Nghozi ya Mindzilo

• Ku lahleka ka vudyelo bya swifuwo, ku onhaka ka misa va, ku lahleka ka swimilana, byanyi na mbangu wa swimilana na swihari• Nthyakiso wa Moya• Ku tshwa ka rifuwo – tibuku, switifi keti, swikolo, tindlu sw. na sw.• Ku lahlekeriwa hi muholo, mintirho

Kasela ehansi ka musi u ya laha u nga humaka kona hi xihatla loko muako wu ri ku tshweni.

Nhlayiseko wa Ndzilo

U nga siyi ndzilo wu nga langutiwangi.

Swi na khombo swinene ku sungula ndzilo eka maxelo yo hisa, ya moya naswona yo oma.

Ndzilo - Munghana kumbe Nala?

Xana xikolo xa wena xi le ka xikalo xihi?Mi na Nongonoko wa Malawulele? U nga endla yini

ku sivela ndzilo?

����������� � � � � � � � � � �� � � � � � � � � � � � � � � � �

YIMAWANA

VUMBULUKA

Siva ndzilo lowutshwaka hi sava ku wu herisa ... Ku lawula ndzilo va na na tihamula, masaka,

marhavi ya rihlaza na mati ekusuhi na laha u tshivelaka ndzilo.

Mindzilo yo tala leyi nga lawulekiki yi sunguriwa hi vusopfa bya vanhu

Mindzilo hinkwayo yi sungula yi ri

yintsongo …. Kambe loko ku hisa, ku

omile naswona ku ri na moya, ndzilo lowuntsongo wu

nga va nghozi eka vutomi na nhundzu!

Minkarhi hinkwayo lumeka ndzilo eka ndhawu leyi nga hlayiseka yi nga hava moya.

Ndzi ta ying-isela xiviko xa maxelo ... namunthla ri xe kahle ... swi kahle ku lumeka

ndzilo.

Ka hisa, ku omile naswona ku na moya ... Swi na khombo ku

lumeka ndzilo.I siku ro hola kahle naswona ka tsakama ... kutani hi nga lumeka ndzilo ... loko hi ri na vuxiyaxiya. Xikalo xa khombo ra ndzilo

Khombo swinene. Ku hava ndzilo!

Khombo lerikulu. Ku hava ndzilo!

Khombo.

Khombo ra le xikarhi ra ndzilo, tivonele loko u lawula leswi tshwaka.

Khombo ra le hansi ra ndzilo. Ku tshwa loku lawuriweke ka pfumeleriwa.

Xisungulo

Moya

Mafurha

WINNER OF THE

AWARDA F IREWISE PUBLICATION

Tsonga

Tsonga Wall Chart.indd 1 8/7/2006 11:26:38 AM

Swi kumeka hi Xinghezi, Xibunu, Xizulu, Xixhosa, Xitsonga na Xipedi

Tikhopi ta karata leri ra le khumbini ti kumeka eka:Working on FirePrivate Bag X7,

Claremont 7735Rhumela mvhilopho leyi nga na xigandlu

leyi adiresiriweke wena.Tikhopi ti nga odariwa hi maphakete ya 10 hi R50.00

Imeyili: luthfia@wofire.co.za

XIKOLO LEXINENE•Xi fanele xi biyeleriwile hi darata laha ku nga na ndhawu yo balekele ndzilo endzeni•Byanyi byi fanele ku tsemiwa minkarhi hinkwayo•Ndhawu yo balekela ndzilo yi fanele yi kombisiwa kahle•Vanhu va fanele ku dyondzisiwa ku rhula na ku lawuleka loko ko va na ndzilo•Mukamberi wa Ndzilo u fanele ku hlawuriwa, naswona u fanele a bohiwa xilapana, xiqhoko xo hlawuleka kumbe bereta, na xitswiriri xo xi chaya loko ko va na ndzilo•Vana va fanele va suka endleleni ya vatirhi va ndzilo, va yisiwa eka ndhawu ya nsirhelelo hi xihatla •Vana na vatirhi va fanele va dyondzisiwa tithekiniki ta masungulo ta xilamulela-mhangu loko vutomi bya munhu un’wana byo va ekhombyeni•Vana na vatirhi va fanele va fanele va tiva tindlela ta vusirheleli loko ko va na ndzilo

Xikolo xa n’wina xi le ka xikalo xihi? Mi na nongonoko wa malawulele?Mi nga endla yini ku sivela ndzilo?

XANA NDZILO WU LAVA YINI KU SUNGULA?Mindzilo leyi pfunaka hi leyi hi nga yi lawulaka. Mindzilo leyi nga lawule-kiki a yi pfuni nchumu naswona ya onha. Yihla-nharhu ya ndzilo yi kombisa swilo swinharhu leswi nga endlaka leswaku ndzilo wu sungula.Kwalaho hi nga swi vona leswaku hi nga tima ndzilo hi ku susa xin’wana xa swilo leswinharhu.

KU LWA NA NDZILO WA NHOVALoko u ri enhoveni ivi u swi vona leswaku ndzilo wu sungurile, HATLA U SUKA endzilweni hi xi-hatla. U nga wu languteli ehansi ndzilo lowu, hambiloko wu tikomba wu ri kule - wu nga hatla wu kula ivi wu ku rhendzela!

Ndhawu ya khombo swinene hiloko ndzilo wu ri eka ndhawu laha ku gonyaka kutani wena u ri ehenhla laha ku nag ni nhova na byanyi exikarhi ka wena na ndzilo.

Loko u vona u ri khombyeni naswona u swi vona leswaku u nge wu siyi ndzilo, kumbe u rhendzeriwile, kuma `Ndhawu yo Hlayiseka’

`Ndhawu yo Hlayiseka’ yi nga va ndhawu leyi se yi nga tshwa, kumbe leyi nga ri ki na mafur-ha lama nga tshwaka, tani hi patu lerikulu kumbe marhumbi. Ndhawu yo balekela eka yona yi fanele yi kurile swinene hilaha swi kotekaka.

U NGA CHUHI ivi u sungula ku tsutsuma nkarhi wu hundzile.

Tsundzuka leswaku leswi nga ta ku vavisa i ku hisa loku vangiwaka hi ndzilo, na ku pfumaleka ka moya wo tenga wo hefemula

Pavalala ehansi, u tisiva nhloko, hefemulela ehenhla musa wu nga si tshinelela, kutani u kho-ma moya loko ndzilo wu hundza hi le mathlelo ya wena. Loko u ri na minkumba yin’wana kumbe swiambalo swin’wana, ringeta ku siva swiphemu swa miri leswi nga siviwangiki.

I swa kahle leswaku U NGA NGHENI eka xiyimo xa muxaka lowu, naswona ku BALEKELA EKULE na ndzilo hi swona swi antswaka.

KU SIVELA MINDZILO YA NHOVAMindzilo yo tala ya nhova yi sunguriwa hi vusopfa bya vanhu.Mindzilo hinkwayo yi sungula yi ri yintsongo! Kambe loko ku hisa, ku omile kumbe ku ri na moya, ndzilo lowuntsongo wu nga va khombo eka vutomi na nhundzu.

Minkarhi yo tala mindzilo ya nhova yi sungula ekusuhi na le kaya, naswona yi nga vanga ku vaviseka, rifu na ku lahlekeriwa hi nhundzu ya vanhu. Ku sivela leswaku mindzilo leyi yi nga humeleli

LESWI U NGA SWI ENDLAKA• Cukumeta nkuma wo hisa na malahla leswi vangiweke hi ku hisa na ku sweka endhawini yo hlayiseka laha ku nga ri ki na swimilana leswi nga tshwaka hi ku olova. • Siva ndzilo lowu pfuraka hi sava ku wu herisa. • Minkarhi hinkwayo tirha eka ndhawu leyi nga pfuleka naswona yo basa loko u tirhisa mathulusa ya gezi. Mathulusi ya gezi yo kota tigirayindara, swo welidela na tisaha swa pfurha naswona swi nga sungula ndzilo lowu nga hisaka nhova. • Vona leswaku ku hava vuhlanganisi bya gezi lebyi nga lulamangiki lebyi nga ekaya ra wena kumbe ekusuhi na kona na leswaku switirhisiwa hinkwaswo swa gezi swi hiseleriwile kahle. Vuhlanganisi bya gezi byo ka byi nga ri enawini na byo hoxeka byi nga sungula ku hisa ivi byi sungukla ku tshwa. • Vona leswaku ndhawu leyi rhendzeleke kaya ra wena yi hava swilo leswi tshwaka, swo kota tihunyi, swo sungula ndzilo na thyaka.

U NGA• Hisi thyaka hi siku leri ku hisaka kumbe ku nga na moya hikuva ndzilo wu nga hangalaka ivi wu hisa nhova. • Tlangi hi mencisi!• Cukumeti switompi swa fole!• Tshiki ndzilo wu tshwa wu ri woxe

Loko u vona van’wana va tlanga hi ndzilo hi ndlela ya vusopfa va byele leswaku va swi tshika. Mind-zilo ya nhova yi vavisa vanhu na swihari. Loko u vona munhu a lumeka ndzilo, tivisa munhu nkulukumba, maphorisa kumbe murhangeri wa mu-ganga hi xihatla. Loko u vona ndzilo wa nhova lowu tshwaka, tivisa munhu nkulukumba, maphorisa kumbe murhangeri wa muganga hi xihatla.

Ndizilo - Munghana kumbe Nala?

KARATA RA KU HLELA NGHOZI YA NDZILOEndla xin’wana xa leswi ni vana kutani u swi kombisa eka

tlilasi yin’wana na yin’wana

Xisungulo

Moya

Mafurha

Xikalo xa khombo ra ndzilo Khombo swinene. Ku hava ndzilo!

Khombo lerikulu. Ku hava ndzilo!

Khombo.

Khombo ra le xikarhi ra ndzilo, tivonele loko u lawula leswi tshwaka.

Khombo ra le hansi ra ndzilo. Ku tshwa loku lawuriweke ka pfumeleriwa.

Tshwuka

Xilamula

Xitshopana

Rihlaza

Wasi

Tsonga

Tsonga Wall Chart.indd 2 8/7/2006 11:26:42 AM