1. FAALİYET VE PROJE BİLGİLERİ1.5 ÇEVRE KORUMA FAALİYETLERİ

03FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER

160 2008 İSKİ FAALİYET RAPORU

ÇEVRE KORUMA FAALİYETLERİ

İÇMESUYU HAVZALARINDA

AĞAÇLANDIRMA İdaremiz havzalarında toplam 1.255.975 m2’lik alan ağaçlandırılmış olup; Havzalara göre dökümü Tablo’da gösterildiği gibidir.

Dikilen Ağaç Sayısı

İdaremiz havzalarına toplam 50.239 adet ağaç dikilmiş olup; Havzalara göre dökümü Tablo’da gösterildiği gibidir.

ÇEVRE KORUMAAvrupa Bölgesi Havzalarında Kaçak Toprak Dökümleri İle Mücadeleİçmesuyu Havzalarında kaçak hafriyat ve moloz dökümlerine engel olunması için sürekli kontrol ve denetimler yapılmaktadır. Tespit edilen kaçak dökümler hakkında tutanak tanzim edilerek Çevre Kanunu çerçevesinde gerekli cezai işlemlerin yapılması için ilgili kurumlara bildirilmektedir. Ayrıca kaçak döküme müsait olan bölgelerin girişleri hendek, barikat kurulmak suretiyle kapatılmaktadır. Toprak ve inşaat molozu dökümü için görüş almak üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesinden gelen talepler değerlendirilmektedir.

2008 Yılı Avrupa Bölgesi’nde Yapı Tespit ve Yıkım Faaliyetleri

Başkanlığımız Havza Koruma Müdürlükleri tarafından havzalarda yeni yapılmakta olan tüm yapılar tespit edilmektedir. Tespit edilen tüm yapılar kaçak olarak algılanmamalıdır. Havza Yönetmeliğine göre orta ve uzun mesafeli koruma alanları ile bazı beldelerin kısa mesafeli koruma alanlarında İSKİ uygun görüşü alınarak imar planları hazırlanması halinde planlara göre yapılaşmaya gidilme imkanı bulunmaktadır.

2008 yılında havzalarda bu alanlarda yapılmış olan yeni yapılara dair rakamlar aşağıda verilmiştir. Bu rakamlara planlı, ruhsatlı ve ruhsatsız tüm yapılar dahildir. Bu sebeple bu rakamlara kaçak yapı sayısı olarak bakılmamalıdır.

Asya Bölgesi Havza Koruma Yapı Tespit ve Kaçak Yapı Yıkım Faaliyetleri

İçmesuyu havzalarında belirli aralıklarla uydu görüntüleri alınmakta, bir önceki uydu görüntüsünde bulunmayıp yeni alınan uydu görüntüsünde olan arazi değişimleri yerinde incelenmekte, ayrıca havza şefliklerimiz tarafından sürekli kontrol ve denetimler yapılmakta, tespit edilenlerden yapı sınıfında olan veya kirletici özelliği olanlara müdahale edilmektedir. Tüm yapılar tespit edilerek Havza Bilgi Sistemine aktarılmakta ve envanter çıkarılmaktadır.

Tespit edilen tüm yapılar kaçak olarak algılanmamalıdır. Havza Yönetmeliğine göre orta ve uzun mesafeli koruma alanları ile bazı beldelerin kısa mesafeli koruma alanlarında İSKİ uygun görüşü alınarak imar planları hazırlanması halinde planlara göre yapılaşmaya gidilme imkanı bulunmaktadır.

2008 yılında havzalarda bu alanlarda yapılmış olan yeni yapılara dair rakamlar aşağıda verilmiştir. Bu rakamlara planlı, ruhsatlı ve ruhsatsız tüm yapılar dahildir. Bu sebeple bu rakamlara kaçak yapı sayısı olarak bakılmamalıdır.

Tespit edilen yapılardan kaçak olan ve yıkılması gerekenler tespit edilerek, bir program dahilinde yıkılmaktadır. Bu kapsamda havzalarda 2008 yılında toplam 73 adet kaçak yapı yıkılmıştır.

AĞAÇLANDIRILAN HAVZALAR

S.NO HAVZALAR MİKTAR (m2)

1 Ömerli 194.825

2 Terkos 167.600

3 B.Çekmece 812.500

4 Sazlıdere 81.050

TOPLAM 1.255.975 m2

HAVZALARA DİKİLEN AĞAÇ SAYISI

S.NO HAVZALAR ADET

1 Ömerli 7.793

2 Terkos 6.704

3 B.Çekmece 32.500

4 Sazlıdere 3.242

TOPLAM 50.239

2008 YILI İÇMESUYU HAVZALARINA GÖRE YAPI TESP‹T GRAF‹⁄‹ (AVRUPA)

350

300

250

200

150

100

50

0

164

Alibey B.Çekmece Pabuçdere Sazl›dere Terkos

311

2

217

144

1612008 İSKİ FAALİYET RAPORU

2008 YILINDA YAPILAN YIKIMLARDAN ÖRNEKLER

KAÇAK TOPRAK DÖKÜMLERİ İLE MÜCADELE

600

500

400

300

200

100

00 0

4

Darl›k Elmal› Melen Ömerli Yeşilvadi

292

509

2008 YILI İÇMESUYU HAVZALARINA GÖRE YAPI TESP‹T GRAF‹⁄‹ (ASYA)

162 2008 İSKİ FAALİYET RAPORU

ÇEVRE KORUMA FAALİYETLERİ

104

Tesp

it Sa

yısı

OC

AK

ŞUBA

T

KAR

T

NİS

AN

MAY

IS

HAZ

İRAN

TEM

MU

Z

AĞU

STO

S

EYLÜ

L

EKİM

KASI

M

ARAL

IK

90

219

Aylar

176145

120

154

101 92119

180

143

250

200

150

100

50

0

2008 YILI AYLARA GÖRE YAPI TESPİT GRAFİĞİ

İÇMESUYU HAVZALARINDA YIKILAN KAÇAK YAPILARIN YILLARA GÖRE DAĞILIMI

AVRUPA VE ASYA HAVZA BÖLGELERİNDE YAPI TESPİT VE YIKIM FAALİYELERİ

2008 yılında Asya ve Avrupa İçmesuyu havzalarında toplam 1643 adet yapı tespit edilmiştir. Bu rakamlara planlı, ruhsatlı ve ruhsatsız

tüm yapılar dahildir. Bu sebeple bu rakamlara kaçak yapı sayısı olarak bakılmamalıdır.

450400350300250200150100

500

Yıllar

Yıkı

lan

Kaça

k Ya

pı S

ayıs

ı

23 49

131

1995

önc

esi

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

10365 66

222

280

10774

105155

225

387

210

1632008 İSKİ FAALİYET RAPORU

ATIKSU KONTROL- RUHSATAvrupa Bölgesi Atıksu Kontrol Ruhsat

2008 yılında 4.175 adet evrak girişi, toplamda 6.921 adet evrak çıkışı olmuştur. 11.859 adet firmaya gidilmiş, 11.432 adet firmada detaylı inceleme yapılmış, 4.784 adet firmadan atıksu numunesi alınmış ve 605 adet atıksuyu olan yeni firma tespit edilmiştir

Bölgemizde faaliyette olan 5.776 adet firmanın 2.722 adetinden

EAS (endüstriyel atıksu) kaynaklanmakta ve toplam EAS debisi 24.895 m3/gün dür. EAS kaynaklanan firmalardan 1.114 adetinde arıtma tesisi mevcut olup, 213 adet firmadan arıtma tesisi kurmaları talep edilmiştir.

Yönetmelik gereği arıtma tesisi gerekmeyen firma 1382 adet olup, 281 adet firma tesis içi önlemine sahiptir. 83 adet firma atıksuyunu taşıttırmakta, takriben 22.853 m3/gün EAS arıtılarak deşarj edilmekte, 763 m3/gün ‘lük bir atıksu için ise önlem aldırılma çalışmaları devam etmektedir.

Sektörel olarak yapılan değerlendirmede EAS kaynaklanan sektörlerden metal sanayi 703 adet olarak ilk sırada, petrole bağlı sanayi 667 adet ile ikinci sırada yer almasına mukabil, tekstil sektörü 15.983 m3/gün atıksu debisi ile ilk sırada, kimya sanayi 1.707 m3/gün ile ikinci sırada yer almaktadır.

Netice itibariyle kontrol altına alınmış EAS 22.853 m3/gün debi ile %97 mertebesindedir.

Arıtma tesislerinden kaynaklanan çamur bakiyelerinin kontrolü ülkemizdeki altyapı yetersizliği nedeniyle önemli bir sorun teşkil etmektedir. Bu husustaki mevzuatların uygulayıcısı konumundaki İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ve Büyükşehir belediyesine kayıtlarımızda bulunan ve arıtma tesisinden çamur bakiyesi kaynaklanan firma bilgileri gereği yapılmak üzere daha evvel CD ortamında gönderilmişti. Devam eden çalışmalarımızda ruhsatlandırma işlemleri sırasında arıtma tesisinden çamur bakiyesi olan firmalar hakkında atıksuların kanalizasyona deşarj yönetmeliği gereği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yazılı olarak bilgilendirilmektedir.

Yine bölgemizde yer alan dere ve arazilere yağmur suyu kanalları vasıtasıyla taşınan evsel ya da endüstriyel atıksuların söz konusu olduğu yerlerde atıksu kanal yapısı içerisine alınmalarını sağlamak gayesiyle başlattığımız çalışmalar ilgili birimlerle sağladığımız koordinelerle çözülmeye çalışılmakta, bu amaçla Plan Proje D. Bşk., Atıksu İnş. D. Bşk., Kanalizasyon D. Bşk., Abone İşleri D. Bşk.’lıkları ile firma bilgileri paylaşılmaktadır.

İçme suyu havzaları ve haliç alıcı ortam olma özellikleri nedeniyle özel bir öneme sahiptirler. Haliç ve Haliç’e gelen dereler ki bunlar (Kağıthane, Alibeyköy ve Küçükköy) dereleridir, kıyı şeridinde bulunan tüm firmalar 16-22 Mart 2009 tarihinde Sütlüce’de gerçekleştirilecek Dünya Su Forumu sebebiyle yazılı olarak özellikle duyarlı olmaları hususunda ikaz edilmişlerdir.; içmesuyu havzalarında ise havzanın tamamı tarama tespit dediğimiz adım adım tarama yöntemiyle bu dönemde de diğer dönemlerde olduğu gibi taranmış ve denetlenmiştir. Başta mutlak mesafeler olmak üzere havzada yasak faaliyetler sonlandırılmak üzere ilgili belediyelerine yazılı olarak bildirilmiştir, mülki amirlikler bilgilendirilmiştir.

Performans Programı çerçevesinde bölgemizde yer alan OSB’ler ve sanayi kooperatif teşekkülleri tamamen taranmış, içerdiği faaliyet türlerine göre gerekli görülenlerden karekterizasyon amaçlı atıksu numuneleri alınmış ve ortak atıksu arıtma tesisi kurmaları gerekenlerden yazılı talepte bulunulmuştur. Ayrıca Atıksu Takip ve Kontrol Projesi kapsamında online kontrol cihazlarının yerleştirileceği yerler de belirlenmiştir.

Vidanjörlerin uydudan takibine yönelik başlatılan çalışmanın alt yapısını oluşturmak gayesiyle mevcut vidanjör döküm yerleri yerinde görülmüş, uygun döküm yerleri belirlenmiştir.

İçmesuyu havzalarına su taşıyan dereler yerinde görülmüş, numune alım noktaları yeniden güncellenmiş, dere mutlak mesafeleri başta olmak üzere diğer alanlarda da kirletici unsurlar belirlenmiş ve olumsuzlukların ortadan kaldırılması için çalışmalar başlatılmıştır.

164 2008 İSKİ FAALİYET RAPORU

ÇEVRE KORUMA FAALİYETLERİ

Avrupa Bölgesi Atıksu Havzalarındaki Endüstriyel Tesis Bilgileri

SEKTÖR

END

. ATI

KSU

YU O

LAN

TE

SİSL

ER

Q (m

3 /g)

AR

ITM

A T

ESİS

İ MEV

CU

T O

LAN

LAR

Q (m

3 /g) TESİS

İÇİ ÖNLEM

ATIKSU ARITMA TESİSİ GEREKMEYENLER

AR

ITM

A T

ESİS

İ İST

ENEN

LER

Q (m

3 /g)

Q (m

3 /g)

TAŞI

MA

YA

PAN

LAR

Q (m

3 /g)

AR

T. T

ES. İ

STEN

MEY

EN

Q (m

3 /g)

A- Gıda 144 1430 40 1108 15 55 1 1 69 141 19 126

B- Metal 679 1663 479 1556 34 7 61 18 19 28 86 54

C- Kimya 260 3010 100 2915 44 6 13 56 86 15 17 18

D- Tekstil 509 15962 355 15179 6 51 1 8 102 268 45 455

E- Deri 17 45 6 44 9 2 2 <1 0 0 0 0

F- Petrol 636 1204 102 477 8 59 0 0 514 646 12 21

G- Metal Dışı Min.

154 782 10 62 113 706 0 0 14 1 17 14

H- Ağaç 19 146 6 133 7 10 1 1 5 2 0 0

J- Enerji 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

L- Depo ve Ticarethaneler

10 256 7 255 1 <1 0 0 2 <1 0 0

Z- Diğer 15 32 1 <1 0 0 0 0 12 1 2 31

Tesis Sayısı = 1139 End. Debi = 2082

TOPLAM 2443 24530 1106 21729 237 896 79 84 823 1102 198 719

K- Konut Turizm*

17 ARITMA TESİSİ

439 m3

/gün DEBİ

* Evsel arıtma tesisleri

Asya Bölgesi Atıksu Kontrol Ruhsat 2008 yılında 3206 adet evrak girişi, toplamda 6002 adet evrak çıkışı olmuştur. 10346 adet firmaya gidilmiş, 9710 adet firmada detaylı inceleme yapılmış, 3000 adet firmadan atıksu numunesi alınmış ve 931 adet yeni firma tespit edilmiştir.

Bölgemizde faaliyette olan 4281 adet firmanın 1853 âdetinden EAS (endüstriyel atıksu) kaynaklanmakta ve toplam EAS debisi 23.195 m3/gün dür. Bu rakamlara İçmesuyu havzalarında bulunan evsel atıksular dâhil değildir. EAS kaynaklanan firmalardan 498 âdetinde arıtma tesisi mevcut olup, 103 adet firmadan arıtma tesisi kurmaları talep edilmiştir. Yönetmelik gereği arıtma tesisi gerekmeyen firma 858 adet olup, 275 adet firma tesis içi önlemine sahiptir. 90 adet firma atıksuyunu taşıttırmakta, takriben 22.660 m3/gün EAS arıtılarak deşarj edilmekte, 535 m3/gün ‘lük ( 207 m3/gün Atıksu İETT garajına aittir) bir atıksu için ise önlem aldırılma çalışmaları devam etmektedir.

Sektörel olarak yapılan değerlendirmede EAS kaynaklanan sektörlerden petrole bağlı sanayi 590 adet olarak ilk sırada, metal sanayi 364 adet ile ikinci sırada yer almasına mukabil, deri sektörü

12.005 m3/gün atıksu debisi ile ilk sırada, gıda sanayi 2810 m3/gün ile ikinci sırada yer almaktadır..

Netice itibariyle kontrol altına alınmış EAS 22.660 m3/gün debi ile %97 mertebesindedir.

Arıtma tesislerinden kaynaklanan çamur bakiyelerinin kontrolü ülkemizdeki altyapı yetersizliği nedeniyle önemli bir sorun teşkil etmektedir. Bu husustaki mevzuatların uygulayıcısı konumundaki İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ve Büyükşehir belediyesine kayıtlarımızda bulunan ve arıtma tesisinden çamur bakiyesi kaynaklanan firma bilgileri gereği yapılmak üzere daha evvel cd ortamında gönderilmişti. Devam eden çalışmalarımızda ruhsatlandırma işlemleri sırasında arıtma tesisinden çamur bakiyesi olan firmalar hakkında atıksuların kanalizasyona deşarj yönetmeliği gereği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yazılı olarak bilgilendirilmektedir.

Vidanjörlerin uydudan takibine yönelik başlatılan çalışmanın alt yapısını oluşturmak gayesiyle mevcut vidanjör döküm yerleri yerinde görülmüş, uygun döküm yerleri belirlenmiştir.

1652008 İSKİ FAALİYET RAPORU

Asya Bölgesi Atıksu Havzalarındaki Endüstriyel Tesis Bilgileri

SEKTÖR

END

. ATI

KSU

OLA

N T

ESİS

Q (

m3 /g

)

AR

ITM

A T

ESİS

İ MEV

CU

T O

LAN

Q (m

3 /g)

ATI

KSU

AR

ITM

A T

ESİS

İ G

EREK

MEY

ENLE

R

ARITMA TESİSİ İSTENEN

Q (m

3 /g)

Q (m

3 /g)

TESİ

S İÇ

İ ÖN

LEM

Q (m

3 /g)

TAŞI

MA

YA

PAN

Q (m

3 /g)

AR

T. T

ES. İ

STEN

MEY

EN

A- Gıda 72 2810 25 2753 2 <1 7 6 30 43 8 8

B- Metal 364 1762 224 1393 14 7 45 9 43 326 38 27

C- Kimya 165 644 80 492 12 33 19 9 40 18 14 91

D- Tekstil 50 702 22 523 2 2 0 0 26 178 0 0

E- Deri 7 12005 1 12000 0 0 1 <1 5 5 0 0

F- Petrol 590 1403 80 266 11 22 3 <1 488 837 8 278

G- Metal Dışı Min.

210 877 17 292 172 443 1 35 11 85 9 22

H- Ağaç 6 600 1 600 1 <1 1 <1 2 <1 1 <1

J- Enerji 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

L- Depo ve Ticarethane

9 1072 1 1000 0 0 0 0 7 <1 1 72

Z- Diğer 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Tesis Sayısı = 943 End Debi = 2058

TOPLAM 1473 21875 451 19319 214 507 77 59 652 1492 79 498

K- Konut Turizm

5 <1 5 <1 * Evsel arıtma tesisleri

Marmara ve Haliç Denetim Marmara ve Haliç Denetim Şube Müdürlüğü fiili olarak faaliyete geçtiği Nisan 2004 tarihinden bugüne kadar, İdaremiz görev alanı içindeki Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı sahilleri ile Haliç ve Haliç’i besleyen derelere gelen veya gelebilecek olan evsel ve endüstriyel atıksu kirliliklerinin izlenmesi, kontrolü, tespiti ve giderilmesine yönelik ilgili birimlerle koordinasyonun sağlanması hususlarında çalışmaktadır. Ayrıca İdaremizce planlanan yatırımların projelendirilmesi çalışmalarına alt yapı teşkil edecek verilerin toplanması yönünde müstakil ya da işbirliği kurarak faaliyet sürdürmektedir.

• Haliç ve Haliç’i besleyen derelerde yapılan çalışmalar• Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı sahillerinde yapılan çalışmalar

Haliç ve Haliç’i Besleyen Derelerde Yapılan Çalışmalar

Haliç’ e dökülen Alibeyköy ve Kağıthane Dereleri ile bu derelerin kolları hafta sonları da dahil olmak üzere düzenli kontrol edilmektedir. Alibeyköy ile Kâğıthane Dereleri üzerinde ve bu derelerin Haliç’ e döküldüğü bölgelerde haftanın 6 (altı) günü 8 (sekiz), haftanın bir günü 21 (yirmi bir) noktada, haftanın 3 günü 21 (yirmi bir) noktadan farklı olmak üzere 15 (onbeş) noktadan düzenli olarak sudaki çözünmüş oksijen ölçümlerine devam edilmektedir.

Ayrıca, Laboratuvar Müdürlüğü’nün ayda bir Haliç’te denizden ve yine Haliç’i besleyen dereler üzerindeki noktalardan alınan numunelerin analiz sonuçları, İdaremiz çalışmalarında kullanılmak üzere değerlendirilmektedir.

Alibeyköy deresi, dere ıslah çalışmaları önce ve sonrası. Haliç’te çevre düzeninin sağlanması amacıyla kişi, kurum ve kuruluşlarla irtibata geçilerek Haliç’in çehresinin değişmesine katkı sağlanmıştır.

166 2008 İSKİ FAALİYET RAPORU

ÇEVRE KORUMA FAALİYETLERİ

Haliç’te gerçekleşen 2008 Balkan kürek şampiyonası Haliç’te gerçekleşen 2008 Balkan kürek şampiyonası

Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı Sahillerinde Yapılan ÇalışmalarİSKİ görev alanı içindeki Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı sahillerinde Avrupa ve Asya yakası olmak üzere karasal kaynaklı atıksu kirliliği ile deniz araçlarının sebep olduğu her türlü atıksu kirliliği kontrol edilmektedir.

İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü ile İdaremiz arasındaki protokol çerçevesinde sürdürülmekte olan çalışmalarımıza bu yıl da devam edilmiştir.

‘’İstanbul Sahillerinde Mikrobiyolojik Kirlilik İzleme Çalışması’’nın genişletilmesi gayesiyle; varolan ölçüm istasyonlarına ilaveten; Ağva-Riva, Karaburun-Kilyos, B.Çekmece-Silivri arasında ölçüm istasyonları belirlenerek eklenmiştir. Buralardan yaz mevsiminde ayda iki kez olmak üzere Deniz Bilimleri Enstitüsü ile eşzamanlı numuneler alınıp İstinye’deki ARAR-1 Gemisi laboratuarına teslim edilmiştir.

Analiz sonuç raporları değerlendirilerek, kirlilik değerleri veren noktaların kaynakları araştırılmış ve sorunun çözümüne yönelik çalışmalar yapılmıştır.

Deniz Bilimleri Enstitüsü ile koordinasyon devam etmekte olup, enstitünün araç ve tekne ihtiyacı doğduğunda Müdürlüğümüz, ihtiyacın temini için lojistik desteğini sürdürmektedir.

Mikrobiyolojik Ölçüm noktaları sayısı toplamı 157 olup, 2009 yılı için bu sayı artırılarak 215 noktaya çıkarılması hedeflenmiştir.

Marmara ve Haliç Denetim Şube Müdürlüğü olarak, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’nün koordinasyonu ile yapılan İstanbul sınırları dahilindeki plajlarda, yüzme suyu kalitesine yönelik yürütülen çalışmalar kapsamında oluşturulan komisyonda görev alınmaktadır. Bu çalışmalarda ; Yüzme suyu Kalitesi Hakkında Yönetmelikte belirlenen zorunlu değerler esas alınarak, deniz suyu analizleri İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.

Arar Gemisi