NHU CẦU NHÂN LỰC TRONG QUẢN LÝ THÔNG TIN Y TẾ TẠI VIỆT NAM NĂM 2011

Trần Thị Hồng

Bộ môn Tin học Y tế công cộng,Trường Đại học Y tế công cộng

1

Báo cáo này là 1 phần của nghiên cứu: “Đánh giá nhu cầu đào tạo Cử nhân Y tế Công cộng chuyên ngành Quản lý thông tin y tế” (TNA)

Dự án: “Xây dựng chương trình đào tạo Cử nhân Y tế công cộng chuyên ngành Quản lý thông tin y tế tại Việt nam”

2

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

3. PHƯƠNG PHÁP

4. KẾT QUẢ

5. KẾT LUẬN

6. KHUYẾN NGHỊ

NỘI DUNG TRÌNH BÀY

3

Đặt vấn đề• Thông tin tin cậy là yếu tố quan trọng cho việc triển

khai có hiệu quả các hoạt động chăm sóc sức khỏe, theo dõi bệnh dịch và quản lý hệ thống y tế.

• Một hệ thống thông tin tốt cần cung cấp được những thông tin chính xác hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng cải thiện sức khỏe của người dân cũng như phòng chống bệnh tật cho cộng đồng.

• Kế hoạch 5 năm của ngành y tế (2011-2015) đã đề ra nhiệm vụ xây dựng kế hoạch phát triển hệ thống thông tin y tế đến 2015 với tầm nhìn 2020

4

Đặt vấn đề• Nhân lực là một cấu phần quan trọng của hệ

thống thông tin y tế.

• Cán bộ làm công tác quản thông tin y tế (QLTTYT), thống kê báo cáo là những người đóng góp trực tiếp tới chất lượng số liệu/thông tin.

• Tại Việt nam hiện nay, chưa có thống kê hay đánh giá đầy đủ nào về chất lượng đội ngũ cán bộ và nhu cầu nhân lực làm trong lĩnh vực này.

5

Mục tiêu

1.Đánh giá khả năng đáp ứng công việc của các cán bộ đang làm việc trong lĩnh vực quản lý thông tin y tế

2. Đánh giá nhu cầu nhân lực trong quản lý thông tin y tế

1.

6

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

7

Đối tượng và Phương pháp• Đối tượng: lãnh đạo và nhân viên làm công

tác quản lý thông tin y tế (thống kê, báo cáo, kế hoạch tổng hợp, CNTT)

• Phương pháp: nghiên cứu định tính (70 PVS)– Khả năng đáp ứng CV của cán bộ: chủ yếu thông qua

đánh giá của lãnh đạo, một số đánh giá của nhân viên tuyến trung ương (có đáp ứng được CV không? Những hạn chế/điểm yếu của các nhân viên QLTTYT hiện tại?...)

– Nhu cầu nhân lực: số lượng, chất lượng (những kiến thức/kỹ năng cần có,..)

8

• Địa điểm: – tuyến trung ương: một số vụ/cục Bộ Y tế và

bệnh viện trực thuộc)– 6 tỉnh Hà Nội, Lào Cai, Đà Nẵng, Đắc Lắc, TP

Hồ Chí Minh và Kiên Giang• Tuyến tỉnh: Sở Y tế, trung tâm PC HIV/AIDS, TT

YTDP, Bệnh viện ĐK tỉnh• Tuyến huyện: Trung tâm y tế, BV Huyện

• Thời gian: 7/2011 đến 12/2011

Địa điểm & Thời gian

9

• Các cuộc PVS được ghi âm và gỡ băng

• Dựa trên nội dung gỡ băng, phân tích số liệu theo chủ đề và mục tiêu nghiên cứu

Thu thập và xử lý số liệu

10

KẾT QUẢ

1. Khả năng đáp ứng công việc của cán bộ QLTTYT

1) Cán bộ tuyến trung ương2) Cán bộ tuyến tỉnh, huyện, xã3) Cán bộ phụ trách CNTT tại các bệnh

viện2. Nhu cầu nhân lực trong QLTTYT

11

• “tạm thời đáp ứng được yêu cầu công việc”, có khả năng tự tìm tòi học hỏi

• thiếu một số kỹ năng như nghiên cứu và phân tích nâng cao

“Tại cơ quan của tôi thì tôi thì tôi thấy khả năng đáp ứng yêu cầu cái tính thường xuyên như hiện nay thì tôi thấy các bạn ấy đáp ứng được, thế nhưng mà với các cái yêu cầu với trình độ cao hơn, yêu cầu nghiên cứu ở mức độ cao hơn thì cần phải có học hỏi” (PVS_TU22)

Khả năng đáp ứng công việc – cán bộ tuyến trung ương

12

1. Kỹ năng về báo cáo thống kê còn hạn chế:– Do cán bộ đa phần là kiêm nhiệm; chưa được đào

tạo bài bản về công tác thống kê; thuyên chuyển công tác liên tục

“Do năng lực cán bộ còn hạn chế nhất là cán bộ kiêm nhiệm về thống kê vì thường chọn cán bộ trình độ thấp phụ trách thống kê báo cáo do đó số liệu không kịp thời và tính chính xác không đảm bảo,…cán bộ phụ trách mảng thống kê báo cáo chưa có chuyên môn mà chỉ làm công tác kiêm nhiệm” (PVS_KG1).

Khả năng đáp ứng công việc - cán bộ tuyến tỉnh, huyện và xã (1)

13

2. Kỹ năng thu thập, phân tích và xử lý thông tin còn kém

“Cán bộ mình cũng chưa được đào tạo bài bản, hầu hết, nếu không muốn nói là 100% cũng phải đến 99% là làm việc theo kinh nghiệm, …, các kiến thức về cái thu thập thông tin, rồi phân tích xử lý thông tin còn hạn chế, và họ lại còn làm kiêm nhiệm nữa” (PVS – TU2)

Khả năng đáp ứng công việc - cán bộ tuyến tỉnh, huyện và xã (2)

14

3. Kỹ năng phiên giải thông tin, số liệu còn rất yếu

“Hiện nay thì như anh nói nó cũng chỉ có là làm mới ở cái khía cạnh gọi là thu thập và ghi nhận lại các cái hoạt động nhật ký đấy, rồi các cái hoạt động chứ còn không có gì cao siêu hơn… họ ghi vào đấy, thế mà mình hỏi “anh/chị có hiểu con số này không?” thì họ chịu!” (PVS_HN4)

Khả năng đáp ứng công việc - cán bộ tuyến tỉnh, huyện và xã (3)

15

4. Chưa đánh giá được chất lượng số liệu (tính chính xác, hợp lý và logic,..)

“Cần biết phân tích và nhận định được độ chính xác của thông tin, nội dung mà số liệu phản ánh. Vì thực trạng hiện nay là cán bộ tuyến huyện, xã chỉ thu thập số liệu và gửi lên tuyến trên mà không đánh giá được số liệu này có chính xác hay không, nội dung số liệu phản ánh điều gì do đó chưa đáp ứng được nhu cầu công việc” (PVS_KG1)

Khả năng đáp ứng công việc của cán bộ tuyến tỉnh, huyện và xã (4)

16

5. Khả năng sử dụng máy tính và ứng dụng CNTT còn hạn chế– Ngại thay đổi thói quen làm việc; tuổi tác;

không biết làm; lãnh đạo không ủng hộ“Có những anh muốn làm nhưng bảo thủ, rồi làm thế này phức tạp hơn, lúc nào cũng máy móc kè kè mệt hơn. Đâu phải anh nào cũng làm được, có anh lớn tuổi, mắt mũi kèm nhèm, có anh kỹ năng kém” (PVS_ĐL1)

Khả năng đáp ứng công việc - cán bộ tuyến tỉnh, huyện và xã (5)

17

1. Chưa thực sự đáp ứng công việc– Do trình độ về chuyên môn CNTT:

“Tổng số bệnh viện có 8 nhân lực về công nghệ thông tin. Nhưng mà về chất lượng thì tôi chỉ khẳng định là 50% đáp ứng được cái mong muốn quản lý của mình …" (PVS_TU14)

– Cán bộ khá giỏi về CNTT thì ít làm trong các bệnh viện

Khả năng đáp ứng công việc - cán bộ CNTT y tế (1)

18

2. Chưa biết cách khai thác, phân tích số liệu– Do không hiểu về hệ thống y tế, không có kiến

thức về khai thác, phiên giải số liệu và lập kế hoạch.

• “Chuyên môn về công nghệ thông tin của bạn ấy tốt nhưng mà bạn ấy không thể đề xuất ra được những việc cần quản lý trong công tác chuyên môn mà phải do bọn mình yêu cầu bạn ấy ... Hay là kể cả khai thác thông tin cũng thế bạn ấy không thể nào tự ngồi nghĩ được là trên cái cơ sở số liệu mình đang có, mình có thể lập ra được những cái báo cáo này để mình tham mưu cho lãnh đạo về việc này việc nọ trong công tác quản lý mà lại vẫn phải do lãnh đạo giao” (PVS_HN8)

Khả năng đáp ứng công việc - cán bộ CNTT y tế (2)

19

1. Cần có cán bộ chuyên trách về QLTTYT

“Các đơn vị là phải có những người chuyên về quản lý thông tin y tế hay thống kê để họ nắm được cái phương pháp để mà thực hiện cái thống kê hay quản lý, sử dụng thông tin cho nó chính xác” (PVS_TU7)

Nhu cầu nhân lực trong QLTTYT (1)

20

2. Cần bổ sung số lượng cán bộ trong lĩnh vực thống kê, báo cáo, QLTTYT cho các tuyến.– Tuyến trung ương: cần có thêm người thì mới

kiểm soát được chất lượng số liệuphòng mình quá ít người để mà phụ trách, quản lý toàn bộ hệ thống số liệu như thế.. …. Mình nghĩ là số lượng người cần phải gấp đôi gấp 3 lần số người hiện tại. (PVS_TU1)

hiện tại phòng anh có 12 người, nhìn ở góc độ quản lý thông tin và khai thác số liệu thì đội ngũ cán bộ vẫn còn thiếu, phải 20 người mới đủ. …. (PVS_TU1) 21

Nhu cầu nhân lực trong QLTTYT (2)

• Tuyến tỉnh, huyện và xã: nhu cầu về cán bộ QLTTYT là rất lớn và cần thiết: mỗi đơn vị cần có ít nhất 1 người chuyên về QLTTYT

nếu mà tốt nhất là mỗi một khoa phòng với mỗi một trạm y tế phường phải có một nhân viên quản lý số liệu. hiện giờ, số liệu của quận, thì nhiều khi cũng phải gom góp từ số liệu của phường, mà số liệu phường không chuẩn thì quận đâu có chuẩn được đâu? Phường họ cũng chệch choạch lắm (PVS_HCM4)

22

Nhu cầu nhân lực trong QLTTYT (3)

• Tại các bệnh viện, đặc biệt là BVĐK, nhu cầu cán bộ vẫn nhiều

bệnh viện muốn phát triển thêm thì vẫn cần đội ngũ có khả năng đáp ứng cao hơn về trình độ, phục vụ báo cáo thống kê để hoạt động tốt hơn (PVS_TU19)

23

Nhu cầu nhân lực trong QLTTYT (4)

3. Cần những cán bộ QLTTYT vừa có kiến thức về y tế, thống kê báo cáo, lại vừa có kiến thức/kỹ năng về CNTT“Cái người mà có trình độ cao về công nghệ thông tin mà không có về y thì tôi đảm bảo là xử lý thông tin sẽ không tốt được bằng mà có cả y có cả công nghệ thông tin. Máy móc phương tiện cũng phụ thuộc vào con người hết"(PVS_LC1)

24

Nhu cầu nhân lực trong QLTTYT (5)

25

KẾT LUẬN

• Cán bộ tuyến trung ương: đáp ứng được các công việc thường ngày ở mức độ cơ bản, các yêu cầu về phân tích nâng cao thì chưa thực sự đáp ứng

• Các cán bộ tuyến tỉnh, huyện và xã: chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu công việc, nhiều kỹ năng còn hạn chế.

• Các cán bộ CNTT hiện nay chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu công việc thuộc lĩnh vực CNTT

26

1. Khả năng đáp ứng công việc của cán bộ QLTTYT hiện tại

• Cần có cán bộ chuyên trách về QLTTYT, làm việc tại các tuyến trong hệ thống thông tin y tế

• Số lượng cán bộ làm QLTTYT còn thiếu rất nhiều.

• Các cán bộ QLTTYT cần có cả kiến thức về y tế, thống kê báo cáo và kỹ năng CNTT

27

2. Nhu cầu nhân lực QLTTYT

• Cần có kế hoạch đào tạo (dài hạn và ngắn hạn) để bổ sung về mặt số lượng và tăng cường về mặt chất lượng nguồn nhân lực đang thiếu hụt trong lĩnh vực QLTTYT hiện nay tại Việt Nam.

• Cần xác định cụ thể các kiến thức, kỹ năng cần có của cán bộ QLTTYT để phát triển chương trình đào tạo phù hợp.

28

KHUYẾN NGHỊ

Bộ môn Tin học Y tế Công cộng, Trường Đại học Y tế Công cộng.

1. Ts Phạm Việt Cường

2. Ths Trần Thị Hồng

3. CN Nguyễn Trung Kiên

4. CN Trần Hồng Quang

5. Ths Nguyễn Đức Toàn

29

NHÓM NGHIÊN CỨU

30

XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN SỰ LẮNG NGHE CỦA CÁC THẦY/CÔ, CÁC

ANH/CHỊ!