35
3/7/2015 ISIRI 3766 http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 1/35 3766 ﺃﺋﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ ﻟﻮﺍﺯﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬﺍﺋﻲ ﭼﺎﭖ ﺍﻭﻝ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺭﺳﻤﻲ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻫﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﺷﻮﺭﺍﻳﻌﺎﻟﻲ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﺟﺒﺎﺭﻱ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﺴﺖ ﺍﺯ:

3766file.qums.ac.ir/repository/vct/nutrition/aeen nameha... · 2015. 7. 12. · iso/tc 199 n60 ISO 468: 1982 – surface r0ughness ﺭﺩ ﻑﺮﺼﻣ ﺩﺭﻮﻣ ﻡﺯﺍﻮﻟ

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 1/35

    3766

    أئين كار بهداشتي تجهيزات و لوازم مورد مصرف در صنايع غذائي

    چاپ اول

    موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

    موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تنها سازماني است در ايران

    كه بر طبق قانون ميتواند استاندارد رسمي فرآورده ها را تعيين و تدوين و

    اجراي آنها را با كسب موافقت شورايعالي استاندارد اجباري اعالم نمايد.

    وظايف و هدفهاي موسسه عبارتست از:

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 2/35

    (تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي – انجام تحقيقات بمنظور تدوين

    استاندارد باال بردن كيفيت كاالهاي داخلي، كمك به بهبود روشهاي توليد و

    افزايش كارائي صنايع در جهت خودكفائي كشور - ترويج استانداردهاي

    ملي – نظارت بر اجراي استانداردهاي اجباري – كنترل كيفي كاالهاي

    صادراتي مشمول استانداردهاي اجباري و جلوگيري از صدور كاالهاي

    نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امكانات رقابت با كاالهاي مشابه خارجي و

    حفظ بازارهاي بين المللي كنترل كيفي كاالهاي وارداتي مشمول استاندارد

    اجباري بمنظور حمايت از مصرف كنندگان و توليدكنندگان داخلي و

    جلوگيري از ورود كاالهاي نامرغوب خارجي راهنمائي علمي و فني

    توليدكنندگان، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان – مطالعه و تحقيق درباره

    روشهاي توليد، نگهداري، بسته بندي و ترابري كاالهاي مختلف – ترويج

    سيستم متريك و كاليبراسيون وسايل سنجش – آزمايش و تطبيق نمونه

    كاالها با استانداردهاي مربوط، اعالم مشخصات و اظهارنظر مقايسه اي و

    صدور گواهينامه هاي الزم).

    موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بين المللي استاندارد ميباشد و لذا

    در اجراي وظايف خود هم از آخرين پيشرفتهاي علمي و فني و صنعتي

    جهان استفاده مينمايد و هم شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور را

    مورد توجه قرار ميدهد.

    اجراي استانداردهاي ملي ايران بنفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و

    باعث افزايش صادرات و فروش داخلي و تأمين ايمني و بهداشت مصرف

    كنندگان و صرفه جوئي در وقت و هزينه ها و در نتيجه موجب افزايش

    درآمد ملي و رفاه عمومي و كاهش قيمتها ميشود.

     

    آئين كار بهداشتي لوازم و تجهيزات مورد مصرف در صنايع غذائي

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 3/35

    رئيس

    مشاور موسسه استاندارد و تحقيقات

    صنعتي ايران

    دكتراي داروسازي فرهي - فرج اله

    اعضاء

    كارگاه طراحي و صنعتي غذايي ليسانس صنايع غذايي احتشام -

    محمد

    وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي فوق ليسانس بهداشت مولوي -

    فاطمه

    موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران فوق ليسانس مهندسي صنايع

    غذايي

    نسرين -

    مجيدي

    موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ليسانس شيمي بصيري -

    قاسم

    دبير

    موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران فوق ليسانس مهندسي

    كشاورزي

    تفرشي نژاد -

    ايوب

    فهرست مطالب

     

    آئين كار بهداشتي تجهيزات و لوازم مورد مصرف در صنايع غذايي

    مقدمه

    هدف

    دامنه كاربرد

    تعاريف و اصطالحات

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 4/35

    مخاطرات بهداشتي

    ويژگيها و تدابير بهداشتي

    مطابقت با موازين بهداشتي

    آگاهيهاي الزم براي استفاده

    بسمه تعالي

    پيشگفتار

     آئين كار بهداشتي تجهيزات و لوازم مورد مصرف در صنايع كه بوسيله

    كميسيون فني مربوط تهيه و تدوين شده و در يكمين كميته ملي آئين كار

    كشاورزي و غذائي مورخ 74/9/28 مورد تائيد قرار گرفته اينك باستناد

    بند 1 ماده 3 قانون اصالحي قوانين و مقررات استاندارد و تحقيقات

    صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 بعنوان آئين كار رسمي ايران منتشر

    مي گردد .

     براي حفظ همگامي و هماهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه

    صنايع و علوم , استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديدنظر قرار

    خواهند گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصالح يا تكميل اين

    استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوطه مورد

    توجه واقع خواهد شد .

     بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ

    و تجديدنظر آنها استفاده نمود .

     در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط

    موجود و نيازهاي جامعه حتي المقدور اين استاندارد و استاندارد كشورهاي

    صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .

     لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي آزمايشهاي الزم اين

    استاندارد با استفاده از منابع زير تهيه گرديده است :

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 5/35

    CEN/TC 153. N 124EHygiene requirements for the design of machinaryFood processing machinary safety and hygien requirementsbasic concepts part 2ISO/TC 199 N60ISO 468: 1982 – surface r0ughness

     

     

     آئين كار بهداشتي تجهيزات و لوازم مورد مصرف در

    صنايع غذايي

     0 ـ مقدمه1

     از آنجائي كه غذاي موردنياز جوامع بشري , با افزايش روزافزون جمعيت

    در جهان و پيشرفتهاي تكنولوژي , دچار تحول گشته و ناچار به سبب

    فعاليت هاي اجتماعي و ارزش افزاينده زمان و لزوم استفاده هرچه بيشتر از

    وقت , اغلب , غذا در كارخانجات و بصورت انبوه و در بسته بندي هاي مناسب

    تهيه و در فروشگاه ها در اختيار مصرف كننده قرار مي گيرد . بناچار براي

    حفظ كميت غذاي تهيه شده در صنايع بايستي توجه نمود كه دستگاههاي

    توليد مواد غذايي از ويژگيهاي استانداردي برخوردار باشد تا ضمن باال

    رفتن كيفيت , از نظر بهداشتي نيز مشكلي براي عوامل توليد و كارگران و

    نيز مصرف كنندگان بوجود نيايد .

     1 ـ هدف2

     هدف از تدوين اين آيين كار , تعيين ويژگيهاي اساسي و بهداشتي ماشين

    آالت مورد مصرف در صنايع غذايي است .

     2 ـ دامنه كاربرد3

     اين آيين كار در مورد كليه دستگاهها و تجهيزات و لوازم مورد استفاده در

    صنايع مواد خوراكي كاربرد دارد .

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 6/35

     3 ـ تعاريف و اصطالحات 4

     در اين آيين كار اصطالحات با تعاريف زير بكار برده مي شوند :

     3 ـ 1 ـ اثر زيان بخش5

     اثري است كه قابليت مصرف ماده خوراكي را بطور عمده كاهش مي دهد .

    اين اثر در يك ماده خوراكي مي تواند بخصوص بوسيله ميكربهاي بيماري زا

    و ميكروارگانيسم هاي ناخواسته و سموم ميكروبي و حشرات و حيوانات

    اهلي و ساير آلوده كننده ها بوجود آيد .

     3 ـ 2 ـ فضا و سطوح موجود در تجهيزات6

     ويژگيهاي بهداشتي هر فضا يا سطح , باعمال مربوط به آن محل و نوع

    مواد خوراكي مورد فرآيند و آسيب هاي وارده به آن مربوط مي شود .

     3 ـ 2 ـ 1 ـ سطوح در تماس بامواد خوراكي7

     اين سطوح مركب از سطوح در تماس با مواد خوراكي است و شامل

    سطوحي است كه فرآورده مي تواند با آن تماس پيدا كرده و مجددا به داخل

    مواد خوراكي برگردد .

     3 ـ 2 ـ 2 ـ سطوح پاششي8

     سطوحي است كه ماده خوراكي به آن پاشيده و يا در طول آن جاري شود

    ولي دوباره نمي تواند به داخل فرآورده اولي برگشت كند ( تصوير شماره

    (1

     3 ـ 2 ـ 3 ـ سطوح بدون تماس با مواد خوراكي9

     سطوحي است كه برعكس سطوح باال با مواد خوراكي در تماس قرار

    نمي گيرند ( تصوير شماره 1.)

     3 ـ 3 ـ پاك كردن10

     عبارت از زدودن هر نوع ماده خارجي غيرخوراكي است .

     3 ـ 3 ـ 1 ـ قابليت پاك كردن11

     تجهيزات بايد بطوري طراحي و ساخته شود كه با روشهاي توصيه شده

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 7/35

    در بند (6 ـ 2 ـ 2) بخوبي پاك و تميز شود .

     3 ـ 4 ـ آلودگي12

     آلودگي عبارتست از وجود مواد خارجي و آلوده كننده .

     3 ـ 5 ـ مواد مقاوم به عوامل خوردگي13

     تجهيزات بايستي از موادي ساخته شود كه در برابر اثر مواد شيميايي يا

    الكتروشيميايي و فرآيند مواد خوراكي و عمليات تميز كردن و گندزدائي

    كه مطابق دستورالعملهاي مربوطه انجام مي گيرد , مقاوم باشد .

     3 ـ 6 ـ درز و شكاف14

     به سطوح معيوب داراي درز و شكاف و ترك اطالق مي شود كه قابليت

    نظات در آنها كاهش يافته است .

     3 ـ 7 ـ فضاي مرده ( فضاي بسته )15

     فضايي است كه در آن يك فرآورده يا عوامل تميز كننده يا ضدعفوني

    كننده , در ضمن عمليات فرآيند يا تميز كردن يا گندزدائي , بطور كامل

    جابجا نگردد .

     3 ـ 8 ـ ضدعفوني ( گندزدائي )16

     غيرفعال نمودن باكتري هاي رويشي بيماري زا و تعداد بيشماري از

    ميكروارگانيسمهاي ديگر , به ميزاني كه با عمليات بهداشتي براي تجهيزات

    مناسب باشد .

     3 ـ 9 ـ ماده خوراكي17

     هر فرآورده يا ماده قابل خوردن است .

     3 ـ 10 ـ بهداشت ماده خوراكي18

     درنظر گرفتن كليه موازين بهداشتي در طي مراحل آماده سازي و فرآيند

    ماده خوراكي به منظور تأمين سالمت آن براي مصرف خوراك انسان و

    حيوان .

     3 ـ 11 ـ اتصال19

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 8/35

     وصل كردن دو قطعه يا بيشتر به هم .

     3 ـ 12 ـ مواد غيرجاذب20

     مواد بكار رفته بايد غيرجاذب باشد تا اثر زيان بخش روي موادي كه با آن

    تماس مي گيرد , نداشته باشد .

     3 ـ 13 ـ درز بندي 21

     بستن هرگونه درز به قسمتي از از ورود و عبور هر ماده بطور مؤثر

    جلوگيري كند .

     3 ـ 14 ـ دفع خودبخودي فاضالب22

     طراحي و ساخت كانال فاضالب با اندازه و سطح و شكلي كه مايع در آن

    متوقف نشود .

     3 ـ 15 ـ همواري23

     صاف و صيقلي بودن سطوح و به قسمي كه نيازهاي بهداشتي و عملياتي

    را برآورده كند .

     3 ـ 16 ـ مواد خارجي24

     هر ماده ناخواسته مانند باقيمانده هاي فرآورده , ميكروارگانيسمها و

    باقيمانده پاك كننده ها يا محلولهاي گندزدا مي باشد .

     3 ـ 17 ـ ماده غيرسمي25

     ماده اي كه تحت شرايط كاررد نتواند ماده زيان بخشي براي سالمتي توليد

    كند .

     3 ـ 18 ـ جانوران زيان بخش26

     پستانداران , پرندگان , خزندگان و حشراتي كه روي ماده خوراكي اثر

    زيان بخش داشته باشندن .

     4 ـ مخاطرات بهداشتي27

     علل مخاطرات به شرح زير است :

     4 ـ 1 ـ عوامل ميكربي مانند ميكروارگانيزمهاي بيماري زا , مولد فساد يا

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 9/35

    سموم ميكربي .

     4 ـ 2 ـ عوامل شيميائي شامل باقيمانده مواد پاك كننده و گندزدا .

     4 ـ 3 ـ مواد خارجي ناشي از مواد خام , تجهيزات و يا ساير منافع .

     5 ـ ويژگيها و تدابير بهداشتي28

     با تأمين دقتهاي الزم در طراحي , ساخت , نصب , راه اندازي , نگهداري و

    نظافت تجهيزات بايستي از مخابرات جلوگيري كرد .

     5 ـ 1 ـ مواد ساختماني29

     5 ـ 1 ـ 1 ـ كليات 30

     5 ـ 1 ـ 1 ـ 1 ـ مواد بايد در مقابل سايش طبيعي مقاومت داشته باشد .

     5 ـ 1 ـ 1 ـ 2 ـ سطوح مواد و روكش هاي آن بايد قابل نظافت و در صورت

    لزوم قابل گندزدايي باشد .

     5 ـ 1 ـ 1 ـ 3 ـ سطوح مواد و روكش هاي آن بايد در برابر شكستن , ترك

    برداشتن , خرد شدن , ورقه ورقه شدن و ساييدگي مقاومت داشته باشند .

     5 ـ 1 ـ 1 ـ 4 ـ سطوح مواد و روكشهاي آن بايد در مقابل مواد

    ناخواسته غيرقابل نفوذ باشد .

     5 ـ 1 ـ 2 ـ مناطق در تماس با مواد خوراكي31

     عالوه بر ويژگيهاي كلي ( بند 5 ـ 1 ـ 1) سطوح بايد داراي خواص زير نيز

    باشد :

     5 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ مقاوم به خوردگي32

     5 ـ 1 ـ 2 ـ 2 ـ غيرسمي33

     5 ـ 1 ـ 2 ـ 3 ـ تاحد امكان غيرجاذب34 ( جز در مواردي كه عمال

    اجتناب ناپذير باشد .)

     5 ـ 1 ـ 2 ـ 4 ـ بايد بو , رنگ به ماده خوراكي منتقل ننمايد .

     5 ـ 1 ـ 2 ـ 5 ـ نبايد موجب آلودگي مواد خوراكي شود يا اثرات زيان بخش

    روي آن ايجاد نمايد .

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 10/35

     5 ـ 2 ـ طراحي35

     5 ـ 2 ـ 1 ـ طراحي مناطق در تماس با مواد خوراكي

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ سطوح 36

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ 1 ـ سطوح بايد قابل نظافت و در صورت لزوم قال

    گندزدايي باشد .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ 2 ـ سطوح بايد صاف , هموار , يك تكه پيوسته و بدون

    درز باشد .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ 3 ـ سطوح در تماس با مواد خوراكي نبايد تأثير متقابل

    روي يكديگر داشته باشند .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ 4 ـ در صورتيكه برگشت فرآورده به داخل ماده خوراكي

    فرآيند شده , زيان بخش است . سطوح بايستي چنان طراحي و پرداخت شود

    كه قسمتي از ماده خوراكي نتواند جدا شود و مجددا به فرآورده برگشت

    كند .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ 5 ـ سطوح بايد چنان پرداخت شود كه فاقد هرگونه شكاف

    و حفره باشد تا فرآورده خوراكي در شكاف ها باقي بماند و از نظر آلودگي

    مخاطراتي ايجاد نكند ( تصاوير 2 و 3)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ 6 ـ اين ويژگيها براي قسمتهايي از تجهيزات كه به سهولت

    قابل پياده شدن هستند نيز كاربرد دارد .

     يادآوري : استاندارد ويژگيهاي فني براي پرداخت سطوح در دست تدوين

    مي باشد .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ اتصاالت37

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ اتصاالت ثابت38

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ اتصاالت بادي آب بندي , بدون درز و بهداشتي باشد

    .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ اتصاالت ثابت بايد فاقد زواي , شكافها و درزهايي

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 11/35

    كه ايجاد برجستگي در داخل بدنه و فضاي مرده مي نمايد باشد ( تصاوير 4

    و 5 و 6.)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ 2 ـ 2 ـ اتصاالت قابل جدا كردن39

     اين اتصاالت بايد بطور صحيح و بهداشتي كامال به هم جفت شده باشد (

    تصاوير 7 و 8 و 9 و 10.)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 3 ـ پست ها40

     بست ها مانند پيچ ها و ميخ ها و ميخ پرچها و مشابه آن نبايد مورد استفاده

    قرار گيرد . در صورتيكه از نظر فني كاربرد آنها غيرقابل اجتناب باشد ,

    بايد قابل نظافت و در صورت لزوم قابل گندزدايي باشد ( تصوير 11.)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 4 ـ راههاي تخليه 41

     تجهيزات بايستي بخودي خود بتواند تخليه شده و يا مايعات باقيمانده را

    بتوان به آساني با وسايل ديگر از آن خارج كرد ( تصاوير 12 و 13 و

    (.14

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 5 ـ زواياي داخلي و گوشه ها42

     زوايا و گوشه هاي داخلي بايد به نحوي باشد كه بطور كامل قابل نظافت

    بوده و در صورت لزوم بتوان آن را گندزدائي كرد ( تصوير 15.)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 6 ـ فضاهاي مرده 43

     دستگاهها بايد حتي االمكان فاقد فضاي مرده باشد . در صورتيكه وجود

    فضاي مرده اجتناب ناپذير باشد , ارتفاع قابل قبول فضاي مرده بطور

    اساسي بستگي به نارواني ( ويسكوزيته ) و سرعت جريان دارد و در هر

    صورت ارتفاع فضاي مرده بايد در حداقل باشد ( تصاوير 16 و 17)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 7 ـ ياتاقانها و نقاط ورودي محور44

     تمام ياتاقانها بايد در خارج از منطقه مواد خوراكي باشد , مگر در مواقعيكه

    از نظر فني غيرقابل اجتناب باشد و در اينصورت بايد ياتاقانها با مواد

    لغزنده خوراكي روغنكاري شود . الزم به تذكر است كه اين وسايل بايد

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 12/35

    قابل نظافت و گندزدايي باشد . آب بنديهاي محوري و محورهاي دوار , در

    قسمتهايي كه با مواد خوراكي در تماس است , بايد بطور خودكار با

    روغنهاي خوراكي روغنكاري شده و قابل نظافت و در صورت لزوم قابل

    گندزدايي نيز باشد ( تصاوير 18 و 19)

     آب بنديها و ياتاقانها و محورهاي دواري كه در مناطق پاششي قرار

    گرفته اند , به شرطي كه روي مواد غذايي اثر مضري نداشته باشد , مي توان

    با روغنهاي غيرخوراكي روغنكاري كرد .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 8 ـ دستگاههاي الزم45

     تمام وسايل مورد استفاده بايستي با بند 4 مطابقت داشته باشد (

    تصاوير 20 و 21.)

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 9 ـ قاب ها و پوششها و درها46

     اين قسمت ها بايد به شكلي طراحي و ساخته شوند كه باعث ورود اجرام و

    كثافات نشود و قابل نظافت و در صورت لزوم قابل گندزدايي نيز باشد .

     5 ـ 2 ـ 1 ـ 10 ـ سيستم هاي كنترل47 ( نظارت و مراقبت .)

     مناطقي كه نياز به كنترل دايم و تماس با دست دارد , حتي االمكان بايستي

    در تماس با مواد غذايي نباشد و در صورت لزوم از پوشش مناسب

    استفاده شود (3 ـ 2 ـ 1.)

     در صورتي كه براي كنترل , تماس دست با فرآورده اجتناب ناپذير باشد ,

    آن اقالم يا منطقه اي از تجهيزات كه در تماس با دست قرار مي گيرد ,

    بايستي بعنوان منطقه غيرغذايي مورد توجه قرار گيرد . در غير اين

    صورت بايستي تمام شرايط توليد مواد غذايي در آن رعايت شود .

     5 ـ 2 ـ 2 ـ منطقه پاششي48

     طراحي و ساختمان مناطق پاششي از اصول مناطق در تماس با مواد

    خوراكي پيروي مي كند . نظر به اينكه مواد خوراكي از اين سطوح نبايد به

    فرآورده اصلي برگردد . لذا در طراحي فني اين سطوح , سختگيري كمتري

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 13/35

    اعمال مي شود . سطوح پاششي مي تواند خيلي هموار نباشد . بطور مثال :

    ناهمواري سطوح , جنس مواد و اتصاالت  بين سطوح , لوله هاي بين بخش ها

    , زواياي داخلي و گوشه ها و تجهيزات نظارت .

     5 ـ 2 ـ 3 ـ مناطقي كه با مواد غذايي در تماس نمي باشند49

     اين تجهيزات بايد به نوعي طراحي و ساخته شود كه از جذب و نگهداري

    رطوبت , دخول و پناه دادن كرمها و حشرات و نفوذ كثافت و اجرام

    جلوگيري كرده و بازرسي , سرويس و رسيدگي و نظافت آن آسان باشد .

    لوله ها بايد بطور كامل مسدود و محكم و آب بندي باشد .

     5 ـ 2 ـ 4 ـ وسايل و ضمايم50

     تمامي ضمايم از قبيل لوله ها , ارتباطات و تجهيزات وابسته بايد داراي

    ويژگيهاي (4 ـ 2 ـ 1) و (4 ـ 2 ـ 2) بوده و بطوريكه در بند 4 تعريف شده

    است , در قسمتي قرار گرفته باشند كه از هرگونه مخاطرات مصون بماند

    .

     6 ـ مطابقت با موازين بهداشتي 51

     تجهيزات مورد استفاده در فرآيند مواد خوراكي در سيستم هاي بسته بايد

    به خوبي قابل تميز كردن باشد و آن وقتي است كه بتوان كليه تجهيزات و

    اجزاي آن را بوسيله آزمايشات استاندارد تاييد نمود . يعني با

    استانداردهاي مربوطه از نظر موازين بهداشتي مطابقت داشته باشد .

     تجهيزات مورد استفاده در فرآيند مواد خوراكي در سيستم هاي باز , بايد

    قابل نظافت بوده و ويژگيهاي بند 4 با استانداردهاي مربوطه مطابقت

    داشته باشد .

      7 ـ آگاهيهاي الزم براي استفاده52

     آئين كار استفاده از تجهيزات بايستي حاوي مطالب زير باشد :

     7 ـ 1 ـ نصب لوازم و تجهيزات 53

     هنگام نصب بايد نهايت دقت در امكان دسترسي كامل براي سرويس

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 14/35

    تجهيزات و تميز كردن فضاهاي مجاور در حد استاندارد براي تأمين

    مسايل بهداشتي و نگهداري صورت گيرد . در مواردي كه مواد خوراكي

    در حال فرآيند در معرض هوا قرار مي گيرد , بايستي توضيحاتي كافي در

    دسترس توليد كننده قرار گيرد تا مواد خوراكي و تجهيزات بوسيله جريانات

    هوا , گردوغبار و مايعات حاصله از نشت يا متراكم شدن يا آئروسل و

    غيره 000 تحت تأثيرات زيان بخش قرار نگيرد .

     7 ـ 2 ـ دستورالعمل كاربرد54

     7 ـ 2 ـ 1 ـ نگهداري 55

     يك سيستم برنامه ريزي جهت نگهداري و تعميرات بايد در دوره زماني

    معين براي مواد خوراكي بتواند سطح بهداشتي مورد لزوم را تأمين نمايد

    .

     7 ـ 2 ـ 2 ـ نظافت و پاكيزگي 56

     كتاب دستورالعمل ها براي تمام دستگاه , در مورد هر نوع فرآورده توصيه

    شده بايد حاوي دستورالعمل براي پاك كردن , گندزدايي , شستشو و

    بازرسي نظافت باشد .

     دفعات شستشو , به نوع ماده خوراكي و ميزان افت كيفيت كه در ماده

    مورد فرآيند بوجود مي آيد , بستگي دارد , سازندگان دستگاهها بايستي

    دستورالعمل مخصوصي را در اين زمينه فراهم نمايند .

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 15/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 16/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 17/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 18/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 19/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 20/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 21/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 22/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 23/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 24/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 25/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 26/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 27/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 28/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 29/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 30/35

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 31/35

     

     

     

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 32/35

     

     

     

    Introduction -1

    Scope -2

    Normative References -3

    Definitions -4

    Adverse influence -5

    Areas of equipment -6

    Food area -7

    splash area -8

    Non food area -9

    Cleaning -10

    Cleanable -11

    Contamination -12

    Corrosion resistant materials -13

    Crevice -14

    Dead space -15

    Disinfection -16

    Food -17

    Food hygiene -18

    Joint -19

    Non absorbent materials -20

    Seal -21

    Self draining -22

    Smooth -23

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 33/35

    Soil -24

    Non toxic material -25

    Vermin -26

    List of hazards -27

    Hygiene requirements and measures -28

    Materials of construction -29

    general -30

    Food area -31

    Coroosion resistant -32

    Non toxic -33

    Non absorbent -34

    Design -35

    Surtaces -36

    Joints -37

    Permanent joinus -38

    Dismantlable joints -39

    fasteners -40

    Drainage -41

    Internal angles and corners -42

    Dead spaces -43

    Bearings and shaft entry points -44

    Instrumentation -45

    Panels -46

    Controls -47

    Splash area -48

    Non food area -49

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 34/35

    services -50

    Verification of hygiene measures -51

    Information for use -52

    Installation of equipment -53

    Instruction for use -54

    Maintenace -55

    Clearing -56

     

    ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN

    Institute of Standards and Industrial Research of Iran

    ISIRI NUMBER

    3766

    HYGIENE REQUITEMENTS FOR THE DESIGN OF

    MACHINERY

    1st Edition

  • 3/7/2015 ISIRI 3766

    http://www.isiri.org/portal/files/std/3766.htm 35/35