8
Агуулга 1... 2... 2... Дорноговь аймагт бүтээмжийн хөдөлгөөн өрнөж байна 3... “Шугаман үйлдвэрлэлийн систем” сургалтанд амжилттай оролцов 3... АББ-ын төслүүд 4... “Хэрэглэгчийн харилцааны удирдлага, Ажлын соёл - 5С” нээлттэй сургалт 4... Фото мэдээлэл 4... “Мэдлэг хуваалцах өдөр” нээлттэй сургалтанд урьж байна. 5... “Эрин Интернэшнл” ХХК - д бүтээмжийн хөдөлгөөн өрнөж эхэллээ 6... 6... Англи хэл сурцгаая! 7... 7... Бидний хүсч буй ирээдүй 8... “Мэдлэгийн менежмент” олон улсын зайны сургалтанд урьж байна 8... Шинэ номын танилцуулга 8... Бүтээмж ба инновацийн тодорхойлолтууд Ази, Номхон далайн орнууд Токиод чуулж бүтээмжийн бодлогоо тодорхойлов Инноваци ба чанарын төгөлдөршилд суралцлаа Сэтгэхүйн цар хүрээний гайхамшиг Ногоон бүтээмжийн хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлагаас Ази, Номхон далайн орнууд Токиод чуулж бүтээмжийн бодлогоо тодорхойлов засгийн хөгжлийг дэмжих зорилгоор байгуулагдсан бөгөөд 20 гишүүн оронтой. АББ нь гишүүн улс орнууддаа бүтээмж нэмэгдүүлэх сургалт, семинар болон бусад үйл ажиллагаагаар хангаж байдаг. АББ дараах 5 үндсэн үүрэг гүйцэтгэдэг. Үүнд: 1. Гишүүн орнуудын хэрэгцээ, тэдгээрийн тулгамдаж буй асуудлуудад судалгаа хийх, түүний үр дүнд чиглэсэн уулзалтуудыг зохион байгуулах, 2. Бүтээмж дээшлүүлэх зорилгоор гишүүн орнуудын олон талт хамтын ажиллагааг дэмжих, идэвхижүүлэх, 3. АББ-ын гишүүн орны эдийн засаг, хөгжлийн бодлогод судалгаа хийж, тэдгээрийн хөгжлийн зорилтод нийцэхүйц бүтээмжийн арга хэрэгсэл, техникүүдийг хэрэгжүүлэхэд туслалцаа үзүүлэх, 4. Гишүүн орнуудын Үндэсний Бүтээмжийн байгууллагуудын чадавхи буюу ажилтнуудын бүтээмжийн асуудлаар сургалт, зөвлөгөө өгөх чадварыг дээшлүүлж хүний нөөцийн хөгжлийг хангах, түүнчлэн тухайн улсын төрийн болон хувийн секторын ажилтнуудыг хөгжүүлэх, олон улсын олон талт арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулах, 5. Бүтээмжийн асуудлаарх тэргүүн туршлага, шинэ мэдлэгийг олон нийтэд хүргэх болон мэдээллийн баазыг бэхжүүлэх. Asian Productivity Organization Website: www.apo-tokyo.org MPO СОНИН № 05,06/13 эдээ Тав, зургаадугаар сар 2013 А зийн Бүтээмжийн Байгууллага ( АББ ) -ын Удирдах зөвлөлийн гишүүдийн 55 дугаар уулзалт 2013 оны 5 дугаар сарын 21-23-нд болж өнгөрлөө. Уулзалтанд АББ-ын гишүүн орнуудын дарга нар, зөвлөхүүд, ажиглагчид, Ази-Японы төв, Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллага, Зүүн Өмнөд Азийн бүс нутгийн хөдөө аж ахуйн эрдэм шинжилгээний суралцагч төгсөгчдийн төв, Ази, Номхон далайн Статистикийн институт, Туркийн технологи-Эдийн засаг, шинжлэх ухааны яамны төлөөлөл болох 60- аад гишүүд оролцсон байна. Японы Гадаад харилцааны яамны парламентийн ахлах дэд сайд Масажи Мацуяама үйл явдлын хүндэт зочноор оролцжээ. Удирдах зөвлөлийн хэлэлцэх асуудалд Ерөнхий нарийн бичгийн даргын жилийн тайлан, АББ-ын 2014 оны төсөв, АББ-ын гишүүдийн хандивийн зохион байгуулалтыг дахин хянан үзэх, АББ-ын дарга ба шинэ Ерөнхий нарийн бичгийн даргыг сонгох зэрэг багтсан байна. АББ-ын даргаар АББ-ын Монгол талын захирал, Монголын Бүтээмжийн Төвийн Удирдах зөвлөлийн дарга Я.Эрхэмбаяр сонгогдон хурлыг удирдан ажилласан байна. Азийн Бүтээмжийн Байгууллагын тухай Азийн Бүтээмжийн Байгууллага нь 1961 онд Ази, Номхон далайн орнуудын бүтээмжийг дээшлүүлэх замаар эдийн М БҮТЭЭМЖИЙН МОНГОЛЫН БҮТЭЭМЖИЙН ТӨВ

News-2013.05 - 06

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Бүтээмж

Citation preview

Page 1: News-2013.05 - 06

Агуулга1...

2...

2... Дорноговь аймагт бүтээмжийн

хөдөлгөөн өрнөж байна

3... “Шугаман үйлдвэрлэлийн систем”

сургалтанд амжилттай оролцов

3... АББ-ын төслүүд 4... “Хэрэглэгчийн харилцааны

удирдлага, Ажлын соёл - 5С” нээлттэй сургалт

4... Фото мэдээлэл4... “Мэдлэг хуваалцах өдөр” нээлттэй сургалтанд урьж байна. 5... “Эрин Интернэшнл” ХХК - д

бүтээмжийн хөдөлгөөн өрнөж эхэллээ

6...

6... Англи хэл сурцгаая!7...

7... Бидний хүсч буй ирээдүй8... “Мэдлэгийн менежмент” олон улсын зайны сургалтанд урьж байна8... Шинэ номын танилцуулга8... Бүтээмж ба инновацийн

тодорхойлолтууд

Ази, Номхон далайн орнууд Токиод чуулж бүтээмжийн бодлогоо тодорхойлов

Инноваци ба чанарын төгөлдөршилд суралцлаа

Сэтгэхүйн цар хүрээний гайхамшиг

Ногоон бүтээмжийн хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлагаас

Ази, Номхон далайн орнууд Токиодчуулж бүтээмжийн бодлогоо тодорхойлов

засгийн хөгжлийг дэмжих зорилгоор байгуулагдсан бөгөөд 20 гишүүн оронтой. АББ нь гишүүн улс орнууддаа бүтээмж нэмэгдүүлэх сургалт, семинар болон бусад үйл ажиллагаагаар хангаж байдаг.АББ дараах 5 үндсэн үүрэг гүйцэтгэдэг. Үүнд:1. Гишүүн орнуудын хэрэгцээ, тэдгээрийн тулгамдаж буй асуудлуудад судалгаа хийх, түүний үр дүнд чиглэсэн уулзалтуудыг зохион байгуулах,2. Бүтээмж дээшлүүлэх зорилгоор гишүүн орнуудын олон талт хамтын ажиллагааг дэмжих, идэвхижүүлэх,3. АББ-ын гишүүн орны эдийн засаг, хөгжлийн бодлогод судалгаа хийж, тэдгээрийн хөгжлийн зорилтод нийцэхүйц бүтээмжийн арга хэрэгсэл, техникүүдийг хэрэгжүүлэхэд туслалцаа үзүүлэх,4 . Ги ш ү ү н о р н у уд ы н Ү н д э с н и й Бүтээмжийн байгууллагуудын чадавхи буюу ажилтнуудын бүтээмжийн асуудлаар сургалт , зөвлөгөө өгөх чадварыг дээшлүүлж хүний нөөцийн хөгжлийг хангах, түүнчлэн тухайн улсын төрийн болон хувийн секторын ажилтнуудыг хөгжүүлэх, олон улсын олон талт арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулах,5. Бүтээмжийн асуудлаарх тэргүүн туршлага, шинэ мэдлэгийг олон нийтэд хүргэх болон м эд ээллийн баазыг бэхжүүлэх. Asian Productivity

OrganizationWebsite: www.apo-tokyo.org

MPO

СОНИН № 05,06/13эдээ Тав, зургаадугаар сар 2013

Азийн Бүтээмжийн Байгууллага (АББ)-ын Удирдах зөвлөлийн гишүүдийн 55 дугаар уулзалт 2013

оны 5 дугаар сарын 21-23-нд болж өнгөрлөө. Уулзалтанд АББ-ын гишүүн о р н у уд ы н д а р г а н а р , з ө вл ө х ү ү д , ажиглагчид, Ази-Японы төв, Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллага, Зүүн Өмнөд Азийн бүс нутгийн хөдөө аж ахуйн эрдэм шинжилгээний суралцагч төгсөгчдийн төв, Ази, Номхон далайн Статистикийн институт, Туркийн технологи-Эдийн засаг, шинжлэх ухааны яамны төлөөлөл болох 60-аад гишүүд оролцсон байна.

Японы Гадаад харилцааны яамны парламентийн ахлах дэд сайд Масажи Мацуяама үйл явдлын хүндэт зочноор оролцжээ.

Удирдах зөвлөлийн хэлэлцэх асуудалд Ерөнхий нарийн бичгийн даргын жилийн тайлан, АББ-ын 2014 оны төсөв, АББ-ын г и ш ү ү д и й н х а н д и в и й н з о х и о н байгуулалтыг дахин хянан үзэх, АББ-ын дарга ба шинэ Ерөнхий нарийн бичгийн даргыг сонгох зэрэг багтсан байна. АББ-ын даргаар АББ-ын Монгол талын захирал, Монголын Бүтээмжийн Төвийн Удирдах зөвлөлийн дарга Я.Эрхэмбаяр сонгогдон хурлыг удирдан ажилласан байна.

Азийн Бүтээмжийн Байгууллагын тухайАзийн Бүтээмжийн Байгууллага нь

1961 онд Ази, Номхон далайн орнуудын бүтээмжийг дээшлүүлэх замаар эдийн

МБҮТЭЭМЖИЙН

МОНГОЛЫН БҮТЭЭМЖИЙН ТӨВ

Page 2: News-2013.05 - 06

Мэд ээлэл 2

Иймд байгууллагуудад инновацийн ойлголтыг түгээн дэлгэрүүлэх, соёлыг хэрхэн төлөвшүүлэх талаар Малайзын Б ү т э э м ж и й н Ко р п о р а ц ы н удирдах зөвлөлийн гишүүн ноён Махлок МБТ-тэй хамтран 2013 оны 5 дугаар сарын 10 – 11-ний өдрүүдэд сургалтыг амжилттай зохион байгууллаа. Сургалтанд Монголын томоохон аж ахуйн нэгжүүд, Их дээд сургуулиудын төлөөлөгч

оролцож, инновацийн тухай ойлголт, байгууллагад хэрхэн хэ р э г ж ү ү л эх а р г а з а м ы г тодорхойлох кейс дээр ажиллаж о л ж а в с а н м э д л э г э э баталгаажууллаа. Манай орны хувьд “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК, “Мобиком” ХХК зэрэг байгууллагууд инновацийн соёлыг хөгжүүлэх чиглэлээр томоохон хөтөлбөр хэрэгжүүлж

туршлагаасаа хуваалцсан нь энэхүү сургалтын бас нэг онцлог боллоо. Сургалтын 2 дахь хэсэг болох Чанарын төгөлдөршил сургалт 2013 оны 5 дугаар сарын 13 – 14-ний өдрүүдэд Чанарын тухай ойлголт, Чанарын нэгдсэн удирдлага, Чанарын удирдлагын тогтолцооны ялгаа, Байгууллагын бүтээмжийг цогцоор нь дээшлүүлэх ЧНУ-ын тогтолцоог хэрэгжүүлэх арга техникүүдийн талаар мэдээлэл өгч а м ж и л т т а й х э р э г ж ү ү л с э н б а й г у ул л а г у уд ы н т у р ш л а г а а с хуваалцлаа.

Дорноговь аймгийн Хөдөлмөрийн хэлтэс МБТ-тэй хамтран Дорноговь аймгийн аж ахуйн нэгж, байгууллагын 50 гаруй төлөөлөгчдөд “Бүтээмж ба Бүтээмжийг дээшлүүлэх хөтөлбөрүүд” сэдвээр 2013 оны 5 дугаар сарын 3-нд сургалт явууллаа.

Дорноговь аймагт бүтээмжийн хөдөлгөөн өрнөж байна

өдөлмөр, нийгмийн зөвлөлийн гурван талт 2013 - 2014 оны улсын хэлэлцээрт Хөдөлмөрийн бүтээмжийн талаарх бодлого, үйл ажиллагаанд нийгмийн түншлэгч талуудын оролцоог Хтодорхой болгож, үндэсний болон салбар, орон нутаг, аж ахуйн

нэгж, байгууллагын түвшинд “Бүтээмжийн хөдөлгөөн” -ийг өрнүүлж, хөдөлмөрийн бүтээмжийн талаарх нийгмийн ойлголтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хамтрагч талууд ажиллахаар тусгагдсан билээ. Тус хөтөлбөрийн зорилго нь үндэсний болон салбар, орон нутаг, аж ахуйн нэгж, байгууллагын түвшинд хөдөлмөрийн бүтээмжийн

хөдөлгөөн өрнүүлж, хөдөлмөрийн бүтээмжийн талаарх нийгмийн ойлголтыг дээшлүүлж, бүтээмжтэй ажиллах, үндэсний чадавхыг хөгжүүлэх, улмаар эдийн засгийн эрчимтэй өсөлтийг хангаж, хүн амын амьдралыг сайжруулахад чиглэнэ. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд Дорноговь аймгийн Хөдөлмөрийн хэлтэс Монголын Бүтээмжийн Төвтэй хамтран Дорноговь аймгийн нийт аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад “Бүтээмж ба Бүтээмж дээшлүүлэх” сургалтыг 2013 оны 5 дугаар сарын 3-ны өдөр Дорноговь аймгийн Хөдөлмөрийн хэлтсийн хурлын

танхимд зохион байгуулсан юм. Сургалтанд нийт 50 гаруй төлөөлөгчид оролцсон ба Бүтээмж гэж юу вэ?, бүтээмжийг яагаад сайжруулах шаардлагатай вэ? ямар арга техникүүдийг ашиглаж бүтээмжээ дээшлүүлэх вэ? гэсэн мэдээллүүдийг авлаа.

Инноваци ба чанарын төгөлдөршилд суралцлаа

нноваци гэдэг нь мэдлэгийг баялаг болгон хувиргах үйл явц Ию м . О р ч и н ү е д и х э н х

байгууллагууд өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэх, зардалаа бууруулахын тулд үйл ажиллагаагаа сургалтанд чиглүүлж байна. Үүнийг шийдвэрлэх хамгийн сайн арга нь инноваци юм. Нөгөө талаас төгөлдөршүүлэх гэдэг н ь б и й б о л г о с о н х ө г ж л и й н сайжруулалтын үйл ажиллагааг байгууллага, хувь хүний соёл болгож хэвшүүлэх явдал юм.

Page 3: News-2013.05 - 06

1. Ñàéí áàéíà óó. Òàíä ýíý ºäðèéí ìýíäèéã õ¿ðãýå. Òà ÀÁÁ-ыí øóãàìààð “̺íõèéí ¯ñýã” Õ Õ Ê - ã ò º ë º º ë æ Ì à ë à é ç ó ë ñ à ä “ Ш у г а м а н ү й л д в э р л э л и й н систем” ñýäýâò î ë î í ó ë ñ û í ñóðãàëòàíä îðîëöîîä èðñýí ñýòãýãäëýýñýý õóâààëöàíà óó.

-Àçèéí Б¿òýýìæèéí Байгууллагаас çîõèîí áàéãóóëñàí ýíýõ¿¿ ñóðãàëòàíä îðîëöîæ îëîí óëñûí ìýðãýæèë нэгт х ү м ү ү с т э й ó ó ë ç à æ ò ý ä ã ý ý ð è é í òóðøëàãàас ñóäàëæ èðñýíäýý áàÿðòàé áàéíà. Óã ñóðãàëòàíä õàìðàãäàõ áîëîìæîîð õàíãàñàí ÌБТ- èéí õàìò îëîíä áàÿðëàñíàà èëýðõèéëüå. 2. ÀÁÁ-ыí îëîí óëñûí ñóðãàëòàíä îðîëöîõ áîëîìæèéí òàëààð õóâààëöàíà óó.

-Òóõàéí ñóðãàëòàíä õ¿ññýí õ¿í áүр õàìðàãäàõ áîëîìæòîé ба Ìîíãîëûí Б¿òýýìæèéí Тºâººð äàìæóóëàí ìýäýýëýë àâ÷ õàìðàãäàõ á¿ðýí áîëîìæòîé. 3. Òà àíõ óäàà ÀÁÁ-ыí ñóðãàëòàíä õàìðàãäñàí байна. Òàíû õ¿ëýýæ áàéñíààñ ñóðãàëò õýð àìæèëòòàé áîëñîí ãýæ ¿çýæ áàéíà âý?

-Ýíý ñóðãàëòûã ÀÁÁ Ìàëàéç óëñûí Б¿òýýìæèéí òºâòýé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëñàí. Íèéò 11 óëñûí 19 õ¿í 10 õîíîãèéí ñóðãàëòàíä õàìðàãäñàí. Çîõèîí áàéãóóëàëò ñàéòàé, ºãººæòýé ñóðãàëò áîëñîí. 4 хоногийн дадлага сургалт болсон. 4. Óã ñóðãàëòûã óäèðäàí çîõèîí áàéãóóëñàí áàãø íàðûíõàà òàëààð òîâ÷õîí ìýäýýëýë ºãºº÷

-Ñóðãàëòûí õóãàöààíä 4 óëñûí áàãø íàð ýýëæëýí õè÷ýýë îðñîí.

Малайз улсад “Шугаман үйлдвэрлэлийн систем” Монгол улсыг төлөөлж -ийн ерөнхий инженер Б.Хангайтүвшиний явсан газрын сониноос эрхэм уншигч тантай хуваалцъя.

сэдэвт сургалтанд “Ìºíõèéí ¯ñýã” ÕÕÊ

АББ-ын төслүүд

Workshop on Emerging Postharvest Technologies for Fresh Fruit and VegetablesIndonesia23- 27 Sep 2013

Workshop on Innovation, Incubation, and Entrepreneurship: Identifying and Commercializing New OpportunitiesROC12-16 Aug 2013

Workshop on Productivity Gain Sharing and Fair Distribution of Productivity Performance in Business Sector Indonesia26 - 30 Aug 2013

Workshop on Development and Marketing of Agrotourism for Inceasing Fаrm Household IncomesIndonesia26 - 31 Aug 2013

Training of Trainers in Material Flow Cost AccountingROC30 Sep - 04 Oct 2013

Workshop on Effects of Advances in ICT on Total Factor Productivity: Analyzing Productivity Gains and Future TrendsROK03 - 06 Sep 2013

ÀÁÁ-ыí төлөөлөгч Kритчай А. удирдан зохион байгуулсан. Илтгэгч багшаар Сингапур улсаас Доктор Виллиам Ли, Энэтхэг улсаас Доктор Рой, Япон улсаас Акира Хаяашибара нар байсан.5. Ñóðãàëòûí õºòºëáºð õýð áàéñàí áý? ßìàð íýãýí áýðõøýýë ãàð÷ áàéñàí óó?

-Сургалтын хөтөлбөр маш сайн байсан. Бид зөвхөн илтгэл сонсох биш, үйлдвэрүүдэд дадлага хийсэн нь амьдрал дээр сурч хэрэгжүүлэхэд их дөхөм болсон. Цаг агаарын хувьд халуун бүгчим байсан нь дасахад хүндрэлтэй байсан. 6. Бүтээмж гэж юу вэ? Хэрхэн хэрэгжүүлэх вэ? Энэ талаар та уншигч олондоо товчхон мэдээлэл өгнө үү

-Бүтээмж гэдэг нь нэгж хугацаанд хичнээн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг үйлдвэрлэж байгааг харуулдаг. Бүтээмжийг нэмэгдүүлэх нь хөрөнгө, ажиллах хүчний мэдлэг ур чадвар, ажилдаа хандах хандлага, тухайн байгууллагын бодлого, удирдлагын арга барил зэрэг олон хүчин зүйлээс шууд хамаарна. Эдгээрээс бүтээмжийг тусад нь ойлгож болохгүй, нэгэн зэрэг с а й ж р у ул ж б а й ж б ү т э э м ж и й г нэмэгдүүлнэ.7. Сургалтын дараа өөрийн байгууллага дээр хэрхэн хэрэгжүүлэх нь сургалтын үр дүнг харуулах байх. Энэ тал дээр одоо та ямар ажил хийж байгаа вэ? Тухайн сургалтанд хамрагдсанаар бүтээмжийг нэмэгдүүлэх арга замыг олон улсад хэрхэн хэрэгжүүлж байгааг судалсан. Энэ нь бидний цаашдын ажилд чухал нөлөө үзүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байна.

Бидэнтэй ярилцсан танд баярлалаа.Танд ажлын өндөр амжилт хүсье.

Сургалтын нээлтийн ажиллагаа

Гадаад сургалт 3

“Шугаман үйлдвэрлэлийн систем” сургалтанд амжилттай оролцоод ирлээ

Page 4: News-2013.05 - 06

“Эрин интернэшнл” ХХК-нд бүтээмжийн хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх 6 сарын төслийг

эхлүүлээд байгаа ба Бүтээмжийн баг томилогдон ажиллаж байна.

Фото мэдээлэл

Мэд ээлэл 4

2013 оны 5 дугаар сарын 1,2-нд “ДЦС-3” ТӨХК-ийн ажилтнуудад “Бүтээмж ба Чанарын

дугуйлан” сургалт зохион байгууллаа. Сургалтанд тус байгууллагын ажилтнууд

идэвхтэй оролцож, ажил дээрээ хэрэгжүүллээ.

“ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ХАРИЛЦААНЫ УДИРДЛАГА, АЖЛЫН СОЁЛ - 5С” НЭЭЛТТЭЙ СУРГАЛТ

/2013.04.22/

Харин ßïîíû ýäèéí çàñãèéí ãàéõàìøãèéí ãîë ¿íäýñ áîëñîí á¿òýýìæèéã íýìýãä¿¿ëýõ àðãà 5Ñ íü á¿õ òºðëèéí áèçíåñ ÿâóóëàõ, ò¿¿íèé äîòîð ¿éëäâýðèéí ãàçàðò á¿òýýìæ íýìýãä¿¿ëýõ áîëîí ÷àíàð ñàéæðóóëàõäàà õ¿í á¿ðèéí èäýâõè ñàíàà÷ëàãàä òóëãóóðëàí àæëûí îð÷èí, íºõöëèéã áàéíãà òàñðàëòã¿é ñàéæðóóëàõ àðãà õýðýãñýë þì. Á¿òýýìæ äýýøë¿¿ëýõ áóñàä íàðèéí àðãà òîãòîëöîîã áîäâîë àæëûã ñàéæðóóëààä çîãñîõã¿é õ¿í ººðèé㺺 õºãæ¿¿ëýõýä òóñ íýìýð áîëæ àæèëëàõ ÷àäâàð, хөдөлмөрийн бүтээмжийг íýìýãä¿¿ëäýã.

Сургалтанд олон байгууллагаас оролцогчид хамрагдсан нь Монголын аж ахуйн нэгж, байгууллагууд бүтээмжээ дээшлүүлэхэд өндөр ач холбогдол өгч байгаа нь талархууштай байлаа.

Аж ахуйн н э г ж , байгууллагын бүтээмж, чанарын ойлголтыг дээшлүүлэх, идэвхжүүлэх зорилготой сар бүр явагддаг бүтээмжийн нээлттэй сургалт, арга хэмжээгээр энэ удаад “Хэрэглэгчийн харилцааны удирдлага, Ажлын соёл - 5С” -ийг 2013 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдөр амжилттай зохион байгууллаа. Сургалтанд 10 байгууллага, аж ахуйн нэгжийн нийт 32 хүн хамрагдсан юм.Сургалтыг МБТ-ийн Ерөнхий менежер Б.Энхзул, Эксперт Д.Баянцэцэг нар удирдан явуулсан бөгөөд Сургалтын хөтөлбөрийг олон улсын сургалтын хөтөлбөр стандартын дагуу бэлтгэж, оролцогчдод мэдээлэл өглөө.Бид арваад жилийн өмнөөс Хэрэглэгчийг хаанд өргөмжлөх тухай ярьж эхэлсэн. Орчин үед аливаа байгууллагыг үйлчилгээний чанараар нь үнэлдэг олон улсын нийтлэг жишиг тогтож, өнөөдөр манай улсын үйлчилгээний салбарын хөгжил ч тодорхой хэмжээгээр дээшилж байгааг олон талаар харж болох юм. Маркетингийн хөгжлийн дараагийн үе шат CRM /Customer Relationship Management/ буюу Хэрэглэгчийн Харилцааны Удирдлага хэмээх ойлголт нь бизнесийн удирдлагын арга хэрэгсэл бөгөөд бизнесийн практикт нэвтрээд удаагүй боловч дэлхий даяар асар хүчтэй хэрэглэгдэж байна. Зах зээл ханаж, өрсөлдөөн улам бүр ширүүсэж буй өнөөгийн нөхцөлд ямар ч бизнесийн байгууллагын хувьд цаашид тогтвортой өсөн дэвших гол үндэс нь CRM стратегийг амжилттай хэрэгжүүлэх явдал болжээ. Маркетингийн уламжлалт арга хэрэгслүүдийн тусламжтайгаар зах зээл, хэрэглэгчийн суурь судалгаагаа хийж, бизнесийн ерөнхий стратеги бодлогоо боловсруулсны дараа түүнийгээ бодит практикт хэрэгжүүлэх нь CRM аргын гол зорилго байдаг.Өөрөөр хэлбэл олон нийтэд хүргэж байгаа реклам сурталчилгаа, бүтээгдэхүүний шинэчлэл, бүх төрлийн идэвхижүүлэлт урамшууллыг хэрэглэгч нэг бүрт нь хүргэж үйлчлэх явдал бөгөөд зөвхөн үнээр биш үйлчилгээний чанараар өрсөлдөх шинэ чиг хандлага юм.

“Мон Бэйкери” ХХК-нд бүтээмжийн хөдөлгөөн өрнүүлэх ажлын хүрээнд бүх ажилтандаа

“Бүтээмж ба Ажлын соёл-5С”-ийн талаарх мэдээлэл өгөх сургалтуудыг үе шаттайгаар

зохион байгууллаа.

Азийн Бүтээмжийн Байгууллагын Удирдах зөвлөлийн 55 дугаар хурлын шийдвэрээр АББ-ын даргаар Монголын талын захирал Я.Эрхэмбаяр сонгогдлоо.

Page 5: News-2013.05 - 06

Мэд ээлэл 5

“Эрин Интернэшнл” ХХК - д бүтээмжийн хөдөлгөөн өрнөж эхэллээ

рин Интернэшнл ХХК 2002 онд Монгол Улсын Гаалийн тусгай бүсийг анх удаа байгуулж үйл Эажиллагаагаа эхлүүлсэн. Тус байгууллага нь

экспорт, импортын ачаа тээвэрлэлт, олон улсын болон дотоодын чингэлэг тээвэрлэлт хийхтэй холбогдсон гаалийн бичиг баримтыг бүрдүүлэх гаалийн зуучлалын үйлчилгээг нэг цэгээс хийх өргөн боломжийг хэрэглэгч харилцагчиддаа олгож байна. Төлбөр тооцоо шууд хийх банк санхүүгийн үйлчилгээ, ачаа тээвэрлэлтийн даатгалын үйлчилгээ, аль ч чиглэлийн тээвэрлэлтийн ачаа барааны баталгаат агуулах, ачаа бараа чингэлгийг нь хүлээн авч гаалийн хяналтаар оруулан гаргах зориулалт бүхий тусгай бүсийн хяналтын талбай зэрэг тээвэр зуучлалтай холбогдох бүх үйлчилгээ үзүүлж байна. Энэ амжилтаа хадгалж үлдэх, улам сайжруулах зорилготойгоор Монголын Бүтээмжийн Төвтэй хамтран ажиллаж 2013 оны 4 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс “Амжилтыг алхам алхамаар” аяныг амжилттай хэрэгжүүлж эхлээд байна. “Амжилтыг алхам алхамаар” аяны гол зорилго нь “Эрин Интернэшнл” ХХК-ийн ажилтнуудын мэдлэг ур чадвар, ажилд хандах хандлагыг сайжруулж, хөдөлмөр, эдийн засгийн бүтээмжийг дээшлүүлэх замаар менежментийн үндсэн үйл ажиллагааг тэнцвэржүүлж, байгууллагын нийт бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, чанарын удирдлагын тогтолцоог хэрэгжүүлэхэд оршино. “Амжилтыг алхам алхамаар” аяны нээлтийн арга хэмжээг 2013 оны 5 дугаар сарын 13 –ний билэгт сайн өдөр Эрин зочид буудлын хурлын танхимд зохион байгууллаа. Нээлтийн арга хэмжээг нээж “Эрин Интернэшнл” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Я.Эрхэмбаяр ажиллагсаддаа амжилт хүсч хэлсэн үгэндээ “Манай байгууллага 2002 онд анх үйл ажиллаагаа эхэлсэн ба одоо 10 жил болж байна.

Энэ хугацаанд бид их зүйл хийж одоогийн түвшинд нь хүргэсэн билээ. Тиймээс энэ ололт амжилтаа улам сайжруулахын тулд Бүтээмжийн хөдөлгөөнийг өрнүүлэх нь зүйтэй юм. Иймээс та бүхэн идэвхи санаачилгатай байж ажлынхаа бүтээмжийг улам сайн нэмэгдүүлэхийг хүсч идэвхтэй оролцохыг уриалж байна” гэж дурдлаа. Нээлтийн арга хэмжээнд “Эрин Интернэшнл” ХХК-ийн Амжилтын модыг нээсэн ба бүх ажиллагсад уг модон дээр амжилт хүссэн урмын үгийг алиман дээр бичиж модон дээр байрлуулсан нь ажиллагсдын өөрийн байгууллагаа улам сайжруулах чин хүсэл байгаа нь харагдаж байлаа. “Амжилтыг алхам алхамаар” аяны хүрээнд “Ажлын соёл-5С”-ийг хэрэгжүүлж хэвшүүлэх, цаашид “Кайзен саналын систем”, “Чанарын дугуйлан”, ISO 9001 хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх зорилготой ажиллаж байна. Ажилтнуудыг хөгжүүлэх зорилгоор бүтээлч саналын систем, Ажлын соёл-5С хөтөлбөр, спорт, урлагийн идэвхижүүлэх арга хэмжээнүүд, дотоод үйл ажиллагаа сайжруулах зорилгоор чанарын удирдлагын тогтолцоо /ISO 9001/, долоо хоног тутмын удирдлага, ажилтнуудын уулзалт, процессын сайжруулалтууд, ажлын зураг авалт, бодит сайжруулалт, хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг хэрэглэгчийн мэдээллийн систем, гомдол, санал шийдвэрлэлт зэрэг ажлуудыг хийхээр төлөвлөж байна.Цаашид бүтээмжийн загвар байгууллага болно гэдэгт найдаж байна. Амжилт хүсье.

Page 6: News-2013.05 - 06

Сэтгэхүйн цар хүрээний гайхамшиг 2.Эрүүл мэнддээ хэт санаа зовохоо

боль. 3.Эрүүл мэндийнхээ одоогийн

байдалд үнэнээсээ сэтгэл хангалуун бай. 4.Өөртөө “Ядрах нь хойргошихоос

хол дээр” гэдгий байнга сануул.

Үргэжлэл бий

Оюуны чадавхиа голж, шалтаг тоочих өвчнөөсөө салах 3 арга: 1.Өөрийн оюуныг хэзээ ч бүү басамжил, бусдынхыг бүү дөвийлгө. Чадвараа хямдаар бүү худалд. 2.Бодол санаагаа ашиг тустай зүйл бүтээж, бий болгоход ашигла. Би ялж байна гэсэн сэтгэлгээг хэвшүүл. 3.Мэдээлллийг цээжлэхийн оронд сэтгэж сур. Оюуны чадавхийг ш и н э с а н а а о л о х , т ү ү н и й г э э боловсруулах, ажлаа илүү сайн хийх, шинэ арга зам эрж олоход зориул.

Насны шалтгаас ангижрах 3 арга: Өөрийгөө хөгшинд тооцох нь ялагдлын өвчин. 1.Одоогийн насаа эерэг талаас нь хар. Бүтээлч байх хэдэн жил танд үлдсэнийг тооц. Би одоо л эхэлнэ. Миний хамгийн сайхан жилүүд урд маань хүлээж байна гэж бодох нь ялагчдын сэтгэх хэлбэр юм.

Азгүй тохиол гэх шалтгаас салах 2 арга: 1. Учир шалтгаан, үр дагаврын хуулийг хүлээн зөвшөөр. Бэлтгэл, төлөвлөлт, амжилтын бүтээлч сэтгэхүй нь хүмүүсийг азтай мэтээр бусдад харагдуулдаг. 2.Хий хоосон сэтгэгдэлд бүү авт. Зөвхөн аз тохиосноор бид амжилтад хүрэхгүй. Амжилтад хүрэх зүйл хийж, амжилтын зарчмуудад мэргэжсэнээр амжилт олддог.

1 . А М Ж И Л Т Ы Г Ө Ө Р И Й Н ХҮЧЭЭР БИЙ БОЛГО

Амжилт ялалтыг илэрхийлдэг. Амжилтад хүрэх нь амьдралын зорилго байдаг. Уулыг ч байрнаас нь хөдөлгөх чадалтай гэдэгтээ үнэн голоосоо итгэ. Үнэхэээр ч та үүнийг хийх чадалтай. Хүмүүс ийм чадалтайдаа итгэж чаддаггүй болохоор туршиж үздэггүй. Итгэлийн хүчээр л уулыг байрнаас нь хөдөлгөж чадна. Амжилтад хүрэх итгэл үнэхээр амжилтанд хүргэдэг. Итгэлийн хүч чадалд илбэ, ид шид байдаггүй. “Үүнийг яаж хийх вэ?” гэдэг асуулт голдуу чадна гэд эгт ээ итгэд эг хүмүүсийн л хаалгыг тогшдог. Итгэл бидний хүч чадлыг хөдөлгөөнд оруулдаг. “За, яах вэ. Үзээд алдая, гэхдээ бүтэхгүй л байх даа” гэсэн сэтгэлгээ нь амжилтгүй байдалд хүргэдэг. Айдсын тухай бодвол амжилтад хүрдэггүй. Харин амжилтын тухай бодвол амжилтад хүрдэг. Манлайлагчдыг хүндэл, тэднээс сур, ажигла, судал. Гэхдээ тэднийг тахин шүтэж болохгүй. Тэднээс илүү, урт зам туулж чадна гэдэгтээ итгэ. 2 дахь хамгийн сайн нь би гэсэн хандлагыг хэвээр хадгалагчид хамгийн сайн 2 дахь нь болж үлддэг. Хүн өөрийн бодол санааны бүтээгдэхүүн байдаг. Сэтгэх цар хүрээгээ тэл, өөрийгөө хөгжүүл.

Амжилтандаа итгэх үнэнч, хүндэтгэлтэй итгэлээр, тэмүүлэлтэй, ид эвхт эйгээр амжилтын замаар урагшил. Өөртөө итгэвэл л сайн сайхан биелэлээ олдог.

Таны оюун ухаан тоо томшгүй олон бодлыг бий болгодог машин л гэсэн үг.

Амжилтад хүрэх хамгийн эхний, маш энгийн алхам бол Өөртөө итгэ, Амжилтанд хүрнэ гэдэгтээ үнэн голоосоо итгэ. Та чадна, чадах ч болно.

И т г э л и й н х ү ч ч а д л ы г хөгжүүлэхийн тулд: 1.Амжилтын тухай бод. Ялагдлыг март.

2. Бодсоноосоо илүү гэдгээ өөртөө байнга сануул. 3.Сэтгэх цар хүрээгээ тэл.

2. ӨӨРИЙГӨӨ ГОЛЖ, ШАЛТАГ ТООЧИХ ӨВЧНӨӨ ЭМЧИЛ

Өөрөөсөө өвчин эрэхээ болихын тулд хэрэглэх 4 арга:

1.Эрүүл мэндийнхээ тухай ярихаас татгалз.

Өнөө үед бүгд англи хэл сурах гэж зорих боллоо. Шалтгаан нь тодорхой. Гэхдээ англи хэлийг амжилттай сурна гэдэг бэрх. Хэлний курст, дунд сургуульд үзээд ч нэг л явцгүй байх нь түгээмэл. Та бүгдэд бага ч гэсэн хэрэг болох болов уу гээд өөрийн туршлагаас хуваалцъя. Түрүүч нь №4-т бий

Англи хэл сурцгаая!!!

2 4 . А м ь с г а л ы н д а с г а л н ь тасралтгүйгээр тод ярьж сурахад чиглэгдэнэ. Энэ арга Монголоор цагаан лонх тоолохтой адил юм. Нэг амьсгаагаар хэллэг өгүүлбэрийг олон дахин унших.

25. Дараагийн арга нь цэвэр, тод, тунгалаг ярихад чиглэгдэнэ. Уг арга нь хамгийн чангаар, хамгийн тодоор, хамгийн хурднаар унших гэсэн зарчим юм. Дасгал хийхдээ нэг өгүүлбэр болон бэлдсэн эхийг эхлээд чангаар уншиж эхэлнэ. Энэ таны сонсгол болон ярианы чадварт онцгой нөлөөлдөг бөгөөд өөрийн алдааг ялган таниж мэдэхэд зориулагдсан. Дараа нь өгүүлбэр, хэллэг, үгийг тод дуудна.

Энэ нь олсон алдаагаа засан дуудна гэсэн үг. Дараа нь хурдан уншина. Энэ нэг амьсгалын аргатай адил үүрэгтэй. Эцэст нь чанга, тод, хурднаар уншина.

26. Хамгийн хялбар үсэг, авиа, өгүүлбэр, хэллэг ер нь бүх зүйлд чухалчлан авч үзэж уйгагүй хичээллэх хэрэгтэй. Амжилтыг нэг үсэг, нэг өгүүлбэрээс олж авах болно.

27. Үгийг зөв тодорхой дуудаж сурах нь амжилтын үндэс.

28. Тодорхой хэмжээний үгсийн сан, яриа, өгүүлбэрийн бүтэцийг мэддэг болсон хойноо дүрэм үзэх нь танд ашигтай. Дүрмийг өөртөө тохиромжтой байдлаар тайлбарлаж, сурах арга

барилаа өөрөө сонгох хэрэгтэй.

29. Чөлөөт цагаараа сурах л таны ганц боломж.

30. Аливааг асууж лавлана гэдэг нь хэлний түвшинг ахиулах сайн боломж.

31. Ямар нэг үг хэллэгийг тогтоож дахин давтан хэлэх нь илүү үр дүнтэй. Ялангуяа чанга дуугаар нэг хэллэгийг унших нь илүү үр дүнтэй. Ингэх нь зөвхөн таны тогтооход хэрэгтэй байгаад зогсохгүй яриа, сонсгол, дуудлага гээд олон талын чадварыг хөгжүүлнэ.

Үргэжлэл бий

Мэд лэгт 6

Page 7: News-2013.05 - 06

Мэд лэгт 7

Ногоон бүтээмжийн хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлагаас

Сингассанаа зочид буудлынхан зорилтуудаа хэрэгжүүлэх маш олон санаануудыг дэвшүүлэн

шаргуу ажилласан байна. Үүнээс дурдвал: Эрчим хүчний зарцуулалтыг багасгах зорилгоор: A1. Эрчим хүч хэмнэгч / электрон ламп хэрэглэх A2. Барилга байгууламжийн зохион байгуулалт A3. Хуучин тоног төхөөрөмжүүдийг солих A4. Зочид буудлын ажиллагсдад сургалт явуулах A5. Цахилгааны хэрэглээнд хугацааны хяналт хийх A6. Нар тусах боломжтой газрын бараан хөшгийг солих A7. Хөлдөөгчийн тоог бууруулах A8. Хаалгыг засах ба цонхноос хүйтэн агаар нэвтрэхээс сэргийлэх. Усны өндөр хэрэглээг багасгах зорилгоор: B1.Зочид Буудлуудын ажиллагсдад усны зөв хэрэглээг хэвшүүлэх талаар сургалт явуулах

Доор Эрчим хүчний хэрэглээг бууруулахын тулд д ээр гарсан хувилбаруудаас алдагдлыг бууруулах, ажлын үйл явцыг хурдасгах, эргэх холбоог хурдасгах гэсэн асуудлууд дээр хэрхэн нөлөөлж болохыг тооцож үзсэнийг харуулсан байна.

Хүснэгтээс харахад хамгийн өндөр буюу 216 оноотой 4-р хувилбарыг ха м г и й н т ү р ү ү н д хэ р э г ж ү ү л эх шаардлагатай гэсэн дүгнэлт гарчээ. Мөн үүнтэй адилаар хог хаягдал, усны хэрэглээг бууруулах гэсэн асуудлууд дээр шийдвэрийн матриц ашиглан хэрэгжүүлэх арга замаа сонгосон байна.

B2. Дамжуулах хоолойг засварлахB3. Шал угаах усыг дахин ашиглахB4. Цэвэрлэх, угаах үйл ажиллагаанд хяналт тавих (цацагч ашиглах хоолойн диаметрийг багасгах)B5. Тос, тослох материалыг солихB6. Зочид болон ажиллагсдад ойлголт өгөхB7. Усны цоргонд унтраагуур ашиглахB8. Өрөөний агааржуулагчийн усыг шал угаахад дахин ашиглахB9. Угаах процессыг өөрчлөх (таваг, түүхий эд материал, шал), Хоол, хүнснээс гаралтай хаягдлыг бууруулах чиглэлээр:C1. Хүнсэнд тохирсон систем хэрэглэхC2. Ахлах тогооч хүнс бэлтгэлийн хэмжээг бууруулахад анхаарахC3. Хүнсний үлдэгдлийг дахин ашиглах (мах, тахиа, талх гэх мэт)C4. Хоолны цэсэн дэх хоолны үнийг тохируулахC5. Ажиллагсдад сургалт явуулах зэрэг болно. Дээрх асуудлууд дээр үндэслэн ногоон бүтээмжийн хувилбаруудыг хэлэлцэж дэс дараатайгаар хэрэгжүүлж эхлэв. Хамгийн чухал хувилбараа сонгон авахын тулд шийдвэрийн матрицын аргыг ашигласан байна. Шийдвэрийн матриц нь тухайн хувилбарыг хамгийн түрүүнд хэрэгжүүлэх шаардлагатай гэсэн үндэслэлийг ач холбогдлын хувиар харуулж чаддагаараа давуу талтай юм.

Бидний хүсч буй ирээдүй

Хөгжлийн төлөөх санхүүжилтийн тухай Дохагийн тунхаглал, Мянганы хөгжлийн зорилтын талаарх Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий Ас с е м бл е й н д э эд х э м ж э э н и й уулзалтын төгсгөлийн баримт бичиг, Хүн ам ба хөгжлийн тухай олон улсын бага хурлын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Бээжингийн тунхаглал болон үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Хүн ам ба хөгжлийн тухай олон улсын бага хурлын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг цаашид хэр эгжүүлэх гол үйл ажиллагаанууд зэр эг Нэгдс эн Үндэстний Байгууллагын эдийн засаг, нийгэм болон байгаль орчны салбарын дээд хэмжээний гол гол уулзалт, ч у ул г а н ы т ө г с г ө л и й н б а р и м т б и ч г ү ү д э э р х ү л э э с э н ү ү р э г амлалтуудаа эргэн санаж байна.

4. Тогтвортой хөгжлийг сайжруулахад Риогийн гурван конвенцийн чухлыг бид хүлээн зөвшөөрч, түүний дагуу оролцогч бүх талыг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай суурь конвенц, Биологийн төрөл зүйлийн ту ха й ко н в е н ц , б ол о н Га н цөлжилтөд ноцтой нэрвэгдэж буй орнууд болон ялангуяа Африкийн цөлжилттэй тэмцэх тухай Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын конвенц зэргийн зарчмууд, заалтуудын хүрээнд хүлээсэн амлалтуудаа бүрэн хэмжээнд хэрэгжүүлэх, мөн үр дүнтэй бодитой үйл ажиллагаа, арга х э м ж э э г б ү х ш а т а н д а в ч хэрэгжүүлэн, олон улсын хамтын ажиллагааг сайжруулахыг уриалж байна.

5. Бид Мянганы хөгжлийн зорилтууд зэрэг олон улсын түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн хөгжлийн төлөөх зорилтуудыг биелүүлэх замаар тогтвортой хөгжлийн зорилтуудын хэрэгжилтийг урагшлуулах улс төрийн хүсэл зоригийг бэхжүүлж, олон улсын хамтын нийгэмлэгийн ү ү р э г а м л а л т ы н т ү в ш н и й г нэмэгдүүлэхээр зорьж байна. Түүнчлэн 1992 оноос хойш эдийн засаг, нийгэм болон байгаль орчны салбарт олон улсын хэмжээнд тохиролцсон бусад холбогдох үүрэг амлалтаа дахин нотолж байна. Иймээс тогтвортой хөгжлийн асуудлаар хүлээсэн үүрэг амлалтын хэрэгжилтийг түргэтгэх бодит арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлэхээр бид шийдвэрлэв.

Бага хурлын үр дүнгээс (Өмнөх дугаарын үргэжлэл)

Үргэлжлэл дараагийн дугаарт

Төслийн баг дээрх арга замуудаа хэрэгжүүлэх нарийвчилсан төлөвлөгөө гаргаж сар сараар зорилтуудаа хуваарилан 11 сард 5%, 3 сард 10% зэргээр бууруулан жилийн эцэст эрчим хүчний зарцуулалтыг 20%, усны хэрэглээг 15%, хоол, хүнсний хаягдлыг 10% тус тус бууруулж чадсан байна.

Үргэлжлэл. Түрүүч нь №3/13 дугаарт

Page 8: News-2013.05 - 06

Бүтээмж ба инновацийн тодорхойлтууд

“I was trying to figure out what to do next, I'd been accumulating ideas for productivity tools - software people could use every day, particularly to help organize their lives.”

-Mitch Kapor

“In an industrial society which confuses work and productivity, the necessity of producing has always been an enemy of the desire to create”.

- Raoul Vaneigem

“He who would make serious use of his life must always act as though he had a long time to live and must schedule his time as though he were about to die”.

- Emile Littre

Насжилт ба Бүтээмжном нь 2007 оны 7 дугаар сарын

17 - 20 -нд Хятад улсад зохион

байгуулагдсан нийгмийн насжилт

дахь бүтээмж чуулга уулзалтын

тайлан юм. Энэ нь АББ-аас уг

сэдвээр гаргаж буй анхны хэвлэл

бөгөөд улс орны хэмжилтийн

аргуудын онцлогийг ойлгоход тус

дөхөм болно.

Шинэ номын танилцуулга

Эрчим хүчний аудит гарын авлага

Ү ү н д А Б Б б о л о н Энэтхэгийн Бүтээмжийн төвтэй хамтран Эрчим хүчний менежмент зайны сургалт зохион байгуулж, эрчим хүчний аудит хийхэд гардаг бэрхшээлүүдийн талаар тусгасан юм.

Уг ном нь эрчим хүчний аудит хийж буй менежерүүдэд зориулсан гарын авлага юм.

Хаяг: Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20-р хороо, Энхтайваны Өргөн чөлөө “Эрин Интернэшнл” ХХК-ийн байр, 205, 206 тоотУтас: 680298, 99048387, 99118770Э-шуудан: [email protected]

www.mpo-org.mn

Төвийн хаяг