Embed Size (px)
Citation preview
Mühendislik Ekonomisi
Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN
Arz (supply): Bir üreticinin belirli bir dönemde üretmek ve satmak istediği mal miktarına arz denir.
Arzı etkileyen faktörler:• Malın fiyatı (doğrusal etki)• Kaynakların fiyatları (ters etki)• Teknolojik gelişme (doğrusal etki)• Diğer malların fiyatları (ters etki)• Vergiler (ters etki)
2
Talep(demand): Satın alma gücüyle desteklenen istektir.
Talebi etkileyen faktörler:Malın fiyatı (ters etki)Parasal gelir (doğrusal etki)İkame malların fiyatları (doğrusal etki)Tamamlayıcı malların fiyatları (ters etki)Reel faiz oranı (ters etki)Tüketicinin zevk ve tercihleri Gelecekteki fiyat ve gelir düzeyine ilişkin beklentiler (doğrusal
etki)
3
4
Fiyat
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Miktar13
DengeDenge miktarı₀
Denge fiyatı₀
S ₀
D ₀
2.00
Arz Fazlası(Bolluk)
Talep Fazlası(Kıtlık)
Arz- Talep İlişkisi
5
•Esneklik (elasticity)«değişen bir etkene tepki verebilme ve etki kalkınca eski haline dönebilme» özelliği
&Elastikiyet..
Esnek Esnek olmayan
Bir değişkendeki değişikliğe karşı birbaşka değişkenin duyarlılığını ölçmekiçin kullanılan genel bir kavramdır.
%'nın 'ye göre esnekliği %
AA BB
∆=
∆
Matematiksel bir ifade ile…
ESNEKLİK
6
Ekonomide Esneklik ise;
Alıcıların ve satıcıların değişen piyasa koşullarına nasıl tepkiverdiklerinin bir ölçüsüdür.
Bazı ürünlerindeki ciddi fiyat artışları talep edilen miktarıdüşürmezken, aynı durum diğer bazı ürünlerde kayda değermiktar düşüşlerine sebep olur.
7
Talebin Esnekliğini Etkileyen FaktörlerBazı malların talep esnekliği sert iken bazılarının daha
yumuşaktır. Bunun nedenleri;
1-Bir mala duyulan ihtiyacın şiddeti2-İlgili malın ikamesinin olup olmaması3- Mala harcanan paranın tüketicinin bütçesindeki oranı4- Değişimden sonra geçen zaman süresidir.
8
Diğer bir deyişle;
•Bir malın diğerinin yerini tutmasına ve tüketicininbunu ne kadar kolaylıkla ve kısa süredeyapabildiğine bağlıdır.
Örnek:• Tüketiciler Alo deterjanı Omo deterjan
yerine rahatlıkla kullanabilirler. Alo’nunfiyatı artarsa Omo ya hızla geçiş olur, Alonun talep miktarı çok düşer.
Yani Alo ya olan talep esnektir.
AMA;• Tüm deterjanların fiyatları artarsa,
alternatifi bol ve kolay olmadığı içindeterjana olan talep esnek değildirdiyebiliriz.
9
Örnek Soru:İzmir Devlet Opera ve Balesi, büyüyen açıklarını kapatmak ve gelirlerini artırmak için bilet fiyatlarında %20'lik bir indirime gitti.
İzmir Belediyesi Otobüs İşletmeleri ise gelirlerini artırmak amacıyla bilet fiyatlarını artırma yolunu tercih etti.
Sizce bu iki farklı politikadan biri hatalı mıydı?
Gelirleri artırma yoluyla uygulanan bu iki zıt politika tercihini opera ve belediye otobüsü tüketicilerinin talep esnekliklerini
ve talep esneklikleri ile toplam hasılat arasındaki ilişkiyi dikkate alarak açıklayınız.
Örnek Soru:Sizce bu iki farklı politikadan biri hatalı mıydı?
İzmir D.O.B.’nin bilet fiyatlarında yapmış olduğu %20’lik indirim;
“Sosyal ve Kültürel İhtiyaçlar”ı gideren mal ve hizmetlerin talep esneklikleri 1’den büyüktür (esnek). Yani; fiyat düşüşüne daha yüksek oranda bir talep artışı ile
yanıt verir. Dolayısıyla D.O.B.’nin fiyat indirimi karşısında (talebi indirim oranından daha fazla arttıracağı için) toplam hasılat artar.
İzmir Bel.’nin bilet fiyatlarında yapmış olduğu arttırma işlemi;
“Zorunlu Mal ve Hizmetler”’in talep esnekliği 1’den küçüktür (inelastik). Yani fiyattaki artış karşısında talep; fiyat artış oranından daha az azalacaktır.
Dolayısıyla fiyat artışına rağmen daha fazla gelir elde edeceği için toplam hasılat artar.
Talep Fiyat artarsa, Harcamalar
Fiyat Azalırsa, Harcamalar
Az esnek Artar Azalır Birim esnek Değişmez Değizmez Esnek Azalır Artar
Çağ Üniversitesi Ders IKT103 Sunumlarından faydalanılmıştır.
Asset SaleOne time sale of ownership rights of a physical product.Usage FeeOngoing costs to continue use of product/service. (Ex. Pay-Per-View)Subscription FeesCost allowing customers to use product/service for specific time period.Lending/Renting/LeasingTemporarily granting someone the exclusive right to use a product/service for a specific time period.LicensingGranting customers permission to use protected intellectual property.AdvertisingIncome through fees for advertising a particular product/service/brand.
PhysicalFacilities, buildings, vehicles, machines, distribution networks, ect.IntellectualBrands, proprietary knowledge, patents, copyrights, partnerships, customer databases, ect.HumanKey people involved in business activities.FinancialCapital, financial guarantees, lines of credit, ect.
Nest, akıllı ev projelerinde önde gelen ürün çözümleri üreten bir firmadır. En büyük özelliği ise Android ve iOS
işletim sistemlerini kullanarak kişilerin evlerini kontrol etmelerini sağlayan hizmet sunmaktadır.
AirBNB, İster bir gece için bir daire, ister bir hafta için şato, isterseniz de bir ay için villa olsun, Airbnb insanları 34.000
şehir ve 190 ülkeden fazla yerde her fiyat noktasında benzersiz seyahat deneyimleriyle bağlar
Uber, Tek bir dokunuşla, şoförlü araç kiralayabildiğiniz ve ödemesini de online olarak yapabildiğiniz bir mobil
uygulama
Müşterilerinin siparişlerini kapılarına kadar götüren online bakkal.
Gelecek haftaya kadar bu hafta yazmış olduğumuz bölümleri güncelleyebilirsiniz.
