Moduł 2: Kreatywność i

innowacyjność

Spis treści

1. Wstęp

2. Zawartość teoretyczna

3. Czas być kreatywnym:

Analogie z natury

Mapa myśli

Rysowanie

Sześć myślowych kapeluszy

Co jeśli?

4. Podsumowanie

1. WstępCzas trwania modułu: ok. 60 min

Moduł ma za zadanie poprawić Twoje zdolności kreatywności i

innowacyjności. Po zakończeniu wszystkich ćwiczeń

będziesz w stanie:

• Zdefiniować kreatywność i innowacyjność,

• Wskazać bariery kreatywności,

• Zrozumieć proces kreatywnego i innowacyjnego działania,

• Wskazać znaczenie innowacji,

• Zaproponować kreatywne rozwiązania do

przezwyciężenia problemów

• Zwiększyć jakość swojej pracy twórzczej.

2. Zawartość teoretyczna

Tworzenie pomysłów nie jest procesem, który zachodzi

przypadkowo. Większość z nich powstaje dopiero, gdy ludzie

starają się na nie wpaść. Dlatego też błędne jest założenie, że

kreatywność pojawia się znikąd, a innowacje są jej efektem.

Jak powiedział Tomasz Edison „Geniusz to wynik 1 procenta

natchnienia i 99 procent wypocenia”. Kreatywne myślenie

pozwala na tworzenie pomysłów, które nie powstałyby gdyby

stosowano konwencjonalne sposoby logicznego myślenia.

2. Zawartość teoretyczna

Kreatywność to kompetencja, która obejmuje wiele innych

zdolności. W biznesie zauważalny jest wzrost zainteresowania

kreatywnym myśleniem wśród zatrudnianego personelu.

Zarówno kreatywność, jak i innowacyjność powinny być obecne

we wszystkich stadiach rozwoju i wzrostu przedsiębiorstwa.

Ważne jest, żebyś potrafił dostrzec powiązania pomiędzy tymi

dwoma elementami: kreatywność jest narzędziem, natomiast

innowacja jest rezultatem.

• Zdolność do tworzenia nowych

pomysłów

Kreatywność

• Zdolność wcielania

pomysłów w życie

Innowacja

2. Zawartość teoretyczna

Czym jest kreatywność?

Kreatywność to zdolność do nieszablonowego myślenia,

tworzenia nowych i innowacyjnych pomysłów. To proces, który

kończy się, np. produkcją urządzenia lub wdrażaniem koncepcji.

Kreatywność to umiejętność, której można się nauczyć i którą

można rozwijać, jeśli zastosuje się odpowiednie metody i techniki.

Dlatego też – chociaż inspiracja jest ważna w przypadku

tworzenia pomysłów- wskazać można także kilka narzędzi

kreatywnego myślenia w celu rozwinięcia kreatywności.

2. Zawartość teoretyczna

Kreatywność jest produktem ludzkiego geniuszu, za sprawą którego

powstają nowe pomysły, koncepcje i teorie.

Wynalazek to produkt lub proces, który powstał w wyniku połączenia

pomysłów, z których co najmniej jeden jest całkowicie nowy lub w

którym nowy jest sposób ich połączenia.

Innowacja to przekształcenie pomysłów i/lub wykorzystanie

wynalazków, których rezultatem jest wprowadzenie usprawnień.

Kreatywność Wynalazek Innowacje

2. Zawartość teoretyczna

Bariery kreatywności

Kreatywne myślenie jest skuteczne tylko wtedy, gdy zdajesz

sobie sprawę z barier mogących obniżać kreatywność. Aby je

przekroczyć należy myśleć nieszablonowo i odkrywać obszary i

kierunki dotychczas niezbadane.

Istnieje wiele przeszkód na drodze do kreatywności:

emocjonalne, społeczne i kulturowe zahamowania, zwątpienie i

brak pewności siebie często zakłócają wolność ekspresji.

2. Zawartość teoretyczna

rutyny

Zorientowanie na

osiągnięcie celu

przekonania

ego obawysamokryty

kastres

Hierarchia i struktura

wertykalna

Słaba komunikacja

Słaby nadzór i kontrola

Karanie za błędy

Obawa przed

zmianą i innowacjami

Brak autonomii

Na poziomie jednostki:

Na poziomie organizacji:

2. Zawartość teoretyczna

Proces kreatywny

Proces kreatywny wymaga zaangażowania, dyscypliny i

czasu.

Inkubacja

OlśnienieWeryfikacja

Przygotowanie

2. Zawartość teoretyczna

Czym jest innowacja?

Innowacja stanowi „wartość dodaną”, która przyczynia się do wzrostu

i efektywności gospodarczej. Należy pamiętać, że innowacyjność to

proces ciągły. Zmienia on zachowanie zarówno producentów, jak i

konsumentów. Zmiany te dotyczyć mogą: procesów, metod,

urządzeń, produktów lub usług.

Dlaczego innowacje są tak ważne?

Innowacje polegają na wykonywaniu dotychczasowych czynności w

nowy i lepszy sposób, przez co są niezbędne w rozwoju.

Innowacyjność polega na ciągłym identyfikowaniu nowych potrzeb,

mając jednocześnie możliwość ich realizacji poprzez produkty i

procesy.

2. Zawartość teoretyczna

Inna definicja traktuje innowacyjność jako przekształcanie

pomysłu w produkt, usługę lub nowy/ulepszony proces. Aby

innowacja była pełna, musi generować wartość (niekoniecznie

rozumianą w sensie ekonomicznym).

Wartości tworzyć można poprzez:

• Wprowadzenie nowego produktu lub zmiany jakościowej w

istniejących produktach lub usługach,

• Rozwój nowej procedury (niekoniecznie z udziałem nowej wiedzy),

• Zmianę organizacyjną: nowe sposoby funkcjonowania

wewnętrznego lub stworzenie nowej kultury pracy,

• Otwarcie niszy rynkowej,

• Otwarcie nowych źródeł dostaw surowców niezbędnych dla

funkcjonowania organizacji.

2. Zawartość teoretyczna

Procesy innowacji, kreatywności i przedsiębiorczości są zbliżone.

Potrzeba stymuluje kreatywność i innowację, a wszystkie

przedsiębiorstwa napotykają na przeszkody, które rozwiązać można

wyłącznie nieszablonowym myśleniem. Aby dobrze zrozumieć

kreatywność, można ją przedstawić jako proces linearny. Składa się

on wówczas z pięciu podstawowych elementów:

• Definicji problemu – zawierającej analizę problemu oraz jego jasne

zdefiniowanie,

• Powstanie pomysłu – proces formowania idei,

• Wybór pomysłu – przekształcanie pomysłów w realne rozwiązania,

• Wdrożenie pomysłu,

• Procesy.

Czas być kreatywnym…

Ćwiczenie 1:

Analogie z natury (10’)

Ćwiczenie 1: Analogie z natury

Musisz wiedzieć, że kreatywne myślenie – wbrew

powszechnej opinii – nie ma nic wspólnego z

inteligencją. Osoby, które umieją myśleć kreatywnie,

potrafią zaadaptować się do każdej sytuacji. Nie ulega

wątpliwości, że to do ludzi kreatywnych należy

przyszłość!

Wykorzystanie analogii jest dobrą techniką, które

pomaga wypracować i uporządkować kreatywne

rozwiązania. Zakłada bowiem porównywanie problemu

do czegoś innego, co nie ma nic wspólnego z głównym

zagadnieniem, by w ten sposób wypracować

niestandardowy zestaw skojarzeń.

Ćwiczenie 1: Analogie z natury

Twoim zadaniem jest rozważenie następującego

problemu:

W jaki sposób można poprawić procesy produkcji (lub

same produkty) w mojej firmie?

Zastanów się, gdzie w naturze mógłbyś szukać

rozwiązania dla tego problemu. Pamiętaj: inspiracją dla

zmiany sposobu konstruowania mostów była pajęcza sieć.

Wykorzystując Chat przedstaw różne możliwości i

przedyskutuj je ze swoimi kolegami. Celem jest ulepszenie

Twoich własnych rozwiązań.

Ćwiczenie 1: Analogie z natury

Gratulacje, właśnie ukończyłeś Ćwiczenie 1

Możesz teraz przejść do Ćwiczenia 2!

Ćwiczenie 2:

Mapa myśli (10’)

Ćwiczenie 2: Mapa myśli

Musisz zapamiętać dużo informacji, ale szwankuje Ci

pamięć? Mapa myśli to bardzo wydajna i kreatywna

metoda służąca zapamiętywaniu i organizowaniu.

Polega ona na tworzeniu diagramu, reprezentującego

idee/słowa dotyczące konkretnego tematu.

Konstruowanie mapy myśli odbywa się intuicyjnie,

poprzez klasyfikowanie pomysłów w grupy.

Wytyczne są więc proste do zapamiętania i

przekazania. Stworzona w ten sposób graficzna

reprezentacja myśli pozwala na łatwy przegląd i

organizowanie pomysłów, co jest kluczowe w

rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji.

Celem ćwiczenia jest poprawa pamięci i podniesienie

jakości kreatywnego myślenia. Pomoże Ci to

usystematyzować sposób rozumowania oraz

usystematyzować najważniejsze poruszane

zagadnienia.

Ćwiczenie 2: Mapa myśli

Aby ukończyć ćwiczenie, wykorzystaj diagram (link) w

celu zoptymalizowania procesu produkcji, biorąc pod

uwagę pomysły wypracowane podczas poprzedniego

ćwiczenia.

Porady:

• W centrum powinien znajdować się obraz dotyczący

tematu głownego. Każde słowo lub obraz powinny

zajmować jedną linię.

• Linie powinny być połączone, zaczynając od obrazu

centralnego. Linie centalne powinny być grubsze i

stawać się coraz cieńsze w miarę oddalania się od

centrum.

• Wykorzystaj paletę barw – zapewni to stymulację

wizualną oraz pozwoli na uwypuklenie powiązań

między pomysłami.

• Możesz podkreślić najbardziej trafne pomysły.

Gdy skończysz, wrzuć mapę tutaj i podziel się nią z

innymi uczestnikami kursu.

Ćwiczenie 2: Mapa myśli

Gratulacje, właśnie ukończyłeś Ćwiczenie 2!

Możesz teraz przejść do Ćwiczenia 3!

Ćwiczenie 3:

Sześć myślowych

kapeluszy(10’)

Ćwiczenie 3: Sześć myślowych kapeluszy

Sześć myślowych kapeluszy (autorstwa Edwarda de Bono) to

metoda mająca na celu wypracowywanie rozwiązań

konkretnych problemów z wykorzystaniem sześciu różnych

„myślowych kapeluszy”. Metoda ta pozwala grupom na

zaplanowanie procesów myślowych, by wspólnie wypracować

bardziej efektywne rozwiązania. Sześć myślowcyh kapeluszy

pozwala grupie spojrzeć na problemy i rozwiązania z różnych

perspektyw, co pozwala dokładniej sprecyzować ostateczny

pomysł.

W trakcie ćwiczenia zostanie Ci przypisana jedna z sześciu

ról. Wszyscy uczestnicy muszą rozważać dany problem z

perspektywy ich „myślowego kapelusza” (każdemu przypisana

jest pewna osobowość) oraz zapisać powstałe pomysły.

Każdej z sześciu ról przypisany jest konkretny kolor.

Ćwiczenie 3: Sześć myślowych kapeluszy

Znaczenie każdego z kapeluszy:

• Biały (Objektywizm) – opiera się na wiedzy,

często kwestionuje opcje nie oparte na nauce.

Bierze pod uwagę wyłącznie sprawdzone

informacje oraz fakty..

• Czarny (Pesymizm) – wytyka luki w rozumowaniu

i krytykuje pomysły – identyfikuje w ten sposób

bariery i niedostatki pomysłów.

• Żółty (optymizm) – zwraca uwagę przede

wszystkim na dobre strony i możliwości ich

zastosowania.

• Zielony (kreatywność) – pomysłowy, ciągle

dorzuca nowe myśli, reprezentuje kreatywność i

innowacyjność.

• Niebieski (organizacja) – porządkuje i kontroluje

tok myślenia, pilnuje upływającego czasu.

• Czerowny (intuicja) – it is representative of

emotions.

Ćwiczenie 3: Sześć myślowych kapeluszy

Będziecie pracować w grupach sześcioosobowych

(każdy uczestnik dostanie jeden kolor kapelusza),

korzystając z funkcji Chat. Uczestnicy nie „wymieniają

się kapeluszami” w trakcie ćwiczenia.

Mając na uwadze bezpieczeństwo, kontrolę jakości

oraz zarządzanie czasem, przedyskutujcie:

Jak usprawnić i zoptymalizować proces produkcji?

Osoba, która nosi niebieski kapelusz przyjmuje rolę

lidera i zachęca innych do wzięcia udziału w dyskusji.

Activity 3: Six Thinking Hats

Gratulacje, właśnie ukończyłeś Ćwiczenie 3!

Możesz teraz przejść do Ćwiczenia 4!

Ćwiczenie 4:

Co jeśli? (10’)

Ćwiczenie 4: Co jeśli?

Kreatywne myślenie oznacza wyzwolenie się z tradycyjnego

rozumowania.

Ćwiczenie ma za zadanie wykształcić pewien poziom

myślenia abstrakcyjnego. Technika ta pozwala spojrzeć na

problem kompleksowo, stymulując jednocześnie myślenie

wieloaspektowe.

Ćwiczenie 4: Co jeśli?

Wykorzystują narzędzie Forum, przedyskutuj jak należy

rozwiązać dany problem.

Zastanów się nad pytaniem:

Co jeśli…

…musiałbyś wykorzystać ponownie produkty, których

termin wykorzystania dawno minął?

Szukając rozwiązań staraj się wykorzystywać ustalenia

z poprzednich ćwiczeń.

Pamiętaj, że nie ma tutaj dobrych i złych odpowiedzi.

Staraj się jednak zachować logiczne podejście, gdyż

może być ono pomocne w Twojej pracy.

Ćwiczenie 4: Co jeśli?

Gratulacje, właśnie ukończyłeś Ćwiczenie 4!

Możesz teraz przejść do Ćwiczenia 5!

Ćwiczenie 5:

Rysowanie (10’)

Ćwiczenie 5: Rysowanie

Rysowanie to aktywność, która zwiększa kreatywność.

Ćwiczenie wymagać będzie od Ciebie połączenia

zdolności kreatywnych i innowacyjnych w celu

wypracowania rozwiązania dla przedstawionego

problemu.

Activity 5: Drawing

Potrzebna Ci będzie kartka papieru i ołówek/długopis.

Narysuj schemat nowego wykorzystania materiałow

odpadowych w Twojej fabryce.

Gdy skończysz zeskanuj rysunek i umieść go pod tym

linkiem, by podzielić się nim z innymi uczestnikami

kursu.

Nie ograniczaj swojego rysunku do prostych kształtów,

pozwól działać swojej wyobraźni.

Dobra robota!

Ukończyłeś Moduł 2!

4. Podsumowanie

Istnieje wiele definicji kreatywności, jednakże wszystkie skupiają się na

zdolności do tworzenia nowych i oryginalnych pomysłów. Ziarno

kreatywności leży w każdym z nas. Kreatywni ludzie tworzą,

rozwiązują problemy i komunikują się z wykorzystaniem nowych

metod.

Każdy biznes wymaga kreatywnych jednostek – inżynierów,

naukowców, przedsiębiorców, medyków, pisarzy, projektantów, itp.

Sposób w jaki patrzysz na daną sytuację determinuje Twoje procesy

myślowe oraz metody analizowania rzeczywistości. Ci, którzy potrafią

myśleć poza schematami predestynowani są do bycia liderami.

Bądź kreatywny!

4. Podsumowanie

Przydatne linki:

• http://www.creativityatwork.com/

• http://www.ted.com/talks/tim_brown_on_creativity_and_p

lay?language=en

• http://www.projectlearnet.org/tutorials/concrete_vs_abstr

act_thinking.html

• http://www.triz-journal.com/overview-metaphoric-models-

creativity/

• https://www.youtube.com/watch?v=MlabrWv25qQ