Monitoring realizacji Wojewódzkiego Programu … · Web viewW większości są to lokacje średniowieczne (74 miasta), tylko trzy pochodzą z wieku XIX: Żyrardów, Krasnosielc,

Monitoring realizacji Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012 – 2015 Raport 4 – 2015

Warszawa 2016

Monitoring realizacji Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012 - 2015 Raport 4 – 2015

Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawieul. Nowy Zjazd 1, 03-301 Warszawatel. (022) 518-49-00, fax. (022) 518-49-49www.mbpr.pl, email: [email protected]

Oddział Terenowy w Płockuul. Kolegialna 19, 09-402 Płocktel. + 48 24 262 59 88, email: [email protected]

Dyrektor Biuramgr inż. arch. Piotr Brzeski

Zastępcy Dyrektorap.o. dr Katarzyna JędruszczakElżbieta Sielicka

Zespół autorski:Ewa Baranowskap.o. Dyrektora Oddziału Terenowego w Płocku

Barbara Kopańska (koordynator)Marta Bober, Elżbieta Dominiak, Wioletta Rutkowska,Renata Ryciak, Grażyna Szubska, Magdalena Wojda,Alina Ziółkowska

Opracowanie graficzneBożena Gawinowska, Elżbieta Dominiak,Barbara Kopańska, Wioletta Rutkowska,Magdalena Wojda

2

Monitoring realizacji Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012 - 2015Raport 4 – 2015

Streszczenie

Raport 4 zawiera analizy uwarunkowań prawnych, ilościowych zasobów dziedzictwa kulturowego w województwie mazowieckim oraz poziomu wykorzystania środków finansowych na realizację działań wiązanych z ochroną, opieką i zachowaniem dziedzictwa kulturowego w 2015 r. Analizy zostały oparte na wskaźnikach realizacji celów zaproponowanych w WPOnZ (Wojewódzkim Programie Opieki nad Zabytkami) na lata 2012 - 2015, zapewniających prowadzenie jego corocznego monitoringu. Zmiany uwarunkowań prawnych przedstawione w pierwszej części Raportu 4 zawierają informację na temat: zmian w zapisach aktów prawnych, nowych przepisów wykonawczych wprowadzonych do porządku prawnego w 2015 r. a także nowych dokumentów programowych zawierających odniesienia do problematyki ochrony i opieki nad zabytkami.

Na poziomie krajowym wprowadzone zmiany dotyczą przede wszystkim zapisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie i opiece nad zabytkami i są wynikiem wejścia w życie ustawy z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu oraz zapisów dotyczących zasad prowadzenia Krajowego rejestru utraconych dóbr kultury. W listopadzie 2015 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego z dnia 14 października 2015 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań architektonicznych i poszukiwań zabytków. Zawiera ono, m.in. dodatkowe regulacje dotyczące prowadzenia badań archeologicznych i poszukiwań zabytków na polskich obszarach morskich, jak również zapisy dotyczące kwalifikacji osób kierujących pracami i wykonujących nadzór inwestorski.

Zmiany na poziomie regionalnym dotyczą przyjęcia nowych dokumentów realizujących politykę rozwoju województwa, w postaci Strategii Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim na lata 2014 - 2020, Strategii Rozwoju Kultury w Województwie Mazowieckim na lata 2015 - 2020 oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 - 2020. Zmiany uwarunkowań prawnych na poziomie międzynarodowym dotyczą Zaleceń Konferencji Generalnej UNESCO w sprawie zachowania i dostępu do dziedzictwa dokumentacyjnego, w tym dziedzictwa cyfrowego oraz w sprawie ochrony i promowania muzeów i kolekcji, ich różnorodności o roli w społeczeństwie, co związane jest ochroną zabytków ruchomych.

Rozdział drugi Raportu 4 poświęcony został analizie zmian ilościowych w środowisku kulturowym województwa. W 2015 roku, podobnie jak w latach 2012 - 2014, nastąpił wzrost liczby zabytków objętych formą ochrony w postaci wpisu do wojewódzkiego rejestru zabytków. Po raz pierwszy województwo mazowieckie znalazło się na drugiej pozycji w kraju pod względem ilości zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Niestety, ze względu na nie zakończone jeszcze badanie stanu zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, prowadzone przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, w rozdziale nie przedstawiono danych na ten temat.

Część trzecia Raportu 4 zawiera informacje na temat działań, projektów, przedsięwzięć podjętych na terenie województwa mazowieckiego w 2015 roku, przez różne podmioty instytucjonalne i organizacyjne, których realizacja miała wpływ na osiągnięcie celów zakładanych w Wojewódzkim Programie Opieki nad Zabytkami na lata 2012 - 2015 .

Rozdział czwarty koncentruje się na aktywności Samorządu Województwa Mazowieckiego w realizacji zadań w obszarze kultury i dziedzictwa kulturowego. Działania Samorządu skupione były przede wszystkim na organizacji kolejnych edycji wielu konkursów skierowanych do twórców ludowych, animatorów kultury, a także instytucji i organizacji pozarządowych. Poza elementem aktywizacji twórców, skupionych wokół tematyki poszczególnych konkursów, ważnym zadaniem, które zostało wypełnione była

3


promocja walorów kulturowych regionu oraz propagowanie wiedzy o zasobach kulturowych województwa mazowieckiego.

Tematyka rozdziału piątego skupiona jest na analizie źródeł finansowania projektów związanych z ochroną, opieką i zachowaniem dziedzictwa kulturowego. Realizacja wielu ważnych i kosztownych przedsięwzięć była możliwa dzięki wykorzystaniu funduszy Unii Europejskiej, Mechanizmu Finansowego EOG (Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego), jak również Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Swój udział w finansowaniu zadań miały też samorządy terytorialne oraz budżet Państwa w ramach dotacji udzielanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Informację o poziome wypełnienia ustawowego obowiązku opracowania programu opieki nad zabytkami przez jednostki samorządu terytorialnego prezentuje rozdział szósty. Przeprowadzona analiza wykazała, że na koniec 2015 roku zaledwie 114 JTS (jednostek samorządu terytorialnego) w województwie mazowieckim posiadało aktualne programy opieki nad zabytkami.

Ostania część Raportu zawiera podsumowanie prezentujące skondensowaną informację na temat zmian, tendencji, działań podejmowanych w województwie mazowieckim w obszarze tematycznym dziedzictwa kulturowego oraz informację odnoszącą się do realizacji celów WPOnZ na lata 2012 - 2015 w roku 2015.

4


Spis treści

Streszczenie...........................................................................................................................Wprowadzenie........................................................................................................................1. Analiza uwarunkowań prawnych zabytków i dziedzictwa kulturowego...........................2. Analiza zmian w środowisku kulturowym.......................................................................122.1. Analiza zmian w rejestrze zabytków województwa mazowieckiego..............................142.2. Stan zachowania i struktura własności zabytków nieruchomych..................................283. Postęp realizacji celów WPOnZ.....................................................................................283.1. Realizacja celu 1. Ochrona i zachowanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa

regionu...........................................................................................................................283.1.1 Uzyskane wartości wskaźników dla celu 1..................................................................543.2. Realizacja celu 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej..............................................573.2.1.Uzyskane wartości wskaźników dla celu 2..................................................................703.3. Realizacja celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa

kulturowego regionu......................................................................................................713.3.1. Uzyskane wartości wskaźników dla celu 3.................................................................753.4. Realizacja celu 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu

oraz kreowanie pasm turystyczno-kulturowych.............................................................773.4.1. Uzyskane wartości wskaźników dla celu 4.................................................................934. Monitoring działań samorządu województwa w zakresie kultury i dziedzictwa kulturowego..........................................................................................................................944.1. Konkursy i nagrody........................................................................................................954.2. Identyfikacja produktów tradycyjnych Mazowsza........................................................1075. Finansowanie realizacji WPOnZ.....................................................................................1115.1. Dotacje z budżetu województwa mazowieckiego........................................................1115.2.Wydatki z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę

dziedzictwa narodowego.............................................................................................1185.3. Projekty realizowane z budżetu państwa.....................................................................1205.4. Projekty realizowane w ramach funduszy europejskich..............................................1246. Badanie aktualności programów opieki nad zabytkami w województwie mazoweckim

136Podsumowanie...................................................................................................................139Spis map.............................................................................................................................197Spis wykresów....................................................................................................................197Spis tabel............................................................................................................................197Spis załączników................................................................................................................198Słowniczek..........................................................................................................................198

5


Wprowadzenie

Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami na lata 2012 – 2015 (WPOnZ) przyjęty uchwałą nr 42/12 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 12 marca 2011r. stanowił dokument określający politykę samorządu województwa w sferze sprawowania opieki i racjonalnego wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego województwa mazowieckiego. Realizacja głównych zamierzeń Programu ujętych w układzie celów operacyjnych i przyporządkowanych im kierunków działań objęta została monitoringiem, który poprzez system wskaźników zapewniał prowadzenie corocznej obserwacji i analizy zmian w środowisku kulturowym województwa oraz zakresu realizacji celów przyjętych w WPOnZ. Raport przedstawia informacje na temat zmian w środowisku kulturowym województwa oraz działań wpływających na realizację poszczególnych celów.Niniejszy Raport 4, będący ostatnim etapem procesu monitorowania WPOnZ na lata 2012 - 2015, obejmuje przegląd i analizę informacji dostępnych w roku 2015

Monitoring realizacji celów przeprowadzony w oparciu o przyjęte wskaźniki (Tabela 1) dotyczył potwierdzenia słuszności i skuteczności podejmowanych działań. Metoda prowadzenia corocznego monitoringu została określona w Programie w rozdz. 5 Monitoring Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012–2015

Proces monitorowania polegał na obserwacji ilościowych i jakościowych zmian w obszarze dziedzictwa kulturowego oraz zakresu realizacji kierunków działań w ramach poszczególnych celów Programu.

Każdy z kierunków działań uznano za realizowany, gdy udało się zidentyfikować przynajmniej jedno działanie odnoszące się do jego treści. Należy też podkreślić, że w monitorowanym okresie zidentyfikowano działania, które wpisywały się w realizację więcej niż jednego celu. Uzyskane wartości wskaźników oraz dane wynikowe analiz przedstawiono w formie opisowej i graficznej (w postaci tabel, wykresów i map);

Analizy dotyczyły źródeł finasowania przedsięwzięć związanych z ochroną, opieką i zachowaniem dziedzictwa kulturowego obejmujących: budżet samorządu województwa (również jako dystrybutora środków pochodzących z UE) , budżet państwa, fundusze europejskie oraz różne dostępne mechanizmy finansowe;

Działania Samorządu Województwa Mazowieckiego, jako podmiotu odpowiedzialnego za pobudzanie, wspieranie i realizację inicjatyw mających na celu rozwój kultury i racjonalne wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego województwa, a także jako właściciela zabytku obejmowały również działania pozafinansowe, m.in. promocyjne, popularyzatorskie jak również organizacyjne;

Przedstawiono informacje nt. aktywności innych organizacji/instytucji, których działalność była skupiona wokół ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu oraz kształtowania jego tożsamości kulturowej;

Dla oceny stopnia realizacji poszczególnych celów programu - porównania wartości zmian badanego zjawiska lub pokazania kontynuacji badanego zjawiska, przedstawiono uzyskane wartości wskaźników z poprzednich monitorowanych lat, tj. 2012, 2013 i 2014;

Część efektów realizacji WPOnZ takich, jak: wzrost świadomości identyfikacji regionalnej mieszkańców województwa, wykreowanie pasm turystyczno-kulturowych, wzrost akceptacji społecznej dla potrzeb ochrony dziedzictwa kulturowego, na obecnym etapie monitoringu jest nie mierzalna i będzie odczuwalna w późniejszym okresie;

Informacje zaprezentowano w formie tabelarycznej i graficznej.

Tabela 1. Podstawowe wskaźniki do monitoringu realizacji celów Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012 - 2015nazwa celu wskaźniki

6


Cel 1. Ochrona i zachowanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu

1.1.Liczba projektów dotyczących rewitalizacji i rewaloryzacji zespołów zabytkowych ( na które otrzymano dotacje ).


1.2.Liczba obiektów i zespołów zabytkowych wymagających generalnego remontu, rewaloryzacji.


1.3.Ilość / wielkość udzielonych dotacji celowych z budżetu Samorządu Województwa na realizację prac w obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru.


1.4.Wartość zrealizowanych kompleksowych programów rewaloryzacji i rewitalizacji.


1.5.Zasoby dziedzictwa – liczba: pomników historii, parków kulturowych, zabytków nieruchomych i zabytków archeologicznych w rejestrze.

Cel 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej 2.1.Liczba inicjatyw kulturalnych w sferze opieki nad zabytkami

( seminaria, konferencje, konkursy, wystawy, inscenizacje ).

Cel 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej 2.2. Liczba ekspozycji regionalnych w instytucjach kultury.

Cel 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej 2.3.Liczba dotacji dla stowarzyszeń i grup nieformalnych na

projekty dotyczące promocji tradycji lokalnych i regionalnych.

Cel 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu

3.1.Ilość szkoleń / warsztatów dla radnych, urzędników i właścicieli zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego.


3.2.Liczba konkursów / nagród związanych z ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego.


3.3.Liczba stowarzyszeń i związków działających na rzecz lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego.

Cel 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasmturystyczno-kulturowych

4.1.Liczba produktów turystycznych opartych o zasoby dziedzictwa kulturowego oraz związanych z wybitnymi postaciami Mazowsza.

Cel 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasmturystyczno-kulturowych

4.2.Liczba zabytków zaadaptowanych na funkcje kulturalne, turystyczne, edukacyjne lub społeczne w województwie.

Cel 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa

4.3.Ilość obiektów i zespołów zabytkowych na terenie województwa, które pozostają niezagospodarowane.

7


kulturowego regionu oraz kreowanie pasmturystyczno-kulturowych

1. Analiza uwarunkowań prawnych zabytków i dziedzictwa kulturowego

Analiza uwarunkowań prawnych obejmuje regulacje krajowych aktów prawnych tworzących system ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce. Zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (art. 5, art. 6 i art.73) stanowiące podstawę tego systemu zostały skonkretyzowane przede wszystkim w ustawie z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy.

Kwestie ochrony dziedzictwa kulturowego były zawarte również w aktach prawnych z innych dziedzin, m.in. w ustawie z dnia 21 listopada 1996 roku o muzeach, ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na sposób i zakres realizacji zadań związanych ochroną zabytków w Polsce wpływają także normy prawa międzynarodowego, stanowiące źródła prawa powszechnie obowiązującego, a zwłaszcza ratyfikowane przez Polskę konwencje międzynarodowe UNESCO i Rady Europy. Uzupełnieniem aktów prawnych były wytyczne, zalecenia i dokumenty doktrynalne, które chociaż nie posiadają rangi prawnej, to jednak wyznaczają podstawy dla realizacji zasad ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego.

Zmiany uwarunkowań prawnych i dokumentów programowych w 2015 r.

Międzynarodowe

Na 38. Konferencji Generalnej UNESCO (Paryż, listopad 2015 r.) przyjęto dwa instrumenty prawne (w formie zaleceń/rekomendacji): Zalecenia w sprawie zachowania i dostępu do dziedzictwa dokumentacyjnego, w tym dziedzictwa cyfrowego oraz Zalecenia w sprawie ochrony i promowania muzeów i kolekcji, ich różnorodnościi roli w społeczeństwie. Zapisy tych dokumentów wypełniają braki w prawie międzynarodowym dotyczące wsparcia ochrony specyficznego dziedzictwa dokumentacyjnego (analogowego i cyfrowego) oraz współczesnej funkcji placówek muzealnych, które poza tradycyjnymi zadaniami pełnią funkcje ośrodków edukacyjnych oraz odgrywają ważną rolę w życiu społeczności lokalnych. Na realizację WPOnZ mają także wpływ inicjatywy i działania podejmowane na poziomie międzynarodowym.

Podczas 37 sesji Konferencji Generalnej UNESCO została uchwalona lista rocznic na lata 2014 -2015 dotycząca upamiętnienia wybitnych osobistości lub wydarzeń historycznych obchodzonych pod patronatem UNESCO. Na liście znalazły się trzy osobistości polskiej kultury, których rocznice były obchodzone w 2015 r.: Tadeusz Kantor (100. rocznica urodzin), Jan Potocki (200. Rocznica śmierci) oraz postać związana również z województwem mazowieckim Michał Kleofas Ogiński (250. Rocznica urodzin). Lista jest tworzona na podstawie zgłoszeń komitetów narodowych.

Krajowe

W 2015 roku wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Polegały one na wprowadzeniu zapisów wynikających z ustawy z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu oraz zapisów dotyczących Krajowego rejestru utraconych dóbr kultury (Rozdział 2a). Zmiany wprowadzone w związku z tzw. ustawą krajobrazową obejmowały, m.in. nową definicję krajobrazu kulturowego, wprowadzenie dodatkowego elementu w procedurze tworzenia parku kulturowego

8


polegającego na publicznym ogłoszeniu o podjęciu prac nad utworzeniem parku kulturowego i zbieraniu wniosków w tej sprawie, a także rozszerzenie zakazów i ograniczeń ustanawianych na terenie parku kulturowego o zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury. Rozdział poświęcony Krajowemu rejestrowi utraconych dóbr kultury zawiera przepisy dotyczące wpisu i wykreśleń z krajowego rejestru oraz zasad jego prowadzenia. W ustawie zawarto również delegację dotyczącą rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestru. Nowe regulacje prawne dotyczą rzeczy ruchomych (zabytków ruchomych wpisanych do rejestru, muzealiów, materiałów bibliotecznych i materiałów archiwalnych) utraconych przez właściciela w wyniku popełnienia czynu zabronionego. Utworzenie rejestru ma na celu poprawę ochrony praw właścicieli ruchomych dóbr kultury. Zgodnie z delegacją ustawową, o której była mowa wcześniej, został wydany akt wykonawczy do ustawy: rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 1 września 2015 r. w sprawie krajowego rejestru utraconych dóbr kultury (Dz. U. 2014 poz.1275). Rozporządzenie określa sposób prowadzenia rejestru, w tym zakres danych objętych wpisem, zasady wydawania odpisów oraz wzór formularza wniosku o wpis do rejestru oraz Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie nagród za znalezienie zabytków lub materiałów archiwalnych (Dz. U. poz. 979). Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury jest prowadzony w systemie elektronicznym i jest jawny. Z dniem 30 listopada 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 14 października 2015 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz. U. poz. 1789). Rozporządzenie to zostało wydane w związku utratą mocy poprzedniego rozporządzenia w tej sprawie (Dz. U. z 2011r. nr 165 poz. 987 oraz z 2015 poz. 385) w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów (Dz. U. poz. 1505). Większość zmian w stosunku do treści rozporządzenia z 2011 r. (ze zmianami z marca 2015 r.) obejmuje ustalenia dotyczące kwalifikacji osób kierujących pracami i wykonujących nadzór inwestorski. Wprowadzono także dodatkowe regulacje dotyczące prowadzenia badań archeologicznych i poszukiwań zabytków na polskich obszarach morskich, zróżnicowania skali planów z naniesionymi miejscami badań archeologicznych w zależności od wielkości terenu objętego badaniami oraz odniesienia do definicji tablic reklamowych i urządzeń reklamowych zawartych w obowiązującej ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Regionalne

Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim na lata 2014 – 2020 Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 30 czerwca 2015 roku została przyjęta Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim na lata 2014 – 2020. Dokument ten stanowi uszczegółowienie Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2030 Innowacyjne Mazowsze. W stosunku do tego dokumentu Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim jest strategią tematyczno-etapową: ustanawia politykę publiczną w dziedzinie turystyki, lecz nie w całym horyzoncie obowiązywania strategii rozwoju województwa, a tylko do 2020 r. Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim na lata 2014 – 2020, składa się z części diagnostycznej zawierającej opis stanu turystyki i jej uwarunkowań w województwie, wnioski diagnostyczne i ich analizę oraz rekomendacje strategiczne. Część strategiczna przedstawia misję i wizję polityki turystycznej województwa mazowieckiej. Ponadto w części tej dokumentu na podstawie zidentyfikowanych kluczowych problemów w obszarze turystyki, wyznaczono obszary strategiczne:A. Systemowe zarządzanie polityką turystycznąB. Wizerunek i informacja turystycznaC. Wzmocnienie branży turystycznej Mazowsza

9


D. Aktywizacja turystyczna mazowieckiej młodzieżyE. Większa spójność Mazowsza i Warszawy. Stanowią one obszary koncentracji działań, w których ulokowano propozycje rozwiązań problemów, w postaci celów strategicznych i programów służących realizacji tych celów. Jednym z celów strategicznych jest Aktywizacja młodzieży do turystyki kulturowej wyznaczony w ramach obszaru strategicznego D. Aktywizacja turystyczna mazowieckiej młodzieży. Osiągnięcie tego celu nastąpi poprzez realizację Programu pn. „Jazda na kulturę”.

Strategia rozwoju kultury w województwie mazowieckim na lata 2015 – 2020Uchwałą z dnia 8 września 2015 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego przyjął

Strategię rozwoju kultury w województwie mazowieckim na lata 2015 – 2020, określającą politykę kulturalną Samorządu Województwa Mazowieckiego i zamierzone działania w obszarze kultury w perspektywie sześciu lat, tj. do roku 2020. Dokument składa się z części: diagnostycznej i planistycznej. Część diagnostyczna w sposób syntetyczny przedstawia stan kultury w województwie mazowieckim (II połowa 2012 roku), wynikający z analizy statystycznej, przeprowadzonych badań oraz wniosków z konsultacji społecznych. W części planistycznej, poza misją polityki kulturalnej dla województwa mazowieckiego, zaproponowano pięć pól strategicznych:1. Dobre zarządzanie w kulturze2. Uczestnictwo – włączenie – spójność3. Dziedzictwo – tożsamość – wspólnota4. Kreatywność – motor rozwoju5. Łączenie potencjałów kulturyTematyka dziedzictwa kulturowego została zawarta w polu strategicznym pn.: Dziedzictwo – tożsamość – wspólnota, w którym wyznaczono cel strategiczny Żywe dziedzictwo nastawiony na włączanie wątków dziedzictwa historyczno-kulturowego w dialog ze współczesnością i budowanie wokół dziedzictwa żywych obiegów kultury. Elementem realizacyjnym jest Program: To także nasze dziedzictwo, którego celem jest włączanie w żywy obieg kultury wątków dziedzictwa kulturowego regionu, które są szczególnie narażone na zapomnienie.

RPO WM 2014 -2020 (Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020)

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014 – 2020 stanowi narzędzie realizacji polityki rozwoju prowadzonej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego.1 Został opracowany na podstawie pakietu legislacyjnego Komisji Europejskiej dla polityki spójności na lata 2014-2020, dokumentów europejskich oraz dokumentów krajowych o charakterze strategicznym. Podstawę do wyznaczenia obszarów finansowego wsparcia RPO WM 2014–2020 stanowiła Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 r. Innowacyjne Mazowsze, a także ustalenia zawarte w projekcie aktualizowanego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego.Program jest finansowany z dwóch funduszy europejskich: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego. RPO WM 2014 – 2020 podzielony jest na jedenaście Osi Priorytetowych.

Zagadnienia związane z ochroną dziedzictwa kulturowego regionu są przedmiotem: Osi Priorytetowej V - Gospodarka przyjazna środowisku, której celem

szczegółowym jest, m.in.: Zwiększona dostępność oraz rozwój zasobów kulturowych regionu. W działaniu 5.3 Dziedzictwo kulturowe, ukierunkowanym na

1 RPO WM 2014 – 2020 został zatwierdzony przez Komisję Europejską w dniu 12 lutego 2015 r.

10


zwiększenie dostępności oraz rozwój zasobów kulturowych regionu, realizowane będą następujące typy projektów2: w poddziałaniu: „Wzrost regionalnego potencjału turystycznego poprzez

ochronę obiektów zabytkowych: rewitalizacja, konserwacja, renowacja, rewaloryzacja, modernizacja,

adaptacja historycznych obiektów i zespołów zabytkowych wraz z ich otoczeniem, umożliwiająca zachowanie dotychczasowych funkcji obiektów zabytkowych, a także służąca nadaniu im nowych funkcji użytkowych (z przeznaczeniem w szczególności na cele kulturalne i edukacyjne), w tym również w połączeniu z działalnością komercyjną;

ochrona i zachowanie zabytkowych ogrodów i parków; zabezpieczenie zabytków przed zniszczeniem lub kradzieżą; usuwanie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych”.

Realizacja projektów w powyższym zakresie przyczyni się „do zahamowania procesu degradacji obiektów zabytkowych, nadaniu im nowych funkcji oraz utrwaleniu walorów historycznych i artystycznych, pozwalając na zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń”.

w poddziałaniu: „Poprawa dostępności do zasobów kultury poprzez ich rozwój i efektywne wykorzystanie:

inwestycje w infrastrukturę trwałą, wyposażenie służące działalności kulturalnej, zachowaniu dziedzictwa i zwiększeniu dostępności do jego zasobów;

inwestycje infrastrukturalne, prace modernizacyjne i renowacyjne w przypadku, gdy prace te stanowią dostosowanie istniejącego obiektu do nowych funkcji kulturowych, w tym edukacyjnych;

efektywne wykonywanie zadań statutowych, polegające na zapewnieniu wysokiej jakości trwałego wyposażenia oraz odpowiedniego zabezpieczenia zbiorów będących w posiadaniu instytucji;

digitalizacja zasobów dziedzictwa kulturowego pod warunkiem powszechnego udostępnienia (jako element projektu);

usuwanie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych”.Realizacja projektów w zakresie rozwoju infrastruktury kultury pozwoli wzmocnić procesy przekształceń instytucji kultury w nowoczesne centra wiedzy i kultury oraz lokalne ośrodki życia społecznego. Ponadto przyczynią się do poprawy dostępu do zasobów kultury, wzmocnienia funkcji edukacyjnych i zwiększenia poziomu uczestnictwa mieszkańców w życiu kulturalnym.

Osi Priorytetowej VI - Jakość życia, której celem szczegółowym jest: „Ożywienie obszarów zmarginalizowanych poprzez przywrócenie lub nadanie im nowych funkcji społeczno-gospodarczych”. W działaniu 6.2 Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych realizowane

będą następujące typy projektów: rozwój infrastruktury technicznej na obszarach rewitalizowanych w

celu ich aktywizacji społecznej i gospodarczej, odnowa tkanki mieszkaniowej.

Realizacja projektów w tym zakresie ukierunkowana jest na zmianę sposobu użytkowania wspólnych przestrzeni miejskich i wiejskich (rynków, placów, skwerów, także z terenami zielonymi), wokół których można koncentrować działalność gospodarczą szczególnie o charakterze usługowo-handlowym, poprawę warunków pracy i utworzenie nowych

2 poniższe opracowano na podstawie Uszczegółowienia RPO WM 2014-2020/SZOOP ( Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020 ) Załącznika Nr 1 do uchwały Nr 1116/68/15 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 25 sierpnia 2015r.

11


miejsc pracy oraz miejsc dla przedsiębiorstw społecznych. Ważne będą przedsięwzięcia zintegrowane polegające na renowacji, rewaloryzacji, modernizacji, adaptacji i wyposażeniu istniejącej zabudowy na cele gospodarcze, społeczne, edukacyjne, kulturowe, rekreacyjne oraz mieszkalne. Możliwe do realizacji będą wyłącznie projekty zgodne z programem rewitalizacji obowiązującym na obszarze, na którym realizowany jest projekt. Program rewitalizacji musi znajdować się w Wykazie programów rewitalizacji województwa mazowieckiego. Efektem realizacji projektów powinno być nadanie obszarom zidentyfikowanym w programach rewitalizacji nowych funkcji, lub przywrócenie poprzednich, w wyniku działań interwencyjnych i naprawczych.

Zgodnie z Uchwałą Nr 582/41/15 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 12 maja 2015 r. w sprawie zatwierdzenia harmonogramu naboru wniosków o dofinansowanie projektów w trybach konkursowych i pozakonkursowych na 2015 rok realizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020, nie przewidziano w 2015 roku naboru wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym dla działania 5.3 Dziedzictwo kulturowe i działania 6.2. Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych.

Zapisy Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012 - 2015 nie są sprzeczne z przepisami prawnymi oraz krajowymi dokumentami strategicznymi i programowymi obowiązującymi w monitorowanym roku.

2. Analiza zmian w środowisku kulturowym

Konwencja Ramowa Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa Faro 2005 definiuje dziedzictwo kulturowe jako „zbiór zasobów odziedziczonych z przeszłości, które są dla ludzi tożsame niezależnie od prawa własności, z odzwierciedleniem i wyrazem ich własnych nieustannie ewoluujących wartości, wierzeń, wiedzy i tradycji”. Zgodnie z tym pojęciem dziedzictwo zawiera wszelkie aspekty środowiskowe wynikające z wzajemnych relacji pomiędzy człowiekiem a środowiskiem w ciągu dziejów. Oprócz dzieł architektury i budownictwa elementem dziedzictwa kulturowego jest także spuścizna duchowa, krajobrazy kulturowe i folklor.

Dziedzictwo kulturowe województwa mazowieckiego zajmuje ważne miejsce wśród polskiego dziedzictwa narodowego. O bogactwie jego zasobów świadczą miejsca o randze krajowej (pomniki historii) i światowej (wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO), a także duża liczba obiektów wpisanych do rejestru zabytków. W 2015 roku nie zwiększyła się liczba miejsc uznanych za pomnik historii położonych na terenie województwa mazowieckiego.3 W tym czasie lista pomników historii w kraju powiększyła się z 58 do 60 pozycji (uznane za pomnik historii w 2015 r.: „Gdynia – historyczny układ urbanistyczny śródmieścia”, „Łódź – wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego”). Nie uległa również zmianie liczba parków kulturowych w województwie. W 2015r. na terenie województwa mazowieckiego4 tą formą ochrony krajobrazu kulturowego objęte były 3 obszary: Park Kulturowy „Ossów Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 roku” (2009r.), Park Kulturowy Stary Radom ( 2011 r.) oraz Wilanowski Park Kulturowy ( 2012r.). Od 2013 r. nie pojawiły się także nowe wpisy z terenu Polski na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO5. W monitorowanym roku wśród zgłoszonych 6 kandydatur z

3 W 2015 r. na liście pomników historii znajdowało się 60 obiektów, w tym 21 obiektów sakralnych. Położone na terenie województwa mazowieckiego to: Warszawa - historyczny zespół miasta z traktem królewskim i Wilanowem ( 1994 ); Warszawa - Zespół Stacji Filtrów Williama Lindleya ( 2012 ); Żyrardów - XIX-wieczna osada fabryczna ( 2012 ); Warszawa - Zespół Zabytkowych Cmentarzy Wyznaniowych na Powązkach ( 2014 ).

4 W kraju liczba parków powiększyła się o „Park Kulturowy etnograficznego podregionu kutnowskiego związanego z poetą romantycznym Józefem Bohdanem Zaleskim” ( woj. łódzkie ).

5 Na Liście figuruje Historyczne centrum Warszawy ( wpis z 1980 r. ) jako jedno z 14 miejsc z terenu Polski i jedyne z terenu województwa mazowieckiego.

12


Polski, na liście informacyjnej prowadzonej przez Centrum Światowego Dziedzictwa w Paryżu, nie figurowały miejsca z terenu województwa mazowieckiego.

Światowa Lista Programu UNESCO „Pamięć Świata” gromadzi obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego o szczególnym znaczeniu światowym. Według stanu na 2015r. na liście znajdowało się 14 obiektów zgłoszonych przez Polskę, z czego 8 obiektów dziedzictwa dokumentacyjnego przechowywanych jest w instytucjach w Warszawie6 (w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina, Żydowskim Instytucie Historycznym, Archiwum Głównym Akt Dawnych, Bibliotece Narodowej i w Archiwum Państwowego Miasta Stołecznego Warszawy).

Dokonane nowe wpisy w 2015r. z Polski to: Księga henrykowska przechowywana w zbiorach wrocławskiego Archiwum

Archidiecezjalnego, Akta i biblioteka Braci Czeskich, z XVI-XIX w., przechowywane w Archiwum

Państwowym w Poznaniu oraz w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu i Bibliotece Kórnickiej.

Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata” tworzyło w dalszym ciągu 11 zabytków o szczególnym znaczeniu dla kultury i tożsamości narodowej oraz pamięci historycznej. W Warszawie przechowywanych jest pięć zbiorów7 (w Archiwum Głównym Akt Dawnych, Bibliotece Narodowej i Archiwum Akt Nowych).

Znak Dziedzictwa Europejskiego (ZDE)8 służy podkreślaniu symbolicznej wartości obiektów, które odegrały znaczącą rolę w historii i kulturze Europy oraz jest dopełnieniem istniejących inicjatyw, takich jak lista światowego dziedzictwa UNESCO. W ZDE mogą uczestniczyć, na zasadzie dobrowolności, wszystkie państwa członkowskie. Propozycje kandydatów zgłaszane są przez marszałków województw oraz wojewódzkich konserwatorów zabytków. Zgłoszono 36 kandydatur przez osiemnaście krajów członkowskich Unii Europejskiej. Spośród nich w 2015 roku Znak Dziedzictwa Europejskiego przyznano 16 obiektom, w tym trzem z Polski.9

W 2015 roku nie dokonano wpisów na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego10 z terenu województwa mazowieckiego. W 2015 roku rozpoczęto prace nad procedurami nominowania i zgłaszania wniosków na międzynarodowe Listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz prace nad regulaminem Listy dobrych praktyk ochronnych. Pomimo braku zmian liczebności zabytków objętych szczególnymi formami ochrony, w dalszym ciągu zachodzi potrzeba inicjowania i wspierania działań ochronnych w odniesieniu do miejsc i obiektów posiadających wybitne wartości historyczne i kulturowe, m.in. poprzez tworzenie parków 6 Szczegółowy wykaz zamieszczono w rozdz. Analiza zmian w środowisku kulturowym w Raporcie 3 za 2014 r. monitoringu WPOnZ.7 Tamże8 Definicja „obiektów” stosowana w ZDE jest szeroka i obejmuje: zabytki, miejsca naturalne, obiekty podwodne,

archeologiczne, przemysłowe lub miejskie, krajobrazy kulturowe, miejsca pamięci, dobra i obiekty kultury, dziedzictwo niematerialne związane z danym miejscem, w tym dziedzictwo współczesne ( http://www.mkidn.gov.pl ).Wstępna selekcja odbywa się na szczeblu krajowym. Każde Państwo może wybrać tylko dwa obiekty na każdy rok. Ostatecznego wyboru obiektów dokonuje europejski panel niezależnych ekspertów w ramach odpowiedzialności Komisji Europejskiej,

9 ZDE z terenu Polski otrzymali: 1. Unia Lubelska ( Lublin ) – Kościół p. w. św. Stanisława wraz z Klasztorem Dominikanów, Kościół św. Trójcy, pomnik Unii Lubelskiej; 2. Historyczna Stocznia Gdańska – obiekty związane z postaniem „Solidarności” tj. budynek „Sali BHP”, Brama nr 2 i Plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców wraz z murem i tablicami inskrypcyjnymi oraz Europejskie Centrum Solidarności; 3. Konstytucja 3 Maja.

10 Znajduje się na liście 15 pozycji ( Rusznikarstwo artystyczne i historyczne - wyroby według tradycyjnej szkoły cieszyńskiej, Szopkarstwo krakowskie, Pochód Lajkonika, Flisackie tradycje w Ulanowie, Procesja Bożego Ciała w Łowiczu, Język esperanto jako nośnik kultury esperanckiej, Umiejętność wytwarzania instrumentu i gry na kozie, Hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej, Sokolnictwo – żywa tradycja, Polskie tańce narodowe, Uroczystości ku czci św. Rocha z błogosławieństwem zwierząt, Tradycyjna technika ludwisarska Felczyńskich w Taciszowie, Przywołówki dyngusowe w Szymborzu, Gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych, Zabawkarstwo żywiecko-suskie, Bartnictwo, Perebory - nadbużańskie tradycje tkackie ).

13

http://www.mkidn.gov.pl/


kulturowych, obejmowanie statusem pomnika historii a także wprowadzanie do grona zabytków o znaczeniu międzynarodowym (UNESCO).

2.1. Analiza zmian w rejestrze zabytków województwa mazowieckiego11 Rejestr zabytków jest jedną z form ochrony zabytków określoną w ustawie z dnia

23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wpisem do rejestru mogą zostać objęte: zabytki nieruchome, zabytki ruchome i zabytki archeologiczne, bez względu na ich stan zachowania. Prowadzenie rejestru zabytków znajdujących się na terenie województwa jest ustawowym obowiązkiem wojewódzkiego konserwatora zabytków.Analiza zmian w wojewódzkim rejestrze zabytków została wykonana w oparciu o informacje publikowane na stronie internetowej Narodowego Instytutu Dziedzictwa (NID) oraz dane przekazane do Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego (MBPR) w Warszawie pismem znak: NID-ZN/962/132/16/AL.

Zabytki nieruchomeZgodnie z informacjami podanymi przez NID, ilość zabytków wpisanych do wojewódzkiego rejestru w województwie mazowieckim wyniosła 7163 obiekty. Biorąc pod uwagę ilość decyzji o wpisie do rejestru w ostatnich latach, należy stwierdzić, że liczba zabytków objętych tym rodzajem ochrony w województwie systematycznie wzrastała. Ponadto województwo mazowieckie po raz pierwszy znalazło się na drugiej pozycji w kraju pod względem ilości zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Liderem w dalszym ciągu pozostaje woj. dolnośląskie. Struktura obiektów figurujących w wojewódzkim rejestrze zabytków nieruchomych nie uległa zmianie i w dalszym ciągu dominującą kategorią zabytków są zabytki mieszkalne. W dalszej kolejności są to obiekty sakralne oraz klasyfikowane jako zieleń (Wykres 1).

Wykres 1. Obiekty nieruchome wpisane do rejestru zabytków wg poszczególnych kategorii

Źródło: opracowanie własne na podstawie zestawień zamieszczanych na stronie internetowej NID

11 Zgodnie z zapisami art. 9, ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zabytek nieruchomy wpisuje się do rejestru na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków z urzędu lub na wniosek właściciela zabytku nieruchomego lub użytkownika wieczystego. Rejestr zabytków prowadzony przez wojewódzkiego konserwatora zabytków dzieli się na działy:A – zabytki nieruchome, takie jak obiekty architektury, budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, parki i ogrody, cmentarze, historyczne układy urbanistyczne i inne; B – zabytki ruchome, takie jak dzieła sztuk plastycznych ( malarstwa, rzeźby, rzemiosła artystycznego, militariów i inne ), wytwory techniki, instrumenty muzyczne i inne; C – zabytki archeologiczne, będące pozostałościami, pradziejowego i historycznego osadnictwa, cmentarzyskami i inne.

14


W 2015 roku do wojewódzkiego rejestru zabytków nieruchomych (Tabela 2), na mocy 24 decyzji wydanych przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wpisano 60 obiektów oraz układ urbanistyczny osiedla „Mirków” wraz z zespołem budowlanym w Konstancinie-Jeziornie (Tabela 2)12. Najwięcej objętych ochroną obiektów zaliczono do kategorii mieszkalne (19 obiektów), oraz przemysłowe (11) zaś w następnej kolejności publiczne (7), sakralne (5) , gospodarcze (3), cmentarze (3), obronne (3), inne (3), zieleń (3), folwarczne (2) i rezydencjonalne (1), Znaczną aktywność, w zakresie nowych wpisów do rejestru zabytków, odnotowano w powiecie piaseczyńskim (27) i w Warszawie (11).

Wśród obiektów objętych ochroną znalazły się między innymi: fort VII Cybulice (gm. Czosnów), budynek dworca kolejowego (z wiatą peronową) w Otwocku, mogiła powstańców poległych w bitwie pod Węgrowem 3.02.1863 r. (wraz z pomnikiem).

Więcej informacji: Mapa 1. Zestawienie obiektów wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych w latach 2012-2015 w gminach

Tabela 2 Obiekty nieruchome wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków w 2015 r.Powiat Miejscowość Obiekt Klasyfikacja Aktualny

numer rejestr m.st. (miasto stołeczne) Warszawa

Warszawa budynek biurowy, ul. Wspólna 62 publiczne A-1290 z 19.03.2015

m.st. Warszawa

Warszawa budynek, ul. Chopina 5a mieszkalne A-1290 z 19.03.2015

m.st. Warszawa

Warszawa budynek, ul. Chopina 5b mieszkalne A-1290 z 19.03.2015

m.st. Warszawa

Warszawa budynek, ul. Piękna 7/9 mieszkalne A-1290 z 19.03.2015

m.st. Warszawa

Warszawa Skwer Batalionu AK RUCZAJ, ul. Chopina - Piękna

zieleń A-1290 z 19.03.2015

m.st. Warszawa

Warszawa, Szmulki budynek mieszkalny, tzw. Oficyna Burkego, ul. Kawęczyńska 26

mieszkalne A-1294 z 14.04.2015

m.st. Warszawa

Warszawa, Czerniaków

budynek mieszkalny, ul. Godebskiego 14


m.st. Warszawa

Warszawa, ul.(ulica) Strzelecka 8

piwnice kamienicy – Miejsce Pamięci Narodowej, po 1935

inne A-1124 z 31.03.2015

m.st. Warszawa

ul. Kawęczyńska 39 oficyna, tzw. Willa Świętochowskiego, 1903


m.st. Warszawa

ul. Marszałkowska 18

kamienica z oficynami, 1935 -36 mieszkalne A-1323 z 30.11.2015

m.st. Warszawa

ul. Nowowiejska 21/25

gmach Instytutu Techniki Cieplnej PW z chłodnią kominową, 1951-54

publiczne A-1298 z 18.05.2015

garwoliński Maciejowice gm. (gmina) Maciejowice

kaplica na cmentarzu parafialnym sakralne A-1308 z 28.08.2015

garwoliński Garwolin ul. Kościuszki

cmentarz wojenny z II wojny światowej, 1949-52, 1996

cmentarze A-1313 z 24.11.2015

grodziski Milanówek ul. Charci Skok 6

willa „Jolancin”, po 1923 mieszkalne A-1318 z 24.08.2015

legionowski Jabłonna, ul. Modlińska 105 A

kościół par. pw. Matki Boskiej Królowej Polski, 1925-34, 1948-54

sakralne A-1288 z 25.02.2015

mławski Drogiszka gm. Strzegowo

park odpustowy przy kościele, XIX-XX

zieleń A-1273 z 3.11.2015

nowodworski Nowy Dwór Mazowiecki

działobitnia ( z kaponierą i galerią strzelecką w przeciwskarpie ) ( nr 97 ),

obronne A-1297 z 17.03.2015

12 Na podstawie Raportu rocznego Narodowego Instytutu Dziedzictwa 2015 r. w kraju wydano 319 nowych decyzji o wpisie do rejestru zabytków dla zabytków nieruchomych.

15



tzw. młyn ( nr 98 ) ( w wewnętrznym obwodzie cytadeli )

obronne A-1297 z 17.03.2015


skład mąki i kasz ( nr 99 ) ( w wewnętrznym obwodzie cytadeli )

gospodarcze A-1297 z 17.03.2015


piekarnia ( nr 100 ) ( w wewnętrznym obwodzie cytadeli )

przemysłowe A-1297 z 17.03.2015

nowodworski Cybulice Małe, gm. Czosnów

fort VII CYBULICE obronne A-1289 z 19.02.2015

otwocki Otwock, ul. Orla 1 budynek dworca kolejowego ( z wiatą peronową )

publiczne A-1296 z 6.05.2015

piaseczyński Konstancin-Jeziorna, ul. Mirkowska

Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: budynek dyrekcji

publiczne A-1287 z 24.03.2015


Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: dom mieszkalny



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: budynek dołów ociekowych i szarpaka celulozy



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: budynek gniotownika i holendrów III maszyny papierniczej



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: budynek holendrów I i II maszyny papierniczej



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: budynek holendrów IV i VI maszyny papierniczej



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: warsztat stolarski



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: pralnia



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: turbinownia



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: północne skrzydło wykańczalni bibułki z magazynem



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: magazyn papieru i celulozy



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: komin fabryczny



Zespół budowlany papierni „Dolnej”, 1820-60, 1 ćw. XX: plac pomiędzy budynkami z ciągami komunikacyjnymi i torami kolejki

inne A-1287 z 24.03.2015

piaseczyński Konstancin-Jeziorna ul. Jaworskiego 20

układ urbanistyczny osiedla „Mirków” wraz z zespołem budowlanym, ul. Mirkowska/ Jaworskiego, k. XIX – pocz. XX: dom mieszkalny





piaseczyński Konstancin- układ urbanistyczny osiedla mieszkalne A-1319 z

16


Jeziorna ul. Jaworskiego 23

„Mirków” wraz z zespołem budowlanym, ul. Mirkowska/ Jaworskiego, k. XIX – pocz. XX: dom mieszkalny

2.11.2015







piaseczyński Konstancin-Jeziorna ul. Mirkowska 58



piaseczyński Konstancin-Jeziornaul. Jaworskiego 18

układ urbanistyczny osiedla „Mirków” wraz z zespołem budowlanym, ul. Mirkowska/ Jaworskiego, k. XIX – pocz. XX: dawny dom ludowy

publiczne A-1319 z 2.11.2015


układ urbanistyczny osiedla „Mirków” wraz z zespołem budowlanym, ul. Mirkowska/ Jaworskiego, k. XIX – pocz. XX: dawna szkoła

publiczne A-1319 z 2.11.2015

piaseczyński Konstancin-Jeziorna ul. Mirkowska 56

układ urbanistyczny osiedla „Mirków” wraz z zespołem budowlanym, ul. Mirkowska/ Jaworskiego, k. XIX – pocz. XX: dawna przychodnia

publiczne A-1319 z 2.11.2015

piaseczyński Brześce m. i gm. (miasto i gmina) Góra Kalwaria

dwór rezydencjonalne A-1282 z 7.01.1962 i 14.01.2015

piaseczyński Brześce m. i gm. Góra Kalwaria

oficyna folwarczne A-1282z 7.01.1962 i 14.01.2015


spichrz folwarczne A-1282 z 7.01.1962 i 14.01.2015


park zieleń A-1282 z 7.01.1962 i 14.01.2015


otoczenie (cz. terenu folwarcznego i jezioro)

inne A-1282 z 7.01.1962 i 14.01.2015

płoński m. Płońsk ul. Kopernika 16

kaplica grobowa rodziny Grodzickich na cmentarzu par., 1896

sakralne A-1312 z 16.10.2015

pułtuski Pułtusk ul. Wojska Polskiego

zespół koszar, 1880-1890, nr rej.: A-307 z 18.12.1966: dom mieszkalny kadry zawodowej, 1900








węgrowski Węgrów, przy szosie Węgrów-

mogiła powstańców poległych w bitwie pod Węgrowem 3.02.1863

cmentarze A-1306 z 21.08.2015

17


Siedlce (Gościńcu Niepodległości)

r. wraz z pomnikiem

węgrowski Węgrów ul. Kowalska 5

browar (zaplecze gospodarcze) przemysłowe A-1309 z 22.09.2015

węgrowski Węgrów ul. Kowalska 5

tkalnia (zaplecze gospodarcze) przemysłowe A-1309 z 22.09.2015

wołomiński Wołomin, ul. Wąska 5

dom Rohnówka (Dom pod Akacjami)


żuromiński Lutocin kościół par. pw. św. Mateusza sakralne A-1292 z 3.03.2015

żuromiński Lutocin dzwonnica sakralne A-1292 z 3.03.2015

żuromiński Lutocin cmentarz przykościelny cmentarze A-1292 z 3.03.2015

Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/962/132/16/AL oraz ze strony internetowej NID http://www.nid.pl

Mapa 1 Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych w województwie mazowieckim w latach 2012 - 2015.

18

http://www.nid.pl/


Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN /962/132/16/AL oraz ze strony internetowej NID, www.nid.pl/pl

W 2015 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla zabytków nieruchomych położonych na terenie województwa mazowieckiego wydał 6 decyzji o skreśleniu z rejestru zabytków (ogółem w kraju – 53) 13. Decyzje o skreśleniu dotyczyły obiektów, które uległy zniszczeniu (tzn. utraciły wartość historyczną, artystyczną lub też naukową), m.in. domu w Baranowie, kamienicy w Szreńsku, wiatraka w Rochni, części parku w Warszawie i w Lipie (Tabela 3).

Tabela 3 Wykaz obiektów nieruchomych skreślonych z wojewódzkiego rejestru zabytków w 2015 roku.

13 Na podstawie Raportu rocznego Narodowego Instytutu Dziedzictwa 2015 r. w kraju wydano 53 decyzje o skreśleniu z rejestru zabytków.

19

http://www.nid.pl/pl


Lp. Powiat Adres Obiekt Data skreślenia

Kategoriawg NID

1. ciechanowskiLipa gm. Regimin

park ( skreślenie częściowe- dz 232; reszta zostaje )

30-10-2015 zieleń

2. grodziskiBaranów dom 15-05-2015 mieszkalne

3. mławskiRochnia gm. Szreńsk

wiatrak 3-03-2015 przemysłowe

4. mławskiSzreńsk, Rynek kamienica 15-09-2015 mieszkalne

5. Warszawa Warszawa ul. Inżynierska 3

oficyna II w zespole składów A. Wróblewskiego

30-01-2015 gospodarcze

6. Warszawa Warszawa ul. Piękna 44a

część parku ( reszta zostaje ) 27-04-2015 zieleń

Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/ 962/132/16/AL

Więcej informacji: Mapa 2. Zestawienie obiektów wykreślonych z rejestru zabytków nieruchomych w latach 2012-2015 w gminach

Mapa 2 Obiekty wykreślone z rejestru zabytków nieruchomych w województwie mazowieckim w latach 2012-2015

20


Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/ 962/132/16/AL

Analiza dotycząca liczby zabytków nieruchomych14 przypadającej na 10 tys. ha ogólnej powierzchni powiatów (Wykres 2) pokazuje, że największą wartością wskaźnika charakteryzują się miasta na prawach powiatu: Warszawa (393,63), Płock (224,90 ), Radom (202,15) i Siedlce (134,97), Ostrołęka (97,80), a wśród pozostałych powiatów: grodziski (123,69), pruszkowski (60,09), żyrardowski (53,89) i piaseczyński (47,02). Najmniejszą wartością wskaźnika uzyskały powiaty: ostrołęcki (3,48), makowski (4,32), przysuski (5,99), żuromiński (6,20).Zwiększenie wartości wskaźnika w stosunku do 2014 r. nastąpiło w 20 powiatach, natomiast zmniejszenie odnotowano w 4 powiatach: warszawsko-zachodnim, wyszkowskim, sokołowskim i siedleckim.

14 figurujących w wojewódzkim rejestrze zabytków

21


Wykres 2 Nasycenie zabytkami nieruchomymi wg powiatów na 10 tys. ha – stan na dzień 31 grudnia 2015 r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/ 962/132/16 /AL z dnia 31.03.2016 r. oraz ze strony internetowej http://www.nid.pl

Tabela 4 Liczba zabytków nieruchomych w powiatach przypadająca na 10 tys. ha powierzchni w 2015 r.

PowiatLiczba zabytków Liczba

zabytków Powiat

Liczba zabytków Liczba

zabytków

22

http://www.nid.pl/


nieruchomychw 2015 r.

przypadająca na 10 tys. ha

nieruchomychw 2015 r.

przypadająca na 10 tys. ha

ostrołęcki 73 3.48 pułtuski 95 11.48makowski 46 4.32 szydłowiecki 52 11.51przysuski 48 5.99 płoński 164 11.89żuromiński 50 6.20 miński 149 12.80kozienicki 63 6.88 nowodworski 100 14.39ostrowski 85 6.98 łosicki 130 16.83białobrzeski 45 7.04 grójecki 216 17.04

lipski 53 7.16warszawski zachodni 91 17.05

zwoleński 42 7.33 legionowski 69 17.66przasnyski 92 7.55 sochaczewski 135 18.37wyszkowski 71 8.10 ciechanowski 200 18.87radomski 125 8.17 otwocki 125 20.29sierpecki 72 8.45 piaseczyński 292 47.02wołomiński 85 8.91 żyrardowski 287 53.89węgrowski 118 9.67 pruszkowski 148 60.09siedlecki 156 9.73 m. Ostrołęka 28 97.80płocki 176 9.80 grodziski 454 123.69garwoliński 129 10.04 m. Siedlce 43 134.97sokołowski 114 10.08 m. Radom 226 202.15gostyniński 67 10.90 m. Płock 198 224.90

mławski 132 11.17 m. st. Warszawa 2036 393.63

Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/962/132/16/AL oraz ze strony internetowej NID http://www.nid.pl

Analizując liczbę zabytków nieruchomych15 przypadającą na 1000 ha ogólnej powierzchni gmin (Tabela 4 i Mapa 3) stwierdzono, że najwyższy wskaźnik uzyskały miasta: Milanówek (264,88), Żyrardów (147,74), Pruszków (40,65), Warszawa (39,36), Płock (22,49), Ciechanów (22,27 ), Podkowa Leśna (20,73), Radom (20,21) oraz gmina Konstancin Jeziorna (20,62). W gminach: Łaskarzew i Łaskarzew miasto, Rzewnie i Pokrzywnica nie odnotowano obiektów wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków. Zwiększenie wskaźnika w stosunku do 2014 r. nastąpiło w ok. 9% gmin, natomiast niewielkie zmniejszenie odnotowano 6 gminach (w Ciechanowie, Podkowie Leśnej m., Kampinosie, Wyszkowie, Kotuniu i Szreńsku). Zmiana nastąpiła również w odniesieniu do gminy Lutocin, która do 2014 r. na swoim terenie nie posiadała zabytków wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków. W 2015 r. w rejestrze zamieszczone zostały trzy obiekty z terenu gminy (kościół parafialny pw. Św. Mateusza, dzwonnica oraz cmentarz przykościelny).

Więcej informacji Załącznik 1. Liczba obiektów nieruchomych w gminach wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków przypadających na 1000 ha ogólnej powierzchni na koniec 2015 r.

Mapa 3 Nasycenie zabytkami nieruchomymi w gminach na 1000 ha ogólnej powierzchni – stan na dzień 31 grudnia 2015 r.

15 figurującymi w wojewódzkim rejestrze zabytków

23

http://www.nid.pl/


Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/ 962/132/16/AL oraz ze strony internetowej NID http://www.nid.pl

Zabytki ruchome Na mocy art. 6 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

ochronie i opiece podlegają także zabytki ruchome. Zasoby zabytków ruchomych gromadzone są przede wszystkim w placówkach muzealnych (muzeach i oddziałach muzealnych). Według danych statycznych Głównego Urzędu Statystycznego województwo mazowieckie sytuowało się na pierwszym miejscu pod względem ilości muzeów w kraju - w 2015 roku w województwie znajdowało 136 muzeów (łącznie z oddziałami). Ponad połowa placówek (52%) znajdowała się w Warszawie. W 2015 r. Samorząd Województwa Mazowieckiego był organizatorem lub współorganizatorem dla 18 muzeów.

24

http://www.nid.pl/


Rejestr zabytków ruchomych16

Zasób zabytków ruchomych obejmujących zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego na terenie województwa mazowieckiego, według Rejestru zabytków ruchomych NID, stanowiło 20 721 obiektów. Największy odsetek zasobu zabytków ruchomych stanowi wyposażenie świątyń ok. 68 %, a następnie kolekcje 17 %. Struktura poszczególnych typów zabytków ruchomych w woj. mazowieckim nie uległa zasadniczej zmianie w stosunku do ubiegłego roku. W 2015 r. województwo mazowieckie zajmowało drugie miejsce w kraju pod względem wydanych decyzji dotyczących wpisu do rejestru zabytków ruchomych B (13,3 % ogółu wydanych decyzji) oraz piąte miejsce pod względem liczby obiektów objętych ochroną (8,3 %) (Tabela 5).

Tabela 5 Liczba decyzji i obiektów w decyzjach zgodnie z rejestrem zabytków B (zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego (stan na 31.12. 2015 r.)

Liczba porządkowa Nazwa województwa

Liczba decyzji

Liczba obiektów

Wyposażenie świątyń Kolekcje Inne

1. dolnośląskie 2431 37880 33175 392 4313

2. kujawsko-pomorskie 417 9462 8927 88 447

3. lubelskie 824 18789 16644 779 1366

4. lubuskie 387 6258 5566 692

5. łódzkie 776 14297 12777 602 918

6. małopolskie 1376 25103 20628 1087 3388

7. mazowieckie 2010 20721 14087 3538 30968. opolskie 1022 8221 7045 744 432

9. podkarpackie 1082 50919 13485 36345 1089

10. podlaskie 619 4421 3920 65 436

11. pomorskie 609 5635 5434 65 136

12. śląskie 954 6969 4188 2193 588

13. świętokrzyskie 501 13165 10923 1251 991

14. warmińsko-mazurskie 304 4449 4106 265 78

15. wielkopolskie 1207 21667 19740 1036 89116. zachodnio-pomorskie 563 2096 1980 4 112

Źródło: http://www.nid.pl/pl/

Województwo mazowieckie wyróżnia się na tle kraju dużą liczbą zabytków techniki wpisanych do rejestru (1. Miejsce). Według informacji NID na koniec 2015 roku, podjęto 61 decyzji o wpisie do rejestru zabytków techniki. Liczba zbytków w rejestrze na koniec 2015 r. wyniosła 1561 pozycji.(Wykres 3)

Wykres 3. Zabytki techniki wpisane do rejestru zabytków - stan na koniec 2015 r.

16 Wpis do rejestru zabytków jest jedną z form ochrony zabytków ruchomych ( nie wpisanych do inwentarza muzeum oraz nie wchodzących w skład narodowego zasobu bibliotecznego ) – księga rejestru B ( zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego ). Wpisu do rejestru dokonuje się na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków na wniosek właściciela zabytku lub wydanej z urzędu

25

http://www.nid.pl/pl/


Źródło: opracowanie własne na podstawie strony internetowej NID- zestawienia „Decyzje o wpisie do rejestru zabytków techniki – stan na koniec 2015 r.”

W Krajowej ewidencji zabytków prowadzonej przez Generalnego Konserwatora Zabytków w 2015 roku znajdowało się 38 940 kart ewidencyjnych zabytków ruchomych. W zestawieniu tym województwo mazowieckie uplasowało się na trzeciej pozycji w kraju, po województwie dolnośląskim i wielkopolskim z liczbą 38 940 zabytków sztuki i rzemiosła artystycznego. Zasoby województwa mazowieckiego stanowiły około 9,8% zbioru zabytków ruchomych w Polsce (Wykres 4).

Wykres 4 Ewidencja zabytków ruchomych (zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego) – stan na koniec 2015 r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie strony internetowej NID

W odniesieniu do zabytków archeologicznych, zgodnie z danymi Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w województwie mazowieckim zlokalizowanych było 406 zabytków archeologicznych17. Wśród nich najliczniejsze grupy stanowią: pozostałości dawnych osad (165) oraz grodziska (99).

17 Informacje te datowane są na kwiecień 2013 r., brak danych z lat 2014-2015.

26


2.2. Stan zachowania i struktura własności zabytków nieruchomychNarodowy Instytut Dziedzictwa realizując zadanie wynikające z Krajowego Programu

Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2014-2017 prowadzi badania terenowe stanu zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Opracowanie i prezentacja kompleksowego raportu o stanie zachowania zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księgi rejestru A i C) planowane są na IV kwartał 2016r.

3. Postęp realizacji celów WPOnZ

W rozdziale przedstawiono projekty i inwestycje, których realizacja wpłynęła na osiągnięcie celów WPOnZ w roku 2015 r. Działania podejmowane były przez różne podmioty, a ich zakres obejmował, m.in ochronę, opiekę, kultywowanie i promocję dziedzictwa kulturowego województwa mazowieckiego.

3.1. Realizacja celu 1. Ochrona i zachowanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu/Stworzenie trwałych warunków dla poprawy stanu zachowania krajobrazów kulturowych i zabytków oraz ciągłości dziedzictwa kulturowego/

Wybrane wskaźniki do monitoringu celu 1:1.1. Liczba projektów dotyczących rewitalizacji i rewaloryzacji zespołów zabytkowych

(na które otrzymano dotacje).1.2. Liczba obiektów i zespołów zabytkowych wymagających generalnego remontu,

rewaloryzacji.1.3. Ilość / wielkość udzielonych dotacji celowych z budżetu Samorządu Województwa

na realizację prac w obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru.1.4. Wartość zrealizowanych kompleksowych programów rewaloryzacji i rewitalizacji.1.5. Zasoby dziedzictwa – liczba: pomników historii, parków kulturowych, zabytków

nieruchomych i zabytków archeologicznych w rejestrze.

Kierunek działania 1.1. Ochrona i zachowanie wartości dziedzictwa materialnego

Podjęte działania i osiągnięte efekty

rewaloryzacja i rewitalizacja zdegradowanych obiektów i obszarów historycznych:

o zakończono: remont elewacji zameczku (neogotyckiego) znajdującego się na terenie Muzeum Romantyzmu w Opinogórze; rewitalizację Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina / Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach (Wieloletni Program Finansowy (WPF) w latach 2014- 2015);

o przeprowadzono rewitalizację i modernizację – Cytadeli warszawskiej: roboty budowlane w Działobitni, Bramie Bielańskiej i Pawilonie X i XI oraz rewitalizację Drogi Skazańców, schodów i podestów w rejonie Bramy Bielańskiej, podmurówek po wyburzonych fragmentach pawilonu X, zmodernizowano wnętrze pawilonu XI /Muzeum Niepodległości w Warszawie (WPF w latach 2012 – 2015 w ramach RPO WM);

o dystrybuowano środki w ramach RPO WM na realizację 5 projektów dotyczących rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich, w tym zakończono, m.in.: rewitalizację zabytkowych budynków dawnego Kolegium i Kolegiaty Św. Michała w Płocku; remont świątyni i budynku dawnego Pałacu Dziekana w ramach projektu „Skarbiec dziedzictwa kultury – Bazylika Archikatedralna i Muzeum Archidiecezji Warszawskiej”, rewitalizację obiektów WITD w Radomiu oraz na realizację projektów związanych z ochroną i zachowaniem dziedzictwa kulturowego, m.in. : rewitalizację zespołu

27


pałacowo-parkowego w Warce, remontu XVII wiecznego zespołu poklasztornego OO. Reformatów wraz z kościołem pw. św. Stanisława Bpa w Solcu nad Wisłą;

o w ramach Inicjatywy JESSICA prowadzono: rewitalizację historycznego podwórka, odświeżenie i remont elewacji kamienicy projekt pn. „Nowa przestrzeń kulturalno-przemysłowa przy ul. Białostockiej 22 na warszawskiej Pradze Północ” oraz renowację zabytkowej kamienicy Branickich przy Smolnej 40 w Warszawie; zakończono rewitalizację dwóch zabytkowych obiektów Uniwersytetu Warszawskiego: budynku dawnych Łaźni Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4 oraz Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich wraz z oficyną przy Krakowskim Przedmieściu 32;

o w ramach Programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) „Dziedzictwo Kulturowe” zakończono: remont i konserwację Pałacu na Wyspie wraz z otoczeniem w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, rewitalizację barokowej rezydencji królewskiej w Wilanowie; kontynuowano prace remontowe, odtworzeniowe i renowacyjne pałacu w Guzowie, renowacje wieży północnej w Bazylice Katedralnej w Płocku, prace konserwatorskie zespołu obiektów klasztoru i kościoła oo. Dominikanów w Warszawie, remont i konserwację elewacji pałacyku przy ul. Srebrnej w Warszawie, Zamku Książąt Mazowieckich w obrębie Domu Dużego w Ciechanowie;

zapobieganie niszczeniu cennych obiektów, w tym przed pożarem, zalaniem, kradzieżą itp.:

o przy wsparciu z budżetu województwa: wykonano instalację wodociągową dla celów p.poż do dworu z Uniszek Zawadzkich i odwodnienie terenu/Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu; impregnację więźby dachowej drewnianej w skrzydle północnym budynku Arsenału oraz przystąpiono do modernizacji: skrzydeł północnego i wschodniego Arsenału Warszawskiego, do modernizacji Pałacu Przebendowskich / Radziwiłłów (budynku i ogrodu), prowadzono prace konserwacyjne przy budynku pałacu w Ośrodku Magazynowo - Studyjnym w Rybnie / Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie (zadania ujęte w WPF 2015 -2039);

o ze środków finansowych dystrybuowanych otrzymanych w ramach: RPO WM realizowano projekty dotyczące: przeprowadzenia

gruntownych prac remontowo-konserwatorskich elewacji i wnętrzach archikatedry z kaplicami, zakrystią i kryptami oraz wymiany instalacji elektrycznej i grzewczej w Bazylice Archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie; remontu zabytkowego budynku Miejskiego Ośrodka Kultury w Ząbkach; prace konserwatorskie, zabiegi ratownicze zabytkowego kościoła w Czernicach Borowych; remontu elewacji i dachu zabytkowego budynku Książnicy Płockiej; prace remontowo-konserwatorskie fundamentów i murów oraz na renowację tynków wewnętrznych i malowanie zabytkowego kościoła w Rostkowie;

PROW Oś: III (Działanie: Odnowa i rozwój wsi) wsparcie otrzymały projekty przeznaczone na: remont i termomodernizację elewacji zabytkowego kościoła wraz z remontem elewacji dzwonnicy przykościelnej w Żeliszewie Podkościelnym; remont kościoła p.w. NMP Królowej Różańca świętego w Wysokim Kole, kościoła p.w. św. Bartłomieja w Brzózie, Kościoła p.w. św. Stanisław Kostki w Okuniewie i odnowienie zabytkowej Kaplicy i kościoła w Miastkowie Kościelnym, remont zabytkowej kaplicy p.w. Świętej Trójcy w Chotczy Dolnej, renowację kościoła i dzwonnicy w Paprotni

oraz w ramach Oś: IV (Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i

rozwój wsi) przeznaczone na m.in.: modernizację zabytkowego kościoła

28


pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Rembertowie, odnowienie elewacji zewnętrznej i dachu kościoła p.w. św. Zygmunta wraz z dzwonnicą w Żukowie, prace naprawcze części dachu kościoła p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wąsewie, rekonstrukcję i odbudowę wieży na kościele parafialnym Parafii Rzymskokatolickiej p.w. św. Marii Magdaleny w Czerwonce, wymianę pokrycia dachu kościoła w Barcicach, remont elewacji i dachu budynku kościoła p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Wodyniach;

Programu MKiDN „Dziedzictwo Kulturowe” uzyskały wsparcie projekty: na wykonanie prac remontowych w kościele p.w. Wszystkich Świętych w Warszawie, remont dachu kościoła w Szreńsku, konserwację murów zamku w Ciechanowie, remont dachu klasztoru w Czerwińsku nad Wisłą, remont elewacji w kościele Seminaryjnym w Warszawie, prace remontowe w zespole klasztornym po paulińskim w Łęczeszycach;

Więcej informacji:Załącznik 6. Zadania dofinansowane z dotacji budżetu państwa w ramach Programu „Dziedzictwo Kulturowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2015 r. Załącznik 7. Wybrane projekty dofinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013 w 2015 r. Załącznik 8. Wybrane projekty dofinansowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 - 2013 w 2015 r

dbałość o obiekty zabytkowe pozostające w zasobach samorządu województwaSamorząd Województwa Mazowieckiego w 2015 r. współfinansował prace konserwatorskie, remontowe i inne w siedzibach wojewódzkich instytucji kultury (Tabela 6). Prace wykonano również przy wsparciu finansowemu z budżetu państwa, funduszu europejskiego EFRR oraz ze środków własnych instytucji.

Tabela 6 Prace konserwatorskie, remontowe lub inne prace zabezpieczające przy obiektach zabytkowych użytkowanych przez wojewódzkie instytucje kultury w 2015 r.

Nazwa wojewódzkiej instytucji kultury

Wykonane prace i źródło finansowania

Muzeum Niepodległościw Warszawie

Muzeum Więzienia Pawiak, Warszawa ul. Dzielna 24/26 - remont dziedzińców, instalacja platformy dla niepełnosprawnych źródło finansowania: 897 890,82 zł środki EFRR i środki Samorządu Województwa Mazowieckiego (SWM) ;


Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, Warszawa ul Skazańców 25 – wykonano II etap remontu Bramy Bielańskiej, remont Działobitni, remont wnętrz X i XI Pawilonu CW, wykonano system CCTV dozorowej, windę dla niepełnosprawnych w X PCW, wyremontowano nawierzchnie „Drogi Skazańców” oraz ciągi piesze. Wykonano remont pierwotnego zarysu murów północnego skrzydła X PCW źródło finansowania: 4178720,31 zł środki EFRR, środki SWM, Budżetu Państwa i środki własne instytucji;


Muzeum Niepodległości-Pałac Przebendowskich/ Radziwiłłów - wykonanie awaryjnego remontu pionu kanalizacyjnego w Pałacu źródło finansowania: środki SWM (14677,22 zł);- wykonanie awaryjnego remontu pionu centralnego ogrzewania /źródło finansowania: środki SWM ( 24311,66 zł )

Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

Spichlerz w Zagrodzie Kurpiowskiej w Kadzidle - usuniecie i rozbiórka nadpalonych części z konstrukcji dachu i poddasza; rekonstrukcja murłat, belek stropowych, krokwi, jętek, łat, wiatrownic, podłogi poddasza i schodów; rekonstrukcja szczytu, impregnacja; przykrycie dachu słomą źródło finansowania: środki własne i dotacja podmiotowa SWM (12431,78 zł);

Muzeum Kultury Siedziba główna Muzeum, pl. Bema 8 - roboty budowlane w

29


Kurpiowskiej w Ostrołęce ramach modernizacji wystawy stałej (257355,93 zł); inne prace, w tym montaż elementów wystawy stałej, monitoring itp. (647508, 13 zł) źródło finansowania: środki w ramach RPO WM 2007-2013, z budżetu SWM oraz dotacja podmiotowa Samorządu Województwa Mazowieckiego


Pomnik-mauzoleum, Ostrołęka, ul. Warszawska 2a - usunięcie wad i usterek po wykonanych robotach konstrukcyjno-budowlanych źródło finansowania: Środki własne i dotacja podmiotowa SWM (261856,61zł )

Muzeum Mazowieckiew Płocku

Spichlerz - remont dachu /źródło finansowania: środki unijne (238255 zł), dotacja celowa Urzędu Marszałkowskiego (42045 zł )

Muzeum Romantyzmuw Opinogórze

Oficyna - cyklinowanie, szpachlowanie, lakierowanie podłóg, odświeżenie klatki schodowej, montaż dodatkowego oświetlenia w bibliotece źródło finansowania: środki własne (3450 zł);


Zameczek - Skucie starego tynku, gipsowanie, malowanie w saloniku pod wieżą i w sklepiku muzealnym. Remont elewacji, ceglanych murów oporowych przy pałacu i zabytkowych mebli ogrodowych oraz wykonanie prac przy zabytkowym pomniku z piaskowca źródło finansowania: środki własne (400 zł), EFRR w ramach RPO WM, z budżetu Województwa Mazowieckiego (486222,36 zł);


Park - prace wykonywane w ramach rewaloryzacji zabytkowego parku i w ramach pielęgnacji i utrzymania zabytkowego parku źródło finansowania: środki własne (18000 zł )

Muzeum Szlachty Mazowieckiejw Ciechanowie

Zamek Książąt Mazowieckich - konserwacja w obrębie Domu Dużego: elewacji zewnętrznej muru dzielącego na odcinku piwnicy zamkniętej sklepieniem, naprawa tarasu nad piwnicą i wykonanie odprowadzenia wody do studni chłonnej z kręgów pow. tarasu, konserwacja w obrębie Domu Dużego, rekonstrukcja muru i schodów źródło finansowania: środki Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego (320436,12 zł )

Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Arsenał i pałac w Rybnie - Prace konserwacyjne źródło finansowania: SWM (98619 zł )

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Budynek muzeum - restauracja stolarki okiennej, wykonanie modernizacji instalacji c.o. oraz instalacji ciepłej wody użytkowej źródło finansowania: RPO WM 2007-2013 Priorytet IV Działanie 4.3 i budżet Województwa Mazowieckiego (5728198,35 zł)

Muzeum Regionalne w Siedlcach

Adaptacja zespołu dworsko-parkowego w Dąbrowie na cele muzealne (rewaloryzacja oficyny, budowa drogi (ciągu pieszo-jezdnego łączącego oficynę z dworem, odwodnienie oficyny źródło finansowania: środki unijne RPOWM (373847,90 zł); Województwo Mazowieckie (164142 zł );


Częściowe ogrodzenie zespołu dworsko-parkowego w Dąbrowie źródło finansowania: środki własne muzeum

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince

Modernizacja i poprawa infrastruktury, w tym: rozbudowa systemu alarmowego, instalacja systemu przeciwpożarowego, instalacja kamer przed centralnym pomnikiem, opracowanie Planu Urządzania Lasu, utworzenie pasa przeciwpożarowego w kompleksie leśnym, prace sanitarne i porządkowe na obszarze leśnym, modernizacja oczyszczalni ścieków, wyznaczenie granic muzeum źródło finansowania: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (197234,99 z)ł; Województwo Mazowieckie (54690,95 zł)

Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie

Gotycka wieża bramna z XV – XVI w. stanowiąca część zespołu zamkowego książąt mazowieckich w Liwie - uzupełnienie ubytków cegły i zaprawy (flekowanie i spoinowanie), przypór (skarp) wieży. Zabezpieczenie obróbką z blachy części muru (uskoku) najbardziej narażonej na erozję.źródło finansowania: brak podania źródła

Źródło: opracowano na podstawie informacji z Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki UM WM (Ankiety z wojewódzkich instytucji kultury).

30


wspieranie działań właścicieli i zarządców zabytków najcenniejszych zabytków regionu ( o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym) w działaniach służących ich utrzymaniu w jak najlepszym stanie:

o premiowano projekty dotyczące obiektów wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków w ramach przeprowadzonych konkursów z RPOWM; na koniec 2015 roku na liście podstawowej Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych (IWIPK) dla RPO WM 2007-2013 umieszczonych było 20 projektów kluczowych realizujących WPOnZ;

o kontynuowano realizację 3 projektów współfinansowanych ze środków Inicjatywy JESSICA;

W 2015 roku Samorząd Województwa Mazowieckiego nie udzielił wsparcia właścicielom i zarządcom zabytków położonych na terenie województwa mazowieckiego, w postaci dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków ochrona i zachowanie obiektów zagrożonych/szczególnych (architektury

drewnianej, dworskiej, poprzemysłowej, obiektów budownictwa obronnego itp.):

o przeprowadzono rewitalizację i modernizację oddziału Cytadeli Warszawskiej/ Muzeum Niepodległości w Warszawie;

o zakończono remont oraz adaptację zabytkowych hal fabrycznych na potrzeby Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie, kontynuowano remont i przebudowę drewnianego kościoła w miejscowości Rozbity Kamień w ramach projektu „Utworzenie Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielanach” (w ramach RPO WM);

o przy wsparciu MKiDN w ramach Programu „Dziedzictwo kulturowe” dofinansowano prace przy Forcie Legionów (XIX w.) w Warszawie wykonanie prac ratunkowych kaponiery przeciwskarpowej – etap 1;

wypracowanie wspólnie z samorządami lokalnymi programów ochrony zabudowy drewnianej (wiejskiej, małomiasteczkowej i uzdrowiskowej):

o w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (PZPWM) załączono zestawienie:

61 najbardziej wartościowych układów ruralistycznych w województwie mazowieckim, proponowanych do objęcia ochroną prawną (Załącznik 4. PZPWM );

31 układów urbanistycznych, które ze względu na swoją wartość historyczną są proponowane do objęcia ochroną prawną (Załącznik 3 PZPWM).

131 miast historycznych (Załącznik 2 PZPWM). Szczególne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego regionu mają ośrodki: Warszawa, Płock, Pułtusk, Ciechanów, Ostrołęka, Radom, Sierpc, Góra Kalwaria, Zakroczym, Szydłowiec, Iłża. W większości są to lokacje średniowieczne (74 miasta), tylko trzy pochodzą z wieku XIX: Żyrardów, Krasnosielc, Jadów. Wśród wskazanych miejscowości znalazły się również takie, które utraciły prawa miejskie, ale w dalszym ciągu charakteryzują się znacznymi walorami historycznymi, np.: Czersk, Czerwińsk, Maciejowice (Mapa 4).

Mapa 4 Miasta historyczne w województwie mazowieckim.

31


Źródło: opracowanie własne na podstawie: „Makroregion warszawski. Osadnictwo miejskie i struktura funkcjonalno-przestrzenna - uwarunkowania historyczne i kulturowe" wykonanego pod kierunkiem prof. Teresy Zarębskiej.

Kierunek działania 1.2. Ochrona zabytków ruchomych

Podjęte działania i osiągnięte efekty rozwój placówek muzealnych:

o zakończono prace adaptacyjne i zabezpieczające budynku kościoła ewangelicko – augsburskiego w Wiączeminie Polskim dla skansenu osadnictwa nadwiślańskiego (WPF w latach 2013- 2015, w ramach PROW);

o zakupiono nieruchomość przy pl. J. Bema 9 na potrzeby Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce;

o rozpoczęto modernizację obiektu Muzeum W. Gombrowicza we Wsoli oraz rewaloryzację siedziby głównej Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie;

32


o zakupiono wyposażenie do dworu z Uniszek-Zawadzkich oraz przygotowano obiekt do zwiedzania / Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu;

o wyposażono zmodernizowane powierzchnie muzealne i dydaktyczno- konferencyjne w Oddziale Muzeum Kolejnictwa w Warszawie;

o wzrosła funkcjonalność Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu poprzez zmodernizowanie przestrzeni ekspozycyjno-magazynowej;

o prowadzono modernizację i poprawiono infrastrukturę w Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince; modernizowano teren dziedzińców wokół obiektu ekspozycji Muzeum Więzienia Pawiak;

o adaptowano zespół dworsko-parkowy w Dąbrowie na cele muzealne- odrestaurowano siedzibę Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie oraz opracowano dokumentację na poprawę wizerunku zespołu dworsko-parkowego/Muzeum Regionalne w Siedlcach;

o prowadzono remont Spichlerza Muzeum Mazowieckiego w Płocku dla utworzenia nowej ekspozycji stałej oraz rozbudowę Muzeum Mazowieckiego w Płocku - etap II, Dział I - ART DECO-etap I dokumentacja;

o realizowano siedzibę muzeum w Szczęśliwcach pod nazwą Stacja Muzeum (instytucji o charakterze edukacyjnym i multimedialnym), w której znajdą się eksponaty z Muzeum Kolejnictwa, Muzeum Techniki i Przemysłu NOT, przekazane przez PKP i m.st. Warszawę przy wsparciu finansowym z funduszy europejskich);

o zwiększono konkurencyjność Muzeum Kultury Kurpiowskiej poprzez modernizację wystaw stałych i indywidualizację obsługi zwiedzających;

o wykonano dokumentację projektową i kosztorysową niezbędnej do przeprowadzenia modernizacji Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów i jego otoczenia (modernizacja budynku i ogrodu)/Muzeum Niepodległości w Warszawie;

o zakupiono eksponaty do muzeów ze środków finansowych Samorządu Województwa Mazowieckiego (wydatkowanych w dziale 921 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, w rozdziale 92118 – Muzea):

prace plastyczne Wojciecha Weissa z lat 1896- 1900 /Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie;

rękopisy i książki z kolekcji Juliusza Żuławskiego /Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie;

kolekcję obrazów do dworu z Uniszek Zawadzkich /Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu;

kolekcję Mieczysława Cholewy / Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie;

„Portret Heleny z Majewskich Kirkorowej, zesłanki syberyjskiej" autorstwa Aleksandra Sochaczewskiego/Muzeum Niepodległości w Warszawie;

Więcej informacji: Załącznik 4. Wykonane zadania i poniesione wydatki w dziale 921 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz w działach 630 – Turystyka i 750 – Administracja publiczna w 2015 roku.

o powiększono zasób zbiorów w instytucjach kultury (w tym w muzeach), dla których organizatorem lub współorganizatorem był Samorząd Województwa Mazowieckiego (Tabela 7);

Tabela 7 Wojewódzkie instytucje kultury – stan zasobów, zabytki pozyskane w 2015 r. (ruchome, archeologiczne) 18.18 Tabela nie zawiera danych ze wszystkich wojewódzkich instytucji kultury z powodu braku odpowiedzi na ankiety

wysłane przez Departament Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego ( DKPiT UM WM ).

33


Liczba i rodzaj zabytków pozyskanych w 2015 rok

Stan zasobów na koniec 2015 rok- kategoria zabytków

Nazwa instytucji kultury

297 zabytków , w tym: 154 - archiwalia, pamiątki i fotografie prezentujące wizerunki i sceny z życia płocczan (w tym judaica),68 - kolekcja sztuki art. Deco, 17 - monety polskie od piastowskich po współczesne ( dar Departamentu Emisyjno-Skarbowego NBP z lat 2014-2015 )15 - kolekcja rzemiosła artystycznego XVII–XIX, 8 - sztuka z okresu wczesnego PRL utrzymana w stylu art. deco, 8 - medale polskie i z Polską związane, 7- kolekcja sztuki secesyjnej i młodopolskiej, 7 -medaliony z przełomu XIX i XX wieku oraz w stylu art. deco, 3 - sztuka artystów związanych z Płockiem i regionem (malarstwo Alojzego Balcerzaka), 2 - kolekcja pocztówek, 2 - kartografia

88856 – ruchome, 6639 – archeologiczne 22 – nieruchome (w tym skansenowe)

Muzeum Mazowieckie w Płocku

863 zabytki, w tym:487 – fotografie,181 – książki, 115 – pocztówki, 27 – czasopisma 23 – archiwalia, 14 – malarstwo, 12 – grafiki, 4 - rzeźba

122868 - ruchome Muzeum Niepodległości w Warszawie

1989 zabytków, w tym: 753 – archiwalia, 410 – sztuka, 325 – biblioteka, 310 - dokumenty rękopiśmienne i drukowane, 147 – fotografie, 38 – numizmatyka, 6 - militaria

19711- ruchome Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie

1972 - poz. inwentarzowych ( książki ), 88 - poz. inwentarzowych ( rękopisy ), 41 - poz. inwentarzowych ( dzieła sztuki, pamiątki )

48994 – numery inwentarza (ruchome) 120533 – woluminy biblioteczne (ruchome)

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

451 zabytków ruchomych, w tym: 220 - dokumenty, fotografie archiwalne; 53 - przedmioty użytkowe, rzemiosło artystyczne; 37 - dewocjonalia; 31 - przedmioty odkryte podczas archeologicznych badań wykopaliskowych na terenie byłych obozów w Treblince; 27 - odznaki medale; 20 - militaria; 17 - tkaniny, ubiory; 15 - malarstwo, grafika; 13 - meble; 12 - zastawa stołowa, akcesoria kuchenne; 2 - instrumenty; 3 - sprzęt pożarniczy; 1 - obiekty patriotyczne ( wizerunek Józefa Piłsudskiego na tkaninie żakardowej );

13 186 – ruchome, 1 – archeologiczne, 3 – nieruchome (w tym skansenowe)


24 zabytki ruchome, w tym: 6 – grafiki 5 - zespół pamiątek po rodzinie Ropelewskich 2 - Talerze z dawnego wyposażenia dworu Bojanowskich w Chojnowie, 2 - Talerze z fabryki Kuzniecow 2 – półmiski, 2 – skrzynie drewniane 1 - Kuferek podróżny, 1 - Cukiernica sygn. R. Plewkiewicz, 1 - Salaterka z okresu międzywojennego, 1 - Sztandar Zakładów Graficznych w Ciechanowie, 1 - Kurtka od munduru oficera II Korpusu Armii gen. Andersa

12 269 – ruchome 870 – archeologiczne 6 - nieruchome (w tym skansenowe)

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

34


435 zabytki ruchome, w tym: 302 - muzealia historyczne związane z historia i kulturą Ostrołęki i regionu, 99 – etnograficzne, 29 - historyczne i artystyczne, 3 - historyczne dotyczące powstania listopadowego, 2 - historyczne związane z lokalnym ziemiaństwem

11289 – ruchome 2258 – archeologiczne 6- nieruchomych


453 zabytki ruchome (wyposażenie wnętrz dworu z Uniszek Zawadzkich: pozyskano meble, obrazy, ceramikę, elementy oświetlenia, przedmioty gospodarstwa domowego; drobne narzędzia rolnicze - motyki, sierpy; narzędzia rzemieślnicze – wiertarki, ośniki ,świdry, strugi; tkaniny – chusty, obrusy, narzuty, serwetki, poszewki; elementy gospodarstwa domowego – szklanki, sagany, kamieniaki, kopańki, denka, kanki; drewniana figura Matki Boskiej Skępskiej z XIX w., warsztat krawca)

14620 – ruchome, 71 - nieruchome

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

1 – zabytek ruchomy nie dotyczy Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu

10 zabytków ruchomych, w tym: 2 - Ciągniki rolnicze SAM, 1 - Obraz – druk barwny, w ramie; 1 - Maszyna do szycia „Łucznik; 1 - Płaszcz męski skórzany 1 - Kombajn zbożowy konstrukcji autarkicznej; 1 - Chorągiew procesyjna ze wsi Franciszków; 2 - Chustki salinówki; 1 - Gorset kobiecy

17546 – ruchome, 101 - nieruchome (w tym skansenowe)

Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu

11 zabytków, w tym: 10 - zabytków ruchomych, 1 - zabytek archeologiczny

1 222 – ruchome, 18 – archeologiczne, 1 - nieruchome (w tym skansenowe)


215 zabytki ruchome, w tym 152 – kolekcja 29 – rzeźba, 24 – obrazy, 4 – grafika, 2 – meble, 2 - okazjonalne przemówienia, 1 - historia i działania Biblioteki Ordynacji Krasińskich, 1 - fotografia

2 819 – ruchome 4 - nieruchome

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

1058 poz. inwentarzowych zbiorów bibliotecznych (w sumie 32317): wydawnictwa, archiwalia, mapy, afisze, kalendarze, ekslibrysy; 122 poz. inwentarzowych (w sumie 5273): fotografie, albumy, negatywy, negatywy na szkle; 204 poz. inwentarzowych (w sumie 53783): sprzęt sportowy, plakiety, plakaty, stroje, dzieła sztuki, medale

91373 - ruchome Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

1039 zabytków ruchomych, w tym: 646 - Negatywy szklane z lat 30.tych XX wieku, 153 - Diapozytywy barwne, 85 - Malarstwo (w tym malarstwo na szkle) i grafika, 74 – Folklor, 28 - Rzeźba drewniana i ceramiczna, 25 - Tkaniny i elementy strojów, 22 - Negatywy celuloidowe lat 30. XX wieku, 6 - Instrumenty

326733 - ruchome Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

brak pozyskanych zabytków w 2015 609 - ruchome Muzeum Sztuki Współczesnej - Oddział Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

brak pozyskanych zabytków w 2015 2 – nieruchome, 516186 - archeologiczne


brak pozyskanych zabytków w 2015 8 zabytków ruchomych Państwowy Zespół

35


2582 - pozycje inwentarzowe

Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego w Karbolinie

brak pozyskanych zabytków w 2015 1 - nieruchomy Europejskie Centrum Artystycznego im. Fryderyka Chopina w Sannikach

Źródło: opracowano na podstawie otrzymanych informacji z Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki UM WM ( Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego) Ankiet z wojewódzkich instytucji kultury

wsparcie prywatnego muzealnictwa i mniejszych muzeów:o zaproszono muzea do IX edycji Konkursu „Mazowieckie Zdarzenia

Muzealne – Wierzba”. Inicjatywa przyczynia się do podnoszenia prestiżu muzeów, wpływa na ich rozwój, wyrównuje szanse oraz zmniejsza różnice pomiędzy nimi;

o realizowano projekt w ramach programu Mazowieckiego Instytutu Kultury pt.„W stronę nowoczesnego muzeum”, Muzeum Prywatne 2015 „Wizualność ekspozycji w muzeach prywatnych - badania wizualne w działaniu” skierowany do muzeów z terenu województwa (przedmiotem badania była strona wizualna przestrzeni, ekspozycji, jak i obrazów muzeów prywatnych na Mazowszu);

o obejmowanie patronatem przez wojewódzkie instytucje kultury placówek samorządów gminnych np. Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej w Wyszogrodzie - patronat Muzeum Mazowieckie w Płocku);

o przy wsparciu finansowym: z PROW realizowano, m.in.: budowę Muzeum Pożarnictwa w

Dąbrówce Podłężnej oraz ekspozycję multimedialną; renowację muzeum im. Stanisława Murzynowskiego w Murzynowie; modernizację oraz zakup wyposażenia dla Muzeum w Zakrzewie w ramach projektu ,,Muzealna- dziedzictwo kulturowe’’;

z RPOWM uzyskały wsparcie prace dotyczące m.in.: zaadaptowania pofabrycznych hal na potrzeby Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie; stworzenie wystawy „Złoty wiek Przasnysza” w Muzeum Historycznym w Przasnyszu - forma lekcji historii dla odbiorców w wieku 5-12 lat poprzez wykorzystanie multimedialnych technik ekspozycyjnych;

ochrona i konserwacja zabytków ruchomych stanowiących element wystroju i wyposażenia ( w tym świątyń ):

o udzielono wsparcia w ramach RPOWM na prace konserwatorskie przy ołtarzu głównym znajdującym się w Kościele pw. Św. Achacjusza i Towarzyszy Męczenników w Czernicach Borowych;

o dofinansowanie w ramach PROW otrzymały prace obejmujące: renowację zabytkowej ambony w kościele p.w. św. Jana Kantego w Krasnosielcu; renowację i konserwację zabytkowych obrazów w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie; renowację ozdobnych detali architektonicznych elewacji kościoła w Parysowie; konserwację i rewitalizację zabytkowego obrazu w Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP w Kamionnie; renowację i konserwację zabytkowych feretronów w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie;

36


o w ramach Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014 dofinansowano zabezpieczenie przed degradacją zabytkowych malowideł ściennych i mozaiki epoki socrealizmu – projekt pn. Od zrujnowanego kina ku nowoczesnemu teatrowi - przebudowa dawnego kina Bajka na siedzibę Teatru Kwadrat w Warszawie;

zapobieganie niszczeniu cennych zabytków ruchomych, w tym zabezpieczenia przed pożarem, zalaniem, kradzieżą itp.

o wykonano konserwację dachu na budynku Arsenału oraz impregnację więźby dachowej drewnianej w skrzydle północnym budynku /Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie;

o prowadzono prace konserwacyjne przy budynku pałacu w Ośrodku Magazynowo - Studyjnym w Rybnie/Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie;

o rozbudowano instalację wodociągową dla celów p.poż do dworu z Uniszek Zawadzkich, odwodniono teren skansenu/Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu;

o wykonano termomodernizację oficyny w zespole pałacowo - parkowym Muzeum Romantyzmu w Opinogórze - etap I;

o zakupiono profesjonalne elementy ekspozycyjne pozwalające bezpiecznie przechowywać zbiory muzealne oraz zmodernizowano systemy przeciwpożarowe i alarmowe oraz zainstalowano całodobowy monitoring w ramach projektu Instrumenty– zobaczyć i usłyszeć tradycję – zwiększenie walorów estetyczno-edukacyjnych oraz poprawa funkcjonalności Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu (w ramach RPOWM);

o w wojewódzkich instytucjach kultury przeprowadzono przeglądy konserwatorskie, prace konserwatorskie lub restauratorskie w ramach dotacji z budżetu samorządu województwa (dotacja podmiotowa, dotacja celowa), środków własnych instytucji i innych (Tabela 8);

Tabela 8 Przeprowadzone prace konserwatorskie lub restauratorskie oraz wykonane przeglądy konserwatorskie zbiorów w wojewódzkich instytucjach kultury w 2015 r.

Liczba i rodzaj przeprowadzonych prac19 Nazwa instytucji kultury

konserwacja pełna/zachowawcza: 58 muzealiów (26195 zł - dotacja podmiotowa), 2 813 kart rękopisów (38589 zł - dotacja podmiotowa,

dotacja celowa), konserwacja pełna/zachowawcza/zabezpieczająca:

798 woluminów książek (2321 zł - dotacja podmiotowa )

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

konserwacja kompleksowa: Kajak składany typu PAX (12300 – sponsor), Puchar metalowy – nagroda przechodnia z 1951

(sponsor) Rzeźby „Bramkarz” S. Sikory i „Crawl” W. Bandury

( 4667,83 zł - dotacja podmiotowa ) Przeglądy konserwatorskie:

350 poz. inwentarzowe – drobne naprawy (4667,83 zł - dotacja podmiotowa, środki własne )

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

konserwacje obiektów dofinansowane ze środków samorządu województwa (4860 zł):

przywrócono stabilność techniczną i wartości artystyczne 14 obrazom:

odświeżono tkaniny – łącznie 33 obiekty,


19 Tabela zawiera tylko dane uzyskane z Ankiet wypełnionych przez wojewódzkie instytucje kultury.

37


oczyszczono obiekty w płytkiej kąpieli wodnej: 1 prześcieradło,6 ręczników, 3 obrusy lniane, serwetkę atłasową;

przeprowadzono konserwacje zachowawczą kapotki krótkiej męskiej;

zakończono prace realizowane etapami od roku 2012: ciągnika SAM „tarnobrzeski”, kontynuowano prace rozpoczęte w 2014 r. przy: kombajnie zbożowym autarkicznym”, wykonano prace naprawcze i zabezpieczające przy: ciągniku SAM Olejnik, ciągniku SAM Borowy, rondlu żeliwnym na trzech nóżkach, wieszaku żeliwny, półce-łyżnik;

wykonano prace zabezpieczające dla 12 eksponatów kowalskich, 12 drewnianych detali zdobniczych; prace oczyszczające: 2 kapliczek skrzynkowych, 3 gzymsów nadokiennych;

rozpoczęto prace konserwatorskie dla: serwantki, 2 spódnic „sorc”, 3 obrazów;

odświeżono 72 przedmioty grupy IP – tkaniny uzupełniające na ekspozycjach wnętrz;

wykonano prace zabezpieczające dla 24 oleodruków w ramach;

czyszczenie, dezynsekcja prewencyjna dla 44 obiektów: pojazdów zaprzęgowych i innych gospodarczych;

oczyszczenie, retusze scalające uszkodzeń na wizerunkach i ramach itp. dla 8 obiektów ( obrazów, figur gipsowych );

zabezpieczono zespół tkanin sakralnych przechowywanych w magazynie;

ogólne oczyszczenie, uzupełnienie uszkodzonych detali 6 szopek, 2 maski kolędnicze;

konserwacja obiektów w skansenach: wykonano malowanie wnętrza Dworu z Brzeziec (2200

zł - Samorząd Województwa Mazowieckiego); remont ogrodzeń na ekspozycji skansenowskiej:

wymiana spróchniałych żerdzi i słupów ogrodzeniowych oraz furtek na zagrodach: Chomentowa, Jastrzębi, Solca, Bartodziejów (1450 zł);

regulację i smarowanie urządzeń napędowych: w młynach z Zajączkowa, z Zofiówki, w tartaku z Molend, remont kołowrotu drewnianego do obracania wiatraka z Dąbrowy Jastrzębskiej ( praca własna instytucji ), przygotowano wnętrze młyna do ekspozycji młynarskiej w młynie z Zajączkowa (1750 zł - Samorząd Województwa Mazowieckiego );

remont trzonów grzewczych i kuchennych: w Chałupie z Alojzowa, z Bartodziej, z Chomentowa;

wzmocniono konstrukcję dachu wraz z wymianą strzechy w stodole z Grojca (146140,70 zł) i modernizację instalacji elektrycznej (47183,43 zł) -dotacje celowa Samorząd Województwa Mazowieckiego );

uzupełniono ubytki strzechy słomianej obory z Alojzowa, spichlerza z Rzeczniowa, stodoły z Mąkosów Nowych (praca własna)

rekonstrukcja kolorystyki, dezynfekcję, dezynsekcję i zabezpieczenie chemiczne grafiki, „Arsenał”,

rekonstrukcja kolby i częściowo łoża, części metalowe oczyszczono z korozji i zabezpieczono karabin Remington Rolling Block,


38


usunięto zabrudzenia, wypunktowano ubytki, werniksowanie, renowacja ramy stylowej obrazu „Portret kartografa”, Polska XIX w.

modernizacja wiatraka typu koźlak- etap I Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

konserwacja instrumentów muzycznych z kolekcji muzealnej, przywrócenie ich świetności i stanu ekspozycyjnego.

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

remont Parowozu - PX29- 1704 Muzeum Kolejnictwa w Warszawie

Źródło: opracowano na podstawie otrzymanych informacji z Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki UM WM (Ankiet z wojewódzkich instytucji kultury) oraz strony internetowej samorządu województwa.

Ponadto w ramach RPO WM: o zakończono renowację licznych zabytków w Archikatedrze Warszawskiej (np.

gruntowną renowację organów, dzwonów, kraty wejściowej, przeprowadzono szerokie prace w kryptach nekropolii w ramach projektu „Skarbiec dziedzictwa kultury – Bazylika Archikatedralna i Muzeum Archidiecezji Warszawskiej”;

o wykonano konserwację figury Matki Boskiej Niepokalanej w zabytkowym kościele p.w. św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego z Padwy w Węgrowie;

o wymieniono instalację elektryczną oraz zainstalowano urządzenia przeciwpożarowe w Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie.

Kierunek działania 1.3. Ochrona zabytków archeologicznych

Podjęte działania i osiągnięte efekty identyfikacja zabytków archeologicznych:

o digitalizacja i udostępnianie zbiorów cyfrowych oraz rozbudowa infrastruktury informatycznej repozytorium cyfrowego i pracowni digitalizacyjnej Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie;

o zakończono realizację projektu „Opracowanie wyników badań Reduty i wydanie dwóch tomów publikacji”/Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa archeologicznego (WPF w latach 2014 – 2015);

o wykłady, prelekcje, odczyty, spotkania i inne o tematyce „Ochrona dziedzictwa archeologicznego” przeprowadzone w Państwowym Muzeum Archeologicznym;

o monitoring środowiska kulturowego prowadzony przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie w zakresie zabytków archeologicznych (Mapa 5);

Ponadtoo w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo Kulturowe”

wykonano:nieinwazyjne badania dawnego kompleksu osadniczego Ryczywół i jego okolic/ Stowarzyszenie Starożytników; opracowano wyniki badań archeologicznych „Dzieła nr 54” Reduty Ordona i wydano publikacje/Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie; opublikowano monografię „Wielokulturowe stanowisko w Izdebnie Kościelnym gm. Grodzisk Mazowiecki”, stan I, nr aut. 84. Monografia”/Uniwersytet Warszawski;

ochrona i zachowanie zagrożonych zabytków archeologicznych cmentarzysk oraz posiadających własną formę krajobrazową:

o realizowano projekt w ramach programu „Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego” -

39


Polsko-Norweska Inicjatywa Nowoczesnego Konserwatorstwa Archeologicznego „Archeologia Jaćwieży”, współfinansowany z Mechanizmu Finansowego EOG 2009–2014/Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie;

o w ramach RPO WM realizowano projekt „Zachowanie i promocja dziedzictwa kulturowego poprzez odtworzenie życia średniowiecznej osady na grodzisku wczesnohistorycznym w Grudusku/Gmina Grudusk;

Więcej informacji: Załącznik 6. Zadania dofinansowane z dotacji budżetu państwa w ramach Programu „Dziedzictwo kulturowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2015 r. (Priorytet „Ochrona zabytków archeologicznych”),Załącznik 7. Wybrane projekty dofinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013 w 2015 rok, Mapa 5. Rodzaj i liczba zabytków archeologicznych w powiatach województwa mazowieckiego,

Mapa 5 Rodzaj i liczba zabytków archeologicznych w powiatach województwa mazowieckiego

40


Źródło: opracowanie własne na podstawie wykazu ze strony internetowej NID.

Kierunek działania 1.4. Ochrona, dokumentacja i popularyzacja zasobów o szczególnej wartości decydujących o specyfice regionu (najcenniejszych i charakterystycznych)

Podjęte działania i osiągnięte efekty podniesienie rangi najcenniejszych zasobów dziedzictwa regionu, w tym

rozszerzenie listy miejsc objętych statusem pomnika historii:

41


o w 2015r. nie rozszerzono listy miejsc objętych statusem pomnika historii

Przykład działania innych podmiotów:o w NID wykonano opracowanie studialne: „Układ ruralistyczny dawnej wsi

Wilanów wraz z krajobrazem kulturowym Rezydencji Wilanowskiej”, dokumentacja stała się podstawą merytoryczną wpisu obszaru do rejestru zabytków oraz wyznaczenia kierunków jego ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego20;

wspieranie i inicjowanie prac badawczych i dokumentacyjnych najcenniejszych obiektów zabytkowych regionu oraz związanych z obrzędowością regionu:

o współpraca w ramach projektu „Rok obrzędowy z Wikipedią”, który miał na celu wprowadzenie poprawek i rozszerzenie haseł w internetowej encyklopedii oraz współudział w badaniach terenowych pracowników Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie nad wybranymi obrzędami na terenie Polski, o których dotąd nie było informacji w internetowej encyklopedii;

o przeprowadzono badania naukowe dotyczące: specyfiki kultury pogranicza mazowiecko-dobrzyńskiego / Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu (we współpracy z Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK w Toruniu); „Śladami Mazowieckiej Szlachty na Kaukaz” /Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie;

o zrealizowano badania terenowe i dokumentację filmową w ramach projektu „Karnawały kobiet” nt. obrzędowości kobiecej związanej z okresem karnawału, popularnej w XIX i na początku XX w. w formie tzw. „babskich combrów”/ Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej UW ze środków MKiDN;

o dystrybuowano środki w ramach RPO WM na badanie „regionalistów mazowieckich i varsavianistów” wzbogacające unikatowe zasoby archiwalnej naukowej dokumentacji Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie;

o udzielono wsparcia na wykonanie dokumentacji i popularyzacji twórczości ludowej Ziemi Gąbińskiej / Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Gąbinie (w ramach PROW);

promocja najcenniejszych i charakterystycznych dla regionu obiektów i obszarów zabytkowych:

o prezentacja walorów dziedzictwa kulturowego i kulinarnego województwa na łamach Kroniki Mazowieckiej;

o popularyzacja wiedzy o zabytkach poprzez regionalne wystawy w muzeach, strony internetowe wojewódzkich instytucji kultury i samorządu województwa;

Więcej informacji: Tabela 8. Wybrane ekspozycje regionalne w 2015 roku

Przykład działania innych podmiotów:o „Kanon Miejsc Historycznych”- projekt realizowany przez Narodowy Instytut

Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa - oprócz funkcji poznawczo-edukacyjnej ma przyczynić się do promocji zabytków i miejsc o szczególnym znaczeniu dla pamięci narodowej Polaków. W Kanonie znalazło się 41 miejsc, m.in. z terenu województwa mazowieckiego: Warszawa z Traktem Królewskim, Łazienkami Królewskimi, Belwederem, Cytadelą,

20 na podstawie Raportu NID za 2015 r. Wpis został uchylony Decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 21 grudnia 2015 roku uchylająca decyzję MWKZ z dnia 22.06.2015 r. wpisującą do rejestru zabytków nieruchomych historyczny układ ruralistyczny tj. przestrzenne założenie dawnej wsi Wilanów i wilanowskiej nieruchomości ziemskiej.

42


Biblioteką Uniwersytetu Warszawskiego oraz Żyrardów pełniący rolę symbolu rewolucji przemysłowej XIX w.;

propagowanie i wspieranie działań służących szybkiej aktualizacji i uzupełnieniu wojewódzkiej i gminnych ewidencji zabytków:

o prowadzenie monitoringu przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego dotyczącego zmian środowiska kulturowego województwa, realizacji celów WPOnZ, oraz w zakresie wypełniania obowiązku sporządzania programów opieki nad zabytkami przez gminy i powiaty województwa mazowieckiego.

Więcej informacji rozdział 6. Badanie aktualności programów opieki nad zabytkami w województwie mazowieckim

Kierunek działania 1.5. Ochrona i kreowanie krajobrazów kulturowych zachowujących tożsamość kulturową i walory krajobrazowe, w tym komponowanych ciągów zieleni

Podjęte działania i osiągnięte efekty rewitalizacja zabytkowych parków, ogrodów, układów zieleni komponowanej,

zabytkowych alei:o udzielono wsparcia w ramach RPOWM dla kompleksowej:

modernizacji zabytkowego parku położonego na terenie Twierdzy Modlin, proponowana nazwa to „Park Trzech Kultur” (twierdza stanowiła element fortyfikacji, w których stacjonowały wojska francuskie, rosyjskie i polskie);

rewitalizacji zabytkowego parku „Karolin" (siedziby Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”), przywrócono układ kompozycyjny parku, ogrodzono park, wybudowano dwie reprezentacyjne bramy wjazdowe, wykonano elementy małej architektury oraz ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą do rzeki (tytuł projektu: „Zabytkowy Park Mazowsza Wizytówką Regionu”);

rewitalizacji zespołu pałacowo-parkowego w Warce/Powiat Grójecki;o przy wsparciu finansowym z PROW realizowano projekty dotyczące m.in.:

rewitalizacji zabytkowego parku w miejscowości Brudzeń Duży-II etap/ Gmina Brudzeń Duży; rewaloryzację i adaptację alejek parkowych w Gąbinie; rewitalizacji parku podworskiego w Woli Wodyńskiej/Gmina Wodynie, parku w Wieniawie/Gmina Wieniawa; rewaloryzacji i adaptacji alejek parkowych w Gąbinie/Miasto i Gmina Gąbin; zagospodarowania terenu w parku zabytkowego w Nowym Duninowie;

identyfikacja najcenniejszych krajobrazów kulturowych województwa (w regionalnych dokumentach planistycznych):

o umieszczenie w zaktualizowanym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego wykazu najcenniejszych krajobrazów kulturowych województwa (Załącznik 5 PZPWM). Rozmieszczenie krajobrazów kulturowych w województwie mazowieckim przedstawiono na Mapie 6.

Mapa 6 Rozmieszczenie krajobrazów kulturowych w województwie mazowieckim

43


Źródło: opracowanie własne na podstawie PZPWM (Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego)

wspieranie samorządów lokalnych w działaniach dotyczących tworzenia parków kulturowych:

o w ramach Zintegrowanej polityki opieki nad zabytkami i ochrony dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury współczesnej, określonej w zaktualizowanym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, postulowanymi do objęcia formą ochrony w postaci parku kulturowego, wskazano obszary:

Twierdza Modlin,

44


obszar wokół Zamku w Liwie, obszar Czersk- Góra Kalwaria, obszar Iłża – Sienno, Parku Kulturowego im. M Chełmońskiego, Parku Kulturowego „Szwedzkie Góry”, Parku Kulturowego Uzdrowiskowy Otwock, Parku Kulturowego Reduta 1939, Parku kulturowego Folkloru Kołbielskiego,

oraz strefy ochrony krajobrazu kulturowego Skarpy Warszawskiej, obszarów miast ogrodów: Milanówka, Podkowy Leśnej,

Konstancina Jeziornej, Ząbek, parku kulturowego Doliny Kamiennej (wspólnie z woj.

świętokrzyskim);

Kierunek działania 1.6. Kształtowanie i ochrona przestrzeni historycznych miast i wsiPodjęte działania i osiągnięte efekty

kształtowanie przestrzeni publicznych w nawiązaniu do tradycji miejsca:o przy wsparciu finansowym z PROW realizowano m.in: urządzenie miejsca

pamięci poprzez zagospodarowanie terenu i renowację pomnika „Nieznanego Żołnierza” przy w Zwoleniu; zagospodarowanie przestrzeni publicznej - staw w miejscowości Lelice; zagospodarowanie przestrzeni publicznej przy kościele p.w. św. Trójcy w Niegowie; zagospodarowanie terenu wokół budynku kościoła parafialnego w Mistkowie Kościelnym, przy kościele parafialnym w Radzyminie; zagospodarowanie przestrzeni publicznej - parku zabytkowego w Gozdowie wraz z terenem przyległym- Etap Il;

rewitalizacja zabytkowych układów ruralistycznych i urbanistycznych:o w ramach RPO WM kontynuowano realizację projektu „Kalejdoskop kultury –

zachowanie dziedzictwa kulturowego warszawskiej Pragi”, obejmującego kompleksowe działania dotyczące modernizacji infrastruktury, jak i działania pozwalające w sposób interaktywny poznać historię i dziedzictwo kulturowe warszawskiej Pragi. Wykonana renowacja Placu Hallera wpływa na atrakcyjność placu jako punktu spotkań, miejsca ożywionej działalności społeczno-gospodarczo-kulturalnej/m. st. Warszawa;

rewaloryzacja i rewitalizacja zabytkowej zabudowy na obszarach historycznych:o dystrybuowano w ramach RPOWM (Zintegrowane projekty na rzecz

rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich) dofinansowanie do 5 projektów realizowanych w Płocku, Radomiu, Warszawie, Szydłowcu i Płońsku;

ochrona i rewaloryzacja cmentarzy oraz obiektów tzw. małej architektury i zespołów zieleni ( komunalnej ):

o w ramach PROW dystrybuowano środki na projekty dotyczące: remontu przydrożnych kapliczek - figury boskiej w Szczytnie oraz figury św. Rocha w Pasikoniach (gm.Kampinos), renowacji kapliczki przydrożnej w miejscowości Mieszki Wielkie (gm. Ciechanów), remontu kapliczki w miejscowości Pabierowice (gm. Grójec), renowacji kapliczki w miejscowości Odechów (gm. Skaryszew); renowacja zabytkowej kapliczki w Rasztowie oraz renowację zbiorowej mogiły żołnierzy polskich na cmentarzu w Brwinowie;

45


o wykonano prace konserwatorskie i renowacyjne zabytkowych obiektów cmentarnych na cmentarzu parafialnym w Garwolinie (dofinansowanie w ramach RPO WM );

propagowanie wzorców form budownictwa zgodnego z tradycją lokalną:o ekspozycje w skansenach (architektura wiejska): Muzeum Wsi

Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu;o strona internetowa „Mazowieckiego Szlaku Tradycji” (prezentowanie

tradycyjnych zabudowań wiejskich – miejsca lokalizacji); o realizowano projekt przy wsparciu RPO WM „Szlak twórczości

architektonicznej Stefana Szyllera”, umożliwiający zapoznanie się formami budownictwa w 7. Miejscowościach (np. w Radomiu można było zobaczyć, m.in.: Dom Pracy św. Rodziny, osiedle Fabryki Broni, budynki Państwowej Fabryki Wyrobów Tytoniowych);

Przykład działania innych podmiotówo realizacja przez Stowarzyszenie Akademia Łucznica projektu „Ocalić

krajobraz”, którego celem jest przeprowadzenie kampanii edukacyjnej na rzecz krajobrazu kulturowego południowo-wschodniego Mazowsza, w tym przygotowano zestaw materiałów edukacyjnych, w tym wędrowną wystawę i wzornik detali architektury lokalnej (ze środków MKiDN);

Kierunek działania 1.7. Rewitalizacja historycznych ośrodków życia kulturalnego

Podjęte działania i osiągnięte efekty adaptacja zabytkowych dworów i pałaców na funkcje kulturalne, turystyczne i

edukacyjne:o wsparto w ramach PROW: rewitalizację opuszczonego zabytkowego dworu

w zespole podworskim w Chojnowie na izbę pamięci Stanisława Chełchowskiego (gmina Czernice Borowe),

o udzielono wsparcia w ramach RPO WM na adaptację dworu w Dąbrowie na cele muzealne/Muzeum Regionalne w Siedlcach;

wspieranie i promocja wydarzeń realizowanych w zabytkowych obiektach:o współorganizacja obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa w obiektach

zabytkowych i na obszarach historycznych (np. na Zamku w Liwie, Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku, w zabytkowym młynie Nowość w Niegowie, w Opactwie Pobenedyktyńskim w Płocku);

o organizacja Festiwalu Mazowsze w Koronie w 9. obiektach zabytkowych (kościołach, bazylikach, dworku) położonych w miejscowościach: Kamionna, Kadzidło, Węgrów, Sokołów Podlaski, Żabia Wola, Czersk, Jedlińsk, Magnuszew, Myszyniec;

Więcej informacji Rozdz. 4.1. Konkursy i nagrody. (Europejskie Dni Dziedzictwa na Mazowszu) Tabela 11. Realizacja XII Festiwalu „Mazowsze w Koronie” w miejscach

zabytkowych na terenie województwa mazowieckiego

Kierunek działania 1.8. Pielęgnowanie tradycji i lokalnego folkloru w powiązaniu z zasobami dziedzictwa materialnego

Podjęte działania i osiągnięte efekty kontynuacja wsparcia i upowszechnianie „ginących zawodów” 21:

21 Katalog zawodów został utworzony na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2004 r. Nr 265, poz. 2644 z późn. zm.).

46


o współorganizowanie XXXVIII Miodobrania Kurpiowskiego w Wykrocie k. Myszyńca, jednej z najstarszych i największych imprez folklorystycznych w regionie;

o działania skansenów, m.in.: współpraca z rzemieślnikami i twórcami w czasie imprez plenerowych

na terenie Muzeum Wsi Radomskiej (cykl „Rodzinna Niedziela w Skansenie”, „Niedziela Palmowa”, „Żniwa”, „Piwowarstwo”, „Święto Chleba”, „Festiwal Ziemniaka”);

przeprowadzenie badań terenowych (wywiadów) dotyczących zajęć pozarolniczych mieszkańców Mazowsza: Rymarstwo, Krawiectwo/Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu;

organizowanie widowiskowych warsztatów rzemieślniczych dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz przeprowadzenie konkursów na terenie skansenów;

współorganizowanie cyklicznych przedsięwzięć kulturalnych np. XV warsztatów etnograficznych „Ginące Zawody” w Zagrodzie Kurpiowskiej w Kadzidle;

organizowanie ekspozycji regionalnych promujących twórczość ludową np. w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu „Rok Polski w tradycyjnych zajęciach codziennych”, w Muzeum Wsi Radomskiej „Pszczelarstwo”;

o zorganizowano wydarzenia (szkolenia/warsztaty/pokazy) w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, np.: „Od gliny do garnka” (20 spotkań /368 uczestników), „Od korca do kilograma” (16/353), „ Czerwone korale, tęczowe pasiaki” (28/453), „Pisanki wielkanocne” (62/1225), „Od włókna do tkaniny” (2/39); w Państwowym Muzeum Archeologicznym np. „ Lepienie naczyń z gliny metodami pradziejowymi” (236/5105), „Odtwarzanie z modeliny paciorków szklanych wzorowanych na zabytkach pradziejowych” (330/7364), „Lepienie grzechotek /zabawek/z gliny” (26/465), „ Tkactwo pradziejowe” (66/1393), „Wikingowie-zajęcia na zamówienie” (2/28);

o funkcjonowanie „Mazowieckiego Szlaku Tradycji”, zawierającego ścieżkę tematyczną: rękodzieło (ośrodki rzemiosła tradycyjnego, twórcy ludowi dawne warsztaty, pracownie rękodzielnicze) przy udziale środków z RPOWM na lata 2007-2013

fot. arch. UMWMo wyposażenie pracowni garncarskiej, kuźni, stanowiska kuchennego oraz

przeprowadzenie warsztatów garncarskich, kowalskich oraz termicznej obróbki potraw z okresu średniowiecza w ramach projektu „Zachowanie i promocja dziedzictwa kulturowego poprzez odtworzenie życia średniowiecznej osady na grodzisku wczesnohistorycznym w Grudusku”/ Gmina Grudusk (RPO WM);

o dystrybuowano w ramach PROW środki na realizację projektów: pokaz stroju, rękodzieła i rzemiosła ludowego na Dożynkach Gminno- Parafialnych w Kołbieli (pow. otwocki), utworzenie tradycyjnego warsztatu stolarskiego ”OLENDER”, adaptacja budynku stodoły i jej wyposażenie, jako miejsca kultywowania zawodu stolarza (gm. Iłów), warsztaty rękodzieła dla dzieci i młodzieży jak forma spędzania wolnego czasu (gm. Kozienice), rękodzieło i rzemiosło artystyczną szansą rozwoju turystycznego (gmin: Baranów, Czosnów, Podkowa Leśna, Wiązowna), rękodzielnicze warsztaty artystyczne

47


dla dzieci i młodzieży pt. „od baranka do ubranka”, „Dziedzictwo naparstka” warsztaty rękodzieła ludowego (gm. Stara Wieś);

Więcej informacji Załącznik 7. Wybrane zadania dofinansowane w ramach Regionalnego

Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 w 2015 r Załącznik 8. Wybrane zadania dofinansowane w ramach Programu Rozwoju

Obszarów Wiejskich 2007 2013 w 2015 r

wspieranie i promocja twórczości artystycznej, ludowej:o wsparcie finansowe, organizacja i współorganizacja festynów, festiwali

folklorystycznych, m.in.: XXIV Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne KUPALNOCKA w Ciechanowie, „Wesele Kurpiowskie” w Kadzidle, Przeglądu Przebierańców Zapustnych "Mazowieckie Zapusty 2015”, XXXVIII Miodobranie Kurpiowskie (we współpracy z Gminą Myszyniec i Regionalnym Centrum Kultury Kurpiowskiej im. Ks. Skierkowskiego);

o obejmowanie Honorowym Patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego wydarzeń np.: 9. Festiwalu Folkloru i Kultury Ziemi Kujawskiej i Mazowieckiej ”Od Kujawiaka do Oberka”/Gmina Łąck, Festynu gminnego w Przesmykach/Powiat Siedlecki;

o funkcjonowanie Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” prezentującego bogactwo narodowych tańców, piosenek, przyśpiewek;

o utworzenie szlaku „Mazowieckiego Szlaku Tradycji” o ścieżce tematycznej: muzyka i taniec (kapele ludowe, muzykanci, pieśniarki i pieśniarze ludowi, zespoły folklorystyczne, festiwale muzyki i tańca)- www.mazowieckiszlaktradycji.com;

o zamieszczanie na stronie internetowej informacji o Laureatach Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”;

o wsparcie finansowe projektów w ramach PROW dotyczących: organizacji festynów, festiwali folklorystycznych m.in.: Festiwal Folklorystyczny ”Ocalić od zapomnienia” (gmina Odrzywół); festyn rodzinny ”Jednorożec- Bramą Kurpiowszczyzny 2” sposobem na kontynuację promocji gminy i lokalnej twórczości oraz aktywizacji mieszkańców (gmina Jednorożec); VI spotkania Ludowych Kultur Europejskich na Ziemi Jana Kochanowskiego ramach Dni Sycyny;

Ponadtoo w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo Kulturowe” dofinansowano

zadania: „Festiwal Wszystkie Mazurki Świata 2015 – Mistrzowie i Uczniowie/Fundacja Wszystkie Mazurki Świata, „Taniec Tradycyjny PL”/Fundacja Czas Tradycji, „Portal Muzyka Tradycyjna.pl”/Fundacja Ochrony Krajobrazu i Promocji Regionów;

ochrona budownictwa ludowego w miejscu lokalizacji:o aktualizacja posiadanej przez Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

dokumentacji projektowej koniecznej do budowy wsi przydrożnej z zagospodarowaniem terenu oraz rekonesanse terenowe dotyczące architektury wiejskiej na Mazowszu północno-zachodnim:

Drwały – przegląd zachowanych w terenie stodół; Raszewo Dworskie, Raszewo Włościańskie, Rostkowice, Osiek,

Stary Boguszyn, Nowy Boguszyn – przegląd zachowanych w terenie przykładów architektury wiejskiej;

Czerwińsk – dokumentacja fotograficzna architektury małomiasteczkowej;

48

http://www.mazowieckiszlaktradycji.com/


Ligowo – dokumentacja fotograficzna stodoły drewnianej; Antoniówka k. Płocka – wykonanie fotografii drewnianego obiektu z

lat 30. XX wieku należącego pierwotnie do Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku.

podtrzymanie warunków dla wytwarzania tradycyjnych wyrobów oraz promowania produktów żywnościowych kulinarnych:

o organizacja konkursów regionalnych – „Konkurs o Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu”, „Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów" - na najlepszy regionalny produkt żywnościowy oraz na najlepsze danie i potrawę regionalną;

o wpisy produktów z terenu województwa mazowieckiego na Listę Produktów Tradycyjnych (zachowanie i promowanie dziedzictwa kulinarnego regionu);

o promocja wyrobów kulinarnych w ramach projektu „Mazowieckiego Szlaku Tradycji” poprzez ścieżkę tematyczną kulinaria;

o promocja wyrobów kulinarnych w ramach PROW: VIII Festiwal Kuchni Regionalnej „Z wiśniowym smakiem” (Gmina Wiśniew) - prezentacja lokalnych wyrobów kulinarnych, poprzez rozpowszechnianie najlepszych potraw, produktów i nalewek z wiśni; „nie tylko Krypskie smaki - tradycje kulinarne mazowieckiej wsi” (Gmina Wierzbno) - promowanie tradycyjnych potraw na warsztatach kulinarnych;

Więcej informacji: podrozdział 4.2. Identyfikacja produktów tradycyjnych Mazowsza Załącznik 2. Laureaci Konkursu o Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego

dla mazowieckich producentów żywności na najlepszy produkt - IX edycja 2015 r. Załącznik 3. Lista Produktów Tradycyjnych – specjały z terenu województwa

mazowieckiego

rozwój i promocja skansenów:o budowa Skansenu Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim - etap I

dokumentacja;o zaplanowano rozbudowę ekspozycji plenerowych - budowa wsi przydrożnej

na terenie Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, polegającej na rekonstrukcji 37 obiektów wielkokubaturowych wraz z zagospodarowaniem terenu, aktualizacji i rozszerzeniu o projektu systemów sygnalizacji włamania, ppoż. oraz telewizji przemysłowej (etap I dokumentacja);

o rozpoczęto zadanie „Wokół wiejskiej zagrody. Modernizacja i renowacja krajobrazu kulturowego prezentowanego w radomskim skansenie - etap I dokumentacja”/ Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu (m.in. wykonano dokumentację projektowo- kosztorysową dla 6 obiektów skansenu);

o utworzenie skansenu w Brańszczyku przy projektowanym szlaku św. Jakuba do Łomży (PROW Oś IV, Małe projekty);

upowszechnianie wydawnictw folklorystycznych (audio i video) wraz z przewodnikami i wydawnictwami o regionie:

o realizacja projektu pn. „Rozwój produktów turystyki aktywnej w gminie Iłża videoprzewodnik: zamek, kościół, muzeum….” (przy dofinansowaniu w ramach RPOWM);

o wsparcie z PROW Oś. IV, m.in. na: „Muzyka Ziemi Chełmońskiego” - wydanie płyty CD z nagraniami opracowań muzyki tradycyjnej z obszaru Ziemi Chełmońskiego/Akademia Profil;

o w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” dofinansowano zadania:

49


„Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie – Etap I”/PAN Instytut Sztuki. W 2015 roku zdigitalizowano i opracowano kolekcje nagrań lub ich części: 20 kaset magnetofonowych z nagraniami terenowymi autorstwa Wandy Księżopolskiej (Wschodnie Mazowsze), 19 taśm i 12 kaset magnetofonowych (Wschodnie Mazowsze) z prywatnej kolekcji nagrań Stanisława Woźnicy;

produkcja filmu „OSKAR KOLBERG – ŻYCIE I PASJA” oraz dofinansowanie Fundacji Wspomagania Wsi;

publikacja książki „Polskie Instrumenty Ludowe” (ikonografia w większości pochodzi ze zbiorów Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu);

Kierunek działania 1.9. Popularyzacja i zwiększanie dostępności do zasobów dziedzictwa

Podjęte działania i osiągnięte efekty digitalizacja zasobów dziedzictwa kulturowego:

o wsparcie digitalizacji i udostępniania zbiorów cyfrowych oraz rozbudowa infrastruktury informatycznej repozytorium cyfrowego i pracowni digitalizacyjnej PMA/Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie;

o realizacja projektu „Dom kultury to nie same mury - wyposażenie Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku”, który pozwolił na digitalizację bezcennych zbiorów przedstawiających kulturę, historię oraz tradycję regionu (RPO WM);

o wsparcie digitalizacji materiałów archiwalnych w ramach zadania „Muzeum Historyczne w Legionowie na miarę XXI wieku” (RPO WM);

Ponadto:o wsparcie uzyskała: digitalizacja zbiorów baletowych w ramach projektu

Poprawa funkcjonalności Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie (POIiŚ 2007-2013);

o digitalizacja wybranych muzealiów (w tym: obrazów, grafiki i srebra) poprzez realizację projektu „Modernizacja, konserwacja oraz digitalizacja obiektów zabytkowych siedziby głównej Muzeum Historycznego m. st. Warszawy przy Rynku Starego Miasta w Warszawie” finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG na i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014;

o w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” dofinansowano następujące zadania:

„Wolne Lektury” – udostępnianie nowoczesnych zasobów cyfrowych,

„Opracowanie, ochrona, digitalizacja, upowszechnianie archiwaliów Ośrodka Karta oraz innych archiwów społecznych,

„Digitalizacja i upowszechnianie obiektów dziedzictwa kultury technicznej będących w zasobach Muzeum techniki NOT”;

„Digitalizacja i udostępnienie archiwów polskich fotografów: „Zamecznik, Hermanowicz, Sumiński, Chrząszczowa”,

„Digitalizacja i upowszechnianie archiwaliów Biblioteki Zielińskich TNP”,

„Digitalizacja kolekcji Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego – kontynuacja”;

wspieranie rozwoju nowych form udostępniania zbiorów muzealnych:

50


o rozwój oferty kulturalnej Muzeum Romantyzmu w Opinogórze etap V/Muzeum Romantyzmu w Opinogórze;

o przygotowano w Muzeum dla Dzieci program cyklu spotkań Popołudnie w Muzeum na następny rok, dostępny również na stronie www.muzeumdladzieci.pl /Państwowe Muzeum Etnograficznym w Warszawie;

o zorganizowano mobilną wystawę różnorodności i odmian kolekcji dziecięcych w ujęciu wielopokoleniowym „O! Kolekcja”/Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie;

o utworzono podstronę strony www muzeum, gdzie można odbyć wirtualny spacer po zabytkach Warszawy „Poprawa oferty kulturalnej i dostępności Centrum Interpretacji Zabytku Muzeum Warszawy” (RPO WM);

o uruchomiono Wirtualne Muzeum dla udostępniania zasobów cyfrowych związanych z dziedzictwem historycznym i kulturowym Łazienek Królewskich w ramach projektu „Konserwacja i remont Pałacu na Wyspie wraz z otoczeniem w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie” (POIiŚ 2007-2013);

o w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” zrealizowano zadanie „Cyfryzacja i udostępnianie akt Policji Państwowej oraz budowa interaktywnej mapy jednostek i bazy policjantów 1918-1939” /Fundacja Źródła Pamięci;

prowadzenie portalu internetowego o wielowątkowym profilu na temat dziedzictwa kulturowego (w połączeniu z informacjami turystycznymi):

o funkcjonowanie domeny internetowej MAZOWSZANIE.eu, zapewniającej dostęp do informacji na temat lokalnych tradycji, historii i zabytków; oraz Portalu Turystycznego Mazowsza (http://www.mazowsze.travel/jak-spedzic-czas/szlaki-tematyczne); www.modana mazowsze.pl;

o funkcjonowanie w ramach realizacji projektu „Mazowiecki Szlak Tradycji” strony internetowej ze ścieżkami tematycznymi związanymi z kulturą ludową i z dziedzictwem kulinarnym (rękodzieło, architektura wiejska, kulinaria, muzyka i taniec (projekt realizowany przy udziale środków z RPOWM);

o zrealizowano stronę internetową www.nagrodakolberg.pl (ze środków MKiDN) zawierającą informacje o Nagrodzie im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” (m.in. o patronie, misji, historii, o laureatach z lat 1974–2015);

o działanie portalu www.muzykatradycyjna.pl, stanowiącego centrum informacyjne i bazę wiedzy na tematy etnomuzyczne, portal kontynuuje prace nad propagowaniem bieżących wydarzeń i programów edukacyjnych oraz prezentuje zjawiska muzyczne poprzez zaznaczanie ich na interaktywnej mapie;

o rozpoczęto realizację zadania pn.: „Wykonanie bazy danych i portalu internetowego branż kreatywnych, kół gospodyń wiejskich, zespołów folklorystycznych i twórców ludowych (…)”/Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu;

o rozbudowano stronę internetową www.pma.pl (funkcja prezentacji zabytków archeologicznych pod nazwą Cyfrowe Zbiory PMA - udostępnianie kolekcji poszczególnych działów Państwowego Muzeum Archeologicznego);

o uruchomiono serwis internetowy Szlaki Turystyczne Mazowsza - aplikacja mobilna, pozwalająca na nawigację po szlakach turystycznych Mazowsza oraz dająca dostęp do bazy informacji o najciekawszych miejscach położonych w ich pobliżu;

51

http://www.nagrodakolberg.pl/

http://www.muzeumdladzieci.pl/


www.mrot.plo dystrybuowano fundusze w ramach PROW: na utworzenie profesjonalnej

strony internetowej dla prezentacji m.in. zbiorów Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska w ramach projektu „Dom kultury to nie same mury - wyposażenie Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku; internetowego portalu informacyjno-usługowego dla turystów z kraju i zagranicy w ramach „Poprawa oferty kulturalnej i dostępności Centrum Interpretacji Zabytku Muzeum Warszawy”; budowa platformy internetowej promującej walory przyrodnicze i kulturowe występujące na obszarze funkcjonowania Lokalnej Grupy Działania „ZIELONE SIOŁO”;

o zamieszczano w ramach funkcjonujących portali instytucji artykuły związane z dziedzictwem kulturowym województwa: Samorządu Województwa Mazowieckiego (www.mazovia.pl/), Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (www.mrot.pl), Agencji Rozwoju Mazowsza S.A. (www.armsa.pl);

Ponadtoo w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” dofinansowano

zadania: „mUltimate Chopin” nowoczesna platforma internetowa

poświęcona wszystkim dostępnym źródłom Fryderyka Chopina (specjalnie zaprojektowana aplikacja do przeglądania, analizowania i porównywania zdigitalizowanych źródeł/Fundacja Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina;

platforma internetowa w ramach projektu „Centralna biblioteka Judaistyczna. Etap II (CBJ II)” udostępnienie wszystkich zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego/Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.

o wydano przez NID nową wersję bezpłatnej aplikacji mobilnej „Zabytki w Polsce”, która ma za zadanie zaktywizować ludność do czynnego zwiedzania zabytków (wirtualnie i w rzeczywistości). Konkurs Stowarzyszenia Kartografów Polskich „Internetowa Mapa Roku 2014/2015” im. Krzysztofa Buczkowskiego wyróżnił nowo utworzoną aplikację w kategorii aplikacje mobilne.

3.1.1 Uzyskane wartości wskaźników dla celu 1. Głównym narzędziem wspierania realizacji projektów było dofinansowanie z

funduszy europejskich w ramach: Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2013, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Samorząd Województwa Mazowieckiego uczestniczył w dystrybuowaniu środków w ramach ww. programów (w tym umieszczał jako projekty kluczowe również z obszaru dziedzictwa kulturowego, którym dofinansowanie zostało przyznane w trybie indywidualnym). Największa liczba inicjatyw dotyczyła ochrony i zachowania wartości dziedzictwa niematerialnego, w tym pielęgnowania tradycji i lokalnego folkloru w powiązaniu z zasobami dziedzictwa materialnego, wspierania i promocji twórczości artystycznej, ludowej (Tabela 9).

W 2015r. nie zidentyfikowano działań dotyczących:

52

http://www.armsa.pl/

http://www.mrot.pl/


stworzenia we współpracy z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków bazy dotyczącej zagrożonych zabytków województwa;

wypracowania wspólnie z samorządami lokalnymi programów ochrony zabudowy drewnianej (wiejskiej, małomiasteczkowej).

W dalszym ciągu wymagają wzmocnienia działania dotyczące:kształtowania i ochrony przestrzeni historycznych miast i wsi,-worzenia płaszczyzny współpracy różnych podmiotów na rzecz usuwania zagrożeń

systemowych i konfliktów w sferze opieki nad zabytkami.

Tabela 9 Uzyskane wartości wskaźników Celu 1

WskaźnikiOkres monitorowania WPOnZ /Uzyskane wartości wskaźników 2012

Okres monitorowania WPOnZ /Uzyskane wartości wskaźników 2013



Wskaźnik 1.1. Liczba projektów dotyczących rewitalizacji i rewaloryzacji zespołów zabytkowych (na które otrzymano dotacje).

22 5 Brak danych 322

Wskaźnik 1.2. Liczba obiektów i zespołów zabytkowych wymagających generalnego remontu, rewaloryzacji. 23

Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych

Wskaźnik 1.3. Ilość/wielkość udzielonych dotacji celowych z budżetu Samorządu Województwa na realizację prac w obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru. 24

61/ 3000000 zł brak przyznanych dotacji

brak przyznanych dotacji

brak przyznanych dotacji

Wskaźnik 1.4. Wartość zrealizowanych kompleksowych programów/projektów rewaloryzacji i rewitalizacji25 /zł/

38 885/175 15 275 291 Brak danych 18 224 119

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba pomników historii,

3 3 4 4

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba parków kulturowych,

3 3 3 3

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba zabytków nieruchomych

6487 6757 7054 7163

22Projekty realizowane w WPF na lata 2015-203923 Opracowanie i prezentacja kompleksowego raportu o stanie zachowania zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru

zabytków (księgi rejestru A i C) planowane jest na IV kwartał 2016 r. przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. 24 Przyznane dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru

zabytków, położonych na obszarze województwa mazowieckiego.25 Wartość zakończonych projektów realizowanych ujętych WPF.

53

Rzotkiewicz Kamila, 9.06.2017,


WskaźnikiOkres monitorowania WPOnZ /Uzyskane wartości wskaźników 2012




Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba zabytków archeologicznych w rejestrze

405 40526 Brak danych Brak danych

Dodatkowe wskaźniki Liczba muzeów i oddziałów muzealnych27

115 119 120 136

Dodatkowe wskaźniki Liczba muzealiów 28

Brak danych 2913019 3028800 3036822

Dodatkowe wskaźniki Liczba zwiedzających muzea i wystawy ogółem29

6657867 8749135 9025996 9474404

Dodatkowe wskaźniki Liczba zwiedzających muzea i wystawy ogółem, w tym na 10 tys. mieszkańców

12578 16485 16952 17740

Dodatkowe wskaźniki Wartość realizowanych projektów kluczowych w ramach Działania 5.2.Rewitalizacja miast RPOWM 2007 -2013 /zł/

105457 213 104837403 106988724 101179643

3.2. Realizacja celu 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej/Kształtowanie tożsamości regionalnej poprzez wykorzystanie walorów zabytkowych/

Wybrane wskaźniki do monitoringu celu 2:2.1. Liczba inicjatyw kulturalnych w sferze opieki nad zabytkami (seminaria,

konferencje, konkursy, wystawy, inscenizacje). 2.2. Liczba ekspozycji regionalnych w instytucjach kultury2.3. Liczba dotacji dla stowarzyszeń i grup nieformalnych na projekty dotyczące

promocji tradycji lokalnych i regionalnych

Kierunek działania 2.1. Utrwalanie i kształtowanie świadomości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego, w tym regionalnego i lokalnego oraz budowanie i pielęgnowanie wrażliwości na bogactwo przestrzeni kulturowejPodjęte działania i osiągnięte efekty wspieranie projektów edukacyjnych obejmujących historię i dziedzictwo

kulturowe regionu, w tym dziedzictwo kultury ludowej (m.in. gwarę mazowiecką), wprowadzanie ścieżki edukacji regionalnej na różnych poziomach nauczania:o szeroka oferta programowa w muzeach, dla których organizatorem lub

współorganizatorem był Samorząd Województwa Mazowieckiego,

26 Stan na dzień 30.04.2013 r., brak późniejszych zestawień publikowanych na stronach internetowych NID. 27 https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica28 Statystyka Mazowsza „Noc Muzeów” http://stat.gov.pl29 Dane wg podgrup cech BDL GUS, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica

54

https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica

http://stat.gov.pl/



przygotowano wydarzenia w formie: wykładów, spotkań, promocji książek, konferencji, koncertów i imprez plenerowych itd., m.in. 30:

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie - 290 wydarzeń dla 5642 uczestników np.: „Tęczą malowane mazowieckie stroje”, „Znane nieznane bajki polskie”, „Tradycje wielkanocne”, „Szopka krakowska - tradycja i zabawa”, „Karnawał na Mazowszu”, „Mazowsze mój region”, „Poznajemy stroje ludowe”;

Muzeum Niepodległości w Warszawie: 256 inicjatyw kulturalnych oraz 10 spotkań wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Warszawy o tematyce Warszawa i jej zabytki, koncert „Pamiętamy. Wieczór poświęcony pamięci więźniów Pawiaka”, wykład „W służbie Pamięci – modernizacja terenu Muzeum Więzienia Pawiak”, 2 pokazy grup rekonstrukcyjnych („Majówka pod Flagą Biało-Czerwoną”, „Warszawski Konwent Gier Strategicznych Grenadier”);

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze: „Salonik Elizy” (4 spotkania literackie z twórcami – 441 uczestników) , „Imieniny Zygmunta” (upowszechnianie wiedzy o Zygmuncie Krasińskim poprzez organizacją cyklicznego wydarzenia – 489 uczestników), „Galeria Jednego Obrazu” (upowszechnianie wiedzy o Muzeum i jego kolekcji na przykładzie wybranych dzieł – 125 uczestników), „W rocznicę urodzin i śmierci Z. Krasińskiego” (upowszechnienie wiedzy o wieszczu romantycznym - 430 uczestników), wykład pt „Romantyków rozmowy z Bogiem” (100 uczestników);

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie - 204 wydarzeń – 23 682 uczestników (5 wystaw, 84 wykłady, 41 spektakli, 11 koncertów,10 promocji książek,31 spotkań, 22 innych wydarzeń (m.in.: „Piknik Literacki”, warsztaty rodzinne);

Muzeum Regionalnym w Siedlcach: 5 wykładów (np. „Niespełnione nadzieje. Siedlce i jego mieszkańcy w pierwszym roku po zakończeniu okupacji niemieckiej” i „Polska B? Sytuacja gospodarcza południowego Podlasia w okresie międzywojennym”; 2 imprezy plenerowe (Uroczystości patriotyczno-religijne na terenie Karnego Obozu Pracy), 4 pokazy multimedialne (np. „Ciekawostki z pracy historyka regionalisty”, „Podlaskie ślady broni V”);

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie: 14 konferencji (m.in. pt.: „55. rocznica powstania Zakładu Historii Ruchu Ludowego”, „70. rocznica zakończenia II wojny światowej. Polski bilans II wojny światowej”, „120 rocznica powstania politycznego ruchu ludowego w Polsce”, „Chłopski czyn zbrojny w okresie II wojny światowej w 75. rocznicę powstania Batalionów Chłopskich”, „120 lat polskiego ruchu ludowego”, „Życie i czyny niezłomnych kobiet wiejskich Polski Podziemnej w pamięci i działaniu pokoleń XXI wieku”), 35 wystaw (np. „Chata kociewska”, „Sokołówek dawniej i dziś”), 10 wykładów (np. „Ruch ludowy w panoramie 120-lecia”, „Historia Podlasia w panoramie dziejów Polski”), 7 spotkań, 4 promocje książek;

Muzeum Mazowieckie w Płocku: 4 Konkursy (np. Klasówka z Płocka, Jak przedszkolak MMP zwiedzał, Jestem przewodnikiem po Płocku), 60+ Kultura (tematyka; rola dziedzictwa dla kultury), imprezę Święto Jana w Wiączeminie; sesja naukowa polskie art. deco; wykłady, prelekcje dot. pracy archeologa, źródeł historycznych, innych zagadnień z zakresu archeologii i historii, oraz dot. zabytków światowych, europejskich, polskich ( 6 szt.), 2

30 Opracowano na podstawie otrzymanych Ankiet z wojewódzkich instytucji kultury.

55


promocje półrocznika Nasze Korzenie (półrocznik popularnonaukowy Muzeum Mazowieckiego w Płocku poświęcony przyrodzie, historii i kulturze północno-zachodniego Mazowsza);

o zorganizowano kolejną edycję Nocy Muzeów – Dni otwarte w muzeach, podczas trwania wydarzenia oprócz stałych ekspozycji, można było obejrzeć specjalnie przygotowane wystawy, uczestniczyć w pokazach, warsztatach np.: Ciechanów: na Zamku Książąt Mazowieckich (zwiedzanie zamku i wejście

na baszty), w budynku ekspozycyjnym przy ul. Warszawskiej (otwarcie wystawy „Św. Jan Paweł II”, „Historia znaczka pocztowego”), w Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie (zwiedzanie ekspozycji, pokazy grup rekonstrukcyjnych );

Mława: „Noc Muzeów – wielokulturowa Mława” w Muzeum Ziemi Zakrzeńskiej (ekspozycje stałe prezentujące historię Ziemi Mławskiej);

Opinogóra: w Muzeum Romantyzmu (spektakl, Teatr Lalek, operetka, show skrzypcowe i inne atrakcje – 2610 uczestników);

Ostrołęka:10. edycja, pod hasłem „Podróż na Kresy” nawiązująca do wystawy „Huculszczyzna. Obraz zatrzymany”, prezentowanej w Muzeum Kultury Kurpiowskiej;

Otrębusy: w siedzibie Państwowego Zespołu Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego (m.in. zwiedzanie ekspozycji stałych, wystawy lalek ze zbiorów muzealnych Zespołu);

Płock: 10. edycja w Płocku, m.in. w Muzeum Mazowieckim (ekspozycja „X Wieków Płocka”, „Noc Skamandrytów”- program poetycko), w Muzeum Żydów Mazowieckich (degustacja kawy po żydowsku);

Pruszków: hasło przewodnie wydarzenia to KOZA/OWCA, w Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy (archeologiczne warsztaty w podziemiach);

Radom: pod hasłem „Tańce Polskie” – w Muzeum Wsi Radomskiej (wernisaż wystawy: „Tańce Polskie. Malarstwo Katarzyny Chodoń”), w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu (otwarcie wystawy pt. „Młoda Polska – kobieta. Uroda, ubiór, codzienność…”, „wynalazki przełomu XIX i XX wieku”;

Siedlce: edycja organizowana po raz siódmy w Muzeum Regionalnym (wystawy, konkurs, wykład, projekcja filmów);

Sierpc: w Muzeum Wsi Mazowieckiej (np. obejrzenie wystawy „Rok Polski w tradycyjnych zajęciach codziennych”) i w Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu (wystawy: „Gabinet lekarza z małego miasteczka”, „Bieżuń i jego mieszkańcy w dawnych latach”), w ratuszu (zwiedzanie wystawy „Sierpc i ziemia sierpecka na przestrzeni wieków”);

Warka: w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego (m.in. wernisaż wystawy prac dzieci pt. „Spotkałem Pana Kazimierza”);

Warszawa: na zwiedzających czekało 237 placówek, w tym 50 muzeów (np. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza: ekspozycje „Adam Mickiewicz 1798–1855”, „Sztuka i Naród”, „Moje noce, moje dnie. W 50. rocznicę śmierci Marii Dąbrowskiej”, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Państwowe Muzeum Etnograficzne, Muzeum Kolejnictwa);

Żyrardów: wydarzenie organizowane w Muzeum Mazowsza Zachodniego (wystawa „Żyrardów Pawła Hulki-Laskowskiego w fotografii 3D”);

o III edycja konkursu „Olimpiada Solidarności. Dwie Dekady Historii” upowszechniającego wśród młodzieży ponadgimnazjalnej wiedzy na temat historii najnowszej Polski, przybliżającego polskie dziedzictwo historyczne i dorobek kulturowy; uczestnicy (90 uczniów) otrzymali pamiątkowe dyplomy oraz

56


upominki od Samorządu Województwa Mazowieckiego i Muzeum Niepodległości w Warszawie (organizator etapu wojewódzkiego konkursu - Fundacja Centrum Solidarności we współpracy z samorządem województwa); dystrybuowano środki z PROW dotyczące wsparcia na realizację projektów

np.: „lokalne dziedzictwo kulturowe Równiny Wołomińskiej” (Gmina Wołomin); „modernizacja miejsca spotkań mieszkańców i zakup wyposażenia w miejscowości Golary oraz promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego” (Gmina Przasnysz); „ludowe klimaty” (Gmina Przytyk); „wykonanie systemu edukacji historycznej w Gminie Małkinia Górna”; warsztaty w terenie i programy: „Bliżej Tradycji i Środowiska” - warsztaty dla dzieci z terenu gminy Jedlnia-Letnisko; „Gody, idą gody” - kultywowanie polskich zwyczajów i tradycji bożonarodzeniowych (Gmina Radziejowice) - warsztaty dla dzieci i dorosłych, mające na celu pielęgnowanie i kultywowanie lokalnych zwyczajów, tradycji, umiejętności;

kształcenie nauczycieli oraz animatorów życia kulturalnego:o zorganizowano konferencję w Państwowym Muzeum Etnograficznym w

Warszawie organizowana przez NID „Przekaz międzypokoleniowy w kulturze tradycyjnej i rola państwa w tym zakresie”;

wspieranie lokalnych inicjatyw, w tym w zakresie tworzenia w obiektach zabytkowych ogólnodostępnych ekspozycji związanych z osobami, wydarzeniami historycznymi i tradycją miejsca:o uhonorowano Nagrodą Marszałka Województwa Mazowieckiego sześciu

laureatów za wybitną działalność umacniającą tożsamość kulturową Mazowsza;

Więcej informacji - podrozdział 4.1. Konkursy i nagrody (XV edycja konkursu Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego)

o członkostwo w Komitecie Honorowym Marszałka Województwa Mazowieckiego oraz obejmowanie honorowym patronatem przedsięwzięć jednorazowych lub cyklicznych, takich jak: konkursy, uroczystości jubileuszowe, festiwale, koncerty, wystawy, kongresy, festyny i pikniki o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym o tematyce wydarzeń dotyczącej m.in. kultury oraz ochrony i opieki nad zabytkami;

o przy wsparciu finansowym z PROW realizowano m.in. projekty: „Z kulturą i tradycją na co dzień” (gmina Załuski); „Centrum wiedzy i tradycji historycznej walk na terenie przyczółka warecko-magnuszewskiego” (gmina Magnuszew);

Więcej informacji - Załącznik 8. Wybrane projekty dofinansowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 w 2015 r.

tworzenie i rozwój ekspozycji regionalnych w instytucjach kultury:o przygotowano i udostępniono zwiedzającym ekspozycje regionalne (czasowe i

stałe) w wojewódzkich instytucjach kultury, głównie w muzeach (Tabela 10 ).

Tabela 10 Wybrane ekspozycje regionalne w 2015 r. Liczba i nazwa ekspozycji (stałych i czasowych) Organizator/miejsce

realizacji8 ekspozycji: „X wieków Płocka. Płock w przestrzeni kulturowej Mazowsza, Polski i Europy”, „Bolesław Biegas. Malarstwo rzeźba”, „Osadnictwo olenderskie na Mazowszu”, „Sokołówek dawniej i dziś w czterec h porach roku”, „Wystawa jubileuszowa Alojzego Balcerzaka” pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego, „Kalendarze. Jubileusz 25-lecia Agpressu”,


57


„Spółdzielnia Pracy Dziewiarskiej im. Gerszona Dua w Płocku (1949-1969)”19 ekspozycji m.in.(między innymi): „Siedlce własność prywatna. Historia miejscowości do 1807 r.’, „Rozwój Siedlec w latach 1807 – 1939”, „W szlacheckim zaścianku”, „Złoty salon”, „Salon ziemiański”, „Podsiedlecka wieś”, „Twórczość Małgorzaty Łady-Maciągowej (1881-1969)”, „Monotypie Ireny Karpińskiej (1901-1985). Wspomnienie w 30. rocznicę śmierci artystki”, „Szkło unikatowe Henryka Albina Tomaszewskiego (1906-1993”, „Układam świat mój”. Fotografie i malarstwo Ewy Zborowskiej-Buczek, „Martwa natura w malarstwie ze zbiorów Muzeum Regionalnego”, „Województwo siedleckie 1975-1998. Podróż sentymentalna.”, „Od Adwentu do zapustów”, „Letnią porą” – malarstwo ze zbiorów Muzeum Regionalnego


2 ekspozycje: „Okupacja niemiecka i funkcjonowanie Obozu Zagłady oraz Karnego Obozu Pracy w Treblince”, „Szukając Treblinki. Badania i wykopaliska”

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince

4 ekspozycje: „Rozwój techniki pożarniczej od polowy XIX do końca XX wieku”, „Podręczny sprzęt gaśniczy”, „Zabytkowe pojazdy pożarnicze”, „Kultura polskiego pożarnictwa”

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu

1 ekspozycja: „Wnętrza dworskie przełomu XIX i XX w.” Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie

6 ekspozycji: Ekspozycja poświęcona Aleksandrze z Sędzimirów Bąkowskiej (1851-1926 r.) ,Ekspozycja o Aleksandrze Świętochowskim , „Fakty i mity ciechanowskiego zamku”, „Księstwo Mazowieckie 1200-1526 – intrygi, trucizny i smok, czyli 300 lat niezależnego Mazowsza”, „Rzeźba ludowa ze zbiorów Heleny i Mariana Przedpełskich”, „Dawne rzemiosło wsi mazowieckiej w miniaturze”

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

5 ekspozycji: „Ostrołęka i Kurpie. Między wątkiem historii a osnową życia”, „Od włoskich bufetów do ebay kolekcjonerów, czyli muzeum po drodze”, „Przegląd twórczości ludowej”, „Wycinanka kurpiowska”, „Muzykanci ryzykanci”


19 ekspozycji m.in.: „Wielkanoc na Mazowszu”, „Rok Polski w tradycyjnych zajęciach codziennych” ,„Boże Narodzenie na Mazowszu”, „Pocztówkowy zawrót głowy”, „Barwy natury barwy Wsi. Ochrona rodzimych gatunków roślin w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”, „Jesienny pejzaż Wsi”, „Szopka Betlejemska”, „Dyskretny urok buduaru. Kobieca moda od XIX w. do l. 30 XX w.”, „Sierpc i Ziemia Sierpecka na przestrzeni wieków”, „Wnętrza dworskie końca XIX i początku XX w.”, „Transport dworski w zbiorach MWM”, „Kolekcja rzeźby ze zbiorów MWM w Sierpcu”, „Gabinet lekarza z małego miasteczka”


6 ekspozycji: „Ignacy Jan Paderewski (1861 – 1941) – Polak, Europejczyk, Mąż stanu i Artysta”, „Powstali z nadziei, Rodziny Wyklęte, Niezłomne osoby, Żołnierze Wyklęci we wspomnieniach, listach i zdjęciach, kim byli, jak żyli, o czym marzyli, gdy Ojczyzna upomniała się o nich?”, „Moja Przygoda w Muzeum”, Wnętrza mieszkalne z XIX w. w Bieżuniu”, „Bieżuń i jego mieszkańcy w dawnych latach”

Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu

21 ekspozycji: „Szopka Bożonarodzeniowa”, „Aranżacje świąteczne w obiektach – Wielkanoc”, „Przestrzeń oswojona. Zdobnictwo architektoniczne”, „Przestrzeń oswojona. Dekoracja w wiejskiej izbie”, „Przegląd twórczości artystów nieprofesjonalnych regionu radomskiego”, „Tradycyjna Palma Wielkanocna”, „Narodowe Tańce Polskie. Malarstwo Katarzyny Chodoń”, „Architektura sakralna Radomia w fotografii Pawła Putona”,


58


„Aranżacje świąteczne – Zielone Świątki”, „Zabawka moich pradziadków”, „Aranżacje świąteczne – Boże Ciało”, „Jan Paweł II w Radomiu -wspomnienia z pielgrzymki”, „Aranżacje świąteczne – Boże Narodzenie”, „Obrazy Marianny Wiśnios ze wsi Rataje”, „Przysucha podczas II wojny światowej w kolekcjach prywatnych”, „40 lat Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, „Dzieje Przysuchy w okresie XVIII - XX wieku”, „Dzieło Oskara Kolberga. Podstawa źródłowa i inspiracja”, „Wystawy stałe prezentujące życie codzienne wsi w obiektach architektury ludowej”, „Pszczelarstwo”21 ekspozycji m.in.: „Chata kociewska”, „W dawnej wsi polskiej”, „Skansen dawnych maszyn i narzędzi rolniczych”, „Rekonstrukcja starej kuźni”, „Modele powozów konnych”, „Płonęły niebo i ziemia”, „Urny z pacyfikowanych wsi polskich”, „Dom Pamięci Adama Bienia”, „Tajemnice Żółtej Karczmy”, „Całe życie dla Polski. Adam Bień 1899-1998”, „Adam Bień 1899-1998”, „Adam Chętnik (1885-1867 – uczony, społecznik, patriota, polityk”, „Sokołówek dawniej i dziś”, „Najcenniejsze zabytki Oddziału MHPRL w Sandomierzu”, „Idąc ku ludziom. Zofia i Ignacy Solarzowie”, „Jędrzej Cierniak i teatry ludowe w II RP”, „Cztery pory roku według Władysława Stanisława Reymonta”, „Chciałem odbudować polską duszę. W hołdzie Władysławowi Reymontowi pierwszemu Nobliście Niepodległej”, „Szept – kurpiowskie krajobrazy w fotografii Agnieszki Zielewicz”, „Skarby Sanktuarium w Piasecznie. Dawne szaty liturgiczne”

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie

3 ekspozycje: „PAWIAK 1835-1944”, „Al. Szucha – areszt śledczy gestapo”, „Taniec wśród mieczów... Polski personel medyczny na Pawiaku w okresie okupacji niemieckiej 1939-1945”

Muzeum Niepodległości w Warszawie

3 ekspozycje: „Futbol niezwyczajnych dni. Sport w okupowanej Warszawie”, „Dawne sporty, gry i zabawy w Rosji”, „Tadeusz Różewicz w Karkonoszach”

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

3 ekspozycje: „Bitwa pod Węgrowem -3.03.1863- pierwsze „Polskie Termopile”, „Bitwa na Liwskich Mostach, 9-15 IV 1831”, „ Echo dni minionych”

Muzeum Zbrojownia w Liwie

1 ekspozycja: „Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy” Państwowe Muzeum Archeologiczne

10 ekspozycji m.in.: „Figurki Ibeji. Jak ukoić ból po stracie dziecka”, „Polesia Czar. Wyprawa etnograficzna Carskiego fotografa Isaaka Sierbowa na tereny dawnej Rzeczypospolitej”, Błękitne miraże. Świat Tuaregów w malarstwie Rissa Ixa i zbiorach Adama Rybińskiego”, „Największa koronka Koniakowska świata”, „Porządek rzeczy. Magazyn Piotra B. Szackiego”

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

2 ekspozycje: „Polska sztuka ludowa”, „Kostiumy Mazowsza” Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego

2 ekspozycje „Sanniki, Pruszakowie Chopin”, „Ożywić historię , czyli pałac w Sannikach za czasów Natansonów i Dziewulskich”

Europejskie Centrum Artystycznego im. Fryderyka Chopina w Sannikach

Źródło: opracowano na podstawie materiałów otrzymanych z Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki UM.

Ponadto zorganizowano: o ekspozycję stałą: „Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata” w Muzeum

Mazowieckim w Płocku – pokazuje region przez pryzmat siedmiu zamieszkujących go grup etnograficznych z terenów: Mazowsza Starego, Kurpi

59


Puszczy Zielonej, Kurpi Puszczy Białej, Łowickiego, Sannicko–Gąbińskiego, Rawskiego, Kołbielskiego, a także Olendrów i Żydów;

o wystawę jubileuszową pt. „170 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej”/Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (dofinansowana ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura– Interwencje 2015);

o ekspozycję stałą „Instrumenty… – zobaczyć i usłyszeć tradycję” oraz wystawę czasową „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim” (wystawa w skali ogólnopolskiej jest pierwszą prezentacją specjalnie zgromadzonych rodzimych dzieł malarskich, inspirowanych muzyką i ludowym instrumentarium muzycznym)/Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu;

Obie wystawy zostały objęte honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego.

o ekspozycję stałą: „Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata” w Muzeum Mazowieckim w Płocku, pokazującą region przez pryzmat siedmiu zamieszkujących go grup etnograficznych z terenów: Mazowsza Starego, Kurpi Puszczy Zielonej, Kurpi Puszczy Białej, Łowickiego, Sannicko–Gąbińskiego, Rawskiego, Kołbielskiego,a także Olendrów i Żydów;

Ponadto o w ramach Programu „Dziedzictwo kulturowe” stworzono stałą wystawę muzealną

w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce „Warka – miasto dotknięte historią”;

uwzględnienie w wojewódzkich dokumentach planistycznych, strategicznych i programowych uwarunkowań ochrony regionalnego dziedzictwa:o w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego,

gdzie sformułowano Zintegrowaną politykę opieki i ochrony dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury współczesne oraz w dokumentach przyjętych w 2015 r.: Strategii Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim na lata 2014 – 2020, Strategii rozwoju kultury w województwie mazowieckim na lata 2015 – 2020, Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Mazowieckiego 2014-2020;

Więcej informacji rozdział 1. Analiza uwarunkowań prawnych ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego

60


wykorzystywanie roli uczelni w edukacji społecznej dotyczącej regionalnego dziedzictwa – wsparcie programów badawczych:o zorganizowano Ogólnopolską Konferencję Naukową „Obraz mniejszości

etnicznych w muzeach. Kolekcje, wystawy, edukacja” w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu – wygłoszono 50 referatów (np. „Prezentacje mniejszości etnicznych i narodowościowych w ekspozycjach muzeów na wolnym powietrzu”, prof. dr hab. Jan Święch - Uniwersytet Jagielloński, „Idea wielokulturowości – jej warianty, dobrodziejstwa i ograniczenia. Rozważania nie tylko o muzeach”, dr Damian Kasprzyk -Uniwersytet Łódzki, „Przekaz muzealny w kontekście teorii tożsamości i relacji międzykulturowych”, dr hab. Wojciech Olszewski - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu);

o zorganizowano etap wojewódzki III edycji konkursu „Olimpiada Solidarności. Dwie Dekady Historii”, mającego na celu upowszechnienie i pogłębianie wiedzy o historii Polski lat 1970-1990 wśród młodzieży ponadgimnazjalnej, przybliżenie polskiego dziedzictwa historycznego i polskiego dorobku kulturowego, nagrodami były indeksy na Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński oraz roczne stypendia naukowe;

o zaproszono do udziału w pracach Kapituły IX edycji konkursu pt. „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne - Wierzba” przedstawiciela Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, Jury X edycji konkursu fotograficznego „Mazowsze bliskie sercu” prorektora ds. artystycznych, naukowych i współpracy zewnętrznej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie;

o współpraca Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie z m.in.: Wydziałem Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydziałem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, Katedrą Edukacji i Kultury, Wydziału Nauk Społecznych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydziałem Politologii Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego;

o zorganizowano przez Muzeum Regionalne w Siedlcach sesję naukową „Żywią i bronią” – Chłopi częścią narodu polskiego w 120. rocznicę powstania politycznej reprezentacji ruchu ludowego na ziemiach polskich, we współpracy m.in. z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, Samorządowym Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Siedlcach;

o wygłoszono wykład dla Centrum Kształcenia Ustawicznego w Siedlcach „Obozy dla jeńców sowieckich i włoskich na terenie Siedlec i najbliższej okolicy” (wykład Muzeum Regionalne w Siedlcach);

Kierunek działania 2.2. Kształtowanie regionalnej dumy w oparciu o zabytki architektury i budownictwa, krajobraz kulturowy, wydarzenia historyczne oraz działalność wybitnych osób.Podjęte działania i osiągnięte efekty

organizacja konkursów dotyczących dziedzictwa i tradycji w celu rozwijania zainteresowań historią i dziedzictwem regionu:o Konkurs „Stolica Kultury Mazowsza” w programie kulturalnym zwycięskiego

Powiatu Nowodworskiego znalazły się imprezy współorganizowane z samorządem województwa o charakterze historycznym i patriotycznym (pokazy filmów, rekonstrukcje i inscenizacje bitew, tematyczne wystawy historyczne, biwak patriotyczny);

o konkursy fotograficzne: II edycja konkursu „Zabytek na pierwszym planie” pod hasłem „Zaklęte w drewnie” zachęcającego do poznania zabytków na terenie

61


województwa, uchwycenia ich oryginalności i piękna drewnianego zabytku; X edycja konkursu „Mazowsze bliskie sercu” – temat „Z rodziną przez Mazowsze”, promującego aktywne odkrywanie i odwiedzanie tradycyjnych muzeów z unikatowymi zbiorami i nowoczesnych, interaktywnych galerii, pełnych tajemnic urokliwych zamków i pałaców itd.;

o zorganizowano konkursy w wojewódzkich instytucjach kultury np.: Muzeum Mazowieckim w Płocku: konkursy o tematyce dotyczącej

zabytków Płocka: „Klasówka z Płocka” (226 uczestników), „Jestem przewodnikiem po Płocku”;

Muzeum Regionalnym w Siedlcach: konkursy wiedzy o historii Siedlec i prezentowanych w muzeum wystawach „Noc Muzeów” (110 uczestników), „Moje ulubione miejsce w Ojczyźnie” (w ramach uroczystości Dni Niepodległej); w Muzeum Niepodległości w Warszawie konkursy o tematyce Mazowsze, niepodległość państwa polskiego, symbole narodowe: „Mazowsze moja mała ojczyzna” (110 uczestników), „Niepodległa” (162), „Z Orłem białym przez wieki. Symbol władców państwa i narodu” – plastyczny i literacki (725);

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze: konkurs związany z upowszechnianiem twórczości Z. Krasińskiego „II Regionalny Konkurs Recytatorski Poezji i Prozy Romantycznej” (58 uczestników), „Boska Nie-Boska” oraz konkurs o tematyce muzealnej „Moja wizyta w muzeum” (30);

Więcej informacji podrozdział 4.1. Konkursy i nagrody

Ponadto o w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” dofinansowano zadanie -

XLVI Konkurs Palm Kurpiowskich Łyse 2015/Kurpiowskie Towarzystwo Społecznio-Kulturalne;

kreowanie wyobrażeń na temat tożsamości historycznej i kulturowej Mazowsza, z uwzględnieniem specyfiki lokalnej:o współorganizowano:

obchody 100 rocznicy I wojny światowej wraz z Fundacją „Nasza Historia” poprzez realizację wydarzenia „Piknik Militarny” – Twierdza Modlin 2015”, tym rekonstrukcję historyczną pt. „100 rocznica zdobycia Twierdzy Modlin przez wojska pruskie”;

biwak historyczny na Fortach Bema w Ostrołęce zorganizowany z okazji 184. rocznicy jednej z najważniejszych batalii powstania listopadowego - bitwy pod Ostrołęką 26 maja 1831 roku (m.in. pokaz walk stoczonych przez członków grup rekonstrukcyjnych) /Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce i OSH „Czwartacy”;

o zorganizowano pokazy multimedialne w Muzeum Regionalnym w Siedlcach: podczas Narodowego Dzienia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, otwarcia wystawy „U progu wolności. Legiony Polskie 1914-1916”, podczas EDD: „Utracone dziedzictwo materialne Kresów Wschodnich na pocztówkach Jana Bułhaka, twórcy Szkoły Fottografii Ojczystej”;

o wsparcie realizacji projektów w ramach PROW (Oś IV, Małe projekty):o „Obchody bitwy pod Łomiankami” - historyczna rekonstrukcja bitwy pod

Łomiankami z 1939 roku i szarży 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich, w inscenizacji historycznej „Na odsiecz Warszawie 1939 - bitwa pod Łomiankami”;

62


o „Pożegnanie lata z Napoleonem” - rekonstrukcja bitwy pod Gołyminem z 1806 roku. Inscenizacja starcia z okresu wojen napoleońskich, stoczona przez Armię Napoleona z rosyjskim zaborcą, wpisała Gołymin na trwale do kart historii Polski i Europy;

o Grupa rekonstrukcji historycznej „Warka” - odtworzenie wizerunku powstańca z 1863 roku z czasów Powstania Listopadowego;

zamieszczanie w Internecie wykazów obiektów znajdujących się w wojewódzkiej ewidencji zabytków wraz z uzasadnieniem ich wartości:o zamieszczono na stronie internetowej samorządu województwa „Kroniki

Mazowieckiej”, w której przedstawiono informacje o obiektach zabytkach z terenu województwa wraz ze zdjęciami.

Kierunek działania 2.3. Wykorzystanie pamięci historycznej i zasobów dziedzictwa do integracji mieszkańców i stymulowania rozwoju - tworzenie przestrzennych ciągów inicjatyw Podjęte działania i osiągnięte efekty organizacja inscenizacji ważnych wydarzeń historycznych, zwłaszcza

w miejscach i obiektach zabytkowych:o IX Ogólnopolski Turniej Rycerski „O Pierścień Księżnej Anny” na Zamku w

Liwie współorganizowany przez Muzeum Zbrojownia, należący do najbardziej prestiżowych w województwie, przedsięwzięcie propaguje tradycje narodowe, prezentuje walory kulturowe i przyrodnicze regionu;

o XI Spotkania z historią pod hasłem „U Konrada Mazowieckiego ” na dziedzińcu Zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie - impreza o charakterze edukacyjno–historyczno –widowiskowym (warsztaty edukacyjne, kramy rzemieślników, prelekcje, odczyty, gry i zabawy dla najmłodszych), oglądanie nowej ekspozycji pt.: „Księstwo Mazowieckie 1200 -1526. Intrygi, trucizny i smok, czyli 300 lat niezależnego Mazowsza”;

o współorganizowanie uroczystości patriotyczno-religijnych w 76. rocznicę wybuchu II wojny światowej na terenie Karnego Obozu Pracy w Treblince oraz wydarzeń na terenie Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej: „Majówka pod Flagą Biało-Czerwoną” (prezentacje grup rekonstrukcyjnych, koncerty, wystawa broni historycznej, zawody strzeleckie, pokaz musztry paradnej), X Warszawski Konwent Gier Strategicznych Grenadier (m.in. gry planszowe ( głównie wojenne) i bitewne, pokazy grup rekonstrukcyjnych, w tym odwzorowanie walk z Września 1939 czy Powstania Warszawskiego, pokazy sprzętu wojskowego i broni, prelekcje multimedialne, rekonstrukcje, pokazy filmowe);

organizacja imprez (plenerowych) związanych z promocją kultury ludowej oraz kultywowaniem tradycji:o organizowano imprezy cykliczne np.: w Muzeum Wsi Radomskiej („Niedziela

Palmowa w skansenie” festyny: „Sobótki”, „Lato na wsi”, „Uroczystości Bożego Ciała”, „Pali się! Majówka ze strażakiem Waldkiem”, „Święto Chleba”, „Festiwal Ziemniaka”); widowiska plenerowe w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu („Powitanie wiosny w skansenie, „Gry i zabawy wielkanocne”, „Gotowanie na polanie”, „Miodobranie w skansenie”, „Żniwa w skansenie”, „Wykopki w skansenie”, „Europejskie Dni Dziedzictwa”);

wspieranie oddolnych inicjatyw dotyczących popularyzacji dziedzictwa regionu:o promocja bogatej historii, kultury i tradycji zwycięskiego powiatu w ramach

konkursu „Stolica Kultury Mazowsza” (otrzymanie prestiżowego tytułu jest zachętą i ważnym elementem promocji kultury lokalnej, w tym zasobów

63


dziedzictwa kulturowego i stanowi wyróżnienie dla najbardziej aktywnego ośrodka);

o w ramach PROW wsparto realizację projektów: „Jasełka Gminne” (Gmina Łąck), „Kultywowanie lokalnych tradycji w gminie Wolanów” (Powiat Radomski), „Kultywowanie zwyczajów i obrzędów dożynkowych drogą do zachowania lokalnej tożsamości – organizacja Gminnych Dożynek w Wiskitkach” (Powiat Żyrardowski); kultywowanie tradycji ludowych poprzez warsztaty taneczno- wokalne i zakup strojów regionalnych dla zespołu „Mali Karniewiacy” (Gmina Karniewo); strój kurpiowski, instrumenty muzyczne oraz organizacja stałej wystawy w plenerze wizytówką regionu kurpiowskiego (gmina Lelis);

Więcej informacji podrozdział 4.1.1. Stolice Kultury Mazowsza oraz Załącznik 8. Wybrane projekty dofinansowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 w 2015 r

Kierunek działania 2.4. Kreowanie ośrodków budowania tożsamości kulturowej regionu ( w ramach pasm turystyczno-kulturowych oraz wskazanych w PZPWM )Podjęte działania i osiągnięte efekty stymulowanie aktywności kulturalnej społeczności historycznych miejscowości

pełniących ważną rolę w układzie osadniczym oraz wyróżniających się bogactwem zasobów dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego)o wybór Patrona Roku (2015 rok ustanowiono „Rokiem Władysława Reymonta na

Mazowszu” i „Rokiem ks. Jana Twardowskiego na Mazowszu”), Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego, przyznanie medalu „Pro Masovia” (prestiżowego wyróżnienia przyznawanego jako wyraz uznania dla dokonań na rzecz kulturalnego lub społecznego rozwoju Mazowsza);

o stymulowanie aktywności ośrodków budowania tożsamości kulturowej regionu poprzez organizację konkursów stanowiących zachętę i promocję kultury lokalnej, bogactwa dziedzictwa kulturowego oraz wyróżniających najbardziej aktywny ośrodek (wybieranie „Stolicy Kultury Mazowsza” na kolejny rok);

Więcej informacji – podrozdział 4.1. Konkury i nagrody.

wspieranie stowarzyszeń i grup różnych podmiotów w zakresie zapewnienia im wkładu finansowego do udziału w projektach ukierunkowanych na promocje tradycji lokalnych i regionalnych:o Samorząd Województwa Mazowieckiego w 2015 roku nie udzielił dotacji

celowych organizacjom pozarządowym i innym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego na realizację zadań publicznych w obszarze działania Folklor;

o udzielono wsparcia na realizacje projektów w ramach działania „Wdrażanie projektów współpracy”- PROW, Oś IV, projekty „partnerstwo dla tradycji i innowacji w rozwoju lokalnym” (gmina Krasne i Ostrów Mazowiecka) między Samorządem Województwa Mazowieckiego, a partnerami projektu współpracy tj.: Fundacją Partnerską Grupa Lokalnego Działania „Ciuchcia Krasińskich” i Lokalną Grupą Działania „Zielone Siodło”, którego celem było prowadzenie wspólnych działań na rzecz zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju lokalnego w oparciu o tradycje kulturowe i innowacyjne podejście do rozwoju przedsiębiorczości na wsi i aktywizacji społecznej mieszkańców (m. in.: zorganizowanie międzynarodowych targów połączonych z prezentacją i promocją lokalnych produktów i usług);

wykorzystanie bogactwa dziedzictwa kulturowego dla promocji ośrodków budowania tożsamości kulturowej:

64


o wspieranie i organizację imprez, w tym w oparciu o rekonstrukcję wydarzeń historycznych np.: Letni Kurs Historii. Bitwa Warszawska 1920 (widowisko historyczne w Muzeum Wsi Radomskiej), Siedleckie Spotkania Historyczne, XVIII Turniej Rycerski w Iłży, cyklicznego wydarzenia w Opinogórze „Imieniny Zygmunta” (Muzeum Romantyzmu);

Kierunek działania 2.5. Promocja walorów kulturowych regionuPodjęte działania i osiągnięte efekty publikacje popularno-naukowe poświęcone elementom dziedzictwa

kulturowego regionu np. w ujęciu tematycznym: dziedzictwo poprzemysłowe, zabytki sakralne, budownictwo drewniane, sztuka ludowao wydanie albumu „Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze” (w ramach dotacji

celowych z budżetu państwa);o opracowanie stron tematycznych w Kronice Mazowieckiej (folklor, kultura,

turystyka) oraz wydane publikacje informacyjno-promocyjne na potrzeby różnych wydarzeń (np. targów);

o opracowanie, wydanie oraz rozpowszechnienie publikacji dofinansowanych w ramach PROW: „Promocja historycznych, przyrodniczych oraz kulturowych zasobów obszaru LGD Zaścianek Mazowsza – publikacja”); „Miasto w nowej odsłonie - monografia Iłży”- pozycja książkowa przedstawiająca historię, fakty i zdarzenia dotyczące Iłży oraz jej okolic; wydanie albumu „Radzymin… małe miasto- wielka historia”; publikacji „Dwór w Radoniach. Historia Janeczki";

o opracowanie i wydanie przewodnika turystycznego o Powiecie Sokołowskim w trzech wersjach językowych oraz mapy turystycznej powiatu projekt pn.: Wzmocnienie potencjału turystycznego Powiatu Sokołowskiego” (RPO WM);

wydawnictwa albumowe poświęcone krajobrazom kulturowym i zasobom dziedzictwa o wyjątkowych wartościach (najcenniejsze oraz decydujące o specyfice regionu):

o Mazowiecka Akademia Książki (seria wydawnicza) - konkurs na publikacje o historii, tradycji i kulturze Mazowsza, w tym Warszawy. Nagradzane są tytuły, których wydanie ze względu na ich niekomercyjny charakter byłoby trudne bez dofinansowania. Efektem projektu, zamierzonego na wiele lat, jest stale powiększający się zbiór wartościowych książek poświęconych ziemiom województwa mazowieckiego.

w ww.mazovia.pl

o W 2015 r. wydano publikację „Żydzi płoccy. Album pamięci” Gabriela Nowak, inspiracją dla powstania albumu był zachowany w zbiorach Archiwum Państwowego w Płocku zbiór fotografii dowodowych z okresu II RP (Muzeum Mazowieckie w Płocku, Archiwum Państwowe w Płocku i Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych);

o wydawnictwa: Muzeum Regionalnego w Siedlcach: „Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince” w 2 wersjach językowych (pol. i ang.), album „Treblinka II – Obóz Zagłady. Treblinka II – das Vernichtunslager” (wersja pol.-niem);

65

http://www.mazovia.pl/


oraz o Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie np.: A. Chętnik,

„Pod Kopańskim Mostem. Utwór wierszowany z epopei kurpiowskiej w roku 1708”; „Władysław Stanisław Reymont pierwszy noblista Niepodległej”, red. nauk. E. Koralewska, J. Gmitruk; J. Gmitruk, „W jedności siła. 120 lat polskiego ruchu ludowego”; „Na ścieżkach mazowieckiej i podlaskiej krainy. Księga poświęcona pamięci Profesora Arkadiusza Kołodziejczyka”, pod red. T Skoczka (Warszawa 2015 );

o wydano publikacje: „Drewniane obiekty sakralne Mazowsza”, „Z rodziną przez Mazowsze”; album „Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze” w ramach KSOW 2007-2013;

organizacja konferencji poświęconych dziedzictwu kulturowemu województwa mazowieckiego:o Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Obraz mniejszości etnicznych w

muzeach. Kolekcje, wystawy, edukacja” w Muzeum Wsi Mazowieckiej, której tematem przewodnim była problematyka związana ze zbiorami dotyczącymi mniejszości etnicznych i ich prezentacją w muzeach;

cykle materiałów edukacyjnych i promocyjnych w prasie, radiu i telewizji:o Strefa Mazowsze” - program TVP poświęcony szeroko pojętej kulturze na

Mazowszu, informującego o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych w Warszawie i na terenie województwa mazowieckiego, promującej walory kulturowe województwa

www.mazovia.plo emisja na antenie TVP Warszawa cyklu audycji „Wieści z Mazowsza” w ramach

działalności KSOW PROW 2014-2020;o trasa Radia RDC „Odkrywamy Mazowsze” Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

- dziennikarze relacjonowali najważniejsze wydarzenia podczas imprezy plenerowej „Miodobranie w skansenie”;

o broszury, publikacje i promocja w mediach KSOW 2007-2013 (m.in. dofinansowano 4 wkładki tematyczne w tygodnikach regionalnych);

o podejmowano bieżące działania promujące przedsięwzięcia muzealne, współpracując ze stacjami radiowymi, telewizyjnymi, gazetami i mediami elektronicznymi np. promocja dziedzictwa w radiu przez Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz promocja na stronach internetowych: www.mhprl.pl, www.facebook.com/MHPRL. W 2015 roku polski ruch ludowy świętował 120-lecie swojego istnienia. Na antenie radiowej Jedynki został nadany cykl 12 audycji przypominających wybitnych działaczy ruchu ludowego;

o wywiady o tematyce etnograficznej udzielane przez pracowników Państwowego Muzeum Etnograficznego w radio i telewizji (m.in. TVP Regionalna, RDC, Polskie Radio dla Zagranicy, Polskie Radio Program 1, Polskie Radio Program 4, Kurier Warszawski);

wsparcie cyfryzacji i udostępnianie w domenie publicznej materiałów promujących walory regionu:

66

http://www.facebook.com/MHPRL

http://www.mhprl.pl/



o funkcjonowanie portali internetowych wojewódzkich instytucji kultury (np. Mazowieckie Obserwatorium Kultury - http://www.mazowieckieobserwatorium.pl/mapa-kultury/ngo.html );

o publikowano na stronie internetowej „Kroniki Mazowieckiej” artykuły promujące dziedzictwo kulturowe regionu - strony tematyczne, np. Folklor, Kultura, Turystyka, Kulturalne Mazowsze;

Ponadto działania i osiągnięte efekty przedstawiono w Kierunku działania 1.9. Popularyzacja i zwiększanie dostępności do zasobów dziedzictwa

3.2.1.Uzyskane wartości wskaźników dla celu 2. Realizacja celu odbywała się poprzez działania polegające na utrwalaniu i

kształtowaniu świadomości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego oraz budowaniu i pielęgnowaniu wrażliwości na bogactwo przestrzeni kulturowej. Wsparcie otrzymały działania kultywujące lokalne zwyczaje, tradycję, które integrowały mieszkańców oraz promowały walory kulturowe regionu. Finansowanie inicjatyw odbywało się głównie z wykorzystaniem: dochodów własnych instytucji kultury, jednostek samorządu terytorialnego oraz funduszy unijnych. Wszystkie działania Celu 2 były realizowane w szerokim zakresie. Do zadań zasługujących na wyróżnienie należą: zorganizowane ekspozycje regionalne, inscenizacje wydarzeń historycznych w miejscach i obiektach zabytkowych, projekty edukacyjne w wojewódzkich instytucjach kultury (Tabela 11).

Tabela 11 Uzyskane wartości wskaźników Celu 2.

67

http://www.mazowieckieobserwatorium.pl/mapa-kultury/ngo.html


Podstawowe wskaźniki Okres monitorowania WPOnZ 2012 r. i uzyskane wartości wskaźników

Okres monitorowania WPOnZ 2013 r. i uzyskane wartości wskaźników

Okres monitorowania WPOnZ 2014 r.i uzyskane wartości wskaźników

Okres monitorowania WPOnZ 2015 r.i uzyskane wartości wskaźników

Wskaźnik 2.1. Liczba inicjatyw kulturalnych w sferze opieki nad zabytkami (seminaria, konferencje, konkursy, wystawy, inscenizacje). 31

27168 (imprezy oświatowe w muzeach)




Wskaźnik 2.2. Liczba ekspozycji regionalnych w instytucjach kultury. 32

357 425 9733 13634

Wskaźnik 2.3. Liczba dotacji dla stowarzyszeń i grup nieformalnych na projekty dotyczące promocji tradycji lokalnych i regionalnych. 35

60 0 0 0

Dodatkowe wskaźniki Zwiedzający muzea i wystawy muzealne ogółem36,

6657 867 8 749 135 9 025 996 brak danych

Dodatkowe wskaźniki Zwiedzający muzea i wystawy muzealne w tym w Warszawie

5 955 521 7 933 750 8 276 268 brak danych

Dodatkowe wskaźniki Zwiedzający muzea i wystawy muzealne podczas „Nocy Muzeów”,

brak danych252 651 247 459

brak danych

Dodatkowe wskaźniki Zwiedzający muzea i wystawy muzealne w tym w Warszawie

brak danych 210 287 203 069 brak danych

3.3. Realizacja celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu/Budowanie klimatu społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu/

Wybrane wskaźniki do monitoringu celu 3:3.1. Ilość szkoleń/warsztatów dla radnych, urzędników i właścicieli z zakresu

ochrony dziedzictwa kulturowego.3.2. Liczba konkursów/nagród związanych z ochroną i promocją dziedzictwa

kulturowego.3.3. Liczba stowarzyszeń i związków działających na rzecz lokalnego i regionalnego

dziedzictwa kulturowego.

31 Dane uzyskane z BDL GUS inicjatywy kulturalne w muzeach ogólnych (odczyty /prelekcje /spotkania, seanse filmowe, koncerty, konkursy, warsztaty, imprezy plenerowe, lekcje muzealne oraz sesje i seminaria naukowe/sympozja) https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica

32 Ekspozycje regionalne w instytucjach kultury (wystawy stale i czasowe według własnego scenariusza).33 Dane na podstawie z Ankiet wypełnionych przez wojewódzkie instytucje kultury34 Szczegółowy wykaz przedstawiono w Tabeli 8. przy realizacji Celu 2.w Kierunku działania 2.1. 35 Udzielonych w ramach „Rocznego programu współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego z organizacjami

pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art.3 ust.3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rok 2015”.

36 Dane na podstawie Urzędu Statystycznego w Warszawie, Statystyka Mazowsza. Noc Muzeów.

68



Kierunek działania 3.1. Stymulowanie działań służących ochronie obiektów zabytkowych i promowanie najlepszych przykładów takich działańPodjęte działania i osiągnięte efekty

promowanie dobrych praktyk w zakresie konserwacji i rehabilitacji obiektów zabytkowych:o na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego zamieszczono informacje o

konkursach ogólnopolskich: „Zabytek zadbany” – ogólnopolski konkurs, który promuje ochronę

substancji zabytkowej podczas wykonywanych remontów, promocję najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania obiektów wpisanych do rejestru zabytków;

„Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich" - konkurs wyróżnia najlepsze przedsięwzięcia oraz poprzez promocję dobrych praktyk, pokazuje wpływ Funduszy Europejskich na rozwój regionów i zachodzące zmiany; zamieszczono np. projekt Miasta Siedlce pt. „Regionalny projekt turystyczny Doliny Bugu" nominowany do nagrody głównej w kategorii „Turystyka mobilna i wirtualna”

o Mazowieckie Forum Terytorialne - pełniące rolę forum wymiany wiedzy, doświadczeń i informacji pomiędzy partnerami;

o IX Sejmik Turystycznego Województwa Mazowieckiego - m.in. przedstawiono: „Podsumowanie okresu programowania i prezentacja efektów wdrażania perspektywy w ramach RPO WM 2007-2013” - prezentację rewitalizacji carskiego budynku koszarowego i stworzenie w nim Muzeum Historycznego w Legionowie;

o wywiady udzielane mediom telewizyjnym, radiowym i prasowym dotyczących rewitalizacji Cytadeli Warszawskiej Warszawie (m.in. Programowi I Polskiego Radia, TVP Polonii, TVN, Polskiemu Radiu 24, TVP Info, Gościowi Niedzielnemu, Polskiemu Radiu Program IV, Katolickiemu Radiu Podlasia, Tygodnikowi „Myśl Polska”, Miesięcznikowi „W Sieci Historii”, Tygodnikowi „Przegląd”) /Muzeum Niepodległości;

o VII Sesja Konserwatorsko-Architektoniczna „Między ortodoksją a kreacją: Dialog konserwatorsko-architektoniczny” - debata o aktualnych problemach stojących przed konserwatorami, architektami i urbanistami w związku z ochroną dziedzictwa materialnego miast w obliczu ich intensywnego rozwoju /Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie;

o zamieszczanie informacji na stronie Internetowej Samorządu Województwa Mazowieckiego dotyczących:

o edycji krajowego konkursu na „Modernizację Roku 2015” i laureatów konkursu m.in.: nagrodzonych w kategorii „Obiekty edukacyjne” - przebudowa i rozbudowa zabytkowego budynku szkoły podstawowej przy ul. Kilińskiego (budynku byłego Zakładu Wodoleczniczego z XIX w.) /Gmina Grodzisk Mazowiecki; rewitalizacja pałacu czetwertyńskich-uruskich przy ul. Krakowskie Przedmieście 30 w Warszawie/Uniwersytet Warszawski; w kategorii „Obiekty zabytkowe” - adaptację obiektów i urządzeń budowlanych w rejonie kaponiery i baterii barkowej w Cytadeli warszawskiej wraz z otoczeniem na potrzeby muzeum katyńskiego ul. Dymińska 13, Warszawa/Muzeum Wojska Polskiego;

o informacji o ogólnopolskim konkursie „Zabytek zadbany” (o jego naborach i wynikach);

69


premiowanie działań służących odzyskaniu obiektów zabytkowych zagrożonych zniszczeniem: o nie zidentyfikowano działań w 2015 r.

organizowanie konkursów dla właścicieli obiektów zabytkowych promujących właściwą opiekę nad obiektem oraz jego udostępnienie:o organizowanie konkursu fotograficznego „Zabytek na pierwszym planie”;

Kierunek działania 3.2. Edukacja społeczeństwa w zakresie praw i obowiązków dotyczących opieki nad zabytkamiPodjęte działania i osiągnięte efekty kreowanie liderów - społecznych opiekunów zabytków:

o wyróżnianie/nagradzanie działalności fachowców rożnych zawodów podejmujących inicjatywy ukierunkowane na ochronę dziedzictwa kulturowego Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia”, Nagrodą Marszałka Województwa Mazowieckiego;

szkolenia dla radnych, urzędników, właścicieli i użytkowników zabytków, organizacji pozarządowych w zakresie opieki nad zabytkami:o kontynuacja realizacji projektu „Kultura Włączania” przez Mazowiecki Instytut

Kultury mającego podnoszenie kompetencji kadr kultury województwa mazowieckiego w zakresie wspierania procesów edukacji włączającej. W 2015 roku trzecia edycja projektu odbywała się w Węgrowie (w ramach dotacji z budżetu województwa);

upowszechnianie wiedzy o prawach i obowiązkach właścicieli zabytków, organizacja szkoleń dla właścicieli i użytkowników obiektów zabytkowych, o nie zidentyfikowano działań w 2015 r.

stymulowanie aktywnego i świadomego uczestnictwa w działaniach dotyczących rozwiązywania problemów związanych z opieką nad zabytkami: o realizowano w wojewódzkich instytucjach kultury projekty edukacyjne w postaci:

wykładów, prelekcji, spotkań, seminariów, pokazów multimedialnych, lekcji muzealnych itp. (patrz Kierunek działania 2.1).

Kierunek działania 3.3. Stymulowanie i intensyfikacja współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i pozarządowym w działaniach na rzecz edukacji, promocji, podniesienia świadomości o zasobach i potrzebie zachowania dziedzictwa regionu.Podjęte działania i osiągnięte efekty optymalizacja współpracy publiczno-prywatnej w działaniach dotyczących

opieki nad zabytkami i rewitalizacji obszarów historycznych z udziałem społecznych opiekunów zabytków i organizacji społecznych:o wspieranie działań 31 Lokalnych Grup Działania, które będą mogli realizować

zadania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 – 2020.37 Więcej informacji: Załącznik 5. Wykaz Lokalnych Grup Działania wytypowanych w 2015 r. do otrzymania wsparcia w ramach PROW 2014 -2020

o ogłoszono nabór wniosków o dofinansowanie projektów angażujących wolontariuszy w opiekę nad zabytkami w ramach pierwszej edycji dotacyjnego programu NID „Wolontariat dla dziedzictwa” ( jedno z zadań Krajowego

37 W ramach Osi Priorytetowej VI – Jakość Życia, w działaniu 6.2. Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych, preferowane będą również „projekty realizowane w partnerstwie, w szczególności będące efektem trwałej współpracy oraz akceptacji społecznej, w tym za pośrednictwem LGD”.

70


Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami ), inicjatywa angażująca wolontariuszy, lokalne społeczności, organizacje pozarządowe i samorządy. Zadania, które będą mogły uzyskać dofinansowanie mają dotyczyć: działań pomocniczych przy pracach remontowo-konserwatorskich zabytków, działań przy inwentaryzowaniu i dokumentowaniu zabytków oraz działań edukacyjnych i popularyzujących zabytki i wiedzę na ich temat;

tworzenie finansowych i pozafinansowych mechanizmów współpracy różnych podmiotów działających w sferze ochrony i promocji dziedzictwa regionu:o realizacja inicjatywy JESSICA , bardziej skutecznego wsparcia realizacji

zadań, narzędzia dzięki któremu w województwie mazowieckim środki finansowe będą dłużej dostępne z uwagi na wielokrotnie wykorzystywanie;

o udostępnienie elektronicznej bazy wiedzy „Mazowiecki Bank Projektów” o inwestycjach m.in. z obszaru ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego (aplikacja dostępna na stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego - www.mazovia.pl w zakładce Unia Europejska, a także na stronie www.bankprojektow.mazovia.pl );

o wspieranie projektów filmowych (w tym dokumentalnych) realizowanych w województwie mazowieckim, mogących przyczynić się do turystycznej i gospodarczej promocji regionu, budowania korzystnego wizerunku regionu );

włączenie organizacji pozarządowych w działania samorządu województwa służące opiece nad zabytkami:o wzmacnianie merytoryczne organizacji pozarządowych poprzez: bieżące

informowanie ich na temat zadań realizowanych przez samorząd województwa oraz możliwościach współpracy ( publikowane na stronie www.dialog.mazovia.pl), szkolenia i konsultacje w zakresie pozyskiwania środków na ich działalność, listy rekomendujące działalność organizacji pozarządowych (np. dla Społecznego Komitetowi Budowy Pomnika Władysława Stanisława Reymonta w Lipcach Reymontowskich);

o objęcie honorowym patronatem przez Marszałka Województwa Mazowieckiego ponad 166 przedsięwzięć (jednorazowych lub cyklicznych, m.in. o charakterze kulturalnym, edukacyjnym, promocyjnym o zasięgu regionalnym), których organizatorami lub współorganizatorami były organizacje pozarządowe;

o przyjęcie przez Marszałka Województwa 20 zaproszeń do uczestnictwa w Komitecie Honorowym wydarzeń, których organizatorami były organizacje pozarządowe;

o uhonorowane 70 organizacji pozarządowych Medalem Pamiątkowym Pro Masovia, m.in. jako wyraz uznania na rzecz kulturalnego rozwoju Mazowsza;

o przyznawanie dyplomów uznania przez Marszałka Województwa Mazowieckiego za wybitne zasługi i działalność na rzecz województwa mazowieckiego (np. Stowarzyszeniu Gmin Turystycznych Pojezierza Gostynińskiego z okazji 20-lecia działania);

o działania wzmacniające przedstawicieli organizacji działających na terenach wiejskich w szczególności Lokalnych Grup Działania: cykl dwunastu jednodniowych szkoleń realizowanych w 2015 r., temat:

„Produkt tradycyjny jako element podnoszenia atrakcyjności turystycznej regionu”; ośmiu jednodniowych szkoleń realizowanych w 2015 r., temat: „Zagrodowe wytwarzanie produktów tradycyjnych – dobre praktyki

71

http://www.dialog.mazovia.pl/


produkcji serów podpuszczkowych”; dwa jednodniowe szkolenia, temat: „Zagrodowe wytwarzanie produktów tradycyjnych – dobre praktyki produkcji pszczelarskiej”;

o przyznano wsparcie (ok. 2,8 mln zł) w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 dla Lokalnych Grup Działania („wsparcie przygotowawcze” z inicjatywy LEADER). Środki przeznaczono, m.in. na przygotowanie lokalnych strategii rozwoju realizowanych do 2020 r. LGD otrzymały dofinansowanie w ramach trzech progów – 110 tys. zł, 132 tys. zł oraz 154 tys. zł.38

funkcjonowanie strony www.dialog.mazovia.pl Samorządowego Forum Dialogu Obywatelskiego - źródła informacji na temat współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi (Wykres 5) oraz zamieszczanie informacji na stronach internetowych administrowanych przez urząd oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne (www.mazovia.pl oraz na stronach: Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych www.mazowia.eu; Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich www.mazowieckie.ksow.pl );

o przesłano do organizacji pozarządowych z terenu województwa egzemplarze „Kroniki Mazowieckiej”, w którym artykuły związane z tematyką organizacji pozarządowych drukowane są w stałej rubryce „Pozarządowe Mazowsze”;

o udział organizacji pozarządowych w opiniowaniu i konsultowaniu opracowań, analiz, programów i projektów aktów prawnych w dziedzinach stanowiących obszar wzajemnych zainteresowań (m.in. Strategii Rozwoju Turystyki w Województwie Mazowieckim na lata 2014 – 2020, Strategia rozwoju kultury w województwie mazowieckim na lata 2015 – 2020);

Wykres 5 Organizacje pożytku publicznego w województwie mazowieckim według zadeklarowanego obszaru działania

Źródło: opracowanie własne na podstawie bazy danych ze strony internetowej www.mazovia.pl

Więcej informacji: podrozdział 5.1. Dotacje z budżetu województwa Mazowieckiego (Współpraca samorządu województwa mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami); Załącznik 5. Wykaz Lokalnych Grup Działania, wytypowanych w 2015 r. do otrzymania wsparcia w ramach PROW 2014-2020.

3.3.1. Uzyskane wartości wskaźników dla celu 3. Realizacja celu skupiona była głównie na umiejętnym kształtowaniu świadomości

społecznej wobec dziedzictwa kulturowego i kultury regionu.

38 na podstawie strony internetowej http://www.mazovia.pl

72


http://www.mazowieckie.ksow.pl/

http://www.dialog.mazovia.pl/



Prowadzone działania dotyczyły stymulowania świadomego i aktywnego uczestnictwa społeczeństwa w realizacji zadań dotyczących opieki nad zabytkami, budowania mechanizmów współpracy różnych podmiotów oraz promowania najlepszych przykładów działań w zakresie usuwania zagrożeń i konfliktów w obszarze dziedzictwa kulturowego. W dalszym ciągu nie wszystkie działania w Celu 3 były realizowane, tj. w kierunku działania 3.1. premiowanie działań służących odzyskaniu obiektów zabytkowych zagrożonych zniszczeniem, upowszechniania wiedzy o prawach i obowiązkach właścicieli i użytkowników obiektów zabytkowych.

Na wyróżnienie zasługują podejmowane przez samorząd województwa działania w zakresie rozwijania współpracy pozafinansowej z przedstawicielami trzeciego sektora (w tym wzmacnianie merytoryczne organizacji pozarządowych, tworzenie zespołów o charakterze doradczym i konsultacyjnym).

Tabela 12 Uzyskane wartości wskaźników Celu 3.Wskaźniki Okres

monitorowania WPOnZ 2012/ Uzyskane wartości wskaźników

Okres monitorowania WPOnZ 2013/ Uzyskane wartości wskaźników



Wskaźnik 3.1. Ilość szkoleń/warsztatów dla radnych, urzędników i właścicieli z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego.

wskaźnik przedstawiono opisowo




Wskaźnik 3.2. Liczba konkursów /nagród związanych z ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego.

11 12 15 1639

Wskaźnik 3.3. Liczba stowarzyszeń i związków działających na rzecz lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego40 oraz (LGD) Lokalnych Grup Działania

106 i 34 LGD 107 i 37 LGD 109 i 37 LGD41 118 i 34 LGD42

39 Konkurs „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” 2. Konkurs „Stolica Kultury Mazowsza”3. Konkurs na „Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Mazowieckiego”4. Konkursu „Paszport Turystyczny Województwa Mazowieckiego” 5. Konkurs o Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu6. Konkurs „Nasze Kulinarne Dziedzictwo –Smaki Regionów”7. Konkurs fotograficzny „Mazowsze bliskie sercu”8. Konkurs fotograficzny „Zabytek na pierwszym planie”9. Konkurs fotograficzny „W roli głównej Mazowsze” 10. Konkurs „Zabytek zadbany”11. Konkurs historyczny „Olimpiada Solidarności. Dwie dekady historii”12. Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego13. Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” 14. Nagroda Samorządu Województwa Mazowieckiego im. Cypriana Kamila Norwida15. Medal Pamiątkowy „Pro Masovia”16. Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza”

40 organizacje zarejestrowane na stronie internetowej Samorządowego Forum Dialogu Obywatelskiego, działające na terenie województwa mazowieckiego w obszarze: kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego.

41 Lokalne Grupy Działania (LGD), które realizowały w monitorowanym okresie (2012-2014) przedsięwzięcia zawarte w Lokalnych Strategiach Rozwoju w obszarach: agroturystyki i turystyki wiejskiej, ochrony dziedzictwa kulturowego i dziedzictwa kulinarnego, wykazujących duże zaangażowanie w działalność na rzecz wykorzystania lokalnych zasobów i potencjału obszarów objętych strategiami.

42 LGD wytypowane w 2015 r. do otrzymania wsparcia w ramach PROW 2014-2020.

73


3.4. Realizacja celu 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasm turystyczno-kulturowych/Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu poprzez wykorzystanie zabytków dla funkcji edukacyjnych, kulturalnych i turystycznych oraz kreowanie pasm turystyczno-kulturowych/

Wybrane wskaźniki do monitoringu celu 44.1. Liczba produktów turystycznych opartych o zasoby dziedzictwa kulturowego oraz związanych z wybitnymi postaciami Mazowsza.4.2. Liczba zabytków zaadaptowanych na funkcje kulturalne, turystyczne, edukacyjne lub społeczne w województwie. 4.3. Ilość obiektów i zespołów zabytkowych na terenie województwa, które pozostają niezagospodarowane

Kierunek działania 4.1. Wspieranie podmiotów posiadających w swoich zasobach znaczną liczbę zabytków w działaniach służących efektywnemu zarządzaniu obiektami zabytkowymi


stymulowanie aktywności w pozyskiwaniu nowych źródeł finansowania prac remontowych i konserwatorskich:o alokacja części funduszy dostępnych w ramach Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na inicjatywę JESSICA (w ramach Priorytetu V, działanie: 5.2.);

wypracowanie metod współpracy różnych instytucji (samorząd województwa, samorządy lokalne, służby konserwatorskie) w rozwiązywaniu głównych problemów właścicieli posiadających znaczne zasoby zabytków (instytucjonalnych):o objęcie patronatem honorowym Marszałka Województwa Mazowieckiego

Sympozjum pt.: „Ocalić od zardzewienia. 170 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej” organizowanego przez Muzeum Kolejnictwa w Warszawie wspólnie z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków;

o organizacja dwudniowej konferencji w Państwowym Muzeum Etnograficznym pt. „Między ortodoksją a kreacją. Dialog konserwatorsko-architektoniczny”, „Rewitalizacja-powrót do miasta” oraz ogólnopolskiej konferencji w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu „Obraz mniejszości etnicznych w muzeach. Kolekcje, wystawy, edukacja”;

zwiększanie dostępności publicznej do obiektów pozostających w zasobach właścicieli (w pierwszej kolejności instytucjonalnych):o kontynuowano przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki realizację projektu

„Mazowsze w Koronie”, dotyczącego organizowania koncertów w zabytkach architektury mazowieckiej ( w kościołach: Czersk, Jedlińsk, Kadzidło, Kamionna, Magnuszew, Sokołów Podlaski, w bazylikach w Węgrowie i w Myszyńcu, w dworku w Żabiej Woli );

o wykorzystano zabytkowe centrum Żyrardowa, uznawane za jedyny w Europie przykład zachowanego w całości zespołu urbanistyczno-architektonicznego miasta przemysłowego przełomu XIX i XX w,. do organizacji edycji Festiwalu Sztuk „Miasto Gwiazd 2015” z udziałem samorządu województwa;

o usuwano bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych w wojewódzkich instytucjach kultury (np. w Muzeum Więzienia Pawiak i Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej oraz w budynku Warszawskiej Opery Kameralnej).

74


Kierunek działania 4.2. Stymulowanie wykorzystania dziedzictwa kulturowego w obszarze przemysłów kultury i czasu wolnego

Podjęte działania i osiągnięte efekty: tworzenie warunków dla rozwoju przemysłów kultury opartych na dziedzictwie

kulturowym:o organizacja Kongresu Promocji Mazowsza 2015 - inicjatywa samorządu

realizowana od 2011 r., tematyka kongresu była związana m.in. z kreowaniem, zarządzaniem i odświeżaniem marki, marketingiem miejsc - zbudowanie silnej marki miejsca (gminy, miasta, powiatu czy regionu) w celu pozyskania turystów czy inwestorów;

o funkcjonowanie portalu Mazowszanie.eu będącego platformą do świadczenia usług on-line dla mieszkańców województwa z różnych dziedzin, z 174 punktami darmowego Internetu (m.in.: z grą planszowa o regionie (karty do gry z informacjami o historii Mazowsza, jego zabytkach, ciekawostkach), pomysłami na spędzenie wolnego czasu) w ramach Mazowieckiej Sieci Społeczeństwa Informacyjnego (MSSI „M@zowszanie”) (projekt współfinansowany ze środków UE, budżetu państwa, samorządu województwa i realizowany przez Samorząd Województwa Mazowieckiego i Agencję Rozwoju Mazowsza);

o funkcjonowanie portalu Internetowego Mazowieckie Obserwatorium Kultury www.mazowieckieobserwatorium.pl (zainicjowanego przez Mazowiecki Instytut Kultury);

o turystyka kulturowa prowadzona w skansenach (Sierpc, Radom) np. współpracę z twórcami ludowymi podczas imprez plenerowych, organizację weekendowych wycieczek i dłuższych pobytów;

o odnowienie infrastruktury w celu poszerzenia oferty kulturalno-rekreacyjnej województwa w siedzibie Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego;

o przeznaczenie przez samorząd województwa dotacji celowych z budżetu państwa na realizację: konferencji KSOW (z MODR „Sukcesy i problemy turystyki wiejskiej na

Mazowszu, Zlot Mazowieckich Zagród Edukacyjnych) i konkursów MODR (np. „Potrawy mojej mamy”; „Od agroturystyki do turystyki wiejskiej, Najlepsza potrawa tradycyjna”, „Nasze Kulinarne Dziedzictwo Smaki Regionów” - etap regionalny), szkoleń (np. z zakresu produktu regionalnego i tradycyjnego);

imprez promocyjnych, wystaw, targów KSOW (udział w targach Smaki Regionów w Poznaniu, w Międzynarodowym Festiwalu Kolęd i Pastorałek „Kolędnicze serce polskie", w targach Regionalia) oraz warsztatów („Warsztaty wielkanocne”, Warsztaty „Ginące zawody”);

o wykonanie badania w ramach przedsięwzięcia pt. „Wykonanie badań ruchu turystycznego w województwie mazowieckim” (badanie dotyczyło m.in. opracowania charakterystyki bazy i oferty turystycznej, oceny atrakcyjności oferty, identyfikacji jej znaczenia dla turystyki weekendowej, określenia wpływu sieciowego produktu turystycznego na atrakcyjność oferty turystycznej, w tym weekendowej );

o opracowanie projektu systemu informatycznego oraz specyfikacji wymagań systemowych dla platformy internetowej w ramach realizacji projektu „Mazowiecka Platforma Kultury” (portal ma zawierać informacje na temat potencjału kulturowego województwa mazowieckiego);

o realizacja projektu Filmowe Mazowsze - e-portal Mazovia Warsaw Film Commission przez Mazowiecki Instytut Kultury. Utworzono serwis internetowy (www.mwfc.pl) i aplikację mobilną, powstała filmowa oferta regionu oraz profile

75

http://www.mwfc.pl/


na portalach społecznościowych (ze środków budżetu województwa i w ramach RPO WM).

wspieranie i stymulowanie rozwoju turystyki kulturowej (miejskiej, pielgrzymkowej, wiejskiej, sentymentalnej, tematycznej np. industrialnej, archeologicznej):o kontynuowano realizację projektu „Moda na Mazowsze"43 - wykreowanie trendu

skłaniającego do zainwestowania wolnego czasu we własnym regionie mieszkańców, a turystów z Polski i zagranicy do wybrania województwa mazowieckiego jako miejsca wypraw i zwiedzania. W Kalendarium Mazowieckim na 2015 r. umieszczono oferty turystyczne44, wpisujące się w kierunki działań WPOnZ, np.:

marzec/kwiecień „Wielkanoc na Mazowszu” (prezentacja ilustrująca zwyczaje i obrzędy

związane z ludowymi obchodami świąt przygotowaną przez Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu);

maj „Flis Festiwal”- Tereny nadwiślańskie i rzeka w Gassach w gm. Konstancin-

Jeziorna (spotkanie miłośników kultur nadrzecznych z paradą żaglowców, warsztatami dawnych rzemiosł związanych z rzeką i przejażdżki zrekonstruowanymi łodziami po Wiśle);

„Międzynarodowy Festiwal Kultur i Tradycji Krajów Europy Wschodniej i Środkowej” - SOK w Sokołowie Podlaskim (jedna z największych i najbardziej znanych imprez folklorystycznych we wschodniej Polsce, program to: koncerty, jarmark rękodzieła, pokazy kulinarne i warsztaty);

„Zielone Świątki na Urzeczu” - Dolina Wisły od Góry Kalwarii po Warszawę (folklor połączony z aktywnym wypoczynkiem, impreza nawiązuje do głęboko osadzonych w polskiej tradycji religijnej obchodów Zesłania Ducha Świętego, umieszczonego w realiach podwarszawskiego, nadwiślańskiego mikroregionu etnograficznego );

czerwiec „Wesele Kurpiowskie” (cyklicznie odtwarzane widowisko przez Kadzidlański

Ośrodek Kultury);lipiec

„Międzynarodowy Turniej Smaków na Zamku w Liwie” (impreza plenerowa popularyzująca tradycje kulinarne regionów);

sierpień „Miodobranie Kurpiowskie” w Wykrocie w Kurpiowskiej Krainie (wydarzenie

przypomina bogate tradycje bartnicze); „Rekonstrukcja Bitwy Warszawskiej 1920 roku” (historyczne widowisko,

rekonstrukcji wydarzeń zwanych Cudem nad Wisłą towarzyszą Mistrzostwa Polski Formacji Kawaleryjskich oraz piknik miejski w Ossowie);

„Rekonstrukcja Bitwy pod Mławą” - Stary Rynek i pole bitwy w Uniszkach Zawadzkich (widowisko rekonstruujące wydarzenia z wojny obronnej 1939 r.);

„Mazowieckie Święto Chleba” - Rynek Mariacki w Węgrowie (wybierano najsmaczniejszy chleb oraz najpiękniejszy dożynkowy wieniec);

„Siedleckie Targi Miodu” (impreza nawiązująca do wielowiekowych tradycji pszczelarskich i bartniczych Mazowsza);

listopad

43 Projekt „Moda na Mazowsze jako kompleksowa i innowacyjna oferta turystyczna regionu” jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013.44 http://modanamazowsze.pl

76

http://modanamazowsze.pl/


„Hubertus Pułtuski” - Zamek Pułtusk, Dom Polonii (uroczyste święto związane z patronem myśliwych połączone z polowaniem urządzonym wedle ścisłego, tradycyjnego ceremoniału łowieckiego);

grudzień „Boże Narodzenie na Mazowszu” - Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

(prezentacja obejmująca zwyczaje i obrzędy związane z adwentem i ludowymi obchodami świąt);

o Sejmik Turystycznego Województwa Mazowieckiego - wydarzenie zorganizowane przez samorząd województwa do, m.in. nawiązania współpracy oraz inicjowania wspólnych działań na rzecz rozwoju turystyki w województwie;

o zakończenie przedsięwzięcia pt. „Zwiększenie dostępności do kultury poprzez utworzenie Mazowieckiego Szlaku Tradycji”, w ramach którego opracowano logo szlaku wraz z całym systemem identyfikacji wizualnej, w wyznaczonych punktach szlaku umieszczono tabliczki z logo i nazwą szlaku oraz symbolem ścieżki tematycznej i piktogramem, opracowano opisy i materiały multimedialne dotyczące punktów szlaku oraz ich geolokalizacji; prezentacja bogactwa kulturowego województwa podczas Targów

Turystyki i Wypoczynku LATO 2015; o przeprowadzenie badania „Wykorzystanie obiektów turystycznych wspieranych

i promowanych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego a turystyka weekendowa na Mazowszu”45 przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie;

o opracowanie i promocja przewodnika „Z rodziną przez Mazowsze” przeznaczonego dla rodzin z dziećmi zawierającego najciekawsze oferty atrakcyjnego i aktywnego spędzania czasu dla całych rodzin, dostępnego również jako aplikacja mobilna;

o realizacja projektu 26-600 Strefa Kultury (zintegrowany bilet uprawniający do wejścia do placówek kulturalnych: Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu, Muzeum Oskara Kolberga w Przysusze, Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli i Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie);

o funkcjonowanie Portalu Turystycznego Mazowsza (http://www.mazowsze.travel/jak-spedzic-czas/szlaki-tematyczne);

o kontynuowano realizację projektu „Szlaki turystyczne dziedzictwa kulturalnego Mazowsza” (m.in. przygotowano przewodniki turystyczne, aplikację mobilną i serwis internetowy/Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna;

o w ramach RPO WM wsparto realizację m.in. projektów: „Zwiększenie dostępności do kultury poprzez utworzenie Mazowieckiego Szlaku Tradycji”, „Szlak twórczości architektonicznej Stefana Szyllera”, „Zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu poprzez utworzenie „Parku Trzech Kultur” w Twierdzy Modlin”, „Mazowsze Chopina. Stworzenie multimedialnej i interaktywnej oferty turystycznej Trasy Chopinowskiej na Mazowszu jako stymulacja dla rozwoju społeczno-gospodarczego regionu”, „Promocja i rozbudowa produktu turystycznego „Panorama Północnego Mazowsza” poprzez uruchomienie odcinka szlaku kolejki wąskotorowej, remont zabytkowego dworku i budowę ekspozycji frontu wschodniego I wojny światowej w Chojnowie”, „Szlak Rodu Kochanowskich”, „Oznakowanie,

45 W badaniu obiekty turystyczne ( przedmiot badań ) zdefiniowano jako walory antropogeniczne ( tj. muzea i rezerwaty archeologiczne, muzea etnograficzne, skanseny i ośrodki pracy twórczej, zabytki architektury i budownictwa, muzea sztuki i zbiory artystyczne, muzea biograficzne, muzea specjalistyczne i obiekty unikatowe, obiekty historyczno-wojskowe, miejsca i muzea martyrologii, zabytki działalności gospodarczej i techniki, współczesne imprezy kulturalne, miejsca pielgrzymkowe).

77


rozbudowa i promocja „Szlaku Frontu Wschodniego i Wojny Światowej”, „Szlak „Filmowe Mazowsze”;

współpraca z organizatorami turystyki oraz zagospodarowania czasu wolnego:o w ramach prac Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (MROT)

wspierającej rozwój turystyki w województwie, m.in. poprzez budowanie sieci powiązań i płaszczyzn współpracy, stwarzanie warunków do powstania i promowania produktów turystycznych;

o V Kongres Promocji Mazowsza – wydarzenie pogłębiające współpracę wewnątrz-regionalną w zakresie wspólnego kreowania wizerunku Mazowsza oraz zwiększenia skuteczności podejmowanych działań promocyjnych;

o IX Sejmik Turystycznego Województwa Mazowieckiego - współpraca z organizacjami działającymi na rzecz rozwoju turystyki, przedstawicielami Polskiej Organizacji Turystycznej oraz innymi regionalnymi i lokalnymi organizacjami turystycznymi;

o przy organizacji wydarzeń turystycznych w szczególności: „V Otwarcia Sezonu Turystycznego na Mazowszu”, XX edycji Targów Turystyki i Wypoczynku Lato 2015; zaproszono do współtworzenia stoiska Samorządu Województwa Mazowieckiego dziesięć mazowieckich LGD na VII Międzynarodowych Targach Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki – Agrotravel 2015 w Kielcach;

o współpraca w pracach Mazowieckiej Kapituły Produktów Turystycznych;Ponadto

o Marszałek Województwa Mazowieckiego objął honorowym patronatem wydarzenia: XVI Zlot Turystów Województwa Mazowieckiego „Ostrołęka 2015”, V Otwarcie Sezonu Turystycznego na Mazowszu pod hasłem „Mazowsze dla rodzin z dziećmi”;

o podejmowano i prowadzono współpracę z organizacjami statutowo prowadzącymi działalność pożytku publicznego (Tabela 13).

Tabela 13 Wykaz współorganizowanych przedsięwzięć z organizacjami pozarządowymi w 2015 r.

Nazwa przedsięwzięcia Główny organizator, z którym zawarte zostało porozumienie

Gala wręczenia Nagród im. Władysława Orkana Muzeum Niepodległości oraz Fundacja im. W. Orkana

Uroczystości związane ze Świętem 5. Pułku Ułanów Zasławskich w 95 rocznicę Bitwy pod Zasławiem

Stowarzyszenie Krajowe Koła Weteranów, ich Rodzin i Przyjaciół 5 Pułku Ułanów Zasławskich

Literacki Benefis Erensta Brylla – przedsięwzięcie z okazji 80. urodzin poety Fundacja Duży Format

Gala wręczenia nagród w ramach XX edycji Nagrody im. Witolda Hulewicza Stowarzyszenie im. Witolda Hulewicza

Realizacja cyklu przedsięwzięć kulturalnych w ramach Obchodów Roku Księdza Jana Twardowskiego na Mazowszu Fundacja AVE

Piknik Militarny – Twierdza Modlin 2015 Fundacja „Nasza Historia”

Interdyscyplinarny Festiwal Sztuk Miasto Gwiazd 2015 Fundacja Kultury i Sztuki artHOLDING

Festiwal Loary Fundacja ROK RZEKI WISŁY

78


Sejmik Turystyczny Województwa Mazowieckiego Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” Dom Polonii w Pułtusku

Jubileusz 25–lecie działalności Polskiej Izby Turystyki Polska Izba Turystki

Źródło: opracowano na podstawie Sprawozdania z realizacji Rocznego programu współpracy samorządu województwa mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w 2015 roku.

Kierunek działania 4.3. Kształtowanie pasm turystyczno-kulturowych

Podjęte działania i osiągnięte efekty wyznaczanie i promocja szlaków turystyki kulturowej w oparciu o atrakcje

krajobrazowo-architektoniczne wzdłuż dolin rzecznych i historycznych linii kolejowych oraz sieci miast historycznych:o realizacja „Szlaku Bitwy Warszawskiej 1920” – łączącego w spójną całość 11

miejsc: Warszawę, Ossów, Radzymin, Twierdzę Modlin, Zakroczym, Płock, Borkowo, Serock, Wyszków, Mińsk Mazowiecki i Sulejówek, prowadzi przez miejsca szczególnie istotne dla historii i kultury regionu;

o promocja szlaków tematycznych na Portalu Turystycznym Mazowsza: „Nad Liwcem” (Sucha, Wyszków, Liw, Węgrów, Stara Wieś); „W obronnej twierdzy i grodach nadwiślańskich” (Nowy Dwór Mazowiecki, Twierdza Modlin, Zakroczym, Czerwińsk, Wyszogród);

o udzielono wsparcia dla realizacji projektu „Zagospodarowanie działek w celu utworzenia szlaku Osadnictwa Nadwiślańskiego Doliny Iłowsko - Dobrzykowskiej w ramach Ekomuzeum,” którego celem jest umożliwienie poznania dziedzictwa kulturowego i historycznego Menonitów i Słowian na Ziemi Gąbińskiej (w ramach PROW, Oś. IV);

o Promocja rzeki Wisły na Festiwalu Loary w Orleanie we Francji. W 2015 roku Samorząd Województwa Mazowieckiego uczestniczył jako gość honorowy. Festiwal jest jednym z największych w Europie spotkań kultur nadrzecznych;

o inaugurowano trzy szlaki turystyczne Mazowsza: „Szlak Książąt Mazowieckich”, „Szlak Chopinowski”, „Szlak Bitwy Warszawskiej 1920”, w czasie Międzynarodowych Targów Turystycznych TT Warsaw, na Konferencji „Dziedzictwo Mazowsza – nowe szlaki, unikatowe atrakcje” odbyły się premiery: przewodników turystycznych, aplikacji mobilnej i serwisu internetowego związanych ze szlakami. Projekt „Szlaki turystyczne dziedzictwa kulturalnego Mazowsza” został zrealizowany przez MROT przy dofinansowaniu z EFRR;

o wsparto realizację w ramach RPO WM produktów turystycznych, m.in.: kampinoski produkt turystyczny–kompleksową, całoroczną ofertę turystyczną o nazwie „Kampinoskie Szlaki” w Gminie Kampinos, do której zaliczono m.in.: Szlak wodny „Utrata” - 26-kilometrowy szlak biegnący na odcinku Prusy – Żelazowa Wola – Konary , w tym specjalna oferta edukacyjna ,,Młyn nad Utratą’’; Szlak pieszo/rowerowo/narciarski „Cztery Krajobrazy” na odcinku Kampinos – Prusy – Zawady – Granica (Kampinoski Park Narodowy – Ośrodek Dydaktyczny);

o w ramach PROW wsparcie uzyskał projekt „Szlakiem kolejki wąskotorowej” (gmina Krasne), który dotyczył przywrócenia do użytku zabytkowej linii kolejki wąskotorowej i drezyn na 22-kilometrowej trasie Krasne-Górki przez Przasnysz jako dodatkowej atrakcji turystycznej obok Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej (na północnym Mazowszu);

organizacja ciągów wydarzeń w miejscowościach położonych na obszarach poszczególnych pasm:o wspieranie lub organizacja wydarzeń w ramach obchodów Europejskich Dni

Dziedzictwa w miejscowościach położonych np.: pasmo Wisły: Płock,

79


Legionowo, Warszawa, Wołomin, Konstancin Jeziorna; objęcie honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego wydarzenia zorganizowanego na Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku;

o organizacja konkursu „Stolica Kultury Mazowsza” – organizator: Departament Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego (w 2015 roku tytuł otrzymał Powiat Nowodworski);

rozwój europejskich szlaków kulturowych na terenie województwa mazowieckiego:o realizacja projektu „Szlakiem Św. Jakuba na Mazowszu – renowacja cennego

zabytku w Skaryszewie z przystosowaniem do rozwoju turystyki kulturowej” (m.in. przeprowadzono renowację zabytkowego kościoła, utworzono stronę internetową, zamontowano kiosk multimedialny, przygotowano ofertę turystyczną). Szlak jest jednym z elementów trasy pielgrzymkowej Camino de Santiago, wiodącej do sanktuarium w Santiago de Compostela w północno-zachodniej Hiszpanii (wsparcie w ramach RPOWM);

o oznakowanie, rozbudowa i promocja „Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej” (m.in.: oznakowanie trasy znakami typowymi i tablicami w 4 językach, renowacja fragmentu zabytkowego parku podworskiego wraz ze stawem w Chojnowie, (projekt realizowany przez Przasnyskie Stowarzyszenie Historii Ożywionej i dofinansowany w ramach RPOWM);

publikacje promocyjne przygotowane w układzie pasm turystyczno-kulturowych:o w ramach realizacji projektu „Szlaki turystyczne dziedzictwa kulturalnego

Mazowsza" wsparcie uzyskało wydanie przewodników: Przewodnik „Szlak Chopinowski” (w czterech wersjach językowych), „Szlak Książąt Mazowieckich", „Bitwa Warszawska 1920" (RPOWM Działanie 6.2 Turystyka). Przewodniki zdobyły wyróżnienie w Konkursie Róża Regionów 2015 jako seria wydawnicza i znalazły się w gronie najlepszych przewodników regionalnych wydanych w Polsce;

o przygotowano i przetłumaczono na siedem języków przewodnik „Mazowsze Przeżyj i poczuj. Szlak papieski i drogi Jakubowe na Mazowszu" (przewodnik zawiera opis szlaków „Drogi św. Jakuba w Polsce" oraz miejsc związanych z papieżem Janem Pawłem II i największych atrakcji turystycznych na Mazowszu);

o wsparto wydawanie map i przewodników np. „Po szlakach Dziedzictwa Mazowsza” (zawierających szczegółowe opisy tras, najciekawszych atrakcji na szlakach);

o utworzono kompleksową ofertę turystyczną miasta i gminy Warka „Warka turystyczną perłą Mazowsza” (opracowano album fotograficzny oraz opisy trzech tras związanych z dziedzictwem historycznym i kulturowym Warki w formie tablic edukacyjnych);

o w ramach realizacji „Szlaku św. Zygmunta” (rzeczna trasa wzdłuż Wisły rozpoczynająca się w powiecie piaseczyńskim – w miejscowości Gassy, a kończąca w Płocku) przygotowano informację turystyczną w postaci map i przewodników oraz z tzw. książeczki pielgrzyma;

Kierunek działania 4.4. Kreowanie produktów turystyki kulturowej w oparciu o tradycje historyczne


80


tworzenie warunków dla kreowania produktów turystycznych opartych o zasoby dziedzictwa kulturowego:o ustalenia zawarte w „Polityce wzrostu atrakcyjności turystycznej” Planu

Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego np.: wyznaczanie tematycznych tras turystycznych w miastach o szczególnych uwarunkowaniach rozwoju turystyki kulturowej (Warszawie, Radomiu i Płocku), uporządkowanie istniejącej sieci szlaków turystycznych, ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych oraz wyznaczenie i urządzenie nowych. Ustalenie również działań organizacyjnych dotyczących kształtowania rozpoznawalnej marki turystycznej województwa poprzez tworzenie wizerunkowych produktów turystycznych (…) o znaczeniu krajowym i międzynarodowym;

o umożliwiono wykorzystanie herbu województwa i logo Marki Mazowsze do promocji produktów turystycznych oraz prezentacja produktów na oficjalnym portalu turystycznym Mazowsza (http://www.mazowsze.travel/);

o realizacja przez MROT projektu „Rozwój, komercjalizacja i promocja sieciowych produktów turystycznych województwa mazowieckiego” - kolejny etap wdrożenia 8 sieciowych produktów turystycznych w województwie mazowieckim poprzez umocnienie ich pozycji na rynku i przygotowanie do rozszerzenia sieci każdego z produktów oraz promocję komercyjnych ofert produktowych.

Wybrane produkty to m.in.: Industrialne Mazowsze, Legendy i Baśnie Mazowsza, Wielki Gościniec Litewski, Szlak Folkloru i Smaków Mazowsza, Szlak Chopinowski, Szlak Bitwy Warszawskiej 1920, Szlak Książąt Mazowieckich;

o prezentacja Mazowsza na XX Targach Turystyki i Wypoczynku LATO 2015 oraz przyznanie organizatorom targów Medalu Pamiątkowego „Pro Masovia” przez Marszalka Województwa Mazowieckiego. Nagroda „Kryształowe Słońce” dla Samorządu Województwa Mazowieckiego za najbardziej oryginalne i profesjonalne stoisko Targów;

o funkcjonowanie Portalu Krajoznawczego i aplikacji Szlaki Mazowsza w ramach realizacji projektu „SZLAKI MAZOWSZA” ( współfinansowanego ze środków UE w ramach RPOWM );

o promocja skomercjalizowanych ofert w wydawnictwie MROT „Moda na Mazowsze”, cykl audycji radiowych w Radio dla Ciebie (partner promocyjny przedsięwzięcia) oraz promocja imprez odbywających się w zakresie kreowania produktów turystycznych w mediach społecznościowych, na portalach internetowych:www.mrot.pl,www.dziedzictwomazowsza.plwww.mazowsze.travel.pl , www.modanamazowsze.pl

o inauguracja projektu „26-600 Strefa Kultury”, główne założenia projektu dotyczyły: jednego biletu do sześciu muzeów na terenie Radomia ( Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum im. Jacka Malczewskiego ) i w jego najbliższej okolicy (Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie, Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli ), propozycji ścieżek turystycznych i aktywnego spędzania wolnego czasu, informacji o aktualnych wydarzeniach kulturalnych, utworzenia portalu www.2600.pl. (w ramach RPOWM);

o uruchomienie serwisu internetowego Szlaki Turystyczne Mazowsza i aplikacji mobilnej Szlaki Mazowsza w ramach projektu „Rozwój produktu regionalnego turystyki aktywnej „Szlaki Mazowsza” – dzięki rozbudowie i promocji zintegrowanej sieci całorocznych szlaków turystycznych”;

o zaprezentowanie podczas IX Sejmiku Turystycznego Województwa Mazowieckiego projektów zrealizowanych ze środków unijnych w latach 2007 –2013 (m.in. „Budowy Centrum Kulturalno-Rekreacyjnego w Muzeum Wsi

81

http://www.2600.pl/

http://www.modanamazowsze.pl/

http://www.mazowsze.travel.pl/

http://www.dziedzictwomazowsza.pl/

http://www.mrot.pl/

http://www.mazowsze.travel/


Mazowieckiej w Sierpcu”, trasę turystyczną „Zdarzyło się kiedyś nad wodą...”, „Szlaki Turystyczne Dziedzictwa Kulturalnego Mazowsza”);

Ponadto o prezentowano 18. sieciowych szlaków tematycznych opartych o dziedzictwo

kulturowe i walory środowiska przyrodniczego województwa na Portalu Turystycznym Mazowsza: www.mazowsze.travel, „Mazowsze na Filmowo”, „Szlak Baśki Murmańskiej w Twierdzy Modlin”, „Szlak Papieski na Mazowszu”, „Siedlce i okolice” (Treblinka, Sterdyń, Jabłonna Lacka, Gródek, Wirów, Karczew, Mordy, Siedlce Chlewiska, Mokobody ), „W Pułtusku nad Narwią”, „Nad Liwcem” (Sucha, Wyszków, Liw, Węgrów, Stara Wieś), „Mazowsze Chopina” (Żelazowa Wola, Brochów, Sanniki), „Sanktuaria, Pałace i dwory, czyli okolice Sochaczewa” (Paprotnia, Niepokalanów, Szymanów, Guzów, Sochaczew, Giżyck), „Spacerkiem po Puszczy Kampinoskiej”, „W małym mieście i na wsi” (Bieżuń, Sierpc, Drobin), „W krainie kwitnących jabłoni” (Warka, Petrykozy, Lewiczyn, Mała Wieś), „W Puszczy Kozienickiej i śladami Jana Kochanowskiego” (Kozienice, Augustów, Czarnolas, Zwoleń, Garbatka Letnisko), „Nadbużańskie miejsca rekreacyjne” (Kamieńczyk, Wyszków, Brok, Zuzela), „W obronnej twierdzy i grodach nadwiślańskich” ( Nowy Dwór Mazowiecki, Twierdza Modlin, Zakroczym, Czerwińsk, Wyszogród), „Wśród duchów i mieszkańców zamku w Ciechanowie” (Gołotczyzna, Ciechanów, Opinogóra, Krasne), „Kurpie, czyli o szacunku dla dawnych obyczajów” (Ostrołęka, Kadzidło, Łyse, Czarnia, Myszyniec), „W krainie kultu religijnego i świetnej przyszłości” (Góra Kalwaria, Czersk), „Szydłowieccy zapraszają” (Szydłowiec, Chlewiska, Orońsko);

tworzenie tras i produktów turystycznych w oparciu o zasoby dziedzictwa wiejskiego i kultury ludowej:o funkcjonowanie i rozwijanie „Mazowieckiego Szlaku Tradycji” (w ramach

RPOWM), szlak jest propozycją kulturalno-turystyczną dla osób zainteresowanych etnografią, skupionych wokół tematów związanych z kulturą ludową o ścieżkach tematycznych46: rękodzieło (ośrodki rzemiosła tradycyjnego, twórcy ludowi, dawne

warsztaty, pracownie rękodzielnicze); wiejska architektura (skanseny, pojedyncze obiekty, kapliczki, drewniane

kościoły); muzyka i taniec (kapele ludowe, muzykanci, pieśniarki i pieśniarze

ludowi, zespoły folklorystyczne, festiwale muzyki i tańca); kulinaria (wytwórcy lokalnych przysmaków, lokale gastronomiczne

oferujące tradycyjne potrawy, sklepiki z tradycyjną żywnością);o wsparto funkcjonowanie szlaku opartego o zasoby dziedzictwa wiejskiego i

kultury ludowej „ Szlak Folkloru i Smaków Mazowsza”; o rozpoczęto realizację (ze środków własnych województwa mazowieckiego)

projektu pt „Budowa Skansenu Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim” (opracowano dokumentację projektowo – kosztorysowej, ekspertyzy i uzgodnienia);

o zrealizowano projekt „Karnawały Kobiet” (przeprowadzono badania etnograficzne dotyczące dawnej obrzędowości kobiecej związanej z okresem karnawału, stworzono film, publikację „Karnawały kobiet. Badania etnograficzne w Polce” oraz stronę internetową http://www.comber.ethnomuseum.pl/Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej UW

46 www.mazowieckieszlakitradycji.com.

82

http://www.comber.ethnomuseum.pl/

http://www.mazowieckieszlakitradycji.com/

http://www.mazowsze.travel/


i (środki z budżetu województwa i wsparcie finansowe Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego);

tworzenie tras i produktów turystycznych w oparciu o zabytki i tradycje historyczne (ziemiańskie, rycerskie, militarne, obronne), zasoby dziedzictwa archeologicznego:o dystrybuowano środki finansowe na realizację projektów w ramach RPOWM:

„Nowa forma prezentacji oferty kulturowej w gminie Garwolin”/Parafia Rzymsko – Katolicką pw. Przemienienia Pańskiego w Garwolinie, zakończono projekt dotyczący, m.in. renowacji zabytkowych obiektów cmentarnych, utworzenia dwóch ścieżek tematycznych (trasa sławnych ludzi i trasa poległych żołnierzy), stworzono portal internetowy (przedstawiający historię Garwolina, kościoła i osób spoczywających na cmentarzu) umieszczono interaktywnej tablicy, dzięki której można odnaleźć konkretny grobowiec (w ramach RPOWM);

„Lipsko Park - rozwój aktywnej turystyki historycznej” /Miasto i Gmina Lipsko (zakończono projekt, dzięki któremu, m. in. wytyczono szlak powstańców listopadowych oraz rozbudowano ofertę turystyczno-rekreacyjną miasta Lipska);

„Zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności Gminy Milanówek poprzez poszerzenie oferty turystycznej”/Gmina Milanówek, stworzono nowe produkty turystyczne dotyczące m. in. utworzenia szlaku turystycznego „spacer po Milanówku – Wille Milanowskie” (po 31 obiektach zabytkowej architektury willowej ); powstania aplikacji mobilnej i strony internetowej „Lokalny Przewodnik Turystyczno-Historyczny”, utworzenia Centrum Informacji Turystycznej;

„Warka turystyczną perłą Mazowsza – utworzenie kompleksowej oferty turystycznej miasta i gminy Warka” (opracowano przewodnik i mapę turystyczną, album fotograficzny, wytyczono szlaki edukacyjne);

„Wzmocnienie potencjału turystycznego powiatu sokołowskiego”/Powiat Sokołowski (zakończono projekt, w ramach którego utworzono nowe szlaki turystyczne i ścieżkę rowerową na obszarze miejscowości i gmin: Kosów Lacki, Sabnie, Kowiesy, Gródek, Skrzeszew i Kamieńczyk, utworzono Punkt Informacji Turystycznej oraz opracowano przewodniki i mapy turystyczne);

poprawa zagospodarowania istniejących szlaków kulturowych i produktów turystycznych:o rozbudowano produkt turystyczny „Panorama Północnego Mazowsza”

(uruchomienie odcinka szlaku kolejki wąskotorowej, remont zabytkowego dworku i budowa ekspozycji frontu wschodniego I wojny światowej w Chojnowie); realizowano projekt „Rewitalizacja Willi Żabińskich jako strategicznego

elementu trasy turystycznej po warszawskiej Pradze Północ pn. „Szlak Pianisty’’ (zakończono rewitalizację Wilii Żabiańskich i włączono do trasy turystycznej pn. „Szlak Pianisty”, która wiedzie śladami Władysława Szpilmana). Projekt realizowany przez Fundację Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego „Panda” dofinansowany w ramach RPO WM;

wykorzystanie miejsc związanych z pobytem sławnych osób (malarzy, rzeźbiarzy, pisarzy, naukowców, …) dla rozwoju turystyki - tworzenie szlaków kulturowych i produktów turystycznych związanych z wielkimi osobistościami Mazowsza:o wsparto realizację: „Szlaku Chopinowskiego”, prowadzącego przez Mazowsze

początków XIX wieku; „Szlaku Szlak Książąt Mazowieckich” (podzielonego na 6

83


tras koncentrujących się na różnych aspektach dziejów obejmujących okres trzech stuleci ); „Szlaku Rodu Kochanowskich” (m.in. oznakowano szlak, powstał nowy punkt informacyjny, mapa, program zwiedzania poszczególnych obiektów oraz monografia rodu Kochanowskich oraz utworzono parkingi dla rowerów w Czarnolesie i Zwoleniu );

o zorganizowano festiwal „Chopiniana - 13 dni Fryderyka Chopina” przybliżający sylwetkę i twórczość kompozytora poprzez zorganizowane koncerty instrumentalne, wokalne, spektakle teatralne, edukacyjne gry miejskie i inne formy artystyczne, festiwal integrował lokalną społeczność wokół miejsc związanych z Chopinem/Mazowiecki Instytut Kultury w Warszawie;

o dystrybuowano środki finansowe na realizację projektów w ramach RPOWM: „Szlaku twórczości architektonicznej Stefana Szyllera w regionie

radomskim” (przebiegającego przez 7 miejscowości subregionu radomskiego: Białobrzegi, Pionki, Przytyk, Radom, Zakrzew);

„Zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu Mazowsza poprzez stworzenie kompleksowej i komplementarnej oferty turystycznej Zespołu Pałacowo – Parkowego im Fryderyka Chopina w Sannikach”/Europejskie Centrum Artystyczne w Sannikach;

„Warszawa Chopina”/m.st.Warszawa (zakończono realizację projektu, powstała m.in. strona internetowa zawierająca informacje o życiu i twórczości Chopina prezentująca miejsca z nim związane);

stymulowanie samorządów do tworzenia infrastruktury towarzyszącej, zwiększającej dostępność obiektów zabytkowych:

o zawarto porozumienie z Gminą Miasto Sierpc i Powiatem Sierpeckim w sprawie budowy drogi łączącej Skansen w Sierpcu z centrum miasta (przedsięwzięcie usprawni komunikację i dostępność do Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu);

o dystrybuowano środki w ramach RPO WM 2007-2013 na projekty dotyczące rozbudowy infrastruktury kulturalnej oraz wsparcia na rzecz usług turystycznych (w tym dostosowanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych) w Skaryszewie, Andrzejewie, Rostkowie, Solcu nad Wisłą.

Kierunek działania 4.5. Wykorzystanie dziedzictwa kulturowego dla rozwoju lokalnego i regionalnego poprzez organizację wydarzeń kulturalno-historycznych w miejscach zabytkowych

Podjęte działania i osiągnięte efekty wykorzystanie obiektów zabytkowych jako scenerii widowisk, spektakli i

koncertów: o realizacja Festiwalu „Mazowsze w Koronie”, cyklu muzycznych wieczorów

organizowanych w zabytkach architektury województwa, wykorzystujących walory akustyczne i estetyczne, kościołów, pałaców, zamków i dworów. W 2015 r. na terenie województwa odbyło się 9 koncertów organizowanych przez Mazowiecki Instytut Kultury wraz z lokalnymi przedstawicielami, Lokalną Organizacją Turystyczną Skarbiec Mazowiecki, partnerem medialnym – Radio Warszawa (Tabela 14).

Tabela 14 Realizacja XII Festiwalu „Mazowsze w Koronie” w obiektach zabytkowych na terenie województwa mazowieckiego.

84


L.p. Adres Miejsca realizacji koncertów Zdjęcie 1. Kamionna pow.

węgrowskiKościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP (zabytek architektury z początku XX wieku (1904-1909), proj. architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, styl neogotycki)

www.mazowszewkoronie.pl

2. Kadzidło pow. ostrołęcki

Kościół pw. Świętego Ducha (zabytek architektury z XIX w.)


3. Węgrów pow. węgrowski

Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia NMP (zabytek architektury z XVIII w.)


4. Sokołów Podlaski pow. sokołowski

Konkatedra pw. Niepokalanego Serca NMP (kościół w stylu modernistycznym z elementami stylu gotyckiego wybudowany w latach 1948-53)


5. Żabia Wola pow. grodziski

Dworek szlachecki(zabytek architektury z XIX wieku)


6. Czersk pow. piaseczyński

Kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego(zabytek architektury z początku XIX wieku, kościół jednonawowy, w stylu neobarokowym na planie prostokąta)

www.mazowszewkoronie.pl7. Jedlińsk pow.

radomskiKościół parafialny pw. Świętych Apostołów Piotra i Andrzeja (zabytek architektury z drugiej połowy XVIII w. )

85

http://www.mazowszewkoronie.pl/








Źródło: na podstawie strony internetowej www.mazowszewkoronie.pl

o zorganizowano. „Dni Kultury Chrześcijańskiej w Kościołach Fundacji Krasińskich” w kościołach Fundacji Krasińskich (w Opinogórze, Pałukach i Krasnem) przez Muzeum Romantyzmu w Opinogórze (objęte honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego);

o w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa realizowano wydarzenia kulturalne w obiektach zabytkowych na obszarze województwa (w Warszawie, Płocku, Czersku, Liwie, Niegowie, Konstancinie-Jeziornej);

o wręczano Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida na Zamku Królewskim w Warszawie;

o udostępniono pałac położony na terenie Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina w Sannikach na Koncerty Chopinowskie;

o zorganizowano koncerty w ramach XXV Festiwalu Mozartowskiego przez Warszawską Operę Kameralną w Warszawie: na Zamku Królewskim, w Kościele Seminaryjnym (Krakowskie Przedmieście 52/54), w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, w Podchorążówce - Łazienki Królewskie oraz w Pałacu w Radziejowicach, wśród ruin starego folwarku w Błędowie (dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Miasta St. Warszawy);

o w ramach 13. Festiwalu Dni Fryderyka Chopina - NOKTURN47 zorganizowano edukacyjną grę miejską pt. „Muzyka nocy” w Opactwie Pobenedyktyńskim w Płocku (organizator: Mazowiecki Instytut Kultury, dofinansowanie Samorządu Województwa Mazowieckiego i MKIDN);

o Mazowiecki Instytut Kultury współfinansował recitale odbywające się w Bazylice w Warszawie podczas festiwalu „Chopin i jego Europa” w ramach wydarzenia „Chopin w Bazylice św. Krzyża”;

o Zorganizowano Letnie Koncerty Muzyki Dawnej w Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie (w budynku ekspozycyjnym z 1924 roku);

o wykorzystano zabytkowy budynek hal fabrycznych Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie do organizowania wydarzeń w ramach 7. edycji Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd 2015 (Samorząd Województwa Mazowieckiego i Fundacja Kultury i Sztuki artHOLDING z Warszawy);

o zorganizowano koncert „Pamiętamy. Wieczór poświęcony pamięci więźniów Pawiaka” w zabytkowym budynku Muzeum Niepodległości w Warszawie;

rozwój skansenów (w tym archeologicznych), wprowadzanie funkcji związanych z wypoczynkiem, rekreacją:o zakończenie budowy centrum kulturalno-rekreacyjnego w Muzeum Wsi

Mazowieckiej w Sierpcu, dającego możliwość organizowania koncertów, imprez teatralno-muzycznych, konferencji i szkoleń oraz części rekreacyjno-rozrywkowej (budżet Województwa Mazowieckiego, budżet państwa i środki w ramach z RPOWM);

propagowanie wykorzystania zadań opieki nad zabytkami dla generowania nowych miejsc pracy: o poprzez działania samorządu województwa dotyczące:

wykorzystania walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji - wspieranie tworzenia i promowania produktów turystycznych, które przyczyniają się do stworzenia wizerunku gminy, regionu, silnej marki miejsca, mają bezpośredni lub pośredni wpływ na rozwój gospodarczy regionu;

47 W każdej edycji prezentowana była wybrana forma muzyczna, obecna w twórczości Chopina: 2011 – polonez, 2012 – scherzo, 2013 – mazurek, 2014 – ballada, 2015 –nokturn.

86





dystrybuowania środków finansowych w ramach RPOWM na realizację projektów mających wpływ na sytuację społeczno-gospodarczą województwa (m.in. dotyczących rewitalizacji miast, adaptacji obiektów zabytkowych na funkcje generujące wzrost zatrudnienia), np. zrealizowany projekt kluczowy pn. „Odnowa zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznej w Szydłowcu, poprawa funkcjonalności i dostępności infrastruktury kulturalnej i turystycznej dla mieszkańców Mazowsza”, renowację przeszedł zabytkowy zespół zamkowo-pałacowy, w którym zaczęło funkcjonować Muzeum Instrumentów, sale konferencyjne, wystawiennicze, szkoleniowe. Zmiany dotyczyły także centrum Szydłowca m.in. oznakowano miejsca historyczne i obiekty zabytkowe;

o udzielono wsparcia w ramach PROW dotyczących wdrażania projektów współpracy: „Partnerstwo dla tradycji i innowacji w rozwoju lokalnym” i „Partnerstwo dla rozwoju sztuki rękodzielniczej” (w gminach: Krasne, Ostrów Mazowiecka);

o wspólna realizacja zadań z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami „Wsparcie ekonomii społecznej w subregionie ciechanowskim”. Zrealizowane zostały spotkania, warsztaty wzmacniające partnerstwo na rzecz ekonomii społecznej, gdzie uczestnicy spotkań zapoznali się z reaktywowanymi na rynku pracy zawodami tradycyjnymi dla obszaru dawnego Mazowsza;

Kierunek działania 4.6. Adaptacja obiektów zabytkowych dla współczesnych funkcji kulturalnych, turystycznych i edukacyjnych

Podjęte działania i osiągnięte efekty identyfikacja obiektów pełniących i mogących pełnić funkcje kulturalne,

edukacyjne, turystyczne i społeczne:o przeprowadzono identyfikację obiektów zabytkowych oraz:

wykonano adaptację zabytkowego budynku dawnej szkoły na izbę pamięci i tradycji rybackich w Serocku/Miasto i Gmina Serock; adaptację budynku kościoła ewangelicko-augsburskiego w Wiączeminie Polskim na potrzeby Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego /Muzeum Mazowieckie w Płocku; odrestaurowanie budynku zabytkowej plebanii w miejscowości Samogoszcz z przeznaczeniem na Parafialny Dom Kultury (w ramach PROW),

utworzono Regionalny Ośrodek Kultury w Bielanach (w drewnianej świątyni), remont i konserwację zabytkowego w Zwoleniu do prowadzenia działalności Domu Kultury; remont starej plebanii na potrzeby Parafialnego Domu Kultury w Zembrowie; odrestaurowano i adaptowano zabytkowe hale fabryczne na potrzeby Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie (w ramach RPOWM);

wykorzystanie potencjału obszarów i obiektów poprzemysłowych, obronnych oraz pozostałych obiektów zabytkowych dla ich adaptacji na inne cele z preferencją funkcji społecznych/publicznych:o adaptowano zabytkowy budynek elektrociepłowni na Mazowieckie Centrum

Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu (budżet województwa);o rozpoczęto realizację projektu dotyczącego adaptowania historycznego Pałacu

Biskupiego na Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej w Górze Kalwarii /Gmina Góra Kalwaria (podpisano umowę);

o dystrybuowano środki finansowe na realizację projektów w ramach RPOWM m.in. na adaptację: zespołu dworsko-parkowego w Dąbrowie dla Muzeum Ziemiaństwa /Muzeum Regionalne w Siedlcach; budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Taczowie na Muzeum Rycerstwa, Muzeum Jana Długosza oraz

87


Kaplicę św. Floriana w ramach projektu „Park Historyczny Rycerze Bogurodzicy – Muzeum Rycerstwa” (I etap) /Gmina Zakrzew; budynku dawnego Pałacu Dziekanów na potrzeby Muzeum Archidiecezji Warszawskiej w ramach projektu „„Skarbiec Dziedzictwa Kultury – Bazylika Archikatedralna i Muzeum Archidiecezji Warszawskiej”; odrestaurowanie i adaptację zabytkowych hal fabrycznych na potrzeby Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie”/Miasto Żyrardów;

o udzielono wsparcia w ramach inicjatywy JESSICA na realizację projektów: „Nowa przestrzeń kulturalno-przemysłowa przy ul. Białostockiej 22 na warszawskiej Pradze Północ” ( rewitalizacja historycznego podwórka ); „Rewitalizacja dwóch zabytkowych obiektów Uniwersytetu Warszawskiego: budynku dawnych Łaźni Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4 oraz Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich wraz z Oficyną przy Krakowskim Przedmieściu 32 - adaptowano dawny budynek Łaźni Teodozji Majewskiej na siedzibę Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego;

o udzielono wsparcia w ramach PROW realizacji projektom, m.in. dotyczących: adaptacji budynku kościoła ewangelicko – augsburskiego w Wiączeminie Polskim na potrzeby Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego /Muzeum Mazowieckie w Płocku; rewitalizacji i adaptacji zabytkowego budynku dawnej szkoły na izbę pamięci i tradycji rybackich w Serocku; odrestaurowania budynku zabytkowej plebanii w miejscowości Samogoszcz z przeznaczeniem na Parafialny Dom Kultury; remontu połączonego z modernizacją zabytkowego budynku Lamusa Dworskiego w Rzucowie i przystosowanie obiektu do celów turystycznych rekreacyjnych;

o modernizacja oraz przystosowanie dla potrzeb realizacji programu kulturalno-edukacyjnego zabytkowej hali warsztatowej, części budynku administracyjnego oraz zagospodarowanie otoczenia zabytku w ramach projektu „Budowa Międzynarodowego Centrum Kultury Nowy Teatr” (MFEOG i NMF);

wspieranie tworzenia „sieci” obiektów zabytkowych wykorzystywanych na cele kulturalne:o zakończono realizację projektu pn. „Program rozwoju i komercjalizacji

sieciowych produktów turystycznych Mazowsza” przez Mazowiecką Regionalną Organizację Turystyczną. Projekt dotyczył zweryfikowania dotychczasowego funkcjonowania oraz umocnienia pozycji sieciowych produktów turystycznych na rynku, przygotowania do rozszerzenia sieci każdego z nich.

Kierunek działania 4.7. Propagowanie korzyści płynących z wykorzystania dziedzictwa i krajobrazu kulturowego dla rozwoju regionalnego i lokalnego

Podjęte działania i osiągnięte efekty: promocja dobrych praktyk w zakresie działań dotyczących rewitalizacji

historycznych miast i wsi:o nie zidentyfikowano działań w 2015 r.

propagowanie tradycyjnych technik budowlanych i form architektonicznych:o udostępnienie ekspozycji w Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum Wsi

Mazowieckiej w Sierpcu (w tym rozbudowa ekspozycji wsi przydrożnej o zrekonstruowane 37 obiekty wielkokubaturowe);

wspieranie rozwoju turystyki (w tym agroturystyki) opartej o zasoby naturalnego i kulturowego dziedzictwa regionu:o samorząd województwa w ramach otrzymanych dotacji celowych z budżetu

państwa oraz środków własnych przeznaczył na realizację, m.in. zadań:

88


konferencji organizowanych z Mazowieckim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego (np. „Sukcesy i problemy turystyki wiejskiej na Mazowszu”, „Zlot Mazowieckich Zagród Edukacyjnych”);

cyklu szkoleń z produktu tradycyjnego i regionalnego (w tym środki własne – WPF);

konkursów np. „Potrawy mojej mamy”; „Od agroturystyki do turystyki wiejskiej”, „Najlepsza potrawa tradycyjna” /MODR;

udział w targach Agrotravel i Regionalia;o realizowano projekt „Zwiększenie dostępności do kultury – rozwój oferty

kulturalnej Muzeum Romantyzmu w Opinogórze – etap V” przez Muzeum Romantyzmu w Opinogórze;

o kontynuowano realizację projektu samorządu województwa „Kreowanie wizerunku turystycznej marki Mazowsze" (w ramach RPOWM);

o udzielono wsparcia w ramach PROW dla realizacji projektu: „Południowe Mazowsze- Marką Turystyczną” – gmina Jedlińsk i Zwoleń,

mającego na celu budowę i promocję marki Południowego Mazowsza, poprzez pobudzenie aktywności innowacyjnej opartej na wykorzystaniu zasobów lokalnych, dziedzictwa kulturowego oraz turystyki /Stowarzyszenie „Dziedzictwo i Rozwój”, „Razem dla Radomki”;

„Program Aktywności Turystycznej i Rozwoju Obszaru Liwca” (w gminach: Łochów, Siedlce, Tłuszcz)/Stowarzyszenie „Kapitał-Praca Rozwój", LGD „Równiny Wołomińskiej", Stowarzyszenie LGD „Bądźmy Razem";

„Rękodzieło i rzemiosło artystyczną szansą rozwoju turystycznego i ochrony lokalnego dziedzictwa” (w gminach: Baranów, Czosnów, Podkowa Leśna, Wiązownia)/Stowarzyszenie LGD „Ziemia Chełmońskiego", Stowarzyszenie LGD „Zielone Sąsiedztwo", LGD „Między Wisłą a Kampinosem", LGD „Natura i Kultura”.

3.4.1. Uzyskane wartości wskaźników dla celu 4. Realizacja celu skupiona była na świadomym zarządzaniu zasobami mającym na

uwadze wykorzystanie ich potencjału dla rozwoju regionu (wykorzystano obiekty zabytkowe jako scenerię widowisk, spektakli i koncertów). Wynikiem prowadzonych działań było również powstanie m.in. zintegrowanych produktów turystycznych opartych o zasoby dziedzictwa kulturowego, tworzenie tras i produktów w oparciu o zasoby dziedzictwa wiejskiego i kultury ludowej.

Realizacja celu odbywała się w szerokim zakresie przez różne podmioty, w tym przy wsparciu z budżetu województwa. Wymagają wzmocnienia działania dotyczące stworzenia katalogu obiektów zabytkowych do adaptacji oraz identyfikacji obiektów mogących pełnić funkcje kulturalne, edukacyjne, turystyczne i społeczne. (Tabela 15).

Nie zidentyfikowano działań dotyczących promocji dobrych praktyk w zakresie działań rewitalizacji historycznych miast i wsi.

Tabela 15 Uzyskane wartości wskaźników Celu 4.

89


Wskaźniki Okres monitorowania WPOnZ 2012 i Uzyskane wartości wskaźników

Okres monitorowania WPOnZ 2013 i Uzyskane wartości wskaźników



Wskaźnik 4.1. Liczba produktów turystycznych opartych o zasoby dziedzictwa kulturowego oraz związanych z wybitnymi postaciami Mazowsza48.

16 16 16 16

Wskaźnik 4.2. Liczba zabytków zaadaptowanych na funkcje kulturalne, turystyczne, edukacyjne lub społeczne w województwie. 49

14 8 14 15

Wskaźnik 4.3. Ilość obiektów i zespołów zabytkowych na terenie województwa, które pozostają niezagospodarowane. 50

251 brak danych 152 0

4. Monitoring działań samorządu województwa w zakresie kultury i dziedzictwa kulturowego

Rozdział poświęcony jest przeglądowi działań w sferze dziedzictwa kulturowego, kultury i turystyki i innych podejmowanych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego oraz wojewódzkie instytucje kultury. 48 Sieciowe produkty turystyczne województwa mazowieckiego:

1. Szlak Książąt Mazowieckich 2. Wielki Gościniec Litewski 3. Industrialne Mazowsze 4. Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej 5. Szlak Cudu nad Wisłą6. Szlak folkloru i Smaków Mazowsza Legendy i Baśnie Mazowsza 7. Śladami Nadbużańskich Tajemnic 8. Legendy i Baśnie Mazowsza9. Mazowsze na Filmowo 10. Mazowsze Chopina 11. Skarbiec Mazowiecki 12. Mazowiecki Szlak Literacki 13. W Kręgu Żydowskiego Dziedzictwa na Mazowszu 14. Kajakowe Szlaki Mazowsza 15. Weekend z Termami Mszczonów 16. Opowieści z Narwi

49 na podstawie realizowanych projektów 50 Dane dla wskaźnika będą możliwe do uzyskania po zakończeniu weryfikacji rejestru zabytków przez NID. 51 na podstawie wojewódzkiego rejestru zabytków52 Obiekt nieużytkowany, przeznaczony do remontu w celu przeznaczenia na siedzibę Oddziału Muzeum Małego Miasta w

Bieżuniu przy ul. Zamkowej 2. Pozostałą liczbę obiektów i zespołów zabytkowych niezagospodarowanych będzie możliwa do podania po zakończeniu realizacji projektu NOD dotyczącego weryfikacji zabytków .

90


Wybór Patrona roku Sejmik Województwa Mazowieckiego obchody patrona roku na Mazowszu ogłosił

już po raz czwarty. W ramach obchodów na terenie województwa organizowane są całoroczne wydarzenia kulturalne związane tematycznie z wybranym patronem, upamiętniające i propagujące jego dorobek. Wnioski dotyczące patrona roku zgłaszane były przez jednostki samorządu terytorialnego województwa mazowieckiego, organizacje pozarządowe działające na Mazowszu (podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), oddziały ogólnopolskich związków twórczych, uczelnie wyższe, mazowieckie instytucje kultury. Zespół powołany przez marszałka województwa53 dokonał wyboru patrona roku, który zatwierdził Sejmik Województwa Mazowieckiego54. Rok 2015 rok ogłoszono „Rokiem Władysława Reymonta na Mazowszu” (w 90. rocznicę śmierci pisarza i 90. rocznicę otrzymania przez pisarza Literackiej Nagrody Nobla) oraz „Rokiem ks. Jana Twardowskiego na Mazowszu” (w 100. rocznicę urodzin poety). Obchody Roku Reymontowskiego w województwie mazowieckim były wspólną inicjatywą urzędu marszałkowskiego i mazowieckich instytucji kultury (m.in.: Muzeum Niepodległości, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Muzeum Literatury, Muzeum Romantyzmu, Muzeum Mazowieckiego i Muzeum Kolejnictwa).

W ramach obchodów przeprowadzono liczne wydarzenia kulturalne i edukacyjne: wystawa pt. „Chciałem odbudować polską duszę. W hołdzie Władysławowi

Reymontowi, pierwszemu Nobliście Niepodległej Polski”, przybliżającą czasy w których żył i tworzył Władysław Reymont, ciesząca się bardzo dużym zainteresowaniem, zorganizowana przez Muzeum Niepodległości we współpracy z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego i Muzeum Mazowieckim w Płocku;

konferencja naukowa zorganizowanie w sejmie, która posłużyła do przygotowania przez Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego publikacji podsumowującej obchody. Licząca ok. 250 stron książka zawiera także informacje z epoki Władysława Reymonta głównie lata 1924 i 1925;

wydanie albumu „Pejzaże Władysława Reymonta”; realizacja projektu „Czytamy Chłopów non stop” we współpracy z Domem Pracy

Twórczej „Reymontówna”; wydano wspólnie z Fundacją Ave tomik poezji ks. Jana Twardowskiego; lekcje edukacyjne, czytanie dzieł Reymonta organizowane w mazowieckich

instytucjach kultury, przypominające mieszkańcom województwa sylwetkę wybitnego pisarza;

wykonanie okolicznościowych pieczęci do oznaczenia korespondencji wychodzących z urzędu, jako formy promowania obchodów na Mazowszu.

Wydarzenie przyczynia się miedzy innymi do realizacji: Celu 1. poprzez pielęgnowanie tradycji i lokalnego folkloru, Celu 2. poprzez wspieranie działań dotyczących utrwalania, kształtowania świadomości i wrażliwości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego (lokalnego i regionalnego).4.1. Konkursy i nagrodyKonkurs „Stolica Kultury Mazowsza” (wydarzenie całoroczne)

Konkurs jest jednym z najstarszych i bardziej prestiżowych projektów Samorządu Województwa Mazowieckiego ( organizowany od 2001 r.), który ma na celu wspieranie i umacnianie lokalnej kultury, dający szansę mazowieckim powiatom zaprezentowania w danym roku swojego unikalnego charakteru, tradycji i bogactwa kulturowego.

W 2015 r. tytuł Stolicy Kultury Mazowsza 201555 otrzymał Powiat Nowodworski. Zwycięski powiat (o wyjątkowych zasobach kulturalnych, historycznych i przyrodniczych) 53 Zarządzenie Nr 604/14 Marszałka Województwa Mazowieckiego z dnia 21 października 2014 r. w sprawie powołania

Zespołu ds. wyboru patrona roku 2015 na Mazowszu.54 Na posiedzeniu w dniu 3 listopada 2014 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego Uchwałą Nr 226/14 ogłosił rok 2015 „Rokiem Władysława Reymonta na Mazowszu oraz Rokiem ks. Jana Twardowskiego na Mazowszu”.

91


razem z samorządem województwem realizował wypracowany wspólnie program kulturalny. Harmonogram imprez został opublikowany na stronie internetowej Samorządu Województwa Mazowieckiego www.mazovia.pl. Laureat Konkursu oprócz tytułu otrzymał wsparcie finansowe od Samorządu Województwa Mazowieckiego w wysokości 100 tys. zł. Wśród zorganizowanych licznych imprez na uwagę zasługiwały wydarzenia o charakterze historycznym i patriotycznym, przybliżające historię regionu, np. organizowane wokół Twierdzy Modlin „Obchody 76. rocznicy Obrony Modlina 1939” z udziałem grup rekonstrukcyjnych z całego kraju, zwiedzanie Twierdzy Modlin i Muzeum Kampanii Wrześniowej, „Historyczny spacer po mieście, którego już nie ma”, uroczystości na Cmentarzu Mauzoleum w Palmirach, II Mazowiecki Przegląd Piosenki i Pieśni Powstańczej, projekty prezentujące inne kultury i tradycje kulturowe, m.in.: Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera” – Leoncin, Biesiada Rozśpiewanych Narodów.

Samorząd województwa ze środków własnych dofinansował również wydarzenia odbywające się na terenie powiatu np.: „Wielkanocny ARTBAZAR"; „Koncert Organowy"; „Piknik rodzinny” z okazji Jubileuszu 135-lecia OSP w Nowym Dworze Mazowieckim, 50-lecie Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Dworze Mazowieckim oraz 35-lecie Nowodworskiego WPR-u; „Noc w bibliotece"; „Nowodworska Róża Wiatrów"; „95 Rocznicę Bitwy nad Wkrą"; „Dni Leoncina"; „Uroczystości przy pomniku Niepodległej Rzeczypospolitej Kampinoskiej", „Dni Czosnowa”. Dotychczasowymi laureatami konkursu „Stolica Kultury Mazowsza” były miasta: Pułtusk, Węgrów, Sokołów Podlaski, Szydłowiec, Płońsk, Sierpc, Maków Mazowiecki oraz Powiaty: Piaseczyński, Sochaczewski, Żyrardowski, Kozienicki, Mławski i Przasnyski ( Mapa 7).

Konkurs jest jednym z elementów wdrażania, m.in.:Celu 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej, poprzez: wspieranie działań dotyczących utrwalania, kształtowania świadomości i

wrażliwości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego (lokalnego i regionalnego);

pielęgnowanie i kultywowanie lokalnych zwyczajów, tradycji, umiejętności; wykorzystanie pamięci historycznej i zasobów dziedzictwa do integracji

mieszkańców.Celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu poprzez tworzenie finansowych i pozafinansowych mechanizmów współpracy różnych podmiotów działających w sferze ochrony i promocji dziedzictwa regionu.

Mapa 7 Laureaci Konkursu „Stolica Kultury Mazowsza”

55 Zarządzenie Nr 14/15 Marszałka Województwa Mazowieckiego z dnia 16 stycznia 2015 r. w sprawie powołania Komisji Konkursowej mającej wyłonić laureata Konkursu „Stolica Kultury Mazowsza".

92


Źródło: opracowanie własne na podstawie www.mazovia.pl

Europejskie Dni Dziedzictwa na Mazowszu (EDD) Obchody Europejskich Dni Dziedzictwa (EDD) integrują lokalne społeczności,

wzbudzają poczucie odpowiedzialności za zabytki, stają się ważnym instrumentem edukacji i promocji ochrony dziedzictwa kulturowego. Koordynatorem obchodów jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, natomiast organizatorem na terenie województwa jest Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego.

www.nid.pl

93

http://www.nid.pl/



Obchody 23 edycji EDD w 2015 r. odbywały się pod hasłem: „Utracone dziedzictwo”. Program edycji miał na celu zapobiec nieodwracalnej utracie zasobów dziedzictwa kulturowego m.in. budynków, dzieł sztuki, jak i rodzinnych pamiątek czy fotografii. W 2015 roku Samorząd Województwa Mazowieckiego nie udzielił wsparcia finansowego wydarzeniom kulturalnym w ramach obchodów EDD organizowanych przez inne samorządy. Podczas obchodów EDD na terenie województwa mazowieckiego odbyły się następujące wydarzenia:

Warszawa o Muzeum Drukarstwa Muzeum Drukarstwa - zaprezentowało zabytki sztuki

drukarskiej – typografii;o Muzeum Historii Ursusa - zwiedzanie unikatowej kolekcji utworzoną przy

byłych Zakładach Przemysłu Ciągnikowego „Ursuso Muzeum Więzienia Pawiak - zwiedzanie, pokaz filmowy;o Muzeum Niepodległości - wystawa dokumentująca historię Orła Białego; o Żydowski Instytut Historyczny - spacer po cmentarzu żydowskim z 1806 r.

przy ul. Okopowej, drugiej co do wielkości żydowskiej nekropolii w Polsce;o Muzeum Kolejnictwa - wystawa „Poznaj ocalone dziedzictwo kolei”;o Muzeum Literatury - spotkanie-rozmowa „Utracone dziedzictwo Muzeum

Literatury”; Chlebnia

o grodzisko: wydarzenie o charakterze pikniku historycznego „Tajemnice Szwedzkich Gór", połączonego z inauguracją ścieżki edukacyjnej dotyczącej wczesnośredniowiecznego grodziska w Chlebni. W ramach wydarzenia odbyły się pokazy rzemiosł dawnych, kuchni historycznej, walki rycerskie, muzyki i tańców z epoki;

o wystawa archeologiczna we wnętrzach Galerii Etnograficznej w Willi Radogoszcz o tematyce: dzieje grodziska w Chlebni od X do XIII wieku. Ekspozycja pokazała lokalne dziedzictwa materialne z okresu wczesnego średniowiecza i popularyzowała tematykę ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego wśród mieszkańców;

Czersk o Zamek Książąt Mazowieckich: otwarcie komnaty kasztelana - wnętrze

wieży bramnej zapełniło się zrekonstruowanymi meblami i sprzętami z czasów budowy zamku ( z XV w.), wystawa unikatowych zdjęć z regionu („Urzecze w Górze Kalwarii” oraz „Gmina Karczew na Urzeczu”), występy zespołów ludowych: „Łurzycanki”, „Kalwarki” i „Urzeczeni”.

Konstancin-Jeziornao zorganizowano VIII Festiwal „Otwarte Ogrody”, który był okazją do

prezentacji lokalnej historii i tradycji oraz ludzi, którzy ją tworzyli, m.in. zaproszono gości na wycieczki z przewodnikiem szlakiem zabytkowych willi i miejsc historycznych, do muzeum Stefana Żeromskiego oraz do zwiedzania wnętrz pałacu w Oborach, należącego do założycieli Konstancina. W otwartych pracowniach plastyków prezentowano rękodzieło artystyczne, ceramikę , meble i tkaniny;

Legionowoo Festyn Żołnierski „Niedziela z Wojskiem”, przedstawiający militaria i historię

wojskowości, grupy rekonstrukcyjne prezentujące mundury i wyposażenie żołnierzy z okresu II wojny światowej oraz z okresy powojennego, koncerty piosenek i pieśni wojskowych, koncert orkiestry wojskowej oraz prelekcje o historii garnizonu Legionowo /Muzeum Historyczne w Legionowie i Ogólnopolska Rodzina Kościuszkowców;

Liw

94


o Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie: „Spotkanie na Zamku” - sesja popularnonaukowa na Sali Rycerskiej. „Dobra zyskane i stracone- niezwykłe dzieje liwskiej kolekcji muzealnej”, „Utracone archiwalia dawnej ziemi liwskiej i powiatu węgrowskiego”, „Archiwum na zamku w Liwie: powstanie, rozwój i zniszczenia wojenne”), wystawa „Pejzaż minionych dni”, prezentacja multimedialna „Zamek liwski w krajobrazie historycznym od XV w. przez czasy wojen szwedzkich do chwili obecnej”;

Milanóweko X Festiwal „Otwarte Ogrody”, „Święto Miasta lata 20, lata 30” - parada

historyczna w strojach z lat 20. i 30., widowisko narracyjno-muzyczne „Kapelmistrz z Milanówka Feliks Dzierżanowski” z elementami warsztatów plastycznych, ekologicznych i tańców korowodowych w ogrodzie, adresowane do dzieci, dorosłych i seniorów;

Niegów o po raz trzeci młyn motorowy Nowość w Niegowie stał się przestrzenią

wystawienniczą, dzieci i młodzież wysłuchali referaty dot. dziedzictwa technicznego i zabytków techniki;

Orońsko o Dni Józefa Brandta w Orońsku, organizowane w Muzeum Rzeźby

Współczesnej oraz parku krajobrazowym, związane z setną rocznicą śmierci dawnego właściciela i patrona Orońska, wybitnego polskiego malarza kontynuatora polskich tradycji szlacheckich;

Piasecznoo Stacja kolei wąskotorowej, obchody łączone z XI Jarmarkiem

Piaseczyńskim, coroczną imprezą plenerową, która nawiązuje do dawnej tradycji organizowania w Piasecznie targów wielkich (jarmarków). Uczestnicy zobaczyli stroje ludowe, wyroby sztuki ludowej i rzemiosła, poznali repertuar muzyczny i smak kuchni regionalnej. W ramach imprez towarzyszących zorganizowano wystawę w Muzeum Regionalnego, miejską wycieczkę z przewodnikiem, zwiedzanie stacji kolei wąskotorowej i przejazdy drezynami;

Płocko Opactwo Pobenedyktyńskie: odbyła się Trzynasta Chopiniana - Nokturn -

formy muzycznej inspirowanej nastrojem nocy (organizator: Mazowiecki Instytut Kultury);

Podkowa Leśnao Pałacyk Kasyno, Willa Aida, odbył się Kongres Polskich Miast Ogrodów

„Miasta Ogrody XXI w.”, odbyły się sesje tematyczne dotyczące problemów kształtowania ładu polskiej przestrzeni, planowania terenów zielonych, rewitalizacji oraz ochrony walorów kulturowych i przyrodniczych miast ogrodów. W ramach obchodów odbył się Pierwszy Podkowiański Festiwal Historycznych Gier Planszowych (zagrano w szereg historycznych gier planszowych: „303”, „Kolejka”, „Reglamentacja”, „Ogonek”, „Pamięć '39”, „Znaj Znak” oraz zorganizowano historyczną wystawę plenerową „90-lecie Miasta Ogrodu Podkowa Leśna” ;

Wielodróż, gmina Przasnyszo zaprezentowano przedstawienie „Heniek”, oparte na pisanej gwarą

publikacji regionalisty Mieczysława Stusińskiego, pt. „Zwierciadło pamięci”.Wołomin

o w Powiatowym Centrum Dziedzictwa i Twórczości zorganizowano 2. Festyn Ludowy, w programie, m.in.: warsztaty rękodzielnicze, zabawy i animacje, koncert Kapeli „Przy Fabryczce”, tańce i śpiew, występy kapel i zespołów ludowych, kiermasz wyrobów regionalnych, wernisaż wystawy gobelinów.

95


Konkurs jest jednym z elementów wdrażania min.:Celu 1. Ochrona i zachowanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu,

poprzez pielęgnowanie tradycji i lokalnego folkloru w powiązaniu z zasobami dziedzictwa materialnego.

Celu 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej, poprzez: - wspieranie działań dotyczących utrwalania, kształtowania świadomości i wrażliwości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego (lokalnego i regionalnego); - pielęgnowanie i kultywowanie lokalnych zwyczajów, tradycji, umiejętności; wykorzystanie zasobów dziedzictwa do integracji mieszkańców.

Celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu, poprzez organizowanie konkursów dla właścicieli obiektów zabytkowych, promujących właściwą opiekę nad obiektem oraz jego udostępnienie

XV edycja konkursu Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego Samorząd Województwa Mazowieckiego po raz 16 zorganizował konkurs Nagroda

Marszałka Województwa Mazowieckiego, w celu nagrodzenia wybitnych mieszkańców regionu, także angażującym się w działania umacniające tożsamość kulturową Mazowsza. W roku 2015 do Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 81 zgłoszeń. Kapituła wyłoniła 10 laureatów, którzy otrzymali pamiątkową statuetkę oraz nagrodę pieniężną 10 tys. zł.

Statuetkawww.mazovia.pl

Laureatami w 2015 r. zostali m.in.: o Młodzieżowa Orkiestra Dęta z Tłuszcza: powstała w 2001 r. z inicjatywy

władz miasta oraz mieszkańców pragnących wrócić do bogatej tradycji muzycznej Tłuszcza. Dzięki dofinansowaniu z PROW 2007–2013 dla projektu „Kultywowanie tradycji poprzez wyposażenie Młodzieżowej Orkiestry Dętej”, muzycy zakupili stroje galowe w kolorystyce nawiązującej do herbu Tłuszcza.

o Jadwiga Kresa: prowadzi pracownię, w której wykonywane są gobeliny. Skupia grupę utalentowanych tkaczy. Jej prace przedstawiają lokalne zabytki (m.in. zamek w Liwie, dworek w Suchej, siedlecki ratusz).

o Jan Kania: jeden z najwybitniejszych harmonistów kurpiowskich, angażujący się w kultywowanie tradycji muzycznych regionu. Prowadzi zespoły „Serasiniaki” z Serafina ,„Młode Kurpie” w Rozogach, „Turoślanie” w Turośli i „Nowe Latko” w Lelisie. Jest instruktorem „Burśtynków” w Klonie i „Puszczy Zielonej” w Łysych, gra w Zespole Tańca Ludowego „Ostrołęka”, w 2009 r. założył „Orkiestrę Kurpiowską” i trzyosobową „Kapelę Jana Kani”. Bierze udział w „Kurpiowskim Graniu – regionalnym przeglądzie harmonistów i skrzypków ludowych”.

o Zespół ludowy „Sobótka” z Czarnolasu: rozpoczął działalność w 2003 r. z chęci kultywowania tradycji ludowych i kontynuacji pracy rodziców, którzy tworzyli formację do lat 80. XX w. Członkowie zespołu angażują się w organizację „Spotkań z Piosenką Ludową” w Policznie i biorą udział w festiwalach produktów regionalnych – wystawiają stoiska z tradycyjnymi potrawami z Mazowsza.

96


http://www.mazovia.pl/gfx/mazovia/_thumbs/pl/defaultaktualnosci/548/2001/1/r3d1nFqGiWmso2uDZA,statuetka.jpg


o Zespół Folklorystyczny „Kurpiowszczyzna” w Myszyńcu: powstał w 1974r., w repertuarze zespołu dominują pieśni, przyśpiewki i tańce – widowiska obrazujące kurpiowską kulturę i tradycję, zwyczaje i obrzędy z terenu Myszynieckiej Puszczy Zielonej („Noc Sobótkowa”, „Miodobranie”, „Podbieranie miodu”, „Ślubowanie bartników”, weselne „Rajby”, „Oczepiny”, „Rozpleciny”).

o Adam Wenkler: instruktor Związku Harcerstwa Polskiego, komendant hufca ZHP „Mazowsze” Płock. Jest wolontariuszem angażującym się m.in. w przedsięwzięcia związane z upowszechnianiem kultury i turystyki w regionie. Wśród zuchów i harcerzy przeprowadził kampanię „Na progu domu żyję zgodnie z naturą i kulturą” oraz przybliżał najmłodszym sylwetkę wielkiego kompozytora w ramach przedsięwzięcia „Odkrywamy Chopina na Mazowszu”. Prowadzi akcję „Tradycje świąt Bożego Narodzenia”, był pomysłodawcą pleneru historyczno-kulturalnego w Gorzewie oraz rajdu „Mołtawa” promującego walory turystyczno-krajoznawcze Mazowsza.

Uroczystości wręczenia nagród odbyły się w nowym Centrum Kulturalno–Rekreacyjnym Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Konkurs jest jednym z elementów wdrażania m.in.:Celu 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej poprzez: wspieranie działań dotyczących utrwalania, kształtowania świadomości i wrażliwości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego (lokalnego i regionalnego); pielęgnowanie i kultywowanie lokalnych zwyczajów, tradycji, umiejętności;Celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu poprzez promowanie najlepszych przykładów działań

XIV edycja nagrody Samorządu Województwa Mazowieckiego im. Cypriana Kamila Norwida56

Nagroda Samorządu Województwa Mazowieckiego przyznawana jest za wybitne dzieło lub kreację w czterech dziedzinach: literatura, muzyka, sztuki plastyczne i teatr. Kandydatów mogą zgłaszać działające na terenie województwa instytucje kultury, oddziały ogólnopolskich stowarzyszeń twórczych, wydawnictwa, redakcje, uczelnie wyższe, twórcy indywidualni oraz członkowie kapituł w poszczególnych dziedzinach.Laureatami Nagrody w 2015 roku zostali: Bohdan Zadura (literatura) za tomik poetycki „Kropka nad i”, Stanisław Leszczyński (muzyka) za autorski projekt Międzynarodowego Festiwalu „Chopin i Jego Europa”, Paweł Nowak (sztuki plastyczne) za dwie indywidualne wystawy, Maciej Wojtyszko (teatr) za autorstwo i reżyserię dramatu „Dowód na istnienie drugiego” oraz Stefan Gierowski malarz i rysownik (nagroda specjalna - dzieło życia).Laureaci, oprócz statuetek, otrzymali nagrodę pieniężną w wysokości 20 tys. zł i 25 tys.zł.Nagrody (okolicznościowa statuetka, dyplom, nagroda finansowa) zostały wręczone na Zamku Królewskim w Warszawie.

Medal Pamiątkowy „Pro Masovia”57 Medal Pamiątkowy „Pro Masovia jest honorowym okolicznościowym wyróżnieniem

przyznawanym przez Marszałka Województwa Mazowieckiego jako wyraz uznania dla dokonań, m.in. na rzecz kulturalnego lub społecznego rozwoju Mazowsza. W roku 2015 Medalem Pro Masovia zostało uhonorowanych 70 organizacji pozarządowych związanych, m.in. ze światem kultury, nauki, gospodarki lub zasłużonych społecznie. Medal otrzymały np. zespoły ludowe: „Iwowianki” i „Lalinanki”, działające przy Gminnym Ośrodku Kultury w Borowiu, występujące w kołbielskich strojach ludowych. Nagradzana działalność w ww. konkursach jest wyrazem dokonań na rzecz kulturalnego rozwoju

56 http://www.norwid.mazovia.pl/57 Medal Pamiątkowy „Pro Masovia” ustanowiony Uchwałą Nr 142/06 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 10 lipca 2006 r. z

późn. zm.

97


województwa i ochrony dziedzictwa, sprzyja budowaniu spójności i daje poczucie tożsamości z regionem. IX Edycja Konkursu „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” pod

patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego Konkurs organizowany jest we współpracy ze Stowarzyszeniem Muzealników Polskich, Oddziałem Mazowieckim w Warszawie. Inicjatywa przyczynia się do pobudzenia pracy muzeów, podnoszenia ich prestiżu muzeów, pogłębia ich wkład w dziedzictwo narodowe.

Przyznawane nagrody ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego przeznaczane są na cele związane z rozwojem wyróżnionej placówki muzealnej ( 150 tys. zł w 2015 r. ). W 2015 roku o tytuł ubiegało się 80 zdarzeń muzealnych z całego województwa, w tym 25 wystaw, 19 muzealnych projektów otwartych, 15 muzealnych projektów edukacyjnych, 20 wydawnictw muzealnych

www.mazovia.plKapituła IX edycji konkursu58 przyznała łącznie 17 nagród i 14 wyróżnień oraz po raz pierwszy Nagrodę Specjalną – Grand Prix dla filmu pt. „Powstanie warszawskie”. Film (kandydat do Oscara) to pierwszy na świecie dramat non-fiction (zrealizowany przez Muzeum Powstania Warszawskiego).

Nagrody przyznawane są w czterech kategoriach:1. Najciekawsza wystawa zorganizowana przez placówkę muzealną na Mazowszu:

mniejsze muzea: o I miejsce ex aequo „Przedświt – Mazowieckie Centrum Metalurgiczne

z przełomu er” /Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie ( wystawa w prezentuje rzeczywistość dzisiejszego Mazowsza sprzed 2 tys. lat ) oraz „Ekspozycja stała – Kazimierz Pułaski i wielcy Polacy w USA” Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce ( wystawa ukazuje m.in. dom rodzinny Pułaskiego );

o III miejsce: „De Profundis… Archeologia ziem powiatu legionowskiego”/ Muzeum Historyczne w Legionowie (wystawa prezentuje 291 zabytków pochodzących głównie z cmentarzyska kultury przeworskiej w Legionowie);

większe muzea: o I miejsce „Wielka Wojna 1914–1918. Prawdziwy koniec Belle

Époque” /Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (przedstawiono oprócz umundurowania, uzbrojenia, również życie poza linią frontu);

o II miejsce ex aequo „Aleksander Gierymski 1850–1901” /Muzeum Narodowe w Warszawie oraz „Co widać. Sztuka polska dzisiaj”/Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie;

Wyróżnienia: „Piecowiska Stare – wioska archeologiczna” (Muzeum Starożytnego

Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie); „Powołanie Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych – ogólnopolskiej organizacji zrzeszającej muzea działające przy szkołach wyższych i ich pracowników”

58 Zarządzenie Nr 40/15 Marszałka Województwa Mazowieckiego z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie powołania Kapituły IX edycji konkursu pt. „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne - Wierzba”.

98



(Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie); „Uwolnić projekt” (Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie);

2. w kategorii na najlepszy „Muzealny projekt edukacyjny”:o I miejsce „Sztuka Mapy – Mapa Sztuki. Biennale sztuki znalezionej na

Bródnie. Projektedukacyjny dla gimnazjalistów”/Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie;

o II miejsce „Archeologia w pięciu zmysłach – nowa oferta edukacyjna muzeum dla grup integracyjnych i niepełnosprawnych”/Muzeum Historyczne w Legionowie;

o III miejsce ex aequo „Temat: Sztuka, warsztaty dla nastolatków”/Muzeum Narodowe w Warszawie oraz „Miasto Klocki”/Muzeum Woli – Oddział Muzeum Warszawy;

Wyróżnienia: „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”/Muzeum Powstania

Warszawskiego w Warszawie; „VII Warsztaty historyczno-artystyczne uczta króla Kazimierza”/Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie; „V Dzień Dziecka w Żelazowej Woli”/Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie;

3. w kategorii na najlepszy „Muzealny projekt otwarty”:o I miejsce „Konserwacja prasy Powstania Warszawskiego ze zbiorów

Muzeum Niepodległości w Warszawie. Konferencja oraz wydawnictwo”,o II miejsce „Kobieta z harfą – wokół sekretnej aury obrazu” Muzeum

Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu,o III miejsce „Otwarcie zabytkowego parku w Winiarach po rewitalizacji –

Dzień Pułaskiego 2014” /Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce,Wyróżnienia:

„Piecowiska Stare – wioska archeologiczna”/Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie; „Powołanie Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych – ogólnopolskiej organizacji zrzeszającej muzea działające przy szkołach wyższych i ich pracowników”/Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie; „Uwolnić projekt” /Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie;

4. w kategorii „Najlepsze wydawnictwo muzealne”:o I miejsce „Plan Warszawy 1768 Georges Louis le Rouge” - Katarzyna

Wagner, Paweł E. Weszpiński, Muzeum Warszawy w Warszawie,o II miejsce „Joannici i ich związki z Ziemiami Polskimi” – Przemysław

Deles, Przemysław Mrozowski (redakcja naukowa), Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum,

o III miejsce „Oskar Kolberg (1814–1890)” – Katarzyna Markiewicz, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu;

Wyróżnienia: „Aleksander Gierymski 1850–1901” – praca zbiorowa, redakcja

naukowa Ewa Micke-Broniarek (Muzeum Narodowe w Warszawie); „Mozaika warszawska. Przewodnik po plastyce w architekturze stolicy w latach 1945–1989”– Paweł Giergoń (Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie); „Wędrówki po Puszczy Białej” – Sylwia Słojkowska-Affelska pod redakcją naukową Mariana Pokropka (Muzeum Regionalne w Pułtusku); „Zatańczą ci, co drżeli. Polska sztuka krytyczna” – Karol Sienkiewicz (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie).

99


Nowością IX edycji było pojawienie się dwóch dodatkowych kategorii – na najlepszy „Muzealny projekt edukacyjny” i „Muzealny projekt otwarty”. Uroczystość wręczenia laureatom nagród i honorowych wyróżnień odbyła się w Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie.Konkurs jest jednym z elementów wdrażania m.in.:Celu 1. poprzez wsparcie rozwoju placówek muzealnych i prywatnego muzealnictwa; poprzez popularyzację zasobów dziedzictwa;Celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu poprzez promowanie najlepszych przykładów działań.

Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” Nagroda jest najważniejszym wyróżnieniem w dziedzinie kultury ludowej o randze ogólnopolskiej przyznawana wybitnym przedstawicielom środowiska tradycyjnej kultury. Organizacją konkursu w 2015 r. zajmował się: Instytut Muzyki i Tańca oraz Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddział – Muzeum im. O.Kolberga w Przysusze.

Nagroda przyznawana jest w następujących kategoriach: dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego,

dla twórców za pisarstwo ludowe dla zespołów folklorystycznych, dla badaczy, naukowców i animatorów, nagroda honorowa dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i

upowszechnianiu kultury ludowej, działających w kraju i zagranicą.

Fundatorami nagród w 2015 r. byli: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

http://www.muzeum-radom.pl

Laureatami z terenu województwa mazowieckiego zostali: Maria Siwiec: śpiewaczka i tancerka ludowa, kierowniczka Zespołu

„Gołcunecki”.Gałki, pow. przysuski; Wincenty Staśkiewicz: wykonawca wycinanek kurpiowskich, Ostrołęka, Kurpie; Kapela Jana Kmity z Przystałowic Małych, pow. przysuski; prof. Piotr Dahlig: etnomuzykolog, badacz i dokumentalista muzyki ludowej, juror

festiwali folklorystycznych i ekspert ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.

Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta Gala 40. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej". Ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zrealizowało stronę internetową www.nagrodakolberg.pl , zawierającą duży zasób informacji o Nagrodzie (o jej patronie, misji, historii, organizatorach, towarzyszących wydarzeniach i o jej laureatach z lat 1974–2015). Nagroda honoruje dorobek i wyraża uznanie dla twórców, animatorów, naukowców, badaczy oraz instytucji i organizacji wspierających kulturę ludową, działających w kraju i zagranicą. Konkurs jest jednym z elementów wdrażania m.in.: Celu 3. Wzrost społecznej

100

http://www.muzeum-radom.pl/


akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu poprzez promowanie najlepszych przykładów działań.

Konkurs fotograficzny "Zabytek na pierwszym planie" Konkurs pod patronatem Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w

2015 r. odbył się pod hasłem „Zaklęte w drewnie”. Zachęcał społeczeństwo do poznania zabytków na terenie województwa, uchwycenia oryginalności, uroku i piękna drewnianego zabytku. Do udziału w drugiej edycji konkursu zostali zaproszeni zarówno amatorzy fotografii i profesjonaliści. Umożliwiono wzięcie udziału poprzez wysłanie e-maila ze zdjęciem i formularzem zgłoszeniowym na adres [email protected]

http://www.mazovia.pl

Wszystkie nadesłane zdjęcia umieszczono na profilu „Mazowieckiego Szlaku Tradycji”.Zgodnie z zapisami WPOnZ architektura drewniana, stanowiąca znaczący element krajobrazu kulturowego wsi i małych miasteczek, jest najbardziej zagrożoną zniszczeniem grupą wśród obiektów zabytkowych na terenie całego województwa.Konkurs jest jednym z elementów wdrażania: Celu 1. poprzez ochronę, dokumentację i popularyzację zasobów o szczególnej wartości decydujących o specyfice regionu (najcenniejszych i charakterystycznych); Celu 2. poprzez organizację konkursów dotyczących dziedzictwa w celu rozwijania zainteresowań historią i dziedzictwem regionu wykorzystanie tożsamości kulturowej jako elementu marketingowego

Konkurs „Zabytek zadbany” (ogólnopolski)Samorząd województwa umieszcza na swojej stronie internetowej (www.mazovia.pl)

informacje o konkursie „Zabytek zadbany”, jego naborach i wynikach. Konkurs jest organizowany corocznie przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków. Inicjatywa ma na celu promocję opieki nad zabytkami i upowszechnianie najlepszych wzorów właściwego utrzymania i zagospodarowania obiektów zabytkowych.

W 2015 r. zgłoszono 70 zabytków, z których jury nominowało 20 obiektów. Wśród nagrodzonych znaleźli się laureaci z terenu województwa mazowieckiego: Kategoria B – Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia

dworskie i pałacowe) – wyróżnienie otrzymał zespół parkowo-pałacowy w Warce-Winiarach (Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, Powiat Grójecki);

Kategoria specjalna D – Architektura i konstrukcje drewniane: wyróżnienie: Dawne kasyno oficerskie w Legionowie (Filia „Piaski” Muzeum Historycznego w Legionowie) (Muzeum Historyczne w Legionowie). Budynek jest jednym z najstarszych i jedynym z zachowanych obiektów koszar carskiego garnizonu.

101



mailto:[email protected]


przed: po:

http://www.nid.pl

Konkurs wpisuje się w realizację m.in. Celu 3. Wzrost akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu, Kierunek działania 3.1. Stymulowanie działań służących ochronie obiektów zabytkowych i promowanie najlepszych przykładów takich działań, poprzez organizowanie konkursów dla właścicieli obiektów zabytkowych, promujący właściwą opiekę nad obiektem oraz jego udostępnianie

Konkurs historyczny „Olimpiada Solidarności. Dwie dekady historii”.We współpracy z Centrum Solidarności z Gdańska zorganizowano etap

wojewódzkiego konkursu „Olimpiada Solidarności. Dwie dekady historii”, mającego na celu upowszechnianie i pogłębianie wiedzy o historii Polski lat 1970 – 1990 wśród młodego pokolenia Polaków. Konkurs adresowany był do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Nagrodami dla laureatów były indeksy na Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński oraz roczne stypendium naukowe.

X edycja Konkursu Fotograficznego „Mazowsze bliskie sercu” Konkurs, organizowany przez Samorząd Województwa Mazowieckiego,

skierowany był do amatorów poniżej 18 roku życia. Temat konkursu w 2015 r. „Z rodziną przez Mazowsze” nawiązywał do działań marketingowych podjętych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Inicjatywa zachęcała do aktywnego odkrywania i odwiedzania niezwykłych miejsc: tradycyjnych muzeów z unikatowymi zbiorami i nowoczesnych interaktywnych galerii, gospodarstw agroturystycznych, ale także kompleksów hotelowych, pełnych tajemnic urokliwych zamków i pałaców oraz parków zabaw. Nowością w tegorocznej edycji była możliwość zgłaszania uczestnictwa pocztą elektroniczną. Zdjęcia uczestników warsztatów wzięli udział w głosowaniu internautów na stronie www.facebook.com/Mazowsze.serce.Polski.

Autorzy zdjęć wyłonionych przez jury konkursu w pierwszym etapie wzięli udział w warsztatach fotograficznych w plenerach w Dłużewie, zorganizowanych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego wspólnie z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie. Nagrodzone zdjęcia to: „Wdzięczność” (Otwock), „The way” (Warszawa), „Na grzyby” (Warszawa). Na profilu „Mazowsze Serce Polski” wyłoniono w głosowaniu internautów zdobywcę nagrody publiczności - zdjęcie „Tradycja” (Warszawa). Laureaci: I nagrody otrzymał kartę podarunkowe do sklepu fotograficznego o wartości 600 zł, II miejsca – 500 zł, III miejsca – 400 zł.

www.mazovia.pl

102


http://www.facebook.com/Mazowsze.serce.Polski

http://www.nid.pl/

http://www.nid.pl/upload/medialibrary/e81/e81730119d58675f509a392ade24aa3d.jpg

http://www.nid.pl/upload/medialibrary/834/8341e0e1fd13418b08b921e941a515f4.JPG


Realizacja konkursu przyczynia się m.in. do budowania klimatu społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, w tym poznania bogactwa architektury i krajobrazów województwa. Konkurs jest jednym z elementów wdrażania m.in.: Celu 3. Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu

Konkurs „Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Mazowieckiego– Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej” Spośród najciekawszych mazowieckich produktów turystycznych certyfikaty

regionalne w 2015 roku otrzymały m.in.: POLIN – Muzeum Historii Żydów Polskich, Rekonstrukcja Bitwy Warszawskiej 1920 roku, Zielone Świątki na Urzeczu, Muzeum Zbrojownia na zamku w Liwie.Certyfikaty Polskiej Organizacji Turystycznej59 do 2015 roku zdobyły, m.in. produkty turystyczne z Mazowsza: 2015 – POLIN. Muzeum Historii Żydów Polskich (należące do

najnowocześniejszych placówek na świecie, zarówno ze względu na program, jak i wyposażenie. Szeroko wykorzystuje multimedia, artystyczne i warsztatowe formy przekazu. Jako pierwsze muzeum w Polsce udostępnia w Internecie wirtualne wystawy i spacery);

2014 – Muzeum Powstania Warszawskiego, 2013 – Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, 2011 – Opowieści z Narwi, 2010 – Zespół Zabytków Osady Fabrycznej w Żyrardowie, 2004 – Miodobranie Kurpiowskie Polana w Zawodziu koło Myszyńca)

oraz wyróżnienia 2013 – Discover Wisła River, 2009 – Mazowsze Chopina.

Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna otrzymała wyróżnienie w konkursie Róża Regionów 201560 za serię przewodników po nowych szlakach, dzięki którym można odkryć i lepiej poznać dziedzictwo Mazowsza ( „Szlak Chopinowski”, „Szlak Książąt Mazowieckich” oraz „Szlak Bitwy Warszawskiej 1920” ). Seria przewodników była po raz pierwszy dostępna na stoisku Mazowsza podczas 23. Międzynarodowych Targów Turystycznych TT Warsaw.

Realizacja konkursu przyczynia się między innymi do realizacji Celu 4 poprzez tworzenie warunków dla kreowania produktów turystycznych w oparciu o zasoby dziedzictwa kulturowego oraz poprzez stymulowanie i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego w obszarze przemysłów kultury i wolnego czasu.

4.2. Identyfikacja produktów tradycyjnych Mazowsza Produkt lokalny wytwarzany zgodnie z tradycyjną recepturą podkreśla specyfikę

regionu, kultywuje i popularyzuje mazowiecką tradycję kulinarną, przyciąga turystów, źródłem aktywizuje samorządy i wytwórców do działań między innymi na rzecz wytwarzania i promocji tradycyjnej żywności jako elementu rozwoju lokalnego i regionu.

Konkurs o Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na MazowszuSamorząd Województwa Mazowieckiego kontynuował ochronę regionalnych

tradycji kulinarnych poprzez organizowany po raz kolejny Konkursu o Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu (Mapa 8). Celem konkursu jest wyłonienie 59 Polska Organizacja Turystyczna prowadzi coroczny konkurs na najciekawsze atrakcje turystyczne o znaczeniu krajowym i lokalnym, wyróżniając od 2003 r. specjalnymi certyfikatami najbardziej nowatorskie i przyjazne turystom produkty. 60 Róża Regionów to ogólnopolski konkurs na najlepszy folder, serię wydawniczą, projekt specjalny oraz aplikację mobilną gminy,

miasta lub regionu. Celem konkursu jest zwrócenie uwagi na jakość promocji kraju, regionów oraz wspieranie rozwoju wysokich standardów prezentowania walorów turystycznych Polski.

103


i promowanie produktów żywnościowych wyróżniających się m.in. kultywowaniem i popularyzowaniem mazowieckiej tradycji kulinarnej. Laureaci uzyskują możliwość umieszczenia informacji o przedsiębiorstwie członkowskim na stronie internetowej samorządu województwa (www.mazovia.pl) oraz na stronie internetowej Europejskiej Sieci Kulinarnego Dziedzictwa www.culinary-heritage.com, uczestniczenia w imprezach promocyjnych organizowanych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Zwycięzcy również mają prawo posługiwania się logo konkursu - Dziedzictwo Kulinarne Mazowsze i (oznakowania logiem przedsiębiorstw i produktów). Od początku trwania konkursu zostało zgłoszonych ponad 600 produktów, z czego 180 zostało nagrodzonych.

W 2015 r. zgłoszonych zostało 100 produktów. Produkty wybierano z podziałem na 8 grup: wyroby piekarnicze, wyroby cukiernicze, przetwory mięsne i produkty pochodzenia zwierzęcego, przetwory owocowe i warzywne oraz produkty pochodzenia roślinnego, produkty mleczarskie, miody i napoje oraz grupa wprowadzona po raz pierwszy – rybyi przetwory rybne.

Kapituła VIII edycji Konkursu wybrała16 następujących produktów61:Producenci indywidualni

1. Buła drożdżowa z kruszonką z Nowej Ruskołęki (pow. ostrowski),2. Napoleonka z Karniewa (pow. makowski),3. Szynka dębowa z tynki ze Stoczka (pow. węgrowski),4. Masło wiejskie z Nowego Pawłowa (pow. przasnyski),5. Szczupak z Orzyca z Wymysłów (pow. makowski),6. Pasztet z soczewicy czerwonej z ziarnami dyni i pestkami słonecznika

z Golądkowa (pow. pułtuski),7. Miód akacjowy z Chotomowa (pow. legionowski),8. Kajmakówka z Woli Gutowskiej (pow. radomski),

Producenci rynkowi1. Chleb orkisz boryszewski z Sochaczewa,2. Pierniczki staropolskie z Siedlec,3. Szynka świąteczna z Pilawy (pow. garwoliński),4. Ser turski z Turzy Małej (pow. mławski),5. Mazowieckie gefilte fish z Grzegorzewic (pow. grodziski),6. Ogórki kiszone z papryką chili (gm. Przyłęk, pow. zwoleński),7. Miód nawłociowy z Woli Wacławowskiej (gm. Wolanów, pow. radomski),8. Lifeberry borówkowy – Legucin (gm. Błędów, pow. grójecki).

Wybrano również nowych 10 członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze, której lista systematycznie powiększa się i obecnie liczy 78 członków.

Na terenie województwa mazowieckiego odbywają się wydarzenia kulturalne związane z prezentacją dziedzictwa kulinarnego, np.: Festyn „Sójka Mazowiecka″ (Cegłów, pow. miński), „Festiwal Chleba” (Mińsk Mazowiecki), Zwoleński Festiwal Chleba, „Konkurs Tradycyjnych Wypieków Wielkanocnych” (Sokołów), Święto chleba (Węgrów), „Jadowski Festiwal Smaków”, „Junior gotuje, senior smakuje" (Kozienice, Stanisławice), „Jesień na Mazowszu i Podlasiu – Festiwal kuchni regionalnej” (pow. sokołowski), „Kiermasz wielkanocny w Żabiej Woli, „Doroczny Kiermasz Wielkanocny” (Szydłowiec ).

Realizacja konkursu przyczynia się między innymi do realizacji: Celu 1. poprzez podtrzymywanie warunków dla wytwarzania tradycyjnych produktów żywnościowych oraz ich promowania; Celu 4. poprzez propagowanie korzyści płynących z wykorzystania dziedzictwa dla rozwoju lokalnego i regionalnego.

61 na podstawie http://mazovia.ksow.pl/news/entry/7341-ix-edycja-konkursu-o-laur-marszalka-wojewodztw.html.

104

http://mazowieckie.ksow.pl/news/entry/7341-ix-edycja-konkursu-o-laur-marszalka-wojewodztw.html


Więcej informacji Mapa 7. Dziedzictwo kulinarne Mazowsza – Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu - kategoria produktów tradycyjnych i naturalnych. Załącznik 2. Laureaci Konkursu o Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego dla mazowieckich producentów żywności na najlepszy produkt - IX edycja 2015 r

Mapa 8 Dziedzictwo kulinarne – Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu

105


Źródło: opracowanie MBPR na podstawie strony internetowej www.mazovia.pl

Konkurs „Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów" Celem konkursu jest poznanie i udokumentowanie regionalnych produktów

żywnościowych, osadzonych w tradycji regionu i od lat wytwarzanych tymi samymi

106



metodami i według tych samych receptur. W okresie objętym monitoringiem konkurs zaktywizował lokalne samorządy i wytwórców do działań między innymi na rzecz wytwarzania i promocji tradycyjnej żywności jako elementu rozwoju regionu. Organizatorem konkursu na szczeblach regionalnym jest samorząd województwa we współpracy z Polską Izbą Produktu Regionalnego i Lokalnego oraz ośrodkami doradztwa rolniczego i innymi podmiotami. W ramach regionalnego finału komisja ocenia najlepszy regionalny produkt żywnościowy oraz najlepsze danie i potrawę regionalną, stanowiące dziedzictwo kulinarne regionu. Produkty wyłonione i nagrodzone w konkursie mogą być wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz nominowane do prestiżowej nagrody „PERŁA”.

Lista Produktów TradycyjnychLista przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi z terenu województwa

mazowieckiego tworzona jest na wniosek Marszałka Województwa, który przeprowadza ocenę formalną i merytoryczną zgłoszenia . Ubiegać o wpis mogą się osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którzy mają m.in. udokumentowaną 25 letnią historię wytwarzania produktu, stanowiące element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane oraz będące elementem tożsamości społeczności lokalnej. Województwo mazowieckie zajmowało na koniec 2015 r.8. miejsce w kraju pod względem liczby wpisów na Listę Produktów Tradycyjnych.

www.ksow.plPod koniec 2015 r. na Liście z terenu województwa mazowieckiego znajdowało się

88 produktów opartych na tradycyjnych recepturach62. W 2015 r. dokonano 13 wpisów, najwięcej w kategorii Produkty mięsne: 1. Produkty mleczne - 3 produkty na liście do 2015 r. - bez nowych wpisów w 2015r. ;2. Produkty mięsne - 30 produktów na liście do 2015 r., w tym 6 wpisów w 2015r.:

Kiełbasa olszycka podsuszana (gm. Domanice), Pasztet z mięsa wieprzowego z Kornicy (gm. Stara Kornica), Pomasta (gm. Sterdyń), Kiełbasa wiejska z Lipska (Lipsko), Kiełbasa wiejska zdziechowska, Zakrzewska kiełbasa jałowcowa (gm. Zakrzew);

3. Produkty rybołówstwa - 2 produkty do 2015 r. - brak wpisów w 2015 r.;4. Warzywa i owoce – 7 produktów wpisanych do 2015 r., w tym 1 wpis w 2015r.:

Konfitura borówkowa z gruszką (gm. Paprotnia);5. Wyroby piekarnicze i cukiernicze – 10 produktów na liście do 2015 r., w tym 1 wpis w

2015 r.: Korowaj weselny ( gm. Stara Kornica );6. Oleje i tłuszcze - 3 produkty do 2015 r. brak wpisów w 2015 r.;7. Miody - 6 produktów do 2015 r. (5 do 2014 r.,4 do 2013, 3 do 2012), w tym 1 wpis w

2015 r.: Miód wielokwiatowy Ziemi Tłuszczańskiej; 8. Gotowe dania i potrawy – 11 produktów do 2015 r. (9 do 2014 , 6 do 2013, 4 do

2012), w tym 2 wpisy w 2015 r.: Marchwianka (gm. Maciejowice), Bendzwały szlacheckie (Klimonty - tereny wschodniego Mazowsza);

9. Napoje – 12 produktów do 2015 r. w tym 3 wpisy w 2015 r.: Piwo kozicowe (gm. Sterdyń), Wino miodowe z Grębkowa Krupnik z Grębkowa (gm. Grębków);

62 http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-mazowieckie

107

http://www.ksow.pl/

http://ksow.pl/uploads/pics/logozielen_inna_ramkazielona_ma%C5%82e_02.jpg


10. Inne produkty - 4 produkty do 2015 r., w tym 1 wpis w 2015 r. : Powidła olenderskie.

Wyroby zarejestrowane na liście z terenu województwa mazowieckiego mają pierwszeństwo w działaniach promocyjnych Samorządu Województwa Mazowieckiego poświęconych żywności regionalnej. Najlepsze produkty oraz potrawy i dania nominowane są również do prestiżowej nagrody edycji konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” „PERŁA”. Wśród nagrodzonych w kraju 56 produktów „Perłą 2015” przyznano 4.nagrody z terenu województwa mazowieckiego za: Skołatowską szynkę dziedzica, Miód wielokwiatowy nadwkrzański, Olej rzepakowy Kesslera, Medaliony z polędwiczek wieprzowych z kozim serem, Wędzoną szynką i kaszą (potrawa). 63

Więcej informacji Załącznik 3. Lista Produktów Tradycyjnych – specjały z terenu województwa mazowieckiego

Konkurs i Wpis na Listę Produktów Tradycyjnych mazowieckiego produktu tradycyjnego pomaga zachować dziedzictwo kulinarne województwa mazowieckiego oraz przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności terenów wiejskich oraz rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej.

Konkurs stanowi realizację m.in. Celu 4 poprzez wykorzystanie i propagowanie korzyści płynących z wykorzystania dziedzictwa kulinarnego dla rozwoju regionalnego i lokalnego województwa.

5. Finansowanie realizacji WPOnZ

Głównymi źródłami dofinansowania prac przy zabytkach oraz projektach związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego w 2015 r. były środki finansowe:

przyznawane przez samorząd województwa; z budżetu państwa, przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa

Narodowego, w ramach programów ministerialnych; z Funduszy Europejskich, dystrybuowane na poziomie krajowym; z Funduszy Europejskich w ramach Regionalnego Programu

Operacyjnego, dystrybuowane na poziomie województwa Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

(EOG) i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014.

Ponadto realizacja kierunków działań WPOnZ odbywała się z wykorzystaniem: dochodów własnych instytucji kultury, jednostek samorządu terytorialnego oraz środków prywatnych.

5.1. Dotacje z budżetu województwa mazowieckiego64

Jednym z kluczowych zadań samorządu województwa w zakresie kultury jest organizacja wojewódzkich instytucji kultury. Tworzenie i nadzorowanie samorządowych instytucji kultury jest zadaniem własnym wykonywanym na podstawie art. 9 ust.1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406, z późn. zm.).

Samorząd województwa w 2015 r. finansował funkcjonowanie 28 jednostek kultury, w tym 18 muzeów, 4 teatry, 3 centra kultury i sztuki, 1 bibliotekę i 2 inne ośrodki kultury. Na ich działalność oraz na pozostałe zadania realizujące cele WPOnZ samorząd

63 na podstawie strony internetowej Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego http://www.produktyregionalne.pl/nkd.html 64 opracowano na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu województwa mazowieckiego za 2015 rok, Warszawa,

marzec 2016

108


województwa w 2015 r. przeznaczył środki finansowe w wysokości 1891455 zł (w dziale - 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego - 10194600 zł oraz w dziale 630 Turystyka i dziale 750 Administracja publiczna – 871855 zł). Wysokość środków na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań statutowych dla muzeów wyniosła 81829455zł (przeszło 45 % ogółu środków). W ramach przyznanych środków finansowych, zrealizowane zostały przedsięwzięcia ze środków własnych samorządu województwa realizujące cele WPOnZ.

Więcej informacji Załącznik 4. Wykonane zadania i poniesione wydatki w dziale 921 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz w działach 630 – Turystyka i 750 – Administracja publiczna w 2015 roku

W 2015 r. w budżecie nie przewidziano środków przeznaczonych na ogłoszenie naboru wniosków o udzielenie dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach położonych na terenie województwa mazowieckiego (zadanie własne samorządu na podstawie art. 5 pkt 2, art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - Dz. U. z 2014 r. poz. 1446, z późn. zm.).

W Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Mazowieckiego na lata 2015 -2039 (WPF) w sektorze KULTURA w 2015 roku wydatkowano kwotę 31 945 139,63 zł, w tym na następujące przedsięwzięcia realizujące cele WPOnZ:

zakończone przedsięwzięcia1. przedsięwzięcie nr 1. „Kompleksowa poprawa oferty kulturalnej i wzrost

dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację - Cytadeli warszawskiej w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca Muzeum Niepodległości” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 (RPO), ujętego w WPF w latach 2012 – 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 1 093 147 złcałkowite nakłady - 2 354 932 zł;

2. przedsięwzięcie nr 3. ,,Rozbudowa i modernizacja Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego” /Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy, realizowane w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, WPF 2007 – 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 11 752 548 złcałkowite nakłady - 39 166 915 zł;

3. przedsięwzięcie nr 4. „Adaptacja budynku kościoła ewangelicko – augsburskiego w Wiączeminie Polskim na potrzeby skansenu osadnictwa nadwiślańskiego” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), WPF w latach 2013- 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 170 590 złcałkowite nakłady - 409 636 zł;

4. przedsięwzięcie nr 5. „Budowa centrum kulturalno-rekreacyjnego w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu” /Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu w ramach RPO 2007-2013, WPF w latach 2010- 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 2 835 116,34 złcałkowite nakłady - 10 046 715 zł;

5. przedsięwzięcie nr 8. „Modernizacja z elementami przebudowy zabytkowego budynku Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie”, WPF w latach 2013- 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 491 040,22 złcałkowite nakłady - 1 450 269 zł;

109


6. przedsięwzięcie nr 9 „Zwiększenie atrakcyjności turystycznej północnego Mazowsza - Budowa Oranżerii z funkcją konferencyjno-kulturalną na terenie Zabytkowego Zespołu Pałacowo- Parkowego Muzeum Romantyzmu w Opinogórze -II etap” realizowane w ramach RPO WM 2007-2013, WPF w latach 2014- 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 20 699 złcałkowite nakłady - 151 205 zł;

7. przedsięwzięcie nr 10 „Rewaloryzacja Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina/Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach” realizowane w ramach RPO WM 2007-2013, WPF w latach 2009 – 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 124 777,79 złcałkowite nakłady - 3 811 362 zł;

8. przedsięwzięcie nr 18 „Opracowanie wyników badań Reduty i wydanie dwóch tomów publikacji”/ Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, WPF w latach 2014 – 2015poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 40 000 złcałkowite nakłady - 65 000 zł;

kontynuowane przedsięwzięcia

9. przedsięwzięcie nr 2 „Zabytkowy Park Mazowsza wizytówką regionu/ Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze", realizowanego w ramach RPO WM 2007-2013, WPF w latach 2008 – 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 71 195,20 złcałkowite nakłady - 1 445 516 zł

10. przedsięwzięcie nr 7 „Polsko Norweska Inicjatywa Nowoczesnego Konserwatorstwa Archeologicznego - Archeologia Jaćwieży”, realizowane przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, WPF w latach 2014 – 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 314 246 złcałkowite nakłady - 575 355 zł

11. przedsięwzięcie nr 16 „Budowa Pracowni konserwacji drewna archeologicznego /Muzeum Archeologiczne”, WPF w latach 2010 – 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – nie poniesiono żadnych wydatków całkowite nakłady - 4 939 121 zł;

12. przedsięwzięcie nr 17 „Rekompensata za usługi w zakresie kultury- Mazowsze dla Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego” - upowszechnianie i rozwój szeroko pojętej kultury ludowej w zakresie realizacji zadania własnego Województwa, WPF w latach 2013 - 2035poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 11 859 283 złcałkowite nakłady - 32 000 587 zł;

rozpoczęte przedsięwzięcia13. przedsięwzięcie nr 19 „O! Kolekcja" Edukacja kulturalna w ramach Programów

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2015, WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 49 244 złcałkowite nakłady - 66 328 zł;

14. przedsięwzięcie nr 20 „Rewaloryzacja siedziby głównej Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie etap I dokumentacja”, WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 250 850 złcałkowite nakłady - 2 750 850 zł;

15. przedsięwzięcie nr 22 „Remont Parowozu - PX29-1704”, realizowane przez Muzeum Kolejnictwa w Warszawie WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 200 000 złcałkowite nakłady - 579 500 zł;

110


16. przedsięwzięcie nr 24 „Rewitalizacja. PER CAUSAM AD ANIMI - etap I dokumentacja” / Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 105 288 złcałkowite nakłady - 400 000 zł;

17. przedsięwzięcie nr 25 „Rozbudowa Muzeum Mazowieckiego w Płocku - etap II, Dział I - ART DECO” - etap I dokumentacja, WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 49 200 złcałkowite nakłady - 300 000 zł

18. przedsięwzięcie nr 26 „Modernizacja obiektu Muzeum W. Gombrowicza we Wsoli”/Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 143 362,93 złcałkowite nakłady - 676 500 zł

19. przedsięwzięcie nr 28 „Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów - Modernizacja budynku i ogrodu - etap I dokumentacja” / Muzeum Niepodległości w Warszawie w Warszawie, WPF w latach 2015– 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 181 794,50 złcałkowite nakłady - 720 165 zł;

20. przedsięwzięcie nr 31 „Wokół wiejskiej zagrody. Modernizacja i renowacja krajobrazu kulturowego prezentowanego w radomskim skansenie - etap I dokumentacja”, WPF w latach 2015– 2016 poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 15 298,12 złcałkowite nakłady - 250 000 zł;

21. przedsięwzięcie nr 37 „Rewitalizacja elewacji zewnętrznych i dachu Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie - etap I dokumentacja”, WPF w latach 2015– 2016 poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 4 000 złcałkowite nakłady - 80 000 zł;

22. przedsięwzięcie nr 38 „Zwiększenie efektywności energetycznej poprzez wykonanie termomodernizacji oficyny w zespole pałacowo - parkowym Muzeum Romantyzmu w Opinogórze -etap I dokumentacja”, WPF w latach 2015– 2016 poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 121 770 złcałkowite nakłady - 140 220 zł;

23. przedsięwzięcie nr 40 „Mazowiecka Platforma Kultury”/Departament Kultury, Promocji i Turystyki, WPF 2015 – 2016poniesione nakłady finansowe w 2015 r. – 35 670 złcałkowite nakłady - 200 000 zł.

Dzięki wsparciu finansowemu Samorządu Województwa Mazowieckiego podjęte przedsięwzięcia umożliwiły realizację m.in.:

Celu 1. poprzez ochronę i zachowanie wartości dziedzictwa materialnego i niematerialnego regionu, dbałość o obiekty zabytkowe pozostające w zasobach samorządu województwa, rozwój placówek muzealnych, ochronę zabytków ruchomych oraz popularyzację i zwiększenie dostępności do zasobów dziedzictwa, wspieranie rozwoju nowych form udostępniania zbiorów muzealnych;

Celu 4. poprzez adaptację obiektów zabytkowych dla współczesnych funkcji kulturalnych, turystycznych i edukacyjnych

111


Ponadto Samorząd Województwa w ramach otrzymanych dotacji celowych z budżetu Państwa na zadania z zakresu administracji rządowej, w rozdziale 01041– Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 (ok. 9,27 mln zł), przeznaczył na realizację. zadań:1. Działalność Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) PROW 2014-2020 (184

tys. zł środki własne – WPF), w tym m.in. na: udział w targach Smaki Regionów w Poznaniu, dofinansowanie Dożynek Województwa Mazowieckiego, Festiwal Aktywności Społecznej i Kulturalnej Sołectw 2015, szkolenie z zakresu produktu regionalnego i tradycyjnego, Mazowiecki Kongres Rozwoju Obszarów Wiejskich zrealizowano programy telewizyjne „wieścizMazowsza”, wkładki tematyczne do tygodników regionalnych;

2. Działania informacyjno-promocyjne w mediach PROW 2014-2020 (115 tys.zł środki własne – WPF), w tym m.in.:

kampania promocyjna nt. działań wdrażanych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego w ramach PROW 2014-2020,

konferencja dla 75 osób - przeprowadzenie szkolenia dla mazowieckich Lokalnych Grup Działania;

3. Konferencje i szkolenia KSOW 2007-2013, 2020 (41,4 tys. zł środki własne – WPF), m.in. dofinansowano:

cykl szkoleń z produktu tradycyjnego i regionalnego, Konferencje z Mazowieckim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego (np. Sukcesy i problemy turystyki wiejskiej na Mazowszu, Zlot Mazowieckich Zagród Edukacyjnych), szkolenia systemowe dla beneficjentów PROW 2007-2013 i potencjalnych beneficjentów 2014-2020;

4. Konkursy KSOW, (środki własne -11,5 tys. zł) m.in.: Konkursy MODR (np. Potrawy mojej mamy; Od agroturystyki do

turystyki wiejskiej, Najlepsza potrawa tradycyjna), Konkurs Nasze Kulinarne Dziedzictwo Smaki Regionów etap regionalny;

5. Broszury, publikacje i promocja w mediach KSOW 2007-2013 (środki własne – 69 tys. zł), w tym:

dofinansowano 4 wkładki tematyczne w tygodnikach regionalnych; album Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze; program Wieści z Mazowsza; strony tematyczne w Kronice Mazowieckiej;

6. Imprezy promocyjne, wystawy, targi KSOW (środki własne–39,1tys.zł) dofinansowano:

Międzynarodowy Festiwal Kolęd i Pastorałek „Kolędnicze serce polskie", udział w targach Agrotravel oraz Imprezy z MODR, Warsztaty wielkanocne oraz Warsztaty Ginące zawody, Kiermasz Wielkanoc na Mazowszu, udział w targach Regionalia, Ekspozycję Alei Produktów Tradycyjnych i Regionalnych podczas festynu „Dzień Ziemi".

Współpraca samorządu województwa mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami.

Samorząd Województwa Mazowieckiego kontynuował współpracę (finansową i pozafinansową) z trzecim sektorem, w ramach współpracy dla departamentów i kancelarii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego oraz wojewódzkich

112


samorządowych jednostek organizacyjnych województwa mazowieckiego wyznaczył „Roczny program współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2015 rok”65

Współpraca finansowaW roku 2015 współpraca finansowa w dalszym ciągu uwarunkowana była

uchwalonym przez Sejmik „Programem postępowania ostrożnościowego Województwa Mazowieckiego”, który określił limit środków z dochodów własnych, jakie samorząd województwa może przeznaczyć corocznie na zlecanie zadań organizacjom pozarządowym. Roczny program współpracy na 2015 rok wyznaczył tylko wsparcie finansowe w obszarze sportu i kultury fizycznej, natomiast obszary dotyczące kultury i dziedzictwa narodowego, turystyki, ochrony zabytków i opieki nad zabytkami pozostały bez wsparcia.

Współpraca pozafinansowaW 2015 roku znacząco rozwinęła się współpraca pozafinansowa. Samorząd

województwa współpracował z organizacjami m.in. w następujących grupach: wymiana informacji będącej podstawą prawidłowego diagnozowania problemów

i potrzeb mieszkańców województwa:o na stronie internetowej samorządu województwa www.dialog.mazovia.pl

(zamieszczane aktualne informacje o konkursach ofert i ciekawych inicjatywach, dokumenty, dane kontaktowe do osób zajmujących się współpracą z organizacjami pozarządowymi w urzędzie marszałkowskim i samorządowych jednostkach organizacyjnych);

o na stronach internetowych administrowanych przez urząd oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne, m.in.: na głównej witrynie informacyjnej samorządu województwa www.mazovia.pl; www.mazowieckie.ksow.pl,stronie Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych www.mazowia.eu;

o elektroniczny newsletter (rozsyłany do ok. 1700 organizacji, w syntetyczny sposób informujący o działaniach podejmowanych przez samorząd województwa, przypominający o istotnych terminach, ogłoszonych konkursach ofert);

o „Kronika Mazowiecka” zamieszczająca informacje o pracach organów województwa, wydarzeniach i ciekawostkach związanych z regionem, w tym na łamach działu „eKSpresOWy przegląd wydarzeń”; w 2015 r. rozesłano do ponad tysiąca organizacji pozarządowych z terenu województwa mazowieckiego;

o autorski program telewizyjny „WIEŚci z Mazowsza”, przekazywane na bieżąco informacje przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich o działalności i współpracy z mazowieckimi Lokalnymi Grupami Działania;

o przekazywanie informacji w 7 edycjach wkładek tematycznych w sześciu mazowieckich tygodnikach.

opiniowanie i konsultowanie opracowań, analiz, programów i projektów aktów prawnych w dziedzinach stanowiących obszar wzajemnych zainteresowań, jak również promowanie partycypacyjnych metod tworzenia polityk publicznych na Mazowszu z wykorzystaniem interaktywnych narzędzi:

o konsultowano projekty uchwał Sejmiku Województwa Mazowieckiego: w sprawie zamiaru likwidacji samorządowej instytucji kultury pn. „Muzeum Kolejnictwa w Warszawie”; w sprawie utworzenia i prowadzenia wspólnie z

65 Załącznik Nr 1 do uchwały Nr 1051/364/14 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 25 lipca 2014 r.

113


Państwowymi Kolejami Państwowymi S.A. samorządowej instytucji kultury pn. „Stacja Muzeum” oraz nadania jej statutu; w sprawie „Rocznego programu współpracy Województwa Mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2016 rok”;

podejmowanie i prowadzenie bieżącej współpracy z organizacjami statutowo prowadzącymi działalność pożytku publicznego:

o objęcie honorowym patronatem przez Marszałka Województwa Mazowieckiego 166 przedsięwzięć (jednorazowych lub cyklicznych) o charakterze kulturalnym, sportowym, edukacyjnym, promocyjnym o zasięgu regionalnym;

o przyjęcie 20 zaproszeń do uczestnictwa Marszałka Województwa w Komitecie Honorowym wydarzeń, których organizatorami były organizacje pozarządowe;

o uhonorowanie 70 organizacji Medalem Pro Masovia, jako wyraz uznania dla ich dokonań na rzecz kulturalnego lub społecznego rozwoju Mazowsza, związane m.in. ze światem kultury lub zasłużone społecznie, listy rekomendujące działalność organizacji pozarządowych, patronaty);

o przyznanie 4 dyplomów uznania przez Marszałka Województwa Mazowieckiego za wybitne zasługi i działalność na rzecz województwa mazowieckiego. (m.in. Stowarzyszeniu Gmin Turystycznych Pojezierza Gostynińskiego z okazji 20-lecia działania).

o wystosowanie listów rekomendujących działalność organizacji pozarządowych dla 6 organizacji, które wystąpiły z prośbą o tę formę wsparcia ( np. Społecznemu Komitetowi Budowy Pomnika Władysława Stanisława Reymonta w Lipcach Reymontowskich );

o prowadzono współpracę pozafinansową w obszarze Turystyki podczas organizacji Sejmiku Turystycznego Województwa Mazowieckiego, otwarcia Sezonu Turystycznego na Mazowszu, podczas prezentacji Samorządu Województwa Mazowieckiego na targach turystycznych i innych imprezach;

o współpracowano z Mazowiecką Regionalną Organizacją Turystyczną w zakresie realizacji projektów szlaków turystycznych oraz z Przasnyskim Stowarzyszeniem Historii Ożywionej w ramach realizowanego przez stowarzyszenie projektu „Oznakowanie, rozbudowa i promocja ,,Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej’’;

zawieranie porozumień dotyczących wspólnej realizacji zadań i projektów o projekty partnerskie realizowane ze środków unijnych, np.: zawarto umowę

partnerską dotyczącą „Wsparcia ekonomii społecznej w subregionie ciechanowskim”. Zrealizowane zostały spotkania, warsztaty wzmacniające partnerstwo na rzecz ekonomii społecznej, gdzie uczestnicy spotkań zapoznali się z reaktywowanymi na rynku pracy zawodami tradycyjnymi dla obszaru dawnego Mazowsza;

o przedsięwzięcia, których współorganizatorem było Województwo Mazowieckie;

tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i konsultacyjnym ( m.in. Mazowiecka Rada Działalności Pożytku Publicznego, Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013, Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020, Wojewódzka Grupa Robocza do spraw Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, Mazowieckie Forum Terytorialne );

114


wzmacnianie merytoryczne organizacji pozarządowych m. in. poprzez: informowanie przedstawicieli organizacji pozarządowych na temat zadań realizowanych przez Województwo Mazowieckie oraz możliwości współpracy (publikowane na stronie www.dialog.mazovia.pl ), szkolenia i konsultacje w zakresie pozyskiwania środków na działalność; działania wzmacniające przedstawicieli organizacji działających na terenach wiejskich w szczególności Lokalnych Grup Działania.

W 2015 roku dominującą formą współpracy samorządu województwa z przedstawicielami trzeciego sektora (w tym z organizacjami pozarządowymi) była współpraca pozafinansowa. Organizacje licznie korzystały z różnych form wsparcia oferowanego przez samorząd województwa (szkoleń, wizyt studyjnych, patronatów, rekomendacji oraz wspólnych realizacji zadań i projektów). Utrzymujące się trendy z lat ubiegłych wskazują, że przedsięwzięcia edukacyjne, kulturalne i turystyczne organizowane przy współudziale trzeciego sektora aktywizują do uczestnictwa w życiu kulturalnym, promują walory regionu i postawę odpowiedzialności za dziedzictwo kulturowe województwa mazowieckiego. Zachodzi więc potrzeba finansowania z budżetu województwa większej liczby zadań z zakresu ochrony dziedzictwa narodowego, kultury i turystyki

5.2.Wydatki z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego

W 2015 roku wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa kulturowego na 1 mieszkańca pochodzące z budżetów jednostek samorządu terytorialnego z terenu województwa mazowieckiego (Dział 921) wzrosły w stosunku do roku 2014 o ok. 5,2%.66 W przypadku samorządów gminnych, oraz miast na prawach powiatu wydatki te zwiększono o ok. 6,6%, samorządu województwa o ok.0,13%. Natomiast w przypadku samorządów powiatowych wydatki zmniejszono o ok.3,1% (Wykres 6).

Wykres 6 Wydatki z budżetów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego na 1 mieszkańca według województw w 2015 r.

66 opracowano na podstawie danych BDL, GUS

115


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL ,GUS.(Głównego Urzędu Statystycznego )

W 2015 roku 70 gmin w województwie wraz z miastami na prawach powiatu (na 314 gmin ogółem) zagwarantowało środki finansowe w budżetach na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami (Dział 921, rozdział 92120 – Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami ), co stanowiło nieco ponad 22% gmin. Łącznie w monitorowanym roku gminy przeznaczyły na ten cel 23341290 zł, przy czym środki m.st. Warszawy wyniosły 14628769 zł (62,7% ogólnej kwoty). Na drugim miejscu znalazła się gmina miejsko-wiejska Żelechów (1978394 zł), a następnie gmina miejsko-wiejska Pułtusk (929534 zł).W 2015 roku w relacji do roku poprzedniego zmniejszyła się liczba gmin w województwie, które zagwarantowały środki finansowe w budżetach na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami, przy czym wartość nakładów zwiększyła o ok. 8,2 mln zł (Mapa 9).

Mapa 9 Wydatki budżetów gmin na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami w 2015 r.

116


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL.

5.3. Projekty realizowane z budżetu państwa Dotacje ze środków będących w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa

Narodowego w 2015 r. realizowane były w ramach organizowanego corocznie Programu

117


„Dziedzictwo kulturowe” ( Mapa 10 ). Celem programu jest ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego w kraju i za granicą, wspieranie działalności muzeów oraz popularyzacja kultury ludowej. Ogłoszenie programu (wraz z alokacją finansową) na dany rok budżetowy, następuje decyzją Ministra i stanowi podstawę do ubiegania się o środki z budżetu państwa na zadania z zakresu kultury realizowane przez różne podmioty.W 2015 roku Program MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” składał się z następujących priorytetów: „Ochrona zabytków” (budżet priorytetu - 80 mln zł),

Dofinansowane zostały działania prowadzące do zabezpieczenia, zachowania i utrwalenia zabytków ruchomych i nieruchomych oraz ich udostępnianie na cele publiczne, w tym m.in.: prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, planowane do wykonania w roku 2015 lub wykonane w okresie 3 lat poprzedzających rok złożenia wniosku o dofinansowanie. Najwięcej dotacji uzyskali wnioskodawcy na prace konserwatorskie, budowlane i restauratorskie przy obiektach sakralnych, w tym kościołach i zespołach klasztornych. Kwota dotacji - 8348224,09 zł. Zadania dofinansowane z terenu województwa mazowieckiego realizowały Cel 1, kierunek działania 1.1.: liczba udzielonych dotacji na realizację zadań - 4, kwota dotacji - 8348224,09 zł;

„Wspieranie działań muzealnych” (budżet priorytetu – 5,5 mln zł)Priorytet obejmował wspieranie działalności w zakresie opieki konserwatorskiej nad muzealiami, archiwaliami i księgozbiorami, a także prezentacji zbiorów w postaci wystawienniczej. W województwie mazowieckim wsparcie otrzymano na: organizację i modernizację wystaw, stworzenie i modernizację ekspozycji, wyposażenie pracowni konserwatorskiej. Zadania dofinansowane z terenu województwa mazowieckiego realizowały Cel 1, kierunek działania 1.2., Cel 2, kierunek działania 2.1: liczba udzielonych dotacji - 11,kwota dotacji - 697500 zł;

„Kultura ludowa i tradycyjna” (budżet priorytetu – 4,5 mln zł) Wsparcie otrzymały działania związane z materialnym i niematerialnym wymiarem dziedzictwa kulturowego – zjawiska z zakresu szeroko pojętej kultury ludowej m.in. festiwale, przeglądy i imprezy artystyczne, warsztaty, konkursy.Zadania dofinansowane z terenu województwa mazowieckiego realizowały Cel 1, kierunek działania 1.8., Cel 2, kierunek działania 2.2 oraz 2.3.: liczba - 16, kwota dotacji - 748000 zł;

„Ochrona zabytków archeologicznych” (budżet priorytetu – 2 mln zł) W ramach priorytetu dofinansowane były działania obejmujące ochronę dziedzictwa archeologicznego poprzez wspieranie nieinwazyjnych badań archeologicznych, inwentaryzację zabytków archeologicznych oraz opracowanie i publikację wyników przeprowadzonych badań archeologicznych. Zadania dofinansowane w województwie mazowieckim realizowały Cel 1, kierunek działania 1.3.:liczba - 3,kwota dotacji - 138800 zł;

„Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” (budżet priorytetu – 3, 8 mln zł) Wsparcie otrzymały działania mające na celu zainicjowanie kompleksowego procesu cyfryzacji materialnych zasobów dziedzictwa kulturowego, w tym zabytków, obiektów muzealnych, archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, znajdujących się pod opieką podmiotów spoza sfery finansów publicznych lub uczelni publicznych. Zadania dofinansowane z terenu województwa mazowieckiego realizowały Cel 1, kierunek działania 1.4. oraz 1.9.:liczba - 15, kwota dotacji - 1760082 zł;

„Miejsca Pamięci Narodowej” (budżet priorytetu 2 mln zł)Celem priorytetu jest zapewnienie stabilnej opieki nad najważniejszymi miejscami pamięci, stanowiącymi materialne świadectwo wydarzeń kluczowych dla narodowej tożsamości, w szczególności dotyczy to miejsc masowych zbrodni. Zadania dofinansowane z terenu województwa mazowieckiego realizowały Cel 1, kierunek działania 1.4.: liczba - 4, kwota dotacji - 753292,45 zł.

118


Ponadto W ramach priorytetu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” zostały

dofinansowane działania służące: poprawie stanu zachowania i wzmocnienia ochrony dziedzictwa kulturowego znajdującego się poza granicami Polski oraz upowszechnianiu wiedzy na jego temat. Budżet priorytetu wynosił 4 mln zł. Wsparcie uzyskało 25 wnioskodawców mających siedzibę na terenie województwa mazowieckiego (23 z Warszawy, 1 z Ciechanowa, 1 z Otwocka). Dofinansowano 47 działań, które obejmowały prace konserwatorskie i remontowe w obiektach polskich lub z Polską związanych, ich ewidencjonowanie i dokumentowanie oraz działania naukowe i promocyjne. Łączna kwota udzielonych dotacji wyniosła 363600 zł.

Więcej informacji Załącznik 6. Zadania dofinansowane z dotacji budżetu państwa w ramach Programu „Dziedzictwo kulturowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2015 r.

W 2015 roku w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe” dofinansowano 73 zadań zrealizowanych na terenie województwa mazowieckiego o łącznej dotacji 12445898,54 zł z budżetu państwa, stanowiących realizację kierunków działań WPOnZ Celu 1 (1.1, 1.3, 1.4, 1.8, 1.9) i Celu 2 (2.1, 2.2, 2.3). Po raz pierwszy wprowadzono priorytet „Miejsca Pamięci Narodowej”, w którym wsparcie otrzymały zadania dotyczące: prowadzenia prac służących zabezpieczeniu i utrzymaniu miejsca pamięci oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie, popularyzowania i upowszechniania wiedzy o miejscu pamięci oraz jego znaczeniu dla historii, dziedzictwa i tożsamości narodowej.

Mapa 10 Dotacje z budżetu państwa na realizację zadań w ramach Programu Operacyjnego „Dziedzictwo Kulturowe” w 2015 r.

119


Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

120


5.4. Projekty realizowane w ramach funduszy europejskichFinansowanie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami odbywa się przy

znacznym udziale środków pochodzących z Unii Europejskiej oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Fundusze z Unii Europejskiej dystrybuowane są głównie poprzez: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego, w tym z Funduszu Powierniczego JESSICA. Dotacje unijne zapewniły realizację istotnych i kosztownych inwestycji, modernizacje i remonty dużych obiektów oraz cennych zespołów obiektów zabytkowych.

Regionalny Program Operacyjny na lata 2007- 2013 Istotnym źródłem współfinansowania projektów w obszarze kultury, w tym ochrony

dziedzictwa kulturowego był Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2007 - 2013 (RPO WM), który jest instrumentem realizacji strategii rozwoju województwa i stanowi precyzyjnie dobrany katalog interwencji o największym znaczeniu dla województwa. W 2015 roku na 67 projektów (nowo realizowanych lub kontynuowanych) realizujących cele WPOnZ, przewidziano dofinansowanie w wysokości ok. 248,9 mln PLN67 (na cały okres realizacji).

Priorytet V. Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu, Działanie 5.2 Rewitalizacja miast.

Od początku realizacji RPO WM w ramach ww. działania podpisano z beneficjentami 28 umów o dofinansowanie na kwotę dofinansowania z EFRR wynoszącą 312843053,76 zł. W ramach Działania 5.2 w monitorowanym roku finansowanych było 5 projektów realizujących cele WPOnZ o całkowitej wartości nieco ponad 100,1 mln zł, w tym na ogólną kwotę dofinansowania w wysokości ok. 72,04 mln PLN (na cały okres realizacji). Kontynuowano realizację projektów kluczowych, którym dofinansowanie zostało przyznane w trybie indywidualnym. W 2015 roku na liście Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla RPO WM 2007 – 2013 znajdowało się 5 projektów, których wartość dofinansowania z EFRR kształtowała się na poziomie ok. 77,9 mln PLN ( Tabela 13) Wszystkie projekty kluczowe, którym dofinansowanie zostało przyznane w trybie indywidualnym w ramach Działania 5.2.zostały zakończone.

Tabela 16. Projekty kluczowe w ramach Działania 5.2 Rewitalizacja miast RPOWM w 2015 r.

67 na podstawie danych z Krajowego Systemu Informatycznego (KSI SIMIK 07-13): Zestawienie wartości umów/decyzji o dofinansowanie - m.in. w podziale na województwa, powiaty i gminy

121


L.p.Nazwa projektu Aktualna

wartość całkowita projektu ze środków UE (Unii Europejskiej) w PLN

Aktualna wartość dofinansowania projektu ze środków UE w PLN

Beneficjent

1. Rewitalizacja Rynku Mariackiego w Węgrowie

18138040 14819189 Miasto Węgrów

2. Skarbiec dziedzictwa kultury - Bazylika Archikatedralna i Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

21824272 17767672 Parafia Archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie

3. Odnowa zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznej w Szydłowcu poprawa funkcjonalności i dostępności infrastruktury kulturalnej i turystycznej dla mieszkańców Mazowsza

28573911 24031820 Gmina Szydłowiec

4. Centralny Ośrodek Szkolenia Inspekcji Transportu Drogowego -Rewitalizacja obiektów WITD w Radomiu

6654579 4447998 Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego

5. Rewitalizacja zabytkowych budynków dawnego kolegium i dawnej kolegiaty Św. Michała.

25988841 16843927 Gmina Miasto Płock

Nie dotyczy

Suma 101179643 77910606 Nie dotyczy

Źródło: opracowano na podstawie Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla RPO WM 2007 – 2013 (z 29.09.2015 r.).

Efektem wszystkich przedsięwzięć realizowanych w ramach Działania 5.2. Rewitalizacja miast (które były wpisane do Lokalnych Programów Rewitalizacji) była renowacja budynków (o wartości architektonicznej oraz znaczeniu historycznym), przebudowa bądź remont lokali użyteczności publicznej, a także przebudowa infrastruktury technicznej. Realizacja rewitalizacyjnych projektów przyczyni się do ożywienia, poprawy funkcjonalności, estetyki i jakości życia na obszarach zdegradowanych. Ponadto będzie podstawą dla dalszego rozwoju tych obszarów.

Priorytet VI Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji realizowany był m.in. przez działania: 6.1 - Kultura, 6.2 - Turystka.

Projekty finansowane w ramach każdego priorytetu mają bezpośredni lub pośredni wpływ na rozwój gospodarczy regionu.

Działanie 6.1 – KulturaW ramach działania finansowe wsparcie uzyskały projekty związane z ochroną i

odnawianiem obiektów zabytkowych, jak również inwestycje dotyczące rozwoju infrastruktury związanej z kulturą, a także digitalizację zbiorów muzealnych i zasobów bibliotek.

W 2015 roku dofinansowano 49 projektów realizujących cele WPOnZ o całkowitej wartości ok. 143,9 mln zł (dofinansowanie z EFRR na cały okres realizacji wyniosło ok. 98,7 mln zł). W ramach działania realizowano również projekty kluczowe, którym

122


dofinansowanie przyznano w trybie indywidualnym. Na liście Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla RPO WM 2007 – 2013 (IWIPK) umieszczono 8 projektów (o wartości dofinansowania EFRR ok. 98,5 mln PLN).

Tabela 17. Projekty kluczowe w ramach Działania 6.1. - Kultura RPOWM w 2015 r.

L.p.Nazwa projektu Aktualna

wartość dofinansowania projektu ze środków UE w PLN

Aktualna wartość całkowita projektuw PLN

Beneficjent

1. „Matecznik Mazowsze" centrum folklorystyczne

58775257 29905440 Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego

2. Zabytkowy Park Mazowsza wizytówką regionu


3. Renowacja Kościoła Świętego Krzyża wraz z zabudowaniami poklasztornymi w Warszawie jako ważnego obiektu dziedzictwa kultury narodowej

19256644 16368148 Parafia Rzymskokatolicka Świętego Krzyża w Warszawie

4. Kompleksowa poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału - Cytadeli Warszawskiej - w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca

12851909 10202369 Muzeum Niepodległości w Warszawie

5. Modernizacja z elementami przebudowy zabytkowego budynku Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana

17146630 12986295 Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie

6. Zmiana sposobu użytkowania budynku dawnej elektrociepłowni na Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "ELEKTROWNIA" w Radomiu

24866757 15135198 Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "ELEKTROWNIA"

7. Mazowieckie Centrum Kultury Medialnej

4137550 2465978 Fundacja Edukacji i Sztuki Filmowej Macieja Lesickiego i Bogusława Lindy Laterna Magica

8. Remont zabytkowej siedziby instytucji kultury – Książnicy Płockiej

839784 713816 Książnica Płocka im. Wł. Broniewskiego

Nie dotyczy

Suma 148828434 98486031 Nie dotyczy


123


Na liście rezerwowej IWIPK znajdowały się 2 projekty o wartości dofinansowania ok. 27,2 mln PLN.68

Działanie 6.2 – Turystyka W ramach ww. działania w 2015 roku dofinansowanych było 13 projektów

realizujących cele WPOnZ o całkowitej wartości ok. 152,7 mln zł, ogólna kwota dofinansowania wyniosła ok. 78,2 mln zł ( na cały okres realizacji projektu ). Na liście IWIPK znajdowało się 7 projektów o wartości dofinansowania z EFRR ok. 99,4 mln PLN (Tabela 15).

Tabela 18. Projekty kluczowe w ramach Działania 6.2.Turystyka RPOWM w 2015 r.Lp. Nazwa projektu Aktualna

wartość całkowita projektu w PLN

Aktualna wartość dofinansowania projektu ze środków UEw PLN

Beneficjent

1. Budowa centrum kulturalno– rekreacyjnego w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

54848207 43711859 Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

2. Zaplecze noclegowe Matecznik Mazowsze wraz z adaptacją stajni na Karczmę Staropolską


3. Zdarzyło się kiedyś nad wodą - trasa turystyczna w radomskim skansenie

20454466 15826561 Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu

4. Budowa Muzeum - Miejsce Pamięci Palmiry

7643107 2654273 Miasto Stołeczne Warszawa

5. Rewaloryzacja i adaptacja przedpola Pałacu w Wilanowie, barokowej perły mazowieckich rezydencji królewskich dla potrzeb obsługi i recepcji turystycznej - etap I

5050967 3574200 Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

6. Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Północnego Mazowsza – Budowa Oranżerii z funkcją konferencyjno – kulturalną na terenie Zabytkowego Zespołu Pałacowo – Parkowego Muzeum Romantyzmu w Opinogórze – etap II

11877656 9555115 Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

7. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury uzdrowiskowej Konstancina-Zdrój

36616427 8812827 Uzdrowisko Konstancin Zdrój Sp. S.A.

Nie dotyczy

Łącznie 159617478 99403228 Nie dotyczy


W ramach Priorytetu VI na liście rezerwowej IWIPK znalazły się następujące projekty69:

68 opracowano na podstawie Załącznika nr 1 do Uchwały Zarządu Województwa Mazowieckiego Nr 1303/80/15 z dnia 29 września 2015 r. - Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych dla RPO WM 2007 – 2013

69 Tamże

124


Przebudowa dziedzińca Arsenału Warszawskiego wraz z otoczeniem, Beneficjent: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie;

Rewaloryzacja zabytkowego Parku Miejskiego "Aleksandria" w Siedlcach, Beneficjent: Miasto Siedlce;

Termy Gostynińskie, Beneficjent: Miasto Gostynin.

W ramach Działania 6.2 – Turystyka finansowano projekty mające na celu promocję i wzrost atrakcyjności turystycznej Mazowsza.

Więcej informacji: Załącznik 8. Wybrane projekty dofinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 w 2015 r. i Mapa 11. Rozmieszczenie projektów dofinansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2013 w 2015 r.

Mapa 11 Rozmieszczenie projektów dofinansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2013 w 2015 r.

125


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Krajowego Systemu Informatycznego ( KSI SIMIK 07-13) Zestawienie wartości umów/decyzji o dofinansowanie - m.in. w podziale na województwa, powiaty i gminy.Inicjatywa Jessica

Inicjatywa Jessica (wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszary miejskie ) jest atrakcyjną alternatywą finansowania miejskich projektów rewitalizacyjnych ujętych w planach rewitalizacji miast. Jej mechanizm finansowy polega na przekazaniu części środków z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 Funduszowi Powierniczemu, a następnie dofinansowaniu Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich. Przekazane środki finansowe pochodziły z trzech działań RPO WM,

126


tj.: 5.2. Rewitalizacja miast, 4.3. Ochrona powietrza, energetyka oraz 1.6. Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym.

Do października 2015 r. w kraju zawarto ogółem 50 umów pożyczek na kwotę ok. 536 mln zł, w tym 10 umów dla województwa mazowieckiego na kwotę ok. 46 mln zł (w ramach trzech działań). Na projekty kontynuowane w 2015 roku w województwie mazowieckim i realizujące cele WPOnZ udzielono pożyczek na cały okres realizacji projektu w wysokości ok. 28,19 mln zł.

W ramach inicjatywy JESSICA (RPOWM na lata 2007 - 2013, Priorytet V Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu, Działanie 5.2 Rewitalizacja miast, dbałość o dziedzictwo kulturowe miast) projekty realizujące cele WPOnZ w 2015 roku, to: „Nowa przestrzeń kulturalno-przemysłowa przy ul. Białostockiej 22 na

warszawskiej Pradze Północ” – wysokość wsparcia ponad 600 tys. zł na rewitalizację historycznego podwórka, odświeżenie i remont elewacji kamienicy;

„Zabytkowa kamienica Branickich przy Smolnej 40” - wysokość wsparcia 16,87 mln zł na renowację;

„Rewitalizacja dwóch zabytkowych obiektów Uniwersytetu Warszawskiego: budynku dawnych Łaźni Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4 oraz Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich wraz z Oficyną przy Krakowskim Przedmieściu 32” - wysokość wsparcia pokryła 75% kosztów przedsięwzięć w wysokości odpowiednio ok. 8,2 mln zł i ok. 6,1 mln zł. Rewitalizacja obiektów zakończyła się w 2015 roku.

Inicjatywa Jessica dla Województwa Mazowieckiego wpisuje się głównie w Cel 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasm turystyczno – kulturowych, poprzez stymulowanie aktywności w pozyskiwaniu nowych źródeł finansowania inwestycji w miastach, dbałość o dziedzictwo kulturowe miast jako nieodłączny element ich rozwoju ( realizacja miejskich projektów rewitalizacyjnych ).Udzielone wsparcie dla realizacji dużych i kosztownych projektów realizuje Cel 1. Ochrona i zachowanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu poprzez wspieranie działań właścicieli i zarządców najcenniejszych zabytków regionu (o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym ) w działaniach służących ich ochronie i zachowaniu

Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013W 2015 r. projekty realizujące cele Wojewódzkiego Programu Opieki nad

Zabytkami otrzymały dofinansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 ( PROW ). Finansowanie działań w zakresie rozwoju obszarów wiejskich odbywa się w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich ( EFRROW ) oraz ze środków krajowych przeznaczonych na ten cel w ustawie budżetowej. Dla realizacji WPOnZ istotne znaczenie posiadają działania podejmowane w ramach osi priorytetowych: Oś 3 – działanie Odnowa i rozwój wsi oraz Oś 4 LEADER.

Projekty realizowane w ramach Osi 3 - działanie „Odnowa i rozwój wsi”, umożliwiły rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpływały na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej wsi.

W ramach ww. działania udzielona była pomoc finansowa podmiotom na projekty dotyczące m.in. budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów: pełniących funkcje

publiczne, społeczno-kulturalne; służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury;

kształtowania obszaru przestrzeni publicznej; budowy remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji

turystycznych lub społeczno-kulturalnych;

127


zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne;

odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci;

kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycji zawodów.

Oś priorytetowa 4 – LEADER była ukierunkowana na budowanie kapitału społecznego na wsi, a także poprawę zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzację i aktywizację mieszkańców obszarów wiejskich. Głównym partnerem we wdrażaniu Programu są Lokalne Grupy Działania (LGD), które powstały jako oddolna inicjatywa mieszkańców chcących aktywnie działać na rzecz lokalnej społeczności.W ramach Osi 4 LEADER realizowane są trzy działania: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju- Odnowa i rozwój wsi, Wdrażanie projektów współpracy, Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju- Małe projekty.W 2015 roku 250 projektów, realizujących cele WPOnZ, otrzymało dofinansowanie w wysokości ok. 15,56 mln zł. (na nowe projekty oraz kontynuowane).Najważniejsze efekty zrealizowanych projektów w 2015 r. to, m. in.: urządzenie terenów zielonych, parków i miejsc wypoczynku (62), wybudowanie, przebudowanie obiektów małej architektury i infrastruktury turystycznej

(619), rewitalizacja budynków zabytkowych oraz muzeów (87), odnowienie elewacji zewnętrznych w budynkach architektury sakralnej (65), organizacja imprez kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych (617), organizacja szkoleń i przedsięwzięć edukacyjnych (214), promocja i organizacja lokalnej twórczości kulturalnej, lokalnego dziedzictwa

kulturowego i historycznego (335), projekty dotyczące kultywowania miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów (115), utworzenie lub zmodernizowanie baz informacji turystycznej oraz stron www (153).

Rok 2015 był ostatnim rokiem realizacji projektu w ramach PROW 2007-2013. W wyniku trzech naborów w ramach Osi 3 - Odnowa i Rozwój Wsi wpłynęło 1 019 wniosków na kwotę około 340 mln zł. Zawarto 760 umów na sumę około 183 mln zł. W działaniach Osi 4 LEADER uczestniczyło 35 mazowieckich LGD oraz 2 LGD, które mają siedzibę poza województwem mazowieckim, ale obejmują część mazowieckich gmin (LGD międzywojewódzkie). Programem objętych było prawie 2 mln mieszkańców, a budżet wynosił 337 mln zł. Województwo mazowieckie zawierając umowy wykorzystało cały dostępny dla województwa limit środków, tj. około 1,3 mld zł.

Krajowa sieć obszarów wiejskich Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich ( KSOW ) jest narzędziem, którego głównym

celem jest stworzenie instytucjom działającym na rzecz rozwoju obszarów wiejskich przyjaznej platformy współpracy i wymiany doświadczeń. Dla KSOW rok 2015 był rokiem przejściowym między PROW 2007 - 2013 a PROW 2014 - 2020. Część przedsięwzięć realizowanych w pierwszym półroczu 2015 roku prowadzonych była według starych zasad i procedur. W drugim półroczu 2015 r. Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich w województwie mazowieckim weszła w nowy okres programowania 2014 – 2020.

W ramach PROW 2007-2013, KSOW uczestniczył w 10 przedsięwzięciach targowo- promocyjnych w postaci: Mazowieckich Targów Rolnych i Przedsiębiorczości w Sochaczewie, Targów produktów tradycyjnych i regionalnych REGIONALIA w Warszawie, Mazowieckich Dniach Rolnictwa w Płońsku- Poświętnym, Światowego Dnia Ziemi, Giełdy Rolniczej, Festiwalu „Wiosna w polu i zagrodzie”, Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek „Kolędnicze Serce Polskie”, warsztatów „Ido Śwenta Żeglejnocy”, kiermaszu „Wielkanoc na Mazowszu”, warsztatów etnograficznych „Ginące Zawody”. W 2015 roku

128


najważniejszymi przedsięwzięciami KSOW były: konferencje i szkolenia, wyjazdy studyjne krajowe i zagraniczne, targi, konkursy, publikacje i dożynki (m.in. Dożynki Województwa Mazowieckiego w Płocku), czy IX Mazowiecki Kongres Rozwoju Obszarów Wiejskich w Zegrzu. Ogólnie na przedsięwzięcia KSOW w 2015r. wydatkowano (według sprawozdań i założeń) sumę: PROW 2007 - 2013 - około 800000 zł i PROW 2014 - 2020 - około 550000 zł.

Więcej informacji Mapa 12. Rozmieszczenie projektów dofinansowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 w 2015 r.’ Załącznik 8. Wybrane projekty dofinansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 w 2015 r.

Mapa 12 Rozmieszczenie projektów dofinansowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 w 2015 r.

129


Źródło: opracowano na podstawie strony internetowej www.mazovia.pl/baza-projektow

Program operacyjny infrastruktura i środowisko (POIiŚ)

Największy program realizowany w okresie 2007-2013, którego budżet wyniósł ponad 40% wszystkich środków pozyskanych z UE dla Polski. POIiŚ wspomaga rozwój

130

http://www.mazovia.pl/baza-projektow


najważniejszych sektorów polskiej gospodarki, w tym m.in. rozwój kultury poprzez odrestaurowane zabytki oraz nowe obiekty jak: filharmonie, muzea, teatry, sale koncertowe i wirtualne instytucje kultury.

Głównym celem POIiŚ jest: „Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej”. W oparciu o Wytyczne w zakresie projektów indywidualnych, Minister Infrastruktury i Rozwoju może dokonać aktualizacji listy projektów indywidualnych w ramach krajowych programów operacyjnych. Aktualizacja listy dokonana w październiku 2015 roku dla Priorytetu XI Działanie 11.1 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym wprowadziła tylko zmiany uzyskane w procesie monitorowania projektów i dotyczyła aktualizacji danych.

Do końca 2015 r. w ramach Programu został zakończony okres kwalifikowalności wydatków70, a jego realizacja w sektorze Kultury zamknięta. Dla uzyskania pełnej absorpcji środków UE do Komisji Europejskiej został przesłany w dniu 29.12.2015r. projekt modyfikacji POIiŚ. W okresie programowania 2007-2013 POIiŚ koncentruje się na działaniach o charakterze strategicznym i ponadregionalnym.

W ramach Priorytet XI: Kultura i dziedzictwo kulturowe realizowane były i są działania: 11.1 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym,11.2 Rozwój oraz poprawa stanu infrastruktury kultury o znaczeniu ponadregionalnym, 11.3 Infrastruktura szkolnictwa artystycznego.

Główny cel Priorytetu XI to: „Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski”.Oś priorytetowa ukierunkowana jest na wsparcie projektów w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, a także budowy, rozbudowy i przebudowy infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego. We wdrażaniu projektów w ramach tego priorytetu zaangażowane były głównie instytucje kultury oraz inne jednostki, które prowadziły działalność w obszarze dziedzictwa kulturowego, infrastruktury kulturalnej oraz szkolnictwa artystycznego. Najbardziej liczną grupą beneficjentów były jednostki samorządu terytorialnego.

W ramach Priorytetu XI, Działanie 11.1 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym w 2015 roku w województwie mazowieckiego były realizowane 3 projekty, których szacunkowa wartość dofinansowania z UE wyniosła ok. 74,24 mln PLN ( na cały okres realizacji ). Projekty realizujące cele WPOnZ w 2015 r. w województwie mazowieckim w ramach Priorytetu XI, Działanie 11.1 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym71, to:1. „Poprawa funkcjonalności Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie”

instytucja odpowiedzialna za realizację projektu: Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie, orientacyjny koszt całkowity – 41 mln zł, szacunkowa kwota dofinansowania z UE – 28,31 mln zł, prace zakończono w październiku 2015 roku;

2. „Konserwacja i remont Pałacu na Wyspie wraz z otoczeniem w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie” / Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, orientacyjny koszt całkowity – 48,66 mln zł, szacunkowa kwota dofinansowania z UE – 32,33 mln zł, prace zakończono w 2015 roku;

3. „Rewitalizacja i digitalizacja jedynej w Polsce barokowej rezydencji królewskiej w Wilanowie” / Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie, orientacyjny

70 Co oznacza, że wydatki, które zostały do tego momentu poniesione przez beneficjentów, mogą być zrefundowane.71 Opracowano na podstawie: stron internetowych http://www.mapadotacji.gov.pl/; http://www.muzeumpragi.pl/ oraz Listy

projektów indywidualnych dla Programu operacyjnego infrastruktura i środowisko 2007-2013, aktualizacja - wrzesień 2015 r.

131

http://www.muzeumpragi.pl/

http://www.mapadotacji.gov.pl/


koszt całkowity – 19,77 mln zł, szacunkowa kwota dofinansowania z UE – 13,60 mln zł, prace zakończono we wrześniu 2015 roku;

Wśród projektów finansowanych w ramach Priorytetu XI Działanie 11.1 w województwie mazowieckim to inwestycje głównie infrastrukturalne, które polegały przede wszystkim na renowacji, rewitalizacji lub rewaloryzacji obiektów zabytkowych oraz ich otoczenia. Realizacja projektów pozwoliła na poprawę funkcjonalności i stworzyła nowe możliwości rozwijania oferty kulturalnej. Ponadto zauważalny jest postęp w zakresie zapewnienia dostępu do przedmiotowej infrastruktury dla osób niepełnosprawnych, gdyż zarówno nowych, jak i przebudowanych obiektach likwidowane są bariery architektoniczne utrudniające osobom niepełnosprawnym ruchowo korzystanie z nich. Zwiększyła się więc dostępność obiektów zabytkowych oraz instytucji kultury dla wszystkich odwiedzających.

W 2015 r. trwały także prace zmierzające do rozpoczęcia wdrażania Osi Priorytetowej VIII Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury w ramach Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 - 202072. Do końca 2015 roku ogłoszony został tylko jeden konkurs na kwotę 47,2 mln euro, przy czym nabór wniosków o dofinansowanie i podpisanie umów rozpocznie się w 2016 r.

Program Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009 - 2014.

Mechanizm Finansowy EOG, poza funduszami strukturalnych, jest największym źródłem zewnętrznego finansowania kultury w Polsce. W ramach obszaru priorytetowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego” pomoc finansową można było pozyskać w ramach 2 programów: „Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego” i „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego”.

Program „Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego”

obejmuje dofinansowanie projektów „miękkich” w celu poszerzenia oferty kulturalnej oraz różnorodności prezentowanych wydarzeń artystycznych. Celem Programu jest rozwój kontaktów w zakresie wymiany kulturalnej oraz wymianę dobrych praktyk z tego obszaru pomiędzy Polską a państwami-darczyńcami ( Islandią, Liechtensteinem i Norwegią ). Projekty realizowane w ramach Programu muszą wpisywać się w cztery obszary tematyczne, tj. dziedzictwo kulturowe, w tym dziedzictwo kulturowe materialne i niematerialne oraz literatura i archiwa; edukacja artystyczna i kulturalna; muzyka i sztuki sceniczne; sztuki plastyczne i wizualne.

Projekty realizujące cele WPOnZ otrzymały dofinansowanie w ramach przedmiotowego Programu w obszarze tematycznym dziedzictwo kulturowe w wysokości ok. 1761,1 tys. zł ( na cały okres realizacji). Projekty dofinansowane w 2015 r. ramach Programu73, obszar tematyczny: dziedzictwo kulturowe (na kontynuację ich realizacji) to:1. „Oskar Hansen (1922-2005). Projekt badawczo-wystawienniczy poświęcony

twórczości Hansena oraz trwania jego myśli w nauczaniu architektury i sztuk wizualnych w Polsce i Norwegii”, Beneficjent: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, kwota dofinansowania: 692,6 tys. zł;

2. „Pomiędzy tożsamością narodową a wspólnotą kultur: od Chopina i Tellefsena do XXI wieku”, Beneficjent: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, kwota dofinansowania: 712,5 tys. zł (w trakcie realizacji);

72 Sprawozdanie roczne z wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 za rok 201573 Opracowano na podstawie stron internetowych: http://www.eog2016.mkidn.gov.pl/, http://mkidn.gov.pl/

132

http://mkidn.gov.pl/

http://www.eog2016.mkidn.gov.pl/


3. „Opracowanie modelowego planu zarządzania dobrami kulturowymi światowego dziedzictwa UNESCO”, Beneficjent: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków – ICOMOS, Partner: ICOMOS Norwegia, Kwota dofinansowania: 356 tys. zł ( zakończona realizacja w 2015 r. ).

W ramach Programu „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego” dofinansowanie otrzymały projekty inwestycyjne z zakresu konserwacji i rewitalizacji dziedzictwa kulturowego (nieruchomego oraz ruchomego oraz dokumentowania historii kultury poprzez digitalizację zbiorów, a także budowa i rozbudowa infrastruktury kultury (o istotnym potencjale wpływu na rozwój społeczno-ekonomiczny).

Projekty realizujące cele WPOnZ otrzymały dofinansowanie w ramach przedmiotowego programu w wysokości 63,81 mln zł na cały okres realizacji (zakończenie prac planowane jest w 2016 r) i są to74:1. „Strefa Muz i Myśli Stanisława Augusta – Remont i konserwacja XVIII-wiecznej

Starej Pomarańczarni z Teatrem Stanisławowskim na potrzeby nowej ekspozycji rzeźby i realizacji programu kulturalnego w Muzeum Łazienki Królewskie” Beneficjent: Muzeum Łazienki Królewskie, kwota dofinansowania: 15,21 mln zł;

2. „Konserwacja i Rewitalizacja Pałacu Krasińskich (Pałacu Rzeczypospolitej) w Warszawie - europejskiego dziedzictwa kulturowego XVII w.” Beneficjent: Biblioteka Narodowa (100% dofinansowania na realizację), Kwota dofinansowania: 13,77 mln zł;

3. „Od zrujnowanego kina ku nowoczesnemu teatrowi - przebudowa dawnego kina Bajka na siedzibę Teatru Kwadrat w Warszawie” Beneficjent: Teatr Kwadrat im. Edwarda Dziewońskiego, Kwota dofinansowania: 5,69 mln zł;

4. „Budowa Międzynarodowego Centrum Kultury Nowy Teatr” Beneficjent: Nowy Teatr w Warszawie, Kwota dofinansowania: 19,12 mln zł;

5. Modernizacja, konserwacja oraz digitalizacja obiektów zabytkowych siedziby głównej Muzeum Historycznego m. st. Warszawy przy Rynku Starego Miasta w Warszawie”Beneficjent: Miasto Stołeczne Warszawa, kwota dofinansowania: 10,02 mln zł.

Projekty dofinansowane w ramach Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego stanowiły realizację: Celu 1, kierunek działania 1.1. Ochrona i zachowanie wartości dziedzictwa materialnego”; 1.2. Ochrona zabytków ruchomych, 1.9. Popularyzacja i zwiększenie dostępności do zasobów dziedzictwa oraz Celu 2, kierunek działań 2.2. Kształtowanie regionalnej dumy w oparciu o zabytki architektury i budownictwa, krajobraz kulturowy, wydarzenia historyczne oraz działalność wybitnych osób. Realizowane projekty wpisują się również w Cel 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasm turystyczno – kulturowych

6.Badanie aktualności programów opieki nad zabytkami w województwie mazoweckim

Obowiązek sporządzania przez wojewódzkie, powiatowe i gminne samorządy programów opieki nad zabytkami wynika z art. 87 ust.1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dokument ten powinien być aktualizowany co 4 lata. Głównym jego celem jest aktywowanie działań dotyczących wspierania ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego, jak również upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Na koniec 2015 r. uchwalonych było 15 wojewódzkich 74 Tamże

133


programów opieki nad zabytkami (w tym 13 aktualnych). W województwie pomorskim i opolskim programy straciły aktualność na koniec 2014 r., natomiast w województwie podlaskim nie opracowano tego rodzaju dokumentu (Mapa 13). Wojewódzki program opieki nad zabytkami na lata 2012-2015 jest drugim Programem opracowanym dla województwa mazowieckiego i stanowi kontynuację poprzedniego programu przyjętego na lata 2006 -2009.

Mapa 13 Stan aktualności wojewódzkich programów opieki nad zabytkami w 2015 r.

Źródło: opracowanie własne OTP na podstawie opracowanie własne OTP na podstawie stron internetowych oraz Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2014-2017

Na terenie województwa mazowieckiego aktualne programy opieki nad zabytkami na koniec 2015 r. posiadało 114 jednostek samorządu terytorialnego, tj. 11 powiatów, oraz 103 gminy, w tym 2 miasta na prawach powiatu (Radom i Siedlce). Nieaktualne gminne programy opieki nad zabytkami na koniec 2015 r. posiadało 25 gmin, w tym 2 miasta na prawach powiatu: m.st. Warszawa i Ostrołęka. Dla tych miast program obowiązywał do 2014 r. Natomiast w 3 powiatach: żuromińskim, garwolińskim i wołomińskim, których termin obowiązywania upłynął z końcem 2013 r. (Mapa 14). W trakcie opracowania aktualizacji programu w 2015 r. był powiat garwoliński i powiat grodziski. Około 60% jednostek samorządu terytorialnego w województwie nie posiada opracowanych POnZ (pomimo ustawowego obowiązku prawnego).Mapa 14. Stan aktualności powiatowych i gminnych programów opieki nad zabytkami w województwie mazowieckim – na dzień 31 grudnia 2015 r.

134


Źródło: opracowanie własne na podstawie Badania nad stanem zabytków w województwie mazowieckim w celu opracowania Wojewódzkiego Programu Opieki nad zabytkami na lata 2016-2019, Dziennika Urzędowego Województwa Mazowieckiego, stron internetowych.

135


Podsumowanie Raport 4 obejmujący rok 2015 jest ostatnim z raportów monitorujących

Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami na lata 2012-2015. Jest zasobem danych, który powstał „w celu zapewnienia informacji na temat słuszności i skuteczności podejmowanych działań w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami w województwie mazowieckim”75. Na potrzeby Raportu 4 dokonano przeglądu uwarunkowań prawnych dotyczących ochrony i opieki nad zabytkami, ilościowych zasobów dziedzictwa kulturowego znajdujących się w województwie oraz form ich ochrony, a także możliwości wykorzystania środków finansowych na ochronę, opiekę i zachowanie elementów dziedzictwa kulturowego regionu.

W Raporcie 4 zawarto analizę działań Samorządu Województwa Mazowieckiego obejmujące wspieranie rozwoju kultury i racjonalnego wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego a także działalności innych podmiotów, których działalność była skupiona wokół ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu oraz kształtowania jego tożsamości kulturowej.

Przeprowadzone analizy wykazały: w odniesieniu do uwarunkowań prawnych:

pomimo wprowadzonych zmian w obrębie aktów prawnych WPOnZ na lata 2012 - 2015 nie był w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym;

nie wszystkie JST w województwie mazowieckim wypełniają obowiązek sporządzania programów opieki nad zabytkami określony w art.87 ust.1 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

w odniesieniu do zasobów dziedzictwa kulturowego znajdujących się w województwie oraz form ich ochrony:

utrzymuje się wzrostowa tendencja liczby obiektów nieruchomych wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków. W efekcie województwo mazowieckie po raz pierwszy znalazło się na drugiej pozycji w kraju pod względem ilości zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. (Liderem w dalszym ciągu pozostaje woj. dolnośląskie);

nie uległa zmianie struktura obiektów figurujących w wojewódzkim rejestrze zabytków nieruchomych – dominującą kategorią zabytków pozostają zabytki zaliczane do kategorii „mieszkalne”; w dalszej olejności są to obiekty zaliczone do kategorii „sakralne” oraz kategorii „zieleń”;

nie wprowadzono nowych wpisów z terenu województwa mazowieckiego ani na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO ani na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”

w 2015 roku nie zwiększyła się liczba miejsc uznanych za pomnik historii (4) jak również nie uległa zmianie liczba parków kulturowych (3), położonych na terenie województwa mazowieckiego

brak pełnej informacji na temat stanu zachowania zabytków nieruchomych w województwie, również tych objętych ochroną prawną.

w odniesieniu do wykorzystania środków finansowych na ochronę, opiekę i zachowanie elementów dziedzictwa kulturowego regionu:

75 Pkt. 5 Monitoring Wojewódzkiego Programu Opieki nad zabytkami na lata 2012-2015, WPOnZ na lata 2012-2015, zał. Do uchwały Nr 42/12 Sejmiku województwa Mazowieckiego z dnia 12 marca 2012 roku.

136


fundusze europejskie stanowiły ważne źródło finansowania projektów realizujących cele WPOnZ, których podział następował przy aktywnym uczestnictwie samorządu województwa;

w 2015 roku nie przeprowadzono naboru wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 (dla działań: 5.3 Dziedzictwo kulturowe i 6.2 Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych)

trudna sytuacja budżetowa województwa skutkowała brakiem dotacji celowych dla organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego na realizację zadań publicznych w obszarze „ochrony zabytków i opieki na zbytkami” oraz „kultury i dziedzictwa narodowego”;

samorząd województwa nie udzielił także dotacji celowych właścicielom i zarządcom zabytków nieruchomych na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.

na terenie województwa realizowane były projekty finansowane z Programu „Dziedzictwo Kulturowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego;

w odniesieniu do działalności Samorządu Województwa Mazowieckiego w zakresie rozwoju kultury i racjonalnego wykorzystania potencjału dziedzictwa kulturowego w regionie:

zagadnienia dotyczące ochrony i opieki nad zabytkami zostały uwzględnione w nowoopracowanych dokumentach strategicznych województwa tj: Strategii Rozwoju Turystyki w województwie mazowieckim na lata 2014-2020 oraz Strategii Rozwoju Kultury w województwie mazowieckim na lata 2015-2020;

w ramach budżetu województwa, samorząd realizował zadania własne m.in. poprzez realizację projektów inwestycyjnych w wojewódzkich instytucjach kultury, których siedziby znajdowały się w obiektach zabytkowych;

samorząd województwa wspierał aktywność różnych podmiotów na poziomie lokalnym, związaną z zachowaniem materialnego i niematerialnego dziedzictwa oraz kształtowania i wzmacniania lokalnej i regionalnej tożsamości kulturowej (konkursy, nagrody, odznaczenia)

samorząd wspierał przedsięwzięcia związane z kultywowaniem lokalnego folkloru; jak również podejmował działania promocyjne oparte m.in. na potencjale obiektów zabytkowych, turystycznych szlakach kulturowych, dziedzictwie kulinarnym, jak również popularyzował wiedzę o dziedzictwie kulturowym regionu .

samorząd województwa był organizatorem obchodów dwudziestej trzeciej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego;

w odniesieniu do realizacji celów WPOnZ na lata 2012-2015 w roku 2015 spośród wskaźników realizacji Celu 1 Ochrona i zachowanie

materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu, w roku 2015 (podobnie jak w latach 2012, 2013 i 2014), nie uzyskano informacji na temat liczby obiektów i zespołów zabytkowych wymagających generalnego remontu, rewaloryzacji (wskaźnik 1.2) oraz liczby zabytków archeologicznych wpisanych do rejestru (wskaźnik 1.5 Zasoby dziedzictwa). Będzie to możliwe dopiero po zakończeniu prac prowadzonych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa dotyczących stanu zachowania zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, przewidzianych na II kwartał 2017roku.

137


Informacje zebrane przez NID pozwolą również na podanie wartości wskaźnika 4.3 dot. ilości obiektów i zespołów zabytkowych na terenie województwa mazowieckiego, które pozostają niezagospodarowane, stanowiącego realizację Celu 4 Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasm turystyczno - kulturowych. W 2015roku informacja ta nie było możliwa do uzyskania.

Podobnie jak w latach 2013 i 2014 nie osiągnięto również wartości wskaźnika 1.3 dot. ilości/wielkości udzielonych dotacji celowych z budżetu samorządu województwa na realizację prac w obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru, a także wskaźnika 2.3 dot. liczby dotacji dla stowarzyszeń i grup nieformalnych na projekty dotyczące promocji tradycji lokalnych i regionalnych (Cel 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej), czego powodem były problemy finansowe/budżetowe województwa.

Analizy i zestawienia zawarte w Raporcie 4 wskazują, że polityka samorządu województwa w obszarze dziedzictwa kulturowego, prowadzona była w sposób aktywny i różnorodny. Pomimo braku możliwości udzielenia wsparcia finansowego w postaci dotacji, wiele projektów i inicjatyw związanych z ochroną, opieką i zachowaniem elementów dziedzictwa kulturowego regionu, uzyskało pomoc samorządu województwa w postaci np. organizowanych konkursów, działań promocyjnych i informacyjnych. Informacje zawarte w Raporcie 4 prezentują zbiór aktywności realizujących politykę Samorządu Województwa Mazowieckiego w zakresie tworzenia warunków dla ochrony i opieki nad zabytkami w województwie, wykorzystania dziedzictwa kulturowego, jako czynnika wpływającego na rozwój gospodarczy i społeczny oraz kształtowania regionalnej tożsamości mieszkańców województwa. Jednym z istotniejszych czynników wpływających na realizację przedsięwzięć w obszarze ochrony, opieki i zachowania dziedzictwa kulturowego w województwie była możliwość wykorzystania wsparcia finansowego funduszy UE a także Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Informacje zawarte w Raporcie 4 mogą zostać wykorzystane w pracach związanych z przygotowaniem kolejnej edycji Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami dla Województwa Mazowieckiego.

Tabela 19. Uzyskane wartości wskaźników WPOnZ w latach 2012 – 2015 Wskaźniki Okres

monitorowania WPOnZ 2012 i uzyskane wartości wskaźników

Okres monitorowania WPOnZ 2013 i uzyskane wartości wskaźników




Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy

Wskaźnik 1.1. Liczba projektów dotyczących rewitalizacji i rewaloryzacji zespołów zabytkowych (na które otrzymano dotacje z budżetu samorządu województwa).

22 5 Brak danych 376

Wskaźnik 1.2. Liczba obiektów i zespołów zabytkowych wymagających generalnego remontu, rewaloryzacji. 77

Brak danych. Brak danych. Brak danych. Brak danych.

Wskaźnik 1.3. Ilość/wielkość 61 / 3000000 zł brak brak brak 76 Projekty realizowane w WPF na lata 2015-2039

138


udzielonych dotacji celowych z budżetu Samorządu Województwa na realizację prac w obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru.

przyznanych dotacji

przyznanych dotacji

przyznanych dotacji

Wskaźnik 1.4. Wartość zrealizowanych kompleksowych programów/projektów rewaloryzacji i rewitalizacji78 /zł/

38885175 15275291 Brak danych 18 224 119

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba pomników historii

3 3 4 4

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba: parków kulturowych

3 3 3 3

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba: zabytków nieruchomych

6487 6757 7054 7163

Wskaźnik 1.5. Zasoby dziedzictwa liczba: zabytków archeologicznych w rejestrze

405 40579 Brak danych Brak danych 80

Cel 2. Kształtowanie tożsamości regionalnej


Wskaźnik 2.1. Liczba inicjatyw kulturalnych w sferze opieki nad zabytkami (seminaria, konferencje, konkursy, wystawy, inscenizacje) 81

27168 27483 37724 32545 (imprezy oświatowe w muzeach)

Wskaźnik 2.2. Liczba ekspozycji regionalnych w instytucjach kultury. 82

357 425 97 13683

Wskaźnik 2.3. Liczba dotacji dla stowarzyszeń i grup nieformalnych na projekty dotyczące promocji tradycji lokalnych i regionalnych. 84

60 0 0 0



Wskaźnik 3.1. Ilość szkoleń / warsztatów dla radnych, urzędników i właścicieli z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego.

przedstawiono opisowo




Wskaźnik 3.2. Liczba 11 12 15 1685

77 Uzyskanie danych będzie możliwe po zakończonej waloryzacji zasobów dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. W monitorowanym roku, trwały prace nad weryfikacją zabytków nieruchomych oraz przygotowaniami do publikacji danych przestrzennych przez NID.

78 Wartość zakończonych projektów realizowanych w ramach WPF na lata 2015 -2039.79 Stan na dzień 30.04.2013 r., brak późniejszych zestawień publikowanych na stronach internetowych NID. 80 Brak zestawień publikowanych na stronach internetowych NID.81 Dane uzyskane z BDL GUS inicjatywy kulturalne w muzeach ogólnych (odczyty /prelekcje /spotkania, seanse filmowe,

koncerty, konkursy, warsztaty, imprezy plenerowe, lekcje muzealne oraz sesje i seminaria naukowe/sympozja) https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica

82 Dane na podstawie z Ankiet nadesłanych przez wojewódzkie instytucje kultury w monitorowanych latach- ekspozycje regionalne w instytucjach kultury ( wystawy stale i czasowe według własnego scenariusza ).

83 Szczegółowy wykaz przedstawiono w Tabeli 8. przy realizacji Celu 2.w Kierunku działania 2.1. Ogółem według danych GUS w województwie zorganizowano 747 wystaw czasowych i 258 wystaw stałych https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica .84 Udzielonych w ramach „Rocznego programu współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego z organizacjami

pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art.3 ust.3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rok 2015”.

85 1. Konkurs „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” 2. Konkurs „Stolica Kultury Mazowsza” 3. Konkurs na „Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Mazowieckiego”

139



konkursów/nagród związanych z ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego.

Wskaźnik 3.3. Liczba stowarzyszeń i związków działających na rzecz lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego86, w tym Lokalnych Grup Działania.

10634

10737

10937

3187

Cel 4. Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasm turystyczno-kulturowych


Wskaźnik 4.1. Liczba produktów turystycznych opartych o zasoby dziedzictwa kulturowego oraz związanych z wybitnymi postaciami Mazowsza 88

16 16 16 16

Wskaźnik 4.2. Liczba zabytków zaadaptowanych na funkcje kulturalne, turystyczne, edukacyjne lub społeczne w województwie. 89

14 8 2 15

Wskaźnik 4.3. Ilość obiektów i zespołów zabytkowych na terenie województwa, które pozostają niezagospodarowane. 90

291 Brak danych 192 Brak danych 93

4. Konkursu „Paszport Turystyczny Województwa Mazowieckiego” 5. Konkurs o Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu 6. Konkurs „Nasze Kulinarne Dziedzictwo –Smaki Regionów” 7. Konkurs fotograficzny „Mazowsze bliskie sercu” 8. Konkurs fotograficzny „Zabytek na pierwszym planie”

9. Konkurs fotograficzny „W roli głównej Mazowsze” 10.Konkurs „Zabytek zadbany”11. Konkurs historyczny „Olimpiada Solidarności. Dwie dekady historii”12.Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego13.Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” 14.Nagroda Samorządu Województwa Mazowieckiego im. Cypriana Kamila Norwida15.Medal Pamiątkowy „Pro Masovia”16.Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza”

86 Organizacje zarejestrowane na stronie internetowej Samorządowego Forum Dialogu Obywatelskiego, działające na terenie województwa mazowieckiego w obszarze: kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego.

87 LGD wytypowane w 2015 r. do otrzymania wsparcia w ramach PROW 2014-2020.88 Sieciowe produkty turystyczne województwa mazowieckiego:

1. Szlak Książąt Mazowieckich 2. Wielki Gościniec Litewski 3. Industrialne Mazowsze 4. Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej 5. Szlak Cudu nad Wisłą6. Szlak folkloru i Smaków Mazowsza Legendy i Baśnie Mazowsza 7. Śladami Nadbużańskich Tajemnic 8. Legendy i Baśnie Mazowsza9. Mazowsze na Filmowo 10. Mazowsze Chopina 11. Skarbiec Mazowiecki 12. Mazowiecki Szlak Literacki 13. W Kręgu Żydowskiego Dziedzictwa na Mazowszu 14. Kajakowe Szlaki Mazowsza 15. Weekend z Termami Mszczonów 16. Opowieści z Narwi

89 na podstawie realizowanych projektów w danym roku.90 Dane dla wskaźnika będą możliwe do uzyskania po zakończeniu weryfikacji rejestru zabytków przez NID. 91 Liczba podana na podstawie wojewódzkiego rejestru zabytków92 Obiekt nieużytkowany, przeznaczony do remontu w celu przeznaczenia na siedzibę Oddziału Muzeum Małego Miasta w

Bieżuniu przy ul. Zamkowej 2. Pozostałą liczbę obiektów i zespołów zabytkowych niezagospodarowanych będzie możliwa do podania po zakończeniu realizacji projektu NOD dotyczącego weryfikacji zabytków .

93 Dane dla wskaźnika będą możliwe do uzyskania po zakończeniu weryfikacji rejestru zabytków przez NID.

140


Załączniki

Załącznik 1. Liczba obiektów nieruchomych w gminach wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków przypadająca na 1000 ha ogólnej powierzchni ( stan na koniec 2015 r. )

Gmina PowiatLiczba obiektów

Liczba obiektów 1000 ha

Gmina PowiatLiczba obiektów

Liczba obiektów 1000 ha

Łaskarzew m. garwoliński 0 0.00 Nowe Miasto płoński 4 0.34Łaskarzew garwoliński 0 0.00 Jakubów miński 3 0.34Rzewnie makowski 0 0.00 Jastrząb szydłowiecki 2 0.37Pokrzywnica pułtuski 0 0.00 Rzekuń ostrołęcki 5 0.37Czerwonka makowski 1 0.09 Małkinia Górna ostrowski 5 0.37Lelis ostrołęcki 2 0.10 Stanisławów miński 4 0.38Klwów przysuski 1 0.12 Gielniów przysuski 3 0.38Myszyniec ostrołęcki 3 0.13 Zbuczyn siedlecki 8 0.38Młynarze makowski 1 0.13 Gózd radomski 3 0.38Garbatka-Letnisko kozienicki 1 0.14 Czosnów nowodworski 5 0.39

Krzynowłoga Mała przasnyski 3 0.16 Odrzywół przysuski 4 0.40

Goszczyn grójecki 1 0.17 Krasnosielc makowski 7 0.42Siemiątkowo Koziebrodzkie żuromiński 2 0.18 Ostrów

Mazowiecka ostrowski 12 0.42

Stary Lubotyń ostrowski 2 0.18 Wierzbica radomski 4 0.43

Strachówka wołomiński 2 0.19 Szulborze Wielkie ostrowski 2 0.43

Mirów szydłowiecki 1 0.19 Głowaczów kozienicki 8 0.43Wyśmierzyce białobrzeski 2 0.19 Lesznowola piaseczyński 3 0.43Leoncin nowodworski 3 0.19 Winnica pułtuski 5 0.43Stromiec białobrzeski 3 0.19 Lipsko lipski 6 0.44

Poświętne wołomiński 2 0.19 Mińsk Mazowiecki miński 5 0.45

Kosów Lacki sokołowski 4 0.20 Celestynów otwocki 4 0.45Baranowo ostrołęcki 4 0.20 Bielany sokołowski 5 0.45Olszewo-Borki ostrołęcki 4 0.20 Olszanka łosicki 4 0.46Sadowne węgrowski 3 0.21 Dąbrówka wołomiński 5 0.46

Stoczek węgrowski 3 0.21 Izabelin warszawski zachodni 3 0.46

Jednorożec przasnyski 5 0.22 Klembów wołomiński 4 0.47Czarnia ostrołęcki 2 0.22 Wieliszew legionowski 5 0.47Przyłęk zwoleński 3 0.23 Brańszczyk wyszkowski 8 0.48Karniewo makowski 3 0.23 Rusinów przysuski 4 0.48Lutocin żuromiński 3 0.24 Zawidz sierpecki 9 0.48Wiśniew siedlecki 3 0.24 Pomiechówek nowodworski 5 0.49Grabów n. Pilicą kozienicki 3 0.24 Paprotnia siedlecki 4 0.49Wąsewo ostrowski 3 0.25 Jadów wołomiński 6 0.51Zielonka m. wołomiński 2 0.25 Stara Błotnica białobrzeski 5 0.52Szelków makowski 3 0.26 Goworowo ostrołęcki 12 0.55Szczutowo sierpecki 3 0.27 Gozdowo sierpecki 7 0.55Garwolin garwoliński 4 0.29 Obryte pułtuski 8 0.57Długosiodło wyszkowski 5 0.30 Radzanowo płocki 6 0.57Rząśnik wyszkowski 5 0.30 Brochów sochaczewski 7 0.58Wiśniewo mławski 3 0.30 Dzierzążnia płoński 6 0.59Pionki radomski 7 0.30 Pniewy grójecki 6 0.59Kadzidło ostrołęcki 8 0.31 Różan makowski 5 0.59Nieporęt legionowski 3 0.31 Przasnysz przasnyski 11 0.60Lubowidz żuromiński 6 0.31 Miedzna węgrowski 7 0.60Troszyn ostrołęcki 5 0.32 Jedlnia-Letnisko radomski 4 0.61Chorzele przasnyski 12 0.32 Potworów przysuski 5 0.61

141


Łyse ostrołęcki 8 0.32 Sypniewo makowski 8 0.62Dzierzgowo mławski 5 0.33 Nur ostrowski 6 0.63Chotcza lipski 3 0.33 Gostynin gostyniński 17 0.63Skórzec siedlecki 4 0.34 Kazanów zwoleński 6 0.63Wilga garwoliński 4 0.34 Sanniki gostyniński 6 0.63Łąck płocki 6 0.64 Kozienice kozienicki 23 0.94Załuski płoński 7 0.65 Chynów grójecki 13 0.96Szydłowo mławski 8 0.65 Wyszków wyszkowski 16 0.97Górzno garwoliński 6 0.66 Wierzbno węgrowski 10 0.97Sokołów Podlaski sokołowski 9 0.66 Nasielsk nowodworski 20 0.97

Ojrzeń ciechanowski 8 0.67 Wiązowna otwocki 10 0.98

Sierpc sierpecki 10 0.67 Gołymin-Ośrodek ciechanowski 11 0.99

Słupno płocki 5 0.67 Andrzejewo ostrowski 12 1.01Ciepielów lipski 9 0.67 Przesmyki siedlecki 12 1.02Jastrzębia radomski 6 0.67 Bielsk płocki 13 1.04Boguty-Pianki ostrowski 6 0.67 Wyszogród płocki 10 1.05Sienno lipski 10 0.68 Sobolew garwoliński 10 1.05

Nowy Duninów płocki 10 0.68 Miastków Kościelny garwoliński 9 1.06

Gąbin płocki 10 0.68 Liw węgrowski 18 1.06Tczów zwoleński 5 0.69 Raciąż płoński 26 1.07Prażmów piaseczyński 6 0.69 Świercze pułtuski 10 1.07Rościszewo sierpecki 8 0.70 Ceranów sokołowski 12 1.08Gniewoszów kozienicki 6 0.71 Zatory pułtuski 13 1.08Dobre miński 9 0.72 Pionki m. radomski 2 1.09Korytnica węgrowski 13 0.72 Warka grójecki 22 1.09Wolanów radomski 6 0.72 Staroźreby płocki 15 1.09Osieck otwocki 5 0.74 Radzanów białobrzeski 9 1.09Sochocin płoński 9 0.74 Stara Kornica łosicki 13 1.09Strzegowo mławski 16 0.75 Mała Wieś płocki 12 1.10Borowie garwoliński 6 0.75 Mrozy miński 16 1.10Wieniawa przysuski 8 0.77 Baboszewo płoński 18 1.11Iłów sochaczewski 10 0.77 Łochów węgrowski 22 1.12Siedlce siedlecki 11 0.78 Repki sokołowski 19 1.13Parysów garwoliński 5 0.78 Grudusk ciechanowski 11 1.14Magnuszew kozienicki 11 0.78 Jabłonna Lacka sokołowski 17 1.14Lipowiec Kościelny mławski 9 0.79 Słubice płocki 11 1.15

Baranów grodziski 6 0.80 Cegłów miński 11 1.15Kowala radomski 6 0.80 Sterdyń sokołowski 15 1.15Sarnaki łosicki 16 0.81 Policzna zwoleński 13 1.16Borkowice przysuski 7 0.82 Szydłowiec szydłowiecki 16 1.16

Skaryszew radomski 14 0.82 Wieczfnia Kościelna mławski 14 1.17

Brok ostrowski 9 0.82 Czerwin ostrołęcki 20 1.17Szreńsk mławski 9 0.82 Bulkowo płocki 14 1.20Żuromin żuromiński 11 0.83 Joniec płoński 9 1.23Zakrzew radomski 8 0.83 Solec n. Wisłą lipski 16 1.23Mochowo sierpecki 12 0.84 Glinojeck ciechanowski 19 1.23Drobin płocki 12 0.84 Gzy pułtuski 13 1.24

Ciechanów ciechanowski 12 0.85 Czerwińsk n. Wisłą płoński 18 1.25

Rzeczniów lipski 9 0.87 Trojanów garwoliński 19 1.26

Tłuszcz wołomiński 9 0.87 Nowe Miasto n. Pilicą grójecki 20 1.26

Przysucha przysuski 16 0.88 Maciejowice garwoliński 22 1.26Mordy siedlecki 15 0.88 Jaktorów grodziski 7 1.27Chlewiska szydłowiecki 11 0.89 Młodzieszyn sochaczewski 15 1.28Płoniawy-Bramura makowski 12 0.89 Domanice siedlecki 6 1.28

142


Przytyk radomski 12 0.89 Suchożebry siedlecki 13 1.29

Stara Biała płocki 10 0.90 Opinogóra Górna ciechanowski 18 1.29

Kuczbork-Osada żuromiński 11 0.90 Jedlińsk radomski 18 1.30Puszcza Mariańska żyrardowski 13 0.91 Brudzeń Duży płocki 21 1.31

Radzanów-Mława mławski 9 0.91 Kotuń siedlecki 20 1.33

Promna białobrzeski 11 0.91 Czernice Borowe przasnyski 16 1.33Zwoleń zwoleński 15 0.93 Wiskitki żyrardowski 20 1.33Radzymin wołomiński 12 0.93 Mokobody siedlecki 16 1.34Serock legionowski 15 1.36 Mogielnica grójecki 33 2.34Iłża radomski 35 1.37 Łosice łosicki 30 2.47Bieżuń żuromiński 17 1.40 Belsk Duży grójecki 27 2.51Kołbiel otwocki 15 1.41 Krasne przasnyski 26 2.57Płońsk płoński 18 1.42 Orońsko szydłowiecki 22 2.68Halinów miński 9 1.43 Gostynin m. gostyniński 9 2.78Nadarzyn pruszkowski 11 1.50 Józefów m. otwocki 7 2.93Zabrodzie wyszkowski 14 1.52 Góra Kalwaria piaseczyński 43 2.98Sochaczew sochaczewski 14 1.53 Kobyłka m. wołomiński 6 3.05Sobienie-Jeziory otwocki 15 1.54 Michałowice pruszkowski 11 3.17Bodzanów płocki 21 1.54 Platerów łosicki 44 3.40Dębe Wielkie miński 12 1.54 Pułtusk pułtuski 46 3.43Szczawin Kościelny gostyniński 20 1.57 Brwinów pruszkowski 24 3.47

Zaręby Kościelne ostrowski 14 1.58 Jabłonna legionowski 23 3.55

Latowicz miński 18 1.58 Garwolin m. garwoliński 8 3.62Grębków węgrowski 21 1.61 Sulejówek m. miński 7 3.63Sońsk ciechanowski 25 1.62 Grójec grójecki 45 3.71

Wołomin wołomiński 10 1.62 Grodzisk Mazowiecki grodziski 43 4.00

Kampinos warszawski zachodni 14 1.65 Piaseczno piaseczyński 55 4.29

Pacyna gostyniński 15 1.66 Teresin sochaczewski 38 4.32Nowa Sucha sochaczewski 15 1.66 Raszyn pruszkowski 19 4.33Zakroczym nowodworski 12 1.67 Ząbki m. wołomiński 5 4.55

Stupsk mławski 20 1.70 Maków Mazowiecki m. makowski 6 5.84

Mszczonów żyrardowski 26 1.71 Węgrów m. węgrowski 21 5.91

Stare Babice warszawski zachodni 11 1.73 Sokołów

Podlaski m. sokołowski 11 6.28

Leszno warszawski zachodni 22 1.76 Ostrów

Mazowiecka m. ostrowski 14 6.29

Sieciechów kozienicki 11 1.76 Przasnysz m. przasnyski 19 7.55Kałuszyn miński 17 1.80 Sochaczew m. sochaczewski 20 7.64Naruszewo płoński 29 1.82 Raciąż m. płoński 7 8.33Karczew otwocki 15 1.84 Marki m. wołomiński 22 8.41Białobrzegi białobrzeski 15 1.93 Piastów m. pruszkowski 5 8.68Jasieniec grójecki 21 1.94 Ostrołęka m. m. Ostrołęka 28 9.78Huszlew łosicki 23 1.95 Mława m. mławski 39 11.21Somianka wyszkowski 23 1.95 Płońsk m. płoński 13 11.21Ożarów Mazowiecki

warszawski zachodni 14 1.96 Mińsk

Mazowiecki m. miński 15 11.38

Żabia Wola grodziski 21 1.99 Otwock m. otwocki 54 11.41Wodynie siedlecki 23 1.99 Sierpc m. sierpecki 23 12.37Korczew siedlecki 21 2.00 Siedlce m. m. Siedlce 43 13.50Tarczyn piaseczyński 23 2.01 Legionowo m. legionowski 23 16.99

Sabnie sokołowski 22 2.04 Nowy Dwór Mazowiecki m. nowodworski 55 19.50

Żelechów garwoliński 18 2.06 Radom m. m. Radom 226 20.21

Łomianki warszawski zachodni 8 2.06 Konstancin-

Jeziorna piaseczyński 162 20.62

143


Regimin ciechanowski 23 2.07 Podkowa Leśna m. grodziski 21 20.73

Siennica miński 23 2.07 Ciechanów m. ciechanowski 73 22.27Błędów grójecki 28 2.09 Płock m. m. Płock 198 22.49

Radziejowice żyrardowski 16 2.19 Warszawa m. st. m. st. Warszawa 2036 39.36

Rybno sochaczewski 16 2.20 Pruszków m. pruszkowski 78 40.65

Błonie warszawski zachodni 19 2.22 Żyrardów m. żyrardowski 212 147.74

Pilawa garwoliński 18 2.33 Milanówek m. grodziski 356 264.88Źródło: opracowanie własne na podstawie rejestru zabytków otrzymanego z NID przy piśmie znak: NID-ZN/962/132/16/AL, strony internetowej NID http://www.nid.pl oraz danych dotyczących ogólnych powierzchni gmin ze strony internetowej GUS Banku Danych Lokalnych

Załącznik 2 Laureaci Konkursu o Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego dla mazowieckich producentów żywności na najlepszy produkt - IX edycja 2015

L.p. Rodzajproduktu

Nazwa produktu

Producent

Nie dotyczy

Nie dotyczy Nie dotyczy producenci indywidualni

1. Wyroby piekarnicze

buła drożdżowa z kruszonką Regina Zagroba z Nowej Ruskołęki (pow. ostrowski)

2. Wyroby cukiernicze

napoleonka Gospodarstwo Agroturystyczne „Chata pod Dębami” z Karniewa (pow. makowski)

3. Przetwory mięsne, produkty pochodzenia zwierzęcego

szynka dębowa z tynki Martyna Częścik ze Stoczka (pow. węgrowski)

4. Produkty mleczarskie

masło wiejskie Marek Zalewski z Nowego Pawłowa (pow. przasnyski)

5. Ryby i przetwory rybne szczupak z orzyca Elżbieta Kaczorek z Wymysłów (pow.

makowski)

6.Owoce, warzywa przetwory owocowe i warzywne; produkty pochodzenia roślinnego

pasztet z soczewicy czerwonej z ziarnami dyni i pestkami słonecznika

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Golądkowie (pow. pułtuski)

7. Miody miód akacjowy Marek Dudek z Chotomowa (pow. legionowski)

8. Napoje kajmakówka Monika Kowalczyk z Woli Gutowskiej (pow. radomski)

Nie dotyczy

Nie dotyczy Nie dotyczy producenci rynkowi

1.Wyroby piekarnicze

chleb orkisz boryszewski P.P.U.H. ER ROBERT JASIŃSKI Budy Janowskie, pow. miński

2. Wyroby cukiernicze

pierniczki staropolskie Zaścianek Polski Bożena Polak-Stojanova z Siedlec

3. Przetwory mięsne, produkty pochodzenia

szynka świąteczna Elpak Jacek Elis z Pilawy (pow. garwoliński)

144

http://www.nid.pl/


zwierzęcego4.

Produkty mleczarskie

ser turski Turska Dolina Mini Mleczarnia z Turzy Małej (pow. mławski)

5.Ryby i przetwory rybne

mazowieckie gefilte fish Grill Bar Anna Dec z Grzegorzewic (pow. grodziski)

6.Owoce, warzywa przetwory owocowe i warzywne; produkty pochodzenia roślinnego

ogórki kiszone z papryką chili Krokus Przetwórnia Owoców i Warzyw, Czesław Caryk Sp. J. (gm. Przyłęk, pow. zwoleński)

7. Miody miód nawłociowy Pasieka Murawscy z Woli Wacławowskiej (gm. Wolanów, pow. radomski)

8. Napoje lifeberry borówkowy Legucin (gm. Błędów, pow. grójecki)

Źródło: opracowano na podstawie www.mazovia.pl w zakładce „DziedzictwoKulinarne Mazowsze”.

Załącznik 3. Lista Produktów Tradycyjnych – specjały z terenu województwa mazowieckiego.

L.p. Kategoria Liczba Produkty umieszczone na Liście

Data wpisu

Miejsce wytwarzania

1. Produkty mleczne

1 Kozi ser twarogowy z Cegłowa 2012 Cegłów i okolice

2. Produkty mleczne

2 Kozi ser twarogowy suszony 2013 Grale, gm. Kadzidło

3. Produkty mleczne

3 Ser ziemny z Kornicy 2014 gmina Stara Kornica

4. Produkty mięsne

1 Polędwica kurpiowska 2008 na terenie Puszczy Białej

5. Produkty mięsne

2 Polędwiczki wędzone podsuszane

2007 na terenie Puszczy Białej

6. Produkty mięsne

3 Pasztet z Sobień Jezior Pasztet 2007 w rejonie Czerska

7. Produkty mięsne

4 Kiełbasa ojcowa z Sobień Jezior 2007 Stara Wieś koło Kołbieli

8. Produkty mięsne

5 Kiełbasa nadbużańska jałowcowa sucha

2006 na terenach, przez które przepływa rzeka Bug

9. Produkty mięsne

6 Kogutki z Radziwiłłowa 2009 Radziwiłłów gm. Puszcza Mariańska

10. Produkty mięsne

7 Pasztet domowy szydłowiecki 2010 Szydłowiec


8 Kaszanka szydłowiecka z wątróbką w kostkę krojoną

2010 Szydłowiec


9 Kiełbasa szydłowiecka pieczona z oczkiem

2010 Szydłowiec


10 Kiełbasa staropolska szydłowiecka

2010 Szydłowiec


11 Skołatowska słoninka – przysmak myśliwego

2010 Skołatowo gm. Dzierzążnia, pow. płoński


12 Perliczki z Grabiny Radziwiłłowskiej

2010 Grabina Radziwiłłowska


13 Kapłon staropolski (kapłun staropolski)

2010 Radziwiłłów i okolice gm. Puszcza Mariańska


14 Bolimowski gołąb nadworny ryś 2010 w okolicach Puszczy Bolimowskiej


15 Pularda mazowiecka 2011 Radziwiłłów i okolice


16 Czarna kiszka ze Starych Litewnik

2011 Stare Litewniki gm. Sarnaki, pow. Łosice

145



20 Produkty mięsne

17 Kiełbasa ze Starych Litewnik 2011 Stare Litewniki gm. Sarnaki, pow. Łosice


18 Kiełbasa palcówka 2011 Drobin Mazowsze Płockie


19 Maciek mazowiecki 2011 w zachodniej części Mazowsza


20 Szynka pieczona w chlebie 2011 Mazowsza północno-zachodniego -Mazowsze Ciechanowskie i Zawkrza


21 Salceson wizytowy 2012 Zdziechów gm. ZakrzewZiemia Radomska


22 Szynka zdziechowska 2013 Zdziechów gm. ZakrzewZiemia Radomska


23 Kiełbasa z wątrobą z Kornicy 2013 Kornica – w Ziemi Kornickiej


24 Szynka dębowa z tynki 2013 okolice Żulina, gm. Stoczek


25 Zakrzewska kiełbasa jałowcowa

2015 Gmina Zakrzew


26 Kiełbasa wiejska zdziechowska

2015 Zdziechów gm. Zakrzew Ziemia Radomska


27 Kiełbasa wiejska z Lipska 2015 gmina Lipsko


28 Pomasta 2015 na terenach nadbużańskich wschodniego Mazowsza


29 Pasztet z mięsa wieprzowego z Kornicy

2015 gmina Stara Kornica


30 Kiełbasa olszycka podsuszana

2015 gmina Domanice

34. Produkty rybołówstwa

1 Pasta rybna z Radziwiłłowa 2013 Radziwiłłów pow. żyrardowski

35. Produkty rybołówstwa

2 Śledź w oleju z Radziwiłłowa 2014 Radziwiłłów, pow. żyrardowski

36. Warzywa i owoce

1 Podchmielone wisienki zakroczymskie

2009 okolice Zakroczymia

37. Warzywa i owoce

2 Konfitura wiśniowa zakroczymska

2009 Zakroczym

38. Warzywa i owoce

3 Jabłka grójeckie 2008 powiat grójecki

39. Warzywa i owoce

4 Czosnek latowicki 2010 Latowicz - południowo-wschodnie Mazowsze

40. Warzywa i owoce

5 Papryka przytycka 2011 gmina Przytyk

41. Warzywa i owoce

6 Marmolada z antonówek 2013 rejon Niziny Północno-Mazowieckiej -Mchowo

42. Warzywa i owoce

7 Konfitura borówkowa z gruszką

2015 gmina Paprotnia

43. Wyroby piekarnicze i cukiernicze

1 Sójka mazowiecka 2009 gmina Cegłów, pow. miński


2 Pańska skórka 2008 okolice Warszawy


3 Baba z chleba żytniego 2006 powiat sochaczewski


4 Fafernuchy 2010 na terenie Puszczy Białej


5 Chleb razowy radziwiłłowski 2010 Radziwiłłów gm. Puszcza Mariańska


6 Chleb żytni ciemny z Grębkowa 2013 Grębków pow. węgrowski

146



7 Mazowieckie ciastka ze skwarek/

2013 Mazowsze


8 Bułki drożdżowe jagodzianki 2013 Wschodnie Mazowsze


9 Nadbużański chleb wiejski na zakwasie

2013 Wschodnie Mazowsze


10 Korowaj weselny 2015 gm. Stara Kornica

53. Oleje i tłuszcze 1 Mazowieckie masło klarowane 2011 Mazowsze54. Oleje i tłuszcze 2 Olej lniany tłoczony na zimno 2013 okolicy Nasielska55. Oleje i tłuszcze 3 Masło z kwaśnej śmietany 2014 Mazowsze56. Miody 1 Miód nadbużański 2009 Obszar Dorzecza

Nadbużańskiego57. Miody 2 Miód kurpiowski 2007 Kurpie Zielone i Kurpie Białe58. Miody 3 Miody z Grębkowa 2012 Grębków59. Miody 4 Miody mariańskie 2013 Puszcza Mariańska60. Miody 5 Miód wielokwiatowy łąkowy z

Kornicy 2014 gmina Stara Kornica na

Podlasiu61. Miody 6 Miód wielokwiatowy Ziemi

Tłuszczańskiej 2015 Tłuszcz, pow. wołomiński

62. Gotowe dania i potrawy

1 Kapusta z olejem lnianym i grzybami

2009 Mazowsze


2 Pierogi z ziemniakami „Szlachcice”

2010 wschodnie Mazowsze i południowe Podlasie


3 Ślimak winny z Radziwiłłowa 2010 okolice Puszczy Bolimowskiej


4 Rosół dworski z kapłona 2012 okolice Radziwiłłowa


5 Czarnina ze Mchowa 2013 Mchowo gm. Przasnysz


6 Kornickie jaja faszerowane 2013 wschodnie tereny Mazowsza


7 Naleśniki starokornickie 2014 Ziemia Kornicka


8 Placki ziemniaczane pieczone na blasze

2014 Stara Kornica Podlasie


9 Golonka faszerowana grzybami leśnymi z Rudki

2014 Stara Kornica Podlasie


10 Bendzwały szlacheckie 2015 wschodnie Mazowsze


11 Marchwianka 2015 gm. Maciejowice

73. Napoje 1 Nalewka wiśniowa zakroczymska

2009 Zakroczym

74. Napoje 2 Piwo z Ciechanowa 2008 Ciechanów75. Napoje 3 Miodowe piwo mazowieckie 2007 Mazowsze76. Napoje 4 Likier jajeczny radziwiłłowski 2011 Radziwiłłów, pow. żyrardowski78. Napoje 5 Miodolada mazowiecka 2012 Grębków pow. węgrowski 79. Napoje 6 Kompot z jabłek z Radziwiłłowa 2012 Radziwiłłów80 Napoje 7 Lipówka kórnicka 2013 okolice Kornicy81. Napoje 8 Soki miodowe z Grębkowa 2013 Okolice Cierpięt i Grębkowa82. Napoje 9 Kwas chlebowy na miodzie z

Grębkowa2014 Grębków

83. Napoje 10 Krupnik z Grębkowa 2015 Grębków84. Napoje 11 Wino miodowe z Grębkowa 2015 Grębków85. Napoje 12 Piwo kozicowe 2015 Gmina Sterdyń86. Inne produkty 1 Jaja z Radziwiłłowa 2009 na terenie Radziwiłłowa i

Puszczy Mariańskiej87. Inne produkty 2 Makaron radziwiłłowski 2009 Radziwiłłów88. Inne produkty 3 Jaja perlicze z Grabiny

Radziwiłłowskiej 2010 Grabina Radziwiłłowska

147


89. Inne produkty 4 Powidła olenderskie 2015 tereny wzdłuż Wisły – Mazowsze Płockie

Źródło: opracowano na podstawie strony internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-mazowieckie

Załącznik 4. Wykonane zadania i poniesione wydatki w dziale 921 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz w działach 630 – Turystyka i 750 – Administracja publiczna w 2015 roku.

Nazwa zadania Wydatki na dzień2015-12-31 w zł

rozdział 92105 - Pozostałe zadania w zakresie kultury 710355,40Badanie w obszarze ochrony zabytków /Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego

49978,60

Gala wręczenia nagród i wyróżnień laureatom konkursu Mazowieckie Zdarzenie Muzealne Wierzba / Departament Kultury, Promocji i Turystyki

30942,72

Mazowiecka Platforma Kultury 35670,00"Moje noce, moje dnie" Maria Dąbrowska w 50.rocznicę śmierci / Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza

68976,79

Nagroda SWM im.C.K.Norwida 113888,00Nagrody dla laureatów - Wierzba 150000,00Zakup materiałów w ramach realizacji konkursu "Wierzba" 1187,88Rok 2015 rokiem znanych postaci na Mazowszu 23472,25Stolica Kultury Mazowsza 99999,49Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami 5000,00"Wystawa poświęcona Zuzannie Ginczance"/Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

27224,72

Zwiększenie dostępności do kultury poprzez utworzenie Mazowieckiego Szlaku Tradycji

104014,95

w rozdziale 92113 – Centra kultury i sztuki 381308,58Chopin w bazylice św. Krzyża /Mazowiecki Instytut Kultury w Warszawie 20000,00Chopiniana - 13 dni Fryderyka Chopina / Mazowiecki Instytut Kultury w Warszawie 89000,00Nagrody im. C.K. Norwida oraz poszerzenie zasięgu informacji o konkursie w mediach regionalnych / Mazowiecki Instytut Kultury w Warszawie

68000,00

„Ożywić historię, czyli pałac w Sannikach za czasów Natansonów i Dziewulskich” /Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach

29926,75

Remont zabytkowego ogrodzenia Zespołu Pałacowo- Parkowego im. Fryderyka Chopina w Sannikach wraz z częściową przebudową i ujednoliceniem architektury ogrodzenia - etap I dokumentacja

28905,00

Rewaloryzacja Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina /Europejskie Centrum Artystyczne im. F. Chopina w Sannikach

124777,79

Zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu Mazowsza poprzez stworzenie kompleksowej i komplementarnej oferty turystycznej Zespołu Pałacowo Parkowego im. Fryderyka Chopina w Sannikach.

20699,04

w rozdziale 92114 – Pozostałe instytucje kultury 71195,20Zabytkowy Park Mazowsza wizytówką regionu - Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze"

71195,20

w rozdziale 92118 – Muzea 9742096,31170 lat Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej - Muzeum Kolejnictwa w Warszawie 2396,02Adaptacja budynku kościoła ewangelicko – augsburskiego w Wiączeminie Polskim na potrzeby skansenu osadnictwa nadwiślańskiego /Muzeum Mazowieckie w Płocku

170590,33

Adaptacja zespołu dworsko-parkowego w Dąbrowie na cele muzealne / Muzeum Regionalne w Siedlcach

162192,00

Bieżąca konserwacja dachu na budynku Arsenału / Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

48805,00

Budowa centrum kulturalnorekreacyjnego w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu /Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

2835116,34

Budowa Skansenu Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim - etap I dokumentacja

151290,00

148

http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-mazowieckie

http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-mazowieckie


Cały świat w jednym miejscu / Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie -wystawa „Od źródeł do inspiracji. Motywy etniczne w polskim wzornictwie"

144955,00

Ciechanów, Zamek Książąt Mazowieckich w obrębie Domu Dużego (II poł. XIV w.): konserwacja murów /Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

127423,95

Digitalizacja i udostępnianie zbiorów cyfrowych oraz rozbudowa infrastruktury informatycznej repozytorium cyfrowego i pracowni digitalizacyjnej PMA / Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

41560,54

„Instrumenty... - zobaczyć i usłyszeć tradycję" - zwiększenie walorów estetyczno – edukacyjnych oraz poprawa funkcjonalności Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu poprzez modernizację przestrzeni ekspozycyjno-magazynowych" / Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

110326,10

Kompleksowa poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału - Cytadeli Warszawskiej – w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca/Muzeum Niepodległości w Warszawie

928970,44

Konserwacja instrumentów muzycznych z kolekcji muzealnej, przywrócenie ich świetności i stanu ekspozycyjnego /Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

37380,00

Magazyn Rzemiosła Piotra Szackiego/Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, w ramach zadania powstała stała wystawa „Porządek rzeczy. Magazyn Piotra B. Szackiego"

256792,95

Modernizacja i poprawa infrastruktury Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince/ Muzeum Regionalne w Siedlcach

102296,20

Modernizacja obiektu Muzeum W. Gombrowicza we Wsoli /Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

143362,93

Modernizacja terenu dziedzińców wokół obiektu ekspozycji Muzeum Więzienia Pawiak/ Muzeum Niepodległości w Warszawie

877999,56

Modernizacja wiatraka typu koźlak- etap I dokumentacja /Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

23000,00

O! Kolekcja / Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie – mobilna wystawa w Muzeum dla dzieci różnorodności i odmian kolekcji dziecięcych w ujęciu wielopokoleniowym

39500,00

Od włoskich bufetów po ebay kolekcjonerów, czyli muzeum po drodze/ Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

11000,00

Opracowanie dokumentacji na zabezpieczenie terenu i poprawę wizerunku zespołu dworsko-parkowego w Dąbrowie oraz zakup muzealiów/ Muzeum Regionalne w Siedlcach

52340,00

Opracowanie wyników badań Reduty i wydanie dwóch tomów publikacji /Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

40000,00

Organizacja wystawy czasowej dotyczącej polskiego personelu medycznego na Pawiaku / Muzeum Niepodległości w Warszawie

25124,00

Pałac Przebendowskich / Radziwiłłów – Modernizacja budynku i ogrodu - etap I dokumentacja

181794,00

Prace konserwacyjne - impregnacja więźby dachowej drewnianej w skrzydle północnym budynku Arsenału / Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

20000,00

Prace konserwacyjne przy budynku pałacu w Ośrodku Magazynowo - Studyjnym w Rybnie / Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

29814,00

Projekt wystawienniczy Z Orłem Białym przez wieki - modernizacja stałej wystawy muzealnej/Muzeum Niepodległości w Warszawie

127721,00

Remont Parowozu - PX29- 1704 / Muzeum Kolejnictwa w Warszawie 200000,00Remont zabytkowego Spichlerza Muzeum Mazowieckiego w Płocku dla utworzenia nowej ekspozycji stałej / Muzeum Mazowieckie w Płocku

115124,52

Rewaloryzacja siedziby głównej Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie- etap I dokumentacja

250850,00

Rewitalizacja. PER CAUSAM AD ANIMI - etap I dokumentacja / Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

105288,00

Rozbudowa instalacji wodociągowej dla celów p.poż do dworu z Uniszek Zawadzkich oraz odwodnienie terenu / Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

341438,92

Rozbudowa Muzeum Mazowieckiego w Płocku - etap II, Dział I - ART DECO - etap I dokumentacja

49200,00

Śladami Mazowieckiej Szlachty na Kaukaz – badania naukowe / Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

15439,06

Wokół wiejskiej zagrody. Modernizacja i renowacja krajobrazu kulturowego prezentowanego w radomskim skansenie - etap I dokumentacja / Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu

15298,12

Wyposażenie do dworu z Uniszek - Zawadzkich oraz przygotowanie obiektu do 395638,13

149


zwiedzania / Muzeum Wsi Mazowieckiej w SierpcuWyposażenie sal wystaw i centrum edukacji/Muzeum Kolejnictwa w Warszawie 45785,91Wyposażenie zmodernizowanych powierzchni muzealnych i dydaktyczno- konferencyjnych w Oddziale Muzeum Kolejnictwa w Warszawie

408858,15

Wzmocnienie konstrukcji dachu zabytkowej stodoły z Grójca wraz z modernizacją instalacji elektrycznej w budynku/Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu

243265,49

XXXIV Przegląd Zespołów Zapustnych "Mazowieckie Zapusty 2015" / Muzeum Szlachty Mazowieckiej

12820,52

Zakup kolekcji Mieczysława Cholewy /Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

6752,25

Zakup kolekcji obrazów do dworu z Uniszek Zawadzkich /Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

9850,00

Zakup komputerów z monitorami oraz oprogramowaniem /Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

176588,00

Zakup nieruchomości przy pl. J. Bema 9 / Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

1955000,00

Zakup "Portret Heleny z Majewskich Kirkorowej, zesłanki syberyjskiej" autorstwa Aleksandra Sochaczewskiego /Muzeum Niepodległości w Warszawie

4200,00

Zakup prac plastycznych Wojciecha Weissa z lat 1896- 1900 / Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

124615,00

Zakup rękopisów i książek z kolekcji Juliusza Żuławskiego / Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

53000,00

Zakup wyposażenia dla Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu 82000,00Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim / Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

42714,53

Zwiększenie dostępności do kultury rozwój oferty kulturalnej Muzeum Romantyzmu w Opinogórze etap V / Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

303346,87

Zwiększenie efektywności energetycznej poprzez wykonanie termomodernizacji oficyny w zespole pałacowo - parkowym Muzeum Romantyzmu w Opinogórze - etap I dokumentacja

121770,00

Zwiększenie konkurencyjności Muzeum Kultury Kurpiowskiej poprzez modernizację wystaw stałych i indywidualizację obsługi zwiedzających

442276,69

działał 630 – Turystyka w 2015 roku i dział 750 – Administracja publiczna w 2015 roku

Nie dotyczy

w rozdziale 63003 – Zadania w zakresie upowszechniania turystyki 686106,05Badanie ruchu turystycznego w województwie mazowieckim 48000,00Utrzymanie trwałości projektu UE – „Kreowanie wizerunku turystycznej marki Mazowsze"

638106,05

w rozdziale 75075 – Promocja jednostek samorządu terytorialnego 156829,50Nagroda Marszałka WM – koszty organizacji uroczystości wręczenia nagród w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

156829,50

w rozdziale 75095 – Pozostała działalność 28908,93Nagroda im. Oscara Kolberga 7000,00Współorganizacja spotkań, konferencji i przedsięwzięć odbywających się na terenie Województwa Mazowieckiego: m.in. Gali wręczenia Nagród im. Władysława Orkana (Opinogóra); Uroczystości związanej ze Świętem 5 Pułku Ułanów Zasławskich w 95 rocznicę Bitwy pod Zasławiem (Ostrołęka);

21908,93

Źródło: opracowano na podstawie Sprawozdania rocznego z wykonania budżetu Województwa Mazowieckiego za 2015 rok oraz kształtowania się Wieloletniej Prognozy Finansowej, w tym o przebiegu realizacji przedsięwzięć za 2015 rok.

Załącznik 5.Wykaz Lokalnych Grup Działania, wytypowanych w 2015 r. do otrzymania wsparcia w ramach PROW 2014-2020.

L.p. Nazwa LGD Zasięg terytorialny1 LGD „Bądźmy Razem” gminy: Łochów, Korytnica, Stoczek, Liw,

Miedzna, Wierzbno, Grębków, Sadowne, Bielany, miasto Węgrów

2 Związek Stowarzyszeń „Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego"

gminy: Dąbrówka, Jabłonna, Nieporęt, Radzymin, Serock, Somianka, Wieliszew

3 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Puszcza Kozienicka”

gminy: Garbatka-Letnisko, KozieniceGłowaczów, Gniewoszów, Grabów n/Pilicą,

150


Magnuszew, Sieciechów4 Lokalna Grupa Działania „Zielone Sioło” gminy: Andrzejewo, Boguty Pianki, Brok,

Małkinia, Górna, Nur, Ostrów Mazowiecka, Stary Lubotyń, Szulborze Wielkie, Wąsewo, Zaręby Kościelne

5 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zapilicze”

gminy: Białobrzegi, Wyśmierzyce, Radzanów, Stara Błotnica, Promna, Stromiec

6 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Razem Dla Rozwoju”

gminy: Bodzanów, Radzanowo, Mała Wieś, Bulkowo, Wyszogród, Zakroczym, Czerwińsk nad Wisłą, Młodzieszyn

7 Stowarzyszenie „Dziedzictwo i Rozwój” gminy: Ciepielów, Gózd, Iłża, Jastrzębia, Jedlnia Letnisko, Kazanów, Pionki, Policzna, Przyłęk, Tczów, Zwoleń

8 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zielone Sąsiedztwo”

gminy: Podkowa Leśna, Brwinów.

9 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Ziemia Chełmońskiego”

gminy: Baranów, Grodzisk Mazowiecki (bez miasta), Mszczonów, Radziejowice, Teresin, Żabia Wola, Nadarzyn, Jaktorów, Nowa Sucha, Rybno, Sochaczew

10 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania” Razem Dla Radomki”

gminy: Jedlińsk, Przytyk, Przysucha, Wieniawa, Wolanów, Zakrzew

11 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Wspólny Trakt”

gminy: Kowala, Skaryszew, Wierzbica

12 Lokalna Grupa Działania „Zielony Szlak Niziny Mazowieckiej”

gminy: Czerwonka, Krasnosielc, Młynarze, Płoniawy-Bramura, Sypniewo, Szelków, gmina i miasto Różan, miasto Maków Mazowiecki

13 Lokalna Grupa Działania „Wszyscy Razem” gminy: Gielniów, Klwów, Odrzywół, Potworów, Rusinów

14 Lokalna Grupa Działania „Wspólna Sprawa” gminy: Goszczyn, Jasieniec, Warka, Grójec, Chynów

15 Lokalna Grupa Działania „Aktywni Razem” gminy: Gąbin, Gostynin, Iłów, Łąck, Nowy Duninów, Pacyna, Sanniki, Słubice, Szczawin Kościelny

16 Lokalna Grupa Działania „Zaścianek Mazowsza” gminy: Troszyn, Goworowo, Czerwin, Rzekuń17 Lokalna Grupa Działania Ziemi Mińskiej gminy: Dębe Wielkie, Dobre, Halinów,

Jakubów, Mińsk Mazowiecki, Siennica, Stanisławów

18 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Sierpeckie Partnerstwo”

gminy: Gozdowo, Mochowo, Rościszewo, Sierpc, Szczutowo, Zawidz

19 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zielone Mosty Narwi”

gminy: Gzy, Nasielsk,Obryte, Pokrzywnica, Pułtusk, Świercze, Winnica, Zatory, Pomiechówek

20 Związek Stowarzyszeń „Kurpsie Razem” gminy: Baranowo, Czarnia, Jednorożec, Kadzidło, Lelis, Łyse, Myszyniec, Olszewo-Borki

21 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „ Forum Powiatu Garwolińskiego”

gminy: Borowie, Garwolin, Górzno, Maciejowice, Miastków Kościelny, Pilawa, Parysów, Sobolew, Trojanów, Żelechów

22 Stowarzyszenie Perły Mazowsza Lokalna Grupa Działania

gminy: Tarczyn, Prażmów, Góra Kalwaria, Konstancin-Jeziorna

23 Lokalna Grupa Działania Ziemi Siedleckiej gminy: Domanice, Kotuń, Mordy, Mokobody, Siedlce, Skórzec, Suchożebry, Wiśniew, Wodynie, Zbuczyn

24 Lokalna Grupa Działania Przyjazne Mazowsze gminy: Naruszewo, Joniec, Baboszewo, Dzierzążnia, Nowe Miasto, Płońsk, Sochocin, Raciąż, Miasto Raciąż, Załuski

25 Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania „Ciuchcia Krasińskich

gminy: Czernice Borowe, Krasne, Przasnysz, Ojrzeń, Stupsk, Sońsk Krzynowłoga Mała, Chorzele, Karniewo, Dzierzgowo, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna, Grudusk, Ciechanów, Opinogóra Górna, Regimin, Gołymin-Ośrodek

26 Stowarzyszenie „Między Wisłą a Kampinosem” gminy: Czosnów, Kampinos, Leoncin, Leszno, Błonie, Ożarów Mazowiecki, Stare Babice, Izabelin, Łomianki, Brochów

151


27 Stowarzyszenie LGD Natura i Kultura gminy: Wiązowna, Celestynów, Kołbiel, Sobienie Jeziory, Karczew, Osieck

28 Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy Lokalna Grupa Działania

gminy: Bieżuń, Lutocin, Żuromin, Siemiątkowo, Kuczbork – Osada, Lubowidz Szreńsk, Radzanów, Glinojeck, Strzegowo, Lipowiec Kościelny, Wiśniewo

29 Lokalna Grupa Działania Równiny Wołomińskiej gminy: Jadów, Klembów, Wołomin, Tłuszcz, Poświętne, Strachówka, Zabrodzie, Wyszków, Brańszczyk, Rząśnik, Długosiodło, Sadowne

30 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Nadarzyn-Raszyn

gminy: Nadarzyn i Raszyn

31 Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Płockiej

gminy: Bielsk, Brudzeń, Słupno, Brudzeń Duży, Drobin, Stara Biała, Staroźreby

Źródło: na podstawie strony internetowej mazowieckie.ksow.pl. Rzecznik Prasowy Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego

152


Załącznik 6.Zadania dofinansowane z dotacji budżetu państwa w ramach Programu „Dziedzictwo kulturowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2015 r.

Lp. Nazwa wnioskodawcy

Miejsce realizacji / Nazwa zadania Kwota dofinansowania

1 Priorytet „Ochrona zabytków” „EL POPO" Agnieszka Kręglicka i Marcin Kręglicki Spotka Jawna

Warszawa, Fort Legionów (XIX w.): wykonanie prac ratunkowych kaponiery przeciwskarpowej - etap 1

50000,00 zł

2 Priorytet „Ochrona zabytków” Diecezja Płocka

Ratowo, klasztor pobernardyński (XVIII w.): remont konserwatorski elewacji północno-wschodniej, południowej oraz elewacji od strony wirydarza, renowacja schodów zewnętrznych oraz odwodnienie terenu wokół budynku klasztornego.

14000,00 zł

3 Priorytet „Ochrona zabytków”Edyta Solińska, Magdalena Bojko-Jankowska i Stanisław Wejman

Warszawa, Cmentarz Powązkowski - nagrobek rodziny Bełżyńskich kwatera 31 rz. 2 miejsca 3, 4, 5 (XIX/XX w.): prace konserwatorskie - demontaż nagrobka, wykonanie żelbetowego wieńca pod obiekt, izolacja przeciw wilgoci, uzupełnienie ubytków postumentu i ogrodzenia, montaż w pierwotnym ułożeniu

53277,00 zł

4 Priorytet „Ochrona zabytków” Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego

Przysucha, synagoga (XVIII w.): konserwacja północnej elewacji budynku etap 1

80000,00 zł

5 Priorytet „Ochrona zabytków” Klasztor OO. Bernardynów w Warszawie

Warszawa, Czerniakowska 2/4, Zespół Klasztorny OO. Bernardynów z lat 1690-1693, Remont elewacji kościoła oraz łącznika - część wschodnia i zachodnia

150000,00 zł

6 Priorytet „Ochrona zabytków” Miasto Stołeczne Warszawa

Warszawa, ul. Myśliwiecka 6, zespół budowlany liceum im. Stefana Batorego (1922-1924 r.): remont elewacji patio wraz z izolacją fundamentów i kanalizacją deszczową

238370,83 zł

7 Priorytet „Ochrona zabytków” Michał Sobański, Izabela Ponińska

Guzów, pałac (XVIII/XIX w.): kontynuacja prac związanych z remontem części więźby dachowej i wymianą stropu nad II piętrem (w korpusie centralnym), odtworzeniem czterech kominów, renowacją elewacji wieży zachodniej (do gzymsu nad parterem), remontem elewacji dwóch murowanych lukarn, odtworzeniem części pokrycia dachowego i obróbek blacharskich (w alkierzach bocznych północno-wsch. i płn.-zach., 4 lukarn oraz gzymsów murowanych lukarn korpusu centralnego, podokienników i gzymsów na elewacji wieży zachodniej

1000000,00 zł

8 Priorytet „Ochrona zabytków” Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

Ciechanów, Zamek Książąt Mazowieckich w obrębie Domu Dużego (II pot. XIV w.): konserwacja murów – kontynuacja prac

284698,64 zł

9 Priorytet „Ochrona zabytków” Muzeum Warszawy

Warszawa, ul. Srebrna 12 - pałacyk (1880 r.): remont i konserwacja elewacji, wykonanie izolacji ścian fundamentowych i piwnic, osuszenie, wymiana części stolarki okiennej i drzwiowej

550000,00 zł

10 Priorytet „Ochrona zabytków” Opactwo Sióstr Benedyktynek

Sierpc, Zespół Klasztorny Opactwa SS. Benedyktynek - kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (1513r.): izolacja pionowa fundamentów, drenaż opaskowy, wzmocnienie więźby dachowej i stropu drewnianego

200 000,00 zł

153


11 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Wniebowzięcia NMP w

Maciejowice, kościół p.w. Wniebowzięcia N.M.P (1772- 1780 odbudowany. 1819-1824): izolacja pionowa części fundamentów, renowacja części cokołów oraz drenaż i opaska żwirowa.

100000,00 zł

12 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jana Chrzciciela

Krasne, kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego (XVI w.): prace restauratorsko-konserwatorskie, montaż instalacji przeciwpożarowej

341495,14 zł

13 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Św. Wojciecha

Szreńsk, kościół p.w. św. Wojciecha (1 ćw. XIV w.): remont więźby i wymiana pokrycia dachu - etap 1 (nawa główna)

350000,00 zł

14 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia rzymsko-katolicka p.w. św. Zygmunta w Szydłowcu

Szydłowiec, kościół p.w. św. Zygmunta - ołtarz – pentaptyk (XV/XV1 w.): prace z zakresu konserwacji technicznej i estetycznej sceny głównej, predelli oraz czternastu scen skrzydeł bocznych wraz z obramieniami

80000,00 zł

15 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia Rzymskokatolicka p.w. Św. Stanisława Biskupa Męczennika w Sieluniu

Sieluń, kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika (1805 przebudowany. 1913-1931 r.): osuszanie i izolacja pionowa fundamentów

120000,00 zł

16 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia rzymsko-katolicka w Cegłowie pw. św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła

Cegłów, kościół parafialny p.w. św. Jana Chrzciciela (XVI w.) remont konserwatorski części drewnianej więźby dachowej nad prezbiterium, montaż instalacji przeciwpożarowej.

133876,35 zł

17 Priorytet „Ochrona zabytków” Parafia Rzymskokatolicka Wszystkich Świętych

Warszawa, kościół p.w. Wszystkich Świętych (XIX w.): osuszenie i izolacja przeciwwilgociowa ścian podziemia - etap 1: elewacja południowa, wschodnia i zachodnia wraz z izolacją części ścian wewnętrznych

2449659,43 zł

18 Priorytet „Ochrona zabytków” Polska Prowincja Zakonu Kaznodziejskiego (OO. Dominikanów)

Warszawa, ul. Freta 10, zespół obiektów klasztoru i kościoła oo. Dominikanów (XVII w.): prace konserwatorskie wieży i elewacji frontowej kościoła pw. św. Jacka

600000,00 zł

19 Priorytet „Ochrona zabytków” Rektorat Kościoła Akademickiego św. Anny w Warszawie

Warszawa, kościół Akademicki św. Anny: prace interwencyjne i zabezpieczające elewacji wieży (XVI przebudowany. XVIII w.)

200000,00 zł

20 Priorytet „Ochrona zabytków” Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Zygmunta w Płocku

Płock, Bazylika Katedralna - wieża północna (XVI-XX w.): renowacja

350616,27 zł

21 Priorytet „Ochrona zabytków” Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa

Warszawa, Cmentarz Powązkowski: konserwacja 7 pomników nagrobnych oraz 1 kaplicy (XIX i XX w.): prace przy ścianach zewnętrznych, wewnętrznych i elementach metalowych - II etap

100000,00 zł

154


22 Priorytet „Ochrona zabytków” Towarzystwo Salezjańskie -Inspektoria (Prowincja) Św. Stanisława Kostki

Czerwińsk nad Wisłą, Klasztor (II ćw. XII wiekuprzebudowany w XVIII i XX wieku), remont dachu – skrzydło zachodnie.

482872,43 zł

23 Priorytet „Ochrona zabytków” Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie

Warszawa, kościół Seminaryjny Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca NMP (XVII w.); remont elewacji zewnętrznej - od strony Pałacu Prezydenckiego etap 1

193358,00 zł

24 Priorytet „Ochrona zabytków” Zakon Św. Pawła Pierwszego Pustelnika, Klasztor

Łęczeszyce, zespół klasztorny popauliński - kościółparafialny p.w. św. Jana Chrzciciela (XVIII w.): remont sklepienia i izolacja przeciwwilgociowa murów (system Aquapol), instalacje ppoż, antywłamaniowa z monitoringiem

100000,00 zł

25

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Dom Spotkań z Historią

Warszawa, Wystawa plenerowa pt. "Pierwsi Fotografowie Warszawy. Beyer, Brandel, Fajans"

23000,00 zł

26

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Fundacja Archeologia Fotografii

Warszawa, Wojciech Zamecznik - katalog wystawy muzealnej

45000,00 zł

27

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Fundacja Wyższej Szkoły Artystycznej Homo Faber

Warszawa, Projekt ekspozycji multimedialnej pt. "Kobiety Polski Walczącej"

83000,00 zł

28

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce

Warka, Stworzenie stałej wystawy muzealnej "Warka - miasto dotknięte historią"

140000,00 zł

29

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

Ostrołęka, Wystawa czasowa "Od włoskich bufetów po ebay kolekcjonerów, czyli muzeum po drodze"

20000,00 zł

30

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu

Szydłowiec, Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim

30000,00 zł

31

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum Ludowych Instrumentów

Warszawa, Konserwacja instrumentów muzycznych z kolekcji muzealnej, przywrócenie ich świetności i stanu ekspozycyjnego

25000,00 zł

155


32

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum Niepodległości w Warszawie

Warszawa, Projekt wystawienniczy „Z Orłem Białym przez wieki" -modernizacja stałej wystawy muzealnej

107000,00 zł

33

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum Powstania

Warszawa, Zakup nowego wyposażenia do Pracowni Konserwacji Muzeum Powstania Warszawskiego

36000,00 zł

34

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych” Muzeum Warszawy

Warszawa, Organizacja wystawy pn. "Dziedzictwo kulturowe warszawskiego farmaceuty Ferdynanda Karo na tleinwentaryzacji świata"

48500,00 zł

35

Priorytet „Wspieranie działań muzealnych”

Warszawa, Magazyn Rzemiosła Piotra Szackiego 140000,00 zł

36

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Centrum Kultury Kurpiowskiej im. Ks. Mieczysława Mieszki

Kadzidło, Wesele Kurpiowskie 20000,00 zł

37Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Fido Film Joanna Fido

Warszawa, OSKAR KOLBERG-ŻYCIE 1 PASJA 75000,00 zł

38

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Fundacja Czas Tradycji

Warszawa, Taniec Tradycyjny PL 45000,00 zł

39

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Fundacja Ochrony Krajobrazu iPromocji Regionów "Numinosum"

Palmiry, Portal MuzykaTradycyjna.pl 40000,00 zł

40

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Fundacja Szerokie Wody

Konstancin Jeziorna, Flis Festiwal-ogólnopolskie spotkanie miłośników flisactwa wiślanego na Urzeczu

55000,00 zł

41

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Fundacja Wszystkie Mazurki Świata

Warszawa, Festiwal Wszystkie Mazurki Świata 2015 - Mistrzowie i Uczniowie

160000,00 zł

42

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Gminne Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku

Jedlińsk, Ślady Tradycji-Dziedzictwo Znane i Nieznane. 20000,00 zł

43

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna”Kurpiowskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Łyse, XLVI Konkurs Palma Kurpiowska Łyse 2015 25000,00 zł

156


44Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Liber Pro Arte

Warszawa, Polska muzyka tradycyjna - dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie - Etap 1

105000,00 zł

45Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” MUZA

Warszawa, Opublikowanie książki "Polskie instrumenty ludowe"

45000,00 zł

46

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

Ciechanów, XXXIV Przegląd Zespołów Zapustnych "Mazowieckie Zapusty 2015"

25000,00 zł

47

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Warszawa, Karnawały kobiet 25000,00 zł

48

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Stowarzyszenia Akademia Łucznica

Łucznica, Ocalić krajobraz - kampania edukacyjna na rzecz krajobrazu kulturowego południowo wschodniego Mazowsza.

15000,00 zł

49

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Stowarzyszenie Katedra Kultury

Kąty, Pieśni do śmierci - działania archiwizacyjne i twórcze na styku Mazowsza i Podlasia

35000,00 zł

50

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Towarzystwo Kulturalne im. Oskara Kolberga w Przysusze

Przysucha, XVI Mazowiecki Przegląd Folkloru - 56. Dni Kolbergowskie

13000,00 zł

51

Priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna” Towarzystwo Kultury Teatralnej

Warszawa, Sejmiki Wiejskich Zespołów Teatralnych 2015

45000,00 zł

52

Priorytet „Ochrona zabytków archeologicznych” Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Warszawa, Opracowanie wyników badań archeologicznych "Dzieła nr 54", tzw. Reduty Ordona i wydanie dwóch tomów publikacji

52000,00 zł

53

Priorytet „Ochrona zabytków archeologicznych” Stowarzyszenie Starożytników

Warszawa, Ryczywół zaginiony- badania nieinwazyjne dawnego kompleksu osadniczego Ryczywół i jego okolic

60000,00 zł

54

Priorytet „Ochrona zabytków archeologicznych” Uniwersytet Warszawski

Warszawa, Wielokulturowe stanowisko w Izdebnie Kościelnym, gm. Grodzisk Mazowiecki, stan. 1, nr aut. 84. Monografia.

26800,00 zł

157


55

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych - Naczelna Organizacja Techniczna

Warszawa, Digitalizacja i udostępnienie obiektów dziedzictwa kultury technicznej będących w zasobach Muzeum Techniki NOT

226470,00 zł

56

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Archeologia Fotografii

Warszawa, Digitalizacja i udostępnienie archiwów polskich fotografów: Zamecznik, Hermanowicz, Sumiński, Chrząszczowa

197800,00 zł

57

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Arton

Warszawa, Cyfrowe Archiwum Arton 2015 (kontynuacja) 146 000,00 zł

58

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja im. Zbigniewa Seiferta

Warszawa, Digitalizacja i udostępnianie archiwalnych materiałów jazzowych na stronie www.polishjazzarch.com - etap V

16750,00 zł

59

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Monopol

Warszawa, Opracowanie archiwum galerii Piwna 20/26 Emilii i Andrzeja Dłużniewskich z lat 1980-1993

30000,00 zł

60

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Natura optima dux

Warszawa, Digitalizacja i udostępnienie starodruków na platformie RCIN (Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych)

40500,00 zł

61

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Nowoczesna Polska

Warszawa, Wolne Lektury - udostępnianie nowoczesnych zasobów cyfrowych

275000,00 zł

62

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Ośrodka KARTA

Warszawa, Opracowanie, ochrona, digitalizacja, upowszechnienie archiwaliów Ośrodka KARTA oraz innych archiwów społecznych

270000,00 zł

158


63

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego

Warszawa, Botaniczne Archiwalia - etap II 67500,00 zł

64

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina

Warszawa, mUltimate Chopin 120000,00 zł

65

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Fundacja Źródła Pamięci

Warszawa, Cyfryzacja i udostępnienie akt Policji Państwowej oraz budowa interaktywnej mapy jednostek i bazy policjantów 1918-1939

42000,00 zł

66

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce

Warszawa, Centralna biblioteka Judaistyczna. Etap II (CBJII)

180000,00 zł

67

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Towarzystwo Naukowe Płockie

Płock, Digitalizacja i upowszechnianie archiwaliów Biblioteki im. Zielińskich TNP

32500,00 zł

68

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Uniwersytet Warszawski

Warszawa, Opracowanie, digitalizacja i udostępnienie w e-b UW kolekcji Arkadija Tołoczanowa

60562,00 zł

69

Priorytet „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” Varia Fundacja WydziałuHistorycznego UniwersytetuWarszawskiego

Warszawa, Digitalizacja kolekcji Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego - kontynuacja

55000,00 zł

70

Priorytet „Miejsca pamięci narodowej” Muzeum Niepodległości w Warszawie

Warszawa, Organizacja wystawy czasowej dotyczącej polskiego personelu medycznego na Pawiaku. Modernizacjaarchiwum.

64650,00 zł

71

Priorytet „Miejsca pamięci narodowej” Muzeum Powstania Warszawskiego

Warszawa, Prace adaptacyjno-przygotowawcze do uruchomienia ekspozycji muzealnej w d. areszcie śledczym MBP al. Ujazdowskie 11

248577,00 zł

159


72Priorytet „Miejsca pamięci narodowej”

Siedlce, Modernizacja i poprawa infrastruktury Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince

348142,00 zł

73Priorytet „Miejsca pamięci narodowej” Muzeum Warszawy

Warszawa, Rozwój Muzeum - Miejsce Pamięci Palmiry Oddziału Muzeum Warszawy wraz z uzupełnieniem jego oznakowania.

91923,45 zł

Nie dotyczy

Nie dotyczy Ogółem kwota dofinansowania 12445898,54 zł

Źródło: na podstawie danych z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Załącznik 7.Wybrane zadania dofinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 w 2015 r.

Lp. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość ogółem (zł)

Dofinansowanie UE (zł)

1.

Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich Rewitalizacja Zabytkowych Budynków Dawnego Kolegium I Dawnej Kolegiaty Św. Michała W Płocku

Gmina Miasto Płock - miasto na prawach powiatu

25988841,16 16843926,62

2.

Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich Skarbiec dziedzictwa kultury – Bazylika Archikatedralna i Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Parafia Archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie

21829390,81 17767672,00

3.

Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich Centralny Ośrodek Szkolenia Inspekcji Transportu Drogowego - rewitalizacja obiektów WITD w Radomiu

Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego

6654578,89 4332098,58

4.

Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich Odnowa zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznej w Szydłowcu, poprawa funkcjonalności i dostępności infrastruktury kulturalnej i turystycznej dla mieszkańców Mazowsza

Gmina Szydłowiec 28562156,12 23798395,73

5.

Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich Przebudowa obiektu Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku przy ulicy Płockiej Nr 50

Miejskie Centrum Kultury w Płońsku 17091978,55 9299188,98

Nie dotyczy Nie dotyczy RAZEM 100126945,53 72041281,91

6.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Kompleksowa poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału–Cytadeli Warszawskiej–w szczególności X Pawilonu,XI Pawilonu,Bramy Bielańskiej i dziedzińca

Muzeum Niepodległości w Warszawie 13369715,69 9099610,13

7.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Modernizacja z elementami przebudowy zabytkowego budynku Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie

Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie 16935261,83 11002890,00

160


8.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego „Szlakiem św. Jakuba na Mazowszu – renowacja cennego zabytku w Skaryszewie z przystosowaniem do rozwoju turystyki kulturowej”

Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jakuba Apostoła w Skaryszewie

872057,90 741249,21

9.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Remont zabytkowej siedziby instytucji kultury - Książnicy Płockiej

Książnica Płocka im. Władysława Broniewskiego

590051,92 501544,13

10.Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Zabytkowy Park Mazowsza Wizytówką Regionu

Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego

11129789,31 9249139,21

11.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej w Górze Kalwarii

Gmina Góra Kalwaria 895539,93 603504,35

12.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Instrumenty... – zobaczyć i usłyszeć tradycję – zwiększenie walorów estetyczno-edukacyjnych oraz poprawa funkcjonalności Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu poprzez modernizację przestrzeni ekspozycyjno-magazynowych

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznychw Szydłowcu

825512,46 701685,59

13.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Odrestaurowanie i adaptacja zabytkowych hal fabrycznych na potrzeby Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie

Gmina Miasto Żyrardów 882352,00 749999,20

14.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Digitalizacja i udostępnianie zbiorów cyfrowych oraz rozbudowa infrastruktury informatycznej repozytorium cyfrowego i pracowni digitalizacyjnej Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie


718525,49 592509,77

15.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Modernizacja terenu dziedzińców wokół obiektu ekspozycji Muzeum Więzienia Pawiak, oddziału Muzeum Niepodległości w Warszawie

Muzeum Niepodległości w Warszawie 1623940,61 737389,79

16.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Remont XVII wiecznego zespołu poklasztornego OO Reformatów wraz z kościołem pw. św. Stanisława Bpa w Solcu nad Wisłą

Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Solcu nad Wisłą

868130,85 737911,22

17.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Adaptacja zespołu dworsko-parkowego w Dąbrowie na cele muzealne

Muzeum Regionalne w Siedlcach 537989,90 373847,90

18.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Remont zabytkowego Spichlerza Muzeum Mazowieckiego w Płocku dla utworzenia nowej ekspozycji stałej

Muzeum Mazowieckie w Płocku 772170,90 656345,27

19.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Remont zabytkowego budynku Miejskiego Ośrodka Kultury w Ząbkach

Miasto Ząbki 214787,92 182569,73

161


20.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Rewaloryzacja Zespołu Pałacowo - Parkowego im. Fryderyka Chopina

Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach

20850770,03 16513482,94

21.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Zwiększenie dostępu do wysokiej jakości oferty kulturalnej dzięki pracom ratunkowym w zabytkowym kościele p.w. św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego z Padwy w Węgrowie

Parafia p. w. św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego z Padwy w Węgrowie

1253078,08 749967,22

22.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Prace konserwatorskie zabytkowego budynku Parafii rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Andrzejewie warunkiem polepszenia oferty kulturowej

Parafia Rzymskokatolicka P.W. Wniebowzięcia N.M.P. w Andrzejewie

1073906,72 740995,63

23.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Prace remontowo-konserwatorskie fundamentów i murów polegające na wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej oraz renowacji tynków wewnętrznych i malowanie zabytkowego kościoła w Rostkowie.

Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Stanisława Kostki w Rostkowie

639437,64 543521,99

24.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Prace ratunkowe oraz konserwatorskie zabytkowego kościoła oraz późnorenesansowego ołtarza w Czernicach Borowych

Parafia Rzymskokatolicka Świętego Stanisława BM 560673,38 476572,37

25.Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Muzeum Historyczne w Legionowie na miarę XXI wieku

Gmina Miejska Legionowo 306598,09 255000,00

26.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Kalejdoskop kultury - zachowanie dziedzictwa kulturowego warszawskiej Pragi

miasto stołeczne Warszawa 1015194,34 743531,49

27.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Zwiększenie dostępności do kultury – rozwój oferty kulturalnej Muzeum Romantyzmu w Opinogórze – etap V

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze 1035660,00 702950,00

28.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Renowacja wnętrza południowo-wschodniego skrzydła budynku klasztornego wchodzącego w skład zabytkowego zespołu sakralnego w Ratowie z przeznaczeniem na cele społeczne

Sanktuarium Diecezjalne Św. Antoniego z Padwy w Ratowie

896141,27 749820,07

29.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Nowa forma prezentacji oferty kulturowej w gminie Garwolin

Parafia Rzymsko - Katolicka pw. Przemienienia Pańskiego

922377,35 691782,75

30.

Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Zmiana sposobu użytkowania budynku dawnej elektrociepłowni na Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia" w Radomiu

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia" w Radomiu

25204899,93 15135198,47

31.Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w Warce

Powiat Grójecki 18205196,39 10464682,97


162


32.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Rozbudowa i modernizacja infrastruktury uzdrowiskowej Konstancina - Zdrój

"Uzdrowisko Konstancin - Zdrój" Spółka Akcyjna 36962419,98 7490903,13

33.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Budowa centrum kulturalno - rekreacyjnego w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu


54848206,95 37530383,86

34.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Rozwój produktów turystyki aktywnej w gminie Iłża videoprzewodnik: zamek, kościół, muzeum,…

Gmina Iłża 555929,30 326997,61

35.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Lipsko park - rozwój aktywnej turystyki historycznej (gmina Chotcza)

Miasto i Gmina Lipsko 393010,25 246645,33

36.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Lipsko park - rozwój aktywnej turystyki historycznej(gmina Lipsko)

Miasto i Gmina Lipsko 393010,25 246645,33

37.

B Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego udowa kompleksu sportowo-rekreacyjnego "Kurpiowska Kraina" nad zbiornikiem wodnym "Wykrot" i rzeką Rozogą na terenie gminy Myszyniec

Gmina Myszyniec 23564453,73 19595883,00

38.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Remont i modernizacja kompleksu hotelowego „Pałac Trojanów”.

Trojanów Sp. z o.o. 16792659,22 5789850,12

39.

Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Zwiększenie atrakcyjności turystycznej Województwa Mazowieckiego i Powiatu Sokołowskiego poprzez rozbudowę i adaptację zabytkowego Zespołu Pałacowego Ossolińskich w Sterdyni

Pałacowe Centrum Konferencyjne Sp. z o.o. 18165342,60 6263042,78


40.

Wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych - promowanie walorów przyrodniczychWzmocnienie potencjału turystycznego Powiatu Sokołowskiego (gmina Bielany)

Powiat Sokołowski 201106,58 148174,97

41.

Wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych - promowanie walorów przyrodniczychWzmocnienie potencjału turystycznego Powiatu Sokołowskiego (gmina Jabłonna Lacka)


42. Wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych - promowanie


163


walorów przyrodniczychWzmocnienie potencjału turystycznego Powiatu Sokołowskiego (gmina Kosów Lacki)

43.

Wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych - promowanie walorów przyrodniczychWzmocnienie potencjału turystycznego Powiatu Sokołowskiego (gmina Repki)


44.

Wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych - promowanie walorów przyrodniczychWzmocnienie potencjału turystycznego Powiatu Sokołowskiego (gmina Sabnie)



45.Rozwój infrastruktury kulturalnej Mazowieckie Centrum Kultury Medialnej

Fundacja Edukacji i Sztuki Filmowej Macieja Ślesickiego i Bogusława Lindy LATERNAMAGICA

4137549,99 2096082,82

46.

Rozwój infrastruktury kulturalnej „Park Historyczny Rycerze Bogurodzicy – Muzeum Rycerstwa (I etap)”

Gmina Zakrzew 910377,75 382334,34

47.

Rozwój infrastruktury kulturalnej „Poprawa atrakcyjności oferty kulturalnej Gminy Ożarów Mazowiecki poprzez rozbudowę obiektów instytucji kultury”

Gmina Ożarów Mazowiecki 854136,60 722461,41

48.

Rozwój infrastruktury kulturalnej „Remont i konserwacja zabytkowego obiektu Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Zwoleniu oraz wyposażenie do prowadzenia działalności Domu Kultury w Zwoleniu”

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Jana Kochanowskiego w Zwoleniu

695575,41 584587,99

49.Rozwój infrastruktury kulturalnej "Utworzenie Parafialnego Domu Kultury w Zembrowie "

Parafia Rzymsko-Katolicka w Zembrowie

821660,72 694334,16

50.

Rozwój infrastruktury kulturalnej "Wyposażenie zmodernizowanych powierzchni muzealnych i dydaktyczno-konferencyjnych w Oddziale Muzeum Kolejnictwa w Warszawie."

Muzeum Kolejnictwa w Warszawie 857143,33 444185,18

51.

Rozwój infrastruktury kulturalnej Poprawa stanu technicznego zabytkowego Pałacu Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim wraz ze wzbogaceniem oferty kulturalnej Miejskiego Domu Kultury

Miejski Dom Kultury w Mińsku Mazowieckim 1058675,60 662994,14

52.

Rozwój infrastruktury kulturalnej Wzrost atrakcyjności kulturalnej Warszawy poprzez zaoferowanienowego produktu kulturalnego przez Fundację Akademia Piłkarska Legia Warszawa

Fundacja Akademia Piłkarska Legii Warszawa 922500,00 748660,00

53. Rozwój infrastruktury kulturalnej Gminna Biblioteka 841549,00 706459,65

164


Utworzenie Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielanach Publiczna w Bielanach

54.Rozwój infrastruktury kulturalnej Modernizacja zabytkowego budynku Nadarzyńskiego Ośrodka Kultury

Gmina Nadarzyn 561155,89 476982,51

55.Rozwój infrastruktury kulturalnej Kompleksowa oferta kulturalno -turystyczna Fundacji Excita Polonia

Fundacja Excita Polonia 880209,06 748177,70

56.

Rozwój infrastruktury kulturalnej Poszerzenie oferty kulturalnej Muzeum Historycznego poprzez organizację stałej ekspozycji „Złoty wiek Przasnysza”

Muzeum Historyczne w Przasnyszu 511472,74 354490,54

57.Rozwój infrastruktury kulturalnej Kompleksowa oferta kulturalno - turystyczna Fundacji Eksponat

Eksponat 743400,00 631890,00

58.

Rozwój infrastruktury kulturalnej Poprawa jakości oferty kulturalnej i promocja dziedzictwa kulturowego regionu w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Kosowie Lackim

Gmina Kosów Lacki 910118,47 616470,04

59.

Rozwój infrastruktury kulturalnej Poprawa oferty kulturalnej i dostępności Centrum Interpretacji Zabytku Muzeum Warszawy

Muzeum Warszawy 714752,46 493934,62


60.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Zmiana sposobu użytkowania pomieszczeń starych szatni na pomieszczenia muzealne w wykonaniem instalacji klimatyzacyjnej i remontem pomieszczeń w budynku LO im. W. Jagiełły w Płocku

Gmina Miasto Płock 635117,05 534021,19

61.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Budowa zintegrowanego miejskiego systemu informacji kulturalnej w zabytkowym mieście ogrodzie Podkowa Leśna

Miasto Podkowa Leśna 830230,95 705696,30

62.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Zwiększenie dostępności do kultury poprzez utworzenie Mazowieckiego Szlaku Tradycji

Województwo Mazowieckie 669523,63 482478,68

63.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Zwiększenie konkurencyjności Muzeum Kultury Kurpiowskiej poprzez modernizację wystaw stałych i indywidualizację obsługi zwiedzających.

Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce 1213468,78 731000,00

64.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych „Poprawa oferty kulturalnej poprzez wykorzystanie walorów „Parku Trzech Kultur” oraz ekspozycji plenerowej”

Miasto Nowy Dwór Mazowiecki 830937,55 473560,50

65.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Dom kultury to nie same mury - wyposażenie Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku

Miejskie Centrum Kultury w Płońsku 808680,74 684764,87

66. Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Zachowanie i promocja dziedzictwa kulturowego poprzez odtworzenie życia

Gmina Grudusk 542380,50 451637,73

165


średniowiecznej osady na grodzisku wczesnohistorycznym w Grudusku

67.

Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych Filmowe Mazowsze - e-portal Mazovia Warsaw Film Commission

Mazowiecki Instytut Kultury 740065,38 490537,12


Nie dotyczy Nie dotyczy

OGÓŁEM KWOTA DOFINANSOWANIA (wszystkie projekty)

396697952,24 248887950,81

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Krajowego Systemu Informatycznego (KSI SIMIK 07-13) Zestawienie wartości umów/decyzji o dofinansowanie - m.in. w podziale na województwa, powiaty i gminy.

Załącznik 8.Wybrane zadania dofinansowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 w 2015 r.

L.p. Nazwa projektu Beneficjent Wartość dofinansowania w zł (EFRROW)

1. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Budowa budynku Centrum Kultury Wiejskiej w Piastowie

Gmina Jedlińsk 352720,56

2. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Budowa Muzeum Pożarnictwa w Dąbrówce Podłężnej

Gmina Zakrzew 331046,00

3. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Budowa parkingu wraz z remontem pomnika w miejscowości Kamionna, gmina Łochów

Gmina Łochów 218202,00

4. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Remont i termomodernizacja elewacji zabytkowego kościoła wraz z remontem elewacji dzwonnicy przykościelnej w Żeliszewie Podkościelnym

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Świętej Trójcy w Żeliszewie

401774,17

5. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Remont zabytkowego budynku kościoła p.w. NMP Królowej Różańca świętego w Wysokim Kole, gmina Gniewoszów

Parafia Rzymskokatolicka p.w. NMP Królowej Różańca świętego w Wysokim Kole

500000,00

6. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Remont zabytkowego budynku kościoła w zakresie: renowacji granitowych schodów wejściowych, renowacji ozdobnych detali architektonicznych elewacji kościoła gm. Parysów, pow. garwoliński

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Wniebowzięcia NMP w Parysowie

32000,00

7. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Remont zabytkowego kościoła p.w. św. Bartłomieja w Brzózie, gmina Głowaczów

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Bartłomieja w Brzózie

258800,00

8. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Remont zabytkowego Kościoła p.w. św. Stanisław Kostki w Okuniewie i odnowienie zabytkowej Kaplicy wraz z zagospodarowaniem terenu wokół

Parafia Rzymskokatolicka Św. Stanisława Kostki w Okuniewie

266605,00

9. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Remont zabytkowej kaplicy p.w. Świętej Trójcy w Chotczy Dolnej, gmina Chotcza

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Świętej Trójcy w Chotczy

256497,00

10. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Renowacja elewacji zabytkowego kościoła w Miastkowie Kościelnym

Parafia Rzymskokatolicka Nawiedzenia NMP w Miastkowie Kościelnym

207847,00

11. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Renowacja kościoła i dzwonnicy

Parafia Rzymsko-Katolicka w Paprotni p.w. św. Bartłomieja Apostoła

288750,00

12. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Rewitalizacja parku podworskiego oraz budowa linii elektroenergetycznej nn - oświetlenie zewnętrzne Woli Wodyńskiej

Gmina Wodynie 96004,00

13. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Rewitalizacja parku w Wieniawie

Gmina Wieniawa 457914,82

14. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Rozwój Gmina Kotuń 249001,44

166


kultury regionalnej poprzez remont świetlicy wiejskiej w miejscowościach Nowa Dąbrówka, Sosnowe

15. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Zagospodarowanie przestrzeni publicznej - parku zabytkowego w Gozdowie wraz z terenem przyległym- Etap I

Gmina Gozdowo 121890,00

16. Oś: III, Działanie: Odnowa i rozwój wsi Zagospodarowanie przestrzeni publicznej - staw w miejscowości Lelice

Gmina Gozdowo 237974,00

Nie dotyczy

Nie dotyczy RAZEM 4277025,99

17. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Adaptacja budynku kościoła ewangelicko-augsburskiego w Wiączeminie Polskim na potrzeby Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego


200000,00

18. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Ekspozycja multimedialna w Muzeum Pożarnictwa w Dąbrówce Podłężnej

Gmina Zakrzew 49600,00

19. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Kaplica Grobowa na Cmentarzu Parafialnym w Wieliszewie

Parafia Przemienienia Pańskiego w Wieliszewie

209614,00

20. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Konserwacja elewacji zabytkowego kościoła w Brwilnie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Andrzeja Apostoła w Brwilnie

50000,00

21. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Modernizacja alei dojazdowej do kwatery wojennej żołnierzy Wojska Polskiego 1939-1944 w Magnuszewie

Gmina Magnuszew 90891,00

22. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Modernizacja zabytkowego kościoła pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Rembertowie wraz z otoczeniem

Parafia Rzymskokatolicka św. Jana Chrzciciela w Rembertowie

380886,00

23. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Multimedialne Centrum Edukacji, Tradycji i Turystyki w wiosce Różnorodnych Kultur

Gmina Bielany 331862,00

24. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Odnowa wsi poprzez utwardzenie placu i zagospodarowanie terenu przy kościele parafialnym w Radzyminie

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Radzyminie

84938,00

25. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Odnowienie elewacji zewnętrznej i dachu zabytkowego kościoła p.w. św. Zygmunta wraz z dzwonnicą w miejscowości Żukowo

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Wawrzyńca

115557,00

26. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Odnowienie ogrodzenia wokół kościoła oraz Salezjańskiej Świetlicy Środowiskowej

Parafia Rzymskokatolicka św. Stanisława Kostki (Gmina Płoniawy-Bramura)

99188,00

27. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Odrestaurowanie budynku zabytkowej plebanii w miejscowości Samogoszcz z przeznaczeniem na Parafialny Dom Kultury - etap I - remont dachu

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Jadwigi Śląskiej w Samogoszczy

113683,00

28. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Prace konserwatorskie renowacji lica ścian wieży głównej kościoła w Popowie Kościelnym - I etap

Rzymskokatolicka Parafia Narodzenia NMP w Popowie Kościelnym (gm. Somianka)

75246,00

167


prac29. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych

strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Prace naprawcze części dachowego kościoła p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wąsewie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wąsewie

44700,00

30. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Przebudowa parku w miejscowości Latowicz

Gmina Latowicz 230320,00

31. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Rekonstrukcja i odbudowa wieży na kościele parafialnym Parafii Rzymskokatolickiej p.w. św. Marii Magdaleny w Czerwonce

Parafia Rzymskokatolicka św. Marii Magdaleny

118340,00

32. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont części elewacji Kościoła Parafialnego p.w. św. Wojciecha w Zambskach Kościelnych

Rzymsko Katolicka Parafia św. Wojciecha

122268,00

33. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont części elewacji Kościoła Parafialnego p.w. św. Wojciecha w Zambskach Kościelnych - II etap

Rzymsko Katolicka Parafia św. Wojciecha

122400,00

34. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont elewacji i pokrycia dachowego zabytkowego budynku kościoła p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Wodyniach

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Wodyniach

172618,00

35. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont elewacji kościoła p.w. św. Jana Kantego w Krasnosielcu

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Jana Kantego

120000,00

36. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont elewacji Kościoła w Sieluniu

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sieluniu

104378,00

37. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont elewacji zewnętrznej zabytkowego kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia N.M.P w Suserzu

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Wniebowzięcia NMP w Suserzu

28000,00

38. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont i renowacja Kościoła Mariawickiego p.w. Wniebowzięcia N.M.P. w Żeliszewie Dużym

Parafia Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Żeliszewie

134500,00

39. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Remont ogrodzenia wokół kościoła p.w. Najświętszej Maryi Panny w Rozniszewie

Parafia Rzymsko Katolicka pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rozniszewie

110000,00

40. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Renowacja pokrycia dachu wraz z obróbką zabytkowego kościoła z dzwonnicami w Domanicach

Parafia Rzymskokatolicka w Domanicach

34039,00

41. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Rewaloryzacja i adaptacja alejek parkowych w Gąbinie

Miasto i Gmina Gąbin 442368,00

42. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Rewitalizacja centrum wsi Wyrozęby-Podawce poprzez odnowienie kościoła i dzwonnicy

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Świętej Trójcy w Wyrozębach

121519,00

43. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Rewitalizacja historycznego cmentarza w Sobikowie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika Sobikowie

268000,00

44. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi

Miasto i Gmina Serock 300000,00

168


Rewitalizacja i adaptacja zabytkowego budynku dawnej szkoły na izbę pamięci i tradycji rybackich w Serocku

45. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Rewitalizacja zabytkowego budynku dworu w zespole podworskim w Chojnowie

Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Czernickiej

350000,00

46. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Rewitalizacja zabytkowego parku w Brudzeniu Dużym - Etap II - Budowa boiska wielofunkcyjnego

Gmina Brudzeń Duży 158447,00

47. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Sztuka ludowa jako inspiracja do stworzenia wyjątkowego miejsca zabaw dla dzieci i dorosłych

Gmina Iłów 139392,00

48. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Turystyczne zagospodarowanie otoczenia wokół zabytkowego pomnika św. Antoniego w parku w Kuflewie wraz z urządzeniem punktu postoju turystów

Gmina Mrozy 137525,00

49. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Umożliwienie mieszkańcom wsi kultywowania lokalnego dziedzictwa kulturowego przez odnowienie elewacji zabytkowej kaplicy w Chotumiu, wykonanie chodników i ogrodzenia wokół kościoła

Parafia Rzymsko Katolicka p.w. św. Mikołaja w Sulerzyżu (gm. Glinojeck)

225259,17

50. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Wymiana pokrycia dachu - część niższa - kościoła w Barcicach

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Stanisława BM w Barcicach z siedzibą w Somiance

150000,00

51. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Zagospodarowanie przestrzeni publicznej przy kościele p.w. św. Trójcy w Niegowie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Świętej Trójcy w Niegowie

242253,00

52. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Zagospodarowanie terenu w parku zabytkowym w Nowym Duninowie

Gmina Nowy Duninów 185000,00

53. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi "Zagroda Kampinowska" w Granicy - produkt turystyczno-edukacyjny w Gminie Kampinos

Gmina Kampinos 98046,60

54. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Odnowa i rozwój wsi Zwiększenie atrakcyjności turystycznej wsi Bartniki i podkreślenie piękna neogotyckiego Kościoła p.w. św. Antoniego w Bartnikach poprzez utwardzenie terenu i ułożenie nawierzchni brukowej

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Antoniego z Padwy w Bartnikach

51265,00

Nie dotyczy

Nie dotyczy RAZEM Kwota 6012102,77

55. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Partnerstwo dla rozwoju sztuki rękodzielniczej (gm. Krasne, pow. przasnyski)

Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania "Ciuchcia Krasińskich", Lokalna Grupa Działania "Zielone Sioło"

33888,96

56. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Partnerstwo dla rozwoju sztuki rękodzielniczej (gm. Ostrów Mazowiecka, pow. ostrowski)

Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania "Ciuchcia Krasińskich", Lokalna Grupa Działania "Zielone Sioło"

33888,96

57. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Partnerstwo dla tradycji i innowacji w rozwoju lokalnym (gm. Krasne, pow. przasnyski)

Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania "Ciuchcia Krasińskich", Lokalna Grupa

178774,91

169


Działania "Zielone Sioło"58. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów

współpracy Partnerstwo dla tradycji i innowacji w rozwoju lokalnym (gm. Ostrów Mazowiecka, pow. ostrowski)

Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania "Ciuchcia Krasińskich", Lokalna Grupa Działania "Zielone Sioło

178774,91

59. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Południowe Mazowsze - Marką Turystyczną (gm. Jedlińsk, pow. radomski)

Razem dla Radomki, Stowarzyszenie "Dziedzictwo i Rozwój"

59529,40

60. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Południowe Mazowsze - Marką Turystyczną (gm. Zwoleń, pow. zwoleński)

Razem dla Radomki, Stowarzyszenie "Dziedzictwo i Rozwój"

59529,40

61. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Południowe Mazowsze - Radviliškis/Raseiniai. Kooperacja (gm. Garbatka- Letnisko, pow. kozienicki)

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Puszcza Kozienicka"

144943,05

62. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Program Aktywności Turystycznej i Rozwoju Obszaru Liwca (gm. Łochów, pow. węgrowski)

Stowarzyszenie "Kapitał-Praca Rozwój", Lokalna Grupa Działania "Równiny Wołomińskiej", Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Bądźmy Razem"

67220,80

63. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Program Aktywności Turystycznej i Rozwoju Obszaru Liwca (gm. Siedlce, pow. siedlecki)


67220,80

64. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Program Aktywności Turystycznej i Rozwoju Obszaru Liwca (gm. Tłuszcz, pow. wołomiński)


67220,80

65. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Razem Obejdźmy Wspólny Europejski Region - projekt oznakowania szlaków turystycznych (gm. Jastrząb, pow. radomski)

Lokalna Grupa Działania "Wspólny Trakt", Lokalna Grupa Działania "Na Piaskowcu"

81035,99

66. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Razem Obejdźmy Wspólny Europejski Region - projekt oznakowania szlaków turystycznych(gm. Skaryszew, pow. radomski)

Lokalna Grupa Działania "Wspólny Trakt", Lokalna Grupa Działania "Na Piaskowcu"

81035,99

67. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Rękodzieło i rzemiosło artystyczną szansą rozwoju turystycznego i ochrony lokalnego dziedzictwa (gm. Baranów, pow. grodziski)

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Ziemia Chełmońskiego", Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Zielone Sąsiedztwo", Lokalna Grupa Działania "Między Wisłą a Kampinosem", LGD Natura i Kultura

64000,00

68. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Rękodzieło i rzemiosło artystyczną szansą rozwoju turystycznego i ochrony lokalnego dziedzictwa (gm. Czosnów, pow. nowodworski)


64000,00

69. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Rękodzieło i rzemiosło artystyczną

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Ziemia

64000,00

170


szansą rozwoju turystycznego i ochrony lokalnego dziedzictwa (gm. Podkowa Leśna, pow. grodziski)

Chełmońskiego", Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Zielone Sąsiedztwo", Lokalna Grupa Działania "Między Wisłą a Kampinosem", LGD Natura i Kultura

70. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Rękodzieło i rzemiosło artystyczną szansą rozwoju turystycznego i ochrony lokalnego dziedzictwa (gm. Wiązowna, pow. otwocki)


64000,00

71. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Smakowity Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków II (gm. Baranów, pow. grodziski)

Lokalna Grupa Działania "Echo Puszczy Bolimowskiej", Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Ziemia Chełmońskiego", Lokalna Grupa Działania Ziemi Mińskiej

16246,00

72. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Smakowity Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków II (gm. Mińsk Mazowiecki, pow. miński)


16246,00

73. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Smakowity Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków II (gm. Puszcza Mariańska, pow. żyrardowski)


16 246,00

74. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Szarlotkowy Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków III (gm. Baranów, pow. grodziski)

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Ziemia Chełmońskiego", Lokalna Grupa Działania "Echo Puszczy Bolimowskiej", Kraina Kwitnących Sadów, Stowarzyszenie Perły Mazowsza Lokalna Grupa Działania

15895,53

75. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Szarlotkowy Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków III (gm. Grójec, pow. grójecki)


15895,53

76. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Szarlotkowy Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków III (gm. Puszcza Mariańska, pow. żyrardowski)


15895,53

77. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie projektów współpracy Szarlotkowy Międzyregionalny Alternatywny Konkurs - Festiwal Smaków III (gm.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Ziemia Chełmońskiego", Lokalna

15895,53

171


Tarczyn, pow. piaseczyński) Grupa Działania "Echo Puszczy Bolimowskiej", Kraina Kwitnących Sadów, Stowarzyszenie Perły Mazowsza Lokalna Grupa Działania

Nie dotyczy

Nie dotyczy RAZEM 1421384,09

78. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty 15 lat zespołu ludowego „Żurawiacy"- album

Gmina Boguty-Pianki 18000,00

79. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty 600-lecie Lipków atrakcją turystyczną Mazowsza

Gmina Stare Babice 36027,00

80. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty 9. Festiwal Folkloru i Kultury Ziemi Kujawskiej i Mazowieckiej "Od Kujawiaka do Oberka"

Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Pojezierza Gostynińskiego

11019,00

81. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Aktywizacja kobiet wiejskich poprzez wyposażenie świetlicy wiejskiej w Jadwisinie oraz promocję produktu lokalnego

Gmina Strachówka 19965,04

82. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Architektura miasta ogrodu Podkowa Leśna - wydawnictwo promocyjne

Miasto Podkowa Leśna 19568,00

83. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Bliscy znani i nieznani, warci naszej pamięci

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Stanisława Biskupa Męczennika

21648,00

84. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Bliżej Tradycji i Środowiska - warsztaty dla dzieci z terenu gminy Jedlnia-Letnisko

Gmina Jedlnia-Letnisko 17658,11

85. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Budowa platformy internetowej promującej walory przyrodnicze i kulturowe występujące na obszarze funkcjonowania Lokalnej Grupy Działania "ZIELONE SIOŁO"

Barwiński/Agencja Artystyczna PLUM

34088,96

86. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Budowa pomników pamięci i chwały "Żołnierzy Niepodległości" w setną rocznicę powołania POW

Fundacja "Nam i Pokoleniom" 24488,37

87. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Budowa postumentu z pamiątkowym dzwonem w Drobinie

Gmina Drobin 4068,66

88. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Centrum wiedzy i tradycji historycznej walk na terenie przyczółka warecko-magnuszewskiego

Gmina Magnuszew 46517,16

89. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Coraz bliżej

Stowarzyszenie Rozwoju Dziecinowa

13840,00

90. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Dawny Ożarów Mazowiecki w obiektywie

Gmina Ożarów Mazowiecki 17712,00

91. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Dni Sycyny - VI spotkania Ludowych Kultur Europejskich na Ziemi Jana Kochanowskiego

Powiat Zwoleński 14223,76

92. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Dokumentacja i popularyzacja twórczości ludowej Ziemi Gąbińskiej

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Gąbinie

20731,70

93. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Dwór w

Stowarzyszenie Działań Twórczych "Parabuch"

23180,06

172


Radoniach. Historia Janeczki gm. Grodzisk Mazowiecki,

94. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty "Dziedzictwo naparstka" - warsztaty rękodzieła ludowego

Ławecka Anna 14457,95

95. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Dzień Michała w Grzybowie - święto promujące wśród lokalnej społeczności Uniwersytet Ludowy

Stowarzyszenie Ekologiczno Kulturalne "Ziarno"

14814,80

96. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Festiwal Folklorystyczny "Ocalić od zapomnienia"

Gmina Odrzywół 11901,80

97. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Festiwal ginących zawodów w Brudzeniu Dużym


98. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Festyn rodzinny "Jednorożec - Bramą Kurpiowszczyzny 2" sposobem na kontynuację promocji gminy i lokalnej twórczości oraz aktywizacji mieszkańców

Gminna Biblioteka Publiczna w Jednorożcu

25606,05

99. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Galerio-pracownia kurpiowsko-mazowiecka

Stowarzyszenie Tradycyjnie Nowoczesnych Dla Wsi

33941,65

100. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Gmina Gostynin - przygotowanie i druk wydawnictwa monograficzno-albumowego o Gminie Gostynin

Gmina Gostynin 20408,00

101. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Gmina Sobienie-Jeziory - tradycja i współczesność

Gmina Sobienie-Jeziory 32000,00

102. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Gmina w obiektywie - wydanie folderu promocyjnego wraz z mapą turystyczną Gminy Wąsewo

Gmina Wąsewo 11209,20

103. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Gody, idą gody - kultywowanie polskich zwyczajów i tradycji bożonarodzeniowych

Fundacja Lwów i Kresy Południowo-Wschodnie

17835,20

104. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty GOMBROWICZ RUSZA (w) ŚWIAT

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza

10461,60

105. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Grupa rekonstrukcji historycznej "Warka"

Gminna Jednostka Kultury "Dworek Na Długiej"

24672,00

106. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Historia bliżej ludzi - utworzenie ekspozycji frontu I Wojny Światowej w Chojnowie

Przasnyskie Stowarzyszenie Historii Ożywionej

19905,54

107. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Inscenizacja folklorystyczna "wesele opoczyńskie" - wykonanie nagrania filmowego

Gmina Odrzywół 16981,60

108. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Internetowy Kiosk Informacji Turystycznej

Office Smart Krzysztof Styś 7986,50

109. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Izba szlachecka - miejsce popularyzacji, promowania kultury i dorobku tradycji szlacheckiej

Centrum Kultury w Troszynie 24977,12

110. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Jadowska Akademia Kultury Ludowej

Gminny Ośrodek Kultury w Jadowie

30566,77

111. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Jasełka Gminne - tradycje obrzędowe w sztuce ludowej

Gminny Ośrodek Kultury w Łącku

10219,44

112. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych Fundacja Lwów i Kresy 25018,28

173


strategii rozwoju - Małe projekty Józef Chełmoński "Żywe obrazy" - Konie, Jarmarki i Pejzaże - organizacja imprezy kulturalno-edukacyjnej

Południowo-Wschodnie

113. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kardynał Aleksander Kakowski– Patriota i mąż stanu- dokument fabularyzowany gm. Przasnysz,

Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika w Świętym Miejscu

50000,00

114. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Konferencja Naukowo-Historyczna - Kościół p.w. św. Trójcy w Winnicy

Parafia Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych w Winnicy

21675,92

115. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Konkurs fotograficzny "Natura i Kultura w Gminie Kołbiel"

Gmina Kołbiel 6768,80

116. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Konserwacja całkowita drewna zabytkowego i pokrycia dzwonnicy przy Parafii Rzymskokatolickiej p.w. św. J. Chrzciciela w Rębowie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Jana

36810,90

117. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Konserwacja i rewitalizacja zabytkowego obrazu pt. Pokłon pasterzy

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP w Kamionnie

14796,80

118. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Konserwacja obelisku upamiętniającego założenie cmentarza i rewitalizacja przestrzeni publicznej w jego otoczeniu

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Stanisława Biskupa Męczennika

48442,44

119. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Korona Ziemi Przasnyskiej, IV Rajd Gwiaździsty Zacheusza Nowowiejskiego

Lokalna Organizacja Turystyczna Północnego Mazowsza

22373,24

120. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kowalstwo-Tradycja i nowoczesność. Zwiedzanie i aktywna edukacja

Sadowska Iwona -Domako Sadowski

15876,80

121. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kryniczna Ofensywa Kulturalna - /KOK/-Smaki tradycji - gminne święto rolnika gm. Krzynowłoga Mała

Gminna Biblioteka Publiczna w Krzynowłodze Małej

39262,25

122. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kultura żywego słowa w dwóch językach (polski, rosyjski) - warsztaty teatralno-kulinarne

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi VIRIBUS UNITIS

11880,59

123. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kultywowanie dziedzictwa kulturowego i żywej tradycji na terenie gminy bielany

Gmina Bielany 46850,44

124. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kultywowanie lokalnej twórczości poprzez zakup instrumentów muzycznych dla strażackiej orkiestry dętej OSP w Jedlińsku

Ochotnicza Straż Pożarna w Jedlińsku

2778,52

125. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kultywowanie lokalnych tradycji w Gminie Wolanów

Gmina Wolanów 16715,04

126. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kultywowanie tradycji ludowych poprzez warsztaty taneczno- wokalne i zakup strojów regionalnych dla zespołu "Mali Karniewiacy"

Stowarzyszenie Przyjaciół ZSP "Karniewiaczek"

8379,74

127. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Kultywowanie zwyczajów i obrzędów dożynkowych drogą do zachowania lokalnej tożsamości – organizacja

Gmina Wiskitki 31125,60

174


Gminnych Dożynek w Wiskitkach128. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych

strategii rozwoju - Małe projekty Kurpioskie- Fajoskie stworzenie portalu i wydawnictw internetowych wraz z wystawą prac artystek regionalnych

Atelier Szeski Paweł Miszewski

28160,00

129. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Lekcja muzealna jako innowacyjny sposób poznania kultury oraz historii Mazowsza

Stowarzyszenie Rozwoju i Promocji Gminy Wieczfnia Kościelna "Nasza Gmina"

13364,99

130. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Lokalne dziedzictwo kulturowe Równiny Wołomińskiej

Mazowieckie Forum Biznesu Nauki i Kultury

35707,32

131. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Ludowe klimaty

Stowarzyszenie "Wrzosowisko"

4035,74

132. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Modernizacja miejsca spotkań mieszkańców i zakup wyposażenia w miejscowości Golany oraz promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego

Gmina Przasnysz 17101,15

133. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Muzealna - dziedzictwo kulturowe

Stowarzyszenie "Brać Sienkiewiczowska"

3710,71

134. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Muzyka Ziemi Chełmońskiego-wydanie płyty CD z nagraniami opracowań muzyki tradycyjnej z obszaru Ziemi Chełmońskiego

Fundacja Akademia Profil 39366,27

135. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Nagranie i edycja płyty ludowego zespołu śpiewaczego "Sadowianki"

Gminny Ośrodek Kultury w Sadownem

9080,80

136. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Nie tylko Krypskie smaki - tradycje kulinarne mazowieckiej wsi

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Krypy

11400,32

137. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Obchody 75 Rocznicy Mordu Jeńców Wojennych w Dąbrowie

Gmina Ciepielów 20357,72

138. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Obchody 94 rocznicy Bitwy Arcelińskiej w celu upamiętnienia wydarzeń historyczno-kulturalnych w obronie Płońska

Gminna Biblioteka Publiczna w Płońsku

49979,20

139. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Obchody bitwy pod Łomiankami gm. Łomianki

Dom Kultury w Łomiankach 50000,00

140. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Ocalmy Od zapomnienia - Nasze Małe Ojczyzny

Stowarzyszenie Wiatraki Kultury

34255,31

141. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Ochrona dziedzictwa kulturowego poprzez utworzenie skansenu w Brańszczyku przy projektowanym szlaku św. Jakuba do Łomży

Gmina Brańszczyk 42572,00

142. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Odrestaurowanie alei do kwatery do poległych 1939-1944 w Magnuszewie

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jana Chrzciciela w Magnuszewie

50000,00

143. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Opracowanie i publikacja przewodnika prezentującego zabytki, miejsca pamięci i walory przyrodnicze Gminy Długosiodło

Gminne Centrum Informacji, Kultury, Sportu i Rekreacji w Długosiodle

30476,00

144. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Opracowanie i

Gmina Konstancin-Jeziorna 23022,40

175


publikacja śpiewnika i płyty z tradycyjnymi pieśniami i tańcami Urzecza

145. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Opracowanie i wydanie "Przewodnika turystycznego - Gmina Kałuszyn"

Gmina Kałuszyn 23459,20

146. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Opracowanie i wydawanie albumu "Ziemia Mińska" - Gmina Jakubów"

Diana Gajc- Piątkowska 19987,71

147. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Organizacja festiwalu patriotycznego dla młodzieży

Gmina Tarczyn 10400,00

148. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Pokaz stroju, rękodzieła i rzemiosła ludowego na Dożynkach Gminno-Parafialnych w Kołbieli

Gmina Kołbiel 30549,78

149. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Popularyzacja lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego poprzez organizację wydarzenia o charakterze promocyjno-kulturalnym z elementami aktywizacji uczestników w formie bezpośredniego udziału w warsztatach: rzemiosła i sztuki ludowej, kuchni tradycyjnej, piosenki i tańca ludowego

Gmina Konstancin-Jeziorna 8441,36

150. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Powiat Szydłowiecki - przewodnik dla dzieci

Powiat Szydłowiecki 24824,00

151. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Powracamy do ginących zawodów

Mariański Ruch Inicjatyw Ekonomiczno-Społecznych

6290,40

152. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Powrót do przeszłości - śladami naszych przodków

Stowarzyszenie Ziemia Wąsewska

6206,08

153. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Pożegnanie lata z Napoleonem

Gmina Gołymin-Ośrodek 24354,20

154. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Produkcja 1000 egzemplarzy albumu fotograficznego "Tacy byliśmy jeszcze wczoraj” - tarczynian portret własny

Gminny Ośrodek Kultury w Tarczynie

21593,49

155. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Produkcja filmu historyczno- dokumentalno- reklamowego o Gminie Sochaczew

Gmina Sochaczew 25171,89

156. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja historycznych, przyrodniczych oraz kulturowych zasobów obszaru LGD Zaścianek Mazowsza – publikacja

Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi "Sąsiad"

7296,00

157. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja i zachowanie zbiorów światowej sławy rzeźbiarza zgromadzonych w Społecznym Muzeum Konstantego Laszczki w Dobrem

Ochotnicza Straż Pożarna w Dobrem

39960,00

158. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja kuchni regionalnej i produktów tradycyjnych

Stowarzyszenie "Ugniewo Razem"

3599,05

159. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja lokalnego dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego oraz historycznego gminy Prażmów poprzez wykonanie filmu promocyjnego - "Prażmów wczoraj i dziś"

Gmina Prażmów 7600,00

160. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych Stowarzyszenie "Aktywni" 12124,54

176


strategii rozwoju - Małe projekty Promocja obszaru LGD poprzez wydanie serii widokówek

161. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja regionu poprzez organizację SPOTKAŃ z KULTURĄ oraz wydanie folderu Gminy Błędów

Gmina Błędów 23592,00

162. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja turystyki szansą rozwoju regionu - filmy promujące walory turystyczne gmin Dąbrówka i Somianka

Stowarzyszenie na Rzecz Promocji i Rozwoju Zalewu Zegrzyńskiego

37039,52

163. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Promocja zasobów dziedzictwa przyrodniczego oraz zdrowego stylu życia poprzez organizowanie spływów kajakowych oraz zajęć Aqua Step i Gymstick Aqua

Pilarski Dariusz Dar -Sport 15509,12

164. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Publikacja albumu „Gmina Nur w starej fotografii"

Biblioteka Publiczna Gminy Nur

19160,00

165. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Publikacja przewodników o Gminie Mrozy i po dawnym Sanatorium dla Piersiowo Chorych - obecnie Samodzielnym Specjalistycznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej im. dr Teodora Dunina w Rudce

Gminna Biblioteka Publiczna w Mrozach

42768,00

166. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Publikacja wydawnictwa zawierającego dawne fotografie z terenu Gminy Sanniki

Gmina Sanniki 50000,00

167. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Punkt Informacji Turystycznej - INFOKIOSK w Czersku

Gmina Góra Kalwaria 24080,00

168. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rajdy szlakami wolności i sławnych przodków

Zdziarstek Marek 14328,00

169. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Realizacja filmu informacyjnego-promocyjnego powiatu warszawskiego zachodniego skierowanego do dzieci

Powiat Warszawski Zachodni 14297,76

170. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rekonstrukcja 100. Rocznicy bitwy polskich legionów pod Anielinem-Laskami

Stowarzyszenie Kawaleryjskie Im. 22 Pułku Ułanów Podkarpackich

36082,40

171. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rekonstrukcja, Remont i Konserwacja Zabytkowej Kostnicy

Parafia Rzymsko-katolicka św. Rocha w Długosiodle

23163,48

172. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rekreacja, śpiew i tradycja - imprezy integracyjne dla mieszkańców gminy Mochowo

Gmina Mochowo 10000,00

173. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Remont chóru muzycznego w zabytkowym kościele parafialnym p.w. św. Stanisława Kostki w Rostkowie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Stanisława Kostki w Rostkowie

27855,20

174. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Remont kapliczki w miejscowości Pabierowice

Gmina Grójec 8600,00

175. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Remont połączony z modernizacją zabytkowego budynku Lamusa Dworskiego w Rzucowie i przystosowanie obiektu do celów turystycznych rekreacyjnych

Sęk Bartłomiej Piotr 23104,00

176. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Remont

Gmina Kampinos 11532,00

177


przydrożnych kapliczek: figury matki boskiej w Szczytnie oraz figury św. Rocha w Pasikoniach w gminie Kampinos

177. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Remont schodów wejściowych i dojścia do kościoła

Rzymskokatolicka Parafia p.w. św. Jakuba Góra

25000,00

178. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja kapliczki przydrożnej w miejscowości Mieszki Wielkie, gmina Ciechanów

Gmina Ciechanów 11981,00

179. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja kapliczki w miejscowości Odechów gmina Skaryszew

Gmina Skaryszew 20569,60

180. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja muzeum im. Stanisława Murzynowskiego w Murzynowie


181. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja i konserwacja zabytkowych feretronów w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie

24787,09

182. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja i konserwacja zabytkowych obrazów w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie

38370,00

183. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja pomnika poświęconego "Poległym w obronie ojczyzny" oraz zagospodarowanie terenu

Gmina Stara Błotnica 25000,00

184. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja tynków wewnętrznych wraz z odtworzeniem kolorystyki kościoła p.w. Przemienienia pańskiego w Białotarsku

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Przemienienia Pańskiego

w Białotarsku

25000,00

185. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja zabytkowego kompleksu dworu i oficyny w zespole pałacowym w Stadzie Ogierów w Łącku

Stado Ogierów w Łącku Sp. z o.o.

26301,08

186. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja zabytkowej ambony w kościele p.w. św. Jana Kantego w Krasnosielcu

Parafia Krasnosielc 4279,22

187. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja zabytkowej kapliczki w Rasztowie

Stowarzyszenie "Axa" 22820,16

188. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Renowacja zbiorowej mogiły żołnierzy polskich na cmentarzu w Brwinowie

Gmina Brwinów 7200,00

189. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rękodzielnictwo - tradycja i nowoczesność

STOWARZYSZENIE "NOWINA" BIELANY JAROSŁAWY

8384,00

190. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rękodzielnicze warsztaty artystyczne dla dzieci i młodzieży pt. od baranka do ubranka

Praktyka Lekarska Gospodarstwo Wymysły - Witold Kowalewski

20000,00

191. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rozwijanie turystyki w gminie Izabelin, poprzez utworzenie parku rekreacyjnego na szlaku turystyczno - historycznym do Lasek do Pociechy

Gmina Izabelin 24920,00

192. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Rozwój

Gmina Wodynie 25000,00

178


turystyki w wiosce tradycji rolniczej 193. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych

strategii rozwoju - Małe projekty Sochocińskie guziki-ślad dawnej tradycji

Gminny Ośrodek Kultury w Sochocinie

2760,61

194. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Sońska żywa świetlica wiejska - miejsce umożliwiające kultywowanie tradycji, wspólne muzykowanie i integrację międzypokoleniową

TARTEX Mariola Rzeczkowska

17292,65

195. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Spotkania z Mazowiecką Tradycją Ludową

Gminny Ośrodek Kultury w Wodyniach

21563,41

196. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Stała wystawa planszowa pn. „Tak powstała Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska"

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Czosnów

19581,10

197. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Strój kurpiowski, instrumenty muzyczne oraz organizacja stałej wystawy w plenerze wizytówka regionu kurpiowskiego

Gmina Lelis 50000,00

198. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Stworzenie i druk książki/przewodnika po Otrębusach

SEBIPOL -Sebastian Szczepański

19991,46

199. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Szkoła muzykantów wiejskich

Gmina Czarnia 36000,00

200. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Szlakiem kolejki wąskotorowej

Lokalna Organizacja Turystyczna Północnego Mazowsza

19185,53

201. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Szlak Frontu wschodniego I Wojny Światowej na Mazowszu - rekonstrukcja Bitwy Przasnyskiej

Przasnyskie Stowarzyszenie Historii Ożywionej

20342,97

202. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Ścieżka dydaktyczna ludzi zasłużonych dla środowiska lokalnego

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jana Chrzciciela w Magnuszewie

50000,00

203. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Śladami bitew i tradycji niepodległościowej 2014 - przedsięwzięcie z rocznego kalendarza imprez

Dom Kultury w Kałuszynie 49600,00

204. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Święto Chleba w hołdzie artyście Józefowi Chełmońskiemu

Gmina Radziejowice 37616,00

205. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Święto Ziemniaka

Gmina Nasielsk 14500,80

206. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Święty Wieczór - jubileuszowe 30 - te spotkania kolędnicze

Gmina Boguty-Pianki 12984,60

207. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Taniec i śpiew łączy pokolenia

Gminny Ośrodek Kultury w Celestynowie

6322,00

208. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Tradycja, Kultura, Historia - Festyn Integracyjny w Gminie Bodzanów

Gmina Bodzanów 22092,96

209. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Tradycja Ludowa - Szansą rozwoju

50+SZANSĄ DLA SIEBIE 9070,20

210. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Trebieńskie dni z kulturą, rekreacją i rękodziełem

Stowarzyszenie Kultury i Turystyki Trebień

15188,27

211. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Umożliwienie

Stowarzyszenie Renka 20000,00

179


mieszkańcom wsi kultywowania lokalnego dziedzictwa historycznego i kulturowego przez wydanie albumu

212. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Urządzenie miejsca pamięci poprzez zagospodarowanie terenu i renowację pomnika Nieznanego Żołnierza przy ul. Kardynała Wyszyńskiego w Zwoleniu

Gmina Zwoleń 47017,90

213. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Utworzenie tradycyjnego warsztatu stolarskiego "OLENDER", poprzez adaptację budynku stodoły i jej wyposażenie, jako miejsca kultywowania zawodu stolarza

Kaczan Jarosław Piotr 40000,00

214. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty VIII Festiwal Kuchni Regionalnej "Z wiśniowym smakiem"

Gmina Wiśniew 42321,02

215. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Warsztaty artystyczne w gminie Przasnysz

Gminna Biblioteka Publiczna im. Józefa Narzymskiego w Bogatem

12832,00

216. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Warsztaty rękodzieła dla dzieci i młodzieży jako forma spędzania wolnego czasu

Bielawska Irena Firma Handlowa "Pirusplus"

8937,08

217. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wsparcie twórczości lokalnej i ludowej poprzez organizację zajęć dla mieszkańców gminy Garwolin

Gmina Garwolin 3696,00

218. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wspomnienia wiecznie żywe wydanie drukiem wspomnień i monografii o Sadownem

Gminny Ośrodek Kultury w Sadownem

12033,12

219. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wspomnień dawnych długa nić - przybliżenie spuścizny kulturowej i historycznej Guzowa poprzez organizację w 2014r. plenerowego koncertu twórczości Michała Kleofasa Ogińskiego

Gmina Wiskitki 10550,40

220. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie albumu fotograficznego "Gmina Gostynin w obiektywie"

Gmina Gostynin 13960,00

221. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie albumu o gminie Jedlińsk: Jedlińskie Wędrówki

Gminne Centrum Kultury i Kultury Fizycznej w Jedlińsku

19800,00

222. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie albumu promocyjnego o gminie Dobre

Gmina Dobre 19490,16

223. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie albumu, pt. RADZYMIN… MAŁE MIASTO - WIELKA HISTORIA

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Radzymin

27052,88

224. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie albumu pt.: "Ziemia mszczonowska - Moja Mała Ojczyzna"

Gmina Mszczonów 39942,27

225. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie i publikacja pt. "Miasto w nowej odsłonie - monografia Iłży"

Gmina Iłża 9200,00

226. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie materiałów promocyjno-informacyjnych Gminy Suchożebry oraz usytuowanie witaczy

Gmina Suchożebry 26472,80

227. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie

Stowarzyszenie Animatorów Nauki Kultury i Sztuki

20000,00

180


publikacji pt. "Echo pradawnej puszczy" "Dziedzictwo"228. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych

strategii rozwoju - Małe projekty Wydanie publikacji pt. " Heraldyka iłżecka”

Gmina Iłża 4464,00

229. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wydarzenie patriotyczne "Bohater naszej historii - gen. Franciszek Żymirski"

Gminny Ośrodek Kultury w Klembowie

11517,47

230. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wykonanie konserwacji nagrobków: ks. Jana Lipki - Kanonika Podlaskiego, 1888 r. oraz śp. Ewy z Matusewiczów - Butowtowa, 1885 r., usytuowanych na cmentarzu parafialnym w Stoczku

Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Gminy Stoczek

25261,55

231. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wykonanie systemu edukacji historycznej w Gminie Małkinia Górna

Gmina Małkinia Górna 23344,00

232. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wyposażenie członków Stowarzyszenia w tradycyjne stroje ludowe regiony Puszczy Białej

Stowarzyszenie "Grądy Szlacheckie - Moja Wieś"

4591,26

233. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wystawa uliczna - Dawny Ożarów Mazowiecki na fotografii

Gmina Ożarów Mazowiecki 50000,00

234. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wytyczenie i oznakowanie szlaku do miejsc pamięci narodowej

Gmina Długosiodło 19818,84

235. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Wzrost atrakcyjności turystycznej obszaru LGD poprzez organizację imprezy regionalnej "Dziedzictwo Kulturowe - Żywa Tradycja"

Gmina Kotuń 26982,56

236. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty W gminie Wieniawa - wydanie publikacji

Gmina Wieniawa 11775,64

237. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zabytkowa dzwonnica w Czernicach Borowych atrakcją turystyczną gminy

Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Czernicach Borowych

31826,78

238. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zagospodarowanie działek w celu utworzenia szlaku Osadnictwa Nadwiślańskiego Doliny Iłowsko - Dobrzykowskiej w ramach Ekomuzeum

Miasto i Gmina Gąbin 50000,00

239. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zagospodarowanie terenu wokół budynku kościoła parafialnego gm. Miastków Kościelny

Parafia Rzymskokatolicka p.w. Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny w Miastkowie Kościelnym

24900,00

240. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakątek Tradycji kulinarnych

Stowarzyszenie Koła Gospodyń Wiejskich w Podlasiu

9374,69

241. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakup instrumentów oraz historycznego umundurowania dla Parafialno-Strażackiej Orkiestry Dętej w Zielonej

Diecezja Płocka Rzymskokatolicka Parafia św. Mateusza

50000,00

242. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakup strojów ludowych

Stowarzyszenie Wrzosowianie 13788,16

243. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakup strojów ludowych dla Zespołu Ludowego

Gmina Sobolew 25000,00

244. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakup strojów

Gminna Raciąż 37729,00

181


ludowych dla Zespołu Szkół w Koziebrodach, Zespołu Szkół w Krajkowie i Zespołu Szkół w Uniecku

245. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakup strojów regionalnych dla członków Zespołu Dzieci Ziemi Łąckiej oraz Orkiestry Dętej

Gminny Ośrodek Kultury w Łącku

19536,00

246. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Zakup wyposażenia do miejsca spotkań w Bartnikach i promocja lokalnego dziedzictwa historycznego

Gmina Przasnysz 6697,92

247. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Z tradycją i kulturą w tle - otwarta scena spotkań

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jana Chrzciciela w Krasnem

25942,86

248. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Z kulturą i tradycją na co dzień

Gmina Załuski 19963,92

249. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty "Żeby w gminie wszystko grało” - promocja lokalnej twórczości oraz integracja mieszkańców Gminy Czernice Borowe"

Gmina Czernice Borowe 20154,91

250. Oś: IV, Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju - Małe projekty Żelechów w czasach Romualda Traugutta

Gmina Żelechów 5400,00

nie dotyczy

Nie dotyczy RAZEM kwota 3853930,77

Nie dotyczy

Nie dotyczy Wartość dofinansowania ogółem

15564443,62

*) wartość dofinansowania w tych projektach przyjęto dla wszystkich gmin jak podano na stronie internetowej http://www.mazovia.pl

Źródło: opracowano na podstawie strony internetowej http://www.mazovia.pl/baza-projektow

182

http://www.mazovia.pl/baza-projektow



Załącznik 9. Wybrane obiekty nieruchome będące przedmiotem wpisu do wojewódzkiego rejestru zabytków w 2015 r. 1. Kaplica na cmentarzu parafialnym w Maciejowicach (kategoria „sakralne”)94

Kaplica cmentarna została wzniesiona ok. 1860 roku i ufundowana przez ks. Ludwika Paszkowskiego. Posiada wartości historyczne i artystyczne (typowy dla neoklasycyzmu detal architektoniczny i podziały elewacji). Budynek ma charakterystyczną wieżyczkę na sygnaturkę w kształcie arkady, która zakończona jest krzyżem oraz wąsko- frontową fasadę kaplicy. Wartość historyczna budynku wiąże się z dziejami parafii i rodziny Paszkowskich oraz z historią miejscowości i najbliższej okolicy

Źródło: www.mwkz.pl

2. Budynek dworca kolejowego (z wiatą peronową) w Otwocku (kategoria „publiczne”)Budynek dworca wraz z wiatą, wzniesiony został ok. 1910 r. i wpisany do rejestru zabytków ze względu na posiadane wartości artystyczne, naukowe i historyczne. Obiekt reprezentuje styl wczesnomodernistyczny. Cechuje go spójność architektoniczna pod względem rozwiązania konstrukcji i kompozycji. Dostojnego i monumentalnego charakteru budynkowi nadają harmonijnie zaprojektowane podziały poszczególnych elewacji, jak również forma mansardowego dachu. Dzięki lokalizacji na niewielkim wzniesieniu, dworzec został wyeksponowany w przestrzeni urbanistycznej miasta.


3. Mogiła powstańców styczniowych w Węgrowie (kategoria „cmentarze”)

Mogiła powstańców styczniowych w Węgrowie i jego okolic nosi nazwę Gościniec Niepodległości. Część poległych pochowano w kilku zbiorowych i pojedynczych mogiłach na polu bitwy. Przez dłuższy okres czasu mogiła nie była oznakowana (zakaz władz zaborczych). Dopiero w 1917 roku mieszkańcy usytuowali na miejscu pochówku głaz narzutowy na niewielkim wzniesieniu, by uczcić poległych z 3 lutego 1863 roku. Z uwagi na zachowane wartości historyczne i artystyczne mogiła została wpisana do rejestru zabytków.

94 Kategorie wg NID

183

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/images/2015.09.02/2/1.JPG




4. Budynki zaplecza gospodarczego dawnego browaru i tkalni w Węgrowie (kategoria „przemysłowe”)

Budynki dawnego browaru i tkalni wpisane są do rejestru zabytków i położone przy ul. Kowalskiej 5. Obiekty są przykładem architektury przemysłowej oraz stanowią ważny element w miejscowym układzie przestrzennym miasta i jego okolic. Obecnie znajdują się na tyłach klasztoru Reformatorów. Budynek browaru wzniesiono w 1824 r., a tkalni w końcu XVIII w.


5. Fort VII ,,Cybulice” ( Twierdza Modlin ) w Cybulicach Małych ( kategoria „obronne” )

Fort VII Twierdzy Modlin wzniesiono w latach 1883 – 1888, jako dwuwałowy fort artyleryjny. Twierdza znajduje się w lesie koło miejscowości Cebulice Małe. W latach 1894–1900 została gruntownie zmodernizowana na jednowałowy front piechoty z tradytorami. Dalsze prace budowlane fortu prowadzono w latach 1912 – 14, gdzie rozebrano elementy murowane i zastąpiono je betonowymi. Przekształcony Fort przybrał kształt trapezu. Twierdza Modlin jest obiektem unikatowym np. ma wyjątkowo rozbudowany system podziemnej komunikacji.


6. Zespół budowlany w Lutocinie (kategoria „sakralne”, „cmentarze”)

Zespół budowlany został wpisany do rejestru zabytków z związku z zachowanymi wartościami artystycznymi i historycznymi. Składa się z budynku kościoła parafialnego i dzwonnicy, wzniesionych w stylu neogotyckim w latach 1867 – 1875. Obiekty posiadają wartości artystyczne. Kolejną część zespołu budowlanego stanowi cmentarz przykościelny o wartości historycznej, który funkcjonował od średniowiecza do połowy XIX wieku.

184

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/






7. Dom, tzw. Oficyna Burkego, ul. Kawęczyńska 26 w Warszawie(kategoria „mieszkalne”)

Drewniana oficyna powstała około 1900 r. Piętrowy budynek jest jednym z dwóch ostatnich zachowanych tego rodzaju obiektów w Warszawie z przełomu XIX i XX w. Został wpisany do rejestru zabytków z uwagi na swój unikalny charakter zabudowy. W budynku zachowała się m. in. wnętrze klatek schodowych czy stolarka okienna i drzwiowa, a walory artystyczne podkreślają dekoracje. Oficyna Burkego jest świadectwem dawnego charakteru dzielnicy Praga-Północ.


8. Kościół par. pw. Matki Boskiej Królowej Polski, ul. Modlińska 105 A w Jabłonnej(kategoria „sakralne”)

Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski znajduje się w Jabłonnie przy ul. Modlińskiej 105 A. Powstał w latach 1925 – 1938. Zaprojektował go Józef Seredyński. Odbudowany został na przełomie 1944 – 1954 r. Rekonstrukcja kościoła prowadzona była według projektu Zbigniewa Chwaliboga i Bolesława Gierycha. Budynek został wpisany do rejestru z uwagi na jego walory artystyczne (forma architektoniczna, wystrój wnętrz oraz koncepcja bryły) i historyczne (elementy łączące go z rodziną Potockich).


9. Cmentarz wojenny z II wojny światowej, ul. Kościuszki w Garwolinie (kategoria „cmentarze”)

Cmentarz powstał w latach 1949 – 1952. Wpis do rejestru otrzymał dzięki zachowanym wartościom artystycznym i historycznym. Założono go w związku z ekshumacją ponad 2,3 tyś. zwłok żołnierzy Armii Czerwonej oraz Wojska Polskiego z

185

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/images/04.03.2015/1.JPG


http://www.mwkz.pl/images/2015.02.28/1.JPG


grobów rozsianych głównie na terenach powiatów: garwolińskiego, kozienickiego i puławskiego. Na terenie cmentarza utworzono kwatery i ustawiono pomniki z piaskowca. Cmentarz wojenny jest charakterystycznym elementem miasta i świadectwem historii kraju. Obchodzone są na nim ważne uroczystości patriotyczne.


10. Willa ,,Jolancin”, ul. Charci Skok 6 w Milanówku (kategoria „mieszkalne”)

Budynek wzniesiony ok. 1925 r., w tzw. stylu „zakopiańskim”. Wpisany do rejestru zabytków ze względu na zachowane wartości artystyczne i naukowe. Dzięki swojej konstrukcji, kompozycji i wykorzystaniu charakterystycznych elementów zdobniczych, budynek wyróżnia się między pozostałymi zabytkowymi obiektami mieszkalnymi. Willa na tle budynków, które w głównie pochodzą z lat 20-tych XX w. pokazuje nie tylko technikę budowlaną czy kulturę materialną, ale również historię miasta, jako podwarszawskiego letniska.


186

http://www.mwkz.pl/

http://www.mwkz.pl/


http://www.mwkz.pl/images/2015.08.26/1/1.jpg


Spis mapMapa 1 Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych w województwie mazowieckim w latach 2012-2015.....................................................................................19Mapa 2 Obiekty wykreślone z rejestru zabytków nieruchomych w województwie mazowieckim w latach 2012-2015.....................................................................................21Mapa 3 Nasycenie zabytkami nieruchomymi w gminach na 1000 ha ogólnej powierzchni – stan na dzień 31 grudnia 2015 r.........................................................................................24Mapa 4 Miasta historyczne w województwie mazowieckim...............................................33Mapa 5 Rodzaj i liczba zabytków archeologicznych w powiatach województwa mazowieckiego...................................................................................................................42Mapa 6 Rozmieszczenie krajobrazów kulturowych w województwie mazowieckim..........45Mapa 7 Laureaci Konkursu „Stolica Kultury Mazowsza”....................................................96Mapa 8 Dziedzictwo kulinarne – Laur Marszałka na Najlepszy Produkt Żywnościowy na Mazowszu........................................................................................................................108Mapa 9 Wydatki budżetów gmin na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami w 2015 r..........................................................................................................................................119Mapa 10 Dotacje z budżetu państwa na realizację zadań w ramach Programu Operacyjnego „Dziedzictwo Kulturowe” w 2015 r...........................................................122Mapa 11 Rozmieszczenie projektów dofinansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2013 w 2015 r..................128Mapa 12 Rozmieszczenie projektów dofinansowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 w 2015 r.........................................................132Mapa 13 Stan aktualności wojewódzkich programów opieki nad zabytkami w 2015 r....137Mapa 14. Stan aktualności powiatowych i gminnych programów opieki nad zabytkami w województwie mazowieckim – na dzień 31 grudnia 2015 r..............................................137

Spis wykresówWykres 1. Obiekty nieruchome wpisane do rejestru zabytków wg poszczególnych kategorii..............................................................................................................................14Wykres 2 Nasycenie zabytkami nieruchomymi wg powiatów na 10 tys. ha – stan na dzień 31 grudnia 2015 r...............................................................................................................23Wykres 3. Zabytki techniki wpisane do rejestru zabytków - stan na koniec 2015 r...........26Wykres 4 Ewidencja zabytków ruchomych ( zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego ) – stan na koniec 2015 r.........................................................................................................27Wykres 5 Organizacje pożytku publicznego w województwie mazowieckim według zadeklarowanego obszaru działania..................................................................................75Wykres 6 Wydatki z budżetów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego na 1 mieszkańca według województw w 2015 r......118

Spis tabelTabela 1. Podstawowe wskaźniki do monitoringu realizacji celów Wojewódzkiego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2012-2015............................................................6Tabela 2 Obiekty nieruchome wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków w 2015 r....15Tabela 3 Wykaz obiektów nieruchomych skreślonych z wojewódzkiego rejestru zabytków w 2015 roku........................................................................................................................20Tabela 4 Liczba zabytków nieruchomych w powiatach przypadająca na 10 tys. ha powierzchni w 2015 r..........................................................................................................23Tabela 5 Liczba decyzji i obiektów w decyzjach zgodnie z rejestrem zabytków B ( zabytki sztuki i rzemiosła artystycznego (stan na 31.12. 2015 r.)..................................................26

187


Tabela 6 Prace konserwatorskie, remontowe lub inne prace zabezpieczające przy obiektach zabytkowych użytkowanych przez wojewódzkie instytucje kultury w 2015 r.....30Tabela 7 Wojewódzkie instytucje kultury – stan zasobów, zabytki pozyskane w 2015 r. (ruchome, archeologiczne) ................................................................................................35Tabela 8 Przeprowadzone prace konserwatorskie lub restauratorskie oraz wykonane przeglądy konserwatorskie zbiorów w wojewódzkich instytucjach kultury w 2015 r..........39Tabela 9 Uzyskane wartości wskaźników Celu 1...............................................................55Tabela 10 Wybrane ekspozycje regionalne w 2015 r........................................................60Tabela 11 Uzyskane wartości wskaźników Celu 2.............................................................70Tabela 12 Uzyskane wartości wskaźników Celu 3.............................................................76Tabela 13 Wykaz współorganizowanych przedsięwzięć z organizacjami pozarządowymi w 2015 r..............................................................................................................................81Tabela 14 Realizacja XII Festiwalu „Mazowsze w Koronie” w obiektach zabytkowych na terenie województwa mazowieckiego................................................................................87Tabela 15 Uzyskane wartości wskaźników Celu 4.............................................................93Tabela 16. Projekty kluczowe w ramach Działania 5.2 Rewitalizacja miast RPOWM w 2015 r...............................................................................................................................124Tabela 17. Projekty kluczowe w ramach Działania 6.1. - Kultura RPOWM w 2015 r......126Tabela 18. Projekty kluczowe w ramach Działania 6.2.Turystyka RPOWM w 2015 r.....127Tabela 19. Uzyskane wartości wskaźników WPOnZ w latach 2012 – 2015....................141

Spis załączników

Załącznik 1. Liczba obiektów nieruchomych w gminach wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków przypadająca na 1000 ha ogólnej powierzchni ( stan na koniec.2015 r. ).........................................................................................................................................145Załącznik 2 Laureaci Konkursu o Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego dla mazowieckich producentów żywności na najlepszy produkt - IX edycja 2015.................149Załącznik 3. Lista Produktów Tradycyjnych – specjały z terenu województwa mazowieckiego.................................................................................................................151Załącznik 4. Wykonane zadania i poniesione wydatki w dziale 921 – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz w działach 630 – Turystyka i 750 – Administracja publiczna w 2015 roku......................................................................................................................154Załącznik 5.Wykaz Lokalnych Grup Działania, wytypowanych w 2015 r. do otrzymania wsparcia w ramach PROW 2014-2020............................................................................157Załącznik 6.Zadania dofinansowane z dotacji budżetu państwa w ramach Programu „Dziedzictwo kulturowe” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2015 r..............160Załącznik 7.Wybrane zadania dofinansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 w 2015 r.................................168Załącznik 8.Wybrane zadania dofinansowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 w 2015 r........................................................................................175Załącznik 9. Wybrane obiekty nieruchome będące przedmiotem wpisu do wojewódzkiego rejestru zabytków w 2015 r.............................................................................................193

Słowniczek Definicje kategorii obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków wg NID95:

1. Urbanistyka - założenia przestrzenne - układy urbanistyczne, ruralistyczne, dzielnice i osiedla, place i ulice (jako wnętrza urbanistyczne), strefy ochrony

95 http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/komentarz%20do%20tabelki.pdf

188


konserwatorskiej krajobrazu, kanały, linie kolejowe, założenia rekreacyjne i sportowe, miejsca pamięci narodowej;

2. Sakralne - obiekty sakralne - kościoły różnych wyznań, klasztory, dzwonnice, kaplice, kaplice cmentarne, kostnice, kapliczki przydrożne, figury;

3. Obronne - obiekty budownictwa obronnego - mury obronne, bramy miejskie, forty, arsenały;

4. Publiczne - budowle użyteczności publicznej - siedziby władz, szkoły i internaty, banki, poczty, hotele i pensjonaty, teatry i kina, koszary i więzienia, dworce kolejowe, szpitale i zakłady opiekuńcze, budynki administracyjne zakładów przemysłowych;

5. Rezydencjonalne – pałace i dwory, będące ośrodkami dóbr, pałace miejskie w zespołach rezydencjonalnych, dwory podmiejskie w zespołach rezydencjonalnych a także dwory obronne (wieże mieszkalne); zagregowane d. klasy „pałace” i „dwory”;

6. Zieleń - parki pałacowe i dworskie, ogrody dworskie, ogrody willowe (jako elementy komponowanych założeń), parki miejskie, aleje;

7. Folwarczne - zabudowa folwarczna - oficyny mieszkalne i gospodarcze ( w zespołach ), budynki inwentarskie ( w zespołach ), budynki produkcyjne ( w zespołach ), budynki mieszkalno- użytkowe pracowników folwarcznych (domki ogrodnika, leśniczego, doktora itp.), pojedyncze obiekty pozostałe po zespołach folwarcznych, spichlerze, magazyny;

8. Gospodarcze - budynki gospodarcze - wszelkie pojedyncze obiekty gospodarskie w zagrodach wiejskich, spichlerze, magazyny jako obiekty samoistne, poza zespołami folwarcznymi, budynki pomocnicze w obiektach użyteczności publicznej i domach mieszkalnych;

9. Mieszkalne - domy mieszkalne - domy, kamienice, chałupy wiejskie, pałace i dwory miejskie, plebanie, wikariaty i organistówki, domy w osiedlach ( wyszczególnione w decyzjach przestrzennych), domy w osiedlach robotniczych (wpisane w zespołach zakładów przestrzennych);

10. Przemysłowe - budownictwo przemysłowe - hale produkcyjne w zespołach fabrycznych, warsztaty, obiekty towarzyszące, parowozownie, kotłownie, wieże szybowe w kopalniach, pojedyncze budynki produkcyjne, poza zespołami folwarcznymi ( kuźnie, olejarnie itp. ), młyny, wiatraki, urządzenia hydrotechniczne, wodociągowe wieże ciśnień, mosty i wiadukty, elektrownie, gazownie i wodociągi ;

11. Inne - ogrodzenia, bramy i kordegardy, pomniki, fontanny i studnie, mała architektura parkowa (altany, groty, pawilony), oranżerie, otoczenia i tereny (poza zielenią i cmentarzami przykościelnymi).

Pozostałe definicje używanych pojęć w Raporcie - przyjęte zgodnie z Ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 1446, z 2015 r. poz. 397, 774, 1505 ):

1. zabytek - nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową ( art.3. pkt 1 );

2. zabytek nieruchomy - nieruchomość, jej część lub zespół nieruchomości, o których mowa w ( art.3. pkt 1 ), zabytki nieruchome to: krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, ruralistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, a zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie i inne zakłady przemysłowe, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamiętniające wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji ( art .6. ust.1 pkt 1);

189


3. zabytek ruchomy - rzecz ruchoma, jej część lub zespół rzeczy ruchomych, o których mowa w art.3. pkt 1, zabytki ruchome (w szczególności) to: dzieła sztuk plastycznych rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej, kolekcje, numizmaty, pamiątki historyczne (zwłaszcza militaria, sztandary, pieczęcie, odznaki, medale i ordery), wytwory techniki ( zwłaszcza urządzenia, środki transportu oraz maszyny i narzędzia, świadczące o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego), materiały biblioteczne, instrumenty muzyczne, wytwory sztuki ludowej i rękodzieła, obiekty etnograficzne oraz inne obiekty etnograficzne, przedmioty upamiętniające wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji (art. 6 ust. 1 pkt. 2);

4. zabytek archeologiczny - zabytek nieruchomy, będący powierzchniową, podziemną lub podwodną pozostałością egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień kulturowych i znajdujących się w nich wytworów bądź ich śladów albo zabytek ruchomy, będący tym wytworem (art. 3. pkt 4), w szczególności będący: pozostałościami terenowymi pradziejowego i historycznego osadnictwa, cmentarzyskami, kurhanami, reliktami działalności gospodarczej, religijnej i artystycznej (art.6 ust.1 pkt 3);

5. instytucja kultury wyspecjalizowana w opiece nad zabytkami – instytucję kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, której celem statutowym jest sprawowanie opieki nad zabytkami (art. 3. pkt 4);

6. prace konserwatorskie - działania mające na celu zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytku, zahamowanie procesów jego destrukcji oraz dokumentowanie tych działań (art. 3. pkt 6);

7. prace restauratorskie - działania mające na celu wyeksponowanie wartości artystycznych i estetycznych zabytku, w tym, jeżeli istnieje taka potrzeba, uzupełnienie lub odtworzenie jego części, oraz dokumentowanie tych działań (art. 3. pkt 7);;

8. roboty budowlane - roboty budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, podejmowane przy zabytku lub w otoczeniu zabytku (art. 3. pkt 8);

9. badania konserwatorskie - działania mające na celu rozpoznanie historii i funkcji zabytku, ustalenie użytych do jego wykonania materiałów i zastosowanych technologii, określenie stanu zachowania tego zabytku oraz opracowanie diagnozy, projektu i programu prac konserwatorskich, a jeżeli istnieje taka potrzeba, również programu prac restauratorskich (art. 3. pkt 9);

10. badania architektoniczne - działania ingerujące w substancję zabytku, mające na celu rozpoznanie i udokumentowanie pierwotnej formy obiektu budowlanego oraz ustalenie zakresu jego kolejnych przekształceń (art. 3. pkt 10);

11. badania archeologiczne - działania mające na celu odkrycie, rozpoznanie, udokumentowanie i zabezpieczenie zabytku archeologicznego (art. 3. pkt 11);

12. historyczny układ urbanistyczny lub ruralistyczny - przestrzenne założenie miejskie lub wiejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci dróg (art. 3. pkt 12);

13. historyczny zespół budowlany – powiązaną przestrzennie grupę budynków wyodrębnioną ze względu na formę architektoniczną, styl, zastosowane materiały, funkcję, czas powstania lub związek z wydarzeniami historycznymi (art. 3. pkt 13);

14. krajobraz kulturowy - postrzegana przez ludzi przestrzeń, zawierająca elementy przyrodnicze i wytwory cywilizacji, historycznie ukształtowana w wyniku działania czynników naturalnych i działalności człowieka (art. 3. pkt 14);

15. otoczenie - teren wokół lub przy zabytku wyznaczony w decyzji o wpisie tego terenu do rejestru zabytków, w celu ochrony wartości widokowych zabytku oraz jego ochrony przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych (art. 3. pkt 15).

190

Documents

Monitoring realizacji Wojewódzkiego Programu … · Web viewW większości są to lokacje średniowieczne (74 miasta), tylko trzy pochodzą z wieku XIX: Żyrardów, Krasnosielc,