13/10/2014

1

Ông Đậu Anh Tuấn

Trưởng Ban Pháp chế

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

DOANH NGHIỆP KHAI KHOÁNG CỦA VIỆT NAMVÀ TÍNH MINH BẠCH

Hội thảo “Tăng hiệu quả nguồn thu ngân sách từ khai thác khoáng sản: Giải pháp nào cho Việt Nam”Hà Nội, ngày 10 tháng 10 năm 1014

Nội dung trình bày

1

2

DNKK và đóng góp vào thu ngân sáchvà phát triển kinh tế - xã hội

DNKK và cảm nhận về tính minh bạchcủa môi trường kinh doanh

DNKK và đóng góp vào thu ngânsách và phát triển kinh tế - xã hội

13/10/2014

2

Kết quả sản xuất kinh doanh của DNKK

Năm Doanh nghiệp có lãi Doanh nghiệp lỗ So với tổng sốDN (%)

Số doanh nghiệp

Tổngmức lãi

(Tỷđồng)

Lãi bình quân 1

DN (Triệu đồng)

Số doanh nghiệp

Tổng mức lỗ

(Tỷ đồng)

Lỗ bình quân 1

DN (Triệu đồng)

Số DN lãi

Số DN lỗ

2006 841 64900 77170,4 209 -156,7 -749,6 75,83 18,85

2007 1029 60965 59247,3 279 -81,0 -290,4 73,71 19,99

2008 1479 75334 50935,8 329 -136,0 -413,3 77,35 17,21

2009 1303 78499 60244,5 681 -1389,2 -2039,9 59,47 31,08

2010 1518 82222 54164,4 502 -1168,8 -2328,3 68,26 22,57

2011 1440 53589 37214,6 903 -5445,8 -6030,7 56,58 35,48

Nguồn, Tổng cục Thống kê, Sự phát triển của Doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006-2011, NXB Thống kê, Hà Nội, năm 2013.

Tỷ lệ các DNKK có lãi đã giảm và tỷ lệ DNKK bị thua lỗ đã tăng từ năm 2006 đến năm

2011

Triển vọng kinh doanh 2 năm tới (%)

0

20

40

60

80

20102011

20122013

62

48

3432

76

64

44

41

DN chung DNKK

Nguồn: VCCI và USAID, Dữ liệu Khảo sát Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2009-2013

Mặc dù có kết quả sản xuất kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn, nhưng các DNKK dường

như lạc quan hơn các doanh nghiệp nói chung.

Năm

Thuế và các khoản phát sinh phải nộp trong năm

Thuế và các khoảnđã nộp trong năm

Tổng số Trong đó:

Thuế tiêu thụ

2006 59252,0 2723,5 59008,9

2007 41851,3 3026,5 40137,3

2008 72798,9 12058,7 72396,7

2009 69775,5 58424,9 69439,7

2010 38193,5 12450,1 35714,8

2011 83735,9 17267,6 81928,0

Nguồn, Tổng cục Thống kê, Sự phát triển của Doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006-2011, NXB Thống kê, Hà Nội, năm 2013.

DNKK có số thuế và các khoản nộp ngân sách cao. Xét trong toàn bộ tương

quan chung năm 2011, các DNKK chỉ chiếm 0,78% tổng số doanh nghiệp đã đóng

góp 15,9% tổng số thuế và các khoản đã nộp ngân sách nhà nước.

Đóng góp của DNKK vào ngân sách

13/10/2014

3

Giải quyết việc làm cho người lao động

Ngành kinh tế Tổng số Nam Nữ % NữTổng số 100,0 100,0 100,0 48,6A. Nông, lâm, thuỷ sản 46,8 45,0 48,8 50,7B. Khai khoáng 0,5 0,8 0,2 18,9 C. Công nghiệp chế biến, chế tạo 14,0 12,8 15,2 53,0 D. Sản xuất và phân phối điện, khí đốt, hơi nướcvà điều hoà không khí

0,3 0,4 0,1 17,7

E. Cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rácthải, nước thải

0,2 0,2 0,2 43,1

F. Xây dựng 6,2 10,9 1,3 9,9 G. Bán buôn và bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xemáy và xe có động cơ khác

12,5 10,3 14,9 57,6

H. Vận tải kho bãi 2,9 5,1 0,5 9,2 I. Dịch vụ lưu trú và ăn uống 4,2 2,4 6,2 71,0 J. Thông tin và truyền thông 0,5 0,6 0,4 36,1 K. Hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm 0,6 0,6 0,7 54,0L. Hoạt động kinh doanh bất động sản 0,3 0,3 0,3 47,5 M. Hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ 0,5 0,6 0,3 31,1 …………..

Ngành công nghiệp khai khoáng đã tạo việc làm cho 0,5% laođộng trong tổng số lao động có việc làm năm 2013

Nguồn:Tổng cục Thống kê, Báo cáo Điều tra Lao động việc làm năm 2013

Đảm bảo thu nhập cho người lao động

Theo số liệu Tổng cục Thống kê công bố năm 2014, tiền lương

bình quân tháng năm 2013 của lao động trong ngành khai khoáng

khá cao so với mức bình quân chung, cụ thể:

Tiền lương bình quân tháng của lao động trong ngành khai

khoáng là 5,7 triệu đồng cao hơn mức chung là 4,1 triệu đồng.

Tính trong toàn bộ các ngành kinh tế, tiền lương bình quân

tháng của lao động trong ngành khai khoáng đứng thứ 6, sau

các ngành Hoạt động của các tổ chức và cơ quan quốc tế, Hoạt

động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, Hoạt động chuyên môn,

khoa học và công nghệ, Hoạt động kinh doanh bất động sản và

Thông tin và truyền thông.

Tiền lương bình quân/tháng của lao động ngành khaikhoáng năm 2013

Nguồn:Tổng cục Thống kê, Báo cáo Điều tra Lao động việc làm năm 2013

STT Ngành kinh tếTiền lương bình quân tháng

Tổng số Nam Nữ

1 U. Hoạt động của các tổ chức và cơ quan quốc tế (*) 11229 16751 7616

2 K. Hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm 7230 7174 7278

3 M. Hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ 6532 6451 6682

4 L. Hoạt động kinh doanh bất động sản 6395 6587 6058

5 J.Thông tin và truyền thông 6262 6558 5736

6 B. Khai khoáng 5709 5896 4838

7D. SX và phân phối điện, khí đốt, hơi nước và điều hoà không

khí5635 5683 5384

8 H.Vận tải kho bãi 5184 5213 4999

9 P. Giáo dục và đào tạo 5000 5425 4828

10 Q. Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội 5000 5483 4763

11 N. Hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ 4794 4746 4897

12

O. Hoạt động của ĐCS, tổ chức CT-XH, QLNN, ANQP,

BĐXH bắt buộc4638 4826 4114

….. …….

13/10/2014

4

Trách nhiệm đối với người lao động của DNKK

Năm

Tổng sốdoanh

nghiệp

DN có đóng BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn

cho người lao động

So sánh (%) Mức chung

Số doanh

nghiệp

(DN)

Tổng tiền lương và

các khoản có tính

chất lương (Tỷđồng)

Tổng quỹBHXH,

BHYT,

kinh phí công

đoàn (Tỷđồng)

Sốdoanh

nghiệp

Tỷ lệ đóng

BHXH, BHYT,

và kinh phí

công đoàn

Tỷ lệ đóngBHXH, BHYT,và kinh phícông đoàn

2006 1109 429 6053 424 38,68 7,00 7,56

2007 1396 541 6786 641 38,75 9,45 7,65

2008 1912 840 9454 748 43,93 7,91 7,67

2009 2191 947 11414 798 43,22 6,99 8,17

2010 2224 1181 14778 1268 53,10 8,58 8,95

2011 2545 898 15586 1180 35,28 7,57 10,99

Nguồn, Tổng cục Thống kê, Sự phát triển của Doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006-2011

Tỷ lệ các doanh nghiệp có đóng BHXH, BHYT và kinh phí công đoàn trongtổng số DNKK thấp và thấp hơn tỷ lệ các doanh nghiệp có đóng BHXH, BHYT và kinh phí công đoàn trong tổng số doanh nghiệp nói chung

DNKK và tác động từ ô nhiễm môi trường

Nguồn: VCCI và USAID, Dữ liệu Khảo sát Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2009-2013

25 25

22

31 3134

0

10

20

30

40

2011 2012 2013

Vấn đề ô nhiễm môi trường tại tỉnh có gây thiệt hại kinh tế đến DN không?

DN chung DNKK

Điểm đáng lưu ý là chính những DNKK lại là nhóm doanh nghiệp chịu thiệt hạinhiều của vấn đề ô nhiễm môi trường.

Nguồn: VCCI và USAID, Dữ liệu Khảo sát Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2009-2013

DNKK và tác động từ ô nhiễm môi trường

2018 19

31

3432

0

10

20

30

40

2011 2012 2013

DN trong tỉnh bị phạt do vi phạm các quy định về môi trường?

DN chung DNKK

Năm 2013 có tới 32% DNKK cho biết có doanh nghiệp trong tỉnh bị phạt do vi phạm các quy định về môi trường, cao hơn đáng kể so với tỷ lệ 19% của cácdoanh nghiệp nói chung

13/10/2014

5

- Nộp ngân sách cao

- Tạo nhiều việc làm vớimức lương khá cao

- Trách nhiệm đối vớingười lao động của DNKK cần phải cải thiện.

-Tỷ lệ DN bị xử phạt vềmôi trường còn cao

DNKK & Trách nhiệm xã hội

Cảm nhận của DNKK về tính minh bạch của môi trường kinh doanh

Nguồn: VCCI và USAID, Dữ liệu Khảo sát Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2009-2013

Tính minh bạch trong tiếp cận thông tin

36

21 18 19

44

35

1512

20

33

2317

21

48

35

12 1320

0

10

20

30

40

50

60

Các

kế

hoạc

h p

hát

tr

iển

KT-X

H c

ủa

tỉn

h

Các

lu

ật, ph

áp l

ệnh

, n

gh

ị đ

ịnh

, q

uyết

địn

h

của

TW

Các

văn

bản

hư

ớn

g

dẫn

củ

a cá

c B

ộ,

ngàn

h

Các

văn

bản

ph

áp l

uật

cấ

p t

ỉnh

Các

bản

đồ v

à cá

c q

uy

hoạc

h s

ử d

ụn

g đ

ất

Các

ch

ính

sác

h ư

u đ

ãi

đầu

tư

củ

a tỉ

nh

Các

biể

u m

ẫu t

hủ

tụ

c h

ành

ch

ính

Th

ôn

g t

in v

ề cá

c th

ay

đổi

của

các

qu

y đ

ịnh

về

thu

ế

Cô

ng b

áo đ

ăng t

ải c

ác

văn

bản

qu

y p

hạm

ph

áp l

uật

Khả năng tiếp cận thông tin, tài liệu của cơ quan nhà nước:

% khó hoặc không thể tiếp cận

DN chung DNKK

Khả năng tiếp cận thông tin, tài liệu của DNKK còn khó khăn, đặc biệt trongcác loại văn bản về đất đai, chính sách ưu đãi đầu tư của tỉnh, kế hoạch pháttriển kinh tế xã hội địa phương.

13/10/2014

6

Tiếp cận thông tin khó khăn như vậy buộc các DN phải nhờ cậy tới mốiquan hệ với cán bộ các cơ quan nhà nước.

Tính minh bạch trong tiếp cận thông tin

61

51

67

58

0

20

40

60

80

2012 2013

Cần mối quan hệ với cơ quan nhà nước để tiếp cận thông tin,

tài liệu

DN chung DNKK

Chi phí thời gian để tìm hiểu và thực hiện các quyđịnh pháp luật

11,412,7

22,1

19,320,7 20,0

0

5

10

15

20

25

2011 2012 2013

Tỷ lệ DN phải dành trên 10% thời gian

DN chung DNKK

Khảo sát năm 2013 cho thấy có tới 20% các DNKK cho biết phải dành trên10% quỹ thời gian để tìm hiểu và thực hiện các quy định pháp luật, dù vậy tỷlệ này thấp hơn các doanh nghiệp nói chung (22%), và giảm nhẹ so với nămtrước đó (20,7%).

Các cơ quan thường xuyên thanh tra, kiểmtra DNKK

28%

23%

18%

6%6% 5%

4%3%

2%0%

0%

10%

20%

30%

Tài nguyên

môi trường

Thuế An toàn

phòng

chống cháy

nổ

LĐ-TB-XH Quản lý thị

trường

Cảnh sát

giao thông

Công an

kinh tế

Xây dựng An toàn

thực phẩm

Hải quan

13/10/2014

7

Thủ tục hành chính vẫn làcản trở đối với hoạt động của DNKK

2117

13

6 69

53

35

15 14 14

9 9 8

2

0

10

20

30

40

Đất

đai

Th

uế,

ph

í, l

ệ ph

í

Bảo

hiể

m x

ã h

ội

Bảo

vệ

mô

i tr

ườ

ng

Đăn

g k

ý đ

ầu t

ư, th

ành

lậ

p D

N Xây

dự

ng

Ph

òn

g c

háy

ch

ữa

cháy

Hải

qu

an

Lĩnh vực thực hiện TTHC phiền hà nhất đối với DNKK

(% lựa chọn)

DN chung DNKK

Thủ tục hành chính vẫn làcản trở đối với hoạt động của DNKK

7568 69

63

90

6763

5954

89

0

20

40

60

80

100

Cán bộ nhà nước giải quyết công

việc hiệu quả

Cán bộ nhà nước thân thiện

Doanh nghiệp không cần phải đi

lại nhiều lần để

lấy dấu và chữ ký

Thủ tục giấy tờ đơn giản

Phí, lệ phí được công khai tại cơ

quan nhà nước

DNKK đánh giá về cải cách hành chính (tỷ lệ % đồng ý)

DN chung DNKK

Tham gia góp ý kiến về các quy định, chính sáchcủa Nhà nước

13

1922

32

0

10

20

30

40

2012 2013

Tỷ lệ DN từng tham gia góp ý kiến về các quy định,

chính sách của Nhà nước

DN chung

DNKK

58

48

15 12

64

610

614

0

20

40

60

80

Thông qua các cuộc

đối thoại doanh

nghiệp - chính

quyền

Thông qua đại biểu

Quốc hội của tỉnh

Thông qua website

của tỉnh, diễn đàn

đối thoại trên mạng

Thông qua các hiệp

hội DN và hiệp hội

ngành nghề

Góp ý trực tiếp cho

các cơ quan nhà

nước có liên quan

Kênh hiệu quả để đóng góp ý kiến

DN chung DNKK

13/10/2014

8

Khả năng dự đoán những thay đổi trong quy định phápluật của trung ương của DNKK

11

14

1920

0

5

10

15

20

25

2012 2013

Tỷ lệ DN thường xuyên hoặc luôn luôn dự đoán được

DN chung DNKK

Đánh giá về tính ổn định của mặt bằngsản xuất kinh doanh

Bồi thường thỏa đáng nếu bị thu hồi

Tiếp cận đất đai và khả năng ổn định mặt bằng kinh doanhcủa DNKK

24

15

2325

12

33

2221

14

10

0

10

20

30

40

Rất thấp Thấp Khá cao Cao Rất cao

Tỷ lệ % doanh nghiệp lựa chọn

DN chung DNKK

17

42

2429

0

10

20

30

40

50

Không bao giờ/hiếm khi Nhiều khả năng/luôn

luôn

Tỷ lệ doanh nghiệp đồng ý

DN chung DNKK

Tỷ lệ các DNKK có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) là khácao, so với mức chung (Theo điều tra PCI 2013, có tới 68% DNKK cóGCNQSDĐ, trong khi đối với các doanh nghiệp nói chung thì chỉ là 60%). Tuynhiên, các DNKK đang cảm nhận những rủi ro lớn trong việc sử dụng đất

Tỷ lệ DN gặp khó khăn khi thực hiên TTHC về đất đai trong 2 năm qua (%)

Khó khăn cụ thể khi thực hiênTTHC về đất đai trong 2 năm qua

Dường như càng vachạm với việc thực hiệnTTHC về đất đai, cácDNKK lại càng nhậnthấy những khó khănkhi thực hiện.

35

52 55

41

64 63

0

20

40

60

80

2011 2012 2013

DN chung DNKK

57

18

7

31 31

61

80

24

47

0

20

40

60

80

Thời hạn giải quyết hồ sơ

đất đai dài hơn so với thời

hạn được niêm yết hoặc

văn bản quy định

Quy trình, thủ tục giải

quyết hồ sơ đất đai không

đúng với nội dung được

niêm yết hoặc văn bản

quy định

Giá đất không đúng với

nội dung được niêm yết

hoặc văn bản quy định

Cán bộ nhận hồ sơ và giải

quyết TTHC không

hướng dẫn chi tiết, đầy đủ

Doanh nghiệp trả thêm

chi phí không chính thực

để đẩy nhanh việc giải

quyết hồ sơ

DN chung DNKK

13/10/2014

9

Tỷ lệ DNKK gặp khó khăn khimở rộng mặt bằng kinh doanh

Khó khăn cụ thể của DN khi mở rộng mặt bằng sản xuất kinh doanh

3028

26

39 3936

0

10

20

30

40

50

2011 2012 2013

DN chung DNKK

29

16

10

27

43

24

6

34

28

10

4244

810

0

10

20

30

40

50

Q/hoạch đất đai

của tỉnh chưa đáp

ứng được nhu cầu

phát triển của DN

Thiếu quỹ đất

sạch

Giá đất theo quy

định của Nhà

nước cao

Giải phóng mặt

bằng chậm

Thủ tục hành

chính thuê, mua

đất đai phức tạp

Giá thuê mặt

bằng kinh doanh

trên thị trường

cao

Giá đất theo quy

định của nhà

nước tăng quá

nhanhDN chung DNKK

Từ việc cảm nhận rủi ro caotrong sự ổn định của việc sửdụng đất cùng những khókhăn trong việc thực hiện cácTTHC về đất đai, các DNKK khá lo ngại trong việc mở rộngmặt bằng sản xuất kinh doanhso với các doanh nghiệp khác

Chi phí không chính thức

53 53 52

6266 64

0

20

40

60

80

2011 2012 2013

Chi trả chi phí không chính thức là phổ biến

(% DN đồng ý)

DN chung DN khoáng sản

73

7

78

10

0

20

40

60

80

100

Có chi trả Chi trả trên 10%

Mức chi trả chi phí không chính thức(tính theo tỷ lệ thu nhập)

DN chung DN khoáng sản

Các DNKK đang phải đối

mặt với hiện tượng chi trảchi phí không chính thức cao

và phổ biến.

Đáng lưu ý, có tới 10% các DNKK phải

chi trả chi phí không chính thức trên 10%

tổng thu nhập của doanh nghiệp, trong

khi tỉ lệ chung của các doanh nghiệp là

7%.

Cảm nhận chung của DNKK

Khó tiếp cận thông tin từ cơ quan nhà nước, trong khi nhu cầu thôngtin của DNKK cao

DNKK còn mất nhiều thời gian để tìm hiểu và thực hiện các quyđịnh pháp luật

DNKK đánh giá thấp sự ổn định trong sử dụng đất đai và đang gặp rất nhiều khó khăn trong thực hiện các TTHC về đất đai

Các DNKK khá tích cực trong tham gia góp ý chính sách

Các DNKK đang phải đối mặt với việc chi trả chi phí không chính thứccao và phổ biến

13/10/2014

10

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!

Mọi thông tin xin liên hệ:

Đậu Anh Tuấn

Địa chỉ: Ban Pháp chế, VCCI, 9 Đào Duy Anh, Đống Đa, Hà Nội

Điện thoại: 04.3574 2021

Email: tuanda@vcci.com.vn