5
TECHNO* OC Ib mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro!, nadzw. Politechniki Gdańskiej Ziemowit SuSgo*ski. dr m . Roman Edel Skrzynki i komory drena owe -cz .il Publikujemy dalszy artykułu z nr 6/06 MA na temat reten- ejonowama i odprowadzania wód opadowych z powierzchni dróg, ulic i parkingów przy wykorzystaniu skrzynek i komór drena o- wych. W akiualnym wydaniu autorzy omamia zagadnienie pro- jektowania systemu komór drena owych oraz zastosowanie komór i skrzynek drena owych w budownictwie drogowym. PROJEKTOWANIE SYSTEMU KOMÓR DRENA OWYCH Przed podj ę ciem prac projektowych nale y określić funkcj ę, która ma spełniać system komorowy, tzn.: - infiltracja wód opadowych do gruntu, - retencja wód opadowych, - zatrzymanie pierwszej fali sph-wu ze zlewni, oraz dokonać oceny warunków S rumowo-hydrologicznvch, a tak¬ e prawnych. Jako samodzielne rozwiązanie techniczne urządzenie retencvjno- -tnnltiacyjne musi przejmować i przetrzymać do czasu ukończę- nia przesiąkania stosunkowo du e obj ętości wody. Wyniki przy- kładowych obliczeń w przeliczeniu na powierzchnie 1 b podano w tah. 3. Opieraj ąc sie na zaleceniach dla odwodnień drogowych [1, 5, 6], jako miarodajny mo na przyj ąć deszcz pietnastominu- towy. Wychodząc z ATV A-l 18 [8] będzie to opad; - dla osiedli wiejskich roczny {p = lCWo), - dla osiedli miejskich dwuletni (p - 50%), - dla obiektów w dzielnicach centralnych oraz ośrodkach pro- dukcyjno-uslugowYch pi ęcioletni (p - 20%), - dla obiektów szczególnych (takich jak np.: wa ne techniczne urządzenia podziemne, nisko posadowione obiekty centrów handlowych itp.} dziesięcioletni (p - 10%). Proponowane natę enie deszczu dta zlewni drogowej [J, 5, 6] przedstawiono w tab. i Infiltracja mo e być rozwiązaniem stosowanym przy ró nych wa- runkach gruntowych - przykładowo w wydawnictwie firmy WAVIN ł ub. 2} podane s ą dane obejmujące równie grunty słabo przepusz- czalne (zakres współczynnika wodoprzepuszczalnoia w przedziale k - I0 3 -r k = 10* m/s, t ą . o d piasku gruboziarnistego po drobno- ziarniste oraz pyłaste, gliniaste, mulki). Dla tych ostatnich zalecane jest W y b o r n e zwiększenie liczby u ytych elementów (zbli ony elekt mo e przynieść zastosowanie współczynnika bezpieczeństwa równe¬ go 1,5 - tab. 3 i A). W dokumentacji firmy EKOBUDEt przyjmuje się, f odległość dna urządzenia rozpaczającego od najwy szego po- ziomu zwierciadła wody gruntowej wynosi co najmniej 1,0 m. Urzą- dzenia powinny być umieszczane w bezpiecznej odległości od nara- onq na ith oddziaływanie zabudowy - przykładowo firma WAVIN zaleca przyjmować dk budynków z izolacją minimalną odległość urządzenia od budynku równa 2.0 m, a w przypadku budynku bez izolacji - 5,0 m Dla materiałów o niedu ej wodoprzepuszczalno ści, stosunkowo łatwo ulegających kolmafacji, szczególnie wa ne jesr ograniczenie spiętrzenia wody w urządzeniu. Wszystkie urządzenia do infiltracji mogą być stasowane pojedyn- czo lub w zespołach. Studnie tworzą układy szeregowe w posta- ci tzw. galerii, natomiast skrzynki występują w układach szerego- wych lub równoległych (rys. 3 - CL I artykułu). Mogą być one układane pojedynczymi warstwami, względnie spiętrzane. Komo- ry tworzą na ogół równolegle układane ciągi zł o one z szeregu segmentów (rys. 8 i 9 - cz. 1 artykułu). Dość swobodne nie ró nych kombinacji stwarza mo liwość dowolnego modelo- wania systemów. Okre ś lenie wielkoś ci systdnn W początkowe] fazie projektowania nale y dokonać wyboru funk- cji systemu, który zostanie zastosowany, tfj infiltracja do gruntu, retencja lub zatrzymanie pierwszej fali spływu, Określenie wielko- ści systemu retencyjnego polega na wyznaczeniu ilości segmentów komorowych, ilości potrzebnego duczma, matenaiu filtracyjnego, geosiatb, pokryw (tarcz zatrzaskowych) oraz objętości wykopu. Na podstawie tak obesł anych ilości wyznacza sif orientacyjne koszty systemu retencyjnego. KEM 50 100 450 390 300 240 to 2S5 250 100 150 15 220 190 150 115 Tob. 1. rnmciKiwam! 15. Cl wur ł t .ci cblicMmowegc rwuiini. 4*u*iu dla jl«n, 4 *fM*j Rndztij gruntu Opad 100 dm 3 / (sxha) dla dachu o powierzchni Opad 150dmV i.:, h a ] dla doctiu o powierzchni 100 nr 150 m J 100 nr ISO m' prz«E>uszczc!riy 4 6 6 B sł aba przepuszczony 13 ZO 20 26 lob. I. Z C I MO H B w MUit-tnocji '»nr, WAU1N Lema iki»(„ n Hr.;^^^K r„ „i-,u oe rudltlll, LimML.. „H-I Ł ^ni np^d,. nrw n ™irri C h r . „„chu " Ll , ll='-' HlLL^I-JI W l M l - II <JK<1 46 MB^tomtńiyT/mi:

mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro ... · nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętoć wykopś u na 1 komorę wynosi 1,53 m 3. Parametr ten nie uwzględnia

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro ... · nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętoć wykopś u na 1 komorę wynosi 1,53 m 3. Parametr ten nie uwzględnia

TECHNO* O C Ib

mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro!, nadzw. Politechniki Gdańskiej Ziemowit SuSgo*ski. dr m . Roman Edel

Skrzynki i komory drena owe-cz . i l

Publikujemy dalszy artykułu z nr 6/06 M A na temat reten-ejonowama i odprowadzania wód opadowych z powierzchni dróg, ulic i parkingów przy wykorzystaniu skrzynek i komór drena o-wych. W akiualnym wydaniu autorzy o m a m i a zagadnienie pro-jektowania systemu komór drena owych oraz zastosowanie komór i skrzynek drena owych w budownictwie drogowym.

PROJEKTOWANIE SYSTEMU KOMÓR DRENA OWYCH

Przed podjęciem prac projektowych nale y określić funkcję, która ma spełniać system komorowy, tzn.: - infiltracja wód opadowych do gruntu, - retencja wód opadowych,

- zatrzymanie pierwszej fali sph-wu ze zlewni,

oraz dokonać oceny warunków S rumowo-hydrologicznvch, a tak¬ e prawnych.

Jako samodzielne rozwiązanie techniczne urządzenie retencvjno--tnnltiacyjne musi przejmować i przetrzymać do czasu ukończę-nia przesiąkania stosunkowo du e objętości wody. Wyniki przy-kładowych obliczeń w przeliczeniu na powierzchnie 1 b podano w tah. 3. Opierając sie na zaleceniach dla odwodnień drogowych [1, 5, 6], jako miarodajny mo na przyjąć deszcz pietnastominu-towy. Wychodząc z A T V A - l 18 [8] będzie to opad;

- dla osiedli wiejskich roczny {p = lCWo), - dla osiedli miejskich dwuletni (p - 50%),

- dla obiektów w dzielnicach centralnych oraz ośrodkach pro-dukcyjno-uslugowYch pięcioletni (p - 20%),

- dla obiektów szczególnych (takich jak np.: wa ne techniczne urządzenia podziemne, nisko posadowione obiekty centrów handlowych itp.} dziesięcioletni (p - 10%). Proponowane natę enie deszczu dta zlewni drogowej [J, 5, 6]

przedstawiono w tab. i Infiltracja mo e być rozwiązaniem stosowanym przy ró nych wa-

runkach gruntowych - przykładowo w wydawnictwie firmy W A V I N łub. 2} podane są dane obejmujące równie grunty słabo przepusz-czalne (zakres współczynnika wodoprzepuszczalnoia w przedziale k - I0 3 -r k = 10* m/s, tą. od piasku gruboziarnistego po drobno-ziarniste oraz pyłaste, gliniaste, mulki). Dla tych ostatnich zalecane jest W y b o r n e zwiększenie liczby u ytych elementów (zbli ony elekt mo e przynieść zastosowanie współczynnika bezpieczeństwa równe¬go 1,5 - tab. 3 i A). W dokumentacji firmy E K O B U D E t przyjmuje się, f odległość dna urządzenia rozpaczającego od najwy szego po-ziomu zwierciadła wody gruntowej wynosi co najmniej 1,0 m. Urzą-dzenia powinny być umieszczane w bezpiecznej odległości od nara-

onq na i t h oddziaływanie zabudowy - przykładowo firma W A V I N zaleca przyjmować dk budynków z izolacją minimalną odległość urządzenia od budynku równa 2.0 m, a w przypadku budynku bez izolacji - 5,0 m Dla materiałów o niedu ej wodoprzepuszczalno ści, stosunkowo łatwo ulegających kolmafacji, szczególnie wa ne jesr ograniczenie spiętrzenia wody w urządzeniu.

Wszystkie urządzenia do infiltracji mogą być stasowane pojedyn-czo lub w zespołach. Studnie tworzą układy szeregowe w posta-ci tzw. galerii, natomiast skrzynki występują w układach szerego-wych lub równoległych (rys. 3 - C L I artykułu). Mogą być one układane pojedynczymi warstwami, względnie spiętrzane. Komo-ry tworzą na ogół równolegle układane ciągi zło one z szeregu segmentów (rys. 8 i 9 - cz. 1 artykułu). Dość swobodne nie ró nych kombinacji stwarza mo liwość dowolnego modelo-wania systemów.

Określenie wielkości sys tdnn W początkowe] fazie projektowania nale y dokonać wyboru funk-cji systemu, który zostanie zastosowany, tfj infiltracja do gruntu, retencja lub zatrzymanie pierwszej fali spływu, Określenie wielko-ści systemu retencyjnego polega na wyznaczeniu ilości segmentów komorowych, ilości potrzebnego duczma, matenaiu filtracyjnego, geosiatb, pokryw (tarcz zatrzaskowych) oraz objętości wykopu. Na podstawie tak obesłanych ilości wyznacza sif orientacyjne koszty systemu retencyjnego.

K E M 50 100 450 390 300 240

to 2S5 250 100 150

15 220 190 150 115

Tob. 1. r n m c i K i w a m ! 15. Cl wurłt .ci c b l i c M m o w e g c rwuiini . 4 * u * i u d la j l « n , 4 * f M * j

Rndzt i j g r u n t u

O p a d 100 d m 3 / ( s x h a ) d l a d a c h u

o p o w i e r z c h n i

O p a d 1 5 0 d m V i.:, ha] d l a d o c t i u

o p o w i e r z c h n i

100 n r 150 m J 100 n r ISO m '

prz«E>uszczc!riy 4 6 6 B

słaba przepuszczony

13 ZO 20 26

l o b . I. Z C I M O H B w M U i t - t n o c j i ' » n r , WAU1N L e m a i k i » ( „ n H r . ; ^ ^ ^ K r„ „i-,u oe rudltl l l, LimML.. „ H - I Ł ^ n i np^d,. n r w n ™ i r r i C h r . „ „ c h u "

Ll , ll='- ' HlLL^I-JI W l M l - II <JK<1

4 6 • MB^tomtńiyT/mi:

Page 2: mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro ... · nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętoć wykopś u na 1 komorę wynosi 1,53 m 3. Parametr ten nie uwzględnia

TECHNOLOG SE

C i o s t r w a n i a O b j ę t o ś ć (m r) , d l a

p r a w d o p o d o b i e ń s t w a | » ( % ) U L J Ł L L U 1111 H 1 11

TO 20 50 100

5 tfiz 158 122 97

M 231 203 162 122

267 231 182 140

Tob. 3 Orimtotyjn. j . * n o r t k ™ l a p c t n e b o n c u . t I M p e j i m n u d r K M w n n q u n u j d m i d a infiltracji (dk w | «g tob'. 1. f - 11n, f - 0,5 i L . 1J)

Wymagana objętość komór drena owych jest równa objętości

spływu wód deszczowych. Dla obliczenia onentacyjnych kosztów

przyjęto wzór I.

Wstępnie zakłada sie, e powierzchnia z lewni zredukowanej FZ!t równa jest powierzchni całkowitej zlewni F (tzn. współczyn-nik spływu <p = 1). Stąd wzór na obję tość komór drena owych przyjmuje postać 2. Szacowaną ilość komór wyznacza Się ze wzoru 3.

Powierzchnię dna w y k o p u (ło yska) wyznacza sie na pod-stawie wzoru 4.

Powierzchnie wykopu powiększono o 30 cm wokoło systemu ko-mor, w celu umo liwienia wykonania robót monta owych Oraz wy-konania obsypki. Dla ka dej komory przyjmuje sie obsypke z tłucz¬nia o uziarmeniu 4/5 m m , której objętość wynosi 0,65 m ł/szt. Dodatkowo w obliczeniach nale y uwzględnić 10-prOC. zapas ob-sypki. Wymagana objętość obsypki z t łucznia przedstawiona jest we wzorach 5 i 6.

D o obliczeń wymaganej objętości wykopu przyjęto minimalną głębokość posadowienia komór, tzn. sklepienie komory znajduj się 0 0,46 m poni ej projektowanej powierzchni terenu {tę, pod chod-

nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętość wykopu na

1 komorę wynosi 1,53 m 3 . Parametr ten nie uwzględnia jednak po-

większenia wykopu o 30 cm wokół ło yska. Przy powy szych zało-

eniach minimalną objętość wykopu obrazuje wzór 7.

W ł ó r 1

OifaŚK

v_ - objętość komór drena owych [m3],

Q ot^tDS.: spływu wad deszczowych K ] ,

q - natę enie deszczu (a - 0,131 mJ/(* x ha)),

Fa - po^rachniazredu lmwnna zlewni [hal

f - powienehnio rzeczywista zlewni [ha].

W z ó r 2

W z o r 3

^ = 0,131 x F[m3]

C= Vs/Q,68 [szt.]

gdzie: V jest wymagano objętQ5ciq komor drena owych.

W i ó r 4 S = C * 1,64 [m2]

gdzia C jest ilością komar drena ach

K j ; = C x 0,65 [m3]

W t ó r 5

Lb

W E O T 6

V}1^C xQ,65 * 1,4 [t]

gdzie C jest itoaciq komóf drena owych.

W z ó r 7 Ex = C * 1,53 [m3]

gdzie CfHt, podobnie jak powy ej, iinscia tamór drena owych.

Komory drena owe Skuteczny i wytrzymały system odwodnień dróg i autostrad

14,5 tony/oś samochodu

Ekobudex Sp. z o.o. 80-328 Gdańsk, ul. Kośtierska 7 tel, 058 554 85 65/66, fax 058 5! www.ekobLdei.iom.pl

Page 3: mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro ... · nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętoć wykopś u na 1 komorę wynosi 1,53 m 3. Parametr ten nie uwzględnia

TECHNOLOGII:

T y p u r z ą d z e n i a r o z s a c z a j a c e g j o

l i c z b a j e d n o s t e k d l a d e s z c z u o p r a w d o p o d o b i e ń s t w i e

10 20 50 100

Studnio chłonno o średnicy fi 1,0 m [mb] 340 294 232 17B

Skrzynko rozsaczajgca, w granicach zale nych od gabarytów charakterystycznych dla konkretnego

rozwiązania f iz t ] 1000-1670 B70 1^50 690-1140

Komora infiltracyjno na przykładzie H - 2 0 [szt] S30 460 365 280

I ch . 4. U t i l .Ł i o i ! t fig p u l K d . i l u b 1 j o p o t r i . b < ™ m n i . no . , • « » . reinacjanr riln i w i n w i k ™ , , p = » , . - I t . i , n , l ho i O . U C I L p ł l « o J t c i n i , r , u l o « 9 ( i

Ilość materiału filtracyjnego zale y od wymiarów ło yska, głę-bokości oraz zakładek dla kolejnych roiek. Standardowo przyj-muje sic zakładki o wielkości 60 cm. Wymagana ilość materiału filtracyjnego powiększa sie o 10% - mno nik 1,1 we wzorze 8. Wymagana ilość materiału filtracyjnego wyliczona jest za pomo-cą, wzoru 8.

Do wykonania komór drena owych stosuje się geosiatkf Tensar BX 1100 lub 1SI 14,000. W y m a g a n a ilość geosiatki zale y od wymiarów systemu komorowego powiększonego o 150 c m oraz ilości zakładek dla kolejnych rolek. Standardowo przyjmuje sie zakładki o wielkości 60 cm. Wymaganą ilość geosiatki powięk-sza sie o 10% (mno nik 1,1). W>maganą ilość geołiatBwyzna-cza się ze wzoru 9.

Ilość ścian przednich/tylnych zale y od ilości ciągów komór drena owych. Dla obliczenia orientacyjnych kosztów przyjęto, e liczba ciągów z komorami równi ae pierwiastkowi z powierzch-ni obiektu (tzn. e jego przekrój poziomy ma kształt kwadratu). Orientacyjną liczbę ścian przednich/tylnych (tzw. tarcz zatrza-skowych) wyznacza sie ze wzoru 10.

Obl iczenie wielkości odpływu w systemie inf i l trac j i do gruntu

O d p łw w takim svstemie równa sie wielkości spływu burzowego (deszczowego), który jest obliczony W punkcie dotyczącym wy-maganej objętości komór drena owych. Po obliczeniu odpływu w systemie infiltracji do gruntu niezbędne jest obliczenie wymaga-nej powierzchni A do infiltracji wód zgromadzonych w systemie komór drena owych. Przepływ w gruncie według prawa Darcy'ego wyznacza sicze wzoru 11.

N a zakończenie obliczeń nale y sprawdzić, czy powierzchnia pod-ło a obiektu jest -wystarczająca do opró nienia go przez infiltracje do gruntu. Opró nianie ło yska powinno nastąpić w określonym czasie (według zaleceń Ekobudexu przyjmuje się okres 10 dni). W tym celu wzór 11 nale y przekształcić tak, aby uzyskać czas opró niania ło yska (wzór 12).

Zaleca sie sprawdzenie obliczeń dla deszczu długotrwałego (np. 72 |Óck), którego całkowita objętość dopływająca do sys-temu komór drena owych me mo e przekroczyć przyjętej ob-jętości retencyjnej V systemu. Przykładowe wartości natę enia deszczu na zachodniej granicy Polski według Atłasu Kostra przed-stawia tab. 5 [10].

O b l i c z e n i e wielkości odpływu w systemie zatrzymania pierwszej fal i spływu Objętość ta zale y od wysokości opadu P, jaki chcemy prze-chwycić. Zazwyczaj wynosi on 25 mm. Stąd znatąc powierzchnię zlewni (tzn. powierzchnię utwardzoną, z której spływają wody zameczyszczonc) mo emy obliczyć wymagała*] objętość s w e m u przechwytującego V (wzór 13).

ZASTOSOWANIE KOMÓR 1 SKRZYNEK DRENA OWYCH W BUDOWNICTWIE DROGOWYM Komory i skrzynki drena owe mo na stosować w budownictwie drogowym zarówno do odwodnienia budowli liniowych [tzn. dróg), jak te większych powierzchni (np. parkingów). Schemat ideowy za-stosowania komór drena owych do odwodnienia parkingu centrum handlowego przedstawia rys. 1- Ze względu n i wysoką wytrzyma-łość na zgmatanie, komory i skrzynki drena owe mo na umieszczać bezpośrednio pod powierzeniami komunikacyjnymi, na przykład miejscami postojowymi dla samochodów- osobowych oraz drogam: wcwnętrznimi na parkingach. Ze względu na brak długookresowych badań nad funkcjonowaniem komór i skrzynek drena owych w obrę-bie miejsc postojowych samochodów cię arowych oraz dróg o du ym ruchu tvch pojazdów (np bazv przeładunkowe łub kontenerowe) nale y projektowane systemy na takim obszarze umieszczać na więk-szej [ale dopuszczalnej według producenta) głębokości lub na terenie sąsiadującym z nimi lecz nie obcią onym rochem cię kim. Pewne obawy mo na tu vwić w stosunku do zachowania sic skrzynek iako • L _ J -

prostopadłościennych. Ponadto DÓ nieisze interwencie (w rvrn zabiegi eksploatacymc • zwłaszcza likwidacja

skutków koknatacji pod¬

ło a) n i e są tu mo ltwe bez stosunkowo du ych robót

Inną mo liwością zastosowania komór i skrzynek drena owych icst i ch umieszczanie w odwodnieniach liniowych jako podziemnych zbiorników retencyjnCHihłonnych. Mo na w ten sposób zastąpić istniejący rów przydro ny o stosunkowo du ej głębokości (docho-dzącej nawet do 1 m) systemem muld)' chłonnej o wysokim stopniu przepuszczalności z urządzeniem chbnno-retencyjirym na pewnej głębokości poni ej dna muldy (np. dla komór drena owych od 0,46 m do 2,43 m), w postaci skrzynek lub komór drena owych. Podobnym rozwiązaniem jest wykorzystanie pasa rozdzielającego na drogach dwujezdniowych lub pasa miedzy jezdnią i chodnikiem (rys. 2) do wykonania ciągu komór lub skrzynek chłonnych. Zaletą tych systemów jest oszczędność terenu potrzebnego da zatrzymania opadu do czasu całkowitej infiltracji wody oraz zwiększenie bezpie-

4 8 • UtagaftAmm^Taaoi

Page 4: mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro ... · nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętoć wykopś u na 1 komorę wynosi 1,53 m 3. Parametr ten nie uwzględnia

N a tę e n i e [dm J / ( sxha)J M i e j s c o w o ś ć d l a p r a w d o p o d o b i e ń s t w a p (%) M i e j s c o w o ś ć

W 20 50 100

TECHNOLOGIE I

Szczecin 1,3 1,6 2.0 2,4 Kostrzyn 1.3 1,7 2,3 2,7 SJubiee 1 4 1,9 2,4 2,8 Gubin ' . / 2,3 3,2 3,8

Zgorzelec • 4 1,9 2,4 2,8 Bogatynia 1,4 1,6 1,1 2,5

Tob. 5 N o t r i f r .o d n z c z u d t u j m t r m ł t t j i i m d ł u g ł i l t j i u l x i i i .Ilu u n u i r « n i o I , - J ! 5 n d l . |tD|

czeństwa na drodze, na której głęboki rów zastąpi sie muldą o nie-wielkiej głębokości lub oszczędność na skutek umknięcia ewentu-alnej budowy innych urządzeń odwadniających, jak np. kanalizacji deszczowej, zbiorników chłonnych lub retencyjnych itp.

Po zastąpieniu istniejących rowów przydro nych systemem muld i komór lub skrzynek drena owych w większości przypadków mo liwe jest wykonanie poszerzenia jezdni przy przebudowie lub modernizacji drogi. Zazwyczaj w takich przypadkach konieczny jest wykup gruntu potrzebnego na inwestycję, a niekiedy tak e konieczność wycięcia przylegającego drzewostanu.

PODSUMOWANIE Infiltracja stanowi rozwiązanie alternatywne dla tradycyjnej kanali-zacji wód opadowych, a przedstawione urządzenia są przykładami rozwiązań technicznych w tym zakresie. Oczywiście mo na dysku-tować, CZY rzeczywiście jako rozwiązanie systemowe są one tińszc ni tradycyjna kanalizacja, jednak po pierwsze mo na je realizo-wać w miarę potrzeb, po drugie SĄ od siebie praktycznie nieza-le ne - budowa kolefnych nie narzuca konieczności przebudowy wcześniejszych. Przy tym wszystkim urządzenia jako jednostko-wy obiekt są relatywnie tanie i - o ile pozwalają na to miejscowe stosunki gruntowo-wodne - mieszczą się one w mo liwościach poszczególnych inwestorów. Ponadto w przypadku tradycyjnej kanalizacji bardzo tnidno jest zachować standardy normy FN752, nawet w złagodzonej wersji A T V A l IB (1999) [8J

W z ó r 8

F = l , 1 (5 + 2,4 x S 1 ' 2 + 0,36) [m2]

gdzrt 5 jest powierzchny dna wykopu.

W i ń r &

G = l , l (S + 6*Sl2 + 9) [mŁ]

gdzie 5 jest podobnie jak pop-rzadnio, powierzchnio, dno wykopu.

W z O r 10

Ep = 2 x Sl'2 [szt]

gdzie Sjest, podobnie jak poprzednia, powierzchnia dna wykopu.

W z ó r 11

Q - k, * A * i * t [tn3] gdzie: Q - objętość przepływy (w tym przypadku objętość przechowywanej

wody] [m3| *, - przepuszczalność gruntu nasyconego \m/i] i - spodek hydra uliczny lliczba niemianowana) A - powiwzchnio udostepobn a do infiltracji Ipowierachnia ło ysko) [nr| t - ans przepływu w gruncie [s] W z ó r 12

t = 0(4 x / * A / ) [ s ] < / = 10 dni = 864000 s

W z ó r 13

gdzie:

Vn - objętość retencyjna pierwszej fali spływu l>'! P - wysokość apod u [m] F - powierzchnio ztewni [mJ]

Page 5: mgrm . Karatzyna Gudelis-Taraszkiewicz, drhab. int. pro ... · nikiem luh parkingiem). Pizy takim zało eniu objętoć wykopś u na 1 komorę wynosi 1,53 m 3. Parametr ten nie uwzględnia

T E C H N O L O G I E

System komór drena owych powstał w Stanach Zjednoczonych

17 lat temu. N a całym świecie, w tym takzc w Polsce, pracuje po-

nad 600 000 systemów do miejscowego odprowadzania wód desz-

czowych. Obecnie montuje sic ich ok. 12 000 układów komoro-

wych miesięcznie. Zainteresowanie systemem i rosnąca sprzeda

komór pozwala na ciągłe udoskonalanie produktu.

W wyniku prowadzonych badań i doświadczeń, Oprócz zaprezen-

towanej komory H-20. wprowadzono na rynek komory o większej

pojemności Największa komora ma pojemność 2,16 m J - mo na wiec

budować svstemy komorowe zajmując coraz mniej miejsca. Zaprezen-

towane systemy komór i skrzynek drena owych do miejscowego od-

prowadzania wód deszczowych mogą zastąpić w wielu miejscach:

- powierzchniowe zbiorniki retencyjne,

- trawiaste rowy odwadniające,

- studnie chłonne,

- rurowe drena e rozsączającc.

Pozwala to na zaoszczędzenie terenu bądź wykorzystanie go

w podwójny sposób, oraz na zaoszczędzenie pieniędzy, które

trzeba by przeznaczyć na budowę kanalizacji, a tak e na zago

spodarowanie wody deszczowej na terenie zlewni. ' •

Literatura 1. Burszta-Adamiak L , Łomotowski J.: Problemy in&kncji wód opado-

wych do gruntu. „Przegląd Komunalny" 11/2004. 2. Dąbrowski W.L Metodyka wymiarowania odwodnień dróg w USA

i Wielkiej Brytanii. [» ; ] Odwodnienia drogowe z uwzględnieniem autostrad i dróg szybkiego ruchu. Alias, Poznań 2000.

3. Dohmann M . : Matcriaiien zur Voriesung; Abwanerbesertigung. Red. R. Hauwmanu i K R Pccher. Rhemisch-Westfalische Hochschule Aachen 1993.

4. Edel H.: Odwodnienie dróg. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, wyd. II, warszawa 2902.

5-Edel R., Suligów ski Z. : Wph-w parametrów wpustów deszczowych

7, Hor>tmar», R, Tc,*-s R: Pr^mmiicń : D-Rzimink uniaExtrembe-lisamg. „StjaJłen- und Tiefoau" 11/2003.

8. Hydraułiscbe Eemessunj; und Nachweis von Entwasserurigssysiem. A T V Rcgelwerk Abwasser - Abftll . Arbciisblatt A T V - A l 14. ATV GFA, Hennrfl999.

9 . I m ł i D f f K., Imhoff K - K : KznaJizacra miarf i oczyszczanie śaeków. Pondnik. Arkady, Warszawa 1982.

10.KOSTRA (Koordinierre SlarkniederŁchlags.Regionaltsierungs-Au-swertung). SlarksniederschLagsłióhcn fur Deutschland. Dcutscher Wctretdiciut ScIhsTYrrlag des Dnitsehen Wetteidienstcs. Offenbach am Main, 1997.

ll.Suligowski Z.; mtfsMtnrhirra kanalizacyjna w gospodarce komunal-nej. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2006.

12. Sulijtoi^ki Z., Guoclii-Taraszkicwicz K.; Alternatywne rozwe^ima Aana-ItZKii *ód npidnwych. „Gaz, Woda, i Technika Sanitarna", 12/2001

] 3. SuLigowski Z . , Gudelis-Taraszkiewicz K : inziltracw do gruntu - alter-natywa dh tradycyjnej kanalizacji wódepsdowych. „Przegląd Komu-ruiny", 5/140/2003.

14. Suligowski Z., GudcfcTa raukiewcz K : Kanalizacja wód opadowych, elementy nozWazan alternatywnych. „In ynieria Morska i Geotech-nika". 2/2004.

15.Suli5ow5ki Z. , Gudclis-Taraszkiemez K.: Ptopoiycje w zakreiie pro-jektowaniu kanalizacji wód opadowych fez. f> Wiadomości IPB 12 (167} 2004,

16. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo ochrony środowiska" Dziennik Ustaw 62/2001.

Wydawnictwa firmowe 1, Funke Ciuppe: Wytłaczanierur, formowanie wtn-skewc, wytłaczanie

proSli, budowa form wtryskowych. F U N K E Polska (Prusy). 2, Infilnator Syitems. Komon- a W i M r . Wytyczne do pro/eWania , to-

stalowania 'systemów-magazynow-ania i odprowadza™ wód opadowych do gruntu za pomocą komór diem owyći. EKOBUDDt (Gdańsk).

3, Rfgenw1s Srrt iu t2an la | 5e i i . KESSEL Entwasserungstcchnik Abscheid-stechntk (Leming, Niemcy).

n 3 sprawność odwodnieni, powierzchniowego dróg i ulic. WBWilŚ 4. Schacht jYitrmt KESSEL Schaclitśyitcm U)00. KESSEL Enwasse-Polirechniki Gdańskiej, Gdańsk 2(104. rungsteehnik Abschcidetechnik (Leming, Nicmcv).

6. Edel R, Suhgowski Z, Zalecenia w zakresie rozm^anu wpustów iSwmttudzienck KESSEL Studzienka rew^jna ikanodn* UłWASun-deszczowych. Cz. 1 i CZ 2, .Wiadomości Izby Projektowana Budów- ^ g o t D „ a Z M a K a o w i t w KESSEL (Lcnung, Niemcy-lanego" 10/2004 i ] 1/2004. b. S j « M zagospodarowana wody deszczowe, AZURA. WAVIN (Buk).

R 9̂. 2 Krlubdp ęk łonrig z komrirq d m n i o w t i juko ilirniillMi tHkltfiByjnt* filtracyjnym