Naukowcy siłą UMCS-uUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie jest jednym z największych ośrodków naukowych w Polsce, który może pochwalić się licznymi

osiągnięciami na polu komercjalizacji wyników badań i wdrażania ich na rynek.

Uczelnia współpra-cuje z otoczeniem społeczno-bizne-sowym, chętnie

i efektywnie podejmuje ko-operację z przedsiębiorca-mi zarówno w zakresie ba-dawczych prac zleconych, projektów w konsorcjach naukowo-przemysłowych, jak również w kontekście komercjalizacji własno-ści intelektualnej. Rośnie także aktywność pracowni-ków naukowych w aplikacji o granty i projekty badaw-cze. Naukowcy z najwięk-szego lubelskiego uniwer-sytetu w roku akademickim 2018/2019 realizowali 132 projekty badawcze krajowe o wartości 49 mln zł. W tym samym roku prowadzone były 23 badawcze projekty międzynarodowe na kwotę 7,7 mln zł. Osiągnięcia na-ukowo-badawcze pracow-ników UMCS-u odbijają się szerokim echem nie tylko w Polsce, ale i za granicą.

Jednym z wiodących przykładów zaawansowa-nych prac badawczych pro-wadzonych na uczelni jest rozwój technologii fotonicz-nych i światłowodowych. To właśnie Lubelszczyznę uważa się za kolebkę świa-tłowodów, a zespół badaw-czy Pracowni Technologii Światłowodów UMCS za twórców polskiej wersji tej technologii. Prace w tym za-kresie prowadzone są obec-nie przez zespół dra Pawła Mergo z Wydziału Chemii UMCS – jednego z bardziej aktywnych pracowników naukowych uczelni, osiąga-jącego wybitne sukcesy na arenie międzynarodowej. O wysokim poziomie badań realizowanych w Pracowni UMCS świadczą zarówno liczne przypadki praktycz-nego wdrażania tutejszych opracowań i produktów, jak również ciągła obecność w projektach finansowanych z funduszy UE. Obecnie zespół dra Mergo realizuje kilka projektów badawczo--rozwojowych we współ-pracy z przedsiębiorcami, a rezultaty tych koopera-cji zostaną wykorzystane w praktyce. Do ważniejszych osiągnięć lubelskich na-ukowców należą stworzone technologie światłowodów do przesyłania informacji wrażliwych - światłowód odporny na podsłuch, tech-nologie specjalnych światło-wodów do laserów światło-wodowych dużej mocy czy technologie światłowodów kilkumodowych do wyko-rzystania w nowoczesnej telekomunikacji oraz do monitorowania konstrukcji kompozytowych.

Warto wspomnieć także o efektach ogromnego za-angażowania naukowców z Instytutu Fizyki UMCS, które przełożyło się na po-zycję Uniwersytetu w ran-kingu prestiżowego maga-zynu Nature Polska (Nature Index 2016 Rising Stars). Uczelnia znalazła się w nim wśród dwudziestu pięciu

najlepszych instytucji na-ukowych Europy Południo-wej i Wschodniej oraz zo-stała określona jako pierw-sza wśród „wschodzących gwiazd nauki”. Na tak wyso-ką pozycję w rankingu miały wpływ publikacje przygo-towane przez pracowników Instytutu Fizyki.

Osiągnięć fizyków UMCS jest o wiele więcej. Zespół prof. Wiesława Gruszeckiego pobił światowy rekord roz-dzielczości w mikroskopii podczerwieni oraz odkrył nową metodę obrazowania molekularnego opartą na efekcie foto-termicznym. Wyniki zostały ogłoszone w renomowanych czasopi-smach naukowych „Nano-scale” i „Analytical Chemi-stry”. Z kolei grupa naukow-ców pod przewodnictwem prof. Krzysztofa Muraw-skiego z Katedry Fizyki Teo-retycznej, we współpracy z zagranicznymi ośrodkami naukowymi, odkryła spo-sób na rozwiązanie proble-mu ogrzewania korony sło-necznej. O niebagatelnym znaczeniu badań świadczy fakt, że artykuł dotyczący odkrycia pseudo-szoków, czyli tzw. „nieudanych fal uderzeniowych” w atmos-ferze Słońca został opubli-kowany na stronie NASA. Wyniki pracy oryginalnie ukazały się zaś w paździer-niku 2018 r. w prestiżowym czasopiśmie „Nature Astro-nomy”.

Kolejnym przykładem wskazującym na silną pozy-cję Uniwersytetu w zakresie działalności naukowo-ba-dawczej są prace zespołu naukowców z Wydziału Bio-logii i Biotechnologii UMCS (dr Magdalena Mizerska--Kowalska, prof. Anna Ma-tuszewska, prof. Magdalena Jaszek, dr Dawid Stefaniuk)nad nowatorskim zasto-sowaniem enzymu lakazy z grzyba Cerrena unicolor w leczeniu raka szyjki ma-cicy. Doniesienia naukowe wskazują na możliwość za-stosowania tego enzymu jako związku o działaniu przeciwnowotworowym i przeciwwirusowym. Ko-nieczne jest przeprowadze-nie kolejnych eksperymen-tów, jednak wynalazek na-ukowców z UMCS napawa optymizmem i z pewnością rokuje na przyszłość. Po-dobnie można podsumować efekty dotychczasowych prac, które prowadzi prof. Marta Fiołka z Wydziału Biologii i Biotechnologii UMCS wraz z naukowcami z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Zespół opraco-wał preparat z płynu celo-matycznego dżdżownicy, który w badaniach labora-toryjnych niszczy komórki raka płuca.

Lubelscy naukowcy ciągle pracują nad nowymi patenta-mi oraz rozwiązaniami, które miałyby praktyczne zastoso-wanie w przedsiębiorstwach.

Uczelnia może pochwalić się już licznymi sukcesami na obu polach. Przykładem efektywnej komercjalizacji jest chociażby preparat ro-ślinny stosowany w leczeniu nosemozy, niezwykle częstej choroby dotykającej pszczo-ły. Lek został opracowany przez zespół naukowców z Wydziału Biologii i Biotech-nologii UMCS pod wodzą dr. hab. Anety Ptaszyńskiej, prof. UMCS oraz naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskie-go i Uniwersytetu Przyrod-niczego w Lublinie. Preparat pod nazwą „Apistym” zade-biutował na rynku we wrze-śniu 2018 r., we współpracy z puławską firmą Biowet. Prof. Ptaszyńska otrzymała także za swoje badania liczne wyróżnienia na krajowych oraz międzynarodowych targach wynalazczości i kre-atywności, co świadczy o re-nomie oraz innowacyjności jej odkryć.

Do osiągnięć naukow-ców UMCS, które zostały z powodzeniem skomer-cjalizowane, można też zaliczyć program kompu-terowy pomagający w opa-nowywaniu umiejętności ortograficznych i popraw-nej pisowni przez uczniów z trudnościami w nauce, a także dla osób bez zabu-rzeń, które chcą poprawić swoje zdolności ortogra-f i c z n e. Po m y s ł o d a w c ą i twórcą programu jest dr hab. Aneta Borkowska,

prof. UMCS z Wydziału Pe-dagogiki i Psychologii.

Dobrym przykładem po-wiązania biznesu z nauką jest także spółka BioInno-va, łącząca te „dwa światy”. Opracowana przez zespół prof. Janusza Szczodraka z Wydziału Biologii i Bio-technologii UMCS innowa-cyjna technologia produkcji preparatów enzymatycz-nych (głównie bakteryjnych i grzybowych mutanaz) może być wykorzystywana jako środek przeciwpróchni-czy w preparatach do higie-ny jamy ustnej i produktach żywnościowych. Zaangażo-wanie obu stron pozwoliło na efektywne podjęcie dzia-łań w zakresie komercjali-zacji wynalazku mutanazy i współpracy z firmami bran-ży biotechnologicznej oraz spożywczej.

Lista osiągnięć pracowni-ków lubelskiej uczelni jest długa. Zespół naukowców pod kierownictwem dra hab. Jerzego Wielbo, prof. UMCS, posiada twarde dane naukowe potwierdzające skuteczność bionawozu w stymulacji kiełkowania i wzrostu roślin motylkowa-tych. Potwierdza to uzyskany patent, a także przyznanie statuetki Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz srebrny medal za opracowanie i opa-tentowanie tego innowa-cyjnego wynalazku. Dużym zainteresowaniem cieszyło się także odkrycie naukow-

ców pod kierunkiem prof. Barbary Gawdzik z Katedry Chemii Polimerów UMCS, którzy opracowali nowa-torską metodę modyfikacji asfaltów. Ostatnio głośno było również o innowacyj-nym projekcie badawczo--rozwojowym pracowników Instytutu Informatyki UMCS i firmy Billennium. Lubel-scy naukowcy włączyli się w pracę nad budową syste-mu do wczesnej diagnostyki nowotworów mózgu.

Miarą naukowego suk-cesu przedstawicieli każdej uczelni wyższej są nie tylko prestiżowe nagrody i wyróż-nienia, ale przede wszystkim praktyczne wykorzystanie ich badań. Powyższe przy-kłady pokazują, że z efektami pracy naukowców z UMCS możemy stykać się w życiu codziennym, najczęściej nie zdając sobie z tego sprawy. Warto zatem docenić ich osiągnięcia i rzucić nieco więcej światła na badania, które często mają przełomo-wy charakter w swoich dzie-dzinach.

W przypadku tak wszech-stronnej uczelni, jaką bez w ą t p i e n i a j e s t U M C S , wszystkie osiągnięcia na-ukowe i badawcze są tema-tem na znacznie dłuższy artykuł. Powyżej wskazano więc tylko niektóre z nich, ukazujące, jak potężną siłą jest kadra naukowa zasilają-ca największy lubelski uni-wersytet.

7 piątek 18 października 2019materiał promocyjny

FOT. BARTO

SZ P

RO

LL (4)

Prof. Aneta Ptaszyńska, mgr Magdalena Kunat

Prof. Wiesław Gruszecki

Dr Paweł Mergo

Dr Magdalena Mizerska-Kowalska, prof. Anna Matuszewska, prof. Magdalena Jaszek, dr Dawid Stefaniuk