Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ÍNDICE
Los casos: acusativos, genitivos, dativos, ablativos
Comparativos y superlativos
Relativos
Pasivas
Verbos deponentes
Compuestos de SUM
Verbos irregulares
Interrogativas directas e indirectas
Infinitivos
Oraciones completivas con conjunciones
Participios
Gerundios y gerundivos
Perifrásticas
Supinos
Oraciones circunstanciales
COMPARATIVOS Y SUPERLATIVOS (VOLVER ÍNDICE)
1- Nihil peius est dedecore. CORREGIR
2- Mors servitute potior est.
3- Turpis fuga mortis est morte peior. CORREGIR
4- Nam risu inepto res ineptior nulla est.
5- Graviora quaedam sunt periculis remedia. CORREGIR
6- Romani magnificentiores in suppliciis deorum quam domi fuerunt.
7- Mea Terentia, fidissima et optima uxor, et mea carissima filiola, valete. CORREGIR
8- Caesar quam maximum potest militum numerum imperat. CORREGIR
9- Socrates est omnium sapientissimus oraculo Apollinis iudicatus. CORREGIR
10- Solon sapientissimus fuit ex septem et legum scriptor solus ex septem..
RELATIVOS (VOLVER ÍNDICE)
11- Nusquam est, qui ubique est. CORREGIR
12- Ea sunt his ipsis malis, in quibus sumus, miseriora. CORREGIR
13- Eget semper, qui est avarus. CORREGIR
14- Omnes homines, quicumque sunt, fratres sunt nostri. CORREGIR
15- Nemo est tam agrestis, quem non contumelia moveat.
16- Nulla acies humani ingenii tanta est, quae penetrare in caelum possit.
17- Miserrimus est qui, quod edat, non habet. CORREGIR
18- Homini natura addidit rationem, qua regerentur animi appetitus. CORREGIR
19- Caesar omnes copias, quas habebat, in castris reliquit; ipse cum equitibus ad flumen venit.
CORREGIR
INTERROGATIVAS DIRECTAS E INDIRECTAS (VOLVER ÍNDICE)
20- Quam rem publicam habemus? In qua urbe vivimus? CORREGIR
21- Vir bonus est quis?
22- Num eloquentia Platonem superare possumus? CORREGIR
23- Cuius ea culpa fuit? Militum an imperatorum?
24- Cui dedit? Per quem dedit? Quantum dedit? Nihil fingi potest, et tamen Roscius incusatur.
25- Novistine hominem? Novi.
26- Romamne venio, an hic maneo, an Arpinum fugio? CORREGIR
27- Quid sit futurum cras, fuge quaerere. CORREGIR
28- Scribam quid sentiam. CORREGIR
29- Mone eum quo statu sit res.
30- Iamdiu ignoro quid agas: quo mitterem litteras aut cui darem, nesciebam. Cupio scire quid agas et
ubi sis hiematurus. CORREGIR
PASIVAS (VOLVER ÍNDICE)
31- Laudaris carmine nostro.
32- Haec improbantur a Peripateticis, a Stoicis defenduntur. CORREGIR
VERBOS DEPONENTES (VOLVER ÍNDICE)
33- Nemo, qui fortitudinis nomen consecutus est insidiis et malitia, laudem est adeptus.
CORREGIR
34- Gloria virtutem tamquam umbra sequitur. CORREGIR
35- Egredere ex urbe, Catilina; proficiscere. CORREGIR
36- Quod natum est, moritur. CORREGIR
37- Turpe est aliud loqui, aliud sentire. CORREGIR
COMPUESTOS DE SUM (VOLVER ÍNDICE)
38- Non deerunt nobis res necessariae. CORREGIR
39- Huic homini non minor vanitas inerat quam audacia.
40- Homines plurimum hominibus et prosunt et obsunt.
41- Praeterita mutare non possumus. CORREGIR
42- Omnibus druidibus unus praeest.
VERBOS IRREGULARES (VOLVER ÍNDICE)
43- Speremus quae volumus, sed quod acciderit, feramus.
44- Quoniam non potest id fieri, quod vis, id velis quod possit.
45- Gladiatores accipere plagam malunt quam turpiter vitare. CORREGIR
46- Magnas it Fama per urbes.
47- I, lictor, summove turbam. CORREGIR
48- Potest ex casa vir magnus exire. CORREGIR
49- Leve fit, quod bene fertur, onus.
50- Fit ut nemo esse possit beatus.
INFINITIVOS (VOLVER ÍNDICE)
51- Virtus est vitium fugere et sapientia prima.
52- Multum est inter amicos dare et accipere.
53- De futuris rebus difficile est dicere. CORREGIR
54- Contemnere omnia aliquis potest; omnia habere nemo potest. CORREGIR
55- Gratus debet esse qui accepit beneficium. CORREGIR
56- Verres Minervae templum spoliare conatus est.
57- Caesar bellum cum Germanis gerere constituit.
58- Stoici censent sapientes sapientibus etiam ignotis esse amicos.
59- Solemus dicere summum bonum esse secundum naturam vivere.
60- Anaxagoras, nuntiata filii morte, dixit eum esse mortalem. CORREGIR
61- Caesar pontem rescindi iussit. CORREGIR
62- Maluit se diligi quam metui.
63- Id vos ignorare nolui. CORREGIR
64- Legatos Caesar discedere vetuerat.
65- Mos est Athenis laudari in contione eos, qui sint in proeliis interfecti. CORREGIR
66- Manlius regnum appetisse existimatus est. CORREGIR
67- Caesar a Gergovia discessise audiebatur. CORREGIR
PARTICIPIOS (VOLVER ÍNDICE)
68- Tandem L.Catilinam, furentem audacia, scelus anhelantem, pestem patriae nefarie molientem,
vobis atque huic ferro flammaque minitantem, ex urbe eiecimus. CORREGIR
69- Legati venerunt pacem petentes. CORREGIR
70- Mortuo Cicerone, forum siluit. CORREGIR
71- Ille C.Flaminium, neglecta religione, cecidisse apud Trasumenum scribit.
72- M.Messala M.Pisone consulibus, coniurationem nobilitatis fecit.
73- Nemo erit, qui credat, te invito, provinciam tibi esse decretam. CORREGIR
GERUNDIOS Y GERUNDIVOS (VOLVER ÍNDICE)
74- Nulla materies tam facilis ad exardescendum est
75- Haec ad iudicandum sunt facillima.
76- Bocchus se ob regnum tutandum arma cepisse respondit. CORREGIR
77- Neque consilii habendi neque arma capiendi spatium datur.
78- Haedui legatos ad Caesarem sui purgandi gratia mittunt. CORREGIR
79- Galli locum oppido condendo ceperunt. CORREGIR
80- Bello gerendo M.Catonem praefecisti.
81- Consul placandis Romae dis habendoque dilectui operam dat. CORREGIR
82- Audendo virtus crescit, tardando timor. CORREGIR
83- Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis. CORREGIR
PERIFRÁSTICAS (VOLVER ÍNDICE)
84- Bellum scripturus sum, quod populus Romanus cum Iugurtha gessit. CORREGIR
85- Romani bellum adversus finitimos sumpturi erant, cum legati de pace venerunt.
86- Si itura est, eat. CORREGIR
87- Apes iam evolaturae sunt.
88- Hic vincendum aut moriendum est. CORREGIR
89- Omnia homini, dum vivit, speranda sunt. CORREGIR
90- Hoc vobis providendum est. CORREGIR
91- Quid nobis faciendum est? CORREGIR
92- Legendus est hic orator iuventuti. CORREGIR
SUPINOS (VOLVER ÍNDICE)
93- Imusne sessum? CORREGIR
94- Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt. CORREGIR
95- Themistocles, e civitate eiectus, Argos habitatum concessit.
96- Bocchus legatos Romam miserat foedus et amicitiam petitum. CORREGIR
97- O rem non modo visu foedam, sed etiam auditu! CORREGIR
98- Nihil est dictu facilius. CORREGIR
99- Id factu facillimum erat. CORREGIR
100- Nefas est dictu miseram fuisse talem senectutem.
ACUSATIVOS (VOLVER ÍNDICE)
101- Coloni omnes et socii vestri urbes suas finesque defendent.
102- Nos patriam fugimus et dulcia linquimus arva. CORREGIR
103- Me nunc nostri pudet.
104- Mirum somnavi somnium.
105- Bonas preces precor.
106- Itque reditque viam.
107- Omnes volunt beatam vitam vivere.
108- Sacra canunt.
109- Hic locus ab hoste circiter passus sexcentos aberat.
110- Castra hostium duo milia passuum a nobis aberant.
111- Multos dies domi permansi.
112- Caesar totam noctem ad exercitum manere decrevit.
113- Punico bello duodecimum annum Italia urebatur.
114- Pueri patresque severi, fronde comas vincti, cenant et carmina dictant.
115- Ecce manus iuvenem post terga revinctum pastores trahebant.
116- Vultum demissa est.
117- Faciem mutatus est et ora Cupido.
118- Exuvias indutus Achillis rediit.
119- L.Murena magnas copias hostium fudit, urbem partim vi, partim obsidione cepit.
120- O falsam spem! O volucrem fortunam! O caecam cupiditatem!
121- O miserum senem, qui mortem contemnendam esse in tam longa aetate non viderit!
122- O tempora! O mores!
123- Te tua fata docebo.
124- Id te usus docebit.
125- Catilina iuventutem mala facinora edocebat.
126- Moneo vos ego haec.
127- Ego te haec hortor.
128- Medicus mortem regis omnes celavit.
129- Me primum sententiam rogavit.
130- Senatus Catilinam et Manlium hostes iudicat.
131- Ancum Marcium regem populus creavit.
132- Rex Romam legatos misit.
133- Massiliam Pompeius omnia sua praesidia duxit.
134- Agesilaus Helespontum copias traiecit.
GENITIVOS (VOLVER ÍNDICE)
135- Gloria nominis vestri, salus sociorum, fortunae civium defendentur.
136- Cuiusvis hominis est errare; nullius nisi insipientis in errore perseverare.
137- Effectus eloquentiae est audientium approbatio.
138- Maximus apium labor est initio veris.
139- Feras catulorum amor in venabula impinguit.
140- Me desiderium tenet urbis.
141- Fortitudo est dolorum laborumque contemptio.
142- Vita mortuorum in memoria posita est vivorum.
143- Homo veteris prosapiae, multarum imaginum et nullius stipendi est.
144- Mei loci atque ordinis homo ad me venit.
145- Erat puer acris ingenii.
146- Murena multae industriae et magni laboris fuit.
147- Multitudine civium factiones valuere.
148- Caelum extremum atque ultimum mundi est.
149- Multae istarum arborum mea manu satae sunt.
150- Eorum plerique inermes cadunt.
151- Gravitas morbi facit ut medicinae egeamus.
152- Implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae.
153- Faciam ut huius diei locique meique semper meminerit.
154- Vivorum memini, nec tamen Epicuri licet oblivisci.
155- Gallia frugum hominumque fertilis fuit.
156- Multi sua parvi pendere, aliena cupere solent.
157- Cuius auctoritas magni habebatur.
158- Voluptatem virtus minimi facit.
159- Tua gratia magni aestimatur.
DATIVOS (VOLVER ÍNDICE)
160- Nulla lex satis commoda omnibus est.
161- Multis minatur, qui uni facit iniuriam?
162- Percussoribus Caesaris senatus favebat.
163- Oro te ut mihi ignoscas.
164- Omnibus rebus causa antecedit.
165- An ille mihi liber, cui mulier imperat?
166- Athenienses Timotheo publice statuam in foro posuerunt.
167- Sibi quisque peccat.
168- Sunt nobis mitia poma.
169- Suus cuique mos est.
170- Vos quibus est virtus, muliebrem tollite luctum.
171- Omnia haec praesidio adsunt.
172- Obscuritas terrori erat.
173- Paucis pernicitas saluti fuit.
174- Summittit cohortes equitibus subsidio.
175- Pompeius V legiones subsidio suis duxit.
176- Caesar omnem ex castris equitatum suis auxilio misit.
177- Caesar modo stellae caelo it.
ABLATIVOS (VOLVER ÍNDICE)
178- Vacare culpa maximum est solatium.
179- Omnium rerum natura cognita, liberamur mortis metu.
180- Murus defensoribus nudatus est.
181- Quod huic debes, ego a te peto.
182- Ex me hic natus non est, sed fratre.
183- Archias, Antiochiae natus, est loco nobili.
184- Iove nate, Hercules, salve.
185- Ex innocentia nascitur dignitas, ex dignitate honor, ex honore imperium, ex imperio libertas.
186- Timore diffugere.
187- Lacrimo gaudio.
188- Ardeo incredibili quodam amore patriae.
189- Caesar cum duabus legionibus in occulto restitit; reliquas copias cum omnibus impedimentis
misit.
190- Marcellus cum omni exercitu profectus est.
191- Erat inter Labienum atque hostem difficili transitu flumen ripisque praeruptis.
192- Catilina fuit magna vi et animi et corporis, sed ingenio malo pravoque.
193- Consul urbem vi, copiis, consilio, virtute cepit.
194- Magno ubique pretio virtus aestimatur.
ORACIONES COMPLETIVAS (VOLVER ÍNDICE)
195- Praetereo quod uxor eam sibi domum sedemque delegit.
196- Accedebat quod Galli suos liberos ab se abstractos esse obsidum nomine dolebant.
CORREGIR
197- Opto ut beatus sis.
198- Decrevit senatus ut L.Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet.
CORREGIR
199- Deos precor ut his infinitis nostris malis contenti sint.
200- Lex permittit ut furem noctu liceat occidere. CORREGIR
201- Te hortor ut maneas in sententia neve cuiusquam minas pertimescas.
202- Peto non ut aliquid novi decernatur, sed ne quid novi decernatur.
203- Catilina voce supplici a patribus postulavit ne quid de se temere crederent. CORREGIR
204- Restat ut doceam omnia hominum causa facta esse. CORREGIR
205- Fieri potest ut recte quis sentiat et id, quod sentit, polite eloqui non possit.
206- Galli timebant ne Caesar veniret. CORREGIR
207- Timebam ne evenirent ea quae acciderunt.
208- Vereor ne molestus sim vobis.
209- Hasdrubal metu, ne dederetur Scipioni, urbe excessit. CORREGIR
210- Non vereor ne tua virtus hominum opinioni non respondeat.
211- Non dubitari debet quin fuerint ante Homerum poetae. CORREGIR
212- Quid obstat quominus beatus sis? CORREGIR
213- Nihil impedit quominus id facere possimus. CORREGIR
214- Non possumus, quin alii a nobis dissentiant, recusare.
215- Nihil est in intellectu quin prius fuerit in sensu.
216- Oportet esse ut vivas, non vivere ut edas. CORREGIR
ORACIONES CIRCUNSTANCIALES (VOLVER ÍNDICE)
217- Ager, cum multos annos quievit, uberiores efferre fruges solet CORREGIR
218- Iam nona ferme diei hora erat, cum Romanus signum receptui dedit.
219- Caesar, ubi ex captivis cognovit quo in loco hostium copiae consedissent, ad hostes contendit.
CORREGIR
220- Caesar, priusquam se hostes reciperent, in fines Suessionum exercitum duxit.
221- Caesar cum primum potuit, ad exercitum contendit. CORREGIR
222- Cum Rhodum venissem, Hortensii mortem cognovi. CORREGIR
223- Ut primum ex pueris excessit Achias, celeriter antecellere omnibus coepit.
224- Hoc vobis dico, ut meae senectutis requiem noscatis.
225- Dum haec geruntur, qui erant in agris reliqui, discesserunt.
226- Haec, sicut exposuit, ita gesta sunt.
227- Diu apparandum est bellum, ut vincas celerius. CORREGIR
228- Adiuta me, quo id facilius fiat. CORREGIR
229- Pompeius quo facilius impetum Caesaris tardaret, portas obruit.
230- Id eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem.
231- Invenerat homines, qui dicendo tempus consumerent. CORREGIR
232- Rufum laudo, non quia tu ut ita facerem petisti, sed quia est ille dignissimus.
CORREGIR
233- Nemo patriam quia magna est amat, sed quia sua. CORREGIR
234- Noctu ambulabat in publico Themistocles, quod somnum capere non posset.
235- Tantus fuit ardor animorum, ut motum terrae nemo pugnantium senserit. CORREGIR
236- Epaminondas adeo veritatis amans erat, ut ne per iocum quidem mentiretur. CORREGIR
237- Nemo adeo ferus est, ut non mitescere possit.
238- Traianus rem publicam ita administravit, ut omnibus principibus merito praeferatur.
239- Ea erat sagatitate Alcibiades, ut decipi non posset. CORREGIR
240- Nemo est tam fortis, quin rei novitate perturbetur.
241- Quamquam innocentissimus erat, damnatus est Socrates. CORREGIR
242- Fabula non nunquam, etsi sit incredibilis, tamen homines commovet.
243- Quod turpe est, quamvis occultetur, tamen honestum fieri nullo modo potest. CORREGIR
244- Ut desint vires, tamen est laudanda voluntas. CORREGIR
245- Si in hoc erro, qui animos hominum inmortales esse credam, libenter erro CORREGIR
246- Si mihi bona re publica frui non licuerit, ego carebo mala.
247- Orationes Thucydidis imitari neque possim, si velim, nec velim, si possim. CORREGIR
248- Ferreus essem, si te non amarem.
249- Si venisses ad exercitum, a tribunis militaribus visus esses. CORREGIR
250- Si feceris id quod ostendis, magnam habebo gratiam; si non feceris, ignoscam. CORREGIR
251- Si vis pacem, cole iustitiam. CORREGIR
252- Non dubito quin, si hoc dixisses, errares.
1. Nihil peius est dedecore.
nom. suj. nom.atrib. V (pres.) abl. 2º térm.cp.
Nada es peor que el deshonor
VOLVER
3. Turpis fuga mortis est morte peior.
nom. suj. gen.CN V(pres.) abl.2ºtérm.cp nom.atrib.
La huida vergonzosa de la muerte es peor que la muerte
VOLVER
5. Graviora quaedam sunt periculis remedia.
nom. atrib. nom.suj. V (pres.) abl. 2º térm.cp. nom. suj.
Algunos remedios son más graves que los peligros
VOLVER
7. Mea Terentia, fidissima et optima uxor, et mea carissima filiola, valete.
voc. aposic. conj.cop. voc. imperat.
Terencia mía, la más fiel y la mejor de las esposas, e hijita mía, queridísima, tened salud (= cuidaos)
VOLVER
8. Caesar quam maximum potest militum numerum
nom.suj. adv.refuerzo superl. superl. V(pres.) gen. CN ac. CD
imperat.
V (pres.)
César pide el mayor número de soldados que puede (= el mayor número posible)
VOLVER
9. Socrates est (iudicatus) omnium sapientissimus oraculo Apollinis
nom. suj. V (perf.pas.) gen.compl.superl nom.predicat. abl. c.agente gen. CN
iudicatus (est).
V (perf.pas.)
Sócrates fue considerado el más sabio de todos por el oráculo de Apolo
VOLVER
11. Nusquam est, qui ubique est.
adv. l. V(pres.) nom.suj. adv. l. V(pres.)
La oración de relativo sin antecedente es el sujeto de primer est
En ninguna parte está quien está en todas partes
VOLVER
12. Ea sunt his ipsis malis, in quibus sumus, miseriora.
nom.suj. V (pres.) abl.2ºtérm.cp. abl. CC V(pres.) nom. atrib.
Esas cosas son más desgraciadas que los propios males en los que estamos
VOLVER
13. Eget semper, qui est avarus.
V(pres.) adv.t. nom.suj. V(pres.) nom. atrib.
La oración de relativo sin antecedente es el sujeto de eget
Siempre carece (de algo) el que es avaro
VOLVER
14. Omnes homines, quicumque sunt, fratres sunt nostri.
nom. suj. nom. atrib. V(pres.) nom. atrib. V(pres.) nom. atrib.
Todos los hombres, quienesquiera que sean, son hermanos nuestros
VOLVER
17. Miserrimus est qui, quod edat, non habet.
nom. atrib. V(pres.) nom.suj. ac.CD V(pres.subj.) adv. V(pres.)
La oración de relativo qui… habet, sin antecedente, es el sujeto de est; la de quod edat es el CD de
habet, y al llevar su verbo en subjuntivo tiene valor circunstancial, en este caso final.
Desgraciadísimo es aquel que no tiene lo que pueda comer (= para comer)
VOLVER
18. Homini natura addidit rationem, qua regerentur
dat. CI nom. atrib. V (perf.) ac. CD abl. CC V (imperf.subj.)
animi appetitus.
gen. CN nom.suj.
La oración de relativo con el verbo en subjuntivo tiene valor circunstancial, en este caso final.
La naturaleza no le ha añadido al hombre la capacidad de razonar, con la que puedan ser gobernados
los apetitos del alma (= para que sean gobernados los apetitos del alma)
VOLVER
19. Caesar omnes copias, quas habebat, in castris reliquit; ipse
nom. suj. ac. CD ac. CD V (imperf.) abl. CC V(perf.) nom.suj.
cum equitibus ad flumen venit.
abl. CC ac. CC V (perf.)
César dejó en el campamento a todas las tropas que tenía; él mismo llegó al río con los jinetes
VOLVER
20. Quam rem publicam habemus? In qua urbe vivimus?
ac. CD V(pres.) abl. CC V(pres.)
¿Qué Estado tenemos? ¿En qué ciudad vivimos?
VOLVER
22. Num eloquentia Platonem superare possumus?
part.interrog. abl. CC ac. CD inf.pres.CD concert. V(pres.)
¿Acaso podemos superar a Platón en elocuencia?
VOLVER
26. Romam -ne venio, an hic maneo,
ac CC part.interrog. V (pres.) part.interrog. adv.l. V(pres.)
an Arpinum fugio?
part.interrog. ac. CC V (pres.)
¿Voy a Roma o me quedo aquí o escapo a Arpino?
VOLVER
27. Quid sit futurum cras, fuge quaerere.
nom. suj. V(pres.subj.perifr.act.) adv.t. V(imperat.) inf.pres.CD concert.
La oración quid… sit futurum es interrogative indirecta, CD de quaerere
Evita preguntar qué va a ocurrir mañana
VOLVER
28. Scribam quid sentiam.
V (fut.) ac. CD V (pres.subj.)
La oración quid sentiam es interrogative indirecta, CD de scribam
Escribiré qué siento
VOLVER
30. Iamdiu ignoro quid agas: quo mitterem litteras
adv. CC V (pres.) ac. CD V (pres.subj.) adv. rel CC V(imperf.subj.) ac CD
aut cui darem, nesciebam. Cupio scire
conj.disy. dat. CI V(imperf.subj.) imperf. ind. V (pres.) inf.CD conc.
quid agas et ubi sis hiematurus.
ac. CD V (pres.subj.) conj.cop. adv.rel.CC pres.subj.perifr.act.
Las oraciones quid agas, quo mitterem, cui darem, quid agas y ubi sis hiematurus son completivas
interrogativas indirectas, con la función de CD de ignoro la primera, de nesciebam las dos siguientes
y de scire las dos últimas.
Hace tiempo que ignoro qué haces : no sabía a qué lugar podría enviar la carta o a quién dársela. Deseo
saber qué haces y dónde vas a pasar el invierno
VOLVER
32. Haec improbantur a Peripateticis, a Stoicis defenduntur.
nom. suj. V (pres.pas.) abl. compl.agente abl. compl.agente V (pres.pas.)
Estas cosas son reprobadas por los peripatéticos, son defendidas por los estoicos
VOLVER
33. Nemo, qui fortitudinis nomen consecutus est insidiis et malitia,
nom. suj. nom.suj. gen. CN ac. CD V (perf. depon.) abl. CC
laudem est adeptus.
ac. CD V (perf. depon.)
Nadie que ha conseguido el nombre de fortaleza (= el título de valiente) con insidias y malicia, ha
logrado la gloria
VOLVER
34. Gloria virtutem tamquam umbra sequitur.
nom. suj. ac. CD adv.comp. nom.suj. V (pres.depon.)
La gloria sigue al valor como la sombra
VOLVER
35. Egredere ex urbe, Catilina; proficiscere.
V (imperat. depon.) abl. CC vocat. V (imperat. depon.)
Sal de la ciudad, Catilina; márchate
VOLVER
36. Quod natum est, moritur.
nom. suj. V (perf. depon.) V (pres. depon.)
La oración de relativo quod natum est, sin antecedente, es el sujeto de moritur.
Lo que ha nacido, muere
VOLVER
37. Turpe est aliud loqui, aliud sentire.
nom. atrib. V (pres.) ac. CD inf. pres.depon. suj.NC ac. CD inf.pres.suj.NC
Es vergonzoso decir una cosa, sentir otra
VOLVER
38. Non deerunt nobis res necessariae.
adv. neg. V (fut.) dat. CI nom. suj.
No nos faltarán las cosas necesarias
VOLVER
41. Praeterita mutare non possumus.
ac. CD inf.pres.conc CD adv. neg. V (pres.)
No podemos cambiar las cosas pasadas
VOLVER
45. Gladiatores accipere plagam malunt quam turpiter
nom. suj. inf.pres. conc.CD ac CD V (pres.) adv.comp. adv. m.
vitare.
inf.pres.conc CD 2º término compar.
Los gladiadores prefieren recibir un golpe a evitarlo vergonzosamente
VOLVER
47. I, lictor, summove turbam.
V (imperat.) vocat. V (imperat.) ac. CD
Ve, lictor, aparta a la plebe
VOLVER
48. Potest ex casa vir magnus exire.
V (pres.) abl. CC nom. suj. inf.pres. CD concert.
Puede salir de una cabaña un hombre grande
VOLVER
53. De futuris rebus difficile est dicere.
abl. CC nom. atrib. V (pres.) inf.pres.suj. NC
Es difícil hablar de las cosas futuras
VOLVER
54. Contemnere omnia aliquis potest; omnia habere
inf.pres.CD concert. ac. CD nom. suj. V (pres.) ac. CD inf.pres.CD conc
nemo potest.
nom. suj. V (pres.)
Alguien puede despreciar todas las cosas; nadie puede tenerlo todo
VOLVER
55. Gratus debet esse qui accepit beneficium.
nom. atrib. V pres.) inf.pres.CD conc nom. suj. V (perf.) ac. CD
La oración de relativo sin antecedente tiene la función de sujeto de debet
Agradecido debe estar quien ha recibido un beneficio
VOLVER
60. Anaxagoras, nuntiata filii morte, dixit eum esse mortalem.
nom. suj. part.perf..absol. gen. CN abl. suj V (perf.) ac. suj. inf.pres.CD NC ac.atrib.
Anaxágoras, anunciada la muerte de su hijo, dijo que él era mortal
VOLVER
61. Caesar pontem rescindi iussit.
nom. suj. ac. suj. inf.pres.pas. CD NC V (perf.)
César ordenó que el puente fuera cortado
VOLVER
63. Id vos ignorare nolui.
ac. CD ac. suj. inf.pres. CD NC V (perf.)
No he querido que vosotros ignorarais esto
VOLVER
65. Mos est Athenis laudari in contione eos, qui
nom. atrib. V (pres.) abl. CC inf.pres.suj. NC abl. CC ac. suj. nom. suj.
sint in proeliis interfecti (sint).
abl. CC V (perf.pas.)
Es costumbre en Atenas que sean elogiados en una tribuna esos que hayan sido asesinados en los
combates.
VOLVER
66. Manlius regnum appetisse existimatus est.
nom. suj. ac. CD inf.perf. predic. const.pers. V (perf. pas.)
Manlio fue creído haber intentado tomar el poder (= se creyó que Manlio intentó tomar el poder)
VOLVER
67. Caesar a Gergovia discessise audiebatur.
nom. suj. abl. CC inf.perf. predic. const.pers. V (imperf.pas.)
César era oído haberse alejado de Gergovia (= se oía que César se había alejado de Gergovia)
VOLVER
68. Tandem L.Catilinam, furentem audacia, scelus anhelantem,
adv. ac. CD part.pres. conc. abl. CC ac. CD part.pres. conc.
pestem patriae nefarie molientem, vobis atque huic
ac. CD gen. CN adv. part.pres. conc. dat. CI
ferro flammaque minitantem, ex urbe eiecimus.
abl. CC part.pres. conc. abl. CC V(perf.)
Finalmente hemos echado de la ciudad a L. Catilina, que estaba fuera de sí por la audacia, que anhelaba
el crimen, que tramaba impiamente la ruina de la patria, que os amenazaba con el hierro y la llama (=
con la espada y con el fuego) a vosotros y a este.
VOLVER
69. Legati venerunt pacem petentes.
nom. suj. V (perf.) ac. CD part.pres. conc. predic. o apositivo
Vinieron unos legados pidiendo la paz / para pedir la paz
VOLVER
70. Mortuo Cicerone, forum siluit.
part.perf. absol. abl. suj. nom. suj. V (perf.)
Muerto Cicerón, el foro enmudeció
VOLVER
abl.absol.nominal
73. Nemo erit, qui credat, te invito, provinciam tibi
nom. suj. V (fut.) nom.suj. V (pres.subj.) abl.suj. abl.predic. ac. suj. dat. CI
esse decretam.
inf.pref.pas. CD NC
Nadie habrá que pueda creer que, estando tú forzado (= contra tu voluntad), la provincia te ha sido
asignada
VOLVER
76. Bocchus se ob regnum tutandum arma cepisse respondit
nom. suj. ac. suj. gdivo. ac. CC fin. ac. CD inf.perf. CD NC V (perf.)
Bocco respondió que él había tomado las armas para defender su reino
VOLVER
78. Haedui legatos ad Caesarem sui purgandi gratia mittunt.
nom. suj. ac. CD ac. CC gdivo. gen. CC fin. V (pres.)
Los heduos envían legados a César para disculparse
VOLVER
79. Galli locum oppido condendo ceperunt.
nom. suj. ac.CD gdivo. dat. CC fin. V (perf.)
Los galos tomaron el lugar para fundar una ciudad
VOLVER
gen. CN
81. Consul placandis Romae dis habendoque dilectui operam dat.
nom. suj. gdivo. dat. CC finalidad ac. CD V(pres.)
El cónsul da su colaboración para aplacar a los dioses de Roma y efectuar un reclutamiento
VOLVER
82. Audendo virtus crescit, tardando timor.
gdio. abl. CC nom. suj. V (pres.) gdio. abl. CC nom. suj.
El valor crece osando (= con el atrevimiento), el temor retrasando (= con el retraso)
VOLVER
83. Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis.
nom. suj. V (perf.pas.) abl. comp.ag. gdivo. abl. CC
Muchas cosas han sido dichas por los antiguos sobre el despreciar y desdeñar los asuntos humanos (=
sobre el desprecio y desdeño de los asuntos humanos)
VOLVER
84. Bellum scripturus sum, quod populus Romanus cum Iugurtha gessit.
ac. CD V(pres.perifr.act.) ac. CD nom. suj. abl. CC V(perf.)
Voy a escribir la guerra que el pueblo romano hizo con Jugurta
VOLVER
86. Si itura est, eat.
conj. cond. V (pres. perifr.act.) V(pres.subj.)
Si va a ir, que vaya
VOLVER
88. Hic vincendum aut moriendum est.
adv. l. V (pres.perifr.pasivo)
Aquí se ha de vencer o morir
VOLVER
89. Omnia homini, dum vivit, speranda sunt.
nom. suj. dat. compl.ag. conj. temp. V (pres.) V(pres.perifr.pas.)
Todas las cosas deben ser esperadas por el hombre, mientras está vivo
VOLVER
90. Hoc vobis providendum est.
nom. suj. dat. compl.ag. V (pres.perifr.pas.)
Esto debe ser previsto por vosotros
VOLVER
91. Quid nobis faciendum est?
nom. suj. dat.compl.ag. V (pres.perifr.pas.)
¿Qué debe ser hecho por nosotros?
VOLVER
92. Legendus est hic orator iuventuti.
V (pres.perifr.pas.) nom. suj. dat. compl.ag.
Debe ser leído este orador por la juventud
VOLVER
93. Imus-ne sessum?
V (pres) particul.interrog. supino CC
¿Vamos a quedarnos sentados?
VOLVER
94. Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt.
gen. CN nom. suj. ac. CC supino CC V (perf.)
Los embajadores de la Galia vinieron ante César para felicitarlo
VOLVER
96. Bocchus legatos Romam miserat foedus et amicitiam petitum.
nom. suj. ac. CD ac. CC V (plusc.) ac. CD supino CC fin
Bocco había enviado embajadores a Roma para pedir un tratado y la amistad
VOLVER
97. O rem non modo visu foedam, sed etiam auditu!
ac. exclam. correl. supino compl.adj. ac. exclam. correl. supino compl.adj.
¡Oh hecho vegonzoso no solo de ser visto, sino también de ser oído!
VOLVER
98. Nihil est dictu facilius.
nom. suj. V (pres.) supino compl. adj. nom. atrib.
Nada es más fácil de ser dicho
VOLVER
99. Id factu facillimum erat.
nom. suj. supino compl. adj. nom. atrib. V (imperf.)
Eso era muy fácil de ser hecho
VOLVER
102. Nos patriam fugimus et dulcia linquimus arva.
nom. suj. ac. CD V (pres.) conj.cop. ac. CD V (pres.) ac CD
Nosotros rehuimos la patria (= huimos de la patria) y dejamos los dulces campos
VOLVER
196. Accedebat quod Galli suos liberos ab se abstractos esse
V (imperf.) conj. compl. nom.suj. ac. suj. abl.CC inf.perf.pas.CD NC
obsidum nomine dolebant.
gen.CN abl. CC V (imperf.)
La oración de quod es el sujeto de accedebat.
Se añadía el hecho de que los galos lamentaban que sus hijos hubieran sido arrancados de ellos (=
que se les hubieran arrancado a ellos sus hijos) con el nombre de rehenes
VOLVER
198. Decrevit senatus ut L.Opimius consul videret ne
V (perf.) nom. suj. conj.compl. nom. suj. V (imperf.subj.) conj. compl.
quid res publica detrimenti caperet.
ac. CD nom. suj. gen. CN V (imperf.subj.)
La oración de ut es CD de decrevit y la de ne CD de videret
El senado decretó que el cónsul L. Opimio procurara que no recibiera algo de daño la República (=
que la República no recibiera ningún daño)
VOLVER
200. Lex permittit ut furem noctu liceat occidere.
nom. suj. V (pres.) conj.compl. ac. CD adv. CC V(pres.subj.) inf.pres.sujeto NC
La oración de ut es CD de permittit.
La ley permite que se pueda matar a un ladrón por la noche
VOLVER
203. Catilina voce supplici a patribus postulavit ne quid de se
nom. suj. abl. CC abl. CC V (perf.) conj.compl. ac CD abl. CC
temere crederent.
adv. CC V (imperf.subj.)
La oración de ne es CD de postulavit
Catilina con voz suplicante pidió de los senadores (= a los senadores) que no creyeran algo (= nada) a
la ligera de él
VOLVER
204. Restat ut doceam omnia hominum causa facta esse.
V (pres.) conj.compl. V (pres.subj.) ac. suj gen.+causa= CC inf.perf.pas. CD NC
La oración de ut es sujeto de restat.
Falta que enseñe que todas las cosas han sido hechas por los hombres
VOLVER
206. Galli timebant ne Caesar veniret.
nom. suj. V (imperf.) conj. compl. nom. suj. V (imperf. subj.)
La oración de ne es CD de timebant.
Los galos temían que César viniera
VOLVER
209. Hasdrubal metu, ne dederetur Scipioni, urbe excessit.
nom. suj. abl. CC conj.compl. V(imperf.subj.pas.) dat. CI abl. CC V (perf.)
La oración de ne está explicando a la palabra metu (completiva explicativa)
Asdrúbal salió de la ciudad por miedo a que fuera entregado (= a ser entregado) a Escipión
VOLVER
211. Non dubitari debet quin fuerint ante Homerum poetae.
adv. neg. inf.pres.pas.CD V (pres.) conj.compl. V (perf. subj.) ac. CC nom.suj.
La oración de quin es sujeto de debet.
No debe ser dudado (= dudarse) que existieron poetas antes de Homero
VOLVER
212. Quid obstat quominus beatus sis?
nom. suj. V (pres.) conj.compl. nom.atrib. V(pres.subj.)
La oración de quominus es CD de obstat.
¿Qué impide que seas feliz?
VOLVER
213. Nihil impedit quominus id facere possimus.
nom. suj. V (pres.) conj.compl. ac CD inf.pres. CD conc. V(pres.subj.)
La oración de quominus es el CD de impedit.
Nada impide que podamos hacer eso
VOLVER
216. Oportet esse ut vivas,
V (pres.) inf.pres.suj. NC conj.fin. V (pres.subj.)
non vivere ut edas.
adv. neg. inf.pres.suj.NC conj.fin. V (pres.subj.)
Conviene comer para que vivas (= para vivir), no vivir para que comas (= para comer)
VOLVER
217. Ager, cum multos annos quievit, uberiores efferre
nom. suj. conj.temp. ac. CCT V (perf.) ac. CD inf.pres. CD conc.
fruges solet.
ac. CD V (pres.)
El campo, cuando ha descansado durante muchos años, suele producir cosechas más abundantes
VOLVER
219. Caesar, ubi ex captivis cognovit quo in loco hostium copiae
nom. suj. conj. temp. abl. CC V (perf.) abl. CC gen. CN nom. suj.
consedissent, ad hostes contendit.
V (plusc.subj.) ac. CC V (perf.)
La oración de quo in loco… consedissent es completiva interrogativa indirecta, CD de cognovit.
César cuando conoció por los cautivos en qué lugar se habían asentado las tropas de los enemigos, se
dirigió hacia los enemigos
VOLVER
221. Caesar cum primum potuit, ad exercitum contendit.
nom. suj. conj.temp. adv.t. V (perf.) ac. CC V (perf.)
César tan pronto como pudo, se dirigió hacia el ejército
VOLVER
222. Cum Rhodum venissem, Hortensii mortem cognovi.
cum histórico ac. CC V (plusc.subj.) gen. CN ac. CD V (perf.)
Habiendo llegado a Rodas, conocí la muerte de Hortensio
VOLVER
227. Diu apparandum est bellum, ut vincas celerius.
adv. V (pres.perifr.pas.) nom. suj. conj. fin. V (pres. subj.) adv. comp.
Largo tiempo debe ser preparada (= se ha de preparar) la guerra, para que venzas más rápidamente (=
para vencer más rápidamente)
VOLVER
228. Adiuta me, quo id facilius fiat.
V (imperat.) ac. CD conj.fin. nom.suj. nom. predicat. V (pres.subj.)
Ayúdame para que eso se haga más fácil
VOLVER
231. Invenerat homines, qui dicendo tempus consumerent.
V (plusc.) ac. CD nom.suj. gdio.CC ac. CD V (imperf.subj.)
La oración de relativo, al tener su verbo en subjuntivo, tiene matiz circunstancial, en este caso
consecutivo (= unos hombres tales que gastaban…).
Había encontrado a unos hombres que gastaban su tiempo hablando (= que pasaban el tiempo
hablando)
VOLVER
232. Rufum laudo, non quia tu ut ita facerem
ac. CD V (pres.) adv. neg. conj. causal nom.suj. conj.compl. adv. V (imperf. subj.)
petisti, sed quia est ille dignissimus.
V (perf.) conj.adv. conj.causal V (pres.) nom. suj. nom. atrib.
Elogio a Rufo no porque tú pediste que lo hiciera así, sino porque aquel es muy digno.
VOLVER
233. Nemo patriam quia magna est amat,
nom. suj. ac. CD conj.causal nom. atrib. V(pres.) V(pres.)
sed quia sua.
conj.adv. conj.causal nom. atrib.
Nadie ama la patria porque es grande, sino porque es suya
VOLVER
235. Tantus fuit ardor animorum, ut motum terrae
nom. atrib. V (perf.) nom. suj. gen. CN conj. consec ac. CD gen. CN
nemo pugnantium senserit.
nom. suj. part.pres. sust. CN V (perf.subj.)
Tan grande fue el ardor de sus ánimos que nadie de los que luchaban percibió el movimiento de tierra
(= el terremoto)
VOLVER
236. Epaminondas adeo veritatis amans erat,
nom. suj. adv. gen. CN nom. atrib. V(imperf.)
ut ne(quidem) per iocum (ne)quidem mentiretur.
conj.consec. adv. ac. CC adv. V (imperf.subj.)
Epaminondas era tan amante de la verdad que ni siquiera mentía en broma
VOLVER
239. Ea erat sagatitate Alcibiades, ut decipi
abl. CC V (imperf.) abl. CC nom. suj. conj.consec. inf.pres.pas. CD concert.
non posset.
adv.neg. V (imperf.subj.)
Alcibiades era de tal sagacidad que no podía ser engañado
VOLVER
241. Quamquam innocentissimus erat, damnatus est Socrates.
conj. conc. nom. atrib. V (imperf.) V (perf.) nom. suj.
Aunque era muy inocente (= totalmente inocente), Sócrates fue condenado
VOLVER
243. Quod turpe est, quamvis occultetur, tamen honestum
nom. suj. nom. atrib. V (pres.) conj. conc. pres. subj. advers. nom. predicat.
fieri nullo modo potest.
inf.pres.pas. CD conc. abl. CC V (pres.)
La oración de relativo sin antecedente quod… est es el sujeto de potest (y también de occultetur)
Lo que es vergonzoso, aunque sea ocultado (= se oculte), sin embargo de ningún modo puede hacerse
honesto
VOLVER
244. Ut desint vires, tamen est laudanda voluntas.
conj. conc. V (pres.subj.) nom. suj. advers. V (pres.perifr.pas.) nom. suj.
Aunque falten las fuerzas, sin embargo la voluntad ha de ser elogiada
VOLVER
245. Si in hoc erro, qui animos hominum inmortales
conj. cond. abl. CC V (pres.) nom.suj. ac.suj. gen. CN ac. atrib.
esse credam, libenter erro.
inf.pres.CD NC V (pres.subj.) adv. V (pres.)
La oración de relativo, al llevar su verbo en subjuntivo, tiene valor circunstancial, en este caso causal.
Si me equivoco en esto, yo que creo (= porque creo) que las almas de los hombres son inmortales, con
gusto me equivoco
VOLVER
247. Orationes Thucydidis imitari neque possim,
ac. CD gen. CN inf.pres.dep.CD conc. conj. cop. V (pres.subj.)
si velim, nec velim, si possim.
conj.cond. V (pres.subj.) conj.cop. V (pres. subj.) conj.cond. V (pres. subj.)
Los discursos de Tucídides ni podría imitarlos si quisiera, ni querría si pudiera
VOLVER
249. Si venisses ad exercitum, a tribunis militaribus visus esses.
conj. cond. V (plusc.subj.) ac. CC abl. compl.ag. V (plusc.subj.)
Si hubieras venido al ejército, habrías sido visto por los tribunos militares
VOLVER
250. Si feceris id quod ostendis, magnam habebo gratiam;
conj. cond. V (fut.perf.) ac. CD ac. CD V (pres.) ac. CD V (fut.imperf.) ac. CD
si non feceris, ignoscam.
conj.cond. adv. neg. V (fut.perf.) V (fut. imperf.)
Si habrás hecho (= has hecho) eso que muestras, tendré un gran agradecimiento (= te estaré
agradecido); si no lo habrás hecho (= has hecho), lo perdonaré
VOLVER
251. Si vis pacem, cole iustitiam.
conj. cond. V (pres.) ac. CD V (imperat.) ac. CD
Si quieres la paz, cuida la justicia (= trabaja por la justicia)
VOLVER