តារាងមាតិការអត្ថបទ

សន្ទា� នុក្រ�មពា�្យ

មេមមេរ�ន១. មេសច�្ដីមេ�្ដីមមេមមេរ�ន ....................................................................................................................២. អានុភាព�្នុងពិភពមេ%� និង�្នុងតំបន់ដែ)លជក្រមញុតក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ....៣. តក្រមវូការដែ56សង្វា8 �់�្គត់�្គង់ ........................................................................................................៤. មេតីអ8ីដែ)លជាគុណភាព�ល)ំណា?ំ ...............................................................................................៥. ការវាយតម្លៃមAគុណភាព�ល)ំណា ំ.................................................................................................៦. មេតីគុណភាពបានបាត់បង់យ៉ាE ង)ូចមេម្ដច បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល? ......................................................៧. សារជាតិពុលមេI�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ...................................................................................៨. ក្របភពម្លៃនការចំលងមេមមេរាគពីសារជាតិពុលមេI�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ .............................................៩. ទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់ទី�ដែនAង ....................................................................................................១០. ទមាA ប់ល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំ.....................................................១១. ទមាA ប់ល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ...................................................១២. ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ ASEAN GAP .............................................................................................១៣. ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងវគ្គសិ�្សា ...........................................................................១៤. ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រ .......................................................................................................១៥. ការវាយតម្លៃមAវគ្គសិ�6ទាមូំល .....................................................................................................

ឯ�សារមេយ៉ាង និង ព័ត៌មានបដែន្ថម

សន្ទា� នុក្រ�មពា�្យ

ពា�្យបំក្រពញួ

RDA រ)្ឋបាលអភិវឌ្ឍន៍ជនបទAFACI គំនិត�្តួចមេ�្តីមសហក្របតិបត្តិការអំពីមេស្បaង និង�សិ�ម្មអាសីុASEAN សមាគមក្របជាជាតិអាសីុអាមេគ្នយ៍Codex គណៈ�ម្មការមេស្បaងអាហារ�ូ)ិចFAO អង្គការមេស្បaងអាហារ និង�សិ�ម្មម្លៃនអង្គការសហក្របជាជាតិGAP ទំ%ប់ល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មHACCP ការក្រតតួពិនិត្យ និងវភិាគសារធាតុពុលMRL �ំរតិកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមាProduce ដែ�Aមេdី និង បដែនAQA ការធាន្ទាគុណភាពQASAFV ក្របព័ន្ធធាន្ទាគុណភាពសំរាប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAអាសាf នWHO អង្គការសុ5ភាពពិភពមេ%�WTO អង្គការពាណិជ្ជ�ម្មពិភពមេ%�

គុណភាព�ល)ំណាំរបួសស្នា� មដោយត្រ�ជាក់ ជម្ងឺដែ)លមេ�ីតមេjងីមេIមេពលដែ)លមេគរ�្សាទុ��ល)ំណាមំេI�្នុងសីតុណ្ហ ភាពមេក្រកាម

ចំណុចដែ)ល)ំមេណីរការជីវសាក្រស្ដធម្មតាអាចមេ�ីតមេjងីបាន ។

ផ្លែ��ដោ��ត្រសគាលដែ�Aមេdីដែ)លទទួលរងនូវការមេ�ីនមេjងីយ៉ាE ងឆាប់រហ័សនូវអក្រតា)ំណ�)មេង្ហីមរបស់វា (Climacteric fruit) មេI�្នុងមេពលក្រសគាល ដែ)លបង្វា្ហ ញមេpយ�ំមេណីន�លិត�ម្មកាបូនឌីអុ�សីុត

ការត្រ��ួពិនិ�្យបរយិាកាស ការក្រតតួពិនិត្យបរយិ៉ាកាសមេIជំុវញិ�ល)ំណាមំេ)ីម្បីរ�្សាទុ�ឱ្យបានយូរ មេpយការ កាត់បន្ថយអុ�សីុដែហ6ន និង/ឬ មេpយបមេងsីនការបូនឌីអុ�សីុត

គុណភាពទទួលទានបាន រង្វា8 ស់ផ្ទា� ល់5Aួនអំពីបទពិមេសាធន៍ទទួលទានដែ)លអាចរមួបញ្ចូលនូវ របូរាងខាងមេក្រv, ល័�្ខ5័ណ្ឌ វាយនភាព រសជាតិ និងតំម្លៃលជីវជាតិ ។

ដោ&ទ�ផ្លែ'ន អ័រមEូនរ�ុ្ខជាតិដែ)លមេ�ីតមេjងីមេpយឯងៗ និងឧស្ម័នអីុក្រ)កូាបូនដែ)លមេក្របីសំរាប់ក្រតតួពិនិត្យការទុំរបស់ដែ�Aមេdី។

សំដោណ� ម ចំនួនចំហាយទឹ�មេI�្នុង5្យល់- ជាធម្មតាបានបង្វា្ហ ញជា“សំមេណីមដែក្របក្របលួដែ)លជា អក្រតារវាងសំពាធចំហាយទឹ�មេI�្នុង5្យល់ និងសមា| ធចំហាយដែ}្អតមេI�ក្រមិត សីតុណ្ហ ភាព)ូចគា្ន ។

បក្កភាព )ំណា�់កាលអភិវឌ្ឍន៍មេI�្នុង)ំមេណីរការលូត%ស់ម្លៃន�ល)ំណា ំ។គុណភាព បន6ំម្លៃនល�្ខណៈ�ល)ំណាដំែ)លមានសារៈសំខាន់សក្រមាប់បំមេពញមេសច�្ដីក្រតវូការ និង

ការរពឹំងរបស់អតិថិជន ។

ការខូចគុណភាព អ8ីមួយដែ)លកាត់បន្ថយគុណភាព�ល)ំណា ំ។

ដំណកដដោ./�ម )ំមេណីរការរបស់ជាលិការស់ដែ)លក្រសបូយ�អុ�សីុដែហ6ន និងបមេងsីតកាបូនឌីអុ�សីុត ភាពមេពញវយ័បន្ដរហូត)ល់មេពលចាប់មេ�្ដីមចាស់ ។

ការបន្ទុំ )ំមេណីរការទា�់ទងនឹងការផ្ទាA ស់ប្ដូរល�្ខណៈគុណភាពដែ)លបមេងsីននូវការទទួលយ��្នុងការទទួលទាន ។

ភាពចាស់ )ំណា�់កាលមេI�្នុងអាយុកាល�ល)ំណាដំែ)លការអភិវឌ្ឍន៍មានភាពមេពញមេលញ និងមានការថយចុះមេpយន្ទាមំេ�រ�ការចាប់មេ�្ដីមង្វាប់ ។

ស្នារធា�ុសររីា.្គដោ67�ឱ្យខូច សររីាង្គទាងំឡាយដែ)លធម្មតាគ ឺ ជាបា�់មេតរ ី និង�6ិតដែ)លបងsឱ្យមានការចំលងមេរាគរលួយ ឬ �្អូម និងកាត់បន្ថយគុណភាព�ល)ំណា ំ

ការបដោ9:ញចំហាយទឹក )ំមេណីរការបាត់បង់ជាតិទឹ�ពី�ល)ំណា ំ

វាយនភាព ការវាយតម្លៃមAទូមេ�អំពី�ល)ំណាតំាមរយៈការ)ឹងអារម្មណ៍មេpយមាត់-ការ�6ំព ី ដែ�្ន�ទាងំអស់របស់មាត់មេធ្មញ និងក្រតមេច�� ។

សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការសំអា� ការយ�)ី ភាពក្រ�58�់ ខាA ញ់ និង�ំមេទច�ំទីមេ�6ងៗមេទ�ត ។

ការកា� យជាជ�កំបុ៉ស្ដ ការក្រគប់ក្រគង)ំមេណីរការដែ)លមេធ8ីឱ្យសារធាតុសររីាង្គក្រតវូក្របdមមេ�នឹងសំមេណីម �ំមេ� និងការរ%ំយមេpយមីក្រ�សូររីាង្គ ។

ការចម�.ដោមដោរាគ ការបញ្ចូល ឬ ការមេ��រ ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេ��្នុង�ល)ំណា ំ ឬ ទុនp�់បញ្ចូលដែ)លទា�់ទងនឹង�ល)ំណា)ូំចជា )ី ទឹ� ឧប�រណ៍ និងមនុស6។

លាមក កា�សំណល់ពី�Aូវមេពាះមេវ�នរបស់មនុស6 និងសត8។

ជា�ិពុលក�ុ.សុវ�្ថិភាព សារធាតុ ឬ ល�្ខណៈគីមី ជីវសាក្រស្ដ ឬ របូដែ)លអាចបណា្ដ លឱ្យដែ�Aមេdី និងបដែនAចំណ� អាហារ កាA យមេ�ជាមេក្រគាះថ្នា្ន �់មិនអាចទទួលយ�បាន)ល់សុ5ភាពអ្ន�មេក្របីក្របាស់ ។

កត្រមិ�កាកសំណល់ ចំនួនអតិបរមាម្លៃនជាតិគីមីមួយដែ)លអនុញ្ញា� តឱ្យមានមេpយបទបញ�តិរ)្ឋ មេI�្នុងដែ�A ជា�ិពុល&�ិបរមា មេdី និងបដែនAក្រសស់ សក្រមាប់ការល�់)ូរ និងការមេក្របីក្របាស់របស់មនុស6 ។(MRL)

ម�ត្រកសូររីា.្គដោរាគសមុH ន សារធាតុសររីាង្គទាងំឡាយដែ)លជះឥទ្ធិពលមេលីសុ5ភាពមនុស6។ សារធាតុសររីាង្គ ទាងំមេន្ទាះមានរបូរាងតូចៗ មេហីយអាចមេមីលមេ�ីញបានតាមរយៈមីក្រ�ទូស6ន៍ដែត បEុមេណា� ះ ។

ថ្នា� កំសិកម្ម ជាតិគីមីដែ)លមេគមេក្របីសំរាប់�ំចាត់មេបEស្ដ- សត8ល្អិត ជម្ងឺ រ�ុ្ខជាតិចម្លៃក្រង ។

ទឹក�ឹកបាន ទឹ�ដែ)លមានភាពសមរម្យសក្រមាប់�ឹ�មេpយមនុស6 ។

ដោ67�ឱ្យមាន&នាម័យ មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយ�ក្រមិតមីក្រ�សូររីាង្គតាមរយៈការមេក្របីក្របាស់ជាតិគីម ី �ំមេ� និងវធីិសាក្រស្ដមេ�6ងៗមេទ�ត ។

ការរកដោM�ញដោយន ការតាមចលន្ទាម្លៃន�ល)ំណាតំាមរយៈដែ56សង្វា8 �់�្គត់�្គង់មេ)ីម្បីមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណពី មេ)ីម�ំមេណីត�ល)ំណា ំនិង)ំមេណីរការដែ)ល�ំពុងដែតមេ�ីតមេjងី ។

រយៈដោពលហូ�ទុក រយៈមេពលអប្បបរមាដែ)លមេគអនុញ្ញា� តមេI�្នុងចមេន្ទាA ះម្លៃនការមេក្របីថ្នា្ន �ំសិ�ម ្ម និងការក្របមូល�ល)ំណា ំ។

ស�7ចង្រៃត្រ. �ណ្ដុ រ សត8ចាប ក្រ�ឡាត សត 8 និងសត8ល្អិតមេ�6ងៗមេទ�តដែ)លអាចជាក្របភពម្លៃនការចមAងមេរាគ)ល់�ល)ំណា ំ។

មេមមេរ�នទី១ មេសច�្ដីមេ�្ដីមមេមមេរ�ន

1>1 មេសច�្ដីមេ�្ដីមមេស�វមេ�ដែណន្ទាសំក្រមាប់វគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេនះ គឺជាស�ម្មភាពមួយមេI�្នុងគមេក្រមាង Development of

Guideline for Specific Crop on GAP and Produce Safety Information System in Cambodia។ គំនិត�្ដួចមេ�្ដីមមេនះ គឺជាអង្គម្លៃន�ិច្ចសហក្របតិបត្តិការមានល�្ខណៈអន្តររp្ឋ ភិបាល និងពហុភាគ ី ដែ)លក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេpយរ)្ឋបាលអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ (Rural Development Administration(RDA)) ម្លៃនសាធារណរ)្ឋ�ូមេរ � �្នុងទិសមេ�មេ)ីម្បីបមេងsីន�លិត�ម្មមេស្បaង មេធ8ីឲ្យមេ�ីតមានជា�់ដែស្តងនូវការមេធ8ី�សិ�ម្មក្រប�បមេpយនិរន្តរភាព និងដែ�លម្អមេសវា�ម្ម�6ព8�្សាយរបស់ក្របមេទសន្ទាន្ទាមេIទ8ីបអាសីុតាមរយៈការដែច�រដំែល�ចំមេណះ)ឹង និងព័ត៌មានស្តីពីបមេច្ច�វទិ្យា�សិ�ម្ម។ �ម្មវធីិ Asian Food and Agriculture Cooperation Initiative (AFACI)/Korea មេនះក្រតវូបានមេក្របីក្របាស់ថវកិាពិមេសសរបស់រ)្ឋបាលអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ (RDA) �្នុងរយៈមេពល ៣ឆា្ន ំ(២០១៣-២០១៥)។

មេគាលបំណងៈមេ)ីម្ីបជំរញុនូវការអនុវត្ដន៍ល្អក្របមេសីរសក្រមាប់ក្របព័ន្ធធាន្ទាគុណភាព�លិត�ល សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មេI�្នុង

ក្របមេទស�ម|ុជា និងការ�6ព8�្សាយព័ត៌មាន�្នុងការក្រគប់ក្រគងគុណភាព�លិត�ល និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារជាមួយ Asian Food and Agriculture Cooperation Initiative (AFACI)/Korea ។

ទិសមេ�ៈ មេ)ីម្ីបពក្រងឹងក្របព័ន្ធដែច�ចាយព័ត៌មានសក្រមាប់គាកំ្រទ)ល់ការអភិវឌ្ឍន៍ក្របព័ន្ធធាន្ទាគុណភាព និងសុវត្ថិ

ភាពចំណីអាហាររបស់សា�វប្ប�ម្មអាសាf ន មេ)ីម្ីប�្ដល់ជាមូលp្ឋ នសក្រមាប់រចន្ទាស្ដង់pម្លៃនការធាន្ទាគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារសក្រមាប់ដែ�Aមេdី

និងបដែនAមេI�្នុងអាសាf ន ការទំន្ទា�់ទំនង និងការ�6ព8�្សាយព័ត៌មាន�្នុងការក្រគប់ក្រគងគុណភាព�លិត�ល និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ជាមួយ Asian Food and Agriculture Cooperation Initiative (AFACI)/Korea ។

មេគាលមេ�ៈ មេ)ីម្ីបគាកំ្រទ)ល់ការបមេងsីតមេjងីនូវបរសិា្ថ នតំបន់អាសាf ននិងការមេធ8ីទំន្ទា�់ទំនងម្លៃនការផ្ទាA ស់ប្តូរព័ត៌មាន

�្នុងការក្រគប់ក្រគងគុណភាព�លិត�ល និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ជាមួយ Asian Food and Agriculture Cooperation Initiative (AFACI)/Korea សក្រមាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ដែ�្ន�ឯ�ជនក្រប�ួតក្របដែជងមេលីដែ�្ន�សហក្រគាសធុនតូច និងមធ្យមមេpយមេផ្ទា្ដ តជាសំខាន់មេ�មេលីគុណភាព�លិត�លនិងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។

1>2 មេសច�្ដីមេ�្ដីមអំពីវគ្គសិ�្សាទស6និ�ជនមេគាលមេ�

ក្រគបូង្វា្ហ ត ់ និងអ្ន�ដែ)លទទួល5ុសក្រតវូមេលីគំនិត�្ដួចមេ�្ដីមអំពីគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មេI�្នុងក្របមេទស�ម|ុជា ។មេគាលបំណង និង ទំហំការង្វារ

មេ)ីម្ីបបមេងsីនការយល់)ឹងអំពីការក្របតិបត្ដិល្អមេI�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មសក្រមាប់ក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មេលីដែ�Aមេdី និងបដែនAមេIតាមចំការ

មេ)ីម្ីបមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីនូវសមត្ថភាពក្រគបូង្វា្ហ ត់�្នុងការ�្ដល់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល)ល់�សិ�រ អំពីការអនុវត្ត�សិ�ម្មល្អ សក្រមាប់ក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំនិងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

មេ)ីម្ីប�្ដល់សមា� រៈឧមេទ�ស)ល់ក្រគបូង្វា្ហ ត ់ សក្រមាប់ជំនួយ�្នុងការ�្ដល់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល)ល់�សិ�រអំពីការអនុវត្ត�សិ�ម្មល្អ �្នុងការក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំនិងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។

លទ្ធ�លម្លៃនវគ្គបំពា�់បំបEន&�កចូលរមួនឹ.ៈ

)ឹងអំពីអានុភាព�្នុងតំបន ់ និង�្នុងពិភពមេ%� ដែ)លជំរញុ�ំមេណីនម្លៃនតក្រមវូការខាងគុណភាពតាងំពីការមេ�្ដីម�លិត និងក្របព័ន្ធសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

)ឹងអំពីសមាជិ�មេ�6ងៗមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ដែ�AមេdីនិងបដែនA និងអំពីរមេប�បម្លៃនមេសច�្ដីក្រតវូការរបស់អតិថិជន និងអ្ន�មេក្របីក្របាស់ បានជំំរញុ�សិ�រឱ្យបំមេពញនូវតក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

យល់អំពីការធាន្ទាគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារដែ)លក្រតវូដែតក្រទក្រទង់មេpយការអនុវត្ត�សិ�ម្មល ្អ និងអំពីមេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់ ASEAN GAP �ំពុងដែតបមេងsីតមេjងី

យល់អំពី�តា្ដ ខាង�្នុង និងខាងមេក្រvដែ)ល�ំណត់គុណភាព�ល)ំណា ំ និងវធីិសាក្រស្ដសក្រមាប់វាយតម្លៃមA គុណភាព�លិត�ល

យល់អំពីមូលមេហតុដែ)លមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាពមេក្រកាយមេពលការក្របមូល�ល និងការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មដែ)លអនុវត្ដសក្រមាប់បង្វាs រ ឬកាត់បន្ថយការ5ូចខាតឱ្យមេI�ក្រមិតអប្បបរមា

យល់អំពីសកា្ដ នុពលម្លៃនជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ដែ)លអាចមេ�ីតមេjងី�្នុងមេពល�ំពុង�លិត និងមេពលក្របតិបត្ដិការង្វារមេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល និងអំពីក្របភពចំលងមេមមេរាគ (ជាតិពុល)

យល់អំពីការអនុវត្ត�សិ�ម្មល ្អ ដែ)លតក្រមវូឱ្យមានការក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេI�្នុងមេពល�ំពុង�លិត និងមេពលក្របតិបត្ដិការង្វារមេក្រកាយមេពលក្របមូល�លមេIមេលីចំការ

ទទួលបានចំមេណះ)ឹង និងសមា� រៈ ធនធានសក្រមាប់បមេក្រមីឱ្យការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រអំពីការក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំនិងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។

1>3 មេស�វមេ�សក្រមាប់វគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេស�វមេ�សក្រមាប់វគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេនះ �្ដល់នូវព័ត៌មានមេ)ីម្ីបជួយ)ល់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល។ ព័ត៌មាន ទាងំមេនះ

រមួមានៈ មេគាលការណ៍ និងព័ត៌មានអំពីសាវតាសក្រមាប់គាកំ្រទក្របធានបទនីមួយៗ លំហាត់សក្រមាប់ពក្រងឹងនូវការយល់)ឹងអំពីក្របធានបទនីមួយៗ ឯ�សារមេយ៉ាងសក្រមាប់ទទួលបាននូវព័ត៌មានបដែន្ថមអំពីក្របធានបទទាងំឡាយ ព័ត៌មានបដែន្ថមក្របដែហលជានឹង�្ដល់ជូនមេI�្នុងមេពលបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ។

�ម្មវធីិវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លម្លៃថ្ងទី១ - ម្លៃថ្ងច័ន�ដែ�្ន�ទី១ មេសច�្ដីមេ�្ដីមអំពីមេមមេរ�ន៨ៈ០០-៩ៈ៣០ ចុះមេ�្ម ះ

ពិធីមេបី�វគ្គ១ ការដែណន្ទាឱំ្យសា្គ ល់អំពីវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ក្រគបូង្វា្ហ ត់ និងអ្ន�ចូលរមួ

៩ៈ៣០-១០ៈ០០ សំរា�ពិសារកាមេហ8ដែ�្ន�ទី២ សាវតាមេមមេរ�ន១០ៈ០០-១២ៈ០០ ២ អានុភាព�្នុងតំបន ់ និង�្នុងពិភពមេ%�ដែ)លជំរញុតក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាព

ចំណីអាហារ៣ តក្រមវូការចង្វា8 �់់�្គត់�្គង់

១២ៈ០០-១៣ៈ៣០ ពិសារអាហារម្លៃថ្ងក្រតង់ដែ�្ន�ទី៣ គុណភាព�ល)ំណាំ១៣ៈ៣០-១៥ៈ៣០ ៤ មេតីអ8ីមេ�ដែ)លជាគុណភាព�ល)ំណា?ំ

៥ ការវាយតម្លៃមAគុណភាព�ល)ំណាំ១៥ៈ៣០-១៦ៈ០០ សំរា�ពិសារកាមេហ8១៦ៈ០០-១៧ៈ០០ ៦ មេតីគុណភាពបានបាត់បង់យ៉ាE ង)ូចមេម្ដចបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល?ម្លៃថ្ងទី២ - ម្លៃថ្ងអង្វា្គ រ៨ៈ០០-១០ៈ០០ មេតីគុណភាពបានបាត់បង់យ៉ាE ង)ូចមេម្ដចបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល? (ត)១០ៈ០០-១០ៈ៣០ សំរា�ពិសារកាមេហ8ដែ�្ន�ទី៤ សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ១០ៈ៣០-១២ៈ០០ ៧ ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

៨ ក្របភពម្លៃនការចំលងមេមមេរាគពីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ១២ៈ០០-១៣ៈ៣០ ពិសារអាហារម្លៃថ្ងក្រតង់១៣ៈ៣០-១៥ៈ៣០ ក្របភពម្លៃនការចមAងមេមមេរាគពីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ (ត)១៥ៈ៣០-១៦ៈ០០ សំរា�ពិសារកាមេហ8ដែ�្ន�ទី៥ ទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់ទី�ដែនAង១៦ៈ០០-១៧ៈ០០ ៩ មេសច�្ដីមេ�្ដីម និងការមេរ�បចំសក្រមាប់ទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់�ដែនAងម្លៃថ្ងទី៣ - ម្លៃថ្ងពុធ៧ៈ៣០-១៨ៈ០០ ១០ )ំមេណីរទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សាមេ�កាន់សហក្រគាស �សិ-ពាណិជ្ជ�ម ្ម និងទី�្សារ�្នុងក្រ�ងុ ឬ

ហាងល�់រាយម្លៃថ្ងទី៤ - ម្លៃថ្ងក្រពហស្បត្ដ៍ដែ�្ន�ទី៦ ទមាA ប់ល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម (GAP)៨ៈ០០-១០ៈ៣០ ១១ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�ន�្នុងមេពលមេធ8ីទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់�ដែនAង

១២ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណាំ១០ៈ៣០-១១ៈ០០ សំរា�ពិសារកាមេហ8១១ៈ០០-១២ៈ០០ ១៣ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ១២ៈ០០-១៣ៈ៣០ ពិសារអាហារម្លៃថ្ងក្រតង់១៣ៈ៣០-១៥ៈ៣០ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ (ត)១៥ៈ៣០-១៦ៈ០០ សំរា�ពិសារកាមេហ8១៦ៈ០០-១៧ៈ០០ ១៤ ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ ASEAN GAPម្លៃថ្ងទី៥ - ម្លៃថ្ងសុក្រ�ដែ�្ន�ទី៧ ការបមេងsីតការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល៨ៈ០០-១០ៈ៣០ ១៥ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

១៦ ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លដែ�្ន��សិ�ម្ម១០ៈ៣០-១១ៈ០០ សំរា�ពិសារកាមេហ8ដែ�្ន�ទី៨ បិទវគ្គ១១ៈ០០-១២ៈ០០ ១៧ ការវាយតម្លៃមAវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

ពិធីបិទវគ្គ

មេពលមេវ%ម្លៃនពិធីមេបី�វគ្គអាចមានការដែក្របក្របលួអាក្រស័យមេ�មេលីការទំមេនររបស់មន្ដ្រន្ដីដែ)លអមេញ្ជីញឱ្យចូលរមួ�ំណត់សំគាល់ៈ មេពលមេវ%នឹងក្រតវូដែក្របក្របលួមេ�តាមមេសច�្ដីក្រតវូការម្លៃនមេមមេរ�ននិមួយៗ ។ការពិសារបាយមេពល%្ង ចជា�Aូវការសក្រមាប់សិកា្ខ សា%ៈ កាលបរមិេច�ទនឹងក្រតវូជូន)ំណឹងមេIមេពលចាប់មេ�្ដីមវគ ្គ បណ្ដុ ះបណា្ដ ល ។

មេមមេរ�នទី២

អានុភាព�្នងុតំបន់់ និង�្នងុពិភពមេ%� ដែ)លជក្រមញុ តក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

2>1 អានុភាព�្នុងពិភពមេ%�ដែ)លជំំរញុតក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិរបស់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ពាណិជ្ជ�ម្មមេអjចិក្រតនិូ� ការមេ�ីនមេjងីនូវពាណិជ្ជ�ម្មពិភពមេ%� និងពាណិជ្ជ�ម្មមេសរ ីសហគមន៍ទាមទារឱ្យមាន ការទទួល5ុសក្រតវូ

�ំមេណីនម្លៃនការក្រគបសងsត់របស់ទី

�្សារទំមេនីបមេលីភិពពមេ%� មេគាលនមេយ៉ាបាយរp្ឋ ភិបាល

ការតក្រមវូឱ្យមានច្បាប់របស់រp្ឋ ភិបាល- ច្បាប់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និង អន្ទាម័យការតក្រមវូឱ្យមានគុណភាពខាងល�់រាយ និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

អានុភាព�្នងុពិភពមេ%�

ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិរបស់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិអ្ន�មេក្របីក្របាស់ និងនិន្ទា្ន ការសង្គម�ំពុងដែតមេ�ីតមានមេjងីមេI�្នុងក្របមេទសទាងំឡាយមេI

ជំុវញិពិភពមេ%� មេIមេពលដែ)លក្របជាជនកាន់ដែតមានជីវភាពធូរធារ និង�នចូលវយ័ចាស់ ។ ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ5Aះម្លៃន)ំមេណីរជីវតិមេIអឺរ �បុមានៈ

ការមេ�ីនមេjងីនូវសមាមាក្រតក្រស្ដីមេធ8ីការ ��ះសំដែបងដែ)លមានមនុស6មេIលីវរស់មេIមានកាន់ដែតមេក្រចីន គូរក្រស�រដែ)លគា្ម នបុក្រតធីតាមានកាន់ដែតមេក្រចីន ការមេ�ីនមេjងីនូវចំនួនមនុស6ចាស់ និងអ្ន�ចូលនិវត្ដដែ)លមេIមាន�មាA ងំមាមួំន ការចូលចិត្ដមេចញមេ�បរមិេភាគមេIខាងមេក្រvមានកាន់ដែតមេក្រចីន រយៈមេពលមេរ�បចំចំណីអាហារកាន់ដែត5Aីជាងមុន ការមេ�ីនមេjងីនូវទមាA ប់បរមិេភាគអាហារសំរន់ មេpយការបរមិេភាគអាហារមេI��ះកាន់ដែតតិចមេ� ការមេ�ីនមេjងីនូវចំណាប់អារម្មណ៍អំពីសុ5ភាពផ្ទា� ល់5Aួន និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការមេ�ីនមេjងីនូវរបបអាហារមេ�6ងៗ និងចំណីអាហារដែបA�ៗកាន់ដែតមេក្រចីនមេjងី

ការផ្ទាA ស់ប្ដូរទាងំមេនះបានបមេងsីតនូវការដែក្របក្របលួមួយទា�់ទងមេIនឹងៈ ភាពក្រសណុ�ក្រសលួខាA ងំជាងមុន ហាងល�់ទំនិញក្រគប់មុ5មានកាន់ដែតមេក្រចីន ចំណីអាហារដែ)លមានភាពង្វាយក្រសលួមានកាន់ដែតមេក្រចីន ក្របមេភទចំណីអាហារមានកាន់ដែតមេក្រចីនមេjងី មេហីយជំមេរសី�៏មានកាន់ដែតមេក្រចីន �លិត�លដែ)លមានមាE �យីមេហា មានកាន់ដែតមេក្រចីនមេjងី បរយិ៉ាកាសទិញទំនិញដែ)លមានភាពសា្អ ត មានអន្ទាម័យ និងមានសុ5ភាពជាងមុន មេពលមេវ%ម្លៃនការមេបី�ល�់ទំនិញយូរជាងមុនជាលទ្ធ�ល គឺអ្ន�ល�់)ូររាយមានតក្រមវូការ5|ស់ជាងមុននូវចំណីអាហារដែ)លមានសុវត្ថិភាព និងមានគុណភាព

ក្រតឹមក្រតវូ។

ការមេ�ីនមេjងីនូវការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មពិភពមេ%� និងពាណិជ្ជ�ម្មមេសរី មានការមេ�ីនមេjងីនូវការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មរវាងក្របមេទសទាងំឡាយ មេIមេពលដែ)លឧបសគ្គមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្ម

)ូចជាពន្ធទំនិញន្ទាមំេចញន្ទាចូំលក្រតវូបានមេគ)�មេចញមេpយសារការបមេងsីតមេjងីនូវ�ិច្ចក្រពមមេក្រព�ងពាណិជ្ជ�ម្ម (WTO)

ការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មកាន់ដែតមេសរមីានន័យថ្នា ក្របមេទសជាមេក្រចីនអាចចូលរមួក្រប�ួតក្របដែជង�្នុង�ក្រមិតមួយបាន ការមេធ8ី)ូចមេនះបាន�្ដល់ឱកាស)ល់ក្របមេទសដែ)លមានក្របា�់មេប�វត6ទាបអាចក្រប�ួតក្របដែជងបានមេI�្នុងទី�្សារដែ)លក្រតវូការ�ំ%ងំពល�ម្មខាA ងំ )ូចជា�លិត�ម្ម�សិ�ម្ម

ស្ដង់pរសុវត្ថិភាពចំណីអាហារអន្ដរជាតិ ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេpយ គណៈ�ម្មការមេស្បaងអាហារ Codex មេហីយក្របមេទសជាមេក្រចីនតក្រមវូឱ្យមានការមេគារពតាមស្ដង់pរមេនះសក្រមាប់�ល)ំណាដំែ)លន្ទាចូំល ។ Codex ក្រតវូបានភា្ជ ប់មេ�នឹង�ិច្ចក្រពមមេក្រព�ងរបស់ WTO

ស្ដង់pរគុណភាព�៏ក្រតវូបានមេគបមេងsីតមេjងី�ងដែ)រ )ូចមេនះដែ�Aមេdី និងបដែនA�៏ក្រតវូដែតមេធ8ីក្របហា�់ក្របដែហលគា្ន ដែ)រ មេpយមិនគិតអំពីក្របមេទសp)ុំះមេjយី ។

�ំមេណីនម្លៃនការក្រគបសងsត់របស់ទី�្សារទំមេនីបមេIមេលីពិភពមេ%�

ចំណីអាហារមានសុវត្ថិភាពគុណភាពមានភាពក្រតឹមក្រតវូ

ចង្វា8 �់ទី�្សារទំមេនីប (របស់ក្រ�មុហfុនដែតមួយ)�ំពុងដែតមេ�ីតមេjងីមេIក្របមេទសជាមេក្រចីនមេpយសារដែតឱកាសដែ)លបមេងsីតមេjងីពីការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិរស់មេI

ទី�្សារទំមេនីបទាងំឡាយក្រតវូបានមេគតក្រមវូឱ្យមានគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារហ្មត់ចត ់ មេ)ីម្ីបធាន្ទាថ្នាមេទាះបីជាហាងទំនិញណាមេបាះទីតាងំមេI�ដែនAងណាម្លៃនពិភពមេ%��៏មេpយ �៏វាមាន�លិត�លក្របហា�់ក្របដែហលគា្ន និងមានសុវត្ថិភាពសក្រមាប់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ទាងំអស់គា្ន

មេ)ីម្ីបមានការ�្គត់�្គង់មេពញមួយឆា្ន ំ និងមាន�លិត�លឯ�សណា្ឋ ន (uniform products) ទី�្សារទំមេនីបទាងំឡាយបានដែស8ងរ�ក្របភព�លិត�លពីក្របមេទសជាមេក្រចីនមេIជំុវញិពិភពមេ%� ។

មេគាលនមេយ៉ាបាយរបស់រp្ឋ ភិបាល ការបមេងsីតនូវច្បាប់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងអន្ទាម័យ មេI�្នុងក្របមេទសទាងំឡាយ មេ)ីម្ីបមេធ8ីឱ្យកាន់ដែត

ក្របមេសីរមេjងី)ល់សុ5ភាពទូមេ�របស់ក្របជាជន រp្ឋ ភិបាលភាគមេក្រចីន បានបមេងsីត MRL’s (�ក្រមិតកា�សំណស់ជាតិពុលអតិបរមា) សក្រមាប់ការមេក្របីក្របាស់

ជាតិគីមីមេI�្នុង�លិត�ម្មដែ�Aមេdី និងបដែនA មេ)ីម្ីបគាពំារ)ល់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ ។

សហគមន៍ទាងំឡាយទាមទារនូវការធាន្ទា5ុសក្រតវូសហគមន៍ទាងំឡាយមេIជំុវញិពិភពមេ%��ំពុងដែតទាមទារឱ្យមានការទទួល5ុសក្រតវូមេI�្នុងវស័ិយ )ូចជាៈ ការការពារបរសិា្ថ ន សុ5ុមាលភាព�ម្ម�រ (ទំន្ទា�់ទំនងរវាង�ម្ម�រ និងនិមេយ៉ាជ�) GMO’s (សាធាតុសររីាង្គដែ)លដែ�ដែក្របមេpយដែហ6ន)តក្រមវូការឱ្យមានការទទួល5ុសក្រតវូជាមេរ�យៗន្ទាមំេ�)ល់ការហាមឃាត់�លិត�ល ឬ ការចុះ�្សាយតាមសារ

ព័ត៌មានពី)ំណឹងមិនល្អមេIមេពលដែ)លការធាន្ទា5ុសក្រតវូមិនបានបង្វា្ហ ញមេI�្នុងវស័ិយ)ូចបានបញ្ញា្ជ �់ខាងមេលី ។

ពាណិជ្ជ�ម្មមេអjចិក្រតនិូ�មាននិន្ទា្ន ការពិភពមេ%�មេឆា| ះមេ�រ�ការមេ�ីនមេjងីនូវការមេក្របីក្របាស់ការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មតាមមេអjចិក្រតនិូ�

សក្រមាប់ការទិញ និងការល�់។ ការមេធ8ី)ូចមេនះ គឺស្ថិតមេIមេលីមូលp្ឋ នជាល�្ខណៈបុគ្គល ឬ ជាក្រ�មុហfុន ។ ការដែក្របក្របលួ គឺមេឆា| ះមេ�រ�ការទិញ�លិត�ល )ូចជាដែ�Aមេdី និងបដែនA មេpយពំុបានមេមីលមេ�ីញផ្ទា� ល់នឹងដែភ្ន�។

2>2 អានុភាព�្នុងតំបន់ដែ)លជំរញុតក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេ�ីនមេjងីនូវការមេធ8ី)ំមេណីរមេpយក្របជាជនអាសីុ

ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិ រស់មេI/ចំណង់ចំណូលចិត្ដរបស់អ្ន�មេក្របីក្របាស់

�ំមេណីនក្របា�់ចំណូលការន្ទាមំេចញ/ការន្ទាចូំល

�ំមេណីនក្របា�់ចំណូល មេIអាសីុអាមេគ្នយ៍មានការមេ�ីនមេjងីនូវវណ�ៈ�ណា្ដ លមួយជាពិមេសស គឺមេI�្នុងក្រ�មុអាយុចាប់ព ី ២០ មេ�

៣៩ ឆា្ន ំ ពីមេក្រពាះក្របា�់ចំណូលបុគ្គល ឬ ក្រគសួារមេ�ីនមេjងី ក្របា�់ចំណាយមេ�មេលីទំនិញបដែន្ថមមេលីសពីការចាបំាច់កាន់

ដែតមេ�ីនមេjងី ក្របា�់ចំណូលកាន់ដែតមេក្រចីនបានជំរញុឱ្យអ្ន�មេក្របីក្របាស់សា�ល្បងចំណីអាហារថ្មីៗ និងចំណីអាហារដែបA�ៗ

មេក្រចីនជាងមុន តក្រមវូការខាងគុណភាព5|ស់�៏មេ�ីនមេjងី�ងដែ)រ �ំមេណីនក្របា�់ចំណូលបានមេធ8ីឱ្យមានការទិញ)ូចជា ទូរទឹ��� ទូរ�ំមេ�ចំណីអាហារ និងរថយន្ដតូចដែ)ល

មេន្ទាះមេធ8ីឱ្យមានការដែក្របក្របលួនូវរមេប�បរបបមេ)ីរទិញទំនិញ មេpយន្ទាមំេ�រ�ចំណង់ចំណូលចិត្ដមេ�មេលីទី�្សារទំមេនីប ។

ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិរស់មេIរបស់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ ការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិរស់មេI មេIអាសីុអាមេគ្នយ៍បានតាមជិតទាន់និន្ទា្ន ការម្លៃនដែ�្ន�មេ�6ងមេទ�តរបស់ពិភពមេ%�

មេIមេពលដែ)លក្របា�់ចំណូលមេ�ីនមេjងី មានការមេ�ីនមេjងីម្លៃនសមាមាក្រត��ះសំដែបងដែ)លមានសមាជិ�ក្រគសួារតិច និង��ះសំដែបងដែ)លមាន

មនុស6រស់មេIដែតមា្ន �់ឯង ការទទួលរងនូវឥទ្ធិពលបស្ចឹមក្របមេទស�ំពុងដែតផ្ទាA ស់ប្ដូរចំណង់ចំណូលចិត្ដម្លៃនការមេ)ីរទិញទំនិញជាចំណីអាហារ

សក្រមាប់ការpសំA និងទមាA ប់ទទួលទាន ការមេ�ីនមេjងីនូវ�ក្រមិតការសិ�្សាមានន័យថ្នា មានការយល់)ឹងក្របមេសីរជាងមុនអំពីតម្លៃមAជីវជាតិ និង

សុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេI�្នុងរបបអាហារ ។

ការន្ទាចូំល/ការន្ទាមំេចញ ការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មមេសរជីាងមុនរវាងក្របមេទសទាងំឡាយបានមេធ8ីឱ្យមានភាពង្វាយក្រសលួជាងមុន�្នុងការមេធ8ី

ការន្ទាចូំល និងមេធ8ីការន្ទាមំេចញ ការន្ទាចូំលនឹងមានការមេ�ីនមេjងីមេIមេពលដែ)លក្របា�់ចំណូលមេ�ីនមេjងី ទី�្សារទំមេនីបដែតងដែតដែស8ងរ�នូវក្របភព�លិត�លដែ)លមានតម្លៃមAមេថ្នា�)ូចជា ដែ�Aមេdី និងបដែនA មេ)ីម្ីបអាចមេធ8ីការ

ក្រប�ួតក្របដែជងបាន។ ក្របមេទសអាសីុមានអត្ថក្របមេយ៉ាជន៍មេpយសារមានសមត្ថភាព�លិតនូវដែ�Aមេdី និងបដែនA�្នុង

ការ�ត្រមវូឱ្យមានច្បាប់របស់រH ភិបាល- ច្បាប់សុវ�្ថិភាពចំណ� អាហារ និ.&នាម័យការ�ត្រមវូឱ្យមានគុណភាពខា.លក់រាយ និ.សុវ�្ថិភាពចំណ� អាហារ

ចំណីអាហារមានសុវត្ថិភាពគុណភាពមានភាពក្រតឹមក្រតវូ

ការអភិវឌ្ឍន៍មេហp្ឋ រចន្ទាសម|័ន្ធ

�ំមេណីនទី�្សារទំមេនីប

ការមេ�ីនមេjងីខាងមេទសចរណ៍

តម្លៃមAមេថ្នា� ដែ)លមេនះជាតក្រមវូការយ៉ាE ង5|ស់មេI�្នុងទី�្សារន្ទាមំេចញ ឱ្យដែតវាមានគុណភាពក្រតឹមក្រតវូ និងមានសុវត្ថិភាព�្នុងការបរមិេភាគ ។

ការអភិវឌ្ឍន៍មេហp្ឋ រចន្ទាសម|័ន្ធ ការអភិវឌ្ឍន៍�Aូវថ្នល់ និងយ៉ាន្ដ)ឹ�ជញ្ជូនបានគាកំ្រទ)ល់ការអភិវឌ្ឍន៍ចង្វា8 �់ទី�្សារទំមេនីប ការអភិវឌ្ឍន៍ក្របព័ន្ធលទ្ធ�ម្ម�ណា្ដ លសក្រមាប់ទី�្សារទំមេនីបតក្រមវូឱ្យមានសមា� រៈរមួ�6ំគា្ន (ឧទាហរណ៍ៈ ឧប�រណ៍

សក្រមាប់មេលី�ទូរក្រតជា�់ សមា� រៈបន�ុំ) ។�ំមេណីនទី�្សារទំមេនីប

ការមេ�ីនមេjងីនូវក្របា�់ចំណូល និងការផ្ទាA ស់ប្ដូរ)ំមេណីរជីវតិរស់មេI�ំពុងដែតមេធ8ីឱ្យដែក្របក្របលួទមាA ប់ចំណង់ចំណូលចិត្ដមេ)ីរទិញទំនិញ មេ�រ�ការទិញទំនិញមេIតាមទី�្សារទំមេនីបដែ)លមានល�់ទំនិញមេក្រចីនមុ5

មេIទីក្រ�ងុសំខាន់ៗរបស់ក្របមេទសមាE មេjសីុៈ ៦០%ម្លៃនដែ�Aមេdីល�់ និង ៣៥%ម្លៃនបដែនAល�់ គឺមេIតាមម្លៃ56ចង្វា8 �់ហាងល�់រាយ

មេIទីក្រ�ងុបាE ង��ៈ ៤០%ម្លៃនដែ�Aមេdីល�់ និង ៣០%ម្លៃនបដែនAល�់ គឺមេIតាមហាងល�់រាយ ក្របព័ន្ធលទ្ធ�ម្ម�ណា្ដ លរមួ�6ំជាមួយទី�្សារទំមេនីបបានន្ទាមំេ�រ� “អ្ន��្គត់�្គង់ដែ)លមេគចូលចិត្ដ“ និងតក្រមវូ

ការស្ដង់pរគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារជា�់%�់ ។ការមេ�ីនមេjងីខាងមេទសចរណ៍

មេទសចរណ៍មេIតំបន់អាសីុ �ំពុងដែតកាA យមេ�ជាទីមេពញនិយមសក្រមាប់អ្ន�មេទសចរណ៍បស្ចឹមក្របមេទស ការផ្ទាA ស់ប្ដូរមេ�កាន់ការល�់រាយ�ំពុងដែតមេ�ីតមេjងី មេ)ីម្ីបបមេក្រមីឱ្យរសជាតិចំណីអាហារបស្ចឹមក្របមេទស

និងការមេ)ីរទិញទំនិញ គុណភាពចំណីអាហារក្រតវូដែតមានស្ដង់pរក្របហា�់ក្របដែហលមេ�នឹងអ8ីដែ)លអ្ន�មេទសចរណ៍ធាA ប់មានមេIឯ��ះ

ពួ�មេគ ចំណីអាហារក្រតវូដែតមានសុវត្ថិភាព )ូចមេនះអ្ន�មេទសចរណ៍នឹងមិនមានជំងឺ និងមិនមានចំនួនថយចុះ។

ការមេ�ីនមេjងីនូវការមេធ8ី)ំមេណីរមេpយក្របជាជាតិអាសីុ ការមេធ8ី)ំមេណីរមេនះមេធ8ីឱ្យក្របជាជាតិអាសីុ បានមេ�ីញពីការល�់)ូររាយតាមដែបបទំមេនីប ភាពសំបូរដែបបម្លៃនទំនិញ

និង�ល)ំណាកំ្រសស់ៗ5ុសរ)ូវដែ)លអាចរ�ទិញបាន ។

2>3 តំរវូការក្របព័ន្ធគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារចង្វា8 �់ទី�្សារទំមេនីបមេIមេលីពិភពមេ%� �ំពុងជំំរញុតក្រមវូការសក្រមាប់ការមេធ8ីអាជីវ�ម្មមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់

�្គង់មេpយក្រតjប់មេ�រ��សិ�រ មេ)ីម្ីបអនុវត្ដក្របព័ន្ធគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។ ក្របព័ន្ធគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារជាមេក្រចីនក្រតវូបានមេគបមេងsីតមេjងីទូទាងំពិភពមេ%� ។ សក្រមាប់�សិp្ឋ ន (ដែក្រសចំការ) ក្របព័ន្ធទាងំមេនះ ក្រតវូបានក្រទក្រទង់មេpយការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម (GAP).

ឧទាហរណ៍អំពីក្របព័ន្ធគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ EUREPGAP SQF 1000 & 2000 Tesco-ជមេក្រមីសរបស់ធម្មជាតិ ក្រ�ម HACCP របស់ហូjង់ ស្ដង់pរ QA របស់�្សារ Woolworths ស្ដង់pរបមេច្ច�មេទសសមាគមល�់រាយរបស់អង់មេគAស

ការអនុវត្ត�សិ�ម្មល្អ (GAP)

2>4 គំនិត�្ដួចមេ�្ដីមស�ល និង�្នុងតំបន់គំនិត�្ដួចមេ�្ដីមស�ល

គំនិត�្ដួចមេ�្ដីមស�លដែ)លមានបំណងមេធ8ីឱ្យកាន់ដែតក្របមេសីរមេjងីនូវគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហាររមួមានៈ

WHO (អង្គការសុ5ភាពពិភពមេ%�) រមួជាមួយ FAO (អង្គការមេស្បaងអាហារ និង�សិ�ម្មពិភពមេ%� របស់អង្គការសហក្របជាជតិ) ដែ)លជាសា្ថ ប័នអនុវត្ដក្រតវូបានបមេងsីតមេjងី មេ)ីម្ីបមេមីលដែថទា ំ គំនិត�្ដួចមេ�្ដីម អំពីសុខាភាពមេIមេលីពិភពមេ%�មេpយរមួបញ្ចូលទាងំសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។ គំនិតមេនះក្រតវូបានសមេក្រមចមេជាគជ័យមេpយការអនុវត្ដន៍ យុទ្ធស្នាត្រស្ដសកលសំរាប់សុវ�្ថិភាពចំណ� អាហារ ។ Codex ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេIមេក្រកាមអង្គការមេនះ និង�្ដល់នូវមេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់�ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមា (MRL) និងអន្ទាម័យចំណីអាហារ

WTO (អង្គការពាណិជ្ជ�ម្មពិភពមេ%�) ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេ)ីម្បីជួយ�ិច្ចការម្លៃនការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មឱ្យក្រតឹមក្រតវូតាមច្បាប់ ។ Codex ក្រតវូបានភា្ជ ប់មេ�នឹង�ិច្ចក្រពមមេក្រព�មរបស់ WTO

CIES - មេវទិការអាជីវ�ម្មចំណីអាហារ ៖ គឺជាបណា្ដ ញអាជីវ�ម្មចំណីអាហារមេលីពិភពមេ%�ដែ)លមេធ8ីការសំមេ�មេ�រ�ភាពក្រតវូគា្ន ម្លៃនក្របព័ន្ធគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។

គំនិត�្ដួចមេ�្ដីមមេI�្នុងតំបន់គំនិត�្ដួចមេ�្ដីមដែ)លមេផ្ទា្ដ តជាពិមេសសមេ�រ�តំបន់អាសីុ រមួមានៈ អាសាf នៈ ជួយតំបន់អាសីុឱ្យមេធ8ីការរមួគា្ន សំមេ�មេ�រ�ការមេធ8ីឱ្យកាន់ដែតក្របមេសីរមេjងី)ល់ការឯ�ភាព

អំពីនមេយ៉ាបាយ និងពាណិជ្ជ�ម្មជួរមុ5 គំមេរាង Development of Guideline for Specific Crop on GAP and Produce Safety

Information System in Cambodia ដែ)លរមួមានទាងំវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេនះ គឺជាវធីិសាក្រស្ដសហការគា្នជាមួយសមាជិ�អាសាf ន និង�ម្មវធីិ Asian Food and Agriculture Cooperation Initiative (AFACI)/Korea �្នុងការអនុវត្ត�ម្មវធីិអភិវឌ្ឍន៍�្នុងតំបន់ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេpយមានការសហការគា្ន មេ)ីម្ីបជួយក្របមេទស ឬ តំបន់ជា�់%�់មួយ

�ម្មវធីិគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារតាមក្របមេទសនីមួយៗ)ូចជាៈ ក្របព័ន្ធ Q របស់ក្របមេទសម្លៃថ ក្របព័ន្ធ SALM របស់ក្របមេទសមាE មេjសីុ GAP-VF របស់ក្របមេទសសិង្ហបុរ ី INDON GAP របស់ក្របមេទសឥណ្ឌូ មេនសីុ

លំហាត់ ២.១

�ិច្ចការទី ១ អានុភាព�្នុងតំបន់ដែ)លជំំរញុតក្រមវូការខាងគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារសក្រមាប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់

សំណួរទី ១មេI�្នុងតំបន់របស់មេ%�/មេ%�ក្រសី មេតីមានអានុភាពអ8ី5Aះដែ)ល�ំពុងជំំរញុតក្រមវូការខាងគុណភាព និង

សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ សក្រមាប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់?.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

សំណួរទី ២មេតីអានុភាពអ8ី5AះមេI�្នុងតំបន់របស់មេ%�/មេ%�ក្រសី ដែ)ល�ំពុងដែតជំរញុនូវតក្រមវូការខាងសុវត្ថិភាពចំណី

អាហារ?............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

�ិច្ចការទី ២គំនិត�្ដួចមេ�្ដីម�្នុងតំបន់សក្រមាប់គុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

សំណួរទី ១មេតីមានគំនិត�្ដួចមេ�្ដីម ឬ�ម្មវធីិអ88ី5Aះ មេ)ីម្ីបជួយ�្នុងការមេធ8ីឱ្យកាន់ដែតក្របមេសីរមេjងី)ល់គុណភាព និង សុវត្ថិភាព

ចំណីអាហារមេI�្នុងតំបន់របស់មេ%�/មេ%�ក្រសី ?............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................២.៥ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី២..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៣ តក្រមវូការចង្វា8 �់�្គត់�្គង់

៣.១ មេតីអ8ីជាចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ ? ចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ គឺជាចង្វា8 �់អាជីវ�ម្មទាងំឡាយដែ)លទា�់ទងមេ�នឹង�លិត�ម ្ម ការដែច�ចាយ និងការល�់

)ូរដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់មេ�ឱ្យអ្ន�មេក្របីក្របាស់ មានចង្វា8 �់�្គត់�្គង់មេ�6ងៗជាមេក្រចីនដែ)លមានចំនួន និងក្របមេភទអាជីវ�ម្មមេ�6ងៗគា្ន

អាជីវ�ម្មនីមួយៗ �្គត់�្គង់�លិត�ល និងមេសវា�ម្មមេ�ឱ្យអាជីវ�ម្មមេ�6ងមេទ�តមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់គឺ អតិថិជន របស់អាជីវ�ម្មទាងំមេន្ទាះ

អ្ន�មេក្របីក្របាស់គឺជាអតិថិជនចុងមេក្រកាយ មេហីយមេIទីបញ្ចប់ភាពមេជាគជ័យរបស់ចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ក្រតវូបាន�ំណត់មេpយវធីិដែ)លមេធ8ីឱ្យអ្ន�មេក្របីក្របាស់មេពញចិត្ដ

ភាពមេជាគជ័យរបស់ចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ក្រតវូពឹងដែ�្អ�មេ�មេលីសមាជិ�ទាងំអស់មេធ8ីការរមួគា្ន ជាម្លៃ)គូ មេ)ីម្ីប បំមេពញចិត្ដអ្ន�មេក្របីក្របាស់ ។

ឧទាហរណ៍ម្លៃនចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ និងសមាជិ�របស់វា

ទី�្សារ�ល)ំណាកំ្រសស់ ទី�្សារន្ទាមំេចញ

លំហាត់ទី ៣.១

ការគូស)្យាក្រកាមចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ការសា្គ ល់ពីសមាជិ�ម្លៃនចង្វា8 �់�្គត់�្គង់នឹងជួយ�្នុងការមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណអំពីការតក្រមវូឱ្យមានគុណភាព និង

សុវត្ថិភាព ចំណីអាហាររបស់សមាជិ�មា្ន �់ៗមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់មេន្ទាះ ។�ិច្ចការ

ចូរមេក្រជីសមេរសី)ំណាមំេdីហូបដែ�A ឬ )ំណាបំដែនAមួយមុ5ដែ)លមេ%�/មេ%�ក្រសីសា្គ ល់ បន្ទា� ប់ម�ចូរមេក្រជីសមេរសីមេគាលមេ�ទី�្សារ (ឧទាហរណ៍ៈ ទី�្សារ�្នុងក្រស�ុ ទី�្សារន្ទាមំេចញ ទី�្សារដែ�ម្លៃច្ន) មេហីយចូរគូរអំពីឧទាហរណ៍ម្លៃនចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ និងសមាជិ�របស់វា ។ ចូរមេក្របីឧទាហរណ៍ចង្វា8 �់�្គត់�្គង់មេIទំព័រខាងមេ)ីមសំរាប់មេធ8ីជាមគ្គុមេទ�ស�៍ ។

)ំណា ំ ៖........................................................... ទី�្សារ ៖.....................................................

�សិ�រ

អ្ន�ក្របមូលទិញ

អ្ន�)ឹ�ជញ្ជូន

អ្ន�ល�់)ំុឫ d្មញួ

អ្ន�ល�់រាយ

អ្ន�មេក្របីក្របាស់

�សិ�រ

អ្ន�ក្របមូលទិញ

អ្ន�)ឹ�ជញ្ជូន

អ្ន�ន្ទាមំេចញ

អ្ន�)ឹ�ជញ្ជូនទំនិញ

d្នញួ

អ្ន�ល�់រាយ

អ្ន�មេក្របីក្របាស់

៣.២. មេគាលការណ៍ម្លៃនការក្រគប់ក្រគងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់១.ចូរមេផ្ទា្ដ តមេ�មេលីអតិថិជន អ្ន�មេក្របីក្របាស់ និងចូរ�្ដល់)ល់ពួ�មេគនូវអ8ីដែ)លពួ�មេគចង់បាន ២.ចង្វា8 �់�្គត់�្គង់បមេងsីត និងដែច�រដំែល�តម្លៃមAជាមួយសមាជិ�ទាងំអស់៣.ក្រតវូក្របា�)ថ្នា�លិត�លពិតជាក្រតឹមក្រតវូសក្រមាប់តក្រមវូការរបស់អតិថិជន ៤.ការ�្ដល់នូវភស្ដុតាង និងការដែច�ចាយ)៏មានក្របសិទ្ធិភាព៥.មានព័ត៌មាន និងយុទ្ធសាក្រស្ដម្លៃនការមេធ8ីទំន្ទា�់ទំនងដែ)លរមួបញ្ចូលនូវសមាជិ�ទាងំអស់របស់ចង្វា8 �់ �្គត់�្គង់៦.ទំន្ទា�់ទំនងយ៉ាE ងមានក្របសិទ្ធភាពដែ)លដែច�រដំែល��ម្មសិទ្ធិ ។

ក្រតវូក្របា�)ថ្នា�លិត�លពិតជាក្រតឹមក្រតវូ ចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេpយមេសfរអីតិថិជន អាជីវ�ម្មនិមួយៗ �្គត់�្គង់�លិត�ល និងមេសវា�ម្មមេ�ឱ្យអាជីវ�ម្មបន្ទា� ប់មេទ�តមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់មេន្ទាះគឺ

អតិថិជន អតិថិជនមា្ន �់ៗមានតក្រមវូការជា�់%�់ចំមេពាះ�លិត�ល និងមេសវា�ម្ម អតិថិជនតក្រមវូឱ្យ�ល)ំណាកំ្រតវូដែតមានសុវត្ថិភាព�្នុងការបរមិេភាគ និងមានគុណភាពក្រតឹមក្រតវូសក្រមាប់ពួ�មេគ ការក្របតិបត្ដិមេIមេលីដែក្រសចំការបានជះឥទ្ធិពលមេ�មេលីតក្រមវូការគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហាររបស់

អតិថិជនទាងំអស់មេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ ។

លំហាត់ទី ៣.២

�ិច្ចការៈ តក្រមវូការដែ�្ន�គុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេI�្នុង�ូមេឡានទីមួយម្លៃនតារាងខាងមេក្រកាម ចូររាយបញ្ជីសមាជិ�ទាងំអស់តាមលំpប់មេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង ់ របស់មេ%�/មេ%�ក្រសីដែ)លបាន�ត់ក្រតាមេI�្នុងលំហាត់ទី ៣.១ ។ សក្រមាប់សមាជិ�នីមួយៗ ចូរពិចារណានូវអ8ីដែ)លអាច5ូចការមេpយសារដែតមេធ8ីឱ្យអតិថិជនមិនសប្បាយចិត្ដ ។ បន្ទា� ប់ម� ចូររាយបញ្ជីគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារដែ)លតក្រមវូឱ្យមានមេpយអតិថិជន មេ)ីម្ីបធាន្ទាថ្នាអ្ន�មេក្របីក្របាស់សប្បាយចិត្ដ ។

សមាជិ��្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ តក្រមវូការគុណភាព តក្រមវូការសុវត្ថិភាព

៣.៣ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�ន�្នុងមេមមេរ�នទី ៣.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៤ មេតីគុណភាព�ល)ំណាគឺំជាអ8ី ?

៤.១. បញ�តិ ម្លៃនគុណភាព

ល�្ខណៈខាងមេក្រv ( របូរាងខាងមេក្រv)

គុណភាពគឺ ជាការរមួ�្ំសង្រៃនលក្ខណៈរបស់�លិ��លផ្លែដលមានស្នារៈសំខាន់សត្រមាប់បំដោពញនូវដោសចក្ដ�ស.្ឹឃមទុក និ.ដោសចក្ដ�ត្រ�វូការរបស់&�ិថិជន

របូរាងខាងមេក្រv

គុណភាពសំរាប់បរមិេភាគភាពអាចសង្ឹឃមមេលីបាន

ទំហំ

ភាពក្រសណុ�ក្រសលួ

រយៈមេពលទុ��្នុងហាង

ក្របមេទសp)ុំះ

គុណភាពខាង�្នុង

មេ�្ម ះយីមេហា

ការមេវច5្ចប់

របូរាងគុណភាពខាងមេក្រv គឺជាល�្ខណៈដែ)លអាចមេមីលមេ�ីញបានមេpយដែភ្ន� ឬ មេpយរបូរាងខាងមេក្រvទូមេ�របស់ �លិត�ល រមួមាន ពណ៌ សា្ន ម ជម ្ងឺ ទំហ ំ ក្រទង់ក្រទាយ ល�្ខណៈពិមេសស ()ូចជា មេរាម សា្ន មអុចៗ និងទង)។របូរាងខាង�្នុង

របូរាងគុណភាពខាង�្នុង គឺជាល�្ខណៈដែ)លមេយីងមិនអាចមេមីលមេ�ីញ និងក្រតវូការកាត់ ឬ�៏មេបី�មេមីលនូវដែ�AមេdីឬបដែនAមេ)ីម្ីបវាយតម្លៃមA រមួមានៈ ពណ៌របស់សាច់ វាយនភាព ភាពរងឹមា ំរសជាតិ ឱជារស ទឹ�)ម �Aិនក្រ�អូប។

ល�្ខណៈបងsប់

ល�្ខណៈបងsប់ គឺជា�តា្ដ ទាងំឡាយដែ)លបានភា្ជ ប់មេ�នឹង�លិត�លដែ)លមេ%�អ្ន�មិនអាចមេមីល មេ�ីញបាន។ ល�្ខណៈទាងំមេនះអាចមានឥទ្ធិពលសំខាន់មេI�ក្រមិតថ្នា្ន �់អ្ន�ទិញជាបុគ្គល ឬមេI�ក្រមិតថ្នា្ន �់ក្របមេទសមួយ។មានលក្ខណៈមួយចំនួនផ្លែដលទាក់ទ.ដោ[នឹ.�លិ��ល ដូចជាៈ

សុវត្ថិភាព�លិត�ល ភាពក្រសណុ�ក្រសលួ រយៈមេពលដែ)លអាចរ�្សាទុ�បានមេI�្នុងហាង តម្លៃមAជីវជាតិ

មានបញ្ហា/ ដោ�្ស.ៗដោទ^�ផ្លែដលផ្លែ�_កដោ[ដោល�មូលH នស.្គម និ.ស�ល6ម៌ ដូចជាៈ ការក្រគប់ក្រគងបរសិា្ថ ន សុ5មាលភាព�ម្ម�រមេធ8ីការមេIតាម�សិp្ឋ ន (តាមដែក្រស ចំការ) �លិត�ម្មជាតិសររីាង្គ ការអនុវត្ដន៍ការp)ុំះក្រប�បមេpយនិរន្ដភាព វត្ដមានម្លៃនការដែ�ដែក្របមេpយដែហ6នណាមួយ ក្របមេទស�ំមេណីតរបស់�លិត�ល

មេសច�្ដីសង្ឹឃមទុ�អំពីគុណភាពមូលp្ឋ នមានល�្ខណៈទូមេ�5Aះដែ)លអ្ន�ទិញអាចពិចារណាមេIមេពលទិញដែ�Aមេdី និងបដែនA ។ ការសមេក្រមចចិត្ដ

ទិញរបស់ពួ�មេគនឹងក្រតវូទទួលនូវឥទ្ធិពលមេpយល�្ខណៈ)ូចខាងមេក្រកាម ៖ ពំុមានសា្ន មទង្គិចធំ)ំុ ការ5ូចរលួយ ឬ សាA �សា្ន មដែ)លអាចជះឥទ្ធិពលមេលីការរ�្សាគុណភាព មិនទុំក្រជលុ ទន់ ឬ ស8ិតមេសាA � ពំុមាន�Aិន ឬ �ំមេទច�ំទី)ី និងពំុមានមេក្របះ ឬ ដែប� និងសាA �សា្ន មដែ)លអាចមេធ8ី

ឱ្យបEះពាល់)ល់ការរ�្សាគុណភាព ពំុមានក្របឡា�់)ី ភាពក្រ�58�់ កា�សំណល់ជាតិគីមីដែ)លមិនអាចទទួលយ�បាន និង�ំមេទច�ំទី)ម្លៃទមេទ�ត �្នុងល�្ខណៈដែ)លអាចបរមិេភាគបាន ពំុមាន�Aិន និង�ំមេទច�ំទី)ី

៤.២ គុណភាពមេIមេពលក្របមូល�លមេតីក្រតវូក្របមូល�លមេIមេពលណា ?

ការ�ំណត់ពីមេពលមេវ%ដែ)ល�លិត�លមួយ�នចូល)ល់ភាពមេពញវយ័ និងរចួរាល់សក្រមាប់ការក្របមូល�លអាចជាការសមេក្រមចចិត្ដ�៏លំបា�មួយ។ សក្រមាប់)ំណា5ំAះ សន�ស6ន៍ប�sភាព (ការក្របមូល�ល) ក្រតវូបានមេគបមេងsីតមេjងីមេ)ីម្បីជួយ)ល់ការសមេក្រមចចិត្ដ។ )ំណាមំេ�6ងមេទ�ត ការក្របមូល�លឱ្យក្រតវូមេពលមេវ%អាចមានការដែក្របក្របលួ ។ មានពា�្យពីរ “ប�sភាព“ និង “ភាពទុំ“ ដែ)លជាមេរ�យៗក្រតវូបានមេគមេក្របីមេI�្នុងការពណ៌ន្ទាអំពីគុណភាព។ អត្ថន័យរបស់ពា�្យទាងំពីរមេនះមានភាព5ុសគា្ន មេហីយជាមេរ�យៗក្រតវូបានមេគមេក្របី5ុស។

ប�sភាព សំមេ�មេ�រ�)ំណា�់កាលម្លៃនការអភិវឌ្ឍន៍មេI�្នុង)ំមេណីរការលូត%ស់របស់ដែ�Aមេdី ឬ បដែនA ។ ភាពមេពញវយ័បន្ដរហូត)ល់ការចាប់មេ�្ដីមចាស់ ដែ)លន្ទាមំេ�)ល់ការង្វាប់របស់�លិត�លមេន្ទាះ ។

ការចាប់មេ�្ដីម)ំបូង ង្វាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ ការលូត%ស់ ការមេពញវយ័ ចាស់

ពនA� មេ)ីម និងសAឹ� ផ្ទាs ឬស និង មេមីម ការទុំ ចាស់

ដែ�Aមេdីលូត%ស់មិនមេពញមេលញ ដែ�Aមេdីលូត%ស់មេពញមេលញ

និយមន័យរបស់បក្កភាពស្នាកវប្បកម្មផ្លែដលដោត្រប�ចំដោbះគុណភាព រមួមានៈ បានបំមេពញនូវការលូត%ស ់ និងការអភិវឌ្ឍន៍តាមធម្មជាត ិ និងបាន�នមេ�)ល់)ំណា�់កាលដែ)ល

ល�្ខណៈរបស់វាមានភាពក្របមេសីរសក្រមាប់បរមិេភាគ )ំណា�់កាលម្លៃនការលូត%ស់របស់ដែ�Aមេdីដែ)លនឹងធាន្ទាការបំមេពញក្រតឹមក្រតវូនូវ)ំមេណីរការទុំ ។

ក្របសិនមេបី�ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគក្របមូល�លមេIមេពលដែ)លវាមិនទាន់មេពញវយ័ �ល)ំណាមំេន្ទាះអាចនឹង58ះនូវឱជារស ឬ វាយនភាពដែ)លក្រតវូមាន ឬ�៏មិនអាច�នមេ�)ល់ការទុំដែ)ល�្ដល់នូវឱជារស និងវាយនភាពតាមការចង់បាន)ល់អ្ន�មេក្របីក្របាស់មេjយី ។

ដ្យាត្រកាមខា.ដោត្រកាម បង្ហា/ ញ&ំព�បក្កភាព និ.ការទំុ ផ្លែដលមានការទាក់ទ.ដោ[នឹ.ដំណាក់កាលដោ�្ស.ៗដោទ^�ដោgក�ុ.ដំដោណ� រការលូ�លាស់ ៖

ឧទាហរណ៍5Aះគឺ ៖ មេ)ីម និងសAឹ� ៖ ទំពាងំបារំាង សាឡាត់ ម្លៃស|មេកា្ដ ប ក្រត�ួន.... ផ្ទាs ៖ ផ្ទាs ខាត់ណា ផ្ទាs ម្លៃស|... ដែ�Aមេdីលូត%ស់មិនមេពញមេលញ ៖ ដែ�Aក្រតស�់ សដែណ្ដ �ម្លៃបតង មេពាតហាម្លៃវ � ដែ�Aមេdីលូត%ស់មេពញមេលញ ៖ ដែ�AមេបាE ម ដែ�Aព័រ ដែ�Aក្រ�ចូ ដែ�AមេបEងមេបាE ះ

ការទុំ គឺនិយ៉ាយសំមេ�មេ�រ�ដែ�Aមេdី។ វាគឺជាការរមួ�6ំគា្ន ម្លៃន)ំមេណីរការទា�់ទងមេ�នឹងការផ្ទាA ស់ប្ដូរល�្ខណៈគុណភាពដែ)លន្ទាមំេ�)ល់ការមេ�ីនមេjងីនូវភាពអាចទទួលយ�បាន�្នុងការបរមិេភាគ ។ ឧទាហរណ៍អំពីការផ្ទាA ស់ប្ដូរ គឺការមេjងីទន់ ការថយចុះនូវជាតិអាសីុ និងអាសីុតក្រ�ហម ការមេ�ីនមេjងីនូវជាតិសsរ ការអភិវឌ្ឍន៍នូវ�Aិនក្រ�អូប និងការដែក្របពណ៌សំប� ។

ឬស និង មេមីម ៖ ការ �តុ 5�ឹម )ំjូងបារំាង

ការវាយតម្លៃមAប�sភាពវធីិសាក្រស្ដសក្រមាប់វាស់ប�sភាពក្រតវូដែតង្វាយ មេpយសារដែតក្រតវូវាយតម្លៃមAវាមេI�ដែនAងមេ�6ងៗគា្ន )ូចជាមេIឯចំការ

មេរាងមេវច5្ចប់ និងឬមេI�្នុងទី�្សារ។ វធីិសាក្រស្ដដែ)លល្អជាងមេគគឺ ជាវធីិសាក្រស្ដដែ)លមិនលំមេអ�ងជាជាងវធីិសាក្រស្ដមេក្របីតាមល�្ខណៈបុគ្គល។ មានវធីិមេ�6ងៗគា្ន ជាមេក្រចីន�្នុងការវាស់ ឬ បាE ន់សា្ម នប�sភាព មេហីយវធីិទាងំមេនះក្រតវូបានមេគសា្គ ល់ថ្នាជាវធីិសន�ស6ន៍។ ឧទហរណ៍5Aះគឺៈ

ចំនួនម្លៃថ្ងចាប់ពីមេពលមេចញផ្ទាs មធ្យមភាគខា្ន តវាស់�ំមេ� ៖ ក្រតវូបានមេគគណន្ទាពីទិន្នន័យអាកាសធាតុ ការអភិវឌ្ឍន៍ក្រសទាប់អាប់សីុស ៖ ភាពដែ)លអាចមេមីលមេ�ីញ ឬ �ំ%ងំបំដែប� រចន្ទាសម|័ន្ធខាងមេក្រv ៖ របូរាងខាងមេក្រvដែ)លអាចមេមីលមេ�ីញ ទំហំ ៖ ក្របដែវង ឬ អងsត់�្ចិត ទំន្ទាញជា�់%�់ ៖ បមេច្ច�មេទសមេធ8ីឱ្យអដែណ្ដ តមេjងី ក្រទង់ក្រទាយ ៖ ទំហំខា្ន ត តារាងអក្រតា ភាពរងឹ ៖ ការ)ឹងមេpយអារម្មណ៍ ទំហំ)ង់សីុមេត ការំស្មីអិុច ការំស្មី near

infrared (NIR) ល�្ខណៈវាយនភាព ៖ ភាពមា ំភាពមិនទាន់មេពញវយ័ ភាពស8ិត ពណ៌ខាងមេក្រv និងខាង�្នុង ៖ ការមេក្របីតារាងពណ៌ រចន្ទាសម|័ន្ធខាង�្នុង ៖ អាចមេមីលមេ�ីញ NIR �តា្ដ រមួ�6ំ ៖

ជាតិមេម� ៖ ការពិមេសាធន៍អីុយEូ) ការពិមេសាធន៍ជាតិគីមីមេ�6ងមេទ�ត ជាតិសsរ ៖ ឧប�រណ៍ស�ង់ (Refractometer) មេក្របីមេpយម្លៃ) ការពិមេសាធន៍ជាតិគីមី ជាតិអាសីុត ៖ ទឹ�មេ%ហធាតុ ការពិមេសាធន៍ជាតិគីមី ជាតិទឹ�)ម ៖ការមេធ8ីនិស្សារណ�ម្ម ការមេធ8ីពិមេសាធជាតិគីមី ជាតិមេក្របង ៖ ការមេធ8ីនិស្សារណ�ម្ម ការមេធ8ីពិមេសាធគីមី ជាតិអាសីុតក្រ�ហម៖ ការមេធ8ីពិមេសាធជាតិដែ)��Aរ)ី ការមេធ8ីពិមេសាធជាតិគីមីមេ�6ងៗមេទ�ត មេអទីដែjនខាង�្នុង ៖ ការបំដែប�សារធាតុល្បាយមេpយមេក្របីឧស្ម័ន

មេគអាចមេក្របីសន�ស6ន៍ណាមួយ�្នុងចំមេណាមសន�ស6ន៍ទាងំមេនះpច់មេpយដែj�ពីគា្ន ឬ�៏មេក្របីរមួជាមួយគា្ន អាក្រស័យមេ� មេលីដែ�Aមេdី ឬ បដែនA ។

ពណ៌ម្លៃបតង ទុំពណ៌មេល�ង

៤.៣ ការមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់គុណភាពមិនក្រតឹមដែតគុណភាពរបស់វត្ថុនីមួយៗមេទដែ)លមានសារៈសំខាន់ បEុដែន្ដគុណភាពទូមេ�ម្លៃន�ញ្ចប់វត្ថុដែ)ល

អាចល�់រមួគា្ន �៏សំខាន់�ងដែ)រ។ អ្ន�ទិញ�លិត�លនឹងមានការសង្ឹឃមទុ�ចំមេពាះគុណភាព�ញ្ចប់វត្ថុអាចល�់រមួគា្ន ។ ឧទាហរណ៍ បដែនAសAឹ�មួយបាច់ ដែ�Aមេdីមួយ�ន្ដ្រន្ដ� ។ អ្ន�ទិញ5Aះនឹងចូលចិត្ដល�្ខណៈជាឯ�សណា្ឋ ន )ូចមេនះពួ�មេគអាចមានការមេជ�ជា�់ថ្នាពួ�មេគអាចគណន្ទាតម្លៃមAបានច្បាស់%ស់។ អ្ន�ទិញមេ�6ងមេទ�តក្របដែហលជាចូលចិត្ដនូវទំហំ និងពណ៌មេ�6ងៗគា្ន ដែ)លមេន្ទាះអាចបំមេពញចិត្ដរបស់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ដែ)លទិញមេ�តាមមេសច�្ដីក្រតវូការ5ុសៗគា្ន របស់មេគ ។ ជាធម្មតាអ្ន�ទិញក្រតវូការ�ល)ំណាដំែ)លមានល�្ខណៈជាឯ�សណា្ឋ នមេI�្នុង�ញ្ចប់ឬបាច់អាចល�់រមួគា្ន មេទាះបីជា

មេនះមិនដែមនជាការពិតជានិច្ចកាល�៏មេpយ។ ឯ�សណា្ឋ នភាពមេនះអាចជាឯ�សណា្ឋ នរបស់ពណ៌ ទំហំ ទំងន់ ក្រទង់ក្រទាយ ឬ ល�្ខណៈមេ�6ងមេទ�ត ។ មេ)ីម្ីបសមេក្រមចបាននូវឯ�សណា្ឋ នភាព ការមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ក្រតវូបានមេគមេក្របីមេIមេពលក្របមូល�ល មេពលមេវច5្ចប់ ឬ�៏មេI�្នុង)ំណា�់កាលមេធ8ីការមេវច5្ចប់មេjងីវញិ ។ ការមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ជាធម្មតាក្រតវូមេធ8ីមេjងីមេpយមនុស6 គឺមេpយអ្ន�មេបះ ឬ�៏មេpយអ្ន�មេវច5្ចប់ មេទាះបីជាមានការមេ�ីនមេjងីម្លៃនការមេក្របីក្របាស់មាE សីុន ឬ ឧប�រណ៍វាស់ដែវង�៏មេpយ។ ភាពច្បាស់%ស់របស់មនុស6 គឺទាបជាងភាពច្បាស់%ស់របស់មាE សីុន បEុដែន្ដអាចមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីមេpយការបណ្ដុ ះបណា្ដ លសមរម្យ។ ការទទួលបានឯ�សណា្ឋ នភាពឥតមេខា្ច ះ គឺពិតជា�ំរនឹងមេធ8ីបានណាស់ )ូចមេនះមេគក្រតវូដែតអនុញ្ញា� តិឱ្យមាន�ក្រមិតម្លៃនការ ដែក្របក្របលួ ។ មេគក្រតវូដែតមេធ8ីការសមេក្រមចចិត្ដអំពីលំpប់ល�្ខណៈរវាង�ក្រមិតទាប និង�ក្រមិត5|ស់ដែ)លក្រតវូអនុញ្ញា� តិឱ្យមាន។ឧទាហរណ៍ៈ សក្រមាប់តក្រមវូការទម្ងន់ ២៥០ ក្រកាម របស់�លិត�លមួយដែ)លអនុញ្ញា� តិឱ្យមានការដែក្របក្របលួ ១០% លំpប់ទម្ងន់នឹងស្ថិតមេI�្នុងចមេន្ទាA ះ ២២៥ - ២៧៥ ក្រកាម ។ ចំណាត់ថ្នា្ន �់គុណភាពទាងំបីលំpប់របស់ដែ�Aសា8 យៈ

ល្អ មធ្យម មិនល្អ លំហាត់ទី ៤.១

�ិច្ចការៈមនុស6មេ�6ងៗគា្ន មេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់យល់មេ�ីញអំពីគុណភាពតាមវធីិ5ុសៗគា្ន ។�. ចូរមេក្រជីសមេរសីដែ�Aមេdីមួយ ឬ បដែនAមួយមុ5 និងរាយមេ�្ម ះពីល�្ខណៈគុណភាពខាងមេក្រv

ដែ)លមេ%�/ មេ%�ក្រសីគិតថ្នាមានសារៈសំខាន់ចំមេពាះអ្ន�មេក្របីក្របាស់ អ្ន�ល�់រាយ និង�សិ�រ ។5. ចូរមេក្រជីសមេរសីដែ�Aមេdីមួយ ឬ បដែនAមួយមុ5 និងរាយមេ�្ម ះពីល�្ខណៈគុណភាពខាង

�្នុងដែ)លមេ%�/ មេ%�ក្រសីគិតថ្នាមានសារៈសំខាន់ចំមេពាះអ្ន�មេក្របីក្របាស់ អ្ន�ល�់រាយ និង�សិ�រ ។

តំរវូការគុណភាពក្របមេភទដែ�Aមេdី និងបដែនAដែ)លបានមេក្រជីសមេរសី ៖ ...................................................................................

អ្ន�មេក្របីក្របាស់ អ្ន�ល�់រាយ �សិ�រ

ខាងមេក្រv

ខាង� ្នុង

៤.៤ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�ន�្នុងមេមមេរ�នទី ៤...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៥ ការវាយតម្លៃមAគុណភាព�ល)ំណាំ

៥.១. មេតីមេហតុអ8ីក្រតវូវាយតម្លៃមAគុណភាព�ល)ំណា ំ?ការវាយតម្លៃមA ឬការវាស់គុណភាព�្ដល់នូវភាសាទូមេ�មួយសក្រមាប់ពណ៌ន្ទាដែ�Aមេdី និងបដែនAជា�់%�់ដែ)ល

មេន្ទាះមេធ8ីឱ្យមានការទា�់ទងគា្ន រវាងសមាជិ�ទាងំឡាយមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់។ ការមេធ8ី)ូចមេនះបានបមេងsីននូវសារៈសំខាន់មេIមេពលដែ)ល�លិត�លក្រតវូបានមេគទិញមេpយមិនបានមេមីលមេ�ីញ តាមទូរស័ព� សារមេអjចិក្រតនិូ� និងអីុនធឺណិត ឬសក្រមាប់ចងក្រ�ងឯ�សារពត៌មាន ល�្ខណៈគុណភាពទាងំមេនះ5Aះអាចមេមីលមេ�ីញ និង5Aះមេទ�តបានបងsប់ ។

៥.២. ក្របមេភទម្លៃនការវាយតម្លៃមAគុណភាពការវាយតម្លៃមAគុណភាពមានពីរក្របមេភទគឺ ភាពមិនលំមេអ�ង (Objective) ឬ មេpយបុគ្គល (Subjective)។

ការវាយតម្លៃមAមេpយភាពមិនលំមេអ�ងទា�់ទងមេ�នឹងក្របមេភទវាស់មេpយការមេក្របីឧប�រណ៍។ ជាធម្មតាវានឹងមានចំនួនមេល5ដែ)លបមេងsីតមេjងីមេpយការវាស់ មេហីយតួមេល5មេនះនឹងក្រតវូមេធ8ីមេjងីវញិក្របសិនមេបីមានការវាស់ដែវងមេjងីវញិ។ ការវាស់មេpយភាពមិនលំមេអ�ង គឺជាការវាស់ទាងំឡាយណាដែ)លអាចមេធ8ីមេjងីមេpយមេក្របីវធីិ)ូចគា្ន មេIក្រគប់មេពលទាងំអស់ មេហីយជាធម្មតាមេpយមេក្របីឧប�រណ៍វាស់ក្របមេភទ5Aះ។ ពំុមានការជំទាស់ដែ)លទា�់ទងមេ�នឹងការវាស់មេjយី ក្របសិនមេបីឧប�រណ៍មេន្ទាះមានក្រ�ិតខា្ន តក្រតឹមក្រតវូ និងការវាស់មេធ8ីមេjងីក្រតឹមក្រតវូ។ ការវាយតម្លៃមAមេpយបុគ្គលក្រតវូការការវនិិច�័យដែ)លមេធ8ីមេjងីមេpយបុគ្គល ជាធម្មតាមេpយដែ�្អ�មេ�មេលី�ក្រមិតចំមេណះ)ឹង និងបទពិមេសាធន៍5Aះ។ ការវាយតម្លៃមAក្របមេភទមេនះអាចមេធ8ីមេjងីមេpយការពណ៌ន្ទាជាពា�្យសំ)ី ឬ មេpយការបមេងsីតនូវរង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាពពណ៌ន្ទា ។

ខា.ដោត្រកាមដោនះ គឺជាឧទាហរណ៍ង្រៃនលក្ខណៈគុណភាព និ.វ6ិ�ស្នាត្រស្ដសត្រមាប់កំណ�់ ៖ល�្ខណៈ វធីិសាក្រស្ដវាស់

ទំហំ ជញ្ជីង បន្ទា� ត់ ដែ56ដែមEក្រត �ុម្បា� ខា្ន តក្រ�ិតទម្ងន់ ជញ្ជីងមេអjចិក្រតនិូ� ជញ្ជីងពណ៌ តារាងពណ៌ ឬ )ំុពណ៌សាA �សា្ន ម ជំងឺ រង8ង់�ំណត់ម្លៃ�� ខា្ន តគំរ ូបន្ទា� ត់ ក្របពាយវាស់ រង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាពរសជាតិ ឧប�រណ៍ស�ង់ (សក្រមាប់�ក្រមិតជាតិសsរជា brix) រង្វា8 ស់�ំរតិគុណភាពភាពមាំ Penetrometerវាយនភាព រង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាព

ការវាស់ក្រតវូដែតដែ�្អ�មេ�មេលីវធីិសាក្រស្ដដែ)លបានចងក្រ�ងជាឯ�សារទុ�មេ)ីម្ីបធាន្ទានូវសង្គតភាព មេpយសារដែតការផ្ទាA ស់ប្ដូរវធីិសាក្រស្ដអាចបEះពាល់)ល់លទ្ធ�ល។ វធីិសាក្រស្ដវាស់គួរដែតពណ៌ន្ទាពីរមេប�បវាស់ និងគួរដែតp�់បញ្ចូលនូវ)ំណា�់កាលមេរ�បចំទាងំឡាយដែ)លចាបំាច់។ ឧទាហរណ៍ៈ វធីិសាក្រស្ដម្លៃនការវាស់ទំហំគួរដែតចងក្រ�ងជាឯ�សារអំពីដែ�្ន�

របស់ដែ�Aមេdី ឬ បដែនA ដែ)លក្រតវូវាស់។ រង្វា8 ស់�ក្រមិត Brix ម្លៃនសំណា�មួយ គួរដែតពណ៌ន្ទាអំពីទី�ដែនAង និងរមេប�បដែ)លមេគយ�សំណា�មេន្ទាះមេចញម�ពីចំណិតដែ�Aមេdី ឬ ដែ�Aមេdី ។

ទំហំជាមេរ�យៗ មេគមេក្របីទំហំ មេ)ីម្ីបមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់�លិត�លសក្រមាប់ការមេវច5្ចប់ចូលមេ��្នុង�ញ្ចប់សក្រមាប់ល�់ ។

ឧប�រណ៍ ដែ)លមេក្របីមេ)ីម្បីវាស់ទំហំ រមួមានៈ ជញ្ជីង បន្ទា� ត់ ដែមEក្រតដែ56 ក្របពាយវាស់ និងខា្ន តក្រ�ិត ។ ការវាស់ល�្ខណៈទំហំមេ�6ងៗ របស់មេច�មួយដែ�Aមានបង្វា្ហ ញជូន)ូចខាងមេក្រកាម ។

ក្របដែវង ក្របដែវង វណ្ឌ មណ្ឌ ល

ឧប�រណ៍មេក្របីសំរាប់ទំហំ ៖ ខា្ន តក្រ�ិត បន្ទា� ត់ ក្របពាយវាស់

មេIមេពលមេក្របីជញ្ជីង ឬ បន្ទា� ត់ ក្រតវូដែតp�់ដែភ្ន�របស់មេ%�អ្ន�មេpយផ្ទា� ល់មេIមេលី�លិត�ល មេ)ីម្ីបមេច�សវាងការលំមេអ�ងមេពលប្ដូរទីតាងំ ។

ទម្ងន់ការថAឹងទម្ងន់អាច�្ដល់នូវការ�ត់ក្រតាពីទិន្ន�លរបស់មេ)ីមមេdីមួយមេ)ីម មួយjូត៍ ឬ�៏មួយចំការ ។ មេគអាច

មេក្របីវាមេ)ីម្ីបមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់�លិត�លសក្រមាប់p�់បញ្ជូលមេ��្នុង�ញ្ចប់រមួដែ)លអាចល�់បាន ។ ការថAឹងទម្ងន់មេI�្នុងមេពល�ំពុងមេលី�p�់ និង)ឹ�ជញ្ជូន អាច�ំណត់អាក្រតាបាត់បង់ជាតិទឹ�របស់�លិត�លបាន ។ ការថAឹង

មេនះនឹងជួយមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណអំពីការក្របតិបត្ដិដែ)លក្រតវូការការផ្ទាA ស់ប្ដូរមេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយការបាត់បង់ជាតិទឹ�ឱ្យមេIក្រតឹម�ក្រមិតអប្បបរមា ។ទម្ងន់ត្រ�វូបានដោគថ�ឹ.ដោយដោត្រប�ជ9្ជ�.ដោ&'ិចត្រ�និូក និ.ជ9្ជ�.6ម្មតាៈ

ជញ្ជីងមេអjចិក្រតនិូ� ជញ្ជីងធម្មតា

មេIមេពលមេក្របីជញ្ជីងមេអjចិក្រតនិូ�មេគក្រតវូp�់វាមេIមេលីវត្ថុនឹង)ូចជាតុឬ�ំរាលមេបតុង និងចូរពិនិត្យមេមីលពីរមេប�បមេក្របីវា។ ចូរថAឹងទម្ងន់វត្ថុមួយមុ5ៗ ឬថAឹងជា�ញ្ចប់/បាច់ និង�ត់ក្រតាតម្លៃមAរបស់វាមេI�្នុងមេស�វមេ� ឬមេIមេលីទក្រមង់ពិមេសសមួយ ។ពណ៌

ពណ៌អាចវាស់បានមេpយមិនលំមេអ�ង មេpយមេក្របីពណ៌មាក្រត )ូចជា ក្រ�មូាE ដែមEក្រត ឬវាស់មេpយបុគ្គល មេpយមេក្របីតារាង ពណ៌ ឬ រង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាព ។តារាងពណ៌- តាមដែបបវទិ្យាសាក្រស្ដទូមេ�

“ តារាងពណ៌ Munsell សក្រមាប់ជាលិការ�ុ្ខជាតិ “ ជាដែ�្ន�មួយម្លៃនក្របព័ន្ធពណ៌)៏ធំ ។ ក្របព័ន្ធសញ្ញា� ណពណ៌ Munsell គឺជាបញ្ញា� តិវទិ្យាសាក្រស្ដសក្រមាប់ពណ៌ន្ទា និងវភិាគពណ៌ដែ)លទា�់ទងមេ�នឹងក្របមេភទពណ៌ តម្លៃមA និងពនAឺពណ៌ (Chroma).

ក្របមេភទពណ៌ (Hue) ៖ សំមេ�មេ�រ�ពណ៌មូលp្ឋ ន )ូចជាពណ៌ក្រ�ហម មេល�ង ពណ៌ម្លៃបតង តម្លៃមA (Value) ៖ គឺជា�ក្រមិតភAឺ ឬ ក្រសអាប់របស់ពណ៌ ពនAឺពណ៌ (Chroma) ៖ គឺជា “ �មាA ងំ “ ឬ “ភាពដែ}្អត“ របស់ពណ៌ដែ)លបង្វា្ហ ញមេចញម� ។ក្របព័ន្ធ Munsell មេក្របីចំនួនមេធ8ីជាពណ៌ មេ)ីម្ីបមេក្របី�្នុងការពណ៌ន្ទាពណ៌ ។

តារាងពណ៌ៈ ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីសក្រមាប់មេក្របី�្នុងមេគាលបំណងជា�់%�់តារាងពណ៌�៏ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងី�ងដែ)រ សក្រមាប់)ំណាជំា�់%� ់ មេ)ីម្ីបជួយ�្នុងការសំមេរចចិត្ដអំពីមេពល

មេវ%ដែ)ល �លិត�ល )ល់មេពលក្រតវូក្របមូល�ល ឬ មេ)ីម្ីបវាស់ និងពណ៌ន្ទាអំពី�ក្រមិតម្លៃនភាពទុំ ។ ខាងមេក្រកាមមេនះ គឺជាឧទាហរណ៍ម្លៃនពណ៌សំប� មេ)ីម្ីបវាយតម្លៃមAភាពទុំរបស់ដែ�Aសា8 យ និងមេស�វមេ�ដែណន្ទាអំំពីពណ៌សាច់សក្រមាប់វាយតម្លៃមAប�sភាពរបស់ដែ�Aសា8 យ ។

ដោស^វដោnផ្លែណនាពំណ៌ស្នាច់ផ្លែ��ស្នា7 យ “កាល�បសូ“

រង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាព រង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាពអាចមេក្របីសក្រមាប់ពណ៌ន្ទា�ក្រមិតពណ៌ ឬ មេតីពណ៌បEុន្ទា្ម នដែ)លអ្ន�វាយតម្លៃមAចូលចិត្ដ ឬ មិនចូលចិត្ដ។

រង្វា8 ស់�ក្រមិតពណ៌ រង្វា8 ស់ចំណូលចិត្ដ (Hedonic scale)១ = ០% ពណ៌មេល�ង ១ = មិនចូលចិត្ដយ៉ាE ងខាA ងំ២ = ២៥% ពណ៌មេល�ង ២ = មិនចូលចិត្ដខាA ងំ៣ = ៥០% ពណ៌មេល�ង ៣ = មិនចូលចិត្ដល្មម៤ = ៧៥% ពណ៌មេល�ង ៤ = មិនចូលចិត្ដបន្ដិចបន្ដួច៥ = ១០០% ពណ៌មេល�ង ៥ = ធម្មតា

៦ = ចូលចិត្ដល្មម៧ = ចូលចិត្ដខាA ងំ៨ = ចូលចិត្ដយ៉ាE ងខាA ងំ

សាA �សា្ន ម និងជម្ងឺទំហំម្លៃនសាA �សា្ន ម ឬ�៏ការ}Aងជម្ងឺអាចវាស់មេpយមេក្របីរង8ង់�ំណត់ម្លៃ�� បន្ទា� ត់ ឬ ក្របពាយវាស់ ។ ឧទាហរណ៍

ម្លៃនខា្ន តគំរសូក្រមាប់�ំណត់ម្លៃ��ក្រតវូបានបង្វា្ហ ញជូន)ូចខាងមេក្រកាមៈ

ចំនួន និងភាពធ្ងន់ធ្ងរម្លៃនសាA �សា្ន មនិងការចំលងជម្ងឺ អាចវាស់បានមេpយមេក្របីរង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាព។ ការមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណសររីាង្គដែ)លបងsការចមAងជម្ងឺនឹងជួយ�្នុងការ�ំណត់នូវវធីិព្យាបាលសមក្រសប ។

រង្វា8 ស់�ក្រមិតម្លៃ�� រង្វា8 ស់�ំរតិភាពធ្ងន់ធ្ងរ

០ = គា្ម ន ០ = គា្ម ន១ = ០,៥ សម២ ១ = ស្ដួចមេស្ដីង២ = ៣ សម២ ២ = តិច៣ = ១០ សម២ ៣ = មធ្យម៤ = ៥០ សម២ ៤ = ខាA ងំ (ធ្ងន់ធ្ងរ)

រសជាតិមានពីរដែ�្ន� �្នុងការវភិាគឱជារស និងវាយនភាពរបស់�លិត�ល។ មួយដែ�្ន�គ ឺ ក្រតវូវាស់ (មេpយមេក្របី

ឧប�រណ៍) �ក្រមិតជាតិសsរ (brix) ជាតិជូររបស់វា និងវាយនភាពរបស់វា ។ មួយដែ�្ន�មេទ�ត គឺក្រតវូមេធ8ីការវាយតម្លៃមAមេpយផ្ទា� ល់5Aួន មេpយមេក្របីរង្វា8 ស់ចំណូលចិត្ដ “ចូលចិត្ដ/មិនចូលចិត្ដ“ ។

ឧបករណ៍ស្ទ.់ រតី្រហា7 ក់�ូផ្លែម៉ត្រ�

ឧប�រណ៍ស�ង់រកី្រហា8 �់តូដែមEក្រត វាស់សារធាតុរងឹរ%យបានសរបុមេI�្នុងទឹ�)មដែ)លភាគមេក្រចីន គឺជាជាតិសsរ ។ ឧបរ�រណ៍ស�ង់ក្រតវូមេគក្រ�ិតមេI�ក្រមិត ២០C ។ ក្របសិនមេបីសំណា�ក្រតវូរ�មេ�ីញថ្នាមាន�ក្រមិតសីតុណ្ហភាព5ុសពីសីតុណ្ហ ភាពដែ)លបានក្រ�ិត មេពលមេន្ទាះការដែ�សក្រមលួក្រតវូដែតមេធ8ីមេjងីមេ�មេលីសីតុណ្ហ ភាពសំណា�។ ជាតិជូរ�៏មេ)ីរតួជាចំដែណ�មួយយ៉ាE ងសំខាន់�ងដែ)រមេI�្នុងឱជារស ជាពិមេសសទំន្ទា�់ទំនងរបស់វាជាមួយនឹង�ក្រមិតជាតិសsរ។ មេទាះបីជាយ៉ាE ងណា�៏មេpយជាតិជូរមានការពិបា�វាស់បន្ដិច មេហីយនឹងមិននិយ៉ាយមេI�្នុងមេមមេរ�នមេនះមេjយី។

ភាពមា ំនិងវាយនភាពភាពមារំបស់�ល)ំណានិំងវាយនភាពរបស់សាច់អាចវាស់បានមេpយមេក្របីឧប�រណ៍មេបEមេណក្រតដូែមEក្រត។

ការវាស់មេនះ អាចមេធ8ីមេjងីបានមេpយរញុដែ�្ន�ស�ង់របស់ឧប�រណ៍ចូលមេ��្នុងសាច់មេpយមេក្របីសំពាធធម្មតា។ ក្រ�ិតឧប�រណ៍បង្វា្ហ ញពី�មាA ងំដែ)លតក្រមវូឱ្យរញុដែ�្ន�ស�ង់មេIចំង្វាយដែ)ល�ំណត់មេpយដែ�្ន�ស�ង់ ។

ឧបករណ៍ ដោប៉ដោណត្រ�ផូ្លែម៉ត្រ�

ក្រ�ិតរង្វា8 ស់ក្រតវូបានមេគមេធ8ីមេចញជាពីរឯ�តា (ជាគីjូក្រកាម ឬជាមេផ្ទាន) និងមានទំហំដែ�្ន�ស�ង់ពីរ។ ទំហំរបស់ដែ�្ន� ស�ង់ជះឥទ្ធិពលមេ�មេលីតួមេល5 )ូចមេនះមេគក្រតវូដែតមេធ8ីរបាយការណ៍អំពីវធីិសាក្រស្ដដែ)លមានល�្ខណៈស្ដង់pរសំរាប់មេក្របីមេលី�លិត�លជា�់%�់ណាមួយ ។ ភាពមា ំ និងវាយនភាព�៏អាចវាយតម្លៃមAបានមេpយមេក្របីរង្វា8 ស់ក្រ�ិតគុណភាព។ រង្វា8 ស់�ក្រមិតចំណូលចិត្ដ អាចមេក្របីសំរាប់រាយការណ៍អំពី�ក្រមិតម្លៃនភាពចូលចិត្ដ ឬ មិនចូលចិត្ដមេ�មេលីវាយនភាព។ រង្វា8 ស់�ក្រមិតគុណភាពសក្រមាប់ភាពទន់ អាចមេក្របីមេ)ីម្ីបវាស់ភាពមា។ំ ឧទាហរណ៍ ៖

រង្វា8 ស់វាយនភាព០ = រងឹ១ = មា ំឬ យឺត២ = ទន់តិចៗ

៣ = ទន់៤ = ទន់ខាA ងំ

លំហាត់ទី ៥.១�ិច្ចការៈ

សក្រមាប់�លិត�លនិមួយៗដែ)លp�់តាងំ ចូរវាស់ល�្ខណៈគុណភាពដែ)លបានបញ្ញា្ជ �់ មេpយមេក្របី វធីិសាក្រស្ដដែ)លបាន�្ដល់ជូន ។ ចូរ�ត់ក្រតារង្វា8 ស់មេI�្នុងតារាងខាងមេក្រកាម ។

�លិត�ល ល�្ខណៈគុណភាព រង្វា8 ស់

5>1 ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ៥........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៦

មេតីគុណភាពបានបាត់បង់យ៉ាE ង)ូចមេម្ដច មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល ?

មានមូលមេហតុជាមេក្រចីនដែ)លមេធ8ីឱ្យ�ល)ំណាបំាត់បង់គុណភាពមេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល ។ មូលមេហតុ5Aះ�្នុងចំមេណាម មូលមេហតុទាងំមេនះ គឺជា)ំមេណីរការធម្មតារបស់ដែ�Aមេdី និងបដែនA ដែ)លមិនអាចបញ្ឈប់បាន បEុដែន្ដ

ក្រតវូដែតកាត់បន្ថយឱ្យមេIក្រតឹម�ក្រមិតអប្បបរមា ។ មូលមេហតុមេ�6ងមេទ�ត គឺជាលទ្ធ�លម្លៃនការក្របតិបត្ដិខាងមេក្រvដែ)លជះឥទ្ធិពលយ៉ាE ងធ្ងន់ធ្ងរ)ល់�ល)ំណា ំនិងក្រតវូដែតលប់បំបាត់មេចាល ។

មូលដោហ�ុសំខាន់ៗង្រៃនការបា�់ប.់គុណភាពដោត្រកាយដោពលត្របមូល�លមាន ៖ ការជំរញុភាពចាស់ ការបាត់បង់ជាតិទឹ� ការរបួសសា្ន មមេpយមេមកានិ� (របូរាង) ភាពមិនក្របក្រ�តី (ជម្ងឺ)សររីៈសាក្រស្ដ ការ}Aងជម្ងឺ ការលូត%ស់ និងការអភិវឌ្ឍន៍

៦.១ ការជំរញុភាពចាស់ក្រគប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAទាងំអស់មានជីវតិ និងបន្ដមាន)ំមេណីការជីវសាក្រស្ដយ៉ាE ងស�ម្មមេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល។

)ំមេណីរការម្លៃនភាពចាស់ ដែ)លនឹងន្ទាមំេ�រ�ការសាA ប់ចាប់មេ�្ដីមភាA មៗបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល ។ )ំមេណីរការ5ូចខាតមេនះ ក្រតវូដែតមានការក្រគប់ក្រគងមេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយជាអប្បបរមានូវការបាត់បង់គុណភាព ។ និមិត្ដមេហតុទូមេ�ម្លៃនភាពចាស់ គឺការមេjងីទន់ក្រជាយយ៉ាE ងខាA ងំ ជាលិកាpច់មេចញពីគា្ន បាត់បង់ពណ៌ បាត់បង់ ឱជារស 5ូចឱជារស និងការ5ូចពណ៌របស់ជាលិកា ។ ដែ�Aមេdី និងបដែនA បន្ដមេក្របីក្របាស់អុ�សីុដែហ6ន និងបមេងsីតនូវកាបូនឌីអុ�សីុ)មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល។ )ំមេណីរការ មេនះមេ�ថ្នា )ំណ�)មេង្ហីម ។ មេI�្នុងមេពលមេធ8ី)ំណ�)មេង្ហីម�ំមេ��៏ក្រតវូបាន�លិតមេjងី�ងដែ)រ។ )ំមេណីរការ)ំណ�)មេង្ហីមមានពីរក្របមេភទមេ�6ងៗគា្ន ៖ )ំណ�)មេង្ហីមមេពលក្រសគាល និង)ំណ�)មេង្ហីមមេពលមិនក្រសគាល។ ចំមេពាះ)ំណ�)មេង្ហីមមេពលក្រសគាល�ល)ំណាទំទួលរងនូវសន�ុះម្លៃនការ)�)មេង្ហីមដែ)លក្រសបគា្ន នឹងមេពលក្រសគាលរបស់ដែ�Aមេdី។ បន្ទា� ប់ពីសន�ុះ)ំណ�)មេង្ហីមមេjងី)ល់ចំណុច�ំពូលមេហីយវា�៏ធាA �់ចុះម�វញិ។ ឧទាហរណ៍ម្លៃនដែ�Aមេdីក្រសគាលមាន)ូចជា ដែ�Aសា8 យ មេច� ល្ហុង និងមេបEងមេបាE ះ។ ចំមេពាះ)ំណ�)មេង្ហីមមេពលមិនក្រសគាលវាពំុមានសន�ុះ ឬ�៏ការមេ�ីនមេjងីយ៉ាE ងមេល�នមេI�្នុងការ)�)មេង្ហីមមេjយី។ ឧទាហរណ៍ម្លៃន�ល)ំណាមិំនក្រសគាល គឺបដែនA និងដែ�Aមេdី )ូចជា សា8 យ ក្រ�ចូ និងមា្ន ស់ ជាមេ)ីម។ អក្រតា5ូចរបស់�ល)ំណាមំានការទា�់ទងមេ�នឹងអក្រតា)ំណ�)មេង្ហីមរបស់វា។ �ល)ំណាទំាងំឡាយមានអក្រតា)ំណ�)មេង្ហីម5ុសៗគា្ន ។ តារាងខាងមេក្រកាមបង្វា្ហ ញពី)ំណ�)មេង្ហីម ៤ ជំពូ� និងឧទាហរណ៍ម្លៃន�ល)ំណាមំេI�្នុងជំពូ�នីមួយៗ។ ជាទូមេ�ដែ�្ន�មេពញវយ័របស់រ�ុ្ខជាតិមាន)ំណ�)មេង្ហីមទាប និងដែ�្ន�របស់រ�ុ្ខជាតិដែ)ល�ំពុងដែតលូត%ស់យ៉ាE ងស�ម្មមាន)ំណ�)មេង្ហីម5|ស់ ។

អក្រតា)ំណ�)មេង្ហីម �លិត�លទាប 5�ឹមស 5�ឹមបារំាង ក្រ�ចូ មេបាE មល្មម ម្លៃស|មេកា្ដ ប ការ �តុ សា8 យ មេបEងមេបាE ះ មេច�5|ស់ ដែ�Aប័រ ផ្ទាs ខាត់ណា ក្រស្ដបឺរ ី5|ស់ខាA ងំ ខាត់ណា ទំពាងំបារំាង មេពាតហាម្លៃវ � �6ិត

អក្រតា)ំណ�)មេង្ហីម គឺអាក្រស័យមេ�មេលីសីតុណ្ហ ភាព ៖ សីតុណ្ហ ភាពកាន់ដែត5|ស់ អក្រតា)ំណ�)មេង្ហីម�៏កាន់ដែត5|ស់។ ការក្រតតួពិនិត្យសីតុណ្ហ ភាពមានសារៈសំខាន់ណាស់�្នុងការកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមានូវការបាត់បង់គុណភាពតាមរយៈភាពចាស់។ ការក្រតតួពិនិត្យសីតុណ្ហ ភាព ក្រតវូចាប់មេ�្ដីមមេpយការមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់យ៉ាE ងឆាប់រហ័សបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល មេ)ីម្ីបបមេណ្ដ ញ�ំមេ�ពីទីវាលមេចញ ។ វធីិសាក្រស្ដទូមេ�ដែ)លមេក្របីសក្រមាប់មេធ8ីឱ្យ�ល)ំណាកំ្រតជា�់ រមួមានការមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់មេpយ5្យល់ មេpយទឹ� និងមេpយp�់ទឹ���មេលី�ញ្ចប់ ។

៦.២ ការបាត់បង់ជាតិទឹ�រ�ុ្ខជាតិទាងំអស់ទទួលរងនូវការបាត់បង់ជាតិទឹ�តាមរយៈ)ំមេណីរការមួយដែ)លមេ�ថ្នា ការបមេញ្ចញ

ចំហាយទឹ�។ )ំមេណីរការមេនះមេIដែតបន្ដរហូតបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល ។ �ល)ំណាមំានអក្រតាបមេញ្ចញចំហាយទឹ�5ុសៗគា្ន ។ ជាទូមេ��ល)ំណាដំែ)លមានម្លៃ��ធំ មានអក្រតាបមេញ្ចញចំហាយទឹ�5|ស់ មេហីយ�ល)ំណាដំែ)លមានសំប�ការពារ មានអក្រតាបមេញ្ចញចំហាយទឹ�ទាប។ និមិត្ដមេហតុម្លៃនការបាត់បង់ជាតិទឹ� រមួមានៈ ការមេjងីរញួ ក្រសមេពាន ស8ិត មេjងីទន់ និងការបាត់បង់នូវភាពក្រសយួ និងទឹ�)ម។ �ក្រមិតម្លៃនការបាត់បង់ជាតិទឹ�ដែ)លបង្វា្ហ ញមេpយនិមិត្ដមេហតុទាងំមេនះមានភាព5ុសគា្ន រវាង�លិត�លទាងំឡាយ ។ �លិត�លសAឹ�5Aះបង្វា្ហ ញនិមិត្ដ

មេហតុម្លៃនការបាត់បង់ជាតិទឹ�ក្របដែហល ២% ចំដែណ�ឯដែ�Aមេdី5Aះមិនដែ)លបង្វា្ហ ញនិមិត្ដមេហតុម្លៃនការបាត់បង់ជាតិទឹ�មេក្រកាម ៦% មេjយី ។ មេIទូទាងំចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ ការបាត់បង់ជាតិទឹ� គឺជាការបាត់បង់�លិត�លដែ)លអាចល�់បាន។ អក្រតាម្លៃនការបាត់បង់ជាតិទឹ� គឺអាក្រស័យមេ�មេលីសីតុណ្ហ ភាព ៖ សីតុណ្ហ ភាពកាន់ដែត5|ស់ ការបាត់បង់ជាតិទឹ��៏កាន់ដែត5|ស់ដែ)រ។ ចលន្ទា5្យល់ទូទាងំម្លៃ���លិត�ល �៏អាចជំរញុឱ្យមានការបាត់បង់ជាតិទឹ�ដែ)រ។ សំរាប់�ល)ំណាដំែ)លមានអក្រតាបមេញ្ចញចំហាយទឹ�5|ស់ ការការពារ�ល)ំណាមំេI�្នុងមេពលរ�្សាទុ� ឬ )ឹ�ជញ្ជូនពីចលន្ទា5្យល់ខាA ងំគឺជាការសំខាន់។ ការបាត់បង់ជាតិទឹ�អាចកាត់បន្ថយបានមេpយp�់�លិត�លមេI�្នុងសីតុណ្ហ ភាពទាប និងមេI�្នុងបរយិ៉ាកាសដែ)លមានជាតិសំមេណីម5|ស់ (ឧទាហរណ៍ៈ p�់មេI�្នុងថង់ប្លាA ស�ិច)។ ការ%បក្រសទាប់ម្លៃ��ខាងមេលី )ូចជាមេpយការមេក្របីក្រ�មួន �៏អាចកាត់បន្ថយការបាត់បង់ជាតិទឹ�បានដែ)រ បEុដែន្ដវាមានភាពសមរម្យបំ�ុតចំមេពាះ�លិត�លដែ)លមាន)ំណ�)មេង្ហីមទាប ពីមេក្រពាះការ%បមេនះអាចរារំាងចលន្ទាអុ�សីុដែហ6ន និងកាបូនឌីអុ�សីុ) ។

៦.៣ ការរបួសសា្ន មមេpយមេមកានិ� (របូរា.) និមិត្ដមេហតុម្លៃនរបួសសា្ន មមេpយមេមកានិ� អាចមេលចមេjងីទាងំដែ�្ន�ខាងមេក្រv និងដែ�្ន�ខាង�្នុង។ មេគអាច

មេមីលមេ�ីញភាA មៗមេIមេពលដែ)លវាមេ�ីតមេjងី ឬ �៏មេគអាចមេមីលមេ�ីញវាមេIមេពលមេក្រកាយម�មេទ�តដែតបEុមេណា� ះ។ របួសសា្ន មមេpយមេមកានិ�មិនក្រតឹមដែតបងsឱ្យ5ូចរបូរាងខាងមេក្រvរបស់�លិត�លបEុមេណា� ះមេទវាអាចបមេងsីននូវការបាត់បង់ជាតិទឹ� ជំរញុឱ្យមានការមេ�ីនមេjងីនូវ)ំណ�)មេង្ហីម ឬការ�លិតមេអទីដែjន និងអនុញ្ញា� តិឱ្យសររីាង្គជំងឺមេក្រជ�តចូល។ របួសសា្ន មអាចមេ�ីតមេjងីមេI)ំណា�់កាលណាមួយម្លៃនការក្របមូល�ល មេវច5្ចប់ )ឹ�ជញ្ជូន និងការល�់)ូរ ។ត្របដោភទសំខាន់ង្រៃនរបួសស្នា� មគឺៈ

ការមេធ8ីឱ្យមានសា្ន មជាំ សា្ន មរ%ត់ ការមេធ8ីឱ្យ5ូចក្រទង់ក្រទាយ សា្ន មមុត និងធAុះ សា្ន មមេក្របះ និង ដែប�

ការមេធ8ីឱ្យមានសា្ន មជាំ�ល)ំណា5ំAះមេIមេពលមានសា្ន មជា ំ បានបង្វា្ហ ញពីនិមិត្ដមេហតុដែ�្ន�ខាងមេក្រv ដែ)លង្វាយចំណា ំ )ូចជា

សា្ន មអុចៗរាបមេស្មី ឬ�៏ការមេធ8ីឱ្យ5ូចក្រទង់ក្រទាយក្របហា�់ក្របដែហលគា្ន ។ សា្ន មជារំមេប�បមេនះមានឥទ្ធិពលបំ�ុតចំមេពាះក្របមេភទ�លិត�លទន ់ និងអាចមេមីលមិនមេ�ីញភាA មៗ។ មេpយដែទ្ប�ការមេធ8ីឱ្យមានសា្ន មជាមិំនអាចមេមីលមេ�ីញមេjយីចំមេពាះ�ល)ំណាដំែ)លមានម្លៃ��ខាងមេក្រvរងឹ ។ ម្លៃ��រងឹអាចមេធ8ីឱ្យបាត់សា្ន មជា ំ និងវលិមេ�រ�ក្រទង់ក្រទាយធម្មតាវញិបន្ទា� ប់ពីមានការបEះទង្គិច និង5ូចមេIម្លៃ��ខាង�្នុង (មានដែតអ្ន�មេក្របីក្របាស់មេទដែ)លមេមីលមេ�ីញ)។ ជាធម្មតាម្លៃ��5ូចមេលចមេចញម�នូវសា្ន មថ្នាA និង5ូចពណ៌។ សា្ន មជាអំាចបណា្ដ លម�ការបEះទង្គិច ឬ ការសងsត់ពីមេលី។ ការបEះទង្គិចអាចមេ�ីតមេjងីមេpយសារការទមាA �់�ល)ំណានីំមួយៗ ឬ�៏ទមាA �់ទាងំ�ញ្ចប់ ឬ�៏ជល់នឹងឧប�រណ៍�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន។

ការសងsត់ពីមេលីអាចមេ�ីតមេjងីមេpយសារការp�់�លិត�លក្រតតួពីមេលីគា្ន 5|ស់មេព� ឬ មេpយសារការមេវច5្ចប់ដែ)លមេក្របីសំប�មិនអាចក្រទក្រទង់�លិត�លបាន ។

សា្ន មរ%ត់សា្ន មរ%ត់របស់ជាលិកាម្លៃ��ខាងមេលី ន្ទាមំេ�)ល់ការមេធ8ីឱ្យមេកាសិកាធាA យ។ ការបាត់បង់ជាតិទឹ� និង ការង្វាប់

មេកាសិកាបានមេ�ីតមេjងីដែ)លបន6ល់ឱ្យមានសា្ន មស្ងួតពណ៌មេ¡្ម ឬ ពណ៌មេតា្ន តមេIម្លៃ��ខាងមេលី។ របួសសា្ន មមេនះ5Aះអាចមេមីលមេ�ីញភាA មៗ បEុដែន្ដជាមេរ�យៗក្រតវូការមេពលមេវ%ពីរ ឬ បីម្លៃថ្ង មេ)ីម្ីបមេមីលមេ�ីញវាបាន ។ និមិត្ដមេហតុអាចមានភាពធ្ងន់ធ្ងរចំមេពាះដែ�Aមេdីដែ)ល�ំពុងដែតទុំ )ូចជាដែ�Aមេច�។ មូលមេហតុទូមេ�ដែ)លមេធ8ីឱ្យមានសា្ន មរ%ត់គឺការ��ិតរបស់�ល)ំណាមំេ�នឹងម្លៃ��ក្រ�58�់ ឬ មេក្រគីមរបស់ឧប�រណ៍ (ក្របអប ់ ជាល ធុង...) និងការ��ិតដែ)លបាន�លិត�លp�់មេI�្នុងសំប�មេវច5្ចប់រលុងៗ មេI�្នុងមេពល�ំពុង)ឹ�ជញ្ជូន។

សា្ន មមេក្របះ និងដែប�ការបEះទង្គិចខាA ងំចំមេពាះ�លិត�លរងឹអាចបណា្ដ លឱ្យមេក្របះ ឬដែប�។ របួសសា្ន មមេនះអាចមេ�ីតមេjងីមេI

មេពល�លិត�លមួយក្រតវូបានទមាA �់មេ�មេលីម្លៃ��រងឹ ការទមាA �់�លិត�លទាងំក្របអប់/ធុង ឬ �លិត�លមេ%តទង្គិចគា្នមេI�្នុងមេពល�ំពុង)ឹ�ជញ្ជូន ។

៦.៤ ភាពមិនក្របក្រ�តី (ជម្ងឺ)សររីៈស្នាត្រស្ដ�តា្ដ ខាងមេក្រvអាចបងsឱ្យមានភាពរខំាន ឬ មេធ8ីឱ្យអន់ថយ)ល់)ំមេណីរការជីវសាក្រស្ដស�ម្ម5Aះ�្នុង�ល)ំណា ំ

មេហីយដែ)លមេន្ទាះន្ទាឱំ្យមានការបាត់បង់គុណភាព ។

ឧទាហរណ៍ម្លៃនភាពមិនក្របក្រ�តីសររីសាក្រស្ដទំាងមេនះមាន ៖ របួសសា្ន មមេpយ�ំមេ� របួសសា្ន មមេpយក្រតជា�់ ការ5ូចមេpយមេអទីដែjន ការ5ូចមេpយកាបូនឌីអុ�សីុត របួសសា្ន មមេpយអុ�សីុដែហ6នទាប (មិនក្រតវូការអុ�សីុដែហ6ន)

សា្ន មរបួសមេpយ�ំមេ�មេIមេពល�ល)ំណាកំ្រតវូនឹងសីតុណ្ហ ភាព5|ស់ ល�្ខណៈគុណភាព5Aះបានរងឥទ្ធិពលយ៉ាE ងខាA ងំ។ ឥទ្ធិពល

ម្លៃនសីតុណ្ហ ភាព5|ស់អាក្រស័យមេ�មេលី�ល)ំណា ំបEុដែន្ដជាទូមេ�មេ�ីតមេjងីមេI�ក្រមិត ២៨ អង្សាមេស និង 5|ស់ជាង។ ក្របភព�ំមេ�អាចជាការចាងំរស្មីក្រពះអាទិត្យមេ�មេលី�លិត�លដែ)លមេវច5្ចប់រចួ ឬចាងំមេ�មេលីដែ�្ន�ចំមេហ�ងរបស់យ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូន។ការមេធ8ីឱ្យមាន�ំមេ�ខាA ងំមេព��៏អាចមេធ8ីឱ្យមានអក្រតា)ំណ�)មេង្ហីមមេ�ីតមេjងីមេI�្នុងគំនរ�ល)ំណា�ំងដែ)រ។ �ំមេ�ម្លៃន)ំណ�)មេង្ហីមបងsឱ្យ�ល)ំណាមំាន�ំមេ�មេpយ5Aួនឯង ជាពិមេសសក្របសិនមេបីមេគមិនមេធ8ីឱ្យមេjងីក្រតជា�់ក្រគប់ក្រគាន់មេទ

មេន្ទាះ។ការដែក្របក្របលួពណ៌ អាចក្រតវូទទួលរងនូវឥទ្ធិពល )ូចជា ការទប់សាs ត់ការបាត់បង់ពណ៌ម្លៃបតង ។ មេI�្នុង�រណីធ្ងន់ធ្ងរម្លៃ��ពណ៌មេតា្ន តអាចមេលចមេjងីមេIមេលីសំប� ។ និមិត្ដមេហតុមេ�6ងៗមេទ�តរមួមាន ៖ ការមេjងីទន់ក្រជលុ បាត់បង់ឱជារស សAឹ�ដែក្របពណ៌មេល�ង និងក្រសមេពាន។

របួសសា្ន មមេpយក្រតជា�់�ល)ំណាដំែ)លទទួលរងនូវសីតុណ្ហ ភាពទាបខាA ងំមេព�អាចបងsឱ្យមានរបួសសា្ន ម។ និមិត្ដមេហតុជាទូមេ�

គឺភាព5ូងមេIម្លៃ��ខាងមេលី ម្លៃ��សំប�5ូចពណ៌ សាច់មេjងីក្រសអាប់ ឬ�៏ម្លៃ��សាច់មេjងីជាទឹំ�។ របួសសា្ន មមេpយក្រតជា�់អាចមេ�ីតមេjងីមេI�្នុងមេពលមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់ មេពលរ�្សាទុ�មេI�្នុងទូរទឹ��� និង)ឹ�ជញ្ជូន ឬ មេpយសារទទួលរងនូវ5្យល់ដែ)លមានសីតុណ្ហ ភាពទាប មេIទី�ដែនAដែ)លមានអាកាសធាតុក្រតជា�់ ។ �ល)ំណាមំានមេវទយិតភាពដែក្របក្របលួយ៉ាE ងខាA ងំចំមេពាះសីតុណ្ហ ភាពទាប ។ ឧទាហរណ៍ៈ ដែ�Aមេdីក្រសគាលមេI តំបន់ក្រតពិូ� និងអនុក្រតពិូ�ទទួលរងឥទ្ធិពលពីសីតុណ្ហ ភាពមេក្រកាម ១២អង្សាមេស ចំដែណ�ឯមា្ន ស់វញិទទួលរងរបួសសា្ន មមេIសីតុណ្ហ ភាព ២០អង្សាមេស ។

ការ5ូចមេpយមេអទីដែjនមេអទីដែjនគឺជាអូមEូនដែ)លមេធ8ីឱ្យរ�ុ្ខជាតិលូត%ស់ អភិវឌ្ឍន៍ទុំ និងចាស់ ។ ដែ�Aមេdីក្រសគាលទទួលរង

នូវការមេ�ីនមេjងីម្លៃនអក្រតា�លិត�ម្មមេអទីដែjនដែ)លក្រតវូមេពលគា្ន ជាមួយនឹងការទុំ។ ដែ�Aមេdីទាងំមេនះបមេញ្ចញជាតិមេអទីដែjនមេI�្នុងមេពល�ំពុងទុំ។ �ល)ំណាមិំនក្រសគាល ជាទូមេ�មានអក្រតា�លិត�ម្មមេអទីដែjនទាប ។មេអទីដែjនមេI�្នុង5្យល់ជំុវញិ�ល)ំណាអំាចមានទាងំឥទ្ធិពលវជិ្ជមាន និងអវជិ្ជមាន។ ឥទ្ធិពលវជិ្ជមាន គឺការមេក្របីក្របាស់មេអទីដែjនមេ)ីម្ីបក្រតតួពិនិត្យមេមីលការមេjងីទុំរបស់ដែ�Aមេdីក្រសគាល។ មេទាះបីជាយ៉ាE ងមេនះ�៏មេpយ ក្របសិនមេបីមេអទីដែjនដែ)លមេយីងមិនចង់បាន គឺបានមេ�ីតមេjងីមេI�្នុង5្យល់ជំុវញិ�ល)ំណាមំេវទយិតមេន្ទាះវាអាចបងsឱ្យមាន ឬ បមេងsីនអក្រតាទុំ និងអក្រតាបាត់បង់ជាតិទឹ� មេហីយមេធ8ីឱ្យមានរបួសសា្ន ម។ និមិត្ដមេហតុម្លៃនការ5ូចមេpយមេអទីដែjន រមួមាន សា្ន ម5ូងមេIមេលីម្លៃ�� ការមេ�ីនមេjងីនូវជំងឺ សAឹ�មេjងីពណ៌មេល�ង និងការមេ�ីនមេjងីនូវភាពទន់។ ជាដែបបដែ�នការ5ូចមេpយមេអទីដែjនបងsមេjងីមេpយការ%យគា្នម្លៃនមេអទីដែjន�ំពុងបមេងsីតមេjងី និង�ល)ំណាដំែ)លមានមេវទយិតមេ�នឹងមេអទីដែjនមេI�្នុងមេពល�ំពុងរ�្សាទុ� និងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន ។ការ5ូចមេpយកាបូនឌីអុ�សីុ)

កាបូនឌីអុ�សីុ)ដែ)លបាន�លិតមេjងីមេpយ)ំណ�)មេង្ហីមអាចបមេងsីតមេI�្នុងសា្ថ នភាពដែ)លពំុមាន5្យល់មេចញចូលក្រគប់ក្រគាន់។ ឧទាហរណ៍ៈ ថង់ប្លាA ស�ិចអាចយ�មេ�មេក្របីសក្រមាប់បមេងsីតបរយិ៉ាកាសផ្ទាA ស់ប្ដូរមេ)ីម្ីបបន្ដជីវតិ�លិត�ល។ កាបូនឌីអុ�សីុ)អាចបមេងsីតមេjងីបាន និងមានការលំបា��្នុងការក្រគប់ក្រគងជាពិមេសសមេIមេពលដែ)លការក្រតតួពិនិត្យសីតុណ្ហ ភាពស្ថិតមេIមេក្រកាមភាពល្អក្របមេសីរ។ �លិត�លសAឹ�5Aះ)ូចជាៈ សាឡាត់ និងម្លៃស|សមានមេវទយិតចំមេពាះកាបូនឌីអុ�សីុ) ២% ដែ)លមេន្ទាះមេធ8ីឱ្យវាទទួលរងនូវសា្ន មអុចៗពណ៌មេតា្ន ត ឬ ជាលិកាសរម្លៃសមេjងីពណ៌មេតា្ន ត។ របួសសា្ន មមេpយកាបូនឌីអុ�សីុ) មេI�្នុងដែ�Aមេdី ជាធម្មតាមេលចមេjងីនូវការ5ូចពណ៌សំប� និងការ5ូចពណ៌ដែ�្ន�ខាង�្នុង និង�៏អាចមេលចមេចញនូវភាពជាទឹំ��ងដែ)រ ។របួសសា្ន មមេpយអុ�សីុដែហ6នទាប (មិនត្រ�វូការ&ុកសុ�ផ្លែហ្សន)

�ល)ំណា ំ ជាពិមេសសដែ�Aមេdីដែ)លp�់មេI�្នុងបរយិ៉ាកាសមានអុ�សីុដែហ6នទាបជាង ២% អាចរងនូវរបួសសា្ន ម។ )ំណ�)មេង្ហីមធម្មតាដែលងមេធ8ីការ មេហីយ�លិត�លទទួលរងនូវ)ំណ�)មេង្ហីមដែ)លមិនក្រតវូការអុ�សីុដែហ6ន ។ មេហតុការណ៍មេនះអាចមេ�ីតមេjងីមេIមេពលដែ)លមេគពំុបានក្រគប់ក្រគងបរយិ៉ាកាសក្រតតួពិនិត្យ និង បរយិ៉ាកាសផ្ទាA ស់ប្ដូរឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ�្នុងមេពលរ�្សាទុ� និងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន។ និមិត្ដមេហតុទូមេ�បំ�ុតសក្រមាប់របួសសា្ន មក្របមេភទមេនះ គឺការបាត់បង់ឱជារស ។

៦.៥ ការ}Aងជម្ងឺ

ការ}Aងជម្ងឺមេpយសររីាង្គជម្ងឺដែ)លភាគមេក្រចីនគឺបា�់មេតរ ី និង�6ិត គឺជាមូលមេហតុចំបងម្លៃនការបាត់បង់គុណភាពរបស់ដែ�Aមេdី និងបដែនAជាមេក្រចីន។ ការ}Aងជម្ងឺអាចមេ�ីតមេjងីមេIចំការមេI�្នុងមេពល�ំពុងលូត%ស់ ឬ�៏�្នុងមេពលមេលី�p�់ មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល។ ការទទួលរងនូវអំមេពីមេ�6ងៗរបស់�ល)ំណាមំានការដែក្របក្របលួយ៉ាE ងខាA ងំ និងទទួលឥទ្ធិពលមេpយ�តា្ដ មួយចំនួន។ �តា្ដ សំខាន់មួយ គឹការមានរបួសសា្ន មមេpយមេមកានិ�ដែ)លមេធ8ីឱ្យសា្ន មជា ំ សា្ន មរ%ត់ សា្ន មមេក្របះ និងដែប� របស់ �ល)ំណាកំ្រតវូសររីាង្គជម្ងឺមេក្រជ�តចូលបានការp�់�ល)ំណាឱំ្យរងនូវសំពាធ )ូចជា សីតុណ្ហ ភាព5|ស់ ឬទាបខាA ងំមេព� សំមេណីម5|ស់ ឬទាប ឬ បរយិ៉ាកាសមិនសមរម្យអាចមេធ8ីឱ្យមានការចមAងជម្ងឺឬអាចបមេងsីនការអភិវឌ្ឍន៍របស់ជម្ងឺបាន។ សររីាង្គដែ)លមេធ8ីឱ្យមានការ5ូចរលួយបានរ�ីរាលpលមេI�្នុងទឹ�សក្រមាប់%ង ជាពិមេសសមេI�ដែនAងដែ)លទឹ�មិនបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម ឬ�៏មិនបានប្ដូរមេចញឱ្យបានញឹ�ញាប់។ និមិត្ដមេហតុម្លៃនជម្ងឺមានចាប់ពីការរបួសសា្ន មម្លៃ��មេលីតូចៗដែ)លមេធ8ីឱ្យ5ូចខាត)ល់របូរាងខាងមេក្រvរហូត)ល់ការ}Aងជម្ងឺធ្ងន់ធ្ងរមេpយមេធ8ីឱ្យ5ូចដែ�្ន�ខាង�្នុង និងខាងមេក្រvរបស់�ល)ំណាយំ៉ាE ង)ំណំ។ និមិត្ដមេហតុម្លៃនភាពធ្ងន់ធ្ងរល្មម ជាទូមេ�មេលចមេjងី)ូចជា ម្លៃ��មានភាពក្រជាយក្រជលុ 5ូចពណ៌ ឬ បាត់ឱជារស ។ ជម្ងឺអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាE ងឆាប់រហ័សមេលី�ល)ំណាមំេIមុនមេពលចាស់ ។

៦.៥ ការលូត%ស់ និងការអភិវឌ្ឍន៍ក្របមេភទ�ល)ំណា5ំAះបន្ដ)ំណា�់កាលលូត%ស់របស់វាមេទ�តបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�លរចួ ។ ការបន្ដ

លូត%ស់មេនះអាចមេធ8ីឱ្យ5ូចរបូរាងខាងមេក្រvរបស់�ល)ំណា ំ និងមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាពខាង�្នុងរបស់វា�ងដែ)រ មេpយសារ�ល)ំណាបំានមេក្របីក្របាស់សមាសធាតុរបស់វាមេ)ីម្បីក្រទក្រទង់ការលូត%ស់ ។ ការ)ុះពនA�របស់ 5�ឹមបារំាង )ំទ្ូបងបារំាង 5្ញី និង ការលូតដែវង គឺជាឧទាហរណ៍5Aះម្លៃនការបន្ដការលូត%ស់បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល ។

លំហាត់ទី ៦.១

�ិច្ចការទី១�. ចូរពិនិត្យមេមីលសំណា�ដែ�Aមេdី និងបដែនA ដែ)លបានបង្វា្ហ ញជូន និងចូររាយបញ្ជីនិមិត្ដមេហតុខាងមេក្រv

ដែ)លមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាព ។5. ចូរពិនិត្យមេមីលសំណា�ដែ�Aមេdី និងបដែនA ដែ)លបានបង្វា្ហ ញជូន និងចូររាយបញ្ជីនិមិត្ដមេហតុខាង�្នុង

ដែ)លមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាព ។

�ិច្ចការទី ២ចូរពិនិត្យមេមីលសំណា�ដែ�Aមេdី និងបដែនA ដែ)លបានបង្វា្ហ ញជូន និងចូរ�្ដល់មេយ៉ាបល់អំពីមូលមេហតុដែ)លអាចមេធ8ីបាត់បង់គុណភាព ដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណមេI�្នុង�ិច្ចការទី ១ ។

�ល)ំណាំ និមិត្ដមេហតុម្លៃនការបាត់បង់គុណភាព មូលមេហតុដែ)លមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាព�ំហុសខាងមេក្រv

�ំហុសខាង�្នុង

៦.៨ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ៦.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៧ ជាតិពុល�្នងុសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

៧.១ មេតីអ8ីគឺជាជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ?

ជា�ិពុលក�ុ.សុវ�្ថិភាពចំណ� អាហារអាចកា� យដោ[ជា6្ងន់6្ងរ ឬ រុាងំ្រៃរ pៈ ធ្ងន់ធ្ងរ គឹមេI�ដែនAងដែ)លមានការមេ}Aីយតបចំមេពាះសុ5ភាពភាA មៗដែ)លបងsមេjងីមេpយល�្ខណៈគីមី

ជីវសាក្រស្ដ ឬ របូសាក្រស្ត រុាមំ្លៃរ � គឹមេI�ដែនAងដែ)លមានការមេ�ីនមេjងីនូវភាពក្រ�58�់ពីល�្ខណៈគីមី ជីវសាក្រស្ដ ឬ របូសាក្រស្ត មេpយ

បងsឱ្យមានភាពយឺតយ៉ាE វ �្នុងការមេ}Aីយតបចំមេពាះសុ5ភាព។

៧-២ មេហតុអ8ី�៏សុវត្ថិភាពចំណីអាហារមានសារៈសំខាន់ ? មេ)ីម្ីបការពារសុ5ភាពអ្ន�មេក្របីក្របាស់ៈ អ្ន�មេក្របីក្របាស់សង្ឹឃមទុ�ថ្នាចំណីអាហារមានសុវត្ថិភាព

�្នុងការបរមិេភាគ មេ)ីម្ីបទទួលបាននូវភាពអាចចូល)ល់ទី�្សារៈ

អ្ន�ល�់រាយ�ំពុងតក្រមវូឱ្យអ្ន��្គត់�្គង់អនុវត្ដនូវក្របព័ន្ធសុវត្ថិភាពចំណីអាហារចាប់តាងំពីចំការម�

រp្ឋ ភិបាល�ំពុងដែតp�់បញ្ចូលនូវច្បាប់មេ�6ងៗ មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមានូវមេក្រគាះថ្នា្ន �់ជាតិពុលមេI�្នុងចំណីអាហារដែ)ល�ំពុងដែតមេ�ីតមានមេjងី ។

៧.៣. មេតីការ��ុះមេjងីនូវជំងឺ�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមានការរ�ីរាលpលយ៉ាE ង)ូចមេម្ដច ? មេI�្នុងក្របមេទសឧស្សាហ�ម្ម ក្របជាជនរហូត)ល់ ៣០% ទទួលរងមេក្រគាះមេpយសារជំងឺមេI

�្នុងចំណីអាហារជាមេរ�ងរាល់ឆា្ន ំ មេI�្នុងក្របមេទស�ំពុងអភិវឌ្ឍន៍មេគបានមេធ8ីការបាE ន់សា្ម នថ្នា�្នុងមួយឆា្ន ំៗ �ុមារអាយុមេក្រកាម

ក្របាឆំា្ន ំ ចំនួន ១.៥០០ %នន្ទា� ់ រងមេក្រគាះមេpយសារជំងឺរា� និងបណា្ដ លឱ្យសាA ប់អស់ជាងបី%នន្ទា�់

មេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនជំងឺមេI�្នុងចំណីអាហារអាច5|ស់ជាងចំនួនម្លៃន�រណីដែ)លបានរាយការណ៍ទូទាងំពិភពមេ%�ពី ៣០០ មេ� ៥០០ )ង

ការ��ុះមេjងីនូវជំងឺ�្នុងចំណីអាហារទា�់ទងនឹងដែ�Aមេdី និងបដែនA គឺជាភាគរយ)៏តូចមួយម្លៃនការ��ុះមេjងីនូវជំងឺ�្នុងចំណីអាហារទាងំអស់ បEុដែន្ដចំនួន�រណី�ំពុងដែតមានការមេ�ីនមេjងី

សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ គឺជាបញ្ញា្ហ �ំពុងដែតរ�ីរាលpលមេIទូទាងំពិភពមេ%�មេpយសារដែត

ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារៈ ជាសារធាតុ ឬ ល�្ខណៈគីមី ជីវសាក្រស្ដ ឬ របូសាក្រស្ត ដែ)លមេធ8ីឱ្យដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់បងsមេក្រគាះថ្នា្ន �់)ល់សុ5ភាព)ល់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ ដែ)លមិនអាចទទួលយ�បាន ។

ការពុលចំណីអាហារ និងការ��ុះមេjងីនូវជំង ឺ និងការសាA ប់ដែ)លដែតងមេ�ីតមានមេjងីជាបន្ដបន្ទា� ប់មេIក្រគប់ទ8ីបទាងំអស់ �្នុងមេពល បEុន្ទា្ម នឆា្ន មំេនះមានការទា�់ទងមេ�នឹងដែ�Aមេdី និងបដែនA

ឧទាហរណ៍ង្រៃនការពុលចំណ� អាហារ និ.ការ�្ទុះដោ'�.នូវជំ.ឺៈ �្នុងឆា្ន ំ២០០៥ មេIក្របមេទសហ8ីលីពីន ៖ �ុមារចំនួន ២៧ ន្ទា�់ មេIសា%មេរ�នមួយមេI

ភាគ�ណា្ដ លក្របមេទសហ8ីលីពីន បានសាA ប់បន្ទា� ប់ពីបានបរមិេភាគមេមីម)ំjូងមេdីដែ)លមានជាតិថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្ម

�្នុងឆា្ន ំ២០០៤ មេIក្របមេទសអាមេមរ�ិ និងកាណាp ៖ ��ុះមេjងីនូវជំងឺបីក្របមេភទ ដែ)លបងsមេjងីមេpយបា�់មេតរសីាលមEូមេនឡា មានការទា�់ទងមេ�នឹងមេបEងមេបាE ះរ �មូាE បានមេធ8ីឱ្យមនុស6ចំនួន ៥៦១ dឺ មេI�្នុងរ)្ឋ ចំនួន ១៨ របស់អាមេមរ�ិ និង មេ5ត្ដមួយរបស់កាណាp

�្នុងឆា្ន ំ២០០៣ មេIក្របមេទសអាមេមរ�ិ ៖ 5�ឹមមេ5�វដែ)លមានជាតិក្រ�58�់ន្ទាចូំលពីក្របមេទសមិុ�សីុ� ូ គឺជាការ សង6័យចំបងជាងមេគ សំរាប់មូលមេហតុម្លៃនការ��ុះមេjងីនូវជំងឺមេថAីម ដែ)លមេធ8ីឱ្យមនុស6 ៤០០ ន្ទា�់ dឺ និង ៣ ន្ទា�់សាA ប់

�្នុងឆា្ន ំ១៩៩៩ មេIក្របមេទសអូក្រសា្ដ លី ៖ មនុស6ជាង ៥០០ ន្ទា�់ បានdឺ មេpយសារ�ឹ�ទឹ�ក្រ�ចូមិនបាន សំ%ប់មេមមេរាគ ដែ)លបងsមេjងីមេpយបា�់មេតរ ី សាលមEូមេនឡា ដែ)លមេគរ�មេ�ីញមេI�្នុងធុងមេក្រ¤មានជាប់ ជាតិពុលថ្នា្ន �ំំចាត់�6ិត មេI�ដែនAងមេវច5្ចប់

�្នុងឆា្ន ំ១៩៩៦ មេIក្របមេទសអាមេមរចិ និង កាណាp ៖ ភាពក្រ�58�់របស់ដែ�A Raspberries ម�ពីក្របមេទស Guatemala ដែ)លមានជាប់បាE រា�សីុត Cyclospora បានមេធ8ីឱ្យមនុស6 ១ ៤៦៥ ន្ទា�់ទទួលមេក្រគាះថ្នា្ន �់។

៧.៤ មេហតុអ8ី�៏ការ��ុះមេjងីនូវជំងឺ�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមានការមេ�ីនមេjងី ? ពាណិជ្ជ�ម្មពិភពមេ%� ការផ្ទាA ស់ប្ដូក្របព័ន្ធដែច�ចាយទំនិញ បមេច្ច�វជិា្ជ ថ្មីៗសំរាប់�លិត�ម្ម និង សំរាប់ការរ�្សាទុ� ក្របមេភទអាហារថ្មីៗ- ឧទាហរណ៍ៈ អាហារចំអិនទុ�ជាមុន សររីាង្គដែ)លមាន�ំរតិជាតិពុលខាA ងំ5ុសៗគា្ន ការបមេងsីតសា្ថ ប័នថ្មីៗមេIតាមតំបន់មេ�6ងៗម្លៃនពិភពមេ%� ការផ្ទាA ស់ប្ដូរភាពសf ំ ¥មំេI�ដែនAងដែ)លមានមនុស6រស់មេI ។

៧.៥ មេតីការ��ុះមេjងីនូវជំងឺ�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមានតំម្លៃលបEុន្ទា្ម ន? សុ5ភាពអ្ន�មេក្របីក្របាស់ៈ ការ��ុះមេjងីមានឥទ្ធិពលមេpយផ្ទា� ល់មេ�មេលីសុ5ភាពមនុស6តាម

រយៈជំងឺមេពាះមេវ�នមួយចំនួន )ូចជាជំងឺរ%�មេពាះមេវ�ន និងក្រ�ពះ និងជំងឺរា� និងជំងឺមេក្រvពីមេពាះមេវ�នមួយចំនួន )ូចជា ការសក្រមាល�ូនមុនមេពលក្រគប់ដែ5 និង�ូនសាA ប់មេI�្នុងម្លៃ�� ។

មេស)្ឋ�ិច្ច ៖ �លវបិា�មេស)្ឋ�ិច្ចមិនក្រតឹមដែតបEះពាល់)ល់សមាជិ�មា្ន �់ៗបEុមេណា� ះមេទ បEុដែន្ដវា�៏បEះពាល់មេ�)ល់ក្រ�មុក្រគសួារពួ�មេគ ក្រ�មុហfុន ឧស្សាហ�ម្ម រp្ឋ ភិបាល និងសង្គម�ងដែ)រ ។

បុគ្គល ម្លៃថ្ងព្យាបាលជំងឺ 5�ខានការង្វារ និងថយក្របា�់ដែ5 ការចំណាយរបស់អ្ន�ដែថទាំខាតមេពលមេវ%

ក្រ�មុហfុន ការត្អូញដែត្អរ និងការប)ិមេសធ�លិត�ល ចំណាយបដែន្ថមសក្រមាប់វធិានការដែ�តក្រមវូ ទទួលពិន័យ បាត់បង់មេ�រ្ដិ៍មេ�្ម ះ បាត់អតិថិជន និងភាពអាចចូល)ល់ទី�្សារ

ឧស្សាហ�ម្ម បាត់បង់ការមេជ�ជា�់របស់អ្ន�មេក្របីក្របាស់មេ�មេលី�លិត�លការល�់)ូរមានការថយចុះ

រp្ឋ ភិបាល បាត់បង់ក្របា�់ចំមេណញពីបរមេទស ម្លៃថAមេសីុបអមេងsតពីជំងឺ ការឃាA មំេមីល និង ហានិភ័យ ការសិ�្សាវាយតំម្លៃល ការក្រតតួពិនិត្យបញ្ញា្ហ ដែ)លមេ�ីតមានមេjងីនីតិវធីិភូតគាមអន្ទាម័យ

សង្គម បាត់បង់�លិតភាព ការ�្ដល់នូវមេសវា�ម្មព្យាបាលជំងឺ

7>6 ក្របមេភទជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមានបីក្របមេភទគឺ គីមី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ។

�. ជាតិពុលគីមីជាតិពុលគីមីដែ)លមេធ8ីឱ្យមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់�្នុង�ក្រមិត5|ស់បានទា�់ទងមេ�នឹងជំងឺរុាមំ្លៃរ � និងមេសច�្ដីសាA ប់ ។

ឧទាហរណ៍ ៖ មេI�្នុងក្របមេទសអាសីុ ក្រ�សួងសុខាភិបាលបានរាយការណ៍ថ្នា មេI�្នុង�ំjុងមេពល ៤ ឆា្ន ំចាប់ពីឆា្ន ១ំ៩៩៩ )ល់ ២០០២ ពលរ)្ឋជិត ២០.០០០ ន្ទា�់ បានពុល�លិត�លបដែនAដែ)ល�្នុងមេន្ទាះ ២៥០ ន្ទា�់ បានសាA ប់ជាបន្ដបន្ទា� ប់ ។ ការសិ�្សាបានរ�មេ�ីញ�ក្រមិតកា�សំណល់ថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្ម និងសារធាតុពុលគីមីមេ�6ងមេទ�ត រមួទាងំ នីក្រតាត និងមេ%ហៈធ្ងន់ ដែ)លមេលីសពី�ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមា (MRL)។

សារធាតុពុលគីមីមេI�្នុងដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ អាចមេ�ីតមេjងីមេpយធម្មជាតិ ឬអាចក្រតវូមេគបដែន្ថមមេI�្នុងមេពល�លិត�ម្ម និងមេពលមេលី�p�់មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល ។

ជាតិពុល មូលមេហតុម្លៃនការពុល (ឧទាហរណ៍)កា�សំណល់ថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្ម មេI�្នុង�ល)ំណាមំេលីសពី�ំរតិកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមា

- ថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មដែ)លមិនបានអនុម័តឱ្យមេក្របីសក្រមាប់)ំណាមំេគាលមេ�- ការ%យមិនក្រតវូក្រតវូ ពំុមានការពិនិត្យមេមីលរយៈមេពលហូតទុ�- �ំហុសឧប�រណ៍ ឬ មិនបានក្រ�ិតតាមខា្ន ត

ការវភិាគ)ំមេណីរមេរ�ង (Case Study)ការឆ�.ដោមដោរាគ Cyclospora របស់ផ្លែ��រាpដោស្ុប�រ ី ត្របដោទសហា្គ ដោ�ម៉ាឡា ផ្លែដលបាននាដំោចញដោ[កាន់ទ��្សារ អាដោមរកិ និ.កាណាដសាវតា

ឆា្ន ំ១៩៩៥/៩៦ៈ ទី�្សារបានមេ�ីនមេjងីខាA ងំសំរាប់ដែ�Aរា�មេស្ីុបររីបស់ក្របមេទសហា្គ មេតមាE ឡា មេ�កាន់អាមេមរ�ិ និងកាណាp

ឆា្ន ំ១៩៩៦ៈ មានការ��ុះមេjងីនូវមេមមេរាគសីុ�Aូស្បEូរា �មេIអាមេមរ�ិ និងកាណាpដែ)លមេធ8ីឱ្យមេក្រគាះថ្នា្ន �់)ល់ មនុស6ចំនួន១៤៦៥ ន្ទា�់។ ជា)ំបូងការ��ុះមេនះបានមេ�ីតមេjងីចំមេពាះរា�មេស្ីុបរ ីមេIក្របមេទស កាលីហ8័រញាE

១៩៩៧ៈ ការ��ុះមេមមេរាគមេjងីជាថ្មីមេIអាមេមរ�ិ មេធ8ីឱ្យមានការលុបមេចាលទាងំអស់នូវការន្ទាចូំលដែ�A រា�មេស្ីុបររីបស់ហា្គ មេតមាE ឡា ។ ក្របមេទសកាណាp�៏បានមេធ8ីតាម មេpយហាមឃាត់នូវការន្ទាចូំល ទាងំឡាយ។

ម្លៃថAចំណាយ ឧស្សាហ�ម្មរបស់កាលីហ8័រញាE ៈ ១៩៩៦ ចំណាយ ២០-៤០ %ន )ុ%A រអាមេមរ�ិ និងតក្រមវូការរបស់អតិថិជន

ចំមេពាះដែ�Aមេបfីរមីានការថយចុះ ឧស្សាហ�ម្មរបស់ក្របមេទសហា្គ មេតមាE ឡា

បាត់បង់នូវទី�្សារន្ទាមំេចញ មេpយសារទី�្សារមេ�6ងមេទ�ត)ូចជាទី�្សារមិុ�សិុ�ក្រតវូមេគកាន់កាប់ជំនួស ឧហ្សាហ�ម្មមានការថយចុះពី អ្ន�p ំ៨៥ ន្ទា�់ (ឆា្ន ំ១៩៩៦) ម�ក្រតឹម ៣ ន្ទា�់ (ឆា្ន ំ២០០២) ការន្ទាមំេចញមេ�6ងមេទ�ត បានថយចុះ មេpយសារការប)ិមេសធរបស់អ្ន�ទិញចំមេពាះ�ល)ំណាកំ្របមេទស

ហា្គ មេតមាE ឡា ការអនុវត្ដន៍ MPE (ដែ�នការគំរមូ្លៃនឧត្ដមភាព) ដែ)លជាអនុសាសន៍សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មានតំម្លៃល ម្លៃថA និង

ក្រតវូបានអនុវត្ដយឺតយ៉ាE វមេព��្នុងការសមេន្ដ្រង្វា្គ ះទី�្សារ ។

- ថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្មមេI�្នុង)ីដែ)លសល់ពីការមេក្របីមេលី�មុន- ការ�ប់ ឬការ�ំពប់ថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្មមេpយម្លៃច)ន្យចូលមេ��្នុង)ី ឬ

ក្របភពទឹ�ស្នារធា�ុពុលផ្លែដលមិនផ្លែមនជាថ្នា� ពុំលកសិកម្ម- មេក្របងមាE សីុន ក្របpប់សំអាត និង ឧប�រណ៍អន្ទាម័យ ថ្នា្ន %ំប ក្របpប់មេធ8ីឱ្យ ក្រតជា�់ សារធាតុគីមី�ំចាត់សត8ចម្លៃក្រង ជី កាវ ប្លាA ស�ិច

- ការមេក្របីសារធាតុគីមីមិនបានក្រតឹមក្រតវូ�្នុងការសំអាត និងមេធ8ី អន្ទាម័យ- ការមេលចមេក្របង ខាA ញ់ ថ្នា្ន %ំបមេIមេលីសមា� រៈដែ)លបEះជា មួយ�ល)ំណាំ- កា�សំណល់មេI�្នុងក្របអប់/ធុងមេបះ�ល)ំណា ំ ដែ)លធាA ប់មេក្របី p�់

សារធាតុគីមី ជី មេក្របង ឥន្ធនៈ- ការ�ំពប់សារធាតុគីមី (មេក្របងមាE សីុន ក្របpប់សំអាត សារធាតុ គីមី�ំចាត់

សត8ចម្លៃក្រង) មេIដែ�្បរ�ល)ំណា ំនិងសំភារៈមេវច5្ចប់កា�សំណល់មេ%ហៈធ្ងន់(កា)មុា ំសំណ បារ �ត)មេI�្នុង�ល)ំណាមំេលីស�ំរតិអតិបរមា (MLs)

- ការបន្ដមេក្របីជីមាន�ំរតិមេ%ហៈធ្ងន់5|ស់- �ំរតិ5|ស់ម្លៃនមេ%ហៈធ្ងន់ មេI�្នុង)ីដែ)លមេ�ីតមេjងីមេpយធម្មជាតិ ឬ

មេ�ីតមេjងីពីការមេក្របីមេលី�មុន ឬមេលចពីទី�ដែនAងឧស្សាហ�ម្មជា�ិពុលព�6ម្មជា�ិៈ អាល់ដែលហ6ុី ជាតិពុល �្នុង�6ិត សារធាតុនីក្រតដូែហ6ន ធាតុរារំាង អង់ហ6ីុម

- ល័�្ខ5័ណ្ហ រ�្សាទុ�មិនសមរម្យៈ ឧទាហរណ៍ ការរ�្សាទុ� មេបEងមេបាE ះមេIហាលម្លៃថ្ង

ភា្ន �់ង្វារអាល់ដែលហ6ីុ - សា្ន មម្លៃនសារធាតុដែ)លបងsឱ្យមានក្របតិ�ម្មធ្ងន់ធ្ងរចំមេពាះអ្ន�មេក្របី ក្របាស់ដែ)លរងនូវឥទ្ធិពលរបស់វា ។ ឧទាហរណ៍ សfុល�ួរ ឌីអុ�សីុ)ដែ)លមេក្របីសក្រមាប់ការពារទំពាងំបាយជូរ�ំុឱ្យស្អុយ

5. ជាតិពុលជីវសាក្រស្ដមីក្រ�សូររីាង្គ ឬ អតិសុ5ុមក្របាណ គឺជាសររីាង្គតូចៗ ដែ)លអាចមេមីលមេ�ីញបានតាមរយៈមីក្រ�ទូស6ន៍ដែតបEុមេណា� ះ

។ មីក្រ�សូររីាង្គក្រតវូបានមេគរ�មេ�ីញមេIក្រគប់ទី�ដែនAងមេI�្នុងបរយិ៉ាកាស មេហីយដែ�Aមេdី និងបដែនA មាន��ុ�នូវមីក្រ�សូររីាង្គ%យចំរះុគា្ន ជាមេក្រចីនមុ5 ។ �ល)ំណាដំែ)លមេយីងមេលី�p�់រាល់ម្លៃថ្ងអាច��ុ�សររីាង្គចំនួន ១០០ %ន �្នុងមួយក្រកាម ដែ)ល)ូចគា្ន មេ�នឹងមនុស6ធម្មតា មេpយពំុមានជះឥទ្ធិពល)ល់សុ5ភាពអ្ន�មេក្របីក្របាស់មេjយី ។

ម�ត្រកសូររីា.្គមានប�ត្របដោភទៈ ក្របមេភទមានក្របមេយ៉ាជន៍៖មេធ8ីជាចំណីអាហារមេ)ីម្បីបមេងsីតល�្ខណៈគុណភាពដែ)លចង់បានតាម

ក្រតវូការ)ូចជា �Aិនក្រ�អូប វាយនភាព មេស្ថរភាពមីក្រ�ជីូវសាក្រស្ដៈ ឧទាហរណ៍មេម)ំដែបរសក្រមាប់មេធ8ីក្រហ8ូមាE ហ6 ។

ក្របមេភទមេធ8ីឱ្យ5ូចរលួយ ៖ មេធ8ីឱ្យចំណីអាហារ5ូចរលួយ មេpយការបមេងsីតល�្ខណៈគុណភាពដែ)លមិនចង់បាន )ូចជាភាពមិនរងឹមា ំ�Aិន និងឱជារសអាក្រ��់ ។ ឧទាហរណ៍ៈ ដែ�Aមេdីស្អុយ ។

ក្របមេភទបងsមេរាគ ៖ ជះឥទ្ធិពលមេ�មេលីសុ5ភាពអ្ន�មេក្របីក្របាស់ ។ ជំងឺក្រតវូបានបងsមេjងីមេpយមីក្រ�សូររីាង្គ5Aួនឯងផ្ទា� ល ់ ដែ)លលូត%ស់មេI�្នុង5Aួនមនុស6បន្ទា� ប់ពីបរមិេភាគ (ការចមAងមេមមេរាគ) ឬ មេpយជាតិពុលដែ)លបមេងsីតមេjងីមេpយមីក្រ�សូររីាង្គ (ជាតិពុល) ។

មីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគ ក្រតវូបានមេគរ�មេ�ីញភាគមេក្រចីនមេIខាងមេក្រvម្លៃ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ បEុដែន្ដ5Aះមេទ�តអាចមេI�្នុងជាលិការ�ុ្ខជាតិ ។ ក្របមេភទមីក្រ�សូររីាង្គបងsមេរាគដែ)លទូមេ�បំ�ុតមេន្ទាះគឺ បា�់មេតរ ីបាE រា�សីុត និងវរីសុ។

បា�់មេតរ ីបា�់មេតរ ី គឺជាមូលមេហតុទូមេ�ជាងមេគម្លៃនជំងឺមេI�្នុងចំណីអាហារ ។ ចំនួនបា�់មេតរ ី ដែ)លក្រតវូមានវត្ដមាន

សក្រមាប់មេធ8ីឱ្យមនុស6មានជំងឺមានភាពដែក្របក្របលួមេ�តាមសររីាង្គ អាយុ និងល័�្ខ5័ណ្ឌ របស់�ល)ំណា ំ ។ មេ)ីម្ីបបមេងsីតមេjងីវញិ បា�់មេតរកី្រតវូការជីវជាតិក្រគប់ក្រគាន់ និងល័�្ខ5័ណ្ហ បរយិ៉ាកាសសមរម្យ )ូចជាសំមេណីមអុ�សីុដែហ6ន និងសីតុណ្ហ ភាព ។ បា�់មេតរអីាចលូត%ស់យ៉ាE ងមេល�នមេI�្នុងរយៈមេពល)៏5Aី ។ មេI�្នុងរយៈមេពល ៧ មេមាE ង មេកាសិកាបា�់មេតរ ីមួយអាចបមេងsីតជាមេកាសិកាមេលីសពីមួយ%ន ។បាក់ដោ�រចំីល.ជំ.ឺ ផ្លែដលការជាប់ទាក់ទ.ដោ[នឹ.ការពុលរបស់ផ្លែ��ដោ�� និ.បផ្លែន�គឺ ៖

ជំពូ� Salmonella Escherichia coli (E. coli) ជំពូ� Shigella ជំពូ� Campylobacter Listeria monocytogenes

Clostridium botulinum Bacillus cereus Staphylococcus aureus Yersinia enterocolitica

បា�់មេតរ ី )ូចជា Listeria monocytogenes, Clostridium botulinu, Bacillus cereus អាចរ�មេ�ីញមេI�្នុង) ី និងអាចរស់មេIបានរហូត)ល ់ ៦០ ម្លៃថ្ង មេI�្នុង)ី។ ការចមAងមេមមេរាគ)ល់�ល)ំណាអំាចបងsមេjងីមេpយ)ីដែ)លបEះដែ�្ន�អាចហូបបានរបស់�ល)ំណាមំេpយផ្ទា� ល់ ឬ�៏តាមរយៈក្របអប់/ធុង និងឧប�រណ៍ក្រ�58�់។បា�់មេតរមីេ�6ងៗមេទ�ត )ូចជាជំពូ� Salmonella, E. coli, Shigella និង Campylobacter រស់មេI�្នុងមេពាះមេវ�នរបស់សត8 និងមនុស6 ។ វាអាចមេធ8ីឱ្យ}Aងមេមមេរាគ)ល់ដែ�Aមេdី និងបដែនAតាមរយៈការមេក្របី%ម�សត8 ទឹ�មានមេមមេរាគ វត្ដមានរបស់សត8 និងមនុស6ដែ)លមេលី�p�់�ល)ំណា ំ។

បាE រា�សីុតបាE រា�សីុត គឺជាសររីាង្គដែ)លរស់មេI�្នុងសររីាង្គរស់មួយមេទ�តដែ)លមេ�ថ្នាជក្រម� ។ពួ�វាមិនអាចបំដែប�

5AួនមេIខាងមេក្រvជក្រម�សត 8 ឬមនុស6ដែ)លវាមេតាងមេIមេjយី បEុដែន្ដអាចបងsមេរាគមេpយចំនួន សររីាង្គក្រតឹមដែតបន្ដិចបន្ដួចបEុមេណា� ះ ។ ដែ�Aមេdី និងបដែនAអាចមេធ8ីជាយ៉ាន្ដចំលងបាE រា�សីុតពីសត8មេ�មនុស6 ឬ ពីមនុស6មេ�មនុស6។ ពង (Cysts) ដែ)លជា)ំណា�់កាលមេ)�ល�់របស់បាE រា�សីុតអាចរស់បាន និងមិនមានការចមAងមេរាគ រហូត)ល់រយៈ មេពល ៧ ឆា្ន ំមេI�្នុង)ី ។ ឧទាហរណ៍ៈ Giardia។ ទឹ�ក្រ�58�់ដែ)លមានសារធាតុ%ម� អ្ន�មេលី�p�់ចំណីអាហារដែ)លមានមេមមេរាគ និងសត8មេIតាមដែក្រសចំការ ឬ�ដែនAងមេវច5្ចប់ អាចកាA យមេ�ជាយ៉ាន្ដសក្រមាប់ចមAងមេមមេរាគបាE រា�សីុតមេ�)ល់�ល)ំណា ំ។បាE រា�សីុត ដែ)លមានការទា�់ទងជាទូមេ�ជាងមេគជាមួយដែ�Aមេdី និងបដែនAដែ)លមានមេមមេរាគ )ូចជាៈ Giardia Cryptosporidium Cyclospora Helminthes ។វរីសុ

វរីសុមានរបូរាងតូចណាស ់ និងមិនអាចមេ�ីតមេjងីវញិ មេIខាងមេក្រvមេកាសិការស់បានមេjយី មេហីយមិនអាចលូត%ស់មេI�្នុង ឬមេIមេលីដែ�Aមេdី និងបដែនAបានមេjយី ។ មេទាះជាយ៉ាE ងមេនះ�៏មេpយ�ល)ំណាអំាចមេធ8ីជាយ៉ាន្ដចមAងវរីសុពីសត8មេ�មនុស6 ឬពីមនុស6មេ�មនុស6បាន។ចំនួនវរីសុតិចតួចដែ)លមេIរស់មេលី�ល)ំណាអំាចបងsឱ្យមានជំងឺបាន ។ វរីសុដែ)លបាន}Aងមេ�មេលីមនុស6តាមរយៈ�ល)ំណាកំ្រ�58�់មាន)ូចជាៈ ជំងឺមេថAីមក្របមេភទ A , វរីសុ Norwark និង វរីសុ)ូច Norwark (វរីសុបងsជំងឺរ%�់ក្រ�ពះ និងមេពាះមេវ�ន)។

ក្របភពម្លៃនការចមAងមេមមេរាគពីមីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគមាន)ូចជាៈ )ី ទឹ� %ម�សត8 ទឹ�ស្អុយ មនុស6 សត8 ធូលី)ី។

ជំពូ�មេក្រគាះថ្នា្ន �់ដែ)លបណា្ដ លម�ពីមីក្រ�ជីូវសាក្រស្ដមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនការចមAងមេមមេរាគរបស់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ ពីមីក្រ�សូររីាង្គចំលងមេរាគមានភាពៗ5ុសគា្ន

មេpយ�តា្ដ មួយចំនួន)ូចខាងមេក្រកាមៈរដោប^ប�ំលដំណាំ �ល)ំណាដំែ)លpជិំតមេ�នឹង)ី (ការ �តុ)មានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់ជាង�ល)ំណា ំ ដែ)ល

pមំេI5|ស់ឆា្ង យពី)ី (សា8 យ)។ �ល)ំណាpំដំែ)លមានការបEះពាល់ជាមួយទឹ�ជាមេរ�យៗ មានមេក្រគាះថ្នា្ន �់ 5|ស់ជាង ។ ឧទាហរណ៍ៈ �លិត�ម្មជ%វប្ប�ម្ម ។

ត្របដោភទង្រៃ�្ទ�លដំណាំ �ល)ំណាដំែ)លមានម្លៃ��ធំមិនមេស្មីគា្ន (សាឡាត់) មានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់ជាង �ល)ំណាដំែ)លមានម្លៃ��រមេ%ង (មេបាE ម)។

រដោប^បដោត្រប� ត្របាស់�លដំណាំ �ល)ំណាដំែ)លបរមិេភាគមេ¨(បដែនAសAឹ�) មានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់ជាង�ល)ំណា ំដែ)លមេគចំអិន (មេបEងមេបាE ះ) ។ �ល)ំណាដំែ)លអាចបរមិេភាគបានទាងំសំប� (ក្រតស�់) មានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់ជាង�ល)ំណាដំែ)លមានសំប�បរមិេភាគមិនបាន (មេច�) ។

មេគអាចមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ មេ�តាមភាពមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនការចំលងអតិសុ5ុមក្របាណរបស់វាមេpយមេក្របី�តា្ដ ខាងមេលី ។

ជំពូ�មេក្រគាះថ្នា្ន �់ �តា្ដ មេក្រគាះថ្នា្ន �់ ឧទាហរណ៍�ល)ំណាំA �ល)ំណាដំែ)លអាចបរមិេភាគបានមេpយពំុចាបំាច់ចំអិន បដែនAសAឹ� សាឡាត់ ការ �តុ

ក្រតវូបានមេគpមំេIជិត ឬ មេIជាប់)ីឬ មេpយមានការបEះពាល់ជាញឹ�ញាប់ជាមួយទឹ� ។

�6ិត ក្រត�ួន សដែណ្ដ �បណ្ដុ ះ។ល។

B �ល)ំណាដំែ)លអាចបរមិេភាគបានមេpយពំុចាបំាច់ចំអិន ក្រតវូបានមេគpមំេIឆា្ង យពី) ី ឬ មានការការពារមេpយសំប�ដែ)លអាចបរមិេភាគបាន ឬ មេក្របីសក្រមាប់មេធ8ីជាអាហារ

សា8 យ មេបEងមេបាE ះ ក្រតស�់....

C �ល)ំណាដំែ)លអាចបរមិេភាគបានមេpយពំុចាបំាច់ចំអិន ក្រតវូបានមេគpមំេIឆា្ង យពី) ី ឬ មានការការពារមេpយសំប�ដែ)លមិនអាចបរមិេភាគបាន ឬ មេក្របីសក្រមាប់មេធ8ីជាអាហារ ។

មេច� គូដែលន សា8 យសាវមាE វ មា្ន ស់

D �ល)ំណាដំែ)លក្រតវូដែតចំអិនមេ)ីម្ីបបរមិេភាគបាន ម្លៃ}ថ្នាវ ក្រតប់ )ំjូងបារំាងមេពាតហាម្លៃវ �....

ជាតិពុលរបូសាក្រស្ដជាតិពុលរបូសាក្រស្ដ គឺជា�ំមេទច�ំទីដែ)លអាចបងsឱ្យមានជំងឺ ឬ របួសសា្ន ម)ល់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ ។ ការមេធ8ី

ឱ្យមានភាពក្រ�58�់អាចមេ�ីតមេjងីមេI�្នុងមេពល�លិត�ម្ម និងការមេលី�p�់មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល ។ក្របមេភទជាតិពុលរបូសាក្រស្ដ រមួមានៈ �ញ្ច�់ មេdី ដែ)� ប្លាA ស�ិច )ី និងក្រគសួ វត្ថុផ្ទា� ល់5Aួន(មេក្រគ�ងអលង្វាs រ ក្របpប់គាបស�់) និងមេ�6ងមេទ�ត )ូចជាៈ )ំណ�់ទឹ�ថ្នា្ន គូំររបូ ចំហាយក្រពះអាទិត្យ ដែម�មេdីតូចៗ ក្រគាប់មេ©្ម មេ©្ម ពុល។

ជាតិពុល មូលមេហតុម្លៃនភាពពុល (ឧទាហរណ៍)សារធាតុ�ំមេទច�ំទីពីបរយិ៉ាកាសៈ )ី ក្រគសួ ដែម�មេdីតូចៗ ក្រគាប់មេ©្ម

- ការក្របមូល�ល)ំណាpំជំាប់)ីមេIមេពលមានអាកាសធាតុមេសីម- ឧប�រណ៍ក្របមូល�ល និង សក្រមាប់មេវច5្ចប់ក្រ�58�់ ក្របអប់/ធុងមេបះ ក្រ�58�់

សមា� រៈមេវច5្ចប់ក្រ�58�់- ការគរក្របអប់/ធុងក្រ�58�់មេIពីមេលី�ល)ំណាំ

សារធាតុ�ំមេទច�ំទីពីឧប�រណ៍ក្របអប់/ធុង អាគារនិងរចន្ទាសម|័ន្ធៈ �ញ្ច�់ មេdី ដែ)� ប្លាA ស�ិច )ំណ�់ទឹ�ថ្នា្ន %ំប

- អំពូលមេភAីងដែប�ធាA �់មេលីសមា� រៈមេវច5្ចប់ និងមេលី�ដែនAងទុ��ល)ំណាំ- ក្របអប់/ធុង សមា� រៈមេវច5្ចប់ និងទីធាA រ�្សាទុ��ល)ំណា5ូំច- ពំុមានការសំអាតឱ្យបានក្រគប់ក្រគាន់ បន្ទា� ប់ពីជួសជុល និងដែថទារំចួ

សារធាតុ�ំមេទច�ំទីពីការមេលី�p�់ �ល)ំណាមំេpយមនុស6ៈ មេក្រគ�ង អលង្វាs រ ក្របpប់គាបស�់វត្ថុផ្ទា� ល់5Aួន

- ភាពមេធ8សក្របដែហសរបស់បុគ្គលិ� ពំុមានការបណ្ដុ ះបណា្ដ លបុគ្គលិ�- សំមេល��បំពា�់មិនក្រតឹមក្រតវូ

៧.៧ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ៧.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៨

ក្របភពចមAងមេមមេរាគពីជាតិពុលល �្នងុសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

8>1 ជំហាន)ំមេណីរការ និងធនធានp�់បញ្ចូល

មេ)ីម្ីបមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណក្របភពដែ)លអាចចមAងមេមមេរាគមេIចំការមួយបាន ជា)ំបូងមេគចាបំាច់ក្រតវូមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណជំហាន)ំមេណីរការ និងបន្ទា� ប់ម�ធនធានp�់បញ្ចូលសក្រមាប់)ំណាមួំយមុ5ៗដែ)លបានp ំ ។ជំហាន)ំមេណីរការគឺជាស�ម្មភាពដែ)លមេ�ីតមេjងីមេI�្នុងមេពលp)ុំះ ក្របមូល�ល មេវច5្ចប់ និង )ឹ�ជញ្ជូនដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ ។ ធនធានp�់បញ្ចូលគឺជាវត្ថុដែ)លមេគក្រតវូការសក្រមាប់ឱ្យជំហាន)ំមេណីរការមេ�ីតមេjងី ។ធនធានp�់បញ្ចូលដែ)លអាចជាក្របភពចមAងមេមមេរាគពីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារគឺ ៖

សារធាតុគីមីដែ)លបានមេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ល្អិតចម្លៃក្រង ៖ សត8ល្អិត ជំងឺ និងមេ©្ម ចម្លៃក្រង សារធាតុគីមីដែ)លមិនដែមនជាថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្ម ៖ មេក្របងឥន្ធនៈ មេក្របង ខាA ញ់ ឧប�រណ៍អន្ទាម័យ )ី (ទី�ដែនAង) ឬ ឧប�រណ៍p)ុំះ (ជ%វប្ប�ម្ម) ជី ()ី និង�ំមេទច�ំទីសAឹ�)និងសារធាតុp�់បដែន្ថម�្នុង)ី ទឹ�មេក្របី�្នុងមេពល�ំពុងp)ុំះ ក្របមូល�ល មេវច5្ចប់ និង�្នុងមេពលមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់ �ម្ម�រចំការ (មនុស6) សមា� រៈp)ុំះ សត8 និងសត8ចម្លៃក្រង ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈ ឧប�រណ៍មេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ� និងយ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូន ។

ជំហាន)ំមេណីរការធម្មតា និងធនធានp�់បញ្ចូលសក្រមាប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ មានបង្វា្ហ ញជូនមេI�្នុង)្យាក្រកាមទំព័របន្ទា� ប់ ។

ចំការអាច5ុសគា្ន ចំមេពាះ)ំណាដំែ)លបានp ំ ជំហាន)ំមេណីរការ និងធនធានp�់បញ្ចូល និងល័�្ខ5័ណ្ឌបរយិ៉ាកាស ។

ដោgកផ្លែន�.ដោវចខ:ប់ ដោgទ�ចំការ ជំហាន)ំមេណីរការ ធនធានp�់បញ្ចូល

មេក្រជីសមេរសី និងមេរ�បចំទី�ដែនAង )ី ជី សារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី ដែ�6ងគីមីសំ%ប់ មេមមេរាគ ថ្នា្ន សំំ%ប់មេ©្ម ឧប�រណ៍

ការpំ)ុះ

លំហាត់ទី ៨.១�ិច្ចការៈ

ចូរមេក្រជីសមេរសីដែ�Aមេdីមួយ ឬបដែនAមួយមុ5 និងចូរគូរ)្យាក្រកាមដែ)លបង្វា្ហ ញអំពីជំហាន)ំមេណីរការ និងធនធានp�់បញ្ចូលដែ)លអាចជាក្របភពចំលងមេមមេរាគពីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។

ជំហាន)ំមេណីរការ ធនធានp�់បញ្ចូល

ការបញ្ចូលទឹ�

ការp�់ជីជាតិ�្នុង)ំណាំ

ការ�មា្ច ត់សត8ល្អិតចម្លៃក្រង និងជម្ងឺ

ការ�ំចាត់មេ©្ម ចម្លៃក្រង

ការក្របមូល�ល

ការ%ងសំអាត

មេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ និងមេវច5្ចប់

)ឹ�ជញ្ជូន

សមា� រៈ ឧប�រណ៍p)ុំះ

ទឹ�

)ី និងជីសAឹ�មេdី សារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី ទឹ� និងឧប�រណ៍

ថ្នា្ន សំមាA ប់សត8ល្អិត ថ្នា្ន សំមាA ប់�6ិត ទឹ� ឧប�រណ៍

ថ្នា្ន សំមាA ប់មេ©្ម ឧប�រណ៍

ក្របអប់/ធុងសមា� រៈសក្រមាប់មេបះ

ទឹ� ឧប�រណ៍អន្ទាម័យ ឧប�រណ៍

មនុស6 ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុងសមា� រៈសក្រមាប់មេបះ និងមេវច5្ចប់

យ៉ានយន្ដ

8>2 សារធាតុគីមីមេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ល្អិតចម្លៃក្រងសារធាតុគីមីក្រតវូបានមេក្របីមេIមេពលp)ុំះ និងមេលី�p�់បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�លមេ)ីម្ីប�មា្ច ត់សត8ល្អិតចម្លៃក្រង ជម្ងឺ

និងមេ©្ម ចម្លៃក្រង ។ សារធាតុគីមីទាងំមេនះក្រតវូបានមេគមេ�ជាទូមេ�ថ្នាថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្ម ។ក្របមេភទថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មរមួមាន ៖

ថ្នា្ន សំមាA ប់សត8ល្អិត ៖ មេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ល្អិត ថ្នា្ន សំមាA ប់�6ិត ៖ មេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់ជម្ងឺ ថ្នា្ន សំមាA ប់មេ©្ម ៖ មេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់មេ©្ម ដែ�6ងគីមី ៖ មេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ល្អិត�្នុង)ី ជម្ងឺ និងមេ©្ម ចម្លៃក្រង

ចំនួនសារធាតុគីមីអតិបរមាដែ)លអនុញ្ញា� តិឱ្យមានមេI�្នុងដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ មេ�ថ្នា�ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមា(MRL)។គណៈ�ម្មការមេស្បaងអាហារ Codex បានបមេងsីតនូវស្ដង់pរ MRL សក្រមាប់ដែ�AមេdីនិងបដែនAក្រសស់ មេ)ីម្ីបមេធ8ីជាចំណុចមេយ៉ាងស�លសក្រមាប់ការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មអន្ដរជាតិ។ ក្របមេទសជាមេក្រចីនបានទទូចឱ្យមានការក្របតិបត្ដិតាមស្ដង់pរ MRL របស់ Codex ចំមេពាះ�ល)ំណានំ្ទាចូំល និងមាន�ម្មវធីិក្រតតួពិនិត្យមេ)ីម្ីបមេធ8ីពិមេសាធរ�កា�សំណល់ជាតិពុលគីមី។ មេIក្របមេទសអាសីុជាមេក្រចីន ន្ទាយ�p្ឋ នរp្ឋ ភិបាលទាងំឡាយបានទទួល5ុសក្រតវូមេលីការចុះបញ្ជីកាសារធាតុគីមី�សិ�ម្ម និងការបមេងsីត MRL សក្រមាប់សារធាតុគីមីទាងំមេន្ទាះ។ MRL ក្រតវូបានមេគមេក្របីមេ)ីម្បីក្រតតួពិនិត្យមេមីលសុវត្ថិភាពរបស់�ល)ំណាកំ្រសស់ មេហីយ�សិ�រដែ)លល�់�ល)ំណាមំេលីស�ក្រមិត MRL អាចនឹងក្រតវូ�្ដន្ទា� មេទាស។ មេ)ីម្បីបង្វាs រ MRL �ំុឱ្យមេលីស�ំរតិ ក្រតវូដែតអនុម័តមេលីសារធាតុគីមីសក្រមាប់មេក្របីមេIមេលី)ំណាដំែ)លមេគp ំរ�្សាទុ� និងក្រតវូមេក្របីឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ ។ការទិញសារធាតុគីមី

សារធាតុគីមីក្រតវូដែតអនុម័តសក្រមាប់មេក្របីមេIមេលី)ំណាមំេគាលមេ� មេហីយមេគគួរដែតទិញវាពីអ្ន�ល�់សារធាតុគីមីដែ)លមានច្បាប់អនុញ្ញា� តដែតបEុមេណា� ះ។ សារធាតុគីមីដែ)លទិញពីអ្ន�ល�់ពមុមានច្បាប់អនុញ្ញា� ត ក្របដែហលជាពំុមានសាA �សញ្ញា� ក្រតឹមក្រតវូមេjយី និងក្របដែហលជាមាន��ុ�នូវចំនួនធាតុ�6ំស�ម្មមេលីស�ក្រមិត ឬមានភាពមិនសុទ្ធ ។ សក្រមាប់�ល)ំណាដំែ)លន្ទាមំេចញមេ�កាន់ក្របមេទសមួយមេទ�ត ក្របមេទសន្ទាចូំលគួរដែតពិនិត្យមេមីល MRL ម្លៃនសារធាតុគីមី ដែ)លបានមេក្របីសក្រមាប់)ំណាមំេន្ទាះ ។ ក្របសិនមេបីពំុមាន MRL សក្រមាប់ក្រតតួពិនិត្យសារធាតុគីមីមេទ មេន្ទាះសញ្ញា� ណាមួយម្លៃនការរ�មេ�ីញសារធាតុគីមីមេន្ទាះ នឹង�នមេ�)ល់ការបញ្ឈប់ការន្ទាចូំល�លិត�ល ។ ការអនុម័ត និងមេសច�្ដីដែណន្ទាអំំពីសាA �សញ្ញា� សារធាតុគីមី អាចមានការផ្ទាA ស់ប្ដូរ និងគួរដែតមេធ8ីការក្រតតួពិនិត្យមេមីលយ៉ាE ងមេហាចណាស់មួយឆា្ន មំ្ដង ។

ស្នា� កសញ្ហាt ស្នារធា�ុគ�ម�6ម្មតា ផ្លែដលពណ៌នា&ំព�ស្នារធា�ុគ�ម� ដោ��វាដោត្រប�សត្រមាប់ដោ67�&7�ខ�ះ និ.

ការផ្លែណនា&ំំព�សុវ�្ថិភាព

ការរ�្សាទុ�សារធាតុគីមី

ការរ�្សាទុ� និងការមេលី�p�់សារធាតុគីមីពំុក្រតឹមក្រតវូ និងមេpយមេធ8សក្របដែហស អាចបងsឱ្យមានជាប់ជាតិពុល)ល់ទឹ� ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈមេវច5្ចប់ដែ)លបEះជាមួយ�ល)ំណា ំ ។ ការ�ំពប់ជាម្លៃច)ន្យ មេpយផ្ទា� ល់មេ�មេលី�ល)ំណា�៏ំអាចមេ�ីតមេjងី�ងដែ)រ ។ មូលមេហតុ5Aះដែ)លអាចបណា្ដ លឱ្យមានភាពពុល គឺៈ

សារធាតុគីមីក្រតវូបានរ�្សាទុ�មេI�ដែនAងគា្ម នសន្ដិសុ5 ដែ)លមេIជិតនឹង�ល)ំណា ំ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈមេវច5្ចប់ មេហីយការ�ំពប់�៏មេ�ីតមានមេjងី

�ដែនAងរ�្សាទុ�ស្ថិតមេIជាប់នឹងទំនប់ទឹ�ចំការ និងមេ�ីតមាននូវការធាA យចូលមេ��្នុងទឹ� �ដែនAងរ�្សាទុ�ស្ថិតមេI�ដែនAងលិចទឹ� សារធាតុគីមីបានរ�្សាទុ�មេI�្នុងធុងគា្ម នសាA �សញ្ញា� ដែ)លមេធ8ីឱ្យមេគមេក្របីសារធាតុគីមី5ុស សារធាតុគីមីចាស់ៗមិនបាន�ប់មេចាល ឬមិនបានp�់សាA �សញ្ញា� ឱ្យច្បាស់%ស់ ដែ)លមេធ8ីឱ្យមេគក្រចលំមេក្របីវា សារធាតុគីមីចាស់ៗ ក្រតវូបានមេគ�ប់មេIមេលី)ី និងចូលមេ��្នុងក្របភពទឹ� សារធាតុគីមីក្រតវូបានរ�្សាទុ�មេI�្នុងក្របអប់/ធុងដែ)លមេគមេក្របីសំរាប់មេបះ�ល)ំណា ំ

ការរក្សាទុកស្នារធា�ុគ�ម�

ការរក្សាទុក និ.ការដោបាះដោចាលសំបកស្នារធា�ុគ�ម� និ.6ុ.គ�ម�មិនបានត្រ�ឹមត្រ�វូ

ការមេក្របីក្របាស់សារធាតុគីមីការមេក្របីក្របាស់សារធាតុគីមីពំុក្រតឹមក្រតវូ និងមេpយមេធ8សក្របដែហស អាចបងsឱ្យមានកា�សំណល់ជាតិពុលមេលីស

�ក្រមិត MRL ។ មូលមេហតុ5Aះដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យមានកា�សំណល់ជាតិពុលមេលីស�ំរតិ MRL គឺៈ ការមេក្របីក្របាស់សារធាតុគីមីដែ)លមិនបានអនុម័តឱ្យមេក្របីសក្រមាប់)ំណាំ ពំុបានអានមេសច�្ដីដែណន្ទាមំេលីសាA �សញ្ញា� ការ%យមិនក្រតឹមក្រតវូ សារធាតុគីមីក្រតវូបានមេគមេក្របីញឹ�ញាប់មេព� រយៈមេពលហូតទុ�រវាងការបាញ់សារធាតុគីមី និងការក្របមូល�លមិនក្រតវូបានមេគពិនិត្យមេមីល សារធាតុគីមីដែ)លបាញ់សាចចូលមេ�បAុ� ឬ ចំការមួយមេទ�ត ឧប�រណ៍)ំមេណីរការពំុក្រតឹមក្រតវូ ឬ ពំុបានក្រ�ិតតាមខា្ន ត ពំុបានសមា្អ តឧប�រណ៍បន្ទា� ប់ពីមេក្របីរចួ ឧប�រណ៍ក្រតវូបានមេគមេក្របីសក្រមាប់បាញ់សារធាតុគីមី និង%ង�ល)ំណាំ កា�សំណល់ដែ)លសល់ពីល្បាយសក្រមាប់បាញ់ ឬពីការ%ងឧប�រណ៍ ក្រតវូបានមេគមេបាះមេចាល

ចូលមេ��្នុងក្របភពទឹ�

ការបាញ់ថ្នា្ន ពំុំបានក្រតឹមក្រតវូតាមល�្ខណៈបមេច្ច�មេទស

8>3 សារធាតុគីមីដែ)លមិនដែមនជាថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មសារធាតុគីមីមេក្របីមេIមេលីចំការដែ)លមិនដែមនជាថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្ម រមួមានៈ មេក្របងឥន្ធនៈ ខាA ញ់ មេក្របង ក្របpប់សំអាត

ឧប�រណ៍អន្ទាម័យ (Sanitiser) និងសារធាតុគីមីមេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ចម្លៃក្រង ។ ការរ�្សាទុ� និងការមេលី�p�់សារធាតុគីមីទាងំមេនះ មិនបានក្រតឹមក្រតវូ និងមេpយមេធ8សក្របដែហស អាចបណា្ដ លឱ្យមានការពុល)ល់�ល)ំណា ំ។ មូលមេហតុ5Aះម្លៃនការមេធ8ីឱ្យមានភាពពុលគឺៈ

ការ�ំពប់មេpយម្លៃច)ន្យនូវ មេក្របងឥន្ធនៈ មេក្របង ឬសារធាតុគីមី�មា្ច ត់សត8ចម្លៃក្រង មេ�មេលី�ល)ំណា ំ ឬ ឧប�រណ៍ និង ក្របអប់/ធុង ដែ)លក្រតវូបEះជាមួយ�ល)ំណាំ

ការមេលចមេក្របង និងខាA ញ់ មេ�មេលីឧប�រណ៍ដែ)លបEះជាមួយ�ល)ំណាំ ការមេក្របីក្របាស់ក្របpប់សំអាត និងឧប�រណ៍អន្ទាម័យពំុបានក្រតឹមក្រតវូ ក្របអប់/ធុងមេបះ បានមេក្របីសក្រមាប់រ�្សាទុ�សារធាតុគីមី ការមេលចធាA យសារធាតុគីមីដែ)ល)ឹ�មេIជាមួយ�ល)ំណាំ

៨.៤ )ី និងឧប�រណ៍p)ុំះ)ីអាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់មេpយសារជាតិពុលគីមី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ ។ ភាពក្រ�58�់គីមី អាច

បងsមេjងីមេpយវត្ដមានគីមីដែ)លមានមេI�្នុង)ីជាយូរម�មេហីយ ឬពីការមេ�ីតមេjងីរបស់មេ%ហៈធ្ងន់ ។ ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ បណា្ដ លម�ពីមីក្រ�សូររីាង្គចមAងជម្ងឺដែ)លមានវត្ដមានមេI�្នុង)ី និងភាពក្រ�58�់របូសាក្រស្ដ បងsមេjងីមេpយ�ំមេទច�ំទីមេ�6ងៗ )ូចជា�ញ្ច�់ដែ)លសល់ពីការមេក្របីក្របាស់ពីមុនម�មេI�ដែនAងមេន្ទាះ។ ឧប�រណ៍p)ុំះដែ)លមេក្របីមេI�្នុងជ%វប្ប�ម្ម អាចជាក្របភពម្លៃនជាតិពុលគីមី ។

សារធាតុគីមីស្ថិតមេIជាយូរ�្នុង)ីសារធាតុគីមីស្ថិតមេIជាយូរម�មេហីយ អាចមានវត្ដមានមេI�្នុង)ីមេpយសារការមេក្របីក្របាស់ពីមុនម� ពីការ�ប់

សារធាតុគីមី ឬពីការហូរចូលពីទី�ដែនAងដែ)លមេIជាប់គា្ន ។ សារធាតុគីមីទាងំមេនះក្របដែហលជាធាA ប់មេក្របី បមេក្រមីឱ្យមេគាលបំណងការង្វារ�សិ�ម្ម និងឧស្សាហ�ម្ម ។ ឧទាហរណ៍ជា�់%�់5Aះមាន)ូចជាៈ

ការមេក្របីក្របាស់ពីមុនម�នូវថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មដែ)លស្ថិតមេIជាយូរម�មេហីយៈ អ័រហា្គ ណូ�Aរនី និង អ័រហា្គណូហ8ូសា8 ត

ទី�ដែនAងដែ)លមេក្របីសក្រមាប់ព្យាបាលសត8មេpយសារធាតុគីមីពីមុនម� អាគារ របង ឬ បមេង្វា្គ លមេភAីង ដែ)លមានមេIទី�ដែនAងមេន្ទាះពីមុនម� និង�ដែនAង�មា្ច ត់សត8ល្អិតមេpយ

មេក្របីសារធាតុគីមី ទី�ដែនAងដែ)លមេក្របីសក្រមាប់�ប់សារធាតុគីមីពីមេរាងចក្រ� ឬ ពីចំការពីមុនម� ចំការស្ថិតមេIជិតនឹងមេរាងចក្រ� និងជិតកា�សំណល់គីមីដែ)លបាន%ងមេIមេលី�ដែនAងមេន្ទាះ ទី�ដែនAងមេន្ទាះជាតំបន់សន្ដ្រង្វា្គ មពីមុនម�ដែ)ល “សារធាតុពណ៌ទឹ�ក្រ�ចូ (Agent Orange) ក្រតវូបាន

មេគមេក្របី ។ សារធាតុគីមី5Aះអាចស្ថិតមេI�្នុងរយៈមេពលជាយូមេI�្នុង)ី មេលីសពី ៥០ ឆា្ន ំ មេI�្នុង�រណី5Aះ។ រយៈមេពល

ដែ)លសារធាតុគីមីមានមេI�្នុង)ីអាក្រស័យមេ�មេលីក្របមេភទ និងចំនួនសារធាតុគីមី ក្របមេភទ)ី និងល័�្ខ5័ណ្ឌ អាកាសធាតុ។

ឧទាហរណ៍ម្លៃនសារធាតុគីមីស្ថិតមេIបានយូ គឺៈ

មេ)មេ)មេត BHC �Aរpន ដែ)លក្រឌីន 245-T អង់ក្រឌីន អាល់ក្រឌីន លីនpន ហិបតា�Aរ

សារធាតុគីមីស្ថិតមេIបានយូរ អាចក្រសបូយ�មេpយ)ំណា ំ ឬអាចមានវត្ដមានមេI�្នុង)ី ឬ �្នុងធូលីជាប់មេលីម្លៃ���ល)ំណា។ំ ជាតិពុលដែ)លមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់មេ�ីតមេjងីមេIមេលីបដែនAឬស មេមីម និង)ំណាដំែ)លpមំេIជិត ឬ ជាប់នឹង)ី។ សក្រមាប់)ំណាដំែ)លpមំេI5|ស់ពី)ី មេក្រគាះថ្នា្ន�់ម្លៃនភាពក្រ�58�់មាន�ក្រមិតទាប មេpយសារមានចំនួនសារធាតុគីមីដែតបន្ដិចបន្ដួចបEុមេណា� ះដែ)លឬសអាចក្រសបូយ�។ ការមេច�សវាងនូវការមេបះ/មេរសី �ល)ំណាដំែ)លក្រជះុ (ឧទាហរណ៍ៈ ដែ�Aមេdីក្រជះុមេpយ5្យល់) នឹងបងsនូវភាពក្រ�58�់មេIមេលីម្លៃ���ល)ំណា ំ។�ក្រមិតសារធាតុគីមីស្ថិតមេIបានយូរ5Aះ អាចអនុញ្ញា� តឱ្យមានមេI�្នុង�ល)ំណាកំ្រសស់)ូចជា MRL ឬ �ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលខាងមេក្រv (ERL)។ ក្របសិនមេបី MRL ឬ ERL ពំុមានមេក្របី សក្រមាប់មេធ8ីការក្រតតួពិនិត្យសារធាតុគីមីមេទមេន្ទាះនឹងមិនក្រតវូអនុញ្ញា� តិឱ្យមានកា�សំណល់ជាតិពុលណាមួយមេjយី។ មុននឹងមេក្របីទី�ដែនAងទាងំឡាយណាសក្រមាប់pដំែ�Aមេdី និងបដែនA មេគគួរដែតមេធ8ីការវាយតម្លៃមAអំពីភាពមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនភាពក្រ�58�់មានមេលី�ល)ំណាពីំសារធាតុគីមីស្ថិតមេIជាយូរសិន។ មេIទីណាដែ)លភាពមេក្រគាះថ្នា្ន �់មាន�ក្រមិត5|ស់ មេគគួរដែតមេធ8ីពិមេសាធ)ីមេ)ីម្ីប�ំណត់អំពីវត្ដមានរបស់កា�សំណល់ជាតិពុល។ ចូរមេច�សវាងp)ំំណាមំេIទី�ដែនAងដែ)លរ�មេ�ីញមានសារធាតុគីមីស្ថិតមេIជាយូរ�្នុង)ី ឬ p)ំំណាដំែ)លដែ�្ន�អាចបរមិេភាគបានរបស់វា មិនជាប់បEះមេpយផ្ទា� ល់ ។

មេ%ហៈធ្ងន់មេ%ហៈធ្ងន់ គឺជាក្រ�មុមេ%�ហៈដែ)លទំន្ទាញរបស់វាមេស្មីនឹង ៥ ឬ 5|ស់ជាង មានន័យថ្នាទម្ងន់របស់វា

ធ្ងន់ជាងទឹ�ក្របា ំ )ង ឬ មេលីស ។ ឧទាហរណ៍ មាន)ូចជា កា)មុា ំ សំណ និងបារត ។ មេ%ហៈធ្ងន់អាចមេ�ីតមានមេI�្នុង)ីមេpយធម្មជាតិ ឬ មេpយការp�់បញ្ចូល�្នុងចំនួនតិចតួចតាមរយៈការមេក្របីជី (ជាពិមេសស ហ8ូសា8 ត) និងជាតិបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី ()ូចជា %ម�សត8 និង មា្ន ងសិ%) និងពីការមេក្របីរបស់ឧស្សាហ�ម្ម (តាងំពីអតីតកាល និងបច្ចុប្បន្នកាល) ។ ក្របមេទសជាមេក្រចីនមានច្បាប់ដែ)លបញ្ញា្ជ �់អំពី�ក្រមិតអតិបរមា (ML) របស់មេ%ហៈធ្ងន់មេI�្នុង�ល)ំណាកំ្រសស់។ កា)មុា ំ គឺជាមេ%ហៈធ្ងន់ដែ)លមានការក្រពយួបារម�បំ�ុតចំមេពាះ�ល)ំណាកំ្រសស់ ។ សំណក្របដែហលជាមិនបងsឱ្យមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេទពីមេក្រពាះវាពំុមានចលន្ទាមេI�្នុង)ីមេjយី មេហីយរ�ុ្ខជាតិក្រសបូយ�វាដែតបន្ដិចបន្ដួចបEុមេណា� ះ។ កា)មំុាភាគមេក្រចីនដែ)លមេ�ីតមានមេI�្នុង)ី គឺ�្នុងទក្រមង់មិនរ%យ )ូចមេនះការក្រសបូយ�មេpយរ�ុ្ខជាតិមាន�ំរតិទាប ។ កា)មុា ំមានចលន្ទា មេហីយការក្រសបូយ�មេ�ីនមេjងីមេI�ដែនAងដែ)លមាន)ី5្សាច់ខាA ងំ ជាតិម្លៃក្រប ឬ ជាតិអាសីុត ជាតិស័ងsសី ឬ សារធាតុសររីាង្គតិច និងក្របសិនមេបីទឹ�បញ្ចូលមានជាតិម្លៃក្រប ។ សកា្ដ នុពលមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនការក្រសបូយ�កា)មុា ំ មានការដែក្របក្របលួមេ�តាមក្របមេភទ�ល)ំណា។ំ មេក្រគាះថ្នា្ន �់មាន�ក្រមិត5|ស់ចំមេពាះ�ល)ំណា)ូំចខាងមេក្រកាម ៖

បដែនAឬស និងមេមីម និង បដែនAសAឹ� (ឧទាហរណ៍ ម្លៃស|សរ សាឡាត់ ម្លៃ}ថ្នាវ....) ។ )ំណាដំែ)លមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់ទាងំមេនះ គួរដែតមេធ8ីពិមេសាធន៍រ��ក្រមិតកា)មុា ំ ក្របសិនមេបីល័�្ខ5័ណ្ឌ មានការអនុ

មេក្រគាះ)ល់ការក្រសបូយ�។ ក្របសិនមេបី�ក្រមិតកា�សណល់ជាតិពុលតិចជាងពា�់�ណា្ដ ល�ក្រមិត�ំណត់មេpយច្បាប់ ចូរមេធ8ីពិមេសាធន៍មេjងីវញិមេរ�ងរាល់បីឆា្ន មំ្ដង ។ ក្របសិនមេបី�ក្រមិត5|ស់ជាងពា�់�ណា្ដ ល�ក្រមិត�ំណត់មេpយច្បាប់ ចូរមេធ8ីពិមេសាធមេjងីវញិជាមេរ�ងរាល់ឆា្ន ំ ។ ក្របសិនមេបី�ក្រមិត មេលីសពី�ក្រមិត�ំណត់មេpយច្បាប់ ចូរមេក្រជីសមេរសីមេក្របី�ដែនAងមេ�6ងមេទ�ត ឬផ្ទាA ស់ប្ដូរការអនុវត្ដន៍ និងល័�្ខ5័ណ្ឌ មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយការក្រសបូយ� ឱ្យមេI�ក្រមិតអប្បបរមា ។ ឧទាហរណ៍ៈ ប្ដូរក្របភពទឹ�បញ្ចូល ក្របសិនមេបីទឹ�មានជាតិម្លៃក្រប ។

ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ�្នុង)ីមីក្រ�សូររីាង្គចំលងមេរាគ អាចរស់មេI�្នុងរយៈមេពលយ៉ាE ងយូរមេI�្នុង)ី ជាពិមេសសមេIមេពលដែ)លមាន

ការការពារមេpយសារធាតុសររីាង្គ ។ �ក្រមិត5|ស់របស់មីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគមេI�្នុង)ីអាចបណា្ដ លម�ពីៈ ការមេក្របីក្របាស់%ម�សត8ដែ)លមិនបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម មុនមេពលp)ំំណាំ ទី�ដែនAងដែ)លពីមុនម�មេក្របីសក្រមាប់pមំេ©្ម ចំណីសត8 ឬឱ្យចំណីសត8 ការរ�្សាទុ�%ម�សត8មេI ឬ មេIជិត�ដែនAងមេន្ទាះមុនមេពលp)ុំះ ទី�ដែនAងដែ)លមេក្របី ឬ ធាA ប់មេក្របីសក្រមាប់�ប់កា�សំណល់របស់មនុស6

ការហូរចូលម�ពីទី�ដែនAងមេIជាប់ដែ)លធាA ប់មេក្របី សក្រមាប់pមំេ©្ម ចំណីសត8ឱ្យចំណីសត8 មេធ8ីជាអាងទទួលទឹ�ស្អុយ និងមេរាងចក្រ�បមេញ្ចញទឹ�ស្អុយ

សារធាតុរងឹជីវសាក្រស្ដ�ក្រមិតទាប ឬទឹ�ទាញយ�មេចញពីក្របភពមេ�6ងៗ ដែ)លបានមេក្របីមេI ឬ មេIជិត�ដែនAងមេន្ទាះ ។

មុននឹងមេក្របីទី�ដែនAងសក្រមាប់pដំែ�Aមេdី និងបដែនA មេគគួរដែតមេធ8ីការវាយតម្លៃមAអំពីភាពមេក្រគាះថ្នា្ន �់ជាតិពុលមេ�មេលី�ល)ំណាពីំមីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគមេI�្នុង)ី។ ភាពមេក្រគាះថ្នា្ន �់មាន�ក្រមិត5|ស់ចំមេពាះ�ល)ំណា�ំ្នុងជំពូ� A ដែ)លpំមេIជាប់ ឬ ជិតនឹង)ីមេហីយដែ)លអាចបរមិេភាគមេpយមិនចាបំាច់ចំអិន ។

៨.៥ ជី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី ជី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី អាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់គីមី និងជីវសាក្រស្ដ មេ�មេលីដែ�Aមេdី និង

បដែនAក្រសស់ ។ ជី និង សារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី រមួមានៈ

ជីគា្ម នសររីាង្គ (មីមេណរា�ល់) ជី�ំមេទច�ំទីសAឹ� (សារធាតុរាវ) ជីសររីាង្គ ជី�ំបEុស្ដ %ម�សត8 អាចម៍រណា �ំមេបារ និងមា្ន ងសិ% សារា�យសមុក្រទ ហ8ូសសា8 តយ�មេចញពី�្នុង)ី អនុ�លក្រតី

ភាពក្រ�58�់គីមីភាពក្រ�58�់គីមីមេIមេលី�ល)ំណាកំ្រសស់ អាចបងsមេjងីមេpយវត្ដមានកា)មុាមំេI�្នុងជី (ជាពិមេសសហ8ូសសា8 ត

និងល្បាយសារធាតុគីមីសក្រមាប់មេក្របី�្នុង�ក្រមិតបន្ដិចបន្ដួច) និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី )ូចជាៈ មា្ន ងសិ% %ម�សត8 សារធាតុរងឹជីវសាក្រស្ដ និងជី�ំបEុស្ដ ។ )ំណាឬំស មេមីម និងបដែនAសAឹ� អាចក្រសបូយ�កា)មុា ំ ក្របសិនមេបីល័�្ខ5័ណ្ឌ p)ុំះមានការអនុមេក្រគាះ)ល់ការក្រសបូយ� (ចូរមេមីល មេ%ហៈធ្ងន់) ។ សក្រមាប់)ំណាមំេ�6ងមេទ�តមេក្រគាះថ្នា្ន�់ម្លៃនភាពក្រ�58�់កា)មុាមំានតិចតួចបំ�ុត។ គួរមេក្របីដែត ជី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី ដែ)លមានកា)មុាកំ្រតឹមក្រតវូតាម�ក្រមិត�ំណត់មេpយច្បាប់បEុមេណា� ះ និងក្រតវូមាន�ក្រមិតភាពមិនសុទ្ធទាបបំ�ុត។

ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដដែ)លមានមេលី�ល)ំណាកំ្រសស់អាចបងsមេjងីមេpយការមេក្របី�លិត�លសររីាង្គសត8។ មីក្រ�ូ

សររីាង្គចមAងមេរាគមានវត្ដមានមេI�្នុងមេពាះសត8 អាចចមAងតាម%ម� ។ ភាពក្រ�58�់អាចមេ�ីតមេjងី តាមរយៈការបEះមេpយផ្ទា� ល់របស់�លិត�លសររីាង្គជាមួយនឹងដែ�្ន�អាចបរមិេភាគបានរបស់)ំណា ំ ( )ី ឬ ការមេក្របីក្របាស់សAឹ� ) ឬ មេpយក្របមេយ៉ាលតាមរយៈការបEះជាមួយ)ី ឬ ទឹ�មានជាតិក្រ�58�់។ មេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាដំែ)លបងsឱ្យមានការ��ុះមេjងីនូវការពុលចំណីអាហារមាន�ក្រមិត5|ស់សក្រមាប់)ំណាមំេI�្នុងជំពូ� A ដែ)លpមំេIជាប់នឹង)ី ឬ មេIជិត)ី មេហីយដែ)លមេគអាចបរមិេភាគវាបានមេpយពំុចាបំាច់ចំអិន ។

ការក្របតិបត្ដិដែ)លកាត់បន្ថយមេក្រគាះថ្នា្ន �់ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណា ំ ពីការមេក្របីក្របាស់�លិត�លសររីាង្គសត8ឱ្យមេI�ក្រមិតអប្បបរមា រមួមានៈ

មេក្របីវធីិមេក្របីក្របាស់ ឬការក្របតិបត្ដិp)ុំះដែ)លកាត់បន្ថយឱកាសដែ)ល�លិត�លសររីាង្គម�បEះផ្ទា� ល់ជាមួយដែ�្ន�អាចបរមិេភាគបាន។ ឧទាហរណ៍ រមួមាន ក្រគប)ំណា ំនិងp)ំំណាមំេIមេលីប្លាA ស�ិច

p�់�លិត�លសររីាង្គចូលមេ��្នុង)ី មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមានូវភាពក្រ�58�់មេ�មេលី)ំណាំមេIជាប់គា្ន ដែ)លបងsមេjងីមេpយ5្យល់ ឬ ទឹ�មេភAaងហូរ

បមេងsីនជាអតិបរមានូវរយៈមេពល�្នុងចមេន្ទាA ះមេពលដែ)លមេគមេក្របី�លិត�លសររីាង្គ និងមេពលក្របមូល�ល)ំណា ំ ចូរ�ំុមេក្របី%ម�សត8ដែ)លមិនបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�្នុងរយៈមេពល៦០ម្លៃថ្ង ម្លៃនការក្របមូល�លមេIមេពល

ដែ)លមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់ធ្ងន់ធ្ងរបណា្ដ លម�ពីការបEះមេpយផ្ទា� ល់ និងមេpយក្របមេយ៉ាលជាមួយដែ�្ន�អាចបរមិេភាគបានរបស់)ំណា ំ

យ�%ម�សត8ម�មេធ8ីជា�ំបEុស្ដ ឬ ទុ�ឱ្យមេក្រ��ម មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយ�ក្រមិតអតិសុ5ុមក្របាណ ។ ការមេធ8ី�ំបEុស្ដិ៍មានក្របសិទ្ធិភាពជាងការទុ�ឱ្យមេក្រ��ម។ ការទុ�ឱ្យមេក្រ��មក្រតវូការរយៈមេពលយូរ(ជាធម្មតាយ៉ាE ងមេហាចណាស់ រយៈមេពល ៦ ដែ5) ជាងការមេធ8ី�ំបEុស្ដិ៍ (ក្របដែហល ៦ សប្លា្ដ ហ៍)

ចំមេពាះ�លិត�លសររីាង្គរបស់ក្រ�មុហfុន ចូរមេក្របី�លិត�លដែ)លបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មរចួមេI�្នុង�លិត�ម្មរបស់វា មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមានូវ�ក្រមិតមីក្រ�សូររីាង្គ ។ ចូរសួរអ្ន��្គត់�្គង់ (�លិត�រ)អំពីភាពពិសា្ដ ររបស់�លិត�ល មេ)ីម្ីបបញ្ញា្ជ �់ថ្នា�លិត�លបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មរចួ ។ ឧទាហរណ៍ៈ ជី%ម�សត8សូនជាក្រគាប់

ចូរមេច�សវាងមេក្របីជី�ំបEុស្ដិ៍%ម�សត8 ឬ�លិត�លសររីាង្គមេIពីមេលី�ល)ំណា ំ ចូរ�ំុមេក្របីជី�ំបEុស្ដិ៍%ម�សត8 មេIជិតរ�ុ្ខជាតិដែ)លក្រតវូក្របមូល�ល ក្របសិនមេបីគរ%ម�សត8ទុ�មេIចំការ ចូរទុ�p�់វាឱ្យបានល្អ មេ)ីម្ីបមេច�សវាងភាពក្រ�58�់ ពី5្យល់ប�់

ចូលមេ�មេលី)ំណាមំេIជាប់គា្ន និង�ល)ំណាដំែ)លក្របមូល�លរចួ និងពីទឹ�មេភAaងដែ)លហូរន្ទាំចូលមេ��្នុងក្របភពទឹ�

ចូរកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមានូវមេក្រគាះថ្នា្ន �់មានសកា្ដ នុពលរបស់ភាពក្រ�58�់%ម�ដែ)លបណា្ដ លម�ពីវត្ដមានបសុសត8 ប�6ី និងសត8ម្លៃក្រព។ ចូរ�ំុបមេណា្ដ យឱ្យសត8ពាហនៈចូលមេ�សីុមេ©្ម �្នុង)ំណា�ំំពុងលូត%ស់�្នុងរយៈមេពល ៦០ម្លៃថ្ងចុងមេក្រកាយ មុនការក្របមូល�ល)ំណា ំ។

មេI�្នុងក្របមេទសជាមេក្រចីន មេគមិនអនុញ្ញា� តឱ្យមេក្របីក្របាស់សារធាតុរងឹជីវសាក្រស្ដមេjយី ។ សារធាតុរងឹជីវសាក្រស្ដក្រតវូបាន�លិតមេjងី�្នុងមេពលមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មជីវសាក្រស្ដ កា�សំណល់របស់មនុស6 ។ មេគគួរដែតពិនិត្យមេមីលច្បាប់រp្ឋ ភិបាលសិនមុននឹងពិចារណាមេក្របីសារធាតុរងឹជីវសាក្រស្ដ ។

8>6 ការមេក្របីក្របាស់ទឹ�ទឹ�ក្រតវូបានមេគមេក្របីសក្រមាប់បាចបញ្ចូល និងបាញ់សាច�្នុងមេពលp)ុំះ និងសំរាប់%ង p�់�្នុងធុងទឹ�

បង្ហូរមេIចំការ (បង្ហូរទឹ�មេចាល) ក្របក្រពឹត្ដ�ម្មគីមី មេធ8ីឱ្យក្រតជា�់មេpយមេក្របីទឹ� និងមេធ8ីទឹ���សក្រមាប់p�់ពីខាងមេលីបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល។ មេI�្នុងក្របព័ន្ធជ%វប្ប�ម្ម5Aះ ទឹ�ក្រតវូបានមេគp�់ឱ្យបEះនឹងឬស�ល)ំណាជំានិច្ច ។ ទឹ�អាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់គីមី និងជីវសាក្រស្ដ មេIមេលីដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ ។ ក្រតវូដែតមេធ8ីការវាយតម្លៃមAអំពី�ក្រមិតមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនភាពក្រ�58�់ពីទឹ�សក្រមាប់ចំការនីមួយៗ។ �តា្ដ ដែ)លក្រតវូពិចារណា រមួមានៈក្របភពទឹ� មេតីមេគមេក្របីទឹ�មេIមេពលណា និងយ៉ាE ង)ូចមេម្ដច និងក្របមេភទ�លិត�ល។ រសជាតិ �Aិន និងពណ៌អាចជាការចង្អុលបង្វា្ហ ញ)ំបូង អំពីសកា្ដ នុពលម្លៃនជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ បEុដែន្ដមិនគួរពឹងដែ�្អ�វាសក្រមាប់ធាន្ទានូវសុវត្ថិភាពទឹ�មេjយី ។

ក្របភពទឹ�ជាទូមេ�ទឹ�មានក្របភពម�ពីទមេនA និង�Aូវទឹ�មេ�6ងៗមេទ�ត ទំនប់ទឹ� រន្ធមេក្រកាម)ី និងអាងទុ�ទឹ� និង

អាចមានភាពក្រ�58�់មេpយសារមីក្រ�សូររីាង្គ ឬ សារធាតុគីមី ។ ទដោន� និ.��ូវទឹកៈ

ទឹ�អាចមានភាពក្រ�58�់មេpយសារមីក្រ�សូររីាង្គ ក្របសិនមេបីវាហូរមេIជិតតំបន់បសុសត8 )ូចជា�ដែនAង�្ដល់ចំណី �ដែនAងមេធ8ីទឹ�មេpះមេគា និងក្រទងុក្រជ�ូ និងជិតតំបន់ដែ)លមានមនុស6រស់មេIមេក្រចីន

ភាពក្រ�58�់គីមីអាចមេ�ីតមេjងីមេIជិតតំបន់ឧស្សាហ�ម្ម និង�សិ�ម្មដែ)លអាចបមេញ្ចញសារធាតុគីមីចូលមេ��្នុងក្របភពទឹ�

ភាពក្រ�58�់គីមីពី�ដែនAងដែ)លមានការមេក្របីក្របាស់ “សារធាតុពណ៌ទឹ�ក្រ�ចូ“ ។

ទំនប់ទឹកៈ ទឹ�អាចក្រ�58�់មេpយសារមីក្រ�សូររីាង្គពីម្លៃ��ទឹ�ហូរ និងការចូលលុ�លុយរបស់បសុសត8 និងប�6ី ទឹ�អាចក្រ�58�់មេpយសារធាតុគីមីក្របសិនមេបីការរ�្សាទុ�សារធាតុគីមីឬ�ដែនAងចា�់សាងំ និង%ង

ឧប�រណ៍បាញ់ថ្នា្ន ំមេIជិតទំនប់ទឹ� ឬ �Aូវទឹ� ។រន្ធដោត្រកាមដ�ៈ

ទឹ�អាចក្រ�58�់មេpយសារមីក្រ�សូររីាង្គពីការក្រជាបក្របព័ន្ធទឹ�ស្អុយ ឬពី�ដែនAងបង្ហូរទឹ�មេភAaងដែ)លមានមេ©្ម )ុះយ៉ាE ងក្រកាស់

ទឹ�មេក្រកាម)ីអាចក្រ�58�់មេpយសារសារធាតុគីមីពីតំបន់ឧស្សាហ�ម្ម ។ទឹករក្សាទុកក�ុ.អា.ៈ

ទឹ�អាចមានភាពក្រ�58�់មេpយសារមីក្រ�សូររីាង្គពី%ម�ប�6ី សត8�មេ�រ និងសត8មេ�6ងៗមេទ�ត ដែ)លមានមេIមេលី)ំបូល �្នុងទរទឹ� សា�សពប�6ី សត8�មេ�រ និងសត8)ម្លៃទមេទ�ត មេI�្នុងក្របឡាយ ឬអាងទឹ� ។

ទឹ��៏អាចមានក្របភពម�ពីក្របព័ន្ធទឹ�សាធារណៈ និងគមេក្រមាងទាញយ�ទឹ�មេ�6ងៗ ។ ជាដែបបដែ�ន ក្របព័ន្ធទឹ�សាធារណៈដែ)លមេក្របីសក្រមាប់បរមិេភាគ ក្រតវូបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម និងមានសុវត្ថិភាពសក្រមាប់ការមេក្របីក្របាស់មេIមេលីដែ�Aមេdី និងបដែនA ។ ទឹ�ទាញមេចញពីក្របភពមេ�6ងៗ គឺជាទឹ�ដែ)លបានម�ពីក្របព័ន្ធទឹ�ស្អុយ និង )ំមេណីរការឧស្សាហ�ម្ម ។ ទឹ�ទាញមេចញ ពីក្របភពមេ�6ងៗ ក្រតវូដែតមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម មេ)ីម្ីបបំបាត់នូវភា្ន �់ង្វារចមAងមេរាគ)ល់មនុស6មុននឹងមេក្របីមេIមេលី�ល)ំណាកំ្រសស់។ អាជា្ញ ធររp្ឋ ភិបាលក្រតតួពិនិត្យមេមីលការមេក្របីក្របាស់ទឹ�ទាញមេចញពីក្របភពមេ�6ងៗ )ូចមេនះមេគគួរដែតពិនិត្យមេមីលជាមុននូវច្បាប់ទាងំឡាយមុននឹងពិចារណាមេក្របីក្របាស់ទឹ�ទាញមេចញពីក្របភពមេ�6ងៗ ។ការមេក្របីក្របាស់ទឹ�

មេក្រគាះថ្នា្ន � ់ ម្លៃនភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមាន�ក្រមិត5|ស់ ក្របសិនមេបីមេគមេក្របីក្របាស់ទឹ�មេ�មេលីដែ�្ន�អាចបរមិេភាគបានរបស់�ល)ំណាភំាA មៗបន្ទា� ប់ពីក្របមូល�ល ឬ�្នុងមេពល�ំពុងមេវច5្ចប់ ។ ការមេក្របីមេនះអាចរមួបញ្ចូលទាងំទឹ�ដែ)លមេក្របីមុនមេពលបន្ដិចម្លៃនការក្របមូល�ល តាមរយៈឧប�រណ៍បាញ់សាចទឹ�មេI�ំពស់មេលី�្បាល ទឹ�%ង ទឹ�មេI�្នុងសារធាតុ និងទឹ�បាញ់សាចគីមីរាវសក្រមាប់មេក្របីមេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល ទឹ�មេI�្នុងធុងសក្រមាប់បង្ហូរ និង�្នុងស្ន�ូ ទឹ�មេI�្នុងឧប�រណ៍ មេធ8ីឱ្យក្រតជា�់មេpយទឹ� និងទឹ�មេក្របីសំរាប់p�់ឱ្យក្រតជា�់មេIពីមេលី�ញ្ចប់ ។ មេក្រគាះថ្នា្ន �់មាន�ក្រមិត5|ស់ចំមេពាះទឹ�សក្រមាប់មេក្របីមេjងីវញិ មេហីយដែ)លពំុបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មឱ្យក្រគប់ក្រគាន់ ឬពំុបានដែថរ�្សា ជាពិមេសសសក្រមាប់មេក្របី�្នុងការ%ង�ល)ំណា ំ។ ទឹ�សក្រមាប់បាចបញ្ចូលដែ)លពំុបានបEះជាមួយ�ល)ំណា ំ)ូចជា មេpយមេក្របីការបង្ហូរទឹ�ឱ្យក្រស�់ត�់ៗ មាន�ក្រមិតមេក្រគាះថ្នា្ន �់ទាប ។ ទឹ�មេក្របីសក្រមាប់%ងម្លៃ) និងសមា្អ តម្លៃ��ខាងមេលី ឬ ឧប�រណ៍ដែ)លបEះផ្ទា� ល់ជាមួយ�ល)ំណា ំ�៏ជាក្របភពម្លៃនភាព ក្រ�58�់យ៉ាE ងមានសកា្ដ នុពល ។

ក្របមេភទ�ល)ំណាំមេតីមេគមេក្របីក្របាស់�ល)ំណាយំ៉ាE ង)ូចមេម្ដច និងមេតីដែ�្ន�ណាម្លៃន�ល)ំណាដំែ)លអាចបរមិេភាគបានជះឥទ្ធិ

ពលមេ�មេលីមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ។ ក្របសិនមេបីមេគបរមិេភាគ�ល)ំណាមំេpយពំុមានការមេរ�បចំណាមួយ ឬ ការសមាA ប់មេមមេរាគមេទ ()ូចជា ការចំអិន) មេន្ទាះមេក្រគាះថ្នា្ន �់នឹងមាន�ក្រមិត5|ស់ មេបីមេក្រប�បមេធ�បមេ�នឹង�ល)ំណាដំែ)លបានចិត និងបានចំអិនមុនមេពលបរមិេភាគ ។ មីក្រ�សូររីាង្គក្របដែហលជានឹងអាចរស់មេIបាន មេលី�ល)ំណាដំែ)លមានម្លៃ��ធំមិនមេស្មីគា្ន )ូចជាបដែនAសAឹ� ជាងមេIមេលី�ល)ំណាដំែ)លមានម្លៃ��រមេ%ង ។

ការមេធ8ីពិមេសាធទឹ�មេ)ីម្ីបវាយតម្លៃមAមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ ក្របដែហលជាក្រតវូមេធ8ីពិមេសាធន៍មេ)ីម្ីបរ�វត្ដមានរបស់ក្រ�មុបា�់មេតរ ី

ដែ)លមេ�ថ្នា faecal coliforms។ ការមេធ8ីពិមេសាធន៍មេនះ�្ដល់នូវការបញ្ញា្ជ �់អំពីភាពក្រ�58�់របស់ទឹ�មេpយ%ម�។ សំណា�ទឹ�សក្រមាប់មេធ8ីពិមេសាធន៍ ក្រតវូយ�ពីចំណុចដែ)លវាបEះជាមួយ�ល)ំណា។ំ ភាពញឹ�ញាប់ម្លៃនការមេធ8ីពិមេសាធន៍ អាក្រស័យមេ�មេលី�តា្ដ មេក្រគាះថ្នា្ន �់ដែ)លបានពណ៌ន្ទាខាងមេលី និងក្របភពទឹ�ដែ)លអាចរ�បាន។ ឧទាហរណ៍ៈ ទឹ�ដែ)លមានក្របភពពីទំនប់ទឹ� និងទមេនA ក្របដែហលជាទទួលរងនូវឥទ្ធិពលពីការហូរចូលមេ��្នុងអាងបង្ហូរទឹ�បន្ទា� ប់ពីមេភAaងជាងទឹ�ពីរន្ធមេក្រកាម)ីមេក្រ¤។ ក្របសិន faecal coliforms មាន�ក្រមិត5|ស់គឺក្រតវូដែតមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ� ឬ ក្រតវូមេក្របីក្របភពទឹ�មេ�6ងមេទ�ត ។ ទឹ�មេក្របីសក្រមាប់%ង�ល)ំណា ំ និង%ងម្លៃ)មេIមេពលមេលី�p�់�ល)ំណា ំ គួរដែតមាន faecal coliforms តិចជាង ១០ �្នុងទឹ� ១០០ មីលAីលីក្រត ។

ការមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ�មេIទី�ដែនAងដែ)លមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់ធ្ងន់ធ្ងរម្លៃនការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់)ល់�ល)ំណាពីំទឹ�ដែ)លមេក្របី មេគ

ក្រតវូដែតមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ�មេpយមេក្របីឧប�រណ៍អន្ទាម័យ ឬ ក្រតវូមេក្របីក្របភពទឹ�ដែ)លមានសុវត្ថិភាពមេ�6ងមេទ�ត ។ មេគគួរដែតមេធ8ីការអនុម័តមេលីឧប�រណ៍អន្ទាម័យមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ�សក្រមាប់មេក្របីមេលីដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ ។ឧប�រណ៍អន្ទាម័យគីមី និងមិនដែមនគីមី ដែ)លមេក្របីសក្រមាប់មេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ� រមួមានៈ

�Aរនី

�Aរនីឌីអុ�សីុ) សមាសធាតុ�Aរ �កូ្របមីូន អីុក្រ)ដូែហ6នពីរ ��ុសីុ) អាសីុតមេបEរា�មេសទិច សមាសធាតុ មេបEរ ��ុសីុ (បន6ំម្លៃនអីុក្រ)ដូែហ6នពីរ ��ុសីុ) និង អាសីុតមេបEរា�មេសទិច) អូហ6ូន ពនAឺអfុលក្រតាវយីEូមេj ក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ�មេpយមេក្របីឧប�រណ៍អន្ទាម័យគួរដែតមេធ8ីការក្រតតួពិនិត្យ មេ)ីម្ីបថ្នាន្ទាថ្នាវាសមេក្រមចបានការ

�មា្ច ត់មីក្រ�សូររីាង្គតាម�ក្រមិតដែ)លចង់បាន ។

8>7 �ម្ម�រចំការ�ម្ម�រ សមាជិ�ក្រគសួារ និងបុគ្គលិ� អាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ �្នុងមេពលមេលី�

p�់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់។ ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ

ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដពី�ម្ម�រ អាចបងsមេjងីមេpយការមេធ8ីអន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួនមិនបានល្អៈ មេpយសារ58ះខាតនូវការយល់)ឹងរបស់�ម្ម�រ ឬមេpយសារ58ះបង្គន់ និងសមា� រៈ%ងសមា្អ ត។ មេគអាចរ�មេ�ីញមីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគមេIទូទាងំ5Aួនក្របាណ បEុដែន្ដជាពិមេសសមេI�្នុង និងជំុវញិគូថ ក្រចមុះ មាត់ និង)ំមេ«។ មេគអាចមេធ8ីឱ្យម្លៃ)ក្រ�58�់បានមេIមេពលមេ�បង្គន់ មេញីសសំមេបារ ឬ បរមិេភាគ និងអាចមេធ8ីឱ្យ�ល)ំណាកំ្រ�58�់មេpយសារម្លៃ)ក្រ�58�់ និងតាមរយៈការ�ណា្ដ ស់ �្អ� និងខា�មេសា្ដ ះ ។

�ម្ម�រមេលី�p�់�ល)ំណា ំ គួរដែត%ងម្លៃ)ពួ�មេគបន្ទា� ប់ពីមេ�បង្គន់ កាន់សត8 ជ�់បារ ី និង កាន់កា�សំណល់អាហារ និងសំរាម ។ សា្ន មមុត និង)ំមេ« គួរដែតបិទបង់រ ុ)ំំមេ« ឬ�៏ពា�់មេក្រសាមម្លៃ)មេ)ីម្បីមេច�សវាងការបEះពាល់ជាមួយ�ល)ំណា ំ ។ ក្របសិនមេបីមេក្រសាមម្លៃ) ក្រតវូបានមេក្របីមេIមេពលមេលី�p�់�ល)ំណា ំ មេគគួរដែត%ងវាជាមេរ�ងរាល់ម្លៃថ្ង។ ក្រតវូដែតមេរ�បចំមេធ8ីបង្គន់ និងសមា� រៈ%ងម្លៃ)ឱ្យបានក្រគប់ក្រគាន់សក្រមាប់�ម្ម�រ ។ តក្រមវូការមូលp្ឋ នសក្រមាប់ការ%ងម្លៃ) គឺទឹ�សា្អ ត សាបfូ និងវធីិសាក្រស្ដសម្ងួតម្លៃ) )ូចជាក្រ�pសសក្រមាប់ជូត ។ មេគមិនគួរមេក្របី �ដែន6ង និងក្រ�ណាត់ជូតរមួគា្ន មេjយី ពីមេក្រពាះវាអាចទទួលរងនូវការចមAងមេមមេរាគ និងមេធ8ីឱ្យរ�ីរាលpលមីក្រ�សូររីាង្គ។ បង្គន់គួរដែតសាងសង់ និងមេបាះទីតាងំ មេ)ីម្ីប�ំុឱ្យមានការហូរទឹ�ស្អុយចូលមេ��្នុង�ដែនAង�្គត់�្គង់ទឹ�។ បង្គន់ និងសមា� រៈ%ងម្លៃ) គួរដែតសមា្អ តឱ្យបានមេទ�ងទាត់ និងp�់បដែន្ថមសាបfូ និងក្រ�pសជូត ។

�ម្ម�រដែ)លមានជម្ងឺ}Aង )ូចជា ជម្ងឺមេថAីមក្របមេភទ A អាចចមAងមេមមេរាគមេ��ល)ំណាមំេI�្នុងមេពលមេលី�p�់។ សញ្ញា� ម្លៃនជម្ងឺ}Aង រមួមាន រា� �្អួតចមេង្វា្អ រ ក្រគនុ និងមេ�ីតមេរាគមេល�ង ។ �ម្ម�រដែ)លមានជម្ងឺ}Aងមិនគួរមេធ8ីការដែ)លទា�់ទងមេ�នឹងការមេលី�p�់�ល)ំណាមំេjយី ។

ភាពក្រ�58�់របូសាក្រស្ដ ភាពក្រ�58�់របូសាក្រស្ដ អាចបងsមេjងីមេpយ�ម្ម�រដែ)លមានការមេធ8សក្របដែហស។ ឧទាហរណ៍5Aះម្លៃនជាតិពុល

របូសាក្រស្ដ មានមេក្រគ�ងអលង្វាs រ បង់រ ុ)ំំមេ« និងមេក្រសាមម្លៃ) ។

ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រគួរដែតបានទទួលការបណ្ដុ ះបណា្ដ លអំពីទមាA ប់អន្ទាម័យមូលp្ឋ ន រមួមានៈ ក្រតវូមេក្របីបង្គន់ជានិច្ច

%ង និងសម្ងួតម្លៃ)ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូៈ បន្ទា� ប់ពីមេ�បង្គន់ កាន់សត8 ជ�់បារ ី បរមិេភាគ កាន់កា�សំណល់អាហារ និងសំរាម

អន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួនៈ រ ុសំា្ន មមុត )ំមេ« និង�ំុពិសារបារ ី បរមិេភាគ ឬ ខា�មេសា្ដ ះ មេIមេពលមេលី�p�់�ល)ំណាំ

ក្រតវូក្របាប់)ំណឹង)ល់មា្ច ស់ក្របសិនមេបីdឺ និង ចូរ�ំុពា�់មេក្រគ�ងអលង្វាs រ

8>8 សមា� រៈp)ុំះសមា� រៈp)ុំះ)ូចជាក្រគាប់ពូជអាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់មេpយសារធាតុគីម ី និងជាតិពុលជីវសាក្រស្ដ។

ភាពក្រ�58�់គីមីអាចបងsមេjងីមេpយការមេក្របីក្របាស់ថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មដែ)លមិនបានអនុម័ត មេI�្នុងមេពល�លិត�ម្ម និងមេពលកាន់មេលី�p�់ក្រគាប់ពូជបដែនA ។ ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដម្លៃនក្រគាប់ពូជ គឺជាមេក្រគាះថ្នា្ន �់មានសកា្ដ នុពល ចំមេពាះការpំសដែណ្ដ �បណ្ដុ ះ។ មេគគួរដែតអនុវត្ដតាមទំ%ប់អន្ទាម័យហ្មត់ចត់មេI�្នុង�លិត�ម្ម ការរ�្សាទុ� និង ការ)ឹ�ជញ្ជូនក្រគាប់ពូជ។ ឧទាហរណ៍ៈ ក្រគាប់ពូជ គួរដែតរ�្សាទុ�មេI�្នុងក្របអប់/�ំបEុងបិទជិត មេ)ីម្ីបការពារភាពក្រ�58�់ពីសត8ចម្លៃក្រង ។

8>9 សត8 និងសត8ចម្លៃក្រងសត8 និងសត8ចម្លៃក្រង អាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់អតិសុ5ុមក្របាណ មេI�្នុងមេពលp)ុំះ ក្របមូល�ល និង

មេលី�p�់បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល។ ពួ�វាអាចមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់)ល់�ល)ំណាមំេpយផ្ទា� ល់តាមរយៈការបEះ%ម�របស់វាជាមួយ�ល)ំណា ំ ឬមេpយក្របមេយ៉ាលតាមរយៈភាពក្រ�58�់របស់)ី ទឹ� ឧប�រណ៍ និងសមា� រៈមេវច5្ចប់ដែ)លបEះ�លិត�ល។ សត8 រមួបញ្ចូលទាងំសត8ម្លៃក្រព សត8សីុមេ©្ម និងសត8ក្រស�ុ (ដែ}s ឆា្ម រ និងសា8 )។ មេ)ីម្ីបមេច�សវាងភាពក្រ�58�់ពីសត8 ចូរ�ំុឱ្យៈ

សត8សីុមេ©្មចូលមេ��្នុង�ដែនAង�្គត់�្គង់ទឹ� សត8សីុមេ©្ម ចូលមេ��្នុង�ដែនAង)ំណា�ំំពុង)ុះមេI�្នុងរយៈមេពល៦០ម្លៃថ្ង ចុងមេក្រកាយមុនការក្របមូល�ល)ំណា ំ សត8ក្រស�ុ និងសត8ម្លៃក្រពចូលមេ��្នុង�ដែនAងក្របមូល�ល មេវច5្ចប់ រ�្សាទុ� ឬ)ឹ�ជញ្ជូន�ល)ំណា ំ ប�6ីទុំពីមេលី�ដែនAងមេវច5្ចប់ ឬ រ�្សាទុ��ល)ំណា ំ

សត8ចម្លៃក្រងរមួមាន �ណ្ដុ រ និងសត8ល្អិត)ូចជា�ន្ទាA ត ។ មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយភាពក្រ�58�់ពីសត8ចម្លៃក្រង ឱ្យមេI�ក្រមិតជាអប្បបរមា មេគក្រតវូៈ

រ�្សាទុ�ក្របអប់/ធុងមេបះ និងសមា� រៈមេវច5្ចប់ មេI�ដែនAងស្ងួត មាន5្យល់មេចញចូល និងក្រគបវា សមា្អ តកា�សំណល់សក្រមាមឱ្យបានញឹ�ញាប់មេចញពី�ដែនAងមេវច5្ចប់ និង�ដែនAងរ�្សាទុ� សមា្អ តឧប�រណ៍ និងក្របអប់/ធុង និងទី�ដែនAងមេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណាឱំ្យបានមេទ�ងទាត់ ពិនិត្យមេមីលក្របអប់/ធុងមេបះ និងសុមា� រៈមេវច5្ចប់ ពីវត្ដមានរបស់សត8ចម្លៃក្រងមុននឹងមេក្របីវា ចូរមេក្របីនុយ និងអង្គុបសមរម្យក្របសិនជាចាបំាច់

មេIមេពលមេក្របីនុយ និងអង្គុប គួរដែតសា្ថ បន្ទា និងp�់វាមេIទីតាងំមួយ មេ)ីម្ីប�ំុឱ្យសារធាតុគីមីមេIខាង�្នុងអាច�ំពប់បាន ឬ អាចក្រតវូសត8ចម្លៃក្រងជញ្ជូនយ�មេ�p�់មេIមេលី�ល)ំណា ំ ឬ ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈមេវច5្ចប់បាន។

៨.១០ ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈអាចជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់ជាតិពុលគីមី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ។

ភាពត្រកខ7ក់គ�ម�អាចប.្កដោ'�.ដោយៈ ការមេក្របីបាស់ក្របអប់/ធុងមេបះជាសមា� រៈរ�្សាទុ�សារធាតុគីមី

ការមេក្របីក្របាស់ក្របអប់/ធុងមេបះ និងសមា� រៈមេវច5្ចប់ដែ)លមាន��ុ�សារធាតុពុល និង ខាA ញ់ និងមេក្របងពីឧប�រណ៍

ភាពត្រកខ7ក់ជ�វស្នាត្រស្ដអាចប.្កដោ'�.ដោយៈ ការមេក្របីក្របាស់ក្របអប់/ធុងមេបះ សមា� រៈមេវច5្ចប់ និងឧប�រណ៍ក្រ�58�់

ជា�ិពុលរបូស្នាត្រស្ដអាចប.្កដោ'�.ដោយៈ ការមេក្របីក្របាស់ក្របអប់/ធុងមេបះ សមា� រៈមេវច5្ចប់ និងឧប�រណ៍ក្រ�58�់ ការមេក្របីក្របាស់ឧប�រណ៍មេរាងជាងមេIជិតទី�ដែនAងមេវច5្ចប់ និង�ដែនAងរ�្សាទុ��ល)ំណា ំនិង ការមេក្របីក្របាស់ ក្របអប់/ធុងមេបះ និងឧប�រណ៍ដែ)លពំុបានដែថទាកំ្រតឹមក្រតវូៈ បំដែណ�ដែប�មេចញពីធុង �ំមេទចដែ)�

មេចញពីឧប�រណ៍

ភាពក្រ�58�់ឧប�រណ ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈអាចកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមាបាន មេpយការសំអាត និងដែថទា ំឱ្យបានមេទ�ងទាត់ ។ គួរដែតមេក្របីសារធាតុគីមីសមរម្យសក្រមាប់ការសំអាត មេ)ីម្ីបមេច�សវាងនូវភាពក្រ�58�់គីមី ។

8>11 ឧប�រណ៍មេវច5្ចប់ រ�្សាទុ� និងយ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូនឧប�រណ៍មេវច5្ចប់ រ�្សាទុ� និងយ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូន អាចជាក្របភពម្លៃនជាតិពុលគីមី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ ។

ជា�ិពុលគ�ម�អាចប.្កដោ'�.ដោយៈ ការ�ំពប់សារធាតុគីមីដែ)លរ�្សាទុ� ឬ )ឹ�ជញ្ជូន មេIដែ�្បរ�ល)ំណា ំឬ ឧបរ�ណ៍ ក្របអប់/ធុង ឬសមា� រៈ

ដែ)លបEះនឹង�ល)ំណា ំ។ជា�ិពុលជ�វស្នាត្រស្ដអាចប.្កដោ'�.ដោយៈ

�ដែនAងមេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ� មានភាពក្រ�58�់ និងយ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូនដែ)លទទួលរងភាពក្រ�58�់ពី%ម�សត8 និងសត8ចម្លៃក្រង និង)ី

ការ)ឹ�ជញ្ជូនសត8 ជាមួយ�ល)ំណា ំនិង ការមេហ�រទឹ�មេចញពីបង្គន់ចូលមេ��្នុង�ដែនAង�្គត់�្គង់ទឹ�

ជា�ិពុលរបូស្នាត្រស្ដអាចប.្កដោ'�.ដោយៈ រចន្ទាសម|័ន្ធទាងំឡាយ អាគារ និងយ៉ានយន ្ដ ពំុបានសាងសង ់ និងដែថទាឱំ្យបានល្អក្រតឹមក្រតវូៈ ឧទាហរណ៍

)ូចជា ការរប�ថ្នា្ន ំ�ំមេទចដែប�មេចញពីសាច់មេdី និង�ំមេទចដែ)� និង ការដែប��ញ្ច�់មេIពីមេលី�ដែនAងមេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណា ំ។

ជាតិពុលអាចកាត់បន្ថយឱ្យមេIជាអប្បបរមាបាន មេpយការសាងសង់ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ និងសមា្អ ត ដែថទា ំអាគារ រចន្ទាសម|័ន្ធទាងំឡាយ និងយ៉ានយន្ដឱ្យបានមេទ�ងទាត់។ សារធាតុគីមី និងមេក្រគ�ងមាE សីុនមេក្របីមេIចំការមិនក្រតវូp�់មេIជិត�ដែនAងមេវច5្ចប់ រ�្សាទុ� និង)ឹ�ជញ្ជូន�ល)ំណាមំេjយី ។

៨.១២ ការមេធ8ីពិមេសាធន៍�ល)ំណាំការមេធ8ីពិមេសាធន៍សារធាតុគីមី

ការមេធ8ីពិមេសាធន៍ដែ�Aមេdី និងបដែនAមេ)ីមី្បរ�វត្ដមានកា�សំណល់គីមី ក្រតវូបានមេធ8ីមេjងីមេIក្របមេទសអាសាf ន5Aះ និងមេI�្នុងក្របមេទសន្ទាចូំលជាមេក្រចីន។ �លិត�លក្រតវូបានយ�សំណា�មេpយមេចាះៗ មេហីយកា�សំណល់គីមីដែ)លមេគរ�មេ�ីញ

ក្រតវូបានមេក្រប�បមេធ�បជាមួយនឹង MRL ឬ ERL ចំមេពាះថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្ម និង ML ចំមេពាះមេ%ហៈធ្ងន់។ �លិត�លណាមួយដែ)លមានកា�សំណល់ជាតិពុលមេលីសពី�ក្រមិត�ំណត់មេpយច្បាប់ នឹងក្រតវូបញ្ឈប់ មេហីយអ្ន�pនឹំងក្រតវូមេគផ្ទា�ពិន័យ ។ ទី�្សារទំមេនីប5Aះ�្នុងពិភពមេ%� តក្រមវូឱ្យអ្ន��្គត់�្គង់មេធ8ីការពិមេសាធន៍រ�កា�សំណល់គីមី មេ)ីម្ីបបញ្ញា្ជ �់ថ្នាសារធាតុគីមីក្រតវូបានមេក្របីក្រតឹមក្រតវូ ។

ការមេធ8ីពិមេសាធន៍ជីវសាក្រស្ដមិន)ូចជាការមេធ8ីពិមេសាធន៍សារធាតុគីមីដែ)ល MRL ក្រតវូបាន�ំណត់មេpយច្បាប់រp្ឋ ភិបាល ម�)ល់មេពល

បច្ចុប្បន្នមេនះមេIពំុទាន់មានច្បាប់ណាមួយដែ)ល�ំណត់អំពី�ក្រមិតមីក្រ�សូររីាង្គដែ)លអនុញ្ញា� តឱ្យមានមេIមេលីដែ�Aមេdី និងបដែនA p�់ល�់សក្រមាប់ការមេក្របីក្របាស់ក្រសស់មេjយី។ មេគមិនក្រតវូ�្ដល់អនុសាសន៍ឱ្យមេធ8ីការពិមេសាធន៍ជីវសាក្រស្ដ ពីសំណា��ល)ំណាមិំនមេពញមេលញ មេ)ីម្ីបមេធ8ីជាមូលp្ឋ ន�្នុងការទទួលយ� ឬ ប)ិមេសធ�លិត�លមេjយី។ ពីមេក្រពាះចំនួន�ល)ំណាមំេធ8ីពិមេសាធន៍មានតិច )ូចមេនះភាពក្រ�58�់ពីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារក្របដែហលជាពំុអាចរ�មេ�ីញមេjយី ។ ការមេធ8ីពិមេសាធន៍ជីវសាក្រស្ដអាចមានសារៈក្របមេយ៉ាជន៍�្នុងការក្រតតួពិនិត្យជាតិពុល (Gross contamination) របស់�ល)ំណា ំ និងមេ)ីម្ីបក្រតតួពិនិត្យក្របសិទ្ធិភាពអនុវត្ដន៍ការកាត់បន្ថយមេក្រគាះថ្នា្ន �់ជាតិពុល។ ឧទាហរណ៍ៈ ការក្រតតួពិនិត្យក្របសិទ្ធិភាព%ង�ល)ំណា។ំ មេ)ីម្បីវាយតម្លៃមAថ្នា មេតីជាតិពុល�ំពុងដែតមេ�ីតមានមេjងីឬមេទ មេគក្រតវូមេធ8ីការពិមេសាន៍សំណា��ល)ំណារំ�វត្ដមានសររីាង្គសូចន្ទា�រ E. coli.. ក្របសិនមេបី�ក្រមិតវាមេលីសព ី ២០ ឯ�តាទម្ងន់ជា Coliform �្នុងមួយក្រកាម មេគគួរដែតក្រតតួពិនិត្យមេមីលជំហាន)ំមេណីរការ មេ)ីម្ីបរ�នូវមូលមេហតុដែ)លមេធ8ីឱ្យមានជាតិពុល និងក្រតវូអនុវត្ដនូវវធិានការក្រតតួពិនិត្យសមរម្យ។ គួរដែតចាត់ទុ�ការពិមេសាធន៍មេនះ ជាការពិមេសាធន៍ក្រតតួពិនិត្យមេមីល គឺពំុដែមនជាការធាន្ទាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេjយី។

លំហាត់ទី ៨.២

�ិច្ចការៈចូរមេក្រជីសមេរសី�លិត�លដែ�Aមេdីមួយ ឬ បដែនAមួយមុ5 មេ)ីម្ីបរ�ធនធានp�់បញ្ចូលមេI�្នុង តារាងខាងមេក្រកាម។ ចូរមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណជាតិពុលជាសកា្ដ នុពល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងក្របភពជាតិពុលដែ)លអាចមេ�ីតមាន ។

ធនធានp�់បញ្ចូល ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ក្របភពជាតិពុលការមេក្របីក្របាស់សារធាតុ គីមីមេ)ីម្ីប�ំចាត់សត8ល្អិតចម្លៃក្រងសារធាតុគីមីមិនដែមនជា ថ្នា្ន ពុំល�សិ�ម្ម)ី ឬ ឧប�រណ៍p)ុំះជី និង សារធាតុបដែន្ថម p�់ចូល�្នុង)ី

ធនធានp�់បញ្ចូល ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ក្របភពជាតិពុល

ទឹ��ម្ម�រចំការសត8 និងសត8ចម្លៃក្រងឧប�រណ៍, ក្របអប់/ ធុង និងសំភារៈឧបរ�ណ៍មេបះ និង រ�្សាទុ� និង យ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូនសំភារៈp)ុំះ

៨.១៣ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ៨.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី៩ ទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់ទី�ដែនAង

មេគាលបំណងមេ)ីម្ីបមេក្របីក្របាស់ពត៌មានដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល សំរាប់មេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណៈ

និមិត្ដមេហតុម្លៃនការបាត់បង់គុណភាព និងការក្របតិបត្ដិដែ)លបណា្ដ លឱ្យ5ូចគុណភាព �្នុងមេពលក្របមូល�ល និងមេលី�p�់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់

ក្របភពភាពក្រ�58�់ដែ)លបណា្ដ លម�ពីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និង ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ដែ)លមេក្របីសំរាប់ក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំ និងជាតិពុល�្នុង

សុវត្ថិភាពចំណី អាហារ ។

ច្បាប់មូលp្ឋ នមេIមេពលដែ)លមេធ8ីទស6នៈ�ិច្ចមេ�កាន់ទី�ដែនAងនីមួយៗ មេ%�/មេ%�ក្រសីក្រតវូៈ

dរឱ្យឆា្ង យពី�Aូវ�ម្ម�រ មេគារពផ្ទាA �សញ្ញា� ឬ ការដែណន្ទាមំេ�6ងៗ ក្របសិនមេបីមានវត្ដមានមេIទីមេន្ទាះ �ំុបEះ ឬ សា� ប�ល)ំណា ំលុះក្រតាដែតមានការអនុញ្ញា� ត មេច�សវាងការយល់ក្រចjមំេ�6ងៗ មេpយសារការសួរសំណួរ ការ�្ដល់មេយ៉ាបល់ ឬកាយវកិារ ចំមេពាះ

ន្ទាយ�ចាត់ការ អ្ន�ក្រគប់ក្រគង ឬ�ម្ម�រ សមេងsត និង �ំុ�្ដល់មេយ៉ាបល់ ឬ�៏ មេធ8ីការរះិគន់ ។

លំហាត់ទី ៩.១

)ំមេណីរទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សានឹងមេធ8ីមេ�កាន់ចំការមួយ ឬពីរ និងទី�្សារ ឬហាងល�់�លិត�លរាយមួយ មេ)ីម្ីបសមេងsតពីការក្របតិបត្ដិដែ)លអាចជះឥទ្ធិពលមេ�)ល់គុណភាព�ល)ំណា ំនិងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ។

�ិច្ចការទី១ៈ មុនមេពលមេធ8ីទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា

ចូរអានតារាងមេ��aងផ្ទា� ត់ (Checklist) និងបដែន្ថមសំណួរ ឬចំណុចដែ)លមេ%�/មេ%�ក្រសីគិតថ្នាមានសារៈសំខាន់ ។

�ិច្ចការទី២ៈ �្នុងមេពល�ំពុងមេធ8ីទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សាមេIចំការ

មេpយមេក្របីតារាងមេ��aងផ្ទា� ត់ ចូរសមេងsត និង�ត់ក្រតានូវការក្របតិបត្ដិ និងល័�្ខ5័ណ្ឌ ចំការដែ)លអាចជះឥទ្ធិពលមេ�មេលីគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហាររបស់)ំណាដំែ)លមេគp។ំ មេIចុងបញ្ចប់ម្លៃន)ំមេណីរមេធ8ីទស6នៈ�ិច្ចមេ�កាន់ចំការនីមួយៗ ចូរពិចារណាអំពីអ8ីដែ)លមេ%�/ មេ%�ក្រសីបានសមេងsតមេ�ីញ និងរាយបញ្ជីការក្របតិបត្ដិដែ)លក្រតវូមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីជាងមុន និងគំនិតរបស់មេ%�/មេ%�ក្រសី មេតីក្រតវូមេធ8ីវាយ៉ាE ង)ូចមេម្ដច ។

�ិច្ចការទី ៣ៈ �្នុងមេពល�ំពុងមេធ8ីទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សាមេIទី�្សារ ឬ ហាងល�់�លិត�លរាយ

ចូរសមេងsតអំពីគុណភាពរបស់ដែ�Aមេdី និងបដែនA ដែ)លp�់តាងំ។ ចូរ�ត់ក្រតាមេIមេលីតារាងមេ��aងផ្ទា� ត់នូវនិមិត្ដមេហតុម្លៃនការបាត់បង់គុណភាព និង�្ដល់មេយ៉ាបល់អំពីមូលមេហតុដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាព។ ចូរ�ត់ក្រតាមេIមេលីតារាងមេ��aងផ្ទា� ត់នូវសញ្ញា� ទាងំឡាយម្លៃនជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងក្របភពដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យមានជាតិពុល។មេIចុងបញ្ចប់ម្លៃន)ំមេណីរទស6នៈ�ិច្ចមេនះ ចូរគិតអំពីអ8ីដែ)ល

មេ%�/មេ%�ក្រសីបានសមេងsតមេ�ីញ និងរាយបញ្ជីគំនិតរបស់មេ%�/មេ%�ក្រសីអំពីការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី)ល់ការក្របតិបត្ដិមេIចំការ និងមេI�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន ។

ទស6នៈ�ិច្ចចំការ ៖ តារាងមេ��aងផ្ទា� ត់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ចំការមេល5ៈ ..................................................... ទីតាងំៈ..................................................................)ំណាបំានpៈំ...................................................កាលបរមិេច�ទទស6នៈ�ិច្ចៈ .........................................

ការក្របតិបត្ដិ�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មេយ៉ាបល់សារធាតុគីមីមេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់ជម្ងឺ សត8ល្អិតចម្លៃក្រងមេតីថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មបានរ�្សាទុ��្នុង�ដែនAងដែ)លមានសន្ដិសុ5 មេIឆា្ង យពី�ល)ំណា ំ និងក្របអប់/ធុង សំប�មេវច5្ចប់ និងឧប�រណ៍ដែ)លបEះជាមួយ�ល)ំណា ំឬមេទ?មេតីថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មបានរ�្សាទុ�មេI�្នុងធុងមេ)ីមរបស់វាដែ)លមានសាA �សញ្ញា� អាចអានបានឬមេទ?មេតីថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មបានទទួលការអនុម័តឱ្យមេក្របីមេIមេលី)ំណាំដែ)លបានpឬំមេទ?

សារធាតុគីមីមិនដែមនជាថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មមេតីមេក្របងឥន្ធនៈ មេក្របង និងខាA ញ់បានរ�្សាទុ� មេIឆា្ង យ ពី�ល)ំណា ំនិងក្របអប់/ធុង សំប�មេវច5្ចប់ និងឧប�រណ៍ដែ)លបEះជាមួយ�ល)ំណាឬំមេទ?)ី និងឧបរ�ណ៍p)ុំះមេតីមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់ណាមួយដែ)លបងsមេjងីមេpយ)ីមានជាតិពុលពីសារធាតុគីមីស្ថិតមេIជាយូរ មេ%ហៈធ្ងន់ ឬ មីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគឬមេទ?

ការក្របតិបត្ដិ�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មេយ៉ាបល់ជី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ីមេតីមានមេក្របី%ម�សត8មុនមេពលឬមេក្រកាយមេពលp)ុំះឬមេទ?

មេតីមានចាត់វធិានការមេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនជាតិពុលជីវសាក្រស្ដ)ល់�ល)ំណាពីំការមេក្របីក្របាស់ជី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ីឬមេទ?ការមេក្របីក្របាស់ទឹ�មេតីទឹ�មេក្របីមេIចំការ មេក្របីសក្រមាប់មេធ8ីអ8ី5Aះ? មេតីអ8ីដែ)លជា ក្របភពទឹ�មេក្របីក្របាស់?មេតីមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់ណាមួយ មេpយសារទឹ�ទទួលជាតិពុល ពីមីក្រ�សូររីាង្គចមAងមេរាគ និងបងsឱ្យមានជាតិពុល)ល់�ល )ំណាំឬមេទ? �ម្ម�រចំការមេតីក្របមេភទបង្គន់ និងសមា� រៈ%ងម្លៃ)អ8ី5Aះ ដែ)លបាន�្ដល់ សក្រមាប់�ម្ម�រ?មេតីមានបមេក្រង�ន�ម្ម�រអំពីស្ដង់pរអន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួន ឬមេទ?

សត8 និងសត8ចម្លៃក្រង

មេតីមានវត្ដមានសត8សីុមេ©្ម ឬ សត8ក្រស�ុមេI�ដែនAងp)ំំណា ំក្របមូល�ល ឬ មេវច5្ចប់ ឬមេទ?មេតីមេគបានចាត់វធិានការអ8ី5Aះមេ)ីម្បីបង្វាs រ�ណ្ដុ រ និង�ន្ទាA ត ពីការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់)ល់�ល)ំណា ំ និងក្របអប់/ធុង សំប�មេវច5្ចប់ និងឧប�រណ៍ដែ)លបEះជាមួយ�ល)ំណា?ំ

ការក្របតិបត្ដិ�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មេយ៉ាបល់ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈមេតីក្របមេភទក្របpប់ក្របp ក្របអប់/ធុង សមា� រៈ និង ឧប�រណ៍អ8ី5Aះដែ)លមេគមេក្របីសក្រមាប់ក្របមូល�ល និងមេវច5្ចប់�ល)ំណា?ំមេតីឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈមេក្របីសក្រមាប់ក្របមូល�ល និងមេវច5្ចប់ ពំុមានក្រគាប់ក្រគសួ �ំមេទចសាច់មេdី �ំមេទចដែ)� �ញ្ច�់ និង%ម�សត8 មេទឬ?មេតីមេគសំអាតក្របpប់ក្របpក្របមូល�ល ក្របអប់/ធុង និង ឧប�រណ៍ ញឹ�ញាប់បEុណា� ដែ)រ មេហីយមេតីវធីិអ8ីដែ)លមេគមេក្របី �្នុងការសំអាតមេនះ?ឧប�រណ៍មេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ� និងយ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូនមេតីមេគមេវច5្ចប់�ល)ំណាមំេIមេលី�ំរាលឥ)្ឋ ឬមេលីតុ ឬមេលីមេvអីដែវង?

មេតីមេគគរក្របអប់/ធុងឬ�ញ្ចប់�ល)ំណាជំាគំនរមេIមេលី)ីឬមេទ?

មេតីមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់ដែ)លបណា្ដ លម�ពីល�្ខណៈរបូសាក្រស្ដ ធាA �់ចុះពី)ំបូល ឬជញ្ញា្ជ ងំអគារចូលមេ��្នុងក្របអប់/ធុង ឬ �ញ្ចប់�ល)ំណាឬំមេទ?មេតីមេគយ�យ៉ានយន្ដសក្រមាប់)ឹ�ជញ្ជូន�ល )ំណាមំេ�មេក្របី)ឹ�ជញ្ជូនសត8%ម� ជី និង សារធាតុគីមីដែ)រឬមេទ? ក្របសិនមេបីយ�មេ�មេក្របី មេតីមេគមានសមា្អ តយ៉ានយន្ដមេន្ទាះ មុននឹងយ�មេ�)ឹ�ជញ្ជូន�ល)ំណាឬំមេទ?មេយ៉ាបល់មេ�6ងៗ

ទស6នៈ�ិច្ចចំការ ៖ តារាងមេ��aងផ្ទា� ត់គុណភាព�ល)ំណាំចំការមេល5ៈ ..........................................................ទីតាងំៈ..............................................................)ំណាដំែ)លបានpៈំ............................................... កាលបរមិេច�ទទស6នៈ�ិច្ចៈ......................................

ការក្របតិបត្ដិ�្នុងគុណភាព�ល)ំណាំ មេយ៉ាបល់ការក្របមូល�លមេតី�ល)ំណាកំ្រតវូបានក្របមូល�លយ៉ាE ង)ូចមេម្ដច?

មេតីមានការមេលី�p�់ដែ)លមេក្របីម្លៃ)ធ្ងន់មេpយ�ម្ម�រដែ)ល បណា្ដ លឱ្យមានការ5ូចមេpយមេមកានិចឬមេទ?មេតីក្របអប់/ធុងក្របមូល�លមានមាត់/ដែគមគក្រគាត ដែ)លបងsឱ្យមានការ5ូចមេpយមេមកានិចឬមេទ?មេតីក្របអប់/ធុងមេវច5្ចប់មានp�់�ល)ំណាមំេលីសចំណុះ ឬមេទ?

មេតី�ល)ំណាpំ�់មេI�្នុងមAប់ ឬ មេក្រកាម�ំមេ�ម្លៃថ្ង?មេតីមានមេក្របីវធីីមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់មេIចំការ )ូចជាp�់ថង់មេសីម មេIពីមេលី�ល)ំណាកំ្របមូល�លរចួ ឬមេទ?ការមេរ�បចំសំរាប់ការល�់)ូរ

មេតីក្របមេភទសំប�មេវច5្ចប់អ8ី ដែ)លមេគមេក្របីសក្រមាប់មេវច5្ចប់�ល)ំណា?ំ

មេតីសំប�មេវច5្ចប់មានមាត់/ដែគមគក្រគាតដែ)លអាចបងsឱ្យមាន ការ5ូចមេpយមេមកានិចឬមេទ?មេតីសំប�មេវច5្ចប់ មេវច5្ចប់មេលីសចំណុះឬមេទ?

មេតីមានមេក្របីវធីិមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់រ�្សាគុណភាព�ល)ំណាឬំមេទ?

មេតីមានការមេលី�p�់មេpយម្លៃ)ធ្ងន់ មេpយ�ម្ម�រ មេI�្នុង មេពលមេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ�ដែ)លអាចបងsឱ្យមានការ5ូច មេpយមេមកានិចដែ)រឬមេទ?

ការក្របតិបត្ដិ�្នុងគុណភាព�ល)ំណាំ មេយ៉ាបល់ការ)ឹ�ជញ្ជូនមេតីមានមេក្របីវធីិមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់មេ)ីម្ីបរ�្សាគុណភាព�ល)ំណាឬំមេទ?

មេតីវធីិសាក្រស្ដម្លៃនការគរ�ល)ំណាជំាគំនរ មេI�្នុងយ៉ានយន្ដ)ឹ�ជញ្ជូន ក្របដែហលជាអាចមេធ8ីឱ្យមានការ5ូចមេpយមេមកានិ� ដែ)រឬមេទ?

ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�ន�្នុងមេពលទស6នៈ�ិច្ចចំការចំការមេល5ៈ ..................................................ទីតាងំៈ......................................................................សំណួរទី ១

មេតីមេ%�/មេ%�ក្រសីបានសមេងsតការក្របតិបត្ដិ ឬល័�្ខ5័ណ្ឌ ទាងំឡាយណាដែ)លអាចបងsឱ្យមានការបាត់បង់គុណភាព�ល)ំណា ំនិងភាពក្រ�58�់ម្លៃន�ល)ំណាដំែ)លមានជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារឬមេទ?សំណួរទី ២

មេតីការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីអ8ី5Aះដែ)លមេ%�/មេ%�ក្រសីគិតថ្នានឹងជួយការពារ ឬ កាត់បន្ថយការបាត់បង់គុណភាព�ល)ំណា ំនិងភាពក្រ�58�់�ំុឱ្យមានជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារបាន?

ការក្របតិបត្ដិ ដែ)លបងsឱ្យបាត់បង់គុណភាព ការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី

ការក្របតិបត្ដិដែ)លបងsឱ្យមានភាពក្រ�58�់ ដែ)លមានជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី

តារាងមេ��aងផ្ទា� ត់សក្រមាប់ទី�្សារ ឬ ហាងល�់�លិត�លរាយ មេ�្ម ះ�្សារ ឬ ហាងល�់�លិត�លរាយៈ ...........................................................................................ទីតាងំៈ..................................................................... កាលបរមិេច�ទទស6នៈ�ិច្ចៈ.................................

�ល)ំណាំ និមិត្ដមេហតុម្លៃនការបាត់បង់គុណភាព មូលមេហតុម្លៃនការបាត់បង់គុណភាព

�ល)ំណាំ ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ មូលមេហតុម្លៃនភាពក្រ�58�់

ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�ន�្នុងមេពលទស6នៈ�ិច្ចទី�្សារ ឬហាងល�់�លិត�លរាយ

ទី�្សារ ឬ ហាងល�់�លិត�លរាយៈ.................................... ទីតាងំៈ...................................................

សំណួរទី ១មេតីមេ%�/មេ%�ក្រសីបានសមេងsតនូវការបាត់បង់គុណភាព�ល)ំណា ំ ឬជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណី

អាហារទាងំឡាយណា ដែ)លអាចបងsមេjងីមេpយការក្របតិបត្ដិមិនបានក្រតឹមក្រតវូមេIចំការ ឬ�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូនឬមេទ?

សំណួរទី ២មេតីការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីអ8ី5Aះដែ)លមេ%�/មេ%�ក្រសីគិតថ្នានឹងជួយការពារ ឬកាត់បន្ថយការបាត់បង់គុណភាព

�ល)ំណា ំនិងភាពក្រ�58�់�ំុឱ្យមានជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារបាន?

ការបាត់បង់គុណភាព)ំណា ំដែ)លមេ�ីតមេjងី�្នុងមេពល ក្របមូល�ល មេលី�p�់ )ឹ�ជញ្ជូន

ការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី

ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារដែ)លបងsមេjងី មេpយភាពក្រ�58�់មេIចំការ

ការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី

ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ៩....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី១០

ការអនុវត្ត�សិ�ម្មល្អ មេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណាំ

មេI�្នុងមេមមេរ�នទី៦ មេយីងបានពិភា�្សាអំពី�តា្ដ ដែ)លមេធ8ីឱ្យបាត់បង់គុណភាពបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល។ ការយល់)ឹងអំពី�តា្ដ ទាងំមេនះគឺជាការចាបំាច់ សក្រមាប់មេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណនូវអ8ីដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណាំ(5ូច)មេI�្នុងមេពលក្របមូល�ល �្នុងមេពលមេរ�បចំ�ល)ំណាសំំរាប់ល�់ និង�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន។ មេគអាចទប់សាs ត់ ឬ កាត់បន្ថយនូវការបាត់បង់គុណភាពមេpយការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ។

១០.១ ការក្របមូល�លការ5ូចគុណភាពៈ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណា ំ

ប�sភាពពំុក្រតឹមក្រតវូ �ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគក្របមូល�លមេIមេពលដែ)លវាពំុទាន់ចាស់ល្អ ឬ�៏ចាស់ក្រជលុ ។

ការជំរញុឱ្យឆាប់ចាស់ �ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគក្របមូល�លមេIមេពលម្លៃថ្ងមេv្ដ �ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគp�់ឱ្យក្រតវូម្លៃថ្ង មានការពន្យាមេពលយូរ មុននឹងមេធ8ីការ)ឹ�ជញ្ជូនមេ��ដែនAងមេវច5្ចប់ ឬ �ដែនAង)ឹ�ជញ្ជូន ។

ការបាត់បង់ជាតិទឹ� �ល)ំណាកំ្រតវូបានp�់មេI�ដែនAងមានសីតុណ្ហ ភាព5|ស់ ឬ �ដែនAងមានចលន្ទា5្យល់ខាA ងំក្រជលុ

របួសសា្ន មមេមកានិ� �ម្ម�រមេលី�p�់មេក្របីម្លៃ)ធ្ងន់ និង ការមេក្របីវធីិក្របមូល�លពំុសមក្រសប ក្របអប់/ធុងp�់�ល)ំណាពំុំសមក្រសប។ ឧទាហរណ៍ៈ ក្របអប់/ធុងមានដែគមគមេក្រគីម មិនរងឹមា ំ

មេក្រ¤ក្រជលុ ក្រ�58�់ ក្របអប់/ធុងp�់�ល)ំណាកំ្រតវូបានមេវច5្ចប់មេលីសចំណុះ ឬ�៏ មេវច5្ចប់ដែណនក្រជលុ

ការចំលងជំងឺ របួសសា្ន មមេមកានិច�្ដល់នូវ�ដែនAងដែ)លមេធ8ីឱ្យមេមមេរាគ}Aងចូលបាន �ល)ំណាមំេIមេសីមមេIមេjយី ពីការក្របមូល�ល�្នុងមេពល�ំពុងមេភAaង ឬពីការ%ងសំអាត ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូពិនិត្យមេមីលប�sភាព មេpយមេក្របីសន�ស6ន៍ប�sភាពមេ)ីម្បីជំនួយ)ល់ការសមេក្រមចចិត្ដពីមេពលមេវ%

ក្របមូល�ល ក្រតវូបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រអំពីរមេប�បមេក្រជីសមេរសី�ល)ំណាដំែ)លមានប�sភាពក្រតឹមក្រតវូ ក្រតវូបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រអំពីវធីិក្របមូល�លក្រតឹមក្រតវូ មេ)ីម្ីបមេច�សវាងការ5ូចមេpយមេមកានិ� ក្រតវូមេច�សវាងការក្របមូល�លមេIមេពលមេភAaង ចូរមេក្របីក្របអប់/ធុងp�់�ល)ំណាដំែ)លមានភាពសមក្រសបចំមេពាះ�ល)ំណាំ ចូរមេក្របីក្រទន្ទាប់ (ឧៈ ប្លាA ស�ិច ក្រ�pស ឬសAឹ�មេច�) មេ)ីម្ីបការពារ�ល)ំណាពីំការ��ិតនឹងក្របអប់/ធុង ចូរ�ំុp�់�ល)ំណាឱំ្យមេពញក្រជលុមេI�្នុងក្របអប់/ធុង ចូរសមា្អ តក្របអប់/ធុងp�់�ល)ំណាឱំ្យបានមេទ�ងទាត់ ចូរក្របមូល�ល)ំណាមំេI�្នុងមេពលម្លៃថ្ងដែ)លមានអាកាសធាតុក្រតជា�់ ចូរp�់�ល)ំណាដំែ)លបានក្របមូល�លរចួមេI�្នុងមAប់ ចូរក្រគបក្របអប់/ធុងមេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយការបាត់បង់សំមេណីម និងការក្រតវូម្លៃថ្ង ចូរ)ឹ�ជញ្ជូន�ល)ំណាពីំចំការឱ្យបានឆាប់រហ័សតាមដែតអាចមេធ8ីបាន ចូរ�ំុp�់ក្របអប់/ធុងគរពីមេលីគា្ន លុះក្រតាដែតវាក្រតវូបានមេគរចន្ទាមេjងីសមេក្រមចពក្រង្វាយទម្ងន់ និងបមេញ្ចaស

ពីការ5ូចមេpយមេមកានិ� ចូរ�ំុមេក្របីដែ56 ឬ ចំណងដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យ5ូច�ល)ំណាំ

១០.២ ការមេក្រត�មមេរ�បចំ�ល)ំណាសំក្រមាប់ល�់ការមេក្រត�មមេរ�បចំ�ល)ំណាសំមេក្រមចល�់ក្រតវូបានមេគមេធ8ីមេjងីមេIទីចំការ ឬ�៏មេI�ដែនAងមេវច5្ចប់pច់មេpយដែj�។

�ល)ំណាដំែ)លបានមេរ�បចំរចួមេហីយ នឹងក្រតវូ)ឹ�ជញ្ជូនមេpយផ្ទា� ល់មេ�កាន់�ដែនAងអាជីវ�ម្មមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ ឬ�៏ទុ�មួយរយៈមុននឹងមេធ8ីការ)ឹ�ជញ្ជូន ។ការ5ូចគុណភាពៈ �តា្ដ ដែ)លអាចបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណាំ

ការដោ67�ចំណា�់ថ្នា� ក់ពំុត្រ�ឹមត្រ�វូ �ល)ំណាពំុំក្រតវូបានមេគមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ក្រតឹមក្រតវូសក្រមាប់បំមេពញមេសច�្ដីក្រតវូការរបស់អតិថិជនមេjយី

ការជំរញុឱ្យឆាប់ចាស់ ការបា�់ប.់ជា�ិទឹក �ដែនAងមេវច5្ចប់ក្រតវូម្លៃថ្ង សំប�មេវច5្ចប់បងsឱ្យ�ល)ំណាកំ្រតវូ5្យល់ដែ)លមានមេIជំុវញិខាA ងំក្រជលុ �ង8ះភាពក្រតជា�់សក្រមាប់បំបាត់�ំមេ�ពីចំការ �ង8ះ5្យល់មេចញចូលមេI�្នុងសំប�មេវច5្ចប់បានមេធ8ីឱ្យភាពក្រតជា�់បាត់ក្របសិទ្ធិភាព

ការពន្យារមេពលយូរមេI�្នុងសីតុណ្ហ ភាពពំុសមរម្យ មុនមេពលមេធ8ីការ)ឹ�ជញ្ជូន របួសស្នា� មដោមកានិក

�ម្ម�រមេលី�p�់មេក្របីម្លៃ)ធ្ងន់ �ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគចា�់ធារគរពីមេលីគា្ន មេIមេលី)ី ឬ មេលី�ំរាល ការយ�ឧប�រណ៍ពំុបានដែថទាកំ្រតឹមក្រតវូមេ�មេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន � ់ មេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម ្ម និងមេវច5្ចប់�លិត�ល ។

ឧទាហរណ៍ៈ ឧប�រណ៍ធាA �់ពីទី5|ស់ មានដែគមមុត ក្រចាស់)ុះដែ)លមានដែក្រចះសីុ មេvអីដែវង តុ និងឧប�រណ៍មេក្របីសក្រមាប់មេវច5្ចប់មានភាពក្រ�58�់ ការមេវច5្ចប់ពំុសមរម្យចំមេពាះ�លិត�ល។ ឧទាហរណ៍ៈ សំប�មេវច5្ចប់មានដែគមគមេក្រគីម មិនរងឹមា ំ

មេក្រ¤ក្រជលុ ក្រ�58�់ មេវច5្ចប់5|ស់មេព� ឬ�៏ដែណនមេព�

ភាពមិនត្របត្រក��ង្រៃនសររីស្នាត្រស្ដ របួសសា្ន មមេpយភាពក្រតជា�់ដែ)លបណា្ដ លម�ពីការរ�្សាទុ��ល)ំណាមំេIសីតុណ្ហ ភាពទាប ការ5ូចមេpយសារការបូនឌីអុ�សីុ)5|ស ់ ឬ អុ�សីុដែហ6នទាប ដែ)លបណា្ដ លម�ពីការមេក្របីសំប�

ប្លាA ស�ិច មិនក្រតឹមក្រតវូសំរាប់មេវច5្ចប់ ឬ�៏ម�ពីការមេក្របីក្របាស់ក្រ�មួនពំុក្រតឹមក្រតវូ ការចម�.ជម្ងឺ

�ង8ះវធិានការក្រតតួពិនិត្យ�្នុងការទប់សាs ត់ការវវិត្ដរបស់ជម្ងឺ មេvអីដែវង តុ និងឧប�រណ៍មេក្របីសក្រមាប់មេវច5្ចប់មានភាពក្រ�58�់ របួសសា្ន មមេមកានិច�្ដល់នូវ�ដែនAងដែ)លមេធ8ីឱ្យមេមមេរាគ}Aងចូលបាន �ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគចា�់ធារគរពីមេលីគា្ន មេIមេលី)ី ឬ មេលី�ំរាល សារធាតុរាវមេក្របីសក្រមាប់%ង ឬ មេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�ល)ំណា ំ ពំុក្រតវូបានប្ដូរមេចញឱ្យមេទ�តទាត់មេjយី

ដែ)លជាមេហតុមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់ �ង8ះភាពក្រតជា�់សក្រមាប់បំបាត់�ំមេ�ពីចំការ ការពន្យារមេពលយូរមេI�្នុងសីតុណ្ហ ភាពពំុសមរម្យ មុនមេពលមេធ8ីការ)ឹ�ជញ្ជូន ការមេក្របីប្លាA ស�ិចថ្នាA និងថង់ប្លាAស�ិច មេpយពំុមានការក្រគប់ក្រគងសីតុណ្ហ ភាព

ការលូ�លាស់ និ.ការវវិ�្ដ ការមេjងីពណ៌មេ5�វរបស់មេបEងមេបាE ះមេpយសារក្រតវូពនAឺម្លៃថ្ង ការមេjងីក្រជញួរបស់ទំពាងំបារំាងមេpយសារក្រតវូពនAឺម្លៃថ្ង និងមេpយការp�់វាមេ�្ដ�មេIមេពលរ�្សាទុ�

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម សួរអតិថិជនអំពីមេសច�្ដីក្រតវូការរបស់ពួ�មេគ មេ)ីម្ីបមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ និងមេវច5្ចប់�ល)ំណាឱំ្យបានសមក្រសប ក្រតវូ5្ចប់ និងកាន់�ល)ំណាមំេI�ដែនAងមានរន្ទាងំបិទបាងំ ឬមេI�្នុងមេរាង បណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រអំពីវធីិសាក្រស្ដក្រតឹមក្រតវូ និងមេសច�្ដីក្រតវូការ�្នុងការមេធ8ីចំណាត់ថ្នា្ន �់ និងការមេវច5្ចប់ បណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រឱ្យមានការក្របងុក្របយ័ត្ន�្នុងការមេលី�p�់�ល)ំណា ំនិងមេវច5្ចប់ �ំុគរ�ល)ំណាចំា�់ធារពីមេលីគា្ន មេIមេលី)ី ឬ�ំរាលឥ)្ឋៈ ចូរមេក្របីមេvអីដែវង តុ ឬ ឧប�រណ៍មេវច5្ចប់ មេច�សវាងមេក្របីឧប�រណ៍ដែ)លធាA ប់ធាA �់មេក្រចីន)ង និងមានម្លៃ��គមេក្រគីម និងក្រតវូដែថទាងំឧប�រណ៍ឱ្យ

បានមេទ�តទាត់ ក្រតវូសំអាតមេvអីដែវង តុ និងឧប�រណ៍មេវច5្ចប់ឱ្យបានមេទ�ងទាត់ ក្រតវូប្ដូរទឹ�សក្រមាប់%ង ឬសារធាតុរាវសក្រមាប់មេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�ល)ំណាមំេចញឱ្យបានមេទ�តទាត់

មេច�សវាងមេលី�p�់�ល)ំណាចុំះមេjងីក្របសិនមេបីពំុចាបំាច់ ក្រតវូមេក្របីសំប�មេវច5្ចប់ដែ)លសមក្រសបចំមេពាះ�ល)ំណាំ ក្រតវូមេក្របីសមា� រៈការពារ (ឧៈ ប្លាA ស�ិច ក្រ�pស ឬ សAឹ�មេច�) មេ)ីម្ីបការពារ�ល)ំណា�ំុំឱ្យ��ិតនឹង ម្លៃ��

គមេក្រគីមរបស់មេvអីដែវង និងសំប�មេវច5្ចប់ ចូរមេក្របីក្រទន្ទាប់ប្លាA ស�ិច ឬ ថង់/ការ �ងុ សក្រមាប់p�់�ល)ំណាដំែ)លមានអក្រតាបាត់បង់ជាតិទឹ�5|ស់ ក្រតវូបំបាត់�ំមេ�ពីចំការមេpយមេក្របីវធីិសាក្រស្ដសមក្រសបមេ)ីម្ីបមេធ8ីឱ្យក្រតជា�់និងក្រតវូមេក្របីសំប�មេវច5្ចប់ដែ)លអាច

�្ដល់នូវភាពក្រតជា�់យ៉ាE ងមានក្របសិទ្ធិភាព ក្រតវូចាត់វធិានការ�មា្ច ត់ជម្ងឺមេI�ដែនAងដែ)លចាបំាច់ ចំមេពាះការពន្យារមេពលយូរមុននឹងមេធ8ីការ)ឹ�ជញ្ជូន ក្រតវូp�់�ល)ំណាមំេI�ដែនAងមានសីតុណ្ហ ភាព

ទាបបំ�ុតមេបីអាចរ�បាន

១០.៣ ការ)ឹ�ជញ្ជូនការ5ូចគុណភាពៈ �តា្ដ ដែ)លអាចបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណាំ

ការជំរញុឱ្យឆាប់ចាស់ ការបា�់ប.់ជា�ិទឹក ការចម�.ជម្ងឺ �ល)ំណាកំ្រតវូបានមេគ)ឹ�ជញ្ជូនមេI�្នុងយ៉ានយន្ដដែ)លពំុមានរន្ទាងំបិទបាងំ មេហីយក្រតវូម្លៃថ្ង និងមេភAaង �ង8ះការក្រគប់ក្រគងសីតុណ្ហ ភាពឱ្យបានសមក្រសបមេI�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន មានការពន្យារមេពលយូរ�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន

របួសស្នា� មដោមកានិក មេលី�p�់មេpយមេក្របីម្លៃ)ធ្ងន់មេIមេពល��ុ� គរជាគំនរពំុបានក្រតឹមក្រតវូមេI�្នុងយ៉ានយន្ដ សំប�មេវច5្ចប់រ%�់ខាA ងំមេព� ឬ�៏ ក្រសតុរលំ ការមេវច5្ចប់ពំុសមរម្យសក្រមាប់ការគរជាគំនរមេIមេលីយ៉ានយន្ដ

ភាពមិនត្របត្រក��ង្រៃនសររីៈស្នាត្រស្ដ របួសសា្ន មមេpយភាពក្រតជា�់ដែ)លបណា្ដ លម�ពីសីតុណ្ហ ភាពទាបមេព��្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន p�់�ល)ំណាចំំរះុគា្ន មេI�្នុងយ៉ានយន្ដដែតមួយៈ តក្រមវូការសីតុណ្ហ ភាព5ុសៗគា្ន ការបមេងsីតមេអទី

ដែjនចំរះុគា្ន និង�ល)ំណាមំេវទយិតនឹងមេអទីដែjន ការគរដែណនគា្ន មេព�បានរារំាង)ល់ចលន្ទា5្យល់ និងបងsឱ្យមានសីតុណ្ហ ភាព5|ស់

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រអំពីវធីិសាក្រស្ដក្រតឹមក្រតវូ�្នុងការ��ុ� និងការp�់គរមេI�្នុងយ៉ានយន្ដ ក្រតវូមេក្របីយ៉ានយន្ដដែ)លមានរន្ទាងំបិទបាងំ ក្រតវូមេក្របីល័�្ខ5័ណ្ខ សីតុណ្ហ ភាព)ឹ�ជញ្ជូនដែ)លសមរម្យមេ�នឹង�ល)ំណាំ មេច�សវាងp�់�ល)ំណាដំែ)លមានក្របមេភទ5ុសគា្ន %យគា្ន �ំុពន្យារមេពល)ឹ�ជញ្ជូន�ល)ំណាមំេ�កាន់មេគាលមេ� ។

ស�ម្មភាពទី ១០.១

�ិច្ចការៈ ចូរមេក្រជីសមេរសីដែ�Aមេdីមួយ ឬ បដែនAមួយមុ5 ។ ចូររាយបញ្ជីមេI�្នុងតារាងខាងមេក្រកាម នូវ�តា្ដ ទាងំឡាយដែ)លអាចបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណា ំ និងនូវការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម មេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងគុណភាព�្នុងមេពលក្របមូល�ល មេពលមេក្រត�មមេរ�បចំ�ល)ំណាសំំរាប់ល�់ និង�្នុងមេពល)ឹ�ជញ្ជូន�ល)ំណា ំ។

�ល)ំណាំំៈ.................................................................................................

�តា្ដ ដែ)លអាចបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណាំ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេពលក្របមូល�ល

�តា្ដ ដែ)លអាចបEះពាល់)ល់គុណភាព�ល)ំណាំ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេពលមេក្រត�មមេរ�បចំ�ល)ំណាសំំរាប់ល�់

មេពល)ឹ�ជញ្ជូន

១០.៤ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ១០.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី១១

ការអនុវត្ត�សិ�ម្មល្អ មេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

១១.១. ក្របវត្ដិ និងការក្រគប់ក្រគងទី�ដែនAងជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារៈ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់មេpយសារធាតុគីមី និងជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណា ំបណា្ដ លម�ពីទី�ដែនAងដែ)លមេក្របីពីមុនម� ឬ ម�ពីក្របភពភាពក្រ�58�់មេIខាងមេក្រvទី�ដែនAងមេន្ទាះ ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម មេ)ីម្ីប)ំមេណីរការស�ម្មភាពសា�វប្ប�ម្មនិមួយៗ មេគក្រតវូមេធ8ីការវាយតម្លៃមAអំពីហានិភ័យម្លៃនការមេធ8ី

ឱ្យមានភាពក្រ�58�់)ល់�ល)ំណាមំេpយសារធាតុពុលគីម ី និងជីវសាក្រស្ដ ដែ)លមានមេI�្នុង ឬ� ៏ មេIជិតទី�ដែនAងមេន្ទាះ មេហីយ�ំណត់ក្រតាអំពីជាតិពុលចំបងណាមួយដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណ ក្រតវូដែតរ�្សាទុ�ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ

មេIទី�ដែនAងណាដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណអំពីមេក្រគាះថ្នា្ន �់ធ្ងន់ធ្ងរម្លៃនភាពក្រ�58�់បណា្ដ លម�ពីសារធាតុគីមី និងជីវសាក្រស្ដ មេគមិនក្រតវូមេក្របីទី�ដែនAងមេន្ទាះសក្រមាប់�លិត�ម្មសា�វប្ប�ម្មមេjយី ឬ� ៏ ក្រតវូចាត់វធិានការទប់សាs ត់ មេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងមេក្រគាះថ្នា្ន �់មេន្ទាះ

ក្របសិនមេបីក្រតវូចាត់វធិានការទប់សាs ត់មេ)ីម្បីក្រគប់ក្រគងមេក្រគាះថ្នា្ន �់មេន្ទាះ វធិានការទាងំមេន្ទាះក្រតវូដែត អនុវត្ដមេ)ីម្ីបក្រតតួពិនិត្យមេមីល�ំុមានភាពក្រ�58�់មេ�ីតមេjងីមេ�មេលី�ល)ំណាបំាន

ទីតាងំម្លៃនទី�ដែនAងដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណថ្នាពំុមានភាពសមរម្យសក្រមាប់�លិត�ម្មសា�វប្ប�ម្មមេទមេគក្រតវូដែតមេធ8ី�ំណត់ក្រតាទុ�

មិនក្រតវូអនុញ្ញា� តឱ្យសត8ពាហនៈចូលមេ��្នុងទី�ដែនAងមេន្ទាះមេjយី�្នុងរយៈមេពល ៣ ដែ5 មុនមេពលមេធ8ីការp)ុំះ និងមេI�្នុង�ំjុងមេពលមេធ8ីការp)ុំះ)ំណា ំជាពិមេសសចំមេពាះ)ំណាដំែ)លpមំេIជាប់ ឬ មេIជិត)ី ។

១១.២. សមា� រៈp)ុំះ ក្រគាប់ពូជ ពូជ មេមីមជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារៈ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី ដែ)លបណា្ដ លម�ពីការមេក្របីថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្មមេI�្នុង�ំjុងមេពលមេធ8ី�លិត�ម្ម ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូរ�្សាទុ�នូវ�ំណត់ក្រតាអំពីមេ�្ម ះអ្ន��្គត់�្គង់សមា� រៈp)ុំះ និងកាលបរមិេច�ទម្លៃនការទិញ ក្របសិនមេបីសមា� រៈp)ុំះក្រតវូបាន�លិតមេjងីមេIចំការ �ំណត់ក្រតាអំពីសារធាតុគីមីដែ)លបានមេក្របី

សក្រមាប់មេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មក្រតវូដែតរ�្សាទុ� ។១១.៣. ជី និង សារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ីជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារ សារធាតុគីម ី និងជីវសាក្រស្ដ បណា្ដ លម�ព ី ជ ី និងសារធាតុបដែន្ថមp� ់ ចូល�្នុង)ីដែ)លមេក្របីp�់មេpយផ្ទា� ល់មេ�មេលី) ី ឬមេលីឧប�រណ៍p)ុំះ ឬតាមរយៈក្របព័ន្ធធារាសាក្រស្ដ ឬការបាញ់សាចមេលីសAឹ� ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម មេ)ីម្ីប)ំមេណីរការស�ម្មភាពសា�វប្ប�ម្មនិមួយៗ មេគក្រតវូមេធ8ីការវាយតម្លៃមAអំពីមេក្រគាះថ្នា្ន �់ម្លៃនការមេធ8ី

ឱ្យមានភាពក្រ�58�់)ល់�ល)ំណាមំេpយសារធាតុពុលគីម ី និងជីវសាក្រស្ដ ដែ)លបណា្ដ លម�ពីការមេក្របីក្របាស់ជ ី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង) ី មេហីយ�ំណត់ក្រតាអំពីជាតិពុលចំបងណាមួយដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណក្រតវូដែតរ�្សាទុ�ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ

មេIទី�ដែនAងណាដែ)លមានហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដែ)លអាចបងsឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារដែតមេ%ហៈ ធ្ងន ់ ជ ី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង) ី មេគក្រតវូដែតមេក្រជីសមេរសីមេធ8ីការកាត់បន្ថយហានិភ័យមេន្ទាះ និងក្រតវូចាត់ វធិានការកាត់បន្ថយការក្រសបូយ�សារធាតុទាងំមេន្ទាះ

មេគក្រតវូចាត់វធិានការមេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងហានិភ័យមេIទី�ដែនAងណាដែ)លមានហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដែ)លអាចបងsឱ្យមានភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណាមំេpយសារដែតសារធាតុសររីាង្គ

មិនក្រតវូមេក្របីសារធាតុសររីាង្គដែ)លពំុបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មមេjយី មេI�្នុងសា្ថ នភាពដែ)លមានហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរ មេIទីណាដែ)លក្រតវូមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មសារធាតុសររីាង្គមេIនឹង�ដែនAងមុនមេពលមេក្របី កាលបរមិេច�ទ និង វធីិ

សាក្រស្ដមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មមេន្ទាះក្រតវូដែត�ត់ក្រតាទុ� ទី�ដែនAងមេធ8ី�ំបEុស្ដក្រតវូដែតស្ថិតមេIទីតាងំជា�់%�់ និងក្រតវូសាងសង់មេjងី មេ)ីម្បីបង្វាs រនូវការមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់)ល់

ទី�ដែនAង�លិត�ម្ម និងក្របភពទឹ� មេIទីណាដែ)លសារធាតុសររីាង្គក្រតវូមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មមុនមេពលទិញ អ្ន��្គត់�្គង់ក្រតវូដែត�្ដល់ឯ�សារទាងំ

ឡាយដែ)លបញ្ញា្ជ �់ថ្នាសារធាតុសររីាង្គមេន្ទាះបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មកាត់បន្ថយហានិភ័យដែ)លអាចបងsភាពក្រ�58�់)ល់�ល)ំណា ំរចួមេហីយ

មិនក្រតវូមេក្របីសារធាតុសររីាង ្គ (មេទាះបីជាបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម� ្ដី ឬពំុបានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�្ដី) p�់មេIទី�ដែនAងដែ)ល អាចមេធ8ីឱ្យបEះផ្ទា� ល់ជាមួយដែ�្ន�បរមិេភាគបាន របស់)ំណាមំេjយី

មិនក្រតវូមេក្របីកា�សំណល់របស់មនុស6 សំរាប់�លិត�ម្ម�ល)ំណាកំ្រសស់មេjយី ក្រតវូមេបាះមេចាលជ ី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ីមេ�តាមរមេប�បដែ)លពំុបងsឱ្យមានហានិភ័យ

មេធ8ីឱ្យក្រ�58�់)ល់�ល)ំណា ំ ការមេក្របីក្របាស់ជ ី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង) ី ក្រតវូដែត�ត់ក្រតាទុ�ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ មេpយបញ្ញា្ជ �់

យ៉ាE ងពិសា្ដ រ អំពីមេ�្ម ះ�លិត�ល/សមា� រៈ កាលបរមិេច�ទ ទីតាងំមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម ្ម បរមិាណមេក្របី វធីិសាក្រស្ដមេក្របី និងមេ�្ម ះអ្ន�មេក្របី ។

១១.៤. ការបញ្ចូលទឹ�មេក្រសាចក្រសពជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់)ល់�ល)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី និងជីវសាក្រស្ដ បណា្ដ លម�ពីទឹ�ដែ)លមេក្របីសក្រមាប់មេក្រសាចក្រសព ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម មេ)ីម្ីប)ំមេណីរការស�ម្មភាពសា�វប្ប�ម្មនីមួយៗ មេគក្រតវូមេធ8ីការវាយតម្លៃមAអំពីហានិភ័យដែ)លអាច

បងsឱ្យមានភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដ)ល់�ល)ំណាដំែ)លបណា្ដ លម�ពីការមេក្របីក្របាស់ទឹ�មេក្រសាចក្រសព មេហីយ�ំណត់ក្រតាអំពីជាតិពុលចំបងណាមួយដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណក្រតវូដែតរ�្សាទុ�ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ

មេIទីណាដែ)លក្រតវូមេធ8ីពិមេសាធទឹ�មេ)ីម្ីបវាយតម្លៃមAហានិភ័យបងsឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំការពិមេសាធន ៍ មេន្ទាះក្រតវូមេធ8ីមេjងីមេ�តាមមេពលមេវ%ដែ)លសមក្រសបនឹងល័�្ខ5័ណ្ឌ ដែ)លមានឥទ្ធិពលមេ�មេលីការ�្គត់�្គង់ទឹ� និងស�ម្មភាពសា�វប្ប�ម ្ម មេហីយ�ំណត់ក្រតាលទ្ធ�លម្លៃនការពិមេសាធន៍ក្រតវូដែតរ�្សាទុ�ឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ

មេIទីណាដែ)លហានិភ័យម្លៃនភាពក្រ�58�់មេpយសារធាតុគីម ី និងជីវសាក្រស្ដមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ មេគក្រតវូដែតមេក្រជីសមេរសីមេក្របីក្របភពទឹ�មានសុវត្ថិភាព ឬ�៏ក្រតវូមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មទឹ� និងក្រតតួពិនិត្យវាឱ្យបានក្រតឹមក្រតវូ មេហីយ�ំណត់ក្រតាម្លៃនការក្រតតួពិនិត្យមេន្ទាះក្រតវូដែតរ�្សាទុ� ។

១១.៥. ការការពារ)ំណាំជាតិពុលគីមី ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់គីមីមេលី�ល)ំណា5ំ|ស់ជាង�ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមា (MRL) មេ�ីតមេjងីមេI�្នុងមេពលរ�្សាទុ� មេពលមេក្របីក្របាស ់ និង�្នុងមេពលមេបាះមេចាលសារធាតុគីមីដែ)លមេគមេក្របីសក្រមាប់ការការពារ)ំណា ំ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម អ្ន�ក្រគប់ក្រគងចំការ និង�ម្ម�រ ក្រតវូទទួលការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល មេI�្នុង�ក្រមិតមួយសមរម្យមេ�នឹងការង្វារ

ពួ�មេគដែ)លទា�់ទងនឹងការមេក្របីក្របាស់ថ្នា្ន �ំសិ�ម្ម

មេIទីណាដែ)លអាចមេធ8ីបាន មេគក្រតវូមេក្របីក្របព័ន ្ធ IPM និង�លិត�លមិនដែមនជាសារធាតុគីម ី មេ)ីម្បីកាត់បន្ថយការមេក្របីក្របាស់សារធាតុគីមី

ក្រតវូមេក្របីថ្នា្ន �ំសិ�ម្មដែ)លបានអនុម័តឱ្យមេក្របីមេលី)ំណាមំេគាលមេ� មេpយដែ�្អ�មេ�តាមការដែណន្ទាមំេលីសាA �សញ្ញា� ឬមេ�តាមការអនុញ្ញា� តដែ)លមេចញមេpយអាជា្ញ ធររp្ឋ ភិបាល និងមេ�តាមមេពលមេវ% មេ)ីម្ីបបង្វាs រ�ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលមេI�្នុង�ល)ំណាមំេលីស�ំរតិ MRL

ចំមេពាះ�ល)ំណាដំែ)លន្ទាមំេចញមេ�កាន់ក្របមេទសមួយមេទ�ត មេគក្រតវូពិនិត្យមេមីលអំពីការអនុម័តឱ្យមេក្របីសារធាតុគីមីទាងំឡាយ និង�ក្រមិត MRL របស់ក្របមេទសមេន្ទាះជាមុនសិន មុននឹងមេក្របីវា

ក្រតវូមេក្របីដែតល្បាយថ្នា្ន �ំសិ�ម្មណាដែ)លមានសារធាតុគីមីមិនក្របឆាងំគា្ន និងមានហានិភ័យម្លៃនកា�សំណល់ជាតិពុលមេលីស�ក្រមិតទាបដែតបEុមេណា� ះ

ក្រតវូឃាA មំេមីលនូវរយៈមេពលហូតទុ� រវាងការមេក្របីក្របាស់ថ្នា្ន �ំសិ�ម្ម និងការក្របមូល�ល ឧប�រណ៍មេក្របីក្របាស់ជាមួយថ្នា្ន �ំសិ�ម្មក្រតវូដែតក្រ�ិតខា្ន តយ៉ាE ងមេហាចណាស់ម្ដង�្នុងមួយឆា្ន ំ និងដែថទាំ

វាឱ្យបានមេទ�ងទាត់ មេ)ីម្បីទទួលបានក្របសិទ្ធិភាពការង្វារ5|ស់ ក្រតវូ%ងសំអាតឧប�រណ៍បន្ទា� ប់ពីការមេក្របីមួយមេលី�ៗ មេហីយកា�សំណល់ពីការ%ងមេន្ទាះក្រតវូ

មេបាះមេចាលតាម រមេប�បដែ)លមិនបងsនូវហានិភ័យមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំ ក្រតវូមេបាះមេចាលល្បាយដែ)ល%យមេលីសក្រជលុ តាមរមេប�បដែ)លមិនបងsនូវហានិភ័យមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់

)ល់�ល)ំណា ំ សារធាតុគីមីទាងំអស់ក្រតវូដែតរ�្សាទុ�មេI�ដែនAងដែ)លមានរចន្ទាសម|័ន្ធរងឹមា ំ និងមានសន្ដិសុ5ល ្អ មេ�តាម

ការដែណន្ទាមំេIមេលីសាA �សញ្ញា� និងក្រតវូស្ថិតមេIទី�ដែនAងជា�់%�់មួយ មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយហានិភ័យមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់)ល់ទី�ដែនAង ក្របភពទឹ� សមា� រៈមេវច5្ចប់ និង�ល)ំណា ំ

សារធាតុគីមីដែ)លមិនអាចមេក្របីក្របាស់បាន ឬដែ)លដែលងអនុម័តឱ្យមេក្របីក្រតវូមេបាះមេចាលមេI�ដែនAងឆា្ង យពីចំការដែ)លក្រសបច្បាប់ ឬ ទុ�វាមេIpច់មេpយដែj�ពីសារធាតុគីមីមេ�6ងមេទ�ត និងក្រតវូមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណឱ្យបានច្បាស់%ស់

ការមេក្របីក្របាស់សារធាតុគីមីមេលី)ំណាមួំយមុ5ៗ ក្រតវូដែត�ត់ក្រតាទុ�មេpយបញ្ញា្ជ �់យ៉ាE ងពិសា្ដ រអំពីសារធាតុគីមីដែ)លបានមេក្របី កាលបរមិេច�ទមេក្របីក្របាស ់ ទីតាងំមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម ្ម អក្រតាមេក្របីក្របាស ់ វធីិសាក្រស្ដមេក្របីក្របាស់ រយៈមេពលហូតទុ� និងមេ�្ម ះអ្ន�មេក្របី

ក្រតវូរ�្សាទុ�នូវឯ�សារសារធាតុគីមីដែ)លបានទិញមេpយមានបញ្ញា្ជ �់ជាពិសា្ដ រអំពីមេ�្ម ះសារ ធាតុគីមី ទី�ដែនAងទិញ កាលបរមិេច�ទ បរមិាណទិញ និងកាល�ុត�ំណល់កាលបរមិេច�ទ�លិត

បញ្ជីសារធាតុគីមីដែ)លអនុម័តថ្មីៗឱ្យមេក្របីមេលី�ល)ំណាpំមំេIមេលីចំការ/ទី�ដែនAង ក្រតវូដែតរ�្សាទុ� ក្រតវូមេធ8ីភូតគាមអន្ទាម័យ)ំណា ំក្របសិនមេបីរ�មេ�ីញកា�សំណល់សារធាតុគីមីមេលីសពី�ក្រមិត MRL និងក្រតវូ

ក្រតតួពិនិត្យរ�មេមីលមូលមេហតុម្លៃនភាពក្រ�58�់មេន្ទាះ និងចាត់វធិានការទប់សាs ត់មេ)ីម្ីប�ំុឱ្យវាមេ�ីតមានមេjងីមេទ�ត។

ក្រតវូវាល់សារធាតុគីមីឱ្យបានច្បាស់%ស់ �ំុp�់សារធាតុគីមីមេIមេលីសំប�មេវច5្ចប់ ដែ)លនឹងក្រតវូមេក្របីសក្រមាប់មេវច5្ចប់�ល)ំណាមំេjយី

ជាតិពុលជីវសាក្រស្ដ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណាបំងsមេjងីមេpយទឹ�ក្រ�58�់មេក្របីជាមួយថ្នា្ន �ំសិ�ម្ម ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

មេIទីណាដែ)លមេគមេក្របីថ្នា្ន �ំសិ�ម្មមេ�មេលីដែ�្ន�បរមិេភាគបានរបស់�ល)ំណាមំេI�្នុងរយៈមេពល ២ម្លៃថ្ង ម្លៃនការក្របមូល�ល មេគក្រតវូដែតមេធ8ីការវាយតម្លៃមAហានិភ័យម្លៃនភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណា ំ និងក្រតវូរ�្សាទុ��ំណត់ក្រតាអំពីជាតិពុលណាមួយដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណ

មេIទីណាដែ)លហានិភ័យម្លៃនភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ មេគក្រតវូដែតប្ដូរមេ�មេក្របីក្របាស់ក្របភពទឹ�ដែ)លមានសុវត្ថិភាព ឬ�៏ក្រតវូមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម ្ម និងក្រតតួពិនិត្យទឹ�មេន្ទាះ និងក្រតវូរ�្សាទុ�នូវ�ំណត់ក្រតាអំពីលទ្ធ�លក្រតតួពិនិត្យមេន្ទាះ ។

១១.៦. ការក្របមូល�ល និងការមេលី�p�់�ល)ំណាំ

ឧប�រណ៍ សមា� រៈ និងក្របអប់/ធុងជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ បណា្ដ លម�ពីការមេក្របីក្របាស់ ការសំអាត និងការដែថទាឧំប�រណ៍សមា� រៈ និងក្របអប់/ធុង ពំុបានមេពញមេលញល្អ ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈដែ)លបEះជាមួយ�ល)ំណាកំ្រតវូដែតមេធ8ីពីសារធាតុដែ)លគា្ម នជាតិពុល ក្របអប់/ធុងមេក្របីសក្រមាប់រ�្សាទុ�កា�សំណល់ សារធាតុគីមី និងសារធាតុមេក្រគាះថ្នា្ន �់មេ�6ងមេទ�ត ក្រតវូមេធ8ីអត្ដ-

សញ្ញា� ណឱ្យបានច្បាស់%ស់ និង�ំុមេក្របីវាp�់�ល)ំណាំ ឧប�រណ៍ក្រតវូដែតដែថទាឱំ្យបានមេទ�ងទាត់មេ)ីម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំ ក្របអប់/ធុង និងសមា¬ រៈសក្រមាប់ក្របមូល�ល និងមេវច5្ចប់ក្រតវូរ�្សាទុ�មេI�ដែនAងpច់មេpយដែj�ពី

សារធាតុគីម ី ជ ី និងសារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង) ី និងក្រតវូចាត់វធិានការកាត់បន្ថយភាពក្រ�58�់ដែ)លបងsមេjងីមេpយ សត8ចម្លៃក្រង

ក្របអប់/ធុងសក្រមាប់ការក្របមូល�ល និងមេវច5្ចប ់ ក្រតវូដែតពិនិត្យមេមីលភាពរងឹមា ំ និងភាពសា្អ តរបស់វា មុននឹងមេក្របី និងក្រតវូសមា្អ ត ឬ�៏មេបាះមេចាលក្របសិនមេបីចាបំាច់

បន្ទា� ប់ពីមេវច5្ចប់រចួ ចូរ�ំុp�់ក្របអប់/ធុងមេIផ្ទា� ល់នឹង)ី ។អាគារ និង រចន្ទាសម|័ន្ធទាងំឡាយជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ បងsមេjងីមេpយការសាងសង់ ការដែថទាអំាគារ និងរចន្ទាសម|័ន្ធពំុបានក្រតឹមក្រតវូល្អ ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម អាគារ និងរចន្ទាសម|័ន្ធទាងំឡាយដែ)លមេក្របីសក្រមាប់p)ុំះ មេវច5្ចប់ មេលី�p�់ និងរ�្សាទុ� ក្រតវូដែតសាងសង់

និងដែថទា ំមេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយហានិភ័យដែ)លមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំ ខាA ញ ់ មេក្របងឥន្ធនៈ និងមេក្រគ�ងមាE សីុនមេក្របីមេIចំការ ក្រតវូp�់ឱ្យមេIមេpយដែj�ពី�ដែនAងមេលី�p� ់ មេវច5្ចប់

និងរ�្សាទុ� មេ)ីម្បីទប់សាs ត់ការមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំ ក្របព័ន្ធទឹ�ស្អុយ ក្របព័ន្ធបមេពា្ច ញកា�សំណល ់ និងក្របព័ន្ធបង្ហូរទឹ� ក្រតវូរចន្ទា និងសាងសង់មេjងី

មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយហានិភ័យមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់)ល់ក្របភព�្គត់�្គង់ទឹ� អំពូលមេភAីងមេIពីមេលី�ដែនAងដែ)លមានក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈp�់�ល)ំណា ំ និងមេវច5្ចប ់ ក្រតវូមាន

ក្របpប់ការពារអំដែបងដែប�ធាA �់មេចញ ឬ�៏ការពារមេpយគំរបបិទ�ំុឱ្យអំដែបងដែប�ធាA �់មេចញ ឬ� ៏ មេI�្នុងមេហតុការណ៍ដែប�អំពូលមេភAីង �ល)ំណាដំែ)លមេIមេក្រកាមមេន្ទាះក្រតវូដែតមេបាះមេចាល មេហីយឧប�រណ៍ និងក្របអប់/ធុង និង សមា� រៈមេវច5្ចប់ទាងំឡាយក្រតវូដែត%ងសំអាតមេចញ

មេIទីណាដែ)លឧប�រណ៍មេរាងជាង ក្រតវូបានទុ�p�់មេI�្នុងអាគារជាមួយគា្ន នឹង�ដែនAងមេលី�p� ់ មេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណា ំ មេគក្រតវូមេក្របីរន្ទាងំបាងំឧប�រណ៍មេន្ទាះ ឬ� ៏ មិនក្រតវូមេក្របីវាមេI�្នុងមេពល�ំពុងមេវច5្ចប់ មេលី�p�់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណាមំេjយី ។

ការសំអាត

ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់)ល់)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី អតិសុ5ុមក្របាណ និងរបូសាក្រស្ដ បណា្ដ លម�ពីការសំអាត

ឧប�រណ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈ និង�ដែនAងមេវច5្ចប់ មេលី�p�់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណាពំុំបានមេពលមេលញល្អ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូមេរ�បច ំ និងអនុវត្ដតាមមេសច�្ដីដែណន្ទាអំំពីការសំអាតឧប�រណ ៍ ក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈដែ)ល

បEះជាមួយ�ល)ំណា ំនិង�ដែនAងមេវច5្ចប់ មេលី�p�់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណា ំ ក្រតវូមេក្របីសារធាតុគីមីសមា្អ តសមរម្យមេ)ីម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី

�ល)ំណា ំ។

សត8 និងការ�មា្ច ត់សត8ចម្លៃក្រងជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណាបំណា្ដ លម�ពីការរខំានរ�ុរានរបស់សត8ចម្លៃក្រង សត 8 និងការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់គីមីបណា្ដ លម�ពីសារធាតុគីមីមេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ចម្លៃក្រង។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូចាត់វធិានការមេ)ីម្បីកាត់បន្ថយវត្ដមានសត8ចម្លៃក្រងមេI�្នុង និងមេIជំុវញិ�ដែនAងមេលី�p� ់ មេវច5្ចប់

និងរ�្សាទុ� ក្រតវូចាត់វធិានការទប់សាs ត់សត8ប�6ី�ំុឱ្យទំមេIពីមេលី�ដែនAងមេលី�p�់ មេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណា ំ មិនក្រតវូអនុញ្ញា� តឱ្យសត8ក្រស�ុចូលមេ��្នុង�ដែនAងមេលី�p�់ មេវច5្ចប់ និងរ�្សាទុ��ល)ំណាមំេjយី នុយ និងអង្គុបមេក្របីសក្រមាប់�មា្ច ត់សត8ចម្លៃក្រង ក្រតវូដែតp�់ឱ្យស្ថិតមេI�ដែនAងជា�់%� ់ និងដែថទាវំា មេ)ីម្ីប

ទប់សាs ត់�ំុឱ្យមានភាពក្រ�58�់គីមីមេលី�ល)ំណា ំ និងមេលីក្របអប់/ធុង និងសមា� រៈមេវច5្ចប ់ មេហីយទីតាងំមេន្ទាះក្រតវូដែត�ត់ក្រតាទុ�ឱ្យបានច្បាស់%ស់ ។

អន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួន ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់ជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណា ំ បណា្ដ លម�ពី58ះអន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួន និងពំុមានសមា� រៈមេក្របីក្របាស់ក្រគប់ក្រគាន់

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូដែច�មេសច�្ដីដែណន្ទាជំា%យល័�្ខអ�6រអំពីការអនុវត្ដន៍អន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួន)ល់�ម្ម�រចំការ ក្រតវូបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�ម្ម�រចំការអំពីការអនុវត្ដន៍អន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួន មេហីយឯ�សារអំពីការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

ក្រតវូដែតរ�្សាទុ� បង្គន់ និងសមា� រៈ%ងសំអាតម្លៃ) ក្រតវូមេរ�បចំជាមេក្រសចសំរាប់�ម្ម�រចំការ ។

ក្រតវូ�្ដល់ទឹ�សា្អ តសក្រមាប់%ងម្លៃ)

ក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�ល)ំណាំជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ភាពក្រ�58�់គីមីមេលី�ល)ំណាដំែ)លមេលីសពី�ក្រមិតកា�សំណល់ជាតិពុលអតិបរមាមេ�ីតមេjងីមេI�្នុងមេពល�ំពុងមេពលរ�្សាទុ� មេក្របីក្របាស់ និងមេពលមេបាះមេចាលសារធាតុគីមីដែ)លមេក្របីបន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូអនុម័តសារធាតុគីមីសក្រមាប់មេក្របីមេលី�ល)ំណាបំន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល រមួទាងំថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្ម

និងក្រ�មួន មេហីយការមេក្របីក្រតវូមេធ8ីតាមការដែណន្ទាមំេIមេលីសាA �សញ្ញា� ឬ តាមការអនុញ្ញា� តមេចញមេpយអាជា្ញ ធររp្ឋ ភិបាល

ចំមេពាះ�ល)ំណាដំែ)លន្ទាមំេចញមេ�កាន់ក្របមេទសមួយមេទ�ត ក្រតវូពិនិត្យមេមីលអំពីការអនុម័តឱ្យមេក្របីសារធាតុគីមីទាងំឡាយ និង�ក្រមិត MRL របស់ក្របមេទសមេន្ទាះជាមុនសិនមុននឹងមេក្របីវា

ឧប�រណ៍ដែ)លមេក្របីជាមួយសារធាតុគីមីក្រតវូសមា្អ ត ក្រ�ិតទំហ ំ និងដែថទាឱំ្យបានមេទ�ងទាត់មេ)ីម្ីបទទួលបាននូវក្របសិទ្ធិការង្វារ5|ស់

ល្បាយដែ)ល%យមេលីសក្រជលុ និងការសំណល់ពីការ%ងសមា្អ ត ក្រតវូមេបាះមេចាលតាមរមេប�បដែ)លមិនបងsនូវហានិភ័យដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំ

រាល់សារធាតុគីមីទាងំអស់ក្រតវូដែតរ�្សាទុ�មេI�ដែនAងមានរចន្ទាសម|័ន្ធរងឹមា ំ និងមានសន្ដិសុ5មេ�តាមការដែណន្ទាមំេIមេលីសាA �សញ្ញា� និងក្រតវូស្ថិតមេI�ដែនAងជា�់%�់មេ)ីម្ីបកាត់បន្ថយនូវហានិភ័យមេធ8ីឱ្យក្រ�58�់មេ�មេលីទី�ដែនAង ក្របភពទឹ� សមា� រៈមេវច5្ចប់ និង�ល)ំណា ំ

សារធាតុគីមីដែ)លមិនអាចមេក្របីក្របាស់បាន ឬដែ)លដែលងអនុម័តឱ្យមេក្របីក្រតវូមេបាះមេចាលមេI�ដែនAងឆា្ង យពីចំការដែ)លក្រសបច្បាប ់ ឬ ទុ�វាមេIpច់មេpយដែj�ពីសារធាតុគីមីមេ�6ងមេទ�ត និងក្រតវូមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណឱ្យបានច្បាស់%ស់

ក្រតវូដែត�ត់ក្រតាទុ�ការមេក្របីក្របាស់សារធាតុគីមីមេលី�ល)ំណានីំមួយៗ មេpយបញ្ញា្ជ �់យ៉ាE ងពិសា្ដ រអំពីសារធាតុគីមីដែ)លបានមេក្របី កាលបរមិេច�ទមេក្របីក្របាស ់ បរមិាណ�ល)ំណាបំានមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្មអក្រតាមេក្របីក្របាស់ វធីិសាក្រស្ដមេក្របីក្របាស់ និងមេ�្ម ះអ្ន�មេក្របី

ក្រតវូរ�្សាទុ�នូវឯ�សារអំពីសារធាតុគីមីបានទិញ ដែ)លបញ្ញា្ជ �់យ៉ាE ងពិសា្ដ រនូវមេ�្ម ះសារធាតុគីមី ទី�ដែនAងទិញ កាលបរមិេច�ទទទួល បរមិាណទិញ និងកាល�ុត�ំណត់ម្លៃនកាលបរមិេច�ទ�លិត

ក្រតវូរ�្សាទុ�នូវបញ្ជីសារធាតុគីមីថ្មីៗ ដែ)លអនុម័តឱ្យមេក្របីមេលី�ល)ំណាបំន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល ក្រតវូមេធ8ីភូតគាមអន្ទាម័យ)ំណា ំក្របសិនមេបីរ�មេ�ីញកា�សំណល់សារធាតុគីមីមេលីសពី�ក្រមិត MRL និងក្រតវូ

ក្រតតួពិនិត្យរ�មេមីលមូលមេហតុម្លៃនភាពក្រ�58�់មេន្ទាះ និងចាត់វធិានការទប់សាs ត់មេ)ីម្ីប�ំុឱ្យវាមេ�ីតមានមេjងីមេទ�ត។

ការមេក្របីក្របាស់ទឹ�ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី និងជីវសាក្រស្ដ បណា្ដ លម�ពីទឹ�ដែ)លមេក្របីសក្រមាប់មេលី�p�់ %ងសមា្អ ត និងមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�ល)ំណាបំន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល មានភាពក្រ�58�់ ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ក្រតវូមេធ8ីការសិ�្សាវាយតម្លៃមAហានិភ័យម្លៃនភាពក្រ�58�់គីម ី និងជីវសាក្រស្ដមេលី�ល)ំណា ំ ដែ)លបណា្ដ ល

ម�ពីការមេក្របីទឹ�សក្រមាប់មេលី�p�់ %ងសំអាត និងមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម�ល)ំណាបំន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល និងក្រតវូរ�្សាទុ��ំណត់ក្រតាអំពីជាតិពុលធ្ងន់ធ្ងរទាងំឡាយណាដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណ

មេIទីណាដែ)លក្រតវូមេធ8ីពិមេសាធទឹ�មេ)ីម្ីបសិ�្សាវាយតម្លៃមAហានិភ័យដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណា ំ ការពិមេសាធន៍មេន្ទាះក្រតវូដែតមេធ8ីមេjងីមេ�តាមមេពលមេវ%ដែ)លសមក្រសបមេ�នឹងល័�្ខ5័ណ្ឌដែ)លមានឥទ្ធិពលមេ�មេលីការ�្គត់�្គង់ទឹ� និងក្របមេភទ�ល)ំណា ំ និងក្រតវូរ�្សាទុ��ំណត់ក្រតាអំពីលទ្ធ�លពិមេសាធន៍មេន្ទាះ

មេIទីណាដែ)លហានិភ័យម្លៃនភាពក្រ�58�់គីម ី និងជីវសាក្រស្ដមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ក្រតវូប្ដូរមេ�មេក្របីក្របភពទឹ�មេ�6ង ដែ)លមានសុវត្ថិភាព ឬ�៏ក្រតវូមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម ្ម និងក្រតតួពិនិត្យទឹ�មេន្ទាះ មេហីយ�ំណត់ក្រតាអំពីលទ្ធ�លក្រតតួពិនិត្យមេន្ទាះក្រតវូដែតរ�្សាទុ�

ទឹ�សមា្អ តចុងមេក្រកាយដែ)លមេក្របី%ងដែ�្ន�អាចបរមិេភាគបានរបស់�ល)ំណា ំ ក្រតវូដែតមានគុណភាព សមមូលមេ� នឹងស្ដង់pរទឹ�ដែ)លអាច�ឹ�បាន (មេគាលការណ៍ដែណន្ទារំបស ់ WHO ដែ)លសមរម្យសក្រមាប់�ឹ�) ។

ការរ�្សាទុ� និងការ)ឹ�ជញ្ជូនជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ៖ �តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ

ការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេលី�ល)ំណាមំេpយសារធាតុគីម ី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ បងsមេjងីមេpយការរ�្សា ទុ� និង)ឹ�ជញ្ជូន ពំុបានក្រតឹមក្រតវូ ។

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម មិនក្រតវូp�់ក្របអប់/ធុងមេវច5្ចប់រចួ ឱ្យបEះផ្ទា� ល់ជាមួយ)ីមេjយី មេIទីណាដែ)លមានមេក្របីចំមេបីង ឬសAឹ�ក្រទាប់ មេគក្រតវូពិនិត្យចំមេបីង ឬសAឹ�ទាងំមេន្ទាះជាមុន មុននឹងមេក្របីវាមេ)ីម្ីប

មេច�សវាងការចំលងមេរាគ ឬការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់មេpយសារ) ី សារធាតុគីមីដែ)ល�ំពប ់ �ំមេទច�ំទីមេ�6ងៗ និងការរ�ុរានរបស់សត8ចម្លៃក្រង។ ក្របសិនមេបីពិនិត្យមេ�ីញថ្នាពំុមានភាពសមរម្យ ក្រតវូដែតមេបាះមេចាល ឬសមា្អ ត ឬក្រកាលសមា� រៈការពារពីមេលី

យ៉ានយន្ដសក្រមាប់)ឹ�ជញ្ជូន ក្រតវូដែតពិនិត្យមេមីលភាពសា្អ ត �ំមេទច�ំទីមេ�6ងៗ និងការរ�ុរានរបស់សត8ចម្លៃក្រងមុននឹងមេក្របី និងក្រតវូសមា្អ ត ក្របសិនមេបីមានហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរចំមេពាះការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់)ល់�ល)ំណាំ

�ល)ំណាកំ្រតវូដែតរ�្សាទុ� និង)ឹ�ជញ្ជូនpច់មេpយដែj�ពីទំនិញដែ)លជាក្របភពម្លៃនភាពក្រ�58�់គីមី ជីវសាក្រស្ដ និងរបូសាក្រស្ដ

១១.៧. ការក្រគប់ក្រគងចំការស�ម្មភាព ៖ ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

�ម្ម�រចំការក្រតវូបណ្ដុ ះបណា្ដ លអំព ី ដែ�្ន�ម្លៃនការទទួល5ុសក្រតវូរបស់ពួ�មេគ ទា�់ទងមេ�នឹងការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុង ការង្វារ�សិ�ម្ម និងឯ�សារអំពីការបណ្ដុ ះបណា្ដ លក្រតវូដែតរ�្សាទុ�។

ស�ម្មភាព ៖ ភាពអាចដែស8ងរ�មេ�ីញ (traceability) និងការក្របមូលម�វញិ (recall)ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

ក្របអប់/ធុង�ល)ំណាដំែ)លបានមេវច5្ចប ់ ក្រតវូដែតp�់អត្ដសញ្ញា� ណសំគាល់ឱ្យច្បាស់%ស ់ មេ)ីម្ីបង្វាយដែស8ងរ�មេ�ីញចំការ ឬទី�ដែនAងដែ)លpំ

ឯ�សារអំពីកាលបរមិេច�ទ ការ�្គត់�្គង់់បរមិាណ�ល)ំណាមួំយមុ5ៗ និងទីមេ� ក្រតវូដែតរ�្សាទុ�

មេIទីណាដែ)លមេគរ�មេ�ីញថ្នា�ល)ំណាបំានទទួលនូវភាពក្រ�58� ់ ឬមានភាពក្រ�58�់សកា្ដ នុពល ក្រតវូដែតp�់�ល)ំណាមំេន្ទាះឱ្យមេIឆា្ង យpច់មេpយដែj� និងក្រតវូទប់សាs ត ់ ការដែច�ចាយវា ឬក្របសិនមេបី�ល)ំណាមំេន្ទាះ បានល�់មេចញមេ�មេហីយ មេគក្រតវូដែតជូន)ំណឹងជាបន្ទា� ន់)ល់អ្ន�ទិញ

ក្រតវូមេធ8ីការក្រតតួពិនិត្យរ�មេមីលមូលមេហតុដែ)លបងsឱ្យមានភាពក្រ�58�់ទាងំឡាយ និងក្រតវូចាត់វធិានការទប់សាs ត់�ំុឱ្យមេ�ីតមានមេjងីម្ដងមេទ�ត និងក្រតវូរ�្សាទុ�នូវរាល់ឯ�សារពា�់ព័ន្ធទាងំឡាយ ។

ស�ម្មភាព ៖ ការពិនិត្យមេមីលមេjងីវញិនូវការក្របតិបត្ដិការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

រាល់ការក្របតិបត្ដិទាងំឡាយ ក្រតវូដែតមេធ8ីការក្រតតួពិនិត្យយ៉ាE ងមេហាចណាស់ម្ដង�្នុងមួយឆា្ន ំជាមេរ�ងរាល់ឆា្ន ំមេ)ីម្បីធាន្ទាថ្នាការក្របតិបត្ដិទាងំមេន្ទាះបានមេធ8ីមេjងីក្រតឹមក្រតវូ និងក្រតវូចាត់វធិានការដែ�តក្រមវូចំមេពាះ�ំហុស}្គងណាមួយដែ)លបានរ�មេ�ីញ

ក្រតវូរ�្សាទុ��ំណត់ក្រតាអំពីការក្រតតួពិនិត្យមេមីលការក្របតិបត្ដិ និងការចាត់វធិានការទាងំឡាយ ។

ស�ម្មភាព ៖ ឯ�សារការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

ឯ�សារសក្រមាប់បង្វា្ហ ញអំពីការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម ្ម ក្រតវូដែតរ�្សាទុ��្នុងរយៈមេពលជាអប្បបរមា យ៉ាE ងមេហាចណាស់�៏�្នុង�ំjុងមេពល�លិត�ម ្ម និងការល�់)ូរ�ល)ំណាដំែ)រ និង�្នុងរយៈមេពលដែវងក្របសិនមេបីច្បាប់តក្រមវូ ។

លំហាត់ទី ១១.១

�ិច្ចការៈ ចូរមេក្រជីសមេរសីដែ�Aមេdីមួយ ឬបដែនAមួយមុ5។ មេI�្នុងតារាងខាងមេក្រកាមចូររាយបញ្ជីម្លៃន�តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម មេ)ីម្ីបទប់សាs ត់ ឬកាត់បន្ថយការមេធ8ីឱ្យមានភាពក្រ�58�់ ។

�ល)ំណាៈំ......................................................................................................................

�តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មក្របវត្ដិ និងការក្រគប់ក្រគងទី�ដែនAង

សំភារៈpំ)ុះ

ជី និង សារធាតុបដែន្ថមp�់ចូល�្នុង)ី

ការបញ្ចូលទឹ�មេក្រសាចក្រសព

�តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មការការពារ)ំណាំ

ឧប�រណ៍ សមា� រៈ និងក្របអប់/ធុង

អាគារ និងរចន្ទាសម|័ន្ធ

ការសំអាត

�តា្ដ ដែ)លអាចមេធ8ីឱ្យបEះពាល់)ល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មសត8 និងការ�ំចាត់សត8ចម្លៃក្រង

អន្ទាម័យផ្ទា� ល់5Aួន

ការមេធ8ីក្របក្រពឹត្ដ�ម្ម)ំណាបំន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល

ការមេក្របីក្របាស់ទឹ�បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល

ការរ�្សាទុ� និងការ)ឹ�ជញ្ជូន

លំហាត់ទី ១១.២

�ិច្ចការៈ បរមិាណ�ល)ំណាដំែ)លបាន)ឹ�បញ្ជូន ក្រតវូបានមេគរ�មេ�ីញថ្នាមានកា�សំណល់ សារធាតុគីមីមេលីសពី�ក្រមិត MRL។ ចូរពិពណ៌ន្ទាអំពីការក្របតិបត្ដិ និងឯ�សារក្រតវូការទាងំឡាយ មេ)ីម្ីបឱ្យមេគអាចដែស8ងរ�មេ�ីញចំការ�ល)ំណា ំ និងមូលមេហតុម្លៃនភាពក្រ�58�់ដែ)លបានមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណ ។

១១.៨ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ១១ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី១២

ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ ASEAN GAP

១២.១. �ម្មវធីិធាន្ទាគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ�ម្មវធីិឯ�ជន និងរp្ឋ ភិបាលជាមេក្រចីន ក្រតវូបានមេគ�្ដួចមេ�្ដីមបមេងsីតមេjងីទូទាងំពិភពមេ%� មេ)ីម្ីប�្ដល់នូវ

ការធាន្ទាថ្នា�ល)ំណាមំានសុវត្ថិភាព�្នុងការបរមិេភាគ និងមានគុណភាពក្រតឹមក្រតវូ ។ �ម្មវធីិទាងំមេនះ5Aះ �៏បានp�់បញ្ចូលនូវបញ្ញា្ហ សីលធម៌�ងដែ)រ )ូចជាការក្រគប់ក្រគងបរសិា្ថ ន និងសុ5ភាព�ម្ម�រ សុវត្ថិភាព និង សុ5ុមាលភាព ។

�ម្មវធីិឯ�ជនក្រតវូបាន�្ដួចមេ�្ដីមបមេងsីតមេjងីមេpយ ៖ ចង្វា8 �់ទី�្សារទំមេនីប និងអតិថិជនសំខាន់ៗមេ�6ងមេទ�តមេI�្នុងចង្វា8 �់�្គត់�្គង់។ ឧទាហរណ៍ៈ ជមេក្រមីសធម្មជាតិ

របស់ Tesco និង អង្គការ និងក្រ�មុឧស្សាហ�ម្មទាងំឡាយ )ូចជា EUREP GAP ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេpយ

ក្រ�មុការង្វារខាង�ល)ំណា ំនិងអ្ន�់ល�់រាយមេIអឺរ �បុ វទិ្យាសា្ថនទី�្សារចំណីអាហារមេIសហរ)្ឋអាមេមរ�ិបានក្រគប់ក្រគង �ម្មវធីិ SQF 1000 និង 2000។

�ម្មវធីិទាងំឡាយរបស់រp្ឋ ភិបាលក្រគប់ក្រគងទាងំ�ល)ំណា�ំលិតមេI�្នុងក្រស�ុ និងទាងំ�ល)ំណាដំែ)លមេធ8ីការន្ទាចូំល ។ គណៈ�ម្មការមេស្បaងអាហារ Codex បានបមេងsីតមេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់សុ5)ុម�ម្មមេលីស្ដង់pរអន្ដរជាតិដែ)លទា�់ទងនឹងបញ្ញា្ហ )ូចជាការមេក្របីក្របាស់ថ្នា្ន គីំមី�សិ�ម្ម និងការអនុវត្ដន៍អន្ទាម័យ ។

�ម្មវធីិ5Aះក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីមេpយដែ�្អ�មេលីក្រ�មុក្របតិបត្ដិ (ឧៈ EUREP GAP ) និង�ម្មវធីិ5Aះមេទ�តបានដែ�្អ�មេលីការមេក្របីក្របាស់វធីិសាក្រស្ដ HACCP �្នុងការមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណ វាយតម្លៃមA និងក្រតតួពិនិត្យជាតិពុល (ឧៈ SQF 1000 និង 2000 ) ។ HACCP ជាពា�្យបំក្រពញួដែ)លមានន័យថ្នា ការក្រតតួពិនិត្យ និងវភិាគសារធាតុពុល។ គណៈ�ម្មការមេស្បaងអាហារ Codex បានបមេងsីតនូវមេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់ការមេក្របីវធីិសាក្រស្ដ HACCP ។

ក្រគប់�ម្មវធីិធាន្ទារា�ប់រងចំការទាងំអស់ក្រតវូបានគាកំ្រទមេpយការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម(GAP)។ មេគាលការណ៍ដែណន្ទាជំាមេក្រចីនសក្រមាប់ GAP ក្រតវូបានបមេងsីតមេjងីទូទាងំពិភពមេ%� ជាពិមេសសគឺមេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។

ក្របមេទស5AះមេI�្នុង ASEAN បានបមេងsីត GAP មេpយដែ�្អ�មេលី�ម្មវធីិទាងំឡាយ ស្ដីអំពីដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ ។ ឧទាហរណ៍មាន)ូចជា ៖

ក្របព័ន្ធ Q របស់ក្របមេទសម្លៃថ ក្របព័ន្ធ SALM របស់ក្របមេទសមាE មេjសីុ ក្របព័ន្ធ GAP-VF របស់ក្របមេទសសិង្ហបូរ ី ក្របព័ន្ធ INDON GAP របស់ក្របមេទសឥណ្ឌូ មេនសីុ

១២.២ ASEAN GAP ការបមេងsីតមេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់ស្ដង់pរ ASEAN GAP គឺជាគំនិត�្ដួចមេ�្ដីមរបស់ ASEAN និង

រp្ឋ ភិបាលអូក្រសា្ដ លី មេI�្នុងគមេក្រមាង “ ក្របព័ន្ធធាន្ទាគុណភាពសំរាប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAអាសាf ន ” ។ ក្រ�មុការង្វារដែ)លមានតំណាងម�ពីក្របមេទសអាសាf នចំនួន ៦ និងម�ពីក្របមេទសអូក្រសា្ដ លី បានមេធ8ីពក្រង្វាងច្បាប់អំពីស្ដង់pរ ASEAN GAP និងបានមេធ8ីបទបង្វា្ហ ញជូន)ល់តំណាងម�ពីក្របមេទសអាសាf នទាងំ ១០ មេI�្នុងដែ5 វចិ�ិកា ឆា្ន ២ំ០០៥ ។ ស្ដង់pរ ASEAN GAP ក្រតវូបានបញ្ចប់ និង�6ព8�្សាយមេI�្នុងឆា្ន ំ ២០០៧ ។ ASEAN GAP បានកាA យមេ�ជាស្ដង់pរមេលី�)ំបូង សក្រមាប់មេក្របីក្របាស់មេI�្នុងក្របមេទសអាសាf ន មេI�្នុងការបមេងsីត�ម្មវធីិទាងំឡាយដែ)លទា�់ទងមេ�នឹងស�ម្មភាពមេIចំការ។ ASEAN GAP បានរមួបញ្ចូលនូវជំពូ�ស្ដីអំពីសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការក្រគប់ក្រគងបរសិា្ថ ន គុណភាព�ល)ំណា ំសុ5ភាព�ម្ម�រ សុវត្ថិភាព និងសុ5មាលភាព និងការ�្គត់�្គង់ចំណីអាហារមេpយនិរន្ដរភាព។

មានឯ�សារចំនួនបី ដែ)លបានមេក្របីមេ)ីម្ីបជាជំនួយ)ល់ស្ដង់pរ ASEAN GAP ៖ បញ្ជីអនុសាសន៍ស្ដីអំពីការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មសក្រមាប់មេក្របីមេI�្នុង�លិត�ម្ម�ល)ំណាកំ្រសស់

មេI�្នុងក្របមេទសអាសាf ន

មេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់តក្រមវូការមេI�្នុងការប�ក្រសាយ និងការអនុវត្ដន៍ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

សមា� រៈឧបមេទស សក្រមាប់មេក្របី�្នុងការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល “ ក្រគបូង្វា្ហ ត់ “ អំពី ASEAN GAP

យុទ្ធស្នាត្រស្ដង្រៃនស្ដ.់រ ASEAN GAP មានដូចខា.ដោត្រកាមៈ

ទស6នៈវស័ិយ ស្ដង់pរ ASEAN GAP នឹងក្រតវូទទួលសា្គ ល់ទូទាងំពិភពមេ%� មេpយអតិថិជន ល�់រាយ និង អង្គការរp្ឋ ភិបាលទាងំឡាយ

មេគាលបំណង មេ)ីម្ីបបមេងsីតមេjងីនូវស្ដង់pរ SAEAN GAP មួយដែ)លនឹងៈ សំរបសំរលួការមេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្មមេI�្នុងតំបន់រវាងក្របមេទសអាសាf នទាងំឡាយ និង

មេI�្នុងពិភពមេ%� មេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីនូវសុ5)ុម�ម្មមេI�្នុងអាសាf ន តាមរយៈការមានភាសារមួ

មួយសំរាប់ GAP មេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីនូវសុវត្ថិភាព�ល)ំណាកំ្រសស់សក្រមាប់អ្ន�មេក្របីក្របាស់ និង មេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីនូវនិរន្ដរភាពធនធានធម្មជាតិមេI�្នុងក្របមេទសអាសាf ន ។

មេគាលមេ� មេ)ីម្ីបបមេងsីតមេjងីនូវស្ដង់pរ SAEAN GAP មួយដែ)លនឹងៈ សំរបសំរលួការមេក្របីក្របាស់ GAP មេI�្នុងក្របមេទសអាសាf នទាងំអស់ និង មេលី�)ំមេ�ីងជីវភាពរស់មេIរបស់�សិ�រ

ដែ)ន�ំណត់ (Scope) ទំនិញ �ល)ំណាកំ្រសស់ រមួបញ្ចូលទាងំដែ�Aមេdី បដែនA និងតិណជាតិ មិនរាប់បញ្ចូលនូវ�លិត�លមានមេក្រគាះថ្នា្ន �់5|ស់ )ូចជា រ�ុ្ខជាតិបណ្ដុ ះ

(sprouts) និង�ល)ំណាដំែ�ម្លៃច្នតិចតួចបំ�ុតទិសដោv សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការក្រគប់ក្រគងបរសិា្ថ ន គុណភាព�ល)ំណា ំ (ជីវជាតិ

របូរាងខាងមេក្រv អត្ថក្របមេយ៉ាជន៍មេពលបរមិេភាគ) សុ5ភាព�ម្ម�រ សុវត្ថិភាព និងសុ5មាលភាព ការ�្គត់�្គង់ចំណីអាហារមេpយនិរន្ដរភាព (សន្ដិសុ5មេស្បaង)

ត្របព័ន្ធ�លិ�កម្ម ការp)ុំះមេលី)ីតាមធម្មតា និងក្របព័ន្ធ)ំណាកំារពារ មិនរាប់បញ្ចូលនូវក្របព័ន្ធ�លិត�ម្មសររីាង្គ និងការមេក្របីក្របាស់សារធាតុ GMO

ទស6និ�ជនមេគាលមេ� អង្គការរp្ឋ ភិបាលមេI�្នុងក្របមេទសអាសាf នដែ)លទទួល5ុសក្រតវូ�្នុងការជំរញុ បមេងsីត និងក្រគប់ក្រគង�ម្មវធីិ GAP ទាងំឡាយ

អង្គការខាងមេក្រvក្របមេទសអាសាf នដែ)លទទួលសា្គ ល់�ម្មវធីិ GAP ក្រ�មុហfុន និងអង្គការទាងំឡាយដែ)លទិញ�ល)ំណាកំ្រសស់មេIខាង�្នុង និងខាង

មេក្រvក្របមេទសអាសាf នដែ)លក្រតវូការ�ម្មវធិ ី GAP សំរាប់ជួយ)ល់អ្ន� �្គត់�្គង់ជា�សិ�រ

១២.៣ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ១២ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............មេមមេរ�នទី

១៣ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�ន�្នងុវគ្គសិ�្សា

មេIមេពលមេយីងចូលរមួមេI�្នុងវគ្គសិ�្សាមួយ មេយីងមេមីលមេ�ីញ និងសា្ដ ប់ឮនូវពត៌មានមេ�6ងៗ។ អ8ីដែ)លមានសារៈ សំខាន់ចំមេពាះមនុស6មា្ន �់ អាចពំុមានសារៈសំខាន់ចំមេពាះមនុស6មេ�6ងមេjយី។ មេ)ីម្ីបមេធ8ីការសមេង្ខបមេjងីវញិនូវចំណុចសំខាន់ៗដែ)លមេ%�/មេ%�ក្រសីបានមេរ�នមេI�្នុងវគ្គសិ�្សាមេនះ មេតីមេ%�/មេ%�ក្រសីអាចគិតអំពីអ8ីដែ)លបានមេ�ីតមេjងីមេI�្នុងមេពល�ំពុងមេរ�នមេមមេរ�នឬមេទ និងចូរមេ}Aីយនូវសំណួរ)ូចខាងមេក្រកាម។ សនAឹ�ក្រ�pសវាយតម្លៃមAក្របចាមំ្លៃថ្ង និងការ�ត់ក្រតាមេមមេរ�នរបស់មេ%�/មេ%�ក្រសី នឹងជួយមេ%�/មេ%�ក្រសី �្នុងការមេ}Aីយសំណួរទាងំមេនះ ។

១. មេតីអ8ីដែ)លមេ%�/មេ%�ក្រសីចងចាមំេក្រចីនជាងមេគ តាមការមេមីលមេ�ីញ និងសា្ដ ប់ឮ មេI�្នុងមេពល�ំពុងមេរ�នមេមមេរ�ន និងមេហតុអ8ីបានជាមេ%�/មេ%�ក្រសីចងចាទិំ)្ឋភាពទាងំមេនះ?............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................២. មេតីវាមានសារៈសំខាន់យ៉ាE ងណា�្នុងការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រមេI�្នុងក្របមេទសមេ%�/មេ%�ក្រស ី អំពីការក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណា ំនិងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ? ចូរពណ៌ន្ទាអំពីមូលមេហតុម្លៃនការវាយតម្លៃមAរបស់មេ%�/មេ%�ក្រសី។គុណភាព�ល)ំណាំ សំខាន់ខាA ងំ សំខាន់ ពំុសំខាន់ មូលមេហតុំៈ.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ សំខាន់ខាA ងំ សំខាន់ ពំុសំខាន់ មូលមេហតុៈ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................៣. មេតីមេមមេរ�នណា5Aះដែ)ល�្ដល់នូវពត៌មានសំខាន់ជាងមេគសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រ? មេតីចំណុចសំខាន់ៗ មេI�្នុងមេមមេរ�នទាងំមេនះមានអ8ី5Aះ?

មេមមេរ�នសំខាន់ជាងមេគ ចំណុចសំខាន់ៗ

៤. មេតីស�ម្មភាពអ8ី5Aះដែ)លមេគក្រតវូការ មេ)ីម្បីមេរ�បចំការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រមេIក្របមេទសមេ%�/មេ%�ក្រសី?........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

មេមមេរ�នទី១៤ ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រ

១៤.១. មេគាលការណ៍ម្លៃនការអប់រមំនុស6ធំក្រតវូដែតមេធ8ីការមេលី�ទឹ�ចិត្ដ�សិ�រ មេ)ីម្ីបឱ្យគាត់មេរ�នសូក្រត។ ពួ�គាត់�៏)ូចជាមនុស6ធំ)ម្លៃទមេទ�តដែ)រ មេហីយ

ការមេរ�នសូក្រតរបស់គាត់ ក្រតវូដែតពក្រងឹងមេpយមេគាលការណ៍ម្លៃនការអប់រមំនុស6ធំសក្រមាប់ស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ លដែ)លមាន)ូចខាងមេក្រកាម ។

ភាពមានន័យ អ្ន�មេរ�នក្រតវូដែត)ឹងថ្នា មេតីការបណ្ដុ ះបណ្ដុ ះបណា្ដ លនឹងជួយពួ�គាត់)ូចមេម្ដច និងមេហតុអ8ី�៏វាមាន

ទំន្ទា�់ទំនងនឹងគា្ន ។ ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លគួរដែតបមេងsីតបដែន្ថមមេលីអ8ីដែ)លពួ�គាត់បាន)ឹងមេpយផ្ទាA ស់ពីអ8ីដែ)ល)ឹងមេ�ជាអ8ីដែ)លពំុធាA ប់)ឹង និងពីង្វាយក្រសលួមេ�លំបា� ។

ការមេរ�នសូក្រតយ៉ាE ងស�ម្ម

អ្ន�មេរ�នសូក្រតក្រតវូចូលរមួមេI�្នុង)ំមេណីរការមេរ�នសូក្រត។ ការចូលរមួ រមួមានស�ម្មភាព )ូចជា ការមេ}Aីយ និងសួរសំណួរ ការមេធ8ីការង្វារជាមួយអ្ន�ចូលរមួ)ម្លៃទមេទ�ត ការអនុវត្ដន៍បំនិន និងការមេធ8ី�ិច្ចការ ។

ការ�្ដល់មេយ៉ាបល់ដែ�លំអ និងការពក្រងឹងបដែន្ថម អ្ន�មេរ�នសូក្រតក្រតវូការមេយ៉ាបល់ដែ�លំអមេpយមេសា្ម ះក្រតង ់ ថ្នាមេតីពួ�គាត់បំមេពញ�ិច្ចការយ៉ាE ង)ូចមេម្ដច ។ ក្រតវូ

សរមេសីរគាត់ចំមេពាះការមេ}Aីយសំណួរបានក្រតឹមក្រតវូ ឬ�៏ការមេធ8ី�ិច្ចការបានល ្អ ឬ� ៏ មេIទីណាដែ)លគាត់បានជួយវភិាគទាន�្នុងការសមេក្រមចស�ម្មភាពមេន្ទាះ។ ចូរ�្ដល់ឱកាសឱ្យអ្ន�មេរ�នមេ)ីម្ីបបានសួរសំណួរ ។

ពហុវញិ្ញា� ណ ការមេរ�នសូក្រតនឹងរតឹដែតមេធ8ីឱ្យកាន់ដែតក្របមេសីរមេjងីក្របសិនមេបីមេគមេក្របីវញិ្ញា� ណមេលីសពីមួយ។ ការមេក្របី

ក្របាស់សមា� រៈ ជំនួយ (របូភាព )្យាក្រកាម វមីេ)អ ូ គំរ ូ សំណា�) និងមាត់នឹងមេធ8ីឱ្យការចងចាពំត៌មានកាន់ដែតក្របមេសីរមេjងី។ ចំមេពាះបំនិនរបូសាក្រស្ដ ៦៥%ម្លៃនការមេរ�នសូក្រតទទួលបានតាមរយៈការមេធ8ី ។

ការមេធ8ីមេjងីវញិ ការរលឹំ�ពត៌មានមេjងីវញិជាមេរ�យៗនឹងមេធ8ីឱ្យមានការចងចាពំត៌មានបានយូរ។ ការមេធ8ី)ូចមេនះរមួ

មានការសួរសំណួររលឹំ�មេjងីវញិនូវអ8ីដែ)លបានមេរ�នរចួ មេធ8ីការសមេង្ខបមេjងីវញិ និងការមេធ8ីមេតស ្ដ ឬ ស�ម្មភាព5Aីៗ

១៤.២. ការមេធ8ីដែ�នការសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លក្រប�បមេpយក្របសិទ្ធិភាព

ជំហានម្លៃនការមេធ8ីដែ�នការសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លក្រប�បមេpយក្របសិទ្ធិភាពគឺ ៖ បមេងsីតល�្ខណៈវនិិច�័យសក្រមាប់មេធ8ីការមេក្រជីសមេរសីអ្ន�ចូលរមួ �ំណត់កាលបរមិេច�ទសក្រមាប់មេធ8ីស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល �ំណត់មេគាលបំណងម្លៃនការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល បមេងsីត និងមេរ�បចំមាតិកាមេរ�ងសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល មេក្រជីសមេរសីវធីិសាក្រស្ដបណ្ដុ ះបណា្ដ ល និងមេរ�បចំសមា� រៈ មេរ�បចំស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល បមេងsីតយុទ្ធសាក្រស្ដវាយតម្លៃមA

ការវាយតម្លៃមAអំពីតក្រមវូការរបស់អ្ន�ចូលរមួ មុនមេពលចាប់មេ�្ដីមមេធ8ីការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល នឹងជួយបំមេពញនូវគមាA តចំមេណះ)ឹងរបស់ពួ�មេគបាន។ ការមេធ8ី)ូមេច្នះគឺជាជំនួយសក្រមាប់ការមេរ�បចំការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល និងក្របមេភទស�ម្មភាពដែ)លក្រតវូមេក្របី

មុននឹងចាប់មេ�្ដីមមេធ8ីស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល មេគក្រតវូ�ំណត់មេគាលបំណងម្លៃនការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ដែ)លបញ្ញា្ជ �់ថ្នា មេតីអ8ីនឹងក្រតវូសមេក្រមចឱ្យបានសក្រមាប់ជាលទ្ធ�លម្លៃនការបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេន្ទាះ និងអ8ីដែ)លអ្ន�ចូលរមួក្រតវូទទួលបាន។

ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេI�្នុងថ្នា្ន �់មេរ�ន ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេIចំការ

១៤.៣. ការមេរ�បចំមាតិកាមេរ�ងសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

ក្រតវូមេរ�បចំមេក្រគាងស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេ)ីម្បីជួល)ល់ការមេធ8ីអត្ដសញ្ញា� ណពត៌មានសំខាន់ៗ និងគួរដែតដែច�មេចញជាបីដែ�្ន�សំខាន់ៗ)ូចជា ៖

មេសច�្ដីមេ�្ដីម ៖ មេគាលបំណង និងវធីិបង្វា្ហ ញពត៌មាន តួមេសច�្ដី ៖ លំហូរពត៌មានគួរដែតក្របក្រពឹត្ដមេ�តាមលំpប់ម្លៃនភាពសមមេហតុ

�ល មេក្របីចំណុចសំខាន់5Aះៗ ដែ)លបានបមេងsីតមេjងី មេសច�្ដីសន្និp្ឋ ន ៖ សមេង្ខបចំណុចសំខាន់ៗ មេតីក្រតវូមានវធិានការអ8ី5Aះបន្ទា� ប់ពី

បញ្ចប់វគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល រយៈមេពលម្លៃនការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ៖ ការ)ឹងអំពីទី�ដែនAងក្រតវូបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�្នុងរយៈមេពលបEុន្ទា្ម នម្លៃថ្ង

ឬបEុន្ទា្ម នមេមាE ង គឺជាការក្របម្លៃពសក្រមាប់បមេងsីតឱ្យមានក្រគបូង្វា្ហ ត់មួយក្រ�មុ។ ការមានក្រគបូង្វា្ហ ត់មេក្រចីនគា្ន នឹងមេធ8ីឱ្យវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លកាន់ដែតមានការចាប់អារម្មណ៍

ការមេក្រជីសមេរសីវធីិសាក្រស្ដបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ៖១. ក្របមេភទវធីិសាក្រស្ដទូមេ�

បមេក្រង�ន បមេក្រង�ន/ពិភា�្សា ការមេធ8ីបង្វា្ហ ញ ការពិភា�្សាតាមក្រ�មុ សន្និសីទ ក្រ�មុ មេវទិកា ក្រ�មុពិភា�្សា ការវភិាគ)ំមេណីរមេរ�ង ទស6នៈ�ិច្ច)ល់�ដែនAង

២. �តា្ដ ដែ)លក្រតវូពិចារណាមេIមេពលមេក្រជីសមេរសីវធីិសាក្រស្ដបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ចំនួនទស6និ�ជន ការរ�្សានូវការយ�ចិត្ដទុ�p�់តាមរយៈស�ម្មភាពមេ�វញិមេ�ម� (interaction) ភាពដែបA�ៗគា្ន ធនធានដែ)លមាន និងមេហp្ឋ រចន្ទាសម|័ន រយៈមេពលម្លៃនវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល និងចំនួនមេមមេរ�នដែ)លក្រតវូបមេក្រង�ន បទពិមេសាធន៍ក្រគបូង្វា្ហ ត់ សមា� រៈជំនួយសក្រមាប់ជួយ)ល់វធីិសាក្រស្ដនិមួយៗ និងរយៈមេពល និងធនធានដែ)លក្រតវូមេរ�បចំ និង

ក្រតវូមេក្របីក្របាស់វា ធាន្ទាថ្នាចំណុចគនAឹះក្រតវូបានបង្វា្ហ ញ តាមរយៈការរមួ�6ំរវាងវធីិសាក្រស្ដផ្ទា� ល់មាត ់ និង

មេ�ីញផ្ទា� ល់នឹងដែភ្ន� (សមា� រៈជំនួយ) ក្រតវូមេធ8ីកាលវភិាគ ឬ�ម្មវធីិសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេ)ីម្បីៈ

មេរ�បចំលំហូរពត៌មាន មេច�សវាងនូវការបមេក្រង�ន)ដែ)លៗរវាងក្រគបូង្វា្ហ ត់ទាងំឡាយ ធាន្ទានូវចំណាប់អារម្មណ៍ និងទឹ�ចិត្ដរបស់ក្រគបូង្វា្ហ ត់ ធាន្ទានូវនិរន្ដរភាពរវាងក្រគបូង្វា្ហ ត់ និងវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដs ល

បមេងsីតបញ្ជីមេ��aងផ្ទា� ត់ដែ)លមានល�្ខណៈពិសា្ដរ មេ)ីម្ីបជួយក្រគបូង្វា្ហ ត់ មេI�្នុងការមេរ�បចំវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ។១៤.៤. ការវាយតំម្លៃលស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

ការវាយតំម្លៃលការក្របមូលពត៌មានតាមល�្ខណៈក្របព័ន្ធមេ)ីម្ីបវាយតម្លៃមA ឬ វនិិច�័យតម្លៃមA ជាធម្មតា គឺមេ)ីម្បីជួយ�្នុងការ

មេធ8ីការសំមេរចចិត្ដ ឬ មេ)ីម្ីបដែណន្ទាអំំពីការចាត់វធិានការមេIម្លៃថ្ងមុ5 ។

មានក្របមេភទម្លៃនការវាយតំម្លៃលមូលp្ឋ នចំនួនពីរ ៖ ការវាយតម្លៃមAពី�លបEះពាល់ ៖ មេតីការបណ្ដុ ះបណា្ដ លបានមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី)ល់ចំមេណះ)ឹងអ្ន�មេរ�នឬមេទ ។

មេតី អ្ន�មេរ�នបានមេក្របីចំមេណះ)ឹងមេ)ីម្បីផ្ទាA ស់ប្ដូរការក្របតិបត្ដិឬមេទ មេតីការក្របតិបត្ដិដែ)លបានផ្ទាA ស់ប្ដូរបាន�្ដល់អត្ថក្របមេយ៉ាជន៍)ល់អ្ន�មេរ�នឬមេទ

ការវាយតម្លៃមA)ំមេណីរការ ៖ មេតី)ំមេណីរការ និងវធីិសាក្រស្ដដែ)លបានមេក្របីសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លមានក្របសិទ្ធិភាព ឬមេទ ។

មានយុទ្ធស្នាត្រស្ដចំនួនបួនផ្លែដលដោគដោត្រប�សត្រមាប់ដោ67�ការវាយ�ង្រៃម�សកម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ៖

១. មេIមុនមេពលមេធ8ីការបណ្ដុ ះបណា្ដs លការវាយតម្លៃមAក្រតវូបានមេធ8ីមេjងីមេI�្នុងមេពលបមេងsីតស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល មេ)ីម្ីបធាន្ទាថ្នា សមា� រៈ និង

វធីិសាក្រស្ដមានភាពសមរម្យសក្រមាប់បំមេពញមេសច�្ដីក្រតវូការរបស់អ្ន�ចូលរមួ�្នុងការទទួលបាន�លសមេក្រមចពីការបណ្ដុ ះបណា្ដs ល ។

២. )ំមេណីរការការវាយតម្លៃមAមេនះក្រតវូបានអនុវត្ដន៍មេjងីចាប់តាងំពីស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល)ំបូងរហូត)ល់ចប ់ មេ)ីម្ីប

អាចផ្ទាA ស់ប្ដូរមេ�តាមមេសច�្ដីក្រតវូការដែ)លអាចមេ�ីតមានមេjងី។ ការវាយតម្លៃមAមេនះអាចមេធ8ីមេjងីជា�AូវការមេIចុងបញ្ចប់វគ ្គ ឬមេIចុងម្លៃថ្ង ដែ)លតក្រមវូឱ្យអ្ន�មេរ�ន�្ដល់មេយ៉ាបល់ដែ�លំអ ឬជាការវាយតម្លៃមAសាមញ�មេធ8ីមេjងីមេpយក្រគបូង្វា្ហ ត់អំពីការមេរ�នសូក្រតរបស់អ្ន�ចូលរមួ ។

៣. មេIចុងបញ្ចប់ការវាយតម្លៃមAមេនះក្រតវូបានមេធ8ីមេjងីមេIមេពលបញ្ចប់ស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ។ យុទ្ធសាក្រស្ដមេនះអនុញ្ញា� ត

ឱ្យក្រគបូង្វា្ហ ត់ និងអ្ន�មេរ�នមេធ8ីការវាយតម្លៃមAថ្នា មេតីការណ្ដុ ះបណា្ដ លមេនះសមេក្រមចបានមេគាលបំណងរបស់វាឬមេទ និងមេតីក្រតវូមេធ8ីការដែ�សក្រមលួមេIក្រតង់ចំណុចណា5Aះ មេIមេពលមេធ8ីការបណ្ដុ ះបណា្ដ លន្ទាមេពលអន្ទាគត់ ។

៤. ការតាមpនក្រតតួពិនិត្យការង្វារមេនះក្រតវូបានមេធ8ីមេjងីមេI�្នុងមេពលណាមួយបន្ទា� ប់ពីការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល មេ)ីម្ីបវាយតម្លៃមAថ្នា មេតីអ្ន�

មេរ�នបានផ្ទាA ស់ប្ដូរអត្ដចរ�ិ ឬ ឥរយិ៉ាបថ ឬ ការក្របតិបត្ដិឬមេទ និងមេតីពួ�មេគបានទទួលនូវអត្ថក្របមេយ៉ាជន៍ពីការផ្ទាA ស់ប្ដូរមេនះឬមេទ ។

លំហាត់ទី ១៤.១

�ិច្ចការទី១ចូរមេរ�បចំគមេក្រមាងសក្រមាប់ស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ លមួយ មេ)ីម្ីបបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រ�លិតដែ�Aមេdី និងបដែនA អំពីការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មមេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ឬ គុណភាព�ល)ំណា ំ។ ចូរពណ៌ន្ទាអំពី ៖

មេគាលបំណងសក្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ក្របមេភទ�សិ�រដែ)លក្រតវូទទួលការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ទិសមេ�ម្លៃនការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ក្របធានបទសំខាន់ៗ វធីិសាក្រស្ដបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ធនធានសក្រមាប់ស�ម្មភាពបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

ដោគាលបំណ.សត្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ៖................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

......................................ត្របដោភទកសិករដោគាលដោv ៖

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

............................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

......................................ទិសដោvង្រៃនការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ៖

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

............................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

......................................

.................................................................................................................................

...................ដែ�នការមេមមេរ�ននីមួយៗ

ក្របធានបទសំខាន់ៗ វធីិសាក្រស្ដបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ធនធាន

១៤.៥ ចំណុចសំខាន់ៗដែ)លបានមេរ�នមេI�្នុងមេមមេរ�នទី ១៤ ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

............................មេមមេរ�នទី

១៥ ការវាយម្លៃមAវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល

១៥.១. ការវាយតំម្លៃលក្របចាមំ្លៃថ្ងទី�ដែនAងមេរ�នៈ ........................................................ កាលបរមិេច�ទៈ ............................................

មេIចុងម្លៃថ្ងនីមួយៗ ចូរមេធ8ីការវាយតម្លៃមAមេមមេរ�ននីមួយៗមេpយមេ}AីយសំណួរមេIមេលីទំព័រមេនះ និងទំព័របន្ទា� ប់ ។

ចូរគូសមេI�្នុងក្របអប់ដែ)លតំណាងឱ្យការវាយតម្លៃមAរបស់មេ%�/មេ%�ក្រសី។ ក្របសិនមេបីមេ%�/មេ%�ក្រសីមានគំនិតសក្រមាប់មេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី)ល់មេមមេរ�នទាងំឡាយ ចូររាយបញ្ជីវាមេI�្នុងសំណួរទី ៣ មេIទំព័របន្ទា� ប់ ។

១. ដោ��ព�៌មានផ្លែដលបាន�្ដល់ដោgក�ុ.បទបង្ហា/ ញ និ.ក�ុ.លំហា�់&នុវ�្ដន៍មានភាពង្ហាយយល់យ៉ា.ដូចដោម្ដច?

ដោមដោរ^ន ព�៌មាន ព�៌មានខ�ះ ព�៌មានភាគ ង្ហាយយល់ ពិបាកយល់ ដោត្រច�នពិបាក

យល់២. អានុភាព�្នុងតំបន់ និង�្នុងស�លមេ%� □ □ □៣. តក្រមវូការចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ □ □ □៤. មេតីអ8ីមេ�ជាគុណភាព�ល)ំណា?ំ □ □ □៥. ការវាយតម្លៃមAគុណភាព�ល)ំណាំ □ □ □៦. មេតីគុណភាពបានបាត់បង់)ូចមេម្ដច បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល? □ □ □៧. ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ □ □ □៨. ក្របភពចមAងមេមមេរាគពីជាតិពុល �្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ □ □ □១០. ទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់�ដែនAង □ □ □១២. GAP មេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណាំ □ □ □១៣. GAP មេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ □ □ □១៤. ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ ASEAN GAP □ □ □១៦. ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រ □ □ □

២. ដោ��ព�៌មានផ្លែដលបាន�្ដល់ឱ្យមាន&�្ថត្របដោយាជន៍យ៉ា.ដូចដោម្ដចសត្រមាប់ការបណ្ដុ ះបណា្ដ លកសិករ?ដោមដោរ^ន មាន&�្ថត្របដោយាជន៍ ព�៌មានខ�ះមាន ពំុមាន

ណាស់ &�្ថត្របដោយាជន៍ &�្ថត្របដោយាជន៍

១. អានុភាព�្នុងតំបន់ និង�្នុងស�លមេ%� □ □ □២. តក្រមវូការចង្វា8 �់�្គត់�្គង់ □ □ □៣. មេតីអ8ីមេ�ជាគុណភាព�ល)ំណា?ំ □ □ □៤. ការវាយតម្លៃមAគុណភាព�ល)ំណាំ □ □ □៥. មេតីគុណភាពបានបាត់បង់)ូចមេម្ដច បន្ទា� ប់ពីការក្របមូល�ល? □ □ □៦. ជាតិពុល�្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ □ □ □៧. ក្របភពចំលងមេមមេរាគពីជាតិពុល �្នុងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ □ □ □៨. ទស6នៈ�ិច្ចសិ�្សា)ល់�ដែនAង □ □ □៩. GAP មេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងគុណភាព�ល)ំណាំ □ □ □១០. GAP មេ)ីម្ីបក្រគប់ក្រគងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ □ □ □១១. ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ ASEAN GAP □ □ □១២. ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល�សិ�រ □ □ □

៣. ដោ��ដោលាក/ដោលាកត្រស�មានដោយាបល់&7�&ំព�វ6ិ�ផ្លែដលដោ67�ឱ្យត្របដោស�រដោ'�.ដល់ដោមដោរ^នទា.ំឡាយឬដោទ?............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

១៥.២. ការវាយតម្លៃមAទូមេ�ទី�ដែនAងមេរ�នៈ ................................................................. កាលបរមិេច�ទៈ ...................................

ចូរមេ}Aីយសំណួរខាងមេក្រកាមមេ)ីម្ីបជួយវាយតម្លៃមAក្របសិទ្ធិភាពវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ ល និងមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងី)ល់វគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លមេ�ម្លៃថ្ងមុ5 ។

ចូរគូសមេI�្នុងក្របអប់ដែ)លតំណាងឱ្យការវាយតម្លៃមAរបស់មេ%�/មេ%�ក្រសី។ ចមេន្ទាA ះ�៏មានទុ�ជូន�ងដែ)រ ក្របសិនមេបីមេ%�/មេ%�ក្រសីចង់�្ដល់មេយ៉ាបល់អ8ីមួយ ។សមា� រៈ១. ដោ��បន្ទប់បណ្ដុ ះបណា្ដ លមានភាពសមរម្យយ៉ា.ដូចដោម្ដច?

ល្អណាស់ □ មេពញចិត្ដ □ ពំុសមរម្យ □មេយ៉ាបល់ំៈ......................................................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................

ការមេរ�បចំមុ5វជិា្ជ២. ដោ��ព�៌មាន&ំព�ដោគាលបំណ.ង្រៃនមុខវជិា្ជបណ្ដុ ះបណា្ដ ល និ. មា�ិកាដោរz. ផ្លែដលដោលាក/ដោលាកត្រស�បានទទួល

មុននឹ.ចូលដោរ^នវគ្គបណ្ដុ ះបណា្ដ លដោនះ អាចទទួលយកបានឬដោទ?

ល្អណាស់ □ មេពញចិត្ដ □ ពំុអាចទទួលយ�បាន □មេយ៉ាបល់ំៈ......................................................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................៣. ដោ��ដោស^វដោnសត្រមាប់បណ្ដុ ះបណា្ដ ល និ.សមា{ រៈឧបដោទសដោ�្ស.ដោទ^�ផ្លែដល�្ដល់ជូនមានស្នារៈត្របដោយាជន៍ដូចដោម្ដច?

មានសារៈក្របមេយ៉ាជន៍ណាស់ □ មេពញចិត្ដ □ ពំុមានសារៈក្របមេយ៉ាជន៍ □

មេយ៉ាបល់ំៈ......................................................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................៤. ដោ��រយៈដោពលង្រៃនវគ្គសិក្សាសមរម្យផ្លែដរឬដោទ?

ដែវងក្រជលុ □ សមរម្យ □ 5Aីក្រជលុ □

៥. ត្របសិនដោប�រយៈដោពលង្រៃនវគ្គសិក្សាពំុសមរម្យដោទ ដោ��វាគួរមានរយៈដោពលបុ៉នា្ម ន? ..............ម្លៃថ្ង៦. ដោ��ការបកផ្លែត្របព�៌មានបានដោ67�ឱ្យត្របដោស�រដោ'�.ដល់ត្របសិទ្ធិភាពង្រៃនវគ្គសិក្សាផ្លែដរឬដោទ?

មានក្របសិទ្ធិភាពណាស់ □ មេពញចិត្ដ □ ពំុមានក្របសិទ្ធិភាព □មេយ៉ាបល់ំៈ......................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល៧. ចូរវាយ�ំង្រៃលត្របសិទ្ធិភាពរបស់ត្រគបូង្ហា/ �់ដោgក�ុ.ផ្លែ��កដូចខា.ដោត្រកាមៈ

ចំមេណះ)ឹងអំពីពត៌មាន ល្អណាស់ □ មេពញចិត្ដ □ ពំុល្អ □បំនិនមេធ8ីបទបង្វា្ហ ញ ល្អណាស់ □ មេពញចិត្ដ □ ពំុល្អ □

ការរពឹំងទុ�៨. ទាក់ទ.ដោ[នឹ.ការរំពឹ.ទុករបស់ដោលាក/ដោលាកត្រស� ដោ��វគ្គសិក្សាដោ67�ឱ្យដោលាក/ដោលាកត្រស�ដោពញចិ�្ដដូចដោម្ដច?

មេពញចិត្ដបំ�ុត □ មេពញមេចញ5Aះ □ មេពញចិត្ដបន្ដិចបន្ដួច □

មេយ៉ាបល់ំៈ......................................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

៩. ដោ��ដោមដោរ^នណាខ�ះដោgក�ុ.វគ្គផ្លែដលដោលាក/ដោលាកត្រស�យល់ថ្នាមានស្នារៈត្របដោយាជន៍ជា.ដោគបំ�ុ�?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

១០. ដោ��មានព័�៌មានណាមួយផ្លែដលដោលាក/ដោលាកត្រស�ត្រ�វូការ ផ្លែដលពំុបាន�្ដល់ដោgក�ុ.វគ្គសិក្សាឬដោទ?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

១១. ដោ��ដោលាក/ដោលាកត្រស�មានដោយាបល់&7�សំរាប់ដោ67�ឱ្យត្របដោស�រដោ'�.ដល់វគ្គសិក្សាផ្លែដរឬដោទ?............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ឯ�សារមេយ៉ាង និង ពត៌មានបដែន្ថម

ការបណ្ដុ ះបណា្ដ ល ៖ គុណភាព និង សុវត្ថិភាពចំណីអាហារក្របព័ន្ធធាន្ទាគុណភាពសក្រមាប់គមេក្រមាងដែ�Aមេdី និងបដែនAអាសាf ន www.aphnet.org ការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីនូវគុណភាព និងសុវត្ថិភាពដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ៈ មេស�វមេ��្បួនវធីិសាក្រស្ដអនុវត្ដន៍ជា�់ដែស្ដងសក្រមាប់ក្រគបូង្វា្ហ ត់, FAO ឆា្ន ំ២០០៥ www.fao.org/es/ESN/food/foodandfood_fruits_en.stm

ការមេធ8ីឱ្យក្របមេសីរមេjងីនូវគុណភាព និងសុវត្ថិភាពដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ៈ មេស�វមេ��្បួនបណ្ដុ ះបណា្ដ លសក្រមាប់ក្រគបូង្វា្ហ ត់។ ស�លវទិ្យាល័យដែមរដីែjន សហរ)្ឋអាមេមរ�ិ ឆា្ន ២ំ០០២ www.jifsan.umd.edu/gaps.html

ក្របព័ន្ធគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារៈ មេស�វមេ��្បួនបណ្ដុ ះបណា្ដ លអំពីអន្ទាម័យចំណីអាហារ និង ក្របព័ន្ធម្លៃន ការក្រតតួពិនិត្យ និងវភិាគសារធាតុពុល (HACCP), FAO, ឆា្ន ំ១៩៩៨ www.fao.org/docrep/W8088E/W8088E00.htm

អង្គការពិភពមេ%�អង្គការពាណិជ្ជ�ម្មពិភពមេ%�ម្លៃនអង្គការសហក្របជាជាតិ(WTO) www.wto.org អង្គការសុ5ភាពពិភពមេ%�ម្លៃនអង្គការសហក្របជាជាតិ(WHO) www.who.intអង្គការមេស្បaងអាហារនិង�សិ�ម្មម្លៃនអង្គការសហក្របជាជាតិ(FAO) www.fao.orgគណៈ�ម្មការមេស្បaងអាហារ Codex-Codex www.codexalimentarius.net

អង្គការ�្នុងតំបន់សមាគមម្លៃនក្របជាជាតិអាសីុភាគអាមេគ្នយ៍ (ASEAN) www.aseansec.org

គុណភាព�ល)ំណា ំអង្គការខាងបណ្ដុ ះបណា្ដ លមជ្ឈមណ្ឌ លក្រសាវក្រជាវបមេច្ច�វជិា្ជ មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល និងពត៌មាន, ស�លវទិ្យាល័យកាលីហ8័រញាE pវសី សហរ)្ឋអាមេមរ�ិ postharvest.ucdavis.edu ។

ស្ដង់pរ ស្ដង់pររបស់Codex សសក្រមាប់ដែ�AមេdីនិងបដែនAក្រសស់ www.codexalimentarius.net

ឯ�សារមេបាះពុម|ៈ បមេច្ច�វជិា្ជ មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល)ំណាសំា�វប្ប�ម្ម ស�លវទិ្យាល័យកាលីហ8័រញាE pវសី សហរ)្ឋអាមេមរ�ិ

ឆា្ន ២ំ០០២ postharvest.ucdavis.edu ការក្របតិបត្ដិមេលី�p�់មេក្រកាយមេពលក្របមូល�ល�្នុងក្រទង់ក្រទាយតូចៈ មេស�វមេ��្បួនសក្រមាប់)ំណាសំា�វប្ប�ម្ម

ស�លវទិ្យាល័យកាលីហ8័រញាE pវសី សហរ)្ឋអាមេមរ�ិ ឆា្ន ២ំ០០២ postharvest.ucdavis.edu

មេស�វមេ��្បួន�ល)ំណាកំ្រសស់ ៖ ការក្របតិបត្ដិមេលី�p�់ និងរ�្សាទុ�សក្រមាប់�ល)ំណាកំ្រសស់សមាគមដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់ សហអូក្រសា្ដ លី អិលធីឌី ឆា្ន ២ំ០០០

ទូរស័ព�មេល5 ៦១ ២ ៩៧៦៣ ១៧៦៧ ទូរសារមេល5 ៦១ ២ ៩៧៤៦ ៣០០៨ សារមេអjចិក្រតនិូ� auf@iprimus.com.au

ការរ�្សាទុ�ដែ�Aមេdី បដែនA និងសន្និធិផ្ទាs និង�ដែនAងបណ្ដុ ះ�ូនមេdី សក្រមាប់មេធ8ីពាណិជ្ជ�ម្ម ។ មេស�វមេ��្បួន�សិ�ម្ម មេល5 ៦៦ ន្ទាយ�p្ឋ ន�សិ�ម្មសហរ)្ឋអាមេមរ�ិ ឆា្ន ២ំ០០៤ ។www.ba.ars.usda.gov/hb66/index.html

សុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្មៈ

មេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់ ASEAN GAP ៖ មេបាះពុម|មេIមេលីមេគហទំព័រ www.aphnet.org មេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេIចំការសក្រមាប់�ល)ំណាកំ្រសស់៖ ន្ទាយ�p្ឋ ន�សិ�ម្ម

មេនសាទ និងរកុា្ខ ក្របមាញ់ អូក្រសា្ដ លី ឆា្ន ំ២០០៤ www.daff.gov.au/content/publications.cfm?Category=Food សុវត្ថិភាពចំណីអាហារចាប់មេ�្ដីមមេIចំការៈ មេស�វមេ��្បួនសក្រមាប់អ្ន�pំ)ុះ ។ ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម

មេ)ីម្ីបដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស ់ (ស�លវទិ្យាល័យ 5័រដែណល សហរ)្ឋអាមេមរ�ិ ឆា្ន ំ ២០០៤) www.gaps.cornell.edu

ការក្របតិបត្ដិល្អ�្នុងការង្វារ�សិ�ម្ម ។ ស�លវទិ្យាល័យកាលីហ8័រញាE pវសី សហរ)្ឋអាមេមរ�ិucgaps.ucdavis.edu

មេសច�្ដីសមេង្ខបម្លៃន�ម្មវធីិសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេIចំការ ឬ មេគាលការណ៍ដែណន្ទាសំក្រមាប់ដែ�Aមេdី និងបដែនAក្រសស់មេIទូទាងំពិភពមេ%� www.foodsafetynetwork.ca/food/onfarm.htm

ឯ�សារមេបាះពុម|របស់ FAO និង Codex ៖ អនុសាសន៍ម្លៃនក្រ�មក្របតិបត្ដិអន្ដរជាតិ មេគាលការណ៍ទូមេ�ម្លៃនអន្ទាម័យចំណីអាហារ Codex

www.codexalimentarius.net ពក្រង្វាងក្រ�មអនុវត្ដអន្ទាម័យសក្រមាប់ដែ�AមេdីនិងបដែនAក្រសស់Codex www.codexalimentarius.net ក្រ�មសីលធម៌អន្ដរជាតិស្ដីអំពីការដែច�ចាយនិងការមេក្របីក្របាស់ថ្នា្ន �ំសិ�ម្ម FAO

www.fao.org/ag/agp/agpp/Pesticid/Default.htm

�ម្មវធីិគុណភាព និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេIចំការ�ម្មវធីិ មេគហទំព័រEUREPGAP www.eurep.orgSQF 1000 និង 2000 www.sqfi.com�ម្មវធីិសុវត្ថិភាពចំណីអាហារមេIចំការដែ)លដែថទាឱំ្យមេIក្រសស់(អូក្រសា្ដ លី) www.freshcare.com.auCIES – មេវទិកាអាជីវ�ម្មចំណីអាហារ www.ciesnet.com ក្របព័ន្ធ Q របស់ក្របមេទសម្លៃថ, ក្របព័ន្ធ SALM របស់ក្របមេទសមាE មេjសីុ,ក្របព័ន្ធ GAP-VF របស់សិង្ហបូរ,ី ក្របព័ន្ធ INDON GAP របស់ឥណ្ឌូ មេនសីុ- មេគហទំព័រគមេក្រមាង QASAFV www.aphnet.org