Newsletter Volume 5 Issue 31

7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 31

1/28

vjet n burg, sepse konsiderohej nj a rmik izjarrt i Partis dhe popullit. M 19 dhjetor,1986, ai u lejua tn dal nga burgu, por vetmpr nj koh t shkurtr. M pak se nj vit mvon, m 12 tetor, 1987, ai u arrestua dhe udrgoi internua n fshatin Arrn. M 24qershor 1988, Gjykata e Lart e Shqipris tprbr nga gjyqtart komunist Fehmi Abdiu,

Vili Robo dhe Fatmira Laskaj e hodhi poshtkrkesn Lavdie Nels kundr dnimit burritt saj me vdekje. Gjykata vendosi q HavziNela t dnohej me varje. Miratimiprfundimtar i dnimit me vdekje nga Krye-tari i Presidiumit t Kuvendit Popullor, RamizAlia, oi n ekzekutimin Havzi Nels.M 10 gusht 1988, n orn 02:00 tmngjesit, ai u ekzekutua me varje n mes tqytetit t Kuksit.Pasi u ekspozua gjat gjith dits m 10gusht, 1988, n mesnat terroristt komuniste morn trupin e tij dhe e futn atvertikalisht n nj vrim t krijuar nga heqja enj shtyll druri. Ai ishte i privuar ngamundsia pr tu shtrir si t gjith t vdekurit.Ai qndroi n kmbt e tij pr pes vjet dhedhjet dit, deri m 20 gusht 1993. Pasprpjekjeve t shumta nga qeveria demo-

kratike e Shqipris, kjo ishte dita q u b emundur q t gjendej vendi, i mbuluar megur dhe shkurre pran fshatit Kolsh, dykilometra larg nga Kuksi. Me dekretinpresidencial t Presidentit t Republiks sShqipris, Sali Berisha, Havzi Nels i shtdhn titulli "Dshmor i Demokracis."N prkujtimin e 75 vjetorit t lindjes s

atdhe i dashtun, po t la, por zemr-plasun ..." dhe e vendosi n degn e njpeme lajthie q ta gjenin rojet e kufirit.Nj fat m tragjik do ta ndjek at nKosov. Ushtart jugosllav i vun nprangat Havzi Nels dhe s bashku megruan e tij, i burgosn n burgun e Prizre-nit.

M 6 maj, 1967, jugosllavt i kthyenHavziun dhe Lavdien n pikn kufitare tMorins, n kmbim t atdhetarve shqip-tar nga

Kosova q qeveria komuniste e EnverHoxhs ia dorzonte policis sekrete

jugosllave, UDB.M 22 maj, 1967, poeti u dnua mepesmbdhjet vjet burg pr kalimin nKosov. E gjith pasuria e tij u konfiskua.Gruaja e tij u dnua me dhjet vjet burg.Poeti kurr nuk u pajtua me diktaturn dhemarionetat e tij n burgje.M 8 gusht, 1975, atij iu shtuan edhe tet

Havzi Nela (1934 - 1988) ishte poet disident Shqiptar. (Fq.3)S P E C I A L

P O I N T S O F

I N T E R E S T :

Havzi Nela

No Sided articles

and no restriction

for our members,our guest and our

friends.

Latest needs for our

community and the

latest resolutions

Our Free Voice

through our words.

I N S I D E T H I S

I S S U E :

Havzi nelaFaqe

1,3

StrehaFaqe

1-12

Erisa Xhaxho, Pe-

ter Lucas, Geri

Kokalari

Faqe

2-3,

4-5

Raimonda Moisiu,

Afrim Krasniqi,

Vullnet Mato,

Faqe

5-7

9, 12

Vasil Tabaku,

Cezar Ndreu,

Faqe6-7

7,-9,

10-14

17-19

Adresa

Anetaresimi

Faqe

28

N E W L I F E J E T A E R E

Our Words

Weekly Issue

Gusht 12, 2013Volume 5, Issue 31

Streha e fundit e horrave Nga Ismail Kadare (fq.12)

Streha e fundit e horrave Nga Ismail Kadare

Gjat gjith vitit 1999, pr her t par n jetntime, pr shkak t lufts n Ballkan, kam mba-jtur, n mnyr t vijueshme, shnime. Nntitullin Ra ky mort e u pam, shnimet, ntrajt ditari, jan botuar si libr m vete n shqip

dhe n disa gjuh europiane.Ditn e 31 majit1999, n kulmin e bombardimeve t NATO-s,shnimi i dits merret me nj polemik midisshqiptarsh n gazetn Illyria t Nju-Jorkut.Shkak sht shkrimi Sknderbeu e kishte nnnsllave (me autor Fatos Lubonjn), botuar pakdit m par n Courrier International tParisit. Autori shqiptar i shkrimit fajsohet menj gjuh tejet t ashpr, pr qndrim antishqip-tar e njhersh antieuropian. Pra, sht 31 maj ivitit t fundit t mijvjearit t dyt. Shprehjaora e keqe, m shum se metafor, shtprcaktim i sakt i kohs pr Kosovn. Ajo mezipo merr frym nn masakrn serbe, nj nga mt egrat e shekullit. NATO-ja sht duke bom-barduar Serbin, pr shkak t shqiptarve t

Kosovs dhe shqiptart po paguajn taksn.Shkurt, pr ndshkimin e Serbis, NATO-ja kavn aviatort dhe aviont m modern t saj,kurse Kosova ka vn gjn m t vjetr nbot, n ksi rastesh: gjakun. Liria e krkon sesbn kt karburant t vjetr, dhe shqiptart edin kt. Hakmarrja serbe sht n kulmin e

saj: grirje foshnjash, prdhunime vajzash egrash, djegie shtpish, vrasje verbazi, shprn-gulje, tmerr. E desht ndrhyrjen e NATO-s! JaNATO-ja! Gzojuni asaj! Kosova sht meshpirt ndr dhmb. Gati po jep shpirt. Dhepikrisht mu midis makthit, n nj nga revistatm ndikuese europiane, nj rimohues shqiptar eboton kt shkrim, pr t cilin ndrgjegjja e tij,sipas fajsuesve, duhej t prgjigjej m pas.Shkrimi do t quhej, as m pak, as m shum,thik n shpin kundr Kosovs.Ishte e nguturnj akuz e till? Ishte ky shkrim nj lajthitje erastit, kapardisje antikombtare, snobizm, etjepr tu dukur modern? Ishte nj przierje e tgjithave, madje dika m e rnd? Shkrimi,para s gjithash, kishte t bnte me nj

Shqiperia e disidenteve

Havzi Nela (1934 - 1988) ishte poet dis-ident shqiptar.

Havzi Nela lindi m 20 shkurt 1934 nfshatin Kollovoz t rrethit t Kuksit. Aimbaroi shkolln fillore dhe t mesme, ndrsajetojn n varfri ekstreme. Qysh n shkollt mesme u shfaqn kundrshtit e tij t parandaj padrejtsive t regjimit komunist. M

pas ai filloi studimet n Institutin e LartPedagogjik t Shkodrs (sot UniversitetiLuigj Gurakuqi), por u prjashtua si elementdestruktiv pr bindjet e tij. Pas shumvshtirsish, ai gjeti nj pun si msues nshkolln fillore t Planit t Bardh, nj fshati vogl n rrethin e Matit. Ai u dbua edhenga ky fshat pr shkak t aktivitetit t dy-shimt - u lexonte nxnsve poemat e tij. Mpas ai arriti t prfundoj Institutin e LartPedagogjik t Shkodrs me korrespondenc.Ai punoi si msues n fshatra t ndryshme ttilla si Kruma, Lojma, dhe Shishtaveci derin vitin 1967, kur ai u transferua nTopojan. Topojani ishte vendi ku filluanngjarjet m dramatike t poetit dhe familjess tij.Havzi Nela kontrollohej vazhdimisht, u morn paraburgim shum her, dhe kufizohej

mbi llojin e puns q mund t bnte dhe seku ai mund t jetonte. Pasi u lexoi nxnsvet tij poemn "Shko dallndyshe" shkruarnga Filip Shiroka, Havzi Nela, me gruan etij, Lavdie, rrezikuan jett e tyre duke marrrrugn pr t kaluar kufirin n Kosov m26 prill, 1967. Ndrsa kalonte vijn kufitare,ai shkroi n nj cop letre, "Lamtumir,


2/28

P a g e 2 O u r W o r d s

MENAXHIMI I RREZIQEVEBANKARE N SHQIPRI N KUAD-

RIN E KRIZS GLOBALE FINAN-CIARE

MA. Erisa Xhaxho

Emporiki Bank1. Departamenti i menaxhimit t rrezikut

t kredis2. Departamenti i menaxhimit te rrezikutvaluator dhe menaxhimit t rrezikut tnormes s interesit3. Departamenti i menaxhimit t rrezikutoperacional4. Departamenti i menaximit t rrezikut ttregut dhe rrezikut t prputhshmrisligjore

Banka Ndrkombtare Tregtare1.Departamenti i menaxhimit t rrezikutoperacional2. Departamenti I menaxhimit rrezikut tkredis

valutor7.Departamenti i menaxhimit t rrezikut opera-cional8.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tnorms s interesit9.Departamenti i menaxhimit t rrezikut valu-tor

Banka e Bashkuar e Shqipris1.Departamenti i menaxhimit t rrezikut opera-cional dhe rrezikut t norms s interesit2.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tkredis3..Departamenti i menaxhimit t likuiditetit

Banka Kombetare e Greqis1. Departamenti i menaxhimit t rrezikut tkredis2. Departamenti i menaxhimit te rrezikutvaluator dhe menaxhimit t rrezikut t normess interesit3. Departamenti i menaxhimit t rrezikutoperacional

Banka Procredit1.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tekredie2.Departamenti i menaxhimit t rrezikutoperacional dhe menaxhimit t rrezikutvalutor3.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tetregut

4.Departamenti i menaxhimit t likuiditetit5.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tnorms s interesit

Banka Popullore1.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tekredie2.Departamenti i menaxhimit t rrezikutoperacional3.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tetregut4.Departamenti i menaxhimit t likuiditetit5. Departamenti i menaxhimit t rrezikutt prputhsmris ligjore6.Departamenti i menaxhimit t rrezikut

3. Departamenti i menaxhimit te rrezikutvalutor dhe menaxhimit te rrezikut tenormes s interesit

Intesa San Paolo1.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tekredie2.Departamenti i menaxhimit t rrezikut

operacional3.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tetregut4.Departamenti i menaxhimit t likuiditetit5. Departamenti i menaxhimit t rrezikutt prputhsmris ligjore6.Departamenti i menaxhimit t rrezikutvalutor7.Departamenti i menaxhimit t rrezikutoperacional8.Departamenti I menaxhimit t rrezikut tnorms s interesit9.Departamenti I menaxhimit t rrezikutvalutor

MENAXHIMI I RREZIQEVE BANKARE N SHQIPRI N KUADRIN E KRIZS GLOBALE

far deklarove n salln e gjyqit?Pse e bre? Ti kurr si ke br atoq the, apo jo? Po si kam br por

Vilsonin e kishte prer lodhja ngaqndrimi shtrir. Kur mpihej nnjrin krah Vilsoni m lutej taktheja n tjetrin. Bnte shum vapdhe trupi i djersitej. Flokt i bininvazhdimisht. T dy supet i ishinrrjepur nga q rrinte vetm shtrir.Duart i mpiheshin dhe m duhet tthem se njrn prej tyre e kishtegjysm t paralizuar q nga torturate Tirans. Gishtat e duarve kishinfilluar ti nxiheshin. Kishte plagtek supet, kraht dhe kofsht. Ishinbr 35 dit q kur e kishin lidhur

kishin uar t kujdesejpr t. Mbasi e kishinlidhur kok e kmb nqelin nr.2 dukeqndruar shtrir. Sapom pa, Rustemi muafrua m dha dorn dhefilloi t m tregonte:

-Rustemi m tha q ishaca dit me Gencin. Ishteshum i mrzitur: Ithash: -o Genc pse tisi kishe br ato q thetani, t gjeti. Ti e dise kta kan inatin ebabait, se kapn dot atkur vinte dhe tani do ipaguash ti. A t kujtohet

GENCIN DHE VIL-SONIN I KISHIN

VRAR AT NAT TNXEHT E T ERRT

KORRIKUNga BEDRI BLLOSH-

MI

Errsirr, heshtje,mesnat, dhimbje,shpres. Do t vij vdekjaapo jeta.M 18 korrik, nbirucn nr.8 ku m kishinmbyllur mbas dnimit medisa t dnuar t tjer,polici solli t dnuarinRustem Dashi. Ai kishteqndruar pr 35 dit n tnjjtn qeli me Vilsonin. E

GENCIN DHE VILSONIN I KISHIN VRAR AT NAT T NXEHT E T ERRT KORRIKU Nga

duar e kmb dhe mehelmet n kok. Ishazgjuar porta e hekuritkrciti me nj zhurmrrqethse. Dikush nkorridor mbylli sportelet.Qetsi. Asnj fjal. Vetmhapa t rnd dhe zhurmae kpucveme gozhd.Dera e birucs nr.1 u hap.Pas pak u hap porta emadhe e cila t contejasht. Me sa kuptova atypo ndodhte dika. Dgjo-heshin vetm hapat dheasnj z. Mendova se moskishte ardhur falja dheGencit ia hoqn prangat.U dgjuan zra q psh-

pritnin dhehapa q poafroheshin.Shuli i derss birucsson krcitime njzhurm po aqrrqethse dhedera u hap.Prsri mendova semeq erdhn tek ne, ikishin falur jetnedhe Vilsonit. Airrinte shtrir dhe iprgjumur nga mpirjame kurriz nga dera.Sapo dera u hapVilsoni lvizi, umbush me frym,

It takes for Diaspora to get moving to take the Guilty Albanian Politicians to the ICC Hague

bri t shtrij kmbt, por zinxhirinuk e lejonte.

- Rustem, foli ai, kush sht?Pse u hap dera, u gdhi?Doshkojm n banj?

Un kisha ngrir me shikim ngahapsira e ders q e zun disacivil.

Most driven car in Albania...why arethere no parts plants for jobs for the

local population???

Life of a nation that has been assistingAlbanians since 1900s and no one cando anything to turn Albanian popula-tion toward Slavs. This is why Balkanwill remain pro USA...just a thought

Shtetezimi I cdo gje-je do te nis nje fillimte mbare me vendim

qe te mbuloje tegjitha ne te kaluaren

qe te rikthehenmbrapsht tek te zotete vjeter dhe jo dikta-

toreve.....

Farm organization will assist infeeding the population as well asexport...order needed in Albania

Pa forcimin e shkollave vetem ex-portimi I injorances do te ngeli tekprivate dhe sekseret...ndaloni sha-

terrimin e nje te ardhme injo-rante...

Dhe sa do te rrojn tepersekutuarit? Duet te ge-

zojn keto pak vite qe u kanengelur...


3/28

P a g e 3V o l u m e 5 , I s s u e 3 1

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Kolec Traboini Aristidh Kolia Prometeu i arvanitasve t Greqis (vijon)

Kolec Traboini Aristidh Kolia Prometeu i arvanitasve t Greqis

pr t patur mri apo shpallur luftnjeri -tjetrit. A e dini se sa vajzashqiptare nga jugu para lufts s dytbotrore jan martuar n Greqi, dhesa mijra shqiptar jan vendosur atje.Kjo dyndje arbrish n t gjithaperiudhat historike drejt lindjes,patjetr q kan sjell przierje qakademikt e historiant m t njohurgrek e kan quajtur nj ur lidhjeje,nj struktur t re t popullsis dhenj amalgam grekoshqiptare. Ndaj,

nse popujt lihen t qet e pangarkesa nacionaliste e shoviniste,jan aq t afrt shpirtrisht sa do tagjejn vet rrugn e miqsis e tbashkjetess pa patur nevoj prizmat e politiks dhe demagogjis.Ne mund t flasim pr malazeztfar t duam e t gjitha t vrtetajan, por sidoqoft ka nj fakt; edhen koh t monizmit po t shkoje nShkodr, rrugve dgjoje t buisninkng sllave t Podgorics, sa q mehumor vizitort thoshin, Bobo napolli belaja, kemi kaluar kufirin.Sepse populli e kalon kufirinnprmjet vlerave shpirtrore t cilat igjen edhe tek popujt e tjer edhe psepr njqint e nj arsye gjendenarmiq. Pr ksisoj prapsirash

nuk besoj se politika duhet ta shpallpopullin tradhtar.Populli, shpesh her, sht shum mi emancipuar se sa vet politika.Kshtu i kalonte kufijt e shteteveedhe Aristidh Kolia, si pjesa mndrgjegjshme e popullit grek megjak shqiptar n deje, si bash-kkohsit e tij arvanitas Melina

Admirali Saqellario, heroi inndetses L.KaconisB.Laskos dhe shum t tjergrek t shquar, jan t gjith meprejardhje shqiptare dhe sht injohur shrbimi q ata i kanbr atdheut. Paparigopulos kashkruar se prej t gjitha racaveq kan ardhur n Greqi, przier-ja me gjakun shqiptar ishte njballsam e amalgam e shklqyer.Hidriott, Speciott, Miault,Sakturis si dhe mijra lufttar qnga 1921 e deri n kohn ton, embshtesin dhe e dshmojn t

vrtet mendimin e Paparigopu-los.Kjo sa i prket historis, ndrsaetimologjia ka vendin e vet papatur nevoj t futet n thesin eshpuar t politiks megallomaneballkanike.Gjat pes vjetve, t qendrimittim n Greqi kam hasur shumemra vendesh n gjuhn shqipesi Kryekuq, Varibopi e plotfshatra t tjer arvanitase, q ngaLuca, Spata e ishujt Evia dheSalamina, madje deri brenda nAthin tek shtpit q varenbuz Akropolit me emrin, lagjiaPlak.Duke lexuar Gjuhn e Pern-dive botuar n Athin 1989,

gjejm hipoteza t tilla siprejardhja e fjals Athina, emr icili m par n mitologji njihej siKranapolis, dhe Akropoli quhejKrana q, n gjuhn arvanitase,Krana sht e njjt me fjalnThana .Pra spjegimi krkohet q nfjalt e vjetra t ardhura nga

t paskrupullt.Veprat e njerzve me mendje tndritur si Aristidh Kolia namsojn t kemi guxim pr tkaluar kufijt e shteteve, pr tkaprcyer nacionalizmin primitivq e karakterizon fuqin e barutitballkanik e, mbi t gjitha, pr tkaprcyer vetveten q shpesh herna l pas n koh e hapsir dukembetur n bisht t historis dhelarg Europs n hapsirat e njshekulli.

ETIMOLOGJIA N THES TPOLITIKSAristidh Kolia, i cili i ka studiuarme themel abejn dhe studiuesit etjer shqiptar dhe te huaj dhe kareferenca t shumta nga ata,spjegon n veprn e vet se shumi-ca e emrave t perndive t Olim-pit nuk kan kurrfar mundsiespjegimi n gjuhn greke,prkundrazi spjegohen m s mirin gjuhn arvanite q sht shqip-ja e vjetr.Greket e sotm e fort t vshtir tpranojn se dyndjet e arbrve ntokat greke solli q kjo amalgam popujsh teriprtrinte dhe ti jepte gjallripopullit grek, i cili n periudhn e

bizantit ishte degraduar gati derin shfarosje.Ja nj referenc historike, nxjerrnga nj botim i vitit 1944 nAthin, nga ish Kryeministri megjak shqiptar gjenerali Pangalo:Admirali Konduriotis, tre Niko-laidt (gjyshi, babai dhe nipi), ipaharruari gjeneral Kondulis,

Merkuri, aktorja Iren Papas,akademiku Niko Haxhiqiriako Gjikas, piktori i madh TasosHaxhis, shkrimtari Jani Gjika eplot t tjer, e, n kto kalimekrkonte gjurm e lidhje n historimidis popujve t armiqsuar, porq kjo armiqsi nj dit duhej tkaprcehej, duhej t shuhej; kyishte ideali i tij.Se si e ku i krkonte ai kto lidhjee rrnj historike; n fjal, nkng, n vargjet e Homerit, nmitologjit greke, tek Kadmi ilir,tek perndesha Athena thnsja

e fatit, (Kadare i krkon tekEskili), tek Kollokotroni,Karaiskaqi, Boari, Xhavella, nukkan fare rndsi prpara qllimitdhe ideve t tij t ndritura.Rrezet e diellit q lindin mbi njshpatull mali mund t prplasenedhe baltrave, por ato kurr nukprlyhen, mbeten gjithj rreze tpraruara. Ashtu ndodh dhe meidet e njerzve t ndritur, ndr tcilt pr ne shqiptart, arvanitte arbresht -, n mnyr t pady-shimt radhitet edhe emri i studi-uesit dhe udhheqsit arvanitasAristidh Kolia, si nj nga figuratm t shquara t kombit shqiptar.Sa m shum t shkoj koha, aqm tepr do t prarojn vepra dhe

idet e tij q predikonin dashurimidis njerzve, mirkuptim midispopujve, dinjitet ndrmjetkombeve dhe guxim n krkimindhe pohimin e t vrtetave histori-ke prej t cilave, para se t kemidroj duhet t na bhen msim neballkanasve t trazuar aq keq negoizm nacional dhe lavdidashje

koha pellazgjike, si n emrin e vjetrKrana, ( Thana ) dhe n emrin e ri Athi-na (E thna) sipas emrit t rivn nmitologji.Max Muller ka hipotezn se ky emrvjen nga sanskristishtja Ahana. M 1854n librin e tij Albanesischen studienJ.G.Han supozon se emri Xronu(perndia e dyt pas Uranos) kaprejardhje nga gjuha shqipe Kroni.Sipas nj miti t vjetr, jo Zeusi, porPoisedoni bri dashuri me Dhimitrn ngau lind nj vajz q kurrkush nuk dshi-ronte ti vinte emrinpor q u thirr medisa mnyra Persefoni, Persefassa,

Persefatta, Fersefassa, Ferrefatta,Ferofatia, etj.Spjegimi nga A.Kolia sht se gjasatjan q emri t ket ardhur nga bashkimii dy fjalve q n gjuhn arvanitase do tthot Farr e Thata pra Farrethateia.N greqisht nuk mund t spjegohet mekt fjal sepse Sporos, ndryshe prejarvanitases sht fjal e gjinis mashkul-lore.Nuk sht vendi ktu pr t detajuarlibrin e studiuesit arvanitas por thjeshtpr t vn n dukje se mundet q vendiyn, momentalisht t ndodhet n pik thallit dhe do llojkrkimi i ksaj natyre n histori,arkeologji apo gjuhsi, mund t merret sinj mburravecllk e pun e kot, mirpogjithsesi, gjendja ekonomike e vendeve

dhe popujve ndryshon, por historia nukmund t ndryshoj prdit sipas oreksevediplomatike apo kurseve t bursave q ifusin ekonomit e shteteve n kriz dheqeveritart n panik.N kt kuptim, u plqen apo nuk uplqen fqinjve tan t jugut e miqve ttyre qeveriss n Tiran, etimologjia ehapsirave gjeografike ku historikisht

qeline,Per te mjeret leshoi kushtrim".

Thoni: "Drite ai kerkoi,E vete drite nuk pa me sy"Thoni: "Per njerzine kendoi,

E per vete mbajti zi".

Thoni se e qerroi terriThoni: "Dielli nuk u ngrohu".Thoni se e trishtoi tmerriE te shtypunit i tha: "Cohu!"

Kur te vije, te cele pranvera,Kur bilbili nis me kendue.Mbi vorr tim me gur'e ferra,Nji tufe luleme ma leshue.

Prekni vorrin,mos ngurroni,Kush ka linde, ai ka me vdeke,Veten ju kur t'a ngushelloni,Thoni:"Gjalle kurkush s'ka mbete!"

Une, poeti zemerzjarrte?

Kur te pyesni: "Ku e kavorrin?"Kur t'kerkoni me magjete.

Thoni: " Ai urreu mizo-rin".Thoni: "Dheu s'ka me etrete".

Thoni: "Ai e deshi jeten,Jeta n'vuetje e dermoi".Thoni se ka mbrojte tedrejten,Grusht tiranesh nukduroi.

Thoni: "Desh, kerkoilirine,Si skifter ne fluturim,Provoi prangat, t'errte

Havzi Nels shkrimtari ishquar Ismail Kadareshkruante: "Poeti HavziNela sht nj kmban qende bije pr shoqrinshqiptare. T mos e

dgjosh kt kmban dot thot t vazhdosh tshkelsh me kmb lirine Shqipris"./Wikipedia/

Poezi nga Havzi Nela

KUR TE VDES

Kur te mesoni se kamvdeke,Kur te thoni: "Ndjesepaste!"A e dini se cfare kamhjeke

Havzi Nela (1934 - 1988) ishte poet disident Shqiptar. (nga fq.1)

N QELIT E BUR-GUT...

N qelit e burgut pa ajr epa drit,Fryma po m merret,mjan terrue syt.Po dergjem i mjeri, mba-hem, rroj me shpres,Jeta mu randue, dshirnuk kam t vdes.

Mishnat po shkallmohen,kockat m krcasin,Barkun gjithmon un-shm, polict brtasin.Pres tafrohet ora, pres thapet dera,Pres tm sjellin ngranjen

si kafsha e mjer.

Unshm ulem ha, maunshm kur ohem,Nuk qahem pse soset,skamjes si nnshtro-

hem;I nnshtrohem ligjit,jetoj me rregulloren,Dhe po tjesh lypsarske kujt tia shtrishdorn.

Dit e net i mbyllun sizogu nkuvli,Pr shtroj e mbulojme tri batani!Batani t vjetra, asnjena as tjetra,Gjith pluhun e llum,jan ma trash seletra.

Kur vjen or e gjumit, kur shtrihem mefjet,Mendja marratiset, shprndahet si ret,Po merr fushat, malet, ik m le muetzin

Fluturon e sndalet, se duron robnin.

Sa nnji krah n tjetrin, ik nata, kalon,Mpi e fort ligshtue, polici m zgjon!Lind nji dit e re krejt si ditt e tjera,Un shpend i ngujuem, pres t hapetdera.

Ah, kjo der e rand, kjo qeli kobare!Ma cfilitn trupin, zemra sndihet fare;Me durim prgjoj kur do tma hapindern,Po e pres lirin si zogu pranvern!


4/28


XHELAJL ZENELIKONFERENCA E AMBASA-

DORVE N LONDR (17 dhjetor1912 maj 1913)

KONFERENCA E AMBASADORVEN LONDR(17 dhjetor 1912 maj 1913)

Cambon (Pierre Paul Cambon, Paris,20 janar 1843 1924), i dekoruar meKryqin e Madh t Legjionit tNderit, antar i Akademis s Shkencavet Francs. Kambon, veprimtarin e vetdiplomatike e paraqiti n veprn e tijCorrespondence 1870 1924, Grasset,Paris 1940;Rusia u prfaqsua nga diplomati Benck-

Konferenca e Ambasadorve i filloi punimet nLondr, m 17 dhjetor 1912, nn kryesin eprhershme t ministrit t jashtm anglez Grej.Q n ditn e par t punimeve t saj, Konfer-enca e mori n shqyrtim shtjen shqiptare.shtja u diskutua n dy aspektet e saj krye-sore:

- e ardhmja politike e Shqipris; dhe- caktimi i kufijve.

I. Mbi bazn e pikpamjeve t shkmbyera qm par, Konferenca i mori edhe vendimetprkatse. Pr pikn e par ambasadort ven-dosn t krijohej nj Shqipri autonome nnsovranitetin ose suzerenitetin e sulltanit, qajo t vihej nn garancin dhe kontrollinekskluziv t Gjasht Fuqive dhe t shpallej

pjes shtetet e interesuara drejtprsdrejti:as Shqipria, as aleatt ballkanik. Aleattballkanik (Serbia, Greqia, Bullgaria dheMali i Zi) kishin t drejt ti formuloninzyrtarisht krkesat e tyre (sidomos atoterritoriale) n nj konferenc tjetr q umbajt n t njjtn koh n Londr, pra nKonferencn e Paqes ndrmjet shteteve

ballkanikefitimtare dhe Turqis s mun-dur.Vetm zri i Shqipris mbetej pa udgjuar, pr arsye se formula e pavarsisvazhdonte t mos prfillej dhe Qeveria eVlors mund t vepronte pak a shum ngajasht, pa e obliguar fare Konferencn dheFuqit pjesmarrse.

* * *

endorff (Alexander KonstantinovichBenckendorff, 1 gusht 1849 11 janar1917). Pr punn e zellshme dhe tsuksesshme n Konferencn e Londrs, udekorua nga perandori rus Nikolla IIRomanov.Britania u prfaqsua nga ministri ijashtm i saj Grej (Edward Grey, 1st

Viscount Grey of Fallodon, 25 prill 1862 7 shtator 1933), i cili ishte bashkrendues ipunimeve t Konferencs s Londrs. Prdisa aspekte t Konferencs s Ambasa-dorve n Londr (1912-1913) Sir EduardGrej shkruan edhe n librin etijMemoires (Kujtime), botuar ngaPayot, Londr, 1925.

N Konferencn e Londrs nuk morn

XHELAJL ZENELI KONFERENCA E AMBASADORVE N LONDR (17 dhjetor 1912 maj 1913)

Biggest Heist on private land continues tohappen in Albania...How can they, the Alba-

nian politicians sell someone elses land??

MENDIMET E ARISTIDHITRRETH SHTJES SHQIPTARE

KREU III

INTERVISTA PR SHTYPINSHQIPTAR

6.- Sa arvanitas ka n Greqi?

Nga Arben LLALLA

t pakndshme, t cilat ndodhn nvitet e mpastajme. Po ashtu AristidhKola ribotoi shoqruar me nj komentt hollsishm tekstin e Thirrjes s

(Mbajtur n ceremonin mortone nga KastriotKAUPAJ)

N emr t gjith shqiptarve dhet Shoqats VLLAZRIMI ktu n Greqi,q t deshn dhe ti i respektoje shum, po tsjellim ngushllimet e fundit ty, Aristidh,personalitet i madh ARVANITAS, avokat dhestudiues i mirnjohur ne Greqi, ku ti u linde eu rrite, por dhe nga gjith diaspora shqiptare.Ngushllime gruas suaj, vajzs dhe djalit tuajt dashur. Ngushllime gjith njerzve tuaj tshtrenjt n fshatin Kackaveli t Thivs,shokve dhe miqve t tu, q prher t kanqndruar pran.

N belbzimin ton t ktyrefjalve jan qindra e mijra zemra shqiptare

edhe kngt e arbreshve, t cilat i kishtezbuluar e prpunuar kngtari i njohur,gjithashtu arvanitas Thanasis Moraitis.Aristidh Kola kishte vizituar disa herShqiprin dhe m 1994 ishte nderuar meurdhrin Naim Frashri. Nga gjithqarqet n Greqi q jan partizan t for-cimit t marrdhnieve greko-shqiptare,vdekja e Aristidh Kols po prjetohet sinj humbje mjaft e rnd. I ndjeri la pasgruan dhe dy fmij djal e vajz, tmoshs 14 dhe 23 vje.

12

Prshndetja e fundit me Aristidh Koln

arvanitasve t Greqis drejtuar shqiptarvet Shqipris. Koht e fundit po merrej mehartimin e nj fjalori t gjuhs arvanitasve,e cila studiohej n lidhje me greqishten evjetr, shqipen dhe pellazgjishten. Prshum vjet Aristidh Kola ishte kryetar iLidhjes s arvanitasve t Greqis dhebotues i revists Besa, ndrsa para katrvjetsh filloi t botonte vet revistnArvanon me materiale kushtuar hu-lumtimit t historis e kulturs s arvan-itasve t Greqis. Ai mbante lidhje tngushta me gjith qarqet kulturore tdiaspors e t arbreshve t Italis,ndrsa m 1986 kishte organizuar njkoncert t madh t kngs arvanitasve, tcilin ndrronte ta prsriste, duke shtuar

ARISTIDH KOLA DHE SHTYPI SHQIPTAR nga Arben Llalla

dykapedant qndruan duke u vshtruarkshtu thell sy m sy.

- Bog tha duke ndhyr me t shpejtn bised Miran Bardhi teksazhubrosi fytyrn e tij t mpreht e memndje t tij po thoshte se nga dreqin ekishte thirrur n dasm kt mostr

mos vijn? Nj drithrim e beftia pr-shkoi tr trupin. Iu kujtua biseda efundit q kishte br mefamullitarin fill dy dit m pas si kishte msuarse `kishte ndodhur meVuksanajt. Ai porsa kishte marr at lajmaspakt kndshm e kishte mbajturfrymn drejt e n famullin e at Buzukut. Mmir se me t, me askrkndtjetr nuk mund ta pleqronte at pun. C`ka

duhet me ba tash e tutje at ?, ekishte pyetur plaku pa ia ndar syt shndanitt argjnd q shklqente mbitavolin e tij prej druri. At Buzuku ishtemenduar nj hop aq sa plakut atoast i ishin dukur muaj t tr. Nj mnd plakuishte penduar q ishte munduarderi n famulli pr nj gj q i prkiste vetematij. Aty e pak aste m paskishte dashur t ngrihej, t prmbyste attavolin t mbushur plot me copzaletrash dhe libra e t ikte nj ast e m par.Nikollt nuk mund ta prtypnindot at gjell q kishin gatuar

donte kurrsesi ti besonte. Mir meShpendin tim, po me at Buzukun prse tjen rrebeluar? N 'kallo mund ta ketprekur ati turkun? T jt n famulli meat t mallkuar, frat Amrozin? Kadika t vrtet n fjalt e Bogs. Po ai imallkuari frat Ambrozi, pse tket ardhur nj nat prpara dasms? Poma tharton fytin kjo ardhja e tij mengut dhe e shpesht. Nj dhelpr si ai nuk

mund t rrij pa kurdisur dika. Posikur ai t ket ikur, dhe, tok me t, t ketikur me qllim pr tiu shmangurbekimit dhe ngritjes s meshs s dasmsdhe dom Gjoni?! Si!? Mund t ketikur?! O zot ! po thoshte me mndje ttij plaku Marash dhe mndja i shkoiprnjher tek Vuksanajt, pr t cilt tanipo mendonte si ishin pikrisht ata,t vetmit q me bashkimin e tyre meturqit, po ia sillnin gjith ato prapsi.Sikur t vinin e t merrnin Dilinn nj ore m par mbase do t'a kishte edhem t leht. Ka t ngjar q ata edhe t

Marash Nikolli.

- Sadriazemi dhe Kadiu nuk e kanmarr udhn eAnadollit m tepr pr punt e at Buzukutse sa pr ato t Shpenditor mik. Jan do pun t thella kto. Ti ikupton, por ban sikur nuk i kupton.-Miran Bardhi kaloi dorn mbi flokt e tijt shpupuritura, me nj przierje t

prthunjurs me t zezn.

Pas ktyre fjalve t kapedan Miranit, nshesh pllakosi nj heshtje e rnd.Marash Nikolli ngriti kryet dhe hodhi njshikim t shpejt e qortues mbi t dykapedant. Ishte aq i tronditur e inevrikosur, sa i bhej sikur qndronte najr dhe biseda t ktij lloji sidoq nukdonte ti dgjonte pasi ia shtonin mtepr dozn e zmrimit, prsri po iacyste mendimet. Ato `ka kishte dgjuarpr at Buzukun dhe Shpendin e tij, nuk

Nga Skender Braka Nj libr p Arbrit. Kushtuar Gjon Buzukut (vijon)


5/28


Streha e fundit e horrave Nga Ismail Kadare (nga Fq.1) Fq.12

dhe sa m'i padukuredhe sa m'i zjarrteishte sulm' i bukur

per ne qiejt' e larte,

aq me lire e fshehur,

dh' aq me me ngadalerritnin pa pandehursulmin e pandale:

Dhe ja, ndizet erambi barishte e bime!

Ja! qesh pareveraneper ngasherime!

Ja! sa lul' e qeteceli gjine e saje,

permbi dege e fleteatje lart ne maje!

1943

ze e vaj te kote,i ngurroj thellimi

nene dhen' e ftohte.

Edhe balt' e ndotur,edhe llum' i ndyre

i patne perlotur

me ngjyre e menxyre.

Ato piperoninme nje sulm i qete

dhe mbinin e shkoninqe perposh perpjete.

Qe ngaj erresira-brenda ne dhe thelle-

ndillnin krejt te liradriten edhe qjellte.

Sa me rend' i mbanterrenj' e balt' e nxire

dh' i terhiqte e s'i ndanteper ne fundesire,

Dhe ik...e ik...e ik...e ik...E ja! keputet zemr` e shkrete.

E ja! pershembet vrap i likE bje permbys pergjithejete.

E pa t'u thare pika lot,Vrapojne zemerat e tjera,

Me sulm te ri, me shpirtin plot,Si vjet e sot e mot perhera.

MAJA E CELUR

Lulet lulezuanme te pare djellekushedi c'duruan

qe kur jane mbjelle:

qe kur u perzyenme rer' e me uje,

dhe u lagn' e u lyenpa buje e rremuje.

Pa ze psheretimi,

Lasgush PoradeciDORA JOTE LEDHATARE

Se vijn-urtuar zogjt-e mi,Dh u jap ushqim me dashuri-

Nj dashuri pr llaftari:

Pa nis ah! gjirin ta godas...

Dh e hap ah!-gjirin m nj as...,Dh i nginj ah! zogjt-e vdes me

gas!...

VRAPOJNE ZEMRAT

Me sulm te ri, me shpirtin plotTi ben nje vrap per t'udhetuar.

Ben dhe nje si vjet dhe sot,Dhe nje dhe mot e pa pushuar.

Dhe nuk u pyet per ngaj po shkon,Qe ngaj po vjen ngaj te fryn era.

Vec udheton vec perparon,Si vjet e sot e mot perhera.

martirizimin e princ Llazarit, shkurt, gjithshenjat dhe vulat toksore dhe hyjnore, qdshmonin, sipas tij, prkatsin serbe tKosovs. Ndrkaq, pikrisht n radhn e ktyrevulave, ai shtonte dika q, ndonse e prmen-dur edhe m par aty-ktu, kt her merrtenj ngarkes simbolike t dors s par: za-nafilln serbe t Sknderbeut. Me fjal t tjera,jo vetm q Kosova, bashk me varret,manastiret, katundet, dhimbjet e gjithka tjetrt eprme, ishte kryekrejet serbe, por dhe vetkryeheroi i shqiptarve Gjergj Kastrioti Skn-derbeu ishte i till. Thn ndryshe, Kosova,prve djepit, mtonte tani edhe kurorn. Nletrn e tij, Drashkovii, pasi m hapte zemrn,si ndodh midis kolegsh, m kujtonte se ishanj prhaps i ideve antiserbe t Vatikanit dhet Austris katolike, gjithmon si kolegu ko-

legut, m shkruante me keqardhje se isha nann e gabuar, domethn, sipas tij, n ann evrassit t Arkimedit, t atyre q dogjnXhordano Brunon, q i morn jetn n duelPushkinit, madje q torturuan njzet e tri herrresht Kampaneln! Kt tekst ka kopjuarmitizuesi i vockl shqiptar F. Lubonja, n majt vitit 1999, n kohn kur Kosova, pr shkakt teksteve t tilla, digjej, masakrohej eprdhunohej. Shkrimi n Courrier Internation-al, pr do koh, por sidomos pr kohn kur ushkrua, ishte, sipas strehsave, nj dhurat prserbt. Por historia e djepit nuk mbaronte mekaq.Sipas strehsave, fal zellit serb dhe falirakve vullnetar shqiptar, ndrhyrja e tcilve kishte vler t veant, trillimi kundrSknderbeut ishte br disa her pjes e pa-sioneve politike bashkkohore n Europ. Pr

t dhn vetm nj nga shembujt e shumt, dot prmendej programi politik I kryetarit tFPO-s (Partis Konservatore t skajshmeaustriake), Heinz-Christian Strache, mik iSerbis dhe antishqiptar, ku, ndr t tjera, prudi, flet pr shtjen e Kosovs, duke e lidhurme kinse zanafilln serbe t Sknderbeut.Kosova sht rajon i strlasht serb Prveksaj, heroi kombtar i shqiptarve GjergjKastrioti Sknderbeu, q ka jetuar nga 1403-igjer m 1468, ka qen n t vrtet serb, menn dhe baba serb. Kto fjal thuhen nVjen, m 2008, kur Milloshevii, xhelati ishqiptarve, ai pr t cilin ky fashist austriakderdh lot, ka koh q ka vdekur. Por fjaltthuhen n t njjtin vit, kur n Tiran, n

argumentet, ndaj bjn bjn i kthehen mt vjetrit, atij prej t cilit kan pasur gjith-mon fat: Kosova djep i Serbis e i ser-bizmit. Kan shpres se edhe kt her kjohistori nuk do ti lr n balt. N mos iprligjt plotsisht, s paku pr t zbuturdisi zemrimin europiano-amerikan, vetmajo mund t shrbej, historia e djepit serb.Ninullat me djepe e me foshnja kan qengjithmon t prshtatshme pr t ndjellkeqardhje. Ato i kujtonin gjithkujt se ishte eleht t bombardoje Serbin, por duhej brnj prpjekje pr t kuptuar shpirtin e saj,brengn shekullore, kujtimet, ahtin e saj.Ishte e vshtir pr ballkanasin t ndahejnga djepi historik. E aq m tepr pr serbin.Ndaj dhe n ishin br gabime, pr dika qquhej e shenjt ishin br, pr kujtimet e

vjetra, nostalgjin, ahtin e madh. Dhe histo-ria, e prmendur qindra-mijra her,prsritet: Kosova ishte shpirti i pav-dekshm i serbizmit, kuptimi, simboli,Jerusalemi, dhimbja, triumfi, zia, shkurt,nyja ku gjithka nis e po ashtu sos. Nshkrimin e tij, Vuk Drashkovii, shkrimtardhe ministr i Jashtm i Serbis, flet pr tgjitha kto. Autori i ktyre radhve e ka njkujtes m tepr pr kt tekst, pr arsyen ethjesht se teksti I Drashkoviit shtshkruar n trajt letre t hapur, drejtuarpikrisht kolegut I. Kadare. Pas daljes nshtypin serb m 1987, letra e hapur shtbotuar n Le Monde Diplomatique, nprag t festimit t gjashtqindvjetorit tbetejs s Kosovs, aty ku Millosheviilshoi rrufet krcnuese kundr shqip-tarve. Ajo sht ribotuar, n t n jjtn

gazet, dymbdhjet vjet m pas, m 1999,kur Kosova digjej n flak, pikrisht ngakto rrufe. Drashkovii, n t dyja rastet,m drejtohej si kolegu kolegut, m kujtonteshenjtrin e artit, m bnte thirrje t brak-tisja vegullit kombtariste shqiptare e tbashkohesha me t (pr shtjen e djepitnatyrisht) dhe kt ma thoshte me zemr ndor, duke pasur si dshmitare Francn, nkryeqytetin e s cils e shpallte kt kumtngashryes.Duke qen vet lehtsisht isulmueshm, si jan zakonisht shkrimtart,Drashkovii m drejtohej me nj keqardhjeprej kolegu, duke m kujtuar, ndr t tjera,gjith kronikn e djepit, historin,kujtimet, manastiret, betejn e Kosovs e

mbretrit), Gjergj Kastrioti mbetej po ai. Madje,edhe t atin ta kishte serb (do ti vinte radha edhektij), prsri nuk ndryshonte asgj. Ai ishte heroi ipar i Shqipris dhe i shqiptarve, i njohur ngagjith bota si i till dhe vetm si i till, dhe kjo nukmund t ndryshohej kurr n kurrfar rrethanashnga kurrkush.Por strehsat nuk dorzoheshin leht. Ata e kishinkuptuar se do t ishte m mir t prdornin m paksharje e m shum logjik. Kshtu, n vend q tkuptonin se po tronditnin botn, duke shpallur se saskandaloze ishte amsia ose atsia e rreme e Skn-derbeut, u vun t zhbironin ca dokumente e caarkiva, aq sa ua lejonte, natyrisht, vrulli i teprtpolemist. S pari, e kuptuan se duhej tu mbushninmendjen t tjerve, se pse ishte i keq shkrimifamkeq n Courrier International, ditn e funditt muajit maj, n vitin e fundit t mijvjearit t

dyt. Ata zbuluan se mitizuesi shqiptar nuk ishteaspak origjinal, si kishin kujtuar. Tezn e prindrveserb t Sknderbeut, e kishte marr nga dikushtjetr dhe ky dikush tjetr nuk ishte vese famkeqi,sipas tyre, Vuk Drashkovi, nj nga ministrat eMillosheviit, rrjedhimisht nj ndr prgjegjsit prplojn e Kosovs. S dyti, se kjo tez ishte botuarn vitin 1987, pra, dymbdhjet vjet prpara plojs,n gazetn franceze Le Monde Diplomatique dhebnte pjes n tezat q duhej t prgatisnin shprn-guljen e shqiptarve nga Kosova. S treti, se asDrashkovii nuk ishte origjinal, por prsriste nshkrimin e tij teza t vjetra serbe, t Radonicit,1942, e teza edhe m t vjetra t VladanGjorgjeviit, t Grashaninit, t ubrilloviit, tMillosheviit, q flisnin jo vetm pr zanafillnserbe t Sknderbeut, por, kryesorja, e lidhnin ktzanafill me kmbnguljen e tyre se Kosova kishteqen e mbetej djepi i serbizmit, ndaj serbt nuk do

ta lshonin kurr at. S katrti, strehsat zbuluan seshumicn e argumenteve, qoft pr Sknderbeun,qoft pr rrnjsin e shqiptarve n Ballkan,mohsat i kishin marr nga famkeqja, sipas tyre,Akademia serbe e Shkencave.Kthim te Courrier International,31 maj 1999sht tmerr n Kosov. sht kulm i krimit, ishprnguljes, i prdhunimit t grave e t vajzave,shkurt, i hakmarrjes meskine serbe kundr shqip-tarve. Propaganda serbe, me frymn e fundit t saj,krkon t prligj masakrn, at pr t ciln pondshkohet nga Europa dhe Aleanca Atlantike. Ajokrkon t prligj sidomos famkeqin spastrimetnik, sepse ky i fundit i kujton gjith bots holo-kaustin kundr hebrenjve. I kan shpenzuar t gjitha

polemik nga m t ashprat nShqiprin paskomuniste. N qendrt kacafytjes (nj fjal disi m esakt n kt rast), ishte GjergjKastrioti, por, si ndodhte shpeshme zotin Gjergj K., kur hynte nsken, gjith shtjet madhore tkombit shqiptar, Rilindja, gjuhashqipe, zanafilla ilire e shqiptarve,raportet e mitit me historin, vetmitizimi dhe mitet e rrejshmeshqiptare, do t ndrlikoheshin rrethtij. Dy grupimet q do t ndeshesh-in, albanologt e rinj, ose rimo-huesit, si u quajtn shkurt, dhekombtaristt, kundrshtart e tyre,do t prdornin kundr njri-tjetritgjith minierat e gjuhs shqipe, ka

do t ishte nj fest pr prpiluesit efjalorve, nse ende kishte ttill.Thnia patriotizmi, streha m efundit e horrave, ishte ajo q, mshum se do tjetr, do t prdorejn kronikn shqiptare. Pavarsishtse autori i saj her shpallej Xhefer-soni, her Sokrati, her Nna erillit, Volteri apo Xhon Lenoni,kjo nuk pengonte aspak q t bhejthnia m e njohur nvend.Fajsimet e t dyja palve, prnga mizoria, ngjanin si pika uji.Ndrsjelltazi, ashtu si edhe pritej, uquajtn tradhtar, reaksionarparak, kombtarist, antishqiptar,fashistoid, nnterezist, kanunor,gjer te llaci-faci, shule, e natyrishtylberist, ka dihej nnkuptonte.

N pranver t vitit 1999, ndajautorit t shkrimit t CourrierInternational do t prdoreshin spaku gjysma e ktyre cilsorve. Prstrehsat, t thoshe se nna e Skn-derbeut ishte serbe, e sidomos tathoshe kt pikrisht n maj t vitit1999, ishte vrtetimi m i sakt sepunoje pr serbt. N thelb, akuzatingllonte groteske. Me nn josllave ose sllave (ka mund t ishtee vrtet pr Vojsava Tribaldn, njsllave, me sa dukej, e martuar meGjon Kastriotin, t atin e Gjergjit,sipas dokeve mesjetare, kur feudaltn krushqit e tyre shkrbenin

Lasgush Poradeci DORA JOTE LEDHATARE


6/28


N MINISTRIN E KULTURS PRBALL FOTOS S POETIT HAVZI NELA - FOTOT E ATYRE Q

N MINISTRIN E KULTURS PRBALLFOTOS S POETIT HAVZI NELA - FOTOTE ATYRE Q E VARN POETINIntervist me z. BESIM NDREGJONI, President iUnionit Mbarkombtar t Integrimit t Bur-gosurve dhe t Prndjekurve Politik nga ELIDABUPAPAJPyetje: Zoti Ndregjoni sot ju kujtuat 25 vjetorin evarjes nga diktatura t poetit Havzi Nela, kyaktivitet ishte organizuar nga Ministria e Kulturs?BESIM NDREGJONI: Pyetja e juaj me kujtonthenien: ...! |Gabriel Garca Mrquez| T kujtoshsht e leht pr ata q kan memorie, t harroshsht e vshtir, pr ata q kan nj zemr.

Sot mbushen 25 vite qe ne qytetin e Kukesitdiktatura komuniste do te ekzekutonte ne njedenim mesjetar, varje ne litar, Poetin disident,trimin zemerzjarrte, paqedashesin, martirin e liriseHavzi Nela... Nje denim qe kontinenti yne Europae kishte hequr qe ne vitet 30 por diktatori ifundit komunist Ramiz Alia do ta vinte ne zbatimne nje kohe kur sistemet komuniste po binin nje

nga nje mbas shembjes se murit teBerlinit.

Ky akt i prbindshm, i pashoq nllojin e tij, ndodhte n Shqiprin emartirizuar vetm nj vit para prm-bysjes s komunizmit n EvropnLindore! Kujtimi ndaj Poetit disidentper mua dhe shtresen qe perfaqesojeshte obligim dhe detyrim moral perte kryer ndaj vepres heroike te tij,nderim dhe homazh.

Fatkeqesisht Ministria e Kulturesvetem ka qene pjesmarrse dheaspak kontribuese ne kete ceremoni...Ky aktivitet eshte bere nga une per-sonalisht pa ndihmen e askujt!

Pyetje: Zoti Ndregjoni, pra shtetidemokratik nuk organizoi asnj llojaktiviteti me rastin e 25 vjetorit tvarjes s poetit?

BESIM NDREGJONI: Jo, shtetit demo-kratik shqiptar ne kete 25 vjetor nuk beriasnj aktivitet ne kujtim te Havzi Neles.Por dhe kur i kam kremtuar 20 vjetorin evarjes ne litar, ne 10 gushtin e vitit 2008,qe ishin te ftuar Presidenti, Kryeparlamen-tarja, Kryeministri dhe ish Ministri Xhaf-eri, ata nuk muaren pjese dhe nuk dhaneasnje kontribut ne kujtim te ketij heroi tefjales se lire... Vetem Kadareja dergoi njemesazh shum domethns, dhe n mbyll-je kujtonte: "Poeti i varun eshte i qete neboten e amshuar, por shoqeria a e kaqetsin e duhur!"

Gjate 23 viteve shteti dhe pushteti, teashtuquajtur demokratik e kan permendurHavzi Nelen vetem kur iu ka interesuarper lufte politike dhe aspak per veprenmadhore qe kreu ndaj shoqerise dukesfiduar diktaturen.

Pyetje: Zoti Ndregjoni, n aktivitet mer-

rnin pjes edhe bashkshortja e poetit, LavdieNela dhe i vllai. Si familje e nj martiri, akan prfituar t paktn mbshtetjen e shtetitdemokratik?BESIM NDREGJONI: Regjimi diktatorial kakryer denim makaber, si sht varja ne litar epoetit Havzi Nela e qindra krime monstruozendaj familjeve qe e kundershtuan ate regjim...Sigurisht qe kjo pjese e shoqerise nuk ekundershtoi diktaturen qe nje dite tedemshperbleheshin per kundershtite e tyre,por per idealet e lirise dhe vuajtjet e sakrifi-cat.Bashkeshortja e Havzi Neles, qe kavuajtur vet burg politik bashk me poetin qene moshen 18 vjeare, apo vellai i tij, apo nipii tij nuk kan perfituar asgje nga pushtetidemokratik. N ceremonine e 25 vjetoritme thjeshtesine qe e karakterizon bash-keshorten e poetit, Lavdie Nelen, ne fjalen esaj protestoi ndaj shtetit, ndaj politikes, dukeiu drejtuar drejtuesve te ketij shteti e dukedeklaruar se keta shtetare gjate 23 viteve elan pa pune, pa strehe, dhe bustin e Havzi

Shkrime nga NAFI EGRANI

AUTORI I ROMANIT ,,TRADHTIA,,NUK ESHTE KAPLLAN RESULI

NDODHI ME MAHMUT DU-MANIN

Natyrisht edhe dorshkrimin eTradhtis s madhe, pr t cilin ishtethurur gjith rrjeta e merimangs.Madje, pikrisht ai dorshkrim do tprdorej n gjyq si material kompro-metues kundr t akuzuarit pr vepri-mtari antijugosllave.Ky ishte hapi i par, q do t pasohejm von nga t tjer. Natyrisht, q nfillimet e thurjes s planit djallzor,zotrinjt e UDB-s kishin gjithmonparasysh t riun Kapllan Resuli, i ciliishte msues n fshatin Tearc tTetovs dhe kishte pranuar prej kohshtiu shrbente atyre e t luante ndrshqiptar rolin e Kalit t Trojs. Pr t,sipas rregullave, ishte hapur nj dosjetashm e njohur prej meje, me siglnPPR Korabi (Predmet u PredhonuRadu), e cila pasurohej vazhdimisht.Por, sipas logjiks dhe stilit t UDB-se,

ai ishte tepr i ri pr ti besuar prpuni-min dhe redaktimin e nj romani tvrtet, q parashikohej t ishte ndrme t mirt e letrsis shqipe. Me ktdo t merreshin ca ustallar t tjer,shum m t kualifikuar, q dinin t'ibnin punt ashtu si duhej dhe q nukkishin nguruar tiu shrbenin padro-nve t tyre me devotshmri edhe hert tjera. Ustallar t till, nuk ishte evshtir t gjendeshin. Njri ndr taishte Lutfi Rusi, deri von oficer iOZNA-s jugosllave, madje edhe kry-eredaktor i Flaks s Vllaznimit,ndrsa tjetri dramaturgu Murteza Peza,drejtor i Radio Shkupit. Sipas direk-

tivave t UDB-s, nga q gjithka ishtepothuajse e gatshme dhe e prfunduar ngavet Mahmut Dumani, ndreqjet,plotsimet dhe prshtatjet q duhej tbnin ata duhej t ishin t paprfillshme,t lehta, t padukshme e ansore, porgjithsesi fine, q romani t ishte i gjetur nform dhe n prmbajtje. Sa pr gjuhndhe ann letrare, ustai ishte gjithashtu igatshm. Ai ishte doktor Petro Janura,shefi i Rezidencs n Shkup. Pas ktijkombinacioni t holl operativ, mbetejvetm finalja: Arrestimi i Kapllan Resulit,si nj antijugosllav shum i rrezikshmdhe rekrutimi e prpunimi n burgjet eIdrizovs i rolit t tij t mtejshm siatdhetar i madh, si shkrimtar dhe autor iromanit Tradhtia, q denonconte tgjitha punt e ndyra t Jugosllavevekundr Kosovs. Gjetje m e mir,vshtir se mund t bhej. Mbetej vetmq dorshkrimi i Tradhtis ti jepejautorit t tij, i cili duhej ta msonte mpar prmendsh dhe ta prkthente pastajn serbokroatisht. Me kt pun, ai u morn burg pr afro nj vit e gjysm, kohpas s cils ai iu la n dor shefave t tijvariantin prfundimtar t romanitTradhtia (Titulli ishte ndrruar q mpar, n zyrat e UDB-s.), t prkthyer et firmosur prej tij. Edhe sot, ato fletorenxnsish t mbushura me nj shkrim tpasigurt dhe jo fort t lexueshm, plot meprishje, ndreqje e shkarravina, ruhen ndosjen e Kapllan Resulit. Ruhen mefanatizm, ashtu si sht tradita e tgjitha shrbimeve sekrete serioze n bot,

s bashku me instruksionet dhe detyrat eprcaktuara me rigorozitetin m t madh,t cilat do ta shndrronin Kapllan Resulingati n nj hero dhe do t prgatisninterrenin pr arratisjen nga burgu dheikjen n Shqipri si nj i prndjekur injohur politik.Kshtu, pra, nisi operacioni misterioz dheperfid, me shifrn e koduar K Korabi.Kshtu, me romanin Tradhtia nnsqetull, Kapllan Resuli u arratis nShqipri dhe nisi prfundimisht rrugn etij t tradhtis s prjetshme......

ROMANI TRADHTIA, VEPRAGJENTURORE DHE LETRARE!!!

Kam prshtypjen se dosja kryesore e ktijnjeriu ruhet n qendrn e UDB-s nBeograd. Por edhe dosja me t ciln jamnjohur un, sht e bollshme. Ajo t jepdor dhe t ndihmon pr t nxjerrprfundime t sakta se far ndodhte nat koh, si prfshiheshin njerzit nveprime t tilla agjenturore, deri ku shtri-heshin e shkonin intrigat dhe legjendat eshrbimeve t fshehta etj. Konkretisht, unkam lexuar n at dosje emra njerzish tnjohur, t cilt ishin thirrur n organet eUDB-s pr biseda informative. Mes tyreedhe Fariha Hajrullahu, Esat Hoxha,Adem Demai, Esat Mekuli, Bahri Briskudhe Adem Gajtani. Madje ky i fundit, pasnj flirti t gjat me bashkshorten eKapllan Resulit, i krkoi asaj t marto-heshin dhe kmbnguli q Kapllani tnnshkruante krkesn pr ndarje nburgun e Idrizovs. Dhe ky ishte nj tjetrkombinacion i UDB-s. Ajo nuk i besonteaskujt dhe synonte ti mbyllte t gjithashtigjet e ndonj trheqjeje t mundshme.Pra, me kt ndarje t papritur n kohnq Kapllani ishte prfshir n veprimtarine tij m t ethshme agjenturore, ajo kr-konte ta bnte fare leck kt t fundit, tadshpronte dhe ta thyente moralisht, meqllim q ai ta kishte m t leht nisjen prn Shqipri, sipas planit.N kt kuptim, mendoj se t gjith per-sonat e lartprmendur, ose nj pjes e mire tyre, duhet t ken pasur dijeni se farpo ndodhte me t gjorin Kapllan. M tej,un pyes prsri: Vall, a nuk kan pasurdijeni pr ikjen e inskenuar t KapllanResulit edhe shokt e tij t burgut, siRexhep Bunjaktu e t tjer? Patjetr qkan pasur, sepse n at koh Kapllaninuk ishte aq i formuar sa ti ruante sekretetme fanatizm dhe t zbatonte deri n fundrregullat e konspiracionit. Nga ana tjetr,vet fakti q, dashur e pa dashur, UDB-jau detyrua t prfshinte disa persona, ebnte kt operacion t brisht dhe tlexueshm edhe nga nj njeri me zgjuarsimesatare dhe jo m pr ata q punonin nshrbimet e fshehta, ose pr intelektualtme emr. Akoma m tej, para se t ar-restohej dhe t humbte pa nam e panishan, Mahmut Dumani, duhej t kishte

biseduar patjetr me m shum se nj person prromanin q kishte npr duar. Dhe, kur i njjti romanu botua nn nj emr tjetr, a thua nuk e kan marrvesh lojn agjenturore kta njerz, nuk e kan diturata se t gjitha materialet dhe dokumentet e MahmutDumanit u morn dhe u konfiskuan nga UDB-ja?!...N nj bised q kam pasur me shkrimtarin e shquarMurat Isaku, n Tetov, n vern e von t vitit 1993,n pranin e Kapllan Resulit, i cili kishte ardhur tekun n egran si mysafir nga Zvicra, ai m tha seishte prej kohsh n dijeni pr kt, por nuk kishteguxuar t hapte goj, nga frika e fakirve shqiptar,t cilt ishin t angazhuar si spiun edhe n radht eshkrimtarve e gazetarve...Pr ta ilustruar kt, Murat Isaku prmendi emrin eMuhamer Vishkos, por un e di fort mir se edheshum t tjer, nga qejfi ose nga zori; e kan zhvilluarat veprimtari pr nj koh t gjat, pr t mos thnse ata q jan gjall e vazhdojn edhe sot.Po n at bised, un e pyeta Murat Isakun n dintendonj gj pr Mahmut Dumanin dhe pr dorshkri-min e romanit t tij. Ai u step. Me sa di un, kmbn-gula, Mahmuti sht babai i romanit Tradhtia dhejo Kapllan Resuli...Murati m pa drejt n sy, buzqeshi, dhe i ra shkurtbiseds: Mos m ngacmoni, zoti Nafi, juve vetpyesni e vet prgjigjeni, sepse keni punuar n SDBdhe e dini fort mir t vrtetn Para jush dhe parazotit Kapllan, un nuk guxoj t flas m gjat prkt..."Si e thash, kjo bised zhvillohej n pranin e vetKapllan Resulit, sado e uditshme dhe paradoksale t

tinglloj nj gj e till. Me kt rast,dikush mund t pyes me t dre jt: Po vet Kapllani,far bri, si reagonte, kur diskutohej n sy t tij sekishte qen n shrbim t UDB-s dhe se, me urdhrt saj, kishte pranuar t merrte prs ipr autorsin enj romani q nuk e kishte shkruar kurr vet?...Kapllani i gjor, nuk mund t reagonte. Si shrbtor ivjetr e i msuar i shrbimeve sekrete, ai i dinte mirrregullat e lojs, sidomos at rregullin, sipas t cilitheshtja sht flori. Ai e dinte mir gjithashtu se, kurnj ish-punonjs i SDB-s ka vendosur t f las, kjogj nuk mund t parandalohet. T paktn ai vet, nukkishte asnj forc e mundsi pr ta br nj gj ttill, ndonse trthorazi, n mnyra nga m t ndrysh-met, m ishte lutur q t mos e hapja gojn. Sidomoskur e mori vesh se kisha lexuar dosjen e tij. Pas ktijshpjegimi, dikush tjetr mund t pyes? Po mir,prse flet, ndrkoh q dikur je betuar se do t ruashfshehtsin e shrbimit? Jam betuar, kjo sht evrtet, por jam betuar n nj shtet q tashme nukekziston m, kshtu q ndjehem i liruar nga do lloj


7/28


Shkrime nga Vullnet MatoNJ ROZAF ME THIK N

ZEMR

Nj Rozaf u murosme thik n zemr,

gjaku i kulloi prmbi gjoksqumsht t zi...

Era thrret me kuje

voglushin n emr:Mos shko te nna,

se do t helmohesh n gji!...

Ortekt para nisjesthrrasin me dhimbje:

Voglush, mos krko nnnshtigjeve duke rendur,

se je ende fmij i parriturpr kto brigje,

t mbulon kopeja e gurveme akull veshur!...

Prrenjt gurgullojnt mbushur me lotime,

duke u rrokullisurthrresin me dshprim:

Voglush, mos shuaj etjenme rrke vajtimesh,se damart e njom

t mbushen mehidhrim!...

Vettimat hedhinmbi murann e Rozafs,

trndafila t zjarrtdhe thrrasin me ulrima:

Voglush, mos shkoti shohsh nns plagn,se t plagoset pr vdekje

e gjith fmijria!...

Por djali nuk dgjonkujet e klithmave prqark,

shtrihet sipr muransdhe me dy dokat e tij,

shtyn gurt pr t thithurqumshtin me gjak,pran nn Rozafs

s murosur nshkmbinj...

Ather qielli u shfryu gja-ksorve

t Rozafave me zemrim:U shoft fara juaj, o bur-

racak,q lini udhve fmijt,

pr t ngritur kshtjelln eturpit,

n t sotmin qytetrim!...

BOTA E MADHEKOMPJUTERIKE

Bota jon ngjizur nga elektro-ni i vogl,

lindi botn e madhekompjuterike,

nj bot q mund ta vizitojnnjerz

t do moshe, race dhekombsie,

kushdo q troket me sy nkatrorin

e ndritshm t asaj portemikpritse.

Nj bot, ku hapsiratshtrihen,

nga Toka jon, derilargsive npr yje.

Kompjuteri sht kompleksbibliotekash

me pafundsi lexuesish dhe

ekzemplar,sht truri vigan i dijeve t

kultivuaran shekujt e do prvoje t

njerzimit,dekanati i profesorve, ku

hulumtojndhe ushqehen mijra

shkenctar.sht kozmodromi q

gatitet t prshkojkilometrat me vite drite t

rruzullimit.

Kompjuteri sht konkursi ipashpallur

pr prozator, poet e

specialist kritike,q zbrazin do

sekond milionakrijime,

nga t tra temat ebmave jetsore.

sht fototeka,filmoteka, videote-

ka,dhe arkivi univer-

sal pr do llojmuzike.

Sporteli ku gjejnzgjidhje t shpejt

marrdhniet egjithanshme

njerzore.

Kompjuteri sht kroi ifshatit,

ura e lumit, diskoja e netvet qejfit,

ku njihen dhe takohen ndistanc

dashurit e reja nga do

kontinent.sht teletajpi i kamerave

skype,ku przgjidhen linjat e trupit

t tjetrit,duke i par n foto t albumit

nudo,apo t pasqyruara n

zhveshjet direkt.

Kush jan shkijet ? Nga: Fahri Xharra

e hegjemonis arrijn t mbajn larg ngaarena politike debatin e nj shtjeje q nukartikulohet fare: Cila sht ajo shtje? Mosfol shqip. Mos e trego se nga lindi shqipja.Mos e prmend t kaluarn tnde se me te emerr vesh bota se un jam i ardhur pas teje.Mos...mos...mos.

Ne ktu flasim vetm greqisht thuhet nGreqi e referencat e tij t shfaqen nkontekstin komunikativ ku ironia shtmbizotruese - ku arbrishtja po i humbfolsit e saj amtar t fundit, aktiv dhepasiv. Lluka iipi vdiq me kancer,mundet me t njjtit lloj si Aristidh Kolias,dhe vdiq n kulmin shkencor.

Ecja kundr rryms

Pse duhej te vdiste Aristidh Kola n Greqi?Sepse Arvanitet t kndomi/ Gluhen tmos harromi - nuk lejohet. Nuk guxon t

jesh arbror dhe nse je autor i vepraveArvanitasit dhe prejardhja e grekve,Gjuha e perndive, Deklarata e Bash-kimit Arvanitas, Fjalori korrigjues ifjalve arvanite, Fjalori krahasues igjuhs shqipe, Greqia n kurthin eserbve t Milosheviqit, Knga e merce-narve, prejardhja e grekve, Mithi dhee vrteta, Varrimi i tret i Marko Boa-rit, ather t pret vdekja.

"Pse ia sharrojm vetes degt q kemi nnkmb. Me fustanelln ton krenohenfqinjt duke e quajtur pjes t etnografiss tyre kombtare. Pasi na zvogluangjeografikisht t tjert, pse pr fajin ton,vazhdojm t zvoglohemi shpirtrisht. Ekryepseja: pse pra ne e kemi humburshansin historik pr t`u br qendra embar bots arbrore-arvanite-shqiptare?- pyetet Kolec Tromboini dhe vazhdon:Par n kt sy, mund t them se dikuprtej gardhit ton, n Greqi, patm fatint njohim Aristidh Koln, personalitetinm t madh arvanitas t shekullit XX dhe

nj nga njerzit m t ndritur t kombitton. Vetm pse mbronte shqiptart eKosovs n t drejtn e tyre pr liri, ukrcnua publikisht n nj emision tele-viziv nga nj gazetare. Pr kt ngjarjeskandaloze n median greke, shkruante:

"Shum miq m telefonuan pr t shpre-hur indinjatn pr baltn q hodhi mbi

mua zonja Liana Kaneli gjat emisionitteleviziv n "Skaj", 5 maj 1999, dhe mpyetn prse e prballova me qetsi, kurduhej t kundrsulmoja... Miqt e mi, mosu mrzisni e mos u hidhroni pr kt,sepse "e drejta del, vjen kur t`i vij ora (Nga rrnjt tona jan n Arbri).

Aristidh Kola me krenari, me guxim dheme vetdije t plot thoshte:Kampreferuar gjithmon t shkoj kundrarryms e jo t shkoj nga shkon rryma dhefryjn errat. Nuk jam lpir e nuk kamputhur kurr kmbt e prmjerra dhe prkt e paguaj shtrenjt dhe n mnyr t

prditshme me nderin, dinjitetin dhe lirin time..."Studiuesi arbresh, Antonio Belushi, n nj akademi,u shpreh: I madhi Aristidh Kola sht i pavdekshm.Ai ndodhet shum lart n pavdeksi.

Kush jan shkijet ? Nga, Fahri Xharra

Blood on the streets of Kavaje Albania.WhatNow!!!

Whats Elvis Roshi doing for the man that diedfor him!!! Burg per vrasesit


8/28


Intervist me Mimoza Agalliun , autore e vllimit poetik elnaj

Poezi

Vasil TabakuASNJEHERE

...dhe neVetem ikim,

Ikim mikja imeIkim,

Sepse ikjaeshte kuptimi i frymes

sone,kuptim i puthjes

dhe enderres,i shpresesdhe drites,

i zerit dhe perqafimit

i buzeqeshjes se fshehtedhe mallit.

Atij mallit rrebel,qe na ndjek pas

na bene te qeshimdhe te qajmeedhe atehere

kur themise gjoja jemi te lumtur...,

po vallea ekziston lumturia,

a ka dashuri pa dhimbje,a ka puthje pa pegjakje,

a ka shprese pa zhgenjim,a ka enderr pa zgjim ?...dhe perseri ne ikim,ikim dhe ikim ne arrati

per te gjetur tepagjeteshmen..

Dhe sa larg,oh sa larg

eshte ajo qe nekurre nuk e gjetem

dhe asnjhere nuk do taprekim...

ELIDA BUPAPAJ

fjals ia morm shpirtinfjals ia morm frymn

fjaln e lanbosh

zbrazur

pa ajrpa frym

pa frymmarrjepa ahpa oh

fjaln e lam me humb

fjalne lam t uritur

pa bukme barkun zbraz

fjaln e lamve asht e koc

ve skelet

e lkurprej hipokrizis

fjaln e lamt thahet

t shterret n mitingjee lam

t digjetas hi t mbetet

prej inkuicionitt rrens

nga politikansurrogato

q nuk dinti lidhin hi dy fjal

qofshimn mileniumit e tret

n vitin 2013

fjalashenjtorjakur sa hapim syt

mrekullin e ardhjese shprehim

mebab e nanprej fjalsh

dhe ata q ngjizimriciklojn

prap t njjtinbinomhyjnor

fjals ia kemi marr shpirtinia kemi prishur shtpin n

toke kemi ln pa streh

ia kemi prer t gjitha lidhjetme njerzit

ia kemi hequr t gjithakoordinatate kemi ln

pa qendr rndese

ne e dbuam fjalne bm refugjate

n mnyrnm piklluese

e lam t mbytejn det

apo n qiellsepse e prjashtuamsi banore

e planetit tok

tani prej gojena dalin vet dala boje

sepsefjals

ia kemi heqursyt e ballitq t shoh

e kemi ln shurdhe kemi ln

memece fjalnshum barbare

e kena lan me u shitfjaln

sepse fjala tanii bien rrotull e rrotullsepse fjala tanii fshihet fjals

i fshihetsyve t saj

shpirtit t sajvetvetes

kur Zotie krijoi

att parnfjaln

prparaAdamit dhe Evs

prparagjithkasgjithsis

detitajrit

krijoi fjalnsepse me t

si tulla ndrtohent gjitha

piramidate dashurisnjerzore

fjaln q sot ia kemi marrshpirtin

e kemi ln m keqse heshtjae kemi br zero

sepse e themisa pr t lar gojne themi si pallavrsa me kalu rradhne bjm t pabes

e bjm me i mbyll veshtme dyllm mir

mos me e ndgjuarsepse ne e mashtrojmnjri-tjetrin me fjalt

q ua kemi marrt gjitha tingujt

e hamonisnjerzore

e po i shqiptojn si t jemirobote fjalt robote t jenduke u par sy m sy

pa na u dridhur qerpiku isyrit

ne po themi me fjalrobotsh

t kundrtn e asajq mendojm

sikur po ajm me to drra-sa

pr ti shurdhuar tupant eveshve

paka se po rrzohemiprej fjalve

po vriteminga rrokullisjet

e gurve t fjalvesepse fjals

ia kemi hequr gjakun eshpirtin

ashtu edhevetes ton

sepse e rrejmnjri-tjetrinme fjaln

q Zoti e krijoiprpara nesh

q fjalnta kishim si dritn

e Zotitme ngroh me fjalme shruar me fjalme lind prej fjals

si atherekur themi

pr her t parbab e nan

Enkelejda Kondi-Masseboeuf

Jet

Zot t lutem lexoji ktovargje

oja n dor e puthe ngane t gjith.

ALFONS !!

Sei andato in silenzio.Il grande cuore l`hai

portato con teAperte hai lasciate molte

feriteScrivo per capirti

Ma nessuno ti puo de-scrivere a te..

Credo che con te hoseparazione infinita

La` dove sei andato inparadiso

Conversi con tutti gliangeli

Per custodire i tuoi ama-ti..

La mano scrive ma stortami va

Anni- morte , ma ti voglioricordare con questi versi

Una volta un tempoc`eravamo sorella e fratel-

loIo sono rimasta qui in

terraTu ti sei ribelato alla vita,sei andato lassu` in cielo

Darei molto, forse anchegli anni della mia vita

Per rivederti, una volta,una sola volta

Quanta nostalgia !! cercorifugio nel tuo cuore..

Voleva dirtiTu eri e resti Fonzi

Io sono FiniTutt` e due siamo i grandi

della stirpeFonzi Fini

Signore ti prego! leggiquesti versi

Mandagliele in mano ebacialo da noi tutti ..

Per mio cucino che l`hovoleva tanto bene, e che

non vive piu.

AMORE, T DUA

Nuk e di nse je afrO larg me mua

M dukesh arom shpirti

Pr ato q t duan t kenpran

Era jote nuk ikn kurrHeshtja dhe dashuria

Un, s pari, poezin e jetoj,pastaj e filozofoj n vargje

Intervist me Mimoza Agalli-un , autore e vllimit poetik

elnaj

Intervistoi: Aleksandra Shabani

(Majlinda) IA, PS, UPLI

sht vazhdimsia e jets.Falja? Toleranc.

Mesazhi?

Komunikim verbal, joverbal, feed back-u pozitiv

n marrdhnietndrnjerzore dhe me

natyrn4. Proza sht bash-

kudhtare e prhershmejuaj A ka ndonj

marrdhnie kontraktualeme poezin.

N proze kam mundsi tshprehem gjat dhe t

fjalosem me veten apo me

personazhet , kam lirshmriapo hapsir m t madhe

shprehse, duke e zgjatur nkoh prshkrimin.

ndrsa n poezi i kammendimet m t qarta,

koncize, dhe me shprthy-ese n ndjenj.

5. Ju jeni nj femr e hekurtq, her pas her, tentonime sukses, jo vetm n

krijimtari poetike, por edhen profesionin tuaj t krko-

ni me insistim risin. Ngaanaliza, q i keni br

ktij fakti t muar, ku ebazoni suksesin e saj te

hekursis?Eshte nj forc e

brendshme, q t shtyn tecsh prpara, e cila quhet

vullnet, prkushtim,kmbngulje pr t arriturqllimet, objektivat. shtkuptimi i jets n optikn

time .

6. Sikundr, ne jemiinformuar, ju gjithmon ikrkoni shum vetes suajdhe nuk jeni asnjher eknaqur nga ajo? A ka

nje motivim kjo, ndonjshtys apo thjesht ngac-

mim individual ?

Krkoj nga vetja gjith-mon shum. Nuk

knaqem me arritjet.Punojshum, prballem me do lloj

vshtirsie, ndoshta dhe

rrezikoj, por me pakintuit, vizion, mendihmn e Zotit n

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neo-je per ndonje shtytje dhune si ne kohen e diktatures se 1945.a mjere ai popull dhe per

ato njerez atje...Ina Rama-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e

Shqiperise.presim nqs ka ndryshim...


9/28


Luan Rama, Kryqzatat q prekn Ilirin (vijon)

Tirana ia shet detin Athins pr shkak t

borxheve t 97-s Nga Shptim Zinxhirija

Ndoshta sht e pabesueshme por n fakt shtnj realitet, q sa vjen dhe po qartsohet gjith-nj e m shum nga publikimet e ndryshme nGreqi. sht revista prestigjioze qnxjerr n siprfaqe borxhet e shtetit shqiptar, qme lireta, dollar apo dhrahmi bri at q nukduhej t bnte. Konkretisht shteti shqiptar kamarre borxhe nga Greqia 20 miliard dhrahmi(me monedhn e kohs), me afate shlyerje derin 20 vjet, Italis 217 miliard lireta (memonedhn e kohs) dhe Turqis 7 miliondollar, me shkmbim dhnie t territoritshqiptar. Por qytetart shqiptar nuk e msuant vrtetn se prse u dhan: ishulli i Sazanit

(italianve), gjiri i Pasha Limanitn Vlore (turqve), apo pjesaujore (grekve).Marrveshja detareKan kaluar mbi 16 vjet dheGreqia ende nuk pushon skrkuari zbatimin e marrveshjesndrmjet dy vendeve fqinje,sikundr t mos mjaftoj revistagreke shkon edhe m tej, duketreguar se si grekt humbnishullin e tyre t Sazanit.Marrveshjet e borxhit t Tiranskundrejt fqinjve nxijnn sis-temin politik n Shqipri, t ciltpr t qndruar n karrige t

sigurte, trajtojn territorinshqiptar sikur ta kishinifligun e tyre.BorxhiSipas ksaj reviste thuhetse Greqia m 1997 i kadhn nj borxhShqipris prej 20 mil-iard dhrahmi, ku pas 12vjetsh n kmbim t ktijborxhi i krkon shtetitshqiptar nj pjes t detit.Ngjarjet politike t 20vjetve t fundit treguanse fqinjt jo gjithmonnuk na kan dashur pa

interes, kjo edhe m shum kurkishte t bnte n dm t in-teresave kombtare. Pr ktqllim fqinjt tan, Greqia, Italiaapo edhe Turqia i dhne kredivendit ton n vitin 1997, prshkakun e njohur t falimentimitte skemave piramidale. Ngjarjet e97-s detyruan qeverin shqiptaret krkoj ndihm financiare ngavendet e huaja, kryesisht vendevefqinje pr t mbajtur shtetin nkmb dhe pr ta rindrtuar at.Greqia, Italia dhe Turqia ishin nmes atyre vendeve q i dhanvendit borxh me shuma t mdha,

por me nj ndryshim mesvendeve te tjera. Fqinjt tan,turqit apo dhe italiant me ann eborxhit arritn t sigurojn njshkmbim t nj rndsie tmadhe strategjike, me prfitimine ish-bazave ushtarake tkontrollit kryesor n Shqipri.Kjo nn emrin e nj miqsie dhebashkpunimi t frytshm ushta-rak mes vendeve. Italia me anne borxhit t asaj kohe q i patidhn qeveris shqiptare siguronishullin e Sazanit si nj vend-ndodhje strategjike pr rajonin.Greqia nga ana e saj krkon t

Tirana ia shet detin Athins pr shkak t borxheve t 97-s Nga Shptim Zinxhirija (vijon)

Luan Rama: Kryqzatat q prekn Ilirin

Shqipria n luftn bizanto-normade shttitulli i studimit t Luan Rams. Ky libr i risht nj jehon e historis shqiptare n njepok t hershme, kur nj mij vjet pasluftrave t Cezarit dhe Pompeut, dy ushtri tmdha t dy prej fuqive t mdha t kohs,

Bizantit dhe Normandve t Italis s jugut,ndesheshin mes tyre n ato brigje. Rrethimet ekshtjells s Durrsit nga normandt e RobertGuiskardit dhe m pas birit t tij Bohemondit,m 1081 - 1085 e m pas m 1118, q prfun-doi me Traktatin e Paqes s Devollit,dshmojn se tokat shqiptare, n nj nga pozi-cionet m strategjike t Mesdheut, ishin kthyern nj vend shesh-beteje. Gjith kto luftra nDyrrachium, Avlona (Vlora), Oricum, Bylis,Petrela, npr grykn e Erzenit dhe t Vjossetj., prshkruhen n kronikat e kronistes s

famshme bizantine Ana Komne-na, vajza e perandorit Aleksi IKomnena. Po veojm nga kylibr nj fragment nga kalimi ikryqtarve t Perndimit, t cilt,pr t shkuar drejt Jerusalemitpr lirimin e varrit t Krishtit,kaluan prmes brigjeve shqip-

tare, npr Via Egnatia, duke iudrejtuar pastaj Konstantinopojsetj.

Kryqtart e Via EgnatiaLanimi i Kryqzats s par prlirimin e Jerusalemit u b n 27nntor t vitit 1095, n Konciline Clermont-it, n Franc. PapaUrban II kaprceu veriun eItalis dhe mori rrugn drejtvendit t frankve, pasardhsve

t galve, kalorsve tfamshm Clovis dheVercingetorix. Disakronist thon se pr tndrmarr Kryqzatn ai ushty nga normandi Bohe-mond. T tjer thon seishte murgu i vobekt

Peirre lErmite q thirripr lirimin e Varrit tKrishtit dhe ai e ndoqipas. Fjalimi i Paps nkt koncil nuk ka mbeturi shkruar gjer n ditttona, por njihen urdhresate nnshkruara, jehona eksaj ngjarjeje dheshkrimet e kronistve, kurturmat e besimtarve iuprgjigjn thirrjes s

Paps me britmat Dieu le veut!,Zoti e krkon!. N at koh, prdhjet vjet me radh, Durrsi dhebrigjet shqiptare po jetonin npaqe. Por dyndjet normande do trishfaqeshin srish, ksaj radhe tdrejtuara nga Bohmond de Ta-rente, (Guiscard), i cili i njihte

mir kto brigje t ashpra, tvshtira pr ti nnshtruar. Aishoqrohej nga nipi i tij Tankred,si dhe kushrinjt e tij Richard deRaoul i Salernos, Robert dAnseetj. Para se t nisej, Bohemondikishte mbajtur nj fjalim t gjatpara trupave t tij, nj pjes t tcilit na e bn t njohur kronisti-murg, Robert le Moine (Murgu),n dorshkrimin e tijHierosolymituna expeditio: Le

t bashkohet me mua ai q iprket Zotit. Kalors! Ju q sotjeni kalorsit e mi, ju do tbheni kalorsit e Zotit! Pramerrni bashk me mua rrugnpr n Vendin e Shenjt. Tgjitha gjrat e mia, konsiderojinisi tuajat. A nuk jemi ne nga raca

franke? A nuk jan dhe njerzittan si ata q kan ardhur ngaFranca? turp do t ishte nsenjerzit tan dhe vllezrit tuajfrank t shkonin pa ne pr tubr martir, madje dhe nParajs? Nse kjo ushtri do tmarshonte n luft pa ne, atherme t drejt mund t na akuzon-in si njerz pa kuraj

Nga normandt e Siilis q

Perfundime

Historia shqiptare, ajo vret! Nga FahriXharra

me Luleshtrydhn( Dredhzen) . E dini pse ?Luleshtrydhja sht e vetmja pem q farn eka jasht trupit t saj ,kurse na i vetmi komb qnjerzit e vyejshm i kemi pasur gjithmon jashttrungut t` ton kombtar.

Derisa me shekuj kan shkruar se ne jemiaskushi ,barinj t zbritur nga malet e paemruara ; dhe se gjurmt tona arkeologjikejan t pagjetshme posi ato t arinjve apo tujqrve t ngordhur npr male;tani nuk gux-ohet t harrohet dhe t mohohet q na kemiqen krthinza e civilizimit t hershmeuropian.. Librat shkruhen , ato lexohen ,letra iduron edhe rrenat m t pakuptimta q tshkruhet mbi te. Librat prkthehen n gjuht eEurops dhe i ln gjurmt e saja n kujtsn eEuropianit ; ato e bjn historin. Ajo ka shte jona ,le t mbetet e jona.

Ja shrbimet 23 vjeare pro greko-serbe tmisionarit anti-shqiptar Sali Berishaga

politika ekstra regresive, duke bllokuar 3 herStatusin e Shqipris si vend kandidat n BE,ndrkoh q shprehu knaqsi t madhe dheprshndeti marrjen e ktij Statusi prej Serbis.30. Sali Berisha, n pushtetin e tij t viteve1992-1997 ka miratuar 345 ligje pro interesaveserbe-greke dhe 975 ligje pro serbe-greke prenergjin, kufijt, shtetsin, etnin, fen,bankat, arsimin, tregtin dhe monopolet.

Anton Lulgjuraj Fjala qvret

pr shqiptart, gjat analizs s

veprimtaris suaj. Ju flisniather kur nuk iu krkohet dhenuk flisni ather kur iu krko-het! Ju po tregoheni oportunistprball shtjes s shqiptarven Mal t Zi. Historia do juvlersoj pr kontributet tuaja.Ju bj thirrje q t prqndrohenin problemet e pozits politike,ekonomike dhe shoqrore tshqiptarve n Mal t Zi. Mos umerrni me gjra q nuk iutakojn. Lereni ekspertin t bjpunn e vet.Para prmbylljes do dshiroja qtu tregoja disa pyetje q mikan br gjat jets sime,aktivizmit tim politik dhe va-zhdimit t studimeve t larta:

1.M kan pyetur se far kant prbashkt Malsia e Madhe(vendlindja ime) dhe Ulqini?Jam prgjigjur: pa aftsin, nUlqin t mbajn Komunn dhen Malsi ta themelojn at.2.M kan pyetur, po far kant prbashkt: Tivari, Rozhajadhe Plav e Gucia? Jamprgjigjur: t prbashkt kanasimilimin, sepse t tre ktovende jan asimiluar pr tnjjtin qllim dhe nga e njjtapolitik;

3.M kan pyetur se cilasht gjndja e shqip-tarve n Mal t Zi? Jamprgjigjur: Shqiptart n

Mal t Zi n shtet, por tokupuar padrejtsisht; ntokat e tyre, por tnnshtruar ndaj dhunsdhe detyrimit policor;shqiptart n Mal t Zi meshpresa n Zot dhe nDrejtsi.

Raimona Moisiu: In-tervist me historianin,

publicistin dhe studiues-in Prof. Neki Babamusta

21.5.2004Ermira Babamusta Dsh-mi Mirnjohje nga Kon-gresi Amerikan

18-far nuk do t falnitn jet??Dashuria sht parajsa ejets. Diktatort, ktaluan t racs njerzore eshohin popullin lojshahu. uditrisht, sot nBot ka sejmen servil qu prkulen tiranve t kuq.Fundi i tyre gjithmon kaqen rruga e Ferrit.E kush popull nuk e dolumturin?!

19-Mesazhi pr in-

teligjencn shqiptareJeta sht e shkurtr pr ta shijuar,plot mblsi, por edhe me derte!T gjitha frutat e pemve nuk i

kap dot dhe fatkeqsisht nuk ishijon. Ndoshta, moll e ndalue-me! Megjithat, le t mbjellimpem dhe t kultivojm lule prtrashgimtart. Inteligjenca jon:Me menuri hyjnore! Rreze Drite!Shklqim pranveror si hyjneshattrime t Dardanis. Vepra e tyre siButrinti i Arbrit, me arom tmagjishme dhe Valbona t rrjedhgjith jetn me pastrtin e kris-talt!

20-Cfar dshironi t shtoniLigji i Lustracionit. Mefistofelme fytyr engjlli!Populli shqiptar me ndjenja hu-mane, se ka n traditn e tijvllavrasjen. Nse me fillimin e

demokracis do t kishim vepruarsi n Hungari apo eki v.56, kukundrshtart politik u lidhn melitar pas makinave, apo si nIndonezi, n v.60, ku gjeneraliSuharto bri rebelimin ekstremkundr P.K.-s t Indonezis meAidit, duke i mbushur lumenjtme mbi 1 milion kufoma, ne do trikthenim luftn e klasave. Fat-keqsisht nj pjes e avancuar enomeklaturs s kuqe, me dragojte tyre u futn n vallen e demo-kracis me mentalitete komuniste.

T menurit bn kthes dukeflakur teserat e kuqe.

FJALA E AUTORES MIMO-

ZA AGALLIU NE DITENEPERURIMITTE LIBRIT TESAJ TE PARE 'CELNAJE "

Poezia sht streha, ku unflirtoj me shpirtin!Esht melodia e zemrs time.Nuk mund ta perceptoj jetn tshkputur nga vargu.

Ndoshta, shpeshher, bhem pake mrzitshme pr njerzit e afrt,apo miqt, sepse gjithmon mbajshnime n celular, apo bllok!M plqen t hedh n grmagjithka, e cila sht e bukur, poredhe fenomenet, dukurit, njetn socio - ekonomike tvendit, apo mjedisit, ku ungjendem e frymmarr! M

plqen natyra, n kuptimin egjr t fjals, peizazhet, ku-riozitetet, ekploret, ndoshta,ngaq, nj nga degt , n t cilnkam studiuar, sht Histori-Gjeografia!Kjo mund t jet nj ndr arsy-et, e cila m bn m t ndjeshme,t vmendshme, ndaj perceptimitt peizazheve!M plqen natyra n trsin esaj.Nuk mund t them, se nuk endjej mungesn e saj n ditt e


10/28

P a g e 1 0 O u r W o r d s

Sa pr kujtes ambasadoritrus, zotit Leonid Abramov

Nga Prof. Dr. Eshref YmeriRusia duhet ti krkoj ndjeskombit shqiptar

Prmes faqes s internetitinfo Albania t dats 09korrik 2013, u njoha me in-tervistn q moderatorja eemisionit Shqip t TV TopChannel, znj. Rudina Xhunga, ikishte marr ambasadorit rusn Tiran, zotit LeonidAbramov.

Q n prgjigje t pyetjess par, zoti Abramov, ndr ttjera, deklaronte:

Rust gjithmon i konsid-erojn shqiptart si miq.

Kto fjal m kujtojnpik pr pik nj deklarat tnjrit prej paraardhsve t zotitAbramov, at t ambasadoritPrishepov.

N gazetn Shqip tdatave 23 dhe 24 dhjetor2006, qe botuar nj in-tervist e ambasadorit tFederats Ruse n Tiran,zotit Aleksandr Prishepov,dhn gazetarve AidaHarka dhe Leonard Mitro.N at intervist ai, midis ttjerash, deklaronte:

shqiptart dhe rustkan ndjenja historikishtmiqsore ndaj njri-tjetrit.

Me sa duket, zotrinjveambasador t FederatsRuse n Tiran, u qenkabr mani pr t prsriturt njjtn fraz stereotipepr punn e t ash-tuquajturs miqsi mesrusve dhe shqiptarve.

Meqense zotiAbramov po prsrit tnjjtn gj, e quaj t arsye-shme t ndalem ndeklaratn e tij, pasi e

vrteta historike qndronkrejt ndryshe pr punn emiqsis s rusve ndajshqiptarve.

Ktu po ndalem vetmn ca momente kulmore,pr t nxjerr n pah faktinse politika ruse, tradicional-isht, ka mbajtur nj qndrimtejet armiqsor n periudhate kthesave historike prfatet e kombit shqiptar,qndrim ky q sht kul-tivuar me shum kujdes nradht e mbar opinionitpublik rus

S pari, kur diskutimi ishtjes kombtare shqip-tare n gjysmn e dyt tshek. XIX kulmoi meLidhjen Shqiptare t Prizre-nit q u mblodh m 10qershor 1878, fuqit evropi-ane u mblodhn n Kon-gresin e Berlinit dhe m 13korrik t po atij viti, nn

Sa pr kujtes ambasadorit rus, zotit Leonid Abramov (vijon)presionin e fuqishm tRusis, nnshkruan njtraktat famkeq prcoptimin e trojeve etnikeshqiptare. Parannshkrimit t atij traktati,sipas dispozitave t njprojekti franko-austriak,prfaqsuesit e Gjerman-is, t Austro-Hungaris,t Francs, t Britanis sMadhe dhe t Italis irekomanduan Ports sLart q krejt trevat etnikeshqiptare ti bashkonte nnj vilajet t vetm, kakrijonte kushte pr shpall-jen e autonomis s tyren kuadrin e PerandorisOtomane. Por agjentidiplomatik rus Hitrovointerpretoi qndrimin eprgjithshm t qeveriss tij q ishte kundrdolloj autonomie shqip-tare (Citohet sipas: Arben

Puto.shtja shqiptare naktet ndrkombtare tperiudhs s imperializmit.Shtpia Botuese 8 nntori,vll.I (1867-1912). Tiran,1984, f.34).

S dyti, kur t katrvilajetet shqiptare ishin nprag t shpalljes s pavarsisdhe kur vendeve fqinje nuk uishin ndezur ende epshetshoviniste pr coptimin etyre, pikrisht Rusia ishte ajoq kishte marr n dorhanxharin pr nj coptim ttill dhe pr zhdukjen e tyrenga harta e Evrops. Kshtu,m 27 tetor (9 nntor) 1912,n nj telegram sekret q idrguari rus n Beograd,N.G. Hartvig, i drgonteMinistris s Jashtme Rusen Sankt Peterburg, thuhej:

Pr shkak t zgjerimit tardhshm t territoreve t tkatr aleatve, nj Shqipri

autonome do t dukej si njanomali, si nj vatr eprhershme trazirash, tcilat do t ngjallninshqetsime pr paqen nBallkan Shqipria do tduhet t coptohet mesSerbis, Malit t Zi dheGreqis (Citohet sipaslibrit: Faktori shqiptar nzhvillimin e krizs nterritorin e ish-Jugosllavis.Dokumente. Vll. i par(1878-1997). ShtpiaBotuese INDRIK. Mosk2006, f. 57).

S treti, menjher pasktij njoftimi, vjen edhereagimi i Ministrit tJashtm t Rusis SergejSazonov. N kujtimet eveta, ky ministr, si armik ibetuar i kombit shqiptar,shkruan:Kuptohet vetvetiu se ngaana e Rusis coptimi i

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Enkelejd GurbardhiMIHAL GRAMENO -

SHKRIMTARI KRYEN-GRITS

edhe pesimist.

Konflikti shpirtror shkaktohetn mjedisin shoqror, ku jetone dashura, e cila ia shkmbendashurin, prqafon nj tjetr.Ather poeti sht fatzi,dshiron t ik nga mjedisi

shoqror, t jetoj i vetmuar, tkaloj jetn e nj asketi. Aikrkon nj dashuri t pastr, tsinqert, krkon besnikri ndashuri.

Disa prej vjershave tdashuris jan vetm lektisje,gjmim, madje edhe prulje,kur Mihali dashuron me gjithzemr. Nj intensitet i till indjenjs s dashuris sht ishmbllyeshm me at tNaim Frashrit.

Nga t gjitha vjershat edashuris, q i shkroi MihalGramenoja dallohet Muaj iMajit, ku arriti t konden-zoj dufin e tij lirik, ndjen-jat e tij lirike. Ditn e majite shkrin n nj not dashuri,burim, vash:

Sa i mbl ish muaji iMajit! Kur dilnim rzssmalit, Pran mburimit

rinim, qndronim A e mbanmnt sa bukur ronim? Nnata lisa t lulzuar Losninbilbilat duke knduar Tprqafosur, rinim dgjonimA e mban mnt sa bukurronim. (14)

Por, marr n trsi, ktovjersha t dashuris nukkan ndonj vler t veantartistike, me prjashtim tndonj strofe, ku mund thasen edhe figura t qll-uara. Ato nuk kan nj

spektr t gjer motivesh.Gramenoja trajton pakmotive dhe nuk sht i aftti transponoj ato artisti-kisht.

(1) Mihal Grameno lindi nKor n vitin 1872 nga njfamilje e mesme tregtare.Kshtu pat mundsi tmsoj n shkollat greke tqytetit. N vitin 1885, si

shum bashkatdhetar ttjer, edhe Gramanoja shkoin Rumani, ku s shpejti ran kontakt me lvizjenkombtare shqiptare. Atjeme gjith dshirn q kishtenuk pati mundsi t va-zhdoj shkollimin, pormsoi si azodidakt. U bsekretar i Shoqris Drita,n t ciln ishin prfshirpatriot t shquar shqiptart Bukureshtit. Aty MihalGrameno filloi t merretedhe me veprimtari letrare

dhe publicistike. Punimete para i botoi n revistnShqipria t Bukureshtite m von edhe n gazetnDrita t Sofjes. MihalGrameno iu bashkuagjithashtu ets kryen-gritse qysh n vitin 1907dhe pr nj koh posaktivitetit letrar dhe publi-cistik, ai lufton edhe mepushk pr lirimin e

vendit nga Turqia. Kshtun periudhn para lirimitt Shqipris M. Gramenojetoi kryesisht nprqendra t ndryshme tShqipris. M 1909 nxorigazetn Lidhja Or-thodhokse, ndrsa m1911 gazetn Koha.Bashkpunoi gjithashtuedhe me shum gazeta erevista t kohs. Mbasshpalljes s pavarsis njkoh jetoi n SHBA, kugjithashtu vazhdoi ak-

tivitetin e tij letrar, publicistikdhe patriotik. Tr veprimta-ria letrare-publicistike e M.Gramenos, e cila filloi nperiudhn e Rilindjes, i mbann vete t gjitha karakteristi-kat e letrsis s krijuar nkt periudh. Gramenoshkroi novelat Oxhaku, Eputhura dhe Varipagzimit si dhe kujtimetKryengritja shqiptare,

mandej dramn Mallkimi igjuhs shqipe dhe tragjedinVdekja e Piros. Si poetsht i njohur me vjershat ebotuara n prmbledhjen metitull Kngtare shqipePlagt dhe n shtypin ekohs. Vdiq n 1931. (2)Dhimitr S. Shuteriqi e ttjer, Historia e letrsisshqipe I-II, Prishtin, fq. 436.(3) Dhimitr Shuteriqi etj,Historia e letrsis shqipe, I-II, Prishtin, 1968 fq. 437. (4)Gazeta Lidhja Ordhodokse,

Selanik, 1909, nr. 3. (5) Dh.S. Shuteriqi, Historia eletersis shqipe pr shkollat mesme, Rilindja, Prisht-in, 1969. fq. 436. (6) Shih:vjershat, Pr t fundit her,n prmbledhjen Plagt,Manastir, 1912, fq. 40. Nfund t vjershs autori kavn vitin 1902, ndrsa tevjersha Vdekja, botuar nKalendarin kombiar, Sofje,

1910, fq. 119 shnoi sesht br m 1903. (7) M.Grameno, Novela dhekujtime, Prishtin, 1969, fq.130. (8) Kalendari kombiar,Sofje, 1910, fq. 179. (9)Shih: vjershn ndr ngazetn Kor, 1909, 18shkurt, fq. 4. (10) Shih:vjershn Ardhi dita, nKalendarin kombiar, Sofje,1908, fq. 108. (11) Shih:vjershn Lamtumir, nprmbledhjen Plagt, fq. 13.(12) Shih: vjershn Urat

Enkelejd Gurbardhi MIHAL GRAMENO - SHKRIMTARI KRYENGRITS


11/28

P a g e 1 1V o l u m e 5 , I s s u e 3 1

T marr pak aromDashurin q ma kujton kjombrmjeVargjet me t bukura shkrujaNpr secilin gjeth trndafiliSonte dua t jem Marsi i Pran-

vers simeI takimit me engjjtMe vite i krkuar pasdyluftimitHer i dyluftimit meshpirtin timPr fjaln tnde si ndrrE vargun tim Piramid

T shkruar si plag shpirti.Mbrmje janari,2013

Mos ma merrni lotin

Mos ma merrni lotinE mbaj kujtimPr dhe e atdhe.

Pr t vetmen fjal shqipe.

Mos ma merrni lotinPr asnj dit t reE mbaj n zemr.

Pr t vetmin emr.

Mos ma merrni lotin

E mbaj vargut timPr kngn e lir ame.

Si z pr secilin burr.

Mbi mua m rri loti ytShi ylberi sjellShumngjyrash kujtimet.

Pr t vetmin trndafil t qel.

Mos ma merrni lotinPr asnjrin mimE ruaj kujtim nne.

Pr lirin e atdheut tim.

Edhe mbi ty e di

Sa bukur loti t rriE shkruaj n varg shpirti.

Pr t vetmn dashuri.

Mos ma merrni lotinPr at fjal e zotE ruaj kutim t nj fjale.

Kur mikja m

shpirt ma thot.

Tiran, 15 Dhjetor2012,hotel interkontinental

Mimoza(nj lules, Mimoza q iprballon t gjitha acaret e

dimrit)

Prball jemi horizonteveT dyt kujtim pr vargunAroma sa vjen e bhet me edashurBuzqeshjet nxjerrin lotin.

Kmb do udhtoja sonteT bhem pr nj mbremje

Mbret i luleve mimozaAty ku buzqeshja e jote mefton.

Mimoza lule e vargut timSi ndrr m rri ngado qshkruajM flet,m bhet pasqyr

shpirtiBotn ma b m te bukur seun.

Sonte si do t tretem pamimozn timeN ciln fjal m rri m shumApo tek shpirti im kur kthejTi marr pak arom a ta puthim shum.

Shkrime nga Agim Desku

Albania heading toward anew Dictatorship where the

parliament commits fraud

the president follows and

the premier orders it. Ku eshte Kallezimi Penal ne GjykatenKushtetuese per votimin me dy duar?

Fjale shume dhe veprahic...Shperdoroet besimi, vullneti & ...

Kristo Frashri, Aleks Buda, refuzoipropozimet e Enverit pr detyra poli-

tike

Kristo Frashri: Aleks Buda, refuzoipropozimet e Enverit pr detyra poli-tikeProfesor Aleks Buda, kryetari i par iAkademis s Shkencave t Shqipris,sht padyshim historiani m erudit dhem i kompletuar q pati Shqipria gjatshek. XX. Ai u shqua n mnyr tveant si dijetar i sintezave historike, sianalist i ngjarjeve t mdha t historiss shqiptarve, t cilat i vzhgoi ngaoptika e filozofis s historis. Merita etij kryesore si shkenctar, sht trajtimi ingjarjeve t historis s Shqipris nga

metodologjia shkencore, sipas s cilsngjarjet historike mund t interpretohendrejt nse zbatohen dy kriteret hegeli-ane. E para, historiani duhet tmbshtetet jo vetm n kronikn e ngjar-jeve, por edhe n faktort e shkencave tndryshme shoqrore, t dukshme dhe tpadukshme, si jan, sipas rastit, objektetarkeologjike, prodhimtaria letrare,faktort ekonomik, ndrtesat e kultit,banesat qytetare, lvizjet shoqrore,mendimet filozofike, normat kanunore,korpuset legjislative t kohs q historia-ni studion. E dyta, historiani duhet thetoj edhe ndrlidhjen e ngjarjevehistorike t nj epoke me fenomenet

historike t epoks smparshme, mbasi vetmkshtu mund t arrihet nvlersimin e tyre t sakt.

Kush e ka njohur nga afrprofesorin e nderuar dhekush sht prpjekur tec n gjurmt e tij, kavn re se ai mundohej tprvetsonte rezultatet qkishin nxjerr n fushn estudimeve shqiptare t tgjitha epokave t gjithashkencat shoqrore.Dshmi jan temat q aika trajtuar, t cilat u

prkasin periudhave tndryshme t historis qnga agimi i historis e derin koht moderne.Piknisje e ktij konceptimetodologjik mbi trajti-min e historis u bedukimi i tij arsimor dhekulturor n periudhnmidis dy luftave botrore.Kalimi nga shkolla filloreshqipe e Elbasanit nshkolln unike italiane tLees, vazhdimi imtejshm n gjimnazinaustriak t Salzburgut dhe

vitet universitare n Vjenn ekulturuar, e pajisn profesorinme nj bagazh kulturor si klasikaq edhe modern. Nga ky ciklarsimor, fillorja e Elbasanit i dhaatij dashurin pr gjuhn amtaredhe pr atdheun e tij. Kulturaaustriake dhe shkolla e Vjens,si hallka e fundit e ciklit arsimor,e pajisn at me parametratkulturore m prparimtare tkulturs botrore. N Vjen,Aleks Buda prvetsoi pikpam-je t majta, ashtu si qennjerzit m t shquar n mbarbotn n periudhn midis dyluftave botrore. U b jo

komunist bolshevik, por i majtdemokrat, ashtu si kultivohej nPerndim. N thelb, Aleks Budambeti deri n fund ndaj atdheutnj militant patriot shqiptar dhendaj shoqris nj mendimtar imajt demokrat.

Kur Shqipria u pushtua ngaokupatort nazifashist italiandhe gjerman ai u reshtua nFrontin Antifashist Nacional-lirimtar. Kt rreshtim ai ezgjodhi nga bindja se okupacio-net nazifashiste ishin prdhu-nime q i bheshin pavarsis

Kristo Frashri, Aleks Buda, refuzoi propozimet e Enverit pr detyra politike (vijon)

kombtare t Shqipris. Ve ksaj, aindjeu pr detyr t jepte si shqiptarkontributin e vet pr rivendosjen ePavarsis Kombtare.

Vendosja e pushtetit komunist e gjetiprof. Aleks Budn 35-vjear, pra tformuar dhe t kompletuar trsisht ngapikpamja ideologjike dhe politike si njdemokrat i majt. Megjithat, ai e gjykoiregjimin jo nga kndi i diktaturs, por sinj pushtet q mbronte pavarsin eatdheut. Pr kt arsye, si shum demo-krat t tjer, ndonse u pajtua me diktat-urn komuniste, ai qndroi larg radhvet partis s saj. Enver Hoxha, i cili e patipr disa koh koleg n Liceun e Kors,kishte nj konsiderat t veant pr t si

njeri i kulturuar. Aleksi e ndiente prdetyr ti shrbente vendit vetm nfushn e arsimit dhe kulturs shqiptare.Kur n konferencn e frontit q u mbajtn Berat, n nntor 1944, E. Hoxha ipropozoi A. Buds funksione politike nMinistrin e Arsimit dhe t Kulturs, airefuzoi. I tha se ishte i gatshm t merrteprsipr detyrn e BiblioteksKombtare. Edhe m von, ai nuk pranoiasnjher detyra t karakterit politik.*Veprimtarin shkencore n fushn ehistoriografis Aleks Buda e nisi nfillim t vitit 1949. N at koh sapokishte prfunduar punimet Kongresi I i

Partis Komuniste Shqiptare. Kon-gresi i kishte nxjerr jasht raunditdisa funksionar t saj, ndonjri ngat cilt ishte prpjekur t denigrontepersonalitetin historik t Sknderbeut.Duke u kapur nga prapashtesa -Bej qmbante emri Sknder i Heroit, praSknder-bej, titull i cili n shek. XVn t vrtet kishte kuptimin e gjener-alit, ata e trajtonin at si bej n kupti-min q kishte n at koh, pra sipronar ifligar. Si rrjedhim, ata ekonsideronin Sknderbeun si prfa-qsues t bejlerve ifligar, t ciltn ato vite goditeshin me egrsin exhungls. Pr t ndriuar portretin evrtet historik t Sknderbeut, prof.Aleks Buda n at koh shef i

seksionit t Historis n Institutin eShkencave t krijuar dy vjet m par,shfrytzoi 17 janarin 1949,prvjetorin ndonse jo jubilar tvdekjes s Heroit.At dit u thirr nj konferenc eposame as partiake, as shtetrore,por personale e Aleks Buds, kush-tuar figurs s Heroit KombtarGjergj Kastrioti Sknderbeu. Ishtekonferenca e par n Tiran, por edhen Shqipri me tem historike, qmbahej vetm nga nj konferencier.Mund t thuhet se qe nj eveniment.Konferenca u mbajt n salln e TeatritPopullor. Salla qe e mbushur plot.


12/28

P a g e 1 2 O u r W o r d s

Streha e fundit e horrave Nga Ismail Kadare (nga fq.5)

Me Edith Durhamin NTokn e Shqiponjave. Nga

PIRO P. TASENE KERKIM TE FAKTITHISTORIK(Me Edith Durhamin NTokn e Shqiponjave )

PIRO P. TASE

islamizmin.Robert Curzoni me veprn etij: Vizita npr manastiret eLindjes.( Susan Hyman-Eduard Learin Levant-fq. 16)

Veziri i Janins dhe pa-shalleku i tij u bn objektikryesor i ktyre vizitave.Nuk do t gjeje portret m tprsosur pr Ali Pash Te-pelenn se sa ai portret i dhnnga kta t huaj q vizituanoborrin e tij dhe e njohn nga

afer at. Ata kan ln jovetm pershkrimet e tyreapo prshtypje pr ktfigur t shquar e cila z njvend t rndsishm nhistorin e Shqiperis n atfillim t shekullit XIX, poredhe vepra te plota. Kyburim informacioni, gati

harrohet apo injorohet dhedegjeneron n prshkrimebanale nga goja e ndonjanalisti t vetknaqur.Pashai i Madh i Janins,Diamandi i Janins,Bonoparti Myslimanquhet kriminel!!!!(What ishe talking about!!) far pondodh me analistt tan!Lexo Bajronin dhe Hob-hausin! Lexo Likun dhePukevilin, Hjugsin, Hol-landin, Cockrellin e mono-grafine e Peter Olufit. Ose

Hesht Ose, m mir, prt qn brnda, dhe m afrt vrtets, quaje ashtu si ekan quajtur t huajt qjetuan me t, Prbindshi iJaninsLuani i Janins qshqetsoi Sulltant e Peran-doris Osmane dhe trhoqivmendjen e Rusis, An-glis dhe t vet Napoleonitt Madh! Njeriu qfrymzoi Bajronin pr tshkruar vargjet e famshmet ajld Haroldit!Ja nje skene nga vizita eBajronit ne oborrin e Aliut.Aliu (Ali Pash Tepele-na-shnimi im) ishte iknaqur, jo vetm sepseprgatitjet pr pushtimin eBeratit po shkonin mir, poredhe pse dshmitar i ksajlufte po bhej edhe ky Lordi ri anglez (Bajroni-shnimi

Me Edith Durhamin N Tokn e Shqiponjave. Nga PIRO P. TASE

im)pr t cilin i kishtefolur m par Liku(Wiliam Martin Lik-shnimi im)Ditn tjetr, dy anglezt ibn prsri nj vizitAliut. Aliu i prshndetimiqt pr fitoren e an-glezve duke shprehurknaqsin se tani e tutje,fqinjt e tij do t ishinAnglezt me t ciltgjithmon kishte ruajturmarrdhnie t mira. Dhe ipyet:-Prse keni ardhur nShqipri?-T shohim nj njeri tmadh, si ju..-Po, por a keni dgjuarpr mua ndonjher atjen Angli?-Oh, po! Lartsia Juajsht prher n qendr t

bisedave n vendin ton.(Wiliam Plomer- Diamandi iJanins )Kurse Hjugsi, duke uprpjekur ti thurr lvdataPashait t Janins, i thot:Ju dini shum! N Angliflitet shum pr aftsit tuajat shquara aq sa mendohet seju jeni nj filozof. Dhe

sht, pikrisht, kjo arsyejaprse zoti Parker dhe un,vendosm t vijm n Janin,n vend q t shkonim nKostantinopoj. (W.Plomer-Diamandi i Janins-Fq. 203-216)Pa u ndalur n mendimin ehistorianve dhe udhtarvet huaj lidhur me lashtsindhe origjinn e popullitshqiptar q nga koha e Hero-dodit (shekulliVI para ers sre) dhe m thell, (dhe, padashur t bjm polemik!) le

ti referohemi prsri disashnimeve te cilat i jepenlexuesit dhe studiuesitshqiptar nga albanologu injohur Robert Elsie, dhe qpr her t pare, tprkthyera n gjuhnshqipe, lexuesi do ti gjejtek botimi T Huajt prShqiprin dhe Shqip-

tart.Per origjinn pel-lazgjike t popullsisshqiptare, Babai i Histor-is, Herodoti, shkruan:

Un nu

Documents

Newsletter Volume 5 Issue 31