MụcLụcGiớiThiệu

Chương1

Chương2

Chương3

Chương4

Chương5

Chương6

Chương7

Chương8

Chương9

Chương10

Chương11

Chương12

Chương13

Chương14

Chương15

Chương16

Chương17

Chương18

Chương19

Chương20

GiớiThiệu

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Nhữngbàihọccuộcsốngcógiátrịnhưmộtngườithầythôngtháivềkinhnghiệmsốngđốivớihàngtriệubạnđọckhắpthếgiới.Cuốnsáchthểhiện20bàihọcsâusắc,đúngđắnvàcógiátrịvĩnhhằngđượcđúckếttừnhữngtrảinghiệmthựctiễncủamộtđờingườiluônsuytư,trăntrởvềcuộcsống.Cuốnsáchsẽgiúpchúngtanhậnrađượcnhữngđiềuquantrọngnhấtđểtạonênmộtcuộcsốngcóýnghĩathựcsự.

Cuốnsáchnhiềunămliềnluônđứngđầucácbảngxếphạngcủanhữngcuốnsáchbánchạyvàđượcbạnđọcyêuthíchnhấtvàđãđượcdịchranhiềungônngữtrênthếgiới.Chúngtahãycùngkhámphávàchiêmnghiệmnhữngbàihọccủacuộcsốngquýgiánàyđểcuộcsốngcủamìnhđượchạnhphúcvàthànhcônghơn.

Nhậnđịnh

"Tôi sẽ luôn nâng niu quyển sách này như một cuốn cẩm nang gối đầugiườngđểgiúpchomìnhsốngmộtcuộcđờihoànhảo....Cuốnsáchđãgiúptôithậtsựnhậnranhữnggiátrịvàphẩmchấtquantrọngđểcóđượcthànhcôngvàhạnhphúc.Hyvọngrằngnhữngngườikháccũngcảmnhậnđượcnhữngđiềunhưvậykhiđọccuốnsáchnày.

Xin cảmơn tác giả!Cảmơn những trải nghiệmquý giá và tấm lòng tâmhuyếtvớicuộcsốngkhichiasẻvớibạnđọcnhữngkinhnghiệmvôgiánày."

(RachelLundrigan)

"Vớinhữngbàihọcvàkinhnghiệmsốngquýbáuvàcógiá trịvĩnhhằng,cuốnsáchxứngđángtrởthànhmộtcẩmnangsốngchotấtcảmọingười...."

(TiếnsĩKenBlanchard)

Chương1Thànhcôngkhôngchỉlàkiếmđượcnhiềutiền“ThànhCôngcónghĩalàđạtđượckếtquảtốtnhấtvớinhữnggìtađang

có”.-WynnDavisKhámpháýnghĩacủacuộcsốngCóthểbạncholàtrễnhưnglầnđầutiêntôihiểuđượcýnghĩathựcsựcủa

haitừThànhCônglàkhitôibamươichíntuổi.Lúcđótôichẳngcầnphảilàgiámđốcđiềuhànhcủamộttrong500côngtylớnnhấtthếgiới,haylàvừamuađượcchiếcMercedesđờimớinhất,cũngkhôngtrúngsốđộcđắc.Chỉlàtìmđượcđiềumàtôiđãtừngmãikiếmtìm,đólàsựbìnhyêntrongtâmhồnvàcảmnhậnđượcgiátrịcủabảnthân.Vàtừđó,cuộcsốngcủatôiđãhoàntoànthayđổi.

Theotôi,ThànhCôngcũngcónhữngquyluậtcủanóchỉlàchúngtachưađượcnghenóiđếntrêncácphươngtiệnthôngtinđạichúngmàthôi.Nhữngquyluậtđócũngchẳngcógìlàmớimerhaybíẩncả.Nóbìnhdị,gầngũivàtồntạitừlâu,nhưngnórấtđúng.

Saunhiềunămxoaysởvàtìmtòinghiêncứu,tôiđãnhậnrarằngcuộcsốngđượchìnhthànhtừnhữngquyluậtđãtồntạihàngngànnămnay.Saukhilầntheonhữngconđườngkhácnhaumongtìmđược“mộtcuộcsốngtốthơn”,cuốicùngtôiđãtrởlạinơimàtôibắtđầucùngvớinhữnghứngthúmàcólúcchúngtacholàlỗithời.NhưEdwardAlbeeviếttrongvởkịchCâuchuyệnsởthú,“…khicầnthiết,chúngtacũngnênđimộtđoạnđườngdàiđểsauđó,quaytrởlạivànhậnrađâulàconđườngngắnhơnmàmìnhđangtìm”.

CómộtcâuthànhngữThụyĐiểnnóirằng“Chúngtabịgiàđiquánhanh,trongkhisựtrảinghiệmlạiđếnvớichúngtaquáchậm”.Cóthểđiềuđólàkhôngđúngvàcũngcóthểcuốnsáchnàysẽgiúpbạncóđượcnhữngsựtrảinghiệmsớmhơntôingàytrước.Thậmchí,dùbạnđãlớntuổinhữnghãyhiểukhôngbaogiờlàquámuộn!Từnhữngđiềuđãqua,tôirútrađượcrằng:Ngườihiểubiếtkhôngphảilàngườitìmcáchhơnngườikhácmàlàngườibiếtcáchsốngthếnàođểhạnhphúc.

MốiliênhệgiữathànhcôngvàtiềnbạcAisốngtrênđờicũngcầncótiền.Việckiếmtiềnđầutiêncóthểlàmục

đíchnhưngsauđóđồngtiềnsẽlàphươngtiệnchứkhôngphảilàmụcđíchsaucùng.Chúngtakhôngthểnóitựthântiềnlàtốthayxấu.Tiềngiúpngườitasống,họctậpđểđạtđượcướcmơcủamìnhvàgiúpđỡnhữngngườikhác.Mỗinămnhữngngườigiàucóđónggóphàngtỉđôlavàonhữngcôngtrìnhphúclợixãhội,nhữngchươngtrìnhnhânđạo,giúpnhữngngườinghèovàbệnhtật…Vậytiềntốtchứ!Nhưngchẳngphảitiềnbạccũnglànguồngốc

củanhiềuđiềuxấuxađósao?Bờichúngtađangsốngtrongmộtxãhộithườngđánhđồngthànhcôngvề

tiềnbạcvớithànhcôngcuộcsốngnêncóđôiđiềutôimuốnchiasẻcùngcácbạn:

1.Tựthânđồngtiềnkhôngphảilàxấu.Bảnthânđồngtiềnkhôngphảilàcộirễcủatấtcảmọisựxấuxamàthậtra,chínhsựhammuốncótiền,ngaycảkhibạnđangcóthậtnhiềutiền.Vấnđềlàchúngtakiếmtiềnbằngnhữngcáchchânchínhvàchúngtatiêutiềnvàonhữngmụcđíchchínhđángthìkhiđó,đồngtiềnsẽsảnsinhranhữngđiềutốt.

2.Tiềnbạckhôngphảilàđiềukiệnđủđểthànhcông.Trướcđây,tôithườngđọcnhiềusáchviếtvềconđườngthànhcôngcủanhữngnhàtriệuphú,tỉphú…Trongsốđócóvàingườiđãphảivàotùvìchínhconđườngdẫnđếnthànhcôngcủamình.IvanBoesky,mộtnhàtàiphiệtnổitiếngđãnóihơiquárằng“Thamlamđôikhicũngtốt”–vàchỉvàithángsau,ôngbịtruytố.Boeskyđãtuyênbốmộtđiềumànhiềungườithườngnghĩnhưngkhôngphảibaogiờcũngđúng,đólà:Thànhcôngđồngnghĩavớigiàucó.

Cònnhớnhữngnăm90,khiphongtràogiaodịchtrênmạngvàthamgiavàothịtrườngchứngkhoánnổilênnhưcồn,ngàynàocũngcónhữngngườibỗngchốctrởthànhtỉphú.Thếlàmộtsốgiátrịvềmặtđạođứcvàtinhthầnđànhphảinhườngchỗchosựgiàucóvàkiểusốngcủanhữngngười“mớiphất”đó.

NguyênnhâncủavôsốnhữngvụtaitiếngvàbêbốitậpthểliêntụcxảyratạiEnron,AuthurAndersen,Tyco,Xerox,WorldCom,v.v.làbởivìhọchưacócáinhìnđúngđắnvềđồngtiền.Nhữngkẻvàotùtrongnhữngnăm80hoặcnhữngngườibịphásảnvàonhữngnăm90lànhữngkẻtựđánhmấtchínhmìnhtrướcmãnhlựccủađồngtiền.Khiđượcphỏngvấn,córấtnhiềunhàquảnlýđãnóirằng,mặcdùbỏrấtnhiềuthờigianđểcốsứcđạtnhữngmụctiêutàichính,nhưngdườngnhưcuộcsốngđốivớihọvẫn“trốngrỗngvàvônghĩa”.Cóđến60%nhữngnhàđiềuhànhcấpcaotiếtlộrằnghọthựcsựhốitiếckhiđãđánhđổicuộcsốnggiađìnhđểcóthểtheođuổinhữngmụctiêunghềnghiệp.

Tạisaonhữngngườiđãcóđầyđủtiềnbạc,quyềnlựcvàcảđịavịvẫnkhôngcảmthấyhạnhphúc?Câutrảlờithậtđơngiản,đólàbởivìsởhữunhữngthứđókhônghẳncónghĩalàđạtđượcthànhcông.Họchưanhậnrađiềugìlàchínhyếuchocuộcsốngcủamình.Họtrởthànhnôlệcủađồngtiềnvànhữngthứdođồngtiềnmanglại.Khiđóhọđãvôtìnhgâytổnhạichocuộcsốngcủabảnthâncũngnhưcủanhữngngườikhác.Khiphóngđạiquámứctầmquantrọngcủađồngtiềnchínhlàbạnđangđánhlừachínhmình,gạtmìnhrakhỏinhữngđiềutuybìnhdịnhưnglạicóýnghĩalớn,nhữngđiềucóthểlàmchocuộcsốngthúvịhơn,sâusắcvàđángyêuhơn.

Thếnàođượcgọilàthànhcông?

“Hãyđểmỗingườitựhoànthiệnmìnhbằngchínhnhữngkhảnăngtiềmẩnmàhọvốncó.”–HalUrban

Tôikhôngbiếtphảiđịnhnghĩathànhcônglànhưthếnàonhưngtôibiếtrằngcuộcsốngluônđặtranhữngthửtháchđểchúngtacócơhộihoànthiệnkhảnăngcủamình.Vàchúngtađãthànhcôngkhiđạtđếngiátrịcaonhấtvàchođinhữngđiềutốtnhấttronggiớihạncủanhữngkhảnăngvàtrảinghiệmmàtađangcó.Cuộcsốngkhôngđòihỏichúngtaphảiđứnghàngđầu,màchỉyêucầuchúngtacốgắnglàmtốttốiđatrongtừngviệcchúngtađanglàm.

Đâylàphẩmchấtthườngthấyởngườithànhcông:•Chấpnhậnrằngcuộcsốngluôntồntạinhữngkhókhănvàthửthách.Họ

hộinhậpvớicuộcsốngvàvươnlênkhắcphụchơnlàchỉbiếtphànnàn,thanvãn.Họdámchịutráchnhiệmvềcuộcđờicủamìnhthayvìđổlỗihoặcbàochữađểtìmđếnsựthanhthảnchobảnthân.

•Luôngiữtháiđộsốngtíchcực.Họtìmkiếm,khámphánhữngđiềutốtđẹpởngườikhácvàthếgiớixungquanh.Đốivớihọ,khókhănvàthửtháchchínhlànhữngcơhộiđểhọthửsứcvàtrảinghiệm.

•Tạonhữngquanhệtốt.Họnhạycảmvớinhữngnhucầuvàcảmnhậncủangườikhác.Họluônquantâm,tôntrọngvàbiếtcáchkhơidậynhữngđiềutốtđẹpởngườikhác.

•Luôncóphươnghướngvàmụcđích.Họluônhìnhdungvàbiếttrướcnơimìnhsẽđến.Họhoànthànhnhữngmụctiêuđãđịnhrồilạiđặtramụctiêumới.Vuivẻchấpnhậnthửtháchlàmộtđứctínhthườngthấyởnhữngngườinày.

•Cónhucầuhọchỏimạnhmẽ.Đốivớinhữngngườinày,họchỏilàmộtthúvuichứkhôngphảilàmộtnhiệmvụ.Nhữngkiếnthứcmớisẽlàmphongphúhơnchocuộcsốngcủahọvàtừđógiúphọtrưởngthànhhơn.

•Hànhđộngtheođịnhhướng.Khôngsavàothóiquenxấuhoặctỏrabuồnchánvìnhữngngườinàyluôn“tranhthủ”tíchlũynhữngkinhnghiệmmới.

•Chútrọngphẩmchấtđạođứccánhân.Họhiểurằng,trungthựclàmộttrongnhữnggiátrịcơbảncủaconngườivàquyếttâmthểhiệnphẩmchấtnàycảtrongcôngviệcvàđờisống.

•Hiểuđượcsựkhácbiệtgiữa“sống”và“tồntại”.Họ“sống”thậtsựvớitấtcảnhiệthuyếtchứkhôngđểcuộcsống“cuốntrôi”mình.Họyêuquýcuộcsốngvớitấtcảcácgiátrịcủanócùngnhữngthànhquảmàhọđãnỗlựcđạtđược.

Khởiđầuchothànhcôngthựcsự“Córấtnhiềungườikhôngbaogiờsửdụnghếtnănglựccủachínhbản

thânhọ.Cóthểdohọchưagặpđượcmộtmôitrườngphùhợphoặccóthểnóđãthựcsựcằncỗi”.

-JohnGardnerTrongcuộcsốngngàynay,mỗichúngtathườngbịvâybọcbởiquánhiều

thôngtin.Nóthúcgiụcchúngtatìmkiếmnhữnggìthíchhợpnhấtthờichomìnhởbênngoàihơnlàkhaithácnộilựccủachúngta.Vàthếlà,khảnăngcủachúngtavẫnbịchônvùi.Mãimãichúngtasẽkhôngbaogiờnắmbắtđượcnhữngcơhộiđangđếnvớimình.

“Khámphánănglựcbảnthân”chínhlàmộttrongnhữngthôngđiệpchínhcủacuốnsáchnày.Dùcòntrẻhayđãcótuổi,dùmớilớp9hoặcđãlàtiếnsĩ,chúngtavẫnnêntìmhiểuvàpháthuynhữngtiềmnăngcủamìnhđểsốngtốthơn.Trongmỗiconngườichúngtađềuẩnchứanhữngphẩmchấttốtđẹpcóthểđưatađếnthànhcôngthựcsự.

“Bấtkểhoàncảnhhiệntạilànhưthếnàothìnhữngđiềutốtđẹpnhấtvẫnđangcònởphíatrước,bởi90%nănglựcđểlàmnênđiểuđóvẫnchưađượcbạnpháthiệnvàsửdụngđến.”

-TimHansel

Chương2Cuộcsốngvốnkhókhăn…vàkhôngphảilúcnàocũngcôngbằng“Cuộcsốngvốnđượchìnhthànhtừmộtchuỗinhữngkhókhăn.Bạnchỉngồiđâymàthanvãnhaymạnhdạnđitìmgiảiphápvượtqua

nhữngkhókhănấy?”-M.ScottPeckHạnhphúckhôngbỗngdưngmàcóKhôngphảilúcnàocuộcsốngcũngdiễnbiếnnhưchúngtamongđợi.Có

nhữngthựctếmàchúngtaphảivượtquađểrồirútranhữngbàihọcchomình,dùcóthểmuộnmàng.MộttrongnhữngbàihọcđólàHạnhphúckhôngbỗngdưngmàcó.

Đólàmộtsựthậthiểnnhiênmặcchochúngtacómuốnhaykhông.Vậychúngtacứmãingồiđómàcathánvềnhữngđiềutráiýnghịchlòng,mãiướcmơcuộcsốngsẽdiễnranhưýnguyện,haychấpnhậncuộcsốngnhưbảnchấtcủanóvàhiểurằnghạnhphúclàdochínhchúngtatạonên?

Cuộcsốngvốnkhắcnghiệt…Khoảng2.500nămtrước,ĐứcPhậtđãthuyếtphápKinhTứdiệuđế(Bốn

điềuchủchốt)rấtsâusắcvàđúngvớithựctế.Điềuđầutiên:“Đờilàbểkhổ”.Cóthểnghĩrằngônglàngườiđầutiênnóilênđiềuđó,nhưngtôichorằngnhiềungườiđãnhậnrađiềuđótrướckhiĐứcPhậtđềcậpđếnvìthậtkhómàtinrằngcuộcsốngcủanhữngcưdânđầutiêntrêntráiđấtchẳngcóchútkhókhănnáo.Bảnchấtcuộcsốngvốnkhắcnghiệt,nóluônnhưthếvàsẽmãimãinhưthế.Khihiểuvàchấpnhậnđiềuấythìchúngtasẽcảmthấynhẹnhànghơnkhiđứngtrướcnhữngđiềukhókhăn,bấtlợikhôngmongđợi.

Mộttrongnhữngkhácbiệtgiữangườithànhcôngvàngườithấtbạilàởtháiđộtiếpnhậnkhácnhauđốivớinhữngkhókhăncủacuộcsống.Ngườithấtbạithườngnétránh,hoặccamchịucáctrởngạicònngườithànhcôngluônđitìmgiảipháp,ngaycảkhiphảichịuđựngkhổảibởihọtinrằngsẽvượtqua.

Rấtnhiềungườicứmãithanvãnvềnhữngkhókhăncủamìnhnhưthểtrườnghợpcủamìnhlàduynhất,vàhọluôncảmthấycuộcsốngcủangườikhácdễdànghơncuộcsốngcủahọ.Trongsuynghĩcủahọ,cóvẻnhưviệcphànnànđótưởngsẽtrútbớttrởngạicủamìnhlênngườikhác,vàchínhđiềuđócũngthểhiệnrằnghọchưachấpnhậnkhókhănlàđiềuvốncócủacuộcsống.Thựcrasựthanvãnđóchỉlàmhọyếulònghơnvàmuốntránhthựctế.

Ngaykhichúngtachấpnhậnsựthực:Cuộcsốngvốnkhắcnghiệt,thìchúngtacũngbắtđầuhiểurằng,khimỗitrởngạiđếncũngchínhlàmộtcơhộiđangđến.Thayvìđểkhókhănđánhbại,chúngtahãyđónnhậnchúng

nhưmộtcơhộiđểrènluyệnbảnlĩnhcủachínhmình.Nềncôngnghệhiệnđạiđặtchúngtavàomộtlốisống“ấnnút”–nấuăn,rửachén,xemchươngtrìnhti-viưathích,thậmchítậpthểdụccũngchỉbằngmộtcáiấnnút.Thêmvàođó,mỗingàychúngtaphảitiếpxúcvớihàngloạtnhữngthôngtinquảngcàorằng“Bạnsẽchẳngmấtnhiềuthờigianđểcóđượcmộtthânhìnhmongmuốn”,“Chỉtrongmộtthờigianngắn,bạncóthểhọcthôngthạomộtngoạingữ”,“Chẳngmấychốcbạnsẽtrởthànhmộtngườinổitiếngvàgiàucó”…

Cácchuyêngiaquảngcáovàtiếpthịđã,đangvàsẽtiếptụcdùngnhữnghìnhthứcgiớithiệunhưthếbởihọhiểurấtrõbảntínhconngười.Họbiếtrằnghầunhưchúngtakhôngchấpnhậnthựctếkhókhăn,luôntìmcáchnétránhhoặcmuốngiảiquyếtvấnđềmộtcáchnhanhchóngvàdễdàng.Nhưngthậtramọithứđềucócáigiácủanó,phảicósựđầutưvềthờigian,côngsức,đôikhicócảsựhisinhvàchấpnhậnnhữngmấtmát.

…Vàkhôngphảilúcnàocuộcsốngcũngcôngbằng!Năm1981,từnhữngtrảinghiệmcủamình,HaroldKushnerđãviếtcuốn

Khiđiềukhôngmayxảyđếnvớingườitốt,dànhchonhữngngườitừngbịcuộcsốnglàmtổnthương,rằngnếucuộcsốngcôngbằngthìđánglẽrahọphảiđượcnhậnlạiphầnnàonhữnggìmàhọđãchođi.Đólàmộttrongnhữngcuốnđượcnhiềungườiđọcnhấtvàonhữngnăm1980.Nóthuộcloạikinhđiểnvìgắnliềnvớimộttrongnhữngcâuhỏiphổbiếnxưanaylà“Tạisaomọichuyệnlạixảyđếnvớitôi?”.KushnercómộtcậucontraitênlàAaron,lẽragiađìnhhọcóthểsốngvuivẻvàhạnhphúcbênnhau.ThếnhưngvàonămAaronđược3tuổi,cácbácsĩchẩnđoáncậubémắcbệnh“progeria”,mộtloạidịchlâylanrấtnhanhvàchưacóthuốcchữatrị.Cậubéphảichịunhữngđauđớnvềthểxácsuốt11nămvàmấtnăm14tuổi,cònchamẹcậukhôngbaogiờquênđượcnhữngmấtmáttinhthầnđó.Dườngnhưchúngta,nhấtlànhữngngườitốt,thườnggặpnhữngđiềukhôngmayhơnnhữngđiềulànhvàtrướcnhữngtìnhcảnhnhưvậy,mọingườithườngchorằng“Cuộcsốngkhôngphảilúcnàocũngcôngbằng!”.

Khôngaitrongchúngtacóthểtránhnéđượckhókhănnhưngchúngtacóthểhọccáchkiểmsoátnó.Chúngtacóthểlựachọnkhôngđểchokhókhănhạgục,nhấnchìmtatrongbiểnkhổbằngcáchchấpnhậnnónhưmộtthựcthểcuộcsốngvàtrưởngthànhtừnó.

Chúngtasốngtrongmộtthếgiớikhônghoànhảovớinhữngconngườikhônghoànhảo.Trongthếgiớikhônghoànhảođó,chúngtakhônghềđơnđộc.Mọingườicùngchiasẻnhữngtổnthương,nỗiđauvàmấtmátcủariêngmình.Quantrọngkhôngphảingườitacóbaonhiêukhókhănmàchínhlàngườiđóđãvượtquanhữngkhókhănđónhưthếnào.Khibịtổnthương,dùlàthểchấthaytinhthần,điềucầnthiếtlàtìmraýnghĩatừnỗiđauđó.NhưBenjaminFranklinđãtừngviết“Chínhnhữngđiềugâytổnthươngtasẽdạyta”.Theoông,bấtcứnỗiđaunàocũngmangđếnchochúngtamộtsựtrải

nghiệmnàođó,chỉlàchúngtacósẵnlòngđónnhận,họchỏitừnóhaykhôngmàthôi.Thànhcôngđíchthựcđượcxácđịnhquacáchchúngtađươngđầuvớinghịchcảnh:trốnchạyhayđốiđầu,chấpnhậnđầuhànghayquyếttâmchiếnthắngnó.

RấtcầnởbạnmộtlòngcanđảmMộtsốngườiluônbịlệthuộcvàonhữngyếutốbênngoài.Họdễdàng

thànhcôngkhitấtcảnhữngđiềuthuậnlợi.Nhưnghọnhanhchóngmấttinhthầnvàngãquỵngaykhibịnghịchcảnhcảnlối.Họdườngnhưkhônghiểurằngđứngtrướckhókhăn,chúngtaphảitựmìnhquyếtđịnhsẽđểkhókhănnhấnchìmhayvượtlênnó.

Đểcóthểđứngvữngtrướcthựctếkhắcnghiệtđòihỏiởchúngtamộtnghịlực.WinstonChurchillchorằng:“Canđảmlàphẩmchấtđầutiênmàmộtngườicầncóbởivìđóchínhlànềntảngchosựhìnhthànhnhữngphẩmchấtkhác”.Ởđâyôngkhôngcóýđềcậpđếnsựcanđảmcủanhữngconngườiphithườngmàchínhlàsựcanđảmdámđưaranhữngquyếtđịnhcầnthiếttrướcsựkhắcnghiệtcủacuộcsốngđờithường.

PaulTillich,nhàthầnhọcnổitiếng,tácgiảcuốnHiệnthâncủasựcanđảm,khiđượcyêucầugiảithíchcụthểhơnvềýnghĩacủasựcanđảmnày,đãnói“Canđảmlàdámnói“vâng”vớicuộcsốngchodùnókhắcnghiệtđếnmứcnào.Canđảmlàbiếtmỉmcườidùsốphậntrớtrêuthếnàođinữa”.Cuộcsốngkhắcnghiệt…vàvốnkhôngcôngbằng,nhưngđiềuđókhôngcónghĩalàcuộcsốngkhôngcónhữngnéttươiđẹp,thúvịvàđángyêunếubạnbiếtcáchtìmvànhậnranó.

“Hãyđónnhậnnhữngkhókhăn,bấthạnhnhưlàmộtphầntấtyếucủacuộcsống,hãyngẩngcaođầu,nhìnthẳngvàonó,vànói:Tasẽmạnhhơnngươi.Ngươikhôngthểthắngđượcta.”

-AnnLanders

Chương3Cuộcsốngluôncónhữngniềmvuivànhữngthúvịbấtngờ“TrongtấtcảnhữngtặngvậtmàTạoHóabantặngchoconngườithìnụ

cườiđượcxếpởvịtríđầutiên.”-NormanCousinsKhámpháýnghĩasựcânbằngcuộcsốngMộtbuổisángnọ,tôiđangngồichỉnhsửanhữngcâutừlầncuốitrướckhi

đưabảnthảochonhàxuấtbảnthìchuôngđiệnthoạireo.Giọngmộtphụnữtrẻởđầudâybênkiavanglên:

-CôJannettecónhàkhôngạ?-Thưakhông,Jannettekhôngcònsốngởđâynữa–Tôitrảlời.-Thếcôấychuyểnđitừkhinào?-À,côkhôngbiếtsao?JannetteđiBoliviarồi.Côấyđếnđóđểnghiên

cứutậptụckếtđôicủangườidađỏInca.-Chắclàônglạiđùarồi–Côtađổigiọngngờvực.-Cólẽlàtôiđùađấyvàtôinghĩlàcôđãgọinhầmsốrồi.-Ồ,ônglạquáđấy!–Vàtiếnggácmáynhẹnhàng.Gácmáyxuống,tôicócảmgiácrằngcólẽcôtacũngphảibậtcườivì

cuộcđốithoạinày.Vàtôichắcchắnrằng,saunàykhicóbắtđượcliênlạcđượcvàkểchoJannettevềanhchàng“thíchđùa”nàythìcảhaisẽcùnglănracười.Nghĩtớiđó,tôicũngcười.TôitựhỏiliệucôtacógọilạichotôichỉđểnóirằngngườiIncasốngởPeruchứkhôngphảiởBolivia.Nhưngtôikhôngtinlàcôtalạirảnhrỗiđếnthế.

Tôiđãphảimấtmộtthờigiandàimớihiểuđượcrằnghàihướcchínhlàmộttrongnhữngyếutốquantrọngnhấtđểgiữvữngsựcânbằngchocuộcsống.Vàcólẽchínhsựhàihướclàphươngcáchhữuhiệunhấtgiúpchúngtagiữchotinhthầnkhôngbịnghiềnnátdướiáplựccủacuộcsốngkhắcnghiệt.Hãybiếtvuisốngbằngcáchchođivànhặtnhạnhvềthậtnhiềutiếngcười.

CâuchuyệnvềEdisonvàEinsteinThomasEdisonvàAlbertEinsteinkhôngphảilàhaiconngườiđầutiên

hiệnlêntrongtâmtríkhitôinghĩvềtínhhàihước,vuiđùasẽlàmgiảmbớthayphávỡsựcăngthẳng.

NhữngcâuchuyệnkểvềkhảnănglàmviệcliêntụcnhiềugiờvàgánhchịuhàngngànthấtbạicủaEdisonđãđượcnhắclạinhiềulần.Nhưngđiềuítđượcbiếtđếnchínhlànhữngphươngphápgiúpôngduytrìđượccânbằngchobảnthânkhilàmviệcvớinhữngkhámphákhoahọcnổitiếng.Edisonđặtmộtchiếcgiườngnhỏtrongphòngthínghiệmđểnghỉngơilúccần,vìôngbiếtrằngchỉkhiđầuócđượcthưgiãnhoàntoànthìnómớihoạtđộngsángtạonhất.Edisoncũngcoitrọngsựhàihước.Tronghàngtrămcuốnsổtaychứađầynhữngphươngtrình,côngthứckhoahọc,ôngthêmvàođó

khônggìngoàinhữngcâuchuyệncười.Ôngnóirằng,cùngcườivớinhausẽgiúplàmviệcvớinhaulâubềnhơn,cầnmẫnhơnvàhiệuquảhơn.

VớiEinstein,chìakhóachohạnhphúccuộcsốngchínhlàsựđơngiản,trítưởngtượngvàóckhôihài.Ôngnói,“Mọichuyệncàngnênđơngiảncàngtốt”.Nhữngaitừngtìmhiểucuộcsốngcủaôngđềurấtngạcnhiênkhithấyônglàconngườihếtsứcvuitính.Ôngđùavớicảnhữngýtưởngvànhữngconsố.Einsteinđểlạimộtphátminhcógiátrịnhấtchochúngta,đólà:“Vuiđùalàmộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểđơngiảnhóanhữngkhókhănvàcóđượcniềmvuitrongcuộcsống”.

TiếngcườilàphươngthuốccóthểchữalànhmọivếtthươngHàngngànnămtrước,nhàhiềntriếtSolomonđãcócâucáchngônnổi

tiếngrằng:“Mộttráitimhoanhỉcótácdụngnhưmộtliềuthuốcthầnký,nhưngmộttinhthầntannátsẽlàmkhôkiệtđếntậnxươngcốtcủamộtconngười”.Vàchođếntậnthờinay,mộttrongnhữngtạpchíphổthôngnhất,Reader’sDigest,luôncómụcthườngkỳdànhchotấtcảmọilứatuổi,đólàTiếngcười,liềuthuốchữuhiệunhất.

Vâycóbằngchứngkhoahọcnàochứngminhchokếtluậnrằng,tiếngcườicósứcmạnhchữabệnhkhông?Thưarằngcó.Nhữngnămgầnđây,yhọcđãpháthiệnrasứcmạnhchữabệnhkỳdiệucủatiếngcười.Vàngườikhámphárađiềuấykhôngphảilàmộtnhànghiêncứuvậtlýhayyhọcmàlạilàmộtbệnhnhân,mộtngườikhôngchấpnhậnchẩnđoánykhoachorằngôngtachỉcònsốngđượcíttháng.BệnhnhânấychínhlàNormanCousins,mộtcộngtácviênkìcựucủatờSaturdayReview.

Năm1964,Cousinsđượcchẩnđoánđangmắcphảimộtcănbệnhliênquanđếnmôliênkếtvàcácbácsĩchobiếtcơhộisốngcòncủaôngchỉcònlàmộtphầnnămtrămvàôngchỉcònsốngthêmítlâunữathôi.NhưngCousinsvẫnquyếtđịnhtựchữabệnhchomình.Vớimộtquyếttâmmãnhliệt,ôngvậndụngtấtcảnhữngcảmxúctíchcựcbaogồmcáchnhìnlạcquanvàniềmtinvàocuộcsống.Ôngthườngxuyênxemnhữngchươngtrìnhhàihướctrênti-vinhưcácphimhài,kịchhài,truyệncười…

Saunày,khiviếtlạinhữngkinhnghiệmchữabệnhcủamình,Cousinsnói“Tôikhámphárarằngchỉmườiphútcườithậtthoảimái,vôtưlàđãcótácdụnggâytêcácvếtthươngvàchotôiítnhấthaigiờngủyênkhôngđauđớn.”

Sausựhồiphụcphithườngấy,Cousinstiếptụcnghiêncứuhiệuquảcủanhữngcảmxúctíchcựcđốivớicơthểconngười.ÔngkếthợpvớitrườngĐạihọcYkhoathuộcViệnđạihọcLosAngeles,đưaranhữnglýgiảiđầyđủvàxácthựcvềlợiíchsinhlýcủatiếngcười,trongđóphântíchrõ:Cườicóthểgiốngnhưmoóc-phingọilàendorphins,làmtănglượngkhángthểmiễnnhiễm,giảmcăngthẳng,giảmđau,kíchthíchcáccơquannộitạng,cảithiệntuầnhoànmáu…

Cuộcsống‘saubilàhài’–cườilàmộtgiảipháptốiưuThậtratiếngcườivànhữngcảmxúctíchcựckháccótácdụngtrịliệurất

hiệuquảnhưlàmtăngcườnghệthốngmiễnnhiễm,bồibổvàhồiphụcsứcsống,làmdịusựkíchđộngthầnkinh,giảmsựcăngthẳng,kíchthíchsựsángtạo,làmchúngtacảmthấyphấnchấnvàmạnhmẽ,làmộtchấtbôitrơnhiệuquả-giảiquyếtêmthắmnhữngviệcgaygotrongcuộcsốnghằngngàyvàcuốicùng,tiếngcườicònlàmđượcnhữngđiềukìdiệutrongviệckếtnốicácmốiquanhệ.Aiđóđãtừngnóihoàntoànđúngrằng,tiếngcườicóthểrútngắnkhoảngcáchgiữahaingười.

Nhữngkhiđốidiệnvớithựctếkhắcnghiệtcủacuộcsống,aitrongchúngtacũngcónhucầuđượcthưgiãn.Vậythìtrongnhữnglúckhókhăn,hãycườimộtcáchhồnnhiên,thoảimái,cườilớntiếnghaycườikhúckhíchđềutốt,đềucóthểtạotrạngtháitíchcựcchotinhthầnvàthểchấtcủabạn.

“Bạnhãycườilên–Cảthểgiớisẽmỉmcườivớibạn!”–MathewGreen

Chương4Cuộcsốngkhôngphảilàdomaymắnmàdochúngtalựachọn“Khôngcóđiềugìlàtựnhiênxảyđến.Tấtcảchỉxảyramộtkhibạnhiểu

đượcrằngchínhbạnphảitácđộngđểmọiviệcdiễnratheocáchmàbạnmuốn.”

-BenSteinQuyềnđượclựachọn–KhảnăngkỳdiệucủaconngườiCórấtnhiềungườiđinhninhrằnghiệntạicủamìnhđãđượcsốmệnh

địnhsẵn,nhưngthựcrakhôngphảinhưvậy.Khảnăngkỳdiệunhấtcủaconngườiđólàcóđượcquyềntựdochọnlựa,chọnlựamộttháiđộ,chọnlựamộtcáchsống,mộtcáchnhìn….Chúngtavẫnquenđổlỗichonhữngngườikhác.Cónhữnglúctôicũngcholàmìnhkémmaymắn,nhưngrồitôihiểurarằngkhôngaicóthểkiểmsoátđượcnhữngbiếncốxảyđến,nhưngmỗingườiluôncóquyềnchọnlựacáchđốiphóvớichúng.

Nhữngngườisuysụptinhthầnhaythấtbại,thườngđưaranhữnglýdonhưlà:dokhôngcótiền,khôngcóthờigian,dokémmaymắn,doquámệtmỏihaytâmtrạngchánnản…đểbiệnminhchoviệcbỏquanhữngcơhộithuậnlợitrongcuộcsống.Nhưngsựthựcchỉlàdohọkhôngbiếtsửdụngquyềnđượclựachọncủamình.Chínhvìthế,họchỉlàđangtồntạichứkhôngphảiđangsốngthựcsự.Điềuđócũnggiốngnhưviệcbạnmuốnmởkhóađểthoátkhỏinơigiamcầm,nhưnglạikhôngbiếtrằngchiếcchìakhóađangởngaytrongchínhbảnthânmình,trongcáchsuynghĩcủamình.Cuộcsốnglàdochúngtalựachọnchứkhôngphảidomayrủi.Bảnchấtcủasựviệcxảyđếnkhôngquantrọngbằngcáchchúngtađốiphóvớinó.Chínhđiềuchúngtachọnđểnghĩvàchọnđểlàmmớilàquantrọnghơncả.

CuộcsốnglàmộtchuỗinhữngsựlựachọnMộttrongnhữngkhuyếtđiểmlớnnhấtcủaconngườilàsuynghĩrằnghọ

phảilàmviệc,phảiđihọc,phảiđếncửahàngvàphảilàmrấtnhiềuviệckhácnữa.Thựcrakhôngaiphảilàmgìcả-màvớimộtcáchnhìntíchcực,làđượclàm.

Điềulàmtôingạcnhiênlàmọingườithườngtranhcãiquyếtliệtkhicóaiđóchorằngchúngtacóthểlựachọnnhữngviệcmìnhlàm.Gầnđây,khitôinóichuyệnvề“việcđếnlớpvàomỗingày”vớicáchọcsinhtrunghọc,mộttrongnhữnghọcsinhnóirằng:“Khôngcócáchnàokháchơn,thầyơi!Emphảiđihọc”.Sauđórồicậutaliêntụcđưaratấtcảnhữngsựviệctồitệsẽxảyrachomìnhnếucậukhôngđếnlớpnhư:nhàtrườngsẽgửigiấythôngbáovềnhà,rồithìchamẹlamắng,bịbạnbècoithường,bảnthânphảitrìnhdiệnthầyhiệuphó,bịxuốnghạng,v.v.Khicậuhọcsinhấyvừadứtlời,tôinói:“Vậylàemđãchọnviệcđếnlớpthaychonhữnghậuquảcủaviệckhôngđếnlớp.Vàemvẫncóthểthayđổisựlựachọncủamình.Emthử

nghĩxem,hômnaycómộtsốbạnkhôngđihọc.Cóthểcácbạnấychọnviệcngủthêmmộtchúthayviệcđimuasắmthaychoviệcđếnlớpsángnay.Cònem,emđãchọnviệcđếnlớp.Tấtcảtùythuộcvàocáchchúngtanhìnnhậnvấnđề,hãythấyrằngchúngtaluônđượcchọnlựathayvìbắtbuộcphải.Trongbấtcứtìnhhuốngnào,chúngtađềucóquyềnlựachọnlàmgìvànghĩgì.”

NhữnglựachọnquantrọngnhấtĐượcsinhrađờivàmộtngàynàođóphảilìađờiđềukhôngthuộcvềsự

lựachọncủachúngta.Tuynhiên,khoảngthờigianrấtdàigiữahaisựkiệnđómàchúngtathườnggọilàcuộcsốngmangđếnchochúngtavôsốnhữnglựachọn.Cónhữngchọnlựađượcxemlàmặcnhiên,vídụnhưchọnbạnbè,nghềnghiệp,chọncáchsống,chọnhướngđi,chọnniềmtin,chọnnơicưtrú…Nhưngcũngcónhữngsựlựachọnmàchúngtaítnhậnrahoặckhôngnghĩnhiềuđếnchúngnhưnglạirấtquantrọng,đólà:

*Chọnchomìnhmộttínhcách–từđóhìnhthànhnênconngườimàchúngtamongmuốn:Chúngtacóthểchọnlựagiữaviệcchophépbảnthânmìnhbịnhàonặnbởinhữngsuynghĩ,mongmuốncủangườikhác,củamôitrườngchungquanhvàviệctrởthànhmộtngườinhưchínhchúngtamongđợi.Chúngtacóthểtrởnêntốthơnhoặckémcỏihơnmộtngườinhưchúngtavốnsẽtrởthành–Tấtcảtùythuộcvàochínhchúngta.

*Chọnchomìnhnhữngnguyêntắc,chuẩnmựcsống:Chúngtacóthểbịảnhhưởngbởicácphươngtiệntruyềnthôngthườngmáchbảorằngnhưthếnàolàtốt,hoặcchúngtasẽtựmìnhquyếtđịnhđiềuđó.Chúngtacóthểđặttiêuchuẩnchomìnhdựavàonhữnggìngườikhácnóivàlàmhoặcdựavàonhữngđiềuchúngtabiếtrõlàđúngvàtốt.

*Chọncáchcưxửvớingườikhác:Khôngaicóthểbắtbuộcchúngtaphảixemthườngngườinàyhayđềcaongườikhác,màđiềuđóhoàntoàntùythuộcvàochúngta.Chúngtacóthểtrởthànhmộtngườitựkiêu,khôngquantâmđếnai,hoặclàmộtngườitửtế,tốtbụngvàluôntôntrọngngườikhác.

*Chọncáchthíchứngvớinghịchcảnh:Chúngtacóthểchophépmìnhbịnghiềnnát,chấpnhậnđầuhàng,mãichìmđắmtrongtâmtrạngdằnvặt,nuốitiếchoặctìmranguồnsứcmạnhnộitạiđểvượtlên,kiêntrìtạonhữngđiềumàcuộcsốngtrướcgiờkhôngbantặngchomình.

*Chọnviệcmìnhsẽtrưởngthànhhơnnhưthếnào:Chúngtacóthểxemviệchọchỏi,tíchlũythêmnhữngkinhngiệmnhưlàmộtnhiệmvụchẳngthíchthúgì,hoặcxemđâynhưlàmộtcơhộituyệtvờigiúpbảnthântrưởngthànhhơn.Chúngtacóthểchọnkhépchặtnhữnghiểubiết,suynghĩcủamìnhtrongmộtkhônggianchậthẹphayluônkhámphá,tiếpthunhữngđiềumới.

*Chọnnhữnggìchúngtasẽthựchiện,sẽhoànthành:Chúngtacóthểđể

chohoàncảnhvànhữngngườikhácquyếtđịnhthaychochúngta,hoặcchínhchúngtasẽđitìmýnghĩađíchthựccủacuộcsốngvàsốnghếtmìnhvìmụcđíchấy.

*Chọnniềmtintrongcuộcsống:Chúngtacóthểphớtlờtrạngtháitinhthầncủamìnhhoặcxemtinhthầnchínhlàmộttrongnhữngyếutốquantrọnghìnhthànhnêncuộcsốngcủachínhmình.

*Chọnmộttháiđộsống:Đâylàchọnlựaquantrọngnhấtbởinóảnhhưởngđếnmọiviệcchúngtasẽlàmvàảnhhưởngđếntâmtrạngcủachúngtavàngườikhác.Chúngtakhôngthểlựachọnnhữngbiếncốxảyđếnvớichúngtanhưngchúngtahoàntoàncóthểchọnlựacáchđốiphóvớinhữngbiếncốđó:canđảmđươngđầuđểvượtquahaybịnhấnchìm,tấtcảđềutùythuộcởtháiđộccủachúngta.

Chương5Lựachọnquantrọngnhấtcuộcđờichínhlàlựachọnmộttháiđộ“Khámphávĩđạinhấtcủaconngườichínhlàviệcchúngtacóthểthay

đổicuộcsốngcủamìnhchỉbằngcáchthayđổitháiđộsống.”-WilliamJamesChúngtatrởnênnhưthếnàotùythuộcvàosuynghĩcủachínhmìnhCuộcsốngcủatôibịđảolộnnămtôimớibamươihaituổi,khiấycuộc

hônnhâncủatôibịtanvỡ.Trongkhitôivẫncònmangtronglòngnỗiđaukhổđóthìngườitabảovớitôirằngmộtngườiđànôngkhôngthểchămsócbađứatrẻvàthếlàcáccontôiđượcđưađếnsốngởmộtnơicáchxabốntrămdặm.Mọilờinóicủatôilúcnàyđềukhôngcóýnghĩagì.Tôiđãđauđớnđếnđộcảmthấyrằngcuộcsốngnàydườngnhưmuốnxôtôixuốngtậncùngcủasựđaukhổ.

Mộtthờigiansau,khibắtđầuchậmrãigắnlạinhữngmảnhvỡcuộcđờithìtìnhcờtôiđượcđọcmộtcuốnsáchcótựalàÝnghĩacuộcsốngcủaconngười,tácgiảVictorFrankl.Nhữngđiềuđượcnóiđếntrongquyểnsáchkhôngthểhàngắncuộchônnhânđãtanvỡhoặcgiúpgiađìnhtôisumhọp,nhưngnóđãgiúptôicómộtcáchnhìnkhácvềhoàncảnhcủamình.Mộttrongnhữngđiềugiátrịnhấtmàtôihọcđượclà:Ngườitanghĩvànhìnthếnàovềnhữngbiếncốxảyđếnquantrọnghơnchínhbảnthânnhữngbiêncốđó.

HoàncảnhcủaFranklcòntệhơntôinhiều.Nhưngbằngsứcmạnhcủaýchí,ôngđãvượtquatấtcả.FrankllàmộttronghàngtriệungườiDoTháibịnhốttrongtrạitậptrungĐứcquốcxãtrongThếchiếnthứ2.ChếđộHitlerđãtướcđicủaôngmộtgiađìnhhạnhphúc,mộtngôinhàxinhxắn,mộtcôngviệcđầyhứahẹn.Ôngbịnémvàotrạitù,nơiôngbịbuộcphảitrởthànhmộttrongnhữngconngườihènkémnhất.Frankltậnmắtchứngkiếnngườibạncủamìnhbịgiết,nhiềungườiđãphảitựtử,trongkhinhữngngườikhácđangmấtdầnýchísốngcòn.Saunày,Franklviếtrằng:giữasựtànbạovàđauđớn,điềulàmchoôngbựcbộivàthấtvọngnhấtlànhìnthấynhữngngườibạntùchorằngmìnhchẳngcònlýdovàcơhộinàođểđượctồntạinữa,vàrồihọnhụtdầnýchívàchấpnhậntừbỏcuộcsốngnhưmộtsinhvậtsắpvàolòsátsinh.

Ôngnhậnrarằngcómộtđiềumàtrạitậptrungkhôngthểnàotướcđiđược–đólàviệclựachọnchomìnhmộttháiđộsống,mộtýchí–đâycũngchínhlàđiềucóthểgiữvữngkhátvọngsốngcủaông,bấtkểhoàncảnhxấuđếnthếnào.VictorFranklkhôngchỉđãsốngsaukhitrảiquasựtànbạocủatrạitậptrungvàcủacảcuộcchiến,màsaunàyôngcòntrởthànhmộttrongnhữngnhàtâmlýhọcđượckínhtrọngnhấtthếgiới.Ôngđãgiúphồisinhkhátvọngsốngcủahàngngànngườiđangchựctrờtừbỏcuộcsốngnày,

bằngcáchchỉchohọthấyrằnghọvẫncòncónhữnglựachọn,vàgiữanhữnglựachọnấyhọcóthểtìmraýnghĩamớichocuộcsốngcủamình.Ôngnói:“Chúngtacóthểtừbỏtựdovàphẩmcáchcủamìnhđểmặcchohoàncảnhnhàonặn,épbuộcchúngtahoặcchúngtasẽvượtlêntrênhoàncảnhbằngchínhtháiđộcủamình.Điềucốtlõilàphảihiểurằng,chúngtasẽtrởnênnhưthếnàolàtùyvàoquyếtđịnhcủachínhchúngta”.

Kểtừđó,tôiquyếtđịnhsẽsốngcùngvớicáccontôi.Tôiđãlàmmọithứđểchứngminhrằngmộtngườiđànôngcóthểnuôinấngtốtbađứatrẻ.Kếtquảlà,hainămsaungàylyhôn,cảbađứatrẻđượctrởlạisốngvớitôi.Vàtôithấyvuivìđãlàmtốtnhấttronghoàncảnhcủamình.

Tạisaotháiđộlạiquantrọngđếnnhưvậy?“Điểmkhởiđầuchomọithànhcônglàbiếthìnhthànhmộttháiđộsống

tichcực.”-KhuyếtdanhTháiđộsốnglàchiếckhungđịnhhướngchonhữngsuynghĩcủachúng

ta,làcáchnhìn–baogồmcảnhữngýtưởngvàcảmnhậncủachúngtavềchínhbảnthânmình,vềnhữngngườichungquanh,vềhoàncảnhvàvềcuộcsốngnóichung.Mộtcáchtổngquát,ngườicótháiđộtíchcựcluônmongđợinhữngđiềutốt,cònkẻcótháiđộtiêucựcchỉhướngđếnnhữngđiềubiquanmàthôi.

Tháiđộsốngcủachúngtacótácđộnggiốngnhưthỏinamchâm.Nhữngsuynghĩcủachúngta,dùtíchcựchaytiêucựcsẽđịnhhướnghànhđộngcủachúngta.Hiệntạimàchúngtađangcóhômnaylàkếtquảcủanhữngtháiđộứngxửmàchúngtađãchọntrướcđây.Dođó,nếumuốnthayđổihiệntạicủamìnhthìđiềuđầutiênchúngtacầnthiếtphảilàmngaylàtìmcáchthayđổicáchnhìncủamìnhởnhữngvấnđểđangrắcrốinhấtvàđangkhôngtìmđượclờigiải.

Đểcómộtcuộcsốnghạnhphúc1.HÃYSUYNGHĨBẰNGMỘTTƯDUYRỘNGMỞ“Mộttưduyrộngmởlàkhởiđầucủasựtựkhámphávàtrưởngthành.Chúngtakhôngthểhọcthêmbấtcứđiềugìmớichođếnkhichúngta

dámthừanhậnvớichínhmìnhrằngchúngtachưabiếthếtmọithứvàcólúcđãsailầm.”

-ErwingG.HallTôitừngđượchọcchuyênsâumôntriếtởtrườngđạihọc.Tấtcảcácbuổi

họcđềubắtđầuvớimộtbàihọcvềlogiclàgiúpchúngtasuynghĩmộtcáchđúngđắnkhixemxéttấtcảcácmặtcủavấnđềđãđiđếnmộtkếtluậnhợplý.Thầyluôndạychúngtôirằngkhôngbaogiờnghĩrằngmìnhđãbiếthếtmọithứ.Đólàkhuyếtđiểmmàgiớitrẻngàynaythườnghaygặpphảibởihọthườngnghĩrằngmìnhđãlàgiỏi,đãbiếthếttrongkhithựcsựmớichỉbiếtđượcđôichút.

Ônggiảithíchvớichúngtôirằngmộttưduyrộngmởchứađựngmộttháiđộcầutiến,luônhọchỏivàkhámphánhữngđiềumớimẻ.Cảnghọchỏi,càngtrảinghiệm,chúngtacàngthấymìnhcònnhiềuđiềuchưabiết.Giátrịcủamộttưduyrộngmởchínhlàgiúpchúngtahiểubiếthơn,vànhậnbiếtđượcsựhạnhẹpcủamình.

2.HÃYLÀMCHỦNHỮNGSUYNGHĨCỦAMÌNH“Đừngđểthếgiớichungquanhépbạnvàokhuônkhổcủanó.”-KhuyếtdanhNhữngphươngtiệntruyềnthôngtrongcácchươngtrìnhquảngcáocố

gắngápđặtsuynghĩcủachúngta.Nếuchúngtathựcsựquantâmtớinhữnggìđangxảyrachungquanhthìchúngtahoàntoàncóthểkiểmsoátnhữngsuynghĩcũngnhưniềmtinvàkhảnăngnhậnbiếtnhữnggiátrịthựcsựtrongcuộcsống.Chúngtacóthểlàmnhữngviệcmàchúngtamongmuốnhaytựsuynghĩrathayvìlàmtheonhữngviệcmàngườikhácđanglàm.

3.HÃYSUYNGHĨTÍCHCỰC“Suynghĩtíchcựcgiúpchúngtanhậnbiếtvịtríhiệntạicủamìnhvàđịnh

hướngmộttươnglaimàchúngtahằngmongđợi.”-WilferdArlanPetersonNgaytrongnhữnggiờphút“mâymùbaophủ”hay“tốitămkhôngcó

hướngđi”,chỉcầnmộtsuynghĩtíchcựcsẽcótácdụngxuatanmọiuám,mangđếnchobạnnhữngđiềutươisángngaylậptức,báohiệuchomộtngàymaitốtđẹp,bạnhãytinvàođiềuđóvàgiữvữngsuynghĩđó,đừngđểnhữngsuynghĩtiêucựcchenvào,dùđốivớihầuhếtmọingườinódườngnhưlàmộtđiềuxavới.Họtrôngchờvànghĩlàphảicómộtphépmàunàođóhaymộtaiđómớimanglạichohọđượcđiềutốtlành,chứhọnghĩbảnthânhọthìkhôngthểlàmgìđược.Cónhữngngườichỉmớinghĩrằnghọcóthểlàmđượcnhưnghọvẫnchưathậtsựtinvàođiềuđó,nênnhữngsuynghĩđóchợtđếnlạichợtđi.Sựtựtinkhôngphảilàkếtquảtừnhữngtácđộngđơnlẻngẫunhiêncủasuynghĩlạcquanmàlòngtựtinđượchìnhthànhquaquyếttânrènluyện,đượccủngcốvàcuốicùngtrởthànhmộtlốisống.Nhữngngườicósuynghĩtíchcựcnhậnbiếtsựđốikhángcủanhữngýtưởngtiêucựcđểđềphòngvàkhôngđểbịchúnglôikéo.Hơnnữa,họcònbiếtcáchchọnlọcnhữngthôngtinđểhìnhthànhnhữngsuynghĩvàcáchnhìnlạcquantrongcuộcsốngtrongmọihoàncảnh.

Tấtcảnhữngđiềutôimuốnnhắnnhủvớibạnlàhãysuynghĩbằngmộttưduyrộngmở,hãylàmchủnhữngduynghĩcủamìnhvàhãysuynghĩmộtcáchtíchcực.

“Nhữnggìxảyđếnvớibạntrongcuộcsốngkhôngquantrọngbằngcáchbạnứngxử,đốidiệnvớichúng.”

-JohnHomerMiller

Chương6Tạothóiquentốt–chìakhóadẫnđếnthànhcông“Điểmkhácbiệtlớnnhấtgiữangườithànhđạtvàkẻthấtbạinằmởsự

khácbiệttrongthóiquencủahọ”-OgMandinoSứcmạnhcủathóiquenĐãtừlâu,tôithườngnghemọingườinóirằngchúngtalệthuộcvàothói

quencủachínhmìnhnhưngchẳngbaogiờthấyaiphảnđối.Cólẽdonóquáđúng.Thóiquenthườngbắtđầuvớinhữnghànhđộngkhôngcóchủđịnhvàđượclặpđilặplạinhiềulần.Banđầuchúngtalặplạihànhđộngđólàthêmmộtlầnchúngtabổsung,làmchosợidâyđóthêmvữngchắc.Kếtquảlàchúngtatrởthànhnôlệchonhữngthóiquencủamình.NhưnhàthơngườiAnhJohnDrydenđãnóihơnbatrămnămtrước:“Đầutiên,chúngtatạonênthóiquenvàsauđóchínhthóiquenthốngtrịvàđiềukhiểnchúngta”.

Tínhcáchcủachúngtathựcralàsựtổnghợpcủatháiđộsống,thóiquenvàsuynghĩcủachúngta.Trongmỗichúngta,thóiquenchiếmmộtvịtríquantrọng.Khisinhra,chúngtachưacóbấtkỳmộtthóiquennàomàthóiquenđượchìnhthànhvàpháttriểnthôngquasựlặpđilặplạicủasuynghĩvàhànhđộngtheothờigian.Vìthóiquenlàmộtphầnkhôngthểthiếutrongtínhcáchconngười,chínhvìvậytôikhôngkhuyênmọingườinêntránhnhữngthóiquennóichung,màchúngtanênlưuýtránhnhữngthóiquenxấu.Dùmuốnhaykhôngchúngtacũngbịảnhhưởngbởithóiquen:thóiquentốtsẽphụcvụ,đẩychúngtahướngvềphíatrước,cònthóiquenxấusẽchốnglạita,kéochúngtalùilại.

CáchthayđổimộtthóiquenxấuTôiluôntinrằngmộttháiđộchưađúng,mộtthóiquenxấuluôncóthể

thayđổiđược.Vấnđềduynhấtlàchúngtacóquyếttâmhaykhông.Tôikhôngcóýnóirằngtấtcảnhữngthóiquenxấubằngsứcmạnhcủaýchícùngvớimộttháiđộtíchcựchơnđãđượcchứngminhlàhoàntoàncóthể,nhưtrườnghợpcủaBenjaminFranklin.Trongcuốntựtruyệnnổitiếngcủamình,Franklinđãthuậtlạiphươngphápgiúpônggiảmhiểunhữngtậtxấucủamìnhvàthaythếchúngbằngnhữngthóiquentốthơn.Trướctiên,ônglậpmộtdanhsáchgồmmườibađứctínhmàôngmuốncó,sắpxếpthứtựtheosựquantrọngvàviếtmỗiđứctínhlênmộttrangriêngtrongcuốnsổtaynhỏ.Ôngtậptrungrènluyệnmỗiđứctínhtrongmộttuần.Nếukếtquảchưatốt,ôngđánhnhữngdấuđennhỏbêncạnh.Ôngliêntụcthựchiệnđềuđặnnhưvậychođếnkhiôngkhôngcầnđánhdấuđennữa.Bằngcáchnày,nhữngthóiquenmới,tốtđẹpđãlầnlượtthaythếnhữngthóiquenxấucủaFranklin.

“Thóiquentốtsẽtạonênsựkhácbiệttrongmọiviệcchúngtalàm.”

-PhilWoolpert

Chương7Biếtquýtrọngnhữngđiềuđangcó“Đừngthanphiềnvềnhữngđiềubạnchưacó…Hãyvuivớinhữnggìbạnđangcó.”-H.StanleyJuddBạnthựcsựquantâmđếnđiềugì?NhàtriếthọcAuthurSchopenhauertừngcócâunóithậtchílý:“Chúngta

ítkhinghĩđếnnhữngđiềuchúngtađãvàđangcó,màchúngtaluôntựđaukhổ,dằnvặtvềnhữngđiềuchúngtachưacóvàmuốncó”.Chínhvìthếmàxãhộichúngtalúcnàocũngnảysinhbiếtbaonhiêuphiềntoái.Mộtlầntôithửyêucầucácsinhviêncốgắngkhôngphànnànvềbấtkỳđiềugìtrongsuốthaimươibốngiờtới.Ngaylậptức,tôinhậnđượclờiphànnànvềđiềumìnhvừađưarabởivìhầunhưcácsinhviênđềunghĩrằnghọkhôngthểvượtquađược“thửthách”đó.Vìthế,tôiđềnghịhọviếtragiấynhữngphànnàncủamìnhmỗilầnmuốnphànnànvềđiềugìđóhayaiđó.

Sauhaimươibốngiờ,tôicùngvớicácemthảoluậncáchvềmụcđíchcủacuộcthửnghiệm.Rõràngkhinhìnnhậnlạidanhsáchnhữngđiềumìnhđãliệtkêra,chúngtacóthểthấyrõmộtngàymìnhphànnànrấtnhiềulầnvàhầuhếtlàphànnànvềnhữngchuyệnvụnvặt,khôngđáng,khôngđâuvàođâu.

Trongphầntiếptheocủacuộcthửnghiệm,tôiyêucầumỗisinhviênliệtkênhữngsựvật,nhữngngườihaynhữngđiềugìkhácmàhọcảmthấyhàilònghoặcđánhgiácao.Trongvònghaimươibốngiờkếtiếp,mỗingườiphảiđọcnhữngđiềumìnhvừaliệtkêbốnlần:saubữatrưa,saubữatối,trướckhiđingủ,vàbuổisánghômsautrướckhiđihọchoặcđilàm.Trongbuổihọcđầutiênsaukhiápdụngphầnthửnghiệmnày,tôihỏihọcảmthấynhưthếnàosovớinhữngngàytrướcđây,saukhicốgắngkhôngphànnànvềnhữngđiềukhôngcầnthiếtphảilàmnhưvậy.Thậtra,biểuhiệnvàngônngữcơthểcủahọđãtrảlờithaychotấtcả.Mọingườinăngđộnghơnvớinhữngđôimắtsángmởto,cườinhiềuhơnvàtươihơn.

Sauhơnbamươinămthựchiệnthửnghiệmnày,tôicóthểkhẳngđịnhrằngcảmgiáchàilòngvềxungquanhsẽgiúpconngườiýthứcvềnhữngđiềuhọđangcóvàcủngcốcũngnhưhìnhthànhthóiquenhàilòngtrongtínhcáchcủahọ.Tôinghĩbạncũngthửlậpmộtdanhsáchcủanhữngđiềumìnhcảmthấyhàilòngvàmỗingàydànhítphútđểđọchếtmộtlượtđểnhắcnhởvềnhữngđiềutốtđẹpmàmìnhđangcó.Đólàbướckhởiđầuchomộtcáchnhìnlạcquan,điềurấtcầnchothànhcôngcủabạn.

Biếtquýtrọngnhữnggìđangcó“Chúngtakhôngbaogiờđánhgiáđúnggiátrịcủaloạinướcchúngta

đanguốngchođếnkhigiếngnướcbịcạnkhô.”

-BenjaminFranklinEddieRickenbacker,phicôngnổitiếngtrongchiếntranhthếgiớithứ

nhất,mộtlầnbịtrôidạttrênmộtphaocứusinh,đóikháttrongsuốthaimươimốtngàycùngcựcvàvôvọnggiữabiểnTháiBìnhDươngmênhmônggiálạnh.Anhđãphảiđấutranhgiànhgiậtgiữasựsốngvàcáichếttừnggiờmộtvàanhđãsốngsótquathửtháchkinhkhủngđó.Anhđãrútratrảinghiệmquýbáuđểđộngviênmìnhvàbạnbè:“Nếubạncóđủnướcngọtđểuốngvàđủthứcănđểăntrongmộtngàythìbạnđừngbaogiờphànnànđiềugìkhácnữa”.

Eddienhậnratrongthờigianhaimươimốtngàyđó,khicáichếtcậnkề,anhmớihiểurằnganhđãmaymắnđếndườngnào!Thếnhưngmộtsốngườilạirấtthườnghayphànnànvềnhữngchuyệnlặtvặttrongkhingườikháclạicảmơncuộcsốngđãchohọchínhđiềuđó.Vậycóphảilàhọthựcsựchẳngvuigìvớicuộcsốngchungquanhhayđóchỉlàdothóiquenmàthôi?

TrongnhiềunhàthờcủangườixứCromwellởnướcAnh,cóhaitừđãđượckhắclênnhữngváchtườngđá,đólà:ThinkandThank(Hãysuynghĩvàcảmơn).Tôimongướchaitừđóđượctreokhắpnơi:trongnhà,trênxe,trongtrườnghọc,vànơilàmviệc.Chúngsẽnhắctasuynghĩvềnhữngđiềumàchúngtađangcó.

Đâuđótrongkýứccủamình,chúngtavẫnthầmcảmơnnhữngngườiđãtừngnângđỡtinhthầncủachúngta,chỉbảovàgiúptanhìnthấyđiềutốtđẹpcủachínhmình.Nhờhọ,chúngtalàmviệcchămchỉhơn,hoànthànhnhiệmvụtốthơn,vàcảmnhậncuộcsốngtrọnvẹnhơn.Thếnhưngchúngtacónóilờicảmơnvớihọchưa?

Chúngtathườngdễthốtranhữnglờithanvãn,dễbộclộsựgiậndữcủamìnhnhưnglạihayấpúngmỗikhimuốnnóilờicảmơnmộtngườinàođó.Đólàdochúngtađãquenphànnànvàkhôngvừalòngvềtấtcảnhữngđiềumàchúngtagặpphải.Nếuchúngtavượtquađượcthóiquensuynghĩđó,thìchỉmộtlờinóicũnglàmchochúngtavàngườimàtađangcảmơnđềucảmthấyvuivàthoảimái.Hãynhớrằng,chỉtrongmộtkhoảnhkhắc,chúngtacóthểlàmnênmộtngàythậtđặcbiệtchongườikhácvàchochínhmìnhđơngiảnchỉbằngcáchthểhiệnlòngbiếtơncủachúngta.

“Vấnđềkhôngphảilàtacóbaonhiêu,màlàchúngtacảmnhậnvềnhữngđiềuchúngtađangcónhưthếnào…”

-CharlesSpurgeon

Chương8Trântrọngnhữnggiátrịcủacuộcsống“Hãyđốixửvớingườikhácđúngtheocáchmàbạnmongmuốnhọđối

xửvớimình…”-MatthewÝnghĩacủaviệctrântrọngcuộcsốngAlbertSchweitzer,mộtngườiđãtừngđoạtgiảiNobelHòaBìnhvềnhững

hoạtđộngnhânđạo,mộttrongnhữngnhânvậtvĩđạinhấttừtrướctớinay,mộtngườiđượcxếpvàocùnghàngvớiSocrates,Lincoln,GandhivàMẹTeresa–đãđấutranhtrongnhiềunămliềnchoviệchìnhthànhmộttriếtlýcơbản,đólà“Ýnghĩacủaviệcthểhiệnsựtrântrọngnhữnggiátrịcủacuộcsống”.Điềuđócónghĩalàcuộcsốngtựbảnthânnólàthiêngliêng,vànhiệmvụcủachúngtalàyêumếnnó.Schweitzernhậnthấyrằngcóquánhiềungườiđãsốngđếncuốiđờimìnhmàchưamộtlầnbiếtđếnýnghĩavàgiátrịcủacuộcsống.

TheoSchweitzer,cuộcsốngluônmangđếnnhữngmónquàtuyệtvờimàchúngtanêntrântrọngvàgiữgìn,điềuđóđượcthểhiệnquatìnhyêuthươngđốivớicuộcsốngvàcảsựbiếtơnđốivớinhữngđiềusau:

*Chínhbảnthâncuộcsốngchúngta.*Nhữngngườixungquanhta.*Nhữngnétđẹptựnhiêncủatạohóa,thiênnhiên.*Nhữngbímậtcuộcsốngmàchúngtasẽtừngbướckhámphá,cảmnhận

vàthấuhiểu.*Sựtrungthựcvàchínhtrựccủabảnthânchúngtatrongmọiviệc.TriếtlýcủaSchweitzerchínhlànềntảngmànhữngngườithựcsựmong

muốncóđượcmộtcuộcsốnghạnhphúctintưởngvàhướngđến.Họchấpnhậnnhữnggìmàcuộcsốngmangđến,họtrântrọngvàxemchúngnhưmónquàmàcuộcsốngbantặngchohọ.

BốnyếutốhìnhthànhnênsựtôntrọngNhưtôiđãnói,nhữngquyluậtmàtôichiasẻvớicácbạnkhôngcógìlà

mớimẻhaybíẩncả.Chúngtôiđãtồntạitừrấtlâu,rấtgầngũi,quenthuộcvàgiátrịcũngnhưýnghĩacủachúngđốivớichúngtalàrấtlớn,khônghềcũvớithờigian.Chỉcóđiềulàđôilúcchúngtađãquênđihayvôtìnhkhôngđểý,khôngnhậnra.

Ngàynay,chúngtachỉnghĩđếnbảnthânmình,chỉlochonhữngvấnđềcủariêngmìnhmàquênmấtviệcthểhiệnsựquantâm,chiasẻđénnhữngngườixungquanh–điểumàtrướcnayvẫnđượcxemlàbìnhthường.Dùthếnàođinữa,thểhiệnsựquantâmlẫnnhauvàbiếttrântrọngcuộcsốngvẫnluônlàyếutốđầutiênđemlạimộtcuộcsốngtốtđẹp.

1.CÁCHCƯXỬ

“Nếuchúngtakhôngtìmrađượccáchcưxửnhưthếnàochođúngthìcuộcsốngcủachúngtasẽtrởnênkhôcứngvàthiếutìnhngười.”

-GeorgeBernardShawChúngtacóthểcưxửvớinhauthậtnhãnhặn,quantâmvàtôntrọnglẫn

nhau…nhưngdùvớitêngọinàothìcáchcưxửcủachúngtasẽchobiếtchúngtalàai.Vàcáchchúngtacưxửvớingườikhácsẽlàyếutốchínhmangđếnthànhcôngchochúngta.Rấtlâurồi,EdmundBurke,mộtchínhkháchngườiAnhđãnói:“Cáchchúngtacưxửvớinhaucònquantrọnghơncáchchúngtacưxửnhữngđiềuluậtmàchúngtađặtra”.Nóicáchkhác,nếutấtcảchúngtabiếtthểhiệnsựtôntrọngđốivớingườikhác,thìđâucầnđếnluậtlệđểchỉnhsửatưcáchđạođứcchúngta.Cuộcsốngtốtđẹphơnkhichúngtabiếtcưxửvớinhaubằngsựtôntrọng.ChuyêngiavềquanhệquầnchúngHenryC.Rogers,trongbàibìnhluậnvềcáchcưxử,năm1984,đãnói:“Nếucáchxửsựlàmộtconvật,thìnósẽlàloàivậtnguyhiểm”.

LờibìnhcủaRogerslàtiếngchuôngcảnhbáovềthựctrạngđángbuồnhiệnnay.Ôngnói:“Tôikhôngthểhiểulàmthếnàomàmọingườikhôngnhậnthấyrằng,cáchxửsựtốtlàmộttrongnhữngchìakhóaquantrọngnhấtđểthànhcông…”.Điềunàyhoàntoànkhácvớisựlãnhđạm.Mộtsốngườicốtìnhgâyấntượngvớinhữngngườikhácbằngcáchlàmravẻlãnhđạmlàhoàntoànsailầm.Điềuđơngiảnmànhiềungườikhôngnhậnralà:Cáchtốtnhấtcóthểgieoấntượngchongườikháclàhãyđốixửvớihọtheocáchmàchúngtamongmuốnhọđốixửvớichúngta,đólàsựtôntrọng.Thếgiớitốtđẹphơn,chúngtalàngườitốthơnvàcảmthấythanhthảnhơnkhichúngtacónhữngcáchcưxửtốt.

2.NGÔNNGỮ“Lờinóicủamộtngườiluônluônthểhiệnnhữnggìđượctrântrọngtrong

tráitimngườiấy.”-Luke6:45Quảlàkhôngthểchegiấuđượcchúngtalàai.Lờinóicủachúngtarốt

cụcsẽtiếtlộnhữnggìchấtchứatrongcontimvàsuynghĩthậtsựcủachúngta.Mỗikhimởmiệnglàchúngtanóiđếnđiềugìđóvềchínhmình,nhưngtakhôngluônnhậnrađiềuấy.NhàthôngtháiSolomonhàngngànnămtrướcđâyđãviếtrằng:ngườikhônngoanchỉphátranhữnglờilịchsự,thôngminhvànhữngkẻnguđầnbịtổnhạibởichínhlờinóicủahọ.Tấtcảchúngtanênkhônngoanthẩmxétlờinóicủachúngtavìchínhlờinóisẽphảnánh,tiếtlộvớingườikhácnhữngđiềubêntrongchúngta.

Khitôidạynhữngkhóavềgiaotiếp,cảởtrunghọclẫnđạihọc,tôiđãtiếnhànhmộthoạtđộngrấtđơngiảnnhưnglạirấtcótácdụng.Tôiyêucầutừngnhómsinhviênnêuranhữngcáchmàchúngtôicóthểgiaotiếpbằnglờinói,vàchianhữngcáchấythànhloạitíchcựcvàtiêucực.Họthườngsắpxếpnhưdướiđây:

TÍCHCỰCTIÊUCỰCCangợi,tándươngHạnhụcKhenngợichânthànhChỉtrích,chửirủacaycúKhuyếnkhích,độngviênMỉamai,châmchọcCámơnThôlỗThànhthực,chânthànhDốitrá,chếnhạoTintưởng,cólòngtinPhànnàn,nghingờCảmthôngNhiềuchuyệnHàihước,cườivuiCụccằn,lamắng,tứcgiậnTưvấn,hướngdẫnKẻcả,tângbốc,xunịnhChiasẻtintốtlànhPhânbiệtđốixửChàohỏi,chúcmừngKhôngtôntrọng,íchkỷGiúpđỡnhauMoimóc,đổlỗiSauđótôihỏi:“Loạinàocácbạnthườngnghethấynhiềunhất”?Đáng

tiếclàcâutrảlờiluôngiốngnhau.Họnghethấynhữngđiềutiêucựcnhiềuhơnđiềutíchcực.Hầuhếthọcũngnhậnrằng,chínhmiệngmìnhphátrađiềutiêucựcnhiềuhơnđiềutíchcực.Tạisaovậy?Chỉcùngmộtlýdo:Chúngtacóthóiquenchỉthườngnhìnvàomặttráicủamọisựviệccuộcsống.

Tôiđãmấtmộtthờigiandàiđểhiểuđượctầmquantrọngcủangôntừlịchsự,đúngmực.Khikhởisựviệctraudồibảnthântôi,tôibắtđầughinhậnrằng,ngườimàtôingưỡngmộnhấttừtrướctớinayluôndùngnhữngngôntừtíchcựcvàdễnghe.Nhữngngườitốtvàcóhiểubiếtđủnhạycảmđểchọnlựacẩnthậnnhữnglờinóicủamình.

3.TÔNTRỌNGNHỮNGĐIỀULUẬT“Khimỗicánhânchúngtatuânthủnhữngcamkết,quyđịnhluậtphápthì

điềuấyhướngchúngtađếntháiđộcưxửvìhạnhphúccủabảnthânvànhữngngườixungquanh;vớinghĩarộnghơn,chúngtađanggiántiếpgiúp

đỡxúctiếnviệcmưucầuhạnhphúcchoxãhội.”-AristoteHãythửtưởngtượng,chỉtrongmộtphút,mộttrậnbóngđáchuyênnghiệp

sẽrasaonếukhôngcócácđiềuluật.Hỗnloạn?Bạolực?Hoặccóluậtchơimàchỉmộttronghaiđộichấphành.Bạnsẽcảmthấythếnàonếuđộicủabạntuânthủluậtcònđốithủthìkhông?Chơixấu?Thôbạo?Gianlận?Chúngtacónhữngđiềuluậtvàluậtđểthiếtlậpýthứcvềsựcôngbằng.Giáotrìnhtôidùnggiảngdạytrướcđâyđịnhnghĩađiềuluậtvàluậtnhư“nhữngđiềuchỉnhvềquanhệconngười”.Lýdothựcsựduynhấtcầnphảicóluậtlệlàđểgiúpchúngtaquantâmđếnnhauhơn.

Saumộtbuổithuyếttrìnhtôithựchiệncáchđâyvàinăm,mộtphụnữnóivớitôi:“Tôithíchmọiđiềuôngnóingoạitrừphầnnóivềtuânthủcácđiềuluật”.Tôihỏiđiềugìlàmbàkhôngthíchtuânthủluật.Bànói:chúngtacóquánhiềuquyđịnh;chínhchúnglàđiềuhạnchế.Bàtanóithêmrằngchúngchẳngcógìliênquanđếnthànhcông.Tôihỏibàrằng,nếuchúngtachơiquầnvợtvớinhau,bàcómuốntôitôntrọngluậtchơikhông;nếubàgửitiềnvàongânhàng,bàcómuốnnhânviênngânhàngtuânthủluậtpháp,giữvàchitrảchobàđúngthờigianvàyêucầukhông;nếubàđangláixe,bàcómuốnnhữngtàixếkhácchấphànhluậtlệgiaothôngkhông…Quanđiểmcủatôilà,chấphànhluậtlệxãhộiđồngnghĩavớithểhiệnsựquantâmvàtôntrọngquyềncủanhữngngườikhác.Đóchínhlàmộthìnhthứccụthểcủasựlươngthiện.Chúngtagọinhữngngườikhôngtuânthủluậtlệlàgì?Kẻdốitrá,kẻlườnggạt,kẻtrộm,têntộiphạm.

Tôithườngnghe:“luậtlệđượclàmralàđểviphạm”và“mọingườivẫnđangviphạmluậtđấythôi”.Đóchẳngqualàphátbiểucủamộtngườithiếusuynghĩ,đangbiệnhộchochủnghĩatựdo,íchkỷ.Tôntrọngluậtphápkhôngphảilàđiềucầnphảitínhtoán,trốntránh.Nóchothấychúngtaquantâmđếnngườikhácđếnmứcnào.Tuânthủluậtlệcónghĩalàchúngtamuốnhànhxửđẹp,sòngphẳng,cótìnhcólý.Điềuđócũngcónghĩalàcuộcsốngchúngtasẽthanhthảnvàyênbìnhhơn.Vàsaucùngchắcchắncóliênquantớithànhcông.Ngườithànhđạttrongcuộcsốngthườngluônlànhữngngườithểhiệnsựtôntrọngvớinhữngngườixungquanh,vớinhữngquyđịnhxãhội.

4.BIẾTĐÁNHGIÁCAONHỮNGKHÁCBIỆT“Bạnsẽchẳngbaogiờhiểuđượctrọnvẹnýnghĩacuộcsốngnếuchúngta

vẫnchorằngmỗicánhânchúngtalàquantrọngnhất,làtrungtâmcủavũtrụ.”

-ThomasMertonTạisaohầuhếtmọingườithườnghayxétđoánkẻkhác?Câutrảlờiđơn

giảnnhưngkhôngđượcdễdàngchấpnhận.Vìtấtcảchúngtachỉhướngvềmình.Chúngtaquálưutâmđếnbảnthânmìnhvàrấtthườngbịlẫnlộngiữa

trigiáchạnchếcủachúngtavàthựctế.Hầuhếtnhữnglầnchúngtachỉtríchngườikhácchỉvìhọlàmnhữngviệckhácvớichúngta.Thựcrachúngtađangnóilà:“Anhkhôngđượctánthànhbởivìanhkhônggiốngtôi”.Tôiđãnghengườitalăngmạnhauthẳngthừngkhibàncãinhữngđiềuchẳngcógìlàquantrọngvềnhữngbannhạcrockhoặcnhữngvấnđềkhác.“Nghĩthếnàomàanhlạithíchnhómđó”?Đólàđiềumàcảhaiđangnghĩkhihọtranhcãi.Nóicáchkhác,“Chỉcáitôithíchlàtốt”.

Vượtquađượctínhtựcaovàcáchnhìncuộcsốnghẹphòilàdấuhiệucủasựtrưởngthànhvàchínchắnthựcsự.Khiđó,chúngtabắtđầuđánhgiángườikháctoàndiệnhơn.Bấtchấpsựkhácbiệtvềtínngưỡng,quanđiểm,tuổitác,nòigiống,vănhóa,sởthích,phongcáchsống,chúngtacầnnhậnrarằngtấtcảchúngtathườngcóhaiđiểmchung.Cuộcsốngchúngtalàkếtquảcủaditruyền,giáodụcvànhữngkinhnghiệmsốngcủachúngta.Khôngaicócuộcsốnglàhoànthiệnvà“đúng”hếtcả.Chúngtahọcđượccácchấpnhậnvàđánhgiáđúngnhữngkhácbiệtvàtínhlạthườngcủanhữngngườikhácnhiềubaonhiêu,thìchúngtacàngcảmthấyyêuquýcuộcsốngbấynhiêu.

HiêuquảcủalòngkínhtrọngKhichúngtacònnhỏ,ngườilớnđãdạychúngtalàhãycưxửtốt,hãy

thẳngthắntrungthực,vàhãythểhiệnsựtôntrọngngườikhác,đặcbiệtlànhữngngườicótuổi.

Nếukhônglàmthế,cóthểchúngtasẽbịđònhaybịlamắng.Thểhiệnsựtôntrọnglàđiềugìđóchúngta“phải”làm.

Điềumàtôimuốnnhấnmạnhởđâykhôngphảilànhữngđiềukhủngkhiếpsẽxảyđếnchobạnnếubạnkhôngđượclịchsự,màlànhữngphầnthưởnggiátrịdànhcholòngtônkínhmàbạnthểhiện:

*Chúngtapháttriểnnhữngkỹnăngvàtậpquánxãhộimộtcáchhiệuquả.

*Chúngtalàmchongườikháccảmthấyhàilòng.*Chúngtagiànhđượccảmtìnhvàsựkínhtrọngcủanhữngngườikhác.*Chúngtathiếtlậpđượcnhữngquanhệhữuhảo.*Chúngtađượcngườikhácxửsựtốthơn.*Chúngtacảithiệnđượcnhữngcảmnhậnvềgiátrịbảnthân.*Chúngtaxâydựngđượcmộtthanhdanhvữngchắc.“Gieonhânnào,gặtquảnấy”.Hơnbấtkỳđiềugìkhác,sựtôntrọngluôn

gặtnhữngvụmùabộithutrongcuộcsống.Nhữnggìchúngtachođi,chắcchắnsẽtìmđườngquaytrởlại.Nguyêntắcvàng–đốixửvớingườikhácnhưcáchchúngtamongmuốnhọđốixửvớimình–vẫnlàlờikhuyênhaynhấtchochúngtavềquanhệconngười.

“Thànhcôngtrongcuộcsốngluônluôntỉlệthuậnvớimứcđộquantâmmàchúngtathểhiệnđốivớinhữngngườikhác.”

-EarlNightingale

Chương9Trungthựclàcáchtốtnhất“Sựtrungthựclànềntảngcơbảngiữchonhữngmốiquanhệđượcbền

vững.”-RamseyClarkTrungthực-ứngxửcaonhấtcủasựtôntrọngMộttháiđộứngxửtíchcực,nhữngthóiquentốt,cáchnhìnlạcquan,khát

khaotheođuổinhữngmụctiêu,v.vmớichỉlàđiềukiệncầnnhưngvẫnchưađủđểđưabạnđếnthànhcôngnếuvẫncònthiếusựtrungthựcvàchínhtrực.Bạnsẽchẳngbaogiờcảmnhậntrọnvẹnnhữnggiátrịcủabảnthânkhichưatìmthấysựbìnhantrongtâmhồnmình.Viênđáđầutiênvàcầnthiếtnhấtcủanềntảngđólàsựtrungthực.

Vìsaotôilạixemtrongtínhtrungthựcđếnthế?Đólàbởivìtôiđãphảimấtmộtthờigianrấtdàimớicóthểnhậnrarằngsựtrungthựcchínhlàphầncònthiếusóttrongnỗlựctìmkiếmsựthànhcôngvàhoànthiệnbảnthântôi.Tôikhôngphảilàmộtkẻhaynóidối,mộtkẻthamlam,mộttêntrộmmàtôichỉlàthiếutínhtrungthựcmàthôi.Giốngnhưnhiềungườikhác,tôicũngquanniệm“aicũngthếcảmà”,mộtchútkhôngtrungthựckhôngcógìlàxấucả.Tôiđãtựlừadốimình.Dùmuộnmàng,nhưngrồitôicũngkhámphárarằngkhôngtrungthựclàmộtđiềurấttệhạivàđểlạimộthậuquảkhônglường.Ngaysauđó,tôiquyếtđịnhsẽngaythẳng,chínhtrựctrongtấtcảmọiviệc.Đólàmộtlựachọnquantrọnglàmthayđổicuộcđờitôi.

HãydũngcảmđấutranhchốnglạisựkhôngtrungthựcMỗingày,tôiphảitựđấutranhvớichínhmìnhđểgiữtínhtrungthực

trongtrậnchiếnvôhạngiữacáiđúngvàcáisai,cáitốtvàcáixấuvốncótrongcuộcsốngnày.Đángbuồnlàmọihìnhtháicủasựkhôngtrungthựcvẫncứngàyngàyvâyquanhchúngta.Thếgiớiquảngcáobủavâychúngtabằngnhữngthôngđiệpmậpmờcủasựkhôngtrungthực.Đểtạoấntượngtốtđốivớingườikhác,chúngtacókhuynhhướngxâydựngmộthìnhảnhkhácvớiconngườithựccủamình.

Mộtlýdonữakhiếntấtcảchúngtaphảiđấutranhchốnglạisựkhôngtrungthựclàchúngtathườngkhôngmuốnphảilàmviệcvấtvảnhưnglạimuốnhưởngthụnhiều.Nhữngthànhcôngthựcsựđềuđòihỏiphảicósựnỗlựcbềnbỉvàsựquyếttâm,trongkhiđó,nhữngthôngđiệpquảngcáođếnvớichúngtathườngnóirằngvớisựpháttriểncủaxãhộingàynaythìchúngtahoàntoànxứngđángđượctậnhưởngmàkhôngnhấtthiếtphảimấtnhiềucôngsức.

Nhữngcâuhỏichẳnghạnnhư:Tạisaochúngtalạikhôngsaochépnhữnggìngườikhácđãlàmđểcôngviệcđượcmauchóngvàdễdànghơn?Tạisaolạiphảituântheonhữngnguyêntắcgiaodịchtrongkinhdoanh,trongkhi

chỉmộtchútgianlậnlàcóthểgiúptiếnnhanhđếnthỏathuậnhơnvàmanglạinhiềulợinhuậnhơn?Nhữngđiềuđókhiếnchúngtadễdàngsalầyvàosuynghĩ“aicũngthếcảmà”,vàtừđóchophépmìnhtrượtdàitrongnhữngthóiquenxấu.

Nhữnglợiíchcủasựtrungthực*CóđượcsựbìnhyêntrongtâmhồnNếuaiđóhỏitôisẽlàmgìkhibắtđầucuộcsốngvớimộtlầnnữa,tôisẽ

trảlờirằng:Tôisẽtrungthựcvớichínhmình,vớinhữngđiềutôisẽlàm,khôngvìđiềugì,màvìchínhtôi.Thỉnhthoảngkhinhìnlạicuộcđờimình,tôicảmthấyxấuhổvềnhữngđiềukhôngtrungthựccủamình.Phảimấtmộtthờigiandàitôimớinhậnrarằngsựkhôngtrungthựclàtâmđiểmcủamọisựxấuxavàtôiphảitrảgiávềtinhthầnnhiềunhất.Từkhithựchiệnlờicamkếtđó,tôicảmnhậnđượcmộtsựbìnhyêntrongtâmhồnmàtôitừngnghĩlàkhôngthểnàocóđược.

*DuytrìvàpháttriểnnhữngmốiquanhệtốtBấtkìmộtthóiquentốtnàocũngrấtcầnthiếtchosựthànhcôngcủabạn

vàđócũnglànềntảnghìnhthànhnêntínhcáchcủabạn.Tínhcáchcủabạncùngvớisựtrungthựcgiúpgắnkếtnhữngmốiquanhệ.Yếutốcơbảnnhấtcủamộtmốiquanhệtốtlàlòngtin,bấtkểđólàquanhệbạnbè,hônnhân,giađình,kinhdoanh,giáodục,hoặcbấtcứmộtlĩnhvựcnàokhác.Sựtrungthựcvàlòngtintạonênmộtmôitrườngthuậnlợichonhữngmốiquanhệtốtđẹppháttriểnmộtcáchbềnvững.

*HạnchếảnhhưởngđếntinhthầnvàthểchấtNếukhôngtrungthựclàcănnguyêncủanhiềuvấnđềrắcrốitâmlý,suy

sụptinhthần,thìtrungthựcchínhlànguồngốccủasứcmạnhtinhthần.Khôngtrungthựcsẽlàmsuyyếuhệthầnkinhcủachúngtatrongkhitrungthựclạilàmtăngđượcsứcmạnhcủachúng.Mộtngườichínhtrựcluôncảmthấythoảimáivàtựtin,họchẳngphảitoantínhlừadốitộilỗi,chẳngphảilolắngtranhgiành,chẳngphảiânhận,phiềnmuộnvìnhữngđiềuđãqua,nhữnghammuốnthấphèn…

*Trởthànhngườiđángtincậy”Điềutrungthựccaohơntấtcả-làhãytrungthựcvớichínhmình.”-ShakespeareNếuShakespearekhôngchọnnghềviếtvăn,ôngđãcóthểtrởthànhmột

trongnhữngtriếtgiatâmlýhọcnổitiếngnhấtcủalịchsử.Chínhsựthấuhiểusâusắcvềtháiđộứngxửcủaconngườiđãtạonênsứcmạnhtrườngtồnchonhữngtácphẩmcủaông.Câuthơnổitiếngtrênkhuyênchúngtahãylàngườiđángtincậy,làconngườitrungthực.Sốngtrungthựclàmộttrongnhữngquyềntựdolựachọncủachúngta.Khichúngtathựchiệnsựchọnlựaấy,chúngtatrởthànhngườichúngtamuốn.Chúngtacảmthấyhàilòngvàtựtinhơnbấtcứlúcnàotrướcđây.Đóchínhlàýnghĩacủaviệctrung

thựcvớichínhmình.”Sựbìnhantrongtâmhồnnằmtrongbảnthâncủamỗingười…Những

vũkhíbảovệnókhôngphảilàgươmgiáohaymộcđỡ,màlàmộtsựtrungthựckhôngmộtvếtnhơ,trungthựcngaycảvớilỗilầmcủamình.

Đólàcuộcchiếnđấukhôngkémphầndũngcảmsovớibấtkỳcuộcchiếnđấunào.”

-J.J.Rousseau

Chương10Sứcmạnhcủalờinói“Trênđờinàyítcóđiềugìcótácdụngmạnhmẽhơnmộtsựkhíchlệtích

cực.Đócóthểlàmộtnụcười,mộtlờinóiđộngviênchântìnhlạcquan,haymộtsựchiasẻđúnglúc.”

-RichardM.DeVosCâuchuyệnvềhaingườibạnNăm25tuổi,tôibắtđầucôngviệcdạyhọc.Mộtngườibạnđồngnghiệp

hơntôikhoảng8tuổiđãtậntìnhchỉdẫnchotôilúctôicònrấtngỡngàngvớinghề.Tôicảmthấythậtvinhhạnhvìanhấylàmộtnhàgiáoxuấtchúng,vàtôibiếtmìnhcóthểhọcđượcnhiềuđiềutừanhấy.Tôiluônbiếtơnnhữngđiềuphêbìnhcủaanhkhianhchỉchotôithấytôiđãlàmsaiđiềugìvàgiảithíchlýdotạisaomộtsốsinhviênkhôngthíchtôi.Khiđãlàbạnbè,nhữnglờikhuyêncủaanhđãđộngviênrấtnhiềuchocuộcsốngcủatôi.Tôicảmthấycầnphảihoànthiệnmìnhhơnnữa,vừavềchuyênmônvừavềphongcáchsống.Nhưngtôivẫnthấymìnhkhôngtựtinlắmvàkhôngbiếtmìnhcònphảicốgắngthếnàonữavàđếnbaogiờmớitrởthànhmộtngườihoànthiệnthậtsự.

Mộtngườibạnkhácchuyểnđếnkhitôidạyđãđược6năm.AnhấytênlàTimHansel.Điểmnổibậtởanhlàanhluônthuhútsựchúýcủacácsinhviêntrongnhữnggiờhọccủamình.Tôirấtthắcmắcvàmuốntìmhiểuxemsứclôicuốncủaanhnằmởđâumàanhđãlàmđượcđiềutuyệtvớiđó.Dochúngtôidạycùngmộtbộmônvàcùngmộtnhómchuyênmônnênchúngtôigặpnhauhàngngày.Tôikhôngmấtnhiềuthờigianđểtìmralờigiảiđápchomình.

Quatròchuyện,tôinhậnthấyanhcómộttàinăngđặcbiệtkhơidậynhữngđiềutốtđẹpởngườikhác.Thayvìnóivềlỗilầmvàkhuyếtđiểmcủacácsinhviên,anhrấtthườngnhấnmạnhvàothànhquảhoặcvàokhảnăngcóthểpháttriểnđượccủahọ.Đốivớitôicũngvậy,Timnóirằnganhngưỡngmộvềnhữngtâmhuyếtcủatôiđốivớinghề,rằngnhữngnỗlựccủatôichắcchắnsẽđượcđềnđápxứngđáng.Anhthườngtándươngviệcsinhviênquýmếntôinhưthếnào,rằngchúngđượchọcbiếtbaođiềuhữuíchtừnhữnggiờlênlớpcủatôingoàinhữngkiếnthứctrongsáchgiáovở.Nhữnglúctròchuyệnvềcácvấnđềtrongcuộcsống,anhgiúptôinhìnranhữngđiềumàtôichưatừngchúýđến:Tôiđãvàđanglàmtốtvaitròcủamộtngườithầylẫntưcáchcủamộtconngườichânchính.

Vậychúngtacóthểthấyđiểmkhácbiệtnàotronghaingườibạntrên?Vớingườibạnhayphêbình,mộtngườimàtôitừngngưỡngmộsâusắc,tôiđãhọcđượcrấtnhiềutừanh,hầuhếtnhữnglờiphêbìnhcủaanhdànhchotôiđềurấtđúngvàtôicảmơnanhvềđiềuđó.Nhưngđiềukhiếntôicảm

thấybuồnchínhlàtôikhôngtìmthấylờikhenngợinàođểcânbằngvớinhữnglờiphêbìnhcủaanh.Vàtôicảmthấynảnlòngtừđó.

CònbêncạnhTim,tôicảmthấytựtinhơn,mạnhmẽhơntrongtừnglờinói,trongtừnghànhđộngcủamình.Anhvẫnluônnhắcnhởtôivềnhữngđiềutốtlànhtrongcuộcsốngvàvềconngườitôi.Dùchúngtôibâygiờđãgiàhơnrấtnhiều,anhvẫnlàmộtconngườinhưthế:luôngiúpngườikhácnhìnthấynhữngđiềutốtđẹpcủamìnhvàtrênhếtlàgiúpcủngcốniềmtintronghọ

BàihọctừLincolnvàFranklinDotheochuyênngànhlịchsử,tôicódịpđọctiểusửcủanhiềunhânvật

nổitiếngvàcũngchínhviệcđọcnhữngsáchđóđãđưatôiđếnviệcnghiêncứungànhtâmlýhọc.Khônggìcóthểlàmchochúngtahiểuvềthànhcôngrõhơnlàđọcsáchviếtvềnhữngngườithànhcôngnhấttronglịchsử.

HaitrongsốnhữngngườinổitiếngđólàAbrahamLincolnvàBenjaminFranklin.MộtngườiđượcbiếtđếnnhiềunhấttrongcươngvịmộttổngthốngđầutiênđãxóabỏchếđộnôlệtạiHoaKỳ;ngườikialàmộthọcgiảuyênbác,mộtnhàsángchế,vàlàmộtchínhkháchnổitiếng.Nhưngkhôngphảinhữngthànhcôngvềmặtsựnghiệpcủahọkhiếntôichúý,màchínhcáchhọchinhphụcngườikhácmớilàmchotôiquantâm.Tínhcáchvĩđạinhấtởhọlàkhảnănggiaothiệpvớitấtcảcácdạngngườitrongxãhộivàvàbiếtkhơigợinhữngđiềutốtđẹpnhấtởngườikhác.Cảhaiđềugiốngnhauởtàinăngxuấtchúngvàmộtcáitôibiếthòahợp.

ThầydạymônsửcủatôirấtyêuthíchAbrahamLincolnvàdườngnhưbiếtmọiđiềuvềông.TêncủathầylàAshbrookLincoln,vàdĩnhiên,thầykítênmìnhlà“A.Lincoln”đểbàytỏlòngngưỡngmộcủamìnhđốivớiAbrahamLincoln.TôicònnhớnhưinnhữngbàigiảngcủathầyvềtổngthốngLincoln.TôibịcuốnhútbởisựmôtảtínhcáchkhácnhaucủanhữngconngườilàmviệcxungquanhtổngthốngtrongNhàTrắng.AitrongsốhọcũngnghĩrằngmìnhgiỏihơnTổngthống.Nhưngthauvìtạorasựcáchbiệtđốivớihọ,Lincolnlạitônvinhhọ.Ôngkhenngợikhảnăngcủahọ,xinhọýkiến,vàkhuyếnkhíchhọđemtàitrívànănglựcraphụcvụđấtnước.Vìthếaicũnglàngườichiếnthắng.

Franklinthườngđượcmôtảnhưmộtnhàngoạigiaobẩmsinhluônbiếtlàmvừalòngngườikhác.NóinhưthếlàhơiquálờibởitheothừanhậncủaFranklin,ôngcũngcónhữngkhuyếtđiểmvềcátính.Trongquyểntựtruyệncủamình,Franklinkểrằngôngđãrấtkhókhăntrongviệcchiếnthắngđượckhuynhhướngtựnhiêntrongônglàhayxétnétvàphêbìnhngườikhác.Ôngđãnỗlựchếtsứcđểtựhoànthiệnmình,luônnhắcnhởmìnhlàphảinhìnvàonhữngkhíacạnhtíchcựccủangườikhácvàmộtmựcnóivề“nhữngưuđiểmmàtôibiếtvềmọingười”.Điềunàycuốicùngdẫnđếnnhữngthànhcôngtolớncủaôngtrongcôngtácngoạigiao.

LincolnvàFranklinđềukhámpháramộttrongnhữngchìakhóadẫnđếnthànhcông,đóchínhlàkhẳngđịnhgiátrịcủangườikhác.Họhiểusứcmạnhtolớncủanguyêntắc“chiếnthắngkép”–rằngkhitỏratrântrọngngườikhác,thìtacũngmặcnhiêntựnângmìnhlênngangtầmvớihọ

KhảnăngtuyệtvờinhấttrongmọikhảnăngKhidạynhữngkhóahọctâmlý,tôithườngđềranhữnghoạtđộngđơn

giản,tuythếlạilàmộttrongnhữngkỹnănggiảngdạyhiệuquảnhất.Tôixếpbànghếthànhhìnhbánnguyệtvàđặtmộtchiếcghếđốidiệnhìnhvòngcungđó,đặttênlà“ghếchủ”,nơimỗisinhviênphảithayphiênngồivào.Đầutiên,ngườisinhviênngồiở“ghếchủ”sẽtựbộcbạchvớimọingườirằng“tôicóđiềugìtốtđẹp”.Rõrànglàđiềunàykhôngdễdàng,nhưngnólạilàmộtphầnrấtquantrọngtrongbàihọcvềkhẳngđịnhgiátrịcủangườikhác.Tôicũngmuốnsinhviêncủatôihọccáchtựkhẳngđịnhmìnhđểcókhảnăngnhìnranhữngđặctínhvàthóiquentíchcựccủamình.Thườngthìhọphảimấtkhoảng2phútđểthựchiệnphầnđầutiênnày.Họcũngkhókhănlắmmớithựchànhtốtkĩnăngnóichongườikhácngheđiềumàhọthíchởchínhmình.

Trongphầnthứhai,nhữngsinhviênngồiởdãybànghếhìnhbánnguyệtchỉrachongườingồiở“ghếchủ”thấyđiềumàngườiấythiếusótkhôngđềcậpđến.Quytắcduynhấtlànhữnglờinhậnxétkhôngnhắmđếnvẻđẹpbềngoàivàtrangphụcquầnáo.Ngườingồiở“ghếchủ”lúcđósẽlắngnghenhữnglờikhenngợicủangườikhácvềmình.

Saubuổihọchômđó,vẻmặtcủacácsinhviênvẫncònnétrạngrỡ.Họkểhọđãcảmthấymìnhvĩđạirasao;họkhôngchỉđượcnghenhữngđiềuhay,điềutốtvềmìnhmàcòncóthểhọcnhiềuhơnnữavềnhữngđiềunênlàm.Nhìnthấyđượcnhữngđiềutốtcủabảnthânđãkhíchlệhọsốngtốthơn,củngcốvàgiatăngsựtựtincũngnhưlòngtựtrọng.Cácsinhviênnhậnthấyrằng:

*Chúngtacầntậpthóiquentìmranhữngđiềuhay,điềutốtởngườikhác.

*Gópýxâydựngcóhiệuquảhơnlàđánhđổlòngtựtincủaconngười.*Khônggìhạnhphúclàđượcnghengườikhácthậtlòngkhenmình.*Tấtcảchúngtađềucầnsựnhìnnhậnvàkhíchlệcủangườikhác.*Tôicảmthấysungsướngkhilàmngườikhácvuivàhạnhphúc.“Chúngtakhônghềmấtgìkhisửdụngnhữngngôntừtốtđẹp,màngược

lại,cònnhậnđượcrấtnhiềuđiềuđángquýkhác.”-BlaisePascal

Chương11Độnglựcthựcsựluônbắtnguồntừbêntrong“Dùbạnlàaihoặcbạnbaonhiêutuổi,nếumuốnthànhđạt,thìđộnglực

chosựthànhđạtđónhấtthiếtphảixuấtpháttừchínhbêntrongconngườibạn.”

-PaulJ.MeyerĐộnglựclàgìvàxuấtpháttừđâu?Độnglựclàmộtkháiniệmcụthểnhưngdễdẫnđếnhiểulầm.Nhiều

người,khinghenóitừnàythườngliênhệđếnnhữngcâunhư“HãychiếnđấuvàchiếnthắngvìmàucờsắcáocủaGipper”,câunóicủahuấnluyệnviênbóngđábầudụchuyềnthoạiKnuteRocknekhinóivớicáchọctròcủamình;hoặcVinceLombardilêntinhthầnchocáccầuthủđộiGreenBayPackersrằng“Ýchíchiếnthắnglàtrênhết”.Nhưngđókhôngphảilàđộnglực;đóchỉlàsựkíchthíchnhấtthời.Trongthểthaothườngđòihỏisửdụngnănglượngthểchấtcaođộtrongmộtquãngthờigianngắn,sựkíchthíchlàcựckỳcầnthiết,nhưngtrongcuộcsốnghàngngày,sựkíchthíchnhưthếsẽkhôngđiđếnđâu.Dĩnhiênlàtrừkhiluôncóaiđóbênbạnvàcổvũ:“Cốlên,cốlên!Chiếnthắng!Phảichiếnthắng!Chiếnthắng!”.

Cólẽtôikhônglàtuýpngườihétto“Cốlên!Cốlên”đểkhíchlệngườikhác.Làmnhưthếthoạtđầunghecóvẻphấnchấnsongkhikhôngcònhôvangnhữnglờikhíchlệthìđộnglựcấycũngkhôngcònhiệulựcnữa.Vìthế,thayvìcốgắngtạođộnglựcởhọ,tôigiúphọhiểuđộnglựclàgì,xuấtpháttừđâu,làmthếnàođểtựtạođộnglựcchomình.Vàchínhmỗingườiphảiduytrìđộnglựcchobảnthânbằngnhữnglờikhíchlệcầnthiết.

Cácnhàtâmlývẫnchưathốngnhấtvềlýdotạisaomộtsốngườitìmthấyđộnglựctrongcuộcsốngtrongkhimộtsốkhácthìkhông.Theotôi,khinhìnlạinhữnggìlịchsửđãviếtvềnhữngngườithànhđạt,họluôntựtạorađộnglựcchobảnthânmàkhôngcầndựavàonhữngyếutốbênngoài.Bêncạnhđó,chúngtacũngnênhiểurằng“độnglực”làcáiđếntừbêntrongmỗicánhân,hơnlàdotácđộngtừbênngoài,thúcđẩychúngtahànhđộng.Nóicáchkhác,mọihànhđộngcủachúngtađềucóđộngcơ,cólýdo.Chúngxuấtpháttừnhữngnhucầusâuxabêntrong.Chúngtacầnphảinghĩvềchínhchúngta.Độnglựcnằmtrongchínhnhữngsuytưấy.Khilàmộtđộnglựcthựcsự,nócóthểthúcđẩychúngtađiđếnthànhcôngngoàisứctưởngtượng.

BayếutốđểtạođộnglựcHãysuynghĩvềmụctiêuquantrọngmàbạnmuốnđạttới–mộtmụctiêu

màbạnmongmuốnđạtđượctrongtươnglaivàthửtrảlời3câuhỏisau:*Bạncóđủkhátvọngđểvươnđếnđíchkhông?*Bạncóthựcsựtinlàbạncóthểđạtđượcmụctiêuđókhông?

*Bạncóhìnhdungrõvềmụctiêumàbạnmongmuốnđạtđượckhông?Nếucáccâutrảlờilà“Có”thìđóchínhlànhữngchìakhóagiúpbạntự

tạođộngcơchochínhmình.1.KHÁTVỌNG“Độnglựcxuấtpháttừnhữngkhátvọngthựcsự…”-DenisWaitleyKhátvọnglàhạtgiốngmàtừđómọisựthànhcôngnẩynởvàpháttriển.

Nóxácđịnhbạnsẽtrởthànhmộtconngườibìnhthườnghaythànhđạttrongcuộcsống.Khátvọngkhácvớikhảnăng,làđiểmkhácbiệtgiữangườibìnhthườngvớingườithànhcông.Chínhkhátvọngtạonênđiềukiệnđểngườibìnhthườngđạtđượcnhữngđiềuphithường.Tôithíchnhómtừmàngườixưahaydùnglà“khátvọngcháybỏng”vìnóquáquásúctích.Ngườicókhátvọnghầunhưkhôngthểdừnglại,cảtrongsuynghĩlẫnhànhđộng.Ngọnlửakhátvọngcháycàngmạnh,lòngquyếttâmcànglớnthìcàngdễđạtđếnthànhcông.

MộtthídụvềđiềunàylàcâuchuyệnvềBarbara,mộtphụnữtheohọclớpcủatôiởtrườngđạihọc.Ởtuổi45,côtrởlạitrườngsaumộtthờigiandàinghỉhọc.Dễhiểulàcôhơilúngtúngmộtchútlúcbanđầu.Cônóichỉmuốnlấybằngcửnhân,loạitrungbìnhcũngđãhạnhphúclắmrồi.Nhưngsauđó,côbắtđầuấpủmộtkhátvọngmạnhmẽlàkhôngchỉđượchọc,đượctốtnghiệp,màphảihọcthậtgiỏi.Nhữngkiểmtrađầutiêncủacôđượcxếploạixuấtsắc.Tôigợiýcônênđặtmụctiêuchomìnhcaohơnmộtchútnữa.Côcườithậtrạngrỡ!Barbarađãtốtnghiệploạixuấtsắcvànhậnđượchọcbổngtiếptụchọclêntrìnhđộthạcsĩ.

Mộtkhíacạnhquantrọngcủakhátvọnglàsựcamkếtthựchiệnlờihứavớichínhmình.Điềunàygiúpchúngtakhôngnảnchíkhitheođuổiconđườngđãchọnchodùgặpphảinhữngtrởngạitưởngchừngkhôngthểvượtqua.

2.NIỀMTIN“Cơhộidẫnđếnthànhcôngluônđượcđobởiniềmtincủachínhbạn.”-RobertCollierCáchnayvàinăm,tôinhậnthấyphầnlớnsinhviêncủamìnhbịtêliệtvì

mộtchứngbệnh,khiếnhọkhôngsinhhoạtđượcnhưnhữngngườibìnhthường.Đúnglàmộtchứngbệnhđángsợvàdễlâylan.Điềunàylạnhấtlàhầunhưchẳngcósinhviênnàoýthứcmìnhđangbịmắcbệnh.Thậmchítôicũngkhôngbiếtgọitênnólàgì,chỉbiếttạmgọilà“luônbàochữachonhữngviệclàmkhôngđược”.Họđáplạibằngnhữngcáinhìnngạcnhiênvàđồngthanhthốtlên“Thếà?”.

Tôimởmộttậpgiấyvànói:“Trongngàyhômnay,hễaicócâubàochữanào,hoặcnghengườikhácbàochữa,thìhãyviếtnhữngcâubàochữađóvàomộttờgiấy.Ngàymai,khiđếntrường,hãychéptấtcảcáccâubàochữađó

vàotậpgiấynày”.Sánghômsau,tậpgiấycủatôiđầykínchữ,thậmchítôicònphảidùng

thêmmộttậpgiấykhác.Toànbộnộidungtrongđólànhữnglờibàochữacholýdotạisaongườitanghĩlàmìnhkhôngthểlàmđượcđiềunàyviệckia.Tôihỏicácsinhviênrằngaicóthểgiảithíchtạisaotôilạixếpthóiquen“hayđưaralờibàochữa”làmộtchứngbệnh.Cậusinhviênkíntiếngnhấtlớp,lầnđầutiêngiơtay,nóinhữnglờichílý:“Nếuchúngtaluôntìmkiếmlýdođểbàochữachoviệctakhônglàmđượcthìchúngtacũngsẽkhôngbaogiờtìmrabiệnphápđểthựchiệnnhữngviệcđó”.

Thậtra,chúngtacónhiềukhảnănghơnchúngtatưởngvàítkhichúngtasửdụngđếnnguồnnănglựcnộitạinày.Bướcđầutiênđểđánhthứcnhữngtiềmnăngđólàgiatăngniềmtinvàochínhchúngta,ítnhấtđủđểcốgắng,thậmchíđểchấpnhậnthấtbại.Niềmtinbanđầuđósẽmangđếnnhữngthànhtựunhonhỏvàdầnvunđắpsựtựtincủabạn.

3.BIẾTTƯỞNGTƯỢNG,HÌNHDUNGRATRƯỚCKẾTQUẢ“Bạncầnhìnhdungrõkếtquảmìnhsẽđạtđượctrướckhibắttayvào

thựchiện.”-AlexMorrisonĐầunhữngnăm1930,mộtkỹsưtênJosephStraussthườngđicôngtác

đếnmộtcôngtrườngởSanFrancisco,nơiôngcóthểngắmcảnhtừmộtphíacủavịnhSanFranciscohoangvu.Trongtríóc,ôngluônhìnhdungbứctranhvềmộtchiếccầunốiliềnhaiphía.Càngnghĩ,bứctranhvềchiếccầucànghiệnrõtrongông.Vàôngđãbắtđầuthựchiệnviệcxâydựngchiếccầutrongmơđótrongnhữngđiềukiệnđịalývàthờitiếtcùngbiếtbaokhókhănkhác.Vàđếnnăm2005,ngườiMỹkỉniệmlầnthứ68ngàykhánhthànhchiếccầunổitiếngGoldenGate–niềmtựhàocủangườiMỹ.

Năm1961,TổngthốngJohnKennedynóirằng,ngườiMỹnênhướngtớimụctiêuđưaconngườilênmặttrăngvàtrởvềtráiđấtantoàntrướckhithậpniênchấmdứt.Hàngtriệungườichorằngđiềuđólàkhôngthểđược,nhưngtạiNASAcómộtnhómnhânviênđãhìnhdungtrướcviễncảnhđóvàquyếttâmthựchiệnchobằngđược.KhichúngtachứngkiếnNeilAmstrongđibộtrênmặttrăngvàtrởvềtráiđấtvàonăm1969,thìnhómngườilàmviệctạiNASAđãtừng“xem”nhữngthướcphimđóhàngngànlầntrongtrítưởngtượngcủahọrồi.

KhiBillGatesđanghọctạitrườngHavard,chiếcmáyvitínhcánhânhãycònởgiaiđoạnđầucủasựpháttriển.Nhiềungườixemchiếcmáyvitínhnhưlàmộtchiếcmáydùngđểlưutrữdữliệuvàđểxửlívănbản.ThếnhưngGatesđãnhậnranhữngkhảnăngkhácnữa:Ôngthườngnghĩvềchúngkhingồinghegiảngnhữngmônhọcmàôngkhôngmấythíchthú.Ôngcònhìnhdungranhữngphầnmềmmàsaunàylàmnêncuộccáchmạngtrongcuộcsốngcủachúngta.Bứctranhtrongsựtưởngtượngđóđượcchuyểnthành

nhữngbảnthiếtkếgiấy,vàaitrongchúngtacũngđềubiếtrõphầnsaucủacâuchuyện.

Tôigọitấtcảnhữnghànhđộngtrênlàhìnhdungsựviệctrongtrínão.Khihìnhdunghànhđộngcủachúngtacàngrõràngvàcàngthườngxuyênbaonhiêuthìkhảnăngthựchiệncàngnhiềubấynhiêu.Hìnhảnhtrongtríóccủatalàđộnglựcthúcđẩychúngtahànhđộngđểđiđếnthànhcông.Nếubạnấpủmộtkhátvọngcháybỏng,mộtniềmtinsắtđá,vàhìnhdungtrongtâmtrírõràngvềcôngviệcmìnhsẽthựchiệnthìbạnđãcóđượcđộnglựcdẫnđếnthànhcông.

“Mộtkhibạncómộtđammê,mộtkhátvọngcháybỏng–Bạnsẽthànhcông.”

-Khuyếtdanh

Chương12Mụctiêulànhữngướcmơcóthờihạn“Nhữngngườicómụctiêusốngchắcchắnsẽthànhcôngvìhọbiếtrõcon

đườngmàhọđanghướngđến.”-EarlNightingaleĐộnglựcvàmụctiêu:sứcmạnhchiếnthắngKếthợpcủađộnglựcvàmụctiêukhôngchỉlànguồnlựcmạnhmẽnhất

củaconngườimàcònlàhạtgiốngchomọithànhcông.Tấtcảmọithànhđạt,dùlớnhaynhỏ,đềuđượckíchhoạtdomụctiêuvàcungcấpnănglượngnhờđộnglực,ngoàiviệcnóiđếntầmquantrọngcủasựtựkhíchlệ,giảithíchvaitròcủakhátvọng,niềmtin,vàlợiíchcủaviệchìnhdungracôngviệctrướckhithựcsựbắttayvàothựchiện,tôilạinóivềmụctiêu.

Vìsaomụctiêulạiquantrọngđếnthế?Córấtnhiềucáchđịnhnghĩathànhcông.Địnhnghĩahaynhấttôiđãtừng

nghelà:Thànhcônglàsựhoànthànhliêntụcnhữngmụctiêuýnghĩavàcógiátrị.NhàtâmlýhọcCharlesGarfieldđãtừnglàmviệcvớicácnhàduhànhvũtrụ,cácnhàphátminh,cáclãnhđạodoanhnghiệp,cácvậnđộngviêntầmcỡthếgiớivàcácnhânvậtthànhđạtcótiếngkhác,tinrằngbấtcứthànhcôngnàocũngkhởiđầubằngmộtmụctiêucụthểcùngmộtkhátvọngthựcsự.

Sốngmàkhôngcómụctiêunhưthểđiduhànhmàkhôngcóđíchđến.Tavẫnthấyvôsốngườicứtrôidạtkhôngphươnghướng,khôngđiểmdừngnhưngdườngnhưhọkhônghiểuđượctạisaolạinhưvậy.Đángbuồnthay,nhiềubạntrẻcũngđanglâmvàotìnhtrạngấy.Tuynhiên,cómộtcáchtươngđốiđơngiảnđểthayđồitiếntrìnhcuộcsống,bấtkểtuổitáchayhoàncảnh,đóchínhlàđặtrachomìnhnhữngmụctiêucụthểrõràng.

LợiíchcủaviệcthiếtlậpmụctiêuNhờcómụctiêu,cuộcsốngcủachúngtacóthểtrởnênphongphútheo

nhiềucách:*Độngcơ–Mụctiêubắtnguồntừnhiềuđộngcơ.Chúngchochúngtalý

lẽđểhànhđộngvàkhởiđầunhữngđiềutốtđẹp.*Sựđộclập–Mụctiêugiúpchúngtadámchịutráchnhiệmvớicuộc

sốngcủachínhmình.Thayvìchạytheođámđônghoặctrôilangthangtrongcuộcđời,chúngtachọnconđườngriêngchochúngta,conđườnggiúphoànthànhnhữngướcvọngcủamình.

*Địnhhướng–Mụctiêuchochúngtamộtđíchđến.Biếtđượcđíchđến,chúngtacóthểsẽthấyrõviễncảnhtươnglai.

*Ýnghĩa–Cuộcsốngcónhiềuýnghĩahơnkhichúngtanhậnrõđiềuchúngtamongmuốn.Thayvìchỉtồntạingàynàyquangàykhác,mụctiêutrongcuộcsốnggiúpchúngtacóđượcnhữnglýdođểbắtđầucuộcsống

thựcsự.*Sựhứngkhởi,vuitươi–Sốngcómụcđíchlàthuốcgiảiđộcchocăn

bệnhđángsợnhấtmàxãhộihiệncó:sựnhàmchán.Làmsaomàbạncóthểchánchườngđượckhibạncónhữngđiềuhàohứngđểthựchiện?Mụctiêutrongcuộcsốnglàmchocuộcsốngbạnvuithúhơn,hấpdẫnhơn,vàthêmnhiềutháchthứcmới.

*Sựthỏamãn–Mụctiêu,hơnbấtkỳđiềugìkhác,giúpchúngtapháttriểntiềmnăng.Thiếtlậpmụctiêugiúpchúngtanhậnrađiềugìtrongtầmtay.Mỗibướcthànhcôngđềuxâydựngnênlòngtựtin.Mỗimụctiêuđượchoànthànhgiúpchúngtathấyđượcnhiềuhơnvềđiềuchúngtacóthểthựchiện,dẫndắtđếnnhữngmụctiêumớivànhiềuthànhcônghơnnữa.

KhiướcmơtrởthànhmụctiêuTôitừnggiảngmộtkhóahọcvềthiếtlậpkếhoạchvàthayđổicơcấutổ

chứctạimộttrườngcaođẳng,trongđócũngbaogồmviệcthiếtlậpmụctiêuchođơnvị.Tôichosinhviênlàmbàitậpnhưsau:Hãyviếtmườimụctiêuchocuộcsốngcủamình.Trongnhữnggiờhọcsautôiyêucầusinhviêncùngthảoluậnvềmộttrongsốmườimụctiêuđó.Diane,mộtnữsinhviêntrên40tuổi,hăngháivàhamhọc,trìnhbàytrướctiên.Cônói,“TôiluônmơướcmộtngàynàođóđượcsốngởchâuÂu”.Tôinói,“Thậttuyệt,nhưngđómớigầnnhưlàmộtmụctiêu.Chúngtacóthểbiếnnóthànhmộtmụctiêuchocuộcsốngbằngcáchchỉthựchiệnhaiđiềuđơngiản”.Tôinhậnđượccáinhìnbốirốivàcâuhỏitiếptheolà:“Tạisaođókhôngphảilàmộtmụctiêu?”

“Mụctiêulàướcmơcóthờihạn”.Tôigiảithíchrằng,khitađặtthờihạnchomộtướcmơ,thìđólàbướcđầutiêntrongviệcbiếnnóthànhmụctiêu.Câuhỏitiếptheolà:“Cầnphảicóđiềugìnữađểbiếnnóthànhmụctiêu”?Câutrảlời:“ChâuÂulàmộtchâulục.Saotakhônggiớihạntrongmộtkhônggianhẹphơnnữachẳnghạnnhưmộtquốcgiacụthểnàođó,hoặctốthơnnữa,mộtvùng,mộtthànhphố?”Tôitiếptụcgiảithíchrằng“ướcmơđượcsốngởchâuÂumộtngàynàođó”làmộtvídụtốtvềmột“mụctiêugần”.Cónhữngướcmơchẳngthểthànhhiệnthựcvìchúngtakhôngđủrõràng.Bộnãoconngườikhônghướngtớicáitổngquátmàhướngvềcáiđíchcụthể.CâuchuyệnvềcầuGoldenGatelàmộtthídụđiểnhình.JosephStrausshìnhdungvềcôngtrìnhcàngsinhđộng,chitiếtchừngnàothìôngcàngdễhướngtớiviệcbiếnnóthànhhiệnthựcchừngnấy.

Khoảng3nămsau,tôinhậnđượcmộtbứcthưcódấubưuđiệnởVienne,nướcÁo.Trênđầutrangthưlàhàngchữ:“MụcTiêuLàƯớcMơCóThờiHạn”.ĐólàthưDiane.Côgiảithíchrằngcôđãđổi“mộtngàynàođó”bằngmộtnưmcụthểvàthuhẹptừ“châuÂu”lạicònmộtnướcÁo,rồithủđôVienne.CôđãcóđượcmộtviệclàmrấttuyệtởLiênHiệpQuốcvàhiệntạiđangrấtthíchthúvớicôngviệc.Ướcmơcủacôđãthànhhiệnthực!

Khởiđộngmụctiêu1.HÃYHIỂURÕSỰKHÁCBIỆTGIỮAMỤCTIÊUVÀMONG

ƯỚCKhihỏimọingườirằngmụctiêucủahọlàgì,thìcâutrảlờimàbạn

thườngđượcnghenhấtlà:đượchạnhphúc,đượcgiàucóvàđượcnổitiếng.Đókhôngphảilàmụctiêu,đólàmongước.Mongướclàướcmơkhôngrõràngmàtamongnósẽxảyđếnvớita.Mụctiêulàbứctranhrõnétcủamongướcbởitrongđócòncócảquyếttâmcủachúngtalàmchonótrởthànhhiệnthực.

2.HÃYVIẾTRACÁCMỤCTIÊUCỤTHỂCỦABẠNViếtracácmụctiêulàhànhđộngcamkếtđầutiênvớichínhmình.Nhìn

thấynhữngmụctiêuđótrêngiấylàbướckhởiđầuchoviệcbiếnướcmơđóthànhhiệnthực.

Hãyviếtcàngcụthểcàngtốtvàxácđịnhthờihạnhoànthànhchotừngmụctiêu.Càngtỉmỉchừngnào,suynghĩvàhànhđộngcủabạncàngbịlôicuốntheobứctranhđóchừngnấy.Sauđâylàmộtsốđiềucầnquantâmkhácnữakhibạnlậpkếhoạchchocuộcsống:Nhữngbướcđinàocầnthiếtđểbạnhoànthànhnhữngmụctiêulớn?Nhữngtrởngạigìbạnsẽphảivượtqua?Bạncầnsựgiúpđỡcủanhữngai?Bạncầnphảihọchỏinhữnggì?

3.KIỂMTRAVÀĐIỀUCHỈNHCÁCMỤCTIÊUMỘTCÁCHTHƯỜNGXUYÊN

Vớidanhsách“nhữngđiềucầnlàm”đãlậpra,chúngtanênthườngxuyênnhìnlạinhữngđiềumìnhmongmuốnđạtđược,ítnhấtmộtlầntrongmộttuần,đểthấyrằngbạnđãthayđổirasao.Tôicũngthườngthêmvàodanhsáchcủamìnhnhữngmụctiêumớivàđôilúcthayđổicáclĩnhvựcmàtôiquantâm.Điềuđógiúptôicảmthấyphấnchấnhơnvìmìnhđãtiếnmộtbướcdàitrênconđườnghướngđếnmụctiêumongmuốn.

“Biếthướngtớimụcđíchthìngườichậmchạmnhấtcũngtiếnnhanhhơnbấtcứkẻnàonhanhnhẹnmàlangthangkhôngmụcđích.”

-G.Lessing

Chương13Khônggìcóthểthaycholàmviệcchămchỉ“Mónquàquýgiánhấtmàcuộcsốngbanchochúngtalàcơhộiđểlàm

nhữngviệcđánglàm,vàcáchmàchúngtađượclựachọnlàlàmmộtcáchchămchỉ.”

-TheodoreRooseveltPhầnthưởngcholàmviệcchămchỉDùđộnglựccómạnhmẽvàmụctiêucórõràngbaonhiêuthìướcmơ

củabạncũngkhótrởthànhhiệnthựcnếukhôngcósựnỗlựchếtmình,khôngđầutưthờigian,côngsức,hisinh,vàthậmchícảnhữnglầnthấtbại.Kếtquảcuốicùngrấtcầnđếnsựphấnđấubềnbỉvàchỉdànhchonhữngaikhôngsợtháchthức.Sựnhiệttìnhtrongbấtkìcôngviệcnàocũnggiúpchúngta:

1.Nhậnratiềmnăngcủamình.Nhữngkếtquảnhonhỏbanđầusẽđộngviênvàthúcđẩychúngtanỗlựchơnnữa.Khipháthiệnranhữngkhảnăngcòntiềmẩncủamình,chúngtasẽcảmthấytựtinhơn–mộttrongnhữngtháiđộkhôngthểthiếucủanhữngngườithànhcông.Thànhcôngmanglạisựtựtin,vàsựtựtinmanglạinhiềuthànhcôngkhácnữa.

2.Đươngđầuvớicuộcsống.Cuộcsốngluônbuộctaphảichọnlựagiữachấpnhậnhènyếuhaycanđảmđốidiệnkhókhăn.Luônđặtmìnhtrongtrạngtháisẵnsànggiúpchúngtacótháiđộtíchcựctrongcáchnhìncủamìnhtrướcbấtkìhoàncảnhnào.Dùcóthànhcônghaykhông,chúngtavẫnluôncảmthấyvuikhiđãcốgắnghếtsứcmình.

3.Tăngthêmýnghĩachocuộcđời.Khôngcógìsungsướnghơncảmgiáchoàntấtmộtmụctiêuvàbiếtrằngtađãlàmbằngtấtcảsựnhiệthuyết.Chúngtahạnhphúcvìtíchlũythêmmộttrảinghiệmcóýnghĩachocuộcsốngcủamình.

MẫusốchungcủathànhcôngGeorge,AlecGallupcùngvớinhàbáoWilliamProctorđãthựchiện

nhữngnghiêncứuquymônhấtvềđềtàithànhcông.Cáccâuhỏiphỏngvấnnhữngngườithànhđạtxoayquanhnhữngvấnđềvềhạnhphúcgiađình,nănglựclàmviệc,quanđiểmsống,niềmtin…Cáccâutrảlờiđềucómộtýchungxuyênsuốtrằng,thànhcôngđếnvớihọkhôngdomaymắnhoặctàinănggìđặcbiệtcả.Họthànhcôngvìhọmuốnnhưvậyvàhọthựchiệnýmuốnđóthôngquasựkiêntrìnỗlựctốiđavàquyếttâmkhônggìlaychuyểnđược.Saukhitậphợp,nghiêncứucácdữliệu,cácchuyêngiađiđếnkếtluận:“AiCũngCóThểThànhCôngĐượcCả!”.

Cácchuyêngiachobiết,họchẳngtìmthấyđượcđiềugìlạlùngtrongsuốtquátrìnhnghiêncứu,ngoàimộtchânlýthậtđơngiản:Cóquánhiềungườitựđặtmìnhvàovịthếbìnhthườngởcuộcđờinàytrongkhihọvốnsở

hữurấtnhiềutiềmnăngđểvươnlêntầmcaohơnhẳn.Hầuhếtmọingườiđềucóthểthựchiệnbabướcquantrọngnhấtlàtạođộnglực,thiếtlậpmụctiêu,vàlàmviệcchămchỉđểđạtđếnthànhcông.

LàmviệcvàvuiđùaluônsonghànhDùbiếtrằngsựnhiệttìnhtrongcôngviệclàrấtcầnthiếtchosựthành

côngnhưngchúngtacũngkhôngnênbỏquayếutốvuiđùa,mụcđíchnhằmgiảmnhẹáplựcvàduytrìsựcânbằng–đượcxemlàkháquantrọngtrongcuộcsống.ArmandHammer,mộtnhàtưbảnnổitiếng,mấtởtuổi92,cólầnđượchỏibằngcáchnàomàmộtngườicótuổinhưthếlạicóđủsứcliêntụcđikhắpnơitrênthếgiớiđểđiềuhànhcôngviệcvàgặpgỡcácquanchứclãnhđạochínhphủcủanhiềunước.Ôngtrảlời:“Tôiyêucôngviệccủatôi.Tôikhôngthểchờthêmmộtngàymớibắtđầu.Tôikhôngbaogiờthứcdậymàkhôngcóýtưởngnàotrongđầu.Mọithứđốivớitôiđềulàtháchthức”.GeorgeBernardShaw,mộttrongnhữngkịchtácgiathànhcôngnhấttrongmọithờiđại,cũngcósuynghĩgiốngnhưvậykhiviết,“Tôimuốntậndụngmọikhảnăngsứclựctrongmọilúcvàluôntìmniềmvuitrongđó,vìlàmviệcchămchỉchừngnào,tôilạicàngvuivàsốnglâuchừngấy”.

“Khinóivềtấtcảnhữngngườibấthạnhtrênthếgiớinày,bấthạnhnhấtlànhữngkẻkhôngtìmrađượcmộtviệcgìmìnhmuốnlàm.”

-LinYu-T’ang

Chương14Cólúccầntừbỏmộtđiềuđểcóđượcmộtđiềukhác“Cuộcsốngkhôngluôndànhchochúngtamọithứ,đểđạtđượcnhững

điềucaohơnnhưướcmơvàmụcđíchhằngmongmuốn,đôilúcchúngtacầnphảihisinhnhữngđiềukhác.”

-KhuyếtdanhMộtchìakhóanữađểmởcánhcửathànhcôngTạođộngcơ,thiếtlậpmụctiêu,vàlàmviệcchămchỉsẽđưabạntiếnxa.

Hãythêmvàođótínhkỉluật,bạnsẽcàngtiếnxahơnnữa.Mỗingườithànhcôngmàtôitừngbiếtđềunóirằng,kỉluậtlàchiếcchìakhóavạnnănggiúpmọiviệcđượchoàntất.Khôngcónó,bạnsẽchỉthànhđạttrongmộtchừngmựcnàođó.

Cónhiềungườichorằngngườicótínhkỉluậtluôncứngnhắcvàthiếulinhhoạt.Thếnhưngthậtra,kỉluậtlàmộttrongnhữngthuộctínhtíchcựcnhấtmàconngườicóthểcóđược.TôithíchđịnhnghĩacủaWebster:“Kỷluậtlàsựrènluyệngiúpchúngtatựsửachữa,tạokhuônnếp,tạosựmạnhmẽ,hoặcgiúpchúngtatrởnênhoànhảohơn”.Khitựgiácápdụngkỉluậtvớibảnthân,bạnsẽnhậnrarằngmìnhđangkiểmsoátnhữnghànhđộngvàcảsuynghĩcủachínhmình.Chínhbạncóthểquyếtđịnhmìnhsẽlàmgì,làmnhưthếnàovàkhinàosẽhoànthànhnhữngmụctiêuđãđặtra.

TriếtgiaErichFrommtừngnóirằng,khôngcótínhkỉluật,cuộcsốngcủatasẽtrởnênchaođảovàthiếutậptrung.Nếuhànhđộngcủachúngtatùytheotâmtrạngvàýthíchcủachúngtathìtấtcảnhữngđiềuđókhônghơngìmộtthútiêukhiển.Ôngcònnóirằng,chúngtasẽchẳngbaogiờtrởnênxuấtsắcnếutakhôngthựchiệnđiềuđóvớitinhthầnkỉluậttựgiáccao.

Bạnsẵnlòngtừbỏđiềugì?“MỗikhibạnnóiVÂNGvớimộtmụctiêu,cónghĩabạncũngđangnói

KHÔNGvớinhiềuđiềukhác.”-SybilStantonBathídụvềviệctừbỏnhữngýmuốnnhấtthời:1.Cácsinhviênđạihọccủatôihầuhếtlàngườiđãtrưởngthành.Ngoài

chuyệnphảilàmviệc40giờmộttuần,họcòntheohọc4giờmỗituần,vàlạiphảibỏrahàngchụcgiờnữađểlàmbàitậpvàđọctàiliệu.Đólàsựlựachọncủahọbởihọmuốnthànhcông.Họchấpnhậnphảitừbỏnhữngtròchơigiảitrí,từbỏnhữnggiờphútnhànrỗimỗikìnghỉcuốituầnđểtíchlũythêmkiếnthức,thêmkinhnghiệm.Chínhkhátvọngđượchọchỏi,tìmđếnnhữngcơhộithăngtiếntrongnghềnghiệpđãgiúphọlàmđượcnhữngđiềuđó.

2.Khitôicòndạymôntâmlýhọc,khiđếnphầnnóivềtínhkỉluật,tôilấyviệctiếtkiệmtiềnlàmvídụminhhọa.Saugiờhọc,mộtnữsinhxinnói

chuyệnvớitôi.Côkểrằngcôcómộtcôngviệclàmbánthờigianrấttốt,kiếmđượchơn100đôlamỗituầnnhưngcôxàihếttấtcả.Côhỏitôilàmthếnàođểcóthểápdụngtínhkỉluậtvàoviệctiếtkiệm.Tôihỏicôtiêutiềnrasao.Côđáp:“Tấtcảsốtiềnemdùngvàoviệcmuasắm…vàvuichơi”.Tôikhẳngđịnhrằngcôcóthểtiếtkiệm40đôlàmỗituầnbằngcáchgiảmbớtmuasắmvàvuichơi,rằngcônêngiảmbớtviệcđixemphimvàcácbuổibiểudiễnnhạcrock,hạnchếmuacácloạihànghiệu,vàkhôngnênănnhiềuquàvặt.Mộtvàingàytrướcbuổilễtốtnghiệp,côđưachotôixemcuốnsổtiếtkiệm.Dòngcuốighiconsố4.851đôlaMỹ,mộtsốtiềnkhálớnđốivớimộthọcsinhtrunghọcthờibấygiờ,sốtiềncóđượcnhờcôthườnggửi40đôlavàotàikhoảncủamìnhmỗituần.Cônóikinhnghiệmnàycũnggiúpcôhiểurằng,nhữngđiềutốtđẹpnhấttrongđờikhôngbắttatrảgiálàbao.

3.Nhiềunămtrướcđây,tôivẫncònlàmộtđứatrẻluônmangtrongmìnhmộtướcmơđượcchơibóngrổtrongmộtđộituyểnnổitiếng.Tôicóchiềucaokhátốt,cókỹthuật,năngkhiếuchơithểthaovàmộtkhátvọngcháybỏng.Từtrunghọcđếncaođẳng,tôitậpđểpháttriểnthểchấtcùngcáckỹnăngcầnthiết,vàchơibóngrổmỗikhicódịp.Dùtôichưađượcchọnvàođộituyểnmàmìnhhằngmơướcnhưngnhữngnỗlựcmàtôibỏrađềukhôngvôích.Nhữngđiềutôinhậnđượcchỉhơikhácmộtchútsovớiđiềutôimongmuốn.Nhữngthờigiannhànrỗi,nhữngchuyếnđichơitrượttuyếtmùađông,nhữngbữalễtiệcđãđượcđánhđổithậtxứngđángbằngniềmvuiđượcchơithểthao,bằngnhữngchiếchuychươngvàbằngmộthọcbổngtoànphầnvàomộttrườngđạihọcdanhtiếng.Tấtcảnhờvàothóiquenkỉluậtcaovàđammêcóđượcthểchấttốt.

Tínhkỉluậtlàmộtthóiquentốt“Thànhcônglàtổngcủanhữngnỗlựcnhỏbé,đượclặpđilặplạingày

quangàymànên…”-RobertCollierBatrườnghợpnêutrênliênquanđếnviệcchọnlựa,cũngliênquanđến

việchìnhthànhthóiquen.Đóchínhlàcốtlõicủatínhkỉluật:thựchiệnnhữngchọnlựađúngvàhìnhthànhnhữngthóiquentốt.Chúngtahoànthànhđượcnhữngviệclớnbằngcáchlàmnhữngđiềunhỏbéngàynàyquangàykhác.

Hầuhếtmọingườihoặclàtheodõinhữnggìxảyrahoặcsauđótựvấnđiềugìđãxảyra.Tínhkỉluậtgiúpchúngtahoànthànhnhữngviệckhichúngcầnphảiđượchoànthành,chứkhôngphảikhichúngtacảmthấythíchhoànthànhchúng.Đâylàchìakhóađểthànhcôngvàcảhạnhphúcbởichúngtacảmthấyhàilòngthậtsựkhigặtháikếtquảtừcôngsứclaođộngchămchỉvàbềnbỉcủachínhmình.

“Kỉluậtđúngnghĩakhôngthúcépsaulưngbạn;nóởbêncạnhkhíchlệbạn.

Khibạnhiểurằngkỉluậtlatựchămsócmìnhchứkhôngphảitựtrừngtrịmình,bạnsẽkhôngedèkhinhắcđếnnó,màngượclạisẽvunđắpchonó.”

-SybilStanton

Chương15Ngườithànhcôngtựtạothờigianchomình“Ngườithànhcôngchẳngbaogiờdừnglạidùchỉđểtựhỏiliệuviệc

chúngtađanglàmcóthựcsựquantrọngnhấtkhông.”-StephenCoveySựkhácnhautrongviệcsửdụngthờigiancủangườithànhcôngvàngười

thấtbạiHơn200nămtrước,BenjaminFranklinđãtừngviếtrằng:“Thờigian

chínhlàcơhộiđểmỗingườithựchiệnnhữngdựđịnhvàướcmơcủamình.Cònviệccónắmbắtđượcnhữngcơhộiđóhaykhôngcòntùyvàomỗingười”.Đãcórấtnhiềuquyểnsáchviếtvềđềtàinày,trongsốđótôirấttâmđắcnhữngýtưởngcủaStephenCoveytrongcuốnBảythóiquencủangườithànhđạtvìôngluônnhấnmạnhviệcsửdụngthờigianhiệuquả.Ôngnói“…chúngtalúcnàocũngbậnrộn,chúngtacàngbậnrộnhơnkhimuốnhoàntấtcôngviệcmộtcách‘tốt’nhấtvàchúngtachẳngbaogiờdừnglạidùchỉđểtựhỏiliệuviệcchúngtađanglàmcóthựcsựquantrọngnhấtkhông”.

Thờigiancũnggiốngnhưmộtnguồnlực,nhưngkhôngnhưnhữngnguồnlựckhác,chúngtakhôngthểlấylạithờigianđãmất,cũngkhôngthểthêmbớt,lưutrữ,hoặctắtmở,thaythếnó.Nếuchúngtakhôngbiếtcáchsửdụngthờigiansaochothậthiệuquảthìtừnggiờtừngphúttrôiquasẽtrởnênlãngphí.

Cómộtsốkhácbiệtrõrệttrongnhậnthứccủangườithànhcôngvàngườithấtbạitrongcáchsửdụngthờigian,chẳnghạnnhư:

KẺTHẤTBẠINGƯỜITHÀNHCÔNGĐểthờigiantrôiquamộtcáchlãngphí.Trântrọngquỹthờigianđangcó.Chỉbiếtphungphíthờigian,khôngcókếhoạch.Biếtcáchsắpxếpthờigianhợplý.Khôngtìmđượcthờigianchomình.Tạorathờigianchochínhmình.Tôikhônghàmýnóirằngbấtkỳaitừngphungphíthờigianđềulànhững

kẻthấtbại.Tấtcảchúngta,aicũngcólúclãngphíthờigian.Tấtnhiên,tôixũngkhôngcóýnóivuiđùahoặcthưgiãnlàuổngphíthờigian–bởiđóchínhlàchìakhóachosựcânbằngtrongcuộcsống.Chỉlàchúngtakhôngnênbỏphíthờigianquánhiềuđếnmứclàmuổngphívàđểvuộtmấtnhữngcơhộiđểcảmnhậncuộcsốngtheođúngbảnchấtcủanó.

ChúngtacóđủthờigianđểlàmviệccầnthiếtCáchđâykhônglâu,ViệnGallupđãcôngbốkếtquảthămdò,80%người

đượchỏiýkiếnởHoaKỳcảmthấythờigiantrôiđiquánhanhvàhọcảm

thấyhọkhôngcóđủthờigianđểthựchiệnnhữngđiềumìnhmongmuốn.Nhữngngườiđóđãsaiởhaiđiểmcơbản.Trướchết,thờigiankhônghề

trôinhanhhơnlúcchiếcđồnghồđầutiênđượcchếtạora.Ngàynay,mộtgiờvẫncó60phút,mộtphútvẫncó60giây.Khôngcógìthayđổicả.Thứhai,cómộtlýdođơngiảnkhiếnngườitakhôngthựchiệnđượctấtcảmọiđiềulàvìhọmuốnquánhiềuthứcùngmộtlúc.Chúngtabiếtrằngnênsắpxếpthứtựưutiênchonhữngđiềumìnhmongmuốn.Bấtkỳainghĩrằng,mìnhsẽcóđượctấtcảvàlàmđượcmọithứthìsẽchẳngbaogiờcóđủthờigiancả.

Bốncáchlàmchủthờigian1.LẬPKẾHOẠCHCHOMỘTNGÀYCỦABẠNCácnhàthầuluôncóbảnthiếtkếxâydựng,cácnhàđiềuhànhluônvạch

trướckếhoạchkinhdoanh,cáchuấnluyệnviênluôncósơđồchiếnthuật,thầygiáocógiáoán…thếthìtạisaochúngtalạikhôngcómộtkếhoạchchomộtngàycủamình?Đóchẳngphảilàmộtđiềugìđóquávấtvả,cũngchẳngmấtnhiềuthờigiannhưngsẽmanglạinăngsuấtvàhiệuquảrõrệtchobạn.

Đánhdấunhữngviệcbạnđãhoàntấttrongngày.Việchoànthànhmụctiêuchobạncảmgiáctuyệtvờinhất,làphầnthưởngcủabạn.Nócũngchothấysựtiếnbộcủabạn.

2.LÊNLỊCHHẸNVỚICHÍNHMÌNHGiảsửbạncómộtcôngviệcđòihỏimấtkhoảng2giờđồnghồđểlàmvà

cầnphảihoàntấttrướcthứNămtới.Hầuhếtmọingườiđềunóivớichínhmình:“Mìnhquyếttâmlàmxongviệcđóvàotrướctuầntới”.Hãychúýsựkhácbiệtkhinóinhưsau:“TôisẽlàmviệcđóvàongàythứBatrongkhoảng4đến6giờchiều”.Hãynhớrằngtríóctaluônhướngđếnđiềucụthể.Nếubạnnóivớimộtngườibạncủamình,“Mìnhsẽgặplạinhaunhé”,thìsẽkhógặplạinhauhơnlàkhibạnhẹnvàomộtngàygiờcụthể.

Nếubạncóviệcgìđócầnphảilàmngay,nhưngbạnlạicókhuynhhướngtrìhoãnchođếnphútcuối,thìcómộtgiảiphápđơngiảnchođiềunày:Hãylênmộtcuộchẹnvớichínhmình.Trướckhilàmmộtviệcgìkhác,hãytỏrõquyếttâmlàmchokìđượcviệcphảilàm.Rồisauđóbạncầnquyếtđịnhkhinàobạnbắttayvàoviệclàmđó,vàtựcamkếtvớimìnhvềmộtthờigianbiểucụthể.Chỉđơngiảnnhưthếnhưngnócóthểđemlạinhiềulợiíchchobạnnhư:pháttriểntínhkỉluật,hỗtrợthiếtlậpmụctiêu,giúpchiếnthắngsựtrìhoãn,vàhướngdẫnbạnsửdụngthờigianhiệuquảhơn.

3.DÙNGPHƯƠNGPHÁPMỖI-LÚC-MỘT-CHÚTMộttrongnhữngphươngpháphiệuquảnhấttrongviệchoàntấtnhững

côngviệcquantrọnglàmỗilúclàmmộtít.Thayvìchờchođếnlúccócảmhứnghoặccóđủthờigianmớitiếnhành,thìhãydànhramộtchútthờigianđặcbiệttronglịchlàmviệchàngngàycủabạn.Tốtnhấtthờigianđặcbiệtnàyđượcấnđịnhvàocùngmộtthờiđiểmmỗingày.Điềumấuchốtlàphải

duytrìliêntục,đềuđặn.Hãylàmchonótrởthànhmộtthóiquen.Lấyviệcviếtramộtcuốnsáchđểlàmvídụ.Dườngnhưđólàmộtcông

việcquákhókhănphứctạpnếunhìnmộtcáchtổngthể.Nhưngnếubạnviếtchỉmộttrangmỗingày,thậmchítrừrahaingàynghỉthứBảyvàChủNhật,thìbạncóthểhoàntấtmộtcuốnsáchdày260trangvàocuốinăm.

Phươngcáchnàycũngcóthểsosánhvớiviệcxâydựngmộtcănnhàgạch.Mỗiviêngạchthậtlànhỏbé,vàviệcmỗilúcmộtviêngạchxemracóvẻchậmchạpkinhkhủng.Nhưngkhimỗiviênđượcđặtđềuđặnlênmộtviênkhác,lạihìnhthànhnêncáigìđóvĩđạihơnnhiềusovớinhữngđốngvậtliệuchưaxây.Bạncóthểsửdụngnhữngkhoảnhkhắcthờigianngắnngủitheocùngmộtcáchnhưthế.Thànhcônglàkếtquảcủacôngviệckhókhănvấtvảđượcthựchiệnmỗingàymộtít.

4.HÃYBIẾTVÀOLÚCNÀOBẠNLÀMVIỆCHIỆUQUẢNHẤTMỗingườicómộtchiếc“đồnghồsinhhọc”riêng.Vàolúcnàođó,người

nàylàmviệccónăngsuấtnhất,nhưngngườikhácthìngượclại,kémhiệuquảnhất.Mộtsốlàmviệchiệuquảnhấtvàobuổisáng,nhữngngườikháclạicónăngsuấtvàobanđêm.Mộtsốngườiđuốisứcvàogiữabuổichiều,trongkhinhiềungườikháclạivừađượcnạpđầynănglượng.Vìvậy,quantrọnglànhậnbiếtđượcgiờsinhhọccủabạn–khinàobạncóthểhoạtđộngtốtnhất.Nếucóthể,nênlênlịchlàmnhữngviệcquantrọngnhấtcủabạntrongnhữnggiờkhắcnày.Đóchínhlàsửdụngthờigianmộtcáchtốiưu.

Thờigianlàvốnquýnhất–bạnđừngnêntrìhoãnnữaĐãbànvềthờigiantấtphảiđềcậpđếnsựtrìhoãn.Hầuhếtmọingười

chorằngđólàtrởngạilớnnhất.Nhưngtôilạikhôngnghĩtrìhoãnluônluônlàđiềutệhại.Mọingườiđềulàmnhưthếởmộtchừngmựcnàođó.Cóngườicònđạthiệuquảcaohơnkhihoàntấtcôngviệcdướiáplựcvàolúchếthạnvàkhôngthểtrìhoãnđượcnữa–vàonhữngphútcuối.Nhưngđóchỉlànhữngtrườnghợpngoạilệ.Hầuhếtmọingườicảmthấyvừakémhiệuquả,vừacólỗivàkhôngtựhàilòngvớichínhmìnhkhitrìhoãncôngviệc.

Nhưngnếubạncóđượckĩnăngsửdụngthờigianhiệuquả,bạnsẽnhậnthứcđượcrằngthờigiờlàcuộcsốngcủabạnvàbạnsẽtìmranhiềuphươngcáchđểtậndụngnó.Sựthànhcôngtùythuộcvàoviệcbạnsửdụngthờigiannhưthếnào.Ngườithànhcôngkhôngtìmkiếmthờigian,họtạorathờigian.

“Hãybiếttậndụngthờigiancủabạn,dùcuộcsốngluôncónhữngkhókhăn.”

Ephesians5:16

Chương16Luôngìngiữlòngtựtrọng“Lòngtựtrọngchínhlàtìnhcảmsâuthấmtrongtâmhồnmàbạncóđược

từsựđánhgiáchínhmình.”-DenisWaitleyLòngtựtrọngvàsựgiảtạoTrongmộtcuộchộithảonóivềlòngtựtrọngtôithựcsựấntượngtrước

bàiphátbiểucủaBillHonig,mộttrongnhữngthuyếttrìnhviênchính.Ôngchânthànhchiasẻvớihàngngàngiáoviêncómặttạibuổihộithảovềmốiquantâmcủaôngđốivớivịtrícủalòngtựtrọngtrongnhàtrường.Ôngnóirằngôngluônhếtlòngủnghộviệcgiúpchocáchọcsinhnângcaolòngtựtrọngcủabảnthânnhưngôngvẫnlongạitrướctìnhtrạngrấtphổbiếnhiệnnay,đólàtạonên“lòngtựáigiảtạo”.Mộtđứatrẻsẽcảmthấyrằngmìnhlàmộtđứatrẻngoannếunhưbạncứsuốtngàynóivớinórằngnóthậtgiỏivàngoanchodùcóthậtnhưvậyhaykhông.Nhưngsauđó,nếuđiềubạnkhenlàkhôngđúngvớisựthật,đứatrẻsẽcảmthấyhụthẫngvàthấtvọng.ÔngHonignhấnmạnhrằng,cáchtốtnhấtđểxâydựnglòngtựtrọngchocácemlàtraochocácemnhữngcôngcụcóthểlàmchocuộcsốngcógiátrịhơn,khiđólòngtựtrọngsẽtựthănghoa.

Vậytựtrọnglàgì?Theotôi,tựtrọngchínhlàsựtựcảmnhậnvềmình,bấtkểđiềungườikhácnói.Vàcáchchúngtacảmnhậnvềchínhmìnhliênquanđếnviệchìnhthànhtínhcáchriêngcủamỗichúngta.Chúngtachỉcóthểcảmnhậntốtvềmìnhkhicótháiđộtíchcựcvàdámchịutráchnhiệmchonhữngviệcchúngtađã,đangvàsẽlàm.

TừlệthuộcđếnđộclậptrongsuynghĩKhichúngtacònbé,cuộcsốngchúngtadongườilớntuổihơnchiphối.

Chúngtathấyhìnhảnhcủamìnhqualờinhậnxétcủahọ.Chúngtasuynghĩvàcưxửthôngquasuynghĩvàmongmuốncủangườikhác.Chínhvìvậy,chúngtacókhuynhhướngtrởnênnhưnhữnggìngườikhácnóivềchúngta.

Nhưngkhilớnlên,chúngtacầnphảihọccáchsuynghĩchobảnthânmình.Chúngtacầnnhậnthứcrằng,chúngtacóquyềntựdochọnlựacáchphảnứngcủamìnhtrướcnhữngnhậnxétcủangườikhácnhưEleanorRooseveltcólầnđãnói,“Khôngaicóthểlàmbạncảmthấymìnhthấpkémkhikhôngcósựchấpnhậncủabạn”.

Tôikhôngnóirằngchúngtanhấtđịnhphảiquantâmđếnnhậnxétcủangườikhácvàrằngchúngtakhôngnênđểcảmxúccủamìnhbịảnhhưởng.Đôikhichúngtacũngrấtcầnđượcnghenhữnglờikhenngợi,sựtánthưởng…Chúngtacũngcầnđếnnhữngcáiômhônthânthiếtnữa.Điềuđókhôngchỉcầnthiếtmàcònrấtquantrọng.Nhưngchúngtakhôngthểcứngồichờngườikhácvỗtaykhenngợithìchúngtamớicảmnhậnđượcgiá

trịcủamình.Trướckhicóaiđókhenngợichúngta,thìchúngtaphảibiếttựcảmnhậnvềmình.Sauđóchínhnhữnglờitándươngsẽkhẳngđịnhmộtlầnnữanhữngđiềuchúngtacảmnhậnvềmìnhlàđúng.

Nhữngđiềungườikhácnóivềchúngtaphầnnàoảnhhưởngđếncảmnhậncủachúngtavềbảnthânmình,chỉcónhữngsựviệcchúngtalàmvàđiềuchúngtanghĩmớithậtsựđemlạilòngtựtrọngchochúngta.Lòngtựtrọngđíchthựclàsựtôntrọngmàtaphảimưucầuchochínhmình.Lòngtựtrọngđíchthựclàmộtkếtquả-kếtquảtựnhiêncủabốntháiđộsauđây:

1.Hãytửtế-Chúngtakhôngthểcảmnhậntốtvềmìnhkhiíchkỉhoặcvôcảmtrướcniềmvuihaynỗibuồncủangườikhác.Cáchchúngtacưxửvớingườikhácnhưmộttấmgươngsoirọichínhta.Càngcưxửtốtvớingườikhác,chúngtacàngcócảmnhậntốtđẹpvềmình.

2.Hãyvìdanhdự-Tôiđãtừngđượcđọcnhữngcôngtrìnhnghiêncứuvềsựkếthợpgiữasựtrungthựcvàlòngtựtrọng.Bạncóthểhiểurấtrõnhưthếnàothìđượcxemlàtựtrọng,nhưngnếubạnkhôngtrungthựcthìchắcchắnbạnkhôngthểcảmnhậntốtvềmình.Sựtrungthựccủabạnsẽkhẳngđịnhniềmtincủamọingườiđốivớibạnvàsựtôntrọngcũngdầnđượchìnhthành.

3.Hãylàmviệc–Mộttrong“bảytộilỗiđángchếtởthờiTrungCổlàsựlườibiếng.Ngườitathườnggọinhữngngườingồilêđôimáchvàchẳngchịulàmviệclànhững“kẻvôtíchsự”.Thậtkhótìmthấycảmgiáchàilòngvềmìnhkhibạnlàkẻlườinhác,trốntránhcôngviệc.Luôntìmtòi,họchỏivàkhôngngừngtíchlũykinhnghiệmchobảnthânchínhlàconđườngngắnnhấtgiúpchúngtaxâydựnglòngtựtrọngchomình.

4.Hãytíchcực–Chúngtakhôngthểcảmnhậntốtvềmìnhnếusuynghĩcủachúngtachỉhướngđếnnhữngđiềubiquan,tiêucực.Chúngtakhôngchỉthểhiệnsựtôntrọngvàtrungthựccủamìnhtrongkhiứngxửvớingườikhácmàcònphảibiếttựhàovềchínhmình.Khiđó,chúngtasẽthấytựtinhơntrongtừngsuynghĩ,hànhđộng,cửchỉ-mộtnấcthangcầnthiếtchochặngđườngtiếnđếnthànhcôngcủabạn.

Chương17Tinhthầncũngluôncầnđượcchămsóc“Sựhàihòagiữathểchấtvàtinhthầnsẽđemlạinguồnsứckhỏevà

nhữngýtưởngmới.”-CarlThoresenSốnglàcânbằngHàngngànnămtrước,nhữngtriếtgiaTrungQuốcvàHyLạpcổđạiđã

nghiêncứucuộcsốngởhaimặt:thểchấtvàtinhthần.Tuycáchdiễngiảikhácnhau,nhưnghọlạirấtthốngnhấtvềsựtồntạicủahaiyếutốnàyvàkhẳngđịnhchúngđềuquantrọngnhưnhau.Họcũngđồngýlàkhibiếtcânbằnghaiyếutốnày,chúngtasẽtrởthànhconngườihoànhảo,vàsốngtrọnvẹnhơn.Vấnđềcủangàynaylàcóquánhiềungườithuộcđủmọilứatuổi,đãkhôngquantâmđầyđủđếnhaiyếutốcănbảnnàycủacuộcsống.

Đólàvìconđườngvàothếkỷthứ21vớitấtcảnhữngkỳtíchcôngnghệcủanóđãkhiếnrấtnhiềungườicónhữngquanniệmlệchlạc.Thếgiớikỹthuậtcaogiúpngườitacóthểđiđâyđiđó,thuthậpkiếnthức,vàtiếpnhậnthôngtinvớimộttốcđộchóngmặt.Chúngtacàngbịcuốnvàonhịpđộpháttriểnnhanhchóngvượtbậcvànhữngtiệnnghihiệnđạichừngnào,thìchúngtacàngítchịubỏthờigianđểsuynghĩchừngấy.Ngàynay,nhữngnhàtưtưởnghiệnđạiđangcốlàmsốnglạinhữngbàihọcđơngiảnnhưnghếtsứccógiátrịtừquákhứ.Cuộcsốngcânbằnggiữathểchấtvàtinhthầnđangmanglạichotanhiềuýnghĩahơnbaogiờhết.

ChămsóccơthểChưabaogiờchúngtaýthứcnhiềuvềlợiíchcủaviệcchămsócthânthể

nhưhiệnnay.Chúngtacókiếnthứcvềdinhdưỡngvàtậpluyệnthểdục–điềuchưađượcđềcaonhiềucáchnaymườinămvàchúngtađangtrảiquamộtsựbùngnổvềviệcchămsócvàrènluyệnchocơthểcườngtráng.Đâylàmộttrongsốítnhữngphongtràolànhmạnhvàchắcchắnsẽcókếtquảtốt,nhưngphảitrongmộtthờigiandàichứkhôngchỉlànhấtthời.Cóvôsốthôngtintốtvàgiátrịvềvấnđềnày,vìthếtôithấykhôngcầnthiếtphảilặplại.

Chỉcóhaiđiềutôimuốnnóivềsưrènluyệnchocơthểcườngtráng.Đầutiên,nógiúptạoratháiđộđúngđắnvềvaitròcơthể.Thứhai,giữgìncơthểđượckhỏemạnhkhôngnhấtthiếtphảisosánhvớinhữngcơthểkháchaycầnphảitheotiêuchuẩncủacácngườimẫuhoặcvậnđộngviênthểthao,thểhình.Mỗingườicómộtthểchấtkhácnhaucũngnhưnhữnggươngmặtkhácnhauvậy.Chỉcầnmỗingườichămsóctốtbảnthânphùhợpvớithểchấtcủamìnhlàđủđểcảithiệnchấtlượngcuộcsốngcủachúngta.

Chămsóctinhthần“Tinhthầnchúngtatươngtựnhưmộtkhuvườn.Nếunókhôngđược

chămsóchoặcvuntrồng,cỏdạisẽmọclantràn.”-ErwinG.HallCơthểbạnsẽhoạtđộngrasaonếubạnchỉănkem,kẹo,bánhrán,khoai

tâychiên,bánhquyvàchỉdùngthứcuốngnhẹ?Đừnghiểunhầmlàtôiphảnđốitấtcảnhữngthứđó.Thựcra,chínhtôicũngthíchmộtsốmónkểtrên.Nhưngmộtchếđộănchỉgồmnhữngthứđósẽkhiếncơthểthiếumộtsốchấtdinhdưỡngcầnthiết,vàsứckhỏecủabạnchắcchắnsẽsuygiảmngay.

Tinhthầncủabạnsẽrasaonếutấtcảnhữnggìbạnđọcchỉlàsáchbáolácải,rẻtiền;bạnchỉxemnhữngvởkịchủymị,nhữngtrậnđấuđôvậtbạolựchạngnặng;hoặcnếubạnchỉthíchnghemộtloạinhạcrap;bạnchỉxemphimkinhdị?Tôikhôngchêtráchgìnhữngthứđó,nhưngđiềugìsẽxảyranếuđólàtấtcảnhữnggìbạnđưavàođầuócmình?Trínãobạnsẽtrởnênđặcquánhlạithôi.Tinhthầnbạncũngcầnchấtdinhdưỡngvậy!

Bạnhẳnbiếtrằng,cáccơbắptrongcơthểchúngtanếukhôngđượcdùngsẽbịteotópđi.Trínãocũngvậy,nếubạnđểnó“ởkhông”trongphầnlớnthờigiancủamình;nếubạnnghĩhọchànhlàđiềuvớvẩn,vàchẳngcầnthiếtphảikíchthíchtrínãolàmviệc,suynghĩ…thìkhảnăngtinhthầncủabạnrồicũngsẽteomònđi.

Ngàynay,côngnghiệpquảngcáoồạttấncôngchúngta;cácphươngtiệntruyềnthôngchochúngtanhiềuđiềukhôngđúngvềthếgiới;kinhdoanhgiảitríđưađếnchochúngtanhiềuđiềuphảngiátrị;chungquanhchúngtalànhữngngườiluônthốtlờithanphiền.Đóchắcchắnkhôngphảilànhữngmónăntinhthầnlànhmạnh.Nhưnghãynhớlàchúngtacóquyềnlựachọn.Chúngtacầnphảibiếtchọnlọcnhữngthứcănchotinhthầncũngnhưchocơthể.

Tacũngcóthểtậpthóiquenchỉchophépnhữngđiềulànhmạnhthâmnhậpvàotríócchúngta.Mộtngườibạnlớntuổivàkhônngoanhơnbảotôicáchđâynhiềunămrằng,ôngbắtđầumộtngàydựatrênmộtbảnghichúnhữngđiềutíchcực.Mỗisáng,ôngdànhmộtítthờigianđểđọcmộtđiềugìđócóthểnângđỡtinhthầnvàcổvũsuynghĩ.Ôngnóinókhôngchỉgiúpôngtậptrungvàonhữngđiềutốtlànhtrongcuộcsốngmàcòngiúpsànglọcloạibỏnhiềuđiềutiêucực.Mộtthờigianngắnsau,tôibắtchướcnhưthế.Tácdụngcủanóthậttolớn.Vàcólẽđâylàthóiquentốtnhấtcủatôi.

Chúngtacầnlưuýhaiđiềuquantrọngkhitiếpnhậnthôngtin:1.Chúngtachấpnhậnchođiềugìvàođầuócchúngta?2.Chúngtasửdụngthôngtinđónhưthếnào?Tacóthểđểđiềuhay,điềutốtđivàotríóctabằngcáchchọnlọcnhững

gìchúngtađãđọcvànghethấytừthếgiớixungquanh.Aiđócólầnnóirằngthậtkinhkhủngnếuphíphạmtrítuệ.Tạisaolạicóthểphíphạmmộtbộmáytuyệtvờiđếnthế?Khiđượcnuôidưỡngvàđượcsửdụngmộtcáchhữuích,trítuệgiúptađánhgiávàkhámpháđúngcuộcsống,chotamột

cuộcđờitrọnvẹnvàýnghĩahơn.Nóichung,chúngtacàngtrởnênhoànthiệnbaonhiêu,chúngtacàng

cảmnhậncuộcsốngvàcảmnhậnvềbảnthânmìnhtốthơnbấynhiêu.“Nhữngngườipháttriểnđờisốngtinhthầnnhiềunhấtsẽlànhữngngười

nhậnđượcnhiềuniềmvuinhấttrongcuộcsống.”-M.ScottPeck

Chương18ThấtbạilàchuyệnbìnhthườngNếubạndámchấpnhậnthấtbạivàrútkinhnghiệmtừđó,nếubạnxem

thấtbạinhưlàmộtcơhộitrưởngthànhchomình,thìbạnhãytinlàmìnhđangbướcđitrênconđườngđếnvớithànhcông.”

-JosephSugarmanAicũngđãtừngnếmmùithấtbạiHãyhỏibấtkìngườithànhđạtnàoxemhọđãtừnggặpthấtbạivềchuyện

gìhaychưa,vàbạnbèsẽcóđượchaicâutrảlời.Câuđầutiênsẽlàmộtnụcườitrầmngâmhoặcsẽlàmộttiếngcườilớn.Câutrảlờithứhaisẽlàmộtcâuhỏiđạikháinhưlà:“Bạnmuốnnghevềthấtbạinàocủatôi?”.Thấtbạilàmộtphầntấtyếutrongcuộcsốngmàkhôngaitránhkhỏi.Vấnđềquantrọngkhôngphảilàchúngtacóthấtbạihaykhông,màchínhlàchúngtađãthấtbạinhưthếnào.Sựkhácbiệtgiữangườithànhcôngvàngườikhôngthànhcôngđượcxácđịnhkhôngphảibởisốlầnthấtbạicủacủahọmàbởiviệchọđãlàmgìsaunhữnglầnthấtbạiđó.

HaikinhnghiệmthấtbạinổitiếngTôibắtđầuđọctiểusửcủacácdanhnhânnămmườihaituổi.Nhờđó,tôi

khámphárarằng,đólànhữngcuốnhaynhấtvềđềtàithànhcông.Điềulàmtôiấntượngnhấtlàngườitakhôngchỉviếtvềthànhcôngmàviếtcảvềnhữngthấtbạivìkhôngaithànhcôngmàtrướcđóchưatừngnếmmùicayđắngcủathấtbại.

Vềkinhnghiệmthấtbại,tôinghĩngayđếnhaingườinổitiếnglàAlbertEinsteinvàThomasEdison.Mộtngườilànhàtoánhọcvĩđạinhấtvàngườikialànhàphátminhvĩđạinhấtcủamọithờiđại.Họsẽkhôngthànhcôngnếukhôngsẵnlòngrútranhữngbàihọctừthấtbạivàvẫnbềnchívàonhữngthờiđiểmđenđủinhất.Tuykhôngcónhiềungườibiếtđến,nhưngnhữngthấtbạicủahọđãgópphầnkhôngnhỏmangđếnsựthànhcôngtrongnhữngphátminhcủahọ.

KhiEdisontìmcáchkéodàiđờisốngcủachiếcbóngđèntròn,ôngđãthửhơnmườingànlầncáckiểukếthợpkhácnhaucủacácvậtliệumàvẫnthấtbại.Khiđượchỏirằng,bằngcáchnàocóthểtiếptụcthínghiệmsaungànlầnthấtbại,ôngtrảlờiôngkhôngcoiđólàthấtbại,mỗilầnthửnghiệmđốivớiônglàmỗilầnôngtiếntớigầnthànhcônghơn.CònEinstein,ngườinổitiếnglàthôngthái,nói:“Tôikhôngngừngsuynghĩvàsuynghĩ.Chínmươichínlầnchokếtquảsai.Nhưnglầnthứmộttrămthìtôiđúng”.

Vớinhữngngườinày,thấtbạilàđiềubìnhthường.Vàhọbiếtrằngthànhcônghiếmkhiđếntronglầnthửnghiệmđầutiên.Vớisuynghĩnhưthế,chúngtasẽnhanhchónghồiphụcsaunhữnglầnthấtbạivàcốgắnglầnnữa.Thànhcônglàkếtquảcủathờigian,quyếttâm,vànỗlựcbềnbỉ.CảEdison

vàEinsteinđềuđượcxemlànhữngthiêntài,nhưngkhôngaithíchdanhhiệuđó.ChínhEdisonđãđịnhnghĩa:“Thiêntàilàkếtquảcủamộtphầntrămcảmhứngthiêntàivàchínmươichínphầntrămmồhôi,nướcmắt”.

Điềutacóthểhọcđượctừthấtbại“Ngườikhôngchịuhọchôiluônlặplạinhữngsailầm.Ngườichịuhọchỏiluôntíchlũykinhnghiệmsaunhữngthấtbạixảyđến.Vấnđềởđâykhôngphảilàliệubạncóchịuhọchaykhông.”-BenjaminBarberThấtbạilàmộtngườithầyvĩđạicủacuộcsống.Sauđâylànhữngbàihọc

haynhấttừsựthấtbại:•Thấtbạidạychúngtabiếtkhiêmtốn.Nóbuộcchúngtaphảiđươngđầu

bằngtấtcảkhảnăngcủamìnhđểvượtqua.•Thấtbạidạychúngtabiếtđiềuchỉnhsuynghĩvàhànhđộngcủamình.

Nóthúcđẩychúngtaphảinhìnvàođiềuchúngtađanglàmvàchochúngtacơhộiđểthửnghiệmtheomộthướngmới.

•Thấtbạidạyrằngkhôngphảilúcnàochúngtacũngcóđượcnhữnggìmìnhmuốn.Thỉnhthoảng,ngaycảkhitalàmtoànnhữngđiềuđúngđắncả,nhưngvẫnkhôngđiđếnmộtkếtquảmongmuốnnào.

•Thấtbạidạychúngtavềsứcmạnhcủacátính.Nótháchthứcchúngtađàosâuhơnnguồnlựcnộitạikhigặpphảithấtbại.

•Thấtbạidạychúngtavềlòngkiêntrì.Nóbuộcchúngtahoặcsẽphảitừbỏhoặcphảiquyếttâmhơnnữavànỗlựckhôngngừng.

•Thấtbạidạyrằngchúngtacóthểvượtquathấtbại,khônggụcngã,khôngbỏcuộc.Khônghềcósựxấuhổkhithấtbại,chỉxấuhổkhisợphảigượngđứngdậyvàtiếptụccốgắng.

Vàcònmộtbàihọcquýbáunhất,đólà:Thấtbạisẽgiúptamạnhmẽhơn.Khiphỏngvấnhơnhaitrămngười,phầnđônglànhữngngườinổitiếngvàcũngđãtừngtrảiquanhiềulầnthấtbạiđểxemhọđươngđầuvớithấtbạibằngcáchnào,nhữngcâutrảlờicủahọgiúptôinhậnthứcrằng,tôiđãsaikhikhôngngừngtựdằnvặtvềnhữnglỗilầmcủamìnhtrongquákhứ;thayvìthế,tôicầnphảitậptrungrúttỉanhữngkinhnghiệmtừnhữnglỗilầmấy.

Vớihọ,thấtbạikhôngcógìđángphảixấuhổ.Sứcmạnhthựcsựxuấtpháttừsựnhậnthứcrằngchúngtasẽvữngvàngvàtrưởngthànhhơnsaumỗilầnthấtbại.MộttrongnhữngngườiđượcphỏngvấnlàBácsĩKeithReemstma.Ônglàmộtbácsĩphẫuthuật,đãnhiềunămcócôngtìmkiếmphươngphápchữabệnhtiểuđường.Nhưngôngvẫnchưathànhcông.Điềugìkhiếnôngvẫntiếptụctìmkiếm?“Tôichẳngbaogiờnghĩđiềutôiđanglàmlàthấtbại.”–Ôngnói–“Đóchỉlànhữngkếtquảchưahoànhảomàthôi.Tôiluônhìnhdungrấtrõđiềutôiđangtìmtòivàhướngđến,mỗithínghiệmđềumáchbảochotôibiếtthêmmộtítvềđiềutôiđãlàmsai”.Thậtlàmộttháiđộtuyệtvới!Nóthắptrongchúngtamộtniềmtinrằngchúngta

khôngbaogiờthấtbại.ThấtbạisẽmangđếnchochúngtacâutrảlờiKhinhìnlạinhữngthấtbạicủamình,câuhỏi“Liệutacócòngặpthấtbại

nữahaykhông?”khôngcònýnghĩanữavìchắcchắntấtcảchúngtađềucólúcsẽthấtbại.Khinhìnvấnđềbằngcâuhỏi“Tathấtbạinhưthếnào?”,chúngtasẽcóhaisựchọnlựa:

1.Vìđâubạnđãthấtbại:Cóhaisailầmthôngthườngđưachúngtađếnthấtbại.Thứnhấtlàsợhãi

nó,cốgắngquámứcđểtránhnó.Vìquálosợthấtbạinênchúngtacốgắngđặtmìnhtrongtrạngtháiquáantoànđếnnỗitachẳngbaogiờchấpnhậnbấtkìrủironào.Nhưngtrênthựctế,rủiro,mạohiểmvừalàmộtphầnquantrọngcủathànhcôngvừalàmộtđiềukiệncầnchosựtrưởngthành.MarvaCollins,mộtthầygiáonổitiếngởChicago,ngườiđãgiúphàngngàntrẻemvượtlênnỗisợhãi,cómộtcâunóirằng:“Nếubạnchưatừngmắclỗilầmthìbạnchưathểlàmđượcđiềugìcóýnghĩa”.Hãydámmạohiểmvàcanđảmmộtchút.Khôngdámchấpnhậnnguycơthấtbạilàthấtbạitệhạinhấttrongmọithấtbại.

Lỗilầmthứhaichúngtathườngmắcphảilàchophépthấtbạihạgụcchúngta.Chúngtanổinóng,suysụp,thấtvọng,chánnản,thườngchịuthuavàbỏcuộc.Tôikhôngnóinhữngxúccảmvừakểlàvôlýhoặcthiếuthựctế.Khôngcógìsaitráikhicónhữngcảmxúcđósaumộtthấtbạitolớn.Nhữngchúngtakhôngnênđểnhữngcảmxúcđóhủyhoạichúngtamàhãyđểnógiúpchúngtakiểmtramứcđộquyếttâmcủamình.Hàngngànnămtrước,KhổngTửcónói:“Vinhquangvĩđạinhấtcủachúngtakhôngphảilàchẳngbaogiờthấtbạimàởchỗchúngtadámđứngdậysaumỗilầnthấtbại”.

2.Khắcphụcthấtbạinhưthếnào?Trướchết,hãytìmđếnvớingườinàomàbạntintưởng.Nhữnglờitâmsự

sẽgiúpbạncảmthấydễchịuhơn;thấymìnhkhôngcòncôđơnkhiphảiđốimặtvớisựthấtbạivànhữnglờiđộngviênsẽtiếpthêmsứcmạnhchobạnđểđứnglên.

Thứhai,hãyviết.Viếtvềnhữngđiềubạnđãlàm,vềcảmgiáchiệntạicủabạn,vềmụctiêuvàvềđiềubạnsẽlàmsắptới.Bạnsẽngạcnhiênvềnhữnggìxảyrasauđó.

Thứba,hãyđọcsáchviếtvềnhữngconngườiđãvượtquathấtbạicủachínhhọđểđiđếnthànhcôngnhưLincoln,Edison,Gandhi,MartinLutherKing.Nhữngcâuchuyệncủahọsẽthắplêntrongchúngtanhữngtiahivọng,nhữngsuynghĩvàcáchnhìnlạcquanhơn.

BạnsẽmạnhmẽhơnsaukhivượtquathấtbạiTrongtácphẩmnổitiếngGiãtừvũkhí,khinóivềđạichiếnthếgiớilần

thứ1,ErnestHemingwayđãviết:“Thếgiớilàmtannátmọingườivànhiềungườitrởnênmạnhmẽtạichínhnơibịđổnátđó”.Cuộcsốngcũngthế,quả

thậtcuộcsốngđãvàđangthửtháchconngười,vàthườngkhôngchỉmộtlần.Nhưng,chấpnhậnthuacuộchaytrởnênmạnhmẽhơn,tấtcảtùythuộcvàotháiđộvàchọnlựacủachúngta.Chúngtacóthểtrởnênmạnhmẽtạichínhnơibịđổnátđónếuchúngtachọncáchrútrabàihọckinhnghiệmtừnhữngsailầm,tiếptụcnỗlực.Nhữngthấtbạiđauđớntrongcuộcsốngcóthểlànhữngbàihọckinhnghiệmquýgiánhấtvàlànguồnđộngviênmạnhmẽnhấtgiúptáitạosứcmạnhcủachúngta.NhưTướngGeorgeS.Pattonđãtừngnói,“Thànhcônglàđộcaochúngtanhảybậtlênsaukhitiếpđáy”.

“Đừngsợthấtbại.Hãyrútkinhnghiệmtừthấtbạivàtiếptụcđươngđầuvớitháchthứcmới.Nếukhôngthấtbại,bạnsẽkhôngthểtrưởngthành.”

-H.StanleyJudd

Chương19Cuộcsốngsẽđơngiảnhơnkhitabiếtđiềugìlàcầnthiết“Đâylàbímậtcủatôi,mộtbímậtvôcùngđơngiản:Chỉconmớicóthể

nhậnthấyđiềugìlàđúng.”-AntoinedeSaint-ExupéryMộtsốquytắcđơngiảnCáchđâyhàngngànnăm,KhổngTửtừngnóirằng,cuộcsốngthậtrarất

đơngiản,chỉlàchúngtacứkhăngkhăngđòilàmchonóphứctạphơnmàthôi.NhàbáchọcthiêntàiEinsteincũngnói:“Tôiluônthựchiệnnhữngnghiêncứucủamìnhtheocáchđơngiảnnhất.Chúngtađangsốngtrongmộtthếgiớiphứctạp,điềuđókhôngcónghĩalàchúngtaphảisốngtheomộtlốisốngphứctạp”.Thếnhưngchúngtalạithưởngbỏraquánhiềuthờigianđểđấutranhvớicáiphứctạpcủacuộcsốngtrongkhilạiphớtlờđibảnchấtđơngiảncủanó.

Vàonămđầutiêntạitrườngcaođẳng,tôicógặpHalDeJulio,mộtngườiđãtìmracáchđơngiảnđểcómộtcuộcsốnghạnhphúcchomình.Ônglàmộtcựusinhviênthànhđạtthườngquayvềtrườngthămhỏisinhviên.Ôngrấthaycườivàluôncótháiđộtíchcựctrongcáchnhìncủamình.Ôngluônđặttinhthầnlàmviệccủamìnhlêntrên,lạcquanyêuđờivànóichuyệnthậthómhỉnh,duyêndáng.Rồichúngtôikếtbạn.Tôingàycàngkhámphásựthúvịởông.

Tôihỏi:“Điềugìđãkhiếnôngcóthểsốngvuivẻđếnthế?”.Ôngtrảlờirằngôngthànhđạttừrấtsớm,nhưngôngnhậnrarằngkiếmtiềnkhôngphảilàtấtcả,vàôngcảmthấymìnhcầnphảilàmgìđóđểduytrìtrậttựcuộcsốngcủamình.Vìthếôngdànhítthờigianviếtramộtdanhsáchcácviệcquantrọngđốivớiông.Danhsáchbanđầucónhiềuthứ,nhưngcàngxemxétkĩ,ôngcàngrútngắnnólại.Cuốicùngchỉcònsáuđiều–nhữngđiềucầnthiếtnhất,chỉcóthểnhìnthấyvàcảmnhậnbằngcontim.Nóiđoạnôngrútchiếcvíravàđưachotôixemmộttấmthiếpnhỏnằmbêntrongđó.Ôngnói,“Khitôirútgondanhsáchấyxuốngcònsáuđiều,tôiviếtchúngrađâyvàtạmgọilànhữngquytắcđơngiảncủacuộcsống.Tôitựhứasẽmởnóraxemmỗingàyvàsốngtheonhữngquytắcnày”.Giờđâyđãgầnđếntuổitámmươi,ôngvẫnlàmtheonhữngquytắcbấtdibấtdịchđó,vàôngvẫncònhammêcuộcsốngnày.

Nhữngquytắcđơngiảncủacuộcsống1.Hãycótháiđộsốngtíchcựctrongbấtcứtrườnghợpnào.Hãycócái

nhìnlạcquanvàluônbiếtơncuộcsống.2.Hãyxâydựngcuộcsốngcủabạndựatrênnềntảngcủalòngtôntrọng.

Hãyyêuquýngườithân,bèbạnvàtửtếvớimọingười.Hãynhìnvàonhữngđiềutốtđẹpnhấtởmọingười,trongđócóbảnthânmình.

3.Hãylấychínhtrựclàmnềntảngcuộcsống.Hãysốngvớinhữngquytắccôngbằngtrungthựctrongmọihoàncảnh.

4.Hãychấpnhậnkhókhănvàtháchthứccủacuộcsống.Hãylàmviệcchămchỉmỗikhibắttayvàobấtcứcôngviệcgì.Nếuthấtbại,hãydũngcảmbắttaylàmlại.

5.Hãysaymêhọctập.Bạncàngkhámphánhiềuvềcuộcsốngvàthếgiớichừngnào,càngtốtchobạnchừngấy.Hãycoiđólàmộtquytrìnhchosựtrảinghiệmcủachínhbạn.

6.Hãysốngvuivẻ.Bạnhãynhớrằngmộtcuộcsốnghạnhphúckhôngthểthiếuvắngniềmtinvànụcười.

“Conngườisẽkhótìmthấymộthạnhphúcđíchthựcnếuhọvẫnchưahiểuđượcmộtsốquytắcđơngiảncủacuộcsống.”

-OgMandino

Chương20Trướctiênhãytrởthànhngườitốt“Hãychođinhữngđiềutốtđẹpbằngmọicáchmàbạncóthể.”-JohnWesleyMộtlýdođơngiảnđểtrởthànhngườitốtKhicònlàmộtđứatrẻ,ngườilớnthườngbảovớichúngtôirằngônggià

Noelsẽđếnthămnhữngđứatrẻbiếtvânglời,vìthếnếuchúngtôimuốnđượctặngnhiềuquàvàobuổisánglễGiángsinhthìphảingoanngoãn.

ThậtrakhôngphảichỉcóvàolễGiángsinhmàlúcnàochúngtôicũnglànhữngđứatrẻbiếtvânglờivìcòncónhữnglýdokhácnữa.Mộtlàsợbịphạt.Nếuchúngtôiquậyphá,chúngtôisẽbịđánhđòn,hoặcbịcấmkhôngđượcchơitròchơimìnhyêuthích.Lýdothứhaiđơngiảnlàvìchúngtôiđượcrăndạynhưthế.Chúngtôiđượcbảobanlàphảilễphép,kínhtrọngngườilớn.Chúngtôikhôngđượcchọnlựa,vàthậmchíkhôngbànthảochicả.Chúngtôinhấtthiếtphảingoanngoãn.

Vậyđếnbâygiờ,nhữnglýdođócócònảnhhưởngvàchiphốicáchcưxửcủachúngtahaykhông?CóthểchúngtasẽđượcthưởngnhữngmónquànhonhỏkhilàmmộtđiềutốtchodùđócóphảilàtrongmùaGiángsinhhaykhông;chúngtacóthểsẽbịphạtkhilàmđiềuxấu,vàcũngcórấtnhiềuchuẩnmựckhácnhắcnhởchúngtacónhiệmvụphảisốngtốt.Vìthế,nhữngphầnthưởng,nỗisợbịphạt,vàýthứcvềtráchnhiệmvàbổnphậnvẫncònlànhữnglýdocógiátrịđểchúngtatrởthànhngườitốt.Nhưngđókhôngphảilànhữnglýdoduynhất.Cómộtlýdokhácnữaxemracòncănbảnvàquantrọnghơnnhiều.

Khibạnlàngườitốt,hạnhphúcthậtsựsẽđếnvớibạnChúngtalớnlên,đượcdạybảonhữngchuẩnmựcđạođứcvàtừtrong

tiềmthức,chúngtaluônmongmuốnmìnhtrởthànhmộtngườitốt.Điềuđódườngnhưquáhiểnnhiênđếnnỗibạnkhôngnhậnramộttrongnhữngchânlýđơngiảnnhấtlà:Cómốiquanhệmậtthiếtgiữalòngtốtđúngnghĩavớisứckhỏevàniềmhạnhphúccủachúngta.Đángbuồnthay,quánhiềungườikhôngnhậnrađiềunày.Tôihivọngcuốnsáchnàyhữuích,vàlòngtốtđúngnghĩalàcốtlõicủamỗichúngta.

Tôihàmýgìkhinóiđếnlòngtốtđúngnghĩa?Ýrằngchúngtanênsốngtheonhữnggiátrịđạođứcvĩnhhằngcùngtồntạivớichúngtatừbuổibìnhminhcủathếgiớinày.Nhữnggiátrịvĩnhcửunàylànhữngnguyêntắcmangđếnýnghĩachocuộcsốngcủachúngta.Chúnggiúpchúngtatrởthànhkiểungườichúngtamongmuốn.Sốngđúngtheolươngtâm,đạolílàcáchtốtnhấtgiúpchúngtacóthểsốngtốtđẹpvớimọingườivàchínhmình.

“Chỉcólòngtốtvàtrungthựcmớichochúngtacuộcsốnglànhmạnhvàđầytìnhngười.”

-HaroldKushner“Cảmđảmlàdámnói“vâng”vớicuộcsốngchodùnókhắcnghiệtđến

mứcnào.Canđảmlàbiếtmỉmcườidùsốphậntrớtrêuthếnàođinữa.”