DZIAŁANIA DZIAŁANIA INTERWENCYJNE INTERWENCYJNE

W SZKOLEW SZKOLE

Konferencja dla dyrektorówKonferencja dla dyrektorówprzygotowana przy współpracy przygotowana przy współpracy

ŚKO i KMP w GliwicachŚKO i KMP w Gliwicach

kwiecień 2012kwiecień 2012

NIEDOSTOSOWANIE NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNESPOŁECZNE

… … to system zachowań, działań oraz to system zachowań, działań oraz środkówśrodków zmierzających do zaspokojenia istotnych dla zmierzających do zaspokojenia istotnych dla jednostki potrzeb, społecznie nieakceptowany, jednostki potrzeb, społecznie nieakceptowany, zakazany przez kodeks prawny, obyczajowy zakazany przez kodeks prawny, obyczajowy bądź etycznybądź etyczny

PRZEJAWY PRZEJAWY NIEDOSTOSOWANIA NIEDOSTOSOWANIA

SPOŁECZNEGOSPOŁECZNEGO

Zahamowanie w środowisku:Zahamowanie w środowisku:- brak zaufania do ludzi,brak zaufania do ludzi,- brak energii fizycznej,brak energii fizycznej,- brak konsekwencji w postępowaniubrak konsekwencji w postępowaniu

Postawa demonstracyjno-bojowaPostawa demonstracyjno-bojowa- niepodporządkowanie się obowiązującym normom,niepodporządkowanie się obowiązującym normom,- zachowania prowokacyjne,zachowania prowokacyjne,- nieadekwatne poczucie niesprawiedliwościnieadekwatne poczucie niesprawiedliwości

Niedostosowanie społeczne manifestowane w postaci Niedostosowanie społeczne manifestowane w postaci „skrajnej aspołeczności”„skrajnej aspołeczności”

tworzenie grup przestępczych, włamania, rozboje,tworzenie grup przestępczych, włamania, rozboje, agresja oraz autoagresja,agresja oraz autoagresja, brak realizacji obowiązku szkolnego,brak realizacji obowiązku szkolnego, ucieczki z domu,ucieczki z domu, używanie środków psychoaktywnych,używanie środków psychoaktywnych, palenie papierosów,palenie papierosów, spożywanie alkoholu,spożywanie alkoholu, prostytucja,prostytucja, subkultury o charakterze przestępczym.subkultury o charakterze przestępczym.

Metody współpracy szkoły z policjąMetody współpracy szkoły z policją

1. W ramach długofalowej pracy profilaktyczno – 1. W ramach długofalowej pracy profilaktyczno – wychowawczej szkoła i policja utrzymują stałą, bieżącą wychowawczej szkoła i policja utrzymują stałą, bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń,współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń,2. Koordynatorami współpracy powinni być: 2. Koordynatorami współpracy powinni być: pedagog/psycholog szkolny oraz pracownicy Wydziału ds. pedagog/psycholog szkolny oraz pracownicy Wydziału ds. Nieletnich Komendy Miejskiej Policji.Nieletnich Komendy Miejskiej Policji.3. Do współpracy ze szkołą zobowiązany jest także 3. Do współpracy ze szkołą zobowiązany jest także dzielnicowy, w rejonie którego znajduje się szkoła/placówka.dzielnicowy, w rejonie którego znajduje się szkoła/placówka.4. Pracownicy szkoły wyznaczeni do współpracy z policją, 4. Pracownicy szkoły wyznaczeni do współpracy z policją, specjaliści ds. nieletnich oraz dzielnicowi powinni wspólnie specjaliści ds. nieletnich oraz dzielnicowi powinni wspólnie ustalić wzajemnie zasady kontaktu, by móc na bieżąco ustalić wzajemnie zasady kontaktu, by móc na bieżąco wymieniać informacje i rozwiązywać problemy związane wymieniać informacje i rozwiązywać problemy związane z bezpieczeństwem i dobrem uczniów.z bezpieczeństwem i dobrem uczniów.

W ramach współpracy policji W ramach współpracy policji ze szkołą organizuje się:ze szkołą organizuje się:

- spotkania pedagogów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów szkół spotkania pedagogów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów szkół z zaproszonymi specjalistami ds. nieletnich podejmujące tematykę z zaproszonymi specjalistami ds. nieletnich podejmujące tematykę zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży

w środowisku lokalnym,w środowisku lokalnym,

- spotkania tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na spotkania tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych

aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości itp. oraz z młodszymi aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości itp. oraz z młodszymi uczniami, na temat zasad bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych oraz uczniami, na temat zasad bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych oraz

sposobów unikania zagrożeń,sposobów unikania zagrożeń,

- informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły wypełniających - informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły wypełniających znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia

uczniów oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży,uczniów oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży,

- udzielanie przez policję pomocy szkole w rozwiązywaniu trudnych, udzielanie przez policję pomocy szkole w rozwiązywaniu trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na terenie szkoły,terenie szkoły,

- wspólny – szkoły i policji - udział w lokalnych programach profilaktycznych - wspólny – szkoły i policji - udział w lokalnych programach profilaktycznych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem demoralizacji i przestępczości nieletnich.demoralizacji i przestępczości nieletnich.

UWAGA:UWAGA:

Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa w „Procedurach (...)” albo, gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do w „Procedurach (...)” albo, gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w których obecność zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w których obecność policji jest konieczna.policji jest konieczna.

Uprawnienia policjiUprawnienia policji1. Legitymowanie ucznia:1. Legitymowanie ucznia:

Na terenie szkoły policjant może wylegitymować ucznia aby:Na terenie szkoły policjant może wylegitymować ucznia aby:- zidentyfikować osobę podejrzaną o popełnienie czynu karalnego/ - zidentyfikować osobę podejrzaną o popełnienie czynu karalnego/

przestępstwa lub wykroczenia;przestępstwa lub wykroczenia;- ustalić świadków zdarzenia powodującego naruszenie bezpieczeństwa lub - ustalić świadków zdarzenia powodującego naruszenie bezpieczeństwa lub

porządku publicznego;porządku publicznego;- wykonać polecenie wydane przez sad, prokuratora lub organy administracji - wykonać polecenie wydane przez sad, prokuratora lub organy administracji

rządowej;rządowej;- zidentyfikować osoby wskazane przez pokrzywdzonych jako sprawców - zidentyfikować osoby wskazane przez pokrzywdzonych jako sprawców

czynów karalnych/przestępstw lub wykroczeń;czynów karalnych/przestępstw lub wykroczeń;- poszukiwać osoby zaginione lub ukrywające się przed organami ścigania.- poszukiwać osoby zaginione lub ukrywające się przed organami ścigania.

2. Przeszukanie:2. Przeszukanie:Na terenie szkoły można dokonać przeszukania w celu:Na terenie szkoły można dokonać przeszukania w celu:

- wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby - wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej;podejrzanej;

- znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających - znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym;zajęciu w postępowaniu karnym;

3. Przesłuchanie ucznia:3. Przesłuchanie ucznia:- jeżeli uczeń nie ukończył 17 lat, a jest podejrzany o - jeżeli uczeń nie ukończył 17 lat, a jest podejrzany o popełnienie czynu karalnego, przesłuchanie powinno odbywać popełnienie czynu karalnego, przesłuchanie powinno odbywać się przede wszystkim w obecności prawnych opiekunów, a się przede wszystkim w obecności prawnych opiekunów, a jeśli to niemożliwe w obecności nauczyciela i/lub pedagoga jeśli to niemożliwe w obecności nauczyciela i/lub pedagoga szkolnego,szkolnego,- w charakterze świadka można przesłuchać każdego - w charakterze świadka można przesłuchać każdego małoletniego, bez względu na wiek i w takiej czynności nie małoletniego, bez względu na wiek i w takiej czynności nie jest konieczny udział rodziców lub opiekunów prawnych.jest konieczny udział rodziców lub opiekunów prawnych.

4. Zatrzymanie ucznia:4. Zatrzymanie ucznia:Może ono nastąpić jeżeli:Może ono nastąpić jeżeli:- istnieje uzasadnione przypuszczenie, że uczeń popełnił czyn - istnieje uzasadnione przypuszczenie, że uczeń popełnił czyn

karalny/przestępstwo,karalny/przestępstwo,- zachodzi potrzeba umieszczenia ucznia w policyjnej izbie - zachodzi potrzeba umieszczenia ucznia w policyjnej izbie

dziecka w związku z uzasadnionym podejrzeniem popełnienia dziecka w związku z uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przez niego przestępstwa.przez niego przestępstwa.

Policja może zabrać ucznia ze szkoły, jeżeli:Policja może zabrać ucznia ze szkoły, jeżeli:- przeciwko uczniowi toczy się postępowanie - przeciwko uczniowi toczy się postępowanie

wyjaśniające, a sąd lub prokurator zarządził wyjaśniające, a sąd lub prokurator zarządził przymusowe doprowadzenie ucznia,przymusowe doprowadzenie ucznia,

- uczeń jest świadkiem w procesie karnym, a organ - uczeń jest świadkiem w procesie karnym, a organ prowadzący postępowanie zarządził przymusowe prowadzący postępowanie zarządził przymusowe doprowadzenie ucznia,doprowadzenie ucznia,

- uczeń stwarza w sposób oczywisty bezpośrednie - uczeń stwarza w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także ich mienia,ich mienia,

- uczeń w stanie po zażyciu środków odurzających - uczeń w stanie po zażyciu środków odurzających swoim zachowaniem stwarza zagrożenie lub znajduje swoim zachowaniem stwarza zagrożenie lub znajduje się w okolicznościach zagrażających jego życiu lub się w okolicznościach zagrażających jego życiu lub zdrowiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.zdrowiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.

PRZESŁUCHANIE PRZESŁUCHANIE NIELETNIEGONIELETNIEGO

Zgodnie z art. 37 Zgodnie z art. 37 §§ 1 ustawy o postępowaniu 1 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnichw sprawach nieletnich

policja upoważniona jest do policja upoważniona jest do przesłuchania nieletniego sprawcy, przesłuchania nieletniego sprawcy,

świadka lub pokrzywdzonego, a także świadka lub pokrzywdzonego, a także do zatrzymania nieletniego i do zatrzymania nieletniego i

umieszczenia go w Policyjnej Izbie umieszczenia go w Policyjnej Izbie DzieckaDziecka

Przesłuchanie nieletniego wymaga:Przesłuchanie nieletniego wymaga:

Zapewnienia nieletniemu pełnej swobody Zapewnienia nieletniemu pełnej swobody wypowiadania się,wypowiadania się,

Wysłuchania nieletniego w warunkach zbliżonych do Wysłuchania nieletniego w warunkach zbliżonych do naturalnych, w miarę możliwości w miejscu jego naturalnych, w miarę możliwości w miejscu jego

zamieszkania,zamieszkania, Przesłuchania nieletniego w obecności rodziców lub Przesłuchania nieletniego w obecności rodziców lub

opiekuna, a niekiedy w obecności pedagoga opiekuna, a niekiedy w obecności pedagoga szkolnego lub nauczyciela,szkolnego lub nauczyciela,

Przesłuchanie nieletniego świadka nie wymaga Przesłuchanie nieletniego świadka nie wymaga obecności rodziców,obecności rodziców,

Nieletniego, który ukończył lat 17 policja Nieletniego, który ukończył lat 17 policja przesłuchuje bez obecności osób trzecichprzesłuchuje bez obecności osób trzecich

KODEKS POSTĘPOWANIA KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGOCYWILNEGO

art. 572art. 572§§ 1 - 1 - „Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające „Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające

wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy”,zawiadomić o nim sąd opiekuńczy”,

§§ 2 2 – – „Obowiązek wymieniony w paragrafie poprzedzającym ciąży „Obowiązek wymieniony w paragrafie poprzedzającym ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sadach, przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sadach, prokuratorach, notariuszach, organach urzędu gminy, organach prokuratorach, notariuszach, organach urzędu gminy, organach

policji,policji, placówkach oświatowych, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi”.lub osobami psychicznie chorymi”.

KODEKS POSTĘPOWANIA KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGOKARNEGO

art. 304art. 304§§ 1 – „Każdy, kto dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa 1 – „Każdy, kto dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa

ściganego z urzędu ściganego z urzędu ma społeczny obowiązekma społeczny obowiązek zawiadomić zawiadomić o tym prokuraturę lub policję”.o tym prokuraturę lub policję”.

§§ 2 – „ 2 – „Instytucje PaństwoweInstytucje Państwowe i samorządowe, które w związku i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa

ściganego z urzędu,ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policjęzawiadomić o tym prokuratora lub policję

oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów

i dowodów przestępstw”.i dowodów przestępstw”.

PROCEDURY POSTĘPOWANIA PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SZKOLE - PRZYKŁADYW SZKOLE - PRZYKŁADY

PROCEDURA POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA, KTÓRY DOKONAŁ CZYNU PROCEDURA POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA, KTÓRY DOKONAŁ CZYNU ZABRONIONEGO NA TERENIE SZKOŁY ZABRONIONEGO NA TERENIE SZKOŁY

1.1. Zgłoszenie sprawy przez ucznia, nauczyciela, rodzica do wychowawcy, Zgłoszenie sprawy przez ucznia, nauczyciela, rodzica do wychowawcy, nauczyciela uczącego, pedagoga i/lub psychologa szkolnego, dyrektora szkoły;nauczyciela uczącego, pedagoga i/lub psychologa szkolnego, dyrektora szkoły;

2.2. Przeprowadzenie z uczniem rozmowy wyjaśniająco-dyscyplinującej przez Przeprowadzenie z uczniem rozmowy wyjaśniająco-dyscyplinującej przez pedagoga, i/lub psychologa szkolnego oraz wychowawcę klasy, pedagoga, i/lub psychologa szkolnego oraz wychowawcę klasy, z której zostaje sporządzona notatka. z której zostaje sporządzona notatka. Poinformowanie ucznia o konsekwencjach Poinformowanie ucznia o konsekwencjach nieprzestrzegania zasad regulaminu szkolnego. nieprzestrzegania zasad regulaminu szkolnego.

3.3. Pisemne poinformowanie Komendy Miejskiej Policji – Wydział do Spraw Pisemne poinformowanie Komendy Miejskiej Policji – Wydział do Spraw Nieletnich o dokonaniu czynu zabronionego przez małoletniego;Nieletnich o dokonaniu czynu zabronionego przez małoletniego;

4.4. Poinformowanie rodziców ucznia o zdarzeniu oraz zaproszenie na spotkanie Poinformowanie rodziców ucznia o zdarzeniu oraz zaproszenie na spotkanie w celu poinformowania o dalszych konsekwencjach wobec dzieckaw celu poinformowania o dalszych konsekwencjach wobec dziecka

5. Uczeń ponosi konsekwencje swojego czynu zgodne ze Statutem Szkoły 5. Uczeń ponosi konsekwencje swojego czynu zgodne ze Statutem Szkoły (nagana dyrektora szkoły);(nagana dyrektora szkoły);

6. Omówienie sprawy ucznia na posiedzeniu Zespołu Wychowawczego 6. Omówienie sprawy ucznia na posiedzeniu Zespołu Wychowawczego do Spraw Profilaktyki i podjęcie decyzji o dalszych krokach postępowania do Spraw Profilaktyki i podjęcie decyzji o dalszych krokach postępowania z dzieckiem.z dzieckiem.

8. W przypadku, gdy Policja nie zostaje poinformowana o zdarzeniu pisemnie 8. W przypadku, gdy Policja nie zostaje poinformowana o zdarzeniu pisemnie informujemy Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny i Nieletnich na temat informujemy Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny i Nieletnich na temat demoralizacji nieletniego.demoralizacji nieletniego.

PROCEDURY POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA PROCEDURY POSTĘPOWANIA WOBEC UCZNIA ZNAJDUJĄCEGO SIĘ POD WPŁYWEM ALKOHOLU ZNAJDUJĄCEGO SIĘ POD WPŁYWEM ALKOHOLU

LUB ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCHLUB ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH

Każde zdarzenie w szkole związane z alkoholem lub środkami Każde zdarzenie w szkole związane z alkoholem lub środkami odurzającymi (uczeń posiada, używa, rozprowadza lub jest pod odurzającymi (uczeń posiada, używa, rozprowadza lub jest pod

wpływem) oraz gdy zachowanie ucznia wyraźnie odbiega od normy wpływem) oraz gdy zachowanie ucznia wyraźnie odbiega od normy (bardzo pobudzony, bardzo ospały, trudny w kontakcie, (bardzo pobudzony, bardzo ospały, trudny w kontakcie,

z zaburzeniami równowagi, zasypia na lekcji, bełkotliwa mowa) – z zaburzeniami równowagi, zasypia na lekcji, bełkotliwa mowa) – należy zgłosić do dyrektora szkoły, pedagoga i/lub psychologa należy zgłosić do dyrektora szkoły, pedagoga i/lub psychologa

szkolnego;szkolnego;

1.1. O zdarzeniu natychmiast informujemy rodziców ucznia, którzy powinni O zdarzeniu natychmiast informujemy rodziców ucznia, którzy powinni zgłosić się do szkoły po odbiór dziecka. Do czasu przybycia rodziców zgłosić się do szkoły po odbiór dziecka. Do czasu przybycia rodziców uczeń powinien być umieszczony w gabinecie medycznym pod opieką uczeń powinien być umieszczony w gabinecie medycznym pod opieką pielęgniarki lub pracownika szkoły;pielęgniarki lub pracownika szkoły;

2.2. Jeżeli uczeń jest w stanie znacznego upojenia alkoholowego lub pod Jeżeli uczeń jest w stanie znacznego upojenia alkoholowego lub pod silnym działaniem narkotyków (traci przytomność, ma utrudniony silnym działaniem narkotyków (traci przytomność, ma utrudniony kontakt, wymiotuje, ma drgawki) należy niezwłocznie wezwać kontakt, wymiotuje, ma drgawki) należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe, koniecznie informując o wieku i złym stanie pogotowie ratunkowe, koniecznie informując o wieku i złym stanie ucznia, a następnie zawiadomić rodziców;ucznia, a następnie zawiadomić rodziców;

3. Jeżeli uczeń jest agresywny i stanowi zagrożenie dla siebie lub innych, niezwłocznie 3. Jeżeli uczeń jest agresywny i stanowi zagrożenie dla siebie lub innych, niezwłocznie wzywamy Straż Miejską lub Policję, informując o agresji, jednocześnie wzywamy Straż Miejską lub Policję, informując o agresji, jednocześnie zawiadamiając rodziców ucznia;zawiadamiając rodziców ucznia;

4. Alkohol lub inne środki należy zabezpieczyć jako dowód i przekazać do dyrekcji, 4. Alkohol lub inne środki należy zabezpieczyć jako dowód i przekazać do dyrekcji, pedagoga i/lub psychologa szkolnego;pedagoga i/lub psychologa szkolnego;

5. Po zdarzeniu, za każdym razem, musi zostać sporządzona notatka dyrekcji i/lub 5. Po zdarzeniu, za każdym razem, musi zostać sporządzona notatka dyrekcji i/lub pedagoga, psychologa szkolnego z przebiegu zajścia z podpisami osób biorących pedagoga, psychologa szkolnego z przebiegu zajścia z podpisami osób biorących w nim udział;w nim udział;

6. Pedagog szkolny przeprowadza rozmowę z rodzicami ucznia, informując 6. Pedagog szkolny przeprowadza rozmowę z rodzicami ucznia, informując o zagrożeniu uzależnieniem od alkoholu lub środków psychoaktywnych o zagrożeniu uzależnieniem od alkoholu lub środków psychoaktywnych oraz podaje adresy ośrodków zajmujących się osobami zagrożonymi uzależnieniem oraz podaje adresy ośrodków zajmujących się osobami zagrożonymi uzależnieniem

lub uzależnionymi. lub uzależnionymi. Z przeprowadzonej rozmowy pedagog sporządza notatkę Z przeprowadzonej rozmowy pedagog sporządza notatkę z podpisem rodziców;z podpisem rodziców;

7. O zdarzeniu szkoła informuje na piśmie Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny 7. O zdarzeniu szkoła informuje na piśmie Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny i Nieletnich – przejaw demoralizacji nieletniego.i Nieletnich – przejaw demoralizacji nieletniego.

JAK RADZIĆ SOBIE Z ZACHOWANIEM JAK RADZIĆ SOBIE Z ZACHOWANIEM EKSTREMALNYM?EKSTREMALNYM?

Radzenie sobie z ekstremalnym zachowaniem nie jest czymś, czego powinniśmy się podejmować bez planu. Stawką jest nasze bezpieczeństwo, i bezpieczeństwo innych oraz nasza kariera. Potrzebujemy zestawu procedur, które będą nas chronić. Naszym nadrzędnym celem powinno być wywiązanie się z podstawowych zobowiązań prawnych i zobowiązań bezpieczeństwa wobec uczniów, czyli:

- zapewnienie im opieki,- bezpieczeństwa - oraz podjęcie odpowiednich kroków w celu zminimalizowania ryzyka.

Twój podstawowy plan zarządzania kryzysowego powinien obejmować Twój podstawowy plan zarządzania kryzysowego powinien obejmować co najmniej trzy następujące kroki:co najmniej trzy następujące kroki:

1. odseparowanie uczniów od źródła niebezpieczeństwa, 2. zapewnienie im czasu na ochłonięcie w celu uspokojenia sytuacji, oraz

odzyskania panowania nad sobą,3. wezwanie pomocy.

KORZYSTANIE KORZYSTANIE Z DODATKOWEGO WSPARCIAZ DODATKOWEGO WSPARCIA

Dyrekcja szkoły odgrywa najważniejszą rolę w szkolnym programie dyscyplinarno-wychowawczym. To ona realizuje szkolną politykę: zapewnia dodatkowe wsparcie nauczycielom, koordynuje nadzór nad boiskiem szkolnym, stołówką, biblioteką i korytarzami, a także organizuje szkolenia pracowników.

Kierując szkolnym systemem wychowawczym, dyrektorzy poświęcają dużo

czasu na dwa rodzaje obowiązków:

(1) realizowanie szkolnej polityki dyscyplinarnej oraz

(2) dostarczanie dodatkowego wsparcia poszczególnym nauczycielom.

Gdy szkołom brakuje przejrzystej polityki wychowawczej lub ujednoliconego zestawu efektywnych procedur wychowawczych,

regułą jest brak konsekwencji wśród personelu.

Zakres praktyk wychowawczych w wielu szkołach obejmuje różnorodne podejścia:

- niektórzy nauczyciele stosują podejście przyzwalające,- inni "restrykcyjne,

- jeszcze inni używają podejścia mieszanego, lawirując pomiędzy stosowaniem kar i przyzwoleniem.

- są też tacy, którzy z dużą skutecznością używają podejścia demokratycznego.

Jeśli chodzi o nauczanie naszych reguł i standardów stosownego zachowania, metody, których używamy, obejmują bardzo szeroki zakres. W jaki sposób niekonsekwencja wpływa na dyrekcję szkoły?W jaki sposób niekonsekwencja wpływa na dyrekcję szkoły? Sprawia, że tkwi ona ciągle w błędnym kole. Brak konsekwencji wśród personelu wywołuje zamęt i przyczynia się do rozdrobnienia w procesie wychowawczym. Gdy uczniowie przychodzą do gabinetu dyrektora, nie jest on pewny, jakiej udzielić pomocy.Często pomoc staje się niszczącą kontrolą.

PRZEKAZYWANIE „GORĄCEGO ZIEMNIAKA”

Odsyłanie uczniów do pedagoga/psychologa czy angażowanie dyrekcji w proces wychowawczy powinno być stosowane w ostateczności,

w sytuacji kryzysowej lub wtedy, gdy zawiodły wszystkie kroki podjęte w celu rozwiązania problemu na poziomie klasy.

Niestety, w większości szkół jest inaczej, gabinety pedagoga/psychologa i dyrekcji są traktowane jak swoiste „wysypiska" problemów z dyscypliną,

przy czym o pomoc specjalistów i dyrekcji prosi się zbyt wcześnie w procesie wychowawczym.

Zrzucanie problemów na innych jest jednym z największych i najbardziej kosztownych nadużyć szkolnego systemu wychowawczego. Tę grę nazywamy przekazywaniem „gorącego ziemniaka”, a jej celem jest

zrzucenie problemu wychowawczego oraz odpowiedzialności za jego rozwiązanie z barków nauczyciela na barki kogoś innego, najlepiej pedagoga/psychologa/dyrektora tak szybko, jak to tylko możliwe.

Przeważnie przyczyną takiego problemu może być jeden z następujących

czynników:

- nieskuteczna strategia dyscyplinarna,- wypaleni nauczyciele,- nieadekwatne przeszkolenie

w dziedzinie zarządzania klasą,

- dezorientacja, co do roli i obowiązków nauczyciela w procesie wychowawczym.

Czasami nauczyciele są szczerze przekonani, że sprawy wychowawcze i dyscyplinarne są częścią ich pracy. Niezależnie od przyczyny takiego stanu rzeczy, destrukcyjne konsekwencje takiej praktyki są oczywiste.

Przekazywanie „gorącego ziemniaka" tworzy podziały i jest powodem rozgoryczenia szkolnego personelu, przyczynią się do marnowania cennego czasu oraz szkolnych środków, sprawiając, że wszyscy ciągle tkwią w błędnym kole.

Dyrekcja oraz specjaliści żywią urazę do nauczycieli, którzy zbyt często korzystają z ich pomocy wysyłając tam niegrzecznych uczniów.

Z kolei nauczyciele odczuwają brak wsparcia i mają pretensje do dyrekcji i specjalistów, którzy reagują zbyt szybko, gdy wysyła się do nich uczniów.

Przekazywanie „gorącego ziemniaka" jest grą stwarzającą podziały, która marnuje cenny czas i szkolne środki.

Jaka jest na to rada? Problemem tym należy się zająć na dwóch poziomach: - na poziomie symptomów oraz - na poziomie przyczynowym.

Na pierwszym poziomie dyrekcja szkoły może próbować zniechęcać do praktyki przekazywania „gorących ziemniaków", prosząc nauczycieli o wypełnienie karty zgłoszenia-raportu z konkretnego zdarzenia przed przysłaniem ucznia do specjalistów lub dyrektora.

Karta zgłoszenia - raport ze zdarzenia powinien dokumentować kroki podjęte przez nauczyciela w celu rozwiązania danego problemu na poziomie klasy.

Krótko mówiąc, raport ze zdarzenia – kart zgłoszenia definiuje, jak ma wyglądać prawidłowe odesłanie, określając szczegółowo kroki, jakie powinni podjąć nauczyciele, aby rozwiązać dany problem na poziomie klasowym, zanim przekażą go wyżej w hierarchii systemu.

Raporty ze zdarzeń – karty zgłoszenia są krokiem we właściwym kierunku, jednak nie stanowią jakiegoś długoterminowego rozwiązania problemu.

Długoterminowe rozwiązanie wymaga, abyśmy zajęli się problemem na poziomie przyczynowym, czyli dokonali poprawy czynników, które go spowodowały.

Aby zatrzymać grę przekazywania „gorącego ziemniaka" oraz nie dopuścić do szkód, jakie ta gra wyrządza, dyrekcja szkoły powinna:

opracować przejrzystą i efektywną strategię wychowawczą, wprowadzić w życie jednolity zestaw skutecznych praktyk

wychowawczych dla nauczycieli – procedury, oraz przeprowadzić szkolenia dla wszystkich uczestników

procesu wychowawczego.

DZIĘKUJEMY DZIĘKUJEMY ZA ZA

UWAGĘ UWAGĘ Opracowanie na podstawie materiałów szkoleniowych „Szkoła bez Przemocy”Opracowanie na podstawie materiałów szkoleniowych „Szkoła bez Przemocy”

Przygotowanie:Przygotowanie:Joanna Troll-SP9Joanna Troll-SP9

Marzena Mazgaj-SP9Marzena Mazgaj-SP9Katarzyna Wosik-KMPKatarzyna Wosik-KMP