MYANMAR - WageIndicator.org · WageIndicator Foundation - WageIndicator started in 2001 to contribute to a more transparent labour market for workers

MYANMAR

Decent Work Check 2019

Iftikhar Ahmad

WageIndicator Foundation - www.wageindicator.org

WageIndicator started in 2001 to contribute to a more transparent labour market for workers and employers by publishing easily accessible information on a website. It collects, compares and shares labour market information through online and face-to-face surveys and desk research. It publishes the collected information on national websites, thereby serving as an online library for wage information, labour law, and career advice, both for workers/employees and employers. The WageIndicator websites and related communication activities reach out to millions of people on a monthly basis. The WageIndicator concept is owned by the independent, non-profit WageIndicator Foundation, established in 2003. The Foundation has offices in Amsterdam (HQ), Ahmedabad, Bratislava, Buenos Aires, Cape Town, Islamabad and Venice.

The authors

Iftikhar Ahmad works as Labour Law Specialist with WageIndicator Foundation. He can be contacted at [email protected]

Acknowledgements

Many people contributed to the development of the Decent Work Check as a tool and to this Check for Myanmar. Those who contributed to the development of tool include Paulien Osse, Kea Tijdens, Dirk Dragstra, Leontine Bijleveld, Egidio G. Vaz Raposo and Lorena Ponce De Leon. Iftikhar Ahmad later expanded the work to new topics in 2012-13. Daniela Ceccon, Huub Bouma, and Gunjan Pandya have supported the work by bringing it online through building and operating of labour law database and linking it to WageIndicator websites. Special thanks are due to the Islamabad team, which works on Decent Work Checks since 2012. The team currently comprises Iftikhar Ahmad (team leader), Ayesha Mir, Ayesha Ahmed, Shabana Malik, and Aizaz Raoof Ali.

Bibliographical information

Ahmad I (2019) Myanmar Decent Work Check 2019. Amsterdam, WageIndicator Foundation, February.

For an updated version in the national language, please refer to https://mywage.org/myanmar

Copyright 2019 by WageIndicator Foundation. All rights reserved.

WageIndicator Foundation, 2019

Address: P O Box 94025, 1090 GA Amsterdam, The Netherlands

Email [email protected].

http://www.wageindicator.org/

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

မာတကာ

နဒါန း ................................................................................................................................................................... 1

အလပ အကင နင အလပ သမ းအပပေါ ဗလ မ းဥပပဒပပြပ း ......................................................................... 2

၀၁ /၁၃။ အလပနင လပခမ း။ ........................................................................................................................ 3

၀၂ /၁၃။ ဖည ပြကပပး ခငး။ ........................................................................................................... 8

၀၃ /၁၃ ။ နြပါတလ ညခခင နင အလပန း က း။ ...................................................................................... 12

၀၄ /၁၃။ အလပတည မလ ခ မႈ။ ......................................................................................................... 17

၀၅ /၁၃။ မသ းြတ ၀န း။ ...................................................................................................................... 22

၀၆ /၁၃။ ကယ၀နပဆ ငပပမးပဖ း ခငးနင လပငနးပခင ။ ........................................................ 24

၀၇ /၁၃။ က နးမ ပ းနင ပဘးကငးလ ခ ပ း။ ................................................................. 28

၀၈ /၁၃။ လပငနးပခငနင န မက နးမႈ။ .......................................................................................... 33

၀၉ /၁၃။ လမႈဖလပ း။......................................................................................................................... 39

၁၀ /၁၃ အလပပတငပက ငးပမန တပြ ဆကဆ မႈ။ .................................................................................. 43

၁၁ /၁၃။ ပကလးမ းနင လငယ း။ ........................................................................................................ 47

၁၂ /၁၃။ အတငးအၾကပခြငးပြ ခငး။ ....................................................................................... 51

၁၃ /၁၃။ အလပသမ းသမဂၢမ း။ ................................................................................................................ 54

ပလ က ပတ ပသ လပ ငန းခင ပမးခန းလ ................................................................................................... 61

The text in this document was last updated in February 2019. For the most recent and updated text on Employment & Labour Legislation in Myanmar in Burmese, please refer to: https://mywage.org/myanmar/

1

နဒါန း

Decent Work is the type of work for which all of us aspire. It is done under conditions where people are gainfully employed (and there exist adequate income and employment opportunities); social protection system (labour protection and social security) is fully developed and accessible to all; social dialogue and tripartism are promoted and encouraged; and rights at work, as specified in ILO Declaration on Fundamental principles and Rights at Work and Core ILO Conventions, are practiced, promoted and respected.

WageIndicator Foundation has been working, since late 2007, to raise awareness on workplace rights through a unique tool, i.e., Decent Work Check. The Decent Work Check considers different work aspects, which are deemed important in attaining "decent work". The work makes the rather abstract Conventions and legal texts tangible and measurable in practice.

The Decent Work Check employs a double comparison system. It first compares national laws with international labour standards and gives a score to the national regulations (happy or sad face). If national regulations in a country are not consistent with ILO conventions, it receives a sad face and its score decreases (and vice versa). It then allows workers to compare their on-ground situation with national regulations. Workers can compare their own score with national score and see whether their working conditions are consistent with national and international labour standards. The Check is based on de jure labour provisions, as found in the labour legislation.

Decent Work Check is useful both for employees and employers. It gives them knowledge, which is the first step towards any improvement. It informs employees of their rights at the workplace while simultaneously enlightening employers about their obligations. Decent Work Check is also useful for researchers, labour rights organizations conducting surveys on the situation of rights at work and general public wanting to know more about the world of work. WageIndicator teams, around the world, have found out that workers, small employers and even labour inspectors are not, sometimes, fully aware of the labour law. When you are informed - being a workers, self-employed, employee, employer, policy maker, labour inspector - there is a greater possibility that you ask for your rights (as a worker), you comply with rules (as an employer) and you strive to enforce these (as a labour inspector).

The work is relevant to the challenges posed to the future of work especially the effective enforcement of legislation in financially constrained states, rise of precarious employment and measuring the impact of regulatory regimes.

Currently, there are more than 100 countries for which a Decent Work Check is available here: www.decentworkcheck.org During 2019, the team aims to include at least 10 more countries, thus taking the number of countries with a Decent Work Check to 115!

http://www.decentworkcheck.org/


2

အလပ အကင နင အလပ သမားအပပေါ ဗလ မ းဥပပဒပပြပ း

1. အနမ ဆးလပခဥပပဒ (ဥပပဒအမတ - /၂၀၁၃)

2. အနမ ဆးလပခြညးမ ဥး (ညႊနၾက းခ ကအ မတ - ၆၄ /၂၀၁၃)

3. လပခလြ ပပး ခငးဥပပဒ (၂၀၁၆)

4. အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

5. ပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

6. ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

7. အလပ ပ းနင ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဥပပဒ (၂၀၁၃)

8. အလပခန ြ ခ ပလက တပ းထး ခငးအကတကည ႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၁

/၂၀၁၅

9. ညႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၈၄ /၂၀၁၅

10. လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

11. မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

12. ဇသတႀက းဥပပဒ (၁၈၆၁)

13. မပြမးမသနသမ း ပငငခင အပခင ပအ းဥပပဒ - ၂၀၁၅ (၃၀ /၂၀၁၅)

14. သတ ကတငး၀နႀက းဌ န အမန ပၾက င ြ အမတ - ၁၂၅ /၁၉၉၆

15. ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

16. ပကလးသငယ းဆင ဥပပဒ (၁၉၉၃)

17. အမန ပၾက င ြ - ၁ /၁၉၉၉ ၊ ၁၄ ပမလ၊ ၁၉၉၉။

18. ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

19. အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဥပပဒ (၂၀၁၁)

20. အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဆင နညးဥပပဒမ း (၂၀၁၂)

21. လပငနးပခငအျ ငငးပပ းမႈမ း ဖနပ ပဖ းဥပပဒ


3

အင အယ လ အကန ဗင းရင း

အနမ ဆးလပခ။ ကကန ဗင း င း ၁၃၁ (၁၉၇၀)

ပမနလြပခလြ နင ၄ငးအ းက ကကယ ခငး။ ကကနဗင း င း ၉၅ (၁၉၄၉) နင ၁၁၇ (၁၉၆၂)

အထကပါကကနဗငးး ငးးမ ားက း မနမာနငငမ လကခအတညး ပး ခငးးမ ပးသးပါ။

အနမ ဆးလပခသည အလပသမ းနင သ /သမ ၏ မသ းြ ြ း၀တပနမႈကနက ြ း တက ြ

လႊမး ခ နငမည။ ထ ပင ထလပခသည အ ခ းပသ လြလတနးြ းမ း၏

ပယဘယ လပခပ ပငမ းနင လပနမႈအဆင အတနးတ နင ႈငးသ

ယဥသ ပြ မည။

လြပခက ပန ြဥ၊ အပါတစဥ၊ နြပါတတ ြခါ၊ သ မဟတ တြလတခါ ငးပပး မည။

၀၁ /၁၃။ အလပနငး လပခမ ား။


4

သကြငရာဥပပဒမ ား။:

• အနမ ဆးလပခဥပပဒ (ဥပပဒအမတ - /၂၀၁၃)

• အနမ ဆးလပခြညးမ ဥး (ညႊနၾက းခ ကအ မတ - ၆၄ /၂၀၁၃)

• ဆင းနင အလပြမ းအကဥပပဒ (၂၀၁၆)

• လပခလြ ပပး ခငးဥပပဒ (၂၀၁၆)

အနမး ဆးလပခဥပပဒ။

သတ တပသ အနမ ဆးလပပခပး ခငး (အလပန း ကအ ကတကလ ြပခအပါအ၀င) ဆသခ အနမ ဆး လပခ

လြ ညႊနၾက းခ ကအ ပ ပးပသ လပချ ဖြသည။ နငငလးဆင အနမ ဆးလပခလြ သည အသကအ ငြယ၊

လပငနး၊ ပအကတ အႀက ၊ ပဒသမဖခ ခ းဘအလပသမ းအ းလးအကတကသ တ တ း ခငး ဖြသည။

၄ငးကတင အ မင ဆးလပခလြ သတ တ ခငးမပါ၀င။ အနမ ဆးလပခလြ ဥပပဒ (၂၀၁၃)

ကလပခလြ ကဤသ ပဖင ဆသည - ပငစင၊ ဂ ကက တ ၊ လမႈဖလပ းခြ းပခင မ း၊ ခ းြ း တ၊

တညးခပနထငခ၊ ထမင းြ း တ၊ လ ပစြ တ ခ၊ ပ ပခနပ ခ၊ ၀ငပပငပခန၊

က နးမ ပ းကနက ြ း တ၊ အပနးပ ဖအန းယကနက ြ း တ တ အကတကကခင ပ ပပင၊ နင

အလပ ကထကကခ ခငးခြ းပခင တ မပါ၀ငပသ ပအ ခခလပခလြ ဖြသည။

အနမ ဆးလပခလြ ဥပပဒအ နငငလးဆင အနမ ဆးလပခလြ ပက မ တ တ ပပဖ ြညး မည။

ထပက မ တ ကတင သကဆ ြင အြး ဌ နကယစ းလခ း၊ အလပငနင အလပသမ းကယစ းလခ း ပါ၀ပငဖ

ြညး မည။ ပက မ တ သည နငငကတငးြကြအလပြမ းကတင

အလပသမ းမ း ပနၾပကသ အနမ ဆးလပခလြ မ းက

ပလလ ဆနးြြ ခငးပဆ ငငကမည။ ပညပထ ငစြအဆင ၊ တငးပဒသႀက း / ပခနယ

အဆင ပက မ တ မ း ကအလ းတဖဖ ြညး န ဖြသည။

အထးြ းပပ းပ းဇန းအကတကသ း ခ းပက မ တ န။ ထပက မ တ မ းပမကတ ခ က း၊

အႀက ပ ခ က းကအမ းသ းအဆင ပက မ တ ထတင ပ န ဖြသည။

အမ းသ းအဆင ပက မ တ သည

တင ပခ က းကပအ ခ ပ ြဥးြ းဆး ဖတက ညႊနၾက းခ ကက ြထတ ပနန။အတညမျ ပ မ ဆ ငးငက

လ က (၆၀) သတ တ းသည။ ထပအတ အကတငးလထမ ပထ က ပ ပ၀ဖနကန

ကကက ခငးမ းပဆ ငငကနြ ငသည။ ကန ကကက ခငး

မ လ ငအြး မအတည ပ ပၾက င န ဖြသည။


5

အနမ ဆးလပခလြ ပဌ နး ခငးအႀက း၀ငပသ လပငနးအမ းအြ းမ းက

အမ းသ းအဆင ပက မ တ ကသတ တမည။

ထလပငနးမ းပအပပေလလ ဆနးြြ ခငးအ အနမ ဆးလပခလြ ကသတ တ ခငး ဖြ

သည။ ပက မ တ ကထည ကသငးြဥးြ း နအခ ကအ လက းမ - အလပသမ းမ းနင ၄ငးတ

မသ းြမ း၏ လအပခ က း၊ လက ပနၾပကသ လပခလြ မ း၊ လမႈဖလပ းခြ းပခင မ း၊

လပနမႈြ း တနင အတကအက မ း၊ သင တင ပသ လပနမႈအဆင အတနး၊

နငင ြ းပပ းပ းလအပခ က၊ တးတက ႈတ နင ပတ ပးည အလပအကင နင ႈ၊ GDP နင

လတဥ းခ ငးကနြတလ ြပ ႈတနဖြး၊ ပဘးကငး၍က န းမ ပ းနင ည ညညတပသ အလပအကင၊

လပငနးအသ းသ း၏ပသဘ သဘ ၀ နင အြး ၏ ပသဘ တည မႈအ

သကဆ ြင ၀နႀက းဌ နမထည ကသငးထ း ပသ အ ခ း အခ ကအ လက းပါ၀ငသည။

လပငနး ငသခအနမ ဆးတ ၀ပနအန ဖင အမ းသ းအဆင ပက မ တ က အမ းလကန နညႊနၾက း

သတ တ သည အနမ ဆး လပခလြ ကပပး မည။ ထ ပင

ထလြ ကအလပသမ းမ းသ ၾပကြ နြတ ပနမည၊ သသ ပြ နဘြတ းကတငစ ကပ း မည။

အလပပငအန ဖင ထလပခထကပြပပးနငသည။

အလပသမ းမ း၏သကသ ပခ ငခ ပ းကလညးပအလးပပး မည ဖြသည။

ဤဥပပဒခ းပဖါက ႈအ းလးက ပြဒဏသ င ပြ မည။ တြနြက ပပသ ပထ ငဒဏ၊ သ မဟတ

က ပငါးသနးထက ပပသ ဒဏပပင သ မဟတနြ ပလ ြးက ခပြ မည။ အလပသ ငက လ (၃)လအကတငး

ပပးနငသည လပခလြ မ ထကသ င ပသ အနမ ဆးလပခလြ ၏ ၅၀% ဖြသည။ အြမးခန (၃)လ

က လအကတက အနမ ဆးလပလြ ၏ ၇၅% ဖြသည။

မ ငးး။

အနမ ဆးလပခဥပပဒ (ဥပပဒအမတ - /၂၀၁၃)

အနမ ဆးလပခြညးမ ဥး (ညႊနၾက းခ ကအ မတ - ၆၄ /၂၀၁၃)

ပမနလ ြပခလစာ။

အနမ ဆးလပခဥပပဒနင လပခလြ ဥပပဒမ းအ လပခဆသခ အလပငအကတကအ လပသမ းကအလပ

လပပပး ပ သ န မ း၊ က း၊ ကသ တ ပါတ း၊ သ မဟတတ ြလအကတက၊ သ မဟတအ ျ ခ းမခသည

အခ နပြငးအလပအ ကတက ဆ အလပသမ းက မည အပခၾကးပပငကပခေသည။ ဤပဖင ဆခ ညကတ င

အခ နပြ အဗါတငပၾကးနင အလပပက ငး ခငးဆ၊ အက င ပက ငး ခငးဆ၊


6

ပဘ နပ းအ ပင၊ အ ခ းပသ ၀ငပပငဟ သတ တနြ ငသည ထတပပးပပငနင ခြ းပခင မ း

ပါ၀ငသည။ သ ပသ ခ းြ း တ၊ တညးခပနထငခ၊ ထမငးြ း တ၊ လ ပစြ တ ခ၊ ပ ပခနပ ခ၊

၀ငပပငပခန၊ က နးမ ပ းကနက ြ း တ၊ အပနးပ ဖအန းယ န ကနက ြ း တ တ

အကတကကခင ပ ပပင ြသခတြ မပါ၀င။

လပခကပဒသသးပပပငၾကး၊ သ မဟတ မန နငငဗဟဘဏက သတ တပသ နငင ခ းပပင တ

ဖင ပပးပခ နငသည။ ပပငသ း ဖင ပသ ၄ငး၊ ခ ကလ က တ ဖင ပသ ၄ငးပပးနငသည။

သ မဟတအ လပသမ းနင အလပပငသဘ တည မႈအ အလပသမ း၏ ဘဏပပငြ ငးသ

လႊပပးနငသည။

လပခကအလပဆငး ကအ လပ ပ းခ ပ နတ ငအလပပင ပးပခ မည။ သ မဟတ အလပငနင အလပသမ း

ပသဘ တထ းပသ အခ ပ နတငပပး မည။ အလပသမ းကအလပ လပပပး ပ သ န မ း၊ က း၊

ကသ တ ပါတ း၊ သ မဟတတ ြလအကတက၊ သ မဟတအ ျ ခ းမခသည အခ နပြငးအလပအ ကတက ဖြပြ၊

သ မဟတ ယ ယ အလပ၊ သ မဟတ ပတ ပတအ လပ အကတက အလပပင ပးပခ မည။

အၾက ဆးတြလ ကတငပပးပခ မည။ အလပသမ း (၁၀၀) ထကပလ နညး

ပသ လပငနးကတငလြပခက လပပခပး နက ပလြသခနင ပပးပခ မည။ အလပသမ း (၁၀၀)

ထကပြပသ လပငနးကတင လပပခပး န က ပလြပ ကသ ခနင (၅) ကအ ကတငး အ ပ း

ပပးပခ န ဖြသည။

အလပက နြကစ ခ ပပန း ခငး သ မဟတအ လပသမ းပသဆးခ ခငး ဖြလ ငအလပပင ပး နသခ း က

အလပဆငး က(၂) ကအ ကတငး ငးပပး မည။ အလပသမ းသခအလပ ႈညတကခ ပါကအလပပင ပး န

သခ းကလပပခပး နက လ ပြသည နင အ ပ းပပးပခ မည။

ဥပပဒမ ပဌ နးသည ပအ ခပအနတ ပအ မဟတလ ငအလပငသည အလပသမ း၏လပခက ဖတပတ က

ႈတယ ပခင မ ။ အလပသမ းသခ မ၏အလပတ ၀နက ြပဆငငကနပ ညကက ကသ ည ကြၥမလလ၍ အ ခ းမည

သည ကြၥကတင ဆလပချ ဖတပတ က ခငးသည အလပသမ း မည လပပခပင၏ ၅၀% ထက ပ ။

ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒအ အလပသမ း၏လပခကအလပင လပပခပး နက ပလြပ ကသ ည၏ (၇)

ကအ ကတငး ငးပပး မည ဖြသည။

လပပခပး ခငးဥပပဒအ အလပသမ း၏လပခကလပခ၏ ၅၀% အထ

၀တ ပြၥညး ဖင လည းပပးပခ နငသည။ ထသ ပပးပခ ခငးသည


7

အလပသမ းနင အလပသမ း၏မသ းြအက းြ းပပ းအကတက ဖြ ပ းသင တင မ ပတသ တနဖြး

ဖတ ႈ အြျ ဖြနလ ြသည။

အလပင းသခအလပသမ းအ းလပခလြ ပပး ကတင

ပပပငပးပခ ခငး ဖတပြငးမ း ဖင ပပး မည။ ထ ဖတပြငးကတင

ပအသးြတအ ခ ကအ လက းပါ န - အလပသမ း၏ကယပ းအခ ကအ လက း၊ ပအ ခခအလပခ န၊

အခ နပြအဗါတငန နင န ပၾကး၊ ပဘ နပ၊ ဖတပတ ကပပင၊ အလပင၏လက တ နင

အလပသမ း၏ လက တတ ြ ပါ၀ငမည။ အဆပါ “ပပးြလြ” ဖတပြငးပြက

၀နႀက းဌ နမညႊနၾက းခ က ဖင သတ တ းသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၁၆ ၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ - ၂ (င) အနမ ဆးလပခဥပပဒ (ဥပပဒအမတ - /၂၀၁၃)

အပဒ ၁ - ၁၀ လပပခပး ခငးဥပပဒ (၂၀၁၆ )


8

၀၂ /၁၃။

း ဖညး ပစကပးပးး ခငးး။


အခ နပြ အဗါတငအကတက ဖည ပြကပပး ခငး။ ကကနဗငး င ၀၀၁ (၁၉၁၉)

ညပငးအလပ။ ကကနဗငး ငး ၁၇၁ (၁၉၉၀)

ကကနဗငးး ငးး ၀၀၁ က း မနမာနင ငမ လကခအတညး ပး ပ းး ဖစသည။

အခ နပြလပ ခငးကပ ငက ဥသင သည။ ပမ ငက ဥသ ပသ ပအ ခပအနကတင

အပ ဖည ပြကပပးဖ လအပသည။ အနမ ဆးအ း ဖင ပအ ခခ တြန လပခ ႈနး အ ပင

ခြ းပခင ပသ အ ခ းပသ ခြ းပခင အ းလးက ဖည ပပး မည။ ILO ကကန ဗငး ငး

၀၀၁ အ အဗါတငပၾကးသည ပမနပၾကး၏ ၁-၁/၄ ဆ (၁၂၅%) အနညးဆး သင သည။

ညပငးအလပဆ ြသခ ညသနပက ငခ န နက (၅)န အကတငးက လအပါအ၀င ဆကတ ြက

(၇)န ထက နညး ပသ အခ နက လ အကတငးလပပသ အလပအ းလးကဆလသည။

ညပငးအလပသမ းဆသခ ညအခ နန ပအတ မ းမ းကတငအလပလ ြပက ြငရျ ပ း သတ တခ န

အနညးဆး(၃)န ထကပြလပပသ အလပသမ း ဖြသည။ ကကနဗငး ငး ၁၇၁ အ

ညပငးအလပသမ းက န ပလ လပခြငး ခငး၊ သ မဟတ. န ပၾကးတးပပး ခငး၊

သ မဟတ အလ းတခြ းပခင ပပး ခငး တ ဖင ဖည ပြကပပး မည။

ညပငးအလပနင ပါတသ ကပသ ပထ ကခတင ပခ က အမတ ၁၇၈ (၁၉၉၀) ကတငအလ းတ

ြ မခ က းကပကတ နင သည။

းဆင ပတက း၊ သ မဟတ ကသတ ပါတန း ညကတ ငအလပလ ြပ သခဆြပါက

သင အ းခြ းပခင ဖည ပြကပပး မည။ ကသတ ပါတတ ပါတတ ညးထကတင ဖြခ င ဖြ ည။

ပပပငၾကး အ း ဖင ဖည ပြကပပးမႈခြ းပခင ကလညးမထပါးပြ ။

ကသတ ပါတန း ကအ ကတငးသငအလပလ ြပသခဆြပါက အြ းထးန း က

(၂၄)န တဆကတ ညးသငခြ းပခင သင သည။

တပါတတ ညးအကတငး ဖြခ င ဖြ ခဆြပသ လညး

အနညးဆးပန ကလ ပသ ကသတ ပါတအ ကတငး မ ဖြသင သည။ အလ းတပင၊

အမ း ပခသပတကအ ကတငးသငအလပလ ြပပါက သင အ းအြ းထးန း ကပပး မည ဖြသည။

ထန း က းအကတငးလပပသ အလပအ ကတက န ပၾကးပြျ ခငးသည

သင ၏အြ းထးန း က အပခင ပအ းအ းမထခကပြ ပါ။


9

သကြငရာဥပပဒမ ား။

• အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

• ပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

• ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အခ နပြပးၾကး (အဗါတငပးၾကး)

အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁) နင ဆင းနင အလပဌ နမ းအကဥပပဒ (၂၀၁၆) တ အ အလပခ န က ြ

ထနးခ ထ းသည။ အလပြမ းအကဥပပဒအ ပမနအလပခ န သည ပတန (၈) န ၊

ကသ တ တပါတလ င(၄၄) န ဖြ သည။ ြဥဆကမျ ပတလ ြပက ြပငသ လပငနးမ း (ဥပမ ဓါတအ းပပးြ) ကတင

ကသ တ တပါတလ င(၄၈) န ဖြ ၏။ အခ နပြနင န းခ န (၅ န ၾက တငးမ နြ ၃၀ န း) အပါအ၀င

ပတန အလပခ န စြြပပါင းသည (၁၀) န ဖြ သည။

ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆) (ပြ းဆင း၊ ကမၸဏ မ း၊ ပအ ငးအ၀ယဌ နမ း၊

၀နပဆ င ႈ လပငနးမ းနင ပဖ ပ ပဖ းလပငနးမ းအက း၀ငသည) အ ပမနအလပခ န သည ပတန

(၈) န ၊ ကသ တ တပါတလ င(၄၈) န ဖြသည။အခ နပြနင န းခ န (၁) န အပါအ၀င ပတန

အလပခ န ြြပပါငးသည (၁၁) န ထက ပ ။

အလပသမ းတဥ းသခ မကယပြပငသဘ ဆ ၵ ဖင အခ န ပြလငပခင သည။ သ ပသ

ကသ တ တပါတလ င(၁၂) န ၊ အထးပအ ခပအနမ းကတင (၁၆) န ထကအ ခ န ပြလငပခင မ ။

အခ နပြအလပသမးခ န သည ည န ကပမက ကလန။

ြက ြမ းတင ၊ ဆက တက အလပ လပ ပခင းမရပသ အလပ သမ းမ းအတက အခ န ပန သည တြ ပတ လျင န (၂၀)

ပဖြ သည ။ (ဓ တ ပပါင းဖ၊ coke ဓ တ ပငေထတ လပ ပ း၊ ဓ တ ဆ သန ြင ပခင း၊ ဓ တလပ ငန းဌ နမ း သ မဟတ

ထတ လပ မမ း၊ ဘလပ ပပမထတ လပ ပခင း၊ ဆ းခ က ပခင း၊ သတတ ြတးပဖ ပ း) တ ကသ ပန ည မ ပ န းဘ နည းပည အ

လပ ငန းလည ပတ န လအပ ပသ အလပ မ း သ မဟတ (အပထပထန ထက ကန ပြစည းမ း) ကသ တြ ပတ ခနြ က

လည ပတ န လအပ ပသ ပ က ြ းလယ ကန ထတ လပ ငန းမ း သ မဟတ (ပ ၊ ဓ တ ပငေ၊ လျပ ြြ ) တ ကသ

အမ းပပည သသး ဝန ပဆ င မမ းသည ILO ၏ သတ မတ ခ က အ “မပဖြ မပန ဆက တက လပ န လအပ ပသ

အပပခအပန” တင အက ြးဝင သည ။

ပ နတင းလပ သ းမ းအတက ပမန အလပ ခ န သည တြ ပတ လျင ၄၄ န ပဖြ ပသ လည း

ဆက တက လပ ပဆ င ပခင းအတက မ တြ ပတ လျင ၄၈ န အထ တးပမြင ထ းသည ။ ပမန အလပ ခ န န ၄၀

လပ ပသ သတတ ြတင းလပ သ းမ းအတက လည း အလ းတပင ပဖြ သည ။ အလပ သမ းသည လပ ငန းလအပ ခ က အ

တြ ပနကန အလပ လပ န လအပ ပါက ၎င း၏ တြ ပတ အလပ ခ န က ၄၈ န အထ တးပမြင နင သည ။


10

ဆင မ းနင လပ ငန းဌ နမ းအတက တြ ပတ လျင ၄၈ န လပ ဖပ းပါက အခ န ပန ြတင ပသ လည း

ြက ြအလပ သမ းမ းအတက မ ဆက တက လပ ပခင းမရပါက တြ ပတ လျင ၄၄ န လပ ဖပ းပန က တင အခ န ပန

ြတင သည ။ ပတန (၈) န ၊ တပါတ (၄၄/ ၄၈) န ထကပက ၍ အခ နပြလပက ြင ခငးအကတက

အလပသမ းအ း ပမပးပမန အဗါတငပၾကးကလပက ြ ငသမ န / ကအ ကတက

အလပင ငးပပး မည။ အခ နပြတန တငးအကတက အလပသမ း၏ ပအ ခခလပခ၏ ၂၀၀%

ပပး မည။

အလပငသခအခ န ပြခငး ခင းကအ မပမနလြပ ခဆြပါကြကြမ းနင အလပသမ းဥပပဒြြပဆးပ းဌ န

မ ပခင ပ ခ ကက ြႀက တငယ နလ ြသည။ အခ န ပပကကးက တြ က ခ င းြ တက ခ က သည ။ ထ ပကက င

အလပ သမ း၏ တြ ပတ အတင း အလပ ခ န သည ၄၄ န သ မဟတ ၄၈ န မပက လျင လည း တြ ပန အလပ ခ န ၈

န ထက ပက လျင အခ န ပပကကးအပဖြ သတ မတ သည ။ အခ န ပပကကးက ပအ က ပါအတင း တက ခ က သည

[(အပပခခလြ * ၁၂ လ)/ (၅၂ ပတ * ၄၄/၄၈ န )] * ၂

အခပ နင လပ ပသ အလပ သမ းမ းသည အခ န ပန အတင း ၎င းတ ပ မ းမျဝင ပင၏ နြ ဆ ခြ းခင ရသည ။

အခပ နင လပ ပသ အလပ သမ းမ းအတက လပ အ းခက လက းကကပ ပ းမ းက အလပ သမ းမ း၊ အလပ ရင ၏

ကယ ြ းလယ မ း ကသ လက တလပ ကင သမ းနင ညြန င းသတ မတ သည ။

မ ငးး။

အပဒ ၁၁၊ ၁၂၊ ၁၇

ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ ၅၉၊ ၆၂၊ ၆၄၊ ၇၃ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

ညအခ နအလပလ ြပရျ ခငးးအကတကး ဖညး ပစကပးပးး ခငးး။

၄ငးနင ပါတသ ကသ ည အထး ပဌ နးခ က ပါ။

ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆) အ မခသည ပြ းဆင ၊ ြ းပပ းပ းလပငနးမဆညအခ န

၂၃၀၀ န မ နက ၀၅၀၀ န အကတငးပတ း မည ဖြသည။

အမ း ပခသပဖ ပ ဖ ဌ နမ း ဖြသည ြပငြ၊ ပဇ တြ၊ အခမ ပဖ ပ ဖဖပမ းသည

၀၁၀၀ န မ ၀၅၀၀ န အကတငးပတ း မည ဖြ၏။

မ ငးး။

အပဒ ၇ - ၈ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)


11

အစားထးနား က /ပတရကမ ား။

အလပသမ းပတယ ကသ ည ကသ တ ပါတပတညကတ င အလပဆငးဖ လအပပါက အလပဆငး မည။ ထသ

အလပဆငး မခဆြပါကသ /သမအ းတနဂၤပ ပပန မတင (၃) ကအ လ၊ သ မဟတ

တနဂၤပ ပပန အကလနပန ပတန ကတင ကသ တ ပါတန း က တြကအ ြ းထးပပး န ဖြသည။

အလပ သမ း ပတယ ကက ြန း က ဘ (၁၀) ကဆကတ ြကအ လပ လပပြ ။ ြကြတြက ကသ တ ပါတ

အလပန း က မ းကတငအလပလ ြပန လအပခ ကအ အထးကငးကလကတခင ပပးထ းပါကထြကြ

အလပသမ းမ းကအဆပါလ အကတငး ၊ သ မဟတပန ကလ ပသ ပကၡဒနလ (၂)

လအကတငးန း က းအြ းထးပပး မည။

အမ း ပခသြးပတညကတ ငအလပလ ြပပသ အလပသမ းမ းအကတက အြ းထးန း က းနင ပါတသ က၍

ပဌ နးထ း ခငးမ ပါ။

မ ငးး။

အခနး(၇) အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

ကသတပါတနား က

အမ ားး ပညသပတရကမ ားကတငအလပလ ြပရျ ခငးးအကတကး ဖညး ပစကပးပးပးပင။

ကသ တ ပါတန း က းကတငအလပလ ြပရျ ခငးကအခ န ပြ-အဗါတငအျ ဖြသတ တပါက ထ က း

အကတကလ ြပခကအဗါတငန ပၾကး (ပအ ခခလပခ၏ ၂၀၀%) ဖင ပပး မည။

အမ း ပခသပတက းကတငအလပလ ြပရျ ခငးအကတကလ ည းလပခကအလ းတပပး မည အ ပင းပါး

ြ း တပၾကးပါပဆ ငးပပး မည။ (Cost of living allowance)

မ ငးး။

အပဒ - ၁၇၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ - ၇၃၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

အပ ဒ - ၀၃ (၂)၊ ပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)


12


ကကနဗငး ငး ၁၃၂ (၁၉၇၀) - လပခ န း က းဆင ကကနဗင း င း။

ကကနဗငး ငး ၁၄ (၁၉၂၁)၊ ၄၇ (၁၉၃၅)၊ နင ၁၀၆ (၁၉၅၇) - အပါတစဥန း က း။ ထ ပင

အခ ပသ ြက ႈလပငနး မ းအကတက အက း၀ငပသ အ ခ းကကနဗငး ငးမ း သည။

ကကနဗငးး ငးး ၀၁၄ က း မနမာနငငမလကခအတညး ပး ပ းး ဖစသ ည။

အလပသမ းတဥ းသည တြနြလ ငအနညးဆး ဆကတ ြက (၂၁) က လပခ

ပခင န း ကခြ းပခင ပြ မည။ ထ က မ းကတင နငငပတ ပတကနင

ဘ သ ပ းဆင ပတက းမပါ၀ငပါ။ ြပပါငးခ ႈင းပအ းဆပသဘ တ ခင းြ ခ ပ

မ းကတင အလပသမ းသည (၁၇) ကလ ြပခလြ ဖင အလပလ ြပတ ြငး လပခ နြပါတလ ညခခင

(၁) ကအလလ ြပဆ င း ပ းသ း ဖြ ပြဖ ပသဘ တည မႈပါ၀ငမည။

နငငပတ မအသအမတ ပ ထ းပသ အမ း ပခသ ပတက းအကတကသ ငသည

လပခ ပခင ကခြ းပခင ပြ မည။

အလပသမ းမ းသည (၇) က (တြပါတ) တငး

(၂၄)န ဆကတ ြကန း က ခြ းပခင ပြ မည။

၀၃ /၁၃ ။ နစပါတလ ညညခငး နငး

အလပနား ကမ ား။


13



• ပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)


လပခ -အလပနား က /နစပါတလ ညညခငး ကမ ား။

နြပါတလ ညခခင (အမ းအ း ဖင လပသ ကကခင ဟပခပေ၀ေၾကသည)

ကပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

အြျ ပဌ နးထ းသည။ အလပသမ းသည တြလလ ငအနညးဆးလပက - က (၂၄) ဖင လပသက (၁၂)လ

ပည တငးခြ းပခင သည။ အလပသမ း၏အသကအ ငြယအ လကလ ြပက (၁၀) မ (၁၄) ကအ ထခြ းပခင

သည။ အသက (၁၅) နြအ ကတငးအလပသမ းအကတက ဆကတ ြက (၁၄) က၊ အသက

(၁၅)အထကလ အကတက ဆကတ ြက (၁၀) ကခြ းပခင သည။ တြလလ ငအလပဆငး က က (၂၀)

မ ပည ခပါကလပသ ကကခင က (၁) က ဖတပတ ကသ ည။ အလပဆကတ ြက (၁၂)

လမလပပသ လပငနးမ းကတငလြပသ ကကခင ကအခ းပက လ ပပါ ပပးနငသည။

လပသ ကကခင ကသ းမည အလပသမ းကပခင မကသ းမ ပခင က လအကတကပ မးမ လြ /ပ မးမ လပခ

ထတပပး မည။

လပငနး ငသည အလပသမ း၏ လပသ ကကခင အြ အြဥက ြပခင ယနငပသ က ပလြပ ကသ ခ (၃)

လအကတငး ပခင ယနငပအ ငစ မပပး မည။

လပသ ကကခင ကမယလပသးပါကအမ းဆး(၃)နြဆကတ ြကစြပဆ ငးထ းနငသည။

ပခင အြ းလပခလြ ထတယ လပါကလပသ ကကခင ပြပ ကသ ည အခ ပ နတ ငအလပ ႈညတကပသ အလပသ

မ းက ငးပပးနငသည။ သ မဟတ အလပင ကထကကခင ပ ပသ အလပသမ းက ငးပပးနငသည။ သ

မဟတ ထအခ န ကတငပသဆးပသ အလပသမ းအကတကငးပပးနငသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၄၊ ပခင ကနင အလပပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)။

အမ ားး ပညသဆငရာပတရကမ ားအကတကလ ြပခလစာ။

အလပသမ းတငးသည ပနတမး၀ငအမ း ပခသဆင ပတက းအကတကလ ြပခလြ ဖင န း က

ခြ းပခင မည။ မန နငငကတင နငငပတ ပအးခ မးသ ယ ပ းနင ပဖ

ဖ းတးတကပ းအြး က ပဌ နးပသ ထပတက (ဧ ပ ၁၂ - ၂၁ နြသ ြကးသႀကၤနပတက ၁၀-

ကအ ပါအ၀င) ြြပပါငး (၂၆) ကသည။ ထပတက းမ -


14

• ကလတလ ပပ းပန - ဇ ၷ၀ါ လ (၄) ကပန

• ပညပထ ငစြပန - ပပဖဖေ၀ါ လ (၁၂) ကပန

• ပတ ငသလယသ မ းပန - မတလ (၂) ကပန

• ပတပါငးလ ပည ပန - မတလ (၁၂) ကပန

• တပပ တ ပန - မတလ (၂၇) ကပန

• သႀကၤန န း က - (၅ က)

• မန နြသ ြက းပတက း - ဧ ပ လ (၁ - ၂၁)

• အလပသမ းပန - ပမလ (၁) ကပန

• ကဆနလျ ပည ပန - ပမလ (၁၀) ကပန

• ၀ါဆလ ပည ပန - ဇလငလ (၈) ကပန

• အ ဇ နညပန - ဇလငလ (၁၉) ကပန

• သ တငးကကြတလ ျ ပည ပန - ပအ ကတ ြဘ လ (၅) ကပန

• ဒ ပါ၀လ ပန - ပအ ကတ ြဘ လ (xx) ကပန

• တနပဆ င ြနးလ ပည ပန - န၀ဘၤ လ (၃) ကပန

• အမ းသ းပအ ပငပပန - န၀ဘၤ လ (၁၃) ကပန

• ဘက းအြပန - န၀ဘၤ လ (xx) ကပန

• က ငနြသ ြက းပန - ဒ ဇဘၤ လ (၁၈) ကပန

• ခ ြၥမတပန - ဒ ဇဘၤ လ (၂၅) ကပန

အဒ ပန (တြ က ) နင ဒ ပါဝလ ပန (တြ က ) က သတင းြ တင (လနည းြအတက သ )

အမ းပပည သအ းလပ က အပဖြ ပကကပင သည ။ မည သ ပင ဆပြ အလပ ရင နင အလပ သမ းအကက း

သပဘ တည မအပပေါ မတည ၍ အဆပါအ းလပ က မ းအတက မပဖြ မပနလပ အ းခပပး န

ပပဋဌ န းပင ခင မရပါ။

အမ း ပခသဆင ပနတမ း၀ငပတကသ ည ကသ တ ပါတပတကနင ထပပသ းပါကအြ းထးပတက

ထပပဆ ငးပပး န ပဌ နးခ က ။ သ ပသ ထ ညကတ ငအလပသမ းသခအလပဆငးပန ပါက

ထအလပဆငးခ န က ြအခ န ပြအဗါတငအျ ဖြသတ တပပး မည။ ဗဒၶဘ သ မဟတပသ အလပသမ း၏

ဘ သ ပ းဆင က မ းအကတငလြပငနး ငကပတကသ တ တပပးနငသည။ လ ပည ပန က း

သခနြအလကပ ပ ငးလမႈ နငပါ သည။ အဒ ပန (တြ က ) နင ဒ ပါဝလ ပန (တြ က ) က

သတင းြ တင (လနည းြအတက သ ) အမ းပပည သအ းလပ က အပဖြ ပကကပင သည ။


15

မည သ ပင ဆပြ အလပ ရင နင အလပ သမ းအကက း သပဘ တည မအပပေါ မတည ၍

အဆပါအ းလပ က မ းအတက မပဖြ မပနလပ အ းခပပး န ပပဋဌ န းပင ခင မရပါ။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၊ ပခင က နင အလပပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)။

အမန ပၾက င ြ အမတ - ၁ /၂၀၀၇၊ ကကစ - ၁၆ ပပဖဖေ၀ါ ၊ ၂၀၀၇။

ကသတပါတပတရကမ ား။

ဥပပဒအ ကသတ ပါတတ ြပါတလ ငပတကအ နညးဆး (၁) က မည။ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ

(၂၀၁၆)အ အလပသမ း၀နမးသည ကသ တ တြပါတလ င (၁) ကလ ြပခလြ ဖင န း က မည။

အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)အ တနဂၤပ ပပန ကအလပပတကအ ျ ဖြသတ တသ ည။

အလ းတ ပပဋဌ န းခ က မ းက အလပ သမ းတင း တြ ပတ လျင တြ က လပ အ းခအပပည နင

န းခင ပပးထ းပသ အနမ ဆးလပ အ းခ ဥပပဒ ၂၀၁၃ တင လည း ပတေ သည ။

ြက ြဥပပဒအ တနဂဂပနပန က တြ ပတ လး၏ အ းလပ က အပဖြ သတ မတ သည ။ အလ းတ

ပပဋဌ န းခ က မ းက အလပ သြ ခန အပ ပခင းြ ခ ြပ ြပြတင လည း ပတေ သည ။

လပ ငန းသပဘ သဘ ဝအ လအပ လျင အလပ ရင နင အလပ သမ းကက း သပဘ တည မအ

ကက း က မ းကလည း အ းလပ က အပဖြ သတ မတ နင သည ။

ခင က နင အ းလပ က ဥပပဒအ အလပ သမ းမ းသည တြ နြ လျင ပရ င တခင ခင (၆) က က

လပ အ းအပပည ပဖင ခြ းခင ရသည ။ ဘ သ ပ းကြစမ းနင မလမပရ င သ ပသ

လမပ းကြစမ းမတပါး ပရ င တခင ခင မ းက တြ လကမ လျင ၃ က ဆက တက ထက ပ၍ မယ ပါ။

ပရ င တခင ခင မ းက လ မည နြ သ သယ ပဆ င ခင မရသည အပပင (နြ ပတ လည ခင သ မဟတ

န မက န းခင သ မဟတ မ းဖ းခင တ ကသ ) အပခ း မည သည ခင အမ ြးအြ းနင မဆ ပးတဖပ း မယ ပါ။

အလပ ခန ြ ခ ြပ ြပြအ အလပ သမ းမ းသည န ပ းခင မ းက ၎င းတ ၏ အနမ ဆးလြ မ

ပဖတ ပတ က မမရပြဘ ခြ းခင ရသည ။ ပရ င တခင ခင ကသ ပပဋဌ န ထ းပသ ခင ခြ းခင

ကန သ းပါက အလပ သမ းမ းသည လြ မခင က နြ ဦးနြ ဘက သပဘ တည မပဖင ယနင သည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၁၅၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)


16

အပဒ - ၆၀၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

အနမ ဆးလပ အ းခ ဥပပဒ (အမတ ၇၊ ၂၀၁၃)

§၁၄၊ ခင နင အ းလပ က ခြ းခင ဥပပဒ ၁၉၅၁၊

§၅-၆၊ အလပ ခန ြ ခ ြပ ြပြ ၂၀၁၇


17

၀၄ /၁၃။

အလပတညး မလး ခးမႈ။


အလပခန ထ း ခငး ပစမႈဆင ကကနဗင း င း ၁၅၈ (၁၉၈၂)

ကကနဗငးး ငးး ၁၅၈ က း မနမာနငငမ လကခအတညး ပထားး ခငးးမ ပးသးပါ။

ဤအပငးကတငပါ၀ငပသ ပ ြၦ မ းသည အလပခန ထ း ခင း၏ တည မလ ခ မႈ၊

ပပ ပ ပ င းမႈ၊ မတည မမႈ ြသခတြ ကတင းတ သည။

ကကနဗငး ငးတြခြတညးပအ က ပမကတ နငပါ။ (အလပ ကထကကခ ခငးခြ းပခင နင န

တြပပး နလ ြအပခ က တ က အလပပစ ခင း ဆင ကကနဗငး င း ၁၅၈ ပအ ညကတ ငပကတ

မည။) ဤက႑နင ပါတသ ကပသ ပအက င းဆးလပဟန းအ အလပင းသည

အလပသမ းအ း အလပခန ြ ခ ပ းပပးဖ လသည။

ပမ ပ င းလတည မပသ သဘ ၀ သည အလပ း အကတက က လကန သတခန

ထ း ခငးကမလပသင ပါ။ (၆)လ သ မဟတြ ထကပလ နညးပသ အြမ းခန

က လထ း ပ း အလပသမ းသခတ ၀နနင သင ပလ မႈ /မ က ဆနးြြဖြ လသည။

အလပခန ထ း ခငးကမ ပစမ သင ပလ ပသ န တြပပး က လတခသတ တဖြ

အလပခန ြ ခ ပ ပတငပါ မည။ အလပက ြ ပစလကပသ အခ ပနတင

အလပ ကထကကခ ခင းခြ းပခင ပပး မည။

ပမ ပ င းလတည မပသ ပသဘ သဘ ၀ သည အလပ းအကတက က လကန

သတအလပခန ခငးကမလပသင ပါ။ ဤ လပပသည

မတည မပသ အလပ းက ဖြပပပေြသည။

အလပသမ းတဥ းသည တတ ကကမးက င ႈအသြ းသငယတတပ မ ကနြငပြဖ

သင ပလ ပသ အြမးခန က လ တခ ထ း မည။ အသြခန ထ းသအလပသမ းက

အြမးခန က လအကတင းကတင ပန မ ဖြဘအလပတ ၀န ပစ နငသည။

အလပသမ းအ းအလပခန ထ း ခင းကမ ပစမ သ၏လပသပကအ ပေမတည၍

သင ပလ ပသ န တြပပးက လ တခ ထ း မည။

လပပန၍၄ငး၊ တတ ကကမးက င ႈနညးပါး ခင းနင အမအက င ပ က ပ း ခငးတ

မတပါး အ ခ းပအၾက ငးပၾက င ၄င း၊ အလပသမ းအ းအလပပစလကပသ အခါ

သ အ းအလပငက အလပ ကထကကခ ခင း ခြ းပခင ပပး မည။


18


• အလပ ပ းနင ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဥပပဒ (၂၀၁၃)

• အလပခန ြ ခ ပလက တပ းထး ခငးအကတကည ႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၁

/၂၀၁၅

• ညႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၈၄ /၂၀၁၅

အလပခန း ထားး ခငးးနငး ပါတသကပးသာပး းသားပးဖၚျ ပခ ကမ ား။

အလပခန ြ ခ ပခ ပ ကတင ကန သတပသ အခ နက လ တခအကတကပသ ၄ငး၊ အခ နက လကန

သတ ခငး မပါဘပသ ၄ငး ခ ပနြ ငသည။ ဥပပဒအ ထကသ ြ ခ ပခ ပဆ ြ နလ ြအပ ပ းအလပသမ း၊

လ၀င ႈႀက းၾကပပ း နင ပခသ႔အငအ း၀နႀက းဌ နမ ပဌ နးပသ ပြ သည။

ထပြကအလပသမ းညႊနၾက းမႈဥ းြ း ဌ န၏ပခင ပ ခ က ပါဘ ပငဆင ခငးမ ပ ။

အလပခန ထ း ခငးြတင ပ ဆသခနင အလပခန

ထ း ခငးြ ခ ပပ းလဆ ပငဆငန မ ဖြလ ြအပသည။ ထြ ခ ပက ြအဂၤလပ -

မန နြဘ သ ဖင ပ းလဆ မည။ အလပ ပ းနင ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဥပပဒ

(၂၀၁၃) ၏ ပဌ နးခ က းနင အည ပ းလဆ မည။ အလပခန ထ း ခငးြတငသခနင က (၃၀)

အကတငး ြ ခ ပက ြလက တပ းထးၾက မည။ ခကြငးခ က - အလပခန န လအပခ ကအ အြမးခန

ပသ ၄ငး၊ သငတနး တကပနြျ ခငးပသ ၄ငး ပန ခငး။

ထြ ခ ပပတင လပခလြ ၊ အလပပစ ခငး၊ အခ နက လကန သတခ က၊ လမႈဖလပ းခြ းပခင တ က

ထင းပြ ပဖေျ ပထ း မည။ လပခလြ နင ပါတသ ကပသ အခ ကအ လက း၊ လပငနးအမ းအြ း၊

တညပန ၊ အလပခ န နင န း က၊ ထမငးပကကြးအြ အြဥ၊ က နးမ ပ းပဆး၀ါးကသမႈ၊

အလပပစမႈဆင အခ ကအ လက း၊ တညးခပနထင နအခငးအက ငးနင သယယ ပ

ပဆ ငပ းအြ အြဥ ( ပါက) တ ကထည ကသငးပဖေျ ပ မည။

ပ းလဆ ပ းြ းပါပကဒသဆင အလပအကင ပပပဖ းဌ န (ပလဘ ြး) (local labor exchange

office) သ တင ပ ပ းအတည ပ ခ ကယ မည။ ၂၀၁၈ ဇလင မ ြ၍ ပန က ပင းတင

လပ ငန းဌ နမ းတင အလပ သမ းဝန လက းဌ နမ ပပဋဌ န းထ းပသ ြ ခ ြပ ြပြက သး သည ။

ြ ခ ြပ ြပြရ အခ က အလက မ းက အလပ သမ းဝန လက းဌ န၏ သပဘ တည မအ ပသ

အပပပ င းအလ ပပြလပ နင သည ။


19

အလပသမ း၀နမးနင အလပခန

ြ ခ ပခ ပဆ ြ နပ ညကက ကပသ အလပငက ြအလပ ပ းနင ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဥပပဒ

(၂၀၁၃)အ ပအ းယအ ပြပပးနငသည။ (၆)လအထပထ ငဒဏပသ ၄ငး၊ ဒဏပပပငသ ၄ငး၊

နြ ပလ ြးပသ ၄ငးက ခပြနငသည။ ပဒသဆင အလပသမ းဥ းြ းဌ န သ တင ပ ပ း

အတည ပ ခ က ယမထ းပသ ြ ခ ပသခအတညမျ ဖြ၊ တ းမ၀င။

ြ ခ ပပါအခ ကအ လက းကအလပငနင အလပသမ းတ ကခ ႈငး ပငဆ ငလ ြပါက ပငဆငခ ကက ြ

အလပသမ းညႊနၾက းမႈဥ းြ းဌ နသ တင ပ ပ းအတည ပ ခ ကယ မည။

မ ငးး။

အပဒ - ၅ နင ၃၈၊ အလပအကင ပ းနင ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဥပပဒ (၂၀၁၃)

အလပခန ြ ခ ပလက တပ းထး ခငးအကတကည ႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၁ /၂၀၁၅

ကာလကန း သတးအလပခန း စာခ ပး ခငးး။

ပမ ပ ငးလတည မပသ ပသဘ သဘ ၀ သည အလပ းအကတကအ သး ပ သည။

ဥပပဒကတငက လကကန သတ ထ း ခငး မ ။ အသြတဖန ပက -ထပက ခ ပ ခင းမ းကလညးကန

သတ း ခငးမ ။ က လကန သတ အလပခန း ခငးအခ နက လသခအကန

အသတ ဖပြသ းနငသည။ တ း၀င ပဌ နးထ းပသ အလပခန ြ ခ ပ ပြကတငက လကန

သတ ခငးက အလပငသ ြ လႊအပ းသည။ ြ ခ ပသကတ မးပမြမ တြလအလကတင အလပသမ း -

အလပငနြဥ းနြဘက ပသဘ တည မႈ ဖင ကန သတက လအလပခန ြ ခ ပက ြ သကတ မးတး နငသည။ သ

မဟတပ ပ ငးလ ပငဆငနြ ငသည။

အစမးးခန း ကာလ။

အြမးခန က လကဥပပဒကတင ပဌ နးထ း ခငးမ ။ ပယဘယ အ း ဖင မ အြမးခန

က လသည (၃)လထက ပပါ။ တ း၀င ပဌ နးထ းပသ အလပခန ြ ခ ပပြြကတင အြမးခန

က လက (၃)လဟပဖေျ ပထ းသည။ အြမးခန က လကနဆ ြးသညခတင

အလပသမ း၏ပြမးပဆ ငခကြအလပပငကက နပပါက အလပဆကလ ကခန ထ း နငသည။ အြမးခန

က လအကလပနတင အ မတနးဆကလ ကခန ထ း နအလပငဘကက လကန ဖ မလပါ။ အလပ ရင တြ ဦးသည

အလပ သမ းအ း အြမ းခန က လ မထ းရဘ အလပ ခန အပ နင သည ။

အလပ သမ းအသြ မ းအတက ပလက င /အလပ သင က လ အမ းဆး ၃ လ ရသည ။


20

အလပ ရင မ းသည သ းပခ းအလပ သင သပဘ တည မတြ ပ က ထည သင းနင ပသ လည း

အြမ းခန က လအတက မ သပဘ တည မ သ းသန မလအပ ပါ။

င းပမြ - အလပ ခန ြ ခ ြပ ြပြ ၂၀၁၇

န း တစပးပး နလ ြအပခ က။

အလပခန ထ း ခငးပသဘ တည ခ ကက ြ ြ ခ ပသကတ မးကနဆ ြးလ ငပစနငသည။ ထ ပင ကမၸဏ /ြကြ

ပတသ မး လ ငပသ ၄ငး၊ အလပပင ကသ းလ ငပသ ၄ငး၊

ႀက တင နးဆ ခငးမ ပ နငသည ဖြပပၾက င ပ ကစ း လ ငပသ ၄ငး၊ တဘကဘကက အလပခန

ြ ခ ပက ြပဖါကဖ ကလ ငပသ ၄ငး၊ အလပသမ းပသဆးလ ငပသ ၄ငး၊

အလပငပၾက င မဟတဘ ႀက တင မနးဆနငသည ပန ဖြပပေမႈပၾက င လပလ န

လအပလ လ င ပသ ၄ငး (မလဘလပပန ခငးအပါအ၀င)၊ ထ ပငအလပသမ းသည

ဇ၀တ ပြဒဏက လ ငပသ ၄ငး၊

အလပခန ထ း ခငးက ပစနငသည။

အလပင - အလပသမ း တဘကဘကက တြလႀက တငနြ တြပပး ခငး ဖင အလပစ ခ ပက ြ ပစနငသည။

နြဘပကသ ဘ တအလပစညးကမးကပအသးြ းက းကလနပဖါကဖ က ႈအကတက အလပသမ းအ း

ပဌမအႀကပမတင ႈတ ဖင သတပပး ခငး၊ ဒတယအႀကပမတင ြ ဖင သတပပး ခငး၊

တတယနင ပန ကဆ ြးအႀကပမတင သတပပးြ ပပေလက တြးပြ ခငး (ကဘနးထး ခငး)

ပဆ ငငကပြနငသည။ ဤသးႀကမက ြပက ကလနက က းကလန မႈကတင အလပင န

တြစ ပမပးဘအလပသမ းအ းအလပ ထတပယနြ ငသည။ အလပပကနြန ပၾကးပပး န မလ။

နြဘပကသ ဘ တည ထ းပသ အလပစညးကမးကအႀက းြ းက းကလနပဖါကဖ က ႈမ းကတင

အလပသမ း၏ အလပခန ြ ခ ပအ းအလပင ခ ကခ ငး ပစနငသည။

ပအ းပါပသ ပအၾက ငး ပခ ကတ ြတ ပၾက င အလပင အလပသမ းအ းတ ၀န ပစလပါက

တြလႀက တင န တြပပး၍ပသ ၄ငး၊ န တြအြ း န တြပၾကးပပး၍ပသ ၄ငး

အလပခန ြ ခ ပက ြ ပစနငသည။

အြမးခန က လအကတငးအလပသမ းက အလပ ႈညတကလ ြပါက အလပငသ ြ (၇) ကႀ က တငနြ

တြပပး နသ လသည။ အလပ သမ းအဖေအြည း ဥပပဒအ အလပ သမ းတြ ဦးသည တ းမဝင

အလပ မဆင းဘ ဆန က င ၍ပသ လည းပက င း၊ အလပ သမ းအဖေအြည းတြ ခတင ပါဝင ဖပ း

အဖေအြည း လပ ငန းမ းတင ပါဝင ပဆ င က ပခင းအတက ပသ လည းပက င း၊


21

တ းဝင ဆနဒပပပခင းပကက င ပသ လည းပက င း အလပ ရင သည ၎င းအလပ သမ းက

အလပ ထတ ခင မရပါ။

မ ငးး။

တ း၀င ပဌ နးထ းပသ အလပခန ြ ခ ပပြြ , ၂ၐ၁၇

အလပ သမ းအဖေအြည း ဥပပဒ ၂၀၁၁၊ §၄၄

အလပမကထကကခား ခငးးခစားပခငး ။

အလပ ကထကကခ ခငးခြ းပခင ကအလပသမ း၀နႀက းဌ န၏ ြညးမ ဥးမ း ဖင ထနးခသည။

ပဤဖေျ ပပါပအ ခပအန မ းကတင ခြ းပခင မ နင -

• နြဥ းနြဘပကသ ဘ တည မႈ ဖင အလပခန ြ ခ ပက ြ ပစ ခငး

• အလပ ႈညတက ခငး

• အလပသမ း၏အႀက းြ းြညးကမးပဖါက ႈပၾက င အလပပစ ခငး

• သတပပး ခငး သးႀကမက ြပက ကလန၍အလပသမ းကြညးကမးပဖါကဖ က ခငး

ဤပအ ခပအနမ းမအပ အ ခ းပသ ပအၾက င းမ း (မလဘလပပန ခငးအပါအ၀င)

ပၾက င အလပ ပစ ခငး ဖြပါက အလပ ပကခြ းပခင ကပအ ကပါအတငးပပး မည။

• (၆)လထကပလ ပသ အလပသကတ မးအကတကငးပပး န လ

• (၆)လမ (၁)နြအလပလ ြပခ ပါက (၁၅) ကအ ကတကလ ြပခလြ

• (၁)နြ (၂)နြအလပလ ြပခ ပါက (၁)လအကတကလ ြပခလြ

• (၂)နြ (၃)နြအလပလ ြပခ ပါက (၄၅) ကအ ကတကလ ြပခလြ

• (၃)နြ (၄)နြအလပလ ြပခ ပါက (၃)လအကတကလ ြပခလြ

• (၄)နြ (၆)နြအလပလ ြပခ ပါက (၄)လအကတကလ ြပခလြ

• (၆)နြ (၈)နြအလပလ ြပခ ပါက (၅)လအကတကလ ြပခလြ

• (၈)နြ (၁၀)နြအလပလ ြပခ ပါက (၆)လအကတကလ ြပခလြ

• (၁၀)နြ (၂၀)နြအလပလ ြပခ ပါက (၈)လအကတကလ ြပခလြ

• (၂၀)နြ (၂၅)နြအလပလ ြပခ ပါက (၁၀)လအကတကလ ြပခလြ

• (၂၅) ပက ကလန၍အလပလ ြပခ ပါက (၁၃)လအကတကလ ြပခလြ

မ ငးး။

ညႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၈၄ /၂၀၁၅


22


ကကနဗင း င း ၁၅၆ - မသ းြတ ၀န းနင အလပသမ းမ းဆင ကကနဗငး ငး (၁၉၈၁)

ပထ ကခတင ပခ က ၁၆၅။ - မသ းြတ ၀န းနင အလပသမ းမ း (၁၉၈၁)။

ကကနဗငးး ငးး ၁၅၆ က း မနမာနငငမ လကခအတညး ပထားး ခငးးမ ပးသးပါ။

ပကလးပပမးပဖ းခ ပ နတင သ းဥ းသမ းဥ းပအဖ မ းအကတက ပပးပသ ပခင မ း ဖြသည။

မ းပသ အ း ဖင အခ န တ ြသည။

မသ းြတ ၀န းဆင ကကနဗင း င းကတင ပးလတပါ ပထ ကခတင ပခ က ၁၆၅ အ

အလပ ႈညတကစ မလဘ ပကလးမဘနြဥ း သ မဟတတ ဥ းဥ း သည

ပကလး ပ ြပြ င ပ ကန လပခြျ ဖြပြ၊ လပခမ ဘ ဖြပြ ပခင ကည ယနငသည။

ဤပခင က ပကလးဖခငငခင သ မဟတ းပဖ းပခင ကနဆ ြးခ ပ နတ ငယ န ဖြသည။

မဘနြဥ းလးအလပသမ း မ း ဖြပနလ င တဥ းကမခ ြ ယပခင သခကြ ဥပပဒကတင

ပဌ နးထ းနငသည။

ပထ ကခတင ပခ က ၁၆၅ ကတငပပ ပ ပ ငးပသ လပငနးအြ အြဥ း ဖင

အလပလ ြပက ြပငသ ပအ ခပအနမ းက သင ပလ ပက ငးပမနပအ င ခသြ

လပနြငပြမ းကတင ပထ းသည။

၀၅ /၁၃။ မသားစတာ၀နမ ား။


23

သကြငရာစညးးမ ဥးးဥပပဒမ ား။

• လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။

ပကလးဖခငငခငး

ပပမးကငးြပကလးပြ င ပ က ႈအကတက ပကလးပအဖ ငးအ း လမႈဖလပ းဥပပဒအ

ပခင (၁၅) ကသ တ တ ပပးထ းသည။ လမႈဖလပ းအ မခ ထ းပသ မခင၏

လမႈဖလပ းအ မခ ထ းပသ လငပယ က ၤ းအ းပပး ပသ ပခင ဖြ၏။

ပခင ခြ းထကပသ ဖခငသည ပကလးပမပမးပဖ းမ သ မဟတ ပကလးပ က က မ (၁၂)လ

က လအကတငး လမႈဖလပ းအ မခ ထည ၀ငပၾကး (၆)လ

အနညးဆးထည ၀ငခ ပ းသ း ဖြ နလ ြသည။ ပခင ခြ း ြဥက လအကတငး ပ မ းမ မလလပခလြ ၏

၇၀% ခြ းပခင သည။

လမႈဖလပ းအ မခ မထ းပသ ဇန းသခ ပကလးတြဥ း သ

မဟတနြဥ းပဖ း မင ခငးအကတက အ မခြျ ပ းသ လငပယ က ၤ းဖခငသည

ပပမးပဖ းမႈခြ းပခင ပပပငၾကးပမ ဏ၏ ၅၀% က တလတခတညးခြ းပခင သည။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၈ (က) နင (ခ) လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။

ပကလးး ပစပးစာငး ပး ာကး ခငးးပခငး ။

ပကလး ပ ြပြ င ပ က ခငးပခင ဟ၍ ဥပပဒကတင ပဌ နးထ း ခငးမ ပါ။

မဘမ ားအကတကခ န အလပခ နပးင းခ ကယခငး / မသားစဘ၀နငး အလပ ခ န း ခငးး။

ဥပပဒကတင ပဌ နးထ း ခငးမ ပါ။


24


ယခပငကနဗင း င း (၁၀၃ /၁၉၅၂) ကတင မ းမပဖ းမ (၁၂)ပါတ - မ းပဖ း ပ း (၁၂)ပါတ

ြြပပါင း အနညးဆး (၁၂)ပါတ မ းပဖ းပခင ပဌ နးထ းသည။ ပန ညကက နဗငး ငး

(၁၈၃ /၂၀၀၀) အ မ အနညးဆးမ းပဖ းပခင (၁၄)ပါတ ပဌ နးသည။ မ းမပဖ းမ (၈)ပါတ၊

မ းပဖ း ပ း (၆)ပါတ ဖြသည။

အထကပါကကနဗငးး ငးး နစခြစလးက း မနမာနငငက လကခအတညး ပထားး ခငးးမ ပးသးပါ

ကယ၀နပဆ ငစဥနင မ းပဖ းပခင က လအကတင း သငသည အခမပဆး၀ါးကသပခင

အခမကယ၀နပြ င ပ ကကခင သည။

ကယ၀နပဆ ငစဥက လနင ပကလးန တကပနြဥက လအကတင း သငနင

သင ပကလးအ း အ ပယက ကပြနင

သည အလပပြခငး ခငးမကင းကလကတခင ပြ မည။

မ းပဖ းပခင သည အနညးဆး (၁၄)ပါတ ဖြပြ မည။

မ းပဖ းပခင က လကတငသင၏ လြ ၀ငပပင သညခခင မယမ ကလပခလြ ၏ အနညးဆး ၂/၃

ပြ မည။

ကယ၀နပဆ ငစဥနင မ းပဖ းပခင က လအကတငးသင အ း အလပပစ ခင း သ မဟတ

ဖခ ခ းဆကဆ ခငးမ အက အကကယ ပြ မည။

မ းပဖ းပခင မ ပနလ ပသ အခါ အလပသမ းသခ မမလအလပဌ ပနန သ

မဟတတ ည ပသ ပန သ ပန၀ငငခင ပြ မည။

ပကလးပပမးပဖ း ပ းအလပ ပန၀ငပသ အခါ သင အ း န တက ခင း

/ပကလး ပ ြ ခင းအကတကပခတ အလပန းခ န း ပခင ပ ခြ းပြ မည။

၀၆ /၁၃။

ကယ၀နပးဆာငပးပမးပဖားး

ခငးးနငး လပငနးးပခင ။


25

သကြငရာဥပပဒစညးးမ ဥးးမ ား။

• လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

အခမက နးးမာပး းပးစာငး ပး ာကမႈ။

လမႈဖလပ းအ မခ ထ းပသ ပကလးမခငအလပသမ းသည ကယ၀နပဆ ငစဥနင ပပမးပဖ းြဥ

သတ တ းပသ ပဆးြပဆးခနးမ းကတင အခမပဆးကသပခင သည။ ထအပခင ပအ းကတင

အ ပငလန ပြ င ပ က ႈ၊ အကတငးလန ပြ င ပ က ႈ၊ ပဆး၀ါးပြၥညး၊

ဓါကတခခနး၀နပဆ င ႈ၊ နင အထးသ ဖင မ ပင ပဒသမ းကတင လန သယယ ပ ပဆ င ႈတ

ပါ၀ငသည။ ပမးကင းြကပလးသည ပထမတြ နြ အတက က န းမ ပ းပြ င ပရ က မ

ခြ းခင ရသည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၅ (က)၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။

ပးဘးအႏး ယရ ပးသာအလပမခငးး ။

ြက ြဥပပဒအ ကယ ဝန ပဆ င အမ ြးသမ းမ းအ း အနတ ယ မ းပသ လပ ငန းခင တင ခန အပ မက

တ းပမြ ထ းသည ။ ကယ ဝန ပဆ င အမ ြးသမ းမ းက ၎င းတ ၏ အနမ ဆးလပ အ းခနင

အပခ းခြ းခင မ း နြ န ပခင းမပြရဘ သက ပတ င သက သ ရပသ လပ ငန းပန မ းတင

တ ဝန ပပး မည ။ ကယ ဝန ခနြ လ ပက ပါက အခ န ပလပ ပခင း သ မဟတ

ညဘက အလပ ဆင း ပခင းမ း မရ ပါ။

ြက ြဥပပဒအ သ လ ခ န တင အလပ လပ နင ြမ းမရပသ အမ ြးသမ းမ းသည အလပ ရင ထ

က န းမ ပ း ပထ က ခြ တင ပပဖပ း လကြတင အပကက င းကက းနင သည ။ ၎င းကြစအတက အလပ ရင က

လအပ ပသ အြ အြဉမ း ပဆ င က ပပး မည ။

ပးပမးပဖားပခငး ။

အမ းသမ းအလပသမ းသည ပကလးပပမးပဖ းပခင ကသ တ ပါတ (၁၄) ပါတခြ းပခင သည။

လမႈဖလပ းအ မခ သည ဖြပြ၊ မ ဖြပြ၊ ကယ၀နပဆ ငသည ပကလးပမပမးပဖ းမ

ကသ တ ပါတ (၆) ပါတ၊ ပကလးပပမးပဖ း ပ း ကသတ ပါတ (၈) ပါတ ပခင ခြ းပခင သည။

ပကလးအမႊ ပးပပမးပဖ းပါက ပပမးပဖ း ပ းပန ကငပခင (၄) ပါတ ထပတ ြးခြ းပခင သည။


26

ပကလးပ ကက ခငးကြၥကတငငခင ခြ းပခင (၆)ပါတ မည။

ကယ၀နပဆ ငစဥက နးမ ပ းပြ င ပ က ခငး အကတကလ ြပခလြ ဖင ပခင (၇) ကသည။

အလပ သမ းမ းသည ပမးြ း န အတက လည း ခင ၈ ပတ ခြ းခင ရသည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၅ (ဂ နင ဃ)၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။

ပးပပငၾကးခစားပခငး ။

လမႈဖလပ းအ မခ ပသ အလပသမ းမခငသည ပကလးပပမးပဖ းပခင အကတက

ပပပငၾကးခြ းပခင နင သည။ ထအလပသမသည ပကလးပမပမးမ

တြနြအ ကတငးသကဆ ြင အလပဌ နကတငအလပလ ြပပနခ ပ း အ မခထည ၀ငပၾကး အနညးဆး (၆)လ

ထည ၀င ပ း ဖြ နလ ြသည။

ခြ းပခင ပပငသည ပပမးပဖ းပခင (၁၄)ပါတအ ကတက ပ မးမ လပခလြ ၏ ၇၀% ဖြသည။

ပကလးပ ကက ခငးကြၥကတင လညးခြ းပခင သည ပ မးမ လပခလြ ၏ ၇၀% ဖြသည။

ပကလးပပမးပဖ း ခငးခြ းပခင ကတင ပကလးပပမး ခငးအကတကက ြနက ြ း တ းလညးပါ၀ငသည။

ပကလးပပမးပဖ း ခငး ကနက ြ း တပ ပးမႈသည ပကလး (၁) ဥ းသ မနပပမးပဖ းမႈအကတက

ပ မးမ လပခလြ ၏ ၅၀% ဖြသည။ ပကလးအမႊ ပး (၂) ဥ းပပမးပဖ းမႈအကတက

ပ မးမ လပခလြ ၏ ၇၅% ဖြသည။ ပကလးအမႊ ပး (၃) ဥ းနင အထက ပပမးပဖ းမႈအကတက

ပ မးမ လပခလြ ၏ ၁၀၀% ဖြသည။

အထကပါ ပကလးပပမးပဖ း ခငးပပးမႈနင ပကလးပပမးပဖ း ခငးကနက ြ း တပ ပးမႈ တ က

ပကလးမခင က နးမ ပ း ပဆးပထ ကခြ (medical certificate)

တင ပနင သ လ ငြတပပး န ဖြသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၆ နင ၂၇၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။


27

အလပထ ြတခ ျ ခငးးမကာကကယမႈ။

လမႈဖလပ းအ မခ ထ းပသ ကယ၀နပဆ ငအလပသမ း၏ အလပတည မမႈသည ထအလပသမ

ပပမးပဖ းပခင ခြ းပနြဥက လအကတငးခင မပြ မည။ အလပငသည ပခင က လအကတငး

ထအလပသမအ းအလပ ထတပယ ခငးပသ ၄င း၊ အလပစ ခ ပပစ ခငးပသ ၄ငး၊

တဆင နမ အလပသ ြ ပ ႊ ပ ပ ငး ခငးပသ ၄ငးမလပ။ လမႈဖလပ း ဥပပဒအ

အလပင ထည ၀ငပပးြျ ခငးအကတက ထအလပသမ း၏လပခလြ မ ဖတပတ က ခငးမ ပ ။

မ ငးး။

အပဒ - ၆၆ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။

မလအလပပးန ာသ း း ပနလည၀ငပး ာကကခငး ။

လမႈဖလပ းအ မခ ပသ ကယ၀နပဆ ငအလပသမ း အ းပပမးပဖ းပခင ခြ းပနြဥ

အလပပစ ခငး၊ အလပ ထတပယ ခငး၊ ပ ႊ ပ ပ ငး ခငးတ

ကတ းဆ းထ း ခငးမအပ၊ မလအလပပန သ ပနလ ခငးနင ပါတသ ကပသ

ပဌ နးခ ပက ကတ ပါ။

မ ငးး။

အပဒ - ၆၆ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)။

ပကလးန း တကး ပစး ခငးးအကတကနားခ န။

ပကလးန တက ပ ြ ခငးအကတကအ လပန းခ န နင ပါတသ က၍ဥပပဒကတင ပဌ နးထ း ခငးပမကတ

ပါ။ြက ြဥပပဒအ အသက ၆ နြ ပအ က ကပလးငယ ရသ အမ ြးသမ းအလပ သမ း ၁၀၀

အထက အလပ လပ ပနပသ ြက ြအ းလးတင အလပ သမ းဝန လက းဌ နနင အလပ ရင တ

ပးပပါင းတည ပထ င ပသ ပန ကပလးထန းပက င း ထ းရ မည ။ လပ ငန းမ းသည

၎င းပန ကပလးထန းပက င းမ းက တြ သ းပဂဂလပဖြ ပြ အပခ းလပ ငန းမ းနင ပးပပါင း၍ပဖြ ပြ

တည ပထ င မည ။ အကယ ၍ အသက ၆ နြ ပအ က ကပလးရသ အမ ြးသမ း အလပ သမ း ၁၀၀

ပအ က သ ရပါက အလပ ရင သည သင ပလ ပသ အြ အြဉမ းက ပဆ င က နင သည ။


28


ILO OSH ကကနဗင း င းမ းကတင းပသ အ း ဖင လပငနးပခငဆ ြင

ပဘးကင းလ ခ မႈအ ယ းကပအသးြတ ပဖေျ ပ သည။ ဥပမ - ပက ကကဂမး

(asbestos)၊ ဓါတပဗဒပြၥညးမ း ြသည ဖင - သကဆ ြင ကကနဗင း င းမ ၁၅၅ (၁၉၈၁)

ဖြသည။

အလပသမ းပ း ြြပဆးမႈကကနဗင း င း - ၈၁ (၁၉၄၇)

ကကနဗငးး ငးးနစခြစလးက း မနမာနငငမ အတညး ပလကခထားး ခငးးမ ပးသးပါ။

လပငနးဌ နသညပဘးကင းလ ခ မႈ ပြဖ အလပင သင ပလ မ တပြ

ပအသအခ ြ ြဥ း မည။

အက အကကယ၀တစြနင အ ခ းပသ လအပသည ပဘးကင းလ ခ ပြ နအြ အမမ းက

အလပင အခမပ၀ငထ း မည။

သငနင လပပဖေကငဖကအ းလးအကတက လပငနးပခငပဘးကင းလ ခ မႈနင

က နးမ ပ းဆင သငတန းမ း ပ း ဖြ မည။

ပအ းပပေကထကပပါက းကအ းလးသ ပ း ဖြမည။

လပငနးဌ နမ းသည က နးမ ပ းနင ည ညညတ ပ း

ပဘးကင းလ ခ မႈ ပြ နအကတက ပြမး ည မင ထပ ကပသ

ဗဟမဥ းြ းသည ကလတလ ပပသ အလပသမ းပ း ြြပဆးမႈဌ န နလ ြသည။

၀၇ /၁၃။ က နးးမာပး းနငး

ပးဘးကငးးလး ခးပး း။


29

သကြငပးသာဥပပဒစညးးမ ဥးးမ ား။



အလပရပငမဆာငငရကရန ။

အလပင းသည သကဆ ြင ြညးမ ဥးဥပပဒ၊ သကဆ ြင အလပသမ းဥ းြ းဌ နမ းမညညနၾက းခ က း

အြျ ဖြပသ လပငနးပခငက နးမ ပ း

ပဘးကငးလ ခ ပ းြညးမ ဥးမ းကလကန ပဆ ငငကမည။ သဘ ၀ ပဘးအ ယ း၊

ပမမ မနးနငပသ အ ဖြအပ က းမ ပဘးကငးလ ခ ပြ န အနမဆးအ း ဖင က ကကယ ႈ

မ းြ မထ း မည။ မမအလပသမ းမ းအ း လပငနးပခငက နးမ ပ း ပဘးကငးလ ခ ပ း

နင ပါတသ က၍ ပည ပပး နလ ြသည။

ဆင းနင အလပဌ နမ းအကဥပပဒ (၂၀၁၆) က မလပပ န အြ အြဥ း ပဌ န းထ းသည -

• ဆငနင အလပဌ နအကတငးအ ပငသပ ပသန ငးပန န

• ပမက ငးပသ အန အသက းမ ပြ န

• က နးမ ပ းနင ည ညညတပသ ပတ၀နးက င ဖြပြ န

• ပလ၀ငပလကထကပက ငးပမနပပနြ န

• လပလ ကပသ အလင းပ င ပြ န

• အသဗလဆည ခငးမ ပြ န

• အပပအအးပနသ မ တ ခငး ပြ န

• မ းပဘးအ ယက ကကယပ းနင ပအ းပပေအြ အမမ းထ း န

• ထခကန မက နးမႈမ းအကတက ပ းဥ းသန ပ ြ ခငးပြၥညးပသတ ထ း န

အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁) ကလညး မလပပ န အြ အြဥ း ပဌ နးထ းသည -

• ြကြအကတငးအ ပငသပ ပသန ငးပန န

• အညပြအၾကးပြန ပြပ းအကတကပ ကပသ အြ အြဥ း န

• ပလ၀ငပလကထကပက ငးပမနန

• အပပအအးပနသ မ တ ခငး ပြ န

• ဖ၊ အခးပအပင မ းကငး ငးပပနြ န

• အခနးကတငးြထငးဆကထနးသမးထ း န

• လပလ ကပသ အလင းပ င ပြ န


30

• အခနးကတငးၾကပညပပန ခငးမ ပြ န

• သန ငးပဘးကငးပသ ပသ ကပ

• သန ငးပသ အမသ နင တပကထးပခက း

• ကးြကပ ဂါက ကကယ ခငးအြ အမမ း

• မ းပဘးအ ယက ကကယပ းအြ အမမ း

• ဓါတပဗဒပြၥညးအ ယက ကကယပ းအြ အမမ း

• ြကယ းမ းကပက င းပမငနစ ထနးသမးထ း ခငး၊

အဆင မ ပအ င ပ ပင း ခငး

လမဝန ထမ းဥပပဒအ အလပ ရင မ းသည အလပ သမ း ထခက ဒဏ ရပခင း၊

အန ပ ဂါကးြက ပခင း အသက အနတ ယ ရပသ မပတ မတဆပဖြ မမ းက က ကယ န အတက

ပဘးကင းပ းနင က န းမ ပ းအြ အြဉမ းက လမဖလပ း ဘတ အဖေ သ မဟတ

အ မခအက ြးပဆ င လပ ငန းတ နင ပးပပါင းလပ ကင န လအပ သည ။ အလပ ရင မ း၏ ဇဝတ မ

သ မဟတ ပဘးကင းလပခြပ းဆင လအပ ပသ အက အကယ မ းထ းရ န ပ က ကက မပကက င

ပဖြ ပပေါသည လပ ငန းခင တင း ထခက ဒဏ မမ းအတက အလပ ရင က က န းမ ပ းြ တ

က ခ မည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၄၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ - ၁၃ မ ၄၃၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

င းပမြ - လမဖလပ း ဥပပဒ ၂၀၁၂၊ §၅၃

အကာအကကယမ ားအခမပး၀ငထားး ခငးး။

အလပသမ းတဥ းခ ငးအကတကအ က အကကယ းပ၀ပငပးထ း မည။ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

အ မ ကလ ြး ကထခကနြငပသ ြး သည အလငးပ င၊ အပပပင ၊ အြအန၊

အမႈနအမႊ းမ းကလင ြပငကလ ပသ အလပ ကလပက ြင ပနပ သ အလပသမ း၊ ထ ပင

၄ငးပအ ခပအန ပသ ပါတ၀နးက ပငတ ငအလပလ ြပပသ အလပသမ းမ း အကတက

ထပ ကကစ အက အကကယပပးနငပသ အက ၊ ပလက မ က န းထတပပးထ း မည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၇၊ ြကြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)


31

သငတနးး။

လပငနး ငသည အလပစ၀ငပတ မည အလပသမ းအ း၄ငး၊

အလပ၀ငလြပပန ပ း ဖြသည အလပသမ းမ းအ း ၄ငး၊ ြကြ၏လအပခ က းနင အည ဖြပြ၊

ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဌ န၏ ၀ါဒနင အည ဖြပြ၊

တတ ကကမးက င ႈ ပြ နလြပငနးပခငသ ငတနးမ းြ မပပး မည။

အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁) အ အလပသမ းမ းသည

မ းပဘးႀက လ လ ငပဆ ငငကလ ြကန မည အြ အြဥ

မ းနင ပါတသ က၍တတသ န းလခ ႈ ပြ န၊ ထ

အကတကလ ြအပသည သငတနးလပလ ကကစ ပပးထ း န ပဌ နး ထ းသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၄၀၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

အပဒ - ၁၄၊ အလပအကင ပ းနင ကကမးက င ႈပဖ ဖ းတးတကပ းဥပပဒ (၂၀၁၃)

အလပသမားပး း ာစစပးဆးမႈစနစ။

အလပသမ းဥပပဒမ း က င သးလကန မႈ ပပြ းအကတက အလပသမ း၀နႀက းဌ နမ

ြြပဆးပ းမႈးမ းခန အပ ထ းသည။ ြြပဆးပ းမႈး (အငစပကပတ ) ဆသခ

ြကြမ းနင အလပသမ းဥပပဒ ြြပဆးပ းဥ းြ းဌ နမ ခန ထ း သ ဖြသည။

(၁) ြြပဆးပ းမႈး (အငစပကပတ )သည ၄ငး၏ ကန သတပဒသ အကတငး

မခသည အလပဌ န၊ မခသည ဆငက ြမဆ ၀ငပ ကကခင သည။

(၂) ထအလပဌ န /ဆင ပန ကြြပဆးပခင သည။

(၃) မတတ မးမတ ၊ ြ ငြကစ တမး၊ ဂ ြစတ မ းကၾကည ႈြြပဆးပခင သည။

(၄) အ လပက နြ တတ မးမ း၊ န တြ းက ၾကည ႈြြပဆးပခင သည။

(၅) လပငနး၊ ပန မ းက ဓါတပြ၊ ဖဗ ဒ ယ

ြကက းမတတ မးတင ခငးမ းလအပသလပဆ ငငကကခင သည။

လပငနးဌ န၊ ဆငအကတငး သမ းက လအပသလပမး မနးပကဆးပ ပးပခင သည။

(၆) ြ ငြကစ တမး၊ မတတ မးမတ မ း၊

ပခတ နညးပည ဖင ပဆ ငငက းပသ မတတ မးမ းကပလလ ြြပဆး ပ း

သကပသခပအထ ကအ ထ းအ ဖြပဆ ငငကကခင သည။


32

(၇) ဤပဒ အ ထကသ ပမး မနးပကဆးပ ပးြြပဆး၍ သကပသခ သမခသမဆ

မမအ း အ ပြဖြ နငသခဟြ ယၾကပခသ ပမးပခန းကပ ဖဆ န တ ၀န ပြ ။

(၈) ြြပဆးပ းမႈး (အငစပကပတ ) ကလအပသလၾကည ႈြြပဆးနငန လပငနး ငသည

အလပဌ န၏ ြ ငြကစ တမ းမ း၊ ဂ ြစတ မ း၊ ြ ခ ပ း၊ သကပသခခ က း၊ ပြမ း၊

နမန မ းက ထတပပး ပငဆငမည။

(၉) လပငနးမတပြတင၊ လပငနး င တပြတင၊ နင လပငနးနင ပါတသ က မ းက

ြြပဆးပ းမႈးပမတ ငးဆ သည အတငးထတပပး ပငဆငမည။

(၁၀) အကယ၍ တြတဥ းသည ဥပပဒကပသ ၄င း၊

ဥပပပဒအ က ပဌ နးခ က းကပသ ၄ငး ပဖါကဖ က ခငး၊

လကန က င သး နပ ညကက က ခငးက ြြပဆးပ းမႈး (အငစကပတ ) မ ပကတ ခပါက

ထအ ပြက းကလနသ အ း ြြပဆးပ းမႈးခ ပ (ခ ဖအငစပကပတ ) ၏ ပခင ႔ပ ခ က ဖင

တ းဖြဆ န ြ ြဥမည။

အလပ သမ း ဥပပဒအ းလးတင လပ ငန းမတ ပတင ပခင းနင လင ြင ပပြလပ ပခင း၊ က န းမ ပ း၊

ပဘးကင းပ းတ အပပင အနမ ဆးလပ အ းခနင နြ န ပကကးခြ းခင ြခ န ြခ န းမ းက လက န ပအ င

ပဆ င က ပ းတ ကသ အလပ သမ းလက းကကပ ပ းတ ဝန ခမ း၏ လပ ပဆ င ခ က မ းက

ပပဋဌ န းထ းသည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၊ ၆၊ ၂၀၊ နင ၃၂ မ ၃၅၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ - ၁၀၊ ၁၁၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)


33


ကကနဗငး ငး ၁၀၂ (၁၉၅၂)၊ ကကနဗငး ငး ၁၂၁ (၁၉၆၄)၊ နင ကကနဗငး င း ၁၃၀ (၁၉၆၉) -

လမႈဖလပ း၊ လပငနးပခင ထခက ႈနြန ပၾကးခြ းပခင ၊ က နးမ ပ းပဆး၀ါးကသမႈ

နင န မက နးမႈခြ းပခင - တ နင ပါတသ ကပသ ကကနဗငး ငး မ း ဖြသည။

အထကပးဖၚျ ပပါကကနဗငးး ငးးမ ားက း မနမာနငငမ လကခအတညး ပထားး ခငးးမ ပးသးပါ။

န မက န း ဖြလ ပသ အခ ပ နတ ငသင၏ အလပနင ၀ငပပငကအက အကကယပပးဖ လသည။

နငငပတ ဥပပဒအ န မက နးပခင (၃) ကအ ကတငးခြ းပခင ပခင မ သည ဖြနြင၏။

အနမ ဆးပအနအထ းကတင န မက နးပခင ပဌမ (၆)လ အကတင းခြ းပခင ပြ မည။

ပခငခြ းြဥလြ ၀ငပပငသည ပမနအနမ ဆးလပခလြ ၏ အနညးဆး ၄၅% မည။ (နငင

ပတ အြး မ းပအန ဖင မမပအနအထ းကလက၍ န မက နးပခင ပဌမ ၆-လ

အကတင းက လအကတက မလလြ ၀ငပပင ၏ ၆၀%

အထခြ းပခင ပပးနငပသ ြနြက ြပငြးခ ယနြငသည။ ဖြနြ ငလ င ပဌမ ၁-

နြအ ကတငးပငခြ းပခင ပပးနငသည။)

သင အကတကန မက နးပခင ခြ းပခင အ ပည အ၀ ပါမည။

န မက နးပခင ပဌမ (၆)လ က လအကတငးသင အ း အလပပစမႈမ ပြ ။

န မက နး ဖြပနြဥအခမပဆး၀ါးကပခင ပြ မည။ အလပသမ းနင သ၏

မသ းြမ းသည လအပပသ က နးမ ပ း ပြ င ပ က ႈက

ပြ း ႈန းသကသ ပြ ဖင လကလ မးမ ပြနငမည။

လပငနးပခငခက ႈ သ မဟတ ဆကစပပသ ပ ဂါတခခပၾက င

သငသခ ပြမးမသန ဖပြသ းခလ င ခြ းပခင က ထကြကတ နတနပပး မည။ အလပသမ းသည ယ ယ

သ မဟတ အ မတနး မပြမးမသန ဖပြသ းခပါက သ၏ ပ မ းမ လြ ၏ အနညးဆး ၅၀%

ကခြ းပခင ပပး မည။ အလပသမ းပသဆးကသ းခပါက က နြသမ းက ပသဆးသအလပ

သမ း၏ ပ မ းမ လြ ၏ ၄၀% အထက လ ၍ပပးနငသည။

၀၈ /၁၃။ လပငနးးပခငနင း

နာမက နးးမႈ။


34


• ပခင ကနင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)


ပးပပငၾကးခစားပခငး ။

ပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁) အ အလပသမ း၀နမးသည လပသက (၆) လ ပည ပ းပါက

ပဆးပခင က (၃၀) ခြ းပခင သည။ ထခြ းပခင နအလပသမ းပအန ဖင

ပဆးပခင ပတ ငးခြါ က ဆ ၀န သ မဟတ လက တက နးမ ပ းတ ၀နခ၊ သ မဟတ

မတပြတင းပသ ပဆးဆ ၏ ပထ ကခခ က ဖင တင ပ မည။

ပဆးပခင ပခင ပ ခငးအကတက ပြ င ဆငးက လ (၃) ကသတ တ းသည။

လပသက (၆) လမ ပည ပသးပသ အလပသမ းသည ပဆးြါတင ပပတ ငးခပါက

လပခလြ မပဆးပခင ခြ းနငသည။

လပသက (၆) လ ပည ပ းပသ အလပသမ း၀နမးအကတက ၀ငပပငခြ းပခင ပပး မည။

ထခြ းပခင ကအလပင ပမပး န ဖြ ပ းအြး ထပမတ ငးခပခင မ ။

အလပသမ း၀နမးသည ပဆးပခင က အသးမ ပ ဖြပါက တြနြအၾက ကတင ြခြ းပခင ကနဆ ြးသည။

အလပခန ြ ခ ပပါခြ းပခင တ ပပသည ဤဥပပဒအ ခြ းပခင ထကပလ နညးပါက

ြ ခ ပပါခြ းပခင သခအက းမ၀င။

လမႈဖလပ းဥပပဒအ အ မခ ထ းပသ အလပသမ း၀နမးသည ပ းခပသ လပသကက လ

(၆)လအကတငး ထည ၀ငပပင (၄) လ ထည ၀င ပ းပါက ပဆးပခင ခြ းပခင မည။ ထသ

နအကတကလ မႈဖလပ းပဆးခနးပမဆးမႈး ဆ ၀နက ၀နမးသည

အလပလ ြပနြငပသ ပအ ခပအနမ ပၾက ငးပထ ကခခ ကပပး နလ ြသည။ မမဆ ၵမပါဘ

တ း၀ငအလပလက ဖပြသ းပသ အလပသမ း၀နမးအကတကခြ းပခင က ပန ကဆ ြးအလပဆငး ကအ ကလန

ကတငပပး န ဖြသည။

လမႈဖလပ းဥပပဒအ န မက နးမႈခြ းပခင မ း နငသည။ န မက နး ဖြ ႈတခအကတက

ြတငပနပမက ငးပသ ပန မြ၍ ခြ းပခင မည။ ထပန မတင (၄)လ

က လအကတငးအလပသမ း၏ ပ မးမ လပခလြ ၆၀% က ခြ း နငသည။ န မက နးမႈက လ (၂၆)

ပါတအ ထခြ းပခင သည။ ခြ းပခင ပပပငၾကးပမ ဏ က ပ-၁၀၀၀ မ ၆၀၀၀ အကတငး သည။


35

န မက နး ဖြ ႈသည ထပခါတလလ ပန ဖြ ခင း၊ န တ ည ဖြ ခငး၊

ပ ဂါတမ းထကပြ ဖြ ခငး၊ ပအ းႀက းပသ ပ ဂါမ း ဖြ ခငး ဖြပါက

န မက နးမႈက လ (၅၂) ပါတ သ မဟတ လမႈဖလပ းဘတအ ဖဖ က သတ တပသ က လအထ

ပဆး၀ါးကသ ခငးခြ းပခင မည။ န မက န းပသ အလပ သမ းတြ ဦးသည ၆ လြ

လပ အ းခနင ၄ လြ ပပးမ ခြ းခင ရသည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၆၊ ပခင နင ပတက းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

အပဒ - ၂၂ နင ၂၃၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

ပးဆး၀ါးကပသစာငး ပး ာကမႈ။

န မက နးပခင ဖင ပဆး၀ါးကပသနသ အ မခ ပ း အလပသမ းသည

အခမပဆး၀ါးကသမႈခြ းပခင သည။ လမႈ ဖလပ းဘတအ ဖဖ လကပအ ကခ

ပဆးပပးခနးမ း၊ ပဆးြမ း၊ ြကြပငပဆးခနး၊ ပခသ ပဆးြမ းကအလပ

သမ းမ းကလကခကပသြ င ပ ကပပးသည။ အ မခ ပသ အလပသမ းသည

ပဆးပပးခနးတခကတင တပြတင ထ းပါက ထပဆးပပးခနး၏ ၀နပဆ င ႈအကတကသ

အက းခြ းပခင သည။ ခကြငးခ ကအ း ဖင ပအ းပပပေဆး၀ါး ကသမႈ သ

မဟတြပဆးပပးခနးမ အ ခ းသ လႊပ ပ ငးပပးမႈအကတကအ က းခြ းပခင မည။

ပဆး၀ါးကသပခင အက းခြ းမႈကတင -

• ပဆးပပးခနးမက နးမ ပ းပြ င ပ က ႈ

• အမတ ြ ငယ ပ ပကအ းပပေကသမႈ

• အထးကဆ ၀န ဖင ကသမႈ

• ပ ဂါ ပပပဖ းဌ နမ း၏ ဓါကတခခနး၀နပဆ င ႈ

• ဓါတ နြက ခငး

• လအပသလပဆးြတကက ြသ ခငး

• ပ ခတလကတ ြတပဆင ခငး

• ပအၾက ပငဌ န

• အထးက ယ ပြၥညးမ း

• ပဆး၀ါးပြၥညး

. . . တ ပါ၀ငသည။


36

လမဖလပ းပဆးခန းမ းနင ပဆးြမ းတင အခမ ပဆးဝါးကသပပးပသ လည း

အလပ သမ းမ းသည ပပင ပပဆးြမ းတင ပဆးဝါးကသ န လအပ ပါက ၎င းပဆးြမ းရ

ကန က ြ တ ကလည း ပပန ပင ခင ရသည ။ ပဆးဝါးကသခင က လမ ၂၆ ပတ / ၆ လ ပဖြ သည ။

အက းခြ းပခင သအလပသမ း၏ မ ခသမ းလညးကသပခင သည။

အ မခ ပသ အလပသမ းမခင၏ ပကလးအကတက ပကလးအသက (၁)

နြ ပည သခခြ းပခင သည။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၂၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

အလပတညး မလး ခးမႈ။

န မက နးပခင ခြ းပနြဥအကတငး လမႈဖလပ းအ မခ ပသ အလပသမ း၏

အလပတည မလ ခ မႈသခခြင မ ပြ မည။ န မက နး ဖြ ခငးအကတက၊ သ

ဟပတက လးပပမးပဖ း ခငးအကတက သ မဟတလ ြပငနးပခပငတငးထခက ႈ

ပၾက င ယ ယ အလပ လပနြ ငဘ ပဆးပခင ခြ းပနြဥက လအကတငး အလပငသခြအလပသမ းအ း

အလပ ထတပယ ခငးပသ ၄ငး၊ အလပစ ခ ပပစ ခငးပသ ၄ငး၊ တဆင နမ အလပသ ြ

ပ ႊ ပ ပ ငး ခငး ပသ ၄ငးမလပ။ လမႈဖလပ း ဥပပဒအ

အလပင ထည ၀ငပပးြျ ခငးအကတက ထအလပသမ း၏ လပခလြ မ ဖတပတ က ခငးမ ပ ။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၂၊ ၂၃ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

မပစမးးမသနး ဖစမႈ /လပငနးးပခငငတငးးထခကမႈနစနာပးၾကး။

လပငနးပခပငတငးထခက ႈမ းက ပန ကဆ ကကတ ဖြစပဥအပေမတည၍ဖခ ခ းနငသည။

(၁) အ မတနး လး၀မပြမးမသန ဖြရျ ခငး

(၂) အ မတနး တြတတ ပင းမပြမးမသန ဖြရျ ခငး

(၃) ယ ယ မပြမ းမသန ဖြ ခငး

(၄) ပငးထနပသ ထခက ႈပၾက င အလပသမ းပသဆး ခငး


37

အ မတနး လး၀မပြမးမသန ဖြရျ ခငးကတင ထခက ႈမ ဖြ (၄)

လအကတငးအ မခ သအလပသမ း၏ ပ မးမ လြ ၏ ၇၀% က မပြမးမသနပငစငအျ ဖြပပး မည။

လမႈဖလပ းဘတဆ ၀န မပြမးမသန ဖြသ သည အ မတနး

ကည ပြ င ပ က ႈလပၾက ငးပထ ကခပါကထပငစင၏ ၁၀% ပမ ဏ က အ မတနး

ပြ င ပ ကသ အခ ပၾကးပပငအ ဖြပပဆ ငးပပး မည။

အ မတနး တြတတ ပငးမပြမးမသန ဖြရျ ခငးကတင

မပြမးမသန ဖြမႈအတငးအတ ပပေမတည၍ မပြမးမသန ပငစငအျ ပည ၏ အခ းက % က

ပပး န ဖြသည။ အကယ၍အလပလ ြပနြငပသ ပြမး ခဆြး ႈ းမႈသည ၂၀%

ထကပလ နညးပနပါက ပငစငအျ ပည (၅) နြစ ကတလးတခတညးပပး န ဖြသည။

ယ ယ မပြမးမသန ဖြ ခငးကတင ထခက ႈမ ဖြ (၄) လအကတငးအ မခ သအလပသမ း၏

ပ မးမ လြ ၏ ၇၀% က ြတင ပြမးမသန ဖြသည ပန မ ြ၍ (၁၂) လထပပး မည။

လမႈဖလပ းဘတ၏ ဆ ၀နသည ထခကသ အလပသမ း၏

အလပလ ြပနြငပသ ပြမး ခဆြး ႈ းမႈအတငး အတ က ြြပဆး န ဖြသည။ ဘတအ ဖဖ

ပကတ ငးဆသည အတငးလအပပါက ပနလခစြပဆးမႈမ း ပဆ ငငကမည။

အ မခထ းသအလပသမ းသည ပဆးြြပဆး နလ ပ က ခငးပ ညကက ကပါက ဘတအ ဖဖ

ပအန ဖင အလပသမ း၏ ခြ းပခင က ယ ယ ပသ ၄ငး၊ အ မတနးပသ ၄ငး ပဆ ြငးနငသည။

အလပသမ းပသဆးကသ းပါက က နြသခြ းပခင က

အလပသမ းကြ ငးပပးထ းသည ခြ းပခင သမ းအ း ပပး မည။ ဤသ

ခြ းပခင သြ ငးပပးမထ းခပါက ခြ းပခင ထကသ မ းမ ဥ းြ းပပးအလက -

က နြသမဆးမ(ဖ)၊ သ းသမ းမ း၊ မဘမ း ဖြသည။

က နြသခြ းပခင ပငစငက ြပအ ကပါအတငးပပး န ဖြသည -

• အ မခထည ၀ငပၾကး (၆၀)လ ပါက ပသဆးသအလပသမ း၏ ပ မးမ လြ အဆ (၃၀)

• အ မခထည ၀ငပၾကး (၆၀ - ၁၁၉)လ ပါက ပသဆးသအလပသမ း၏ ပ မးမ လြ အဆ

(၅၀)

• အ မခထည ၀ငပၾကး (၁၂၀ - ၂၃၉)လ ပါက ပသဆးသအလပသမ း၏ ပ မးမ လြ အဆ

(၆၀)

• အ မခထည ၀ငပၾကး (၂၄၀)လအနဆး ပါက ပသဆးသအလပသမ း၏ ပ မးမ လြ

အဆ (၈၀)


38

က နြသမဆးမ(ဖ) အကတကပငစင နင ည။ မ ခသအ ခ းမသ းြ၀င းအကတက ၄ငးသခအြမငးသ၊

မပြမးမသနသမ း ဖြပါကအက းခြ းပခင နငသည။ အ ခ းပသ သမ းအကတကခြ းပခင ကမ

ပသဆးသနင ပတ ြပ ႈ၊ ထသ၏၀ငပပင၊ အလပလ ြပနြင ခငး၊

နင ဆကစပပအနအထ းမ းပအပေမတည၍ လမႈဖလပ းဘတက ြဥးြ းဆး ဖတနြ ငသည။

အသဘြ း တက ြ ပ မးမ လြ ၏ (၅)ဆအထ တလးတခတညးပပးနငသည။

အတငးအတ အတအက အ း ဖင ပမသဆးမ (၄)လအကတငးထည ၀ငပၾကးမ းနင

ပ မးမ လြ ပအပေမတခသည။

လပငနးပခပငတငးထခက ႈနြန ပၾကးခြ းပခင က လမႈဖလပ းဘတအ ဖဖ ကထနးခပပးသည။

အလပင လြဥလြ ပပငြ ငး၏ ၁% ကလတငးလတငးထည ၀ငပပး မည။

လမဖလပ းခြ းခင မရသ အလပ သမ းမ းသည အလပ သမ းနြ န ပကကးဥပပဒ ၁၉၂၃

ပပဋဌ န းခ က မ းအတင း အက ြးခြ းခင ရသည ။ မပတ တဆမပဖြ ပ းလျင အလပ သမ းအတက

က န းမ ပ းြြ ပဆးခက အလပ ရင က ပပး မည ။ အလပ ခန အပ ထ းြဉ အလပ ခင အတင းနင

ပပင ပတင အလပ သမ း၏ တြ ကယ ည ထခက န က င ပခင း၊ အန ပ ဂါပဖြ ပခင းတ အတက

အလပ ရင က အလပ သမ းမ းက နြ န ပကကးပပး မည ။ အလပ သမ းသည အ က ပသြ သ မဟတ

မးယြ ပဆးသးြထ းပခင း သ မဟတ အလပ ရင ခ မတ ထ းပသ ပဘးကင းလပခြပ းြည းကမ းမ းက

မလက န ပခင း သ မဟတ လပခြပ းအက အကယ မ း သ မဟတ အပခ းလပခြပ းက ယ မ းက

မမသပဘ အပလ က ဖယ ရ းပြ ပခင း ြသည အပပခအပနမ းအတက သ လျင အလပ သမ း၏

ခြ းခင ဆးြ းပါမည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၀ ၊ ၅၅ - ၅၉ ၊ ၆၂ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

အလပ သမ း နြ န ပကကး ဥပပဒ ၁၉၂၃၊ §၃ နင ၁၁


39


လမႈဖလပ း (အနမ ဆးအဆင အတနးမ း) - ကကနဗငး င း ၁၀၂ (၁၉၅၂)။

၄ငးပန ကပြင းကကနဗင း ငးမ းကတငအခ ခြ း ပခင မ းက

အဆင အတန မင ပပးထ းသည။

လပငနးပခငခက ႈခြ းပခင - ကကနဗင း င း ၁၂၁ (၁၉၆၄)

ခ န မပြမး ခငး၊ အမင း ခင း နင က နြသ ခြ းပခင မ း - ကကနဗငး င း ၁၂၈ (၁၉၆၇)

က နးမ ပ းပြ င ပ က ႈနင န မက န းမႈ ခြ းပခင - ကကနဗင း ငး ၁၃၀ (၁၉၆၉)

အလပလက ခြ းပခင - ကကနဗင း င း ၁၆၈ (၁၉၈၈)

အထကပးဖၚျ ပပါကကနဗငးး ငးးအားလးက း မနမာနငငမ

လကခအတညး ပထားး ခငးးမ ပးသးပါ။

ပမပနအ ခပအနမ းအ ပငစငခြ း မည အသကအ ငြယက ြ (၆၅)နြပက က ပြ ပါ။ ထ

ထကပက ၍သတ တ မခဆြပါက အသကႀက း င သမ း၏လပနြငက ြငနြငပသ ပြမး ည၊

လဥ းပ အခ းအြ းပအနအထ း၊ ြ းပပ းပ းနင

လမႈပ းြညႊနးမ းကကနးဂဏနးပဗဒပသဘ တ း ဖင တင ပနငဖြ လသည။

ပငစငခြ းပခင ကလြ ၀ငပပင၏အခ းအြ းအပ သ ၄ငး၊

အနမ ဆးလပခလြ ၏အခ းအြ းအပ သ ၄င းသတ တ နငသည။

ပပပဖကကြးပပမးသအမပထ ငဥ းြ းပသဆးခလ င က နြသ အမပထ ငဖကနင

ပကလးမ း ခြ းပခင မည။ ထခြ း ပခင က

လြ ၀ငပပင၏အခ းအြ းအပ သ ၄င း၊

အနမ ဆးလပခလြ ၏အခ းအြ းအပ သ ၄င းသတ တ နငသည။ ထပပင၏ အနညးဆး

၄၀% မည။

အလပလက ဖြသသည ကန သတအ ခ န ပြင းတခအကတက ခြ းပခင သင သည။

ခြ းပခင သည လြ ၀ငပပင၏ အခ းအြ းတခပသ ၄ငး၊

အနမ ဆးလပခလြ ၏အခ းအြ းတခပသ ၄င း ဖြနြငသည။

အ မခထ း သတဥ းပတယ ကသ ည လပငနးပခငနင မပါတသ ကပသ က လတ ခန မက နးမႈ၊

ပ ဂါ၊ ထခက ႈ၊ မပြမးမသန ႈပၾက င ပငစငသက တင ခ န ပန ပ း

၀ငပပငပ သ အလပ လပနြင ဖြပနပါက ခ န မပြမးသ ခြ းပခင ပပး မည။

၀၉ /၁၃။ လမႈဖလပး း။


40

သကြငရာစညးးမ ဥးးဥပပဒမ ား ။


ပငစငခစားပခငး ။

အသက (၆၀) ပည ပသ အလပသမ း(မ) ၀နမးသည လမႈဖလပ းထည ၀ငပပင ပလပါငး

(၁၈၀) (၁၅ နြ) ထည ၀ငခ ပါက သကႀက းပငစငခြ းပခင မည။ လမႈ၀နမးဘတအ ဖဖ ကြ မပသ

သကႀက းပငစငပပပငသ အလပသမ း - အလပင နြဥ းနြဘကစလးမ ထည ၀ငပပး မည။

သကႀက းပငစင၊ မသန ပြမးပငစင၊ က နြသပငစင တ အကတက အလပသမ းမ လြ ၏ ၃%

လြဥည ၀ငပပး မည။ အလပင လြဥလြ ပပငြ ငး၏ ၃%

ပမ ဏကလတငးလတငးထည ၀ငပပး မည။

ပငစငစြပဆ ငးပပငပမ ဏသည ထည ၀ငစြပဆ ငးသည က လအကတင း အလပသမ း၏

ပ မးမ လြ ပပင၏ (၁၅) ဆ ဖြသည (၁၅ လအကတက လြ )။ ထပပငက

လြဥပငစငပပငအ ဖြပသ ၄ငး၊ တလးတခတည းပသ ၄ငး ထတယ ခြ းနငသည။ ပလပါငး

(၁၈၀) ထကပြ၍ ထည ၀ငစြပဆ ငးခပါက သခက းပသ ပငစငပပင ခြ းပခင နင ည။

လြဥည ၀ငစြပဆ ငး ခငး က (၁၂) လထကပြ၊ (၁၈၀) လထကပလ နည းြပဆ ငးခပါက

ြပဆ ငးပပင၏ ၄၀% နင ထပပဆ ငးအတး ပပငကခြ းပခင သည။

(၁၂) လထကပလ နညးထည ၀ငခ ပါလ င အလပသမ းသခည ၀ငပပငက

တလးတခတညးထတယ ခြ း ပခင သည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၂ ၊ ၃၅ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

မ ခသ /က နရစသ ခစားပခငး ။၊

ပသဆးသအလပသမ းသည ပသဆးခ ပ နတင သကႀက းပငစင၊ မသငနစမးပငစင ခြ းခလ င (သ )

ခြ းပခင ခလ င အက းခြ း ထကပသ က နြသအ း မ ခသပငစငပပးန ငသည။ ခြ းပခင က

အလပသမ းကြ ငးပပးထ းသည ခြ းပခင သမ းအ း ပပး မည။ ဤသ

ခြ းပခင သြ ငးပပးမထ း ခပါက ခြ းပခင ထကသ မ းမ ဥ းြ းပပးအလက -

က နြသမဆးမ(ဖ)၊ သ း သမ းမ း၊ မဘမ း ဖြသည။


41

မည ခြ းပခင သည ပသဆးသ ခပသ (သ ) ခြ းပခင ပသ သကႀက းပငစင /

မသငနစမးပငစင အတငး ဖြ ပ း လြဥြတယ နင ည။ သ မဟတတ လးတခတည းထတယ ခြ းနငသည။

ပငစငစြပဆ ငးပပငပမ ဏသည ထည ၀ငစြပဆ ငးသည က လအကတင း

ပသဆးသအလပသမ း၏ ပ မးမ လြ ပပင၏ (၁၅) ဆ ဖြသည (၁၅ လအကတက လြ )။ ထပပငက





(၁၂) လထကပလ နညးထည ၀ငခ ပါလ င အလပသမ း၏ထည ၀ငပပငက


မ ငးး။

အပဒ - ၃၆ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

အလပလကမ ခစားပခငး ။

အလပလက ဖြပနသ အလပသမ းသည လမႈဖလးပ းအ မခထည ၀ငပပင (၃၆) လ ခလ င၊

ပဒသဆင အလပအကင ပပပဖ းြး (ပလဘ ြး) ကတင တပြတင းလ င၊ အလပလ ြပက ြငနြငငစမး ပ း

အဆငသင လညး ဖြပနလ င ၄ငးသခအလပလက ခြ းပခင ထကသ ည။ အလပလက ဖြရျ ခငးသည

မမဆ ၵ ဖင ႈညတက လ ခငးမ ဖြ၊ ြညးကမးပဖါကဖ က ႈပၾက င မ ဖြပြ ၊ သ

မဟတ သင ပတ ပသ အလပကမးလမး ခငးက ငငးဆမႈပၾက င မ ဖြပြ ။

အလပလက ခြ းပခင ပပပငသ အလပသမ း - အလပင နြဥ းနြဘကစလးမ ထည ၀ငပပး မည။

အလပသမ းမ လြ ၏ ၁% လြဥည ၀ငပပး မည။ အလပင လြဥလြ ပပငြ ငး၏ ၁%

ပမ ဏကလတငးလတငးထည ၀ငပပး မည။

ခြ းပခင ကလြဥလတငးပသ ၄ငး၊ တလးတခတညးပသ ၄ငး ယပခင သည။

အ မခ ထ းပသ အလပသမ းက ယမနနြက ပသ ပ မးမ လြ ပပင၏ ၅၀% က

အလပလက ခြ းပခင အ ဖြ (၂)လ အထ နငသည။ ထည ၀ငပပင (၃၆) ပါတအ ထက (၁၂)

ပါတပြထည ခတငး အလပလက ခြ းပခင ပန ကပ (၁) လြ ထပ၍ မည။ အမ းဆးပန ကပ (၄)


42

လအထ ဖြသည။ သ ဖင အလပ လက ခြ းပခင နငပသ ြြပပါငးက လမ

အမ းဆး(၆) လ ဖြသည။

အ မခ သအလပလက အလပသမ းကတင ခသ ဇန း /ခငငပန း လ င အလပလက ခြ းပခင ပမ ဏ၏ ၁၀%

ထပပဆ ငး န ငသည။

အလပလက ခြ းပခင အ း ပဆ ြငးနငပသ ပအ ခပအနမ းက

လမႈဖလပ းဥပပဒကတင ပဌ နးထ းသည။

သင ပတ ပသ အလပအကငသ ြကမးလမးမႈကလပလ ကပသ ပအၾက ငး ပခ က ဘ င

ငးပယလ ငပသ ၄ငး၊

အလပအကင ကကမးက င ႈသငတနးပခေျ ခငးကမလ ပ ကလ ငပသ ၄င း၊ အလပအကငသ ြအ ကတက

တငးတပါး ပ ခ းသ ကထကကခ လ ငပသ ၄ငး - ြသည ပအ ခပအနမ း ဖြသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၇ - ၄၀ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)

မပစမးးမသနး ဖစမႈခစားပခငး မ ား။

မပြမးမသန ဖြ ႈပငစငခြ းပခင မ းက က ယက ငအလပသမ းသည လမႈဖလပ းအ မခပပင

အနညးဆး ပလပါငး (၁၈၀) ထည ၀ငခ ပ း ဖြ ပ း၊

လး၀အလပ လပနြငပတ ပၾက ငးြြပဆးပကတ လ ငခြ းပခင သည။

ပငစငစြပဆ ငးပပငပမ ဏသည ထည ၀ငစြပဆ ငးသည က လအကတင း အလပသမ း၏

ပ မးမ လြ ပပင၏ (၁၅) ဆ ဖြသည (၁၅ လအကတက လြ )။ ထပပငက





(၁၂) လထကပလ နညးထည ၀ငခ ပါလ င အလပသမ းသခည ၀ငပပငက


မ ငးး။

အပဒ - ၃၂ နင ၃၃ ၊ လမႈဖလပ းဥပပဒ (၂၀၁၂)


43

၁၀ /၁၃

အလငပတငပးကာငးးပမနမ တပစာ

ဆကမႈ။


ကကနဗငး ငး ၁၁၁ (၁၉၅၈) ကတင ဖခ ခ းဆကဆ မႈ၏ ပအ ခခမ းကပတပငတ း မြ းသည။

ကကနဗငး ငး ၁၀၀ (၁၉၅၂) အ

တည ပသ အလပအ ကတကတ ည ပသ လပခက ပဌ နးထ းသည။

အထကပါကကနဗငးး ငးးမ ားက း မနမာနငငမ လကခအတညး ပထားး ခငးးမ ပးသးပါ။

အလပဌ နတင းကတငတည ပသ အလပက ြလပက ြင ခင းအကတက အမပထ ငသည ဖြပြ၊

မ သည ဖြပြ အမ းသမ းနင အမ းသ းတည ပသ လပခ မည။ အမ းအ ပယ၊

အသ းပအ င၊ လင၊ ကးကကယ ဘ သ ၊ နငငပ းယၾကခ ႈ၊ လမ း /ပပမးပဖ း ဇ တ၊

လမႈပ းပန ကခ တ ပအပေပအ ခခပသ လပခလြ

မည မ ဖခ ခ းမႈမနသမ ကတ းမ ြသည။ အမ းထငသ မငသ ပသ လပခလြ ပပးြနြ၊

ထးတ ၀နပပေပအ ခခပသ လပခလြ ပပးြနြ တ ကတညပထ င

ထ း ခင း ဖင လပခလြ ဘကလ ြကကခ ခ းမႈကက ကကယ း မည။

ဤကြၥက ILO ကကနဗင း င းမ းကတငင းပြ ပဖေျ ပထ း ခင းမ ပါ။

တဘကလ ငအ းထခကပြ က း ခငးသည က း-မ ဖခ ခ းဆကဆ မႈတမ း ဖြပလသည။

အလပခန ထ း ခငး၏ မခသည အြတအ ပငးကတင အလပငသခသင အ း

ဖခ ခ းဆကဆ မႈမ ပ ပါ။ (ခန ထ း ခင း၊ ထးတး ခငး၊ သငတနးပပး ခငး၊

ပ ပ ငးပ ႊ ခင း) အလပသမ းသမဂၢအဖဖ ၀င ဖြ ခငး၊

သမဂၢလပငနးကတငပါ၀င ပဆ ငငက ခငး၊ အလပငအ းပ၀ဖန ခင း၊ သင၏အမ းအ ပယ၊

အသ းပအ င၊ လင၊ အမပထ ငပ း၊ မသ းြတ ၀န၊ ကယ၀နပဆ င ခငး၊

နငငပ းယၾကခခ က၊ လမ း သ မဟတ လမႈပ းပန ကခ၊ ပဆးပခင ၊ အသကအ ငြယ၊

မပြမးသန ႈ၊ HIV/AIDS ၊ မ းပဖ းပခင တ ပအပေကတပငအ ခ ပ ၍ ဖခ ခ းဆကဆ ခင းမ ပ ။

(ကကနဗင း င း ၁၁၁၊ ၁၅၆၊ ၁၅၈၊ ၁၅၉ နင ၁၈၃)

လတငးအလပလ ြပက ြငနအပခင ပအ း သည။ က း-မ လင ပပေကတပငအ ခခ၍

လပငနးဖခ ခ း ခငးမ ပ ။


44


• မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

• ဇသတႀက းဥပပဒ (၁၈၆၁)

• မပြမးမသနသမ း ပငငခင အပခင ပအ းဥပပဒ - ၂၀၁၅ (၃၀ /၂၀၁၅)

• သတ ကတငး၀နႀက းဌ န အမန ပၾက င ြ အမတ - ၁၂၅ /၁၉၉၆


တနးးတလပပခပငခစားပခငး ။

တည ပသ အလပက ြလပက ြင ခငးအကတကအ မ းသမ းမ းသခအမ းသ းမ းနင တနးတအပခင ပအ း၊

လပပခပငမ းခြ း မည ဟ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ ကအ မခသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၀၅၊ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

တဘကလ ငအားထခကပးစားကားး ခငးး။

၄ငးကြၥအ းတ းဆ းက ကကယန သ း ခ းအလပသမ းဥပပဒ ပဌ နးခ ပက ကတ ပါ။ သ

ပသ တဘကလ င အ း ထခကပြ က း ခငးပၾက င ဇတပၾက ငး၊

တ းပမၾက ငး မ းသ ဥ းတညခသ းနငသည။

ဇသတႀက းဥပပဒပဒ - ၃၅၄ အ အမ းသမ း၏ က ယပႁ ၵ

ကထခကပ က ပ းပြသည က းကလန ႈသည ပြ ႈပ မ ကသ ည ဖြ၍ (၂) နြအထပထ ငဒဏ

ြ ငခ မတနြ ငသည။ ပပငဒဏလ ညးပါ၀ငနြ ငသည။

အမ းသမ း၏ က ယပႁ ၵ ကထခကပ က ပ းပြသခ တြတဥ းက အသမ း ပ ခငး၊

အမအ ပ ခငး၊ မပဖယ က ပ ခငး၊ သ မဟတအ လ းတ ပ ခငးမ းသည

ဇသတႀက းဥပပဒပဒ - ၅၀၉ အ ပြ ႈ ပ မ ကသ ည ဖြ၍အလ းတြ ငနြ ငသည။

ဇသတႀက းဥပပဒပဒ - ၃၅၄ ကတငဆ ြသခ - မခသ မဆ အမ းသမ းတဥ းပအပေ ဇ၀တ ႈပ မ က

ပသ အ းထတ ႈတြတ ၊ သ မဟတသ ကပ ကပြမႈ ပ ကတင ထသ ပ ခငးသည

အမ းသမ း၏ က ယပႁ ၵ ကထခကပ က ပ းပြမခကြသလ ကနင ပ ခငး၊ သ မဟတ

က ယပႁ ၵ ကထခကပ က ပ းပြလ၍ ပ ခငး ဖြ လ င ထသအ း

(၂)နြအထပထ ငဒဏသ ကတ မး၊ သ မဟတပပငဒဏ၊ သ မဟတ ပြဒဏ (၂) ပလ ြးြ င မည။

ဇသတႀက းဥပပဒပဒ - ၅၀၉ ကတငဆ ြသခ - မခသ မဆ အမ းသမ း၏ က ယပႁ ၵ


45

ကထခကပ က ပ းပြ နညခယခ က ဖင ႈတ ပဖင ပဟ ပ ဆ ခငး၊ အသ ပ ခငး၊

အမအ ပ ခငး၊ မပဖယ တြတ ပ ခငး ပ ကတင ထသ ပ ပသ အသ၊

ပ ပ ပသ ြက း ကတဘကက ၾက းသပြ ခငး၊ ထသ ပပသ တြတ ၊ အမအယ တ

က တဘကက မငသပြ ခငး၊ သ မဟတ အၾကငအမ းသမ း၏ ကယပ းကယတ လ ခ မႈက

က းပက ခငး ပ လ င ထ ပ မသအ း ပထ ငဒဏသ ကသ က (၁)နြသကတ မ းပသ ၄ငး၊ သ

မဟတ ပပငဒဏ၊ သ မဟတ ပြ ဒဏ (၂) ပလ ြးြ ငမည။

မ ငးး။

ဇသတႀက းဥပပဒပဒ - ၃၅၄ ၊ ၅၀၉ (၁၈၆၁)

ခခး ခားဆကမႈကငးးမပးစ ခငးး။

မန နငငဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒက နငငသ းတဥ းခ ငးြ သည ဥပပဒ၌

တည ပသ အပခင ပအ း ပြ နအ မခသည။ နငငပတ သည မခသည နငငသ းကမ လမ း၊

ပပမးပဖ း ဇ တ၊ ကးကကယ ဘ သ ၊ ထး၊ အဆင အတနး၊ ယဥပက းမႈ၊ လင၊

ကကယ၀ခ မးသ မႈ ြသခတြ ကပအ ခခလ က ဖခ ခ းဆကဆ ခငးမ ပြ ။ ဖဖ

ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒကတငပ ဆသခ - ပညပထ ငစြနငငပတ သည

သတ တပသ အ ည အခ ငးနင ပည ြသမ းက ပခသ ၀နမးတ ၀နအဆင ဆင မ းကတငခန

ထ း ၌ မခသည နငငသ းကမ လမ း၊ ပပမးပဖ း ဇ တ၊ ကးကကယ ဘ သ ၊ လင တ

ကပအ ခခက ဘကလ ြက၍ပသ ၄ငး၊ ဖခ ခ းဆကဆ ၍ပသ ၄ငး

ပဆ ငငက ခငးမ ပြ ။ သ ဆပြက မ ဤြ ပဒပါမခသည အ ကမ အမ းသ းမ းနင သ

သင ပလ ပသ ပန မ းကတင အမ းသ းမ းကသ ခန ထ း ခငးက

တ းဆ း ခငးမ ပြ ။

အလပ ရင မ းသည သက ဆင အလပ သမ းလလယ ပ းြးမ းတင မတ ပတင ထ းပသ

မသန မြမ းသမ းက ပ းခ ယ ဖပ း အလပ ခန အပ န လအပ သည ။ အြး နင

မသန မြမ းသမ းအဖေအြည း၏ ကယ ြ းလယ မ းပါဝင ပသ ဥပပဒမ းအပက င အထည ပဖ န

ဖေြည းထ းသည မသန မြမ းသမ း အခင အပ းနင တ ဝန ဝတတ းဆင အမ ြးသ းပက မတ သည

မသန ြမ းသမ းအ း အလပ ခန အပ န အတက ပဝြတြ ခ (အဆပါပဝြအတက ပန အတအက

ခ မတ မထ းပသ လည း) သတ မတ ထ းပါသည ။ ၎င းပဝြအတင း ခန အပ နင ပခင းမရပါက

အလပ ရင သည မသန ြမ းသမ းအခင အပ း အတက မတည ထ းပသ န ပပငတြ ပ သ

သတ မတ ပမ ဏ ပငပကကးက ပပးအပ ပါသည ။


46

မပြမးမသန ဖြသမ း ပငငခင အပခင ပအ းဥပပဒအ

မပြမးမသန ႈကပအ ခခက ဖခ ခ းဆကဆ မႈက တ း မြ ထ းသည။

ထဖခ ခ းဆကဆ မႈက းကလန ခငးက ဇ၀တပၾက ငးအ ၄ငး၊ တ းပမၾက ငးအ ၄ငး

ပြဒဏ ပပးနငသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၄၇ ၊ ၃၄၈ ၊ နင ၃၅၂ ၊ ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ

(၂၀၀၈)

၃၅-၃၆၊ မပြမးမသနသမ း ပငငခင အပခင ပအ းဥပပဒ - ၂၀၁၅ (၃၀ /၂၀၁၅)

တနးးတအလပအကငပးင းခ ယမႈ။

အမ းသမ းမ းသခအမ းသ းမ းလပပသ အလပတ ြငးကမလပနြင။ သတ မငးမ းကတင

ပ ပမအ ကလ ြပ ပသ အလပ းအကတကအ မ းသမ းမ းကခငးပြ၍မ ။ ထအလပဌ မ းကတင

လမႈပ း၊ က နးမ ပ းတ နင ပါတသ ကပသ အလပ းကတငသ အမ းသမ းကခငးပြနငသည။

အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁) အ -

၀ါငငစက (cotton opener) လခပါတပပနသ ြကြကတငးမခသည ပန ကတင အမ းသမ းမ း

ပကလးမ းက မခငးပြ ပါ။

အ ခ းပသ လပငနးမ းကတငကန သတ း ခငးက အလပသမ းဥပပဒကတပင ကတ ပါ။

မ ငးး။

အပဒ - ၉၃ ၊ သတ ကတငး၀နႀက းဌ န အမန ပၾက င ြ အမတ - ၁၂၅ /၁၉၉၆

အပဒ - ၂၉ ၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)


47


အလပခြငးပြနငသည အနမ ဆးအသကအ ငြယ - ကကနဗင း င း ၁၃၈ (၁၉၇၃)

ပကလးအလပသမ းနင အဆးဆးအလပ း - ကကနဗငး ငး ၁၈၂ (၁၉၉၉)

ကကနဗငးး ငးး ၁၈၂ က း မနမာနငငမ လကခအတညး ပထားသည။

သ၏ က န းမ ပ း၊ ြတပြင းဆင နင ြပပြငးဆင ပဖ ဖ းမႈပအပေကတင ထခကသ က

ပ က ႈ ဖြနြငပသ အလပ မ းကတပငကလးအလပသမ းကခငးပြမႈလး၀မ ပြ ။

ပကလးသညပက င းပနနငပသ အပခင ပအ း မည။ ဤအပခင

ပအ းမ းကက ကကယ း ပ း ဖြလ င အသက (၁၂)နြ (၁၄)နြအ ကတင းပကလးအလပသမ းက

ပပါ ပါးပသ အလပ မ းခငးပြ ခငးမ ပ နငစ ပအၾက င းမ ပါ။

ပယဘယ အ း ဖင အလပခြငးပြနငသည အနမ ဆးအသကအ ငြယက ြ (၁၅)

နြသတ တပသ လညး၊ ပဖ ဖ းြနငငမ းကတင (၁၄)နြခန သတ တၾကသည။

ပဘးအ ယပသ အလပ းခင းပပြ းအကတကအ နမ ဆးအသကအ ငြယသ ည (၁၈)

နြ ဖြသည။ ထအလပ း သပခကလးအလပသမ း၏ က နးမ ပ းနင ြတဓါတပ း က

ထခကပြနငသည။ အခ ပသ အထးပအ ခပအန မ းကတင (၁၆)နြခန သတ တနြငသည။

သ၏ က န းမ ပ း၊ ြတပြငးဆင နင ြပပြင းဆင ပဖ ဖ းမႈပအပေကတင ထခကသ က

ပ က ႈ ဖြနြငပသ အလပ မ းကတပငကလးအလပသမ းကခငးပြမႈလး၀မ ပြ ။

ပဘးအ ယပသ အလပ းခင းပပြ းအကတကအ နမ ဆးအသကအ ငြယသ ည (၁၈)

နြ ဖြသည။

၁၁ /၁၃။ ပကလးမ ားနငး

လငယမ ား။


48


• ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)


• ပကလးသငယ းဆင ဥပပဒ (၁၉၉၃)


အလပခြငးးပးစနငသ ညး အနမး ဆးအသကအ င ယ။

အလပခြငးပြနငသည အနမ ဆးအသကအ ငြယက ြ (၁၄) နြဟ ြသတ တ းသည။ အလပြမ းအကဥပပဒ

(၁၉၅၁)အ (၁၄) နြပအ ပကက လးက အလပခြငးပြ ခငးမ ပ နတ းမ ြ းသည။ လက တဆ ၀န

၏ အလပလ ြပနြငပၾက င းပထ ကခခ ကပဆးြ မပါဘ အသက (၁၄) နြ နင (၁၆) နြၾက း

ပကလးက မခသည ြကြကတင အလပ လပပြ နတ းမ ြ းသည။ ထပကလးအ း တြပန လ ငအမ းဆး

(၄)န သ ခငးပြ န ဖြ ပ း ၁၈:၀၀ န မ ၀၆:၀၀ န အခ နအကတငး အလပ လပခြငးပြ ။

အလပလ ြပပပနသ ပကလးမ း ၏ အလပခ န က (၂) ဆငးဖခထ း န၊ တြဆ ြငးလ င န းခ န အပါအ၀င (၅)

န ထက ပပြ ။ တနဂၤပ ပပန သည ပကလးအလပသမ းမ းအကတကလညး

ကသ တ ပါတန း က ဖြ ပ း ဤသတ တခ က မ းကတငခကြငးခ က ပြ ။

ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ ကတင အလပခြငးပြနငပသ အနမ ဆးအသကအ ငြယက ြ (၁၄) နြသ ြ

တး မင ထ းသည။ (၁၄) နြ (၁၆)နြအ ကတငးပကလးအလပသမ းမ း၏ တြပန အလပလ ြပခ န က ြ

အမ းဆး (၄) န ထက ပ နသတ တ းသည။ အသက (၁၆) နြပအ ကအ လပသမ းအ းအခ နပြအဗါတငနင

ညဘကအလပ (၁၈:၀၀ - ၀၆:၀၀ န ) ခငး ခငးက လး၀တ းမ ြ းသည။

အသက (၁၆ - ၁၈) နြအ ငြယ ငကယယသ အလပသမ းသည ဆ ၀န၏ပထ ကခခ က ဖင

ပဘးကငးလ ခ ပသ ပန ကတငအလပလ ြပနြ ငသည။ သ၏ ြတပြငးဆင နင ြပပြငးဆင ပဖ

ဖ းမႈပအပေကတင ထခကသ က ပ က ႈလး၀မ ပြ ။ ထ ပငအလပသမ းငယသ ည

လပက ြငမည သကဆ ြင လပငနးနင ပါတသ က ပ း ကကမးက င ႈသငတနး ပ း ဖြမည အ ပင ၊

အလငပခပငတငး က နးမ ပ းနင ပဘးကငးလ ခ ပ းအကတက

ညႊနၾက းခ က းကပက ငးပြ န းလခလြကန နငသည ဖြ ပ း ၊

အလပလ ြပနြငပအ ငက နးမ သငနစမး ခငး နင ပည ြ မည။

ပကလးသငယ းဆ င ဥပပဒကဆသခ - ပကလးတငးသည

ဥပပဒနင အည သ၏ကယပြငပငြးခ ယ ႈ ဖင အလပလ ြပနြငငခင သည။ ဥပပဒက ပဌ နးပသ


49

အလပအကင ပခင ၊ န းပခင ၊ အပနးပ ဖပခင နင အ ခ းပသ အပခင ပအ းမ း သည။

ဥပပဒကထပ ဆသခ - အလပသမ း၀နႀက းဌ နပအန ဖင ထပကလးအလပ သမ းမ း

အလငပခ ငအကတငး ပဘးကငးလ ခ ပ း၊ ကယပြ ငအပခင ပအ းမ းထပါး ခငး၊ ဆး ႈ း ခငး

မခပ ပြ း အကတက ဥပပဒအ အက အကကယပပး န၊ လ ခ မႈ ပြ န တ ၀နသည။

နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒက ပကလးမ းအကတက အခမ ပအ ခခပည ပ း

သငယ ပြဖ အ မခပပးထ းသည။

မသပင န ပည ပ းြနြအ ကတကသ တ တ းပသ အသကအ ငြယ မ (၁၀) နြ ဖြသည။

ြက ြအက ဥပပဒအ အသက ၁၄ နြ အနည းဆးရပသ ကပလးမ းက (ကပလးလပ သ းအပဖြ

ကန သတ အလပ မ းကသ လပ ကင ပြ န ) နင အသက ၁၆ နြ အ ယ ကပလးမ းက

(လလက းလပ သ းအပဖြ ) အလပ ခန အပ န အတက ဆ ဝန ထမ ပထ က ခြ ယ ပါသည ။

ပထ က ခြ ၏ သက တမ းသည ၁၂ လ ပဖြ သည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၂၈ နင ၃၆၆ ၊ ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

အပဒ - ၁၃ - ၁၄ ၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ - ၂၄ (က)(ခ) ၊ ပကလးသငယ းဆင ဥပပဒ (၁၉၉၃)

အပဒ - ၇၅ - ၈၃ ၊ အလပြမ းအကဥပပဒ (၁၉၅၁)

ပးဘးအႏး ာယရ ပးသာအလပမ ားခငးးပးပစ းအကတကအ နမး ဆးအသကအ င ယ။

ပဘးအ ယပသ အလပ းခငးပပြ းအကတကအ နမ ဆးအသကအ ငြယသ ည ဆင းနင

အလပဌ နမ း ဥပပဒ အ (၁၈) နြ ဖြသည။ အသက (၁၈) နြမျ ပည ပသးသက

ပဘးအ ယ ယပသ အလပ းကတင အလပလ ြပပြ ခငး၊ ပြခငး ခငး မ ပ လပ။

ပဘးအ ယပသ လပငနးပခငပန ကတငအလပ လပပြ ။

ပကလးသငယ းဆင ဥပပဒအ - သ(မ) ၏ အသကအ ယပသ ၊

ပ ဂါတြတ ဖြပြနငပသ ၊ သ မဟတ ြတပြငးဆင ထခက ႈ ဖြပြနငပသ

အလပ းကလပန ပကလးအလပသမ းအ း ပခင ပ ခငး၊ ခငးပြ ခငးက တ းမ ြ းသည။

ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆) အ အသက (၁၆) နြပအ ကအ လပသမ းအ း အခ နပြအဗါတင

အလပ၊ ညအလပ (၁၈:၀၀ - ၀၆:၀၀ န အကတငး) ခငးပြမႈကတ းမ ြ းသည။ အလပ ခ န နင


50

ညဘက အလပ လပ ခင တ းပမြ ပခင းဆင အလ းတ ပပဋဌ န းခ က မ းက ြက ြဥပပဒ တင လည း

ပတေ နင သည ။

မ ငးး။

အပဒ - ၁၃ - ၁၄ ၊ ဆင းနင အလပဌ နမ းဥပပဒ (၂၀၁၆)

အပဒ - ၆၅(က) ၊ ပကလးသငယ းဆင ဥပပဒ (၁၉၉၃)

ြက ြဥပပဒ ၁၉၅၁၊ §၂၄-၂၉၊ ၅၉-၆၀ နင ၇၅


51


အတငးအၾကပခြင းပြ ခငးဆင ကကနဗင း င း ၂၉ (၁၉၃၀)

အတငးအၾကပခြင းပြ ခငးပပပ ကပပြ း ကကနဗငး င း ၁၀၅ (၁၉၅၇)

အတငးအၾကပခြင းပြ ခငးဆသခ အၾကငသတဥ းပတယ ကသ ည

အ ပြဒဏ ဖင ခမးပခ က ႈတမ းမ း (လပခလြ ပမပး ခင း၊ အလပပစ ခငး၊

ထခကပြ က း ခငး၊ အၾကမးဖက ခင း သ မဟတ ခ ၶ ကယက ြ ထခက

န က ငပြ ခငး) ပၾက င မမဆ ၵမပါဘအလပလ ြပရျ ခငးကပခေသည။

အတငးအၾကပခြငးပြ ခငးသည လ အပခင ပအ း ခ းပဖါက ႈ ဖြသည။

ကကနဗငးး ငးး ၀၂၉ (၁၉၃၀) က း မနမာနငငမ လကခအတညး ပထားသည။

တခ ပသ ခကြင းခ ပကအ ခပအနမ းမလလ၍ မမအလဆ ၵမပါဘ

ပြဒဏ ဖင ခမးပခ က ႈပၾက င လပပသ

အတငးအၾကပခြငးပြ ခငးနင မလပပ န ခင းပြ ခင းကတ းမ ြသည။

သငသညအ ျ ခ းပတန ကတငအလပအကင ပပဖ ခငးကအလပငကလကခပခင ပ မည။

ထကြပၥၾက င သင အ း လပခလြ ဖတပလ ခငး၊

အလပပစ န ခမ းပခ က ခငးမလပ။ (ဤကသ ပ လပ ခင းက

နငငတက ဥပပဒကတင အတင းအၾကပအလပခြင းပြ ခငးဟသတ တသ ည။)

“အဗါတငအပါအ၀င ကသတ တြပါတအ လပခ န စြြပပါင းသည(၅၆)န ထကပက ပါက

၄ငးက လသ းမဆနပသ လပငနးပခပငအ ခပအနကတငအလပလ ြပရျ ခငးအ ဖြသတ တသ ည။”

၁၂ /၁၃။

အတငးးအၾကပခြးငးးပးစ

ခငးး။


52


• ဇသတႀက းဥပပဒ (၁၈၆၁)

• အမန ပၾက င ြ - ၁ /၁၉၉၉ ၊ ၁၄ ပမလ၊ ၁၉၉၉။

အတငးးအၾကပမလပပမန ခငးးပးစ ခငးးကတားမ စး ခငးး။

မန နငင၏ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒအ ကကြန ပ ခငး၊ လကနကး ခငးတ

ကတ းမ ြ းသည။ အတငး အၾကပ အဓမၼခင းပြ ခငးကလညးတ းမ ြ းသည။

ဤကတငခကြငးခ က - ဇ၀တ ပြဒဏခ မတခ ကအ အလပၾကမးခငးပြ ခငးနင ပခသ

အက းအကတက နငငပတ အြး က တ းဥပပဒနင အည တ ၀နခ မတ ခင းပြ ခငးတ

ဖြသည။

အမန ပၾက င ြ - ၁ /၁၉၉၉ ၊ ၁၄ ပမလ၊ ၁၉၉၉ အ အတငး အၾကပ

အဓမၼခငးပြ ခငး၊ မလပပ န လပအ းပပးြျ ခငးတြ ကတ းမ ြ ထ းသည။ သ ပသ

ပန ကဆ ကကတ ညႊနၾက းခ ကအ ပအ းပပေကြၥ မ း ဖြပသ မ းပဘး၊ ပပ ဘး၊ မနတ ြငးပဘး၊

ငလ ငပဘး၊ အငတပဘး၊ ြြပဘး၊ ကပပ ဂါပက က ခငး၊ တ ကတင

ပခသအမ းပဘးအ ပယက က ည ဖြ၍

ဤကြၥမ းအကတကလ ြပအ းပပးပတ ငးခ ခငးက ခကြငးခ ပကအ န ဖင ထ း သည။

အတငးအၾကပခြငးပြ ခငးသည ဇသတႀက းဥပပဒအ

ဇ၀တ ႈပ မ ကပသ က းကလန ႈ ဖြသည။ ဇသတႀက းဥပပဒကတငဆ ြသခ - မခသမဆ

အဓမၼအ း ဖင တပါးသအ း သ၏ဆ ၵမပါဘ အလပလ ြပ နဖအ းပပး ခငးအကတက

က းကလနသအ း ပြဒဏ ပထ ငဒဏ (၁)နြအထ၊ သ မဟတပပငဒဏ၊ သ မဟတ ပြဒဏ (၂)

ပလ ြးက ခပြ မည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၅၈ ၊ ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

အပဒ - ၃၇၄ ၊ ဇသတႀက းဥပပဒ (၁၈၆၁)

ကလတလ ငပစာအလပပးး ပာငးးပခငး ၊ အလငပထ ကကခငး ။

အလပသမ းသည အလပပ ပ ငးလပ နအကတကလ ကအလပငအ း (၁) လႀက တငနြ တြပပး နလ ြသည။

ပအသးြတက ြ “အလပအကငတည မလ ခ မႈ” ပခါင းြဥပအ ညကတ ငၾကည ပါ။


53

လသားမဆနပးသာလပငနးးပခပငအး ခပအနမ ား။

အလပလ ြပခ န က ြပမနပန ြဥ (၈) န ( တပါတလ င ၄၄ - ၄၈ န ) မ ပ ပ ငးလ ခငး ပ နငသည။ သ

ပသ အခ နပြအဗါတငအလပခ န သည တပါတလ င (၁၂) န ၊

ပအ းႀက းပအ ခပအနမ းကတငအမ းဆးတပါတလ င (၁၆) န အမ းဆး ဖြမည။ အခ နပြအဗါတငက ြ

ည (၁၂) န ထကပက ကလန၍မလပပြ ။ ြက ြမ းတင ြဉဆက မပပတ အလပ လပ ကင ပခင း၌

မပါဝင ပသ အလပ သမ းမ းအတက တြ ပတ လျင အခ န ပ န ၂၀ ရသည ။

ပအသးြတက ြ “ပဆ ငးပပငမ း” ပခါငးြဥပအ ညကတ ငၾကည ပါ။


54


ကလတလ ငပစ ြပ၀းပခင နင ဖဖ ြညး ခငးကအက အကကယပပး ခင း - ကကနဗငး င း

၈၇ (၁၉၄၈)

ကလတလ ငပစ ဖဖ ြညးပခင နင ြပပါင းခ ႈငးပအ းဆ ခင း - ကကနဗငး ငး ၉၈

(၁၉၄၉)

း မနမာနငငမ ကကနဗငးး ငးး ၈၇ ကလကခအတညး ပထားသည။

ကလတလ ငပစ ြပ၀းပခင ဆသခ အလပသမ းသမဂၢကတပငလတလ ငပစ ပါ၀ငနြငငခင ဖြသည။

ဤအပခင ပအ းသည ပအ ခခ လ အပခင ပအ းတ ပ ဖြသည။ အလပခ န ပငပ၌

သမဂၢလပငနးမ းကတငတက ကကပြ ပါ၀င ႈအကတကအလပသမ းအ း

တြတ ပအ းယ ခငးမ ပ ။ ဤအပခင ပအ းကတငအက းမ၀ငပသ

ြ းပပ းပ းလပငနးက႑မ း၊ အဖဖ အြညးမ း အနညးငယသ သင သည။

အလပခန ထ း ခငးနင ပါတသ ကပသ လအပသည ပအ ခပအနအ ပပက ြ သမဂၢမ းသည

အလပငနင အတ းအဆ းမ ခ ႈင း ပကဆးပ ပးပခင သည။

အလပသမ းသမဂၢမ းသညခလတလ ငပစ အလပငနင ခ ႈင းပကဆးပ ပး ပ း

ြပပါင းပသဘ တည မႈ ပအ ငပဆ ငငက ခင းဆင အပခင ပအ းကအက အ

ကကယပပးထ းသည။ (ဤအပခင ပအ း ကခ းပဖါက ခငးနင ပါတသ ကပသ

သမဂၢမ း၏ တငၾက းခ ကက ြ ကပငတယပ ဖ ငးပပး န အထးလပငနးြဥတ ပ ILO

ကတငသည။)

၄ငးတ ၏ လမႈပ းနင ြ းပပ းပ းအက းအ မတ းကက ကကယနအလ င

အလပသမ းမ းကတင သပတပမကန အပခင ပအ း သည။ ဤအပခင ပအ းသည ILO

ကကနဗငး ငး ၈၇ က ပဌ နးထ းပသ ကလတလ ငပစ ြပ၀းဖဖ ြညးပခင ၏ အပြယ

အပပ း /ပန ကဆ ကကတ လညး ဖြသည။

၁၃ /၁၃။ အလပသမားသမဂၢမ ား။


55

သကြငရာဥပပဒစညမ ဥးးမ ား။

• ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

• အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဥပပဒ (၂၀၁၁)

• အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဆင နညးဥပပဒမ း (၂၀၁၂)

• လပငနးပခငအျ ငငးပပ းမႈမ း ဖနပ ပဖ းဥပပဒ

အလပသမားသမဂၢကလတလ ငပစာခဖ း စညးးပခငး ၊ သမဂၢကတငငလ ပလ ငပစာပါ၀ငငခငး ။

အသငးအဖဖ မ းကလတလ ငပစ ဖဖ ြညးပခင က ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ

ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ ကအ မခထ းသည။ သ ပသ ထအပခင ပအ းသည

ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ၏ လ ခ ပ းဆင ဥပပဒမ းနင ဆန က င ႈမ ပြ ။

တ းဥပပဒြးမးပ း၊ ငပ ပအးခ မးသ ယ ပ း၊ နင လအမ း၏ ကယက င သကၡ

ကထခက မႈမ ပြ ။

အငြယပ က ပ းအလပလ ြပနြ ငသ မခသ မဆ မမလပက ြငပပနသ သကဆ ြင လပငနး အလပသမ း

အဖဖ အြညးကတငပါ၀ငငခင သည။ သမဂၢဆန က ငပ းက ဥပပဒကတ းမ ြ းသည။

အလပသမ းဥပပဒနင အလငပခ ငအျ ငငးပပ းမႈမ း ဖနပ ပဖ းဥပပဒ နြပလ ြးကတင သမဂၢမ းက

အလပသမ း အဖဖ အြညးမ းအ ဖြပဖေျ ပထ း ပ း၊ ဤဥပပဒအ ဖဖ

ြညးပသ ပအ ခခအလပသမ းအဖဖ အြညး၊ မ နယ အလပသမ းအဖဖ အြညး၊

တငးပဒသႀက း / ပခနယ အလပသမ းအဖဖ အြညး၊ အလပသမ းအဖဖ ခ ပ နင

နငငလးဆင အလပသမ း ပ း အဖဖ မ း ဖြသည။

လပငနး င းသည ထအဖဖ အြညးမ းက သကဆ ြင လပငနးအလကအ လပသမ းမ းအ း

ကယစ း ပ ပသ အဖဖ အြညးမ းအ ဖြအသအမတ ပ နလ ြသည။

မန နငငအလပသမ းပ း အဖဖ နင အလပသမ းအဖဖ ခ ပတ ြ မတပါး

အ ခ းပသ အလပသမ းအဖဖ အြညး မ း၏ အလပအမႈပဆ ငပက မ တ မ းသည မမအဖဖ

အြညးအ း သကဆ ြင မ နယ တပြတငအ ထကတင သကဆ ြင လပငနး၏ အလပသမ းအဖဖ

အြညးအ ဖြ တပြတငန လအပပသ ပြမ းက ဖည ပြက ပ း ဖဖ

ြညးပြညးမ ဥးမ းနင တကကတင ပ မည။


56

အဖဖ အြညးသည လပငနးဌ န၊ သ မဟတက ြမၸဏ ၊ သ မဟတ လပငနးတခ မ

ပအ ခခအဖဖ အြညး ဖြလ င အဖဖ ၀င းက ဖဖ

ြညးပြညးမ ဥးမ းကလကခပသဘ တပၾက ငးလက တပ းထးထ းသည ပြကပါ

ပးလတ တင ပ နလ ြသည။ အဖဖ အြညးသည မ နယအ ဆင သ မဟတ တငးပဒႀက း

/ ပခနယအ ဆင ဖြပါက ထပြကတင အလပအမႈပဆ ငပက မ တ မ းကလက တပ းထးဖ

လသည။

မတပြတငနတင ပ ခငးပလ ကလ ႊ ကတင အလပအမႈပဆ ငပက မ တ ဥကဌ လက တြး မည။

ပအ ခခအလပသမ းအဖဖ အြညး ဖြပါက ပအ ကပါတ လအပသည -

• အဖဖ အြညး လပငနး /အလပအကငအမ းအြ း

• အဖဖ အြညး လပငနး /အလပအကင

ကတငလြပက ြငပနၾပကသ အလပသမ းပအ အကတက

• ဖဖ ြညးမႈကပထ ကခပါ၀ငပသ အလပသမ းမ းအမခစ ငး

မ နယ၊ တငးပဒသႀက း / ပခနယအ လပသမ းအဖဖ အြညး ဖြပါက -

• အဖဖ အြညး၏အမည

• ဤဖဖ ြညးမႈကပထ ကခပါ၀ငပသ အလပသမ းအဖဖ မ းပအ အကတကနင

ခင ႈနး

• ပထ ကခပါ၀ငပသ အလပသမ းအဖဖ အြညးမ း၏ ပထ ကခြ

• အလပအမႈပဆ ငပက မ တ မ းကလက တြးထ းပသ ဖဖ ြညးပြညးမ ဥး

မတပြတငနပလ ကလ ႊ က မ နယ တပြတငအ မ ြြပဆးပက နပ ပ းသည ပန က

မတပြတငအ ခ ပ ထပလ ညကလ လကခ သခ က (၃၀) အကတငးဆကလ ကတ င ပ မည။

မတပြတငအ ခ ပ တင ပလ ပသ ပလ ကလ ႊ ကြြပဆး ပ း မတပြတင ခငးကလကခ န

သ မဟတ ငငးပယနဆ ြး ဖတသ ည။

ပလ ကလ ႊ က ငငးပယ ခငးခ ပါက အလပသမ းအဖဖ အြညးပအန ဖင

ပနလခတင ပနငသည။ သ မဟတ ငငးပယသ ခ က (၉၀) အကတငး အယခလႊ က

တ းြးခ ပသ ြ တင ပနငသည။ မတပြတငငခင ပ ခင းက မန နငင ပနတမးကတငပဖေျ ပသည။

ပအ ခခအလပသမ းအဖဖ ြညး မတပြတငနအနညးဆးအဖဖ ၀င (၃၀) လအပသည။ အဖဖ

၀င းသည ထလပငနး အလပသမ းအ းလး၏ ၁၀% မည။

မ နယအ လပသမ းအဖဖ ဖဖ ြညး န ထလပငနးအမ းအြ း အနညးဆး ပအ ခခအဖဖ

အ းလး၏ ၁၀% ပါ၀ငမည။


57

တငးပဒသႀက း / ပခနယအ လပသမ းအဖဖ ဖဖ ြညး နအနညးဆး မ နယအ ဖဖ

အြညးအ းလး၏ ၁၀% ပါ၀ငမည။

အလပသမ းအဖဖ ခ ပပဖ ြညး နအနညးဆး တငးပဒသႀက း / ပခနယအ လပသမ းအဖဖ

ြညး အ းလး၏ ၁၀% ပါ၀ငပထ ကခ မည။

မန နငငအလပသမ းပ း အဖဖ ဖဖ ြညး နအနညးဆး အလပသမ းအဖဖ ခ ပအ းလး၏

၂၀% ပါ၀ငပထ ကခ မည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၅၄ (ဂ) ၊ ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

အပဒ - ၂(ဇ) ၊ ၉ - ၁၁ ၊ ၂၉ ၊ ၄၄(ဃ) ၊ အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဥပပဒ (၂၀၁၁)

အပဒ - ၁၁ - ၁၈ ၊ အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဆင နညးဥပပဒမ း (၂၀၁၂)

ညႊနၾက းခ ကအ မန ပၾက င ြ အမတ - ၁ ၊ ၂၉ ပပဖဖေ၀ါ ၂၀၁၂

အပဒ - ၂(ခ) ၊ အလပသမ းပ း အ ငငးပပ းမႈမ းပ ဖ ငး ပ းဥပပဒ (ဥပပဒအမတ -

၅/၂၀၁၂)

ကလတလ ငပစာ စပးပါငးးညႏးးႈငးးပအ းဆပခငး ။

စပးပါငးးညႏးးႈငးးပအ းဆး ခငးးဆသညမာ -

• အလပခန ထ း ခငးနင ပါတသ ကသ ည ပအ ခပအန၊ အခ ကအ လက မ း၊

• လပငနးပခငဆကဆ ပ းမ း၊

• လပငနးပခပငတငးအ ငငးပပ းမႈကက ကကယနနင ဖနပ ဖ နအြ အမ-အြ အြဥ း၊

- က ခ မတနြငန လပငနး င (အဖဖ အြညး) နင အလပသမ းအဖဖ အြညး (မ း) တ

ၾက းြပပါငး ပကဆးပ ပးခ ႈငး ပအ ဖထတနြငန

ပဆ ငငကပသ ဖြစ ဥက ြပခေသည။

စပးပါငးးပသဘာတး ခငးး (Collective Agreement) ဆသညမာ -

• အလပသမ းမ းအကတက မည လပငနးပခပငတငးပအ ခပအန ပ ပင း ခငးမ း၊

အလပခန ထ း ခငးဆင အခ ကအ လပကအ ခပအန ြ မထ း ခငးမ း၊

• အလပငနင အလပသမ းၾက း မည ဆကဆ ပ းပအနအထ းမ း၊

• အလပင(အဖဖ အြညး) နင အလပသမ းအဖဖ အြညး(မ း) ၾက း မည

ဆကဆ ပ း ပအနအထ းမ း၊


58

• အလပသမ းအဖဖ အြညး၏ တ း၀ငပတခ ႈကအသအမတ ပ ခငး နင

ဆကလကပဆ ငငက ခငး၊

• အလပသမ းမ းအ း လမႈပ းပဘးအ ယ းမ

အက အကကယပပး နအ မခခ က ပြ ခငး

. . . တ အကတကနြဥ းနြဘကၾ က းအ ပ းသတလက တပ းထးခ ပဆ ြပသ ြ ခ ပ ဖြသည။

အလပသမ းပ း အ ငင းပပ းမႈမ းပ ဖ ငးပ းဥပပဒကဆသခ -

• ပးပပါငးခ ႈငးပ းပက မ တ ၏ လပငနးသည လပငနး ငနင အလပသမ း

(အဖဖ အြညး) တ ၾက း ဆကဆ ပ းပက ငးပမနပပြ း၊

• အလပခန ထ း ခငး ဆင လအပခ က အခ ကအ လက ပအ ခပအနမ းနင ပါတသ က၍

ပကဆးပ ပးခနႈငး ခငး၊

• လပငနးပခပငတငးပဘးကငးလ ခ ပ း၊ က နးမ ပ း၊ သကသ ပခ ငခ ပ း၊

• ကနြတလ ြပ ႈတးတကပ း

. . . တ ဖြသည။

ထ ပင - ဤကြၥသည ပသဘ ြး ဖင ပတ ငးဆ န တ ၀န ခငး

မဟတပသ လညး အလပသမ းအဖဖ အြညးဥပပဒက ဆသခ - “ လပငနး ပငအန ဖင

အလပသမ းမ းအက းပက းဇးအကတက အလပသမ း အဖဖ အြညး၏ အကအည ပတ ငးခမႈ

(request for help) ကတတန ငသမ ကည နတ ၀နသည “

စပးပါငးးညႏးးႈငးးပအ းဆး ခငးးကတငအကးးးမ၀ငပးသာသမ ား၊

• က ကကယပ း၀နမးမ း

• ၀နမးမ း

• က ကကယပ းဌ န၏ ထနးခ ပ ႈပအ က လကနကက ြငအဖဖ အြညးမ း

စပးပါငးးပသဘာတး ခငးး နင ပါတသ က၍ မတပြတင ခငး၊ ြ ခ ပသကတ မး၊

သကတ မးတး ခငး၊ အတည ဖြ ခငး၊ ပငဆင ခငး ြသည ကြၥမ းက

ဥပပဒကတင ပဌ နးထ း ခငးပမကတ ပါ။

မ ငးး။

အပဒ - (၂) နင (၅) ၊ လပငနးပခငအျ ငငးပပ းမႈမ း ဖနပ ပဖ းဥပပဒ (ဥပပဒအမတ - ၅/၂၀၁၂)

အပဒ - ၂(က) အလပသမ းအဖဖ အြညးမ းဥပပဒ (၂၀၁၁) (ဥပပဒအမတ - ၇/၂၀၁၁)


59

သပတပးမာကရနအ ပခငး ပအ း။

ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ က လကနက

ငမးခ မးပြ ြပ၀းပခင ၊ ြ တနး လည လညခခင တ ကအ မခထ းသည။

သပတပမ က ခငးဆသခ - အလပသမ းအခ သ မဟတ အလပသမ းအ းလး၏

ြပပါငးပဆ ငငက ႈ ဖင -

• အလပ ပဆ ြငး ခငး

• အလပလ ြပန ငငးဆ ခငး

• အလပဆကလ ြပန ငငးဆ ခငး

• အလပမျ ဖြပအ ငပနးပကကးပလးလပြ လပ ခငး (slow down)

• အ ခ းပသ ြပပါငးပဆ ငငက ႈမ း

. . . က လပငနးပခပငတငး လမႈပ း / လပငနး ဆင အ ငငးပပ းမႈနင ဆကစပပပနသ

ကနြတလ ြပ ႈ /၀နပဆ င ႈမ း က ဆငးကသ းပအ င ပဆ ငငက ခငး ဖြသည။

ပဤဖေျ ပခ ညကတ င လပငနးပခပငအ ခပအနမ းသည မမတ ၏ အသကနင က န းမ ပ း

ပအပေကတငြတတ က အ ပယက ကပြသည ဟ

ယၾကခစ ယတ ယတ ပသ ပၾက င အလပသမ းမ းက လပငနးပခင

ကထကကခ နအပခင ပအ းကအ ယ ခငးကြၥမပါ၀ငပါ။

အမ း ပခသဆင ၀နပဆ င ႈလပငနးတခ အလပသမ းအဖဖ အြညးသည အဖဖ

၀ငအမ းြဆ ၵ ဖင သပတပမ က နဆ ြး ဖတပါက -

• သကဆ ြင အလပသမ းအဖဖ ခ ပ၏ ညႊနၾက းခ က ဖင

• သကဆ ြင အလပငအ းပအၾက ငးၾက း န

• သကဆ ြင အ ငငးပပ းမႈ ဖနပ ပဖ းအဖဖ သ ပအၾက ငးၾက း န

• သပတပမ က ည က၊ အခ န၊ ပန ၊ ပါ၀င ည လဥ းပ ၊ သပတပမ က ည ပြ

. . . တ က (၁၄) ကႀ က တငပဆ ငငကမည။

. . . အမ း ပခသဆင ၀နပဆ င ႈလပငနးကတင ဟတပသ အလပသမ းအဖဖ အြညးသည

၄ငးကြၥမ းက (၃) ကႀက တငပဆ ငငကမည။

. . . လပငနးဆင အဖဖ ခ ပတခခကတငပါ၀ငပသ အလပသမ းအဖဖ အြညးသည ထသကဆ ြင အဖဖ

ခ ပနင ႀက တငည ႈငး နလ ြသည။


60

အနမး ဆးလပငနးးပးဆာငငရကမႈ (Provision of minimum service)

ဤကသ ြတငပဆ ငငက ပ းသခနင သကဆ ြင အလပငနင အလပသမ းအဖဖ အြညးတ

သည သပတစတင ပ ဆသခနင ယ ယ လြလ ပပသ းမည အလပပန အမ းအြ း၊

ပအ အကတက းက လြ းထး နကြၥ၊ ြကြကတငးက နခ မည အလပသမ းဥ းပ တ

ကခ ႈငးပကဆးပ ပးသတ တမည။ ဤသ ခ ႈငးမႈသပခ အ င မငပါက

သကဆ ြင အ ဏ သည တ းြးကဆး ဖတပပး မည။

သပတပမ ကပနသဘ တ /မတ က သကဆ ြင အလပသမ းအဖဖ ခ ပသည ပတ င းဆပသ အလပ

သမ းအဖဖ အြညးသ အခ န ပအ ပဖပး နလ ြသည။

ပးအာကပါကစၥတ ပရပပါ၀ငပးနလ ငသပတပးမာကး ခငးးသညတ ားမ၀င။

သပတပမ က ည အလပသမ းအဖဖ အြညးသည မ မ ဖြပသ ပခသ

၀နပဆ င ႈလပငနးတ ပပ ဖြပနလ င လပငနး ပတပတ ညကသ း ခငးသည

ပခသလထတခ ၏ အသက၊ က နးမ ပ း၊ လ ခ ပ း တ က အ ယ ပ နင ခငး -

(၁) ပပ ပးပ းလပငနး

(၂) လ ပစြဓါတအ းထတလ ြပ ဖန ဖးပ း

(၃) မ းသတလ ြပငနး

(၄) က နးမ ပ းလပငနး

(၅) အ လပက နြဆ ညကသ ယပ းလပငနး

လပငနး ငသည အလပသမ း၏ သပတပမ က နအပခင ပအ းက တ မြ ခငးမ ပ ။

အလ းတပင . . . ဆ ၵမ ပသ အလပသမ းသည သပညတတ င ပါ၀ငလ ြပါက အလပသမ းအဖဖ အြညး

ပအန ဖင အတငးအၾကပပါ၀ငပြ နပဆ ငငကကခင မ ပါ။

တ း၀ငသပတပမ ကသ အလပသမ းက အလပ ဖ ကတခင မ ။

တ းမ၀ငသပတပမ က ခငး၊ ြကြကပသ ခတပတ း ခငး တ က ဥပပဒကတ းမ ြသည။

မ ငးး။

အပဒ - ၃၅၄(ခ) ပညပထ ငစြ မန နငငပတ ဖဖ ြညးအပခ ပပြပအ ခခဥပပဒ (၂၀၀၈)

အပဒ - ၂(ဆ) ၊ အပဒ - ၃၈ - ၅၀ အလပသမ းအဖဖ အြညးဥပပဒ (၂၀၁၁)

အပဒ - ၄၂ ၊ လပငနးပခငအျ ငငးပပ းမႈမ း ဖနပ ပဖ းဥပပဒ (၂၀၁၂)


61

ပလ ာက ပတ ပသာလပ ငန းခင

ပမးခန းလ ာ

DECENETWORKCHECK.ORG

မြနမာ

DecentWorkCheck Myanmar သည WageIndicator.org နင www.mywage.org/myanmar တ ၏မပင ျဖစသည။

၀၁ /၁၃။ အလပနငလပခမား။

1. ၁။ အနညးဆးအေနျဖငနငငေတာအစးရမေၾကျငာထားေသာ အနမဆးလပခက ကၽြနပရရေနပါသည။

2. ၂။ ကၽြနပ၏လပခကအခနမနရပါသည (ေန စဥ၊ အပါတစဥ၊ နစပါတတစခါ၊ သ မဟတ လစဥ)

၀၂ /၁၃။ ျဖညစြကေပးျခငး။

3. ၃။ အခနပလပတငးလပတငး ကၽြနပ အဗါတငျဖညစြကေငြရရပါသည။ (အဗါတငေၾကးကျမငထားေပးသည)

4. ၄။ ညဘကအလပလပတငး ပမားေသာညေၾကးျဖညစြကေငြကကၽြနပရရပါသည။

5. ၅။ အမားျပညသဆငရာပတရက၊ သ မဟတ ရကသတပါတပတရကတြင ကၽြနပ အလပလပရပါက အစားျဖညနားရကရပါသည။

6. ၆။ အမားျပညသဆငရာပတရက၊ သ မဟတ ရကသတပါတပတရကတြင ကၽြနပ အလပလပရပါက ထကသငေသာ ျဖညစြကလပခေငြရရပါသည။

၀၃ /၁၃။ နစပါတလညခြင နင အလပနားရကမား။

7. ၇။ လပခရနစပါတလညခြငဘယနစပါတမသငခစားခြငရပါသလ ? *

8. ၈။ အမားျပညသဆငရာပတရက (နငငေတာအစးရရးပတရကနင ဘာသာေရးဆငရာပတရက) မားအတြက ကၽြနပ လပခလစာခစားရပါသည။

9. ၉။ ရကသတပါတ (၁) ပါတလင အနညးဆး (၁)ရက (၂၄ နာရ) ကၽြနပ နားရကခစားရပါသည။

၀၄ /၁၃ - အလပတညျမလျခမႈ။

10. ၁၀။ ကၽြနပအလပစ၀ငသညနင အလပခန ထားျခငးနငပါတသကေသာအေသးစတအခကအလကမားပါ၀ငသည အလပခန ကနထရကစာခပရရခပါသည။

11. ၁၁။ မေျပာငးလတညျမေသာသေဘာသဘာ၀ရသညအလပမားအတြက ကာလကန သတ အလပခန ျခငးက ကၽြနပ၏ အလပရငကမလပပါ။ (အကယ၍လပခသညဆပါက “မား” အကြကတြငျခစပါ။)

12. ၁၂။ ကၽြနပ၏ အစမးခန ကာလသည (၆)လသာျဖစသည။

13. ၁၃။ ကၽြနပ၏ အလပခန ထားျခငးက ရပစမညဆပါက မရပစမ အလပရငမ ႀကတငန တစေပးပါသည (သ မဟတ - န တစေၾကး ေပးပါသည။)

စစဆေး အမျ းသားစညးမျဉ းတညရ

အမျ းသားရေးစညးမျဉ းတညရ ပ ါဘ း

NR မန မား

* ေမးခြနးနပါတ (၇) တြင အလပခန ရကသတပါတ (၃)ပါတ သ မဟတ (၄)ပါတသာလငအမနျဖစသည။

1 3

2 4+


မြနမာ

14. ၁၄။ အလပခန ထားျခငးက ရပစေသာအခါ ကၽြနပ၏အလပရငမ အလပမထြကခြာျခငးခစားခြငေပးပါသည။ (ဥပေဒအရ အလပမထြကခြာျခငးခစားခြငေပးရမည။ ၄ငးသည အလပသမား၏လပသကနင လပခအေပၚမတညသည။)

၀၅ /၁၃။ မသားစတာ၀နမား။

15. ၁၅။ ကၽြနပ၏အလပရငမ လပခရကေလးဖခငခြငေပးပါသည။ (ကေလးေမြးဖြားခနတြင သားဥးသမးဥးအေဖ /စတြမားအတြက ေပးေသာခြငမးျဖစသည။)

16. ၁၆။ ကၽြနပ၏အလပရငမ ကေလးျပစေစာငေရာကျခငးခြင(လပခရခြင သ မဟတလပခမရေသာခြင) ေပးပါသည။ (ဤခြင က မးဖြားခြငနင ကေလးအေဖခြငကနဆးသြားခနတြငေပးသည။ ကေလးအေဖ သ မဟတကေလးအေမ သ မဟတ နစဥးလးတေယာကျပးတေယာကယခြငရသည။)

17. ၁၇။ ကၽြနပ၏အလပအစအစဥသညေပာေျပာငးေသာေၾကာငမသားစတာ၀နနင အလပေပါငးစပ၍ရသည။ (အခနပငး အလပ သ မဟတအျခားေပာေျပာငးေသာအစအစဥတမးမး)

၀၆ /၁၃။ ကေလးေမြးဖြားျပစျခငးနငအလပ။

18. ၁၈။ ကၽြနပအတြက မးမဖြားမနင မးဖြားျပး အခမကနးမာေရးေစာငေရာကမႈခစားခြငရပါသည။

19. ၁၉။ ကယ၀နေဆာငေနစဥ ညပငးအလပမကငးလြတခြင သ မဟတ အႏရာယမကငးေသာအလပမကငးလြတခြငမား ကၽြနပခစားခြငရပါသည။

20. ၂၀။ မးဖြားခြငအနညးဆး (၁၄)ပါတ ကၽြနပခစားခြငရပါသည။

21. ၂၁။ မးဖြားခြငခစားေနစဥအတြငးကၽြနပသည မလ လစာ၀ငေငြ၏ အနညးဆး ၂/၃ ခစားခြငရပါသည။

22. ၂၂။ ကယ၀နေဆာငေနစဥကာလအတြငးအလပရပစျခငးမျပရ - အကာအကြယကၽြနပရရသည။ (ကယ၀နေဆာငျခငးနငမပါတသကေသာအျခားအေၾကာငးကစၥမား - ဥပမာ အမအကငဆငရာ၊ တတကြမးကငမႈ ဆငရာ - တ ေၾကာငလညးအလပသမားမားကအလပမထတပယနငသည။)

23. ၂၃။ မးဖြားခြငမျပနလာေသာအခါ မလ /အလားတ အလပသ ကၽြနပျပန၀ငခြငရသည။

24. ၂၄။ အလပခနအတြငး ကေလးန တကခနမားအလပရငမခြငျပသည။

၀၇ /၁၃။ ကနးမာေရးနင ေဘးကငးလျခေရး။

25. ၂၅။ ကၽြနပတ ၏ အလပခြငေဘးကငးလျခ - ကနးမာေရးနငညညြတေစဖ အလပရငမတာ၀နယသည။

26. ၂၆။ ကာကြယမႈ၀တစမားအပါအ၀င တကယေရကာကြယမႈကရယာမားက အလပရငမအခမေ၀ငေပးထားသည။

NR မန မား


မြနမာ

27. ၂၇။ လပငနးခြငကနးမာေရး ေဘးကငးလျခေရး နငပါတသက၍ အလပရငမအလပသမားမားအား ေလကငပညာ ေပးထားသည။ ကနးမာေရးထခကနငေသာအႏရာယမား၊ အေရးေပၚထြကေပါကမားကေကာငးစြာ သငၾကား ျပသ ေပးထားသည။

28. ၂၈။ ကၽြနပတ ၏ အလပခြငသ အလပသမားဥပေဒစစေဆးေရးအငစပကေတာမ အနညးဆးတစနစတစခါလာေရာက ျပး ဥပေဒနငညညြတမႈ ရ /မရ စစေဆးပါသည။

၀၈ /၁၃။ နာမကနးခြငနင လပငနးခြငတြငးထခကမႈနစနာေၾကး။

29. ၂၉။ လပခလစာရေသာ နာမကနးခြငခစားခြငကၽြနပတြငရပါသည။ နာမကနးခြငကာလ ပဌမ (၆)လအတြငး မလလစာ ၏ အနညးဆး ၄၅% ခစားရပါမည။

30. ၃၀။ လပငနးခြငထခကမႈ သ မဟတ နာမကနးမႈက ကသေနစဥအတြငး ကၽြနပအခမေဆး၀ါးကသခြငရပါသည။

31. ၃၁။ နာမကနးခြငကာလ ပဌမ (၆)လအတြငး ကၽြနပ၏ အလပလျခခငျမမႈ အာမခခကရပါသည။

32. ၃၂။ လပငနးခြငထခကမႈ /မေတာတဆမႈ သ မဟတ လပငနးနငဆကစပေသာနာမကနးမႈ အတြက လေလာကေသာ ထခကမႈနစနာေၾကး ခစားခြငကၽြနပ မာရပါသည။

၀၉ /၁၃။ လမႈဖလေရး။

33. ၃၃။ အသက (၆၀) ျပညေသာအခနတြင ပငစငခစားခြငကၽြနပ ရရပါမည။

34. ၃၄။ အလပသမားတဥးျဖစသကၽြနပ ေသဆးခလင ကၽြနပ၏ ကနရစသ /ေသြးခငးေဆြမးမား ခစားခြငရရပါမည။

35. ၃၅။ ကၽြနပ အလပလကမျဖစခလင အလပလကမခစားခြငရရမည။

36. ၃၆။ အကယ၍လပငနးခြငနငမပါတသကေသာနာမကနးမႈ၊ ထခကမႈ၊ မေတာတဆမႈ တ ေၾကာငကၽြနပ မလပနင-မကငနင- မရာေဖြနငျဖစခလင မစြမးမသနျဖစမႈပငစငခစားခြငကၽြနပရရမည။

၁၀ /၁၃ - ေကာငးမြနမတစြာဆကဆမႈ။

37. ၃၇။ တညေသာ /ဆငတေသာ (တနဖးတညေသာ) အလပကလပကငျခငးအတြက ခြျခားျခငးမရ၊ တနးတ လပခေငြမား ခစားရရရန ကၽြနပ၏အလပရငက အာမခသည။

38. ၃၈။ လပငနးခြငတြင တဘကလင အား ထခကေစာကားျခငးကစၥက ကၽြနပ၏အလပရငက တကစြာေရးယသည။

NR မန မား


မြနမာ

39. ၃၉။ အလပအကငအခြငအလမး (ခန ထားျခငး၊ ရာထးတးျခငး၊ သငတနး၊ ေျပာငးေရႊ ျခငး) နငပါတသက၍ ကၽြနပ အတြကတညေသာခစားခြငမားရသည။ ေအာကပါအခငးအရာ* တ ျဖငခြျခားမႈမရ။

(၁) ကား /မ - လင

(၂) အမးအႏြယ

(၃) အသားအေရာင

(၄) ကးကြယသညဘာသာ

(၅) နငငေရးယၾကညခက

(၆) လမး /ေမြးဖြားရာဇာတ

(၇) လမႈေရးေနာကခ /ဇာတနမဇာတျမင

(၈) မသားစတာ၀န /မသားစအဆငအတနး

(၉) အသကအရြယ

(၁၀) ကယအဂၤါစြမးရညခ တမႈ / HIV-AIDS

(၁၁) အလပသမားသမဂၢအဖြ ၀ငျဖစမႈ နင ဆကစပတာ၀နမား

(၁၂) တတကြမးေျပာဆသညဘာသာစကား

(၁၃) လငမႈေရးရာခယမႈ (ေယာကၤားရာ-မနးမရာ၊ နစဖကခၽြန၊ ပမန)

(၁၄) အမေထာင ရ /မရ

(၁၅) အဂၤါရပ

(၁၆) ကယ၀နေဆာင /ကေလးအေမ

40. ၄၀။ အမးသမးတဥးျဖစသကၽြနပသည အမးသားမားအလပလပေသာစကရမားတြငတနးတ၀ငလပနငသည။ ကၽြနပ လပကငလေသာအလပကလြတလပစြာေရြးခယခြငရသည။

၁၁ /၁၃။ ကေလးမားနင လငယမား။

41. ၄၁။ ကၽြနပအလပလပရာဌာနတြင အသက (၁၅) နစေအာကကေလးမားမလပရပါ။

42. ၄၂။ ကၽြနပအလပလပရာဌာနတြင အႏရယျဖစနငေသာအလပ၌အသက (၁၈) နစေအာကကေလးမားမလပရပါ။

NR မန မား

* ပ စၦာ (၃၉) တြင ျပးျပညစေသာ အမတရရေစဖ အတြက၊ သငသည ေအာကပါအပဒ အနညးဆး (၉) ပဒ တြင “မန” ျခစျပးသား ျဖစရမည။


မြနမာ

၁၂ /၁၃။ အတငးအၾကပခငးေစျခငး။ (Forced labor)

43. ၄၃။ ႀကတငန တစေပးျပးေနာက မမကယပငဆႏၵျဖငအလပရပစရနအခြငအေရး ကၽြနပမာရသည။

44. ၄၄။ ကၽြနပအလပလပရာဌာနတြင အတငးအၾကပအလပခငးေစျခငး၊ ေနာငႀကးျဖငေစခငးျခငး လး၀မရေအာင အလပရင ကတာ၀နခသည။

45. ၄၅။ ကၽြနပ၏ တစပါတတာစစေပါငးအလပခနသည အဗါတငအပါအ၀င (၅၆)နာရထကမေကာပါ။

၁၃ /၁၃။ အလပသမားသမဂၢမား။

46. ၄၆။ ကၽြနပအလပလပရာဌာနတြငအလပသမားသမဂၢရပါသည။

47. ၄၇။ ကၽြနပအလပလပရာဌာနရအလပသမားသမဂၢတြင ပါ၀ငခြငကၽြနပမာရပါသည။

48. ၄၈။ ကၽြနပအလပလပရာဌာနတြင စေပါငးညႏႈငးအေရးဆျခငးက အလပရငကလကခသည။

49. ၄၉။ ခြျခားဆကဆခရမညကေၾကာကစရာမလဘ ကၽြနပတ သည မမတ ၏ လမႈေရးနင စးပြားေရးအကးအျမတမားက ကာကြယရနအလ ငာ သပတေမာကပငခြငရသည။

NR မန မား


မြနမာ

ရလဒမား။ သင၏ရမတမားက သငအလပရငသညလပငနးဆငရာ နငငေတာျပဌာနးဥပေဒအဆငအတနးမညမျပညမသည ကေဖၚျပေနသည။ DecentWorkCheck ကတြကခကရန “မန” အကြကတစခက (၁)မတစေပးပါ။ အမတေပါငးက ေအာကဇယားပါတနဖးမားနငယဥၾကညပါ။

… “မန” စစေပါငးသည ျဖစ၏။

ျမနမာနငငမ ရမတမား - နငငတကာ အလပသမားေရးရာစမားနငဆကစပေသာ ေမးခြနး (၄၉) ပဒ ေပၚမာ “မန” x << ၃၉>> အႀကမေပါငး။

သင၏ရမတသည (၁) မ (၁၈) အတြငးဆပါက .. … မယၾကညနငစရာပါ ! ၂၁ ရာစနစထေရာကေနျပကသငအလပရငသပါရ လား ? သငတ ၏ ရပငခြငေတြက ေတာငးဆ ၾကပါ။ သငတ ၏ စကရ /လပငနးခြတြင တကကြေသာအလပသမားသမဂၢရပါက အဖြ ၀ငၾကပါ။ သမဂၢမတဆင အကအည ရယပါ။ သင၏ရမတသည (၁၉) မ (၃၈) အတြငးဆပါက .. ျပငဆငစရာေတြအမားႀကးရသညကေတြ ပါလမမည။ သ ေသာအားလးအားလးကတခါတညးျပငလ ေတာမျဖစနင။ အဆးဆးကစျပးျပငဖ ႀကးစားပါ။ တခနတညးမာ သင၏သမဂၢ သ မဟတ WageIndicator အဖြ ထ အေျခအေနမား ကအသေပးထားပါ။ သ မသာသတ ကညနငလမမည။ ကၽြနပတ WageIndicator အဖြ ထ e-mail ပ လင ျပနာ ကလရငးတရငးေဖၚျပျပး သငအလပရငမညသဆသညကေျပာဖ လပါသည။ ထ ျပငလပသငသညမာ သငတ ၏ ကမၸဏသည Corporate Social Responsibility (CSR) ျပဌာနးခကမားကလကနာမႈ ရ /မရ စစမးဖ လသည။ ဒါက သတ လကနာေနလင ILO ျပဌာနးခကမားနင ညညြတသညဟဆနငသည။ မလကနာေသးလငလကနာေအာင လပဖ လသည။ ကမၸဏေတာေတာမားမားဒါကလကနာၾကသည။ သညကစၥကေဖၚထတတငျပပါ။ သင၏ရမတသည (၃၉) မ (၄၉) အတြငးဆပါက ..

ေဘးအႏရာယဇအတြငးမ သငလြနေျမာကသြားပါျပ။ သင၏ အလပရငသညလညး တညဆအလပသမားဥပေဒ စညးမဥး မားကလကနာလကရသည။ သ ေသာျပျပငစရာဆသညမာအျမရေနတတသည။ ထ ေၾကာငေနာငအခါ အလပရငနင လပငနးအေၾကာငးေျပာမညဆလင ေကာငးစြာျပငဆငသြားပါ။ DecentWorkCheck က ခနမတဇယား (checklist) အျဖစအသးျပနငပါသည။

Documents

MYANMAR - WageIndicator.org · WageIndicator Foundation - WageIndicator started in 2001 to contribute to a more transparent labour market for workers