Upload
karol-wolski
View
9.329
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
Metodologia badań psychologicznych
Zajęcia 2„Teoria to kwintesencja praktyki”
Karol Wolski
Poznanie naukowe
• Nadrzędnym i najogólniejszym celem poznania naukowe jest dotarcie do prawdy– Cele zewnętrzne – wynikają one z tego jaką rolę
pełni nauka w społeczeństwie, do czego można ją wykorzystać -> badania stosowane
– Cele wewnętrzne – cele wynikające z samej nauki jako takiej, cele czysto poznawcze -> badania podstawowe
CZYM RÓŻNI SIĘ POZNANIE NAUKOWE OD SZTUKI/POEZJI/LITERATURY?
Jaką prawdę „kocha” naukowiec? (Such, 1973)
• Mającą wysoką wartość informatywną– Im więcej treści o świecie zawiera dane twierdzenie, tym
więcej można wyprowadzić z niego różnych konsekwencji, tym łatwiej będzie je sprawdzić podczas kolejnych badań
• Ogólność– Im bardziej ogólne jest nasze twierdzenie tym więcej
wniosków da się z niego wyprowadzić i skonfrontować z rzeczywistością• Jest tak, że w polu grawitacyjnym wszystkie przedmioty spadają w
dół• Jest tak, że w polu grawitacyjnym wszystkie kamienie spadają w
dół
Jaką prawdę „kocha” naukowiec? (Such, 1973)
• Ścisłą – Matematyzacja nauki, matematyczne ujęcie twierdzeń
nadaje im ścisłości i pozwala na wyprowadzanie precyzyjnych wniosków
• Prostą– Prostota logiczna i matematyczna (ich negatywny związek)– Nauka dąży to formułowania jak najprostszych logicznie
teorii, to wiąże się z ich matematycznym skomplikowaniem
– Brzytwa Ockhama• Pewną
Jak naukowiec dąży do prawdy?
• Schemat poznania naukowego
Fakty
Teoria
Przewidywanie
fakty
Punktem wyjścia i punktem docelowym w nauce
są zawsze fakty
„Teoria to kwintesencja praktyki”
Jak naukowiec prowadzi badanie? (Brzeziński, 2003)
1. Sformułowanie problemu badawczego (pytania badawczego) oraz hipotezy badawczej
2. Określenie zmiennych zależnych, niezależnych oraz innych istotnych dla Y
3. Operacjonalizacja zmiennych4. Wybór modelu badawczego– Model eksperymentalny, model korelacyjny
5. Wybór modelu statystycznego6. Akceptacja lub odrzucenie hipotezy7. Ocena, interpretacja i generalizacja wyników
Skąd biorą się problemy badawcze?
• Z doświadczenia• Z obserwacji• Z literatury naukowej • Ze źródeł pozanaukowych• ……• Z ciekawości lub potrzeby
• „Potrzeba matką wynalazków”
Jak sformułować pytanie badawcze?
• Zdanie musi mieć formę pytania– Pytania rozstrzygające – „czy…..” Odpowiedź w
formie TAK lub NIE– Pytania dopełnienia „Kiedy…. O ile… w jakich
warunkach…?”• Pytanie powinno być– Zrozumiałe, proste, jasne (przynajmniej dla
wtajemniczonych)– Możliwe do rozstrzygnięcia
Pytamy np. o inteligencję czyli o co?
• Konstrukt teoretyczny – to idealny obiekt lub proces o pewnych właściwościach, wymyślonych przez badacza. Konstrukty teoretyczne pozwalają nam na lepsze zrozumienie rzeczywistości. – Czy ktoś widziała kiedyś inteligencję chodzącą po
ulicy? – Motywacja, inteligencja, pamięć, kreatywność itd.
Jak naukowiec formułuje hipotezy?
• Hipoteza badawcza (Francuz, Mackiewicz, 2007) – to zdanie twierdzące, dotyczące przewidywanego wyniku eksperymentu/innego badania, skonstruowanego aby odpowiedzieć na pytanie badawcze
Jak naukowiec formułuje hipotezy?
• Hipotezy muszą być:– Sprawdzalne– Adekwatną odpowiedzią na problem badawczy– Najprostszą możliwą odpowiedzią na problem
badawczy – im prostsze tym łatwiej je sprawdzić– Tak sformułowane aby można je było przyjąć lub
odrzucić– Sformułowane na „odpowiednim” poziomie
ogólności
Operacjonalizacja zmiennych
• Operacjonalizacja - to procedura nadawania empirycznego znaczenia/sensu terminon teoretycznym, czyli tworzenie terminów empirycznych, poszukiwanie empirycznych odpowiednich dla terminów teoretycznych
Operacjonalizacja zmiennych
• Etapy operacjonalizacji– Rekonstrukcja czynnika teoretycznego– Konceptualizacja wielkości, dobranie wskaźników
oraz konstruowanie zmiennej– Dobór narzędzia pomiarowego i pomiar
Jeszcze raz o hipotezach
• Hipoteza operacyjna: jest to hipoteza badawcza wyrażona w terminach operacyjnych– Inteligencja jest pozytywnie związana z
neurotyzmem– Inteligencja mierzona testem Ravena jest
pozytywnie związana z neurotyzmem mierzonym za pomocą testu NEO-PI-R
Rozumowanie dedukcyjne a indukcyjne
• Indukcja: od szczegółu do ogółu: wyjaśnianie zjawisk poprzez odwołanie się do ich powtarzalności – Przez ostanie X lat wschodziło słońce, jutro wzejdzie
więc po raz kolejny– Indukcja jest rozumowanie zawodnym
• Dedukcja: od ogółu do szczegółu: rozumowanie polegające na wyprowadzaniu wniosków szczegółowych z ogólnych praw– Jest to rozumowanie niezawodne– Nie wnosi nic nowego
O INFORMACJI NAUKOWEJ
Co to jest czasopismo naukowe?
VS
Bazy danych
• EBSCO • PubMed• Versita• Directory of Open Access Journals
Co każdy psycholog powinien kojarzyć
• ANNUAL REVIEW OF PSYCHOLOGY
• JOURNAL OF PERSONALITY AND SOCIAL PSYCHOLOGY
50 najważniejszych czasopism psychologicznych
• http://guides.library.umass.edu/content.php?pid=52227&sid=383170