% = 86,8%1.

6 500 stum. * 3 dR

sa wo le bis aT vi se bis do ne = --------------------------------------------- X 100% = 98,5%2.

(280 * 2) + (100 *1) * 30 dR

3. stum ris sa Su a lo ta ri fi = 800 600 l / 6 500 stum. = 123,17 l

800 600 l

4. dat vir Tvis ko e fi ci en ti = ------------------------------------------------------------ = X 100% = 52,3%

[(280 * 150 l) + (100 * 90 l)] * 30 dR

180 000 l + 6 000 l + 25 400 l

5. dRi u ri xar ji 1 da ka ve bul sa wol ze = ------------------------------------------------------- = 10,84 l

6 500 stum. * 3 dR

6 000 l

6. sa recxi sa Su a le be bis dR xar ji 1 da ka ve bul sa wol ze = -------------------------- = 0,34 l

(250 * 2 + 80 ) * 30 dR

me tad sa sar geb loa da na xar je bis kon tro li da na xar jTa da mo ge bis cen tre bis mi xed viT,

ro go ri ca a: nom re bis gan yo fi le ba, res to ra ni, sam za re u lo, sam recxao da a.S.

amo ca na 5. ener go mo ma ra ge bis kom pa nia

eleq tro mo ma ra ge bis kom pa ni is Se sa xeb ar se bobs Sem de gi in for ma ci a:

per so na lis xel fa si:

mricx ve le bis maC ve neb le bis amom wer TaT vis 200 000 l

an ga riS ge bis Sed ge ni sa da ga da sa xa de bis mok re fi saT vis 240 000 l

tran spor ti sa da miv li ne bis xar je bi 40 000 l

ga da sax de le bis mom kre fi sa a gen tos sa ko mi sio 15 000 l

ui me do va le bi 10 000 l

sa er To ga sav le bi 120 000 l

sxva ga sav le bi 5 000 l

-----------------------------------------------------------------

sul xar je bi 630 000 l

re a li za ci is mo cu lo ba 3 440 000 kvt/sT

kli en te bis ra o de no ba 850 000 pi ri

amo na ge bi eleq tro e ner gi is ga yid ve bi dan 30 000 000 l

mom sa xu re bis far To bi 5 000 kv/km

moTx ov na: ga moT va leT eleq tro mo ma ra ge bis kom pa ni is da na xar je bis do nis maC ve neb le bi

1 mln ga yi dul kvt/sT-ze1.

yo vel aTas kli en tze2.

1 mln la ris eleq tro e ner gi a ze3.


1 kv/km far Tob ze4.

Aa mox sa na:

da na xar ji 1 mln ga yi dul kvt/sT-ze = 630 000 l / 3,44 mln = 183 139,53 l1.

da na xar ji yo vel aTas kli en tze = 630 000 l / 850 = 741,18 l2.

1 mln la ris eleq tro e ner gi a ze = 630 000 l / 30 mln l = 21 000 l3.

1 kv/m far Tob ze = 630 000 l / 5 000 kv/km = 126 l4.

Ees maC ve neb le bi Se iZ le ba ga mo ye ne bul iq nas sxva das xva eleq tro mo ma ra ge bis kom pa ni e bis Se-

de ge bis Se da re bi Ti da xa si a Te bi sa da di na mi ku ri ana li zi saT vis. ase ve, mniS vne lo va nia da na-

xar je bis ana li zi da kon tro li pa su xis mgeb lo bis cen tre bis mi xed viT.

amo ca na 6. in sti tu ti

er T-er Ti sas wav lo in sti tu ti mom xma re bels sTa va zobs ram de ni me pro fe si ul kurss. in-

sti tu tis or ga ni za ci u li struq tu ra oTxi fa kul te ti sa gan Sed ge ba, ro mel Ta gan Ti To e ul

maT gans ram de ni me ka Ted ra ga aC ni a. amas Tan, ar se bobs xel mZRva ne lo bis ad mi nis tra ci u li na-

wi li (fun qci a) da cen tra lu ri mom sa xu re bis gan yo fi le ba.

mo ce mu lia in for ma cia wli u ri da na xar je bis Se sa xeb, ro me lic mTav rde ba 2008 wlis 30 iv-

niss:

sa er To da na xar je biI. sul Se ad gens 1 600 000 lars, ro me lic na wil de ba ga mo ye ne-

bu li far To bis sa fuZ vel ze. ker Zod:

fa kul te te bi _ 8 000 kv.m.

ka Ted re bi _ 21 000 kv.m.

ad mi nis tra cia _ 7 500 kv.m.

cen tra lu ri mom sa xu re o ba _ 2 600 kv.m.

-------------------

39 100 kv.m.

ad mi nis tra ci u li da na xar je bi:II. pir da pi ri xar ji _ 1 780 000 l. ara pir da pi ri

xar je bi na wil de ba far To bis sa fuZ vel ze.

fa kul te te bis da na xar je bi:III. pir da pi ri xar je bi _ 900 000 l. ara pir da pi ri xar-

je bis sa ku Ta ri wi li far To bis mi xed viT da cen tra lu ri mom sa xu re bis da na-

xar je bi dan.

ka Ted re bis da na xar je bi:IV. pir da pi ri da na xar je bi 5 500 000 l. ara pir da pi ri xar-

je bi: sa ku Ta ri wi li far Tob ze ga na wi le bu li xar je bi dan da cen tra lu ri mom-

sa xu re bis xar je bi dan plus fa kul te tis yve la da na xar ji.

cen tra lu ri mom sa xu rebs xar je bi:V. pir da pi ri da na xar je bi _ 1 200 000 l da ara-

pir da pi ri xar je bi _ sa ku Ta ri wi li far Tob ze ga na wi le bu li da na xar je bi dan.

ga na wil de ba ga re mom sa xu re bis xar je bis sa fuZ vel ze.

mom sa xu re bis ga we va ze ga re da na xar je bi:

fa kul te te bi _ 250 000 l

ka Ted re bi _ 460 000 l

sa gan maT leb lo spe ci a lo be bi:

biz ne si _ 35 000 l

sa in Jin ro me qa ni ka _ 50 000 l

bu Ral tru li aR ricx va _ 33 000 l

yve la sxva da nar Ce ni _ 415 000 l

--------------------------------

1 243 000 l

VI. da ma te bi Ti mo na ce me bi spe ci a lo be bis Se sa xeb:

biz ne si sa in Jin ro bu Ral tru li

me qa ni ka aR ricx va

kur sdam Tav re bul Ta ricx vi 100 90 120

ga na wi le bu li da na xar je bi:

(% sa er To Tan xi dan)

ka Ted re bi 5% 7% 4%

ad mi nis tra cia 4% 6% 7%

cen tra lu ri mom sa xu re bis xar je bi ise ve de ta lu rad un da ga na wil des, ro gorc V pun qtSi.


in sti tu tis kur sdam Tav re bul Ta ricx vi 2008 wlis 30 iv niss das ru le bu li wli saT vis 3 200

ada mi ans Se ad gens.

moTx ov na: a. ga a na wi leT ara pir da pi ri xar je bi

b. ga i an ga ri SeT sa Su a lo da na xar ji erT kur sdam Tav re bul ze wli saT vis,

ro me lic 2008 wlis 30 iv niss dam Tav rda.

g. mTli a ni xar je bi ga a na wi leT spe ci a lo be bis mi xed viT.

amox sna: a. na bi ji I. sa er To da na xar je bis ga na wi le ba da ka ve bul far Tob ze:

ga na wi le bis ko e fi ci en ti = 1 600 000 l / 39 100 kv.m. = 40,9207

xar je bis ga na wi le ba:

ad mi nis tra cia _ 7 500 kv.m. * 40,9207 = 306 905 l

cen tra lu ri mom sa xu re ba _ 2 600 kv.m. * 40,9207 = 106 394 l

fa kul te te bi _ 8 000 kv.m. * 40,9207 = 327 366 l

ka Ted re bi _ 21 000 kv.m. * 40,9207 = 859 335 l

--------------------

1 600 000 l

Nna bi ji II. cen tra lu ri mom sa xu re bis xar je bis ga na wi le ba:

1 200 000 l + 106 394 l = 1 306 394 l

Gga na wi le bis ko e fi ci en ti = 1 306 394 l / 1 243 000 l = 1,051

Gga na wi le ba:

Ffa kul te te bi _ 250 000 * 1,051 = 262 750 l

ka Ted re bi _ 460 000 * 1,051 = 483 460 l

spe ci a lo be bi _ 533 000 * 1,051 = 560 184 l

---------------------

1 306 394 l

na bi ji III. ka Ted re bis xar je bis ga na wi le ba ga mo saS veb spe ci a lo beb ze:

ka Ted ris xar je bi mo i cavs pir da pir xar jebs, ga na wi le bu li xar je bis wils, fa lul te te bis

dna xar jebs mTli a nad da ad mi nis tra ci ul da na xar jebs. Aam de nad,

ka Ted ris da na xar je bi = 5 500 000+859 335+483 460+900 000+327 366+262 750 = 8 332 911 l

ad mi nis tra ci u li xar je bi sul = 1 780 000 + 306 905 = 2 086 905 l

spe ci a lo be bis Ses wav la ze Tav moy ri li mTli a ni xar je bi = ka Ted re bis xar jebs +

ad mi nis tra ci u li xar je bi + centr. Mmom sa xu re bis xar je bis wi li =

= 560 184 + 8 332 911 + 2 086 905 = 10 980 000 l

b. sa Su a lo da na xar ji 1 kur sdam Tav re bul ze = 10 980 000 l / 3200 = 3 431,25 l

g. ax la 10 980 000 la ri ga va na wi loT cal ke ul spe ci a lo beb ze;

biz ne si sa in Jin ro bu Ral tru li

l me qa ni ka aR ricx va

l l

ka Ted re bis xar je bi

8 332 911-s 5% = 416 645 7% = 583 303 4% = 333 316

ad mi nis tra ci u li xar je bi

2 086 905-is 4% = 83 476 6% = 125 214 7% = 146 083

cen tr.mom sax .xar je bi 36 785 52 550 34 683

(ga re xar je bis ba za ze) (35000*1,051) (50000*1,051) (33000*1,051)

------------------------------------------ ---------------- ----------------

ja mi 536 906 761 067 514 082

sa Su a lo dna xar ji (537 906 / 100 st) (761 067 / 90 st) (514 082 / 120 st)

1 kur sda ma Tav re bul ze 5 379 l 8 456 l 4 284 l


Ta vi 13. da na xar je bis nor ma ti u li kal ku la cia

Tqven uk ve Se is wav leT pro duq ci is er Te u lis anu da na xar jTa er Te u lis

TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is me To de bi. gax sovT isic, rom TviT Ri re bu le-

bis kal ku la ci a, ro gorc me To di, aris dam za de bu li pro duq ci is an Ses ru le-

bu li sa mu Sa o e bis er Te u lis, da na xar jTa sa xe e bis mi xed viT, TviT Ri re bu le bis

ga moT vlis xer xe bis er Tob li o ba. Ee se ni a:

I. kal ku la cia kon kre tu li da niS nu le biT, ro mel sac mi e kuT vne ba Sek ve Te bis,

kon traq te bis da na ke To ba Ta par ti is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci a.

II. kal ku la cia pro ce se bis mi xed viT

III. mom sa xu re bis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci a.

ax la ga ec no biT da na xar je bis sa bi u je to (a nu geg mu ri) kon tro lis al ter-

na ti ul me Tods, nor ma ti u li da na xar je bis kon cef ci as. Mmo ce mul Tav Si gan-

xi lu li iq ne ba Sem de gi sa kiTx e bi:

da na xar je bis nor ma ti u li kal ku la ci is ar si• nor ma ti ve bis sa xe e bi• nor ma ti u li ma sa le bis, Sro mis da zed na de bi xar je bis aR ricx vis Ta vi-• se bu re be bi

nor ma ti u li da na xar je bi dan ga dax re bis ana li zi•

13.1. da na xar jTa nor ma ti u li kal ku la ci is

Aar si

da na xar jTa nor ma ti u li kal ku la cia war mo ad gens kon tro lis me Tods,

ro mel Sic nor ma ti u li da na xar je bi da Se mo sav le bi Se da re bu lia faq ti ur

Se de geb Tan, ra Ta dad gin des ga dax re bi, ro mel Ta ana li zis meS ve o biT xde ba

saq mi a no bis Se de ge bis ga um jo be se ba.

nor ma ti u li da na xar ji war mo ad gens gar kve u li pi ro be bis gaT va lis wi ne biT,

da na xar je bis dad ge nil ra o de no bas, fu lad for ma Si. igi efuZ ne ba da na xar-

jTa ele men te bis mi xed viT dad ge nil kon kre tul nor mebs.

da na xar jTa nor ma aris na tu ra lur er Te u leb Si dad ge ni li cal ke u li sa-

xis ma sa lis an dro i Ti da na xar jis dad ge ni li si di de pro duq ci is er Te ul-

ze.

da vuS vaT, er Ti ca li pro duq tis dam za de bas Wir de ba 2 kg ma sa la. 1 kg ma-

sa lis Ses yid vis nor ma ti u li Ri re bu le baa 5 l. aseT Sem Txve va Si, pro duq ci is

er Te ul ze ned le u lis da na xar jis nor ma aris 2 kg, xo lo nor ma ti u li da na-

xar jia _ 10 la ri (2kg * 5 l).

da na xar je bis aR ricx vi sa da pro duq ci is TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

nor ma ti u li me To di Tav da pir ve lad Ca mo ya lib da ro gorc geg mu ri (sa bi u je to)

kon tro lis pa ra le lu ri sis te ma. mag ram, dRe i saT vis nor ma ti u li kal ku la cia


war mo ad gens sa bi u je to kon tro lis na wils. mi u xe da vad ami sa, ar se bobs sa mi

faq to ri, ro me lic nor ma ti u li da na xar je bis kal ku la ci as ga nas xva vebs sa bi u-

je to anu geg mu ri kon tro lis mid go me bi sa gan.

da na xar jTa nor ma ti u li kal ku la ci is mi xed viT ma ra gis Se fa se ba xde ba 1.

ma Ti nor ma ti u li Ri re bu le biT.

nor ma ti u li da na xar je bi ga er Ti a ne bu lia sa aR ricx vi wig neb Si, ma Sin 2.

ro ca geg me bi war mo ad ge nen Ca na we rebs sa aR ricx vo wig ne bis ga re Se da

or mag aR ricx va Si ar mo na wi le o ben.

nor ma ti u li da na xar je bi gan sazR vru li a, ro gorc er Te u lis da na xar-3.

je bi. ma Sin ro de sac geg me bi MmTli a ni da na xar je bis mo na ce me bi sa gan

Sed ge ba.

da na xar jTa nor ma ti u li kal ku la cia yve la ze efeq tu rad Se iZ le ba ma Sin

iq nas ga mo ye ne bu li, ro ca war mo e ba (saq mi a ni ba) aris er Tgva ro va ni da re gu la-

ru li da ami tom Se iZ le ba ope ra ci e bi dak vir ve be bis gziT mar ti vad da zus-

tad Se fas des. da na xar ja Ta nor ma ti u li kal ku la ci is Ta vi se bu re ba isa a, rom

war mo e bis me ne je re bi wi nas war geg ma ven cal ke u li sa xis da na xar jTa nor mebs

pro duq ci is er Te ul ze. Sem deg, da na xar je bis mar Tva da kon tro li xor ci el-

de ba, faq ti ur saq mi a no ba ze ga da an ga ri Se bu li nor ma ti u li da na xar je bi dan

faq ti u ri da na xar je bis ga dax re bis ana li ziT, rom lis meS ve o biT ga mov lin de-

ba ga dax re bis ga mom wve vi mi ze ze bi da pa su xis mge be li pi re bi.

sa bi u je to anu geg mu ri kon tro li Se iZ le ba ga mo ye ne bul iq nas or ga ni za-

ci is Sig niT ne bis mi e ri saq mi na o bi sa da pa su xis mgeb lo bis cen tre bis mi xed viT,

sa dac ki Se iZ le ba ad gi li eq nes da na xar jebs an Se mo sav lebs. am de nad, geg mu ri

kon tro li uf ro far To me qa niz mia da nor ma ti u li xar je bi dan ga dax re bis

ana liz sac mo i cavs.

ar se bi Tad, da na xar je bis nor ma ti u li kal ku la cia war mo ad gens da na xar-

je bis aR ricx vi sa da pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

teq ni kas da ara kal ku la ci is me Tods, ro gorc aseTs. nor ma ti u li kal ku la-

cia Se iZ le ba ga mo ye ne bu li iq nas mom sa xu re bis, pro ce su li, pro duq ci is par-

ti e bis, Sek ve Te bis an kon traq te bis mi xed viT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

me To de bis dros.

da na xar jTa nor me bi da nor ma ti ve bi ai sa xe ba nor ma ti u li da na xar je bis ba-

raT Si. mas Sem de gi sa xe aqvs:


nor ma ti u li da na xar je bis ba ra Ti

erT cal X pro duq tze

l

ma sa le bi: p ma sa la 5 kg, 6 l /kg 30.00

q ma sa la 2 kg, 3 l / kg 6,00

---------

36,00

Zi ri Ta di Sro ma: a Tan ri gi _ 2 sT, 10 l/sT 20,00

b Tan ri gi _ 3 sT, 4 l/sT 12,00

----------

32,00


cvla di _ 5 sT, 2 l /sT 10,00

-------------------------------------------------------------------------------

zRvru li nor ma ti u li TviT Ri re bu le ba 78,00

mud mi vi _ 5 sT, 3l/sT 15,00

-------------------------------------------------------------------------------

nor ma ti u li TviT Ri re bu le ba 93,00

ga sa yi di prog no zu li fa si 100,00

-------------------------------------------------------------------------------

nor ma ti u li mo ge ba 7,00

nor ma ti u li da na xar je bis da geg mvis Sem deg, faq ti u ri saq mi na o bis gnxor-

ci e le bis pro ces Si, dam za de bu li pro duq ci is an Ses ru le bu li mom sa xu re bis

er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si Se i ta ne ba nor ma ti u li da na xar je bi, ro me lic

ga da an ga ri Se bu lia faq ti ur mo cu lo ba ze. am miz niT, pro duq ci is war mo e bis

an ga ri Sis de bet Si aRi ricx e ba nor ma ti u li da na xar je bi. Tvis bo los, ro ca

faq ti u ri xar je bis si di de ga ir kve va, ga mo iT vle ba faq ti u ri TviT Ri re bu le ba

da ga mov le ni li ~ga dax re bi~ cal ke an ga riS ze aRi ricx e ba. ana li zis sa fuZ-

vel ze ga i zo me ba ~ga dax reb ze~ moq med ra o de nob riv da xa ris xob riv faq tor Ta

gav le na. xa ris xob ri vi faq to re bis gav le na _ war mo e bis an ga riS ze, xo lo ra-

o de nob ri vi faq to re bis gav le na _ mo ge baza ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

xa ris xob ri vi faq to ri aris mov le nis ise Ti mi ze zi, ro me lic ama Tu im saq-

mi a no bis efeq ti a no bas anu mwar mo eb lu ro bas anu Za lis xme vas asa xavs. ma ga li-

Tad, ne de lu lis xar jvis do ne pro duq ci is er Te ul ze.

ra o de nob ri vi faq to ri aris mov le nis ise Ti mi ze zi, rom lis si di de sa war-

mos per so na lis mu Sa o bis xa ris xze da Za lis xme va ze ar aris da mo ki de bu le-

bu li. ma ga li Tad, ned le u lis fa se bi.

da na xar jTa ga dax ra war mo ad gens sxva o bas faq ti ur da na xar jeb sa da da geg-

mil anu nor ma ti ul da na xar jebs So ris. da na xar jeb Si war mo qmni li ga dax ra

Se iZ le ba iyos xel say re li an ara xel say re li. Gga dax ra xel say re li a, Tu mis

Se de gad mo ge bis faq ti u ri si di de iz rde ba da pi ri qiT: ga dax ra ara xel say re-

li a, Tu mis Se de gad faq ti u ri mo ge ba mcir de ba.


ro gorc cno bi li a: mo ge ba = Se mo sav lebs _ xar je bi

ma Sa sa da me, xar je bis zrda mo ge bas am ci rebs da xar je bis Sem ci re ba mo ge bas

zrdis. Aa mis sa fuZ vel ze ga ir kve va, xar jeb Si ga mov le ni li ga dax ra mo ge ba ze

ro gor gav le nas ax dens da Se sa ba mi sad, ana li zis dros ga mov le ni li ga dax re-

bi xel say re lia Tu ara xel syre li.

TviT Ri re bu le bis nor ma ti u li kal ku la ci is miz ne bi a:

mmar Tvel Ta saq mi a no bis efeq ti a no bis Se fa se ba da dax ma re bis ga we va 1.

xar jTaR ricx vis Sed ge na Si;

kon tro lis uz run vel yo fa, rac mi iR we va saq mi a no bis im sa xe e bis ga mov-2.

le niT, ro mel Ta do ne ar Se e sa ba me ba geg mas da im pi re bis gaf rTxi le biT,

rom le bic pa su xis mgeb le bi ari an ga dawy ve ti le be bis mi Re ba ze. sa Wi ro

Ro nis Zi e be bis ga re Se, si tu a cia Se iZ le ba umar Ta vi gax des;

mo ma va li xar je bis prog no zi re ba, rom le bic Se iZ le ba ga mo ye ne bul iq nas 3.

ga dawy ve ti le be bis mi Re bi sas;

cal ke u li sa xis pro duq ci a ze da na xar je bis mi kuT vne bis pro ce du ris 4.

ga mar ti ve ba, ro me lic ma ra gis Se fa se bi saT vis ga mo i ye ne ba;

miz ne bis da sax va, ro mel Ta mi saR we va dac per so na li un da mi is wraf vo-5.

des.

nor ma ti u li TviT Ri re bu le ba Se iZ le ba ga moT vlil iq nas ro gorc zRvru li

da na xar je biT (a nu mxo lod cvla di da na xar je bis gaT va lis wi ne biT), ise da na-

xar jTa sru li ga na wi le biT. me o re Sem Txve va Si, mud mi vi sa war moo zed na de bi

xar je bi mi kuT vne bis ga nak ve Te bis me Se vo biT Ca ir Tve ba TviT Ri re bu le ba Si, ro-

gorc es ad re iyo gan xi lu li.

13.2 nor ma ti ve bis sa xe e bi

da na xar jTa nor me bis gan sazR vris ori me To di ar se bobs:

1. ma sa le bi sa da Sro mis ga mo ye ne bis do ne Se fas des wi na ga moc di le bis

sa fuZ vel ze;

2. da na xar jTa nor me bi dad gin des teq ni ku ri ana li zis sa fuZ vel ze.

war su li ga moc di le bis sa fuZ vel ze da na xar jTa nor me bis dad ge nis me To-

di ka, mar Ta lia ey rdno ba faq ti ur mdgo ma re o bas, mag ram dazR ve u li ar aris

war su li Sec do me bi sa gan. igi sa Su a le bas ar iZ le va yu radR e ba ga max vil des

re sur se bis uf ro ra ci o na lu ri ga mo ye ne bis, sa war moo teq no lo gi e bis da pro-

duq ci is xa ris xis amaR le bis gze bis Zi e ba ze.

teq ni ku ri ana li zi ey rdno ba ma sa lis ga mo sav li a no bis teq no lo gi ur ana-

lizs. daw vri le biT Se is wav le ba yo ve li ope ra cia ma sa le bis, Sro mis da mowy-


o bi lo be bis zus ti aR ricx vi sa da ope ra ci e bis sa kon tro lo ga mok vle ve bis

sa fuZ vle ze.

praq ti ka Si ori ve mid go ma ga mo i ye ne ba. ro ca war mo e ba pir ve lad iwy e ba da

war su li ga moc di le ba ar ar se bobs, da na xar jTa nor me bi, bu neb ri via teq ni kur

ana lizs da sa kon tro lo cde bis Se de gebs ey rdno ba. Sem deg ki faq ti u ri ga-

moc di le be bic ga iT va lis wi ne ba.

da na xar jTa nor ma ti ul sis te ma Si ga mo sa ye neb li nor ma ti ve bis mra va li sa-

xe ar se bobs. ese ni a:

Zi ri Ta di nor ma ti vi• ide a lu ri nor ma ti vi• miR we va di nor ma ti vi • mim di na re nor ma ti vi •

Zi ri Ta di nor ma ti vi ewo de ba nor ma tivs, ro me lic grZel va di a ni pe ri o di saT-

vis ga mo i ye ne ba da rom li da nac Se iZ le ba mim di na re nor ma ti vi dad gin des. mi si

mTa va ri upi ra te so ba isa a, rom uz run vel yofs faq ti u ri da na xar je bis er Ti

da igi ve nor meb Tan Se da re bas xan grZliv pe ri od Si. mag ram, Zi ri Ta di nor me bi

ar asa xa ven mim di na re da geg mil da na xar jebs. ami tom praq ti ka Si iS vi a Tad ga-

mo i ye ne ba.

ide a lu ri nor ma ti vi ewo de ba nor ma tivs, ro me lis Ses ru le ba Se saZ le be lia

yve la ze sa u ke Te so pi ro beb Si, sa dac gaT va lis wi ne bu li araa nor ma lu ri za ra-

li, da na kar gi da man qa nis mwyob ri dan ga mos vla. Mmas ag reT ve po ten ci ur nor ma-

tivs uwo de ben. da na xar je bis ide a lu ri nor ma ti vi aris mi ni ma lu ri da na xar ji.

ase Ti nor ma ti ve bi uf ro mi zans war mo ad ge nen da ara Se degs, rom lis miR we va

yo vel dRi ur war mo e ba Sia au ci le be li. ami tom isi ni praq ti ka Si TiT qmis ar ga-

mo i ye ne ba, ra d gan uar yo fi Tad ar imoq me don mu Sa xe lis mo ti va ci a ze.

miR we va di nor ma ti vi ewo de ba nor ma tivs, ro me lic saq mi a no bis efeq tur pi-

ro beb Si war mo i So ba. ma ga li Tad, da nad ga re bi da ma sa le bi ga mo ye ne bu li iq ne ba

ma Ra li ga mo sav li a no biT, gaT va lis wi ne bu li iq ne ba nor ma lu ri da na kar gi da

man qa ne bis mwyob ri dan mosalodneli ga mos vla.

miR we va di nor ma ti vis Ses ru le ba Zne li a, mag ram ide a lur Tan Se da re biT

ad vi li mi saR we vi a. miR we va di nor me bi siZ ne lis mi xed viT Se iZ le ba sxva das-

xvag va ri iyos. miR we va di nor me bi, rom le bic di di al ba To biT Se iZ le ba Ses ru-

des, yve la ze mi sa Re bia da geg mvis miz ne bi sa da xar jTaR ricx vis Sed ge ni saT vis.

da geg mvi saT vis ar un da iyos ga mo ye ne bu li ise Ti nor me bi, ro mel Ta miR we vac

Se uZ le be li a. re a lu rad miR we vad nor mebs miv ya varT eko no mi i sa ken, rac per-

so nals Sro mis na yo fi e re bis amaR le bis sti muls aZ levs.

mim di na re nor ma ti vi aris nor ma ti vi, ro me lic mok le pe ri o dis gan mav lo-

ba Si ga mo i ye ne ba da ro me lic da kav Si re bu lia am Ja mad ar se bul mdgo ma re o bas-

Tan.


nor ma ti ve bis pir ve li ori sa xe o ba praq ti ka Si ar ga mo i ye ne ba. ga dax re bis ana-

li zi uf ro sa sar geb lo in for ma ci as iZ le va mim di na re nor ma ti veb Tan Se da re-

bis gziT.

teq ni ku ri ana li zi sa da war su li ga moc di le bis ga mo ye ne biT, pro duq ci is

er Te ul ze nor ma ti u li da na xar je bis dad ge na Sem deg na i rad xde ba:

nor me bi ma sa leb ze _ dgin de ba pro duq ci is spe ci fi ka ci i dan ga mom di na re da

ga ni sazR vre ba yo ve li ope ra ci i saT vis sa Wi ro ma sa le bis ra o de no bis de ta lu-

ri ga mok vle viT. ase Ti ga mok vle vis Se de gad ad ge nen, xa ris xi a ni pro duq ci is

da sam za deb lad ro me li sa xis ma sa le bia uf ro mi sa Re bi. amas Tan, na tu ra lur

er Te u leb Si ga ni sazR vre ba ga mo sa ye ne be li ma sa le bis xar jvis nor ma pro duq-

ci is er Te ul ze da gar da u va li da na kar ge bis si di de.

ma sa le bis nor ma ti u li da na xar ji ud ris ma sa lix xar jvis nor mi re bu li

ra o de no bi sa da ma sa lis er Te u lis fa sis nam ravls.

da vuS vaT, er Ti ca li pro duq tis dam za de bas 3 kg ma sa la sWir de ba. er Ti ki-

log ra mi ma sa lis wi nas wa ri dad ge ni li fa sia 5 l. ma Sin, ma sa lis nor ma ti u li

da na xar ji erT cal pro duq tze Se ad gens 15 lars.

ned le u li sa da ma sa le bis Nnor ma ti ul fa sebs ad gens Ses yid ve bis gan yo fi-

le ba. es gan yo fi le ba Se is wav lis mom wo deb lebs da Se ar Cevs, ro mel maT gans

Se uZ lia xa ris xi a ni ma sa le bis dro u li mo wo de ba mi sa Reb fa seb Si.

Sro mi Ti xar je bis nor ma ti ve bis da sad ge nad un da ga a na liz des sa Wi ro saq-

mi a no bis yve la sa xe o ba sxva das xva ope ra ci e bis mi xed viT. ned le u lis ga da mu-

Sa ve bis, man qa na- mowy o bi lo be bis ga mo ye ne bis da sa mu Sao pi ro be bis efeq ti a ni

ga re mo e bi saT vis zo ma ven da gan sazR vra ven sa mu Sao dros nor ma- sa a Teb Si, ro-

me lic esa Wi ro e ba mu Saks sa mu Sa os Ses ru le bi saT vis. Sem deg ga ni sazR vre ba

sa a Tob ri vi anazR a u re bis nor mi re bu li ga nak ve Te bi kom pa ni is po li ti kis Se-

sa ba mi sad an me ne je reb sa da prof kav Si rebs So ris mo la pa ra ke be bis sa fuZ vel-

ze. Ees Se Tan xme bu li anazR a u re bis ga nak ve Te bi ga mo i ye ne ba yo vel ope ra ci a ze

nor ma ti u li Sro mi Ti da na xar je bis dad ge nis Tvis.

nor ma ti u li Sro mi Ti da na xar ji ud ris nor mi re bu li dro is (sa a Te bis) ra-

o de no bi sa da sa a Tob ri vi nor mi re bu li anazR a u re bis nam ravls.

da vuS vaT, pro duq ci is er Te u lis dam za debs 4 sa a Ti sWir de ba. sa a Tob ri vi

anazR a u re bis ga nak ve Ti dad ge ni lia 5 la ri. ma Sin, nor ma ti u li Sro mi Ti xar ji

pro duq ci is er Te ul ze Se ad gens 20 lars.

ro me li me gan yo fi le ba Si ro ca ram de ni me sa xis pro duq ti mzad de ba, ma Ti Se-

ja me ba fi zi kur er Te u leb Si Se uZ le be li a, rad gan isi ni ara er Tva ro va ni a. am

prob le mis ga daW ra Se iZ le ba, Tu cno bi li iq ne ba dro is ra ra o de no ba sWir-

de ba Ti To e u li sa xis pro duq ci is war mo e bas war mo e bis nor ma lur pi ro beb Si.

amis sa fuZ vel ze ga mo iT vle ba war mo e bis dro nor ma- sa a Teb Si.

da vuS vaT sa war moo gan yo fi le bis Se sa xeb, ar se bobs Sem de gi geg mu ri in for-

ma ci a:


pro duq te bis nor ma ti u li dro pro duq ci is pro duq ci is ga moS ve ba

sa xe e bi 1 cal pro duq tze ga moS ve ba geg miT nor ma- sa a Teb Si

ca leb Si

a 4 sT 1 200 4 800

b 2 sT 900 1 800

g 1 1 000 1 000

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi _ _ 7 600

ma Sa sa da me, mo ce mu li sa war moo gan yo fi le bis pro duq ci is ga moS ve bis sa er To geg maa 7600

nor ma- sa a Ti.

zed na de bi xar je bis nor mi re bi saT vis sa Wi roa ma Ti da yo fa mud miv da cvlad

xar je bad. maT Tvis nor ma ti u li ga nak ve Te bi cal k-cal ke ga ni sazR vre ba. zed na-

de bi xar je bis ga na wi le bis nor ma ti u li ga nak ve Te bi efuZ ne ba sa war moo mu Se-

bis Sro mis an man qa na- mowy o bi lo be bis erT sa aTs.

Nnor ma ti u li cvla di sa war moo zed na de bi xar ji ud ris pro duq ci is er Te-

u lis da sam za deb lad sa Wi ro Sro ma/ sa a Ti an man qa na/ sa a Ti gam rav le bu li sa-

a Tob riv ta rif ze.

nor ma ti u li mud mi vi sa war moo zed na de bi xar ji ud ris geg mu ri war mo e bis

sa fuZ vle ze, nor ma ti u li sa a Te bi sa da sa a Tob ri vi ta ri fis nam ravls.

TviT Ri re bu le bis nor ma ti u li kal ku la ci is dros zed na de bi xar je bis aR-

ricx va imiT gan sxvav de ba sxva xar je bi sa gan, rom mi kuT vne bu li sa war moo zed-

na de bi xar je bi ga i an ga ri Se ba zed na de bi xar je bis ga na wi le bis sa a Tob ri vi

ga nak ve Tis gam rav le biT nor ma- sa a Teb ze da ara faq ti u rad na mu Se var dro ze.

am ri gad, sa Wi roa nor ma ti ve bi dad gin des Sro ma ze, ma sa leb sa da cvlad

sa war moo zed na deb xar jeb ze, rom le bic sa war moo ope ra ci e bis Ses ru le bis

dros mo ix ma re ba.

am de nad, war mo e bu li pro duq ci is nor ma ti u li TviT Ri re bu le ba ud ris pro-

duq ci is da sam za deb lad ga we ul ope ra ci eb ze da xar ju li nor ma ti u li cvla-

di da na xar je bis jams plus nor ma ti u li mud mi vi zed na de bi xar je bi.

13.3. Zi ri Ta di ma sa le bis nor ma ti u li da na xar je bis

aR ricx va

ro gorc uk ve aRi niS na, da na xar je bis nor ma ti u li kal ku la ci is sis te mis

dros, war mo e bis me ne je re bi xar jTaR ricx va Si geg ma ven ma sa lis da na xar jis

nor mas pro duq ci is er Te ul ze da ma sa lis er Te u lis sa o ri en ta cio nor ma ti -

ul fass. ma sa lis nor ma ti u li da na xar ji ki ud ris ma sa lis xar jvis nor mi sa

da ma sa lis fa sis nam ravls.

faq ti u ri saq mi a no bis Se de gad, faq ti u ri xar je bi nor ma ti ul xar jebs iS vi a-

Tad em Txve va. Nnor ma ti ul xar jeb Tan Se da re biT, faq ti u ri da na xar je bi xSi-

rad ic vle ba. Ees cvli le be bi iw ve ven ga dax rebs da na xar jeb Si. da na xar je bis


ga dax re bis ga mov le na Se saZ le be lia faq ti u ri da nor ma ti u li xar je bis Se da-

re biT.

ga dax re bis ana li zi war mo ebs or ma gi aR ricx vis sa aR ricx vo wig ne bis meS ve-

o biT. Ees xde ba sa aR ricx vo wig neb Si Sem de gi mo na ce me bis Ca we riT:

Se ma va li _ faq ti u ri da na xar je bi• ga ma va li _ nor ma ti u li xar je bi• sxva o ba _ ro gorc ga dax ra.•

Mma sa le bis da na xar jeb Si ga dax re bis ga moT vlis miz niT Sed ge ba Se da re bis

cxri li, ro mel Sic er Tma neTs Se u dar de ba nor ma ti u li da faq ti u ri da na xar-

je bi.

da vu Sa vaT, da geg mi lia 1000 ca li pro duq tis ga moS ve ba. erT cal pro duq tze ned le u lis

xar jvis nor maa 5 kg da 1 kg ned le u lis Ses yid vis nor ma ti u li fa sia 6 la ri.

Ffaq ti u rad ga moS ve bu li iq na 1200 ca li pro duq ti. pro duq ci is er Te ul ze da i xar ja 4,5 kg

ned le u li da 1 kg ned le u lis Ses yid vis faq ti u ri fa sia 7 l.

Se vad gi noT ma sa le bis da na xar je bis Se da re bis cxri li:

Zi ri Ta di ma sa le bis da na xar je bis Se da re bis uwy i si

erT cal pro duq tze mTel ga moS ve ba ze (l)

1000 cal ze 1200 cal ze

nor miT faq ti u rad ga dax ra nor miT faq ti u rad ga dax ra

ned le u lis xar ji kg 5 4,5 - 0,5 5 000 5 400 + 600

1 kg ned le u lis fa si (l) 6 7 + 1 6 7 + 1

------------------ ------- --------------- ------------- ----------- ------------ -------------

Ri re bu le bi Ti si di de 30 31,5 + 1,5 30 000 37 800 + 7 800

Mma sa le bis da na xar je bis Se da re bis uwy i si dan sCans, rom ma sa le bis nor ma-

ti u li xar ji pro duq ci is er Te ul ze 30 la ria (5kg * 6 l). faq ti ur ma da na-

xar jeb ma ki 31, 5 la ri Se ad gi na ( 4,5 kg * 7 l). ma Sa sa da me ma sa le bis xar je bi

pro duq ci is er Te ul ze 1,5 la riT ga i zar da. es ga dax ra ga mow ve u lia ned le-

u lis xar jvis nor mi sa da fa sis cvli le bis gav le niT.

ned le u lis xar jvis nor ma Sem cir da na xe va ri ki log ra miT, rac imas niS navs

rom ma sa le bi uf ro ma Ra li ga mo sav li a no bi Taa ga mo ye ne bu li. 1 kg ned le u lis

fa si ki da geg mil Tan Se da re biT erTi la riT ga i zar da.

ima ve uwy i si dan Cans, rom ned le u lis mTli a ni da na xar ji 600 ki log ra miT ga-

i zar da. mag ram, igi pir da pir ver pa su xobs kiT va ze, Tu re a lu rad ra si di dis

eko no mia an ga da xar jva a, vi na i dan, 5 000kg xar ji ga moT vli lia geg mur 1000 cal

pro duq ci a ze da 5400 kg da na xar ji ga we u lia 1200 cal pro duq tze. re a lu ri

su ra Tis war mod ge ni saT vis un da mox des nor ma ti u li da na xar je bis ga da an ga-

ri Se ba pro duq ci is faq ti ur ga moS ve ba ze.

faq ti u rad ga moS ve bu l pro duq ciaze mosalodneli nor ma ti u li xar ji

aris faq ti u ri ga moS ve bi sa da er Te u lis nor ma ti u li xar jis nam rav li.


1200 ca li * 5 kg = 6 000 kg

mTli a ni mo sa lod ne li xar ji = 6 000 kg * 6 l = 36 000 l

da na xar je bis nor ma ti u li kal ku la ci is sis te ma Si, or ma gi aR ricx va swo red

faq ti ur ga moS ve ba ze ga da an ga ri Se bu li maC ve ne le bis mi xed viT xde ba rad gan,

TviT Ri re bu le ba Si nor ma ti u li da na xar je bi Se i ta ne ba. Tvis gan mav lo ba Si,

ram den je rac dam zad de ba pro duq ti, bar de ba mza pro duq ci is sawy obs da Tan

er Tvis da na xar je bis an ga ri Si, ro mel sac xels awers os ta ti da kon tro li o ri.

Mmi si pir ve li eg zem pli a ri ga da e ce ma xar je bis aR ricx vis gan yo fi le bas, ra Ta

da um Tav re be li pro duq cia ga day va nil iq nas mza pro duq ci is ma rag Si. Mme o re

eg zem pli a ri ig zav ne ba mza pro duq ci as Tan er Tad sawy ob Si da me sa me eg zem pli-

a ri rCe ba sa war moo gan yo fi le ba Si.

Cvens ma ga liT ze, sa aR ricx vo wig neb Si ma sa le bis da na xar je bi 36 000 la ris

ode no biT aRi ricx e ba. Aa nu, Tvis gan mav lo ba Si aRi ricx e ba nor ma ti u li da na-

xar je bi pro duq ci is faq ti u ri ga moS ve bis mi xed viT. ami tom, da na xar je bis Se da-

re bis uwy is Si er Tma neTs Se u dar de ba 1200 cal ze ga sa we vi nor ma ti u li xar je bi

36 000 l da 1200 cal ze ga we u li faq ti u ri da na xar je bi _ 37 800 l. ma sa le bis

da na xar je bis Se da re bis uwy i si mi i Rebs Sem deg sa xes:s

Zi ri Ta di ma sa le bis da na xar je bis Se da re bis uwy i si

erT cal pro duq tze faq ti ur ga moS ve ba ze (l)

nor miT faq ti u rad ga dax ra nor miT faq ti u rad ga dax ra

ned le u lis xar ji kg 5 4,5 - 0,5 6 000 5 400 - 600

1 kg ned le u lis fa si (l) 6 7 + 1 6 7 + 1

------------------ ------- --------------- ------------- ----------- ------------ -------------

Ri re bu le bi Ti si di de 30 31,5 + 1,5 36 000 37 800 + 1800

ma Sa sa da me, 6 000 kg ned le u li das Wir de bo da 1200 cal faq ti u rad ga moS ve-

bul pro duqts, Tu ki da cu li iq ne bo da ned le u lis xar jvis nor ma 5 kg. ase ve,

Tu 1 kg ned le u lis fa si 6 l dar Ce bo da, ma Sin ma sa le bis mTli a ni mo sa lod-

ne li xar ji 36 000 l iq ne bo da.

mag ram, faq ti u rad ad gi li hqon da cvli le bebs ro gorc ned le u lis xar jvis

nor ma Si, ise ned le u lis fas Si. ris ga moc ned le u lis nor ma ti u li da na xar je bi

pro duq ci is er Te ul ze 1,5 la riT ga i zar da. war mo So bi li ga dax ra ga mow ve

u lia ori faq to riT anu mi ze ziT, ese ni a:

I. ned le u lis xar jvis nor mis cvli le ba,

II. 1 kg ned le u lis fa sis cvli le ba.

vi na i dan, pir ve li faq to ri per so na lis mu Sa o bis xa ris xzea da mo ki de bu li

ami tom igi xa ris xob ri vi faq to ri a. xo lo, me o re ra o de nob ri vi faq to ri a. Uun-

da ga i zo mos Ti To e u li faq to ris cvli le bis gav le na ma sa le bis da na xar je-

bis sa er To cvli le ba ze (+ 1800 lar ze).


ned le u lis xar jvis nor mis cvli le bis gav le na = ~nor mis~ ga dax ra gam-

rav le bu li ` nor ma ti ul fas ze~ da gam rav le bu li pro duq ci is faq ti ur ra-

o de no ba ze.

ned le u lis xar jvis nor mis cvli le bas ag reT ve uwo de ben _ ga dax ras ned-

le u lis ga mo ye ne ba Si.

(- 0,5 kg) * 6 l * 1200 ca li =(- 3l) * 1200 ca li = - 3 600 l

ma Sa sa da me, imis ga mo, rom pro duq ci is er Te ul ze ned le u lis xar jvis do ne

0,5 kg-iT Sem cir da, sxva Ta na bar pi ro beb Si (a nu fa sis uc vle lo bis pi ro beb-

Si), ned le u lis sa er To xar jeb Si miR we u lia eko no mia 3 600 la ri rac mo ge bis

mo sa lod nel si di des ima ve Tan xiT gaz rdis. Aam de nad, igi xel say re li ga dax-

ra a.

ned le u lis ~fa sis~ cvli le bis gav le na = ~fa sis~ ga dax ra gam rav le bu li

faq ti u ri xar jvis do ne ze da gam rav le bu li pro duq ci is faq ti ur ga moS ve ba-

ze.

(+ 1 l) * 4,5 kg * 1200 ca li = + 4,5 l * 1200 ca li = + 5 400 l

Oo ri ve faq to ris gav le nis al geb ru li ja mi un da iZ le o des da na xar je bis

sa er To ga dax ras ro gorc pro duq ci is er Te ul ze, ise mTli an ga moS ve ba ze.

mar Tlac: erT cal ze 1200 cal ze

Nned le u lis xar jvis nor mis

cvli le bis gav le na - 3 l - 3 600 l (xel say re li gav le na)

ned le u lis fa sis cvli le bis

gav le na + 4,5 l + 5 400 l (a ra xe sayr. gav le na)

----------------------------------------------------------------------------------------------------

ja mi + 1,5 + 1 800 l

am ri gad, + 1 800 la ri aris ma sa le bis da na xar je bis sa er To ga dax ra, ro me lic ori faq to-

ris cvli le bis Se de gad Ca mo ya lib da. Nned le u lis ukeT ga mo ye ne bis Se de gad miR we ul iq na

eko no mia sul 3 600 la ri. Nned le u lis fa se bis zrdam ki mo sa lod ne li xar je bi sul 5400

la riT ga zar da.

Mmo ce mu li faq to re bis gav le na Se iZ le ba sxva mid go me bi Tac ga mo iT va los:

I. ned le u lis xar jvis nor mis cvli le bis gav le na:

1200 cal pro duq tze un da da xar ju li yo 6 000 kg (1200 * 5 kg). faq ti u rad

Dda xar ju lia 5400 kg. ma Sa sa da me da na xar jeb Si eko no miaa 600 kg, ra mac mo ge bis

mo sa lod ne li si di de ga zar da 600 kg / 5 kg * 30 l = - 3 600 l

an,

5 400 kg _ dan un da ga moS ve bu li yo 5400 kg / 5 kg = 1 080 ca li pro duq ti

Ffaq ti u rad ga moS ve bu lia 1200 ca li. e.i. ned le u lis ze nor ma ti u li ga mo sa va li

Aa ris 120 ca li pro duq ti, ris ga moc xar jeb Si eko no mia =

= 120 ca li * 30 l = - 3 600 l

II. ned le u lis fa sis cvli le bis gav le na:

5 400 kg ma sa la un da dam jda ri yo :

5 400 kg * 6 l= 32 400 l

Ffaq ti u ri xar jia _ 37 800 l

-------------------------------

sxva o ba + 5 400 l (fa sis cvli le bis gav le na)


ma sa le bis nor ma ti u li da na xar je bis aR ricx vis dros, Tvis gan mav lo ba Si

war mo e bis an ga ri Sis de bets da e we re ba nor ma ti u li xar je bi. Tvis bo los ga-

mov le ni li ga dax ra aRi ricx e ba ~ma sa le bis da na xar je bis ga dax ris~ an ga riS-

ze, ma sa le bis an ga riS Tan ko res po den ci iT. Sem deg, ga dax ris ana li zis Se de gad

ga moT vli li, xa ris xob ri vi faq to ris gav le na da e we re ba da um Tav re be li war-

mo e bis an ga ri Sis de bets (an kre dits) da ra o de nob ri vi faq to ris gav le na ki

mo ge baza ra lis an ga riSs.

Cvens mi er ze moT mo ta ni li ma ga li Tis sa fuZ vel ze ad gi li eq ne ba Sem deg

bu Ral trul ga ta re bebs:

Tvis gan mav lo ba Si pro duq ci is TviT Ri re bu le ba ze mi kuT vne bu lia nor-1.

ma ti u li da na xar je bi _ 36 000 l

de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 36 000 l

kre di ti _ ma sa le bis ma ra gi _ 36 000 l

Tvis bo los, ro ca faq ti u ri da na xar je bi aR moC nda 37 800 l.2.

war mo iq mna ga dax ra + 1 800 l. e.i. ma sa lis faq ti u ri da na xar ji me tia

aR ricx ul nor ma ti ul xar jeb ze, ami tom ma sa lis an ga ri Si un da vak re di-

toT rom faq ti ur xar je bam de aviy va noT:

de be ti _ Dga dax ra ma sa lis da na xar jeb Si _ 1 800 l

kre di ti _ ma sa lis ma ra gi _ 1 800 l

ma sa lis da na xar je bis ga dax ra ze moq me di xa ris xob ri vi faq to ris _ 3.

xar jvis nor mis cvli le bis gav le na _ 3 600 l (ro gorc vi ciT xel say-

re li ga dax ra a):

de be ti _ ga dax ra ma sa lis da na xar jeb Si _ 3 600 l

kre di ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 3 600 l

ma sa lis da na xar je bis ga dax ra ze moq me di ra o de nob ri vi faq to ris4.

(fa sis) cvli le bis gav le nis Ca mo we ra _ 5 400 l (a ra xel say re li ga dax-

ra):

de be ti _ mo ge baza ra li _ 5 400 l

kre di ti _ ga dax ra ma sa lis da na xar jeb Si _ 5 400 l

amiT, ga dax re bis an ga ri Si da i xu re ba.

de be ti da um Tav re be li war mo e ba kre di ti

l l

1. ma sa la 36 000 3. nor mis ga dax ra 3 600

de be ti ga dax ra ma sa lis da na xar jeb Si kre di ti

l l

2. ma sa la 1 800 4. mo ge ba/ za ra li 5 400

3. war mo e ba 3 600

------------------------------- -------------------------------------

ja mi 5 400 ja mi 5 400


ro ca ma sa lis ma ra gis Se fa se bis nor ma ti u li me To di ga mo i ye ne ba, ma Sin ma-

sa lis Se Ze nac da ga ce mac nor ma ti u li fa siT aRi ricx e ba. xo lo fas Si ga dax-

re bis ga moT vla efuZ ne ba Se Ze ni li ma sa lis ra o de no bas da ara mox ma re bu li

ma sa lis ra o de no bas. ma Sin, faq ti u ri fa se bis nor ma ti u li fa si dan ga dax ra

aRi ricx e ba ~fa seb Si ga dax ris~ an ga riS ze, ro me lic mTli a nad mo ge ba/ za ra-

lis an ga riS ze ga da i ta ne ba. ga dax ra ma sa lis xar jvis nor ma Si ki cal ke aRi-

ricx e ba da mTli a nad war mo e bis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

magaliTi: da vuS vaT, pro duq ci is er Te u lis da sam za deb lad sa Wi roa 5 kg X ma sa la. Nnor-

ma ti u li fa sia 6 l/kg. ma is Si sul Se Ze ni li iq na 10 000 kg ma sa la 55 000 la rad. Mma sa lis

sawy i si naS Ti ar iyo. Tvis bo los ki da u xar ja vi dar Ca 2000 kg ma sa la.

10 000 kg ma sa lis Se fa se ba nor ma ti u li fa siT Sem deg na i rad mox de ba:

10 000 kg * 6 l 60 000 l

10 000 kg faq ti u ri fa siT 55 000 l

----------------------------------------

ga dax ra ma sa lis fa sis cvli le biT - 5 000 l (xel say re li ga da xa ra)

mo ce mul Sem Txve va Si, da xar ju li 8 000 kg ma sa lis ga ce ma Se fas de ba 6 la rad, ro me lic da-

um Tav re be li war mo e bis an ga ri Sis de bets da e we re ba.

8000 kg * 6 l = 48 000 l

ga dax ra

Dde be ti X ma sa la kre di ti de be ti ma sa lis fas Si kre di ti

l l l

Se Ze na 55 000 da umT.w. 48 000 ma sa la 5000

ga dax ra fas Si 5 000 ga da sat.

naS Ti 12 000

-------------- --------------------

ja mi 60 000 60 000

ma Sa sa da me, naS Ti Se fa se bu lia nor ma ti u li Ri re bu le biT: 2000 kg * 6 l =

12 000 l. fa sis ga dax ra ma sa lis an ga ri Sis de bet Si aRi ricx a, rad gan ga dax ra

xel say re li a, ma sa la uf ro ia fa daa Se Ze ni li. Gga dax ris an ga ri Si ki mo ge ba-

za ra lis an ga ri SiT da i xu re ba.

ma sa lis ma ra gis faq tob ri vi Se fa se bis dros ga dax ra ga mo iT vle ba ma sa lis

war mo e ba Si ga ce mis dros da ara Ses yid vi sas, ro gorc es nor ma ti u li Ri re bu-

le bis dros iyo. am Sem Txve va Si ma sa lis sawy o bi dan ga ce ma Se fas de ba sa Su a lo

TviT Ri re bu le bis an FiFO me To diT, ris ga moc war mo e bu li un da iq nas cal ke u-

li sa xis ma sa lis sa aR rocx vo ba ra Ti da fa sis ga dax ra ga mo iT vle ba ma sa lis

mox ma re bu li mo cu lo bis mi xed viT.

ro gorc we si, sak ma ri si araa mxo lod ga dax re bis dad ge na, ara med sa Wi roa

ga dax re bis ga mom wve vi mi ze ze bis cod na. ma sa lis fa sis cvli le bis mi ze ze bi

Se iZ le ba iyos:

mom wo de bel Ta eko no mi ku ri mdgo ma re o ba• sa er To fa se bis mo u lod ne li ma te ba• cvli le be bi fas daT mo bis po li ti ka Si• ma sa le bis xa ris xi a no bis cvli le ba. sxva das xva xa ris xis ma sa le bis Ca-• nac vle ba


nor ma ti ve bis ara re a lu ro ba• ma sa lis ga mo ye ne bis ga dax ris ga mom wve vi mi ze ze bi a:

da na kar ge bis me ti an nak le bi do ne• ned le u lis mal fu Wa do ba• pro duq ci is di za in Si cvli le be bi• gan sxva ve bu li xa ris xis ma sa le biT Ca nac vle ba•

13.4. nor ma ti u li Zi ri Ta di Sro mi Ti

da na xar je bis aR ricx va

N

Zi ri Ta di Sro mi Ti dan xar je bis nor ma ti u li da na xar je bi dan ga dax re bis

ana li zis mi za nia da ad gi nos Sro mi Ti xar je bis ga mo ye ne bis gav le na mo ge bis

si di de ze.

nor ma ti u li Sro mi Ti da na xar jbi dgin de ba pro duq ci is er Te ul ze, sa mu Sao

dro is nor mi sa da sa a Tob ri vi anazR a u re bis ga nak ve Tis nam rav liT. Aa qe dan ga-

mom di na re, Sro mi Ti da na xar je bis sa er To ga dax ra ze gav le nas ax dens sa mu Sao

dro is nor mis da sa a Tob ri vi anazR a u re bis cvli le ba.

nor ma ti u li Sro mi Ti da na xar je bis sa er To ga dax ra, ga mo iT vle ba ro gorc

sxva o ba faq ti u rad ga moS ve bu li pro duq ci is Sro miT da na xar jeb sa da faq ti-

u rad ga moS ve bul pro duq ci a ze ga da an ga ri Se bul nor ma ti ul Sro miT xar jebs

So ris.

da vuS vaT, X pro duq tis er Te ul ze sa mu Sao dro is nor ma aris 2 sT da sa a Tob ri vi anazR-

a u re bis nor ma 5 l. faq ti u rad ga moS ve bu lia 700 ca li pro duq ti. Ffaq ti u ri Sro mi Ti da na-

xar je bi ki Se ad gens 6 450 lars.

ma Sin, pro duq ci is faq ti ur ga moS ve ba ze mo sa lod ne li Sro mi Ti xar je bi Se ad gens:

2 sT * 5 l * 700 ca li = 7 000 l

xo lo,

Sro mi Ti da na xar je bis sa er To ga dax ra = 6 450 l _ 7 000 l = - 550 l, rac xel say rel

ga dax ras war mo ad gens, rad gan xar je bi Sem cir da da mo sa lod ne li mo ge ba ga iz rde ba.

Sro mi Ti da na xar je bis sa er To ga dax ra ze moq me di faq to re bis gav le na Sem-

deg na i rad ga mo iT vle ba:

I. pro duq ci is er Te ul ze sa mu Sao dro is cvli le bis anu Sro mis mwar mo eb-

lu ro bis cvli le bis gav le na = ga dax ra dro is nor ma Si gam rav le bu li nor-

ma ti ul sa a Tob riv anazR a u re ba ze da gam rav le bu li ga moS ve bu li pro duq ci is

faq ti ur ra o de no ba ze.

Aan, nor ma ti ul sa a Tebs, ga da an ga ri Se buls faq ti ur ga moS ve ba ze ga mok-

le bu li faq ti u ri sa a Te bi da gam rav le bu li nor ma ti ul sa a Tob riv anazR a u-

re ba ze

II. sa a Tob ri vi Sro mis anazR a u re bis cvli le bis gav le na = ga dax ra sa a Tob riv

Sro mis anazR a u re ba Si gam rav le bu li faq ti u ri sa a Te bis do ne ze da gam rav le-


bu li pro duq ci is faq ti ur ga moS ve ba ze.

Aan, nor ma ti ul xel fass faq ti u rad na mu Se var sa a Teb ze ga mok le bu li faq-

ti u ri mTli a ni xel fa si.

ma ga li Ti:

da vuS vaT, faq ti u rad ga moS ve bu lia 1 200 ca li pro duq ti da ar se bobs Sem de gi in for ma-

ci a:

nor miT faq ti u rad ga dax ra

Sro ma/ sa a Te bi 1 cal pro duq tze 2 1,8 - 0,2

1 sT Sro mis anazR a u re ba (l) 10 11 + 1,0

_________________________________----------________________________

ma sa lis nor ma ti u li xar ji 1 cal ze (l) 20 19,8 - 0,2

faq ti ur 1200 ca lis ga moS ve ba ze (l) 24 000 23 760 - 240

am de nad, 240 la ri xel say re li ga dax ra a, rad gan Sro miT xar jeb Si sa er To eko no mi a. gav zo-

moT am ga dax ra ze moq me di faq to re bis cvli le bis gav le na.

Sro mis mwar mo eb lu ro bis cvli le bis gav le na:1.

(- 0,2 ) * 10 l * 1200 ca li = (- 2 l) * 1200 ca li = - 2 400l

sa a Tob ri vi Sro mis anazR a u re bis cvli le bis gav le na:2.

(+ 1 l) * 1,8 sT * 1200 ca li = (+ 1,8 l) * 1200 ca li = + 2 160 l

ori ve faq to ris gav le nis al geb ru li ja mi = - 2 400 l + 2 160 l = - 240 l

nor ma ti u li Sro mi Ti da na xar je bi dan ga dax re bi cal ke an ga riS ze aRi ricx e ba

da ana li zis Se de ge bis sa fuZ vel ze, xa ris xob ri vi faq to ris (sa mu Sao dro is

nor mis anu Sro mis ma war mo eb lu ro bis) gav le na war mo e bis an ga riSs, xo lo ra-

o de nob ri vi faq to ris (sa a Tob ri vi anazR a u re bis) cvli le bis gav le na mo ge ba/

za ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

Cvens ma ga liT ze ad gi li eq ne ba Sem deg bu Ral trul ga ta re bebs:

pro duq ci is faq ti ur ga moS ve ba ze nor ma ti u li xel fa sis 1.

da ricx va _ 24 000 l

de be ti _ war mo e ba _24 000 l

kre di ti _ gasacemi xelfasi _ 24 000 l

Sro miT da na xar jeb Si Tvis bo los dad ge ni li sa er To ga dax ris2.

Ca mo we ra _ 240 l (xel say re li ga dax ra)

de be ti _ gasacemi xelfasi _ 240 l

kre di ti _ ga dax ra Sro miT da na xar jeb Si _ 240 l

Sro mis mwar mo eb lu ro bis cvli le bis gav le nis Ca mo we ra _ 2400 l3.

(xel say re li ga dax ra)

de be ti _ ga dax ra Sro miT da na xar jeb Si _ 2 400 l

kre di ti _ war mo e ba _ 2 400 l

sa a Tob ri vi anazR a u re bis cvli le bis gav le nis Ca mo we ra _ 2 160 l4.

(a ra xel say re li ga dax ra)

de be ti _ mo ge ba/ za ra li _ 2 160 l

kre di ti _ ga dax ra Sro miT da na xar jeb Si _ 2 160 l

amiT, ga dax re bis an ga ri Si da i xu re ba, ro mel sac Sem de gi sa xe eq ne ba;


de be ti ga dax ra Sro miT da na xar jeb Si kre di ti

l l

3. war mo e ba 2 400

2. ga sa ce mi xel fa si 240

4. mo ge ba/ za ra li 2 160

---------------------------------------- -----------------------------------------

ja mi 2 400 ja mi 2 400

faq tor Ta gav le na Se iZ le ba ga moT vlil iq nas al ter na ti u li mid go miT.


kom pa nia am za debs ram de ni me sa xis pro duqts. er T-er Ti pro duq tis Se sa xeb ar se bobs Sem-

de gi in for ma ci a:

pro duq ci is faq ti u ri ga moS ve ba 900 er Te u li

nor ma ti u li dro pro duq ci is er Te ul ze 1,5 sT

sa a Tob ri vi Sro mis nor ma ti u li anazR a u re ba 10 l

sul faq ti u rad na mu Se va ri dro 1 300 sT

faq ti u ri Sro mis anazR a u re ba sul 14 000 l

ga mov Tva loT sa er To ga dax ra Sro miT da na xar jeb Si da am ga dax ra ze Zi ri Ta di Sro mi Ti

dro i sa da sa a Tob ri vi xel fa sis cvli le bis gav le na.

Ppa su xi:

Ffaq ti u rad ga moS ve bul 900 er Te u lis war mo e bas nor miT das Wir de bo da:

900 ca li * 1,5 sT = 1350 sT * 10 l = 13 500 l

F faq ti u ri Sro mi Ti xar ji 14 000 l

-----------------------------------------------------------------

sa er To ga dax ra + 500 l

sa mu Sao dro is nor mis cvli le bis gav le na:

nor ma ti u li dro faq ti ur ga moS ve ba ze (900 erT * 1,5 sT) _ 1 350 sT

faq ti u ri dro 1 300 sT

------------

- 50 sT

gav le na _ (-50 sT * 10 ) - 500 l


nor ma ti u li anazRaureba faq ti ur sa a Teb ze ( 10 l * 1 300 sT) 13 000 l

Ffaq ti u ri xel fa si 14 000 l

-----------

gav le na + 1000 l


Se mow me ba: - 500 + 1000 = + 500 l

Sro mis anazR a u re bis cvli le bis mi ze ze bi Se iZ le ba iyos:

mu lod ne li sa xel mwi fo mxar da We ra• geg mu ri sa gan gan sxva ve bu li ze nor ma ti u li dro da pre mi e bi• gan sxva ve bu li Tan ri gis mu Sa xe liT Ca nac vle ba•

Sro mis ga mo ye ne bis anu Sro mis na yo fi e re bis cvli le bis mi ze ze bi a:

sa mu Sao pi ro be bis ga um jo be se ba• mu Sa xe lis ga dam za de bis Se de ge bi• per so na lis wa xa li se bis sis te mis da ner gva•


ma Ral kva li fi ci u ri mu Sa xe liT Ca nac vle ba• ga mo ye ne bu li teq ni ka da teq no lo ga•

13.5. nor ma ti u li cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis

aR ricx va

sa war moo zed na de bi xar je bis nor ma ti ve bis dad ge na xde ba cvla di da

mud mi vi xar je bis mi xed viT cal k-cal ke.

cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi, ro gorc cno bi li a, ga moS ve bu li pro-

du qi is mo cu lo bis pro por ci u lad ic vle ba. Ees xar je bi ara pir da pir ma sa-

li sa da Sro mis xar jebs Se i cavs. wi na pe ri o dis ga mok vle ve bis sa fuZ vel ze

igeg me ba Ta na far do ba ma te ri a lur da Sro miT da na xar jebs So ris, sa war moo

zed na de bi xar je bis Sig niT. Aam Ta na far do bis sa fuZ vel ze, cvla di sa war moo

zed na de bi xar je bi dan ga mo i yo fa ma te ri a lu ri da Sro mi Ti da na xar je bi.

nor ma ti u li cvla di sa war moo da na xa je bi dan ga dax ra ze gav le nas ax dens

cvli le be bi ara pir da pi ri ma sa lis xar jvis do ne sa da ara pir da pir Sro miT

xar jeb Si. ro ca ara pir da pi ri xar je bis da geg mva cal ke u li Se mad gen le bis

mi xed viT xde ba, ma Sin, ma Ti ga dax re bis ana li zi pir da pi ri xar je bis ana lo gi u-

ri a. xo lo, ro ca igeg me ba cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis sa er To do ne,

ma Sin nor me bis dad ge na Se iZ le ba mox des pro duq ci is er Te u lis, Sro ma/ sa a-

Te bis an man qa na/ sa a Te bis mi xed viT. Se sa ba mi sad, ga mo iT vle ba ori faq to ris

cvli le bis gav le na cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis sa er To ga dax ra-

ze:

ro ca cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis (czx) nor ma igeg me ba 1 1.

cal pro duq ci a ze, ma Sin sa er To ga dax ra ze moq me di faq to re bi a: czx

nor mis cvli le ba da pro duq ci is ra o de no bis cvli le ba.

ro ca czx nor ma igeg me ba 1 Sro ma/ sa aT ze, ma Sin mis ga dax ra ze moq me di 2.

faq tor bi a: czx nor ma da Sro ma/ sa a Te bis efeq ti a no ba.

ro ca czx nor ma igeg me ba 1 man qa na sa aT ze, ma Sin mis ga dax ra ze moq me di 3.

faq to re bi a: czx nor ma da man qa na/ sa a Te bis efeq ti a no ba.

Tu cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi ar ic vle ba Ses ru le bu li sa a Te-

bis an pro duq ci is ga moS ve bis pro por ci u lad, ma Sin Se uZ le be lia qve ga dax re-

bis ga moT vla.

cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis nor ma ti vi ga i an ga ri Se ba geg mu ri zed-

na de bi xar je bis Se far de biT man qa na/ sa a Te bis (an Sro ma/ sa a Te bis an pro duq-

ci is) geg mur ra o de no ba ze.

sa er To ga dax ra cvlad sa war moo zed na deb xar jeb Si aris sxva o ba war mo e-

bu li pro duq ci is mi er nor miT STan Tqmul (miT vi se bul) da na xar jeb sa da faq-

ti ur da na xar jebs So ris.


ma ga li Ti: da vuS vaT, cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis nor ma dgin de ba 1 Sro ma/ sa aT ze da ar se-

bobs Sem de gi in for ma ci a:

geg mu ri cvla di sa war moo zed na de bi xrje bi sul 3 000 l

geg mu ri Sro ma/ sa a Te bis ra o de no ba 6 000 Sr/sT

czx nor ma 1 kac sa aT ze 0,5 l ( 3000 l / 6000 Sr/sT)

pro duq ci is geg mu ri ga moS ve ba 2 400 ca li

faq ti u ri cvla di zed na de bi xar je bi sul 3 575 l

faq ti u ri kac sa a Te bi sul 5 500 Sr/sT

ze da de bi xar je bis faq ti u ri do ne 1 kac sa aT ze 0,65 l (3575 l / 5500 Sr/sT)

pro duq ci is faq ti u ri ga moS ve ba 2 340 er Te u li

gav zo moT cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis sa e To ga dax ra ze moq me di faq to re bis

gav le na.

S e d a r e b a

nor ma ti u li dro 1 cal pro duq tze = 6000 sT / 2400 ca li = 2,5 sT

faq ti ur fa moS ve bas nor miT das Wir de bo da 2 340 ca li * 2,5 sT = 5850 sT, rom lis

mikuTvnebuli nor ma ti u li zed na de bi xar ji = 5 850 sT * 0,5 l = 2 925 l

faq ti u ri zed na de bi xar je bi _ 3 575 l

--------------------------------------------

sa er To ga dax ra zed na deb xar jeb Si + 650 l (a r x. ga dax ra)

ax la gav zo moT cvla di zed na de bi xar je bis sa er To ga dax ra ze moq me di faq to re bis gav le-

na:

I faq to ri: cvla di zed na de bi xar je bis do ne 1 sa aT Si

faq ti u rad na mu Se var 5500 kac/sT nor miT das Wir de bo da

5500 * 0,5 l = 2 750 l

faq ti u ri zed na de bi xar jia 3 575 l

---------------------------------------

Ggav le na + 825 (a ra xel say re li gav le na)

II faq to ri: zed na de bi xar je bis efeq ti a no ba (faq ti ur da nor ma ti ul sa a Tebs So ris sxva-

o biT)

N

nor ma ti u li dro faq ti ur pro duq ci a ze ( 2340 ca li * 2,5 sT)=

= 5 850 sT

faq ti u rad da xar ju li dro 5 500 sT

-------------------------------------------------------------------

ga dax ra - 350 sT

--------------------------------------------------------------------

gav le na (- 350) * 0,5 l - 175 l (xel sayr.)

ga dax re bis Se mow me ba: ori ve faq to ris cvli le bis gav le nis al geb ru li ja mi zed na de bi

xar je bis sa er To ga dax ris to li un da iyos.

+ 825 l _ 175 l = + 650 l

ana lo gi u rad Ca tar de ba ga moT vle bi ma Si nac, ro ca cvla di zed na de bi xar-

je bi man qa na sa a Te bis an ga moS ve bu li pro duq ci is pro por ci u lad ic vle ba.

Cven, ad re aR vniS neT, rom bi u je tu ri anu geg mu ri kon tro li sa gan nor ma ti u-

li kal ku la ci is sis te ma gan sxvav de ba imiT, rom pir vel Sem Txve va Si faq ti u ri

maC ve neb lis geg mi dan ga dax re bi da mas ze moq me di faq to re bi izo me ba. nor ma-

ti u li kal ku la ci is sis te mis ga mo ye ne bis dros ki ga dax re bi ga mo iT vle ba

nor ma tiv ze ga da an ga ri Se bul da faq ti ur maC ve neb lebs So ris. Aam gan sxva ve-


bis Tval sa Ci no e bi saT vis, ze moT mo ta nil ma ga liT ze gad mov cem, ro gor ga dawy-

de bo da igi bi u je tu ri kon tro lis po li ti kis dros, ro ca ga mo ye ne bu li araa

pro duq ci is TviT Ri re bu le bis nor ma ti u li kal ku la ci is sis te ma.

S e d a r e b a

geg miT faq ti u rad ga dax ra

cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi (l) 3 000 3 575 + 575

czx 1 man qa na sa aT ze (l) 0,5 0,65 + 0,15

(am Sem Txve va Si igi ga mo i ye ne ba ro gorc

mi kuT vne bis anu STan Tqmis ga nak ve Ti)

man qa na/ sa a Te bis ra o de no ba 6 000 5 500 - 500

ma Sa sa da me, zed na de bi xar je bis sa er To ga dax raa + 575 la ri, rac ara xel say re li ga dax ra a,

rad gan da na xar je bis zrda am ci re bis mo ge bis mo sa lod nel si di des.

Ggeg mu ri kon tro lis sis te ma Si, ar se bu li ga dax ris ana li zi ga mo i ye ne ba efeq ti a no bis amaR-

le bis re zer ve bis ga mov le nis miz niT. xo lo aR ricx va Si aRi a re bu li iq ne ba zed na de bi xar je-

bis mi kuT vne bis sxva o ba mTli a nad + 575 l, rom lis me To di ka ad re uk ve Se vis wav leT.

am ga dax ra ze moq me di faq to re bi Sem deg na i rad ga i zo me ba:

cvla di zed na de bi xar je bis nor mis cvli le bis gav le na (ra o de nob ri vi faq to ri):1.

(+ 0,15 l) * 6000 m/sT = + 900 l (a ra xes yre li gav le na)

2. man qa na/ sa a Te bis ra o de no bis cvli le bis gav le na:

(- 500 m/sT) * 0,65 l = - 325 l

kon tro li: + 900 l _ 325 l = + 575 l. aqe dan ga mom di na re,

ja mu ri ga dax ra cvlad zed na deb xar jeb Si ag reT ve =

= (zed .xar jis nor mis ga dax ra * geg mur manq./sT) + an _ (manq/sT ga dax ra *

faq ti u ri xar jis do ne)

+ 0,15 l * 6000 manq/sT _ 500 manq/sT * 0,65 l = +900 l _ 325 l = + 575 l

nor ma ti u li zed na de bi xar je bis aR ricx vis miz niT, cal ke ga ix sne ba ~cvla-

di zed na de bi xar je bis~ an ga ri Si, rom lis de bet Si dag rov de ba Tvis gan mav-

lo ba Si ga we u li faq ti u ri xar je bi, xo lo nor ma ti u li xar je bi mis kre dit Si

aRi ricx e ba war mo e bis an ga riS Tan ko res po den ci iT.

Tvis bo los, ro ca faq ti u ri zed na de bi xar je bis si di de cno bi li gax de ba,

ga ir kve va ga dax ra nor ma ti u li da na xar je bi dan, ro me lic ~cvla di sa war moo

zed na de bi xar je bis ga dax ris ~ an ga riS ze ga da i ta ne ba. amiT, zed na de bi xar-

je bis an ga ri Si da i xu re ba. ~ga dax re bis~ an ga ri Si dan xa ris xob ri vi faq to-

ris cvli le bis gav le na war mo e bis an ga riS ze, xo lo ra o de nob ri vi faq to ris

cvli le bis gav le na mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze ga da i ta ne ba, ri Tac ~ga dax re-

bis~ an ga ri Sic da i xu re ba.

Cvens ma ga liT ze, zed na de bi da na xar je bis nor ma ti u li da na xar je bis ope ra-

ci e bi Sem deg na i rad aRi ricx e ba:

nor ma ti u li cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis aRi a re ba _ 2 925 l1.


( ro gorc ad re av RniS neT, nor ma ti u li kal ku la ci is dros, mi kuT vne bu li

zed na de bi xar je bi ga mo iT vle ba ara faq ti u ri sa a Te bis, ara med nor ma ti-

u li sa a Te bis mi xed viT)

de be ti _ war mo e ba - 2 925 l

kre di ti _ cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi _ 2 925 l

2. Tvis bo los, nor ma ti u li da na xar je bi dan ga dax ris aRi a re ba _ 650 l

(a ra xel say re li ga dax ra) de be ti _ ga dax ra zed na deb xar jeb Si _ 650 l

Kkre di ti _ cvla di zed na de bi xar je bi _ 650 l

--

3. xa ris xob ri vi faq to ris (dro is efeq ti a no bis) cvli le bis gav le nis

Ca mo we ra _ 175 l (xel say re li ga dax ra)

de be ti _ ga dax ra zed na deb xar jeb Si _ 175 l

Kkre di ti _ war mo e ba _ 175 l

4. ra o de nob ri vi faq to ris cvli le bis gav le nis Ca mo we ra _ 825 l

(a ra xel say re li ga dax ra) de be ti _ mo ge ba/ za ra li _ 825 l

kre di ti _ ga dax ra zed na deb xar jeb Si _ 825 l

mo ce mu li me To di kis msgav sad aRi ricx e ba nor ma ti u li cvla di sa war moo

zed na de bi xar je bi ma Si nac, ro ca mi si nor ma ti vi dgin de ba erT Sro ma/ sa aT ze

an erT cal pro duq tze da cvla di zed na de bi xar je bi maT pro por ci u lad

ic vle ba.

am ri gad, cvlad zed na deb xar jeb Si ga dax riT ga mo iT vle ba mo ge ba ze ze gav-

le na, ro me lic ga mow ve u lia cvla di zed na de bi xar je bis cvli le biT.

Tu cvla di zed na de bi xar je bi war mo e bis pro por ci u lad ar ic vle ba, ma-

Sin qve ga dax re bis anu moq me di faq to re bis gav le nis ga moT vla Se uZ le be li a.

am Sem Txve va Si ga moT vli li iq ne ba mxo lod sa er To ga dax ra.

wi na mo na ce me bis sa fuZ vel ze, pro duq ci is er Te ul ze zed na de bi xar je bis

nor ma ti vi iq ne ba:

3 000 l / 2 400 ca li = 1,25 l

ma Sin, faq ti u ri ga moS ve bis nor ma ti u li da na xar je bi iq ne ba:

2 340 ca li * 1,25 l =2 925 l

faq ti u ri zed na de bi xar ji 3 575 l

-------------------

sa er To ga dax ra + 650 l (a ra xel say re li ga dax raa

wi na ga an ga ri Se bis msgav sad)

ga mov le ni li sa er To ga dax ra, ~ga dax ris an ga ri Sis~ gav liT, mTli a nad mo-

ge ba/ za ra lis an ga riSs da e we re ba.


cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis ga dax ris mi ze ze bi Se iZ le ba iyos:

mud mi vi da cvla di xar je bis aras wo rad ga mo yo fa• Sro mis an man qa ne bis war ma do bis cvli le ba• war mo e bis mo cu lo bis cvli le ba•

13.6 nor ma ti u li mud mi vi sa war moo zed na de bi

xar je bis aR ricx va

faq ti u ri mud mi vi zed na de bi xar je bis nor ma ti u li dan ga dax riT ga mo iT vle ba

mo ge bis cvli le ba, ro me lic ga mow ve u lia faq ti ur da mo sa lod nel anu mi kuT-

vne bul mud miv sa war moo zed na deb xar jebs So ris sxva o biT. Ees xar je bi ar

ic vle ba saq mi a no bis do nis mi xed viT, ami tom am xar je bis ga moT vla da ana li zi

xSi rad geg mas efuZ ne ba. mi u xe da vad ami sa igi mo ge ba ze gav le nas ax dens.

Mmud mi vi zed na de bi xar je bi sad mi da mo ki de bu le ba, al baT gax sovT, gan sxva ve-

bu lia TviT Ri re bu le bis zRvru li da sru li da na xar je biT dad ge nis Sem Txve-

veb Si. da na xar jTa sru li ga na wi le biT TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is dros

mud mi vi zed na de bi xar je bi er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si mi kuT vne bis ga nak ve-

TiT Se i ta ne ba. zRvru li da na nax rje biT kal ku la ci is dros ki es da na xar je-

bi pe ri o dis xar jad ga ni xi le ba da pro duq ci is er Te u lis TviT Ri re bu le ba Si

ar Se i ta ne ba. ami tom mTli a nad mo ge ba/ za ra lis an ga riS ze Ca mo i we re ba.

da na xar jTa sru li da na xar je biT kal ku la ci is sis te mis Sem Txve va Si, rac

praq ti ka Si Zi ri Ta dad ga mo i ye ne ba, mud mi vi zed na de bi xar je bis nor ma ti vi

war mo ad gens igi ve mi kuT vne bis (a nu STan Tqmis) ga nak veTs da sa er To ga dax ra

ga mo iT vle ba faq ti ur da mi kuT vne bul zed na deb xar jebs So ris sxva o biT. ami-

tom, mud mi vi zed na de bi xar je bis mi kuT vne bis sxva o ba ma Ti sa er To ga dax ris

to li a.

ma ga li Ti:

da vuS vaT, kom pa ni is Si da an ga riS ge bis sa fuZ vel ze, ag vis tos Tve Si ar se bobs Sem de gi in for-

ma ci a: geg mu ri mud mi vi zed na de bi xar je bi 50 000 l

faq ti u ri mud mi vi zed na de bi xar je bi 48 000 l

geg mu ri man qan /sa a Te bi 12 500 sT

faq ti u ri man qa na/ sa a Te bi 13 000 sT

geg mu ri war mo e ba 10 000 ca li

faq ti u ri war mo e ba 10 500 cli

ga mov Tva loT, sa er To ga dax ra mud miv sa war moo ze dan deb xar jeb Si da mas ze moq me di faq-

to re bis gav le na.

amox sna:

mud mi vi zed na de bi xar je bis mik Tvne bis ga nak ve Ti (nor ma) =

= 50 000 l / 12 500 sT = 4 l / man q.sa aT Si


nor ma ti u li kal ku la ci is sis tem Si, ro gorc cno bi li a, faq ti u ri Se de gi fas de ba nor ma ti u li

dro iT. ami tom, vi na i dan dro is nor ma pro duq ci is er Te ul ze =

= 12 500 sT / 10 000 ca li = 1,25 sT

xo lo, pro duq ci is faq ti ur ga moS ve ba ze sa Wi ro nor ma ti u li dro =

= 10 500 ca li * 1,25 sT = 13 125 sT

ma Sin, mi kuT vne bu li mud mi vi zed na de bi xar je bi = 13 125 manq.sT * 4 l = 52 500 l

faq ti u ri mud mi vi zed na de bi xar je bia _ 48 000 l

-----------------------------------------------------------------------------------

sa er To ga dax ra _ - 4 500 l


sa er To ga dax ra xel say re li a, rad gan faq ti u ri xar je bi mo sa lod nel ze nak le bi a, rac

mo ge bas gaz rdis. gav zo moT ga mov le nil ga dax ra ze moq me di faq to re bi: zed na de bi xar je bis

do nis da war mo e bis mo cu lo bis cvli le bis gav le na.

I faq to ri: mud mi vi zed na de bi xar je bis Ri re bu le bis anu xar jis do nis cvli le ba

Ggeg mu ri zed na de bi xar ji 50 000 l

faq ti u ri zed na de bi xar ji 48 000 l

----------------------------------------

sa er To ga dax ra - 2 000 l (xel say re li ga dax ra)

II. mud mi vi zed na deb xar jeb ze war mo e bis efeq tu ro bis anu mo cu lo bis cvli le bis gav le na

ga mo iT vle ba nor ma ti ul sa a Teb Si ga mo sa xul faq ti ur war mo e ba sa da geg mu ri nor ma ti u li

war mo e bis dro is da na xar jebs So ris sxva o ba gam rav le bu li mi kuT vne bis nor ma tiv ze.

Ggeg mu ri man qa na sa a Te bi 12 500 sT

faq ti u ri war mo e ba nor ma ti u li

man qa na sa a Te biT (10 500 ca li * 1,25 sT) 13 125 sT

------------------

Gga dax ra + 625 sT

------------------

gav le na (625 sT * 4 l) + 2 500 l (xelsayreli gadaxra)

es ga dax ra xel say re li a, rad gan, faq ti u ri saq mi a no ba aWar bebs nor ma ti uls. vi na i dan da na-

xar ji ar siT mud mi vi a, pro duq ci is er Te ul ze xar ji Sem cir de ba da ami tom mo ge ba ga iz rde-

ba.

rac Se e xe ba ara sa war moo zed na deb xar jebs, rad gan ma Ti ga dax re bi mo ge ba-

ze gav le nas ax de nen, ami tom au ci le be lia ara sa war moo zed na de bi xar je bis

Se da re bi Ti ana li zic.

ara sa war moo zed na deb xar jebs, ro gorc we si mi e kuT vne ba mar ke tin gis da

sa er To -ad mi nis tra ci u li xar je bi. ma Ti ga dax re bi da kav Si re bu li araa da na-

xar jTa er Te ul Tan. ami tom am da na xar jeb Si mxo lod Ri re bu le bis ga dax ra

ga mo iT vle ba, rac wa ro ad gens sxva o bas faq tob riv da sa bi u je to da na xar jebs

So ris. Cve u leb riv, ga moT vle bi da ana li zi xde ba ma Ti Se mad ge ne li mux le bis

mi xed viT. amas Tan, yu rad sa Re bia is ga re mo e bac, rom war mo e ba rac me ti iq ne ba,

es xar je bi pro duq ci is er Te ul ze mcir de ba, rac imas niS navs, rom mmar Tve lo-

bi Ti xar je bi efeq ti a nad ga mo i ye ne ba.

mud mi vi zed na de bi xar je bis ga dax re bis mi ze ze bi Se iZ le ba iyos:

mud mi vi zed na de bi xar je bis si di dis cvli le ba. Mmag: qi ris, dazR ve vis • da sxva.

se zo nu ri Se de ge bi: gaT bo bi sa da ga na Te bis xar je bi• war mo e bis mo cu lo bis cvli le ba• ga fic ve bis Se de ge bi•


• 13.7• ga dax re bis ga mom wve vi mi ze ze bi

da na xar jeb Si war mo So bi li ga dax re bis oTxi Zi ri Ta di ti pis mi ze zi ar se-

bobs:

ara re a lu ri geg me bi• faq ti u ri Se de ge bis aras wo ri Se fa se ba da aR ricx va• Sem Txve vi Ti faq to re bi• ope ra ci u li faq to re bi•

da geg mvis dros Tu ki daS ve bu li iq ne ba Sec do me bi fir mis eko no mi ku ri po-

ten ci a li sa da baz ris moTx ov ne bis Se fa se beb Si, ma Sin geg me bi ar se bul pi ro-

beb Tan Se u sa ba mo iq ne ba. ami tom, ga dax re bis ana li zis Se de gad un da mox des

geg me bis Ses wo re ba.

sa war mos saq mi a no bis faq ti u ri Se de ge bis Se fa se bi sa da kal ku la ci i sas

daS ve bu li Sec do me bi ga dax re bis re a lo bis xa risxs am ci rebs. ami tom di di

sif rTxi lea sa Wi ro ro ca fas de ba:

mza da da um Tav re be li pro duq ci is TviT Ri re bu le ba• ga mo ye ne bu li ma sa le bi _ sawy o beb Si ar se bu li ma sa le bis in ven ta ri za-• ci is Se de ge bis ko req ti re bis CaT vliT

re sur se bis Ri re bu le ba _ wi nas war mi Re bu li da ga ce mu li ga dax de bis • CaT vliT

Sem Txve vi Ti faq to re bis ze gav le niT saq mi a no bis Se de ge bi ara ka non zo mi e-

rad mer ye obs. ana li zis dros au ci le be lia dad gin des Sem Txve vi Ti faq to re-

bis gav le ne bis Ta vi dan aci le ba Se iZ le bo da Tu ara.

ope ra ci u li faq to re bi ara Sem Txve vi Ti faq to re bi a. igi biz ne sis aq ti u-

ro bi sa da mar Tvis go niv ru lo bis xa ris xi dan ga mom di na re o ben. es faq to re bi

Zi ri Ta dad kon tro li re ba di faq to re bia (gar da fa se bis mo u lod ne li awe vi sa)

da maT di di mniS vne lo ba eni We baT ga dax re bis ana li zis dros, ra Ta sa Ta na do

re ko men da ci e bis Se mu Sa ve ba mox des.

ope ra ci u li faq to re bis gav le nis ga zom vis me To di ka Cven uk ve wi na sa-

kiTx eb Si gan vi xi leT. ma ga li Tad, ma sa le bis da na xar je bis sa er To ga dax ra ze

ned le u lis fa si sa da ga mo ye ne bis do nis cvli le bis gav le na. ase ve, Sor mi Ti

da na xar je bi sa da sa war moo zed na de bi xar je bis ga dax reb ze moq me di faq to-

re bis gav le na.

Se da re bis ba zis xa si a Tis mi xed viT ga nas xva ve ben geg mur da ope ra ci ul ga-

dax rebs.

geg mu ri ga dax ra aris sxva o ba sawy is da Sec vlil nor ma ti vebs So ris. Tu

aR moC nda rom nor ma ti ve bi ara re a lu ri a, Se iZ le ba isi ni war su li vi Ta re bis

gaT va lis wi ne biT Sec vlil iq nan da miR we u li Se de ge bi Ses wo re bul nor ma-

ti vebs Se u dar des.


ope ra ci u li ga dax ra aris sxva o ba faq ti ur Se de geb sa da Ses wo re bul nor-

ma ti vebs So ris. am ga dax re bis faq to ru li ana li zi uf ro re a lur pa su xebs

iZ le va ga mo ye ne bu li re sur se bis efeq ti a no bis Se sa xeb.

sa war mo Si mim di na re ope ra ci e bi er Tma neT ze mud miv ze moq me de ben da ur Ti-

er Tda kav Si re bul ni ari an. izo li re bu lad ar cer Ti mov le na ar xde ba. ami tom

~ga dax re bic~ anu mov le na Ta cvli le be bi er Tma neT Tan kav Sir Si ari an. mi ze zis

cvli le ba Se de gis cvli le ba sac iw vevs. swo red am mi zez -Se de gob ri vi kav Si-

re bis ra o de nob ri vi ga zom va xde ba ga dax re bis tra di ci u li ana li zu ri xer-

xe biT, rom le bic am Tav Si iq na gan xi lu li da ro me lic sa er Ta So ri so praq ti-

ka Si far Tod ga mo i ye ne ba.


Ca moT va leT nor ma ti ve bis sa xe e bi.1.

Ca moT va leT ma sa le bis nor ma ti u li da na xar je bi dan ga dax ra ze moq me di 2.

faq to re bi.

Ca moT va leT Sro miT da na xar jeb Si war mo So bil ga dax ra ze moq me di 3.

faq to re bi.

Ca moT va leT cvlad sa war moo zed na deb xar jeb Si war mo So bil ga dax ra-4.

ze moq me di faq to re bi.

Ca moT va leT mud miv sa war moo zed na deb xar jeb Si war mo So bil ga dax ra-5.

ze moq me di faq to re bi

ras ewo de ba xa ris xob ri vi da ra o de nob ri vi faq to re bi6.

ras niS navs ge mu ri da ope ra ci u li ga dax re bi. 7.


a m o c a n e b i

Aa mo ca na 1. kom pa nia awar mo ebs tran sfor ma to rebs da iye nebs TviT Ri re bu le bis kal ku la ci is

nor ma ti ul sis tmas. war mo e bis mo cu lo bis Se fa se ba Zi ri Tad gan yo fi le ba Si xde ba sa mu Sao

dro is mi xed viT.

er Ti tran sfor ma to ris nor ma ti u li da na xar je bi a:

l

Zi ri Ta di ma sa la: rki na _ 6 fur ce li, Ti To 1,5 la rad 9

spi len Zi _ 4 xve u li, Ti To 3 la rad 12

Zi ri Ta di Sro mi Ti xar ji: 3 sT, 1 sT _ 10 l 30

cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi: 3 sT, 1 sT_ 5 l 15

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi: 3 sT, 1 sT _ 2 l 6

-------

72

zed na de bi xar je bis ga nak ve Ti efuZ ne ba Zi ri Ta di gan yo fi le bis nor ma ti ul 3000 kac /

sa aTs. am gan yo fi le bis sim Zlav rea 3600 kac/sT. cvla di zed na de bi xar je bi ic vle ba sa mu Sao

dro is pro por ci u lad. Tvis gan mav lo ba Si dam za de bu li iq na 900 ca li tran sfor ma to ri.

ima ve Tvis gan mav lo ba Si faq ti u rad ga we u li iq na Sem de gi da na xar je bi:

Zi ri Ta di ma sa la:

rki na _ Ses yi da va _ 6000 fur ce li. Ti To _ 2 la rad. Mmox ma re bu lia 5 300 fur ce li

spi len Zi _ Ses yid va _ 4 000 xve u li, Ti To _ 3,10 la rad. Mmox ma re bu lia 3 650 xve u li.

Zi ri Ta di Sro ma: 1000 sT, 1 sT _ 10l sul 10 000 l

1 710 sT, 1 sT _ 9 l sul 15 390 l

--------- ---------------

2 710 sT 25 390 l

zed na de bi xar je bi:

cvla di _ 11 000 l

mud mi vi _ 7 000 l

moTx ov na: 1. ga moT va leT sa er To ga dax ra ma sa lis ga mo ye ne ba Si

Sro mis anazR a u re bis cvli le bis gav le na 2.

cvlad zed na deb xar je bis Ri re bu le bis (do nis) cvli le bis gav le na3.

mud mi vi zed na de bi xar je bis sa er To gad xra4.

mud miv zed na deb xar je bis ga dax ra ze Ri re bu le bis (do nis) cvli le bis gav le na5.

mud mi vi zed na de bi xar je bis ga dax ra ze war mo e bis efeq tu ro bis cvli le bis gav le na6.

amox sna:

900 ca li pro duq tis dam za de ba ze ma sa lis norma ti u li xar ji iq ne ba:1.

rki na _ 900 * 6 fur ce li = 5 400 fur ce li * 1,5 l = 8 100 l

faq ti u ri xar ji = 5 300 fur ce li * 2 l = 10 600 l

------------------------------

ga dax ra + 2 500 l

spi len Zi _ 900 * 4 xve u li = 3 600 xve u li * 3 l = 10 800 l

faq ti u ri xar ji = 3 650 xve u li * 3,1 l = 11 315 l

----------------------------

ga dax ra + 515 l

--------------------------------------------------------------------------------

sa er To ga dax ra ma sa lis ga mo ye ne ba Si + 3 015 l


Sro mis anazR a u re bis cvli le bis gav le na:2.

faq ti u rad na u Se va ri dro nor ma ti u li xel fa siT = 2 710 sT * 10 l = 27 100 l

faq ti u ri xel fa si = (1000 sT * 10 l ) + (1710 sT * 9 l) = 25 390 l

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sro mis anazR a u re bis cvli le bis gav le na - 1 710


cvla di zed na de bi xar je bis Ri re bu le bis anu nor mis ga dax ris gav le na3.


cvla di zed na de bi xar ji faq ti ur 2 710 sT-ze, nor miT = 2 710 sT * 5 l =

= 13 550 l

faq ti u ri cvla di zed na de bi xrje bi 2 710 sT-ze aris _ 11 000 l

-------------------------------------------------------------------------------------------------

xar jvis do nis cvli le bis gav le na cvlad zed na deb xar jeb ze _ 2 550 l

(xel say re li gav le na)

4. sa er To ga dax ra mud miv zed na deb xar jeb Si

faq ti u ri war mo e ba nor ma ti u li sa a Te biT da nor ma ti u li ga nak ve TiT =

= 900 ca li * 3 sT = 2 700 sT * 2 l = 5 400 l

F faq ti u ri mud mi vi zed na de bi xar je bi _ 7 000 l

------------------------------------------------

sa er To ga dax ra + 1 600 l (a ra xel say re li)

5. sa er To ga dax ra ze mud mi vi zed na de bi xar je bis Ri re bu le bis anu do nis cli le bis

gav le na

geg mu ri mud mi vi ze dan de bi xar je bi _ 3000 sT * 2 l = 6 000 l

(rad gan igi war mo e bis mo cu lo bis pro por ci u lad ar un da Se ic va los)


-----------------------------------------------------------------------

mud mi vi zed na de bi xar je bis do nis cvli le bis gav le na + 1000 l

(a ra xel say re li gav le na)

6. mud miv zed na deb xar jeb ze war mo e bis efeq tu ro bis ga dax ris gav le na

war mo e bis geg mu ri mo cu lo ba = 3000 sT / 3 sT = 1000 ca li

war mo e bis faq ti u ri mo cu lo ba 900 ca li

-------------------------------------------

ga dax ra - 100

ga dax ra Se fas de ba nor ma ti u li mud mi vi zed na de bi xar jiT 100 * 6 l = - 600 l

(a ra xel say re li gav le na a, rad gan war mo e bis efeq tu ro ba Sem cir da, rac zed na deb xar-

jebs er Te ul ze zrdis).

amo ca na 2. mo ce mu li a:

geg mu ri mud mi vi zed na de bi xar je bi 90 000 l

war mo e bis geg mu ri mo cu lo ba 8 000 ca li


war mo e bis faq ti u ri mo cu lo ba 8 400 ca li

moTx ov na: ras ud ris mud miv zed na de bi xar je bis ga dax ra ze war mo e bis mo cu lo bis

cvli le bis gvle na?

Aa mox sna:

mud mi vi zed na de bi xar jbis nor ma = 90 000 l / 8 000 ca li = 11,25 l

ga dax ra = (8 400 ca li _ 8 000 ca li) * 11,25 l = + 4 500 l


amo ca na 3. qar xa nam mo ce mul Tve Si da am za da 10 200 ca li pro duq ti da war mo iq mna Sro mis na-

yo fi e re bis ara xel say re li gav le na 5 000 l.

na mu Se va ria 35 000 sT da anazR a u re bis sa a Tob ri vi nor ma 5 la ri a.

moTx ov na: ram de ni nor ma ti u li sa a Ti Se e sa ba me ba dam za de bu li pro duq ci is ra o de no bas?

amox sna:

Sro mis na yo fi e re bis gav le na Se e sa ba me ba _ 5000 l / 5 l = 1000 sT-s

10 200 ca lis dam za de bas das Wir da 35 000 sT

Sro mis na yo fi re bis cvli le bis gav le na 1 000 sT

---------------------

faq ti ur ga moS ve ba ze sa Wi ro nor ma ti u li dro 34 000 sT

nor ma ti u li dro 1 cal ze = 34 000 sT / 10 200 ca li = 3 333 sT

amo ca na 4. er Ti Tvis gan mav lo ba Si na mu Se va ria 25 600 sT. 1 sT –is nor ma ti u li anazR a u re baa 7,5

l. Zi ri Ta di mu Se bis Sro mis na yo fi e re bis ga dax raa 8 000 l (a ra xel say re li).

moTx ov na: ram de ni nor ma ti u li sa a Ti un da ga mo mu Sa ve bu li yo?


amox sna:

Sro mis na yo fi e re bis gav le na sa a Teb Si = 8 000 l / 7,5 l = 1 067 sT

Ffaq ti u rad na mu Se va ri dro 25 600 sT

---------------------------------------------------------------

sa Wi ro nor ma ti u li sa a Te bi 24 533 sT

amo ca na 5. X pro duq tis Se sa xeb ar se bobs Sem de gi in for ma ci a:

nor miT faq ti u rad

war mo e bis mo cu lo ba 1 600 ca li 1 500 ca li

war mo e ba Si CaS ve bu li ma sa la (kg) 5 120 4 500

mox ma re bu li ma sa lis Ses yid vis

Ri re bu le ba 30 720 l 28 800 l

moTx ov na: ga moT va leT ma sa lis gamoyenebis cvli le bis gav le na.

amox sna:

ma sa lis nor ma ti u li fa si = 30 720 l / 5 120 kg = 6 l

ma sa lis xar jvis (ga mo ye ne bis) nor ma = 5 120 kg / 1 600 ca li = 3,2 kg

1 500 ca li pro duq tis dam za de bas nor miT das Wir de bo da = 1 500 ca li * 3,2 kg =

= 4 800 kg

faq ti u ri ga mo ye ne ba 4 500 kg

----------------------------------------------------

cvli le ba - 300 kg

gam rav le bu li nor ma ti u li fas ze 6 l

----------------------------------------------------

ma sa lis gamoyenebis gav le na - 1 800 l


amo ca na 6. seq tem bris Tve Si A pro duq tis dam za de ba ze da xar ju li ma sa lis fa sis cvli le-

bis xel say re li gav le na iyo 1 800l da ma sa lis ga mo ye ne bis cvli le bis ara xel say re li ga dax-

ra _ 500 l.

pro duq ci is er Te ul ze ma sa lis ga mo ye ne bis nor maa 2,5 kg, xo lo 1 kg ma sa lis nor ma ti u li

fa sia 5 l.

seq tem ber Si dam za de bu li iq na 800 er Te u li pro duq ti. Mma sa lis sawy i si naS Ti iyo 300 kg

da sa bo loo naS Ti 500 kg.

moTx ov na: ga moT va leT ma sa lis Ses yid ve bis ra o de no ba seq tem ber Si.

amox sna:

ma sa lis ga mo ye ne bis gav le na kg-Si = 500 l / 5 l = 100 kg (a ra xel say re li)

ma sa lis nor ma ti u li xar ji faq ti ur ga moS ve ba ze = 800 ca li * 2,5 kg = 2 000 kg

-----------------------------------------------------------

Ffaq ti ur war mo e bas mox mar da 2 100 kg

ma sa lis ma ra gis zrda (500 _ 300) 200 kg

-----------------------------------------------------------

seq tem ber Si Ses yi du li ma sa le bi 2 300 kg

amo ca na 7. oq tom ber Si C pro duq tis war mo e bis Se sa xeb ar se bobs Sem de gi in for ma ci a:

geg miT faq ti u rad

war mo e bis mo cu lo ba ca leb Si 1 000 1 1000

ga mo ye ne bu li ma sa le bi (kg) 2 000 2 420

ga mo ye ne bu li ma sa la Ses yid vis

Ri re bu le biT (l) 14 000 16 456

moTx ov na: ga moT va leT ma sa lis fa sis ga dax ris gav le na ma sa lis da na xar jeb ze.

amox sna:

1 kg ma sa lis nor ma ti u li fa si = 14 000 l / 2 000 kg = 7 l

ga mo ye ne bu li ma sa le bi nor ma ti u li fa siT = 2 420 kg * 7 l = 16 940 l

faq ti u rad da xar ju li ma sa la 16 456 l

-----------------------------------------------------------------------

fa sis cvli le bis gav le na - 484 l



a mox snis al ter na ti u li ga dawy ve ta:

faq ti u ri Ses yid vis fa si 1 kg-ze = 16 456 l / 2 420 kg = 6,8 l

gav le na = (6,8 l _ 7 l) * 2 420 kg = - 484 l

amo ca na 8. kom pa ni a Si, gan vli li Tvis Zi ri Ta di Sro mi Ti da na xar je bi iyo:

faq ti u rad na mu Se va ri dro 20 000 sT

faq ti u ri Zi ri Ta di Sro mi Ti da na xar je bi 90 000 l

Zi ri Ta di Sro mi Ti anazR a u re bis ga nak ve Tis cvli le bis

ara xel say rli gav le na 6 000 l

Zi ri Ta di Sro mis mwar mo eb lu ro bis cvli le bis

xel say re li gav le na 2 000 l

moTx ov na: ga moT va leT ga sul Tve Si na mu Se va ri nor ma ti u li sa mu Sao sa a Te bis

ra o de no ba.

amox sna:

faq ti u ri Sro mi Ti xar je bi 90 0000 l

Sro mis anazR a u re bis ga nak ve Tis cvli le bis gav le na 6 000 l (a rax.)

-----------------------------------------------------------------

Nnor ma ti u li Sro mi Ti da na xar je bi 84 000 l

faq ti u rad na mu Se va ri sa a Te bi 20 000 sT

nor ma ti u li sa a Tob ri vi anazR a u re ba = 84 000 l / 20 000 sT = 4, 2 l

Sro mis mwar mo eb lu ro bis gav le na sa a Teb Si = 2 000 l / 4,2 l = 476 sT

am ri gad,

Ffaq ti u rad na mu Se va ri dro 20 000 sT

Sro mis mwar mo eb lu ro bis cvi le bis gav le na 476sT (xel sayr.)

-------------------------------------------------------------------

na mu Se va ri nor ma ti u li dro 20 476 sT

amo ca na 9. sa war mo Si, er Ti Tvis gan mav lo ba Si ga mo ye ne bu li iq na 9 000 kg ma sa la, rom lis

nor ma ti u li Ri re bu le baa 27 000 l. ma sa lis ga mo ye ne bis (nor mis) cvli le bis ara xel say re li

gav le naa 390 l.

moTx ov na: ga moT va leT nor ma ti viT sa Wi ro ma sa lis ra o de no ba.

amox sna:

1 kg nor ma ti u li Ri re bu le ba = 27 000 l / 9 000 kg = 3 l

ga dax ra ki log ra meb Si = 390 l /. 3 l = 130 kg (a ra xel say re li gav le na)

ga mo ye ne bu li ma sa la 9 000 kg

mi nus ma sa lis ga mo ye ne bis ara xel say re li ga ve na 130 kg

-----------------------------------------------------

nor miT sa Wi ro ma sa lis ra o de no ba 8 870 kg

amo ca na 10. sa war mo Si, Tvis gan mav lo ba Si na mu Se va ria 15 000 kac sa a Ti. Nnor ma ti u li xel fa sia

8 l / sT. Sro mis na yo fi re bis cvli le bis xel say re li gav le na iyo 5000 la ri.

moTx ov na: ga moT va leT, ram de ni nor ma ti u li sa a Tia na mu Se va ri.

amox sna:

sa a Teb Si ga mo xa tu li Sro mis na yo fi e re bis cvli le bis gav le na =

= 5000 l / 8 l = 625 sT (xel sayr.)

faq ti u rad na mu Se va ri dro 15 000 sT

Sro mis na yof. Ggav le na 625 sT

--------------------------------------------

ga mo ye ne bu li nor ma ti u li dro 15 625 sT

amo ca na 11. pro duq tis er Te u lis dam za de ba ze sa Wi ro ma sa lis nor ma ti via 10 l. mar tis gan mav-

lo ba Si war mo e bul iq na 500 ca li pro duq ti. Mma sa lis faq ti u ri xar ji Se ad gens 4800 lars.

moTx ov na: ga moT va leT ga dax ra ma sa lis mTli an xar jeb Si.


amox sna:

faq ti u rad ga moS ve bul 500 cal pro duq tze ma sa lis nor ma ti u li xar ji iq ne ba

500 ca li * 10 l = 5 000 l

Mma sa lis faq ti u ri xar ji 4 800 l

-------------------------------------------------------

sa er To ga dax ra ma sa le bis da na xar jeb Si - 200 l (xel say re li

ga dax ra)

amo ca na 12. B pro duq tis da sam za deb lad ga mo ye ne bu li 1 lit ri ned le u lis nor ma ti u li fa si

2,50 la ri a. ap ri lis gan mav lo ba Si Ses yi du li iq na 2 200 lit ri ned le u li 5 720 la rad.

moTx ov na: ga moT va leT ned le u lis fa sis cvli le bis gav le na ap ri lis Tve Si.

amox sna:

2 200 lit ri ned le u lis Ses yid va nor ma ti u li fa siT iq ne bo da:

2 200 lit ri * 2,5 l = 5 500 l

Ffaq ti u ri Ses yid va 5 720 l

--------------------------------------------

ga dax ra fa sis cvli le biT + 720 l (a ra xel say re li ga dax ra)

amo ca na 13. pro duq tis er Te ul ze nor ma ti u li Zi ri Ta di Sro mi Ti xar jia 10 l. ian var Si dam-

za de bu li iq na 700 ca li pro duq ti da faq ti ur ma Zi ri Tad ma Sro miT ma xar jeb ma 7 100 la ri

Se ad gi na.

moTx ov na: ga moT va leT sa er To ga dax ra Zi ri Tad Sro miT xar jeb Si.

Aa mox sna:

faq ti ur 700 er Te ul pro duq tze nor miT Sro mi Ti xar ji iq ne bo da:

700 ca li * 10 l = 7 000 l

faq ti u ri Sro mi Ti xar ji 7 100 l

-----------------------------------------------

sa er To ga dax ra Sro miT xar jeb Si + 100 (a ra xel say re li ga dax ra)

amo ca na 14. ar se bobs Sem de gi in for ma ci a:

ga yid ve bis geg mu ri ra o de no ba 2 000 er Te u li

er Te u lis ga sa yi di geg mu ri fa si 6 l

er Te ul ze nor ma ti u li cvla di xar ji 4,5 l

er Te ul ze mTli ni nor ma ti li xar ji 5 l

kom pa nia iye nebs da na xar jTa zRvru li kal ku la ci is sis te mas da ga yid ve bis faq ti u ri

mo cu lo ba iyo 2 800 er Te u li, xo lo sa re a li za cio fa si _ 4,8 l.

moTx ov na: ga moT vleT ga yid ve bis ra o de no bis cvli le bis gav le na mTli an zRvrul mo ge ba-

ze.

Aa mox sna:

zRvru li mo ge ba 1 cal pro duq tze = 6 _ 4,5 = 1,5 l

ga dax ra ga yid veb Si = 2800 _ 2000 = 800 er Te u li

gav le na = 800 erT. * 1,5 l =1 200 l (xel say re li ga dax ra)

amo ca na 15. kom pa nia uS vebs er Ti sa xis pro duqts da iye nebs TviT Ri re bu le bis nor ma ti u li

kal ku la ci is sis te mas. ag vis tos Tvis Se sa xeb ar se bobs Sem de gi in for ma ci a:

nor ma ti u li da na xar je bi erT er Te ul ze:1.

ned le u li 8 kg, 5 l/kg 40 l

pir da pi ri Sro ma: 6 sT ( 5 l/sT ) 30 l


cvla di _ 6 sT ( 3l/sT ) 18 l

mud mi vi _ 6 sT ( 4 l/sT ) 24 l

------------

112 l


pro duq ci is geg mu ri ga moS ve ba _ 20 000 er Te u li. ma ra ge bi fas de ba nor ma ti u li

Ri re bu le biT.

ag vis to Si ga moS ve bu li iq na 25 000 er Te u li pro duq ti da ga da e ca mza pro duq ci is 2.

sawy obs.

Tvis gam nav lo ba Si Ses yi du li iq na 190 000 kg ned le u li 988 000 la rad.3.

pir da pir ma xel fas ma 155 000 Sro ma/ sa a Ti saT vis 750 000 l Se ad gi na.4.

faq ti u ri cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi iyo 470 000 l5.

faq ti u ri mud mi vi sa war moo zed na de bi xa e je bi iyo 580 000 l6.

sawy i si da sa bo loo naS Te bi Se ad gen da:7.


ned le u li 10 000 kg 5 000 kg

da um Tav re be li pro duq cia _ 2 000 er Te u li (ma sa lis mi xed viT

sru lad da gda mu Sa ve bis mi xed viT

na xev rad dam Tav re bu li)


iT vle ba, rom ned le u lis da nak li se bi ar ar se bobs.

moTx ov na: a. mo am za deT da na xar je bis aR ricx vis wig nis an ga ri Se bi, rom le bic asa xavs

ze moT mo ce mul in for ma ci as;

b. aR ricx eT war moq mni li ga dax re bi

amox sna: pir vel rig Si sawy i si naS Te bi ga da i ta neT Se sa ba mis an ga ri Seb ze da na xar je bis

wig nSi.

d ned le u li k d mza pro duq cia k

naS Ti: 50 000 3. 1 080 000 naS Ti: 840 000 re a li za ci is

(10000 kg * 5 l) (7500 erT*112l) TviTR._ 2 744 000

2. 190 000 kg_988 000 ga da sa ta ni 1. 2 800 000 ga da sa ta ni

11. ga dax ra 67 000 naS Ti 25 000 naS Ti 896 000

(5000kg*5l) (8000*112l)

------------- --------------- --------------- --------------

1 105 000 1 105 000 3 640 000 3 640 000

(3 640 000-890 000 = 2 744 000)

d da um Tva re be li war mo e ba k

naS Ti: _ 1. 2 800 000

3. 1 080 000 16. 105 000

4. 780 000 18. 5 000

5. 468 000 20. 3 000

6. 624 000 22. 144 000

ga da sa ta ni naS Ti 152 000

koreqtireba 257 000 (2 000*40 l + 1000*72 l)

---------------- ---------------

3 209 000 3 209 000

d cvla di saw. zed. xar ji k d mud mi vi saw. zed. xar ji k

9. 470 000 5. 468 000 10. 580 000 6. 624 000

13. ga dax ra 2 000 14. gadax ra 44 000

-------------- -------------------- -------------- --------------

470 000 470 000 624 000 624 000


pirdapiri gadaxra gadaxra

d Sro mi Ti xar je bi k d masalis xarjebSi k d SromiT xarjebSi k

16) 105 000 11) 67000 17) 25 000 12) 30000

8. 750 000 4. 780 000 15) 38000 18) 5 000

12. ga dax ra 30 000 ---------- ------------ ----------- ------------

------------------- -------------- 105 000 105 000 30000 30000

780 000 780000

-------------- --------------

d mo ge baza ra li k

15. 38 000 17. 25 000 27)144 000 14) 44 000 13) 2 000 19) 5 000

19. 5 000 21) 100 000 20) 3 000

21. 100 000 ---------- -------------- ------------- -------------

144 000 144 000 5 000 5 0000

ope ra ci e bi ag vis tos gan mav lo ba Si

mza pro duq ci is ga moS ve ba _ 25 000 erT * 112 l = 2 800 000 l1.

de be ti _ mza pro duq cia _ 2 800 000

kre di ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 2 800 000

2. ned le u lis Ses yid ve bi _ 988 000 la rad (190 000 kg)

de be ti _ ned le u li _ 988 000

kre di ti _ kre di to re bi _ 988 000

3. ned le u lis nor ma ti u li da na xar je bis mi kuT vne ba war mo e ba ze _ 1 080 000 l

(27 000 ek vi va len tu ri er Te u li * 40 l )

ek vi va len tu ri er Te u le bi

ned le u lis mi xed viT ga da mu Sa ve bis mi xed viT


sa bo loo da um Tav re be li pro duq cia 2 000 1 000

-------------------- -------------

war mo e ba 27 000 26 000

de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 1 080 000

kre di ti _ ned le u li _ 1 080 000

4. nor ma ti u li pir da pi ri Sro mi Ti xar je bis da ricx va _ 780 000 l

(26 000 er Te u li * 30l)

de be ti _ da um Tav re be li war mo e ba _ 780 000

kre di ti _ Sro mi Ti xar ji _ 780 000

5. nor ma ti u li cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba _ 468 000 l

(26 000 ek vi va len tu ri er Te u li * 18 l))


kre di ti _ cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi _ 468 000

6. nor ma ti u li mud mi vi zed na de bi xar je bis mi kuT vne ba _ 624 000 l

(26 000 erT * 24 l)


kre di ti _ mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi _ 624 000

faq ti u ri Sro mi Ti da na xar je bis asax va _ 750 000 l8.

de be ti _ Sro mi Ti xar je bi _ 750 000

kre di ti _ val de bu le ba _ 750 000 l

(pir da pi ri Sro mi Ti xar je bis an ga ri Si pro duq ci is sa xe e bis mi xed viT cal k-cal ke ga ix sne-

ba)

faq ti u ri cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis asax va Tvis an mav lo ba Si _ 470 000 l9.

gadaxra mudmiv

d zednadeb xarjebSi k

gadaxra cvlad

d zednadeb xarjebSi k


de be ti _ cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi _ 470 000

kre di ti _ sxva das xva an ga ri Se bi _ 470 000

faq ti u ri mud mi vi zed na de bi xar je bis asax va Tvis gan mav lo ba Si _ 580 000 l10.

de be ti _ mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi _ 580 000

kre di ti _ sxvad sxva an ga ri Se bi _ 580 000

mo ta ni li ope ra ci e bis Sem deg, Tvis bo lo saT vis an ga ri Se bis mo na ce me bis sa fuZ vel ze ga-

mo iT vle ba sa er Top ga dax re bi, rom le bic ~ga dax re bis~ an ga riS ze ga da i ta ne ba. Tu war mo e bas

nor ma ti u li da na xar je bi na mu Se va ri sa a Te bis sa fuZ vel ze da e we re ba (ma ga li Tad, nor ma ti u li

Sro mi Ti xar je bi da e we re ba ro gorc 155 000 sT da 5 l nam rav li) ma Sin, Sro mi Ti xar je bis an-

ga riS ze ga mov le ni li ga dax ra iq ne ba ara sa er To ga dax ra, ara med mxo lod ra o de nob ri vi faq-

to ris cvli le biT ga mow ve u li ga dax ra).

ned le u li s an ga riS ze ga dax ris ga moT vli saT vis sa bo loo naS Ti ga mo i ye ne ba, ro me lic amo-

ca nis pi ro bis Ta nax mad Tvis bo lo saT vis cno bi li a.

ned le u lis an ga riS ze ar se bu li ga dax ris Ca mo we ra _ 67 000 l (a ra xel say re li)11.

de be ti _ ned le u li _ 67 000

kre di ti _ ga dax re bi _ 67 000

Sro mis anazR a u re ba Si ga dax ris Ca mo we ra _ 30 000 l (xel say re li)12.

de be ti _ Sro mi Ti xar ji _ 30 000


cvlad sa war moo zed na deb xar jeb Si ga dax ris Ca mo we ra _ 2 000 l (a ra xel say re li)13.

de be ti _ ga dax re bi _ 2 000

kre di ti _ cvla di sa war moo zed na de bi xar je bi _ 2 000

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis ga dax ris Ca mo we ra _ 44 000 (xel say re li)14.

de be ti _ mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bi _ 44 000

kre di ti _ gadaxrebi _ 44 000

cno bi li gax da ra faq ti u ri da na xar je bis ga dax re bi nor ma ti u li da na xar je bi dan, ax la

sa Wi roa ma Ti faq to ru li ana li zi, ra Ta ga i zo mos ra o de nob riv da xa ris xob riv faq tor Ta

gav le na am ga dax reb ze.

I. ned le ulis danaxarjebis analizi

ned le uls da na xar je bis sa er To ga dax ra:

27 000 er Te u li * 40 l = 1 038 000 l

faq ti u ri xar ji (1 038 000 _ 25 000l) _ 1 013 000 l

--------------------

ga dax ra 67 000 l (xel say re li)

ned le u lis fa se bis cvli le bis gav le na:1.

faq ti u rad da xar ju li 195 000 kg * 5 l = 975 000l

fa qi u rad da xar ju li faq ti u ri fa siT _ 1 013 000 l

-------------------------------

gav le na 38 000 l (a ra xel say re li gav le na)

ned le u lis ga mo ye ne bis cvli le bis gav le na:2.

195 000 kg * 5 l = 975 000 l

27 000 erT * 8 kg * 5 l = 1 080 000 l

----------------------------

gav le na 105 000 l (xel say re li)

sa er To ga dax ra = 105 000 _ 38 000 = 67 000 l

II. pirdapiri SromiTi danaxarjebis analizi

pir da pi ri Sro mi Ti da na xar je bis sa er To ga dax ra:

26 000 er Te u li * 30 l = 780 000 l

faq ti u ri xar ji _ 750 000 l

-----------------------

ga dax ra 30 000 l (xel say re li0

moq me di faq to re bi:

sa a Tob ri vi xel fa sis cvli le bis gav le na 1.

155 000 sT * 5 l = 775 000 l


----------------------------



Sro mis mwar mo eb lu ro bis cvli le bis gav le na2.

155 000 sT * 30 l = 775 000 l

26 000 erT * 30 l = 780 000 l

-------------------

gav le na 5 000 ( xel say re li)

sa er To ga dax ra = 25 000 + 5000 = 30 000 l

III. cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis sa er To ga dax ra:

26 000 er Te u li * 18 l = 468 000 l


----------------------

ga dax ra 2 000 l (a ra xel say re li)


xar jvis do nis (Rirebulebis) cvli le bis gav le na:1.

155 000 sT * 3 l = 465 000 l


-----------------------

gav le na 5 000 l (a ra xel syre li)

efeq ti a no bis gav le na:2.

155 000 sT * 3 l = 465 000 l

26 000 er Te u li * 18 l = 468 000 l

------------------------


sa er To ga dax ra = 5 000 _ 3 000 = 2 000 (a ra xel say re li)

mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis sa er To ga dax ra:IV.

26 000 er Te u li * 24 l = 624 000 l


-----------------------------

ga dax ra 44 000 l (xel say re li)


xar jvis do nis (Ri re bu le bis) cvli le bis gav le na:1.

580 000 l _ 480 000 l = 100 000 l (a ra xel say re li)

2. efeq ti a no bis cvli le bis gav le na:

geg mu ri _ 480 000 l

26 000 er Te u li * 24 l = 624 000 l

-------------------


sa er To ga dax ra = 144 000 _ 100 000 = 44 000 l

ga dax re bis ana li zis sa fuZ vel ze, ra o de nob ri vi faq to re biT ga mow ve u li ga dax ra mo ge baza-

ra lis an ga ruS ze, xo lo xa ris xib ri vi faq to re bis gav le na war mo e bis an ga riS ze ga da i ta ne ba.

ax la ga ag rZe leT ga dax re bis Ca mo we ris ope ra ci e bis aR ricx va;

ma sa li fa sis gav le na _ 38 000 l (ar.x.)15.

de be ti _ mo ge baza ra li _ 38 000


ma sa lis ga mo ye ne bis gav le na _ 105 000 l (x)16.


kre di ti _ war mo e ba _ 105 000

sa a Tob ri vi xel fa sis gav le na _ 25 000 l (x)17.


kre di ti _ mo ge baza ra li _ 25 000

18. Sro mis mwar mo eb lu ro bis gav le na _ 5 000 l (x)

de be ti _ ga dax re bi _ 5 000 l



19. cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis do nis cvli le bis gav le na _ 5 000 l (ar.x.)



20. cvla di sa war moo zed na de bi xar je bis efeq ti a no bis gav le na _ 3 000 (x)


kre di ti _ war mo e ba _ 3000

21. mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis do nis cvli le bis gav le na _ 100 000 l (ar.x.)



22. mud mi vi sa war moo zed na de bi xar je bis efeq ti a no bis gav le na _ 144 000 l (x)



am ri gad, da um Tav re be li war mo e bis an ga riS ze Ses wor de ba mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba

xa ris xob ri vi faq to re bis xel say re li gav le ne bis ja miT _ 257 000 la riT (105 000 + 3 000 + 5 000

+ 144 000), ris Se de ga dac mza pro duq ci is TviT Ri re bu le ba mcir de ba.


Tavi 14. gamoyenebuli terminebis

qarTul-inglisuri leqsikoni

a

administraciuli xarjebi administration costsaTvisebis koeficienti Cabacity RatealbaToba probabilityalternatiuli Rirebuleba Opportunity CostsanazRaurebis meTodebi Remuneration Methodsanalizi Analysis angariSi an accountangariSgeba Reporting angariSfaqtura Invoicyanuiteti Annuitiesarakontrolirebadi danaxarjebi Non-kontrollable Costsaramomgebiani organizaciebi Not-for-profi t organisationsarapiradpiri danaxarjebi Indirect Costs arapirdapiri SromiTi xarjebi indirect labour costsarasawarmoo danaxarjebi non-production costs arafinansuri miznebi non-fi nancial objectives (tasks)arseba being, creaturearseboba exist, be, existencearsebiTi essentialaRmoufxvradi danaxarjebi Unavoidable CostaRmofxvradi danaxarjebi Avoidable Costs

b

baza a basebazari Marketbazarze SeRweva Market Penetrationbiznes riski business riskbiujetireba, biujetis Sedgena Budgetingbrigada brigadebuferuli maragi Buff er StockbuRalteri book-keeper, accounter

g

gagzavna sendinggadawyvetileba a decisiongadawyveta (gadawyvetilebis miReba) decidegadawyvetilebaTa xe Decision treegadaxarjva spend too muchgavlena infl uencegamravlebis kanoni Multiplikation LowgadaWarbeba overfulfi l


gadaxarjva spend too muchgadaxra variance, deviationgadaxrebis analizi variance analysisgadaxrebis gamomwvevi mizezebi causes of variancesgadaxrebis urTierTdamokidebuleba interdependence of variancesgadaxra masalis gamoyenebaSi materials usage variance gadaxra masalis fasSi materials price variancegadaxra Sromis efeqtianobaSi labour effi ciency variance gadaxra Sromis anazRaurebis ganakveTSi wages rate variancegadaxrebi gayidvebis asortimentsa da raodenobaSi sales mix and guantity variances ganakveTi rateganawileba apportionment , distributiongantoleba levlling, eguationganusazRvvreloba uncertaintyganyofilebis ganakveTi departmental rateganawilebis ganakveTi apportionment rategadsaxadi tax, impositiongadafaseba revaluegaTvaliswineba foreseegaTvaliswinebuli foreseengamomuSaveba produce, working outgamoyofa allotmentganawilebis baza bases for apportioning (costs)ganTavseba allocation, placing ganmeorebiTi ganawilebis meTodi Reciprokal methodgardauvali danaxarjebi Committed methodgasavlebi expensesgaunawilebeli mogeba retained profi tsgegma a plangrZelvadiani tendenciebi long-term trends

d

dabegvra taxdagegmva plan, planningdagegmvis informacia planning informationdamatebiTi danaxarjebi incremental costsdamoukidebeli movlenebi independent eventsdanaxarji - moculoba mogebis analizi CVP (Cost _ volume _ profit ) analisisdanaxarjebze dafuZnebuli fasdadgena cost based pricingdanaxarjTa aRricxva cost accountingdanaxarjebis baraTi cost carddanaxarjTa cxrilebi cost tablesdanaxarjebis dajgufeba pooling of costsdanaxarjTa elementebi elements of costsdanaxarjTa erTeuli cost unit


danaxarjebis klasifikacia cost classifi kation danaxarjTa zRvruli kalkulacia marginel costingdanaxarjebis kalkulacia SekveTebis mixedviT Specifi k Order CostingdanaxarjTa matareblebi cost driversdanaxarjebis normatiuli kalkulacia standard costingdanaxarjebis muxlobrivi Tavmoyra (Cawera) collecting costs by itemdanaxarjTa sruli ganawilebiT kalkulacia absorbtion costingdanaxarjebis qceva cost behaviordanaxarjTa centri cost centredanaxarjebis centris dadgena establishment of cost centresdaumTavrebeli warmoeba work in process (WIP)daqiraveba hiredinamikuri mwkrivi time seriesdiskontireba discountingdone leveldroiTi ganakveTi time rate

e

ekonomia, ekonomiuri economy, economicekonomika economicsekonomisti economisterTiani ganakveTebi blanket rateserToblivi produqtebi joint productsetapobrivad (safexurebrivad) mudmivi danaxarjebi stepped fi xed costsekvivalenturi erTeulebi equivalent units etapobrivad cvladi danaxarjebi stepped costselastiuri biujeti fl exible budget efeqtiani effi caciousefeqturi eff ective

v

variaciis koeficienti coeffi cient of varianction varaudi suppesition

vaWroba trade

z

zednadebi xarjebi overheadszednadebi xarjebis ganTavseba allocation of overheadszednadebi xarjebis ganawileba apportionment of overheadszednadebi xarjebis mikuTvneba overheads absorbtionzednadebi xarjebis klasifikacia overhead classifi cation zednadebi xarjebis saerTo ganakveTi blanket overhead absorption rate zednadebi xarjebis mikuTvnebis metoba ower absorption of overheadszednadebi xarjebis mikuTvnebis danaklisi under absorbtion of overheads zenormatiuli danakargebi abnormal losses


zenormatiuli nameti (gamosavali) abnormal gainzenormatiuli samuSao dro overtimezRvruli danaxarji marginal costzRvruli mogeba marginal profi t, contribution

T

Tanmdevi produqti by produqtTviTRirebuleba cost, selfcost

i

iafi cheapidealuri normativi ideal standardinvesticiis ukugeba ROI (Investinformacia gadawyvetilebis miRebisaTvis information for decision makinginvestirebis Sefasebis meTodebi investment appraisal methods

k

kalkulacia costingkalkulacia zRvruli danaxarjebiT marginal costingkalkulacia danaxarjTa sruli ganawilebiT total absorption costingkapitalis bazrebi capital marketskvlevis xarjebi research costskoeficientebis analizi ratio analysiskontraqtebis TviTRirebulebis kalkualcia contract costing kontrolirebadi danaxarji controllable costkontrolis informacia control information

korelacia correlation korelaciis koeficienti coeffi cient of correlationkoreqtirebuli biujeti fl exed budjet

l

leveriji gearingleverigis optimaluri done optimum gearing levellikvidoba liquiditylikvidacia liquidation

m

madani ore, minemaTematikuri lodini expectations theorymanqanasaaTis ganakveTi machine houre ratemanqanaTnSenebloba machine-buildingmaragis brunvadoba stock turnovermaragis maqsimaluri done maxsimum stock level maragis minimaluri done minimum stock levelmaragis marTva stock management


maragis saaRricxvo wigni Stores Ledgermaragis Senaxvis danaxarji inventory holding cost (carrying cost)maragis Senaxvis periodi stock holding periodmartivi procenti simple interest (percent)masala materialsmasalaze ganacxadi Materials Requisationmasalis gamoyenebis gadaxra materials usage variancemasalis fasis gadaxra materials price variancemizani task, target, objectivemizezi cause, reasonmiznobrivi zRvruli mogeba contribution targetmikuTvneba absorptionmikuTvnebuli zednadebi xarjebi absorped overheadsmimdinare normativi Current Standardmini-maqsis meTodi High-Low MeThodmiRwevadi normativi attainable standardmmarTvelobiTi aRricxva Management AccountingmmarTvelobiTi sainfromacio sistema Management Information systemmogebis centri profi t centremogeba-moculobis grafiki provit-volume chartmovlena appearancemomgebianobis indeqsi profi tability index momsaxurebis danaxarjebis kalkulacia Service Costingmonacemebi datasmorigi SekveTis done reorder levelmorigi SekveTis moculoba reorder quantrimocdenili samuSao dro idle time mocdenis drois gadaxra idle time variancemudmivi xarjebi fi xed costsmudmivi zednadebi xarjebis aTvisebis gadaxra fi xed overhead capacity variancemudmivi zednadebi xarjebis efeqturobis gadaxra fi xed overhead effi ciency variancemudmivi zednadebi xarjebis moculobis gadaxra fi xed overhead volume variance mudmivi zednadebi xarjebis Rirebulebis gadaxra fi xed overhead value variance mwarmoebluroba effi ciency

n

nakeTobaTa partiis TviTRirebulebis kalkulacia Batch costingnakeTobaT partiis ekonomiuri moculoba economic batch guantity (EBQ)nakeTobaTa partiis kalkulaciis uwyisi/baraTi Batch cost sheet/cardnayofierebis koeficienti Effi ciency ratenaxevradcvladi danaxarjebi Semi _ variable costsnedleulis maragi raw materials stocksnebismieri wrfis gantoleba equation for any straight line normatiuli danakargi normal lossnormatiuli danaxarji normal cost


normativebis daweseba setting of standardsnormirebuli samuSao dRe measured day work

o

operatiuli angariSgeba operating statementoperatiuli informacia operational information operaciuli ijara operating leasesorbunkeruli sistema two bin system

p

partiis ekonomiuri moculoba economic batch quantity pasuxismgeblobis centri responsibility centreperiodis danaxarjebi period costspirdapiri danaxarjebi direct costsprognozi forecastprognozireba forecastingproduqtis danaxarjebi product costsproduqtebis partiis kalkulacia bath costingproduqtis sasicocxli cikli product life cycleproduqtiuli productiveprocenti interest, percentprocesis angariSi process accountprocesis danakargebi process lossesprocesebis mixedviT kalkulacia process costing

J

Jurnali journal, magazine.Jonva soak

r

realizaciis gadaxra sales variance realizaciis moculobis gadaxra sales volume variancerelevanturi danaxarjebi relevant costsrelevanturi danaxarjebis kalkulacia relevant costingrTuli procenti compound interestriski risk

s

saaqcio kapitali share capitalsasawyobe aRricxvis baraTi Bin kardsanardo sistema piccework systemsamuSao Zalis gamoyenebis koeficienti labour capacity ratiosaerTo ganakveTi blanket ratesamuSao drois aRricxvis baraTi Clock cardsamuSao drois tabeli Time shiit


samuSao Zala laboursamuSao Zalis denadobis koficienti labour turnoversanardo samuSao piece worksaukeTeso damTxvevis wrfe Lain of Best Fitsaqmianobis saxeobebis mixedviT

danaxarjTa kalkulacia activity based costingsaqonlis Semosavlis zeddebuli (faqtura) Goods Received Notesargeblianoba utility valuesarealizacio fasis gadaxra sales price variancesarezervo simZlavre spare capacity satranzito saqoneli transit goodssaxarjTaRricxvo ganakveTi pre-determined rates saSualo Sewonili Rirebuleba weighted average cost sawarmoo zednadebi xarjebi production overheadssawarmoo procesebis mixedviT kalkulacia Process Costingsezonuri cvalebadoba seasonal variationssezonuri gadaxrebi seasonal variationsstrategiuli informacia strategic informationswrafi likvidurobis koficienti quick (acid test) ratio

t

taqtikuri informacia tactical information

tendencia trend, tendency

u

ukugeba payback, returnukugebis Sida ganakveTi internal rate of return (IRR)umuSevroba unemploymenturTierTgamomricxavi movlenebi mutually exclusive eventsusafrTxoebis Sualedi (zRvari) Margin of safety

f

fasdadgena pricing fasdakleba abatement, reductionfinansuri aRricxva Financial Accountingfaqtiuri ganakveTi actual rates faqtiuri danakargi actual lossfuladi maragi money supplifuladi nakadebi cashfl ows

q

qarxana mill, factoryqveganyofileba subsectionqviTari receiptqira pay, hire


R

Rirebuleba valueRonisZieba

measure, actiony

yadaRa prohibitionyidva buy, purchase

S

SekveTa orderSekveTili orderedSekveTis moculoba order quantitysSekveTis sakalkulacio baraTi Job cost CardSekveTis ekonomiuri moculoba economic order quantity SekveTis cikli lead timeSekveTebis mixedviT danaxarjebis kalkulacia Job Costing Semadgeneli nawili componentSemzRudveli faqtorebi limiting factors, restricting factors Semosavali revenue, incomeSemosavlebis centri revenue centreSesabamisi expedientSesyidvis angariSfaqtura Purchase OrderSeuRlebuli produqtebi joint productsSTanTqma absorbtion Sromis anazRaurebis ganakveTis gadaxra labour rate varianceSromis nayofierebis gadaxra labour effi ciency variance Sromis nayofirebis koeficienti labour effi ciency ratioSromis efeqtianobis koeficienti production volume ratioSromisunariani effi cientSedarebiTi xarisxi comparative degreeSeuqcevadi danaxarjebi sunk costs

C

Canacvlebis optimaluri periodi optimum rreplacement periodCrdilovani fasebi shadow pricesCveulebrivi aqciebi ordinary shares

c

cveTa wear outcvladi danaxarjebi variable costscvladi danaxarji erTeulze variable cost per unitcvladi zednadebi xarjebis aTvisebis gadaxra variable overhead efficiency variancecvladi zednadebi xarjebis Rirebulebis gadaxra variable overhead value variance cvlileba change, modifi cation cikluri cvalebadoba cyclical variation


Z

ZiriTadi danaxarjebi prime costsZiriTadi normativi basic standardZiriTadi faqtori principal factorZviri expensive, dear w

wageba losswarmoeba productionwarmoebis danaxarjebis kalkulaciis meTodebi product costing methodswarsuli danaxarjebi historical costswaugeblobis grafiki breakeven chartwaugeblobis wertili Breakeven pointwaxalisebis sqema remuneration scheme winaswar dadgenili ganakveTi predetermined ratewminda mimdinare Rirebuleba net present value (NPV)wrfivi programireba Linear Programmingwuni fl aw, defect

W

Warbi prevail, surplus,Warbwarmoeba surplus production

x

xazinis marTva treasury managementxarisxi quality, degreexelmeored gadanawileba reapportionment xelfasi salary

j

jarima fi ne, penalty

h

hejireba hedginghorizontaluri horizontal


gamoyenebuli literatura

mmarTvelobiTi aRricxva, saxelmZRvanelo, wigni 1. F2, saerTaSoriso

praqtika. Targmani inglisuridan. Tb., 2008.

finansuri informacia menejerebisaTvis. 2. ACCA wigni 1.2

saxelmZRvanelo, saerTaSoriso praqtika, Targmani inglisuridan.

Tb., 2003

finansuri marTva da kontroli 3. ACCA wigni 2.4. saxelmZRvanelo,

saerTaSoriso praqtika, Targmani inglisuridan. Tb., 2003

Caduneli o. _ mmarTvelobiTi aRricxva. Tb., 20054.

miqaZe m. _ mmarTvelobiTi aRricxva. Tb., 20005.

druri k. _ mmarTvelobiTi da sawarmoo aRricxva moskovi. 2002 6.

(rusul enaze)

kukuSkina i. g. _ mmaTvelobiTi aRricxva. moskovi. 2004 (rusul 7.

enaze)

kondratieva l. g. _ mmarTvelobiTi aRricxvis safuZvlebi. moskovi 8.

2000 (rusul enaze)

osipenko o. p. _ mmarTvelobiTi aRricxva. moskovi 2002 (rusul 9.

enaze)


gamomcemloba `meridiani~,

Tbilisi, al. yazbegis gamz., #47.

39-15-22

E-mail: [email protected]

Documents

nnbsUwfmpcjUj bSsjdywb - bpa.ge · i. WilaZe - mmarTvelobiTi aRricxva 1 ggamomcemloba `meridiani~amomcemloba `meridiani~ TTbilisi 2010bilisi 2010 iizolda WilaZezolda WilaZe