NAZWA PRZEDMIOTU: RACHUNKOWOŚĆ PROWADZĄCY: …student.universityofbusiness.eu/uploads/attachment/file/Subject/22/... · prezentowania i interpretacji procesów gospodarczych oraz

NAZWA PRZEDMIOTU: RACHUNKOWOŚĆ

PROWADZĄCY: DR WŁADYSŁAW MICHALSKI, MGR TOMASZ SIKORA

Liczba godzin:75

Realizowane zagadnienia:

1. Rachunkowość finansowa.

2. Bilans.

3. Operacje gospodarcze, bilansowe i wynikowe.

4. Plan kont.

5. Konto księgowe. Ewidencja kapitałów, środków pieniężnych, rozrachunków, majątku

trwałego, zapasów.

6. Sprawozdawczość finansowa.

7. Koszty.

Forma zaliczenia: Egzamin pisemny

Wymagania egzaminacyjne (zaliczeniowe): warunkiem dopuszczenia studenta do egzaminu

jest zaliczenie testu i ćwiczeń w formie pisemnej.

Literatura podstawowa:

1. Anna Kuczyńska – Cesarz, Rachunkowość – podręcznik - cz.I - II, Wydawnictwo Difin - Warszawa 2004 r.

2. Bożena Padurek, Rachunkowość przedsiębiorstw – cz. I-IV, 3. Barbara Gierusz, Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Wydawnictwo oddk -

Gdańsk 2006 r.

Literatura uzupełniająca:

1. Augustowska. Komentarz do planu kont. Wydawnictwo oddk - Gdańsk 2005r.2. Ustawa z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości. Dz.U. z 2002r. Nr 76, poz. 694 z

póź. zm.

MATERIAŁ DYDAKTYCZNY

T.1. Rachunkowość jako system ewidencji gospodarczej.

Zag.1.Pojęcie rachunkowości.

Zag.2.Zakres rachunkowości.

Zag.3.Funkcje rachunkowości.

Zag.1.Pojęcie rachunkowości.

Rachunkowość to system ciągłego i systematycznego gromadzenia, przetwarzania, prezentowania i interpretacji procesów gospodarczych oraz wyników w wyodrębnionej jednostce gospodarczej.

Podstawowym aktem prawnym, regulującym zagadnienia w zakresie rachunkowości w Polsce, jest ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994r.- opublikowana w Dz. U. z 2002r. Nr 76, poz. 694 z póź. zm.

Zmiany w rachunkowości uwzględniły dyrektywy obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, Międzynarodowe Standardy Rachunkowości oraz aktualne warunki działania jednostek gospodarczych w naszym kraju.

Zag.2.Zakres rachunkowości.

Rachunkowość jednostek obejmuje:

1. Przyjęte zasady (politykę rachunkowości) oraz dokumentację przyjętych zasad.

2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych.

3. Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu

aktywów i pasywów.

4. Wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego.

5. Sporządzanie sprawozdań finansowych.

6. Gromadzenie i przechowywanie dokumentacji przewidzianej ustawą o rachunkowości.

7. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadku, gdy jednostka jest do tego

zobowiązana.

Zag.3.Funkcje rachunkowości.

Rachunkowość w praktyce pełni szereg funkcji, a wśród nich najważniejsze to:

a) funkcja informacyjna;

b) funkcja kontrolna;

c) funkcja analityczna.

Funkcja informacyjna polega na tworzeniu i dostarczaniu kierownictwu firmy określonych zbiorów informacji potrzebnych do podejmowania właściwych decyzji w procesie zarządzania.

Funkcja kontrolna polega na ochronie mienia poprzez:

- zabezpieczenia majątku przed przywłaszczeniem i zniszczeniem;

- oddziaływanie na racjonalne wykorzystanie majątku i zapobieganie marnotrawstwu.

Funkcja analityczna polega na interpretacji i analizie danych liczbowych dostarczanych przez rachunkowość.

T.2. Zasoby majątkowe i źródła ich pochodzenia.

Zag. 1. Zasoby majątkowe – Aktywa.

Zag. 2. Aktywa trwałe.

Zag. 3. Aktywa obrotowe.

Zag. 4. Źródła pochodzenia zasobów majątkowych – Pasywa.

Zag. 5. Klasyfikacja kapitałów (funduszy) własnych.

Zag. 6. Klasyfikacja zobowiązań.

Zag.1.Zasoby majątkowe – Aktywa.

Aktywa są to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Ze względu na czas, w którym przedsiębiorstwo będzie osiągało korzyści ekonomiczne z określonych aktywów, można je podzielić na:

a) aktywa trwałe;

b) aktywa obrotowe.

Zag.2.Aktywa trwałe.

To składniki, które trwale związane są z jednostką. Trwałość ich wyraża się tym, że zużywają się one stopniowo i są wykorzystywane przez długi czas. Jednostka osiąga korzyści ekonomiczne z tych zasobów w okresie dłuższym niż jeden rok.

Aktywa trwałe jednostki obejmują:

1. Wartości niematerialne i prawne;

2. Rzeczowe aktywa trwałe:

- środki trwałe;

- środki trwałe w budowie;

3. Należności długoterminowe;

4. Inwestycje długoterminowe;

5. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Zag. 3. Aktywa obrotowe.

To składniki, które są nietrwale związane z jednostką. Zasoby obrotowe, na skutek prowadzonej działalności gospodarczej, znajdują się w ciągłym ruchu. Korzyści ekonomiczne osiągane z tych aktywów realizowane są w okresie krótszym niż jeden rok.

Aktywa obrotowe obejmują:

1.Rzeczowe aktywa obrotowe (materiały, towary, wyroby gotowe, półfabrykaty i

produkcja w toku),

2.Należności krótkoterminowe (od odbiorców, od pracowników, publiczno-prawne,

dochodzone na drodze sądowej i inne należności);

3. Inwestycje krótkoterminowe:

- krótkoterminowe aktywa finansowe (udziały, akcje; inne papiery wartościowe itp.);

- środki pieniężne (w kasie, na rachunkach bankowych i inne środki pieniężne).

Zag.4.Źródła pochodzenia zasobów majątkowych – Pasywa.

Wszystkie zasoby majątkowe muszą mieć swoje źródła pochodzenia, zwane źródłami finansowania aktywów lub pasywami.

Pasywa wskazują skąd (od kogo) pochodzą określone zasoby majątkowe i kto ma prawo własności dysponowania nimi.

Biorąc pod uwagę prawo własności, pasywa dzielimy na:

a) kapitały (fundusze) własne zwane pasywami własnymi bądź kapitałem czystym;

b) zobowiązania.

Zag.5.Klasyfikacja kapitałów (funduszy) własnych.

Jednostka organizacyjna Kapitał (fundusz)

podstawowy

Kapitał (fundusz)

samofinansowania

Kapitały (fundusze)

pozostałe

Spółka z o.o. Kapitał udziałowy Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy

Spółka akcyjna Kapitał akcyjny (zakładowy)

Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy

Spółka jawna Kapitał wspólników

Przedsiębiorstwo państwowe

Fundusz założycielski

Fundusz przedsiębiorstwa

Spółdzielnia Fundusz udziałowy Fundusz zasobowy

Zag.6.Klasyfikacja zobowiązań.

Zobowiązania zwane inaczej kapitałami obcymi stanowią zadłużenie jednostki gospodarczej wobec innych jednostek i osób, np. wobec ZUS z tytułu zarachowanych a nie przekazanych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Na jednostce z tytułu zobowiązania ciąży obowiązek zwrotu na określonych warunkach.

Zobowiązania obejmują:

a) kredyty bankowe;

b) pożyczki;

c) inne zobowiązania:

- wobec dostawców;

- wekslowe;

- publiczno-prawne,

- wobec pracowników,

- pozostałe.

T.3.Bilans.

Zag. 1. Ogólna charakterystyka bilansu.

Zag. 2. Układ bilansu uproszczonego.

Zag.1.Ogólna charakterystyka bilansu.

Bilans jest podstawowym sprawozdaniem finansowym wartości zasobów majątkowych (AKTYWÓW) oraz źródeł ich finansowania (PASYWÓW) sporządzonym na określony dzień.

Sporządzany jest w formie dwustronnej tabeli zawierającej:

- po stronie lewej zasoby majątkowe, czyli Aktywa;

- po stronie prawej źródła ich finansowania, czyli Pasywa.

Sporządzany bilans zawiera:

- nazwę podmiotu sporządzającego bilans;

- moment bilansowy ( dzień na jaki bilans jest sporządzany);

- wyszczególnienie przewidzianych pozycji, grup i ich wartości;

- podpisy osób sporządzających i zatwierdzających sporządzony bilans;

- datę sporządzenia bilansu.

Zag.2.Układ bilansu uproszczonego.

Bilans w wersji uproszczonej mogą sporządzać jednostki, które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości:

1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób;

2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2.000.000 Euro;

3. przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4.000.000 Euro.

Bilans

sporządzony na dzień 31 grudnia .......... r.

AKTYWA Suma PASYWA Suma

A Aktywa trwałe A Kapitał własny

I Wartości niematerialne i prawne I Kapitał podstawowy

II Rzeczowe aktywa trwałe II Należne wpłaty na kapitał podstawowy

III Należności długoterminowe III Udziały (akcje) własne

IV Inwestycje długoterminowe IV Kapitał zapasowy

V Długoterminowe rozliczenia

międzyokresoweV Kapitał z aktualizacji wyceny

B Aktywa obrotowe VI Pozostałe kapitały rezerwowe

I Zapasy VII Zysk (strata) z lat ubiegłych

II Należności krótkoterminowe

VIII Zysk (strata) netto

IX Odpisy z zysku netto w ciągu roku

obrotowego

III Inwestycje krótkoterminoweB Zobowiązania i rezerwy na

zobowiązania

I Rezerwy na zobowiązania

IV Krótkoterminowe rozliczenia

międzyokresoweII Zobowiązania długoterminowe

III Zobowiązania krótkoterminowe

Razem Aktywa (A+B) Razem Pasywa (A+B)

T.4.Pojęcie i istota konta księgowego.

Zag.1.Pojęcie i elementy składowe konta księgowego.

Zag.2.Obroty konta.

Zag.3.Saldo konta.

Zag.4.Czynności związane z funkcjonowaniem konta.

Zag.1.Pojęcie i elementy składowe konta księgowego.

Konto księgowe to urządzenie księgowe służące do księgowania jednorodnych operacji gospodarczych.

Elementy składowe konta księgowego (dla celów dydaktycznych przyjmuje się układ konta w kształcie litery T - tzw. konto teowe):

1. symbol i nazwa konta;

2. strony konta:

- lewa, którą nazywamy Winien (Wn) lub Debet (Dt);

- prawa, którą nazywamy Ma lub Credit (Ct);

3. saldo początkowe (debetowe lub kredytowe);

4. zapisy operacji gospodarczych (obroty konta);

5. saldo końcowe (debetowe lub kredytowe).

Księgowanie operacji gospodarczej na danym koncie polega na dokonaniu zapisu kwoty operacji gospodarczej po odpowiedniej stronie konta, tj. po stronie Winien (debetowej) lub po stronie Ma (kredytowej).

Zag.2.Obroty konta.

Zapisane po obu stronach konta kwoty operacji gospodarczych, podlegają okresowemu sumowaniu, tworząc tzw. obroty konta.

Suma zapisów po stronie Wn jest określana mianem:

- obrotów strony Wn lub

- obrotów debetowych;

natomiast suma zapisów po stronie Ma jest określana mianem:

- obrotów strony Ma lub

- obrotów kredytowych.

Zag.3.Saldo konta.

Z obrotami konta jest związane pojęcie jego salda. Saldo konta występuje wówczas, gdy obroty tego konta w danym okresie nie są sobie równe.Różnica między obrotami stron konta nazywa się saldem.

Rozróżnia się dwa rodzaje sald:

- saldo debetowe (saldo strony Wn);

- saldo kredytowe (saldo strony Ma).

Nazwa salda pochodzi zawsze od tej strony obrotów, która jest większa.

Przykład:

obroty debetowe > obroty kredytowe = saldo debetowe;

obroty debetowe < obroty kredytowe = saldo kredytowe;

obroty debetowe = obroty kredytowe = 0 (saldo nie występuje).

Zag.4.Czynności związane z funkcjonowaniem konta.

1. ZAKŁADANIE KONTA – WPISANIE NAZWYI SYMBOLU KONTA ZGODNIE Z ZAKŁADOWYM PLANEM KONT:

Wn 131 RACHUNEK BIEŻĄCY Ma

2. OTWARCIE KONTA – WPISANIE KWOTY SALDA POCZĄTKOWEGO Z BILANSU

(GDY BRAK JEST W BILANSIE POCZĄTKOWYM SALDA DANEGO KONTA, TO

OTWARCIE KONTA OGRANICZA SIĘ DO ZAKSIĘGOWANIA PIERWSZEJ OPERACJI):


Sp. 100.000,00

Lub

1) 57.800,00

3. KSIĘGOWANIE OPERACJI GOSPODARCZYCH – ZAPISANIE KWOTY OPERACJI

PO ODPOWIEDNIEJ STRONIE KONTA:


Sp. 100.000,00 1) 57.800,00 6) 230,00

23.000,00 (3

4.ZAMKNIĘCIE KONTA – OBLICZENIE I WPISANIE OBROTÓW (OBROTU) KONTA,

SALDA (SALD) KONTA:


Sp. 100.000,00 1) 57.800,00 6) 230,00

158.030,00 -

23.000,00 (3

23.000,00

135.030,00 SK

5. ZBILANSOWANIE OBROTÓW KONTA – OSTATECZNE PODSUMOWANIE KONTA I PODKREŚLENIE KWOT PODWÓJNĄ KRESKĄ.


Sp. 100.000,00 1) 57.800,00 6) 230,00

158.030,00 - 158.030,00

_____________________

23.000,00 (3

23.000,00

135.030,00 SK 158.030,00____________________________________________

T.5.Zasady funkcjonowania kont bilansowych.

Zag.1.Podstawowe zadania kont bilansowych.

Zag.2.Podział i funkcjonowanie kont bilansowych.

Zag.1.Podstawowe zadania kont bilansowych.

Zadaniem kont bilansowych jest:

a) przyjęcie stanów początkowych z bilansu otwarcia (BO - Sp);b) ujęcie zmian tych stanów spowodowanych zaistniałymi w okresie zdarzeniami

gospodarczymi;c) wykazanie stanów końcowych poszczególnych składników aktywów i pasywów do

bilansu zamknięcia (BZ - Sk).

Zag.2.Podział i funkcjonowanie kont bilansowych.

W rachunkowości jednostek gospodarczych dominującą rolę odgrywają konta bilansowe. Dzielą się one na następujące grupy:

- konta bilansowe aktywne;

- konta bilansowe pasywne.

Na koncie bilansowy aktywnym, saldo początkowe zapisuje się po stronie Wn, na tej samej stronie księguje się zwiększenia stanu posiadanych składników aktywów.Wszelkie zmniejszenia księguje się po stronie Ma. Saldo końcowe tych kont jest debetowe.

Na koncie bilansowym pasywnym, saldo początkowe zapisuje się po stronie Ma, na tej samej stronie księguje się zwiększenia stanu tych kont. Operacje powodujące zmniejszenia ujmuje się po stronie Wn. Saldo końcowe tych kont jest kredytowe.

T.6.Zasady działania kont niebilansowych.

Zag. 1. Podstawowe zadania kont niebilansowych.

Zag. 2. Zasady ewidencji na kontach kosztów i przychodów.

Zag. 3. Zasady ewidencji strat i zysków nadzwyczajnych.

Zag.1.Podstawowe zadania kont niebilansowych.

Zadaniem kont niebilansowych jest informowanie o ponoszonych kosztach i stratach oraz osiąganych przychodach i zyskach w związku z realizowanymi przez jednostkę gospodarczą procesami zaopatrzenia, produkcji i zbytu.

Do kont niebilansowych zalicza się:

- konta kosztów;

- konta przychodów;

- konta strat;

- konta zysków.

Zag.2.Zasady ewidencji na kontach kosztów i przychodów.

Konta kosztów to konta niebilansowe - wynikowe. Funkcjonują podobnie jak konta bilansowe aktywne. Po stronie Wn tych kont prowadzi się ewidencję poniesionych kosztów natomiast po stronie Ma zmniejszenia kosztów (ewentualnie korektę kosztów). Na koniec roku obrotowego, salda końcowe tych kont księgowych przenoszone są na stronę Wn konta "Wynik finansowy". W wyniku tego rozliczenia nie wykazują one sald.

Konta przychodów to konta niebilansowe - wynikowe. Funkcjonują podobnie jak konta bilansowe pasywne. Po stronie Ma tych kont prowadzi się ewidencję osiągniętych przychodów natomiast po stronie Wn zmniejszenie osiągniętych przychodów (np. uznanych odbiorcom reklamacji). Na koniec roku obrotowego, salda końcowe tych kont księgowych przenoszone są na stronę Ma konta "Wynik finansowy". W wyniku tego rozliczenia nie wykazują one sald.

Zag.3.Zasady ewidencji strat i zysków nadzwyczajnych.

Straty nadzwyczajne to ujemne skutki finansowe prowadzenia przez jednostkę gospodarczą swojej działalności. Wynikają one z zaistniałych zdarzeń losowych, trudnych do przewidzenia np. stwierdzono niedobór materiałów powstały na skutek pożaru.

Straty nadzwyczajne podlegają ewidencji na koncie niebilansowym - wynikowym "Straty nadzwyczajne" po stronie Wn. Saldo tego konta na koniec roku obrotowego przenoszone jest na konto "Wynik finansowy". Wskutek tego rozliczenia, konto "Straty nadzwyczajne" nie wykazuje salda końcowego.

Zyski nadzwyczajne to dodatnie skutki finansowe prowadzenia przez jednostkę gospodarczą swojej działalności. Wynikają one z zaistniałych zdarzeń losowych, trudnych do przewidzenia np. odzyskane materiały z likwidacji pożaru.

Zyski nadzwyczajne podlegają ewidencji na koncie niebilansowym - wynikowym "Zyski nadzwyczajne" po stronie Ma. Saldo tego konta na koniec roku obrotowego przenoszone jest na konto "Wynik finansowy". Wskutek tego rozliczenia, konto "Zyski nadzwyczajne" nie wykazuje salda końcowego.

T.7.Zakładowy Plan Kont.

Zag.1.Pojęcie i istota Zakładowego Planu Kont.

Zag.2.Zespoły kont Księgi głównej.

Zag.3.Wykaz kont Księgi głównej – wykaz kont syntetycznych.

Zag.1.Pojęcie i istota Zakładowego Planu Kont.

Zakładowy plan kont to usystematyzowany wykaz kont (ich symboli i nazw) przeznaczonych do zgodnego z zasadami rejestracji księgowej grupowania operacji gospodarczych.

Zakładowy plan kont określa:

WYKAZ KONT KSIĘGI GŁÓWNEJ;

ZASADY PROWADZENIA KONT KSIĄG POMOCNICZYCH, NP.:

o METODY PROWADZENIA EWIDENCJI ZAPASÓW,o CENY STOSOWANE DO WYCENY POSZCZEGÓLNYCH GRUP ZAPASÓW;

ZASADY WYCENY I AMORTYZOWANIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH ORAZ WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH I PRAWNYCH;

PRZEDMIOTY, KTÓRE ZE WZGLĘDU NA NISKĄ WARTOŚĆ NIE BĘDĄ ZALICZANE DO ŚRODKÓW TRWAŁYCH;

PRZYJĘTE ZASADY I TERMINY INWENTARYZACJI;

WARIANT SPORZĄDZANEGO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT;

OPERACJE, KTÓRE BĘDĄ DOKUMENTOWANE DOWODAMI ZASTĘPCZYMI;

DATĘ ROZPOCZĘCIA I ZAKOŃCZENIA ROKU OBROTOWEGO ORAZ WCHODZĄCYCH W JEGO SKŁAD OKRESÓW SPRAWOZDAWCZYCH.

Zag.2.Zespoły kont Księgi głównej.

ZESPÓŁ 0 – AKTYWA TRWAŁE

ZESPÓŁ 1 – INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE I KREDYTY BANKOWE

ZESPÓŁ 2 – ROZRACHUNKI I ROSZCZENIA

ZESPÓŁ 3 – MATERIAŁY I TOWARY

ZESPÓŁ 4 – KOSZTY WEDŁUG RODZAJÓW I ICH ROZLICZENIE

ZESPÓŁ 5 – KOSZTY WEDŁUG TYPÓW DZIAŁALNOŚCI I ICH ROZLICZENIE

ZESPÓŁ 6 – PRODUKTY I ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

ZESPÓŁ 7 – PRZYCHODY I KOSZTY ZWIĄZANE Z ICH OSIĄGNIĘCIEM

ZESPÓŁ 8 – KAPITAŁY (FUNDUSZE) WŁASNE, FUNDUSZE SPECJALNE, REZERWY, WYNIK FINANSOWY

Zag.3.Wykaz kont Księgi głównej – wykaz kont syntetycznych

Symbole cyfrowe kont

Według wzorcowego

planu kont

Zastosowane w

rozwiązaniach

Nazwa konta

01

02

03

07

08

-

011

020

-

031032033034

-

071078079

-

081

091092

ZESPÓŁ 0 – AKTYWA TRWAŁE

Rzeczowe aktywa trwałe

Środki trwałe

Wartości niematerialne i prawne

Długoterminowe aktywa finansowe

Udziały lub akcje w innych jednostkachInne papiery wartościoweUdzielone pożyczki długoterminoweInne długoterminowe aktywa finansowe

Umorzenie aktywów trwałych

Umorzenie środków trwałychUmorzenie wartości niematerialnych i prawnychOdpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe

Środki trwałe w budowie


KONTA POZABILANSOWE

Środki trwałe w likwidacjiŚrodki trwałe dzierżawione

10 101

ZESPÓŁ 1 – INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE I KREDYTY BANKOWE

Kasa

13

14

-

131134135138139

-

141143149

Rachunki i kredyty bankowe

Rachunek bieżącyKredyty bankowePrzeterminowane kredyty bankoweRachunek środków funduszy specjalnychInne rachunki bankowe

Krótkoterminowe aktywa finansowe i inne środki pieniężne

Krótkoterminowe aktywa finansoweOdpisy aktualizujące krótkoterminowe aktywa finansoweInne środki pieniężne

20

22

23

24

-

201211215

-

220221222223225226229

-

231234236

-

243244245249

ZESPÓŁ 2 – ROZRACHUNKI I ROSZCZENIA

Rozrachunki z tytułu dostaw i usług

Rozrachunki z tytułu dostaw i usług – z odbiorcamiRozrachunki z tytułu dostaw i usług – z dostawcamiZobowiązania wekslowe

Rozrachunki z tytułu ceł, podatków i ubezpieczeń społecznych

Rozrachunki z budżetemRozliczenie podatku należnego VATRozliczenie podatku naliczonego VATRozrachunki z tytułu podatku VATRozrachunki z ZUSRozrachunki z Urzędem CelnymInne rozrachunki publicznoprawne

Rozrachunki z pracownikami

Rozrachunki z tytułu wynagrodzeńInne rozrachunki z pracownikamiRozliczenie wynagrodzeń

Pozostałe rozrachunki

Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżekRoszczenia sporne z tytułu niedoborów i szkódInne roszczenia spornePozostałe rozrachunki

28 280

290291

Odpisy aktualizujące wartość należności

KONTA POZABILANSOWE

Weksle obce przekazane do dyskontaZobowiązania warunkowe

30

31

33

34

-

301302303

-

311

-

331332333

-

341342343348

391

ZESPÓŁ 3 – MATERIAŁY I TOWARY

Rozliczenie zakupu

Rozliczenie zakupu materiałówRozliczenie zakupu towarówRozliczenie zakupu środków trwałych

Materiały

Materiały na składzie

Towary

Towary w hurcieTowary w punktach sprzedaży detalicznejTowary poza jednostką

Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów

Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałówOdchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marżyOdchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VATOdpisy aktualizujące wartość towarów

KONTA POZABILANSOWE

Zapasy obce

40 -

401402403404

ZESPÓŁ 4 – KOSZTY WEDŁUG RODZAJÓW I ICH ROZLICZENIE

Koszty według rodzajów

AmortyzacjaZużycie materiałów i energiiUsługi obcePodatki i opłaty

49

405406409

490

WynagrodzeniaUbezpieczenia społeczne i inne świadczeniaPozostałe koszty

Rozliczenie kosztów

50

51

52

53

55

58

-

501

510

521

523527

530

551

-

580

ZESPÓŁ 5 – KOSZTY WEDŁUG TYPÓW DZIAŁALNOŚCI I ICH ROZLICZENIE

Koszty działalności podstawowej

Produkcja podstawowa

Koszty handlowe

Koszty wydziałowe

Koszty zakupuKoszty sprzedaży

Koszty działalności pomocniczej

Koszty ogólnozakładowe

Rozliczenie kosztów działalności

Rozliczenie produkcji

60

62

64

65

-

601

-

621

-

644645

650

ZESPÓŁ 6 – PRODUKTY I ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

Produkty gotowe i półfabrykaty

Wyroby gotowe

Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów

Odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych

Rozliczenia międzyokresowe kosztów

Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupuInne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Pozostałe rozliczenia międzyokresowe

70

73

75

76

77

-

701702703704705

-

731732733734

-

751752

-

761762

-

771772

ZESPÓŁ 7 – PRZYCHODY I KOSZTY ZWIĄZANE Z ICH OSIĄGNIĘCIEM

Sprzedaż produktów

Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowychKoszt własny sprzedażyKoszt wytworzenia sprzedanych wyrobów gotowychPrzychody ze sprzedaży usługKoszt wytworzenia sprzedanych usług

Sprzedaż towarów i materiałów

Przychody ze sprzedaży towarówWartość sprzedanych towarów w cenie zakupuPrzychody ze sprzedaży materiałówWartość sprzedanych materiałów

Przychody i koszty finansowe

Przychody finansoweKoszty finansowe

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Pozostałe przychody operacyjnePozostałe koszty operacyjne

Zyski i straty nadzwyczajne

Zyski nadzwyczajneStraty nadzwyczajne

80

81

-

801

-

811

812813

ZESPÓŁ 8 – KAPITAŁY (FUNDUSZE) WŁASNE, FUNDUSZE SPECJALNE, REZERWY, WYNIK FIANSOWY

Kapitały (fundusze) podstawowe

Kapitał zakładowy (fundusz założycielski)

Kapitały (fundusze) zapasowe i rezerwowe

Kapitał (fundusz) zapasowy (fundusz przedsiębiorstwa, fundusz zasobowy)Kapitał (fundusz) rezerwowyKapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

82

83

84

85

86

87

820

-

831832

-

841

-

851

860

-

871872

Rozliczenie wyniku finansowego

Rezerwy

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowegoPozostałe rezerwy

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Fundusze specjalne

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Wynik finansowy

Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

Podatek dochodowyInne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

T.8.Ewidencja środków pieniężnych.

Zag.1.Klasyfikacja środków pieniężnych.

Zag.2.Ewidencja na koncie „KASA”.

Zag.3.Ewidencja na koncie „RACHUNEK BIEŻĄCY”.

Zag.4.Ewidencja „ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W DRODZE”.

Zag.5.Zadanie praktyczne.

Zag.1.Klasyfikacja środków pieniężnych.

Środki pieniężne obejmują:

a) środki pieniężne w walucie krajowej i obcej;

b) czeki i weksle obce wymagalne lub płatne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania;

c) środki pieniężne w drodze.

Ewidencja przebiega na kontach:

101 - "Kasa" - obrót gotówkowy;

131 - "Rachunek bieżący" - obrót bezgotówkowy;

149 - "Inne środki pieniężne" - które obejmują: czeki obce, weksle obce i środki pieniężne w drodze.

Zag.2.Ewidencja na koncie „KASA”.

Do ewidencji wpłat i wypłat gotówki z kasy służy konto bilansowe "Kasa".

Na koncie "Kasa" po stronie Wn - ujmuje się saldo początkowe oraz wszelkie przychody gotówki, w tym także nadwyżki kasowe, a po stronie Ma - rozchody gotówki z kasy.

Konto "Kasa" może wykazywać saldo końcowe Wn, które oznacza stan gotówki w kasie.

Przychody i rozchody gotówki w obrocie kasowym powinny być udokumentowane

dokumentami źródłowymi do których należą:

a) dowód wpłaty - "KP";

b) dowód wypłaty - "KW";

c) faktury z adnotacją "zapłacono gotówką";

d) listy wypłat ( wynagrodzeń, nagród, premii itp.);

e) własne dowody źródłowe np. wniosek o zaliczkę.

Zag.3.Ewidencja na koncie „RACHUNEK BIEŻĄCY”.

Do ewidencji środków pieniężnych w banku służy konto bilansowe "Rachunek bieżący". Na stronie Wn tego konta księguje się wpływy a na stronie Ma wypłaty środków pieniężnych. Na koncie tym oprócz własnych zgromadzonych na rachunku bankowym środków mogą być ewidencjonowane środki pieniężne pochodzące z udzielonego przez bank kredytu bankowego w rachunku bankowym, dlatego konto "Rachunek bieżący" oprócz salda debetowego może wykazywać saldo kredytowe, oznaczające wartość zadłużenia wobec banku z tytułu wykorzystania kredytu.

Podstawą ewidencji na koncie "Rachunek bieżący" jest wyciąg bankowy, przekazany przez bank wraz załącznikami, stanowiącymi podstawę dokonania zmian na koncie.

Saldo wyciągu z rachunku bankowego musi być równe saldu konta "Rachunek bieżący" jednostki.

Zag.4.Ewidencja „ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W DRODZE”.

Środki pieniężne w drodze obejmują środki pieniężne znajdujące się:

a) między kasą jednostki, a jego rachunkiem bankowym;

b) między kasą lub rachunkiem jednostki macierzystej, a kasą lub rachunkiem jej

oddziałów;

c) między rachunkami bankowymi danej jednostki gospodarczej, gdy rachunki te są prowadzone przez różne oddziały banku.

Nie zalicza się do nich przelewów dokonywanych przez kontrahentów. Ewidencję środków pieniężnych w drodze prowadzi się na koncie syntetycznym "Inne środki pieniężne", do którego należy prowadzić konto analityczne.

Zag.5.Zadanie praktyczne.

W Przedsiębiorstwie „Marzena” Spółka z o.o. stany wybranych kont księgowych na dzień 01.03.br. wykazywały następujące salda:

Symbol konta Wyszczególnienie Wn Ma

011 Środki trwałe 120.000,00

101 Kasa 35.000,00

131 Rachunek bieżący 70.000,00

201 Rozrachunki z tytułu dostaw i usług – z odbiorcamiW tym:od P.H. „Ewa” – 7.000,00od P.H.U. „Adam” – 3.000,00

10.000,00

231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 2.600,00

311 Materiały 40.000,00

W okresie sprawozdawczym miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

L.p. Treść operacji Wartość

1. F-ra VAT – 11/200X – zakupiono za gotówkę materiały, które przekazano bezpośrednio do zużycia 1.200,00

2. KW – 10 – wypłacono zaliczkę na poczet podróży służbowej – p. Jan Kot 2.000,00

3. KW – 11 - zakupiono znaczki pocztowe za gotówkę 800,00

4. KW – 12 - wypłacono pracownikom zaległe wynagrodzenie 2.600,00

5. KP – 13 – otrzymano wpłatę od P.H. „EWA” tytułem spłaty należności 7.000,00

6. RW – 23 – wydano z magazynu materiały do zużycia 10.000,00

7. PK – miesięczny planowy odpis amortyzacyjny 12.000,00

8. WB – 30 - potwierdzający:a) pobranie przez bank prowizji za prowadzenie

rachunku bankowego 400,00

9. Rozliczenie zaliczki - p.Jan Kot:a) noclegi b) przejazdy za gotówkę

KP – 14 – zwrot niewykorzystanej zaliczki

1.360,0040,00

10. KP – 15 – podjęto gotówkę z rachunku bankowego do kasy – czek gotówkowy – AA 879001 20.000,00

11. WB – 31 – potwierdzający:a) oprocentowanie środków pieniężnych – bankowa

nota uznaniowab) podjęcie środków z rachunku bankowego

120,00

20.000,00

Przedsiębiorstwo „Marzena” Spółka z o.o.:

a) jest płatnikiem podatku od towarów i usług VAT;b) obrót materiałowy wyceniany jest według rzeczywistych cen zakupu;c) ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach według rodzajów;d) odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy wykorzystaniu metody liniowej,

e) do konta „Inne środki pieniężne” prowadzona jest konto „Środki pieniężne w drodze”, które działa w ciągu całego miesiąca.

Polecenia do wykonania:

1. Otworzyć konta , podając oprócz nazwy konta również jego symbol cyfrowy.2. Zaksięgować operacje gospodarcze na kontach syntetycznych i analitycznych.3. Zamknąć konta księgowe.

T.9. Rozrachunki.

Zag.1.Pojęcie i istota rozrachunków.

Zag.2.Ewidencja rozrachunków.

Zag.3. Zadanie praktyczne.

Zag.1.Pojęcie i istota rozrachunków.

Jednostka, prowadząca działalność gospodarczą, wchodzi w stosunki umowne z różnymi kontrahentami. Wynikiem zawartych umów jest powstanie różnorodnych należności i zobowiązań np. z tytułu sprzedaży wyrobów gotowych, dzierżawy obiektu, opłat na rzecz budżetu.

Należności powstają w jednostce sprzedającej wyroby gotowe lub świadczącej usługi, a zobowiązania - w jednostce kupującej te wyroby lub usługi.

Całość należności i zobowiązań wraz z ich regulacją prawną za pomocą środków pieniężnych dzieli się na:

- rozrachunki;

- roszczenia.

Zag.2.Ewidencja rozrachunków.

Symbol konta Grupa rozrachunków Treść ujmowanych operacji

gospodarczych

20 Rozrachunki z tytułu dostaw i usług

Zobowiązania wekslowe

- z dostawcami i odbiorcami, z tytułu otrzymanych i wykonanych dostaw i usług

- rozrachunki regulowane wekslem

22Rozrachunki z tytułu ceł, podatków i ubezpieczeń społecznych

- z budżetami (min. podatek dochodowy)

- z ZUS

- z urzędami celnymi

- inne rozrachunki publiczno-prawne

23 Rozrachunki z pracownikami- z tytułu wynagrodzeń i z innych tytułów

24 Pozostałe rozrachunki z innymi podmiotami niż wyżej określono

EWIDENCJA NA KONTACH ROZRACHUNKOWYCH

Konta rozrachunkowe to konta aktywno - pasywne. Każde konto rozrachunkowe funkcjonuje według tych samych zasad, tzn.:

a) po stronie Wn księgujemy:

- saldo początkowe;

- zwiększenie należności;

- zmniejszenie zobowiązań.

b) po stronie Ma księgujemy:

- saldo początkowe;

- zwiększenie zobowiązań;

- zmniejszenie należności.

Konta rozrachunkowe mogą wykazywać dwa salda początkowe oraz dwa salda końcowe.

W celu ustalenia sald końcowych do kont rozrachunkowych należy prowadzić ewidencję na kontach pomocniczych (analitycznych). Salda końcowe tych kont ustala się na podstawie zestawienia obrotów i sald księgi pomocniczej prowadzonej do konta rozrachunkowego.

Zag.3. Zadanie praktyczne.

Założenie:

Stany wybranych kont księgowych w PHU „Anna Maria” Sp. z o.o. na dzień 01.01.br. wykazywały następujące stany:

Symbol konta Nazwa konta WN Ma

131 Rachunek bieżący 166.420

201 Rozrachunki z tytułu dostaw i usług -z odbiorcami:w tym od:PPH „Ewa” – 80.000PPU „Ela” – 8.460

88.460

211 Rozrachunki z tytułu dostaw i usług -z dostawcami:w tym dla:PPU „Krystyna” – 50.760

50.760

311 Materiały na składzie 130.772

PHU „Anna Maria” Sp. z o.o.:

• jest płatnikiem podatku VAT;• ewidencję kosztów prowadzi na kontach w układzie rodzajowym.

W okresie sprawozdawczym wystąpiły następujące operacje gospodarcze:


1. KP – 1 -Podjęto do kasy środki pieniężne z rachunku bankowego 40.000

2. WZ – wydano z magazynu materiały sprzedane PH „Ilona” 37.200

3. Otrzymano fakturę VAT za zakupione materiały od PPU „Marina”:a) wartość netto zakupionych materiałówb) podatek naliczony VAT – 22%c) wartość brutto faktury

6.400

4. PZ – 1 – przyjęto do magazynu zakupione materiały od PPU „Marina” 6.400

5. WB - 3 – potwierdzający:a) podjęcie środków pieniężnych z rachunku bankowegob) opłatę faktury dla PPU „Marina”

40.000

6. Otrzymano fakturę VAT za rozmowy telefoniczne od Telekomunikacji Polskiej:

a) wartość nettob) podatek naliczony VAT – 22%c) wartość brutto

2.900

7. KW – 5 – wypłacono pracownikowi działu zaopatrzenie p. Janowi Kowalskiemu zaliczkę na zakup materiałów biurowych

16.000

8. Wystawiono fakturę VAT dla PH „Ilona” za sprzedane materiały:a) wartość netto sprzedanych materiałówb) podatek VAT – 22%c) wartość brutto

50.000

9. Otrzymano fakturę VAT od przewoźnika BUSAR za transport materiałów zakupionych w PPU „Marina”:

a) wartość netto usługi transportowejb) podatek VAT – 22%c) wartość brutto

13.000

10. Pan Jan Kowalski przedstawił do rozliczenia zaliczki:Fakturę VAT za zakupione materiały:

a) wartość netto zakupionych materiałówb) podatek VAT – 22%c) wartość brutto

Zakupione materiały przekazano bezpośrednio do zużycia

17.000


1. Otworzyć konta i zaksięgować operacje gospodarcze.2. Zamknąć konta.3. Dokonać interpretacji salda konta 223.

T.10. Obrót materiałami.

Zag.1.Tranzakcje zakupu materiałów i ich rozliczenie.

Zag.2.Zasady ewidencji obrotu materiałowego.

Zag.3. Zasady wyceny obrotu materiałowego.

Zag.1.Tranzakcje zakupu materiałów i ich rozliczenie.

Transakcje zakupu materiałów lub towarów dokumentowane są dwoma dowodami księgowymi, którymi są:

a) dowód PZ - przyjęcie do magazynu;

b) faktura od dostawcy.

Dowody te mogą różnić się między sobą:

- czasem ich otrzymania;

- zastosowaną do ich wyceny ceną;

- fakturowaną i odebraną ilością, stąd konieczność oddzielnego zaewidencjonowania faktur według kolejności ich otrzymania oraz oddzielnego zaewidencjonowania przyjętych do magazynu dostaw, czyli dowodów PZ.

Po otrzymaniu obydwu dowodów możliwe jest rozliczenie transakcji zakupu, które przebiega na koncie "Rozliczenie zakupu materiałów". Konto "Rozliczenie zakupu" wykazywać może zarówno saldo Wn jak i Ma, które oznaczają, iż nie wszystkie transakcje zakupu zostały rozliczone do końca okresu sprawozdawczego.

Saldo Wn oznacza, że otrzymano fakturę VAT od dostawcy, lecz do końca miesiąca nie przyjęto do magazynu dostaw fakturowanych przez niego - brak dowodu PZ. Są to tzw. "Materiały w drodze".

Saldo Ma oznacza, że przyjęto do magazynu na podstawie wystawionego dowodu PZ zamówione dostawy, lecz nie otrzymano jeszcze faktury od tego dostawcy - brak faktury. Są to tzw. "Dostawy niefakturowane".

Rozliczenie transakcji zakupu materiałów polega na:

1. zaksięgowaniu oryginału faktury VAT otrzymanej od dostawcy;

2. zaksięgowaniu dostawy materiałów na podstawie dowodu PZ;

3. wyksięgowaniu podatku naliczonego VAT w fakturze zakupu;

4. wyksięgowaniu odchyleń od cen ewidencyjnych (tylko w jednostkach, które ewidencję

zakupu materiałów prowadzą w stałych cenach ewidencyjnych);

5. wyksięgowaniu z faktury dostawcy kosztów zakupu (np. koszty załadunku).

Zag.2.Zasady ewidencji obrotu materiałowego.

Ewidencja obrotu materiałowego obejmuje ewidencję:

a) analityczną:

- ewidencję ilościową każdego asortymentu materiałów, prowadzoną najczęściej w magazynie;

- ewidencję ilościowo-wartościową prowadzoną przez działy zaopatrzenia.

b) syntetyczną:

- ewidencję wartościową na kontach księgi głównej, prowadzoną przez dział księgowości.

Zag.3. Zasady wyceny obrotu materiałowego.

Wyceny ewidencji obrotu materiałowego dokonuje się, stosując w działalności określone ceny ewidencyjne, którymi mogą być;

a) zmienne ceny ewidencyjne:

- ceny zakupu netto, zawarte w fakturach dostawców. W przypadku gdy ceny zakupu tego samego materiału różnią się od siebie, dowody RW i WZ wyceniane mogą być w oparciu o jedną z zasad:

1) FIFO - "pierwsze przyszło-pierwsze wyszło";

2) LIFO - "ostatnie przyszło-pierwsze wyszło";

3. średnie ceny zakupu.

b) stałe ceny ewidencyjne:

- ustalane są w podmiocie na cały rok obrotowy na poziomie planowanych cen zakupu.

W przypadku gdy ceny stałe ewidencyjne różnią się od rzeczywistych cen zakupu fakturowanych przez dostawców - wystąpią tzw. odchylenia od cen ewidencyjnych, które mogą być:

- debetowe - cena rzeczywista zakupu jest większa od ceny ewidencyjnej;

- kredytowe - cena ewidencyjna jest wyższa od ceny rzeczywistej zakupu.

T.11. Praktyczne rozwiązywanie zadań.

Zadanie 1.

Salda wybranych kont w Przedsiębiorstwie „Anna M” Spółka z o.o. na dzień 01.05.br. kształtowały się następująco:


101 Kasa 9.000,00


201Rozrachunki z tytułu dostaw i usług – z odbiorcami - w tym:od P.H.U. „Ewa”- 17.900,00od P.P. „Jowita” – 10.000,00

27.900,00


234 Inne rozrachunki z pracownikami - w tym:p. Kowalski Andrzej – 500,00p. Malinowski Jan – 300,00

800,00

801 Kapitał zakładowy 67.700,00



1. F-ra VAT 17/2000 - zakupiono za gotówkę materiały które przekazano do zużycia

900.00

2. KP – 20 – pobrano gotówkę z rachunku bankowego do kasy 30.000,00

3. Andrzej Kowalski rozliczył się z pobranej zaliczki:

a) koszty podróży 670,00

4. Jan Malinowski rozliczył się z pobranej zaliczki:a) wartość zakupionych materiałów wg faktury VAT

34/2000X/11 (materiały przyjęto do magazynu)b) kwota do zwrotu

270,0030,00

5. Zakupiono za gotówkę znaczki pocztowe 700,00

6. Przyjęto od odbiorcy P.H.U. „Ewa” zapłatę należności w formie weksla płatnego w oznaczonym terminie:

a) kwota należności (płatna wekslem)b) naliczone odsetkic) suma weksla (wraz z odsetkami)

17.900,00230,00

18.130,00

7. Lista płac za miesiąc maj – wypłacono wynagrodzenia 24.000,00


1. Otworzyć konta księgowe.2. Zaksięgować operacje.3. Sporządzić zestawienie obrotów i sald kont księgowych.4. Zamknąć konta.

Zadanie 2.

Salda wybranych kont księgowych w Przedsiębiorstwie „Anna M” Spółka z o.o. na dzień 01.06.br. kształtowały się następująco:



071 Umorzenie środków trwałych 24.000,00

101 Kasa 69.000,00


149 Inne środki pieniężne - w tym :Weksle obce

24.000,00

401 Amortyzacja 12.000,00



1. PK – miesięczny odpis amortyzacji 1.000,00

2. Bankowy dowód wpłaty: dokonano wpłaty gotówki z kasy do banku

30.000,00

3. Wyciąg bankowy – wpływ środków pieniężnych z tytułu zdyskontowania weksla obcego w banku:

a) nominał weksla – 24.000,00b) dyskonto – 3.000,00

21.000,00

4. Wyciąg bankowy potwierdzający:a) przekazanie przez bank środków z tytułu zaciągniętego

kredytu;b) potrącenie przez bank prowizji za udzielenie kredytu;c) otrącenie przez bank prowizji za prowadzenie rachunku

bankowego;d) wpłatę własną gotówki z kasy na rachunek bankowy

90.000,00

780,00200,00

30.000,00


1. Otworzyć konta księgowe. 2. Zaksięgować operacje. 3. Zamknąć konta.

Zadanie 3.

Salda wybranych kont księgowych w Przedsiębiorstwie „Anna M” Spółka z o.o. na dzień 01.06.br. kształtowały się następująco:


101 Kasa 69.000,00


201Rozrachunki z tytułu dostaw i usług – z odbiorcami - w tym:od P.H.U. „Ewa”- 17.000,00od P.P. „Jowita” – 10.000,00

27.000,00

211Rozrachunki z tytułu dostaw i usług – z dostawcami - w tym:wobec P.H.U. „Anna”- 50.000,00wobec P.P. „Joanna” – 30.000,00

80.000,00



1. Przyjęto od odbiorcy P.P. „Jowita” zapłatę za zrealizowaną na jego rzecz dostawę w formie weksla płatnego w oznaczonym terminie:

a) kwota należności - 10.000,00b) naliczone odsetki – 5.000,00c) nominał weksla – 15.000,00

2. Przyjęto zapłatę czekiem gotówkowym od P.H.U. „Ewa”- 17.000,00

17.000,00

3. Dokonano spłaty zobowiązania wobec P.P. „Joanna” wystawionym wekslem własnym o nominale

32.700,00

4. Wyciąg bankowy – wpływ na rachunek bieżący kwoty z tytułu wykupienia w oznaczonym terminie weksla wystawionego przez P.P. „Jowita”

……………………

5. Wyciąg bankowy potwierdzający:a) spłatę zobowiązania wobec P.H.U. „Anna” ……………………


1. Otworzyć konta księgowe. 2. Zaksięgować operacje. 3. Zamknąć konta.

Zadanie 4.

W Przedsiębiorstwie „Marzena” Spółka z o.o. stany wybranych kont księgowych na dzień 01.03.br. wykazywały następujące salda:



101 Kasa 35.000,00


201 Rozrachunki z tytułu dostaw i usług – z odbiorcamiW tym:od P.H. „Ewa” – 7.000,00od P.H.U. „Adam” – 3.000,00

10.000,00


311 Materiały 40.000,00



1. F-ra VAT – 11/200X – zakupiono za gotówkę materiały, które przekazano bezpośrednio do zużycia

1.200,00

2. KW – 10 – wypłacono zaliczkę na poczet podróży służbowej – p. Jan Kot

2.000,00

3. KW – 11 - zakupiono znaczki pocztowe za gotówkę 800,00

4. KW – 12 - wypłacono pracownikom zaległe wynagrodzenie 2.600,00

5. KP – 13 – otrzymano wpłatę od P.H. „EWA” tytułem spłaty należności

7.000,00

6. RW – 23 – wydano z magazynu materiały do zużycia 10.000,00

7. PK – miesięczny planowy odpis amortyzacyjny 12.000,00

8. WB – 30 - potwierdzający:a) pobranie przez bank prowizji za prowadzenie

rachunku bankowego400,00

9. Rozliczenie zaliczki - p.Jan Kot:a) noclegi b) przejazdy za gotówkę

KP – 14 – zwrot niewykorzystanej zaliczki

1.360,0040,00

10. KP – 15 – podjęto gotówkę z rachunku bankowego do kasy – czek gotówkowy – AA 879001

20.000,00

11. WB – 31 – potwierdzający:c) oprocentowanie środków pieniężnych – bankowa

nota uznaniowad) podjęcie środków z rachunku bankowego

120,00

20.000,00

Przedsiębiorstwo „Marzena” Spółka z o.o.:

a) jest płatnikiem podatku od towarów i usług VAT;b) obrót materiałowy wyceniany jest według rzeczywistych cen zakupu;c) ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach według rodzajów;d) odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przy wykorzystaniu metody liniowej,

e) do konta „Inne środki pieniężne” prowadzona jest konto „Środki pieniężne w drodze”, które działa w ciągu całego miesiąca.

Polecenia do wykonania:1. Otworzyć konta , podając oprócz nazwy konta również jego symbol cyfrowy.2. Zaksięgować operacje gospodarcze na kontach syntetycznych i analitycznych.3. Zamknąć konta księgowe.

T.12. Środki trwałe.

Zag.1. Wycena środków trwałych.

Zag. 2. Ewidencja księgowa środków trwałych.

Zag. 3. Dokumentacja środków trwałych.

Zag.1. Wycena środków trwałych.

Środki trwałe przyjmowane są do ewidencji księgowej według wartości początkowej.

W zależności od sposobu pozyskania środka trwałego, wartością początkową może być:

a) cena nabycia - to cena zakupu obejmująca kwotę należną sprzedającemu:

- pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek VAT i podatek akcyzowy;

- powiększona o koszty związane z zakupem i przystosowaniem środka trwałego do użytkowania (np. koszty montażu);

- powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym - w przypadku importu);

b) koszt wytworzenia, który obejmuje:

- ogół kosztów poniesionych przez jednostkę przez okres np. montażu, budowy

do dnia przyjęcia środka trwałego do używania;

c) wartość rynkowa, którą określa cena sprzedaży netto możliwa do uzyskania.

Zag. 2. Ewidencja księgowa środków trwałych.

Obejmuje:

1. ewidencję syntetyczną - dostosowaną do klasyfikacji środków trwałych;

2. ewidencję analityczną - obejmującą każdy obiekt inwentarzowy, prowadzoną w formie:

a) księgi inwentarzowej - wykaz wszystkich środków trwałych w porządku chronologicznym;

- karty poszczególnych środków trwałych;

- tabeli amortyzacyjnej spełniającej rolę planu amortyzacji.

3. ewidencję pozabilansową - np. na koncie księgowym "Środki trwałe w likwidacji".

Zag. 3. Dokumentacja środków trwałych.

Prowadzona jest przy wykorzystaniu ujednoliconych formularzy dowodów księgowych:

1. Dowód "OT" - przyjęcie do używania środka trwałego:

- z zakupu;

- z budowy;

- poddanego ulepszeniu;

2. Dowód "LT" - likwidacja środka trwałego na skutek;

- sprzedaży;

- postawienia w stan likwidacji;

3. Protokoł "Przyjęcia/Przekazania" - przyjęcie/przekazanie do używania środka trwałego w wyniku:

- aportu;

- darowizny.

T.13. Wycena składników majątkowych.

WYCENA SKŁADNIKÓW MAJĄTKOWYCH

Składnik aktywów lub pasywów Wycena wstępna Wycena

bilansowa

Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne

Według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej

Korekta o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości


Według ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem

Korekta o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

Nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczone do inwestycji

Według cen nabycia lub kosztu wytworzenia

Według zasad określonych dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej

Udziały w obcych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do aktywów trwałych

Według cen nabycia j.w.

Inwestycje krótkoterminowe Według cen nabycia lub ceny zakupu

Według ceny (wartości) rynkowej lub według cen nabycia albo ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa

Rzeczowe składniki aktywów obrotowych

Według cen nabycia, zakupu lub kosztów wytworzenia

Korekta o ubytki wartości; ceny nabycia, zakupu, koszt wytworzenia nie mogą być wyższe od ich ceny sprzedaży netto na dzień bilansowy

Należności i udzielone pożyczki

Wartość ustalona przy powstaniu

Kwota wymaganej zapłaty z zachowaniem ostrożności

Zobowiązania Wartość ustalona przy powstaniu

Kwota wymagająca zapłaty

Rezerwy Uzasadniona, wiarygodnie oszacowana wartość

Uzasadniona, wiarygodnie oszacowana wartość

Udziały/akcje własne Według cen nabycia Według cen nabycia

Kapitały własne oraz pozostałe aktywa i pasywa Wartość nominalna Wartość nominalna

T.14. Wynik finansowy.

Zag.1. Sposoby ustalania wyniku finansowego.

Zag. 2. Prezentacja wyniku finansowego.

Zag.1. Sposoby ustalania wyniku finansowego.

Wynik finansowy ustalany jest w sposób:

a) pozaewidencyjny - statystyczny;

b) ewidencyjny - księgowy.

Pozaewidencyjny sposób ustalania wyniku finansowego polega na wykorzystaniu sald kont wynikowych, które umożliwiają w ujęciu narastającym, obliczanie zaliczek na podatek dochodowy na koniec każdego miesiąca w ciągu roku obrotowego. Sposób ten umożliwia ustalenie wyniku:

- na koniec każdego miesiąca;

- w dowolnym momencie w ciągu roku.

Ewidencyjny (księgowy) sposób ustalania wyniku finansowego polega na zamknięciu rocznym (na dzień 31 grudnia) kont wynikowych. Zamknięcie roczne kont wynikowych to przeksięgowanie sald kont wynikowych na jedno konto - "Wynik finansowy", na którym dochodzi do ustalenia wyniku na koniec roku obrotowego. Saldo końcowe "Wynik finansowy" zostanie wykazane w bilansie, w pasywach, jako kapitał własny, w grupie A jako zysk lub strata.

Poszczególne kategorie wynikowe, które ukształtowały w ciągu roku obrotowego określony wynik finansowy, zostaną zaprezentowane w "Rachunku zysków i strat".

Zag. 2. Prezentacja wyniku finansowego.

Polega na przedstawieniu poszczególnych kategorii kształtujących wynik finansowy netto w sprawozdaniu pod nazwą "Rachunek zysków i strat". Sprawozdanie to może być sporządzone w dwóch wariantach:

- w wariancie kalkulacyjnym;

- w wariancie porównawczym.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

sporządzony za okres od 01.01.200... r. do 31.12.200... r.

(wariant kalkulacyjny)

Wyszczególnienie

Kwota za rok

ubiegły

Kwota za rok

bieżący

A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów

I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B)

D. Koszty sprzedaży (handlowe)

E. Koszty ogólnego zarządu

F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)

G. Pozostałe przychody operacyjne

H. Pozostałe koszty operacyjne

I. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (F+G-H)

J. Przychody finansowe

K. Koszty finansowe

L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (I+J-K)

M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M.I-M.II

I. Zyski nadzwyczajne

II. Straty nadzwyczajne

N. Zysk (strata) brutto (L+/-M)

O. Podatek dochodowy

P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)

R. Zysk (strata) netto (N-O-P)

T.15. Sprawozdawczość finansowa.

Zag. 1. Elementy składowe sprawozdania finansowego.

Produktem rachunkowości są sprawozdania finansowe (zbiory informacji) do których należą:

1. Bilans - sprawozdanie o majątku firmy;

2. Rachunek zysków i strat - sprawozdanie o wyniku (zysku, stracie) finansowym firmy;

3. Rachunek przepływów pieniężnych - sprawozdanie o rodzajach wpływów i wydatków środków pieniężnych;

4. Zestawienie zmian kapitału (funduszu) własnego - sprawozdanie o stanach, rodzajach zwiększeń i zmniejszeń kapitałów własnych;

5. Informacja dodatkowa - dane uzupełniające do sprawozdań finansowych.

T.16. Koszty.

Zag. 1. Klasyfikacja kosztów – według rodzajów.

Zag. 2. Klasyfikacja kosztów – według typów działalności i miejsc powstawania.

Zag. 3. Zadania praktyczne.

Zag. 1. Klasyfikacja kosztów – według rodzajów.

Koszty w układzie rodzajowym stanowią:

1. Amortyzacja;

2. Zużycie materiałów i energii;

3. Usługi obce;

4. Podatki i opłaty;

5. Wynagrodzenia;

6. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia;

7. Podróże służbowe;

8. Pozostałe koszty.

Zag. 2. Klasyfikacja kosztów – według typów działalności i miejsc powstawania.

Podstawowe miejsca powstawania kosztów to:

a) koszty wydziałowe - koszty pośrednie wytworzenia, ponoszone na wydziałach produkcji podstawowej, są to koszty wspólne dla kilku produktów np. amortyzacja;

b) koszty zakupu - obejmują koszty bezpośrednie fazy zaopatrzenia tj. związane z zakupem danej partii materiałów i dostarczeniem ich do miejsca składowania w jednostce gospodarczej;

c) koszty sprzedaży - obejmują koszty związane bezpośrednio ze sprzedażą danej partii wyrobów gotowych;

d) koszty zarządu (ogólnozakładowe) - koszty związane z zarządzaniem jednostką gospodarczą, jej organizacją i obsługą - koszty wspólne dla wszystkich produkowanych wyrobów i dla wszystkich wydziałów.

Zag. 3. Zadania praktyczne.

Ewidencja kosztów w zespole 4

Wybrane konta księgowe Spółki z o.o. „Iwona” wykazywały na dzień 01.01. 2007 r. następujące stany początkowe:

Nazwa konta Wartość (w zł)

Środki trwałe 216.000

Umorzenie środków trwałych

56.800

Kasa 49.200

Rachunek bieżący

69.200

Rozrachunki z tytułu dostaw i usług z odbiorcami 13.000

Rozrachunki z tytułu dostaw i usług z dostawcami 25.000

Materiały na składzie

16.400

Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów - WN

872

Spółka z o.o. „Iwona” jest podatnikiem podatku od towarów im usług. Wytwarza i sprzedaje swoje produkty wyłącznie opodatkowane wg stawki podstawowej – 22%.

Zgodnie z „Zakładowym Planem Kont” wycena materiałów ustalona jest na poziomie:• obrót i ewidencja wartościowa zapasów – według cen ewidencyjnych;• wycena bilansowa – na poziomie cen zakupu.

Koszty podstawowej działalności operacyjnej grupowane są na kontach zespołu 4 – „Koszty wg rodzajów i ich rozliczenie”.

Spółka z o.o. „Iwona” płaci składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,0%.

W miesiącu styczniu miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

Lp. Dowód Treść operacji gospodarczej Kwota

1. Lista wypłat Wypłacono z kasy ryczałty pracownikom zarządu za używanie do celów służbowych własnych samochodów 3.340

2. F-ra VAT Faktura płatna poleceniem przelewu od spółki „Regina” za zakupione materiały produkcyjne:- wartość netto- podatek VAT – stawka podstawowa- wartość brutto

6.800

3. Pz Przyjęto do magazynu dostawę zakupionych materiałów – wartość w cenie ewidencyjnej 7.200

4. PK Wyksięgowano podatek VAT naliczony w fakturze zakupu

5. PK Księgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych zakupionych materiałów od spółki „Regina”

6. Lista płac nr 1/01

Lista płac pracowników za miesiąc styczeń:- wynagrodzenie zasadnicze- składki na ubezpieczenia społeczne- podatek dochodowy od osób fizycznych- składki na ubezpieczenie zdrowotne- wynagrodzenie netto

20.000

7. PK Składki na ZUS, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – płatne przez pracodawcę

8. PK Księgowanie miesięcznej raty umorzenia

środków trwałych za miesiąc styczeń 2.480

9. F-ra VAT Zakupiono za gotówkę materiały biurowe przekazane do zużycia:- wartość netto

- podatek VAT – stawka podstawowa- wartość brutto

3.416

10. F-ra VAT Faktura płatna poleceniem przelewu za dzierżawę magazynu wyrobów gotowych –rata za miesiąc styczeń – Spółka z o.o. „Renata”:- wartość netto- podatek VAT – stawka podstawowa- wartość brutto

2.400

11. F-ra VAT

PT

Faktura płatna poleceniem przelewu od Spółki z o.o. „Krystyna” za zakupioną maszynę produkcyjną wymagającą montażu:- wartość netto- podatek VAT – stawka podstawowa- wartość brutto

69.200

12. F-ra VAT Faktura płatna poleceniem przelewu od Spółki z o.o. „Krystyna” za montaż zakupionej maszyny: - wartość netto usługi- podatek VAT – stawka podstawowa- wartość brutto

8.400

13. F-ra VAT

KW

Opłacono gotówką fakturę od firmy przewozowej „Kowalski i spółka” za transport zakupionych materiałów:- wartość netto usługi- podatek VAT – stawka podstawowa- wartość brutto

1.700

14. WB Wyciąg bankowy 1/01 z załącznikami:- nota uznaniowa – naliczone odsetki od lokat- nota obciążeniowa – opłata za prowadzenie Rachunku

2.920

180

15. WB Wyciąg bankowy 2/01 z załącznikami:- uregulowano zobowiązanie za dostawę materiałów

- wpływ należności za sprzedane wyroby gotowe w ubiegłym miesiącu 8.000

16. Rw Wydano do produkcji materiały – zestawienie zbiorcze za miesiąc styczeń 17.600

17. WB Wyciąg bankowy 3/01 z załącznikami:- zapłata kary za nieterminową dostawę wyrobów gotowych 1.700

18. PK Księgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów zużytych w produkcji

19. KW Opłacono fakturę za zakupione znaczki pocztowe:- wartość netto- podatek VAT – zw.- wartość brutto

200

20. KW Wypłacono wynagrodzenie za miesiąc styczeń


1. Otworzyć konta i zaksięgować operacje gospodarcze.2. Ustalić kwotę poniesionych kosztów rodzajowych.

T. 17. Kalkulacja kosztów.

Zag. 1. Pojęcie i istota kalkulacji kosztów własnych.

Zag. 2. Metody kalkulacji.

Zag. 1. Pojęcie i istota kalkulacji kosztów własnych.

Kalkulacja kosztów własnych wyrobów (usług), określana również jako rachunek jednostkowy kosztów własnych lub rachunek nośników kosztów własnych, jest to całość czynności obliczeniowych, zmierzających do ustalenia kosztów przypadających na przedmiot kalkulacji (wyrobów gotowych oraz produkcji nie zakończonej) wraz ze wskazaniem struktury jego części składowych.

Układ kalkulacyjny kosztów umożliwia ustalenie jednostkowego wyrobu i opiera się na podziale kosztów na bezpośrednie i pośrednie. Koszty bezpośrednie stanowią koszty, które można ustalić dokładnie dla określonego wyrobu na podstawie elementów źródłowych. Koszty pośrednie to koszty, które można odnieść na określone wyroby tylko z pewnym przybliżeniem, za pomocą odpowiednich kluczy podziałowych.

W działalności przemysłowej występuje najczęściej następujący układ kalkulacyjny:

a) koszty bezpośrednie:

- zużycie materiałów i energii;

- koszty zakupu materiałów;

- płace bezpośrednie;

- narzuty na płace;

- obróbka obca i koszty specjalne (np. koszty przygotowania produkcji);

b) koszty pośrednie:

- koszty wydziałowe;

- koszty zarządu;

c) straty na brakach;

d) koszty sprzedaży.

Zag. 2. Metody kalkulacji.

W jednostkach gospodarczych stosuje się następujące metody kalkulacji:

1. Podziałowe:

a) podziałowa prosta - stosowana w przypadku produkcji jednorodnej. Koszt jednostkowy ustalany jest jako iloraz kosztów produkcji przez sumę jednostek kalkulacyjnych, np. wyrobów gotowych;

b) podziałowa prosta ze współczynnikami - stosowana w przypadku produkcji masowej o zbliżonym procesie technologicznym, o podobnym zużyciu surowca itp.

2. Doliczeniowe - koszty bezpośrednie ustala się na podstawie dowodów źródłowych wprost dla danego nośnika kosztów, natomiast koszty pośrednie doliczane są do nich za pomocą kluczy podziałowych.

Documents

NAZWA PRZEDMIOTU: RACHUNKOWOŚĆ PROWADZĄCY: …student.universityofbusiness.eu/uploads/attachment/file/Subject/22/... · prezentowania i interpretacji procesów gospodarczych oraz