W słoneczne przedpołudnie, 2 lipca 2014 r., sołtysi oraz przedstawicielki kół gospodyń wiejskich spotkali się w Osadzie Leśnej na Barbarce, aby uczestniczyć w VII Zjeździe Sołtysów połączonym z I Zjazdem Kół Gospodyń Wiejskich z powiatu toruńskiego

Wiejscy liderzy spotkali się na Barbarce

Systematycznie i planowo realizując zapisy Programu Modernizacji Dróg Po-wiatowych, powiat toruński rozpoczyna właśnie remont kolejnej trasy. Tego lata drogowcy przebudują ciąg komunika-cyjny łączący Morczyny, Kamionki Duże i Kamionki Małe z Turznem

Ponad 10 km jezdni zyska nową, rów-ną i wzmocnioną nawierzchnię. Będzie także bezpieczniej, bo na drodze zo-staną namalowane linie krawędziowe i przejścia dla pieszych, a oznakowanie pionowe zostanie uzupełnione przez montaż sygnalizacji świetlnej zasilanej

fotoogniwem. Ponadto, w najbardziej newralgicz-

nych miejscach, planowany jest montaż nowych barier sprężystych.

Remontowi drogi towarzyszyć będą prace związane z przebudową parkin-gu oraz zatoki autobusowej i chodni-ka w Turznie. Chodnik ten na wysoko-ści przejścia dla pieszych, przez wzgląd na bezpieczeństwo użytkowników drogi, zostanie odseparowany barie-rami ochronnymi. Przy przejściu sta-nie lampa zasilana energią słoneczną i uruchamiana czujnikiem ruchu

w momencie zbliżania się pieszych. Takie rozwiązanie sprawi, że będą oni lepiej widoczni dla kierujących i ułatwi bez-pieczne przekraczanie jezdni, szczególnie w okresie jesienno-zimowym.

Umowa, zawarta 09.07.2014 r., opiewa na prawie 3,4 mln zł, a wykonawca – fir-ma SKANSKA S.A. – zobowiązał się zakoń-czyć prace do października 2014 r. Projekt uzyskał dofinansowanie z Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych w wysokości 50% i jest realizowany w partnerstwie z gminą Łysomice, która dokłada 20% jego wartości. (SK)

10 km do remontu

Na Zjeździe pojawiła się także tematyka weterynaryjna – tegoroczny wykład Do-roty Stankiewicz, Powiatowego Lekarza Weterynarii, dotyczył przepisów ustawy „O ochronie zwierząt w odniesieniu do zwierząt gospodarskich”

Bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się cykl „Poznaj swój powiat” – w tym roku Zastępca Wójta Gminy Zławieś Wiel-ka Krzysztof Rak ciekawie opowiedział ze-branym o zakątkach Złejwsi Wielkiej oraz o inwestycjach i inicjatywach podejmowa-nych na rzecz mieszkańców

Anna Romanowska z Agencji Restruktury-zacji i Modernizacji Rolnictwa wyświetliła film podsumowujący 10-lecie Wspólnej Po-lityki Rolnej UE oraz przedstawiła uczestni-kom nowy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Monika Krauze, Dyrektor Szkoły Leśnej na Barbarce, przedstawiła projekt Stowarzy-szenia Tilia pn. „Ośrodek wsparcia ekono-mii społecznej”, zaś Marek Radzimierski z przysieckiego Oddziału ODR w Minikowie, opowiedział o integrowanej ochronie roślin

INWESTYCJE

AKTUALNOŚCI

www.powiattorunski.pl

numer 11(72)/2014ISSN 1734-2066 www.powiattorunski.plWIADOMOŚCI RELACJE KOMENTARZE

Doroczna impreza – w nowej formu-le oraz w nowym miejscu – przyciąg-nęła prawie 160 uczestników, a wśród znamienitych gości nie zabrakło posła Jana Krzysztofa Ardanowskiego, Dy-rektora Agencji Nieruchomości Rolnych Edyty Zakrzewskiej, Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Ewy Niedlich, Wiceprezesa Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej Tadeusza Ziółkowskiego oraz wójtów i radnych powiatowych. Marek Jopp, Dyrektor Biura Wicemarszałka Sejmu Jerzego Wenderlicha, odczytał list Wicemarszałka do uczestników Zjaz-du.

Starosta Toruński Mirosław Graczyk przywitał wszystkich i przedstawił pre-zentację „15 lat Powiatu Toruńskiego” z okazji obchodzonego w tym roku jubi-leuszu powstania powiatu.

Podczas Zjazdu, już po raz czwarty, podsumowano konkurs na „Sołtysa Roku Powiatu Toruńskiego 2013”.

Po przedstawieniu sylwetek laure-atów nastąpiło uroczyste wręczenie pamiątkowych statuetek oraz nagród. Podziękowania za udział w konkursie otrzymali także: Helena Przekwas – soł-tys Górska oraz Wiesław Hamerla – soł-

Komisja konkursowa w tym roku najwyżej oce-niła Katarzynę Machalewską, sołtysa sołectwa Strużal, gm. Chełmża, która została laureatką konkursu. Wyróżnienia otrzymały Ewa Ka-sprzak – sołtys Kiełbasina, gm. Chełmża oraz Alicja Tarkowska – sołtys Zawał, gm. Obrowo

tys Siemonia, oboje z gminy Zławieś Wielka, a także Grażyna Sulińska – sołtys Czernikówka, gmina Czernikowo.

Po uhonorowaniu najlepszych sołty-sów rozpoczęła się część merytoryczna Zjazdu.

Jak co roku sołtysi otrzymali teczki z niezbędnymi materiałami, a po każdym wykładzie mieli niepowtarzalną okazję porozmawiać z prelegentami, którzy byli do dyspozycji słuchaczy, wyjaśniali wąt-pliwości oraz udzielali odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania.

Po zakończeniu części oficjalnej Zjaz-du, Wicestarosta Toruński Dariusz Meller zaprosił wszystkich na część biesiadną. Uczestnicy Zjazdu mogli nie tylko podzi-wiać piękne rękodzieło, ale także skosz-tować tradycyjnych wypieków i wyrobów kulinarnych, przygotowanych przez koła gospodyń wiejskich. W pięknych, zielo-nych plenerach Barbarki, podczas wspól-nego grillowania, był czas na swobodne rozmowy i wymianę doświadczeń.

Pozostaje mieć nadzieję, że zdobyta wiedza i kontakty będą pomocne soł-tysom podczas rozwiązywania codzien-nych problemów wsi oraz zaowocują popularyzacją godnych naśladowania pomysłów i inicjatyw. (IK)

Panie z Kół Gospodyń Wiejskich z Brąchno-wa, Głuchowa, Kończewic, Łubianki, Sta-jenczynek, Strużala i Złejwsi Małej przygo-towały I Przegląd Produktu Lokalnego – ich wyroby cieszyły się ogromną popularnością

Uwaga od 1 sierpnia 2014 r.

nowe godziny urzędowania Starostwa

Od 1 sierpnia 2014 r. Starostwo Powiatowe w Toruniu, dostosowując godziny urzędowania do potrzeb klientów urzędu:

• w poniedziałki, środy i czwartki bę-dzie czynne od 7.30 do 15.30,

• we wtorki od 7.30 do 16.30,• w piątki od 7.30 do 14.30.

W czerwcowym posiedzeniu Komi-sji Zdrowia i Opieki Społecznej jako goście udział wzięły Dyrektor Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Toru-niu Hanna Wolska, Kierownik Sekcji Nadzoru Przeciwepidemiologicznego oraz Ocen i Analiz Elżbieta Sroka oraz Kierownik Sekcji Nadzoru nad Obiek-tami Komunalnymi Teresa Wilmań-ska.

Hanna Wolska przedstawiła infor-mację nt. stanu zdrowia mieszkańców powiatu toruńskiego wraz z oceną epidemiologiczną od stycznia do maja 2014 r., ze szczególnym uwzględnie-niem sezonu letniego. Zwróciła uwagę na to, że odnotowano wzrost zacho-rowań na ospę wietrzną, co jest ten-dencją nie tylko powiatu toruńskiego, ale na obszarze całego kraju. W anali-zowanym okresie odnotowano także 7 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu B. Od stycznia do maja w 2014 roku, w porównaniu z analo-gicznym okresem w roku ubiegłym, wzrosła zapadalność na wirusowe za-palanie wątroby typu C, grypę oraz gruźlicę. Podkreślono, że w 2013 roku zarejestrowano 2000 przypadków za-chorowań na grypę oraz infekcje gry-popodobne, natomiast w ciągu pię-ciu miesięcy bieżącego roku wykryto aż 7192 przypadki! Niepokojący jest fakt wzrostu liczby osób chorujących na gruźlicę – w bieżącym roku odno-towano już 7 zachorowań. Wystąpiła natomiast mniejsza ilość zatruć pokar-mowych. Dyrektor Wolska zaznaczyła, że zagrożenie epidemiologiczne może stanowić sytuacja, gdy rodzice nie zgłaszają dzieci na szczepienia ochron-ne, przewidziane w obowiązkowych Programie Szczepień Ochronnych, co zmniejsza tzw. odporność zbiorowisko-wą, czyli odporność społeczeństwa na daną chorobę zakaźną.

Kolejnym istotnym tematem, poru-szonym na posiedzeniu Komisji, jest

stan wody pitnej w powiecie toruń-skim. Zarówno mieszkańcy miasta To-runia, jak i powiatu piją wodę dobrej jakości. Pod względem bakteriologicz-nym spełnia ona wszystkie wymogi. W dwóch gminach powiatu – Obro-wo i Łubianka – w wodzie występu-ją przekroczenia poziomu manganu i żelaza. Na terenie powiatu toruńskie-go znajdują się 2 baseny kąpielowe – w Chełmży i w Wielkiej Nieszawce. Oba są systematycznie kontrolowane, a ich stan sanitarno-higieniczny jest dobry.

W powiecie toruńskim jest tylko jedno kąpielisko w rozumieniu prawa unijnego, nad Jeziorem Kamionkow-skim, w gminie Łysomice.

Chętnie odwiedzane latem plaże w Zalesiu, Chełmży oraz Osieku to tzw. miejsca wykorzystywane do kąpieli, które także są regularnie badane.

Dyrektor Wolska omówiła również zagadnienia dotyczące przygotowań placówek organizujących wypoczynek dla dzieci i młodzieży, które objęte są stałą kontrolą Inspekcji Sanitarnej.

W czasie spotkania Komisji radni zwrócili uwagę na rosnący problem

dystrybucji „dopalaczy” w Toruniu oraz na terenie powiatu toruńskiego. Na obradach Komisji przeanalizowano także skutki zmiany ustawy o utrzy-maniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Człon-kowie Komisji szczególnie pozytywnie wyrazili się na temat funkcjonowania Punktów Selektywnego Zbierania Od-padów Komunalnych.

Przed Sesją Rady Powiatu, 26 czerw-ca 2014 roku, odbyło się również po-siedzenie Komisji Budżetu i Finansów, na którym pozytywnie zaopiniowano projekt uchwały dot. zmian w budże-cie. Kolejna Sesja Rady Powiatu Toruń-skiego zaplanowana jest na drugą po-łowę sierpnia. (ASO)

23 czerwca 2014 roku budynek zo-stał oficjalnie oddany do użytku. Uro-czystego otwarcia dokonali wspólnie Zastępca Komendanta Wojewódzkie-go Policji insp. Wiesław Domański, Komendant Miejski Policji w Toruniu insp. Antoni Stramek oraz przedsta-wiciele władz samorządowych. W sali

konferencyjnej Komisariatu odbyło się posiedzenie wyjazdowe Komisji Bezpieczeństwa i Porządku dla Gminy Miasta Toruń i Powiatu Toruńskiego.

Czerwona cegła zabytkowego bu-dynku dawnego sądu odzyskała wcześ-niejszy blask, a wnętrze wyposażono w nowoczesny sprzęt i przystosowa-

no do potrzeb policjantów. Prace re-montowe objęły kompleksowo cały budynek – odnowiono elewację, biu-ra i sanitariaty, wymieniono instalację centralnego ogrzewania i elektryczną. Udało się również zaadaptować pod-dasze na nowe pomieszczenia biuro-we, a na parterze zaaranżować siłow-

nię, w której policjanci mogą szlifować formę.

Inwestycję finansowo wsparło m. in. Starostwo Powiatowe w Toruniu, miasto i gmina Chełmża oraz gminy Łu-bianka, Łysomice i Zławieś Wielka. Cał-kowity koszt remontu to ok. 1 mln zł.

(MM)

Niepokojący jest wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C, oraz gruźlicę. Warto promować szczepie-nia ochronne, zachęcać do szczepień do-datkowych np. przeciwko ospie wietrznej, pneumokokom, oraz aktywnie walczyć z tak zwanym „ruchem antyszczepionko-wym”.

Olbrzymim problemem, szczególnie wśród młodzieży, są dopalacze. Niepokoi fakt braku rozwiązań prawnych w wal-ce z ich dystrybucją. Mam nadzieję że w najbliższym czasie to się zmieni.

Cieszy poprawa jakości wody pitnej, oraz dobry stan sanitarny jeziora chełm-żyńskiego i kamionkowskiego.

Mam nadzieję, że wkrótce zniknie problem dzikich wysypisk śmieci w związ-ku z powstaniem PSZOK, gdzie każdy mieszkaniec może zostawić wszelkiego rodzaju odpady komunalne.

Zachęcam do odwiedzenia pięknych miejsc i stale rozwijającej się infrastruk-tury jeziora chełmżyńskiego.

Jarosław PikusWiceprzewodniczący Komisji Zdrowia

i Opieki Społecznej

Zakończyły się prace remontowe w zabytkowym obiekcie, w którym dziś mieści się Komisariat Policji w Chełmży

Z początkiem sezonu wakacyjnego Komisja Zdrowia i Opieki Społecznej wysłuchała sprawozdań, dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego osób spędzających lato na terenie powiatu toruńskiego

Zdrowie i bezpieczeństwo na posiedzeniu Komisji

Komisariat po nowemuPRZYJAZNY URZĄD

KOMISJE

www.powiattorunski.pl

2 Powiat Toruński, lipiec 2014

Chełmżyński Komisariat mieści się w zabyt-kowym budynku dawnego sądu, odnowio-nym pod okiem konserwatora zabytków

Wnętrze dostosowano do potrzeb nowo-czesnej jednostki policji i odpowiednio wyposażono

Nie używane do tej pory pomieszczenia na poddaszu udało się zaadaptować na dodatkowe pomieszczenia biurowe

W wolnych chwilach policjanci mogą za-dbać o kondycję fizyczną, korzystając z nowej siłowni

Powiatowy Inspektor Sanitarny systema-tycznie kontroluje baseny w Chełmży i Wielkiej Nieszawce

Plaża nad Jeziorem Kamionkowskim to jedyne w powiecie kąpielisko z prawdzi-wego zdarzenia

Duży problem zarówno dla Inspekcji Sa-nitarnej, jak i dla służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, stanowią dzikie ką-pieliska, oczka wodne oraz inne akweny nieobjęte kontrolą jak np. w Józefowie czy Dzikowie

Nad Jezioro Osieckie można teraz wygod-nie dojechać powiatową drogą rowero-wą. Tutejsza plaża, to tzw. miejsce wy-korzystywane do kąpieli i jako taka jest również regularnie kontrolowana przez SANEPID

Warunkiem przyznania prawa do zasiłku dla opiekuna, specjalnego zasiłku opiekuń-czego lub świadczenia pielęgnacyjnego jest zaprzestanie prowadzenia lub wykonywa-nia pracy w gospodarstwie rolnym.

Obowiązujące od 15 maja 2014 r. prze-pisy uzależniają przyznanie rolnikom, ich małżonkom i domownikom, prawa do w/w świadczeń od złożenia we właściwym urzę-

dzie gminy m.in. oświadczenia:• w przypadku rolników - o zaprzestaniu prowadzenia przez nich

gospodarstwa rolnego;• w przypadku małżonków rolników lub domowników - o zaprze-

staniu prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego lub wyko-nywania pracy w gospodarstwie rolnym.Oświadczenie to rolnik, małżonek rolnika lub domownik składa

pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Może ono dotyczyć także okresu od dnia 1 lipca 2013 r., za który dana osoba ubiega się o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna.

Jednocześnie Kasa informuje, że warunkiem niezbędnym do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników jest prowadzenie działalności rolniczej/wykonywanie stałej pracy w gospodarstwie rolnym. Zatem złożenie oświadczenia o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa rolnego lub wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym powoduje niespełnianie przez te osoby warunków do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Oznacza to wy-łączenie z ubezpieczenia, również w okresie wstecznym, a także z ubezpieczenia zdrowotnego w KRUS. Wyłączenie z ubezpieczenia z okresem wstecznym może oznaczać również konieczność zwrotu przyznanych w tym czasie świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników. W przypadku, gdy o zasiłek dla opiekuna, specjalny zasi-łek opiekuńczy albo świadczenie pielęgnacyjne ubiegałby się rol-nik, który jest jedynym właścicielem gospodarstwa, zaprzestanie prowadzenia przez taką osobę działalności rolniczej oznaczałoby również ustanie ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego dla do-mowników pracujących w jego gospodarstwie rolnym.

Konsekwencją ustania ubezpieczenia społecznego rolników i objęcia ubezpieczeniem w ZUS z tytułu pobierania zasiłku dla opiekuna, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo świadczenia pie-lęgnacyjnego, w przypadku osób urodzonych po 1948 r., może być nieuzbieranie przez takie osoby okresu 25 lat podlegania ubezpie-czeniu społecznemu rolników, niezbędnego dla ustalenia prawa do emerytury z ubezpieczenia społecznego rolników. Podstawy prawne:1. art. 3 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

(Dz. U. z 2014 r., poz. 567),2. art. 17b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013

r., poz. 1456, z późn. zm.),3. art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U.

z 2013 r., poz. 1403, z późn. zm.).

OR KRUS w Bydgoszczy

Ważny komunikat

We wtorek, 24 czerwca 2014 roku, odbyła się 15. jubileuszowa gala konkursu HIT Kujaw i Pomorza 2014. Tradycyjnie, zaproszeni goście i laureaci nagród zebrali się w Sali Wielkiej Dworu Artusa w Toruniu

Celem konkursu było wyróżnienie i nagro-dzenie samorządów oraz przedsiębiorców, których dokonania są szczególnie cenne dla regionu Kujaw i Pomorza. Organizatorem konkursu od 15 lat jest Agencja Promocyjna „Punkt S”.

Nominowani do nagrody HIT 2014 zostali

wyłonieni w czasie obrad Kapituły, którą two-rzą m.in. starostowie, przedstawiciele insty-tucji otoczenia biznesu, administracji samo-rządowej i państwowej. W czasie tegorocznej gali nagrodzono szczególne osiągnięcia pod-miotów gospodarczych i samorządowych w sferze gospodarki, ekologii, organizacji i zarzą-

dzania oraz w dziedzinie samorządności. Wyłoniono 17 laureatów, a pośród nich

Rubinowego HITa 2014 roku otrzymało Sta-rostwo Powiatowe w Toruniu za promowa-nie atrakcji turystycznych regionu i poprawę bezpieczeństwa na drogach poprzez budowę sieci dróg rowerowych. (MM)

Kapituła konkursu, jak co roku, spotkała się w Toruniu i wnikliwie przeanalizowała wszystkie zgłoszone kandydatury

DZIAŁ ROLNY

www.powiattorunski.pl

3 Powiat Toruński, lipiec 2014

HIT 2014 dla toruńskiego StarostwaPRZYJAZNY URZĄD

Pamiątkowe statuetki i akty nadania ty-tułu HIT Kujaw i Pomorza 2014 trafiły do najaktywniejszych firm i instytucji

Pośród nich znalazł się w tym roku po-wiat toruński, nagrodzony za starania o poprawę bezpieczeństwa rowerzystów

Z powiatowych dróg rowerowych równie chętnie korzystają torunianie, jak i miesz-kańcy powiatu toruńskiego.

Warto przypomnieć, że Starostwo Powiato-we w Toruniu ukończyło już budowę dwóch, z trzech zaplanowanych dróg rowerowych: Toruń-Unisław oraz Złotoria-Osiek. W budo-wie jest najdłuższa – 35-kilometrowa trasa, która połączy Toruń z jeziorami Chełmżyń-skim i Kamionkowskim już w 2015 r.

W naszej lidze Baśki z asem krzyżem gramy

– Nu, to zaczniem grać.– Kto bandzie dawoł ?– Mnie sie zdaje, że jo, szwagrze.– Jo, jo Elszka, wy jezdeta łod mien-

szania kartów– A wej, moja dama żołandno jest

najwyższo.– Ale tyż dajecie. Nie ślyncie kartów.– Pewnie na starą baśkę przyszliście ?– Cicho, cicho: zolo grum.

Powyższy fragment dialo-gu, zaczerpnięty z felieto-nu „Migawki z Chełmży. Bezrobotni grają w karty”, pochodzi ze „Słowa Po-morskiego” z 29 kwietnia 1934 r. I świadczy o tym, że już wówczas w Chełmży grano w Baśkę (nawiasem mówiąc pisane gwarą „Migawki z Chełmży” cieszy-ły się ogromną popularnością). Wówczas grało się jeszcze z królami, a starsi chełmżanie pamiętają czasy, gdy najsilniejsza była dziesiątka serce. Tak więc gra ewolu-owała z czasem, aż do obecnej postaci „Czarnej Baśki”. W Baśkę grano po-wszechnie w domach, całe rodziny grały. W czasach PRL-u ratowała podczas dojazdów do pracy i opóźnień pociągów, gdyż można było w nią grać nawet w najgorszym tłoku.

Trochę teoriiW najbardziej rozpowszechnioną na

południowym Pomorzu – czyli także w Chełmży i okolicach – „Czarną Baś-kę” gra czterech zawodników 16 kar-tami (asami, damami, waletami i dzie-siątkami, których wartość odpowiada kolejno 11, 3, 2 i 10 punktom). Każda gra składa się z dwóch etapów: licytacji i rozgrywki. Licytacja to ustalanie „kon-traktu”, jaki będzie rozgrywany. We wszystkich „kontraktach” (czyli grach), oprócz grana, trumfami (atu) są karty w następującej kolejności: as krzyż, as pik, as serce, dziesiątka serce, dalej damy – począwszy od krzyżowej przez pikową, sercową do karowej, w takiej samej kolejności walety, as karo i dzie-siątka karo. Dziesiątka krzyż i dziesiąt-ka pik to tzw. fele. W przypadku grana trumfami są walety (w kolejności jak

powyżej), a felami pozostałe karty, asy, dziesiątki i damy w kolejności kolorów od krzyża poprzez pik, serce i karo.

Zwykła graZ gier najniżej punktowana jest zwy-

kła gra, w której gracze grają ze sobą parami (kto z kim to się okazuje w trak-

cie gry). Ci, którzy mają stare (czarne) damy to tzw. „starzy”, pozostali dwaj to „młodzi”. Swój swojemu stara się dać jak najlepsze karty, ale oczywiście jest obowiązek przebijania – kładzenia karty starszej od poprzedniej. W przy-padku jej braku trzeba dołożyć trumfa, a dopiero na samym końcu można do-łożyć fele. Gracz, który ma obie stare damy zgłasza „wesele”. Wówczas gra z nim (jest „starym”) gracz, który ma waleta krzyż (jeśli i jego ma zgłaszający „wesele” to „stary” musi mieć waleta pik itd.). Jednak jeśli ma się silne karty można nie zgłaszać „wesela”. Wówczas gra się tzw. „cichą” i gracz ten gra sam przeciwko trzem pozostałym.

Zolo i granWyższą grą jest zolo. Gracz, który

je zgłasza gra sam przeciwko pozosta-łym. Niżej od zola stoi gran, w którym zmienia się, jak pamiętamy starszeń-stwo kart – trumfami stają się walety. W przypadku posiadania kart dających szansę wzięcia wszystkich bitek (lew)

można wzmocnić stawkę o 100% do-dając wyraz doux (gran doux i zolo doux). Licytuje się w kolejności zgod-nej z ruchem wskazówek zegara. Licy-tacja kończy się, gdy żaden z graczy nie zgłasza kolejnej zmiany już ustalonego kontraktu mówiąc „pas”.

Kontry i re-kontryW czasie licytacji można zgłaszać

kontry i re-kontry podnoszące stawkę o 100%. Spośród czterech możliwych kontr – zwanych kontra, re-kontra, bok i hirsz – liczą się tylko te zgłoszone przez przeciwników danego „kontrak-tu”, np. „młodzi” przeciwko „starym” czy przeciwko grającemu grana lub zolo. Wyjście gwarantuje zdobycie 26 punktów, w przeciwnym przypadku przegrana jest dotkliwsza – traci się więcej punktów.

Punkty i wygrana„Starzy” lub pojedynczy gracz wy-

grywają, gdy zdobędą minimum 53 punkty. Gdy „młodzi” i „starzy” mają taką samą ilość punktów (52), wygry-wają „młodzi”. Cztery wykładane damy to Baśka – korona Baśki jako gry. Bitek zabranych ze stołu nie wolno oglądać. Obowiązuje również zasada „karta – stół”, tzn. raz wyłożonej karty nie wol-no zmienić.

Baśka gada gwarąNiepowtarzalnego uroku Baśce do-

dają hermetyczne określenia, bardzo często związane z gwarą danego regio-nu. Dlatego już samo przysłuchiwanie się licytacjom to niezła frajda! Np. za-miast licytować grana wystarczy po-wiedzieć „chłopcy”, albo „cyluj” (celuj), kontra to „pyda”, „bumba”, re-kontra to „z powrotem”, „hynterhand” znaczy „z tyłu” (nie „na zejściu”), „sznajder” – to „bez wyjścia” przegrać. I słychać:

„Pyda”, „Drugo!”, „Z powrotam”, „Wesele”, „Dum kontra”, „Dru-

go”, „Nu to cyluj!”, „Z kontru”. A po grze: „Pięć całych

muma” (całe to asy i dziesiątki), „Bez wyjścia,

ba, bez bitki poślim” lub „Czamu mu dołeś

asa karo, toć łun buł stary ”. „A co miołam

dać jak dwa fleje miołam?”.

Hymn i MistrzostwaBaśkarze mają też swój

hymn, który podczas VIII Mistrzostw Chełmży

o Puchar Wicestarosty Toruńskiego Dariusza Mellera, które odbyły

się przy okazji ostatnich Dni Chełmży, odśpiewał

jeden z graczy przybyłych z Kaszub. Został on trochę zmodyfikowany, by dosto-

sować go do realiów naszego regionu np. zamiast „Na całych

Kaszubach” zostało zmienione na: „Na całym

Pomorzu w Baśkę sobie gramy, bo tę grę karcianą ogromnie kochamy”. Ka-szubi grają w „Czerwoną Baśkę”, więc śpiewają „W naszej Lidze Baśki z asem serce gramy…”, my zaś: „W naszej lidze Baśki z asem krzyżem gramy, nigdy nie przegramy, gdy się postaramy”. Refren jest już wspólny: „I dzięki temu Baś-ka nie zaginie, bo całe Pomorze z tej gry w karty słynie”. Oprócz rozgrywek o Mistrzostwo Chełmży (w tym roku 61 uczestników z Chełmży, Gniewu i Ka-szub), w naszym mieście funkcjonuje również regularna liga Baśki, która co miesiąc gromadzi na zawodach śred-nio 30 graczy. Powstał również Chełm-żyński Klub Gier Karcianych „As Pik”, którego członkowie jeżdżą na zawody na Kaszuby, do Gniewu, a nawet do Gorzowa Wielkopolskiego.

Dariusz Meller

Kim jest tytułowa Baśka? Okazuje się, że to nie dziewczyna z sąsiedztwa, tylko popularna w powiecie toruńskim gra karciana. A najlepsi specjaliści od Baśki mieszkają w Chełmży!

VIII Mistrzostwa Chełmży w Baśkę osiąg-nęły rekordową liczbę 61 uczestników! Oprócz reprezentantów klubu AS PIK i graczy z Chełmży, do stołu zasiedli za-wodnicy z Gniewu, Rumii, Klawkowa, Liniewka Kaszubskiego, Grzywny, Brus, Konic, Rytla i Redy

Rozegrano 4 rundy po 40 rozdań. Tego-rocznym Mistrzem Chełmży został Jan Słomiński z Klawkowa wyprzedzając o zaledwie 4 małe punkty Tomasza Kosobu-ckiego z Rytla. Na trzecim miejscu upla-sował się Konstanty Pilecki z klubu AS PIK Chełmża

„POWIAT TORUŃSKI”Bezpłatny Miesięcznik Samorządowy

Starostwo Powiatowe w Toruniuul. Towarowa 4-6

87-100 Toruńtel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89

e-mail: starostwo@powiattorunski.pl

Redakcja w składzie:dr Malwina Rouba - redaktor naczelnyAgnieszka Niwińska - redakcja numeru

Izabela Kannenberg (IK), Sebastian Kannenberg (SK), Marzena Masłowska (MM), Aneta Sobczak (ASO)

Kontakt:tel. 56 662 88 52

rzecznik@powiattorunski.plSkład: Starostwo Powiatowe w Toruniu

Druk: Drukarnia Agora SA. w Pile, ul. Krzywa 35

4 Powiat Toruński, lipiec 2014

www.powiattorunski.pl

PARTNERSTWO

Nagrody zdobyli również: Ryszard Zamb-rowski, Kazimierz Narloch, Piotr Raniszew-ski, Lech Orłowski, Henryk Zatorski, Roman Rzymski oraz Franciszek Kortas. Pięciogo-dzinne zmagania w miłej i sympatycznej atmosferze zakończyło wręczenie pucha-rów i nagród dla najlepszych zawodników