MIECZYSŁAW ALBERT KRĄPIEC OP(1921 – 2008)

mgr Alicja Pieloszczyk

Niektóre nagrody i Niektóre nagrody i odznaczenia, jakie otrzymał O. odznaczenia, jakie otrzymał O.

Krąpiec:Krąpiec: Krzyż Kawalerski Orderu Krzyż Kawalerski Orderu

Odrodzenia Polski,Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Krzyż Komandorski

Odrodzenia Polski,Odrodzenia Polski, Medal Komisji Edukacji Medal Komisji Edukacji

Narodowej,Narodowej, medal "Za zasługi dla medal "Za zasługi dla

Katolickiego Uniwersytetu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”,Lubelskiego”,

nagrodę indywidualną nagrodę indywidualną Ministra Edukacji Ministra Edukacji Narodowej za wybitne Narodowej za wybitne osiągnięcia naukowe… osiągnięcia naukowe…

Prof. dr hab. Mieczysław A. Prof. dr hab. Mieczysław A. KrąpiecKrąpiec

dominikanin,dominikanin, twórca Lubelskiej Szkoły twórca Lubelskiej Szkoły

Filozofii Klasycznej,Filozofii Klasycznej, znakomity pedagog,znakomity pedagog, długoletni rektor KUL,długoletni rektor KUL, czynny uczestnik życia czynny uczestnik życia

społeczno – kulturalnego społeczno – kulturalnego Polski,Polski,

jeden z jeden z najwybitniejszych najwybitniejszych myślicieli współcześnie myślicieli współcześnie mu żyjących.mu żyjących.

Inne wyróżnienia:Inne wyróżnienia:

W 1989 roku  Papieski W 1989 roku  Papieski Instytut Studiów Instytut Studiów Mediawistycznych w Mediawistycznych w Toronto, przyznał Ojcu Toronto, przyznał Ojcu profesorowi profesorowi Mieczysławowi Mieczysławowi Albertowi Krąpcowi tytuł Albertowi Krąpcowi tytuł doktora honoris causa. doktora honoris causa. Następnego roku został Następnego roku został doktorem honoris causa doktorem honoris causa Uniwersytetu Uniwersytetu Katolickiego w Katolickiego w Leuven Królestwo BelgóLeuven Królestwo Belgóww

Nadto Ojciec KrąpiecNadto Ojciec Krąpiec

w 1981 r. został odznaczony Złotym Medalem za w 1981 r. został odznaczony Złotym Medalem za Rozwój Kultury w ramach Międzynarodowej Rozwój Kultury w ramach Międzynarodowej Nagrody Salsomaggiore. Rząd belgijski wyróżnił Nagrody Salsomaggiore. Rząd belgijski wyróżnił go w 1977 r. Wielkim Oficerskim Orderem go w 1977 r. Wielkim Oficerskim Orderem Leopolda II. Komandorie Orderu Palm Leopolda II. Komandorie Orderu Palm Akademickich , otrzymał w 1984 roku od rządu Akademickich , otrzymał w 1984 roku od rządu francuskiego. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej francuskiego. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przyznał mu Komandorie Orderu Odrodzenia przyznał mu Komandorie Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą. Polski z Gwiazdą.

Profesorem roku  1968 został ogłoszony przez Profesorem roku  1968 został ogłoszony przez Consejo Cultural Mundial UNESCO, Mexico.  Consejo Cultural Mundial UNESCO, Mexico.  International Biographical Center uznał go za International Biographical Center uznał go za "Człowieka Roku 1991/92". American Biographical "Człowieka Roku 1991/92". American Biographical Institute, Inc., Raleigh, N.CInstitute, Inc., Raleigh, N.C

W 1981 r. został odznaczony Złotym Medalem za W 1981 r. został odznaczony Złotym Medalem za Rozwój Kultury w ramach Międzynarodowej Rozwój Kultury w ramach Międzynarodowej Nagrody Salsomaggiore. Rząd belgijski wyróżnił Nagrody Salsomaggiore. Rząd belgijski wyróżnił go w 1977 r. Wielkim Oficerskim Orderem go w 1977 r. Wielkim Oficerskim Orderem Leopolda II. Komandorie Orderu Palm Leopolda II. Komandorie Orderu Palm Akademickich , otrzymał w 1984 roku od rządu Akademickich , otrzymał w 1984 roku od rządu francuskiego. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej francuskiego. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przyznał mu Komandorie Orderu Odrodzenia przyznał mu Komandorie Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą. Polski z Gwiazdą.

Profesorem roku  1968 został ogłoszony przez Profesorem roku  1968 został ogłoszony przez Consejo Cultural Mundial UNESCO, Mexico.  Consejo Cultural Mundial UNESCO, Mexico.  International Biographical Center uznał go za International Biographical Center uznał go za "Człowieka Roku 1991/92". American Biographical "Człowieka Roku 1991/92". American Biographical Institute, Inc., Raleigh, N.CInstitute, Inc., Raleigh, N.C

OP Krąpiec rozwijał i ubogacał filozofię OP Krąpiec rozwijał i ubogacał filozofię poprzez:poprzez:

pogłębione studia historyczno-filozoficzne pogłębione studia historyczno-filozoficzne (źródłowe),(źródłowe),

rozwój metodologii filozofii, wyjaśnianie rozwój metodologii filozofii, wyjaśnianie poznawczej i metodologicznej swoistości filozofii poznawczej i metodologicznej swoistości filozofii klasycznej i jej odrębności od innych metod i klasycznej i jej odrębności od innych metod i stylów filozofowania oraz metod naukowych stylów filozofowania oraz metod naukowych (nauki szczegółowe),(nauki szczegółowe),

opracowanie realistycznej metafizyki (filozofii opracowanie realistycznej metafizyki (filozofii bytu) akcentującej rolę aktu istnienia w bytu) akcentującej rolę aktu istnienia w konkretnym bycie,konkretnym bycie,

opracowanie filozoficznej wizji człowieka opracowanie filozoficznej wizji człowieka (antropologii filozoficznej) i jego działań.(antropologii filozoficznej) i jego działań.

Będąc Rektorem KUL w latach Będąc Rektorem KUL w latach

w latach 1970 -1983 roku w latach 1970 -1983 roku

musiał zmagać się z musiał zmagać się z bolszewicką bolszewicką

filozofiąfilozofią, której jedynym celem było , której jedynym celem było

zniewolenie Polski i Polaków, zniewolenie Polski i Polaków,

poprzez likwidację religii, katolicyzmu, poprzez likwidację religii, katolicyzmu,

kościoła rzymskokatolickiegokościoła rzymskokatolickiego..

Działalność w czasach PRLDziałalność w czasach PRL

Problem człowieka centralny we współczesnej Problem człowieka centralny we współczesnej myśli, prawda o człowieku jako podstawa myśli, prawda o człowieku jako podstawa sensu jego egzystencji oraz rozumienie i sensu jego egzystencji oraz rozumienie i

rozstrzyganie spraw ludzkich, zasad rozstrzyganie spraw ludzkich, zasad ludzkiego postępowania indywidualnego, ludzkiego postępowania indywidualnego,

społecznego, politycznego, ludzkiej kultury, społecznego, politycznego, ludzkiej kultury, stały się punktem centralnym środowiska stały się punktem centralnym środowiska prof. Krąpca w czasach panowania błędów prof. Krąpca w czasach panowania błędów

antropologicznych i myślowego zniewolenia antropologicznych i myślowego zniewolenia także środowisk naukowych, zwłaszcza także środowisk naukowych, zwłaszcza

filozoficznychfilozoficznych

Środowisko filozoficzne KUL przez okres Środowisko filozoficzne KUL przez okres dominacji ideologii marksistowskiej dominacji ideologii marksistowskiej

w Polsce stanowiło prawdziwą oazę w Polsce stanowiło prawdziwą oazę myśli niezależnej, bo nastawionej myśli niezależnej, bo nastawionej jedynie na poznawanie prawdy o jedynie na poznawanie prawdy o

rzeczywistości, a nie jej koniunkturalne rzeczywistości, a nie jej koniunkturalne dostosowanie do panującej ideologii. dostosowanie do panującej ideologii. Było to zjawisko niezwykłe na terenie Było to zjawisko niezwykłe na terenie

Polski, Europy Środkowej i Wschodniej.Polski, Europy Środkowej i Wschodniej.

Działalność w czasach PRLDziałalność w czasach PRL

Spektakularnym sprawdzianem praktyczności Spektakularnym sprawdzianem praktyczności prawdy filozoficznej głoszonej przez OP Krąpca było prawdy filozoficznej głoszonej przez OP Krąpca było jego historyczne wystąpienie na Zamku Królewskim jego historyczne wystąpienie na Zamku Królewskim

w Warszawie 14 VII 1988 roku i dialog z M. w Warszawie 14 VII 1988 roku i dialog z M. Gorbaczowem na temat suwerenności człowieka i Gorbaczowem na temat suwerenności człowieka i państwa. Podkreślił on wtedy mocno, że człowiek państwa. Podkreślił on wtedy mocno, że człowiek

jako osoba, podmiot świadomego i wolnego jako osoba, podmiot świadomego i wolnego działania, byt o wymiarze transcendentnym działania, byt o wymiarze transcendentnym

obdarzony jest suwerennością, której część może obdarzony jest suwerennością, której część może przekazać państwu, a nie odwrotnie, jak uważa się przekazać państwu, a nie odwrotnie, jak uważa się w w marksizmie, uznającym kolektyw (państwo) za , uznającym kolektyw (państwo) za

pierwszego suwerena.pierwszego suwerena.

Działalność w czasach PRLDziałalność w czasach PRL

O. Krąpiec a działalność w O. Krąpiec a działalność w KULKUL

O. Krąpiec animując środowisko, O. Krąpiec animując środowisko, współpracując z innymi sam dokonał współpracując z innymi sam dokonał olbrzymiej pracy, a jego niezwykle olbrzymiej pracy, a jego niezwykle

owocna działalność obejmowała pełnię owocna działalność obejmowała pełnię zaangażowania uniwersyteckiego: zaangażowania uniwersyteckiego: w pracę badawczo-naukową, w pracę badawczo-naukową,

pracę dydaktyczną orazpracę dydaktyczną oraz działalność organizacyjno-działalność organizacyjno-

administracyjną.administracyjną.

Działalność badawczo – naukowa

O. Krąpca znalazła wymierny wyraz

w 25 rozprawach monograficznych25 rozprawach monograficznych

oraz ponad 400 studiach i 400 studiach i artykułachartykułach.

Zawierają one filozoficzną interpretację Zawierają one filozoficzną interpretację rzeczywistości i poszczególnych jej rzeczywistości i poszczególnych jej

dziedzin:dziedzin:

człowieka,człowieka, poznania,poznania, moralności,moralności, prawa,prawa, kultury,kultury, religii,religii, polityki,polityki, teologii.teologii.

Nawiązania do filozofii Nawiązania do filozofii klasycznejklasycznej

Nawiązując do najlepszych tradycji filozofii Nawiązując do najlepszych tradycji filozofii klasycznej, głównie klasycznej, głównie Arystotelesa i św. Tomasza z Arystotelesa i św. Tomasza z

AkwinuAkwinu, O. Krąpiec podejmował kluczowe problemy , O. Krąpiec podejmował kluczowe problemy jakie rodzą się w kontakcie z rzeczywistością, jakie rodzą się w kontakcie z rzeczywistością,

zwłaszcza rzeczywistością człowieka i odważnie, zwłaszcza rzeczywistością człowieka i odważnie, bezkompromisowo szukał ich rozwiązania. Z natury bezkompromisowo szukał ich rozwiązania. Z natury

realista i maksymalistarealista i maksymalista, dążył do takiego , dążył do takiego rozumienia i wyjaśnienia rzeczywistości, które rozumienia i wyjaśnienia rzeczywistości, które

uwzględnia i gwarantuje realizm, czyli zdobywanie uwzględnia i gwarantuje realizm, czyli zdobywanie prawdy o istniejącej rzeczywistości i do ujęcia jej prawdy o istniejącej rzeczywistości i do ujęcia jej

podstawowych wymiarów, najczęściej nie podstawowych wymiarów, najczęściej nie uwzględnianych przez filozofie minimalistyczne czy uwzględnianych przez filozofie minimalistyczne czy

zideologizowane. zideologizowane.

Dociekania O. Krąpca, układają sięDociekania O. Krąpca, układają sięw spójną wizję rzeczywistości, ujmowaną w spójną wizję rzeczywistości, ujmowaną

w poszczególnych dyscyplinachw poszczególnych dyscyplinach filozoficznych: filozoficznych:

metafizyce,metafizyce, antropologii filozoficznej,antropologii filozoficznej,

filozofii kultury,filozofii kultury, filozofii polityki. filozofii polityki.

Osobną monografię poświęcił O. Krąpiec Osobną monografię poświęcił O. Krąpiec relacji filozofii do teologii.relacji filozofii do teologii.

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficzna(filozofia człowieka)(filozofia człowieka)

podejmuje określenie tego co podejmuje określenie tego co ogólnoludzkie (natury człowieka) ogólnoludzkie (natury człowieka) i wyjaśnienia miejsca człowiekai wyjaśnienia miejsca człowiekaw przyrodzie i społeczeństwie.w przyrodzie i społeczeństwie.

Źródło: WikipediaŹródło: Wikipedia

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficznaO. Mieczysława KrąpcaO. Mieczysława Krąpca

Człowiek, byt szczególny, duchowo-Człowiek, byt szczególny, duchowo-materialny, jest bytem materialny, jest bytem jednymjednym,, bo akt bo akt

istnienia związany jest z duchem (duszą), istnienia związany jest z duchem (duszą), który organizuje ciało świadomego człowieka. który organizuje ciało świadomego człowieka.

Będąc podmiotem (substancją), źródłem Będąc podmiotem (substancją), źródłem działania (poznania, miłości, aktów działania (poznania, miłości, aktów

decyzyjnych), człowiek przekracza świat decyzyjnych), człowiek przekracza świat natury, którego stanowi równocześnie natury, którego stanowi równocześnie

element element

(dramat natury i osoby).(dramat natury i osoby).

Będąc bytem w sobie, człowiek Będąc bytem w sobie, człowiek posiada wymiar społeczny, posiada wymiar społeczny,

uczestniczy uczestniczy

w społeczności, społeczność jest w społeczności, społeczność jest koniecznym warunkiem jego rozwoju, koniecznym warunkiem jego rozwoju,

ale równocześnie przekracza ale równocześnie przekracza wszelkie formacje społeczne wszelkie formacje społeczne

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficznaO. Mieczysława KrąpcaO. Mieczysława Krąpca

TranscendentnyTranscendentny wobec natury i wobec natury i społeczności wymiar człowieka ukazuje jego społeczności wymiar człowieka ukazuje jego otwarcie na Transcendens (Boga), czyni go otwarcie na Transcendens (Boga), czyni go

twórcą kultury, której ogniskową jest twórcą kultury, której ogniskową jest moralny i religijny związek człowieka z moralny i religijny związek człowieka z

Bogiem (religia). Bogiem (religia). Świętość,Świętość, czyli zjednoczenie czyli zjednoczenie

człowieka z Bogiem przez miłośćczłowieka z Bogiem przez miłość stanowi ostateczne spełnienie osoby ludzkiej, stanowi ostateczne spełnienie osoby ludzkiej,

nadaje ostateczny sens jej egzystencji.nadaje ostateczny sens jej egzystencji.

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficznaO. Mieczysława KrąpcaO. Mieczysława Krąpca

Prawda o człowieku stanowi podstawę Prawda o człowieku stanowi podstawę interpretacji ludzkiego działania,interpretacji ludzkiego działania,

zwłaszcza działania moralnego zwłaszcza działania moralnego (świadomego i wolnego),(świadomego i wolnego),

prawa, kultury, religii, a nawet prawa, kultury, religii, a nawet polityki. polityki.

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficznaO. Mieczysława KrąpcaO. Mieczysława Krąpca

Ludzka wolność i ludzka moralność konstytuuje się Ludzka wolność i ludzka moralność konstytuuje się poprzez akty decyzji, w których następuje synteza poprzez akty decyzji, w których następuje synteza

prawdy i dobra. Dlatego uniesprzeczniające prawdy i dobra. Dlatego uniesprzeczniające rozumienie ludzkich decyzji jest konieczne dla rozumienie ludzkich decyzji jest konieczne dla rozumienia specyfiki człowieka wobec całego rozumienia specyfiki człowieka wobec całego

kosmosu. kosmosu. Wolność i moralność ludzkiego postępowania oparta Wolność i moralność ludzkiego postępowania oparta jest ostatecznie o byt rozumiany jako dobro, będące jest ostatecznie o byt rozumiany jako dobro, będące

przedmiotem działania. przedmiotem działania. Pełnia Dobra rozumianego analogicznie i przedmiotowo Pełnia Dobra rozumianego analogicznie i przedmiotowo

jest ostateczną instancją uzasadniającą ludzką jest ostateczną instancją uzasadniającą ludzką decyzję,decyzję,

a więc ludzką wolność i moralność.a więc ludzką wolność i moralność.

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficznaO. Mieczysława KrąpcaO. Mieczysława Krąpca

Filozoficzna analiza i interpretacja Filozoficzna analiza i interpretacja bytu ludzkiego wskazuje na jego bytu ludzkiego wskazuje na jego

transcendentny charakter.transcendentny charakter.Ostateczne wyjaśnienie człowieka Ostateczne wyjaśnienie człowieka

wykracza poza świat natury i kultury wykracza poza świat natury i kultury i suponuje świat ukazany przez i suponuje świat ukazany przez

Objawienie, interpretowane w Objawienie, interpretowane w swoistym poznaniu ludzkim, jakim swoistym poznaniu ludzkim, jakim

jest teologia. jest teologia.

Antropologia filozoficznaAntropologia filozoficznaO. Mieczysława KrąpcaO. Mieczysława Krąpca

W W antropologii filozoficznej antropologii filozoficznej natomiast O. natomiast O. Krąpiec opracował koncepcję doświadczenia Krąpiec opracował koncepcję doświadczenia wewnętrznego podmiotowości i sprawczości wewnętrznego podmiotowości i sprawczości człowieka. Wyeksponował także duchowy człowieka. Wyeksponował także duchowy

wymiar osoby ludzkiej jako wymiar wymiar osoby ludzkiej jako wymiar podstawowy. Akt istnienia człowieka jest podstawowy. Akt istnienia człowieka jest związany z duszą, która organizuje także związany z duszą, która organizuje także

ludzkie ciało. Wyjaśnia to jedność podmiotu ludzkie ciało. Wyjaśnia to jedność podmiotu ludzkiego i jego transcendencję wobec ludzkiego i jego transcendencję wobec

natury natury i społeczności.i społeczności.

Bibliografia (wybór)Bibliografia (wybór) MetafizykaMetafizyka Realizm ludzkiego poznaniaRealizm ludzkiego poznania Ja-człowiekJa-człowiek Koncepcja prawaKoncepcja prawa Koncepcja językaKoncepcja języka U podstaw rozumienia U podstaw rozumienia

kulturykultury Struktura bytu. Struktura bytu.

Charakterystyczne elementy Charakterystyczne elementy systemu Arystotelesa i systemu Arystotelesa i Tomasza z AkwinuTomasza z Akwinu

Człowiek jako osobaCzłowiek jako osoba Ludzka wolność i jej graniceLudzka wolność i jej granice Człowiek i prawo naturalneCzłowiek i prawo naturalne Rozmowy z Ojcem Krąpcem Rozmowy z Ojcem Krąpcem

o człowiekuo człowieku

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!