Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
mri neviminimultimri nevi
minimulti
I ischkola papal kesdintscha
Amare marhiSaj marhi fanaschle pumen?
Feschtin le marhen upre oda than, kaj otscha kerinen!
Upro rito gliska roka tschiga schea
Ando vesch gurumni borso mankuschi relina
Ando paj karavtschin goca matschin dschamba
Andi diha
daraschi fograstica tschirikli sap
Upri gadschikani
vora matscho gra balitscho papin
Dschivipeskero than mindenfelitike marhendar te prindscharel te siklol.
2. rik
mri nevi minimulti
Upro rito
Ando vesch
Ando paj
Andi diha
Uprigadschikani
vora
rik 3
O anav le obstistar te phenel taj ande regijoni ande te ulal! minimulti nevi mri
Katar al o obst?
Obst andar o avrutno vilago Obst andar o andrutno vilago
Ker pedar o obst andar o avrutno vilago tschuti karika taj andar o andrutno
vilago loli!
phaba, kurschka, akor, banana, orandscha, schliva, draka, kivi,
ananas, tschereschni
mri nevi minimulti
4. rik
Ischkolakeri schufn 1 o pisoskero vodinipe feder te kerel taj alava andar jekoschne betovtscha khetan te terdscharel!
Prindschares tu o obst?Hmmm! Adaj ham latscho obst garudo hi!
Feschtin o doriktscha le obstistar schukar feschtovtschenca.
Pisin o anav upro doriktscha!
rik 5
minimulti nevi mri
Sar butschon adala ischkolakere koji? Kada schunes tu jek „a“ vaj jek „i“?
Feschtin o kipo le tschatsche mujiha!
I A
Dschanes tu adala soclini te kerel?
Ada o Marko hi. Le Marko hi modri_____
__________________ ______________.
Leskero __________________________
________________ tschuto hi.
Le Marko jek tikno ________________ hi.
O Marko urtschal meresch pedar ______.
(ischkolakeri taschka
bara
federiskero penal
Marko
dschukel
O hango esbe te lel taj o heftschengero tekst latsche ar te pherel!
6. rik
Klasakere tschatschiptscha te genel,te siklol taj aun te lel!
Klasakere tschatschiptscha Me koran andi ischkola avav!
mri nevi minimulti
Klasakere tschatschiptscha
Te i ora kesdintscha,
upre mro than
man beschav!
Upro gejipe
na naschav!
Andi ora obocht dav taj
latsche butschalinav!
Te valaso te phenel
kama, upre
sikavav!
Me avre fatschunge
pomoschinav taj na asav
len ar!
Me upre mre ischkolakere koji latsche obocht dav!
Me na phukavav
nikas!
Te upre mro than gejom, na ispidav man angle taj na definav nikas!
Me
palikerav!Te valako vakertscha,
latsche use schunav!
Gen o tschatschiptscha latsche taj siklov len! Gondolin tuke ajgeni klasakere tschatschiptscha ar.
Ker jek kipo taj hejngin le andi klas upre!
rik 7
O kipi latsche aun te dikel taj o soclini ando sikajipe latsche ande te bescharel! minimulti nevi mri
Upro gejipe
na naschav!
Andi ischkola Dik latsche! Rode o tschatscho soc!
Meschterkija, molinav tumen, aven orde!
Tromav upro kompjuterite khelel?
Tromav valasote pil?
Tromav upri khulali te dschal?
Tromav mre va te thol?
Tromav i tablina tel te khosel?
Tromav o heftlini ar te ulal?
5
3
4
6
7
2
1
Kitschi?
8. rik
Gendengero than pantsch te prindscharel taj i rik use te tschil te dschanel!
Gen le marhen taj phand len le tschatsche atschengere gendenca la kockatar khetan!
mri nevi minimulti
Feschtin le glisken, save andi tschatschi rik diken lole taj save andi palutni rik diken modre! 45
Feschtimo terno dschend
rik 9
Feschtin o gende la schtarvar riktschatar lole, o gende la schovar rik-tschatar tschute, o gende la trinvar riktschatar orandsch taj o gende
la enjavar riktschatar brauni.
Te buteder palvakeri-peskere schajiptscha dija, schaj tu tuke o feschto taj
o varsoclini ar rodes!
minimulti nevi mriO varsoclini papal aun peskete dikel taj te soralisarinel!
20
24
836 12
3240
1516 4
18
48
6
3042
360
6
54
9 9
45
15
18 27
72
63
81
5490
7 x 9 = 635 x 3 = 159 x 4 = 36
? x 6 = 24 ?
36
mri nevi minimulti
kes-dipe
I matschka astarel le kermuso. Lade trin mesuji bajder!
10. rik 4. oktoberi – Themeskero marhengero schucakero di
O dschukel upro kher obocht del. Besch jefkar ar!
I kajnhi kuki tschil. L
ade
trin mesuji b
ajder!
O schoschov andi schtala dschil. Besch jefkar ar!
I taublina beschel upro hibo. Viaflin meg jefkar!
rik 11
ci l
minimulti nevi mri
4. oktoberi – Themeskero marhengero schucakero di
I gurumni del amen thud. Lade trin mesuji bajder!
I Sofia prastalinel upro
gra. Besch jefkar ar!
O dschukel upro kher obocht del. Besch jefkar ar!
O Stefan meresch balitschano mash al. Viaflin meg jefkar!
I taublina beschel upro hibo. Viaflin meg jefkar!
12. rik
Lak use sako fatschu o obst, savo ov andar pro vilago peha lija!
Pisintschago le religijonakere pedagogischi institutistar Burgenland
mri nevi minimultiLe Devleske te palikerel, so ov amenge dija. Amen sa le Devleskere fatschuvtscha sam!
Karlo andar
Äquador
SintaandarIndija
Toni andar
Germanija
Thomas andar
Austrija
Tim andar
Amerika
Ming andarChina
Angelo andarItalija
kafejiskerobobo fajgn
schutschodschiv datlina
banani paprika duduma
D L G B RI KEPE
O
Te tu o beto andi mesuja pisintschal, esbe leha, so amen adi mulatinas!
Pisintschago le religijonakere pedagogischi institutistar Burgenland
rik 13
minimulti nevi mriLe Devleske te palikerel, so ov amenge dija. Amen sa le Devleskere fatschuvtscha sam!
Helena andarGrecija
Anna andar
Meksiko
Noemi andarIsrael
Pedro andar
Espanija
Lojoš andar
Ungriko
Amadu andarAfrika
Salma andar
Tunesija
Mate andar
Horvacko
Maja andar
Portugal
Antonijoandar
Brasilija
orandschi boba olivtscha paradajs rischa phuvakere akora phabi bangore tee gulipe
LI PA RO KE ES IP IN NT ER O
PE
14. rik
mri nevi minimulti
Recepto phabengere pekipeske Akan te o phabi latsche ule,
ada phabengero pekipe igen latsche islinel! So tuke pekal: - 10 phabi, 4 kuki - 15 dag cukro - 15 dag jaro - 1 roj pekipeskero pulveri - 15 dag bijardo buteri - 1 jatschkori vanilakero cukro
Pek afka: Kusch 10 phabi taj tschin len ande schtar falati. Tschalav o kuki upre, tschi o cukro use taj tschalav asaj dur, dschimeg schaum andral ol. Akan o pekipeskero pulveri taj o jaro poloke use tschis taj keverines sa; paloda meg o bijardo buteri use des. O epasch humer ande jek tschiknardo blecho des taj o phabi upre paschlares, akan schtranin o vanilakero cukro pedar o phabi. Akan tschi o avro epasch humer pedar o phabi taj pek o humer ando 180° C.
Latscho islinipe!
O recepto te genel taj palal te pekel te dschanel.
O fakeriskere cajchn te prindscharel Vakeripe pedar o lek feder ischkolakero drom.
rik 15
minimulti nevi mri
O lek feder ischkolakero drom
Milan, Theresa taj o Anton dschan le, te andi ischkolagele. On sa ande jek gaslina atschon, ham sako adale trinendar dschal jek avro ischkolakero drom. Rode o lek feder ischkolakero drom taj feschtin le.
16. rik
mri nevi minimultiO angle dime koji te genel taj
jek papruschani tschirikli te kisetinel.
I bavlal phudel, i papruschani tschirikli urtschal
Ker tuke jek papruschani tschirikli taj muk la te urtschel!
Materijal: - 1 kvadratischi papruschi (va. 30cm) - pikcajg, kat, - paruscheskere falati, poschum
Butschalin afka: - tschi o papruschi andi dijagonala uso maschkaripe
- akan tschi o ektscha A taj B uso maschkaripe taj mak o kantscha tel
- kaj tri papruschani tschirikli jek latscho likeripe te uschtidel, pikin o ektscha aun
- irin tri papruschani tschirikli taj ker i anglutni rik le papruschengere falatenca, sar tu le kameha
- i pori la papruschengera tschiriklatar ker andar i poschum; tschi o papruschengere falati khetan taj phand len upri poschum
- akan pikin i feschtimi pori upri telutni rik la papruschana tschiriklatar Bu
t voj
a us
o ur
tsch
ajip
e la
pap
rusc
hana
tsch
irik
laha
!
Joseph Haydn ando
uso Fürst Esterhazy ulo.
8 berschenca Betschiste lo alo,
„Mri tschib o cilo them hajol“.
Ov kapelakero masteri andi Tikni Martona
31. maj 1809 Betschiste mulo.
Jek barikano phenipe le Haydnistar hi:
31. maj 1732 ando Rohrau andi Telutni Austrija upro them alo.
Ande pri sinfonija Nr.104 lakes
Domboskeri khangeri Tikni Martonate.
Joseph Haydn ando
i horvacki melodijala dschilatar „O Jelena“.
Ande handlo hi o Joseph Haydn andi
kaj ov ando fatschuvtschenge-ro chor St. Stefan dschilavlahi.
Joseph HaydnTu imar but pedar o Joseph Haydn dschanes. Fechtin o tschatsche
sociskere falati, save khetan kerinen, le glajchi feschtoha.
rik 17
O soclini latsche te genel taj feschtoha te feschtinel. minimulti nevi mri
18. rik
mri nevi minimultiHaydn-Anekdotscha:
Joseph Haydn te asal.
Joseph Haydn taj i tel tschindi pori Agun afka sina, hot te o murscha taj o terne tschave duge pora le-dschnahi. Te le Joseph Haydn taj leskere pajtaschen andi ischkola asaj duge pora sina. O tikno Joseph Haydn mindig diliniptscha kerlahi. Butvar adala diliniptscha loschande sina, taj butvar ham na. Jek diveseske beschnahi o ischkolaschtscha upro ischkolakero dugo pado. I sikajipeskeri oro imar papal igen dugi lenge dauerinlahi. Upre jefkar alo le tikne, limale Joseph Haydniske jek latscho gondo. Ov andi stoloskeri ladlina astartscha, kaj leskeri kat paschlolahi. Kada pe o meschteri usi tablina otscha irintscha, o Joseph Haydn i kat andar i stoloskeri ladlina cidija, pedar o stolo pe mukla taj pre anglutne pajtaschiske i pori tel tschintscha. Schaj tuke angle terdschares, so akan andi klas pe tel khelahi. O tschau, saveske o Haydn i pori tel tschintscha rovlahi taj te o meschteri igen hojam sina. Akan te o Joseph Haydn ande dikla, hot ada nana jek latscho gondo. Ham ada na pomoschintscha leske buter, pal jek buti so ov uschtidija, o ischkolakero direkteri phentscha, hot o Joseph Haydn na tromal buter ande aja ischkola te al.
rik 19
minimulti nevi mriHaydn-Anekdotscha: Joseph Haydn te asal.
Joseph Haydn taj i tschordi notenakeri patrinO Joseph Haydn jek igen patschalo manusch sina, taj afka angle perlahi, hot ov jek ladipe Cejiste kerlahi. Jek diveseske ov Cejiste ladija taj andi khangeri gelo. Odoj o khangera-kero chor dschilavlahi. O Joseph Haydn phutschla, te ov lenca te dschilal tromal. Ham o schero le choristar na mukla le. O Joseph Haydn ham te igen vojaschno sina. Ov schofintscha le, kada o schero le choristar na dikla use, jek notenakeri patrin ari te lel. Akor kesdintscha o Joseph Haydn te dschilal, asaj schukar, kaj o cilo chor use leske schunlahi. O dschilajipe le Joseph Haydnistar le dschenendar andar o
chor taj te le scheroske asaj latsche tecintscha, hot on le mindschart use jek baro mulatintscha-goskero habe akarde. O Joseph Haydn meg ofto divesa Cejiste atschino taj akor but diptschenca papal kher alo.
20. rik septemberi/oktoberi 2009 / 05
Retsl
http://www.edu.ejunior.at
So ande hi:Amare marhi .................................................... 2
Katar al o obst?................................................ 3
Prindschares tu o obst?................................... 4
Sar butschon adala ischkolakere koji?............ 5
Klasakere tschatschiptscha............................. 6
Andi ischkola.................................................... 7
Kitschi?............................................................. 8
Feschtimo terno dschend................................. 9
Kockakero khelipe ......................................... 10
Kockakero khelipe ......................................... 11
Erntinipeskero palikeripe............................... 12
Erntinipeskero palikeripe............................... 13
Phabengero pekipe........................................ 14
O lek feder ischkolakero drom....................... 15
Papruschani tschirikli..................................... 16
Joseph Haydn................................................ 17
Joseph Haydn taj i tel tschindi pori................ 18
Joseph Haydn taj i tschordi notenakeri patrin 19
Retsl............................................................... 20
Medieninhaber und Herausgeber: Volkshochschule der burgenländischen Kroaten, 7000 Eisenstadt, J. Permayerstr. 9 - © 2009 HNVŠ
Für den Inhalt verantwortlich: Gärtner-Horvath Emmerich, Roma-SeviceÜbersetzung: Schmidt Josef, Roma-Service Lektorat: Wogg, Mag. MichaelIllustration: Gabriel Jasmine - Layout und Satz: Bunyai, MAS, MSc Stefan - Druck: Wograndl 7210 Mattersburg
Redaktion: Baumgartner Kathrin, Baumgartner Sascha, Bunyai, MAS, MSc Stefan, Buranits Helene, Kain Sandra, Pintarits Brigitta, Wukovits Robert
Erklärung gemäß Mediengesetz: „moj novi minimulti“ ist eine Zeitschrift für SchülerInnen im Burgenland, verfasst in Kroatisch und Romanes. Gefördert vom Bundeskanzleramt aus Mitteln der Volksgruppenförderung.
Gartenstraße 37511 Kleinbachselten
-
-