NETCAD Eğitim

NETCAD

Bu belgedeki tm bilgiler nceden uyar yaplmadan deitirilebilir ve Ulusal CAD ve GIS zmleri Mhendislik Bilgisayar A.. adna verilmi herhangi bir taahht nitelii tamaz. Bu belgede aklanan yazlm bir lisans ya da snrl kullanm szlemesine tabidir. Bu yazlm lisans ya da snrl kullanm szlemesinde aklanan amalar dnda herhangi bir ortama kopyalanmas yasalara aykrdr. Copyright Ulusal CAD ve GIS zmleri Mhendislik Bilgisayar A.. 2004 1999-

Btn Haklar Sakldr. Telif hakk kanunlar erevesinde izin verilen haller dnda, nceden yazl izin alnmakszn oaltlmas, uyarlanmas ve tercme edilmesi yasaktr. NETCAD Apache Software Foundation tarafndan gelitirilen XML ktphanesini kullanmaktadr. Bu nedenle devam eden not eklenmitir. Parser

"This product includes software developed by the Apache Software Foundation (http://www.apache.org/)." Birinci bask, Nisan 1999 Basld Yer: Ankara Versiyon: V.6 Revizyon Tarihi:02.09.2004 Revizyon No: 008 Dokman No: NC_NETCAD_01 www.netcad.com.tr [email protected]

NETCAD 4.0 GIS

NDEKLER1. BLM: Program Kurulumu ......................................................... 1-1 Kurulum.............................................................................................1-1 2. BLM: Genel Kavramlar ile NETCAD ......................................... 2-1 NETCAD Ekran ...................................................................................2-1 Proje Ad ......................................................................................2-2 Tabakalar .....................................................................................2-3 izgi Tipleri ..................................................................................2-3 Fontlar.........................................................................................2-4 Yakalama Modlar ..........................................................................2-4 NETCAD Menleri ................................................................................2-6 NETCAD Objeleri .................................................................................2-6 Doru ..........................................................................................2-6 oklu Doru .................................................................................2-7 Nokta ..........................................................................................2-7 Yay ve Daire .................................................................................2-7 Sembol ........................................................................................2-7 Grup............................................................................................2-8 Pafta ...........................................................................................2-8 Yaz .............................................................................................2-8 (Eri) Mnhani ..............................................................................2-8 gen ..........................................................................................2-8 Tarama ........................................................................................2-9 Blok.............................................................................................2-9 Genel Bilgiler ....................................................................................2-10 Szgeler ...................................................................................2-11 NETCAD Nokta Yaps .........................................................................2-13 NETCAD Nokta Yaps ...................................................................2-13 NETCAD 'de Noktalarn Elde Edilmesi .............................................2-13 NETCAD'de Nokta Seme Kurallar.................................................2-14 Tabaka Yaps ...................................................................................2-15 izgi Tipi ..........................................................................................2-27 Fontlar .............................................................................................2-29 Obje Seim Mens ...........................................................................2-30 Yntemler ..................................................................................2-32 Szge.......................................................................................2-36 Snflar.......................................................................................2-39 Kme.........................................................................................2-39 Dier .........................................................................................2-41 Nokta Yakalama Modlar .....................................................................2-43 Std ............................................................................................2-43 Dier .........................................................................................2-53 Modl ........................................................................................2-56 NETCAD 4.0 GIS

Yakalama Modlar ..............................................................................2-57 Tabaka Modlar .................................................................................2-60 3. BLM: Proje Mens ................................................................. 3-1 A .....................................................................................................3-1 Yeni...................................................................................................3-3 Kapat.................................................................................................3-3 zellikler............................................................................................3-4 Genel...........................................................................................3-4 lek ...........................................................................................3-4 Projeksiyon ..................................................................................3-5 UTM ............................................................................................3-6 Yardmc lemler ................................................................................3-7 Proje Dzenle ...............................................................................3-7 Rulo eklinde Kaydet ...................................................................3-10 Ruloya Uygun Grid ret ...............................................................3-11 Plot (Kalemli Plotter iin)..............................................................3-12 Oku ...........................................................................................3-12 Yaz............................................................................................3-13 Blok Kaydet ......................................................................................3-13 Blok Ekle ..........................................................................................3-14 izdir...............................................................................................3-15 Kaydet .............................................................................................3-15 Farkl Kaydet ....................................................................................3-16 k ..................................................................................................3-16 4. BLM: iz Mens ..................................................................... 4-1 Tarama ..............................................................................................4-1 Alan Taramalar.............................................................................4-1 Dz Tarama..................................................................................4-2 Bina Taramas...............................................................................4-4 Bina Kenar Taramas......................................................................4-5 Merdiven Taramas ........................................................................4-5 Daire izimi........................................................................................4-6 3 Noktadan Geen Daire ................................................................4-6 1 Teet - 2 Noktadan Geen ...........................................................4-6 2 Teet - 1 Noktadan Geen ...........................................................4-6 Teet - 1 Noktadan Geen..............................................................4-6 2 Teet Yarap ..........................................................................4-7 3 Objeye Teet .............................................................................4-8 Yarap ve Merkezi Belli..................................................................4-8 Bir Doruya Teet Daire.................................................................4-9 Yay Merkez ve 2 Nokta..............................................................4-10 3 Noktadan Geen Yay .................................................................4-10 Elips ..........................................................................................4-10 Yaz ilemleri ....................................................................................4-12 NETCAD 4.0 GIS

zellikli Yaz ...............................................................................4-12 Bul Deitir ................................................................................4-13 Paragraf Yaz ...............................................................................4-14 Aktif Fonta evir .........................................................................4-15 Normale evir.............................................................................4-15 talie evir................................................................................4-15 Altn iz ....................................................................................4-15 Text Dosya Ykle ........................................................................4-15 Koordinat Yazdr..........................................................................4-17 Nokta Ad ret ............................................................................4-17 Yardmc lemler ..............................................................................4-18 oklu Doruya evir ....................................................................4-18 Taslak iz...................................................................................4-18 Dizi Yarat ...................................................................................4-20 2 Daireye Teet Doru.................................................................4-22 Kutu iz .....................................................................................4-22 Rleve .............................................................................................4-23 Rleve Parametreleri ...................................................................4-23 Poligon Hatt...............................................................................4-24 Cephe Yaz ..................................................................................4-24 Kutur Bala ................................................................................4-24 Dik D......................................................................................4-25 AraMesafe Yaz ............................................................................4-25 Alnmana Cephe Yaz ....................................................................4-25 Alan Yaz.....................................................................................4-26 Nokta Yazs................................................................................4-26 Hzl Kaydr .................................................................................4-26 Hzl Sil ......................................................................................4-26 Poligon Kaydr.............................................................................4-27 Poligon Hatt (Yn) ......................................................................4-27 Koordinat Yaz .............................................................................4-28 Z Yaz .........................................................................................4-28 Z Yaz (Etkileimli) .......................................................................4-28 l ................................................................................................4-29 l Parametreleri.......................................................................4-29 Yatay llendir..........................................................................4-29 Dikey llendir..........................................................................4-30 Paralel llendir ........................................................................4-30 Paralel llendir (Yay)................................................................4-30 A llendir .............................................................................4-30 Yarap llendir .......................................................................4-31 Uzunluk Yazdr ............................................................................4-31 Paralele Dik Hat ..........................................................................4-32 NETCAD 4.0 GIS

izgi iz ...........................................................................................4-33 oklu Doru iz ................................................................................4-34 Noktadan Geen Eri iz ....................................................................4-36 Yumuatlm Eri iz ........................................................................4-36 Paralel Doru iz...............................................................................4-36 Nokta At/ Deitir .............................................................................4-37 Ardl Nokta At .................................................................................4-38 Sembol Yerletir................................................................................4-38 Blok lemleri....................................................................................4-41 5. BLM: Referans Yneticisi......................................................... 5-1 Referans Yneticisi lemleri .................................................................5-3 Kategori lemleri................................................................................5-5 Referanslar zerindeki ilemler .............................................................5-7 Referanslarn Ortak zellikleri ...............................................................5-8 Dnm ...........................................................................................5-9 lemler ...........................................................................................5-10 Referans Trleri ................................................................................5-11 Tematik Harita Hazrlama ...................................................................5-24 Projeksiyon lemleri .........................................................................5-36 Pafta A ...........................................................................................5-38 Paftaya Yakla: .................................................................................5-39 6. BLM:Balant Yneticisi........................................................... 6-1 Desteklenen Veri Taban Ynetim Sistemleri (VTYS).................................6-2 Balant Yneticisi Temel Kullanc Arayz .............................................6-2 Yeni bir Proje Oluturmak.....................................................................6-3 Varolan bir veritabanna balanmak.................................................6-3 NCSPATINFO nedir?.......................................................................6-7 Tablolar Gizlemek .........................................................................6-7 SPATIAL TABLOLAR .............................................................................6-8 NCZ Tablolar.....................................................................................6-10 NETCAD SPATIAL tablolar...................................................................6-10 Kullanc Tanml SPATIAL Tablolar .......................................................6-10 ESRI Personal GeoDatabase Tablolar...................................................6-10 Snf Eklemek....................................................................................6-11 Projelerin Tanmas ..........................................................................6-12 Balant Yneticisi ve Referans Yneticisi likisi ....................................6-12 Balat Yneticisi lemleri ..................................................................6-13 Balant Yneticisi zellikleri.........................................................6-15 Balant lemleri ........................................................................6-19 Yeni Tablo Oluturma lemleri......................................................6-21 Tablo lemleri ............................................................................6-25 Kolon lemleri............................................................................6-30 Snf lemleri .............................................................................6-34 Snf znitelik lemleri ......................................................................6-38 Veritaban Tablolar zerinde Yaplabilecek lemler..........................6-43 likili Verileri Grmek..................................................................6-53 NETCAD 4.0 GIS

Balantsz Kaytlar ......................................................................6-53 Tablo Grntlerinin Birbirine Yapma zellikleri ............................6-54 Raporlama lemleri...........................................................................6-56 SQL Oluturucu .................................................................................6-67 7. BLM: Dzenle Mens ............................................................. 7-1 Alan lemleri .....................................................................................7-1 Alan kart ...................................................................................7-1 Alan Birletir.................................................................................7-1 Alan Kesiimi ................................................................................7-2 Alan ptal Et .............................................................................7-3 D Alan Ekle................................................................................7-3 D Alan kar ...............................................................................7-4 Alan Ayrtr..................................................................................7-4 Alan Bl .......................................................................................7-4 Yardmc lemler ................................................................................7-5 Ayrtr.........................................................................................7-5 Ke Yuvarlat ...............................................................................7-6 Obje Bl.......................................................................................7-6 X,Y Ynnde lekle .....................................................................7-7 izgi Ynn Deitir.....................................................................7-8 okludoru Kesi Sil ....................................................................7-8 Geri Al (Undo) ....................................................................................7-9 Yeniden Yap .......................................................................................7-9 Sil .....................................................................................................7-9 Tabaka Deitir.................................................................................7-10 izgi Tipi Deitir ..............................................................................7-11 Toplu Obje Deitir............................................................................7-11 Birletir ............................................................................................7-12 Paralel .............................................................................................7-13 Uzat ................................................................................................7-15 Kes..................................................................................................7-16 Kr...................................................................................................7-16 Edit .................................................................................................7-17 Kaydr..............................................................................................7-19 Dndr ............................................................................................7-20 lekle ............................................................................................7-20 Aynala .............................................................................................7-21 2 Noktadan Dnm ........................................................................7-21 8. BLM: Grnt Mens ............................................................. 8-1 Pencere..............................................................................................8-1 Tek Pencere Yap ...........................................................................8-1 2 Pencere A ................................................................................8-2 3 Pencere A ................................................................................8-2 4 Pencere A ................................................................................8-3 Pencere Ekle.................................................................................8-3 NETCAD 4.0 GIS

Yardmc lemler ................................................................................8-4 Noktaya Yakla .............................................................................8-4 Noktadan Uzakla..........................................................................8-4 Grnt Ekle ................................................................................8-4 Grntye Git ...............................................................................8-5 Pencere Byt ....................................................................................8-6 nceki Pencere ...................................................................................8-6 Tmn Gr .......................................................................................8-6 Tmn Gr (Foto)..............................................................................8-6 Yeniden iz ........................................................................................8-6 Yakla................................................................................................8-7 Uzakla ..............................................................................................8-7 Ekran Kaydr.......................................................................................8-7 Limit Bul ............................................................................................8-7 9. BLM: Sorgu Mens ................................................................ 9-1 Bul ....................................................................................................9-1 Obje zelliklerini Sor ...........................................................................9-2 Multimedia Sorgu ................................................................................9-3 Alan Sor.............................................................................................9-7 XYZ Sor ............................................................................................9-8 Dik Ayak/Dik Boy Sorgu .......................................................................9-8 Ardl Mesafe/Semt/A .......................................................................9-9 Tek Nokta Mesafe/Semt/A..................................................................9-9 Hesap Makinas ...................................................................................9-9 10. BLM : Aralar Mens ........................................................... 10-1 Saysallatrma .................................................................................10-1 Topoloji.......................................................................................... 10-10 Alanlar Otomatik Kapat ............................................................. 10-10 Birletir.................................................................................... 10-12 Dzelt ( Kr ) ............................................................................ 10-16 Dzelt ( Kesiim )...................................................................... 10-17 Dzelt ( Son Nokta ).................................................................. 10-20 Dzelt (Uzat/Kes )..................................................................... 10-21 Dzelt ( Hat Sil ) ....................................................................... 10-23 Dzelt (Srala) .......................................................................... 10-24 Sonraki arete Git .................................................................... 10-25 aret Dzelt ............................................................................ 10-25 aret Sil .................................................................................. 10-26 izgileri Basitletir..................................................................... 10-26 Overlay .......................................................................................... 10-27 Poligon Overlay......................................................................... 10-27 Uygulama Gelitirme ....................................................................... 10-28 11. BLM: Raster Mens ............................................................. 11-1 Raster A .........................................................................................11-1 Register (Afin) ..................................................................................11-7 NETCAD 4.0 GIS

Dosya ........................................................................................11-9 Dnm ................................................................................. 11-10 Raster lemleri ........................................................................ 11-10 Register (ki Nokta) ......................................................................... 11-16 Raster Dizin Ykle ........................................................................... 11-17 Raster Kenarlarn Sil ....................................................................... 11-17 Raster Bl ...................................................................................... 11-18 Histogram ...................................................................................... 11-20 Griye evir ..................................................................................... 11-21 Boyut Deitir................................................................................. 11-21 Renk Ayarlar .................................................................................. 11-22 Renk Derinlii ................................................................................. 11-22 Projeksiyon Dnm(V) ................................................................ 11-23 Projeksiyon Dnm(R) ................................................................ 11-26 Raster Aktif Alan Se ....................................................................... 11-29 12. BLM: Genel Mens............................................................... 12-1 Genel Ayarlar....................................................................................12-1 Eski komutlar....................................................................................12-8 Uygulama Ayarlar .............................................................................12-8 Men Dzenleyici ..............................................................................12-9 Renk Dzenleyici ............................................................................. 12-11 Metin Dzenleyici ............................................................................ 12-12 Font evir ...................................................................................... 12-13 Ekran Sakla .................................................................................... 12-14 13. BLM: Yardm Mens............................................................. 13-1 indekiler ........................................................................................13-1 Program Hakknda .............................................................................13-1 NETCAD E-Posta................................................................................13-3 NETCAD nternet Habercisi .................................................................13-4 14. BLM: izim lemleri ............................................................. 14-1 Plot (Kalemli Plotter iin)....................................................................14-1 izdir...............................................................................................14-1 Kat .........................................................................................14-1 Szge.......................................................................................14-3 Kalemler ....................................................................................14-3 nizleme....................................................................................14-3 Yazc.........................................................................................14-4 15. Terimler.......................................................................................... 1 16. Dizin ............................................................................................... 2

NETCAD 4.0 GIS

NETCAD 4.0 GIS

1. BLM: Program KurulumuKurulumTemel Bilgiler NETCAD 3 farkl ekilde kurulabilir: Tek Kullanc: Bu kurulumda NETCAD tek bir bilgisayara kurulur. Bu bilgisayarn Networke (a) bal olmas gerekmez. Beyaz bir paralel port veya lacivert USB lisans kilidi vardr. Network Srm: Bu srm tek bir lisansn paylalabilmesini salar. Lisans kilidi krmz paralel veya bordo USB dir. Kilidin takl olduu bilgisayarda ek ilemler yaplmaldr. Bu ilemler CDde mevcut NetcadNetwork.doc dkmannda anlatlmtr. Tek Nokta Kurulumu: Bu kurulumda lisans ve program tek bir noktaya kurulur. zellikle kurumlar ve belediyeler iin byk kolaylk salar. Genellikle a srm iin geerlidir. Ayrntlar CDde mevcut NetcadTekNokta.doc da anlatlmtr.

Burada Tek Kullanc srmnn kullanm anlatlmtr.

Tek Kullanc Srm iin Kurulum ncesi Gerekenler: Windows 95, Windows 98, Windows 2000, Windows XP, Windows Me, Windows NT veya Windows 2003 Pentium tabanl Microsoft Windows uyumlu PC 100 ila 600 MB bo disk alan 256 MB bellek Mouse (fare) En az 256 rengi destekleyen ekran kart ve monitr CD Srcs veya Yerel A zerinden CD eriimi NETCAD Kurulum CDsi. Beyaz Paralel Port veya Lacivert USB lisans kilidi Kuruluma Balama: Lisans kilidini paralel veya USB portunuza taknz. Paralel port kilitlerinde takma ilemi srasnda bilgisayarnz tamamen kapal olmaldr. Eer srm ykseltiyor iseniz NETCADin ve NETCAD Groupdan satn aldnz baka herhangi bir yazlmn almadndan emin olunuz. Program kurulum CDsi, CD srcsne yerletirildiinde bir sre sonra CD KUR program otomatik olarak alacaktr. CD KUR programnn otomatik olarak yklenmemesi durumunda CD srcden ana dizin ierisindeki CDKUR.EXE dosyasnn altrlmas ile de ileme devam edilebilir. NETCAD 4.0 GIS Program Kurulumu 1-1

Ekrana gelen pencerede satn alm olduunuz programlar, eitim video ve dier materyaller, programlarn tantm, modllerin alabilmesi iin ek programlar ve firmann sunduu hizmetler ile ilgili bilgiler bulunmaktadr. Kurulumu balatmadan nce sol taraftaki aa yaps zerinden kurmak istediiniz program ve eitim dkmanlar seilmelidir. Kuruluma dahil edebileceiniz seenekler kategoriler altnda toplanmtr. NETCAD: NETCAD Ana Modl ve dier modllerin blmdr. Buradaki listenin tmnn kurulmas nerilir. listesinin bulunduu

ETM VDEOLARI: Baz programlarn yardm dosyalar video grntleri ile zenginletirilmitir. Hard diskte yer kaplamamas amacyla bu video grntlerin yklenmesi kullanc tercihine braklmtr. stenirse video grntleri bu blmden seilerek kurulabilir. NETCAD Aralar: Bu blmde yardmc bir takm programlar bulabilirsiniz. Buradan herhangi bir program kaldrlmak istendiinde kurulmak istenen modllere bal olarak aadaki hata mesajn verecektir. Bu blmdeki programlarn kurulmas tavsiye edilir. Mutlak gereken bir aracn kaldrlmas durumunda aadaki uyar ile karlarsnz ve sylendii gibi salkl bir alma sz konusu olmayacaktr.

NETCAD 4.0 GIS Program Kurulumu 1-2

Kurulacak modller seildikten sonra sol alttaki kur butonuna tklamalsnz. Kurulum baladnda ilk nce kurulumun yaplaca dizin sorulur.

Varsaylan dizin haricinde bir dizin vermeniz genel olarak gerekli deildir. Kurulumu tekrarlamanz veya yeni bir srm kurmanz durumunda da ayn dizini verebilirsiniz. Dizinin verilmesinden sonra seilenler srayla kurulmaya balayacaktr. lem sonucunda NETCADi dorudan altrabilmek iin gereken ksayollar oluturulacak ve kurulumun bittiini belirten bir mesaj kacaktr. Kurulum srasnda CD srcde kalmaldr. Kurulum CDnizde varsa gereken Lisans dosyalarn da C:\NETCAD\LISANS dizinine kopyalayacaktr. Bu dosyalar *.LIS uzantldr ve satn aldnz tm opsiyonlarn eksiksiz almas iin gereklidir. Kurulum, bigisayarnza Lisans kilidine dzgn ulaabilmek iin gereken sistem yazlmlarn da kuracaktr. Bu yazlmlar hakknda daha detayl bilgi www.aks.com sitesinde yer almaktadr. Kurulum bitince NETCAD Balat/Programlar/NETCAD/NETCAD ile balatlr.

NETCAD 4.0 GIS Program Kurulumu 1-3

2. BLM: NETCADNETCAD Ekran

Genel

Kavramlar

ile

NETCAD Windows ekran, menler, izim ekran, komut penceresi ve pek ok alt ve st ara ubuklarndan oluur.

En st satr, standart Windows satrdr. Program adnn yer ald bu satrn sol kesinde yer alan ikon Windows 98 ve Windows NT ortamna bal olarak farkl ilevlere sahip olacaklardr.

Yukardaki Windows satr Windows 95 iindir. nceki Boyut, ekran kltmek iin kullanlr. Simge Durumuna Klt ise ekran minimize eder. Kapat (Alt+F4), ekran kapatr ve bylelikle programdan da klm olur.

NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-1

Yukardaki Windows satr Windows NT iindir.

(nceki Boyut), Minimize (Simge Durumuna Klt) ve Close (Kapat) ilemleri, yukarda akland gibidir. stten ikinci satr, yine birok Windows uygulamasnda olduu gibi, ana menlerin yer ald satrdr.

Bu satrda, NETCAD Ana Modlnn menleri ve eklenen modllerin (mar, Harita, Planet, 3D, mar,, vb.) menleri yer alr. stten nc satr, kullanc tanml PopUP Menlerin yer ald satrdr.

Ayrca bu satrda, kursor koordinatlar, izilen dorunun uzunluk ve kuzey ile yapt a (Semt as), yaznn boyu ve as gibi lye dayal bilgiler yer alr.

En alt satrda ise, o anda aktif durumda olan Projenin Ad, Tabakas, izgi Tipi, Aktif Yaz Fontu ile Yakalama Modlar, Karelaj Modu, Eksene Dik, Referanslar Yakalama Modu, Kopyalama Modu, Grnt ve Komut Pencereleri yer alr.

Fare imlecinin buton zerine getirilmesi ile butonlarn ilevi ile ilgili ksa aklamalar grlebilir.

Proje AdO anda allan aktif projenin ismini belirtir. konun stne baslarak o anda bellekte bulunan projelerin listesinin yer ald pencere ekrana getirilebilir.


zerinde allmak istenen proje, listeden seilerek aktifletirilebilir. Proje isimlerinin yannda yer alan say projenin alma leini belirtir (1000, 5000 vb.). Klavyeden ESC tuuna baslarak bu menden klabilir.

TabakalarTabaka yaps, bir CAD yazlmnn vazgeilemeyecek zelliklerinden birisidir. Ekrandaki farkl zelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrlabilmesi iin gerekli ayratr. Her tabaka ismi, rengi ve izgi tipiyle tanmlanr. rnein; projenizde ada kenar izimleri iin bir tabaka ismi, izgi tipi ve rengini belirlediniz. Bundan sonra artk her ada kenar iziminizde ayn tabakay seerek belirttiiniz tipte ve renkte izim yapabilirsiniz. Bylelikle her izimde yeni izgi ayarlar yapmak zorunda kalmazsnz. NETCAD' de 255 tabaka aabilirsiniz.

izgi TipleriFarkl izgi tipleri kullanlarak deiik amal izimlerde kullanlan izgiler birbirlerinden ayrt edilebilirler. izgi tipleri, birbirini takip eden nokta, ksa izgi ve boluklardan oluur. Farkl alma leklerine gre izgi tipleri bulunmaktadr. Default olarak DZ izgi tipi gelir. izgi tiplerine rnekler:


FontlarFontlar, yaz ilemlerinde kullanlan harflerin karakterini belirtir. NETCAD' de istenilen tm fontlar kullanlabilir. NETCAD' de *.NCF uzantl dosyalar font dosyalardr ve seilen bu dosyalardan istenilen font kullanlabilir. Eer kullanlmak istenilen font bu dosyalarda yoksa Font evirme ilemi yaplr ve bylelikle istenilen font kullanlabilir.

Fontlar penceresi zerinde yer alan pencereden seilebilir. Bkz. Font Deitirmek Bkz. Font evirmek

butona baslarak istenilen font alan

Yakalama ModlarYakalama modlar kullanlarak koordinatlar bilinmeksizin obje zerinde belirli noktalar yakalanabilir. rnein; bir dorunun orta noktas, semboln uygulama noktas ya da iki objenin kesiim noktalar bu modlarla yakalanabilir. Nokta Yakalama: Bkz.Nokta Yakalama Modu Son Nokta Yakalama: Bkz. Son Nokta Yakalama Modu Kesiim Noktasn Yakalama: Bkz. Kesiim Noktasn Yakalama Modu Orta Nokta Yakalama: Bkz. Orta Nokta Yakalama Modu Uygulama Noktas Yakalama: Bkz. Uygulama Noktas Yakalama Modu Karelaj Modu: Bu butonun aktifletirilmesi ile farenin ekranda belirlenen aralktaki gridlerde dolamas salanr. Eksene Dik: X veya Y eksenine dik izimler yapmak iin kullanlr. zellikle X ve Y eksenine gre dz izgiler izilmek istenirse bu komut kullanlabilir. mlecin durumu ne olursa olsun yatay ve dey izgi izilebilir. NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-4

Kopyala: Bu ikon aktif yapldktan sonra, obje kaydrma, dndrme, aynalama ya da lekleme ilemlerinde seilen objeler kopyalanarak oaltlr. Referanslar Yakalanabilir Yap: Referanslar yakalanabilir yapan bu modla, dier tm modlar kullanlabilir. Referans Yneticisini kullanarak hazrladnz referans dosyalar zerinden l almak, bu referanslar zerinden tadilat yapmak ya da yeni objeler oluturarak ilemler yapmak istiyorsanz, u yakalama, kesiim ya da nokta yakalama modu gibi rutinleri kullanabilmeniz gerekir. Referanslar normal dosya ykleme rutininden farkl bir teknoloji ile ekrana getirildiklerinden standart yakalama modlar ancak bu modun aktifletirilmesiyle birlikte kullanlmaya balanr. Ayrca Referans dosyalar zerinde sorgulama yapabilmek iin bu butonunun aktif yaplmas gerekir. Grnt Modu: Objelerin ve Referans Bitmapin grntleme zelliklerinin dinamik olarak ayarland penceredir. Klavyeden G tuuna baslarak bu pencereye ulaabilirsiniz. Komut Penceresi: Komut Penceresinde, o anda yaplmas gereken ilem ile ilgili ksa aklamalar grntlenir. LK NOKTAYI SE, KAYDIRILACAK OBJEY SE vb. Bu komutlar ile kullanc ynlendirilerek ilemin kolayca yaplmas salanr. Bu satrn sa kesinde bulunan ikonlar


NETCAD MenleriNETCAD ekrannn st blmnde yer alan ara ubuklar programn men ikonlarndan oluur.

konlarn sol st kesindeki renk krmz ise men ekranda deil, yeil ise men ekranda ak demektir. Ekranda alan men yardmyla ilemlerin komutlarna ulamak daha hzl olur ve bu kullancya zaman kazandrmas asndan nemlidir.

NETCAD ekrannn alt blmnde yer alan ara ubuklar ise, Tabaka mens yakalama modlar, izgi tipleri, vb. alt menlerle ilgilidir.

NETCAD ObjeleriNOKTA DARE GEN KUTU SPRAL DoruHer trl hat balamak iin kullanlan obje trdr. Doru izerken, dz izginin dnda deiik tipte izgilere de ihtiya olur. Farkl izgi tipleri ekrann altndaki izgi mensnden seilerek kullanlabilir. Bu izgi tipleri NETSHAPE (Netshape NETCAD programnn sembol, hat tipi ve tarama gruplarnn oluturulduu programdr) program yardm ile oluturularak kullanlabilir.

NETCAD OBJELER DORU YAZI YAY PAFTA ER BLOK OKLUDORU TARAMA EKL GRUP


Doru izerken, ihtiyalara gre deiik kalnlkta doru izmek gerekebilir. Program bu tip ihtiyalara gre istenilen kalnlkta dorular retebilir. zellikle planclarn, haritaclarn, serbest tasarm yapan i kollarnn ihtiya duyduklar obje trleridir.

oklu DoruBirok doru parasndan olutuu halde bir btn olarak alglanan bir obje tipidir. izgilerin yumuatlm halleri de oluturulabilir. Yumuatlm izgiler programda yol, kavak, ev izimlerinde izgileri yumuatarak geirmek istendiinde kullanlr.

Noktazellikle haritaclarn vazgeemeyecei obje trdr. Noktalara serbest olarak koordinat, kot, isim, renk, pafta bilgileri verilebilir. Kot ve koordinatlar hesaplatlabilir.

Yay ve DaireMerkezlerine teet durumlarna, serbest kombinasyonlarna gre retilebilen obje trleridir. noktalara ve bunlarn

SembolBirden fazla doru ve/veya daireden oluan, ilem grdnde tek bir obje gibi davranan obje trleridir. NETSHAPE program tarafndan oluturulabilir. Program tarafndan *.NCS uzantl dosyalarda tutulur. NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-7

Program sembol dosyalar NETCAD'in yklendii dizin altnda SEMBOL dizini iinde bulunur. Birden fazla sembol dosyalar ayn anda program tarafndan kullanlabilir.

GrupProgram tarafndan oluturulan her tip objeleri, belirli amalar dorultusunda seip isim verilerek oluturulan yeni obje tipleridir. Grubu oluturan herhangi bir obje ile ilem yapldnda, grubu oluturan tm objeler ileme girmi olur (silme, kaydrma, kopyalama gibi). Program tarafndan otomatik olarak gerekli hallerde oluturulur.

PaftaPaftalandrma bilgilerinin (pafta koordinatlar, pafta dilim orta boylam vb.) tutulduu obje tipidir. ki tip pafta tr vardr. Standart ve Topografik. Paftalandrma ilemi bu objeye gre yaplr.

YazHer trl yaz bilgilerinin bulunduu obje gurubudur. Program deiik font tiplerini destekler. Ayn anda birden fazla font dosyas programa yklenerek allabilir. Font ykleme ilemi, ekrann en alt satrnda Font mensnden Font Deitir butonuna baslarak yklenebilir.

Program fontlar NETCAD'in yklendii dizin altnda FONT dizini iinde bulunur. Font dosyalarnn uzants *.NCF dir. Program Windows iinde kullanlan fontlar da Genel mens altnda Font evir ilemi yardm ile NETCAD'in kullanabilecei yapya dntrr.

(Eri) MnhaniKotlu noktalar yardm ile oluturulan obje eididir. Noktalar genleme yaptktan sonra oluur. Halihazr haritalarda, arazi eimlerinin gsteriminde kullanlr. Bu obje zerinde silme, kaydrma gibi ilemler yaplamaz. Bu gibi ilemlerin yaplabilmesi iin mnhani objesini DZENLE\YARDIMCI LEMLER\AYRITIR ilemi ile ayrtrmak gerekir. Mnhani zerindeki ilemler, genelde Halihazr Modlnde yaplabilir (silme, kot yazdrma gibi).

genKotlu noktalar yardm ile oluturulan obje eididir. geni oluturan tm hatlarn ucunda kotlar vardr. Bu kotlar yardm ile mnhani objeleri oluturulabilir. gen objeleri zerinde de herhangi bir dzenleme ilemi yaplamaz.


TaramaTarama ilemi yaplabilmesi iin oluturulmu objelerdir. Tarama obje tipleri NETSHAPE program yardm ile oluturularak kullanlabilir. Taramalar zerinde her trl ilemler yaplabilir.

BlokNETCAD ekranndan istenilen herhangi bir blm, yakalama noktas verilerek saklanp oluturulan obje grubudur. Projelerin istenilen yerlerine braklabilir. ap bloklar, aplikasyon bloklar, beyanname bloklar gibi bloklar oluturulup kullanlabilir.


Genel BilgilerBu blm NETCAD ekrann en st ve en alt satrlar hakknda bilgi vermek iin ayrlmtr. En alt satrda o anda sizden istenen ilem yazlr. LK NOKTAYI SE, KAYDIRILACAK OBJELER SE gibi. Yine alt taraftaki satrda, o anda aktif durumda olan Tabaka, izgi Tipi ve zerinde allan Dosya Ad grntlenir. En st satr, fare imlecinin o anda bulunduu koordinat deerlerini gsterir. Ekrann en altnda, ekran ynetimi ve yakalama modlar ile ilgili kon mens bulunur. Bu menye her zaman eriim vardr. rnein; bir obje seerken, bir doru izilirken ilk nokta KESM modu alp kesiim noktas, ikinci nokta ORTA NOKTA modu alp bir orta nokta olarak alnabilir. Ya da bir obje seilirken istenmeyen tabakalar kapatlp seim sonrasnda tekrar alabilir. Yakalama modlarna klavyeden de eriilebilir. Ayrca klavyeden aadaki tularda her zaman etkindir: * Ekran yeniden izilir + Ekran bytr - Ekran kltr Ctrl+Aa-Yukar ve Ctrl+Sa-Sol tular ekran aa-yukar ve saa-sola kaydrr alt-Z Gsterilen pencere ekrana bytlerek getirilir alt-X Ekran kaydrlr alt-C nceki pencere getirilir f 4 NOKTA Yakalama Modu f 5 SON NOKTA Yakalama Modu f 6 KESM Yakalama Modu f 7 ORTA NOKTA Yakalama Modu f 8 UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu f 9 KARELAJ Modu f 11 EKSENE DK Modu A EN YAKIN NOKTA YAKALA Modu K Koordinata Git Dier ilemler, ana veya ana menlere bal alt menlerde sunulur. zerlerinde, ilem ile ilgili yaz veya ekillerin bulunduu butonlar olumu bu pencereler, istenilen yere kaydrlabilir. Bu ekilde, pencereler en kolay eriilebilen, alma zevkine uygun yerlere tanabilir. Tama ilemi sonras pencereler hep ayn yerlerde alacaklar iin, farkl farkl yerlerde almalarnn yarataca uyumsuzluk nlenebilir. NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-10

Son kullanlan ileme tekrar girmek iin, ekrann herhangi bir yerinde sol fare tuuna baslmas yeterlidir. Alt-K komutu ile herhangi bir ilem iersinde iken istenilen koordinata gidilebilir. rnein; izgi izme ilemi yapacaksnz, izginin balang koordinatnn (1000,1000) olmasn istiyorsanz, izgi izme ilemini setikten sonra Alt-K yaparsanz Y-X penceresi gelir. Y ve X deerlerini girdikten sonra Tamam butonuna baslrsa izgi balang koordinatlar (1000,1000) olacaktr. Ayn ekilde dndrme, kaydrma, lekleme gibi ilemlerde kullanlabilir.

SzgelerKoordine zet almak, dnm noktalarnn seilmesi, alan hesab gibi bir ok ilem ile ilgili noktalarn veya ada/parsellerin seilmesi gerekecektir. Szgelerin amac, byk kmeler ierisinden istenilen kk kmelerin seilmesini salamaktr. Szgeler ierisinde parantezler ve aadaki ilemler (operatrler) kullanlabilir: - + & Deil operatr Veya ( Biri,dieri yada her ikisi) Ve (her ikisi)

% dir. (her ikisi ya da hibiri) Bu operatrler dnda iki karakter dizininin (string) birbirine benzeyip benzemediini bulmak iin aadaki karakterler/operatrler tanmlanmtr: * karakteri herhangi bir dizin anlamndadr. rnein; A*, A ile balayan tm dizinlerin kabul edilmesini salar. Benzer ekilde *12, 12 ile biten tm dizinleri kabul eder. ~, iinde ~ y takip eden karakterlerin bulunduu dizinleri seer. rnein; ~/ iinde / olan dizinleri, -(~/) iinde / olmayan dizinleri seer. -(~/)yalnzca adalar semek iin kullanlabilir. # ile, istenilen karakterlerin, bir dizin ierisinde yerlerinin belirlenmesi de salanabilir. rnein; 3. rakamdan itibaren 569 rakamlarnn olduu bir say dizininin bulunmas iin, @3,569 eklinde bir filtre verilmelidir. @4,ABC ise, 4.karakterden itibaren ABC harflerinin yer ald dizinleri seer. .. aralk belirmek iin kullanlr. rnein; P.125..P.2569 , P.125 dahil P.2569 numaral poligona kadar seimi salar. Snrlar, seilen kmeye dahildir. Ayrca, nmerik ilemlerde geerli olmak zere > (byk), 500 filtresi, 500'den byk rakamlarn seimi iin kullanlabilir. Yukarda anlatlan ikili operatrler ve dizin benzetme kurallar kullanlarak hazrlanabilecek bir filtre tamamen kullancn gereksinimlerine baldr. Aadaki rnekler bu konuda daha ak bir fikir verebilir.


-A*: Ad A ile balayanlar dnda her eyi seer. Bu rnekte nemli nokta ikili ve benzetim operatrlerinin bir arada kullanlarak sonucun nasl kolaylkla deitirilebileceidir. A* A ile balayan tm adlara uyar. Ancak - operatr bunu tam tersine evirir. -(A*+B*): Bu kural ile ad A veya B ile balayanlarn dnda her ey seilir. -A* + AH*:Kuralnn 1. rnekten en nemli fark seilen kmeye ad AH ile balayanlarn eklenmi olmasdr. Bu kural u ekilde okunabilir. Ad A ile balamayanlar ile AH ile balayanlar. -(#2,A) + MEHMET..MUSTAFA: Ad srasnda Mehmet ile Mustafa arasndaki herkes ile Adnn ikinci harfi A olmayanlar seer. Bu seme kurallar ile istenilen nokta kmesi kolaylkla seilebilir. rnein; P.* + N.12 + 100/1+ 201/* + S* kural ile, tm poligonlar, Nirengi 12'yi, 100 adann 1 nolu kesini, 201 adann tm kelerini ve tm S ile balayan noktalarn seilmesi salanabilir. Sk kullanlan kurallar ksa bir ad altnda (makro) saklanabilir ve daha sonra yalnzca bu ad ile tekrar arlabilir.


NETCAD Nokta YapsNETCAD Nokta Yapsncelikle NETCAD ortamnn gelimi nokta numaras verme sistemi ile ilgili baz bilgiler vermek istiyoruz. Nokta adlar 10 karakterden fazla olamaz. Nokta ad ierisinde "~, !, @, #, $, %, ^, &" karakterleri olmamaldr. Bu karakterlerin dnda kalan tm rakam ve harfler kombinasyonlu olarak nokta adlandrmasnda kullanlabilirler (Alfa nmerik yap). zellii olmayan dier noktalardan kolayca ayrlabilmeleri iin Poligonlar "P.", Nirengiler "N.", Binderler "B." ile balanmaldr. rnein; P.101/237, P.234, N.107 , N.123-A , B.123B gibi. Kullanm kolayl olarak, bir adann ke noktalar Ada/Ke No formunda olmas nerilir. Rastgele verilmi numaralar otomatik olarak bu formata eviren rutinler mevcuttur. rnein; 1000/1, 37256/256, SINIR/1, K/12 gibi. Bu kurallara uyulmas zorunlu olmamakla birlikte programn noktalar arasnda ayrm yapabilmesinin tek yolu adlandrmadr ve ileride greceiniz pek ok kolaylk salayc ilemlerin yrtlebilmesi iin gereklidir.

NETCAD 'de Noktalarn Elde Edilmesiin doal ak ierisinde noktalar u yollarla elde edilebilir: Saysallatrma yolu ile elde edilebilir, Nokta At ilemi ile elde edilebilir, Grafik Nokta Editrne girilerek elde edilebilir, Dardan, NETVER Nokta editrne girilmi olabilir, Yan Nokta, Kesiim, Kutupsal Uygulama vb. hesaplama sonucu olumu olabilir, Baka veri yaplarndan aktarlm olabilir, Noktasz oluturulmu doru ve alanlar iin otomatik olarak retilmi olabilir, Grafik blme sonucu olumu olabilir, Yukardaki yntemlerin karm yolu ile elde edilmi olabilir, Noktalarn gerekte nasl retildikleri nemli deildir. Deerlendirme ve ileme ayn ekilde yaplacaktr.


NETCAD'de Nokta Seme KurallarNoktalarn toplu olarak ilenecei ilemlerde seim iin bu szge sorulur. rnek olarak : *: Tm noktalar P.*: Poligon noktalar N.*: Nirengi noktalar P.*+N.*: Poligon ve Nirengi noktalar -(P.*+N.*): Poligon ve Nirengi noktalar dndakiler 101: Sadece 101 nolu nokta -101: 101 nolu nokta hari tm 101/*: 101 ada noktalar 101/*+102/*: 101 ve 102 ada noktalar 101..125: 101 ile 125 ada arasnda kalanlar 10*: 10 ile balayanlar 2*+*2: Ba veya sonu 2 olan noktalar 2*&*2: Ba ve sonu 2 olan noktalar *1: Sonu 1 ile bitenler PARK*: Park noktalar *1+*3+*5+*7+*9: Tek noktalar *0+*2+*4+*6+*8: ift noktalar ~: Bu iaretten sonra yazlacak karakterler nokta ad ierisinde olmas arzu edilen karakterler olmaldr. ~/: Tm Ada/parsel noktalar -( ~/ ): Ada/parsel noktalar olmayanlar ~PARK: Park noktalar ~/12: her adann 12. Kesi ~A+~B: Ad iinde A veya B olan noktalar ~A &~B: Ad iinde A ve B olan noktalar Ada/Parsel adlandrmasnda ve seme ilemlerinde noktalar ile ilgili ayn kurallar geerlidir. Ada ve parsel ayrm yalnzca adlandrma yolu ile yaplabilir. Bir adann ad ierisinde / iareti yoktur. Bir parselin ad ise Ada/Parsel No eklinde verilir. 134, 256, 20850, A, SINIR, K1011, K1000, E1: Geerli ada adlar 1101/1, 231/A, CD/D, 0/1001, 201/PARK: Geerli parsel adlar. NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-14

Tabaka YapsTabaka Yaps:Tabaka Yaps, bir CAD yazlmnn vazgeilemeyecek zelliklerinden birisidir. Ekrandaki farkl zelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrlabilmesi iin gerekli ayratr. Tabakay bir rnekle aklamaya alalm.

Bir saydam paftada kadastro durumu krmz renkte, ikinci saydam paftada yeni oluan imar adalar sar renkte, nc paftada imar parselleri mavi, drdnc paftada evler ve duvarlar vb. yeil renkte izilmi olsun. Tm proje, ancak bu drt saydam paftann st ste gelmesi sonucu grlebilecektir. te bilgisayarn grafik ekrannda, bu sistemi oluturmak iin kullandmz saydam paftalar Tabaka olarak adlandrabiliriz. NETCAD'de 255 tabaka aabilirsiniz. Aktif tabaka, o anda geerli olan tabakadr. Projeye eklenen her trl izgi, ekil vb. objeler aktif tabakaya yerletirilirler. Tabakay aktifletirmek iin tabaka adnn sol fare tuu ile gsterilmesi yeterlidir. Ayn anda yalnzca 1 tabaka aktif olabilir. Aktif tabaka mavi renkte grlr. Aktif tabaka her istenildiinde deitirilebilir. NETCAD'e ilk girildiinde yalnzca 0 tabakas vardr ve aktiftir. Eer yeni tabaka almazsa tek renk ve tek kalemli bir izim elde edilecektir. alma srasnda hangi tabakann aktif olduu ekrann en alt satrnda sol taraftan renilebilir. Aktif tabaka silinemez ve kapatlamaz. Gerekiyorsa baka bir tabaka aktifletirildikten sonra, silme veya kapatma ilemi yaplmaldr.

Hiyerarik (Balantl) Tabaka Yaps:Normalde tabakalar birbirlerinden bamszdr. lemleri tekrarlamak gerekir. Ancak, baz tabakalar birbirlerine balanma daha ok bir tu ile balantl dier tabakalar isteinden domutur. zellikle bloklar, lejantlar, tip izimler tabaka baznda balanabilir. Bu amak/kapamak (kanal, kesit vb)


gibi bir btn olarak ilem grebilecek yaplarda bu tip bir tabakalandrmaya gidilebilir. Bunun iin dier ana tabakann bana (@) karakteri getirilmeli ve dier alt tabakalarn Ana tabakaya (_) iareti ile balanmalar gerekmektedir. Tabaka yaps ierisinde, ana tabakalar farkl renkte grnrler. rnein; @ADA ADA_NO ADA_ALN ADA_NOK

tabakalar @ADA tabakas ile balantldr. Sadece @ADA tabakasn amak veya kapamakla ona bal tm tabakalarda alacak veya kapanacaktr. Ancak, tabakalar bamsz olarak amak ve kapatmak da olasdr.

Tabaka Adn Girmek/Deitirmek:Tabakalar penceresinde tabaka ad zerinde sol fare tuu ift tklanarak, tabakann yeni ad pencereye yazlr. Eer pencereye var olan bir Tabaka ad yazlrsa, Tabakaverdim katlarm ad deiiklii gereklemez. Pencereden kta o tabaka aktifletirilir ve tabakann bulunduu pencere ekrana getirilir. Bu zellik, kalabalk Tabaka yapsna sahip projelerde istenen tabakaya ulamak iin de kullanlabilir. Tabaka adndaki deiikliin geerli olabilmesi iin enter ile klmas gerekir.

Yeni Tabaka Eklemek:Butonuna basldktan sonra alan pencereye, alacak tabaka ad girilmelidir. Alan yeni tabaka, aktif tabaka yaplacak ve srayla girilecektir. Rengi istenilen renge evrilebilir. Yaplan ilemin geerli olabilmesi iin, pencereden, Tamam butonu ile klmaldr. Pencereden ESC veya sa fare tuu ile klmas durumunda yaplan eklenti veya deiiklikler kabul edilmeyecektir.

Tabaka ad olarak mevcut bir tabakann ad verilirse, Tabaka daha nceden aldna dair bir mesaj verecek ve yeni tabaka ismi isteyecektir.


Tabaka zellikleri:Standart Sekmesinde: Tabaka Rengi : Tabaka rengi tabakaya iki ekilde verilebilir. Tabaka aldktan sonra tabaka ismi karsndaki renk butonuna baslr. Gelen renk paletinden istenilen renk seilerek Tabaka rengi verilir. kinci yntem ise yeni tabaka alrken veya tabaka ismi zerine fare sol tuu ile ift tkland zaman Standart zelliklerinden renk seeneine sol fare tuu ile ift tklanarak gelen renk paletinden seilebilir. Tabaka Taramas: Standart blme girilerek tarama zelliklerinden Kalem No: Kalem no blmne ploter istenilen zellikler verilir. Tabaka kalem numaras girilir. Detayl bilgi taramalar iin detayl bilgi Tabakadan Tabakadan Plotter Kalem No Ayar Alan taramas blmnde anlatlmtr. blmnde anlatlmtr. lek Sekmesinde: lee Bal Grnrlk: Byk projelerde alrken belli bir lekte tm objelerin grnmesi alma hzn yavalatacaktr. Bu yavalatmay minimum seviyeye indirmek amac ile objelere tabaka bazl lek verilebilir. Bylece alma srasnda ekran lei deitirildike detay artrlabilir veya azaltlabilir. Tabakadaki objeler lek zelliklerinin girilmesi sayesinde istenilen lek aralklarnda ekrana izdirilir. Ekran lei bydke obje kalnlklar, yaz boylar ve sembol boylar klmektedir. Bundan dolay belli bir lee gelindiinde bu Yaz Boylar Sabit: Yazlar lek zellikleri seilemeyecek hale bydke daha kk ve belli bir gelecektir. lekten sonra yazlar izgi eklinde grntlenmektedir. Bu leklerde de izgi Kalnlklar Sabit: Verilen yazlarn okunmas istenirse bu zellik deerlere gre izgi kalnlklar her aktif yaplmaldr. Yazlarn dayanma lekte sabit olarak grntlenecektir. noktas sabit kalacak ekilde her lekte yaz boylar sabitlenmitir.


Arazi Modeli izim Sekmesinde: Arazi modeli izim st mens ierisinde hzl eri izimi modunun ak olup olmamas seilebilir, hzl eri iziminde kullanlacak Grid aralklarnn tespiti yaplabilir, erilere yn oku izdirilebilir.

Tabaka Silmek:Tabaka Sil butonuna basldktan sonra ekrana gelen pencereden silinmek istenilen tabakalar seilir. Tamam komutu ile pencereden klr.

Eer silinecek tabaka bo deilse ekrana bir uyar mesaj gelir.


Sil komutuna baslarak tabaka silinir ya da Vazge komutuna baslarak ilemden klr.

Tabakaya Ulamak:Ulalmak istenilen tabakann ilk harfi tulanarak, o harf ile balayan tabakalarn listeye gelmesi salanr, her basta bir sonraki tabakaya ulalr. Tabaka liste iersinde ise fare ile seilebilir.

lemler:Tabaka yapsn kullanrken, iinizi kolaylatracak ekstra ilemlerden oluan komutlar dizisidir. Drt balktan oluur: Gsterim Sras Srala Tabaka Yapsn Ykle - Sakla zellikler k

Gsterim Sras: Tabakalar alrken, isimleri rastgele girilebilir veya varolan tabaka yaps zerine diskten baka tabaka dosya (*.LYR) yklenebilir. Tabakalar kark bir ekilde gelecektir. Tabakalarn belirli bir srada olmas, eriim asndan byk kolaylk salayacaktr. Sralamada sunulan seenekler: Giri Sras: Tabakalar ilk giri sranza gre sralar. A - Z: Tabakalar alfabetik sraya gre A'dan Z'ye olacak ekilde sralanr. Eer nmerik karakterle balayan tabakalar varsa en baa gelir. Z - A: Tabakalar yine alfabetik sraya gre , ancak tersten Z'dan A'ye olacak ekilde sralanr. Yine nmerik karakterle balayan tabakalar varsa en sona sral ekilde gelir. Ana Tabakalar nce: Banda @ karakteri olan Ana Tabakalar en baa gelecek ekilde sralama yaplr. Aklar nce: Ak tabakalar bata, kapal tabakalar sonda olacak ekilde sralanr. Kilitliler nce: Kilitli tabakalar sonda, aklar bata olacak ekilde sralanr. Kalem Numarasna Gre: Tabakalar Kalem numaralarna gre kkten bye gre sralanr. Tabaka Sakla\Ykle: Daha nceden allm projenin tabaka yapsnn yeniden kullanlmas ya da allan projenin tabaka yapsnn saklanmas iin kullanlan ilemlerdir. NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-19

zellikle mar ve Halihazr projelerinde eitli tabakalarn kullancnn isteine gre almas gereklidir. Her seferinde birtakm yeni Tabakann almas yerine, oluturulmu ve o anda mevcut tabaka sistemi; Tabaka Sistemi: Tm Tabaka adlar Ak/Kapal durumlar Renkleri Kalem numaralar Tabaka Ek zellikleri ile verilecek dosya ad altnda saklanabilir. Bu dosyann uzants *.LYR dir. Daha sonra, bu tabaka yaps, dier projelere istee bal olarak yklenebilir. Daha nce oluturularak saklanm *.LYR dosyalar yklenebilir. Ykleme ilemi, o anda zerinde allan projenin her hangi bir aamasnda yaplabilir. Mevcut tabakalar varsa, kaybolmazlar, yeni gelen tabakalar listenin sonuna ekleneceklerdir. Bu kolaylktan yararlanmak iin her projede deiik tabakalar amak yerine belli bir standartlamaya gidilmesi nerilir. mar ve Halihazr Tabaka Sistemi neri olarak tarafmzdan hazrlanmtr. Bu yap yeniden oluturulabilecei gibi MAR.LYR veya HHAZIR.LYR dosyalar yaplacak almaya bal olarak yklenebilir. Tabakada yaplmas gereken renk, kalem numaras belirleme gibi ilemlerin projenin paftalarna ayrlmadan yaplmas nerilir. Aksi durumda pafta izim srasnda, saklanm kalem yaplar yklenecek veya ayarlamalar tekrarlanacaktr. zellikler: Bu ilem ile Tabaka zellikleri penceresi alr. Tabaka yneticisi zerinden Seili haldeki tabaka/tabakalar fare sa tuu ile Tabaka zellikleri penceresini aarz. Yine bu pencere zerinden tabakalara ait renk, tarama, lek,...,vb. zellikleri deitirebilirsiniz. Tabaka yneticisindeki tabakalar toplu olarak seilebilir ve bu sayede gsterim zelliklerini (kat taramaalan snrlar vb..) ortak belirleyebilirsiniz. lem iin Tabaka Yneticisinden seimi yapp fare sa tu zellikler penceresine girmek gerekiyor.


k: Tabaka Yneticisi zerinden sa fare tuu ile gelen k komutu ile Tabaka Yneticisinden klarak deiiklikler ekrana yklenmi olur. Tabaka Rengini Deitirmek: Tabakann renk kutusunun seilmesi ile 256 rengin bulunduu renk paleti gelir. Dier renklere ulamak iin, renk paletinin sandaki aa-yukar yn tular ile dier renklere ulalabilir. Renk paleti zerinde hangi renk kliklenirse tabakann rengi o renge evrilmi olur. Deiim, tabakalarn kutularndan anlalabilir. karlarndaki renk

Rengi 0'dan farkl objeler bulunduklar tabakann renginden bamsz olarak her zaman tabaka renginde izilir.

Tabaka A/Kapa:Tm Tabakalarn almas kapatlmas veya ters evrilmesi ayn buton zerinden yaplabilir. Tabakalar Tek Tek Amak/Kapatmak: Tabaka adlarnn yanndaki gzlerin ak olmas tabakann ak olduunu gsterir. Bu gzlerin gsterilmesi ile gzler kapanr ve tabaka kapatlr. Tekrar gsterilmesi ile tabaka alabilir. Kapatlan tabakalardaki objeler, ekranda, izicide ve yazcda izilmezler. Ayrca obje seme ilemlerinin dnda tutulurlar. Aktif tabaka kapatlamaz. O anda aktif olan tabakann kapatlmas gerekiyorsa baka bir tabaka aktif yapldktan sonra ilgili tabaka kapatlmaldr. Tm Tabakalar A/Kapa/Ters evirmek (Kapal!--->Ak): ! Tabakalarn tmne ynelik ilemler tek tula salanabilir. konlar sras ile , tm kapal tabakalarn almasn, tm ak tabakalarn kapanmasn ve tm aklarn kapanmasn / tm kapallarn almasn salayacaktr. Kilit: Bu ikonun pasifletirilmesi ile sadece bu tabakada yer alan objeler kilitlenmi olurlar. Kilitlenmi bir tabakadaki objeler, ekranda grnmelerine karn her trl seme ileminin dnda tutulurlar. Bu yntem ile kilitli tabakada bulunan objelerin yanllkla silinmesi veya deitirilmesi nlenebilir. rnein; Halihazr harita zerine ehir ilgilendirmeyen tabakalar kilitleyebilir. Nokta Adlar Ak/Kapal: Programa girite nokta adlar kapaldr. Butonu tklanarak aktifletirilir. Tabaka penceresinden kta nokta numaralar grnr hale gelecektir. Tekrar basta krmz arp gelecek ve nokta adlar kapanacaktr. Bu buton genel olarak alan bir butondur. Tabakaya zel Nokta No butonu pasifletirilmise, NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-21 plan izen bir planc kendisini

bu buton aktif olsa grnmeyecektir.

bile,

o

tabakada

yer

alan

noktalarn

numaralar

Nokta Kotlar Ak/Kapal: lgili buton tklanarak aktifletirilir. Tabaka penceresinden kta nokta kotlar grnr hale gelecektir. Tekrar basta krmz arp kaybolacak ve nokta kotlar kapanacaktr.

Nokta Kodlar Ak/Kapal:

lgili buton tklanarak aktifletirilir. Tabaka penceresinden kta nokta kodlar grnr hale gelecektir. Tekrar basta krmz arp kaybolacak ve nokta kodlar kapanacaktr. Nokta kodlamas arazi lm srasnda yaplabilecei gibi, zellikle NETPRO Yol programnda program tarafndan gerekletirilebilir. Noktalara Obje Sor ilemi ile de kod verilebilir.


Alan Adlar Ak/Kapal: Alan (ada/parsel) adlarnn grnmesini veya kapanmasn salayan bir zelliktir. Alan adlarnn boylar ve yazm ekilleri Genel/Genel Ayarlar/Harita sekmesinde Ada/P parsel yaz boyu toplu olarak deitirilebilir.

Blastro Ak/Kapal: Bu butonun aktif olmas durumunda bu tabakadaki noktalara Blastro koyulacak ve dorular, blastrolar ezmemeleri iin ularndan dinamik olarak krplacaktr. Noktalarn baka, izgilerin baka tabakada olmas durumunda her iki tabakada da Blastro butonu aktifletirilmelidir. NETCAD'in Blastro yaps dinamiktir. Blastro yarap Genel/Genel Ayarlar/Harita sekmesi zerinde Balastro Yarap istee bal olarak deitirilebilir.

Dorularn balant yerlerinde veya kelerde nokta yoksa, Blastro daireleri doal olarak grlmezler. Ancak, dorular her iki utan, Blastro yarap kadar krplacaktr. Otomatik blastrolu alanlarda, Alan Kapat ilemi izginin ve noktann blastrosu kapal.


1. izginin blastrosu ak, noktann blastrosu kapal. 2. izginin blastrosu kapal, noktann blastrosu ak. 3. izginin ve noktann blastrosu ak. Plottere Gnder/Gnderme: Bu butonun pasifletirilmesi ile sadece bu tabakadaki objeler ekranda grnecek ancak tabaka ak olsa bile iziciye gnderilmeyecektir. Kapal alanlar oluturmak iin kullanlan geici tabakalar veya sadece bilgi iin izime eklenmi obje tabakalarnn izdirilmesi bu yntem ile nlenebilir. Alan Taramalar Ak/Kapal: Kapal oklu dorularn (Bina, ada, parsel vb) boyamalarnn grnmesini veya kaybolmasn salayan bir zelliktir. lgili buton tklanarak aktifletirilir. Tabaka penceresinden kta oklu dorulardan olumu kapal alanlar tabaka renginde boyanacaktr. Tekrar basta krmz arp kaybolacak ve kta boyamalar kaybolacaktr. Ancak, oklu dorudan olumu bir alann boyanabilmesi iin, oluturulmas srasnda tarama (Boyama) zellii aktif yaplm olmaldr. Eer yaplmamsa ve alanlarn boyanmas isteniyorsa, ilgili alanlarn tarama zellii Obje Sor ilemi ile almaldr. Bu ilem tek tek yaplabilecei gibi tmden de yaplabilir.


Alan Taramas: Alanlarn boyama tipi normalde kat boyama eklindedir. Ancak mende yer alan tarama tiplerinden herhangi birisi seilebilir. Taramalar renklerini tabakadan alrlar. Genel Alan Tarama butonu aktif deilse taramalar grlmezler. Tabaka baznda verilen patterninde ilk seenek (ii ancak effaf tarama yapar. taramann zerine geldiinde korur. kinci seenek (ii alan tarama bo kutu) kat Yani bir baka nceki taramay dolu kutu) ise

nceki taramalar tamamen ezer.

Kat tarama trdr. Bu taramann altnda kalan objeler grnmezler. A2 Saydam tarama trdr. Bu taramann altnda kalan objeler grnrler. Dier tm taramalar da altndaki objeleri gsteririler.

A1

A2

Tabaka baznda verilen tarama seeneklerinden ilki A1 kat tarama yapar. Yani bir baka taramann zerine geldiinde nceki taramay ezer.


kinci seenek A2 ise nceki taramalar korur yani effaftr. Yukardaki rnekteki A2 taramadr. Bu tarama tipi effaf olmas nedeni ile alttaki Raster veriyi gstermektedir. Aadaki rneklerde alttaki tarama stteki taramalar ise, dier tarama eitleridir. Bu taramalar effaftr.

Plotter Kalem No: Her Tabakaya ayr ayr, izici kalem numaras atanabilir. Herhangi bir deiiklik yaplmazsa tm tabakalar, izicideki 1 numaral kalem ile izilirler. Kalem numaras deiiklii iin, pencerede yer alan 1-16 aras rakamlardan birisinin tklanmas yeterlidir. izim, burada belirlenen kalem numaralarnn izicideki karlklarna uygun kalemlerin (tip, renk ve kalnlk) kullanlmas ile gerekletirilir. Halihazr harita izimlerinde, kalemlerin 1 ince siyah, 2 kaln siyah, 3 ince krmz, 4 kaln krmz olarak ayarlanmas ve standartlamaya gidilmesi nerilir. Pencereden kta o tabakaya ait kalem numaras ilgili stunda belirecektir. Verilen kalem numaralarna ait kalnlk, renk vb. dier bilgiler PRINT veya PLOT ileminde belirlenecektir. Renkli print ilemlerinde rengi sfrdan farkl objeler kendi renklerinde izilirler.


izgi TipiNETCAD'de Ynetmeliklerde belirtilen tm izgi tipleri tanmlanmtr. Doru, oklu doru, daire ve yay objelerinin izgi tipleri, ekrann alt satrnda yer alan izgi Tipi pencersinde yer almtr. izgi tipleri bu buton zerinde farenin tklanmas ile alan pencereden grsel olarak seilebilir. Seilen aktif izgi tipi butonun zerinde grlecektir. Doru tipleri NETPLOT.LIN dosyas ierisinde bulunurlar. Eer baka bir dosyann yklenmesi isteniyorsa bu dosyann ad Genel/Genel Ayarlar mensnden Aktif ekil dosyas seilerek verilmelidir. Yeni dosyadaki izgi tipleri, programdan klp tekrar girilmesi durumunda geerli olacaktr. Gerekli grlen ve istee bal hazrlanacak dier izgi tipleri NETSHAPE'de (ekil / Doru Tipi ve Tarama Tasarm Program) hazrlanr ve NETCAD'e yklenebilir. izgi (HAT) Tipini Seme: Alan izgi tipi penceresinde o anda mevcut tm izgi tipleri grntlenir. Programa veya pencereye ilk girildiinde dz izgi tipi aktiftir. Seilmek istenen izgi tipi tklanarak aktifletirilmelidir. Seilen satrn maviye dnmesi aktifletiinin gstergesidir. Seilmek istenen izgi Tipi o andaki pencerede grlmyorsa ilgili butonlarla pencerede Aa-Yukar dolalabilir. lemden kldktan sonra izilecek dorular, oklu dorular, daireler ve yaylar aktif izgi tipinde izilirler. Sa fare tuu ile pencereden klabilir. izgi Tipinin seilmesi ilemi izimin her aamasnda, ilemden kmadan gerekletirilebilir. izgi tipi tabakadan tamamen bamsz olarak tanmlanabilir. Dier bir deyile, bir tabakada farkl izgi tipleri bulunabilir. Aktif izgi tipi ekrann en alt satrnda grntlenir. Eer izgi tipi olarak, ekranda mevcut bir izgi tipi ve tabakas seilecekse, Referans mens\Ekrandan Tabaka ve izgi Tipi Deitirme butonu kullanlabilir. Daha nce izilmi bir izginin, izgi tipi deitirilecekse izgi Tipi Deitir komutu kullanlabilir. stenilen izgi tipi daha nce aktifletirilmi olmaldr. Daha nce izilmi bir izginin, yn veya taraf deitirilmek isteniyorsa izgi Yn Deitir komutu ile yaplabilir. Daha ok duvar, it gibi dorularn sembol taraflarnn deitirilmesi iin kullanlr. Ayn zamanda kaln dorularn, kalnlk taraf da bu yntemle deitirilebilir. Otomatik Tabaklandrma Modu (OTM): Bilindii gibi her objenin bir tabakasnn olmas zorunludur. Objeler izime eklenirken o andaki aktif tabakaya yerletirilirler. Ayn zellik izgiler iin de geerlidir. izgiler aktif izgi tipi ile izilirler.


Kroki balarken, uygun doru tipinin seilmesi gerekecei gibi, dorunun yerletirilecei tabakasnda seilmesi gerekecektir. te ilemin ikinci blm, yani izgi tipinin deimesi srasnda ek olarak tabaka ilemi ile uramamak iin OTM olarak adlandrdmz bir yap kuruldu. Otomatik Tabaklandrma, izim srasnda belirlenecek doru tiplerinin, aktif tabaka ne olursa olsun, nceden belirlenmi tabakalara, otomatik olarak yerletirilmesi olarak tanmlanabilir. OTM sadece izgiler iin geerlidir. izgilerin yerletirilecei tabakalarn, Tabaka penceresinde nceden almas gereklidir. OTM'ye gemek iin ncelikle Genel/Genel Ayarlar/Genel sekmesi zerinde Hat Kullanmn zle aktif hale getirilmelidir. Bu ilem sonras, izgi penceresinde, sa st keye ekstra bir buton eklenecektir. Bu butonun tklanmas ile, yan tarafta Tabaka Penceresinin almas salanmaldr. stenilen doru tiplerinin karsndaki (*) tklanarak, bu izgi tipinin otomatik olarak yerletirilecei Tabaka ad yazlmaldr. Fare sol tuu ile ilemin tamamlanmas gerekir. Tabakalarn izgilerle ayn ismi tamas gereklilik deildir. Bu ilemden ktktan sonra OTM geerli olacaktr. Karsnda tabakas bulunan izgi tipleri ile doru izimi yaplrsa otomatik olarak kendi tabakalarna yerletirileceklerdir. Karsnda tabaka bulunmayan izgi tipleri, izim srasnda doal olarak o andaki Aktif Tabakaya yerletirilecektir. Bu yntemin amac izgi balarken ayn zamanda tabaka deitirme klfetinden kurtulmaktr. Ayn anda izgi tipi ve tabaka seilmi olacaktr.


OTMden kmak: izgi tipi penceresindeki ilgili buton yeniden tklanarak yandaki Tabaka blm kapatlr ve OTM'den klabilir. Kapatma ileminden sonra oluturulan dorular yine aktif tabakaya yerletirilecektir. Tabaka penceresine girilmesi ve Aktif Tabakann deitirilmesi de yine OTM'den klmasna neden olacaktr. izgi penceresine tekrar girilerek ilgili buton ile Tabaka yaps tekrar alrsa, yeniden OTM'ye dnlebilir.

FontlarProgram deiik font tiplerini destekler. Ayn anda birden fazla font dosyas programa yklenerek allabilir. Font ykleme ilemi, ekrann en alt satrnda font penceresinden Font Deitir + butonu ile yklenebilir. Program fontlar NETCAD'in yklendii dizin altnda FONT dizini iinde bulunur. Font dosyalarnn uzants *.NCF dir. Program Windows iinde kullanlan fontlar da Genel mens altnda Font evir ilemi yardm ile NETCAD'in kullanabilecei yapya dntrr. Font Deitirme: Deiik fontlarla alabilmek iin NETCAD ekrannn altnda F1 butonuna basldnda font penceresi ekrana gelir. + butonuna basldktan sonra font ykleme penceresi alr.

Program fontlar NETCAD'in yklendii dizin altnda FONT dizini iinde bulunur. Font dosyalarnn uzants *.NCF dir. Bu pencereden istenilen font seilerek kabul edilir. Seilen font mavi bir bantla rtlecektir. Artk yazdmz tm yazlar bu fontta yazlacaktr. stenilen ayn anda font tipi bu pencereden deitirilebilir veya says arttrlabilir.


Program Windows iinde kullanlan fontlar da Genel mens altnda Font evir ilemi yardm ile NETCAD'in kullanabilecei yapya dntrr.

Obje Seim MensKaydrma, Dndrme, Silme, lekleme, Bloklama vb. ilemler gerei istenilen obje veya objeler grubunun seilmesi gerekecektir. Seim mens bu ilemlerden herhangi birine girdikten sonra klavyeden boluk tuuna (space bar) veya fare orta tuuna basldktan sonra ekrana gelir. NETCAD dndaki yerli yazlmlarda, obje taban olmad iin, farkl nitelikteki her obje iin, ayn ilemin farkl trevleri tanmlanm durumdadr. rnein; Yaz Sil, Nokta Sil, Sembol Sil, Hat Sil gibi bir ok komutun, NETCAD'deki karl sadece Sil komutudur. Ayn ekilde Yaz Kaydr, Nokta Kaydr, Sembol Kaydr gibi bir ok komutun, NETCAD'deki karl sadece Kaydr komutudur. lgili ileme girildikten sonra, aada aklanacak yntemler kullanlarak gerekli objeler seilecektir.

Aada aklanan yntemler tamam ile kullancnn tercihine braklmtr. Kullanc, yntemlerden biri veya birkan istekleri dorultusunda kullanmay burada renecek. okgen bir blge veya pencere ierisine alnarak, bir kerede ve kolaylkla seilecek objelerin, teker teker gsterilerek seilmesinin zaman NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-30

kayb olaca aktr. Tm Obje Seme yntemleri, ardk veya kark olarak kullanlabilir. Objelerin Pencere erisine Alnarak Seilmesi Doruyu Kesen Objelerin Seilmesi Daire ine Giren Objelerin Seilmesi Seilenleri Tersine evir Obje Szgeleri Objelerin okgen Blge erisine Alnarak Seilmesi okgen Blge Hatlarn Kesen Objelerin Seilmesi Objelerin Blgeden Krplmas (Makaslanmas) Blgenin Dnda Kalanlarn Seilmesi Obje zelliklerine Gre Seim Obje Szgeleri Noktadan Geenleri Semek Ada/Parsel (Kapal Alan) Semek Tmn Semek/Seilenleri Semek Gruplanm Objelerin Seimi Son Seilenler Obje seme yntemlerinin iyi kavranlmas gerekir. Byk bir kme ierisinden istenilen zellikteki objelerin kolaylkla seilmesi iin yntemler bilinmelidir. Objeleri teker teker semek iin fare imleci seilecek objenin herhangi bir yeri zerine getirilir ve sol fare tuu tklanr. Objelerin seildii renklerinin deimesinden anlalr. lemden kmadan birden fazla obje arka arkaya seilebilir. Objenin mutlaka bir blmnn imle iareti iinde olmas gereklidir. Yanllkla seilen objeler tekrar seilerek braklabilir. Obje seimi srasnda Menlere ulalabilir. Denemeler sonucu seilemeyen objelere yaklalmal veya seme yntemi deitirilmelidir. Seme ilemi sa fare tuuna tklanarak bitirilir. Objelerin toplu olarak seilmesi de mmkndr. Seme ilemi srasnda klavyedeki boluk tuuna veya fare orta tuuna (3 tulu farelerde geerlidir) tklanarak kan OBJE SEME MENS'ne ulalr.


YntemlerObjelerin Pencere erisine Alarak Seme: Objelerin topluca seilmesine ynelik rutinlerden biridir. Kesenler Seenei ile Beraber: Alacak drtgen pencerenin kestii objeler seilecektir. indekiler Seenei ile Beraber: Alacak drtgen pencere ierisine tam olarak giren objeleri semek amacyla kullanlr. Pencere ierisine tam girmeyen objeler seilmezler. rnein; bir ucu pencerenin dnda kalan bir doru seilmeyecektir. Kesenler ve indekiler Seenei ile Beraber: Alacak drtgen pencere ierisine tam olarak giren ve pencerenin kestii objeler seilir.

zerindekiler Seenei ile Beraber: Bir hat zerindeki sembollerin, noktalarn seilmesine ynelik bir ilemdir. Kesenler seenei ile kullanldnda oluturulacak pencere tarafndan kesilen hatlar zerindeki semboller ve noktalar varsa seilir. indekiler seenei ile beraber kullanlrsa alacak pencere ierisine tam olarak giren ve pencere tarafndan kesilen hatlarn zerindeki semboller ve noktalar seilir. Szge dzenleri kullanldysa seilmesi istenmeyen objeler, pencere ierisine girseler bile seilmezler. Kullanm Zoom penceresi ile ayn ekildedir. Pencere aldktan sonra, sol fare tuu yerine orta tua baslrsa, alan pencere serbest olarak kaydrlabilir. Yeniden orta tua baslmas ile de boyutlar deitirilebilir. mle ile seilemeyen bir yaz, sadece onun girebilecei kk bir pencere alarak seilebilir. Ayn ekilde tm proje de pencere ierisine alnarak seilebilir. Kesenler, iindekiler, zerindekiler seeneklerinden bir veya birka ile beraber kullanlr. Semboln yars darda fakat yakalama noktas seim penceresinin iinde kald iin seilir. Dorunun balang ve biti noktalar seim penceresinin iinde kald iin seilir. Semboln tamam seim penceresinin iinde kald iin seilir. Dorunun bir ksm darda kald iin seilemez. Dairenin tamam seim penceresinin iinde kald iin seilir. Dairenin yarsna yakn blm seim penceresinin iinde fakat merkezi darda kald iin seilmez. Semboln yars ierde, fakat yakalama noktas seim penceresinin dnda kald iin seilmez. NETCAD 4.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-32

Dairenin yars darda fakat merkezi seim penceresinin iinde kald iin seilir. ve j. seeneklerinde dairelerin merkezi, sembollerin yakalama noktalar seim penceresi zerinde ise seme ilemini yapmaz. Daire ine Alarak Seme: Ekranda merkezi gsterilip, bykl etkileimli olarak belirlenen dairenin iindekiler seilir.

Oluturulacak dairenin merkezi belirlendikten sonra ikinci nokta iin orta tu referans penceresi kullanlabilir.

Kesenler Seenei ile Beraber : Oluturulacak dairenin kestii objeler seilir. indekiler seenei ile beraber; Oluturulacak dairenin ierisine tam olarak giren objeler seilir. Kesenler, iindekiler, zerindekiler seeneklerinden bir veya birka ile beraber kullanlr. okgen Blge erisine Alarak Seme: Tanml veya tanmsz okgen blgeler ierisine giren objeler ilem iin seilebilirler. Seim ilemi, bir ok ilemdekine benzer ekilde seenekli olarak gerekletirilebilir. Kapal alann ortas gsterilebilir, F3 ile alan belirleyen oklu doru seilebilir. Kapal alan yoksa F2 tuu ile seilecek objeleri ierisine alacak ekilde okgen bir alan oluturulabilir. sa Fare tuu ile son nokta, ilk noktaya birletirilerek, okgen otomatik olarak kapatlr. Gerektiinde Yakalama modlar etkin ekilde kullanlabilir. Kesenler Seenei ile Beraber: Oluturulacak veya seilecek okgen blgenin kestii objeler seilir.

indekiler Seenei ile Beraber: Oluturulacak veya seilecek okgen blgenin ierisine tam olarak giren objeler seilir. zerindekiler Seenei ile Beraber: Bir hat zerindeki sembollerin, noktalarn seilmesine ynelik bir ilemdir. Kesenler seenei ile kullanldnda oluturulacak veya seilecek okgen tarafndan kesilen hatlar zerindeki semboller ve noktalar varsa seilir. indekiler seenei ile beraber kullanlrsa


oluturulacak veya seilecek okgen ierisine tam olarak giren ve pencere tarafndan kesilen hatlarn zerindeki semboller ve noktalar seilir. Szge dzenleri kullanldysa, seilmesi istenmeyen objeler, okgen blge ierisine girseler bile seilmezler. Kesenler, iindekiler, zerindekiler seeneklerinden bir veya birka ile beraber kullanlr. Obje Tipi Szgeci: Mende bulunan kk ikonlar seim ilemine katlacak obje tiplerini snrlama amac ile kullanlr. Tabaka Szgecine benzer ekilde objeler iin de szge kullanlabilir. Seim ilemine katlmas istenmeyen objelerin kutularna bir kez tklanarak ! iareti silinmesi bu objelerin seme ilemi dnda tutulmas iin yeterlidir. Yandaki obje seim blmnden semek istenilen objeler iaretlenir. okludoru seenei ile ak okludorular, Alan seenei ile kapal okludorular seilir. lemin kullanm rnek verilebilir. konusunda aadaki

Dier bir programdan veri aktarld ve dorular ile yazlar ayn tabakada geldi. Ancak yazlarn tabakasnn deitirilmesi gerekebilir. Buna neden farkl renkte grmek, farkl kalem ile izdirmek veya hi izdirmemek olabilir. Bu durumda Tabaka Deitir ilemi ierisinde seim yaplrken yalnzca YAZI seeneinin aktif olmas durumunda, sadece yazlar seilecektir. Ayn ekilde kroki balarken sembollerin yerletirilmesi srasnda tabakalandrmaya dikkat edilmemi olabilir. Sadece sembol seenei aktifken pencere yntemi ile seme ilemi yaplarak binlerce obje arasndan sadece semboller seilerek baka bir tabakaya alnabilirler. Tm projedeki noktalar seilerek blok olarak saklanabilir. Tm oklu dorular (ada/parseller) seilerek silinebilir. Ayrca obje gruplarnn kendi ilerinde de ayrm yaplmas gerektiinde yukarda anlatlan szge dzenleri kullanlabilir. Yan taraftaki gz ikonlar seim ilemlerini kolaylatrmak iin kulanlabilir. Tm seeneklerin iaretli olmas salanr. Bu yntem ile btn objeler seme ilemi ierisine dahil edilecektir. Bir seme ileminde dorular ve noktalar seme ilemi dnda tutmak istedinizde ve X iaretlerin kaldrdnz fakat ilemi sonulandrmadan vazgetiniz ve btn objeleri semek istiyorsanz bu butona basarak tm seeneklerin iaretli olmasn salayabilirsiniz. Btn seeneklerin iaretli olmamas salanr .Bu yntem ile btn objeler seme ilemi darsna alnp ilerinden herhangi biri veya birka seilebilir. Silmek iin sadece dorular semek istiyorsanz bu yntem ile btn iaretleri kapatp dorularn kutusunu tklayarak sadece dorularn seili olmasn salayabilirsiniz.


aretli olanlarn braklp iaretli olmayanlarn seili olmas salanr. Bu yntem ile seili olanlarn braklmas dier seeneklerin seili olmas salanr. Silmek iin sadece dorular semek istiyorsanz dorularn iaretini kapatp bu buton ile (tersine evir) sadece dorularn seili olmasn salayabilirsiniz. Doruyu Kesen Objeleri Seme: Ekrana izilecek doruyu kesen objeler seilirler. Yan yana konumlanm dorularn seilmesi amacna ok uygun bir rutindir. Gerekirse tek bir doru paras bile bu yntemle dierlerinden ayrlarak seilebilir. Eer seim kmesi bir oklu doru tarafndan evrelenmi durumda ise F3 tuu ile bu doru seilmelidir. Benzer ekilde objeler seilecektir.

okgen Alan Kesen Objeleri Seme: Doruyu kesenler rutinine benzer ekilde, ekrana izilecek kapal bir okgen kenarlarn kesen objeler seilecektir. Doruyu kesenler rutininin ardl olarak uygulanan eklidir. Noktay eren Objeleri Seme: Belirtilen noktay ieren objelerin seilmesinde kullanlan bir ilemdir. Obje seim penceresinde bu ikon seilir ve ekranda fare ile nokta gsterilir.

Eer noktay ieren birden fazla alan var ise, ekrana gelen pencereden istenilen alan seilir. Noktadan Geen Objeleri Seme: Bu rutin, gsterilecek bir noktadan geen veya o noktada kesien objelerin tek seferde seilmesi amacna yneliktir.

Obje Seme mensnde bu butona tklandktan sonra ekranda nokta seilir ve bu noktadan geen objeler seilmi olur.


Tm Objeleri Seme: Gerekli ayarlamalar yapldktan sonra, Obje Seme mensnden, bu butona baslarak klrsa, seilmesi gereken tm objeler seilecektir. Herhangi bir szge dzeninin kullanlmamas durumunda, doal olarak projedeki tm objeler ilem iin seilecektir. rnein; projedeki tm yazlarn seilmesi iin, Obje Szgeci butonlarnn, yaz butonu dndakiler tklanarak pasifletirildikten sonra, menden bu ikon ile klmas yeterlidir. Herhangi bir szge dzeni kullanlmamas durumunda, bu butona baslmas ile projedeki tm objeler ilem iin seilecektir. Son Seilenler: Herhangi bir seim yaparken, son seilen objelerin tekrar seilmesi istenirse kullanlr. Objeleri Blgeden Krpma: Pencere iini seme ilemi ile beraber kullanlr. Alacak pencerenin ierisine tam olarak giren objeler ile pencerenin kestii objelerin pencere ierisinde kalan blmleri seilecektir. Bunun iin seme ilemi sonras alacak pencereden ONAYLA butonu seilmelidir. KESME butonu seilecek olursa sadece pencere ierisine giren objeler seme ilemine alnr. Yazlar, semboller, mnhaniler kesme ilemine tabi tutulmaz yakalama noktalar pencere ierisine giriyorsa yazlarn ve sembollerin tamam seilir, krplmak isteniyorsa Dzenle/Yardmc lemler/Ayrtr ilemine tabi tutulmas gerekir. "PTAL" butonu ile ilem iptal edilebilir. Seilenleri Tersine evirme: Kesenler, indekiler, zerindekiler seeneklerini tersine evirmek iin kullanlr. rnein; seme ilemi iin Kesenler seenei iaretlendiyse Tersine evir ilemi ile zerindekiler ve indekiler seme ilemine alnabilir. Gruplanm Objeleri Seme: NETCAD'de baz objelere otomatik olarak grup olma zellii verilmitir. Gruplandrlm objeler bu seenek aktifletirilerek ilem iin ayn anda seilebilir. Taramalar, evler, grafik olarak oluturulan izelgeler (alan hesaplar, koordinat zetler vb.) gruplandrlm objelerdir. Bu yolla yanl yaplm bir tarama, yanl yerletirilmi bir izelge herhangi bir objesinden tutularak silinebilir veya baka yere kaydrlabilir.

SzgeKullanc semek istedii obje veya objelere gre gerekli satrlar doldurmaldr. Bulunulan satrn seme ilemine etki etmemesi isteniliyorsa satrlarda herhangi bir deer yerine * veya 0 karakterleri bulunmaldr. Doal olarak hepsini ayn anda kullanmann pratikte bir anlam yoktur. Sembol No, Renk No, izgi Tipi, Uzunluk ve Boy deerlerinin, seme ilemlerinde etkin kullanlabilmesi iin sa taraflarnda bulunan kutucuklara iaretinin konmas gerekir.


Szgeteki seme ilemleri bittikten sonra, tekrar yntemler blmne geilerek ilemler yaplabilir. Tabaka Ad Szgeci: Seilmek istenilen objelerin tabaka ad szgeci kullanlarak seilmesi iin kullanlan szgetir. Tabaka butona Burada ayrntl blmne seilecek objelerin tabaka isimleri yazlr ya da yandaki baslarak ekrana gelen pencereden istenilen tabakalar iaretlenebilir. kullanlacak szgeler Genel Bilgiler blmndeki szgeler ksmnda olarak anlatlmaktadr.

Obje Ad Szgeci: Bu zellik ile numaras veya numaralar verilen Ada/Parseller (oklu dorular) ilem iin seilirler. Genel szge kurallar geerlidir. Yaz Szgeci: Bu zellik ile bir yaz ilem iin seilebilir. Genel szge kurallar geerlidir. A*, ~OKUL, 3189* gibi szgeler kullanlabilir. Sembol Numaras Szgeci: Bu zellik ile istenen bir sembol veya semboller izimdeki dier tm sembollerden ayrlarak kolayca seilebilir. rnein; sadece pilonlar dier sembollerden ayrlarak farkl bir tabakaya yerletirilebilirler. Bunun iin seilmesi istenen semboln numarasnn verilmesi yeterlidir. Eer sembol numaras bilinmiyorsa, sembol kutucuuna iki defa tklanarak sembol kart gelir. Bu karttan istenen sembol seilerek, bu alana sembol numaras yazlmas salanabilir. Genel szge kurallar geerlidir. Sembol numaralar, Obje Sor ilemine girilerek mevcut, bir semboln gsterilmesi ile renilebilir.


Yanllkla elektrik direi (Sembol No 6) yerine, tm noktalara telefon direi (Sembol no 7) sembol yerletirilmi olabilir. Bu durumda, Sorgu\Obje zelliklerini Sor ilemi kullanlmaldr. Bu rutine girildikten sonra sembollerin seilmesi gerekecektir. Yanllkla yerletirilen 7 numaral telefon direinin seilmesi sembol szgeci ile yaplacaktr. Sembol numaras olarak 7 verilerek Tmn Se butonuna baslmaldr. Seim ilemi sonras, Sembol zellikleri ileminde, sembol numaras olarak 6 verilerek dnm ilemi gerekletirilmi olacaktr. Renk Numaras Szgeci: Bu ilem objelerin, renk numarasna gre seilebilmesi olanan verir. Renk numarasna gre seim yaparken, ya Obje Sor ilemi ile renk no renilip girilebilir, ya da renk no kutucuuna ift tklanarak gelen renk paletinden seme yaplabilir. izgi Tipi Szgeci: Bu ilemde objelerin, izgi tiplerine gre seilebilmesi olanan verir. Bunun iin seilmesi istenen izginin, izgi tipi kutucuundan seilmesi yeterlidir. izgi tipi, Obje Sor rutinine girilerek mevcut bir hattn gsterilmesi ile renilebilir. Bu yolla izimdeki tm tarla snrlar, dier izgilerden ayrlarak ilem iin seilebilir. Anlatlan szgeleme yntemleri ile gerek sembol, gerekse izgi mensndeki her bir obje iin ayr ayr ilem yapmak olanakl hale gelmitir. Bu zellikler ile hat balarken veya sembol yerletirirken tabakalandrmaya dikkat etmek eski nemini yitirmitir. nk, kaln veya farkl renkte izilmesi gereken noktalar, semboller ve izgiler dierlerinden kolaylkla ayrlarak tabakalar deitirilebilmektedir. Ayn ekilde 1/1000 leinde grnmesi gereken, ancak 1/2000 leinde grnmesi gerekmeyen semboller de dierlerinden kolayca ayrlabilecektir. Uzunluk Szgeci: izgisel objelerin verilen minimum ve maksimum deer ile seilmesi iin kullanlan szgetir. Boy Szgeci: Verilen deer, yazlarda boy, sembollerde bytme katsays olarak alglanr ve bu deere uyan yaz ve sembolleri semek iin kullanlr. Bu ilem ok ksa dorularn seilip silinmesi, bir imar projesinde ksa cephelerin bulunmas gibi amalar iin kullanlabilir. izgi Kalnl Szgeci: Bu ilem objelerin, izgi kalnlklarna gre seilebilmesi olanan verir. izgi kalnlna gre seim yaparken izgi kalnl kutucuuna semek istenilen objelerin kalnlk deerleri yazlr. rnein; izgi kalnl 0 ile 3 arasnda olan objeler seilmek isteniyorsa izgi kalnlnn 1. kutucuuna "0", 2. kutucuuna "3" yazlr. Nokta Kodu Szgeci: Bu ilem noktalarn kodlarna gre seilebilmesi olanan verir. Nokta Kodlarna gre seim yaparken nokta kodlar kutucuuna seilmek istenilen noktalarn kodlar yazlr. Bu kutucua nokta kodlar yazlrken genel seimde kullanlan szgeler geerlidir. rnein; A*: Nokta kodu A ile balayan noktalar, ~A+~B: Nokta kodu iinde A veya B olan noktalar, ~A&~B: Nokta kodu iinde A ve B olan noktalar vb.


SnflarObje Seim penceresinin snflar sekmesine girdiinizde NCZ tabanl ve veritaban ilikili objelerin seimi iin geerli bir ilemdir.

Snflar sekmesi pencersinde projenize ait snflar yer alacaktr. Snflara ait tablo zerinde sa fare tuu ile gelen Obje Se komutu ile grafik veriler zerinde setiiniz objeleri O

Documents

NETCAD Eğitim