Embed Size (px)
Citation preview
O’ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKЕNT DAVLAT PЕDAGOGIKA UNIVЕRSITЕTI
«Ro’yхatga olindi»
№ _________________
2012 -yil «__» _______
«Tasdiqlayman»
Nizomiy nomidagi TDPU rektori
__________________________
«____» ____________ 2012 -yil.
BOSHLANG`ICH SINFDA AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI
o`quv fan dasturi
Bilim sohasi:
Ta'lim sohasi:
Bakalavriat yo`nalishi:
100000 –
110000 –
5111700 -
Gumanitar soha
Pеdagogika
Boshlang`ich ta'lim va sport-tarbiyaviy ish
Toshkent – 2014
TAJRIBA-SINOV
Kаfеdrа nоmi: Boshlang’ich ta’lim metodikasi
Tuzuvchi: Jumayеv M.E.- ”Boshlang’ich ta’lim metodikasi” kafedrasi
professori, pеdagogika fanlari nomzodi
Tаqrizchilаr: A.Normatov Pedagogika fanlari nomzodi, dotsent
Q.Jumaniyozov Pedagogika fanlari nomzodi, dotsent
Ushbu o`quv fan dasturi O’zbekiston standartlashtirish, metrologiya va
sertifikatlashtirish agentligidan (“O’zstandart” Agentligi) -----------------------raqami bilan
ro’yxatdan o’tgan 5111700 - Boshlang`ich ta'lim va sport-tarbiyaviy ish ta’lim yo’nalishining
DTS hamda O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2011- yil 17-
noyabrdagi 467-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan va BD – 5111700 -6.01 raqam bilan
ro`yxatga olingan boshlang`ich sinfda axborot texnologiyalari o’qitishning zamonaviy
texnologiyalari o`quv fan dasturi asosida ishlab chiqildi.
Fan dasturi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti o’quv-uslubiy
kengashida ko’rib chiqilgan va tasdiqlangan.
2012- yil “__” _______ dagi __ -sonli majlis bayoni
I. KIRISH
Ushbu dasturda bo’lg’usi boshlang`ich sinf o’qituvchilarining kasbiy tayyorgarligini
rivojlantirish, bozor iqtisodiyoti sharoitida raqobatbardoshligini ta'minlaydigan innovatsion
pedagogik faoliyat uchun zarur bo’lgan metodik bilim, ko’nikma va malakalar tizimini
shakllantirishga yordam beradigan matematika o’qitish jarayonida ta'lim texnologiyalardan
foydalanish muammolari yoritilgan.
1.1.Fаnning mаqsаdi vа vаzifаlаri
Fanni o’qitishdan maqsad:
Bo’lg’usi boshlang`ich sinf o’qituvchilarining kasbiy tayyorgarligini rivojlantirishni
ta'minlash, ularning pedagogik tafakkurini kengaytirish, matematika o’qitishida innavatsion
texnalogiyalarni qo’llash uchun zarur bo’ladigan pedagogik bilim, ko’nikma va malakalar tizimi
bilan qurollantirishdan iboratdir.
Fanning vazifasi:
- ko’p bosqichli ta'lim tizimida matematika o’qitish texnologiyalarining o’rnini asoslash va
zarur tavsiyalar berish;
- matematika o’qitish texnologiyalarini muntazam ravishda yangilab borish zaruryatini
asoslash va tabaqalashtirilgan yondashuv asosida PTlarni qo’llash mezonlari, yo’llari va usullari
bilan qurollntirish;
- talabalarda istiqbolli o’qitish vositalaridan foydalanish va ularga tayangan holda
matematika o’qitish texnologiyalarini loyihalash, amaliyotga joriy eta olish bilim, ko’nikma va
malakalarini tarkib toptirish;
- talabalarni o’z pedagogik faoliyatlarini taxlil qila olishga, baholashga o’rgatish. Taxliliy –
tanqidiy, ijodiy va mustaqil fikr yuritish ko’nikmalarini rivojlantirish orqali bo’lg’usi
boshlang`ich sinf o’qituvchilarini innovatsion faoliyatga tayyorlashdir.
1.2. Fаnni o’zlаshtirishgа qo’yilаdigаn tаlаblаr.
Bakalavr talabalar mazkur fanni o’zlashtirish davomida:
-boshlang`ich sinf o’qituvchisining innovatsion pedagogik faoliyati asosiy tushunchalari,
tarkibi, mezonlarini bilishi;
-matematik ta'lim sohasida qo’llaniladigan AT texnologiyalarining nazariy asoslarini,
o’ziga xos xususiyatlarini, darajalarini bilish va tasniflash;
- o’quvchilarning bilish faoliyatlarini tashkil etish va boshqarish yo’llarini, o’quvchilarga
tabaqalashtirilgan, individual yondoshishni;
- matematika o’qitishda modulli, muammoli ta'lim, didaktik - o’yinli, xamkorlikda o’qitish
hamda an'anaviy ta'lim texnologiyalarini, loyihali texnologiyalarni, matematika o’qitishda yangi
axborot texnologiyalari vositalaridan, multimediya texnologiyalaridan foydalanishni;
-o’quvchilarni kichik guruxlarda o’qitishni, ularning ijodiy izlanishlarini tashkil etishni,
o’quvchilarda mustaqil fikrlash va ishlashni tarkib toptirish usullarini egallashni bilishi kеrak.
-ilmiy, ilmiy–metodik jurnallarda chop yetilgan va o’quv adabiyotlarida mavjud bo’lgan,
Internet orqali berilgan o’qitish jarayonida foydalanish mumkin bo’lgan ta'lim texnologiyalari
haqidagi maqolalarni va axborotlarni mustaqil o’rganib, taxlil qila olish va ulardan o’z amaliy
faoliyatlarida foydalanish;
-matematika darsining o’quv maqsadlari va vazifalarini loyihalashtira olish;
-o’quvchilarning mustaqil ta'lim olish faoliyatlarini tashkil etish;
- innovatsion pedagogik tajribalarni o’zlashtirish, amalga oshirish, baholash va
takomillashtirish ko’nikmalariga ega bo’lishi kеrak.
-pedagogik texnologiyalar asosida darsning uslubiy ishlanmasini, texnologik kartasini
tuzish;
-o’quvchilarning bilim ko’nikma va malakalarini nazorat qilishning samarali tizimini
amalga oshirish;
-o’quvchilarning mustaqil ta'lim olish faoliyatlarini boshqarish;
-o’quvchilar o’quv-biluv faoliyatini innovatsion tashkil etish malakalariga ega bo’lishi
kеrak.
1.3. Fаnning bоshqа fаnlаr bilаn bоg’liqligi.
O’quv dasturi turli ta'lim boschlari matematika ta'limi orasidagi uzluksizlik, mavzular
orasidagi uzviylik, boshqa matematika va tabiiy fanlar bilan aloqadorlik tamoyillariga
asoslangan holda tuzilgan.
«Boshlang`ich sinflarda axborot texnologiyalari» fani pedagogik-psixologik, matematika
fanlari bilan bir qatorda «Pedagogik texnologiyalar», «Matematika o’qitish metodikasi» fanlari
bilan o’zaro bog’liq. Mazkur fanning asosiy tushunchalari o’quv rejasidagi kasbiy tayyorgarlik
fanlarini o’zlashtirishga bevosita yordam beradi va boshqa fanlarining asosiy tushunchalaridan
unumli foydalanadi.
1.4. Fanning hajmi
№ Mashg‘ulot turi Ajratilgan soat Semester
1 Ma’ruza 38 3
2 Seminar mashg‘ulot 38 3
3 Mustaqil ish 121 3
Jаmi: 197
II. Аsоsiy qism
2.1. Nаzаriy mаshg’ulоtlаrning mаvzulаri, mаzmuni vа ulаrgа аjrаtilgаn sоаt
№ Mаvzulаr mаzmuni Mаshg’ulоtlаr mаqsаdi Аjrа
tilgаn
sоаt
1. Zamonaviy ta’lim
texnologiyasining kontseptual
asoslari
Umumiy o’rta ta'lim maktablari, ixtisoslashtirilga
boshlang`ich sinflarda matematika ta'limini
takomillashtirishning dolzarb muammolari. Umumiy
o’rta ta’lim maktablari, ixtisoslashtirilga
boshlang`ich sinf o’qituvchisining pedagogik
faoliyatiga qo’yiladigan asosiy talablarni o`rgatish
2
2. Ta’lim texnologiyasini
tuzilishi
Ta'lim jarayonida innovatsiyalar, tasnifi,
samaradorlik mezonlari. Umumiy o’rta ta’lim
maktablarining ixtisoslashtirilga boshlang`ich sinflar
matematika ta'limi jarayonida innovatsiyalar.
Uzluksiz ta'lim tizimi boshlang`ich sinf
o’qituvchisining innovatsion pedagogik faoliyati.
Umumiy o’rta ta’lim maktablari,
ixtisoslashtirilga boshlang`ich sinflar matematika
ta'limi jarayonida innovatsion pedagogik faoliyatni
amalga oshirish metodikasini o`rgatish.
2
3. Ta’lim vositalari - ta’lim
texnologiyasining tarkibi
Matematika ta'limida an'anaviy va noan'anaviy
ta'lim texnologiyalari. Matematika ta'limida
muammoli va hamkorlikda o’qitish texnologiyalarini
o`rgatish.
2
4. Uzluksiz ta’lim jarayonida
boshlang’ich sinf
Matematika fanlarini o’qitish jarayonida
o’quvchilar o’quv-biluv faoliyatini faollashtirishga
2
o’qituvchilarining axborot
kompetentnosti kasbiy
tayyorgarligi natijasi sifatida
qaratilgan pedagogik texnologiyalar. Shaxsga
yo’naltirilgan ta'lim texnologiyalari asosida
matematika fanlarini o’qitish. Matematikani
o’qitishda jamoa, modulli, didaktik-o’yin
texnologiyalarini o`rgatish.
5. Boshlang’ich sinf
o’quvchilarini informatika
ta’limiga tayyorlash
Matematikani o’qitishda rivojlantiruvchi ta'lim,
tanqidiy tafakkurni rivojlantirish. Matematikani
o’qitishda o’quvchilar bilim, malaka va
ko’nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan ta’lim
texnologiyalarini o`rgatish.
2
6. Axborot texnologiyasi
tushunchasi va klasifikatsiyasi
Masofaviy ta'lim va uni amalga oshirishda
zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari.
Matematika fanlarini o’qitishda zamonaviy axborot
texnologiyalaridan foydalanish. Multimediyali darslar
asosida matematika ta'limi samaradorligini oshirish.
Matematik dasturlar asosida darslarni tashkil
etishlarni o`rgatish.
2
7. Boshlang’ich ta’limda axborot
texnologiyalarini qo’llashning
pedagogik-psixologik asoslari
Ta’lim texnologiyasi asosida o`qitishi
modellashtirish Prezentatsiya darslar tashkil etish
2
8 O’quv jarayonida axborot
texnologiyalarnining asosiy
yo’nalishlari va uni tadbiq
etish
innovatsion ta’lim texnologiyasini loyixalashtirish,
rejalashtirish va uni amalga oshirish» mavzusi
bo’yicha o’tkaziladigan trening mashg’ulotlarini
ta’lim texnologiyasini ishlab chiqishda kontse’tual
yondashuvlar
2
9 MS POWERPOINT
dasturida taqdimot yaratish.
taqdimotlar bilan ishlash
Ta’lim metodlari vositalari Prezentatsiya darslar
tashkil etish
2
10 MS POWERPOINT
dasturida taqdimotga grafik
ob’ektlar qo’shish
Ta’lim texnologiyasi asosida o`qitishi modellashtirish
Prezentatsiya darslar tashkil etish
2
11 MS POWERPOINT
dasturida taqdimot ob’ektlarida
animatsiya
ta’limni texnologiyalashtirishga jarayonida axborot
texnologiyalarini qo’llash Prezentatsiya darslar
tashkil etish
2
12 MS POWERPOINT
dasturida taqdimotga jadval
qo’shish
o’quv-ko’rgazmali materiallardan foydalanish
jarayonida axborot texnologiyalarini qo’llash
2
13 PowerPoint vositalari bilan
o’rgatuvchi dasturlar
Prezentatsiya darslar tashkil etish 2
14 slaydlar yaratish
metodikasi
Ta’lim metodlari vositalari Prezentatsiya darslar
tashkil etish
2
15 o’quvchining axborot
savodxonligini shakllantirish
metodikasi
Ta’lim texnologiyasi asosida o`qitishi modellashtirish
Prezentatsiya darslar tashkil etish
2
16 PowerPoint yaratish va
tayyorlashga dasturni
namoyish qilish
ta’limni texnologiyalashtirishga jarayonida axborot
texnologiyalarini qo’llash Prezentatsiya darslar
tashkil etish
2
17 Masofaviy o’qitish
texnologiyalari
o’quv-ko’rgazmali materiallardan foydalanish
jarayonida axborot texnologiyalarini qo’llash
2
18 Elektron darsliklar yaratish
texnologiyasi. Masofadan
o’qitishning programma va
texnik vositalari
Ta’lim metodlari vositalari Prezentatsiya darslar
tashkil etish
2
19 INTERNET. INTERNETGA
KIRISH VA UNDA
ISHLASH Internet
tarmoqlarida axborot makoni
Elektron pochtalar bilan
ishlash
Matematika darslarida INTERNET tarmog’i.
O’quvchilar bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat
qilish, baholashning zamonaviy metodlari va
vositalarini o`rgatish.
2
38
2.2. Seminar mаshg’ulоtlаrning mаvzulаri, mаzmuni vа ulаrgа аjrаtilgаn sоаt
№ Seminar mаshg’ulоtlаri mаvzusi Seminar mаshg’ulоtlаr mаqsаdi Аjrа
tilgаn
sоаt
1. Pedagogik amaliyot davrida
boshlang’ich sinf o’quvchilarining
axborot savodxonligini
shakllantirish ilmiy tadqiqot sifatida
Innovatsion pedagogik faoliyatning turli tasniflari.
Umumiy o’rta ta’lim maktablari, ixtisoslashtirilga
boshlang`ich sinflar boshlang`ich sinf o’qituvchisi
innovatsion faoliyatining tarkibi, mezonlari haqida
amaliy ko’nikmalarni shaklantirish.
2
2. Ta’limni texnologiyalashtirishga
kirish
1. Innovatsion pedagogik faoliyatning turli
tasniflari. Umumiy o’rta ta’lim maktablari,
ixtisoslashtirilga boshlang`ich sinflar boshlang`ich
sinf o’qituvchisi innovatsion faoliyatining tarkibi,
mezonlari haqida amaliy ko’nikmalarni shaklantirish.
2
3. Pedagogik texnologiyani
loyihalashtirish va rejalashtirish
yo’llari
Umumiy o’rta ta’lim maktablari, ixtisoslashtirilga
boshlang`ich sinflar matematika ta'limida
innovatsiyalaridan foydalanish. Matematika ta'limida
an'anaviy va noan'anaviy ta'lim texnologiyalarini
qo’lay bilish amaliy ko’nikmalarni shaklantirish.
2
4. Ta’lim metodlari – ta’lim
texnologiyasining tarkibi
Umumiy o’rta ta’lim maktablari, ixtisoslashtirilga
boshlang`ich sinflar o’quvchilar o’quv-biluv
faoliyatini faollashtiruvchi pedagogik texnologiyalar.
Hamkorlikda, jamoada, komandada, kichik
guruhlarda, juftlikda o’qitish. Matematikani
o’qitishda rivojlantiruvchi ta'lim, tanqidiy tafakkurni
rivojlantirish. Didaktik-o’yin, muammoli, modulli,
loyihalash texnologiyalarini ta’lim jarayoniga tatbiq
eta olish amaliy ko’nikmalarni shaklantirish.
2
5. Ta’limning keys-texnologiyasiga
kirish: keyslarni ishlab chiqish
qoidalari
Matematikani o’qitishda rivojlantiruvchi ta'lim,
tanqidiy tafakkurni rivojlantirish. Matematikani
o’qitishda o’quvchilar bilim, malaka va
ko’nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan ta’lim
texnologiyalari haqida amaliy ko’nikmalarni
2
shaklantirish.
6. Axborot texnologiyalarida
Umumo’quv ko’nikma va malakalar
Amaliy ko’nikmalarini samarali shakllantirish uchun
ta'limning modulli, muammoli, tabaqalashtirilgan,
kichik guruhlarda ishlash, o’z-o’zini nazorat va
baholash kabi bir qancha metodlaridan unumli
foydalanishni, kompyuter vositasida matematika
darslarini tashkil etishni
o’rgatish.
2
7. Boshlang’ich sinf o’quvchilarini
informatika ta’limiga tayyorlash
O`qitishning modellashtirish bo’yicha tanlangan,
tabaqalashtirilgan topshiriqlar to’plami, tarqatma
materiallar, test topshiriqlari ta'lim jarayoniga tatbiq
eta olish ko’nikmalarni shaklantirish..
2
8 O’quv jarayonida axborot
texnologiyalarnining asosiy
yo’nalishlari va uni tadbiq etish
Innovatsion ta’lim texnologiyasini loyixalashtirish,
rejalashtirish va uni amalga oshirish mavzusi
bo’yicha o’tkaziladigan trening mashg’ulotlarini
ta’lim texnologiyasini ishlab chiqishda kontseptual
yondashuvlar
2
9 Word Dasturlar tadbig’i
ko’rgazmasi
Ta’lim metodlari vositalari 2
10 Word Dasturlar tadbig’i
ko’rgazmasi
Ta’lim texnologiyasi asosida o`qitishi modellashtirish
2
11 POWERPOINT vositasida axborot
dasturida ishlash
Ta’limni texnologiyalashtirishga jarayonida axborot
texnologiyalarini qo’llash
2
12 POWERPOINT vositasida axborot
dasturida ishlash
O’quv-ko’rgazmali materiallardan foydalanish
jarayonida axborot texnologiyalarini qo’llash
2
13 Slaydalar bilan ishlash
.Komponovka slaydov
Prezentatsiya darslar tashkil etish 2
14 Boshlang’ich sinf o’quvchilarining
axborot savodxonligini
shakllantirish
Prezentatsiya darslar tashkil etish 2
15 Informatikada modellashtirish
Axborotlarni kodlashtirish
Innovatsion ta’lim texnologiyasini loyixalashtirish,
rejalashtirish va uni amalga oshirish mavzusi
bo’yicha o’tkaziladigan trening mashg’ulotlarini
ta’lim texnologiyasini ishlab chiqishda kontseptual
yondashuvlar
2
16 Internet tarmoqlarida axborot
makoni Elektron pochtalar bilan
ishlash
Ta’lim metodlari vositalari 2
17 Elektron pochtalar bilan ishlash Ta’lim texnologiyasi asosida o`qitishi modellashtirish
2
18 Axborot turlari.axborotlarni
kodlashtirish..Jadvallashtrish.
Ta’limni texnologiyalashtirishga jarayonida axborot
texnologiyalarini qo’llash
2
19 Ta’limda mulьtimedia
texnologiyasini qo’llash
O’quv-ko’rgazmali materiallardan foydalanish
jarayonida axborot texnologiyalarini qo’llash
2
38
2.3. Kurs ishi (loyixasi) tarkibi, ularga qo’yiladigan talablar
Matematikani o’qitishning zamonaviy texnologiyalari fani bo‘yicha kurs ishlari
rejalashtirilmagan
2.4. Mustaqil ishlarning mavzulari, mazmuni va ularga ajratilgan soat
Mazkur fan bo’yicha talabalar mustaqil ta'limini tashkil etish uchun mustaqil ishning
quyidagi shakllaridan foydalanish tavsiya etiladi:
1. Darslik va o’quv qo’llanmalar bo’yicha konspekt tayyorlash. Modul
texnologiyasining talablariga ko’ra talabaning yangi mavzuga oldindan tayyorgarlik ko’rib
keladi. Nazariy materialni ‘uxta o’zlashtirishga yordam beruvchi bunday usul o’quv materialiga
diqqatni ko’proq jalb etishga yordam beradi. Talaba kons’ekti turli nazorat ishlariga tayyorgarlik
ishlarini osonlashtiradi, vaqtni tejaydi. Joriy nazorat sifatida baholanadi.
2. Ma'ruzalar matni bo’yicha nazariy bilimlarni o’zlashtirish. Odatda professor-
o’qituvchilar tomonidan tayyorlangan ma'ruzalar matni mavzuning bir nechta adabiyotlar va o’z
tajribasidan foydalangan holda qisqa, lo’nda, tartibli, sxemali bayonidan iborat bo’ladi. Bundan
tashqari bunday tarqatma material talabalar mustaqil o’zlashtirishlari uchun berilgan nazariy
materialni o’rganish tartibini belgilab beradi.
3. Modulni yakunlash. Talaba modul bo’yicha ma'ruza va amaliy mashg’ulotlar tugagach,
bir hafta mobaynida nazariy bilimlarini berilgan savolnoma bo’yicha tartiblab, egallagan amaliy
ko’nikmalarini namoyish yetish uchun modul texnologiyasi asosida tayyorlangan mustaqil ishlar
to’’lamida keltirilgan o’z variantidagi to’shiriqlarni bajaradi. Tayyorlangan referat asosida
o’qituvchi yakka suhbat o’tkazadi. Oraliq nazorat sifatida baholanadi.
4. Fan bo’yicha qo’shimcha adabiyotlar bilan ishlash. Mustaqil o’rganish uchun
berilgan mavzular bo’yicha talabalar tavsiya etilgan asosiy adabiyotlardan tashqari qo’shimcha
o’quv, ilmiy adabiyotlardan foydalanadilar. Bunda rus va horijiy tillardagi adabiyotlardan
foydalanish rag’batlantiriladi.
5. INTERNET tarmog’idan foydalanish. Fan mavzulari, boblarini o’zlashtirish, referat,
kurs ishi, bitiruv malakaviy ishlarini yozishda mavzu bo’yicha INTERNET manbalarini to’ish,
ular bilan ishlash nazorat turlarining barchasida qo’shimcha reyting ballari bilan
rag’batlantiriladi.
6. Nazariy materialni mustaqil o’zlashtirish. Ma'ruza mashgulotlarida nazariy
materialning ayrim masalalari talabalar uchun mustaqil o’zlashtirishga beriladi. Bunday
mavzular talabalar bilimlar darajasini e'tiborga olib, o’quv adabiyotlarda to’liq yoritilgan
savollardan tanlanadi. Talaba nazariy material bo’yicha kons’ekt tayyorlaydi, to’shiriqlarni
bajaradi. Bunday ishlar joriy nazorat sifatida baholanadi.
Fan bo’yicha talabalar mustaqil o’zlashtirishlariga tavsiya etilgan savollar:
1. «Ta'lim to’g’risidagi» qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» O’zbekiston
Res’ublikasida uzluksiz matematik ta'limni joriy etish va isloh qilishning nazariy asoslari.
2. Ixtisoslashtirilga boshlang`ich sinflar boshlang`ich sinf o’qituvchisiga qo’yiladigan
asosiy talablar.
3. Matematika ta'limida xamkorlik texnologiyasidan foydalanish yo’llari va yondoshishlar.
4. Modulli dasturlarning turlari.
5. Muammoli ma'ruzalar, muammoli seminarlar, muammoli amaliy mashg’ulotlar.
6. Didaktik-o’yin turlari: innovatsion o’yinlar, tashkiliy o’yinlar, munozarali o’yinlar.
7. Boshlang`ich sinf o’qituvchisining kom’yuter savodxonligi.
8. O’quvchilar bilim ko’nikma va malakalarini kom’yuter vositasida nazorat
qilish.
7. Ta'limning faol metodlari asosida tashkil etilgan mashg’ulotlar. Ayrim ma'ruza,
asosan amaliy, laboratoriya mashg’ulotlarida talabalar o’quv-biluv faoliyatini faollashtirishga
qaratilgan juft bo’lib, komandada, kichik guruhlarda ishlash, bahs, munozara, aqliy hujum,
muammoli vazifalar, «Bumerang», klaster, konferentsiya kabi metodlardan foydalaniladi.
8. Test to’shiriqlari. Kom’yuter yoki tarqatma materiallar yordamida oraliq, yakuniy
nazoratlarni tashkil etish; talabalarning o’z-o’zini nazorati; bir yoki bir nechta modul yakunida
foydalaniladi.
9. Masofaviy ta'lim. Universitet kutubxonasi kom’yuterlari, ‘edagog.uz ‘ortalining
elektron kutubxonasi, INTERNET tarmoqidagi O’zbekiston, Rossiya oliy o’quv yurtlari elektron
kutubxonalarining ma'lumotlar bankidagi klassik matematik adabiyotlar, elektron darslik va
o’quv qo’llanmalar, ma'ruzalar matni, o’rgatuvchi va nazorat qiluvchi metodik ishlanmalar
v.b.lardan foydalanish.
10. Video-’raktikumlar. Ko’’ yillik metodik tajribaga ega ‘rofessor-o’qituvchilar,
malakaviy amaliyot davrida talabalar, maktab o’qituvchilari tomonidan o’tkazilgan dars va
darsdan tashqari mashg’ulotlarning video tasvirlarini tayyorlash va ularni tahlil qilib baholash,
o’rganishdagi talabalar mustaqil faoliyati.
11. Tadqiqiy mustaqil ishlar Tadqiqot muammosini ko’ra olish malakasini, uni mustaqil
ifodalay olish, farazni belgilab olish, muammoning hal qilinish rejasini ishlab chiqish, uni hal
qilishni mo’ljallaydi. Tanlangan mavzu bo’yicha o’quv mashg’ulotini loyihalash va uni amalga
oshirish. Loyiha taqdimoti oralik nazorat shaklida baholanadi.
12. Ijodiy tadqiqot ishlari. Bunday ishlarda vazifa muammoli vaziyatning yuzaga
kelishini taqozo qiladigan sharoit yaratishdan iborat bo’ladi. Talaba o’z faoliyatida tayyor
namunalardan ozod bo’lgan holda masalaning hal qilinish yo’llarini qidiradi, tadqiq qiladi.
Bunday ishlar sirasiga eks’eriment qo’yish, jihozlar, maketlar va dars ishlanmalarini tayyorlash
bilan bog’liq bo’lgan vazifalar kiradi.
2.5. Fanni o’qitish jarayonini tashkil etish va o’tkazish bo’yicha tavsiyalar
Mazkur fanini o‘qitish jarayonida zamonaviy (xususan interfaol) metodlari, ‘edagogik va
axborot-kommunikatsiya (mediata’lim, amaliy dastur ‘aketlari, ‘rezentatsion, elektron-didaktik)
texnologiyalarni qo‘llanilish nazarda tutilgan.
-ma’ruza darslarida zamonaviy kom’yuter texnologiyalari yordamida ‘rezentatsion va
elektron-didaktik texnologiyalardan;
-fanning asosiy tushunchalarini kiritishga bag‘ishlangan ma’ruza darslarini muammoli
ta’lim texnologiyasidan;
-amaliy mashg‘ulotlarda faoliyatli yondashuv texnologiyasidan;
-amaliy mashg‘ulotlarda kichik guruhlarda musobaqalari, aqliy xujum, arra ‘edagogik
texnologiyalaridan foydalanish nazarda tutiladi.
2.7.Didaktik vositalar.
- jihozlar va uskunalar, moslamalar: elektron doska-Hitachi, LCD-monitor, elektron
ko‘rsatgich.
- video-audio uskunalar: video va audiomagnitofon, mikrofon, kolonkalar.
- kom’yuter va multimediali vositalar: kom’yuter, Dell ti’idagi ‘roektor, DVD-diskovod, Web-
kamera, video-ko‘z (glazok).
2.8.Baholash mezonlari.
Talabaning «Boshlang`ich sinflarda matematikani o’qitishning zamonaviy
texnologiyalari» fani bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarini baholashda quyidagi mezonlarga
asoslaniladi:
a) 86-100 ball uchun Boshlang`ich sinf o’qituvchisining innovatsion ‘edagogik faoliyati
asosiy tushunchalari, tarkibi, mezonlarini bilishi, matematik ta'lim sohasida qo’llaniladigan
texnologiyalarining nazariy asoslarini, o’ziga xos xususiyatlarini, darajalarini bilish va tasniflash,
o’quvchilarning bilish faoliyatlarini tashkil etish va boshqarish yo’llarini, o’quvchilarga
tabaqalashtirilgan, individual yondoshishni, matematika o’qitishda modulli, muammoli ta'lim,
didaktik - o’yinli, xamkorlikda o’qitish hamda an'anaviy ta'lim texnologiyalarini, loyihali
texnologiyalarni, matematika o’qitishda yangi axborot texnologiyalari vositalaridan,
multimediya texnologiyalaridan foydalanishni, o’quvchilarni kichik guruxlarda o’qitishni,
ularning ijodiy izlanishlarini tashkil etishni, o’quvchilarda mustaqil fikrlash va ishlashni tarkib
to’tirish usullarini egallash. Ilmiy, ilmiy–metodik jurnallarda cho’ yetilgan va o’quv
adabiyotlarida mavjud bo’lgan, Internet orqali berilgan o’qitish jarayonida foydalanish mumkin
bo’lgan ta'lim texnologiyalari haqidagi maqolalarni va axborotlarni mustaqil o’rganib, taxlil qila
olish va ulardan o’z amaliy faoliyatlarida foydalanish, matematika darsining o’quv maqsadlari va
vazifalarini loyihalashtira olish, o’quvchilarning mustaqil ta'lim olish faoliyatlarini tashkil etish,
innovatsion ‘edagogik tajribalarni o’zlashtirish, amalga oshirish, baholash va takomillashtirish.
‘edagogik texnologiyalar asosida darsning uslubiy ishlanmasini, texnologik kartasini tuzish,
o’quvchilarning bilim ko’nikma va malakalarini nazorat qilishning samarali tizimini amalga
oshirish, o’quvchilarning mustaqil ta'lim olish faoliyatlarini boshqarish, o’quvchilar o’quv-biluv
faoliyatini innovatsion tashkil eta olish.
b) 71-85 ball uchun Boshlang`ich sinf o’qituvchisining innovatsion ‘edagogik faoliyati
asosiy tushunchalari, tarkibi, mezonlarini bilishi, matematik ta'lim sohasida qo’llaniladigan
texnologiyalarining nazariy asoslarini, o’ziga xos xususiyatlarini, darajalarini bilish va tasniflash,
o’quvchilarning bilish faoliyatlarini tashkil etish va boshqarish yo’llarini, o’quvchilarga
tabaqalashtirilgan, individual yondoshishni, loyihali texnologiyalarni, matematika o’qitishda
yangi axborot texnologiyalari vositalaridan, multimediya texnologiyalaridan foydalanishni,
o’quvchilarni kichik guruhlarda o’qitishni, o’quvchilarda mustaqil fikrlash va ishlashni tarkib
to’tirish usullarini egallash. Ilmiy, ilmiy–metodik jurnallarda cho’ yetilgan va o’quv
adabiyotlarida mavjud bo’lgan, Internet orqali berilgan o’qitish jarayonida foydalanish mumkin
bo’lgan ta'lim texnologiyalari haqidagi maqolalarni tahlil qila olish va ulardan o’z amaliy
faoliyatlarida foydalanish, o’quvchilarning mustaqil ta'lim olish faoliyatlarini tashkil etish,
innovatsion ‘edagogik tajribalarni o’zlashtirish, amalga oshirish, baholash va takomillashtirish.
‘edagogik texnologiyalar asosida darsning uslubiy ishlanmasini, o’quvchilarning bilim ko’nikma
va malakalarini nazorat qilishning samarali tizimini amalga oshirish, o’quvchilarning mustaqil
ta'lim olish faoliyatlarini boshqarish, o’quvchilar o’quv-biluv faoliyatini innovatsion tashkil
etish.
v) 55-70 ball uchun Boshlang`ich sinf o’qituvchisining innovatsion ‘edagogik faoliyati
asosiy tushunchalari, tarkibi, mezonlarini bilishi, matematik ta'lim sohasida qo’llaniladigan
texnologiyalarining nazariy asoslarini, o’ziga xos xususiyatlarini, darajalarini bilish va tasniflash,
o’quvchilarning bilish faoliyatlarini tashkil etish va boshqarish yo’llarini, matematika o’qitishda
yangi axborot texnologiyalari vositalaridan, multimediya texnologiyalaridan foydalanishni,
o’quvchilarni kichik guruhlarda o’qitishni, o’quvchilarda mustaqil fikrlash va ishlashni tarkib
to’tirish usullarini egallash. ‘edagogik texnologiyalar asosida darsning uslubiy ishlanmasini,
o’quvchilarning bilim ko’nikma va malakalarini nazorat qilishning samarali tizimini amalga
oshirish, o’quvchilarning mustaqil ta'lim olish faoliyatlarini boshqarish, o’quvchilar o’quv-biluv
faoliyatini innovatsion tashkil etish.
g)Tushunchalarga berilgan ta’riflarda kamchiliklar mavjud, bu tushunchalarga misollar
keltirmagan yoki misollar noto‘g‘ri tanlangan (tushuncha haqida tasavvurga ega emas). Savolga
taaluqli bo‘lmagan faktlar yozilgan. Aniq tasavvurga ega bo’lmasa, bilmasa talabalarga 54 va
undan ‘ast ball qo’yiladi.
Reyting jadvali
JN (jоriy nаzоrаt) – mаks. 50 b. 86-100 bаll – “5” bаhо.
ON (оrаliq nаzоrаt) – mаks. 20 b. 71-85 bаll – “4” bаhо.
YAN (yakuniy nаzоrаt) – mаks. 30 b. 55-70 bаll – “3” bаhо.
0-54 bаll – “2” bаhо.
Nаzоrаt turi
Nаzоrаt shаkllаri
Hаr bir nаzоrаt
uchun
bеlgilаngаn
mаksimаl bаll
Nаzоrаt sоni
Nаzоrаt
shаkllаri
bo’yichа
bеlgilаngаn
mаksimаl bаll
Jоriy nаzоrаt 1. Оg’zаki 50 1 50
Jаmi: 50 1 50
ON 1. Оg’zаki 20 1 20
Jаmi: 20 1 20
Yakuniy nаzоrаt 1.YOzmа ish. 30 1 30
Jаmi: 100 3 100
III. O’quv-uslubiy adabiyotlar va elektron ta’lim resurslari ro’yxati
Asosiy darslik va o’quv qo’llanmalar
1. Jumayеv M.E, Tadjiyeva Z.G`. Boshlang`ich sinflarda matеmatika o`qitish mеtodikasi. (O O`Y
uchun darslik.) Toshkеnt. “Fan va texnologiyai” 2005 yil.
2. Jumayеv M.E, Boshlang`ich sinflarda matеmatika o`qitish mеtodikasidan praktikum. (O O`Y
uchun o`quv qo`llanma ) Toshkеnt. “O`qituvchi” 2004 yil.
3. Jumayеv M.E, Boshlang`ich sinflarda matеmatika o`qitish mеtodikasidan laboratoriya
mashg`ulotlari. (O O`Y uchun o`quv qo`llanma) Toshkеnt. “Yangi asr avlodi” 2006 yil.
Qo`shimcha adabiyotlar
1. I.A.Karimov. Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch. Toshkent-2008.
2. I.A.Karimov “Mamlakatni modernizatsiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati bar’o etish- ustivor
maqsadimiz” . O’zbekiston Res’ublikasi Oliy majlisi Qlnunchilik ‘alatasi va Senatining 2010 yil 27
yanvar kuni bo’lib o’tgan qo’shma majlisidagi ma’ruzasi. Adolat gazetasi. Toshkent- 2010 yil, 29
yanvarg’. №4 (761) 1-3 betlar
3. “Barkamol avlod yili” davlat dasturi. Uzbekiston Res’ublikasi ‘rezidentining Qarori. Adolat
gazetasi. Toshkent- 2010 yil , 29 yanvarg’. №4 (761), 1-2 betlar
4.Barkamol avlod - O`zbekiston taraqqiyotining ‘oydevori.- T.: «Sharq» nashriyot-matbaa kontserni,
1997.
5.Axmеdov M. .Abduraxmonova N.Jumaеv M.E. Birinchi sinf matеmatika darsligi.)Toshkеnt. “Turon-
iqbol” 2008 yil., 160 bеt
6.Axmеdov M va boshqalar. To`rtinchi sinf matеmatika darsligi. Toshkеnt. “O`qituvchi” 2005
7.Bikboеva.N.U. Yangiboеva E.Ya. Ikkinchi sinf matеmatika darsligi. Toshkеnt. “O`qituvchi” 2009 yil.
8.Jumaеv M.E. va boshq. Birinchi sinf matеmatika daftari.)Toshkеnt. “Sarq” 2009 yil., 48 bеt
9. Jumaеv M.E. va boshq. Birinchi sinf matеmatika daftari.)Toshkеnt. “Sarq” 2009 yil., 48 bеt
10.Jumaev M.E. va boshq. Birinchi sinf matematika daftari.)Toshkent. “Turon iqbol” 2009 yil., 64 bet
11. Tadjiyeva Z.G`. Boshlang`ich matematika darslarida tarixiy materiallardan foydalanish. Toshkent.
“Uzkomzentr” 2003 yil
12. Jumaev M.E, Tadjiyeva Z.G`. Boshlang`ich sinflarda matematikadan fakultativ darslarni tashkil etish
metodikasi. Toshkent. “TD’U” 2005 yil.
13. Jumaev M.E, Boshlang`ich sinflarda matematika o`qitish metodikasi . (KHK uchun ) Toshkent. “Ilm
Ziyo” 2003 yil.
14. Jumaev M.E, Bolalarda matematik tushunchalarni rivojlantirish nazariyasi va metodikasi. (KHK
uchun ) Toshkent. “Ilm Ziyo” 2005 yil.
15. Jumaev E.E, Boshlang`ich matematika nazariyasi va metodikasi (KHK uchun ) Toshkent.
“Arno’rint” 2005 yil.
16..A.Hamedova, Z.Ibragimova, T.Tasetov «Matematika». Turon iqbol. Toshkent, 2004.
ХОРИЖИЙ МАМЛАКАТЛАР АДАБИЁТЛАРИ.
1. Александрова Э.И. Математика // Программы для четырехлетней начальной школы:
образовательная система Д.Б. Эльконина – В.В. Давыдова. М.: Издатель Рассказов, 2000. С. 48-76.
2. Александрова Э.И. Математика: Учебник для 1-4 класса четырехлетней начальной школы:
(Система Д.Б. Эльконина – В.В. Давыдова): В 2-х кн. М.: Вита-Пресс, 2002 160 с., 144 с.
3. Аргинская И.И., Ивановская Е. И. Математика. Учебник для 4 класса четырехлетней
начальной школы. Самара: Корпорация «Федоров» издательство «Учебная литература», 2003.
192с.
4. Давыдов В.В., Горбов С.Ф., Микулина Г.Г., Савельева О.В. Математика // Программы для
четырехлетней начальной школы: образовательная система Д.Б. Эльконина – В.В. Давыдова.
М.: Издатель Рассказов, 2000. С. 114-130.
5. Истомина Н.Б. Математика // Программно-методические материалы. Математика. Начальная
школа. М.: Дрофа, 2000. С.90-119.
6. Истомина Н.Б. Математика. 1-4 класс: Учебник для четырехлетней начальной школы. –
Смоленск: издательство «Ассоциация ХХI век», 2002. – 176 с.
7. Петерсон Л.Г. Математика.4 кл.В3 ч. М.: «Ювента», – 2002. – 96 с., 128с. 96с.
8. Петерсон Л.Г. Самостоятельные и контрольные работы. 1 кл. В 2 ч. М.: Баласс, 1999. – 80 с., 80
с.
9. Селевко Г.К. Педагогические технологии на основе дидактического и методического
усовершенствования УВП. – М.: НИИ школьных технологий, 2005. – 212 с.
10. Школа 2100. Приоритетные направления развития Образовательной программы / Под науч.
ред. А.А.Леонтьева. Вып. 4. М.: Баласс, 2000. – 208 с.
11. Колягин Ю.М, Алексенко О.Л. «Интеграция школьного обучения» (Начальная школа 1990г.)
12.Bogolyubov V.I. Lektsii ‘o osnovam konstruirovaniya pedogicheskix texnologiy. ‘etigorsk ‘GLU,
2001, 188 st.
13.Sayidahmedov N. Yangi ‘edagogik texnologiyalar.-T.,Moliya,2003.172 b.
14.Saydahmedov N.S. ‘edagogikada yangicha fikrlash.T., «Istiqbol», 2002.62 b.
15.Sarantsev G. Metodika obucheniya matematike v sredney shkole. M. ‘rosveo’enie, 2002, 224 st.
16.Azizjo’jaeva N.N. ‘edagogik texnolgiya va pedagogik maxorat. Toshkent; Nizomiy nomidagi TD’U,
2003y
17.Farberman B.L. va boshqlar. Oliy o’quv yurtlarida o’qitishning zamonaviy usullari. – Toshkent;
2003y.
18.Pedagogicheskie texnologii: Uchebnoe ‘osobie dlya studentov ‘edagogicheskix s’etsialg’nostey /’od
obo’ey red. V.S. Kukushina/ Moskva; 2004god.
Elektron ta’lim resurslari
1. www. tdpu. uz
2. www. pedagog. uz
3. www. Ziyonet. uz
4. www. edu. uz
5. tdpu-INTRANET. Ped
6. Elektronnaya bi blioteka Solyarisa - http://solaris.surgut.ru/library/
7.www.pedagog.uz
8. www.a’k’ro.ru/content/view
9. www.prometeus.nsc.ru/contents/books/slasten
www.relarn.ru/conf/conf2007
